HELWIG TIMMERFABRIEK BV ‘TROTS OP ZIJN WAJONGERS’ In het Zuid-Limburgse Geleen is al bijna 85 jaar
het bedrijf te werken: ‘‘De inzet van Wajongers als
het familiebedrijf Helwig Timmerfabriek BV ge-
Peter is enorm goed. Daarmee zijn ze ook echt een
vestigd. Het bedrijf is van oudsher gespecialiseerd
voorbeeld richting andere medewerkers in het be-
in houten kozijnen, maar levert daarnaast ook
drijf.’’ Ook Michel van Dijke, arbocoördinator en
gevelelementen en houtskeletbouw. Kenmerkend
interne jobcoach bij Helwig, bevestigt dit: ‘‘Wan-
aan Helwig is dat de meeste medewerkers daar al
neer Wajongers goed worden begeleid zijn het ech-
vele jaren in dienst zijn. Hierbij zijn dienstver-
te steunpilaren voor je bedrijf. Bij Helwig zien we
banden van meer dan 25 jaar niet ongewoon.
dat ze ontzettend hard werken en hun hand nergens
Sinds jaar en dag wordt dan ook gewerkt met een
voor omdraaien.’’
grote vaste kern van momenteel bijna 65 medewerkers. Daarnaast is sprake van een kleine flexi-
‘MISTER DEUVEL’
bele schil van ongeveer 6 uitzendkrachten.
Binnen het bedrijf is Peter in zijn eerste werkjaren beroemd geworden om zijn vaardigheid en inzet
Ongeveer 15 jaar geleden startte Helwig ook met
waarmee
het aannemen van Wajongers binnen haar bedrijf.
maakte. Dit is een houtbewerkingstechniek waarbij
Daarbij heeft het bedrijf veel ervaring opgedaan
twee houten onderdelen met elkaar worden verbon-
met de wijze waarop Wajongers op een goede en
den door enkele ronde houten pennen in tegenover
gezonde manier ingezet kunnen worden in het pro-
elkaar geplaatste gaten te monteren. Deze houten
ductieproces. Ook richting andere bedrijven wil
pennen worden in de praktijk ‘deuvels’ genoemd. In
Helwig deze ervaringen graag delen. Zij zijn name-
de eerste tien jaar van zijn loopbaan bij Helwig
lijk oprecht trots op wat de Wajongers binnen hun
heeft Peter zich volop ingezet bij het deuvelen.
bedrijf presteren. Vandaar ook dat we het bedrijf
Hiervoor kreeg hij zelf een certificaat van de direc-
aan het begin van de zomer van 2015 bezochten om
teur voor het monteren van maar liefst één miljoen
hun ervaringen met de inzet van Wajongers in beeld
deuvels. Ook werd hij benoemd tot ‘Mister Deuvel’
te brengen.
van het bedrijf. ‘‘Dat ik zoveel waardering kreeg
hij
zogenoemde
‘deuvelverbindingen’
van de directeur vond ik heel erg leuk. Wel wist ik WAJONGERS: ‘ENORM GEMOTIVEERD’
dat het toen tijd werd om ook meer andere werk-
Op de ruim 15.000 vierkante meter grote productie-
zaamheden in het bedrijf te gaan doen. Ik had na-
vloer van Helwig zijn dagelijks 6 Wajongers werk-
melijk veel meer in mijn mars’’, zo vertelt Peter
zaam in de leeftijd van twintig tot ruim dertig jaar.
Meijers.
Veel van deze Wajongers zijn al lange tijd bij Helwig in dienst. Daarbij werken zij vooral in de voormon-
TEAMWORK
tage en deels ook in de afmontage en het magazijn.
Die gelegenheid kwam toen enkele jaren geleden
Terwijl de machinale houtbewerking een minder
ook Colin Greenstreet op de voormontage kwam
passende werkplek is gebleken. De machines werken
werken. ‘‘Peter heeft toen ook Colin begeleid op de
daar namelijk in een vastgesteld (stringent) tempo
productieafdeling en hem het deuvelen eigen ge-
wat in de praktijk te veel stress voor de Wajongers
maakt. Peter zelf is toen met iets nieuws aan de
oplevert.
slag is gegaan, namelijk met het monteren van raamvleugels. Dit zijn elementen die ervoor zorgen
Op de andere afdelingen van Helwig komen de Wa-
dat een raam in een bepaalde positie kan blijven
jongers echter volledig tot hun recht. Eén van hen is
openstaan’’, zo vertelt Michel van Dijke. Inmiddels
Peter Meijers, die ruim 12,5 jaar werkzaam is op de
vormen Colin en Peter een sterk en hecht team in
voormontage. Voorman Andre Fibi vertelt dat Wa-
de voormontage. Hierbij verrichten ze diverse werk-
jongers als Peter enorm gemotiveerd zijn om binnen
zaamheden zelfstandig en assisteren ook bij onder 1
meer de freesmachine en de pennenbank. Colin
werken en anderen in de productie te helpen. Bin-
Greenstreet vertelt: ‘‘In de productie werken Peter
nen de mogelijkheden proberen we Colin en Peter
en ik meestal echt samen in een team. Onze voor-
dan ook zo breed mogelijk in het bedrijf in te zet-
man (Andre Fibi) hoeft dan maar te zeggen wat we
ten. Dit is overigens niet voor alle Wajongers bij
die dag moeten doen en dan gaan we er samen
Helwig weggelegd. Voor sommigen past het juist
voor. Daarbij brengen we elkaar ook nieuwe monta-
beter wanneer zij aan één afgebakende taak wer-
getechnieken bij en helpen elkaar de dag door als
ken.’’
het met één van ons soms even iets minder gaat.’’ INSTROOMKANALEN WAJONGERS Colin en Peter kwamen in het verleden bij Helwig terecht na een leerwerkstage van het Sint-Jansberg. Een Belgische school die gespecialiseerd is in buitengewoon onderwijs. Tijdens deze stage werkten ze drie dagen in de fabriek en gingen twee dagen naar school. Beiden waren enthousiast over het werk en de collega’s in de fabriek. Ook vonden ze het prettig om ‘in de praktijk te leren’. Tegelijkertijd zag ook het bedrijf het met beide jongens zitten. Vandaar dat zij na afloop van hun stage een jaarcontract kregen, gevolgd door een contract voor onbepaalde tijd.
Michel van Dijke vertelt dat dit verhaal van Colin en Peter niet op zichzelf staat. In het verleden zijn namelijk meer Wajongers via het buitengewoon onderwijs ingestroomd bij Helwig. Daarnaast zijn ook enkele Wajongers via het UWV bij het bedrijf terechtgekomen. In het laatste geval is dan wel altijd een proeftijd van 3 weken ingelast.
‘‘De Wajongers komen over het algemeen via twee wegen in beeld bij ons bedrijf. Een eerste kanaal waarlangs ze instromen vormt het buitengewoon onderwijs. In ons geval is dit de Sint-Jansberg in Maaseik (België). Het voordeel van deze weg via school is dat we de Wajongers tijdens hun leerwerkColin Greenstreet (links) en ‘Mister Deuvel’ Peter Meijers
stage al goed leren kennen. Op basis daarvan heb-
(rechts) samen als team aan het werk op de voormontage van
ben we van tijd tot tijd besloten om een aantal
Helwig Timmerfabriek BV
Wajongers van deze school in dienst te nemen die in de praktijk goed functioneerden. Een tweede in-
Naast het werk dat ze vaak gezamenlijk in de pro-
stroomkanaal vormt het UWV. Daarbij hanteren we
ductie verrichten, begeleiden Colin en Peter van
echter wel altijd een proefperiode van 3 weken. De
tijd tot tijd ook stagiairs en vakantiekrachten. Zij
ervaring leert namelijk dat deze tijd echt benodigd
leren hen dan om te gaan met verschillende monta-
is om te kunnen zien of iemand binnen Helwig goed
gewerkzaamheden. Op deze manier krijgen ze (me-
kan functioneren. Hierbij gaan we dan niet over één
de) de verantwoordelijkheid om nieuwe mensen in
dag ijs. Indien nodig proberen we verschillende
te werken bij Helwig. Michel van Dijke: ‘‘Door Colin
afdelingen en werkzaamheden uit om te zien waar
en Peter verantwoordelijkheid te geven, hebben we
een persoon het beste past binnen het bedrijf. Na
ze zien groeien. Zij komen tot bloei door samen te
het succesvol doorlopen van deze proefperiode
2
bieden we vervolgens een contract aan’’, zo vertelt
In de praktijk werpt deze intensieve begeleiding
Michel van Dijke.
duidelijk zijn vruchten af. Colin en Peter vertellen dat zij het zeer waarderen dat hun voorman, Andre Fibi, altijd voor hun klaar staat. Ook ervaren ze dat
EEN GOEDE BEGELEIDING
ze met hun vragen terechtkunnen bij Jobcoach Mi-
Eenmaal werkzaam bij Helwig krijgen de Wajongers
chel van Dijke. Colin Greenstreet vertelt: ‘‘Het
op regelmatige basis begeleiding. Dit om ervoor te
gesprek met Michel geeft mij de mogelijkheid om
zorgen dat zij tijdens hun hele arbeidscarrière bij
mijn hart te luchten. Bijvoorbeeld als ik met be-
Helwig op een goede en gezonde manier kunnen
paalde dingen van thuis of werk in mijn maag zit.
functioneren. Voor deze tijdsinzet krijgt Helwig, net
Na zo’n gesprek met de jobcoach ervaar ik dan min-
als andere bedrijven die met Wajongers werken, ook
der stress en kan ik weer beter werken.’’
een loondispensatie en een budget voor de inzet van een (interne) jobcoach.
PERSOONLIJKE AANDACHT
Binnen Helwig is de begeleiding van de Wajongers
Door hun jarenlange ervaring met Wajongers, heb-
hoofdzakelijk in handen van twee personen. Hierbij
ben Michel van Dijke (jobcoach) en Andre Fibi
vindt de dagelijkse begeleiding plaats vanuit de
(voorman) geleerd dat aan een goede begeleiding
voorman op de productievloer. Vanuit de interne
van Wajongers een aantal succesfactoren ten grond-
jobcoach vindt daarnaast iedere 6 weken een bege-
slag liggen. Hierbij is het volgens hen allereerst van
leidingsgesprek plaats met de Wajongers. In het
belang om regelmatig persoonlijk aandacht te be-
gesprek dat de jobcoach voert met de Wajongers
steden aan Wajongers. ‘‘We merken dat continue en
wordt dan altijd gebruikgemaakt van een vaste vra-
persoonlijke aandacht helpt om Wajongers optimaal
genlijst, waardoor een aantal onderwerpen telkens
te laten presteren. We schenken dan ook regelmatig
aan bod komt. Door steevast eenzelfde set vragen in
aandacht aan de werk- en thuissituatie. Zeker om-
dit gesprek met de Wajongers door te nemen, kan
dat Wajongers wat vaker in een ‘up’ of een ‘down’
zodoende een goed beeld worden verkregen van hoe
zitten. Door met ze in gesprek te gaan en goed naar
de Wajongers het werken bij Helwig door de tijd
ze te luisteren kun je er echter voor zorgen dat ze
heen ervaren. Ook kan op basis van deze uitkomsten
zich prettig blijven voelen op de werkvloer’’, zo
tijdig worden bijgestuurd in de werk- of privésitua-
vertelt Michel van Dijke.
tie van de Wajongers. Andre Fibi voegt daaraan toe dat hij op de producJobcoach Michel van Dijke licht toe: ‘‘We vragen de
tievloer in de loop der jaren op verschillende manie-
Wajongers bijvoorbeeld regelmatig om met een
ren heeft geleerd om het beste uit de Wajongers te
rapportcijfer van 1 tot 10 uit te drukken hoe ze zich
halen. ‘‘Zo ben ik echt voor deze Wajongers gaan
voelen binnen ons bedrijf. Deze waardering relate-
staan. Wanneer er problemen zijn kunnen ze bij mij
ren we vervolgens aan de werk- en privéomstandig-
terecht. Maar ook als ik zie dat ze even wat minder
heden van de Wajongers. Zo kunnen we zien of het
goed in hun vel zitten, dan spreek ik ze zelf actief
nodig is om veranderingen door te voeren in de
daarop aan om te kijken of ik ze kan helpen. Bij-
werkomgeving of in de thuissituatie.’’
voorbeeld door ze tijdelijk even een andere taak te geven of de werkdruk iets te verlagen.’’
Bovendien wisselen de voorman en de jobcoach ook regelmatig met elkaar hun ervaringen uit over de
Daarnaast wordt geprobeerd om het contact tussen
Wajongers. Op deze manier kunnen eventuele zaken
de verschillende (productie)afdelingen van Helwig
die op de werkvloer volgens de voorman opvallen,
zoveel mogelijk via de voormannen te laten verlo-
ook als een onderwerp worden meegenomen in het
pen. ‘‘Zeker in het verleden werden de Wajongers
gesprek dat de jobcoach voert met de Wajongers.
nog wel eens belast of in de war gebracht door
Vice versa, koppelt de jobcoach de belangrijkste
plotselinge vragen van een voorman of een mede-
uitkomsten van het gesprek met de Wajongers ook
werker van een andere afdeling. We proberen dit
weer terug aan de voorman. Dit om de effectiviteit
nu te voorkomen door het contact tussen de afde-
van de begeleiding aan de Wajongers (nog) verder te
lingen vooral via de voormannen te laten verlopen.
vergroten.
Dit ontlast de Wajongers’’, zo vertelt Andre Fibi.
3
even een andere taak in de productie te gaan doen. Op deze manier probeert hij hen inzicht te geven in
KENMERKEN VAN HELWIG TIMMERFABRIEK BV
het belang hiervan. Ook spreekt hij bewust nooit in §
Het familiebedrijf bestaat bijna 85 jaar
de gebiedende wijs maar gaat altijd eerst in overleg
§
Telt 65 vaste medewerkers en een flexibele schil
met de Wajongers voordat ze een andere taak op-
§
Gemiddeld zijn 6 tot 8 Wajongers vast in dienst
pakken. Andre Fibi: ‘‘Het spreekwoordelijke ‘het is
§
Gespecialiseerd in houten kozijnen en ook produ-
de toon die de muziek maakt’ is hierbij echt van
cent van gevelelementen en houtskeletbouw
toepassing. Je merkt dat een positieve en rustige
§
De producten worden geleverd volgens alle bekende
benadering van de Wajongers helpt om gedurende
concepten in de timmerindustrie, variërend van een
de werkdag sneller en zonder teveel stress verschil-
traditioneel halfproduct (concept 1) tot de levering
lende taken in de productie af te wisselen. Ook is
van een volledig eindproduct inclusief plaatsing en
het van belang om de wisselmomenten in de pro-
onderhoud (concept 4)
ductie altijd van uitleg te voorzien. Desondanks is onze ervaring dat deze wisselmomenten voor de meeste Wajongers wel spannend blijven. Maar je merkt hoe meer goede aandacht je ze daarbij geeft, des te beter ze presteren.’’
EEN VEILIGE EN VERTROUWDE WERKOMGEVING BEGELEIDING BIJ WISSELMOMENTEN
Naast de hiervoor genoemde punten die van belang
Een andere belangrijke succesfactor vormt een goe-
zijn voor een goede begeleiding, is in de loop der
de begeleiding van Wajongers bij de ‘wisselmomen-
jaren binnen Helwig ook steeds meer aandacht ge-
ten’. Dat wil zeggen: de momenten waarop geswit-
komen voor het realiseren van een veilige en ver-
ched moet worden naar een andere taak. Voor de
trouwde werkomgeving voor de Wajongers. In de
meeste Wajongers zijn deze ‘wisselmomenten’
eerste plaats door de voorman altijd kort te infor-
spannend. Jongens als Colin en Peter voelen zich
meren over de komst van een nieuwe Wajonger.
namelijk het meest prettig wanneer ze op een dag
Hierdoor kan de voorman kennis nemen van de ach-
heel hard aan één bepaalde taak kunnen werken.
tergrond van de Wajonger en hiermee rekening hou-
Peter Meijers vertelt: ‘‘Op de werkvloer komen we
den. Ook stelt het de voorman in de gelegenheid om
dan echt in een flow terecht. Dit vinden mensen als
een Wajonger op een goede manier te introduceren
Colin en ik het prettigst.’’ Om dit gevoel nog beter
in het team. ‘‘Je wordt als voorman nu altijd door
uit te leggen, gebruikt Peter Meijers de in Limburg
de jobcoach op de hoogte gesteld van de komst van
zeer populaire wielersport als een metafoor: ‘‘Het
een nieuwe Wajonger. Doordat je dan de achter-
werken is voor Wajongers als Colin en mij net als
grond van een nieuwe medewerker kent, kun je
wielrennen, we gaan maar door en zetten ons hon-
hiermee rekening houden. Ook stelt het je in de
derd procent in. Wanneer we echter moeten om-
gelegenheid om een Wajonger goed te introduceren
schakelen naar een andere taak, dan vinden we dat
in het team. Zelf doe ik dit door in het 5-
lastig. We raken dan even uit een flow en moeten,
minutengesprek, dat altijd aan het begin van de dag
net als bij het fietsen zeg maar, schakelen naar een
plaatsvindt, het team te vragen rekening te houden
andere versnelling. Alleen werkt bij ons de versnel-
met de omstandigheden van zo’n nieuwe jongen’’,
lingsbak niet zo goed als bij de meeste mensen.
zo vertelt Andre Fibi.
Daarom is het voor ons belangrijk dat we iemand hebben, zoals onze voorman Andre, die ons op zo’n
In de tweede plaats is binnen Helwig - in het kader
moment kan helpen om soepeler naar een andere
van een veilige en vertrouwde werkomgeving - ook
taak om te schakelen.’’
meer aandacht gekomen voor een antipestbeleid op de werkvloer. Ook dit moet eraan bijdragen dat de
Andre Fibi (de voorman) vertelt dat hij de Wajon-
Wajongers zich thuis blijven voelen bij het bedrijf.
gers in de praktijk graag helpt bij het omschakelen
‘‘Vroeger kwam het nog wel eens voor dat andere
naar een andere taak. Dit door hen goed uit te leg-
medewerkers ongepast gedrag vertoonden richting
gen waarom het voor het bedrijf van belang is om
de Wajongers. In overleg met de directeur van Hel4
wig hebben we dit bijna volledig uitgebannen. Dit
MET DANK AAN
door op pesterijen een zerotolerancebeleid te voe-
Michel van Dijke, arbocoördinator en interne job-
ren’’, zo vertelt Andre Fibi.
coach Andre Fibi, voorman op de voormontage
KANSEN VOOR WAJONGERS
Colin Greenstreet, medewerker voormontage
Door te investeren in Wajongers en een goede werk-
Peter Meijers, medewerker voormontage
omgeving voor ze te realiseren, profiteert Helwig nu optimaal van de inzet die de Wajongers dagelijks leveren in het bedrijf. Jongens als Colin en Peter voelen zich er thuis en gaan bijna altijd met plezier
LEERERVARINGEN MET DE INZET
naar het werk.
VAN WAJONGERS
Ook voor de timmerindustrie als geheel ziet Helwig nog goede mogelijkheden om de inzet van Wajongers te vergroten. ‘‘Daarbij hoef je de Wajongers echt niet helemaal in de watten te leggen. Maar het is zeker de moeite waard om deze mensen goed
BELANGRIJKSTE SUCCESFACTOREN
te begeleiden en ze een eerlijke kans op werk te geven. Wij hebben gemerkt dat dit zeer lonend is. Wel raad ik andere timmerbedrijven aan om altijd
§
een proefperiode in te lassen. Zo heb je meer ze-
Een gedegen selectieprocedure van nieuwe Wajongers aan de hand van een proefperiode.
kerheid of een Wajonger ook echt past binnen je
§
eigen bedrijf’’, aldus Andre Fibi.
Een goede en intensieve begeleiding van Wajongers. Zowel door de jobcoach als de voorman op de werkvloer.
Michel van Dijke merkt in dit verband nog op dat het
§
ook zeer wenselijk kan zijn wanneer bedrijven uit
Een vertrouwde en veilige werkomgeving voor Wajongers creëren (inclusief antipestbeleid).
de timmerindustrie elkaar meer gaan informeren
§
over hun ervaringen met Wajongers. ‘‘Een idee kan
Wajongers verantwoordelijkheid en zelfstan-
bijvoorbeeld zijn om meetings te organiseren waar
digheid durven geven. Bijvoorbeeld door hen
bedrijven uit de sector bijeenkomen om kennis en
ook andere Wajongers te laten begeleiden.
ervaring met elkaar te delen over de inzet van Wajongers. Zo kunnen we van elkaar leren hoe we met deze doelgroep in de praktijk het beste kunnen omgaan. Ter verdieping zou hierbij ook een ge-
BELANGRIJKSTE AANDACHTSPUNTEN
dragsdeskundige uitgenodigd kunnen worden die bedrijven meer kan vertellen over de verschillende
§
achtergronden van de Wajongers’’, zo stelt Michel
De druk op de Wajongers niet te hoog opvoeren. Bij een te hoge druk is het lastig voor de
van Dijke.
Wajongers om optimaal te kunnen presteren. Voor bedrijven als Helwig staat het in ieder geval
§
In het verlengde hiervan: oog blijven houden
buiten kijf dat het van belang is om de inzet van
voor een goede begeleiding bij de - voor Wa-
Wajongers in de timmerindustrie te vergroten. Mi-
jongers spannende - ‘wisselmomenten’ in de
chel van Dijke: ‘‘Dit is zowel goed voor de timmer-
productie.
bedrijven als voor de Wajongers die zo een goede
§
kans krijgen in de maatschappij’’. Daarbij kunnen
De (persoonlijke) ontwikkeling van de Wajongers blijven monitoren. Door continu met de
Wajongers door hun enorme inzet van grote waarde
Wajongers die werkzaam zijn binnen het be-
zijn voor het bedrijf wanneer ze goed worden bege-
drijf in gesprek te gaan, kunnen zij zich zowel
leid. Helwig hoopt dan ook dat meer bedrijven in de
in het werk als privé beter ontwikkelen.
timmerindustrie de handschoen oppakken om (meer) Wajongers in dienst te nemen.
5
