BEREIKBAARHEID
12
VERVOERMIDDELENKEUZE
De afdeling Ruimte- en Milieubeleid wil graag weten over welke vervoermiddelen de Leidenaren beschikken en welke zij voor verschillende doeleinden gebruiken. Daarnaast is de gemeente specifiek geïnteresseerd in het fietsgebruik, het stallen van de fiets in het centrum en in het oordeel over de fietspaden en de stallingsmogelijkheden. Ook wordt ingegaan op een mogelijke bijdrage die de gemeente volgens de Leidenaren kan leveren om het fietsgebruik te stimuleren.
12.1 Vervoermiddelen Negen van de tien Leidenaren beschikken over een fiets, twee derde over een auto. Daarnaast heeft 8% van de Leidenaren een bromfiets of scooter en 5% een elektrische fiets. Het zijn vooral lagere inkomensgroepen die minder vaak over een auto beschikken (37%). De elektrische fiets is meer in trek bij 65-plussers (16%). Gemiddeld genomen hebben 65-plussers minder vaak een gewone fiets, hoewel dit aandeel toch nog driekwart bedraagt. Vrouwen (7%) hebben vaker een elektrische fiets dan mannen (2%), mannen hebben juists iets vaker een motor (5%) dan vrouwen (2%). Lager opgeleiden hebben minder vaak een fiets (74%) en juist iets vaker een bromfiets of scooter (21%). Van alle Leidenaren heeft 3% geen enkel vervoermiddel tot zijn of haar beschikking. Gemiddeld genomen zijn dit iets vaker 65-plussers (8%).
Grafiek 12.1a Soorten vervoermiddelen waar Leidenaren over beschikken, in procenten van alle Leidenaren fiets
90%
auto
67%
bromfiets of scooter
8%
elektrische fiets
5%
motor
3%
geen enkel
3% 0%
25%
50%
75%
100%
Om meer inzicht te krijgen in de vervoermiddelenkeuze is voor zes verschillende activiteiten / bestemmingen gevraagd welk vervoermiddel hiervoor meestal wordt gebruikt (grootste afstand afgelegd). Voor alle zes activiteiten / bestemmingen geldt dat de fiets het meest gebruikte vervoermiddel is. Dit geldt het sterkst voor het bezoeken van sport- of vrije tijdsclubs (72%). Om naar het werk te gaan, wordt zowel vaak gebruik gemaakt van de fiets (39%), de auto (34%) als het openbaar vervoer (22%). Wanneer de bestemming in Leiden is, wordt de auto duidelijk minder vaak gebruikt en de fiets juist veel meer.
Stadsenquête Leiden 2013
91
BEREIKBAARHEID
Grafiek 12.1b Vervoermiddel dat meestal wordt gebruikt om het grootste deel van de afstand af te leggen, in procenten
naar het werk
34%
dagelijkse boodschappen
22%
sport- of vrije tijdsclubs
18%
studie / opleiding / cursus
17%
uitgaan
14%
winkelen
13%
22%
53%
23% 72%
7%
52%
23%
60%
25%
fiets
7%
9%
57%
0% auto
39%
17%
5% 50%
bromfiets of scooter
23%
75% motor
100%
ov
te voet
Vervoermiddel dat meestal wordt gebruikt om het grootste deel van de afstand af te leggen naar bestemming binnen of buiten Leiden, in procenten
Grafiek 12.1c
naar het werk buiten Leiden
48%
naar het werk binnen Leiden
11%
19%
78% 34%
54%
78%
12%
49% 5%
winkelen buiten Leiden
14%
35%
71%
21%
58% 6% 0%
8%
11%
5%
uitgaan buiten Leiden
fiets
38%
11%
studie / opleiding / cursus buiten Leiden
4%
24%
56%
sport- of vrije tijdsclubs binnen Leiden
auto
14% 56%
sport- of vrije tijdsclubs buiten Leiden
winkelen binnen Leiden
6%
78%
dagelijkse boodschappen binnen Leiden
uitgaan binnen Leiden
36%
77%
dagelijkse boodschappen buiten Leiden
studie / opleiding / cursus binnen Leiden
14%
19%
19%
63% 25%
bromfiets of scooter
26% 50%
motor
75%
ov
100%
te voet
Om te kijken in hoeverre het hebben van een auto van invloed is op de vervoermiddelkeuze in Leiden is onderstaande tabel opgenomen. Zoals te verwachten valt, verkiezen Leidenaren die een auto hebben, minder vaak de fiets. Bij uitgaan en bij winkelen verschilt het fietsgebruik vrijwel niet.
92
Stadsenquête Leiden 2013
BEREIKBAARHEID
Tabel 12.1d Vervoermiddel dat meestal wordt gebruikt om het grootste deel van de afstand af te leggen voor bestemmingen in Leiden, naar al dan niet beschikken over een auto bestemming
totaal 2013
auto in huishouden
geen auto in huishouden
fiets
77%
68%
88%
auto
11%
20%
2%
ov
2%
1%
4%
fiets
56%
50%
65%
auto
19%
28%
2%
ov
0%
0%
0%
fiets
78%
74%
85%
auto
11%
17%
1%
ov
1%
0%
2%
fiets
78%
75%
81%
auto
5%
9%
0%
ov
3%
2%
4%
fiets
71%
72%
70%
auto
5%
7%
1%
ov
3%
4%
2%
vervoermiddel
werk in Leiden
dagelijkse boodschappen in Leiden
sport of vrijetijdsclubs in Leiden
studie / opleiding / cursus in Leiden
uitgaan in Leiden
winkelen in Leiden
fiets
63%
64%
61%
auto
6%
9%
1%
ov
3%
3%
2%
Op de vraag of de gemeente iets zou kunnen doen om Leidenaren vaker gebruik te laten maken van de fiets, antwoordt een kwart (27%) bevestigend. Daarbij worden de volgende drie zaken vaker naar voren gebracht: (veilige) stallingsmogelijkheden (26%), beter onderhoud van de fietspaden (25%) en zorgen voor voldoende veiligheid voor fietsers zoals goede straatverlichting, gescheiden fietspaden en dergelijke.
12.2 Frequentie en doel van het fietsgebruik Van de Leidenaren geeft 90% aan wel eens te fietsen. Dit aandeel fluctueert enigszins in de tijd. Leidenaren die wel eens fietsen, maker over het algemeen intensief gebruik van dit vervoermiddel. Zo maakt twee derde (vrijwel) dagelijks gebruik van de fiets en nog eens een vijfde wekelijks.
Tabel 12.2a Frequentie van het fietsgebruik 2002
2003
2004
2005
2007
2009
2013
87%
92%
86%
88%
90%
87%
90%
-(vrijwel) dagelijks
57%
63%
60%
60%
62%
62%
65%
-wekelijks
21%
20%
17%
20%
19%
15%
19%
-eens per maand
4%
4%
4%
5%
7%
7%
4%
-enkele malen per jaar
5%
4%
5%
3%
3%
3%
3%
fietst (vrijwel) nooit
6%
3%
6%
5%
4%
5%
2%
nooit, heb geen fiets
7%
5%
8%
7%
6%
8%
8%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
fietst wel eens:
totaal
Stadsenquête Leiden 2013
93
BEREIKBAARHEID
12.3 Beoordeling van fietsmogelijkheden en fietsenstallingen Om te kijken hoe Leidenaren de fietsmogelijkheden in Leiden beoordelen, is voor drie aspecten gevraagd of hierin een verbetering of verslechtering is opgetreden de afgelopen drie jaar. Ruim een kwart van de Leidenaren vindt dat de mogelijkheden om je fiets te kunnen stallen verbeterd zijn en een vijfde is positiever over de kwaliteit van de fietspaden en over de hoeveelheid fietspaden. Wanneer deze aandelen worden gerelateerd aan het aandeel respondenten dat van mening is dat dit achteruit is gegaan, dan is men het meest te spreken over de ontwikkeling van de hoeveelheid fietspaden en het minst over de kwaliteit van de fietspaden. Het aandeel Leidenaren dat vindt dat dit vooruit is gegaan, is vrijwel even groot als het aandeel dan vindt dat dit is achteruit gegaan. Vergeleken met 2009 is het saldo (aandeel vooruitgang – aandeel achteruitgang) voor twee van de drie aspecten negatiever.
Tabel 12.3
Beoordeling van de ontwikkeling van fietsmogelijkheden en fietsstallingen in afgelopen drie jaar (in procenten van de fietsers) verbeterd
hetzelfde
verminderd
saldo 2013
saldo 2009
mogelijkheid fiets stallen
29%
48%
23%
+6
+22
kwaliteit fietspaden
21%
56%
23%
-2
+13
hoeveelheid fietspaden
20%
79%
1%
+19
+9
* Saldo: % beter -/- % slechter
12.4 Gebruik en beoordeling van mogelijkheden om fiets te stallen in het centrum Van de Leidenaren die wel eens met de fiets naar het Centrum gaan, maakt 10% meestal gebruik van een bewaakte fietsenstalling. De stalling naast het Stadhuis is het meest favoriet (5%). Leidenaren die de fiets onbewaakt stallen, maken veelal gebruik van een fietsenrek, beugel of boog op straat (49%) of parkeren de fiets los op straat of tegen een gebouw (36%). Leidenaren maken vaker gebruik van een fietsenrek, beugel of boog vergeleken met 2009, toen de fiets vaker los of tegen een gebouw werd gezet.
Tabel 12.4a Maakt wel eens gebruik van een bewaakte stalling in het centrum, in procenten van de fietsers die centrum wel eens bezoeken 2009
2013
ja, meestal
12%
10%
ja, wel eens
27%
25%
nooit
61%
65%
100%
100%
Tabel 12.4b Meest gebruikte stallingsmogelijkheid voor fiets in Centrum, in procenten van de fietsers die centrum wel eens bezoeken 2009
2013
bewaakte fietsenstalling: naast Stadhuis
6%
5%
bewaakte fietsenstalling: Hartebrug
4%
3%
bewaakte fietsenstalling: Centraal Station
3%
2%
onbewaakte fietsenstalling: Centraal Station
1%
-
fietsenrek/-beugel/-boog op straat
36%
49%
los op straat of tegen gebouw
50%
36% 5%
overig 100%
94
100%
Stadsenquête Leiden 2013
BEREIKBAARHEID
Fietsers die nooit gebruik maken van een bewaakte fietsenstalling, brengen hiervoor verschillende redenen naar voren, zoals: het is niet nodig als je maar even parkeert (49%), het kost geld (48%) en het is uit de route (30%). Beoordeling van de mogelijkheden om de fiets te stallen Twee derde van de Leidenaren is positief gestemd over de stallingsmogelijkheden voor fietsen in Leiden, een derde beoordeelt deze echter als matig tot slecht. Negen op de tien respondenten die zich negatief hierover uitlaten, zijn van mening dat er te weinig mogelijkheden zijn om de fiets te stallen omdat alles vol is, er te weinig plekken zijn en dergelijke. Een beperkt aantal wijst op de criminaliteitsgevoeligheid (5%). Vergeleken met 2009 laten Leidenaren zich iets negatiever uit over de stallingsmogelijkheden in Leiden.
Tabel 12.4c Beoordeling mogelijkheden om fiets te stallen in het centrum, in procenten van de fietsers die het centrum wel eens bezoeken 2009
2013
uitstekend
3%
2%
goed
33%
21%
voldoende
35%
43%
matig
22%
28%
slecht
7%
6%
totaal
100%
100%
Stadsenquête Leiden 2013
95
