GfK. Growth from Knowledge

GfK Retail Reports Q1 / 2014

GfK. Growth from Knowledge Met GfK Retail Reports heeft u elk kwartaal direct zicht op de actuele ontwikkelingen binnen de grootste non-food markten in de Nederlandse retail: Een heldere samenvatting van de harde feiten en een spitse analyse van trends, in woord & beeld.

Voorwoord We kijken weer optimistisch naar de toekomst. De politiek geeft aan dat de crisis overwonnen is en het consumenten vertrouwen stijgt weer. Toch zijn er economen die terughoudendheid prediken. De groei komt voornamelijk voort uit de export en niet uit de toename van de binnenlandse bestedingen. Dit maakt het herstel kwetsbaar en vooral afhankelijk van zaken die buiten de Nederlandse invloedsfeer vallen. Deze dubbele gedachten zien we ook terug in de markten die door GfK worden gemeten. In sommige markten zien we een voorzichtige stijging van de consumenten bestedingen, in andere zien we dat de bestedingen nog steeds onder druk staan. Als we naar het totaal van de in de Retail Reports besproken markten kijken zien we dat de totale bestedingen in deze markten in het eerste kwartaal van 2014 nog met 0,6% zijn gedaald ten opzicht van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er zijn echter grote verschillen in de diverse markten. Zo zien we naar jaren eindelijk weer eens een positieve index in de doe-het-zelf branche. Een trend die natuurlijk wordt geholpen door het mooie weer in maart (vorig jaar maart hadden we immers nog te maken met een hardnekkige vorst periode) en de aantrekkende huizenmarkt. Het één is van tijdelijke aard en misschien een verschuiving, het ander lijkt van meer structurele aard te zijn nu de consument weer wat rooskleuriger naar de toekomst kijkt. Over de ontwikkelingen in de diverse markten treft u meer in de navolgende brancherapporten. Uiteraard kunt u voor meer vragen altijd terecht bij één van onze consultants. Wij wensen u veel inspiratie toe tijdens het doornemen van deze GfK Retail Reports. Peter Vos Business Consultant GfK 2

DE MARKTEN IN DETAIL In deze editie treft u per kwartaal een geïndexeerde vergelijking met hetzelfde kwartaal van het voorliggende jaar, van de volgende markten: - CONSUMENTENELEKTRONICA » - PHOTO MARKT » - FASHION » - DOE-HET-ZELF » - ENTERTAINMENT » - IT & OFFICE » - GROOT HUISHOUDELIJKE APPARATUUR (MDA) » - KLEIN HUISHOUDELIJKE APPARATUUR (SDA) » - TOERISME » - TELECOM » - BOEKEN » - RETAIL IN TOTAAL » GfK biedt betrouwbare markt- en consumenteninformatie waardoor klanten betere beslissingen kunnen nemen. Over de hele wereld combineren meer dan 13.000 marktonderzoek-experts hun passie met de 80 jarige onderzoekservaring van GfK. Hierdoor is GfK in staat om wereldwijde inzichten te koppelen aan lokale marktinformatie uit meer dan 100 landen. Door gebruik te maken van innovatieve technologieën, zet GfK big data om in smart data. Hierdoor kunnen onze klanten hun concurrentievoordeel verbeteren en krijgen zij meer inzicht in de keuzes en ervaringen van hun consumenten. 3

Q1/2014

CONSUMENTENELEKTRONICA (CE)

Is de Consumenten Elektronica sector op de weg terug? Ook het begin van 2014 laat helaas nog geen positieve kentering zien in de verkoop van Consumenten Elektronica. In het eerste kwartaal van 2014 kwam de totale omzet van CE producten uit op 369 miljoen Euro. Dit is een daling van -7,1 procent in vergelijking met het eerste kwartaal van vorig jaar. Deze daling is echter wel aanzienlijk minder dan de afgelopen kwartalen in 2013 lieten zien. Wellicht is dit toch een gevolg van positievere geluiden over een lichte economische groei en een toename van het consumentenvertrouwen. Zal het tij gaan keren? Barbara van Schouten Business Consultant CE

Het afgelopen jaar hebben we een sterke opmars gezien van het aantal connected apparaten. Steeds meer apparaten zijn op de markt gebracht, die ofwel via een docking systeem of draadloos met elkaar kunnen communiceren. Docking Minispeakers laat dan ook in het eerste kwartaal een groei zien van 6,9 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het toenemende succes vindt momenteel plaats bij alle electronica apparaten die muziek kunnen streamen. Deze markt liet zelfs een verdubbeling in omzet zien. Daarnaast moeten we niet vergeten dat er ook steeds meer producten op de markt komen die dezelfde functionaliteiten bevatten maar niet standaard door GfK onder de traditionele bruingoed producten worden gemeten. Waardoor er omzet wegvloeit naar andere markten zoals de Telecom markt! Tevens zien we een opleving in de omzet van Radio Devices Table Top. Hieronder vallen de Portable Radio’s, Clockradio’s en Radio Boomboxen. Deze combinatie van 3 productgroepen laat in het eerste kwartaal van 2014 een lichte groei zien van 2,2 procent. Dit heeft onder meer te maken met de toenemende belangstelling en aanschaf van digitale radio DAB+. Door de actieve media-uitingen op dit gebied en meer aandacht op de winkelvloer zien we, in de eerste 3 maanden van dit jaar, dat er van deze 3 productgroepen een kleine 8.000 apparaten zijn verkocht met DAB+ functionaliteit. 4

Q1/2014

De groei in omzet binnen de productgroep Luidsprekers is nog steeds onveranderd hoog! Het eerste kwartaal laat deze productgroep weer een groeipercentage zien van 49,6 procent. Bijna een verdubbeling dus aan omzet ten opzichte van het eerste kwartaal van 2013! Het segment Soundbars binnen deze groep is hier nog steeds de voortrekker. Meer dan de helft van de omzet wordt gegenereerd door het segment Soundbars. Waarbij het subsegment Soundbar Systems meer dan de helft van het totaal aantal verkopen laat zien. Een Soundbar System bestaat uit een single soundbar samen met een externe subwoofer. De connectie tussen de soundbar en de subwoofer kan zowel bedraad als draadloos zijn. De gemiddelde prijs van een Soundbar ligt momenteel op 370 euro, waar dit in het eerste kwartaal van 2013 nog 484 euro was. Een daling dus van 24 procent. Met het WK Voetbal voor de deur vanaf half juni is de hoop gevestigd op een omzet boost binnen de Consumenten Elektronica. De eerste bundelacties waar veelal een tv deel van uitmaakt, worden al op de markt gebracht. Wellicht dat voetbal liefhebbers hun gespaarde geld nu zullen gaan aanspreken om de wedstrijden in Ultra HD te kunnen bekijken. We zullen het gaan zien en rapporteren dit bij de volgende kwartaalupdate.

5

Q1/2014

Photo markt

Positieve kansen in een dalende markt De totale markt voor digitale camera’s is het eerste kwartaal van 2014 gestart met een daling van 11,6% in aantallen en een daling van 11,7% in waarde ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2013. Tegelijkertijd is deze afname minder sterk dan in dezelfde periode een jaar eerder. De gemiddelde prijs van digitale camera’s laat een daling zien van 5,5% in het eerste kwartaal. Gaan we echter het eerste kwartaal vergelijken met het vorig jaar dan zien we een stijging van 0,8% voor de gemiddelde prijs in dezelfde periode. Martijn Peeters Business Consultant CE

Wanneer we kijken naar de verschillende soorten camera’s, zien we dat de camera’s met een verwisselbaar objectief in aantallen stijgen in Q1 ten opzichte van Q1 in 2013. Tegelijkertijd daalt deze overkoepelende categorie in waarde versus dezelfde periode vorig jaar. De verwisselbare lens categorie is te splitsen in Compact Systeem Camera’s (CSC) en Digitale Spiegel Reflex (DSLR). Als we vervolgens per segment kijken zien we dat de groei in aantallen en in waarde komt van de CSC. De DLSR laat in waarde en ook in aantallen een daling zien. Voor de camera’s met een vaste lens kunnen we zien dat deze minder snel dalen in aantallen en waarde dan in dezelfde periode vorig jaar. De plaats van aankoop voor digitale camera’s is grofweg in drieën te delen. De Electronic Retail, de Photo Retail en de Mass Merchants. Deze kanalen zijn goed voor bijna 99% van de gemeten camera verkopen in Nederland. Alle kanalen dalen, echter zijn er onderling wel verschillen. Zo daalt het ERT kanaal in het eerste kwartaal van 2014 over de 3 verschillende categorieën camera’s. Het Mass Merchants kanaal heeft in moeten leveren op het gebied van de compact camera en de DSLR. De CSC camera heeft een flinke stijging doorgemaakt in het Mass Merchants kanaal. Het Photo Retail kanaal heeft in het eerste kwartaal van 2014 verhoudingsgewijs de kleinste daling laten zien en dat komt vooral door de enorme stijging van de CSC verkopen. Hiermee heeft het Photo Retail kanaal haar complete positie ook nog eens weten te vergroten in de camera markt. 6

Q1/2014

Als we de markt in Q1 in zouden delen aan de hand van features kunnen we de twee duidelijke, positieve ontwikkelingen waarnemen; 1. Voor de compact camera’s zien we een stijging van toestellen met 18 MP of meer. In de segmenten Systeemcamera en Digitale Reflex zien we dat de toestellen tussen de 20 en 25 megapixels flink stijgen. 2. Digitale fotocamera’s met de mogelijkheid van Full-HD video opname laten een duidelijke stijging zien zowel in het compact als in het verwisselbare lens segment. Een andere ontwikkeling die een positief beeld laat zien is de ontwikkeling van de prijsklassen voor camera’s met een verwisselbare lens. De prijsklassen die groeien zijn tussen de € 200 en € 300, 13% in waarde in Q1 en de prijsklasse tussen de € 300 en € 400, 20% in waarde in Q1. De sterkste groei is waarneembaar tussen de € 800 en € 1000 euro, deze categorie vertegenwoordigt inmiddels 14% in waarde.

7

Q1/2014

Fashion

Verkoop van kleding instabiel Het eerste kwartaal van 2014 sloot voor de modebranche af op een omzetdaling van 1,1%. Het jaar begon nog positief met een klein omzetplusje van 0,6% in de maand januari. Februari was vervolgens echter teleurstellend met een omzetdaling van 5%. In maart steeg de omzet weer naar een niveau net boven dat van vorig jaar (+0,2%).

Mirjam Hemker Business Consultant CE

Dat klinkt stabiel, maar is in feite teleurstellend. Ter herinnering: maart 2013 was een extreem koude maand, met een gemiddelde temperatuur die ruim onder de normale waarde lag. Vanwege het koude weer kwam de verkoop van de lente/zomercollecties vorig jaar slecht op gang en bleef de omzet maar liefst 18% achter op die van maart 2012. Deze achterstand werd vervolgens het hele jaar niet meer goedgemaakt. Het meest stabiel dit afgelopen kwartaal was de beenmodemarkt (o.a. sokken en panty’s), die met een daling van 0,2% in omzet vrijwel gelijk bleef aan Q1 2013. De ondermodemarkt (o.a. badkleding, ondergoed en nachtmode) daalde het meest: met 3,6% ten opzichte van Q1 vorig jaar. De markt voor bovenmode – goed voor het leeuwendeel van de modeomzet – daalde in Q1 met 0,7% ten opzichte van vorig jaar. Binnen de bovenmodemarkt heeft herenmode het ’t beste gedaan dit afgelopen kwartaal, met een klein omzetplusje van 0,7%. Bij de heren sprongen de jassen eruit als goed verkopend artikel. Damesbovenmode heeft het dit kwartaal net iets minder goed gedaan dan vorig jaar, met een daling van 0,7%. Bij de dames scoorden onder andere jeans, rokken en jurken en ook jassen omzetplusjes. Kidsmode tot slot presteerde dit kwartaal het minste, met een omzetdaling van 2,3%. Ook bij de kids sprongen de jassen er het positiefst uit als artikelgroep met een flinke omzetplus. Vooral de maand maart was een topmaand voor jassen – zowel voor dames, heren als kinderen. Dat het voorjaar een stuk vroeger begon dan vorig jaar was in de verkoop van zomerjassen dus goed te merken. 8

Q1/2014

De horlogemarkt tot slot lijkt de crisis vooralsnog niet te boven. In het eerste kwartaal van 2014 daalde de omzet met bijna 6%. Deze daling werd vooral veroorzaakt door het faillissement van een grote juweliersketen. Het is inmiddels het 5e kwartaal op rij met dalende omzetten binnen de horlogemarkt.

9

Q1/2014

DOE-HET-ZELF

Positieve omzetresultaten door goed tuinseizoen Met een stijging van 5% is het eerste kwartaal van 2014 veelbelovend. Een goed begin is het halve werk… maar zonder te somberen: het eerste kwartaal van 2013 was dan ook wel heel slecht. We citeren uit Retail-Reports van vorig jaar : “Het gehele eerste kwartaal van 2013 kunnen we met dank aan de weergoden afschrijven, we noteerden een omzetdaling van bijna 12%.”

Berry van Oosterhout Business Consultant CE

Verf en Behangspecialisten blijven met de “Overige DHZ” ruwweg op de omzet van vorig jaar steken. De Bouwmarkten zijn volledig verantwoordelijk voor de omzetstijging in het eerste kwartaal van 2014. Kijken we naar de onderliggende trends dan zien we dat de productgroep “Tuin” het extreem goed doet met een ruim 60% hogere omzet, volledig ten gevolge van het weer. De aanverwante productgroepen worden in deze trend meegezogen; de omzet van Tuin-Beits is bijvoorbeeld verdubbeld. Het totaal voor “Verf” is echter nagenoeg stabiel met Muurverf als forse negatieve uitschieter. Andere op de ‘klus binnenshuis’ gerichte groepen dalen ook, bijvoorbeeld behang en raamdecoratie. Toch is de onderliggende trend in alle drie de maanden positief, en ook terug te vinden in de groepen die gericht zijn op de grotere klus. Hout- en plaatmateriaal, Electra, IJzerwaren en Gereedschap springen er allen positief uit. De houdbaarheid van de groei ten opzichte van 2013 kunnen we pas beoordelen met de resultaten van het tweede kwartaal; in 2013 vond daarin, zeker voor Tuin, een inhaalslag plaats. De seinen staan op groen maar de trein komt nog niet op gang.

10

Q1/2014

Entertainment

Fysieke Entertainment markt zwaar onder druk Het eerste kwartaal van 2014 was een zware periode voor de entertainmentmarkt. In de eerste drie maanden van 2014 zagen we de omzet verder wegzakken en een eindsprint bleef helaas uit. De omzet is ruim 17% lager uitgevallen dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder (exclusief streaming). De grootste dalers zijn fysieke muziek en video.

Yvette Westerbaan Business Consultant CE

Maar allereerst goed nieuws: de markt voor games hardware heeft een veel betere start gemaakt dan vorig jaar. De omzet steeg maar liefst met 25% in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Dit heeft alles te maken met de ontwikkelingen op het gebied van home consoles. Deze markt is verdubbeld in omzet ten opzichte van vorig jaar en ook in afzet is er 10% meer verkocht. De markt voor portable consoles staat echter nog steeds onder druk. De markt heeft meer dan 1/3de moeten inleveren en voelt steeds meer de druk van de populariteit van smartphones en tablets. Het segment games software lijkt nog niet veel profijt te hebben van de nieuwe generaties; een daling van 25% in omzet. In dit geval is het spreekwoord ‘het slechtste wiel aan de wagen kraakt het hardst’ van toepassing. De omzetdalingen in de markt voor console gaming (-17%) zijn milder dan de daling in de markt voor PC games (-58%). Een forse tegenvaller voor laatst genoemde segment. De markt voor fysieke muziek en downloads (dus exclusief streaming) laat een omzetdaling zien van 32%. De grootste omzetmaker binnen het fysiek product blijft nog steeds albums, maar laat zowel binnen fysiek als binnen downloads de grootste min in afzet zien. De single “All of me” van John Legend was zowel de meest gedownloade- als gestreamde track van het afgelopen kwartaal. Het best verkochte album in de fysieke markt is een oude bekende in de lijst, maar in een nieuw jasje, namelijk Hitzone nummer 68. Na twee kwartalen is de blockbuster Intouchables van haar troon gestoten; in het afgelopen kwartaal is de film Planes naar de eerste plek gevlogen en is de meest verkochte film. 11

Q1/2014

Ook het derde seizoen van de dramaserie Game of Thrones heeft het bijzonder goed gedaan; de machtsstrijd van de families in Westeros weet de kijker wederom te boeien. TV-series blijven aan populariteit winnen. Het segment “Made for TV” blijft stijgen en is vooral groot in de DVD markt, maar wint zeker ook terrein binnen Blu-ray. De markt voor fysieke DVD’s en Blu-ray komt steeds meer onder druk te staan. De omzet is met 33% gedaald ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Blu-ray daalt iets minder hard met 25%. In juni brengen wij het eerste rapport uit van de nieuwe consumentenstudie Trends in Digital Entertainment. Dit onderzoek geeft inzicht in de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de markt voor Video-on-Demand, digitale muziek (ook live!) en gaming (ook tweedehands!) gekoppeld aan interessante demografische gegevens en het bezit en gebruik van diverse media(apparaten). Geïnteresseerd? Neem dan nu contact met ons op!

12

Q1/2014

It & Office

IT: Ondanks dalende markt groei van laptopmarkt en tablet accessoires Office: Een goede start voor kantoorartikelen en beamers populair Trends zetten door In het eerste kwartaal van 2014 bedroeg de omzet voor IT en Office 918 miljoen euro, dat is een daling van 3,6% is ten opzichte van het eerste kwartaal van 2013. Hoewel we op een negatieve groei uitkomen, als we het eerste kwartaal vergelijken met het eerste kwartaal van vorig jaar, zijn er tussen de verschillende IT en Office producten wel veel verschillen in de groeicijfers. Tessa Holzenbosch Director Digital World

Zo daalde de omzet van E-readers, Mediaspelers en Netwerkapparaten in het eerste kwartaal fors, al was deze daling in het geval van de netwerkapparaten gestuwd door prijsdalingen, want in aantallen laten deze producten wel groei zien. Wat ook in Q4 van 2013 te zien was, tablets die dalen in afzet naar stuks en waarde, zette in Q1 van dit jaar door. Randapparatuur van de Tablets stijgt nog wel. Hoewel de Tabletmarkt verzadigt raakt, besteedt men dus wel meer aan accessoires zoals keyboards. Het gaat beter met de laptopmarkt. De groei die inzette in de herfst van 2013 zet door in het eerste kwarrtaal van 2014. MFD printers in de plus Binnen de kantoorartikelen laten alle groepen een groei zien in omzet, met uitzondering van single function printers. In de eerste drie maanden van het jaar zijn er voor beamers dubbele groeicijfers genoteerd. Ten opzichte van Q1 vorig jaar, zien we een sterke groei van de ‘full HD’ en ‘3D’ beamers. Een mogelijke verklaring kan het WK voetbal zijn dat dit jaar weer gespeeld wordt.

13

Q1/2014

Inkjet cartridges en laser toners waren verantwoordelijk voor de meeste omzet binnen kantoorartikelen. In Q1 2014 is de verhouding van inkjet versus laser bijna hetzelfde zoals die was in Q1 2013. Hoewel de segmenten inkjet en laser toner een vergelijkbare groei vertonen zien we in laser een stijging van het marktaandeel voor niet-originele toners, daar waar de verhouding binnen inkjet tussen originele en niet-originele toners hetzelfde blijft. Hoewel multifunctionele printers groeien, weegt deze groei niet op tegen de sterke omzetdaling die we zien binnen single function printers. In aantal verkochte items, zien we echter een kleine groei in verkochte machines in Q1 2014 ten opzichte van Q1 2013. We kunnen concluderen dat de omzet daling in de totale printer markt gestuwd wordt door een dalende gemiddelde prijs.

14

Q1/2014

gROOT HUISHOUDELIJKE APPARATUUR Zeven magere jaren

Als we geloven in de “7 magere jaren” moeten we nog een jaartje doorbijten. Met 2008 meegerekend, het startpunt van de forse druk op de huizenmarkt, is 2014 het 7e jaar. Het lijkt vreemd dat we aan het begin van het jaar voorspellen dat het een mager jaar wordt. Zeker met een zeer positief eerste kwartaal; we rapporteren een groei van bijna 5% in totaal Witgoed.

Berry van Oosterhout Business Consultant CE

De eerste kanttekening die we bij die groei willen plaatsen is dat de omzet van de twee belangrijke groepen Wasmachines en Droogtrommels gelijk is aan kwartaal 1 van 2013. Voor Wasmachines is het bijbehorende volume ook gelijk aan vorig jaar. Voor Droogtrommels is het volume lager – er worden in de mix betere producten verkocht. Het betere weer is dan de logische oorzaak van het lagere volume van de droogtrommel verkopen. Dit weer is er ook de oorzaak van dat men in de (ver)bouw veel beter heeft kunnen doorwerken. Voeg daar de eerste voorzichtige signalen van een herstel op de huizenmarkt aan toe en een betere verkoop in keuken producten lijkt daarmee verklaard te zijn. Alle keukenapparaten werden in het eerste kwartaal dus beter verkocht, en maken daardoor een inhaalslag op de in het recente verleden sterk achtergebleven omzet. De onderliggende volumes zijn hoger met over het algemeen een stabiel prijsniveau. En het is een goed teken dat we de groei ook terugzien in de stoomovens; een hoger segment.

15

Q1/2014

kLEIN HUISHOUDELIJKEAPPARATUUR Twee kwartalen op rij weer groei

Na de eerste signalen van economisch herstel en het stijgende consumentenvertrouwen lijkt de markt voor klein huishoudelijke apparatuur al meteen hiervan te profiteren. Iets wat we in het 4e kwartaal al voorspelden!

Niels van Steijn Business Consultant CE

De omzet in het eerste kwartaal groeide met 2% vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. Daarmee laat de markt nu 2 kwartalen op rij weer groei zien. Opvallend is echter de nog altijd dalende omzet in het huishoudelijke segment van ruim 5%. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door de tegenvallende verkoopcijfers van stofzuigers. Ook luchtbehandelingsapparaten en elektrische bijverwarming lieten sterk dalende omzetcijfers zien. Deze daling laat zich gemakkelijk verklaren door het relatief warme weer in het eerste kwartaal. Persoonlijke verzorging laat weer eens positieve omzetcijfers zien, al was deze gering (+0,2%). De grootste categorieën scheerapparaten en elektrische mondverzorging zorgden echter opnieuw voor een daling. Haarverzorgingsproducten lieten aan de andere juiste de grootste stijging zien. Kleine keuken apparaten lieten wederom de hoogste groeicijfers zien. De omzet groeide met 7,5%. Net als in kwartaal 4 vorig jaar zijn het vooral de ‘vetarme’ friteuses, keukenmachines, staafmixers, blenders en contactgrillen. Ook koffiezetters laten nog altijd groeicijfers zien. Hier zien we vooral dat er een stevig gevecht gaande is in het ‘single serve’ segment. De komst van een nieuwkomer en product introducties wakkeren de concurrentie verder aan. Dit belooft dus wat voor het 2e kwartaal! Zeker ook omdat het 2e kwartaal traditioneel een belangrijk kwartaal is in verband met Moederdag en Vaderdag.

16

Q1/2014

TOERISME

Minder boekingen van vlucht- en autovakanties De eerste maanden van 2014 laten een onveranderd beeld van dalende boekingen in de markt voor georganiseerde reizen zien. De schade blijft in de belangrijke boekingsmaand januari beperkt tot een daling van slechts 2 % en laat zelfs een lichte groei van 1% zien in omzet. Maar in de twee maanden hieropvolgend zakken de boekingen verder terug t.o.v. een jaar eerder. In het eerste kwartaal van 2014 boekten dan ook 5,6 % minder passagiers een reis via touroperator of reisagent. Doordat de prijzen gemiddeld genomen 18 euro hoger liggen dan een jaar eerder daalde de omzet minder hard met 2,8%. Judith Nijk Business Consultant CE

We zien wel grote verschillen tussen type reizen die er geboekt worden en de ontwikkeling hiervan. Mede door het faillissement van Oad zien we de autovakanties, die via de georganiseerde weg worden geboekt, met 10% teruglopen. De boekingen voor campingvakanties daalden met 5%, maar de boekingen van vakantiewoningen liggen zelfs al iets boven het niveau van vorig jaar. De boekingen van vliegvakanties, ruim 60% van de totale markt, dalen in totaal met 2,6%. Bekijken we hierbinnen het segment van verre rondreizen dan zien we dat het jaar voor dit segment goed van start is gegaan. De rondreizen buiten Europa laten een opvallende stijging zien van meer dan 15%. Vooral verre bestemmingen zoals Zuid- Afrika, de Verenigde Staten en Marokko laten dubbele groeicijfers zijn. Kijkend naar het verkoopkanaal waar reizen worden geboekt dan zien we dat de boekingen in het fysieke reisbureau een daling laten zien van 17%, een neergaande lijn die jaren geleden al ingezet is en jaar op jaar doorzet. De boekingen via het online kanaal laten dit kwartaal een lichte stijging zien van 0,6% t.o.v. Q1 2013. De vraag die we onszelf dan ook moeten stellen is: moeten we de markt nog wel op deze manier blijven bekijken? Een veel gebruikte misvatting in de markt is, is om te spreken van de “online” of “offline” markt alsof het twee totaal verschillende diersoorten zijn. 17

Q1/2014

Uit onderzoek blijkt namelijk dat vrijwel geen enkele geboekte reis zonder invloed van het internet tot stand is gekomen en dat in 75% van de boekingen beide kanalen worden geraadpleegd. Kortom de integratie tussen on- en offline is inmiddels zover doorgedrongen dat een cross-channel aanpak niet langer een afweging kan zijn, maar strikt noodzakelijk is. De komende maanden zullen in het teken staan van de meivakantie en de start van het last minute seizoen. Net als voorgaande jaren is de hoop gevestigd op de steeds later boekende consument maar of deze het tij zal kunnen keren zal blijken in de volgende update.

18

Q1/2014

TElecom

Stijging mobiele telefoons De markt voor Smart+Mobilephones is in de eerste drie maanden van 2014 goed gestart met een stijging in aantallen van 4,1% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. In waarde is deze stijging zelfs 12%.

Martijn Peeters Business Consultant CE

De trend waarin de toestellen met een volledig touchscreen groeien is doorgezet en deze toestellen zijn goed voor meer dan 80% van de markt. De andere vormen waarin een smart-mobile telefoon kan worden aangeschaft, bijvoorbeeld met een toetsenbord, zijn steeds minder belangrijk. Zo zien we bijvoorbeeld dat de telefoons met een numeriek toetsenbord dalen ten opzichte van een jaar eerder. De toestellen met een openklappend deel waarin het keyboard of de camera zit zijn in het eerste kwartaal van 2014 nog meetbaar, echter is dit aandeel wederom kleiner dan in dezelfde periode een jaar eerder. De fysieke vorm speelt nog steeds een duidelijke rol binnen de productontwikkeling en het aankoopproces. Als we kijken naar het formaat van het toestel, en dan specifiek naar de dikte, zien we dat de toestellen welke dunner zijn dan 9 mm met 60% zijn gegroeid ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Daarnaast kunnen we zien dat de toestellen met een schermformaat tussen de 5”en de 5,5” in maart 2014 de #2 positie innemen op de ranglijst voor schermgroottes. Wanneer we de markt splitsen in smartphones, mobilephones en phablets zien we dat de verhoudingen de afgelopen 3 maanden nagenoeg gelijk zijn. Phablets zijn smartphones met een schermgrootte van meer dan 5.5 inches maar minder dan 7 inches en zijn inmiddels 3% van de markt. De Smartphones worden het meeste verkocht, gevolgd door de mobile-phones en tenslotte de phablets.

19

Q1/2014

Een van de buzzwoorden van het begin van 2014 is NFC-betalen. NFC staat voor Near Field Communication. Met deze techniek kan draadloos betaald worden bij punten waar een NFC tag geïnstalleerd is. Meer dan een derde van de in het eerste kwartaal van 2014 verkochte telefoons hebben de mogelijkheid om via NFC contact te maken. Als we verder kijken naar de manier waarop toestellen worden aangeboden zien we dat de prepaid packs flink blijven dalen. De daling komt ten gunste van de sim-vrije toestellen welke in aantallen de “contract toestellen” bijna evenaren. In dezelfde periode een jaar geleden werden er naast de contract toestellen met name prepaid toestellen verkocht. De plaats van aankoop verandert ook langzaam maar zeker. In de eerste 3 maanden van 2014 zien we dat de verkopen via het internet aandeel winnen ten opzichte van het fysieke kanaal. Meer dan een kwart van de verkopen van de smart-mobile telefoons gebeurt inmiddels online. In dezelfde periode een jaar geleden kwamen de online verkopen net boven een vijfde van alle verkopen.

20

Q1/2014

Boeken

Een markt in beweging Het zal niemand ontgaan zijn dat het eerste kwartaal van 2014 voor de boekenbranche een van de moeilijkste perioden van de laatste jaren was. Twee belangrijke bedrijven, Polare en ECI, gingen failliet en de onrust was groot. Uiteindelijk heeft het faillissement geleid tot heropening van het merendeel van de winkels en een hernieuwd optimisme in de branche. Maar wat voor effect heeft deze gebeurtenis op de cijfers gehad? In totaal gingen er in het eerste kwartaal 7,8 miljoen papieren A-boeken over de toonbank: dat zijn er 11,4 procent minder dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Cary Richards Business Consultant CE

Er werd in het eerste kwartaal 102 miljoen euro omzet behaald met algemene boeken, 10,2 procent minder dan in dezelfde periode in 2014. In het eerste kwartaal zien we wel grote schommelingen. Terwijl januari nog goed was voor een plus van 3,5% in de verkoopcijfers lieten februari en maart een daling van 13,5% en 14,9% zien. Januari heeft hiermee geprofiteerd van de wat positievere stemming die ook te voelen was in de feestperiode aan het eind van het jaar. Het was opvallend in deze periode dat non-fictie vrije tijd en non-fictie informatief de best presterende genres waren met dalingen van 5,2% en 6,6%. De Voedselzandloper van Kris Verburgh (Prometheus) was de bestseller in non-fictie. Binnen de topgenres zijn het met name reisgidsen (+0,2%) en theologie (+2,9%) die goed presteren. Op het vlak van fysieke boeken heeft non-fictie het genre fictie ruimschoots ingehaald. Het genre fictie kreeg weer grote klappen met een daling van 14%. De gemiddelde prijs van een A-boek lag het afgelopen kwartaal op €12,50. Dat is 15 cent meer dan in hetzelfde kwartaal van 2013. Wat ook opvallend is, is dat het Vijftig-tintengrijseffect eindelijk lijkt uitgewerkt in het bestsellersegment. De afzet- en omzetdaling 21

Q1/2014

van papieren boeken was nu minder in het bestsellersegment dan in de rest van de markt. De honderd bestverkochte boeken waren in Q1 2014 nog goed voor ruim een miljoen exemplaren, een daling van 8%. In omzet haalden de bovenste honderd titels samen 5,7% minder omzet dan vorig jaar. De top 3 bestsellers van het eerste kwartaal van 2014 waren Toen ik je zag van Isa Hoes, De kraamhulp van Esther Verhoef (allebei Ambo/Anthos) en Zusje van Rosamund Lupton (Meulenhoff). Over het eerste kwartaal van 2014 zijn er ruim 426 duizend e-boeken verkocht. Daarmee groeide het e-boek op jaarbasis met zo’n 29 procent ten opzichte van 2013. Dit betekent dat rond 1 op de 20 van de verkochte boeken een e-boek is. Het best verkochte e-boek in het eerste kwartaal was De kraamhulp van Esther Verhoef (Ambo/Anthos). In augustus zullen wij de cijfers over het tweede kwartaal terugkoppelen. De verwachting is dat de resultaten positiever zullen zijn dan aan het begin van het jaar. GfK verzamelt deze informatie over de boekenmarkt in opdracht van KVB-smb

22

Retail in totaal Een licht herstellende economie en positiever gestemde consument…er is licht aan de horizon en de eerste voorzichtige signalen van optimisme lijken op zijn plaats. Desalniettemin laten de bestedingen in de door GfK gemeten non-food markten, over de gehele linie nog een zeer lichte daling zien: een half procent minder omzet in het eerste kwartaal van 2014 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Maikel Verhaaren Director Retail & Entertainment Benelux

Het verschil tussen de onderlinge markten blijft opvallend. Na jaren zien we een positieve index in de doe-het-zelf branche. Een trend die natuurlijk wordt geholpen door de vroege piek van het weer in maart en de ietwat aantrekkende huizenmarkt. Bouwmarkten zijn volledig verantwoordelijk voor deze positieve omzet-index. Het weereffect is ook duidelijke veroorzaker van de positieve omzetresultaten binnen de productgroep “tuin”. Binnen de markt voor klein huishoudelijke apparaten, zien we met name de kleine keukenapparaten en koffiezetters verder stijgen. Overall staat de markt voor consumentenelectronica, digitale camera’s en entertainmentproducten onverminderd onder druk. Lichtpunten zijn games hardware, door de komst van de nieuwe generatie spelcomputers, en connected devices (denk aan docking/minispeakers, soundbars). De turbulente ontwikkeling binnen het fysieke retaillandschap helpt het omzetverloop niet mee hoewel tegelijkertijd de verschuiving richting streaming consumptie van muziek en video stevig doorzet. Bij deze laatstgenoemde trend zullen we het komende kwartaal langer stilstaan. De markt voor Smart+Mobilephones is in de eerste drie maanden van 2014 goed gestart. Verder raakt de tabletmarkt weliswaar verzadigd, men blijft wel meer besteden aan accessoires. Beter gaat het met beamers en de laptopmarkt. 23

retail in totaal

De modebranche staat licht in de min, met name vanwege een teleurstellende februarimaand. Het voorjaar begon een stuk vroeger en dat was te merken in bijvoorbeeld de piekende verkoop van zomerjassen. Een onveranderd beeld van dalende boekingen is te zien in de markt voor georganiseerde reizen. Bijna 6% minder passagiers boekten een reis via een touroperator of reisagent. Al met al zal het tweede kwartaal de hoop gevestigd zijn op de verder aantrekkende economie, het effect van Moeder- en Vaderdag, de start van het last-minute seizoen en uiteraard de eerste helft van het WK.

24

Colofon Uitgever GfK Krijgsman 22-25 1186 DM Amstelveen Tel. 020 - 713 3000 [email protected] www.gfk.com/nl/ Redactie Peter Vos, Barbara Schouten Vormgeving & Productie Marijn van Zomeren Corporate internationaal GfK team Disclaimer GfK Retail Reports is een uitgave van GfK. Hoewel bij het ontwikkelen van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid is betracht, bestaat altijd de mogelijkheid dat bepaalde informatie onjuist is. GfK is niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze informatie. Copyright Het is toegestaan informatie uit deze uitgave over te nemen, mits er sprake is van juiste bronvermelding: GfK / www.gfk.com/retail-reports/ Interesse in de Belgische markt? Schrijf u nu in op www.gfk-retailreports.be en blijf elk kwartaal op de hoogte van de actuele ontwikkelingen binnen de grootste non-food markten in de Belgische retail. 2 5