Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK HET KADER DIVERSITEIT IN POLITIEVAKMANSCHAP
In verbinding zijn met de samenleving
Respect en acceptatie
Leren van en
Handelen vanuit
Stimuleren
in de praktijk
eigen kracht
en faciliteren
Organiseren van diversiteit Bespreek tenminste een van onderstaande politievraagstukken volgens de regels van de waarderende dialoog: · Laat de ander zijn/haar verhaal vertellen · Wees nieuwsgierig naar het verhaal van de ander · Waardeer het verhaal van de ander · Spreek vanuit jezelf (‘ik denk’ of ‘ik voel’ in plaats van ‘men zegt’) · Vraag toelichting als je toch algemeenheden hoort · Behandel elkaar met respect en vriendelijkheid Beantwoord na bespreking de volgende vragen: 1. Wat is in deze politievraagstukken de kern van de problematiek? 2. Wat vraagt dit van ons als politie? NB: De tekst in de kaders naast de cases geven de gewenste situatie voor de toekomst weer. 1
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
In verbinding zijn met de
samenleving De politie doet alles samen met en in verbinding met anderen in de samenleving. Dit is niet alleen een taak van de wijkagent. Als leidinggevende ben
je in verbinding met de politieprofessionals die het vak uitvoeren. Als politiemedewerker voer je je vak uit in verbinding met anderen in de organisatie en
de samenleving. Netwerkend werken en actief in gesprek gaan is het middel om in verbinding te zijn en te blijven. Dit doe je niet alleen bij incidenten,
maar op alle mogelijke momenten en manieren. Kennis hebben van andere culturen en netwerken is hiervoor belangrijk, maar niet toereikend. Verbinding vraag om aanwezigheid, lef en een oprechte belangstelling en open houding voor wat
en wie er leeft in de samenleving. Als goede netwerker ben je proactief, probleemgericht, en heb je doorzettingsvermogen.
Illegale vreemdelingen U wordt er op gewezen dat er meerdere illegale vreemdelingen onlangs slachtoffer werden van zware misdrijven. Een slachtoffer is ernstig gewond door pistoolkogels. Een vrouw is slachtoffer van verkrachting. In meerdere gevallen is sprake van huiselijk geweld. Zij durven niet naar de politie te gaan uit angst voor arrestatie in verband met hun illegaal verblijf. Welke taal spreken we Twee politiecollega’s van Turkse / Marokkaanse / Limburgse / Friese afkomst spreken met elkaar Turks / Marokkaans / Limburgs / Fries waardoor andere collega’s het gesprek niet kunnen volgen. Welke taal spreken we Een politiecollega van Turkse / Marokkaanse / Limburgse / Friese afkomst spreekt Turks / Marokkaans / Limburgs / Fries met iemand op straat die het Nederlands niet (goed) spreekt. Wijk met Antilianen In een wijk zijn veel problemen met Antillianen / Surinamers / Turken / Marokkanen / straatjongeren. De stemming onder de teamleden is dat zij zoveel als mogelijk alle Antilianen / Surinamers / Turken / Marokkanen / straatjongeren repressief benaderen. Een Antilliaanse / Surinaamse /Turkse / Marokkaanse / jonge collega uit het team heeft moeite met deze werkwijze. In de Culemborgse wijk Terweijde zijn gewelddadige confrontaties tussen bevolkingsgroepen Molukkers en Marokkanen. De politie heeft honderd agenten, een samenscholingsverbod, wegblokkades en vele arrestaties nodig om de rust te herstellen. De bevolkingsgroepen hebben weinig vertrouwen in de overheid. Terwijl de ME in groten getale aanwezig is, houden jongeren zelf de wacht en schieten Molukkers vanuit het hele land 'te hulp. Wanneer de burgemeester in gesprek wil met de groepen beland hij voor gesloten deuren. De bewoners menen dat hij veel te laat zijn gezicht laat zien in de wijk.(Bron: AD.nl, 6‐1‐2010) Je eigen casus……
2
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Respect en acceptatie
Respect is een voorwaarde om te komen tot verdere groei van mens en organisatie. Je accepteert dat anderen anders kunnen denken en
handelen dan jij. Je weet je in de ander in te leven. Je hebt waardering en respect voor iedereen, dus ook mensen in de maatschappij met een andere achtergrond die anders zijn en anders denken. Je
waardeert en respecteert je collega in zijn/haar professionaliteit en prestaties. Je bent gericht op het goed te presteren en je benut hierbij de kwaliteiten van anderen. Je ziet en gebruikt de toegevoegde waarde van een andere generatie. Je
weet ook waar respect en acceptatie een grens heeft. Je staat niet toe dat rechten, van wie dan ook, geschonden geworden. Zowel binnen als buiten de politieorganisatie wordt niet respectvol gedrag en discriminatie niet geaccepteerd. Je bent
hierin normstellend, stelt grenzen en treedt op waar nodig.
Tijdens de surveillance valt het op dat je collega steeds jongeren met een getint uiterlijk controleert. Als je daarna vraagt zegt hij dat het toch bekend is dat veel allochtone jongeren zich schuldig maken aan criminaliteit. Daarom selecteert hij op een getint uiterlijk Welke taal spreken we? Twee politiecollega’s van Turkse / Marokkaanse / Limburgse / Friese afkomst spreken met elkaar Turks / Marokkaans / Limburgs / Fries waardoor andere collega’s het gesprek niet kunnen volgen. Hoe gaat u hiermee om. Verandert dit wanneer zij dit op straat doen met iemand die het Nederlands niet (goed) spreekt. Welke taal spreken we? Twee politiecollega’s van Turkse / Marokkaanse / Limburgse / Friese afkomst spreken met elkaar Turks / Marokkaans / Limburgs / Fries waardoor andere collega’s het gesprek niet kunnen volgen. Hoe gaat u hiermee om. Verandert dit wanneer zij dit op straat doen met iemand die het Nederlands niet (goed) spreekt. Een meisje van 17 jaar met Marokkaanse ouders belt 0900‐8844. Ze vertelt dat ze problemen in haar familie heeft, omdat haar vader erachter is gekomen dat zij een verhouding heeft met een Nederlandse jongen. De wijkagente van de wijk waarin het gezin woont krijgt opdracht de zaak af te handelen. Zij besluit te gaan bemiddelen, maar loopt er tegen aan dat de vader haar niet als gesprekspartner accepteert. In een wijkteam in een orthodox religieuze omgeving werkt de eerste vrouwelijke collega in het team. De teamchef, afkomstig uit deze omgeving, laat haar weten dat hij oprecht van mening is dat een vrouw thuis voor de kinderen hoort te zorgen. Hij kan daarom niet echt een goede chef voor haar zijn. Hij adviseert haar daarom overplaatsing aan te vragen naar een andere ploeg. Je eigen casus……
3
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Leren van en in de praktijk
Om aan te sluiten bij de steeds veranderende omgeving is het nodig om te blijven leren. Je handelt snel en actiegericht en hebt het vermogen te kunnen schakelen naar een onderzoekende aanpak. Evaluatie van en reflectie op jouw handelen maakt onderdeel uit van je dagelijkse
praktijk. Je deelt inzichten en verbetert je handelen waar het kan. Dit gebeurt in gesprek met verschillende collega's en externe partners. Je staat
open voor andere gezichtspunten, en nodigt anderen, ook buiten de politieorganisatie, uit mee te denken in de ontwikkeling van het politievak. Fouten die worden gemaakt worden gebruikt om
van te leren.
Op een team werkt een collega die op straat voorop loopt, maar ook nogal eens te snel in een geweldspiraal belandt. Hij bijt zich vast in zaken en verliest soms realiteit en veiligheid uit het oog. Collega's op het team willen eigenlijk niet meer met hem werken omdat ze het niet veilig vinden om samen met hem de straat op te gaan. Hier wordt veel over gepraat op het team, maar niet met de betreffende collega zelf of met de leiding. Als er (gewelds)incidenten zijn geweest die niet proportioneel waren, worden deze wel door de leiding met de betreffende collega besproken, eventueel disciplinair aangepakt, maar zijn wijze van optreden verandert niet. Tijdens het selectieproces voor leidinggevende geeft de kandidaat aan dat hij PVV stemt. Hij is het ook eens met Wilders dat Nederland te veel Moslims telt en teveel Moskeeën. Er moeten er geen meer bijkomen. In zijn professionele handelen zal hij nimmer discrimineren, zegt hij. Opnieuw is een homostel weggepest. De gemeente zou het stel hebben geadviseerd naar een antidiscriminatiebureau te gaan of te verhuizen. De politie kende de problemen niet. Het homostel zegt meerdere keren melding te hebben gemaakt bij de politie. Gemeente, antidiscriminatiebureau en politie hebben het wegpesten niet voorkomen. Na een melding kwamen we bij een vechtpartij tussen een Marokkaanse jongen en een Nederlandse jongen. We hielden de Marokkaanse jongen aan waarna vrienden van deze jongen boos werden op ons en zich ermee begonnen te bemoeien. De Nederlandse jongen had een bloedneus en werd door ons gezien als slachtoffer. Later bleek dat de Nederlandse jongen was begonnen met vechten. In een wijkteam in een orthodox religieuze omgeving werkt de eerste vrouwelijke collega in het team. De teamchef, afkomstig uit deze omgeving, laat haar weten dat hij oprecht van mening is dat een vrouw thuis voor de kinderen hoort te zorgen. Hij kan daarom niet echt een goede chef voor haar zijn. Hij adviseert haar daarom overplaatsing aan te vragen naar een andere ploeg. Je eigen casus……
4
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Handelen vanuit eigen kracht
Voor jou en iedere politieprofessional, leidinggevend en uitvoerend, geldt dat je vanuit eigen kracht handelt in (complexe) situaties, zowel binnen als buiten de organisatie. Je hebt vertrouwen in jezelf en anderen. Je bent bewust van jezelf en de verschillen in je omgeving. Het handelen vanuit eigen kracht vormt de basis voor jouw samenwerking met anderen. Doordat je over voldoende zelfinzicht beschikt en weet hoe de dynamiek van en in groepen werkt, heb je het
vermogen om je eigenheid te bewaren en je kwaliteiten in te zetten. Je reflecteert op je eigen handelen, staat open voor feedback en hebt het lef om dilemma's en gedrag bespreekbaar te maken en tegenspraak te geven. Je hebt een open houding, bent nieuwsgierig naar de ander en stelt vragen.
In een team mogen een aantal politiemedewerkers op kosten van de organisatie een loopbaangerichte opleiding gaan volgen. De organisatie vergoedt de opleidingskosten, de contacturen en de reiskosten en reistijd. De collega’s rijden voor het gemak samen met één auto naar de opleidingslocatie en rouleren per toerbeurt als bestuurder met eigen auto. De collega’s dienen ieder voor zich een declaratieformulier in om de reiskosten vergoed te krijgen. Een van de medewerkers heeft geen declaratieformulier ingevuld omdat deze van mening is dat hij geen kosten heeft gemaakt, dus ook geen recht heeft op een vergoeding. De collega die niets wil declareren wordt onder druk gezet om toch te declareren, omdat de collega’s verwachten dat ze anders ook geen vergoeding meer zullen ontvangen en hierdoor een aanzienlijk bedrag mislopen. Tegen de collega wordt zelfs gezegd dat hij maar moet liegen als de chef vragen stelt over de manier van reizen naar de opleidingslocatie, tevens wordt tegen hem gezegd dat hij een ‘matennaaier’ is als hij niet ook declareert. Ik ben een homoseksuele politieagent en werk sinds 5 jaar op mijn huidige bureau. Door twee collega's vanuit mijn team ben ik aangesproken. Zij deelden mij mede niet met mij op de auto te willen omdat ik homo ben. Vanuit hun geloofsovertuiging willen ze zo min mogelijk met mij te maken hebben. Het komt voor dat zij via de leidinggevende de dienst ruilen als ze met mij op de surveillance zijn gepland. Mijn leidinggevende kent de situatie en zei mij dat ik hier maar mee moest leren omgaan omdat het zo gewoon gaat bij d In een wijkteam in een orthodox religieuze omgeving werkt de eerste vrouwelijke collega in het team. De teamchef, afkomstig uit deze omgeving, laat haar weten dat hij oprecht van mening is dat een vrouw thuis voor de kinderen hoort te zorgen. Hij kan daarom niet echt een goede chef voor haar zijn. Hij adviseert haar daarom overplaatsing aan te vragen naar een andere ploeg. In een wijkteam in een orthodox religieuze omgeving werkt de eerste vrouwelijke collega in het team. De teamchef, afkomstig uit deze omgeving, laat haar weten dat hij oprecht van mening is dat een vrouw thuis voor de kinderen hoort te zorgen. Hij kan daarom niet echt een goede chef voor haar zijn. Hij adviseert haar daarom overplaatsing aan te vragen naar een andere ploeg. Je eigen casus…… 5
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Stimuleren en faciliteren
Als leidinggevende heb je oprechte belangstelling en sta je open voor je medewerkers. Je bent erop gericht medewerkers te stimuleren zelf meer verantwoordelijkheid te dragen. Je faciliteert en organiseert het gesprek binnen en buiten de organisatie. Je maakt dilemma's en gedrag bespreekbaar. Dit doe je op een waarderende manier, waarin je je oordeel uitstelt. Je vormt een vangnet wanneer medewerkers (nog) niet of minder in staat zijn verantwoordelijkheid te
nemen. Dit alles doe je door voorbeeldgedrag te tonen en steun en coaching te geven waar nodig. Juist ook als het spannend, moeilijk en/of ongemakkelijk wordt.
In een team mogen een aantal politiemedewerkers op kosten van de organisatie een loopbaangerichte opleiding gaan volgen. De organisatie vergoedt de opleidingskosten, de contacturen en de reiskosten en reistijd. De collega’s rijden voor het gemak samen met één auto naar de opleidingslocatie en rouleren per toerbeurt als bestuurder met eigen auto. De collega’s dienen ieder voor zich een declaratieformulier in om de reiskosten vergoed te krijgen. Een van de medewerkers heeft geen declaratieformulier ingevuld omdat deze van mening is dat hij geen kosten heeft gemaakt, dus ook geen recht heeft op een vergoeding. De collega die niets wil declareren wordt onder druk gezet om toch te declareren, omdat de collega’s verwachten dat ze anders ook geen vergoeding meer zullen ontvangen en hierdoor een aanzienlijk bedrag mislopen. Tegen de collega wordt zelfs gezegd dat hij maar moet liegen als de chef vragen stelt over de manier van reizen naar de opleidingslocatie, tevens wordt tegen hem gezegd dat hij een ‘matennaaier’ is als hij niet ook declareert. Een leidinggevende komt met het volgende dilemma bij zijn leidinggevenden: “Ik heb een medewerkster in mijn team die niet goed functioneerde in het werk. Na een begeleiding van 1,5 jaar ben ik weer tevreden over hoe zij haar werk uit voert. Echter blijft haar houding en gedrag binnen het team problematisch. Zij komt afspraken niet na, geeft anderen de schuld van fouten die zij maakt en belt met regelmatig privé in diensttijd. Ik besef dat ik dit aan moet pakken. Ik heb pogingen gedaan om dit aan te pakken, maar kom er niet uit”. In een wijk zijn veel problemen met Antillianen / Surinamers / Turken / Marokkanen / straatjongeren. De stemming onder de teamleden is dat zij zoveel als mogelijk alle Antilianen / Surinamers / Turken / Marokkanen / straatjongeren repressief benaderen. Een Antilliaanse / Surinaamse /Turkse / Marokkaanse / jonge collega uit het team heeft moeite met deze werkwijze. In een wijkteam in een orthodox religieuze omgeving werkt de eerste vrouwelijke collega in het team. De teamchef, afkomstig uit deze omgeving, laat haar weten dat hij oprecht van mening is dat een vrouw thuis voor de kinderen hoort te zorgen. Hij kan daarom niet echt een goede chef voor haar zijn. Hij adviseert haar daarom overplaatsing aan te vragen naar een andere ploeg. Je eigen casus…… 6
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Organiseren van diversiteit
De strategische top stuurt op het thema diversiteit. De leiding zorgt voor een (snelle) integratie van diversiteit in het politievakmanschap door het onderdeel te maken van de teamsamenstelling,
door werving en selectie, opleiding en leidinggeven. De leiding maakt daarvoor gebruik van het instrument strategische personeelsplanning en personeelschouw om inzichtelijk te krijgen welke diverse kwaliteiten nodig en welke aanwezig zijn. Politiemensen worden actief geschouwd, gescout, gestimuleerd,
gecoacht en gesteund om van een toegevoegde waarde te zijn waarbij de bijdrage aan het politievak doorslaggevend is. Waar kwaliteiten niet (voldoende) in de eigen organisatie aanwezig zijn
worden deze extern geworven. Om te zorgen voor de diverse instroom in de initiële opleiding worden gerichte werving en selectieactiviteiten ondernomen. Er wordt gebruik gemaakt van
Een meisje van 17 jaar met Marokkaanse ouders belt 0900‐8844. Ze vertelt dat ze problemen in haar familie heeft, omdat haar vader erachter is gekomen dat zij een verhouding heeft met een Nederlandse jongen. De wijkagente van de wijk waarin het gezin woont, krijgt opdracht de zaak af te handelen. Zij besluit te gaan bemiddelen, maar loopt er tegen aan dat de vader haar niet als gesprekspartner accepteert. Wat adviseert u aan deze wijkagent. Tijdens een gesprek aan de lunchtafel over homoseksualiteit valt op dat een van de aanwezigen, een jonge vrouwelijke leidinggevende, niet deelneemt aan de discussie. Daardoor wordt haar mening gevraagd. Zij geeft aan dat volgens haar christelijk geloof homoseksualiteit zondig is. Daardoor is dit ook haar mening. Zij verzekert echter dat in haar professionele gedrag zij homoseksuelen en heteroseksuelen gelijk zal behandelen. Dit zowel in‐ als extern. Tijdens het selectieproces voor leidinggevende geeft de kandidaat aan dat hij PVV stemt. Hij is het ook eens met Wilders dat Nederland te veel Moslims telt en teveel Moskeeën. Er moeten er geen meer bijkomen. In zijn professionele handelen zal hij nimmer discrimineren, zegt hij. In een wijkteam in een orthodox religieuze omgeving werkt de eerste vrouwelijke collega in het team. De teamchef, afkomstig uit deze omgeving, laat haar weten dat hij oprecht van mening is dat een vrouw thuis voor de kinderen hoort te zorgen. Hij kan daarom niet echt een goede chef voor haar zijn. Hij adviseert haar daarom overplaatsing aan te vragen naar een andere ploeg. In een wijk zijn veel problemen met Antillianen / Surinamers / Turken / Marokanen / straatjongeren. De stemming onder de teamleden is dat zij zoveel als mogelijk alle Antilianen / Surinamers / Turken / Marokkanen / straatjongeren repressief benaderen. Een Antilliaanse / Surinaamse /Turkse / Marokkaanse / jonge collega uit het team heeft moeite met deze werkwijze. Je eigen casus……
externe netwerken voor de benodigde expertise voor de uitvoering van het politievak. 7
Diversiteit in Politievakmanschap – Koers 2015 DIVERSITEITSVRAAGSTUKKEN: CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
8