GfK. Growth from Knowledge

GfK RETAIL REPORTS Q4 / 2015

GfK. Growth from Knowledge Met GfK Retail Reports heeft u elk kwartaal direct zicht op de actuele ontwikkelingen binnen de grootste non-food markten in de Nederlandse retail: Een heldere samenvatting van de harde feiten en een spitse analyse van trends, in woord & beeld.

Q4/2015

RETAIL IN TOTAAL

De veranderende rol van de winkel De retailmarkt blijft in beweging. De berichten in de pers over de faillissementen van verschillende ketens binnen fashion en binnen consumentenelektronica zorgden in de laatste dagen voor kerst dat er een donkere sluier over de totale Branche ging. Dit ondanks dat ook het laatste kwartaal van 2015 positief is afgesloten met een kleine groei. Deze groei is exclusief toe te schrijven aan week 53 die we in het kalenderjaar 2015 hadden. Zouden we deze er alsnog aan toevoegen zal de groei hoger uitvallen. Jeroen Blank Industry Lead Retail

De faillissementen komen voort uit de problemen in de fysieke winkels. Binnen een markt die niet of nauwelijks groeit, is elke tegenslag, zoals het relatief warme weer, de druppel die de emmer doet overlopen. De structuur van de kosten voor de retailers zijn dusdanig dat er bij krimp of het achterblijven van groei ingrepen in deze kosten bijna niet meer mogelijk zijn. Hardere ingrepen zoals het sluiten van winkels zijn dan niet meer te voorkomen. Natuurlijk heeft de snelle groei van online invloed op de markt. Aan de andere kant zien we dat ook de webshops van de fysieke winkels in belangrijke mate bijdragen aan de totale groei van online. De kostenstructuren in de fysieke retail zijn bepalend voor het resultaat, daarom is beperking van het aantal vierkante meters veelal noodzakelijk. Daarnaast moet de website ook wel een bijdrage leveren aan het resultaat. De marges online zijn niet veel hoger en de prijsdruk wellicht nog nadrukkelijker voelbaar. Flexibiliteit en creativiteit zijn dus zeer belangrijk. Toch zijn er enkele lichtpuntjes. Het consumentenvertrouwen trekt aan en de huizenmarkt komt weer tot leven. De huizenmarkt heeft direct effect op de Doe-het-Zelf markt en de markt voor (inbouw) keukenapparatuur. De markt voor Doe-Het-Zelf in Nederland laat, hoewel in bescheiden mate, groei zien en de markt voor apparatuur binnen nieuw te bouwen keukens groeit licht.

2

Q4/2015

Ook zijn er enkele lichtpuntjes in de entertainment markten te zien. Bijvoorbeeld de markt voor boeken; deze is met bijna 4% gestegen en binnen de muziekbranche zien we een stijging in van de traditionele Vinyl platen. Daarnaast waren de nieuwe titels van Adele en Marco Borsato gedurende de feestmaanden echte bestellers. Dit ondanks dat de groei van digitaal entertainment nog steeds doorgaat. Inmiddels kijkt 40% van de internetgebruikers in Nederland via een of meerdere video on demand diensten naar films of series. Hierbij is duidelijk te zien dat de trend zich beweegt in de richting van abonnementen op streaming diensten in plaats van de pay per view diensten. Alle apparaten die digitaal met het internet verbonden zijn groeien in alle markten. In 2015 zijn bijna 10 miljoen apparaten verkocht waar mee men het internet op kan (zoals Smartphones,tablets en notebooks). Het is weliswaar een kleine stijging ten opzichte van 2014 maar wel een stijging. Kortom bijna iedereen in Nederland heeft toegang tot één of meerdere apparaten waarmee men toegang heeft tot een uitgebreid pallet aan producten en diensten op het internet. Ook shoppen op het internet zal dus verder blijven groeien, de vraag is hoe je hier als retailer met echte winkels mee om moet gaan. De rol van deze fysieke winkel zal anders worden. Het worden pick up points en showrooms waarbij ook het gemak van direct een product beschikbaar hebben tevens belangrijk is. Hiernaast zijn advies en service nog steeds belangrijke redenen voor consumenten om een winkel te gaan bezoeken. Let op: wij rapporteren de december maand in Retail Reports op basis van 4 weken en niet op basis van 5 weken.

3

Q4/2015

CONSUMENTEN ELEKTRONICA (CE) De markt eindigt 2015 licht in de min

Het jaar 2015 kan helaas voor de totale Consumenten Elektronica markt niet met positieve cijfers worden afgesloten. In 2015 is er aan Consumenten Elektronica producten in totaal 1,38 miljard euro besteed. Dit is echter 4,2 procent minder dan in 2014.

Barbara van Schouten Business Consultant

Het jaar 2015 kende geen speciaal sportevenement zoals een EK/WK voetbal of Olympische Spelen. Als in een jaar een soort gelijk evenement plaats heeft zie je gelijk de positieve invloed hiervan terug bij de verkoop van elektronica producten. Dit is dan ook direct terug te zien bij de productgroep TV, de grootste omzetbrenger binnen Consumenten Elektronica. Deze groep laat ten opzichte van vorig jaar een omzetdaling zien van -7,1% en komt hiermee voor 2015 uit op 667 miljoen euro. Binnen de TV-markt zijn in 2015 de volgende ontwikkelingen gesignaleerd: er zijn er 4,5 duizend OLED tv’s verkocht, ten opzichte van iets meer dan duizend een jaar eerder. Natuurlijk is dit nog een heel klein segment, maar er zit wel een stijgende lijn in. Het aantal verkochte Ultra HD tv’s komt uit op 190 duizend stuks en heeft hierdoor in 2015 een omzetaandeel van 37% bereikt ten opzichte van alle verkochte televisies. Aan het einde van 2015 betrof dit zelfs al iets meer dan de helft van de omzet. Dan zijn er nog de televisies met een gebogen scherm, de Curved tv’s, die het laatste kwartaal van 2014 hun intrede hebben gedaan. In 2014 stond de teller van het aantal verkochte Curved tv’s op 20 duizend verkopen. Afgelopen jaar is de verkoop hiervan verdrievoudigd en zijn er in totaal zo’n 63 duizend Curved tv’s aangeschaft. Tot slot nemen de Smart TV’s in afzet al driekwart van de totale TV-verkopen voor hun rekening. Al deze nieuwe technologieën zorgen ervoor dat ook de inchmaat van een TV gemiddeld groter is geworden bij aankoop. De grootste groei zit in het segment 55-59 inch. 4

Q4/2015

2015 was zeker het jaar van ‘Streaming Audio’. Multiroom speakers, Soundbars, dit is maar een greep uit de aangeboden producten op dit gebied. Ze laten allemaal een flinke groei in omzet zien in 2015. Network Music Systems doen al 69 miljoen Euro aan omzet, een groei van 41% ten opzichte van 2014. Ook de productgroep Loudspeakers laat een groei zien van 6,9%, waar de Soundbars al 59% van de omzet uitmaken. Naast het feit dat deze productgroepen het hele jaar door al groeicijfers lieten zien, zien we deze trend ook terugkomen in de feestmaand december. Q4 laat daarmee voor al deze groepen meer dan een verdubbeling in omzet zien ten opzichte van Q3 van 2015!

5

Q4/2015

PHOTO MARKT

Daling van de Fotomarkt neemt af De totale Fotomarkt toont in Q4 2015 een veel kleinere daling dan de eerdere kwartalen dit jaar. De daling blijft beperkt tot 1,6% in omzet in vergelijk met hetzelfde kwartaal van vorig jaar. Daar waar Digitale camera’s op een daling van -6,2% uitkomen, weten de los verkochte verwisselbare lenzen te groeien in omzet met 11,5%. De fotomarkt komt voor daarmee voor het totale jaar 2015 versus 2014 eveneens op een daling van -6,2% uit.

Menno van den Elzen Business Consultant

De Fotomarkt staat dus nog steeds onder druk. Kijken we terug naar de ontwikkeling van de laatste kwartalen dan zien we dat Q3 nagenoeg dezelfde omzet liet zien als in Q2, wat de Fotomarkt goed heeft gedaan. In Q4 komt de omzet van camera’s echter niet hoger uit dan 39 miljoen Euro, een laagte record! De feestmaand december hier geen positieve rol in kunnen spelen afgelopen jaar.. We zien dat de verhouding van de aantallen verkopen van Digitale camera’s steeds meer ten faveure komt aan de camera’s met verwisselbare lens. Zagen we in 2014 in afzet nog een verhouding van 73% voor fixed camera’s versus 27% voor camera’s met verwisselbare lens, eind 2015 staat deze verhouding al op 64% versus 36%. De omzet van camera’s met verwisselbare lens laat ook in 2015 een groei zien van 2,7% ten opzichte van 2014, waar de Fixed camera’s een omzetdaling laten zien van -11,8%. Binnen het segment van de camera’s met verwisselbare lenzen zien we bij zowel de spiegelreflex camera’s als de systeemcamera’s een daling in afzet, beide rond de 5%. Het segment systeemcamera’s groeit echter wel in omzet met 17,9% naar zo’n 30,3 miljoen Euro. Spiegelreflex camera’s blijven ook in omzet met 2,5% achter op de omzet van 2014.

6

Q4/2015

Binnen beide segmenten wordt meer dan 70% van de camera’s verkocht met meer dan 20 megapixels. Bijzonder is wel, dat de gemiddelde prijs van een systeemcamera eind 2015 iets onder de 700 Euro uitkomt, nu dus hoger dan de gemiddelde prijs van een spiegelreflexcamera die gemiddeld op 675 Euro ligt. De markt van de los verkochte lenzen laat in Q4 2015 dus een omzetstijging zien van 11,5% ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2014. Nog steeds is 80% van de los verkochte lenzen een lens voor een spiegelreflexcamera, zowel in afzet als in omzet. De gemiddelde prijs voor een los verkochte lens ligt eind 2015 op 460 Euro.

7

Q4/2015

FASHION

Q4 2015: Het viel tegen Het jaar 2015 is voor de modemarkt teleurstellend geëindigd met een omzetdaling in het vierde kwartaal, gebaseerd op de resultaten van de GfK INretail FashionScan en ShoeScan. Oktober was een prima maand maar de zeer warme november- en decembermaand zorgden voor tegenvallende verkopen in zowel kleding als schoenen.

Mirjam Hemker Business Consultant

De kledingomzet kwam in het vierde kwartaal 2,1% lager uit dan vorig jaar. Het segment waar de klappen vielen was dat van bovenmode, goed voor ruim 80% van de totale kledingomzet. Onder bovenmode vallen bijvoorbeeld broeken, jurken, shirts, truien en jassen. Vooral deze laatste artikelgroep had ernstig te lijden onder het veel te warme weer. In totaal noteerde het bovenmodesegment een omzetdaling van 3,1% in Q4. Een lichtpuntje in het vierde kwartaal was de stijgende omzet van beenmode (+3,3%) en ondermode (+6,7%). De koude oktobermaand had met een plus van 16% in ondermode en 12% in beenmode de meeste invloed op het positieve resultaat van het laatste kwartaal, maar ook december liet een plus zien. Beenmode en ondermode kenden vrijwel het hele jaar door al een omzetstijging waardoor beide segmenten ook cumulatief in de plus eindigen over heel 2015. Voor de schoenenmarkt was Q4 het enige kwartaal in 2015 met een omzetdaling: -4,3%. Het grootste segment binnen de GfK INretail ShoeScan, damesschoenen, daalde in Q4 met 5,6% het hardst. Kinderschoenen lieten een kleine min zien (-1,7%) en herenschoenen eindigden het kwartaal zelfs met een heel klein plusje (+0,8%). Ditzelfde fenomeen is te zien binnen de bovenmodemarkt: waar damesbovenmode al vier kwartalen op rij een daling laat zien en het jaar cumulatief eindigde met een daling van 4,3%, was herenbovenmode stabiel in Q4 en was er cumulatief zelfs een plusje van 1,6%. 8

Q4/2015

Aan dit verschil liggen verschillende factoren ten grondslag. Mannen scoorden in 2015 bijvoorbeeld positiever dan vrouwen op de factor consumentenvertrouwen (bron CBS). Daarnaast blijkt, uit onderzoek van GfK, dat vrouwen vaker dan mannen aangeven dat ze in 2015 hebben bezuinigd op kleding en schoenen, vooral door minder artikelen te kopen en aankopen uit te stellen. Ook als het gaat om de komende 12 maanden geeft een groter percentage vrouwen dan mannen aan dat ze verwachten minder te gaan uitgeven aan kleding en schoenen. Het laatste kwartaal is traditiegetrouw het kwartaal met de meeste omzet in kleding en schoenen. Ook dit jaar was Q4 in omvang het grootste kwartaal, maar met een kleinere afstand tot de andere kwartalen dan vorig jaar. Ten opzichte van 2014 liepen de deelnemers aan de GfK INretail FashionScan en ShoeScan in Q4 tientallen miljoenen euro’s omzet mis. Met drie kwartalen van omzetdaling en slechts één van omzetgroei (Q3) gaat 2015 de boeken in als wederom een mager jaar voor de modemarkt. Cumulatief daalde de kledingomzet met 1,2%. Inclusief de cumulatieve groei in schoenenomzet (+1,8%) lag de totale omzet van kleding en schoenen samen net iets onder het niveau van 2014: -0,6%. Bron: GfK INretail FashionScan en ShoeScan

9

Q4/2015

DOE-HET-ZELF

Bouwen aan de groei Met een plus van 6% haakt Doe-Het-Zelf eindelijk aan bij de positieve ontwikkelingen in de (ver) huizen markt. Eindelijk want met de magere groei in de eerdere kwartalen eindigen we op een kleine 3% groei op jaarbasis. Met een grote seizoens-gevoeligheid en verscheidenheid aan productgroepen grijpen we kwartaal vier aan voor conclusies over 2015.

Berry van Oosterhout Director Home & Living

De verdeling over de diverse regio’s en retailers is natuurlijk ook niet gelijkmatig. Een stevige herpositionering van enkele bestaande formules zoals Multimate en Hubo, de eerste testen met “stadswinkels”, uitbreidingen in tuincentra en de opening van enkele nieuwe grote bouwmarkten inclusief de eerste Bauhaus zal niemand ontgaan zijn. Met op de achtergrond aanverwante branches die ook niet stilzitten; Bouwgroothandel, tuincentra, woonwinkels, Ikea, Action en natuurlijk de ‘Online’ spelers. Uit de GfK DHZ omzetmonitor zien we dat voor 2015 de groei geheel in de Bouwmarkten gerealiseerd is. “IJzerwaren en Overige DHZ” winkels bleven nagenoeg stabiel, waarbij de Verf- en Behangspecialisten een ruime 2% onder vorig jaar eindigden. Binnen de DHZ Bouwmarkten kunnen we op productgroepen inzoomen en zien we dat op jaarbasis Verf, Verfbenodigdheden en Behang (VBS) onder de maat groeien. Met “raamdecoratie” op het gemiddelde en “vloeren” op 6% blijft dit, voor VBS, belangrijke segment een beetje achter. Binnen de bouwmarkten laten de groepen ‘hout- en plaatmateriaal’, ‘deuren en kozijnen’, ‘bouwmaterialen’ en ‘elektra’ op totaal jaarbasis een stevige groei zien van rond de 5%. Daarbij blijft de groep ‘sanitair’ nog steeds zwaar achter en komt amper boven de cijfers van vorig jaar uit.

10

Q4/2015

Meubels blijft onder vorig jaar terwijl woonaccessoires verdienstelijk en huishoudelijke artikelen met dubbele cijfers digit groeien. Witgoed, dat het juist in de andere kanalen zo goed doet, blijft stabiel. Kleine huishoudelijke apparaten groeien wel weer, met dubbele cijfers, na een forse dip in 2014. Naast ‘Tuin’, met een bescheiden 2% groei, zien we een aanhoudende groei in de groep ‘gereedschap’. Een groep die, qua aard en karakter zich goed leent voor Online verkoop, het in de traditionele bouwmarkten uitermate goed blijft doen met een groei van tegen de 7%. Al met al was 2015 een gematigd positief jaar.

11

Q4/2015

ENTERTAINMENT

Digitaal groeit verder door! Het laatste kwartaal van 2015 is de entertainmentmarkt geëindigd met een flinke omzetstijging! Deze groei is voornamelijk toe te schrijven aan de niet te stuiten opmars van digitale abonnementsvormen en uiteraard PS4!

Maikel Verhaaren Product Group Head New Business Development

Digitaal Het aantal gebruikers van Video on Demand neemt significant toe. 40% van de internetgebruikers 13+ geeft aan één of meerdere VoD diensten te gebruiken. Voornamelijk Netflix is verantwoordelijk voor deze groei en stijgt door naar 58% van de gebruikers. Daarnaast blijkt tevens –nu al- dat consumenten minder kiezen voor een transactional Video on Demand (t-VoD) aanbieder, waarbij je per stuk betaalt voor het kopen of huren van een film of aflevering van een serie. Het aantal streaming muziekgebruikers stijgt eveneens onverminderd door en bedraagt 38% van de internetgebruikers 13+. Apple Music en Napster staan op de kaart maar blijft Spotify met afstand de grootste. De continue toename in streaming blijft zorgen voor een verdere afname van zowel legaal- maar vooral illegaal downloaden. Nog 22% van de streaming muziek gebruikers maakt gebruik van illegale downloads. Fysiek Binnen muziek is de groei van vinyl verder doorgegaan maar blijft vooral de verkoop van albums belangrijk. Door de albumrelease van Marco Borsato’s “Evenwicht” maar vooral “25” van Adele (!) is het vierde kwartaal op een plus van tien procent uitgekomen. Op het vlak van films en series is de omzetdaling van dvd en Blu-ray verkopen uitgekomen op bijna een vijfde. De Disney-klassieker ‘Frozen’ staat nog steeds in de top vijf. 12

Q4/2015

Verder is het fenomenale succes van de nieuwe Star Wars film terug te zien in het succes van de complete box. Kaskrakers ‘Minions’, ‘Jurassic World’ en het derde seizoen van de Scandinavische hit serie ‘The Bridge’ maken de top compleet. De gamesmarkt blijft doorgroeien met als voornaamste aanjager de PS4. Bij home consoles is de omzetgroei op 25% uitgekomen. In het vierde kwartaal was meer dan de helft van de omzet op softwarevlak afkomstig van games voor de PS4. De (nieuwste delen uit de) franchises Fifa, Call of Duty en GTA waren opnieuw de grootste omzetmakers.

13

Q4/2015

IT & OFFICE

Groeien in een uitdagende markt? Nu 2015 is afgesloten is het tijd om het maximale resultaat uit 2016 te halen. Waar zit de groei in de markt? Wat zijn de belangrijkste distributiekanalen? Welke factoren zijn belangrijk in de keuze voor een distributeur? In deze retail reports, laten we de meest recente ontwikkelingen in de IT-markt zien.

Jennifer Lyklema Consultant

Deze keer doen we dat niet op basis van onze POS (retail) data, maar aan de hand het nieuw opgezette distributeursonderzoek, welke de verkoopdata van distributeurs omvat. Dit onderzoek is onderdeel van onze nieuwe dienst; de GfK Supply Chain Management Insights (SCMI). GfK heeft de data van distributeurs, retail en resellers gecombineerd in één enkele database en is daarmee het eerste onderzoeksbureau die dat voor elkaar heeft gekregen. Deze tool biedt een oplossing voor de groeiende uitdaging van het managen van de gehele supply chain voor IT en Technology spelers zoals, fabrikanten, distributeurs en verkopers (retail, e-tail en resellers). 2015 De Nederlandse IT-markt liet in 2015 een daling van 9% in omzet zien (op bais van GfK SMCI). Voor ‘total computing’ is deze daling, met 2%, net iets minder sterk. Er is wel een groei bij 2-in-1 computers, die zowel als laptop en als tablet gebruikt kunnen worden. In 2015 waren 11% van alle verkochte mobiele computers een 2-in-1 model. De groei van dit segment wordt gezien in alle verkoopkanalen, maar de ‘large resellers’ laten de sterkste groei zien. 42% van alle verkochte accessoires zijn opslagmiddelen, waarvan interne HDD dan weer het grootste gedeelte van uitmaakt. De totale ‘opslag’ markt laat een daling van 10% zien in omzet. SSD echter laat een groei zien van 16% en komt daardoor uit op een marktaan14

Q4/2015

deel van 25% in 2015.Voor dit segment zien we juist de sterkste groei binnen de ‘small/ medium resellers’. Qua opslag kiezen we voor steeds meer capaciteit en zien we dan ook een groei voor de segmenten vanaf 160 GB. Supply Chain Navigator In het laatste kwartaal van 2015 is ook wederom onze ‘Supply Chain Navigator’ uitgevoerd. Jaarlijks voeren we deze enquête uit onder IT-specialisten (computershops en resellers). Met deze enquête identificeren we de belangrijkste criteria voor het kiezen van IT-distributeurs, de relevantie van e-tailing en een overzicht van hun assortimentsstructuur. Prijs niet nummer 1 criterium in keuze distributeur De IT-specialist koopt in 2016 gemiddeld bij 7 distributeurs in, waar dit voor 2015 nog 6,3 was (op basis van GfK Supply Chain Navigator). Het belangrijkste criterium voor de keuze van een distributeur is de snelheid van levering. 99% van alle ondervraagden geeft aan dat dit (zeer) belangrijk is. De prijs komt op de 4e plaats. 91% van alle computershops en 86% van alle resellers geeft aan dat dit een belangrijk vereiste is. Als een IT-specialist ervoor kiest om zijn inkopen bij een e-tailer te doen, dan is de prijs wel de nummer 1 reden. Uit de enquête ‘Supply Chain Navitagor’ blijkt ook dat 80% van de IT-specialisten voor 2016 een (sterke) omzet groei verwachten waar dit voor 2015 66%waren dit van de specialisten was. Het zijn vooral de computershops die deze stijging verwachten.

15

Q4/2015

GROOT HUISHOUDELIJKE APPARATUUR Groot huishoudelijk “back in business”

Tegen de omzetgroei van ruim 7% over het totaal in 2015 steekt het vierde kwartaal met ruim 4% erg mager af. Maar dat is relatief, want we vergelijken het met een uitstekende periode van vorig jaar: in 2014 groeide het vierde kwartaal al met 15%. En ja, we komen uit een diep dal, maar vergeleken met het vierde kwartaal van 2013 zitten we dus bijna 20% hoger!

Berry van Oosterhout Director Home & Living

“Back in business” dus met een uitstekende groei van 7%. Zeker voor de nagenoeg volledige vervangingsmarkt die witgoed is. Maar het is wel een totaal andere business. De verschuivingen in de manier waarop de consument winkelt zijn ook, of misschien wel juist, aan de witgoedbranche niet onopgemerkt voorbijgegaan. De groei zit dan ook meer dan volledig in de Online verkopen. Wassen en Drogen De afzet in wasmachines groeit met 3% tegen een nagenoeg stabiele prijs. De verkoop van droogtrommels stijgt in aantallen met ongeveer 3%. Maar de omzet groeit tegen de 6%. De stijgende prijs bij droogtrommels wordt gedragen door de omschakeling naar de betere warmtepomp drogers. Het succes van deze innovatie is duidelijk te zien in de cijfers; in Q4 al tegen de 57% in aantallen! Keukenapparatuur De daling van verkopen, in Q4, van koelkasten en vriezers bevestigt de eindigheid van de groei in deze, door vervanging gedreven, markt. Deze twee productgroepen blijven op jaarbasis nog wel boven 2014. Afwasmachines, magnetrons en afzuigkappen zitten op een bescheiden 3% groei in volume. Maar wel tegen minimaal dezelfde gemiddelde prijs. Waar bij kookplaten en ovens dan stevige 16

Q4/2015

volume groei paren aan een gemiddeld hogere prijs en daarmee de “Double digit” omzetgroei scoren. Dit is verklaarbaar uit de mix van prijs/prestatie en uit de tijdelijk extra sterke groei van het keukenkanaal waar traditioneel in de nieuwe keuken een hoger prijspunt voor veel apparatuur gerealiseerd wordt. 2015 bevestigd de omslag: de ”7 magere jaren” 2008 tot 2014 zijn afgesloten. Voor 2016 zijn de vooruitzichten dan ook zeker positief, zeker gezien de ontwikkelingen in de (ver)huizenmarkt. Maar voor een vervangingsmarkt blijven groeipercentages boven de 2% op langere termijn uitzonderlijk.

17

Q4/2015

KLEIN HUISHOUDELIJKE APPARATUUR Klein huishoudelijk: weer een succesvol jaar!

Het vierde, traditioneel belangrijkste kwartaal van het jaar, liet opnieuw een sterke groei zien voor de klein huishoudelijke markt. De omzet van Q4 steeg met 5% naar een totaal van € 237,5 miljoen. Het jaar 2015 sloot af met een totale groei van ruim 6%, met als uitkomst een omzet van €820 miljoen. Een mooi resultaat!

Niels van Steijn Business Consultant

De markt voor klein huishoudelijke producten is opgedeeld in drie hoofdsegmenten: Kleine keukenapparaten, huishoudelijke apparaten en persoonlijke verzorging. Kleine keukenapparaten (zoals koffiemachines, waterkokers, broodroosters, staafmixers, friteuses etc.) en huishoudelijke apparaten (stofzuigers en strijkijzers) lieten beiden een omzetgroei zien van 4%. Bij de producten voor persoonlijke verzorging zagen we de omzet groeien met 6%. Voorbeelden van producten voor persoonlijke verzorging zijn: scheerapparaten, elektrische tandenborstels, stijltangen, haardrogers, weegschalen en bloeddrukmeters. Deze goede resultaten zijn te verklaren door een aantal ontwikkelingen in de markt. Het zijn doorgaans de innovatieve producten die hebben bijgedragen aan deze groei. Zie hiervoor bijvoorbeeld de opmars van ontharingsapparaten met behulp van ‘lichtpulsen’. Daarnaast zien we ook dat gezondheid een belangrijk thema is. Uit GfK onderzoek blijkt dat naast voldoende slaap gezond eten een belangrijke activiteit is voor het in stand houden van onze fysieke gesteldheid. Het is dan ook niet vreemd dat nagenoeg alle producten die hiermee te maken hebben groeien in afzet en omzet. Voorbeelden van dit soort producten zijn: hete lucht friteuses, foodprocessors, multi cookers, blenders, en slow juicers. De smartphone en tablet zijn niet meer weg te denken in ons dagelijks handelen. Producten kunnen in toenemende mate ook steeds vaker communiceren via deze met internet verbonden devices. Ook binnen klein huishoudelijk zien we voorzichtig de eerste ‘connected’ 18

Q4/2015

producten op de markt verschijnen, denk hierbij aan elektrische tandenborstels, personenweegschalen, robot stofzuigers, koffiemachines, bloeddrukmeters, en thermometers. Robotisering is een trend die we in toenemende mate gaan zien. We kennen al de robot stofzuiger, maar wat te denken van robot grasmaaiers, robot ruiten reinigers, robot dierenvoeders, massage robots, en strijk-robots? Uiteindelijk zijn veel klein huishoudelijke producten op de markt gebracht om ons dagelijks leven makkelijker en leuker te maken, zoals de snoerloze steelstofzuigers, strijksystemen en volautomatische espressomachines. Deze producten hebben echter ook een toenemende emotionele lading. Het zijn immers allemaal producten die we in huis willen hebben! De bovenstaande trends bieden nog veel perspectief voor de toekomst. De klein huishoudelijke markt zal daarom ook in 2016 veel belovend zijn!

19

Q4/2015

TOERISME

Q4 2015 aantallen passagiers 2015 nagenoeg gelijk aan 2014 Net als in de voorgaande kwartalen zien we ook in de laatste drie maanden van 2015 een hele lichte daling in het aantal passagiers dat een reis boekt via een touroperator of reisagent. Dit resulteert erin dat we voor het gehele boekjaar 2015 uitkomen op een passagiersaantal van 5,6 miljoen, nagenoeg gelijk aan het beeld van vorig jaar.

Judith Nijk Business Consultant

Het is heel duidelijk zichtbaar in de ontwikkeling van de bestemmingen in 2015 dat er enkele landen zijn die profiteren van de onrust in een aantal belangrijke toeristische bestemmingen. We hebben allemaal nog de verschrikkelijke aanslag in Tunesië op ons netvlies staan, maar recentere gebeurtenissen in het vierde kwartaal zijn het neerstorten van het Russische vliegtuig in de Sinaï woestijn vanuit de populaire badplaats Sharm el Sheikh in Egypte en onlangs nog de aanslag op een hotel in Hurghada waarbij enkele toeristen omkwamen. Dit resulteert erin dat zowel touroperators als reizigers deze bestemmingen voor langere tijd links zullen laten liggen en zich richten op veiliger oorden. Een alternatief voor Egypte en Tunesië in de winter zijn bijvoorbeeld Gambia en de Kaapverdische eilanden. Touroperators zetten dan ook extra capaciteit in en je ziet de boekingen naar deze bestemmingen met dubbele groeicijfers toenemen. Niet alleen Egypte en Tunesië hebben te maken met teruglopende boekingen, ook de populaire vakantieoorden in Turkije en Griekenland zien, als gevolg van alle perikelen rondom IS en de gepaard gaande vluchtelingenstroom, de boekingen teruglopen. In 2015 daalden de boekingen naar Turkije met 11,6% en naar Griekenland met 5,1 %. Kijken we echter naar de laatste maand dan zien we voor beide bestemmingen dalingen van meer dan 30%. Spanje, uiteraard een goed en logisch alternatief voor deze bestemmingen, profiteert daar overduidelijk van en laat in december een groei van 25% zien. De Scandinavische landen, Denemarken, Noorwegen en Zweden, laten in de laatste maanden van 2015 een opvallende stijging in boekingen zien. Hoewel de passagiersaantallen in schril contrast staan ten opzichte van die naar Spanje zijn de groeicijfers wel indrukwekkend. 20

Q4/2015

Op basis van een consumentenstudie van GfK, waarbij niet alleen gekeken wordt naar de georganiseerde markt van touroperators en reisagenten maar ook naar alle andere boekingen die door de Nederlandse consument worden gedaan zoals het boeken van alleen een accommodatie of vlucht, kunnen we een breder beeld schetsen van de gehele Nederlandse reismarkt. Hierbij zien we ook de ontwikkeling van de bestemmingen welke vaak op basis van eigen vervoer worden aangedaan. In de maanden november en december zien we bijvoorbeeld Duitsland in de top 3 van meest geboekte bestemmingen terug. In november was het zelfs de meest geboekte bestemming met een aandeel van 15%. In december zien we dit iets teruglopen naar 10% en boeken de meeste mensen een reis naar het vasteland van Spanje 11%. Als we daarbij de boekingen naar de Spaanse eilanden bij optellen, dan blijkt Spanje ook hier de absolute favoriet. Vakantiegangers hebben in december ook hun vizier alweer gericht op de belangrijkste vakantieperiodes van dit jaar. Het eerste moment in 2016 dat eraan komt is de meivakantie maar natuurlijk wordt er in het laatste kwartaal ook volop gekeken en al voorzichtig geboekt voor de zomerperiode. In de boekingen die in december geregistreerd zijn, zien we dat bijna een kwart van alle boekingen een vertrek in de maanden mei en juni heeft maar in vergelijking met de november boekingen zien we ook duidelijk dat de boekingen voor de echte zomervakantie in juli en augustus ook gestart zijn.

21

Q4/2015

TELECOM

Headsetsmarkt explodeert in vierde kwartaal 2015 De positieve ontwikkelingen binnen de telecommarkt blijven zich voortzetten in het vierde kwartaal van 2015 met een afzetgroei van 6% in vergelijking met dezelfde periode van het vorige jaar. De segmenten die het best presteren zijn wearables en accessoires.

Cary Richards Consultant

De markt voor mobiele accessoires blijft een van de verrassende segmenten binnen de telecommarkt. Over heel 2015 groeide de omzet met een indrukwekkende 24% ten opzichte een jaar eerder. Vooral headsets presteerde sterk aan het eind van het jaar. Door de hoger dan gemiddelde prijs waren headsets zelfs goed voor rond 40% van alle omzet in de maand december. Op jaarbasis blijven hoesjes de belangrijkste groep. Ook zijn er positieve ontwikkelingen te zien binnen ‘wearables’. Smartwatches en fitness trackers groeiden respectievelijk met 121% en 161%. Op basis van omzet zijn smartwatches al de belangrijkste groep binnen de wearables groep en met veel productintroducties is de verwachting dat deze productgroep steeds belangrijker gaat worden. De markt voor Smart-mobile phones blijft erg dynamisch. Aan het eind van 2015 waren bijna 9 op de 10 verkochte toestellen een smartphone en de verwachting is dat dit getal steeds dichterbij de 100% zal liggen in het komende jaar. Naast de opkomst van 4G zien we een ook een verdere groei van het feature NFC “Near Field Communication” dat gebruikt wordt om financiële transacties te faciliteren met je telefoon. Bijna drie kwart van de verkochte smartphones in het vierde kwartaal waren uitgerust met NFC.

22

Q4/2015

BOEKEN

Boekenmarkt sluit vierde kwartaal 2015 af met positieve cijfers In het vierde kwartaal van 2015 heeft het herstel van de boekenmarkt zich verder doorgezet. In totaal gingen er 11,6 miljoen papieren A-boeken over de toonbank. Er werd in deze periode 157,6 miljoen euro omzet behaald met papieren algemene boeken, 4,7 procent meer dan in Q4 van 2014. De stijging werd voornamelijk veroorzaakt door zeer succesvolle weken tijdens de feestperiode.

Cary Richards Consultant

De totale groei in omzet over 2015 komt hiermee uit op 3,7%. Deze groei is echter niet gelijkmatig verdeeld over alle delen van de markt. Met twee grote bestsellers en een toename van 6% stak non-fictie informatief met kop en schouders boven de rest van de markt uit. Ook kinderboeken blijven het beter dan gemiddeld doen met een toename van 4%. Aan andere kant van het spectrum steeg non-fictie vrije tijd met een kleine 2% en fictie liet zelfs een daling van 2% zien. Ondanks dit feit blijft fictie wel het grootste segment in de markt. Het best verkopende boek in het vierde kwartaal was Neem een geit van Claudia Breij (Overamstel uitgevers) gevolgd door Wat ons niet zal doden van David Lagercrantz (Bruna Uitgevers BV) en De Amerikaanse prinses van Annejet Zijl (Singel Uitgeverijen). De boekenbranche heeft de feestperiode met optimistische geluiden afgesloten. De stemming aan het eind van het jaar was positief waarbij de omzet van week 49 zelfs de hoogste was in drie jaar. Na het succes van 2015 zal de branche alle zeilen bijzetten om dit ook voort te zetten in 2016, het Jaar van het Boek.

23

COLOFON Uitgever GfK Krijgsman 22-25 1186 DM Amstelveen Tel. 020 - 713 3000 [email protected] www.gfk.com/nl/ Redactie Barbara Schouten, Andrea Hoogesteijn Vormgeving & Productie Marijn van Zomeren Corporate internationaal GfK team Disclaimer GfK Retail Reports is een uitgave van GfK. Hoewel bij het ontwikkelen van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid is betracht, bestaat altijd de mogelijkheid dat bepaalde informatie onjuist is. GfK is niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze informatie. Copyright Het is toegestaan informatie uit deze uitgave over te nemen, mits er sprake is van juiste bronvermelding: GfK

24