Goederenbehandeling op de bouwwerf

Bouw - Goederenbehandeling - Bouwwerf

1/17

Goederenbehandeling op de bouwwerf Inleiding De opslag en het transport van bouwmaterialen op de werf kan leiden tot grote materiële schade en ongevallen. De oorzaken van deze risico’s zijn dikwijls terug te voeren tot het niet oordeelkundig inrichten van de werf, het gebruik van onaangepaste transportmiddelen, slechte communicatie tussen de verschillende aanwezigen op de werf en het gebrek aan vorming en opleiding van de betrokkenen. Met dit infodocument willen we u op weg helpen bij de inrichting van een veilige en aangepaste opslagplaats en bij het veilig werken met de transportmiddelen.

De a l g e m e n e we rfi n ri c h ti n g Alles begint met een goede voorbereiding van de werf. Bij de inrichting van de werf zal men vooraf voldoende aandacht moeten besteden aan de noodzakelijk opslagplaatsen en transportwegen. De details hierover moeten zeker worden opgenomen in Veiligheids- en Gezondheidsplan van de werf. Gezien op de werf veelal verschillende aannemers tegelijkertijd of opeenvolgend aanwezig zijn, zullen hierover de nodige afspraken moeten worden gemaakt. De veiligheidscoördinator heeft hierin een belangrijke rol te vervullen. Hij zal moeten zorgen voor de nodige communicatie en erop toezien dat de afspraken ook daadwerkelijk worden nageleefd. Bij de inrichting van de werf moet zeker aandacht besteed worden aan o.a.: Het voorzien van veilige opslagplaatsen; Opmaken en respecteren van een intern verkeersplan; Het veilig gebruik van de transportmiddelen op de werf.

1.

O ps lagpla a ts en inric hte n

Bereikbaarheid van de opslagplaatsen Zorg ervoor dat de leverancier duidelijk op de hoogte is van de plaats waar de goederen moeten worden afgeleverd. Maak vooraf goede afspraken en voorzie de nodige signalering. Kies ervoor om de opslagzone aan de rand van de werf te situeren zodat het niet nodig is voor de leverancier om de werf zelf te betreden. Voorzie in een duidelijke aanrijroute en vermijd het gebruik van wegen in beide richtingen. Zeker op grotere werven is het nodig om ook een zone te voorzien waar vrachtwagens kunnen wachten vooraleer te leveren zonder dat zij hinder of risico’s veroorzaken. Bij de levering zelf is er best altijd een bevoegde van de werf aanwezig. Op die manier kunnen duidelijke instructies worden gegeven en kunnen de goederen worden gecontroleerd. Wanneer er leveringen gebeuren buiten de reguliere arbeidstijden, dan is het van groot belang dat vooraf duidelijke afspraken worden gemaakt, zodanig dat achteraf niet moet worden gecorrigeerd. Denken we maar aan het nachtelijk leveren van metselspecie in mortelkuipen.

201303/Provikmo-B/1963


2/17

Het is niet altijd gemakkelijk om de goederen te leveren, zeker wanneer de werf nabij of op een verkeersweg is gesitueerd. Het manoeuvreren van de voertuigen kan leiden tot ernstige (verkeers)hinder, schade en ongevallen. Besteed extra aandacht aan volgende elementen: Zorg voor een voldoende ruime inrit die de nodige zichtbaarheid garandeert; Langs drukkere wegen is het van belang dat ervoor gezorgd wordt dat de vrachtwagens voorwaarts kunnen oprijden. Hierdoor veroorzaken ze veel minder verkeershinder; Zorg indien nodig voor de begeleiding van de chauffeur tijdens het manoeuvreren. In principe heb je geen juridische bevoegdheid om het verkeer te regelen op de openbare weg, maar dit wordt meestal oogluikend toegestaan. Zorg er in ieder geval voor dat de betrokken seingever goed is opgeleid en garandeer de zichtbaarheid door het dragen van de nodige signalisatiekledij; Het afzetten van de goederen op de openbare weg is in principe verboden. Dit kan ernstige hinder en risico’s veroorzaken. Wanneer een afgeschermde opslagzone op de openbare weg is opgenomen in het signalisatieplan van de werf én hierover is een akkoord van de bevoegde overheid, kan het wel. Afbakening en signaleren van de opslagzone Alles begint met een goede fysieke afbakening van de opslagzones. Hiermee geef je de boodschap dat alleen daar mag worden opgeslagen en voorkom je dat de opslag verspreid is over de ganse werf. Ter voorkoming van o.a. diefstal en het betreden door onbevoegden, is het aangewezen de zone slotvast af te sluiten en de nodige signalering te voorzien. We geven hierna de belangrijkste noodzakelijke pictogrammen, conform aan het KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheidsen gezondheidssignalering.

Verplichte persoonlijke beschermingsmiddelen

Toegangsverbod onbevoegden

Houd er bij de inrichting van deze zone ook zeker rekening mee dat er voldoende ruimte wordt gegarandeerd dat veilig kan gewerkt worden met de nodige transportmiddelen. Het afbakenen van de opslagen transportzones door middel van een belijning is hier ook van belang. In hetzelfde KB wordt voor deze belijning de voorkeur gegeven aan doorlopende witte of gele lijnen (afhankelijk van de kleur van de ondergrond). Andere kleuren zijn echter niet verboden en zijn mogelijk aangewezen of nuttig. De bodem van de opslagplaats Naast het afbakenen en signaleren van de opslagzone, zal ook aandacht moeten besteed worden aan de karakteristieken van de bodem. Om een stabiele stapeling mogelijk te maken zal de bodem mooi horizontaal moet en zijn, bestand zijn tegen de te verwachten belasting door de goederen en door de voertuigen en vrij te zijn van putten, hobbels en andere hindernissen. Breng desnoods een (tijdelijke) verharding aan.



3/17

Zichtbaarheid en verlichting De opslagplaatsen op de werf zullen veelal buiten zijn. Er zal dan ook voldoende aandacht moeten besteed worden aan de zichtbaarheid en de noodzakelijke verlichting. In de meeste gevallen zal daglicht onvoldoende zijn en zal moeten worden voorzien in kunstmatige verlichting. De verlichting moet voldoen aan o.a. volgende eisen: Voldoende sterk: in principe aangepast aan het werk – je kan stellen dat een minimale verlichtingssterke van 100 lux op het terrein noodzakelijk is. In risicozones kan 200 lux worden overwogen; Voorkom grote verlichtingsverschillen en donkere slagschaduwen door het nastreven van een goede spreiding van de verlichtingsarmaturen; Voorkom verblinding door de verlichtingsarmaturen voldoende hoog te plaatsen; Houd ermee rekening dat het gebruik van gele natriumdamplampen signaleringen en belijningen onduidelijk kunnen maken – kies bij voorkeur voor wit licht; Houd ook rekening met het elektrocutierisico: Leg de leidingen niet op de grond, maar hang ze bij voorkeur op, maar wel zo dat ze niet kunnen worden beschadigd door o.a. transportmiddelen; De installatie moet beschermd zijn tegen de invloed van water. Minimaal is IPX4 noodzakelijk. Ook de opslag van omvangrijke voorwerpen kan de zichtbaarheid beïnvloeden. Houd ook hiermee rekening. Ergonomische opslag Naast de inrichting van een veilige opslagplaats, is het van belang ook voldoende aandacht te besteden aan de eisen inzake ergonomie. We geven hierna een aantal aandachtspunten: De goederen moeten altijd gemakkelijk bereikbaar zijn; Plaats de goederen die je het meest nodig hebt op de best bereikbare plaats; Vermijd het manueel tillen van zwaardere voorwerpen: Beperk het gewicht tot 25 kg (voor voorverpakte goederen zoals o.a. zand, cement e.d. in de sector is dit trouwens zo voorgeschreven in CAO van 4 oktober 2001); Indien dit niet mogelijk is, gebruik dan zoveel mogelijk aangepaste hulpmiddelen of til met meerdere personen; Zorg voor een opleiding zodat de juiste techniek kan worden aangeleerd. Bij stapeling in rekken is het van belang ervoor te zorgen dat de zwaarste voorwerpen zich op bekkenhoogte bevinden en zo dicht mogelijk bij de romp – bukken of rekken is dan niet nodig; Een goede en comfortabele greep zal het vastnemen en manipuleren van de voorwerpen ook vergemakkelijken – draag indien nodig geschikte slipvaste handschoenen. Gescheiden, aangepaste opslag Afhankelijk van de aard van de opslagen producten kan het nodig zijn om te voorzien in aparte en aangepaste opslagplaatsen. Het apart en ordelijk opslaan van het materiaal zal het efficiënt en veilig werken zeker positief beïnvloeden. Naast het bij elkaar zetten van bij elkaar horend materiaal, zal ook moeten rekening gehouden worden met de risico’s van de opgeslagen producten. Het spreekt voor zich dat de opslag van gasflessen aan andere eisen zal moeten voldoen dan het opslaan van enkele palletten met bakstenen.



4/17

Zorg er voor dat deze aparte zones ook als dusdanig worden aangeduid en steeds worden gerespecteerd. Bulkopslag Bij de opslag van o.a. zand en grind in bulk, zal moeten worden rekening gehouden met het risico voor afschuiven. Bij het wegnemen van het materiaal met de bulldozer of de kraan, kan bovendien ook gewelfvorming ontstaan met een risico tot bedelving tot gevolg. Om dit te voorkomen zijn volgende maatregelen aangewezen: Vermijd, indien mogelijk, opslag in bulk; Kies voor verticale opslagsilo’s of; Kies voor vlaksilo’s. Hierbij wordt de stortzone door middel van vb. betonnen stapelblokken afgebakend; Geef ook de nodige instructies hoe de goederen moeten worden weg geschept zonder gewelfvorming te veroorzaken. Wanneer gekozen wordt voor verticale silo’s, zal aandacht moeten besteed worden aan: Voldoende ruimte voor de vrachtwagen om de silo te kunnen kantelen van horizontaal liggend op de vrachtwagen naar verticaal staand op de grond; Voldoende hoogte, waardoor de silo geen risico biedt voor het hangend transport op de werf of luchtlijnen; De karakteristieken van de ondergrond. Deze moet horizontaal, stabiel en voldoende stevig zijn; Het vlot en veilig kunnen nemen van de inhoud van de silo; Het veilig kunnen vullen van de silo. Opslag in bigbag Meer en meer goederen worden in bigbags geleverd. Het gebruik van deze zakken heeft als voordeel dat vrij grote hoeveelheden bulkmateriaal toch goed kunnen worden opgeslagen en gemakkelijk worden vervoerd. Na het leeg maken van de zak neemt de verpakking ook weinig plaats in. De risico’s bij het gebruik van de bigbags zijn meestal te wijten aan de beschadiging van de zakken door het scheuren door overbelasting, het hergebruiken van zakken met gebreken of het afscheuren van de ogen bij het optillen ervan. Een andere belangrijke reden van ongevallen en schade is de opeenstapeling van deze bigbags. De onderste zak kan scheuren door het gewicht of de bovenste zak kan wegschuiven en iemand bedelven. Om ongevallen met deze zakken te voorkomen zijn volgende maatregelen aangewezen: Gebruik de bigbag niet voor stenen, hout of andere voorwerpen met scherpe, harde randen; Bigbags met vermelding ‘voor eenmalig gebruik’ mogen niet worden hergebruikt; Controleer voor het gebruik de zakken grondig op tekenen van schade en slijtage – verwijder beschadigde zakken onmiddellijk; Zorg voor een evenwichtige belading van de zak zodat bij het optillen de belasting mooi verdeeld is over de 4 ogen; Zorg ervoor dat de bigbags niet kunnen worden beschadigd door passerende voertuigen; Stapel nooit meerdere bigbags op elkaar. Gebruik van palletten Goederen, gestapeld op palletten, hebben als belangrijk voordeel dat gemakkelijk en vlot vrij grote hoeveelheden goederen kunnen worden getransporteerd en opgeslagen.



5/17

De ongevallen met palletten zijn meestal te wijten aan het onveilig transport, het gebruik van beschadigde palletten, het niet veilig stapelen van de goederen op de palletten, het kantelen van stapels met palletten, het instorten of kantelen van de palletstelling e.d. Om deze ongevallen te voorkomen zijn volgende maatregelen aangewezen: Het gebruik van de transportmiddelen mag alleen overgelaten worden aan opgeleid en bevoegd personeel dat bovendien medisch geschikt is bevonden voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie; Gebruik alleen onbeschadigde palletten – verwijder onmiddellijk de beschadigde; Het stapelen van palletten op elkaar kan enkel veilig wanneer de palletten onbeschadigd zijn, de ondergrond mooi horizontaal is en voldoende draagkracht heeft, de stapeling op de pallet voldoende stabiel is en de palletten hiervoor geschikt zijn. Houd er rekening mee dat wegwerp palletten minder stevig zijn dan de Euro palletten; Het gebruik van krimpfolie zal de stabiliteit verhogen. Let wel: onder invloed van o.a. UV-licht zal de sterkte van de folie dalen; Palletstellingen moeten opgebouwd worden volgens de instructies van de fabrikant en bestand zijn tegen de voorziene belasting. Zorg er ook voor dat alle onderdelen voldoende geborgd zijn; Voorzie palletstellingen van aanrijdingsbeveiligingen; Controleer de palletstellingen regelmatig op tekenen van schade door o.a. aanrijdingen, voorzie in een meldingsprocedure en herstel ze onmiddellijk; Zorg ervoor dat de stapeling van de goederen op de pallet ook stabiel en evenwichtig is om te vermijden dat de gestapelde goederen tijdens de behandeling zouden vallen; Een palletstelling is alleen geschikt voor het stapelen van Euro palletten. Wegwerp palletten zullen gemakkelijker breken omdat ze slechts enkel vooraan en achteraan ondersteund worden door de liggers van de palletstelling. Opslag gevaarlijke producten – algemene principes In de sector worden meer en meer chemische producten gebruikt. Sommige van d eze producten hebben een beperkt risico, andere kunnen grote schade en ongevallen veroorzaken. We geven hier de belangrijkste algemene preventiemaatregelen. Voor meer specifieke voorschriften en adviezen, zie verder. Zorg er in eerste instantie voor dat je weet wat er aanwezig is op de werf. Dit impliceert dat je een actuele lijst van de aanwezige gevaarlijke producten moet bijhouden waarop volgende informatie is vermeld: Naam van het product; Naam van de leverancier / fabrikant; Waarvoor het product dient; Waar het is opgeslagen; Wat de risico’s zijn. Het is aangewezen om op deze lijst ook de hoeveelheid te noteren gezien dit een invloed kan hebben op de opslagvoorschriften. Soms is een bijkomende vergunning nodig. Naast deze algemene lijst van aanwezige gevaarlijke producten moet van al deze producten ook het veiligheidsinformatieblad aanwezig zijn. Dit veiligheidsinformatieblad moet door de leverancier gratis worden verstrekt aan de professionele gebruiker én dit in de taal van de gebruiker. De werknemers moeten hier ook informatie over krijgen. Op dit veiligheidsinformatieblad vind je veel informatie over de risico’s, de preventiemaatregelen en de voorschriften bij opslag, opruiming, wat te doen bij ongevallen e.d.



6/17

Voor de opslag van gevaarlijke producten moeten minstens volgende maatregelen worden genomen: Alle verpakkingen van gevaarlijke producten moeten voorzien zijn van een reglementair etiket en dit in de taal van de gebruiker; De opslag moet aangepast zijn aan de aard van het product (zie info veiligheidsinformatieblad); Sla de producten op, beschermd tegen de weersinvloeden (zonlicht, regen, vriesweer, …); Zorg ervoor dat de verpakking niet kan worden beschadigd; Producten die met elkaar kunnen reageren, mogen niet samen worden opgeslagen (zie i nfo veiligheidsinformatieblad); Indien het gaat over vloeibare producten, plaats deze dan op lekbakken (gescheiden per soort product); Voorzie in de opslagzone een inert absorberend middel (afdammingen en korrels) en een brandveilige afvalbak om het absorbens nadien in op te bergen; Voorzie in de buurt geschikte blusmiddelen (zie info veiligheidsinformatieblad) Besteed extra aandacht bij de opslag van de grote recipiënten in vb. vaten en IBC’s (Intermediate Bulk Container) – een lek kan hier catastrofale gevolgen hebben; Indien nodig dienen de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig te zijn en gebruikt (zie info veiligheidsinformatieblad); Voorzie de opslagplaats van de juiste pictogrammen conform aan het KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheidsen gezondheidssignalering. Hierna een aantal voorbeelden van mogelijke pictogrammen.

Gevaar (afhankelijk van de eigenschappen)

Mogelijk noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen


Vuur, open vlam en roken verboden

Opslag gasflessen Alle gasflessen, ongeacht hun inhoud, moeten met de nodige zorg worden behandeld. Een fles waarvan vb. de kraan afbreekt, verandert in een zeer gevaarlijk projectiel. Verder kan de inhoud van de flessen specifieke risico’s veroorzaken. We geven hierbij de belangrijkste: Zuurstof is brandbevorderend; Acetyleen, propaan en butaan zijn zeer licht ontvlambare gassen, ze zijn explosief en reactief; CO2, Argon en heel wat mengassen zijn o.a. zuurstofverdringend; Zie ook info veiligheidsinformatieblad. Volgende basisprincipes moeten worden gerespecteerd: Beperk de opslag van de gasflessen zoveel mogelijk; De gasflessen moeten apart worden opgeslagen in een slotvast afgesloten ruimte die voldoende verlucht is, maar beschermd tegen de weersomstandigheden (bij voorkeur is ruimte voorzien van een draad- of traliewerk als afsluiting en een afdak); Zorg ervoor dat de flessen niet kunnen omvallen en ook niet kunnen worden beschadigd; Voorzie de flessen steeds van de kraanbescherming; Zet de flessen soort bij soort; Zet volle en lege flessen apart; Voorzie in geschikte blusmiddelen in de onmiddellijke nabijheid (zie info veiligheidsinformatieblad);



7/17

Indien nodig dienen de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig te zij n en gebruikt; Voorzie de opslagplaats van de juiste pictogrammen conform aan het KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheidsen gezondheidssignalering. Hierna een aantal voorbeelden van mogelijke pictogrammen.

Gevaar (afhankelijk van het opgeslagen gas)

Noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen



Het is praktisch om de gasflessen in racks te plaatsen – dit zal ook het transport met vb. de werfkraan veiliger en gemakkelijker maken. Bij grotere hoeveelheden opgeslagen gasflessen kan het zijn dat men enerzijds moet beschikken over een aparte vergunning en dat bepaalde afstandsregels moeten worden gerespecteerd. Opslag brandgevaarlijke vloeistoffen Brandgevaarlijke vloeistoffen zoals vb. brandstof voor de voertuigen, lijmen voor het verlijmen van dakbedekking, verven en oplosmiddelen zijn veelal onmisbaar op de werf. We zullen dus al het nodige moeten doen om de risico’s zoveel mogelijk te beperken. Volgende minimale maatregelen moeten worden genomen: Beperk de opslag zoveel mogelijk; Plaats de producten niet nabij brandbare materialen of brandbevorderende of reactieve producten (zie info veiligheidsinformatieblad); Zorg ervoor dat de verpakking niet kan worden beschadigd; Plaats de recipiënten in een aparte, brandveilige en brandvrije opslagplaats waardoor ze onbereikbaar zijn voor onbevoegden en beschermd tegen de invloed van de weersomstandigheden; Zorg ervoor dat lekkende vloeistoffen niet kunnen wegvloeien – het gebruik van voldoende grote en aangepaste lekbakken is aangewezen; Voorzie in geschikte blusmiddelen in de onmiddellijke nabijheid (zie info veiligheidsinformatieblad); Voorzie de opslagplaats van de juiste pictogrammen conform aan het KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheidsen gezondheidssignalering. Hierna een aantal voorbeelden van mogelijke pictogrammen.

Brandgevaar




Naast deze basismaatregelen, kan het zijn dat bijkomende eisen worden opgelegd inzake brandveiligheid, explosieveiligheid en inzake milieubescherming.



8/17

Dit is zeker het geval wanneer volgende opgeslagen volumes worden overschreden: 50 liter (zeer)licht ontvlambare vloeistoffen of; 500 liter ontvlambare vloeistoffen of 3000 liter brandbare vloeistoffen. Wanneer tanks met o.a. benzine, diesel, stookolie worden geplaatst dienen deze zeker ofwel dubbelwandig te zijn of geplaatst in een voldoende grote lekbak. Besteed ook extra aandacht aan de aftapinrichting – lekken moeten worden vermeden: Zorg ervoor dat de slang noch de kraan op de grond ligt – hang de slang ook zo op dat de kraan zich hoger dan het niveau in de tank bevindt; Plaats bij een vaste aftapkraan een lekbak onder de kraan; Zorg ervoor dat de kraan niet lekt; De ondergrond moet ondoordringbaar zijn en bestand tegen de vloeistof; Indien dan toch gemorst wordt, mag de vloeistof niet terechtkomen in de riolering of in het oppervlaktewater; Ook hier is zeker een absorberend middel noodzakelijk. Ook bij kleine volumes is het mogelijk dat strengere eisen zijn opgenomen in vergunningsvoorschriften. Raadpleeg ze en respecteer ze. Opslag stukgoederen Besteed ook voldoende aandacht aan de opslag van losse stukken zoals buizen, balken, montagemateriaal voor steigers e.d. Zorg ervoor dat de stukken stabiel worden gestapeld en bij het wegnemen geen gevaarlijke verschuivingen veroorzaken: Leg losse stukken in voldoende stevige bakken of manden; Gebruik voor buizen en balken best bokken.

2.

O pmaken en res pec te r e n van het intern verkee rs pl a n

De goederen worden niet enkel opgeslagen op de werf, maar moeten ook worden getransporteerd op de werf. Hier loopt het regelmatig mis. Een grote diversiteit aan transportmiddelen wordt gebruikt zoals karren, heftrucks, bulldozers, knikladers, materiaalliften, torenkranen e.d.; Deze transportmiddelen worden door verschillende aannemers gebruikt; Tussen deze voertuigen lopen de werknemers van de verschillende aannemers en event uele leveranciers en bezoekers; De tijdsdruk is veelal groot. Kortom deze goederen- en mensenstromen moeten in veilige banen worden geleid. Hiervoor is het nodig om te voorzien in een goed en werkbaar intern verkeersplan. Zoals al aangehaald is hier een belangrijke taak weggelegd voor de veiligheidscoördinator. Het intern verkeersplan maakt deel uit van het Veiligheids- en Gezondheidsplan van de werf. Het is een uitdaging om ervoor te zorgen dat dit intern verkeersplan niet enkel beperkingen oplegt, maar zeker voldoende aandacht besteedt aan de mogelijkheden en het werkgemak. Wanneer een intern verkeersplan het verkeer vlot en veilig laat verlopen, zullen alle participanten geneigd zijn dit ook na te leven.



9/17

Het opstellen van het intern verkeersplan is een ding, maar nog belangrijker is dat het geen dode letter wordt en dat het wordt nageleefd: Vertrek bij de transportnoden van de aannemers en stel dan op basis van dit overleg het intern verkeersplan op; Een goede planning van de activiteiten zal het transport ook vlotter doen verlopen – er zullen minder conflicten kunnen ontstaan; De veiligheidscoördinator ziet erop toe dat de voorschriften voor opslag en transport worden nageleefd en treedt indien nodig corrigerend op; Indien aannemers ook nog eens een beroep doen op onderaannemers, moet de aannemer instaan voor de communicatie naar deze onderaannemers, zodanig dat ook zij het intern verkeersplan naleven. Zichtbaarheid en verlichting Niet alleen de opslagplaats moet voldoende zichtbaarheid en een aangepaste verlichting hebben. Dit geldt ook voor de werf. Zie hiervoor blz. 2 ‘Zichtbaarheid en verlichting’ van de opslagplaatsen. Plaatsing van de torenkraan Verticaal transport is essentieel op de werf en hiervoor wordt meestal gebruik gemaakt van een torenkraan. Naast de keuze van een kraan aangepast aan het noodzakelijke transport, zal moeten rekening gehouden worden met de plaatsing ervan: Zorg ervoor dat alle noodzakelijke plaatsen gemakkelijk en veilig kunnen worden bereikt; Zorg ervoor dat voldoende zichtbaarheid wordt gegarandeerd voor de kraanman; De kraan moet geplaatst worden op een horizontale, voldoende stabiele ondergrond; Wanneer de kraan op het voet- of fietspad of op de openbare weg staat, dient dit te zijn opgenomen in het signalisatieplan van de werf en dient de overheid hierover vooraf goedkeuring te geven; Bij het plaatsen van meerdere kranen mogen de kranen niet in elkaars werkgebied kunnen komen; Houd rekening met de aanwezigheid van luchtlijnen – houd voldoende afstand en/of voorzie de kraan van een detectiesysteem; Houd voldoende afstand tot uitgravingen en putten; Vermijd bij het traject dat hangende lasten boven personen komen (is ook niet toegestaan); De kraan mag pas worden in gebruik genomen wanneer ze is geplaatst volgens de voorschriften van de fabrikant en nadat ze ook gekeurd is voor indienststelling door een erkende Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats. Transportwegen op de werf Houd bij het vastleggen en inrichten van de transportwegen rekening met het volgend e: Maak de wegen voldoende ruim – aangepast aan de voertuigen; Baken de wegen af (dit is op de werf zeker geen gemakkelijke opgave); Zorg voor een voldoende stevige ondergrond – houd rekening met de belasting; Breng eventueel een (tijdelijke) verharding aan; Zorg ervoor dat de wegen ook worden vrijgehouden; Vermijd zoveel mogelijk verkeer in de twee richtingen; Vermijd zoveel mogelijk dat voetgangers en voertuigen dezelfde wegen moeten gebruiken – ondersteun dit ook met de nodige signalering en afbakening; Alle aanwezigen op de werf dienen de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen te dragen waaronder signalisatiekledij (minstens van klasse II en langs de openbare weg klasse III)


10/17


Voorzie van de juiste pictogrammen conform aan het KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheidsen gezondheidssignalering of de nodige verkeersborden. Hierna een aantal voorbeelden van mogelijke pictogrammen.


Verplicht voor voetgangers


Verplichte richting

11/17


Gevaar heftruck / gevaar hangende last

Verbod heftruck

Verbod voetgangers

Snelheidsbeperking 5 km/h

Verboden doorgang

Regeling voorrang in smalle doorgang

Een extra knelpunt op de werf is veelal dat het terrein er dikwijls onveilig bij ligt. Denken we maar aan plassen en slijk, de aanwezigheid van putten en sleuven, de tijdelijke opslag van materialen en afval e.d. Besteed daarom extra aandacht aan: Het eventueel voorzien van een (tijdelijke) verharding; Het onderhoud van de werf en de transportwegen (herstel onmiddellijk vastgestelde schade); Scherm hindernissen zoals putten, sleuven, opgeslagen materialen…af en signaleer ze; Verwijder afval onmiddellijk van de werf – voorzie een ‘containerpark’ waar het afval kan worden gesorteerd en opgeslagen.

3.

V eilig gebruik van de trans po r t mi dd el e n

Algemeen Wanneer de werf degelijk en veilig is ingericht en het verkeer van goederen en mensen gebeurt volgens de principes, vastgelegd in het intern verkeersplan, zijn de randvoorwaarden om te kunnen spreken van een veilige werf al voor een belangrijk deel vervuld. Volgende verdere maatregelen zijn hier nodig: Transportmiddelen met een aandrijving mogen enkel worden gebruikt door werknemers die opgeleid zijn en beschikken over een geldig attest. De opleiding moet aan minimaal volgende eisen voldoen: De opleiding moet worden gegeven door een deskundig persoon (een externe of eventueel een interne deskundige); Er moet een schriftelijke neerslag zijn van de opleiding (cursustekst); Voorzien in een theoretisch deel met informatie over de werking, onderhoud, hef- en rijtechnieken, regels die moeten worden nageleefd, ongevallen- en incidentencasuïstiek, …; Zeker ook het voorzien in een praktisch deel met oefeningen met het juiste type transportmiddel en in omstandigheden die beantwoorden aan de concrete gebruiksmodaliteiten in de onderneming (aard goederen, stapelwijze, werkruimte); Afleggen van en slagen in een proef; Afleveren van een attest met vermelding van het type transportmiddel en waarop ook de datum van het afleggen van de proef en de vervaldatum worden vermeld. Dit betekent ook dat iemand met een attest voor een heftruck enkel geschikt is voor het werken met een heftruck en vb. niet met een reachtruck. Bestuurders dienen te beschikken over een rijtoelating. Hiermee worden ze bevoegd verklaard door de werkgever; Ze dienen ook geschikt verklaard te zijn door de arbeidsgeneesheer voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie. Een jaarlijks gezondheidstoezicht is hier noodzakelijk; Voor elk behandelingstoestel moet een veiligheidsinstructiekaart beschikbaar zijn voor de werknemers. Deze instructie moeten ook aan de betrokkenen worden toegelicht. De controle op de naleving van de instructie is de taak van de hiërarchische lijn; 201303/Provikmo-B/1963


12/17

Gezien de oorzaken van ongevallen ook regelmatig te maken hebben met een gebrekkig onderhoud of het niet goed opvolgen van vastgestelde gebreken, dient voor elk transportmiddel ook een onderhoudsprogramma te worden gevolgd op basis van de richtlijnen van de fabrikant; Voorzie ook in de nodige parkeerzones zodanig dat de geparkeerde voertuigen geen hinder veroorzaken; Om te vermijden dat de geparkeerde voertuigen worden gebruikt door een onbevoegde is het van belang volgende afspraken te maken en na te leven: Parkeer niet op een helling; Zet steeds de motor uit; Verwijder de sleutel uit het contact en bewaar de sleutel buiten het bereik van derden. Veilig werken met een heftruck Heftrucks worden meestal alleen ingezet op de grote werven. De belangrijkste veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van de heftruck willen we hier even op een rijtje zetten. Neem deze zeker ook op in de opleiding en instructies: Respecteer steeds de maximale belasting van de heftruck; Probeer de maximale belasting niet te beïnvloeden door het aanbrengen van bijkom end tegengewicht; Doe voor de aanvang van de dagtaak steeds een veiligheidscheck-up van de heftruck. Besteed hierbij aandacht aan: Staat, stand en vergrendeling van de vorken; Staat van de banden en de bandendruk; Werking van de verlichting, de claxon en achteruitrijsignaal en –licht; Werking van de voeten de handrem; Het ongehinderd kunnen naar boven en naar beneden bewegen van de vorken; Het ongehinderd kunnen naar voor en naar achter neigen van de mast; De algemene zichtbaarheid en de staat en de stand van de achteruitkijkspiegels; Meld elk gebrek aan de verantwoordelijke en laat onmiddellijk herstellen (zorg ervoor dat een heftruck met een gebrek niet kan worden gebruikt door de sleutel te verwijderen en achter slot te bewaren). Respecteer de geldende snelheidsbeperkingen en de voorrangsregels; Blijf alert voor andere voertuigen, voetgangers en onverwachte gebeurtenissen; Draag de veiligheidsgordels en de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen (veiligheidsschoenen, signalisatiekledij en veiligheidshelm); Houd tijdens het gebruik steeds handen en voeten binnen het voertuig; Pas het rijgedrag aan, aan de eigenschappen van de last en de kenmerken van het terrein; Vervoer enkel veilig gestapelde ladingen; Steek de vorken voldoende ver onder de last (minstens 2/3); Neig tijdens het transport de mast van de heftruck naar achter; Neem een last nooit op 1 vork; Vervoer enkel stukgoederen met de heftruck indien ze veilig op een pallet liggen; Til geen zware of omvangrijke ladingen met 2 heftrucks – gebruik een ander, aangepast behandelingsmiddel; Vervoer nooit bigbags of andere lasten, hangend aan de vorken. Dit mag alleen als de heftruck daarvoor ook is gekeurd door een erkende Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats; Laat nooit iemand onder een opgetilde last lopen; Wanneer de zichtbaarheid vooraan onvoldoende is, rij dan achterwaarts; Bij het op en van hellingen rijden, dient de last zich steeds op het hoogste punt te bevinden; Rij nooit dwars op een helling – de heftruck kan kantelen; Gebruik bij kruispunten of andere gevaarlijke plaatsen de claxon om uw aantocht aan te kondigen;



13/17

Houd de vorken tijdens het rijden steeds op een 10-tal cm van de grond; Het optillen of laten dalen van een last doe je enkel bij volledige stilstand van de heftruck; Neem nooit passagiers mee en gebruik de heftruck ook nooit als hoogwerker; Laat onstabiele ladingen nooit door derden vasthouden tijdens het behandelen ervan – pas de stapeling eerst aan; Veilig gebruik van de torenkraan Om het veilig gebruik van de torenkraan te waarborgen dient aandacht te worden besteed aan: Houd rekening met de weersomstandigheden: Gebruik de kraan niet bij hogere windsnelheden (raadpleeg de handleiding van de kraan); Bij het transport van omvangrijke voorwerpen zal de invloed van de wind groter zijn; Zorg ervoor de windsnelheid op de werf kan worden afgelezen (vb. voorzien van een windmeter op de torenkraan); Gebruik uitsluitend onbeschadigde en aangepaste tilhulpmiddelen zoals kettingen, haken, lengen, stroppen, bokken, mortelkuipen, sortsilo’s enz. die bovendien voorzien zijn van een geldig keuringsbewijs, afgeleverd door een erkende Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats (EDTCW); Respecteer de maximale belasting van de hulpmiddelen; Hergebruik lengen en stroppen voor eenmalig nooit – verwijder ze onmiddellijk; Bewaar de tilhulpmiddelen zorgvuldig en op een plaats dat ze niet kunnen worden beschadigd; Zorg voor een passend nazicht en onderhoud; Het zelf maken of aanpassen van tilhulpmiddelen is niet toegestaan, behalve indi en dit materiaal voor goedkeuring werd voorgelegd aan een erkende EDTCW; Hangend transport boven personen is niet toegelaten – zorg ervoor dat de risicozone eerst wordt ontruimd; Hijs uitsluitend onbeschadigde verpakkingen (palletten, krimpolie, bigbags, …); Til grote en omvangrijke voorwerpen nooit met 2 kranen; Til traag ter voorkoming van piekbelastingen; Zorg ervoor dat niemand met de handen gekneld geraakt bij het tillen – gebruik voor het vieren van de last een touw en maak vooraf duidelijke afspraken hoe moet worden gevierd; Om overbelasting van de torenkraan te voorkomen dient ze te worden voorzien van een lastmomentbegrenzer (de werking ervan maakt voorwerp uit van de periodieke controles); Een torenkraan mag niet worden gebruikt voor het transport van personen, behalve indien gebruik gemaakt wordt van een speciale korf én indien de kraan en toebehoren ook worden gekeurd door een EDTCW; Wanneer gebruik wordt gemaakt van een torenkraan met een bedieningscabine in de hoogte, dienen de nodige communicatiemiddelen te worden voorzien; Bij het bedienen van de kraan via een mobiel bedieningspaneel dient de bediener plaats te nemen op een plaats waarbij een maximale zichtbaarheid wordt gegarandeerd. Indien dit niet kan worden gewaarborgd, dient de bediener zich te laten bijstaan door een seingever. De gegeven seinen moeten beantwoorden aan de voorschriften, opgenomen in KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheidsen gezondheidssignalering. Hiervan vindt u een overzicht in bijlage; Ook de seingever oefent een veiligheidsfunctie uit en moet dus geschikt zijn verklaard door de arbeidsgeneesheer voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie. Veilig gebruik van bulldozers, mobiele graafkranen, knikladers en aanverwante Deze machines worden meestal gebruikt voor de aanvoer en de verplaatsing van bulkgoederen of grond. De grote wendbaarheid en snelheid waarmee grote hoeveelheden kunnen worden getransporteerd is het belangrijkste voordeel, maar ook het belangrijkste nadeel.



14/17

Om risico’s bij het gebruik van deze machines te beheersen is het van belang met volgende elementen rekening te houden: Zorg ervoor dat de zone waarin gewerkt wordt voldoende ruimte en zichtbaarheid garandeert; Draag steeds de veiligheidsgordel en de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen (hel m, veiligheidsschoenen, signalisatiekledij en indien nodig gehoorbescherming; Verwijder nooit de rolbeveiliging (het beschermende dak of rolbeugel); Er mogen zich geen personen bevinden in de werkzone van de machine; Wanneer het toch nodig is om de zone te betreden, maak dan eerst oogcontact met de bediener en wacht buiten de werkzone tot de bediener toestemming geeft om de zone te betreden; De voertuigen moeten voorzien zijn van de nodige signalen zoals lichten, claxon, achteruitrijlichten en of –geluidssignalen – controleer regelmatig de werking ervan; Gebruik de machines niet om een last hangend te vervoeren, behalve indien de machine en de hijstoebehoren hiervoor werden gekeurd door een erkende EDTCW; Houd voldoende afstand tot geulen en putten – deze zouden door het gewicht kunnen inkalven; De machines mogen niet gebruikt worden om personen op te tillen of zo te laten werken, staand in de laadbak; Besteed extra aandacht bij het gebruik van kniklader – ze kantelen gemakkelijker: Til nooit een last in geknikte positie; Rij niet met een opgetilde last – laat eerst zakken; Rij een helling recht op (nooit schuin of in de lengte). Veilig afleveren en storten van beton Beton en mortel worden op de werven veelal geleverd door een betoncentrale. Voor mortel worden meestal mortelkuipen gebruikt en voor beton worden betonmixers met eventueel een betonpomp gebruikt. Bij het leveren van mortelkuipen en het transport ervan op de werf dient rekening te worden gehouden met het gewicht dat dit kan vertegenwoordigen. Een volle mortelkuip van 200 liter heeft een gewicht van 350-400 kg. Besteed aandacht aan: De staat van de mortelkuipen – gebruik enkel onbeschadigde kuipen; Onderhoud de mortelkuipen en gebruik geen hamer om de kuipen te ontdoen van aangedroogde mortelspecie; Gebruik geen vervallen mortelkuipen – respecteer de vervaldatum van de mortelkuip, vermeld op het kenplaatje; Gebruik de mortelkuip enkel voor opslag en vervoer van mortel en niet voor andere doeleinden; Wanneer volle mortelkuipen op een stelling worden geplaatst, dient deze voldoende stevig te zijn (steigerklassen 5 of 6 is noodzakelijk); Bij het leveren van beton met de betonmixer en betonpomp moet enerzijds worden rekening gehouden met het gewicht en de omvang van deze installaties en anderzijds met de risico’s bij het gebruik van de pomp door het opbouwen van druk in de leidingen en de soms gevaarlijke plaatsen waar moet gestort worden. Volgende maatregelen moeten worden genomen: Zorg voor een ondergrond met een voldoende grote draagkracht – breng eventueel een voorlopige verharding aan; Houd extra rekening met de stevigheid van de plaatsen waar de stempels van de betonpomp worden geplaatst – hoe hoger de giek, hoe groter de druk op de stempels;



15/17

Wanneer de betonmixer en betonpomp moeten plaatsnemen op de openbare weg, zorg dan dat deze zone goed wordt gesignaleerd, conform het signalisatieplan van de werf dat is goedgekeurd door de overheid; Het geleverde beton moet voldoende vloeibaar en voldoende vers zijn, zodat geen extra hoge druk moet worden gebruikt om het beton te kunnen verpompen; Zorg ervoor dat de pompleidingen zo kort mogelijk zijn – hoe langer, hoe meer druk nodig is; Gebruik uitsluitend slangen en koppelstukken in perfecte staat – controleer ze ook regelmatig; Bij het starten van de betonpomp kan het zijn dat de slang door de opgebouwde druk een zweepslag geeft – houd hiermee rekening en neem een stabiele houding aan; Bij het pompen van beton op hoogte dient de persoon die de betonslang geleid bovendien extra beveiligd te worden tegen vallen; Voorzie indien nodig een zone waar overschotten van beton kunnen worden gestort. Dit kan dan later worden verwijderd; Cement is een vrij sterk irriterend product voor de ogen en voor de huid: Betrokken werknemers dragen steeds een veiligheidshelm, een veiligheidsbril, beschermende handschoenen en veiligheidslaarzen; De huid moet volledig worden bedekt – dus geen korte broek, geen korte mouwen en geen ontbloot bovenlichaam; Bij morsen of spatten – was onmiddellijk overvloedig met proper water; Raadpleeg bij verdere klachten een arts. Verplichte keuringen door een Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats Naast het regelmatig nazicht en onderhoud van de gebruikte behandelingsmiddelen, is er voor een aantal ook een keuringsplicht door een Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats. We geven hiervan een overzicht: Kranen op de werf en op de vrachtwagen en alle hijstoebehoren zoals haken, kettingen, kabels, lengen, stroppen, jukken: bij ingebruikneming en verder om de 3 maanden; Heftrucks, uitsluitend indien lasten hangend aan de vorken worden getild en wanneer de heftruck wordt gebruikt als hoogwerker (voorzien van veiligheidskooi): om de 3 maanden; Elektriciteitsinstallatie, aangesloten op het openbaar net op de werf: voor de ingebruikn eming en verder jaarlijks; Elektriciteitsgeneratoren: jaarlijks.

Wilt u verdere ondersteuning bij het uitwerken van de noodzakelijke beheersmaatregelen voor het garanderen van een veilig magazijnbeheer, aarzel dan niet om contact op te nemen met onze afdeling risicobeheersing op 050 47 47 69 of met uw arbeidsgeneesheer.

© Provikmo, 2013 Provikmo geeft u deze informatie op vrijwillige basis. Daarbij streven we er steeds naar om dit op een zeer zorgvuldige manier te doen. Gelet op deze middelenverbintenis, kan op basis van deze informatie nooit de aansprakelijkheid van Provikmo vzw ingeroepen worden.


16/17


SEINEN GEVEN VOLGENS KB VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSSIGNALERING Betekenis

Beschrijving A. Algemene gebaren.

BEGIN Pas op! Begin van commando

Beide armen zijn horizontaal gestrekt met de handpalmen naar voren.

STOP Onderbreking Einde van de beweging

De rechterarm is opgeheven en de rechterhandpalm naar voren gehouden.

EINDE Einde van de werkzaamheden.

Beide handen zijn ter hoogte van de borst samengevoegd.

B. Verticale bewegingen. HIJSEN

Met de opgeheven rechterarm en naar voren gebrachte rechter handpalm wordt traag een cirkelbeweging gemaakt.

VIEREN

Met de naar beneden gerichte rechterarm en naar binnen gehouden rechterhandpalm wordt traag een cirkelbeweging gemaakt.

VERTICALE AFSTAND

De afstand wordt met de handen aangegeven.


Illustratie

17/17


Betekenis

Beschrijving C. Horizontale bewegingen.

VOORUIT

Beide armen worden gebogen, beide handpalmen worden naar binnen gehouden en met de voorarmen worden trage bewegingen naar het lichaam toe gemaakt.

ACHTERUIT

Beide armen worden gebogen, beide handpalmen worden naar buiten gehouden, met de voorarmen worden trage bewegingen van het lichaam af gemaakt.

NAAR RECHTS ten opzichte van de signaalgever

Met de ongeveer horizontaal gestrekte rechterarm en de naar beneden gehouden rechter handpalm worden trage richting aanwijzende bewegingen gemaakt.

NAAR LINKS ten opzichte van de signaalgever

Met de ongeveer horizontaal gestrekte linkerarm en de naar beneden gehouden linkerhandpalm worden trage richting aanwijzende bewegingen gemaakt.

HORIZONTALE AFSTAND

De afstand wordt met de handen aangegeven.

GEVAAR Noodstop

SNELLE BEWEGING TRAGE BEWEGING

D. Gevaar. Beide armen opgeheven, handpalmen naar voren.

De gecodeerde, bevelende gebaren ter aangeving van de bewegingen worden zeer snel uitgevoerd. De gecodeerde, bevelende gebaren ter aangeving van de bewegingen worden zeer langzaam uitgevoerd.


Illustratie

Goederenbehandeling op de bouwwerf

Recommend Documents