GEQUETST WAS IC VAN BINNEN
Boen Peggy 2° jaar postgraduaat wondzorg, weefselherstel en stomatherapie Zelfstandig thuisverpleegkundige “de Huiszwaluw BVBA thuiszorg”
HET LEVEN LACHTE ME TOE SEPTEMBER 2010
Op 6 oktober 2010 werd bij mij een tumor vastgesteld via een rectoscopie, na nader onderzoek kwam het verdict: darmkanker. Na menige onderzoeken : rectumcarcinoom.
‘WAT NU ?’, DENK JE BIJ JEZELF: Totaal verdoofd ; wat zegt hij daar? Ongeloof ; heb IK kanker? Ikke Lichamelijk als geestelijk ontredderd Uithuilen Hoe zeg ik het aan mijn partner Hoe zeg ik het aan mijn kinderen Wat zeg ik en hoe zeg ik het aan mijn vrienden en familie
EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS : Een goede opvang door je partner, je familie en omgeving zijn goud waard in deze periode
OOK VOOR JE KINDEREN IS KANKER EEN ZWARE DIAGNOSE: vertel hen dat je ziek bent,ook al is dit heel moeilijk Goede info creëert minder angsten Vertel eerlijk of je zult genezen of niet Noem de juiste naam: kanker Dat je niet aan kanker hoeft dood te gaan en dat het niet besmettelijk is Je mag huilen tijdens je gesprek; pijn en verdriet horen bij het leven Niet teveel informatie op het zelfde moment Zoek een steunfiguur waar je kind kan op terugvallen als jij het zwaar hebt Dat er altijd iemand zal zijn die voor hen zal zorg
VERLIES ERVARINGEN: Verlies van lich. gezondheid en welbevinden Verlies van onafhankelijkheid Verlies van de normale rolpatronen Verlies van vrienden Verlies van het vertrouwde uitzicht Aanvoelen van het eigen lichaam Verlies van een stukje van jezelf Verlies van werk en inkomen
PSYCHO-SOCIALE ASPECTEN VAN KANKER: Het onzekere wachten op de diagnose: angst en onzekerheid Het dagelijkse leven en toekomstplannen staan op de helling Ongewild in een nieuwe situatie waarop men geen vat heeft Angst voor behandelingen, Angst om te sterven Hoop en wanhoop Uiten van emoties: angst, woede, verdriet Onze ogen zijn de afspiegeling van onze gevoelens
WELKE FACTOREN MAKEN DE PATIËNT KWETSBAARDER : Persoonlijke draagkracht op het moment van de diagnose Mensen uit de omgeving met negatieve ervaringen Onschuldige angsten zoals claustrofobie, isolatieangst, angst voor anesthesie Afwezigheid van sociale steun Falend familiaal of sociaal vangnet Partners zijn zelf van de kaart Impact van de behandeling op het dagelijks functioneren Stadium van de ziekte en de aard van diagnose zijn een doorslaggevende factor
BEVORDEREN VERWERKINGSPROCES: Durf actief stilstaan met eigen emoties, bij de betekenis van “kanker” in zijn persoonlijk leven Praat erover met mensen die je vertrouwt Uit je gevoelens, je angsten, praat in “ik-termen” Toon je gevoelens: huilen,bang zijn is niets waar je je moet voor schamen, door ze te uiten komt er innerlijke rust en evenwicht Probeer ook alle gedachten aan kanker regelmatig van je af te zetten, richt je op andere zaken Durf jezelf ook eens te verwennen, iets waar je van geniet
DE RELATIE : Partners krijgen minder aandacht dan ze verdienen Aan te bevelen zijn steunpunten buiten het gezin Krijgen minder emotionele steun van vrienden,verpleging en geneesheren dan de patiënt zelf Goede ondersteuning toont minder lichamelijke en psychologische klachten Positief effect, partners komen dichter bij elkaar te staan en de communicatie verbetert
ENDEL-EN DARMKANKER Wat is darmkanker? - Als de tumor zich in de dikke darm bevindt, dan spreken we van dikkedarmkanker. - Als de tumor verderop, in de endeldarm bevindt, gaat het om endeldarmkanker. - Deze 2 types hebben talrijke overeenkomsten en worden hierdoor onder 1 term ‘darmkanker’ gebruikt
Darmkanker ontstaat: •
in de binnenste laag van de darmwand
•
in de mucosa of klierepitheel (opp. Laag)
•
epitheelcellen ontaarden
•
delen zich op abn. en ongecontroleerde manier
•
verliezen hun normale functie
•
deze cellen vormen een gezwel
SYMPTOMEN VAN DARMKANKER: Aanwezigheid van bloed in de stoelgang: van enkele streepjes tot meer overvloedige hoeveelheden Verandering van de frequentie en stevigheid van de stoelgang of transitstoornissen: diarree afgewisseld met constipatie Aanhoudende buikpijn, vaak plaatselijk Onverklaarbaar gewichtsverlies en vermoeidheid Mogelijke obstructie van de darm
OORZAKEN EN RISICOFACTOREN : Leeftijd: iedereen ouder dan 50 jaar heeft een verhoogd risico, kan ook op elke leeftijd voorkomen. Voeding: eet evenwichtig, voeding rijk aan dierlijke vetten is schadelijker dan plantaardige vetten, groenten en fruit Roken: kan een rol spelen, het verdubbelt het risico Milieuvervuiling: is voor een deel verantwoordelijk, in onze streek zijn de jongeren meer belast met het riscio om kanker te krijgen, een onlangs onderzoek bij jongeren heeft dit uitgewezen Erfelijke vormen: dit door genetische afwijkingen, 5%,er volgt een systematishe opsporing Inflammatoire darmziekten: mensen met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa lopen een hoger risico
ONDERZOEKEN: Rectoscopie met biopsie Bloedonderzoeken, nl tumormarker CEA CT-scan van het abdomen en de lever met IV contrast RX en CT Thorax NMR van het rectum Colonscopie
ALGEMENE BEHANDELING: De behandeling wordt beslist op basis van de onderzoeksresultaten en na overleg met verschillende specialisten: - een gastro-enteroloog - een oncoloog - een chirurg - een radiotherapeut - een radioloog - een anatoom-patholoog
Chemotherapie: een cytotoxisch geneesmiddel toedienen om de kankercellen te vernietigen: - elimineert de kankercellen voor de operatie - vermijdt uitzaaïng van de kanker - vermindert de grootte vd darmkanker voor de operatie - vertraagt de groei van inoperabele kankers en verlengt zo de levensduur -verbetert de levenskwaliteit vd patiënt doordat de symptomen vd tumor verminderen
DE STRIJD BEGINT: Plaatsen van een port-a-cath op 27 oktober 2010 en aankoppelen van chemo.
DE START VAN EEN 5 WEKEN DURENDE CHEMOTHERAPIE, WE BLIJVEN POSITIEF.
Radiotherapie: het uitzenden van ioniserende stralen met hoge energie: - veroorzaakt veranderingen in het genetisch materiaal - gezonde cellen kunnen zich herstellen - kankercellen zijn minder sterk, dus worden als eerste vernietigd - om risico’s op een lokale terugval te verminderen bij endeldarmkanker
HET OPSTARTEN VAN DE RADIOTHERAPIE DEZE NEEMT 25 DAGEN IN BESLAG
VERMOEIDHEID: DE MEEST VOORKOMENDE KLACHT Veroorzaakt door de kanker zelf Het lichaam heeft veel energie nodig voor je herstel Verschilt van gewone vermoeidheid Hangt niet samen met activiteiten Verbetert niet altijd met rust of slaap Kan mild zijn maar ook ernstig met een gevoel van uitputting Kan gepaard gaan met depressieve gevoelens Treedt reeds op tijdens de 1°week van de behandeling en neemt nadien verder toe Het is niet abnormaal dat men nog vermoeid is enkele maanden na stopzetting behandeling
NUTTIGE TIPS TEGEN VERMOEIDHEID ZIJN: Plan u dag zo dat u geen energie verspilt Geef prioriteit aan voor u belangrijke of leuke activiteiten en doe geen onnodige inspanningen Neem korte rustperiodes waar je het nodig acht Blijf voldoende actief in huishouden en erbuiten Zorg voor evenwicht tussen rust en activiteit Drink voldoende: 1,5 à 2,5 l/dag Neem verschillende kleine maaltijden per dag Zorg voor voldoende ontspanning Vraag eventueel hulp aan familie en vrienden
DE DAG NADERT, OPNAME IN HET ZIEKENHUIS 30 JANUARI 2011
DE OPERATIEVOORBEREIDING: HET BEPALEN PLAATS VAN DE STOMA, TED-KOUSEN ,EEN COLONREINIGING EN DAN NUCHTER ZIJN IN LICHAAM EN GEDACHTEN
OPERATIEBEELDEN VAN ENDELDARMKANKER LOW ANTERIOR RESECTIE De operatiepositie
DE INCISIE VD BUIK DE
HET OPENHOUDEN MET WONDSPREIDERS
DE CHIRURG CONTROLEERT LI-BOVENBUIK DE LEVER OP EV. META’S
HET COLON WORDT IN DE LOSGEMAAKT VAN DE MILT
LOSGEKOPPELD COLONDEEL OM VOLDOENDE LENGTE TE VAN HET COLON KRIJGEN VOOR DE VERBINDING RESTANT ENDELDARM
1. COLON TRANSVERSUM 2. AFDALEND LINKER DEEL 3. SIGMOÏD 4. ENDELDARM
TRECHTERVORMIGE HET BOVENSTE DEEL WORDT STRAKS ONDERIN LOOPT GEBRUIKT OM VAST TE MAKEN AAN HET DE ANUS RECTUMRESTANT
BEKKEN, BLAUWE PIJL,GEHEEL DE ENDELDARM DOOR TOT AAN
DICHTGENIET KAN LAAG IN HET BEKKEN HET RECTUM AFGENIET WORDEN VERWIJDERD ONDER HET NIVEAU WAAR ZICH DE TUMOR BEVINDT ANUS
HET ZIEKE RECTUMDEEL A. SIGMOÏD B.ENDELDARM C. STUK RECTUM VLAKBIJ
NA VERWIJDERING VAN HET RECTO-SIGMOÏD KIJK JE IN DE LEGE BEKKENHOLTE MET EEN KLEIN RESTANT RECTUM WAAROP EEN VERBINDING MOET WORDEN GEMAAKT
EEN SPECIAAL NIETAPPARAAT WORDT VIA DE ANUS NAAR BINNEN GEBRACHT: A. VIA DE ANUS B. AAMBEELD WORDT IN AANVOEREND DIKKE DARMDEEL GEPLAATST THV C. A EN B WORDEN GEKOPPELD EN VERVOLGENS VASTGENIET IN EEN RONDDRAAIENDE BEWEGING
NA AFVUREN VAN DE NIETJES MAAKT EEN CIRKELVORMIG MES DE VERBINDING DOORGANKELIJK DOOR HET UITPONSEN VAN 2 WEEFSELRINGEN IN DE RECTUMSTOMP EN HET AANVOERENDE COLONDEEL MET PAUCH
OM DE NAAD TE LATEN GENEZEN ZONDER DAT DEZE DIRECT WORDT BELAST MET LANGSZONDER STOMA, STROMENDE ONTLASTING WORDT MEESTAL ZORG MINDER EEN TIJDELIJKE STOMA AANGELEGD
MIJN BUIKWAND EN DIT HEB IK EVEN GELUK , EEN
POST-OPERATIEVE DAGEN Een pijnpomp, 3 redons, maagsonde, blaassonde 2-tal infusen Na dag 3 een beetje eten Blij dat ik geen stoma heb
DE NABEHANDELING: Een 2° chemokuur volgt 8 weken na de operatie, iedere 14 dagen 3 dagen chemo en dit 8 keer, laatste keer afgekoppeld op 21 juli 2011, oef!
KANKER…….. EN DAARNA? Om de 3 maanden follow-up : • • • • • •
een rectoscopie een scan Een radiografie Een echografie Een colonscopie Regelmatig bloedafnames
TERUG GENIETEN VAN HET LEVEN !
BIBLIOGRAFIE www.chirurgenoperatie.nl
