OOOH!
was ik maar...
Groepsuitstappen in
Brussel 2013
Ontdekking | Gastronomie | Cultuur | Stripverhaal | Evenementen
Plan Met z’n allen naar Brussel
RING-OR 8 3
a
-d
e
Ko n St
ro
in
la
ijk
Pa
rk
an
la
an Ko n
an
Emile Bocksta
nla ve Ha
an
an
lla
tla
Ka re
an
on
er
ela
rm
Gent Brugge Oostende Dunkerke
inn
be
Ke iz
ing
m
ellaan
er
kl
La
E40
op
vo
ub
Vil
Ho
o rd
se
s te
15
E40
t
on
st
e
Be Lu
xe
m
We ts llia
bu
rd
rg
str
str aa
ra a
aa
t
2 12
t
Parkings autocars Brussel
9 Brussel-Luxemburg
10 slaa
oo
n
aa
l Jac
nl
laa
e ra a
Charle
roise S
te enw
eg
n
18
estr
aat
E19 E429
Charleroi Mons Valenciennes Paris
oo
se
ve
ltla
an
Waterlooseste enweg
F. R
ll S ta
• Centrum: Loksumstraat – 1000 Brussel • Heyzel/Brupark: Eeuwfeestlaan – 1020 Brussel
que
Kr
i za
RI NG O R
Korte duur (maximum 30 minuten)
n
11
Brussel-Zuid
1. BOZAR – Het Paleis voor Schone Kunsten 2. Jubelparkmuseum 3. Musea van het Verre Oosten 4. Magritte Museum 5. Museum voor Oude Kunst 6. Muziekinstrumentenmuseum (mim) 7. Stichting Folon 8. Atomium 9. Parlamentarium 10. Museum voor Natuurwetenschappen 11. Hallepoort 12. Autoworld 13. City Sightseeing Brussels / Open Tours 14. Océade 15. Mini-Europa 16. Voir et Dire Bruxelles 17. Museum van Cacao en Chocolade 18. Zaabär 19. Hergé Museum 20. Stripdorp 21. Hostels in Brussels
Voor meer informatie of meer ideeën om uw uitstap extra pit te geven, een antwoord op uw vragen of indien u een bezoek van onze commercieel vertegenwoordiger wenst, contacteert u Sandrine Vanden Eynden: Tel. : +32 (0)2 509 24 52 of Fax : +32 (0)2 509 24 62 mail :
[email protected]
Overzicht
t
Gen
se
Liège Aachen
Lou
B
er
n ge
w en
eg
ns
ing
Ko n
an
rla
g
L e u ve
we g este en
sst
ch Pa
An
Brussel-Centraal 17 13 1 16 6 4 20 5
nie
nwe
Lem
Ni
s te e
21
ra a
ec
spa
ola
ch
an
laa
n
Brussel-Noord
fse noo
Legende
en
14
we
g
Brussels Airport
Deze brochure richt zich voornamelijk tot de organisatoren van groepsuitstappen in Brussel. Autocarbedrijven, verenigingen, bedrijven, scholen en andere groepen vinden hier een groot aantal activiteiten en rondleidingen, wat slechts een greep uit het aanbod beslaat. Het is mogelijk om zelf combinaties te maken en een programma te creëren volgens ieders wensen en budget. De brochure biedt een twintigtal ideeën om een gedenkwaardig bezoek aan de Europese hoofdstad uit te stippelen, waarbij u kunt kiezen voor de voornaamste musea en culturele bezienswaardigheden in en rond de stad, voor een moment van pure ontspanning en amusement in een van de vele thematische trekpleisters of voor een van de voorgestelde rondleidingen of workshops. Wij vermelden tevens de praktische informatie die u nodig hebt voor het regelen van een overnachting of een eetgelegenheid voor groepen. De prijzen worden slechts ter informatie gegeven. Mogelijke wijzigingen vallen buiten onze verantwoordelijkheid.
Middellange duur (maximum 5 uur)
E411 Namur Luxembourg Metz Strasbourg Lyon Marseille Nice
7
Lille
• Centrum: Parking Hertogstraat – 1000 Brussel • Centrum: Pachecolaan – 1000 Brussel • Heyzel/Brupark: Boechoutlaan – 1020 Brussel • Sint-Lambertusplein 6 – 1020 Brussel • Madridlaan – 1020 Brussel • Willebroekkaai – 1000 Brussel • Slachthuislaan – Poincare – 1070 Brussel
Cultuur in Brussel Ontdekkingen in Brussel Smullen in Brussel Stripverhaal in Brussel Evenementen in Brussel Praktische informatie : logies voor groepen, eetgelegenheden, winkelen
4 – 9 10 – 17 18 – 19 20 – 21 22 – 25 26 – 27
Legende van de pictogrammen Openingsuren Gesloten Prijzen Duur van het bezoek Reservatie en reserveringstermijn
Lange duur • Madridlaan – 1020 Brussel • Willebroekkaai – 1000 Brussel • Federatie van de Belgische Autobus- en Autocarondernemers en reisorganisatoren (FBAA) : Metrologielaan 8 – 1130 Brussel (Haren) – Tel. : +32 (0)2 240 16 42 • Mabru : Werkhuizenkaai 22-23 – 1210 Brussel. (St.Joost-Ten-Node) Tel. : +32 (0)2 215 51 69
Kantine, restaurant Parkeergelegenheid Mogelijkheid afzetten/ophalen bezoekers Pedagogisch dossier Toegankelijkheid voor pers. met beperkte mobiliteit Toegankelijkheid voor begeleide pers. met beperkte mobiliteit Audiogids
19
2
3
BOZAR – Het Paleis voor Schone Kunsten
Cultuur in Brussel
Het Paleis voor Schone Kunsten is met meer dan een miljoen bezoekers per jaar een van de bakens van de Brusselse Kunstberg. Het biedt onderdak aan grote internationale tentoonstellingen, zowel klassieke als hedendaagse, en de 300 concerten per jaar moeten echt niet verbleken bij de programmering van de meest prestigieuze huizen. Met een waaier van culturele formules op maat, bezorgt het Paleis voor Schone Kunsten u een totaalervaring.
Voornaamste tentoonstellingen 2013 Antoine Watteau (1684-1721): de Muziekles 08.02 > 12.05.2013 Deze tentoonstelling, in samenwerking met het Palais des Beaux-Arts in Lille, wordt een unieke kans om opnieuw kennis te maken met het toonaangevende werk van deze grote Franse schilder uit het begin van de 18de eeuw. Muziek vormde een geregeld terugkerende inspiratiebron voor Watteau, waardoor ruim een derde van zijn schilderijen een muzikaal tafereel toont. Neo Rauch - The Obsession of the Demiurge. Selected Works 1993-2012 20.02 > 19.05.2013 De eerste expositie in België van deze belangrijke voortrekker van de Neue Leipziger Schule met een brede internationale populariteit. Rauch staat bekend om zijn raadselachtige schilderijen met een hoogstpersoonlijke stijl: een mix van sociaal realisme, surrealistisch aandoende abstractie en invloeden uit popart en strips.
Sommige steden bezoek je omdat de tijd er lijkt te hebben stilgestaan. Andere steden bezoek je omdat ze gezellig en kleinschalig zijn. Maar als je een stad zoekt waar alles continu in beweging is, waar je in elke wijk telkens een totaal verschillende wereld betreedt, waar steeds tientallen dingen tegelijkertijd te beleven vallen, dan is Brussel de ideale bestemming. Cultuur, ontspanning, activiteiten met een hoge belevingswaarde en dat in een stad die je kan blijven ontdekken, steeds opnieuw. Een wereldstad. Maar dan wel vlak naast de deur.
Giorgio Morandi 07.06 > 22.09.2013 De tot de essentie teruggebrachte stillevens van Giorgio Morandi behoren tot de iconen van de moderne kunst. De tentoonstelling neemt de bezoeker mee in het universum van deze schilder aan de hand van een uitgekiende selectie werken, van zijn eerste schilderijen in de geest van de Italiaanse traditie tot zijn experimenten met het futurisme. Europalia.india – Het lichaam in de Indische kunst 04.10.2013 > 05.01.2014 Ontdek de tijdloze schoonheid van India, de spiritualiteit en de verscheidenheid aan godsdiensten en feesten. Het lichaam, alomtegenwoordig in de Indische kunst, is de leidraad van deze Europalia.india tentoonstelling. Met topstukken uit alle uithoeken van India krijgt de bezoeker een boeiende introductie tot de Indische cultuur.
© Pascal Mannaerts / www.parcheminsdailleurs.com
© OPT PascaleBeroujon
Europalia.india - Indomania 16.10.2013 > 26.01.2014 Deze tentoonstelling, die in het kader van Europalia.india georganiseerd wordt, toont kunstenaars met een gezamenlijke passie voor India. Schilders, beeldhouwers, fotografen, auteurs, cineasten en musici drukken hun esthetische bewondering en intellectuele nieuwsgierigheid voor het land uit. Het werk van Rembrandt, Rauschenberg, Rodin, Pasolini, Cartier-Bresson en vele anderen wordt zo voor de eerste keer samengebracht.
Contactpunt voor informatie en reservatie
Tentoonstellingen : Dinsdag tot zondag van 10 u tot 18 u. Donderdag van 10 u tot 21 u.
BOZAR BRASSERIE bij David Martin, Hortastraat 3 – 1000 Brussel.
Groepen : van € 5 tot € 10. Scholen: van € 4 tot € 5.
arking Albertina: Stuiversstraat & Gerechtsplein P Parking Grote Markt: Grasmarkt 104 Parking Zavel-Poelaert: Poelaertplein De stad Brussel heeft een parking voor privébussen ingericht in de Kardinaal Mercierstraat.
Ongeveer 1 uur, afhankelijk van de tentoonstelling.
Op het Koningsplein of voor het gebouw.
Tentoonstellingen gesloten op maandag, 25/12 en 01/01.
[email protected] Tel. : +32 (0)70 344 577 Drie weken op voorhand.
4
[email protected] www.bozar.be
Cultuur in Brussel
Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 507 82 00
5
Magritte Museum Het gebouw van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, dat dankzij het competentiemecenaat van GDF SUEZ volledig gerenoveerd werd, herbergt het Magritte Museum met een oppervlakte van 2500 m². In het hart van Brussel, op het Koningsplein, stelt dit museum de rijkste collectie kunstwerken van René Magritte voor (zowel op vlak van continuïteit als van diversiteit). Meer dan 200 werken waaronder olieverfschilderijen, gouaches, tekeningen, beelden, beschilderde voorwerpen, maar ook reclameaffiches, muziekpartituren, oude foto’s en films die Magritte zelf regisseerde, zijn hier te bezichtigen. In het museum kunt u tevens biografische, thematische, historische én poëtische bronnen raadplegen waarmee het ook ’s werelds belangrijkste centrum voor de studie van deze surrealistische kunstenaar is.
Contactpunt voor informatie en reservatie
Jubelpark 10 – 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 741 72 11
[email protected] www.kmkg.be
ducatieve en culturele dienst : +32 (0)2 741 72 14 E
[email protected] (ma - do, 9u30 - 13 u).
Van dinsdag tot vrijdag van 9u30 tot 17 u. Zaterdag en zondag van 10 u tot 17 u. (kassa sluit om 16u15).
Restaurant: Le Midi 50’ +32 (0)2 735 87 54
[email protected]. Lunchruimte scholen te reserveren op +32 (0)2 741 72 14.
lke maandag en 01/01, 01/05, 01/11, 11/11 en E 25/12. roepen : € 65 (di-vrij) / € 80 (zat) voor de rondleiG ding + € 4/pers. voor het toegangsticket. Scholen : € 45 voor de rondleiding + € 1/leerling voor het toegangsticket.
Grote parking voor touringcars. Grote parking voor touringcars. Sommige dossiers zijn beschikbaar op de website www.kmkg.be > onderwijs > publicaties.
NL - FR - EN - DE Ongeveer 1u30.
Musea van het Verre Oosten De Japanse Toren, het Chinees Paviljoen en het Museum voor Japanse Kunst vormen samen de Musea van het Verre Oosten, die onderdak bieden aan mooie verzamelingen Japanse en Chinese kunst. Alleen al hun ongewone aspect maakt er een topbezienswaardigheid van voor toeristen die naar Brussel komen. De verzamelingen bestaan vooral uit decoratief Japans en Chinees porselein en Japanse siervoorwerpen op het gebied van de metaalkunst, het lakwerk, de schilderkunst, de prentkunst, het textiel, de ceramiek en de beeldhouwkunst. Aangezien vele voorwerpen te kwetsbaar zijn voor langdurige blootstelling aan het licht, worden ze in wisselende presentaties uitgestald.
Koningsplein 1 – 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 508 32 11
Van dinsdag tot zondag van 10 u tot 17 u (kassa sluit om 16u30). Avondopening : elke woensdag tot 20 u. Op maandag, 1 januari, de 2de donderdag van januari, 1 mei, 1 en 11 november, 25 december. 8/pers. (€ 5/pers. vanaf 15 volwassenen). € Combiticket met het Museum voor Oude Kunst : € 13/pers. (€ 9/pers. vanaf 15 volwassenen). Gratis toegang elke 1ste woensdag van de maand vanaf 13 u. Gids : € 65 op weekdagen / € 80 tijdens het weekend en de nocturnes op woensdag. Max. 15 pers./groep.
[email protected] www.musee-magritte-museum.be
NL - FR - EN - DE : 4 € /pers. Tussen 1u15 en 1u30 Brasserie van het museum : Koningsplein 3 – 1000 Brussel. Restaurant – Lounge Bar Tel. : +32 (0)2 508 35 80. Gesloten op maandag. Op het Koningsplein www.extra-edu.be > dossiers Toegang Koningsplein 2 - 1000 Brussel
Museum voor Oude Kunst Het Museum voor Oude Kunst omvat een uitgebreide collectie werken uit de 15de tot de 18de eeuw. Het bezoek vangt aan met de kostbare panelen van de Vlaamse Primitieven en leidt vervolgens naar de Bruegelzaal, waar de voornaamste schilderijen van de meester verzameld werden. De 17de en 18de eeuw blinken onder meer uit met prachtige retabels van Pieter Paul Rubens, een ensemble van schilderijen van Jacob Jordaens, schitterende portretten van Antoon van Dyck en een aantal belangrijke schilderijen van de buitenlandse scholen. Naast de tentoonstelling van de oude werken, kan de bezoeker ook de ‘Keuze van de Conservatoren’ bekijken, een voortdurend evoluerende selectie werken uit de 20ste eeuw. In mei 2013 zal ook het «Fin de Siècle» Museum de deuren openen met kunst uit het einde van de 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw.
La chute d’Icare © MRBAB-KMSKB, Bruxelles
Contactpunt voor informatie en reservatie
© MRAH - KMKG
L’Empire des lumières © SABAM Belgium 2012
Om de 50ste verjaardag van de Belgische onafhankelijkheid te vieren, liet koning Leopold II een indrukwekkend architecturaal complex bouwen in het midden van een elegant park. Een van deze 19de-eeuwse gebouwen herbergt vandaag het Jubelparkmuseum. Hier maakt u een reis van de prehistorie tot in de 20ste eeuw langs meesterwerken uit het oude Egypte, een uitzonderlijke verzameling Brusselse en Vlaamse retabels en wandtapijten. Of laat u verleiden tot een wandeling doorheen de Amerikaanse of Aziatische collecties. De tijdelijke tentoonstellingen gaan dieper in op bepaalde aspecten van de verzamelingen. De tentoonstelling gewijd aan Henry van de Velde (13/09/13 – 12/01/14) belooft bijvoorbeeld een aparte kijk op de art nouveau en het modernisme.
© MRAH - KMKG
Jubelparkmuseum
Contactpunt voor informatie en reservatie Van Praetlaan 44 - 1020 Brussel Tel. : +32 (0)2 268 16 08
[email protected] www.kmkg.be
Regentschapsstraat 3 – 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 508 33 33
Cultuur in Brussel
Van dinsdag tot zondag van 10 u tot 17 u (kassa sluit om 16u30).
6
an dinsdag tot vrijdag van 9 u tot 17 u. V Weekends en feestdagen van 10 u tot 17 u. (kassa sluit om 16u30). Elke maandag en 01/01, 01/11, 11/11 en 25/12. roepen : € 65 (di-vr) / € 80 (za) voor de rondleiding G + € 3/pers. voor het toegangsticket. Scholen : € 45 voor de rondleiding + € 1/leerling voor het toegangsticket. NL - FR - EN - DE
1u30. Educatieve en culturele dienst: +32 (0)2 741 72 14
[email protected] (ma - do, 9u30 - 13 u). 50 m verderop. Sommige dossiers zijn beschikbaar op de website www.kmkg.be > onderwijs.
[email protected] www.fine-arts-museum.be NL - FR - EN - DE : 4 € /pers. Tussen 1u15 en 1u30
Op maandag, 1 januari, de 2de donderdag van januari, 1 mei, 1 en 11 november, 25 december. 8/pers. (€ 5/pers. vanaf 15 volwassenen) € Combiticket met het Musée Magritte Museum : € 13/pers. (€ 9/pers. vanaf 15 volwassenen) Gratis toegang elke 1ste woensdag van de maand vanaf 13 u. Gids : € 65 op weekdagen / € 80 tijdens het weekend. Max. 15 pers./groep.
Brasserie van het museum: Koningsplein 3 – 1000 Brussel Restaurant – Lounge Bar • Tel. : +32 (0)2 508 35 80 Gesloten op maandag. Op het Koningsplein www.extra-edu.be > dossiers Regentschapsstraat 1a - 1000 Brussel
Cultuur in Brussel
Contactpunt voor informatie en reservatie
7
Muziekinstrumentenmuseum (mim)
Atomium Onaantastbaar symbool van Brussel en België. Unieke realisatie in de architectuurgeschiedenis en getuige van de Wereldtentoonstelling van Brussel (Expo 58). Het Atomium is vandaag de meest populaire attractie van de hoofdstad van Europa. Naast een surrealistische wandeling door bollen en buizen, met een permanente tentoonstelling gewijd aan de geschiedenis van het gebouw, stelt het Atomium ook tijdelijke tentoonstellingen voor. Het panorama in de bovenste bol (92 m hoog) biedt u een onovertroffen en uniek uitzicht (360°) over Brussel en omgeving.
Contactpunt voor informatie en reservatie
[email protected] www.mim.be
Van maandag tot vrijdag van 9u30 tot 17 u. Zaterdag en zondag van 10 u tot 17 u. (Kassa sluit om 16u15.)
1u30.
Elke maandag en 01/01, 01/05, 01/11, 11/11 en 25/12.
Restaurant op de 10de verdieping. Kantine voor scholen in het BIP : € 0,50 / pers.
roepsbezoek zonder gids (min. 15 pers.): € 4/pers. G Groepen : € 65 per groep (15 pers.), € 80 per groep (op zaterdag) voor de rondleiding, + € 4/pers. voor het toegangsticket Scholen : € 45 per groep (15 pers.) voor de rondleiding + € 1/leerling voor het toegangsticket. M et de audiovisiogidsen ontdekt u de klank van de tentoongestelde muziekinstrumenten. Inbegrepen in de prijs van het toegangsticket.
+32 (0)2 545 01 33
Centraal Station Centraal Station www.mim.be/nl/downloads
Stichting Folon
Niet te missen: Tentoonstelling Alechinsky. Van 24/03 tot 24/06/2013. Tentoonstelling van een selectie werken uit de collectie van Peter Bramsen. Pierre Alechinsky vervaardigde deze lithografieën, een zestigtal, nadat beide mannen elkaar in 1963 ontmoetten. Over een periode van een halve eeuw ontstond een verzameling van een honderdtal werken vol durf, humor en vrijheid.
Contactpunt voor informatie en reservatie
Cultuur in Brussel 8
[email protected] www.fondationfolon.be
an dinsdag tot vrijdag van 9 u tot 17 u. V Zaterdag en zondag van 10 u tot 18 u.
La Taverne de l’Homme Bleu Reservaties : +32 (0)2 654 00 59.
Elke maandag, 01/01, 24, 25 en 31/12.
Parking Gaillemarde voor auto’s en 4 touringcars.
useum : € 5/pers. (vanaf 10 pers.) M Rondleiding : € 12/pers. (min. 15 pers. – max. 25 pers. / alleen na reservatie) 1u30.
Op het binnenplein van de boerderij voor personen met beperkte mobiliteit.
Contactpunt voor informatie en reservatie Atomiumsquare – 1020 Brussel Tel. : +32 (0)2 475 47 75
© Folon, ADAGP, 2012
De Stichting Folon vond onderdak in de boerderij van het Kasteel van Terhulpen, te midden van het regionaal Domein Solvay. Zij omvat 40 jaar creatie en de ongeveer 500 werken die er tentoongesteld staan, illustreren het parcours van de kunstenaar, die een ruime artistieke en menselijke ervaring had. U ontdekt zeefdrukken, aquarellen, affiches en sculpturen, die worden voorgesteld in een originele en interactieve scenografie. Bezoekers van alle leeftijden worden uitgenodigd om het levensboek van Folon te doorbladeren. Muziek, films en optische effecten verlevendigen het parcours dat zich richt tot een breed publiek.
Drève de la Ramée 6A – 1310 Terhulpen Tel. : +32 (0)2 653 34 56
Tijdelijke tentoonstellingen Intersections#2. Belgian Design. 14/09/2012 > 27/01/2013 Brunfaut’s. Progressive Architecture. 08/02/2013 > 09/06/2013 ID#2013. Digitale installatie. 18/06/2013 > 22/09/2013 WOW is NOW. De toekomst is nu. 03/10/2013 > januari 2014 www.atomium.be/expo
All photos © www.atomium.be - SABAM 2013
Hofberg 2 – 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 545 01 30
Permanente tentoonstelling Expo 58: de tentoonstelling. Nieuwe tentoonstelling vanaf juni 2013 : Van symbool tot icoon. www.atomium.be/expo58
365 dagen/jaar – van 10 u tot 18 u (kassa sluit om 17u30). Het Atomium Vanaf 20 personen: Toegang gratis voor kinderen jonger dan 6 jaar, buschauffeurs en personen met een handicap. Kinderen tussen 6 en 11 jaar: € 4. Kinderen tussen 12 en 18 jaar en senioren (vanaf 65 jaar): € 6. Studenten (op vertoon van hun studentenkaart): €6. Begeleidende leerkrachten (op vertoon van hun kaart): € 7. Volwassenen (18 - 64 jaar): € 9. Combiticket Atomium + Mini-Europa : www.atomium.be > praktische info > openingsuren en tarieven Rondleiding in het Nederlands Rondleiding (max. 25 pers./groep) : € 80.
[email protected] www.atomium.be
udiogids in 28 talen waaronder NL – FR – EN – DE : € 2. A Videogids (NL – FR – EN – INTL) : € 2. Geschreven gids 24 bladzijden/96 illustraties (NL – FR – EN – DE) : € 1. 1u30.
[email protected] Tel. : +32 (0)2 475 47 78. Graag 2 weken op voorhand reserveren. Het restaurant bevindt zich in de bovenste bol, dagelijks geopend tot 23 u (reservatie gewenst na 18 u). Tel. : +32 (0)2 479 58 50 Parkeergelegenheid rondom het Atomium. Metrohalte Heyzel (lijn 6), vlak bij het Atomium. et uitzondering van het panorama dat bereikbaar M is via de lift, is de rest van het Atomium moeilijk toegankelijk voor personen die moeilijk te been zijn en spijtig genoeg niet te bezoeken door personen in een rolstoel.
Cultuur in Brussel
© mim
Het mim bewaart, bestudeert en toont aan het publiek een van de rijkste collecties muziekinstrumenten ter wereld. Dit federale wetenschappelijke instituut, gelegen aan de Kunstberg in het hart van Brussel, omvat drie gebouwen, waaronder het befaamde Old England, een baken van de Art Nouveau. Al wandelend door de ruime zalen gaat u op muzikale wereldreis, van de viola da gamba’s aan het Brusselse Hof, langs de Afrikaanse kora tot aan de 20ste-eeuwse theremin. De verzameling van om en bij de 7000 muziekinstrumenten bezorgde deze instelling wereldfaam. Op de top van het gebouw geniet u vanop het beroemde terras van het restaurant van een adembenemend uitzicht over de Europese hoofdstad en het historische centrum.
9
Parlamentarium – Bezoekerscentrum van het Europees Parlement
Ontdekkingen in Brussel
Leer het Europees Parlement op een heel nieuwe manier kennen met een bezoek aan het Parlamentarium, het grootste bezoekerscentrum van een Europees parlement. De Europese politiek zoals u ze nog nooit eerder hebt gezien! Kinderen en volwassenen komen op een dynamische, originele, ludieke en interactieve manier meer te weten over het hoe en waarom van de beslissingen en hoe ze ons dagelijkse leven beïnvloeden. Meermaals per jaar ontvangt het Parlamentarium tijdelijke tentoonstellingen over culturele of politieke thema’s.
Op ontdekkingstocht doorheen Brussel geniet u van onthullende en ontspannende momenten op rustgevende plaatsen, gaat u op zoek naar nieuwe gewaarwordingen en laat u zich verrassen door gedenkwaardige toeristische trekpleisters. Brussel ontdekken doet u trouwens onder leiding van specialisten die de stad als hun broekzak kennen, en dat te voet, met de bus … Laat uw nieuwsgierigheid de vrije loop.
Over drie verdiepingen en een totale oppervlakte van ongeveer 6000 m² biedt het Parlamentarium: • een reusachtige 3D-lichtinstallatie die een wijzigende kaart van Europa toont; • een digitale projectie van het halfrond (debatkamer) op een scherm van 360° waarmee u in het hart van de parlementaire werkzaamheden terechtkomt; • een virtuele en interactieve rondreis doorheen Europa om elke lidstaat te ontdekken; • een videomuur die boodschappen van de Europese afgevaardigden afspeelt.
Mis de uitzonderlijke panorama’s over de stad niet: • Arcades van het Jubelpark (ingang via het Legermuseum), • Dakrestaurant van het Muziekinstrumentenmuseum - mim (Hofberg). • De koepel van de Heilig-Hartbasiliek van Koekelberg, • Poelaertplein (Justitiepaleis), • De bovenste verdieping van Parking 58 vlak bij het De Brouckèreplein.
All photos © Pietro Naj Oleari - Parlamentarium
© Marcel Vanhulst
De toegang tot het centrum is gratis en u kunt kiezen uit een van de 23 officiële talen van de Europese gemeenschap. Na uw bezoek kunt u even snuisteren in het souvenirwinkeltje en bijtanken in de cafetaria met een tussendoortje en een drankje.
Contactpunt voor informatie en reservatie
Maandag van 13 u tot 18 u. Dinsdag en woensdag van 9 u tot 20 u. Donderdag en vrijdag van 9 u tot 18 u. Zaterdag en zondag van 10 u tot 17 u. Op maandagochtend, 1 januari, 1 mei, 1 november en 24, 25 en 31 december.
[email protected] www.europarl.europa.eu/parlamentarium
Indien de groep meer dan 40 personen telt : +32 (0)2 283 22 22 of
[email protected] Cafetaria met 130 plaatsen. Formule sandwich, taart en fles water voor € 5,70. Weinig parkeergelegenheid in de nabije omgeving.
Gratis toegang Aarlenstraat 1u30. 23 talen waaronder NL – FR – EN – DE
10
Rolstoelen worden gratis ter beschikking gesteld na reservatie op +32 (0)2 283 22 22.
Ontdekkingen in Brussel
Wiertzstraat 60 - Willy Brandtgebouw – 1047 Brussel Tel. : +32 (0)2 283 22 22
11
Autoworld
Contactpunt voor informatie en reservatie Vautierstraat 29 - 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 627 42 52 Van dinsdag tot vrijdag van 9u30 tot 17 u. Zaterdag en zondag van 10 u tot 18 u. Tijdens schoolvakanties van 10 u tot 18 u. lke maandag en 01/01, 01/05 en 25/12 E Op 24/12 en 31/12 is het museum open tot 15 u. ermanente galerijen : volwassenen € 6/pers., P jongeren € 3/pers. Vanaf 14/3 (wegens renovatiewerken) : € 4 / € 2,50. Tijdelijke tentoonsstellingen : volwassenen € 8,50/pers., jongeren € 5,50/pers. Vanaf 14/3 (wegens renovatiewerken) : € 6,50 / € 5. Rondleidingen (max. 15 pers.) : scholen € 35, volwassenen € 62 op weekdagen en € 75 in het weekend.
[email protected] www.natuurwetenschappen.be
Contactpunt voor informatie en reservatie Jubelpark 11 – 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 736 41 65
T el. : +32 (0)2 627 42 52 Termijn afhankelijk van de periode.
an 01/04 tot 30/09: dagelijks van 10 u tot 18 u. V Van 01/10 tot 31/03: op weekdagen van 10 u tot 17 u en in het weekend van 10 u tot 18 u.
Dino Café - Reservatie : + 32 (0)2 640 21 60 Picknickruimte: verplichte reservatie Tel. : + 32 (0)2 627 42 52.
25/12
Waversesteenweg 260 – 1050 Brussel
6/pers. (min. 15 pers.). € € 5/pers. (senioren, personen met een handicap, studenten, min. 15 pers.). € 3/pers. (kinderen van 3 tot 12 jaar, scholen, min. 15 pers.). Gids: € 85 (max. 20 pers./gids) + toegangsticket. Groepspackage met toegang tot het museum, gids en een drankje (frisdrank, koffie of pils): € 15/pers. (min. 15 pers.) of € 13/pers. (vanaf 30 pers.).
Stilstaan toegestaan gedurende 15 min. aan de voet van de trap van het museum op de Waversesteenweg om bezoekers af te zetten en op te halen. www.natuurwetenschappen.be/educa/dossiers
Min. 1u30.
Hallepoort
[email protected] www.autoworld.be
+/- 1u30 Verplichte reservatie: tel. +32 (0)2 736 41 65. utoworld Brasserie A Tel.: +32 (0)2 732 22 87 www.autoworldbrasserie.be Op het voorplein, voor het museum. Educatieve zone om de jongste bezoekers en de leerlingen van technische scholen op een interactieve en ludieke manier vertrouwt te maken met de verscheidene facetten van de automobielsector.
Contactpunt voor informatie en reservatie
[email protected] www.kmkg.be
© MRAH - KMKG
City Sightseeing Brussels operated by Open Tours
De stoere Hallepoort, een van de symbolen van Brussel, werd ongeveer 600 jaar geleden gebouwd als een van de zeven poortgebouwen van de tweede stadsomwalling. Het is dus de plaats bij uitstek om bezoekers te laten kennismaken met het verleden van het versterkte middeleeuwse Brussel. Verspreid over vier verdiepingen komen naast het verhaal van het unieke monument zelf, ook de geschiedenis van de stad, de gilden en de folklore aan bod. Met behulp van maquettes, virtuele reconstructies, beeldmateriaal, spelletjes en een mooie selectie museumobjecten vertelt de middeleeuwse poort haar intrigerende verhaal, van de historische context waarin zij werd gebouwd en de manier waarop ze werd verdedigd tot de technische snufjes die de ophaalbrug lieten functioneren ...
Zuidlaan 150 – 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 534 15 18
Autoworld bevindt zich in de exclusieve hallen van het Jubelpark, een van de bakens van ons architecturaal erfgoed, in het hart van Brussel. Meer dan 250 voertuigen van uiteenlopende afkomst vertellen het verhaal van de auto en illustreren de spectaculaire ontwikkeling die de voertuigen gedurende meer dan een eeuw hebben doorgemaakt. Van de hippomobiel tot de sportwagens uit de jaren zestig, van motorfietsen met een rijke geschiedenis tot de bouw van een garage uit de jaren twintig… Autoworld brengt de hele geschiedenis van de automobiel tot leven. Sinds enkele maanden waait er een frisse wind door het museum: nieuwe wegwijzers, herinrichting van de ruimtes, tentoonstelling van de auto’s per thema, aanleg van zones voor tijdelijke tentoonstellingen… Een compleet nieuwe zone van het museum illustreert op een prachtige manier de grote etappes van de automobielcompetitie, rally’s en races, sinds 1906. Meer dan twintig competitievoertuigen worden gepresenteerd met een originele en dynamische mise-en-scène – verhoogde bocht, vertrekrooster, oude paddocks, een zone Michel Vaillant – en voorzien van foto’s, oude films en informatieschermen.
All photos © Autoworld
Heb je de grootste galerij met Dinosauriërs in Europa al bezocht? Hier sta je oog in oog met de angstaanjagende T.rex, toont de Triceratops haar hoorns, zie je de ellenlange Diplodocus, de Stegosaurus, de Olorotitan… De originele fossielen van de Iguanodons van Bernissart blijven echter de absolute sterren! De multimedia animaties brengen de skeletten weer tot leven. In de Galerij van de Evolutie ontdek je aan de hand van bijna 1000 fossielen en opgezette dieren en talrijke interactieve toepassingen de onvoorstelbare rijkdom van het leven en het mechanisme achter de evolutie. Neem ook de tijd om tijdens je bezoek de schatten in de andere permanente zalen te herontdekken: mineralen, schelpen, het vivarium, en uiteraard de zalen ‘250 jaar natuurwetenschappen’ en ‘BiodiverCITY’.
U brengt een groepsbezoek aan Brussel, maar hebt geen touringcar voorzien? De rode bussen van het bedrijf Open Tours bieden de ideale oplossing om Brussel te ontdekken op een eenvoudige en comfortabele manier, met talrijke haltes en uitleg in acht talen. U kunt bovendien kiezen uit twee rondritten van telkens 75 minuten. De eerste rondrit vertrekt in het stadscentrum en voert u naar het Atomium via de koninklijke serres en het paleis van Laken, de Japanse toren, de basiliek van Koekelberg en de Heyzel met Mini-Europa en Oceade. Het andere circuit brengt u naar de Europese instellingen via de koninklijke wijk en haar kunstmusea (Schone Kunsten, Magritte), de Zavel, de Louizawijk, de Ter Kamerenabdij en het Parlamentarium. Kortom, met deze rondritten bezoekt u een groot aantal niet te missen trekpleisters zonder organisatorische kopzorgen. Regelmatige vertrektijden, interessante tarieven. Vraag meer inlichtingen!
© Open Tours
All photos © Muséum des Sciences naturelles
Museum voor Natuurwetenschappen
12
Elke maandag en 01/01, 01/05, 01/11, 11/11, 25/12. roepen : € 65 (di-vrij) / € 80 (op zaterdag, zondag en G feestdagen) voor de rondleiding + € 4 / pers. voor het toegangsticket. Scholen : € 45 voor de rondleiding + € 1/leerling (toegang + bezoek in dialoog). € 65 voor de animatie + € 1/leerling (toegang + ludieke animatie).
Nl - FR - EN
Tel. : +32 (0)2 466 11 11
[email protected] www.citysightseeingbrussels.be
Ongeveer 1u30. +32 (0)2 533 34 52 –
[email protected] 3 weken op voorhand. Parking Hallepoort, betalend parkeren. Voor het gebouw. www.kmkg.be > hallepoort > onderwijs > publicaties
et hele jaar door dagelijks geopend. Regelmatige H vertrektijden vanaf 9u30 of 10 u afhankelijk van het seizoen aan het Centraal Station. 17/pers./24 uur (geldig voor beide rondritten) of € € 24/pers./48 uur (groepen vanaf 15 pers.). € 12/pers./24 uur (kinderen van 4 tot 12 jaar) of € 16/pers./48 uur. 75 minuten per rondrit.
8 talen waaronder NL – FR – EN – DE City Sightseeing Brussels - Tel.: +32 (0)2 466 11 11
[email protected] Verplichte reservatie een week op voorhand. Mogelijkheid tot het huren van een privébus. Alle bussen zijn voorzien van oprijplaten.
Ontdekkingen in Brussel
Ontdekkingen in Brussel
Contactpunt voor informatie en reservatie an dinsdag tot vrijdag van 9u30 tot 17 u. V Zaterdag, zondag en feestdagen van 10 u tot 17 u. (Kassa sluit om 16u15).
13
Mini-Europe
Océade In het tropisch waterparadijs Océade (deels openlucht en deels overdekt) geniet u van een eeuwige zomer en brengt u een onvergetelijke dag of avond door.
Ontdek de mooiste plekken van Europa… op enkele uren tijd. Beleef deze unieke ervaring in het mooiste miniaturenpark van Europa! Mini-Europe is boven alles een uitnodiging om te reizen aan de voet van het Atomium. De klok van Big Ben, de gondola’s voor het Dogenpaleis, de Brusselse Grote Markt, de Acropolis... Het unieke beeld-, klank- en animatiespektakel voert u langs 350 maquettes uit 27 lidstaten en langs talrijke animaties die gereproduceerd zijn tot in de kleinste details op een schaal van 1/25. Groot en klein laat zich verrassen door de uitbarsting van de Vesuvius, de val van de Berlijnse muur en woont de lancering bij van een Arianeraket. Om de reis in schoonheid te eindigen, vindt u op het einde van het bezoek ‘Spirit of Europe’, een groot en ludiek interactief parcours dat u meer inzicht geeft in de Europese Unie. Deze interessante, niet te missen voorstelling is geschikt voor alle leeftijden. Nieuw: vanaf eind juni 2013 zal Kroatië vertegenwoordigd worden door een maquette van de H. Marcuskerk in Zagreb !
Orkaan De snelste glijbaan van België, met chrono.
Anaconda De prettigste en grootste gezinsglijbaan van de Benelux.
De nummer 1 in glijbanen (alles samen 14 glijbanen !)
Na afloop van deze reis met de catalogus-gids (gratis) in handen, heeft Europa geen geheimen meer voor u en zit u boordevol ideeën voor uw volgende reisbestemming naar een van de mooiste steden van het oude continent. Vergeet niet om uw uitstap nog leuker te maken door Mini-Europe te combineren met een bezoek aan het nabijgelegen Atomium of aan een ambachtelijk chocoladeatelier. Of u kunt de kaart van de ontspanning trekken en uw wervelende uitstapje nog wervelender maken in het waterpark Océade. Talrijke formules zijn mogelijk. Vraag ernaar!
© Mini-Europe
Miniglijbanen voor de kinderen. Reuzeglijbanen voor iedereen: ‘Salto Angel’, ‘Anaconda’, ‘Barracuda’, ‘Orkaan’, ‘Cameleon’…
Aqua Fun House Interactieve waterspeeltuin van 160 m2.
Bounty Raft De langste glijbaan met duozit van België. © Océade
Carribean Madness Interactief videospel met watersproeiers.
Animatie (ontspanning en plezier voor het hele gezin)
Cap Créole (Saunaland): verwen uzelf! Inbegrepen bij de toegangsprijs.
© Océade
Toegankelijk vanaf 18 jaar, met zwempak. Geniet van deze oase van rust met een bubbelbad, een stoombad, 2 binnensauna’s, 1 buitensauna, een solarium, een tuin…
Contactpunt voor informatie en reservatie
Ontdekkingen in Brussel
Bruparck – 1020 Bruxelles Tel. : +32 (0)2 478 49 44
14
Fax : +32 (0)2 478 00 90
[email protected] • www.oceade.be
Schoolvakanties : dagelijks van 10 u tot 21 u. Schoolperiode (1/04 > 30/06) : zaterdag en zondag van 10 u tot 21 u, dinsdag tot vrijdag van 10 u tot 18 u. Schoolperiode (1/09 > 31/03) : woensdag tot vrijdag van 10 u tot 18 u, zaterdag en zondag van 10 u tot 21 u.
T el. : +32 (0)2 478 49 44, 2 weken op voorhand.
Scholen : € 7,50 (1 gratis / 15 betaalde ingangen). Andere groepen : € 14,80 (1 gratis / 20 betaalde ingangen).
Aan de ingang van Bruparck.
4 u max.
Cafetaria en snackbar open van 12 u tot 17 u, picknicken niet toegestaan. Ring van Brussel, afrit 8.
Contactpunt voor informatie en reservatie Bruparck – 1020 Brussel Tel. : +32 (0)2 474 13 13
[email protected] www.minieurope.eu
Van 16/03/2013 tot 30/06/2013 van 9u30 tot 18 u. Van 01/07/2013 tot 31/08/2013 van 9u30 tot 20 u. Van 01/09/2013 tot 30/09/2013 van 9u30 tot 18 u. Van 01/10/2013 tot 05/01/2014 van 10 u tot 18 u. Op 24 en 31/12/2013 van 10 u tot 17 u. Laatste ticket : 1 uur voor sluitingstijd van het park. Bezoek Mini-Europe ‘by night’ met muzikaal vuurwerk om 22u30, iedere zaterdag vanaf 20/07/2013 tot 17/08/2013. Park geopend van 9u30 tot middernacht.
Een restaurant met groepsformules staat open voor bezoekers van het park. Menu 1 maand op voorhand beschikbaar. Groepsmenu’s dienen 1 maand op voorhand gereserveerd te worden. Mogelijkheid om te picknicken voor schoolgroepen mits aankoop van een consumptie.
Jaarlijkse sluiting van 07/01/2013 tot 15/03/2013.
f- en opstapplaats aan de ingang van Bruparck op A de Voetballaan.
€ 12/volw. • € 10,90/60-plussers. € 7,50/scholen, jongeren en gehandicapten. € 5,50/kinderen uit de kleuterklas. Minimaal 20 deelnemers behalve voor groepen gehandicapten (min. 10 pers.). Rondleiding : € 60 extra/groep van max. 25 pers. Ongeveer 2 u. Tel. : +32 (0)2 474 13 13 • 7 dagen op voorhand.
Boechoutlaan
ww.minieurope.eu > rubriek ‘pedagogisch dossier’ w Gratis catalogus-gids in 10 talen.
Ontdekkingen in Brussel
De golven, de snelstroomkreek, de geisers, de waterstralen…
© Mini-Europe
Het warmste strand van het land (water met een temperatuur van 29°C)
© Mini-Europe
Naast de attracties voor groot en klein kunt u om het uur deelnemen aan verschillende soorten animaties: de apenbrug, de beklimming van de waterval...
15
Voir et Dire Bruxelles: parcours voor elke smaak!
Groenplekjes in Brussel Met haar talrijke parken, tuinen en bossen stopt de Europese hoofdstad zich in een groen kleedje voor het welzijn van haar inwoners en bezoekers. Hieronder vindt u onze favoriete groenplekjes in de stad :
Ontdek de 1001 facetten van Brussel, te voet, met de bus of per fiets ! Voir et Dire Bruxelles overkoepelt 5 toeristische verenigingen in Brussel, namelijk ARAU, Arkadia.be, Babbelbus, Itinéraires en Pro Velo. Elke vereniging vertrekt vanuit een ander gezichtspunt maar hun doel is hetzelfde: hun kennis van het historisch, architecturaal, economisch, sociaal, folkloristisch en natuurlijk erfgoed van Brussel delen met de bezoeker. Deze tochten zijn te volgen in het Nederlands, Frans, Engels, Duits en andere talen.
Een van de architecturale pareltjes van Brussel. Tuin in neorenaissancestijl opgefleurd met een aantal beelden van de grootste Belgische kunstenaars uit de 19de eeuw.
Het Egmontpark Kostbare groene ruimte, bereikbaar via drie discrete ingangen: aan de Waterloolaan, de Grote Hertstraat en de Wolstraat. Het park biedt onder meer een restaurant, een prachtige gotische waterput, een standbeeld van Peter Pan en de passage Marguerite Yourcenar.
De Kunstberg Hangende tuin met een groots uitzicht over de Grote Markt en het historische centrum.
De Tuinen van de Bloemist Deze voormalige siertuin van koning Leopold II pakt uit met verscheidene scenografische routes. U ontdekt er onder meer een labyrint, een uitkijkpunt en de golvende zitbank ‘Ondine’, een ontwerp van de Belgische designers Bihain & Callewaert.
Koninklijk Park Dit park, dat werd aangelegd in de 18de eeuw, bevindt zich recht tegenover het Koninklijk Paleis. Het is er onverwacht rustig … behalve op 21 juli, de Belgische Nationale Feestdag. www.ibgebim.be - www.ecli.net
Ook in 2013 wordt de gastronomie op het ereschavotje geplaatst. Van in de meest originele eetgelegenheden tot in de voornaamste restaurants van de hoofdstad komt u meer te weten over onze edele kookkunst aan de hand van de geschiedenis van typische producten zoals chocolade en frietjes. Dankzij rondleidingen, rally’s, gastronomische tochten, ‘Dine Around’ - formules en vele andere activiteiten kunt van heel Brussel proeven!
Brussel per fiets De fiets heeft bijna uitsluitend voordelen: hij biedt een aangenaam tijdverdrijf, is niet vervuilend en veroorzaakt weinig hinder. Daarenboven is fietsen goed voor de gezondheid en een geschikte manier om originele ontdekkingen te doen. Klim op uw stalen ros en bekijk Brussel eens door andere ogen.
Brussels Information Place (BIP) • Koningsstraat 2-4 – 1000 Brussel • Tel.: + 32 (0)2 563 61 51 www.voiretdirebruxelles.be •
[email protected]
Fietsenverhuur Pro Velo
1. ARAU - Atelier de Recherche et d’Action Urbaines
Meer dan een verhuurpunt. Pro Velo bekommert zich om wielertoeristen (plattegronden, rondritten door de stad en in het bos, hulp bij pech …).
Rondleidingen voor groot en klein om het historisch en architecturaal erfgoed van Brussel te ontdekken en te waarderen. A. Maxlaan 55 – 1000 Brussel • Tel. : +32 (0)2 219 33 45
[email protected] • www.arau.org
© WBT - J.P. Remy
Brussel beschikt sinds kort ook over 180 fietsstations om fietsen te huren. Dat betekent gemiddeld één Villo!-station elke 450 m!
Originele, passierijke en gezellige ontdekkingen om van Brussel te houden. Tujastraat 12 – 1170 Brussel (Watermaal-Bosvoorde) • Tel. : +32 (0)2 673 18 35
[email protected] • www.busbavard.be
www.villo.be
Sympathieke en veilige routes voor tweewielers en andere groene weggebruikers De ‘Groene Wandelroute’ – Een groene lus in Brussel De Groene Wandelroute is een prachtig parcours van 63 km in de hoofdstad van Europa, die wandelaars en fietsers toelaat de ‘ronde’ van het Brussels Gewest te maken en parken en natuursites te doorkruisen. De rijkdom van dit parcours bestaat in grote mate uit de verbazende diversiteit van landschappen.
5. Pro Velo Begeleide fietstochten die u laten stilstaan bij de geschiedenis en architectuur van Brussel. Londenstraat 15 – 1050 Brussel (Elsene) • Tel. : +32 (0)2 502 73 55
[email protected] • www.provelo.org
NOORD : Vooruitgangstraat 80 / 40 - 1030 Brussel – Tel.: +32 (0)2 203 85 55 CENTRAAL : Europakruispunt 2 – 1000 Brussel • Tel. : +32 (0)2 513 04 09 LUXEMBURG : Trierstraat 1 – 1050 Brussel • Tel. : +32 (0)2 224 77 22 ZUID : Fonsnylaan 47B - 1060 Brussel – +32 (0)2 544 05 94
Villo !
De voormalige spoorlijn Brussel – Tervuren Toegankelijk via het Woluwepark. De bedding is heraangelegd tot een wandel- en fietspad. Natuurliefhebbers vinden hier ettelijke kilometers veilig wandelplezier. Handig meegenomen: het reliëf is zo plat als maar zijn kan… © WBT - J.P. Remy
Ontdekkingen in Brussel 16
4. Babbelbus
De Fietspunten verhuren allerlei soorten fietsen (stadsfietsen, plooifietsen die je makkelijk meeneemt op het openbaar vervoer, tandems …) en schiet je ter hulp bij pech, in elk hoekje van de stad.
www.recyclo.org
3. Itinéraires SH Vertrekkend van een architectuurdetail of een culinaire specialiteit leren de gidsen de deelnemers om kunst te beleven als een levenskunst. Waterleidingstraat 171 – 1050 Brussel (Elsene) • Tel. : +32 (0)2 541 03 77
[email protected] • www.itineraires.be
Fietspunten
Biorestaurants, fair-tradeshopping, duurzame hotels, een groene agenda … ontdek Brussel op een andere manier op www.brussel-toerisme.be > Groen Brussel
Ontdekkingen in Brussel
Rondleidingen voor groot en klein om het historisch en architecturaal erfgoed van Brussel te ontdekken en te waarderen. Koningsstraat 2-4 – 1000 Brussel • Tel. : +32 (0)2 563 61 53
[email protected] • www.asbl-arkadia.be
Londenstraat 15 – 1050 Brussel Tel. : +32 (0)2 502 73 55 •
[email protected] • www.provelo.org © WBT - J.P. Remy
2. Arkadia.be
© OPT - J.L. Flémal
© SLG-ITINERAIRES SH
De verenigingen nodigen u uit om Brussel vanuit gevarieerde en onverwachte invalshoeken te ontdekken. Het hele jaar door wordt een ruime keuze van rondleidingen aangeboden. Art Nouveau, strips, gastronomie, de Marollen, de groene plekjes van de stad en design zijn maar enkele voorbeelden van parcours die elk op hun manier een tipje van de sluier oplichten. De rondleidingen voor groepen vinden plaats op aanvraag. Ook voor schoolgroepen worden tal van themabezoeken georganiseerd.
© OPT - J.L. Flémal
Het plein van de Kleine Zavel
17
© MUCC - OPT - ThomasBlairon.be
Museum van Cacao en Chocolade Dit museum, gelegen op een steenworp van de Grote Markt, is een must voor alle chocoladeliefhebbers. U neemt hier een duik in de geschiedenis van de cacao en de chocolade van de tijd van de Azteken tot vandaag. U verneemt ook hoe de cacao in Europa terechtkwam en hoe er chocolade van gemaakt wordt. Een meester-chocolademaker toont u hoe chocolade op ambachtelijke wijze verwerkt wordt en verklapt u de geheimen van de beroemde Belgische pralines! Uiteraard kunt u tijdens uw bezoek hier en daar proeven en voor de liefhebbers is er ook een verkooppunt voorzien. Het museum organiseert tevens een chocoladerally en een zoektocht per sms.Verder zijn er nog een aantal «à la carte» formules voor een privé-evenement in het museum. Contacteer ons voor meer informatie.
© MUCC
Smullen in Brussel
Contactpunt voor informatie en reservatie Guldenhoofdstraat 9 - 11 – 1000 Brussel Tel. : +32 (0)2 514 20.48
Van dinsdag tot zondag van 10 u tot 16u30.
rij bezoek: 35 tot 45 minuten. V Rondleiding: 1 uur.
Op maandag behalve feestdagen. In de buurt van het Centraal Station of halte mogelijk in de Lombardstraat. lleen de benedenverdieping (waar de demonstraA ties plaatsvinden).
Chocoladefabriek Zaabär Een bestemming voor lekkerbekken! Ontdek Zaabär in het hart van Brussel, een ambachtelijke fabriek van 600 m² die chocolade en kruiden produceert. Het is tegelijk een atelier en een verkooppunt. Zaabär biedt rondleidingen aan in de chocoladefabriek, met een demonstratie, een informatieve video en een proeverij. Er worden ook lessen georganiseerd om zelf chocolade te maken en zowel particulieren als bedrijven kunnen er een receptie of een evenement organiseren, een verjaardagsfeestje houden enz. Didactisch, ludiek, amusant… Zaabär hanteert verschillende originele formules om uw bezoek aan Brussel te verrijken. Chocolade met roze peper van Bahia, met citronnella van Sri Lanka, met zout van Guérande... de smaakervaring is verrassend bij deze chocolademaker.
© OPT - Bernard Boccara
€ 4,50/volw. (vanaf 15 pers.). € 3/kind jonger dan 6 jaar. Gratis voor kinderen onder 6 jaar die vergezeld zijn van hun ouders. Rondleiding : € 50 (na reservatie - max. 25 pers. /gids) + toegangsticket.
© Visit Brussels/E.Danhier
[email protected] www.mucc.be
© Zaabär
Van de traditionele en familiale gerechten tot de verfijnde gastronomie slooft Brussel zich uit om fijnproevers en smulpapen op gepaste wijze te ontvangen. Chocolade, experimentele gerechten, wereldsmaken, streekgerechten opgediend in typische eetgelegenheden, een ruime keuze aan bieren, plaatselijke smaken, gebak, caricoles en de wafelverkoop op straat… Begin alvast te watertanden en laat u verleiden door een van de 1500 restaurants van de hoofdstad.
Contactpunt voor informatie en reservatie
Van maandag tot vrijdag van 10 u tot 18 u. Zaterdag van 11 u tot 19 u. Andere openingstijden mogelijk op aanvraag.
[email protected] www.zaabar.com
T el. : +32 (0)2 533 95 80, 15 dagen op voorhand. Voor de winkel.
Zondag (opening mogelijk op aanvraag). www.zaabar.com Rondleiding : € 5 + btw met een minimum van € 80. Chocoladeatelier : € 25/pers. + btw. 1 uur / atelier 1u30
18
Smullen in Brussel
Charleroisesteenweg 125 – 1060 Brussel Tel. : + 32 (0)2 533 95 80
19
Hergé Museum
Stripverhaal in Brussel © Nicolas Borel. Atelier de Portzamparc 2013
De ontdekking… Op een half uur van het centrum van Brussel ontdekt u een uitzonderlijk museum : het Hergé Museum !
Welke andere stad dan Brussel kon zoveel bekende striphelden op haar muren en gevels tekenen? Het is de hoofdstad van het tekstballonnetje, die u uitnodigt om een wandeling te maken langs de Beeldverhalenroute en de omliggende wijken. Wanneer u het stripverhaal als thema kiest voor uw bezoek aan Brussel, dan zult u andere wijken, sferen en winkels ontdekken. U krijgt Brussel vanuit een andere gezichtshoek te zien.
© VISITBRUSSELS /Eric Danhier/Hergé/Moulinsart / Tintin World Premiere / 22.10.2011
www.visitbrussels.be > Te doen / Te zien > Wandelingen > Brussel en stripverhaal (google maps)
De emotie… Ontdek het mythische werk van een van de grootste artiesten uit de 20ste eeuw. De meester van ‘la Ligne Claire’ (de Klare Lijn) nodigt u uit voor een uitzonderlijke onderdompeling in zijn creaties. De magie… Het Hergé Museum in Louvain-la-Neuve biedt een indringende kijk op het leven en het werk van de geestelijke vader van Kuifje en Bobbie.
Contactpunt voor informatie en reservatie Rue du Labrador 26 – 1348 Louvain-la-Neuve Tel. : +32 (0)10 488 421 - Fax : 32 (0)10 455 777
Van dinsdag tot vrijdag van 10u30 tot 17u30. Zaterdag en zondag van 10 u tot 18 u. Op maandag, 25 december en 1 januari. Groepen: € 7/pers. (vanaf 15 pers.) Scholen (jonger dan 18 jaar) : € 5/pers. (vanaf 15 pers.). 1 begeleider gratis/10 tickets. NL - FR - EN - DE
[email protected] www.museeherge.com
Ter plaatse : café-restaurant Le Petit Vingtième. Lunch met 2 gangen voor € 14,50 : alleen van dinsdag tot vrijdag, ook buiten schoolvakanties. Formule all-in : € 45 (aperitief : kir, voorgerecht, hoofdgerecht, dessert, wijn, water en koffie). Tel.: +32 (0)10 488 426
[email protected] In de nabije omgeving. Korte stop om bezoekers te laten op- of afstappen aan de Boulevard du Nord.
Het Stripdorp aan de Grote Zavel is een magische plek volledig gewijd aan de negende kunst. Aan de ingang wordt u verwelkomd door niemand minder dan Kuifje. Met haar verscheidene zalen vormt het gezellige dorp een waar paradijs voor stripliefhebbers, die er een boekhandel, collectieen decoratievoorwerpen en lithografieën vinden. Op de bovenverdieping herbergt een voormalige kapel het Comics Café met prachtige lithografieën en kostbare tekenplanken tegen de muren. Deze brasserie stelt zich open voor groepen toeristen, teambuildingactiviteiten of andere evenementen, recepties of walking-dinners voor 10 tot 350 personen. Talrijke animaties zijn mogelijk. Het is ook een ideale plek om iets te eten tijdens uw uitstapje in Brussel. Of u nu kiest voor de typisch Belgische gerechten (ballekes, karbonade, stoemp, gegratineerd witloof…) of voor de Amerikaanse klassiekers (gigantische burgers, tex mex, kaas- of worteltaart…), de hele groep zal genieten van deze culinaire ervaring. Neem contact op met het sympathieke team van het Comics Café om de beste formule uit te dokteren voor uw groep.
© OPT - Thomas Blairon
Stripdorp – Comics Café
© OPT - Thomas Blairon
Ongeveer 2 u.
Grote Zavel 8 – 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 513 13 23 of +32 (0)490 111 500
an maandag tot vrijdag van 11 u tot 19 u V (boekhandel) en tot middernacht (restaurant). Zaterdag en zondag van 10 u tot 19 u (boekhandel) en tot middernacht (restaurant).
[email protected] www.comicscafe.be
Comics Café Tel.: +32 (0)2 513 13 23 of +32 (0)490 111 500
[email protected] Capaciteit: 10 tot 350 personen.
Het hele jaar door geopend. Gratis toegang tot de boekhandel en de galerij.
Parking Poelaert of parking Albertina in de nabije omgeving. Aan het Zavelplein.
20
Stripverhaal in Brussel
Contactpunt voor informatie en reservatie
21
Evenementen in Brussel
Evenementen in Brussel
Constant Permeke – Bozar
>20.01.2013
Grote retrospectieve met werk van de meester van het Vlaamse expressionisme ter ere van de 60ste verjaardag van zijn overlijden. www.bozar.be François Walthéry – 50 jaar stripverhalen – Belgisch Stripcentrum
>24.02.2013
De geestelijke vader van Natasja, de beroemde en sympathieke stewardess, staat in de schijnwerpers ter ere van de 50ste verjaardag van de negende kunst ! www.stripmuseum.be Prinses Marie-José – Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis – Jubelparkmuseum
>03.03.2013
Het Jubelparkmuseum biedt u een blik op de koninlijke garderobe van prinses Marie-José, het icoon van vrouwelijke elegantie en glamour in de jaren dertig. U ziet onder meer avondjurken en hofmantels, met de hand geborduurd door Italiaanse haute-couturehuizen. www.kmkg.be Prehistorie – Do it yourself – Museum voor Natuurwetenschappen
www.natuurwetenschappen.be © Atelier feu/Koen Broos
Er gaat geen dag voorbij zonder dat er ergens in Brussel een evenement georganiseerd wordt, tot grote vreugde van de inwoners en de talrijke bezoekers die speciaal naar de hoofdstad afzakken om deel te nemen. De grote tentoonstellingen, straatspektakels, folkloristische evenementen, muziekfestivals, sportwedstrijden, culinaire bezigheden en eenvoudige animatie in de stad maken van Brussel een topbestemming voor een ontspannend uitstapje. Raadpleeg geregeld de rubriek ‘Agenda’ op onze website: www.brussel-toerisme.be > agenda.
>26.05.2013
Animaties, films en workshops die het dagelijkse leven van onze verre voorouders in ons huidige leven integreren.
BRAFA – 58th Brussels Antiques and Fine Arts Fair – Tour & Taxis
19 > 27.01.2013
Onmisbare, jaarlijkse afspraak voor antiekliefhebbers. Meer dan 120 deskundige exposanten tonen hun unieke antieke, moderne, esthetische en klassieke stukken. Tijdens de beurs worden ook schattingen uitgevoerd. www.brafa.be The Human Body Exhibition – Beursplein
07.02 > 09.06.2013
© VISITBRUSSELS/Eric Danhier
Deze tentoonstelling biedt een fascinerende reis doorheen ons lichaam. Een driedimensionale inkijk om alle geheimen te doorgronden om zo een betere levensstijl te kunnen aannemen. www.thehumanbody.be Museum Night Fever – In een twintigtal Brusselse musea
02.03.2013
Eurantica 2013 – Brussels Expo
14 > 24.03.2013
Jaarlijkse samenkomst van antiquairs uit heel Europa. Ze stellen hun mooiste vondsten tentoon tot grote vreugde van verzamelaars en liefhebbers van authentieke voorwerpen. www.eurantica.be Art Brussels – Brussels Expo
© Van Thournout
Een eigenzinnige nocturne. Een twintigtal musea blijft geopend tot in de late uurtjes voor een grensverleggend en eigentijds programma. Een bruisend museumbezoek, concerten, dj’s op onverwachte plaatsen … Een aanrader voor wie cultuur op een alternatieve manier wil beleven en buiten de lijntjes wil kleuren. www.museumnightfever.be
18 > 21.04.2013
Quasi verplichte afspraak voor de liefhebbers van moderne kunst op deze beurs met blijvende internationale faam. Meer dan 150 galerijhouders uit meer dan 20 landen tonen hier de mooiste eigentijdse creaties. www.artbrussels.be Koninklijke serres in Laken – Kasteel in Laken
half april > begin mei 2013
Robbedoes – Belgisch Stripcentrum
23.04 > 24.11.2013
Het symbolische personage bij uitstek van het Europese stripverhaal, Robbedoes, viert zijn 75ste verjaardag. Een gedroomde kans om de pittige avonturen van de jonge «groom» met het rode hoedje te herbeleven met albums, figuurtjes en originele tekenplaten. www.stripmuseum.be Le Corbusier en de fotografie – CIVA
25.04 > 06.10.2013
Een unieke tentoonstelling die de geschriften en creaties van deze beroemde architect, stedenbouwkundige, theoreticus en beeldend kunstenaar in de schijnwerpers plaatst door middel van het fotografische materiaal waarvan hij gedurende zijn hele carrière veelvuldig gebruik maakte. www.civa.be
22
Evenementen in Brussel
Hoogtepunt voor de liefhebbers van planten in een grandioze omgeving. Een rotonde, koepels en galerijen vormen als het ware een glazen stad met feeërieke decors en betoverende geuren. Bijna 20 jaar kroop er in de aanleg van deze serre vlak bij de huisvesting van onze vorsten. Een prachtige collectie planten, bomen en exotische bloemen. De serres worden slechts een tweetal weken per jaar opengesteld voor het publiek. www.monarchie.be
23
NEW Opening van het «Fin de Siècle» Museum – Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
vanaf 07.05.2013
Ruim een jaar na haar sluiting heropent het Museum voor Moderne Kunst de deuren met een volledig nieuwe inrichting en een nieuwe naam: Musée Fin de Siècle Museum. Deze permanente tentoonstelling stelt de talrijke kunstenaars uit het einde van de 19de eeuw voor in de bijbehorende historische en literaire context (Rops, Spilliaert, Khnopff …). www.fine-arts-museum.be 24 > 26.05.2013
© VISITBRUSSELS/Eric Danhier
© OPT - Jean-Luc Flémal
Voor de 18de keer zal de Brussels Jazz Marathon gedurende drie dagen van muzikale gekte de liefhebbers van jazz kunnen verblijden met 160 concerten en 450 artiesten op openluchtpodia of in tientallen clubs en cafés. www.brusselsjazzmarathon.be Nuits Botanique – Botanique en Koninklijk Circus
02 > 12.05.2013
Brussels Summer Festival – Verscheidene plaatsen in Brussel
Rock, elektro, Franse chanson en andere stijlen komen aan bod op de Nuits Botanique, een festival met internationale allure dat een kwaliteitsvolle programmatie aanbiedt met de beste nieuwkomers en gevestigde waarden. www.botanique.be Culinaria – Tour & Taxis
Weekend van het Belgische bier – Grote Markt
30.05 > 02.06.2013
Stripfeest – Verscheidene plaatsen in Brussel
26 > 30.06.2013
Henry Vandevelde – Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis - Jubelparkmuseum
© Kris Mouchaers
13.09.2013 > 12.01.2014
Deze prachtige retrospectieve, getiteld Passie, Functie en Schoonheid, zal een chronologisch overzicht van het leven en het werk van dit genie van de Art Nouveau brengen naar aanleiding van zijn 150ste geboortedag. www.mrah.be
02 en 04.07.2013
Deze grote folkloristische stoet is een van de belangrijkste evenementen uit de Brusselse geschiedenis en cultuur. Meer dan 1000 figuranten in prachtige kostuums van weleer, tientallen paarden, vlaggenzwaaiers, paardenspannen en -karren en reuzen nemen deel aan de wedersamenstelling van een prestigieus feest dat in 1549 op de Grote Markt werd georganiseerd ter ere van Keizer Karel en zijn zoon Filips II. www.ommegang.be Opendeur in het Koninklijk Paleis
06 > 08.09.2013
Brussel verwelkomt het feest van de negende kunst met een grote parade en gigantische ballonnen in de vorm van onze geliefde striphelden. Het hoogtepunt van dit feestweekend is het indrukwekkende klank-enlichtspel. www.stripfeest.be
Het meest gemengde, menslievende, tropische en gekruide festival bij uitstek, dat een muziekcocktail uit de hele wereld aanbiedt. De drie tenten zijn samen goed voor meer dan 50 concerten. Daarnaast is er een dorp met wereldgerechten, souks, tentoonstellingen… De multiculturele en eigenwijze sfeer zijn gegarandeerd. www.couleurcafe.be Ommegang – Grote Markt
30.08 > 01.09.2013
Bierkenners en –liefhebbers ontmoeten elkaar om met veel smaak en de nodige mate te proeven van de gereputeerde, smaakvolle Belgische bieren op een van de mooiste plekjes van de stad. Een ideale, verfrissende pauze halverwege een groepsuitstap in de hoofdstad. www.weekenddelabiere.be
De beroemdste sterrenchefs van het land bezorgen hun watertandend publiek een gastronomische ervaring zonder weerga. Demonstraties, proeverijen, workshops en andere animaties staan op het menu van dit evenement voor fijnproevers. www.culinariasquare.com Couleur Café – Tour & Taxis
09 > 18.08.2013
Dit festival, dat tien intense dagen vol concerten omvat, staat bekend om haar sfeer, programmatie en zachte prijs. Concerten, overdekt en in openlucht, en straatspektakel. www.bsf.be
© VISITBRUSSELS/Eric Danhier
Brussels Jazz Marathon – Verscheidene plaatsen in de stad
Europalia.india – Verscheidene plaatsen in de stad
04.10.2013 > 26.01.2014
Voor zijn 24ste editie brengt het beroemde tweejaarlijkse festival India naar onze hoofdstad. Het adembenemende programma belooft vier kleurrijke maanden vol cultuur om dit fascinerende en vaak mythische land te ontdekken. Tentoonstellingen, concerten, dans, theater, film, literatuur en talrijke andere activiteiten nemen u mee op reis doorheen de immense rijkdom van de Indische cultuur. www.europalia.eu
einde juli > begin september 2013 Winterpret – Verscheidene plaatsen in de stad
Onmisbaar en traditioneel bezoek aan het administratieve paleis van de koning tijdens zijn zomervakantie. Een unieke kans om het kostbare interieur (marmeren vloeren, kristallen luchters, stijlmeubelen …), de weelderige herinneringen aan het verleden en de werken van hedendaagse kunstenaars te bewonderen. www.monarchie.be Brussel Bad – Akenkaai
half november > eind december 2013
In het hart van de stad vindt u een internationale kerstmarkt met tientallen kraampjes en talrijke winterse animaties zoals de ijspiste, de barokke draaimolens, het reuzenrad en de feeërieke verlichting. Een must in het winterseizoen. www.winterpret.be
05.07 > 11.08.2013
24
Evenementen in Brussel
© VISITBRUSSELS/Eric Danhier
© VISITBRUSSELS/Eric Danhier
© OPT - Alex Kouprianoff
Evenementen in Brussel
Zomerse ontmoetingsplaats bij uitstek op een stadsstrand in het hart van Brussel. Fijn zand, palmbomen, watersproeiers, petanquebanen, cocktailbars, sportieve spelletjes, concerten en diverse animaties voor een dagje farniente in stijl. www.bruxelleslesbains.be
25
Logies voor groepen in Brussel
Restaurants voor groepen
Hostels in Brussels
De Brusselaars staan bekend om hun gastronomische talenten en hun liefde voor lekkere dingen. Ontdek de beste adresjes op www.visitbrussels.be > Trade > Restaurants voor groepen.
Zoekt u een jeugdherberg in Brussel, dan vindt u hier wat u nodig hebt! Hostels in Brussels verenigt vijf goedkope en comfortabele overnachtingsmogelijkheden voor jongeren in de hoofdstad van Europa. Hostels in Brussels biedt 1000 slaapplaatsen aan voor schoolgroepen, jonge trotters en jonge toeristen. Midden in de natuur of in het hart van de stad kunt u op uw twee oren slapen! Maak u geen zorgen over de auto’s of de touringcars, de herbergen beschikken over alle voorzieningen.
© OPT - J.L Flemal
Sleepwell Youth Hostel : Dambordstraat 23 – 1000 Brussel - www.sleepwell.be Hostel Vincent Van Gogh / CHAB : Dwarsstraat 8 – 1210 Brussel - www.chab.be Hostel Jacques Brel : Zavelput 30 – 1000 Brussel - www.laj.be Hostel Génération Europe : Olifantstraat 4 – 1080 Brussel - www.laj.be Hostel 3 Fontaines : Waversesteenweg 2057 – 1160 Brussel - www.auberge3fontaines.be
© WBT - Eike Dubois
Nog een extraatje: een van onze herbergen verhuurt parkeerplaatsen voor campers!
Contactpunt voor informatie en reservatie : Dwarsstraat 8 1210 Brussel
[email protected] www.hostelsinbrussels.be
Picknick Toone VII
(café, alleen voor schoolgroepen, max. 110 pers., na reservatie, drank ter plaatse) Sint-Petronillagang (ingang via de Grasmarkt 66 – 1000 Brussel) • Tel. : +32 (0)2 511 71 37
Le Roy d’Espagne
(café, max. 80 pers., niet op zaterdag en zondag, alleen voor schoolgroepen, na reservatie, drank ter plaatse) Grote Markt 1 – 1000 Brussel • Tel.: +32 (0)2 513 08 07
(café, max. 70 – 80 pers., na reservatie, drank ter plaatse) Taborastraat 11 – 1000 Brussel • Tel. : +32 (0)2 511 00 06
(café, max. 25 pers. (zaal), na reservatie, drank ter plaatse) Cellebroersstraat 53-55 – 1000 Brussel • Tel. : +32 (0)2 511 16 59
© detiffe.com
© detiffe.com
Het Goudblommeke van Papier
© OPT - J.P Remy
La Bécasse
Le Mokafé
(café, max. 20 pers., niet op zaterdag en zondag, alleen voor 11 u en na 15 u, na reservatie, drank ter plaatse, zaal op de bovenverdieping) Koningsgalerij 9 – 1000 Brussel • Tel.: +32 (0)2 511 78 70
Brussels Booking Desk Brussel beschikt over een groot aantal hotels van alle categorieën dat groepen ontvangt die enkele dagen in onze hoofdstad wensen te verblijven. De reservatiecentrale helpt u om het meest geschikte hotel te vinden. Op elk moment van de dag heeft de centrale een overzicht van alle beschikbare kamers in de 150 hotels van de stad.
à la Mort Subite
(café, niet op zaterdag en zondag, alleen voor schoolgroepen, max. 80 pers., na reservatie, drank ter plaatse, zaal op de bovenverdieping) Warmoesberg 7 – 1000 Brussel • Tel.: +32 (0)2 513 13 18
Contactpunt voor informatie en reservatie : Koningstraat 2 – 4 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 563 61 04
[email protected] www.brusselsbookingdesk.be
Cafetaria van het BIP (Brussels Info Place) (toegang: € 0,50/pers., max. 100 pers., geen drank ter plaatse) Koningsstraat 2-4 – 1000 Brussel • Tel.: +32 (0)2 563 62 00
26
Praktische informatie
© OPT - Alex Kouprianoff
Een groepsbezoek aan Brussel is niet compleet zonder een beetje vrije tijd om enkele aankopen te doen. Of u nu bij een chocolademaker binnenstapt tussen de Zavel en de Grote Markt, bij de grote merken in de Nieuwstraat, bij de luxeboetieks van de Louisewijk in de bovenstad, bij de antiquairs aan de Zavel of bij de creatievelingen in de wijk Dansaert, elke handelaar verwelkomt u met een glimlach en een hartelijk onthaal. © Hotel Bloom Brussels - Luc Vanderplaetse
Praktische informatie
Winkelen
27
© OPT - Thomasblairon
Meer informatie nodig ?
Bent u op zoek naar een lijst van de Brusselse musea, of heeft u een hotel of restaurantlijst nodig? Wij staan klaar om u verder te helpen.
Wallonië-Brussel Toerisme
Toerisme België voor Wallonië & Brussel
Sint-Benardusstraat 30 – 1060 Brussel Tel. : +32 (0)2 509 24 34 Fax : +32 (0)2 509 24 62
[email protected] www.brussel-toerisme.be
Prins Hendrikkade 186 – 1011 TD Amsterdam - NEDERLAND Tel.: +31 (0)20-524 43 42 Fax: +31 (0)20 524 43 49
[email protected] [email protected] www.belgie-toerisme.nl
Een realisatie van Toerisme België voor Wallonië & Brussel,VZW • Club City Breaks Bruxelles. • Coördinatie : François Mazy. • Concept en prepress : Adjust.be • De informatie in deze brochure werd met de grootste zorg samengesteld. • De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele wijzigingen die zich zouden voordoen tussen het verzamelen van de gegevens en de verschijningsdatum van de brochure. • Verantwoordelijke uitgever : V. Jacobs, Wallonie-Bruxelles Tourisme, Rue Saint-Bernard, 30 - 1060 Bruxelles. • Gedrukt in België : 11/2012 • mim © Jean-Pol Lejeune Place du Jeu de Balle © OPT/Jean-Paul Remy - Atomium © www.atomium.be, Sabam 2012, Philippe Steenbergen - Parvis Sainte-Gudule © Olivier Van de Kerckhove - Fresque Olivier Rameau © Dany, P&T production-éditions Joker, OPT/Jean-Paul Remy - Grand Place © OPT/Thomasblairon.be
