Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015
Jaco Houtgraaf, cardioloog
Opbouw presentatie • Inleiding – Wat is het? – Hoe ziet het eruit? – Hoe ontstaat het?
• Behandeling • Waar op te letten? – Symptomen / klachten / dieet / vocht
• Take home messages 25-5-2015
2
Inleiding • Prevalentie 1-2% • Ouder dan 75: 120/1000 mannen 110/1000 vrouwen hartfalen • Verwachte stijging van 46% tussen 2010 en 2025 • In 2004 25.000 ziekenhuisopnamen in verband met hartfalen (deels heropnames: 14% van de patienten wordt binnen 6 mnd opnieuw opgenomen) • 50% van de patienten met hartfalen overlijdt binnen 4 jaar, 50% van de patienten met ernstig hartfalen overlijdt binnen 1 jaar
Prevalentie (2007)
Hartfalen
Een complex van klachten en symptomen t.g.v. een tekortschietende pompfunctie van het hart.
25-5-2015
Voettekst
6
Symptomen • • • • • • • 25-5-2015
Vermoeidheid Kortademigheid Verminderd inspanningsvermogen Oedeem Prikkelhoest, m.n. ‘s nachts Koude handen en voeten Slechte eetlust 7
Diagnose hartfalen Hartfalen met verminderde ejectiefractie 1. Symptomen passend bij hartfalen 2. Tekenen passend bij hartfalen 3. Bewezen verminderde systolische functie (EF)
Hartfalen met behouden ejectiefractie 1. Symptomen passend bij hartfalen 2. Tekenen passend bij hartfalen 3. Normale of licht verminderde systolische functie (EF) 4. Relevante structurele cardiale afwijkingen • LVH, LA-dilatatie, diastolische dysfunctie 25-5-2015
8
Differentiaal diagnose Hartfalen – Systolisch –Verminderde LVF: iCMP, dCMP, myocarditis – Ritmestoornissen: atriumfibrilleren, extrasystolie –Kleplijden: aortaklepstenose, mitraalklepinsufficientie
– Diastolisch –LVH o.b.v. HT / AoS, HCM, restrictieve CMP 25-5-2015
9
Meest voorkomend 1. Ischemisch (ischemische CMP): – Na infarct – O.b.v. ernstig coronairlijden
2. Aortaklepstenose 3. Diastolisch 4. Atriumfibrilleren
25-5-2015
10
Echocardiografie • • • • • • 25-5-2015
Hoeksteen diagnostiek Goedkoop en snel Laagdrempelig beschikbaar Hoge resolutie Real-time Bedside
Voettekst
11
Echocardiografie Apicaal 4 kamer beeld
25-5-2015
Voettekst
12
Normaal
25-5-2015
Voettekst
13
Post-infarct
25-5-2015
Voettekst
14
Ischemische cardiomyopathie
25-5-2015
Voettekst
15
Mitraalklepinsufficientie
25-5-2015
Voettekst
16
Ernstige aortaklepstenose
25-5-2015
Voettekst
17
Diastolische dysfunctie
25-5-2015
Voettekst
18
Myocardinfarct
Remodellering Normaal Infarct Vermindering pompfunctie Remodellering Hartfalen
LV
Behandeling • Medicatie • Biventriculair pacen
Normaal Infarct
X
Remodellering Hartfalen
Medicatie • • • • • • 25-5-2015
ACE-remmer (-pril) of ARB (-artan) Beta-blokker (-lol) Aldosteron-antagonist (spironolacton) Diuretica Nitraat Digoxine
Voettekst
23
Medicatie • • • • • • 25-5-2015
ACE-remmer (-pril) of ARB (-artan) Beta-blokker (-lol) Aldosteron-antagonist (spironolacton) Diuretica Nitraat Digoxine 24
Inwendige defibrillator (ICD) • Bij LVEF <35% hoog risico op ventriculaire (en dus dodelijke) ritmestoornissen • Indien directe cardioversie: goede prognose • Alle patienten met LVEF <35% indicatie ICD • Bij tevens dyssynchronie (LBTB/RBTB op ECG): biventriculaire ICD
25-5-2015
Voettekst
25
Biventriculaire ICD
25-5-2015
26
25-5-2015
27
Symptomen • Linkszijdig hartfalen (forward failure) – Lage bloeddruk – Moe – Dyspnoe d’effort – Orthopneu / nachtelijke dyspnoe en hoesten – Koude acra – Verminderde eetlust / cachexie
• Rechtszijdig hartfalen (backward failure) – Oedeem: benen, buik, pre-sacraal – Verminderde eetlust 25-5-2015
28
Klachten herkennen • • • • • • • • 25-5-2015
Aankomen in gewicht Tachypneu (in rust) Prikkelhoest Niet plat kunnen liggen Oedeem aan enkels, benen, buik Verandering hartritme, hartkloppingen Krappe UP, nycturie Pijn op de borst 29
Leefregels • • • • • • • • • 25-5-2015
Vochtbeperking 1500-2000 ml/dag Vochtbeperking 1500-2000 ml/dag Vochtbeperking 1500-2000 ml/dag Vochtbeperking 1500-2000 ml/dag Therapie-trouw Dagelijks / drie-wekelijks wegen Natriumbeperkt dieet Bewegen / Afvallen Stoppen met roken, matig met alcohol 30
Take-home messages • Hartfalen is een invaliderende aandoening met een slechte tot zeer slechte prognose • Prevalentie zal toenemen • Zonder echo, geen hartfalen • ACE-remmer, beta-blokker, spironolacton • (Biventriculaire) ICD • Let op: vocht, zout, gewicht, verandering klachtenpatroon 25-5-2015
31
25-5-2015
Voettekst
32
