heer,

GORINCHEM Economisch Profiel Geachte mevrouw/heer, Met plezier bieden we u het economische profiel aan van de binnenstad van de gemeente Gorinchem. De Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem geeft in het profiel een cijfermatige indruk van de stad, haar ondernemers en haar consumenten. Wij hopen dat u na lezing van de informatie besluit de ondernemerssfeer in de stad zelf te komen proeven. Er gebeurt veel in Gorinchem. In de private sfeer worden veel nieuwe initiatieven ontplooid en het gemeentebestuur is actief bezig met de ontwikkeling van de binnenstad. Het Binnenstadsmanagement heeft in dit geheel een coördinerende rol en levert gevraagd en ongevraagd advies en informatie aan alle partijen die belang hebben bij een goed functioneren van het economische hart van de stad. Gorinchem ondervindt net als alle Nederlandse steden de gevolgen van het huidige economische klimaat. Ondernemers en consumenten binnen onze gemeente hebben echter alle vertrouwen in de toekomst. Dat blijkt onder andere uit het feit dat de Gorcumse binnenstad bovengemiddeld wordt bezocht door consumenten van buiten de gemeente. Onderzoek heeft dit uitgewezen. De bovenstaande punten geven voldoende reden om serieus te bezien of vestiging in Gorinchem voor u een kans voor de toekomst is. Graag nodigen we u uit voor een bezoek aan het winkelhart van Gorinchem. Onze binnenstadsmanager Joop van Bel zal u tijdens dit bezoek graag begeleiden. Maar het staat u natuurlijk vrij onze fraaie binnenstad op eigen gelegenheid te verkennen. Mocht u naar aanleiding van deze brief nog vragen hebben of een afspraak willen maken belt u dan binnenstadsmanager Joop van Bel. Hij is bereikbaar onder telefoonnummer 0183 - 636986 of 06 - 53696049. Hopelijk kunnen we elkaar binnenkort in Gorinchem ontmoeten. Hoogachtend en met vriendelijke groet, Nico Mol, voorzitter Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem

1

Economische informatie over Gorinchem Gorinchem is een oude vestingstad die dankzij een rijke cultuurhistorie, tal van horecavoorzieningen en een gevarieerd winkelaanbod jaarlijks een groot aantal bezoekers trekt. De winkels in de Gorcumse binnenstad worden vanzelfsprekend bezocht door de eigen bevolking, maar hebben ook een verzorgende functie voor een wijde regio. Daarnaast verwelkomt Gorinchem jaarlijks vele toeristen. Hieronder is een korte schets opgenomen van Gorinchem, die aangevuld met diverse kengetallen en onderzoeksgegevens een goede indruk geeft van het vestigingsklimaat in Gorinchem. Oude vestingstad toeristische trekpleister Gorinchem is rond het jaar 1000 ontstaan aan de monding van de Linge in de Merwede. Omstreeks 1250 kwam ‘Goriks Heem’, een nederzetting van vissers en handelaren, in bezit van Jan I van Arkel. De stenen stadsmuren dateren van ongeveer 1350. Op 11 november 1383 mocht Gorinchem zich officieel stad noemen. Rond het jaar 1400 kon men de stad verlaten door een zevental poorten. Van deze poorten resteert er geen. Omdat de stadsmuren niet meer opgewassen bleken tegen de nieuwe aanvalswapens, werden rond 1600 de wallen aangelegd met elf bastions en vier poorten. Van deze vier stadspoorten is alleen de Dalempoort overgebleven. De andere drie zijn in de negentiende eeuw afgebroken om het verkeer meer ruimte te geven. Cultureel erfgoed De Gorcumse vestingwallen met bastions, ravelijnen en coupures vormen een belangrijk cultureel erfgoed. Met Woudrichem en Slot Loevestein vormde Gorinchem een bijna onneembare vestingdriehoek als onderdeel van de Hollandse en later de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In 1772 werd bij Bastion I de stenen beer met monniken gebouwd. In de negentiende eeuw verrezen diverse kruitmagazijnen op de vestingwallen. Ondanks deze en diverse andere aanpassingen is het grondpatroon van de vestingwallen in vier eeuwen tijd nauwelijks veranderd.

2

De vestingwerken staan niet op zichzelf. Diverse bijzondere gebouwen en bouwwerken staan in directe relatie met de stadswallen. Voorbeelden zijn de molens ‘De Hoop’ en ‘Nooit Volmaakt’, het Tolhuis, de Oude Merwedesluis en de Korenbrugsluis. Winkelen en recreëren De bezoeker die het leuk vindt om even rond te dwalen in het winkelcentrum van een oude Hollandse vestingstad komt in Gorinchem zonder meer aan zijn trekken. Het compacte en complete winkelaanbod van Gorinchem kent veel couleur locale en herbergt vrijwel alle grootwinkelbedrijven die de moderne consument zich wenst. Ook het horeca-aanbod is veelzijdig. De historische Gorcumse Lingehaven is buitengewoon aantrekkelijk als passantenhaven tijdens het vaarseizoen in de zomermaanden. Elke tweede zondag van de maand wordt een culturele route georganiseerd, waarbij de lokale kunstgalerieën en het Gorcums Museum zijn opengesteld. Het verzorgingsgebied van Gorinchem Gorinchem heeft een grote aantrekkingskracht op de regio, ook vanaf de andere kant van de rivier. Als stad op het snijvlak van drie provincies is het verzorgingsgebied van Gorinchem redelijk uitgestrekt. Onder andere de gemeenten Lingewaal, Giessenlanden, Woudrichem en Werkendam behoren naast de eigen gemeente tot het secundaire verzorgingsgebied. In totaal wonen hier ca. 130.000 mensen.

De bevolking van Gorinchem is toegenomen van 28.700 inwoners in 1990 tot 34.327 in 2005. De verwachting is dat Gorinchem in 2025 ongeveer 36.000 inwoners telt. Daarmee wordt de gestage bevolkingsgroei van de afgelopen jaren voortgezet. Inkomensgegevens en samenstelling huishoudens De bevolkingssamenstelling van Gorinchem kenmerkt zich door een relatief grote groep tussen de 35 tot 44 jaar. Dit duidt op een gemeente waarin veel gezinnen wonen. Het gemiddelde besteedbare inkomen van huishoudens in Gorinchem ligt op het gemiddelde van Nederland en de provincie Zuid-Holland. In de omliggende gemeenten ligt het besteedbare inkomen iets hoger dan in Gorinchem. Werkgelegenheid De werkgelegenheid in Gorinchem is de afgelopen jaren gegroeid tot 21.506 werkzame personen. De groei heeft zich vooral gemanifesteerd in de dienstensector en de bouwnijverheid. De andere sectoren die aan de werkgelegenheid bijdragen zijn handel en transport. Wijkwinkelcentra en grootschalige detailhandel Gorinchem kent naast het kernwinkelgebied in het centrum nog een aantal wijkwinkelcentra. Deze kenmerken zich door een uitgebreid aanbod voor de dagelijkse boodschappen, aangevuld met een aantal winkels in de niet-dagelijkse sector. De twee grootste wijkwinkelcentra zijn het Piazza Center in Gorinchem-West en winkelcentrum Nieuw Dalem in de nieuwbouwwijk Gorinchem-Oost. Dit winkelcentrum wordt op termijn in oostelijke richting verplaatst naar de nieuwste woonwijk van Gorinchem en tevens vergroot. De beide wijkwinkelcentra vervullen een functie voor de Gorcumse bewoners en die van de omliggende gemeenten. Aan de rand van de binnenstad, direct buiten de stadswallen aan de Spijksedijk, is begin 2005 de Spijksepoort geopend. Dit centrum is specifiek bedoeld voor grootschalige detailhandel op het gebied van woninginrichting, zoals meubels, vloeren/ stoffering, keukens, doe-het-zelf, bedden, badkamers, tuinen enz. De winkels hebben een minimale oppervlakte van ca. 1.000 m2. Enkele ketens die zich hier hebben gevestigd zijn Leen Bakker, Kwantum en Beter Bed. De totale winkelvloeroppervlakte van de Spijksepoort is 20.000 m2. In eerdere fases van dit project werd de bouwmarkt Gamma gerealiseerd.

Op de kop van het ontwikkelingsgebied, naast de Lingebrug, is een groot kantoorgebouw opgeleverd. Uiteraard kent ook Gorinchem haar warenmarkten. Op maandagochtend is de Grote Markt het decor van een weekmarkt met een uitgebreid aanbod. Op zaterdagochtend vindt op diezelfde locatie een kleine warenmarkt plaats waar hoofdzakelijk dagelijkse voedingsartikelen wordt verkocht. Voorts kent Gorinchem op donderdagavond haar koopavond. Vier keer per jaar is er tijdens een evenement een koopzondag. De vestiging van de Gorcumse evenementenhal op het bedrijventerrein Gorinchem-Oost levert een belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van Gorinchem. Beurzen en andere evenementen in de Gorcumse evenementenhal zullen jaarlijks 200.000 bezoekers gaan trekken. Het is te verwachten dat een groot aantal bezoekers ook de binnenstad bezoekt. Ondernemersorganisaties en inzet KvK Ondernemers in Gorinchem kunnen zich bij verschillende organisaties voor ondernemers aansluiten. Winkeliers in de binnenstad zijn verenigd in Hartje Gorkum. Met verschillende promotionele activiteiten zorgen de ondernemers voor een aantrekkelijk centrum. Daarnaast heeft de vereniging een rol richting het gemeentebestuur en als deelnemer van het Binnenstadsmanagement. In de wijken zijn eveneens winkeliersverenigingen actief. Zij voeren gezamenlijk overleg via de Algemene Koopmans- en Winkeliersvereniging (AK&WV). De industriële bedrijven vormen samen de Industriële Kring Gorinchem (IKG). De eigenaren van commercieel vastgoed in de binnenstad zijn verenigd in de eigenarenvereniging Accrès.

3

In alle gevallen hebben de verenigingen contact met de regionale Kamer van Koophandel Rivierenland. Vanuit de vestiging in Gorinchem bedient de Kamer ca. 8.000 bedrijven in de Gorcumse regio. Naast informatie voor de startende en doorgroeiende ondernemers zet de kamer zich in voor de regionale economie en het vestigingsklimaat in Gorinchem. Onderzoeken: het gaat goed met Gorinchem De afgelopen jaren hebben diverse onderzoeken en rapporten geconcludeerd dat het economisch goed gaat met Gorinchem. In een recent onderzoek van het tijdschrift Elsevier staat Gorinchem op de twaalfde plaats in de top 50 van gemeenten met de beste economische prestaties in Nederland. Uit het onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) blijkt dat het grootste deel van de binnenstadbezoekers afkomstig is uit Gorinchem (57%). Vergeleken met de 75% in andere steden is dit percentage relatief laag. Dit geeft aan dat Gorinchem een belangrijke regionale aantrekkingskracht kent. Ruim een kwart (26%) van de bezoekers is afkomstig uit de rest van Zuid-Holland en 17% van de bezoekers komt van elders. Dit laatste is vanwege de ligging van Gorinchem op een kruispunt van meerdere provincies niet verwonderlijk. Van het in maart 2005 gepresenteerde onderzoek ‘Gorinchem winkelstad 2004’ is een uittreksel als bijlage bijgevoegd. Monitor winkelleegstand Vrijwel dagelijks wordt de pandenbank van de binnenstad geactualiseerd. Een recent overzicht is als bijlage bij deze infomap gevoegd. Het is een overzicht van alle op dat moment beschikbare (leegstaande) panden in de binnenstad die geschikt zijn voor de detailhandel. Bereikbaarheid en parkeren Gorinchem is goed bereikbaar en centraal gelegen in Nederland, tegen de randstad aan en omsloten door de A27, de A15 en de Merwede. Als historische vestingstad kent Gorinchem een compact centrum. De binnenstad heeft een ruim aanbod van parkeervoorzieningen met 1030 parkeerplaatsen op straatniveau. In de twee centraal gelegen parkeergarages Kazerneplein en Kweeklust zijn 735 parkeerplaatsen waar tussen 18.00 uur en 09.00 uur gratis geparkeerd kan worden (met uitzondering van de koopavonden). De verwachting is dat op niet al te lange termijn de capaciteit van Kweeklust aanzienlijk wordt uitgebreid.

4

Er gelden gevarieerde parkeertarieven voor het straatparkeren. In de garages is het tarief € 1,- per uur. Op geringe loopafstand van het centrum, net buiten de oude vesting, is het mogelijk voor € 2,- de gehele dag te parkeren. Men kan ook gebruikmaken van de gratis parkeervoorzieningen die gelegen zijn bij en in de omgeving van het station op ongeveer zes wandelminuten van het centrum ligt. Gorinchem heeft uiteraard een eigen bus- en treinstation. De gemeente Gorinchem beschikt over een eigen veerdienst met drie veerboten en een watertaxi. Er wordt jaarrond een veerdienst onderhouden op Woudrichem en Sleeuwijk en tussen april en oktober van ieder jaar wordt ook op Slot Loevestein en Fort Vuren gevaren. Jaarlijks zet de veerdienst 400.000 passagiers over, onder wie een groeiend aantal toeristen. ’s Zomers vaart de waterbus vanuit Dordrecht via Sliedrecht naar Gorinchem. Met de watertaxi, sinds voorjaar 2005 in de vaart, kan Gorinchem de bezoeker nog beter van dienst zijn.

Stedelijke vernieuwing biedt nieuwe mogelijkheden voor bedrijfsleven Gorinchem investeert de komende jaren stevig in stedelijke vernieuwing. Op verschillende plaatsen zal de stad hierdoor ingrijpend veranderen. Uitgangspunt van het stedelijke vernieuwingsproces is dat iedereen, ongeacht leeftijd, inkomen of gezinssamenstelling, overal in Gorinchem moet kunnen wonen. Voor 26 locaties zijn inmiddels min of meer concrete plannen gemaakt. Die plannen zijn ingrijpend en variëren van de bouw van een nieuwe woonwijk tot het renoveren of saneren van straten of hele buurten. Uitvoering van de stedelijke vernieuwing geeft Gorinchem een facelift die voldoet aan de wensen van deze tijd. Gorinchem investeert nadrukkelijk niet alleen in woningen, maar ook in ruimte, groen, water en bedrijven. Als onderdeel van de stedelijke vernieuwing wordt onderzoek gedaan naar de toekomst van het winkelcentrum in Gorinchem-Oost. De in totaal 1400 te bouwen woningen brengen veel extra klanten, waardoor het winkelcentrum haar maximale mogelijkheden heeft bereikt. De bouw van woningen in Laag Dalem-Zuid en Hoog Dalem moet de ondernemers uit het winkelcentrum Gorinchem-Oost de kans bieden naar een nieuwe locatie uit te wijken waarbij zij meer vierkante meters verkoopvloeroppervlakte ter beschikking krijgen. Partners in de stedelijke vernieuwing zijn de gemeente Gorinchem, de woningcorporaties Bevo en Palissade en Rivas Zorggroep. Daarnaast nemen vele andere partijen deel aan dit proces, waaronder de Industriële Kring Gorinchem, de politie, het bedrijfsleven, diverse klankbordgroepen en maatschappelijke instellingen. In 2010 zullen volop de resultaten van de stedelijke vernieuwing zichtbaar zijn. Binnenstadsmanagement en de ontwikkelingen in de binnenstad In het zoeken naar nieuwe kansen en mogelijkheden voor de stad richt de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem zich specifiek op de economische versterking van de binnenstad. Het Binnenstadsmanagement houdt zich sinds de start medio 2004 niet alleen bezig met de promotie van Gorinchem, maar richt zich ook op het tegengaan van winkelleegstand, acquisitie voor winkelinvullingen en het verbeteren van de commerciële uitstraling. Binnen de stichting zijn verenigd de ondernemersvereniging Hartje

Gorkum, een aantal eigenaren van commercieel vastgoed, de Kamer van Koophandel Rivierenland, de Rabobank en de gemeente Gorinchem. Doel van de stichting is de economische positie en uitstraling van de Gorcumse binnenstad versterken en de samenwerking tussen partijen die hier invloed op kunnen uitoefenen verbeteren. Visie voor de binnenstad Met ondernemers, vastgoedeigenaren en beleidsmakers in haar bestuur vertegenwoordigt de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem de belangrijkste (economische) spelers in de binnenstad. Zij hebben gezamenlijk een visie voor de binnenstad opgesteld. Daarin geven zij aan dat het winkelgebied compacter en nog aantrekkelijker moet worden. Dit moet gestalte krijgen door in te zetten op een actieve aanpak van het winkelaanbod en de uitstraling van de stad. Het beoogde eindresultaat is een extra impuls voor de economische bedrijvigheid in de binnenstad. De binnenstadsmanager zorgt samen met een aantal werkgroepen en direct betrokkenen voor de uitvoering van een aantal concrete projecten. Enige voorbeelden hiervan zijn een evenementenkalender, het oprichten van een vereniging van eigenaren vastgoed, het aantrekken van nieuwe winkels, het stimuleren van ’wonen boven winkels’ en het inzetten van een stadsconciërge. Een en ander heeft ertoe geleid dat de binnenstad de tweede prijs won in de verkiezing ’Beste Binnenstad’ van Nederland 2005. De criteria voor deze verkiezing treft u als bijlage aan. Contactgegevens Gemeente Gorinchem: www.gorinchem.nl, 0183 - 659595. Binnenstadsmanagement Gorinchem, binnenstadsmanager J. van Bel: 0183 - 636986 (woensdag, donderdag en vrijdag), of 06 - 53696049. Kamer van Koophandel Rivierenland, vestiging Gorinchem: www.kvk.nl, 0183 - 682800. Winkeliersvereniging Hartje Gorkum (binnenstad): www.hartjegorkum.nl, 0183 - 631765. Industriële Kring Gorinchem, secretariaat, via Cantrijn: 0183 - 620066. Vereniging van eigenaren commercieel vastgoed Accrès bereikbaar via binnenstadsmanager J. van Bel: 0183 - 636986 (woensdag, donderdag en vrijdag).

5

Ontwikkeling bedrijventerreinen in Gorinchem Gorinchem is dankzij de centrale ligging in het land, op het kruispunt van de snelwegen A15 en A27 en gelegen aan de Merwede, een gewilde vestigingsplaats voor het bedrijfsleven. Het afgelopen decennium is Gorinchem niet voor niets sterk gegroeid, met name in de dienstensector. De groei in de industrie was zelfs bovengemiddeld. Verspreid over tien lokale bedrijventerreinen zijn honderden bedrijven gevestigd, waaronder een aantal grote (internationaal) toonaangevende en innovatieve bedrijven zoals Damen Shipyards, Purac Biochem, Merford, Mercon, Vreugdenhil (v.h. Nestlé), Van Oord, Groeneveld Transport Efficiency en JéWé. Maar Gorinchem telt ook kleine bedrijven en veel startende ondernemingen. In een dergelijke omgeving is er behoefte aan groei en daarmee aan geschikte goed gelegen bedrijventerreinen. Gelegen aan de rand van het Groene Hart heeft Gorinchem een opvangtaak voor bedrijven uit de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden. Bedrijven in de kleine kernen middenin dit groene gebied hebben namelijk weinig uitbreidingsmogelijkheden. Dat betekent dat er vele hectaren nieuw bedrijventerrein moeten bijkomen. De aandacht richt zich met name op Gorinchem-Oost en Noord, waar plaats is voor alle soorten bedrijven, en Schelluinen West voor de logistieke sector. Met de uitgifte van bouwkavels op Papland en Oost II en de toekomstige ontwikkeling van bedrijventerrein Gorinchem-Noord, de herontwikkeling van AvelingenOost en de realisatie van een logistiek bedrijfsterrein in Schelluinen, werkt Gorinchem verder aan de versterking van de lokale en regionale economie. De duurzaamheid van de bedrijventerreinen is daarbij een van de speerpunten. Er wordt bij de nieuw te ontwikkelen terreinen gestreefd naar een duurzame inrichting en een landschappelijke inpassing. De beveiliging wordt collectief geregeld en intensief parkeren (bijvoorbeeld op of onder het gebouw) krijgt ruime aandacht.

6

Het zal duidelijk zijn dat Gorinchem bij dit soort projecten de steun van de Kamer van Koophandel, het bedrijfsleven en andere gemeenten nodig heeft om in samenwerking een lange-termijnresultaat te behalen. Uitgifte bouwkavels Oost II Momenteel worden er bouwkavels uitgegeven op het aan de A15 grenzende bedrijventerreinen Oost II. Op bedrijventerrein Papland is geen grond meer beschikbaar Op het 38 ha tellende bedrijventerrein Oost II heeft de Van der Most groep in april 2005 in het voormalige distributiecentrum van Compaq (later Hewlett Packard) de Evenementenhal Gorinchem geopend. Daarnaast heeft Royal Leerdam zich met haar Europese distributiecentrum hier gevestigd. Op Oost II is nog grond beschikbaar voor bedrijven tot en met milieucategorie 4. Door de goede aansluiting op het rijkswegennet is Oost II zeer geschikt voor de industriële sector en groothandel, maar ook voor kantoren en zakelijke dienstverlening. Op Oost II geldt geen beperking wat herkomst betreft. Bedrijventerrein Gorinchem-Noord De voorbereidingen voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein Gorinchem-Noord zijn gestart. Dit gebied ligt ten noorden van de A15 en ten oosten van de A27. Voor een adequate ontsluiting van het terrein wordt een ontsluiting voorzien op de A27

waarvoor overleg wordt gevoerd met Rijkswaterstaat. Dit bedrijventerrein krijgt een uitgeefbare oppervlakte van 37 ha en onderscheidt zich door een duurzame inrichting. Gorinchem-Noord is met name geschikt voor de groothandel, bouwnijverheid en de industriële sector. In bepaalde zones wordt vestiging van bedrijven tot en met milieucategorie 5 mogelijk. Regionaal logistiek bedrijventerrein bij Schelluinen Speciaal voor bedrijven in de transportsector en logistieke sector wordt een apart bedrijventerrein ontwikkeld in Schelluinen, een kern van buurgemeente Giessenlanden. De locatie heeft een goede aansluiting op de snelwegen A15 en A27. Het nieuwe bedrijventerrein is bedoeld voor bedrijven uit de regio die weinig uitbreidingsmogelijkheden hebben of overlast veroorzaken op de huidige locatie in een dorpskern. De gemeenten in de regio werken voor de realisatie samen in een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij. Herstructurering Avelingen-Oost Het bedrijventerrein Avelingen-Oost, gelegen aan de Merwede, heeft kansen om zich verder te ontwikkelen tot een nat bedrijfsterrein. De vestiging van een kleinschalige containerterminal in 1999 was aanleiding om de mogelijkheden van dit verouderde bedrijventerrein te onderzoeken. De studie richtte zich met name op de vraag hoe de ligging aan de Merwede beter kan worden benut. De gemeente werkt een vervolgtraject met betrokkenheid van bedrijfsleven en belanghebbende organisaties verder uit. Daarbij is aansluiting gezocht bij de plannen van het Rijk in het kader van de beleidslijn Ruimte voor de rivier. Hiervoor is een bestuursovereenkomst gesloten tussen gemeente en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De plannen voor het afgraven van delen van de uiterwaarden kunnen worden gecombineerd met het ontwikkelen van nieuwe bedrijvigheid. Het idee is een nieuwe langskade aan de rivierzijde aan te leggen. Een nieuwe kade biedt kansen voor de uit-

breiding van watergebonden activiteiten, zoals containeroverslag. Pal naast dat bedrijventerrein ligt de oude Merwedebrug, die al jarenlang een filegevoelig onderdeel vormt van de snelweg A27. Als het aan Gorinchem ligt wordt de brug in een versnelde procedure vervangen door een andere oeververbinding met een grotere capaciteit. Informatie over bedrijventerreinen Voor meer informatie over bedrijventerreinen in het algemeen en de uitgifte van bouwkavels op Oost II, kunt u contact opnemen met de afdeling Economische Ontwikkeling van de gemeente Gorinchem, tel. 0183 - 659309 of 659310. Ontwikkeling kantoren Na de succesvolle kantoorontwikkeling in de Stationsomgeving in de jaren 1994-2004, is in 2005 de bouw van drie kleinschalige kantoorgebouwen op de Kleine Landtong gestart. De Kleine Landtong is een unieke locatie, aan beide zijden omsloten door water: het Kanaal van Steenenhoek en het Merwedekanaal met zicht op de oude stadswallen. Zowel de binnenstad, het station als de snelwegen zijn gemakkelijk bereikbaar. De oplevering wordt in de loop van 2007 verwacht. Voor het invullen van enkele nog beschikbare locaties in de nabijheid van het NS-station, worden studies verricht. Over de herontwikkeling van het station en de directe omgeving vindt overleg plaats met de NS. Binnen het bestemmingsplan van het bedrijventerrein Oost II aan de A15 worden de mogelijkheden onderzocht voor de vestiging van kantoorachtige bedrijvigheid in een businesspark. Informatie Voor meer informatie over kantoren kunt u contact opnemen met de afdeling Economische Ontwikkeling van de gemeente Gorinchem, tel. 0183 - 659310 of 659309.

7

(bijlage)

Uitkomsten onderzoek ’Gorinchem Winkelstad’ De ondernemersvereniging Hartje Gorkum en de Kamer van Koophandel Rivierenland hebben in 2004 een aantal indicatieve onderzoeken uitgevoerd en verwerkt in het rapport Gorinchem Winkelstad 2004. In 2001 verscheen de eerste versie. De uitkomsten van dit eerste onderzoek leidden tot een plan van aanpak en de oprichting van de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem. Conclusies Na een vergelijking van de gegevens uit 2004 met die van 2001 zijn diverse conclusies te trekken over de ontwikkeling van de binnenstad. Samenvattend luiden die dat zowel de consument als de ondernemer positiever is dan in 2001. De koopkrachtbinding en winstgevendheid stonden onder druk. Het oordeel over het veiligheidsgevoel, het prijsniveau en de leegstand daalde. Daar staat tegenover dat het winkelaanbod en de parkeermogelijkheden in 2004 beter werden gewaardeerd. Hieruit kunnen we afleiden dat het in 2004 ingevoerde gewijzigde parkeerbeleid positief uitpakt. Ook de samenwerking met het Binnenstadsmanagement lijkt zijn vruchten af te werpen. Deelonderzoeken ‘Gorinchem winkelstad 2004’ is gebaseerd op de volgende deelonderzoeken: een ondernemers- en consumentenenquête, een analyse van de economische gegevens (de zogenaamde ERBO-enquête) en een inventarisatie van de leegstand. Daarnaast zijn gegevens van externe onderzoeken toegevoegd, namelijk van het NVM Winkelmarktonderzoek 2004 en de belangrijkste resultaten van het Koopstromenonderzoek Randstad 2004 van (o.a.) de provincie ZuidHolland. De diverse rapportages treft u in deze bijlage aan. Na het overzicht van de deelonderzoeken is een overzicht van aanbevelingen opgenomen. Consumentenenquête Hartje Gorkum De consument was in 2004 positiever over Gorinchem als winkelstad dan in 2001.

8

De belangrijkste uitkomsten zijn als volgt, waarbij de kanttekening past dat de Gorcumer over het algemeen kritischer is dan de bezoeker: • De variatie in het winkelaanbod wordt goed tot redelijk gewaardeerd. • Voor het horeca-aanbod geldt dat zowel de Gorcumers als de bezoekers van buiten Gorinchem een positief oordeel geven. • Vond men in 2001 het prijsniveau in de winkels en horeca goed tot zeer goed, in 2004 zijn de respondenten van mening dat het prijsniveau redelijk is. • Maar liefst 49% van de respondenten in 2004 is van mening dat de parkeermogelijkheden in Gorinchem zeer goed/goed of redelijk zijn. In 2001 meende 64% van de respondenten dat de parkeermogelijkheden slecht/zeer slecht waren. Opvallend blijft, evenals in 2001, dat de niet-Gorcumers een beduidend positiever oordeel geven dan de respondenten uit Gorinchem zelf. • Met name de Gorcumse respondenten zijn minder tevreden over de reclame-uitingen op straat dan in 2001. • Men is in 2004 meer tevreden over de toegankelijkheid voor mindervaliden dan in 2001. • In vergelijking met de mening van respondenten over dit onderwerp in 2001 is het gevoel van veiligheid in de binnenstad iets afgenomen. • De sfeer in de stad krijgt evenals in 2001 van de meerderheid de beoordeling goed tot zeer goed. • Daar waar de mening van respondenten over de leegstand in de binnenstad in 2004 negatiever was dan in 2001, is momenteel een groot deel van de toen beschikbare winkelruimte ingevuld. • Evenals in 2001 beoordeelt de consument de maandagmarkt met zeer goed tot goed. • Het aantal evenementen vindt men redelijk. Hierin klinkt met name de mening van de Gorcumers door. In 2001 vond men het aantal evenementen nog goed tot zeer goed. • Het gemiddelde rapportcijfer waarmee de consument in 2004 de Gorcumse binnenstad waardeert, is bijna identiek aan het cijfer in 2001 en komt afgerond uit op een 7. Meer dan 50% van de consumenten beoordeelt de stad met het rapportcijfer 7.

Ondernemersenquête Hartje Gorkum Ook de ondernemersenquête heeft positieve resultaten opgeleverd ten opzichte van de gegevens van 2001. Dit geldt mede voor het parkeerbeleid en de bereikbaarheid, hoewel beide nog knelpunten zijn. De belangrijkste conclusies van de ondernemersenquête luiden als volgt: • de ondernemers vinden dat de binnenstad aantrekkelijker is geworden; • de ondernemers laten zich ten opzichte van 2001 positiever uit over het winkelaanbod; het gevarieerde winkelaanbod blijft volgens de ondernemers het belangrijkste argument voor de consument om een bezoek aan Gorinchem te brengen. Vervolgens zijn de ondernemers van mening dat de consument het winkelaanbod in Gorinchem meer is gaan waarderen; • volgens de ondernemers mist de consument vooral verswinkels in de binnenstad; • de meerderheid van de geënquêteerde ondernemers waardeert de bereikbaarheid meer dan in 2001; • de ondernemers laten zich positiever uit over de parkeergelegenheid in het centrum. Desondanks vindt de meerderheid de parkeergelegenheid onvoldoende. • de ondernemers zijn van mening dat met name het parkeertarief, de economische malaise en de slechte bereikbaarheid de belangrijkste oorzaken zijn van de daling van de koopkrachtbinding. • De meerderheid van de geënquêteerde ondernemers waardeert het parkeren in de binnenstad echter meer dan in 2001. Het gewijzigde parkeerbeleid heeft hier aan bijgedragen; • een deel van de ondernemers geeft aan de laatste jaren een omzetdaling van in totaal 10% of meer te hebben doorgemaakt; Economisch functioneren (ERBO) Uit de jaarlijkse Enquête Regionale Bedrijfsontwikkeling (ERBO) van de Kamer van Koophandel Rivierenland blijkt dat er na een periode van omzetgroei (2000 tot 2002) in de detailhandelsbedrijven in het Gorcumse kernwinkelgebied sinds twee jaar sprake is van een omzetafname. In 2004 stabiliseerde de omzetontwikkeling zich. De laatste vijf jaar is het aantal bedrijven met winst in de Gorinchemse binnenstad afgenomen. Het aan-

deel investerende bedrijven ligt in 2004 echter hoger dan in de afgelopen jaren. Vergeleken met de overige kernwinkelgebieden heeft Gorinchem de afgelopen vijf jaar een relatief groot aandeel investerende bedrijven. De afgelopen jaren (met uitzondering van 2003) noteerden de winkeliers in de binnenstad een lichte toename van de werkgelegenheid. De conclusie luidt dat afgezien van de winstgevendheid de Gorcumse detailhandelsbedrijven zich ten opzichte van de overige winkelgebieden in de regio redelijk tot goed ontwikkelden. Inventarisatie leegstand winkelpanden Gedurende 2004 nam het aantal leegstaande winkelpanden in de Gorcumse binnenstad af. De beschikbare winkelpanden liggen thans voornamelijk in het b-circuit. De relatief geringe leegstand is mede het gevolg van het feit dat in het voorjaar van 2005 een langdurig leegstaande locatie (units Arkelstaete) is ingevuld. Deze locatie hoort hiermee niet langer tot de categorie ‘langdurige leegstand’. Opvallend is dat een ruime meerderheid van de ondernemers in de Gorcumse binnenstad een winkelpand huurt. Zij zijn tevreden over hun huidige locatie. Uit de vergelijking van de huurprijzen in andere plaatsen blijkt dat de huren in Gorinchem rond het gemiddelde huurniveau liggen. NVM Winkelmarktonderzoek Uit het Nationaal winkelmarktonderzoek van de NVM blijkt dat bezoekers het kernwinkelgebied in Gorinchem waarderen met het rapportcijfer 7. De ondernemers zeggen negatieve gevolgen te ondervinden van het huidige economische klimaat, maar

9

Aanbevelingen van de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem Om de ontwikkelingen sinds 2001 te kunnen beoordelen zijn voor de aanbevelingen dezelfde rubrieken aangehouden als in 2001: A. Winkelaanbod B. Promotie & Imago, Beeldkwaliteit & Veiligheid C. Parkeren en bereikbaarheid D. Binnenstadsmanagement

ze zijn positief over de toekomstige omzetontwikkeling. Andere conclusies zijn de sterke regiofunctie van Gorinchem als winkelstad, het hoge toeristische bezoekmotief aan Gorinchem en het belang dat men hecht aan de keuze van het winkelaanbod, de sfeer en het prijsniveau van het winkelaanbod. Koopstromenonderzoek provincie Zuid-Holland Volgens het vijfjaarlijkse koopstromenonderzoek is het winkelaanbod in Gorinchem op niveau gebleven, hoewel het aantal winkels in de dagelijkse sector is afgenomen. Het aantal bezoekers dat vanuit de regio naar de Gorcumse binnenstad komt voor de niet-dagelijkse boodschappen bleef gelijk. De koopkrachtbinding van de Gorcumse consument aan Gorinchem nam wat betreft de niet-dagelijkse sector af. Dit kan erop wijzen dat de Gorcumse consument vaker elders gaat winkelen dan voorheen. Momenteel doet de Universiteit Utrecht een groot onderzoek naar de koopkrachtbinding in het verzorgingsgebied. De resultaten worden gebruikt voor het ontwikkelen van nieuw beleid. Het winkelaanbod en de uitstraling worden positief beoordeeld, in tegenstelling tot de parkeertarieven. Dit beeld komt overeen met dat voor de Randstad als geheel. Daarmee blijft het parkeertarief een thema waarmee een centrum zich al dan niet aantrekkelijk maakt.

10

A. Winkelaanbod • Zorgen voor de juiste mix van winkels. • Gerichte acquisitie plegen vanuit de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem, gericht op grotere, bekende (filiaal)bedrijven én op gespecialiseerde (vers)winkels. Dit in samenwerking met de vastgoedeigenaren in de binnenstad (Accrès). • Binnen het kernwinkelgebied grotere winkelruimtes (groter dan 200 m2) mogelijk maken. • Winkelgebied compacter maken door middel van functieverandering aan de randen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het Kazerneplein. • Nog verder terugdringen van het aantal leegstaande winkelpanden, waarbij de mogelijkheid voor doorstroming wenselijk blijft. • Actueel houden van basisinformatie over winkelaanbod en leegstand (pandenbank) via de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem. • De Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem gebruiken als coördinatiepunt voor de plannen op het gebied van het ’winkelaanbod’. • Economische ontwikkeling centrumgebieden in Rivierenland blijven monitoren (ERBO, KvK). B. Promotie & Imago, Beeldkwaliteit & Veiligheid • 2005 gebruiken als jaar om Gorinchem meer bekendheid te geven (Theaterstad en Symposion); • Inzetten op het aantrekken van mensen die een ‘dagje Gorinchem’ willen doen. • Verbreding horeca-aanbod met nieuwe leisureconcepten, bijvoorbeeld in de vorm van een hotel. • Voortzetten toezicht op (brom)fietsgebruik in het winkelgebied. • Terugdringen van hinderlijk hanggedrag van jongeren in het winkelgebied. • Aantrekkelijkheid van het winkelgebied vergroten via het verbeteren van de uitstraling van de winkelpanden (particuliere ruimte) en de winkelstraten (openbare ruimte).

• Goede planning en afstemming werkzaamheden in de binnenstad. • Sfeer in de stad versterken. C. Parkeren en bereikbaarheid • Parkeermogelijkheden in de binnenstad promoten en positieve publiciteit leveren over de parkeermogelijkheden. Op deze wijze zal het parkeerimago verbeterd worden. • Parkeertarieven in Gorinchem in de hand houden. • Optimaliseren van het parkeerverwijssysteem. • Bereikbaarheid van de binnenstad verder optimaliseren. • In- en uitstroom van de parkeergarages verbeteren. • Betere spreiding van het gebruik van de parkeergarages nastreven, o.a. door middel van uitbreiding van de garage Kweeklust. • Blijven inzetten op een consumentvriendelijk parkeerbeleid, waarbij differentiatie van parkeertarieven het uitgangspunt moet blijven. • Inzetten op uitbreiding parkeercapaciteit.

D. Binnenstadsmanagement • Voortzetten activiteiten van de werkgroepen Ruimtelijk-economische ontwikkeling, Promotie & Imago, Beeldkwaliteit & Veiligheid: concrete projecten uitvoeren. • Opstellen van uitvoeringsprogramma door de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem gebaseerd op de Ruimtelijk-economische Visie Binnenstad Gorinchem. • Horeca als partner van het Binnenstadsmanagement opnemen. • Bestuurlijke samenwerking tussen de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem en Accrès (eigenarenvereniging) versterken. De Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem De binnenstadsmanager is op woensdag en donderdag bereikbaar van 07.30 uur tot 20.00 uur en op vrijdag van 07.30 uur tot 16.30 uur: Telefoon: 0183-636986 of 06-53696049 Fax: 0183-636843, E-mail: [email protected]

11

(bijlage)

Diversiteit branches binnenstad Branche

Subbranche

Levensmiddelen

2 Bakker (o.a. Patisserie)

Formule

2 Delicatessen/kaas 1 Groentehandel 1 Vlaaien

Multivlaai

2 Toko 2 Tabak en lectuur 1 Poelier 1 Slager 1 Slijter 3 Supermarkt Persoonlijke verzorging

2 Drogist/bodyshop

Kruidvat

1 Parfumerie Warenhuis

4 Warenhuis

Kleding en mode

2 Bruidsmode

Hema, V&D, Xenos, Kijkshop

12 Herenmode 16 Damesmode

M&S, Miss Etam, Promiss, Vero, Moda, Bemore

5 Dames/herenmode

Cool Cat

2 Textielsuper

Wibra, Zeeman

3 Kindermode 1 Beenmode 1 Leermode 4 Mode algemeen 2 Lingerie

Hunkemöller

3 Modeaccessoires (o.a. Sieraden) Schoenen en lederwaren

5 Lederwaren (o.a. koffers en tassen) 10 Schoenen

Juwelier en optiek

Bristol, Scapino

5 Juwelier (o.a. horloges) 1 Uurwerken 6 Optiek (ook hoortoestellen)

Huishoudelijke artikelen

2 Huishoudelijke artikelen

Blokker, Marskramer

1 Rotan en rietwaren Kunst en antiek

4 Antiek

Sport en Spel

3 Modelbouw 3 Speelgoed (o.a. poppenatelier) 4 Sport 1 Watersport

Hobby

1 Foto 1 Handenarbeidmaterialen 3 Naaimachines 1 Elektronica

Handyman

2 Postzegel/munten 1 Stoffen Media

3 Boeken 1 Cd

Bloem en plant

5 Bloemen 2 Dierenspeciaal

12

Free Record Shop

Branche

Subbranche

Formule

Bruin- en witgoed

2 4 2 2 1 1

Expert, IT's

Fietsen en autoaccessoires Doe-het-zelf Branche Wonen

Overige detailhandel

1 1 4 1 1 5 2 1 1 1 1

Elektra/radio/tv Telefoon Witgoed Fietsen en autoaccessoires Breedpakket Verf/behang Subbranche Babyartikelen Gordijnen Slaapkamers en bedden Verlichting Parket en laminaat Woningtextiel Tweedehandskleding New Age Overige detailhandel (pruiken) Wereldwinkel Tweedehandsboeken

Halfords Doeland Formule Prenatal

Lampenier

13

(bijlage)

Inventarisatie leegstand binnenstad Gorinchem Datum inventarisatie: 25 januari 2007 Hieronder volgt het overzicht van de beschikbare panden in de binnenstad van Gorinchem. Hoewel dit overzicht met de meeste zorg is samengesteld kunnen hieraan geen rechten ontleend worden.

Westwagenstraat 82

Westwagenstraat 45

Pand Staat Huur/koop

Pand : winkelpand Geen verdere gegevens beschikbaar.

: gemengde doeleinden. : te aanvaarden vanaf 1 juli 2006 : via W. Sommer en zonen b.v. (0183) 660511/B-Mak (0183) 304050 Oppervlakte : 1100 m2 verdeeld over 3 etages. Parterre 400 m2. 1e en 2e etage beide 350 m2. Prijs : in overleg

Westwagenstraat 67 Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

: : : : :

winkelpand direct beschikbaar huur via B-Mak (0183) 304050 100 m2 € 16.000,- per jaar ex. btw

Westwagenstraat 43 Pand : winkelpand Geen verdere gegevens beschikbaar.

Westwagenstraat 26 Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

: : : :

winkelpand direct beschikbaar Huur via B-Mak (0183) 304050 220 m2 incl. 70 m2 opslagruimte Achteringang : € 33.000,- per jaar ex. btw

Westwagenstraat 69

Westwagenstraat 9

Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

: : : : :

kantoor/winkel direct beschikbaar via B-Mak (0183) 304050 245 m2 op aanvraag

: : : : :

winkelpand direct beschikbaar via B-Mak (0183) 304050 175 m2 € 39.000,-

Westwagenstraat 44

Smakheul 2-6

Pand

Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

: winkel + mogelijkheid tot realisatie van appartementen. Staat : direct beschikbaar Koop : via Bruning makelaardij (0183) 633966 Oppervlakte : Winkel ca. 165 m2 Achtergelegen magazijn ca. 195 m2 Prijs : € 995.000,-

14

: : : : :

winkelpand direct beschikbaar via B-Mak (0183) 304050 180 m2 € 27.000,- per jaar ex. btw

Kazerneplein 19-21

Langendijk 16 evt. + woning

Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

Pand Staat; Huur/koop Oppervlakte Richtprijs

: : : : :

winkel direct beschikbaar via B-Mak (0183) 304050 200 m2 € 40.000,- per jaar ex. btw

: : : : :

winkelpand leeg huur via B-Mak (0183) 304050 60 m2 uit te breiden tot 90 m2 € 24.000,- per jaar.

Kruisstraat 21

Langendijk 31

Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

Pand Staat Huur/koop

: : : : :

winkel/kantoorpand direct te aanvaarden via B-Mak (0183) 304050 50 m2 € 26.000,-

Krijtstraat, in pand V&D Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

: : : : :

winkelpand leeg huur, Kroese & Paternotte (020) 6647441 75 m2 onbekend

Arkelstraat 65/67 Pand Staat Huur Oppervlakte Prijs

: : : : :

winkel met achteringang direct te aanvaarden via van der Brugge (0183) 635011 ca. 200 m2 € 235,- per m2 per jaar ex. btw

: winkelpand/woonhuis. : spoedig beschikbaar per medio april : Koop/de winkelruimte is evt. apart te huur. Oppervlakte : 85 m2 + kelder en 2 woonverdiepingen van ca. 55 m2 Prijs : huur winkel € 19.800,- per jaar ex. btw : Gehele pand Koop € 350.000,-

Langendijk 68 Pand Staat Huur Oppervlakte Prijs

: : : : :

winkel direct te aanvaarden via B-Mak (0183) 304050 100 m2 op aanvraag

Langendijk 118 Geen verdere gegevens beschikbaar.

Kwekelstraat 36 Hoogstraat 30/Langendijk 2 Pand Staat Huur Oppervlakte Prijs

: : : : :

(hoek)winkel in overleg met eigenaar. via B-Mak (0183) 304050 80 m2 € 40.000,-

Pand Staat Huur/koop Oppervlakte Prijs

: : : : :

winkelpand direct beschikbaar te huur 60 m2 € 9.600,- per jaar ex. btw

Haarstraat 15 Pand Staat Huur/koop

: winkelpand : direct beschikbaar : huur, info (0183) 636367

15