Generation
Nieuwsbrief nr 23 | 2010
Hoeveel zon kan mijn huid hebben? Kinderen plukken vruchten van Generation R Onderzoek naar kaaskiezen Generation R de wijken in
Deze nieuwsbrief is een uitgave van Generation R. Het onderzoek naar groei, ontwikkeling en gezondheid. Generation R is een onderzoek van het Erasmus MC, de Erasmus Universiteit Rotterdam en het Erasmus MC Sophia in samenwerking met de GGD Rotterdam-Rijnmond.
››› Nieuws en feiten
Generation R de wijken in deze zomer Op onderstaande foto staan consulenten Marieke de Kleine, Graciella Ramalho, Sabah Loukili en Rukiye Yaramis van Generation R (van links naar rechts). Zij gaan deze zomermaanden de wijken in om contacten te herstellen met deelnemers die we telefonisch niet meer kunnen bereiken of die niet meer reageren op onze post. Het gaat goed met Generation R en met bijna alle deelnemers hebben we goed contact, maar in het belang van het onderzoek willen we graag iedereen binnenboord houden. Vandaar dat we het groepje deelnemers waarvan we al even niets meer hebben gehoord op deze actieve wijze benaderen. Dit persoonlijke contact blijkt heel goed te werken. Het merendeel van de bezochte deelnemers is zo enthousiast dat ze ter plekke alsnog een afspraak maken voor Focus op 5. Dit komt het wetenschappelijk onderzoek van Generation R uiteraard alleen maar ten goede.
Vraag & antwoord Vincent Jaddoe, projectleider Generation R
Ik heb laatst twee dezelfde vragenlijsten van ‘De ontwikkeling van mijn 5/6-jarige kind’ in moeten vullen. Hoe kan dit? Bij de onderzoeksfase Focus op 5 horen twee vragenlijsten; een gele en een roze. De roze vragenlijst is het tweede deel van de vragenlijsten behorend bij Focus op 5. U krijgt de vragenlijsten alleen thuisgestuurd als u hier telefonisch toestemming voor hebt gegeven. Zodra wij deel één van u ingevuld en wel hebben ontvangen, sturen wij u het tweede deel van de vragenlijst toe. U helpt ons enorm op weg als u de vragenlijsten invult. Ik ben onlangs door jullie gebeld en heb een afspraak gemaakt voor Focus op 5. Maar ik heb nog geen bevestiging ontvangen. Krijg ik die nog wel? Jazeker. De bevestigingsbrief wordt, samen met de informatiefolder, een checklist, de deelnemersinformatie en het metingenboekje, ongeveer tien dagen voor de afspraak bij Focus op 5 naar uw huisadres verstuurd. Het metingenboekje kunt u meenemen naar het onderzoek. Een paar dagen voor de afspraak wordt u ook nog gebeld (of ge-sms’t) door onze automatische belcomputer. Zo kunt u uw afspraak niet vergeten!
Wist u dat...
10.000 euro voor Generation R
…de unieke, knaloranje Generation R rugzakjes steeds vaker gesignaleerd worden in het Rotterdamse straatbeeld? Ziet u dus een kind lopen met deze tas dan kunt u er zeker van zijn dat dit een onvervalste Generation R deelnemer is.
Generation R heeft 10.000 euro ontvangen van Metz Woninginrichting. Dit familiebedrijf bestaat dit jaar 150 jaar en tijdens twee feestavonden is er 5.000 euro binnengehaald voor een goed doel. De familie Metz heeft dit bedrag verdubbeld en het geld aan Generation R geschonken. Onze dank hiervoor is enorm!
Kinderen die voor onderzoek naar ons onderzoekscentrum Focus op 5 komen, krijgen het tasje ter plekke uitgereikt. Ook geven onze medewerkers deze tasjes weg tijdens de huisbezoeken.
››› Wetenschap voor ouders
‘Kinderen van morgen plukken de vruchten’ Dankzij de geweldige medewerking van bijna tienduizend Rotterdamse kinderen en hun ouders haalt Generation R steeds vaker de nationale en internationale (vak)pers met belangrijke onderzoeksresultaten. Bovendien worden de uitkomsten waar mogelijk meteen in de dagelijkse zorgpraktijk toegepast. Op deze manier leveren de Rotterdamse kinderen een belangrijke bijdrage aan een betere gezondheid van nieuwe generaties kinderen.
en dertiende week van de zwangerschap. Voorheen werd aangenomen dat de groei van de foetus gedurende de eerste drie maanden van de zwangerschap bij alle kinderen redelijk gelijk was en dat levensgewoonten van de moeder hier weinig invloed op hadden. Onderzoekers van Generation R toonden het tegendeel aan en dit nieuws werd gepubliceerd in een vooraanstaand Amerikaans vakblad (Journal of the American Medical Association). Media in binnen- en buitenland pikten dit nieuwsmassaal op. ‘Stop roken en drinken al voor de zwangerschap’ kopte het Algemeen Dagblad groots. De Volkskrant plaatste: ‘Eerste weken zwangerschap risicovol’. Artsonderzoeker Dennis Mook-Kanamori mocht zelfs op de Canadese radio uitleggen hoe Generation R tot deze bevindingen was gekomen.
Betere voorlichting voor de conceptie is essentieel
Een duidelijk voorbeeld hiervan is een in februari gepubliceerd onderzoek van Generation R. Hierin wordt voor het eerst aangetoond dat de groei van een kind in de allereerste fase van de zwangerschap beïnvloed kan worden door de levensgewoonten van de moeder. Niet alleen is dit over de hele wereld overgenomen in dag- en weekbladen, in Rotterdam zijn de bevindingen meteen in de zorgpraktijk ingevoerd in de vorm van voorlichting. ‘Hieruit blijkt maar weer eens hoe waardevol dit unieke Generation R onderzoek is’, benadrukt Eric Steegers, hoogleraar Verloskunde en Prenatale Geneeskunde aan het Erasmus MC.
‘De resultaten worden meteen gebruikt bij de advisering van toekomstige ouders en het zijn de kinderen van morgen die hier de vruchten van zullen plukken.’
Levensgewoonten moeder van invloed op groei foetus Het onderzoek waaruit blijkt hoe belangrijk de eerste weken van de zwangerschap voor de groei van het kind zijn, is gebaseerd op echometingen die binnen Generation R bij 1600 moeders zijn verricht tussen de tiende
12-weken echo Het onderzoek is gebaseerd op echometingen bij Generation R-moeders. Moeders hebben gedurende hun zwangerschap drie echo’s gehad. Met de gegevens is onderzocht hoe de groei van kinderen in de baarmoeder samenhangt met gezondheid en ontwikkeling. Voor dit specifieke onderzoek zijn de echometingen gebruikt die gemaakt zijn rond de twaalfde week van de zwangerschap. Dit was een van de allereerste meet-momenten binnen Generation R. De vele metingen die daarna zijn verricht, zullen ongetwijfeld resulteren in nog veel meer belangrijke uitkomsten. We houden u daar graag van op de hoogte.
Op basis van de resultaten uit het onderzoek zijn de Generation R-onderzoekers meteen gaan pleiten voor verbetering van voorlichting en zorg in Nederland. Gezien de risico’s van ongunstige omstandigheden in de allereerste weken van de zwangerschap zouden moeders vóór de zwangerschap hun leefgewoonten al moeten aanpassen, in plaats van pas in het begin van de zwangerschap zoals nu nog vaak gebeurt. ‘Betere voorlichting vóór de conceptie is essentieel en kan mogelijk bijdragen aan het omlaag brengen van het relatief hoge aantal complicaties bij de geboorte in Nederland’, aldus Dennis.‘ Mogelijk leidt dit ook tot het omlaag brengen van de babysterfte in Nederland.’
››› Wetens(w)aardigheden
Wist u dat...
Uitgelicht: onderzoek naar kaaskiezen
…de meeste Generation R kinderen makkelijk bruin worden door de zon? Dit blijkt uit de ingevulde vragenlijsten. Ook de moeders worden over het algemeen redelijk makkelijk bruin.
Binnen Generation R verrichten tientallen onderzoekers diverse uiteenlopende onderzoeken. In ‘Uitgelicht’ maakt u kennis met onze promovendi en de onderzoeken die ze uitvoeren.
wordt gemakkelijk bruin
32%
6%
42%
30% licht gebruind
25% 7%
niet of nauwelijks redelijk gebruind wordt snel donkerbruin
Wordt uw kind makkelijk bruin?
Financiers • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Aon Groep Nederland BV AGS Kinderstichting Astma Fonds Auto Hoogenboom Bayer Health Care CODA Inc. Danone Nederland De Meeuw BV Deelgemeente Kralingen Diabetesfonds Nederland ECT Epilepsie Fonds Erasmus Fonds Pijnbestrijding Erasmus MC Erasmus Stichting Erasmus Universiteit Rotterdam G.Ph. Verhagen-Stichting GE Healthcare Harvard School of Public Health, Boston MA. Indofin Group ING Bank Innovatiefonds Zorgverzekeraars K.F. Heinfonds Koninklijk Ahrend KPN Metz Woninginrichting Micronic BV Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport MSD Ministerie voor Jeugd en Gezin Nederlands Centrum voor Beroepsziekten National Institute of Environmental Health Sciences Nierstichting Nederland Nijverheidsclub NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen NWO Medische Wetenschappen
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
•
NWO Mozaiek OVG Projectontwikkeling Philips Profi Lease RvS van Seenus BV Shell International Sint Laurensfonds Snijders BV Stichting Aelwijn Florisz Stichting Astma Bestrijding Stichting Bevordering van Volkskracht Stichting Lantaren Venster Stichting Neyenburgh Stichting Physico Therapeutisch Instituut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Stichting Willem H. Kröger TEVA Pharma Nederland Triomf Unilever Research & Development Van Leeuwen Van Lignac Stichting Vereniging Trustfonds Erasmus Universiteit Rotterdam Vincent van Bommel Voerman Foundation Weeshuis der Hervormden Weijers Fiatgarage Woonstore Zilveren Kruis Achmea ZonMw Programma Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheidszorg ZonMw Programma Geestkracht
• ZonMw Programma Pijn • ZonMw Programma Preventie
Marlies Elfrink: “Ik doe onderzoek naar kaaskiezen. Dit zijn de achterste kiezen van het melkgebit met een afwijking van het glazuur. Kiezen met deze afwijking worden kaaskiezen genoemd omdat deze kiezen, door de afwijking, vaak de kleur van kaas hebben. Bij kaaskiezen is de glazuurlaag meestal zachter dan normaal waardoor er makkelijker een gaatje kan ontstaan of een stukje van de kies af kan breken.”
Tip van de kindertandarts: twee keer per dag poetsen. Help uw kind met poetsen en neem hem/haar regelmatig mee naar de tandarts. Marlies bekijkt alle tandenfoto’s die bij Focus op 5 worden gemaakt om te zien of een kind kaaskiezen heeft en of er gaatjes zijn. De ouders krijgen hier naderhand een brief over. De gegevens over de glazuurafwijking worden gekoppeld aan gegevens uit de vragenlijsten
van de moeder tijdens de zwangerschap en het eerste levensjaar van het kind. In die periode worden de achterste melkkiezen al aangelegd. Wat zijn de opmerkelijkste resultaten tot nu toe uit Marlies d’r onderzoek? “Ongeveer 10% van de kinderen die bij Focus op 5 komen, heeft kaaskiezen. Sommige kinderen hebben één kaaskies, andere vier. Opvallend is dat kinderen met kaaskiezen vaker een gaatje hebben in de achterste melkkies. En kinderen met kaaskiezen in het melkgebit hebben ook vaker kaaskiezen in het blijvende gebit.”
Wie: Marlies Elfrink (29) Beroep: kindertandarts Opleiding: tandheelkunde en kindertandheelkunde Onderzoekt: afwijkingen in de buitenste laag (glazuur) van de achterste kies van het melkgebit
Geef het ons door! Uw (mobiele) telefoonnummer, uw e-mailadres, uw nieuwe adres als u verhuisd bent: wij ontvangen graag uw meest recente gegevens. Mail uw gegevens naar:
[email protected]. Bellen kan ook naar het nummer: 010 704 34 05. Adres: Generation R, Antwoordnummer 60574, 3060 WB Rotterdam (postzegel is niet nodig).
Wist u dat... …het merendeel van de Generation R kinderen niet allergisch is voor pollen of stuifmeel. Dit blijkt uit de meest recente vragenlijsten. Deze worden uitgestuurd als uw kind rond de vijf jaar is. Hiervan zijn inmiddels 2.000 ingevulde vragenlijsten binnen. Bij veel mensen begint de graspollenallergie tussen het 10e en 20e jaar veel klachten te geven. Er zijn echter veel uitzonderingen: soms krijgen kinderen al op jongere leeftijd hooikoorts. En er zijn mensen die pas last krijgen op hun 40e. Bij de meesten nemen na een jaar of twintig de klachten af. Uit onderzoek blijkt dat kinderen geboren in de periode december-februari vaker een allergie voor graspollen hebben dan kinderen die geboren zijn in de periode september-november. Vaak is er sprake van een erfelijke aanleg bij de ontwikkeling van dit soort allergieën.
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 allergisch niet allergisch
Wetenschap Zit jij lekker in je velletje? Bij mensen en dieren is de huid, ook wel vel genoemd, de buitenste bekleding van het lichaam. Dit jasje is een heel belangrijk onderdeel van je lijf. Daar moet je dan ook goed voor zorgen. De huid bestaat uit meerdere lagen. Alleen de buitenste laag kun je zo zien. Dit wordt ook wel opperhuid genoemd. Onder al die lagen huid zitten je vetlaag, je spieren en botten en de grotere bloedvaten. Dieper in je lichaam zitten dan nog de organen zoals je hart, lever en nieren.
Als je ouder wordt, krijgt de huid van je gezicht rimpels Wist je dat... …je huid meer weegt dan alle andere organen in je lichaam? Daarom wordt je huid ook wel het grootste lichaamsorgaan genoemd.
Als je ouder wordt dan krijgt de huid van je gezicht rimpels. Kijk maar eens goed naar het gezicht van je vader of moeder en daarna naar dat van je opa of oma. Zie je het verschil? De huid heeft een belangrijke taak. Het is een beschermlaagje en zorgt ervoor dat je het niet te heet of te koud krijgt en dat je niet uitdroogt. Je hebt mensen met een zwarte, bruine of witte huid. Mensen met een witte huid worden
Wist je dat... …je in je gezicht lachrimpels (bij je mond) en kraaienpootjes (bij je ogen) krijgt als je ouder wordt?
voor kinderen
Er zijn mensen met een zwarte, bruine of witte huid in de zomer vaak rood en daarna een beetje bruin. Mensen met een bruine of zwarte huid worden door veel zon vaak nog een beetje donkerder. Je kunt bij hun niet zien dat ze rood worden. Soms krijg je sproeten in je gezicht van de zon en sommige kinderen krijgen jeuk van de zon. Dan heb je last van een zonneallergie. Dit kun je allemaal zien aan de huid.
Wist je dat... …het belangrijk is je huid goed te beschermen tegen de zon? Verbranden doet niet alleen heel pijn, maar is ook heel slecht voor je huid. Het is niet leuk, maar laat je toch maar insmeren met zonnebrandcrème.
Voor de kinderen Fotowedstrijd
Quiz
Weet jij nu alles over de huid? Doe de quiz en je weet het!
1. Wat is de opperhuid? a. De buitenste laag van je huid b. Alles wat op de huid ligt c. Een ander woord voor rimpel
Winnaar: Jaymie Bourgonje
2. Waarom moet je je huid in de zomer goed insmeren met zonnebrandcrème? a. Omdat het zo lekker is b. Omdat verbranden pijn doet en omdat het slecht is voor je huid c. Omdat mijn vader en moeder anders zo zeuren
Wilt u ook meedoen aan de fotowedstrijd? Stuurt u dan uw mooiste vakantiefoto van uw zoon of dochter naar ons toe. De redactie kiest elke week een foto voor de website. In de nieuwsbrief wordt de winnaar bekend gemaakt. Mail uw foto naar:
[email protected].
Wereldspel
… de Generation R kinderen in hun vrije tijd het liefst fietsen, zwemmen, voetballen en buiten spelen. Dit bleek uit alle kleurplaten die binnen zijn gekomen. Heel gezonde hobby’s hoor!
Weet jij welk land dit is? We zullen je een beetje op weg helpen. Het is er lekker warm in de zomer. Ze hebben er heerlijke ijsjes en mjammie mjammie spaghetti en pizza’s. Veel mensen gaan hier naar toe in de zomer. Jij misschien ook wel.
Kleurwedstrijd Heel veel kinderen hebben weer meegedaan aan de tekenwedstrijd ‘Wat doe jij het liefst in je vrije tijd?’ Allemaal erg bedankt voor jullie prachtige tekeningen! De winnaars krijgen een leuk cadeautje opgestuurd.
En de winnaars zijn: 4-5 jaar: Liv de Winkel 6-8 jaar: Adinda Suparmono Wil jij de volgende keer ook kans maken op een mooie prijs? Stuur dan de kleurplaat voor 1 september terug naar: Erasmus MC – Generation R, Postbus 2040, 3000 CA Rotterdam. Zet op de kleurplaat duidelijk je naam, adres en geboortedatum of leeftijd!!!! De winnaars worden in de volgende nieuwsbrief bekend gemaakt.
Redactie: Generation R (www.generationr.nl) • Fotografie: Levien Willemse • Illustratie: Nancy Kers www.kerskunst.nl • Vormgeving: www.beelders.nl • Drukwerk: Drukkerij Driel
Het antwoord is: Italië. Je ziet dat Italië een beetje de vorm heeft van een laars. Daar kun je het land makkelijk aan herkennen.
Antwoorden: a en b
Wist je dat...
