Hectare. Kaart. Afstand. Oppervlakte. Perceel. Spoorbaan. Afstand. Eigenaren. Perceel. Gemeente. Eigenaren. Verhuisbewegingen

De bredere basis wordt zichtbaar Jaarverslag 2008

Afstand

Ligging

Eigenaren

Hectare

Historie Hectare

Perceel

Kaart

M2

Bouwgrond

M2

Afstand

Afstand

M2

Energielabel Leidingen Gemeente

Spoorbaan

Leidingen

Eigenaren

Oppervlakte Amsterdam

Kaart

Perceel

Eigenaren

Een brede basis

Ligging Historie

Leidingen

Wooninformatie

Kadastrale grens

Ligging

Verhuisbewegingen Oppervlakte

M2 Amsterdam Eigenaren Afstand

Hectare Perceel

Leidingen

Gemeente

Water

Afstand

Kaart

Energielabel Historie

Kadastrale grens

Perceel

Oppervlakte Gemeente

Energielabel

Gemiddelde koopsom

Eigenaren

Hectare Spoorbaan

Eigenaren

Afstand

Gemiddelde koopsom

Leidingen

Bouwgrond

M2

Ligging

Wooninformatie

Verhuisbewegingen

Oppervlakte

Spoorbaan

Eigenaren

Leidingen

Bouwgrond Leidingen

M2

Oppervlakte

Perceel

Bestemming

Eigenaren

Perceel

Bouwgrond Leidingen

M2 Perceel

Kaart Historie

Water

Energielabel

Hectare

Afstand Bouwgrond Hectare Kaart M2 Perceel Wooninformatie Energielabel Kadastrale grens Water Hectare M2

Ligging

De bredere basis Een brede basis Oppervlakte wordt Bestemming zichtbaar Gemeente Kadastrale grens

Kaart

Kadastrale grens

Spoorbaan

Afstand

Wooninformatie

Kadastrale grens

Afstand Energielabel

Voorwoord

2008 was voor ons een ingrijpend jaar.



We spanden ons in om waar te maken wat de samenleving van het Kadaster mag verwachten: het bieden van een solide basis voor rechtszekerheid en geo- en vastgoedinformatie. Die basis hebben we weer verder verruimd met nieuwe taken. Ontsluiten we sinds 2007 al informatie over energielabels en publiekrechtelijke beperkingen, sinds 2008 hebben wij de informatievoorziening over kabels en leidingen op ons genomen en beheren wij de basisregistraties Kadaster en Topografie.



Tegelijkertijd kregen we te maken met een dalende conjunctuur; het werkaanbod en de bijbehorende inkomsten namen merkbaar af. Het spreekt voor zich dat we onze ambities en beloften naar de klanten zoveel mogelijk hebben willen ontzien. Maar de omvang van de economische krimp zorgde ervoor dat we niet ontkwamen aan bijsturen. Hiertoe hebben wij frequent ruggespraak gehouden met onze toezichthouders. Voor een deel verhoogden we onze tarieven, voor een deel drongen we onze kosten terug. In mei 2008 gaven wij bijgestelde prognoses af voor onze omzet en bezuinigingsmaatregelen. Eind 2008 stelden we vast dat we deze grotendeels hebben behaald. In een jaar waarin de wereld er haast per week anders uit zag, zijn we daar gepast trots op. We blijven ons bezinnen op aanvullende maatregelen om onze vermogenspositie te versterken. Kostenreductie blijft daarbij ook in 2009 een belangrijk uitgangspunt.



Parallel aan deze externe ontwikkelingen voltooiden we de vorming van onze nieuwe organisatie, inclusief de sluiting van drie locaties in een reeks van tien. Ook het model van onze financiering hebben we aan ons nieuwe takenpakket aangepast. Waren we louter tariefgestuurd, sinds 2008 zijn we ook voor een deel budgetgestuurd, zoals voor de basisregistratie Topografie.



We spanden ons dit jaar in om het kwaliteitsniveau te bieden dat van ons wordt verwacht. Dat vroeg op onderdelen om extra focus, onder meer wat betreft de levering van TOP10NL. Tegelijkertijd hebben we aanzienlijke stappen gezet in andere projecten die voor onze klanten belangrijk zijn. Zo is het automatisch verwerken van akten weer dichterbij gebracht en is de voorraad oude meetopdrachten fors verminderd.



Onze klanten gaven ons in het klanttevredenheidsonderzoek eind 2008 gemiddeld gesproken een goede beoordeling. Het Visitatiecollege van de Handvestgroep Publieke Verantwoording sprak verder zijn waardering uit voor onze plannen. De gesignaleerde verbeterpunten hebben we opgepakt. Zo zijn verbeteracties voor klachtenafhandeling en interne communicatie inmiddels opgesteld. Verheugd waren we met de hoge waardering die ons jaarverslag ook dit jaar kreeg van onze belanghebbenden. Publieke verantwoording helpt ons koers te houden.



Onze investeringen van de afgelopen jaren liggen op koers naar hun resultaat. De bredere basis wordt zichtbaar.



Apeldoorn, 8 april 2009 Raad van Bestuur



drs. Th.A.J. Burmanje, voorzitter

G.J.M. Barnasconi

ir. A.P.G. Groothedde

1



2

Inhoud



Voorwoord

1

Leeswijzer

5



In het kort Bedrijfsprofiel Samenvatting 2008 Kerngegevens 2008

6 6 7 11

1 1.1 1.2 1.3

Organisatie, doelgroepen en omgeving Organisatiestructuur Doelgroepen Omgeving

13 14 15 15

2 Van wettelijke kaders naar strategie en doestellingen 2.1 Wettelijke kaders, kerntaken en missie 2.2 Strategische en operationele beleidsdoelstellingen

17 18 18

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9

Realisaties beleidsdoelstellingen Openbare registers en kadastrale registratie – juridisch-registratief Openbare registers en kadastrale registratie - landmeetkundig - cartografisch Openbare registers en kadastrale registratie - informatieverstrekking Topografie Geometrische infrastructuur Gebiedsontwikkeling Informatievoorziening uit andere registers Internationale activiteiten Nationale samenwerkingsverbanden

23 24 30 34 37 40 42 45 47 50

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11

Bedrijfsvoering Organisatie-inrichting en ontwikkeling Personeel Interne besturing Marketing en klantenservice Communicatie en public affairs Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Huisvesting en archieven Kwaliteit Risico’s en risicobeheersing Maatschappelijk verantwoord ondernemen Financiën

53 54 54 56 57 58 59 62 62 64 65 66

5 Klanttevredenheid 5.1 Klanttevredenheidsonderzoek 5.2 Afhandeling klachten en bezwaren 2008

73 74 77

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6

Verantwoording en toezicht Bedrijfsvoeringsmededeling Raad van Bestuur Bericht van de Raad van Toezicht 2008 Verslag van de Gebruikersraad Verslag van de Ondernemingsraad Publieke Verantwoording en de Code Goed Bestuur Jaarverslagbeoordeling door belanghebbenden

81 82 84 87 89 90 92

7

Jaarrekening 2008

97

Accountantsverklaring Personalia Afkortingenlijst Trefwoordenlijst Contactinformatie Colofon

120 122 126 127 128 128

3



4

Leeswijzer

Dit jaarverslag laat zien in welke mate het Kadaster zijn doelstel-lingen voor 2008 heeft gerealiseerd. De beleidsdoelstellingen zijn vastgelegd in het Meerjarenbeleidsplan 2008-2012 (MBP). Deze leeswijzer laat zien hoe de 1-op-1 relatie tussen de doelstellingen en de realisaties is vormgegeven in het jaarverslag.



Hoofdstuk 1 ‘Organisatie, doelgroepen en omgeving’ geeft als inleiding inzicht in de structuur van de Kadasterorganisatie. Vervolgens laat het de doelgroepen zien waar het Kadaster zijn activiteiten op richt. Tot slot komen de belangrijkste factoren in de omgeving aan bod die de koers van het Kadaster mee bepalen.



Hoofdstuk 2 ‘Van wettelijke kaders naar strategie en doelstellingen’ gaat dieper in op de wettelijke bestaansgrond en taken van de organisatie. In het verlengde daarvan wordt zichtbaar hoe het Kadaster zijn kerntaken en missie heeft vertaald naar strategische doelstellingen voor de langere termijn én operationele doelstellingen voor het jaar 2008. Aan het einde van het hoofdstuk is een lijst van operationele doelstellingen opgenomen, waarbij wordt verwezen naar de realisaties in de overige hoofdstukken.



De realisaties van deze operationele doelstellingen komen vooral aan bod in hoofdstuk 3 ‘Realisaties beleidsdoelstellingen’. De paragrafen uit dit hoofdstuk zijn rechtstreeks gekoppeld aan de paragrafen van MBP-hoofdstuk 5 ‘Uitwerking doelstellingen’. Per kerntaak is hier een integrale beschrijving te vinden van realisaties van omzet, productie en scores op kwaliteitsnormen. Het hoofdstuk is aangevuld met een aparte paragraaf 3.9 die beschrijft aan welke nationale samenwerkingsverbanden het Kadaster in 2008 heeft deelgenomen.



Hoofdstuk 4 ‘Bedrijfsvoering 2008’ laat zien hoe het Kadaster in 2008 mensen, middelen en processen heeft ingezet om zijn doelstellingen te realiseren. De paragrafen van dit hoofdstuk zijn grotendeels gekoppeld aan het MBPhoofdstuk 6 ‘Bedrijfsvoering’. De aanvullende paragrafen 4.8 en 4.9 laten zien hoe het kwaliteits- en risicobeleid van het Kadaster heeft gewerkt in 2008. Paragraaf 4.10 ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen’ laat de realisaties zien op dit gebied.



De hoofdstukken 5 en 6 geven weer hoe de omgeving van het Kadaster aankijkt tegen de prestaties van het Kadaster in 2008. Hoofdstuk 5 ‘Klanttevredenheid’ bevat de resultaten van het Klanttevredenheidsonderzoek uit 2008 en de verbeteracties die het Kadaster uitvoerde naar aanleiding van het vorige onderzoek. Het tweede deel van dit hoofdstuk gaat in op de keren dat de producten en dienstverlening in 2008 volgens de klant te wensen overlieten: de afhandeling klachten en bezwaren.



In hoofdstuk 6 ‘Verantwoording en toezicht’ kijken alle relevante organen terug op het jaar 2008 en beoordelen zij het functioneren van het Kadaster. Allereerst legt de Raad van Bestuur verantwoording af over zijn eigen besturing via de Bedrijfsvoeringsmededeling. Vervolgens is het woord aan Raad van Toezicht, Gebruikersraad en Ondernemingsraad. In paragraaf 6.5 is te lezen hoe het Kadaster invulling geeft aan de Code Goed Bestuur en de uitgangspunten van het Handvest Publieke Verantwoording. Het hoofdstuk besluit met de beoordeling van het Jaarverslag 2007 door zijn lezers en laat zien hoe de verbetersuggesties zijn verwerkt in het Jaarverslag 2008.



Het jaarverslag sluit af met de jaarrekening in hoofdstuk 7. In hoofdstuk 5 van het MBP wordt per kerntaak afzonderlijk een doelstelling benoemd voor kostendekkendheid en efficiency. De financiële resultaten van de strategische taken zijn afzonderlijk toegelicht in de jaarrekening.



In een bijlage zijn de personalia opgenomen van onder meer de Raad van Bestuur, directeuren, Raad van Toezicht en Gebruikersraad. 5

In het kort

6



Bedrijfsprofiel



Het Kadaster houdt bij wie in Nederland welke rechten heeft op grond en gebouwen, en wat de kenmerken daarvan zijn. Dat doet het ook voor schepen, luchtvaartuigen en ondergrondse netwerken. Deze wettelijk taak is bedoeld om de rechtszekerheid te borgen: er ontstaan geen misverstanden over wat van wie is. En wat de precieze locatie ervan is. De gegevens houdt het Kadaster bij in de openbare registers en kadastrale registratie. Door het beheer van deze omvangrijke gegevensbronnen vervult het Kadaster een centrale rol op het gebied van vastgoed- en geo-informatie in Nederland.



Het Kadaster houdt ook het Rijksdriehoeksstelsel in stand. Dit is het landelijke referentiestelsel van coördinaatpunten in het landschap ten opzichte waarvan lokale metingen worden uitgevoerd. Daarnaast is het betrokken als adviseur bij landinrichting en ruimtelijke ordening. Vanaf 2004 maakt de Topografische Dienst deel uit van het Kadaster, waarmee het beheren en verstrekken van topografische basisgegevens ook binnen het Kadaster plaatsvindt. Sinds 2008 gebeurt dit onder de nieuwe afdelingsnaam Geo-informatie.



De afgelopen jaren heeft de overheid het Kadaster gevraagd een aantal taken op zich te nemen voor de landelijke informatievoorziening uit andere registraties. Sinds halverwege 2007 beheert het Kadaster de landelijke voorziening die gemeentelijke publiekrechtelijke beperkingen toegankelijk maakt. Ook fungeert het Kadaster als beheerder van de landelijke voorziening voor de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG). Taken van de huidige projectgroep BAG van het Ministerie van VROM worden in 2009 stapsgewijs overgenomen door het Kadaster. Sinds 1 oktober 2008 is het Kadaster verantwoordelijk voor het Kabels- en Leidingen Informatie Centrum (KLIC). Dit informatiecentrum ondersteunt de uitwisseling van gegevens over de ligging van kabels en leidingen in de ondergrond, ter voorkoming van graafschade.



De voornaamste klantgroepen van het Kadaster zijn: notariaat, makelaardij, financiële instellingen, overheid (ministeries, waterschappen, gemeenten en provincies), nutsbedrijven, geo-sector, bouwsector en particulieren. Aan hen verstrekt het Kadaster jaarlijks rond de 20 miljoen keer informatie, voornamelijk via internet.



Het Kadaster is nauw betrokken bij het bepalen van gegevensstandaarden waarmee de vele diverse geografische gegevensbestanden op elkaar afgestemd kunnen worden. Zowel binnen Nederland, als daarbuiten. Binnen Europa neemt het Kadaster deel aan de productie van pan-Europese kaartproducten. Ook maakt het onderdeel uit van de groep Europese kadasters die online toegang hebben verschaft tot elkaars registraties. Het Kadaster draagt ook bij aan het opzetten van grondregistraties in onder meer Latijns-Amerika, Azië en Afrika.



In 1832 is het Kadaster opgericht. Nadat het tot 1974 onderdeel was van het Ministerie van Financiën en daarna van het Ministerie van VROM, is het vanaf 1994 een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Om zijn zelfstandigheid zorgvuldig vorm te geven, heeft het een breed proces van publieke verantwoording ingericht. Zo kunnen binnen een Gebruikersraad de vijftien grootste klantgroepen hun adviezen en wensen kenbaar maken. Het Kadaster heeft geen winstoogmerk en stelt zijn diensten beschikbaar tegen zo laag mogelijke kosten. De omzet in 2008 bedroeg € 204 miljoen. Eind 2008 werkten er bij het Kadaster omstreeks 1.900 (fte) medewerkers, verspreid over 13 locaties. Het hoofdkantoor is gevestigd in Apeldoorn.



Samenvatting 2008



Voor het Kadaster was 2008 een veelzijdig jaar. De organisatie pakte nieuwe taken op, onder meer met de informatieverstrekking over kabels en leidingen. De nieuwe organisatiestructuur bereikte zijn vorm, een drietal locaties sloot zijn deuren. Tegelijkertijd kreeg het Kadaster te maken met een dalende conjunctuur; het werkaanbod en de bijbehorende inkomsten namen merkbaar af. Was het Kadaster altijd al een solide basis voor rechtszekerheid en geo- en vastgoedinformatie, in 2008 heeft het deze basis verder aangepast aan wat de toekomst vraagt. De bredere basis wordt zichtbaar.



Realisatie beleidsdoelstellingen De aantallen inschrijvingen van akten en hypotheekstukken in de openbare registers liet een aanzienlijke daling zien ten opzichte van 2007. Het Kadaster is in 2008 begonnen met het automatisch muteren van beslagen en doorhalingen. De ontwikkeling van het proces voor hypotheekakten is in voorbereiding; introductie is nu voorzien in 2009. De zogenoemde ‘watchdog’-functie, waarbij een notaris geheel automatisch wijzigingen ontvangt bij percelen of akten die in behandeling zijn, ligt op schema voor introductie in 2009. Per 1 januari 2008 is het Kadaster beheerder geworden van de Basisregistratie Kadaster. In januari presenteerde het Kadaster samen met het CBS de opvolger van de Woningwaarde-index Kadaster, de Prijsindex Bestaande Woningen.



Het aantal binnengekomen meetopdrachten (akteposten) is in 2008 gedaald met 13% ten opzichte van 2007. Het aantal splitsingen is fors toegenomen ten opzichte van 2007, omstreeks 51%. De voorraad meetopdrachten ouder dan 15 maanden is succesvol aangepakt: eind 2008 was nog slechts 2,1% van de totale voorraad akteposten ouder dan 2005. Het Kadaster heeft een nieuw proces van perceelsvorming ontworpen op basis van voorlopige grenzen; daarbij wordt ook gebruik gemaakt van tervisielegging. Alle landmeetkundige productieopdrachten worden vanaf het derde kwartaal centraal gepland. Het Kadaster is sinds 1 januari beheerder van de basisregistratie Topografie. Introductie van de nieuwe werkmethoden ‘solometen’ en ‘mobiel werken’ is uitgesteld tot 2009 in verband met vertraging in de Europese aanbesteding voor nieuwe apparatuur.



Als gevolg van de daling van inschrijvingen van nieuwe akten en hypotheekstukken, is het aantal orders van informatieproducten dat via Kadaster-on-line is geleverd gedaald naar 20,2 miljoen. Het aantal geleverde online producten voor de burger is eveneens gedaald. In maart 2008 is Mijn Kadaster operationeel geworden, het gezamenlijke portaal voor de online diensten Kadaster-on-line en Kadata Internet. Het Kadaster werkte mee aan de introductie van www.mijnoverheid.nl. Hoewel luchtfoto’s, rasterkaarten en TOP10NL nog niet online beschikbaar kwamen, zijn historische kaarten beschikbaar gekomen via www.kadaster.nl/historiekaart. De introductie van de nieuwe Massale InformatieVoorziening voor gegevensbestanden van grote gebieden is vertraagd. Het Kadaster en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) presenteerden in september hun gezamenlijke site www.geoz.nl.



Na een stijging van de omzet in 2007, is de omzet voor topografische producten in 2008 gedaald. Dit is voornamelijk het gevolg van het ontbreken van een vergelijkbaar grote incidentele opdracht als in 2007. De uitlevering van het nieuwe digitale topografische kaartbestand van Nederland ondervond vertraging vanwege aanvullende reparatiewerkzaamheden. Ook de omzet voor de GBKN-werkzaamheden (Grootschalige Basiskaart Nederland) liet een lichte daling zien.



Kadaster en DID Rijkswaterstaat zijn in 2008 begonnen met het optimaliseren van de gezamenlijke website www.rdnap.nl om gehoor te geven aan de klantwens van één loket voor de gehele geometrische infrastructuur (ligging en hoogte).

7



De omzet van de gebiedsontwikkelingsactiviteiten is in 2008 nagenoeg gelijk gebleven met die van 2007. In 2008 is de eenheid Kadaster Landinrichting verbreed tot de afdeling Ruimte & Advies om een betere positie te kunnen verwerven als onafhankelijk adviesorganisatie voor locatiegebonden gebiedsinformatie. De nieuwe afdeling genereerde in 2008 € 1,9 miljoen aan nieuwe omzet via projecten voor onder meer voor het Ministerie van VROM en de gemeente Almere. Het Kadaster heeft in 2008 deelgenomen aan het project Eagle One. In de veiligheidsregio Midden-Gelderland is op 5 maart een rampenoefening uitgevoerd. Het project won de Publieke Veiligheid Award 2008. De oefening had als doel te beoordelen of het gebruik van geografische informatie in crisissituaties leidt tot een betere beeld- en besluitvorming.



Scores op normen in kwaliteitshandvest De normen voor de kwaliteit van de bijhouding van de openbare registers en de kadastrale registratie zijn in 2008 in mindere mate behaald dan in 2007. Met name de objectgegevens (adres en omschrijving) en koopsom laten een lagere kwaliteit zien, de kwaliteit van objectverwijzing is verbeterd. De levertijden van producten en diensten laten ook over het algemeen een lichte teruggang zien, zoals de doorlooptijd van meetopdrachten (akteposten). Voor het terstond inschrijven is de gerealiseerde kwaliteit echter sterk verbeterd ten opzichte van 2007. De normlevertijd voor producten via post, fax of balie is in 2008 niet gehaald vanwege problemen rond de applicatie Scanning-on-demand en capaciteitsproblemen.



Informatievoorziening uit andere registers Op 1 oktober 2008 is het Kabels- en Leidingen Informatie Centrum (KLIC) onderdeel geworden van het Kadaster. Het Kadaster is intermediair in het informatie-uitwisselingsproces over de aanwezigheid van kabels of leidingen onder de grond en de eigendomgegevens daarvan, om graafschade te voorkomen. Het Ministerie van VROM heeft met het Kadaster afspraken gemaakt over het stapsgewijs overdragen van specifieke taken van het VROM-project Basisregistratie Adressen en Gebouwen naar het Kadaster. De eerste mijlpaal in deze overdracht was in 2008 het in beheer nemen van het bronhoudersdeel van de landelijke IT-voorziening BAG door het Kadaster.



Internationale activiteiten In 2008 voerde het Kadaster advieswerkzaamheden uit in omstreeks twintig landen, onder meer Roemenië, Nicaragua en Namibië. Op 15 mei 2007 is de Europese richtlijn INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in Europe) in werking getreden. De richtlijn vormt de basis voor het afstemmen en uniformeren van Europese geodata. Het Kadaster fungeert als een van de gemandateerde Europese organisaties die ook in 2008 advies gaf aan collegainstanties voor de invoering van de richtlijn in hun landen. Het project X-border GDI is in 2008 afgerond. Concreet resultaat is dat het Kadaster samen met het Landelijk Samenwerkingsverband GBKN (Grootschalige Basiskaart Nederland) en de Duitse deelstaten Niedersachsen en Nordrhein-Westfalen een webservice aanbiedt waarin de topografische kaarten grensoverschrijdend geïntegreerd zijn.



Nationale samenwerkingsverbanden Het Kadaster is deelnemer van het GI-beraad, een initiatief van het Ministerie van VROM dat op nationaal niveau de kaders bepaalt voor de geo-informatievoorziening. Het GI-beraad heeft in 2008 het Gideon-strategiedocument vastgesteld, het meerjarenplan voor de geo-informatie in Nederland. De strategie wordt ingevuld door het project Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK). Hierin werkt het Kadaster samen met de Ministeries van VROM, LNV, V&W (Rijkswaterstaat) en Geonovum. In 2008 is de samenwerking tussen het Kadaster en het bedrijfsleven binnen de geo-sector (verenigd in de organisatie GeoBusiness Nederland) nader ingevuld met het oprichten van gezamenlijke werkgroepen. De samenwerking heeft onder meer als doel om de toegankelijkheid van geodata te verbeteren en de toegevoegde waarde ervan te verhogen.



8



Bedrijfsvoering Het kader voor de inzet van de bedrijfsmiddelen in 2008 werd gevormd door de organisatieontwikkeling die het Kadaster doormaakt. Het doel is te komen tot een organisatie met een landelijke aansturing van productieprocessen en klantenservice, een compacte staf, twee directies voor uitvoerende taken, drie voor ondersteunende taken. Per 1 maart 2008 is de overgang van de regiodirecties, directie Landinrichting en de Topografische Dienst naar de landelijke directies Rechtszekerheid en Geo afgerond. Om het sturen binnen één landelijke werkvoorraad gestructureerd te laten verlopen, zijn in 2008 landelijke planbureaus ingevoerd. Doordat de werkzaamheden minder locatiegebonden worden, zijn er minder fysieke locatieplaatsen nodig in het land. In 2008 is de locatie Zoetermeer is gesloten en samengevoegd met de locatie Rotterdam in een nieuw kantoor. De locaties Utrecht en Alkmaar zijn gesloten en samengevoegd met de locatie Amsterdam, die daarvoor is uitgebreid. De verhuizingen van locaties Breda en Leeuwarden zijn verschoven naar 2009. Conform planning zijn in 2008 de archieven gedigitaliseerd van de locaties die zijn gesloten. Naar verwachting is het totale archief digitaal in 2010.



Het aantal vaste medewerkers is in 2008 verder gedaald, het aantal tijdelijke medewerkers is verder gestegen. De toename van het aantal tijdelijke medewerkers in 2008 was nodig om de uit- of doorstroom van vaste medewerkers op te vangen en de grote investeringsprojecten, met name op ICT-gebied, te bemensen.



Speerpunt van het personeelsbeleid was om zowel managers als medewerkers te ondersteunen bij door-, uit- en instroom. Het mobiliteitsprogramma heeft als resultaat gehad dat in 2008 199 fte’s zijn ingestroomd, 156 fte’s zijn doorgestroomd, 56 fte’s zijn gedetacheerd en 157 fte’s zijn uitgestroomd. Het Kadaster loopt hiermee ruim voor op de schema’s voor het uitvoeren van zijn mobiliteitdoelstellingen. Binnen het personeelsbeleid neemt het thema ‘diversiteit’ een belangrijke plek. Het Kadaster heeft op 28 mei 2008 het charter ‘Talent naar de top’ ondertekend waarmee wordt beoogd meer vrouwen op hoge posities te benoemen en de doorstroom van talentvolle, ambitieuze vrouwen te bevorderen. Het Kadaster onderschrijft deze visie en heeft de ambitie geformuleerd om in 2012 32% van de leidinggevende posities ingevuld te hebben met vrouwen.



Het Kadaster heeft in 2008 het ITO-certificaat ontvangen voor zijn Klantcontactcenter. ITO (Instituut voor Telecom Organisatie) is een onafhankelijke stichting die zich inzet voor kwaliteitsverbetering van de klantcontactcenters van organisaties in Nederland via telefonie en internet.



Een speerpunt op het gebied van marketing en klantenservice in 2008 was het voorbereiden van beleid voor het vormgeven van persoonlijk klantcontact via de balies, gezien het sluiten van locaties. Daarvoor zijn pilots uitgevoerd waarin bijvoorbeeld het maken van gerichte afspraken met klanten is getest; de resultaten worden in 2009 in een beleidsvoorstel verwerkt.



Veel communicatieactiviteiten ondersteunden de organisatieontwikkeling. Daarnaast is sinds maart 2008 een nieuw pro-actief persbeleid van start gegaan, waarbij het Kadaster actiever de pers en bladen met nieuws benadert. Dit heeft onder andere geresulteerd in de Lof Award voor meest gezinsvriendelijke werkgever. Alle managers en medewerkers van het Kadaster hebben actief deelgenomen aan een Internal Branding campagne. Hierbij konden zij gezamenlijk hun persoonlijke invulling geven aan de kernwaarden van het Kadaster. Vanaf november 2008 beschikt het Kadaster over een vernieuwde versie van zijn intranet. De vernieuwde opzet is beter in staat om de interne communicatie van het Kadaster te ondersteunen.



9

10



Het toenemende aantal nieuwe ICT-systemen ten gevolge van de nieuwe taken heeft een toegenomen beheerlast tot gevolg. In 2008 zijn de ICT-kosten licht gedaald ten opzichte van 2007, maar iets hoger dan de planning. Het aantal ernstige ICT-verstoringen is gelijk aan 2007, waarbij opgemerkt moet worden dat het aantal te beheren systemen is toegenomen ten opzichte van 2007. Op het gebied van informatiebeveiliging voldoet het Kadaster aan de Code voor Informatiebeveiliging. De tweede controle-audit op de certificering heeft eind 2008 met succes plaats gevonden. De systeemuitwijk is in 2008 succesvol getest door belangrijke systemen op uitwijklocaties te laten functioneren.



In 2008 stonden twee belangrijke onderzoeken centraal bij de uitvoering van het kwaliteitsbeleid. Allereerst heeft het ISO-hercertificeringsonderzoek plaatsgevonden. Het Kadaster voldoet vanaf 2002 aan de ISO-norm, een internationale standaard voor het borgen van de werking van een kwaliteitsmanagementsysteem. In 2008 zijn enkele kritieke afwijkingen gesignaleerd die nog dienen te worden opgelost; nog niet alle aanpassingen ten gevolge van de organisatieontwikkeling bleken te zijn doorgevoerd in het kwaliteitsmanagementsysteem. Daarnaast heeft het Visitatiecollege van de Handvestgroep Publieke Verantwoording zijn onderzoek bij het Kadaster uitgevoerd. Het College ziet als verbeterpunten onder meer het verbeteren van de interne communicatie en de klachtafhandeling.



Klanttevredenheid Het Kadaster voert jaarlijks een klanttevredenheidsonderzoek uit. Uit het onderzoek van 2008 blijkt dat het merendeel van de klanten over het algemeen wel tevreden is over het Kadaster, maar dat de gemiddelde beoordeling is gedaald in vergelijking met 2007. De verbeteracties die het Kadaster uitvoerde voor de verbeterpunten uit het onderzoek van 2007 hebben nog onvoldoende effect opgeleverd. Met name de doorloopsnelheden van probleemafhandeling, Klantcontactcenter en metingen blijven verbeterpunten.



Het totaal aantal klachten en bezwaren in 2008 is ten opzichte van 2007 nagenoeg hetzelfde. Het werkaanbod akten en hypotheekstukken is daarentegen afgenomen met 7%, respectievelijk 14%. Verhoudingsgewijs is het aantal klachten en bezwaren in 2008 gestegen. De normen voor de afhandelingstermijn voor klachten en bezwaren zijn in 2008 niet behaald; de realisatie is gemiddeld genomen gelijk aan de realisatie in 2007. Tegen het einde van 2008 was de realisatie aanzienlijk hoger, als gevolg van geïntensiveerde afstemming tussen het centrale klachtenteam en de regionale Kadasterlocaties.



Verantwoording en toezicht Als lid van de Handvestgroep Publieke Verantwoording heeft het Kadaster ook in 2008 invulling gegeven aan de Code Goed Bestuur. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor het jaarverslag. Het Kadaster Jaarverslag 2007 won de F.G. Kordes-Trofee 2008 voor jaarverslagen van publieke instanties.



Jaarrekening Het Kadaster sluit het jaar af met een negatief resultaat van €50,1 miljoen. De opbrengsten zijn gedaald als gevolg van het lagere werkaanbod vanwege de stagnatie op de vastgoedmarkt. De bedrijfslasten zijn nagenoeg gelijk gebleven aan die van 2007. Het eigen vermogen van het Kadaster bedroeg aan het eind van 2008 € 8,4 miljoen.

Kerngegevens 2008 in miljoenen euro’s tenzij anders aangegeven Resultaat Netto-omzet Som der bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentekosten en soortgelijke kosten Resultaat Afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa

2008 199,9 204,2 254,8 -50,6 2,0 1,5 -50,1

2007 181,9 184,3 258,9 -74,6 5,5 1,7 -70,8

2006 220,9 222,3 218,7 3,6 2,2 1,3 4,5

2005 234,8 236,9 207,1 29,8 4,1 1,5 32,4

2004 210,0 213,3 208,6 4,7 3,2 2,5 5,4

17,0

15,0

15,8

16,3

16,7

-33,1

-55,8

20,3

48,7

22,1

31-12-2008

31-12-2007

31-12-2006

31-12-2005

31-12-2004

17,1 92,6 -56,3

14,5 73,9 20,2

11,8 77,7 107,2 -22,4

13,0 73,1 127,5 -37,1

14,5 58,9 131,3 -49,0

8,4 35,9 9,1

58,5 44,0 6,1

129,3 39,8 5,2

124,8 45,3 6,4

92,4 49,7 13,6

Balans totaal

165,9

213,8

269,0

261,7

236,8

Kasstroom/investeringen Kasstroom uit operationele activiteiten (Des-)investeringen in software en licenties (Des-)investeringen in materiële vaste activa per saldo (Des-)investeringen in financiële vaste activa per saldo Ontvangen interest inzake deposito’s

2008 -35,9 -7,7 -31,0 -

2007 -40,0 -6,8 -9,5 107,2 5,5

2006 21,3 -3,7 -17,2 20,3 2,2

2005 34,0 -4,5 -24,9 3,8 4,2

2004 16,1 -4,6 -11,3 -4,8 4,8

31-12-2008

31-12-2007

31-12-2006

31-12-2005

31-12-2004

1.894 214

1.951 121

2.018 67

2.095 48

2.216 62

2008 452.800 546.400 125.900 31.000

2007 488.100 632.500 113.100 27.000

2006 497.700 748.800 110.500 49.000

2005 478.200 770.900 105.900 34.000

2004 444.700 702.900 98.400 7.000*

Cash flow Vermogen Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Werkkapitaal Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden

Arbeidsplaatsen Aantal vaste arbeidsplaatsen (fte's) Aantal tijdelijke arbeidsplaatsen (fte's) Productie Akten (in aantallen) Hypotheekstukken (in aantallen) Meetposten (akteposten en splitsingen, in aantallen) Gebiedsontwikkeling (ha. aktepassering)

De cijfers voor akten en hypotheekstukken betreffen het totale werkaanbod van de gehele vastgoedmarkt. Akten inclusief correctiestukken en koopovereenkomsten, hypotheekstukken inclusief royementsakten. Actuele cijfers in Kadasterpublicaties als Vastgoedbericht, Kwartaalbericht of Terzake hebben betrekking op een deel daarvan, de particuliere woningmarkt. * uitvoering tijdelijk stopgezet in verband met rechterlijke uitspraak

11

Afstand Vrijthof tot Centraal Station: 1,4 km

Eigendom: Kerkbestuur Sint Servaes Oppervlakte perceel: 58 a 80 ca Aantal verkochte woningen Maastricht in 2008: 1.143

GPS-referentiepunt

Aantal Rijksmonumenten in Nederland 85.336

De Perroen op het Vrijthof: Beschermd stadgezicht

Locatie: Vrijthof, Maastricht, Limburg X 176.214 , Y 317.741 5°41’20.09”E , 50°50’59.98”N

1 Organisatie, doelgroepen en omgeving Een hoofdstuk om erin te komen. Het is de plek waar u ziet hoe de Kadasterorganisatie is opgebouwd. U leert ook de doelgroepen kennen en welke factoren in de omgeving de koers mee bepalen.

1.1 Organisatiestructuur

De bestuursstructuur van het Kadaster sluit aan bij die van grote vennootschappen. Dit geldt in het bijzonder voor de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht (die te vergelijken is met een Raad van Commissarissen) en de onderlinge verhoudingen tussen deze organen. Elk van deze organen draagt op basis van de Organisatiewet Kadaster zijn eigen verantwoordelijkheden. Daarnaast kent de organisatie een Gebruikersraad die bestaat uit vertegenwoordigers van de vijftien belangrijkste klantengroepen.



Het Kadaster is sinds 1994 een Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO). Dit betekent dat het Kadaster een publiekrechtelijke rechtspersoon is die als organisatie zelfstandig zijn wettelijke taken uitvoert en daarbij verantwoording aflegt aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM).



Het Kadaster volgt vanaf 1 januari 2006 de benedenstaande organisatiestructuur voor de rapportagelijnen. Sinds begin 2008 is de nieuwe organisatiestructuur volledig ingericht [zie ook 4.1].

Minister VROM

Raad van Toezicht Raad van Bestuur Gebruikersraad

Financiën, Planning en Control

Strategie & Beleid Rechtszekerheid

14

Geo

Services



Onder de Raad van Bestuur opereren vijf directies. De directies Rechtszekerheid en Geo houden zich bezig met het primaire productieproces. De directie Rechtszekerheid is verantwoordelijk voor de juridisch registratieve processen en de advisering bij landinrichting en gebiedsontwikkeling. De directie Geo is verantwoordelijk voor de landmeetkundige werkzaamheden (meten en bijwerken van de kadastrale kaart), het bijhouden van de Rijksdriehoeksmeting en de teboekstelling van schepen. De voormalige Topografische Dienst en de afdeling Grootschalige Basiskaart Nederland vormen sinds 2008 de afdeling Geo-informatie binnen de directie Geo.



De Raad van Bestuur en de twee productie-directies worden ondersteund door een directie Services. De dienstverlening omvat interne services (personeel, financieel, facilitair, juridisch, communicatie), ICT-Services, projectmanagement en klantenservices (front office, marketing en account management).



De Raad van Bestuur wordt verder ondersteund door de directie Strategie en Beleid voor de lange en middellange termijn strategie en door de directie Financiën, Planning en Control voor de bedrijfsmatige beheersing.



Aan het eind van 2008 waren er 13 locaties van het Kadaster. Het hoofdkantoor van het Kadaster is gevestigd in Apeldoorn.

1.2 Doelgroepen

Van oudsher is de vastgoedmarkt (notariaat, makelaardij en banken) de belangrijkste klantgroep van het Kadaster. De onroerend goed markt is van groot economisch belang en de openbare registers en kadastrale registratie vormen daarvoor een stabiele basis. Naast de primaire partners in de vastgoedsector is een bredere groep afnemers geïnteresseerd in de vastgoedinformatie van het Kadaster, veelal als deel van een bredere informatiebehoefte op het gebied van wonen of onroerend goed. Deze groep bestaat uit onder meer bouwbedrijven, ingenieursbureaus, marktonderzoekbureaus en particulieren.



Op het gebied van geo-informatie en gebiedsontwikkeling is de overheid (rijk, provincies, gemeenten, waterschappen) de belangrijkste klant. Relevante sectoren zijn onder meer openbare orde en veiligheid, defensie, ruimtelijke ordening en waterbeheer.



Het Kadaster werkt in toenemende mate samen met andere partijen om te voldoen aan de maatschappelijke behoeften, zowel binnen als buiten Nederland. Binnen Nederland zijn medeoverheden, vooral gemeenten, belangrijke samenwerkingspartners. Ook wordt samengewerkt met de wetenschappelijke wereld en met het bedrijfsleven. Buiten Nederland werken we samen met Europese zusterorganisaties, en daarnaast met onder meer de Verenigde Naties en de Wereldbank op het gebied van armoedebestrijding.

1.3 Omgeving



Nederland is dichtbevolkt en het ruimtegebruik is intensief. Er worden dan ook hoge eisen gesteld aan de geo-informatievoorziening en aan de dienstverlening bij onroerend goed transacties. Het Kadaster levert daarvoor basisvoorzieningen met optimale betrouwbaarheid en actualiteit tegen zo laag mogelijke kosten. De mate waarin gebruik wordt gemaakt van de diensten en producten van het Kadaster is voor een belangrijk deel afhankelijk van de ontwikkeling van de vastgoedmarkt. In 2008 is het Kadaster nadrukkelijk met deze afhankelijkheid geconfronteerd. Als gevolg van de economische crisis is het aanbod van in te schrijven akten en hypotheekstukken aanzienlijk gedaald. Het einde van deze daling lijkt nog niet in zicht.



De wereld van geografische en topografische informatie is volop in beweging. Dat is reden voor het Kadaster om mee te bewegen. De samenleving stelt terecht hoge eisen aan de dienstverlening. Informatie moet betrouwbaar zijn en rechtszekerheid bieden. De informatie moet steeds sneller beschikbaar zijn, onafhankelijk van plaats en tijd. Ook de aard en omvang van de vraag verandert: meervoudig ruimtegebruik, grensoverschrijdende informatie-uitwisseling en de opkomst van basisregistraties zijn voorbeelden daarvan. Deze registraties worden onderling gekoppeld zodat de gegevens in samenhang toegankelijk zijn.



Naast gegevens levert het Kadaster ook adviezen bij gebiedsontwikkeling en speelt het daarbij in op de behoefte om al in een vroegtijdig stadium van planvorming inzicht te krijgen in de consequenties van verschillende planalternatieven. Voorbeelden zijn infrastructuurtracés, herstructurering van bedrijventerreinen en het in kaart brengen van grondposities. Opdrachtgevers op dit gebied hechten belang aan de onafhankelijke positie van het Kadaster en aan de expertise op het gebied van de ‘klassieke’ landinrichting, die hiermee breder inzetbaar wordt. Deze ontwikkelingen en de uitbreiding van taken hebben consequenties op het gebied van financiering, besturing en bedrijfsvoering. Het Kadaster blijft zich ontwikkelen om dé leverancier te zijn van vastgoed- en geo-informatie in Nederland, en toonaangevend in Europa.

15

Locatie: Kantoor de Grift, Apeldoorn, Gelderland Hoofdkantoor Kadaster X 194.310 , Y 469.458 5°57’46.43”E , 52°12’46.16”N

2 Van wettelijke kaders naar strategie en doelstellingen De taken van het Kadaster komen voort uit de wet. Dit hoofdstuk laat zien hoe die regels zich vertalen naar een missie. En hoe die missie zich vervolgens vertaalt tot een strategie waarmee het Kadaster zijn taken zo goed mogelijk wil uitvoeren. Als afsluiting is in één oogopslag te zien welke doelstellingen voor 2008 bijdragen aan welk strategisch doel.

2.1 Wettelijke kaders, kerntaken en missie

Wettelijke kaders Het Kadaster ontleent zijn bestaansrecht primair aan de uitvoering van een zestal wettelijke taken. Deze kerntaken van het Kadaster worden uitgevoerd in het belang van een betrouwbare informatievoorziening op het gebied van vastgoed en ruimte. Het Kadaster opereert binnen de beleidskaders die in formele wetten zijn verankerd, in het bijzonder het Burgerlijk Wetboek, de Organisatiewet Kadaster, de Kadasterwet en de Wet Inrichting Landelijk Gebied. In de Organisatiewet Kadaster is de inrichting geregeld van het Kadaster als zelfstandig bestuursorgaan met publiekrechtelijke rechtspersoonlijkheid. In 2007 is de Kaderwet zbo’s in werking getreden, waar ook het Kadaster aan moet voldoen. De Organisatiewet Kadaster wordt daar op aangepast.



Kerntaken In de Kadasterwet en de Wet Inrichting Landelijk Gebied worden de volgende taken genoemd: • het bijhouden van de Openbare Registers en de Kadastrale Registratie, en het verstrekken van informatie daaruit aan de samenleving; • het uitvoeren van adviestaken bij landinrichting; • het registreren en verstrekken van topografische informatie; • het onderhouden van het Rijksdriehoeksnetwerk; • het beheren van de landelijke voorziening publiekrechtelijke beperkingen; • het faciliteren van de informatieverstrekking over kabels en leidingen.



Naast deze wettelijke taken voert het Kadaster met toestemming van de minister van VROM een tweetal neven-activiteiten uit: dienstverlening voor de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) en internationale consultancy.



Missie De kerntaken vertalen zich in de volgende missie:



Onze missie is het bevorderen van de rechtszekerheid bij het maatschappelijk verkeer in vastgoed (inclusief schepen en luchtvaartuigen), het optimaliseren van de geoinformatie-infrastructuur en het doelmatig informeren van de samenleving op deze gebieden, dit alles tegen zo laag mogelijke kosten.

2.2 Strategische en operationele beleidsdoelstellingen

Bij het uitvoeren van zijn missie hanteert het Kadaster de volgende kernwaarden: open, zeker en ambitie. Dit houdt in:

• dat het zijn taken uitvoert voor zijn klanten en in samenspraak met zijn partners en stakeholders op basis van

heldere afspraken; • dat het bij de uitvoering van die taken zorgt voor uitstekende kwaliteit, lage kosten en een hoge klanttevredenheid en dat het die resultaten ook permanent monitort, publiceert en verbetert binnen de ruimte van de wettelijke kaders; • dat het de ambitie heeft zijn taak en positie nog verder te verbeteren: het Kadaster wil dé leverancier van vastgoed- en geo-informatie in Nederland zijn, en toonaangevend in Europa.

18



Strategische beleidsdoelstellingen Vanuit de kerntaken en de missie heeft het Kadaster een drietal strategische beleidsdoelstellingen geformuleerd, die het kader vormen voor alle operationele doelstellingen: 1 het Kadaster waarborgt de continuïteit van zijn publieke taakuitvoering en verbetert voortdurend de kwaliteit en efficiency daarvan, ook in vergelijking met andere Europese organisaties; 2 tussen nu en 2010 registreert en/of ontsluit het Kadaster alle relevante geo- en vastgoedgegevens in Nederland boven en beneden de grond en zet het zijn kennis en informatie in voor verbetering en vernieuwing van de publieke dienstverlening op dit gebied in Nederland en Europa; 3 het Kadaster richt zijn organisatie in op duurzame eisen van efficiency, effectiviteit, innovatie- en samenwerkingsvermogen en biedt zijn medewerkers een inspirerende werkomgeving waarin zij hun kennis en competenties kunnen ontwikkelen en optimaal kunnen inzetten.



Operationele beleidsdoelstellingen In het Meerjarenbeleidsplan 2008-2012 (MBP) zijn deze strategische doelstellingen per kerntaak uitgewerkt tot operationele doelstellingen. De samenvatting van de voornaamste doelstellingen voor 2008, die begin 2008 is toegevoegd aan het MBP, is ook weergegeven op de volgende pagina. In dit overzicht is de koppeling zichtbaar tussen strategische en operationele doelstellingen. Bovendien bevat het overzicht de paragraafnummers waar in dit jaarverslag (JVS) de realisaties van de doelstellingen te vinden zijn.

19

Doelstellingen MPB 2008 Doelstelling MBP

Te bereiken resultaat in 2008

JVS paragraaf

Continuïteit en verbetering: het Kadaster waarborgt de continuïteit van zijn publieke taakuitvoering en verbetert voortdurend de kwaliteit en efficiency daarvan, ook in vergelijking met andere Europese organisaties Watchdog

Start gefaseerde realisatie in 2008, laatste fase (het feitelijk verstrekken van watchdogmeldingen) gepland voor 2009.

3.1.4

Uitbreiden interactieve bevraging (oa samengestelde info, PIP)

Persoonlijke Internet Pagina (in eerste instantie lean&mean); luchtfoto’s, rasterkaarten en TOP10NL via webservices beschikbaar; historische kaarten via Google maps raadpleegbaar.

3.3.3

Vormgeven baliefunctie

In 2008 wordt beleid geformuleerd hoe omgegaan zal worden met persoonlijk contact, gegeven het sluiten van vestingen (en daardoor balies).

4.4

Verbeteren kwaliteit en levertijden

Terstond inschrijven eind 2008 op 80% van de stukken gerealiseerd, fiatteringstermijn in 95% van de gevallen gehaald, 80% akteposten binnen doorlooptijd.

3.1.2, 3.2.2

Afgeleide schalen volgens specs basisregistratie

Projectorganisatie is ingericht en een deel van de bestanden is geconverteerd naar nieuwe specificaties.

3.4.2

Gebruik GBKN-mutaties

Gebouwen uit GBKN worden gebruikt voor updaten TOP10NL.

3.4.3

Continuïteit

Nieuwe MIV

Introductie van de MIV gebiedsleveringen.

3.3.4

Financiële stabiliteit

Geautomatiseerd muteren

Eind 2008 wordt 20% van de binnenkomende Hypotheken 3 stukken (inclusief doorhalingen) geautomatiseerd verwerkt met eerst nog handmatige controle; gedeeltelijk geautomatiseerde afdoening (op basis van Mutatie Invoer Document) van Hypotheken 4 stukken (transportakten) is geïntroduceerd.

3.1.3

Klantgerichtheid

Kwaliteit

Vernieuwing: tussen nu en 2010 registreert en/of ontsluit het Kadaster alle relevante geo- en vastgoedgegevens in Nederland boven en beneden de grond en zet het zijn kennis en informatie in voor verbetering en vernieuwing van de publieke dienstverlening op dit gebied in Nederland en Europa

20

Vergroting juridische betrouwbaarheid

Herinrichting proces perceelsvorming

Ontwerp nieuw proces op basis van voorlopige grenzen. Gestart met vervanging LKI op basis hiervan. Het percentage ‘splitsingen vooraf’ is minimaal gelijk aan het hoge percentage van 2007. Tervisie legging is een gangbare werkwijze.

3.2.3

Introductie 3D-stelsel

Onderzoek 3D

In lab-omgeving is middels prototyping ervaring opgedaan met inwinnen, vastleggen en visualiseren van 3D topografie in relatie tot het maaiveld.

3.4.4

Onderbrengen KLIC bij Kadaster

Klic ondergebracht bij Kadaster.

3.7.1

Doelstelling MBP

Te bereiken resultaat in 2008

JVS paragraaf

Realisatie LV BAG

Bronhoudersdeel van LV BAG bij Kadaster ondergebracht. Gestart met bouw afnemersfunctionaliteit.

3.7.3

Inrichting andere landelijke voorzieningen

Besluitvorming over rol in LV WOZ en RO online afgerond

3.7.5

Onderzoek beheer en beschikbaarstelling RD-data (NCG)

Onderzoek gereed. Advies NCG beschikbaar.

3.5.2

Prominent partner zijn van de EU

Aanwezigheid in Europa versterken

Betrokken bij uitwerking richtlijnen INSPIRE, Hypotheken, Bodem

3.8.3

Beter ondersteunen van gebiedsontwikkeling processen

Uitbreiden markt gebiedsontwikkeling

Eind 2008 dient Ruimte en Advies een positie te hebben verworven omtrent locatiegebonden gebiedsinformatie, met focus op Ruimtelijke Ordening en Openbare Orde en Veiligheid. De totaal te realiseren omzet nieuwe business in 2008 is € 1.500.000.

3.6.2

Vernieuwing: vervolg Vormgeven van de e-overheid op het gebied van geo- en vastgoedinformatie

Organisatieontwikkeling: het Kadaster richt zijn organisatie in op duurzame eisen van efficiency, effectiviteit, innovatie- en samenwerkingsvermogen en biedt zijn medewerkers een inspirerende werkomgeving waarin zij hun kennis en competenties kunnen ontwikkelen en optimaal kunnen inzetten Organisatieinrichting

Inrichten organisatie RZ/GEO

In 2008 worden de afdelingen conform deelplannen RZ/ GEO ingevuld.

4.1

Interne besturing

Professionalisering services

ITO-certificering KCC, invoering PRINCE2 als projectmanagementmethode, DienstNiveauOvereenkomsten afgesloten met interne klant

4.3

Huisvesting en archieven

Sluiten locaties

Locaties Alkmaar (Q2), Utrecht (Q2), Breda (Q4), Zoetermeer (Q4), Leeuwarden (Q4) gesloten

4.7

Financiën

Waarborgen financiële positie

Financieel verlies niet meer dan € 30 miljoen

4.11

NB: sommige operationele doelstellingen dragen bij aan verschillende strategische doelstellingen:

• geautomatiseerd muteren dient zowel de kwaliteit als de efficiency; • de herinrichting van het perceelsvormingsproces dient ook kwaliteits- en efficiencydoelstellingen naast de juridische betrouwbaarheid; • uitbreiden van de markt voor gebiedsontwikkeling dient ook de kostendekkendheid en daarmee de financiële stabiliteit; • ITO-certificering leidt ook tot vergroting van de klantgerichtheid.

21

Afstand brug tot OBS de Burght Herengracht 34: 0,8 km

Eigendom: C. Hoogland Hypotheek: € 350.000 Sinds: 01/04/2008 Ligging aan: het IJ

Gebiedsgrootte Westerdokseiland: 2,8 ha

Fiets- en voetgangersbrug Brug 314, Westerdokssluis

Locatie: Westerdoksplein 20, Amsterdam, Noord Holland X 121.318 , Y 488.503 4°53’34.29”E , 52°23’3.57”N

3 Realisaties beleidsdoelstellingen In welke mate zijn de doelstellingen voor 2008 gerealiseerd? Waarom wel, waarom niet? Per kerntaak is informatie gebundeld over productie, omzet en scores op de normen in het kwaliteitshandvest. Daarnaast laat dit hoofdstuk ook de internationale activiteiten zien, de samenwerkingsverbanden met collega-instanties in Nederland en de informatievoorziening uit andere registraties.

3.1 Openbare Registers en kadastrale registratie – juridisch-registratief 3.1.1 Dagelijkse bedrijfsvoering Het Kadaster stelt zich ten doel om vastgoedgegevens te registreren in de Openbare Registers en de kadastrale registratie. In de Openbare Registers archiveert het Kadaster de verschillende notariële akten over zakelijke rechten en hypotheken. De belangrijkste gegevens uit deze akten neemt het Kadaster ter informatieverstrekking over in het systeem geAutomatiseerde Kadastrale Registratie (AKR).

770.900

2006

478.200

497.700

2007

748.800

632.500

24

488.100

546.400

452.800

2008

2005

aantal inschrijvingen akten aantal inschrijvingen hypotheekstukken

2008

2007

2006

2005

Aantal inschrijvingen schepen

1.890

1.988

1.833

1.790

Aantal geregistreerde schepen

44.617

43.700

43.504

42.704

Aantal inschrijvingen luchtvaartuigen

38

27

23

28

Aantal geregistreerde luchtvaartuigen

365

372

381

371



De cijfers betreffen het totale werkaanbod van de gehele vastgoedmarkt: akten inclusief correctiestukken en koopovereenkomsten, hypotheekstukken inclusief royementsakten. Actuele cijfers in Kadasterpublicaties als Vastgoedbericht, Kwartaalbericht of Terzake hebben betrekking op een deel daarvan, de particuliere woningmarkt.



Het aantal akten en hypotheekstukken laat een daling zien ten opzichte van het werkaanbod in 2007. Vooral in de laatste twee maanden van 2008 was de daling relatief groot ten opzichte van 2007. Een belangrijke oorzaak hierin was stagnatie op de woningmarkt als gevolg van de kredietcrisis.

3.1.2 Scores op de normen in het kwaliteitshandvest Levertijden producten en diensten Kwaliteitseis volgens Kwaliteitshandvest

Normlevertijd

Doelstelling 2008

Realisatie 2008

Realisatie 2007

Inschrijving stukken in Openbare Registers

75% binnen 24 uur

conform norm

82% binnen norm

*

Volgende werkdag voor 09:00 uur

99,6% binnen norm

98% binnen norm

96,8% binnen norm

4 werkdagen

95% binnen norm

- Akten 98,5% binnen norm - Hypotheekakten: 98,5% binnen norm

- Akten: 100% binnen norm - Hypotheekstukken: 99% binnen norm

4 / 10 werkdagen

98% binnen norm

72% binnen norm

72% binnen norm

Bekendmaking in te schrijven stukken in de kadastrale registratie Bijwerking kadastrale registratie op grond van ingeschreven stukken: akten en hypotheekstukken Erfdienstbaarhedenonderzoek tot 1929 / tot 1838

* In 2007 is een planbureau ingericht dat de verwerking van akten en hypotheekstukken landelijk aanstuurt. Deze nieuwe werkwijze is gedurende 2007 locatiesgewijs ingevoerd, eerst voor de akten en aansluitend voor de hypotheekstukken. Sinds november 2007 wordt de productie in alle locaties via dit planbureau aangestuurd.





Doelstelling In 2008 worden kwaliteit en levertijden verbeterd. Speerpunten zijn: terstond inschrijven is eind 2008 op 80% van de stukken gerealiseerd, de fiatteringstermijn is gerekend over 2008 in 95% van de gevallen gehaald. Realisatie Terstond inschrijven Deze doelstelling is behaald en sterk verbeterd ten opzichte van 2007. Over het jaar 2008 is een percentage gerealiseerd 82,2%, waarbij aangetekend moet worden dat in het laatste kwartaal de score boven de 99% lag. Dit was het gevolg van de introductie van een nieuwe werkwijze in september. De werkwijze houdt in dat binnengekomen stukken vrijwel meteen beoordeeld worden op inschrijvingsvereisten. Ook worden ze altijd binnen 24 uur geaccepteerd, dan wel aangetekend voor niet-inschrijven. Bovendien is een ‘vier-ogen’ principe ingevoerd: nadat de eerste medewerker een stuk heeft geaccepteerd, werkt een tweede medewerker op basis van het stuk de kadastrale registratie bij. Dat gebeurt binnen 4 dagen. Fiatteringstermijn Deze doelstelling is behaald. Over het gehele jaar is in 98,5% van de gevallen de fiatteringstermijn gehaald. In het vierde kwartaal is voor een aantal databases de fiattering niet gehaald, als gevolg van ICT-verstoringen in het primaire proces. Desondanks is in dat kwartaal wel het streefgemiddelde gehaald. Met fiattering wordt het moment bedoeld waarop automatiseringssystemen de gegevens hebben ingeboekt van de laatste datum in de betreffende maand. Voor hypotheekstukken en akten ligt de fiatteringsdatum op de vierde dag na maandafsluiting.



25



Erfdienstbaarheden De realisatie van de normlevertijd voor erfdienstbaarhedenonderzoek is in vergelijking met 2007 gelijk gebleven. In 2008 is het Kadaster gestart met centrale productieaansturing, onafhankelijk van de locatieplaatsen van de Kadasterkantoren. Om erfdienstbaarhedenonderzoek locatieonafhankelijk uit te voeren, dienen de benodigde veldwerken en hulpkaarten digitaal beschikbaar te zijn. Nog niet alle locaties hebben deze digitalisering afgerond. Veldwerk dat nog niet was gedigitaliseerd moest worden opgevraagd in een centraal depot. Dit is ten koste gegaan van de levertijd. Op de locaties waar de digitalisering was afgerond was een verbetering van de levertijd te zien. Dit werd helaas gecompenseerd door de locaties waar de digitalisering nog niet was afgerond.

Kwaliteit bijhouding openbare registers en kadastrale registratie Kwaliteitseis volgens Kwaliteitshandvest

26

Kwaliteitsnorm

Doelstelling 2008

Realisatie 2008

Realisatie 2007

Alle aangeboden stukken zijn opgenomen in openbare registers

100%

100%

100%

100%

Per kadastraal perceel een verwijzing naar alle ingeschreven stukken

100%

100%

99,60%

99,0%

Gegevens over rechthebbenden (verwijzing naar openbare registers en NAW-gegevens)

100%

Gemiddeld 99%

99,5 %

99,5%

Gegevens over het recht (naam beperkt recht, privaatrechtelijke beperkingen etc.)

99,5%

Gemiddeld 99%

97,9%

99,4%

Gegevens over hypotheek en beslag ( bedrag, rente)

99,5%

Gemiddeld 99%

99,1%

99,9%

Objectgegevens (adres en omschrijving)

95%

Gemiddeld 99%

92%

99,6%

Koopsom

95%

Gemiddeld 99%

97%

99,7%



De kwaliteit van objectverwijzing is dankzij verscherpte 100%-controles in 2008 verbeterd. De complexiteit van deze handmatige controles maakt dat in het vierde kwartaal van 2008 de keuze is gemaakt voor het ‘vier-ogen’ principe. Nadat de eerste medewerker een stuk heeft geaccepteerd, werkt een tweede medewerker op basis van het stuk de kadastrale registratie bij.



In de gegevens van de rechthebbenden is in eerste instantie 1,2% aan nauwkeurigheidsfouten gemaakt. Binnen twee maanden na koppeling met de Gemeentelijke BasisAdministratie (GBA) zijn deze gecorrigeerd en is een kwaliteitsscore van 99,5% gerealiseerd. Na koppeling met Kamer van Koophandel (gepland in 2010) wordt verwacht dat de resterende 0,5 % fouten zal zijn verholpen.



Wat de objectgegevens (adres en omschrijving) betreft, is in 2008 gemeten op het ontbreken van adresgegevens. Dit in tegenstelling tot 2007, waarin gemeten werd of het adres opgevoerd was en juist was. Door de koppeling met de Basisregistratie Adressen en Gebouwen in 2009 zal de kwaliteit van de objectgegevens verder toenemen.



In 2008 is extra aandacht besteed aan verwijzingen naar alle ingeschreven stukken per kadastraal perceel. Doordat tegelijkertijd een striktere meetmethode werd toegepast voor recht en hypotheek/beslag, is de kwaliteit van gegevens over het recht licht gedaald. In 2009 zal door geautomatiseerde verwerking van akten deze kwaliteit verder verbeteren.



In 2008 is er gestart met aanlevering binnen een deels gestandaardiseerd formulier (style-sheet) voor royementsakten, beslagen en doorhalingen beslagen. De Kadasterprogrammatuur kan gegevens automatisch herkennen, en deze vervolgens automatisch verwerken. Ook voor de geautomatiseerde verwerking van hypotheekstukken is in overleg met een financiële instelling een style-sheet ontwikkeld. Omdat de betreffende bank het werken met nieuwe teksten nog niet kon invoeren, moest daadwerkelijk gebruik van deze nieuwe voorziening worden uitgesteld. Afhankelijk van de mate waarin style-sheets worden aangeboden, wordt de kans op fouten in de registratie van kadastrale gegevens aanzienlijk verminderd.



Het Kadaster controleert continu de kwaliteit van zijn eigen registratie door steekproefsgewijs 5% van alle nieuwe inschrijvingen te vergelijken met de aangeleverde akten en hypotheekstukken. Deze 5% kwaliteitsmetingen zijn in 2008 uniform uitgevoerd en systematisch geanalyseerd.

3.1.3 Geautomatiseerd muteren Doelstelling Eind 2008 wordt 20% van de binnenkomende hypotheekstukken geautomatiseerd verwerkt, vooralsnog eerst met handmatige controle. Daarnaast is gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van akten van overdracht geïntroduceerd. Realisatie Hypotheekstukken Deze doelstelling is niet behaald. Dit lag buiten de invloedsfeer van het Kadaster. Voor het aanpassen van zijn systemen om hypotheekstukken automatisch te verwerken, is het Kadaster mede afhankelijk van externe partijen, zoals banken. Zij bepalen namelijk voor een belangrijk deel hoe zij hypotheekstukken wensen aan te leveren bij het Kadaster voor automatische verwerking. Het Kadaster heeft in 2008 de benodigde software gerealiseerd. Helaas was de betrokken bank genoodzaakt zich terug te trekken uit het project vanwege interne prioriteitverschuivingen als gevolg van de kredietcrisis. Volgens aangepaste planning zal de eerste geautomatiseerde verwerking van een hypotheekstuk nu plaatsvinden in juli 2009 met een akte van een andere hypotheekverstrekker. Afdoening akten van overdracht Deze doelstelling is niet behaald. In november 2008 was een test voorzien met de semi-geautomatiseerde afdoening van akten van overdracht. Vanwege interne ICT-vertragingen bij het Kadaster is de test doorgeschoven naar februari 2009.

De realisatie van systemen voor verdere automatische verwerking van hypotheekstukken is opgepakt in een samenwerkingsverband Ketenintegratie Inschrijving (KIK) samen met het notariaat, hun softwareleveranciers, deurwaarders en hypotheekverstrekkers. De planning voor 2009 is dat 25 % van alle hypotheekstukken en akten van overdracht eind 2009 (semi) geautomatiseerd wordt afgedaan.

27

3.1.4 Watchdog Doelstelling In 2008 vindt de start plaats van de gefaseerde realisatie van het zogenoemde ‘watchdog’- systeem. De laatste fase (het feitelijk verstrekken van watchdogmeldingen) is gepland voor 2009. Realisatie Deze doelstelling is behaald. De ‘watchdog’ functie betreft een nieuwe functionaliteit binnen Kadaster-on-line. Een notaris ontvangt dan geheel geautomatiseerd wijzigingen bij percelen of akten die in behandeling zijn (Kadaster-on-line als ‘waakhond’ voor de notaris). In de eerste helft van 2008 is het ontwerp voor Watchdog opgesteld en afgestemd met het notariaat. Ook is het nieuwe bijbehorende werkproces afgestemd dat ervoor zorgt dat het systeem wijzigingen herkent op basis van aantekeningen op in te schrijven stukken. In september is het Kadaster overgegaan op terstond inschrijven en het aantekenen van stukken bij de kadastrale objecten. Begin 2009 introduceert het Kadaster een geautomatiseerde 100% controle waarbij aangetekende objectverwijzingen worden gecontroleerd tegen de uitgevoerde wijzigingen. Daarmee ligt het Watchdog-project op schema voor introductie van de laatste fase in 2009. 3.1.5 Overige doelstellingen en ontwikkelingen juridisch-registratief

Basisregistratie Kadaster Per 1 januari 2008 is het Kadaster beheerder geworden van de Basisregistratie Kadaster. Het stelsel van basisregistraties is een overheidsinitiatief waarbinnen informatie die bij elkaar hoort steeds op één plek wordt verzameld en beheerd. Overheden zijn verplicht om deze gegevens te gebruiken en om geconstateerde fouten te melden.



Vernieuwing tenaamstellingen In de loop van de tijd zijn door verschillende oorzaken in de kadastrale registratie tenaamstellingen ontstaan die niet zijn gebaseerd op een in de openbare registers ingeschreven stuk. Om deze tenaamstellingen te schonen dienen akten van vernieuwing te worden ingeschreven. Daarmee wordt gezorgd dat de kadastrale registratie een meer betrouwbaar beeld geeft van de juridische werkelijkheid. Een doelstelling voor 2008 was het traceren van te vernieuwen tenaamstellingen van niet-overheden. Dit is gelukt. Het aanvullende doel om voor deze tenaamstellingen al in 2008 een akte van vernieuwing te laten inschrijven vraagt meer tijd dan voorzien. Dit komt doordat de benodigde capaciteit niet volledig binnen de beoogde periode beschikbaar is. Aangezien de vernieuwingsprocedure ook vervolgens vaste perioden kent voor onderzoek en bezwaren, is afronding niet eerder voorzien dan halverwege 2009.



Onderzoek opschonen vervallen hypotheken Het kan voorkomen dat vervallen hypotheken nog niet zijn verwijderd uit de kadastrale registratie. Hiervoor is een akte van royement nodig, die op initiatief van de bank geregistreerd moet worden bij het Kadaster. Het Kadaster had als doel voor 2008 om handmatig de akten op te schonen van de Rabobank. Deze doelstelling is niet behaald in verband met andere prioritering binnen de Rabobank. De handmatige opschoning betreft de afronding van een pilot die begon in 2007. Tijdens de pilot bleek dat geautomatiseerd traceren van afgeloste c.q. vervallen hypotheken niet mogelijk is. Daarnaast bleek dat de handmatige inspanningen die dan noodzakelijk waren een onevenredig hoge impact hadden op de kosten. Kadaster en banken besloten om het traject stop te zetten. Het Kadaster koos er voor om een vernieuwingswet te initiëren die het mogelijk maakt om opschoningen efficiënter te kunnen uitvoeren. Op deze manier kan een generieke en volledige schoning binnen een vast tijdpad worden gerealiseerd. De juridische onderbouwing vroeg echter meer tijd dan verwacht. Een uitgewerkt voorstel kon niet zoals beoogd in 2008 worden gepresenteerd, maar wordt nu meegenomen bij de aanpassing van de Kadasterwet. Het concept hiervoor zal in 2009 gereed zijn.



28



Inschrijving voorlopige grenzen Met de introductie van voorlopige kadastrale grenzen wordt beoogd dat nieuwe kadastrale percelen worden gevormd voorafgaand aan de inschrijving van een akte van overdracht van een gedeelte van een perceel [zie ook 3.2.3]. In 2008 was gepland dat het systeem zou worden geïntroduceerd dat vanaf begin 2009 perceelssplitsing mogelijk maakt op basis van voorlopige grenzen. Deze doelstelling is niet behaald. Een pilot bij twee notariskantoren in september heeft de toegevoegde waarde van de werkwijze bevestigd. De systeemoplevering is echter vertraagd. Enerzijds omwille van planningsaanpassingen in het kader van interne kostenbesparingen. Anderzijds wordt de systeemaanpassing geïntegreerd in andere systeemaanpassingen, zoals de oplevering van Watchdog [zie 3.1.4] en het vernieuwen van het systeem dat de kadastrale kaart vervaardigt en bijhoudt.



Nieuwe Kadasterwet In samenwerking met het Ministerie van VROM heeft het Kadaster gewerkt aan een nieuwe Kadasterwet. Deze moet moderner, flexibeler, compacter, leesbaarder en toegankelijker worden dan de huidige wet. In de nieuwe Kadasterwet zal ook een aantal elementen worden opgenomen die de vergroting van de juridische betrouwbaarheid van de kadastrale registratie ondersteunen. Door discussies over samenvoeging met de te wijzigen Organisatiewet Kadaster en over de positie van de bewaarder is vertraging in het wetgevingstraject ontstaan. Het is daarom niet gelukt om al in 2008 advies te krijgen van de Raad van State over de nieuwe Kadasterwet. Verwacht wordt dat dit alsnog gebeurt in 2009.



Teboekstelling schepen De voorgenomen introductie van digitale teboekstelling van schepen in 2008 heeft niet plaatsgevonden. Dit is voornamelijk het gevolg van interne vertraging bij het opleidingstraject. Verwacht wordt echter dat introductie alsnog plaatsvindt halverwege 2009.



Actualisering erfdienstbaarheden Het Kadaster bereidt sinds 2007 de introductie voor van een systeem dat erfdienstbaarheden automatisch opvoert bij akten in de kadastrale registratie. Hierdoor kan deze informatie sneller geregistreerd worden. Dit zorgt voor een hogere actualiteit van de erfdienstbaarheidsinformatie. Het benodigde systeem Xtherkenning, dat gebruik maakt van herkenningstechnologie, is in 2008 opgeleverd. Nog niet alle akten zijn door het systeem gecontroleerd op het voorkomen van locaties over erfdienstbaarheden. Pas na een dergelijke screening kunnen de juiste gegevens worden vermeld bij de juiste objecten.



Invoering en opschoning Publiekrechtelijke Beperkingen De Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen is op 1 juli 2007 in werking getreden. Om inschrijving bij het Kadaster te vereenvoudigen, wil het Kadaster het mogelijk maken om PB’s in te kunnen schrijven aan de hand van digitale kaarten waarop de begrenzingen (contouren) van de PB’s zijn aangegeven. Als voorloper op het systeem dat dit mogelijk maakt, is in 2008 een tijdelijke voorziening in gebruik genomen. Een definitieve geautomatiseerde voorziening wordt in 2009 geïntroduceerd.





Prijsindex Bestaande Koopwoningen In januari 2008 presenteerde het Kadaster samen met het CBS de opvolger van de Woningwaarde-index Kadaster, een objectieve maatstaf voor prijsbepaling op de woningmarkt. Nieuwe versie Web-ELAN Vanaf maandag 6 oktober 2008 heeft het Kadaster een nieuwe versie van Web-ELAN beschikbaar, de applicatie waarmee stukken elektronisch bij het Kadaster kunnen worden aangeboden. Met deze nieuwe versie kunnen notarissen en deurwaarders vooraf appartementstekeningen en andere bijlagen elektronisch in depot geven. Deze manier van aanleveren werkt tijdbesparend voor zowel notaris, als Kadaster.

29

3.2 Openbare registers en kadastrale registratie

– landmeetkundig – cartografisch

3.2.1 Dagelijkse bedrijfsvoering Het Kadaster stelt zich ten doel om geografische locatiegegevens te registreren voor het bijhouden van de kadastrale kaart. Percelen in de kadastrale registratie ontstaan als gevolg van metingen door het Kadaster. De percelen worden vervolgens weergegeven op de kadastrale kaart. Voor het bijhouden van de kadastrale kaart zijn er twee soorten meetopdrachten: akteposten en splitsingen. Akteposten zijn meetopdrachten die voortvloeien uit een eigendomsoverdracht. In het geval van splitsingen worden bestaande percelen in meerdere delen gesplitst. Om te zien hoe een kadastrale grens in het terrein loopt, worden ter informatieverstrekking grensreconstructies uitgevoerd. Hierbij wordt de kadastrale grens op basis van de originele meting in het terrein zichtbaar gemaakt.

In 2008 is het aantal splitsingen fors toegenomen ten opzichte van 2007, omstreeks 51%. Het aantal binnengekomen akteposten is gedaald met 13% ten opzichte van 2007. Dit is nog steeds het gevolg van de tariefwijziging in 2006, waarbij splitsingen relatief goedkoper zijn geworden ten opzichte van akteposten. Het totaal aantal verwerkte splitsingen en akteposten is 102% ten opzichte van 2007.



Omdat splitsingen een levertijd van 20 werkdagen kennen en akteposten van 18 (voor bebouwde gebieden) respectievelijk 12 maanden (voor landelijke gebieden), heeft de toename van het aantal splitsingen een gunstig effect gehad op de actualiteit van de kadastrale kaart. Dit ging helaas wel ten koste van de beschikbare capaciteit voor het produceren van akteposten. Het is de verwachting dat productieaansturing door een centraal planbureau er in 2009 voor zorgt dat het aantal verwerkte akteposten en splitsingen op peil gehouden kan worden. 88.000

87.000

85.300

86.800

76.000

78.200

70.000

67.800

aantal nieuwe akteposten (werkaanbod) 2008

2007

2006

2005

aantal uitgevoerde akteposten



30

2008

2007

2006

2005

Splitsingen

55.900

37.100

25.200

17.900



Grensreconstructies

13.000

13.400

10.700

7.000



Akteposten zijn meetopdrachten die voortvloeien uit een (koop)akte. Aan de hand van deze meting worden nieuwe percelen gevormd. De nieuwe grenzen moeten door koper en verkoper in het terrein worden aangewezen. Vooral grote aankopende partijen wachten veelal met het aanwijzen van de nieuwe grenzen totdat de infrastructuur of het project gereed is. Hierdoor ontstaat een voorraad van zogenoemde ‘oude’ akteposten, ouder dan gemiddeld 15 maanden. Terwijl dit voor de betrokken partijen vaak geen groot belang heeft, heeft dit voor het Kadaster tot gevolg dat de kadastrale registratie niet de juridische werkelijkheid voor de betreffende percelen laat zien. Om het fenomeen ‘oude akteposten’ tegen te gaan, is in 2006 een projectstructuur opgezet om de leeftijd van deze akteposten terug te brengen. Met positief resultaat: eind 2008 was nog slechts 2,1% van de totale voorraad akteposten ouder dan 2005.

Ontwikkeling voorraad ‘oude’ akteposten 2008 Voorraad per 31-12-2008

Percentage per 31-12-2008

Voorraad per 31-12-2007

Voor 2000

Leeftijd

93

0,1

198

2000

59

0,1

106

2001

103

0,1

264

2002

275

0,3

496

2003

455

0,4

776

2004

1.218

1,1

2.662

totaal

2.203

2,1

4.502

3.2.2 Scores op de normen in het Kwaliteitshandvest



Kwaliteitseis volgens Kwaliteitshandvest Grensreconstructies / splitsing op verzoek Ambtshalve meting bij overdracht gedeeltelijk perceel in uitbreidingsplan / overige gevallen



Kwaliteitsnorm

Doelstelling 2008

Realisatie 2008

Realisatie 2007

20 werkdagen

96% binnen gestelde norm

74% binnen norm

72% binnen de norm

18 / 12 maanden

80% binnen gestelde norm

50% binnen norm

51% binnen de norm

 oelstelling In 2008 wordt 80% van de akteposten binnen de gestelde norm voor de doorlooptijd uitgevoerd. D Realisatie Deze doelstelling is in 2008 niet gehaald. Door capaciteitstekort is het overgrote deel van de akteposten verwerkt met behulp van inhuur en uitbesteding. De akteposten worden aangewezen door medewerkers van het Kadaster. Deze aangewezen akteposten werden vervolgens uitbesteed en gemeten door externe bureaus. Het verwerken wordt uitgevoerd door medewerkers van het Kadaster. De extra controle-momenten en het overdragen van de werkzaamheden hebben ervoor gezorgd dat deze werkstroom niet binnen drie maanden kon worden doorlopen.

3.2.3 Herinrichting proces perceelsvorming Doelstelling In 2008 ontwerpt het Kadaster een nieuw proces van perceelsvorming op basis van voorlopige grenzen. In het verlengde hiervan wordt in 2008 ook gestart met het vervangen van het systeem waarmee de kadastrale kaart wordt vervaardigd (LKI). Het percentage ‘splitsingen vooraf’ is minimaal gelijk aan het hoge percentage van 2007. Daarnaast is ‘tervisielegging’ een gangbare werkwijze. Realisatie Ontwerp nieuw proces op basis van voorlopige grenzen Deze doelstelling is behaald. In 2008 heeft de besluitvorming, scenariobepaling en impactanalyse plaatsgevonden. Naar verwachting wordt het gebruik van voorlopige grenzen vanaf de tweede helft van 2009 mogelijk. Met de introductie van voorlopige kadastrale grenzen wordt beoogd dat nieuwe kadastrale percelen worden gevormd voorafgaand aan de inschrijving van een akte van overdracht van een gedeelte van een perceel. Hiertoe dient de notaris een verzoek tot perceelssplitsing in zonder dat daarvoor eerst meting in het terrein hoeft plaats te vinden. In de akte worden dan gehele percelen overgedragen. Dit maakt aansluiting mogelijk op het systeem van basisregistraties, waarin slechts gehele kadastrale percelen worden opgenomen. De werkwijze zorgt ook voor een aanzienlijke versnelling van de doorlooptijd van inschrijving. In 2008 was gepland dat het systeem zou worden geïntroduceerd dat vanaf begin 2009 perceelssplitsing mogelijk maakt op basis van voorlopige grenzen. Deze doelstelling is niet behaald [zie 3.1.5].

31



Gestart met vervanging LKI (Landmeetkundig Kartografisch Informatiesysteem) Deze doelstelling is niet gehaald. Het huidige systeem dat de kadastrale kaart vervaardigt (LKI), kent zowel gehele percelen als deelpercelen (afsplitsingen van oorspronkelijke gehele percelen). De percelen die in de nieuwe werkwijze met voorlopige grenzen ontstaan, zijn louter gehele percelen. Dat betekent dat allereerst alle openstaande meetopdrachten (akteposten) moeten worden afgedaan en het Kadaster conform het nieuwe systeem moet gaan werken. Vanaf dat moment bestaan er geen deelpercelen meer en kan LKI vervangen worden. De eerste stappen tot implementatie zijn voorzien eind 2009, vervanging van LKI is voorzien na 2010.



Percentage ‘splitsingen vooraf’ is minimaal gelijk aan percentage 2007 Deze doelstelling is gehaald. In 2008 zijn 51% meer splitsingen verwerkt dan in 2007 (55.900 tegen 37.100). Percelen kunnen worden gevormd via splitsing. In dat geval wordt een bestaand perceel in meerdere delen gesplitst. Splitsingen werden voorheen uitgevoerd als een reguliere aktepost: hierbij moest altijd de eigenaar aanwezig zijn. Het uitvoeren van splitsingen van percelen zonder dat daar de nieuwe eigenaar direct bij betrokken wordt, voorafgaand aan de aktepassering, is in 2008 zeer succesvol gebleken. De perceelsvorming wordt versneld, waardoor de doorlooptijd van splitsingen aanzienlijk wordt verkort.



Tervisielegging is een gangbare werkwijze Deze doelstelling is behaald. In 2008 heeft het Kadaster het proces van tervisielegging steeds vaker succesvol ingezet als nieuw instrument om het proces van perceelsvorming te stroomlijnen en te versnellen. Vooral in gebieden waar percelen dicht bij elkaar liggen, zoals nieuwe woonwijken. Bij tervisielegging wordt de nieuwe grens op een afgesproken moment ter inzage gelegd, waarbij betrokken eigenaren kennis kunnen nemen van de nieuw geschetste grenzen. Direct betrokkenen worden vanaf het begin van het proces meegenomen en hun akkoord wordt geregistreerd. Hiermee wordt de kans op mogelijke onduidelijkheden later in het traject al vroegtijdig verkleind. Het Kadaster zet tervisielegging vanaf 2009 in als standaard instrument.

3.2.4 Overige doelstellingen en ontwikkelingen landmeetkundig-cartografisch

32



Werving nieuwe landmeters In 2006 is het Kadaster begonnen met een eigen opleiding voor nieuw aangetrokken landmeters. Zoals beoogd is in april 2008 het vijfde ontwikkelteam gestart met zijn opleiding. Ook hebben alle 16 aspirant-landmeters uit ontwikkelteam 1 en 2 in 2008 hun opleiding afgerond. Beide teams zijn inmiddels volledig in de productie opgenomen. Het aantal medewerkers in opleiding in teams 3, 4 en 5 aan het eind van 2008 bedroeg 31.



Centrale productieaansturing De nieuwe organisatiestructuur van het Kadaster voorziet in een landelijke productieaansturing. Deze vervangt de aansturing per regio. Voor 2008 was gepland dat alle landmeetkundige productieopdrachten vanaf het midden van het jaar centraal gepland zouden worden. Deze doelstelling is behaald met ingang van het derde kwartaal. In kwartaal 1 van 2009 komt daar ook de aansturing voor scheepsregistratie bij.



Inrichting proces terugmeldingen basisregistratie Kadaster Het Kadaster is sinds 1 januari beheerder van de basisregistraties Kadaster en Topografie. Onderdeel van het systeem van basisregistraties is het verplicht terugmelden van afwijkingen aan de beheerder door gebruikers. Voor 2008 was de doelstelling voor het Kadaster om het terugmeldproces per 1 januari beschikbaar te hebben voor terugmeldingen binnen de basisregistratie Kadaster. Deze doelstelling is behaald. Vanaf 1 januari is terugmelding voor overheid, particulieren en zakelijke klanten mogelijk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een eigen terugmeldfaciliteit van het Kadaster. Op termijn zal deze aangesloten worden op de generieke centrale terugmeldfaciliteit van de overheid; deze is buiten het Kadaster in ontwikkeling.



Solometen en mobiel werken In 2007 zijn de nieuwe werkmethoden ‘mobiel kantoor’ en ‘solometen’ ontwikkeld. De wens om nieuwe werkmethoden te ontwikkelen kwam enerzijds voort uit de mogelijkheden die de groeiende inzet van GPS biedt. Dit biedt de mogelijkheid om het meetproces zelf efficiënter in te richten en de doorlooptijd van metingen te verkleinen. Daarnaast kwam het onderzoek voort uit het ingezette proces van sluiting van locaties en het inrichten van steunpunten, waardoor het wenselijk is dat landmeters steeds locatie-onafhankelijker kunnen werken. De beoogde efficiencywinst in het meetproces moet leiden tot verbetering van de levertijden. In 2007 is een praktijkproef begonnen van solometen in combinatie met mobiel werken. Zoals gepland is deze proef in 2008 afgerond. De proef is positief geëvalueerd. Aangetoond is dat de voorhanden zijnde technologie (GPS, mobiel dataverkeer, veldcomputer) zodanig is ontwikkeld, dat deze goed inzetbaar is in het meetproces. Ook is aangetoond dat solometen werkbaar is (voor metingen met de huidige apparatuur zijn twee medewerkers nodig).



De doelstelling dat eind 2008 minimaal 25% solo en mobiel gewerkt zou worden, is niet behaald. Dit heeft alles te maken met het feit dat de geplande Europese aanbesteding voor nieuwe apparatuur niet in 2008 kon worden afgerond. Vanwege de grote impact van de nieuwe manier van werken voor de medewerkers, is besloten om meer tijd te nemen voor een zorgvuldige afweging bij de aanschaf van de apparatuur. Als gevolg daarvan is de implementatie verschoven naar begin 2009. Naar verwachting kunnen in kwartaal 1 van 2009 de eerste meetinstrumenten worden aangeschaft, waarna de nieuwe meetmethodes daadwerkelijk ingevoerd kunnen worden. In het eerste kwartaal van 2009 wordt de eerste groep medewerkers hiertoe opgeleid. Elk kwartaal zal een groep van 15 medewerkers starten met solo / mobiel werken.



Geo-onderwijs In 2006 heeft het Kadaster met partijen in het onderwijsveld en het bedrijfsleven het initiatief genomen om het verschil tussen vraag en aanbod van geo-expertise op vooral het MBO- en HBO-niveau aan te pakken. Voor dit doel is een stuurgroep in het leven geroepen onder voorzitterschap van een bestuurslid van het Kadaster. Ook in 2008 is hiervan een bijeenkomst geweest. Op die bijeenkomst is afgesproken dat partijen zich met elkaar verbinden via een verplichtingsovereenkomst. De partijen zullen regelmatig bij elkaar komen en allerlei initiatieven voor het lagere, middelbare en hogere onderwijs blijven ontplooien. Doel is het opwekken van belangstelling voor geo-informatie bij de jeugd en het aantrekken van nieuwe studenten richting geo-georiënteerde opleidingen [zie ook 3.9].

33

2008 2007 2006 2005

20,2 mln. 20,7 mln. 20,8 mln. 18,9 mln. Aantal geleverde producten via Kadata internet 1,8 mln. 1,5 mln. 1,2 mln. 1,0 mln. Aantal geleverde orders informatie-producten via Kadaster-on-line

3.3 Openbare registers en kadastrale registratie – informatieverstrekking 3.3.1 Dagelijkse bedrijfsvoering Voor het verstrekken van kadastrale informatie (voornamelijk via internet) stelt het Kadaster zich ten doel om een hogere afzet te realiseren dan die van het voorafgaande jaar.

Mijn Kadaster



20,2

20,7

20,8

in miljoenen

18,9

Aantal geleverde orders informatie-producten via Kadaster-on-line 2008

2007

2006

2005

1,8 1,5 in miljoenen

1,2 1,0

Aantal geleverde producten via Kadata internet 2008

2007

2006

2005



Met ingang van 2008 zijn de contracten die klanten hadden voor Kadaster-on-line omgezet in contracten voor Mijn Kadaster. Dit portaal biedt toegang tot de diensten Kadaster-on-line en Kadata internet [zie ook 3.3.5]. Tot 2008 werd elke autorisatie op Kadaster-on-line apart door het Kadaster als ‘aansluiting’ geregistreerd. Vanaf 2008 registreert het Kadaster alleen nog het aantal contracten voor Mijn Kadaster. Klanten kunnen in Mijn Kadaster zélf binnen hun organisatie medewerkers autoriseren voor gebruik van Kadaster-on-line. Het Kadaster houdt dan ook het aantal autorisaties niet apart meer bij en registreert alleen wat elke klant in totaal aan producten via Mijn Kadaster afneemt.



Online producten voor de burger

410.800 376.000

319.600 261.200

2008

34

2007

2006

2005

Aantal online producten voor de burger

3.3.2 Scores op de normen in het Kwaliteitshandvest



Kwaliteitseis volgens Kwaliteitshandvest

Normlevertijd

Doelstelling 2008

Realisatie 2008

Realisatie 2007

Actuele producten via Kadaster-on-line

Gemiddeld en in 80% van de gevallen binnen 2,5 seconde

Conform norm

Gemiddeld 0,7 seconde; 98,8% binnen 2,5 seconde

Gemiddeld 0,7 seconde; 98,7% binnen 2,5 seconde

Beschikbaarheid Kadaster-on-line

97,5% tijdens kantooruren

98,5%

99,8%

100%

Actuele producten via post, fax of balie

2 werkdagen

99% binnen gestelde norm

95,6% binnen norm

96,4% binnen norm

De norm ‘Actuele producten via post, fax of balie’ is in 2008 niet gehaald. De redenen hiervoor zijn problemen rond de applicatie Scanning-on-demand en capaciteitsproblemen.

35

3.3.3 Uitbreiden interactieve bevraging Doelstelling In 2008 komt een eerste versie van de Persoonlijke Internet Pagina (PIP) beschikbaar. Daarnaast worden luchtfoto’s, rasterkaarten en TOP10NL via webservices beschikbaar. Historische kaarten worden via Google Maps raadpleegbaar. Realisatie Persoonlijke Internet Pagina (PIP) Deze doelstelling is behaald. Persoonlijke Internet Pagina (PIP) is een initiatief van de overheid. Beoogd wordt een online platform te bieden waarop een burger of ondernemer op overzichtelijke wijze ziet hoe hij bij de overheid geregistreerd staat, op maat berichten of informatie van instellingen ontvangt, effectief zoekt naar informatie of diensten die relevant zijn in zijn situatie. In 2008 heeft zich dat vertaald in de website mijnoverheid.nl. Naast dat het Kadaster informatie aanbiedt via deze site, kunnen particulieren ook Kadasterproducten afnemen. Luchtfoto’s, rasterkaarten en TOP10NL Deze doelstelling is niet behaald. Hoewel de Europese aanbesteding voor het online ontsluiten van luchtfoto’s onderhanden is, is de daadwerkelijke online verstrekking nog niet gerealiseerd. In het lopende aanbestedingstraject zijn nieuwe eisen, specificaties en standaarden meegenomen die voldoen aan actuele technologische ontwikkelingen. Rasterkaarten en TOP10NL zijn in 2008 nog niet beschikbaar gekomen via webservices, omdat generieke toepassingen (zoals facturering, verificatie en authenticatie) nog goed niet realiseerbaar waren in de productieomgeving van het Kadaster. Wél is een aantal topografische webservices al op experimentele basis beschikbaar.

Historische kaarten Deze doelstelling is behaald. De historische kaarten van 1893 tot 1949 (de zgn. ‘Bonnebladen’) zijn in september 2008 digitaal beschikbaar gekomen. Ze zijn raadpleegbaar via Google Maps, vanuit de Kadaster-website (www.kadaster. nl/historiekaart). Geïnteresseerden kunnen de kaarten via een bestelmodule ook analoog aanvragen via de Kadasterwebsite. Tussen het moment van introductie en eind 2008 heeft de website 14.500 bezoekers gehad en zijn 375 kaarten verkocht.



De doelstelling voor het uitbreiden van de interactieve bevraging via internet komt voort uit het beleid van het Kadaster om steeds verder in te zetten op internet als voornaamste klantcontactkanaal. Dit kanaal sluit het meest aan bij de behoefte van de klanten. In 2008 heeft dit beleid verder vorm gekregen. Ten opzichte van 2007 is bijvoorbeeld het baliebezoek met 14% gedaald, het aantal telefonische contacten daalde met 10%. Het aantal e-mail contacten is daarentegen gestegen met ruim 180%.



Contacten klantcontactcenter 2007

2008 t.o.v 2007

Telefonie

331.615

369.639

-10,3%

Balie

20.108

23.448

-14,2%

E-mail

47.010

16.559

+ 183,9%

291.857

199.458

+ 46,3%

E-services

36

2008

3.3.4 Nieuwe Massale Informatie Voorziening (MIV) Doelstelling In het vierde kwartaal van 2008 wordt de nieuwe voorziening geïntroduceerd voor de leveringen van gebiedsgegevens. Realisatie Deze doelstelling is niet behaald. Wél is het systeem gereed gekomen voor een pilot met gemeenten Breda, Zaanstad en Enschede. Deze pilot is gestart op 1 december 2008. De introductie van MIV is vertraagd doordat de vervaardiging van grote bestanden voor waterschappen meer tijd vraagt dan voorzien. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2009 wordt op basis van uitkomsten van aanvullend onderzoek het vervolg bepaald voor de nieuwe MIV.

Leveringen van massale output, grote totaalbestanden van kadastergegevens, vinden plaats via cd-roms en een downloadservice. Deze gegevens kennen een peildatum en worden periodiek verstrekt. Om actuele bevraging mogelijk te maken, wordt een Massale Informatie Voorziening (MIV) ontwikkeld. Voor tijdelijke actuele bevraging zijn sinds 2007 mogelijkheden beschikbaar via de online dienst Geautomatiseerd Dataverkeer.

3.3.5 Overige doelstellingen en ontwikkelingen informatieverstrekking

Landelijke portaalfunctie Het doel is behaald om in 2008 het portaal MijnKadaster operationeel te hebben voor wat betreft de online diensten Kadaster-on-line en Kadata Internet. Het portaal is in maart beschikbaar gekomen. Het betreft een online portaal waarin de toegang tot beide toepassingen verenigd is. Ook hebben abonnees toegang gekregen tot een selfservice, waarmee ze zelf gebruikers kunnen toevoegen en wachtwoorden wijzigen. Dit ontlast het klantcontactcenter van het Kadaster aanzienlijk. Later in 2008 is ook de toegang toegevoegd voor informatieverstrekking over kabels en leidingen [KLIC-dienstverlening, zie ook 3.7.1].



GEOZ Het Kadaster en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben op 23 september 2008 de nieuwe website www.geoz.nl gepresenteerd. De website geeft particulieren en bedrijven toegang tot informatie die uit verschillende overheidsbronnen is samengesteld. De website is een gezamenlijk initiatief van het Kadaster, de VNG en DataLand [zie ook 3.9].

3.4 Topografie 3.4.1 Dagelijkse bedrijfsvoering Het Kadaster stelt zich ten doel om (cartografische weergaven van) geografische basisgegevens in te winnen, te beheren en te verstrekken. Het Kadaster beheert een landsdekkend basisbestand op schaal 1:10.000 waaruit digitale bestanden worden afgeleid op kleinere schalen. Sinds februari 2008 zet de Topografische Dienst Kadaster zijn werkzaamheden voort onder de nieuwe naam Geo-informatie. Deze afdeling omvat de werkgebieden topografie, cartografie, gis-maatwerk en Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN). Het Kadaster draagt in opdracht van verschillende samenwerkingsverbanden bij aan het beheer en distributie van de GBKN. Vanaf oktober 2008 is ook het Kabels en Leidingen Informatie Centrum (KLIC) ondergebracht bij Geo-informatie. Het Kadaster verstrekt als intermediair voor de opgegeven graaflocatie informatie over de mogelijke aanwezigheid van kabels of leidingen en geeft daarbij aan wie de eigenaar ervan is.

De totale omzet van de eenheid Geo-informatie omvat vanaf 2008 naast de hieronder genoemde € 11,5 mln voor wat betreft de Topografie, ook de omzet van de afdelingen GBKN (€ 2,1 mln), KLIC (€ 1,3 mln) en Gis-Maatwerk en Advies (civiel, € 4,4 mln).

37



Omzet Topografie

Omzet Topografie

2007

2006

2005

€ 11,5 mln

€ 12,7 mln.

€ 15,1 mln.

€ 11,8 mln.



De verkoopdoelstellingen voor de reguliere productie in 2008 zijn gerealiseerd met uitzondering van de TOP10NL productie. De met klanten gemaakte afspraken zijn nagekomen, het productieconvenant is naar tevredenheid van het Ministerie van Defensie uitgevoerd en de reguliere productie is conform de planning afgerond. De productie van TOP10NL ging gepaard met technische problemen die naar verwachting begin 2009 zullen zijn opgelost. Het verschil voor wat betreft de omzet met 2007, te weten € 1,1 miljoen, betreft enerzijds een lager fixed-price contract met het Ministerie van Defensie (€ 0,4 miljoen). Anderzijds ontbrak in 2008 een vergelijkbare omvangrijke opdracht als in 2007 voor het produceren van kaartmateriaal op basis van satellietbeelden voor een VN-Vredesmissie in de Democratische Republiek Congo (€ 0,7 miljoen).



Omzet dienstverlening Grootschalige Basiskaart Nederland

Omzet GBKN



38

2008

2008

2007

2006

2005

€ 2,1 mln.

€ 2,2 mln.

€ 2,4 mln.

€ 2,4 mln.

De Grootschalige Basiskaart Nederland is een topografisch bestand met een nauwkeurigheidsniveau van schaal 1:1.000 voor bebouwd gebied en 1:2.000 voor landelijk gebied. De gegevens worden bijgehouden in opdracht van een aantal partijen, waaronder gemeenten, nutsbedrijven, waterschappen, provincies en Kadaster. Het Landelijk Samenwerkingsverband (LSV) zorgt ervoor dat dit landelijk unifom gebeurt. Het Kadaster faciliteert deze LSV door de database met die gegevens te beheren en de gegevens daaruit te distribueren. Ook doet het Kadaster in veel gevallen de projectbegeleding van de bijhouding. Het Kadaster gebruikt de GBKN bij de bijhouding van de kadastrale kaart.



De lijn van uniformering van de GBKN-dienstverlening die in het verleden is ingezet, is in 2008 voortgezet. Hiermee wordt een landelijke standaard beoogd voor de GBKN die alle gemeenten dienen te gaan gebruiken. In 2008 is door het Ministerie van VROM geld gereserveerd op de begroting 2009 voor het invoeren en bijhouden van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), een doorontwikkeling van de GBKN. De verkenningsfase voor de BGT is in het laatste kwartaal van 2008 gestart en besluitvorming voor de invoering van de BGT wordt in 2009 verwacht.



De werkzaamheden van de eenheid gis-Maatwerk bestaan uit ad-hoc maatwerk, maatwerkabonnementen, meerjarige projecten en in- en externe ondersteuning en advisering in het civiele en militaire domein. In 2008 zijn 2.786 ad-hoc maatwerkopdrachten uitgevoerd, 744 abonnementen voor gegevensleveringen zijn opgevoerd, waarvoor 4.800 leveringen hebben plaatsgevonden.



Ook in 2008 heeft het Kadaster een bijdrage geleverd aan het Multinational Geospatial Co-production Program (MGCP). Dit internationale samenwerkingsverband heeft als doel wereldwijde geografische gegevens te produceren. Binnen MGCP is hard gewerkt aan het karteren van gebieden in Tanzania, Saoedie-Arabië. Aan EuroGeographics is de Euro Regional Map (1:250.000) versie 2008 geleverd.

3.4.2 Afgeleide schalen volgens specs basisregistratie Doelstelling In 2008 is de projectorganisatie ingericht voor het vervaardigen van kleinschalige topografische kaartbestanden die zijn afgeleid van TOP10NL (het geografische bestand dat de kern vormt van de Basisregistratie Topografie). Bovendien heeft de projectorganisatie een deel van de bestanden geconverteerd naar de nieuwe specificaties die gelden voor de nieuwe Basisregistratie Topografie - Kleinschalige Topografische Producten. Realisatie Deze doelstelling is gedeeltelijk behaald. De projectorganisatie is in 2008 ingericht. Deze heeft specificaties opgeleverd zoals gegevensmodellen, mutatieprotocol, conversieregels en beschrijving van het leveringsproces. De beoogde conversie van een aantal bestanden heeft vertraging opgelopen. De complexiteit van de nieuwe techniek bleek groter dan in eerste instantie gedacht. Bovendien is het project afhankelijk van de stabiliteit van het basisbestand TOP10NL. Gedurende 2008 zijn nog diverse reparatiewerkzaamheden uitgevoerd aan de productiesoftware van TOP10NL en is vooral gewerkt aan de actualisatie van alle bestanden. Naar verwachting komt de conversiesoftware beschikbaar in 2009; hiermee kunnen de bestanden geconverteerd worden naar de juiste objectgerichte formaten en kan worden overgegaan tot uitlevering.

De Basisregistratie Topografie (BRT) is ingevoerd op 1 januari 2008. De kern daarvan wordt gevormd door TOP10NL. Dit is een digitaal topografisch kaartbestand van Nederland waarin elk geografisch object zijn eigen unieke code heeft. TOP10NL wordt elke twee jaar geactualiseerd. Vanaf 2010 worden ook de van TOP10NL afgeleide (kleinschalige) topografische kaarten beschikbaar in BRT-bestandsindeling.

3.4.3 Gebruik mutaties Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) Doelstelling In 2008 wordt het mogelijk om gegevens over gebouwen uit de Grootschalige Basiskaart Nederland te gebruiken voor het actualiseren van TOP10NL. Realisatie Deze doelstelling is niet behaald. In 2008 is het onderzoek afgerond naar de mogelijkheid van gebruik van gebouwinformatie uit GBKN om TOP10NL te actualiseren. Een business case studie moet uitwijzen of de kosten opwegen tegen de baten. Besluitvorming over een nieuwe procedure wordt niet eerder verwacht dan eind 2009. Hierbij wordt ook het alternatief bekeken om gebouwen in de toekomst uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen te halen. 3.4.4 Onderzoek 3D Doelstelling In 2008 is in een lab-omgeving via prototyping ervaring opgedaan met het inwinnen, vastleggen en visualiseren van 3D-topografie in relatie tot het maaiveld. Realisatie Deze doelstelling is niet behaald. Het onderzoek naar de beoogde lab-omgeving is nog in voorbereiding. Wel heeft het Kadaster in 2008 onderzoek verricht naar de toepasbaarheid van CityGML voor 3D-modellering bij het Kadaster. Het betreft een applicatie waarmee vooral stedelijke gebieden in 3D digitaal opgebouwd kunnen worden. Ook heeft het Kadaster deelgenomen aan de AHN-2 challenge, een samenwerking met partijen als Universiteiten en Rijkswaterstaat. Hierin is de toepasbaarheid van gegevens uit het Algemeen Hoogtebestand Nederland (AHN) in Kadasterprocessen en producten onder de loep is genomen. 3.4.5 Overige doelstellingen en ontwikkelingen topografie

Basisregistratie Topografie Per 1 januari 2008 is het Kadaster beheerder geworden van de Basisregistratie Topografie. Het stelsel van basisregistraties is een overheidsinitiatief waarbinnen informatie die bij elkaar hoort steeds op één plek wordt verzameld en beheerd. Overheden zijn verplicht om deze gegevens te gebruiken en om geconstateerde fouten te melden.

39



Automatische generalisatie Het Kadaster had voor ogen om in 2008 de potentie voor zijn productieproces te kunnen bepalen van ‘state of the art’ technieken voor geautomatiseerde generalisatie van topografische bestanden. Met deze technieken kunnen k aarten met schaal 1:10.000 automatisch worden omgerekend tot kaarten met een schaal van bijvoorbeeld 1:250.000. In samenwerking met universiteiten en kennisinstellingen is hiermee in 2008 een begin gemaakt. De opgedane kennis van pilots wordt meegenomen in het eindrapport, dat naar verwachting in het tweede kwartaal van 2009 verschijnt.



Nationaal geo-portaal Het ontwikkelen van een portaal voor de basisgeografische informatie in Nederland gebeurt in samenwerking met andere partijen. Het doel van het portaal is om besluitvormers te ondersteunen bij het maken van beleid over maatschappelijke thema’s als openbare veiligheid en milieu. De Stichting Geonovum [zie ook 3.9] is belast met het ontwerpen van het nationale geo-portaal en doet dit in overleg met de belangrijke dataleveranciers in Nederland, waaronder Kadaster. Belangrijke gesprekspartners zijn hierbij ook de Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Rijkswaterstaat-DID in het samenwerkingsverband PDOK [zie 3.9]. Met Geonovum is het Kadaster in 2008 bezig geweest om de benodigde architectuur in te richten. Oplevering van het portaal is voorzien in 2010.

3.5 Geometrische infrastructuur 3.5.1 Dagelijkse bedrijfsvoering Het Kadaster stelt zich ten doel om het Rijksdriehoeksnetwerk (RD) optimaal te onderhouden en beschikbaar te stellen. Dit is het landelijke referentiestelsel van coördinaatpunten in het landschap ten opzichte waarvan landmeetkundige metingen worden uitgevoerd. Het vormt de grondslag voor vele geografische (basis)bestanden in Nederland.

40



Het systeem dat ervoor zorgt dat de RD-coördinaten gewaarborgd blijven en ontsloten kunnen worden om als referentie te dienen voor metingen in Nederland, is het Actief GPS Referentiesysteem (AGRS). Het zorgt voor een permanente koppeling van de Nederlandse referentiestelsels RD (ligging) en NAP (hoogte) aan internationale refere ntiestelsels. Het AGRS is de basisvoorziening voor GPS waarmee GPS-kernnetpunten en referentiestations voor realtime GPS-dienstverlening worden bepaald.



In 2007 is AGRS geheel in handen van het Kadaster overgegaan. Het Kadaster en de Data ICT Dienst (DID) van Rijkswaterstaat waren voorheen gezamenlijk eigenaar. De samenwerking tussen DID en het Kadaster blijft bestaan doordat Rijkswaterstaat gebruiker blijft van het AGRS en ontwikkelingen worden afgestemd in het reguliere RDNAP-overleg. De DID blijft ook voor de helft bijdragen in de kosten voor AGRS.NL. Ook is in 2008 een samenwerkingsovereenkomst AGRS getekend met de Technische Universiteit Delft voor het beheer van een aantal stations en archivering van data voor wetenschappelijke doeleinden door de TU Delft.



In aanvulling op AGRS is het RD-netwerk in 2007 op de volgende manieren beschikbaar gesteld: • voor gebruik door het Kadaster: via het GPS real time kinematics-netwerk NETPOS (NETherlands Positioning Service) van het Kadaster. Naast GPS wordt ook gebruik gemaakt wordt van het Russische satellietnavigatiesysteem GLONASS (en op termijn het Europese Galileo). Het Ministerie van Verkeer & Waterstaat heeft een gebruikerslicentie voor NETPOS; • voor landmeetkundig gebruik door derden: via drie private netwerken, waarvan de GPS-referentiestations door het Kadaster zijn gecertificeerd. Daarnaast wordt door derden (gemeenten en waterschappen) steeds meer gebruik gemaakt van lokale gecertificeerde referentiestations. In 2008 zijn in omstreeks 140 GPS-referentiestations gecertificeerd;

• voor incidenteel landmeetkundig gebruik met hoge precisie: via een netwerk van goed toegankelijke punten met

een vrije horizon, de zogenoemde GPS-kernnetpunten. De verschillende coördinaten worden gepubliceerd en tegen betaling beschikbaar gesteld aan klanten, op papier, per CD-rom of via internet (www.rdinfo.kadaster.nl). In 2008 hebben verschillende partijen belangstelling getoond voor de metingen van het GPS-kernnet vanaf 1997 tot heden voor onderzoek naar bodembeweging.



Het Kadaster krijgt als expert van coördinaten regelmatig vragen en verzoeken. Zo is bijvoorbeeld in 2008 voor een firma de exacte noordrichting uitgezet ter controle van gyroscopen.



Het aantal verkochte kernnetpunten houdt al enige jaren gelijke tred en bedroeg in het verslagjaar 260 (298 in 2007). Door het toenemend gebruik van GPS zijn de opbrengsten van de losse verkoop van coördinaatgegevens in 2008 gedaald. De opbrengsten voor NETPOS zijn in 2008 gestegen, doordat er minder gebruik wordt gemaakt van het RD-netwerk. In totaal bedroegen in 2008 de opbrengsten € 198.000 (€ 206.200 in 2007).

3.5.2 Onderzoek beheer en beschikbaarstelling RD-data Doelstelling In 2008 levert het Kadaster een bijdrage aan een onderzoek van de Nederlandse Commissie voor Geodesie (NCG). Het deel voor het Kadaster betreft het beheer en de beschikbaarstelling van RD-data. Realisatie Deze doelstelling is behaald. Door het Dagelijks Bestuur van de Nederlandse Commissie voor Geodesie (NCG) is in 2007 de opdracht gegeven om een onderzoek te doen naar de status en optimalisatie van het beheer en de beschikbaarstelling van de nationale geometrische infrastructuur. Eind 2008 heeft de NCG hiervan de concept resultaten opgeleverd die onder andere door het Kadaster becommentarieerd zijn. In 2009 levert de NCG het definitieve adviesrapport op.



In dit kader kijkt het Kadaster in 2009 naar optimalisatie en de beschikbaarstelling voor overheid en civiele markt van de GPS*-signalen van het referentienetwerk NETPOS (NETherlands Positioning Service). Het Kadaster communiceert hierover met de markt en het ministerie. Dit past goed in de bestaande wettelijke taak van de geometrische infrastructuur (bijhouding Rijksdriehoeksnetwerk). De uitvoering van deze taak verandert. Waar onder de geometrische infrastructuur vroeger alleen de fysieke RD-punten (bijvoorbeeld kerktorens en RD-stenen) werden verstaan, verwacht de klant nu ook digitale signalen. Het Kadaster moet meegaan met de tijd en vindt het garanderen van dit digitale signaal behoren tot zijn wettelijke taak. Dit sluit aan bij de ambitie van het Kadaster om dé leverancier van vastgoed- en geo-informatie te zijn. * Op dit moment zijn er twee wereldwijde satelliet navigatie systemen operationeel, het Amerikaanse GPS en het Russische GLONASS. Over enkele jaren wordt het Europese Galileo verwacht en het Chinese COMPASS. De satellietnavigatiesystemen samen worden aangeduid met Global Navigation Satellite Systems (GNSS). Voor de eenvoud wordt hier verder de term GPS gebruikt voor satellietnavigatiesystemen.

3.5.3 Overige ontwikkelingen geometrische infrastructuur

Eén loket voor ligging en hoogte De verplichtingen die het Kadaster en Rijkswaterstaat naar elkaar toe hebben voor instandhouding van AGRS en NETPOS vormen een goede basis voor periodieke samenwerking en afstemming; lopende zaken en verbeteringen worden op die manier efficiënt opgepakt. Zo laten klanten steeds vaker horen dat zij behoefte hebben aan één loket voor de gehele geometrische infrastructuur (ligging en hoogte). In dit kader zijn Kadaster en DID Rijkswaterstaat in 2008 begonnen met het optimaliseren van de gezamenlijke website www.rdnap.nl.



Verbeterpunten klanttevredenheidsonderzoek eind 2007 In 2007 heeft het algehele klanttevredenheidsonderzoek van het Kadaster plaatsgevonden. Daarbij is ook de Rijksdriehoeksmeting meegenomen. In het verlengde van de uitkomsten is in 2008 gestart met verbetering van de digitale informatievoorziening vanuit de taak van de Rijksdriehoeksmeting. Dit leidt tot duidelijkere informatie op

41

kadaster.nl. Daarnaast is een project gestart voor het optimaliseren van de levering van coördinaten van GPS-kernnetpunten en overige RD-punten via RDinfo.nl.

Internationale geometrische infrastructuur Naast bovenstaande ontwikkelingen draagt het Kadaster ook bij aan de internationale geometrische infrastructuur, waar de stations van het AGRS deel van uitmaken. Enerzijds betekent dit het aansluiten van het RD-stelsel op het Europese stelsel. Binnen de programma’s EUREF (European Reference Frame) en INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in Europe) leverde het Kadaster in 2008 onder meer expertise op het vlak van de coördinaattransformatie van het RD-referentiesysteem naar het Europese referentiesysteem ETRS89 (European Terrestrial Reference System 89). Anderzijds betekent dit advisering bij het opzetten van GPS-referentienetwerken. Dit gebeurt veelal via de afdeling Kadaster International, in 2008 bijvoorbeeld in Griekenland en Roemenië.



Rijksgrenzen De Rijksgrens met België en Duitsland staat volop in de belangstelling, zie bijvoorbeeld www.grenspalen.nl. Het Kadaster heeft primair de taak om de coördinaten van grenspalen te beheren. In 2008 zijn hiervoor bijvoorbeeld controlemetingen uitgevoerd voor de herplaatsing van grenspalen. Daarnaast leverde het Kadaster een actieve bijdrage aan de Rijksgrenscommissies met België en Duitsland.

3.6 Gebiedsontwikkeling 3.6.1 Dagelijkse bedrijfsvoering Het Kadaster stelt zich ten doel om gebiedsontwikkelingsprojecten te ondersteunen als onafhankelijke deskundige op het gebied van herverkaveling en rechtszekerheid. De Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG) geeft de wettelijke basis voor de ondersteuning bij gebiedsontwikkeling. Deze ondersteuning heeft als belangrijke accenten het herverkavelen met inachtneming van de rechtszekerheid van de rechthebbenden. Ook voert het Kadaster advisering uit bij groot- en kleinschalige complexe inrichtingsvraagstukken in het kader van Ruimtelijke Ordening en Openbare Orde en Veiligheid. De gebiedsontwikkelingsprojecten kunnen betrekking hebben op landinrichting (groene ruimte), projecten rond waterkwaliteit en waterkwantiteit (blauwe ruimte), stedelijke ontwikkeling en inrichting (rode ruimte), het ontwikkelen van bedrijventerreinen (grijze ruimte) en het realiseren van bestaand en nieuw cultuurhistorisch ruimtelijk erfgoed (gele ruimte).



In 2008 heeft het Kadaster zich vooral gericht op de groene ruimte. De activiteiten hierbij bestaan voornamelijk uit het bijstaan en het adviseren van de landinrichtingscommissies bij het inventariseren van rechten, het maken van een gebiedsontwerp, het vervaardigen van het plan van toedeling, de akte van toedeling en de lijst der geldelijke regelingen. Dit kunnen zowel wettelijke, als vrijwillige processen zijn.

Aantal ha herverkaveling in uitvoering Aantal ha plan van toedeling ter inzage Aantal ha aktepassering

42

2008

2007

2006

2005

374.000

390.000

422.000

454.000

6.000

23.000

36.000

18.000

31.000

27.000

49.000

34.000



In 2008 zijn 8 projecten afgerond. Daarnaast is een aantal nieuwe projecten gestart onder de Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG). Op 1 januari 2007 is de WILG in werking getreden. Deze wet vervangt de Landinrichtingswet van 1985. Hij biedt provincies de mogelijkheid rijks- en provinciale doelen te realiseren, met overheidsbesluiten werken uit te voeren en een daarmee samenhangende verkaveling te realiseren. De rol van het Kadaster binnen deze nieuwe wet richt zich met name op adviseren over de meest optimale gebiedsinrichting voor het behalen van inrichtingsdoelstellingen op het gebied van natuur, recreatie en agrarische structuur (het groene gebied).



De activiteiten voor de groene ruimte worden hoofdzakelijk gefinancierd vanuit het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. In 2008 is circa € 14,5 miljoen aan werkzaamheden gerealiseerd in de groene ruimte. Dit komt overeen met de geplande omzetdoelstelling.

3.6.2 Uitbreiden markt gebiedsontwikkeling Doelstelling Eind 2008 dient de afdeling Kadaster Ruimte en Advies een positie te hebben verworven over locatiegebonden gebiedsinformatie, met focus op Ruimtelijke Ordening en Openbare Orde en Veiligheid. De totaal te realiseren omzet nieuwe business in 2008 is € 1,5 miljoen. Realisatie Positie afdeling Kadaster Ruimte en Advies Deze doelstelling is behaald. De markt reageert positief op de inzet van de afdeling Kadaster Ruimte en Advies. Voorbeelden van projecten in 2008 waaruit dit blijkt, zijn: • uitvoering van een grondpositieonderzoek in opdracht van het Ministerie van VROM; het doel van het onderzoek was om inzicht te geven in de eigendommen en posities van marktpartijen die professioneel opereren op de grondmarkt in het kader van projectontwikkeling op toekomstige bouwlocaties; • advisering aan projectbureau VIA15 (Rijkswaterstaat) en projectbegeleiding rondom de A15 in opdracht van projectbureau; voor het bepalen van tracévarianten en de omvang van grondverwerving worden diverse gegevensbronnen samengebracht, waaronder kadastrale informatie over eigendomsituatie; • begeleiding van de gemeente Almere om in samenwerking met de Dienst Landelijk Gebied (DLG) de schaalsprong van de gemeente te realiseren; • adviseren van de programmadirectie Ruimte voor de Rivier, de Maaswerken, Ruimte voor de Vecht en diverse waterschappen over de strategie om de stijging van zee- en rivierwater te beheersen; • uitvoering van onderzoek voor AM Grondbedrijf naar de grondposities van eigenaren, gronddynamiek en grondprijsontwikkelingen in het gebied Westflank Haarlemmermeer om hiermee de strategie te kunnen bepalen voor grondontwikkeling; • uitvoering van onderzoek voor de gemeente Dordrecht naar de wooncarrière van zijn inwoners om te bekijken of het haar gebied ontwikkelt conform de wensen van haar bevolking; • samenwerking met de provincies Friesland en Noord-Brabant.

Het Kadaster heeft met ingang van 1 maart 2008 zijn eenheid Landinrichting verbreed tot de afdeling Ruimte en Advies. Binnen de nieuwe afdeling komt kennis samen van de gebieden landinrichting, rechtszekerheid en gis. Hiermee ontstaat een organisatie die niet alleen inzicht kan bieden in (toekomstige) gebruiksmogelijkheden van percelen en gebieden, maar ook kan ondersteunen bij de realisatie daarvan. Het Kadaster positioneert zich hiermee als partner voor alle initiatieven die te maken hebben met de (her)inrichting van Nederland. Bij de marktbewerking benadrukt het Kadaster zijn toegevoegde waarde die zijn inzicht in locatiegebonden informatie biedt. Dit type informatie dient als fundament voor de besluitvorming bij complexe inrichtingsvraagstukken.



Omzet nieuwe business Ruimte en Advies De doelstelling om €1,5 miljoen omzet te realiseren is behaald. In 2008 bedroeg de omzet nieuwe business van de afdeling Kadaster Ruimte en Advies €1,9 miljoen. Deze nieuwe omzet betreft een aanvulling op de al reeds bestaande werkzaamheden uit de wettelijke taak in het kader van de Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG) [zie 3.6.1].

43

3.6.3 Overige doelstellingen en ontwikkelingen gebiedsontwikkeling Vernieuwing instrumentarium afdeling Ruimte en Advies Om tegemoet te komen aan de verschillende ruimtelijke behoeften in de markt van Ruimte en Advies is het noodzakelijk om het kadastrale landinrichtingsinstrumentarium te vernieuwen. Hiertoe worden ook de landinrichtingssystemen vernieuwd met behulp van een nieuwe gis-editor. In 2007 is de keuze gemaakt om het nieuwe landinrichtingssysteem te baseren op het gis-systeem Geomedia. Bovenop dit gis-systeem zal maatwerkprogrammatuur gebouwd worden om het totale landinrichtingsproces optimaal te ondersteunen.









44

Voor 2008 was gepland om het eerste deel van de vernieuwing van het oude systeem door te voeren, dan wel het oude systeem aan te passen ten behoeve van werkzaamheden voor de WILG. Op 19 december is het prototype voor het nieuwe Systeem Herverkaveling door de leverancier opgeleverd. Het is gebaseerd op Geomedia en ondersteunt het herverkavelingsproces zoals dit is beschreven binnen de WILG. Het doel om het eerste deel van de vernieuwing van het systeem in 2008 af te ronden is hiermee gerealiseerd. Op welke termijn afscheid genomen wordt van het oude systeem is afhankelijk van de mogelijkheid om oude projecten goed onder te brengen in het nieuwe systeem. Het streven is wel om medewerkers in 2009 al op te leiden om het nieuwe systeem te gebruiken. Efficiency In het najaar van 2003 is tussen de Dienst Landelijk Gebied en het toenmalige Kadaster Landinrichting in het kader van het jaarlijkse normenonderzoek de afspraak gemaakt dat efficiencyverbetering behouden blijft aan het Kadaster, wanneer de verbetering ligt binnen een redelijke marge. Deze afspraak is noodzakelijk voor het afdekken van (huidige en toekomstige) vaste lasten. Ook is daarmee een prikkel ingebouwd om efficiënter te werken. Er wordt uitgegaan van een jaarlijkse efficiencyverbetering van 2%. In 2008 is die efficiencyverbetering gerealiseerd. Samenwerking met de Dienst Landelijk Gebied (DLG) Op het terrein van de klassieke landinrichting en vrijwillige kavelruil wordt samengewerkt met DLG om goed in te kunnen spelen op de veranderingen die plaats hebben gevonden als gevolg van de invoering van de WILG. In 2007 en 2008 is met DLG afgesproken om samenwerking nader te onderzoeken op een viertal terreinen: • klassieke landinrichting en vrijwillige kavelruil; • regionale planning en inrichting; • internationale projecten; • ruimtelijke informatievoorziening. In 2008 hebben Kadaster en DLG onder meer het pilotproject ‘Haarlemmermeer’ uitgevoerd om te onderzoeken hoe zij kunnen samenwerken bij het ondersteunen van complexe ruimtelijke planvorming in Nederland. In dit project is aangetoond dat Kadaster en DLG gezamenlijk beschikken over data, kennis en expertise om overheden optimaal te kunnen ondersteunen in het voortraject van gebiedsontwikkeling. Dit leidt tot synergie en innovatie in de dienstverlening. DLG en Kadaster hebben in 2008 besloten om hun samenwerking in de eerste helft van 2009 vast te leggen in een convenant en vorm te geven via een vijftiental projecten. Rampenbestrijding en Crisismanagement Het Kadaster heeft in 2008 deelgenomen aan het project Eagle One. In de veiligheidsregio Midden-Gelderland is op 5 maart een rampenoefening uitgevoerd. Het project won de Publieke Veiligheid Award 2008. De oefening had als doel te beoordelen of het gebruik van geografische informatie in crisissituaties leidt tot een betere beeld- en besluitvorming. In tijden van crisis is het cruciaal om informatie te hebben over de locatie waar deze afspeelt: van wie is de grond, welke netbeheerders hebben kabels en leidingen lopen door het gebied. Het Kadaster leverde zowel kennis als data. Er werd samengewerkt met ESRI, Geonovum, politie, provincie en gemeenten.

3.7 Informatievoorziening uit andere registraties

Vanwege zijn ervaring met het registreren en ontsluiten van complexe gegevensbestanden, wordt het Kadaster in toenemende mate gevraagd om ditzelfde te doen voor andere registraties. Zowel binnen zijn eigen muren, als voor anderen.

3.7.1 Informatie-uitwisseling kabels en leidingen Doelstelling In 2008 wordt het Kabels en Leidingen Informatie Centrum (KLIC) ondergebracht bij het Kadaster. Realisatie Deze doelstelling is behaald: KLIC is op 1 oktober 2008 onderdeel geworden van het Kadaster. De overgang komt voort uit de inwerkingtreding van de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten (WION) per 1 juli 2008. Met ingang van die datum heeft het Kadaster de operationele taken van de Stichting KLIC overgenomen en zijn alle vaste KLIC-medewerkers in dienst van het Kadaster gekomen.

De nieuwe wet verplicht zowel netbeheerders, perceeleigenaren als gravers (ketenpartners) om elkaar zorgvuldig te informeren in het geval van graafwerkzaamheden. Het doel is om graafschade te voorkomen. De registratie van de exacte ligging van kabels en leidingen blijft de verantwoordelijkheid van de netbeheerders. Het Kadaster verstrekt als intermediair voor de opgegeven graaflocatie informatie over de mogelijke aanwezigheid van kabels of leidingen en geeft daarbij aan wie de eigenaar ervan is.



Om het meldproces van graafwerkzaamheden verder te faciliteren, is het voornemen om naast de reguliere analoge melding ook digitale melding mogelijk te maken via een online portaal: KLIC-online. Het doel voor 2008 was het afronden van een proef met KLIC-online samen met de ketenpartners. Deze proef is succesvol afgerond. Vanaf begin oktober kunnen meldingen worden gedaan via de voorziening KLIC-online, beschikbaar via Kadaster-on-line. In enkele maanden is het aandeel digitale meldingen gegroeid naar circa 50%. Ter voorbereiding op de vervolgfase is het Informatiemodel Kabels en Leidingen opgeleverd in samenwerking met een vertegenwoordiging vanuit de graafketen. In de vervolgfase wordt de KLIC-organisatie (ICT-systemen, werknemers en locatie) volledig in de Kadasterstructuur geïntegreerd.



In 2008 zijn 235.000 graafmeldingen geregistreerd. Met ingang van 2009 wordt ook het aantal graafincidenten bijgehouden.

3.7.2 Landelijke voorziening Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) De Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen is op 1 juli 2007 in werking getreden. Dat betekent dat er twee partijen zijn die deze beperkingen kunnen registreren: • gemeenten schrijven hun beperkingen in, in hun Gemeentelijke Beperkingen Registraties; • niet-gemeenten (provincies en waterschappen) schrijven hun beperkingen in bij het Kadaster, in de Openbare Registers. Het Kadaster heeft per 1 juli 2007 een landelijke IT-voorziening in gebruik en beheer genomen die de gemeentelijke registratie koppelt aan de registratie van niet-gemeenten. Op die manier zijn alle publiekrechtelijke beperkingen toegankelijk via MijnKadaster.

Op 31 december 2008 waren 421 van de in totaal 441 gemeenten op de LV aangesloten (95%). Het aantal opgevoerde beperkingen in de LV bedroeg 152.036, opgevoerd door 322 gemeenten. Het aantal ingeschreven en aangebrachte beperkingen van niet-gemeenten bedroeg 3.227.



De niet-gemeenten (provincies en waterschappen) zijn verplicht om vóór 1 juli 2009 eerder ingeschreven beperkingen opnieuw in te schrijven conform de nieuwe LV-vereisten. Aan het eind van 2008 bedroeg het aantal ingeschreven beperkingen in het kader van deze inhaalslag nog slechts 115.

45



Het Kadaster heeft per 1 augustus 2008 een aparte helpdesk geïntroduceerd voor specifieke ondersteuning van de WKPB-werkzaamheden.

3.7.3 Realisatie Landelijke Voorziening Basisregistratie Adressen en Gebouwen (LV BAG) Doelstelling In 2008 is het bronhoudersdeel van de Landelijke Voorziening Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) bij het Kadaster ondergebracht. Ook is gestart met de bouw van de afnemersfunctionaliteit. Realisatie Deze doelstelling is behaald. Het bronhoudersdeel van de LV BAG is operationeel en het project afnemersfunctionaliteit is gestart.

Het Kadaster heeft in opdracht van het Ministerie van VROM een landelijke IT-voorziening ingericht voor de aankomende Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Doel van de BAG is het gemakkelijk toegankelijk maken van adres- en gebouwgegevens voor overheidsorganisaties, die na invoering van de BAG deze gegevens verplicht moeten gebruiken bij uitvoering van hun taken. Gemeenten zijn de bronhouders van de gegevens voor de BAG. Zij moeten ieder voor hun eigen grondgebied een gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen opzetten en beheren en deze aansluiten op de Landelijke Voorziening (LV BAG). Via de LV BAG is dan alle informatie over alle adressen en gebouwen in Nederland te raadplegen. De BAG moet operationeel zijn per 2010.



Het Ministerie van VROM heeft met het Kadaster afspraken gemaakt over het stapsgewijs overdragen van specifieke taken van het VROM-project BAG naar het Kadaster. De eerste mijlpaal in deze overdracht was in 2008 het in beheer nemen van het bronhoudersdeel van de LV BAG door het Kadaster. Daarmee is het Kadaster aangewezen als beheerder van gegevens die als enig en authentiek bekend staan. In 2008 is het landelijke traject gestart om gemeenten aan te sluiten. Dit resulteerde in een eerste aangesloten gemeente in september. Vele andere gemeenten zijn doende om hun processen en BAG- gegevens gereed te krijgen om aan te sluiten op de LV BAG. Per 2010 moeten alle gemeenten zijn aangesloten.



Het project voor de bouw van de afnemersfunctionaliteit loopt op schema. Het Ministerie van VROM heeft in 2008 de eisen en wensen van de toekomstige afnemers van BAG in kaart gebracht en de functionaliteit gespecificeerd van BAG Verstrekkingen. Het Kadaster regelt deze dienstverlening in en verwacht dat deze halverwege 2009 operationeel is. Het project voor de realisatie van de TerugMeldVoorziening (TMV) is eerder dan voorzien gestart. De beoogde oplevering daarvan vindt plaats in het derde kwartaal van 2009.

3.7.4 Ontsluiting Energieprestatiecertificaten Vanaf 1 januari 2008 zijn woningeigenaren verplicht om bij verkoop of verhuur een energielabel te overleggen aan de nieuwe eigenaar of huurder. Notarissen, makelaars en woningbouwverenigingen moeten bij overdracht of nieuwe verhuur van vastgoed kunnen zien of er een energielabel op een adres is gevestigd. Het Kadaster verstrekt sinds 15 december 2007 aan zakelijke klanten informatie over de energielabels. Dat gebeurt via Kadaster-on-line. Via het invoeren van postcode en huisnummer in Kadaster-on-line kunnen de energieklasse (range A-G) en de energie-index (cijfer) worden opgevraagd. Deze gegevens geven de energiezuinigheid van een gebouw aan. De informatie is gratis.

Het Kadaster verstrekt deze informatie in opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM). De certificaten worden geregistreerd bij SenterNovem, het Ministerie houdt toezicht op de wettelijke regeling. Het aantal certificaten dat aan het eind van 2008 bij SenterNovem was geregistreerd bedroeg 517.529 stuks. In 2008 werd ruim 23.000 keer via Kadaster-on-line een uitvraag naar certificaten gedaan.

3.7.5 Andere landelijke voorzieningen Doelstelling In 2008 is de besluitvorming afgerond over de rol van het Kadaster binnen een Landelijke Voorziening WOZ en Ruimtelijke Ordening online. Realisatie Deze doelstelling is niet behaald; dit lag buiten de invloedsfeer van het Kadaster.

46



Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ) Begin 2008 heeft het Kadaster een globale impactanalyse van de LV WOZ gemaakt. Daaruit bleek een aantal knelpunten: de kosten worden hoger dan aanvankelijk door Het Expertise Centrum ingeschat. Dit komt onder meer door beperkte herbruikbaarheid van componenten van de LV BAG en het niet openbaar zijn van de WOZ-waardegegevens. Hierdoor kan deze LV niet zomaar aan de andere systemen van het Kadaster gekoppeld worden. Over de technische en financiële aspecten zijn besprekingen met de Waarderingskamer gevoerd. Uiteindelijk dient echter het Ministerie van Financiën als opdrachtgever groen licht te geven voor realisatie van de Landelijke Voorziening. Besprekingen met het Ministerie van Financiën over financiering, doorlooptijd en dergelijke worden begin 2009 gehouden. Op dat moment heeft het Kadaster voldoende duidelijkheid over het ontwikkelen van deze landelijke voorziening en het toevoegen ervan aan zijn nieuwe taken.



Ruimtelijke Ordening online (RO-Online) RO-Online gaat op termijn de volledige en actuele planologische situatie tonen van elke locatie in Nederland. Burgers en bedrijven krijgen een interactieve kaart te zien waarop ruimtelijke plannen, zoals bestemmingsplannen van gemeenten, kunnen worden geraadpleegd, bijvoorbeeld voor het aanvragen van een bouwvergunning. Rijk, provincies en gemeenten hoeven niet meer over-en-weer bestemmingsplannen te raadplegen om te toetsen of ze niet strijdig met elkaar zijn. RO-online is gebouwd in opdracht van het Ministerie van VROM. Het Kadaster heeft in 2008 via een uitvoeringstoets de consequenties beoordeeld van het in beheer nemen van dit systeem. De uitvoeringstoets is in november binnen het Kadaster besproken en goedgekeurd. De verwachting is dat het Ministerie van VROM de besluitvorming hierover niet eerder dan begin 2009 heeft afgerond.

3.8 Internationale activiteiten

De internationale doelstellingen van het Kadaster kunnen worden onderscheiden in:

• internationale samenwerking; • internationale consultancy; • aanwezigheid in Europa versterken door actieve deelname aan samenwerkingsverbanden.

3.8.1 Internationale samenwerking Het Kadaster stelt zich ten doel om deel te nemen aan internationale samenwerkingsverbanden op het gebied van het ontwikkelen van principes en richtlijnen voor armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, goede grondpolitiek en goede grondregistratie. Dit wordt gerekend tot de wettelijke taak van kadastrale registratie. Voor dit soort internationale samenwerking beschikt het Kadaster over een eigen budget dat is overeengekomen met de minister van VROM; dit budget bedraagt 0,25% van de jaaromzet.

In 2008 is door de afdeling Kadaster International samengewerkt met diverse partners. Daarvan is de belangrijkste het International Institute for Geoinformation Science and Earth Observation (ITC) in Enschede, waar het Kadaster medebestuurder en medefinancier is van de School for Land Administration Studies. De School is onderdeel van de United Nations University (UNU) en verzorgt onderwijs, onderzoek en advieswerk over kadasters voor ontwikkelingslanden. In 2008 werd daaraan € 200.000 besteed, hetgeen gelijk is aan 2007.



Andere belangrijke partners zijn de International Federation of Surveyors (FIG) en de Working Party on Land Administration van de VN/Economic Commission of Europe. FIG omvat ruim 200.000 experts op het gebied van landmeetkunde. In 2008 was het afdelingshoofd Kadaster International vice-president van de FIG. De hoofdtaak van FIG is het ontwikkelen van kennis over kadasters en het wereldwijd verspreiden daarvan. WPLA doet hetzelfde voor landen in transitie, voornamelijk in het Oostblok. Samen werd hier € 40.000 aan besteed, hetzelfde als in 2007. Voor FIG

47

onderhoudt het Kadaster een internationale digitale bibliotheek van ruim 7.500 publicaties over talrijke aspecten van kadasters en grondpolitiek: Office International du Cadastre et Régime Foncier (www.oicrf.com). Het is een service die ook het afgelopen jaar vele duizenden keren per maand werd geraadpleegd, vanuit alle hoeken van de wereld.

Daarnaast is er een frequente samenwerking met diverse VN-organisaties, zoals de Wereldbank, Habitat en FAO in de vorm van advies en incidentele financiële steun. De kosten hiervan bedroegen in 2008 ongeveer € 10.000.

3.8.2 Internationale consultancy Het is een doelstelling van het Kadaster om op verzoek diensten te verlenen aan buitenlandse instanties. Dit wordt gerekend tot de nevenactiviteiten van het Kadaster. De achtergrond van deze advieswerkzaamheden wordt gevormd door het streven van het Kadaster om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Het Kadaster wil zijn kennis en expertise niet voor zichzelf houden, maar juist ook beschikbaar stellen aan landen die daaraan behoefte hebben.

In vele gevallen gaat het daarbij om hulp bij het ontwikkelen van zorgvuldig werkende grondregistraties. Onder andere de jaarlijkse vergelijkingsrapportages ‘Doing Business’ van de Wereldbank geven aan dat Nederland op het gebied van grondregistratie zijn zaken goed voor elkaar heeft en zelfs als voorbeeld kan dienen voor andere landen. Dit leidt tot vragen van buitenlandse overheden aan de Nederlandse overheid voor advies en hulp. Aangezien de gelden voor dit werk in deze landen doorgaans beschikbaar worden gesteld door nationale en internationale financiers als de Europese Unie, de Wereldbank en de Nederlandse regering, worden de advieswerkzaamheden veelal via deze kanalen verricht. Voor deze projecten worden vaak samenwerkingsverbanden aangegaan in de vorm van consortia, met nationale en internationale partners.



In het verslagjaar was het Kadaster actief in meer dan twintig landen, waaronder: • Roemenië: het ondersteunen bij landinrichting, het opzetten van een infrastructuur voor ruimtelijke gegevens in samenwerking met belanghebbenden; • Nicaragua: het opzetten van een kadaster; • Rusland: het voorbereiden van initiatieven tot elektronische overheid en een infrastructuur voor ruimtelijke gegevens; • Namibië: het verbeteren van de automatisering en het adviseren over de opzet van de velddienst; • China: het geven van een cursus aan de Universiteit van Nanjing.



De omzet van internationale consultancy-projecten bedroeg in 2008 € 2,7 miljoen; dat is € 1 miljoen meer dan in 2007. Het betreft geplande groei. De activiteiten voor internationale consultancy zijn in beginsel kostendekkend.

3.8.3 Aanwezigheid in Europa versterken door actieve deelname aan samenwerkingsverbanden Doelstelling In 2008 versterkt het Kadaster zijn aanwezigheid in Europa. Het neemt actief deel aan samenwerkingsverbanden met zusterorganisaties en overheden om de totstandkoming van internationale geo-informatie-infrastructuren te bevorderen. In het bijzonder is het Kadaster betrokken bij de uitwerking van de EU-richtlijnen INSPIRE, Hypotheken en Bodem. Realisatie INSPIRE Deze doelstelling is behaald, het Kadaster was in 2008 betrokken bij de uitwerking van de richtlijn INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in Europe). Deze richtlijn vormt de basis voor het afstemmen en uniformeren van Europese geodata. Hij is per 15 mei 2007 in werking getreden en moet voor 15 mei 2009 zijn vertaald in wetgeving in de lidstaten. In 2008 zijn de invoeringsregels voor de INSPIRE-richtlijn uitgewerkt door verschillende werkgroepen binnen de koepelorganisatie EuroGeographics (zie verderop in deze paragraaf), waar het Kadaster direct en indirect bij betrokken is geweest.

48



Hypothekenmarkt Deze doelstelling is behaald. De Europese Commissie heeft eind 2007 een visie (‘white paper’) gepubliceerd op de Europese hypothekenmarkt. Gestreefd wordt onder meer naar vergroting van de volledigheid en transparantie van kadastrale en hypothekenregistraties. Het Kadaster is als lid van de koepelorganisatie EuroGeographics in 2008 betrokken geweest bij de uitwerking van de visie. Het formuleren van aanbevelingen voor de lidstaten is vanwege de kredietcrisis uitgesteld tot 2009.



Bodemrichtlijn Het niet behalen van deze doelstelling lag buiten de invloedsfeer van het Kadaster. In de voorstellen van de Europese Commissie voor een richtlijn voor bodembescherming werd een zekere rol toegedicht aan kadasters als basis voor de registratie van bodemvervuiling. De Europese Raad heeft echter geen overeenstemming bereikt over de ontwerprichtlijn. Er zijn op dit gebied dan ook geen verdere activiteiten geweest.



EULIS Het Kadaster heeft ook in 2008 actief deelgenomen aan EULIS (European Land Information Service). EULIS is één van de informatiesystemen die de Europese Commissie voorziet om de transparantie van de hypothekenmarkt te bevorderen. EULIS is het Europese internetportaal voor (hypothecaire) vastgoedinformatie. Inmiddels zijn zes landen aangesloten, waaronder Nederland. Als deelnemer heeft het Kadaster in 2008 weer verder mee geïnvesteerd in het vergroten van de naamsbekendheid van EULIS en het interesseren van nieuwe partners. Ook is gewerkt aan de voorbereidingen voor een permanente beheerorganisatie voor de waarborging van de continuïteit en slagvaardige dienstverlening.



Internationale koepelorganisaties Het Kadaster heeft in het verslagjaar zijn doelstelling om sterker aanwezig te zijn in Europa ook behaald door actief deel te nemen aan activiteiten van koepelorganisaties.



Het Kadaster is actief lid van EuroGeographics, de Europese koepelorganisatie van nationale karterings- en kadasterinstellingen. Het Kadaster neemt actief deel in het hoofdbestuur en de expertgroepen op kadastraal en kartografisch gebied. Belangrijke aandachtspunten in 2008 waren de beleidskeuzen voor de Europese INSPIRErichtlijn, het maken van voorzetten voor de uitwerking ervan, de afstemming van satellietgegevens met geografische gegevens (Kopernikus) en de rapportage over een vergelijkend onderzoek tussen Europese Kadaster-organisaties (zie ook paragraaf 4.8). Daarnaast participeert het Kadaster in de productie van geharmoniseerde Europese topografische producten.



Kadaster is ook lid van de Permanent Committee of Cadastres (PCC) en ELRA (European Land Registry Association); deze richt zich vooral op de openbare registers en verwijzingen naar die registers. De activiteiten worden afgestemd op de werkzaamheden binnen EuroGeographics. Het Kadaster is daarnaast vertegenwoordigd in EuroSDR (European Spatial Data Research), een netwerkorganisatie voor toegepast geo-onderzoek, en participeert actief in EUREF (European Reference Frame) voor de bijhouding van het Europese geometrische referentiestelsel. In EuroSDR-verband is het Kadaster samen met ITC betrokken bij een internationaal onderzoek naar het automatisch genereren van kleinschalige topografie op basis van grootschalige topografische bestanden.

3.8.4 Overige internationale ontwikkelingen Binnen het Europese Interreg-programma werkte het Kadaster in 2008 mee aan grensoverschrijdende informatievoorziening voor met name planontwikkeling. Het project X-border GDI is in 2008 afgerond. Concreet resultaat is dat het Kadaster samen met het Landelijk Samenwerkingsverband GBKN (Grootschalige Basiskaart Nederland) en de Duitse deelstaten Niedersachsen en Nordrhein-Westfalen een webservice aanbiedt waarin de topografische kaarten grensoverschrijdend geïntegreerd zijn.

49



Via de School for Land Administration Studies –waar het Kadaster aan verbonden is- is in 2008 voor VN/Habitat een trainingsprogramma gegeven over transparant openbaar bestuur op het gebied van landadministratie.



Met de Dienst Landelijk Gebied (Ministerie van LNV) werkte het Kadaster in 2008 samen in landinrichtingsprojecten in onder andere Turkije en Roemenië om de toepassingsmogelijkheden van het ruilen van kavels aan te tonen.

3.9 Nationale samenwerkingsverbanden

50

Het Kadaster stelt zich ten doel actief te participeren in samenwerkingsverbanden binnen Nederland om met zijn kennis en ervaring een fundamentele bijdrage te leveren aan het uniformeren en ontsluiten van geo- en vastgoedinformatie in Nederland.



In 2008 was het Kadaster actief binnen de benedenstaande samenwerkingsverbanden.



Samenwerking in geo-informatieveld De pijlers van het geo-informatieveld binnen de Nederlandse overheid zijn het GI-beraad, de stichting Geonovum en het programma Ruimte voor Geo-informatie (RGI).



Het GI-beraad zorgt voor de bestuurlijke kaders voor de inrichting van de geoinformatie-infrastructuur van Nederland. Het Kadaster is een actieve participant in het GI-beraad. Eén van de belangrijkste resultaten in 2008 is dat het Gideon strategiedocument, het meerjarenplan voor de geo-informatie in Nederland, is vastgesteld. De strategie ‘Aanbod optimalisatie door de totstandkoming van een overheidsbrede geo-informatievoorziening’ wordt ingevuld door het project Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK). Hierin werkt het Kadaster samen met de Ministeries van VROM, LNV, V&W (Rijkswaterstaat) en Geonovum.



Voor het operationaliseren en beheren van het beleid van het GI-beraad, is de stichting Geonovum ingericht. Het Kadaster participeert daarin actief, detacheert medewerkers naar de stichting en is vertegenwoordigd in de programmaraad en het bestuur. Geonovum richtte zich in 2008 voornamelijk op de implementatie van de INSPIRE-richtlijn, het voorbereiden van een voorstel voor PDOK, het opstellen van geo-standaarden, de programma’s GDI-Rampenbestrijding & Crisibeheersing en Gideon (een overheidsiniatief om te komen tot een basisvoorziening voor geo-informatie).



Het programma Ruimte voor Geo-informatie (RGI) stimuleert de innovatie op het gebied van ruimtegebruik en geo-innovatie. Het Kadaster was in 2008 onder meer actief betrokken bij de RGI-projecten 3D-topografie, Edugis, DURP-ondergronden en SIMlandscape. Het RGI-programma is per 1 januari 2009 beëindigd, maar zal een vervolg krijgen in het kader van Gideon.



De geo-informatiesector maakt zich grote zorgen over de instroom van studenten in het onderwijs in de geo-informatie en geo-ICT. Het gebrek aan gekwalificeerd personeel is een risico voor de verdere ontwikkeling van de sector. Samen met de onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven heeft het Kadaster daarom het initiatief genomen tot de oprichting de Stichting Arbeidsmarkt Geodesie en Geo-informatie. Een bestuurslid van het Kadaster is voorzitter van het stichtingsbestuur.



Elektronische Overheid Het Kadaster werkt actief mee aan het tot stand brengen van de elektronische overheid (e-overheid). Zowel op het gebied van de infrastructuur, als op het gebied van de dienstverlening. Op infrastructuurgebied is het Kadaster actief in het ODP (Overheids Diensten Platform). In ODP-verband is het Kadaster voortrekker bij de ontwikkeling en

implementatie van de verschillende onderdelen die de werking van het stelsel van basisregistraties ondersteunen. Dit betreft de OverheidsServiceBus (OSB), de TerugMeldFaciliteit (TMF), de Stelselcatalogus en de Gemeenschappelijke Ontsluiting Basisregistraties (GOB). Daarnaast is het Kadaster lid van de programmaraad van GBO.overheid en het College Standaardisatie.

In het kader van het stelsel van basisregistraties is in 2008 via informatiebijeenkomsten aandacht besteed aan het verplicht gebruik van de basisregistraties Kadaster en Topografie per 1 januari 2009. Voor de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) is in 2008 een eerste fase van de landelijke voorziening (voor afnemers van gebouw- en adresgegevens) in productie genomen. Op dit vlak wordt zeer nauw samengewerkt met het project BAG van het Ministerie van VROM.



Op dienstverleningsgebied heeft het Kadaster vorig jaar onder andere meegewerkt aan de eerste publieksversie van Mijnoverheid.nl (progamma Persoonlijke Internet Pagina). Hierin is het standaard Kadaster productaanbod ontsloten. Deze versie is geïntroduceerd in april 2008. Omdat het aanbod aan diensten nog beperkt is, is ervoor gekozen om hier weinig publiciteit aan te geven en het aantal gebruikers geleidelijk te laten groeien. Vanuit het Kadaster is in 2008 gewerkt aan het voorbereiden van het in Mijnoverheid.nl tonen van de persoonlijke Kadastergegevens. De invoering daarvan is gepland in april 2009.



Bij het tot stand brengen van de e-overheid werkt het Kadaster samen met andere uitvoeringsorganisaties. Deze samenwerking vind vooral plaats via het lidmaatschap van de Manifestgroep. Dit samenwerkingsverband van landelijke uitvoeringsorganisaties in de publieke sector richt zich op de verbetering van de dienstverlening door inzet van moderne technieken. In 2008 heeft de Manifestgroep hiertoe onder andere het online portaal ‘New to Holland’ gerealiseerd. In dergelijke portalen combineren de betrokken uitvoeringsorganisaties hun diensten op een voor de belanghebbenden logische wijze. Ook is het belang van de Manifestgroep in 2008 versterkt doordat het agendalid is geworden van de Regiegroep Dienstverlening en e-overheid.



Samenwerking met gemeenten In september 2008 werd stilgestaan bij het 35-jarig bestaan van het samenwerkingsverband tussen Kadaster en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het zevende lustrum is gemarkeerd met de introductie van de gezamenlijke website www.geoz.nl. Deze biedt informatieproducten die zijn samengesteld uit kadastrale en gemeentelijke databestanden (via Dataland). Kadaster en VNG beschouwen dit als een stap op weg naar een nog veel bredere ontsluiting van overheidsinformatie ten behoeve van burgers en bedrijven.



Samenwerking met Geo-bedrijfsleven Het Kadaster zoekt de afstemming met het bedrijfsleven binnen de geo-sector (verenigd in de organisatie GeoBusiness Nederland). Het doel is onder meer om de toegankelijkheid van geodata te verbeteren en de toegevoegde waarde ervan te verhogen. Beide partijen hebben hiertoe werkgroepen ingericht. Halverwege 2008 zijn de resultaten van beide werkgroepen toegelicht in een gezamenlijk seminar. Besloten is om de twee groepen tot één werkgroep om te smeden en gezamenlijk acitiviteiten te ontplooien.



Samenwerking met wetenschap Het Kadaster werkt op veel gebieden samen met de Technische Universiteit Delft en het International Institute for Geoinformation Science and Earth Observation (ITC) in Enschede. Onder meer aan onderzoek naar 3D-topografie [zie ook paragraaf 3.4.4]. Meer over de samenwerking met ITC in de UNU School for Land Administration Studies is te vinden in paragraaf 3.8.1.



Het Kadaster is lid van de Nederlandse Commissie voor Geodesie (NCG). De NCG fungeert als het wetenschappelijk platform voor fundamenteel en strategisch onderzoek in Nederland op het gebied van geodesie en geo-informatie. Het Kadaster neemt deel aan inhoudelijke commissies, onder meer over de geometrische infrastructuur, ruimtelijke basisgegevens en geo-informatie-infrastructuur. In 2008 heeft de NCG onderzoek gedaan naar beheer en beschikbaarstelling van de geometrische basisgegevens (RD en NAP), zie ook paragraaf 3.5.2. 51

Afstand Leuvehaven tot Centraal Station: 4,1 km

GPS-referentiepunt

Aantal geregistreerde schepen in 2008: 2.056

Totale wateroppervlakte gemeente Rotterdam: 95,65 km2 52

Aantal graafmeldingen in 2008: 235.000 Aantal graafmeldingen in Rotterdam: 5.706

Locatie: Leuvehaven 1, Rotterdam, Zuid Holland X 92.756 , Y 436.633 4°28’58.29”E , 51°54’55.89”N

4 Bedrijfsvoering Dit hoofdstuk laat zien hoe het Kadaster in 2008 mensen en middelen heeft ingezet om zijn beleidsdoelstellingen te behalen. Van personeel tot ICT, van kwaliteitsbeleid tot financieel beleid, van communicatie tot marketing. Het hoofdstuk opent met de laatste stand van zaken van de organisatieontwikkeling van het Kadaster

4.1 Organisatie-inrichting en ontwikkeling



De context voor de inzet van de bedrijfsvoeringsmiddelen is ook in 2008 gevormd door de organisatieontwikkeling die het Kadaster doormaakt. In 2005 heeft het Kadaster een ontwikkelingstraject ingezet om de organisatie beter in te richten op maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en zo de geformuleerde ambities [zie 2.2] waar te kunnen maken. Continuïteit en vernieuwing zijn de uitgangspunten voor dit programma. Het streven is te komen tot een Kadaster dat één gezicht naar de klant heeft en als één organisatie naar buiten treedt met één integrale visie op zijn brede pakket aan dienstverlening.



Om de gewenste uniformiteit, efficiency, kwaliteit en kostenbeheersing te bereiken, is gekozen voor een landelijke aansturing van de productieprocessen en de klantenservice. Een compacte staf zorgt voor de beleidsontwikkeling, de overige directies zorgen voor ondersteunende en uitvoerende taken [zie organigram 1.1]. In 2007 is de invulling van de nieuwe topstructuur afgerond, en zijn alle inrichtingsplannen vastgesteld. Ook werd de landelijk ondersteunende directie Services operationeel.



Doelstelling In 2008 worden de nieuwe afdelingen conform de deelplannen van de nieuwe directies Rechtszekerheid en Geo ingevuld. Realisatie Deze doelstelling is behaald. Per 1 maart 2008 is de overgang van de regiodirecties, directie Landinrichting en de Topografische Dienst naar de landelijke directies Rechtszekerheid en Geo afgerond.





Om het sturen binnen één landelijke werkvoorraad gestructureerd te laten verlopen, zijn in 2008 landelijke planbureaus ingevoerd.



Doordat de werkzaamheden minder locatiegebonden worden, zijn er minder fysieke locatieplaatsen nodig in het land. In 2007 sloten de locaties Lelystad en Assen hun deuren. In paragraaf 4.7 is vermeld welke locaties sloten in 2008.

4.2 Personeel

Personeelsbezetting

2.095

2.018

1.951

1.894 214

121 2008

54

2007

Aantal structurele arbeidsplaatsen (in fte’s) 67 2006

48 2005

Aantal tijdelijke arbeidsplaatsen (in fte’s)



De toename van het aantal tijdelijke arbeidsplaatsen in 2008 was projectmatig en hield verband met de opstartfase van aanvullende nieuwe taken.



De organisatieontwikkeling van het Kadaster (zoals beschreven in paragraaf 5.1) heeft in 2008 geleid tot de inrichting van de directies Rechtszekerheid en Geo, inclusief de her- en verplaatsing van medewerkers. In maart 2008 zijn de nieuwe managementteams aan de slag gegaan.

2.128

2.054

1.983

2.214

226

Aantal vaste medewerkers

127 2008

2007

81

19

74 2006

81

19

52 2005

81

19

Aantal tijdelijke medewerkers

81

19

2008

2007

2006

2005

49,7

49,8

49,5

49,0

2008

2007

2006

2005

Aantal vrouwelijke medewerkers (in %) Aantal mannelijke medewerkers (in %)



Gemiddelde leeftijd medewerkers



Met het oog op de toekomst stelt het Kadaster andere eisen aan medewerkers en leidinggevenden. Om op termijn over een personeelsbestand te beschikken dat zowel kwalitatief als kwantitatief aansluit op de nieuwe organisatie, is ook in 2008 veel aandacht besteed aan het bereiken van een flexibel en vitaal personeelsbestand. Een belangrijk aandeel daarin vormde de inspanningen van het Mobiliteitsbureau. Deze hebben ertoe geleid dat in 2008 199 fte’s zijn ingestroomd, 156 fte’s zijn doorgestroomd, 56 fte’s zijn gedetacheerd en 157 fte’s zijn uitgestroomd. Het Kadaster loopt hiermee ruim voor op de schema’s voor het uitvoeren van zijn mobiliteitdoelstellingen. Bij de instroom moet wel worden aangetekend dat 147 fte bestaat uit tijdelijke contracten. De instroom ligt qua realisatie 205 fte voor op planning. Deze compenseert echter ruimschoots de 33 fte hoger dan geplande uitstroom, waardoor per saldo voor het Kadaster sprake is van een toename. Op basis van de huidige stand van zaken mag worden verwacht dat de geplande mobiliteitsdoelstelling in de gestelde planperiode tot 1-1-2010 ruimschoots zal worden gehaald.



Personeelsreductie in FTE’s in kader Mobiliteitsbeleid (vanaf 4e kwartaal 2005 tot 1 januari 2010) Doelstelling per 01-01-2010

Tussenstand per 31-12-2008

Realisatie 2008

-640

-502

-157

240

392

199

Doorstroom over planperiode

240

475

156

Detachering over planperiode

240

232

56

Uitstroom Nieuwe instroom

55



In 2008 is een negental HR-speerpunten vastgesteld dat de komende drie jaar richting geeft aan het personeelsbeleid tot 2012: leeftijdsbewust personeelsbeleid, mobiliteit, diversiteit (man/vrouw), management development, talent development, ontwikkeling kritische competenties, productiviteit en toegevoegde waarde, arbeidsmarktimago, medewerkertevredenheid.



Er is een nieuwe CAO afgesloten met een looptijd van 1 jaar, waamee ook de basis is gelegd voor vereenvoudiging van de actuele arbeidsvoorwaarden.



In 2007 zijn voor het management nieuwe leiderschapscompetenties benoemd. Ze hebben betrekking op mensgericht leiderschap, verandermanagement en het aangaan van samenwerkingsverbanden binnen en buiten het Kadaster. In de eerste helft van 2008 zijn de nieuwe leidinggevenden formeel in hun functie geplaatst. Zoals gepland is met die plaatsing een traject gestart waarin iedere leidinggevende binnen het Kadaster wordt ondersteund in zijn ontwikkeling van de nieuwe competenties (het zogenoemde management development traject).



Kadasterbreed is naast bovenstaand programma voor leidinggevenden in 2008 een talent development-programma opgezet. In 2009 moet dit leiden tot herkennen, kritisch volgen en actief investeren in talenten die van bijzonder toegevoegde waarde zijn voor de organisatie. Ook is een traject gestart waarbij leidinggevenden en medewerkers samen de kernwaarden van het Kadaster (open, zeker en ambitie) inhoud geven.



Tegen de achtergrond van de bovengenoemde uitstroomdoelstellingen, wil het Kadaster ervoor zorgen dat kritische kennis binnen het Kadaster op peil blijft. Op het gebied van dit kennismanagementbeleid heeft het Kadaster zich in 2008 onder meer inzicht verschaft in de kennisniveaus en behoeftes van de medewerkers. Niet alleen via de individuele prestatieafspraken, maar ook via kennistoetsen en assessments. Ook is het delen van kennis verder digitaal ondersteund via het kadasterbrede intranet.



Binnen het personeelsbeleid neemt het thema ‘diversiteit’ een belangrijke plek. Het Kadaster heeft op 28 mei 2008 het charter ‘Talent naar de top’ ondertekend. Aanleiding voor dit Charter is de internationale achterstand die Nederland heeft op het gebied van arbeidsparticipatie van vrouwen in hogere functielagen. Reden om meer vrouwen op hoge posities te benoemen en de doorstroom van talentvolle, ambitieuze vrouwen te bevorderen. Het Kadaster onderschrijft deze visie en heeft de ambitie geformuleerd om in 2012 32% van de leidinggevende posities ingevuld te hebben met vrouwen. In 2008 is een aantal acties ingezet om deze ambitie te ondersteunen. Zo is het Werving en Selectiebeleid aangepast, is een intern ambassadeursnetwerk opgericht en is er tijdens managementbijeenkomsten veel aandacht aan besteed. Dit alles heeft bij het Kadaster in 2008 geleid tot een toename van het percentage vrouwelijke leidinggevenden van 16% naar 25%. In 2009 krijgen de acties een vervolg, onder meer via interne én externe uitwisselingsprogramma’s.

4.3 Interne besturing



56

Het Kadaster kent een systeem van planning, control en besturing om zijn doelstellingen te realiseren. Ook de nieuwe organisatie heeft als doel om te waarborgen dat de kwaliteit van de dienstverlening wordt geboden tegen zo laag mogelijke kosten. Hiertoe wordt de interne besturing aangepast aan de nieuwe organisatiestructuur. Binnen het principe van een centraal aangestuurd Kadaster worden de productiedirecties Rechtszekerheid en Geo geen autonome business units, maar resultaatverantwoordelijke eenheden die een bijdrage leveren aan de strategische doelstellingen. Zij opereren binnen afgesproken beleidskaders en nemen ondersteunende diensten af van de directie Services.





Doelstelling In 2008 worden verschillende ondersteunende diensten geprofessionaliseerd: het Klantcontactcenter behaalt ITO-certificering, PRINCE2 wordt als projectmanagementmethode ingevoerd en er worden dienstniveau-overeenkomsten afgesloten met interne klanten. Realisatie ITO-certificering Klantcontactcenter Deze doelstelling is behaald. Het Kadaster heeft in 2008 het ITO-certificaat ontvangen voor zijn Klantcontactcenter. ITO (Instituut voor Telecom Organisatie) is een onafhankelijke stichting die zich inzet voor kwaliteitsverbetering van de klantcontactcenters van organisaties in Nederland via telefonie en internet. Het Kadaster is de eerste organisatie in de publieke sector met een ITO-certificaat. Hiermee voldoet het Kadaster aan hoge eisen die gesteld worden aan klantenservices op het gebied van betrouwbaarheid, resultaat, klantvriendelijkheid, bereikbaarheid en perfectie in dienstverlening.



PRINCE2 als projectmanagementmethode Deze doelstelling is behaald. Om de kwaliteit van projectmanagement te borgen, was het een doelstelling om in 2008 een uniforme projectmanagementmethode in te voeren. Dat doel is behaald met de invoering van methode PRINCE2. Alle projectmanagers en projectleiders zijn hierin opgeleid.



Dienstniveau-overeenkomsten Deze doelstelling is niet behaald. De directie Services heeft nog niet zoals beoogd DienstNiveauOvereenkomsten met interne klanten kunnen afsluiten. Wél is in 2008 een raamovereenkomst getekend met de directies Rechtszekerheid en Geo, en zijn de producten & diensten-catalogi opgesteld. Het gezamenlijke kenniscentrum van de directies Geo en Rechtszekerheid heeft zich in 2008 nog niet verder ontwikkeld tot een Kadasterbreed kenniscentrum. Wél zijn door kennisdeling de productieprocessen steeds verder op elkaar afgestemd en gestroomlijnd. Hiermee is de basis gelegd voor afstemming met de overige onderdelen van het Kadaster en externe kennisbronnen.



4.4 Marketing en klantenservice

Een landelijk opererende organisatie vereist een andere manier van marketing dan een regionaal opererende organisatie. Om te borgen dat de juiste producten en diensten bij de juiste klantgroepen onder de aandacht komen, is de marketing-aanpak in 2007 aangepast aan de nieuwe organisatie. De nieuwe strategie richt zich op drie klantcontactkanalen: internet, telefoon en persoonlijk contact. De klant kan zelf kiezen wat voor hem de meest geschikte manier is om met het Kadaster in contact te komen. Het beleid van het Kadaster is om steeds verder te in te zetten op internet als voornaamste klantcontactkanaal. Dit kanaal sluit het meest aan bij de klantbehoefte, die onder meer blijkt uit klanttevredenheidsonderzoeken [voor de gebruikscijfers van de klantcontactkanalen, zie paragraaf 3.3.3].



Doelstelling In 2008 wordt beleid geformuleerd over de manier waarop het persoonlijk klantcontact via de balies wordt vormgegeven, gezien het sluiten van locaties. Realisatie Deze doelstelling is niet volledig behaald. De beoogde beleidsnotitie is in voorbereiding. Wel is het daarvoor benodigde onderzoek nagenoeg afgerond. In het najaar is een pilot gestart in de locatie Rotterdam waarbij de balie op afspraak is opengesteld. Voor klanten die telefonisch contact opnemen, wordt indien noodzakelijk een afspraak ingepland bij de balie in Rotterdam. Zo kunnen de medewerkers de afspraak voorbereiden en kan de klant aan de balie sneller geholpen worden. Bovendien vragen medewerkers aan de telefoon goed door zodat zij kunnen beoordelen of een bezoek aan de balie het beste alternatief is om de vraag van de klant te beantwoorden. Begin 2009 wordt de evaluatie verwacht van de ervaringen van zowel medewerkers als klanten. Ook volgt er in 2009 aanvullend



57



onderzoek naar de mogelijkheden om balieproducten verder te digitaliseren. Conform planning is in 2008 ook de eerste stap uitgevoerd voor het invoeren van een Customer Relationship Management (CRM) systeem. Een dergelijk systeem maakt het mogelijk om klantvragen integraal af te handelen, te monitoren en te analyseren. Het systeem vormt straks de basis voor de inrichting van het Klantcontactcenter. In 2008 is de software opgeleverd ter test. Na akkoord zal het eerste deel van CRM in het eerste kwartaal van 2009 in productie worden genomen.



4.5 Communicatie en public affairs

De communicatie in 2008 stond intern in het teken van advisering en ondersteuning van de Raad van Bestuur en management binnen het traject van de organisatieontwikkeling. Dat gebeurde onder meer via informatiebijeenkomsten, speciale nieuwsbrieven over de inrichting van nieuwe directies en over de verhuizing van medewerkers als gevolg van de sluitingen van de locaties Alkmaar, Utrecht en Zoetermeer. Daarnaast zijn de medewerkers van Zwolle en Rotterdam verhuisd en konden de medewerkers in Apeldoorn weer hun intrek nemen in het verbouwde kantoor de Grift.



In 2008 is de nieuwe communicatiestrategie ingevuld. De kernpunten luiden: • meer aandacht voor het merk Kadaster en een brede bekendheid als de bron voor vastgoed- en geo informatie, maar ook als innovatieve, efficiënte en betrouwbare organisatie bij alle stakeholders, waarbij de kernwaarden open, zeker en ambitie leidend zijn. • meer bekendheid bij de burger; • grotere betrokkenheid, tevredenheid en trots van de eigen medewerkers op basis van onze kernwaarden. Veel communicatieactiviteiten zijn al in lijn met deze nieuwe strategie uitgevoerd. Vanaf maart 2008 is een nieuw pro-actief persbeleid van start gegaan, waarbij het Kadaster actiever de pers en bladen met nieuws benadert. Vanaf het najaar is een nieuwe communicatiecampagne van start gegaan gericht op de arbeidsmarkt; hiermee wordt het Kadaster ook als werkgever zichtbaarder. Dit heeft onder andere geresulteerd in de Lof Award voor meest gezinsvriendelijke werkgever. Samen met Intermediair heeft het Kadaster eind 2008 een netwerkseminar georganiseerd in het teken van diversiteit. In december is de nieuwe corporate brochure van het Kadaster geïntroduceerd, een weerslag van de identiteit van de nieuwe Kadasterorganisatie. Hiermee wordt ook invulling gegeven aan de wens voor een duidelijke positionering van het Kadaster als merk.



58



Alle managers en medewerkers van het kadaster hebben actief deelgenomen aan een Internal Branding campagne. Hierbij konden zij gezamenlijk hun persoonlijke invulling geven aan de kernwaarden van het Kadaster. De beoogde bijeenkomsten zijn nagenoeg allemaal gehouden, een beperkt aantal sessies vindt nog begin 2009 plaats.



Sinds november 2008 beschikt het Kadaster over een vernieuwde versie van zijn intranet. De vernieuwde opzet is beter in staat om de interne communicatie van het Kadaster te ondersteunen.



Het Kadaster heeft in 2008 diverse bijeenkomsten georganiseerd met samenwerkingspartners binnen nieuwe taken, zoals bijvoorbeeld grondroerders en netbeheerders in het kader van de informatie-uitwisseling over kabels en leidingen.



Public Affairs (PA) heeft tot doel om op bestuursniveau contact te onderhouden met de belanghebbenden in het complexe speelveld van overheden, gebruikers en markt. Op die manier kan strategisch worden ingespeeld op politieke besluitvorming en op veranderingen in de maatschappij en de publieke opinie, voor zover die van invloed zijn op het functioneren van het Kadaster. Om de gewenste strategische positionering en zichtbaarheid te realiseren, zorgt het Kadaster er bijvoorbeeld voor dat het vertegenwoordigd is binnen de relevante overlegstructuren. In 2008



richtte PA zich op de onstuimige ontwikkelingen op de vastgoedmarkt en de noodzakelijke tariefsverhogingen van het Kadaster. Daarnaast hebben overleggen plaatsgevonden over de rol van het Kadaster binnen het stelsel van basisregistraties, de visie van het Kadaster binnen de discussie over de Kaderwet ZBO’s en de informatievoorziening van het Kadaster in het kader van fraudebestrijding en de nationale veiligheid.

4.6 Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Het Kadaster zet ICT-hulpmiddelen op een optimale manier in om zijn bedrijfsdoelstellingen en ambities te realiseren. Dit wordt gedaan door het ontwikkelen en exploiteren van systemen die aansluiten op de wensen en bedrijfsprocessen van klanten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van in de markt geaccepteerde technologie. Het Kadaster streeft er naar om dit uit te voeren op een betaalbare, beheersbare en beheerbare manier. Op gezette tijden wordt de uitvoering extern getoetst om, waar nodig, de prestaties te verbeteren.



Als gevolg van de ontwikkelingen in de markt en bij samenwerkingspartners worden primaire bedrijfsprocessen van het Kadaster steeds ICT-intensiever. Daarnaast wordt als gevolg van de nieuwe Kadastertaken het scala aan systemen en infrastructuren uitgebreid om ook op dat gebied passende ICT-ondersteuning te leveren. Dit vertaalt zich in een oplopende behoefte aan ontwikkeling, onderhoud en exploitatie van ICT-systemen. De eisen die hieraan gesteld worden in termen van kwaliteit, betrouwbaarheid en continuïteit zijn onverminderd hoog. De beheersbaarheid en prijs/prestatieverhouding van de ICT blijft onder de aandacht. De status daarvan zal in 2009 worden getoetst via de reguliere benchmark.



Informatiesystemen en Projecten De voornaamste werkzaamheden aan ICT-systemen en projecten in 2008 waren: • het zakelijke online portaal Mijn Kadaster is ingevoerd; • het systeem voor automatische aktenverwerking is zover gerealiseerd dat de eerste akte automatisch is verwerkt. Een geslaagde proef voor de verdere afwerking en introductie van het nieuwe systeem in 2009; • het systeem is geïntroduceerd waarmee ook de bijlagen van een akte digitaal kunnen worden aangeboden aan het Kadaster; • Fase 1 van KLIC-online is geïntroduceerd. Fase 1 betreft het systeem ter ondersteuning van de analoge informatie-verstrekking over kabels en leidingen, de digitale Fase 2 is gepland voor 2009; • het eerste proefbestand voor de nieuwe Massale Informatieverstrekking aan gemeenten is opgeleverd; in 2009 wordt dit verder uitgebouwd.



In 2008 is ook via projecten gewerkt aan de realisatie van de volgende strategische ICT-doelstellingen van het Kadaster:

• met ingang van 2010 moet er een basisregistratie beschikbaar zijn van topografie van verschillende kleine schalen (project BRT-KTP); • per 1 juli 2009 moet de BAG (Basisregistratie adressen Gebouwen) operationeel zijn.



Niet alle ontwikkelingen zijn naar verwachting verlopen. De implementatie van de verbeteringen op het gebied van controleren en verwerken van aangeleverde mutaties van de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) is uitgesteld. Er is onvoldoende zekerheid of het systeem de performance haalt die nodig is, indien GBKN in de loop van 2009/2010 aangemerkt wordt als basisregistratie. De uitkomsten van het onderzoek komen in januari 2009 beschikbaar. Op basis daarvan zal bekeken worden welke activiteiten nog nodig zijn om wel tot implementatie over te gaan.

59



Het voor 2008 geplande aanbestedingstraject voor de exploitatie van Akr is afgerond. Het contract met de huidige leverancier (T-Systems) is op basis van de uitkomsten van de aanbestedingen hernieuwd. Doelstelling hierbij is om de ICT-uitbesteding verder te vergroten. Een voorstel wordt uitgewerkt om, naast het uitbesteden van projecten, ook beheer en onderhoud van systemen uit te besteden. Verder wordt gewerkt aan een voorstel voor intensieve samenwerking met het CBS op infrastructureel gebied.



Complexiteitsreductie en kwaliteitsverbetering Toename van het aantal ICT-systemen leidt tot een toenemende complexiteit van de ICT-omgeving en daarmee tot een toegenomen beheerlast. De in 2008 beoogde start van een project ter vermindering van de complexiteit van het factureringsproces heeft niet plaatsgevonden. Een voorstel voor de aanpak is beschikbaar en moet leiden tot een project in 2009. Wél heeft het beoogde externe onderzoek plaatsgevonden voor de inzet van een gestandaardiseerde manier van communicatie tussen applicaties.



Informatiebeveiliging en continuïteit Op het gebied van informatiebeveiliging voldoet het Kadaster aan de Code voor Informatiebeveiliging. De tweede controle-audit op de certificering heeft eind 2008 met succes plaats gevonden.



Een externe partij heeft op de risicovolle componenten van de interne infrastructuur een penetratietest uitgevoerd. De geconstateerde verbeterpunten zijn opgepakt. Daarnaast heeft een aantal IT-audits plaatsgevonden waarvan de bevindingen inmiddels zijn gerealiseerd dan wel zijn opgenomen in het beveiligingsplan voor 2009.



De systeemuitwijk is in 2008 succesvol getest door belangrijke systemen op uitwijklocaties te laten functioneren. In onderstaand overzicht is het aantal en de duur van de P1-verstoringen weergeven. Het gaat hierbij om de categorie van verstoringen met de hoogste prioriteit, aangezien zij het primaire verwerkingsproces ernstig verstoren, dan wel de informatieaanvraag door de klant verstoren. Het aantal P1-verstoringen is gelijk aan 2007, waarbij opgemerkt moet worden dat het aantal te beheren systemen is toegenomen ten opzichte van 2007.

Aantal P1’s Totale duur P1’s (minuten)



60

2007

43

43

5.780

4.397

Met name de mobiel communicatie voor het GPS-referentienetwerk (NETPOS) is veroorzaker van de stijging. Met de wisseling van mobiele dienstaanbieder is de beschikbaarheid sterk verbeterd. ICT-kosten

in miljoenen euro’s



2008

62,2

63,8

2008

2007

57,3

2006

57,4

2005

Totale ICT-kosten

De ICT-kosten voor 2008 overschrijden de oorspronkelijke planning voor 2008 met € 3,8 miljoen. Voor € 2,2 miljoen is deze overschrijding gepland en het gevolg van tussentijds toegevoegde ICT-diensten waarvoor budget beschikbaar is gesteld. Voorbeelden hiervan zijn de Basisregistratie Adressen en Gebouwen en Klic-online. De resterende € 1,6 miljoen overschrijding was niet gepland en wordt vooral veroorzaakt door hogere afschrijvingen, hogere kosten voor uitbesteed werk en inhuur en hogere automatiseringskosten.

Bezetting en inhuur

Gemiddelde personele bezetting ICT-organisatie (in fte’s) Gemiddelde inhuur externe ICT-capaciteit (in fte’s)

2008

2007

2006

2005

265

275

347

359

97

83

57

43

Bij de organisatieontwikkeling is een streefbezetting van 240 fte eigen ICT-personeel gehanteerd. Deze doelstelling is in 2008 met 10 fte verhoogd om de gevolgen van extra inhuur te beperken. De toename aan inhuur van externe ICT-capaciteit wordt gedeeltelijk veroorzaakt door het in eigen beheer uitvoeren van projecten, daar waar oorspronkelijk uitbesteding van die projecten voorzien was (o.a. project Migratie Nieuw Platform INP).

61

4.7 Huisvesting en archieven

Als gevolg van de concentratie en centralisering van werkzaamheden en de daarmee gepaard gaande personeelsafname zal het aantal Kadasterlocaties tot 2010 stapsgewijs afnemen tot een achttal kantoren. Deze worden aangevuld met een aantal steunpunten voor medewerkers die gebiedsgebonden werkzaamheden uitvoeren. Om de verhuizingen van medewerkers goed gestalte te geven, is in 2006 een masterplan huisvesting vastgesteld, dat per verhuizing wordt uitgewerkt.



Doelstelling In 2008 sluiten de Kadasterlocaties in Alkmaar, Utrecht, Breda, Zoetermeer en Leeuwarden. Realisatie Deze doelstelling is niet volledig behaald. De locatie Zoetermeer is gesloten en samengevoegd met de locatie Rotterdam in een nieuw kantoor. De locaties Utrecht en Alkmaar zijn gesloten en samengevoegd met de locatie Amsterdam, die daarvoor is uitgebreid. De verhuizing van locatie Breda is verschoven naar 2009 vanwege latere oplevering van het gebouw in Eindhoven waar zij naartoe verhuist. Ook de verhuizing van locatie Leeuwarden is verschoven naar 2009, omdat langer is nagedacht over de indeling van de huisvesting in locatie Groningen.



In 2008 is besloten dat de eenheid Geo-Informatie (voorheen Topografische Dienst Kadaster) vanuit Emmen naar Zwolle zal verhuizen in oktober 2009. Ook is vorig jaar het hoofdkantoor van Kadaster in Apeldoorn intern heringedeeld en is de gevelbekleding vervangen. De interne herinrichting van de locatie Arnhem is om financiële redenen doorgeschoven naar 2010.



Een belangrijke randvoorwaarde voor het huisvestingsscenario is het digitaliseren van de kadastrale archieven uit de locaties die sluiten. Dit is nodig om locatieonafhankelijk werken mogelijk te maken en om te voorkomen dat deze fysieke archieven nog in de nieuwe huisvestingen moeten worden geplaatst. Conform planning zijn in 2008 de archieven gedigitaliseerd van de locaties die zijn gesloten. Naar verwachting is het totale archief digitaal in 2010.

4.8 Kwaliteit

62



Via interne regels en controles zorgt het Kadaster ervoor dat zijn gegevens betrouwbaar zijn, risico’s zo klein mogelijk zijn en de dienstverlening voldoet aan de verwachtingen van de klant. Het Kadaster controleert zijn gegevens, producten en manier van werken op verschillende manieren. Daarnaast gebruikt het Kadaster diverse nstrumenten om de kwaliteit van de bedrijfsvoering en de organisatie als geheel te toetsen en te verbeteren. Het beleidsplan Kwaliteit is in 2008 geactualiseerd en vastgesteld. Het kwaliteits- en risicomanagementsysteem is aangepast aan de nieuwe organisatiestructuur.



Kwaliteitshandvest Begin 2004 heeft het Kadaster zijn Kwaliteitshandvest gepubliceerd. Hierin zijn normen opgenomen voor onder meer de kwaliteit van de producten, de leveringssnelheid en de afhandeling van klachten. De klant kan zich hiermee beroepen op levertermijnen en ook op de kwaliteit van de geleverde producten. De scores op de normen in 2008 zijn terug te vinden in de paragrafen 3.1.2, 3.2.2 en 3.3.2. In 2006 is het Kwaliteitshandvest aangepast en opnieuw vastgesteld in overleg met de Gebruikersraad. Begin 2008 heeft het Kadaster meegedongen naar de prijs voor het beste kwaliteitshandvest in de publieke sector. Hoewel het handvest niet werd genomineerd heeft het juryrapport een aantal suggesties en aanbevelingen opgeleverd. Deze worden verwerkt in de nieuwe versie, waarbij ook suggesties worden meegenomen vanuit een klantenonderzoek uit 2008.



INK-managementmodel Het Kadaster hanteert het INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit)-model als kapstok voor zijn totale kwaliteits- en risicomanagementsysteem. In het kwaliteitsbeleid is ervoor gekozen om de INK-zelfevaluatie, de risicoanalyse en de directiebeoordeling vanaf 2008 ieder jaar in samenhang, als managementevaluatie, uit te voeren.



ISO-9001:2000 certificering Het Kadaster voldoet vanaf 2002 aan de ISO-norm, een internationale standaard voor het borgen van de werking van een kwaliteitsmanagementsysteem. In 2008 is ervoor gekozen om de ISO-onderzoeken voor de 9001 en 27001– normen gelijktijdig uit te laten voeren. Dit onderzoek heeft eind 2008 plaatsgevonden. Enkele gesignaleerde kritieke afwijkingen dienen nog te worden opgelost; nog niet alle aanpassingen ten gevolge van de organisatieontwikkeling waren doorgevoerd.



Code voor Informatiebeveiliging ISO-27001:2005 In 2006 is het Kadaster gecertificeerd voor de code ISO/IEC 27001:2005 op basis van het zogenoemde Schema voor Informatiebeveiliging. Het certificaat is 3 jaar geldig. In 2008 heeft het tweede tussenonderzoek plaatsgevonden. Hierbij zijn geen kritieke afwijkingen geconstateerd.



Benchmarks In de Rijksbrede Benchmark (RBB) wordt het Kadaster vergeleken met andere aan de overheid gelieerde instellingen, veelal ZBO’s, die samenwerken in de RBB-groep. Het laatste onderzoek bij het Kadaster heeft plaatsgevonden in 2005; een nieuwe ronde is gepland voor 2009. Doel van deelname aan de RBB-groep is van andere organisaties te leren door middel van het delen van ‘best practices’. Bij het Kadaster is onder meer het jaarverslag als best practice benoemd. Het Kadaster laat de ICT-functie periodiek benchmarken door bureau Gartner via de IT Overview Analysis (ITOA). De laatste benchmark is in 2006 gehouden, de volgende wordt in 2009 gehouden over de realisatie in 2008.



In EuroGeographics-verband is in 2008 een rapport gepubliceerd van een vergelijkend onderzoek van kadasterorganisaties binnen Europa. Nederland scoort hierin goed op aspecten als kwaliteit, efficiency en klantgerichtheid. Verbeterpunten liggen vooral in de breedte van het informatieaanbod. Andere kadasters zijn van oudsher breder opgezet en geven ook bijvoorbeeld gegevens over de bestemming van percelen. Door uitbouw van het takenpakket op het gebied van de landelijke voorzieningen zet het Kadaster hier duidelijke stappen in [zie paragraaf 3.7].



Audits In 2008 zijn de gebruikelijke financiële audits en IT-audits [zie 4.6] uitgevoerd conform het auditjaarplan. De geplande operational audits zijn vertraagd door interne prioriteitstelling.



Kwaliteitsmetingen In 2007 is de inrichting afgerond van een centraal team voor Bezwaren, Klachten en Kwaliteitsmetingen (BKK) [zie paragraaf 5.2]. Dit betreft ook de steekproefmetingen van nieuw ingeschreven stukken. In 2008 is veel aandacht gegeven aan het stroomlijnen van de processen binnen het BKK-team; dit heeft geleid tot een efficientere werkwijze en een goede afstemming tussen de verschillende directies. Er wordt nu gewerkt aan een systematische verbetercyclus, waarin de klachten en kwaliteitsmetingen input zijn voor verbeteringen in het productieproces.

63

4.9 Risico’s en risicobeheersing

64

Het Kadaster heeft bij het uitvoeren van zijn activiteiten en het bereiken van de gestelde doelen te maken met risico’s en onzekerheden. Het neemt maatregelen om deze te beheersen. Hierbij wordt een aantal risicogebieden onderkend. Periodiek worden de risico’s en de daarvoor genomen maatregelen door het management beoordeeld.



Maatschappelijke en economische risico’s De hoogte van de omzet is afhankelijk van de ontwikkeling van de vastgoedmarkt. Maatschappelijke en economische risico’s kunnen tot financiële risico’s leiden. Het Kadaster hanteert een ramingsmodel voor een zo goed mogelijke prognose van de ontwikkelingen. De praktijk wijst echter uit dat omslagmomenten en economische recessies modelmatig slecht te voorspellen zijn. In 2008 is het werkaanbod van in te schrijven akten en hypotheekstukken voor het tweede achtereenvolgende jaar sterk achtergebleven bij de prognoses. Dit vertaalt zich in een lagere omzet dan begroot. In eerste instantie wordt dit gecompenseerd door te besparen op productiekosten. De kostenflexibiliteit is door de automatisering van de productieprocessen echter gedaald.



Overige financiële risico’s Niet alle kostenontwikkelingen kunnen worden voorzien. Voorbeelden zijn uitloop van projecten, loonontwikkelingen, onvoorziene verhoging van energiekosten en mogelijk minder dan gewenste personeels-uitstroom. Dit wordt bewaakt in de planning- en controlcyclus en zo nodig gecompenseerd door kostenbesparende maatregelen. Ook neemt de financiële afhankelijkheid toe doordat een aantal taken vanuit een centraal budget wordt gefinancierd in plaats vanuit tarieven.



Personele risico’s De beschikbaarheid van voldoende personeel (kwalitatief en kwantitatief) vormt een risico, het vertrek van personeel vormt een afbreukrisico. Knelpunten liggen vooral in de landmeetkundige sector en in sommige kennisgebieden (bijvoorbeeld ICT). In algemene zin is goed werkgeverschap, inclusief arbeidsvoorwaarden, de maatregel om dit risico te beheersen. Op landmeetkundig gebied heeft het Kadaster aanvullende maatregelen genomen in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven [zie ook paragraaf 3.2.4].



Politieke risico’s Wijzigingen in politieke prioriteiten, besturings- en bekostigingswijze, beleid, wet- en regelgeving kunnen gevolgen hebben voor de mate waarin het Kadaster zijn doelen kan realiseren. De public affairs-functie [zie 4.5] is mede bedoeld om tijdig zicht te krijgen op deze risico’s. Het Kadaster opereert in het algemeen niet in politiek gevoelige beleidsterreinen. Wel ondersteunt het Kadaster de minister van VROM met het realiseren van de beleidsdoelstellingen. Een voorbeeld hiervan in 2008 was het project Grondposities [zie 3.6.2].



Juridische en kwaliteitsrisico’s Het maken van fouten in de uitvoering van de wettelijke taken wordt zoveel mogelijk beperkt door onder meer het kwaliteitssysteem en maatregelen in de administratieve organisatie. Zie hiervoor paragrafen 3.1 en 4.8.



Beveiligingsrisico’s Het Kadaster heeft een uitgebreid stelsel van maatregelen getroffen om de toegang tot informatie te beschermen en de risico’s verbonden met de uitval van ICT-systemen te beheersen [zie ook paragraaf 4.6].

4.10 Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Vanuit zijn maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid wil het Kadaster zijn bedrijfsvoering vormgeven op een manier die aansluit bij de waarden en normen van de samenleving. Het gebruikt hiervoor de principes uit het aandachtsveld Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Het gaat er dan niet alleen om dat een bedrijf zijn bedrijfsvoering verantwoord inricht, maar ook hoe het omgaat met zijn personeel en hoe het staat in zijn leefomgeving.



Duurzame bedrijfsvoering, speerpunten 2008 Het Kadaster wil bedrijfsmatige continuïteit bieden met oog voor maatschappelijk actuele thema’s. Te denken valt aan thema’s in de sfeer van publieke verantwoording, werkgelegenheid, internationale hulp en samenwerking, politieke betrokkenheid en sponsoring.



Binnen het proces van publiekelijk verantwoording speelt het jaarverslag een centrale rol. De lezers van het Jaarverslag 2007 gaven ook dit maal een hoge waardering voor het jaarverslag; het Jaarverslag 2007 won de F.G. Kordes-Trofee [zie ook 6.6]. Ook het Visitatiecollege Publieke Verantwoording geeft een positief oordeel: “Het Kadaster verantwoordt zich tegenover de Nederlandse samenleving uitvoerig en correct.”



Als werkgever heeft het Kadaster als inzet om het arbeidspotentieel zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen. Evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in reguliere en managementfuncties is een doelstelling. Het Kadaster is een van de ondertekenaars van het handvest ‘Talent naar de top’. Hierin verbinden deelnemers uit bedrijfsleven en overheid zich aan het streven naar meer vrouwen in de top van organisaties.



Het Kadaster heeft in 2008 gebruik gemaakt van de diensten van de stichting AutiTalent. De stichting zet mensen met autisme in bij ICT-gerelateerde werkzaamheden. Medewerkers van AutiTalent zijn ingezet bij het digitaliseren van personeelsdossiers en bij het testen van ICT-systemen.



Via de eenheid Kadaster International stelde het Kadaster ook in 2008 zijn kennis internationaal beschikbaar aan collega-organisaties in landen waar landadministraties minder ver ontwikkeld zijn [zie 3.8].



Het Kadaster was een van de hoofdsponsors van de Triënnale, een internationale natuur- en landschapsmanifestatie die in de zomer van 2008 in Apeldoorn werd gehouden. Met zijn deelname heeft het Kadaster zijn bijdrage aan duurzame gebiedsontwikkeling in Nederland zichtbaar kunnen maken, zowel bij zakelijke relaties als het grote publiek.



Zorg voor de medewerkers, speerpunten 2008 Het Kadaster heeft veel oog voor de arbeidssituatie van zijn eigen personeel. Het gaat hierbij concreet om de invulling van thema’s als verlofmogelijkheden, medezeggenschap, gedragscodes, ouderenbeleid en discriminatie.



In het traject van de organisatieontwikkeling is veel aandacht voor de menselijke aspecten bij het veranderproces. Dit wordt actief bewaakt door de Ondernemingsraad [zie 6.4]. Een van de aandachtspunten is de gevolgen die de verhuisbewegingen hebben voor de reistijd van woon-werkverkeer. Eind 2008 is een pilot gestart met thuiswerken; deze wordt in 2009 geëvalueerd.



Zorg voor de natuurlijke leefomgeving, speerpunten 2008 Het Kadaster neemt ook zijn verantwoordelijkheid voor het belasten van het milieu, de natuur en het landschap. Actuele thema’s zijn bijvoorbeeld milieuzorg, groene energie, schoner produceren, duurzaam inkopen en duurzame technologische ontwikkeling.

65



Het Kadaster kent een Bedrijfsmilieuplan. Ook in 2008 is dit beleid in concrete acties omgezet waarmee energie, water, afval en vervoer zijn bespaard, met name via afvalscheiding en papierrecycling.



Bij de verhuizingen van kantoren heeft het Kadaster ervoor gekozen om kantoren te vestigen op locaties die goed met het Openbaar Vervoer (dichtbij stations) te bereiken zijn. Kantoren in Groningen, Zwolle en Amsterdam waren al vlakbij het station gevestigd; nieuwe kantoorlocaties in Rotterdam en Eindhoven zijn ook op loopafstand van stations gekozen.



Op verzoek van de minister van VROM heeft het Kadaster in 2008 onderzocht of het haalbaar is om aan te sluiten bij de overheidsdoelstellingen voor duurzaam inkopen. Bij verschillende contracten neemt het Kadaster nu al het duurzaamheidsaspect mee, zoals: groene elektriciteit en gas, zuurvrij papier, recyclen van printercartridges, biologische producten in het restaurant, recycling van koffiebekers. Op basis van het onderzoek heeft het Kadaster besloten zich te verbinden aan de rijksbrede ambitie om in 2010 voor 100% de eisen voor duurzaam inkopen te hanteren.

4.11 Financiën

Resultaat 2008 Doelstelling Het financieel negatief resultaat over 2008 bedraagt niet meer dan € 30 miljoen. Realisatie Deze doelstelling is niet behaald. Het boekjaar 2008 is afgesloten met een resultaat van € 50,1 miljoen negatief. In verkorte vorm kan de winst- en verliesrekening als volgt worden gepresenteerd:

in miljoenen euro’s Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Rentebaten en rentelasten Resultaat



66

Realisatie 2008

Begroting 2008 in MBP 2008-2012*

Realisatie 2007

204,2

224,0

184,3

-254,8

-256,0

-258,9

-50,6

-32,0

-74,6

0,5

2,0

3,8

-50,1

-30,0

-70,8

* inclusief verwerking voorgestelde tariefwijziging per 1-1-2008



Het resultaat over 2008 is € 20,1 miljoen lager dan de begroting 2008, zoals opgenomen in het MBP 2008-2012, en wordt veroorzaakt door aanzienlijk lagere bedrijfsopbrengsten. Deze lagere bedrijfsopbrengst is een resultante van een lager dan gepland werkaanbod en de tariefverhoging per 1 juli 2008 van gemiddeld 26%. De gerealiseerde bedrijfslasten over 2008 zijn € 1,2 miljoen onder de begroting 2008 gebleven.



Het boekjaar 2008 is afgesloten met een resultaat van € 50,1 miljoen negatief. Dit negatieve resultaat over 2008 ligt € 20,7 miljoen hoger dan het resultaat over boekjaar 2007. Deze toename is met name het gevolg van 11% hogere bedrijfsopbrengsten en 2% lagere bedrijfslasten. De stijging van de bedrijfsopbrengsten is het gevolg van twee tegengestelde effecten, enerzijds een verdere daling van werkaanbod en productie en anderzijds de effecten van de twee tariefverhogingen van 1 januari 2008 en 1 juli 2008. Het totaal effect van de tariefwijzigingen bedraagt circa € 25 miljoen.



De afname van de bedrijfslasten ten opzichte van 2007 met € 4,1 miljoen is in belangrijke mate veroorzaakt door een lagere dotatie aan de voorzieningen Basisregistratie voor Adressen en Gebouwen en Kadaster Seniorenregeling en een forse afname van de algemene kosten die in 2007 hoog waren als gevolg van incidentele projecten. Tegenover deze positieve effecten staan lagere rentebaten als gevolg van de afname van de liquide middelen.



Aan het einde van het jaar 2008 kan worden geconcludeerd dat na toevoeging van het negatieve resultaat 2008, het eigen vermogen is gedaald naar € 8,4 miljoen. Per 1 januari 2009 zijn de tarieven verhoogd met gemiddeld 10%.



Omzet en kosten algemeen Het Kadaster is een tariefgefinancierde organisatie. Dit betekent dat de producten en diensten bij de klanten in rekening worden gebracht. Voor de wettelijke taken is kostendekkendheid het uitgangspunt. Daar waar sprake is van nevenactiviteiten gebeuren deze zo dat een redelijk rendement, maar minimaal kostendekkendheid op de langere termijn, is verzekerd. De wettelijke taken en de nevenactiviteiten worden afzonderlijk van elkaar gefinancierd. De hoogte van de tarieven voor de wettelijke taken dient zodanig te zijn dat meerjarig gezien sprake is van een evenwichtssituatie tussen omzet en kosten.



De omzet is slechts in beperkte mate te beïnvloeden. Door het verbeteren van de toegankelijkheid en de ontsluiting van informatie, bijvoorbeeld via internet, en het ontwikkelen van klantspecifieke informatieproducten is de kwantiteit van de informatieverstrekking deels beïnvloedbaar. Het werkaanbod akten is geheel niet beïnvloedbaar en is in hoge mate conjunctuurafhankelijk. Het financieel beleid is daarom gericht op kostenflexibiliteit en kostenbeheersing om zoveel mogelijk de conjunctuurgevoeligheid te verminderen en kostendekkend te kunnen werken, waarbij het mission statement ‘tegen zo laag mogelijke kosten’ één van de twee uitgangspunten is bij de besturing en de daarvoor ingerichte instrumenten. Het tweede uitgangspunt is het behouden van een gezonde financiële positie om de continuïteit te waarborgen en ruimte te scheppen voor vernieuwing. Door verdergaande automatisering is de kostenflexibiliteit uiteindelijk beperkt.



Omzet wettelijke taken De producten die de omzet wettelijke taken in belangrijke mate beïnvloeden bevinden zich in de kerntaak Vastgoedinformatie. Dit betreft voornamelijk informatieverstrekking via Kadaster-on-line, registratie van akten en hypotheekstukken en het verwerken van akteposten en splitsingen. De netto-omzet Vastgoedinformatie over 2008 ligt € 16,8 miljoen boven het niveau van 2007. Deze stijging is ondermeer het gevolg van de tariefverhogingen per 1 januari 2008 en 1 juli 2008. Het effect van deze tariefwijzigingen komt uit op circa € 25 miljoen. Het werkaanbod hypotheekstukken is in aantal gedaald met 14% en het werkaanbod akten met 7%. Het werkaanbod akteposten is met 13% afgenomen en de productie akteposten met 8%. Hoewel het aantal orders informatieproducten via Kadaster-on-line afnam [zie 3.3.1], is de afzet van betaalde producten van Kadaster-on-line ten opzichte van de vergelijkbare periode voorgaand jaar toegenomen met 3%. Het aanbod splitsingen vooraf is aanzienlijk gestegen met 51%.





De omzet Landinrichting en gebiedsontwikkeling is ten opzichte van 2007 nagenoeg gelijk gebleven en de omzet Topografie is afgenomen met € 1,2 miljoen. Deze daling is enerzijds het gevolg van een lager fixed-price contract met het Ministerie van Defensie en anderzijds is in 2007 sprake geweest van een additionele opdracht van de Rijksoverheid. De omzet Kabels en Leidingeninformatie is opgenomen vanaf 1 oktober 2008 en bedraagt € 1,3 miljoen.



Omzet nevenactiviteiten De netto-omzet van de nevenactiviteiten bedraagt over 2008 € 5,1 miljoen (2007 € 3,9 miljoen). Deze toename wordt veroorzaakt door een geplande hogere omzet op internationale consultancy-activiteiten.

67



Doelstellingen, kengetallen en kostprijzen De doelstellingen zijn ontleend aan het Meerjarenbeleidsplan (MBP) 2008-2012. In het jaarverslag 2008 (hoofdstuk 3) is puntsgewijs weergegeven welke acties in relatie tot de doelstellingen in 2008 zijn uitgevoerd. De gerealiseerde kostprijzen en kengetallen over 2008 afgezet tegen de geplande kostprijzen 2008 en gerealiseerd in 2007, zijn als volgt: Capaciteitskostprijs realisatie 2008

Capaciteitskostprijs planning 2008

Capaciteitskostprijs realisatie 2007

Akten

€ 17,20

€ 13,90

Hypotheekstukken

€ 10,10

€

Akteposten

€ 216,00

€ 193,30

Kadaster-on-line

€

€

-

-

Integrale kostprijs planning 2008

Integrale kostprijs realisatie 2007

€ 17,40

€

67,40

€ 56,30

€

69,10

€

€

39,60

€ 31,80

€

43,70

€ 212,80

€ 726,80

€ 597,40

€ 769,10

€

€

€

€

8,70 -

0,60

0,70

1,10



De hierboven vermelde kostprijzen geven inzicht in de ontwikkeling van de capaciteitskostprijs en de integrale kostprijs.



In 2008 is het kostenallocatiemodel herijkt, dit omdat de organisatiestructuur als gevolg van de organisatieontwikkeling is gewijzigd. De nieuwe organisatiestructuur geeft meer inzicht in de kostenopbouw van het Kadaster. Gekozen is voor het capaciteitskostenmodel, zoals voorheen gehanteerd, met een duidelijke verdere detaillering van de toerekening van indirecte kosten op basis van kostendrivers, zoals fte’s, aantal servicevragen, gebruik datacenters en omzet. De kostenverdeelsleutels zijn als het gevolg hiervan herijkt. Dit heeft geleid tot een beter inzicht in de kosten per strategische taak en derhalve in de kostendekkendheid ervan. Bij het vergelijken van de hierboven vermelde cijfers is het van belang te onderkennen dat de planning 2008 en de realisatie 2008 is gebaseerd op het herijkte kostenallocatiemodel. De vergelijkende cijfers van het jaar 2007 zijn gebaseerd op het kostenallocatiemodel dat tot en met 2007 werd gehanteerd.







Capaciteitskostprijzen De capaciteitskostprijs voor het verwerken van akten en hypotheekstukken is hoger dan gepland en bij de hypotheekstukken ook gestegen ten opzichte van 2007. Het sterk teruglopende werkaanbod is de belangrijkste oorzaak van deze stijging. Bij de akteposten is een geringe toename te zien bij de capaciteitskostprijs ten opzichte van 2007, maar deze kostprijs is wel 12% hoger dan de planning 2008. Door de krappe beschikbaarheid van geodetisch personeel op de arbeidsmarkt zijn de kosten voor de uitbestede akteposten hoger uitgevallen dan gepland. Daarnaast vergt het uitbesteden van akteposten extra tijd aan voorbereiding en controlewerkzaamheden.



De ontwikkeling capaciteitskosten van de groep overige producten vastgoedinformatie is in het volgende staatje weergegeven. Onder deze groep vallen de capaciteitskosten van klassieke output, overige output, informatie kadastrale kaart en informatie kadastrale grens.



Capaciteitskosten in miljoenen euro’s

Overige producten vastgoedinformatie

68

7,90

Integrale kostprijs realisatie 2008

Realisatie 2008

Planning 2008

Realisatie 2007

10,7

10,1

11,1



De verwachting dat de realisatie van deze kosten zou dalen ten opzichte van 2007 is uitgekomen, maar de daling is minder dan bij het jaarplan 2008 werd verondersteld. De productgroep klassieke output is daarbij de belangrijkste oorzaak.



Integrale kostprijzen Bij de integrale kostprijzen worden alle kosten meegenomen, ook de kosten die niet rechtstreeks zijn toe te wijzen aan de ingezette productiecapaciteit. Het betreft kosten die via het kostenallocatiemodel, zoals hierboven is toegelicht, worden toegerekend aan de producten.



De integrale kostprijzen van akten en hypotheekstukken zijn gedaald ten opzichte van de realisatie 2007, maar zijn hoger dan de planning voor 2008. De daling ten opzichte van 2007 wordt veroorzaakt door de herijking van het kostenallocatiemodel, waarvoor geldt dat de indirecte kosten met een duidelijk verdere detaillering zijn toegerekend. De toename ten opzichte van het jaarplan 2008 wordt met name veroorzaakt door het aanbod dat aanzienlijk lager is dan gepland. Doordat de automatiseringskosten naar verhouding een steeds groter aandeel hebben in de kosten, neemt ook de kostenflexibiliteit bij een dalend werkaanbod af.



De daling van de integrale kostprijs van akteposten ten opzichte van de realisatie 2007 wordt net als bij de akten en hypotheekstukken veroorzaakt door de hiervoor vermelde herijking van het kostenallocatiemodel. De integrale kostprijs van akteposten is hoger dan gepland voor 2008. Bij de toelichting op de capaciteitskostprijs is vermeld dat er meer tijd benodigd was voor voorbereidende en controle werkzaamheden. Deze extra benodigde tijd zorgt er eveneens voor dat er ook meer overheadkosten worden toegerekend.



Indicatoren die een belangrijke rol spelen in de interne besturing zijn het aantal productieve dagen van de productieve eenheden en het percentage ziekteverzuim over 2008. Realisatie 2008

Planning 2008

Realisatie 2007

Aantal productieve dagen

185

187

177

Percentage ziekteverzuim

5,1%

5,0%

4,6%



Het ziekteverzuim zit met 5,1% redelijk op de planning en is 0,5% hoger dan de realisatie 2007. Het aantal gerealiseerde productieve dagen van de directe medewerkers is lager dan gepland, onder andere vanwege een hoger dan geplande tijdsbesteding indirect. De toename van het aantal productieve dagen ten opzichte van de realisatie 2007 komt ondermeer door de impact van de organisatieontwikkeling in 2007.



Eigen vermogen Het eigen vermogen van het Kadaster is op basis van bepalingen in de Organisatiewet Kadaster genormeerd. Met de minister van VROM zijn in 2007 de geldende afspraken over de omvang van het normvermogen herbevestigd. Binnen het financiële beleid wordt gestuurd op dit normvermogen. Indien meerjarenprognoses substantiële overschotten of tekorten op het normvermogen laten zien, kunnen de tarieven worden aangepast.



Het normvermogen bestaat uit de volgende drie onderdelen: • de structurele reserve Rekening houdend met de (financiële) verzelfstandiging, bedrijfseconomische overwegingen en de gevolgen voor de hoogte van de tarieven, heeft het Kadaster een structurele reserve gevormd. In de memorie van toelichting op de Organisatiewet Kadaster is aangegeven dat de structurele reserve éénderde deel van het structurele balanstotaal dient te bedragen.

69

• de conjuncturele reserve De conjuncturele reserve van het eigen vermogen wordt gevoed in tijden van hoogconjunctuur in de vastgoedmarkt. Tijdens laagconjunctuur wordt hier uit geput. Op basis van lineaire meerjarenprognoses van omzetten, de aanname inzake conjuncturele schommelingen en de kostenflexibiliteit is een conjuncturele reserve berekend van maximaal € 34,0 miljoen.

•  de reserve nevenactiviteiten De reserve nevenactiviteiten wordt opgebouwd uit overschotten die uit de nevenactiviteiten (in casu GBKN en internationale consultancy-activiteiten) worden gegenereerd. Deze component blijft gescheiden van de structurele en conjuncturele componenten voor de wettelijke taken en is aan een maximumbedrag van € 3,6 miljoen gebonden. Eventuele tekorten op de nevenactiviteiten worden afgeboekt van de reserve nevenactiviteiten.



70

De structurele reserve bedraagt per 31 december 2008 € 58,0 miljoen (31 december 2007 € 46,3 miljoen). Het eigen vermogen per 31 december 2008 bedraagt € 8,4 miljoen en ligt hierdoor ver onder de structurele reserve. In het verslagjaar 2008 is er sprake van een zodanig verlies dat de conjuncturele reserve volledig is uitgeput en er ultimo 2008 een vermogenstekort is ontstaan van € 49,6 miljoen. Het resultaat van de nevenactiviteiten is in 2008 € 0,9 miljoen negatief (0,3 miljoen positief in 2007), waardoor ook de reserve nevenactiviteiten ultimo 2008 volledig is uitgeput. Rentebaten en rentelasten De rentebaten van voornamelijk deposito’s bedragen over 2008 € 2,0 miljoen (over 2007 € 5,5 miljoen). De daling wordt veroorzaakt doordat in 2008 de liquide middelen sterk zijn afgenomen. De rentelasten bedragen in 2008 € 1,5 miljoen (over 2007 € 1,7 miljoen). Dit bedrag heeft voornamelijk betrekking op de oprenting van de voorzieningen.



Investeringen De investeringen in 2008 bedragen € 38,7 miljoen. Hiervan is voor € 7,7 miljoen geïnvesteerd in software en licenties en € 31,0 miljoen in gebouwen en terreinen, andere vaste bedrijfsmiddelen en vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering. Het voorgenomen investeringsniveau voor 2008 bedroeg € 44,6 miljoen. Een aantal investeringen is doorgeschoven naar 2009.



Vooruitzichten Op basis van het Meerjarenbeleidsplan (MBP) 2009-2013 zijn de tarieven per 1 januari 2009 verhoogd met gemiddeld 10% om het eigen vermogen gedurende de planperiode weer op een aanvaardbaar niveau te krijgen. Echter de effecten van de economische recessie waren bij het opstellen van dit MBP nog niet in de huidige omvang bekend. Dit vertaalt zich naar verwachting in een lagere omzet dan begroot. In eerste instantie wordt dit gecompenseerd door te besparen op productiekosten en andere kostenbesparende maatregelen. Echter de kostenflexibiliteit is door de automatisering van de productieprocessen beperkter dan voorheen. Door de genoemde economische recessie worden de financiële risico’s als hoog ingeschat. Momenteel bezint het Kadaster zich over aanvullende maatregelen ter waarborging van liquiditeit en solvabiliteit, met mogelijk een herziening van financieringsarrangementen.

71

Gemiddelde koopsom appartementen 2008 in Breda: e 194.153

Eigenaar theater Het Turfschip: Gemeente Breda

Gemiddelde hypotheeksom in Nederland: e 290.270

Familie Van Dijk wonend in Breda sinds 01/11/2008

Oppervlakte Chasséveld: 19.200 m2

Afstand Chasséveld naar Centraal Station: 575 m Totaal aantal verhuizingen tussen gemeenten: 652.302 72

Locatie: Chasséveld, Breda, Noord Brabant X 113.322 , Y 400.120 4°47’10.72”E , 51°35’21.75”N

5 Klanttevredenheid Zijn de klanten tevreden over het Kadaster? Dit hoofdstuk bevat de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek van 2008. Daarnaast is hier te vinden hoe het Kadaster de verbeterpunten uit het vorige onderzoek heeft opgepakt. Het tweede deel van het hoofdstuk gaat in op de momenten dat de dienstverlening in de ogen van de klant tekort schoot: de afhandeling van klachten en bezwaren.

5.1 Klanttevredenheidsonderzoek 5.1.1 Klanttevredenheidsonderzoek: de methode Tot 2007 voerde het Kadaster elke drie jaar een uitvoerig klanttevredenheidsonderzoek uit. Eind 2007 heeft het Kadaster een nieuwe methode geïntroduceerd waarmee het oordeel van de klanten elk jaar online gemeten wordt. Deze verhoogde frequentie maakt het mogelijk om sneller verbeterpunten te signaleren en om deze sneller om te zetten in verbeteringen.

Voor de ontwikkeling van de Klanttevredenheidsmonitor heeft nauwe afstemming plaatsgevonden met de Gebruikersraad. In 2007 is gestart met een kwalitatief vooronderzoek, in de vorm van groepsgesprekken intern en extern. De gesprekken hebben als belangrijke input gediend voor de samenstelling van de vragenlijst voor het kwantitatieve onderzoek.



Aan de Klanttevredenheidsmonitor 2008 hebben 1.292 zakelijke klanten en 431 particulieren deelgenomen. Het responspercentage was 18% (in 2007 26%). De meting vond plaats in het laatste kwartaal van 2008. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) heeft de wens uitgesproken om samen met het Kadaster in 2009 een apart tevredenheidsonderzoek uit te voeren. Hierin kan dieper worden ingegaan op specifieke speerpunten en ervaringen van het notariaat. In de uitkomsten van de Klanttevredenheidsmonitor 2008 zijn de ervaringen van de notarissen daarom nog niet meegenomen.

5.1.2 De scores van 2008 ten opzichte van de scores uit 2007 Het Kadaster stelt zich ten doel dat de scores van zijn klanttevredenheidsonderzoek tenminste gelijk zijn aan de scores van het voorgaande onderzoek. Deze doelstelling is niet behaald.

In 2008 is het merendeel van de klanten tevreden over het Kadaster in zijn algemeenheid (94%), en velen bevelen het Kadaster aan (85%). Echter de gemiddelde beoordeling is gedaald in vergelijking met 2007. Dit wordt met name veroorzaakt door een afgenomen groep enthousiaste klanten; minder klanten kennen het oordeel uitstekend of zeer goed toe aan het Kadaster in het algemeen. De beoordeling van de prijs-kwaliteitverhouding is achteruitgegaan, zowel zakelijke als particuliere klanten zijn kritischer. Waarschijnlijk zijn de tariefsverhogingen in 2008 hier van invloed. Circa 19% vindt de prijs-kwaliteit verhouding matig of slecht, in 2007 was dit nog 13%.



Uit het volgende overzicht blijkt dat de verbeteracties die het Kadaster uitvoerde voor de verbeterpunten uit het onderzoek van 2007, nog niet het gewenste effect hebben gesorteerd. Score 2008 t.o.v. 2007* Zakelijk

Particulier

Probleemafhandeling

--

+/-

Factuur

+/-

+/-

Terzake

+

n.v.t.

Klantcontactcenter

+/-

+/-

Metingen

+/-

+/-

* ++ = verbeterd +/- = gelijk gebleven, -- = verslechterd

74

5.1.3 Waar de klanten tevreden over zijn Online dienstverlening Het meeste klantcontact met het Kadaster verloopt via digitale weg. De online kanalen van het Kadaster (Mijn Kadaster, webshop, website, Web-Elan) zijn dan ook belangrijke processen in de ogen van de klant. De klanttevredenheid over de internetdiensten is hoog, hetgeen een positief effect heeft op de algemene tevredenheid. Zo is het merendeel van de zakelijke klanten tevreden over Mijn Kadaster (95%). Men is te spreken over het service-gedeelte binnen Mijn Kadaster, waar de klant zelf wachtwoorden kan veranderen en gebruikers kan autoriseren.

Voor de particuliere klant is op de website de webshop Online producten ingericht, 93% is hier tevreden over. Ruim de helft van de pariculiere klanten is zelfs uitgesproken enthousiast over de webshop, 55% geeft het oordeel uitstekend of zeer goed. Met name de snelheid van het leveren van het product via de webshop en de aangeboden betalingswijzen roepen enthousiasme op bij de klant.



Producten Ook over de producten van het Kadaster laat men zich positief uit. Het merendeel beoordeelt alles bij elkaar genomen de producten van het Kadaster positief (zakelijk 96% tevreden, particulier 93% tevreden). Dit zijn processen waar veel klanten mee te maken hebben en die een sterke invloed op hebben op de loyaliteit.



Landmeter en accountmanger Ook de Landmeter en de Accountmanager scoren goed, net als in 2007. Negen van de tien klanten die met deze medewerkers te maken krijgen, zijn tevreden over de landmeter danwel accountmanager.

5.1.4 De verbeterpunten Klanten zijn het meest kritisch over dienstverlening die persoonlijk contact met zich meebrengt. Bij deze processen is dan ook ruimte voor verbetering, veelal op het gebied van snelheid.

Probleemafhandeling Eén op de vijf zakelijke klanten geeft aan het afgelopen half jaar een probleem ervaren te hebben met de producten en/of diensten van het Kadaster (19%). Hierbij moet worden aangetekend dat een probleem niet gelijk staat aan een ingediend bezwaar of ingediende klacht; niet iedereen neemt contact op met het Kadaster naar aanleiding van het probleem (74%). De invloed van de probleemafhandeling op de loyaliteit van de klant is over het algemeen matig te noemen. Onder degenen die wél contact opnemen, heerst veel onvrede over de probleemafhandeling (67%, in 2007 was dit 50%). Snelheid en melden van de voortgang blijven de belangrijkste zorgpunten. In de ogen van de klant heeft het Kadaster zich niet verbeterd op deze aspecten.



Klantcontactcenter Klanten kunnen op verschillende wijzen contact opnemen met het Kadaster: telefonisch, via e-mail, schriftelijk en aan de balie. Van het laatste kanaal wordt steeds minder gebruik gemaakt. Met betrekking tot de overige contactkanalen geldt dat zakelijke klanten het belangrijk vinden dat ze snel geholpen worden en dat de vraag goed beantwoord wordt. Hier is men in 2008 niet tevreden over, net als in 2007. Het verbeteren van de processen bij het Klantcontactcenter is en blijft dan ook een belangrijk aandachtspunt voor het Kadaster.

75



Metingen Onder metingen worden verstaan grensreconstructies, splitsingen van percelen en aanwijs en meten van nieuwe grenzen. Het meetproces is een verbeterpunt. De snelheid van het maken van een afspraak en de snelheid van inmeten zijn belangrijke aspecten voor zakelijke klanten; hier is men het minst over te spreken (respectievelijk 22% en 19% ontevreden). De snelheid van het maken van een afspraak is wel verbeterd, in 2007 was 27% hier nog ontevreden over. Voor de particuliere klant scoort metingen een voldoende, maar heeft ook een relatief grote groep ontevreden klanten (20%). Dit proces verdient daarom aandacht.

5.1.5 In 2008 uitgevoerde verbeteracties Klanttevredenheidsonderzoek 2007

76



Probleemafhandeling De verbeteracties om de snelheid van probleemafhandeling te vergroten en om het melden van de voortgang te verbeteren, zijn in 2008 onvoldoende gerealiseerd. Het verwerken van de bestaande probleemmeldingen duurde langer dan verwacht. Naar verwachting wordt dit begin 2009 gerealiseerd, waarna het KlantContactCenter in staat is via een nieuw systeem de afhandeling te volgen en de klant te informeren wanneer de afhandeling langer duurt dan overeengekomen. Intern worden de rapportages teruggebracht tot één centrale rapportage. Vervolgens zal het Kadaster meten of de klant tevreden is over de aangedragen oplossing.



Factuur Het klanttevredenheidsonderzoek 2007 gaf aan dat de inhoud van de analoge factuur voor verbetering vatbaar was. Het is een bewuste keuze geweest om de inhoud van de analoge factuur te reduceren om het gebruik van de digitale factuur te stimuleren. De voorgenomen mailingactie om de voordelen van de digitale factuur te benadrukken is niet in 2008 gerealiseerd, maar wordt in 2009 uitgevoerd. Wel worden individuele klanten in voorkomende gevallen al door het Klantcontactcenter gewezen op de mogelijkheid van een digitale factuur. Een aanvullende klantwens was om de ontvangstfrequentie van de factuur te verbeteren, vooral in geval van kleine factuurbedragen. Het Kadaster onderzoekt in 2009 de mogelijkheid om te factureren met verschillende frequenties.



Terzake Uit het klanttevredenheidsonderzoek van 2007 bleek dat het relatiemagazine van het Kadaster, Terzake, bij de zakelijke respondenten matig scoorde. Slechts driekwart van hen las Terzake slechts vluchtig of helemaal niet, het blad scoorde matig op de inhoud. Het tijdstip van het klanttevredenheidsonderzoek viel samen met het tijdstip van een eerder geplande vernieuwing van Terzake (vanaf editie september 2007). Om te zien of het vernieuwde magazine aan de lezersbehoeften zou voldoen, is in 2008 een lezersonderzoek uitgevoerd (20 diepte-interviews). De uitkomsten waren uitermate positief, zowel voor de vorm en inhoud. De resterende aanbevelingen (bijvoorbeeld de mate waarin artikelkoppen herkenbaarheid bieden voor doelgroepen) heeft de redactie inmiddels verwerkt.



Klantcontactcenter In 2008 is veel geïnvesteerd in verbetering van het Klantcontactcenter. Dit heeft dusdanig vruchten afgeworpen dat het Kadaster de eerste publieke instantie is die het ITO (Instituut voor Telecom Organisatie)-certificaat heeft behaald voor zijn klantenservice. Zie ook paragraaf 4.3.



Tegelijkertijd verliest het Kadaster niet de verbeterpunten uit het oog die het klanttevredenheidsonderzoek aandraagt. In 2008 zijn verbeteracties voorbereid voor e-mail (opleiding e-mail afhandeling) en telefonie (klanttevredenheidsmeting); deze worden begin 2009 gerealiseerd. Dan wordt het mogelijk om ook de e-mail die via Outlook binnenkomt geautomatiseerd te monitoren; nu kan dit nog alleen met meldingen die via het het systeem eServices van het KlantContactCenter zijn binnengekomen. Om de telefonische bereikbaarheid te verbeteren en wachttijden terug te brengen, worden onder meer een keuzemenu en een terugbelfaciliteit ingezet. Hierdoor komt de klant sneller bij de juiste medewerker. Sinds 2008 worden ook de medewerkers van het KlantContactCenter hier aanvullend op getraind, onder meer via kennistoetsen en mystery calls.



Landmetingen Het jaar 2008 heeft in het teken gestaan van verdere inrichting van het Landelijk planbureau, met als doel snelheid en efficiëntie van metingen te bevorderen. Onder metingen worden verstaan grensreconstructies, splitsingen van percelen en aanwijs en meten van nieuwe grenzen. In 2008 is gewerkt aan het vergroten van de capaciteit voor landinmeten. Het Kadaster heeft wervingscampagnes gevoerd en biedt opleidingsmogelijkheden voor landmeten. In 2008 is een succesvolle pilot Solometen en Mobiel werken afgerond. De gerichte inzet van moderne tachymeters, van GPS-ontvangers in combinatie met het Kadastersysteem NETPOS en van elektronische hand-held afstandsmeters maken solometen voor onze landmeters mogelijk. Een laptop met mobiele technologie ondersteunt het locatie-onafhankelijk werken van de landmeter. Het gezamenlijk ontwikkelde nieuwe werkproces is efficiënter en sneller en zal in 2009 verder geïmplementeerd worden [zie ook 3.2.4].

5.2 Afhandeling klachten en bezwaren

In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van aantallen en afhandeltermijnen van klachten en bezwaren in 2008.



Het Kadaster kent vier soorten klachten en bezwaren: • een Bezwaar richt zich tegen een formeel besluit van het Kadaster; een voorbeeld van deze categorie is een bezwaarschrift tegen een kennisgeving die het resultaat van een meting of een aktenregistratie weergeeft; • een Verzoek tot Wijziging heeft betrekking op vermeende misslagen van het Kadaster, zoals bedoeld in artikel 112 van de Kadasterwet; een voorbeeld van deze categorie is het verzoek van een notaris tot wijziging van een geconstateerde fout in de kadastrale registratie; • een Klacht Product heeft betrekking op de producten van het Kadaster. Voorbeelden van deze categorie zijn het niet begrijpen van een kennisgeving of klachten over een factuur; • een Klacht Gedraging richt zich tegen het gedrag van (een medewerker van) het Kadaster. Een voorbeeld van deze categorie zijn vermeende beledigende opmerkingen van een medewerker tegenover betrokkenen.



Totaal Bezwaar Verzoek tot wijziging Klacht product Klacht gedraging Soort bezwaar Grenzen en oppervlakte Fout in aktenregistratie Overige Totalen

2008 Gegrond

3.548 19.021 5.359 51

50% 74% 73% 49%

2007 Gegrond

4.128 19.049 4.871 48

55% 77% 74% 42%

2006 Gegrond

3.370 21.334 6.255 55

49% 74% 66% 60%

2005 Gegrond

2.311 19.690 7.963 87

37% 71% 57% 33%

2008 Gegrond

2007 Gegrond

2006 Gegrond

2005 Gegrond

680 2.709 159 3.548

720 3.318 90 4.128

673 2.323 374 3.370

590 1.417 304 2.311

22% 59% 20% 50%

28% 63% 35% 55%

23% 58% 31% 49%

24% 45% 22% 37%

77

Soort verzoek tot wijziging Kadastrale kaart Fout in aktenregistratie Fout in hypothekenregistratie Fout in relaas bevindingen Totalen Soort klacht product Factuur Fout in levering Grensreconstructies Fout akte over e-mail Overige Totalen



2008 Gegrond

2006 Gegrond

2005 Gegrond

55% 77% 73% 29%

580 12.939 5.275 255

69% 79% 75% 34%

751 14.469 5.915 199

63% 74% 75% 33%

799 13.496 5.181 214

56% 70% 75% 30%

19.021

74%

19.049

77%

21.334

74%

19.690

71%

2008 Gegrond

2007 Gegrond

2006 Gegrond

2005 Gegrond

4.372 669 99 114 105

74% 65% 31% 92% 67%

3.599 1.020 77 68 107

76% 69% 43% 93% 62%

3.887 1.764 111 493

72% 54% 23% 77%

3.497 3.910 140 416

65% 50% 24% 69%

5.359

73%

4.871

74%

6.255

66%

7.963

57%

In bovenstaande tabel is een uitwerking opgenomen van de aantallen bezwaren en klachten per soort. Voor de grootste component (fout in aktenregistratie en fout in hypotheekregistratie) wordt dat in onderstaande tabellen toegelicht. 2008

2007

2006

2005

452.800

488.100

497.700

478.200

Aantal correcties in aktenregistratie

9.666

10.264

10.707

9.447

(% t.o.v. werkaanbod)

(2,1%)

(2,1%)

(2,2%)

(2,0%)

2008

2007

2006

2005

546.400

632.500

748.800

770.900

3.847

3.970

4.436

3.885

(0,7%)

(0,6%)

(0,6%)

(0,5%)

Werkaanbod akten

Werkaanbod hypotheekstukken Aantal correcties in hypothekenregistratie (% t.o.v. werkaanbod)

78

2007 Gegrond

638 12.582 5.248 553



Het totaal aantal klachten en bezwaren in 2008 is ten opzichte van 2007 nagenoeg hetzelfde. Het werkaanbod akten en hypotheekstukken is daarentegen afgenomen met 7%, respectievelijk 14%. Verhoudingsgewijs is het aantal klachten en bezwaren in 2008 gestegen. Zowel bij de klachten als bij de bezwaren zijn de subject- en objectgebonden fouten grootste veroorzakers.



De subjectgebonden fouten worden automatisch gecorrigeerd door de koppeling met de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Wordt niet aan de koppelingsvoorwaarden voldaan, dan zorgt het centrale team ervoor dat de koppeling alsnog plaatsvindt waardoor ook deze fouten automatisch gecorrigeerd worden. In het huidige proces is het niet mogelijk om het versturen van de kennisgevingen voor de belanghebbenden te laten wachten op deze herstelacties. In 2009 wordt onderzoek gedaan naar een alternatieve mogelijkheid voor de kennisgeving. Hierbij zullen de gegevens van de belanghebbende gekoppeld zijn met de GBA en de invoerfouten gecorrigeerd zijn.



Belangrijkste klachtoorzaak bij de objectgebonden fouten is het adres. In het kader van de voorbereiding op de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) start in 2009 een actie om adressen van gemeenten en het Kadaster te vergelijken, te actualiseren en af te stemmen op de inhoud van gemeenten. Het beoogde effect is dat het aantal foute adressen afneemt.



Voor wat betreft de overige klachten en bezwaren betreffende de registratie is de verwachting dat deze in 2009 zullen afnemen als gevolg van de gedeeltelijke geautomatiseerde verwerking van stukken en het structureel terugkoppelen van fouten richting medewerkers.



Scores op de normen in het kwaliteitshandvest



Afhandelingstermijn klachten en bezwaren Kwaliteitseis volgens Kwaliteitshandvest 2007



Normlevertijd

Doelstelling 2008

Realisatie 2008

Realisatie 2007

Afhandeling klachten en bezwaren (als regel)

5 werkdagen

Conform norm

72% binnen norm

72% binnen norm

Klachten verwijzing naar Openbare Registers

Volgende werkdag

Conform norm

77% binnen norm

79% binnen norm

Omvangrijk onderzoek nodig

6 weken

Conform norm

79% binnen norm

77% binnen norm

Klachten over gedraging

6 weken

Conform norm

82% binnen norm

75% binnen norm

In 2008 is de implementatie van een centraal Bezwaren en Klachten team afgerond. Daarbij is een aantal geconstateerde verbeterpunten uit 2007 direct opgepakt, waaronder betere interne afstemming tussen het centrale team en collega’s in de locaties.



Gedurende het jaar 2008 is de afhandelingstermijn geleidelijk verbeterd. Door een inhaalslag in het eerste kwartaal is de gemiddelde afhandelingsnorm 2008 uitgekomen op 77%. Gedurende de loop van het jaar is de afhandelingsnorm toegenomen tot 86% binnen de norm in het laatste kwartaal. Deze toename was het resultaat van geïntensiveerde afstemming tussen het centrale team en de regionale locaties. Daarnaast zijn meer klanten gebruik gaan maken van de mogelijkheid om klachten online te melden via de Kadasterwebsite. Hierdoor komen klachten en bezwaren rechtstreeks bij het centrale team, waardoor de afhandelingstermijn wordt verkort. In 2007 waren 827 meldingen binnengekomen; in 2008 is dit aantal gegroeid naar 3.524 meldingen.



Halverwege 2008 is gestart met structurele terugkoppeling van klachten en bezwaren richting de veroorzakers hiervan binnen het Kadaster, zodat deze medewerkers individueel worden geconfronteerd met de gevolgen van de gemaakte fout. Deze terugkoppeling vindt plaats via het management, zodat de resultaten ook structureel onderwerp van gesprek zijn bij de functioneringsgesprekken. De interne aandacht voor het klachten en bezwaren proces is hierdoor binnen de organisatie sterk verbeterd.



79

Locatie: Onze Lieve Vrouwetoren, Amersfoort, Utrecht Kadastraal middelpunt Nederland X 155.000 , Y 463.000 5°23’15.53”E , 52°9’22.2”N

6 Verantwoording en toezicht Dit hoofdstuk gaat over verantwoording afleggen en beoordeeld worden op hetgeen gepresteerd is. Allereerst legt de Raad van Bestuur verantwoording af over zijn eigen besturing via de Bedrijfsvoeringsmededeling. Daarna volgen de onafhankelijke verslagen van onder meer de vijftien belangrijkste klantgroepen in de Gebruikersraad, de leden van de Raad van Toezicht en de Ondernemingsraad. Daarnaast licht het Kadaster toe hoe het invulling geeft aan de Code Goed Bestuur. Het hoofdstuk besluit met de beoordeling van het Jaarverslag 2007 door zijn lezers en laat zien hoe de verbetersuggesties zijn verwerkt in het Jaarverslag 2008.

6.1 Bedrijfsvoeringsmededeling Raad van Bestuur

82



De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van het Kadaster. Dat betreft alle bedrijfsprocessen die nodig zijn om de beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren, te sturen en te beheersen. In de bedrijfsvoeringsmededeling legt de Raad van Bestuur verantwoording af over de interne besturing van het Kadaster en of de organisatie hierdoor effectief en efficiënt heeft gewerkt.



In 2008 hebben wij op geregelde momenten samen met de directeuren de effectiviteit van het systeem van interne besturing beoordeeld. Dit hebben we gedaan op basis van de reguliere planning- en controlcyclus, prestatie-indicatoren, productiecijfers, kwaliteitsmetingen, de resultaten van (in- en externe) audits, evaluaties en risicoanalyses.



In het jaar 2008 hebben wij de in eerdere jaren neergezette strategische lijnen, zoals geformuleerd in het Meerjarenbeleidsplan 2008-2012, voortgezet. Een aantal nieuwe taken hebben we in 2008 opgepakt, zoals de informatieverstrekking over kabels en leidingen en de landelijke voorziening voor de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Bestaande werkprocessen worden structureel verbeterd. Ons streven is daarbij evenwichtig om te gaan met belangen van continuïteit en vernieuwing, binnen aanvaardbare kostenbudgetten.



Sinds 2007 worden wij geconfronteerd met de signalen van een ander economisch tijdperk. De stagnatie op de vastgoedmarkt zorgt voor een lager werkaanbod, hetgeen vanzelfsprekend zijn uitwerking heeft op onze financiële postie. Deze is door het forse negatieve resultaat over 2008 van rond € 50 miljoen verder verminderd. Over 2008 was een negatief resultaat van € 30 miljoen begroot. Wij waren genoodzaakt om halverwege 2008 de tarieven te verhogen en ook aan het begin van 2009. Dit was noodzakelijk om onze solvabiliteit en liquiditeit te borgen en afgesproken doelstellingen op strategisch - en operationeel gebied te vervolgen. De tariefaanpassingen zijn totstandgekomen in overleg met de Gebruikersraad en na goedkeuring van onze Minister. Het eigen vermogen bedroeg ultimo 2008 rond € 8 miljoen. Het is daarmee ruim € 50 miljoen lager dan wenselijk wordt geacht. Ook voor 2009 verwachten wij door de effecten van de kredietcrisis een nadelig financieel resultaat, waarvan wij de omvang op dit moment nog niet met zekerheid kunnen vaststellen. Door de relatief beperkte mogelijkheden van kostenflexibiliteit zal dit niet alleen door dit instrument kunnen worden opgevangen. Momenteel bezinnen wij ons over te nemen aanvullende maatregelen.



De voorgenomen doelstellingen voor 2008, zoals die zijn opgenomen in het Meerjarenbeleidsplan, hebben wij ten dele behaald. Het project met betrekking tot de zogenoemde ‘watchdog’-functie, waarbij de notaris geheel automatisch wijzigingen ontvangt bij percelen of akten die in behandeling zijn, ligt op schema voor introductie in 2009. Het portaal Mijn Kadaster is in 2008 volledig operationeel geworden. Per 1 oktober 2008 hebben wij de informatieverstrekking over kabels en leidingen (KLIC) overgenomen. De beheertaak van de landelijke voorziening voor de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) wordt stapsgewijs overgenomen van het Ministerie van VROM. De realisatie van de automatische akteverwerking verloopt trager dan gepland. Sinds eind 2008 kunnen de eerste beslagen en hypotheekdoorhalingen automatisch worden verwerkt. De productiesoftware TOP10NL heeft voor onze topografen in 2008 problemen gekend. Deze zijn begin 2009 opgelost.



Wij zijn sterk afhankelijk van het goed functioneren van onze ICT-systemen. De primaire bedrijfsprocessen van het Kadaster worden steeds ICT-intensiever. Continuïteit van gegevensverwerking en beveiliging van de systemen zijn daarom voor ons van groot belang. Wij borgen deze processen voortdurend, onder meer door te voldoen aan de Code voor Informatiebeveiliging en het uitvoeren van tests voor systeemuitwijk. Door middel van toegespitste audits zijn wij in staat ons voortdurend te verbeteren. Het aantal verstoringen met de hoogste prioriteit is gelijk aan die van 2007 gebleven. Inmiddels sturen wij onze ICT-projecten als een integraal portfolio aan. Dit ondersteunt de monitoring van de doorlooptijden van te realiseren ICT-projecten.



Uit het klanttevredenheidsonderzoek van het laatste kwartaal van 2008 hebben we afgeleid dat het merendeel van onze klanten in het algemeen tevreden is over onze dienstverlening. Hierbij moeten wij opmerken dat de gemiddelde beoordeling is gedaald in vergelijking met 2007. We stellen dan ook vast dat onze verbeteracties nog niet voldoende effect hebben gehad. Deze lagere waardering wordt overigens ten dele veroorzaakt door de tariefverhogingen. Onze eigen kwaliteitsmetingen geven aan dat we ons nog moeten verbeteren op het gebied van levertijden, het leren van gemaakte fouten en probleemafhandeling.



In het traject van de organisatieontwikkeling zijn in 2008 overeenkomstig de planning een aantal vervolgstappen gezet. De directies Rechtszekerheid en Geo zijn ingericht, inclusief het her- en verplaatsen van het hierbij betrokken personeel. De landelijke aansturing van de productie is nu voor een groot deel gerealiseerd. In 2008 zijn onze locaties in Alkmaar, Utrecht en Zoetermeer gesloten. In 2009 zal nog een vijftal locaties volgen. Onze omvangrijke interne meerjarige projecten op het gebied van erfdienstbaarheden en digitalisering van veldwerken en hulpkaarten liggen goed op schema.



Een aantal lopende ontwikkelingen zal in 2009 effect hebben op de bedrijfsvoering, zoals bijvoorbeeld: • de sluiting van de locaties te Breda, Emmen, Leeuwarden, Middelburg en Roermond, samen met verhuizingen in Eindhoven en Groningen en de inrichting van een drietal steunpunten; • de verdere inpasssing van de genoemde informatievoorziening over kabels en leidingen in de bedrijfsvoering met digitale uitwisseling; • de toepassing van automatische akteverwerking; • verdere ontwikkeling van efficiencyverbeteringen, onder meer op het gebied van inwinningstechnieken en vernieuwing van het proces van perceelsvorming; • integratie van informatieverstrekking ook in samenhang met andere basisregistraties; • de introductie van web-services.



Alles overziend zijn wij als Raad van Bestuur van mening dat het systeem van interne besturing van het Kadaster met de interne risicobeheersings- en controlesystemen in 2008 afdoende heeft gewerkt. Met name op het gebied van de werking van het kwaliteitsmanagementsysteem is een aantal verbetermaatregelen onderkend. Deze zullen in 2009 worden doorgevoerd, zodat de grip op onze bedrijfsprocessen verder wordt verbeterd.



We mogen vaststellen dat hetgeen we ook in 2008 hebben gerealiseerd bijdraagt aan het behalen van onze strategische doelstellingen. Desalniettemin stemt de mate en het tempo waarin we dat hebben kunnen doen ons slechts ten dele tevreden. In het licht van de nieuwe financiële situatie hebben wij in 2008 in een aantal gevallen concessies moeten doen aan het bereiken van de operationele doelstellingen. Dit was noodzakelijk om het evenwicht te borgen van continuïteit en vernieuwing binnen aanvaardbare kostenbudgetten. Desondanks zijn wij van mening dat de continuïteit van onze dienstverlening voor onze klanten op een behoorlijk niveau is gewaarborgd. De werkprocessen zijn zo beheerst, dat de organisatie in behoorlijke mate effectief en efficiënt heeft geopereerd.



Naar onze mening is de jaarverantwoording betrouwbaar, is de geldende wet- en regelgeving nageleefd en zijn de waarden voldoende beveiligd. De huidige omstandigheden maken een verdere verbetering van effectiviteit en efficiency noodzakelijk met mogelijk een herziening van financiële instrumenten. Dit heeft de volle bestuurlijke aandacht.



Apeldoorn, 8 april 2009 Raad van Bestuur Kadaster



drs. Th.A.J. Burmanje

G.J.M. Barnasconi

ir. A.P.G. Groothedde 83

6.2 Bericht van de Raad van Toezicht

De Raad van Toezicht (RvT) ziet toe op de werkzaamheden van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de organisatie. De RvT staat de Raad van Bestuur (RvB) met raad en daad terzijde en heeft een belangrijke klankbordfunctie, niet alleen in de vergaderingen, maar ook in bilaterale overleggen. Individuele leden van de RvB en de RvT hebben regelmatig tussentijds informele afstemming



Nieuwe leden RvT Mevrouw Tammenoms Bakker is sinds 1 juni 2008 lid van de Raad van Toezicht. Zij heeft in het kader van haar inwerkprogramma kennisgemaakt met verschillende afdelingen van het Kadaster. Van mevrouw Swaab is in de zomer van 2008 afscheid genomen in verband met het verstrijken van twee termijnen van vier jaar.



Vergaderingen / bilaterale afstemming De RvT heeft in 2008 zes keer vergaderd. Individuele leden van de RvT hebben de RvB tussentijds onder meer geadviseerd over ontwikkelingen op gebieden als ICT, financiën en medezeggenschap.



Afstemming met minister Ook in 2008 was de voorzitter van de RvT aanwezig bij de Bestuurlijke overleggen met de minister van VROM. Tijdens het laatste overleg heeft de Minister besloten, gezien de economische situatie, een review op de strategische plannen van het Kadaster te laten uitvoeren. De RvT onderschrijft de noodzaak van de review in verband met de gewijzigde (markt)omstandigheden. Bij de bespreking van het Meerjarenbeleidsplan (zie hierna) is dit ook aan de orde geweest.



Goedkeuring Meerjarenbeleidsplan en tarievenvoorstel Het Meerjarenbeleidsplan 2009-2013 is door de RvT goedgekeurd, evenals de tariefverhoging per 1 juli 2008 en 1 januari 2009. De RvT is van mening dat het meerjarenbeleidsplan zich niet alleen moet richten op de continuïteit van de afgesproken activiteiten. Van belang is ook, gezien de huidige ontwikkelingen op de vastgoedmarkt, dat het traject van de langere termijn-visie met scenario’s voortvarend wordt voortgezet, in nauw overleg met het Ministerie. Een specifieke risicoparagraaf is op verzoek van de RvT toegevoegd aan het meerjarenbeleidsplan. De RvT heeft met de RvB tijdens een speciale strategie-avond over deze onderwerpen doorgesproken. Daarbij zijn de volgende thema’s besproken: • welke ontwikkelingen in de omgeving zijn bepalend voor de ontwikkeling van het Kadaster op middellange termijn? • wat is gelet op de omgevingsanalyse de toekomstige rol voor het Kadaster? • moet het Kadaster inzetten op verbreding van het takenpakket? • wat zijn de mogelijkheden om de financiële kwetsbaarheid van het Kadaster voor marktontwikkelingen te verminderen? • op welke gebieden moet het Kadaster de dingen zelf blijven doen, en wat kunnen we beter uitbesteden? Of is slim samenwerken een alternatief? • hoe verbeteren we de productiviteit van de organisatie?



84



De RvT is van mening dat de huidige ontwikkelingen van de vastgoedmarkt vragen om adequate (re)acties. Het werkaanbod is nauwlettend gevolgd. Aangezien de omzetkant slechts beperkt te beïnvloeden is, is vooral gestuurd op de kostenontwikkelingen en de tarieven. De RvT vindt te veel fluctuaties van de tarieven niet gewenst. Flexibiliteit bij de inzet van personeel is wenselijk. Het is van groot belang dat de bedrijfsprocessen op orde zijn en dat er veel (bestuurs)aandacht is voor kostenbesparingen.



Met inachtneming van de genoemde wijzigingen heeft de RvT het MBP vastgesteld. Het MBP is aan de minister ter instemming verzonden.



De Basisregistratie Topografie wordt gedeeltelijk budget-gefinancierd. Het Kadaster heeft een tarievenvoorstel gedaan voor het resterende deel. De RvT is akkoord gegaan met dit voorstel en heeft het ter vaststelling aan de Minister verzonden.



Visitatierapport Handvestgroep In 2008 is voor de tweede keer een visitatie in het kader van het Handvest Publiek Verantwoorden bij het Kadaster uitgevoerd. In dit kader is ook een delegatie van de RvT door het visitatiecollege geïnterviewd. De uitkomsten zijn met de RvB besproken. De RvT is van mening dat het rapport goede handvatten biedt voor, dan wel een extra stimulans is om zaken als interne communicatie en samenwerking op te pakken.



Klanttevredenheid De RvT is op de hoogte gebracht van de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek 2007 en complimenteert het Kadaster met de uitkomsten. De RvT verzoekt de RvB de signalen tot verdere optimalisatie van de dienstverlening voortvarend ter hand te nemen.



Beoordeling besturing / Code Goed Bestuur De RvT heeft in 2008 de gang van zaken van de RvB over 2008 besproken. De RvT is tevreden over de wijze waarop de RvB in 2008 leiding aan het Kadaster heeft gegeven. Met name de tweede helft van het jaar, toen de kredietcrisis zich manifesteerde, heeft veel inspanning van de RvB gevergd.



Ondernemingsraad In juni 2008 hebben RvT en RvB gezamenlijk een bespreking gevoerd met de Ondernemingsraad (OR).



Financiële prognose De RvT heeft in 2008 de financiële situatie van het Kadaster nauwlettend gevolgd. De RvT heeft gepleit voor extra focus op de kostenontwikkeling en de ontwikkeling van het Eigen Vermogen.



Investeringsbegroting De RvT heeft het investeringsplan 2008 goedgekeurd. In 2008 zijn veel huisvestingskosten genomen die aanvankelijk voor 2009 begroot waren.



Europese samenwerking De RvT is een groot voorstander van een pro-actieve Europese aanpak. Een voorbeeld is de deelname van het Kadaster aan de Europese rechtspersoon voor EULIS, waarvoor de Minister een verklaring van geen bezwaar heeft afgegeven.



Bespreking van Kadasterpublicaties De RvT ontvangt iedere vergadering de relevante berichten van het Kadasterintranet, het personeelsblad OnderOns en het relatiemagazine Terzake. Deze informatiestroom is voor de RvT een belangrijke bron gebleken om voeling te houden met de organisatie, en voor de adviserende taak richting het bestuur.



Aanpassing Organisatiewet Kadaster aan de Kaderwet Zelfstandige Bestuursorganen (ZBO) De RvT heeft naar aanleiding van de Mededeling van de Minister van VROM in het kader van de Kaderwet ZBO’s de discussie over de aanpassing van de Organisatiewet met de RvB gevoerd. Ook het hierop volgende ambtelijke traject heeft de RvT gevolgd, mede in verband met de te wijzigen positie van de RvT.



Goedkeuring verslaglegging Ook is de RvT akkoord gegaan met de jaarverslaglegging en heeft deze ter goedkeuring aan de minister van VROM toegezonden. In lijn met de Code Goed Bestuur heeft de RvT overleg gevoerd met de accountant over de jaarrekening zonder dat de RvB hierbij aanwezig was.

85

86



De jaarrekening is met inachtneming van het besprokene vastgesteld. De accountant heeft verklaard dat er geen bijzonderheden zijn die hij de RvT niet heeft aangegeven en die voor de RvT van belang zouden zijn geweest bij het bespreken van de jaarstukken. Ook is de reactie van de RvB, en de reactie van de accountant hierop, door de RvT besproken.



Reglementen De RvT heeft de reglementen ‘Wijziging reglement inrichting organisatie Kadaster 2008’ vastgesteld.



Organisatieontwikkeling De RvT is elke vergadering geïnformeerd over de stand van zaken rondom de organisatieontwikkeling. Hierover is door de RvT ook gesproken met de OR. De RvT ondersteunt de RvB in de ontwikkelingen. Ook is de RvT geïnformeerd over de wijzigingen van de huisvesting. De RvT spreekt zijn waardering uit over het succes van de Mobiliteitsafdeling van het Kadaster.



ICT-ontwikkelingen De RvT is periodiek op de hoogte gebracht van de ICT-ontwikkelingen, ondermeer door middel van de kwartaalrapportages. Extra aandacht voor projectbeheersing heeft centraal gestaan in 2008. De continuïteit van de bedrijfsvoering is niet in gevaar gekomen. Een lid van de RvT stelde zich persoonlijk op de hoogte van de ICT-situatie. Met name de druk waaronder gewerkt werd en de positieve grondhouding van de medewerkers vielen op.



Apeldoorn, 8 april 2009 Raad van Toezicht



drs. E.H.T.M. Nijpels voorzitter mr. E.H. Swaab (tot 1 mei 2008) mw. J.A. Tammenoms Bakker (vanaf 1 juni 2008) ir. P.O. Vermeulen prof. mr. F.B.J. Grapperhaus prof. dr. C.A. van Egten

6.3 Verslag van de Gebruikersraad

Het Kadaster kan zijn maatschappelijke rol alleen optimaal invullen als het een goed beeld heeft van de wensen en de beleving over het Kadaster in onze maatschappij. De Gebruikersraad wil daaraan een bijdrage leveren. In de Gebruikersraad overleggen de vijftien belangrijkste klantengroepen van het Kadaster met de Raad van Bestuur. De Gebruikersraad adviseert de RvB bij zaken die klanten raken, zoals de kwaliteit en doelmatigheid van de dienstverlening, het meerjarenbeleid en de Kadastertarieven. Het overleg levert een bijdrage aan het verder ontwikkelen van het Kadaster naar een moderne, efficiënte en klantgerichte uitvoeringsorganisatie. Het streven hierbij is dat de Gebruikersraad ook een functie vervult als platform voor discussie over strategische ontwikkelingen.



Reglement Gebruikersraad De Gebruikersraad (GR) vergaderde in 2008 vier keer. In de eerste vergadering is de termijn van de voorzitter en de leden verlengd om tijd te maken om het reglement van de GR aan te passen. Dit is onder meer gedaan om een duidelijke procedure in het reglement op te nemen over de wijze van verkiezing van de (plaatsvervangend) voorzitters van de Rechtszekerheidskamer, de Geo –informatiekamer en van de plenaire vergadering. Ook zijn hierbij afspraken gemaakt over het verankeren van de veranderde samenstelling van de GR in het reglement. Daarnaast is het reglement aangepast aan veranderde wetgeving, zoals de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netwerken (WION). Het nieuwe reglement is in de loop van het jaar binnen de GR besproken, door de RvB vastgesteld en gepubliceerd in de Staatscourant.



Klanttevredenheidsonderzoek De GR is betrokken bij het Klanttevredenheidsonderzoek van het Kadaster. De onderzoeksopzet en het opzetten van de diverse vraagstellingen is destijds in samenwerking met de GR gedaan. De GR heeft waardering uitgesproken dat het Kadaster creatief blijft zoeken naar een zo breed mogelijke benutting van de Kadastergegevens. De GR heeft aandacht gevraagd voor de klanten met de hoogste facturen en pleit voor de aandacht voor de meest betalende klant. De GR heeft geadviseerd dat de klantenpanels vooral moeten gaan over uitvoeringszaken. Het Kadaster zal duidelijk maken wat de afbakening is tussen het klantenpanel, overleggroepen en de GR zelf.



Klantcontact De GR heeft inzicht gekregen in de mate waarin de gemeentebalies het baliebezoek bij het Kadaster hebben overgenomen. De fysieke kadasterbalie is grotendeels overgenomen door internet en telefoon. De GR heeft daarbij om aandacht gevraagd voor de moeilijkheden die allochtonen en ouderen kunnen ondervinden bij de inzet van technologie met spraakherkenning. Gedurende werktijden zijn medewerkers van het Kadaster beschikbaar om de telefoontjes, die niet met spraakherkenning kunnen worden opgelost, op te vangen.



Efficiency en kwaliteit Over de balans tussen efficiency en kwaliteit heeft de GR vragen gesteld. Het beleid op het gebied van efficiency en kwaliteit is in de GR naar tevredenheid besproken. Het Kadaster heeft hierbij aangegeven dat verdere invoering van informatietechnologie in de werkprocessen ertoe leidt dat hiervoor steeds minder mensen nodig zijn. Het Kadaster zal veel energie steken in het begeleiden van klanten bij het in gebruik nemen van nieuwe systemen.



Bedrijfseconomische uitgangspunten Over de tussentijdse tariefsverhoging van 2008 heeft de Raad van Bestuur uitvoerig gesproken met de GR. De GR heeft aangegeven dat de kosten en opbrengsten van de basisregistraties, zoals BAG en KLIC, financieel los staan van de kosten en opbrengsten van het traditionele kadastrale werk. De GR adviseert om dit onderscheid in de bedrijfseconomische uitgangspunten van het Kadaster overeind te houden. De GR heeft vragen gesteld over de flexibiliteit van het Kadaster bij diverse scenario’s en stelt voor om het bedrijfsleven te betrekken bij het definiëren van de flexibiliteit. Hierover zijn afspraken gemaakt.

87

88



Tarievenbeleid Het tarievenbeleid van het Kadaster is uitvoerig met de Gebruikersraad besproken. Het gesprek in de GR betrof de kostendekkendheid, de kostenverdeelsleutels, het normvermogen, de financiële huishouding, de notificatie in Europa en enkele specifieke tarieven van producten, zoals het tarief van de grensreconstructies. Een belangrijke vraag van de GR betreft de transparantie en duidelijkheid over de financiering van de nieuwe taken en de invloed daarvan op de tarieven van het Kadaster. In de GR houdt dit punt aandacht.



Meerjarenbeleidsplan De GR heeft veel aandacht besteed aan het Meerjarenbeleidsplan 2009-2013. Op grond van de discussie zijn wijzigingen in het meerjarenbeleidsplan aangebracht en afspraken gemaakt voor nadere toelichtingen op onder meer het ramingsmodel van het Kadaster en de KLIC-tarieven. De GR adviseert unaniem positief ten aanzien van de ambities en strategische doelstellingen van het Kadaster. De makelaardij en de consumentenorganisaties konden niet instemmen met een eerste tarievenvoorstel en het notariaat was hier kritisch over, vooral over de tariefsverhoging voor transacties. Mede op basis van de discussie in de GR is het Kadaster na diverse interne afwegingen met een aangepast voorstel gekomen. De Gebruikersraad heeft positief geadviseerd bij het separaat aangeboden tarievenvoorstel Topografie.



Ramingsmodel Het ramingsmodel is in de Gebruikersraad toegelicht. De Gebruikersraad heeft de suggestie gedaan om de parameter Consumentenvertrouwen in het model op te nemen. Naar aanleiding van de productiecijfers in het jaarverslag 2007 heeft de GR gevraagd om te onderzoeken in hoeverre de definitie van de werkvoorraad akten en hypotheekstukken binnen het ramingsmodel kan worden gedifferentieerd. Het Kadaster heeft toegezegd dit te onderzoeken.



Samenstelling De Gebruikersraad heeft per 1 januari 2009 nieuwe voorzitters en plaatsvervangend voorzitters gekozen voor de Rechtszekerheidkamer (de heer mr. J.H.F. Wilmink, notariaat, voorzitter en de heer mr. P.L. Alers, consumenten, plaatsvervangend voorzitter) en de Geo-Informatiekamer (de heer mr. M. Zonnevylle, gemeenten, voorzitter en de heer ir. H. van ’t Land, waterschappen, plaatsvervangend voorzitter). In overleg met de Raad van Bestuur is besloten dat de heer F. Wilmink voorzitter wordt van de plenaire vergadering en de heer M. Zonnevylle vice-voorzitter.



Apeldoorn, 3 april 2009 Gebruikersraad Kadaster



mr. J. Luykx voorzitter

6.4 Verslag van de Ondernemingsraad

Voor de Ondernemingsraad (OR) is 2008 het laatste volle jaar van zijn termijn van 3 jaar geweest. De OR, die bestaat uit 17 gekozen leden, houdt zich vooral bezig met de hoofdlijnen van het beleid. De uitvoering van het beleid wordt behandeld door de Tijdelijke Onderdeel Commissies (TOC) binnen de directies en de Tijdelijke Medezeggenschap Commissies (TMC) in de voormalige regio’s.



Het jaar 2008 is een jaar geweest waarin een aantal leden van de OR is vervangen. Ook het dagelijks bestuur is ingrijpend veranderd. Alleen de voorzitter is op zijn plaats gebleven. Dit is niet geheel zonder gevolgen gebleven. De OR heeft afscheid genomen van een paar bepalende mensen. Het kost tijd dit verlies te compenseren. Desondanks is rol van de OR in het afgelopen jaar uitgebreid naar een goed functionerend overlegorgaan in de steeds meer landelijk werkende Kadasterorganisatie. Goede samenwerking met de Raad van Bestuur (RvB) heeft ervoor gezorgd dat veel zaken tot een goed einde zijn gebracht. Niet alles liep daarbij op rolletjes. Door de financiële crisis is ook het Kadaster in zwaar weer terecht gekomen. De financiële positie van het Kadaster gaf de nodige onrustgevoelens bij de medewerkers. De inkomsten van het Kadaster liepen sterk terug en de OR was van mening dat dit pas erg laat werd gecompenseerd door ingrijpen in de kostenkant. In informele gesprekken heeft de RvB regelmatig uitleg gegeven. Kostenbesparing blijft een zorgpunt, de OR zal hier ook in 2009 bovenop blijven zitten. Daarnaast heeft de OR herhaaldelijk zijn zorg uitgesproken bij de RvB over de primaire processen bij met name de directies Geo en Services.



Het Kadaster zat in 2008 midden in de tweede fase van de Organisatieontwikkeling, de implementatiefase. Het was het jaar van het afronden van de inrichting van de directies Rechtszekerheid en Geo en van het sluiten van de locaties Alkmaar, Utrecht en Zoetermeer. In 2009 maken we ons op voor de laatste fase: sluiting van de locaties Emmen, Leeuwarden, Breda, Roermond en Middelburg en -niet te vergeten- de evaluatie van de Organisatieontwikkeling. De OR heeft de RvB aangegeven dat hij het betreurt dat het inregelen van productie-steunpunten in de regio’s waar locaties sluiten zo laat op gang komt. Vooralsnog is alleen besloten dat er in 2009 een steunpunt in Friesland komt. De OR houdt ook hier vinger aan de pols en zal de RvB houden aan de afspraak dat dit 3 maanden voor de verhuisdatum is ingeregeld. Dat hierbij nog sociale problematiek te verwachten valt staat buiten kijf. Door de sluiting van de diverse kantoren worden mensen geconfronteerd met langere reistijden, waardoor persoonlijke problemen kunnen ontstaan. De taak van de OR zal zijn om er op toe te zien dat alle regelgeving goed wordt toegepast om zodoende de problematiek voor de medewerkers zo klein mogelijk te houden. Aangezien de OR in alles de mens voorop stelt, vindt hij ruimhartig toepassen van de regelgeving een vereiste om medewerkers te kunnen blijven motiveren in deze onzekere tijden.



De OR is overtuigd van het feit dat hij een goed tegenwicht vormt voor de Raad van Bestuur en daarmee een onmisbare schakel vormt in het besluitvormingsproces. Dit geldt ook voor de (T)OC’s en -daar waar nog verhuizingen op stapel staan- voor de TMC’s. Het jaar 2009 staat in het teken van OR-verkiezingen. De nieuwe OR zal zich door de definitieve inregeling van de OC’s gaan beperken tot strategische onderwerpen en zaken die directieoverstijgend zijn. De OR hoopt op het voortzetten van de goede samenwerking met de Raad van Bestuur in het komende jaar om zo de moeilijke tijd die voor ons ligt samen het hoofd te kunnen bieden en om samen tot goede oplossingen te komen.



Apeldoorn, 25 januari 2009 Ondernemingsraad Kadaster



Henk Mennegat voorzitter

89

6.5 Publieke Verantwoording en de Code Goed Bestuur

Handvestgroep Publieke Verantwoording In november 2000 heeft een aantal organisaties, waaronder het Kadaster, de Handvestgroep Publieke Verantwoording opgericht. In hun Handvest geeft deze groep van uitvoeringsorganisaties aan zich niet te willen beperken tot het afleggen van verantwoording die nodig is voor het uitoefenen van de ministeriële verantwoordelijkheid, maar zich ook publiek te willen verantwoorden voor zijn handelen en voor de kwaliteit van de dienstverlening. Binnen de Handvestgroep wordt voortdurend nagedacht over optimalisering van de wijze waarop organisaties omgaan met klanten en samenleving. De overige leden van de Handvestgroep zijn: Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, Informatie Beheer Groep, Rijksdienst voor het Wegverkeer, Centrale Financiën Instellingen, Staatsbosbeheer, Sociale Verzekeringsbank, College Voor Zorgverzekeringen, Centrale organisatie Werk en Inkomen, ProRail en de Immigratie- en Naturalisatiedienst. In 2008 zijn het Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen (UWV), de Kamer van Koophandel Nederland (KVKN) en het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) toegetreden tot de Handvestgroep. Het Centraal Bureau voor de Statistiek is teruggetreden.



Het handvest is een streefmodel aan de hand waarvan de leden hun eigen positie kunnen bepalen en uitbouwen. Toetsing aan dit streefmodel vindt plaats via periodieke visitaties door een onafhankelijk Visitatiecollege. Het College bestaat uit zes personen die in wisselende teams visitaties uitvoeren. In 2002 heeft de eerste visitatie bij het Kadaster plaatsgevonden en in 2008 is een tweede visitatie uitgevoerd. Deze is uitgevoerd door mevrouw drs. F. Giskes, prof. dr. R.J. In ’t Veld en mr. H.J.E. Bruins Slot.



Tweede visitatie publiek verantwoorden Het Visitatiecollege geeft in zijn rapport de volgende algemene observaties ten aanzien van ‘de state of the art van het Kadaster’:



“Het Kadaster verkeert in goede vorm en is bezig met een belangrijke transitie van een traditionele meter-gegevensbeheerder naar een geavanceerde geo-informatiebeheerder en -dienstverlener. Zo hier en daar vliegen wat spaanders in het rond maar de vooruitgang is gestaag en grote ongelukken zijn uitgebleven. Het Kadaster is niet feilloos, maar vervult zijn traditionele taken wel met grote precisie. Het Kadaster verantwoordt zich tegenover de Nederlandse samenleving uitvoerig en correct. Het Kadaster behoort tot de toonaangevende kadasters in Europa en tot de vooraanstaande ZBO’s in Nederland.“



Het Visitatiecollege geeft een aantal aanbevelingen voor verdere verbetering. Onder meer het verbeteren van de interne communicatie, het nemen van maatregelen voor een gezonde leeftijdsopbouw van het personeelsbestand, het verbeteren van de klachtafhandeling en het klanttevredenheidsonderzoek, het voorkomen van hevige fluctuaties van de tarieven en het verbeteren van de effectiviteit van het overleg met de Gebruikersraad. In een reactie heeft de Raad van Bestuur van het Kadaster aangegeven de aanbevelingen ter harte te nemen en mee te nemen in de beleidsplannen voor de periode vanaf 2010. Het visitatierapport, inclusief de reactie van het Kadaster daarop, is te vinden op www.publiekverantwoorden.nl.



Code Goed Bestuur In 2004 presenteerde de Handvestgroep de Code Goed Bestuur Uitvoeringsorganisaties. Naar voorbeeld van de code Tabaksblat voor beursgenoteerde organisaties heeft de Handvestgroep regels opgesteld waar de bedrijfsvoering aan dient te voldoen, en hoe men hierover publiekelijk verantwoording aflegt.



90



Bij het vervullen van publieke taken moet er recht worden gedaan aan maatschappelijke belangen van zorgvuldigheid. Die belangen vangt het Kadaster op via de voortdurende ruggenspraak met zijn klanten in de Gebruikersraad en koepelorganisaties, en via de reguliere klanttevredenheidsonderzoeken. De code stelt onder meer eisen aan de selectie en taken van bestuurders en toezichthouders, hun beloningen en de handelwijze bij tegenstrijdige belangen. Organisaties die de code onderschrijven doen dit publiekelijk, treden hierover in overleg met de minister en stakeholders en doen er jaarlijks verslag van in het jaarverslag.



De volledige tekst van de code is terug te vinden op de website van het Kadaster via www.kadaster.nl/codegoedbestuur. Binnen die tekst geeft het Kadaster aan hoe het aan elke richtlijn invulling geeft.



Code Goed Bestuur in 2008 Het Kadaster voldoet sinds begin 2007 volledig aan de bepalingen van de Code Goed Bestuur, met uitzondering van bepaling 3.1.1. Deze bepaling houdt in dat een bestuurder wordt benoemd voor een periode van maximaal vijf jaar en dat herbenoeming steeds voor een periode van maximaal vijf jaar kan plaatsvinden. De benoemingstermijn van de leden van de Raad van Bestuur bij het Kadaster is niet beperkt tot vijf jaar. Voor het Kadaster geldt dat de benoemingstermijn wettelijk is bepaald. Deze wet is bovengeschikt aan de code en kent geen beperking voor de benoemingstermijn.



Dit jaarverslag bevat conform de Code Goed Bestuur: • de rapportage over de operationele en financiële doelstellingen van het Kadaster, de strategie en de randvoorwaarden die daarbij worden gehanteerd (hoofdstukken 3 en 4). Hierbij wordt tevens verslag gedaan van de mate waarin de resultaten door externe omstandigheden zijn beïnvloed; • de verklaring over de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen (paragraaf 6.1). • personalia van de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht (bijlage); • informatie over de bezoldiging van de bestuurders (hoofdstuk 7); • het verslag van de Raad van Toezicht (paragraaf 6.2); • het verslag van de Gebruikersraad (paragraaf 6.3); • de resultaten van klanttevredenheidsonderzoek (paragraaf 5.1); • de klachtenrapportage (paragraaf 5.2); • de verklaring van de externe accountant (hoofdstuk 7).



Er zijn in 2008 geen besluiten genomen waarbij sprake zou zijn van tegenstrijdig belang van bestuurders of leden van de Raad van Toezicht.



Meer informatie over de Handvestgroep Publiek Verantwoorden, de rapportages van het Visitatiecollege en de Code Goed Bestuur is te vinden op www.publiekverantwoorden.nl.



Toezichtsvisie voor ZBO’s Het Ministerie van VROM stelt binnen zijn toezichtsvisie voor ZBO’s een aantal eisen aan de inhoud van jaarverslaglegging door ZBO’s. Uit de jaarverslagbeoordeling van TopZo blijkt dat het jaarverslag van het Kadaster voldoet aan dit kader.

91

6.6 Jaarverslagbeoordeling door belanghebbenden

92



Symposium F.G. Kordes-Trofee 2008 Het Kadaster Jaarverslag 2007 heeft de F.G. Kordes-Trofee gewonnen voor jaarverslagen door publieke instanties. Voor het tweede achtereenvolgende jaar was het jaarverslag van het Kadaster genomineerd. De jury is van mening dat het jaarverslag van het Kadaster zich in meerdere opzichten onderscheidt van de overige inzendingen. “Het is een zeer transparant jaarverslag, waarin niet alleen de successen worden belicht, maar ook de tekortkomingen. Het jaarverslag geeft een duidelijk beeld van missie, visie en doelstellingen. Deze doelstellingen zijn in het jaarverslag uitvoerig vertaald naar de mate van realisatie. En in het verantwoordingsproces is er sprake van interactie met zowel interne als externe belanghebbenden”, aldus de jury. “Het Kadaster vervult met de wijze waarop zij publieke verantwoording aflegt een voorbeeldfunctie voor andere organisaties in de (semi)publieke sector.“



Dit jaar hebben 80 (semi)publieke organisaties, waaronder gemeenten, zorginstellingen, zelfstandige bestuursorganen en woningcorporaties met hun jaarverslagen meegedongen naar de F.G. Kordes-Trofee 2008. Deze Trofee is op initiatief van accountants- en adviesorganisatie Deloitte in 1995 in het leven geroepen met als doel de kwaliteit van de verslaggeving en prestatieverantwoording door publieke organisaties te stimuleren.



Belanghebbenden In zijn jaarverslag legt het Kadaster verantwoording af aan degenen die belang hebben bij een zorgvuldig opererend Kadaster. De grootste partijen vormen de klanten, de toezichthouders en de medewerkers. Om de jaarverantwoording steeds beter af te stemmen op hun wensen en verwachtingen, vraagt het Kadaster hen de jaarverslaglegging uitvoerig te beoordelen.



Beoordelingsmethode De beoordeling van het verslag van 2007 vond plaats op twee manieren. Alle lezers konden hun beoordeling aangeven via een vragenlijstje. Dit was zowel analoog (papier), als online beschikbaar. De scores (in totaal 39) worden verder in deze paragraaf vermeld. Daarnaast is het uitgebreide jaarverslag ook uitvoerig besproken en beoordeeld in vergaderingen van de Raad van Toezicht, de Gebruikersraad en TopZo (Toezicht op Zelfstandige Organen / Ministerie van VROM). Ook de Ondernemingsraad heeft zijn beoordeling gegeven.



Ook zijn de beoordelingen en aandachtspunten meegenomen vanuit het rapport van het Visitatiecollege Publieke Verantwoording [zie ook paragraaf 6.5] en de jury van de F.G. Kordes-Trofee 2008.



RBB-groep [zie paragraaf 4.8] heeft aangegeven dat het jaarverslag van het Kadaster als Best Practice voor uitvoeringsorganisaties geldt.



De scores



Beoordeling Jaarverslag 2007 (wettelijk verslag, de uitgebreide versie)

Algemene indruk

Detailniveau informatie

Taalgebruik

Indeling

Onderwerpkeuze

Externe lezers

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

TopZo

9,0

9,0

9,0

8,0

10

Ondernemingsraad

7,9

8,0

7,3

7,8

7,8



De Raad van Toezicht en Gebruikersraad hebben de beoordeling niet in cijfers uitgedrukt, maar hebben aangegeven dat de kwaliteit ruim voldoende is met enkele punten voor verbetering (zie beneden). In 2008 hebben de Kadastermedewerkers uitsluitend hun reactie gegeven op de beknopte versie van het jaarverslag, dat zij thuis ontvingen.



Beoordeling Jaaroverzicht 2007 (beknopte versie)

Algemene indruk

Detailniveau informatie

Taalgebruik

Indeling

Onderwerpkeuze

Eigen medewerkers

8,1

7,7

7,0

8,2

7,9

Externe lezers

7,4

7,0

7,0

7,7

7,3

Ondernemingsraad

7,8

7,8

7,5

7,3

7,3



Waar zijn de lezers tevreden over Evenals het verslag van 2006 laten de beoordelingen over het algemeen een hoge waardering zien voor zowel het uitgebreide jaarverslag, als het beknopte jaaroverzicht. Ook de afzonderlijke onderdelen worden voldoende tot ruim voldoende beoordeeld. Het detailniveau wordt als voldoende beoordeeld. Voor het taalgebruik zijn terugkomende termen ‘helder’, ‘concreet ’ en ‘correct’. Voor de indeling wordt aangegeven dat de gezochte informatie over het algemeen goed vindbaar is. Er ontbreken volgens de lezers geen kritieke onderwerpen.



De verbeterpunten en uitgevoerde verbeteracties voor het verslag 2008 Wat het detailniveau van de informatie betreft, komen de reacties overeen met die bij het vorige verslag. De wens tot een compacter verslag bij de ene lezer, staat op gespannen voet met de wens tot behoud van het huidige naslagkarakter bij de andere lezer. Voor het Kadaster blijven de uitgangspunten: • toegankelijkheid: de informatie moet helder en duidelijk zijn, bondig waar dat kan, uitvoerig waar dat gewenst is; • relevantie van de informatie voor de belanghebbenden. Op die manier streeft het ernaar om de belangrijkste prestaties en risico’s voldoende naar voren te laten komen.



Het Visitatiecollege stelt in zijn rapport dat “ten aanzien van de presentatie van de cijfers over klachten in het jaarverslag zou het College zich nog kunnen voorstellen dat er meer achtergrond, verdieping en vergelijking bij de cijfers wordt gepresenteerd zodat een betere duiding van de cijfers mogelijk is”. Dit is in het verslag van 2008 aangepast [zie paragraaf 5.2]. TopZo beveelt aan dat het Kadaster in zijn jaarverslag aangeeft “in hoeverre het van mening is dat het op koers ligt met de strategische doelstellingen”. Dit is verwerkt in de Bedrijfsvoeringsmededeling [zie paragraaf 6.1].



Het merendeel van de lezers van het beknopte Jaaroverzicht geeft aan dat het detailniveau van de informatie prima is. Een aantal lezers ervaart dit anders en vraagt het Kadaster ervoor te waken dat het beknopte Jaaroverzicht zich juist vanwege zijn bondigheid niet ontwikkelt tot een promotiebrochure. Het Kadaster heeft dit signaal meegenomen bij de totstandkoming van het Jaaroverzicht 2008. Ook zijn een aantal signalen binnengekomen om de toegankelijkheid van het Jaaroverzicht te vergroten door een herkenbaardere rubricering van de inhoud. Ook dit is meegenomen.



Op het gebied van taalgebruik vroeg de jury van de Kordes-Trofee om in de tekst duidelijker aan te geven of een bepaalde doelstelling bereikt was. Bij de redactie van de teksten voor het jaarverslag van 2008 is dit verwerkt.

93





94

Wat de indeling van het jaarverslag betreft, gaf met name TopZo aan dat het hoofdstuk Klanttevredenheid wellicht beter zou passen ná het hoofdstuk Bedrijfsvoering. Hiermee ontstaat meer samenhang tussen de prestaties en de middelen waarmee ze zijn behaald. Vervolgens kan worden getoond wat anderen daarvan vinden. Deze suggestie heeft het Kadaster overgenomen. Wat de Onderwerpkeuze betreft, is een risicoparagraaf aan het jaarverslag toegevoegd [paragraaf 4.9].



Vorm Uit het lezersonderzoek van het jaarverslag 2006 kwam naar voren dat de meeste lezers publicatie van een online wettelijk verslag voldoende zouden vinden. Het Kadaster heeft bekeken hoe het deze uitslag zou vertalen naar een publicatievorm die ook recht doet aan de vaste groep lezers die een papieren versie op prijs stelt en zelfs noodzakelijk acht. Besloten is om vast te houden aan twee papieren versies (uitgebreid Jaarverslag en beknopt Jaaroverzicht) en de online versie. Vanwege milieuredenen wordt de oplage van de uitgebreide versie zo beperkt mogelijk gehouden (200). Dit verslag wordt niet actief breed verspreid. Zwaartepunt in de communicatie blijven het Jaaroverzicht en het online verslag.



Lezersonderzoek 2009 Het Kadaster zal het lezersonderzoek bij het verslag van 2008 niet alleen kwantitatief maar ook deels kwalitatief (via interviews) uitvoeren. Dit als gevolg van de relatief lage respons via de vragenlijstjes.

95

Kadastraal perceel kerk Sloten (FR) B 335

Dijk + 3.00 m NAP

Aantal geregistreerde pleziervaartuigen 2008: 1.440

96

Kadastraal perceel: Lindengracht sectie B 369

Locatie: Lindengracht, Sloten, Friesland X 172.374 , Y 545.368 5°38’45.19”E , 52°53’46.07”N

7 Jaarrekening 2008 Dit hoofdstuk laat het bedrijfsresultaat van 2008 zien en biedt uitvoerige toelichting. Daarnaast vindt u hier ook de salarissen van de bestuursleden en de toelichting op de ontwikkeling van de financiële positie.

Balans per 31 december 2008 na bestemming van het resultaat

Activa in miljoenen euro’s

noot

31 december 2008

31 december 2007

Vaste activa Immateriële vaste activa Software en licenties Gegevensbestanden

1 17,1 pm

14,5 pm 17,1

Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

Financiële vaste activa Overige vorderingen

14,5

2 60,5 29,0 3,1

53,7 18,5 1,7 92,6

73,9

-

-

109,7

88,4

3

Totale vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk Voorraden

4

Vorderingen

5

2,5 0,4

1,3 0,6 2,9

Debiteuren Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen Totale vlottende activa Totaal activa

98

30,9 2,9

6

1,9 25,4 4,0

33,8

29,4

19,5

94,1

56,2

125,4

165,9

213,8

Balans per 31 december 2008 na bestemming van het resultaat

Passiva in miljoenen euro’s 31 december 2008

31 december 2007

8,4

58,5

noot Eigen vermogen

7

Voorzieningen Ingegane wachtgeld- en werkloosheidverplichtingen Seniorenregelingen Overige voorzieningen Totaal voorzieningen

8

Langlopende schulden Vooruitontvangen op akteposten Overlopende passiva

9

5,6 19,5 10,8

7,3 25,1 11,6 35,9

5,3 3,8

44,0

2,3 3,8 9,1

Kortlopende schulden Vooruitontvangen op akteposten Crediteuren Belastingen en sociale premies Schulden terzake van pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

Totaal passiva

10

6,1

45,4 13,0

46,9 10,7

6,9 1,6 28,0 17,6

6,6 1,5 22,8 16,7 112,5

105,2

165,9

213,8

99

Winst- en verliesrekening over 2008 in miljoenen euro’s

2008

noot Netto-omzet 11 Wijziging in voorraden gereed product en onderhanden werk Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf

199,9 1,1 3,2

Som der bedrijfsopbrengsten 60,2 90,7 19,5 17,0 67,4 12

Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

100

254,8

258,9

-50,6

-74,6 5,5

1,5 13

184,3 61,1 94,5 18,9 15,0 69,4

2,0

Rentelasten en soortgelijke kosten

Resultaat

181,9 2,4 204,2

Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten

2007

1,7 0,5

3,8

-50,1

-70,8

Kasstroomoverzicht over 2008 in miljoenen euro’s

2008

Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten uit wettelijke en niet-wettelijke taken Betalingen aan leveranciers en werknemers Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest

198,2 -235,9

Ontvangen interest inzake deposito’s

187,8 -227,7 -37,7

1,9 -0,1

-39,9 -0,1

1,8 -35,9

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten (Des-)investeringen in software en licenties (Des-)investeringen in materiële vaste activa, per saldo (Des-)investeringen in financiële vaste activa, per saldo (inclusief afwaardering)

2007

-0,1 -40,0

-7,7 -31,0

-6,8 -9,5

-

107,2

-

5,5

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-38,7

96,4

Mutatie liquide middelen

-74,6

56,4

Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen ultimo boekjaar

94,1 19,5

37,7 94,1 -74,6

56,4

101

Toelichting behorende bij de jaarrekening 2008

102



Algemeen Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.



Grondslagen voor waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling



Algemeen De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op aanschaffings- dan wel vervaardigingskosten. De activa en passiva worden voor zover niet anders is vermeld, gewaardeerd op nominale waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.



Vermogenspositie Het Kadaster heeft een eigen vermogen dat aan een (krachtens de wet vastgelegd) maximumniveau is gebonden, het zogenoemde normvermogen. Binnen het financiële beleid wordt gestuurd op dit normvermogen. Indien meerjarenprognoses substantiële tekorten of overschotten laten zien, kunnen tarieven worden aangepast. Het eigen vermogen is noodzakelijk voor financiering van de aanwezige middelen (structurele reserve) en om risico’s in omzet en kosten te kunnen opvangen (conjuncturele reserve).



De hoogte van het eigen vermogen is in belangrijke mate afhankelijk van de ontwikkeling van de vastgoedmarkt. Maatschappelijke en economische risico’s kunnen tot financiële risico’s leiden. Het Kadaster hanteert een ramingsmodel voor een zo goed mogelijke prognose van de ontwikkelingen. De praktijk wijst echter uit dat omslagmomenten en economische recessies modelmatig slecht te voorspellen zijn. In 2008 is het werkaanbod van in te schrijven akten en hypotheekstukken voor het tweede achtereenvolgende jaar sterk achtergebleven bij de prognoses. Dit vertaalt zich in een lagere omzet dan begroot. In eerste instantie wordt dit gecompenseerd door te besparen op productiekosten en andere kostenbesparende maatregelen. De kostenflexibiliteit is door de automatisering van de productieprocessen beperkter dan voorheen.



Op basis van het Meerjarenbeleidsplan (MBP) 2009-2013 zijn de tarieven per 1 januari 2009 verhoogd met gemiddeld 10% om het eigen vermogen gedurende de planperiode weer op een aanvaardbaar niveau te krijgen. Echter de effecten van de economische recessie waren bij het opstellen van dit MBP nog niet in de huidige omvang bekend. De financiële risico’s worden op dit moment als hoog ingeschat. Momenteel bezint het Kadaster zich over aanvullende maatregelen ter waarborging van liquiditeit en solvabiliteit, met mogelijk een herziening van financieringsarrangementen.



Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben betrekking op investeringen in software, softwareontwikkelingen en licenties. Onder softwareontwikkelingen worden verstaan het vervaardigen van het technisch ontwerp, het programmeren en het testen. In de vervaardigingskosten is een opslag voor indirecte kosten verwerkt. De kosten van ontwikkeling van software worden alleen geactiveerd, als de verwachting bestaat dat de toekomstige opbrengsten die met deze activa samenhangen, voldoende ruimte laten voor afschrijvingen.



Afschrijving vindt plaats in jaarlijks gelijke termijnen over de geschatte gebruiksduur. Voor de software, de softwareontwikkelingen en de licenties is deze gesteld op maximaal vijf jaar. In het jaar van aanschaf worden de afschrijvingen tijdsevenredig vastgesteld. De restwaarde is op nihil gesteld.



De kadastrale gegevensbestanden zijn pro memorie opgenomen. In de tariefstructuur is geen onderdeel opgenomen ter vergoeding van afschrijvingskosten van de gegevensbestanden. Daarom is de indirecte opbrengstwaarde (bedrijfswaarde) van de gegevensbestanden nihil. Het reguliere onderhoud aan gegevensbestanden wordt jaarlijks ten laste van het resultaat verantwoord.



Materiële vaste activa Onder materiële vaste activa vallen alle materiële vaste activa die bestemd zijn om de uitoefening van de werkzaamheden duurzaam te dienen.



Deze omvatten: • bedrijfsgebouwen en –terreinen • andere vaste bedrijfsmiddelen • vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering



De materiële vaste activa worden gewaardeerd op hun aanschaffingswaarde verminderd met lineaire afschrijvingen. Afschrijving vindt plaats in jaarlijks gelijke termijnen over de geschatte gebruiksduur. In het jaar van ingebruikname worden de afschrijvingen tijdsevenredig bepaald. Op terreinen vindt geen afschrijving plaats.



De bedrijfsgebouwen worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde verminderd met lineaire afschrijvingen. De afschrijving is 3% per jaar. De restwaarde is op nihil gesteld. Voor de in gebouwen aangebrachte verbeteringen, verbouwingen, netwerken en dergelijke geldt een waardering op aanschaffingswaarde verminderd met lineaire afschrijvingen. De afschrijving bedraagt 20% per jaar. Dit percentage wordt aangepast indien de resterende looptijd van een huurovereenkomst van het gebouw minder dan vijf jaar is. De restwaarde is op nihil gesteld.



Terreinen worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Terreinverbeteringen daarentegen worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde verminderd met lineaire afschrijvingen van 3% per jaar.



De andere vaste bedrijfsmiddelen omvatten voornamelijk informatieverwerkende apparatuur, geodetische apparatuur, apparatuur voor rijksdriehoeksmeting, GPS-apparatuur, kantoorinventaris en vervoermiddelen. Deze andere vaste bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd op hun aanschaffingswaarde verminderd met lineaire afschrijvingen. De afschrijving vindt plaats in jaarlijks gelijke termijnen over de geschatte gebruiksduur. De vervoermiddelen worden afgeschreven in drie jaar, rekening houdend met een restwaarde van 10%. De overige investeringen worden in maximaal vijf jaar afgeschreven. De restwaarde is op nihil gesteld. Afschrijving vindt plaats vanaf het moment van ingebruikname.



De vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde. Op moment van ingebruikname gaan de vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering over naar de categorie bedrijfsgebouwen of andere vaste bedrijfsmiddelen en zal afschrijving plaatsvinden.



Financiële vaste activa Onder de overige vorderingen zijn opgenomen deposito’s. De deposito’s worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. In het kader van geïntegreerd middelenbeheer heeft het Kadaster bij de Staat deposito’s geplaatst. De deposito’s worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, die gelijk is aan de nominale waarde, of lagere marktwaarde indien deze deposito’s als totaliteit naar verwachting duurzaam minder waard zijn. De gerealiseerde verkoopresultaten worden direct ten laste dan wel ten gunste van het resultaat gebracht. Ultimo 2008 waren er geen deposito’s meer aanwezig.

103



Impairment van vaste activa Vaste activa met een lange levensduur worden jaarlijks beoordeeld om vast te stellen of er sprake is van wijzigingen of omstandigheden die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de toekomstige nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte toekomstige kasstroom wordt een bedrag voor impairment ten laste van het resultaat geboekt voor het verschil tussen de boekwaarde en de actuele waarde van het actief.



Vlottende activa Onder het onderhanden werk zijn opgenomen het onderhanden werk met betrekking tot de akteposten die in bewerking zijn, de landinrichtingsprojecten en het onderhanden werk met betrekking tot topografische projecten. Het onderhanden werk met betrekking tot de akteposten wordt gewaardeerd op basis van standaardkostprijzen. Als gevolg van verschillende werkmethoden zijn er specifieke standaardkostprijzen. Deze zijn gebaseerd op uurtarieven op basis van integrale kosten. Winstneming op onderhanden werken wordt bepaald op basis van voortgang, voor zover deze eenduidig te bepalen is. Het onderhanden werk topografische projecten is gewaardeerd op basis van de directe loonkosten, directe materiaalkosten en de kosten voor uitbesteed werk, evenals een opslag voor indirecte kosten. De al gefactureerde termijnen worden in mindering gebracht op het onderhanden werk. De resultaatneming op het onderhanden werk geschiedt naar rato van de voortgang.





Het gereed product wordt gewaardeerd tegen de gemiddelde vervaardigingsprijs omvattende de aanschafkosten van gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Zo nodig wordt een voorziening voor incourante voorraden op het bedrag van de voorraden in mindering gebracht.



De vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.



Voorzieningen De voorzieningen worden tegen contante waarde opgenomen.



Onder de voorziening ingegane wachtgeld- en werkloosheidverplichtingen zijn opgenomen: • de kosten voor ingegane wachtgelden, werkloosheid en soortgelijke uitkeringen. Hieronder vallen de kosten van de reorganisatie bij de verzelfstandiging van het Kadaster; • de kosten voor toegezegde afvloeiingsregelingen. Daar de voorziening bestaat uit wachtgeldverplichtingen en vergelijkbaar is met een pensioenvoorziening conform het jaarrekeningenrecht, is de voorziening contant gemaakt met hantering van een rekenrente van 5% (2007: 4%) en salarisstijging van 2,5% (2007: 2%). Het Kadaster heeft de verplichting de uitkeringen te indexeren in gelijke mate als de indexatie van salarissen van de werknemers.





Onder de voorziening seniorenregelingen zijn de kosten van de Kadaster Seniorenregeling (KSR) opgenomen. De KSR is van toepassing op de medewerkers die vòòr 1 januari 1953 zijn geboren. De kosten van de regeling bestaan uit twee delen, zijnde: • de kosten waarvoor geldt dat de KSR al is ingegaan; • de kosten voor het toekomstige gebruik van de KSR, afgebakend tot de ingangsdatum van de nieuwe seniorenregeling, zijnde de Regeling werktijdvermindering senioren (RWS). De RWS is het vervolg op de hiervoor genoemde KSR en van toepassing op de medewerkers die op of na 1 januari 1953 zijn geboren. De kosten van deze regeling worden in het jaar van uitbetaling ten laste van het resultaat gebracht.

104



De kosten voor de personeelsleden voor wie de KSR al is ingegaan, zijn volledig opgenomen in de voorziening op basis van ervaringscijfers ten aanzien van verloop. De kosten voor het toekomstige gebruik van de KSR zijn voor wat betreft de deelname en de hoogte gebaseerd op ervaringscijfers. De opbouw vindt gespreid plaats over een periode startend op het moment dat deelname verwacht wordt tot aan het verwachte moment van beëindiging van het recht. Voor de voorziening betreffende seniorenregelingen geldt dat de contante waarde is opgenomen met hantering van een rekenrente van 5% (2007: 4%) en salarisstijging van 2,5% (2007: 2%).



Onder de overige voorzieningen zijn opgenomen: • de toekomstige kosten opgenomen voor alle personeelsleden die in aanmerking komen voor een ambtsjubileumuitkering. Uitkeringen in het kader van ambtsjubilea vinden plaats bij het bereiken van een dienstverband van 12,5 jaar, 25 jaar en 40 jaar. De opbouw vindt plaats naar rato van het aantal dienstjaren welke het personeelslid heeft opgebouwd tegen het huidige salaris, rekeninghoudend met een kans op blijvend dienstverband. Vanaf ultimo 2008 is de voorziening contant gemaakt gebruikmakend van een rekenrente van 5% en een salarisstijging van 2,5%; • de toekomstige kosten voor het project Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Het Kadaster is door VROM aangewezen als beheerorganisatie van de landelijke voorziening BAG. Tot en met 2009 draagt het Kadaster financieel bij aan het project BAG. De investeringen die daarvoor moeten worden gepleegd zijn gerelateerd aan activiteiten waarvoor in de toekomst geen kasstromen zal worden ontvangen. De voorziening is contant gemaakt gebruikmakend van een gewogen gemiddelde kostenvoet van het vermogen van 3,5%.



Langlopende schulden De post vooruitontvangen op akteposten bestaat uit bedragen, die per balansdatum ontvangen of gefactureerd zijn en waar tegenover in de toekomst uit te voeren prestaties staan. De akteposten die de normale werkvoorraad te boven gaan, worden verantwoord onder de langlopende schulden. De post is gewaardeerd op nominale waarde. Een aktepost ontstaat indien een recht wordt gevestigd op een gedeeltelijk perceel. Het voor de aktepost verschuldigde recht wordt bij het indienen van de akte gefactureerd. De door het Kadaster te verrichten werkzaamheden dienen op het moment van factureren nog te geschieden.



De onder de langlopende schulden opgenomen overlopende passiva bestaan uit verplichtingen betreffende spaardagen en rendementsverschil beleggingen.



De post verplichtingen betreffende spaardagen houdt verband met de flexibiliseringsregeling die met ingang van 1 januari 1996 van kracht werd. Deze regeling houdt in dat medewerkers jonger dan 55 jaar gedurende de periode 1996-1999 verplicht waren minimaal 17 ADV-dagen per jaar te sparen. De post is gewaardeerd op de nominale waarde van het uit te betalen bedrag bij vertrek van een personeelslid. Met ingang van het jaar 2001 kan per jaar maximaal 20% worden ontspaard. Met ingang van ultimo 2005 zijn de vrij opneembare spaardagen opgenomen onder de kortlopende schulden.



Kortlopende schulden De post vooruitontvangen op akteposten bestaat uit bedragen, die per balansdatum ontvangen of gefactureerd zijn en waar tegenover prestaties staan die in de toekomst moeten worden uitgevoerd. De normale werkvoorraad akteposten wordt verantwoord onder de kortlopende schulden. De post is gewaardeerd op nominale waarde. Voor verdere toelichting wordt verwezen naar hetgeen is opgenomen onder de langlopende schulden.



105

106



Resultaatbepaling Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit levering van goederen en diensten aan derden, onder aftrek van kortingen en dergelijke en onder aftrek van over de omzet geheven belastingen. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.



De post geactiveerde productie voor het eigen bedrijf wordt gevormd door de kosten van zelf ontwikkelde software. Voor verdere toelichting wordt verwezen naar hetgeen onder immateriële vaste activa is opgenomen.



Personeelsbeloningen/pensioen Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen worden als last in de resultatenrekening opgenomen in de periode waarover de bijdragen zijn verschuldigd.



Het Kadaster is geen vennootschapsbelasting verschuldigd over het resultaat op zijn activiteiten.



Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de directe methode.



Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening heeft de Raad van Bestuur van het Kadaster, overeenkomstig algemeen geldende grondslagen, bepaalde schattingen en veronderstellingen gedaan die medebepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken.

Toelichting op de balans in miljoenen euro’s

Activa 1. Immateriële vaste activa Het verloop van de immateriële vaste activa is:

Historische kostprijs per 31 december 2007 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2007



Software

Licenties

Totaal

72,1 -63,1

16,7 -11,2

88,8 -74,3

Boekwaarde per 31 december 2007 Mutaties in boekwaarde: Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen desinvesteringen Afschrijvingen Saldo mutaties

9,0

5,5

14,5

4,8 -3,0 1,8

2,9 -2,1 0,8

7,7 -5,1 2,6

Boekwaarde per 31 december 2008

10,8

6,3

17,1

Historische kostprijs per 31 december 2008 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2008

76,9 -66,1

19,6 -13,3

96,5 -79,4

In het kader van de overgang van KLIC naar het Kadaster per 1 oktober 2008, zijn de immateriële vaste activa van KLIC tegen een boekwaarde van € 0,2 miljoen op de balans opgenomen.

107

2.

Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa is: Bedrijfsgebouwen en –terreinen

Andere vaste bedrijfsmiddelen

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

Totaal

82,4 -28,7

92,2 -73,7

1,7 -

176,3 -102,4

53,7

18,5

1,7

73,9

7,7 1,7 -0,3 0,3 -2,6 6,8

20,2 -2,0 1,7 -9,4 10,5

3,1 -1,7 1,4

31,0 -2,3 2,0 -12,0 18,7

Boekwaarde per 31 december 2008

60,5

29,0

3,1

92,6

Aanschafwaarde per 31 december 2008 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2008

91,5 -31,0

110,4 -81,4

3,1 -

205,0 -112,4

Aanschafwaarde per 31 december 2007 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2007 Boekwaarde per 31 december 2007 Mutaties in boekwaarde: Investeringen Ingebruikneming activa Desinvesteringen Afschrijvingen desinvesteringen Afschrijvingen Saldo mutaties

108



In het kader van de overgang van KLIC naar het Kadaster per 1 oktober 2008, zijn de materiële vaste activa van KLIC tegen een boekwaarde van € 0,2 miljoen op de balans opgenomen.



De verzekerde waarde van de materiële vaste activa bedraagt ultimo 2008 voor gebouwen € 78,4 miljoen en voor inventaris € 106,3 miljoen, zijnde totaal € 184,7 miljoen (ultimo 2007 € 175,4 miljoen).

3.



Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa in deposito’s is: 31 december 2008

31 december 2007

Nominale waarde Duurzame waardevermindering

85,0 -2,6

110,0 -2,8

Naar liquide middelen Boekwaarde per 1 januari

-82,4 -

107,2

Mutaties: Verkopen / aflossingen / afname Waardeveranderingen Saldo mutaties

-

-25,0 0,2 -24,8

Nominale waarde Duurzame waardevermindering Naar liquide middelen

-

85,0 -2,6 -82,4

Boekwaarde per 31 december

-

-

In 2008 is het saldo van de financiële vaste activa omgezet in kortlopende deposito’s, met een maximale looptijd van 5 maanden. Derhalve zijn de deposito’s ultimo 2007 reeds gepresenteerd als liquide middelen.

Vlottende activa 4. Voorraden De specificatie van de post voorraden is:



31 december 2008

31 december 2007

Onderhanden werk akteposten Gereed product

2,5 0,6

1,3 0,8

Voorziening incourante voorraad gereed product

-0,2 2,9

-0,2 1,9

Het onderhanden werk akteposten betreft de kosten van al uitgevoerde deelwerkzaamheden voor akteposten die nog niet zijn afgerond. De voorraad gereed product betreft de voorraad topografische kaarten.

109

5.



6.

Vorderingen De specificatie van de post debiteuren is: 31 december 2008

31 december 2007

Gefactureerde diensten Nog te factureren diensten

30,1 1,6

22,9 3,1

Voorziening voor debiteuren

31,7 -0,8 30,9

26,0 -0,6 25,4

31 december 2008

31 december 2007

Lopende rente Vooruitbetaald op informatieverwerkende apparatuur

0,2 2,0

0,7 1,7

Andere vooruitbetalingen Diverse

0,6 0,1 2,9

1,5 0,1 4,0

31 december 2008

31 december 2007

17,7

82,4 9,6

1,8 19,5

2,1 94,1

De specificatie van de post overige vorderingen en overlopende activa is:

Liquide middelen De specificatie van de post liquide middelen is:

Deposito’s Rekening-courant met het Ministerie van Financiën Banken

110



De rekening-courant met het Ministerie van Financiën is rentedragend en maakt onderdeel uit van het schatkistbankieren. De rente is gebaseerd op EONIA fixing en bedraagt ultimo 2008 2,35% (2007: 3,92%). In december 2008 is aan de rekening-courant een kredietfaciliteit van € 25,0 miljoen toegevoegd tegen een rente die eveneens gebaseerd is op EONIA fixing. Van deze kredietfaciliteit is in 2008 geen gebruik gemaakt. Het saldo opgenomen onder banken heeft betrekking op de nevenactiviteiten.



De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het Kadaster.

Passiva 7.



Eigen vermogen De samenstelling van het eigen vermogen is: 31 december 2008

31 december 2007

Structurele reserve Conjuncturele reserve

58,0 -

46,3 11,3

Reserve nevenactiviteiten Vermogenstekort

58,0 -49,6

0,9 58,5 -

Eigen vermogen

8,4

58,5

Het verloop van het eigen vermogen is: Structurele reserve

Stand per 31 december 2006 Resultaat 2007 Af/bij: mutaties in reserves Stand per 31 december 2007 Resultaat 2008 Bij/af: mutaties in reserves

Stand per 31 december 2008

47,5

Conjuncturele reserve

34,0

Reserve nevenactiviteiten 0,6

Vermogens overschot/ tekort 47,2

Totaal

129,3

-1,2

-23,9 1,2

0,3 -

-47,2 -

-70,8 -

46,3

11,3

0,9

-

58,5

-

-11,3

-0,9

-37,9

-50,1

11,7

-

-

-11,7

-

58,0

-

-

-49,6

8,4



In de memorie van toelichting op de Organisatiewet Kadaster is aangegeven dat de structurele reserve éénderde deel van het structurele balanstotaal dient te bedragen. Op 31 december 2008 leidt dit tot een vereiste structurele reserve van € 58,0 miljoen.



De conjuncturele reserve van het eigen vermogen wordt gevoed in tijden van hoogconjunctuur in de vastgoedmarkt. Tijdens laagconjunctuur wordt uit deze vermogenscomponent geput. In de memorie van toelichting op de Organisatiewet Kadaster staat dat over de maximale hoogte van de conjuncturele component de Minister van VROM en het Kadaster periodiek overleg kunnen plegen, bijvoorbeeld voorafgaande aan de goedkeuring van de jaarrekening of het meerjarenbeleidsplan.

111



Op basis van lineaire meerjarenprognoses van omzetten, de aanname betreffende conjuncturele schommelingen en de mate van beïnvloedbaarheid van het kostenniveau is een aantal jaren geleden een conjuncturele reserve berekend van maximaal € 34,0 miljoen. In het verslagjaar 2008 is er sprake van een zodanig verlies dat de conjuncturele reserve volledig is uitgeput en er ultimo 2008 een vermogenstekort is ontstaan van € 49,6 miljoen.



De reserve nevenactiviteiten wordt opgebouwd uit overschotten die uit de nevenactiviteiten worden gegenereerd. De maximale stand van de reserve nevenactiviteiten is gesteld op € 3,6 miljoen. In 2008 is het resultaat op nevenactiviteiten € 0,9 miljoen negatief (in 2007 € 0,3 miljoen positief), waardoor de reserve nevenactiviteiten ultimo 2008 volledig is uitgeput.



Na toevoeging van het negatieve resultaat 2008 bevindt het eigen vermogen per 31 december 2008 zich onder de overeengekomen norm (het vermogenstekort per ultimo 2008 bedraagt € 49,6 miljoen).

8.

Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen is: Overige voorzieningen



112

Ingegane wachtgelden werkloosheidsverplichting

Seniorenregelingen

Uitgestelde beloningen betreffende ambtsjubilea

Basisregistratie Adressen en Gebouwen

Totaal

Stand per 31 december 2007 Onttrekkingen Dotaties

7,3 -2,8 1,1

25,1 -9,2 3,6

3,1 -0,3 -0,2

8,5 -4,4 4,1

44,0 -16,7 8,6

Stand per 31 december 2008

5,6

19,5

2,6

8,2

35,9

Looptijd < 1 jaar Looptijd 1 tot 5 jaar

2,1 2,8

5,5 10,4

0,3 1,1

7,3 0,9

15,2 15,2

Looptijd > 5 jaar Totaal

0,7 5,6

3,6 19,5

1,2 2,6

8,2

5,5 35,9

In de dotaties is een bate begrepen van € 0,6 miljoen (per 31 december 2007 een last van € 1,6 miljoen), zijnde de onder de rentelasten verantwoorde oprenting van de voorzieningen en een verandering in de disconteringsvoet.

9. Langlopende schulden

De post vooruitontvangen op akteposten is als volgt opgenomen: Per 31 december 2008 moeten nog circa 108.000 akteposten worden geproduceerd (per 31 december 2007 waren dit circa 110.000 posten). Omgerekend tegen een gemiddelde opbrengst van € 468 per aktepost (per 31 december 2007 € 446), betekent dit een vooruitontvangen bedrag van € 50,7 miljoen (per 31 december 2007 € 49,2 miljoen). De normale werkvoorraad akteposten die berekend is op circa 97.000 akteposten (per 31 december 2007 105.000 akteposten) is gepresenteerd onder de kortlopende schulden. De normale werkvoorraad wordt afgedaan binnen 12 tot 18 maanden. Het restant, te weten 11.000 akteposten, is gepresenteerd onder de langlopende schulden en bedraagt € 5,3 miljoen (per 31 december 2007 € 2,3 miljoen). Deze posten worden gemiddeld binnen twee jaren afgerond.



De onder de langlopende schulden verantwoorde overlopende passiva bestaat uit de verplichting betreffende einde dienstverband/spaardagen. De verplichting bedraagt per 31 december 2008 € 3,8 miljoen en bevat het totaal aan opgebouwde rechten over de periode 1 januari 1996 tot en met 31 december 1999 onder aftrek van de vanaf 2001 opgenomen spaardagen, of de ontspaarde dagen.

10. Kortlopende schulden

De post vooruitontvangen op akteposten is als volgt opgenomen: Uitgaande van een normaal werkaanbod van circa 78.000 akteposten per jaar, is de normale voorraad berekend op circa 97.000 akteposten (per 31 december 2007 105.000 akteposten) en bedraagt € 45,4 miljoen met een gemiddelde opbrengst per aktepost van € 468 (per 31 december 2007 € 46,9 miljoen met een gemiddelde opbrengst van € 446). De normale werkvoorraad wordt afgedaan binnen 12 tot 18 maanden.



De specificatie van de overige schulden is:

Personeel Vooruitgefactureerde bedragen Basisregistratie Topografie Overige vooruitgefactureerde bedragen Nog te betalen bedragen

31 december 2008

31 december 2007

2,5

1,9 -

0,5 25,0

1,9 19,0

28,0

22,8

113



De post vooruitgefactureerde bedragen Basisregistratie Topografie betreft een in rekening gebracht voorschot van de door VROM te betalen vergoeding voor de werkzaamheden in 2009. De post nog te betalen bedragen heeft betrekking op inhuur en uitbesteed werk en overige bedrijfskosten.



De specificatie van de overlopende passiva is: 31 december 2008

31 december 2007

4,1 13,5

3,7 13,0

17,6

16,7

Vakantiegeld Vakantierechten



De opgebouwde verplichtingen betreffende vakantiegeld zijn opgenomen voor de periode 1 juni 2008 tot en met 31 december 2008.



De verplichting uit hoofde van vakantierechten bedraagt per 31 december 2008 gemiddeld 32 dagen per personeelslid (per 31 december 2007 gemiddeld 35 dagen per personeelslid).



Niet in de balans opgenomen verplichtingen De belangrijkste niet uit de balans blijkende verplichtingen met een materieel financieel belang zijn:

Looptijd < 1 jaar Looptijd 1 tot 5 jaar Looptijd > 5 jaar Totaal

114

Huurverplichtingen

ICT-contracten

Overige contracten

Totaal

7,5 21,4

11,9 13,2

7,8 3,6

27,2 38,2

19,5

-

0,8

20,3

48,4

25,1

12,2

85,7

Toelichting op de winst- en verliesrekening in miljoenen euro’s

Kostendekkendheid wettelijke taken en nevenactiviteiten Het resultaat 2008 bedraagt € 50,1 miljoen negatief en wordt als volgt verdeeld over de wettelijke taken en de nevenactiviteiten: Vastgoed- Landinrichting Topografie informatie en gebiedsontwikkeling

KLIC

Totaal Nevenwettelijk activiteiten

Totaal

Som der bedrijfsopbrengsten

171,8

14,5

11,5

1,3

199,1

5,1

204,2

Som der bedrijfslasten

199,5

24,9

21,7

2,7

248,8

6,0

254,8

-27,7

-10,4

-10,2

-1,4

-49,7

-0,9

-50,6

0,5

-

-

-

0,5

-

0,5

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-27,2

-10,4

-10,2

-1,4

-49,2

-0,9

-50,1

Resultaat

-27,2

-10,4

-10,2

-1,4

-49,2

-0,9

-50,1

Bedrijfsresultaat Rentebaten en rentelasten



Het resultaat van de wettelijke taak vastgoedinformatie bedraagt € 27,2 miljoen negatief (2007: € 71,8 miljoen negatief). Een toelichting op de ontwikkeling van de netto-omzet en de bedrijfslasten is vermeld onder respectievelijk noot 11 en 12.



Kostenallocatiemodel aangepast In 2008 is het kostenallocatiemodel herijkt, dit omdat de organisatiestructuur als gevolg van de organisatieontwikkeling is gewijzigd. De nieuwe organisatiestructuur geeft meer inzicht in de kostenopbouw van het Kadaster. Gekozen is voor het capaciteitskostenmodel, zoals voorheen gehanteerd, met een duidelijke verdere detaillering van de toerekening van indirecte kosten op basis van kostendrivers, zoals fte’s, aantal servicevragen, gebruik datacenters en omzet. De kostenverdeelsleutels zijn als het gevolg hiervan herijkt. Dit heeft geleid tot een beter inzicht in de kosten per wettelijke taak en derhalve in de kostendekkendheid ervan. Belangrijke verschillen zijn zichtbaar bij Landinrichting en gebiedsontwikkeling, Topografie (beide hogere kostentoerekening) en Kadaster-on-line, als onderdeel van Vastgoedinformatie (lagere kostentoerekening).



Voor de wettelijke taken Landinrichting en gebiedsontwikkeling en Topografie heeft de aanpassing van het kostenallocatiemodel tot gevolg dat de resultaten nadeliger uitkomen dan in het verleden is gerapporteerd. In 2007 bedroeg de kostendekkendheid voor de wettelijke taken Landinrichting en gebiedsontwikkeling en Topografie respectievelijk € 0,3 miljoen positief en € 0,4 miljoen positief.

De wettelijke taak Kabels- en Leidingen Informatie Centrum is voor het Kadaster van toepassing vanaf 1 oktober 2008. De kostendekkendheid in 2008 bedraagt € 1,4 miljoen negatief. Dit is met name het gevolg van aanloopkosten, zoals bijvoorbeeld de bouw van het systeem KLIC-online.

115



Het resultaat op nevenactiviteiten is in 2008 € 0,9 miljoen negatief (€ 0,3 miljoen positief in 2007). Deze afname heeft zowel betrekking op projecten op het gebied van internationale consultancy als de GBKN dienstverlening en is eveneens het gevolg van de aanpassing van het kostenallocatiemodel.

11. Netto-omzet De netto-omzet naar taken en activiteiten kan als volgt worden weergegeven: 2008

2007

Rechtszekerheidsproducten (volgens Kadasterwet artikel 108 geheven kadastrale rechten)

167,5

150,7

Door het Rijk aan het Kadaster opgedragen taak betreffende Landinrichting en gebiedsontwikkeling

14,5

14,6

Door het Rijk aan het Kadaster opgedragen taak betreffende Topografie

11,5

12,7

Door het Rijk aan het Kadaster opgedragen taak betreffende Kabels- en Leidingen Informatie Centrum

1,3

-

Nevenactiviteiten

5,1

3,9

199,9

181,9



De omzet Rechtszekerheidsproducten is toegenomen ten opzichte van 2007 met € 16,8 miljoen. De toename van de omzet ‘rechtszekerheidsproducten’ is het resultaat van twee effecten, enerzijds een lager werkaanbod en productie, anderzijds de doorwerking van de twee tariefverhogingen per 1 januari 2008 en per 1 juli 2008. Het effect van de tariefwijziging bedraagt circa € 25 miljoen.



Hoewel het aantal orders informatieproducten via Kadaster-on-line afnam [zie 3.3.1], is de afzet van betaalde producten van Kadaster-on-line ten opzichte van de vergelijkbare periode voorgaand jaar toegenomen met 3%. Het werkaanbod hypotheekstukken is afgenomen met 14% en het werkaanbod akten met 7%. Het werkaanbod akteposten is met 13% afgenomen en de productie met 8%. Daarentegen is het aanbod splitsingen vooraf fors toegenomen.





De omzet Landinrichting en gebiedsontwikkeling is ten opzichte van 2007 gelijk gebleven. Er heeft wel een beperkte verschuiving plaatsgevonden van de ‘klassieke’ landinrichtingsprojecten naar projecten en advies.



De omzet Topografie bedraagt € 11,5 miljoen tegenover € 12,7 miljoen in 2007. De afname van de omzet is enerzijds het gevolg van een lager fixed-price contract met het Ministerie van Defensie en anderzijds is in 2007 sprake geweest van een additionele opdracht van de Rijksoverheid.

De omzet Kabels- en Leidingen Informatie Centrum is opgenomen vanaf 1 oktober 2008 en bedraagt € 1,3 miljoen.

116

De omzet Nevenactiviteiten is toegenomen ten opzichte van 2007 met € 1,2 miljoen. Deze toename wordt veroorzaakt door een geplande hogere omzet op internationale consultancy-activiteiten.

12. Bedrijfslasten De kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten bedragen over 2008 € 60,2 miljoen (2007: € 61,1 miljoen). De afname van € 0,9 miljoen is in belangrijke mate het gevolg van een lagere dotatie van de voorziening Basisregistratie voor Adressen en Gebouwen (BAG).

Het totaal van de lonen en salarissen bedraagt over 2008 € 90,7 miljoen (2007: € 94,5 miljoen). De daling van € 3,8 miljoen wordt in belangrijke mate veroorzaakt door twee tegengestelde effecten. Enerzijds een beperkte toename van het aantal arbeidsplaatsen en anderzijds een lagere dotatie van de voorzieningen, met name BAG en Kadaster Seniorenregeling (KSR).



De sociale lasten (inclusief pensioenlasten) over 2008 bedragen € 19,5 miljoen (2007: € 18,9 miljoen). Binnen de sociale lasten heeft verschuiving plaatsgevonden, te weten een toename van de pensioenlasten en een lagere dotatie aan de voorzieningen BAG en KSR. De pensioenpremies, opgenomen in de sociale lasten, bedragen € 12,3 miljoen (2007: € 11,1 miljoen). De hogere pensioenlast is het gevolg van een toename van de pensioenpremies.



De pensioenregeling van de medewerkers van het Kadaster is ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds ABP. Deze regeling betreft een toegezegde pensioenregeling. In het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds ABP heeft het Kadaster echter geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Op grond van RJ 271 wordt de pensioenregeling in de jaarrekening verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling. Ten aanzien van eventuele overschotten of tekorten in het bedrijfspensioenfonds die van invloed zijn op de in de toekomst door het Kadaster te betalen premies, is op dit moment geen informatie beschikbaar. De dekkingsgraad bedraagt ultimo 2008 90% (2007: 140%).



Een overzicht van arbeidsplaatsen in fte’s is als volgt:

Aantal arbeidsplaatsen ondersteuning inclusief ICT Services Aantal arbeidsplaatsen primair proces

31 december 2008

31 december 2007

835 1.273

913 1.159

2.108

2.072



De beperkte absolute toename betreft tijdelijke arbeidsplaatsen.



De afschrijvingskosten op immateriële en materiële vaste activa bedragen € 17,0 miljoen en bestaan uit: 2008

2007

Afschrijvingskosten immateriële vaste activa Afschrijvingskosten materiële vaste activa

5,1 12,0

4,1 11,7

Resultaat verkoop vaste activa

-0,1

-0,8

17,0

15,0

117



De overige bedrijfskosten bedragen € 67,4 miljoen (2007: € 69,4 miljoen). De daling van € 2,0 miljoen is hoofdzakelijk toe te schrijven aan enerzijds een forse afname van de algemene kosten en anderzijds een toename van de huisvestings- en overige personeelskosten. De afname van de algemene kosten is het gevolg van het in 2007 uitvoeren van een aantal incidentele projecten.

13. Rentebaten en rentelasten De specificatie van de post rentebaten en soortgelijke opbrengsten is:

Interest (voornamelijk deposito's) Rendementsverschil beleggingen (On)gerealiseerde waardevermindering deposito’s





2,0 -

4,6 0,7

-

0,2

2,0

5,5

Honoraria accountantsorganisatie In het boekjaar zijn de volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. en overige entiteiten binnen het KPMG netwerk ten laste gebracht van het Kadaster, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a BW, lid 1 en 2:

Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten (IT-audits) Adviesdiensten op fiscaal terrein

KPMG Accountants NV 2008

Overig KPMG netwerk 2008

Totaal 2008

KPMG Accountants NV 2007

Overig KPMG netwerk 2007

Totaal 2007

220

-

220

260

-

260

12

300

312

2

430

432

70

59 58

59 128

169

32 303

32 472

302

417

719

431

765

1.196

Andere niet-controlediensten Totaal

118

2007

De rentelasten en soortgelijke kosten bedragen in 2008 € 1,5 miljoen (2007: € 1,7 miljoen). Deze post heeft voor € 1,4 miljoen betrekking op de oprenting van de voorzieningen.

in duizenden euro’s



2008

De genoemde bedragen zijn inclusief 19% BTW.



Bezoldiging Raad van Bestuur en Raad van Toezicht De bezoldiging (inclusief sociale lasten en pensioenlasten) van de leden van de Raad van Bestuur bedraagt over 2008 € 0,6 miljoen (2007: € 0,6 miljoen). De totale bezoldiging (inclusief sociale lasten en pensioenlasten) per individueel lid van de Raad van Bestuur is hierna op grond van artikel 2:383 BW toegelicht. Tevens is hierbij het inkomen weergegeven overeenkomstig de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (hierna WOPT). Op grond van deze wet dienen inkomens die boven het gemiddelde inkomen van de ministers liggen (2008: € 181.000) te worden toegelicht.



Inkomen 2007 volgens WOPT (inclusief pensioenlasten)

Inkomen 2008 volgens WOPT (inclusief pensioenlasten)

Sociale lasten 2008 (werkgever)

Bezoldiging 2008 (inclusief sociale lasten en pensioenlasten)

drs. Th.A.J. Burmanje G.J.M. Barnasconi

€ 192.000 € 181.000

€ 193.000 € 184.000

€ 20.000 € 19.000

€ 213.000 € 203.000

ir. A.P.G. Groothedde

€ 181.000

€ 184.000

€ 19.000

€ 203.000 € 619.000







De bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur is vastgesteld op basis van bestaande beloningsregelingen van het Kadaster. Bij benoeming van de leden is het beloningsbeleid tevens afgestemd met de bezoldiging van vergelijkbare functies.



De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht bedraagt over 2008 € 0,1 miljoen (2007: € 0,1 miljoen).



Apeldoorn, 8 april 2009 De Raad van Bestuur



Apeldoorn, 8 april 2009 De Raad van Toezicht



drs. Th.A.J. Burmanje

drs. E.H.T.M. Nijpels

prof. mr. F.B.J. Grapperhaus



G.J.M. Barnasconi

J.A. Tammenoms Bakker

prof. dr. C.A. van Egten



ir. A.P.G. Groothedde

ir. P.O. Vermeulen



119

120

121



122

Personalia ‘Open’ is een belangrijke kernwaarde van het Kadaster. Als lid van de Handvestgroep Publiek Verantwoorden onderschrijft het Kadaster de Code Goed Bestuur voor uitvoeringsorganisaties. Vanuit deze achtergrond vindt het Kadaster het belangrijk om inzicht te geven in de maatschappelijke nevenfuncties van de leden Raad van Bestuur en Raad van Toezicht.



Raad van Bestuur De leden van de Raad van Bestuur zijn benoemd voor onbepaalde tijd.



Mevrouw drs. Th. A.J. Burmanje Leeftijd: 54 jaar Benoemd per 1 mei 2004 Hoofdfunctie: Voorzitter Raad van Bestuur



Nevenfuncties: • Voorzitter Raad van Advies Thremen (tot november 2008) • Voorzitter Vebon Share for Care Foundation • Lid Raad van Commissarissen Sligro Foodgroup Nederland BV • Lid Raad van Toezicht Deltares • Lid algemeen bestuur De Baak (VNO/NCW) • Lid Curatorium Nederlandse School voor Openbaar Bestuur • Lid Ambassadeursnetwerk, vrouwen in topfuncties (tot mei 2008)



De heer G.J.M. Barnasconi Leeftijd: 51 jaar Benoemd per 1 mei 2004 Hoofdfunctie: Lid Raad van Bestuur



Nevenfuncties: • Voorzitter Stichting Ziekenorganisatie Zonnebloem Provincie Utrecht • Voorzitter Stichting Arbeidsmarkt Geodesie & Geo-informatie



De heer ir. A.P.G. Groothedde Leeftijd: 44 jaar Benoemd per 1 mei 2004 Hoofdfunctie: Lid Raad van Bestuur



Nevenfuncties: • Lid College Standaardisatie • Lid Raad van Advies MBA Windesheim



Raad van Toezicht De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een periode van ten hoogste vier jaar. Zij kunnen eenmaal worden herbenoemd.



De heer drs. E.H.T.M. Nijpels, geboren 1950 Benoemd per 1 mei 2001, herbenoemd per 1 mei 2005 tot 1 mei 2009 Hoofdfunctie: tot 1 mei 2008 Commissaris der Koningin van Friesland Vanaf 1 mei 2008: Voorzitter ONRI (nederlandse ingenieurs- en adviesbureaus) Vanaf 1 mei 2008: Voorzitter Thuiswinkel.org (branchevereniging voor bedrijven die producten en/of diensten op afstand verkopen aan consumenten) Voorzitter Raad van Toezicht.



Verdere nevenfuncties zijn: • Voorzitter bestuur Stichting Milieu Centraal • Voorzitter Raad van Toezicht van de Raad voor de Accreditatie • Voorzitter Raad van Toezicht TROS • Voorzitter Ronald McDonald Kinderfonds • Voorzitter Sena (stichting ter exploitatie van naburige rechten voor producenten en uitvoerenden) • Voorzitter Stichting Garantiefonds Gerechtsdeurwaarders • Voorzitter Stichting Sterkin • President-Commissaris Maltha Recycling B.V. • Lid Raad van Commissarissen DSB-Groep N.V. • Lid Raad van Commissarissen Peute Papierrecycling B.V. • Lid Raad van Commissarissen Econcern



Voor een compleet overzicht van nevenfuncties, zie de website van ONRI ( www.onri.nl).



Mevrouw prof.dr. C.A. van Egten, geboren 1958 Benoemd per 1 januari 2007, herbenoeming per 1 januari 2011 Hoofdfunctie: Partner PricewaterhouseCoopers Advisory Portefeuille ICT binnen Raad van Toezicht.



Verdere nevenfuncties zijn: • Hoogleraar management control en bestuurlijke informatievoorziening en voorzitter van de postgraduate opleiding tot public controller aan de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, Vrije Universiteit • Lead expert Siriusprogramma Excellentie in het Hoger Onderwijs • Lid Raad van Toezicht Nederlands Fonds voor Podiumkunsten • Lid Raad van Toezicht Universiteit Utrecht • Lid auditcommittee Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (tot 1 januari 2009) • Lid curatorium Rijksacademie voor Financiën en Economie, Den Haag • Lid commissie Toekomstverkenning Rechtspraak

123

124



Mevrouw J.A. Tammenoms Bakker, geboren 1953 Benoemd per 1 juni 2008, herbenoeming per 1 juni 2012 Portefeuille bedrijfsvoering binnen Raad van Toezicht.



Verdere nevenfuncties zijn: • Commissaris Tesco Plc • Lid Raad van Advies Rotterdam School of Management • Bestuurlijk kwartiermaker Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur i.o.



De heer ir. P.O. Vermeulen, geboren 1947 Benoemd per 1 mei 2002, herbenoemd per 1 mei 2006 tot 1 mei 2010 Voormalig voorzitter Raad van Bestuur N.V. Bank Nederlandse Gemeenten BNG Portefeuille financiën binnen Raad van Toezicht.



Verdere nevenfuncties zijn: • Voorzitter Bestuur Forum voor Stedelijke Vernieuwing • Lid Bestuur Stichting Groenfonds • Lid Raad van Toezicht Maritiem Museum Rotterdam • Penningmeester Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie



De heer prof. mr. F.B.J. Grapperhaus, geboren 1959 Benoemd per 1 mei 2006, herbenoeming per 1 mei 2010 Hoofdfunctie: Advocaatpartner bij Allen & Overy Portefeuilles sociale en juridische zaken binnen Raad van Toezicht.



Verdere nevenfuncties zijn: • Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Olympisch Stadion Amsterdam • Kroonlid Sociaal Economische Raad • Hoogleraar (Europees) Arbeidsrecht Universiteit Maastricht • Redacteur juridisch wetenschappelijk tijdschrift Ondernemingsrecht



Onafhankelijkheid Naar het oordeel van de Raad van Toezicht is door alle leden voldaan aan het onafhankelijkheidsvereiste.

Directeuren Directeur Financiën, Planning & Control Mevr. drs. J.M. Ester Directeur Geo Dhr. mr. P. Hoogwerf MBA Directeur Rechtszekerheid Dhr. mr. F.L.V.P.L. Tierolff Directeur Services Dhr. ir. T. Dijkstra Directeur Strategie & Beleid Dhr. mr. ir. P.M. Laarakker

Gebruikersraad De raad bestaat uit een Rechtszekerheidskamer en een Geo-informatiekamer. Voorzitter verenigde vergadering: dhr. mr. J. Luykx Samenstelling Gebruikersraad De samenstelling van de Gebruikersraad zag er per 31 december 2008 als volgt uit: Dhr. mr. J.H.F. Wilmink (notariaat, voorzitter Rechtszekerheidskamer) Dhr. mr. P.L. Alers (consumenten, plv. voorzitter Rechtszekerheidskamer) Dhr. mr. M. Zonnevylle (gemeenten, voorzitter Geo-informatiekamer) Dhr. ir. H. van ‘t Land (waterschappen, plv. voorzitter Geo-informatiekamer) Mevr. E. Bolsius (Ministerie van VROM) Dhr. ir.drs. J.J. Damsté (bronhouders KLIC, Energiened) Dhr. ir. W.C. Dekker (Ministerie BZK) Dhr. drs. E.A. Feitsma (Contactorgaan Hypothecair Financiers) Dhr. ing. C. de Groot (afnemers KLIC, Rasenberg Holding BV) Dhr. lkol R.A. Heeres (Ministerie van Defensie) Dhr. E. Siemer (bedrijven werkzaam in geo-informatie), vanaf 1 november 2007 Dhr. ir. A.B.M. Vogels (Provincie Gelderland, afdeling GEO) Dhr. R. Wijmenga (makelaardij)

Ondernemingsraad Voorzitter dhr. H.J. Mennegat

125



Afkortingenlijst AGI AKR BAG BBR CIVI COR DLG EULIS GBA GBKN GR ILG INK INSPIRE ISO KLIC KSR LIN LKI Ministerie van LNV MBP NETPOS OICRF OR PBK PIP RBB RD RvB RvT RWS RTK Ministerie van SWZ TopZo UEO VBO Ministerie van VROM Web-ELAN WILG WION WKPB

126

Adviesdienst Geo-informatie en ICT (van Rijkswaterstaat) geAutomatiseerde Kadastrale Registratie Basisregistratie Adressen en Gebouwen Basis Bedrijven Register Cartografische Infomatie Via Internet Centrale Ondernemingsraad Dienst Landelijk Gebied European Land Information Service Gemeentelijke Basis Administratie Grootschalige Basiskaart Nederland Gebruikersraad Investeringsbudget Landelijk Gebied Instituut Nederlandse Kwaliteit Infrastructure for Spatial Information in Europe International Organization for Standardization Kabels en Leidingen Informatie Centrum Kadaster Senioren Regeling Systeem LandINrichting Landmeetkundig Kartografisch Informatiesysteem Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Meerjarenbeleidsplan Netherlands Positioning Service Office International du Cadastre et du Régime Foncier Ondernemingsraad Prijsindex Bestaande Koopwoningen Persoonlijke Internet Pagina Rijksbrede Benchmark Rijksdriehoeksmeting Raad van Bestuur Raad van Toezicht Rijkswaterstaat Regeling Tarieven Kadaster Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Toezicht op Zelfstandige Organen, afdeling Ministerie van VROM Uniforme Exploitatie Omgeving Vereniging Bemiddeling Onroerend Goed Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu webapplicatie voor Elektronisch Aanleveren van Akten Wet Inrichting Landelijk Gebied Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netwerken Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen



Trefwoordenlijst 3D akten akteposten automatische akteverwerking Basisregistratie Kadaster Basisregistratie Topografie Basisregistratie Adressen en Gebouwen bedrijfsprofiel bedrijfsvoering Bedrijfsvoeringsmededeling Raad van Bestuur Code Goed Bestuur directies diversiteit doelgroepen doelstellingen eigen vermogen elektronische overheid energielabels erfdienstbaarhedenregistratie EULIS EuroGeographics Europese samenwerking financiën gebiedsontwikkeling Gebruikersraad GI-beraad Grootschalige Basiskaart Nederland Handvestgroep Publieke Verantwoording hypotheekstukken ICT INSPIRE internationale samenwerking jaarrekening jaarverslagbeoordeling kabels en leidingen Kadaster-on-line kadastrale kaart Kadata internet kennismanagement kerngegevens kernwaarden

39 24 30 27 28 39 46 6 53 82 90 14 56 15 18 70 50 46 26, 29 49 49 48 66 42 87 50 38 90 24 59 48 47 97 92 45 34 30, 31 34 56 11 56

klachten en bezwaren 77 kostprijzen 68 klantenservice 57 klanttevredenheid 73 kwaliteit 62 kwaliteitshandvest 62 (25, 26, 31, 35, 79) landinrichting 42 landmeetkunde 30 landmeetkundige opleiding 32 maatschappelijk verantwoord ondernemen 65 massale output 37 meetopdrachten 30 meetproces, herinrichten 31 mobiliteit 55 Mijn Kadaster 34 missie 18 nationale samenwerkingsverbanden 50 NETPOS 40 omzet 11 online producten 34 Ondernemingsraad 89 organigram 14 organisatieontwikkeling 54 organisatiestructuur 14 personalia 122 personeelsbeleid 54 Prijsindex Bestaande Woningen 29 productiecijfers 11 publieke verantwoording 90 rechtszekerheid 24 Raad van Toezicht 84 Rijkdriehoeksmeting 40 salarissen bestuur 119 samenvatting 7 schepen en luchtvaartuigen 24 solometen 33 strategie 18 topografie 37 TOP10NL 38, 39 Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen 45 wettelijke kerntaken 18

127



Contactinformatie Actuele informatie over bezoekadressen en postadressen van Kadasterlocaties is te vinden via www.kadaster.nl. Ook is deze informatie beschikbaar via het Klantcontactcenter van het Kadaster. Dit is bereikbaar op werkdagen van 9.00uur tot 17.00uur via (088) 183 22 00.



Kadaster T Klantcontactcenter (088) 183 22 00 E [email protected] W www.kadaster.nl



Op www.kadaster.nl kunt u het Meerjarenbeleidsplan en het beknopte Jaaroverzicht inzien of aanvragen. Ook kunt u ons daar laten weten wat u van onze verslaglegging vindt.

Colofon

Redactie Kadaster Communicatie Services



Ontwerp Moodfactory, Amsterdam



Druk Totdrukwerk, Apeldoorn



Fotografie David Rozemeyer

Een aantal gegevens in de fotografie met betrekking tot

128

eigendom en aankoopwaarde zijn in dit jaarverslag fictief