GEZOND ETEN ROND CHEMOTHERAPIE Een persoonlijk verhaal
José van Mil Culinary director Pepper & Salt Food Communication Consultancy
Wat ik doe voor de kost • • • • • •
Receptuur Food producties Kookboeken Foodstyling Culinaire artikelen voor tijdschriften New media & Internet food producties
Samenwerking met Marja Lantinga oncologisch diëtist VUmc • 30 jaar samenwerken • Hulp bij de berekening voedingswaarden • Gespreken over lekker gezond eten • Gesprekken over eten als je kanker hebt • Advies bij artikel Pink Ribbon
Er was iets helemaal mis Mijn man Paul Somberg kreeg pijn in zijn nek…… Misschien een hernia?
Het bleek Kanker te zijn • Paul had een groot gezwel in zijn nek • Uitvalsverschijnselen werden dagelijks erger
• Neuroloog zocht heel lang en vond niet welke kanker de oorzaak was • Hij voorspelde dat Paul nog enkele dagen te leven had en er was geen kans op een wonder
Gert Jan Timmers werd ingeschakeld • Internist/Hematoloog Gert Jan Timmers van het Amstelland ziekenhuis werd eindelijk ingeschakeld • Hij zocht direct gericht naar de Ziekte van Kahler • Bestraling had bloedspoed • Direct naar de VU
Hoge bestraling • • • •
Masker werd aangemeten Heftige bestraling om het tumor te verkleinen Gevolgd door serie hoge bestralingen Verbrande keel werd langzaam erger
Nog eventjes genieten • Nog een weekendje lekker eten bij de Lindenhof in Giethoorn
Hij kon niet echt meer proeven en slikken werd een ramp • Direct daarna kon hij niets meer echt proeven • Slikken werd een ramp • Eerst zachte smeuïge hapjes • Toen alleen vloeibaar
Een serie Chemokuren • • • • •
Bevroren vruchten tijdens de chemo’s Geen eetlust en misselijkheid Erg geïrriteerde keel en zweren in zijn mond Smaak en geur veranderde: water leek azijn Paul dé zoetekauw wilde hartig
Oplossingen op maat • Kleine hapjes gedurende de hele dag en soms ook ‘s nacht (druiven in koeltas) • Zonder drang • Vooral samen eten, zien eten doet eten
Stamceltransplantaties • Er volgde 2 stamceltransplantaties • Paul was ook nog allergisch voor Melfolan… • Immuunsysteem uitgeschakeld
Ingrediënten die het immuunsysteem • Tomaatjes, blauwe bessen en bramen • Frambozensoepje • Salade met broccoli
Met hapjes naar het ziekenhuis • Het eten in het ziekenhuis was niet afgestemd op de kankerpatiënt, het was teveel en rook zo heftig • Een paar keer per dag vers bereide hapjes • Lastig misschien voor de verpleging maar Paul bleef wel eten
Bloedwaarden snel beter • Paul was na de eerste stamceltransplantatie na 14 dagen weer thuis • De tweede keer een paar dagen langer • De volgende dag toen hij aan het werk wilde was hij nogal moe… Gek hè?!
Verschillende texturen, temperaturen en smaakintensiteit • Voor elke fase van de behandeling had Paul behoefte aan een andere substantie/textuur • Gewenste temperatuur en veel of weinig smaak verschillen per keer en per patiënt . • Keuze in gerechten met veel of juist weinig smaak
Beter zoet dan niets • Zijn keuze voor liever hartig of zoet verschilde per dag en moment • Beter zoet en suiker dan helemaal niet eten
Het boek was een logisch gevolg • Het systeem dat ik voor Paul heb ontwikkeld werkte zo goed dat we besloten er een boek van te maken zodat anderen er ook wat aan konden hebben. • Samen met professor Christine Archer Mackenzie radioloog en onderzoekpsycholoog gespecialiseerd in kanker • Marja Lantinga was een geweldige adviseur
6 texturen Luchtig
Smeüig
Vloeibaar
Krokant
Zacht met beet
Stevig
Luchtig • Luchtig: Als je niet kunt kauwen, goed bij pijnlijke mond en keel
Smeuïg • Smeüig: Niet kauwen, goed bij pijnlijke mond en keel en problemen met slikken
Zacht met beet • Zacht met beet: droge mond, niet te veel pijn en kauwen geen probleem
Vloeibaar • Bij heftig aangetaste mond en keel voor hen waarvoor kauwen en slikken echt pijnlijk is
Krokant • Knapperig is lekker als je weinig eetlust hebt, als de mond en keel niet te schraal en droog zijn of te veel pijn doen
Stevig • Vrij normaal eten maar wel in hele kleine porties die de patiënt lekker aankan en niet afschrikt.
Testen met patiënten • De testen die tal van patiënten en hun verzorgers hebben gedaan waren onmisbaar. • Ze waren heel blij met de mogelijkheden tot eten. “Ik kan weer eten zonder dat het bedreigend is!” • Verzorgende familie en vrienden gaf het een goed gevoel echt iets te kunnen doen.
Over de hele wereld • Gezond Eten Rond Chemotherapie was het eerste kook boek op dit gebied en we hebben het direct in het Nederlands en Engels geschreven. • Ons boek is o.a. in Engeland, USA, Australië, India, Hongarije, Griekenland, Noorwegen, België, Canada, • Frankrijk, Finland • en zelfs in Japan!
Er was toch een wonder mogelijk • Paul leefde in plaats van de door de neuroloog ingeschatte 4 dagen nog 4 ½ jaar met plezier en smaak. • Door te blijven eten waren de behandelingen voor Paul wat minder zwaar en belastend en bleef hij sterk en zo “gezond” als mogelijk is in deze situatie. • Zijn enige klacht? “Ik was graag wat meer afgevallen….”
Een monumentje Paul is op 30 december 2010 overleden Het boek is een monumentje geworden voor mijn Paul…. én ook voor alle anderen met eetproblemen door kanker.
Hapjes in de VU • Juist daarom is het zo mooi dat ze er, ter inspiratie voor patiënten, in het VUmc serieus mee aan de slag zijn gegaan. • Marja Lantinga vertelt daarover, dank u wel!
