Herijking Cultuurbeleid Startnotitie

Herijking Cultuurbeleid 2015-2018 Startnotitie

zaak_id bericht_nummer bericht_id zaak_zaaknummer

Ruimte en Economie team REWLE steller BTV Ellenbroek doorkiesnummer +31 77 3596170 registratienummer datum 3 december 2014

Voorwoord De nota “ Kansen voor Cultuur!; cultuurbeleid gemeente Venlo 2011-2015” is vier jaar geleden tot stand gekomen, als resultaat van een samenspraak, een cocreatief proces met het culturele veld. Met “ Kansen voor Cultuur!” heeft de gemeente aangegeven in beginsel elke vier jaar het beleid te herijken en op basis daarvan afspraken te maken met het culturele veld over de uitvoering van beleid. Tegen deze achtergrond is de gemeente weer aan zet om het beleid voor de komende vier jaar uit te zetten. De behoefte aan een actualisering van het cultuurbeleid is ook door de raad en het culturele veld aangegeven. Om te komen tot een herijking van het cultuurbeleid stellen we een pragmatische aanpak voor die voorziet in de volgende stappen:  Opstellen startnotitie, waarin we aangeven waar we staan en welke beleidsopgaven we voor de komende jaren zien (beleidsagenda);  Aan de hand van de startnotitie een miniconferentie organiseren met het culturele veld;  In cocreatie met de grote instellingen (basisvoorzieningen) komen tot budgetprestatieafspraken voor de komende beleidsperiode. De resultaten van de miniconferentie en de uitkomsten van de bilaterale overleggen met de basisvoorzieningen en de overige professionele organisaties (meerjarenvoorzieningen) leiden dan tot een uitwerking van deze startnotitie en daarmee tot een nieuwe cultuurnota 20152018. Wij werken er naar toe dat de nieuwe cultuurnota in het voorjaar ter besluitvorming aan de raad kan worden voorgelegd, voorzien van een eerste Uitvoeringsprogramma 2015. In deze startnotitie geven wij aan wat de stand van zaken is van de uitvoering van “ Kansen voor Cultuur!” (hoofdstuk 1). In hoofdstuk 2 gaan wij in op de relatie met andere beleidsterreinen, in het bijzonder voor wat betreft de Sociale Structuurvisie, de Ruimtelijke Structuurvisie en het Coalitieprogramma Venlo 2014-2018. In hoofdstuk 3 gaan wij in op de beleidsvoornemens van onze basisvoorzieningen. Ook staan wij in dat hoofdstuk stil bij de stand van zaken bij de meerjarenvoorzieningen en onze subsidieregelingen voor eenmalige activiteiten. Vervolgens formuleren wij in hoofdstuk 4 een beleidsagenda voor de periode 20152018. Deze beleidsagenda bestaat deels uit beleidsvoornemens die nog op uitvoering liggen te wachten van “ Kansen voor Cultuur!” en deels uit aanscherpingen op basis van nieuwe beleidsinzichten.

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Stand van zaken ‘ Kansen voor Cultuur Stad van Actieve Mensen Centrum van de Euregio Innovatieve & Excellente Stad Veelzijdige Stad in het Groen Meer samenhang in de cultuursector Herziening subsidiekader

1 1 2 3 4 4 5

2 2.1 2.2 2.3 2.4

Nieuwe beleidsinzichten Coalitieprogramma 2014-2018 Sociale Structuurvisie Ruimtelijke Structuurvisie Bestuursopdrachten

7 7 7 10 10

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Stand van zaken instellingsbeleid Basisvoorziening Theater De Maaspoort Basisvoorziening Openbare Bibliotheek Venlo Basisvoorziening Kunstencentrum Venlo (KCV) Basisvoorziening Poppodium Grenswerk Museum van Bommel van Dam Meerjarenvoorzieningen Subsidieregelingen eenmalige activiteiten

12 12 12 13 14 14 15 15

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Beleidsagenda 2015-2018 Ontwikkelopgaven 2015-2018 Specifieke vraagstukken basisvoorzieningen Specifieke vraagstukken meerjarenvoorzieningen Aanpassing subsidiesystematiek Financieel perspectief

16 16 17 17 18 19

5

Plan van aanpak

20

1

Stand van zaken ‘ Kansen voor Cultuur

De cultuurnota “ Kansen voor Cultuur!” is indertijd opgezet aan de hand van de raadsprogramma’ s die zijn geformuleerd op basis van de Stadsvisie 2030:  Stad van actieve mensen;  Centrum van de euregio;  Innovatieve & excellente stad;  Veelzijdige stad in het groen. Daarnaast bevatte “ Kansen voor Cultuur!” twee andere hoofdlijnen van beleid:  Meer samenwerking in de cultuursector  Herziening van het subsidiekader In dit hoofdstuk lopen wij al deze hoofdlijnen van beleid langs op wat daarvan gerealiseerd is en wat niet.

1.1

Stad van Actieve Mensen

Ambitie De ambitie van dit raadsprogramma is dat we onze inwoners meer willen betrekken bij de stedelijke samenleving, zowel jongeren als ouderen, dat we aanwezige kwaliteiten en talenten van (groepen) inwoners beter benutten en dat we nieuwe inwoners aantrekken, in het bijzonder hoogopgeleiden, gezinnen en jongeren. Beoogd wordt met het cultuurbeleid bij te dragen aan maatschappelijke participatie en activering. Beleidsvoornemens a) Cultuur in de Wijk stimuleren; b) Talentontwikkeling jonge inwoners stimuleren; c) Amateurkunst versterken. Stand van zaken Ad a: Cultuur in de Wijk. Met Cultuur in de Wijk worden culturele programma’ s beoogd van, voor en door de inwoners zelf. Kunstencentrum Venlo (KCV) en de Bibliotheek zijn hier belangrijke partners en hebben hun beleid ook daadwerkelijk op Cultuur in de Wijk gericht:  De functie van Cultuurcoach is sinds dit jaar belegd bij KCV, en wordt juist in de wijk ingezet om culturele initiatieven van wijkbewoners te ondersteunen, aan te jagen en verbinding te leggen met andere wijkinitiatieven en/of programma’ s van culturele instellingen en amateurverenigingen. Daarnaast zet KCV in op het stimuleren van naschoolse cultuureducatie bij scholen voor primair onderwijs en op het begeleiden van amateurverenigingen in publieksprogramma’ s. KCV bekostigt haar inspanningen Cultuur in de Wijk binnen de eigen begroting. De functie van cultuurcoach wordt bekostigd uit het gemeentelijke budget voor combinatiefunctionarissen sport & cultuur.  De Bibliotheek heeft besloten geen stand alone filialen in de wijken meer te willen exploiteren, maar zich te concentreren op het onderwijs (Bibliotheek op School) en als partner in Huizen van de Wijk, waar de bibliotheek zich als ketenpartner wil manifesteren, mogelijk in de vorm van een informatiepunt, ontmoetingsplek en projecten leesbevordering en mediawijsheid. De Bibliotheek ziet zich geconfronteerd met een nieuwe bezuinigingstaakstelling van € 100.000,- vanaf 2017 en heeft aangegeven dat dit gevolgen kan hebben voor de beoogde inzet in Huizen van de Wijk. Ad b: Talentontwikkeling jonge inwoners stimuleren. KCV positioneert zich in haar recente

Startnotitie herijking Cultuurbeleid

1

beleidsplan als trekker van creatieve talentontwikkeling voor jonge inwoners. KCV kan deze positie ook claimen, gegeven haar brede betrokkenheid bij cultuureducatie, zowel in het vrijetijdsaanbod, het (primair en voortgezet) onderwijs, in de wijk en bij de verenigingen. Dat is nog in ontwikkeling. Bijzondere inzet wil KCV plegen op talentontwikkeling voor jongeren in de verschillende kunstdisciplines. Op het gebied van pop ligt er het initiatief van Popshop dat nu samen met Grenswerk wordt uitgerold. Op de andere kunstdisciplines kunnen mogelijk vergelijkbare initiatieven genomen worden. Ad c: Amateurkunst versterken. Bij dit beleidsvoornemen zijn in Kansen voor Cultuur! drie maatregelen genoemd:  Actualisatie Subsidieregels Amateurkunst en Volkscultuur. Deze actualisatie is inmiddels uitgevoerd, waarbij o.a. is ingezet op een vereenvoudiging van de regeling en op aanpassing van de criteria, in het bijzonder voor wat betreft ledenaantallen en jeugd. De actualisatie is gepaard gegaan met een bezuiniging van 10% van het budget. Deze bezuiniging lijkt geen nadelig effect te hebben gehad op het aantal verenigingen, het aantal leden en het aantal optredens. De subsidies zijn meerjarig verleend voor de periode 20142017.  Instellen platform Amateurkunst. Deze maatregel is in de praktijk niet haalbaar gebleken; er is geen persoon/vereniging bereid gebleken het beoogde AK-platform te trekken. Inmiddels heeft KCV deze rol op zich genomen en draagt het door de inzet cultuurcoach bij aan netwerkvorming, informatie-uitwisseling en belangenbehartiging binnen het AKveld.  Verbeteren accommodatie Theater de Garage. Deze maatregel is niet geeffectueerd. Met de renovatie en uitbreiding van Theater de Maaspoort en de nieuwbouw van het poppodium, heeft het college besloten geen prioriteit te geven aan deze maatregel. In paragraaf 2.2. brengen we de relatie met het sociaal-maatschappelijke domein nader in beeld.

1.2

Centrum van de Euregio

Ambitie Met het nieuwe cultuurbeleid willen we bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van het raadsprogramma ‘ Centrum van de Euregio, hoofdstad en vitaal hart’ :  Onderscheidend aanbod aan (culturele) voorzieningen;  Bijdragen aan het verhogen van de woonaantrekkelijkheidsindex, om nieuwe inwoners te trekken;  Internationale oriëntatie, in samenhang met het bedrijfsleven;  Bijzondere aandacht voor spilfunctie in de regio, juist ook naar het Duitse achterland. In de Regiovisie (2012) wordt aandacht besteed aan de rol die cultuur en cultuurhistorie kunnen spelen bij het invullen van de beoogde centrumfunctie. Zo wordt het belang van een levendig verenigingsleven, de culturele voorzieningen en de aanwezigheid van een creatieve klasse benoemd. Beleidsvoornemens a) Invulling Podiumkwartier; b) Versterking Museumkwartier; c) Versterking Kloosterdorp Steyl met Keramiekcentrum de Tiendschuur; d) Collectieve publiciteit en marketing. Stand van Zaken

2


Ad a: Invulling Podiumkwartier. Met de renovatie en uitbreiding van De Maaspoort en de nieuwbouw van poppodium Grenswerk is aan dit beleidsvoornemen voldaan. De situering en de samenhang tussen deze twee voorzieningen maakt dat Venlo nu beschikt over een Podiumkwartier met bovenlokale uitstraling in accommodatie en programmering. Dit zal zeker bijdragen aan de ambitie Centrum van de Euregio. Ad b: Versterking Museumkwartier. Op dit beleidsvoornemen heeft het nodige plaatsgevonden aan planontwikkeling. Aanvankelijk (2012) werd nog ingezet op de realisering van een Tajiri - Museum - van Bommel van Dam, hetgeen niet haalbaar is gebleken. De afgelopen jaren zijn plannen uitgewerkt om Museum van Bommel van Dam te verzelfstandigen en een vergaande samenwerking te laten aangaan met het naastgelegen Limburgs Museum. Het Transitieplan gaat uit van een aanzienlijke bezuiniging op de museumfunctie, die opgevangen moet worden door meer publieksgerichte programmering, meer ondernemerschap en shared services met het Limburgs Museum. In dat perspectief is ook een plan opgesteld om het Limburgs Museum uit te breiden met een vleugel voor moderne kunst, waar Museum van Bommel van Dam dan zou worden gehuisvest. Hierover heeft nog geen definitieve besluitvorming plaatsgevonden, een aantal scenario’ s wordt nog onderzocht. Ad c: Versterking Kloosterdorp Steyl met Keramiekcentrum de Tiendschuur. In 2014 is een plan uitgewerkt om het Keramiekcentrum in het kloostercomplex te huisvesten, annex aan het Missiemuseum. Met deze combinatie ontstaat een aantrekkelijk publieksbestemming. Met de kloosterorde vindt nog overleg plaats over de vraag hoe eigendom, beheer en onderhoud van de accommodatie moet worden geregeld. Ad d: Collectieve publiciteit en marketing. Op dit beleidsvoornemen is inmiddels behoorlijk wat vooruitgang geboekt. Zo zijn alle culturele voorzieningen nu aangesloten bij Leisureport, de promotie- en marketingorganisatie in Noord-Limburg. Met websites, apps, toeristische informatiepunten en de regionale Uitagenda Noord-Limburg wordt het culturele aanbod, ook dat van centrumstad Venlo, onder de aandacht van een breed publiek gebracht.

1.3

Innovatieve & Excellente Stad

Ambitie Het raadsprogramma Innovatieve & Excellente stad is gericht op het bieden van een aantrekkelijk economisch vestigingsklimaat voor bedrijven c.q. het scheppen van werkgelegenheid, met een focus op: innovatie, kennisinfrastructuur en duurzaamheid. Logistiek, agribusiness en de maakindustrie zijn belangrijke economische pijlers voor de regio. Toerisme & recreatie is een groeisector. ‘ Fresh’ en ‘ cradle to cradle’ zijn kernbegrippen. De belangrijkste opgave is het benutten van de kansen die er liggen op het gebied van innovatie. Beleidsvoornemens a) Het beschikbaar krijgen en aanwenden van innovatiebudget culturele instellingen; b) Netwerkvorming creatieve bedrijvigheid; c) Het realiseren van een hotspot voor creatieve bedrijvigheid. Stand van zaken Ad a: innovatiebudget. De praktijk leert dat alle basisvoorzieningen volop bezig zijn met transities en innovaties. Het is niet nodig gebleken R&D-budget te oormerken binnen de instellingsbegrotingen, zoals in Kansen voor Cultuur! was voorgesteld. Dit beleidsvoornemen is dus door de praktijk ingehaald.


3

Ad b: Netwerkvorming creatieve bedrijvigheid. In “ Kansen voor Cultuur!” werd er nog aangestuurd capaciteit binnen de gemeente vrij te spelen om de netwerkvorming en informatie-uitwisseling in de creatieve sector te faciliteren. Dit beleidsvoornemen zien we niet meer als een passende taak bij de regisserende overheid. Wel zien we mogelijkheden om deze taak uitgevoerd te krijgen door het veld zelf. Ad c: hotspot creatieve bedrijvigheid. In Venlo waren al creatieve hotspots beschikbaar gekomen zoals de Manufactuur en het Nedinscogebouw. Annex aan de St. Jacobskapel zal met financiële ondersteuning van de provincie een blok atelierwoningen worden gerealiseerd. Samen met de muziekwerkplaats (studio’ s) en het (pop-)café van Grenswerk als creatieve ontmoetingsruimte, is al met al een behoorlijke impuls gegeven aan hotspots voor creatieve bedrijvigheid.

1.4

Veelzijdige Stad in het Groen

Ambitie Met het raadsprogramma Veelzijdige Stad in het Groen zet onze gemeente in op het realiseren van een hoogwaardige leefkwaliteit van zowel centrum als de wijken en de kernen: we willen werken aan een schone, hele, veilige, en sociaal coherente leefomgeving. Dat is van belang om nieuwe inwoners aan te trekken en vast te houden. Veelzijdige stad in het groen betekent onder andere dat we willen investeren in de ruimtelijke kwaliteit van de leefomgeving. Beleidsvoornemens a) Opstellen van een Cultuurhistorische Waardenkaart Venlo; b) Programma Culturele planologie. Stand van zaken Ad a: Cultuurhistorische Waardenkaart. Dit beleidsvoornemen komt niet alleen uit Kansen voor Cultuur! maar ook in de erfgoednota ‘ Voortbouwen op Venlo’ s Verleden’ . In 2013 is een eerste versie van de Cultuurhistorische Waardenkaart opgesteld. Inmiddels wordt gewerkt aan een verbeterde versie, die als Cultuurhistorische Atlas Venlo zal worden uitgebracht. Ad b: Programma Culturele Planologie. De gemeentelijke afdeling Ruimte & Economie heeft het op zich genomen om het gebruik van de Cultuurhistorische Atlas Venlo te stimuleren. Museum van Bommel van Dam, het Limburgs Museum en het Gemeentearchief zijn natuurlijke partners. Er is nog geen vaste structuur; ook andere erfgoedorganisaties en historische verenigingen moeten nog worden aangehaakt.

1.5

Meer samenhang in de cultuursector

Ambitie Met alle maatregelen zoals in de voorgaande hoofdstukken voorgesteld op basis van de programmalijnen van de Strategische Visie 2030 zorgen we voor een betere inbedding van kunst en cultuur in onze stedelijke samenleving. Daarnaast willen we met Kansen voor Cultuur! ook meer samenhang en samenwerking bewerkstelligen binnen de cultuursector zelf. Beleidsvoornemens a) De culturele keten als richtinggevend concept hanteren voor samenwerking in de kunsten;

4


b) De netwerken in de kunsten cultuursector intensiveren en transparant maken; c) Een halfjaarlijks voortgangsoverleg “ Kansen voor Cultuur!” instellen. Stand van zaken Ad a: Culturele keten. Die bestaat uit de schakels leren – maken – presenteren – interesseren. De gedachte is dat een basisvoorziening in de eigen discipline trekker is van afstemming en samenwerking en partijen in die keten bij elkaar brengt. Zo krijg je een netwerk podiumkunst (De Maaspoort), een netwerk pop (Grenswerk), een netwerk beeldende kunst en vormgeving (Museum van Bommel van Dam) en een netwerk literatuur (Bibliotheek). KCV vervult in dit geheel van netwerken op een andere manier een belangrijke rol, omdat KCV in alle netwerken de schakel ‘ leren’ bedient: binnen- en buitenschoolse cultuureducatie en talentontwikkeling. De ketenvorming is nog niet geheel van de grond gekomen; met de basisvoorzieningen zal nog nader moeten worden afgestemd hoe de trekkersrol kan worden ingevuld. Ad b: culturele netwerken intensiveren en transparant maken. Met genoemde netwerken in de creatieve keten ontstaat al een behoorlijk stelsel van netwerken. Aangevuld met een netwerk cultuur in de wijk (KCV en Bibliotheek) een netwerk creatieve bedrijvigheid (Museum van Bommel van Dam; Museum in bedrijf) en netwerk amateurkunst (KCV), wordt aan dit beleidsvoornemen voldaan. Ad c: Halfjaarlijks voortgangsoverleg “ Kansen voor Cultuur!” . Er is nog geen vaste frequentie, maar met de directies van de grote culturele instellingen vindt wel met enige regelmaat voortgangsoverleg plaats. Het zou goed zijn hier een vaste basis aan te geven.

1.6

Herziening subsidiekader

Ambitie De nota Kansen voor Cultuur! beoogt een herziening van het subsidiekader voor de cultuursector, zodanig dat onderscheid wordt gemaakt in structurele en incidentele subsidies, inzichtelijk wordt gemaakt welke prestaties voor de verleende subsidie worden gerealiseerd en afspraken over monitoring en verantwoording van de subsidies. Beleidsvoornemens a) Introductie van een subsidiegebouw in drie type voorzieningen: o Eenmalige activiteiten en projecten (subsidieregelingen). o Meerjarenvoorzieningen (o.a. festivals, verenigingen en middelgrote organisaties); o Basisvoorzieningen (de vijf grote, professionele instellingen); b) Aanpassing van de subsidiesystematiek ten aanzien van de culturele basisvoorzieningen, met als uitgangspunten: o De gemeente herijkt eens per vier jaar het beleid; o De basisvoorzieningen betrekken het nieuwe cultuurbeleid bij het opstellen van een instellingsbeleidsplan voor de aanstaande beleidsperiode; o Cultuurbeleid en instellingsbeleid vormen de basis voor meerjarenovereenkomsten tussen gemeente en basisvoorzieningen, voorzien van jaarlijkse subsidiebeschikkingen met prestatieafspraken. Stand van zaken Ad a. Subsidiegebouw. Inmiddels is het subsidiegebouw aangepast en worden in de subsidieverlening daadwerkelijk drie typen voorzieningen onderscheiden:  Eenmalige activiteiten en projecten. Ten aanzien van de Eenmalige activiteiten en projecten kent de gemeente de volgende


5

subsidieregelingen: Aan deze regelingen liggen heldere bestedingscriteria en aanvraagprocedures ten grondslag. Op dit punt is geen verdere actie vereist o Eenmalige subsidies Cultuur: Deze regeling is bij de eerdere herziening van het subsidiekader aangepast en in werking getreden per 10 oktober 2013. o Jeugdcultuurfonds Venlo: Het secretariaat is overgegaan naar de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling, het budget naar Publieke Dienstverlening. o Binnen de posten “ Werk- en impulsbudgetten” en “ Beeldende Kunst en Vormgeving” zijn geen inhoudelijke aanpassingen doorgevoerd.  Meerjarenvoorzieningen. Voor wat betreft de meerjarenvoorzieningen gaat het om subsidies aan middelgrote organisaties zoals Theater de Garage, Keramiekcentrum De Tiendschuur, Omroep Venlo en Filmtheater de Nieuwe Scene. Daarnaast valt ook de subsidieregeling Amateurkunst en de subsidieregeling Evenementen onder de meerjarenvoorzieningen. De voormalige regeling Volkscultuur (subsidies Carnavalsoptochten, Kinderfeesten, Oranjeactiviteiten en Herdenkingen) is vorig jaar al ondergebracht bij de subsidieregeling Amateurkunst. Bij die gelegenheid is ook een bezuiniging op het totaalbudget doorgevoerd van 10% en zijn de criteria aangescherpt, waarbij nadrukkelijker wordt beoordeeld op aantal leden, jeugd en publieksopvoeringen. De eerdere bezuiniging op de post Evenementen is voor 2015 teruggedraaid. Dat jaar wordt gebruikt voor een herijking van het evenementenbeleid en van de financiering van dat beleid. Alles overziend is ten aanzien van het type meerjarenvoorzieningen geen verdere actie vereist.  Basisvoorzieningen. Hierbij gaat het om: Bibliotheek Venlo, Kunstencentrum Venlo, Theater de Maaspoort en Poppodium Grenswerk en Museum van Bommel van Dam. Zie punt Ad b. Ad b: Aanpassen subsidiesystematiek basisvoorzieningen. Op dit punt is nog werk aan de winkel. Het werken met een beleidscyclus van 4 jaar waarbij de gemeente het beleid herijkt, de basisvoorzieningen daarop hun instellingsbeleidsplan afstemmen en vervolgens het maken van meerjarenovereenkomsten, voorzien van jaarlijkse subsidiebeschikkingen en prestatieafspraken, is nog geen staande praktijk. Het ligt in de bedoeling vanaf begrotingsjaar 2016 dit wel te doen.

6


2

Nieuwe beleidsinzichten

2.1

Coalitieprogramma 2014-2018

Kernpunten In april van dit jaar is het coalitieprogramma 2014-2018 “ Verbinden vanuit vertrouwen en verantwoordelijkheid” vastgesteld. Kernpunten van dit coalitieprogramma zijn:  Loslaten in vertrouwen. Dat betekent vaker en beter verantwoording afleggen over de keuzes die we maken. Ook eerder dan voorheen mensen vooraf in co-creatie betrekken bij het maken van deze keuzes. We willen inwoners bovendien de ruimte geven om zelf vanuit de samenleving keuzes te maken. Dit betekent dus loslaten in vertrouwen op de ander. Dit betekent ook dat we inzetten op minder regels en minder controle.  Zorg voor elkaar. De zorg voor kwetsbare groepen wordt in handen gelegd van de gemeente. Dat is een grote opgave, ook omdat de verhouding tussen zorgbehoevenden en de beroepsbevolking verder verandert en er met minder geld meer zorg moet worden georganiseerd. Ook bij deze opgave geldt: beperking van bureaucratie en waar mogelijk betrokkenheid van de inwoners.  Toekomstperspectief voor iedereen. Vanwege de vergrijzing van onze bevolking zullen we ons eens te meer inspannen om bedrijven en onderwijsinstellingen naar de gemeente Venlo te krijgen. Bij het stimuleren van werkgelegenheid hoort ook het ontwikkelen van kwalificaties bij de beroepsbevolking door goed onderwijsaanbod en ondersteuning van startende ondernemers, o.a. door drempels en onnodige regelgeving weg te nemen.  Leefbaarheid in wijken en dorpen. Dat willen we doen in een samenwerking tussen gemeente, partners en de samenleving. Daartoe zullen we buurtbudgetten beschikbaar stellen om initiatieven mogelijk te maken die de veiligheid, de leefbaarheid en de saamhorigheid in wijken en kernen bevorderen.  Positionering en profilering. We willen Venlo en de euregio verder profileren en positioneren, o.a. door het aantrekken van onderwijsinstellingen, het draagvlak voor duurzaamheid C2C te vergroten, het ondernemersklimaat versterken, het Verhaal van Venlo (vroeger: Hanzestad; nu: logistieke hotspot van Europa) beter te vermarkten en het toerisme te bevorderen (‘ Parels aan de Maas’ ). Relatie met cultuurbeleid Het coalitieprogramma 2014-2018 sluit goed op de eerder geformuleerde Stadsvisie 2030. Deze Stadsvisie is in de vorige bestuursperiode (2010-2014) vertaald in de raadsprogramma’ s: Stad van Actieve Mensen, Innovatieve & Excellente stad, Centrum van de euregio en Veelzijdige stad in het Groen. Deze raadsprogramma zijn ook het vertrekpunt geweest voor de nota “ Kansen voor Cultuur!” . Ook al zijn de raadsprogramma’ s opnieuw ingericht, en zijn deze vier programma’ s komen te vervallen, de ambities uit de Stadsvisie staan nog steeds overeind. Het Coalitieprogramma 2014-2018 legt ten opzichte van de eerdere raadsprogramma’ s wel een veel nadrukkelijker accent op de betrokkenheid van inwoners. Meer eigen verantwoordelijkheid en co-creatie zijn sleutelbegrippen die ook om een vertaling vragen in de actualisering van het cultuurbeleid. Richtinggevend daarbij moet zijn de Sociale Structuurvisie die in 2013 is opgesteld. Ook van belang is te kijken naar de Ruimtelijke Structuurvisie die recent is vastgesteld. Op beide Structuurvisies gaan we onderstaand in.


7

2.2

Sociale Structuurvisie

Kernpunten De Sociale Structuurvisie omschrijft de ambities die de gemeente Venlo wil waarmaken in 2022 en biedt de kapstok voor het hele sociale beleid op het gebied van wonen, welzijn, werken, zorg, veiligheid, onderwijs, sport en cultuur. Wat we willen bereiken is duidelijk, de weg er naar toe ligt echter nog niet vast. Door in gesprek te blijven met de burger en de wijk in te gaan wordt een wisselwerking gecreëerd die kan leiden tot aanscherping van de Sociale Structuurvisie. De belangrijkste opgave voor het sociale domein ligt in het vermogen van de stad om iedere inwoner van Venlo een veilige omgeving te bieden met voldoende mogelijkheden om mee te doen. Zelfsturing moet in 2022 vanzelfsprekend zijn in Venlo. Wijkbewoners begrijpen dat zij op de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor een leefbare, veilige omgeving en een goede sfeer. Het initiatief ligt bij de burger en de gemeente faciliteert en entameert. Wijkvoorzieningen als de Huizen van de Wijk worden door de wijk zelf gedragen en culturele instellingen, sportverenigingen en het onderwijs maken gebruik van deze voorzieningen. Door het organiseren van activiteiten dragen deze verenigingen bij aan integratie, respect en gemeenschapszin. Als gemeente moeten we meer samenhang creëren op het gebied van welzijn, onderwijs, sport en cultuur, beleidsterreinen die het mensen mogelijk maken om beter deel te nemen aan de samenleving en elkaar te ontmoeten in een veilige sfeer. Dit alles betekent voor de overheid een ombuiging van bepalen naar ondersteunen en ophalen. De belangrijkste opgave van het sociale domein ligt in het vermogen van de stad om iedere inwoner van Venlo een veilige en toegankelijke omgeving te bieden met voldoende mogelijkheden om mee te doen. Om dat te bereiken zijn vier opgaven uitgewerkt die met elkaar samenhangen:  Meedoen;  Persoonlijke ontwikkeling;  Zorg voor gezond en vitaal;  Veilige leefomgeving. Relatie met cultuurbeleid In 2013 is besloten beleidscapaciteit van het team cultuur binnen de afdeling Ruimte en Economie over te brengen naar de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling (MO). Met deze nieuwe beleidsfunctie binnen MO wordt beoogd cultuur beter in te bedden in het sociale domein. Daarmee worden ambities en beleidsvoornemens uit de cultuurnota van Stad van Actieve Mensen (Cultuur in de Wijk stimuleren; Talentontwikkeling jonge inwoners stimuleren; Amateurkunst versterken) geplaatst in het beleid van de Sociale Structuurvisie. Wanneer we de Sociale Structuurvisie door de ‘ culturele bril’ bezien, zien we dat Cultuur een directe bijdrage levert aan de opgaven ‘ meedoen’ en ‘ persoonlijke ontwikkeling’ uit de Sociale Structuurvisie. Door lid te worden van een culturele vereniging of door gebruik te maken van een Huis van de Wijk als kunstenaar, musicalvereniging, etc. doe je mee, lever je een bijdrage aan je wijk of je buurt. Persoonlijke ontwikkeling kan plaatshebben door je culturele talenten te ontwikkelen. Het ontwikkelen van talent draagt bij aan zelfvertrouwen, het vermogen om samen te werken en verbeeldingskracht. Culturele verenigingen zijn een belangrijke spin in het web in de wijken binnen dit domein. Jarenlang lid zijn van een vereniging, vrijwilligerswerk of betaalde arbeid biedt de mogelijkheid om terug te vallen op een sociaal netwerk, wat weer zorgt voor een gevoel van veiligheid.

8


De invloed en betekenis die cultuur kan hebben in het sociale domein kan dan schematisch worden weergegeven als in de afbeelding hiernaast. Cultuur heeft een rol binnen het beleid maatschappelijke participatie dat onlangs door het college is vastgesteld. Binnen het beleid wordt deze rol als volgt omschreven: “ We creëren cultureel bewustzijn bij onze partners in de wijk en vragen hen open te staan voor cultuurparticipatie. We willen meer samenhang en netwerkvorming tussen de cultuursector en andere beleidsterreinen (welzijn, sport, onderwijs, maatschappelijke participatie en vrijwilligers) bewerkstelligen. Hierbij vragen we (o.a.) hulp aan het Kunstencentrum Venlo (bv door inzet van de cultuurcoaches), de Bibliotheek en het Huis van de Kunsten in Roermond.” De afdeling MO zet het komend jaar in op een pragmatische, uitvoeringsgerichte aanpak. De focus ligt op: 1. Cultuur in de wijken: Er is in twee wijken in Venlo gestart met een pilot wijkgericht werken (Steijl en Klingerberg/Blerick). In de praktijk wordt uitgewerkt hoe cultuur hier een plaats in kan krijgen. 2. Cultuureducatie op school: in samenwerking met de afdeling Ruimte en Economie wordt een plan opgesteld om Cultuur en Onderwijs meer met elkaar te verbinden. Hierbij geldt het landelijk vastgestelde Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs als uitgangspunt. Dit kan ook de basis zijn voor het toekomstig beleid Cutuureducatie met Kwaliteit. 3. Versterken en verdiepen van de verbinding tussen cultuur en het sociale domein, zoals onderwijs, sport, vrijwilligers, dagbesteding, gezondheid, maatschappelijke participatie, ouderen, jeugd en welzijn. Binnen de afdeling MO is geen budget gereserveerd voor de uitvoering van cultuurbeleid in de wijken binnen het maatschappelijke domein. Op basis van de uitgangspunten van deze startnotitie en de uitkomsten van de aanstaande miniconferentie, zullen we in samenspraak met wijkorganisaties, de bibliotheek en KCV concrete voorstellen opnemen voor Cultuur in de Wijk. Deze voorstellen zullen we meenemen in de Cultuurnota 2015-2018 en voorzien van een passend financieel kader. De afdeling MO neemt bij de uitwerken van deze voorstelen het voortouw, hetgeen mogelijk leidt tot een budgetaanvraag vanuit de afdeling MO in de Kadernota 2015.

2.3

Ruimtelijke Structuurvisie

In de structuurvisie staat de hoofdlijn van het ruimtelijk beleid voor de gemeente Venlo beschreven. In de nieuwe structuurvisie zijn niet de regels, maar de ambities en opgaven het uitgangspunt. Nieuwe initiatieven worden in de toekomst nadrukkelijker beoordeeld op het maatschappelijk rendement. Dit rendement wordt bepaald door de mate waarin ontwikkelingen bijdragen aan het bereiken van de ambities van Venlo die zijn vastgelegd in de Strategische Visie 2030. De structuurvisie wordt gebruikt om initiatieven te kunnen toetsen,


9

maar zal vooral worden gehanteerd als gespreksagenda. Om invulling te geven aan de ambities worden in de structuurvisie drie principes gehanteerd die een initiatief in de basis kansrijker maken: Hanteer de uitgangspunten van Cradle to Cradle (C2C), hoe de (Duitse) regiogemeenten te betrekken en ten derde hoe draagvlak te organiseren. Naast deze basisprincipes zijn de richtinggevende uitspraken uitgewerkt in vijf ‘ majeure opgaven’ ; 1. drukte in het ommeland 2. ruimte in de stad, 3. leven met de Maas 4. voorzieningen op maat 5. robuuste structuren Relatie met cultuurbeleid Wanneer we kijken naar de 5 majeure opgaven zien we enkele raakvlakken, en dan vooral met de opgaven “ Drukte in het ommeland” en “ Ruimte in de stad” . Deze opgave wil het contrast tussen buitengebied en stedelijk gebied verscherpen. Met de gerealiseerde grootstedelijke centrumvoorzieningen in het Podiumkwartier (renovatie/uitbreiding Maaspoort en het nieuwe poppodium) en de ambities met het Museumkwartier dragen we bij aan een groter contrast tussen stad en ommeland. Verder hebben we binnen het programma Veelzijdige Stad in het Groen een Cultuurhistorische Atlas opgesteld, waarin de belangrijkste erfgoedobjecten en -kwaliteiten zijn beschreven. De Cultuurhistorische Atlas biedt een goed instrument om de karakteristieken van dorp, stad en buitengebied verder aan te scherpen en ook de beleving daarvan te vergroten.

2.4

Bestuursopdrachten

Tijdens de collegeconferentie in juli 2014 is een aantal bestuursopdrachten vastgesteld. Eén van deze opdrachten behelst een onderzoek naar de vermogenspositie van de culturele amateurverenigingen. Teneinde de administratieve druk voor de amateurverenigingen tot een minimum te beperken, vindt dit onderzoek plaats gelijktijdig met subsidieverantwoording die de gesubsidieerde amateurverenigingen over 2014 in moeten dienen. De uitkomsten worden gepresenteerd middels het Uitvoeringsprogramma. Een tweede bestuursopdracht betreft een onderzoek naar een herijking van de gehele subsidiesystematiek van de gemeente. Het is op dit moment nog niet bekend wat de uitkomsten van deze opdracht zijn en welke betekenis het zal hebben voor de subsidies in het culturele domein. In antwoord op vragen van de raad tijdens de behandeling van het uitvoeringsprogramma cultuur 2015 heeft het college laten weten dat bij de herijking van het gemeentelijk subsidiebeleid ten aanzien van verenigingen ook de subsidies aan de amateurverenigingen uit het cultuurdomein tegen het licht gehouden worden. Het college zal binnen de nieuw op te stellen subsidieregels vastleggen dat Talentontwikkeling binnen amateurverenigingen in het culturele domein gewaarborgd blijft. Een derde bestuursopdracht betreft het onderzoek naar de mogelijkheden tot “ Samenwerking culturele instellingen” Openbare Bibliotheek, Kunstencentrum Venlo en de Volksuniversiteit. De mogelijkheden tot samenwerking worden meegenomen in de herijking van het cultuurbeleid.

10


3

Stand van zaken instellingsbeleid

Bibliotheek Venlo, Theater de Maaspoort, Kunstencentrum Venlo, Poppodium Grenswerk en (straks in verzelfstandigde vorm) Museum van Bommel van Dam, zijn onze culturele basisvoorzieningen. Onderstaand lopen wij elk van deze basisvoorzieningen langs en geven wij in kort bestek aan wat het instellingsbeleid voor de komende jaren is.

3.1

Basisvoorziening Theater De Maaspoort

Theater De Maaspoort ontvangt subsidie voor de exploitatie van het theater. De subsidie is bedoeld om de inwoners van Venlo en omgeving een gevarieerd muziek-, dans- en theateraanbod te bieden tegen een betaalbare prijs. Daarnaast biedt De Maaspoort podium aan sociaal-culturele activiteiten. De subsidie voor 2014 bedroeg € 2.023.885,-. Dat beslaat ongeveer 40% van de totale omzet. De Maaspoort haalt dus 60% van haar omzet uit eigen inkomsten: entreegelden, horeca, verhuringen en de businessclub. Dat is in vergelijking tot andere theaters een goede prestatie. Door te sturen op kostenbesparingen en meer eigen inkomsten heeft De Maaspoort kans gezien het hoofd te beiden aan de bezuinigingstaakstelling van € 300.000,- die in 2013 is opgelegd en extra taakstelling van € 50.000,- uit 2014. De Maaspoort heeft in 2012 een instellingsbeleidsplan opgesteld, dat dit jaar is geactualiseerd aan de hand van een advies van bureau LaGroup. Gesteund door dit advies en ook recent onderzoek van de Rekenkamer, geeft De Maaspoort aan dat de grens van bezuinigingen nu bereikt is. De organisatie is nu lean & mean, maar daarmee ook kwetsbaar. De bezoekersaantallen vertonen een stijgende lijn; dat is positief. Ook de inkomsten uit verhuur in de zakelijke markt nemen toe, evenals het aantal bedrijven dat De Maaspoort aan zich weet te binden in de businessclub. Ook dat is positief. Theater De Maaspoort vraagt de gemeente nu om financiële zekerheid voor de komende jaren. Meerjarige financiële zekerheid is nodig om organisatie en bedrijfsvoering te stabiliseren na een periode van ingrijpende reorganisatie en om in relatieve rust te werken aan bestendiging van een gezonde theaterexploitatie. Vanuit deze positie wil Theater De Maaspoort de komende jaren graag werken aan:  Verdere versterking van de band met het publiek;  Investeren in het bereiken van nieuwe publieksgroepen;  Meer samenwerking met culturele partners in de stad, gericht op aantrekkelijk cultureel klimaat in de stad;  Specifiek op het gebied van de podiumkunsten komen tot nieuwe initiatieven en coproducties, in samenwerking met o.a. Grenswerk, Theater de Garage en amateurverenigingen.

3.2

Basisvoorziening Openbare Bibliotheek Venlo

De bibliotheek ontvangt in 2014 een bedrag van € 1.875.927,- aan subsidie. De subsidie bedraagt ca. 80% van de totale omzet, hetgeen vergelijkbaar is met de verhouding subsidie/eigen inkomsten bij andere bibliotheken in het land. De bibliotheek heeft de afgelopen jaren invulling moeten geven aan bezuinigingstaakstelling van structureel € 300.000,-. Op dit moment hangt nog een aanvullende taakstelling van € 100.000,- boven de markt, die gevonden moet worden in een verbreding van het


11

bibliotheekwerk in het sociaal domein en een positionering van de bibliotheek als partner in Huizen van de Wijk. De Bibliotheek heeft medio 2014 een nieuwe beleidsvisie gepresenteerd waarmee wordt ingezet op een transitie van ‘ boekenbibliotheek naar brede bibliotheek’ . Als missie heeft de bibliotheek geformuleerd: “ Bibliotheek Venlo is als schatkamer van informatie en als inspirerend ontmoetingscentrum hét maatschappelijke hart van Venlo” . Vanuit deze missie wil de bibliotheek zich de komende jaren verder ontwikkelen als:  Spil in het bevorderen van lees- en taalontwikkeling van kinderen;  Coach van jonge mensen in het opbouwen van een attitude van kennisbehoefte om zich verder te kunnen ontwikkelen en ontplooien;  Ondersteuner van mensen in het aanleren van digitale informatievaardigheden;  Gids van de Venlose inwoners tot goed geïnformeerde en ontwikkelde burgers. Met het voorgestane beleid wil Bibliotheek Venlo een belangrijke partner zijn in de uitvoering van het beleid van de Sociale Structuurvisie. Ook beoogt de bibliotheek op deze wijze invulling te geven aan de vijf functies volgens de nieuwe Bibliotheekwet 2015: 1. Beschikbaar stellen van kennis & informatie; 2. Mogelijkheden bieden tot ontwikkeling & educatie; 3. Bevorderen van het lezen en het laten kennismaken met literatuur; 4. Organiseren van ontmoeting & debat; 5. Laten kennismaken met kunst & cultuur. Net als Theater De Maaspoort vraagt Bibliotheek Venlo om financiële zekerheid om na alle bezuinigingen te kunnen werken aan de beoogde verbreding van de bibliotheekfunctie.

3.3

Basisvoorziening Kunstencentrum Venlo (KCV)

De gemeente subsidieert KCV om de inwoners van Venlo de gelegenheid te bieden kunsten cultuuronderwijs te genieten tegen een betaalbare prijs. Bijzondere aandacht moet daarbij uitgaan naar cultuureducatie voor de jeugd, zowel binnenschools als buitenschools. De subsidie voor 2014 bedraagt € 781.790,-, hetgeen ca. 70% is van de totale omzet. Ook KCV heeft de afgelopen jaren subsidie moeten inleveren. De bezuinigingen zijn o.a. opgevangen door besparing op de overhead, meer te werken met vrijwilligers en concentratie van de huisvesting in het pand aan de Goltziusstraat. KCV heeft begin 2014 een nieuw beleidsplan gepresenteerd: “ Kunstencentrum Venlo binnenste buiten” waarin het aangeeft meer zichtbaar te willen zijn in de Venlose samenleving, niet alleen door met lessen cursisten te bedienen, maar ook van betekenis te willen zijn voor amateurverenigingen, te werken aan talentontwikkeling en als aanjager te fungeren van culturele initiatieven in de wijk. Daartoe heeft KCV vanaf dit jaar de beschikking over een cultuurcoach. Ook heeft KCV zich vanuit deze ambitie gereorganiseerd langs twee lijnen:  Kunsteducatie & Talentontwikkeling: educatieve activiteiten op school en het eigen vrijetijdsaanbod;  Kunstbeoefening & Projecten: ondersteunen amateurs, initiatieven in de wijk, evenementen. KCV doet het relatief goed: ondanks de crisis, de krimp en de vergrijzing slaagt het KCV erin om het aantal activiteiten en cursisten vooralsnog op peil te houden. Het KCV is met de ingrepen die het afgelopen jaar in de organisatie zijn gedaan een financieel gezonde organisatie. KCV realiseert zich evenwel dat verdere ingrepen in positionering, organisatie en

12


bedrijfsvoering noodzakelijk zijn omdat cultuureducatie geen automatisme meer is. Landelijk gaan cursistenaantallen naar beneden met gemiddeld 10% per jaar. In de provincie Limburg worden bij andere kunstencentra momenteel cursistendalingen gemeld tussen de 20%-25%. Tegen deze achtergrond heeft KCV nog dit najaar een geactualiseerd beleidsplan ‘ KCV 3.0’ gepresenteerd. De essentie hiervan is dat KCV zich wil transformeren tot een kleine, flexibele kernorganisatie met een flexibele schil van ZZP-ers, ook docenten. In dit licht wil KCV met de gemeente komen tot afspraken met betrekking tot de docenten die nog een gemeentelijke rechtspositie kennen. Ook KCV geeft aan dat de grenzen van bezuinigingen zijn bereikt en stelt dat de voorgestane omslag naar een kleine kernorganisatie en het werken langs de lijnen Kunsteducatie & Talentontwikkeling en Kunstbeoefening & Projecten, alleen kan worden uitgevoerd wanneer de gemeente nu financiële zekerheid biedt voor de komende jaren.

3.4

Basisvoorziening Poppodium Grenswerk

Poppodium Grenswerk heeft een vliegende start gemaakt in de nieuwe huisvesting in het hart van Q4, naast De Maaspoort. De nieuwe accommodatie wordt alom geroemd op sfeer, uitstraling en functionaliteit. Grenswerk krijgt een subsidie van € 542.834,Grenswerk heeft voor de periode 2014-2017 een beleidsplan opgesteld, dat ook expliciet inhaakt op de kaders van “ Kansen voor Cultuur!” . Zo beoogt Grenswerk niet alleen zorg te dragen voor een aantrekkelijk en laagdrempelig popprogramma voor een breed publiek (ambitie van 30.000 bezoekers in 2014 naar 60.000 in 2017), maar wil het o.a. ook:  Met het programma Popshop in samenwerking met KCV werken aan talentontwikkeling van lokale bands;  Popmuziek ook in cultuureducatieprogramma’ s op scholen inbedden;  Zorgen voor samenhang met andere podia, variërend van de popcafe’ s tot en met De Maaspoort, voor grootschalige popconcerten;  Bijdragen aan Venlo als Centrum van de Euregio, door zich als popcentrum te profileren op (eu-)regionaal niveau en daar gericht promotie en marketing op in te zeten;  Bijdragen aan culturele levendigheid in de stad door in samenwerking met andere instellingen grote publieksmanifestatie neer te zetten (o.a. Zomerparkfeest).

3.5

Museum van Bommel van Dam

Museum van Bommel van Dam is nu nog een gemeentelijke instelling. Het ligt in de bedoeling het museum te verzelfstandigen, maar ook te herpositioneren. De herpositionering moet er voor zorgen dat:  Van Bommel van Dam meer publiek trekt en zich meer verbonden weet met de Venlose en regionale samenleving;  Meer op eigen benen komt te staan, ook financieel. In 2013 is reeds besloten tot een bezuinigingstaakstelling van afgerond € 300.000,-, wat neerkomt op een reductie van ca. 25 % van de gemeentelijke bijdrage. Deze bezuiniging moet opgevangen worden door:  Kostenbesparing in organisatie en bedrijfsvoering, o.a. door verdergaande samenwerking met het Limburgs Museum;  Meer eigen inkomsten uit entreegelden, fondswerving, sponsoring en merchandising, kortom ondernemerschap. Voor de herpositionering en verzelfstandiging van Museum van Bommel van Dam is een Transitieplan opgesteld. Inmiddels is vanuit de beoogde samenwerking met het Limburgs


13

Museum ook een plan opgesteld voor herhuisvesting van het museum, als nieuwe vleugel aan de accommodatie van het Limburgs Museum. Hierdoor kunnen mogelijk verdergaande besparingen in de exploitatie worden gerealiseerd (gecombineerde entree, kassa, horeca, winkel). Alvorens daarover een beslissing te nemen wil de raad verschillende huisvestingsvarianten onderzocht hebben.

3.6

Meerjarenvoorzieningen

Tot de Meerjarenvoorzieningen rekenen we – zoals ook vastgelegd in de cultuurnota1. a. Middelgrote organisaties Hieronder vallen Theater de Garage, Filmhuis De Nieuwe Scene, Keramiekcentrum De Tiendschuur, Omroep Venlo. Voor deze organisaties geldt dat we willen gaan werken aan een verdieping van de budget-prestatieafspraken. Deze organisaties worden betrokken bij de miniconferentie, gezien hun rol als partner in de ketens in de stad en de uitwerking van de subsidieafspraken. b. Overige organisaties Hieronder vallen het Venloos Carillon, Stichting Bel Arte Belfeld, Culturele raad Tegelen, de Tegelse Zieken- en Bejaardenomroep, het Franz Pfanner Huis Arcen, Missiemuseum Steyl en accommodatie Openluchttheater de Doolhof. Aan deze instellingen gaan we vierjarige subsidiebeschikkingen afgeven. 2. Amateurkunst en Volkscultuur Bij het verlenen van subsidies Amateurkunst en Volkscultuur wordt al gebruik gemaakt van verlening voor een periode van vier jaren. Onlangs zijn de subsidies voor de verenigingen verleend, en de looptijd is tot en met 2017. Bij de herijking van de subsidies willen we de subsidieregels voor verenigingen amateurkunst dan ook niet wijzigen, en daarom worden de verenigingen niet betrokken in de herijking van het cultuurbeleid. 3. Evenementen Op dit moment loopt de herijking van het Evenementenbeleid via een separaat traject. Het maakt dan ook geen deel uit van de herijking van het cultuurbeleid.

3.7

Subsidieregelingen eenmalige activiteiten

Ten aanzien van de subsidies eenmalige activiteiten heeft tijdens de nu lopende cultuurplanperiode een herijking plaats gevonden, en de nieuwe regels zijn ingegaan met ingang van 2014. Er vindt dan ook eerst medio 2016 een herijking plaats met het oog op de vervolgperiode vanaf 2018.

14


4

Beleidsagenda 2015-2018

4.1

Ontwikkelopgaven 2015-2018

Veel van de beleidsvoornemens uit de nota “ Kansen voor Cultuur!” zijn inmiddels gerealiseerd en/of in uitvoering. Voor de komende jaren (2015-2018) tekent zich een beknopte beleidsagenda af die deels bestaat uit beleidsvoornemens die nog niet zijn uitgevoerd en waarvan we vinden dat uitvoering alsnog wenselijk is en deels uit beleidsvoornemens die al in uitvoering zijn, maar die vanwege nieuwe inzichten bijstelling en/of doorontwikkeling behoeven. Het gaat wat ons betreft gaat het om de volgende ontwikkelopgaven: 1. Cultuur in de Wijk. De bibliotheek wil zich in de wijk manifesteren als partner van Huizen van de Wijk. KCV heeft met het beschikbaar komen van de cultuurcoach het initiatief genomen om culturele initiatieven in de wijk op te zetten en aan te jagen. Cultuur in de Wijk vraagt om een nadere uitwerking waarbij een helder beeld ontstaat van waar een programma cultuur in wijk uit kan bestaan en hoe de organisatie en financiering daarvan gedacht is. Meer in het bijzonder moet duidelijkheid komen over de positionering van de Bibliotheek in Huizen van de Wijk, de relatie tussen Huizen van de Wijk en de inzet van KCV en in hoeverre ook verbinding moet worden gelegd met de andere cultuurinstellingen in de stad. Ook speelt bij Cultuur in de Wijk de vraag hoe we de beleidsfunctie cultuur bij de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling goed kunnen benutten. 2. Cultuureducatie op school. Alle instellingen ervaren dat het moeilijk is om voet aan de grond krijgen in het onderwijs: schoolvoorstellingen en museumbezoek nemen af, het kunstmenu-aanbod dat wordt gecoördineerd door KCV wordt slechts beperkt afgenomen. Het landelijke stimuleringsprogramma Cultuureducatie met kwaliteit, dat in Limburg wordt gecoördineerd door Cultuurpad/SIEN komt naar het oordeel van de culturele instellingen in Venlo onvoldoende uit de verf. Tijd voor een reset dus. De vraag is alleen: hoe? 3. Talentontwikkeling. KCV ziet voor zichzelf een trekkersrol weggelegd ten aanzien van talentontwikkeling bij jonge makers in de verschillende disciplines van kunst & cultuur. Van belang is scherp te krijgen waaruit een programma talentontwikkeling kan bestaan, wat de trekkersrol van KCV behelst en hoe de verbinding wordt gelegd met andere cultuurinstellingen in de stad. Het initiatief Popshop kan mogelijk als referentie dienen. 4. Ketenvorming. Voor elk van de kunstdisciplines is het beleidsvoornemen om de schakels van de creatieve keten (leren-maken-presenteren-interesseren) goed met elkaar te verbinden. De vraag aan elk de basisvoorzieningen is daarbij een trekkersrol te vervullen voor hun discipline (Museum van Bommel van Dam: beeldende kunst & vormgeving; Theater de Maaspoort: podiumkunst; Grenswerk: pop; Bibliotheek: literatuur). Van belang is scherp te krijgen waar de trekkersrol van een basisvoorziening uit bestaat. Het raakvlak met het agendapunt Talentontwikkeling is dat KCV in elke kunstdiscipline de schakel cultuureducatie en talentontwikkeling bedient. 5. Samenwerking Basisvoorzieningen en middelgrote professionele organisaties (Meerjarenvoorzieningen) in het Venloos Overleg Cultuurinstellingen (VOC). Waar ketenvorming vooral gaat om samenwerking binnen een kunstdiscipline, gaat het VOC over afstemming en samenwerking cultuurbreed. Het beleidsvoornemen om het VOC halfjaarlijks te organiseren is nog geen staande praktijk. Met de directies van de basisvoorzieningen moet nagegaan worden in hoeverre het VOC wel periodiek zou moeten samenkomen en of dit het platform is voor strategische samenwerking. Tijdens een VOC met de directeuren van de basisvoorzieningen dd. 2 april jl. zijn al een paar belangrijke punten genoemd waarop op VOC-niveau nadere afstemming en samenwerking profijtelijk kan zijn:


15

 Publieksbereik. Is het wenselijk publieksgegevens met elkaar te delen? Gezamenlijk publieksonderzoek te entameren (mozaïek onderzoek?). Uitwisselen van succesvolle strategieën om nieuwe publieksgroepen aan te boren?  Collectieve promotie. In aanvulling op de activiteiten van Leisureport Noord-Limburg: cross-selling; informatieborden, narrowcasting?  Thematische samenwerking. Vroegtijdig thema’ s benoemen waarop alle culturele instellingen programma kunnen leveren. Lokale thema’ s zoals C2C, maar ook inhaken op landelijke thema’ s, zoals de Maand van de Geschiedenis. Om nog een voorbeeld te noemen: de tentoonstelling “ Limburg Finest” in Museum van Bommel van Dam had ook een stadsbrede cultuurmanifestatie kunnen zijn met Limburgse toppers op popgebied, literatuur en podiumkunst. Deze ontwikkelopgaven willen we aan de orde stellen in een Miniconferentie Cultuurbeleid 2015-2018, die we in januari 2015 willen organiseren met de directies van de basisvoorzieningen en de middelgrote professionele organisaties. Genoemde ontwikkelopgaven kunnen dan nader verkend worden op inhoud, organisatie en geld. Naast de hiervoor genoemde ontwikkelopgaven zien we nog een specifieke opgave op het punt van Culturele Planologie. Met het beschikbaar komen van de Cultuurhistorische Atlas ligt het in de bedoeling om de erfgoedbeleving in onze gemeente te stimuleren. Ook kan de Cultuurhistorische Atlas worden benut als instrument bij ruimtelijke projecten zoals bedoeld in de Ruimtelijke Structuurvisie. Het ligt in de bedoeling om vanuit de afdeling Ruimte & Economie, team monumenten & archeologie, in 2015 te komen met nieuw erfgoedbeleid. Wij stellen voor het agendapunt Culturele Planologie mee te geven voor de aanstaande herziening van ons erfgoedbeleid

4.2

Specifieke vraagstukken basisvoorzieningen

Naast de hiervoor genoemde ontwikkelopgaven spelen bij elk van de basisvoorzieningen nog specifieke vraagstukken waarover nadere afspraken moeten worden gemaakt:  Met de Bibliotheek zullen nadere afspraken moeten worden gemaakt ten aanzien van de beoogde verbinding met Huizen van de Wijk (hoe in te passen?), in combinatie met de bezuinigingstaakstelling;  KCV voert momenteel een ingrijpende transitie door om te komen tot een kleine flexibele netwerkorganisatie. Daarvoor is o.a. nodig dat een oplossing gevonden wordt voor docenten die nog een gemeentelijke rechtspositie hebben. Hierover zijn wij met KCV in gesprek.  Theater De Maaspoort: geen specifiek opgaven, behalve de roep om meerjarige financiële zekerheid.  Grenswerk: geen specifieke vraagstukken.  Museum van Bommel van Dam: het Transitieplan en het Bedrijfsplan liggen er; de uitvoering daarvan wacht nu op uitvoering van het gevraagde huisvestingsonderzoek. Over deze specifieke vraagstukken zullen wij in bilateraal overleg per basisvoorziening bezien welke afspraken moeten/kunnen worden gemaakt.

4.3

Specifieke vraagstukken meerjarenvoorzieningen

In aanvulling op wat gesteld is in paragraaf 3.6 gelden voor de Meerjarenvoorzieningen een aantal specifieke vraagstukken.  Theater de Garage houdt een aantal vragen ten aanzien van de huisvesting

16


 Filmhuis De Nieuwe Scene; geen specifieke vraagstukken.  Keramiekcentrum De Tiendschuur; realiseren van de verplaatsing naar Kloosterdorp Steyl  Omroep Venlo; ontwikkelen en in uitvoering nemen van Plan van Aanpak verbeteren financiële positie.  Accommodatie Openluchttheater de Doolhof; onderhoud

4.4

Aanpassing subsidiesystematiek

Elementen budget-prestatieafspraken Zoals in hoofdstuk 2 geconstateerd is er nog werk aan de winkel om te komen tot een aanpassing van de subsidiesystematiek ten aanzien van de basisvoorzieningen. Volgens het boekje bestaat die subsidiesystematiek uit de volgende elementen:  Het werken met een beleidscyclus van 4 jaar waarbij de gemeente het beleid voorafgaand herijkt;  Basisvoorzieningen stemmen daarop hun instellingsbeleidsplan af;  Gemeentelijk beleid en instellingsbeleid vormen de bouwstenen voor meerjarenovereenkomsten met een looptijd van 4 jaar  De meerjarenovereenkomst wordt jaarlijks vertaald in een subsidiebeschikking, met prestatieafspraken. We staan een pragmatische aanpak voor, waarbij we aansluiten op de ASV en het bestaande format voor subsidiebeschikkingen. De ASV staat toe dat we meerjarige subsidies toekennen. Van deze mogelijkheid willen we nu dus gebruik maken. Aan de beschikking koppelen we een bijlage Prestatieafspraken. Inmiddels ligt de subsidiebeschikking 2015 voor verzending gereed. In deze beschikking 2015 zullen we verwijzen naar de onderhavige beleidsontwikkeling en dat het in de bedoeling ligt te komen tot meerjarige afspraken, die dan betrekking hebben op de resterende beleidsperiode (2016-2018). Type prestatieafspraken De bijlage Prestatieafspraken bij de subsidiebeschikking bestaat uit de volgende onderdelen:  Prestatieafspraken over de basisproducten van de basisvoorzienig en het publieksbereik dat daarmee wordt beoogd, zowel in aard (doelgroep) als omvang (aantallen);  Beleidsgerelateerde Prestatieafspraken, waarin afgesproken wordt welke prestaties basisvoorziening levert op speerpunten van beleid;  Het functioneren van de instellingen als organisatie en bedrijfsvoering, aan de hand van de Cultural Score Card, waarmee de basisvoorziening haar eigen functioneren en de verbetering daarvan in beeld brengt. De uitdaging is erin gelegen te komen tot prestatieafspraken waarmee een directe relatie wordt gelegd tussen beleid – afspraak – resultaat. De prestatieafspraken moeten zo concreet mogelijk worden geformuleerd. Verantwoording van de prestaties is van cruciaal belang. Niettemin moet de administratieve last beperkt blijven. Daarom zal terughoudendheid moeten worden betracht ten aanzien van het aantal prestatieafspraken. Het format van de subsidiebeschikking met bijlage Prestatieafspraken hebben we bijgevoegd. In bilateraal overleg met de afzonderlijke basisvoorzieningen zullen we dit format invullen met concrete afspraken.


17

Afspraken met de meerjarenvoorzieningen Ook met de ‘ Middelgrote Organisaties’ van de meerjarenvoorzieningen willen wij komen tot budget-prestatieafspraken. Ons staat dan een lichte variant voor ogen waarbij we de prestatieafspraken in beginsel beperken tot de basisproducten en het publieksbereik.

4.5

Financieel perspectief

Bovengenoemde ontwikkelopgaven kunnen in beginsel binnen de bestaande financiële kaders gerealiseerd worden. Het gaat in essentie om het verhogen van effectiviteit en efficiency van de middelen (geld, mensen, faciliteiten) waarover de basisvoorzieningen reeds beschikken. Hierbij moeten de volgende kanttekeningen geplaatst:  Binnen dit financieel perspectief wordt betrokken het opvangen van de vervallen kortingen op de subsidies aan Omroep Venlo en het Carillon, het opvangen van de andere invulling van de subsidie aan Theater de Maaspoort en het invullen van taakstellingen uit het coalitieakkoord.  Voor Cultuur in de Wijk: bij de verdere uitwerking van het sociaal beleid, gericht op Cultuur in de Wijk zullen we bezien wat hierbij een passend en haalbaar financieel kader is. Daarbij zullen we dan ook betrekken de bezuinigingstaakstelling van € 100.000,- die bij de Bibliotheek speelt. Deze taakstelling is weliswaar in tijd opgeschoven, maar hangt nog steeds boven de markt. De taakstelling heeft effect op de inzet van de Bibliotheek in Huizen van de Wijk.  Er moet nog gevolg worden gegeven aan een bestuursopdracht om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn tot kostenbesparing door verdergaande samenwerking in de backoffice tussen instellingen, waaronder Bibliotheek, KCV en Volksuniversiteit.  In algemene zin speelt het risico van verdergaande bezuinigingen. Het maken van meerjarige afspraken betekent dat wij ons er toe verplichten de grootst mogelijke terughoudendheid te betrachten om onze culturele voorzieningen opnieuw te confronteren met bezuinigingen.

18


5

Plan van aanpak

Middels de voorliggende subsidiebeschikkingen 2015 verlenen we de basisvoorzieningen een exploitatiesubsidie voor vier jaren, met de verplichting in een proces van cocreatie met gemeente en andere instellingen invulling te geven aan de budget-prestatieafspraken volgens bijgevoegd format. Dit format met Prestatieafspraken wordt vervolgens opgenomen in de subsidiebeschikking 2016-2018. Deze Startnotitie Actualisering Cultuurbeleid 2015-2018 willen wij bespreken op een miniconferentie met de directies van de basisvoorzieningen en de Middelgrote Organisaties uit de groep Meerjarenvoorzieningen (Tiendschuur, Omroep Venlo, De Garage en de Nieuwe Scène). Deze miniconferentie zal plaatsvinden in januari 2015. Met de uitkomsten van de miniconferentie werken we deze Startnotitie uit tot een Cultuurnota 2015-2018, voorzien van een uitvoeringsprogramma 2015. Cultuurnota en Uitvoeringsprogramma worden door de raad vastgesteld in het voorjaar 2015, nog voor de behandeling van de Kadernota. Week 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Mijlpalen Voorbereiden Miniconferentie VOC Uitvoering Miniconferentie VOC Uitwerken Cultuurnota (afdeling Ruimte & Economie) Uitwerken onderdeel Cultuur in de Wijk (afdeling Maatschappelijke ontwikkeling) Uitwerken budget-prestatieafspraken; bilateraal overleg basisvoorzieningen Uitwerken budget-prestatieafspraken; bilateraal overleg meerjarenvoorzieningen Uitsturen onderzoek naar amateurverenigingen (nav bestuursopdracht) Afronden Cultuurnota, inclusief onderdeel Cultuur in de Wijk Afronden budgetprestatieafspraken (basis- en meerjarenvoorzieningen) Bespreking concept Cultuurnota + concept budget-prestatieafspraken in DT

Verwerken gegevens onderzoek Eigen Vermogen Vaststelling Raadsvoorstel in college, aanleveren voor raad Presidium Beeldvormende vergadering


19

Bijlage 1 Concept - Format Subsidiebeschikking 2016-2018 met Prestatieafspraken Geachte …

.,

Subsidieaanvraag Bij brief van … , ingekomen d.d. … en ingeboekt onder nummer … , heeft u ons verzocht om een structurele subsidie voor de exploitatie van uw stichting … . voor de periode 2016, 2017 en 2018. Besluit Wij verlenen u een structurele subsidie van jaarlijks maximaal € … . ,-- voor het jaar 2016, 2017 en 2018 voor de door u uit te voeren subsidieactiviteiten. Dit bedrag is tevens het subsidieplafond. De subsidie is als volgt berekend: - … . - … . De subsidiebedragen zoals genoemd voor 2017 en 2018 beschikken wij onder het voorbehoud dat de gemeenteraad in de begroting voldoende middelen ter beschikking stelt. Tussentijdse wijziging kan aan de orde zijn indien op basis van de tussentijdse of jaarlijkse rapportages blijkt dat niet of onvoldoende wordt voldaan aan de verplichtingen/prestatieafspraken. Subsidieactiviteit; prestatieafspraken De activiteit waarvoor wij u de structurele subsidie verlenen betreft de exploitatie van … De subsidie is bedoeld voor de volgende activiteiten: -… . -… . In bijlage 1 is opgenomen welke prestaties wij in de jaren 2016, 2017 en 2018 van uw instelling verwachten. Subsidiegrondslag Ingevolge artikel 4:23 van de Algemene wet bestuursrecht wordt subsidie verstrekt op basis van de artikelen van de “ Algemene Subsidieverordening Venlo (ASV)” (te vinden op de website van de gemeente Venlo; www.venlo.nl ). Overwegingen Op basis van de ASV moet de subsidieaanvraag voor 1 oktober 2015 zijn ingediend. Met de indiening van uw subsidieaanvraag op … is aan deze voorwaarde voldaan. Daarnaast menen wij dat gelet op de toepasselijke regelgeving de subsidieaanvraag voldoet aan de vastgestelde subsidiecriteria. Verplichtingen van de subsidieontvanger Aan u als subsidieontvanger worden ingevolge de Algemene wet bestuursrecht en de Algemene subsidieverordening Venlo worden de volgende verplichtingen opgelegd:

20


 Het ten uitvoer brengen van de activiteiten als opgenomen onder het kopje subsidieactiviteit in deze brief en uitgewerkt in de bijlage Prestatieafspraken.  Voldoen aan de verplichtingen voor subsidieontvangers op grond van de Algemene subsidieverordening Venlo.  Met uw instelling zal elk jaar een periodiek een bestuurlijk voortgangsoverleg plaatsvinden. Ter voorbereiding op dit voortgangsoverleg draagt uw instelling zorg voor tijdige aanlevering van een halfjaar-rapportage, waarin op alle punten van de prestatieafspraken wordt gerapporteerd. Indien niet (geheel) en/of tijdig wordt voldaan aan de verplichtingen, als ook indien de beoogde resultaten/resultaatdoelstellingen niet (geheel) worden behaald, moet u er uitdrukkelijk rekening mee houden dat de subsidie lager, dan wel op nihil kan worden vastgesteld. Bevoorschotting Bevoorschotting van de structurele subsidie vindt plaats door uitbetaling in twee gelijke termijnen, te weten in de eerste en de zevende maand van het subsidiejaar. Subsidievaststelling De vaststelling van de meerjarige subsidie vindt jaarlijks plaats op basis van een door u in te dienen inhoudelijk jaarverslag en financieel verslag (jaarrekening) over de uitgevoerde activiteiten. Zowel in het jaarverslag als in de jaarrekening zullen in ieder geval alle punten van de Prestatieafspraken expliciet en voor ons inzichtelijk verantwoord moeten bevatten. De jaarrekening zal voorzien moeten zijn van een goedkeurende accountantsverklaring waarbij tevens geoordeeld wordt dat de subsidie rechtmatig is besteed. De jaarrekening dient inzicht te geven in de ontwikkeling van de vermogenspositie. Jaarverslag en jaarrekening dient u tijdig in te dienen, dat wil zeggen voor 1 mei van elk jaar (artikel 16 Algemene subsidieverordening Venlo). Het te laat indienen van de aanvraag leidt in beginsel tot een negatieve beslissing en derhalve tot het terugvorderen van de verleende subsidiegelden. Met nadruk wordt erop gewezen dat inhoudelijke wijzigingen in de kosten en/of inkomsten tijdig en vooraf gemeld dienen te worden aan ons college. Indien het tekort hoger uitvalt, blijft de gemeentelijke subsidie gehandhaafd op het maximale bedrag. Bij een lager tekort, zal de gemeentelijke subsidie dienovereenkomstig worden verlaagd. Indien wijzigingen niet tijdig en vooraf gemeld worden kan de subsidie lager c.q. op nihil worden vastgesteld. Informatie Voor nadere informatie over dit besluit kunt u contact opnemen met …

(telnr. …

).

Rechtsbescherming Tegen dit besluit kunt u, evenals een andere belanghebbende, op grond van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken na bekendmaking daarvan (zie dagtekening) bezwaar maken bij burgemeester en wethouders van Venlo, Postbus 3434, 5902 RK Venlo. Tevens kan alsdan, indien onverwijlde spoed dat vereist, de voorzieningenrechter van de rechtbank Roermond (sector bestuursrecht) verzocht worden een voorlopige voorziening te treffen. Wij wensen u veel succes bij het uitvoeren van uw activiteiten. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Venlo,


21

de secretaris,

22

de burgemeester,


Bijlage 2 Prestatieafspraken Prestatieafspraken Producten en Bereik

Product

Doelgroep

Bereik 2016 2017

201 8

Beleidsgerelateerde Prestatieafspraken

Beleid gemeente - Cultuurnota 2015-2018 Cultuur in de Wijk Talentontwikkeling Cultuureducatie Ketenvorming Samenwerking/VOC

Instellingsbeleid -…

Activiteit

Huidige situatie

Activiteit

Resultaat 2016 2017

2018

Resultaat 2016 2017

2018

Onderdeel Cultural Scorecard

Krachtenveld Cultuur Medewerkerstevredenheidsonderzoe k Bestuur: Code Cultural Goverance Klanten: Klanttevredenheidsonderzoek Organisatie Certificering (ISO; branche?) Financiën Managementbrief accountant Innovatie R&D-agenda


23

Herijking Cultuurbeleid Startnotitie

Recommend Documents