HBOV. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg. Docente: Mevr. Hatse L

HBOV

Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg Docente: Mevr. Hatse L.

DOOR DE HEL VAN ANOREXIA

Student: Serruys Bernard Klas: 2 VBB 3 Schooljaar: 2004-2005

Inhoudstabel 1

Keuze van het boek ........................................................................................................3

2

Motivering van het onderwerp ....................................................................................3

3

Korte inhoud ....................................................................................................................3

4

Getroffen momenten.....................................................................................................4

5

Interessante informatie gelinkt aan het boek........................................................5 5.1

Inleiding....................................................................................................................5

5.2

Pathologie van Anorexia Nervosa .......................................................................5

5.2.1 5.2.1.1

Obsessie .......................................................................................................6

5.2.1.2

Vast ritueel..............................................................................................6

5.2.1.3

Zelfbeeld..................................................................................................7

5.2.1.4

Inspanningen............................................................................................7

5.2.1.5

Ontkenning van de ziekte .....................................................................7

5.2.2

Soorten.............................................................................................................7

5.2.3

Oorzaken van Anorexia Nervosa (= etiologie) .........................................8

5.2.3.1

Biologische factoren..............................................................................8

5.2.3.2

Sociaal-culturele factoren...................................................................8

5.2.3.3

Psychologische factoren:......................................................................9

5.2.4

Gevolgen/symptomen van Anorexia Nervosa ......................................... 10

5.2.4.1

Lichamelijke gevolgen.......................................................................... 10

5.2.4.2

Psychische gevolgen............................................................................. 12

5.2.4.3

Sociale gevolgen ................................................................................... 12

5.2.4.4

Gevolgen voor het gedrag................................................................... 13

5.2.5 6

Kenmerken .......................................................................................................6

Behandeling van Anorexia Nervosa .......................................................... 13

Literatuurlijst............................................................................................................... 15

1

MOOI STREVEN ik heb het besluit genomen genezen is alles wat ik wil weer normaal kunnen leven het is zo een mooi streven maar het is zo moeilijk en zwaar het gevecht is zo oneerlijk steeds komt die tegenslag weer en haalt de anorexia mij weer neer een lange, zware weg is wat er voor me ligt ik wou dat ik het einde al kon zien want als ik nog lang zo door moet blijven gaan dan ga ik er zeker kapot aan misschien verlang ik wel te veel misschien wil ik het wel te snel maar ik wil zo graag weer gelukkig zijn en dat kan nu niet met al die pijn jaren leef ik nu al in een hel langer houd ik het niet vol ik ben jong en ik wil leven het is zo een mooi streven... Martine de Vries1

Korte toelichting: Dit is een gedicht die ze neerschreef in haar dagboek, het is ook te lezen in haar boek. Het gedicht is tevens terug te vinden op de site van de Belgische anorexiavereniging. In het gedicht lees je haar machteloosheid, het is een zware tweestrijd tussen haar verstand en haar stemmetje. Ze weet van zichzelf dat ze zich moet bevrijden van die enge ziekte, maar het stemmetje in haar die zegt “jij bent dik, zie nou al dit vet” is veel sterker dan de wil om weer normaal te worden. Telkens wordt ze op de feiten gedrukt dat het een lang, eenzaam, moeilijk gevecht zal worden.

http://www.anbn.be/ Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3

Naam: Serruys Bernard

Schjr.: 2004-2005 .

2

Korte toelichting: De tekening komt heel agressief en confronterend over. De wrede werkelijkheid is dat de patiënten zichzelf zo lelijk, vet en vies vinden als ze in de spiegel kijken. Dit cartoontje vertelt veel over het zelfbeeld van dit meisje. Ze is graatmager en toch ziet ze haarzelf dik en vettig in de spiegel. Het moet erg zijn om zo door het leven te gaan. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

3

1 KEUZE VAN HET BOEK Door de hel van anorexia Martine De Vries Uitgave: 2001 ISBN: 90 202 0726 1

2 MOTIVERING VAN HET ONDERWERP Ik heb dit onderwerp gekozen voornamelijk uit nieuwsgierigheid, uit interesse. “Wie/wat zit er achter een anorexia-patiënt(e)?” Akkoord, de reclame op televisie en in de weekbladen promoten het slank-zijn, het mager–zijn. Maar waar ligt de grens tussen mager en anorexia? Het begint misschien met onschuldig lijnen, maar waar en wanneer gaat het mis? Hoe gaat het mis? Zien die meisjes, jongens niet dat ze zo lelijk zijn/worden? Waarom eten ze niet als ze honger hebben? Waarom vinden ze zichzelf dik als ze lelijk van magerte zijn? Door zoveel onbeantwoorde vragen, wou ik eens een getuigenis lezen of horen van iemand die dat meegemaakt had. Daarom koos ik nu dit onderwerp als opdracht. Bovendien ben ik zelf iemand die zo gezond mogelijk tracht te leven en goed oplet op wat ik eet zonder evenwel honger te lijden, maaltijden over te slaan, mezelf te verwaarlozen of extreem te gaan sporten. Mijn nieuwsgierigheid naar die problematiek was dus gewekt.

3 KORTE INHOUD “Door de hel van anorexia” gaat over een zeventienjarig Nederlands meisje, Martine, die haar strijd met de ziekte beschrijft. Ze is een meisje dat naar de buitenwereld toe een zelfverzekerde indruk maakt, maar in werkelijkheid voelt ze zichzelf onzeker en dik. Ze probeert al jaren te vermageren en voelt zich gekwetst door de vervelende opmerkingen van haar omgeving over haar gewicht, billen en heupen. Op een gegeven moment besluit Martine om er iets aan te doen. Met een sterke wilskracht zet ze zichzelf op een streng dieet. Met succes: ze vermagert veel en snel maar krijgt er ook lichamelijke en psychische klachten bij: stemmingswisselingen, concentratiestoornissen, eenzaamheid, vermoeidheid, duizeligheid, slaapstoornissen, haaruitval, pijnlijke aderen en botten, last van maag en darmen, … Haar spiegelbeeld wordt er niet mooier op, maar ze blijft zichzelf vies, vet en lelijk vinden. Vooral haar buik moet het ontgelden: ze slaat er zo hard op dat ze vol onder de blauwe plekken komt te zitten. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

4

En dan heb je nog “het stemmetje” dat zo dwingend, gemeen en kwetsend is. Hij praat de hele dag op haar in: “Je bent dik, moet je al dat vet nou voelen, dat ziet er toch niet uit? Denk je dat anderen het leuk vinden om naar al dat vet te moeten kijken? Je moet echt afvallen en zorgen dat dat vet weggaat! Dit kan echt niet, hoor!” (pagina 21) Martine beseft wel dat wat ze doet niet gezond is, maar ze is zo bang dik te worden. Ze gaat echt door een hel. Ze probeert haar problemen te verbergen voor de buitenwereld, voor haar ouders, broer en vriendinnen. Tot ze besluit haar moeder in te lichten. Met de steun, begrip, geduld, medeleven en liefde van haar ouders probeert Martine het stemmetje te “vermoorden” en zo een gevecht aan te gaan met de ziekte. Ze is vastbesloten er zelf uit te komen en wil geen professionele hulp. Getuigenissen van oud-patiënten bieden haar veel steun. Met de hulp van haar ouders, broer en enkele vriendinnen lukt het haar. Maar ze levert een echte strijd, een gevecht van vallen en opstaan, waarin momenten van schaamte, verdriet, ontgoocheling, twijfel, machteloosheid, wanhoop, vluchten, walging, onzekerheid en eenzaamheid afgewisseld worden met hoop, wilskracht, verwerking, acceptatie, tevredenheid, geluk, ongeloof, dankbaarheid, opluchting, waardering, overwinning en trots.

4 GETROFFEN MOMENTEN Heel het boek heeft mij getroffen, van de eerste tot de laatste letter. Het was o zo aangrijpend dat ik telkens na enkele bladzijden eventjes naar adem moest happen. Wat mij het meest getroffen heeft: de gelijkwaardige aanwezigheid van tegengestelde gevoelens en wensen. bv.: ze beseft dat wat ze doet ongezond en verkeerd is, maar blijft doorgaan. Ze vraagt om hulp maar stoot iedereen af. Ze voelt zich eenzaam ondanks alle liefde en steun. de invloed van het stemmetje dat haar lichamelijk en psychisch vernietigt. bv.: door de verlaagde bloeddruk voelt ze zich zo duizelig en moe dat ze op slechte dagen al kruipend of zittend de trap op moet. Het stemmetje bevestigt ook steeds het al bestaande negatieve zelfbeeld. haar eenzaamheid tijdens de ziekte: ze probeert het voor iedereen verborgen te houden. Maar door haar wisselende stemmingen en leugens nemen veel mensen afstand van haar. Zelfs voor de personen om wie ze echt geeft en die haar heel die tijd steunen, sluit ze zich af. Ze stoot hen af. de liefde, begrip en geduld van haar ouders. Daar zijn geen woorden voor. Ik hoop ook later over zo’n dosis moed, begrip en geduld te beschikken. haar strijd: wel willen eten maar niet kunnen. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

5

haar gevecht tegen het stemmetje: eerst was hij een houvast, dan begint ze hem te haten. Hoe meer ze hem haat, hoe gemener hij wordt. Dus hoe meer ze afziet. begrip en herkenning: praten, schrijven en herkenning vinden in de verhalen van andere meisjes die anorexia hebben of hebben gehad. haar ongelooflijke wilskracht, waarvoor ik veel respect heb. Ik vind haar heel rijp voor haar leeftijd. Ze analyseert en ontleedt bepaalde situaties.

5 INTERESSANTE INFORMATIE GELINKT AAN HET BOEK 5.1 Inleiding Anorexia Nervosa komt zowel voor bij jongens, als bij meisjes. Meisjes zijn aan deze eetstoornis veel gevoeliger, er zijn twintig keer zoveel meisjes die Anorexia Nervosa hebben dan jongens. (Bron: http://www.anbn.be/)

5.2 Pathologie van Anorexia Nervosa De naam Anorexia Nervosa (verkort tot Anorexia) betekent letterlijk gebrek aan eetlust. Deze naam is eigenlijk misleidend, omdat de patiënten die hieraan lijden geen gebrek aan eetlust hebben, maar juist doelbewust proberen hun eetlust en hongergevoel te onderdrukken. Anorexia zou eigenlijk beter magerzucht of lijnziekte genoemd worden, want de patiënten hebben een onweerstaanbare drang om af te vallen. Ze zijn er als het ware aan verslaafd en gaan ermee door, zelfs als zij al sterk zijn vermagerd. Anorexia Nervosa is een eetstoornis (verschilt van een eetprobleem). Een eetstoornis is in vergelijking met een eetprobleem veel problematischer.

Wat is BMI? De Body Mass Index is een eenvoudig hulpmiddel om te zien of iemand te dik of te mager is in verhouding tot zijn lichaamslengte. Het gebruik van de BMI heeft echter ook zijn beperkingen. Eenzelfde BMI zal niet bij iedereen overeenkomen met een gelijk vetpercentage. Zo zal de BMI bij personen met een hoge spiermassa (bodybuilders) en bij personen met een verminderde spiermassa (bejaarden) een ander beeld geven dan bij een normale persoon met hetzelfde gewicht. Bovendien houdt de BMI geen rekening met het geslacht of de leeftijd. Formule om de BMI te berekenen. BMI =

gewicht in kg (lengte in m)^2

Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

f

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

6

Evaluatie van het lichaamsgewicht Diagnose

BMI

Laag gewicht of ondergewicht

< 18.5

Normaal gewicht

18.5 – 24.9

Overgewicht

25 – 29.9

Ernstige obesitas

30 - 40

Morbide obesitas

> 40

Toegepast op Martine De Vries Gewicht: 54 kg Lengte: 1m80 BMI= 16.6667 (duidelijk ondergewicht)

5.2.1 Kenmerken 5.2.1.1

Obsessie

Anorexiapatiënten hebben verschillende obsessies omtrent eten, gewicht en lichaamsomvang. Voortdurend tellen ze de calorieën en denken ze na wat ze wel of niet moeten eten . Het kenmerkende aan het voedsel dat opgegeten wordt, is dat het een laag caloriegehalte heeft en absoluut geen suikers en vetten mag bevatten. Vetten en suikers zijn uit den boze. Een lijst van voedingsmiddelen die absoluut nooit in de mond mogen komen van anorexiapatienten: Kaas

Koekjes

Melk

Chocolade

Spaghetti

Bladerdeeg

Macaroni

Snoep

Rijst

Varkensvlees

Doperwten

Noten

Bananen

Bruine bonen

Druivensap

Frisdranken

5.2.1.2

Vast ritueel

Vaak eten anorexiapatiënten iedere dag dezelfde dingen volgens een zichzelf opgelegd ritueel. Iedere afwijking van dit strikte regime kan paniek oproepen en wordt daarom op alle mogelijke manieren vermeden. Sommige patiënten kunnen dit regime niet voortdurend volhouden en hebben bij tijd en wijlen last van eetbuien, waarbij ze in korte tijd veel eten naar binnen werken. Na zo'n eetbui Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

7

voelen ze zich erg wanhopig en willen het eten zo snel mogelijk weer kwijt. Dit doen ze soms door zelf opgewekt braken of door het gebruik van laxeermiddelen. 5.2.1.3

Zelfbeeld

De patiënten blijven zichzelf steeds dik voelen alhoewel ze extreem mager zijn. Er is dus sprake van een sterk vertekend lichaamsbeeld. Het is zelfs zo dat naarmate het gewicht lager wordt patiënten steeds banger worden om aan te komen. Een grammetje erbij wordt dan als een regelrechte ramp ervaren. 5.2.1.4

Inspanningen

Anorexiapatiënten dwingen zichzelf vaak tot overmatige lichamelijke activiteit om nog meer af te vallen. Sommige patiënten beoefenen bijvoorbeeld twee uur per dag sport zoals aerobic, joggen dagelijks 10 kilometer of doen iedere avond op hun kamer 500 buikspieroefeningen. Stel je voor 500 buikspieroefeningen, dit is echt heel veel, zelfs voor een geoefend sporter. En dan nog wetend dat ze in hun lichaam heel weinig calorieën hebben waardoor het nog zoveel moeilijker gaat om dit te realiseren. Hier zie je echt wel dat die personen een ongelooflijke wilskracht hebben om hun doel te bereiken. Het doel is vermageren tot wanneer ze hun vooropgesteld gewicht bereikt hebben. Maar hierbij blijft het niet, steeds verleggen ze hun gewicht, steeds willen ze vermageren. 5.2.1.5

Ontkenning van de ziekte

Anorexiapatiënten zullen hun eigen toestand tegenover zichzelf en anderen vaak lang ontkennen. Ze proberen hun eetgedrag en de lichamelijke gevolgen daarvan voor anderen verborgen te houden uit angst voor druk die anders op hen uitgeoefend zal worden om aan te komen. Anorexiapatiënten kunnen daarom lang volhouden dat er niets met hen aan de hand is. Het vreemde is dat anorexiapatiënten wel bij andere patiënten opmerken dat die te mager zijn en lijden aan Anorexia Nervosa. Het is alsof ze de symptomen min of meer herkennen, ook al zijn ze zelf niet bewust van hun ziekte. Toegepast op Martine De Vries Martine bezat alle kenmerken van deze ziekte.

5.2.2 Soorten 1 Anorexia Nervosa van het type ‘zuiver vasten’ (het vasterse type) Kenmerkend is een ijzersterke en volgehouden discipline in hun eetgedrag. Men let enorm op zijn voeding en men sport (extreem) veel. Zij worden echter bestempeld als klassiek: omdat ze geen eetbuien hebben en niet braken en/of laxeren. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

8

2 Anorexia Nervosa van het ‘gemengde type’ (het boulimische type) Bepaalde periodes van vasten worden afgewisseld met momenten waarop ze de controle over hun eetgedrag verliezen. Men neemt allerlei lekkers, vooral calorierijk voedsel gevolgd door stiekem braken of laxeermiddelen gebruiken. Vaak slaan ze ook voedsel op hun kamer op, vooral dan in hun ogen verboden voedsel (calorierijk en vettig voedsel). Ondanks hun eetbuien slagen ze er toch in om hun gewicht bijzonder laag te houden (door braken en gebruik van laxeermiddelen). Toegepast op Martine De Vries Martine De Vries, het meisje die het boek schreef is anorexiapatiënte van het zuiver vasten. Ze heeft een ijzersterke discipline door heel goed te letten op haar voedsel en door extreem te sporten. Maar in feite bevat Martine ook kenmerken van Anorexia Nervosa van het gemengde type: Martine slaat regelmatig haar voedsel op en na het eten tracht ze het ingeslikte voedsel op een onnatuurlijke wijze snel kwijt te spelen door de vingers in de keel te steken, door laxeermiddelen te gebruiken. Dus in feite bestaat er nog een derde soort Anorexia Nervosa namelijk een combinatie van het zuiver vasten en van het gemengde type. Deze derde soort is meer een interpretatie van mijzelf.

5.2.3 Oorzaken van Anorexia Nervosa (= etiologie) Het is niet bekend wat precies de hoofdoorzaak is van Anorexia Nervosa. Men weet wel al dat het een combinatie is van factoren die een hele belangrijke rol spelen. 5.2.3.1

Biologische factoren

Erfelijke aanleg: men vermoedt dat personen meer kans hebben om Anorexia Nervosa te hebben wanneer deze ziekte voorkomt bij andere familieleden. 5.2.3.2

Sociaal-culturele factoren

Welvaartsziekte: hier zijn de boosdoeners vooral de gevaarlijk slanke fotomodellen en filmsterren, die als ideaalbeeld naar voren worden geschoven. Vooral in hogere sociale klassen bestaat er de grote sociale druk om slank te zijn. Feministische opvattingen: vrouwen zouden meer succes boeken wanneer ze slank zijn. ‘Dik zijn’ is haast synoniem met dom, passief en mislukken. Complexe realiteit: de realiteit is te complex en veelvormig.


Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

9

5.2.3.3

Psychologische factoren:

De angst dik en vet te zijn: meisjes diëten vanuit de angst om te veel te wegen of te dik te zijn. Ze hebben als het ware een gewichtsfobie. Ze vermijden hun angst om geconfronteerd te worden met te veel wegen of te dik zijn. De angst het kind-zijn op te geven en vrouw te worden: sommige meisjes krijgen schrik wanneer ze hun eigen lichaam zien ontwikkelen en proberen door hun vermagering de confrontatie met volwassenheid uit de weg te gaan. Verkeerd zelfbeeld: dit kunnen ze zelf ontwikkeld hebben of dit komt voort uit opmerkingen uit het verleden. Zelfontwikkeling van het verkeerde zelfbeeld: Ze hebben verkeerde opvattingen omtrent hun lichaam. Ze vinden zichzelf veel te dik ondanks hun veel te lage gewicht. Ze vinden dat hun buik, heupen, dijen en borsten veel te zwaar zijn. Ze hebben met andere woorden vaak erg bijzondere gedachtenkronkels over hun lichaam, voeding en eetpatroon. Als de betrokkene naar zichzelf in de spiegel kijkt, ziet ze huidplooien in haar buik. Ze vindt zichzelf dik (zie cartoontje pagina 4). Ze hebben grote negatieve gedachten over zichzelf, ze vinden zichzelf waardeloos, ze voelen zich onbekwaam op vele terreinen en oordelen dat anderen hen niet waarderen. Deze gedachten zijn heel hardnekkig aanwezig en worden als de voornaamste verklaring gezien voor het ontstaan en instandhouden van Anorexia Nervosa. De vermagering is dan onder andere een manier om de confrontatie met deze negatieve gedachten uit de weg te gaan. Ontwikkelen van het verkeerde zelfbeeld door opmerkingen: Anorexiapatiënten luisteren heel aandachtig naar hetgeen de anderen over hen vertellen. Aangezien deze personen al negatief ingesteld zijn, horen ze alles veel negatiever dan het in feite is. Belastende levenservaringen: - verwaarlozing: bijvoorbeeld door vaak alleen gelaten te zijn in de jeugd of - door te weinig affectie - emotioneel misbruik: vaak vernederd of bespot worden, uitgelachen en/of - geplaagd worden op school, … - familiaal belastende situatie: als het kind zorg moet dragen voor vader of - moeder die ziek zijn, financiële problemen, alcohol-verslaving, … - lichamelijke mishandeling - seksueel misbruik Gezinsfactoren: - gespannen sfeer, met voortdurend geuite kritiek - een opvoeding die de nadruk legt op presteren en succes - tegenstrijdige boodschappen (wordt volwassen en blijft afhankelijk) - de aanwezigheid van depressie, alcoholverslaving of eetstoornis bij één of Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

10

- beide ouders - een sterke conflictvermijding - afwezigheid van communicatie Toegepast op Martine De Vries De oorzaken bij Martine De Vries waren zowel sociaal-culturele als psychologische factoren.

5.2.4 Gevolgen/symptomen van Anorexia Nervosa Anorexia Nervosa is een stoornis die op de lange duur levensbedreigend is en die ernstige lichamelijke, psychische en sociale gevolgen kan hebben. Vooral bij langdurige eetstoornissen kunnen deze gevolgen schadelijk zijn. Bij herstel verdwijnen evenwel de meeste klachten. 5.2.4.1

Lichamelijke gevolgen

gewichtsafname t.g.v. spierslapte en verlies van spiermassa. amenorroe: dit is het uitblijven van de normale menstruatie. Als het gewicht 15% onder het normale gewicht gedaald is, raakt bij de meeste vrouwen het metabolisme van de geslachtshormonen verstoord en krijgt men amenorroe. Als de amenorroe vele jaren aanhoudt is de kans op blijvende onvruchtbaarheid heel reëel. obstipatie droge huid, en broos haar, haaruitval, kans op lanugobeharing. Lanugobeharing: dit is een zachte, donsachtige beharing die kan ontstaan in het gelaat, op de schouders en de rug, en in mindere mate op armen en benen. koude voeten en handen: het bloed stroomt niet meer tot in de vingertoppen en tenen. Hierdoor kunnen de lichaamsdelen verkleuren. oedeem: onderhuidse vochtophoping ten gevolge van een gebrek aan albumine (eiwitstof) of door nierbeschadiging. anemie: bloedarmoede die zich kan uiten in bleekzucht, duizeligheid, moeheid en hoofdpijn. dehydratatie: uitdroging. hartproblemen: trage hartslag, hartritmestoornissen en zelfs een hartstilstand kunnen veroorzaakt worden door een kaliumtekort. verminderde borstontwikkeling. daling van het basaal metabolisme: - daling van de lichaamstemperatuur - daling van de bloeddruk Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

11

- vertraging van de polsslag - vertraging van de ademhaling gereduceerde toevoer van: - vitaminen (vooral de in vet oplosbare vit. A, D en E) - mineralen (vooral calcium, zink en ijzer) - sporen-elementen, proteïnen, vezels en vetzuren gebitsaantasting: gaatjes, oplossen van tandbeen en –glazuur, tandvleesontsteking. slaapstoornissen: moeilijkheden bij het inslapen en doorslapen. ontkalking van het beendergestel.


Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

12

5.2.4.2

Psychische gevolgen

labiele stemming: een zeer wisselvallig humeur. Ze kennen depressieve perioden waarbij langdurige, oncontroleerbare huilbuien voorkomen. Suïcidale gedachten zijn geen zeldzaamheid. weinig zelfvertrouwen: ze willen alles perfect doen, maar slagen hier nooit in, omdat ze zulke hoge eisen aan zichzelf stellen. Vanuit hun onzekerheid maken ze hun gevoel van eigenwaarde na verloop van tijd uitsluitend afhankelijk van hun gewicht. gestoord lichaamsbeeld: ervaren zichzelf niet zoals ze werkelijk zijn. Zelfs wanneer ze uitgemergeld zijn, denken ze dat ze dik zijn (zie cartoontje pagina 4). Ze hebben echter een juist lichaamsbeeld wat andere mensen betreft. perfectionisme: men wil alles zo perfect mogelijk doen. angst om volwassen te worden met als gevolg lichamelijke veranderingen.

5.2.4.3

Sociale gevolgen

De vermagering en lichamelijke uitputting leiden uiteindelijk tot belangrijke persoonlijkheidsveranderingen met als gevolg sociale stoornissen. ze trekken geen grenzen, gaan kritiek uit de weg (ze mogen geen fouten maken), ze kennen hun rechten en hun waarden niet. ontlopen sociale contacten, in het bijzonder die waarbij gegeten wordt. wantrouwen de omgeving waardoor de contacten moeizamer verlopen. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

13

isolatie: men zondert zich af en de patiënt(e) begint zich eenzaam en alleen te voelen. Zo geraakt die persoon in een depresssie en wordt hij/zij heel snel geïrriteerd en geprikkeld. liegen en de omgeving misleiden: ze verzinnen de beste leugens om niet te moeten eten. Ze komen niet gemakkelijk uit voor wat ze echt doen, denken en voelen. de overige gezinsleden ervaren hen als onuitstaanbaar en verschrikkelijk tiranniek. 5.2.4.4

Gevolgen voor het gedrag

calorie-obsessie. De personen zijn 24 uur per dag bezig met het denken aan eten, gewicht en calorieën. liegen en de omgeving misleiden in woord en daad. hyper-activiteit met als gevolg - overdreven beweging - overdreven hard studeren Toegepast op Martine De Vries Al deze symptomen waren waarneembaar in het boek zoals, Martine meed alle sociale contacten. (sociale gevolgen) Martine sportte ongelooflijk veel. (gevolgen voor het gedrag) Martine studeerde overmatig. (gevolgen voor het gedrag) Haar stemming was heel labiel. (psychische gevolgen) Ze had last van obstipatie. (lichamelijke gevolgen) Martine had haar menstruaties niet meer. (lichamelijke gevolgen) …

5.2.5 Behandeling van Anorexia Nervosa De behandeling is een hele zware, lange, vermoeide weg. Welke vorm van therapie gekozen wordt, is afhankelijk van de aard van de onderliggende problematiek, de leeftijd en de sociale situatie van de patiënten. Ook speelt de voorkeur van de behandelaar voor een bepaald behandelmodel een rol. De behandeling kan bestaan uit: therapie (individueel, in groep, vanuit het gezin of een combinatie) opname op een gespecialiseerde afdeling in een psychiatrisch ziekenhuis geneesmiddelen –vitaminen & mineralen (zink, kalium) Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg

Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

14

–stofwisseling te versnellen (Cisapride) –eetlustopwekkers (Cyproheptadine) –antidepressiva (Amitryptiline) => voor depressie t.g.v. de ondervoeding –antipsychotica (Pimozide) => effect op attitude Soms is er geen behandeling noodzakelijk. Dit kan enkel gebeuren als de wil van de patiënt(e) groot genoeg is om te genezen. Deze wil is afhankelijk van het doorzettingsvermogen en de steun van de omgeving rondom hem/haar. Toegepast op Martine De Vries Martine wist dat ze moest genezen en dat ze normaal hulp zou moeten krijgen door in therapie te gaan. Maar dat wilde ze niet, ze vond het te vernederend. Daarom voerde ze op haar eigen kracht, en op haar eigen tempo een oorlog met Anorexia Nervosa. Ooit zou ze weer normaal kunnen leven, wat haar gelukt is, door haar eigen doorzettingskracht en door de steun die ze ervaren heeft van haar vrienden, familie, getuigenissen van andere patiënten, … Martine is door haar stoornis er veel sterker uitgekomen dan wat ze was. Dit beschreef ze ook in haar dagboek op 4 juli 2000 (pagina 64)

De afgelopen dagen heb ik veel kritiek gekregen op mijn veranderde gedrag. Waarschijnlijk uit bezorgdheid. Zij weten dan ook niet wat er de afgelopen tijd allemaal met mij gebeurd is. Degene die ik nu ben, is totaal anders dan de persoon van voor deze tijd. Dat besef ik zelf ook heel goed. Ik sta gewoon sterker en anders in het leven. Aan de andere kant zit ik echter nog wel met onzekerheden en twijfels. Ik zal waarschijnlijk nooit meer het saaie, stille, brave meisje van voorheen zijn. Maar wie dan wel? Hoe ben ik nu? Ik ben zo veranderd dat ik dat zelf ook niet weet. Net zo min als dat ik weet wat ik na het behalen van mijn diploma wil gaan doen. Dit geeft aan de ene kant een eng, beangstigend en onzeker beeld voor de toekomst. Ik ben namelijk gewend om altijd alles al ver van voren te plannen. Ik wil alles perfect op een rijtje hebben staan. Maar aan de andere kant vind ik het nu ook wel leuk dat ik niet precies weet wat er allemaal gaat gebeuren. Ik zie wel. Het komt vast allemaal goed.


Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

15

6 LITERATUURLIJST DE VRIES, M., Door de hel van anorexia. Deventer, Ankh-Hermes, blz. 5-95. ISBN 90 202 0726 1 VANDERLINDEN, J., Anorexia Nervosa overwinnen, een gids voor patiënt, gezin en hulpverlener. Tielt, Lannoo NV, blz. 7-218 ISBN 90 209 3980 7 JOCHEMS, AAF., JOOSTEN, F.W.M.G., Coëlho zakwoordenboek der geneeskunde. 26ste uitgave, Arnhem, Elsevier, 2000, blz. 1-930. ISBN 90 622 8322 5 TOWNSEND, M.C., Verpleegkundige diagnostiek in de psychiatrie, een handleiding voor het maken van een verpleegplan. Maarssen, Elsevier, blz. 7074. ISBN 90 352 1707 1 DENAUW, E., LYNN, B., Eindwerk Anorexia Nervosa & Boulimia Nervosa. Niet gepubliceerde cursus, Zaventem, Koninklijk Atheneum, 2000. GEZONHEID EN PREVENTIE, Obesitas, bereken uw BMI nu!. Brussel, gzondheid en preventie. http://www.anbn.be/ http://www.anorexia-nervosa.com


Klas: 2 VBB 3


Schjr.: 2004-2005 .

HBOV. Module: Verpleegkundige basiszorg Thema: Visie op zorg. Docente: Mevr. Hatse L

Recommend Documents