Generation
Nieuwsbrief nr 21 | 2010
Longen Winnaar tekenwedstrijd bekend! De Generation R vakantie-kortingsactie!
Deze nieuwsbrief is een uitgave van Generation R. Het onderzoek naar groei, ontwikkeling en gezondheid. Generation R is een onderzoek van het Erasmus MC, de Erasmus Universiteit Rotterdam en het Erasmus MC - Sophia in samenwerking met de GGD RotterdamRijnmond.
Kinderen: alles over longen Onderzoek naar vaders afgerond
››› Nieuws en feiten
‘Papa, we zijn klaar!’ Voeden vaders hun kinderen anders op dan moeders? En zo ja, wat zijn dan de verschillen? Dit is een belangrijke vraag in een tijd waar vaders een steeds grotere rol spelen bij de opvoeding van kinderen. Nicole Lucassen heeft in twee jaar tijd een bijzonder project afgerond. Met behulp van een groep studenten deed ze ruim 760 huisbezoeken bij deelnemers thuis. De studenten gingen naar alle uithoeken van Nederland en zelfs iets daarbuiten (Schwanewede/Meyenburg (Duitsland), Brussel en Antwerpen). Tijdens het huisbezoek werd de vaders gevraagd spelletjes met hun kinderen te spelen. Dit is opgenomen op video. Ook moeders speelden een spel met hun kind, om de opvoedstijlen te kunnen vergelijken. Zowel de ouders als de kinderen vonden het een erg leuk onderzoek. Enkele kinderen hadden zich zelfs speciaal uitgedost als prinses, Dora of Superman. Binnenkort gaat Nicole alle bezoeken met behulp van de videobeelden analyseren. Nicole hoopt binnen twee jaar haar resultaten te kunnen presenteren.
Vraag & antwoord
Vincent Jaddoe, projectleider Generation R
Mijn kind moet naar school, kan ik wel een afspraak maken voor Focus op 5? Dat is geen probleem. U krijgt een brief mee voor de leerkracht van de school. Hierin wordt uitgelegd wat Generation R en Focus op 5 inhouden en wanneer het bezoek aan ons onderzoekscentrum zal plaatsvinden. Deze brief kunt u aan de leerkracht geven. Wanneer krijg ik de uitslagen van de ingevulde vragenlijst over mijn kind terug? De onderzoekers analyseren de gegevens van alle kinderen, zonder dit te koppelen aan een individueel kind. We proberen u zo goed mogelijk op de hoogte te houden van deze resultaten in de nieuwsbrief en op de website. U krijgt persoonlijke uitslagen terug als uw kind 5 jaar wordt. Dan nodigen we alle kinderen uit om met hun ouders naar het onderzoekscentrum te komen, waar we verschillende testen doen. De uitslagen van de belangrijkste testen krijgt u dan mee.
Kijkje in de Lees nu: onderzoekskeuken de belangrijkste resultaten
Op 24 november vond voor de 4e keer het jaarlijkse Generation R-symposium plaats. (Inter)nationaal gerenommeerde sprekers gaven een kijkje in hun onderzoekskeuken en presenteerden de meest recente wetenschappelijke resultaten. Dit jaar was het thema: ‘Epidemiologie van astma bij kinderen’. Lees meer over de resultaten in deze nieuwsbrief in de rubriek: wetenschap voor ouders.
De belangrijkste resultaten van de onderzoeken vatten de onderzoekers samen in hun proefschrift. U kunt deze samenvattingen nu downloaden op onze website: www.generationr.nl (deelnemers/ samenvatting proefschriften). Lees alles over astma, invloed van opleiding op de zwangerschap en het gedrag en de ontwikkeling van hart en bloedvaten bij de foetus.
U kunt samenvattingen van de belangrijkste resultaten van Generation R proefschriften nu downloaden op onze website: www.generationr.nl
Wist u dat... …bijna 50% van de 4 jarige Generation R-kinderen nooit of zelden een grote eetlust heeft? Ruim 30% eet vaak zijn bord niet leeg. (Uit: alle ingevulde vragenlijsten ‘Mijn kleuter’). 100 vaak/altijd
90
soms
80
nooit/zelden
70 60 50 40 30 20 10 0 Heeft grote eetlust
Eet bord niet leeg
Het eetgedrag van kleuters.
Eet langzaam
Eet langzamer in loop van maaltijd
››› Wetenschap voor ouders
Vroegtijdige opsporing astma belangrijk! Astma begint vaak al op jonge leeftijd. Het is een vervelende aandoening waar veel kinderen last van hebben. Ashna Mohangoo en Carmelo Gabriele zijn beiden in november 2009 gepromoveerd op astmaonderzoek binnen Generation R. Het is lastig om op jonge leeftijd aan te geven of kinderen astma hebben, omdat het nog moeilijk meetbaar is. We spreken dan ook van astma-achtige symptomen bij jonge kinderen. Beiden onderzoekers laten zien dat het een veelvoorkomend probleem is en dat vroegtijdige opsporing erg belangrijk is. Pijn, slaapproblemen en stemmingswisselingen Uit Ashna’s onderzoek blijkt dat baby’s en peuters met astma-achtige symptomen vaak last van pijn, slaapproblemen en stemmingswisselingen hebben. Tot hun vierde jaar liggen ze regelmatig wakker door piepende ademhaling en kortademigheid. Maar niet alleen de kinderen lijden eronder, ook de rest van het gezin: de ouders zijn vaak bezorgd en hebben minder tijd voor zichzelf en andere kinderen. Marokkaanse kids gezondste luchtwegen
Ouders zijn bezorgd en hebben minder tijd voor zichzelf en andere kinderen Carmelo toont aan dat vooral jonge kinderen van Antilliaanse en Turkse afkomst een groot risico op astma-achtige symptomen hebben. Marokkaanse kinderen hebben juist minder kans astma-achtige symptomen te ontwikkelen.
‘Omdat Antilliaanse moeders vaker alleenstaand zijn, zou het kunnen dat ze minder tijd hebben om voor hun kind(eren) te zorgen, waardoor kinderen meer infecties op zouden kunnen lopen. Maar dit moet verder worden onderzocht’, aldus Carmelo. Turkse kinderen hebben waarschijnlijk meer astma-achtige symptomen omdat hun ouders meer roken dan ouders met een andere etnische achtergrond. Marokkaanse kinderen hebben de gezondste luchtwegen. Hierbij kan erfelijk aanleg een rol spelen waardoor Marokkaanse kinderen van nature beter beschermd zijn tegen bijvoorbeeld luchtweginfecties.
Door goede voorlichting kan het leven van de kinderen en dat van hun ouders aangenamer worden. Vroegtijdige opsporing Beide onderzoekers pleiten voor vroegtijdige opsporing van astma-achtige symptomen. ‘Door goede voorlichting kan het leven van de kinderen en dat van hun ouders aangenamer worden. En we kunnen wellicht problemen op latere leeftijd voorkomen’, aldus Ashna. Uit een lopend onderzoek binnen Generation R zal blijken of de consultatiebureaus een belangrijke rol kunnen spelen in de vroegtijdige opsporing van astma, door extra veel aandacht te geven aan astma-achtige symptomen.
Kijk voor de samenvatting van de proefschriften op www.generationr.nl
Wat is astma? Astma is chronische ontsteking van de longen. Hierbij reageert het lichaam op iets dat het tegenkomt en dat voor de meeste mensen onschadelijks is. Als we inademen wordt er lucht in de luchtpijp gezogen door buisjes die men luchtwegen noemt. De luchtwegen worden steeds kleiner naarmate ze dieper in de longen gaan. De ontstoken luchtwegen van mensen met astma raken door, bijvoorbeeld sigarettenrook, huisstofmijt, luchtvervuiling of de vacht van huisdieren geïrriteerd. Dit zorgt ervoor dat de luchtwegen smaller worden en brengen de symptomen van astma teweeg: hoesten, buiten adem zijn en piepende ademhaling. Met medicijnen (via een luchtpompje) kunnen de luchtwegen weer wijder worden, waardoor de patiënten makkelijker kunnen ademen.
Wist u dat...
Wist u dat...
…we al honderden liters uitgeblazen lucht van de Generation R-kinderen hebben geanalyseerd?
…uit Generation R-onderzoek blijkt dat het meten van stikstofmonoxide (stof die vrij komt bij ontstekingen) in de uitgeademde lucht van jonge kinderen een goede manier is om astma te voorspellen?
Bij Focus op 5 doet elk kind een blaastest en een luchtwegweerstand test. Bij de blaastest staat de apparatuur in verbinding met een computerscherm waarop een meisje in een luchtballon is te zien. De kinderen moeten door te blazen het meisje aan de andere kant van de rivier zien te krijgen. De computer meet de hoeveelheid stikstofmonoxide in de uitgeademde lucht van de kinderen. De hoeveelheid stikstofmonoxide zegt iets over de mate van luchtwegontsteking.
Bij de tweede meting onderzoeken we hoe goed kinderen tegen een verhoogde weerstand kunnen blazen. Bij het vermoeden van een astmatisch aandoening, verwijzen we de ouders door naar de arts of specialist.
Zo blijkt dat baby’s van 6 maanden die meer stikstofmonoxide uitademen, vaker chronische luchtwegklachten hebben als ze twee jaar oud zijn.
Bij Focus op 5 doen we uitgebreid onderzoek naar astma.
››› Wetens(w)aardigheden
Wist u dat... …zowel het langste jongetje als meisje bij Focus op 5, 1.36 meter zijn? Ze zijn beiden 6 jaar. Het kleinste kind is 1 meter en ook 6 jaar.
Uitgelicht: vragen over beweging en TV kijken In de Generation R-vragenlijsten stellen we vragen over hoeveel kinderen bewegen, TV kijken en computeren. Wat doet Generation R met al deze gegevens? Deze gegevens geven ons een goed beeld over hoeveel beweging kinderen hebben, wat voor sporten ze doen, en hoe zich dat ontwikkelt in de loop der jaren (met de leeftijd).
Kijk voor meer wetenswaardigheden op www.generationr.nl
Overgewicht We willen weten hoe dit samenhangt met gezonde groei en ontwikkeling. Ook kijken we naar de invloed van weinig beweging (door bijvoorbeeld veel TV kijken en computeren) op het ontstaan van overgewicht en hart-en vaatziekten op latere leeftijd. Daarnaast willen we erachter komen waarom het ene kind wel veel beweegt en het andere kind niet. Dat kunnen omstandigheden zijn in de gezinnen, maar ook in de (on)mogelijkheden van buitenspelen in de woonomgeving.
Financiers • Aon Groep Nederland BV • AGS Kinderstichting • Astma Fonds • Auto Hoogenboom • Bayer Health Care • CODA Inc. • Danone Nederland • De Meeuw BV • Deelgemeente Kralingen • Diabetesfonds Nederland • ECT • Epilepsie Fonds • Erasmus Fonds Pijnbestrijding • Erasmus MC • Erasmus Stichting • Erasmus Universiteit Rotterdam • G.Ph. Verhagen-Stichting • GE Healthcare • Harvard School of Public Health, Boston MA. • Indofin Group • ING Bank • Innovatiefonds Zorgverzekeraars • K.F. Heinfonds • Koninklijk Ahrend • KPN • Micronic BV • Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport • MSD • Nederlands Centrum voor Beroepsziekten • National Institute of Environmental Health Sciences • Nierstichting Nederland • Nijverheidsclub • NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen • NWO Medische Wetenschappen
• NWO Mozaiek • OVG Projectontwikkeling • Philips • Profi Lease • RvS van Seenus BV • Shell International • Sint Laurens Instituut • Snijders BV • Stichting Aelwijn Florisz • Stichting Astma Bestrijding • Stichting Bevordering van Volkskracht • Stichting Lantaren Venster • Stichting Neyenburgh • Stichting Physico Therapeutisch Instituut • Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds • Stichting Willem H. Kröger • TEVA Pharma Nederland • Triomf • Unilever Research & Development • Van Leeuwen Van Lignac Stichting • Vereniging Trustfonds Erasmus Universiteit Rotterdam • Vincent van Bommel • Voerman Foundation • Weeshuis der Hervormden • Weijers Fiatgarage • Woonstore • Zilveren Kruis Achmea • ZonMw Programma Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheidszorg • ZonMw Programma Geestkracht
• ZonMw Programma Pijn • ZonMw Programma Preventie
Veilig van school naar huis Met deze inzichten kunnen we het belang van regelmatig bewegen bij jonge kinderen benadrukken bij beleidsmakers. Op die manier kunnen we een bijdrage leveren aan gezonde beweging van kinderen.
Heeft u ook een dringende vraag aan Generation R of een medewerker? Mail het naar
[email protected].
Verhuizen? Geef het ons door!
Wilt u het ons laten weten als u van adres of telefoonnummer verandert? Tel. 010 704 34 05 • Email:
[email protected] Adres: Generation R, Antwoordnummer 60574, 3060 WB Rotterdam (portovrij)
Kortingsactie Generation R! Alle deelnemers kunnen nu met maar liefst €200 korting op vakantie! ‘The incredible journey’ biedt deze speciale korting aan voor alle Generation R deelnemers. In de bijgevoegde ansichtkaart kunt u er alles over lezen! Zit er geen flyer bij uw nieuwsbrief? Laat het weten via telefoonnummer 010-7044619 of stuur een mailtje naar
[email protected]. We sturen er u dan alsnog een toe! Veel vakantieplezier!
acti eve reiz en voo r avo ntuu rlijk e gezi nne n
Wetenschap
voor kinderen
Zonder adem kan je niet! Het bloed voert de zuurstof naar alle hoeken en gaten van je lichaam.
Wist je d at...
…we o p het on derzoek naar jou scentru w longe m n gaan Je mag kijken? in een m ondstuk en op d blazen e comp uter zie hard en je dan h oe hoe lan g je dat kan.
Je ademt vanzelf, je hoeft er niet bij na te denken, je lichaam regelt het. Dat is handig, want zonder te ademen, kun je niet leven. Je ademt lucht in en je ademt lucht uit. Toch is die lucht niet meer hetzelfde. Je lichaam heeft er zuurstof uitgehaald. Dat is een onzichtbare stof in de lucht die mensen nodig hebben om te leven. Als je inademt, stroomt er lucht door je neus of je mond naar binnen. Die lucht komt eerst in je luchtpijp. Dat is een buis die van je keel naar je longen loopt. In je longen stroomt de lucht door de longbuisjes, daar zitten je longen vol mee. Aan het uiteinde van de longbuisjes zitten ontelbare longblaasjes. De longblaasjes lijken op een druiventros en hebben hele dunne wandjes, net als een
zeepbel. Hieromheen stroomt bloed en omdat de wandjes zo dun zijn, kan er makkelijk zuurstof doorheen. Het bloed voert de zuurstof mee naar alle hoeken en gaten van je lichaam. Afval Het bloed haalt de zuurstof weg, maar brengt ook iets naar de longen toe: koolzuur. Dat is een onzichtbare stof die in je lichaam wordt gemaakt, maar waar je lichaam niets aan heeft. Het is afval. Dat adem je weer uit.
De longblaasjes lijken op een druiventros en hebben hele dunne wandjes, net als een zeepbel. Wist je dat...
….de lucht nooit opraakt, terwijl iedereen op de wereld ade mt? Dat komt omdat de bomen koo lzuur inademen en zuurstof uita demen. Precies andersom dus.
.. Wist je dat.
ngen zit? lucht in je lo r e lit 5 r e … !. akken melk Dat zijn 5 p
Voor de kinderen Spelletje
tand
Welke woorden rijmen op elkaar? Er blijft een woord over, welke is dat?
oor
voet
Winnaar fotowedstrijd
hand
spoor
sproet feest teen
mond
blond been
kip
lip
Selina Benhacine
het goede antwoord: feest
Woordzoeker
Winnaars tekenwedstrijd
In de letters hieronder zitten 6 woorden verstopt. Kan jij ze vinden?
Categorie 3-4 jaar: Lenka Verheijen (4 jaar) Categorie 5-7 jaar: Nico de Leeuw (6 jaar)
K E E L A N
C L O U D E
O N S C E U
G W E H M S
Zoek en omcirkel de woorden: Adem Lucht Long Neus
I L G T A R
U G M O N D
Gefeliciteerd, de prijs komt naar jullie toe. In de volgende nieuwsbrief zit weer een mooie Generation R kleurplaat.
Mond Keel
Redactie: Generation R (www.generationr.nl) • Fotografie: Levien Willemse en Alain Gil Gonzalez Illustratie: Nancy Kers www.kerskunst.nl • Vormgeving: www.beelders.nl • Drukwerk: Drukkerij Liebeek.
