alles wat je moet weten over metaalbewerking voorjaar 2009 www.metaaljournaal.nl
Gülliz Aladogan:
‘Een vrouwvriendelijke sfeer op de werkvloer is heel belangrijk’ Metaglas is genomineerd voor de Prix de Femme Metaal
In dit nummer:
Je staat sterker als vakman met de juiste papieren Er gaat geen dag voorbij of de kranten en journaals berichten over de crisis. Dat gaat allang niet meer alleen over omvallende banken en Amerikanen die hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Ook in Nederland hebben we met recessie te maken. Veel bedrijven zien hun opdrachtenportefeuille dunner worden, er zijn minder vacatures en mensen raken zelfs hun baan kwijt. Na jaren van groei, hangen er nu donkere wolken boven de Nederlandse economie. Ook de metaalbranche ontkomt niet aan de crisis. Veel bedrijven beginnen het te voelen, en dat geldt nog het sterkst voor de ondernemingen die van het buitenland afhankelijk zijn. Er zijn nog steeds veel vacatures, maar de werkgelegenheid neemt af. Juist nu is het belangrijk vakkennis op peil te houden, te verbreden en te verdiepen. Vakkundig personeel is onmisbaar voor de continuïteit van een bedrijf. En als de economie weer aantrekt, moet de branche goed voorbereid zijn – de uitstroom door vergrijzing gaat immers gewoon door. Bovendien: werknemers die de kans krijgen zich te ontwikkelen, zijn meestal tevreden met hun baan. Voor werknemers is opleiding net zo belangrijk: je staat sterker als goede vakman, en met de juiste papieren. Om werkgevers en werknemers bij elkaar te brengen, heeft de Metaalunie de site www.transferro.nl nieuw leven ingeblazen. Dit is het platform waar je bijvoorbeeld op zoek kunt naar werk of een leerwerkplek en waar bedrijven hun technici kunnen vinden. Ook kan via deze site personeel tijdelijk worden uitgeruild, om acute knelpunten op te lossen. Gelukkig is de metaal nog steeds de branche waarin je je kunt ontplooien en ontwikkelen. Het barst nog steeds van de innovatieve, bloeiende bedrijven. In dit nummer is bijvoorbeeld te lezen hoe het bedrijf Orange Access letterlijk en figuurlijk naar de top klimt. Het werken op grote hoogte is specialistisch werk, en de mensen van dit bedrijf worden over de hele wereld gevraagd onderhoud en reparaties uit te voeren. Technisch Installatiebedrijf Reehorst in Dordrecht gaat gewoon door met het in huis opleiden van personeel, want, zeggen ze daar: het personeel is je visitekaartje. Het verhaal over robots voor in huis laat zien dat technici een uitdaging zien in de toekomst, de techniek staat nooit stil. En soms leer je net zo veel van terugkijken, zoals leerlingen in Etten-Leur ontdekken bij het bouwen van een replica van het eerste vliegtuig dat ooit boven Nederland vloog. Metaglas is één van de bedrijven die genomineerd zijn voor de Prix de Femme Metaal. Dit bedrijf maakt alles van glas, behalve hun eigen carrière-plafond: hier maken vrouwen (mede) de dienst uit en dat zie je in het hele bedrijf terug. 23 april wordt bekend wie de prijs in de wacht sleept. Het zal hoe dan ook een bedrijf zijn dat kansen biedt aan werknemers zich te ontwikkelen om zo samen de crisis het hoofd te bieden. Erik Yperlaan, directeur OOM
2
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Metaaljournaal voorjaar 2009
Werken op hoogte
Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking. OOM adviseert over scholing en personeelsbeleid in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners.
8
De kick van het werken op 500 meter boven de grond. Bij Orange Access weten ze er alles van
14
18
24
100 jaar luchtvaart Leerlingen bouwen een replica van het eerste vliegtuig Groot, groter, grootst Het grootste kraanschip komt uit Rotterdam BN’er en techniek Morris Fischer uit GTST heeft zijn hele leven al met techniek te maken Robots Hoe lang duurt het nog voordat een robot het huishouden doet?
30
34
Een lift naar de top? Solliciteren, starten bij een nieuwe werkgever en werken aan je loopbaan, het zijn allemaal dingen die veel energie vragen. Gelukkig sta je er niet alleen voor. Op www.oom.nl vind je de EHBO, Eerste Hulp bij Ontwikkeling. Een digitaal koffertje vol informatie, tips en telefoonnummers. Kun je ook wel wat eerste hulp gebruiken? Ga naar www.oom.nl en klik op het koffertje.
Waterkracht Ook in Nederlandse rivieren kun je stroom opwekken 4 16 25 26 36 39 40 41 42 43
Opening De Werkplaats De Vacature De vrouwen van Metaglas Hoe overleef ik de crisis De Werkplaats Games Puzzel Het Ontwikkelbudget Hang- en Sluitwerk
In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd: vanuit werkgevers: Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal Nederlandse Vereniging van Modelmakerijen (NVvM) Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Grafeerbedrijf (NVOG) Vanuit werknemers: FNV Bondgenoten De Unie CNV Bedrijvenbond Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen. Colofon | Redactie: Maaike Cammeraat | Medewerkers OOM: Linda Roessen, Barbara Verhulst | redactionele bijdragen: Michiel Couzy, Evelien Hoekstra, Niels ‘t Hooft, Frank Hylkema, Martine Kamsma Kemal Rijken, Annemarie Vestering | Fotografie: Jordi Huisman, Frank Hylkema Elsbeth Tijssen Sander de Wilde Mark van der Zouw | Ontwerp en productie; Team Hilgersom, Amsterdam | ISSN: 1568-0959
Postbus 15 2390 AA Hazerswoude-dorp Telefoon: 0172 521 500 Fax: 0172 521 577 E-mail:
[email protected] Web: www.oom.nl
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
3
opening
Nu op Metaaljournaal.nl Op de internetsite van Metaaljournaal lees je alles over techniek en werken in de Metaal. Metaaljournaal.nl is tot de nok toe gevuld met filmpjes, fotoreports en inspirerende verhalen over jouw vak. Ook vind je hier alles wat je moet weten over opleiden en ontwikkeling. Check de site regelmatig zodat je niets hoeft te missen.
Tuktuks zorgen in India voor veel luchtvervuiling.
India wacht op een schone tuktuk In India rijden honderdduizenden tuktuks rond. Deze taxi’s zijn goedkoop en praktisch en de kleine tweetaktmotoren zijn gemakkelijk te repareren. Eén nadeel: ze stoten heel veel viezigheid uit. Daarom een wedstrijd: Hybrid Auto Rickshaw. Eén tuktuk, of autoriksja zoals ze in India worden genoemd, vervuilt net zo veel als vijftig ‘schone’ auto’s, dus je kunt je voorstellen hoe groot de bijdrage van deze autootjes is aan de luchtvervuiling in India. Stichting Enviu, een internationaal netwerk van en voor jonge duurzame ondernemers, heeft een ontwerpwedstrijd georganiseerd om een oplossing te vinden voor dit probleem. Het project met de naam Hybrid Auto Rickshaw heeft tot doel de tuktuks in India duurzamer te maken door de tweetaktmotoren efficiënter te laten presteren. Studententeams uit de hele wereld worden uitgedaagd met een innovatief technisch concept en een businessplan te komen. Studenten van Nederlandse en Indiase universiteiten werken aan een ‘upgrade kit’ die moet zorgen voor een lagere uitstoot van CO2 en een lager brandstofverbruik. Met deze kit moet de efficiëntie van de motor met veertig tot zestig procent worden verhoogd.
4
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Iedereen kan Jimi Hendrix zijn Speel je ook wel eens luchtgitaar? Voor de minder getalenteerde muzikant bedachten studenten de Mustick: een combinatie van de Wii en een MP3-speler. Als je ermee beweegt verandert de snelheid en de toonhoogte van de muziek.
Met een vliegende auto naar Timboektoe Voor veel mensen is een vliegende auto een droom. Maar voor het Parajet Skycar Team is het al werkelijkheid. Met een zelfgebouwde auto, die kan zweven met behulp van een glijscherm en wordt aangedreven door een propeller, is de Britse avonturier Giles Cardozo (29) met zijn compagnons op weg naar Timboektoe in Afrika.
Kitesurfen met een vrachtschip
lage kosten
Behalve aan de technische aspecten wordt ook veel aandacht besteed aan het businessmodel, waarmee deze kit in India zal worden ingevoerd. Als de kosten voor de tuktukchauffeur te hoog worden, zal de kit nooit een succes worden. De uitdaging is een maximaal rendement bij zo laag mogelijke productiekosten te halen. Bovendien moet de kit door de eindgebruiker gemakkelijk gemonteerd kunnen worden. Dit najaar is in India de finale van de wedstrijd, in de vorm van een ‘endurance race’. De jury bestaat uit onder anderen autocoureur Tom Coronel en Wubbo Ockels, oudruimtevaarder en ondernemer. Het team van de TU Delft, Maqina, hoopt de wedstrijd te winnen met een oplossing die bestaat uit ‘drie geschakelde technische innovaties’. Veel meer willen ze nog niet over hun ontwerp kwijt, maar je kunt de vorderingen van het team online volgen op www.maqinadelft.com. Meer informatie is ook te vinden op www.hybridtuktuk.com.
De vlieger ondersteunt de motor; zo wordt niet alleen 10 tot 35 procent op de brandstofkosten bespaard maar ook de uitstoot van CO2 wordt drastisch verminderd.
Het vrachtschip Beluga SkySails is het eerste commerciële schip ter wereld dat is uitgevoerd met een reussachtige vlieger van 160 vierkante meter. De vlieger ondersteunt de motor; zo wordt niet alleen 10 tot 35 procent op de brandstofkosten bespaard maar ook de uitstoot van CO2 wordt drastisch verminderd. De scheepvaart is verantwoordelijk voor vier procent van de wereldwijde uitstoot van CO2, en is daarmee twee keer vervuilender dan de luchtvaart. Vliegers als ondersteunende aandrijving voor schepen zorgen voor hooggespannen verwachtingen. Natuurlijk is voldoende wind nodig, maar die hoef je niet altijd in de rug te hebben. Want net als bij zeilschepen kan er ook met zijwind gevaren worden. Maar in tegenstelling tot bij een zeilboot staat er geen enorme mast en tuigage in de weg bij het laden van vracht. De vlieger kan eenvoudig worden binnengehaald als de condities niet optimaal zijn en zo wordt de kostbare vrachtruimte efficiënt benut. Het schip vaart onder Duitse vlag, maar is gebouwd bij Volharding Shipyards in Harlingen. De Beluga SkySails is dit voorjaar vertrokken voor haar eerste vaart van Bremen naar Venezuela. www.skysails.info
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
5
reportage industrieel klimmen
Hoe repareer je een hoogspanningsmast of een boortoren? Michel Heezen, eigenaar van OOM-bedrijf Orange Access, is specialist in het werken op hoogte en hij is eigenaar van het hoogste indoor trainingscentrum van West-Europa. ‘Zodra ik in de lucht ben, is het net als fietsen.’
werken op hoogte met orange access
‘Onze klimmers vind je op de gekste plekken’ 6
>> metaaljournaal voorjaar 2009
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
7
reportage industrieel klimmen
webtip! Alles over Rope Access en het eerste IRATAtrainings-centrum van Nederland is te vinden op www.orange-access.com
‘Het geeft een geweldige kick om op bijna vijfhonderd meter hoogte boven de grond te hangen.’
tekst evelien hoekstra foto’s mark van der zouw
In een oude, twintig meter hoge fabriekshal, op een industrieterrein in Arnhem, zit het trainingcentrum van Orange Access. Hier traint Heezen zogenaamde rope access-werkers. Vandaag geeft hij een demonstratie aan twee bedrijven die hun vakmensen door Heezen laat opleiden. In de hal staan enorme steigers waaraan meerdere rope access-werkers laten zien wat hun werk inhoudt. Met gemak bewegen ze zich langs de stalen constructie en omzeilen ze obstakels. Het zijn noodzakelijke technieken bij hun dagelijks werk. Heezen gebruikt de nieuwe trainingsruimte sinds een paar maanden. “Ik had een opleidingshal van zes meter hoog, maar die was niet hoog genoeg.
Ik heb meegemaakt dat we naar buiten gingen en de cursist op twintig meter hoogte niet meer naar beneden durfde. Terwijl hij de hoogtes in de hal prima aankon. Met dit nieuwe trainingscentrum kan ik de mensen met hoogtevrees er meteen uit halen: angst kun je niet gebruiken als je op grote hoogte of in de diepte moet werken.” uitzicht
Heezen kan zelf vaak genieten van het prachtige uitzicht. “Mijn mooiste klus tot nu toe was de CN Tower in Toronto van 533 meter hoog. Een soort Euromast, maar dan drie keer zo hoog. Op 447 meter hoogte is ’s werelds hoogste uitkijkplatform met
daarbovenop nog eens een honderd meter hoge staalconstructie met radio- en televisieantennes, beschermd door glasvezelpanelen. Aan die panelen hebben we inspectie en onderhoud gepleegd. Het gaf een geweldige kick om zo ver boven de grond te hangen.” Geregeld moeten er reparaties worden verricht op grote hoogte, besloten ruimtes of onbereikbare plaatsen. Het gebruik van een kraan of een steiger is vaak duur, tijdrovend, niet altijd veiliger en soms niet eens mogelijk. “Wij hebben ons gespecialiseerd in werk op plaatsen dat voor de meeste bedrijven moeilijk is uit te voeren. Met de rope access-techniek kunnen we hoogspanningsmasten of boor-
torens op een offshoreplatform repareren.” Heezen pakt een gordel en de rest van zijn uitrusting en klimt omhoog voor een fictieve reddingsoperatie. Op een meter of zes boven de grond is iemand tijdens het werken in de steiger bewusteloos geraakt. Hij bevestigt een reddingsapparaatje aan de gordel van het slachtoffer en laat hem hiermee zakken. Eenmaal op de grond kunnen collega’s en hulpdiensten eerste hulp bieden.
In een twintig meter hoge fabriekshal in Arnhem traint Heezen rope access-werkers. ‘Met dit nieuwe trainingscentrum kan ik de mensen met hoogtevrees er meteen uithalen: want angst kun je niet gebruiken als je op grote hoogte moet werken.’
touwtoegang
Rope access betekent vrij vertaald touwtoegang. De techniek komt voort uit de bergsport en speleologie (grotverkenning). Met twee afzonderlijk
Veiligheid Rope access is een klimtechniek om werkzaamheden op hoogte zeer veilig uit te voeren. Rope access-werkers in Nederland moeten zich houden aan de Europese richtlijn ‘werken op hoogte’ en de Arbowet. IRATA, de Industrial Rope Acces Trade Association, heeft als grootste organisatie op dit gebied de standaard ontwikkeld voor veiligheidsnormen, werkprocedures en opleidings- en exameneisen. Zo wordt er met slecht weer niet gewerkt. Als het harder waait dan windkracht zes leggen de klimmers het werk stil. Ook met regen is het gevaarlijk om door te werken, omdat de touwen glad kunnen worden. Michel Heezen is de eerste IRATA-opleider in Nederland. Zijn trainingscentrum is gecertificeerd door deze organisatie. Om up-to-date te blijven, moet een klimmer elke drie jaar een opfriscursus volgen. Haal je de test niet, dan mag je geen werkzaamheden op hoogte meer uitvoeren. Hoewel rope access spectaculair en eng kan ogen, is het volgens Heezen niet extra gevaarlijk. Met steigers, kranen en hoogwerkers gebeuren meer ongelukken dan met mensen die professioneel in de touwen hangen. Uit de statistieken blijkt dat rope access de veiligste methode is om op hoogte werken.
Foto links: Michel Heezen aan het werk in Toronto op 477 meter hoogte.
8
>> metaaljournaal voorjaar 2009
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
9
reportage industrieel klimmen
webtip! Op YouTube zijn allerlei spectaculaire filmpjes over rope acces te vinden. www.youtube.com
‘De ene keer is het een windmolen, de andere keer hang je ergens op zee aan een olieplatform hoog boven het water.’
lijk blijft het een beetje spannend, maar zodra ik in de lucht ben, is het net als fietsen.” Dat hij carrière zou maken als inspecteur op hoogte en rope access-trainer, had Heezen twintig jaar geleden niet verwacht. “Ik wilde boswachter worden, maar daar bleek geen werk in te zijn. Toen heb ik een tijd als marinier gewerkt en later als buitensportinstructeur, maar daarvan kon ik niet opleiding rondkomen. In Wales zag ik destijds een advertentie staan voor industriële Pas na een intensieve opleiding, gevolgd door een onafhankelijk schrifte- klimmers en toen heb ik me laten omscholen.” lijk examen en een praktijkexamen mag een rope access-werker de hoogte Inmiddels werkt hij alweer tien jaar samen met de Nederlander Igor in. Om de top in het vak te halen, Stomp, die in Canada een vergelijkmoet je daarna nog twee vervolgopbaar bedrijf heeft en nog dagelijks geleidingen doen. Met een diploma niniet van zijn werk. Stomp: “Het mooiveau 1 en 2 mag je rope access-werkste aan dit werk is dat je op zo veel zaamheden uitvoeren onder begeleiding. Als je niveau 3 haalt, ben verschillende plaatsen komt. De ene keer is het een windmolen, de andere je rope access supervisor; het hoogst keer hang je ergens op zee aan een haalbare. Behalve aan het klimmen, wordt er ook uitgebreid aandacht be- olieplatform hoog boven het water.” steed aan reddingsprocedures. “Vaak Hoewel Heezen nog altijd één van de weinige specialisten is in Nederland, zeggen mensen dat ze 112 toch kunis de rope access-methode hier de nen bellen als er iets aan de hand is, laatste vijf jaar in opkomst en is die maar dan vergeten ze dat de brandsinds 2006 officieel erkend. In omrinweer ook niet op die hoogte kan kogende landen wordt al veel langer gemen. Industriële klimmers werken bruik gemaakt van deze techniek, zotenslotte op de gekste plekken.” als op bijna alle offshoreolie- en Zo moest Heezen vorig jaar assistentie verlenen bij het vervangen van een gasplatformen overal ter wereld, maar ook bij de klok van de Big Ben en 120 meter hoge fakkel op de Shellrafhet London Eye-reuzenrad, de Sydney finaderij in Pernis. En hij doet dit Opera House en de Kubuswoningen in werk over de hele wereld: van Engeland tot Saoedi-Arabië en van Canada Rotterdam. Voor Heezen ziet de toetot Noorwegen. Behalve bij raffinade- komst er dan ook rooskleurig uit. “Ik ga me steeds meer toeleggen op trairijen, komt Heezen bij chemische fabrieken, hoogovens, energiecentrales, ningen. Hier in de hal begin ik binmaar ook op bruggen, zendmasten of nenkort met de bouw van cursuslokalen. En de torenkraan die nu nog booreilanden. buiten ligt, gaan we binnen opbounerveus wen. Daarin kan ik mijn cursisten Nog altijd is de Arnhemmer licht ner- mooi naar boven jagen om ze voor te veus als hij aan klus begint. “Natuur- bereiden op het echte werk.” verankerde lijnen en een gordel die je aan hebt, kun je veilig werken. Het ene touw is de werklijn en het tweede functioneert als veiligheidslijn, waardoor je met twee losse handen je werk kunt doen. Vakmensen kunnen op deze manier gespecialiseerde taken uitvoeren, zoals lassen, constructiewerk, installeren, repareren, hijsen en verplaatsen.
‘Vaak zeggen mensen dat ze 112 toch kunnen bellen, maar dan vergeten ze dat de brandweer ook niet op die hoogte kan komen.’
10
>> metaaljournaal voorjaar 2009
De Cursist
naam
Marcel Visser leeftijd
31 jaar beroep
Fotolasser bij The Bluestream Group opleiding
IRATA 1 Rope Access
“Ik heb net mijn papieren gehaald om als rope access-werker aan de slag te gaan. In vijf dagen heb ik mijn IRATA 1 certificaat gehaald. We hebben heel intensief getraind op hoe je veilig moet werken in de touwen en hoe je iemand kan redden. Ook hebben we alle knopen, touwwissels, ankerpunten, manoeuvres, klim- en afdaaltechnieken geleerd. Daarnaast hebben we uitgelegd gekregen wat de huidige wet- en regelgeving is voor werken op hoogte en zijn we getraind in de inspectie en het onderhoud van de uitrusting.” “Het was zwaar, maar wel heel leuk. Bovendien heb ik het examen in één keer gehaald.” “Ik werk bij Bluestream als fotolasser in de werkplaats, daar maak ik onderdelen voor duikrobots en voer ik reparaties uit. Nu kan ik ook gaan werken op boorplatformen en olietankers. Hoogtevrees heb ik niet: ik heb al een keer een staalconstructie gebouwd op honderd meter hoogte, maar dat was op een steiger. Dat is toch wat anders dan in de touwen.”
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
11
onderwijs
GRATIS LASCURSUS?
meer informatie
Aan de bouw van het vliegtuig is een prijsvraag verbonden. Als je het juiste gewicht raadt van de replica, inclusief pilaar, maak je kans op een lascursus van tien dagen bij het OBM West-Brabant. Kijk op www.obm-westbrabant.nl voor het deelnameformulier.
De bouw van de replica is via een webcam te volgen op www.obm-westbrabant.nl. Meer informatie over de festiviteiten rond 100 Jaar Luchtvaart Nederland vind je op www.100jaarluchtvaart.nl
leerlingen bouwen replica van wright flyer
Vliegtuig als blikvanger Leerlingen van het OpleidingsBedrijf Metaal West-Brabant bouwen in de vrije uurtjes een roestvrijstalen replica van de Wright Flyer. Het vliegtuig wordt dé blikvanger van Etten-Leur. Arnold Knottnerus, directeur van het OBM WestBrabant: ‘Het enthousiasme van de leerlingen is wat ons drijft.’
Gebroeders Wright Na talloze experimenten met zweefvliegtuigen bouwden de inventieve Amerikaanse fietsenmakers Wilbur en Orville Wright een gemotoriseerd vliegtuig. Op het strand van Kitty Hawk vond op 17 december 1903 de eerste vlucht plaats van de Wright Flyer; het eerste gemotoriseerde vliegtuig dat van de grond kwam én waarmee de piloot kon navigeren. Het vliegtuig werd daarmee interessant voor militaire doeleinden, maar ook als vervoermiddel. Meer informatie over de gebroeders Wright vind je op www.first-to-fly.com
tekst annemarie vestering fotos sander de wilde
27 juni is het precies honderd jaar geleden dat de eerste gemotoriseerde vlucht boven Nederland plaatsvond. Boven de Klappenbergse hei in EttenLeur maakte Charles de Lambert een vlucht van vier minuten in een Wright Flyer. Duizenden mensen hadden zich op de hei verzameld om het wonder met eigen ogen te kunnen zien: de intrede van de luchtvaart in Nederland. replica
De stichting 100 Jaar Luchtvaart Nederland wil de rol van Etten-Leur in de nationale luchtvaartgeschiedenis onder de aandacht brengen van een groot publiek. Ze vroeg het OBM WestBrabant om een replica van de Wright Flyer te bouwen, die als blikvanger voor de gemeente gebruikt kan worden. Knottnerus: “De bouwtekeningen van de originele Wright Flyer hebben we opgevraagd bij het National Air and Space Museum in Maryland, Amerika. Een van de tekeningen had ik op het raam van mijn kantoor geplakt. Ik wilde nagaan of dit project haalbaar was. De leerlingen had ik nog niets verteld. Maar toen ze de tekening hadden gezien, meldden ze zich spontaan om mee te bouwen aan het vliegtuig. Toen konden we niet meer terug. We hebben een vrachtwagen vol plaat en buis besteld en zijn begonnen.” enthousiasme
Vier groepen leerlingen werken aan het vliegtuig, onder leiding van een 12
>> metaaljournaal voorjaar 2009
praktijkopleider. Vanwege het opleidingsrooster van drie weken werken en drie weken les, besteden ze in toerbeurt tijd aan de replica. “Sommige leerlingen wilden niet meer naar hun werk, om maar niets te hoeven missen. Het enthousiasme van de leerlingen is wat ons drijft. Ze zijn niet te houden.” De opleverdatum van 1 juni wordt gemakkelijk gehaald. En dat terwijl de roestvrijstalen landmark in de vrije uurtjes naast het reguliere lesprogramma wordt gebouwd. Leerling Bart Ritmeester (19 jaar): “Dit is veel leuker dan een werkstuk maken. Het vliegtuig komt voor lange tijd in Etten-Leur te staan. Ik vind het gaaf dat ik straks kan zeggen dat ik eraan heb meegewerkt.” ware grootte
In een grote hal van het OBM WestBrabant zijn de dubbele vleugelsecties al te zien. De replica wordt op ware grootte nagebouwd en krijgt een spanwijdte van veertien meter en een lengte van zeven meter. Het vliegtuig wordt op een acht meter hoge, stalen buis (diameter 1,20 m, dikte 10 mm!) gezet, op een grote rotonde in Etten-Leur. Op 18 juni wordt hij onthuld. Knottnerus: “De replica zet niet alleen Etten-Leur maar ook het OBM West-Brabant op de kaart. Door de grote belangstelling voor dit project stijgt het aantal leerlingen en dat is heel goed voor de metaalsector.”
Etten-Leur
Vier groepen leerlingen van het OBM West-Brabant werken in toerbeurt aan het vliegtuig.
Het initiatief tot de eerste gemotoriseerde vlucht in Nederland werd genomen door industrieel Sybrand Casparus Jan Heerma van Voss uit Etten-Leur. Om het veertigjarige bestaan van zijn suikerfabriek groots te vieren, nodigde hij de Franse piloot Charles de Lambert uit voor een vliegdemonstratie. Deze piloot had het vliegen persoonlijk van Wilbur Wright geleerd. Met enkele technici en een echt vliegtuig kwam hij op 25 juni 1909 naar Etten-Leur. Twee dagen later was het zover: de Wright Flyer werd met een valgewicht uit een toren over rails gelanceerd en vloog vier minuten boven de Klappenbergse hei.
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
13
de werkplaats
De sleutelaar van Ankerslot Freesbanken zijn de favoriete machines van Martijn. Hij gebruikt ze om metaalblokken te bewerken. Dat doet hij met de pinole, de punt van de boor.
Een boormachine met boormal. Die boort ‘stiftgaten’ in de cilinderhuizen van de sloten. Normaal gesproken gaat dit machinaal, maar met deze boormachine kunnen deze gaten met de hand worden gemaakt.
Ankerslot is het enige Nederlandse bedrijf dat in eigen land sloten produceert. In de fabriek in Enschede wordt technisch geavanceerd sluitwerk gemaakt. Een prachtig bedrijf om te leren. tekst kemal rijken foto elsbeth tijssen
Al jaren is Ankerslot gespecialiseerd in geavanceerde cilinder- en industriesloten. In de slotenwereld is het bedrijf een begrip. “Onze sloten zijn bedoeld voor alles, behalve voor gewone deuren. Wij maken ze voor bijvoorbeeld bureaulades, koffiemachines en elektriciteitshokjes” zegt directeur Marijn van der Wal (30). Het paradepaardje van Ankerslot is het magnetische cilinderslot. “De mechanica in deze cilindersloten is gekoppeld aan magnetische versleutelingen. Als de sleutel in de cilinder schuift, bewegen de magneetschuifjes in het cilinderhuis heen en weer. Zo gaat het slot open.”
Hier ligt een bakje met stopstiften. Ze zijn van messing. Wij maken onze stopstiften zelf.
Deze zogenaamde kniehefboompers wordt gebruikt om mallen te bewerken. Dit ding kan, door de hefboomconstructie, een gewicht persen van maximaal drieduizend kilo.
maatwerk
Martijn Buygers
Een deur of lade kan niet zonder cilinderhuizen van messing. Die leggen de basis voor het slot. Het gat in de cilinderhuizen is voor de binnencilinders.
Dit is een compleet slot. Het past door middel van de ‘infrezing’ op het kartelpatroon van de sleutel.
Mallen zijn nodig om cilinders te maken. Zo ook de ‘retainer aandrukmal’. Die drukt de ringen van de cilinders aan.
14
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Deze halffabrikaten van een cilinderhuis en een binnencilinder komen vers van de machine. Ze zijn nog warm.
Ook een mal, maar dan voor de statische vonkmachine die gebruikt wordt voor de spantang van de CNC-draaibank. Buygers: ‘We gebruiken die mal om de spantang te klemmen. Zo’n spantang zit op de CNC-draaibank. Dat is een draaibank die je met de computer aanstuurt.’
Ankerslot maakt tachtig procent van zijn producten zelf. “We werken op projectbasis en moeten elke keer maatwerk leveren. Dat kan alleen in Nederland. Daarom hoeven we, in tegenstelling tot onze Nederlandse branchegenoten, niet te verhuizen naar lageloonlanden zoals China,” zegt Van der Wal. In de fabriek in Enschede werken zestig mensen. Eén van hen is leerling Martijn Buygers (29). Van der Wal: “Hij wordt de opvolger van de manager van onze gereedschapsmakerij. Die gaat straks met pensioen. Intussen leiden we Martijn op. Ik ben erg blij met hem, in deze sector is het niet gemakkelijk iemand met talent te vinden.” sleutelen
Martijn Buygers (29) kwam in 2005 als uitzendkracht bij Ankerslot binnen. Zijn chef merkte al gauw dat hij goed met metaal kon werken. Het is hem dan ook met de paplepel ingegoten. “Mijn vader bewerkte machines van de fotofabriek van Polaroid. Dat heeft hij bijna veertig jaar gedaan,” vertelt Buygers. Thuis was hij vaak in de schuur van zijn vader te vinden. “Ik sleutelde aan brommers en wilde altijd weten hoe machines in elkaar zaten.” Na de lagere technische school volgde hij een opleiding mechanisatietechniek en werktuigbouwkunde. Bij Ankerslot ontwikkelt hij zich nog verder. “Op de gereedschapmakerij maak en repareer ik machines die de heel bijzondere magneetsloten produceren. Dat is geweldig mooi.” Ook leert hij hoe hij speciaal gereedschap voor de slotenfabriek moet ontwikkelen. Buygers leert met vallen en opstaan. “Ik moest laatst een schuif repareren met een verbinding in de vorm van een zwaluwstaart. Die moest ik opnieuw frezen. Dat heb ik drie keer over gedaan. Maar nu kan ik het wel,” zegt hij. Dit voorjaar begint zijn eerste cursus. “Ik ga dan leren hoe je metalen moet verspanen. En zo’n foutje met een zwaluwstaart, dat komt daarna vast niet meer voor.”
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
15
reportage de scheepsbouwers van mac
Acht jaar geleden richtte hij zijn bedrijf MAC op in de Rotterdamse haven. Nu behoort Haso Keric tot de top drie van sectiebouwers van schepen in Nederland. Op dit moment bouwt hij secties voor één van de grootste kraanschepen ter wereld.
Schepen bouwen leer je op de werkvloer
Baggeren MAC bouwt op dit moment secties van een baggerschip van 203 meter lang en 30 meter breed. Baggerschepen worden vooral ingezet om rivieren en havens uit te diepen, maar kunnen ook worden gebruikt om zand en klei te baggeren voor landwinning. Werden vroeger bestaande eilanden vergroot, tegenwoordig is het mogelijk een heel nieuw eiland aan te leggen, zoals dat van de wijk IJburg in Amsterdam. Door het laag voor laag aanbrengen van zand ontstaat een eiland. De gebruikte methode wordt ook wel de pannenkoekmethode genoemd. Onder water wordt het zand aangebracht en boven water wordt het opgespoten. Voor de eerste eilanden is ongeveer 25.000.000 kubieke meter zand nodig. Dit wordt gewonnen uit de vaargeulen in het Markermeer. Een ander voorbeeld is het eiland waarop de luchthaven van Tokio is gebouwd. Met een baggerschip wordt materiaal opgegraven of opgezogen dat eventueel ergens anders weer wordt opgespoten. Nederland is toonaangevend in deze industrie, omdat we veel ervaring hebben opgedaan met het inpolderen van bijvoorbeeld de Flevopolder.
tekst evelien hoekstra foto’s frank hylkema
Een enorme loods omringd door een grote hoeveelheid containers bij de Eemhaven is de werkplek van Haso Keric en zijn team. Hier bouwen zij elke dag met hart en ziel aan casco’s en secties. Garnalenboten, baggerschepen, luxueuze jachten en kraanschepen zitten in het assortiment. Het grootste schip tot nu toe is een kraanschip in aanbouw van 187 meter lang, 40 meter breed en 26 meter hoog, dat uit meer dan driehonderd 16
>> metaaljournaal voorjaar 2009
secties bestaat. Hiervan heeft MAC er ongeveer dertig gebouwd. Bij IHC in Krimpen aan den IJssel worden alle secties op dit moment aan elkaar gebouwd tot een drijvend casco. manusje van alles
Keric, geboren in voormalig Joegoslavië, begon ooit als manusje van alles in de scheepsbouw. Hij was net in Nederland en moest geld verdienen. In zijn thuisland was hij opgeleid als ingenieur, maar hier begon hij weer on-
deraan. Vijftien jaar lang werkte hij voor zijn baas, waar Keric alles zelf leerde. Hij kreeg een slijptol in zijn handen en ging aan het werk. Geleidelijk kreeg hij steeds meer ervaring met constructiewerk in de scheeps- en jachtbouw. Keric werkte zich op totdat de scheepsbouw voor hem bijna geen geheimen meer kende. In 2001 besloot hij zelfstandig verder te gaan en richtte hij zijn eigen bedrijf MAC op. Behalve aan het bouwen van secties en casco’s, besteedt
hij veel tijd en aandacht aan het opleiden van jonge scheepsbouwers. oude rotten
“Ik kom zelf van de werkvloer en heb in al die jaren veel geleerd van de oude rotten. In ons bedrijf investeren we daarom veel in kennis. Wij bundelen onze krachten. Veel bedrijven steken hun kop in het zand en staan niet stil bij het kennisniveau van hun werknemers. Dat is zonde, want als je begint, ben je nog heel onervaren,
juist dan is leren heel belangrijk. Boekhouden leer je op school, maar dit vak leer je het beste in de praktijk. Onze ijzerwerkers en scheepsbouwers moeten weten wat er op de tekening staat en dat op den duur ook zelf kunnen uitvoeren. Het kost in eerste instantie meer geld, maar ik weet zeker dat het zich in de toekomst zal uitbetalen.” In de kantine wordt dan geregeld les gegeven door één van de voormannen of de bedrijfsleider. Het grote white-
board aan de muur is gisteren nog gebruikt. Keric vouwt een bouwtekening uit op de tafel van een groot cascoschip. Hierop is precies te zien uit hoeveel secties het schip bestaat. De losse secties worden hier in de loods gebouwd en op locatie aan elkaar gezet omdat ze in zijn geheel veel te groot zijn voor deze werkplaats. Met enorme opleggers of over het water worden de secties vervoerd. Keric wil dat zijn mensen zelf inzicht
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
17
paspoort: naam
Georgiana Busila leeftijd
22 jaar komt uit
Roemenië beroep
Lasser cv
Georgiana had weinig ervaring toen ze in dienst kwam bij MAC maar is intern opgeleid.
‘We leiden onze mensen zelf op. Twee keer per week geven we hier les in het lezen van tekeningen en behandelen we verschillende technieken.’
Opleiden met Jobstart hebben in het hele proces en goed begrijpen waarmee ze bezig zijn, aan welk onderdeel van het schip ze werken. “We leiden onze mensen tot nu toe zelfstandig op. Ongeveer twee keer per week geven we hier twintig mensen les in het lezen van tekeningen en behandelen we verschillende technieken. In de toekomst willen we dit ook meer officieel gaan doen, zodat zij ook hun diploma kunnen halen.” helpen
Communicatie en samenwerking staan hoog in het vaandel bij MAC. Nederlands is de voertaal in de loods, ondanks de diversiteit aan nationaliteiten. “We zijn hier met elkaar en we helpen elkaar dus ook. Desnoods werken we een nacht door als het nodig is. Dat hoort bij de organisatie. Om het werk van de lassers te beoordelen, zet iedereen zijn nummer bij zijn laswerk. Zo kunnen leidinggevenden beoordelen hoe mensen hun werk doen. Als er slecht werk is geleverd, moet het opnieuw gedaan worden, maar als iemand juist heel goed is, weten we dat we moeilijkere taken kunnen ge18
>> metaaljournaal voorjaar 2009
ven. Op den duur hebben we hier allemaal allroundlassers werken. En als het moet, kan ik zelf altijd bijspringen. Ik trek zo mijn overall aan.” dubbele hoek-lasmachine
In een kleinere loods op het terrein wordt allerlei voorbereidend werk verricht, zoals klein laswerk. Een jongen last met een geautomatiseerde dubbele hoek-lasmachine een plaat aan elkaar. Deze samengestelde delen gaan daarna naar de grote loods van meer dan zesduizend vierkante meter en achttien meter hoog. Keric huurde de ruimte een jaar geleden, omdat deze op een ideale plek staat. De oppervlakte en de hoogte zijn perfect voor de werkzaamheden van MAC.
Bovendien ligt de bouwplaats aan de kade, zodat de secties per schip vervoerd kunnen worden en de casco’s drijvend aan de kade kunnen worden afgeleverd. controleren
Op enorme hoogtes zijn lassers en voormannen aan het werk. Jan Prooij, ooit de baas van Keric, controleert met de werktekening een sectie van een jacht. Hij loopt voortdurend rond om de jongens en meisjes te laten zien wat de bedoeling is. Ook voor hem is het werk bij MAC een nieuwe uitdaging. “Ik zit al 25 jaar in het vak en ik vind het leuk om mijn kennis en ervaring over te dragen aan jongere werknemers.” Zijn werk is bovendien
‘Ik kom zelf van de werkvloer en heb in al die jaren veel geleerd van de oude rotten.’
Haso Keric: ‘We hebben bewezen dat het mogelijk is om in deze sector en in deze tijd het bedrijf tot een succes te maken.’
Omdat het ook voor Haso Keric steeds moeilijker is om geschikte mensen te vinden, maakt hij geregeld gebruik van de hulp die OOM biedt met de Jobstartregeling. Via Jobstart kunnen werkgevers een vergoeding krijgen voor het opleiden en het begeleiden van nieuwe werknemers. Op die manier stoomt een bedrijf ze zelf klaar voor een passende functie. Een kandidaat wordt na een intakegesprek beoordeeld en er wordt gekeken naar de specifieke mogelijkheden. Bij een positieve beoordeling begint de nieuwe werknemer een trainingstraject dat bestaat uit drie fases. Daarin wordt hij of zij getraind in communicatieve vaardigheden en op basis van een persoonlijk advies wordt er een opleiding gekozen. Ook is er tijd om te wennen aan het werkende leven, dit alles onder intensieve begeleiding van een coach. De regeling geldt voor werkzoekenden die van buiten de
metaalbewerking komen, voor werknemers vanuit de metaalsector die minimaal drie maanden werkloos zijn, en voor arbeidsgehandicapten. Jobstart geeft hiervoor een vergoeding van maximaal € 3.600,- per jaar en voor arbeidsgehandicapten maximaal € 5.400,- per jaar. Om in aanmerking te komen, moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: de geselecteerde kandidaat moet een contract aangeboden krijgen voor minimaal een half jaar en voor minimaal negentien uur per week. En de regeling geldt niet in combinatie met regelingen van het CWI, het UWV of gemeenten. Een aanvraagformulier is tot drie maanden na de indiensttreding aan te vragen bij de regiomanager van OOM. Informatie over de Jobstartregeling is te vinden op www.oom.nl
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
19
Op enorme hoogtes zijn lassers en voormannen aan het werk.
Jan Prooij controleert met de werktekening een sectie van een jacht. “Ik zit al 25 jaar in het vak en ik vind het leuk om mijn kennis en ervaring over te dragen aan jongere werknemers.”
zeer gevarieerd. “Vandaag ben ik bezig geweest iemand te leren lassen in de kleine ruimte. Maar een andere keer leer ik ze de details van een tekening te lezen. Zo zijn ook de andere collega’s de hele tijd bezig met uitleggen en opleiden.” flexibel
Meho, de broer van Haso Keric, is bedrijfsleider en Erik van Beelen is de financiële man. Van Beelen: “De organisatie zit heel degelijk in elkaar. Iedereen weet wat hij moet doen en vakmanschap staat voorop. Hierdoor
is onze kwaliteit gegarandeerd. Met meer dan 35 lasmachines en de mogelijkheid om in ploegendiensten te werken, heeft MAC voldoende capaciteit voor zowel grote projecten als klein productiewerk.” Het bedrijf heeft bovendien certificaatlassers voor alle soorten metaal, ook voor aluminium en RVS. “We hebben in totaal 22 mensen vast in dienst, maar soms lopen hier wel 120 mensen rond. Door bij grote projecten flexwerkers in te zetten, hebben we een dynamisch bedrijf. Daarnaast hebben we een vingerscan voor het
‘Toen ik begon, zei iedereen dat ik gek was om in deze tijd een scheepsbouwbedrijf te beginnen.’ 20
>> metaaljournaal voorjaar 2009
in- en uitklokken, een systeem dat fraude met werktijden onmogelijk maakt en een overzichtelijke administratie oplevert.” tweehonderd ton
Het blijft bijzonder, vertelt Keric trots, dat aan het eind van het productieproces tweehonderd ton staal kan drijven. “Van niets maken we iets. Toen ik begon, zei iedereen dat ik gek was, om in deze tijd een scheepsbouw bedrijf te beginnen. Het is een lastige markt en het is moeilijk om goede mensen te vinden met de juiste kennis. Juist daarom hebben we er heel bewust voor gekozen mensen zelf op te leiden. Dan is kennis van het vak niet noodzakelijk als je ze aanneemt, we leren ze zelf wat ze nodig hebben. We hebben bewezen dat het op die manier mogelijk is om in deze sector in deze tijd het bedrijf tot een succes te maken.”
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
21
bekende nederlanders over techniek
De techniek van acteur
paspoort:
de vacature monteurs en lassers
webtip!
naam
Joris Putman
Joris Putman
leeftijd
24 jaar beroep
Presentator en acteur cv
Joris speelde drie seizoenen de rol van Morris Fischer in Goede tijden slechte tijden. In 2007 was hij de winnaar van Dancing on Ice.
Sinds 1991 runnen Ria en Karel Peters het bedrijf PELO Industrietechniek. In Giesbeek, bij Arnhem, hebben zij zich gespecialiseerd in montage en leidingwerk van afzuiginstallaties. En nu zijn ze op zoek naar monteurs en lassers zonder hoogtevrees.
Het grootste vacatureaanbod voor de Metaal vind je op de site van Transferro. Op dit platform van de Metaalunie kun je op zoek naar werk of een leerwerkplek. Ook bedrijven kunnen hier hun technici vinden. www.transferro.nl
PELO Industrietechniek komt overal met oplossingen op maat tekst evelien hoekstra
tekst evelien hoekstra foto mark van der zouw
Joris Putman speelde jarenlang de rol van Morris Fischer in Goede Tijden Slechte Tijden. In 2007 won hij Dancing On Ice. Nu presenteert hij op National Geographic de wedstrijd Green Dream District, waarin hij op zoek gaat naar de meest duurzame uitvinding. “Oplossingen worden vaak in de techniek gevonden. Wij stimuleren jongeren om zelf met ideeën te komen voor een schonere en betere toekomst.” “Ik ben mijn hele leven al bezig met techniek. Ik speelde toneel en verder bouwde ik vroeger altijd hutten. Tijdens mijn middelbare school was ik vaak te vinden in de garage. Ik heb een driewieler in elkaar gelast, en ik heb voor school een hovercraft op schaal gemaakt, die je met een afstandsbediening kon besturen. Ik sleutelde ook altijd aan auto’s.” “Nu ik niet meer in GTST speel, heb ik de tijd om programma’s te presenteren en te maken waar ik achter sta, zoals dit. We willen de koplopers de kans geven hun uitvinding te laten zien aan het publiek. Op 22 april, de Dag van de Aarde, is de finale. Dan maken we de beste duurzame uitvinding bekend. Allemaal kijken dus!”
‘Ik ben mijn hele leven al bezig met techniek’
“Afwisselend, dat is het werk bij ons. Het meeste werk wordt op locatie gedaan,” zegt mede-eigenaar Ria Peters. “Van scheepswerven tot constructiebedrijven. De ene keer in Groningen, dan weer in Rotterdam en de week erna in Maastricht. Wij komen overal. Overal waar las- of slijpwerkzaamheden en afzuiging geregeld moet worden, bieden wij oplossingen op maat.” Naast het bouwen en onderhouden van afzuiginstallaties, richt PELO Industrietechniek ook scholen in. “We bouwen complete las- en installatielokalen. Zo hebben we samen met Multiweld en andere partijen een lasschool gerealiseerd voor het Albeda College in Rotterdam. We hebben onder meer 55 lasboxen gebouwd, voorzien van een verse luchtaansluiting waarop de lasser een fresh air-
systeem kan aansluiten. Deze zorgt voor een toevoer van schone lucht naar de volautomatische lashelmen.” Eén van de specialiteiten is ook het inrichten van lascontainers ten behoeve van de offshore. “Wij hebben een zeer goed uitgeruste werkplaats, waar we zelf kunnen knippen, zetten en kanten, waardoor wij zeer flexibel zijn.” Werken bij PELO Industrietechniek kan met een afgeronde technische mbo-opleiding met VCA. En daar voegt Peters nog één voorwaarde aan toe: geen hoogtevrees hebben. “We werken tot op wel tien meter hoogte, dan is hoogtevrees niet handig.” klein bedrijf
“Wij werken veel met uitzendkrachten en zzp’ers en we zijn daardoor een flexibel, klein bedrijf. Voor mijn man
en mij is het belangrijk dat het klikt met de collega’s onderling. Elke ochtend beginnen we om half zeven en nemen we met onze medewerkers door wat er gedaan moet worden. De meesten stappen daarna in de auto op weg naar de locatie waar de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Soms werk je een paar dagen bij een klant, een andere keer is dat een paar weken. Elke klus is anders.”
reageren op deze vacatures?
Ben je geïnteresseerd in PELO Industrietechniek? Aarzel niet en bel met Ria Peters op 0313 632773 of stuur een mail naar
[email protected]. Je kunt ook op de website kijken: www.peloindustrietechniek.nl.
Green Dream District: t/m 22 april elke zondag om 13 en 19.30 uur op National Geographic
22
>> metaaljournaal voorjaar 2009
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
23
femme metaal de vrouwen van metaglas
het bedrijf: naam
Metaglas BV sinds
genomineerd voor de prix de femme metaal
1975
Dwars door het glazen plafond bij Metaglas BV
gevestigd in
Tiel aantal medewerkers
97 directie
Heske Groenendaal en Waldo Duin internet
www.metaglas.nl
Op donderdag 23 april wordt voor de tweede maal de Prix de Femme Metaal uitgereikt. Eén van de genomineerde bedrijven is Metaglas BV uit Tiel. De vrouwelijke directeur draagt uit dat je geen man hoeft te zijn om in de techniek te werken, en dat zie je terug in het hele bedrijf. tekst annemarie vestering foto’s milan vermeulen
Het is niet moeilijk het spiksplinternieuwe pand van Metaglas op bedrijventerrein Medel in Tiel te vinden. Het opvallende gebouw glinstert je tegemoet: een geheel transparante, glazen entreetoren, met daaraan vast een kantoorblok op pilaren dat met geëmailleerde glazen panelen is bekleed. Voor de enorme, rechthoekige raampartij is een zonwering aangebracht van verticale, glazen lamellen. Het gebouw is een driedimensionale catalogus; binnen en buiten komen bijna alle producten terug die door Metaglas worden gemaakt; glazen wanden, deuren, ramen, balustrades met slanke profielen en beslag van aluminium of staal. “Metaglas is een familiebedrijf,” vertelt Leonie van Ommeren tijdens een rondleiding op de werkvloer. “Onze directeur, Heske Groenendaal, nam het bedrijf samen met haar echtgenoot Waldo Duin over van haar vader Piet. Sinds zij aan het roer staan, is het bedrijf flink gegroeid. We hebben nu 97 medewerkers in vaste dienst, daarvan zijn er 24 vrouw.” Van Ommeren kan wel verklaren waarom er relatief veel vrouwen bij Metaglas werken. “Dat is te danken aan onze directeur. Zij draagt actief 24
>> metaaljournaal voorjaar 2009
uit dat je geen man hoeft te zijn om in de techniek te werken, dat kan een vrouw ook. ‘Kijk maar naar mij!’ zegt ze altijd.” op alle niveaus
Els Fuhring is met regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters verantwoordelijk voor de keuze van de genomineerden: “Eén van de redenen dat
Metaglas is voorgedragen voor de Prix de Femme Metaal, is dat vrouwen niet alleen op de werkvloer vertegenwoordigd zijn, maar ook op directieen managementniveau, in diverse functies,” aldus de beleidsmedewerker bij OOM. “Dat is belangrijk, want met alleen een paar vrouwen op de werkvloer verander je de bedrijfscultuur niet. Vrouwen moeten functies Eén van de redenen dat Metaglas is voorgedragen voor de Prix de Femme Metaal, is dat vrouwen niet alleen op de werkvloer vertegenwoordigd zijn, maar ook op directie- en managementniveau Vlnr: Sandra Hogenboom, Paulien van Gorkom en Leonie van Ommeren.
Metaglas heeft 97 medewerkers in vaste dienst, 24 daarvan zijn vrouw. Op de foto: Gülliz Aldogan, Ahizer Budak en Mariska Kamstra.
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
25
De lessen van Leonie Richt je in vacatureteksten ook op de vrouwelijke sollicitant “Een personeelsadvertentie waarin gezocht wordt naar een werknemer/ werkneemster of een medewerker m/v motiveert vrouwen nadrukkelijk om ook te reageren.” Bied flexibele werktijden en parttime werk “Veel vrouwen willen werk en zorgtaken combineren. Organiseer het werk anders, zodat het in deeltijd kan worden uitgevoerd. Soms kan thuiswerken ook een oplossing zijn.” Laat je niet afschrikken door gebrek aan werkervaring “De zorg voor één of meerdere kinderen kan leiden tot een achterstand op het gebied van werkervaring. Laat je daar niet door afleiden en kijk naar het potentieel van de sollicitant.” Stel je flexibel op “Vraag naar de wensen van de werknemer over zijn of haar loopbaan en ten aanzien van de combinatie werk en privé. Breng de wensen van werknemer en die van het bedrijf bij elkaar en zorg ervoor dat ze niet uiteen gaan lopen.” Zorg voor een vrouwvriendelijke sfeer in het bedrijf “Hoe beter de balans tussen het aantal mannen en vrouwen op de werkvloer, hoe beter de sfeer. Makkelijker te realiseren zijn faciliteiten als een damestoilet, en douche- en kleedruimte speciaal voor vrouwen. Dat lijkt misschien vanzelfsprekend, maar dat is het niet overal.” Aria Keijzer
hebben waarin zij invloed kunnen uitoefenen.” Van Ommeren is trots op de nominatie. “Bij Metaglas streven we naar een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen over de verschillende afdelingen in het bedrijf. We zijn goed op weg, we hebben niet alleen vrouwen op de werkvloer, maar ook op verschillende sleutelposities in het bedrijf.” Behalve de directeur zijn ook het hoofd P&O, de marketingcoördinator en verscheidene assistent-projectleiders vrouw. En dat zorgt voor een goede sfeer. “Vrouwen in het bedrijf zorgen voor balans; met alleen maar 26
>> metaaljournaal voorjaar 2009
mannen krijg je zo’n homogene mannencultuur. Maar we streven dus niet naar een gelijk aantal vrouwen en mannen in het personeelsbestand. Dat zou ook niet realistisch zijn, gezien het tekort aan technisch geschoolde vrouwen.” m/v
Wat doet Metaglas om vrouwen aan te trekken? “We doen niet aan positieve discriminatie, het gaat bij ons echt om de beste kandidaat voor een functie. Wel beschrijven we in personeelsadvertenties de vacante functies zowel mannelijk als vrouwelijk, zo voelen ook vrouwen zich aangesproken.
Om ook op de lange termijn verzekerd te zijn van voldoende stagiair(e)s en werknemers, doet Metaglas veel aan voorlichting. Het bedrijf wordt geregeld opengesteld voor leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs. “Op de open dag waren hier onlangs leerlingen uit groep acht van de basisschool. Zij hebben een metalen pennenbak gemaakt en een technische
‘Vrouwen moeten functies hebben waarin zij invloed kunnen uitoefenen’
Gülliz Aladogan, productiemedewerker “De sfeer op de werkvloer is vrouwvriendelijk en goed. De mannen op de werkvloer zijn heel behulpzaam. Ik vind ze heel aardig en ze doen nooit moeilijk,” lacht Aladogan. De Turkse trouwde op haar vijftiende, toen ze negentien was kwam ze naar Nederland. Dertig jaar werkte ze op een kippenslachterij, toen ging het roer om. Via een uitzendbureau kwam ze bij Metaglas terecht. Ze werd opgeleid binnen het bedrijf, ze heeft daar nu een vaste baan en wil er niet meer weg. Ze stanst en lijmt de rubbers die de ramen wind- en waterdicht maken, maar doet ook andere klussen als het zo uitkomt.
Paulien van Gorkom, assistent-projectleider “Als je je verder wilt ontwikkelen binnen ons Metaglas, dan kan dat. Dat hoeft overigens niet altijd te betekenen dat je stijgt in de hiërarchie van het bedrijf; je kunt je ook in de breedte ontwikkelen. Ik zou bijvoorbeeld geen projectleider willen worden. Ik ben liever met de inhoud bezig en ik ben geïnteresseerd in de ontwikkeling van nieuwe producten. Daarom werk ik sinds kort ook een dag per week op de afdeling research & development.”
Prix de Femme Metaal Op 23 april wordt tijdens de Femme Metaaldag voor de tweede maal de Prix de Femme Metaal uitgereikt. Deze aanmoedigingsprijs is voor een OOM-bedrijf dat het best in staat is vrouwen aan te trekken en te behouden in diverse technische en managementfuncties. De prijs bestaat uit een beeldje, gratis publiciteit en taart voor alle werknemers. Er is dit jaar voor het eerst ook een Prix d’Honneur voor het bedrijf op de tweede plaats. Behalve Metaglas BV zijn de volgende bedrijven genomineerd: • BMI-Thegon BV, Baak • Fiction Factory, Amsterdam • Bronkhorst BV, Ruurlo Agnes Jongerius (voorzitter FNV) zal als juryvoorzitter optreden. Kijk voor meer informatie op www.oom.nl/ femmemetaal
‘Vrouwen in het bedrijf zorgen voor balans, je moet je als werkgever niet te star opstellen’ tekening op de computer. Er zijn dan ook meisjes bij, die zien dan dat jemet een baan in de techniek niet altijd je handen vies hoeft te maken.” Bovendien geeft directeur Heske Groenendaal lezingen op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs om de diversiteit aan banen in de techniek onder de aandacht te brengen. “Heske wil een rolmodel zijn. Zo probeert ze jongens én meisjes te inspireren om te kiezen voor een technische opleiding.”
niet star opstellen, daar wordt niemand gelukkig van.” vrouwvriendelijk
Tussen de glasbokken vol ramen staat Gülliz Aladogan, productiemedewerkster. Ze stanst en lijmt de rubberen profielen die de ramen wind- en waterdicht maken. Ze glundert: “Dit is heel leuk werk. En de sfeer op de werkvloer is goed. De mannen zijn heel behulpzaam en doen nooit moeilijk.” Het bedrijf heeft bovendien faciliteiflexibel ten die bijdragen aan een vrouwvriendelijke werkvloer. Van OmmeMetaglas hanteert flexibele werktijden. Medewerkers kunnen het aantal ren: “Het is voor mij vanzelfsprekend, maar we hebben natuurlijk een werkuren afstemmen op hun zorgtaken. Als iemand elke dag om drie uur aparte kleed- en doucheruimte voor op het schoolplein wil staan, dan kan vrouwen en een damestoilet. De medewerkers dragen bij ons geen dat, als de functie het toelaat. Dat is aantrekkelijk voor vrouwen. Van Om- overall, maar allemaal een fleece trui, die we ook in kleinere maten meren: “Ga maar na, 22 van onze 24 werkneemsters werken parttime. Als hebben voor de dames.” het werk zich ervoor leent, kan thuis- De werkplaats wordt hier en daar opgefleurd door kalenders met werken ook; één van de projectassischaars geklede dames, een relatiestenten werkt bijvoorbeeld een dag geschenk van de schroefleverancier. per week thuis. We kijken goed naar de wensen van de werknemers en die “Daar-over doet niemand moeilijk. Maar blootfoto’s zijn taboe, dat weten van de werkgever; het moet voor allebei werken. Je moet je als werkgever alle medewerkers.”
Geknipt voor de Prix de Femme Metaal? Els Fuhring, beleidsmedewerker bij OOM, is samen met regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters verantwoordelijk voor de keuze van de genomineerden: “Elk jaar weer is het zoeken met een lantaarntje naar bedrijven die voor de Prix in aanmerking komen. We beoordelen ze aan de hand van de volgende criteria: • Investeert het bedrijf in het aantrekken van vrouwelijk personeel? • Investeert het bedrijf in het benoemen van vrouwelijke managers? • Zijn er vrouwelijke medewerkers op diverse technische en managementfuncties, van uitvoerend tot leidinggevend niveau? • Hebben de medewerkers ontwikkelings- en scholingsmogelijkheden? • Is er de mogelijkheid tot flexibele en/of parttime werktijden? • Is er een vrouwvriendelijke sfeer in het bedrijf? • Neemt het bedrijf deel aan voorlichtingsactiviteiten om meer vrouwen te interesseren voor de metaalbranche?
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
27
innovatie robotica
Een robot kan de was doen
‘We willen niet dat mensen haar het raam uit gooien omdat ze te kritisch is’
uitdaging
De reactie van mensen op robots is het voornaamste onderzoeksgebied van Ham. “Een van de uitdagingen is om te voorkomen dat mensen zich gaan ergeren aan Femke. We willen niet dat mensen haar het raam uit gooien omdat ze te kritisch is, of omdat mensen haar gewoon vervelend vinden. Dat zou niet alleen zonde zijn van de achtduizend euro die ze kost, Femke zou op die manier ook haar doel niet dienen. Er is gebleken dat als mensen zich aan haar ergeren, ze tegenovergesteld reageren. In plaats van de wasmachine wat zuiniger in te stellen, laten ze hem juist langer draaien.” Hoewel Femke behulpzaam is op haar eigen manier, is ze nog niet de robot die we ons voorstellen als huishoudhulp. Ze ziet er heel sociaal uit, maar ze kan niet lopen en geen handelingen verrichten. Hoe lang het nog duurt voordat we een robot in huis hebben die klusjes opknapt waarin we zelf geen zin hebben, of die spontaan tegen ons praat en advies geeft, is onduidelijk. huisrobot
Onderzoeker Jaap Ham en Femke de iCat
tekst evelien hoekstra foto’s sander de wilde
Al jaren verrichten robots veel werk in de industrie, maar wie droomt er niet van een robot die de krant haalt of een kop koffie zet? Zover is het nog niet, maar voor een potje voetbal zijn sommige al wel in.
28
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Femke zit rustig op de bank. Opeens begint ze te praten met een Amerikaans accent. “Goedemiddag, ik ben Femke. Wat verschrikkelijk.” Ze kijkt heel teleurgesteld, ze is het er niet mee eens dat onderzoeker Jaap Ham de temperatuur van de wasmachine te hoog instelt. Dat is niet goed voor het milieu, vindt ze. En dat laat ze weten ook. Femke is geen mens, maar een robot. Ze woont in het laboratorium van de Technische Universiteit Eindhoven en wordt aangestuurd door een laptop. Op den duur zal
Femke verhuizen naar de Slimste Woning van Nederland. In dit demonstratiehuis kun je zien hoe je zo duurzaam mogelijk kunt wonen met behulp van robots en andere technologische oplossingen. iCat
“Femke is een iCat, die commentaar geeft op ons energieverbruik,” zegt Jaap Ham. “Als ik de temperatuur van de wasmachine te hoog instel, dan reageert zij daar op. Ze kijkt blij als je iets goed doet en is teleurge-
steld als iets beter moet. Op die manier beïnvloedt zij mijn gedrag, dat blijkt uit onderzoek.” Het is bijzonder dat er een robot is ontwikkeld met gezichtsexpressie. Deze iCat is één van de weinige met deze kwaliteiten, terwijl mensen juist erg vatbaar zijn voor gezichtsuitdrukkingen. “Uit een experiment is gebleken dat ze zich het commentaar van de iCat aantrekken, terwijl ze dat veel minder doen als ze door een rood lampje worden gewezen op slecht energiegebruik.”
René van de Molengraft, ook onderzoeker aan de TU in Eindhoven denkt dat we over tien tot vijftien jaar in die richting komen. “Voor mensen die hulpbehoevend zijn, zou een robot in huis ideaal zijn. De robot van de toekomst kan overal met je mee naartoe en doet alles wat je zelf zou willen doen. De robot assisteert bij allerlei taken. Hij kan bijvoorbeeld sap uit de ijskast halen en het vervolgens inschenken. En hij kan zelfs trap op lopen, dus is overal in huis inzetbaar.” Maar zover is het voorlopig nog niet, benadrukt Van de Molengraft. Bij het ontwikkelen van een huishoudrobot komt veel kijken. “Robots in de industrie doen telkens hetzelfde kunstje in dezelfde omgeving. Telkens koekjes in een pak stoppen bijvoorbeeld. Er zijn geen mensen in de buurt, met wie hij iets moet. De robots die wij ontwikkelen, moeten
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
29
webtip! Alles over Asimo, het robotproject van Honda vind je op world.honda.com/asimo. Ook op YouTube is veel materiaal te vinden; van hilarische filmpjes over de eerste pogingen om een robot te laten traplopen tot gelikte commercials.
Honda begon halverwege de jaren tachtig met de ontwikkeling van de robot Asimo. Inmiddels is men al met de derde generatie bezig.
kunnen reageren op veranderende omstandigheden. Dat is heel moeilijk. Alle mogelijke situaties en reacties moeten geprogrammeerd worden. De huishoudrobot moet geen ravage aanrichten in huis. Hij moet mensen en spullen herkennen als obstakel en die vervolgens kunnen vermijden. Stel je voor dat je een robot in huis hebt die jou omver loopt. Het is complex een robot te bouwen die helemaal zelfstandig kan functioneren.” asimo
In Japan zijn ze al een flink eind op weg. Daar werd onlangs de nieuwe versie gepresenteerd van robot Asimo. Deze schattige witte robot van 1.30 meter lapt de ramen, doet de afwas en heeft het eten klaarstaan als je thuiskomt. Bij producent Honda zijn ze al jaren bezig hem allerlei taken aan te leren. Inmiddels kan Asimo, die op een astronaut lijkt, lopen, dansen, koffie brengen, antwoord geven op vragen, stemmen en gezichten herkennen, rennen, een beetje voetballen en zoekgeraakte autosleutels terugvinden. Ook kan de kleine Asimo andere mensen ontwijken en kan hij samen met andere robots bedenken hoe hij het effectiefst alle huishoudelijke taken kan volbrengen. mensen
Toch duurt het nog wel even voordat hij kan functioneren in een normaal huishouden. Hij moet nóg beter leren omgaan met mensen. Bovendien moet hij zelfstandiger gaan functioneren. Op dit moment zijn alle handelingen geprogrammeerd, zoals het oppakken van de krant. Maar in de toekomst moet hij zelf kunnen bedenken dat hij de krant moet halen. Als het zo ver is, zal Asimo in eerste instantie vooral bij ouderen thuis als huishoudelijk hulp dienen, waardoor zij langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Omdat Japan sterk aan het vergrijzen is, kan het land de extra hulp van robots bij het verzorgen van ouderen goed gebruiken. 30
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Volgens Martijn Wisse van de TU Delft duurt het nog wel een tijd voordat we in Nederland een ‘menselijke’ robot in huis hebben. En dan vooral omdat ze zo ontzettend duur zijn. Wisse ziet de toekomst ook niet bij de complete huishoudrobot, maar meer in veel verschillende slimme apparaten. “Je hoeft geen robot met twee benen te zijn om je nuttig te kunnen maken in huis. We hebben al allerlei apparaten die gebruik maken van de robottechnologie, zoals een zelfstandige stofzuiger, die zelf weet waar het stoffig is, hoe hij moet zuigen en zelf naar het oplaadpunt rijdt als de batterij op is. Die heb ik zelf ook in huis.
‘Je hoeft geen robot met twee benen te zijn om je nuttig te kunnen maken’
Mensen noemen het geen robot, maar eigenlijk is dat er wel één. En zo zijn er meer, zoals de vloerdweilrobot en de grasmaairobot.”
belen, een bal kan aannemen en kan schieten, kun je hem ook leren ramen lappen en stofzuigen. Samen spelen is vergelijkbaar met anticiperen op mensen in huis. Ook leren Van de Moflame lengraft en zijn team de robots een eigen strategie te ontwikkelen. “Alle Wisse ontwikkelde samen met protechnologie en kennis die we opdoen movendus Daan Hobbelen de robot met de voetbalrobots, kunnen we geFlame, die eruitziet en kan lopen als een mens. Nederlanders wennen vol- bruiken bij de ontwikkeling van rogens hem maar langzaam aan het idee bots voor in huis.” Maar dan moeten er nog een aantal van een menselijke huishoudrobot, omdat we in sciencefictionfilms bang problemen worden opgelost. Zo rijzijn gemaakt dat dergelijke robots de den de voetbalrobots bijvoorbeeld op wereld overnemen. “Terwijl robots in gladde wieltjes op een veld dat altijd hetzelfde is. “Dat gaat al niet werken Japan juist het imago hebben van voor thuis, want daar moet een robot trouwe vriend.” toch benen krijgen. Bovendien veranIn de zoektocht naar de ideale robot dert er in huis altijd wat. Zo ligt er bijwerkt Van de Molengraft veel aan voorbeeld speelgoed op de grond of voetballende robots. Op het voetbalstaat een stoel ineens ergens anders. veld heb je heel veel eigenschappen Daar moet een robot mee kunnen om nodig die ook in het huishouden begaan en zover zijn we nog niet.” langrijk zijn. Als een robot kan drib-
RoboCup voetbal Het Eindhovense robotvoetbalteam Tech United werd vorig jaar Europees kampioen. Het EK Robotvoetbal wordt elk jaar georganiseerd door RoboCup, een internationaal project voor kunstmatige intelligentie en robotica. In negen categorieën strijden allerlei soorten robots om de titel. Het team uit Eindhoven, dat bestond uit zes robots en 21 promovendi, studenten en medewerkers van de universiteit, was de beste in de mid-size klasse. Hierin zijn de robots niet groter dan tachtig centimeter. Op het WK 2008 in China behaalde het team een tweede plaats.
verbeteringen
kleuren
wereldkampioenschappen
De robots gebruiken een camera om de kleuren te detecteren. Oranje is de bal en groen en wit zijn de kleuren van het veld. Als de robots iets zwarts waarnemen, is dat een obstakel, want alle robots zijn zwart.
Dit jaar zijn de wereldkampioenschappen in Graz, Oostenrijk. Van 29 juni tot 5 juli maken de beste robotteams ter wereld uit wie wereldkampioen wordt.
Na in 2007 als derde op het EK en als vijfde op het WK te zijn geëindigd, werd er door Tech United flink gesleuteld aan de robots. Vooral de dynamiek is verbeterd. De robots kunnen nu met elkaar communiceren en van functie wisselen. Zo nam de keeper tijdens de beslissende penaltyserie zelf de strafschoppen. Als het aan de organisatie van het toernooi ligt, zullen de robots zich de komende decennia nog veel verder ontwikkelen. Uiteindelijk moeten de robots in 2050 in staat zijn om de menselijke wereldkampioen voetbal te verslaan.
Meer informatie: www.robocup.nl
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
31
duurzaamheid de waterkrachtcentrale van maurik
Waterkracht Twaalf meter onder deze stuw in de Nederrijn bij Maurik stroomt het water met hoge snelheid langs vier reusachtige turbines. Zo wordt stroom voor negenduizend huishoudens opgewekt.
De stuw is gebouwd om het waterpeil te kunnen reguleren zodat scheepvaart ook bij lage waterstanden mogelijk blijft. De schepen kunnen de stuwen passeren via sluizen. Het hoogteverschil in de waterstanden wordt gebruikt om elektriciteit te produceren door de vier turbines die onder de stuw zijn gebouwd. Het water stroomt met grote snelheid (12 meter/ seconde) langs de turbine en brengt grote schoepen in beweging. In de turbine bevindt zich de tandwielkast (versnellingsbak) die ervoor zorgt dat de relatief lage snelheid van de schoepen (78 toeren/minuut) versneld wordt naar een snelheid van 750 toeren/ minuut. Met deze snelheid kan vervolgens de generator (dynamo) met een hoog rendement elektriciteit opwekken. De vier generatoren produceren bij elkaar gemiddeld 25 miljoen kWh per jaar: dat is voldoende voor negenduizend huishoudens. De centrale is voorzien van visvriendelijke turbines en zogeheten vistrappen, die het voor vissen mogelijk maken ongestoord stroomopwaarts te gaan. Een bijkomend voordeel is dat drijvend afval wordt afgevangen door grofvuilroosters. Zo draagt deze centrale bij aan een schonere rivier.
foto wim van lent
32
>> metaaljournaal voorjaar 2009
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
33
reportage opleiden als remedie tegen de crisis
Opleiden, juist in slechte tijden
Leerling Youri Bakker (links): ‘Ik houd ervan iets te bouwen. Lekker hard werken, en ik hoef niet meer naar de sportschool.’
In de huidige economische recessie is het voor werknemers belangrijker dan ooit om zich te ontwikkelen. Dit zegt André van der Leest, beleidssecretaris onderwijs bij brancheorganisatie Metaalunie. “Opleidingen volgen is veel beter dan ‘ach en wee’ roepen over de crisis,” aldus Van der Leest. “Juist in deze tijden moeten werknemers ervoor zorgen dat ze inzetbaar blijven en een bijdrage kunnen leveren aan het bedrijf.” Vakbondsbestuurder Jan Berghuis van FNV Bondgenoten sluit zich hierbij aan. “Opleiding verbetert de positie van mensen op de arbeidsmarkt en dat is nu erg belangrijk.” In zware economische tijden is het voor bedrijven verleidelijk minder aandacht te besteden aan opleidingen, omdat die geld kosten en tijd opslorpen van werknemers. Van der Leest merkt nog niet dat veel metaalbedrijven echt bezuinigen op vakopleidingen of bijscholing van hun mensen. “Er zijn wel ondernemingen die zeggen dat ze in deze tijden moeilijker afspraken kunnen maken over leerlingen in een vakopleiding. Zij kijken of ze die bij een ander bedrijf kunnen plaatsen.”
‘Ondanks de crisis moet ons personeel op niveau blijven’
vacatures
Directies van metaalbedrijven beseffen heel goed dat nieuwe personeelstekorten dreigen als de economie weer aantrekt, zegt Van der Leest. De metaalsector had tot eind vorig jaar een overvloed aan vacatures. De personeelstekorten zijn afgenomen door de economische malaise, maar kunnen weer de kop opsteken als het beter gaat. “Daarom besluiten bedrijven meestal hun leerlingen van vakopleidingen vast te houden. Bedrijven die tijdelijk in moeilijkheden zitten omdat ze geen orders meer binnenkrijgen, kunnen besluiten hun overtollige personeel te laten herplaatsen bij een andere onderneming. Zo’n overstap vergt vaak wel enige bijscholing van de overstappers. Veel ondernemingen maken hiervoor goed gebruik van de Persoonlijke Trainingtoelages van de Stichting Opleidings- en Ontwikkelingfonds voor de Metaalbewerking (OOM).” FNV’er Berghuis signaleert dat bedrijven die de productie moeten stilleggen, van de nood een deugd proberen te maken door hun personeel extra te scholen tijdens deze gedwongen werkonderbreking. “Dat gebeurt nog niet overal even goed, maar wel meer dan tijdens vorige economische crises. Het is natuurlijk de vraag of bedrijven dit lang kunnen volhouden. Daarover maak ik mij wel zorgen.” binding tekst michiel couzy foto’s mark van der zouw
De crisis wordt ook gevoeld in de Metaal. Maar een slim bedrijf blijf investeren in zijn werknemers. Zo ook Technisch Installatiebedrijf Reehorst in Dordrecht. ‘Als de economie weer aantrekt, moeten wij voldoende personeel hebben om al het werk te doen.’ 34
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Youri Bakker (22) begint elke dag om zes uur aan zijn werk. Het record staat op kwart over vijf. In de ochtend, welteverstaan. Het kost hem geen moeite, zegt hij. “Ik ben wel wat gewend.” Youri is sinds enkele weken leerling bij Technisch Installatiebedrijf Reehorst Dordrecht. Daar helpt hij bij het installeren en saneren van tankinstallaties bij klanten. Binnenkort gaat hij
opleidingen volgen, want hij heeft elektrotechniek gedaan op het vmbo en dat sluit niet echt aan op zijn nieuwe loopbaan. Via zijn vader is hij bij Reehorst Dordrecht gekomen, die werkt daar al 25 jaar. Het bevalt Youri goed. “Ik houd ervan om iets te bouwen. Lekker hard werken, en ik hoef niet meer naar de sportschool,” zegt hij. Als hij zichzelf gecertificeerd tankinstallateur wil
noemen, zal hij veel moeten studeren. Youri ziet er niet tegenop. “Goed voor mijn ontwikkeling,” concludeert hij. hard knokken
De installateur in opleiding is bij Reehorst Dordrecht begonnen op het dieptepunt van de recessie. Nederland verkeert in een ongekende economische dip en zal daar voorlopig niet uit
De vakbondsman vindt dat bedrijven ondanks de economische malaise moeten blijven investeren in opleidingen voor hun mensen. “Scholing zorgt voor binding van werknemers met bedrijven,” zegt hij. Het is ook van groot belang dat leerlingen van de vakopleidingen behouden blijven voor de sector, zegt Berghuis, met het oog op de verwachte personeelstekorten in de toekomst. “Bedrijven moeten er alles aan doen leerlingen te verbinden aan de bedrijfstak. Anders zijn we ze kwijt.” Berghuis pleit ervoor dat de overheid het fiscaal aantrekkelijker maakt voor bedrijven te investeren in opleidingen.
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
35
Minder orders, nog wel vacatures ‘Scholing is ook een manier om personeel langer vast te houden.’ komen, voorspellen deskundigen. Voor veel bedrijven is deze malaise een goed argument om te bezuinigen, geen nieuwe mensen aan te nemen en alle opleidingen stop te zetten. Want opleidingen kosten nu eenmaal geld. Reehorst Dordrecht denkt daar heel anders over, zegt directeur Jacob Klink. Zijn bedrijf merkt ook dat het allemaal wat moeilijker gaat. “Het is hard knokken,” aldus Klink. Maar dat wil niet zeggen dat hij ook de opleidingen van zijn mensen stopzet om geld te besparen. Integendeel. “Al die negatieve perikelen houden een keer op,” zegt hij. “Als de economie weer aantrekt, moeten wij voldoende personeel hebben om al het werk te doen. Wij kunnen het ons niet permitteren onze mensen niet te scholen.” Reehorst Dordrecht is een familiebedrijf, dat 45 jaar geleden is opgezet. De huidige eigenaren zijn Floris Klink en zijn broer Jacob. Reehorst installeert tanks bij klanten, bijvoorbeeld bij bedrijven die noodaggregaten gebruiken voor als de stroom uitvalt. Denk aan datacenters; opslagruimtes voor grote, centrale computers, die van levensbelang zijn voor bedrijven. Als daar de stroom uitvalt, is dat een ramp. De benodigde olie voor het aggregaat wordt dan opgeslagen in een ondergrondse tank. Reehorst Dordrecht saneert ook tanks en eventueel de bodem.
ze op school. Ook is het dan mogelijk stages te lopen bij het installatiebedrijf uit Dordrecht. Dit wil niet zeggen dat alleen de jonge, nieuwe werknemers naar school mogen. Alle medewerkers volgen allerlei cursussen. “Wij willen ons personeel op niveau houden,” zegt Klink, die in het verleden personeelsmanager was bij internationale bedrijven. “Bovendien willen wij hen blijven prikkelen en uitdagen. Dat kan met nieuwe opleidingen.” Onlangs trok Reehorst Dordrecht een gediplomeerd lasser aan. “Toen wilden anderen ook leren lassen,” zegt Van Lier. “Dat vinden ze leuk. Het is tenslotte een stel vakidioten.” arbeidsvreugde
Elke ondernemer zal zich de vraag stellen of opleiden van personeel
www.transferro.nl De Metaalunie heeft de vacaturesite Transferro vernieuwd. Transferro is een platform voor vakbekwaam technisch personeel en het midden- en kleinbedrijf in de metaal. Werkgevers en werkzoekenden komen hier met elkaar in contact. Ook kunnen leden van de Metaalunie hier tijdelijk personeel ruilen of uithuren aan andere bedrijven. Op Transferro staan vacatures en leerwerkplekken. Heeft u een vacature; meld die dan nu aan op www.transferro.nl
Directeur Jacob Klink: ‘Als de economie weer aantrekt, moeten wij voldoende personeel hebben om al het werk te doen.’
meer jongeren aantrekken
Bij Reehorst Dordrecht werken dertien mensen, de meesten zijn 35 tot veertig jaar, enkelen zijn ouder. Het bedrijf wil meer jongeren aantrekken; ideaal zou zijn: twintig procent van het personeel. Maar die zijn niet makkelijk te vinden, zegt managementlid Serge van Lier. “We hebben onlangs een advertentie gezet in een dagblad en daarop ontvingen wij precies nul reacties.” De technische opleidingen leveren te weinig afgestudeerden, omdat de belangstelling van jongeren voor techniek afneemt. Veel scholieren volgen liever een commerciële opleiding, dan krijgen ze geen vieze handen. Bovendien is het werk bij een instal36
>> metaaljournaal voorjaar 2009
uiteindelijk leidt tot meer omzet en winst. Daar gaat het tenslotte om bij bedrijven. Klink denkt van wel. Opleidingen bieden ondernemingen de mogelijkheid om de activiteiten uit te breiden en minder mensen van buiten in te huren. Bovendien is scholing een manier om personeel langer bij een bedrijf te houden. En dat is erg belangrijk in sectoren waar nieuwe werknemers moeilijk te vinden zijn. “Een van onze mensen is 25 jaar bij ons in dienst en hij volgt elk jaar een opleiding. Momenteel leert hij lassen.” Hierdoor neemt de arbeidsvreugde toe. “En dat komt weer ten goede aan de resultaten. Maar dat is niet ons belangrijkste doel. Doel is dat wij het met zijn allen doen. We hebben iedereen hard nodig. Onze werknemers zijn ons visitekaartje, daarom investeren wij zoveel in scholing.”
De economische crisis slaat nu echt toe bij middelgrote en kleine metaalbedrijven. Zij ontvangen minder orders, de prijzen dalen, er is minder vraag naar personeel. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van de Metaalunie. Een paar maanden geleden waren metaalbedrijven nog redelijk optimistisch. Maar in de laatste maanden van 2008 en de eerste maanden van dit jaar is dat optimisme grotendeels verdwenen. Vier jaar lang ontvingen ondernemingen elk jaar meer orders vanuit Nederland, maar die voorspoed is voorlopig ten einde. Eenderde van de ondernemers kreeg minder orders binnen, nog maar 23 procent zag wel een groei in het aantal opdrachten. Bedrijven die exporteren, zijn nog negatiever. Slechts zeventien procent denkt de komende maanden meer orders te ontvangen, een jaar geleden was dit nog ruim de helft. Veertig procent denkt het komend halfjaar een slechter financieel resultaat te behalen. De werkgelegenheid loopt iets terug. Vooral ingehuurde krachten en uitzendpersoneel zijn de klos. Voor de vaste krachten verandert vooralsnog niet veel. Eenderde van de bedrijven heeft nog altijd één of meer vacatures. Uit onderzoek van TechniekTalent.nu, het samenwerkingsverband van 28 organisaties uit de technische sector, blijkt dat er in de technische sector nog 17.000 openstaande vacatures zijn. Bedrijven die actief zijn in service en onderhoud draaien momenteel het best. Zij groeien nog en nemen nog altijd meer personeel aan. Bijna al die ondernemingen maken winst.
‘Wij kunnen het ons niet permitteren onze mensen niet te scholen.’ latiebedrijf zo specialistisch, dat ook de mensen van de technische opleidingen extra scholing moeten ondergaan. Daarom leidt Reehorst Dordrecht zijn eigen mensen op: leerlingen die meelopen als derde man. Het bedrijf werkt veel met koppels en de leerling voegt zich daar als derde bij. Daarnaast volgen leerlingen veel cursussen. “Wij moeten aan ontzettend veel wettelijke eisen voldoen,” zegt Van Lier. “Daardoor moeten onze mensen
over veel certificaten beschikken.” De praktijk leert dat het zeker vier jaar duurt voordat een leerling volledig is gekwalificeerd. blijven prikkelen
Reehorst Dordrecht wil dit jaar nog een leerling aannemen en is recentelijk gecertificeerd als leerbedrijf. Dit betekent dat scholieren voor hun praktijkgerichte opleiding vier dagen per week bij Reehorst Dordrecht mogen werken. De vijfde dag zitten
Om gecertificeerd tankinstallateur te worden zal Youri veel moeten studeren. Daar ziet hij niet tegenop: ‘Goed voor mijn ontwikkeling.’
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
37
games playstation 3
meer webtip! games! Op www.metaaljournaal.nl vind je elke maand een andere technische game die je online kunt spelen.
Vijf technische
Playstation 3 winnen?
PlayStation 3 games Hij is niet zo populair als de Wii of zelfs als de Xbox 360, maar de PlayStation 3 is wel de krachtigste (en duurste) spelcomputer van dit moment. Behalve games speelt hij Bluray-dvd’s af en zonder moeite gooit hij miljoenen pixels op je HDTV. Wij hebben vijf games die de moeite waard zijn op dit stukje hightech te spelen voor je op een rijtje gezet. door niels ‘t hooft
2 Sciencefiction
Speel de woordzoeker op Metaaljournaal.nl Op de website van Metaaljournaal vul je deze woordzoeker online in. Zo speel je mee voor de fantastische hoofdprijs: deze PlayStation3 spelcomputer. En als je de hoofdprijs niet wint maak je altijd nog kans op één van die andere mooie prijzen!
5x
1 Naar hartelust rondscheuren De tijd dat racegames waren gebonden aan parkoersen is voorbij. In Burnout Paradise ben je vrij om de enorme stad Paradise City te verkennen en er races te houden. Uiteraard kun je kiezen uit allerlei glimmende auto’s en motoren. Je kunt zelfs via
3 Race van de toekomst
internet spelen en het dan tegen anderen opnemen. Burnout Paradise is alweer een tijdje geleden verschenen en deze nieuwe versie bevat ook de later uitgebrachte extra content, waardoor je er bijna oneindig mee kunt spelen.
4 Maak je eigen planeet
5 De laatste man op aarde
In de toekomst worden er races gehouden met hypermoderne antizwaartekrachtvoertuigen, die zo hard gaan dat je ze maar met moeite op de baan kunt houden. De omgevingen zijn kleurrijk en de muziek is opzwepend, maar je hebt geen tijd om daar aandacht aan te besteden. Alle aandacht is gericht op de eindstreep en op de wapens die je tijdens de race kunt gebruiken om je tegenstanders naar het leven te staan. Wipeout HD kan alleen via de online PlayStation Store worden gekocht.
Little Big Planet maakt aanspraak op je creativiteit. Nee, de makers waren niet lui, ze hebben zelf ook al allerlei vernuftige levels in elkaar gedraaid, waar je urenlang doorheen kunt rennen en springen. Maar er zit ook een editor in het spel, waarmee je naar eigen smaak en inzicht omgevingen kunt ontwerpen. Dat is behoorlijk pittig en tijdrovend, maar de moeite wordt beloond. Is je creatie eenmaal af, dan kun je die online zetten en kunnen andere spelers een testrit maken.
Hoog van boven zien steden er helemaal niet realistisch uit, ze lijken wel videogames. Dat moeten de makers van The Last Guy gedacht hebben. Zij gebruikten satellietbeelden van steden zoals Berlijn en Tokio, en laten jou daarin met een minuscuul poppetje vele honderden burgers redden van een kernramp. En of dat allemaal niet genoeg is, zitten je ook nog allerlei monsters op de hielen. Net als Wipeout HD kan The Last Guy alleen via de online PlayStation Store worden gekocht.
Killzone 2 € 72,99
Wipeout HD € 17,99
Little Big Planet € 59,99
The Last Guy € 7,99
>> metaaljournaal voorjaar 2009
Doppen- en bitjesset 32-delige set, inclusief inbussleutels. In handige casstette
De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je met alle woorden uit de lijst het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters in de leesrichting de oplossing van de puzzel.
Het is oorlog tussen de mens en de Helghan. In de eerste Killzone werd ook al tussen deze partijen gevochten, maar nu is de strijd verplaatst naar de planeet Helghast. Jij moet een patrouille soldaten door talloze gevechten loodsen, waarbij je allerlei geavanceerde wapens en voertuigen gebruikt. Het bijzondere is dat de Killzonereeks gewoon bij ons aan de Herengracht in Amsterdam ontwikkeld wordt. Een knap staaltje spelontwerp van vaderlandse bodem.
38
10x
Accuboor schroevendraaier Klein maar zeer krachtig, Grote accucapaciteit
Burnout Paradise: The Ultimate Box € 29,99
kraanschip waterkracht robot sleutelen olie schroef machine techniek lassen frees ontwikkel moer boor cad motor ict duurzaam oom evc mechatronica baan school
M
S
C
H
R
O
E
F
C
V
E
C
E
T
U
K
E
I
N
H
C
E
T
R
C
H
K
R
A
A
N
S
C
H
I
P
H
C
I
S
U
L
O
O
H
C
S
R
A
A
C
B
A
A
N
L
D
A
C
E
T
R
T
L
E
K
K
I
W
T
N
O
R
K
F
R
E
E
S
E
S
O
A
M
O
R
M
A
C
H
I
N
E
A
O
N
N
E
B
M
A
A
Z
R
U
U
D
M
I
T
O
B
O
R
O
R
O
T
O
M
C
A
B
O
O
R
L
A
S
S
E
N
A
W
D
N
E
L
E
T
U
E
L
S
De prijswinnaars van de winterpuzzel: Nintendo Wii: J. van der Helm te Onderdendam Philips Multimediaspeaker: Eric Passier te Nuenen, G. Hazeleger te Barneveld, Jeannette Keetels te Schijndel, Rick Moushjuh te Dieren, L. van den Brom te Geldrop Oplaadbare schijnwerper: Mark Hofstee te Enschede, Roeland Mol te Hollandscheveld, Jeroen Wolters te Weert, Bas Musters te Waalwijk, Stefan Grims te Sprang-capelle, Patrick Boerboom te Riethoven, Els van de Kreke te Hoofddorp, Michiel de Visser te Aagtekerke, Arjan Glas te ‘t Zand, Suzanne Klappe te Breugel
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
39
oom-info
de werkgevers
Hang- en Sluitwerk
naam
Hans en Jules Faassen bedrijf
DGA Metaalwarenfabriek
OOM in cijfers
gevestigd in
Belfeld Limburg internet
Jaarlijks brengt oom de ontwikkelingen op het gebied van scholing en arbeidsmarkt voor de metaalsector in kaart. Opvallend is de gestegen instroom de afgelopen jaren.
www.faassen-huys.nl
Hans en Jules Faasen maakten gebruik van hun Ontwikkelbudget
Nieuwe werknemers in de branche
‘Onze medewerkers zijn onze toekomst’
Aantal vrouwen in metaalbewerking neemt toe
24.072
22.074
13%
Geslaagd met Metal@Work ‘Vroeger verslond ik veel stripboeken en een van mijn helden was ‘de man van staal’. Hij gebruikte zijn talenten en vocht voor een betere wereld. Jullie werken ook met jullie talenten.’ Luc Winants, wethouder Sociale Zaken van de gemeente Maastricht feliciteerde zo zes kandidaten met hun diploma van het project Metal@Work.
Vraag nu uw Ontwikkelbudget aan
tekst evelien hoekstra foto mark van der zouw
Wat produceert uw bedrijf?
Hans (links op de foto): “Wij draaien, frezen, boren en tappen ferro- en nonferroproducten op maat, zowel CNC als conventioneel, voor leveranciers van onder meer verwarmingsketels, de auto-industrie en landbouwmachines. De lat leggen we op technisch niveau steeds hoger. Ons bedrijf is gegroeid naar het werk dat we nu doen. We wilden onze mensen graag behouden, maar sommigen hadden door die ontwikkeling niet de papieren om dit werk te doen. Ik vind het belangrijk dat al mijn mensen weten waarmee ze bezig zijn.” Waarvoor heeft u het Ontwikkelbudget gebruikt?
“Vijf werknemers hebben bij ons een interne cursus gevolgd. Zij zijn door een vakdocent bijgeschoold. Het ging vooral om de theoretische onderbouwing van CNC-frezen en -draaien en algemeen verspanen. In de praktijk 40
>> metaaljournaal voorjaar 2009
werken deze jongens hier dagelijks mee, maar het ontbrak hen aan achtergrondkennis. Met het Ontwikkelbudget van OOM van 1.800 euro per twee jaar hadden we de mogelijkheid dat aanzienlijk te verbeteren.” Hoe verliep de aanvraag bij OOM?
“In samenwerking met de regiomanager heb ik alle papieren ingevuld, hij heeft mij er goed mee ondersteund. Zelf hou ik niet zo van al dat papierwerk op mijn bureau, dus deze hulp was heel welkom.” Wat zijn uw toekomstplannen?
“We willen het bedrijf verder professionaliseren, een grotere omzet behalen. In die ontwikkeling zijn mijn werknemers heel erg belangrijk. Zij zijn tenslotte de toekomst. Nu de jongens de basiscursus hebben afgerond, willen we de mensen die bij ons in dienst zijn, graag een vervolgcursus aanbieden.”
Kijk voor meer informatie op www.mijnoom.nl Personeel is van groot belang voor het succes van de organisatie. Met een bedrag van € 1.800 helpt OOM om uw mensen nog beter laten presteren. Op www.mijnoom.nl vindt u alles over uw Ontwikkelbudget. Een cursus uitzoeken is heel gemakkelijk via de online cursuscatalogus. Daarin vindt u een ruim aanbod van relevante en interessante cursussen. Om gebruik te maken van het ontwikkelbudget kiest u een cursus uit, vult u het aanvraagformulier op MijnOOM in en meldt u zich aan bij het cursusinstituut. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw regiomanager of de telefonische helpdesk van OOM, via 0172-521500.
Aan dit Maastrichtse project van P roLabor, OOM en de gemeente Maastricht namen aanvankelijk zeven kandidaten deel. Na een uitvoerige selectie door de vier betrokken metaalbedrijven (Freddomatic, SBE Piping, Machinefabriek Nijsten, Sotec) werden zij toegelaten om de basisopleiding via ProLabor te volgen. Eén kandidaat haakte snel af, maar de anderen voltooiden met succes de opleiding. Patricia Storms, regiomanager OOM: “Metal@Work is nu al geslaagd. Binnen zes maanden hebben zes kandidaten hun diploma gehaald en zij gaan nu werken in de praktijk. We zijn nu al bezig met de werving en selectie van de volgende groep en dat ziet er hoopvol uit. Deze jongeren hebben een prestatie van formaat geleverd. Ze moesten veel leren. Van werknemers vaardigheden tot en met het praktische werk. Hierin zijn zij geslaagd. Op moeilijke momenten hebben zij doorgezet. Dat zegt veel over hen.”
Trots De kandidaten lieten alle lofuitingen over zich heen komen. Voor hen telde dat ze het diploma gehaald hadden. Rowdy Pelzer: “Ik ga zeker verder in de metaal. Het diploma
halen is voor mij de eerste stap. Nu stage lopen en dan een baan krijgen. De opleiding viel mij mee. Ik ben nieuwsgierig naar de praktijk. Eerst was het leren en nu is het werken. Ik verheug me er in elk geval op. Ik ben er ook trots op dat ik deze keuze heb gemaakt.”
2006
2007
Opvallend is dat er relatief gezien meer vrouwen zijn ingestroomd dan mannen.
Bekendheid van het ontwikkelbudget bij werkgevers
owb?
Intentieverklaring Bij de diploma-uitreiking waren natuurlijk ook de vier bedrijven aanwezig waarvoor de kandidaten zijn opgeleid. Eén van de werk gevers: “Wij hebben bij aanvang van het project een intentieverklaring getekend om jongeren die de training succesvol hebben doorlopen een regulier dienstverband te bieden. Zij hebben een grote stap gezet en er zit veel talent bij. Ik ben erg te spreken over deze vorm van opleiden en inwerken. Jongeren leren het vak in de praktijk, lopen stage en gaan dan aan de slag. Alleen de gemotiveerden kandidaten blijven zo over.” Wethouder Winants gaf de kandidaten alvast het volle vertrouwen: “Door een enorme inzet hebben jullie het basisdiploma metaal binnen zes maanden gehaald. Nu gaan jullie stage lopen en dat moet leiden tot een baan binnen de metaal. Dat gaat lukken. Daar ben ik van overtuigd.”
Nooit van gehoord
48%
Wel van gehoord en niet van plan te gebruiken
16%
Wel van gehoord en van plan te gebruiken
36%
REDENen
edrijf is b te klein
nvoldoende o over nagedacht
een tijd om zelf g te ontwikkelen
metaaljournaal voorjaar 2009 <<
41
Oproep!
“Samenwerking en professionaliteit zijn kernbegrippen voor mij. Samen met de andere techniekfondsen, A+O en OTIB, ondersteunen wij onder meer basisschool Het Palet in Krommenie bij een project om de keuze voor techniek te stimuleren en die leerlingen nog een aantal jaren te volgen. We maken nu wensenlijstje voor de inrichting van een technieklokaal en gaan die samen met bedrijven invullen. OOM, A+O en OTIB werken ook samen met de gemeente Alkmaar in een innovatief arbeidsmarktproject met voetbalclub AZ! We willen jongeren uit een zogenaamde ‘Vogelaar’- wijk, die vaak lang werkloos zijn, via sport stimuleren een opleiding te gaan volgen. Aan de andere kant van het spectrum werken we met de Hogeschool van Amsterdam en INHolland samen aan meer instroom van HBO studenten in de techniek. Ik denk dat mijn persoonlijke professionaliteit het best tot zijn recht komt in onze kerntaak bij de bedrijven; opleidingsadvies voor werkgevers en werknemers. Daar mag je me altijd voor bellen!”
Anton Verlaan is regiomanager in Noord Holland (m.u.v. het Gooi)
Bedrijven investeren in bètaonderwijs
25 jaar OOM
De Metaalunie heeft de vacaturesite Transferro opnieuw ingericht. Transferro is specifiek bedoeld om werkgevers en werkzoekenden binnen het mkb-metaal met elkaar in contact te brengen.
Nederlandse bedrijven vinden het noodzakelijk te blijven investeren in het bètaonderwijs. Door de vergrijzing van hoogopgeleide bèta/technici zullen in 2012 bijna 70.000 mensen moeten worden vervangen, blijkt uit cijfers van het researchcentrum voor onderwijs en Aabeidsmarkt. Daarnaast heeft de technische sector nog 17.000 vacatures.
Dit jaar bestaat OOM 25 jaar. Voor de jubileumuitgave van Metaaljournaal zijn we op zoek naar uw verhalen.
Om Transferro effectief te kunnen inzetten voor het oplossen van (tijdelijke) knelpunten in uw personeelsbestand, is het van belang uw eventuele vacatures zo spoedig mogelijk op Transferro te plaatsen. Ga daarvoor naar www.transferro.nl. Via de button ‘Op zoek naar medewerkers’ kunt u inloggen om uw vacature in te voeren. U kunt inloggen met dezelfde combinatie van gebruikersnaam en wacht woord die ook toegang biedt tot de Metaalunie Ledenportal. Om matches tot stand te brengen, moet Transferro ook worden gevuld met de CV’s van werkzoekenden, leerlingen en studenten. Daarvoor wordt overleg gevoerd met UWV WERKbedrijf, de vakbonden en andere part ners. De komende weken worden benut voor het verzamelen van vacatures en kandidaten.
De regiomanager vertegenwoordigt OOM in uw regio. Bij hem of haar kunt u terecht voor al uw vragen over opleidingen en ontwikkeling. Kijk ook wie uw regiomanager is: 1 F riesland, Groningen, Drenthe: Michiel Jansen Telefoon: 06 537 624 17 E-mail:
[email protected] 2 Overijssel en de Noordoostpolder: Jan Abbing Telefoon: 06 51 990 828 E-mail:
[email protected] 3 Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe: Evert Polhoud Telefoon: 06 519 916 59 E-mail:
[email protected] 4 Gelderland: Johan-Peter Leeuwenburg Telefoon: 06 533 661 48 E-mail:
[email protected] 5 Limburg: Patricia Storms Telefoon: 06 209 568 03 E-mail:
[email protected]
Transferro vernieuwd!
6 Midden- en Oost-Brabant: Marcellino Kat Telefoon: 06 519 908 35 E-mail:
[email protected] 7 Zeeland en West-Brabant: Jet Ruiter Telefoon: 06 519 908 33 E-mail:
[email protected] 8 Rijnmond: Houria Belkhadda Telefoon: 06 304 129 83 E-mail:
[email protected] 9 Rijnstreek en Haaglanden: Pieter Langeveld Telefoon: 06 304 112 11 10 Noord-Holland m.u.v. het Gooi: Anton Verlaan Telefoon: 06 519 908 30 E-mail:
[email protected]
Nieuwe bèta-technici blijven nodig. De bedrijven die zich bij Jet-Net, het Jongeren en Technologie Netwerk Nederland, hebben aangesloten blijven daarom doorgaan met hun activiteiten om havo/vwo-leerlingen te enthousiasmeren voor een bèta/technische vervolgopleiding. Gerard Jacobs, directeur van Jet-Net, geeft aan dat het enthousiasmeren van jongeren voor technologie een lange termijn aanpak behoeft. Hij is blij dat de bedrijven aangeven te blijven investeren in Jet-Net en het bètaonderwijs. Ook het onderwijs is tevreden met het statement dat de bedrijven maken. Voorzitter Sjoerd Slagter van de VO-Raad laat weten dat het bedrijfsleven hard nodig is om de praktijkvoorbeelden aan de theorie op school toe te voegen. Jet-Net is in 2002 opgericht door Shell, Unilever, DSM, AkzoNobel en Philips. (bron: Metaalmagazine)
Werkt u al 25 jaar bij dezelfde baas? Bestaat uw bedrijf 25 jaar? Bent u 25 en werkzaam in de Metaal? Heeft u misschien al 25 cur sussen gevolgd? Wij willen het graag weten. Stuur een bericht naar redactie@ metaaljournaal.nl, dan nemen wij contact met u op.
“Ik werk aan raketten. Geweldig toch? Ik kan daar echt bij wegdromen. Ik zie dingen vliegen die nog niet bestaan”, vertelt een enthousiaste Daniel Hendrix. “Op de middelbare school was ik goed in exacte vakken. Het leek me fantastisch om iets te doen met vliegtuigbouw. Dus koos ik voor de studie Lucht- en Ruimtevaarttechniek aan de TU Delft. Nu werk ik bij het ruimtevaartbedrijf Dutch Space. Daar ontwikkelen we bijvoorbeeld lanceersystemen voor raketten, zonnepanelen voor satellieten en ruimterobots. Zelf maak ik berekeningen over het hitteschild van een nieuw ruimtevoertuig. Dat mag niet kapot gaan bij de terugkeer naar de aarde. Ruimtevaart is belangrijk voor ons dagelijks leven. Zonder ruimtevaart is er geen moderne communicatie mogelijk en zouden we niets weten over de klimaatverandering. Door mijn technische opleiding kan ik daar nu aan meewerken. Dat vind ik fantastisch.”
© Esa/D.Ducros-Nov 2007
Mijn regiomanager
Zonder Daniel zou er geen veilige ruimtevaart zijn 1
42
2
>> metaaljournaal voorjaar 2009
3
4
5
6
7
8
10
Meer weten? www.techniektalent.nu/jong metaaljournaal voorjaar 2009 <<
43
snel naar mijnoom.nl “Mijn OOM is ons digitale loket rond opleiding en ontwikkeling. Je regelt er al je zaken eenvoudig online: werkgevers kunnen er bijvoorbeeld subsidies aanvragen, werknemers kunnen hun Persoonlijk Ontwikkelings Plan bijhouden en trainingsinstituten kunnen cursussen aanmelden. Inmiddels maken al ruim de helft van de werkgevers en zo’n twaalfduizend medewerkers gebruik van www.mijnoom.nl. Hun ervaring speelt een belangrijke rol bij het verder ontwikkelen van de site.” Peter Zatout, specialist automatisering OOM