GEMEENTE HELLENDOORN ^r\Vr^SiaĄZ.
B e t o n d . :
2 3
p w c
A / B - S f ú k
APR
T ļ
2013
r e f v v . :
W o ľ k n i urn i L
l i c ľ l )
A a n de gemeenteraad van de gemeente Hellendoorn T.a.v. mevrouw drs. K. Zomer Postbus 200 7440 A E N I J V E R D A L
rt
W ľ
I
13INK04852
III IIMI III III III III IIII 19 april 2013 Referentie: 116/60287421/303552977SJD/vg
Betreft:
Jaarstukke n
2012 en con troleverklarin g
2012
Geachte mevrouw Zomer, Hierbij ontvangt u een gewaarmerkt exemplaar van de jaarstukken 2012 en onze getekende controleverklaring d.d. 19 april 2013. Tevens zenden wij u twee afschriften van bovengenoemde controleverklaring en van ons accountantsverslag. De controleverklaring, die is voorzien van een originele handtekening, dient te worden opgenomen i n de 'Overige gegevens' bij de originele, door het college van burgemeester en wethouders ondertekende, jaarrekening. Dit origineel is ten behoeve van uw eigen archief. Een afschrift van de controleverklaring is voorzien van de naam van de externe accountant, echter zonder persoonlijke handtekening. Wij bevestigen u akkoord te gaan met het opnemen van een afschrift i n de 'Overige gegevens' opgenomen bij een kopie van de jaarrekening 2012, die identiek is aan het bijgevoegde gestempelde exemplaar.
Ondertekening en vaststelling van jaarrekening Eén exemplaar van de jaarrekening dient te worden ondertekend door het college van burgemeester en wethouders voordat de jaarrekening (met daaraan toegevoegd jaarverslag en de Overige gegevens) wordt aangeboden aan de gemeenteraad. De jaarrekening dient te worden vastgesteld door de gemeenteraad van gemeente Hellendoorn. Deze vaststelling dient te worden genotuleerd. Graag verzoeken wij u om een kopie van het ondertekende exemplaar van de jaarrekening aan ons toe te sturen voor ons dossier.
Gebeurtenissen na balansdatum Indien er, vóór vaststelling van de jaarrekening, omstandigheden met belangrijke financiële gevolgen voor gemeente Hellendoorn (gebeurtenissen na balansdatum) blijken, dient de jaarrekening te worden aangepast. Uiteraard vervalt in die situatie onze bovengenoemde toestemming.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Zuiderzeelaan 53,8017JVZwolle, T: 088 792 00 38, F: 088 792 94 61, www.pwc.nl
Postbus 513,8000 AM Zwolle
'PwC' is het merkwaaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial S Insurance Services B.V. (KvK 54226368). PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
p w c
Toestemming openbaarmaking controleverklaring en daaraan verbonden voorwaarden Wij bevestigen u ermee akkoord te gaan om een afschrift van onze controleverklaring openbaar te maken tezamen met de volledige jaarrekening (met daaraan toegevoegd het jaarverslag en de Overige gegevens), mits de opgemaakte jaarrekening ongewijzigd wordt vastgesteld door de gemeenteraad. Indien u de jaarrekening en een afschrift van de verklaring opneemt op internet, dient u te waarborgen dat deze goed zijn afgescheiden van andere informatie op de internetsite. Afscheiding kan bijvoorbeeld plaatsvinden door de jaarrekening in niet-bewerkbare vorm als een afzonderlijk bestand op te nemen of door een waarschuwing op te nemen indien de lezer de jaarrekening verlaat ("U verlaat de beveiligde, door de accountant gecontroleerde jaarrekening"). Tot het geven van een nadere toelichting zijn wij graag bereid. Hoogachtend, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
i
H . Boshove R A Partner /Pa
Bijlagen
Gemeente Hellendoorn, 19 april 2013, Pagina 2 van 2
HBfe028742i/'30355297/SJD/vg
plńVC Controleverklaring
n va
de on afhan kelijke
accou nn ta t
A a n : de gemeenteraad van de gemeente Hellendoorn
Verklaring
betreffe n de
de
jaarreke nni g
W i j hebben de i n de jaarstukken (in onderdeel IV "Balans, programmarekening en toelichting" en bijlage I X "SISAbijlage en IMGbijlage") opgenomen jaarrekening 2012 van gemeente Hellendoorn gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de programmarekening over 2012 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SISA bijlage en de bijlage I M G .
Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide i n overeenstemming met het i n Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer i n dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de i n de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risicoinschattingen neemt de accountant de interne beheersing i n aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Zuiderzeelaan 53,8017 JV Zwolle, Postbus 513,8000 T: 088 792 00 38, F: 088 792 94 61, www.pwc.nl
AMZwolle
'PwC' is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial S Insurance Services B.V. (KvK 54226368), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakeiijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.ni treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
J i p w c
Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten iX en voor onzekerheden 3'X) van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 13 december 2011 vastgesteld. W i j zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Hellendoorn een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 i n overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2012, i n alle van materieel belang zijnde aspecten, rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen.
Verklaring
betreffende
overige bij of krachtens
de wet gestelde
eisen
Ingevolge artikel 213 l i d 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening Zwolle, 19 april 2013 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
H . Boshove R A
Pagina 2 van 2
Gemeente Hellendoorn
1
V / \
G e m e e n t e
i f
ra
f*
Ml
I
'1 I
4
ř f
,1
ì I I
«as
I
I
tiii
« « • a i
fry*
Jaarverslag
Deel 1: Deel II:
Inleiding Beleidsverantwoording programma's
Programma 1
G e m e e n t e r a a d , griffie e n d u a l i s m e
Programma 2
Dagelijks bestuur, burgerzaken en
Programma 3
Ruimtelijke ordening en w o n e n
Programma 4
O p e n b a r e orde en veiligheid
Programma 5
W e g e n , riolering en v e r k e e r
voorlichting
Programma 6
E c o n o m i s c h e zaken, recreatie en t o e r i s m e
Programma 7
Jeugd en
Programma 8
Sport en cultuur
Programma 9
Maatschappelijke ondersteuning
P r o g r 3 m m 3 10:
Sociale voorzieningen
P r o g r a m m a 11:
onderwijs
Natuur, l a n d s c h a p en water, agrarische z a k e n , begraafplaatsen en openbaar groen
P r o g r a m m a 12:
Afvalverwerking en milieu
P r o g r a m m a 13:
A l g e m e n e dekkingsmiddelen en onvoorzien
Deel III:
Paragrafen
Paragraaf 1
Interne
bedrijfsvoering
Paragraaf 2
Belastingen
Paragraaf 3
Weerstandsvermogen
Paragraaf 4
Onderhoud kapitaalgoederen
Paragraaf 5
V e r b o n d e n partijen
Paragraaf 6
Treasury
Paragraaf 7
Grondbeleid
Paragraaf 8
Burgerparticipatie
J a a r r e k e n i n g
Deel IV: Deel V: Deel VI:
Balans, programmarekening en toelichting Controíeverktaring van de onafhankelijke accountant Bijlagen bij de jaarrekening
Bijlage la:
P r o g r a m m a r e k e n i n g naar p r o d u c t
B i j l a g e II:
F m a n c i e r i n g s - St i n v e s t e r i n g s s t a a t
B i j l a g e III:
Personele sterkte en personeelslasten
B i j l a g e IV:
Reserves en voorzieningen
Bijlage V:
O p g e n o m e n langlopende
Bijlage VI:
Gewaarborgde geldleningen
geldleningen
Bijlage V i l :
S t a a l van activa
Bijlage Víll:
Verzamel- en consolidatiestaat
B i j l a g e IX:
Single information
S i n g l e A u d i t {S1SA)
L U L U
O
Algemeen Voor u ligt de gemeenterekening 2012. De gemeente rekening vormt, zowel beleidsmatig als financieel, de v e r a n t w o o r d i n g over het d o o r o n s gevoerde beleid ín het afgelopen jaar. Het laat zien wat onze plannen w a r e n en hoe de uitvoering daarvan g e l o p e n is. De gemeenterekening 2012 sluit met een negatief resul taat van Ê 777.176,—. In die o m v a n g hebben w e het de afgelopen jaren n o g niet vaker meegemaakt. Het maakt duidelijk dat de tijden veranderd zijn. Bíj het opstellen van de p r o g r a m m a b e g r o t i n g 2012 spraken w e over ' w i s s e l e n d e kansen'. Het illustreerde h o e in een vrij korte periode de e c o n o m i s c h e voor uitzichten en daarmee het perspectief v o o r de ge meentelijke begroting aan substantiële veranderingen o n d e r h e v i g w a r e n . De verwachting was echter dat het na een aantal jaren v a n e c o n o m i s c h e t e g e n w i n d w e e r langzaam maar zeker de g o e d e kant op zou gaan. Al w a s de v o o r 2012 v o o r s p e l d e e c o n o m i s c h e groei nog m i n i m a a l . R u i m een jaar later moeten w e constate ren dat het anders g e l o p e n is. Eind 2012 is o p n i e u w sprake v a n een e c o n o m i s c h e recessie. De d e r d e op rij b i n n e n een tijdsbestek v a n slechts enkele jaren. Pas in 2014 w o r d t nu w e e r e n i g e groei verwacht. J u i s t o m d a t het zo lang duurt k o m e n m e n s e n en bedrijven steeds vaker in de p r o b l e m e n . De buffers o m tegenvallers o p te v a n g e n zijn i m m e r s niet o n e i n d i g . Ook als gemeen teļn) gaan w e dit steeds nadrukkelijker m e r k e n . De ontwikkelingen ĩn 2012 maken duidelijk dat het ook de k o m e n d e jaren hard n o d i g blijft o m de v i n g e r g o e d aan de p o l s te h o u d e n . De vooruitzichten zijn nog altijd verre v a n gunstig. De crisis o p d e w o n i n g m a r k t is n o g niet voorbij. De w e r k l o o s h e i d loopt n o g steeds verder op en daarmee ook het beroep op sociale v o o r z i e n i n g e n . Ook d e plannen van het nieuwe kabinet maken het er níet gemakkelijker o p . De k o m e n d e jaren wordt fors bezuinigd op het gemeentefonds. Veel meer dan ook op basis van het bekende principe 'samendetrap o p ' en 'samendetrapaf' verwacht had m o g e n WOP d e n . Daarnaast draagt het Rijk vanaf 2015 een groot aantal taken binnen het sociale d o m e i n o v e r aan de g e m e e n t e n . Daarbij liggen kansen o m maatwerk te
bieden en dit soort v o o r z i e n i n g e n veel meer dan v o o r heen af te s t e m m e n op d e lokale behoefte. Gelijktijdig bezuinigt het Rijk echter fors op de m i d d e l e n die v o o r d e uitvoering v a n deze taken beschikbaar zijn. En dat maakt het een lastige opgave. O n d a n k s d e f o r s e t e g e n w i n d ziįn wij in 2012 g o e d op koers g e b l e v e n met het realiseren v a n d e plannen uit het c o l l e g e p r o g r a m m a 20102014 en meer in het b i j z o n d e r d e p r o g r a m m a b e g r o t i n g 2012. O p allerlei terreinen is ook in 2012 weer het nodige g e b e u r d . Verschillende plannen en projecten zijn het afgelopen jaar afgerond of naderen h u n v o l t o o i i n g . O p andere terreinen zijn vaak in samenspraak met direct betrok kenen nieuwe projecten opgepakt. De verschillende maatregelen betekenen een verdere impuls v o o r het w o o n , werk en leefklimaat in onze gemeente. Het zijn maatregelen die v e r t r o u w e n geven. Vertrouwen, dat ar ook in moeilijke e c o n o m i s c h e tijden zaken gereali seerd kunnen w o r d e n die ons als g e m e e n s c h a p verder b r e n g e n . In het vervolg v a n deze jaarrekening 2012 gaan wij hier v e r d e r op in en proberen we u een beeld te schetsen v a n de activiteiten die het afgelopen jaar h e b b e n p l a a t s g e v o n d e n en de kosten die daarmee waren gemoeid. De b e h a n d e l i n g v a n d e gemeenterekening 2012 is v o o r z i e n in d e raadsvergadering v a n 28 m e i 2013. Daaraan v o o r a f g a a n d zal de rekening o p 24 en 25 april en 7 m e i 2013 w o r d e n besproken in de diverse raads
5
maatschappelijke organisaties, bedrijven en andere overheden inzicht te geven in de beleids en financiële prestaties over 2012. Gerealiseerde activiteiten w o r d e n daarbij zoveel mogelijk afgezet tegen de v o o r n e m e n s uit de programmabegroting. De gemeenterekening vormt daarmee het sluitstuk V3n de planning en con trolcyclus 2012.
š
m
m
• B M i
2012. Deze verschaft een overzicht van de samenstel ling van de bezittingen, het v e r m o g e n en de schulden aan het begin en eind van het jaar. Daarnaast is hier de programmarekening over 2012 o p g e n o m e n , met een financiële toelichting op de baten en lasten van de programma's. In deel V is de goedkeurende controleverklaring van PricewaterhouseCoopers (PwC ) o p g e n o m e n . PwC Ac countants heeft de jaarrekening 2012 gecontroleerd. Het verslag van bevindingen van deze controle ont vangt u gelijktijdig met deze gemeenterekening. In deel VI wordt deze jaarrekening over 2012 afgesloten met een aantal bijlagen, waarin meer gedetailleerde en cijfermatige gegevens zíjn o p g e n o m e n . Daarbij sluiten wij zoveel mogelijk aan bij de eisen zoals die in de begrotingsvoorschriften zijn gesteld.
De gemeenterekening bevat een jaarverslag met de beleidsinhoudelijke verantwoording en de jaarreke ning met de financiële verantwoording. Beide zijn op hun beurt weer onderverdeeld in 13 programma's. De opzet van de gemeenterekening sluit volledig aan bij de programmabegroting 2012. In deel I, deze inleiding, schetsen wij een totaalbeeld van de belangrijkste ac tiviteiten in het afgelopen jaar en de daarmee s a m e n hangende financiële resultaten. Het is een toelichting op hoofdlijnen. Vervolgens geven wij in deel II, de beleidsverantwoording, een overzicht van de belang rijkste activiteiten en resultaten per p r o g r a m m a . Dit vormt de verantwoording van het gevoerde beleid. De centrale vraag hierbij is in hoeverre we hebben waargemaakt wat we in de programmabegroting 2012 hadden afgesproken.
Budgettair perspectief De jaarrekening 2012 sluit met een negatief saldo van (afgerond) C 777.000,. In die o m v a n g hebben we het de afgelopen jaren nog niet vaker gezien. Ondanks de e c o n o m i s c h e recessie en omvangrijke bezuinigingen van het Rijk wisten we de jaarrekeningen over het algemeen met een positief resultaat af te sluiten. 2011 spande wat dit betreft met ruim ê 1 miljoen de kroon. Het is o p n i e u w een beperkt aantal ontwikkelingen dat het uiteindelijke beeld bepaalt. Voor het overige ontwikkelen inkomsten en uitgaven zich nog altijd vrij gematigd.
In deeì III zíjn de verschillende paragrafen opgeno m e n : interne bedrijfsvoering, w e e r s t a n d s v e r m o g e n , belastingmaatregelen, onderhoud kapitaalgoederen, verbonden partijen, treasury, grondbeleid en burger participatie en kwaliteit van de dienstverlening. De paragrafen geven aan de hand van deze acht thema's een soort d w a r s d o o r s n e d e van acties en activiteiten op de verschillende programma's. In deel IV gaan wij in op de balans per 31 december
OnīwiKkeiing uitkomsten learrekemng 2003 2012 1.500
5. .
naar werk op niveau g e b l e v e n . ín 2012 ĩs g o e d e voortgang gemaakt met d e renovatie e n herinrichting v a n d e Nĩjverdalse
3 ļfflPĮpj
ìeswijzer De gemeenterekenīng ís in de eerste plaats de verant w o o r d i n g over het jaar 2012 van het college van burge meester en wethouders aan de gemeenteraad. Daar naast is de gemeenterekening bedoeld o m burgers,
2003
2004
2005
2006
2007
2008 jaren
7
2009
2010
2011
2L.
De p r o g r a m m a b e g r o t i n g 2012 w a s sluitend, rekening h o u d e n d met een klein bedrag a a n nieuw beleid en Ê 0,3 miljoen aan o m b u i g i n g e n en maatregelen ín de ìnkomsiensfeer. D o o r m i d d e l van de twee bestuursrapportages hebben w i j u lopende het jaar, zowel beleidsmatig als financieel, een beeld geschetst van de stand van zaken r o n d o m de uitvoering v a n de p r o g r a m m a b e groting 2012. De beide rapportages gaven een wisselend b e e l d te zien. A l s gevolg van (vooral) tegenvallende legesopbrengsten en een İ3gere uitkering uít het g e m e e n t e f o n d s liet d e eerste bestuursrapportage een tekort zien van bijna C 0,4 m i l j o e n . Door tussentijds E 1 miljoen te bezuinigingen kon dat beeld bij de tweede bestuursrapportage w o r d e n o m g e b o g e n . Door
Belangrijkste
mee-
en tegenvallers
O m s c h r i j v i n g {bedragen x
enkele meevallers, waaronder een fors voordeel o p rente, was uiteindelijk zelfs sprake van een positief resultaat van bijna C 0,3 m i l j o e n . Bij het o p m a k e n van de jaarrekening zien w e echter o p n i e u w een tekort ontstaan. Dat hangt v o o r a l samen met een relatief klein aantal forse tegenvallers: het betaald parkeren, de b o u w l e g e s , de g r o n d v e r k o p e n , de brandweer en het leerlingenvervoer. In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste mee en tegenvallers o p de rij gezet. In de verschillende programma's Is e e n nadere toelichting o p g e n o m e n , zij het nog altijd op hoofdlijnen. In de toelichting o p de p r o g r a m m a r e k e ning (achter de balans) w o r d e n de verschillen meer in detail geanalyseerd.
jaarrekening
Investeringen
De jaarrekening 2012 sluit zoals gezegd met een tekort van (afgerond) Ē 777.000,. Wij stellen u v o o r van dit tekort 6 361.000, ten laste te brengen van de reserve strategische projecten. Dat is het deel dat samenhangt met de tegenvaller op het betaald parkeren. Verder verwachten w e in 2013 nog een bedrag van Ē 214.000, aan grondverkopen (percelen Vederkruid en Nijver heidsweg), dat in eerste instantie al ìn 2012 was voor zien maar door verschillende o m s t a n d i g h e d e n later binnenkomt. Dit tekort w o r d t in eerste instantie gedekt uit de vrij aanwendbare reserve, maar z a l , als de per celen zijn verkocht, w o r d e n terug gestort in de reser v e . Ook hel resterende tekort van C 202.000, komt v o o r a l s n o g ten laste v a n de vrij aanwendbare reserve. 8İj het opstellen van de eerste bestuursrapportage 2013 zullen w e bekijken of ook hier een o p l o s s i n g v o o r gevonden kan w o r d e n .
In 2012 is v o o r ruim C 19 miljoen geïnvesteerd. Dat is iets minder dan in 2011. Kijken w e naar de wat lange re termijn, dan zien w e het investeringsvolume sterk teruglopen. Enerzijds als gevolg van de terughoudend heid die w e d o o r de huidige financiële situatie in acht moeten n e m e n , maar anderzijds natuurlijk ook vooral doordat de strategische projecten in een afrondend stadium komen. En vooral daar hebben de afgelopen jaren omvangrijke investeringen plaatsgevonden. De komende jaren (als de strategische projecten zijn afgerond) staat ons een verdere verlaging van het investeringsvolume voor ogen tot uiteindelijk zo'n e 5 miljoen netto. Op die manier dringen w e de schulden positie ook geleidelijk terug. In onderstaand overzicht is het verloop van de investeringen in het afgelopen jaar w e e r g e g e v e n :
2012 Verrekenîn g via reserves
1.000,):
Verschil Begroot 2012 I
Omschrijving (bedragen x ë 1.000,J:
T«B«nvaII*rat
Investering ĥf.v^ algemene middelen
Opbrengst uit verkoop 'De Holtintť pas in 2013
800
0
1dem;opbrertgsťdİverse grondverkopen
275
214
Lagere.opbrengst betaald parkeren
361
361
Lagere opbrengst leges bouwvergunningen ^
Z08
208
i n z a m e l ī n g e n v e r w e r k i n g bedrijfsafval
136
84
Materiële uitgaven brandweer
11
Onínbaarheid diverse vorderingen
114
40
Kosten en opbrengsten bijzondere bijstand
115
115
Ontmarrtelĩngbomvmt/SpoorbrugoverdeRegge^
102
70'
Kosten leerlingenvervoer
102
119
inkomsten Het Ravijn zwem sport zorg
Meevallende ontwikkeling bijstandsverlening (inclusief bijstandsbesluit zelfstandigen)
:
Inzameling e n verwerking huishoudelijk afval
351
Hogere algemene) uitkering gemeentefonds
328
Uitvoering Wet maatschappelijke ondersteuning
342
. I nvesteringengrondexptoitaiíe Investeringen tl.v. tarieven . lnvesleringerï tí.vi strategische projecten Slit ' I nvesteringsbijdragen derden
I Ŵ
Net
Inkomsten e n uitgaven ríoolbeheer Hogere wînstnemìng grondexpIoitatćeï'ttochterOost Ontwikkeling W O P *De Blokken'
* e x t r a rijksbijdrage
via
gemeentefonds
206
206
165
165
110
110
79
79
2521
3.763
2.727
4.463
3.320
1.143
9.800
5.325
4.364
28.196 I
19.131
9.065
7.355
(.928
11.777
4.137
iíî.ai4 j
1.037
investering van bijna e 4,5 miljoen. Uitgangspunt is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP).
Ten laste van de algemene middelen is in 2012 ruim C 7,7 miljoen geïnvesteerd. F orse investeringen zijn gedaan in het kader van de aanleg en reconstructie wegen (6 0,6 miljoen), de onderwijshuisvesting (e 1,3 miljoen) en grondzaken (C 1,9 miljoen). Opvallende projecten waren v o o r a l ook de Paarse Poort, de nieuwe entree van d e Sallandse Heuvelrug (Ê 1,1 miljoen) en de aankoop van het M FC De Holtink (E 0,6 miljoen). Verder waren er de diverse (jaarlijkse) v e r v a n g i n g s investeringen o p het g e b i e d van de automatisering, brandweer, huisvesting en tractiemiddelen. In totaal v o o r een bedrag van bijna e 0,9 m i l j o e n .
Op het g e b i e d van de strategische projecten is in 2012 in totaal zo'n 6 5.3 miljoen geïnvesteerd. Belangrijke investeringen zijn het C o m b i p l a n (C 2,1 miljoen), de N o o r d z u i d v e r b i n d i n g (C 2,2 miljoen) en de invoering van het betaald parkeren (C 0,4 miljoen). Ook hier zijn de investeringen o p diverse onderdelen fors achterge bleven bij de ramingen. De betreffende projecten en de daarmee s a m e n h a n g e n d e kosten schuiven over het algemeen d o o r naar 2013. De strategische projecten blijven zích goed ontwikkelen. De reserve strategische projecten bedraagt e i n d 2012 Ê 2,9 miljoen. De reser ve is in principe gedurende de gehele looptijd v a n de projecten toereikend o m de kosten o p te v a n g e n . Met ingang van 2015 w o r d t de reserve opgeheven en komen de betreffende uitgaven rechtstreeksten laste van de exploitatie.
tWmoì Ontwikketing strategische projecten
Verschil
7.759
12.282 I
Werkelijk 2012 I
10.280
In het kader van de grondexploitatie is C 0,9 miljoen geïnvesteerd in bedrijventerreinen en e 1,8 miljoen in de w o n i n g b o u w l o c a t i e s . A l s gevolg van de e c o n o m i sche recessie liggen de investeringen hier fors onder het verwachte niveau. A a n grondverkopen stond daar in het afgelopen jaar een bedrag van in totaal C 1,9 miljoen tegenover. In het kader van de aanleg en reconstructie van riolering w e r d het afgelopen jaar C 3,3 miljoen geïnvesteerd. Gerekend was o p een
9
Investeringen 2012
12 voorzieningen o p g e n o m e n met een totale omvang eind 2012 van E 14,6 miljoen. Met e 8,9 miljoen is de voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie de belangrijkste.
Omschrijving (bedragen x C 1.000,} Strategische
Daarnaast resteerde nog een taakstelling van ruim Ê 0,6 miljoen uit voorgaande jaren. Daarmee profi teerden we van het lichte economische herstel in 2011 In de tweede helft van 2011 keerde echter het tij. A l s gevolg van de economische recessie zagen we begm 2012 de uitkering uit het gemeentefonds en de op brengst uit b o u w l e g e s fors teruglopen. Dit vormde de aanleiding o m m e d i o 2012 (als onderdeel van de twee de bestuursrapportage) voor iets meer dan 6 1 miljoen aanvullend te bezuinigen. De totale taakstelling kwam daarmee v o o r 2012 uit op ruim C 1,6 miljoen.
projecten;:
Níeuw ũunant Herinrichting openbaar gebied Wegertstructuur
79
122
140
113
4.401
ParkeergarageY.ínvoen'ng betaald parkeren
Î.
1.992
507
Zwembad en sporthal
301
79
Centrafe strip ert overige
Ombuigingen
120
123
Na forse bezuinigingen in 2010 en 2011 leek de n o o d zaak tot verdere bezuinigingen in 2012 aanvankelijk mee te vallen. In de begroting 2012 was voor ruim Ê 0,1 miljoen aan nieuwe o m b u i g i n g e n o p g e n o m e n .
Ovarfae; B randweer
138
Aanleg en reconstructie wegen
562
2
945
342
1.252
3
B edrlįventefreīnen integraal huîsvestjrtgsprogramma ortderwļís B innen en buitensport: tractiemiddelen en sportvoorzierűngen v:
604
Recreatie en toerisme
1.486
Aanleg nİeuwe.begraafplaaîs:Mr;PonstaenJaan
310
' Natuur en landschap
385
Aanleg en reconstructie rioleringen
3.320
Grondzaken
1.946
. ^^sto;.
1.781
Bouwgrondexploitatie Autoniatisenïig;vervang
44
Aanschaf tractíemiddeien
.
Taaksleüing ambtelijke form alio
395
1.728
*
Onderhoud stolen uil liocltiefiiitg
27
' 288
Inñaüeccrracţie Wmc
Ondanks de tegenvallende resultaten over 2012 blijft het totaal van reserves en voorzieningen zich posi tief ontwikkelen. Eind 2012 gaat het daarbíj o m een bedrag V3n « 36,1 miljoen. Dat is 6 0.9 miljoen hoger dan op 1 januari. En dat terwijl de afrekening van 'de Holtink' (Ê 0,8 miljoen) met een jaar is vertraagd. De reserves zijn met C 0,2 mil|oen licht g e d a a l d , terwi|l de voorzieningen met iets meer dan Ç 1,1 miljoen zijn gestegen. De gemeentelijke reserves kunnen w o r d e n onderver deeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. De algemene reserves zijn vrij inzetbaar, omdat er geen specifieke bestemming aan is gegeven. Voor de
66 '
395
GedeefteKjk
71
Neen
w;
20 Ì .
Vermindering inzet Regio Twente op taakveld
20
80 .
568 1.563
1
Bespa ring kosten leerEngenvervoer
71
in iľHwivj steden voortefûidingskosten . rui mleĥjkfe plannen
25
25
Versterking financieel beheer 1 efficiency
100
10O
32
Overige bezuinigingen (« C 20.000,—)
102 I
19.131 I
255 7.355
iiiHHfiļifi» h..ţi''iİ3'3?R
„
-ŗ-
ÍSSlï
•i.
"
32
Ja
300
Ja
100
Ja
?—»4«
Wijziging afschrijving sbeiekJ Rente (anp/opende geWeningen
Reserves en voorzieningen
Begrotlngs1 wegingen
408
Overige investeringen TOTAAL:
Begrolíng ļ primitief I
Omschrijving (bedragen x C 1.000,):
100
434
Bouwkundig onderhoud
2012
B e z u i n i g i n g » p r l m l t l a v a b e g r o t i n g 30122015 ( « n • • r d a r )
88
M F C De Holtínk f Kuttumus Marie
1
Ombuigingen
bestemmingsreserves geldt juist dat er door de raad uitdrukkelijk is aangegeven v o o r welk doel de reser ve in het leven is geroepen. Voorzieningen (moeten) worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en te verwachten tegenvallers waarvan de o m v a n g onzeker is, maar redelijkerwijs valt in te schatten. O p dit punt hebben we dus geen keuze. De algemene reserves w o r d e n onderscheiden in de vrij aanwendbare reserve (VAR), bufferreserve en de financieringsreserve. Eind 2012 bedraagt hot totaal van de algemene reserves ê 11,2 miljoen. De bestem míngsreseives bedragen Ê 10,3 miljoen. In totaal zijn er 16 waarbij de reserve strategische projecten (C 2,9 miljoen), de reserve W O P De Blokken |e 1,8 miljoen) en de reserve inzameling en verwerking afval (C 2,2 miljoen) het grootst zijn. In de jaarrekening 2012 zijn
Middelen sfrucìuurvisie rfel&ixktom O nde r wjsaci itetsla ľdenbele'rd
" 4181111 ;íîBSIi 'IlililS? SiMPi
Onderwijs: vandalísmeschadc en 0 2 B
;í
, l;8İİ
20
Jd
65 25
65 ||2^Sį;
J3 Ja
Corflbinalicfunclias sport./buiBteoaches
Wet maafscl»appefi|kö ondersteuning .
100
.CenirumJcugo en Guvn 1 /3 fegetìng wij Cft bti urtaccommodaties
tut
GeWen gemeentefonds kweiabare groepen
96
; Beheer en onderhoud accommodaties
'
.Uitvcering.Groenbeleidsplart. Q v a ^ bezuinigingenÊ 20.000,)
Ja
.
'
1
100
,.
' ,~iÊå
•V
100
Ja
30
Ja
m
Ja
96
Ja
100
•' J a
20 83
Ja B3
Ja
De v o o r g e n o m e n bezuinigingen zijn vrijwel v o l l e d i g
Hoewel w e gelukkig g o e d o p schema liggen met de te n e m e n m a a t r e g e l e n , h e b b e n w e natuurlijk nog e e n
gerealiseerd. A l s w e kijken naar de grootste, d a n zou in 2012 binnen de ambtelijke formatie C 0,4 miljoen w o r d e n o m g e b o g e n . Daarvan is iets m e e r dan 6 0,3
lange w e g te g a a n . E i n d 2012 w e r d duidelijk dat de plannen van het n i e u w e kabinet o p n i e u w leiden tot forse b e z u i n i g i n g e n o p de lagere overheden. In totaal
miljoen gerealiseerd. De resterende e 0,1 m i l j o e n is
gaat het daarbij o m bijna C 1,9 miljoen structureel
binnen d e totale l o o n s o m o p g e v a n g e n d o o r inciden tele meevallers. De betreffende taakstelling schuift
w a a r v o o r bìj het opstellen van de begroting 2014 een o p l o s s i n g g e v o n d e n w o r d e n . Ook in het kader van de
door naar 2013. M e t een aantal wijzigingen binnen het afschrijvingsbeleid w e r d e v e n e e n s C 0,3 m i l j o e n o m g e
decentralisatie van verschillende Rijkstaken wordt fors bezuinigd o m d a t het Rijk er vanuit gaat dat g e m e e n
b o g e n . De betreffende taakstelling is d a a r m e e v o l l e d i g gerealiseerd. Ook de maatregelen in de sfeer van de
ten die taken efficiënter e n dus goedkoper kunnen uitvoeren. W e gaan er echter v o o r a l s n o g vanuit dat dit
rente [6 0,1 miljoen), de storting in de reserve W m o (C 0,1 miljoen), het beheer en o n d e r h o u d van g e b o u
binnen de betreffende taakvelden kan w o r d e n o p g e v a n g e n . Maar dat maakt de totale o p g a v e waar w e de
wen (e 0,1 miljoen) en d e extra m i d d e l e n v i a h e t ge meentefonds v o o r kwetsbare g r o e p e n (C 0,1 miljoen)
k o m e n d e jaren v o o r staan niet m i n d e r groot.
hebben gebracht w a t w e er van verwacht h a d d e n .
Politieke kerngegevens De portefeuilleverdeling binnen het college van burgemeesíer e i weihouders is als volgl:
RorMauB» Algehefe coördinatie VeüigheW
Strategische visie Kerntakendiscussie
Communicatie en voorlichting Handhaving FWEoneto zaken WITK ^ |
Zorg. W o b ţ i Onttarwţi an Sport Maatschappelijke ontwikkelingen Zorg en vo&sgerondhofd Wotaļn en evenementen Onderwijs Sport Jeugd en ouderan
Volkshuisvesting Grond befeīd Agrarische zaken Natuur, wateren landschap Vergtmrtrtgverlenlog Milieu
Het Ravijn zwem sport zorg Schotencluster De Twijn Sportpark Gagelman
Nieuw Dtínant tot 18102011 De Strip Heftendoom Noord KnjkJenwijk 2mó ReogeherBtel project DOP Daarferveen
Oponbam n * n * « m FHmcB n Verkeer en vervoer Oodergtondse infrastructuur Onderhoud wegen en groen Afval Economische zaken Toerisme en reenette Financiën en belastingen
Combfpían/ stationsomgeving WOP De B îokxen Ncordzukiverbindlrtg DOPDaarle BOPIft, sn Nieuw Ounant vanaf 18102011
Wethouder Bakhuis-Horstínk (BurgerBotang) Werk en inkomen Inburgering
en Cultuur SOP Hancate, Egede en Eetert en R
12
Wat betreft het De gemeenten nemen in de bestuursorganisatie van ons land een zeer belangrijke plaaîs in. Het plaatselijk bestuur vormt de bestuurslaag die het dichtst bij de burgers staat. De taken van de gemeenten zijn van directe invloed op de leefomgeving van de burgers. In het collegeprogramma 20102014: "Bijgestelde ambities. Samen verantwoord verder" hebben wij aangegeven dat wij een grotere betrokkenheid van burgers op het beleid en de besluitvorming én daarbij een grotere eigen verantwoordelijkheid verwachten. En afgeleid daarvan, "een andere overheid". De rol van de gemeente zal afhankelijk van hot onderwerp en de verantwooidelijkheirj variëren. Soms is de gemeente regelge ver, of behartiger van het openbaar belang, opkomend voor de zwakkere, soms beslisser, dan weer een gelijkwaardige samen werkingspartner of juist aiieen faciiiterenö. De gemeente kan ook belangenbehartiger zijn bij andere overheden, zoals bijvoorbeeld ten aanzien van de gewenste uitvoering van de verdubbeling van de N35. Voor de burger zal het vooraf duidelijk moeten zijn welke rol de gemeente inneemt. Die duidelijkheid zat er ook moeten zijn biļ ons college en de raad over ieders rol voorafgaand aan en bij ds beslui'.'/ormng WIJ hechten er a3n, hier telkens heíderheid in
De keuzes waar we met eikaar voor staan, zijn niet gemakkelijk, maar biede/i ontegenzeggeüjk ook kansen. Dit is het moment om kritisch īe kijken naar al hetgeen tot voor kort zo vanzelfsprekend was en tegelijkertijd om waar nodig en gewenst iets nieuws neer te zetten. W e blijven daarbij hechten aan goede en vroegtijdige samenwerking als gemeenteraad met alle betrokken partners en netwerken binnen en buiten Hellendoorn. Elke gemeente heeft voor de controlerende rol een onafhanke lijke rekenkamer(íunctie). De rekenkamer is wettelijk uitvoerig beschreven, de rekenkamerfunctie geeft vrijheid voor een lokale invulling. In Hellendoorn, RijssenHolten, Wierden en Twenterand is er voor gekozen gezamenlijk invulling te geven aan de rekenka merfunctie.
Kaderstellende nota's
Samenvatting thema bijeenkomst op 2 juli jl. : "Overheidsparticipatie als werkwijze. Ruimte ma ken voor initiatiefrijke buigers." Rekenkamerrapport "Beleid en beheer onroerende zaken" (najaar 2012) Strategische visie "Samen werken aan een klop pend hart" (november 2012)
Visiedocument "Hellendoorn in actie met de bur geis aan het stuur" (juni 2010) Eindrapport Onderzoek Grote projecten/ Stations omgeving Noord (oktober 2011) Eindrapport verbonden partiien/samenwerkingsor ganen (december 2011)
a mmmtì^hĩnm WMJxrmTsmm mmmtuwm ReguBere openbare vergaderingen şį:į 1
Besloten vergaderingen ;-
:
v
^
Commissies 31
Road 13 3
2
-
6
1
Hoorzjltirgavinloopavondert:.-: v . :
Trierrabiļeenkorrűleriflnforrnŵleraàd
1
f
0
7
5
24
86
7
50
5
62
40
60
65
103
51
n.v.t.
70
n.v.t.
126
Toezeggmgen
92
Insprekers
52
Sctirifteli^e vragen
12
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
ISllHlilt 6
Stukken Ier kenrtisnomftg
Gedeeltelijk gerealiseerd,
Raad 10
2
60
74
Wat wilden we bereiken
Commissies 26
6
17
113
ingekomen brieverŵmails
ttaad 3
120
13
BehendeUe voorslellen••~
Andera rol voor raad, college en ambtelijks organisatie: meer fnvîoad, zeggenschap en verant woordelijkheid burgers.
Commissies 25
5 (ine!, regio)
"
n.v.t
37
1
10
30
3
339
10
300
19 276
Vaststellen strategische visie Oe gemeenteraad heeft o p dinsdag 6 november 2012 de strategische v i s i e ' S a m e n werken aan een kloppend hart' vastgesteld. Oe v i s i e is opgesteld samen met i n w o n e r s , o n d e r n e m e r s , bestuurders e n specifieke d o e l g r o e p e n . De v i s i e geeft aan wat v o o r gemeente Hellendoorn w i l zijn en wat er in grote lijnen wordt g e d a a n o m dat ideaal ook te verwezenlijken. Onderdeel v a n de v i s i e is een overzicht van kerntaken. Met het krapper w o r d e n van de budgetten, zullen w e ons de komende jaren meer en meer moeten rich ten o p onze kerntaken. Oftewel die zaken die w e met elkaar belangrijk v i n d e n en waar w e o n s in willen onderscheiden.
Belangrijke activiteiten 2012 1. 2. 3.
Vaststellen Strategische viŝíe " S a m e n wer ken aan een k l o p p e n d hart" Invoering wiirkyjverscommissit. yriffk'. Vaststellen p r o t o c o l aclieve informatieplicht.
Bedrijfsbezoeken gemeenteraad De gemeenteraad heeft in 2012 bedrijfsbezoeken gebracht aan Van Keulen, A d d c o m , E V E architecten en Solarlux. Voor raadsleden van belang o m te ervaren wat er in het bedrijfsleven speelt, wat voor verwachtingen er leven en waar bedrijven tegen aan l o p e n . Voor het bedrijfsleven v a n belang o m een beter beeld te krijgen v a n wat de raad w e l e n niet kan/mag/wil. A n d e r e voorbeelden hiervan: het bezoek van de raad aan Ten Cate over de gevolgen v a n de differentiatie tarieven rioolheffing en een bijeenkomst van de B u s s i n e s s c l u b HellendoornlMij verdal over het gemeentelijke ínkoopbeleìd.
Vergroten betrokkenheid burgers De raad w i l de afstand tussen politiek en inwoners graag verkleinen. Voor de schoolgaande jeugd dra gen Roefeldag en de Democratiedagen daaraan bij. Ook aan andere verzoeken van scholen o m samen bijeenkomsten te organiseren voor leerlingen, zoals in 2012 voor De Blenke en De Es, wordt graag vol daan. Want, betrokkenheid bij de politiek begint bíj kennis maken met. In 2012 is de raad gestart met gast van de raad. Een m o o i initiatief waarbij inwoners een raadsverga dering bijwonen en vooraf o p een gastvrije manier kunnen kennismaken met de burgemeester en een afvaardiging v a n raadsleden. Gast van de raad heeft in 2012 drie keer plaatsgevonden. Inwoners die er tot d u s v e r gebruik van m a k e n , lopen tegen zaken aan waarvan ze het prettig v.nden o m daar in informeel aandacht voor te kunnen v r a g e n . Gemeentelijke rekenkamer De Rekenkamer WestTwente heeft in 2012 onderzoek gedaan naar het beleid over e n het beheer v a n o n roerende zaken (gebouwen en gronden) in de ge meente H e l l e n d o o r n . De raad heeft in zijn vergadering van 5 n o v e m b e r 2012 d e drie aanbevelingen v a n de Rekenkamer o v e r g e n o m e n en daarmee zal in actuele beleidskaders w o r d e n v a s t g e l e g d welke maatschap pelijke effecten de raad w i l bereiken met onroerende zaken. Ook zal de raad periodiek nagaan of de b e o o g de maatschappelijke effecten zijn bereikt. De derde aanbeveling neemt de raad in die zin over, dat er geen nieuwe nota v o o r overkoepelend a c c o m m o d a t i e b e l e i d nodig is, want deelnota's g e v e n voldoende informatie in combinatie met de planning 8t controlcyclus. W e r k w i j z e griffie e n raad In 2012 Ís een w e r k g e v e r s c o m m i s s i e voor de griffie ingesteld. Daarmee heeft de werkgeversrol v a n de raad meer vorm gekregen. Deze w e r k g e v e r s c o m m i s s i e heeft de sollicitatieprocedure voor de nieuwe griffier begeleid en het voorstel voorbereid opdat de raad per 1 n o v e m b e r de nieuwe griffier, m e v r o u w K. Zomer, kon b e n o e m e n . Op 1 oktober heeft de vorige griffier, de heer P. Knopper, afscheid g e n o m e n . Híj is sinds 2002 griffier geweest tot aan zijn pensionering per 1 n o v e m ber 2012. Vanaf september 2012 kunnen de raads en c o m m i s s i e v e r g a d e r i n g e n live w o r d e n gevolgd via http://raad.hellendoorn.nl. Ook achteraf kunnen de ver gaderingen w o r d e n teruggekeken en zijn de agenda's en d e stukken voor de vergaderingen via deze website digitaal te raadplegen. In d e c e m b e r 2012 is het proto col actieve informatieplicht door de raad vastgesteld. Daarmee is beter gegarandeerd dat raadsleden actief, tijdig e n v o l l e d i g o p de hoogte w o r d e n gebracht.
A n d e r e rol voor raad, c o l l e g e en ambtelijke organisatie: meer invloed, zeggenschap en verantwoordelijkheid burgers In juli en n o v e m b e r 2012 hebben informele bijeenkom sten plaatsgevonden voor raads en commissieleden over overheids en burgerparticipatie. In deze bijeen komsten g i n g e n raads en commissiefeden met elkaar in gesprek wat het betekent voor hun rol als w e meer verantwoordelijkheid bij burgers neerleggen en hen meer ruimte geven. De griffier maakt deel uit v a n de interne ontwikkel groep overheidsparticipatie. Deze groep heeft in 2012 ontwikkelmaatregelen opgesteld voor de raad bestaan de uit een 'vrije r u i m t e l i j s ť en 'de rol v a n de griffie versterken als strategische bruggenbouwer bij ruimte maken'.
Realisatie baten en lasten Tegenvalíers
Apparaatskosten product Raadsgríffi'; «50.000, In deel IV, bafans, programmajaařrekenìng en toelichting wordt de realisatie van de baten en tasten v a n dit p r o g r a m m a nader gespecifi ceerd e n toegelicht
Kaderstellende nota's A l g e m e n e Subsidieverordening Samenļeving (2011ì Beleidsnota c o m m u n i c a t i e 20112014 (ter kennisname raad maart 20111. .. . Programmaopdracht Klantgerichte Dienstver lening (20121
* \
Afgifte aantal paspoorten * Afgifte aantal idenülenskaarton
2.5Ô4
4.000
3.540
6.256 3.447
3.000 2000
2.907
Afgifte aantal rijbewijzen
2.533
Afgifte aantal uittreksels GBA
512
Percentage reisdocumenten dat na aanvraag wordt afgegeven.
100 100 *
Wat betreft hei Percentage ñjbewfįxeo dat na deaanvraag bínnen5 werkdagen wordt afgegeve^,s Ook in 2012 stond communicatie in dienst van burner en over heidsparticipatie. Daarbij hechtten wij vee! waarde aan een goede communicatie met de burgers, dat wii zeggen dat w e direct en open communiceren over wat w e willen bereiken en bereikt heb ben, welke afwegingen w e maken en waarom sommige zaken met mogelijk zijn.
Wat wilden we bereiken
' Het is erg belangrijk dat burgers weten waar ze voor welke zaken terecht kunnen, zowel ambtelijk als bestuurlijk Een direct contact tussen öe (facties, ons college en de inwoners van onze gemeen te bevordeit het democratisch gehalte en het draagvlak voor het le voeren beleid. Heī sleutelwoord vooi de commumcaiiehoudmg van de gemeente is 'interactief'. De gemeente Hellendoorn wil nadrukkelijk weten wat er speelt binnen de lokale samenleving, waarbij net overigens niet oe bedoeling is dat WIJ alles voor die burger regelen. Inwoners, bedrijven en belangenorganisaties, zo als de wijk en dorpsraden, willen wij zo vroeg mogelijk betrekken bij de voorbereiding van het beleid. Wij staan daarbij open voor particuliere initiatieven; waar mogelijk worden zij gestimuleerd en ondersteund.
S™İİİİ1İİI^
We kiezen voorts zeer nadrukkelijk voor kwaliteit voor wat w e re aliseren en hoe w e dat doen. In het kader van het HELLOdienst vefleningsconcept zijn de afgelopen jaren reeds vele initiatieven genomen om de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening te vergroten. Wi| willen daar nadrukkelijk m blijven investeren en bekijken hoe w e dat verder kunnen uitbouwen Daarom zal de komende jaien uilvoering gegeven worden aan diverse projecten uit het jirogramma Klantgerichte Dienstverlening, dat in 2012 door ons college is vastgesteld.
Een kw3İit3ī(ef goede gemeentelijke dienstverlening |n 2012 hebben 21.851 m e n s e n een bezoek gebracht aan de loketten v a n Burgerzaken St Belastingen. De g e m i d d e l d e wachttijd bedroeg 6.05 minuten en lag daarmee heel iets boven de o n s zelf gestelde n o r m
E e n kwalitatief g o e d e gemeen, r telijke dienstverlening
Tweede Kamer verkiezingen
Gerealiseerd
Versterking burger e n over
, .Gerealiseerd
Op welk m o m e n t : .
heidsparticipatie O p e n en transparantcömmurt O p afspraak t u s s e n 13.00 ļ ŵ f f ú u i ^ v v ^ v y v ^
Wat hebben we ervoor ge daan I beleidsverantwoording
4
6
7
8
Deze cijfers zullen w o r d e n betrokken bij de e v a l u a tie van het Werken op afspraak. Deze evaluatie staat gepland voor het einde v a n het eerste kwartaal in 2013.
Belangrijke activiteiten 2012 Kwaíitatieī goede producten leveren Vanaf 25 juni 2012 moet iedereen die naar het buitenland w î l reizen o v e r een eigen reisdocument beschikkeŕí. Dooŗ.deze nieuwe regeling lag het zwaartepunt Van het aantal aanvragen in de eerste maandenVan 2012. Door hier in de communicatie extra aandacht aan te besteden is het aantal m e n sen dat zonder geldig reisdocument o p reis g i n g , nagenoeg niet gestagen.
De gemeente moet al met al betrouwbaar, integer en voorspel baar zijn in haar gedrag. Openbaarheid van stukken is daarmee
19
Begin 2013 zijn er nieuwe regels v o o r rijbewijzen in werking getreden. Met n a m e voor mensen met een rijbewijs voor de categorieën CE is het nodige vera n d e r d . De g e l d i g h e i d van zo'n rijbewijs is van 10 jaar teruggegaan naar 5 jaar. Deze wijziging heeft v o o r a l het eind v a n 2012 nog tot extra aanvragen geleid. Er is overigens nog steeds geen duidelijkheid o v e r de ingangsdatum om tot m a x i m e r i n g v a n de leges voor rijbewijzen te k o m e n . Tweede Kamer verkiezingen O p 12 september 2012 zijn de tussentijdseTweede Kamerverkiezingen g e h o u d e n . O m d a t het o m een niet g e p l a n d e verkiezing ging moesten de voorbereidingen in korte tijd w o r d e n opgestart. Organisatorisch gezien zijn deze verkiezingen prima verlopen. Met een o p komstpercentage van 79.2Vo lag dit net iets lager dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010. Toen bracht 79.T/a van de kiesgerechtigde inwoners zijn stem uit. Wellicht dat we voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 nog op zoek moeten naar een aantal andere locatie v o o r de stembureaus. Enkele stembureaus zijn i n m i d d e l s minder geschikt of het g e b o u w is niet meer in gebruik. Versterking burger- en overheidsparticipatie Het interne traject overheidsparticipatie is afgerond. De intervisiegroep die daaruit voortvloeide, bestaat nog steeds. In oktober 2012 heeft deze groep een markt voor overheidsparticipatie georganiseerd, w a a r o p een stuk of tien t e a m s lieten zien wat zij al doen aan overheidsparticipatie en waar collega's met elkaar in gesprek konden gaan. In 2013 w o r d e n tien collega's o p g e l e i d o m straks collega's op te leiden in en bewust te m a k e n van overheidsparticipatie in de dagelijkse praktijk. Daarnaast proberen w e in de c o m m u n i c a t i e naar buiten waar het kan te laten zien wat het effect is van overheidsparticipatie, bijvoorbeeld d o o r de onder constructie zijnde initíatievenkaart, w a a r o p te zien zal í i j n , welke initiatieven er zoal in de s a m e n l e v i n g wor-
Open en transparant c o m m u n i c e r e n Uit het v o o r g a a n d e vloeit voort, dat w e onze inwoners niet alleen actief betrekken bij, maar ook tijdig en duidelijk informeren over gemeentelijke plannen en b e l e i d . Dat d o e n w e via onze reguliere c o m m u nicatiemiddelen zoals de gemeentelijke pagina's in het Hellendoorn J o u r n a a l , onze website, enTwitter. A f g e l o p e n jaar verstuurden w e ongeveer 300 persberichten, die in het gros van de gevallen ook deels of integraal d o o r d e m e d i a w e r d e n o v e r g e n o m e n . Wekelijks is er een perstoelichting over de o p e n b a re besluitenlijst v a n die week. Daarnaast w e r d e n er tientallen inloop- en informatiebijeenkomsten georganiseerd over zaken die de leefomgeving van inwoners direct raken, zoals b e s t e m m i n g s p l a n n e n , de Reggeherstelprojecten en het C o m b i p l a n . Ons college levert zeer regelmatig een bijdrage aan allerlei uitgaven van verenigingen en stichtingen in de v o r m van een v o o r w o o r d of artikel.Tenslotte w e r d e n er nieuwsbrieven voor bepaalde d o e l g r o e p e n uitgegeven, zoals v o o r uitkeringsgerechtigden (over nieuwe regels en wetten) en voor b e w o n e r s van de wijk Oe Blokken (over het W O P De Blokken).
Tussentijdse evaluatie beleidsaccenten coalitieakkoord M e d i o 2012 zaten we halverwege de huidige raadsen collegeperiode. Voor o n s was dit reden o m terug te kijken op d e afgelopen twee jaar en in kaart te brengen waar we staan met de uitvoering van de diverse plannen en beleidsaccenten. Wat we vooraf van plan waren is vastgelegd in het coalitieakkoord 'Bijgestelde ambities: s a m e n verantwoord v e r d e r ' en vervolgens verder uitgewerkt ín het c o l l e g e p r o g r a m m a 2010-2014. De conclusie van de evaluatie is dat we ondanks de e c o n o m i s c h e tegenwind over het algemeen g o e d op s c h e m a liggen met d e uitvoering. In het verlengde hiervan is samen met de r a a d s fracties) d e 'Tussenbalanskrant 2012' uitgebracht. In deze krant blikken gemeenteraad en college terug op wat er de afgelopen twee jaar is bereikt.Tegelijkertijd werpen we hierin ook een blik vooruit: waar gaan we mee verder en wat verwachten en hopen we van de toekomst?
Het uitgangspunt van alle persberichten, artikelen, n i e u w s b r i e v e n etc, is dat de informatie zo begrijpelijk, eerlijk en actueel mogelijk moet zijn.
Realisatie baten en lasten
Lichte daling aantal inwoners Het aantal inwoners is het afgelopen jaar licht g e d a a l d . O p 31 d e c e m b e r 2012 waren het er 35.743. Een jaar eerder 35.796. Hellendoorn kende in 2011 nog een stijging van 49 i n w o n e r s . Daarmee kwam een einde aan een jarenlange d a l i n g . Deze trend heeft zich nu weer ingezet. De afname in 2012 is de resultante van een klein geboorteoverschot en een wat forser migratieverschíl.Tegenover 310 overlijdens stonden het afgelopen jaar 318 geboortes. Daarnaast vestigden zich 770 nieuwe i n w o n e r s in onze g e m e e n t e ; 831 mensen vertrokken naar elders. Onder andere voor studie. Zoals alle g e m e e n t e n , blijven ook wij de komende jaren rekening h o u d e n m e t e e n lichte krimp. De laatste b e v o l k i n g s p r o g n o s e v a n d e c e m b e r 2012 laat een daling van 4,1 "Xi zien voor de gehele gemeente. Het zijn v o o r a l d e kleine kernen waar de b e v o l k i n g s d a l i n g zich doet g e l d e n . Deze daling kan op allerlei terrein g e v o l g e n hebben: w o n i n g b o u w , arbeidsmarkt, onderwijshuisvesting, verenigingslev e n , v o o r z i e n i n g e n n i v e a u , etc. We zijn momenteel bezig o m d e consequenties in beeld te brengen en bekijken hoe w e híer binnen ons beleid de k o m e n d e jaren mee o m gaan.
Met burgerparticipatie h o u d e n we ons steeds intensiever bezig. De grens met overheidsparticipatie is overigens niet altijd hard te trekken. De twee vloeien s o m s heel natuurlijk în elkaar over. Het is een aanpak die maatwerk vereist. Er is geen blauwdruk voor te g e v e n . Duidelijke v o o r b e e l d e n hiervan zijn de stationsomgeving Zuid,Tuinen van NijvBrdal, Sporthal Noetsele en de Parkzone van W O P De Blokken. M a a r ook bij v e l e andere projecten en beleidsterreinen is steeds meer sprake van burgerparticipatie, variërend v a n eenmalig en vooral i n f o r m e r e n d , tot regelmatig terugkerend en heel intensief (bijv. meebeslissen).
20
Meevallers Vrijval voorziening wachtgelden o u d - w e t h o u ders Ê 26.000, » B3ten leges rijbewijzen 6 27.000, « Apparaatskosten C 6 6 . 0 0 0 , " »
»
Tegenvallers Baten leges reisdocumenten e 12.000,— In d e e ! IV, balans, p f o g r a m m a i a a r r e k e n i n g en toelichting w o r d t de realisatie van de baten en [asten v j n dit p r o g r a m m a nader gĽSpecific e e r d en toegelicht
ì9 V
JĚ
Vat betreft het
JĚmĒĒĒm II
Hot besch hike kwaliteiten ke door duurzaa et de ruimte te gaan. Alle activiteiten d daar maken hebben (stedenbouw. liiŕce oīdenmo. vo kshu ting/w stedelijke vernieuwing. grondzaken, grondexploitaiies en omgevingsvergunningen) zijn ondergebracht in dit progiam
Kaderstellende nota's
mm
• I •VS.
Nota grondbeleid (2004) Structuurvisie " R u i m t e voor d morgen era in 2ũō4i (g g Wiikvisíe De Blokken (2006) Weefwerk, mcl f de bijlage do an N i i v e r d a l ' (raadsbesluit 2007 Prestatieafspraken W o n e n gemeente Hellendoorn 2010 2015 (2010 Beeldkwalite.tsplan C ent Niiverdal (raadsbesluit 20 april 2010) St De C entrale Strip (2011) Beleidsnota afwiļkingen van het b e s t e m m i n g s p l a n van beperkte planoiogi betekenis (2011) Woonvisie (2012 Welstandsnota 2012
l
1
i
m
4
Werkelijk 2011 Aantal woningen Totaal aantal aanvragen) om omgevingsvergunnlng Waarvan meervoudig
I
P r o g n o s e 2012
14.278
14.400
575t
730*
I
Werkelijk 2012
zijn wij ín overleg met marktpartijen hoe te komen tot bijstelling van de w o n i n g b o u w p l a n n e n . De crisis in de w o n i n g b o u w gaat helaas ook niet aan ons v o o r b i j .
250
Waarvan enkelvoudig Aantal aanvragen bínnen geldende termijnen afgehandeld Aantal te bouwen woningen
4S0
381"
9514
957o
9īŕfo
66
184
70
-
Aantal eindcontroles per bouwvergunningaanvraag Aantal koopwoningen als percentage van d e totale woningvoorraad *incl. milieumeldingen art. 8.40 W m b vanuit programma 12. ** incl. g e a c c e p t e e r d e milieumeldingen vanuit programma 12 en sloopmeldingen.
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
Wat wilden we bereiken
Beleid ontwikkelen voor de gewijzigde opbouw van de be volking (op de langere termijn).
Gerealiseerd (Woonvīsíe).:
Bouwen naar behoefte; vol doende huisvesting voor starters, jongeren, senioren en andere doelgroepen.
Deels gerealiseerd,
Belangrijke activiteiten 2012 1. 2. 3. 4.
Komen tot een samenhangend Deels gemeentelijk ruimt olijk beleid: gerealiseerde ruimtelijke kwaliteit In combine' tie met kwalitatief, duurzaam en , gevarieerd bouwen en voldoen de openbear groen en goede voorzieningen. Versterking burger en over Gerealiseerd heidsparticipatie Open en transparant communi ceren
5.
Woonvisie In 2012 is de W o o n v i s i e d o o r u vastgesteld. Sterker dan in het verleden en rekening h o u d e n d met de d e m o g r a fische ontwikkelingen zetten wij met de w o n i n g b o u w in op het invullen v a n de specifieke vraag van kopers en huurders. D o o r de vaststelling v a n de W o o n v i s i e in 2012 is een g o e d inzicht gekregen in de ontwikke ling van de bevolkingssamenstelling. Op basis van de W o o n v i s i e zijn criteria geformuleerd o m v o o r de juiste d o e l g r o e p e n te kunnen b o u w e n .
Gerealiseerd
AdotļuatG en efficiënte vergun ningverlenīng.
Gerealiseerd;
Formeren van een robuuste netwerk RUDTwente
Gerealiseerd,
Vaststellen W o o n v i s i e . Vaststellen geactualiseerde Welstandsnot3. Verlenen stattersleningen, Tussenevaluatie prestatieafspraken w o n e n niet d e provincie, Sluiten bestuursovereenkomst netwerk R U D Twente.
Woningbouw Met de provincie Overijssel zijn prestatieafspraken gemaakt over het aantal w o n i n g e n dat mag w o r d e n g e b o u w d in de periode 20102015. In de t u s s e n e v a l u a tie van 2012 is g e c o n c l u d e e r d dat de gemeente Hellen d o o r n ţin tegenstelling tot veel andere gemeenten) de prestatieafspraken nakomt en de eerder afgesproken w o n i n g b o u w a a n t a l l e n m a g en kan realiseren. M e e r en m e e r w o r d t het principe inbreiding gaat voor uitbrei ding gehanteerd c.q. l e i d e n d . Voor een aantal locaties
24
De w o n i n g b o u w stagneert fors, zowel ín de uitlegge bieden (Heemtuín en HellendoornNoord), als bin nenstedelijk.Ten gevolge daarvan zjn taxatiewaardes van onroerend g o e d neerwaarts bijgesteld en staan lopende grondexploitaties onder druk of lopen nega tief. In vergelijking met de laatste exploitatieherziening is het d a a r o m noodzakelijk o m hier een extra voorzie ning voor te treffen van e 436.000,. Op enkele andere plaatsen staat hier een bedrag van C 488.000, aan meevallers tegenover. Per saldo verlagen w e de voor ziening dus met Ē 52.000,. In 2012 ís het onroerend goed en zijn de kavelprijzen door de S T E C g r o e p tegen het lícht gehouden en heeft, daar waar n o d i g , bijstel ling plaatsgevonden. In 2012 stonden veel w o n i n g e n (lang) te koop en w e r d e n er weínig kavels (nieuw bouw) en w o n i n g e n (bestaande voorraad) verkocht. Wei lopen er onderzoeken voor het realiseren van CPOprojecten in Haarle en Marie. In Haarle is door de Woningstichting gekeken naar adquate huisvesting van senioren. Voorts wordt geconstateerd dat het verstrek ken van startersleningen duidelijk in een behoefte voorziet. S a m e n h a n g e n d gemeentelijk ruimtelijk beleid De provincie Overijssel heeft ín de O m g e v i n g s v i s i e haar visie geschetst op de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving tot 2030. W i j zijn in 2012 gestart met het interactief opstellen van een ruimtelijke structuurvisie v o o r het grondgebied voor de gemeente Hellendoorn. Hierbij moet w o r d e n opgemerkt dat d o o r de econo mische situatie zaken onder druk komen te staan. De uitdaging is er in gelegen o m ook in e c o n o m i s c h m i n dere tijden toch d e ruimtelijke kwaliteit te w a a r b o r g e n . Ook is ín 2012, s a m e n met het Waterschap, Landschap Overijssel en een marktpartij, gewerkt aan het opstel len van een ruimtelijke visie v o o r het projectgebied " N i j v e r d a l aan de R e g g e " Een integrale gebiedsontwik keling waarbij in een binnenstedelijke setting invulling wordt gegeven aan meerdere d o e l e n (water en groen opgave, b e h o u d en revitalisering cultureel erfgoed en sanering b o d e m v e r v u i l i n g , waarbij nog gezocht wordt/ moet w o r d e n naar financiële dragers). W e s t z o n e W O P de Blokken In 2012 zijn eerste schetsen gemaakt v o o r de westzone van het W O P de Blokken, waar vervangende w o n i n g b o u w komt ter plekke van de verouderde seniorenwo ningen aan d e Helmerstraat en o m g e v i n g . Herontwikkelìng locatie sporthal Noeīsele Voor de herontwikkeling van de locatie sporthal Noet sele is in samenspraak met de direct aanwonenden de aanbestedingsprocedure gestart o m tot een nieu w e , passende ruimtelijke en functionele invulling te komen.
Opstarten robuuste R U D Twente In 2012 is er veel werk verzet o m par 1 januari 2013 te starten met de netwerkRUDTwente. De juridische ver ankering is vastgelegd in een bestuursovereenkomst. De netwerkRUD kenmerkt zich d o o r uitwisseling van werkvoorraad en middelen tussen deTwentse gemeen t e n , het waterschap Regge St Dinkel en de provincie Overijssel, dit onder het motto lokale binding, regiona le b u n d e l i n g . Het betreft hier met name milieutaken uit het zogenaamde Basistakenpakket. De netwerkRUD is per 1 januari 2013 een feit, al zullen in 2013 nog vele zaken fijngeslepen moeten worden. Omgevingsvergunningen Met ingang v a n de begroting 2012 is e r v o o r gekozen de (getalsmatige) toelichting van de omgevingsver gunning uitsluitend op te nemen in programma 3 en in andere programma's zoals programma 12 en 4 hier naar te verwijzen. Die ingezette lijn wordt ook aange h o u d e n bij d e jaarrekening. De prognose t.a.v. het aantal omgevingsvergunningen is met een aantal van 531 níet gehaald. Hierbij spelen met name de gevolgen van de crisis een rol ten aan zien van het aantal omgevingsvergunningen voor het onderdeel b o u w . Daarnaast spelen een aantal andere oorzaken waaronder gewijzigde regelgeving op rijk sniveau zoals het bouwbesluit 2012 (minder sloopver gunningplichtige activiteiten) en lokale keuzes zoals de invoering van de waardevolle bomenlijst. Ook het aan tal meervoudige vergunningen was in 2012 lager dan bij de introductie van de W a b o was geprognotiseerd. Consequentie van de crisis en de hiervoor omschre ven ontwikkelingen is dat de legesopbrengsten fors is achtergebleven bij de prognose.
Kaderstellende nota's Jaarplan Politie A l g e m e e n Plaatselijke Verordening Nota Handhaven op N i v e a u ' M e e r w a a r d e door s a m e n te w e r k e n ' (raadsbesluit 2003) Integraal h a n d h a v i n g s u i t v o e r i n g s p r o g r a m m a 2012 (B&W maart 2012) Handhavings en gedoogstrategie Fysieke Leefom g e v i n g Overijssel ( B & W 6 april 2010) Procesnotitie BrandweerTwente (mei 2011) BrandweerTwente o v e r m o r g e n , visie o p één brand weer in Twente (oktober 2011) Principebesluit (maart 2012) Organisatieplan BrandweerTwente (juli 2012) Beleidsplan (september
Wat betreft het
20122015
2012)
l.fUI.U.hW.l.Hi Veiligheid en leefbaarheid gaan hand in hand. Daarom is voor ons veiligheid één van de speerpunten. Het veiligheidsbeleid vereist een gemeente die haar gezag gebruikt, stimuleert en onder steunt. WIJ zijn van mening dat de gemeente in het veiligheids beleid drie taken heeft: pieventie en participatie van de burgers, voorbereiding van gemeentelijke taken tijdens rampen en crises en criminaliteit en overlast tegengaan. W e werken daarom aan een integrale aanpak van problemen in wijk of buurt. Samenwer king tussen gemeente, politie, justitie, woningstichting, maat schappelijk werk en andere hulpverlenende instanties moet leiden tot structurele oplossingen voor alle onderdelen van veiligheid. Het brandweer beleid is gestoeld op de visie, dat e wordt naar een maatschappelijk acceptabel veiligheidsniveau tegen aanvaardbare kosten. Dit houdt in dat 1 0 0 ^ veiligheid niet kan worden gegarandeerd. Wel haalbaar is een aanvaardbaar veiligheidsniveau, gebaseerd op bestaande en voorzienbare risi co's. Als richtsnoer voor het beleid dient de landelijk gehanteerde veiligheidsketen: risicobeheersing (proactie en preventie), ope rationele voorbereiding (preparatie: waaronder opleiden, trainen, oefenen, onderhoud, materieel en beheer) en brandweerzorg (repressie en nazorg), met de intentie om risicoproblemen zo veel mogelijk vooraan in de keten a3n te pakken. Toezicht en handhaving omvatten de taakvelden Milieu, Bouwen, Brandpreventie, APV/Bijzondere Wetten en Parkeer toezicht De ambities betreffende handhaving, nieuwe ontwikkelingen c.q. wetswijzigingen zijn beschreven tn het Integraal handhavingpro gramma 2012. De keuzes voor wat betreft het uitvoeren van de werkzaamheden worden voor alle taakvelden gemaakt aan de hand van een vooraf uitgevoerde risicoanalyse. Als tijdens het toezicht strijdigheden worden geconstateerd, wordt er gehandeld en opgetreden confoim de door het college van Burgemeester en Wethouders vastgestelde Handhavings en gedoogstrategie Fysieke Leefomgeving Overijssel.
H ' i ' a a i B t t l B C T C T mHïHntMkMMI I g f l g I a i t i I H i i f e l
iBrandrnetóĩngon Hulpverleningen
231 102
70
80
Bramìveìfeheidsadvîezen A P V
141
150
107
93
60
60
«rarKfVeřāghektsadvtezen Milieu ÖrandvefflgrwWsadviezenWRVV .Branöveilfcļrtaktsadvleseninstallaties
::: ,
15
5
5
15
15
175
170
236
BrarKjvcifigrteidsadviezen Stodtentteffingen
28
Vef5treklogebruiksvcrgunrtìngen
11
Aanta! controles co ovenomonten (brandweer) TeamVÎM Controle G e b r u ^ e r g u n n í n g e n e r i mekfingenv
243
16
iBrandveŗSĝhefdssdviezeniBouwverounfìifif^n
Vergunntngen/mektingen APV/bijz wctgovìng.
200
I Ü Ü S I 9 5 8 600
729 . 54 (meldingen)
6 50
27 8 589 6 50 105
69 (gebruiks vergunningen)
Aantatmaīeucontroles (eatíjt/m dat4)
266*105 hercontroles
300
221 + 103 hercontroĮes
Percerlíage van tet o p e r a b e l e , personeel dat voldoet aan het besluit brandweerpersoneel Korpssterkte brandweer
Wat wilden we bereiken
Kwaliteitsverbetering en profes "Gedeeltelijk sionallsering brandweer ; gerealiseerd. Adequate en efficiënte hand having en formeren robuuste omgevíngsdienst ín de vorm van de netwerk RUDTwente.
Gerealiseerd zie ook pro gramma 3
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
Belangrijke activiteiten 2012 1. Start van de Veiligheidsregio Twente, 2. Sluiten bestuursovereenkomst netwerk flUO Twente.
Vetligheidsregio Twente • e Veiligheidsregio Twente is in 2012 een feit gewor den. De gezamenlijke Twentse gemeenten hebben hun crisisorganisaties en een gedeelte van h u n coördina tie integrale veiligheid samengebracht binnen deze Veiiigheidsregio. Iedere gemeente, waaronder ook de gemeente Hellendoorn, levert in de samenwerkings structuur functionarissen voor de beheersing van
İ
O p s p o r i n g en ruiming van c o n v e n t i o n e l e explosieven Bij werkzaamheden van Rijkswaterstaat bij de aanleg van het combiplan is een aantal explosiever, aangetrof fen. Vanuit de verantwoordelijkheid van de gemeente voor openbare orde en veìiigheid is een projectgroep ingesteld voor het ruimen van een op scherp staande b o m . Samen met alle partners is dB bom g e r u i m d . De gemeente Hellendoorn zal gebruik maken van de ' b o m m e n r e g e l i n g ' waarbij er 70 ń van de kosten door het Rijk w o r d e n v e r g o e d . o
Kwaliteitsverbetering en professionalisering brandweer Het opleiden van het repressief brandweerpersoneel zal van functiegericht over gaan naar competentiege richt. Deze vernieuwing van het brandweeronderwijs zal meer financiële en (eigen) personele capaciteit gaan vragen in 2012 en verdere jaren. Daarbij had Hellendoorn een tekort aan vrijwillige manschappen en vrijwillige bevelvoerders. Dit tekort is eind 2012 getracht weg te werken door actief op een vernieuwende manier vrijwilligers te werven. Dit is grotendeels getukr. Het had echter w e l direct gevolgen voor de scholingskosten en kledingbudgetten (zowel uitrukkleding, uniformkleding ais kazernekledingļ. Door relatief veel uitrukken in de eigen gemeente, een GRIP 1 situatie omtrent het explosief gevonden bij de tunnelwerkzaamhsden en assistentie bij uitrukken in de omringende gemeenten zi|n de kosten voor vergoe ding uitrukken navenant gestegen. nôndhaving In 2012 is een pilot ten aanzien van digitale (mobiele) handhaving succesvol afgerond en gestart met de fei telijke implementatie. Bij de tussentijdse evaluatie van het handhavingsprogramma 2012 is het aantal te con troleren milieuinrichtingen bijgesteld. Dit als gevolg van langdurige ziekte en noodzakelijke inzet op de R U D ontwikkeling. Hierbij is op basis van de risicoanalyse gekozen voor het uitvoeren van controles bij de meest risicovolle inrichtingen, informatie over de oprichting van de NetwerkRUD is o p g e n o m e n in programma 3.
30
Wat betreft het H e i invulling geven san het Hellendoorns Mobiliteitsplan, het realtseren van projecten (Combiplan Rijksweg 35 en spoor, het aanleggen van de stationsomgeving, inzetten op het realiseren van de Marsroute N35 en het realiseren van de fietsnelweg F35 op Hellendoorns grondgebied), het invulling geven aan het uitvoeren van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan VGRP), het plegen van wegonderhoud en het in goede staat houden van bruggen en viaducten en, ter beperking van de C 0 2 uitstoot en zonder dat de verkeersveiligheid in gevaar komt, bezten of lichthinder ten gevolge van openbare verlichting beperkt kan worden.
Kaderstellende nota's Hellendoorns Mobiliteitsplan (2009) Parkeernota (2009) Verkeersveiligheidsplan 2012-2015 (BAVO) (2012) Verbreed Gemeentelijk Rioieringsplan (VGRP) (2009) Gladheidsbestrijdìngsplan (2010) Waterplan Hellendoorn [2007) Lichtbeleid 2010-2014, openbare verlichting (2010J Fietsstructuurplan 2012 - 2025 (2012)
Lengte riolering in kilometers vrijverval riclenng drukrwiering
a; . 203 211
426 211 215
426 211 215
Lengte wegen in kilometers asfalt klinkers
337 280 107
391 282 109
393 284 109
Aantal fidilmasten
7.321
Aantal drukrioienng pompunits
767
Aantal rioolgemalen
25
Overige gemalen
10
Aantal oergbezīnkbassins
ssi
7.200 767
7.350 767
í ĨWiSã㊌SţĚSS 10 10 25
s f s i i i i ë i t a i s
6
7
iwenīe Mobiel Vanuit het benuttingsmaatregelenpakketTwente M o biel wordt ingezet op een vlottere doorstroming v a n het verkeer d o o r Rijssen richting de A l . De gemeente Hellendoorn is convenantpartner vanTwente M o b i e l . Hellendoorns Mobiliteitsplan Het Hellendoorns Mobiliteitsplan vormt de basis voor het uitvoeren van verkeersmaatregelen. De economische recessie en de financiële situatie die daarvan momenteel het resultaat is, dwingt ons het uitvoeringsprogramma van het Heliendoorns M o b i l i teitsplan bij te stellen. Dat betekent dat de uitvoering van een aantal maatregelen n o o d g e d w o n g e n is uitge steld. Slechts een beperkt aantal knelpunten kon met de beschikbare financiële middelen w o r d e n aangepakt.
Percentage betreffende percelen in buitengebied aangesloten op druknolering.
wax wiiaen w e oereiKen
Vorbotoring bereikbaarheid Gemoenīo Hellendoorn Waarborgen o n d e r h o u d w e g e n
Gedeeltelijk .
Vergroten verkeersveiligheid
Gerealiseerd
Uitvoering maatregelen Ver breed G e m e e n t e l i j * Riolerings pi3n (VGRP 20092015,
Gedeeltolijk gerealiseerd.
goroalisnerd Geroaliseerd
Wat hebben we ervoor gedaan f beleidsverantwoording
Verbetering bereikbaarheid G e m e e n t e Heliendoorn Het strategisch project C o m b i p l a n Rijksweg 35/spoor was in 2012 v o l o p in uitvoering.Tevens startten w e de uitvoering van de nieuwe stationsomgeving in 2012. De burgers en andere belanghebbenden zijn nadruk kelijk betrokken geweest bij de planvorming voor de noord en zuidzijde van het station. Marsroute N35 Eén van de belangrijkste ontwikkelingen de komende jaren o p het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid, is de zogenoemde " M a r s r o u t e N 3 5 " De Marsroute N35 is een stappenplan voor het opwaarderen van de gehele Rijksweg 35 tot een stroomweg mat san 2x2 wegprofiol en 100 km/uur. In aansluiting op dc uitvoe ring V3n het Co m b i p l a n Nijverdal volgt het tracėdeel IMijverdalWierden. In 2012 besloot de stuurgroep dat de Baron van Sternbachlaan en de Burg. Boersingel gelijkvloerse kruispunten met verkeersregelinstallaties (VRI's) krijgen. Wel zijn de kruispunten en het w e g deel ertussen geschikt voor 2x2. Tevens is in 2012 een overeenkomst gesloten tussen de 4 stakeholders. De overeenkomst houdt een financiële package deal in ten aanzien van diverse discussiepunten. In 2012 werkten we samen met andere partijen aan de verkenningen studie voor dit project. Noordzuidverbinding In 2012 is de nodige inzet gepleegd o p de verdere uitwerking en voorbereiding van de realisatie van de Noordzuidverbinding. Het bestemmingsplan is in procedure gebracht en de eerste grondaankopen zijn
Buurtbusverbinding NijverdelRaaite In 2012 is er onderzoek gedaan naar d e mogelijkheden van een buurtbusverbindíng van Nijverdal, via Haarle, naar Raalte vice versa. Uít het onderzoek blijkt dat een dergelijke buurtbusverbinding potentie biedt en verder kan w o r d e n opgepakt en uitgewerkt. M e t deze buurt busverbínding w o r d t Haarle o p g e n o m e n in het open baar vervoer netwerk van de gemeente Hellendoorn. Onderhoud w e g e n , bruggen en viaducten In het kader van het jaarlijkse o n d e r h o u d s p r o g r a m m a zijn diverse w e g e n voorzien van een slijtlaag. O p een gedeelte van de V e e n w e g , Schanshekweg, Holsener w e g , Ligtenbergerweg, Leemkampweg,Terhoaksweg, K o e r s w e g , Eekteweg en Noordelijke Hoofddijk is de bestaande asfal(verharding van een nieuwe toplaag voorzien. Verder zijn er herstelwerkzaamheden uitge voerd o p de Grotesîraaì en de P C Stam straat. In 2012 zijn alle asfaltwegen opnieuw visueel geïnspec teerd. Daarmee is er een actueel en objectief beeld v a n de onderhoudssituatie die de komende jaren als basis dient voor te treffen onderhoudsmaatregelen. Het ac cent ligt de laatste jaren veel meer op het kleinschalig onderhoud o m vooral scheui isfaltwegen te herstellen e n te v o o r k o m e n . Daarnaast is verder gewerkt in het wegwerken achterstallig o n d e r h o u d aan bestratingen. Zo zijn de voetpaden en parkeervakken langs diverse w e g e n in de Kruidenwijk herstraat en rijbanen gerepareerd. Ook zijn wegvakken o p n i e u w bestraat doordat de verhar ding door boomwortels was opgedrukt. In overleg met de Plaatselijk Belangenorganisaties zijn stratenmakers ingezet o m kleinschalig onderhoud in de kernen uit te voeren. Ten slotte zijn in 2012 bij een drietal bruggen (de brug in de Schuilenburgerweg, HancatewegOost (2x)) zeer noodzakelijke, uitgebreide onderhoudsmaatregelen uitgevoerd. Dit betrof betonreparaties, verbetering v a n de waterafvoer, etc.
Vergroten verkeersveiligheid Het inrichten van 30 km/h gebieden binnen de bebouw de k o m (Wílhelmìnawijk) en de aanleg van vrijliggen de fietspaden e n (delen van) de fietssnelweg F35 zijn voorbeelden van het veiliger maken van d e infrastruc tuur. In de Piet H e i n w e g , de Bouwmeasterstraat en ter hoogte van het n i e u w s station is de fietssnelweg in 2012 gerealiseerd of in uitvoering g e n o m e n . S a m e n met scholen en belangenorganisaties w o r d e n verkeersdeelnemers en dan met name de kwetsbare groepen bewust gemaakt van de gevaren die verkears deelname m e t zich meebrengt. A a n jongeren is voor lichting gegeven over het effect van alcohol en drugs gebruik in het verkeer. Basisschoolleerlingen kregen onder andere voorlichting over d e " d o d e hoek" bij gro te voertuigen e n ouderen w e r d e n bewust gemaakt dat de verkeerskennis wegzakt. Hen is een "opfriscursus verkeersregels" a a n g e b o d e n . Het p r o g r a m m a verkeer seducatie biedt projecten voor alle leeftijdsgroepen van Otot 100 jaar. U i t v o e n n g s p r o g r e m m a 'Hellendoorn Uitge licht' In 2012 is in regionaal verband aandacht geschonken aan het verder beperken van lichthinder en onnodig energieverbruik. Dit heeft geleid tot het vaststellen v a n een gemeentelijk uitvoeringsprogramma "donker waar mogelijk, licht waar n o d i g " Hierin zijn alle maatregelen in het kader van het terugdringen van energieverbruik, lichtvervuiling en het beschermen van de natuurlij ke donkerte o p een rij gezet. Per beleidsveld zijn de diverse acties weergegeven. Eén van deze actiepunten is de openbare verlichting. In 2012 is in diverse infor matieavonden aandacht besteed aan het beperken van lichtvervuiling en energieverbruik van de openbare verlichting in het buitengebied. Dit heeft geleid tot een definitief uitvoeringsplan. Naast maatregelen voor de openbare verlichting in het buitengebied is er ook onderzoek verricht o p mogelijkheden van uitschakelen/ verwijderen verlichting bínnen de b e b o u w d e k o m . Betaald parkeren In 2012, het eerste volledige jaar dat betaald parkeren is ingevoerd, blijkt dat de inkomsten van betaald par keren fors achterblijven bij de verwachtingen. Reden w a a r o m aan u is toegezegd dat er een uitgebreide evaluatie van betaald parkeren e n de oorzaken v a n het achterblijven van de opbrengsten zal plaatsvinden. Ten behoeve van deze evaluatie zijn in het najaar van 2012 drie onderzoeken opgestart: een parkeerduuron darzoek, een koopstromenonderzoek e n een betalings bereidheīdsonderzoek. De uitgebreide evaluatie wordt in de eerste helft van 2013 aan u ter besluitvorming voorgelegd.
U i t v o e r i n g m a a t r e g e l e n G e m e e n t e l i j k Ríole ringsplan In 2012 is aandacht besteed aan extreme wateroverlast in w o n i n g e n en w i n k e l s . Vooral in de kern Hellendoorn zijn extra v o o r z i e n i n g e n aangebracht nabij het appar t e m e n t e n c o m p l e x aan de Schapenmarkt in het d o r p HeJIendoorn. Ook treedt er, bij extreme n e e r s l a g , al geruime tijd overlast op in de Drostenweg in het d o r p H e l l e n d o o r n . Hiervoor is in overleg met de bewoners en d e Oranjevereniging gezocht naar een o p l o s s i n g via een infiltratieveld in de noordwest hoek v a n de Hof m a n s w e i d e . Verder zijn in de Maxímastraat in Nijverdal door het aanbrengen van extra roosters en infiltratie v o o r z i e n i n g e n maatregelen g e n o m e n o m de water overlast te v o o r k o m e n .
Het basisrioleringsplan van het gebied Haarle is geactualiseerd. HetTwents afvalwaterakkoord (TAAK 2.0) dat in het voorjaar van 2012 tussen gemeenten en waterschap d o o r de bestuurders is ondertekend, vormt de basis v o o r samenwerking tussen waterschap en de 14 gemeenten in de waterketen. Voortgang projecten In 2012 is v o l o p aan projecten gewerkt. Het C o m b i p l a n Nijverdal en d e inrichting van de stationsomgeving zijn al g e n o e m d (zie hierboven). Ook is gewerkt aan het re aliseren v a n de fietssnelweg (F35) op ons grondgebied als onderdeel van het tracé EnschedeNijverdal. Voorts is in 2012 gestart met d e laatste fase v a n de middenzo ne van het Wijkontwikkelingsplan (WOP) De Blokken. De openbare ruimte w o r d t v o l l e d i g heringericht, het regenwater w o r d t afgekoppeld en de riolering w o r d t vervangen.Ten slotte is de realisatie van het project 'de Koemaste', als onderdeel van de Noordzuidverbin d i n g , in 2012 afgerond (zie p r o g r a m m a 11).
Diverse o u d e en slechte riolen zijn gerenoveerd. Het gaat o m delen van de S m i d s w e g , Constantijnstraat en de Weverssiraat, het transportriool (langs de Regge) tussen de bedrijfsterreinen van Ten Cate (PC S t a m straat) en het g e m a a l aan d e Kerkstraat en het gedeelte transportriool t u s s e n Kerkstraat en de Maasstraat. Het elektro/mechanísche o n d e r d e e l van de gemalen aan de B o o m c a t e w e g en de Sanatoriumlaan is ìn 2012 v e r v a n g e n . Het functioneren van het gemaal S a n a t o r i u m l a a n en de achterliggende persleiding is onderzocht. M e t i n g e n moeten uitwijzen of d e klachten van Krönnenzommer daarmee verholpen zijn. Diverse kleínere gemalen zijn v e r v a n g e n en de spoeltnstallatìe van het bergbezinkbassin Grotestraat is aangepast zodat een betere werking ís ontstaan.
Realisatie baten en lasten
tvleevaüers l a g e r e kapitaallasten wegen d o o r vertraging in investeringen C 150.000. Lagere kapitaallasten riolering door vertra g i n g ín investeringen C 71.000,— Hogere baten rioolheffing C SO.000,
In Oaarlerveen is de pilot " B o u w t e a m Daarlerveen" afgerond. In de Nieuwstraat is de riolering verbeterd. Daarbij is een regenwaterriool gelegd voor het afkop pelen v a n het regenwater v a n de daken en d e o p e n b a re v e r h a r d i n g . Het gemaal Smidsstraat is v e r v a n g e n door een níeuw gemaal in de Nieuwstraat. In de Har tholtstraat, Bote van deWalstraat en Duivenbreeweg is höt bestaande rīooi v e r v a n g e n . In de C onstantijnstraat, de Spoelerstraat en een deel van de S a l o m o n s o n s t r a a t is de riolering v e r v a n g e n en is een regenwaterriool a a n g e l e g d . Tevens is de voorzijde van d e w o n i n g e n afgekoppeld.
ïegenvaüers H o g e r e kosten glsdheidsbestriįdíng C 36.000, H o g e r e kosten afvoeren b e r m m a a i s e ! G 60.000, Hogere kosten verkeer C 48.000. N a d e e l betaald parkeren C 361,000, Hogere storting reserve riolering E 184.000,— Lagere bijdrage uit reserve strategische pro jecten ĩ v m lager kapitaallasten e 195.000. Lagere bijdrage uit reserve W O P de Blokken, i v m lagere kapitaallasten C 52.000^
De d o e l m a t i g h e i d v a n het rioleringsbeheer ís vergroot en beter gefundeerd doordat er vanuit de praktijk meer inzicht ís verkregen in het functioneren van het riool stelsel (inspecteren, meten en rekenen). In het V G R P 20092015 is een aanzet gemaakt o m vervangings w e r k z a a m h e d e n te bundelen. Dit zowel uit financieel o o g p u n t (inkoopvoordeel) als vanuit het oogpunt van overlastbeperking. O p deze wijze is een start gemaakt met een efficiëntie v a n de rĩolaringszorg b i n n e n de gemeente H e l l e n d o o r n .
Įn d e e l IV, b a l a n s , programmajaarrekeníng en toelichting w o r d t de realisatie van de baten en lasten v a n dit p r o g r a m m a nader gespecifi c e e r d en toegelicht.
3Ë
i l l
IP
î
/Vat betreft het
• a .
î hei bedrijfsleven bliive coed ttgingsklimaat. Wij hebben getracht daa ondernemers de voorwaarden te scheppen en de verbindende fa Wij proberen daarbij ín te spelen op de uitbreidingsbehoefte de bedril bieden vcstigtngsmogelíjkheden voor nieuwe bedrijven. In de kernen wordt ingezet op behoud het voorzieningenniveau en op het gebied van en toerisme wij in op versterking de toeristisch tieve het laciliteren
Kaderstellende nota s
'Ā
spian Recreatie en loerisme: "Natuurlijk iijk" (2003) Nota verblilfsrecreatie Overnacht Hellendoorn 2006 sīisch Bureau Hellendoorn 2007) Activiteitenplan recreatie en toerisme (jaarlijks) Structu e Ruimte v o o r d morge (geëvalueerd en g rd in 2004 Bedrijventerreinvisíe (2011)
9WW
I I
— í.
7
«r. 4E
I
39
Recreatie en
toerisme: 436.638
420.000
378.000
940
1.225
940
Aantal arbeidsplaatsen in de gemeente
13.378
13.600
13.130
Aantal bedrijven
2.140
2.100
124
124
2.100 124
Aantal overnachtingen in de gemeente Aantal arbeidsplaatsen ái do sector recreatie on : toerisme 1)
A a n ŵ h e t í a t » b e d r ^ e n l e r r e i n in de gemeente 2) 1) 2)
Een actueeľen dynamisch beleidska:: Niet gereati der voor economie en toerisme. seerd. Zorgen voor een goed en aantrakke Gedeeltelijk tijk economisch vestigingsklimaat. : gerealiseerd. Beschikbaar hebben van voldoende bedrijventerreinen.
Gerealiseerd,
Verantwoordegroet van de toerîstí sche sector, met oog voor behoud en versterken natuurlijke en landschap pelijke potenties.
Gerealiseerd,
Het opwaarderen van het noordelijk hoofdsteun punt van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug door reali satīe van bet project Paarse Poort.
;
Gerealiseerd (ín uitvoe ring),
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
Belangrijke activiteiten 2012 Invoeren reclamebelasting in het centrum v a n Nijverdal. O n d e r s t e u n e n p a r k m a n a g e m e n t bedrijven terrein 't Lochter. Uitvoering project Paarse Poort. Realiseren recrealieve fiolspaden. Opstellen ĩnspiratiehoek Westrand S a l l a n d s e Heuvelrug.
M e d i o 2012 is de herinrichting van de buitenruimte gestart. A a n de hand het definitieve ontwerp voor de buitenruimte îs de aannemer gestart met het omzetten v a n het bosgebied naar een meer open heideachtige o m g e v i n g . Het inrichtingsplan is ook afgestemd met Rijkswaterstaat o m er voor te zorgen dat de nieuwe entree naar het Nationaal Park ook aansluit bij de inrichting van d e nieuwe N35 in het kader van het Combiplan.
Uitgifte bedrijventerreinen De uitgifte v a n bedrijventerrein 't Lochter Hl stagneert ernstig ten gevolge van de e c o n o m i s c h e crisis. In 2012 zijn wij er, s a m e n met de marktpartijen die in deze ont wikkeling risicodragend participeren, niet in geslaagd een kavel uit te g e v e n . Wel is gezamenlijk onderzocht hoe dit te veranderen. Daartoe is o.a. de S T E C g r o e p gevraagd o m onze kaveiprijzen voor het bedrijventer rein nog eens kritisch tegen het lichtte h o u d e n .
Westrand Sallandse Heuvelrug Voor de Westrand van de Sallandse Heuvelrug is in 2012 in samenwerking met de gemeente RijssenHol ten en het Nationaal Park onder regie van Natuurmo numenten een inspiratieboek samengesteld. Dit boek heeft tot doel o m burgers ideeën aan te reiken o m te komen ter verbreding van bedrijfsactiviteiten en het bereiken van spinoff inkomsten inspelend o p de hoog waardige natuurlijke o m g e v i n g .
;
Inclusief overnachtingsaccommodaties, dagrecreatie en restaurants. Netto hectare
Wat wilden we bereiken
Het initiatief daartoe ligt bij de ondernemers van dit bedrijventerrein. Daar waar dat in onze mogelijkheden ligt, wordt het initiatief ondersteund, ļo.a. promotie mergie ;an) Er is daarnaast veel energie gestopt in het upgraden van de infrastructuur. Een betere infrastructuur d o o r o . m . het C o m b i p l a n en het mogelijk verbreden van de N35 (de Marsroute N351, komt vestigingsklimaat ten g o e d e (zie voorts p r o g r a m m a 5).
Actueel en dynamisch beleidskader voor economie en toerisme In tijden van crisis zien wij geen meerwaarde in het opstellen van brede beleidsvisie, maar kiezen wij een meer praktische benadering d o o r het opstellen van een korte en b o n d i g e beleidsnotitie met daaraan gekoppeld een krachtig activiteitenplan. Over de eerste aanzet daarvan heeft in 2012 overleg en d i s c u s s i e plaatsge v o n d e n met het bedrijfsleven. De gekozen aanpak spreekt het bedrijfsleven aan en er w o r d t nu gewerkt aan een praktisch d o c u m e n t waarin w e voor de korte termijn (in een aantal jaarschijven) concrete doelen en maatregelen beschrijven. Aantrekkelijk economisch vestigingsklimaat Helaas heeft 2012 geen kentering ten g o e d e gebracht en w a r e n de g e v o l g e n van de e c o n o m i s c h e crisis op meerdere fronten merkbaar. Het H e l l e n d o o r n s e bedrijfsleven is in 2012 getroffen d o o r een aantal faillissementen en zijn andere bedrijven in zwaar w e e r terecht g e k o m e n . Ook blijkt dat de leegstand in het wìnkelbestand oploopt en dat het moeilijk is leegstaan de p a n d e n o p n i e u w in te v u l l e n . Verlies van banen is het g e v o l g . De mogelijkheden o m de neerwaartse (rend ten g e v o l g e van d e crisis te keren zijn beperkt, maar wij blijven ons s a m e n met het bedrijfsleven hier voor inzetten. Rec(3mebeiasting centrum Nijverdal W i j zijn dan ook v e r h e u g d dat u, o n d a n k s deze m o e i lijke tijden, in d e c e m b e r 2012 heeft besloten (in een beperkter gebied) reclamebelasting in te voeren en dat het invoeren v a n deze belasting mag rekenen op brede steun van de w i n k e l i e r s . De hiermee te genereren middelen w o r d e n aangewend o m 'promotie en marke tingactiveiten aan d e dag te leggen in het centrum van Nijverdal. Dit zal v o o r de o n d e r n e m e r s in het centrum van Nijverdal een positief effect hebben. P a r k m a n a g e m e n t b e d r i j v e n t e r r e i n 't L o c h t e r P a r k m a n a g e m e n t op bedrijventerrein 't Lochter krijgt steeds meer v o r m en inhoud en komt de aantrek kelijkheid van ons bedrijventerrein zeer ten goede.
Recreatie en toerisme Samen met de toeristische sector is gezocht naar nieuwe v e r d i e n m o d e l l e n . Door de e c o n o m i s c h e crisis is dit bijzonder lastig gebleken. De sector heeft het d o o r die crisis zwaar. Het aantal overnachtingen loopt terug en ook de bestedingen door de toeristen nemen af. Wij ondersteunen en faciliteren ondernemers bij het zoeken naar nieuwe mogelijkheden om v i a duur zame ontwikkelingen de continuïteit v a n het bedrijf te w a a r b o r g e n . De ontwikkeling van de nieuwe c a m p i n g De Haar īn Oaarle is niet gerealiseerd en de ontwik keling is stop gezet. Daarmee stagneert de voorziene en beoogde groei in het aantal overnachtingen in de gemeente Hellendoorn v o o r a l s n o g .
Realisatie baten en lasten
Meevallers Hogere w i n s t n e m i n g Lochter Oost 6 110.000, (Per saldo budgettair neutraal; gestort ir btifferreservel
Aanleg recreatieve fietspaden tn 2012 zijn enkele recreatieve fietspaden aangelegd. Langs d e O s s e n k a m p w e g en K l u m p e r w e g , langs een deel v a n de Zuidelijke Kanaaldijk, tussen de Hellen d o o r n s e b a r g w e g en de Pastoor Rientjesstraat en tus sen d e Luttenbergerweg en de Klinkenbeltweg.
Lagere opbrengst toeristenbelasting 6 33.000.
Aanlegsteiger Daarlerveen In juli is de nieuwe aanlegsteiger aan het kanaal A l m e loDe Haandrik in Daarlerveen in gebruik g e n o m e n . De steiger is onderdeel van het centrumplan Daarlerveen en is aangelegd ín samenwerking met leerlingen van het R O C (leerlingbouwplaats). G o e d e havenfaciliteiten versterken het toerisme en daarmee de economische vitaliteit v a n Daarlerveen. Paarse Poort Begin 2012 is gestart met de uitvoering van het project de Paarse Poort. Dit project w o r d t mogelijk gemaakt met financiële bijdragen van do provincie, de Regio Twente, Staatsbosbeheer en de gemeente. Het buiten centrum van Staatsbosbeheer is gedeeltelijk gesloopt en v e r b o u w d tot het Buitencentrum de Sallandse Heuvelrug. Eind 2012 ís de b o u w grotendeels gereed.
41
Eigen Kracht Centrale n Preventieve Jeugdzorg noodza kelijk maatwerk
Kaderstellende nota's
Op 9 oktober 2012 heeft de Eerste Kamer ingestemd mot hel wetsvoorstel Passend onderwijs. De 'samenwerkings verbanden passend onderwijs' zijn zowel in het primair als het voortgezet onderwijs ruim zeventig gebieden die samen heel Nedeiland bestrijken. Belangrijk is dat de komende tijd de koppeling gelegd wordt tussen passend onderwijs en transformatie jeugdzorg, omdat er vanuit wordt gegaan dat dit zoveel mogelijk m hst verlengde van elkaar moet worden uitgevoerd.
Integraal H u i s v e s l i n g s P i a n (IHP) 20132016 (B&Wbe sluit 25 september 2012] Nota jeugdbeleid " D e samenleving van de toe komst" (raadsbesluit juni 2008) Uitgangspunten C entrum v o o r J e u g d en Gezin (raadsbesluit 20042010} Verordening leerlingenvervoer (raadsbesluit jur 2003)
învmnniirĩ'ii wmmm Ons&nñŗįiM
wat hetrert net
Aantal
Aantāl
PO: Openbaar 4 4 PO: Prot, Christelijk 13 13 PO: R o o m s Katholiek 5 5 SaO:0e8ruö" 1 . 1 SOA/SOrElìmschoo! '.7İì;'' 1 V O : Reggesteìjn f i PO'PrimairondatìmjsļSO'SpxīaaWndamiíśįVO'Voongeialùti ' SSOOeBroa ís mJ,v,öei^proarMmmaběgfotīns toegevoegd aan ő&tabBl Aantal Volwassenen 60 voltijd educatie 40 deeltijd Aantal 05 jarigen ;*x 2.404 2.375 AantalSIZiangon 3.352 :.3. 2.544 í Aantal 1318 jarigen 2.556 1.926 Aantal 1923 jarigen 1.926
Aantal
;
van onderwijshuisvesting, het leerlingenvervoer, Het peuterspeel zaalweik en het integrale jeugdbeleid. Voor wat betreft de onderwìjshuisvesting hebben WIJ m 2012 concreet invulling gegeven aan de doordecentralisatie van het onderhoud van de schoolgebouwen. Dit houdt in Oat de gemeen telijke inspanningen voor het onderhoud nu door de schoolbestu ren zelf wordt uitgevoerd. ľ i | ontvangen hiervoor de bijdrage zoals die meerjarig is geprognosticeerd. Daarnaast is de besluitvorming rondom de Twijn en de VSO Eiimschool actueel geweest in 2012 Bij het peuterspeelzaalwerk is in 2012 een pilot geweest rondom het mogelijk gebruikmaken van de fiscale mogelijkheden van de kinderopvang, in november 2012 heeft het bestuur van de SPGH do pilot financieel geëvalueerd. I let rendement van de pilot is 2eer matig en tijdens het bestuurlijk overleg van 6 december 2012 is besloten m (i|n met een gerechteh;ke uitspraak de Pilot met verder voort te zetten dan wel uit te bouwen Het integraal jeugdbeleid behelst enemjds hel vooítzeilen van de bestaande activiteiten die vrij recent binnen de gemeente zijn ontwikkeld. Het gaat o.a. om het C entrum voor Jeugd en Gezin, de zorgstructuren/ZorgAdviesTeams (ZAT) en het reguliere jonge renwerk. In 2011 is debesluitv. nìng door de Rijksoverheid met betrek king tot de Transitie van de Jeugdzorg verder vormgegeven. In 2012 is een aantal decentralisaties controversieel verklaard, maar voor de transitie Jeugdzorg geldt dat deze gewoon doorgang vindt. Vanuit onze visie spreken w e in Twente en de gemeente Hellendoorn van een transformatie. Hierbij wordt samengewerkt met de veertien Twentse gemeenten en treedt de gemeente Hel lendoorn op 3İs één van de vier ambtelijke en bestuurlijke coör dinatoren. In onze ogen gaat het niet alleen om herverdeling van geldstromen, maar ook om het bouwen van een nieuw, betaal baar stolsel van zorg, hulp en dienstverlening, waarbij de eigen kracht centiaal staat, (vlet steun van do provincie Overijssel zijn 3 piloiprojecten afgerond: Ambulante Hulp zonder indicatiestelling,
Aangepast.vi Openbaar varvoer Eigen vervoer La«ťotictt traooo rt» SS Leerplichtigen Luxe verzuim . Spijbelen Meldingen. verzuim loket. Procesverbaal
SehficķMfir
Aantal peuters op peuterspeelzaal Aantal peuterspeel zalen Aantal groepen . Aantal dagdefen Totaal peuterpfaatsen Saetvooťtlanlnaan
Schootfaar 2011 2012
Aantal kindercentra : hoofdřocaiíe Aantal gastouder bureaus
Aantal asfaltptakken ,
7010-2011
(12+ì:
5.088"
2 324 2 588
íï1İ887î;k:
Prog/iOMB Schooljaar 2012-2013 5.863
Wat wilden we bereiken Hieronder zijn de prioriteiten, de b e o o g d e resultaten en de activiteiten ter realisatie d a a r v a n o p g e n o m e n .
Toegankelijke voorzieningen voor de jeugd.
Gerealiseerd,
Goede en betaalbare onderwijshuis' vesting voor scholen.
Gerealiseerd,
Een goedezorgstructuur ín het kader van leerplicht leerlingenvervoer en zo rgadviestea ms.
Gerealiseerd.:
Inrichting Centrum voor Jeugd en , Gezin.
Gerealiseerd;
Bieden van gelijke ontwikkelingskan sen voor alfa kinderen.
Gerealiseerd;
Realisatie van een jongerencentrum.
Gerealiseerd.
Aanbieden van volwassenenonder wijs.
Gerealiseerd,
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
Toegankelijke voorzieningen voor de įeugd In samenwerking met Reggesteyn is voor het nieuwe schooljaar een a a n b o d beschikbaar gesteld voor d e preventie en voorlichting over verslaving in de breed ste zin van het w o o r d . In 2012 is door d e gemeente in s a m e n w e r k i n g met de partners zoalsTrias J e u g d h u l p , Sotog en Kinder o p v a n g West Twente een pilot met betrekking tot een BSO+'Voorziening (Buitenschoolse opvang+Į gereali seerd. Deze voorziening maakt o n d e r d e e l uit van het reguliere B S O a a n b o d , maar o n d e r s c h e i d zich doordat het zich richt op een andere d o e l g r o e p , namelijk de kinderen die iets meer aandacht v e r g e n . In het kader van de transformatie J e u g d z o r g is v o o r eBn viertal projecten circa C 300.000,— s u b s i d i e aange v r a a g d en gekregen bij d s provincie. Het gaat daarbij *
Nazorg I vervroegde beëindiging indicatie J e u g d zorg; Toegang met regie en zeggenschap bij de cliënt; Haalbaarheidsonderzoek H u i s a r t s * (JeugdLicht Verstandelijke Beperking, J e u g d G e e s t e l i j k e G e zondheidzorg en A d v i e s en M e l d p u n t K i n d e r m i s handeling;. Deze trajecten zijn, omdat de subsidie pas laat in het jaar beschikbaar ís gesteld, doorgeschoven naar 2013 e.v.
* *
Vanuit de provincie hebben wij subsidie ontvangen v o o r d e uitvoering van een pilot A m b u l a n t e Hulp zonder indicatie. De kern hiervan vormt het voorko men van zwaardere z o r g , d o o r inzet van professionele hulp in het gezin, al v o o r d a t er een gerichte indicatie is gesteld. Wij hebben 8 trajecten nog scherper ingekocht dan w a a r m e e de provincie rekening had g e h o u d e n . Bovendien hoefden wij onze eigen middelen die wij al hadden g e r a a m d binnen de C J G m i d d e l e n niet in te zenen. G o e d e en betaalbare voor scholen
onderwiishtusvesting
De Twijn Scholencluster " D e T w i j n " gaat gerealiseerd w o r d e n op de ijsbaan bij het " B l o k k e n p a r k " In deze scholencluster k o m e n de Openbare Basisschool " D e Peppel',' de Prot. Chr. Basisschool "Talentrijk" (samenvoeging van de v o o r m a l i g e Prinses Irene en Prins Bernhard), een B S O en een sportzaal. Deze sportzaal is ter vervanging van de gymzaal Schoolstraat die verkocht is in relatie tot de ontwikkelingen rond de locatie Spoortheater. Voor de scholencluster, dat d o o r middel v a n een De sîgn&Build overeenkomst tot stand gaat k o m e n , is op 21 d e c e m b e r 2011 de aanbestedingsprocedure gestart. Deze aanbestedingsprocedure bestaat uit de selectie van de vier beste (meest geschikte) belangstellende inschrijvers. N a deze selectie krijgen de geselecteer de inschrijvers de gelegenheid o m o p grond van de vraagspecifīcatíe (met o.a. het P r o g r a m m a van Eisen) een inschrijving uit te brengen. In februari 2012 heeft d e s e l e c t i e c o m m i s s i e , bestaande uit de vertegenwoordigers v a n de toekomstige gebrui kers, een extern d e s k u n d i g e en twee vertegenwoordi gers van d e gemeente, uit 18 inschrijvers een selectie gemaakt. Na de selectie is er d o o r een tweetal lokale aanne mers een beroepsprocedure gestart bij de rechtbank A l m e l o . Nadat de uitspraak van d e rechtbank A l m e l o , die stelde dat de gemeente juist heeft gehandeld in de selectieprocedure, onherroepelijk was geworden heeft het college van B & W op 10 juli 2012 besloten o m de uitwerking van de scholencluster voort te zetten door de geselecteerde inschrijvers uit te nodigen een inschrijving uit te b r e n g e n . O p 29 oktober 2012 zijn de inschrijvingen van d e vier geselecteerde partijen ontvangen.Toen bleek helaas dat één inschrijver niet aan d e juridische v o o r w a a r d e n had v o l d a a n . Nadat d o o r ons besloten w a s o m deze inschrijving ongeldig te verklaren en de bijbehorende termijn v o o r beroep en bezwaar w a s v e r l o p e n , heeft de selectie plaats g e v o n d e n .
O p 18 d e c e m b e r 2012 heeft de stuurgroep " D e T w i j n " aan de verantwoordelijk portefeuillehouder en B & W geadviseerd o m aan K o o p m a n s T B I B o u w B.V. uit En schede het werk te g u n n e n . Dit omdat deze inschrijver de meest v o o r d e l i g e inschrijving heeft uitgebracht en d e hoogste score kent op de selectiecriteria duurzaam heid, ontwerp en proces.
Daarnaast is in 2012 het nieuwe jeugdhonk 'place2be' in gebruik g e n o m e n , waarbij het gebouw ingericht is voor, maar ook door de jongeren zelf. Transitie J e u g d z o r g Alle gemeenten hebben de opdracht o m de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van de jeugdzorg v o r m te gaan geven. Het gaat o m alle onderdelen die onder de verzamelnaam jeugdzorg vallen: provin ciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdbescher ming (voogdij en gezinsvoogdij), jeugdreclassering, jeugdgeestelijke gezondheidszorg (jeugdggz) en jeugdlicht verstandelijke beperkten hulp (jeugdlvb). Gemeenten w o r d e n verantwoordelijk voor alle jeugd zorg die nu onder het rijk, de provincies, de gemeente, de A W B Z en de Zorgverzekeringswet (ZvW) vallen. Het betreft een majeure operatie met veelal stevige pro blematiek, die uiterlijk de komende vijf jaar zijn beslag dient te krijgen.
O p fi januari 2013 hebben wij het advies van de stuur groep bekrachtigd. De oplevering van deze scholen cluster w o r d t voorzien in juli 2D14, voor aanvang van het schooljaar 2014/2015. VSO Eiimschool Vanaf 2011 is er een investeringsbedrag van C 2,8 mil joen o p g e n o m e n in het kader van huisvesting Voortge zet Speciaal Onderwijs (VSO) E i i m s c h o o l . Deze w o r d t in eerste instantie gedekt door besparing in leerlingen vervoer, c o m b i n a t i e huisvesting andere scholen e n / of stijging gemeentefonds in verband met stijging van het aantal V S O leerlingen. In 2012 is in eerste instantie in overleg met S O T O G gekozen voor het n i e u w b o u w e n op het deel van de huidige oostvleugel van Regge steyn locatie W i l l e m de C l e r q . Bij uitwerking van de v o o r g e n o m e n s l o o p in relatie tot het inbreiden in het overgebleven deel van het s c h o o l g e b o u w constateerde Reggesteyn dat de nieuwe situatie ten koste zou gaan van de kwaliteit. Reggesteyn heeft d a a r o m bezwaar aangetekend. Inmiddels hebben wij de beschikkingen v o o r n i e u w b o u w ingetrokken. Laat onverlet dat er con f o r m de n o r m v e r g o e d i n g middelen voor huisvesting afdeling V S O E i i m s c h o o l gereserveerd blijven binnen de gemeentebegroting.Tevens zal nu een nieuwe loca tie gezocht dienen te w o r d e n .
Het teamhoofd Maatschappelijke Ondersteuning neemt deel aan de landelijke pilot toezicht en hand having (VWS) en in de landelijke pilot certificering jeugdbescherming en jeugdreclassering (Veiligheid en Justitie). Regionaal coördineren wij de transformatie Jeugdzorg Twente. Op deze wijze hebben wij zowel landelijk als regionaal als lokaal invloed op de toekom stige inrichting van de jeugdzorg. Bovendien ontvangt de gemeente Hellendoorn een bijdrage voor deze personele inzet.
E e n g o e d e z o r g s t r u c ī u u r in h e t k a d e r v a n leerplicht, leerlingenvervoer en zorgadvies teams In 2012 is de " E i g e n Krachť'gedachte nog verder geïmplementeerd. Bij het Multidisciplinair Overleg (MDO) zit, naast alle professionele partijen, nu ook de client zelf bij alle gesprekken over zijn of haar situatie. De cliënt is d a a r m e e partner bij de oplossing en voert steeds meer zelf de regie.
V o o r k o m e n en bestrijden schooluitval Het R M C (Regionale m e l d en coördinatiefunctie) is een wettelijke functie die al jaren door de gemeenten A l m e l o , Hellendoorn, RijssenHolten.Tubbergen,Twen terand en W i e r d e n gezamenlijk uitgevoerd wordt in de R M C subregio A l m e l o . Het R M C heeft als taak o m voor tijdig schoolverlaters tot 23 jaar te registreren en terug te leiden naar het onderwijs. Voor deze taak krijgen wij indirect v a n het Rijk geoormerkt geld. Op 9 oktober 2012 zijn wij akkoord gegaan met regionale afspraken vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst o m 35'Xi van de beschikbare rijksmiddelen in te zetten voor een regionale leerplichtambtenaar.
Het laatste stukje v a n de contractperiode van Fortezz Personenvervoer varliep roerig. Een faillissement zorg de voor veel onrust bij het leerlingenvervoer en het contract w e r d (tijdelijk) o v e r g e n o m e n door Brookhuis. Vervolgens w e r d , c o n f o r m de ai geplande procedu re, een aanbesteding van het vervoer georganiseerd. Vanaf het schooljaar 2012/2013 wordt gebruik gemaakt v a n de diensten van een nieuwe vervoerder voor het schoolvervoer. K l o m p Groepsvervoer B V rijdt geduren de de periode 1 augustus 2012 tot en met 31 juli 2016.
Kindercentra en p e u t e r s p e e l z a l e n Voor gastouderbureaus en kindercentra geldt dat zij moetan v o l d o e n aan extra hygiënische eisen, voor dat zij kunnen w o r d e n ingeschreven in het Landelijk Register K i n d e r o p v a n g . Vanaf 2012 wordt voor het in behandeling nemen v a n een aanvraag daartoe leges geheven d o o r de gemeente, omdat er ook inschakeling van het G G D benodigd is voor het hygiënetoezicht. en de gemeente kosten maakt voor de administratieve afhandeling.
45
In 2012 heeft Stichting Peutersp g Hellendoorn SPGH) pilot gedraaid een adm ' o m v o r m i n g tot kinderopvang. De kern istrati k fiscaa voordelen deze pil kunnen beh en waarbij de subsidie op ijn beperkt kan w o r d e n . h het rde kwartaal 2012 is de fi ie ba opgemaakt. In december 2012 heeft naar aanleiding de rapportage bestuurh|k overleg plaatsgevo den met de S P G H . Het rende van de pilot is zee matig. Het financiële rendeme e 4.524. van te voren door de S P G H van verwacht w e r d . Tid het bestuurlijk overleg van 6 december 2012 beslote da gerechtelijke uitspraak de Pilot "J rder voort te zattan d bo
i
E
A a n b i e d e n van v o l w a s s e n e n o n d e r w i j s De beschikbare rijksmiddelen zijn de afgelopen j flink gekort en de inkomstenstroo kt dee uit het partícipatiebudget Iprog 10). De bekos tiging van d e V A V O liep in 2012 voor de ìaatste kee a de gemeenten. Het Rijk heeft gekondigd dat de beschikba ddelen met ingang van 2013 recht kt naar de ROC's. Vanuit streeks w o r d e n overg rwegingen is het VAVO met ingang koste het schooljaar 2011/2012 geboden vanuit de et ROC centrale locatie va Enschede.
ï
I r
4#a
jfj^jjâl 1 ^ 5 3 9
. 3
i
I
a-
-
—i
46
-17
Kerngegevens
"Hmt Ravìļn
zwom
I W e r k e l i j k 20111
sport rorrj"
(aantal
Prognose
{Werkelijk
2012
harark*nļ:
V r î j i w e m m e n binnen Vriižwemmen buiten Doefgróepen Leszwemmon Bewegingsonderwijs zwemmen •Vereniglngsgebruik Overige vcihuur
*7.763 5.290 5.728 14.728 19.908" 65.468 5.701:
40.000 45.000 9.200 18.000 33.000 56.000 . , ; 2.700
48.184 16.971 5.881 13.813 19.666 : 69.280 1.133:
f In dè loop van 2011 ìs.overgegaan van halfuurazwommon naar eon-Ųur-zyyemrnen, waarbij sprake Is vanubeperking van vervoerskosten. De cijfers zijn op dit punt niet Vergelijkbaar; Oyęrìgt
Wat betreft het Sport en cultuur zijn bij uítstek geschikt om een waardevolle bi|drage te leveren aan een goede sociale infrastructuur. C en traal daarbij staan het versterken van de sociale samenhang, een gezonde levensstijl, integratie, leefbaarheid van wijken en kernen, vrījetijdsbeszteding en individuele ontplooiing. In programma 8 zi|n verschillende zaken met betrekking tot 'sport en cultuur' opgenomen. In het kader van 'sport' betreft dit onder andere de sportvoorzieningen en het creëren van combi nat (efunc tie(s). Bīj 'cultuur' kan gedacht worden aan de subsidiestromen naar de muziekschool en ZINiN (de organisatie waarin, naast het Toeristisch Bureau Hellendoorn (programma 6) het theater, de Culturele Raad Hellendoorn en de bibliotheek zijn opgenomen).
Kaderstellende nota's Integraal H u i s v e s t i n g s p l a n (IHP) 20132016 (B&Wbesluit Nota j e u g d b e l e i d " D e s a m e n l e v i n g van de toekomst" (raadsbesluit juni 2008) U i t g a n g s p u n t e n C e n t r u m v o o r J e u g d en Gezin (raadsbe sluit 20 april 2010) Verordening leerlingenvervoer (raadsbesluit) Sportnota 'Sport in b e e l d ' (raadsbesluit uit 2003) Nota 'Impuls brede s c h o l e n , sport en c u l t u u r ' I B & W 8 de cember 2009) High F i v e cultuurnota Raadsbesluit o m 1 y v a n d e overschotten op rekening en b u r a p t e storten in reserve Kunst
aogevcn*
sport:
Bĩnnensportaccommodaties Buítens port accommodaties Bu r 11 i i i ľ i u ! ïtir ? Cursus kennismaken met sport Schoolsporttoernooion Sport en speluřtleen Overige activiteiten Bìblktthiũk
ívlif
Zalen: Hoofdveîdon Bîjvolden: Deelnemers: Deelnemers: Klanten: Deelnemers,
\eatia;naen):
Aantal openingsuren (perweek) . Aantal uitleningen Aantal leden 65t Aantal leden 18 65 jaar Aantaľjeugdleden 0 1 8 jaar
7lnln
12 11 9 1400 3.450 310 4.100
417.497 1.119 4.621 6.158
402.000 950 5.300 6.200
410.889 Níet bekend Níet bekend Niet bekend
Ihnatrr:
Aantal voorstellingen Aantal bezoekers voorstellingen (gesubsidieerd'; en gesbonsordí Aantal bezoekers Oorpshuísfunclie ' ;; r-. Aantal teKrafcers commerciële actřviīeiten
40 9.405 17.491 p.m.
20.000 7.250
17.255 18.249
Kennismaken met cultuur, aantal deelnemer* I cultuurmarkt
Wat wilden we bereiken
Wat hebben we er voor ge daan I beleidsverantwoording
Hieronder zijn d e prioriteiten, de b e o o g d e resultaten en de activiteiten ter realisatie daarvan o p g e n o m e n . Kwalitatieve goede sportvoorzieningen, waarbii burgers een eigen verantwoordelijk heid n e m e n Het sportbeleid in de gemeente Hellendoorn richt zich tot op heden op twee pijlers: accommodatiebeleid en sportstimuleríngsbeleid. Deze pijlers bieden o p basis van een integrale aanpak uitstekende kansen o m te komen tot een "integraal m o d e l " waarbij sport w o r d t benut als m i d d e l in het kader van gezondheidsbevor dering, sociale s a m e n h a n g , innovatie, economische ontwikkeling en w e r k g e l e g e n h e i d . De ontwikkelingen in d e s a m e n l e v i n g , met name in economische zin, leiden echter ook tot een taakstelling v o o r sport en
0
Kwalitatieve goede sportvoorzie Gedeeltelijk gerealiseerd. ningen, waarbij burgers een eigen verantwoordelijkheid nemen. Handhaven van de cultuurvoorzienīn Gerealiseerd, gen, uitgaande van een gezamenlijke ;: ; verantwoordelijkheid en toepassing van het profijtbeginsel. Een sterk cultureel verenīgíngsleve Gerealiseerd; Aanbieden van volwassenenonder wijs.
Gerealiseerd.
49
noodzaken tot een herbezinning op de invulling van de gemeentelijke taken op sportgebied. Dit zal ook zijn weerslag krijgen op het toekomstig te ontwikkelen en te voeren sportbeleid. De prioriteiten 2013 en verder zullen w o r d e n weergegeven op basis van een beknop te evaluatie Sportnota Sport in Beeld.
gebruik wordt gesteld. Voor de planning van De Twijn w o r d t nu uitgegaan van ingebruikname van het nieuwe gymlokaal met ingang van schooljaar 2014/2015. Dit betekent dat de huidige gebruikers Schoolstraat gedu rende een schooljaar ondergebracht moeten w o r d e n in andere binnensportaccommodaties, voor zover dat mogelijk is.
Met betrekking tot de C OX krijgt de gemeente de ruim te o m de cofinanciering te organiseren. De cofinan ciering w o r d t gezocht binnen reguliere en bestaande m i d d e l e n , dit kan in het kader van de regeling. In de " B r e d e impuls combinatiefuncties" blijft de gemeente de regie voeren. We krijgen nu echter met veel meer partijen te m a k e n .
Taakstelling sport Voor sport staan structurele taakstellingen vanaf 2011 tot en met 2014. De taakstellingen voor 2011 en 2012 zijn al geëffectueerd. In 2012 is invulling gegeven aan de volgende taakstellingen: * Vermindering van personele lasten: » ê 6 0 . 0 0 0 , " door het terugbrengen van de be leīdscapaciteit met 1 fte [36 uur). In 2011 was de totale beleidscapaciteit reeds met 4 uur per week verminderd. In vergelijking met 2011 is binnen sport per 112012 40 uur per week (ruim 55*10) van de beleidscapaciteit v e r d w e n e n . « C 30.000, binnen Het Ravijn door g e b r u i k m a king van combinatiefuncties. * Een nader te bepalen deelbijdrage in een a l gemene taakstelling van e 6 0 . 0 0 0 , voor het cluster S a m e n l e v i n g . * Verlaging van het totale subsidiebudget mat e 8 . 0 0 0 , f.8%).
Combinatiefuncties, buurtsportcoaches en Sportimpuls In n o v e m b e r 2008 is een intentieverklaring getekend waarmee is aangegeven vanaf 2009 gebruik te willen maken van de "Impuls brede scholen, sport en cultuur" (Impuls) en de ambitie staat o p g e n o m e n o m tot en met 2012 in totaal maximaal 5,4 fte combinatiefuncties te realiseren. Het betreffen functies waarbij de persoon in dienst ìs van één werkgever en werkzaam is voor twee of meer van de sectoren onderwijs, sport en cultuur.
Naast het programma 'Sport en Bewegen in de buurt' is ook de ' S p o r t i m p u l s ' vanuit het N O C * N S F gestart. Jaarlijks kunnen sport en beweegaanbieders, waar onder ook scholen, een subsidie aanvragen om een nieuw initiatief te kunnen starten rond het aanbieden van sport en beweegactiviteiten in de buurt. Per initiatief is minimaal C 8 . 0 0 0 , en maximaal C 1 5 . 0 0 0 , beschikbaar.
In 2012 hebben er verschillende bijeenkomsten plaats gevonden met sportverenigingen om te komen tot invulling van de taakstelling van ê 112.500, voor 2013. Deze taakstelling is op verschillende manieren inge vuld en verwerkt in de begroting 2013. Lťfecten t a a k s t e l l i n g s p o r t Het wegvallen van ruim 55*34 van de beleidscapaciteit is niet zonder gevolgen gebleven. In algemene zin blijft er nauwelijks ruimte over voor beleidsontwik keling. Het accent zal voornamelijk komen te liggen op operationeel beleid, vooral t.a.v. de gemeentelijke sportaccommodaties. Alle beleidscapaciteit t.b.v. de stimulering van de sportdeelname is in 2012 vervallen. Alleen het onderdeel combinatiefuncties (zie Impuls brede scholen, sport en cultuur} is gehandhaafd en vanwege het integrale karakter ondergebracht bij Maatschappelijke Ontwikkeling. Het effectueren van de taakstellingen heeft ín 2012 een groot beslag gelegd op de aanwezige beleids en beleidsondersteunende capaciteit binnen sport. Verder is de evaluatie van de Sportnota 'Sport in Beeld' doorgeschoven naar 2013. S c h o l e n c l u s t e r D e Twijn In de plannen voor scholencluster De Twijn is de b o u w van een nieuw gymlokaal ter vervanging v a n het gymlokaal aan de Schoolstraat m e e g e n o m e n . Het gymlokaal Schoolstraat valt binnen het project heront wikkeling Spoortheater. De planning van beide projec ten sluit niet meer op elkaar aan. Huidige planning is dat het gymlokaal Schoolstraat per 1 juli 2013 buiten
M e d e omdat de regelgeving op belangrijke onderdelen (alsnog) is herzien, zijn de mogelijkheden onderzocht en heeft de aanstelling van diverse functionarissen m e d i o 2010 reeds kunnen plaatsvinden. Inmiddels zijn een Sportbuurtwerker, een C ultuurcoach en twee Duale vakleerkrachten aangesteld in een combinatiefunctie. In het najaar van 2010 zijn nog twee functies geïn troduceerd; een VerenigingsZsportconsuient en een Buurt, Onderwijs, Sportmedewerker. Vooruitlopend op de planning voor 2011 is ín het najaar van 2010 reeds een gedeelte ingevuld (door de aanstelling van een Kulturhusmedewerker in de Kruidenwijk). Hiermee zijn de eerste 3,25 fte, geheel volgens het geplande s c h e m a , gerealiseerd. In 2012 is verder gezocht naar de invulling van de resterende 2,15 fte in 2012 e.v. waarbij heel nadrukkelijk invulling binnen Het Ravijn z w e m sport zorg werd gezocht. In iijn met het onderzoek en de voorstellen w o r d e n in 2013 e.v. de resterende functies ingevuld, met het accent op invulling binnen Het Ravijn. In het verlengde van de combinatiefuncties heeft het rijk de Impuls o m g e v o r m d tot de " B r e d e impuls c o m binatiefuncties" Dit betekent dat het kabinet extra geld inzet o m op buurtnīveau het sport en beweegaanbod te verbreden. Dit p r o g r a m m a heet 'Sport en Bewegen in de buurt'. De buurtsportcoach is in dit programma da combinatiefunctionaris. Gemeenten zijn in maart 2012 benaderd met de vraag of zij willen deelnemen. Wij hebben hierop de gemeentelijke deelnameverkla ring ingevuld met de intentie o m vanaf 2013 mee te doen tot 140*K van het reeds toegewezen budget voor de Impuls. Hierbij wordt dezelfde verdeelsleutel ge bruikt als voor de Impuls, namelijk het aantal inwoners tot 18 jaar. De toekenning was mede afhankelijk van het totale beschikbare budget, echter ook de deelname tot 140*70 is inmiddels door het Rijk bevestigd. Dit bete kent dat wij nog eens extra 1,08 fte combinatiefuncties/ buurtsportcoaches per 2013 kunnen gaan realiseren. Een voorstel hiervoor zal in 2013 v o l g e n . Net als bij de Impuls blijft het Rijk 40*14 bijdragen in de financiering.
G e m e e n t e l i j k b e i e i d t.a.v. d e o n t w i k k e l i n g van meisjes en damesvoetbal Vanuit de gemeentelijke voetbalverenigingen komen de laatste jarsn steeds m c a r signalen over een structu rele toename binnen de verenigingen van meisjes en damesvoetbal. Dit leidt volgens meerdere vereni gingen met name tot capaciteitsproblemen voor wat betreft het aantal beschikbare was en kleedruimten. Planning w a s o m in 2012 nader in te gaan op het te voeren gemeentelijk beleid en de ontwikkeling v a n meisjes en damesvoetbal. In de begroting 2013 is aan gegeven dat dit, gelet op prioriteitstelling, wordt d o o r geschoven naar 2014. Herinrichting sportpark De Voor dam Sportpark D e V o o r d a m is in 2012 heringericht. Herinrichting was noodzakelijk door de toekomstige aanleg van het wegtracé Noordzuidverbinding. De herinrichting maakt ondardeel uit van de gebiedsont wikkelìng 'De Koemaste'. Er zijn twee kunstgrasvelden v o o r voetbal aangelegd inclusief veld en terreininrich ting, zoals LED verlichting, een trainingsveld is o m g e b o u w d tot een wedstriįdveld en een wedstrijdveld is gedeeltelijk verlegd. Visie sportpark G a g e l m a n De gebruikers van G a g e l m a n gaven tijdens een bijeen komst op 26 mei 2011 aan dat er onvoldoende draag vlak is voor de huidige visie. De gebruikers namen het initiatief om met een alternatief plan te k o m e n . Wij hebben op 29 maart 2012 een gebruikersreactīe ontvangen. Wij pakken de inhoudelijke beoordeling van deze reactie en de afronding van d e visie v o o r G a g e l m a n op in 2013. Hiervoor zijn geen middelen in de begroting g e r a a m d . Schoonmaak binnensportaccommodaties M o m e n t e e l levert de inhuur van S o w e c o niet het ge wenste resultaat op. De schoonmaakwerkzaamheden betreffende onze binnensportaccommodaties vragen een zekere mate van zelfstandigheid en Soweco kan de gewenste kwaliteit op dit moment niet leveren.
Beoordeeld w o r d t hoe dit opgelost kan w o r d e n en de consequenties w o r d e n nader in beeld gebracht. Het Ravijn z w e m sport zorg Het Ravijn z w e m sport zorg ~ is in n o v e m b e r 2010 in gebruik g e n o m e n en in juni 2011 officieel g e o p e n d . 2012 is het tweede jaar dat het c o m p l e x een heel jaar in gebruik is. ín 2012 is het aantal bezoekers van het buitenbad verdrievoudigd ten opzichte van 2011. Structureel, d u s vanaf 2013 houden we rekening met het aantal bezoekers dat in 2012 het buitenbad heeft bezocht. Voor het binnenbad geldt dat vanaf 2013 structureel het aantal bezoekers hoger wordt g e r a a m d . Bezoekers van het c o m p l e x zijn enthousiast over de voorzieningen en de speelelementen. Het Ravijn v o l doet steeds meer aan de verwachtingen. Positief is de ontwikkeling binnen z w e m en poloclub Het Ravijn voor wat betreft haar aandeel in de top sport en talentontwikkeling. Dit krijgt steeds meer v o r m en inhoud wat ook ton goede komt aan het gebruik en uitstraling van het gehele complex. De da m e s van Het Ravijn gaan ook in het seizoen 2012/2013 weer Europacup wedstrijden s p e l e n . En de heren van S c h u u r m a n BZC uit Borculo gaan haar Europese water polo (thuis)wedstrijden in Het Ravijn spelen. De exploitatie loopt tot en met 2012 binnen de afge sproken kaders. Opgemerkt wordt dat bij grote strate gische projecten er altijd sprake ís van aanlooprisíco's en onzekerheden of de gekozen inschattingen gerea liseerd kunnen w o r d e n . Vandaar dat de eerste jaren de exploitatierisico's lopen via de reserve strategische projecten en dat deze vervolgens vanaf 2015 in de re guliere begroting w o r d t m e e g e n o m e n . Met betrekking tot energie w o r d t nagegaan of beperkte investeringen kunnen leiden tot minder energieverbruik en in hoever re de houtkachel op eigen gemeentelijke houtsnippers kan draaien, elders zijn recente voorbeelden hiervan bekend. Echter alle technische en milieu aspecten m o e ten nog uitgezocht w o r d e n . Uitgangspunt is dat in de loop van 2013 de zorgvloer wordt i n g e v u l d . C arint Reggeland en het Roessingh hebben in 2012 al belangstelling g e t o o n d o m s a m e n met andere organisaties gebruik te maken van de zorg vloer en de overige voorzieningen van Het Ravijn. De organisaties werken elders al s a m e n en zien mogelijk heden in het concept. In het kader v a n combinatiefuncties en buurtsportcoa ches w o r d t onderzocht in hoeverre een deel van de ac tiviteiten binnen Het Ravijn ondergebracht kan w o r d e n onder deze regeling zodat een deel van de personeels kosten hieruit gedekt kan w o r d e n . Tot slot w o r d t ook gekeken naar de tarieven voor d o e l groep z w e m m e n en het totale activiteitenaanbod.
Cultuurvoorzieningen In 2012 is er binnen de gemeente Hellendoorn be z u i n i g d op de s u b s i d i e s aan professioneel werkende instellingen. D e s o n d a n k s is er een breed aanbod van culturele voorzieningen m e t o . a . een theater, biblio theek, muziekschool en stimulering van amateurver enigingen. H a n d h a v e n van d e cultuurvoorzieningen is uitgangs punt van beleid, uitgaande van een gezamenlijke verantwoordelijkheid e n toepassing van het profijtbe ginsel.
De adviesfunctie is met ingang van 2012 ingrijpend veranderd d o o r een beperking van de formatie. De taken als aanjager, adviseur en ondersteuner van ver nieuwende ontwikkelingen uit het lokale culturele v e l d w o r d e n dan niet meer uitgevoerd, maar w o r d e n bij het particulier initiatief n e e r g e l e g d . De b i o s c o o p Z i n e m a is een succes, ook omdat er in middels een uitstekende beeldkwaliteit wordt g e b o d e n door de digitale projector. Een en ander vertaalt zich in stijgende bezoekersaantallen, waarbij overigens w e l v e r m e l d moet w o r d e n dat de Z i n e m a door ons niet gesubsidieerd w o r d t .
Profijtbeginsel Bij de bezuinigingen w o r d t ook gekeken naar het profijtbeginsel. Het profijtbeginsel betekent dat die gene die er profijt van heeft ook ervoor betaalt. Bij de toepassing wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen enerzijds w a a r d e r i n g s s u b s i d i e s voor vrijwilli gersorganisaties, waarbij h e i subsidiebed rag beperkt is en anderzijds professionele organisaties, waarbij de gemeentelijke s u b s i d i e een aanzienlijk bedrag is, zoals bij het theater, muziekschool en de bibliotheek. Met in gang van 2012 heeft de bibliotheek daarom d e tarieven v e r h o o g d voor het lidmaatschap. In Overijssel w o r d t v i a een g r o e i m o d e l gewerkt aan d e totstandkoming v a n een t a r i e v e n s y s t e e m in 2014. In drie jaar tijd wordt de contributie geleidelijk v e r h o o g d , zodat alle Overijs selse bibliotheken in 2014 dezelfde tarieven hanteren.
E e n sterk cultureel v e r e n i g i n g s l e v e n In 2012 is de basis g e l e g d voor een verdere v e r e e n v o u diging van het s u b s i d i e b e l e i d . De gemeenteraad benut de mogelijkheid o m zelf onderzoek te d o e n naar de verdere invulling en prioritering van de verschillende subsidiestromen.
Turnen Voetbal Schtetploeg
Sharico Velthuis
Sportkampioenen 2012 Sinds 1995 huldigt de gemeente sporters die in hun tak van sport minimaal Nederlands kampioen zijn gewor d e n . A l s blijk van waardering ontvangen alle kampioe nen een geldbedrag. De volgende sportkampioenen hebben w e in 2012 binnen onze gemeente mogen huldigen:
Robert Grootenhuis
5 Joey Pelupcssy Rommert de Graaf Springselectie Fysion
Jan Kleinjan
Bìanca d e Graaf
s Aantal; 10 ìncl. 2 coaches
Frank Hosmar ; MauríceMollínk Mennen
: A d r i a a n Struyk
Wi
Dames team Het Ravijn
Motorsport
Robin Nijkamp
Jazz
Jazz
Aantal: 14 Inct. 3 leiding
Aantal: 16 incl. 1 leiding
Belangrijke activiteiten 2012 De Muziekschool Twente In 2011 is het onderzoek naar de bezuinigingen op de Muziekschool afgerond. De v o l g e n d e bezuinigings bedragen zijn voor de komende jaren ingeboekt voor 2013 is dit e 3 2 . 0 0 0 , . in 2014 is dit 6 9 0 . 0 0 0 , en Ê 1 6 5 . 0 0 0 , structureel vanaf 2015. De muziekschool is meegegaan in bovenstaande bezuinigingen zonder compensatie voor w a c h t g e l d e n , onder de uitdrukkelijke v o o r w a a r d e dat zij de garantie krijgt dat de subsidiebe dragen vastliggen tot en met 2015. Immers alleen dan kunnen d e gelden op een goede wijze w o r d e n ingezet zodat zoveel mogelijk wachtgelden v o o r k o m e n kunnen w o r d e n en activiteiten gewijzigd kunnen w o r d e n . Deze garantie over de jaren 2012 tot en met 2015 is dan ook per beschikking g e g e v e n .
Belangrijke activiteiten 2012 1. 2. 3. 4. 5.
Kulturhusorgsnisaĩie ZINiN De missie van ZINiN is o m in de gemeente Hellen d o o r n ontmoeting en o n t p l o o i i n g in de breedste zin van het w o o r d te stimuleren en het culturele leven in de gemeente te verrijken en te versterken. Wij s u b s i diëren ZINĪN v o o r een gezamenlijke p r o g r a m m e r i n g , w a a r m e e we e e n verbreding tussen d e verschillende disciplines b e o g e n . Do bibliotheekfilíalen in de kernen fungeren als vooruitgeschoven posten van het Kul turhus, wat betekent dat ook in d e kernen culturele activiteiten w o r d e n georganiseerd. Naast het verhogen v a n d e tarieven voor de contribu tie van d e bibliotheek, betekenen de bezuinigingen ook v o o r het theater een herbezinning op de taken.
Meevaiiers M i n d e r uitgaven preventieve trajecten C J G 6 30.000. M ĩ n d e r uitgaven innovatie vooruitlopend op transformatie jeugdzorg E 40.000, Ontvangen huur i v m onderhuur Kinderop vang bij scholen C 52.000, Hogere subsidie dan kosten Ambulante Hulp zonder indicatie C 15.000. ' Efficicncyv oor dool gesubsidieerd vanuit Eigen Kracht S u b s i d i e Ē 2 2 . 0 0 0 .
Invoeren reclamebelastíng in het centrum van Nijverdal. Ondersteunen parkmanagement bedrijven terrein 't Lochter. Uitvoering project Paarse Pooit. Realiseren recreatieve fietspaden. Opstellen inspiratieboek Westrand Sallandse Heuvelrug.
* » *
Tegenvaíiers Leerlingenvervoer C 102.000, Belastingen C 20.000, Apparaatskosten C 34,000,
In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting w o r d t de realisatie van de baten en lasten van dit p r o g r a m m a nader gespecifi c e e r d en toegelicht.
52
Diverse onderwerpen inzake 'Maatschappelijke ondersteu ning' komen in dit programma aan de orde: leefbaarheid, opvoedondersteuning, het loket Welzijn, Inkomen en Zorg, vrijwilligerswerk, mantelzorgonrJersteuning, voorzie ningenniveau wonen, welzijn en zorg, gezondheidszorg, maatschappelijke opvang en versfavingsbeleid
Kaderstellende nota's Kadernoţa Lokaal G e z o n d h e i d s b e l e i d 20082011 (raadsbesluit 2009) Nota vrijwilligersbeleid "Vrijwilligers zijn g o u d w a a r d " (2006) Verordening W m o (raadsbesluit 2011) Financieel b e s l u i t W m o (collegebesluit 2012)
Wat betreft het Op 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingevoerd. De eerste jaren heeft de nadruk gelegen op het optimaal regelen van de (nieuwe) individuele voorzieningen en de adviesfunctie. Nadat hieraan was voldaan, is in de geest van de W m o de verantwoordelijkheid van het "samen leven" door de gemeente meer teruggelegd bij de inwoners en hun sociale verbanden. Ook maatschappelijke organisaties zijn gestimuieerd om hierin een meer actieve rol te gaan vervullen. In de tweede kadernoīa en beleidsagenda maatschappelijke ondersteuning 2011 2014 " M e e r samenleven", die in subregionaal verband tot stand is gebracht, is dan ook meer accent gegeven aan de domeinen "Samenleven in buurt en dorp", "Vrijwilligerswerk" en "Mantelzorg".
Wet rpaa ţįŗhanruļļļiíţą
nrularv
laijnIŗţrt
Rolstoelen
ē 180.168
ë 225.000
Ç 171.186
Vervoer
Ē 575.326
Ĉ 625.000
C 712.353
Woningaanpassingen
É 334.270
ē 350.000
4 194.837
Kuip bíj het huishouden ~ Zorg in natura
6 2,134,016
C 2.150.000
C2.207.12S
Persoonsgebonden budgetten 0ncl p G B alfa)
d 1.844.969
Ě 1.910.000
ei.806.008
C 701.145
•ŝ S25.00Ũ
Aaníal klanten Wmo (ultimo)
5.137
5.000
Aantel aanvragen (īotaatj
1.638
Eigen mjaragen
Basis is de behoefte van mensen in plaats van rechten, basis is de eigen kracht in plaats van een verzorgende overheid. M e t andere woorden de W m o ontwikkelt zich door en 'kantelt' in ieders voordeel. Daarbij vergelen WIJ niet dal wij als overheid zorg moeten blijven dragen voor kwetsbare groepen in de samenleving en deze ook moeten (faten) ondersteunen, als zij zich niet kunnen redden
Er zijn veel HH aanvragen in 20Ì2 geweest omd3ī w e ō jaar na de ingangsdatum van de eerst gestelde indica ties zitten. Dat vertaalt zich in meer aanvragen.
Meedoen is een belangrijk thema in de Wmo. Steeds meer raken we er van overtuigd dat maatschappelijke ondersteuning er op gericht moet zijn om inwoners zoveel mogelijk dat te bieden waar ze behoefte aan hebben om volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij. Dat is belangrijker dan te kijken naar waar mensen "recht" op hebben. Eerst zal worden gekeken in hoeverre men zelf vanuit eigen verantwoordelijkheid en het eigen sociale net werk kan voorzien in deze behoefte. Pas als door mensen zelf of door de eigen omgeving niet of onvoldoende op de behoefte kan worden ingespeeld, komen maatschappelijke instellingen en/of de overheid in beeld om door het bieden van voorzieningen op maat (eerst algemeen, dan collectief en pas daarna individueel) te voor zien in de behoefte Hierdoor kan iedereen, ook degenen voor wie dat minder vanzelfsprekend is, " M e e r samenleven". Belangrijke instrumenten die hierbij worden ingezet zijn Eigen Kracht metho den, Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl.
Hieronder zijn de prioriteiten, de beoogde resultaten en de activiteiten ter realisatie daarvan o p g e n o m e n .
54
Verstrekkingenboek W m o (actualisatie juni 2010) Nota cliëntparticipatie I Nota W m o r a a d (2008) Visie w o n e n , welzijn e n zorg 20102014 "Samenwer ken aan een blijvend vitale s a m e n l e v i n g " (raadsbe sluit 2011) Kadernota maatschappelijke ondersteuning 2011 2014 subregio m i d d e n Overijssel " M e e r samenle v e n " met beleidsagenda gemeente Hellendoorn (raadsbesluit 2011) Visie en keuzenota maatschappelijke ondersteu ning inTwente: "ledereen kan m e e d o e n . Iedereen doet m e e " (raadsbesluit 2012) A l g e m e n e S u b s i d i e v e r o r d e n i n g samenleving 2011 (2011) Beleidsuitgangspunten Budgetsubsidie (2008) Nota Integraal Veiligheidsbeleid 2010 2012 Nadere regels a c c o m m o d a t i e s (2011)
Wat wilden we bereiken
Het bevorderen van eigen verant ^ woordelijkheid van alle burgers. , Zelfstandige, deelname aan de maat , schappij. Behoud van sociale samenhang en leefbaarheid. Ondersteuning burger door een soli : de armoedebeieídr reĩntegretĵebeletd en goede zorg en welziĵnsw níngen.
e 847.G32: 5.329 2.013!
'aí doen we daarvoor
Bevorderen van eigen verantwoordelijkheid van alle burgers Inwoners zijn zelf verantwoordetijk o m al datgene te d o e n wat nodig e n mogelijk is o m volwaardig te participeren ín de maatschappij, deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer, in h u n bestaan te v o o r z i e n en zelfstandig te kunnen w o n e n . Verantwoordelijkheid hiervoor zal meer w o r d e n teruggelegd bij d e inwoners en hun sociale v e r b a n d e n , ook in het kader van het uitgangspunt van overheidsparticipatie. Beproefde " E i g e n Kracht" methoden zullen hierbij w o r d e n ingezet en er zal verder v o r m en inhoud w o r d e n gegeven aan " D e K a n t e l i n g " en Welzijn N i e u w e Stijl. Do centrale gedachte past binnen de filosofie v a n overheidsparticipatie, waarbij de gemeente niet de ver antwoordelijkheid o f d e regie overneemt v a n burgers, maar een faciliterende dan wel ondersteunende rol heeft. Een voorbeeld v a n deze filosofie is dat cliënten zelf onderdeel uitmaken van de gesprekken zoals d i e plaatsvinden in het Multidisciplinair overleg. K o r t o m , niet praten over, maar praten met.
Zelfstandige d e e l n a m e aan de maatschappij Kijkend naar de demografische ontwikkeling, zijn o n t g r o e n i n g en vergrijzing sleutelbegrippen. Door de integrale en gebiedsgerichte benadering van w o n e n , welzijn en zorg wordt de participatie van inwoners w a a r o n d e r ouderen en m e n s e n met een beperking v a n w o o n s e r v i c e g e b i e d e n vergroot. In 2010 heeft onze gemeente met de provincie Overijssel onderstaande prestatieafspraken gemaakt wat betreft het dooront wikkelen van w o o n s e r v i c e g e b i e d e n : * De gemeente H e l l e n d o o r n ontwikkelt (in overleg met de zorgaanbieders en de betrokken woningcor poraties) een beleidsvisie op het t h e m a w o n e n en zorg. A a n deze beleidsvisie w o r d t uiterlijk 1 januari 2011 een definitie voor w o o n s e r v i c e g e b i e d e n an een uitvoeringsplan g e k o p p e l d . » De gemeente H e l l e n d o o r n streeft er naar dat per 1 januari 2015 tenminste SO }!, v a n de h u i s h o u d e n s in enigerlei v o r m v a n woonservícegebied w o o n t , zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kun nen blijven w o n e n . Een w o o n s e r v i c e g e b i e d biedt algemene v o o r z i e n i n g e n en aanpasbare w o n i n g e n of w o n i n g e n die geschikt zijn v o o r zorgbehoeven den bijvoorbeeld levensloopbestendìge en nultre denwoningen.
B e h o u d van sociale s a m e n h a n g en leefbaar heid O p diverse terreinen zetten we o n s in o m de sociale s a m e n h a n g en leefbaarheid in onze gemeente te ver sterken. Dorpen en buurtschappen hebben respectie velijk dorps en buurtschapsontwikkelingsplannan tot stand gebracht. De gemeente heeft hierin v o o r a l een v o o r w a a r d e n s c h e p p e n d e rol d o o r het beschikbaar stel len van een contactpersoon en een uitvoeringsbudget. Bij de uitvoering van de ontwikkelingsplannen zullen overheidsparticipatie en de sociale dimensie stetker benadrukt w o r d e n . M e t d e W m o r a a d en zijn t h e m a g r o e p e n is burgerpar ticipatie in de zin van meedenken in ontwikkeling en evaluatie van W m o beleid feitelijk gewaarborgd. De W m o r a a d geeft ons gevraagd en ongevraagd advies.
1
In 2012 zijn op basis van de V i s i e w o n e n , welzijn en zorg 20102014 " S a m e n w e r k e n aan een blijvend vitale s a m e n l e v i n g " de beleidsspeerpunten uitgewerkt in het " U i t v o e r i n g s p r o g r a m m a deelprojecten w o n e n , welzijn en z o r g " Het gaat hierbij o m de deelprojecten " V e r h o g e n aandeel geschikt w o n e n in de particuliere w o n i n g v o o r r a a d " en "Versterken multifunctionele a c c o m m o d a t i e per woonservicegebied'.'Wat betreft het deelproject geschikt w o n e n heeft nauwe afstemming met de w o o n v i s i e p l a a t s g e v o n d e n . Een belangrijke ontwikkeling op het gebied van w o n e n , welzijn en zorg is het v o o r n e m e n van de rijksoverheid vergaande maatregelen te treffen op het g e b i e d v a n vermaat schappelijking van z o r g , scheiden van w o n e n en zorg en extramuralisering. Daarnaast participeert de gemeente in de pilot G e biedsgericht Werken Groot Lochter. Deze pilot, waar v o o r in het kader van InnovBtie Sociale Infrastructuur provinciale subsidie is v e r w o r v e n , moet een over draagbare methode voor gebiedsgericht w e r k e n in een plattelandsgemeente o p l e v e r e n . O p basis v a n de uitkomsten van deze pilot zal w o r d e n bezien of en zo įa, hoe deze methode toegepast kan w o r d e n in de gemeente Hellendoorn. De wijk en buurtaccommodaties vervullen een belang rijke rol in onze g e m e e n t e , veelal vorm g e g e v e n met behulp van d e V 3 e regeling. Deze regeling is in 2012 herzien en is nu toegankelijk v o o r wijk, muziek, en sportaccommodaties.
Verenigingen Plaatselijk Belang, dorpsraden, wijk en buurtverenigingen vervullen een belangrijke rol in het bevorderen van gemeenschapszin. W e verlenen hen jaarlijks een stimuleringssubsidie. Voor inwoners en organisaties is het mogelijk een zogenaamde leefbaar heidsubsídie aan te vragen voor een activiteit gericht op o n t m o e t i n g , verbinding en o m z i e n naar elkaar. Oe multifunctionele a c c o m m o d a t i e de Holtink hebben w i j in 2012 w e e r teruggekocht van d e Stichting de Holtink. N u het pand niet meer in e i g e n d o m is bij de Stichting heeft deze haar doelstelling verloren en zal er opheffing plaatsvinden. Wij hadden verwacht dat de liquidatie van de stichting nog in 2012 zou plaatsvin d e n , maar dat is helaas niet gelukt. Het v e r m o g e n dat na liquidatie overblijft valt, conform de statuten, terug naar de gemeente H e l l e n d o o r n . Dit zal nu pas in 2013 w o r d e n geëffectueerd. Ondersteuning burger door goede zorg en welzijnsvoorzieningen In de gemeente Hellendoorn is een breed welzijnspak ket beschikbaar gesteld voor onze bevolking. Door de inzet van onze welzijnsinstellingen De Welle, Vrijwil ligeThuíszorg, maar ook d o o r het ondersteunen van vrijwilligersinitiatieven is er een adequaat v o o r z i e n i n g e n n i v e a u . O p l o s s i n g e n w o r d e n integraal aangebo d e n , waarbij algemene en collectieve voorzieningen de voorkeur hebben boven (duurdere) individuele v o o r z i e n i n g e n . In het kader van Welzijn N i e u w e Stijl en Kanteling wordt van welzijnsinstellingen een meer proactieve opstelling gevraagd wat betreft v e r b i n d e n en activeren.
Versterking van dienstverlening en voorzie ningenniveau w o n e n , welľijn en zorg O p het brede terrein van w o n e n , welzijn en zorg o n dersteunt De Welle de vele activiteiten die maatschap pelijke organisaties op dit terrein uitvoeren en voert De Welle zelf activiteiten uit op de d o m e i n e n " S a m e n leven în buurt en wijk',' " O p g r o e i e n " "Vrijwilligerswerk" en " M e e d o e n makkelijker maken'.'Voor wat betreft het takenpakket van De Welle geldt dat deze de afgelopen jaren zijn o m g e b o g e n . Daarnaast heeft De Welle in 2012 een ambitieus o n d e r n e m i n g s p l a n gepresenteerd, waarin een 'stip aan de horizon' wordt geplaatst in 2016. Daarnaast is in 2012 bet nieuwe jeugdhonk 'place2be' in gebruik g e n o m e n , waarbij het g e b o u w ingericht is voor, maar ook door de jongeren zelf. eidtr versobering Decentralisatie E AWBZ De groeiende vraag naar dienstverlening en voorzie ningen op het g e b i e d van w o n e n , welzijn en zorg gaat niet gepaard met een navenante groei van de {finan ciële) m i d d e l e n . Het Rijk grijpt in door de A W B Z te versoberen tot een w e t die ondersteuning biedt louter aan chronisch zieken en gehandicapte burgers. De AWBZfunctiebegeleiding w o r d t de komende jaren gedecentraliseerd naar de W m o . Daarmee w o r d e n w e als gemeenten verantwoordelijk voor het bieden v a n ondersteuning aan mensen die beperkt zijn in hun maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Ons doel is o m s a m e n met alle Twentse gemeenten te ko men tot een voor inwoners herkenbare, vraaggestuur de, efficiënte, betaalbare en effectieve ondersteuning die daadwerkelijk uitgaat van de ondersteuningsbe hoeften van kwetsbare burgers. Ook zij behoren de mogelijkheid te hebben o m zoveel mogelijk g e w o o n mee te kunnen d o e n in onze s a m e n l e v i n g . Waar dat mogelijk is willen wij uitgaan van de capaciteiten en mogelijkheden in de eigen o m g e v i n g v a n deze mensen en aanvullend maatschappelijke ondersteuning bieden d o o r middel van welzijns en zorgarrangementen. Wij w i l l e n daarbij voortbouwen op onze ervaringen en aansluiten op onze werkwijzen met betrekking tot de huidige taken die wij nu al uitvoeren krachtens de Wet maatschappelijke ondersteuning. In september 2012 is de gemeenteraad akkoord gegaan met de visie en keuzenota Maatschappelijke o n d e r s t e u n i n g .
Uitgaven W m o hulpmiddelen per inwoner Eigen bijdrage per inwoner Percentage hulp bij het huishouden per 1.000 inwoners Uitgaven hulp bij het huishouden per inwoner Uitvoeringskosten per inwoner Gemiddelde score bij tevredenheĩdsonderzoek Bron: Benchmark 2012
S a m e n w e r k i n g tussen lokaal werkzame aanbieders op het gebied v a n w o n e n , welzijn en zorg bevorderen Voor het al dan niet in stand houden van voorzienin g e n , v e r b i n d e n van voorzieningen en het ontwikke len van nieuwe voorzieningen, zijn wij in hoge mate afhankelijk van het maatschappelijk ondernemerschap van de in onze gemeente werkzame aanbieders op het gebied van w o n e n , welzijn en zorg. Onze regierol geven wij v o r m d o o r de samenwerking tussen deze organisaties te bevorderen. De zorgoverleggen zijn uiteraard in 2012 voortgezet. Sociale kaart In 2012 is de sociale kaart vernieuwd. In een samen werking tussen de 14Twentse gemeenten en stichting M E E is de Sociale Kaart Twente ontwikkeld. Door gebruik v a n de sociale kaart kan het loket en de advi seurs cliënten betere ondersteuning bieden voor hun beperkingen, en deze cliënten eventueel doorverwijzen richting de juiste instantie of collectieve voorziening. Beleidsaanpassingen W m o O p 10 juli 2012 heeft het college ingestemd met het bestek ten behoeve van de Europese aanbesteding W m o h u l p m i d d e i e n . Deze procedure is samen gedaan met de gemeenten Dinkelland, RijssenHolten, Tubbergen,Twenterand en Wierden. Uit de inhoudelij ke beoordeling bleek dat leverancier HartingBank de meeste punten heeft behaald en d a a r o m is met deze partij een overeenkomst van 4 contractjaren met twee optiejaren afgesproken. De gemeente biedt burgers keuzevrijheid o m hun ondersteuning zelf in te kopen via het p e r s o o n s g e b o n d e n budget (PGB). De verantwoording die cliënten af dienen te leggen voor de besteding van dit budget is onderzocht. Per 1 januari 2012 is een aangescherpt verantwoordingsbeleid in werking getreden. Dit beleid vindt tevens zijn weerslag in een controleplan, hierbij is aansluiting gezocht bij het controleplan van d e W w b . Ondanks alle versoberingen blijkt uit de benchmark over 2011 dat de gemeente Hellendoorn nog steeds goed scoort op de clìënttevredenheid. De gemiddelde score is al jaren rond de 7,5, terwijl het aantal cliënten per 1.000 inwoners in Hellendoorn veel hoger ligt dan het benchmarkgemiddelde.
•Ē143.00 6 12,65 35,6X
«129.00 •E 12,48 34,oy„
6140,00 e 16,65 34,1'ļĥ
«137,00 6 18,46 33,9 Zo
É 91,90
e 97,10
6105,98
6106,88
e 20,73 7,5
« 14,53 ,6
C 15,61 7,4
ê 16,98 7,5
7
0
De uitgaven voor W m o v o o gen v o o r de gemeen te Hetiendo zi|n Ê 137,00 per Het deze uitgaven is voor hulp bij het huishouden í.69%), g e v o l g d door de uitgaven v o o r w o n e n , rolstoe
» *
0
{2QVa) en uitvoering (11 Zo). Conclusie uitvoering de W m o o p efficiënte kwalitatief goede manier w o r d t uitgevoerd, terwiif d dat de
iet ten koste gaat
de dienstverlening.
i f .
Si
-KIK*
\
J
1 •M*
TH v i
f
sus
mam
S S
İŠİ11ik1i^ m
ï
Wm
tļï
58
59
r'itfļnnn
f
Wat betreft het Werk gaat boven uitkering. Werk is voor burgers e maatschappelijk en economisch zelfredzaam te zij te voeren we regie. W e wtjzen mensen op hun etc delijkheid en zijn streng en rechtvaardig. Voor de ç die extra ondersteuning nodig heeft, willen we voi maatschappelijke of sociale uitsluiting dreigt. Wij bieden begeleiding zoals acliveiing, schulddienstverlening of een geldelijke ondersteuning. W e voeren overleg met maatschappelijke partijen zoals: het cliëntenplatform Werk en Inkomen, Stichting Hulpfonds Hellendoorn, Woningstichting Hellendoorn, Stichting B O O M , Kerken, Netwerk Sociale Zekerheid, Steunpunt minima, ouderenorganisaties en Vluchtelingenwerk.
Kaderstellende nota's Re-integratieverordening (raadsbesluit 2012} Nota B & W 7 september 2009; Onderzoek samenwerking West-Twente betreft backoffice taken Werk 8t Zorg (Rijssen-Holten, W i e r d e n , T w e n t e r a n d en Hellendoorn} Verordening maatschappelijke participatie (raadsbesluit februari 2012) Besluit beleidsregels bijdrageregeling bijzondere bijstand (collegebesluit d e c e m b e r 2011) Raadsbesluit 17 april 2012 inzake toekomst S o w e c o (voorstel inzake lokale uitvoering W S W en uittreding uit de GR SOWECO) V e r o r d e n i n g langdurigheidstoeslag (februari 2012) Beleidsplan Schulddienstveríening (raadsbesluit n o v e m b e r 2012)
en B O O M bij betrokken. Het beleidsplan is in november 2012 vastgesteld. Het beleid is een voortzetting van het bestaande beleid van de integrale schulddienstverlening. De schulddienstverlening maakt gebruik van vrijwilli gers van Stichting B O O M . O m er voor te zorgen dat er voldoende g o e d e vrijwilligers opgeleid zijn, hebben wij subsidie verleend aan die stichting.
Aantal huishoudens dat gebruik maakt van het armoedebeleid Aan wegen bijzondere bijscana Uitkeringen Wet Werk en B ijstand OW/B) on aanverwante wetten Aantal personen uitstroom
98 Wwb 8 loaw/íoaz 0,93
110 •i 1,03?{,
25 werkdagen
20 werkdagen
33îi
3I Á
Aantal bijstandsclíênten WWB c.s. als percentage van het aantal Inwoners Gemiddelde doorlooptijd aanvragen WWB Uitstroom WWB ais percentage van het totale cìtēntenbesland (uilstrootnpercenlage)
Opgemerkt w o r d t dat per 1 januari 2012 huishou dens recht hebben op ondersteuning in het kader van armoedebeleid indien het inkomen lager is dan 110 A van de bijstandsnorm, dit was tot 1 januari 2012 115 "/?
0
32 werkdagen 37=54
D e l a a g s t e i n k o m e n s o n t z i e n bij t a r i e f s v e r h o ging van gemeentelijke heffingen Ook in 2012 heeft de gemeente de laagste inkomens ontzien en kwijtschelding verleend van de gemeentelij ke heffingen. Oe volgende aantallen zijn van belang.
0
A r m o e d e effect rapportage O p verschillende terreinen zijn beslissingen g e n o m e n , of is bestaande beleid gehandhaafd wat direct of in direct financiële gevolgen kan h e b b e n , zeker v o o r men sen met een laag i n k o m e n . De gemeente streeft er na o m deze financiële gevolgen zo gering mogelijk te hou d e n . In het hiernavolgende overzicht geven wij weer of en zo ja welke oplossingsrichting er is getroffen voor de m i n i m a . De hieronder geschetste o p s o m m i n g is niet limitatief. De verwachting is dat d o o r deze vorm v a n rapporteren er meer inzicht komt in d e effecten die besluiten hebben op de financiële positie v a n m i n i m a .
TO! Gemeentelijke heffingen
Beperkt verhoogd
Wmo
Eigen bijdrage Wmo
Deels vergoeding mogelijk via bijzondere bijstand
Burgerzaken
Identiteitsbewijs
Vergoeding uit het deciaraiiefonds
Sport en Cultuur
Toegangsprijzen zwembad
Vergoeding uit het deciaraiiefonds
Verkeer
Collectief vraagafhankelijk
Gereduceerd tarief
Wegen en Verkeer
Legesheffng ge handicap (en parkeer kaart en ontheffingen
Geen
Verhoging bijzondere bijstond voor kinderen
School en vcrenigingsfonds en Hulpfonds
De bedragen zijn ongewijzigd gebleven.
Wat wilden we bereiken
Volledige: of beperkte kwijtschelding
Aantal verzoeken Daar waar dat o n v o l d o e n d s zelf opge G e r e d i g e e r d . pakt kan w o r d e n een ondersteunende overheid d o o r solide aimoedebeîeid.
Volledig kwijtschelding
Daar waar d a l onvoldoende zolf opge Gurealisaerd. pakt kan w o r d e n een ondersteunende overheid d o o r een solide refntegratie beleid. Het bevorderen v a n da ergon vorant woordelijkheid v a n d e burgers.
Gedeeltelijk kwijtschelding
18
Verzoek afgewezen
26
N o g in behandeling Jaarbedrag
137.557
Goroalisoord. Ten opzichte van 2011 ;;; i:et aantal vdrzookon on hot ļn.iľhndľag nagenoeg gelijk gebleven.
Hst rechtmatig en doelmatig uitvoņ Gere:tlisoi?rd. ren van do Wet werk on bijstand e n . aanverwante wetten.
B e p e r k i n g aantal huisuiīzeīīingen In g o e d e samenwerking met de Woningstichting en de stichting Hulpfonds Hellendoorn w o r d e n hu is uitzettin gen zoveel mogelijk v o o r k o m e n . M e n w o r d t tijdig en vooraf geïnformeerd en de gemeente en het Hulpfonds Hellendoorn w o r d e n d o o r de Woningstichting preven tief ingeschakeld.
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
Kwalitatief goed netwerk schuldhulpverle ning Op 1 juli 2012 is de Wet gemeentelijke schuldhulpver lening in werking getreden. De toegang tot de schuld hulpverlening is nu per wet geregeld. Dit brengt met zich mee dat binnen de wettelijke termijn op verzoeken moet w o r d e n gereageerd en dat bezwaar en beroep mogelijk is. Verder zijn wij verplicht een beleidsplan te maken waarin doelstelling en kwaliteitseisen van de integrale aanpak van schulddienstverlening is vastgelegd. Bij het vaststellen van het plan hebben wij nadrukkelijk het C liēntenplatform, stichting Hulpfonds Hellendoorn
Sociaal, soiicie en d u u r z a a m a r m o e d e b e l e i d Bijstandsverlening ís complementair. In 2012 is dui delijk geworden dat stapelingen van bezuinigingen leidt tot extra uitgaven voor het m i n i m a b e l e i d . Onze uitgaven op dit vlak laten een duidelijk stijging zien, ondanks dat de inkomensgrens voor minimabeleid is verlaagd van 115^0 naar 110 "k van de geldende bij standsnorm. Ook zien we dat Stichting Hulpfonds een beroep doet op ons om de extra uitgaven van financië le h u l p t e kunnen lenigen.
62
Zoveei mogelijk i active ren, beperking \ B. Tot en met het derde kwartaal in 2012 w a s de werk loosheidsontwikkeling in Twente iets beter dan het landelijk g e m i d d e l d e . Vooral in het najaar 2012 zijn de werkloosheidscijfers fors gestegen. V o o r onze gemeen te blijkt dit uit de forse stijging van het totaal aantal werkloze werkzoekenden (NWW) (1051 personen in december 20121 en het aantal mensen met een WWuit kering (888 personen in d e c e m b e r 2012).
2012 . N e d e r l a n d
1
Overijssel Twente
.Hellen ľ doom
absoluut
absoluut
absoluut
absoluut
. rorî.
477.783
35.648
jun.
464.315
\
22.232
781
33.630
20.767
750
sept: :'486.7S8 :~ 35.133
21.656
844
dec.
26.659
1,051
568:696 .
41.120
Het werkloosheidspercentage is opgelopen van 4,5 "/i (juli 2012) naar 6,3 "Â (december 2012) van de beroeps bevolking. Ter vergelijking: het werkloosheidspercenta ge v o o r heel Twente is gestegen naar 9,1 "A. Vooral de snelle stijging van het aantal W W ' e r s is een zorgelijke ontwikkeling. In dat kader zijn in 2012 via het regio naal project arbeidsmarktbeleid regio A l m e l o nieuwe afspraken gemaakt over de werkgeversbenadering. De gemeentelijke accountmanagers van de 6 gemeenten
werken hiervoor s a m e n met de accountmanagers van het UWV. De gemeente Hellendoorn heeft in dit kader besloten o m ingaande 2013 uit het Participatiebudget extra middelen vrij te maken o m de huidige functie van bedríjfscontactfunctionaris aan te passen tot accountmanager voor zowel e c o n o m i s c h e als sociale zaken. In 2012 is het bestaande reintegratiebeleid zoveel mogelijk voortgezet. Waar mogelijk zijn d o o r de werk coaches werklozen direct o p reguliere banen geplaatst. Ook is gebruik gemaakt van het 1000 jongerenplan, in samenwerking met Trias in Z w o l l e . Verder zijn diverse trajecten ingekocht bij het reïntegratie be drijf REAC T. Daarbij w o r d e n diverse personen ingezet op werker varingsplaatsen bij bedrijven en instellingen (o.a. via Zorgaccent bij Kronnenzommer). In september 2012 is bovendien een afzonderlijke BBLopleiding gestart in samenwerking met het R O C T w e n t e en REAC T, de AKAopleidīng (arbeidsmarkt gekwalificeerd assistent).
De hierop betrekking hebbende aantallen treft u aan in onderstaande tabel.
Ingezette aktivitėiten
Aantal deelne mers
Plaatsing op werk met loonkostensubsidie
6
Aantel jongeren in bsgeleidingTrias (1000 jongeronplsn)
24
Aantal trajecten arbeidsactiverìng/werker varīngsplekken React
33
Aantal personen voor jobfinding door Read 11 Aantal personen.voor jobcoaching door React Aantal deelnemers AKAopielding React/ ROC '
:
5 10
In totaal zijn 138 huishoudens uitgestroomd uit de bijstand en aanverwante wetten, namelijk d o o r aan v a a r d i n g van werk, d o o r het bereiken v a n de m a x i m a le leeftijd van de regeling, door verhuizing, d o o r het aangaan van een relatie, d o o r het starten van scholing en d o o r andere oorzaken. Ondanks d e e c o n o m i s c h e crisis en dankzij de inzet van betrokkenen zelf en d e arbeidsmarktinstrumenten is er in 2012 d u s nog steeds uitstroom naar werk geweest.
Organisaties in 2012
C SOWE O tinei, l a r c o m g r o e p í
SW medewerkers
193
Begeleid werken (BW)
4
Totaal
1d7
Met betrekking tot de WSWwachtlijst w o r d t opgemerkt dat het aantal personen in 2012 is t o e g e n o m e n v a n 29 naar 36 personen (december 2012). Hiervan hebben 7 p e r s o n e n een gemeentelijke W W B u i t k e r i n g . Verreweg de meeste personen ontvangen een uitkering via het U W V (WAO/WIA, Wajong of W W ) . Deelname aan maatschappelijke activiteiten door d e d o e l g r o e p , statushouders zijn toegerust o m te partici peren in de maatschappij Daar waar uitkeringsgerechtigden niet w o r d e n toege leid naar een reguliere baan wordt op een andere wijze sociaal isolement v o o r k o m e n . Uitgangspunt is het ac tiveren van de uitkeringsgerechtigde. De verantwoor delijkheid w o r d t primair bij de uitkeringsgerechtigde neergelegd. M e d e gelet op de rijksbezuinigingen w o r d t het budget van het participatiefonds primair ingezet v o o r toeleiding naar een reguliere baan.
R a n d v o o r w a a r d e n c r e ë r e n o m o p l e i d i n g e n te kunnen volgen K i n d e r o p v a n g is een belangrijke voorwaarde voor uit keringsgerechtigden die de zorg voor kinderen hebben en daarnaast een c u r s u s willen volgen o m meer kans te krijgen op werk. tv1ogeli|k e e n n i e u w g e z a m e n l i j k b e l e i d s k a d e r voor reintegr3tie en W S W beleid In april 2012 heeft u besloten uit te treden uit de ge meenschappelijke regeling S o w e c o . Ook is de voorkeur uitgesproken voor lokale uitvoering van de W S W . Het proces om tot uittreding te k o m e n , is in volle g a n g . Uitgangspunt is start van de lokale uitvoering per 11 2014. De v o o r b e r e i d i n g e n voor de lokale uitvoering hebben geresulteerd in een kadernotitie lokale uitvoe ring v a n d e c e m b e r 2012. O p basis daarvan w o r d e n de s a m e n w e r k i n g s m o g e l i j k h e d e n met het bedrijfsleven nader onderzocht met inschakeling van het platform lokale uitvoering W S W . Het aantal plaatsingen in d e W S W is ín 2012 licht t e r u g l o p e n , als gevolg van het besluit van de GR tot het stopzetten v a n nieuwe instroom. Zoals bekend had onze gemeente nog een beperkte overrealisatie ten opzichte van de taakstelling van het Rijk. Door een incidentele uitruil v a n arbeidsjaren met de gemeente A l m e l o heeft dit geen financiële gevolgen. Het aantal geplaatste W S W e r s uit onze gemeente is eind 2012 als
Sallcon
Fehia
Wezo
Venrav
Totaal
2
1
1
1
198
2
1
1
1
202
Afbouw W ! W Per 1 januari 2013 zijn er nog vijf werknemers met een W I W arbeidscontract. In 2012 zijn de overige arbeids contracten b e ë i n d i g d . De kosten van de a f b o u w van de WIW in 2012 w o r d e n , conform het vastgestelde beleid, gedekt uit de m e e n e e m r e g e l i n g van het participatie budget. Oe m e e n e e m r e g e l i n g participatiebudget zijn geoormerkte m i d d e l e n v o o r g a a n d e jaren. Per 1 janu ari 2013 w o r d t dus niet meer gebruik gemaakt van de meeneemregeling. BBZ Het B B Z (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen) biedt startende en bestaande o n d e r n e m e r s de mogelijkheid tot het verkrijgen van aan lening en/of periodieke uitkering v o o r het l e v e n s o n d e r h o u d . De B B Z v o o r k o m t dat o n d e r n e m e r s in een uitkeringssi tuatie belanden d o o r het financieren van gevestigde bedrijven. De B B Z is een uitstroominstrument voor (potentiële) o n d e r n e m e r s met een WWBuitkering en
W W u i t k e r i n g . Evenals in 2011 is in 2012 een forse toe name geweest van vragen en aanvragen Bbz. er in 2012 16 aanvragen voor ondersteuning ingediend d o o r zelfstandigen en zijn er 3 aanvragen ingediend d o o r zelfstandigen die hun bedrijf willen beëindigen.
Zo zijn
Het r e c h t m a t i g e n d o e l m a t i g v e r s t r e k k e n van uitkeringen Het Rijk stelt per gemeente het budget vast voor de uit keringen van de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet investeren in jonderen, de Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werkne mers (IOAW), de Inkomensvoorziening voor Oudere en gadeettelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen (IOAZ) en het Bijstandsbesluit zelfstandigen (Bbz) voor star ters. Het budget w o r d t vastgesteld op basis van his torische n o r m e n , objectieve n o r m e n en op basis van de totale landelijke trend. In 2012 ís het budget fors t o e g e n o m e n . De stijging van het aantal uitkeringen in onze gemeente is in 2012 minder snel gegaan zodat er een positief saldo resteert van bijna C 4 0 0 . 0 0 0 , . Bij het vaststellen van de tweede bestuursrapportage is besloten Ê 1 7 0 . 0 0 0 , toe te voegen aan de reserve W w b , zodat een mogelijk tekort in 2013 opgevangen kan w o r d e n . Op basis van de huidige werkloosheids cijfers ìnTwente wordt rekening gehouden met een stijging van de uitkeringen in 2013. Het resterend positieve saldo in 2012 ad C 2 2 0 . 0 0 0 , is m e e g e n o m e n in de jaarrekening. Een kwalitatieve goede doelmatige uitvoering D e W W 8 is per 1 januari 2012 gewijzigd. De meest in het oog springende wijziging is de introductie van de h u i s h o u d i n k o m e n s t o e t s . Deze toets is in de loop van 2012 weer ingetrokken. Verder is d e Wet investeren in jongeren ingetrokkenen en ís de toegang tot bijstand v o o r jongeren tot 27 jaar aanzienlijk verscherpt. O m een spontane naleving van de regels te bevorderen hebben w e gekozen voor een goede en adequate voor lichting, een g o e d e dienstverlening, controle op maat en wordt daadwerkelijk gesanctioneerd als daartoe aanleiding is. Door m i d d e l van een activiteitenplan hebben wij invulling gegeven aan d e controle op maat. Controles v i n d e n gericht plaats op basis van risicoana lyse en s i g n a l e n . Waar noodzakelijk w o r d t onderzoek verricht naar misbruik en oneigenlijk gebruik. S t a t u s h o u d e r s zijn t o e g e r u s t o m te p a r t i c i p e r e n in m a a t s c h a p p i j In 2012 is d e taakstelling huisvesten statushouders geheel gerealiseerd. Bij d e huisvesting, o p v a n g en begeleiding w o r d t nauw samengewerkt met de stich ting De Wel Ie (Vluchtelingenwerk) en Woningstichting Hellendoorn.
Belangrijke activiteiten 2012 1. 2. 3.
4.
Het rechtmatig en doelmatig uitvoeren van de Wet werk en bijstand en aanverwante wetten. Het bevorderen van de eigen verantwoorde lijkheid van de burgers. Daar waar dat onvoldoende zelf opgepakt kan w o r d e n e e n ondersteunende overheid door een s o l i d e reïntegratiebeleid. Het bevorderen van de eigen verantwoorde lijkheid v a n de burgers.
Realisatie baten en lasten Meevallers Apparaatskosten C 137,000, Mìnder stijging v a n de aanvragen bijstands verlening dan verwacht op basis van het landelijke g e m i d d e l d e . Ê 130.000, Afwikkelìng debiteurensaldo bijstandsbestuit zelfstandigen (bbzí d o o r eenmalige winstne m i n g van gemeentelijk deel. e 163.000, S l c r k o stijging aflossing van Icningon bhz d o o r een volledige terugbetaling van een lening van C 150.000, C 177.000, Tegenvallers D o o r slechtere economische omstandigheden ontstaat er een sterke stijging van aanvragen en uitgaven voor bijzondere bijstand Ē 115.000." ln deel IV, balans, progrítmmaįaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gosļi«cifice(!rd en toegelicht.
Kaderstellende nota's
1999/2008 B e s t e m m i n g s p l a n Buitengebied 2009 Natuurbeheer en g e b i e d s p l a n Overijssel (2008/2009) Gebiedsvisīe VechtRegge Investeren in Overijssel/Investeren met Gemeenten (IMG), integrale gebiedsontwikkeling de Koemaste (2009) Beleid vrijkomende agrarische g e b o u w e n (2006) Waterplan Gemeente Hellendoorn (2007)
Landschapsbeleidsplan (2001) G r o e n b e l e i d s p l a n (2003) Beeldkwaliteitsplan C entrum Nijverdal (2010) Reconstructieplan Overijssel (2004) Plattelandsvisie (2006) Gebiedsuitwerking Eelen en Rhaan (2006) Landinrichtingsplan Ruilverkaveling Rijssen K e r n g e g e v e n s (aantallen)
Werkelijk 2011
I
Prognose 2012
ļWerkelijk f
2012
Aantal hectare openbaar groen (inclusief bos bebouwde kom en natuur en landschap, excl. in gebruik gegeven groen dmv gebruiksovereenkomsten) Aantal gemeentelijke bomen binnen bebouwde kont
Wat betreft het
13.024
13.850
105
105
Aantal hondentoiletten (tioulsnipper/grasberm en uiHaatstroken)
T.H.M.Ten Have (Natuur
Het in stand houden en versterken van de kroonjuwelen Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug en het Reggedal met de rivier de Regge. Het beschermen van de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten van de Sallandse Heuvelrug en het beekdalgebied, maar ook ruimte bieden voor agrarische ontwikkelingen. Daar naast is het opzetten van het nieuwe provinciale systeem van greenblauwe diensten als opvolger van de landschapszorg een belangrijk aandachtspunt. De landbouw draagt bij aan de kwaliteit van het cultuurlandschap en is mede drager van de plattelandseconomie. Daarom vinden we uit dien hoofde gebiedsprocessen als de landinrichting Rijssen en Eelen en Rhaan belangrijk. Recreatie en toerisme zijn belang rijke economische pijlers ín het landelijke gebied, terwijl ook de mogelijkheden die het beìeid inzake viijkomende agrarische gebouwen (VÄB) biedt daaraan een bijdrage levert. Voor beg ra
; 2012 gebruik gemaakt van twee g sn. Eén aan de Ninaberiaan en één :
de Mr. Ponsteenlaan. Het versterken van de groenstructuur binnen de gemeente en met name in het centrum van Nijverdal krijgt extra aandacht op basis van het vastgestelde beeldkwaüteitsplan. Het dagelijks onderhoud en beheer van de openbare ruimte zal wijkgericht georganiseerd worden op een sober en doelmatig niveau. Bij het onderhoud van groen onderscheiden w e nu een drietal gebieden: van intensief in het centrum tot extensief in het buitengebied.
Speellocahes (12J inclusief te renoveren eq, Ie saneren
105
82
mms
Afstand per huishouden tot een hondentoilet {richtlijn}
200 m'
Percentage operationele groenmedeweikers met een veilighetdscertilicaat V C A (werkelijk)
,
1Ö0 ìį
Afstand per huishouden tot speelvoorzìening voor dc jeugd tot 12 jaar (richtlijn)
100 m'
Oppervlakte openbaar groen per woning in Hellendoorn (werkelijk)
60 m
Oppervlakte openbaar groen per woning landelijk Nota Ruimte (richtlijn)
75 m
Speeloppervlakte bebouwde omgeving Hellendoorn (wcfkolíįK)
2,41 Va
3
1
Spceloppervtakte bebouwde omgeving advies N U S O (richtlijn)
Wat wilden we bereiken
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
Realisatie eerste gedeelte níeuwe begraafplaats M r . Ponsteenlaan
Gerealiseerd,
Wijkgencht onderhoud openbaar groen
Gedeeltelijk : gerealiseerd (pilot loopt). Gedeeltelijk gerealiseerd.
Toename v a n burgerparticipatie bij het o n d e r h o u d v a n o p e n b a a r groen O p w a a r d e r e n g r o e n in het c e n t r u m v a n Nîįverd3i ("Nijverdal kleurt g r o e n " beeidkwaliteîtsplan Nijverdal Centrum) Vitale/duurzame platteiandsontwìk keling : '
Gedeeltelijk gerealiseerd,
Gedeeltelijk .gerealiseerd..
: D u u r z a m e herinrichting v a n het beek dalgebíed.
Belangrijke activiteiten 2012 1 f. L I. 5
In qebrunţ n e m e n nieuwe begraafplaats Realiseren/facĩlìteren Reggeherstelprojecten. Opstelien v i s i e "Nijverdal aan d e R e g g e " Opstellen v i s i e "Tuinen van N i j v e r d a l " Pilot bfjTgerpanícipatie"öpânba"ar:gTowwijlť^" Groot Lochter. vallen " í n gebruik g e n o m e n openbaar groen"
Gedeeltelijk gerealiseerd. N i e u w e begraafplaats Mr. Ponsteenlaan De begraafplaats Mr. Ponsteenlaan is eind 2012 in gebruik g e n o m e n . De eerste begrafenissen hebben inmiddels plaatsgevonden. Het realiseren van een ur nenvoorziening is o p dit m o m e n t in v o o r b e r e i d i n g .
Wijkgericht onderhoud openbaar groen Het o n d e r h o u d in de centra en het specialistische o n d e r h o u d is uitgevoerd d o o r de eigen medewerkers. Het grovere werk is uitbesteed aan de sociale werk v o o r z i e n i n g . Het o n d e r h o u d van het openbare groen w o r d t op m i n i m a a l het huidige sobere, maar doelmati ge niveau g e h o u d e n .
afgerond. Inmiddels is ín Nijverdal (mede in relatie met het eigen waterbeleid) circa 3 hectare stedelijk g e b i e d afgekoppeld. Ook is in 2012 3,6 km recreatief fietspad gereed g e k o m e n en nog eens 1,5 km ( M a r s dijk) in uitvoering g e n o m e n . Eind 2012 is ten slotte begonnen met de planvoorbereiding v o o r het alterna tieve fietspad langs de S l a g e n w e g in Daarle.
B u r g e r p a r t i c i p a t i e bíj h e t o n d e r h o u d v a n openbaar groen O p beperkte schaal zijn er enkele kleine projecten o p initiatief van burgers uitgevoerd, bijvoorbeeld d e speelplekjes Holterweg en Kerkekampstraat. Structure le participatie op bijvoorbeeld het gebied van onder h o u d in de openbare ruimte is er nog niet. Er loopt w e l een pilot voor het g r o e n o n d e r h o u d in de wijk Groot Lochter.
Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving In het kader van de provinciale Kwaliteitsimpuls G r o e ne O m g e v i n g is invulling gegeven aan extra herstel maatregelen bij particulieren in h e l Reggedalgebied K o e m a s t e / G r o e n e M a l . In dat kader zijn in 2012 een aantal karakteristieke elementen/objecten (aardappel kelder, kookhuisje, een informatieschuurtje en karakte ristieke rasters) hersteld op particulier terrein.
O p w a a r d e r e n groen centrum van Ni|verdal Oe versterking en het o n d e r h o u d van het groen in het centrum van Nijverdal vindt plaats op basis van het vastgestelde beeldkwaliteitsplan. O m d a t het onder h o u d van het groen in het centrum intensiever is, h e b b e n w e met ingang v a n 20J2 e e n vast onderhouds team in het centrum van Nijverdal ingezet. Dit komt de kwaliteit van het o n d e r h o u d s n i v e a u ten g o e d e . Ook is op een aantal plekken het groen o p g e w a a r d e e r d .
Tuinen van Nijverdal Voor d e T u i n e n van Nijverdal is, met uitvoering geven aan burgerparticipatie, door een bureau een voorlopig o n t w e r p voor d e inrichting van het tunneldak o p g e steld. S a m e n met b e w o n e r s is geschetst aan de wense lijke invulling.
Realisatie baten en lasten Vitale/duurzame plattelandsontwikkeling In het b e s t e m m i n g s p l a n Buitengebied 2009 zijn de ka d e r s voor d u u r z a m e en vitale plattelandsontwikkeling vastgelegd. Reggeherstelprojecten Eind 2012 is gestart met de laatste fase van de GroenB M a l en de aanleg van (recreatieve) routestructuren d o o r de Eversberg. Het project K o e m a s t e is afgerond. De voorbereidingen voor de uitvoering v a n de s t r o o m afwaartse Reggeherstelprojecten K o e m a s t e N o o r d , Katenborst, MarsdijkOost en Rhaan zijn d o o r het waterschap getroffen. In die projecten wordt ook de bos en natuurcompensatie als gevolg van het C o m biplan (1520 hectare) op een recreatief aantrekkelijke wijze ingevuld. Het project Koemaste is eind 2012 afgerond met als onderdeel daarvan de nodige w a n d e l en fietspaden als mede een ecologische waterberging ten behoeve v a n toekomstige aŕkoppelprojecten in het d o r p Hel l e n d o o r n . Ook d e plek v o o r het jaarlijkse paasvuur is hierin m e e g e n o m e n . In de plannen is ter plekke van de n i e u w e ligplaats bíj de O L A voorzien in een onderko men voor de Hellendoornse Z o m p . Provinciaal Meerjarenprogramma (pMJP) Parallel aan de uitvoering van de Reggeherstelprojec ten d o o r de s a m e n w e r k e n d e partijen binnen Eelen en Rhaan is het onze taak o m de diverse eigen p M J P p r o jecten tijdig uit te v o e r e n . Met het o o g op de toegeken de subsidies dienen de projecten voor eind 2013 te zijn
*
* * *
Meevallers Lagere kosten inhuur S o w e c o , o p e n b a a r groen 6 53.000, Tegenvallers Hogere kosten inhuur di?rdan, openbaar groen C 3 5 . 0 0 0 , Hogere stortkosten openbaar groen E 49.000, Lagere baten begrafenisrechten Ê 43.000,
In deel İV, balans, programmajaarrekoning en . toelichting w o r d t de realisatie van de baten e n (aston v a n dit p r o g r a m m a i n d c r gespecificeerd en toegelicht.
.. »' ,, c «..WJUVi** f » » * * ™ f / í ' v ĩ i î t w tOMC". l ( l
Wat betreft het Het handhaven van een milieuhygiënische en doelmatige inzame ling, transport en verwerking van afval. Volgens het prioriteiten schema (ladder van Lansink) eerst preventie en hergebruik, daar na verbranding en ais laatste het storten van afval Een belangrijk onderdeel is het klantgericht werken en uitbreiding van de service naar de burger. Een speerpunt hgt daarom biļ het varder verbete ren van de dienstverlening tegen acceptabele inza.nelkosten. Het milieubeleid richt zich op diverse activiteiten inzake milieube heer op lokaal niveau. Hierbij spelen milieuhygiënische aspecten die gencht zijn op een gezond en veilig woon en leefmilieu bin nen onze gemeente een belangrijke rol. Het betreft onder andere de instiumenten vergunningverlening an handhaving en de the ma's geluid, lucht, water, bodem, externe veiligheid en klimaatbe leid/ duurzaamheid en de communicatie hierover. Richtinggevend hierbij is het milieuprogramma voor di ode 20122015 e: diverse beleidsplannen voor deelaspei En ten slotte een goed functionerende netwerkRUD Twente st implementeren het energieloket 2.0.
Kaderstellende nota's Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid (THA) (2012) Klimaatbeleidsplan 20092012 (2008) M i l i e u p r o g r a m m a 20122015 (2012) Externe veiligheidsbeleid (2012) Implementatieplan VRÛMdereguleringstrajecten vergun ningen (waarin onder andere de implementatie van de o m g e v i n g s v e r g u n n i n g is beschreven (2007) Beleidsnotitie "Toekomst gericht bouwen in H e l l e n d o o r n " (2008)
44
Aantal mltfeumeWIngeiì art 8.40 Wmo Aantattevenenen omgevingsvergunningen í met mffieuoomponent enmetófrigert art. 8.19 Wmb
'
34
Aantal verzoeken hogere grenswaarde
15
15.705
14.500
15.025
Aantal containers
24.601
24.450
23.974
Restafval 240 I tr.
8.244
8.200
7.837
Restafval 140 I tr.
4 933
4.900
5.061
G F T afval 240 I tr.
2.304 "
2.300
/ r n
G F T afval 140 I tr.
9.120
9.050
8.854
1.615
1.600
1.575
Aansluitingen hoogbouw Containers hoogbouw
315
•i'i
VI
Huishoudelijk afval (ton)
1' "A
8.300
7.170
GFTaŕval (ton)
4.515
4.500
1.723
1.700
1.647
Bedrijfsafval (ton)
3.000
2.950
2.942
;i*
300
258
2.176
2.400
2.047
755
800
807
Herbruikbare goederen (ton) Glas (ton)
m
•.'42 '"' ' .
KCA(ton) Behaahffextfel (ton) Kunststoffen (ton)
Bevorderen verdergaande afvalscheiding Ook in 2012 is invulling gegeven aan verdere afval scheiding. Daarnaast zijn in h e t T H A nadere maatre gelen voorgesteld o m zoveel mogelijk aan de bron waardevolle grondstoffen te scheiden van afval en een hogere service te bieden door deze grondstoffen huis aan huis in te z a m e l e n . Daarmee hoeft er minder restafval verbrand te w o r d e n en dat is milieuwinst. Hergebruik levert een belangrijke bijdrage aan da emissiereductie van broeikasgas. De verdere scheiding v a n grondstoffen uit het restafval concentreert zich met name op oud papier en karton, kunststof verpak kingsmateriaal en GFT. Sorteerproeven in 2012 laten zien dat er nog winst is te behalen met deze s t r o m e n .
4.257
Grof groenafval (ton)
Oud papier (ton)
f.'
î'.
226
230
220
208
200
221
Percentage van het huishoudelijk afval dat bŞ de bron gescheiden wordt
Mín, 60
6^4
Aantal kitogram ingezameld oud papier an karton perļaar per Inwoner
Min. 90k3o
58 kg
Aantal kilogram Ingezameld glas per Jaar per inwoner
;
Aantal kilogram ingezameld textiel per Jaar por Inwoner
1
49
Aantal aansluitingen Waarvan:
Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid (THA) In oktober 2012 is de Toekomstvisie Hellendoorns Af valbeleid(THA) vastgesteld. DezeToekomstvisie is een v e r v o l g op het H A P (2005 t/m 2010). In h e t T H A is een nadere optimalisatie van de in te zamelen grondstof fen beschreven en een verdere reductie van de h o e veelheid restafval. Uiteindelijk is het streven naar een afvalloze samenleving in 2030 waar alleen nog maar grondstoffen ingezameld w o r d e n .
İ 8 Ï İ Ï 1 R B Í
'42 . '
Wat wilden we bereiken
23 kg
Min,
6,2 kg
Belangrijke activiteiten 2012 1. 2. 3. 4. 5. 0. 7.
Vaststelling Toekomstvisie Hellen doorns Afval beleid {THA) Bevorderen verdergaande afvalschei ding
Min.
Wat hebben W 6 e r V O O T gedaan ļ beleidsverantwoording
Met ingang v a n de begroting 2012 zijn deze onderde
len ondergebracht bij p r o g r a m m a 3 onder de o m g e vingsvergunning.
Ēen gezond woon en leefmilieu ín onze gemeente
:.
Gedeeltelijk gerealiseerd. Gerealiseerd.
Formuleren duurzaamhefdbeleïd en : * Gedeeltelijk uitvoering klimaat f energĩemaatre. ;.; gerealiseerd. gelen Gedeeltelijk gerealiseerd.
72
Vaststellen H e l l e n d o o r n s A f v a l b e l e i d . Vaststellen externe v e i l i g h e i d s b e l e i d . Vaststellen m i l i e u p r o g r a m m a 20122015. Voorbereiden Energîeloket 2.0. Organiseren duurzaamheídsmarfct. Opstellen duurzaam hei dsboleíd. Sluiten bestuursovereenkomst netwerk R U D Twente.
G e z o n d w o o n en leefmilieu In 2012 is op verschillende manieren invulling gegeven aan een gezond w o o n en leefmilieu in onze gemeente. Het gaat hierbij zowef o m het vaststellen als de uitvoe ring v a n beleid. Dit in d e v o r m van het gemeentelijk m i l i e u p r o g r a m m a 20122015, waarin speerpunten voor de k o m e n d e jaren zijn benoemd en de vaststelling van het externe veiligheidsbeleid. In de uitvoering bijvoorbeeld het verlenen van v e r g u n n i n g e n , het toezicht houden hierop, het uitvoeren en beoordelen van b o d e m o n d e r z o e k e n , geluidsonderzoeken en het aanbrengen van geluidsisolerende voorzieningen aan w o n i n g e n . Informatie over vergunningverlening en de oprichting van d e NetwerkRUD is o p g e n o m e n in p r o g r a m m a 3. Energiepremieregeling Wat betreft het Klimaatbeleidsplan 20092012 heaft het jaar 2012 vooral in het teken gestaan van de energie prestatieverbetering van bestaande particuliere w o n i n gen en het subsidiëren daarvan op grond van de Ener giepremieregeling bestaande particuliere w o n i n g e n Hellendoorn 2012 (EPR2012). Voor 2012 was met inzet van provinciaal geld en een gemeentelijke cofinancie ring een subsidiebedrag van Ê 3 4 0 . 0 0 0 , beschikbaar. O m te komen tot een meer gedragen verdeling van de subsidie is voor het eerst een systeem van loting toe gepast. De loting heeft in het voorjaar plaatsgevonden. Er zijn circa 700 aanvragen ingediend. Op basis van lo ting zijn circa 400 reserveringen uitgegaan waarvan in 2012 circa 50 "/o de voorzieningen al heeft gerealiseerd.
E n e f g i e l o k e t 2.0 Voor dezelfde doelgroep heeft de provincie m e d i o 2012 enkele duurz3amheidsregslingen in het leven geroepen: de duurzaamheidspremie en de duurzaamheidslening. De communicatie over deze regelingen met onze inwoners verloopt via o n s , in september 2012 in het leven g e r o e p e n . Energieloket 2.0. De provincie heeft ons voor dit loket een subsidie beschikbaar gesteld. Doel is een actieve benadering van de doelgroep en een actieve marktbenadering. Voor de benadering van de doelgroep en 'de markt' is een plan van aanpak in ontwikkeling. Het is de bedoeling, dat over enkele jaren (na het wegvallen van de subsidie) de markt de rol van de overheid gaat overnemen.
i
Duurzaamheid In 2012 is een start gemaakt met de formulering van het duurzaarnheidsbeleid voor de komende jaren. In juni 2012 is een duurzaamheidsweek georganiseerd, waarin (voorafgegaan door een duurza3mheidsmarkt op zaterdag 16juni) verspreid over de dagen een ronde tafei bijeenkomst is georganiseerd over een viertal actuele duurzaamheidsthema's: windenergie, duurzame inzet van hout, zonne-energie en b i o m a s s a . De opkomst en de deelname aan de zaterdagmarkt en de duurzaamheìdsbìjeenkomsten waren goed. Er zijn tijdens deze themasessies meerdere voorstellen gedaan die aandacht v e r d i e n e n . Doel van deze duurzaamheidsweek was het uit de samenleving boven tafel krijgen welke w e n s e n en voorstellen voor duurzaamheid er zijn en te vernemen of er verbeter- en of knelpunten te benoemen zijn. De verzamelde w e n s e n en voorsteilen zullen w o r d e n m e e g e n o m e n in de voorstellen voor het duurzaarnheidsbeleid.
I
SS»
74
«Sïfllï Ï1RĪI1İİ8 •
B
J
P
"
iļğji
Wat betreft het Onder du programma vallen de (algemene) inkomsten en de daarmee samenhangende kosten op haţ gebied van beleggingen, financiering, reserves en voorzieningen, het gemeentefonds en de onroerende zaakbelastingen. Daarnaast loopt via dit program ma een aantal stelposten dat met name bij het opstellen van de hegroting nog ntet bij de individuele programma's kon worden meegenomen. In de jaarrekening worden ze over het algemeen w e l functioneel verantwoord. Het programma is op dit punt vooral administratief van aard. Algemene dekkingsmiddelen zijn be langrijk voor een goed beeld van onze financiële oositie. Het zijn inkomsten die breed kunnen worden ingezet en dus niet onmid dellijk Z'jn gerelateerd aan specifieke taken en activiteiten.
Kaderstellende nota's Financiële verordening Controleverordening Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffend heid Verordening heffing en inning OZB 2012 Evaluatie reserves en voorzieningen 2011 Nota lokale heffingen Nota versterking financīeringspositie Treasury statu ut
if
Wat wilden we bereiken
Versterking financies! beheer.
Gerealiseerd
Tijdig inzicht i n d e g e v o l g e n van het landelijk beleid v o o r de hoogte van d e a l g e m e n e uitkering; G e m a t i g d s ontwikkeling gemeentelij ke belastingen.
Gerealiseerd
1
' Concentratie o p kerntaken. .
Gerealiseerd
'. Deels gerea liseerd
Wat hebben we ervoor gedaan I beleidsverantwoording
W i s s e l e n d financieel perspectief Na forse bezuinigingen ìn 2010 en 2011 sloot de begroting 2012 in eerste instantie redelijk positief. Uiteindelijk w e r d voor bijna Ē 200.000, structureel o m g e b o g e n . A l s gevolg van (vooral) tegenvallende legesopbrengsten en een lagere uitkering uit het ge meentefonds liet de eerste B U R A P 2012 een tekort zien van 6 367.000,. Door tussentijds bijna Ê 1 miljoen in cidenteel te bezuinigingen hebben w e dat beeld bij de tweede B U R A P kunnen o m b u i g e n . Door enkele mee vallers, waaronder een fors voordeel o p rente, kon de tweeda B U R A P uiteindelijk met een positief resultaat van É 2 7 0 . 0 0 0 , w o r d e n afgesloten. Bij de jaarrekening 2012 zien w e echter weer opnieuw ean tekort ontstaan. De jaarrekening sluit met een tekort van e 777.000,. Dat hangt voorai samen met een relatief klem aantal forse tegenvallers: het betaald parkeren, de bouwle ges, de grondverkopen en het leerlingenvervoer. In 2013 zal daar een structurele oplossing voor gevonden moetan w o r d e n . Ook het opstellen van de begroting 2013 zelf kostte dit jaar de nodige moeite. A l s gevolg van de economische recessie en bezuinigingen van het Rijk waren w e gedwongen o m Ê 2 miljoen te be zuinigen, waarvan e 1,4 miljoen structureel. In totaal hebben we nu vanaf 2D09 zo'n e 6 miljoen structureel bezuinigd. De gevolgen daarvan w o r d e n zowel binnen als buiten de eigen organisatie steeds nadrukkelijker gevoeld. Ontwikkeling reserves en voorzieningen In 2011 heeft de laatste evaluatie plaatsgevonden van de reserves en voorzieningen binnen onze gemeente. Alle reserves en voorzieningen zijn toen tegen het licht gehouden en bestaande afspraken en richtlijnen op dit punt geactualiseerd. Uitimo 2012 hadden we in totaal nog 19 reserves met een saldo van C 21,6 miljoen. In vergelijking met de stand per 1 januari is dat een ver laging met e 0,2 miljoen. Het grootste verschil ontstaat bij de bufferreserve doordat C 1,7 miljoen werd overge boekt naar de voorziening toekomstige verliezen gron
dexploitatie. Daar staat tegenover dat onder andere de reserves strategische projecten en riool beheer meeval len. Daarnaast kanden w e ultimo 2012 12 voorzienin gen met een saldo van in totaal C 14,6 miljoen. Dat is e 1,2 miljoen lager dan op 1 januari. Vanaf 2013 wordt de bespaarde rente volledig aan de algemene reserves toegevoegd en niet langer meer gebruikt als (struc tureel) dekkingsmiddel in de lopende exploitatie. De reservepositie verbetert daardoor binnen het huidige budgettaire perspectief met uiteindelijk zo'n C 0,5 tot 6 0,6 miljoen per jaar. Vanaf 2015 w o r d e n bovendien de strategische projecten volledig binnen de begro ting geïntegreerd. De systematiek via de gelijknamige reserve w o r d i dan losgelaten. Wijzigingen afschri|vingsbeletd In 2012 heeft een herziening plaatsgevonden van hel afschrijvingsbeleid. De belangrijkste wijziging is dat we consequent niet langer afschrijven op gronden. Daar waar we de gronden afzonderlijk in beeld hebben deden we dat al langer. Daar waar de grondwaarde onderdeel uitmaakt van de totale investering hanteren we nu een restwaarde ter grootte van de meegetaxeer de grondoppervlakte in het kader van de W e t W O Z . Ook hebben we de afschrijvingstermijn voor school gebouwen verlengd naar 60 jaar. De wijzigingen in het afschrijvingsbeleid leveren voorai de eerste jaren financiële ruimte op. Die wordt voor een groot deel ingezet voor extra afschrijvingen op immateriële activa en activa met een maatschappelijk nut dn 2012 bijna e 650.000,). Daarnaast is e 3 0 0 . 0 0 0 , in de tweede B U R A P 2012 ingezet voor verlichting van het budget tair perspectief. Eind december is een nieuwe kaderno ta 'investeren en afschrijven' aan d e raad aangeboden. Verbetering schuldenpositie In 2011 zijn afspraken gemaakt over sanering van onze schuldenpositie. Eind 2011 was voor ruim C 131 miljoen aan langlopende geldleningen o p g e n o m e n . Het beleid is er op gericht o m dit de komende jaren geleidelijk af te b o u w e n . Enerzijds d o o r een verlaging van het investeringsvolume en anderzijds door een verdere versterking van het eigen v e r m o g e n (onze reservepo sitie). In 2012 is onze schuldenpositie voor het earst sinds 2001 weer heel iets gedaald. Voor Z013 verwach ten we door overlopende investeringen opnieuw enige groei, maar daarna loopt de schuldenpositie langzaam terug. De nieuwe Wet Houdbare overheidsfinanciën zet de komende jaren een verdere rem op het emusaldo en daarmee indirect op de investeringsruimte voor gemeenten. In de wet Hof die in behandeling is bij de Tweede Kamer w o r d e n de Europese afspraken over de ontwikkeling van het begrotingstekort (op kashasis) vertaald naar de Nederlandse situatie. In de paragraaf treasury gaan wij hier verder op i n .
Ontwikkeling a l g e m e n e uitkering g e m e e n t e fonds Da opbrengst van de algemene uitkering uit het ge meentefonds bedraagt e 31.140.000,. Dat is C 3 2 6 . 0 0 0 , meer dan waar in een eerder stadium op w e r d gerekend. De hoogte van de algemene uitke ring is gebaseerd op de decembercirculaire van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In deze cijfers is een afrekening over 2010/11 m e e g e n o m e n v a n bijna Ê 100.000,— negatief. De verschillen hangen samen met een herberekening van het jaarlijkse accres en een ac tualisering van de gebruikte verdeelmaatstaven binnen het fonds. Hoe het jaar 2012 uitpakt is nog niet zeker. De verwachting is dat hat accres over 2012 uiteindelijk lager uitvalt, maar over de o m v a n g daarvan is nog niets te zeggen. 2013 valt naar verwachting iets tegen. Het nieuwe regeerakkoord van het kabinet Rutte II stelt gemeenten de komende jaren voor een forse opgave. Gemeenten w o r d e n fors geraakt door de verschillende maatregelen. Deels door een rechtstreekse korting op het gemeentefonds, deels door verschillende kortingen op specifieke uitkeringen en de bij de decentralisaties van Rijkstaken over te hevelen m i d d e l e n . Hoewel op dit m o m e n t nog veel onzeker is, houden we voorals nog rekening met een korting van op termijn zo'n ê 8,2 miljoen structureel, waarvan e 1,9 miljoen in de sfeer van de algemene m i d d e l e n .
I
i Gematigde ontwikkeling gemeentelijke be lastingen De gemeentelijke belastingen blijven zich gematigd ontwikkelen. Doelstelling is o m de tarieven niet meer te laten stíjgen, dan met een correctie voor gestegen lonen en prijzen. Het afgelopen jaar w a s dat 2,3Vo In 2012 is de totale belastingdruk voor een g e m i d d e l d huishouden met g e m i d d e l d ĩ.7% gestegen. Daarmee zitten we dus onder de inflatie. Bij de O Z B zaten we daar met een stijging van B.7% duidelijk boven, maar dat werd g e c o m p e n s e e r d bij riool en afvalstoffenhef fing. De komende jaren hanteren we v o o r de OZB de door het Rijk vastgestelde macronorm (circa 3 Zo) als uitgangspunt, zoals door de raad bij motie is uitge sproken. In de paragraaf belastingen gaan wij hier verder op in. 0
WOZwaardebepaling De waarde van alle onroerende zaken binnen onze gemeento wordt jaarlijks o p n i e u w vastgesteld. Vergele ken met de vorige waardepeildatum waren de w o n i n gen in 2012 g e m i d d e l d met 1,ľ}íi in waarde gedaald en de nietwoningen met 2,52^o. De verschillende OZBtarieven zijn dienovereenkomstig gewijzigd, zodat de totale opbrengst ongewijzigd blijft. De ontwikkeling van de WOZwaarde sluit aan bij het landelijke beeld. Wij verwachten dat de waarde de komende jaren ver der zal d3İan,
I
Concentratie op kerntaken In n o v e m b e r 2012 is de nieuwe strategische visie d o o r de raad vastgesteld. Onderdeel van de visie is een overzicht van kerntaken. Met het krapper w o r d e n van de budgetten, zulten we ons de k o m e n d e jaren meer en meer moeten richten op onze kerntaken. Oftewel die zaken die we met elkaar belangrijk v i n d e n en waar we ons de komende jaren in willen onderscheiden. De afgelopen jaren zijn we met elkaar gewend geraakt aan de gedachte dat de overheid zaken naar zich toetrekt en v o o r de uitvoering zorgdraagt. Die vanzelfsprekend heid is niet langer van deze tijd en onder invloed van de komende bezuinigingen niet langer staande te h o u den.Taken en verantwoordelijkheden komen daardoor steeds meer bij de mensen zelf te liggen.
Incidentele baten en lasten
Begroot
Bogrotings
Totaal
Werkelijk
2012
wijzigingen
begroot
2012
Omschrijving (bedragen x C 1.000,)
Realisatie baten en lasten Níet alle baten en lasten jaarlijks terug; een deel is incidenteel van aard. Voor een goed b e e l d van de financiële positie is het d a a r o m van belang dat w e het rekeningsaldo corrigeren v o o r dit soort incidentele zaken. Bij 'incidenteel' denken we aan baten en lasten die zich gedurende m a x i m a a l drie jaar v o o r d o e n . Het structurele beeld dat aldus resteert is v o o r a l ook in het kader van het financieel toezicht van betekenis. In o n derstaand overzicht brengen we de incidentele baten en lasten per p r o g r a m m a in beeld. Het rekeningsaldo 2012, van e 0 , 7 7 miljoen negatief w o r d t v o o r ruim e 0,6 miljoen positief beïnvloed d o o r incidentele factoren en o m s t a n d i g h e d e n . Dat is bijna 6 0,4 miljoen minder dan
Meevallers Storting opbrengst liquidatie 'De Holtink' in bufferreserve in 2013: C 800.000, (Per s a l d o budgettair neutraal; latere ont vangst in p r o g r a m m a 3) H o g e r e uitkering uit het gemeentefonds: C 328.000, Lagere kapitaallasten d o o r lagere investerin gen: G 80.000,"
*
Tegenvallers S a l d o v a n kostenplaatsen 6 33.000
In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting w o r d t d e realisatie van de baten en íastnn v a n dit p r o g r a m m a nadr»r gespecifīcrîord en toegelicht.
primitief Incidentele
2012
lasten
Inhuurvergunníńgverlening 1 gronden Dunant
36
Duurzaamheid
'15 ' ľ
Molen de Hoop
24
Schooīvervoerį.r;bĩtzondeřonderwijs Herziening bestemmiogsp'ait
too
m
97
61
'
14
80
10
i«?
25
25
340
340
340
28
35
25
Energíepremĩeregeh'ng 21
49
61
SIİígingīpensìoenpremie;(herstetpremie 2 jaarļ
0
128
0
30
Aanvulverptichtíng APPA
0
195
Bouw en sloopvergunningen
'
Afwaardering gemeentelijk vastgoed
0
345
345
l.:,
Afwaaruering:gemeentetijk vastgoed uit voorziening* m
0
92
92
92
0
25
Preventieve trajecten (jeugdbeleid!
40
40
innovaties rondom transĩte jeugdzorg
40
40
0
0
14
Subsidíe;cultuuredũcatle muziekschool 0
Vervroegde afschrijvingen Exĩmvoorzìeningitoekomsu'ge verliezen grondbedrijf Subtotaal: ílocfaenfele/
aanwending
van
Omschrijving (bedragen x C 1.000.1
Totaal
Werkelijk
2012
wijzigingen
begroot
2012
primitief
2012
fhĉfdėtiĩefobůten SO
Cafetariamodel ~ VorrrśftgŕODleldìr^en trairtiru
17
150
Sloīuítkering liquidatie İZA Provinciate bijdrage woningbouw
150
Wìrtäī H.Wormser Opbrengst grondverkopen
1.116
12
375
246
Opheffen voorziening actieprogramma wonen Winst grondexploitaties
950
Toeristenbelasting
li 150
0
44
150
220
1.128
1.124
62İ
2.746
29
85
85
AanwendingUWVdeel Vrij Aanwendbare Reserve s
(Incidentele}
toevoeging
aan
160
Wmo
0
52
O
0
13
1.382
4.128
3.404
73
0
0
514
514
514
0
1.718
f.718
1,665
1.097
2.349
3.446
j.5ni
950
Winst H. Womser naar buffeneserve
1.116
40
40
40
92
858
968
271
271
271
12
1.128
1.124
135
72
«SJ»
Províncíale bijdrage woningbouw naar Vrij Aanw. Res. Deelíopbrenost grondverkopen naar bufferreserve: Ŵ
;
Incidentele stortingen in reserve Subtotaal:
70
0 275
Storting in de reserve liquidatie de Holu'nk
Totaal incidentele baten en lasten
80
56
reserves
0
14
.
S'ibletMil-
255
O
.
. ...
Extravoorzíening grorKfexpfoitatieuitbufferreserveïí Ï Í *
Bestemming saldo tweede burap 2012
800
61
Dubbeling storting reserve voorziening gehandicapten
Opheffen voorziening actieprogramma wonen
Afwikkeling oude jarenHlA Subta'wl
12
Energiepremĩeregeling uit reserve
Winst gronden naar butferreserve
800
135
15
60 ,r..
Subsidie cu!tuuřeŵcatie;ímuzīekscboo!J. .7.
100
20
144
: j
997
97
15
968
0
997
997 20
15
Subsidieprovaicíearnbulante hoipíjeugdbeteid)
1.665 3.944
Duurzaamheid uit reserve
144
Achterstaíílgeonderhuur kinderopvang
1.718 3.185
schuldhulpverlening uit reserve
358
255
667
1.718 3.091
36
92
Boeterente hypotheken
Uquidaue stichting de Koítînk
106
667
0 94
mhuurívergunnřngverlening f gronden Dunant
144 15
Subsidie ÉPR provincie
67 150
667
0
reserves
Inzet bezuinigingen 2009 uit V A R Begrotlngs
.1
Tweede kamer verkiezingen
Lasten ambulante hulp (jeugdbeleid)
Begroot
12
14
35
Reconstructiewet
100
15 10
275 800
150 2.356
1.031
800
.
,.'
0 0
150
150
3.387
2 69S
inleiding
Digitalisering O m de digitale gemeente v o r m te geven w o r d e n ook interne werkprocessen gedigitaliseerd. In 2012 zijn d e voorbereidingen getroffen voor het digitaliseren van de processen bij Werk en Bijstand en d e digitalisering van de personeelsdossiers.
In dit deel van de jaarrekening 2012 gaan wij in o p de gang van zaken op het punt van de interne bedrijfsvoe ring en organisatie. Het betreft bier het interne beieid op de terreinen Personeels 8t organisatie. Financiën 8t control. Informatievoorziening Sn automatisering. Juridische zaken. Facilitair en Vastgoed.
Invoering K C S {Klantcontact s y s t e e m ) Voor het uniform registreren en vastleggen van klant contacten is ín 2012 gestart met de invoering van het Dĩmpact K C S . In Dimpact verband werken inmiddels 32 gemeenten gezamenlijk aan een betere dienstverlening en de invoering van de Eoverheid. Met de invoering van het K C S ontstaat een beter inzicht in onze dienst verlening w a a r d o o r beter kan w o r d e n ingespeeld op de behoefte v a n onze klanten.
informatisering en automatisering
Informatievoorziening en Dienstverlening De Rijksoverheid heeft de doelstelling geformuleerd dat gemeenten hun inwoners, burgers en bedrijven, snel, efficiënt en klantgericht van dienst moeten zijn en er v o o r moeten zorgen dat die inwoners niet steeds naar d e bekende w e g hoeven te v i a g e n . Dit betekent inspelen op trends als gemak, service, kwaliteit en digitale dienstverlening. C oncreet betekent dit dat gemeenten voor 20Ì5 de volledige set írontořŕicevoor zĩeningen geïmplementeerd moeten hebben, waarbij de nadruk ligt o p A n t w o o r d © . Implementatie van de frontofficevoorzieningen voor bedriļven (zoals eHer kenning) is vereist. Het aansluiten op en gebruiken van de basisregistraties en het toepassen van standaarden is onderdeel van deze agenda.
In 2012 is w e d e r o m een zo flexibel mogelijke inzet van de personele capaciteit en kwaliteit nagestreefd. Via maatwerk is invulling gegeven aan instrumen ten en aanbevelingen o m de noodzakelijke flexibele inzetbaarheid en mobiliteit op gang te brengen, o m invulling íe kunnen geven aan d e taakstellingen op de formatie. Hierover zijn afspraken met de OR gemaakt. Interne mobiliteit, l o o p b a a n b e g e l e i d i n g , herplaatsin gen en eventuele begeleiding v a n uitstroom vraagt de komende tijd de nodige aandacht. Hoewel de mede werker verantwoordelijk is voor zijn eigen l o o p b a a n , is stimulering en begeleiding vanuit m a n a g e m e n t en P & O ook van belang. In veel gevallen ís er sprake van maatwerk. In totaal zijn in 2012 16 medewerkers via interne mobiliteit ' d o o r g e s t r o o m d ' naar andere werk zaamheden. Verdere digitalisering Er is een verdere stap gezet met HRSelfservice (EHRM). Dit is een digitale m o d u l e waarmee mede w e r k e r s z e l f eigen personeelsgegevens kunnen inzien
Kerngegevens P&O :
en wijzigen. Dit sluit aan o p de al eerder ingevoerde digitale salarísstrook. Ook is een eerste stap gezet o m de declaratieformulieren (digitaal) v i a selfservice in te v o e r e n . De papieren v e r s i e s zullen geleidelijk verdwij n e n . Ook zijn de v e r z u i m d o s s i e r s i n m i d d e l s volledig gedigitaliseerd. Hierdoor kunnen leidinggevenden op elke m o m e n t de verzuimgegevens en dossiers raad plegen en ook nieuwe gegevens digitaal vastleggen. Vorming en opleiding Daarnaast zijn in 2012 trainingen verzorgd v o o r lei d i n g g e v e n d e n en medewerkers met e e n publieke taak en/of zij die op andere wijze in contact komen met ordeverstoring, agressie en geweld (zowel intern als extern). Deze training ging ín op n o r m b e p a l i n g en handhaving, herkennen en signaleren van agressie en hier preventief op i n s p e l e n , onderlinge verwachtingen, het gebruik van de alarmknop, het m e l d e n van inciden ten en de rol van de leidinggevenden in de o p v a n g en nazorg.
R e a l i s a t i e 2010
I R e a l i s a t i e 2011: I R e a l i s a t i e 2012
Percentage rriedewerkem waarmee een waarderingsgesprek ís gehouden ingestroomde íiieuwö rftetíewerkťrfs inteffl.dooTgesfjwrrtde medewerkers Medewerkers uít dienst
Basisregistraties In 2012 is in samenwerking met de WT4 gemeenten gestart met de invoering van de B G T (Basisregistratie grootschalige topografie). Doelstelling v a n de BGT is dat er een uniforme kaart komt v o o r heel N e d e r l a n d die door alle instanties kan w o r d e n gebruikt. Ge meenten zijn verantwoordelijk voor d e o p b o u w en het bijhouden van deze kaart.
Personeels en organisatie
O m de lokale overheden hierbij te ondersteunen heeft het Rijk een aantal programma's opgesteld dat hierbij moet h e l p e n , o.a: » A n t w o o r d ® 2015 en Digitale @genda2015 « Nationaal uitvoeringsprogramma (NUP1İNUP) » Wet eenmalige gegevensuitvraag werk en inkomen
Ontwikkeling organisatie In 2012 is verder v o r m gegeven aan de gewijzigde organisatiestructuur als gevolg van de taakstelling op het management. De bestaande organisatieuitgangs punten zijn hierbij zoveel mogelijk overeind gebleven. Hierbij is blijvend aandacht besteed aan (de ontwikke ling van) de organisatiecultuur. Regelmatig evalueren v a n en kritisch stilstaan bij ons functioneren is een essentiële voorwaarde voor verdere ontwikkeling en v e r n i e u w i n g . In 2012 is ook de overgang van de lokale brandweer (ambtelijk personeel en vrijwilligers) naar BrandweerTwente begeleid.
Daarnaast heeft d e Rijksoverheid doelstellingen geformuleerd die voor de gemeente Hellendoorn het volgende inhouden: » realisering van een digitale gemeente » aansluiting op landelijke basisregistraties en basis voorzieningen, o.a. MijnOverheid
82
*
(waarvan met FPU)
*
(waarvan via W!A) 4?«
Ziekteverzuimpercentage
1,15
MeWingsfrequerilie ziekteverzuim Gemiddelde leeftijd medewerkers
44.67
Gemiddeld aantat dienstjaren
13.
Aantal parttimers
Formatie en l o o n s o m Op het terrein van de ambtelijke formatie is 2Û12 op nieuw een jaar waarin personele bezuinigingstaakstel lingen zijn gerealiseerd. Deze bezuinigingstaakstellin gen zijn ingezet in 2010 en lopen door tot en met 2014. Gedurende deze periode vervalt ruim 40 fte hetgeen overeenkomt met ê 2,4 miljoen structureel. Hiervan ís per 31 december 2012 circa 24 fte gerealiseerd. In april 2012 is een nieuwe C A O voor gemeenteambte naren gesloten. De financiële gevolgen vielen lager uit dan waar in de begroting rekening mee was g e h o u d e n . Daarnaast leverde het vervallen v a n de spaarlaonrege ling een voordeel op. Deze voordelen, totaal 6 119.000, w e r d e n echter weer teniet gedaan d o o r nadelen op het terrein van de pensioenpremie en door het verhogen van het m a x i m u m premieloon voor de zorgverzeke
fb
45, SS
45,86
14.2B
15,17
41.72
39.0Ī
ringswet. Het A B P heeft in 2012 een tijdelijke opslag v a n 2Vo op de pensioenpremie geïntroduceerd wat een nadeel van e 126.000, met zich m e e bracht. Het feit dat het m a x i m u m p r e m i e l o o n voor de zorgverzeke ringswet in 2012 met 5011. o m h o o g is gegaan, betekent ondanks een lagere premie een tegenvaller v o o r de gemeente Hellendoorn van e 78.000,. Met d e eerste bestuursrapportage 2012 zijn deze punten maagano
v a n gederfde huur. In 2012 ís het resterende bedrag
Forma lie en loonsom 2012
M e d e vanuit de bedrijfsinterne m i l i e u z o r g is eind 2012 een offerte traject gestart v o o r het uitvoeren van een quīckscan v o o r het plaatsen v a n z o n n e p a n e l e n o p de
oemMntaraad
335071 22Ŭ399
coíaį* van Bufţernoojlof o n WottoutJon
452.412
gemeentelijke g e b o u w e n en zijn er twee v e l d e n bij sportpark de V o o r d a m v o o r z i e n van LEDverlichting.
o p schema. Over het a l g e m e e n lopen begroting en jaarrekening zowel q u a inkomsten als uitgaven redelijk
v a n e 514.000, a a n g e w e n d v o o r extra afschrijvin
s y n c h r o o n . Het zijn enkele forse tegenvallers betaald
g e n , w a a r m e e de h u u r d e r v i n g ook structureel w o r d t o p g e v a n g e n . In totaal is ín 2012 e 966.000, v a a n huur ontvangen voor de v e r h u u r v a n de d i v e r s e ruimten in
parkeren, b o u w i e g e s , grondverkopen en leerlingenver voer die het uiteindelijke beeld voor een heel groot deel b e p a l e n .
het Huis v o o r C ultuur en Bestuur dat is 6 7.000, meer d a n begroot.
192.595
Verbetering
In 2012 is het transformatieplan v a n de zolder v a n de K084.091
31866.480 36X184:
cmsng pAnonaot ovangsluMMn
: JJS.824 177.960 •486591 88.788
M u s e u m b o e r d e r i j afgerond en g o e d g e k e u r d d o o r de subsidieverstrekker, de Provincie Ûverijssal. Omdat
Ook het afgelopen jaar is w e e r gekeken naar mogelijk heden om de informatievoorziening r o n d o m begro
stichting O a l d Heldern De N o a b e r s c h o p in 2012 niet in a a n m e r k i n g is g e k o m e n v o o r een s u b s i d i e voor het
De Holtink en de W a t e r t o r e n Eind 2012 is er een gedeelte v a n sporthal Bachlaan
ting en jaarrekening te verbeteren. Dit onder andere v i a het auditcommittee en in samenwerking met de
daadwerkelijk uitvoeren van het t r a n s f o r m a t i e p l a n , zal begin 2013 o p n i e u w een aanvraag bíj de provin
geschikt gemaakt v o o r de v e r h u u r en is een ruimte
accountant. In begroting en jaarrekening proberen w e
cie w o r d e n i n g e d i e n d . In dat kader is de rieten kap ook nog niet v e r v a n g e n in 2012 m a a r zal dit, wanneer mogelijk, gelijktijdig met het uitvoeren v a n de transfor In a u g u s t u s is met het o o g o p de tweede bestuursrap
matie p l a a t s v i n d e n .
portage een p r o g n o s e gemaakt v a n de te verwachten werkelijke l o o n k o s t e n 2012. De verwachting w a s dat het l o o n k o s t e n b u d g e t c o n f o r m begroting zou v e r l o pen. Dit is uiteindelijk ook g e b e u r d . Per 31 d e c e m
Verhuur vastgoed
ber 2012 is er een m i n i m a l e onderschrījding v a n het l o o n kosten budget ten opzichte v a n d e begroting met Û.8%, met n a m e veroorzaakt d o o r vacatureeffecten. Oe p e r s o n e e l s l a s t e n 2012 zijn C 235.000. lager dan in 2011. Deze daling ìs het resultaat v a n de gerealiseerde b e z u i n i g i n g s t a a k s t e l l i n g e n v e r s u s de gestegen pre
Huis voor C ultuur en
Bestuur
S i n d s het vertrek van het U W V uit het Huis v o o r Cultuur en B e s t u u r zijn er d i v e r s e h u u r o v e r e e n k o m sten gesloten met partijen. O n d e r meer met De Eigen
v e r h u u r d aan Z o r g A c c e n t . In het kader van het nieu w e jongerencentrum aan d e Duivecatelaan is er een
ons meer te richten o p de bestuurlijke hoofdlijn, zodat snel duidelijk ís wat de plannen voor het komende
h u u r o v e r e e n k o m s t tot stand gekomen met stichting de
jaar zijn en welke financiële consequenties daarmee
W e l l e en is er in hetzelfde c o m p l e x een ruimte ver h u u r d aan C C ' 7 5 .
zijn v e r b o n d e n . Verder kijken w e ook heel nadrukkelijk naar de kwaliteit v a n de toelichtingen en analyses. Dit
Tot slotte zijn er in de l o o p v a n 2012 o n d e r h a n d e l i n g e n
betreft onder andere de grondexploitatie, onderhoud kapitaalgoederen, loonkosten en schuldenpositie. Bij
gestart met een drietal potentiële huurders v o o r M F C
de p r o g r a m m a b e g r o t i n g 2013 is in het Hellendoorn
de Holtink en één potentiële huurder voor de waterto ren in Nijverdal.
J o u r n a a l een advertentie verschenen met informatie v o o r een wat breder publiek. Die lijn w i l l e n w e nu bij de jaarrekening 2012 doortrekken.
Inkoopcoordinatie Er w o r d t al meerdere jaren intensief s a m e n gewerkt met de gemeenten RijssenHolten, W i e r d e n , T w e n
A l s gevolg van de e c o n o m i s c h e recessie zien w e m e e r burgers en bedrijven dan voorheen in betalingsproble men komen en in een aantal gevallen ook failliet gaan. In het kader v a n het debiteurenbeheer w o r d t het dan ook lastiger o m alle v e r s c h u l d i g d e bedragen binnen te
m i e s v o o r p e n s i o e n e n en sociale lasten en de kosten
Kracht C entrale, Maatschappelijk Werk N o o r d West
terand en de gemeente Hof v a n T w e n t e . Deze s a menwerking is uitgebreid met de gemeenten Losser,
die gerelateerd zijn aan de nieuwe CA O .
Twente en 2orgaccent. M e t het ondertekenen van de h u u r o v e r e e n k o m s t t u s s e n de g e m e e n t e H e l l e n d o o r n
Tubbergen en Dínkelland. In 2012 is met de s a m e n w e r k e n d e gemeenten o v e r e e n g e k o m e n o m dezelfde
en d e G G D T w e n t e , in s e p t e m b e r 2012, is de gehele zorgvioer (voorheen: beursvloer) w e e r bezet.
a l g e m e n e i n k o o p v o o r w a a r d e n zoals o p g e s t e l d d o o r de V N G te hanteren, hetzelfde a a n b e s t e d i n g s t o o l (Nego
De officiële o n d e r t e k e n i n g v a n de h u u r o v e r e e n k o m s t tussen DeTwentse Z o r g c e n t r a ( w o o n w i n k e l Hebbe
metrix) te hanteren en het i n k o o p b e l e i d c o n f o r m het mode) v a n de V N G in te richten. Daarnaast hebben in
Facilitair en Vastgoed
informatievoorziening
Sporthal Bachlaan, Jongerencentrum, M F C
Debiteurenbeheer
krijgen. Waar mogelijk w o r d e n in g o e d overleg beta lingsregelingen getroffen maar dat is lang niet altijd v o l d o e n d e . Over 2012 hebben wij voor bijna e 25.D00,
dingen) en de g e m e e n t e H e l l e n d o o r n , in april 2012,
2012 meerdere a a n b e s t e d i n g e n plaats g e v o n d e n o p de
aan vorderingen afgeboekt. Vaak op advies van de deur waarder of de Stadsbank Oost Nederland. Daarnaast
maakt dat de laatste 240 vierkante meter v e r h u u r b a a r
verschillende terreinen.
is in de jaarrekening 2012 voor bijna t 90.000, een
Vastgoed Naast het geven v a n adviezen o p het gebied v a n b o u w k u n d e en installatietechniek zijn vanuit Vastgoed
v l o e r o p p e r v l a k in het Huis v o o r C ultuur en Bestuur is verhuurd.
het afgelopen jaar d i v e r s e o n d e r h o u d s w e r k z a a m h e d e n
G o e d o m te kunnen v e r m e l d e n is dat in augustus 2012
uitgevoerd. Hierbij valt te d e n k e n aan d e renovatie v a n de w a c h t r u i m t e o p d e begraafplaats in Hellendoorn
de h u u r o v e r e e n k o m s t met grand cafėTOlTOl met 5 jaar ís v e r l e n g d .
voorziening getroffen o m d a t gerede twijfel bestaat of de betreffende bedragen nog binnen k o m e n .
Financiën en Control Versterking interne controle De interne controle blijft een punt v a n aandacht. Doel
en een toiletrenovatie bij zowel ' n Kadiek in Daarle als
stelling is te komen tot een meer risicogerichte bena
sporthal d e V o o r d a m ín H e l l e n d o o r n . Daarnaast heeft het n o o d s t r o o m a g g r e g a a t een vaste opstelling gekre
Flexibele verhuur Wat o p v i e l w a s de v r a a g naar het tijdelijk (per dagdeel)
Versterking financieel beheer In tijden v a n financiële schaarste is een goed financieel
gen bij het Huis v o o r C u l t u u r en Bestuur, w a a r d o o r beter kan w o r d e n i n g e s p e e l d o p noodsituaties.
huren v a n r u i m t e n . O m aan deze v r a a g te kunnen v o l doen zijn een zevental s p r e e k k a m e r s in het Huis voor
beheer een eerste vereiste. De ontwikkelingen binnen de verschillende b e l e i d s v e l d e n w o r d e n d a a r o m o p de
Jn d e l o o p v a n 2012 ís de E u r o p e s e a a n b e s t e d i n g v a n
C u l t u u r en Bestuur ingezet v o o r de tijdelijke verhuur. Partijen als M E E I J s s e l o e v e r s , D e T w e n t s e Z o r g c e n t r a ,
voet gevolgd o m mogelijke tegenvallers vroegtijdig te s i g n a l e r e n . En w a a r n o d i g tijdig a a n v u l l e n d e maat
het installatietechnisch o n d e r h o u d van alle gemeente
Tzorg en D i m e n c e huren o p dit m o m e n t een dergelijke
lijke g e b o u w e n in g a n g gezet en is de procedure door
spreekkamer. Daarnaast zijn er eind vorig jaar onder
regelen te treffen. Daarbij is het afgelopen jaar vooral gewerkt aan een verdere versterking v a n het risicobe
l o p e n tot het s t a d i u m v a n het v o o r n e m e n tot g u n n i n g . De verwachting is dat begin 2013 over kan w o r d e n
h a n d e l i n g e n gestart met een aantal potentiële huur ders.
heer. De risico's die w e l o p e n zijn g e m e e n t e b r e e d zo g o e d mogelijk in kaart gebracht en gekwantificeerd. In de paragraaf ' w e e r s t a n d s v e r m o g e n ' gaan wij hier
countant en vijf andere gemeenten w e r k e n w e aan het opstellen v a n een gezamenlijk controleplan. Daarvoor het afgelopen jaar gezien dat het Rijk steeds hogere eisen stelt aan de v e r a n t w o o r d i n g door gemeenten. Dat zal na de komende decentralisaties waarschijnlijk
gegaan tot de f o r m e l e opdrachtverstrekking. O m g o e d inzicht in het meerjaren o n d e r h o u d te h o u d e n zijn in 2012 de p l a n n i n g e n g e a c t u a l i s e e r d aan d e hand v a n de N E N 2767. Hierbij is o n d e r s c h e i d gemaakt in huurders en v e r h u u r d e r s o n d e r h o u d o p basis v a n het ROZhuur
Financiën In 2010 is e 6 0 0 . 0 0 0 , o n t v a n g e n v a n U W V in v e r b a n d
nader o p in. Bijzondere aandacht w a s er b o v e n d i e n v o o r de verdere invulling en concretisering van de ver
met d e afkoop v a n het huurcontract. Dit bedrag is in de vrij a a n w e n d b a r e reserve gestort. In 2011 is
schillende bezuinigingen v o o r 2012. Voor een deel gaat
model.
ê 86.000, aan de reserve onttrokken ter c o m p e n s a t i e
d e r i n g , waarbij we de controles vooral richten op die zaken w a a r Ben duidelijke t o e g e v o e g d e waarde is, Ook w i l l e n w e de interne controles meer een vast onder deel laten zijn van het reguliere werkproces. Nu vinden de controles nog vooral plaats rond het einde v a n het dienstjaar. Het is d e b e d o e l i n g o m dit meer over het jaar te spreiden en daar de controle d o o r de accoun tant meer o p aan te laten sluiten. S a m e n met de ac
lopen o p dit m o m e n t een tweetal pilots. We hebben
het daarbij o m maatregelen waartoe al in 2010 en 2011 is besloten. Ook hiermee liggen w e i n m i d d e l s g o e d
alleen maar verder t o e n e m e n .
85
Subsidiebeleid Het jaar 2012 kenmerkt zich d o o r aanvragen voor voor namelijk " k l e i n e " doch niet onbelangrijke subsidies. Daarbij is met verschillende externe partijen s a m e n gewerkt, zoals Staatsbosbeheer, Reggestroom en een drietal Kulturhusen uit de gemeente W i e r d e n . Het betreft hier onder andere het plaatsen v a n zonnepane len op het nieuwe bezoekerscentrum van Staatsbosbe heer, generatoren in molen 'De H o o p ' en zonnepanelen op het Noaberhuus en Kulturhus Daarlerveen. Deze laatste aanvraag is nog niet gehonoreerd. Verder is bij de de provincie Overijssel een subsidie aangevraagd v o o r de aanleg v a n de steiger in Daarlerveen. Met de verschillende aanvragen is een totaalbedrag g e m o e i d van Ē 135.000,. Naast deze subsidies is het afgelopen jaar e 515.000, ontvangen voor w o o n s e r v i c e g e b i e d e n . Bovendien zijn er subsidies ontvangen v o o r de sloop van sporthal Noetsele en het Spoortheater. In totaal gaat het daarbij o m een bedrag van ĉ 200.000,. Naast het aanvragen v a n subsidies wordt het jaar 2012 gekenmerkt door de opmaat naar de nieuwe ronde in de Europese Structuurfondsen. S a m e n met andere ge meenten kijken we hoe w e door een gezamenlijke aan pak subsidiekansen optimaal kunnen benutten. Niet alleen in WT4verband, maar ook in samenwerking met de andere gemeenten in de Regio Twente.
Misbruik en oneigenlijk gebruik {M&Obeleid)
Sociale
Recherche
Aantai opdrachten
De uiteindelijke doelstelling is dat m e n s e n en organi saties uit zichzelf de regels naleven. Een goede voor lichting houdt in dat een uitkeringsgerechtigde c a . op de hoogte is van zijn rechten en plichten en weet wanneer hij de gemeente moet informeren. Hij kan niet zeggen dat hij iets niet weet: hij kent de spelre gels. Instrumenten zijn de informatiemap, folders en de brieven/beschikking en mondelinge toelichting op maat/gericht o p de situatie. Ook een goede dienstverle ning draagt bij tot spontane naleving. A l s de gemeente de "zaakjes" goed v o o r elkaar heeft, weet de uitke ringsgerechtigde dit en handelt daar ook naar. Daadwerkelijk sanctioneren is het sluitstuk van het geheel. C ijfers omtrent fraude aantallen en o m v a n g geven een indicatie of alles daadwerkelijk werkt. Een spontane naleving betekent dat fraude gevallen laag en gering zijn. Daadwerkelijk sanctioneren betekent ook dat ten onrechte verleende bijstand wordt terug gevorderd. In deze fase kan ook strafrechtelijke vervol ging plaats v i n d e n , dan wel dat de uitkering tijdelijk wordt verlaagd. Controle op maat Geprobeerd wordt de controle effectief en efficiënt te laten plaats v i n d e n . Er wordt gecontroleerd waar het
Gehanteerde uitgangspunten Fraudebestrijding en handhaving van onder andere de W W B is een ruim begrip. In het verleden zijn de uitgangspunten v a n hoogwaardig handhaven vastge steld. De pijiers uit dit concept zijn: ' goede voorlichting over rechten, plichten en hand having aan alle uitkeringsgerechtigden en in ge
Cijfers
sprekken met de (potentiële) uitkeringsgerechtigde voorlichting o p maat; optimale dienstverlening zonder belemmeringen o m draagvlak te creëren v o o r de uitvoering v a n de repressieve elementen; ' controle op maat; » daadwerkelijke sanctionering. 4
Twente
moet zodanig zijn dat de pakkans bij nietnaleving hoog is. Da controle o p maat begint bij de toelating tot de bijstand. Door aan het begin van het traject een goede controle, verificatie en validatie uit te v o e r e n , zijn alleen aanvragen succesvol waarbij sprake is v a n een daadwerkelijk recht op bijstand.
1
II! 'r
Vervolgens is de controle o p het bestaande bestand signaal en risico gestuurd. O m hier invulling aan te geven wordt jaarlijks een activiteitenplan opgesteld. Elk signaal wordt zorgvuldig b e h a n d e l d . Het stoplicht model wordt gehanteerd. S o m m i g e signalen zijn be kend (groen), andere vergen (nader) onderzoek (oran je), anderen onbekend (rood). In het rode traject w rdt meestal de sociale recherche ingeschakeld. S i g n a l komen spontaan ("klik"brieven of telefoontjes) m í ook d o o r bestandsvergelijkingen met onder meer Inlichtingenbureau naar voren.
De risicosturing komt tot uiting in de schriftelijke en t h e m a controles. Voor 2012 is afgezien v a n dergelijke controles en is besloten ieder situatie o p n i e u w te be oordelen. Dit houdt verband met het feit dat wetgeving zodanig is gewijzigd dat in feite alle situaties o p n i e u w beoordeeld dienen te w o r d e n . De reden hiervoor zijn onder ander de introductie van de h u i s h o u d i n k o m e n stoets (die in de loop van het jaar weer is ingetrokken), beperking v a n het recht v o o r jongeren tot 27 jaar en de intrekking van de WIJ.
Omvang fraudevorderingen 2006
9.185
2007
47.717
22.147
89.093
92.479
34
2008
42
37.818
7,586
40.308
11.442
2011"
92,334
10.109
2012"
172.449
11.148
Aantal preventíeopdrachten Aantal fraudegevallen Omvang opgespoorde fraude
12.285
•Oiû '
' signalen uit bestandsvergelijkingen mei het Inlichtingenbureau vjorden niet geregistreerd " de gegevens worden vanaf 2010 anders geregistreerd. Fraudevorderingen worden niet langer zodanig vastg
87
als
2
bedoeling dat de totale OZBopbrengst ais gevolg v a n d e hertaxatie wijzigt.
Ontwikkeling gemeentelijke belastingen
Inleiding In deze paragraaf wordt e e n v e r a n t w o o r d i n g g e g e v e n van het beleid i n 2012 ten aanzien v a n de gemeentelij ke belastingen e n tot w e l k e belastingdruk dit v o o r de burgers uiteindelijk heeft g e l e i d .
Beleid Wij w i l d e n de belastingdruk v o o r de g e m i d d e l d e bur ger niet t e zeer laten stijgen. In zijn a l g e m e e n h e i d zijn d e tarieven v o o r 2012 in elk geval v e r h o o g d m e t e e n inflatiecorrectie. O p basis v a n de laatste p r o g n o s e s van het CP B ging het daarbij o m 2,3'Jó. O v e r w e g i n g e n o m hiervan af te wijken w a r e n bijvoorbeeld wettelijk vastgestelde tarieven of d e mate van kostendekkend heid v a n een bepaald tarief. Gelet o p de kostenontwikkeling en de mate van kos tendekking kon bij h o n d e n b e l a s t i n g een v e r h o g i n g v a n d e tarieven achterwege blijven. In v e r b a n d met hogere kosten werd het tarief v o o r de rioolheffing v e r h o o g d boven de inflatie, namelijk met 2,9 Zo. Bij de afvalstof fenheffing gaven w e het v o o r d e e l v a n lagere kosten in v e r b a n d met een g o e d e afvalscheiding terug aan d e 0
Belastingsoort
burger d o o r een verlaging v a n de tarieven met 8Va. Dat b o o d ruimte o m d e tarieven v o o r de on roerendezaak belastingen (OZB) t e v e r h o g e n met B.7%. Deze tariefs v e r h o g i n g w a s b e d o e l d v o o r het in stand h o u d e n v a n bestaande v o o r z i e n i n g e n als onderdeel v a n de bezui nigingsoperatie. Bij d e overige belastingen w e r d e n de tarieven v e r h o o g d met een inflatiecorrectie v a n 2,3 A. Door deze tariefmaatregelen bleef de belastingdruk (het totaal aan O Z B , afvalstoffenheffing e n rioolheffing) v o o r een g e m i d d e l d e wonìngeigenaar onder het infla tiepercentage. De belastingdruk v o o r een g e m i d d e l d e w o n i n g h u u r d e r daalde zelfs. Kortom een zeer gematig d e lariefsontwikkeling. 0
In het o n d e r s t a a n d e overzicht ziet u een vergelijking v a n de tarieven en aanslagen v a n de g e c o m b i n e e r d e aanslag v a n 2011 en 2012 en de daarmee s a m e n h a n gende belastingdruk v o o r een g e m i d d e l d h u i s h o u d e n in een g e m i d d e l d e w o n i n g (in eigendom). In dit over zicht is de g e m i d d e l d e w o n i n g w a a r d e in de gemeente 1 ellendoorn gebruikt, die v o l g e n s d e provincie Over ijssel in 2012 Ê 2 5 5 . 0 0 0 , bedroeg. De s t a n d a a r d c o m binatie van de afvalstoffenheffing bestond in 2012 uit een basisheffing van e 98,40, e e n 240 liter restcontaī n e r V3n e 100,68 e n een 140 liter GFTcontainer v a n C 36,96. Voor de berekening v a n de rioolheffing w e r d er uitgegaan v a n een waterverbruik v a n 0 t / m 150 m 3 e n de hondenbelasting în het overzicht betrof één h o n d .
mtrnrrmm 256,56 256 56
AívaJstoffōnheífiriflXstendaardcombìnatie) Ee'nmaKge: t e r u g g a a f ^ a n x ĩ r c » ^ afval Stoffonheífing (t.v.m. o m v a n g reserve afval) T ė r u g g a a ŕ v a r t 896 vla t a r í e v e m ( í , v . m . laserŵleostenj Rfoolheffíns íwatarverbtuifc,vam0,tfín 150 m 3 Į Ońroerendezaekbelastíngen teigeridorn w o n í n g Į ,: ľ
256,56 n.v.t.
256,56 n.v.t.
10,08
10,08
n.v.t. 208.80 0,0974*
n.v.t.
20.52
20,52
208,80 248,37
214,80 0,109»
214,80 276.21
65,00
65,00
65,00
•fj.iilil.t indien vao toepassing; H a n d e n b e î a ^ í n g »
65,00
Omvang gemeentelijke belastinggebied Ook in 2012 handhaafde het Kabinet het relatief kleine lokale belastinggebied en pleitte v o o r b e h e e r s i n g v a n de lokale lasten. In het bestuursakkoord w e r d o p g e n o m e n d a t de medeoverheden moesten inzetten o p beperking v a n de (kosten)stijging en niet o p v e r h o g i n g van de opbrengsten uit lokale lasten. Uitgangspunt daarbij w a s een gematigde ontwikkeling v a n de lokale lasten. In het bestuursakkoord werd t e v e n s o p g e n o men dat het Rijk geen initiatief zou n e m e n o m verdere veranderingen aan te brengen in het belastinggebied van gemeenten en provincies. Afvalstoffenheffing Gezien de ontwikkeling van de kosten v a n het inza melen e n verwerken V3n afval e n de hoogte v a n de reserve inzameling e n verwerking afval e n de mate v a n kostendekkendheid konden d e tarieven v o o r de afval stoffenheffing met 8Va dalen. (Het tarief basíshefling 2012 Ís het tarief basisheffing 2011, exclusief e e n m a l i g e teruggaaf van e 10,08 e n v e r m i n d e r d met B"A.)
baslsheffing 140 liter CFTcont. 240 liter GFTcont. 140 liter restcont 240 liter; re īcont
96.84 ľ 40,20 67,32 64,32 109,44
98,40 36,96 61,92 59,16 100,68
Hondenbelasting S i n d s de invoering v a n deze belastingsoort w o r d t de o p b r e n g s t aangewend ter bestrijding v a n de overlast d o o r honden en de daar direct aan verwante activitei ten zoals d e aanleg e n o n d e r h o u d van hondentoiletten en ruige b e r m e n , een controleur, controles, honden p e n n i n g e n , voorlichting e n perceptiekosten. Gelet o p de ontwikkeling v a n de kosten kon het tarief v o o r de hondenbelasting 2012 o p hetzelfde niveau blijven als in v o o r g a a n d e jaren, namelijk Ê 6 5 , OZB De opbrengst van d e OZB is een algemeen dekkings m i d d e l . De tarieven v a n de O Z B w o r d e n uitgedrukt in een percentage van d e WOZwaarde.ln totaal stegen de 'ĩ 2012 met S.7%. Daarvan w a s 2,314 inflatie inde 4,4^0 hing samen met d e verlaging van tarieven van de afvalstoffenheffing. Zoals gebrui kelijk in onze gemeente, w e r d in de OZBtariefstelling rekening gehouden m e t de uitkomsten v a n de algeme ne herwaardering v a n onroerende zaken m e t waarde peildatum 1 januari 2011. Het was en is namelijk niet de
Het Rijk had v o o r 2012 een m a c r o n o r m vastgesteld v a n 3,7 5*56. Doel v a n de m a c r o n o r m is beheersing van de collectieve lasten. Dat w í l zeggen dat de OZBop brengst van alle gemeenten samen niet meer mag stijgen dan vooraf door het Rijk is bepaald. Wij besaf ten terdege dat w i j in 2012 de macronorm overschre d e n , maar waren desondanks van mening dat deze v e r h o g i n g e n acceptabel w a s . De ontwikkeling v a n onze totale belastingdruk lag i m m e r s r u i m onder de 3,75*10 en juist dat is het doel v a n de macronorm. Dit stand punt onderschrijven w e n o g steeds. Gelet o p het v o o r g a a n d e zien de voorlopige tarieven v a n d e OZB er als volgt uit:
eigenarenbelaśting woningen ntetwoníngen gebruikersbelastĩng ;nĩetwoníngen
0,0974
0,109iy
0,1917 X
0,2178*»
0,1534ŵ
Q.1742%
0
Parkeerbelastingen De opbrengst v a n de parkeerbelastingen is bestemd ter dekking v a n d e kosten van de parkeermaatregelen (inclusief parkeergarage) in het centrum. Het parkeer tarief bedroeg Ē 1,— per u u r met een m a x i m u m v a n C 5, per d a g . V o o r de parkeervergunningen zagen d e jaartarieven er als volgt uit: Omschrijving parkeervergunningen Bowonorsvergunning: zonder priváparkeergelegenheid met privéparkeergelegenhoid elke volgende vergunning Bedrijfsvergunnīng: op kenteken op naam (Parttime) werknemersvergunning; minimaal tarief maximaal tarief Zorgvergunning voor (para) me diet Manteb'orgvergunnmg
Rioolheffing De rioolheffing heeft het karakter van een bestem mingsheffing waarmee kosten kunnen w o r d e n ver haald o m collectieve maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht v o o r een doelmatig w e r k e n d e riolering en overige maatregelen ten aan zien v a n afvalwater, hemelwater e n grondwater. Gelet op deze (ten opzichte v a n het verleden) verbrede taak, w e r d e n met ingang van 2012 via de rioolheffing ook de kosten verhaald die g e m o e i d zijn met het beheer en o n d e r h o u d van sloten.
M e d e gelet o p de overige ontwikkeling van de kosten van het riooibeheer, de hoogte van de reserve en de mate van kostendekkendheid werd het tarief v e r h o o g d met 2,9 Zo í.2,3% infiatīecorrectie en Û.6% i.v.m. beheer/ onderhoud sloten). In 2012 werden voor het eerst de grote grondwateríozers in de heffing betrokken. Dat ging o m aanslagen tot een gezamenlijk bedrag van circa Ê 105.000,. 0
Toeristenbelasting Overeenkomstig de afspraken die hierover in het verle den zijn gemaakt met de recreatieondernemers, zijn da tarieven (p.p.p.n.) als volgt gewijzigd:
alle v o r m e n van nachtverblijf, m.u.v. w o n i n g of hotel woning hots!
0,51
0 77
0,79 1,21
Overige belastingen Bij de overige belastingen was over het algemeen sprake van een inflatiecorrectie van 2.3 Zo in verband met gestegen lonen en prijzen. Het ging daarbij o m de begrafenisrechten, leges en de marktprecariobelasting. De tarieven van de vermakelijkhedenretributie zijn niet aangepast. A l jaren is hier sprake van een convenant met d e enige belastingplichtige het Avonturenpark Hellendoorn. Het jaar 2012 viel onder het convenant met ais looptijd 1 januari 2008 tot en met 31 december 2012. Inmiddels is er een nieuw convenant afgesloten v o o r de periode 2013 tot en met 2017. c
Wet waardering onroerende zaken Elk jaar w o r d e n aüe onroerende zaken binnen de gemeente Hellendoorn o p n i e u w gewaardeerd. Door de jaarlijkse herwaardering verloopt de waardeontwik keling minder schoksgewijs. De nieuwe WOZwaarden w e r d e n eind februari 2012 aan de belanghebbenden bekend gemaakt en hadden als waardepeildatum 1 januari 2011. S a m e n m e i de gemeente RijssenHolten en Wierden hebben w i j de uitvoering v a n de taxatiewerkzaamhe den gezamenlijk aanbesteed. Voor belastingjaar 2012 zijn er 12.301 WOZbeschikkin gen uitgegaan, met daarop één of meerdere onroeren de zaken. Van de 17.856 beschikte objecten is er tegen 646 objecten (3,6 ,ó) bezwaar gemaakt. Het "zwaartepunt" lag in Nijverdal centrum, met name het Dunantblok, en het buitengebied o m de kernen. Ook in de soort objecten waarbij belanghebbenden be zwaar maken, waren er geen verrassingen. Liefst 79 z« van het aantal bezwaren betrof een w o n i n g . Van de bezwaren is 23 A afgewezen en 71fo toegewe 0
D
a
Aanslagheffing gecombineerde aanslag 2012 In totaal zijn er in 2012 17.370 aanslagen gemeente lijke belastingen 2012 verzonden. Hiervan hadden er 16.445 als dagtekening 29 februari 2012 (is bijna 95 Zo). Naar aanleiding van verhuizingen, bezwaarschriften en controles werden er in de loop van 2012 nog eens 925 aanslagen o p g e l e g d . Zoals gebruikelijk zijn o p het aanslagbiljet de aanslagen afvalstoffenheffing, hondenbelasting, O Z B en rioolheffing gecombineerd. Bij het opleggen v a n de aanslagen hebben zich geen problemen voorgedaan. 0
Betaling O m d a t circa 65*70 v a n de belastingplichtigen een mach tiging hebben afgegeven tot automatische incasso, hadden/hebben zij tien termijnen o m het verschuldigde bedrag te v o l d o e n . Kwijtschelding 2012 Kwijtschelding van de gecombineerde aanslag ge meentelijke belastingen kan verleend w o r d e n indien de belastingschuldige niet in staat is anders dan met buitengewoon bezwaar de belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen. Van buitengewoon bezwaar is in het algemeen sprake indien de middelen o m een be lastingaanslag te betalen ontbreken e n ook niet binnen afzienbare termijn kunnen w o r d e n verwacht. Bij da af handeling van de kwijtscheidingsverzoeken maakte de gemeente Hellendoorn maximaal gebruik van de haar geboden mogelijkheden, door lOOSó van de bijstand snorm aan te merken als kosten v a n bestaan. Over belastingjaar 2012 hebben w e bij 372 aanvragers e 137.557, kwijtgescholden. Over belastingjaar 2011 was dit een bedrag van C 136.618, bij 373 aanvragers. Overzicht opbrengsten Het volgende overzicht geeft een beeld van de totale opbrengsten o p rekening en begrotingsbasis. De to taal gerealiseerde opbrengst in 2012 daalde ten opzich te van de begroting met zo'n 5fo tot een bedrag van 6 15,8 miljoen.Ten opzichte van de begroting 2012 zijn met name de inkomsten achtergebleven o p het gebied van het betaald parkeren en bij de bouwvergunningen. De opbrengsten uit naheffingen 2012 in onderstaand overzicht zijn exclusief een correctie over 2011.
a p a ; ( ļ f T į ī T T ľ ĩ r — B W İ M 'Mi p î t Ï Ï ' K B S B i l H ' t y r l ī ī i F l M Afvalstoffenheffing Begrafenisrochten Hondenbelasting Leges Marktprecariobelasting Onroerendezaakbelasíingen Parkeren Parkeerbelastingen Parkeergarage tnkomston naheffingen Rīooiheífing Toeristenbelasting Vermakeliļkhetfenretributie (convenanī)
3.133.998 367,765 166.303 1.388.924 ''Ì
37.226 5.785.458 96.764 3.162 25.294 3.413.838 298.203 49.292
3.026.035 291.808
3.052.928 338.825 170.494 1.467.557
165.428 1.152.049 36.744 6.473.508 464.869 69.503 162.526 3.624.309 286.673 49.834
38.029 6.460.500 913.493 133.168 149.760 3.544.509 299.620 47.625
Ontwikkeling belastingdruk
Landelijk beeld belastingdruk Het C entrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (C OELO) onderzoekt jaarlijks het n i veau en ontwikkelingen van de lokale lasten (gemeen ten, provincies en waterschappen). In het onderzoek van het COELO naar de lokale lasten in 2012 waren 437 (deel)gemeenten betrokken, In de goedkoopste gemeente (rangnummer 1) bedroe huishouden. In de duurste gemeente w a s dat C 1.169,— . De gemiddelde woonlasten in N e d e r l a n d lagen o p e 683,— (tevens het Overijsselse gemiddelde). In de gemeente Keiiendoorn bedroegen de lasten volgens het C OELO E 7 2 6 , . Daarmee namen w e de 272de plek in. In 2011 en 2010 was dat respectievelijk de 265ste en 289de plek. Provinciaal beeld belastingdruk De provincie Overijssel berekent jaarlijks per gemeen te wat per gemeente de stijging v a n de belastingdruk is. Uit de "Belastinguitgave 2012" van da provincie Overijssel blijkt dat een g e m i d d e l d huishouden in onze gemeente qua belastingdruk op de 19de (2011 17de) plaats komt o p de ranglijst van 25 Overijsselse g e meenten, uitgaande van de gemiddelde w o n i n g w a a r d e in de afzonderlijke gemeenten. E r zijn dan 18 gemeen ten goedkoper. A l s w e uitga; v a n een gemiddelde standaardwoning in de prov cie Overijssel, dan staan we op de 14de (2011 14de ) plaats op de ranglijst geval zijn er 13 gemeenten goedkoper. In de volgende tabel ziet u de belastingdruk (OZB, de afvalstoffenheffing e n de rioolheffing) in euro's per gemeente van 2012, uitgaande van de gemiddelde w o ningwaarde in die gemeenten. In Hellendoorn bedroeg die Ê 2 5 5 . 0 0 0 , . De gemiddelde belastingdruk v a n alle gemeenten in deze grafiek bedraagt Ē 687,72.
1
Da Ifsen
190.97
522.50
2
Haatte
211,90
556,17
3
Ommen
174,18
591,18 598.51
162.85
622,09
6
Hardenuerg
187.92
622.39
7
Zwolle
253.10
624,8*
3
Tubtwrgan
22S.6S
628,58
9
Zwartewaiefland
212.11
642,65
10 RijssonHolten
189,44
649,84
11 Twcnterand
229,99
663,22
12 Haaksherqan
221.71
667.01
188,57
681,77
. A
:
215,82
14 Heliendoorn
237,84
15 StoonwiiitnrlJind
203,18
6K«Ì,14
IC 0[dan/aal
22197
699,73
260,07
7Ū5.07
ĩfĩí
íDir^Hànk#Sê;l
688,68
18 Hengelo
255.93
713,31
15 Losser
281,22
713,4? 71691
70 Some
277,95
21 OlstWiįhe
284,71
718.29
22 Hof van Twente
2H,51
726,915
2Ē5.7Í
73S.GÍ
24 Deventer
259.20
771,60
25 Enschede
323,51
801.11
Uitgaande v a n de standaardwon in gwa arde v a n 6 218.000,— in de provincie Overijssel ziet de ranglijst van de belastingdruk er iets anders uit. De afvalstof fenheffing e n rioolheffing blijven dan uiteraard gelijk, maar bij de berekening v a n de O Z B w o r d e n de unieke gemeentelijke OZBtarieven toegepast o p de hiervoor g e n o e m d e waarde van C 2 1 8 . 0 0 0 . . De g e m i d d e l d e belastingdruk van alle gemeenten bedraagt d a n E 670,18.
Bedrag
11
Daifsen
«5,79
Z08,W
125,40
687.32
ftaatie
24930
153,47
19030
594.07
Kempen
21433
214,69
168.00
597,52
Hardoflberg
188.78
216.47
218.00
823,25
/iH' " 1
253,10
259,23
102.51
62434
e
Ommen
217,33
238,00
18f,00
63433
1
ZWartewatsiFanrf : 211,14
21035
214.59
641,68
t
SUphOIM :
229,00
67238 ĩ
9
TWomerand
?
*
m
.2133*:; 230,24 240,54
21 ƒ,95 215,28
673,77
218.12
218,00
242.40
676,52
Heng oio
221.09
270,18
187,20
679,27
Tubbergen
287.43
17090
229,00
687,33
13 Almelo
21&76
289,20
183.60
688,56
14 HsakBberqen
249,17
215.00
230.30
694,47
209,70
225,69
260.27
228.08
319.65; 158,18
70539 ; 725,02
Ī0 RlļssonHotten
V
.15 Stoenwijkertend
li í
Otdenzaal
17 Wl ardon
231^2 29283
246,00 247,20 į 225,36 20635
19 Hol [endoor ri
278,21
236,04
214.80
729,05
20 Enschede
2S5.2S
306,00
171,60
73235
ît
Soma
297,08
251,28
187.68
73634
323,89
203,44
230,14
757,47
2.i Deventer
249,69
342,48) 169,92
762,09
24 Haf van Twente
2S438. 283.55
Gemiddeld
248.90
Ontwikkeling
726,04
22 OIStWíjflD
76731
77835 ifflļfflBffl^BBBBH ĮŞļļBBI 33235
229,00
1.031.887,00 11
i N i l i
H
1.976,13 1.582,91 733,08
1.005.869.00 U
M
i
H
«n
2.190,78 1.752,22 753,36
i :H EĨĪ ĩ ľ.ĩrr» rrnm\\\\mwm\m agiagirIEra
695.66
11 losser
2* Dlnke Tand
ii iui
OZBeīgendom OZBgebruik Rlooĩheffing
fvol
II
Ontwikkeling belastingdruk bedrijven Bij d e bepaling v a n de belastingdruk v o o r bedrijven spelen slechts twee belastingsoorten een rol, te weten de O Z B e n de ríoolheffing. De afvalstoffenheffing is namelijk alleen maar v o o r h u i s h o u d e n s . Hieronder ziet u de ontwikkeling in de belastingdruk v o o r een fictief bedrijf dat in 2010 een WOZwaarde had v a n C 1.000.000, (sindsdien v e r h o o g d met de jaarlijkse g e m i d d e l d e marktontwikkeling voor níetwoningen) en een jaarlijks waterverbruik van 1000 m 3 .
220,00
92
3.679ĥ
S,37%
Inleiding Het komende jaar zal een brede risico p r o g r a m m a n i v e a u plaatsvinden. Het w e e r s t a n d s v e r m o g e n is het v e r m o g e n o m finan ciële tegenvallers op te v a n g e n . Voor het weerstands v e r m o g e n zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico's van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogeiijkheden waarover wij als gemeente beschikken o m niet begrote en voorziene kosten te dekken. Onder risico's w o r d e n verstaan, die risico's die niet anderszins zijn ondervangen en die ook niet (in die mate) te verwachten waren. De weerstandscapaciteit is het totaal aan middelen waarover de gemeente beschikt o m niet begrote kosten (de ongedekte risico's) te dekken. Voldoende w e e r s t a n d s v e r m o g e n v o o r k o m t dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen en/of het v e r h o g e n v a n tarieven/ belastingen. Deze paragraaf bevat zowel een inventarisatie van de ongsdskíe risico's die de Gemeente Hellendoorri heeft gelopen in het veranīwoordingsjaar 2012 als een in ventarisatie van de beschikbare weerstandscapaciteit. Daarnaast wordt het beleid omtrent de weerstandsca paciteit en risico's aangestipt. Het gaat in deze para graaf o m financiële risico's waarvoor noch een voorzie ning is getroffen, noch een verzekering is afgesloten en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie van de Gemeente Hellendoorn. Met andere w o o r d e n : het gaat o m de ongedekte risico's.
Beleid In de financiële verordening Gemeente Hellendoorn 2005, door u vastgesteld op 15 november 2005, is in artikel 16 lid 1 bepaald dat wij naar behoefte een (bijgestelde) nota weerstandsvermogen en risicoma nagement aanbieden. Het beleid rond het weerstands v e r m o g e n is vastgelegd in de volgende nota's: * Nota weerstandsvermogen (november 2004) » Nota versterking risicobeheer (maart 2005) » Nota evaluatie reserves en voorzieningen 2011 (be handeld 10 november 2011);
Benodigde weerstandscapaciteit
Grondexploitatie Bij grondexploitatie horen financiële risico's. De ge meentelijke grondexploitaties blijven ook de komende jaren een nadrukkelijk punt van aandacht. Enerzijds door de e c o n o m i s c h e recessie en anderzijds door de demografische ontwikkeling staan de grondverkopen onder een grote druk. In 2012 heeft de Stee G r o e p een onderzoek gedaan naar de hoogte van de verkoopprij zen van kavels in onze gemeente en naar aanleiding van dat onderzoek zijn d e grondprijzen waar nodig naar beneden bijgesteld. De totale afwaardering van de gronden binnen de grondexploitaties en de strategi sche herontwikkeiiocaties heeft ruim C 4,8 miljoen be dragen. Deels is de afwaardering opgevangen binnen de desbetreffende projecten (Ê 1,7 miljoen) en w a a r dit niet mogelijk bleek ìs een voorziening getroffen of is de bufferreserve/reserve strategische projecten ingezet ( Ê 3 , l miljoen). M e d e op basis v a n het rapport v a n de Stee G r o e p is als basis v o o r de opbrengsten binnen de grondex ploitaties op dit m o m e n t v o o r w o n i n g b o u w l o c a t i e s gerekend met 2 ĥ opbrengstenstijging per jaar vanaf 2015 (t/m 2014 geen prijsstijging) en v o o r bedrijvenlo caties met 3Vo per jaar vanaf 2013. In d e huidige markt is de stijging van de uitgifteprijs van b o u w k a v e l s v o o r w o n i n g e n namelijk twijfelachtig en v o o r bedri|venter reínen verantwoord. 0
In i i d m g De benodigde weerstandscapaciteit kan w o r d e n bepaald door het in kaart brengen van alle financiële, ongedekte risico's die de Gemeente Hellendoorn loopt. In dit kader w o r d t gesproken van een risico indien er een substantiële kans bestaat op het optreden van een (onverwachte) gebeurtenis m e t e e n (direct) financieel gevolg dat niet is afgedekt in de exploitatie en niet is ondervangen d o o r m i d d e l van een beheersmaatregel, verzekering of voorziening. O p 23 oktober 2012 heeft hei nieuwe kabinet zijn regeerakkoord gepresenteerd v o o r het beleid in de k o m e n d e jaren. Burgers, bedrijven en d e overheid zelf zullen de komende jaren geconfronteerd w o r d e n met ingrijpende maatregelen, onder meer in d e zorg en de sociale zekerheid, o m de komende jaren C 16 miljard netto te bezuinigen. Daarnaast zijn er hervormingen die d e woningmarkt en d e arbeidsmarkt in beweging moeten brengen. Omdat het nieuwe kabinet ook nog eens C 4 miljard wil investeren, loopt het totale bezuir.igíngsbedrag o p naar e 20 miljard. Vee! is op dit m o m e n t nog onduidelijk. Het is een akkoord op hoofdlijnen, dat de komende jaren vertaald wordt in concrete wetgeving. Daarnaast lopen er nog tal van andere zaken: » een algemene korting op het gemeentefonds (trap optrapaf) » korting op het gemeentefonds onderwijshuisvesting » korting op het gemeentefonds ter compensatie van het handhaven van het BTWcompensatiefonds » schaalvergroting openbaar bestuur » de decentralisatie van Rijkstaken in het kader v a n AWBZfunctie begeleiding » de decentralisatie van Rijkstaken in het kader v a n Jeugdzorg
Indien tekorten w o r d e n voorzien op gronden die reeds in exploitatie zijn g e n o m e n , dan w o r d t hiervoor een bedrag o p g e n o m e n in de voorziening toekomstige verhezen grondexploitaties De stand van de voorzie ning toekomstige verliezen grondexploitatie bedraagt momenteel Ê 8,9 miljoen. U l t i m o 2011 bedroeg de voorziening nog 6 6,9 miljoen. Daarnaast is binnen de bufferreserve een bedrag van bijna 6 2 miljoen ge reserveerd v o o r risico's binnen d e grondexploitatie, zoals tegenvallers d o o r prijsstijging, aťzetvertraging en rentestijging. De reserve kan reguliere s c h o m m e l i n g e n en tegenvallers vanuit d e grondexploitatie o p v a n g e n . Indien er sprake zou zijn het van structureel uitblijven van vraag naar w o n i n g b o u w l o c a t i e s en industrieter reinen zal dit niet toereikend zijn om de tekorten te dekken. Gemeentefonds Oe gemeente loopt het risico dat de inkomsten uit het gemeentefonds tegenvallen, bijvoorbeeld door bezui i igingen bij het Rijk en/of een wijziging in d e herver delingsmaatsţaven. De opbrengst van de 3İgemena uitkering uit het gemeentefonds was in 2012 C 31,1 miljoen. De hoogte van de algemene uitkering is geba seerd o p de decembercirculaire v a n het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Het n i e u w e regeerakkoord v a n het kabinet Rutte li stelt gemeenten de komende jaren v o o r een e n o r m e opgave. Gemeenten w o r d e n fors geraakt d o o r de ver schillende maatregelen. Deels d o o r een rechtstreekse korting op het gemeentefonds, deels door verschillen de kortingen op specifieke uitkeringen en do bij do de centralisaties van Rijkstaken over te hevelen m i d d e l e n . H o e w e l o p dit m o m e n t nog veel onzeker i s , h o u d e n w e v o o r a l s n o g rekening met een korting van op termijn zo'n C 8,2 miljoen structureel, w a a r v a n 6 1,9 miljoen in de sfeer van de 3İgemene m i d d e l e n . Strategische projecten De o m v a n g en impact van d e strategische projecten brengt met zich mee dat risico's w o r d e n gelopen op het punt van de projectkosten, de exploitatieop brengsten, d e exploitatielasten en de projectfasering. Ten einde deze risico's zoveel mogelijk te onder v a n g e n wordt de voortgang van de projecten zowel projectinhoudelijk als financieel stringent gevolgd in de bestuursrapportages. Gezien d e vergevorderde uitvoering v a n de projecten beperken zich de risico's voornamelijk tot de (exploitatie)opbrengsten. B e g i n 2015 wordt de reserve strategische projecten o p g e heven en w o r d e n d e structurele lasten en baton in de reguliere begroting o p g e n o m e n . Wel w o r d e n nog risico's g e l o p e n op d e nog te realiseren opbrengsten uit vrijgekomen locaties. In 2012 h e b b e n zich binnen d e parkeerexpioitatie forse tekorten v o o r g e d a a n . Dit tekort is niet ten laste van de reserve strategische projecten gebracht, maar mani festeert zich in het rekeningsaldo. In 2013 w o r d t het parkeerbeleid geëvalueerd. De exploitatie v a n het Ravijn zwemsportzorg heeft in 2012 tot een extra onttrekking aan d e reserve strategi sche projecten geleid van Ê 77.000,. Binnen do reser v e is nog een post onvoorzien aanwezig die expliciet v o o r deze aanloopverliezen b e s t e m d w a s . In de tweede bestuursrapportage is reeds g e m e l d dat dit tekort naar verwachting tussen de Ê 60.000, en e 80.000, zou bedragen. Zoals bekend heeft d e gemeente Heliendoorn n o g één onverhuurde cq nog niet verkochte winkelunit in het 'Dunantblok' in bezit. Binnen d e reserve strategische projecten is al rekening g e h o u d e n met de h u u r d e r v i n g . Te v e r s t r e k k e n s u b s i d i e s Veel instellingen zijn in belangrijke mate afhankelijk v a n gemeentelijke subsidies. Dit brengt met zich mee dat tegenvallers in de bedrijfsvoering (onder andere als gevolg v a n C AOontwikkelingen) ook negatieve consequenties kunnen hebben v o o r d e gemeente als subsidieverstrekker. Enerzijds ís, o m de risico's díe daarmee s a m e n h a n g e n tegen te gaan, steeds meer overgegaan op budgetsubsidiëring. Anderzijds krijgen de instellingen d o o r middel v a n budgotsubsidieríng meer vrijheid van h a n d e l e n .
Inmiddels is d e keuze gemaakt o m de subsidiever o r d e n i n g drastisch te vereenvoudigen o m daarmee de administratieve lastendruk voor organisaties en gemeente terug te dringen.
w o r d t nader ingegaan op de langlopende schulden en de leningenportefeuille. Voor beide risico's zijn geen specifieke v o o r z i e n i n g e n getroffen. Bij calamiteiten moet de bufferreserve w o r d e n aangesproken.
Voor professionele organisaties die structureel budget s u b s i d i e o n t v a n g e n , geldt dat ze deze nog maar eens in de twee of drie jaar hoeven aan te vragen, afhan kelijk van de w e n s en/of behoefte van de organisatie. Vrijwilligersorganisaties die structureel een w a a r d e ringssubsidie krijgen, hoeven deze nog maar eens in de vier jaar aan te v r a g e n .
Aanbestedingen Het resultaat van aanbestedingen kan tegenvallen. Ook brengen zowel contracten als aanbestedingsprocedu res risico's met zich mee ín de v o r m v a n claims bij het niet g u n n e n of bij uiteenlopende contractìnterpretaties. In 2012 Ís er bij' bijvoorbeeld de aanbesteding r o n d o m ' d e T w í j n ' een procedure geweest die uiteindelijk w e l d o o r de gemeente is g e w o n n e n . Desondanks is ook daar sprake van vertraging in tijd. In 2012 zijn aanbe stedingen geweest o.a op het g e b i e d v a n wegenonder h o u d , civiele werken bijvoorbeeld in W o p de Blokken, het leerlingenvervoer en bij de verstrekkingen W m o . In deze gevallen hebben de huidige marktomstandig heden geleid tot een daling van de kosten, omdat d e partijen díe het contract g e g u n d kregen lager hadden geoffreerd dan de kosten die wij v o o r h e e n betaalden of gecalculeerd h a d d e n .
U i t s t a a n d e leningen en borgsteííingen De gemeente loopt een beperkt risico ten aanzien van de inbaarheìd van verstrekte leningen aan d e r d e n , nu er vanaf februari 2010 is besloten o m geen leningen van de Woningstichting meer in directe zin te garan deren, maar als gemeente aan te sluiten bij het Waar borgfonds Sociale W o n i n g b o u w . Deze overgang brengt echter nieuwe risico's met zich m e e : de gemeente fungeert als (derde) achtervang v o o r de afgesloten leningen van nagenoeg alle landelijke corporaties. De financiële g e v o l g e n v a n de Vestiaaffaire konden nog w o r d e n o p g e v a n g e n door de eerste achtervang. Mochten d o o r de maatregelen van het kabinet Rutte II meer corporaties in de problemen k o m e n , dan groeit de kans dat ook de gemeente Hellendoorn in het tekort meedeelt. De gemeente staat voor 25*^ garant voor de leningen van de Woningstichting H e l l e n d o o r n , maar eveneens v o o r de leningen van de overige Nederland se w o n i n g c o r p o r a t i e s . Ook staat de gemeente Hellendoorn nog steeds SOVo garant voor de vóór 2011 afgesloten hypotheken. On danks d e dalende huizenprijzen en d e e c o n o m i s c h e cri sis, blijft het aantal g e d w o n g e n verkopen beperkt.Tot op heden konden alle verliezen nog d o o r de Stichting W a a r b o r g f o n d s Eigen W o n i n g e n w o r d e n o p g e v a n g e n . Voor beide garantstellingen geldt dat de stichtingen bij dreigende liquíditeitstekorten een beroep kunnen doen op d o o r de gemeente te verstrekken achtergestelde, renteloze leningen. Voor de o m v a n g van de garantstel lingen verwijzen w e u naar bijlage VI. Langlopende schulden en aangetrokken geld leningen M e d e d o o r het hoge investeringsvolume v a n de afge lopen jaren is onze totale schulden positie sterk toe g e n o m e n en staat onze solvabiliteit onder druk. Per 1 januari 2013 staat aan vaste geldleningen een restant schuld van C 130,6 miljoen open (1 januari 2012: 131,3 miljoen). Wat betreft onze financiële positie moeten we onze de blik niet zozeer op het eigen v e r m o g e n richten, maar juist op de schulden. Want ook voor ons geldt: geld lenen kost geld. De rentelasten drukken zwaar op de exploitatie van de gemeente. O m de solvabiliteit te laten stijgen zal er minder geïnvesteerd moeten wor d e n , zullen de reserves moeten groeien en zal er mín der geleend moeten w o r d e n . In paragraaf 6Treasury
C l a i m s en aansprakelijkheid van de gemeente Een t o e n a m e van de " c l a i m b e w u s t h e i d " bij burgers en het bedrijfsleven heeft er de laatste jaren toe geleid dat de aansprakelijkheid van de gemeente steeds nadruk kelijker in beeld komt. Veel van de claims zijn terug te voeren op w e g b e h e e r (onderhoud) en planschade. In een aantal gevallen blijken deze risico's verzekerbaar en o p die manier hebben wij d3ar al op ingespeeld. Planschades, v o o r z o v e r deze níet kunnen w o r d e n g e c l a i m d bij d e verantwoordelijke projectontwikkelaar, w o r d e n o v e r i g e n s afgewikkeld via de post 'onvoorzien' of binnen de p r o g r a m m a ' s . Belangrijk is nog te m e l d e n dat v o o r planschades specifieke afspraken w o r d e n gemaakt met de projectontwikkelaars v i a de overeen komsten die wij met ze sluiten. Hierdoor verleggen wij een groot deel v a n de risico's naar anderen. Bovendien calculeren wij bij de planvorming op v o o r h a n d al plan schades i n . O p e n einde regelingen en subsidies De gemeente is wettelijk verplicht tot het uitvoeren van bepaalde taken c.q. het instandhouden van bepaalde v o o r z i e n i n g e n . Deze hebben hierdoor veelal een o p e n einde karakter en hierbij ís de mate van beïnvloedbaar heid d o o r de gemeente g e r i n g . De regelingen zijn niet g o e d te budgetteren. Hierbij valt te denken aan de Wet Werk en Bijstand, d e Wet maatschappelijke ondersteu n i n g , het leerlingenvervoer en te verstrekken s u b s i dies. W a n n e e r w o r d t voldaan aan de v o o r w a a r d e n is de gemeente g e h o u d e n deze uitkering, vergoeding of s u b s i d i e te verstrekken, ongeacht het hiervoor ge raamde budget. Het is niet v a n tevoren te voorspellen hoeveel p e r s o n e n , bedrijven en instellingen gebruik zullen gaan maken v a n de regelingen. Hierbij is ook de v e r a n d e r e n d e e c o n o m i s c h e situatie van invloed. In be
ginsel ontvangt de gemeente voor deze taken c o m p e n satie uit het gemeentefonds. Hiermee kunnen echter belangrijke budgettaire effecten g e m o e i d gaan. De gemeente krijgt v o o r de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand en aanverwante regelingen een budget van het Rijk. In totaal is voor de gebundelde uitkering C 4,9 miljoen beschikbaar gesteld.Tot en met het derde kwartaal in 2012 w a s de werkloosheidsontwikkeling ín Twente iets beter dan het landelijk g e m i d d e l d e . Vooral in het najaar 2012 zijn de werkloosheidscijfers fors gestegen. Voor onze gemeente blijkt dit uit de forse stijging v a n het totaal aantal werkloze werkzoeken den (NWW) (1051 personen in d e c e m b e r 2012) en het aantal mensen met een WWuitkeríng (888 personen in d e c e m b e r 2012). Het werkloosheidspercentage is o p g e l o p e n van 4,5 % [juli 2012) naar 6,3 k (december 2012) v a n de beroepsbevolking. Ter vergelijking: het werkloosheidspercentage voor heelTwente is gestegen naar 9,1 Yo..
Beschikbare weerstandscapaciteit Tegenover de benodigde weerstandscapaciteit (risi co's) van de gemeente, staat deweerstandscapaciteit. Met weerstandscapaciteit wordt bedoeld de aanwezige middelen en mogelijkheden o m niet begrote kosten te dekken. Hierbij kan onderscheid gemaakt w o r d e n tussen incidentele weerstandscapaciteit (eigen vermo gen en onbenutte belastingcapacìteít) en structurele weerstandscapaciteit (ruimte in de jaarrekening en post onvoorzien). Onderstaande tabel geeft de bere kening van de weerstandscapaciteít van de gemeente Hellendoorn in 2012 weer:
a
Sinds 1 januari 2007 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het organiseren van de hulp bij het h u i s h o u d e n in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Z o w e l v o o r W m o als W w b w o r d t ieder kwartaal een rapportage opgesteld o m zoveel mogelijk de vinger aan de p o l s te h o u d e n . De cijfers van de kwartaalrap portages en deze jaarrekening zijn verwerkt in een inschatting v o o r de komende jaren. O p basis van die inschatting lijkt het financiële risico van tekorten op de W m o beperkt. O m het financiële risico af te dekken is een aantal reserves en voorzieningen g e v o r m d , onder andere de reserve bijzondere bijstand en reserve W m o . G e m e e n s c h a p p e l i j k e regelingen en s a m e n werking De gemeente Hellendoorn werkt ín een aantal gevallen samen met andere gemeenten. Deels w o r d t deze s a menwerking georganiseerd in een gemeenschappelijke regeling zoals de Regio Twente. A l s een G e m e e n s c h a p pelijke Regeling gezamenlijk besluiten neemt is iedere deelnemer verplicht o m de kosten daarvan te d r a g e n . Het is d a n een verplichte uitgave g e w o r d e n , waar d e gemeente Hellendoorn in feite een geringe invloed op heeft g e h a d . Daarnaast w o r d t er voor verschillende onderwerpen op andere schaal samengewerkt. Het besluit van de gemeenten RijssenHolten en Hellendoorn o m uit te treden uit S o w e c o heeft tot een verschil van mening geleid met de achterblijvende gemeenten over de te betalen a f k o o p s o m . Hier is helaas nog volstrekt geen duidelijkheid over en verwacht w o r d t dat niet eerder dan in 2014 de uittreding een feit zal zijn. Binnen de Vrij A a n w e n d b a r e Reserve is w e l al een claim verwerkt van 6 1,2 miljoen in verband met d e te verwachten afkoopsom.
Totaal Afc»ffl«»ř*s«v*s To^SMonmingmsarvM 'TotšH.&OM VWKKWrt Ruimtilnda&uittbtnltta/lMtiretftta ŢōtminckianHt* — n f t w f a w l c f t ŵ
11217 1ZJ98 10347 9.23* Z1.BS* ZĪ.5BZ 777 594 20.787
OftroořüfKÍe Zsŵ Bubiīŵoen LO.V. macronorm Afwitooffenhoffing {noíro; IwUwŵUsnd) BtoolhefSno {norm tMtóOdsHterKií Totaai oitbtnutt* twnarŵioratwcffgŵ Post onvocfľiert
0 Ō Ū O 2*
Tatutf «tructunH» wnrrUnéx» pacllaH
2*
22.14S 0 129 93 27Z 45 287
Uit bovenstaande overzicht blijkt duidelijk dat de algemene reserve van de gemeente in het jaar 2012 ge daald is. Een belangrijke oorzaak is dat de voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie met meer dan e 2 miljoen moest w o r d e n o p g e h o o g d naar aanleiding van afwaarderingen die voortkwamen uit de rapporta ge van de Steegroep. Hierover is d e gemeenteraad al via de tweede bestuursrapportage geïnformeerd. We constateren dat in het jaar 2012 de weerstandsca paciteit iets is verslechterd. O p een totale exploitatie van 6 91,4 miljoen in 2012 komt de weerstandscapaci teit als percentage van de exploitatie uit op 2 3 X . Per 31 december 2012 heeft de gemeente Hellendoorn 35.743 i n w o n e r s , w a a r m e e de weerstandscapaciteit neer komt op C 5 8 2 , per inwoner (2011: 6 648,). Onbenutte belsstingcapaciteit De ruimte voor de O Z B wordt berekend als verschil tussen de m a c r o n o r m (hoogte nog niet bekend) en de Hellendoornse tarieven voor de O Z B . De gemeen teraad van Hellendoorn heeft er voor gekozen dat de m a c r o n o r m in principe niet mag w o r d e n overschreden. Binnen de "artikel 12 procedures' wordt er van uitge gaan dat het OZBtarief minimaal moet liggen op 120^0 van het g e w o g e n gemiddelde landelijke tarief, voordat een gemeente wordt toegelaten tot de procedure. Voor 2013 is dit g e w o g e n gemiddelde Q,..6Ŭ"A. De gemeen te Hellendoorn hanteert voor w o n i n g e n 0,115ľřó.
De ruimte voor het rioolheffing en afvalstoffenheffing wordt berekend als het verschil tussen de kostendek kendheid van de tarieven en de geldende Hellen doorn se tarieven voor de rioolheffing en afvalstoffenheffing. De tarieven voor rioolrecht en afvalstoffenheffing bleken achteraf in 2012 iets meer dan kostendekkend te zijn en we hebben het meerdere in de reserve riole ringen en de reserve inzameling en verwerking afval bedragen gestort. De ruimte tot belastingverhoging is dan uiteraard nihil. In paragraaf 2 'belastingen' kunt u hierover meer lezen.
komende jaren goed de vinger aan de pols te h o u d e n en te zorgen dat de risico's (en de maatregelen die w e treffen om die risico's zo goed mogelijk af te dekken) goed worden g e m o n i t o r d . Concluderend k3n w o r d e n gezegd dat gezien de onge dekte risico's, het beroep op de reserves de afgelopen jaren, de heersende begrotingsdiscipline en de hoogte van de huidige weerstandscapaciteit, het weerstands v e r m o g e n van de gemeente Hellendoorn nog steeds als acceptabel kan w o r d e n gekwalificeerd.
Onvoorziene uitgaven In de begroting 2012 was in eerste instantie een bud get voor onvoorziene uitgaven van 3 4 . 0 0 0 , o p g e n o m e n . Daarnaast was er een budget voor 'klein' onvoorzien o p g e n o m e n van Ě 11.052,—. Hiervan is e 1.000, betaald aan een nieuwe organisatie voor het onderhouden van de partnerband met Ibbenbüren. Bij de tweede bestuursrapportage hebben wij 6 20.000,— laten vrijvallen.
Conclusie weerstandsvermogen Weerstandsvermogen is van belang aangezien dit dient als (een wenselijke) buffer. Er kan gesteld wor den dat het weerstandsvermogen zich op een adequaat niveau bevindt indien de Gemeente Hellendoorn in staat is o m substantiële tegenvallers op te vangen zon der dat afbreuk wordt gedaan aan eerder vastgesteld beleid en de hieraan gekoppelde (gewenste) niveaus van programma's en activiteiten.
" l i i M f
\Ùfìt
Naast de aanwezige weerstandscapaciteit en de onge dekte risico's, zijn ook andere factoren van invloed op hst w e e r s t a n d s v e r m o g e n , zoals het aanpassingsver mogen van de organisatie en de kans dat tegenslagen zich gelijktijdig voordoen (samenloop van risico's). Uit de combinatie van da eerder genoemde weer standscapaciteit, de rekeningsaldi van de afgelopen jaren als d e bekende risico's, blijkt dat de gemeente Hellendoorn de risico's adequaat heeft afgedekt en dat we nog steeds mogelijkheden hebben o m tegenvallers op te kunnen vangen. Desalniettemin is het jaar 2012 afgesloten met een nadelig jaarrekenīngsaldo van Ê 777.000,. Vanaf 2007 hadden we alleen zwarte cijfers geschreven bij de jaarrekening. Dat wil uiteraard niet zeggen dat alle tegenvallers automatisch moeten w o r d e n opgevangen binnen de weerstandscapaciteit. Integendeel zelfs, deugdelijk financieel beleid houdt in dat structureel de baten en lasten in evenwicht zíjn. In dat verband kunnen wij niet o m de constatering heen dat er de komende jaren nog veel onduidelijk is, zowel qua middelen als qua o m buigingsmaatregelen. In dat verband is het zaak o m de
1 98
1»
t.
die ook duurder is) terwijl er nu v o o r w o r d t gekozen o m een lichtere maatregel toe te passen (die d a a r o m m i n d e r kost) en daarmee, met het beschikbare bud get, o p meer w e g e n e n plekken toch het noodzakelijke o n d e r h o u d te kunnen uitvoeren. In P r o g r a m m a 5 w o r d t nader toegelicht welke concrete werkzaamheden zijn uitgevoerd in 2012.
A
Inleiding
Waarde van de kapitaalgoederen
In de paragraaf O n d e r h o u d Kapitaalgoederen geven w i j inzicht in het o n d e r h o u d v a n d e kapitaalgoederen v a n d e G e m e e n t e Hellendoorn. Oe kapitaalgoederen kunnen als volgt gerubriceerd w o r d e n : » infrastructuur (wegen, riolering); * v o o r z i e n i n g e n (openbaar g r o e n , speelplaatsen, o p e n b a r e verlichting); * gebouwen. Het o n d e r h o u d v a n deze kapitaalgoederen is van groot b e l a n g v o o r het optimaal functioneren v a n de g e m e e n te, o n d e r meer o p het g e b i e d v a n v e i l i g h e i d , vervoer en recreatie. D e kwaliteit van d e kapitaalgoederen e n het o n d e r h o u d ervan is bepalend v o o r het voorzienin g e n n i v e a u en uiteraard de (jaarlijkse) lasten.
De totale boekwaarde v a n de materiële vaste activa bedraagt per 31 d e c e m b e r 2012 v o l g e n s deze jaarreke ning e 126 miljoen. De onderverdeling is als volgt:
Het o n d e r h o u d s b e l e i d staat o v e r het algemeen in het teken v a n s o b e r o n d e r h o u d , dat wil z e g g e n dat alleen het noodzakelijke o n d e r h o u d w o r d t verricht o m de functie v a n het object in stand t e h o u d e n .
Beleid Het beleid van H e l l e n d o o r n v o o r het o n d e r h o u d a a n kapitaalgoederen is o p g e n o m e n in d e nota's: « O n d e r h o u d s p r o g r a m m a w e g e n (jaarlijks); * Gemeentelijk rioleringsplan (VGRP 20093015 (2009); * Operationeel Beheer en O n d e r h o u d s p l a n Riolering (2009) « Gladheidsbestrijdingsplan 20102014. G r o e n b e l e i d s p l a n (oktober 2003); » N o t a speelplaatsenbeleid (april 2003); « Lichtbeleid openbare ruimte 20102014 (08122009) » Gemeentelijk m i l i e u p r o g r a m m a 20122015 (0301 2012) * M e e r j a r e n o n d e r h o u d s r a p p o r t a g e binnensportac c o m m o d a t i e s (december 2001); * Integraal Huisvestingsplan (IHP) 20112014 (door B & W vastgesteld o p 28 september 2010).
Gronden en terreinen Erfpeehtãfonrfeft Woonruimten BeárlĮfsūŵbouwen idronď; weg- enw3lŭiboiiwkundtg« » wenken Vervoermttideíeri MaehīfĵesįSpwraWnonīnstatlaïís w OveriįĮfl mMerléle acKva ĩĩĩSWÊÍ\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\WÊKÊU
3.0*7381. 68.570368 38.101589
aoeo.í32 68X239 2,077.392 68.189.983 «522101
7 IA''I ' 15J76.926 i ì f ' ī :
2.734.WS 14,845.353 «.080.195
De kapitaalgoederen
Wegen Jaarlijks w o r d t er e e n onderhoudsbestek gemaakt voor het o n d e r h o u d aan w e g e n . Eens in de drie jaar w o r d t d o o r derden een w e g i n s p e c t i e uitgevoerd. In 2012 zijn alle asfaltwegen o p n i e u w visueel geïnspecteerd. D a a r m e e is er een actueel e n objectief beeld v a n de onderhoudssituatie d i e de k o m e n d e jaren als basis dient v o o r te treffen o n d e r h o u d s m a a t r e g e l e n . S t e e d s m e e r gemeenten in N e d e r l a n d meten d e kwaliteit v a n hun openbare ruimte m e t de CR OWsystematiek; v o o r het w e g b e h e e r g e l d e n de richtlijnen R++, R+, R, R en slechter. Voor d e gemeente Hellendoorn w o r d t kwali teitsniveau R (basis) gehanteerd. Het accent ligt d e laatste jaren veel meer o p het kleinschalig o n d e r h o u d o m vooral s c h e u r v o r m i n g in asfaltwegen te herstellen e n te v o o r k o m e n . Daarmee w o r d t b e d o e l d dat er normaliter bijvoorbeeld een asfaltoverlaging v a n e e n w e g zou p l a a t s v i n d e n , (dit is een zwaardere onderhoudsmaatregel w a a r d o o r de restlevensduur w e e r flink wordt v e r h o o g d , maar
Riolering In 2009 is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) vastgesteld. Daarin zijn onder andere de resultaten van het Waterplan verwerkt e n leggen w e een relatie met de afkoppelplannen.Tevens spelen w e in o p de nieuwe Wet verankering e n bekostiging v a n gemeentelijke watertaken w a a r m e e w e de zorg voor regen e n grondwater, uitgewerkt in maatregelen, ver talen naar de rioolheffing. O m d a t in de afgelopen 15 jaar slechts o p beperkte schaal riolen v e r v a n g e n zijn is besloten o m in 10 jaar een inhaalslag te plegen. In het u i t v o e r i n g s p r o g r a m m a (VGRP) zijn diverse projecten op deze wijze uitgevoerd en de realisatie loopt nage noeg o p schema. Bestaande dakvlakken zijn zoveel mogelijk o p open bare regenwatervoorzieningen aangesloten die de gemeente bij v e r v a n g i n s g project en heeft uitgevoerd. O p basis van de beoordeling v a n d e uitgevoerde inspecties is een v e r v a n g i n g s p l a n o p g e s t e l d . Vakdis ciplines zijn zoveel mogelijk o p elkaar a f g e s t e m d , het streven is erop gericht vervangingen w a a r mogelijk te c o m b i n e r e n met wegreconstructies, verkeersmaat regelen c.q. groot o n d e r h o u d aan w e g v e r h a r d i n g e n en groenvoorzieningen. In P r o g r a m m a 5 w o r d t nader toegelicht welke concrete werkzaamheden zijn uitge v o e r d in 2012. In bijlage II, de financierings en investeringsstaat, staan d e omvangrijke investeringen die w i j in 2012 hebben g e p l e e g d , Openbaar groen In oktober 2003 is het groenbeleidsplan opgesteld. Het groenbeleidsplan o m v a t het beleidskader v o o r een periode v a n 10 jaar e n beschrijft de huidige situatie, knelpunten en potenties e n de toekomstige ontwikke lingen. Onder openbaar g r o e n w o r d t i n dit kader uit sluitend het g r o e n binnen d e b e b o u w d e k o m verstaan. De hoofddoelstelling v a n het groenbeleidsplan is: " H e t duurzaam in stand houden en ontwikkelen v a n (hoofd) groenstructuur binnen d e gemeente H e l l e n d o o r n " Eind 2011 is de Actie snippergroen opgestart. Belang rijkste doelstelling is o m het gemeentelijk e i g e n d o m beter in kaart te brengen. In dat kader w o r d t eigena ren, tenzij sprake is van wijkstructuurgroen, de m o gelijkheid geboden o m snippergroen aan te kopen, 1e huren o f ín bruikleen over te n e m e n . In laatstgenoem de situatie o n d e r h o u d e n inwoners o p e n b a a r groen, dat ook als z o d a n i g in stand moet blijven. Dit bespaart de gemeente onderhoudskosten e n over het algemeen wordt het dan intensiever o n d e r h o u d e n , hetgeen d e kwaliteit van het o n d e r h o u d ten g o e d e komt.
Speelplaatsen In d e periode 2000 ť m 2010 zijn bijna alle speelplekken gerenoveerd. E r is hiervoor een investering van ê 1,7 miljoen g e d a a n . De meeste van deze speelplaatsen zijn voorzien v a n een v a l d e m p e n d e ondergrond van rubbertegels e n er zijn nieuwe speeltoestellen aange bracht. In totaal hebben w e circa 5000 m2 aan rubber tegels als v a l o n d e r g r o n d te beheren. Er zijn incidenteel bestaande speeltoestellen hergebruikt; hierdoor zullen in d e periode 20112013 o p een aantal speelplaatsen enkele toestellen moeten w o r d e n vervangen. De mees te speeltoestellen moeten pas in de periode 2017 t/m 2019 w o r d e n vervangen. Openbare verlichting Er is in januari 2011 een overeenkomst gesloten voor 5 jaar voor het o n d e r h o u d en beheer van de openbare verlichting(sinstallatie) ín de gemeenten Wierden, Rijs senHolten, Hof v a n Twente, Twenterand.Tubberg en en H e l l e n d o o r n (Twenterand enTubbergen alleen voor het onderdeel schadeafhandeling). De openbare verlichting in het buitengebied is aan vervanging toe. Lantaarnpalen gaan zo'n veertig jaar m e e : w e w i l l e n de lantaarnpalen dan ook niet zomaar vervangen, maar bewust kijken waar wel e n waar geen verlichting nodig is. S a m e n met anderTwenf.se gemeenten maken w e beleid voor veilige en energie zuinige verlichting van het buitengebied. Het uitgangs punt daarbij îs: licht w a a r n o d i g , donker waar mogelijk, daarbij optimaal rekening h o u d e n d met aspecten v a n verkeersveiligheid e n sociale veiligheid. Vanaf 2011 wordt LED verlichting (met dimmogelijk heid) standaard toegepast bij projecten waar nieuwe verlichting w o r d t geplaatst.. A l s bijkomend positief effect w o r d t hierdoor een sterke bijdrage geleverd aan de milieubeleidsdoelstellingen o m te komen tot een energiebesparing e n het terugdringen v a n de CO uitstoot, 1
Gebouwen Binnen de G e m e e n t e Hellendoorn kan onderscheid gemaakt w o r d e n tussen enerzijds accommodaties d i e d o o r de eigen organisatie en voor maatschappelijke d o e l e i n d e n w o r d e n gebruikt e n anderzijds objecten die voor een maatschappelijk doel zijn gesticht met gemeenschapsgelden, maar waar de exploitatie in han den is V3n een zelfstandige stichting. Een voorbeeld v a n deze laatste groep zijn de o n d e r w i j s g e b o u w e n . Onderstaand willen w e o p beide v o r m e n ingaan.
A c c o m m o d a t i e s die door de eigen organi satie en voor maatschappelijke d o e l e i n d e n w o r d e n gebruikt De onderhoudsplanningen voor de gemeentelijke gebouwen zijn opgesteld met het facilitaire pakket 'Pianon'. Dit facilitaire pakket wordt voor de volgende doeleinden gebruikt: * Opstellen en beheren meerjaren o n d e r h o u d s p l a n ningen conform de NĒN 2767; » A a n n e m e n en verwerken van klachten met betrek king tot gemeentelijke gebouwen (het zogenaamde facilitaire meldpunt); » Reserveren van ruimten in het Huis voor C ultuur en Bestuur; ' Opstellen en beheren van contracten. Onderwiįshuisvesting Ten behoeve van de schoolgebouwen w o r d t jaarlijks een Integraal Huisvestingsprogramma (IHP) voor vier jaar o p g e s t e l d , waarin het toekomstig o n d e r h o u d , voorstellen over renovatie, v e r b o u w en nieuwbouw, de bekostiging van onderwijskundige vernieuwingen en investeringen ten gevolge van nieuwe/aangescherp te wet en regelgeving zijn o p g e n o m e n . O p 13 december 2011 is door de gemeenteraad inge stemd met de doordecentralisatie van onderwijshuis vestingstaken aan de schoolbesturen primair onderwijs met ingang van 1 januari 2012. In dit "Helfendoornse m o d e ! " wordt voorgesteld de geldende wijze van be kostiging in stand te h o u d e n maar de schoolbesturen een meer zelfstandige rol te geven. De administratieve last wordt verminderd doordat de schoolbesturen geen aanvragen meer hoeven te doen. Het indienen van plannen en begrotingen alsmede de vaste afrekenpro cedure blijft eveneens achterwege. De budgetten voor groot onderhoud w o r d e n recht streeks overgemaakt naar de schoolbesturen op basis van het centraal meerjarenonderhoudsplan.
ft
Inleiding De gemeente kan haar b e l e i d s v o o r n e m e n s tot uit voering brengen door inschakeling van v e r b o n d e n partijen. Het begrip " v e r b o n d e n partij" is gedefinieerd als een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organi satie, waarin de provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijk èn een financieel belang heeft. Hierbij kan w o r d e n gedacht aan gemeenschappelijke rege lingen, d e e l n e m i n g e n (vennootschappen), stichtingen e.d. Van een bestuurlijk belang i s sprake indien de gemeente zeggenschap heeft, "hetzij uit hoofde v a n vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht'! Onder financieel belang w o r d t verstaan d a t de gemeente m i d d e l e n beschikbaar heeft gesteld die niet verhaalbaar zijn in geval van faillissement v a n de v e r b o n d e n partij of in geval de v e r b o n d e n partij haar verplichtingen niet nakomt. De gemeente kan ook relaties h e b b e n met privaatrechtelijke en publiekrech telijke organisaties die niet o n d e r v e r b o n d e n partijen als bedoeld in het B B V v a l l e n . Het gaat d a n o m relaties waarbij alleen sproke is van of e e n financieel of van een bestuurlijk belang.
Beleid Op grond v a n de financiële v e r o r d e n i n g v a n de ge meente Hellendoorn (vastgesteld in uw vergadering v a n 23 november 2005) moet v o o r de verbonden par tijen een beleidsnota door de raad w o r d e n vastgesteld. Deze nota w o r d t 'naar behoefte' aangeboden. Hiermee w o r d e n kaders gesteld voor het beleid inzake (het aangaan v a n nieuwe) participaties en m e t name de condities w a a r o n d e r het publiek belang is gediend m e t behartiging door v e r b o n d e n partijen.Tevens zal een lijst met v e r b o n d e n partijen ten behoeve van de raad w o r d e n opgesteld met ten m i n s t e : » naam van de v e r b o n d e n partij; « vestigingsplaats; « openbaar belang dat o p deze wijze w o r d t behartigd/ reden v a n participatie;
eigen en v r e e m d v e r m o g e n van de partij per 1 janu ari en 31 d e c e m b e r ; * solvabiliteit; * belang dat de gemeente heeft in de partij; » het resultaat v a n de verbonden partij.
behoeft de goedkeuring van gedeputeerde staten. Ook in de Wet financiering decentrale overheden (fido) speelt het publieke belang een rol. Deze wet geeft aan het begrip publieke taak een beperkte invulling en kijkt daarbij vooral naar het beoogde doel van de bankactìviteiten. Indien het aantrekken en uitzetten van middelen als doel heeft het genereren v a n i n k o m e n , mag dit volgens de Wet fido niet tot de publieke taak w o r d e n gerekend en daarom ís dit niet toegestaan. Uitzettingen in de v o r m v a n aandelen zijn uitsluitend toegestaan indien daarmee een publiek belang wordt gediend. Aan instellingen die volgens de gemeente raad bijdragen aan d e publieke taak kunnen dus w e l leningen en garanties w o r d e n verstrekt. Vrij vertaald is het dus toegestaan o m bankactiviteiten te verrichten voor de 'normale' bedrijfsvoering van de gemeente, maar is het niet de bedoeling dat er bankactiviteiten w o r d e n verricht uitsluitend gericht o p het vergaren v a n inkomsten.
In 2012 is inTwents v e r b a n d een ambtelijk werkgroep geformeerd welke het beleid van de diverse verbonden partijen tegen het licht houdt. Ook w o r d t bekeken of het mogelijk is gezamenlijk beleid te formuleren voor bijvoorbeeld de begrotingsuitgangspunten v a n de verbonden partijen.
Conclusie van het voorgaande is dat het participe ren in privaatrechtelijke rechtspersonen uitsluitend kan plaatsvinden indien onderzocht en gemotiveerd is w a a r o m beleidsvoornemens niet kunnen w o r d e n uitgevoerd door de gemeente zelf, d o o r een gemeen schappelijke regeling of door middel van subsidies.
»
De verbonden partijen
Deelnemingen Verbonden partijen worden niet geconsolideerd in de begroting en jaarstukken (artikel 5 van het BBV). In d e gemeentebegroting komen wel bijdragen aan de diver se gemeenschappelijke regelingen en dergelijke voor, maar deze instellingen hebben hun eigen begroting en jaarrekening. Uiteraard w o r d e n aandelen en effecten wel o p de balans verantwoord. De aandelen in gemeenschappelijke regelingen be treffen de bijdragen in het kapitaal van de Stadsbank OostNederland en de inschrijving in het Grootboek NWS De effecten h e b b e n betrekking op de aandelen in Vitens N V . W a d i n k o NV, Bank Nedeilandse Gemeenten (BNG), Enexis NV, Attero NV en overige deelnemingen die zijn ontstaan uit de verkoop van de Essent Groep NV. De aandelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De v e r h o u d i n g en de nominale waarde van de effecten is als volgt:
Publieke belang De kerntaak v a n gemeenten is het behartigen v a n het publiek belang. Hierbij horen bepaalde activiteiten, zoals het beheer en het o n d e r h o u d van w e g e n ìole ring, het verlenen en controleren van bouw en milieu vergunningen en het verstrekken van bijstandsuitke ringen, etc. Het in concurrentie met privaatrechtelijke organisaties uitoefenen v a n commerciële activiteiten behoort zeker niet tot het publieke d o m e i n . Een gemeenschappelijke regeling is een publiekrech telijke organisatie en in feite een verlengstuk van de gemeente. In principe is een gemeenschappelijke regeling niets meer of minder dan een samenwer kingsvorm tussen g e m e e n t e n , t e r uitoefening v a n activiteiten ten behoeve v a n het publiek belang. Het onderbrengen van gemeentelijke activiteiten in een gemeenschappelijke regeling is vrijwel onbeperkt mo gelijk. Een gemeenschappelijke regeling is overigens w e ! een zelfstandige rechtspersoon, maar gemeenten kunnen uiteindelijk w o r d e n aangesproken o p tekorten v a n de gemeenschappelijke regeling. In een privaatrechtelijke rechtsvorm kan niet zonder meer worden geparticipeerd. Oprichting van en deelneming in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigin gen, coöperaties en ondertinge waarborgmaatschappijen, kan alleen plaatsvinden indien dat in het bijzonder aange wezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Een dergelijk besluit
Aanschaf waarde (per Balanswaarde (totaal) aandeel) Vitens NV Wadinko NV BNG
30.113 65 24.180
0,609» Z.72% ū.04%
!
1,00 100,00 2.50
Deelnemingen ontstaantfoořtfeverkoop Groep vanNV: Essent Enexis Holding NV Attero Holding NV Publiek Belang Elektricileitsproductie BV Vordering op Enexis BV Verkoop Vennootschap BV CBL Vennootschap BV Claim Staat Vennootschap BV Totaal
0.62 0,12
30.113 0.500 60.450
20.045 3.880
32.331 32.331
0.021» 0.0?".'i
32.331
0.020/0
îlllllïlĮ
0.027, 0.02?'» 0.0214
4
ū.02% I
I
De intrinsieke waarde van de effecten w o r d t geschat o zo'n C 5,1 miljoen (cijfers per 31 d e c e m b e r 2011).
105
4
4 4
1 • • B H KEES
Gemeenschappelijke regelingen Regio Twente De gemeente Hellendoorn maakt deel uit van de ge meenschappelijke regeling Regio Twente. R e g i o ĩ w e n t e is het samenwerkingsverband van de 14Twentse ge meenten en is ontstaan in 1994. Regio Twente vervult samen met deTwentse gemeenten werkzaamheden op een heel breed gebied: verkeer en vervoer, volkshuis vesting en ruimtelijke ordening, economische zaken, veiligheid, volksgezondheid en recreatie en toerisme. De RegioTwente brengt gemeenten samen, initieert, maakt verbindingen en stimuleert niauwe initiatieven. De activiteiten die de RegioTwente uitvoert, zijn in verschillende sectoren/functies verdeeld, bijvoorbeeld: G G D , huipverleningsdiensten, recreatie en toerisme en economische zaken. Het 'bovengemeenteli|ke' van deze regeling geaft het belang aan voor Hellendoorn. Daarnaast is er ook een financieel belang, in de v o r m van een verplichte bijdrage per deelnemende gemeen te, gebaseerd op het aantal inwoners. De bijdrage v a n de gemeente Hellendoorn over 2012 bedraagt circa C 1,2 miljoen. Ook de vertegenwoordiging in het alge meen bestuur is gebaseerd op het aantal inwoners, waarbij iedere gemeente vertegenwoordigd moet zijn. Ivìiddefs het algemeen bestuur hebben de gemeenten stemrecht en als zodanig invloed op het beleid van RegioTwente. Het eigen vermogen van de RegioTwente bedraagt per 31 december 2011 t 2,7 miljoen op een totaal v e r m o g e n van C 125,4 miljoen. De A l g e m e n e reserve bedraagt e 1,6 miljoen negatief. Dit komt met name o m d a t de regio Twente uitgaven in hat kader van de A g e n d a vanTwente heeft voorgefinancierd. Veiligheidsregiű Twente De Veiligheidsregio Twente wil de veiligheid van ieder een die in Twente woont, werkt en verblijft vergroten door crisisbeheersing en rampenbestrijding efficiënt, effectief en professioneel te organiseren. Om dit te rea liseren werken zij intensief samen met politie, brand weer. Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en alle veertienTwentse gemeenten. Afhankelijk van de aard en oorzaak van een incident, werken zij ook samen met defensie en het Waterschap Regge en Dmkei. De Gemeenschappelijke regeling geldt vanaf 1 januari 2011 op basis van deWetveiligheìdsregio's. SOWECO Het Sociale Werkvoorzieningschap C entraal Overijssel (SOWECO) is namens de deelnemende gemeenten A l m e l o , RijssenHoiten,Tubbergen,Wierden,Twen terand en Hellendoorn belast met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening. Het doel van deze wet is het bieden van een passende werkplek aan personen die vanwege lichamelijke, verstandelijke of psychische
beperkingen uitsluitend onder aangepaste omstandig heden in staat zijn tot het verrichten van regelmatige arbeid. Met het oog op een betere positionering in de markt is met ingang van 1 januari 1998 S O W E C O NV opgericht, waarin alle operationele activiteiten zijn ondergebracht. Het beleid en de uitvoering van de reïntegratie van d e W e t werk en bijstand en de Wet sociale werkvoorziening wordt op elkaar afgestemd. Uitgangspunt is dat een W s w w e r k n e m e r op een zo re guliet mogeìiįke werkplek komt te werken, zo mogelijk m de eigen gemeente. De raden van de gemeenten RijssenHolten en Hellen doorn hebben besloten uit te treden uit de gemeen schappelijke regeling S o w e c o en vervolgens samen op te trekken bij de verdere uitwerking van de W S W . In 2013 wordt gewerkt aan de ontvlechting per 1 januari 2014 en wordt duidelijk wat de financiële c o n s e q u e n ties zijn van de uittreding.
Verenigingen en stichtingen Vereniging van Nederlandse G e m e e n t e n (VNG) Alle 415 gemeenten (in 2012) zijn vrijwillig lid van de V N G . Daarnaast zijn enige tientallen gewesten, de (voormalig) Nederlandse Antillen en A r u b a lid. De V N G draagt zorg voor de belangenbehartiging van alle ge meenten bij andere overheden. Daarnaast verzorgt de V N G advisering aan alle leden over actuele ontwikke lingen (proactief) en advisering aan individuele leden (op verzoek). fïV* Stichting Rekenkamer W e s t Twente A l s ondordeel van de invoering van de Wet dualisering zijn gemeenten verplicht een lokale rekenkamer!func tie) in het leven te roepen. De rekenkamer heeft als taak het versterken van de controlerende rol van de gemeenteraad. De gemeente Hellendoorn heeft samen met de gemeenten RijssenHolten Bn Wierden gekozen voor een gezamenlijke rekenkamerlunctie. in 2007 ís de Stichting Rekenkamer West Twente opgericht voor het faciiiteren van de samenwerken de rekenkamerfuncties op het punt van het doen van onderzoek van de doelmatigheid, doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het d o o r een gemeentebestuur gevoerde bestuur. De raads griffiers van de drie deel nemende gemeenten vormen gezamenlijk het bestuur van de stichting. In 2012 is onderzoek gedaan naar beleid en beheer van onroerende zaken.
.«'V;
ťx 5f!
6
Renteverloop 2012
Inleiding
4.
Het treasury beleid maakt onderdeel uit van het totale financiële b e l e i d . B e g i n 2010 is h e l treasurystatuul geactualiseerd en vastgesteld d o o r d e g e m e e n t e r a a d . Treasury is het sturen en beheersen v a n , het verant w o o r d e n over en toezicht houden op de financiële v e r m o g e n s w a a r d e n , de financiële g e l d s t r o m e n , de financiële posities en de hieraan v e r b o n d e n risico's. Inmiddels w o r d e n concrete stappen o n d e r n o m e n o m het treasurybeleid v e r d e r te ontwikkelen en te i m p l e menteren in d e organisatie. E i n d 2011 is d o o r de raad ingestemd met de nota over de fīnancietingspositie van de g e m e e n t e Hellendoorn. Hierin staan concrete maatregelen o m onze schuldpositie (op termijn) terug te brengen.
5.
Treasurybeleid
Het o p t i m a l i s e r e n v a n de rente resultaten binnen de kaders v a n de Wet fido respectievelijk de limie ten en richtlijnen v a n hettreasurystatuut; Het verankering v a n de treasury activiteiten in de administratieve organisatie.
Treasurybeheer • n 2ì tears gtìf. B fJG Risicobeheer Centraal uitgangspunt ten aanzien van financieel risico ís een defensief en risicomijdend beleid. Concreet betekent dit: « De gemeente m a g g e l d alleen aantrekken dan w e l uitzetten uit hoofde v a n de " p u b l i e k e taak"; * Bankachtige activiteiten met als doel het genereren v a n i n k o m e n w o r d e n niet tot de publieke taak van de gemeente g e r e k e n d . Het uitzetten v a n m i d d e l e n is alleen toegestaan i n d i e n deze een prudent karakter hebben. 1
Het a l g e m e n e beleidsuitgangspunt van het treasury beheer binnen onze gemeente ís: de g e m e e n t e voert gelet op haar publiekrechtelijke laak Dm maatschap pelijke kapitaal te b e h e r e n een r i s i c o m i j d e n d tre asurybeleid. Bínnen dit risicomijdend beleid stelt de gemeente zich ten doel een zo h o o g mogelijk rende ment over het belegd v e r m o g e n en/of zo laag mogelij ke kosten over leningen te realiseren binnen duidelijk geformuleerde randvoorwaarden ter beperking v a n
De doelstellingen van het treasurybeleid zijn: 1. Het verzekeren van duurzame toegang tot 2.
3.
Renterisico's V o o r het aantrekken en o p n e m e n van geldleningen is d o o r de g e m e e n t e Hellendoorn gekozen v o o r een laag risicoprofiel. De korte termijn risico's w o r d e n begrensd d o o r de kasgeldlimiet, zoals die is o p g e n o m e n in de Wet Fido. De l a n g e termijn risico's w o r d e n begrensd d o o r de r e n t e r i s i c o n o r m , zoals die is o p g e n o m e n in d e Wet Fido. Geldmarkt (kredieten voor maximaal een jaar)
financië
le markten tegen acceptabele condities; Het beschermen van gemeentelijke v e r m o g e n s en (rente)resultaten tegen o n g e w e n s t e risico's zoals rente risico's, koers risico's, krediet risico's en liquidi tetts risico's; Het minimaliseren van de interne v e r w e r k i n g s kosten en externe kosten bij het beheren v a n de geldstromen en financiële posities;
Het afgelopen jaar heeft d e rente zich g e m a t i g d ont wikkelend en is vrij laag gebleven. Kort financieren blijft aantrekkelijk. B e g i n juli heeft de EC B de Europese rente met Q.25% v e r l a a g d naar nu û.75%. De laatste m a a n d e n heeft d e E C B geen rentewijziging doorge v o e r d . De experts verwachten dat de bank haar tarie v e n in 2013 v o o r het eerst w e e r zal v e r h o g e n . Deze stap is nodig o m de inflatie tegen te gaan. De m a a n d geldrente (Euribor) heeft g e s c h o m m e l d tussen Û.11% en Ù.BSVB, met e e n hoogste stand in januari 2012. De g e m i d d e l d e m a a n d g e l d r e n t e bedroeg 0,31*5^.
K a p i t a a l m a r k t { k r e d i e t e n l a n g e r d a n e e n jaar) De bankverwachtingen g e v e n een redelijk vlak v e r l o o p van de rente v o o r de k o m e n d e m a a n d e n . Over een jaar v o o r z i e n de banken echter opnieuw een (beperkte) stijging. A l l e e n onverwachte, politieke ontwikkelingen k u n n e n dit beeld n o g sterk verstoren.
v e r b a n d w o r d t het g e m i d d e l d e g e n o m e n van de korte financiering per aanvang van de drie kalendermaanden in een kwartaal. D o o r uít te gaan van een gemiddelde over drie m a a n d e n kunnen pieken in de behoefte aan korte financiering w o r d e n gesaldeerd met een lagere financieringsbehoefte op andere momenten.
Kredietrisico's Per 1 januari 2012 s t o n d de gemeente garant v o o r een b e d r a g van ê 6,3 m i l j o e n . Eind 2012 is dit Ê 5,7 miljoen. Dit betreft voornamelijk garantstelling in het kader van de nationale hypotheek garantie. De gemeente heeft v o o r d e sociale w o n i n g b o u w met het W a a r b o r g f o n d s Sociale W o n i n g b o u w (WSW) een achtervangovereen k o m s t gesloten. Per 31 d e c e m b e r heeft het W S W bijna 6 103 miljoen aan leningen g e b o r g d .
Zoals blijkt uit het overzicht, is de kasgeldlimiet in 2012 niet overschreden.
Kasgeldlimiet Zoals de laatste jaren gebruikelijk, is ook in het afge lopen jaar de financieringsbehoefte zoveel mogelijk met kortlopende f i n a n c i e r i n g s m i d d e l e n ingevuld. De kortlopende rente ligt i m m e r s substantieel lager dan de rente v o o r l a n g l o p e n d e leningen. De m a x i m a l e o m v a n g wordt daarbij b e p a a l d door de kasgeldlimiet. Dit houdt in dat d e totale o m v a n g van de vlottende schuld m a x i m a a l ít.5% v a n de lastenkant van de gemeentebe groting m a g zijn. Het begrotingstotaal v o o r 2012 komt uit o p een bedrag v a n ē 99,1 miljoen. De kasgeldlimiet v o o r 2012 komt derhalve uit op Ê 8,1 miljoen. A l s de o m v a n g v a n de korte financiering wordt ge toetst aan de kasgeldlimĩet, dan ontstaat het beeld zo als dat in onderstaand overzicht is w e e r g e g e v e n . In dat
109
Tabel ì : B e r e k e n i n g kasgeldlimiet x
(bedragen
Gemeentefinanciering
Dit i n v e s t e r i n g s p r o g r a m m a bestaat uit het reguliere in
i.000}
Financieringspositie In 2011 hoeft tl beleid vastgesteld o m de financierings positie van de gemeente Hellendoorn te verbetaren. De volgende maatregelen zijn genorr ' Het netto investeringsvolume /anaf 2015 n
*
ren op E 5 miljoen per jaar. Vanaf 2015 jaarlijks C 30.000, mulatief) binnen de begroting vrij maken e schuldenpositie te verbeteren. Alle tussentijdse meevallers en het resultaat v a n een positieve jaarrekening voor m i n i m a a l 50^ ge bruiken ter verbetering v a n D
Leningen portefeuille Er zijn verschillende leningen aangetrokken ter invul ling v a n de e i g e n financieringsbehoefte. E i n d 2012
Renîerisiconorm De feniensīco's op de vaste schuld w o r d e n beŗjerkt middeis de renterisiconorm. Jaarlijks mogen de rente risico's uit hoofde v a n rente herziening en herfinancie ring m a x i m a a l 20"Zo van het begrotingstotaal bedragen. De renterisiconorm benadrukt vooral het belang van een goede spreiding van de leningenportefeuille en v a n de renterisico's. De berekening van het renterisico is een benadering van het te lopen e.g. het g e l o p e n renterisico. Z o a l s uit onderstaand overzicht blijkt heeft de g e m e e n te Hellendoorn in 2012 de renterisìco n o r m niet over schreden. In onderstaand overzicht is de berekening v a n de renterisiconorm weergegeven (x Ê 1.000). Tabel 2. B e r e k e n i n g
renterisiconorm
bedraagt de totale schuld Ê 130.7 miljoen, oftewel
v e s t e r i n g s p r o g r a m m a en de investeringen in het kader van de strategische projecten, ũ e k a s s t r o o m uit financieringsactiviteiten n a m e bepaald door het o p n e m e n van lang lopende
Per saldo m o n d t een en ander uit in een afname van de liquide m i d d e l e n met Ē 5.015.000,. Voor een ver dere toelichting w o r d t kortheidshalve verwezen naar de betreffende o n d e r d e l e n v a n de balans.
g e l d l e n i n g e n , terwijl hier alleen de reguliere aflossin g e n tegenover staan. Por saldo zijn de financierings m i d d e l e n in 2012 met e 0,6 miljoen v e r m i n d e r d .
F T . ! ,
.u. '..v. H . Ì H I . " . , '.'i.im.11 mm
Kasstroom uit oporatiorelo activiteiten Saldo jaarrekening
777.
Afschrijvingen Mutatis voorraden
1.051 . 7.245
6.545 4.636
3.924
Mutatic vorderingen
,
1,210
1.267
Mutatie Kortlopende schulden (tad. banxschulden)
2.393
2.222
totaal werkkapitaal
circa C 3.656, per inwoner [ultimo 2011 w a s dit e 131,3 miljoen respectievelijk Ė 3.672, per inwoner). In b i j i a g e V is een totaal overzicht te vinden van alle
Mutaties reserves
o p g e n o m e n l a n g l o p e n d e geldleningen en in bijlageVI
Muaties voorzieningen
6.443
1.270 837
staan alle gewaarborgde geldleningen v e r m e l d . Kasstroom uit operationele actrviltaten
442; 2.107
6.Ő85
2.628
6;290
Liquiditeiîsprognose Gelet o p de grote bedragen die gepaard gaan bij het aantrekken en uitzetten v a n geld is het van groot be lang dat er een g o e d inzicht is in de inkomende en uit
Kasstroom uã investeringsactlvlîetta n
gaande g e l d s t r o m e n . De gemeente brengt de interne liquiditeitsrisico's in beeld door de treasuryactiviteiten
Investeringen immateriële vaste activa
o n d e r andere te baseren o p een liquiditeitenplanning. De liquiditeitenplanning wordt elk kwartaal voortschrij d e n d geactualiseerd op basis van de verplichtingen, de
investeringen maieneíe vaste acuva
geprognosticeerde inkomsten en uitgaven a l s m e d e de niet reguliere p o s t e n .
392
Desinvesteringen immateriële vaste activa ,
i3.13i
Desinvesleringcn materiele vaste actfva,
5.317
16 ÖŪ4 526r
Investeringen financiële vasle activa r; .
1:022
Desinvesteringen financiële vaste activa;: Kasstroom uil mvesteflngsactřvitdEen; î
:
i
Kasstroomoverzicht Een kasstroomoverzicht is een overzicht v a n de feite lijke geldstromen die in een organisatie in de l o o p v a n een boekjaar b i n n e n k o m e n en uitgaan. O n d e r s t a a n d kasstroomoverzicht geeft inzicht in de in en uitgaande kasstromen, de financiering en do liquiditeit.
Kasstroom uit flnanclerïngsactlviteitâr», Cpgenûrrifìíi langlopende geldleningen Aflossing langlopende geldleningen
Binnen de kasstroom uit operationele activiteiten is er
Aflossing fcasgddíeningen
in 2012 een overschot van ê 2,6 miljoen. De afschrij v i n g op investeringen ( C 6 , 6 miljoen) levert s a m e n met het werkkapitaal (e 1,0 miljoen) een positieve
Kasstroom uit financìeringsacíivíteiten
S.0Ũ2 5,000 627
3.498
Mutatie geldmiddelen
kasstroom o p . Het saldo v a n de jaarrekening (ê 0,8 miljoen negatief) en mutaties in reserves en voor zieningen (Ê 2,1 miljoen) zorgen voor een negatieve kasstroom. Do (negatieve) kasstroom u i l investeringsactiviteiten, illustreert het omvangrijke investeringsvolume v a n de afgelopen jaren. M e t name ook in de sfeer v a n de materiele vaste activa ( g e b o u w e n , w e g e n , riolen) is sprake v a n een omvangrijk i n v e s t e r i n g s p r o g r a m m a .
Do mutatie In geldmiddelen ia als volgt te specificeren 1
Liquide middelen ultimo vor^dìensļfaarc
3.007
2,591
Liquide middeten ultimo dienst įaar: ;.v
8.022
3.007
Mutatie goWmkfctoten:
5.015
416
ai Afdekken risico's
I1
Bufferreserve Een v a n de belangrijkste instrumenten o m de finan ciële risico's b i n n e n de grondexploitatie te beperken
Voorziening toekomstige verliezen grondex
Ís het o p niveau houden v a n de bufferreserve. Door m i d d e l v a n d e bufferreserve kunnen tegenvallers door
ploitaties A a n de meeste g r o n d e x p l o i t a t i e s zijn financiële risi co's v e r b o n d e n . Indien tekorten w o r d e n v o o r z i e n o p
o p g e v a n g e n . Binnen de bufferraserve is hiervoor een onderdeel gereserveerd.
prijsstijging, afzetvertraging en rentestijging w o r d e n
g r o n d e n die al in exploitatie zijn g e n o m e n of g r o n d e n w a a r v o o r n e m e n s zijn deze in exploitatie te n e m e n , d a n w o r d t een bedrag o p g e n o m e n in d e v o o r z i e n i n g t o e k o m s t i g e verliezen g r o n d e x p l o i t a t i e s ter h o o g t e
Inleiding
de beperkte f i n a n c i e r i n g s m o g e l i j k h e d c n die banken bedrijven b i e d e n leidt tot het uitblijven v a n serieuze v r a a g . Ook e e n p o g i n g o m , in een concreet g e v a l , v i a
Het g r o n d b e l e i d v a n d a G e m e e n t e H e l l e n d o o r n ís er o p gericht o m a n d e r e b e l e i d s v e l d e n te o n d e r s t e u n e n . De
een erfpachtconstructie o p maat tot afzet v a n g r o n d e n te k o m e n heeft niet tot succes g e l e i d .
u i t v o e r i n g v a n het g r o n d b e l e i d leidt tot de exploitatie v a n industrieterreinen en w o o n w i j k e n en de a a n k o o p
In 2012 is, met externe o n d e r s t e u n i n g , onderzoek
en v e r k o o p v a n g r o n d e n . Ook g r o n d aan en v e r k o p e n die betrekking h e b b e n o p overige beleidsterreinen, zo
v o o r de g r o n d e n die w i j te koop (zullen gaan) aanbie
als b i j v o o r b e e l d de aanleg en reconstructie v a n w e g e n , b e h o r e n tot bet g r o n d b e l e i d .
g e d a a n o m te bepalen wat een juiste prijsstelling is
In het voorjaar v a n 2010 is door de c o m m i s s i e g r o n d g e b i e d een nota b e s p r o k e n , waarin is vastgelegd o m d e uitgangspunten v o o r het berekenen van de
v a n het te verwachten verlies. Dit o p te n e m e n bedrag
b e n o d i g d e reserve aan te passen aan de gewijzigde
w o r d t b e p a a l d aan de h a n d v a n de verwachte contante w a a r d e v a n het c o m p l e x aan het b e g i n (begroting) of eind (jaarrekening) v a n het dienstjaar. A a n de v o o r z i e
e c o n o m i s c h e o m s t a n d i g h e d e n . O p b a s i s van deze uitgangspunten is berekend dat dit onderdeel v a n de bufferreserve 6 2,7 m i l j o e n zou m o e t e n bedragen. De
n i n g w o r d t rente t o e g e v o e g d t e g e n hetzelfde percen tage z o a l s dat w o r d t gehanteerd b i n n e n de betreffende
stand v a n dit onderdeel v a n de bufferreserve bedraagt
g r o n d e x p l o i t a t i e , zodat de v o o r z i e n i n g meegroeit met het v e r w a c h t e tekort. In 2012 heeft d e Stee G r o e p een onderzoek g e d a a n naar d e h o o g t e v a n d e verkoopprijzen v a n kavels in onze g e m e e n t e en naar a a n l e i d i n g v a n dat onderzoek
d e n o m g e r e e d te zíjn v o o r het m o m e n t dat de v r a a g w e e r aantrekt. Dit heeft er toe g e l e i d dat opbrengsten b i n n e n z o w e l de l o p e n d e w o n i n g b o u w e x p l o i t a t i e s als
zijn de grondprijzen w a a r nodig naar b e n e d e n bijge
d e strategische herontwikkellocaties met in totaal circa
locaties heeft r u i m Ê 4,8 miljoen b e d r a g e n . Deels is de afwaardering o p g e v a n g e n b i n n e n de desbetreffende
steld. De totale a f w a a r d e r i n g v a n de g r o n d e n b i n n e n de g r o n d e x p l o i t a t i e s en de strategische herontwikkel
m o m e n t e e l Ê 2,0 m i l j o e n . Er bestaat dus per 31 decem ber 2012 een aanvulverplichting v a n Ê 0,7 miljoen. De w i n s t n e m í n g e n en positieve resultaten o p vastgoed d i e de k o m e n d e jaren gerealiseerd w o r d e n zullen c o n f o r m h u i d i g beleid aan de bufferreserve w o r d e n t o e g e v o e g d tot deze w e e r o p niveau is.
Wínstnemingen
Ontwikkeling grondverkopen
C 4,8 miljoen m o e s t e n w o r d e n a f g e r a a m d . B e g i n 2013 is gestart met o n d e r z o e k e n w e l k e acties
projecten (Ê 1,7 miljoen) en w a a r dit níet mogelijk
A l g e r u i m e tijd wachten w i j niet meer met het n e m e n
o n d e r n o m e n m o e t e n w o r d e n o m te z o r g e n dat onze
bleek is een v o o r z i e n i n g getroffen of is de bufferre
v a n w i n s t e n o p grondexploitaties tot de gehele exploi
In de prestatieafspraken met de provincie Overijssel is v a s t g e s t e l d dat de gemeente H e l l e n d o o r n 405 w o n i n
w o n i n g b o u w k a v e l s nu en vooral als de e c o n o m i e w e e r aantrekt attractief zijn v o o r kopers. Dat gebeurt in s a
serve/reserve strategische projecten ingezet (6 3,1 miljoen). M e d e o p b a s i s v a n het rapport v a n de Stee
tatie v o l t o o i d is, maar w o r d e n de w i n s t e n vervroegd g e n o m e n . Hierbij w o r d t t e r u g h o u d e n d te werk gegaan.
g e n m a g b o u w e n in de periode v a n 2010 tot 2015. In 2010, 2011 en 2012 zijn daarvan i n m i d d e l s 304 w o n i n
menspraak met de marktpartijen die b e l a n g e n h e b b e n
G r o e p i s als b a s i s v o o r d e o p b r e n g s t e n binnen de
in gemeentelijke g r o n d e x p l o i t a t i e s . Het is o n v e r m i j
g e n g e r e e d g e k o m e n . Het jaar 2012 leverde a a n dít aantal een relatief bescheiden bijdrage met 45 w o n i n g e n . O m d a t de jaren 2010 en 2011 d o o r de o p l e v e r i n g
delijk dat bij d i e s a m e n s p r a a k belangen sterk uiteen l o p e n . De uitkomst k a n l e i d e n tot v e r a n d e r i n g e n in d e w o n i n g b o u w o n t w i k k e l i n g v a n onze g e m e e n t e , zoals d e
grondexploitaties o p dit m o m e n t v o o r w o n i n g b o u w locaties g e r e k e n d met 2 % o p b r e n g sten stijging p e r jaar v a n a f 2 0 1 5 (Vm 2014 geen prijsstijging) en v o o r
v a n N i e u w Dunant en B u u r s t e d e zeer productieve jaren
a a r d v a n d e te b o u w e n w o n i n g e n .
h u i d i g e markt is een stijging v a n de uitgifteprijs v a n b o u w k a v e l s v o o r w o n i n g e n niet r a a d z a a m , m a a r v o o r
S a m e n s p r a a k met d e partners is ook aan de orde v o o r de kavels o p bedrijventerreinen. W e l i s w a a r heeft het
bedrijventerreinen v e r a n t w o o r d gezien de h o o g t e v a n de d o o r o n s gehanteerde prijzen.
venterrein 't Lochter O o s t v a n e 957.350,. Het totale positieve exploitatieresultaat o p het bedrijventerrein 't
w a r e n , is het aantal in 2012 toch nog b e v r e d i g e n d te n o e m e n . Het w a t lagere aantal v i n d t zijn oorzaak în d e a l g e m e n e e c o n o m i s c h e ontwikkeling en de v a s t g o e d crisis d i e ook niet aan H e l l e n d o o r n voorbij gaat. in het licht v a n d c d e m o g r a f i s c h e ontwikkeling zal dc k o m e n d e jaren de b e v o l k i n g s s a m e n s t e l l i n g b i n n e n de
bedrijvenlocaties met 314 per jaar v a n a f 2013. In de
eerste bedrijf zich i n m i d d e l s o p 't Lochter III g e v e s t i g d , m a a r 1 z w a l u w maakt nog geen zomer. Het b o u w r i j p m a k e n , w a a r v o o r a l l e v o o r b e r e i d i n g e n zijn getroffen, w a c h t o p het afsluiten v a n koopcontracten.
g e m e e n t e v e r a n d e r e n . We m o e t e n naar de toekomst
het afsluiten v a n de grondexploitatie v a n het bedrij
De s t a n d v a n de v o o r z i e n i n g bedraagt m o m e n t e e l 6 8,9
Lochter O o s t heeft e 7.275.350, b e d r a g e n . De ver wachte w i n s t n e m i n g v o o r de k o m e n d e jaren is nihil. deze ten gunste v a n de bufferreserve totdat deze w e e r
*
Kruidenwijk Z u i d totaal
o p n i v e a u is.
H e l l e n d o o r n N o o r d totaal
Het a f g e l o p e n įaar zijn net als v o r i g jaar w e i n i g grote
'
aan kooptransacties tot s t a n d g e k o m e n . De meeste
aantal p e r s o n e n per h u i s h o u d e n . Dat externe factoren de oorzaak zijn v a n de t e r u g g a n g in v e r k o p e n betekent
g r o t e a a n k o p e n v o o r g r o n d e x p l o i t a t i e s zijn i m m e r s al g e d a a n . N i e u w e a a n k o p e n w o r d e n in v e r b a n d met de
» Van den S t e e n v a n O m m e r e n s t r a a t . De werkelijke a a n v u l l i n g v a n d e v o o r z i e n i n g t o e k o m stige verliezen g r o n d e x p l o i t i e s in 2012 wijkt in totaliteit
niet dat slechts lijdelijk m o e t w o r d e n afgewacht tot er nieuwe ontwikkelingen komen.
e c o n o m i s c h e c r i s i s g e t e m p o r i s e e r d . Z o ligt het actief v e r w e r v e n v a n g r o n d e n v o o r d e v o l g e n d e fasen v a n
gering af v a n de begrote a a n v u l l i n g : Ê 1.685.000, in plaats v a n 11.718.000,. Per exploitatie traden er
Ook d e afzet v a n g r o n d o p onze bedrijventerreinen stagneert. Vooral het feit dat o p 't Lochter 111 in 2012
H e l l e n d o o r n N o o r d en Kruidenwijk Z u i d sinds 2010 stil. N u het t e m p o v a n de w o n i n g b o u w o n d e r druk staat is het risico dat g e d a n e investeringen te lang zonder ren
v e l v e r k o o p m o e s t e n de o n d e r d e l e n v o o r d e l o p e n d e
geen g r o n d ís verkocht is zorgelijk. Het achterblijven v a n v e r k o p e n is niet te wijten aan het feit dat dit be drijventerrein niet aantrekkelijk is, integendeel. De in
v a n betekenis die in 2012 p l a a t s v o n d e n , w a r e n v o o r de aanleg van de NoordZuidverbinding.
v e s t e d n g s b e r e i d h e i d v a n bedrijven, in c o m b i n a t i e met
w o r d e n v o o r d a t d e exploitatie v o l l e d i g ís afgerond. Er ĩs in 2012 alleen winst g e n o m e n in verband met
m i l j o e n . In d e v o o r z i e n i n g i s een b e d r a g o p g e n o m e n voor:
toe nadrukkelijk rekening h o u d e n met een dalende be v o l k i n g s a a n t a l , m a a r eveneens een v e r k l e i n i n g v a n het
d e m e n t b l i j v e n te groot. De e n i g e g r o n d v e r w e r v i n g en
U i t g a n g s p u n t is dat 35*Xi v a n de u i l te g e v e n gron den ook daadwerkelijk i s uitgegeven v o o r d a t er winst aan de exploitatie m a g w o r d e n onttrokken. Daarbij mag 10ľo v a n d e te verwachten w i n s t niet onttrokken
echter forse verschillen o p : d o o r stagnatie in de ka exploitaties in H e l l e n d o o r n en Kruidenwijk Z u i d fors h o g e r w o r d e n . Dit w e r d echter w e e r g e c o m p e n s e e r d d o o r d a t de v e r g o e d i n g e n v o o r d e Van d e n Steen v a n O m m e r e n s t r a a t h o g e r w a r e n en er o p dit onderdeel dus m i n d e r verlies hoeft te w o r d e n g e n o m e n .
M o c h t e n zich a l s n o g w i n s t e n v o o r d o e n , d a n komen
Boekwaarde
Cum. Winst
ultimo 2012
prognose 31122012 voltooiing
tLochterOost
e
tUKhurllt(4ÛX)
t
Haarle bedrijventerrein
e
562.273
Kruidenwijk Zuid fase 1
e
4.051:445
17:335.131
Mate van
WinstnemingWinstneming 2012
totaal t/m 2012
C
7.275.350
{
1.S53.S0Í
15»
330.935
655Í
328:344
C
78.818
53ÎS
335.643
1.144.239
33%
506:895
49SÍ
176.738
12įž
Hellendoorn Noord fase 1 f 2a
e
6.052.324
e
DaarleWest
c
253.322
ĉ
De Branderij (Beunk)
e
752702
e
Totaal
e 29.007.197
t
De complexen
B e d r i | v e n t e r r e t n 't L o c h t e r O o s t Het complex is op het afwikkelen van een koopplicht na geheel uitgegeven. De betreffende grond is overge boekt naar verspreide percelen en de grondexploitatie is in 2012 afgesloten met een totaal positief exploitatie resultaat van ca. C 7,27 miljoen. Ook moeten er nog ka vels, in e i g e n d o m bij ontwikkelaars, bebouwd w o r d e n . Nadat de bebouwing is v o l t o o i d zal het plan afgerond worden en daartoe is ten laste van de grondoxploitatie een bedrag van ca. e 0,7 miljoen o p g e n o m e n onder de nog te realiseren investeringen. B e d r i j v e n t e r r e i n 'ī L o c h t e r i l i Bedrijventerrein 't Lochter III betreft een plangebied welke in samenwerking met een combinatie van ontwikkelaars wordt ontwikkeld. In 2001 is een s a m e n we rkingsovêföân kom si en in 2003 is een aanvuiiirigs overeenkomst gesloten. De risicoverhouding is 4Q A gemeente en 60 Zo combinatie. De gemeente heeft alle grond in eigendom maar een kìein gedeelte van een transacties moot nog financieel afgerond w o r d e n . C
0
Bedrijvenpark
' t L o c h t e r Iff Groen licht voor nieuwe ideeën
Het bestemmingsplan is in 2009 goedgekeurd en met bouwrijp maken zal w o r d e n gestart zodra er zekerheid bestaat ten aanzien van afname v a n de grond zodat er zo weinig mogelijk tijd zal zitten tussen de nog te plegen investeringen en de opbrengsten.
S.926.662
JO0K
C
957.351
C
8.175.465
Bedrijventerrein Haarle Het uitgiftetempo op dit terrein ligt laag. De grond is af enkele jaren geleden in z'n geheel bouwrijp gemaakt. O p dit terrein is ook de combinatie van w o n e n en wer ken mogelijk. A l s het aantal van twee bedrijfswoningen niet wordt gerealiseerd dan heeft dit nadelige g e v o l gen voor het overigens positief geraamde exploitatie resultaat. W o n e n / w e r k e n terrein D e r d e K a m p s w e g Het wonen/werken terrein Derde K a m p s w e g is een plangebied waarvan de voorbereiding reeds geduren de langere tijd stil i i g l . Kruidenwijk Zuid Kruidenwijk Zuid betreft eB n uitbreidingsgebied met een capaciteit van in totaal 450 w o n i n g e n . De realisatie van de eerste fase |met een bouwcapaciteit van ca. 160 woningen) is in 2009 gestart. De verkopen verlopen moeizaam: in 2012 zi|n slechts 2 kavels verkocht. Daar o m zal er in 2013 een onderzoek plaatsvinden of door middel van een herverkaveling de verkoop gestimu leerd kan worden. Oe voorraad nog te verkopen kavels bij de gemeente bestaat uit 11 kavels voor vrijstaande w o n i n g e n en bij het consortium van aannemers c a . 50 kavels voor vrijstaande en halfvrijstaande w o n i n g e n . De kavels voor de aannemers zijn verkocht onder de voorwaarde dat levering zal plaatsvinden op basis van ABC levering, d.w.z. dat de gemeente de kavel rechtstreeks aan de bewoner levert. De betaling vindt uiterlijk plaats bij aktepassering. In de overeenkomst met de aannemers is geen uiterlijke afnamedatum opgenomen. In januari 2011 is het principebesluit genomen o m de bouw van de fasen 2 en 3 geruime tijd uit te stellen. Met het consortium van aannemers met wie een over eenkomst is gesloten wordt gesproken over de gevol gen die dit heeft voor de onderlinge v e r h o u d i n g e n . Ook over da invulling van de eerste fase w o r d t met het consortium overleg gevoerd. Onzerzijds wordt daarbij de nadruk gelegd op handhaving van de kwaliteit van het ontwerp en het handhaven van een toekomstbe stendĩg p r o g r a m m a . Voor de gevolgen van het uitstel van fase 2 en 3 is inmiddels een voorziening getroffen.
Van de aankoop van de, in het kader van het voor keursrecht gemeenten, aangeboden gronden in fase 2 en 3 is afgezien. De eigenaar is dus gedurende drie jaar vrij o m zijn eigendom aan anderen te verkopen. Het voorkeursrecht voor de gehele Kruidenwijk Zuid vervalt in 2016. Voor de fasen 2 en 3 is in 2012, in verband met het gedurende drie jaar vervallen van het voorkeursrecht, o p n i e u w een voorbareidingsbesluit
Rijkswaterstaat heeft, ten behoeve van de uitvoering v a n het C o m b i p l a n , een strook van c a . 2m1 langs de Van den Steen van Ommerenstraat n o d i g . In verband hiermee heeft de gemeente Hellendoorn van RiĮkswa terstaat een schadeloosstelling van ruim C 1,6 miljoen ontvangen. Het ligt in de bedoeling o m over te gaan tot heront wikkeling van de locatie V a n den Steen v a n O m m e r e n traat. Inmiddels is gestart met de voorbereidingen hier voor. In dit kader vindt, o n d e r meer rekening houdend met de vastgestelde structuurvisie C entrale Strip en de in 2012 vastgestelde w o o n v i s i e , onderzoek plaats naar een kwalitatief hoogwaardige en stedenbouwkun d i g , ruimtelijk, functioneel, maatschappelijk en finan cieel verantwoorde invulling. Ondanks de afboeking die in 2009 heeft plaatsgevonden lopen we hier nog (financiële) risico's. Voor het te verwachten verlies op deze locatie is in 2012 een voorziening getroffen.
Hellendoorn Noord Hellendoorn N o o r d is een uitbreidingsgebied met een totale capaciteit van 330 w o n i n g e n . Volgens de huidige w o n i n g b o u w p l a n n i n g komen de fasen 2b en 3, met een totaal aantal w o n i n g e n van 160, niet voor 2020 v o o r realisatie in aanmerking. De fasen 1 en 2a hebben een totale capaciteit van ca. 168 w o n i n g e n . M e t betrek king tot het eerste deel van de eerste fase (tot aan de dierenkliniek) is een overeenkomst voor zelfrealisatie gesloten met een aantal ontwikkelaars. In dit eerste deel heeft de gemeente nog geen te verkopen kavels liggen. Met de realisatie hiervan is in 2010 gestart. Het tweede deel van fase 1 (nagenoeg geheel in e i g e n d o m van de gemeente) wordt niet eerder bouwrijp gemaakt dan dat het deel tot aan de dierenkliniek nagenoeg gereed is. Voor de reeds gemaakte kosten ten behoe ve van de fasen 2b en 3 is een voorziening getroffen. De milieuzone van een nabij gelegen agrarisch bedrijf v o r m t een risico voor de fasen 2b en 3.
Centrale Strip De visie voor de C entrale Strip is vastgesteld in juli 2011. Uitwerking van de verschillende d e e l p l a n n e n , zo als Stationsomgeving N o o r d en Zuid is v o l o p gaande. Met de planvorming voor deTuinen van Nijverdal is in 2012 gestart. V o o r deze gemeentelijke projecten is een beperkt budget gereserveerd. Voor deTuinen van Nijverdal is inmiddels ook een bijdrage vanuit Rijkswa terstaat beschikbaar gesteld. O m aanspraak te kunnen maken op de subsidie van M o o i Nederland moeten er binnen onze begroting extra middelen gevonden w o r d e n voor de cofinanciering. Het project op de hoek van de G rota straat en de de Joncheereīaan is een particuliere exploitatie waarin de gemeente slechts faciiiterend optreadt. Bij dit project kan w e l sprake zijn van verkoop van g e m e e n t e g r o n d .
Dearie W e s t D a a r l e W e s t is een w o n i n g b o u w g e b i e d waaraan in 2010 een uitbreiding is toegevoegd. De exploitatiepe riode loopt tot en met 2021. In 2011 is een zogenaamd CPOproject voorbereid dat in 2012 gestalte heeft
De Branden} Het plan De Branderij, d a l vroeger het terrein Beunk w e r d g e n o e m d , is in ontwikkeling. In 2010 is de eerste w o n i n g geread gekomen. De bouw van deze w o n i n g liep, middels een projectbesiuit vooruit op de vaststel ling van het b e s t e m m i n g s p l a n . De bestemmingsplan procedure is in 2011 gestart en het b e s t e m m i n g s p l a n is in n o v e m b e r 2012 vastgesteld en in januari 2013 onher roepelijk g e w o r d e n . De uitgifte van de kavels kan dus ook in 2013 ter hand w o r d e n g e n o m e n . De exploitatie berekening voorziet in een gefaseerde uitgifte. B e o o g d w o r d t de exploitatie in 2018 af te ronden.
Vriļkomende locaties Door onder andere de ontwikkelingen in höt centrum. Het Ravijn z w e m sport zorg en schoîencluster De Twijn komen er diverse locaties vrij. Voor daze locaties moet een nieuwe b e s t e m m i n g gezocht w o r d e n . Voor heen werd hiervoor w o n i n g b o u w als de meest voor de hand liggend gezien en zijn er verwachte resulta ten berekend op basis van invulling met vrije sector w o n i n g e n . Deze resultaten zijn veelal reeds ingeboekt ter dekking v a n de hiervoor g e n o e m d e ontwikkelingen. Gezien de discussie omtrent de w o n i n g b o u w a a n t a l l e n , de demografische ontwikkeling, en de concurrentie ten aanzien van de uitbreidingslocaties KruidenwijkZuid en HelfendoornNoord is het noodzakelijk om goed in beeld te brengen wat hier concreet mogelijk is. Op basis daarvan kunnen dan conclusies getrokken wor den en voorstellen w o r d e n gemaakt hoe hier verder mee o m te gaan. Met de voorbereiding is in 2010 een eerste stap gezet door de keuze voor inbreidingsloca ties in plaats van fase 2 en 3 van KruidenwijkZuid, die v o o r a l s n o g zijn uitgesteld tot na 2020. Inmiddels is in 2012 besloten om geen w o n i n g e n te bouwen in het
Van den Steen van O m m e r e n s t r a a t De Van den Steen van Ommerenstraat betreft een gebied dat deel uitmaakt van de C entrale Strip. De gemeenteraad heeft in het verleden, met het oog op de aanleg van het C o m b i p l a n , besloten o m over te gaan tot de verwerving van alle woningen aan de Van den Steen van Ommerenstraat. N a verwervingen (32 woningen) en sloop van de woningen ís de strook grond gebruikt als voor de aanleg van het C ombitunnel.
115
Blokkenpark. De in 3012 vastgestelde w o o n v i s i e geeft een richtinggevend kader voor het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a voor de komende jaren.
f
Planschade Het aantal ontvangen planschadeclaims in 2012 be draagt 14. Dit is meer dan de 10 die in 2011 werden o n t v a n g e n . Van die aanvragen hebben er 5 betrekking op het b e s t e m m i n g s p l a n Nijverdal Spoortheater. O p dit plan is een planschadeverhaalsovereenkomst v a n t o e p a s s i n g : de ontwikkelaar betaalt hier de schade v e r g o e d i n g e n . Het b e s t e m m i n g s p l a n Hellendoorn N o o r d zorgde v o o r 3 aanvragen. De andere aanvragen betroffen verschillende planologische wijzigingen. Drie aanvragen w e r d e n kennelijk o n g e g r o n d dan w e l niet ontvankelijk verklaard. Op de in 2012 ingediende aanvragen is in 9 gevallen een besluit g e n o m e n . De andere aanvragen zijn op een zodanig tijdstip in het jaar ingediend dat nog geen beslissing kon w o r d e n verwacht. O p alle aanvragen die zíjn ingediend in 2011 is inmiddels in alle gevallen een besluit g e n o m e n . In totaal lopen er nog een viertal zaken in het kader van bezwaar en beroep. Het afgelopen jaar w e r d e n 3 c l a i m s uít 20īt gehono reerd. Van de aanvragen uit 2012 werden tot nu toe 2 claims t o e g e k e n d . Da ín 2012 toegekende bedragen lie pen uiteen van 6 3.360, tot C 11.600, exclusief rente.
sas
Herwaardering gemeentelijke gronden Nadat besloten is o m een aantal gemeentelijke objec ten/percelen actief te gaan v e r k o p e n , is een aantal van deze objecten/percelen bij een plaatselijke makelaar "in de verkoop gezet'.' Inmiddels zijn diverse objecten ook daadwerkelijk verkocht. De overeenkomst met Ter Steege inzake de overdracht v a n de ondergrond van de v o o r m a l / g e Hendrik W o r m s e r s c h o o l is in januari 2012 Zoals a f g e s p r o k e n , is ook in 2012 een analyse en in ventarisatie van het gemeentelijk vastgoed uitgevoerd. De resultaten daarvan zijn m e e g e n o m e n in de tweede bestuursrapportage over 2012. Er is voor een bedrag van e 253.000, afgeboekt. Dit wordt met name ver oorzaakt doordat bij een aantal objecten de boekwaar de hoger lag dan de getaxeerde marktwaarde. Dit ís vooral het gevolg v a n de crisis op de woningmarkt. Het in de tweede bestuursrapportage 2012 genoemde posi tief verwachte resultaat van C 75.000,— op de verkoop van gemeentelijk v a s t g o e d , is begin 2013 gerealiseerd. Uit de inventarisatie is ook gebleken dat bij een aantal objecten de verwachte verkoopwaarde hoger is dan de boekwaarde v e r m e e r d e r d met kosten. O p basis van de huidige taxaties kunnen er op deze objecten een v o o r d e l i g resultaten verwacht w o r d e n van ruim C 1 m i l j o e n . Echter positieve resultaten m o g e n pas w o r d e n g e n o m e n als zij ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd. Dit is híer (nogl niet het g e v a l . Zij kunnen nu dus niet als compensatie dienen voor de huidige verliezen.
i
1
'Lá
f
3
mm
117
Burgerparticipatie
Inleiding
Beleid
In deze paragraaf wordt v e r a n t w o o r d i n g afgelegd over onze ambities inzake (de mate van) burgerparticipatie en (de hoogte van) de kwaliteit v a n de dienstverlening van de gemeente Hellendoorn.
Afgelopen jaar hadden w i j onszelf de v o l g e n d e a m b i ties gesteld o p het gebied v a n burgerparticipatie en de kwaliteit v a n de dienstverlening v a n de gemeente Hellendoorn:
Burgerparticipatie betreft de actieve deelname v a n (groepen) burgers aan de verschillende fasen v a n het beleidsproces. De ene keer gaat deelname in de vorm van inspraak, de andere keer v i a interactieve beleids v o r m i n g . De manier w a a r o p belanghebbenden en geïnteresseerden m e e kunnen praten kan verschillen. Naast inspraakavonden en speciale bijeenkomsten zijn er verschíllende instrumenten als klankbordgroepen, inloopavonden, informatiemarkten en werkateliers. Ook.via het wijkgericht werken kan invloed w o r d e n uitgeoefend, vooral o p de leefomgeving. Burgerparti cipatie kan o m verschillende redenen ingezet w o r d e n , waaronder het verbeteren v a n de kwaliteit van het gemeentelijk beleid en het creëren en/of vergroten v a n het draagvlak bij burgers. Burgerparticipatie is gericht op het vooraf m e e d e n k e n , w e r k e n , adviseren en zo mogelijk meebeslissen d o o r burgers over het gemeen telijk beleid. Het afgelopen jaar hebben w i j o n s ingezet o m inwoners zo veel mogelijk te betrekken bij en te informeren over de ontwikkeling v a n visie en beleid en de uitvoering v a n plannen en projecten. Ûok in 2012 spanden wij o n s in o m or dag v a n dienst te zijn. Dit deden w i j d o o r het verlenen v a n v e r g u n n i n g e n , het verstrekken v a n paspoorten, het onderhoud v a n w e g e n en het verzorgen van groen.
Burgerparticipatie: Tijdig berichten over d e plannen v a n d e gemeente Hellendoorn en de burgers zo veel als mogelijk bij deze plannen betrekken. » De mening van het burgerpanel vragen wanneer een onderwerp zich daarvoor leent. ' Daar waar mogelijk burgerinitiatieven steunen en meer bekendheid geven aan mogelijkheden voor burgerinitiatieven. 1
Overheidsparticipatie: » In de standaardnota voor burgemeester en wethou ders en het standaard raadsvoorstel een paragraaf o p n e m e n , waarbij gemotiveerd wordt aangegeven welke v o r m v a n participatie is toegepast. Dit i s nog in voorbereiding en nog niet d o o r g e v o e r d in de werkwijze. ' De huidige v o r m e n v a n overheidsparticipatie w o r den geborgd en vanuit ieder cluster (met uitzon dering v a n het cluster Bedrijfsvoering) w o r d t een beieidsitem of uitvoeringsitem aan het college voor gesteld, dat zich leent v o o r overheidsparticipatie.
Kwaliteit van de dienstverlening: * Dienstverlening concentreren in een goed bereikba re frontoffice, vragen v a n klanten zo min mogelīļk doorspelen naar vakspecialisten. ' Digitale dienstverlening verder ontwikkelen. » Servicenormen definiëren, c o m m u n i c e r e n en bewa
Met burgerparticipatie proberen w e or zoveel mogelijk actief te betrekken bij de verschillende fasen v a n het beleidsproces. Doel daarvan kan zijn het verbeteren v a n de kwaliteit van o n s beleid, het v e r groten of creëren v a n draagvlak en het vergroten Ví:n betrokkenheid v a n inwoners bij de eigen leefomge v i n g . De mate van participatie k a n , afhankelijk v a n het onderwerp, variëren v a n informeren en meedenken tot meeontwerpen en zelfs meebeslissen. S o m s ontstaan binnen burgerparticipatie ook v o r m e n v a n participatie die neigen naar overheidsparticipatie. Z e kunnen d u s in elkaar overlopen. Participatietraiecten De manier waarop belanghebbenden en geïnteres seerden m e e kunnen praten, kan verschillen. Naast inspraakavonden en speciale bijeenkomsten zijn er verschillende instrumenten als adviesraden, klank b o r d g r o e p e n , inloopavonden, informatiemarkten en
Ook via het wijkgericht werken en d o o r discussie bijeenkomsten v a n de raad te bezoeken kunnen burgers invloed uitoefenen op hun l e e f o m g e v i n g . Wat belangrijk blijft bij participatĩetrajecten, is het vooraf duidelijk maken v a n de mate waarin invloed mogelijk i s , interne overeenstemming daarover o p alle betrokken niveaus (ambtelijk en bestuurlijk) en het v o o r k o m e n van radiostiltes. Voorbeelden v a n partici patietrajecten in 2012 waren: DeTuinen v a n Nijverdal, Veteranendag, Stationsomgeving Zuid (Park op N i j verdal), Sporthal N o e t s e l e . W O P De Blokken en uitvoe ringsplan verlichting buitengebied. Daarnaast w e r d e n over andere onderwerpen inloop en inspraakavonden g e h o u d e n , bijvoorbeeld over de N o o r d z u i d v e r b i n d i n g , begraafplaatsbeleid, het Co m b i p l a n (samen met RWS) en d e Reggeherstelprojecten (in samenwerking met het Waterschap Regge en Dinkei).
Burgerinitiatief M a a r ook d e burger kan het initiatief n e m e n . Dit is het geval bij de Dorps, Buurtschaps en Wijkontwikke l i n g s p l a n n e n , welke bijdragen aan de betrokkenheid van burgers bij hun dorp. Voor de uitvoering v a n de dorps en buurtschapsontwikkelingsplannen is behalve e e n jaarlijks uitvoeringsbudget ook formatiecapaciteit beschikbaar gesteld. De d o p ' s en bop's zijn nagenoeg gerealiseerd. Er i s nu ingezet o p grotere projecten. Wat betreft Daarlerveen zijn de benodigde subsidies beschikbaar g e k o m e n . L o p e n d e projecten zíjn het Centrumplan Daarlerveen, inclusief het opknappen v a n de aanlegsteiger, het Pleinplan Haarle, realisatie v a n het buurthuis Marle en d e invulling v a n het Hart v a n Hulsen. Het jaarlijks bezoek v a n het gemeentebestuur aan de druk bezochte jaarvergaderingen v a n d a diver se verenigingen v o o r Plaatselijk Belang voorziet in een wederzijdse behoefte. De burger w o r d t verder ondersteund en bijgestaan d o o r de gemeente onder andere d o o r het beschikbaar stellen v a n e s n leefbaarheidbudget. A f g e l o p e n jaar hebben w i j een ieefbaarheidsubsidie verleend aan De Gagelspoilers v o o r het project 'De z o m e r van Alice'. Zij organiseerden vier voorstellingen r o n d o m Alice in W o n d e r l a n d . Deze voorstellingen werden in het Open luchttheater g e h o u d e n . Bij de uitvoering v a n dit project zijn niet alleen vele vrijwilligers betrokken, maar ook andare organisaties en o n d e r n e m e r s droegen belange loos bij. Gemeentelijke adviesraden De gemeente Hellendoorn heeft verschillende advies raden waarin (ook) burgers zijn vertegenwoordigd. Deze raden fungeren als gesprekspartner met en geven gevraagd en ongevraagd adviezen aan het g e m e e n tebestuur over betreffende aangelegenheden.
Burgerpanel Tenslotte hebben w e als gemeente het digitale bur gerpanel tot onze beschikking o m de m e n i n g v a n onze inwoners over een afgebakend o n d e r w e r p te peilen. Het burgerpanel v a n d e gemeente Hellendoorn vormt een afspiegeling v a n d e Hellendoornse gemeenschap. In 2012 w e r d dat ingezet o m de m e n i n g te peilen over de zondagopenstelling V3n winkels.
Wmoraad De W m o r a a d heeft het college v a n 8 & W regelmatig v a n adviezen voorzien in 2012. Adviezen werden onder andere uitgebracht over verlenging contracten huishou delijke hulp, AWBZbezuinigingen, visie en keuzenota maatschappelijke ondersteuning, verkeersveiligheids pian, de woonvisie en mantelzorg W e merken dat vroegtijdige interactie met d e W m o r a a d over voorge n o m e n beleidsmaatregelen bijdraagt aan het vinden van draagvlak en verbetering voor ons beleid doordat aspecten vroegtijdig aandacht krijgen. O n s beleid wordt daardoor inclusiever. Wij waarderen de constructieve en betrokken wijze waarop d e W m o r a a d opereert.
(Tijdig) i n f o r m e r e n Voor het informeren v a n onze inwoners gebruikten w e ook in 2012 het scala aan overige middelen dat w e tot onze beschikking hebben: d e advertentiepagina in het Hellendoorn J o u r n a a l , persberichten, de wekelijkse perstoelichting o p de openbare besluitenlijst van B & W , nieuwsbrieven, folders en brochures, tweets, onze website, feestelijke ondertekeningen etc.
Clientenplatform Werk en inkomen In 2012 is het Cfiëntenplatform Werk en Inkomen vier keer bijeengeweest om zaken met o n s te bespreken r o n d o m werk, inkomen en inburgering. De vergade ringen v a n het Cliëntenplatform w o r d e n altijd voor afgegaan d o o r een overleg v a n het Netwerk S o c i a l e Zekerheid en het Cliënten platform gezamenlijk. Enkele leden v a n het Cliënten platform hebben ook zitting in
de Cliëntenraad v a n het Uitvoeringsinstituut Werkne mersverzekering e n . Het in een v r o e g s t a d i u m inscha kelen v a n het Cliëntenplatform komt de samenwerking ten g o e d e . Er ontstaat een groter wederzijds begrip en draagvlak over het te voeren b e l e i d . Het Cliėntenplatform heeft ons in het jaar 2012 onder meer geadviseerd over het beleid met betrekking tot de h u i s h o u d i n k o m e n s t o e t s , de (lokale) uitvoering van de Wet sociale w e r k v o o r z i e n i n g , d e reintegratie, de gemeentelijke s c h u l d d i e n s t v e r l e n i n g , taalcoaches en kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Het Cliën tenplatform heeft in 2012 het initiatief g e n o m e n een boekje samen te stellen over een gemeentebreed ver bond tegen de a r m o e d e . Vanuit een gezamenlijk onderschreven visie zetten organisaties en bedrijven in de gemeente Hellendoorn activiteiten op o m het gestelde doel "in Hellendoorn telt iedereen m e e " een stap verder te brengen.
de dagelijkse praktijk werken w e al veel vanuit het principe overheidsparticipatie, maar over de v o o r b e e l d e n , resultaten en werkwijzen w o r d t n o g te bescheiden g e c o m m u n i c e e r d . De tweede veranderopgave luidt: benut de Xfactor v a n ervaren ambtelijke ' r u í m t e m a kers'. Er is intern veel ervaring, kennis, v a a r d i g h e d e n en kwaliteiten op dit g e b i e d . Deze kracht en ervaringen moeten beter ingeburgerd w o r d e n . De derde verander o p g a v e gaat over bruggen slaan tussen de ambtelijke organisatie en de raad. Er ligt een uitdaging o m de ver nieuwende manieren van werken meer in s a m e n h a n g af te s t e m m e n . Deze drie v e r a n d e r o p g a v e n zijn vervolgens vertaald ìn een ontwìkkelagenda met maatregelen die bijdragen aan het inburgeren v a n overheidsparticipatie als werk wijze. Voorbeelden zijn: een traindetrainer p r o g r a m ma ontwikkelen, v e r n i e u w i n g van de w e b s i t e , een digi tale initiatievenkaart via de website laten zien, nieuwe profielen ontwikkelen voor toekomstige projectleiders en b e l e i d s m e d e w e r k e r s , een bestuurlijke vrije ruim telijst voor de raad opstellen met thema's waar niet op een 'klassieke' manier beleid wordt gemaakt en w a a r de raad een procesrol kan vervullen.
Overheidsparticipatie Een citaat uit het c o l l e g e p r o g r a m m a 20102014 'Bijge stelde ambities: s a m e n v e r a n t w o o r d verder' is: " d e gemeente moet een nieuwe w e g inslaan in h o e zij met haar burgers omgaat. Het primaat moet bij de leden van de gemeenschap, de i n w o n e r s , komen te l i g g e n . Zij moeten d e ruimte, het vertrouwen en de m i d d e l e n krijgen o m s a m e n te beslissen wat ze zelf willen rege len en wat de gemeente voor ze regelt. Niet b o v e n of los van de s a m e n l e v i n g , maar naast en met de s a m e n leving. Het gaat dan ook niet o m een terugtredende overheid, maar o m een actieve en s l i m m e o v e r h e i d , die burgers en bedrijven m a x i m a a l betrekt bij het be reiken van maatschappelijke d o e l s t e l l i n g e n " In 2012 is de strategische visie ' S a m e n werken aan een kloppend hart' vastgesteld. Ook in deze visie w o r d t overheidsparticipatie nadrukkelijk g e n o e m d . " M e e r dan ooit zal het gemeentebestuur de samenwerking opzoeken met i n w o n e r s , organisaties en collegage meenten. Overheidsparticipatie zal d a a r o m de komen de jaren een vast o n d e r d e e l moeten w o r d e n v a n het gemeentelijk b e l e i d s p r o c e s . Net als burgerparticipatie, waarbij de invloed v a n burgers op het overheidsbeleid belangrijk toeneemt. Verantwoordelijkheden zullen de komende jaren meer en meer aan de s a m e n l e v i n g wor den gegeven waarbij de gemeente d e rol v a n initiator en regisseur op zich n e e m t "
Kwaliteit van de dienstverlening G o e d e dienstverlening aan b e w o n e r s , maatschappelij ke organisaties en bedrijven staat hoog in het vaanäel bij de gemeente Hellendoorn. Het bereikte niveau van dienstverlening staat als gevolg van de e c o n o m i s c h e crisis echter w e l onder druk. Hieronder geven we weer wat w e het afgelopen jaar ten aanzien v a n de kwaliteit van de dienstverlening hebben gedaan en bereikt. Contact met de gemeente Inwoners kunnen op verschillende manieren contact met ons opnemen: telefonisch, per brief, via internet (www. hellendoorn.nl), per email en natuurlijk fysiek, in het Huis voor Cultuur en Bestuur. Wij proberen vragen altijd zo snel en efficiënt mogelijk te behandelen. Want: tijdig, goed en duidelijk reageren op binnengekomen vragen, verzoeken, opmerkingen en dergelijke is ook een vorm van dienstver lening. We willen voorkomen dat een klant 'van het kastje naar de muur' wordt gestuurd. Daarom handelen we 85*řó van de vragen af in onze goed bereikbare frontoffice. O m dit te bereiken zorgen we dat onze frontoffice medewer kers de meeste vragen zelfstandig kunnen beantwoorden. De software die we hier voor nodig hebben wordt via het samenwerkingsverband Dimpact ontwikkeld. In 2011 was al merkbaar dat de taakstelling op p e r s o neel gevolgen had voor de kwaliteitsnormen op het ge bied van dienstverlening. Ook in 2012 zijn de g e v o l g e n hiervan te zien. Helaas is dit niet uit te sluiten.Toch is in 2012 op o n d e r d e l e n beter gepresteerd dan in 2011.
O v e r h e i d s p a r t i c i p a t i e 3İs w e r k p r i n c i p e û m overheidsparticipatie een meer structurele plaats in onze organisatie te g e v e n , is in 2012 een ambte lijk ontwikkeltraject g e v o l g d . Eerst is een quickscan gemaakt w a a r m e e de organisatie doorgelicht werd op ankerpunten en b e l e m m e r i n g e n voor het werken vanuit overheidsparticipatie. Dít leverde drie ver anderopgaven op.Ten eerste: be g o o d and tell it. In
Wat betreft de n o r m e n die wij onszelf hebben o p g e legd inzake de dienstverlening zijn de v o l g e n d e resul
1Z0
taten behaald ín 2012: » De g e m i d d e l d e wachttijd bij de loketten bedroeg 5:55 minuten, wij zijn dus binnen de n o r m van een m a x i m a l e wachttijd van 6 minuten g e b l e v e n ; « Onze norm voor de telefonische bereikbaarheid is dat men snel te w o o r d gestaan w o r d t , en dat m a x i m a a l iV/a van de bellers ophangt voordat een medewerker opneemt. In 2012 is 93,8 A van de klan ten telefonisch direct te w o o r d gestaan. Hiermee is ín 2012 onze norm (net) níet gehaald. « V i 3 een ontvangstbevestiging krijgen alle klanten die een brief of email schreven concreet bericht over de duur van de afhandeling. Wij zijn er helaas niet in geslaagd om in alle gevallen post en email binnen 6 w e k e n te beantwoorden (wat w e l de norm is, tenzij dit door wettelijke eisen niet mogelijk is). De afhandeling van poststukken is al geruime tijd een belangrijk aandachtspunt. Helaas is het aantal poststukken dat 'in rappel staat' inmiddels tot bo ven de 400 o p g e l o p e n . M e d e als gevolg van toene m e n d e werkdruk is het nog niet gelukt o m dit aantal terug te brengen. Overigens is het niet zo dat elk poststuk reactie behoeft. Daarnaast is een deel van deze stukken w e l b e a n t w o o r d , maar heeft de interne afhandeling nog niet plaatsgevonden. « In deze tijden van e c o n o m i s c h e recessie schenken w e al enige tijd extra aandacht aan het tijdig betalen van facturen voor geleverde goederen en diensten. In 2012 zijn in totaal 10.685 facturen afgehandeld. 91ţ6 van alle facturen ís binnen 30 d a g e n betaald. De g e m i d d e l d e doorlooptijd v a n een factuur was 16 dagen. 0
Ook in 2012 waren er weer veel klantcontacten aan de balie (2011): « Burgerzaken en Belastingen: 21.881 (26.912) B o u w e n , Milieu en O m g e v i n g : 2.964 (3.767) » Z o r g / W m o loket: 3.214 (1.413) Digitale dienstverlening W i j zijn continu bezig o m ook onze digitale dienst verlening op orde te hebben, te houden en verder te ontwikkelen, zo ook in 2012. Onze website w w w . heIlendoorn.nl bevat de meest actuele informatie van en over onze gemeente. Daarnaast kunnen inwoners de website gebruiken o m verschillende zaken met de gemeente te regelen. In oktober 2012 is gestart met de modernisering van de website en het daarin opgeno men digitaal loket.
O p dit m o m e n t kunnen klanten 35 producten digi taal afnemen via het medewerkerportaal Dimpact. De ontwikkeling van deze producten vindt plaats vía het samenwerkingsverband Dimpact. De gemeente Hellendoorn is ėėn van de vijf oprichters van Dimpact. Inmiddels zijn 32 gemeenten lid van deze coöperatieve v e r e n i g i n g . D o o r de samenwerking wordt bespaard op ontwikkelingskosten v o o r digitale dienstverlening.
Virtueel loket Via een pilot is onderzocht of het mogelijk is o m de meest gevraagde diensten van de gemeente Hellen doorn via een virtueel loket in Haarle aan te bieden. In maart 2012 is de pilot beëindigd. Uit de evaluatie van de pilot blijkt dat het gebruik van het virtueel loket in Haarle m i n i m a a l is (minder dan 5 gebruikers geduren de de openstelling). Op basis van het gebruik van de dienstverlening kan w o r d e n geconcludeerd dat er niet of nauwelijks sprake is van invulling van een behoefte of v r a a g . In december 2012 is daarom besloten het aanbod van de dienstverlening v i a het virtueel loket Haarle te beëindigen. Beheer openbare ruimte In 2012 kwamen bij de meldlijn 4.684 meldingen bin nen over zaken in de openbare ruimte. Wij hebben ons zelf als norm gesteld dat 90V van de meldingen over het o n d e r h o u d van de openbare ruimte binnen een vast aantal werkdagen is afgehandeld. Situaties die direct gevaar op (kunnen) leveren zijn een uitzondering hierop, deze moeten binnen 24 uur verholpen zijn. De n o r m van QQVo is in 2012 niet gerealiseerd. Slechts 67 Z is daadwerkelijk binnen de normtijd afgehandeld. Met name binnen de categorie openbare verlichting zijn er relatief veel meldingen buiten de normtijd afgehan deld. Deze meldingen w o r d e n niet door de gemeente opgepakt, maar door de externe netwerkbeheerder. Indien de meldingen "openbare verlichting" buiten be s c h o u w i n g w o r d e n gelaten is een percentage van 82% binnen de normtijd afgehandeld. Voor het overige zijn redenen voor het niet halen van de normtijden gele gen in de volgende factoren: de werkdruk (met minder mensen meer doen), relatief hoog ziektepercentage in de buitendienst (niet in alle gevallen werkgerelateerde uitval), de veelheid van meldingen (deels ten gevolge van achterstallig onderhoud), meer tijd nodig dan de n o r m o m m e l d i n g daadwerkelijk af te doen, de weers o m s t a n d i g h e d e n en beschikbaarheid van benodigde materialen (soms ten gevolge van langere levertij den). Melders bij wie uitstel in de afhandeling dreigt, brengen wij schriftelijk of via email op de hoogte van het uitstel en de verwachte termijn van afdoening. In het kader van de nieuwe applicatie meldlijn, waarmee m o m e n t e e l w o r d t proef gedraaid, zullen de te hanteren normtijden o p n i e u w w o r d e n bezien. B
o
0
Tabel; aantal m e l d i n g e n per hoofdcategorie en realisatie normtijden afhandeling
Overzicht behandelde bezwaarschriften
Commissie •Groep
I |
Totaal 2011 2012
Afval e n huisvuil
408
B o m e n e n begraafplaatsen
201 .
Bouwen a n stopen Groen on speelplaatsen Milieu
382
Į
bezwaatschriñen r
1
12
19
331
87
51
13
(gedeeltelijk) gegrond
5
1
B innen
ļ B uíten 1 I normtijd 1
\amm
I normtijd
ingetrokken ongegrond
165
70
70
30
(kennelijk) nietontvankelijk
3
1
0
I 8 Ü Ï I
1
17
5
83
ín behandeling
J.
2
408
384
278
?
106
28
29
24
25
28
12
16
57
43
TOTAAL
Commissie bôzwaarschriften
Ontheffing wegenverkeerswet
93
79
67
85
12
15
Openbare verlichting
718
734
308
42
426
58
100
0
0
89
39
11
Commissie bezwaarschrìfíen
89
25
11
ingetrokken
40
12
Overig Overlast dieren e n insecten
6
3
3
311
370
331 .
Reiniging
224
235
210
Riolen:
487
325
285
88
.
191
202 „Í
98
49
104
51
W e g e n e n paden
717
694
640
92
51
8
3.859
3.677
2.729
74
948
26
G e v o n d e n voorwerpen
220
Verloren voorwerpen
573
610
210
G e v o n d e n fietsen
116
109
108
Verloren fietsen
35
29
8
146
61
400
66
99
1
1
28
21
72
33
Ongegrond
TOTAAl socialezekerheid 7
ongegrond
12 0
Verkeer, parkeren e n vervoer
SUBTOTAAL
ambtenarenzaken
(gedeeltelijk) g e g r o n d *
10
(kennelijk) nîetontvankelījk
0
in behandeling
5
0
34
25
TOTAAL
Klachtencommissie ingetrokken ongegrond Niet irt behandeling g e n o m e n / (kennelijk); nietontvankeiìjk G e e n oordeel
Burgers kunnen bij de gemeente lerecht wanneer zij een bezwaar of een klacht hebben. Deze bezwaren en klachten worden door onafhankelijke c o m m i s s i e s behandeld. Ook kunnen burgers de gemeente aanspra kalijk stellen voor eventueel geleden schade. In on derstaande tabel is opgenomen hoeveel bezwaren en klachten da gemeente in 2012 behandelde.
TOTAAL iiļHet totaal vermeld het kopje (gedeeiÌBiiįk) gegrond bevat ook de oezwaarschrríter» waarbij een hemen besluit ís genomen alvorens de commissie een advies heeft uiige bracht.
Aansprakelijkstellingen De gemeente Hellendoorn ontving in 2012 38 schade claims. Hiervan was 24 Zo gegrond en 76'îó ongegrond. in totaal bedroeg het uitgekeerde bedrag ê 5.855,. De schadeclaims hadden betrekking op de volgende gemeentelijke taken: » 25 claims o p het gebied van het weg beheer (gebre ken aan de w e g ! ; * 1 claim met betrekking tot gladheidbestrijding; » 4 claims o p het gebied van groenbeheer (afgewaai de takken/graafwerkzaamheden); » 1 claim met betrekking tot rioolbeheer; » 2 claims o p het gebied van werkgeversaansprake lijkheid; » 3 overige claims (onder andere onjuiste info/ proce durefouten!; » 2 claims waren niet voor da gemeente bestemd. 0
4
>
(schoot) g e b o u w e n
O p investeringen in de loop van het jaar wordt pro portioneel afgeschreven, vanaf het m o m e n t dat het project is afgerond, v o o r z o v e r d e voorbereiding zich over meerdere jaren uitstrekt. De overige investerin gen w o r d e n proportioneel afgeschreven vanaf het m o m e n t dat de eerste investeringen w o r d e n gedaan. O p 5 februari 2013 heeft de raad de Kadernota investe ren en afschrijven vastgesteld. Daarin is onder andere o p g e n o m e n dat w e c o n s e q u e n t niet langer afschrijven op g r o n d e n . Daar waar de grondwaarde onderdeel uitmaakt v a n de totale investering hanteren we nu een restwaarde ter grootte van de meegetaxeerde grondoppervlakte in het kader van de W e t W O Z . Ook hebben w e de afschrijvingstermijn v o o r schoolgebou w e n v e r l e n g d naar 60 jaar.
LU LU O
BALANS ENTOELICHTİNG
Per 31 december 2012 Inleiding De balans Is e e n in geld uitgedrukt overzicht van de samenstelling van de financiële positie op een bepaald tijdstip. Enerzijds staan op de balans d e b r o n n e n w a a r het v e r m o g e n v a n d a a n komt, de p a s s i v a . Anderzijds staan o p de balans de zaken waar dit v e r m o g e n ĩn gestopt is, de activa. O n d e r de passiva staan eigen v e r m o g e n (reserves) en v r e e m d v e r m o g e n (voorzie ningen, langlopende leningen, kortlopende schulden). A c t i v a zijn o n d e r andere g e b o u w e n , terreinen, d e b i teuren en liquide m i d d e l e n . De b a l a n s w o r d t opgesteld aan het eind van het dienstjaar en v o r m t daarmee het sluitstuk v a n de planning en control cyclus.
Grondslagen voor waardering
Activa Voorzover niet anders v e r m e l d zijn de activa gewaar deerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs o m v a t de inkoopprijs en d e bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte g r o n d en hulpstoffen en de overige kosten, w e l k e rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen w o r d e n toegerekend. In de vervaardigingsprijs kunnen voorts w o r d e n o p g e n o men een redelijk deel van de indirecte kosten. Indien in d e vervaardigingsprijs is o p g e n o m e n d e rente over het tijdvak dat aan d e vervaardiging v a n het actief kan w o r d e n toegerekend dient te w o r d e n toegelicht dat deze rente is geactiveerd. O p v a s t e activa met een beperkte gebruiksduur w o r d t jaarlijks afgeschreven v o l g e n s een stelsel dat is afgestemd o p de verwachte toekomstige levensduur.
Immateriële vaste activa De i m m a t e r i ë l e vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs v e r m i n d e r d met de afschrijvingen en/ of eventuele beschikkingen over reserves voorzover het investeringen in de openbare ruimte met een maat schappelijk nut betreft.
3 rondexploìiaiie De v o o r r a d e n in de grondexploitatie w o r d e n gewaar deerd t e g e n verkrijgings of vervaardigingsprijs, v e r m i n d e r d met reeds ontvangen bedragen w e g e n s gronduitgifte of tegen de marktwaarde; één en ander c o n f o r m de notities van de c o m m i s s i e BBV.
Materiële vaste activa D e materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de (historische) verkrijgings of de vervaardigings prijs, onder aftrek van d e cumulatieve afschrijvingen en eventuele investeringsbijdragen en/of eventuele beschikkingen over reserves (voorzover het investe ringen in de o p e n b a r e ruimte met maatschappelijk nut betreft).
W i n s t e n op grondexploitatie w o r d e n tussentijds g e n o m e n . Hierbij wordt het principe gehanteerd dat m i n i maal 10'ĩi van de winst niet onttrokken m a g w o r d e n voordat de exploitatie v o l l e d i g is afgerond.
D e in erfpacht uitgegeven g r o n d e n zijn gewaardeerd t e g e n de uitgifteprijs v a n eerste uitgifte.
Vorderingen De vorderingen zijn g e w a a r d e e r d tegen de n o m i n a l e waarde. Voorzieningen w e g e n s oninbaarheid w o r d e n op de n o m i n a l e waarde van de vorderingen in minde ring gebracht.
Financiële vaste activa De d e e l n e m i n g e n zijn gewaardeerd tegen verkrijgings prijs of de lagere marktwaarde. Kapitaal verstrekkingen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen w o r d e n g e w a a r d e e r d t e g e n verkrijgingsprijs o n d e r aftrek van eventuele aflossingen. De bijdrage ín activa in e i g e n d o m van derden w o r d e n g e w a a r d e e r d tegen het bedrag van de verstrekte bij d r a g e v e r m i n d e r d met afschrijvingen. Voorzieningen w e g e n s o n i n b a a r h e i d w o r d e n met d e n o m i n a l e w a a r d e v a n leningen en vorderingen verrekend.
Overlopende activa De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de no minale waarde. Liquide middelen De liquide middelen zijn g e w a a r d e e r d tegen de n o m i nale waarde.
Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden in principe lineair o p ba sis v a n een v a s t percentage v a n de aanschafwaarde. In enkele gevallen (met n a m e bijdragen in investeringen van derden) ook annuïtair. Bij de keuze van de afschrij vingstermijn w o r d t uitgegaan v a n de e c o n o m i s c h e l e v e n s d u u r van de investering. V o o r d e belangrijkste investeringen g e l d e n de v o l g e n de afschrijvingstermijnen: immateriële vaste activa 5 jaar hard en software 4 jaar vervoermiddelen 512,5 jaar technische installaties 15 jaar groot o n d e r h o u d gebouwen 20 ja3ľ wegen 25 jaar
Voorzover niet anders v e r m e l d zijn passiva gewaar deerd tegen n o m i n a l e waarde. Eigen vermogen Het eigen v e r m o g e n bestaat uit de reserves en het resultaat na b e s t e m m i n g v o l g e n d uit d e p r o g r a m m a rekening. Voorzieningen Voorzieningen w o r d e n g e v o r m d ter afdekking v a n : * Verplichtingen of verliezen w a a r v a n de o m v a n g op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten;
P r i c e w a t e r h o u s e C o o p e r s U i t s l u i t e n d
1560 jaar 60 jaar
v o o r
A c c o u n t a n t s
i d e n t i í i c a í i e d o e l e i n d e n
N.V.
û p de b a l a n s d a t u m bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de o m v a n g redelijkerwijs is in te schatten; Kosten die in een v o l g e n d begrotingsjaar zullen w o r d e n gemaakt, mits het maken van die kosten zijn o o r s p r o n g m e d e vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de v o o r ziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.
Grondslagen voor resultaatbepaling Onder baten w o r d e n verstaan de baten die recht streeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen w o r d e n beschouwd. De lasten w o r d e n bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds v e r m e l d e grondslagen v o o r waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrek king h e b b e n . Baten w o r d e n v e r a n t w o o r d in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen w o r d e n in aanmerking g e n o m e n in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Resultaatbepaling Zoals reeds v e r m e l d is het resultaat van de jaar rekening 2012 onder meer tot stand g e k o m e n na het o p n e m e n van toevoegingen en onttrekkingen aan re serves en voorzieningen in de rekening. Eén en ander is c o n f o r m de besluitvorming r o n d o m de begroting 2012, inclusief d e nadien vastgestelde begrotingswijzi gingen. De gevolgen van de tussentijdse toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves zijn uiteengezet in de toelichting op d e balans. Resultaatbestemmìng Het saldo van de exploitatierekening 2012 is afzonder lijk o p g e n o m e n in de balans onder het eigen vermo gen.
BALANS PER 31 DECEMB ER 2012: 31 dscambsr 2011 PASSIVA III. V A S T E FINANCIERINGSMIDDELEN Eigen Vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves
Rekeningresultaat boekjaar vóór bestemming
Voorzien!, Verpiichtin Egalisatiev Van derder 8M1044
overige financiële instellingen Leningen woningbouwvereniging
Totaal vaste passiva
II. VLOTTENDE ACTfVA Voorraden Grond -en hulpstoffen Níet in exploitatie genomen bouwgronden Grond en hulpstoffen
IV. VLOTTENDE PASSIVA Kasgeldleningen Bank en girosaldi Overige schulden Overlopende passiva Totaal vlotte ndū passiva
Onderhanden werk Bouwgronden in exploitatie
T O T A A L GENERAAL : Vorderingen Debiteuren algemeen Vorderingen op openbare lichamen Belastingdebileuren
Totaal vlottende activa T O T A A L GENERAAL ;
Gewaarborgde
39.516.78C
35.431.976
181.237.80'
176.682.616
geldleningen
Prioowaterhous^Coopers Accountants N.V. Uitsluitend voor ideníiíiűaiiedosîöinuen
(zie bijlage
VI)
157.062.129
160.573.486
8.813.382 11.409.598 3.952.695 24.17S.675
3.139.477 8.345.082 4.624.471 16.109.030
181.237.804
176.682.516
Analyse en toelichting op de balans
V e r m o g e n s s ī r u c t u ur
de gemeente H e l l e n d o o r n zijn onder d e immateriële Immateriële vaste
acttva
Immateriële vaste activa zijn kapitaaluitgaven, w a a r geen bezittingen t e g e n o v e r staan. In de balans v a n
OEfg«n v*rm©g*n
vaste activa uitgaven v e r a n t w o o r d m e t betrekking tot onderzoek en ontwikkeling. Activering v a n deze uitga v e n geschiedt
•Voorziinlngên • Langlopende cchulden Tabel 2.1 : Verloop ImnateiiēJe vasts ai
• Kortlopende schulden
Orrachrifvfng 2012 a. Kosten van onderzoek en ontwikkeling b. Kosten vervroegd aflossen van geldleningen In b o v e n s t a a n d e grafiek is de o p b o u w v a n de ver m o g e n s s t r u c t u u r w e e r g e g e v e n . Dit geeft de b r o n n e n aan w a a r het v e r m o g e n v a n d a a n komt. De kapitaal structuur (zie onderstaande grafiek) geeft aan w a a r dit v e r m o g e n in gestopt is. Een e i g e n v e r m o g e n v a n 12^0
lager zijn dan d e vlottende activa v a n 6 3 9 , 5 miljoen. Dit betekent d a t bijna de helft v a n de vlottende acti
573.518
0
395.179
95.430
573,518
0
395.179
va (namelijk 6 15,3 miljoen) gefinancierd is met lang v e r m o g e n . A a n d e ene kant is dit een nadeel o m d a t kasgeld g o e d k o p e r is dan l a n g l o p e n d e l e n i n g e n , aan
(2011: I 3 ţ i ) van het balanstotaal geeft aan dat de ge
de a n d e r e kant zijn er l a n g l o p e n d e leningen afgesloten
m e e n t e een beperkte solvabiliteit heeft. Oftewel v a n de activa is 12^o gefinancierd met e i g e n m i d d e l e n e n 8SVo
tegen relatief lage rentes, w a a r d o o r o p lange termijn de lage rentekosten g e w a a r b o r g d blijven. B o v e n d i e n
met v r e e m d v e r m o g e n . In 2011 heeft u i n g e s t e m d m e t maatregelen o m de f i n a n c i s r i n g s p o s i t i e te v e r s t e r k e n .
w o r d t met financiering m i d d e l s l a n g l o p e n d e schulden m i n d e r risico g e l o p e n dan w a n n e e r met kortlopend krediet w o r d t g e f i n a n c i e r d .
A l s v e r d e r naar de balans w o r d t g e k e k e n , blijkt dat de kortlopende schulden m e t ê 24,2 m i l j o e n , b e d u i d e n d
95.430
Correcties Er h e b b e n correcties p l a a t s g e v o n d e n . In 2012 h e b b e n 35 overgebracht v a n materiële vaste activa naar i m m a teriële vaste activa v o o r een bedrag v a n Ç 8.857,—.
35 overgebracht v a n materiële vaste activa naar i m m a
Kosten onderzoek en
riolering overgebracht v a n g r o n d , w e g en water b o u w k u n d i g e w e r k e n naar machines, apparaten e n
ontwikkeling
betreffen ê 95.43Û, aan kosten w e l k e betrekking heb b e n o p het o n d e r z o e k s p r o g r a m m a VGRP, uren N i e u w Dunant en tracéstudie N o o r d z u i d v e r b i n d i n g . De afschrijving is m e t Ê 573.518, h o o g . Dit komt o m dat interne uren v o o r N i e u w Dunant en Rijksweg 3 5 o p basis v a n de 8BVvoorschriften niet g e a c t i v e e r d m o g e n Q Immateriële vaste activa
Correcties Er hebben correcties plaatsgevonden. In 2012 hebben w e geactiveerde uren v a n N i e u w Dunant en Rijksweg
De ontwikkeling v a n d e boekwaarde g e d u r e n d e het verslagjaar kan als volgt w o r d e n w e e r g e g e v e n :
De investeringen inzake onderzoek en ontwikkeling
Kapitaalstructuur
ruimte te d o e n . Wel is het wenselijk dergelijke investe ringen o p een zo kort mogelijke termijn af te schrijven.
w e geactiveerde uren v a n N i e u w Dunant en Rijksweg
w o r d e n e n ineens w o r d e n afgeschreven.
teriële vaste activa v o o r een bedrag v a n Ē 8.857,. Binnen de materiële vaste activa is de druk
installaties v o o r een bedrag v a n C 315.795,. Per einde boekjaar 2012 hedra3gt de boekwaarde v a n de materiële vaste activa met een maatschappelijk nut 6 23,4 miljoen (2011: ê 20,8 miljoen). De boekwaarde v a n materiële vaste activa met een e c o n o m i s c h nut bedraagt Ê 103,3 miljoen (2011:6 104,0 miljoen). Voor de o p b o u w naar activasoort w o r d t verwezen naar het
• Materiële vatrte activa
Kosten vervroegd aflossen van geldleningen
overzicht v a n geactiveerde kapitaaluitgaven (bijlage
O Financiële vaste activa
Er zijn geen l a n g l o p e n d e l e n i n g e n v e r v r o e g d afgelost.
VII). Het v e r l o o p v a n d e materiële activa gedurende het verslagjaar is i n onderstaand overzicht w e e r g e g e v e n .
Materiele vaste activa Materiële vaste activa w o r d t o n d e r s c h e i d e n in inves
Voor een uitgebreidere specificatie v a n de mutaties o p
• Voorraden • Vordsringcn Ū Liquid* mìdd*l«A
teringen met een e c o n o m i s c h nut en met een maat schappelijk nut. A l l e investeringen met een econo m i s c h nut w o r d e n geactiveerd. Investeringen h e b h e n een e c o n o m i s c h nut indien ze verhandelbaar zijn e n / of indien ze kunnen bijdragen aan het genereren v a n m i d d e l e n . K u n s t v o o r w e r p e n m e t een cultuurhistori
het punt v a n deze investeringen w o r d t verwezen naar de investerings en fmancīeringsstaat (bijlage IJ) e n het overzicht v a n geactiveerde kapitaaluitgaven (bijlage VII). In 2012 is v o o r 6 13,1 miljoen geïnvesteerd in materiële vaste activa. Hiervan heeft C 6,9 miljoen betrekking
sche w a a r d e w o r d e n niet geactiveerd. Investeringen in d e openbare ruimte m e t een maatschappelijke nut
o p w e g e n , verplaatsing station en rioleringen, 6 2,5 miljoen o p N i e u w Dunant e n parkeren, ê 0,5 miljoen op W O P de Blokken en e 0,3 miljoen o p de nieuwe be
w o r d e n i n p r i n c i p e niet geactiveerd. In het B B V is de uitzondering o m deze investeringen w e i te m o g e n activeren o p g e n o m e n , o m d a t g e m e e n t e n a n d e r s niet
graafplaats. E e n bedrag v a n C 0,8 miljoen v o o r d i v e r s e sportvoorzieningen en Ê 0,6 miljoen v o o r de aankoop v a n De Holtink. De investering sla sten v o o r
in staat zijn b e p a a l d e investeringen in de openbare
PricewKtarhouseGoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
onderwijshuisvesting zijn Ê 1,3 miljoen geweest, de Paarse poort C 1,1 miljoen en voor de overige inves teringen e 2,2 miljoen. Er is voor C 4,5 miljoen aan
bijdragen v a n darden ontvanger afgewaardeerd.
De investeringen
in 2012
kunnen
Tabel 2.3 : Belangrijkste 2012
ais volgt
worden
Omschrijving
Tabel 2,2 : Verloop materiele v
gespecificeerd:
investeringen
Uitgaven :
Gronden en terreinen Nieuw Dunant Blokkenpark W o n i n g b o u w l o c a t i e s strategische projecten Overig
inkomsten :
43.292 64.652 47.569 92.981 122.018
Woonruimten W o n i n g e n strategische projecten Overig
407.41S 446.074
Bedrijfsgebouwen Parkeergarage
Tvfui:
Gronden en terreinen Tot dit onderdeel behoren onder meer gronden be stemd voor toekomstige uitbreidingen, overname v a n gronden uit voormalige bestemmingsplannen, terrei nen bij gemeentelijke gebouwen en dergelijke. Woonruimten Dit betreft de aankoop van w o n i n g e n in het kader van het project Rijksweg 35 I Centrale strip en de N o o r d zuidverbinding. De ontwikkeling van de Steen van Ommerenstraat is overgebracht naar voorraden voor een bedrag v a n Ê 3.1D1.5Ũ4,. Bedrijfsgebouwen Hiertoe behoren onder meer scholen, g e b o u w e n ten behoeve van de sport, gebouwen voor de huisves ting v a n het gemeentelijke apparaat en dergelijke. De vermeerderingen hebben voornamelijk batrekking o p de b o u w van de parkeergarage, o n d e r w i j s g e b o u w e n , het Ravijn zwem sport zorg , aankopen in verband met het upgraden v a n de Dunantfiat en de aankoop van een winkelunit in het N i e u w Dunant waarvoor de gemeente garant stond.
289.290
Sportvoorzieningen Onderwijskundige ontwikkelingen IHP/scholenclustering N i e u w D u n a n t + g e v e l Dunantfiat D e Holtink Begraafplaats Overig
9 SO. 000 732.463 9.059. B02
TotJíln!
690.841 690.841
Grond-, weg en waterbouwkundige werken R i j k s w e g 351 t u n n e l i station Noordzuidverbinding Particuliere grondexploitaties Riolering W O P d e Blokker, W e g e n en fietspaden Groene Mal Bouw en woonrijpmaken gebied N i e u w Dunant Sportvoorzieningen
23.412.992 4.486.11S
126.SST.123
Grond, w e g en waterbouwkundige werken Hieronder vallen met name de investeringen verband houdend met reconstructie en aanleg van w e g e n , aan leg van riolering, sportterreinen, verplaatsing van het station e n particuliere exploitatieplannen.
Begraafplaats M r . Ponsteenlaan Haven Daarlerveen Paarse poort Overig
Vervoermiddelen Dit betreft met name het rijdend materieel van de ge meente, waaronder brandweermaterieel.
1.252.248 1.855.627 604.274 29.372 45.796
1.967.790 1.254.962 101.277 3.351.360 540.079 407.102 489.750 139.605 659.071 236.839 100.222 1.140.225 12.555 10.400.837
Vervoermiddelen Materieel
M a c h i n e s , apparaten en installaties Dit heeft met name betrekking op machines van uiteen lopende aard, huis en bedrijfscontainers, automatise ringsapparatuur en dergelijke.
Machines, apparaten Tractie buitendienst Brandweer Automatisering
Overige materiele vaste activa Deze activasoort omvat voornamelijk activa welke betrekking hebben o p meubilair, inrichtingskosten en overige activa.
en
installaties 138.358 48.440 242.941
Installaties p a r k e e r g a r a g e Riolering
^
!
ì-- -'ľTĴ
į
1
MtĮţ.ļ
'I
O
»'
í
t
U
'
85.858 103.159
M
280.201
78.441
171.311 80.350 120.344 288.238 113.282
33.523 1.214.945 593
Sportvoorziening Koemaste Overig
Vlottende Activa
45.811 95.108
Overige materiele vaste activa Dienstverlening I automatisering A d v i e s parkeergarage Sportvoorzieningen Stationsomgeving I n r i c h t i n g park d e B l o k k e n Overig
Voorraden Da voorraden hebben overwegend betrekking op gronden en onderhanden werken in de sfeer van de grondexploitatie. Daarnaast is n o g sprake van een klein bedrag aan voorraden grond en hulpstoffen, dat betrekking heeft o p voorraden benzine en olie, welke nog afzonderlijk w o r d e n bijgehouden. De ontwikkeling v a n de Steen v a n Ommerenstraat is overgebracht van materiele vaste activa voor een be drag v a n e 3.101.504,.
203.881 50.130 943 62.443 8.213 77.167
Voorziening toekomstige verliezen grondex ploitaties A a n de meesle grondexploitaties zijn bepaalde finan ciële risico's v e r b o n d e n . Indien tekorten w o r d e n voor zien o p gronden die reeds in exploitatie zijn g e n o m e n , dan wordt hiervoor een bedrag o p g e n o m e n in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties. De stand van de voorziening bedraagt per ultimo 2012 e 8,9 miljoen ten opzichte v a n Ê 6,9 miljoen in 2011. In onderstaand overzicht is de voorraadpositie over eenkomstig artikel 38 v a n het BBV gespecificeerd:
T a b e l 2.5 : V o o r r a d e n Omschrijving
Financiële vaste activa Onder de financiële vaste activa w o r d o n voornamelijk de d e e l n e m i n g e n en de verstrekte geldleningen ver a n t w o o r d . In onderstaand overzicht is het verloop
van de financiële vaste activa in het verslagjaar 2012 weergegeven.
Tabe! 2.4 : Verloop financiële vaste activa Boekwaarde 31 decanter Z011
31 d e c e m b e r 2012
31 d e c e m b e r 2011
Grond -en hulpstoffen Niet i n e x p l o i t a t i e g e n o m e n b o u w g r o n d e n V o o r z . níet i n e x p l o i t a t i e g e n o m e n bouwgronden Overige grond en hulpstoffen Onderhanden werk B o u w g r o n d e n in e x p l o i t a t i e
14.759
5.666.383 12.087
29.007.196
25.674.907
V o o r z i e n i n g b o u w g r o n d e n in e x p l o i t a t i e
1.558.700
1.241.238
7.314.006
2012 Totaal:
a. Overige langlopende geldleningen b. Aandelen in deelnemingen en overige verbonden partijen minus: Voorziening verkoop Vennootschap c. Aandelen in gemeenschappelijke regelingen d. Bijdragen aan activa I eigendommen van derden
14.143.598
13.552.343
620.927 95.470 56.522
522.644 95.470 56.522
Totaal:
15.531:382
8Ũ5.805
Overige langlopende geldleningen De overige langlopende geldleningen hebben vooral betrekking o p verstrekte hypothecaire geldleningen aan ambtenaren in vaste dienst v a n de gemeente. Er is in 2012 voor een bedrag v a n Ê 1,1 miljoen afge lost. De totale uitstaande leningenportefeuille inzake p e r s o n e e l s h y p o t h e k e n bedraagt per einde 2012 C 12,4 m i l j o e n . Vanaf 1 januari 2009 is het bij wet verboden hypothecaire g e l d l e n i n g e n aan ambtenaren te ver strekken. De contracten die afgesloten zijn voor 1 janu ari 2009 blijven gehandhaafd. In 2007 is een regeling v o o r startersleningen opgezet. Eind 2012 is voor C 0,3 miljoen aan startersleningen verstrekt. Aandelen en effecten De aandelen ín gemeenschappelijke regelingen en d e e l n e m i n g e n betreffen de bijdragen in het kapitaal van de Stadsbank OostNederland en de inschrijving
5.267 920.225;
208.391
602.678
1.512.890
14.538.717
Vorderingen De vorderingen o p derden zijn iets afgenomen ten opzichte van het afgelopen jaar. Overeenkomstig voor gaand jaar īs de voorziening voor dubieuze debiteuren W W B o p statische wijze b e p a a l d . Per openstaande
in het Grootboek N W S . De effecten hebben betrekking op de a a n d e l e n ín de Bank Nederlandse G e m e e n ten IBNGĮ, Vitens N V , W a d i n k o en deelnemingen die ontstaan zijn uit de verkoop v a n Essent NV, w a a r o n d e r Enexis en Attero, en zijn gewaardeerd tegen de waarde van aanschaf. De aandelen zijn ultimo 2012 in het bezit van de gemeente H e l l e n d o o r n . Het dividend w o r d t v e r a n t w o o r d in het jaar van ontvangst. Voor verdere informatie w o r d t verwezen naar paragraaf 5 v e r b o n den partijen. Bijdragen aan activa I e i g e n d o m m e n v a n derden De mutatie in boekjaar 2012 betreft e 5 . 0 0 0 , aan ver strekte bijdragen en Ê 208.000, aan reguliere afschrij vingen o p reeds verstrekte bijdragen.
vordering is het risico van oninbaarheid ingeschat en o p basis hiervan is de voorziening voor dubieuze debiteuren v e r a n t w o o r d . Daarnaast is voor een bedrag van C 458.000, aan overige dubieuze vorderingen opgenomen.
T a b e l 2.6 : Specificatie vorderingen Omichrijvinc;
Debiteuren algemeen Debiteuren openbare lichamen Belastingdebiteuren Debiteuren W W B Overige vorderingen, incl. transitorísche Voorziening dubieuze debiteuren
31 december 2012
posten
Totaal:
PrìcewaîöfhoussCöQpers Accountants N.V, Uitsluitend voor identificatìedoeleinden
december 2011
1.164.273 1.750.892 465.444 612.679 5.641.082 458.131
2.546.901 3.851.440 284.585 1.196.651 2,845.805 339.536
9.176.239
10.385.846
Liquide middelen De liquide middelen laten per saldo ultimo 2012 een negatieve stand zien van 6 8,0 miljoen (2011: 6 3,0 mi joen negatief). De positieve saldi per eind 2011 (6 0,8 miljoen) zijn verantwoord onder liquide middelen e n de negatieve saldi v a n ê 8 , 8 miljoen zijn o p g e n o m e n onder de balanspost kortlopende schulden.
Ontwikkeling;
gemeentelijke
reserves
en
Reserves en voorzieningen
De toename van het saldo bedraagt derhalve 6 0,8 miljoen en kan als volgt w o r d e n verklaard:
In 2012 is de totale positie van reserves e n voorzienin gen t o e g e n o m e n met een bedrag v a n circa C 0,9 miljoen, w a a r m e e het totaal v a n de reserves e n voorzieningen uitkomt o p C 36,1 miljoen (2011: ê 35,2 miljoen). De reservepositie, inclusief v o o r z i e n i n g e n , over de afgelopen jaren is redelijk stabiel.
Stortingen fÊ 13,3 miljoen) * De reeds eerder g e n o e m d e overheveling v a n circa e 0,5 miljoen uit de fīnancieringsreserve ten gunste van de reserve strategische projecten; » Een storting van circa C 6,3 miljoen ten gunste v a n de reserve strategische projecten als gevolg v a n onder andere de vrijval v a n kapitaallasten m i d d e l s vervroegde afschrijvingen van activa met een maat schappelijk nut, uit hoofde van verhoging v a n de O Z B en structureel vrijgemaakte m i d d e l e n ; * Een negatieve storting v a n ê 0,3 miljoen als correc tie o p de reserve groenrenovaties; » Een storting van 6 0,2 miljoen in de reserve Wet Werk en Bijstand als voordelig resultaat ten opzichte van de begroting; « Een storting van ê 5,8 miljoen in de reserve W m o uít hoofde van bestaand beleid (zíe ook onttrekkingen); « Een storting van ê 0,1 miljoen in de reserve wacht gelden huidige w e t h o u d e r s ; * Een storting v a n e 0,1 miljoen in de reserve inza m e l i n g en verwerking afval ter egalisatie v a n de kosten en opbrengsten v a n de afvalinzameling e n verwerking;
voorzieningen
OŴgems « b e s t e m Tïngsreserws a V o ũ r d a iingeri
*
Een storting van 6 0,2 miljoen in c i reserve riole ringen ter egalisatie van d e kostei en opbrengsten v a n de rioleringen; » Een storting v a n Ê 0,3 miljoen in de reserve W O P de Blokken. Onttrekkingen fe 12,5 miljoen) *' Er is voor C 6,2 miljoen onttrokken aan de reserve strategische projecten als g e v o l g van de dekking van exploitatiekosten v a n strategische projecten; » C o n f o r m de systematiek van v o o r g a a n d e jaren is v o o r circa C 5,7 miljoen onttrokken aan de reserve W m o [zie ook stortingen); » Een onttrekking v a n Ê 0,1 miljoen aan de reserve inzameling en verwerking afval ter egalisatie v a n de kosten en opbrengsten v a n bedrijfsafval; *' Een onttrekking aan de reserve bijzondere bijstand van C 0,1 miljoen, ter egalisatie van de hogere kos ten binnen het product; «* Een onttrekking v a n Ê 0,1 miljoen aan d e reserve duurzaam b o u w e n ter dekking v a n het duurzaarn heidsbeleid en de Energīepremieregeling; *« Een onttrekking van ê 0,2 miljoen aan d e reserve W O P de Blokken ter dekking van kapitaallasten; «» Overige onttrekkingen ten laste van de bestem mingsreserves v o o r circa Ê 0,1 miljoen. 1
1
Tabel 2.7 : Specificatie eigen v e r m o g e n Onisi:hriįvinij
2010
3011 2012 A l g e m e n e reserves
11.217.469 10.346.551
12.306.675 9.47S.596
Subtotaal: ' De algemene reserves zíjn reserves waaraan n o g geen specifieke bestemming is gegeven. De daarin vastge legde middelen kunnen dan ook n o g vrijelijk w o r d e n ingezet. U l t i m o 2012 kent de gemeente Hellendoorn een drietal algemene reserves, met een totaal saldo van Ê 11,2 miljoen (201' Ê 12,3 miljoen). In vergelijking met het afgelopen jaar Ì de stand v a n d (per saldo) met ê 1,1 miljoen afgenomen bestaande uit stortingen v a n Ê 2,6 miljoen en onttrekkingen ter hoogte van e 3,7 miljoen. Stortingen (Ç 2.6 miljoen) * Rentetoerekening van ê 0,1 miljoen; » B e s t e m m i n g van het saldo jaarrekening 2011 in de vrij aanwendbare reserve ter hoogte van Ê 0,5 miljoen c n in do financieringsreserve v a n 6 0,5 miljoen; » B e s t e m m i n g van het saldo van de tweede bestuur* rapportage 2012 van C 0,3 miljoen » C onform de begroting(swijzigingen) 2012 is ê 0,2 miljoen toegevoegd aan de vrij aanwendbare In de bufferreserve ís een bedrag v a n C 1,0 miljoen
instnem i g toegevoegi Onttrekkingen (Ç 3,7 miljoen) * De jaarlijkse onttrekking aan de financier v e van circa e 0,5 miljoen ten gunste van strategische projecten; » Inzet van d e o m b u i g i n g e n uit 2009 van e 1,0 m i l joen; * C o n f o r m de begroting(swijzigingen) 2012 is 6 0,5 miljoen onttrokken aan de vrij aanwendbare resei ve; mttrekking aan de bufferreserve van 6 1,7 m i l joen n verband met het afwaarderen v a n gronden. De bestemmingsreserves zíjn reserves w een concrete b e s t e m m i n g is gegeven. Dit betekent dat de uiteindelijke bestedingsrichting reeds nadrukkelijk is aangegeven. Deels is dat gebeurd o p basis v a n wet en regelgeving of afspraken met andere overheden of maatschappelijke organisaties. Eind 2012 kent de gemeente Hellendoorn 16 bestemmingsreserves. Het toţaalsaldo v a n de bestemmíngreserves bedraagt ê 10,3 miljoen (2011: Ē 9,5 miljoen).
Saldo jaarrekening Totaal:
Voorzieningen ten slotte, zijn over het algemeen ge v o r m d v o o r verplichtingen, verliezen of te verwachten tegenvallers w a a r v a n de o m v a n g o p de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs valt in te schatten. Ken m e r k e n d v o o r een voorziening is dat de hoogte afge stemd moet zíjn o p d e o m v a n g van de achterliggende verplichtingen of verliezen. U l t i m o boekjaar 2012 zijn e n de jaarrekening de gemeente Hellendoorn 13 » • rzīeningen (2011 13) ve
777.176
1.050.641
20.786.844
22.833.912
a n t w o o r d m e t een totaalstand v a n Ê 5,6 miljoen (2011: C 6,4 miljoen). De afname van ê 0,8 miljoen bestaat uit stortingen van Ê 0,4 miljoen en onttrekkingen v o o r in totaal circa Ê 1,2 miljoen. Voor een verdere specificatie v a n de reserves en voorzieningen w o r d t verwezen naar bijlage IV.
Tabel 2 . 8 . : Voorzieningen Stortingen
On«īriJj|tļļn'
VrSo B ŸŴ«; «B srirwaaafca
31 dwwròor: 201Z 370.613
472.875
734.928
5.603.854
370.813
472.879
734,828
G.8Ö3.SS*
T a b e l 2.9 : S p e c i f i c a t i e v o o r z i e n i n g e n Omschrijving
31 december : 2012
Verplichtingen en verliezen Voorziening A P P A Voorziening wachtgelden oud wethouders Voorziening tekorten SWbedrijven Voorziening privatisering w a s en kleedruimten Voorziening wachtgelden voormalig personeel
31 d e c e m b e r 2011
2.925.296
2.597.352
235.420
455.917
3.596
4.827
1.557.700
1.860.000
208.100
290.692
4.930.7 72
5.208.788
Egalisatievoorzieningen
Van derden
verkregen
0
0
465.716
465.716
0
143.694
ľ
Voorziening wachtgelden
oLIdwethouders
De voorzi eni ng wachtgelden o u d w e t h o u d e r s is g e v o r m d v o o r de wachtgeldverplichtingen jegens oudwethouders. Ultimo 2012 is de stand v a n de voor ziening Ë 235.000,. Dit is gebaseerd o p de toekomsti ge wachtgeldverplichtingen. Er is e 220.000, onttrok ken aan de v o o r z i e n i n g . Voorziening privatisering w a s en kleedruim ten Deze voorzi eni ng is ingesteld o p m o m e n t dat w a s en kleedruimten zíjn geprivatiseerd. Afspraak hierbij is dat a c c o m m o d a t i e s na 20 jaar op kosten v a n de g e m e e n te kunnen w o r d e n gerenoveerd. In 2012 heeft S V V N verzocht o m haar deel (Ê 1 2 5 . 0 0 0 , in 2012) v a n de voorziening vervroegd uitbetaald te krijgen. Omdat de voorziening o p eindwaarde is g e b a s e e r d , is de voorzie ning hierdoor verlaagd met C 177.000,—. De totale resterende kosten w o r d e n ingeschat op circa ê 1,6 miljoen.
middelen
V o o r z i e n i n g I.S.V. Voorziening actieprogramma Wonen Voorziening parkeerbeleid
1.002 0
40.718 8.702
203.962
225.254
0 0
334.012
Voorziening C WIprojecten Voorziening nieuwkomers Voorziening participatiefonds Voorziening Monumenten Voorziening afkoopregeling R G S H G
3.062 673.742
Totaal:
Voorziening A P P A De voorzi eni ng A P P A is g e v o r m d v o o r de pensioenver plichtingen v a n (oud) w e t h o u d e r s van de g e m e e n t e H e l l e n d o o r n . C o n f o r m actuariële berekeningen is een storting — i n ç 369.000, o p g e n o m e n ten gunste van deze v o o r z i e n i n g , terwijl e Ê 4 1 . 0 0 0 , is onttrok ken aan de v o o r z i e n i n g .
.
Geactiveerde voorzieningen Voorziening toekomstige verliezen G.E. NIEGG Voorziening toekomstige verliezen G.E. grondexploitatie Voorziening o p vordering Verkoop Vennootschap Totaal inclusief geactiveerde voorzieningen
C o n f o r m aríkel 55 lid 1 v a n d a BBV dient de aard v a n de voorzieningen te w o r d e n toege licht in de jaarrekening. Hierna hebben w i j deze
5.603.854
0 14.160 ī. 232.256
V o o r z i e n i n g ìSV In deze voorziening w o r d e n de ontvangen bijdragen uit het stadsvernieuwingsfonds gestort. Verplichtingen uit projecten w o r d e n er uit v o l d a a n . A a n w e n d i n g v a n
de gelden v a n derden is g e b o n d e n . Dit jaar ís er niets onttrokken. Voorziening
Voorziening wachtgelden voormalig perso neel Deze voorziening is in 2011 ingesteld. De voorziening is bedoeld o m kosten van v o o r m a l i g personeel, waaron der de oudgemeentesecretaris, te dekken. In 2012 zijn de kosten over 2012 (e 58.000,) aan de voorziening onttrokken. Daarnaast is C 2 5 . 0 0 0 , vrijgevallen omdat dit niet meer benodigd is in de voorziening. Langlopende schulden De langlopende schuld betreft leningen aangetrok ken tor invulling van de e i g e n financieringsbehoefte. U l t i m o 2012 w a s daarmee een bedrag gemoeid van e 130,7 miljoen (2011: E 131,3 miljoen). In 2012 is ēėn geldlening o p g e n o m e n v a n C 10,0 miljoen met een looptijd v a n 20 jaar tegen een rentepercentage v a n 4,70.
Tabel 2 . 1 0 : Specificatie langlopende schulden Omscrw^vfng
1 december ?Q\7
31 december 2011
6.441.044
7.314.006
5.666.383
1.558.700
1.241.238
95.470
95.470
14.572.030
13.444.135
nieuwkomers
Oeze voorziening is g e v o r m d voor geoormerkte rijks gelden. De rijksregeling eist dat er wordt gereserveerd voor inburgeringtrajecten aan nieuwkomers en het leveren van een bijdrage aan de opvang en begelei d i n g v a n hen die als vluchteling zijn toegelaten in N e d e r l a n d . Worden deze gelden níet aan deze trajecten besteed d a n moeten deze gelden w o r d e n teruggestort aan het rijk. In 2012 is de voorziening met C 21.000,— afgewaardeerd, zodat een saldo ontstaat v a n 6 2 0 4 . 0 0 0 , welke in 2013 aan het rijk moet wor den terugbetaald.
Onderhandse leningen Geldleningen W o n i n g b o u w * St. Woningstichting Hellendoorn «Totaal:
131.298.530
130.671.431
131.298.53tt;
toegelicht voorzover ze ultimo 2012 groter . dan C 0,1 m i l j o e n .
5 ' " , r p " r ' V oountants N.V. iiîiii,' Ï u v or r.Oiií i 'cuictloeleinden
Rentelasten over 2012
•. Rentelasten over 2011
Overige toelichtingen
Dei opgenomen onri«ihi«iď.íi leningen kunnen als volgt worden gespecifeerd:
* Tabel 2.11 : Specificatie onderhandse leningen Onwcttfijving
BNG BNG BNG BNG Waīerschapsbank ASNBank BNG Waterschapsbank Waterschapsbank BNG BNG BNG BNG BNG 8NG Waterschapsbank Waterschapsbank BNG BNG Totaal:
1 december 2Q12
31 decomber 2011
1.597.306 2.495.791 1.666.667 22.400.000 3.266.667 1.950.000 24.320.000 3.500.000 5.000.000 5.000.000 5.000.000 5.000.000 3.000.000 3.600.000 9.000.000 8.000.000 6.750.000 9.500.000 9.625.000
1.742.516 2.722.681 2.000.000 23.800.000 3.733.333 2.600.000 25.600.000 4.200.000 5.000.000 5.000.000 5.000.000 5.000.000 3.500.000 5.400.000 9.500.000 9.000.000 7.500.000 10.000.000 0
130.671:431
131.298.S30
Rente percentage 6,,040 5,,460 4,,920 5,,260 4, 2 0 0 3,.325 3,.680 4,.355 4,.665 4,.680 4,,695 4,.710 4,.575 2,,660 4,.040 2,.450 3,.380 4,.540 4,.700
2023 2023 2017 2028 2019 2015 2031 2017 2028 2028 2028 2029 2018 2014 2030 2020 2021 2031 2032
r
De rentelasten op de langlopende financiering zijn gestegen. Ditv\ de aantrekking van de nieuwe geldlening van Ē 10,0 miljoen.
Vlottende passiva
gatief banksaldo (Ê 5,7 miljoen) en eon hoger crediteu rensaido van Ê 3,1 miljoen. Daarnaast zijn de overige schulden e 0,7 miljoen lager dan in 2011.
De hoogte van de kortlopende schulden is in verge lijking met voorgaand jaar toegenomen met Ê 8,1 miljoen. Deze toename betreft met name een hoger n
T a b e l 2.12 : V e r l o o p v l o t t e n d e p a s s i v a Omschrijving
Crediteuren algemeen Cr e d i t e u r e n n o g te b e t a l e n Crediteuren Soza Overige schulden, incl. transîīortsche posten O p g e n o m e n kasgeldleningen Bank e n girosaldi
Totaal:
5.120.049 112.679 3.952.695 0 8.813.382
2.339.982 5.331.914 673.186 4.624.471 0 3.139.477
24.175.675
16.109.030
Per 31 december 2012 bestonden de v o l g e n d e , niet in de balans van de gemeente Hellendoorn o p g e n o m e n , rechten en verplichtingen: Financiële vordering ' Met nog te ontvangen bedragen w e g e n s bij besluit verkochte gronden I exploitatiebijdragen in het kader van de grondexploitaties, is e i n d 2012 een bedrag g e m o e i d van 6 4,9 miljoen {ultimo 2011: Ê 5,1 miljoen). Dit betreft de plannen ' H e e m t u i n ' en
L
H U
Financiële garanties en verplichtingen: ' Ultimo 2012 w o r d t voor een bedrag van e 0,8 m i l joen aan leningen garant gestaan (ultimo 2011: 0,8 miljoen). Daarnaast staan w e indirect garant v o o r Ê 5,0 miljoen aan oude gemeentegaranties (2011: Ê 5,5 miljoen) en Ê 103,0 miljoen bij h e t W a a r b o r g fonds Sociale W o n i n g b o u w 12011: C 108,0 miljoen). Voor een gedetailleerd overzicht wordt kortheids halve verwezen naar bijlage Ví, waarin alle geldle ningen zijn v e r m e l d w a a r v o o r de gemeente garant '
Aandelen Twence Door de Regioraad is besloten dat de aandelen in Twence B.V. [819.000 stuks) door Twence Beheer B.V. w o r d e n overgedragen aan de RegioTwente. De aande len w o r d e n gesplitst in 819 stuks tijdelijk winstdelende preferente aandelen en 818.181 g e w o n e aandelen A . Tevens heeft de Regioraad besloten dat de Regio z e l f d e 819 tijdelijk winstdelende preferente aandelen behoudt en d e 818.181 gewone aandelen A overdraagt aan de deelnemende gemeenten. De aanvaarding van de aandelenstroom heeft volgens notariėíe akte in 2011 plaatsgevonden. Er staan geen geldstromen of andere kosten tegenover. De verkrij gingsprijs is daarmee nihil. Het BBV schrijft ten aanzien van het activeren van deelnemingen v o o r dat hier de historische kostprijs of lagere marktwaarde dient te w o r d e n gehanteerd. Bij de gemeenten komen derhalve de aandelen voor nihil op de balans. O m w e l een v o l ledig beeld te krijgen van het bezit van de gemeenten dient door de gemeenten jaarlijks als toelichting o p de balans melding gemaakt te w o r d e n van hat aantal en soort aandelen dat men heeft. Hellendoorn bezit 46.795 gewone aandelen A .
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
31 i l n c e m b s r 2012
6.176.870
W O PT Sinds 1 maart 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) van kracht. Deze wet regelt de openbaarmaking van beloningen van functionarissen binnen de (semi) publieke sector die uitstijgen boven het jaarlijks vast te stellen n o r m b e d r a g . O p grond van artikel 6 van de W O P T moet w o r d e n aangegeven welke medewerkers in 2012 meer hebben verdiend dan hst gemiddelde belastbare loon van de ministers. Dit gemiddelde belastbare jaarloon is voor 2012 vastgesteld o p e 194.000, (e 193.000, in 2011). Uit een onderzoek naar de jaarinkomens 2012 binnen de gemeente Hellendoorn blijkt dat ín 2012 geen mede werkers boven de norm 2012 uitkomen.
Hellendoorn N o o r d . De brandweer is per 1 januari 2013 overgegaan naar de Veiligheidsregio Twente (VRT). Dat houdt in dat de gemeentelijke kazernes (boekwaarde C 190.000,) en roerende goederen (boekwaarde E 1.549.000,) w o r d e n verkocht aan de VRT. Het gaat hierbij o m een bedrag van Ê 1.739.000,.
Er is door het eigen personeel over de periode juni 2012 t/m december 2012 een recht op vakantiegeld o p g e b o u w d van E 5 6 9 . 0 0 0 . (exclusief sociale las ten). Dit vakantiegeld wordt uitbetaald in mei 2013. (Ultimo 2011: C 573.000,). Bij de Bank Nederlandse Gemeenten hebben w e een kredietfaciliteit voor een bedrag van Ê 8,5 miljoen. » In 2012 hebben wij een vierjarig contract (vanaf 2013) afgesloten met eBn Optie tot verlenging met twee keer ėėn jaar v o o r wat betreft de inkoop, o n derhoud en reparatie van W m o h u l p m i d d e l e n . Na een openbare Europese aanbestedingsprocedure gezamenlijk met de gemeenten Dinkelland, Hellen d o o r n , RijssenHolten. Tubbergen.Twenterand en Wĩerden bleek HartingBank de beste aanbieding te hebben gedaan. Jaarlijks is er een l u m p s u m c o n īract voor het onderhoud van circa Ê 96.000, afge sloten en daarnaast w o r d e n vaste prijzen betaald v o o r de levering van h u l p m i d d e l e n . * In 2008 is een contract afgesloten voor de contro lewerkzaamheden bij het c o m b i p l a n . Dit contract loopt d o o r tot uiterlijk 31 december 2013 met een resterende contractwaarde van C 12.000,. » De raden van de gemeenten RijssenHolten en Hel lendoorn hebben in 2012 besloten uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling S o w e c o en v e r v o l gens samen o p te trekken bij de verdere uitwerking van de W S W . In 2013 w o r d t gewerkt aan de ont vlechting per 1 januari 2014 en wordt duidelijk wat de financiële consequenties zijn v a n de uittreding. In de Vrij A a n w e n d b a r e Reserve wordt rekening g e h o u den met een a f k o o p s o m van e 1,2 miljoen. » In 2012 is een aantal langlopende investeringspro jecten niet afgerond, waarbij het dB gewoonte is o m dit als restantkrediet naar het volgende boekjaar over te hevelen. Er īs derhalve een "investeringsver plichting" voor deze projecten. Onderstaand is een lijst o p g e n o m e n met investeringsbedragen groter dan C 60.000,— die bij deze jaarrekening zijn overge heveld naar 2013. 1
1
niet u i t d e b a l a n s b l i j k e n d e Tabel 2.13 : Overzicht investerìngsverplichtingen 31
Omschrijving
I
I
rifinnmbnr ?01?
Masterplan Wegenstructuur I Inv.progr wegen I RW35 + station Rioleringen
2.927.000 1.510.000
Onderwijskundige ontwikkelingen Recreatie en toerisme Natuur en landschap Automatisering Hard en Softwa
201.000 1.179.000 382.000 301.000
IIHP
8.398.000
Tiifnnl
I ī
it
\
i ì
\
İ
141
140
i "» ' '» ' aCoopers Accountants N.V. J ' 'í . v 'oi idenţificaîiedoeleinden 1
Programma 1: Gemeenteraad, griffie en dualisme
TOELICHTING OP DE PROGRAMMAREKENiNG
Primitieve B egrotlngs begroting wij"zķjingen
B e d r a g e n * S - 1 ;Ö0O,"
Totaal van alle programma's voor resultaatbestemming Realisatie 2 0 1 2 Bafen
Lasten
Saldo
voor
wijziging
Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 7 Programma 8 Programma 9 Programma Programma Programma Programma
10 11 12 13
Totaal gerealiseerde programmabaten en iasten Algemene dekkingsmiddelen
27 565 4.840 94 4.727 2.527 618 1.328 1.094 12.049 2
1.122 3.010 8.952 2.952 11.043 2.087 4.096 7.929 9.917 14.980 2.771
4.795 668
5.265 1.372
1.095 •2.445 4.112 2.858 6.316 440 3.478 6.601 8.823 2.931 2.769 470 706
1.035 2.305 705 2.764 5.251 242 3.787 7.059 8.678 3.614 2.747 372
1.035 2.579
Subtotaal
3.831 2.641
dekkingsmiddslen
W
75.49b
42.164
38.960
40.116
0
40.116
33.850
Subtotaal Resultaat
Gerealiseerd resultaat voor bestemming
7 3 . 4 4 8 75.496
2.048
707 415
1.035
1.122
0
baten voor
bestemming
0
27
1.035
60
Mutaties in n onttrekkingen aan reserves Mutaties
reserves
0 1.035
éJi
39,984
890
399
toevoegingen aan reserves
2.663 605 269
īl
636
399
overige baten
5.910 296 3.533 6.846 8.254 3.352
885
636
lasten
Resultaat na bestemming ,.
Verschil
kapitaallasten investeringen overige lasten
Programma 1
Realisatie
Lasten en baten (exci, mutaties reserves* apparaatskosten
Programma
Totaal begroot
A n a l y s e verschillen O Qmschrĩįvirig
1.238
e
15.000, Bedrag
l/S: Toeîíchtíng
Lasten
Miitatieş ín rçşerveş
«
. . ļ . 15.921
1.271
890
1.238
Gerealiseerd resultaat na bestemming
90;640 91.417
777
0
0
Door een gewiizigde doorbelasting op het product Raadsgriffie laat dit product een nadeel zien van C 7 1 . 0 0 0 , aan de lastenkant.
Apparaatskosten product
Subtotaal
lasten
Baten Apparaatskosten product Raadsgriffie
De verschillen worden hieronder per programma nader toegelicht.
Door een gewiizigde doorbelasting op het product Raadsgriffie laat dit product een voor deel van C 21.000,— aan de baīenkant zien.
Met de aanduiding ' l / S ' wordt aangegeven of een mee of tegenvaller incidenteel (I) dan wel structureel (S) van aard is. Structureel betekent dat ze ook na 2012 in één of meerdere jaren
Subtotaal
baten
terugkomen. B iį het opstellen van de eerste bestuursrapportage over 2013 en/of de programma begroting 2014 worden ze dan meegenomen.
Mutaties reserves Mutaties
reserves
ï ũ t a a í programma
' V.
Mìf Tl
Baten Vrijval v o o r z i e n i n g wachtgelden oudwethouders
Programma 2: Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting Primitieve Begrotings begroting wijzigingen
Bedragen x C 1 . 0 0 0 .
L a s t e n en b a t e n (pxcl. mutaties reserves) apparaatskosten 1.547 k a p i t a a l l a s t e n investeringen
Totaal hrçroci
Realisatie
1.547
8
1.463
84 0
8
8
overige l a s t e n
1.299
284
1583
1.539
44
Subtotaal
2.854
284
3.138
3.010
128
overige b a t e n
549
10
559
565
6
Subtotaal
549
10
559
565
6
2.305
274
2.579
2.445
134
lasten
De voorziening is herrekend naar de s t a n d per 31 d e c e m b e r 2 0 1 2 . Hierdoor k o n er C 2 6 . 0 0 0 , vrijvallen.
Verschil Gemeentelijke informatie pagina
De o n t v a n g e n leges uit advertenties in het Hellendoorn J o u r n a a l blijven m e t C 1 8 . 0 0 0 , achter v a n w e g e minder a a n v r a g e n e n publicatie van omgevingsvergunningen.
B a t e n leges rijbewijzen
Begin 2 0 1 3 zijn er n i e u w e regels voor rijbewij zen in w e r k i n g getreden. M e t name v o o r m e n s e n m e t e e n rijbewijs v o o r de categorieën C E is het n o d i g e v e r a n d e r d . De geldigheid v a n z o ' n rijbewijs is v a n 1 0 jaar t e r u g g e g a a n naar 5 jaar. D e z e wijziging heeft vooral a a n het eind v a n 2 0 1 2 n o g t o t extra a a n v r a g e n geleid e n d u s meer i n k o m s t e n . D o o r minder a a n v r a g e n v a n r e i s d o c u m e n t e n vielen d e leges in 2 0 1 2 Ê 1 2 . 0 0 0 , l a g e ; uit.
dekkingsmiddelen
Resultaat
baten voor
bestemming
Baten l e g e s r e i s d o c u m e n t e n Subtotaal
Mutaties in reserves toevoegingen aan reserves
100
100
o n t t r e k k i n g e n a a n reserves Mutaties
reserves
100
0
2.405
?74
100
100
0
10
10
90
10
?.5.İ5
144
Mutaties Resultaat na bestemming
•?fíľì
baten
Mutaties reserves reserves
Totaal programma
A n a l y s e verschillen O
ê
0 134
15.000,):
Programma 3: Ruimtelijke ordening en wonen Omschrijving
Bedrag
I/S
Toelichting Bedragen x © 1 . 0 0 0 ,
tasten Apparaatskosten bestuurs ondersteuning G e m e e n t e l i j k e informatie pagina
Apparaatskosten afgeven/ wijzigen r e i s d o c u m e n t e n
B a t e n leges r e i s d o c u m e n t e n
Subtotaal
50
D o o r e e n g e w i j z i g d e d o o r b e l a s t i n g o p het p r o d u c t b e s t u u r s o n d e r s t e u n i n g laat dit p r o d u c t een voordeel zien van C 5 0 . 0 0 0 , .
Primitieve Begroting* begroting wijzigingen
Totaal begroot
Realisatie
Verschil
irves)
D e a d v e r t e n t ī e k o s t e n v o o r het H e l l e n d o o r n J o u r n a a l v i e l e n in 2 0 1 2 C 1 6 . 0 0 0 , voordeliger uit, d o o r d a t o n d e r andere minder millimeters n o d i g w a r e n v o o r de advertenties v a n de o m g e v i n g s v e r g u n n i n g e n . De o n t v a n g e n i n k o m s t e n uit leges v o o r d e z e advertenties liggen ook n a v e n a n t lager. Er zíjn minder r e i s d o c u m e n t e n a f g e g e v e n d a n b e g r o o t , D e a p p a r a a t s k o s t e n vielen hierdoor C 1 6 . 0 0 0 , voordeliger uit. H e t z w a a r t e p u n t v a n de a a n v r a g e n v a n r e i s d o c u m e n t e n lag a a n het b e g i n v a n 2 0 1 2 .
kapitaallasten investeringen overige lasten Subtotaal
lasten
3.781 1.054 7.932
127 872
3.654 1.926
3.182 2.345
472 419
48
7.884
3.425
4.459
12.767
697
13.464
8.952
4.512
dekkingsmiddelen
0
0
overige b a t e n
12.062
2.429
9.633
4.840
4.793
Subtotaal
12.062
2.429
9.633
4.840
4.793
705
3.126
3.831
4.112
281
2.505
587
Resultaat
baten voor
bestemming
M u t a t i e s in reserves t o e v o e g i n g e n a a n reserves
D o o r d a t er minder r e i s d o c u m e n t e n zijn v e r s t r e k t , viel d e i n k o m e n s o v e r d r a c h t a a n het het Rijk ook C 2 9 . 0 0 0 , voordeliger uit.
o n t t r e k k i n g e n a a n reserves Mutaties
reserves
1.752
166
240
259
499
422
77
2.265
846
1.419
1.918
•1.330
89
7.97D
2.280
5.250
5.442
192
lasten Resultaat na bestemming
11,1.11
i Axountante N.V. 'i'Wi i'.^ľl'.i . ,;. doeleinden M II
Analyse verschillen O
C
15.000,): Baten Bedrag
VS
S u b s . p M J P en K G O i h k v
Toelichting
Lasten Reconstructiebudget
Betreft o n t v a n g e n s u b s i d i e s v o o r r e c o n s t r u c t i e
reconstructie
p r o i e c t e n . Z i e toelichting hij l a s t e n .
Bijdrage rood v o o r rood
V a n d e e i g e n a r e n v a n d e R v R w o n i n g e n a a n de B e r g l e i d ī n g w e g w o r d t nog een bijdrage ver
Budget w o r d t gebruikt als c o f i n a n c i e r i n g v o o r
w a c h t vanuit d e o v e r e e n k o m s t .
het ptvîJPprogramma. Saldo baten en l a s t e n w o r d t gestort m of o n t t r o k k e n a a n de reserve reconstructie.
G e b i e d s v i s i e N ' d a l a/d R e g g e
P r o c e d u r e k o s t e n Bergleiding
V o o r p r o c e d u r e Berg lei ding w e g is o n z e
Leges onderbouwingen
weg
a d v o c a a t i n g e h u u r d . Deze k o s t e n w a r e n niet
d e a a n v r a g e r s zelf h u n c o n c e p t b e s t e m m i n g s
begroot.
plan m o e t e n o p s t e l l e n blijven d e z e i n k o m s t e n
bij lasten.
De u i t g a v e n k o m e n in 2 0 1 3 . U i t g a v e n w o r d e n G e b i e d s v i s i e Nijverdal a a n de
Prestatieafspraken woningbouw
lijk gebied g e r e e d g e m e l d . Er is r e k e n i n g g e h o u e 7 0 . 0 0 0 , ( 1 2 x ê 5 . 0 0 0 , } is g e s t o r t in de
b e s t e e d . De bi]drage v a n d e r d e n is hierdoor ook
VAR.
lager (zie baten). Het v e r s c h i l w o r d t gedekt door Leges o m g e v i n g s v e r g u n n i n g e n
Adviseurskosten welstand
Door ŗiTnder a a n v r a g e n o m g e v i n g s v e r g u n n i n g e n
i.v.m. omgevingsvergunningen
is ook minder a d v i e s v o o r w e l s t a n d n o d i g .
Verkoop Nījverheidsweg 1 7
D e v e r k o o p k o s t e n v a n deze kavel k o m e n in 2 0 1 3 bij definitieve v e r k o o p .
Kosten groenverkopen
2 0 1 2 m.b.ī
bouwen
prognose 2 0 1 2 . Er is s p r a k e v a n een t o e n a m e v a n het aantal
m.b.t. b o u w e n vorige jaren
i n t r e k k i n g e n met bijbehorende restitutie v a n e e n deei v a n de l e g e s .
Het K a d a s t e r is g e v r a a g d d e b r o n g e g e v e n s te Treffen voorziening dubieuze
de c o m p l e x i t e i t en k w a n t i t e i t v a n d e materie
debiteuren m.b.t. o m g e v i n g s vergunningen
H o g e r e s t o r t i n g in de v o o r z i e n i n g t o e k o m s t i g e
fase 1
verliezen g r o n d e x p l o i t a t i e doordat s t a g n a t i e in
leges v o o r een g r o t e a a n v r a a g niet geïncasseerd getroffen.
verd die in 2 0 1 3 w o r d e n g e p a s s e e r d en d a n Voorziening Kruidenwijk Zuid
G e z i e n de financiële situatie en een aantal preferente crediteuren is de v e r w a c h t i n g dat de k u n n e n w o r d e n . H i e r v o o r is e e n v o o r z i e n i n g
actie heeft overigens veel t r a n s a c t i e s o p g e l e zeker een positief resultaat g e n e r e r e n .
H e t aantal a a n v r a g e n v o o r het o n d e r d e e l b o u w e n is verder g e k r o m p e n d a n v o o r z i e n in de
Leges omgevingsvergunningen
o n d e r z o e k e n op juistheid. D a a r n a a s t is v a n w e g e verjaring externe juridische k e n n i s i n g e h u u r d . De
O v e r 2 0 1 2 zijn 4 2 w o n i n g e n in het b i n n e n s t e d e d e n met 3 0 w o n i n g e n . D e m e e r o p b r e n g s t v a n
Het b e s c h i k b a r e bedrag is nog niet geheel
een o n t t r e k k i n g uit de V A R .
Door de t e r u g l o o p a a n p l a n n e n en het f e i l dat
achter.
In d e c e m b e r 2 0 1 2 is structuurvisíe o p g e s t a r t . gedekt d o o r e e n onttrekking uit de V A R .
D e bijdrage d o o r d e r d e n is lager. Z i e t o e l i c h t i n g
Leges adviseurskosten welstand
Door m i n d e r a d v i e s w e l s t a n d (zie t o e l i c h t i n g bu lasten) w o r d e n o o k minder leges d o o r b e r e k e n d .
Verkoop Nijverheidsweg 1 7
Door a a n v u l l e n d b o d e m o n d e r z o e k is levering v a n de k a v e l v e r t r a a g d . V i n d t n u b e g i n 2 0 1 3
de k d v e l v t r k o o p leidt tot een extra v e r w a c h t tekort o p de g r o n d e x p l o i t a t i e . Voorziening Hellendoorn Noord
H o g e r e s t o r t i n g in de v o o r z i e n i n g t o e k o m s t i g e
f a s e 1 en 2 a
v e r h e z e n g r o n d e x p l o i t a t i e d o o r d a t s t a g n a t i e in d e k a v e l v e r k o o p leidt tot e e n extra v e r w a c h t Het g e l d e n d e b e s t e m m i n g s p l a n ís o u d e r d a n 5
f a s e 2 en 3
jaar w a a r d o o r p l a n s c h a d e vervalt. D e exploitatie berekening hierop bijgesteld w a a r d o o r d e
Kavel is nog niet v e r k o c h t . Er loopt e e n civiele p r o c e d u r e , o m d a t c o n t r a c t a n t niet w i l a f n e m e n .
Verkoop kavel Vederkruid Rente G r o t e s t r a a t 5 6 / 6 4
tekort op de g r o n d e x p l o i t a t i e . V o o r z i e n i n g K r u i d e n w i j k Zuid
Voorziening Stevo
Verkoop Piksenweg 3 3
Levering kavel vindt begin 2 0 1 3 plaats. De v e r g o e d i n g w e g e n s gebruik v a n g e m e e n t e lijke p a n d e n d o o r s t a t u s h o u d e r s loopt n o g iets langer d o o r d a n v e r w a c h t ,
Grondexploitatie
storting in de v o o r z i e n i n g lager uitvalt.
Diverse kleinere v e r s c h i l l e n
H o g e r e o n t v a n g e n v e r g o e d i n g e n leiden tot een
Subtotaal
baten
lager te v e r w a c h t e n verlies op de t o e k o m s t i g e Mutaties r
grondexploitatie Stevo Grondexploitatie Lagere d o o r b e r e k e n i n g apparaatskosten
4.205 230
Dit v e r s c h i l w o r d t met n a m e v e r o o r z a a k t door minder w e r k z a a m h e d e n v o o r de p r o d u c t e n structuurplannen (Ê 1 9 0 . 0 0 0 . — ) , bestemmings plannen (ê 4 1 . 0 0 0 , ) en v e r g u n n i n g e n
Storting reserve r e c o n s t r u c t i e
Het batig s a l d o v a n het r e c o n s t r u c t i e b u d g e t
plattelandsvernieuwing
(uitgaven m i n u s i n k o m s t e n ) is g e s t o r t in de reserve.
S t o r t i n g reserve r o o d v o o r rood
(6121.000,).
Diverse kleinere verschilt Subtotaal
tasten
y; :. :
;
t
. !
N a betaling v a n de g e m a a k t e k o s t e n o p h e t d o s s i e r B e r g l e i d i n g w e g en het s t o r t e n v a n de bijdrage d o o r b e l a n g h e b b e n d e n zal nog een
v o l k s h u i s v e s t i n g ( Ê 9 0 . 0 0 0 , ) . D a a r n a a s t zijn meer w e r k z a a m h e d e n v o o r g r o n d z a k e n verricht
positief s a l d o r e s t e r e n . O n t t r e k k i n g V A R i.
D o o r vertraging s t r u c t u u r v i s i e vindt er g e e n
structuurvisīe
o n t t r e k k i n g plaats uit de V A R .
S t o r t i n g V A R i . v . m . prestatie afspraken woningbouw
M e e r o p b r e n g s t gereed g e k o m e n w o n i n g e n , ļzie toelichting bij lasten.)
S t o r t i n g V A R i.v.m. v e r k o o p Piksenweg 33
Storting in reserve vindt plaats na v e r k o o p k a v e l . D e z e is vertraagd door e e n civiele p r o c e d u r e , o m d a t c o n t r a c t a n t niet wil a f n e m e n .
S t o r t i n g reserve W O P de Blokken
De extra storting ter d e k k i n g v a n kapitaallasten over g e m a a k t e uren is o v e r b o d i g
O n t t r e k k i n g reserve s t r a t e g i s c h e projecten
W e g e n s lagere kapitaallasten o v e r d e strate g i s c h e projecten in dit p r o g r a m m a , w o r d t ook d e bijdrage uit de reserve lager.
Analyse verschillen O
6
15.000,
Omschrijving
Bedrag
Lasten Leefbaarheidsonderzoek
Vriļwilligersuren
M e e r inzet v a n vrijwilligers bij d e b r a n d w e e r na een wervingsactie.
Kosten lOVDregeling
Inhuur O v D (officier). O m d a t betrokken p e r s o o n niet in de g e m e e n t e w o o n a c h t i g w a s , w a r e n er e x t r a k o s t e n i.v.m. h o t e l o v e r n a c h t i n g e n en uurvergoeding.
Opleidingen en o e f e n i n g e n
O m a a n de minimale eis v a n het aantal vrijwilli gers te v o l d o e n is er o p n i e u w g e w o r v e n . Dit heeft geleid tot extra opleidingen in het kader v a n t w e e bevelvoerders en z e v e n m a n s c h a p p e n . D e o p l e t d i n g s k o s t e n bedroegen C 1 2 . 0 0 0 , per p e r s o o n en k o n d e n niet uit het reguliere budget bekostigd worden.
Perslucht en dienst en uitrukkleding
D e overschrijding w o r d t veroorzaakt doordat d e n i e u w e vrijwilligers v a n kleding en ademlucht/perslucht moesten worden voorzien.
Beheer en o n d e r h o u d materieel
O v e r s c h r i j d i n g veroorzaakt door noodzakelijke o n d e r h o u d s z a k e n v a n de k a z e r n e s ; o . a . het m o n t e r e n v a n e e n motor o m de roldeuren te k u n n e n o p e n e n e n sluiten. Hier w a s op v o o r h a n d g e e n rekening mee g e h o u d e n .
Programma 4: Openbare orde en veiligheid lĩľilmtiPľi x C 1.0C0.
Primitieve begroting
Lasten en baten lexcl. mutaties reserves) apparaatskosten kapitaallasten i n v e s t e r i n g e n overige l a s t e n Subtotaal
lasten
Begrotings wijzigingen
Totaal begroot
Realisatie
Verschil
1.597 318
22
1.575 300
1.639 296
64
18
940
48
892
1.017
125
2.855
88
2.767
2.952
185
dekkingsrniddelen
0
4
0
o v e r i g e baten
91
35
126
94
32
Subtotaal
91
35
126
94
32
2.764
123
2.641
2.858
217
0
21
21
Resultaat
baten voor
bestemming
Subtotaal
Mutaties in reserves
Het leefbaarheidsonderzoek h e e l t in 2 0 1 2 niet p l a a t s g e v o n d e n . In 2 0 1 3 w o r d t nu w e l een onderzoek gehouden. De n i e u w e f u n c t i e ' o p s p o r i n g en ruiming v a n c o n v e n t i o n e l e e x p l o s i e v e n ' is ingericht voor k o s t e n m.b.t. de b o m m e n r e g e l i n g . V i a de a l g e m e n e uitkering w o r d t 7 5 * ^ v a n de k o s t e n w e e r teruggevraagd.
reserves
Totaal programma
Toelichting
Bommenregeling
D i v e r s e kleinere v e r s c h i l l e n Mutaties
I/S
lasten
toevoegingen aan reserves onttrekkingen aan reserves Mutaties
reserves
0
0
0
21
21
2.76*
123
2.641
2.837
196
Baten Subtotaal
; Resultaat na bestemming
baten
Mutaties reserves Jaarrekening bestemming leefbaarheidsonderzoek Mutaties
reserves
Totaal programma
n ,. i » n " ľ
hij]
. , i H M N.V. i (H * I» li Ai'Ai
V a n u i t het jaarrekeningsaldo 2 0 1 1 is er een bedrag v a n ê 2 1 . 0 0 0 , beschikbaar gesteld v o o r leefbaarheidsonderzoek.
Hogere doorberekening k o s t e n afvoeren berrnmaaīsel
Programma 5: Wegen, riolering en verkeer PrimřtìaMe Begrotings begroting wijzigingen
Bedragen x C 1 . 0 0 0 ,
Totaal begroot
F
Ī63JÍSMİ0
Verschil
L a s t e n e n baten (excl. mutaties reserves) apparaatskosten 2.833 kapitaallasten investeringen 4.688
6 248
2.839 4.936
3.003 4.710
164
overige lasten
3.148
185
3.333
3.330
3
10.669
439
11.108
11.043
65
overige baten
5.418
220
5.198
4.727
0 471
Subtotaal
5.418
220
5.I98
4.727
471
5.251
S53
5.S10
6.316
406
Subtotaal
lasten
dekkingsmiddelen
Resultaat
0
baten voor
bestemming
1.828
16
1.812
1.548
264
onttrekkingen a a n reserves
2.930
165
3.095
2.405
690
Mutaties
reserves
Resultaat na bestemming
A n a l y s e verschillen O Omschrijving Lasten Kapitaallasten aanleg e n reconstructie wegen Inrichting 3 0 k m g e b i e d
O n d e r h o u d openbare verlichting
1
Extra k o s t e n in v e r b a n d m e t a f v o e r e n b e r m e n slootmaaisel.
226
M u t a t i e s in reserves t o e v o e g i n g e n a a n reserves
1.102
181
1.283
857
•426
4.149
478
4.627
5.459
832
Straatreiniging k o s t e n p l a a t s tractie
De d o o r b e r e k e n d e k o s t e n v a n de v e e g m a c h i n e s vielen e e n stuk hoger uit, o . a . d o o r niet g e r a a m d e kapitaallasten v a n de n i e u w e v e e g m a c h i n e .
Gladheidsbestrijding, overige goederen en d i e n s t e n
V e r o o r z a a k t door de inkoop v a n zout a l s gevolg v a n . w i n t e r s e o m s t a n d i g h e d e n . M e t de eerste en t w e e d e Burap 2 0 1 2 is g e e n budget bījge raamd. De overschrijding v a n de k o s t e n v o o r v e r k e e r s regelinstallaties ( V R ľ s ) w o r d t voornamelijk veroorzaakt door éénmalig onderzoek (derden) in v e r b a n d m e t de 1 Odaagse afsluiting v a n de v . d . M u e l e n w e g inzake C o m b i p l a n (geen b u d g e t R W 3 5 ) e n m e t w e g e n o n d e r h o u d alle l u s s e n in kruispunt B u d d e v e r v a n g e n . De overschrijding v a n de B A V O k o s t e n is o . a . v e r o o r z a a k t door de v o l g e n d e punten: extra Ebiketrainrngdag n.a.v. grote aantal a a n m e l d i n g e n (op v e r z o e k v a n bestuur extra dag g e o r g a n i s e e r d ) , voor d e 1e keer e e n v e r k e e r s v e i l i g h e i d s d a g georganiseerd en de 8 R O E M c u r s u s telde d u s d a n i g veel aan meldingen dat hiervoor t w e e extra a v o n d e n georganiseerd zijn. K o r t o m , k o s t e n en projecten n e m e n t o e , maar budget niet.
V e r k e e r , overige goederen e n diensten
15.000,): Bedrag
l/S
Toelichting
150
I
V e r t r a g i n g in de uitvoering v a n i n v e s t e n n g s projecien.
30
I
D o o r extra inzet bi| de problematiek v a n het betaald parkeren ziįn de v o o r b e r e i d i n g e n voor inrichting 3 0 k m gebied in het Rooie Dorp m t w e e d e helft 2 0 1 2 gestart. N a u i t w e r k i n g bleken de maatregelen minder t e k o s t e n d a n w a s g e raamd e n w a s er g e e n gelegenheid meer o m restantbudget te b e s t e d e n . H e t boek o v e r de c o m b i t u n n e l is gereed, er w o r d e n g e e n uitgaven meer v e r w a c h t
21
I
17
I
32
I
De k o s t e n v a n elektra zijn o v e r s c h r e d e n a.g.v. e s n n a h e f i m g energiebelasting v o o r d e jaren 2 0 0 8 t / m 2 0 1 1 . Daarnaast zijn er veel s c h a d e s (o.a. door v a n d a l i s m e e n aanrijdingen) g e w e e s t w a a r v o o r w e g e e n geld meer vanuit het W a a r b o r g f o n d s o n t v a n g e n e n o n z e eigen k o s t e n d u s hoger uitvallen. A l s gevolg v a n w e r k z a a m h e d e n v a n n u t s b e drųven w o r d t jaariijks een degeneratievergoeding o n t v a n g e n v o o r straatwerk w a a r v a n het inge zakte straatwerk w o r d t hersteld. Normaliter moet dit budget neutraal v e r l o p e n , echter afge lopen jaar is dit niet gelukt.
Tot 2 0 1 2 w e r d vrijkomend b e r m e n s l o o t m a a i sel n o g frequent a f g e z e t bij a a n g r e n z e n d e eige naren (boeren) maar gelet op a s b e s t i n c i d e n t e n is besloten dit m e i meer te d o e n . De raad heeft d a a r o m vanaf 2 0 1 3 extra budget ( C 1 7 . 5 0 0 , ) g e g e v e n , maar de k o s t e n zijn veel hoger uit gevallen.
De lasten v a n betaald parkeren zijn C 5 0 . 0 0 0 , lager d a n begroot, m e t n a m e d o o r lagere k o s t e n v o o r beheer door P C H o m d a t er minder gepar keerd is d a n begroot. D a a r n a a s t e e n voordeel op kapitaallasten v a n C 2 9 . 0 0 0 , . A a n p a s s i n g tarief naheffing parkeren
Bij eerste burap 2 0 1 2 is tarief v a n de n a h e f f i n g a a n g e p a s t v a n C 5 2 , naar C 37,—. Z o w e l baten als lasten zijn met C 4 3 . 0 0 0 , verlaagd (budget tair neutraal).
Kapitaallasten aanleg e n reconstructie riolering
H e t v o o r d e e l o p Wapuaaiiasten is v e r o o r z a a k t door vertraging in de uitvoering v a n i n v e s t e ringsprojecten.
Energieverbruik riolering
De a f g e l o p e n jafen zijn de e n e r g i e k o s t e n bij riolering a l s m a a r g e s t e g e n . A a n g e z i e n g e e n extra b u d g e t mogelijk i s , geeft dit telkens een overschrijding.
Riolering, overige g o e d e r e n e n diensten
Dit v o o r d e e l is behaald d o o r v e l e kleine v o o r delen b i n n e n de riolering.
Hogere doorberekening apparaatskosten
Dit v e r s c h i l w o r d t met n a m e v e r o o r z a a k t door meer w e r k z a a m h e d e n voor d e p r o d u c t e n w e g beheer a l g e m e e n (C 1 9 . 0 0 0 , ) , verkeer (C 9 0 . 0 0 0 , ) en beheer en o n d e r h o u d riolering (C 2 4 . 0 0 0 , ) Daarnaast minder w e r k z a a m h e d e n v o o r de p r o d u c t e n parkeren (6 2 6 . 0 0 0 , ) en a a n l e g e n r e c o n s t r u c t i e riolering (ê 3 4 . 0 0 0 , ) . In de begroting w o r d e n lasten en baten v a n de k o s t e n p l a a t s b o u w k u n d i g beheer verdeeld naar z o w e l d e lasten als baten kant. De werkelijke doorberekening van de kostenplaats bouwkundig beheer is gesaldeerd a a n d e lasten kant. Per s a l d o g e e n verschil (zie ook bij baten). O . a . energie O V ( e 8 . 0 0 0 , ) en k w i j t s c h e l d i n g rioolheffing ( C 1 2 . 0 0 0 , 1
Doorberekening kostenplaats bouwkundig beheer
Diverse kleinere v e r s c h i l l e n Subtotaal
Mutaties reserves M u t a t i e s reserve s t r a t e g i s c h e p r o j e c t e n , onderdeel aanleg en reconstructie w e g e n
Lagere onttrekking uit de R S P w e g e n s lagere kapitaallasten door uitgestelde betaling voor R W 3 5 (C 1 5 0 . 0 0 0 , 1 , lagere investeringen īn het o p e n b a a r g e b i e d (C 3 0 . 0 0 0 , 1 en het vrijvallen v a n het restantkrediet v o o r het boek over de combitunnel. Lagere d e k k i n g vanuit deze reserve hangt r e c h t s t r e e k s s a m e n met de lagere kapitaallasten v o o r d e M i d d e n z o n e v a n W O P de B l o k k e n ,
M u t a t i e s reserve W O P d e Blokken M u t a t i e s reserve aanleg e n reconstructie riolering
H o g e r e storting (dan w a s begroot) in de reserve riolering veroorzaakt d o o r lagere e x p l o i t a t i e k o s t e n riolering (o.a. kapitaallasten) en hogere baten rioolheffing.
Diverse kleinere verschillen Mutaties
lasten
reserves
Totaal programma
Baten parkeren
A a n p a s s i n g tarief n a h e f f i n g parkeren
Naheffing parkeren 2011
B a t e n rioolheffing (beheer en o n d e r h o u d riolering)
Bijdragen rioolaansluitingen
Doorberekening kostenplaats
440
43
13
80
21
S
I
I
I
S
M i n d e r i n k o m s t e n uit betaald parkeren, m e t name o p s t r a a t p a r k e r e n en parkeren in de g a r a ge. T o t a a l nadeel is 6 4 4 0 . 0 0 0 , . De b e l a n g rijkste o o r z a k e n v a n het achterblijven v a n d e in k o m s t e n zijn: er is meer afvloei v a n parkeerders, er g a a n meer m e n s e n op de fiets i.p.v. d e auto e n d e e c o n o m i s c h e crisis in c o m b i n a t i e m e t E commerce. Bij eerste burap 2 0 1 2 is tarief v a n de n a h e f f i n g a a n g e p a s t v a n C 5 2 , naar Ç 3 7 , . Z o w e l baten als lasten zijn met C 4 3 . 0 0 0 , verlaagd (budget tair neutraal).
Programma 6: Economische zaken, recreatie en toerisme Bedragen x « 1 , 0 0 0 ,
Lasten en baten (excl, mutatie:s reserves) apparaatskosten kapitaallasten investeringen
Door late a a n b e s t e d i n g inning n a h e f f i n g e n k o n den niet alle u i t g e s c h r e v e n n a h e f f i n g e n v a n 2 0 1 1 geïnd w o r d e n . Dit moet namelijk b i n n e n 3 maanden gebeuren.
Zie t o e l i c h t i n g bij l a s t e n . O . a g e h a n d i c a p t e n p a r k e e r k a a r t e n (ê 5 . 0 0 0 , )
Subtotaal
baten
4
435 593
380 660
55 67
794
2.590
1.047
1.543
Subtotaal
4.408
790
3.618
2.087
1.531
303
0
303
287
16
4.650
736
3.914
2.527
1.387
4.953
736
4.217
2.814
1.403
545
54
599
727
128
lasten
Subtotaal
baten
Resultaat
voor
bestemming
Mutaties in reserves t o e v o e g i n g e n a a n reserves Mutaties
reserves
Resultaat na bestemming
, ļ.
777
86
863
977
114
777
86
863
977
114
?3?
32
?6i
250
14
o n t t r e k k i n g e n a a n reserves
471
!,,
Verschil
435 589
overige baten
D o o r d a t er s t e e d s minder n i e u w e w o n i n g e n en bedrijven m e t n i e u w e rioolaansluitingen w o r d e n g e b o u w d , w o r d e n deze gelden o o k s t e e d s minder o n t v a n g e n .
19
Realisatie
3.384
b o u w k u n d i g beheer Diverse kleinere v e r s c h i l l e n
Totaal begroot
overige lasten
dekkingsmiddelen
Dit v o o r d e e l op d e baten rioolheffing w o r d t v e r o o r z a a k t d o o r e e n nadeel v a n de belasting op i n k o m e n v o o r g e z i n n e n v a n C 1 1 6 . 0 0 0 , en e e n v o o r d e e l op de belasting op p r o d u c e n t e n v a n Ē 1 9 6 . 0 0 0 , . Dit laatste is mede v e r o o r z a a k t doordat in 2 0 1 2 b e g o n n e n is met het a a n s l a a n v a n de z o g e n a a m d e grote g r o n d w a t e r f o z e r s (C 1 0 5 . 0 0 0 , 1 ,
15
Primitieve •Begrotings begroting vwifcifltngen
,
'
e i .
hl
ü
, i'
«
'
o n t w e c k
r
i!'
' V i l
J o i n r ! " . »
N . V .
A n a ī y s e verschillen O Omschrijving
Programma 7: Jeugd en onderwijs
15.000,}: Bedrag . i/S
Toelichting
Bedragen x e t i O O O ; " ' ^ Lasten A c t i e p r o g r a m m a recreatie e n toerisme
I
Grondexploitatie bedrijven terrreinen
I
Lagere doorberekening apparaatskosten
Diverse kleinere verschillen Subtotaal
lasten
I
Hogere uitgaven v o o r het actieplan recreatie e n toerisme omdat d e k o s t e n voor de gebìedsuit w e r k i n g W e s t r a n d Nationaal Park door de g e m e e n t e zijn betaald. Hier staat e e n bijdrage v a n het Nationaal Park e n d e Provincie t e g e n o v e r . H e t saldo v a n de u i t g a v e n e n i n k o m s t e n v a n de exploitatie bedrijventerreinen w o r d t overgeboekt naar d e balanspost o n d e r h a n d e n w e r k e n . Dit verschil w o r d t m e t name veroorzaakt d o o r meer w e r k z a a m h e d e n het product e c o n o m i s c h e a a n g e l e g e n h e d e n (C 2 3 . 0 0 0 , e n minder werk z a a m h e d e n voor het product recreatie e n toeris m e IC 4 1 . 0 0 0 , ) .
.
Primitieve Begrotíngs ; Totaal begroting wijľīglngen begroot
Lasten e n baten ļ e x c l . m u t a t i e s reserves) apparaatskosten 490 kapitaallasten investeringen 1.556
588
490 968
523 957
overige l a s t e n
2.122
505
2.627
2.616
33 11 11
Subtotaal
4.168
83
4.085
4.096
11
overige baten
381
171
552
618
66
Subtotaal
381
171
552
618
66
3.787
254
3.533
3.478
55
20
20
20
0
0
20
20
20
0
3.787
274
3.513
3.458
55
lasten
dekkingsmiddelen
Resultaat
baten voor
bestemming
20 î.531
onttrekkingen a a n reserves Mutaties De winstneming v a n de afgesloten grondexploi tatie l o c h t e r O o s t valt hoger uit doordat een deel v a n d e k o s t e n v a n d e aanleg rotonde m de H . Boersingel is o v e r g e b o e k t naar de exploitatie L o c h t e r III. E.e.a v o l g e n s de o v e r e e n k o m s t m e t de exploitantien v a n L o c h t e r III.
reserves
Resultaat n a bestemming
A n a l y s e verschillen O Omschrijving
Toeristenbelasting A c t i e p r o g r a m m a recreatie e n toerisme Grondexploitatie
Het aantal o v e r n a c h t i n g e n is a c h t e r g e b l e v e n bij de p r o g n o s e . Bijdrage v a n N a t i o n a a l Park e n Provincie in de k o s t e n voor d e g e b i e d s u i t w e r k i n g W e s t r a n d N a t i o n a a l Park.
Ç 15.000,):
B edrag
,' Eigen Krací
l/S
I
In het kader v a n jeugdbeleid w o r d t s u b s i d i e o n t v a n g e n in het kader v a n Eigen K r a c h t . Binnen d e bestaande formatie e n w e r k z a a m h e d e n is hier e e n deel v a n de gemeentelijke formatie uit bekostigd.
102
I
In het kader v a n leerlingenvervoer is in 2 0 1 2 in de eerste drie k w a r t a l e n een fors nadeel o p g e treden, o . a . v a n w e g e het faillissement v a n d e v e r v o e r d e r . Daarnaast w a s er e e n nabetaling over d e c e m b e r 2 0 1 1 . V a n a f het vierde k w a r t a a l 2 0 1 2 verlopen d e u i t g a v e n c o n f o r m bestek.
Minder uitgaven preventieve trajecten CJ G
30
I
V a n de provincie Overijssel o n t v i n g e n wij s u b s i die voor A m b u l a n t e H u l p z o n d e r indicatiestelling. Wij h a d d e n hiervoor b i n n e n d e C J G m i d d e l e n zelf ook al budget vrijgemaakt.
M i n d e r u i t g a v e n v o o r innovatie v o o r u i t l o p e n d op t r a n s f o r m a t i e Jeugdzorg
40
I
Binnen het Ce n t r u m v o o r J e u g d e n G e z i n h a d den WIJ v o o r innovaties v o o r u i t l o p e n d o p de transformatie J e u g d z o r g budget vrijgemaakt. In 2 0 1 2 is s p e c i f i e k e financiering g e v o n d e n e n wij zijn v e r t e g e n w o o r d i g d in regionale e n landelijke pilots. V o o r deze v e r t e g e n w o o r d i g i n g w o r d e n juist v e r g o e d i n g e n o n t v a n g e n .
Zie de toelichting bij lasten.
Diverse kleinere verschillen
Diverse kleinere versclnHen Mutaties
Schoolvervoer
baten
M u t a t i e s reserves Storting bufferreserve
D e volledige hogere w i n s t n e m i n g v a n L o c h i e r Oost is in de bufferreserve gestort, c o n f o r m bestaand beleid.
reserves
Totaal programma
Toelichting
22
bedrijventerreinen Subtotaal
Verschíl
M u t a t i e s in r e s e r v e s t o e v o e g i n g e n a a n reserves
Baten Winstneming Lochter Oost
Realisatie
Belastingen s c h o o l g e b o u w e n
Apparaatskosten
A m b u l a n t e Hulp
Subtotaal
lasten
Mutaties reserves I n k o m s t e n uít onderhuur
20
34
25
1
1
D e gemeentelijke belastingen die betaald m o e i e n w o r d e n o v e r de d i v e r s e s c h o o l g e b o u w e n zijn afhankelijk v a n W o z t a x a t i e en O Z B t a n e f . Onze begroting w o r d t jaarlijks met een inflatiepercen tage o p g e h o o g d . In 2 0 1 2 is daardoor e e n discre pantie o n t s t a a n t u s s e n d e begroting e n d e rekening.
Programma 8: Sport en cultuur
52
Lasten en baten {excl. mutatie:s reserves) apparaatskosten 1.987
Binnen p r o g r a m m a 7 is o n g e v e e r C 3 4 . 0 0 0 , meer a a n g e w e r k t e uren v e r a n t w o o r d , v o o r a l op d e decentralisaties en s p e c i f i e k e , v a a k g e s u b s i dieerde projecten. V a n de provincie Overijssel o n t v a n g e n v o o r 8 trajecten C 4 0 . 0 0 0 , subsidie in het kader v a n A m b u l a n t e H u l p z o n d e r indicatiestellingen. De directe k o s t e n w a r e n Ç 2 5 . 0 0 0 , . D e overige middelen zijn gebruikt voor b e l e i d s o n t w i k k e l i n g .
40
Subtotaal
92
1
Mutaties
2.361
94
1,826 2.267
1.463 2.258
363 9
38
4.097
4.208
111
Subtotaal
8.407
217
8.190
7.929
261
lasten
161
0
0
overige baten
1.348
4
1.344
1.328
16
Subtotaal
1.348
4
1.344
1.328
16
7.059
213
6.846
6.601
245
baten voor
bestemming
Mutaties in reserves t o e v o e g i n g e n aan reserves
167
11
178
3
175
o n t t r e k k i n g e n a a n reserves
2.611
114
2.725
2.526
199
reserves
Resultaat na bestemming
A n a l y s e verschillen O
2.444
103
2.547
2.523
24
4.61S
316
4.299
•4.078
221
C 1 5 . 0 0 0 , ):
Omschrfļvlng
Mutaties reserves
Verschil
4.059
Mutaties
V a n de provincie Overijssel o n t v a n g e n v o o r 8 trajecten 4 0 . 0 0 0 , — subsidie in het kader v a n A m b u l a n t e H u l p z o n d e r indicatiestellingen. D e directe k o s t e n w a r e n C 2 5 . 0 0 0 , . De overige middelen zijn gebruikt v o o r b e l e i d s o n t w i k k e l i n g .
Realisatie
overige lasten
dekkingsmiddelen
M e t het Prot. C h r . O n d e r w i j s is a f g e r e k e n d met door hen o n t v a n g e n huur v a n de K i n d e r o p v a n g o v e r een reeks v a n jaren. Een eenmalige i n k o m s t van C 5 2 . 0 0 0 , .
Totaal, begroot
kapitaallasten investeringen
Resultaat
1
Primitieve Begrotings begroting wijzigingen
Bedragen x G 1 . 0 0 0 ,
89
A m b u l a n t e Hulp
baten
S
Bedį ag I /S
Lasten Apparaatskosten
reserves
•Totaal programma
Toelichting
V a c a t u r e s bij met n a m e Het Ravijn zijn niet inge vuld, o m flexibel te k u n n e n zijn met de perso nele bezetting binnen de s p o r t a c c o m m o d a t i e s . V e r d e r is de personele ombuig.ngsţaakstelling ingevuld door t a a k v e r s c h u i v i n g e n .
Personeel v a n derden
Betreft e x t r a inhuur i . v . m . v a c a t u r e s die niet zijn ingevuld.
B o u w k u n d i g beheer e onderhoud
V o o r a l het o n d e r h o u d a a n b i n n e n s p o r t a c c o m m o daties is uitgesteld i.v.m. capaciteit binnen afdeling F acilitair en e x t r a onderhoud wijk en b u u r t g e b o u w e n {programma 9). De subsidie v o o r bibliotheek en theater is hoger d a n g e r a a m d , vooral o m d a t de huurstìjging die wij voor de huisvesting b e r e k e n e n niet is door berekend in d e lasten binnen o n z e begroting. De huurlasten w o r d e n volledig gesubsidieerd. D e stijging v a n d e baten w o r d t niet binnen program ma 8 verantwoord.
V e r e n i g i n g s o n d e r s t e u n i n g en g e z o n d e leefstijl
j,
:
K Ü I Ì Ü '
I
. h
',f ountants N.V. x^JÌeinden
V e r e n i g i n g s o n d e r s t e u n i n g heelt in zeer beperkte mate p l a a t s g e v o n d e n en de proef met s c h o o l fruit w o r d t niet g e c o n t i n u e e r d .
Subtotaal
lasten
A n a l y s e verschillen ^
Baten Minder inkomsten sport Kwartiermeester
Subtotaal
-57 31
S I
Er is een provinciale s u b s i d i e o n t v a n g e n v o o r e e n k w a r t i e r m e e s t e r in het project Ravijn. Oe k o s t e n b e t r e f f e n v o o r a l eigen u r e n .
baten
M u t a t i e s reserves Reserve s t r a t e g i s c h e projecten
Mutaties
V o o r a l i n k o m s t e n zorgvloer, horeca en i n k o m s t e n Het Ravi|n vielen tegen.
reserves
Totaai programma
Betreft een hogere onttrekking uit d e reserve s t r a t e g i s c h e projecten in verband met Het Ravijn. 16
Omschrijving ,-
e
15.000,-1: Bedrag
Lasten Lagere l a s t e n W m o
Apparaatskosten
Binnen p r o g r a m m a 9 zijn meer uren v e r a n t w o o r d met n a m e op z o r g b e l e i d .
Kapitaallasten
De kapitaallasten v a n d e Holtink w a r e n nog niet geraamd.
Onderhoud
Het o n d e r h o u d v a n o n z e e i g e n d o m m e n b i n n e n het s o c i a a l cultureel w e r k viel lager uit. Door e e n g e w i j z i g d e d o o r b e l a s t i n g op het product s o c i a a l cultureel w e r k laat dit p r o d u c t een voordeel zien v a n ê 1 3 6 . 0 0 0 , - .
222 Gebiedsgericht werken
Bedragen x C 1 . 0 0 0 , -
Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen
Lasten en baten l e x c l . mutaties reserves) - apparaatskosten 2.032 - kapitaallasten investeringen 29
Subtotaal
Totaal begroot
Realisatie
64 27
2.096 56
2.014 74
-18
- overige lasten
7.822
266
8.088
7.829
259
Subtotaal
9.883
357
10.240
9.917
323
- overige b a t e n
1.205
781
1.986
1.094
-892
Subtotaal
1.205
781
1.986
1.094
-892
-8.678
424
-8.254
-8.823
-569
M u t a t i e s in reserves - t o e v o e g i n g e n aan reserves
6.017
-150
5.867
5.793
74
- onttrekkingen aan reserves
6.142
-165
5.977
5.709
-268
125
-15
110
-84
-194
Reserve W m o
-8.553
409
-8.144
-8.907
-763
Reserve W m o
lasten
- dekkingsmiddelen
Resultaat
baten voor
bestemming
0
82
0
reserves
Resultaat na bestemming
De stichting de Holtink heeft z i c h nog met in 2 0 1 2 o p g e h e v e n e n d e r h a l v e h e e f t de g e m e e n t e de liquidatie-uitkering niet o n t v a n g e n . K o m t in 2 0 1 3 . Zie t e v e n s p r o g r a m m a 1 3 .
O n t v a n g e n huren
De huurbaten v a n de Holtink w a r e n nog niet begroot.
B o u w k u n d i g beheer
Door e e n g e w i j z i g d e d o o r b e l a s t i n g op het p r o d u e l s o c i a a l cultureel w e r k laat dit p r o d u c t een nadeel z i e n v a n C 1 9 9 . 0 0 0 , — .
Wmo
Betreft lagere eigen bijdrage W m o - v e r s t r e k k i n g e n en Hulp bij het H u i s h o u d e n (HH). W o r d t geïnd v i a het C A K .
Gebiedsgericht werken
O n t v a n g e n s u b s i d i e v a n de provincie v o o r het project gebiedsgericht w e r k e n G r o o t L o c h t e r .
Subtotaal
Mutaties
K o s t e n v a n het project g e b i e d s g e r i c h t w e r k e n Groot L o c h t e r .
lasten
Baten S t i c h t i n g de Holtink
Verschíl
Toelichting
De w m o - v e r s t r e k k i n g e n , hulp in de h u i s h o u d i n g en de overige k o s t e n zijn m 2 0 1 2 een stuk lager uitgevallen dan g e r a a m d .
B o u w k u n d i g beheer
Programma 3: Maatschappelijke ondersteunig
l/S
baten
M u t a t i e s reserves
Mutaties
reserves
Totaal programma
-268 -194 -769
Betreft lagere storting i.v.m dubbeíing in de raming. Betreft lagere onttrekking i.v.m. lagere l a s t e n / baten W m o .
Primitieve begroting
Bedragen x « 1.000,
Begroting* wijzigingen
Totaal begroot
Reafisatle
Verschil ; Subtotaal
Lasten en baten (excl. mutaties reserves) apparaatskosten 2.276 k a p i t a a l l a s t e n investeringen 28
18
10
2.139 10
137 0
overige l a s t e n
12.139
600
12.739
12.831
92
Subtotaal
14.443
582
15.025
14.980
45
lasten
K o s t e n kinderopvang reintegratie, w o r d t echter deels g e c o m p e n s e e r d d o o r i n k o m s t e n belasting dienst. O o k a f b o u w W I W minder s n e l d o o r aan d a c h t v o o r persoonlijke o m s t a n d i g h e d e n .
Partìcipatiebudget
Programma 10: Sociale voorzieningen
2.276
lasten
Baten R i j k s i n k o m s t e n bijstand
H o g e r e i n k o m s t e n Rijk d o o r stijging m a c r o b u d get W W B .
Debiteuren bbz
A f w i k k e l i n g debiteurensaldo Bbz rijksdeel. M i n d e r terugbetaling op w w b debiteuren d a n verwacht. Sterke stijging a f l o s s i n g debiteuren Bbz, m.n. door volledige a f l o s s i n g lening v a n C 1 5 0 . 0 0 0 , C A O c o m p e n s a t i e v a n Rijk en uitruil overreali satie met A l m e l o , ook aanvulling uit participatie
Verhaal w w b dekkingsmīddeîen
0
0
overige b a t e n
10.829
844
11.673
12.049
Subtotaal
10.829
844
11.673
12.049
376
3.614
262
3.352
2.931
421
Resultaat
baten voor
bestemming
376
Mutaties in reserves toevoegingen aan reserves
150
20
170
170
0
o n t t r e k k i n g e n aan reserves
170
150
20
135
115
20
170
150
35
115
92
3.502
?.9Gb
536
Mutaties
reserves
V e r h a a l bbz Sociale werkvoorziening
Stijging terugbetalingen bijzondere bijstand. V e r s c h u i v i n g a f w i k k e l i n g W e t Inburgering N i e u w k o m e r s (WIN) e n Generaal Pardon naar 2013. A f w i k k e l i n g V o o r z i e n i n g C W I en restant voor ziening n i e u w k o m e r s t.g.v, tekort participatie budget.
V e r h a a l bijzondere bijstand Inburgering
Participatiebudget Resultaat na bestemming
J . W
I n k o m s t e n belastingdienst t . g . v . kinderopvang reintegratie. Stijging diverse i n k o m s t e n en verhaal partīcìpa tiebudget.
Participatiebudget A n a l y s e v e r s c h i l l e n {> Omschrijving
e
15.000,,: Bedrag
Partìcipatiebudget l/S
Toelichting
Subtotaal
baten
Mutaties reserves D o o r z i e k t e / z w a n g e r s c h a p s v e r l o f zijn er minder u r e n g e s c h r e v e n d o o r d e g e n e n die tijd s c h r i j v e n . H o g e r e k o s t e n a d v i e z e n B b z door s t e r k e stijging van aanvragen. D o o r sterk g e s t e g e n a f l o s s i n g e n v a n B b z i e n i n g e n is e e n batig s a l d o op d e B b z . R i j k s s u b s i d i e m o e t d a a r o m retour Rijk.
Apparaatskosten Bijstandsverlening zelfstandigen Rijkssubsidie Bbz
Bijstandsverlening w w b Schuldhulpverlening Sociale werkvoorziening
Bijzondere bijstand Inburgering
145 218
Mutaties
reserves
Totaal programma
De stijging v a n a a n v r a g e n bijstand is minder sterk d a n het landelijk g e m i d d e l d e . Eenmalig w i n s t u i t k e r i n g S t a d s b a n k d o o r bereiken m a x i m u m weerstandsvermogen. H o g e r e k o s t e n v o o r uitvoering v a n S o c i a l e w e r k v o o r z i e n i n g d o o r stijging c a o en overrealisatie v a n de t a a k s t e l l i n g . Stijging v a n de a a n v r a g e n en uitgaven bijzondere bijstand d o o r g e v o l g e n e c o n o m i s c h e c r i s i s . T e r u g b e t a l i n g a a n Rijk n.a.v. a f w i k k e l i n g W e t Inburgering N i e u w k o m e r s e n G e n e r a a l P a r d o n is pas in 2 0 1 3 .
^ouníarns N.V. ìeleintísn (H
J
Nadelig s a l d o t e n laste v a n reserve Bijzondere Bijstand O o k d e k k i n g tekort s c h u l d h u l p v e r l e n i n g .
Bijzondere bijstand
114 540
I
Programma 11: Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen en openbaar groen Primitieve Begrotings begroting wijzigingen
Bedragen x « 1 . 0 0 0 ,
Totaal begroot
Realisatie
B e g r a a f p l a a t s e n e n uitvaart c e n t r u m , onderhoud S o w e c o
Deze overschrijding is o n t s t a a n doordat er minder uren v a n eigen personeel zijn g e m a a k t .
Diverse kleine verschillen
Dit zijn diverse kleine verschillen binnen p r o g r a m m a 1 1 . Een aantal grotere verschillen zitten in het product natuur e n l a n d s c h a p (C 2 . 0 0 0 , ) , openbaar g r o e n (t 2 . 0 0 0 , ) e n b e g r a a f p l a a t s e n e n u i t v a a r t c e n t r u m (ê 5 . 0 0 0 , ) .
Verschil!
L a s t e n en baten ( e x c l . mutatie:s reserves) apparaatskosten 1.570 kapitaallasten investeringen 154
11 27
1.559 127
1.589 122
30 5
Subtotaal
overige lasten
1.055
48
1.007
1.060
53
Subtotaal
2.779
86
2.693
2.771
78
Baten b a t e n begrafenisrechten
170
0
170
165
5 28
lasten
dekkìngsmiddelen
32
2
30
2
202
2
200
167
33
2.577
S4
2.493
2.604
111
M u t a t i e s in reserves t o e v o e g i n g e n a a n reserves
0
337
337
340
3
onttrekkingen a a n reserves
367
367
0
5
5
367
30
337
345
8
2.210
54
2.156
2.259
103
overige baten Subtotaal Resultaat
Mutaties
baten voor
bestemming
Diverse k'.s.r.s verschillen
reserves
Resultaat m bestemming
lasten
Subtotaal
Ê 15.000,):
M u t a t i e s reserves R e s e r v e groenrenovaīies
speelplaatsen Mutaties
Omschrijving
,;'\\^^;.'V. B e d r a g
l/S
reserves
Toelichting Totaal programma
Openbaar g r o e n , inhuur derden
Openbaar groen, inhuur Soweco
35
S
M e t S o w e c o zijn jaarafspraken g e m a a k t . M a a r gedurende 2 0 1 2 g a t S o w e c o a a n niet v o l d o e n d e m e n s e n b e s c h i k b a a r te hebben v o o r extra w e r k . Hierdoor is er een beroep g e d a a n o p inhuur der den o m z o d o e n d e t o c h het o n d e r h o u d s n i v e a u te kunnen c o n t i n u e r e n .
58
S
M e t S o w e c o zijn jaarafspraken g e m a a k t . M a a r gedurende 2 0 1 2 gaf S o w e c o a a n niet v o l d o e n d e m e n s e n beschikbaar t e h e b b e n v o o r extra w e r k . Hierdoor is er d u s minder beroep g e d a a n o p inhuur S o w e c o . De s t o r t k o s t e n v a n d o w n s i z e n g r o e n zijn fors.
Openbaar groen, o v . g o e en diensten
49
I
Hogere doorberekening apparaatskosten
24
I
Dit verschil w o r d t m e t name veroorzaakt door meer w e r k z a a m h e d e n voor het p r o d u c t o p e n baar groen (C 4 5 . 0 0 0 , ) en minder w e r k z a a m heden voor de p r o d u c t e n natuur e n l a n d s c h a p (C 1 0 , 0 0 0 . ) e n h o n d e n u i l l a a i p l a a t s e n e n t o i letten (C 1 1 . 0 0 0 , ) .
7
I
Deze overschrijding wordt veroorzaakt doordat de uren v a n eigen m e d e w e r k e r s zijn uitgeleend a a n d e teams groen en W R V .
Hondenuitlaatplaaisen en toiletten, inhuur derden
ŕvìeer i n k o m s t e n o n t v a n g e n d a n begroot o p onder andere o p e n b a a r groen (Ē 2 . 1 0 0 , ) .
baten
Jaarrekening bestemming A n a l y s e v e r s c h i l l e n İ>
D e a f g e l o p e n jaren h e b b e n er t u s s e n de 1 7 0 e n 1 9 5 b e g r a f e n i s s e n per /aar p l a a t s g e v o n d e n {eerste b e g r a v i n g e n e n bijzettingen). In 2 0 1 2 w a r e n d a t er 141 w a a r geen directe oorzaak v o o r a a n t e g e v e n i s . O o k n a v r a a g bij uitvaart leiders leert d a t g e e n trend te o n t d e k k e n is {ook met in relatie m e t c r e m a t i e s m 2 0 1 2 ) .
, ì i V,
C 3.000,— meer t e r u g g e h o e k t d a n g e r a a m d in verband m e t p a c k a g e d e a l R i j k s w a t e r s t a a t v o o r de k a p v e r g u n n t n g e n . Egalisatie v a n de k o s t e n s p e e l p l a a t s e n b e l e i d .
Doorberekening k o s t e n p l a a t s tractie Diverse kleinere verschillen
Programma 12: Afvalverwerking en milieu Totaal Primitieve Beotollngs w ļ t f g f e v n begroot
» « i ™ . , i n ( n Bedragenxe 1.000.
twomt,
Realisatie
15
S
35
milieu
VerschK
Lasten en baten [excl. mutaties reserves)
4.735
349
5.084
dekkingsmiddelen overige baten
88 4.363
0 116
88 4.479
86 4.795
Subtotaal
4.451
116
4.567
4.881
316 314
284
233
517
384
133
overige l a s i e n Subtotaal
Resultaat
lasten
baten voor
bestemming
Mutaties in reserves t o e v o e g i n g e n a a n reserves onttrekkingen aan reserves Mutaties
reserves
Resultaat na bestemming
Analyse verschillen O
110 866
226 48 623
3.533 62 1.489
98 1 280
3.435 61 1.769 5.265
kapitaallasten investeringen
181
tasten Doorberekening v a n k o s t e n p l . huishoudelijk afval Huishoudelijk a f v a l , overige g o e d e r e n e n diensten
Doorberekening a a n K W D v a n kostenplaats afva! K W D afval, overige goederen en diensten Overig afval, overige goederen en d i e n s t e n Lagere u i t g a v e n klimaat
M i n d e r inhuur a d v i s e u r s externe veiligheid Bijdrage i n k o s t e n gevelisolatie RW35 Hogere doorberekening apparaatskosten
Bedrag
lasten
Baten Baten afvalstoffenheffing
102
23
125
117
207
276
483
176
8 307
105
253
358
59
299
179
70
159
325
166
27
1
M i n d e r opbrengsten d a n g e r a a m d o n t v a n g e n d o o r o . a . omruiüngen v a n grote nasr kleinere c o n t a i n e r en realisatie v a n meer appartementen die maar één container per adres hebben,
Huishoudelijk a f v a l , overige goederen en diensten
47
S
Hogere i n k o m s t e n v o o r oud papier {t 4 3 . 0 0 0 , ) e n k u n s t s t o f f e n (meer volume) (C 7 5 . 0 0 0 , 1 . M i n d e r i n k o m s t e n door minder volume restafval A 8 P ( ê 6 3 . 0 0 0 , 1 en hout (Ê 1 6 . 0 0 0 , 1 .
Inkomsten K W D afval op Afvalbrengpunt
97
S
Inkomsten K W D afva! o p het A B P ţe hoog g e r a a m d , terwijl de u i t g a v e n w e l w a r e n afge raamd in 2 0 1 2 .
10
S
M i n d e r afvalhout afgeleverd op het A f v a l b r e n g punt door bedrijven. V o o r de uitvoering v a n het project geveüsolatie Grotestraat hebben w e e e n ISVsubsidie o n t v a n g e n v a n de Provincie.
I n k o m s t e n hout v a n K W D afval op A f v a l b r e n g p u n t Bijdrage Provincie in geveüsolatie ÍISV21 Diverse kleinere verschillen
l/S
181
2
Ê 15.000,):
Omschrijving
Subtotaal
420
19
Toettcŕiting
Lagere transport e n v e r w e r k i n g s k o s t e n i.v.m. afname tonnages. Diverse voordelen op transport e n v e r w e r k i n g s k o s t e n overig a f v a l , o . a . glas (6 3 1 . 0 0 0 , ) e n herbruikbare g o e d e r e n kringloop (e 2 2 . 0 0 0 , f . Nadeel op inzameling k u n s t s t o f f e n (C 6 1 . 0 0 0 , ) . Doorberekening v a n k o s t e n p l a a t s inzameling e n v e r w e r k i n g afval te laag i n g e s c h a t bij K W D . M i n d e r uitgaven v o o r a a n s c h a f bedrijfs c o n t a i n e r s {C 5.000,—) en lagere k o s t e n transport en v e r w e r k i n g puin {Ê 6 . 0 0 0 , 1 . Winder k o s t e n illegale stortingen e n p a a s v u r e n / kerstbomen. Door c o m b i n a t i e v a n projecten en s l i m m e inzet v a n het energieloket zijn minder middelen ingezet. Een voorziene grote a a n v r a a g v a n e e n bedrijf met externe v e i l i g h e i d s r i s i c o ' s is niet doorge g a a n w a a r d o o r g e e n a d v i e s k o s t e n nodig w a r e n . O n z e bijdrage a a n het gezamenlijke project gevelisolatie G r o t e s t r a a t , uitgevoerd d o o r R W S . Dit verschil w o r d t m e t name v e r o o r z a a k t door meer w e r k z a a m h e d e n v o o r de m i l i e u p r o d u c t e n .
Dit w o r d t veroorzaakt door onder andere de h o g e dieselprijzen. Mínder k o s t e n gemaakt in diverse producten, bij voorbeeld product a l g e m e e n {Ç 7 , 0 0 0 , 1 , huishoudelijk afval (C 4 . 0 0 0 , 1 en milieubeheer bedrijven (Ç 2 . 0 0 0 , ) . De rest zijn kleine ver schillen.
Subtotaal
W o r d t onder andere veroorzaakt door minder i n k o m s t e n groenafval A f v a l b r e n g p u n t (6 6 . 0 0 0 , 1 , diverse c o m p o n e n t e n (Ê 3 . 0 0 0 , ) e n inzameling huishoudelijke a f v a l s t o f f e n (ê 6 . 0 0 0 , 1 .
baten
Mutaties reserves Reserve inzameling en verwerking
Hogere s t o r m i g reserve i.v.m. voordeel huishou delijk a f v a l .
afval Diverse kleine verschillen Mutaties
1
reserves
Totaal programma
299 1(J6
Programma 13: Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
B e d r a g e n xe
Primiöeve begroting
1 vOOO,
L a s t e n e n baten ( e x c l . mutaties reserves) apparaatskosten kapitaaifasten investeringen overige lasten Subtotaal
Subtotaal Resultaat
318 720
277 81 626
639 121
533
268
801
39.289
overige baten baten voor
bestemming
onttrekkingen a a n reserves reserves
Resultaat na bestemming
A n a l y s e v e r s c h i l l e n ^> Omschrijving
134
41
39.423
R e a Į į s a ţ i e H
e
a
î
ì
S
a
u
e
749 549
„ , varsciw v
s
c
h
í
74
708 90 47
1.372
571
39.578
155
352
884
532
666
134
38.937
1.018
39.955
40.244
289
38.404
750
39.154
38.872
282
2.189
Mutaties in reserves toevoegingen aan resen/es Mutaties
Totaal begroot
505
lasten
dekkingsmiddelen
B egrotings wijzigingen
Ontwikkeling gemeentefonds
5.801
3.215
6.619 5.734
5.763
29
1.026
885
38
847
36.493
1.776
38.269
38.834
565
ê 15.000,): Toelichting
R e s e r v e s t r a t e g i s c h e projecten
Dit betreft e e n hogere bijdrage voor de e x p l o i tatie v a n het H v C B vanuit de R S P .
Jaarrekening bestemming W T 4
V a n u i t het jaarrekeningsaldo 2 0 1 1 is er e e n bedrag v a n C 2 6 . 0 0 0 , b e s c h i k b a a r gesteld voor WT4doeleinden.
reserves
Totaal programma
Lasten A l g e m e n e baten en laste
Uit dc a f w i k k e l i n g v a n verschillende s t e l p o s t e n ( w . o . de post ' o n v o o r z i e n ' ) valt C 4 6 . 0 0 0 , vrij.
Kapitaallasten uren investeringen
Dit voordeel betreft een stelpost v a n kapitaal lasten v a n geraamde uren voor diverse i n v e s t e ringsprojecten. De werkelijke uren e n kapitaal lasten zijn v e r a n t w o o r d o p de diverse pro gramma's.
Saldo kostenplaatsen
Het saldo v a n k o s t e n p l a a t s e n w o r d t verant w o o r d in dit p r o g r a m m a e n bedraagt in totaal C 7 1 8 . 0 0 0 , nadelig, Dit is de resultante v a n een groot aantal kleinere e n grotere voordelige en nadelige d o o r b e r e k e n i n g s v e r s c h i l l e n o p k o s t e n p l a a t s e n . H e t nadelig saldo velt uitein delijk w e g t e g e n de voordelen o p de diverse programma's.
Subtotaal
lasten
H y p o t h e c a i r e geldleningen
D o o r de lagere rente e n extra a f l o s s i n g e n ligt de o n t v a n g e n rente C 7 1 . 0 0 0 , lager.
Rente aandeelhouderslening Enexis
O n t v a n g e n rente in 2 0 1 2 over a c h t e r g e s t e l d e lening Enexis.
de benodigde bijdrage vanuit de b u f f e r r e s e r v e o m de v o o r z i e n i n g t o e k o m s t i g e v e r l i e z e n grond bedrijf a a n te v u l l e n , valt t 5 3 . 0 0 0 , m e e : dit bedrag k a n d u s in de reserve blijven. De a f w i k k e l i n g v a n de liquidatie v a n de Stichting ' d e Holtink' heeft meer tijd g e k o s t d a n v e r w a c h t krijgt begin 2 0 1 3 zijn b e s l a g . De ver w a c h t e liquidatieopbrengst die gestort w o r d t in d e bufferreserve k o m t daardoor pas begin 2 0 1 3 b i n n e n . Zie t e v e n s p r o g r a m m a 8 .
Mutaties l/S
baten
Mutaties reserves bufferreserve
318
2.519 1.911
Bedrag
Subtotaal
O p basis v a n (met name) de d e c e m b e r c i r c u l a i r e valt het a c c r e s 2 0 1 2 t 3 2 8 . 0 0 0 , m e e . In d e z e cijfers is e e n afrekening over 2 0 1 0 / 1 1 m e e g e n o m e n v a n bijna Ç 1 0 0 . 0 0 0 , negatie!. O o k heeft een herrekening p l a a t s g e v o n d e n v a n d e v e r d e e l m a a t s t a v e n . H o e het jaar 2 0 1 2 uitpakt is nog niet zeker. De v e r w a c h t i n g is dat het a c c r e s o v e r 2 0 1 2 uiteindelijk lager uitvalt, maar over de o m v a n g d a a r v a n is n o g niets īe z e g g e n .
i V.
Totaal programma's Bedragen X Ï 1 . 0 0 0 .
Primitieve begroting
Begrotings.
īoī.i:J
wijzigingen
begroot
Realisatie
Verschil
I
Lasten en baten (excl. mutaties reserves) apparaatskosten
w.261
754
22.507
22.286
221
kapitaallasten investeringen
11.615
277
11.892
12.050
158
overiqe lasten
44.660
2.189
46.849
41.160
5.689
Subtotaal
79.636
1.712
81.248
75.496
5.752
dekkingsrnīddelen
39.850
134
39.984
40.116
132
overige baten
40.576
560
40.026
33.332
6.694
80.426
416
80.010
73.448
6.562
890
2.128
1.238
2.048
810
toevoegingen aan reserves
16.076
1.239
17.316
15.921
1.394
onttrekkingen aan reserves
15.186
3.367
18.553
17.192
1.361
890
2.128
1.238
1.271
0
0
•777
Subtotaal Resultaat
lasten
baten voor
beslemming
m
Mutaties in reserves
Mutaties
reserves
Resultaat n a bestemming
0
I
33 i
I I I
İ
I ì
mm
m 168
'« f , i Į rits N.V. I l i '
!.,:!,
f » l
ft. pwc Bij het maken van deze risicoinschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant ís voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voorde rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controle we rkza am heden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet lot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Ľen controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van dc gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
pwc
De bíj onze controle toegepaste goedkeuringstolerantíe bedraagt voor fouten i9óen voor onzekerheden 3?6 van de totale lastenen toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door de Gemeenteraad bi i raadsbeāluitvan 13 december 2011 vastgesteld.
Controleverklaring
van de onafhankelijke
accountant
Aan: de Gemeenteraad van de gemeente Hellendoorn
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in de jaarstukken (in onderdeel IV "Balans, program ma rekening en toelichting" en bijlage IX "SiSabījlage en IMGbījlage") opgenomen jaarrekening 2012 van gemeente Hellendoorn gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 201a en de programma rekening over 2012 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SISA bijlage en de bijlage IMG. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouwdient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en ba lans mutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begrotingen met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen va» materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantiuoordelijkheidvan de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel overdejaarrekeningop basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder dc Nederlandse controlestandaarden en hel Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen daí de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitroeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen ín de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk ran de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controlein formatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordcel geeft de jaarrekening van gemeente Hellendoorn een getrouw beeld van de grootte en dc samenstelling van zoweJ de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 in overeenstemming met het Besluit begroting en veranLwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in de/.e jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutatics over 2012, in alle van materieel belang zijnde aspecten, rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de relevante wet en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen.
Verklaring betreffende overige bij ofkrachtens de wet gestelde e Ingevolge artikel 213 iìd 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening Zwolle, IQ april 2013 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Origineel getekend door H. Boshove RA
L A S T F N
Totaal 1 '
T
—
i
n
100 Armeen bestor 600
Begroting
95.630.70Z
95.611.102
2.950.685
1.198.171
1.03*.898
501
335.158
355.463
764
803.013
2.918.972
.'il'./nTIiľ'l
679.435 2.953.564
110 Daocr.ks bestuur
732.2 W
825.859
200 Bcstuarsovdösîcurvno
627.26!
557.155
210 Pubíŵs er. posvooffcbtîng
481.562
483.055
220 Promotie Ä pLTbic rations
152.510
136.005
23Ū Interne communie
49.636
54.413
300
73.814
52.296
310 ñiļtewiľrcn
161.391
143.892
320 Re .sd oc urre nte ri
239.4S6
260.716
330
Begrotings wijīigitigan
Realisatie 2011
Overige bugcrskũn
54110 Mt.njmcfrtcr.raro 81000 SirneluufOínrKf. 81010 Bes: Î mm ngspannen
170.733
213.132
102.425
113.B55
29.930
(3.103
Beaiìsatie
98.561.787
Totaal
7.14&.132
1.035.399:
V, - -t
356.227
«;,
86.984 •18.571 63.413
7.176
127.362
5B0.767
195.000
1.020.859
12
Zlí
tl.
3.58B 49.388
200 BcstuursonrtersteurÉng
21.240
210 Ptib']fJťs cn persvoorlichting
8.812
220 Promotie a pub'c rclaiïons
54.413
6.4Ũ0
230 Interne
30.005
82.301
4.032
143.892
7.533
2.800
257.916
43.597
ĨŪO.090
8.029
213.132
18.347
13.103
3.259
320 Reisdocumenten 330 8 Q
559.409
26893
:Í V
15.244
24. WO
22.876
22.876
•1.790
38.367
38.387
21.310
nd
164.443
92.589
92.589
307. 197
307.139
307.139
32.5S5
42.J95
42.195
12.450
52.441
46.223
46.223
9.983
0 '.
10.000
10.000
26.665 2".
12.096
15.272.135
109.595
15.381.730
2.169.548
10.132.224
148 B22
• 106.820
42.002
5.712
54110 Monumentenzorg
7.596
2.628
2.628
2.628
251.433
363 884
130.358
494.242
134.964
81000 Slíucluurp'annen
178.023
144.625
144.625
78.708
1.432.489
986.301
62.630
1.046.931
41.194
23.715
":
ň.i'ï!
4.677.854
14.382.7S6
81010
53.067
83.904
530.3 IS
290.000
75.926
365 928
53.858
•332.743
641,177
308.434
30.289
8220 Vergunningen volkshuisvesting
822.669
1.166.244
•293.626
872.618
267.711
82210 Grondzaken
574.059
423.178
363.948
792.126
498.420
19.278
27.Î18
7.218
19.900
274
10.631.004
3.083.687
7.547.317
4.195.206
90.886
34.849
1.979.314
1.848.488
IE.374
1.864.862
95.270
8221Ū Gronrfeekcr.
7. 135.401
502.457
598.684
1.101.141
155.421
18.808
48.299
30.618
17.681
2.158
9.606.2S5
9.996.059
333.429
9.657.63Î
4.257.006
2.705.518
87.817
2.767.1)2
773.830
780.892
548
781.440
16.701
12010 P.oBkťe 4 prevent
205.443
159 999
403
159.596
•1.433
12020 Preparwie
913.721
123.950
• 102 933
" '
' "
969.194
1.021.714
107.953
113 646
113.646
•6.643
12040 Rampen&cst ri.dng
73.079
114.164
114.164
13.684
664.514
15.031
679.545
16000 Opsporing In rurong van converíionek.
82230 82240 To.
é n rwŵngcn
83000 80
ond poitrrts
9.277.025
r 74.762
12D00 Ondersteuning veiligheidsketen
12Ű20 Preparatie
''"
10.355 184
48.114
12030 flsprcss'o Si nazorg
57.078
2.426
1.136
54.652
•3.752
1.136
1.136
12040 OpcnbäfC orde
18.560
32 S72
37.275
69.947
5.678.063
8.347.976
54.959
8.293.017
1.102.732
1.357.701
115.721
1.473.422
73.457
, „. r
5.651
16000 Opsporing en (Uiring van convertÍDrKk
iec n nríe orq^n ŕ
«e ***
12.497.070
422.648
12.919.718
329.187
1.723.S55
2.104.732
267.320
2.372.052
201.365
672.445
804.977
120.562
925.539
40.996
21010 Wegbeheer algemeen
64.295
21000 Aanìeg en recoosìructic weger,
1.297.235
î 294.271
1.790
t.296.061
19.882
21020 Onderhoud verharďngíľn
31.553
21030 Bermen cn s'olen
802.992
634.235
8.209
642.444
77.825
Bermen cn s'otcn
2.89
21040 Straatre'rVgVtfl
187.913
162.380
500
162.880
27.351
174
125.735:
7.577
Proakiic S preventie
82.383 102.398
9.998.603
n ofŕ Tg woonomgeving
184.427
12030 Repress* 4 n ««g
575.020
82000 Wonen
QÌ
2.854.929
12000 OnJcrsloJning v^qheídskciGn
4.870.410
Z 851 552
8220D Vc.gjnnnņcn vūlkshu'svesling
82240 Toegciatcri irsî;; langen
12.301.772
72.217
•nnen
82100 H
21020 Onder no jd vefhaiďngan
10.000
71.062
38.982
21010 Wcgbcnoer algemeen
:r, 549.409
18.U7.S02
52.654
21Û00 Aen'ĩa en .«ar*!,reewegen
26.899
500 8cs:uufl;.ke samenwerking cn declrerri
178.752
14000 Openbare orde
kc
340 Overig burgerzaken
5.070
976.4B8
3
7.145.132
386
310 RifocwiizGn
57.485
f
ì.ii-~
300 Verkiezingen
165.100
(V
Saldo
9S.561.7S7
25.856
483.067
62.000
Realisatie
110 DädoüXs besluur
557.155
136.005
2.950 685
7
7.176
679.172
236.237
83000
irt"
3.237.788
1.141.588
82230 Woonwagens
J
95.630 702 . 95.6311.102
263
199.795
32100 Hifir.r.cr.ţ;^ woonomgeving
'
:
R A T F N ?CtBegrotings Beg foot vi \r n..i«;oi v.' Qi'jca
100 Airjîmeon bestuur
3.422.906
82OD0 Wonen
Primrt ieve
Realisatie 2011
284.224
93.032
500 Bcsluud .ke SéftEmvcrking cn declncrri
2 0 12
Begroot
s
73.457
1.160.671 12-.
' r -
247.458 2.420 20.823
6.537
21040
4.235 7.381
175
4.783
L A S T E N Realisaĩis 2011
Primitieve Begroting
Begrotings wijzigingen
2 Beaiìsatie
Realisatie 2011
Saldo wijzigingen 178.724
43.436
21050 G la tlhoktebest rijd: ng
237.778
185.005
21060 Straat meubilair
174.696
167.847
167.847
8.933
21100 Verteer
404.326
330.8B1
330.881
135.205
607.243
583.924
169.613
753.537
60
726.491
2.870.592
21.258
2.891.850
2.076.095
2.305.373
190.10Ū
21200 Openbar vervoer 21400 Parkeren 72200 Aanleg en reconstructie ric'ering 72210 Scheer en onderhoud riolering 06
E c o r o r š r o h e z a k e n rer.tsaîie
31000 Economische aangelegenheden 31010 Markten 32000 Bedrijventerreinen
1.088.934
1.052.853
6.281
201
Begroot
29.777
1.082,630
1.944.535
5.185.417
704.796
4.480.621
133.673
103.954
40.000
143.954
74B.B63
3.765.483
47.125
41.547
1.288.099
4.514.346 525.570
4.067
529.637
4.167.801
83.288
4.084.513
420Ū0 Openbaar basisonderwijs
176.559
196.212
59.770
42200 Bijzonder basisonderwijs
1.042.895
975.009
161.132
ťijqrí e n cnŵiV.!;!.
475.637
. •':~ s. r : 5 1
iw
41.547
4.423.068
56020 Bocrealíc cn Toerisme 07
603.569 131.611
L r-.:,2 2
;ÍÌ
a ň ;2 ^ .''U 2:: r
813.877
6.309 315 1.412.402 10.835 11.742
?
Realisatie Saldo
426
426
21060 Str tmeubi' r aa
R A T F N ?01 Begrotings Beg toot wijzigingen wijzigingen
426 .ÓS
Ī.S33
B;
46.981
55.074
21200 Openbaar vervoer
443.08S
469.980
21400 Parkeren
522.412
2.6B4.147
21100 Verkeer
55.074 Iû.387
-i.ri
5S9 2.B42 15.550
459.593 •v, 2'::-.
2.684.147
1.002.942 51.701
72200 72210 fencer en onderhoud riolering
3.460.333
3.569.874
14.807
0 6 E io'oriclie z a k e n recreatie e n rr. ^ m r r e
1.719.356
4.952.993
735.861
4.217.132
735.861
3.B28.975
3.584.6B1
:,r
,^
46.873 1.403.208
31000 Economische aangŕcgcnhcden 31010 Markten 32000 Bedrijventerreinen 56020 Rccca.iccnTMñsmc 07
.. -XjTfì P i l ' f " : ^ V e r
6.557
42000 openbaar basisonderwijs
13.100
42200 Bijzonder basisonderwijs
38.501
38.029
1.332.022
4.5E4.836
348.833
350.128
629.467
380.593
38.029
1.285 2 i;r;
rz:
20.323
350.12B 191.709
1.422.245
572.302
C-.1: Ī,2Ì
65.520
2 i-.-.
52.470
i .-A
3.143
10.136
18.165
14.561
44200 Bijzonder voortgezet onderwijs
169.360
172.898
24.765
148.133
44
JBŪ00 Algemeen onderwijsbeleid
332.582
764.335
371.801
392.534
21.186
48000 Algemeen onderwijsbc'cid
93.512
61.933
47.137
109.070
1.314.489
1.137.275
99.000
1.236.275
87.000
48010 Gemeenst ha ppe lijtc onderwijs voorzien!
33.001
77.031
21.900
55.131
242.809
383.540
383.540
22.697
10.000
10.000
7.335
241.980
227.068
227.068
3.959.469
109.427
4.068.896
215.275
43200 Bijzonder speciaal onderwijs
48010 Gcmeenschappelijíe oixterwipvoorzicrv 48200 VoSvessenencducatic
191.644
10.678
195.768
8.330
4.084
9.450
63010 Jeugdbeleid
252.467
29.482
65000 Kinderopvang f Peuterspeelzalen
427.895
231.664
58020 Spclvoorz leningen 12ŕ
71600 Jeugd cn gezin 0Īİ
500.415
58.340
137.448
0
8.330
5.222
9.450 357.380 422.734
447.358
54.930
392.428
8.573.614
205.498
8.368.116
6.630
•2» \IL
51100 Muziekschool 51110 Overig vormings cn ontwik ke'ingswcrk S3000 Bu'tercport^con^adat'cs
8.306.484 1.246.127
1.189.108
428.218
422.511
867
54.882
1.088.104
1.047.964
31
422.511 •24.354 43.420
1.260.713
81.412
1.179.301
3.170.507
132.925
3.037.582
65000 Kinderopvang/ Peuterspeeîzalen
66.054
71600 Jeugd en gezin
54100 Musea 1 expositieruimten 58000 Culturele voorzieningen en cucnemcntcr ^
62000 Zorgbeleid 62010 Maatschappelijk werk/slacht off erhu'p
934.627
18.891
36.169
79.702
115.871
93.682
13.626
80.056
15.899.517
207.478
16.106.995
1.324.523
1.297.987
84.705
1.382.692
335.789
311.366
75.000
386.366
83.043 15.432.733
369.202
62030 Zorgpunt Hellendoorn 62100 Minderhedenbeleid 62200 Huishoudelijke verzorging 63000 SrxiaalcufiurccI werk 65200 Voorziening gshanrfespten
31.392
25.665
4.37B.506
4.390.087
2.800
372.002
to.ooo
4.400.087
13.695
51100 Muziekschool
•y-T,:L
11.951
53030 Stimulering sport deel na me
54.471
53040 Algemeen sportbe'eid 54000 Kunst en Cultuur
48.997
' '- 2'-
396.754
483.760
529.136
77.518
606.654
7.993.104
52.863
7.940.241
58000 Cuítuefe voorzieningen en evencmente 09
ř 'aiĩ^.hrirf^iijKp
99.278
62000 Zorgbeleid
L- ', -Z
19.984
62010 Mafltschappcl'.V werk/s'aebtofferhulp
: 29ÍÏ
1.296
352.408 13.565
931.345
217.542
157.458
407.685
976
408.661
2.420.192
46.000
2.374.192
9.435
8.459
f: ;
z;V
;
49.252
4.863 259.505
2
1.617
8.459
28.358
7.465 536.737
536.739
10.506
547.245
-11.559
16.444
13.513
2.931
7.072.269
^:
2L-
2
8'
13.183
s
8.888
7.3*7.478
615.575
7.963.053
47.554
34.149
41.460
75.609
821.407
596.000
111.500
707.500
55.454
103.7Bt
949.229
1.053.010
5.696.640
6.195.204
68.270
6.126.934
r
T~ f."? ^
1.160.110 18.94a
62030 Zorgpunt Hellendoorn 62100 Minderhcdc nbcleld
'
•16.515
375.000
389.202 2,321.079
541O0 Musea 1 expositieruimten
4 L
r.:
2
352.40B
13.565
53000 Buit c nsport sccommodat ies
23.523
24.599
352.408
;
53020 Het Ravijnzwem sport zorg
t
4.549.677
51110 Overig vormings cn ontwikke!ncswcrk
53010 ffinnensponsccommod.iies
25.665
7.471.259
p e n en c.ij'ruiŕ
43.272
,., L!
10.506
c
51000 Bibliotheek
141.770
•2".' t
924.121
08
10.250
207.237
144.015
144.015 229.942
15.610
;
2:2
229.942
157.536 265.635 1.026.910
-.2
48200 Vo^asscneneducaťHî
2 r-,:-. -L-.
•n
19 -
5B020 SpeVoonicn ngen I2t
24.721
436.171
14.561
44200 Bijzonder voort ge; Cl onderwijs
63010 Jeugdbeleid
540
1.004.544
1.030.726 2.980.428
54Ū0O Kunst cn Cultuur
L-r, 2-.Í,
30.528
53020 Het HavijMwcm sport zorg
53040 Algemeen sportbeleid
ri
1.189.139
53010 8! n nensportec c ornmoda ties
53030 Stimulering sport dcc! name
' IV
43200 Bijl onder speciaal onderwijs
15.684
!
9 p a t ft"! r.u ĩuuï'
51D0O BibTothcek
09
« .;,ŗ,
1.416.613
21050 Gladhe'ŵbest.ijding
Primitieve begroting
62200 Huishoudelįke verzorging
122.900
63000 Sociaalcultureel werk
135.381
65200 Voorziening gcbandeapten
2 '2í r
2.926 85.447
';" if. .
893.613 373.918
L A S T E N 2 0 12 Realisatie 2011 71100 Volksgezondheid cn arnbu'aneevervcr 71000 Jcagd cn gezin
591.71?
Primitieve Beg toting 561.288
Begrotings wijzigingen
Begroot
Realisatie
Realisatie 2011
Saldo
10.318
wijzigingen 57 ) 606
444.0S7
421.682
15.355.710
14.593.323
601.407
15.194.730
5.636.969
517.198
6.154.167
15.851
421.632
125
T
ÍÍ: ~ El 000 Bjstandsvcrien nrj (ABW/321 61020 Fraude bestrijd':*)
6.274.745
:i .
44.477
71100 VoiksgezondřBid en Embu'anccvervofir 71600 Jeugd cn gezin 10
Bijstandsverlening (ABW/BZ)
47.153
48.398
2.165
61020 F ra udebesī rlldng
265.954
21.000
244.954
84.751
61030 Schuldhulpverlening
61100 Werk oei ege.n heidsbeleki
295.657
101.090
•1.201
99.839
132.312
5.445.025
2.858
5.442.169
169.536
412.161
11.511
823.755
192.253
61400
243.930
62110 Uitvoering Wet Inburgering
230.218
62300 Part ie ipol ie budget
6Î200 Inkomensvooizicning (10AW/10AZI 61400 SjJondcre bijstandsverlaring 62110 Uitvoering Wet Inburgering 62300 Pa rtíci pJ lie budget ì i
:
34100 Agrarische zafcen 550ŪŪ toìuur cn landschap 56000 Openbaar groen
5.403. ISO 402.307
412.161
1. Ĩ36.195
B61.755
33.000
114.564
7Ē.3Ū0
220.166
296.465
1.467.387
1.745.671
77.900
1.667.771
2.645.866
2.778.769
422.445
2.356.324
1 ' " ū.
2.311
:- -L-,
3.421
2.311
183.641
24Ū 910
•74.243
61100 Werkga lege nhcldsbeleld
11
231
34100 55D00
389.126
70.134 11.265
173.626
173.626
58010 Spec f i t s e n 12
16 J. 480
161.939
161.989
S ' ĩ, '.
21.821
56000 Openbaar groen 56010
6.319
414.900
LI-
'LI
10.442
5.209.085
.ñ
' '
172.649
3.462.502
3.345.177
398.427
3.743 604
372.476
701.860
311.650
390.210
23.274
34.427
72300 M l eu a'ocmcen
662.935
563.195
259.105
828.300
37.646
7231Ū
235 672
B7.943
27.322
115.265
123.126
72310 ^•••cubeheer bcdij.ven
48.695
74.323
1.052
73.271
•396.154
72320 U,tvoer,nQ Wet OCiu rjri.ndcr
7.759.067
4.963.132
2.456.524
7.419.656
'
400
3.854.468
4.195.382
4.195.382
L
91100
569.473
590.093
26.648
27.816
11.183
15.932
1.307.877
345.151
2.782.072
72110 Kentoor winkel en ďenstenafval 72120 Overig afval
72320 Uitvoering Wet geīuidhindcr 72330 Die rp: a an bc st ti. rī na .rjîiene ^ K k i ^ n ^ r ; ^
91300 Bťeggngen
F
• : Ó M
34.427
18.868
563.45Û 27.1 15
93000 U ivoering Wat WOZ
2*. ' -
-2. ñ'' r
-
305 246.759
~-r 2
72100 Kantoor winkel en d ensienafval
182
942.054
325.40!
360.479
15.000
345.479
180.937
208.748
208.748
10.847
96000 Ss'do van kostcnp'aatsen
442.383
S0 220
277.219
357.439
717.690
22.613
22.613
1.050.6tl
40.000
40.000
20.000
4.911.517
169.536
6.173
144.898 214.086
10.297 7 5.149
4.247
1.717 6.173 2Z5.0Ū0
225.000
1.338.911
131.854
1.207.057
617.395
S68 7S1
3R9rtfiS
ia
84.804
58.506
367.139
308.633
48.187
Q G
83.608
gt
1
3.439
170.494
5.066 21.821
339.751
•1.929
337.822
4.487.614
4.658.181
391.441
5.049.622
3.849.848
3.721.731
419.436
4.141.167
353.896
476.940
785.423
311.650
473.773
65.084
115.536
140.697
256.333
356.289
40.850 v ľf.
:i
7.119
Overig afval 72300
72330 ū. e rp'a 3 nbesiri; dī na
ļ
37.511 3.027
1 298
27.322
2.166
8,342 28.620
476
2.165
420.025
6.867
3.752 41.454.770
4,232.845
45,687.615
2.414.851
2.225.223
257.379
2.482.602
480.164
216.000
30.589.340
30.238.841
2.582.548
1.458.116
43.570.806
91100 91300 Beieottngen 92100 U.tkenna oemeentefanijs
2.436.921
112.576
491.369
1.791 if)
Sf.~
ļ.096.280
400 Aifiemcne projectkosten 10.288
93100 Qnrcercndez aakbalasti ngo n
99200 Saldo v/d rekening van baten en lasten
Ti ?.1
•18.479
92100 Utkcnng gemeentefonds 92200 Algemene bdtcn cn lasten
72400 Bcgraafŕaaisen cn uitvaartcentrum 1
14.846
24.00B
312.870
c ' C-x r..V
2 h?.
372.152
312.923
5.303.352
166.303
421.219
- L -'. r,ñ
676.278
53010 Speelplaatsen 12
4.836.933
72100 Hüsnoudelik afval
4.627.074
1.376.824
4.824.472
416.557
11.693.099
5.274.735
143.015
r
17.120
167.981
.418.344 694.275
5.281.016
213.910
1.710 585
418.344
22.524
61200 Inkomensvoorziening IIOAW/IOAZ)
1.369.5SB
56010 Hondenu'ilaatplaatsen en toi'etîcn
Saldo
:
27.000
1.778.714
72400 Bigraaf plaat sen en uitvaartcentrum
.2
Realisatie
10.998.824
448.134
209 523
61110 SXS'.S werkvoorziening
2
3.0SO
12.2ŐÛ.595
61030 Scnďdhďpveriening
•: if,:
R A T F N ?0 Begrotings Beg toot wijzigingen wijzigingen
C
6.694
48.398
Primitieve begroting
1.078
92200 93ŪŬ0 Uitvoering Wet WOZ
752
93100 OAÍOCĪC ndei aakbcljstingcn 96000 Saldo van koslcnp'aaisen 99200 Saldo v/d rekening van balen cn lasten
1.717.693
40.038
189.700
2.155
572.978
30.811.819
327.778
3,2 15.288
4.673.404
60311 476
1.297
1.297
6.247.000
6.460.500
13.008
1.058.293
1.068.293
81.296 777.176
JSM*
1.500
Mgrtnina MBigrnaMi 1.DED
f a f
ara
s
8347316
n
Sm
Ml i m ū a m
2004
30D3
a n
2B07
200S
a s
2D1D
3)11
2D 12
tjnàťtiífl
Btgrotmg
«5
8
18
î
a
e am
182
183
fCl OcrKtifutio
UttWenlAn UUMn2Qi2 Aetftnr 3)
V»
13*9
168.327
170010
827
17001 70110
ïa*esian
planschadd
Ktg. Î017
8.631 5.906
573.531
Dunanlflst
82
827
lAn Mumcrt 201?
NrnM
Ecu 18 596
Prcirxt oenvd 1IÎŪ
fKTAjrrd
zB J 20
IDţJxïWrtOCSliCS SĪrītōa
17003C
29.040
5 783012 TEntůispathá Spoon heat
8300065
922) 760
265 6 6*8 81.953
277
296.838
147.968
78307
packĵgËĴťttl
32
82 Airagcrríiīt
7BÏ121 Centrale
Ē.203
37
82 20004 782202 Irrrfcmental
8221022
82216 A^angrcrrir^ltxHioronriRsťri
8221025
82219 Wering
.394
681
20
2.610
17S.3Ũ6
78.306
351.294
352.294
Wonng verkocht
3J4S
kavel SciBfaJy*w«i 400
no wordt
.85S.ÍZ7
Oniantbkifc
82232 Gronden Hertonkarro cn bk*kerpark KtC
Verscfoöa
201
172
Í4Ï8Î1
3M.5ÎÎ
HefůndDcm 558 83004
daw* Zud T3K
83MC04
94
grolde* ptūfl at 7C0
04M
367
f4S.88t
2İ9M. 831 Relendoom
įorrnlige grundex tóol
5.126
407 900.İĪÍ 52.878
Dc Brandei!
83O0CO2
abusevct* «me hoon grcntķrĒ
Oŕftbockco kavel ui af oak* 11*815
830001
2012 vcrt
Betreft VErVoortosltii. paidv/oíūt
82230
rparlanori
500 9.631
ersbwawoŗi
8221039
22
32M
kava EvfTīborířA™
8221026
8300080
decentraal SCOCflhcjl
36.011
Se
5*7.
968
grcrhdcuŗiotîte todchtng
flromksplortm
icacrrtnq
ormdffírĵtotat
8.807
Tūckornstiũc rxcndäpkïtďľ
79.966
Toekomsfö! graieapiaiafc
185
2012
ttUŬĮ 2012
it,. ī
617*6
stocfcnd E&k ' ksge 68AÉŴS
•ťss.íss
íng
33.527
. . ..
2000*7 202Ō02
.535 20C8
1" 60.000
792
33 501
500
«CO HsrŴBVinst 0CC02
«02 ūtdtafe hsndte
SūHwSrr;
I 73» OurKflbloK
2012
31 689
Prcļōcl is sfcefond
psri M l i
70027 9 877 70015
U3
102
2002*
621
.fSJfl
70073
•35
275 bid
tfnaS
HĪ3
ges!
Iff! 2107*
"
36
'I
187
TrfÉür
IHgtvon IA» LHggjwiJOtī
368 30 163
2012
ring «rnnoJi 17 vwwteNen mran Ī01Î
36 263
traċWorrradng
0069
ÌOl
23.113
101
Uitn 711019 Randweg Orrrnawŕōl 039 Onrnav/egl 0068 73(033 OnrícWng
veter.
De
cobĉräďngskcet
4.1«
centraal begroot
.590
65.533
S702
15.702
.018.4»
721070 IVcortKreidngl
îsnotíeod In 201 orHíngen reoit de utga
•ga, 0071 72
tiaeestixfí
VMbndna
HeSendooml Irf
0092
3 696
696
37.475
240
127.781 nc!2012 atTCifseerd RetHncwog F35 (urenî Budget -s ingcdrccrit tfũď^-nd et'V 62.4*3
0096 721212 Felsen^no asťa^mořvínf)
557
Ûīĥvaŕfdŕtm EU&sweg 35
007*
Oe 00
2012
ca ŕf rťťpnvTa.Tma
SE Wegen.
7210*9 RiCKTnfĵ 21001*8 721062 FaM
72İC64 Fase
000
WCP
Blokten
WCP
Btcfcfc
ydenteneWCP ŵ EickHyi
FV^oortaon
95 983
Gereed ; 2012 n
Fase
180.582
0CO
610
353.360
A'rentfna 28.799
500 Ĩ078 Wanoekud
«r. r 3.438
000
28.730
3 vindt tíül
379
28.730
000
preect if ganxl
785
05019 721059 Vtrvongng
Ponstcenaan
772151
772403 aanleg haraafpUd
587
angng ridersw 73
722021
772253 VGRP mdmod^ooran™ 2012
587
Belreft voorhcrooingitoslen, ufvocŕng ffffcnd
I
8.925
214 4 876
RCŕCOÍĶļ'
Op
tjCÄti*b« budget docrostboven
2013 772261
tKnieif ng
Butart ii verOeckt 932
7220222
332 «22
7220225 772268
aartog ÏCOĒOW Rokn Pr B ċrnjrotl
3.054 69 (.88 4 188
afoerond 783 189
201
PcnďMntŭf/L
" t l iv
Tcifb nmna Utgsvcn 201
Ta** 31ÍÎÎ0Í2
ĪOll
. : , řv.1
in»i 3Ũ
772371 GK
buŵrt 8.392
7)2272
722Ů3 32023C
31.İ72
232
723023
727 333 ACS
Ï7I.9İB
Spocicislr.Srfcmi
INT01708) ocora M2.1S5
201
77 22 82
Ccrt
fMl«re] in 2013
73Î0237 7722811
1
10
Pro
2013.
7 P.776
772331 Grcnú.
18.787
crJernosptsn Groot
I 032.258
32
320Ċ0»C 732Ù02 Btdrf
U4.877
627
crcrxfcïriortst
.773
32CC0ÍO
orcrxfevpw
Ś*8L8*1
732ÙŮJ BíiťVrnt
dei
733Ď18 EŕixiMaaiŵsi'
000
4.630
30 3U (ca!
560202
ľcíīt
100.3:22
CC
731
807 ,«0.
ñDctl líopl 9"
pep
23
SO
57^iat 4S0CC09
096
WK
I 190
Activair
I K OnvclriVTig
Inxcmtfenl/m
" 111- if Lļi
Aanp. srxïtYċkfcn da VoccdčnTÍKūernasic], g Nog ten deel bcscttVbaar voor aanvul ľffchlīng Voordan, project Kocicsíc i2 Sportvelden VconJarniKoernasto). toŗíōag'nwíí
5300118
95108 349L437
i2 Tcpfaa^ïiirKaťcvïWGagiŵiYaiîOII
5300209 :fi Kunstgras sportpark Smidscrve ūfŕxxTpV
19JOC Rcstat ÓOBTMIUVOI
Occrbetsfng Provinciale su
Proicct (īfŕtaïsering W
76100 4| Dintal.iíftn do
Nagenoeg ;í gerond
ľt ţjrcfîcl rŕl neg in de brg'rťase. Fvsie
BesuboTdeent door oe Pwūirítì rrirVJeis ficl pMJP Uitvoering preteer in 2013 obor Hegge en Dinfcel
4 Greene Mal Vnvriglasí
•'e voorbcrefdngen be
I rťeuwB b^fatfpraats W-t Ponaei 15 Aanpassing gebouw begra^ptaals 2012
Î9JĪÍ 4 Jîl
••*ĩhMİ.WlfcTŲH tl
it Bodcmsanoíng tiļ;erheidsYŕeg 17
Saoerngwont naar vorwachtng ondcī* a'gncnd in
713»»™*!!).' UWHB VÍTOI lamvotHHī Mil
Orraemr»
heg
Ocrncrt.ru
«1
ťnnuĵíII
nnnch
2013
I
I
1702SS
322
507
MC
421 133 2SZ
42*54
70052
;oo
22
132 htnqSZC
sze 79
235.289
70252 792887 01
(dr. no lr,'p!lictïri gíkl
40 0
t .322 40001 4CC05 73 30017 731407
nol C*3
083
Es5ţlJ.'E!Jl*
Bui
.161
nee. beo
37J3S
9940012 192000
lonjocTTiv
81.37
2013
9947313 732434 Aul
O'S
off
12 209
e«3
Prof
Cd^tìcrfwlqrl
sedekt
23
194
195
KL Onsetrpmp;
7 Modwríiaíng GBA (20071 20C8)
svanging belast ingsaŗefcal ie 2012
••11^Ą nul
tin »
Vfalūírjg afhwnkcîř van Kÿsortwkkcïrigf3i Budget na
ig druv^ďļtvan rjksontwkkefngen Budget re
3102 Kgtósereii ctossiets bctett:nocn 2012 )* prcjccl tSent in s^nEnhang m 9957229 9957230 Aanschaf kppor bogiarfeJaats 9957233 9957231
Aanschaf heoaftukrorioer 2Û12 :ha!vraċhtauro2Ű12 :haf Echte bccrrrlswadem Pa
9957236 9957237
Aanfiets helite bcŵi ļfswegcra Wl
īetccfcliťngb'i 791119 5e tcefchting biį 791119
mm
11
r,
199
2012
Ovaracbi p
TT.
m
447 kp1S0 eoTael
gwfìŕt Be
00 810 224.345
d v due) Gmndggbied
20
122.03
541
83
765
5.S9 Cl mier Bedriilsynenng idueia baiamngsdm Ov Cultu
00 0.20 .40 B
SI
bi
WOP.
357
3.910.749 8.400
859
150
B6646Ö 528
200 10
227 000
163 9,4(6
330
000
59.351 901
200 200
33S
I'S P GENERAAL
941
532
729
298. 211.880
/welhoude 1
7.095
595
731
317.00
Idlg B Ov
mm
00
Z01
189
« C O»
Pļ
01
gÇo«
O O (O O) O
O tO "T O O O co
co
co (O "4 CD
u > .5 w
Cl
9
Cīi
S a Ē co
S O UI
to
206
207
SŝìŝSKo'o'o" ŝ S Ŝ Ŝ Ŝ Ŝ
gggg
j o P o o S S o S S S g g g g riomo'oooo'oooo'oöd 30C100000 o o o o o o o B ŝ í n S ŝ o o o g'ggggg'o'
.
i j
m
İ z Ē Z ÜÜÜWOO OO 1101550101*02 Z Z Z Z Z l l l t Z Z
g o g g g g g g o g g g o o g o o Ŝ o o' o" S o o o o" o o Ŝ o' 8 o o 8 ódoddòddddo'ddċddo' qqSSSSSŞSqSSŞSSqq
r
Lt
0
5 * 1 o » 3
t « 5
HSPIII
ī.
ņ
ã 5.453.000
4.973.000 102.980.000
480.000 5.037.000
s u s
•:: 108.017.000
c
153.491 15.886 0 1.361 589.914 5.445
î s 13.954 15.882 431 454 22.689 2.179
mm
p.m. Diversen (in totaal 207 gegarandeerde geldleningen: gemeentegaranties) p.m. Diversen (in totaal 27 gegarandeerde geldleningen: waarborgfonds sociale woningbouw)
ą 167.445 31.768 431 1.815 612.603 7.624
ľ« Ml
Geldleningen wa nĩngbouw (met 50"Zo deelneming van het Rijk
100 100 100 100 100 100
a
Trias Jeugdhulp 'St. Openbare bibliotheek Hellendoorn Sportclub Daarle LS.V.N. te Nijverdal Trias Jeugdhulp Beheersvereniglng 'n Kadiek
ÌIII1IIP
348.843 317.646 25.865 13.613 907.560 54.453
r
Geldleningen ak lemeen
p.m.
p.m.
153.491 15.886 0 1.361 589.914 5.445
îsl •
f.
uo
s O
Sİ1ËP
ş
ņ
8
in
ft
to o ñ
ir
ì
1
1
1
1
WįSĘÊĘįĘSM 11111İ1İ11İ111
Gronden cn terreinen { Ec N) Gronden en terreinen (Ma H) Woonmimten lEc N) Bedrijfsgebouwen [Ec N) Bedrijfsgebouwen (Ma Nt Grond-, weg- cn wate rbouwkundigs werken (Ec Nt Grond-, weg- en wate rbouwkundige we rke n (Ma N) Vervoermiddelen (Ec N) Vervoermiddelen (Ma N) Machines, apparaten en installaties (Ec N) Machines, apparaten en installaties (Ma NI Overige materiele vaste activa (Ec Nļ Overige materiele vaste activa (Ma N) Gronden en terreinen 1 Ec NHvoorheen erfpachtgr)
4.871.032,27 980.000,00 4.297.270,28 84.411.767,78 1.457.956,98 27.866.319,25 28.217.985,99 5.501.920,88 33.480,00 23.679.487.18 35.348,32 8.736.927,10 110.316,59 687.238,80
134.072,12 157.631,65 25.635,81 4.155.048,52
690.841,40 283.114,21
122.018.12
3.668.961.21 6.410.055,05 399.718,90
122.826,30 3.789.688,89 420,17
835.643,95 33.507,24 275.664,87 127.112,89
139.474,26 20.623,73 1.000,00
4.883.086,27 1.117.631,65 3.632.064,89 88.283.702,09 1.457.956,98 31.412.454,16 28.838.352,15 5.901.219,61 33.480,00 24.375.656,87 68.855,56 8.991.968,24 236.429,48 887.238,80
2.763.912,57
176.673,75
1.249.989,65 28.623.862,79 575.494,13 10.830.659,33 7.152.057,65 2.765.410,67 22.840,63 8.329.384,66 9.523,66 4.609.031,03 81.641,60
304.683,63 2.245.779,30 6.540,19 684.062,93 1.061.926,49 407.417,91 4.185,00 1.456.313,97 3.937,48 446.074,14 5.455,46
2.107.119,70 960.000,00 3.047.280,63 55.787.904,99 782.482,85 17.035.659,92 19.065.928,34 2.736.510,21 10.639.37 15.350.102,52 25.824,66 4.127.896,07 28.674,99 887.238,80
1.942.499,95 1.117.631,65 2.077.391,41 57.414.060,00 775.922,66 19.897.731,90 20.624.368,01 2.728.391,03 6.454,37 14.589.958,24 55.394.42 3.936.863,07 149.332,42 687.238,80
83.677,83 43.910,47 118.878,88 2.622.572,74 35.075,93 805.590,97 937.883,82 129.057,57 392,46 676.681,95 1.268,19 105.249,78 3.323,65 32.643,84
260.351,58 43.910,47 423.562,51 4.868.352,04 41.616,12 1.489.853,90 1.999.810,31 538.475,48 4.577,46 2.132.995,92 5.205,67 631.323,90 8.779.11 32.643,84 !Ĥ
Kaprtaalverst rekking aan deelnemingen Kapila a Iverst rekking gemeensch. Regelingen Leningen aan deelnemingen Overige langlopende leningen Bìįdr
121.006,22 56.521,95 499.921,26 14.191.001,74 2.515.320,
410.526,43
98.283.17 1.205.548,52
121.006,22 56.521,96 401.638,09 13.395.979,65 2.420.587,63 Vi ^
Voorreed gronden niet in exploitatie bouwgrond Voorraad bouwgrond in exploitatie Verspreids gronden, diverse percelen niet in expl
9.082.436,29 25.674.907,03 181.625,14
460.972,03 3.989.211,40 142.820.50
439.403,01 636.922,17
11.792,92 1.709.
121.006,22 56.521,96 499.921,26 14.179.208,82
121.006,22 56.521,96 401.638,09 13.384.186,73
5.823,60 2.543,52 18.089,92 559.130,14
5.823,60 2.543,52 18.089,92 559.130,14 38.067,05
9.062.436,29 25.674.907,03 173.406,10
9.084.005,31 29.007.196,26 316.226,60
426.069,37 1.043.250,27 9.305,50
426.069,37 1.043.250,27 9.805,50
12.087,41
14.758,85
f
?TÏ î
9.084.005,31 29.007.196,28 324.445,64
8.219,04
1
8ercirie.o?ie en vetten
12.087,41
2.671,44
14.758,85
2
ĩ
ŕrafÉnHrahrafe. " .
. .
ļtKätHH
0.0 , ļ LoonbetaSnqen en sociate prairies 1 2aociaia unkeringen personeel 2.1 Werkeïfr betaalde rente
74 17.356.493
1.150.096
131.115
61.426
5.663.274 38
2.1 WerkeiĶ ontvangen rente en winstuitkeringen 2.2 roeqerekende rente
1.761.370
2.3 Afschríįvingen
7.48Í.963
3.0 Personeel van derden
374.254
3.0 Vergoeding voor personeel 3.1 Enerqie
983.864 1.761.370 557.362 95.954
167.823 557.524
713.648 981.524
3.2.1 Huren
741.641 157.797
3.2.2 Pachten
1.749.823
3.3.1 Opbrengst van grondverkopen 255
3.3.2 AarJroop gronden 3.3.2 Overige verkopen duurzame goederen 3.3.3 Overige aankopen en uitbesteding duurzame goederen
3.4.3 Aankopen niet duurzame goederen en diensten
534.582
19.353 300.122
3.4 Overige goederen en diensten 3.4.1 Seīaalde belastingen
6.650.700
88.785
361.419
3.860.318
8.645.962 7.242.752
4.0.1 Belasting OP producenten
3.307.166
4.0,2 Belasting op inkomen van gezinnen 4.1.1 Inkomensoverdrachten van/aan hei riX
282.589
4.1.2 Venncgensoverdrachten van/aan net rijk
125.000
42.133.407 139.815 1.098.465
4.2.1 Satan m.b.t. vergoeding en verhaal sociale uitkeringen 872.462
4.2.1 Subsidies aan markt producent en
1.858.089
4.2.2 Overige kik omers overdracht en van overheid (niet njíi 5.073.167
4.2.2 Sociale uitkeringen in fleld
221.728
4.2.3 Overioe inkomensoverdrachten 4.2.3 Sociale verstrekkingen in natura aan personen
6.069.821
4.2.4 Inkomensoverdrachten aan overheid (niet ,i;k)
10.745.198 2.106.809
4,2.5 Overige inkomensoverdrachten 4.3.1 Investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten varVaan ov 4.3.2 Overige investeringsbŕidragen en overiqe kapitaaloverdrachten
43.034
5.6 LanŴBĚpde leningen 5.7 Aanćeïan en overige deelnemingen 24.571
18.257.540
3.011.598
15.280.304
12.193.453
1.344.600
2.014
20.752.122
43.066.863
22.285.979
48.016
104.876
1.334.768
4.546.802
6.0 Reserveringen 6.1 Kapitaallasten 6.2.1 Verrekeningen kostenplaatsen voor investerinfispoificlen 6.2.2 Overige verrekeningen van kostenplaatsen 6.3 Overige verrekeningen
wmam
18.679.267
1
1
TiSSBB.
1™^
2 É Ä "
SS
S
S
SïïSK!
life 225
224
), T »«- Accountante N.V. i.i , u^toe einden
r
i
r A li I
S İ5 S i5
i
I
s I i
LI