Monografieen BW
B22
Gevolgen van de erfopvolging Prof. mr. W.R. Meijer
Kluwer - Deventer - 2005
Inhoud
VOORWOORD
IX
LUST VAN AFKORTINGEN
XI
LUST VAN VERKORT AANGEHAALDELITERATUUR INLEIDING I
1
D E OVERGANG VAN HET VERMÖGEN VAN DE ERFLATER
Inleiding 1 2 3 4 5 6 7 II
10 11 12 13 14
3
3
De rechten, bezit en houderschap van de erflater 3 De hereditatis petitio 4 De schulden van de erflater 5 Verkrijging door de Staat van het vermögen van de erflater De verkrijging onder bijzondere titel door een legataris 6 Aanvaarding en verwerping van een legaat 7 De lasten 8
D E VERKLARING VAN ERFRECHT
8 9
III
XIII
6
9
Inleiding 9 De positie van de notaris bij het openvallen van een nalatenschap 9 Beperkingen in het systeem bij onbekendheid met de dood van de erflater of het erfgenaamschap 10 Beperkingen in het systeem met betrekking tot de inschrijving in het Testamentenregister 11 De inhoud van de verklaring van erfrecht 12 Is de opsomming van art. 188 lid 1 limitatief? 16 Derdenbescherming 17 De vorm van de verklaring van erfrecht 19
DE BOEDELNOTARIS 21
15 16 17 18
Inleiding 21 De omschrijving van de functie van boedelnotaris 22 De keuze van de boedelnotaris 22 De taak van de boedelnotaris bij de vereffening 24 De notaris die bij de afwikkeling van een nalatenschap is betrokken in de zin van art. 186 lid 2 24
V
IV
HETBOEDELREGISTER
19 20 21 22 23 V
26 27 28 29
30 31 32 33 34 35 36 37
38
Inleiding 37 Algemene uitgangspunten met betrekking tot schulden 37 De schulden van de erflater die niet met zijn dood tenietgaan (art. 7 lid 1 sub a) 38 De kosten van de lijkbezorging (art. 7 lid 1 sub b) 39 De kosten van vereffening van de nalatenschap (art. 7 lid 1 sub c) 41 De kosten van executele (art. 7 lid 1 sub d) 41 De schulden uit belastingen die ter zake van het openvallen der nalatenschap worden geheven, voorzover zij op de erfgenamen komen te rüsten (art. 7 lid 1 sub e) 42 De schulden die ontstaan door de toepassing van afdeling 2 van Titel 3 (art. 7 lid 1 sub f) 43 De schulden ter zake van legitieme porties, waarvoor erfgenamen worden aangesproken (art. 7 lid 1 sub g) 45 De schulden uit legaten welke op een of meer erfgenamen rüsten (art. 7 lid 1 sub h) 46 De schulden uit 'quasi-legaten' (art. 7 lid 1 sub i) 47 De volgorde van verhaal op de nalatenschap 47 Het limitatieve karakter van de opsomming van art. 7 lid 1 52 De uitwinbaarheid van het overige vermögen van de erfgenaam 53 De vordering van een legitimaris bij schending van zijn legitieme en de verhaalsaansprakelijkheid van het prive-vermogen van erfgenamen 54 De speciale regelingen bij de wettelijke verdeling 55
D E PRIVE-SCHLDEN VAN DE ERFGENAAM TEGENOVER DE SCHULDEN VAN DE NALATENSCHAP 59
39 40 41 42 43
VI
Inleiding 27 In het boedelregister inschrijfbare feiten 28 De Algemene Maatregelen van Bestuur van art. 186 lid 3 en lid 4 32 De gevolgen van het niet inschrijven van inschrijfbare feiten 32 Het doorhalen van ingeschreven feiten 33 Onderzoeksmogelijkheden voor belanghebbenden 34
DE SCHULDEN VAN DE NALATENSCHAP 37
24 25
VI
27
Inleiding 59 De nalatenschap komt toe aan een erfgenaam 59 De nalatenschap komt toe aan meer erfgenamen 61 Afwikkeling van het afgescheiden vermögen onafhankelijk van het overige vermögen van de erfgenaam/erfgenamen 62 De door de dood ontbonden huwelijksgemeenschap 64 De speciale regelingen bij de wettelijke verdeling 65
VII
D E ERFGENAAM DIE ZICH BERAADT
44 45 46 47 48 49 50
67
Inleiding 67 De periode van beraad 67 De keuzemogelijkheden van de erfgenaam 68 De keuzevrijheid van de erfgenaam 71 De beperkte keuzevrijheid van de wettelijke vertegenwoordiger De onherroepelijkheid van de keuze 73 Dwangmiddelen om erfgenamen tot een keuze te brengen 74 Spoedeisende zaken gedurende de periode van beraad 75
71
VIII DEZUIVEREAANVAARDINGENDEVERWERPINGVANDE NALATENSCHAP 77
51 52 53 54 IX
DE BENEFICIAIRE AANVAARDING 83
55 56 57 58 59
X
Inleiding 77 De zuivere aanvaarding 77 Zuivere aanvaarding als straf 77 Uitwinbaarheid van het overige vermögen van een erfgenaam ondanks beneficiaire aanvaarding in andere gevallen 78 De verwerping 78
Inleiding 83 Het ontstaan van een afgescheiden vermögen bij een erfgenaam 83 De gevolgen van het afgescheiden zijn van het nalatenschapsvermogen van het prive-vermogen van een erfgenaam 84 Beneficiaire aanvaarding zonder beneficiaire vereffening 87 De vereffening van een door de echtgenoot beneficiair aanvaarde nalatenschap bij de wettelijke verdeling 88 De vereffening van een door de echtgenoot beneficiair aanvaarde nalatenschap bij de wettelijke verdeling en een huwelijksgemeenschap 89
D E VEREFFENING VAN EEN NALATENSCHAP NA BENEFICIAIRE
AANVAARDING 91
60 61 62
Inleiding 91 Speciale regeis voor de vereffenende erfgenamen 91 Vereffening door een door de rechtbank benoemde vereffenaar Vereffening bij de wettelijke verdeling 97
95
VII
XI
DE VEREFFENING VAN EEN NALATENSCHAP DIE NIET BENEFICIAIR AANVAARD IS 99
63 64 65 66 67 68 XII
Inleiding 99 De onbeheerde nalatenschap 99 Een verzoek van een schuldeiser van de nalatenschap 100 Een verzoek van een prive-schuldeiser van een erfgenaam 100 Een verzoek van een schuldeiser van een erfgenaam die verworpen heeft 101 De vereffening van een huwelijksgemeenschap 102 De vereffening bij de wettelijke verdeling 102
H E T VERLOOP VAN DE VEREFFENING
69 70 71 72 73 74 75 76
105
Inleiding 105 Toepasselijkheid van bepalingen van Titel 7 van Boek 3 BW 105 Verhaal door individuele schuldeisers tijdens de vereffening 106 Kosteloze vereffening en opheffing van de vereffening 106 De vereffenaar 107 De taak van de vereffenaar 108 De aansprakelijkheid van de vereffenaar 115 Het einde van de vereffening 116 De Staat als opvolger onder algemene titel van de erflater 116
XIII DE VERDELING VAN DE NALATENSCHAP
77 78 79 80 81 REGISTERS
VIII
119
Inleiding 119 De toepasselijkheid van Titel 7 van Boek 3 BW 119 De verdeling tussen deelgenoten die niet allen het vrij beheer over hun vermögen hebben 119 De 'verdeling' van schulden 120 De toerekening van schulden 120 Inbreng van giften 124 131
