Toekomst hernieuwbare energie
Toekomst hernieuwbare energie (Supplement)
Een analyse voor de leek over het spel met hernieuwbare energie (¨They have paved paradise¨)
13232001.odt
pag. 1
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 2
Inhoud Voorwoord............................................................................................................................................................................2 Uitgangspunt.........................................................................................................................................................................3 Zienswijze.............................................................................................................................................................................3 Gebiedsvisie Drenthe............................................................................................................................................................3 De zienswijze-commissie.....................................................................................................................................................3 Bloemlezing van Antwoorden..............................................................................................................................................4 1.1.1. Windaanbod..........................................................................................................................................................4 1.1.2. Waarom niet in de rest van Drenthe?....................................................................................................................4 1.1.4. Wind op zee..........................................................................................................................................................5 1.1.6. Overig...................................................................................................................................................................5 1.1.7. Rendement van windenergie.................................................................................................................................5 1.2.2. Alternatieve technieken.........................................................................................................................................5 1.2.3. CO2-reductie en brandstofbesparing....................................................................................................................6 1.2.5 Overig....................................................................................................................................................................6 Tussenstand Bloemlezing.....................................................................................................................................................6 1.4.2 Subsidies algemeen................................................................................................................................................6 2.1.1 Algemeen...............................................................................................................................................................7 5.2.1. Planschade en waardedaling.................................................................................................................................7 5.4. Financiën en economie.............................................................................................................................................8 6.2. Energie-transitie.......................................................................................................................................................8 Eindstand Bloemlezing.........................................................................................................................................................8 De democratie geschoffeerd?...............................................................................................................................................9 Communicatie-richtlijnen.....................................................................................................................................................9 Onafhankelijk?....................................................................................................................................................................10 Verkoopstrategie.................................................................................................................................................................10
Voorwoord Men kan en mag zich oprecht afvragen, of en in hoeverre Nederland zichzelf met het plaatsen van windmolens (en andere initiatieven) als transitie naar hernieuwbare energie een onmogelijke taak heeft opgelegd. Dat er hier en nu iets fundamenteel moet veranderen ten aanzien van opwekking en gebruik van energie staat buiten kijf. Het volgende verslag is een aanvulling op het verslag ¨Toekomst hernieuwbare energie. Een analyse voor de leek over zin en
onzin bij hernieuwbare energie. (¨The big yellow taxi¨). Auteur wil de lezer vooral uitnodigen om zelf kritisch mee te denken, denk- en rekenfouten in dit verslag op te sporen en te corrigeren, om zo vooral zelf een goed gefundeerde mening te kunnen verkrijgen over een actueel onderwerp die iedereen raakt en zeer zeker iedereen zal gaan raken. De bedoeling van dit verslag is het vergroten van dossierkennis, zodat een objectief juiste keuze kan worden gemaakt., © H. Stiekema, 11 juni 2013. P.S. Als gevolg van een d.d.t.t.-dyslexie, gelieve deze daar in te vullen/door te halen waar dit van toepassing is.
13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 3
Uitgangspunt De oorspronkelijke reden van dit onderzoekje en verslag was de vraag van een krantenlezer; ¨is een elektrische auto wel schoner dan een benzine-/dieselauto?¨. Een klein beetje middelbare schoolkennis van natuurkunde en enige basisschool-rekenvaardigheid gaf ons al snel het juiste antwoord. In het oorspronkelijk (vorige) verslag zijn meerdere alternatieve energievormen besproken en hun waarschijnlijke kans op succes toegelicht. Helaas gaat de discussie over alternatieve energie -en haalbare oplossingen- niet alleen over de techniek (en daarmee reeds op voorhand bekende uitkomst), maar is het gehele energie-transitie-proces nog veel meer een emotioneel proces en daardoor vatbaar voor manipulatie. In het ene geval is er sprake van oprecht maar naïef idealisme, in het andere geval van gewetenloze partij-machtspolitiek, in een ander ene geval van bewuste misleiding voor fors geldelijk gewin, en in weer het ander geval van misleiding op basis van irreëel voorgespiegelde verleidingen. Zienswijze Kort samengevat; Provincie Drenthe (maar ook provincie Groningen) belooft het Rijk om windmolenplantage-gebieden te creëren. Meerdere ondernemers zien er wel brood in en bedenken een aantal projecten van buiten-proportionele afmetingen. Naar aanleiding van de geprojecteerde windmolenplantages in de Drentse Veenkoloniën, mogen burgers bezwaren tegen de industrialisering van hun landschap als ´zienswijze´ inbrengen ´als onderdeel van het democratisch besluitproces´. ¨Wij, de Provinciale Staten, zullen al deze zienswijzen in onze afwegingen zorgvuldig mee laten wegen in ons besluit.¨ Gebiedsvisie windenergie Drenthe Alle (?) ingebrachte bezwaren zijn aldus gebundeld en beantwoord in de ¨Nota van beantwoording Gebiedsvisie windenergie Drenthe¨. Deze nota wordt gepresenteerd als ´zorgvuldige aanvulling´ op het besluitvormingsproces. Toch gebeurt er met deze nota iets zéér merkwaardigs! Hoewel de nota gepresenteerd wordt als een gezamenlijk beleidsstuk (-product!-) van de diverse gemeentes en de provincie, is in het stuk zelf er totaal niets over terug te vinden, noch is er een bestuursverantwoordelijke of instantie die voor de correctheid tekent of ervoor verantwoordelijk wil zijn. Niemand is blijkbaar (politiek) verantwoordelijk voor de juistheid van aantal en correctheid van de ingediende bezwaren. Net zoals er niemand verantwoordelijk wil zijn voor hetgeen als antwoord op ingediende bezwaar wordt gegeven. In het politieke besluitvormingsproces wordt naar de burger toe deze nota echter wel gebruikt als ¨ons antwoord op uw bezwaar¨. De zienswijze-commissie Gezien de indruk die de politieke instanties en verantwoordelijken geven, zou men als burger verwachten, dat de ´zienswijze-commissie´ een onafhankelijke ter zake kundige ´rechts-´commissie is, die alle vóór- en tegenargumenten zorgvuldig tegen elkaar afweegt. Omdat de ´Nota van beantwoording´ toch wel een behoorlijk fors aantal zeer curieuze antwoorden geeft, begon er iets te knagen. ¨Wie en wat is deze commissie, en hoe deskundig zijn ze eigenlijk?¨ 13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 4
Na bestudering en analyse van de ´Nota van beantwoording´ kan het stuk (-de nota-) herleid worden als ´product´ van adviesbureau ´Bosch & van Rijn´ die, nadat de zienswijzen zijn gelezen (-door wie?-) op ´ons verzoek´ (-wie zijn ons?-) is gemaakt. ¨Vervolgens zijn de samengevatte zienswijzen (alle?-) beantwoord.¨ Nergens wordt aangegeven dat het ingeschakelde adviesbureau een onafhankelijk bureau is met energiediscussie-overstijgende competenties. Nergens in de nota worden de staatsrechtskundige of democratische bevoegdheden van dit bureau aangegeven. Vooral dit laatste is zéér verontrustend, omdat bij gebrek aan onafhankelijkheid en juiste competenties een goed objectief en zorgvuldig democratisch proces ernstig geweld wordt aangedaan. Bloemlezing van Antwoorden Het is niet de bedoeling om alle beantwoordingen van zienswijzen van een kanttekening te voorzien. U kunt de originele nota downloaden van de website van de Provinciale Staten van Drenthe. Het navolgende is dus een korte bloemlezing van opmerkelijk beantwoording op een aantal ingediende zienswijzen. (O, maar wij beantwoorden niet, we geven slechts een reactie. En wij mogen reageren zoals wij willen.) 1.1.1. Windaanbod Met dezelfde logica; Gezien het grote aantal particuliere beleggers en eigen woningkopers (initiatiefnemers) in de jaren negentig, concluderen wij dat niemand nog hoeft te werken want iedereen is slapend multimiljonair geworden. Meer waarschijnlijk is dat de motivatie voor de initiatiefnemers (de projectontwikkelaars) de subsidieopbrengsten zijn en de verwachte vaste vergoedingen voor fictieve opbrengsten. Het aantal hebzuchtigen (initiatiefnemers) is geen maat voor rentabiliteit. Gedenk de zovele tropische zwembaden die volgens de projectontwikkelaars allemaal rendabel zouden zijn! 1.1.2. Waarom niet in de rest van Drenthe? Onweerstaanbaar, zo´n voorzet voor open doel. De indiener beoogt te zeggen dat midden Drenthe meer voor de hand ligt. Het antwoord is op de lange baan schuiven. Wel nemen de beantwoorders alvast een voorschot op nu nog niet, maar wel de toekomstige -en zeker na 2020!-, uitbreidingen van bestaande en nog veel meer aan te leggen windmolenplantages. De totale ombouw van het platteland naar windmolenindustriegebied wordt en passant al aangekondigd en semi-afhankelijk gemaakt van de intentie van het Rijk. 13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 5
1.1.4. Wind op zee De windmolenplantagehouders zijn dus niet geïnter esseerd in een hoge effectieve electriciteits-opbrengst tegen iets hogere kosten en minder overlast, (vergroening en energie-transitie) maar veel meer in de toegezegde subsidies die nú kunnen worden gevangen. De onderhoudskosten aan land zijn voor de inititatiefnemers lager, doordat deze onderhoudskosten ongevraagd op de omwoners en het landschap worden verhaald (waardevermindering, vernield landschap). Ik zal mij ook niet druk maken om de energieprijzen wanneer mijn buurman de gasnota betaalt. 1.1.6. Overig Oeps! Dit is verhelderend! We weten nu eindelijk wie de landelijke ´kansrijke´ zoekgebieden en locaties hebben aangewezen, namelijk bureau Bosch & van Rijn. Gemaakte afspraken? Politieke besluiten? Hoezo? Wij, bureau Bosch & van Rijn, hebben daar toch niets mee te maken. Overigens, welke studies? Door wie en wanneer gepubliceerd? Een ´onze studie´ heb ik ook wel eens, ´s avonds in de kroeg bij een goed glas bier. 1.1.7. Rendement van windenergie De zienswijzen proberen aan te geven dat windturbines gezien hun rendement een zeer kostbare vorm van energieopwekking is, en dat ze al helemaal geen energie besparen. Basisschoolrekenvaardigheid; bij een afstand van 500 meter kunnen per vierkante kilometer 4 windturbines a 3 MW (150 meter ashoogte, 200 meter tiphoogte) = 12 MW worden geïnstalleerd. Bij een meest waarschijnlijke loadfactor (effectief rendement) van 10% is per vierkante kilometer de opbrengst 1,2 MW. Hoeveel vierkante kilometer windmolenplantage is nodig om Nederland dagelijks van stroom te voorzien? 1.2.2. Alternatieve technieken Andersmans visuele bezwaren tegen windmolenplantages worden afgewezen, nu worden dezelfde visuele bezwaren gebruikt om decentrale kleine windmolens af te wijzen. (¨Ik mag alles en jij mag niets. Alleen ik mag windmolens bouwen en jij niet!¨). Praktische bezwaren? Een wasmachine is al 2 kW en die mag iedereen hebben? Een CV-ketel is al 20 kW en die mag iedereen hebben? Een auto 80 kW moet elke 2 jaar APK gekeurd worden. Wat is het bezwaar tegen de huishoudwindmolen? Concurrentie? Saldering van energie? Of moet de moestuiner inkomsten-belasting, accijns, energieheffing, milieuheffing en btw betalen over de zelf geteelde bloemkool? Ja, als gesubsidieerde windmolenenergieproducent zou ik ook tegen huishoudwindmolens zijn. 13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 6
1.2.3. CO2-reductie en brandstofbesparing ¨... kan ...¨; Het is een klein woordje verstopt in een antwoord die bij nader inzien boekdelen spreekt. De vraag zelf (´besparing brandstof, enz.´) wordt niet beantwoord. Toch heel simpel: ´een lager rendement´ betekent verspillen van energie. Grootschalig gebruik van windenergie veroorzaakt dus een lager rendement voor de kolen- en gascentrales en levert al met al dus geen lagere CO2- uitstoot. (Gelukkig wel een hogere energierekening.) Opnieuw, inhoudelijk wordt er geen antwoord gegeven. Maar wel, dít is raar. De nú technisch haalbare huishoudwindmolen werd zojuist als onhaalbaar afgewezen, en wordt nu ingeruild voor een misschien eventueel toekomstig wereldallesomvattend visioen; ¨Wij verwachten ...¨ Doet mij denken aan de wollige dromen van de Baghwan-beweging. 1.2.5 Overig Zienswijze: Nederland heeft een overschot aan water, de noodzaak voor het importeren van drinkwater ontbreekt. Reactie: Er is een overschot aan drinkwater uit eigen bodem, maar er is een tekort aan tafelbronwater uit de Franse alpen. En zonder dit bronwater wordt de doelstelling ¨luxe dineren zwaar betaald¨ niet bereikt. Inderdaad; het is heel goedkoop om iemand belachelijk te maken, maar ik heb niet zo´n lachwekkende Reactie bedacht.
Tussenstand Bloemlezing We zijn inmiddels aangekomen op pagina 11 van de 86 pagina´s die de ´Nota van beantwoording van zienswijzen´ omvat. Het voorgaande is een korte bloemlezing van enige opmerkelijke antwoorden op de zienswijzen. Het is elke kritisch geïnteresseerde lezer van deze nota (en dit verslag) inmiddels meer dan duidelijk; hier wordt een spel gespeeld. Hieronder volgen nog enige zeer opmerkelijke zienswijzen en antwoorden. 1.4.2 Subsidies algemeen Reactie: ¨Blijf van onze inkomsten af!¨
13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 7
2.1.1 Algemeen Zienswijze: gebrek aan communicatie Reactie: ... ... Dit moet u lezen als; Tijdens het opstellen van de Gebiedsvisie windenergie Drenthe hebben wij (de initiatiefnemers) op verschillende momenten (alleen maar met elkaar) gepraat. Bij de start van het project (¨hoe houd ik het klootjesvolk koest¨) is de mening van verschillende doelgroepen (¨de subsidievangers, katvangers en trawanten en groengelovigen¨) door een adviesbureau gepeild in de vorm van interviews. De rapportage (-geen beleidstuk!-) is (uitsluitend) aan de geïnterviewden gestuurd en op de website van de provincie Drenthe geplaatst. Ook heeft de provincie Drenthe, in overleg met de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Emmen en Coevorden, een onderzoek laten uitvoeren door bureau KNN (?), naar de economische effecten (bedrijfsopbrengsten?-) van windenergie en de mogelijkheden van participatie (¨het Deense model¨; laat omwonenden wettelijk verplicht meebetalen in de investering in de windmolen, en ze verliezen alle rechten op protest of schadevergoeding; de nieuwe Woekerpolis, vroeger ´Judaspenningen´ genoemd-) door de inwoners (benadeelden). Dit verslag (geen beleidstuk!) is ook op de website van de provincie geplaatst.
Samengevat; Mijn persoonlijke burgerrechten worden mij door een select groepje geïnterviewden achter mijn rug om ontnomen, het hersenspinsel wordt als een ´democratisch besluit´ geactiveerd, en ik had dat als betalende en benadeelde burger kunnen weten, wanneer ik dagelijks naar een bibliotheek in de provinciehoofdstad ga, want op de afdeling ¨Afleiding¨ staat ergens een boekenkast ¨List¨, en in het boek ¨Bedrog¨ had ik kunnen lezen dat mijn buurman onder mijn keukenraam een mestvaalt aan wil leggen. En aangezien ik niet dagelijks alle bibliotheken en alle boeken op dit soort stukken inzie, is het ´gebrek aan communicatie´ gewoonweg ´ mijn eigen schuld!´ en moet ik ophouden met zeuren. Ter illustratie; Deze bizarre vorm van communicatie (´De Reactie´) is alléén te vinden, mits 1. men een computer heeft, 2. een aansluiting op het internet heeft, 3. men voldoende internetvaardigheden heeft, 4. men wíl weten wat er bestuurlijk gaande is, 5. men wéét wat er bestuurlijk gaande is op gemeentelijk niveau, 6. men wéét wat er bestuurlijk gaande is op provinciaal niveau, 7. weet dat het onderhavige verslag (-geen beleidstuk!) moet bestaan, 8. men het onderhavige verslag eindelijk weet te vinden, 8. weet hoe deze te downloaden, 9. weet hoe men dit soort stukken moet lezen, en o ja, en op pagina 22 vind ik deze ´rechtvaardiging voor meer dan voldoende communicatie´. Als een bedrijf op dezelfde manier communiceert, heet het bedrog, oplichting en flessentrekkerij. 5.2.1. Planschade en waardedaling De zienswijze(n) beoogt te zeggen dat omwonenden destijds bewust gekozen hebben voor wonen in een rustige en landelijke omgeving, men vaak jarenlang gewerkt en zelfs financieel geïnvesteerd heeft om deze droom waar te maken, en dat men nu door derden veroorzaakt van de ene dag op de andere dag op een industrieterrein woont. Met alle schade vandien, zoals waardedaling van de woning (= door derden betaalde investering voor de windmolenbouwer), een totaal vernielde leefomgeving, en een continu doorgaande niet te stoppen geluidsoverlast en monstrueuze rondblik. De Reactie(s) getuigen van grenzeloze minachting voor de benadeelden. Inhoudelijk wordt nergens op in gegaan. Evengoed had men kunnen schrijven: ¨Het realiseren van een windpark doet geen afbreuk aan de postbezorging.¨ 13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 8
5.4. Financiën en economie De Reactie is een kinderlijk ¨welles!¨. Wat een blaaskaak dat men: ¨op van basis van ervaringen ... met het bouwen van windmolens¨, tegelijkertijd zichzelf competent acht voor een uitspraak over de lange termijn sociaal, economische en maatschappelijke effecten. En trouwens, wat dan nog als het economisch een ramp wordt? Als extern bureau hebben wij slechts een ´product´ geleverd; wij zijn niet verantwoordelijk (en zeker niet aansprakelijk!) wanneer het anders uitpakt. (De Fyra zou ook rijden en de Betuwelijn gaat in Duitsland als boemeltje verder). Kortom; ¨Wij laten u als dank, na aangenaam verpozen, u de stront de schillen en de dozen¨ 6.2. Energie-transitie
Ho! Stop de persen!
(Reageerder valt uit zijn rol. Deze energieoplossing is namelijk ook visie van deze expert..)
Aan de uitgebreide Reactie kunt u zien dat de Reageerder het met deze zienswijze zelfs méér dan eens is. Wel jammer dat er geen enkele euro subsidie mag worden gestoken in onderzoek en ontwikkeling van veilige waterstofopslag. Zou dat wel gebeuren dan hoeft Nederland zichzelf helemaal niet om te bouwen tot windmolenplantage-industriegebied. Met alle bijkomende kosten en vernielde landschappen. (Overigens, aardolie is geen energiebron maar ingedikt fossiel lijkvocht, aardgas is geen energiebron maar onder kleilagen verzameld plantaardig ontbindingsgas, steenkool is geen energiebron maar zijn verkoolde plantenresten. De zon (en vrijwel elke andere heldere ster) produceert energie op basis van kernfusie met waterstof.) Saillant detail; de genoemde bezwaren tegen waterstof zijn dezelfde als die gebruikt zijn bij de introductie van stadsgas, en zijn nú gemakkelijk en zeer zeker vlot technisch oplosbaar, mits men daar vanuit de politiek eindelijk eens werk van maakt! Stadsgas, aardgas, LPG, LNG, waterstof; wat is het verschil? Gas is gas. (Gasrotonde Nederland? Nee!! Ben je gek!) Eindstand Bloemlezing Nogmaals, wie het ´product´ ¨Nota van beantwoording¨ geheel doorneemt is onthutst over beroerde kwaliteit van antwoorden (Reacties), de vooringenomenheid en partijdigheid.
13232001.odt
Toekomst hernieuwbare energie De democratie geschoffeerd? Naar aanleiding van de beroerde kwaliteit van het ´product´ en vooral de vermeende democratisch bestuurlijke status van de ¨Zienswijze-procedure¨ die aan deze nota wordt opgehangen, ontstaat de vraag; ¨Wie en wat is bureau Bosch & Van Rijn¨? Toch handig dat deze firma ons de gezochte informatie geeft. ¨Ons bureau bestaat uit 5 experts¨. Vijf experts? Zo weinig? Experts in wat dan? Een groepje van vijf mensen die zoveel gewicht in de schaal legt? Niet democratisch gekozen. Op hún oordeel gaat de politiek blind varen? 5 mensen vóór en 13.000 tegen lijkt mij een duidelijke zaak. Circa 10% van de tegenstanders geloven nog steeds in de democratie en maken hun ongenoegen schriftelijk met naam kenbaar. Hoe lang zal het volk nog in democratie blijven geloven? Wanneer zal ze het heft weer in eigen hand nemen?
Communicatie-richtlijnen ¨Wij zijn heel goed in communicatie¨, ofwel wij verkopen onze diensten als bliksemafleider. Wanneer dat nodig is ondersteunen wij u als windmolenplantageontwikkelaar (pardon initatiefnemer) in het wegnemen van weerstand tegen uw plannen en hoe we uw project deze in de maag splitsen bij de omwonenden. Wij geven ook cursussen over hoe u als projectontwikkelaar zich moet gedragen, wat te doen en wat na te laten om uw zin door te drijven.
13232001.odt
pag. 9
Toekomst hernieuwbare energie
pag. 10
Onafhankelijk? Kent u het nog? ¨Wij van wc-zwaan adviseren wc-zwaan¨. Dat was toch iets te duidelijk. De firma wc-zwaan richt het ¨Onafhankelijke Kennisinstituut voor Toiletreiniging¨ op, én is de enige sponsor. ¨Wij, het ´Onafhankelijk Kennisinstituut voor Toiletreiniging´ adviseren wc-zwaan. Kijk, dat verkoopt pas echt goed! ¨We zijn onafhankelijk¨ (Bosch & Van Rijn). O ja? ¨Onze klanten zijn .... ¨, ofwel wij worden betaald door ....
¨Wiens brood men eet, diens woord men spreekt.¨ Maar een zienswijze door dit bureau laten beantwoorden is een democratisch rookgordijn en hetzelfde als te biecht gaan bij de duivel. Verkoopstrategie De eigen informatie spreekt boekdelen en zegt al alles. De ´Nota van beantwoording´ (met zijn ´bestuursjuridische´ status als ´product´), het grote aantal commissies, beleidsstukken, konkelig taalgebruik, vervallen beleidsstukken, ingetrokken beloftes, gebrek aan openheid, schijt hebben aan elke vorm van fatsoen, is één groot rookgordijn, waarbij het de bedoeling is dat de koekoek in andermans nest haar ei legt. (Het spel van belastingontwijking door multinationals is hierbij vergeleken slechts een onschuldig potje knikkeren.). Zelf ben ik opgevoed met de norm, dat wanneer je ruimhartig gezegend bent met bepaalde vaardigheden, je deze ten dienste behoort te stellen aan de gemeenschap die zulke vaardigheden niet heeft, immers ´noblesse obligé´, ofwel adel verplicht. Als (lands)bestuurder (governance) behoor je dienstbaar te zijn aan de gemeenschap, en niet de gemeenschap dienstbaar maken áán jou.. Helaas ben ik niet gezegend met enig geduld ten aanzien van intriganten (bitches and assholes) en of manipulatoren (sneaks). Met ratten, bloedzuigers en andere parasieten ben ik altijd te kort van stof hetgeen mij ongeschikt maakt voor een leven in een slangenkuil. Wel duidelijk is dat nogal wat vossen de passie preken, en dat vreemd pluimvee een duivels ei aan het uitbroeden is. 13232001.odt