GROENE BLAADJE NUMMER 1 SEPTEMBER - DECEMBER 2013

NUMMER 1 SEPTEMBER - DECEMBER 2013

GROENE

BLAADJE

1

COLOFON

HOOFDREDACTIE Isabel Dierickx - 2M4 William Arnauts - 2M1 FOTOGRAFIE Emma Roebben - 2M4 Charlotte Mortelmans - 2L2 REDACTIE Nele Vandenberghe - 1M3 Oscar Cornelissen - 2GL Dominique Van Gerwen - 6EWi Emma Roebben - 2M4 Charlotte Mortelmans - 2L2 Isabel Dierickx - 2M4 William Arnauts - 2M1 Jonas Roose - 5GWi LAY-OUT Peter Crauwels

1

HET MOS-TEAM Nele Vandenberghe - 1M3 Oscar Cornelissen - 2GL Dominique Van Gerwen - 6EWi Emma Roebben - 2M4 Charlotte Mortelmans - 2L2 Isabel Dierickx - 2M4 William Arnauts - 2M1 Jonas Roose - 5GWi Hendrik Borginon - 6WWi2 Merryl Njimigni - 1M4 Noura Belorf - 1M3 Lourdes Grigoryan - 1M3 Jaro Vanbesien - 2GL Birgit Löfgren, An Onraedt, Christine Van Bockstal, Peter Crauwels Hans Gooris

SEPTEMBER - DECEMBER 2013 het GROENE BLAADJE

INHOUD

Colofon 1 Inhoud 2 Vermijden van afval. Een Utopie? 3 Foto’s tweede MOS-logo 4 MOS - startdag in de lagere school 5 Miss Moss: Mevrouw Troost 7 Ecologisch shoppen 8 3 dagen natuur 9 Vegetarische recepten 11 Konijnenvoer of toch iets anders? 12 Groentekalender 13 Gedaan met speelplaatsafval 15 Wedstrijd 16 Wat gebeurt er met ons afval? 17 Toekomst 18

2


Vermijden van afval. Een utopie? In september van dit jaar ging MOS 2.0 definitief van start. Na enkele uren brainstormen kreeg het nieuwe werkjaar vorm, en werd er gekozen om het recycleren en vermijden van afval te combineren met ons klimaat. Dit jaar willen we ons vooral richten op het vermijden van afval. De eerste stap op de ladder van Lansink. De ladder van Lansink: van preventie tot recycleren. Alles start met preventie. Voor we nadenken over wat we met ons afval gaan doen, moeten we eerst trachten om zoveel mogelijk de productie van afval te vermijden. Toch moeten we er ons van bewust zijn dat een afval loze maatschappij nog niet voor morgen zal zijn. De nieuwe afvaleilanden die hopelijk dit schooljaar hun weg naar onze speelplaats zullen vinden, moeten vooral het hergebruik en het recycleren stimuleren. Zo kunnen we als school het milieu een handje toesteken en trachten we onze voetafdruk zo klein mogelijk te houden. Op minder grote voet leven. Toch is niet alles te hergebruiken of te recycleren. Een deel van het geproduceerde afval zal uiteindelijk worden vernietigd in een verbrandingsoven of in het slechtste geval worden gestort. Toch zorgen ook hier nieuwe technologieën voor milieuvriendelijke toepassingen. Afval kan een grondstof voor energieproductie zijn of worden. Dit energievraagstuk verbindt de eerste trapjes van Ladder van Lansink met de trappen die we zo veel mogelijk moeten vermijden, het verbranden en ja, zelfs het storten. Afval als bron van energie. Via de restwarmte van verbrandingsovens kunnen warmtenetten van energie worden voorzien en stortplaatsen kunnen biogas produceren. Biogas dat op zijn beurt kan worden gebruikt om woningen te verwarmen. Ook al trachten we vandaag van de nood een deugd te maken, mag het duidelijk zijn dat we zowel het verbranden als het storten zoveel mogelijk moeten vermijden. Het zal altijd een belasting voor het milieu blijven. Afvalpreventie is hierbij een eerste kleine stap om ons steentje bij te dragen. De uitdaging voor dit jaar.

PREVENTIE PRODUCT-HERGEBRUIK MATERIAAL-HERGEBRUIK VERBRANDEN MET ENERGIETERUGWINNEN VERBRANDEN ZONDER ENERGIETERUGWINNEN STORTEN

3


Uitreiking 2de Mos-logo in de Warande te Turnhout op 18 november 2013

4


MOS

Startdag in de lagere school

“Wij willen water voor nu en voor later . voor elke mens, plant ,dier dat leeft. Sla dus geen flater; je moet iets doen nu, het is hoog tijd dat jij er iets om geeft ! Het is helaas veel meer dan een gerucht. Echte vissen zwemmen niet in lucht! Draai maar aan de klok, je geraakt niet terug. Open toch je ogen nu en vlug!”

Met dit lied gaf de lagere school, op sleeptouw genomen door de groene raad, het startschot aan de MOS-werking met als jaarthema water. Door middel van wist – je – datjes, een vragenlijst om de waterafdruk te meten van elke klas, een ganzenbordspel,… willen we iedereen bewuster maken om zuinig om te springen met dit kostbare goedje.

Tijdens de middag werden alle leerlingen getrakteerd op een water aperitiefje en verse zelfgemaakte soep (opbrengst uit onze moestuin). Dit werd goed gesmaakt! Kortom een dag om niet te vergeten en er gans het jaar bewust aan te werken. Wij willen water, voor nu en voor later! Meer informatie kan steeds gevonden worden op ls.xaco.be, verder klikken bij projecten.

Het MOS-team lagere school

5


6


Miss MOS Mevro uw

Tro os t

Mevrouw Troost kennen we vooral als leerkracht gedragswetenschappen. Wat minder bekend is, is dat zij uit een gezin komt dat milieu en natuurlijk erg belangrijk vindt. Daarom krijgt zij ook de eer om als eerste leerkracht de titel van Miss Mos te dragen! Een boerderij op tuinformaat.

Mevrouw Troost groeide niet op in een boerderij, maar in een huis met een grote tuin die veel weghad van een hoeve. In de tuin scharrelden kippen en kalkoenen die het gezin voorzagen van vlees en eieren. Een eigen moestuin en miniboomgaard zorgen voor groenten en fruit. In deze biologische moestuin werd geen kunstmest gebruikt, maar heuse paardenmest van de plaatselijke boer. Zo smaakte alles veel gezonder en op deze manier werd ook nog eens geld uitgespaard. Hadden we ook al vermeld dat ze zelf overheerlijk appelsap maakten? Een buitenmeisje in de stad.

Het stadsleven leerde mevrouw Troost kennen naarmate ze ouder werd. Ze deed korfbal op linkeroever, waar ook vrienden van haar kwamen, die allemaal in de stad woonden. Na een tijdje is ze zelf ook naar de stad verhuisd. Dit wil echter niet zeggen dat ze alles van wat ze thuis heeft meegekregen, vergeten is. Deze leerkracht is zich nog steeds erg bewust van het milieu. Ook al koopt ze vandaag haar groenten en fruit in de winkel. Zo blijven lichten nooit onnodig branden en verwarmt ze zich met 2 “gasstoven” in plaats van met centrale verwarming. Milieuvriendelijke tips.

Recycleren is van levensbelang volgens mevrouw Troost. Goed voor het milieu zorgen, begint eigenlijk al op school. Alles in de juiste vuilnisbak gooien, vormt een goede start. Een slotgedachte. Onze eerste Miss Mos ziet de toekomst positief tegemoet! Als we allemaal ons steentje bijdragen tot een duurzame leefwereld komt alles goed! William Arnauts 2M1

7


ECOLOGISCH SHOPPEN

Alle producten op deze website zijn gemaakt van gerecycleerde materialen. De handtassen zijn bijvoorbeeld gemaakt van autogordels of plastic verpakkingen en de juwelen van papier of kroonkurken. Op die manier dragen ze bij tot het verkleinen van de afvalberg. De producten zijn niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de fabrikanten, die een eerlijke kans krijgen. Bovendien is > 80% van de producten met de hand gemaakt en zijn de tassen, handtassen en juwelen erg trendy en uniek! Ben je een trendsetter met stijl, ben je op zoek naar milieuvriendelijke tassen en juwelen met een verhaal? Dan vind je zeker iets naar je smaak in deze webshop: http://www.trashilicious.com/accessoires.html De eigenares van deze website werkt samen met de Sea First Foundation. Deze organisatie werd opgericht uit bezorgdheid over de slechte situatie waarin de oceanen verkeren en de problemen die dit teweegbrengt voor mens, dier en natuur. De Sea First Foundation spoort mensen aan minder plastic te verbruiken en minder afval te produceren. De impact hiervan op onze oceanen is namelijk gigantisch groot. Op sommige plaatsen bevat het water per vierkante meter meer plastic dan plankton. Om dit soort toestanden te keren helpen alle beetjes. Ook een handtas uit gerecycleerd plastic! Neem dus een kijkje op deze website! Wij selecteerden enkele leuke producten voor jullie:

Oorringen Ella (keuze kleur)

Kleine Portefeuille (keuze kleur)

Deze oorringen zijn beschikbaar in verschillende kleuren en zijn gemaakt van gerecycleerde modetijdschriften: strak gerold en gelakt tot kleurrijke, buitengewone kralen! Elk exemplaar is uniek! Prijs: 5 euro

Of je nu je portefeuille gebruikt in een restaurant of in een winkel, mensen zullen hem opmerken. Deze portefeuille bevat een groot en handig zakje voor munten, plaats voor biljetten en ruimte voor bankkaarten. Beschikbaar in verschillende kleuren. Gemaakt uit plastic zakken voor de prijs van 5,40 euro.

Riem

(zilver) Maak een subtiel statement met deze bijzondere en coole riem. Hij combineert uitstekend met jeans. Handgemaakt van zilverkleurige gerecycleerde bliklipjes met gespsluiting en dit voor 49 euro.

8

Witte Ring

Zin in retro? Draag dan deze prachtige ring gemaakt uit oude kroonkurken. 16,50 euro


3 DAGEN NATUUR Eerste middelbaar • 3dagen • Hoge Rielen

9

SEPTEMBER - OKTOBER 2013 het GROENE BLAADJE

Onder h vergroo et tglas

olen

o Car p

tellen s n e g a n Vrachtw en beschrijve happ Landsc

en Lucht in alle vorm

In de diepvries In ballonnen Op de weegschaal

Atelier

s

Natuur op Bos vol Ap je bord ps and pix els dag e i g g e V g onderda

D

balletjes e h c is r ta e g e V nen Puree met bo Veggie smos

Biodiverist eit Salamand ers Bladeren Determine ren

Grondboren

Grondlagen Kleuren onder de grond Gesteenten Humus Team Tr ophyRa

Door fietsba

lly

nden kruipen Verfspel Rat van sokk en Pingpongbalg oot

Nele Vandenberghe 1M3

10


Vegetarische recepten

Salade met gerookte zalm en broccoli 5 plakjes gerookte zalm, in reepjes gesneden 500 gram erwtjes 100 gram broccoli, in kleine roosjes 100 gram sperziebonen, de punten verwijderd 1/2 kop sojayoghurt 1 eetlepel olijfolie 1 citroen, geperst 1 bosje dille, fijngehakt zout en zwarte peper

Kook alle groente, 1 voor 1, in een grote pot water, 3 tot 5 minuten, tot ze beetgaar zijn. Meng de olijfolie, citroensap, de dille en de sojayoghurt in een kom, en breng het mengsel op smaak met peper en zout. Voeg de groente en zalm toe.

Preitaart uit de Borinage

1 pakje kruimeldeeg van ong 230 gr (voldoende voor een taartvorm van 24 cm doorsnede en ong 4 cm hoog) 2 ajuinen, in fijne ringen gesneden 3 preiwitten, in ringen gesneden 2 eieren 20 cl room 150 gr verse kaas peper en zout nootmuskaat

Dominique Van Gerwen 6EWi

11

Verwarm de oven op 200°C. Bekleed een taartvorm met het kruimeldeeg. Blancheer de uien preiringen 10 min in kokend water. Giet het kookvocht af en laat de groenten goed uitlekken. Klop de eieren + room + verse kaas los. Kruid met peper, zout en nootmuskaat. Doe de uien-preimengeling op het kruimeldeeg en overgiet met het eiermengsel. Bak de preitaart 30 tot 40 min in de oven SEPTEMBER - OKTOBER 2013 het GROENE BLAADJE

Konijnenvoer of toch iets anders ? Vele mensen denken vaak verkeerd, dat vegetarisch eten enkel groenten zijn. Maar dit is absoluut niet zo! Als vegetariër moet je juist extra op je voeding letten. Gevarieerd en veelzijdig eten is een must, zodat je al de nodige voedingsstoffen die je niet via je vlees hebt, toch op een andere manier krijgt. Daarom zetten we hier de belangrijkste punten op een rij. Wat mis je? Omdat je geen vlees eet, krijg je ook een aantal nodige voedingsstoffen die daarin zitten niet binnen. Zoals eiwitten, ijzer en B-vitaminen. Dit klinkt heel technisch, en toch eten de vleeseters onder ons dit iedere dag. Vervangers Om al deze stoffen toch binnen te krijgen, eten we vervangers. Zo vind je eiwitten vooral in peulvruchten (kikkererwten, linzen,…), noten en sojaproducten en ijzer in graanproducten, groenten en fruit. B-vitaminen vind je dan weer in melkproducten, kaas en eieren.

Evenwichtig eten Om uiteindelijk evenwichtig te eten, kan je het beste combineren. Zo eet je bijvoorbeeld graan samen met peulvruchten of noten samen met melkproducten. Ook quorn en seitan kunnen bijdragen tot een gezonde maaltijd, maar wat zeker niet mag ontbreken, zijn groenten en fruit. Dagmenu Om het allemaal wat concreter te maken is hier nog een voorbeeld van een dagmenu. Ontbijt: ontbijtgranen met noten en een stuk fruit. Middagmaal: meergranenbrood met kaas. Avondmaal: pasta met tofu, peulvruchten en een slaa tje.

Dominique Van Gerwen 6EWi

12


GROENTEN KALENDER NOVEMBER

Aardappelen Aardpeer Andijvie Bleekselder Bloemkool Broccoli Chinese kool Courgette Groene selder Knolselder Koolraap Paddenstoelen Pastinaak Pompoen Prei Raap Rammenas Rode biet Rodekool Savooikool Schorseneren Spruiten Uien Veldsla Venkel Witlof Wittekool Wortelen

13

DECEMBER

Aardappelen Aardpeer Andijvie Groene selder Knolselder Koolraap Paddenstoelen Pastinaak Pompoen Prei Raap Rammenas Rode biet Rodekool Savooikool Schorseneren Spruiten Uien Veldsla Witlof Wittekool Wortelen


Gebruik deze handige groentenkalender om per maand te ontdekken van welke groenten je kunt genieten. Probeer de voedselkilometers zoveel mogelijk te beperken. Kies steeds die groenten die het dichtst bij huis zijn gekweekt. Lees het etiket!

JANUARI

Aardappelen Aardpeer Knolselder Koolraap Paddenstoelen Pastinaak Pompoen Prei Raap Rammenas Rode biet Rodekool Savooikool Schorseneren Spruiten Uien Veldsla Witlof Wittekool Wortelen

14

FEBRUARI

Aardappelen Aardpeer Groene selder Knolselder Koolraap paddenstoelen Pastinaak Pompoen Prei Raap Rammenas Rode biet Rodekool Savooikool Schorseneren Spruiten Uien Veldsla Witlof Wittekool Wortelen


Gedaan met speelplaatsafval Al veel te lang is onze speelplaats een zootje. Na de vakantie of tijdens de middagpauze gooien kinderen hun afval op de grond. Daar willen wij verandering in brengen. We weten allemaal dat onze speelplaats er regelmatig vuil bijligt. Vind je dat niet spijtig? Zo een mooie, grote speelplaats bedekt met afval. Dat plaatje klopt niet echt, ofwel? Waarschijnlijk denk je nu dat dit je niets kan schelen maar voetballen met een brikje, basketballen tussen de papiertjes of bijna stappen op een klokhuis is niet echt leuk. Dus we zouden graag een oproep doen aan alle vervuilers van onze speelplaats: we hebben speciaal vuilnisbakken om al het afval in te gooien. Als je vindt dat je te ver naar de vuilnisbak moet lopen, of dat er te weinig zijn dan hebben we goed nieuws: onze school gaat investeren in nieuwe vuilnisbakken. En als we ze dan hebben, gaan we ze groeperen in speciale eilandjes. Zo moet je dus niet meer zo ver naar de gft-vuilbak te lopen. Handig toch? Om kinderen wat aan te moedigen om hun afval in de juiste vuilnisbak te gooien, gaan we ze wat opfleuren. Voor meer informatie moet je wat verder door bladeren in ons magazine. Bij het onderdeel “WEDSTRIJD” vind je alle uitleg om zelf een vuilbak te mogen ontwerpen.We hopen dat je nu wat beter gaat nadenken over het afval op de speelplaats. Je zult zien als iedereen 1 blikje of 1 papiertje per dag weggooit, of nog beter dat niemand iets op de grond gooit, is de speelplaats binnen de kortste keren weer zo goed als nieuw. Emma Roebben 2M4 Charlotte Mortelmans 2L2

15


Wedstrijd!!! Bij elke uitgave van ons magazine Het Groene Blaadje vind je een creatieve wedstrijd. Waar ook hele mooie prijzen zijn mee te winnen! Onze school gaat binnen een paar maanden investeren in extra nieuwe vuilnisbakken. Waarschijnlijk houden we onze oude ook nog bij. Nu willen we onze speelplaats wat meer kleur geven en grijze vuilbakken is natuurlijk dan iets wat we best kunnen vermijden! Het zou leuk zijn als we ze zouden versieren. En daar hebben we jullie hulp voor nodig! Dus aarzel niet en stuur ons allemaal leuke, creatieve en vooral kleurrijke tekeningen of patronen in en misschien staat jou kunstwerkje wel binnenkort op onze speelplaats! Alle inzendingen kan je kwijt in de groene brievenbus langs de lerarenkamer. Vergeet ook niet je naam, klas en nummer in te vullen! De winnaar(s) zullen worden bekend gemaakt in de volgende editie van Het Groene Blaadje!

16


Wat gebeurt er met ons afval PLASTIC -

We gebruiken allemaal veel plastic, kijk maar eens in de winkel en zie hoeveel producten een plastic verpakking hebben. Maar wat gebeurt er nadat we het plastic weggooien? Eerst wordt het plastic gescheiden per soort. Daarna wordt alle papier en metaal dat er nog in zit eruit gehaald. Vervolgens wordt het plastic samengeperst. Dan gaat het plastic naar de fabriek. Hierna wordt het in kleinere stukjes gemalen. Deze stukken worden op kleur gesorteerd. Na het sorteren op kleur worden er granulaatkorrels van gemaakt. Deze granulaatkorrels zullen de grondstof van nieuw plastic zijn. Tenslotte kunnen er fleecetruien, T-shirts, slaapzakken,… van gerecycleerd plastic gemaakt worden.

GLAS - We weten allemaal dat er veel uit glas gemaakt

wordt flessen, vazen, ramen,… Maar weet je ook wat er gebeurt nadat we het glas in de glascontainer gooien? Om te beginnen wordt het glas opgehaald en uit de glascontainers gehaald; het witte glas en het gekleurde worden apart opgehaald. Vervolgens wordt het glas op twee verschillende bergen gestort volgens kleur. Hierna wordt het glas naar de fabriek gebracht om het verder te verwerken. De grote stukken glas worden met een soort zeef eruit gehaald en apart gestort. Dan worden de resten papier en metaal weggehaald. Het glas wordt fijn geklopt tot kleine stukjes. De stukjes glas worden vijf tot zes weken in de open lucht gelegd zodat de bacteriën de scherven kunnen schoonmaken. Na deze periode worden de scherven gesmolten in een oven van ongeveer 1300 graden. Het vloeibare glas wordt afgekoeld en in stukken geknipt. Zo kan er terug glas gemaakt worden. Wordt vervolgd… Isabel Dierickx 2M4

17


TOEKOMST

Laten we eerlijk zijn: vandaag de dag rijden er gewoon te veel mensen met de auto. Soms voor lange, maar veel vaker voor belachelijk korte afstanden. Benzine kost massa’s geld en het vervuilt ook nog eens de lucht door het teveel aan co²-uitstoot, dat kunnen wij als milieufans onmogelijk goedkeuren! Autobedrijven zoals BMW, Mini, Peugeot, Citroën beseffen gelukkig ook dat het zo niet verder kan. Sinds enkele jaren verkopen zij elektrische wagens. Ze zijn duur in aanschaf, ze hebben een beperkte autonomie en je moet behoorlijk veel geduld hebben bij het opladen ervan. Maar we hopen dat de automerken met behulp van de wetenschap blijven investeren in de technologie van deze wagens. Het zou mooi zijn, mocht iedereen zich ooit een elektrische wagen kunnen aanschaffen. Tankstations kunnen dus maar beter slim investeren in oplaadpunten voor deze wagentjes! William Arnauts 2M1

18


E EEN IDE E VOOR D ! MOS-BUS

Dit digitaal magazine werd bedacht en gemaakt door het XACO Mos-Team. Christine Van Bockstal - Hans Gooris - Birgit Löfgren - Peter Crauwels

GROENE BLAADJE NUMMER 1 SEPTEMBER - DECEMBER 2013

Recommend Documents