Help, ik ben aandeelhouder

Help, ik ben aandeelhouder Aandeelhoudersovereenkomsten

Jeroen Stevens 7 mei 2015

Minerv ast raat 5 • 19 30 ZAV EN TEM • T +32 ( 0) 2 275 00 75 • F +32 ( 0) 2 275 00 70 • w w w .cont rast -l aw .be

Overzicht 1. Algemene beschouwingen 2. Afspraken inzake overdraagbaarheid van aandelen 3. Stemafspraken 4. Moduleren van besluitvorming bestuursorgaan 5. Optieregelingen 6. BFF 2

1. Algemene beschouwingen

• Overeenkomst tussen (bepaalde) aandeelhouders (en vennootschap) • Afspraken inzake werking van de vennootschap, overdracht aandelen, stemrecht, winst- en verliesverdeling, etc. • Statuten of (supplementaire) onderhandse aandeelhoudersovereenkomst?

3

1. Algemene beschouwingen

4


2. Afspraken inzake overdraagbaarheid van aandelen

BFF • Mark Suikerberg: vrije overdraagbaarheid, maar ≠ 100%

• Danny Winkelvos: vrije overdraagbaarheid, maar: – Minderheidsparticipatie (30%) – Informatie-ongelijkheid

6


Courante overdrachtsbeperkingen •

Onvervreemdbaarheidsbeding (art. 510, lid 2 W. Venn.)

•

Goedkeuringsclausule (art. 510, lid 3 & lid 4 W. Venn.)

•

Voorkooprecht (art. 510, lid 3 & lid 4 W. Venn.)

•

Volgrecht

•

Volgplicht

7


Voorkooprecht (“right of first refusal”) • Begrip: verplichting om aandelen bij voorrang aan te bieden aan begunstigde(n) voorkooprecht (bijv. o.b.v. voorwaarden kandidaat-koper)

• Praktisch nut: vermijden van “ongewenste” aandeelhouder

8


Aandachtspunten • Inhoud overdrachtskennisgeving: – Aangeboden aandelen – Identiteit kandidaat-overnemer – Voorwaarden/modaliteiten bod – …

• Let op met 6 maanden-termijn (art. 510, lid 3 W. Venn.)!

9


Volgrecht (“tag along right”) • Begrip: recht van begunstigde om aandelen mee te verkopen aan kandidaat-koper aan dezelfde voorwaarden als kandidaat-verkoper • Praktisch nut: – “Samen uit, samen thuis” – Bescherming DW als minderheidsaandeelhouder

10


Volgplicht (“drag along right”) • Begrip: verplichting van aandeelhouder om aandelen te verkopen aan kandidaat-koper aan dezelfde voorwaarden

• Praktisch nut: – Faciliteren overdracht 100% van aandelen – Bescherming MS als meerderheidsaandeelhouder

11


3. Stemafspraken

BFF • Mark Suikerberg – Controle over stemming algemene vergadering (o.a. dividendbeleid) – Geen absolute strategische vrijheid (statutenwijzigingen)

• Danny Winkelvos – Ondergaat wet van de meerderheid (50% + 1)

– Blokkeringsminderheid (statutenwijzigingen)

13

3. Stemafspraken

Begrip • Afspraken tussen aandeelhouders m.b.t. uitoefening stemrecht op algemene vergadering

• Alle aangelegenheden die tot bevoegdheid AV behoren • Niet op niveau raad van bestuur!

14

3. Stemafspraken

BFF • Mark Suikerberg: goedkeuring kapitaalreorganisaties door DW (blokkeringsminderheid)

• Danny Winkelvos: dividendbeleid / resultaatsbestemming – AV beslist met gewone meerderheid (50% + 1) – Verplichte uitkering van minimumpercentage van beschikbare winst (cfr. art. 617 W. Venn.)

15

3. Stemafspraken

Geldigheidsvoorwaarden (art. 551 W. Venn.) • “Beperkt in de tijd”: geen wettelijke maximumduur; bepaalde duur i.f.v. doelstelling / belangen • “Steeds verantwoord op grond van belang vennootschap” • Niet strijdig met W. Venn. (bijv. “ad nutum” herroepbaarheid)

• Verbod op autocontrole – Niet volgens richtlijnen (dochter)vennootschap / organen – Geen engagement tot goedkeuring voorstellen organen 16


4. Moduleren van besluitvorming bestuursorgaan

BFF • Mark Suikerberg –

“Alleenheerser” op bestuur- en managementniveau

–

Hegemonie over besluitvormingsproces

• Danny Winkelvos – Geen vertegenwoordiging in raad van bestuur – Geen enkele zeggenschap

18


1e stap: bindend voordrachtrecht • Betrokkenheid in besluitvorming • AV verplicht om bestuurder(s) te benoemen uit kandidaten

voorgedragen door bepaalde aandeelhouder / categorie • Reëel keuzerecht AV (minstens 2 valabele kandidaten per vacature)

19


2e stap: sleutelbeslissingen • Bestuursmandaat ≠ effectieve zeggenschap • Definiëren sleutelbeslissingen - goedkeuring “minderheidsbestuurder” noodzakelijk • Intern + extern

• Statutaire verankering

20

4. Moduleren van besluitvorming

Courante voorbeelden • Business plan / budget

• “Sleutelpersoneel”

• Jaarverslag +

• Aandelenoptieplan

(ontwerp)jaarrekening • Materiële overeenkomsten

• Benoeming CEO + delegatie bevoegdheden • (Des)investeringen,

acquisities • Dochtervennootschappen

• Beslissingen met impact op samenstelling kapitaal • Transacties verbonden

ondernemingen • Belangenconflicten • Beslissingen als

aandeelhouder 21


BFF • Bestuursmandaat DW: transparante besluitvorming (o.a. betrokkenheid exitproces & strategische opties)

• Sleutelbeslissingen DW: – Business plan – Benoeming CEO / delegatie van bevoegdheden – Transacties met aandeelhouders / verbonden ondernemingen

22


5. Optieregelingen

BFF • Geen contractueel mechanisme voor MS/DW om resterend aandelenpakket te verwerven

• Geen contractuele regeling i.g.v. structureel conflict

24

5. Optieregelingen

Verschijningsvormen • (Wederkerige) put- en callopties (incl. leaver-opties)

• Ontmijningsclausules i.g.v. blokkering (deadlock)

25

5. Optieregelingen

Wederkerige put- en callopties • Calloptie (verkoopbelofte) versus putoptie (aankoopbelofte) • Praktisch nut: − Overdracht los van conflictsituatie (bijv. controlewijziging aandeelhouder, etc.) − Leaver-opties (good leaver / bad leaver) = contractuele koppeling aandelenbezit en operationele verantwoordelijkheid

26

5. Optieregelingen

Aandachtspunten (1) • Sluitende procedure voor uitoefening optie (“triggering event”, termijnen, etc.) • Prijsbepaling door derde (bindende derdenbeslissing) – Sluitende aanstellingsprocedure – Prijsberekening: basiselementen / parameters contractueel

vastleggen (Cass. 5 juni 1953 – Hof v. Beroep Brussel 18 juni 2007)

27

5. Optieregelingen

Aandachtspunten (2) • Artikel 32 W. Venn. (verboden leeuwenbeding): vrijstelling van bijdrage in verlies

• Opgelet met putopties tegen vaste uitoefenprijs • Tendens naar soepele(re) interpretatie (vennootschapsbelang)

28

5. Optieregelingen

Ontmijningsclausules • Risico op patstelling: 50/50, blokkeringsminderheid, sleutelbeslissingen

• Praktisch nut: (definitieve) oplossing voor blokkering vennootschapsorganen d.m.v. wijziging in aandeelhouderschap

29

5. Optieregelingen

Ontmijningsclausules • Clausules uit Angelsaksische praktijk: Texas shoot-out, Russian roulette, Dutch auction, Mexican shoot-out, etc. • Conventionele uitsluiting van aandeelhouder i.g.v. deadlock • Ingrijpend karakter – ontradend effect • Stimulans voor onderhandelde oplossing 30

5. Optieregelingen

Texas Shoot-Out

A bod op aandelen van B voor € X

B aanvaardt bod van A

B verkoopt zijn aandelen aan A voor € X

weigert aanbod van A en wenst aandelen van A te kopen aan een hogere prijs

A

B

A en B in biedingsprocedure (auction) 31

5. Optieregelingen

Russian Roulette

A biedt zijn aandelen te koop aan voor € X

aanvaardt bod van A

B

weigert aanbod van A

B

A

koopt aandelen van A voor € X

verplicht om aandelen van B te kopen voor € X

32

5. Optieregelingen

Mexican Shoot-Out Highest Sealed Bid A

B

biedt aan om aandelen van B te kopen aan € X

biedt aan om aandelen van A te kopen aan € Y

B

A

Hoogste bod (onder gesloten omslag) wint! 33


6. BFF

“Must have” • Voorkooprecht – volgrecht / volgplicht • Stemafspraak inzake dividendbeleid / resultaatsbestemming

• Bindend voordrachtrecht + beperkte lijst van sleutelbeslissingen (evt. ontmijningsclausules)

35

6. BFF

“Nice to have” • [Anti-dilutiebescherming] • Niet-concurrentie / niet-afwervingsverplichting

• Overdracht intellectuele eigendom • Periodieke informatierechten

36

Minerv .cont M inerv ast raat 5 • 19 30 ZAV EN TEM • T +32 ( 0) 2 275 00 75 • F +32 ( 0) 2 275 00 70 • w w w .co nt rast -l aw .be

Help, ik ben aandeelhouder

Recommend Documents