Grondstoffenschaarste in drie dimensies Ton Manders Stephan Slingerland
Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011
Programma van deze Early Bird Sessie ‘Grondstoffenschaarste in drie dimensies’
Waar moeten we ons zorgen over maken? - Ton Manders (20 min.)
2. Wat kunnen we er aan doen? - Stephan Slingerland (20 min.) 3. Discussie (20 min.)
2 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Kernboodschappen
Ingewikkeld, geen eenvoudige oplossingen
Resource efficiency is geen silver bullet
EU beleid staat nog aan het begin, kan verder verbeterd
3 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Grondstoffenschaarste: Waar moeten we ons zorgen om maken? Ton Manders
Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011
Ingewikkeld, geen eenvoudige oplossingen Schaarste aan hulpbronnen → Hulpbronnen zijn te duur Overvloed (milieudegradatie) → Hulpbronnen zijn te goedkoop Voorzieningszekerheid Sociale dimensie Veel, verschillende hulpbronnen, sterke interactie
5 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Drie dimensies
6 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Geen uitputting van wereldwijde voorraden
7 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
8 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Grondstoffen zijn ongelijk verdeeld
9 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
10 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
11 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Vele factoren spelen een rol
12 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Prijzen doen er toe Hoge prijzen – Grootste gevolgen in ontwikkelingslanden (x 10) › Voedsel honger › Energie armoede – Niet rechttoe rechtaan – perverse uitkomsten – Terugkoppelingen
Volatiele prijzen – Minder investeringen in exploratie – Minder structurele groei
13 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Vraag blijft groeien maar minder
14 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Kritieke mineralen
15 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Samenhang - de rol van energie Energie als input – Kunstmest – Transport – Production proces
Energie als substituut – Synthetische producten – Biofuels – Fuel switching
Energie as kostenpost/inkomensbron – Exporterende landen – Importerende landen 16 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Moeten we ons zorgen maken? - samengevat Geen uitputting wereldwijd Groeiende afhankelijkheden Complexe oorzaken, groeiende samenhang Grootste gevolgen in ontwikkelingslanden
17 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Grondstoffenschaarste: Wat kunnen we er aan doen? Stephan Slingerland
Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011
Verschillende doelen voor grondstoffenbeleid Mogelijke doelen grondstoffenbeleid 1. Voorzieningszekerheid 2. Prijs 3. Milieu 4. Ontwikkeling
19 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Doelen kunnen conflicteren: keuzes nodig
20 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Maatregelen grijpen aan in verschillende dimensies
Resource efficiency 21 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Resource efficiency is niet de oplossing Relatieve ontkoppeling is geen absolute ontkoppeling Rebound effect – Hogere arbeidsproductiviteit was nooit bedoeld om werkloosheid te bevorderen
Andere noodzakelijke oplossingsrichtingen – Substitutie – Gedragsverandering
22 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Voor halen klimaatdoelen is efficiencybeleid alléén niet voldoende 23 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Europees grondstoffenbeleid in versnelling in 2011 Milieuspoor / Resource efficiency – Flagship initiative ‘Resource Efficient Europe’ (januari 2011) – ‘Roadmap to a Resource Efficient Europe’ (oktober 2011) Voorzieningszekerheidsspoor / Raw materials – ‘Tackling the challenges on commodity markets and on raw materials’ (februari 2011)
24 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
De twee sporen passen bij elkaar
De twee sporen passen bij elkaar
Toch blijven er vraagtekens
Toch blijven er vraagtekens
Een derde spoor? Grondstoffen nu – Privaat – Nationale competentie
Grondstoffen en ‘global public goods’ (klimaat, biodiversiteit, verdeling/ontwikkeling) – Mondiale afspraken over gebruik en beheer – Milieu- en sociale randvoorwaarden aan mondiale ketens, markten (certificering)
29 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Wat moeten we doen? - Samengevat Maak doelen expliciet en stel prioriteiten – Grondstoffen voor Europa, of grondstoffen voor iedereen?
Niet alleen resource efficiency, maar ook – substitutie – gedragsverandering
Versterk beleidsinstrumenten – Van transparantie naar certificering ketens
30 Grondstoffenschaarste in drie dimensies, 23 november 2011
Bedankt voor de aandacht! www.pbl.nl
Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011
