Herinrichting Wibautstraat D e f i n i t i e f O n t w e r p , 17 a u g u s tu s 2 0 0 9
Inhoud
1 2 3 4 5 6 7 8
Inleiding
4
Historie
6
Proces
8
Ontwerp
Doorsneden Verharding
12 16
26
Meubilair
30
Groen
34
9 10
Nawoord
40
Bijlagen 1&2
42
Colofon
60
3
1 4
Inleiding
Voor u ligt het definitieve ontwerp voor de herinrichting
de vormgeving. Kenmerkend voor deze enveloppes is dat de
Tijdens de werkzaamheden is uiteraard het streven
van de Wibautstraat, vanaf het spoorviaduct tot aan de
Valkenburgerstraat, de Weesperstraat en de Wibautstraat
om geluidsoverlast en verkeershinder zoveel mogelijk
Mauritskade. De Wibautstraat is onderdeel van de Wibautas,
worden omgevormd tot stadsboulevards. Deze worden op
te beperken. Goede informatie vooraf en tijdens de
een belangrijke verkeersader die loopt van het Prins
de knooppunten met elkaar verbonden door pleinen en
werkzaamheden door de projectorganisatie is daarbij
Bernardplein bij het Amstelstation, via de Wibautstraat ,
markante gebouwencomplexen. Door de herinrichting komt
cruciaal.
Weesperstraat en de Valkenburgstraat , naar de IJtunnel.
op verscheidene plaatsen ruimte beschikbaar, hetzij door
De Wibautas ligt in één van de meest dynamische gebieden
een andere vormgeving van het straatprofiel, hetzij door
van Amsterdam. Duizenden mensen komen er langs, of
benutting van de restruimte. Deze ruimte wordt gebruikt
wonen en werken er. In de loop der jaren hebben zich hier
voor betere faciliteiten voor voetgangers en fietsers en voor
vele en zeer diverse organisaties en bedrijven gevestigd.
passende nieuwbouw. Parkeerplaatsen op maaiveldhoogte
Profit en non-profit instellingen, culturele, overheids- en
die door de herinrichting vervallen, worden zoveel mogelijk
onderwijsinstellingen, uitgaansgelegenheden, detailhandel,
gecompenseerd door gebouwde parkeervoorzieningen.
een ziekenhuis, de brandweer, een advocatenkantoor, het is er allemaal. De samenhang, de uniformiteit van functies en de kwaliteit van de ruimte hebben echter geen gelijke tred
Om een samenhangend beeld te verkrijgen is het versterken
gehouden met alle dynamiek en diversiteit die in de loop
van de lange lijn van de Wibautstraat het uitgangspunt. Het
der jaren is ontstaan. Ook de verkeers- én sociale veiligheid
doorzetten van bandenlijnen en vier bomenrijen zijn hierin
vraagt om verbetering.
belangrijke dragers. De gewenste samenhang wordt ook verkregen door meer eenheid te brengen in de detaillering. Een belangrijk onderdeel is hierbij de toepassing van één
Het Masterplan Wibautas beschrijft het basisontwerp voor
boomsoort, (platanen) die in ruime mate langs de hele
de openbare ruimte van de totale as. Het Masterplan is
Wibautas wordt geplant. Hierdoor ontstaat het beeld van een
opgesteld in nauwe samenwerking met de bewoners en
lange, groene stadsboulevard. Ook toepassing van uniform
gebruikers en is in het voorjaar van 2002 goedgekeurd
bestratingsmateriaal en straatmeubilair en passende,
door de gemeenteraad en stadsdeel Oost-Watergraafsmeer.
sfeervolle straatverlichting zullen bijdragen aan de
Het Masterplan bevat een aantal ‘Enveloppes’. Dit zijn
metamorfose van de Wibautas tot een levendige, aangename
beeldkwaliteitsplannen met randvoorwaarden voor de
en veilige openbare verblijfsruimte voor bewoners en
omliggende bebouwing, zodat meer samenhang ontstaat in
gebruikers, met behoud van de verkeersfunctie.
5
Wibautstraat gezien vanaf de Mauritskade
2
Historie
Op de plek van de huidige Wibautstraat lag ooit een
van volkshuisvesting. Ook was hij een gezaghebbend lid van
spoorlijn die vanuit de richting Utrecht doorliep tot
de Eerste Kamer die zich mengde in debatten over financieel-
aan het Weesperplein, waar zich in die tijd het statige
economische politiek. Zijn doctorstitel kreeg Dr. F.M. Wibaut
Weesperpoortstation bevond. Dit kopstation (station aan het
op 17 september 1928, toen de Gemeentelijke Universiteit
einde van een spoorlijn) was in 1843 in gebruik genomen,
van Amsterdam hem een eredoctoraat verleende.
maar werd in de jaren dertig van de vorige eeuw overbodig door de komst van het Amstelstation. Het karakteristieke Weesperpoortstation en het stuk spoor tot het Amstelstation
6
verdwenen en zo ontstond de Weesperpoortstraat. Deze naam zou later worden veranderd in Wibautstraat. Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw zorgde een
Een standbeeld van Wibaut stond voor het voormalige Wibauthuis, waarin tot enkele jaren geleden de stedelijke bouwkundige diensten waren ondergebracht. Toen dit uit 1963 daterende gebouw in 2007 werd gesloopt, werd het standbeeld verwijderd en opgeslagen. Het beeld wordt in 2009 teruggeplaatst aan de noordzijde van de Wibautstraat.
tramlijn voor een verbinding met het zuiden van de stad. De gehele Wibautas, vanaf het Amstelstation tot aan het Mr. Visserplein, werd een belangrijke en drukke toegangsroute voor verkeer richting het centrum. In de jaren zeventig werd begonnen met de aanleg van een metronetwerk. Tussen het Amstelstation en het Centraal Station kwam de metro geheel ondergronds te liggen. Bij de aanleg hiervan, waarbij gebruik werd gemaakt van een bovengrondse bouwtechniek, moesten de meeste bomen langs de straat het veld ruimen. Floor Wibaut, de eerste SDAP-wethouder in Amsterdam, werd geboren in Vlissingen. Als succesvol zakenman in Middelburg verdiende hij een aanzienlijk vermogen in de internationale houthandel. Hij vestigde zich in Amsterdam waar hij als wethouder veel tot stand bracht, onder andere op het gebied
1. Standbeeld Dr. F.M. Wibaut, wethouder van Amsterdam en SDAP leider. Vlissingen 23 juni 1859 Amsterdam 29 april 1936. 2. Het Weesperpoortstation vlak voor de sloop in 1937 3. Wibautstraat ter hoogte van de Ruyschstraat met tram 7, 1966 4. Bouw van de metrolijn onder de Wibautstraat, 1971 5. Wibautstraat tijdens een herinrichting, 1976
1
7 2
3
4
5
3 8
Proces Voortraject
Proces Voortraject
Wibaut aan de Amstel
De Wibautas strekt zich uit van het Amstelstation tot de
Naast de herprofilering van de Wibautstraat zijn er
IJtunnel. Langs de Wibautas heeft zich een veelzijdig stedelijk
diverse projecten in voorbereiding: de Parooldriehoek,
gebied ontwikkeld. Na het gereedkomen van de Ringweg is
het Amstelstation, de HvA Amstelcampus, een aantal
de functie van de Wibautas als doorgaande verkeersader
blokken langs de Wibautstraat, de Amsteloever en
veranderd. In nauwe samenwerking met bewoners en
het Eenhoorngebied bij de James Wattstraat. Om deze
gebruikers van het gebied is tussen 1998 en 2001 een nieuw
plannen goed op elkaar af te stemmen is op initiatief van
inrichtingsplan gemaakt, het Masterplan Wibautas. Dit
het stadsdeel Oost-Watergraafsmeer het projectbureau
Masterplan is in het voorjaar van 2002 vastgesteld door de
Wibaut aan de Amstel opgericht, dat in juli 2008 officieel
gemeenteraad, de dienst Binnenstad (stadsdeel Centrum) en
van start is gegaan. Het stadsdeel is daarvoor een
stadsdeel Oost/Watergraafsmeer.
samenwerkingsverband aangegaan met de centrale stad.
Het Masterplan voorziet in een prettig verblijfsgebied voor studenten, werknemers, bezoekers, bewoners en passanten waarbij de huidige verkeersfunctie behouden
1. Deelgebieden Wibautas 2. Profiel Wibautstraat 1944 3. Nieuwe schetsen profiel WibautstraatNoord 4. Ontwerpers buigen zich met belanghebbenden over plannen Wibautas 5. Na het opstellen van het Masterplan werden er enkele artist impressions gemaakt
Vanaf juli 2008 voert het projectbureau Wibaut aan de Amstel de regie over deze projecten en zorgt het voor samenhang en afstemming.
blijft. De openbare ruimte van de Wibautas is onderverdeeld
Huidige situatie
in deelprojecten: de Valkenburgerstaat (gereed), het Mr.
In het besluit tot de reconstructie van de Wibautas van 2002
Visserplein (reconstructie zomer 2009), de Weesperstraat,
is opgenomen dat de financiering per deelproject in een later
de Wibautstraat Noord (van Singelgracht tot spoordijk) en de
stadium wordt aangevraagd, afhankelijk van onder andere
Wibautstraat Zuid (van Ringvaart tot Prins Bernhardplein).
de ontwikkelingen van de bouwenveloppen. In 2008 heeft de gemeente Amsterdam besloten om de herprofilering van de Wibautstraat tussen Singelgracht en spoordijk in 2010 te realiseren. Hiertoe is besloten vanwege het verloederde straatbeeld en om aan te sluiten bij de ontwikkeling van de nieuwbouw van de Amstelcampus en de Parooldriehoek, de renovatie van de metro en, de noodzaak tot vernieuwing van de riolering en de vervanging van kabels en leidingen. 1
2
3
4
5
9
3
Proces
Huidige situatie Positief Breed grootstedelijk straatprofiel Groene uitstraling Rembrandttoren als kenmerkend symbool voor de as
Negatief Inrichting volgt niet de lange lijn maar is rommelig en ongestructureerd
10
Grote verscheidenheid in materialen Verouderde uitstraling Zichtlijnen worden doorbroken
Parkeer obstakels
Straatprofiel gezien richting het zuiden
Lindebomen langs de Wibautstraat
11
Veelheid en rommeligheid van materialen bij oversteek
Onoverzichtelijk straatbeeld rondom ingangen metrostation
Profiel richting het noorden
4 12
Ontwerp
Van autoroute naar entree met allure
Parkeren
Het is de bedoeling dat de Wibautstraat een mooie, groene
Doordat de ventwegen niet meer terugkomen zullen er circa
straat wordt, levendig en vriendelijk. Bij het opstellen
106 parkeerplaatsen (inclusief Rhijnspoorplein en plein
van het Masterplan zijn diverse varianten voor het profiel
voor de reclassering) vervallen. Tijdens de werkzaamheden
besproken. Het voorstel is om van de de Wibautstraat
blijven zoveel mogelijk parkeerplaatsen gehandhaafd of
een stadsboulevard te maken met een open vizier over de
worden tijdelijk gecompenseerd. In de definitieve situatie
gehele lengte. Maar ook in de breedte zullen bebouwing,
wordt alle vervallen parkeerplaatsen op maaiveldhoogte
plinten van de gebouwen, groen en de strakke inrichting van
gecompenseerd in gebouwde parkeervoorzieningen.
het maaiveld bijdragen aan het beeld van één kwalitatief hoogwaardige stadsboulevard. De Wibautstraat krijgt een zogenaamde aanpak ‘van gevel tot gevel’. In het nieuwe profiel komen 4 rijen bomen die karakteristiek zullen zijn voor de gehele straat. De huidige twee keer twee rijstroken worden van elkaar gescheiden door een brede middenberm van 8,5 meter met een dubbele bomenrij. Tussen de rijstroken voor het autoverkeer en de ruimte voor het langzame verkeer worden dezelfde bomen geplant als in de middenberm. Er komen brede vrijliggende fiets- en voetpaden zodat fietsers en voetgangers zich snel en veilig kunnen verplaatsen. Verder krijgen de plinten van de gebouwen een actieve gebruiksfunctie en krijgt het langzaam verkeer meer ruimte. Om dit te realiseren verdwijnen de ventwegen. De verkeerscirculatie in het gebied blijft ongewijzigd, behoudens het omdraaien van de rijrichting in de Graaf Florisstraat en de Marcusstraat.
Bomen Door de herinrichting is het noodzakelijk dat 184 bomen worden gekapt of verplant. Na de herprofilering zullen circa 218 a 250 platanen in 4 rijen het nieuwe straatbeeld bepalen. Deze nieuwe bomen krijgen goede groeiomstandigheden waardoor op termijn het straatbeeld een optimaal groen karakter krijgt.
1. Luchtfoto Wibautstraat huidige situatie 2. Impressie Wibautstraat toekomstige situatie
13
1
2
Plankaart
*
Rhijnspoorplein
Ma
uri
Ee
tsk
ad
e
Uitgangspunten voor het ontwerp:
14
Eenduidig profiel met rechte lijnen, meer samenhang door de hele straat
Doorlopende brede groene middenberm 4 rijen bomen als drager van de boulevard Betere doorstroming van verkeer en hogere verkeersveiligheid
Verfraaiing door toepassing van duurzame materialen
Mooiere en betere verlichting Rustiger straatbeeld door scheiding van verkeerssoorten, verwijderen overbodige en rommelig ogende obstakels, eenheid in bestratingmateriaal
rst
eB
Ru oe
r ha
av
es
t ra
at
ys c hs
Ee t ra
at
rst
eO
os
te r
pa
r ks
t ra
at
N Z
P
inrit
Gij
sb
re c ht
va
nA
em
ste
lst
ra a
t
Vogelvlucht
spoor
D05
D04
15
Gij
sbr ech t va
D03 ee Tw
GVB
de er
Bo
D02
tra es av
ha
D06
at
Z N
Ee r
ste
D01
ste
Ru
ys c
hs
er
Bo
in
ple
ste
r Ee at
tra es av
ha
p
ns
ij Rh
r oo
ur
Ma
* het bomen aantal kan afwijken in verband met ongrondse obstakels
Oo
tra
at
rp
ar
ks
tra
at
nA em
ste
lstr aat
de
ka
its
5
Doorsneden Deelgebied 1
Voor noord naar zuid omvat deze doorsnede:
De 8,5 m brede groene middenberm krijgt 2 rijen platanen in driehoeksverband
In de middenberm bloeien in het voorjaar witte en paarse
krokussen. Hiermee wordt de seizoensbeleving versterkt
Voor de openbare verlichting komen er NPK masten met uithouder voor het fietspad
16
Er is een ruime voetgangersoversteek
(8,5 m
x 6 m) voorzien van tegels 30 x 30 met basaltsplit en blindengeleidetegels
Het
fietsopstelvak is van in rood asfalt (2,5 x 8,5 m)
In de gehele lengte van de middenberm komt een trottoirband 30 cm breed
De trambaan wordt aangelegd in zwart asfalt voor kruisend verkeer van de Ruijschstraat
N Z
D01
DO1, ter hoogte van Ruyschstraat
17 N
Z
5
Doorsneden Deelgebied 2
Van oost naar west omvat deze doorsnede:
Vanaf de gevel (bakkerij Hertogh) is er een breed trottoir aangelegd met tegels 30 x 30 met basaltsplit en een 50 cm brede trottoirband welke grotendeels a-niveau ligt (de oude ventweg vervalt).
Het 2,8 meter brede fietspad wordt aangelegd met rood asfalt. De afwatering geschiedt in het fietspad aan
18
de gevelzijde d.m.v. valkolken.
Er is een opstelplaats van voor fietsers (2,1 x 2,5/2,8 m) en voetgangers (2,1 m x 6 m) met een met verkeerslichten geregelde oversteek
Bij de oversteekplekken komen de noodzakelijke blindengeleidetegels
De rijbanen zijn van zwart asfalt De middenberm krijgt een 30 cm trottoirband en ligt a-niveau tussen rijbaan en trottoir. Ter hoogte van de middenberm is een grote opstelruimte voor voetgangers (8,5 x 6 m) en fietsers (8,5 x 2,5 m)
Sfeerimpressie, ter hoogte van Oetgensstraat
Impressie: Trazar
D02
N Z
DO2, ter hoogte van Ruyschstraat
19 O
W
5
Doorsneden Deelgebied 3
Van oost naar west omvat deze doorsnede:
Deze kruising wordt met verkeerslichten geregeld Het zwarte asfalt van de Wibaustraat loopt door in de
Eerste Oosterparkstraat
Het zebrapad is 5 meter breed De fietsoversteek is in rood asfalt en 2,8 meter breed 20
De hoofdrijbaan krijgt twee rijstroken de stad in, bij
de
oversteek komen er drie rijstroken de stad uit
De Eerste Oosterparkstraat wordt versmald naar één rijstrook
Sfeerimpressie, ter hoogte van Eerste Oosterparkstraat
Impressie: Trazar
D03
N Z
DO3, ter hoogte van Eerste Oosterparkstraat
21 O
W
5
Doorsneden Deelgebied 4
Van oost naar west omvat deze doorsnede:
In het gehele profiel worden de fietspaden
2,8 meter
breed
Tussen de bomenrij op het trottoir is er ruimte voor straatmeubilair
De servicestrook is
2,2 meter breed. Er komen op deze
locatie geen bomen in de servicestrook omdat het
22
fietspad hier afwijkt van het rechte profiel
Het hoogteverschil tussen 50 centimer brede trottoirband en rijbaan is 5 cm
Langs de trottoirbanden komt afwateringsgoot van 20 cm in een mangaan gekleurde gebakken klinker. De toe te passen valkolk is ook 20 cm breed
De uitgang van de metro ligt hier dicht tegen de rijbaan. Daarom is op dit stuk een afwijkend profiel en zit er een slinger in het fietspad.
Er is een aparte studie in ontwikkeling voor het aanpassen van de metro-uitgangen
D04
N Z
D04, ter hoogte van ingang metrostation Gijsbrecht van Aemstelstraat
Deelgebied 4
23 O
W
5
Doorsneden Deelgebied 5
Van oost naar west omvat deze doorsnede:
Een
breed trottoir met tegels 30 x 30 cm
Het fietspad is 2,8 meter breed met
een opsluitband
van 10 cm met de afwatering aan gevelzijde
Op het trottoir komt een bomenrij met
ruimte voor
straatmeubilair
24
De servicestrook is 2,2 meter breed De brede trottoirband van 0,5 meter wordt langs de gehele lengte aan de trottoirzijde doorgezet met een minimaal hoogteverschil tussen trottoirband en rijbaan van 5 cm
Ook hier is de middenberm 8,5 meter breed, opgesloten met een trottoirband van 30 cm breed
In de middenberm komen twee rijen Platanen
Sfeerimpressie, ter hoogte van Tilanusstraat
Impressie: Trazar
D05
N Z
D05, ter hoogte van Graaf Florisstraat
25 O
W
6
Verharding Materiaal overzicht
Materiaalkeuze Er wordt zoveel mogelijk gekozen voor hoogwaardige materialen die standaard beschikbaar zijn. Deze komen zoveel mogelijk overeen met de materialen uit het Handboek Inrichting Openbare Ruimte van het stadsdeel.
betontegels 30 x 30 met basaltsplit deklaag 26
extra brede trottoirbanden tussen de rijbaan
en de servicestrook
rood asfalt voor de fietspaden zwart asfalt voor de rijbanen betontegels voor de servicestrook naast de rijbanen
de inritten worden voorzien van halve tegels markering van de servicestrook met witte
halve tegels
blindengeleidetegels volgens SGOA richtlijnen
BETONTEGEL GRIJS
GELEIDETEGELS WIT
Voetpaden, servicestrook Halfsteensverband Formaat: 300x300x70 of 80 en 150x300x70 of 80 Type: Verwo 402
Gidslijnen 300x300x70 of 80
BETONTEGEL WIT
Betontegel 15X30
Markering op elementenverharding Formaat: 150x300
Inritten
27 ZWART ASFALT Rijweg SMA
ROOD ASFALT Fietspad Deklaag 30 mm Rood 1,5% tillred + ijzeroxide
BETONBAND, UITGEWASSEN BASALT Band tussen rijweg/ servicestrook Formaat 480/500x160
BETONBAND, UITGEWASSEN BASALT Band tussen rijweg/ middenberm Formaat 280/300x240 Afgerond
6
Verharding referentie
28
Asfalt rijbaan met streklaag en 50 cm band
30X30 betontegel met basalt split
Kruispunt met verlaagde band
29
Blindengeleidepad goed gedetailleerd met basalt toplaag
Voorbeeld inrit 15x30 tegels elleboogverband
Trottoirband en fietsstrook
7
Bank
Meubilair
Afvalbak Lichtmast, 4 m Lichtmast 10 m Bank Fietsenrek, nietjes Afvalbak Lichtmast, 4 m Boom Lichtmast 10 m Fietsenrek, nietjes Standaard ritme objecten
Het ontwerp voor de Wibautstraat heeft een heldere verdeling
Boom
van de verschillende functies. Er is gezocht naar een logisch ritme van lantaarnpalen, afvalbakken, fietsnietjes en banken. Het eerste schematische kaartje hiernaast geeft het standaard principe aan van deze verdeling. Het ritme van de bomen is hiervoor maatgevend. Deze staan 12 meter van elkaar. Om de 24 meter is er plek voor een bankje en een afvalbak. Deze komen in de zelfde lijn te staan als de lage lichtmasten. Het fietsparkeren vindt plaats op de servicestrook in dezelfde lijn als de bomen en de hoge lichtmasten die daar staan.
Bank Afvalbak
Trottoir
Lichtmast, 4 m
Fietspad
Lichtmast 10 m
Servicesstrook
Fietsenrek, nietjes
Trottoir Rijweg Boom
Fietspad Servicesstrook Rijweg
Metro
Afwijkend ritme objecten
Trottoir
Trottoir
Op dit ritme zijn een aantal uitzonderingen mogelijk. Op plaatsen waar een verdichting is van functies of waar veel
30
Fietspad
Servicesstrook
Servicesstrook
mensen komen, zoals metrostations of scholen, kunnen
Trottoir Rijweg
er bredere fietsparkeerzones worden toegepast of meer
Fietspad
afvalbakken worden geplaatst. Het tweede kaartje geeft
Servicesstrook
hiervan een principe oplossing bij een metrostation. In
Fietspad
Metro
Rijweg
verdichting aantal nietjes
geen bankjes bij metro ingang
verdichting aantal nietjes
geen bankjes bij metro ingang
Rijweg
het onderste kaartje zijn de plekken op de Wibautstraat
Trottoir
aangegeven waar een grotere concentratie van mensen is te verwachten. Op deze plekken is een intensivering van straatmeubilair wenselijk.
Fietspad
Intensieve plekken voor fietsparkeren
Servicesstrook
Albert Heijn Metro
Metro
Ook voor het straatmeubilair wordt zoveel mogelijk gekozen
Rijweg
verdichting aantal nietjes
voor hoogwaardige materialen die standaard beschikbaar zijn en die overeenkomen met het Handboek Inrichting Openbare Ruimte van het stadsdeel.
Hogeschool van Amsterdam
Metro
Volkskrant gebouw
Metro
RVS FIETSNIETJE
NPK MAST 12m dubbelzijdig
Fietsparkeren 900 breed Betonvoet onder bestrating
AFVALBAKKEN Bammesbak met rvs beugel Kleur: Ral 7021 (antraciet grijs) Betonvoet 60 x 30 cm a niveau
31 LICHTMAST 4m Friso Kramer mast Kleur: Ral 7021 (antraciet grijs)
OAIS (ondergrondse afvalinzameling) Bestaande 12 stuks terugbrengen Kleur: Ral 7021 (antraciet grijs)
BANK Retro Canapé Kleur: Ral 7021 (antraciet grijs) Betonvoet onder bestrating
7
Meubilair Referenties
32
Nietje, fietsparkeerplaats
Bammesbak en bank Retro Canapé
fietsenrekken: nietjes of HIOR (hoog-laag) afvalbakken Bammens Capitole zwart met
RVS beugel (HIOR)
banken: Retro (afwijkend) of Linnaeus (HIOR) verlichting: NPK masten met uithouder boven de rijbaan, Friso Kramer op pleintjes en brede trottoirs
bestaande ondergrondse containers 33
Bestaande OAIS bakken aan de Wibautstraat, welke worden hergebruikt
Lage lichtmast Friso Kramer (op pleintjes en brede trottoirs)
8
Groen
In de groene middenberm komen twee rijen platanen. De bomen worden geplant in driehoeksverband, dit geeft de beste groeiomstandigheden voor de bomen. De bomen tussen rijbaan en fietspad krijgen een goede groeiplaatsinrichting zodat ook deze bomen zich kunnen ontwikkelen tot grote platanen. De huidige bomen die buiten de grenzen van de fietspaden vallen blijven bestaan. De Platanus orientalis, oftewel de Oosterse plataan komt
34
oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuid-Europa. De plataan is een boom met een brede kroon en groot lichtgroen blad. De bloemen groeien in drie tot zes bolletjes. De bolletjes kunnen zeer lang aan de boom blijven hangen. De platanen geven een hoge sierwaarde aan de straat. Vooral oudere platanen zijn karakteristieke bomen, zeker als de schors gaat afbladderen en er grote witgele vlekken op de stam tevoorschijn komen. De middenberm wordt voorzien van gras met in het voorjaar wit/paarse krokussen. Een paars-witte zee van bloemen luiden het voorjaar in. De groenbeleving van de krokussen is erg mooi wanneer deze in grote aantallen in de middenberm geplant worden. De kelkvormige bloemen openen zich als de zon schijnt of wanneer er veel licht is; ze sluiten bij donker weer en ‘s nachts.
Sfeerimpressie, ter hoogte van Oetgensstraat
Impressie: Trazar
GRAS
Boomspiegel doormiddel van een (giet)ijzeren omsluiting Vierkant, ofgevuld met harsgebonden grind: bijvoorbeeld ca. 8 - 16 mm, donkergrijs basalt.
35
BLOEMBOLLEN PLATAAN ( Platanus orientalis) Seizoensbeleving Alleen binnenbermen
4 rijen, kruisverband
8
Groen
Kruisverband bomenrijen
36
Bomen driehoeksverband, beperkte ruimte bomen in middenberm opgelost
37
Kruisverband platanen
Platanen langs straat, Zeeburg
8
Groen Referenties
38
Laan met platanen, Amstelveenseweg Zuideramstel
Bloemenzee in het vorjaar, Europaboulevard Zuideramstel
Herfstbeeld, Van Nijenrodeweg, Zuideramstel
39
Brede middenberm, Europaboulevard, Zuideramstel
Kroon van een monumentale plataan (Platanus orientalis)
Krokussen op middenberm
9
Nawoord
Portefeuillehouder Sharona Ceha
De Wibautstraat wordt vaak “de lelijkste straat van
Kortom, de Wibautstraat is op weg van de lelijkste straat naar
Amsterdam” genoemd. Een straat die je oversteekt of waar
de mooiste stadsentree. Daar werken we graag aan!
je doorheen rijdt met als doel er zo snel mogelijk weer weg te zijn. Dat moet veranderen. Nu hebben we de kans om van de Wibautstraat een entree met allure te maken. Een straat waar het prettig verblijven is: met terrassen, restaurants en winkels. Een gebied met stedelijke levendigheid waar veel rekening wordt gehouden met (sociale) veiligheid. In dit
40
Sharona Ceha Portefeuillehouder Openbare Ruimte Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer
boekwerk is het definitief ontwerp beschreven. Ik hoop en verwacht dat u er net zo over te spreken bent als ik. Een bijzonder onderdeel van dit plan vind ik dat de bestaande versnipperde bomenstructuur verandert tot een beeldbepalende bomenbeplanting. Er komt veel groen bij: grijze straat wordt een groene allee. In dit ontwerp ziet u bijvoorbeeld een groene middenberm die rust uitstraalt en plaats heeft voor kunstobjecten. Graag benadruk ik dat de bomen die er nu staan, en niet in het ontwerp passen, zoveel mogelijk worden verplant naar andere locaties in de stad. De herprofilering van de Wibautstraat valt onder de grootste stedelijke vernieuwing van Amsterdam Oost sinds decennia. Het projectbureau Wibaut aan de Amstel (ingesteld door de centrale stad en Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer) staat garant voor een samenhangende gebiedsontwikkeling. Aan de Wibautstraat zal door de komst van de Amstelcampus, de Parooldriehoek en diverse ontwikkelingsprojecten een hoogwaardig verblijfsgebied ontstaan. Portefeuillehouder openbare ruimte Sharona Ceha Foto: Joost van Manen
41
Sfeerimpressie Wibautstraat ter hoogte van Eerste Oosterparkstraat
Impressie: Trazar
1
Bijlage
Small
intensiever gebruik Wibautstraat
Ontwerpbureau Concrete is gevraagd om een plan te maken waarbij, naast het gebruik van de Wibautstraat door autoverkeer, ook de lokale bewoners, voetgangers en fietsers intensiever van de straat gebruik gaan maken. Een dynamiek waarbij de straat ook wordt gebruikt als ontmoetings- en verblijfplaats en Concrete fungeert is alsgevraagd verbinding mensen Ontwerpbureau omtussen een plan te en buurten. De Wibautstraat als bestemming wordt maken waarbij, naast het gebruik van de Wibautstraat door
Medium
vormgegeven door te doen op alle schaal en nivo’s; van autoverkeer, ook deingrepen lokale bewoners, voetgangers fietsers small, medium aan extra large, de herprofilering. intensiever vanen delarge straattotgebruik gaan maken. Een dynamiek waarbij de straat ook wordt gebruikt als ontmoetings- en verblijfplaats en fungeert als verbinding tussen mensen en Het concept richt zich op de gehele Wibautstraat, echter buurten.
42
de grootste ingrepen vinden plaats aan de randen van de Het concept richt zich op de gehele Wibautstraat, echter feitelijke herprofilering. Op een aantal plaatsen zal het plan de de grootste ingrepen vinden plaats aan de randen van herprofilering beinvloeden. Dit is nog niet in de planvorming de feitelijke herinrichting. Vooralsnog gaat het hierbij opgenomen, echter alle direct betrokken partijen hebben om twee plekken: Het plein aan de Deymanstraat en het de ambitie uitgesproken om, daar waar mogelijk, de nodige Rhijnspoorplein. onderdelen uit het plan Bestemming Wibautstraat S, M, L, XL
Large
mee te nemen in de verdere op uitwerking vanhebben de herprofilering Tijdens de informatieavond 3 juni 2009 bewoners Wibautstraat richting de uitvoering. ideeën kunnen aandragen voor wat betreft de herinrichting van de Wibautstraat. Mede aan de hand van deze ideeën heeft Concrete samen met BRO schetsontwerpen opgesteld voor de inrichting van het Rhijnspoorplein & het plein aan de Deymanstraat. De navolgende tekeningen geven een impressie van beide pleinen.
Extra large
ringbalk op +/- 4 meter, uitvoering gelijk aan rheinspoorplein geeft eenheid aan de pleinen, definieert plek
looplijnen als snijlijnen, deelt plein op in functies en zorgt voor interactie
sport
uitlijnen met rooilijnen bebouwing, creert rechthoeking bouwblok, geeft rust en eenheid
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
plein deymanstraat
plein deymanstraat
sport
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
plein deymanstraat
Schetsontwerp Concrete
ontmoeting
lounge
toekomstige rooilijn bebouwing? opnemen in plan en checken met aukje de jager
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
ringbalk op +/- 4 meter, dak ontwerpen als meubelstuk, herkenbaar element, definieerd plek
ontmoet
vertikale vlakken transparant
lounge
43
uitlijnen met rooilijnen omliggende bebouwing, versterken vorm bouwblok
rhijnspoorplein studenten, natuur
status toekomstig gebouw, en evt. plein? checken met aukje de jager
44
plein deymanstraat studenten, buurt, kinderen
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
rhijnspoorplein - plein deymanstraat
ringbalk op +/- 20 cm hoogte, als overkoepelend thema, komt terug bij andere pleinen, geeft rust en eenheid
rhijnspoorplein prominente plek voor beeld wibaut
small: ringbalk met dek is tevens zitelement, uitlokking tot ontmoeting
small: bomen groeien door dek heen, zitplekken rondom bomen
ringbalk op +/- 20 cm, uitvoering gelijk aan plein deymanstraat looplijnen als snijlijnen, bereikbaarheid entree
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
rhijnspoorplein
Schetsontwerp Concrete
basisidee opgesteld met DRO - Jan stiger (01-juli-2009)
rhijnspoorplein
45
2 Details 1:100
46
3D aanzicht
Bijlagen Deelgebied 1
Do1
Details 1:200
47
2 48
Bijlagen Deelgebied 2
Do2
Details 1:200
49
2 50
Bijlagen Deelgebied 3
Do3
Details 1:200
51
2 52
Bijlagen Deelgebied 4
Do4
Details 1:200
53
2 54
Bijlagen Deelgebied 5
Do5
Details 1:200
55
2 56
Bijlagen Deelgebied 6
Do6
Details 1:200
57
2
Bijlagen Detail 7, 8 en 9
58
Detail Inrit
Detail eind trottoirband
Detail bushalte
59
10
Colofon
Dit document is mede tot stand gekomen met dank aan: Ontwerp:
dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam
ontwerper: Jan Stigter
Ingenieursbureau Amsterdam
projectleider: Frits van Alphen
Dienst Ruimtelijke Ordening
Ingenieursbureau Amsterdam
60
In opdracht van:
dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer
en stadsdeel Oost-Watergraafsmeer
projectmanager DIVV: Amar Das
projectleider stadsdeel Oost Watergraafsmeer:
Jan Oosterbaan
Onderzoek intensivering
Wibautstraat:
Concrete Architectural Associates bv
DO Document door:
Handle with Care, ontwerpers openbare ruimte
Het projectteam:
Sjoerd Hoogma
Lobke Alkemade
Eisso Beukema
Dorien de Boer
Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer
Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer
61
Sfeerimpressie Wibautstraat ter hoogte van Tweede Oosterparkstraat
Impressie: Trazar
