GEMOTIVEERDE AANVRAAG TOT ONTHEFFING VAN DE MER-PLICHT. voor het rooien van bos in de site Klein Boom

GEMOTIVEERDE AANVRAAG TOT ONTHEFFING VAN DE MER-PLICHT voor het rooien van bos in de site Klein Boom

18 augustus 2011

Opdrachtgever:

Opdrachthouder:

Stokmans - Grontmij Starrenhoflaan 44-19 2950 Kapellen Tel: 03 664 21 71 Fax: 03 664 00 39

ANTES Milieustudies Italiëlei 161 bus 6 2000 Antwerpen Tel: 03 233 26 11 Fax: 03 231 08 84

Gemotiveerde aanvraag tot ontheffing van de MER-plicht voor het rooien van bos in de site Klein Boom

INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE ................................................................................................................ 1 LIJST MET TABELLEN .......................................................................................................... 7 LIJST MET FIGUREN ............................................................................................................. 9 LIJST MET BIJLAGEN ......................................................................................................... 11 1

VOORWOORD ............................................................................................................ 13

1.1

BEKNOPTE SITUERING PROJECT EN PROJECTGEBIED....................................................... 13

1.2 1.3

TOETSING AAN DE MER-PLICHT ..................................................................................... 17 DE INITIATIEFNEMER ...................................................................................................... 18

1.4

TEAM VAN DESKUNDIGEN ............................................................................................... 18

2

SITUERING ................................................................................................................. 20

2.1

RUIMTELIJKE SITUERING ................................................................................................ 20

2.2

ADMINISTRATIEVE SITUERING ......................................................................................... 21

2.2.1

Bestaande vergunningstoestand ............................................................................ 21

2.2.2

Aan te vragen vergunningen ................................................................................... 21

Inhoudsopgave

18.08.11

1


2.3

JURIDISCHE- EN BELEIDSMATIGE SITUERING.................................................................... 22

3

PROJECTBESCHRIJVING ........................................................................................ 29

3.1 3.2

REFERENTIEJAAR .......................................................................................................... 29 BESCHRIJVING VAN HET RUP ‘KLEIN BOOM’ .................................................................. 29

3.3

ALGEMENE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT ................................................................. 35

4

ONTWIKKELINGSSCENARIO’S EN ALTERNATIEVEN .......................................... 37

4.1

ONTWIKKELINGSSCENARIO’S ......................................................................................... 37

4.1.1

Autonome ontwikkeling ........................................................................................... 37

4.1.2 Gestuurde ontwikkeling ........................................................................................... 38 4.2 ALTERNATIEVEN ............................................................................................................ 39 5

INGREEP-EFFECTMATRIX ....................................................................................... 44

5.1

AANDACHTSPUNTEN PER DISCIPLINE .............................................................................. 44

6

BODEM EN GRONDWATER ..................................................................................... 46

6.1

AFBAKENING STUDIEGEBIED .......................................................................................... 46

6.2

METHODOLOGIE ............................................................................................................ 46

6.2.1

Informatieverzameling ............................................................................................. 46

6.2.2 Evaluatie van de effecten ........................................................................................ 47 6.2.3 Significantiekader .................................................................................................... 47 6.3 BESTAANDE SITUATIE .................................................................................................... 48 6.3.1

Bodemtype en bodemgeschiktheid ......................................................................... 48

6.3.2

Erosiegevoeligheid .................................................................................................. 49

6.3.3 6.3.4

Geologie .................................................................................................................. 49 Geohydrologie ......................................................................................................... 49

6.3.5 Bodem- en grondwaterkwaliteit ............................................................................... 50 6.3.6 Risicoactiviteiten ..................................................................................................... 51 6.4 GEPLANDE SITUATIE ...................................................................................................... 51 6.4.1

Bodemerosie ........................................................................................................... 51

6.4.2

Bodemverdichting ................................................................................................... 51

6.4.3 6.4.4

Bodem- en grondwaterverontreiniging .................................................................... 52 Effecten op de grondwaterstand ............................................................................. 53

6.4.5 Effecten op de grondwaterstroming ........................................................................ 54 6.5 BESLUIT ........................................................................................................................ 54 6.6 6.7

2

MILDERENDE MAATREGELEN .......................................................................................... 54 LEEMTEN IN DE KENNIS .................................................................................................. 55

18.08.11

Inhoudsopgave


7

OPPERVLAKTEWATER ............................................................................................ 56

7.1 7.2

AFBAKENING STUDIEGEBIED .......................................................................................... 56 METHODOLOGIE ............................................................................................................ 56

7.3

BESTAANDE SITUATIE .................................................................................................... 57

7.3.1

Hydrografische situering ......................................................................................... 57

7.3.2 7.3.3

Oppervlaktewater .................................................................................................... 58 Waterbodem ............................................................................................................ 61

7.3.4

Waterkwaliteit van de grote vijver ........................................................................... 62

7.3.5 7.3.6

Overstromingsgebieden .......................................................................................... 62 Zuiveringszone volgens zoneringsplan Putte ......................................................... 64

7.3.7 Waterzuiveringsinfrastructuur ................................................................................. 65 7.3.8 Waterbalans ............................................................................................................ 66 7.4 GEPLANDE SITUATIE ...................................................................................................... 68 7.4.1

Gewijzigde waterbalans .......................................................................................... 68

7.4.2

Impact op de waterkwantiteit .................................................................................. 69

7.4.3 Impact op de waterkwaliteit ..................................................................................... 71 7.5 BESLUIT ........................................................................................................................ 71 7.6 7.7

MILDERENDE MAATREGELEN .......................................................................................... 72 LEEMTEN IN DE KENNIS .................................................................................................. 73

8

MENS – MOBILITEIT .................................................................................................. 75

8.1


8.2

METHODOLOGIE ............................................................................................................ 75

8.2.1 8.2.2

Beleidsdoelstellingen en tendensen inzake mobiliteit............................................. 75 Inventarisatie ........................................................................................................... 76

8.2.3 Beoordeling ............................................................................................................. 77 8.3 BESTAANDE SITUATIE .................................................................................................... 78 8.3.1 8.3.2

Beschrijvende gegevens bestaand wegenstelsel ................................................... 78 Verkeersintensiteit en capaciteit ............................................................................. 83

8.3.3

Verkeersveiligheid ................................................................................................... 84

8.3.4 Verkeersleefbaarheid .............................................................................................. 84 8.4 GEPLANDE SITUATIE ...................................................................................................... 85 8.4.1 8.4.2

Verkeersgeneratie tijdens de aanlegfase................................................................ 85 Verkeersgeneratie tijdens de exploitatiefase .......................................................... 86

8.4.3 Parkeerdruk ............................................................................................................. 87 8.4.4 Verkeerscirculatie .................................................................................................... 87 8.5 PROGNOSE VAN DE EFFECTEN ........................................................................................ 88 8.5.1

Bijkomend verkeer op de Mechelbaan.................................................................... 88

8.5.2

Verkeersveiligheid ................................................................................................... 89

8.5.3 Verkeersleefbaarheid .............................................................................................. 89 8.6 BESLUIT ........................................................................................................................ 90

Inhoudsopgave

18.08.11

3


8.7

MILDERENDE MAATREGELEN .......................................................................................... 90

8.8

LEEMTEN IN DE KENNIS .................................................................................................. 91

9

LUCHT ........................................................................................................................ 92

9.1


9.2

METHODOLOGIE ............................................................................................................ 92

9.2.1

Algemeen ................................................................................................................ 92

9.2.2 Significantiekader .................................................................................................... 94 9.3 REFERENTIESITUATIE ..................................................................................................... 95 9.3.1

Luchtkwaliteit ........................................................................................................... 95

9.3.2 9.3.3

SO2 .......................................................................................................................... 96 NOX ......................................................................................................................... 98

9.3.4 9.3.5

Fijn stof .................................................................................................................. 101 Geleide emissies ................................................................................................... 104

9.3.6 Niet geleide emissies ............................................................................................ 104 9.4 GEPLANDE SITUATIE .................................................................................................... 106 9.4.1

Geleide emissies ................................................................................................... 106

9.4.2 9.4.3

SO2 ........................................................................................................................ 107 NOX ....................................................................................................................... 107

9.4.4 Fijn stof .................................................................................................................. 108 9.4.5 Niet geleide emissies ............................................................................................ 109 9.5 BESLUIT ...................................................................................................................... 110 9.6

MILDERENDE MAATREGELEN ........................................................................................ 111

9.6.1

Vergunningenbeleid .............................................................................................. 111

9.6.2 Energie .................................................................................................................. 111 9.7 LEEMTEN IN DE KENNIS ................................................................................................ 112 10

4

GELUID ..................................................................................................................... 113

10.1

AFBAKENING STUDIEGEBIED .................................................................................... 113

10.1.1

Vlarem II ................................................................................................................ 113

10.1.2 10.1.3

Koninklijk besluit van 14/02/2006 (wijziging van KB 06/03/2002) ......................... 115 Ontwerp Koninklijk Besluit 1991 ........................................................................... 117

10.1.4 10.2

Significantiekader .................................................................................................. 118 AFBAKENING STUDIEGEBIED .................................................................................... 120

10.3 10.4

METHODOLOGIE ...................................................................................................... 120 BESTAANDE SITUATIE .............................................................................................. 121

10.5

GEPLANDE SITUATIE ................................................................................................ 125

10.5.1 10.5.2 10.6

Aanlegfase ............................................................................................................ 125 Exploitatiefase ....................................................................................................... 126 BESLUIT ................................................................................................................. 130

10.6.1

Aanlegfase ............................................................................................................ 130

18.08.11

Inhoudsopgave


10.6.2 10.7 10.8 11

Exploitatiefase ....................................................................................................... 130 MILDERENDE MAATREGELEN ................................................................................... 131 LEEMTEN IN DE KENNIS ............................................................................................ 131

LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE ........................... 132

11.1


11.2 11.3

METHODOLOGIE ...................................................................................................... 132 BESTAANDE SITUATIE .............................................................................................. 133

11.3.1

Macroschaal .......................................................................................................... 133

11.3.2 11.3.3 11.4 11.5

Mesoschaal ........................................................................................................... 133 Microschaal ........................................................................................................... 136 GEPLANDE SITUATIE ................................................................................................ 137 BESLUIT ................................................................................................................. 138

11.6 11.7

MILDERENDE MAATREGELEN ................................................................................... 139 LEEMTEN IN DE KENNIS ............................................................................................ 140

12

FAUNA EN FLORA................................................................................................... 141

12.1 12.2

AFBAKENING STUDIEGEBIED .................................................................................... 141 METHODOLOGIE ...................................................................................................... 141

12.3

BESTAANDE SITUATIE .............................................................................................. 142

12.3.1

Ruimtelijke situering van het project: juridisch-planologische analyse ................. 142

12.3.2 12.4

Natuurlijke elementen en ecologische infrastructuur ............................................ 145 GEPLANDE SITUATIE ................................................................................................ 151

12.4.1

Biotoopverlies ........................................................................................................ 151

12.4.2 12.5

Rustverstoring ....................................................................................................... 152 BESLUIT ................................................................................................................. 153

12.6 12.7

MILDERENDE MAATREGELEN ................................................................................... 153 LEEMTEN IN DE KENNIS ............................................................................................ 154

13

MENS – HINDER- EN GEZONDHEIDSASPECTEN ................................................ 155

13.1


13.2

METHODOLOGIE ...................................................................................................... 155

13.3

BESTAANDE SITUATIE .............................................................................................. 156

13.3.1

Menselijke receptoren en hun kwetsbaarheden ................................................... 156

13.3.2 13.3.3 13.4

Ruimtegebruik ....................................................................................................... 158 Actuele milieubeleving en hinder- en gezondheidsaspecten ................................ 159 GEPLANDE SITUATIE ................................................................................................ 160

13.4.1

Ruimtebeslag ........................................................................................................ 160

13.4.2 13.5

Hinder- en gezondheidsaspecten ......................................................................... 160 BESLUIT ................................................................................................................. 162

Inhoudsopgave

18.08.11

5


13.6

MILDERENDE MAATREGELEN ................................................................................... 162

13.7

LEEMTEN IN DE KENNIS ............................................................................................ 162

14 14.1

ALGEMENE INFORMATIE........................................................................................... 163

14.2

ELEMENTEN VOOR DE WATERTOETS ......................................................................... 164

15

OVERZICHT VAN DE BESLUITEN.......................................................................... 166

15.1 15.2

DISCIPLINE BODEM EN GRONDWATER ...................................................................... 166 DISCIPLINE OPPERVLAKTEWATER ............................................................................ 166

15.3

DISCIPLINE MENS – MOBILITEIT ............................................................................... 167

15.4 15.5

DISCIPLINE LUCHT................................................................................................... 168 DISCIPLINE GELUID ................................................................................................. 168

15.6 15.7

DISCIPLINE LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE ........................ 169 DISCIPLINE FAUNA EN FLORA .................................................................................. 169

15.8

DISCIPLINE MENS - HINDER- EN GEZONDHEIDSASPECTEN ......................................... 170

16

6

WATERTOETS ......................................................................................................... 163

OVERZICHT VAN DE MILDERENDE MAATREGELEN ......................................... 171

16.1

DISCIPLINE BODEM EN GRONDWATER ...................................................................... 171

16.2 16.3

DISCIPLINE OPPERVLAKTEWATER ............................................................................ 172 DISCIPLINE MENS - MOBILITEIT ................................................................................ 173

16.4 16.5

DISCIPLINE LUCHT................................................................................................... 173 DISCIPLINE GELUID ................................................................................................. 175

16.6

DISCIPLINE LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE ........................ 175

16.7 16.8

DISCIPLINE FAUNA EN FLORA .................................................................................. 176 DISCIPLINE MENS - HINDER- EN GEZONDHEIDSASPECTEN ......................................... 177

17

GRENSOVERSCHRIJDENDE ASPECTEN ............................................................. 179

18

ALGEMEEN BESLUIT .............................................................................................. 181

19

LITERATUURLIJST .................................................................................................. 183

20

AFKORTINGEN EN VERKLARENDE WOORDENLIJST ....................................... 186

18.08.11

Inhoudsopgave


LIJST MET TABELLEN Tabel 1.1

Overzicht interne deskundigen (vertegenwoordigers initiatiefnemers) .................. 19

Tabel 1.2 Tabel 1.3

Overzicht MER-deskundigen ........................................................................................... 19 Medewerkers MER-deskundigen..................................................................................... 19

Tabel 2.1 Tabel 2.2

Overzichtsmatrix van de juridische randvoorwaarden ..................................................... 23 Overzichtsmatrix van de beleidsmatige randvoorwaarden .............................................. 27

Tabel 3.1 Tabel 5.1

Berekende volumes grondverzet ..................................................................................... 35 Betekenis van de aanduidingen X, NVT en * .................................................................. 44

Tabel 5.2

Ingreep-effectmatrix ......................................................................................................... 45

Tabel 6.1 Tabel 7.1

Significantiekader voor de discipline bodem en grondwater ........................................... 47 BBI in VMM meetpunt in de omgeving van het projectgebied ......................................... 60

Tabel 7.2 Tabel 7.3

Prati Index in VMM meetpunt in de omgeving van het projectgebied ............................. 60 Waterkwaliteit volgens de Gemodificeerde Benelux Index ............................................. 61

Tabel 7.4 Tabel 7.5

Waterbodemkwaliteit (bron: VMM) .................................................................................. 61 2 Neerslag (in l/m ) voor het jaar 2009 ............................................................................... 67

Tabel 7.6

Neerslag (in m ) in het projectgebied in 2009 ................................................................. 67

Tabel 7.7 Tabel 7.8

Afvoer (in m ) in het projectgebied in 2009...................................................................... 67 3 Neerslag in het projectgebied in de geplande situatie (in m ) ......................................... 69

Tabel 7.9 Tabel 8.1

Afvoer in het projectgebied in de geplande situatie (in m ) ............................................. 69 Huidige verkeersintensiteit Mechelbaan t.o.v. de dagcapaciteit...................................... 83

Tabel 8.2

Huidige verkeersintensiteit Mechelbaan t.o.v. de uurcapaciteit (CAP16) tijdens de

3

3

3

spitsuren ......................................................................................................................................... 83

Lijst met tabellen

18.08.11

7


Tabel 8.3

Geraamde volumes grondverzet ..................................................................................... 85

Tabel 8.4

Wijziging verkeersintensiteit tijdens de dag ..................................................................... 88

Tabel 8.5 Tabel 9.1

Wijziging verkeersintensiteit tijdens de avondspits.......................................................... 89 Significantiekader immissies berekend met CAR-Vlaanderen ........................................ 94

Tabel 9.2 Tabel 9.3

Overzicht van de VMM meetstations in de omgeving van het projectgebied .................. 95 MKN en OM voor SO2...................................................................................................... 96

Tabel 9.4 Tabel 9.5

MKN en OM voor NO2 en NOX ........................................................................................ 99 Toetsing gemeten NO2-concentraties in de meetposten aan de MKN .......................... 100

Tabel 9.6

MKN voor PM10 .............................................................................................................. 101

Tabel 9.7 Tabel 9.8

Toetsing gemeten PM10-concentraties in de meetposten aan de MKN ........................ 102 MKN voor PM2,5 ............................................................................................................. 103

Tabel 9.9 Tabel 9.10

Toetsing gemeten PMref2,5-concentraties in de meetposten aan de MKN ..................... 104 NO2-immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de

referentiesituatie ........................................................................................................................... 105 Tabel 9.11 PM10 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de referentiesituatie ........................................................................................................................... 106 Tabel 9.12 PM2,5-immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de referentiesituatie ........................................................................................................................... 106 Tabel 9.13 NO2 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de geplande situatie .......................................................................................................................... 109 Tabel 9.14

PM10 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de geplande

situatie 109 Tabel 9.15 PM2,5 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de geplande situatie 110 Tabel 10.1 Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht .......................................................... 114 Tabel 10.2 Richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig en intermitterend geluid in open lucht van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen ............................................................................ 115 Tabel 10.3

Richtwaarden en maximale waarden wegverkeerslawaai volgens ontwerp KB 1991 .. 117


Ontwerp-significantiekader discipline geluid (versie dd. 9 september 2010) ................ 119 Coördinaten van de ambulante meetpunten te Putte .................................................... 121


Meetresultaten in dB(A) gemeten over op ambulante meetpunten ............................... 122 Afstand van bron tot de respectievelijke geluidscontour tijdens werkzaamheden – aanleg

gebouwen/wegenis....................................................................................................................... 126 Tabel 10.8 Geluidsdrukniveau te verwachten op gegeven afstand in functie van geluidvermogenniveau ................................................................................................................. 127 Tabel 10.9 Tabel 12.1

Te respecteren afstanden volgens ‘Bedrijven en Milieuzonering’ ................................. 128 Overzicht gevonden soorten paddenstoelen (Macrofungi) ............................................ 148


Overzicht waargenomen watervogels tijdens tellingen winter 2009-2010 .................... 150 Kwantificering biotoopverlies ......................................................................................... 151


Bevolking in de beschouwde gemeenten op basis van de statistische sectoren .......... 157 Aantal inwoners in de omgeving van het projectgebied ................................................ 157

Tabel 13.3

Feitelijk ruimtegebruik in het projectgebied ................................................................... 159

8

18.08.11

Lijst met tabellen


LIJST MET FIGUREN Figuur 1.1

Situering op orthofoto (Bron: opname 2003, GIS-Vlaanderen) ....................................... 16

Figuur 2.1 Figuur 2.2

Situering op topografische kaart (bron: NGI, 1972-1992, schaal 1/10.000) .................... 20 Situering op het gewestplan ............................................................................................ 21

Figuur 4.1

Situering zoekzones bedrijventerrein gemeente Putte ................................................... 42


Grondwaterstromingsgevoeligheid .................................................................................. 49 Situering waterlopen en subhydrografische zones (Vlaamse Hydrografische Atlas) ...... 58


Situering VMM meetpunten waterkwaliteit ...................................................................... 59 Watertoetskaart: overstromingsgevoelige gebieden ....................................................... 63


Watertoetskaart: infiltratiegevoelige bodems................................................................... 64 Debiet RWZI Mechelen Noord ......................................................................................... 65

Figuur 7.6

Concentraties ZS, BZV en CZV in RWZI Mechelen Noord ............................................. 66


Stratenplan en projectgebied ........................................................................................... 80 Mechelbaan (N15), richting Putte .................................................................................... 80


Klein Boom, vanuit parkeerplaats Verelst ........................................................................ 81 Onverhard gedeelte Beukenstraat, achter sporthal ......................................................... 81


Gemeentelijke opslagplaats............................................................................................. 82 Hulsbergstraat.................................................................................................................. 82

Figuur 9.1

Situering VMM meetpunten luchtkwaliteit ........................................................................ 95


SO2-jaargemiddelde concentratie in het kalenderjaar 2008. ........................................... 97 Jaargemiddelde NO2 concentratie in 2008 op basis van VMM meetstations................ 101

Figuur 9.4 Interpolatiekaart VMM jaargemiddelde PM10-concentratie in het jaar 2008 .................. 103 Figuur 10.1 Ligging van meetpunten volgens huidige inplantingsplan ......................................... 122

Lijst met figuren

18.08.11

9


Figuur 11.1

Uittreksel uit de historische kaart 1896 ter hoogte van het projectgebied Klein Boom 134


Topografische kaart NGI (1995) met aanduiding van beschermd monument .......... 135 Milderende maatregelen ............................................................................................ 140


Habitatrichtlijngebied in de omgeving van het projectgebied .................................... 143 Natuurreservaten in de omgeving van het projectgebied.......................................... 144


VEN-gebieden in de omgeving van het projectgebied .............................................. 144 Biologische waarderingskaart ................................................................................... 145

Figuur 12.5

Fotoreportage natuurgebied Klein Boom .................................................................. 146

Figuur 13.1

Kwetsbare locaties in de omgeving van het projectgebied ....................................... 158

10

18.08.11

Lijst met figuren


LIJST MET BIJLAGEN Bijlage 2.1

Ruimtelijk Uitvoeringsplan ‘Klein Boom’ – Grafisch plan

Bijlage 3.1

Plan te rooien bos

Bijlage 3.2

Ontwerpplan infrastructuurwerken Klein Boom

Bijlage 7.1

Plan oppervlaktes berekening hemelwaterafvoer

Bijlage 7.2

Berekeningstabel buffering hemelwaterafvoer

Bijlage 9.1

Invoergegevens en legende CAR-Vlaanderen

Lijst met bijlagen

18.08.11

11


1 VOORWOORD 1.1

Beknopte situering project en projectgebied Voorliggend MER-ontheffingsdossier wordt opgesteld in het kader van de geplande rooiwerken van 'bos' (oude boomkwekerij) met een oppervlakte 3,12 ha ten behoeve van de aanleg van een kleine KMO-zone. Het strekt ertoe ontheffing te verkrijgen van de verplichting om een milieueffectrapport (MER) op te stellen. Planologisch kan de KMO-zone gerealiseerd worden daar er in 2008 een RUP werd goedgekeurd (opgemaakt door SUMresearch). Dit RUP betreft een herziening van een BPA dat halverwege de jaren ’80 werd opgemaakt voor de site Klein-Boom, waar tot begin jaren ’80 een steenbakkerij met kleiwinning gevestigd was. Het RUP “Klein Boom” werd vastgesteld door de gemeenteraad op 19 juni 2008, goedgekeurd door de Bestendige Deputatie op 28 augustus 2008 en verscheen in het Staatsblad op 20 oktober 2008. De site “Klein-Boom” is gelegen langs de provincieweg Mechelen – Heist-op-den-Berg (N15). Het gebied ligt nabij de kern van Putte. Het betreft een voormalig ontginningsgebied, waar momenteel een aantal uiteenlopende functies voorkomen. In eerste instantie zijn er langsheen de straat Klein Boom enkele bedrijven gevestigd. Daarnaast vinden we op het gebied diverse voorzieningen: de sporthal, een polyvalente hal, vergaderzalen en loodsen van de technische dienst van de gemeente. Aan de rand van het gebied, met name langs de N15, in de Spoelstraat en (in mindere mate) in de Hulsbergstraat vinden we enkele woningen. Een belangrijk element is de kleiput – een restant van de vroegere ontginning – die vrij centraal gelegen is binnen de site.

Voorwoord

18.08.11

13


Volgende doelstellingen vormden de basismotivering voor de herziening van het BPA: -

Uit het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) blijkt een behoefte aan bijkomend lokaal bedrijventerrein. Binnen het GRS van de gemeente werd daarom een afweging gemaakt van een aantal zoeklocaties om een bijkomend lokaal bedrijventerrein te realiseren. Vanuit ruimtelijk oogpunt bleek de beste keuze een terrein aansluitend bij de bestaande KMO-zone Klein Boom. Ook voor de bestaande bedrijven moeten trouwens beperkte uitbreidingsmogelijkheden gecreëerd worden.

-

De site moet in haar globaliteit geherstructureerd worden, om de relatie tussen de verschillende functies onderling te verbeteren.

-

Achter de huidige sporthal ligt een voormalige stortplaats voor huishoudelijk afval. Deze moet gesaneerd worden en een nieuwe bestemming krijgen.

In het RUP ‘Klein-Boom’ zijn de voornaamste elementen: -

De realisatie van een bijkomende bedrijvenzone aansluitend met en ten noorden van het reeds bestaande bedrijventerrein;

-

Een recreatiezone ten oosten van de Beukenstraat en een gemeenschapszone rond het bestaande gemeenschapscentrum;

-

Een vijverzone met een ecologische noord-zuid-corridor;

-

Een landelijke woonzone langs de Spoelstraat en een gemengde woonzone langs de Mechelbaan;

-

Een afscherming van de KMO-zone door een brede bufferzone en een versterking van de interne samenhang door interne en externe fietsverbindingen.

Het RUP Klein Boom zal gerealiseerd worden in drie fasen. Wat de fasering betreft, worden op het ogenblik van de redactie van dit rapport, twee scenario’s onderscheiden: Scenario A -

eerste fase: ontwikkeling lokaal bedrijventerrein;

-

tweede fase: inrichting vijver en randzone;

-

derde fase: inrichting gemeenschapzone van N15 tot gemeenschapshallen.

Scenario B

14

-

eerste fase: ontwikkeling lokaal bedrijventerrein;

-

tweede fase: inrichting gemeenschapszone van N15 tot gemeenschapshallen;

-

derde fase: inrichting vijver en randzone.

18.08.11

Voorwoord


Ter hoogte van de locatie van de bijkomende lokale bedrijvenzone, bevindt zich, aanpalend aan de grote kleiput, een bosgebied van 3,12 ha. Dit bos dient gerooid te worden om de eerste fase van het RUP te kunnen realiseren. Het rooien van dit bos maakt het voorwerp uit van deze ontheffingsaanvraag. Krachtens art. 90bis van het bosdecreet (13 juni 1990 en latere wijzigingen) moet een stedenbouwkundige vergunning voor de ontbossing worden bekomen. Deze vergunning kan maar worden verleend nadat het door de aanvrager ingediende voorstel voor compensatie van de ontbossing door het Bosbeheer al dan niet stilzwijgend werd goedgekeurd of aangepast. De wijze van compensatie voor ontbossing moet voldoen aan de regels vastgesteld in het uitvoeringsbesluit van 16 februari 2001. Zo kan de compensatie bestaan uit een compenserende bebossing, uit de betaling van een bosbehoudsbijdrage of een combinatie van beide. In dit ontheffingsdossier zal de impact van het rooien worden geëvalueerd, waarbij abstractie wordt gemaakt van het compensatievoorstel. Daarnaast wordt eveneens de impact geëvalueerd van de invulling die het terrein later zal krijgen (KMO). In dit ontheffingsdossier wordt onderscheid gemaakt tussen het projectgebied en het plangebied, die als volgt worden gedefinieerd: • Projectgebied: Het gebied waar de werken worden gerealiseerd (oppervlakte ca. 7,06 ha). Op deze locatie dient er 3,12 ha bos gerooid te worden, voorwerp van deze ontheffingsaanvraag (fase 1 van de realisatie van het RUP Klein Boom). • Plangebied: Volledige oppervlakte van het RUP Klein Boom (oppervlakte = 44,70 ha).

Voorwoord

18.08.11

15


In onderstaande figuur wordt de afbakening van het projectgebied en het plangebied weergegeven.

Figuur 1.1

16

Situering op orthofoto (Bron: opname 2003, GIS-Vlaanderen)

18.08.11

Voorwoord


1.2

Toetsing aan de MER-plicht Het decreet van de Vlaamse Regering dd. 18 december 2002 (B.S. 13.02.2003) voegde titel IV – Milieueffect- en veiligheidsrapportage toe aan het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (DABM). Artikel 4.3.2,§1 DABM bepaalt dat de Vlaamse Regering de projecten aanwijst die worden onderworpen aan een project-MER en dit aan de hand van de criteria die worden opgesomd in Bijlage II van het DABM. Het betreft hier de projecten waarvoor steeds een MER-plicht geldt. Met het Besluit van de Vlaamse Regering dd. 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage (B.S. 17.02.2005) 1 wordt uitvoering gegeven aan hetgeen bepaald in artikel 4.3.2 DABM . Het besluit bevat twee bijlagen. Bijlage I omvat projecten waarvoor een MER dient opgesteld te worden. Bijlage II omvat projecten waarvoor een MER dient opgesteld te worden maar waarvoor de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing kan indienen. In categorie 1 d van bijlage II van het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 wordt het volgende gelezen: -

Ontbossing met het oog op de omschakeling naar een ander bodemgebruik voorzover de oppervlakte 3 ha of meer bedraagt en voorzover artikel 87 van het Bosdecreet niet van toepassing is.

Verder lezen we in categorie 10 a van bijlage II: -

Industrieterreinontwikkeling met een oppervlakte van 50 ha of meer

Het project dat het voorwerp uitmaakt van dit ontheffingsdossier behelst het rooien van een bos met een oppervlakte van 3,12 ha voor de aanleg van een KMO-zone. In het RUP Klein Boom wordt netto 6,67 ha2 bijkomende bedrijvenzone gerealiseerd, waarvan 1,30 ha als reservezone voor bestaande lokale bedrijven. Daarmee blijft de oppervlakte ruim onder de oppervlakte industrieterreinontwikkeling bepaald in categorie 10 a van bijlage II van het MER-decreet. Categorie 1 d van bijlage II is wel van toepassing. Dit ontheffingsdossier strekt er dan ook toe na te gaan of er aanzienlijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen optreden. Artikel 87 van het Bosdecreet bepaalt dat voor de rooiing van houtachtige gewassen, of spontane bebossing van gronden gelegen in agrarisch gebied, binnen een termijn van 22 jaar na de aanplanting of 3 jaar na de laatste exploitatie, in afwijking van artikel 99 van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, enkel een

1 Het decreet van 18 december 2002 en het besluit van 10 december 2004 betreft wetgeving ter omzetting van de Europese Richtlijn 85/337/EEG van de Raad van 27 juni 1985 betreffende de milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten, zoals gewijzigd door Richtlijn 97/11/EEG van de Raad van 3 maart 1997 naar Vlaamse wetgeving. 2

Bruto werd er planologisch 7,36 ha bijkomende bedrijvenzone gerealiseerd, 0,69 ha is evenwel bestendiging van de huidige situatie.

Voorwoord

18.08.11

17


voorafgaande eenvoudige melding van de rooiing aan het daartoe aangestelde personeelslid van het departement Landbouw en Visserij en de ambtenaar vereist. Het gebied waar de ontbossing gepland is, was tot de goedkeuring van het huidige RUP ingekleurd als ontginningsgebied met agrarisch gebied als nabestemming (gewestplan Mechelen van 5.8.1976). Sinds de goedkeuring van het RUP Klein Boom (28.8.2008) gaat het om een zone voor lokale bedrijven. De aanplantingen van de boomkwekerij zijn bovendien ouder dan 22 jaar en de exploitatie ervan is meer dan 3 jaar geleden. Artikel 87 van het Bosdecreet is dus niet van toepassing.

1.3

De initiatiefnemer De initiatiefnemer is de gemeente Putte. Aanspreekpunt is de dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening. Adresgegevens:

1.4

Gemeente Putte Dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening Gemeenteplein 1 2580 Putte

Team van deskundigen Het voorliggend ontheffingsdossier werd samengesteld door een team van deskundigen, bestaande uit vertegenwoordigers van de initiatiefnemer gemeente Putte en MERdeskundigen. De coördinatie werd uitgevoerd door dr. sc. Michèle BAUWENS (ANTES Milieustudies), bijgestaan door An Tombeur.

Michèle BAUWENS Erkend MER-deskundige Water, Lucht & Mens Zaakvoerder ANTES Milieustudies

An TOMBEUR Medewerkster ANTES Milieustudies

18

18.08.11

Voorwoord


Tabel 1.1

Overzicht interne deskundigen (vertegenwoordigers initiatiefnemers) Naam

Gert VAN SEBROECK

Stedenbouwkundig ambtenaar

Eve SOETEWEY

Diensthoofd Openbare Werken

Tabel 1.2

Overzicht MER-deskundigen

Naam deskundige

Discipline

Erkenningsnummer

Erkend tot

Lucht

MB/MER/EDA/065/V-4/B

9.01.2015

Mens gezondheid

MB/MER/EDA/065/V-4/C

9.01.2015

Mens sociaalorganisatorisch

MB/MER/EDA/065/V-4/

9.01.2013

Water

MB/MER/EDA/065/V-4/A

9.01.2015

Mia JANSSEN

Landschap, Bouwkundig erfgoed MB/MER/EDA/372/V-2/B en Archeologie

17.12.2011

Guy PUTZEYS

Geluid en Trillingen

28.07.2013

Michèle BAUWENS (ANTES)

Tabel 1.3

An TOMBEUR (ANTES)

MB/MER/EDA/393/V-3

Medewerkers MER-deskundigen

Medewerker

Voorwoord

Functie

Disciplines Bodem, Lucht, Water, Mens, Fauna & Flora

18.08.11

19


2 SITUERING 2.1

Ruimtelijke situering Het projectgebied (totale oppervlakte ca. 7,06 ha) bevindt zich in de site Klein Boom, gelegen in de gemeente Putte aan de Mechelbaan (N15). Het te rooien bosgebied dat het voorwerp uitmaakt van de ontheffingsaanvraag heeft een totale oppervlakte van 3,12 ha.

Figuur 2.1 20

Situering op topografische kaart (bron: NGI, 1972-1992, schaal 1/10.000) 18.08.11

Situering


Figuur 2.2

2.2

Situering op het gewestplan

Administratieve situering

2.2.1 Bestaande vergunningstoestand In het projectgebied zijn op dit moment geen lopende milieuvergunningen.

2.2.2 Aan te vragen vergunningen Voor het rooien van het bos is een stedenbouwkundige vergunning vereist. Dit ontheffingsdossier zal dan ook, samen met de beslissing die de Dienst MER erover zal nemen en voor zover deze beslissing erover gunstig is (d.w.z. voor zover de beslissing luidt dat geen MER vereist is), integraal deel uitmaken van de aanvraag tot het bekomen van de stedenbouwkundige vergunning. Volgens artikel 90bis §1 kan er slechts een stedenbouwkundige vergunning worden verleend in bepaalde gevallen, waaronder: […] Ontbossing of verkaveling in zones die volgens de geldende plannen van aanleg of ruimtelijke uitvoeringsplannen gelijk te stellen zijn met de bestemmingen woongebied of industriegebied in ruime zin; […] Het bosgebied is gelegen in een zone voor lokale bedrijven zoals aangeduid in het RUP Klein Boom en valt hiermee onder de voorwaarden van dit artikel. Bijgevolg kan een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning worden ingediend.

Situering

18.08.11

21


Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning dient ook het compensatiedossier gevoegd te worden. De compensatieplicht geldt niet voor gronden die spontaan bebost zijn na inwerkingtreding van het decreet (d.i. 8 oktober 1990), voor zover deze spontane bebossing de leeftijd van 22 jaar niet heeft bereikt. De gronden die niet dienen gecompenseerd te worden werden aangeduid door het Agentschap Natuur en Bos. Op termijn, wanneer de KMO-zone gerealiseerd wordt, moeten door de individuele vestigingen de nodige stedenbouwkundige vergunningen en milieuvergunningen bekomen worden.

2.3

Juridische- en beleidsmatige situering In volgende tabellen wordt een overzicht verstrekt van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden die al dan niet, en rechtstreeks of onrechtstreeks van toepassing zijn op het geplande project.

22

18.08.11

Situering


Tabel 2.1

Overzichtsmatrix van de juridische randvoorwaarden

Juridische randvoorwaarde

Inhoudelijk

Relevant

Bespreking relevantie

Conventie van Ramsar van 02.02.1971 (in werking op 21.12.1975)

Beschermt watergebieden van internationale betekenis als watervogelhabitat

Nee

Er zijn geen belangrijke watergebieden in de omgeving.

Vogelrichtlijn (79/409/EEG, 2 april 1979)

Heeft als doel de instandhouding van alle natuurlijke in het wild levende vogelsoorten en hun leefgebieden; er werden speciale beschermingszones (SBZ-V) afgebakend

Nee

Het dichtstbijzijnde Vogelrichtlijngebied (Demervallei) ligt op een afstand van ca. 16 km ten oosten van het projectgebied.

Habitatrichtlijn (92/43/EEG, 21 mei 1992)

Heeft als doel de instandhouding van alle natuurlijk e habitats en wilde fauna en flora; er werden speciale beschermingszones (SBZ-H) afgebakend

Nee

Het dichtstbijzijnde Habitatrichtlijngebied (BE2100045 “Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat”) ligt op een afstand van ca. 4 km ten NW van het projectgebied.

Nationale emissieplafonds van 23 oktober 2001 (richtlijn 2001/81/EG, PB L 309 van 27.11.2001)

Beoogt de beperking van emissie van verzurende en eutrofiërende verontreinigende stoffen en van ozonprecursoren

Ja

Algemeen relevant

Wet van 28.12.1967 op de onbevaarbare waterlopen (BS 15.02.1968)

Deelt de onbevaarbare waterlopen in categorieën in en regelt het beheer van de waterlopen

Ja

Zowel binnen (Spoelbeek) als in de nabijheid van het projectgebied zijn waterlopen gelegen.

Wet van 05.07.1956 betreffende de wateringen (B.S. 5 augustus 1956)

Openbare besturen die voor een bepaald gebied een gunstige waterhuishouding dienen te creëren

Nee

Het projectgebied en de onmiddellijke omgeving vallen niet onder het bestuur van een polder of watering.

K.B. van 16 februari 1976 (BS 24.03.1976), K.B van 22 september 1980 (BS 31.10.1980) en K.B van 9 september 1981 (31.10.1981)

Drie besluiten die respectievelijk maatregelen omschrijven ter bescherming van in het wild groeiende plantensoorten, diersoorten en vogelsoorten

Ja

Algemeen relevant

Situering

18.08.11

23



Inhoudelijk

Relevant


K.B van 5 augustus 1976 vaststelling van het Gewestplan Mechelen en latere wijzigingen

Geeft de bestemming van de gronden in Vlaanderen weer

Nee

De voorschriften van het gewestplan vervallen door de goedkeuring van het RUP Klein Boom en worden hierdoor vervangen (zie verder).

Ruimtelijk Uitvoeringsplan ‘Klein Boom’ 28.08.2008 (B.S. 20.10.2008)

Geeft de bestemming van de gronden binnen het plangebied weer

Ja

Het projectgebied is gelegen in zone voor lokale bedrijven. Zie Bijlage 2.1.

Coördinatiedecreet ruimtelijke ordening en stedenbouw van 22.10.1996 (B.S. 15.03.1997)

Regelt o.a. de onteigening en vergoeding van onroerende goederen

Nee

Er worden geen onteigeningen gepland.

Decreet houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening van 18.05.1999 (B.S. 08.06.1999)

Regelt de stedenbouwkundige vergunningsplicht en voorziet in de opmaak van structuurplannen op diverse niveaus

Ja

Voor het project zal een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd worden.

Decreet van 05.04.1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (B.S. 03.06.1995)

Regelt de milieuplanning, bedrijfsinterne milieuzorg, de milieueffecten veiligheidsrapportage en de oprichting en taakomschrijving van agentschappen

Ja

De procedure en de inhoudelijke bepalingen van het ontheffingsdossier worden hier vastgelegd.

Decreet milieuvergunning van 28.06.1985 (B.S. 17.09.1985), VLAREM I van 06.02.1991 (B.S. 26.06.1991) en VLAREM II van 01.06.1995 (B.S. 31.06.1995)

Bepaalt de milieuvergunnings- en/of meldingsplicht van activiteiten en inrichtingen die als hinderlijk worden aangemerkt

Ja

Ingedeelde inrichtingen dienen aan de algemene en sectorale milieuvoorwaarden te voldoen.

Bodemdecreet 27 oktober 2006 (B.S. 22 januari 2007) en VLAREBO van 14.12.2007 (B.S. 22.04.2008)

Belangrijkste doelstellingen zijn nieuwe verontreiniging voorkomen en historische verontreiniging te saneren. Creëert een wettelijk kader om beslissingen inzake bodemsanering op een systematische wijze te treffen, de prefinanciering te verzekeren en de kosten te verhalen.

24

18.08.11

Ja

In het projectgebied zijn geen VLAREBO-plichtige activiteiten geweest. In het plangebied bevindt zich een voormalige stortplaats van huishoudelijk afval (rubriek 2.3.6 VLAREM I) (zie discipline bodem). Regeling grondverzet is van toepassing (volume 3 uitgegraven grond zal groter zijn dan 250 m ). Geplande inrichtingen zijn mogelijk VLAREBO-plichtig.

Situering



Inhoudelijk

Relevant


Afvalstoffendecreet van 02.07.1981 (B.S. 25.07.1981) en VLAREA van 05.12.2003 (B.S 30.04.2004)

Het afvalstoffendecreet heeft als doelstelling: de productie, de nuttige toepassing en de verwijdering van afvalstoffen te reguleren. Het VLAREA geeft een kader aan voor de recyclage van afvalstoffen

Ja

De bedrijven dienen als producenten van afvalstoffen de relevante regelgeving uit het Afvalstoffendecreet en het VLAREA na te leven.

Kwaliteitsdoelstellingen lucht (speciale beschermingszones en milieukwaliteitsnormen; opgenomen in VLAREM)

Definieert milieukwaliteitsnormen voor lucht en bakent speciale beschermingszones af en definieert kritische emissieniveaus voor bepaalde stoffen (opgenomen in VLAREM)

Nee

Het projectgebied is niet gelegen in speciale beschermingszones lucht.

Saneringsplan fijn stof voor de zones met overschrijding in 2003 en aanpak fijnstofproblematiek in Vlaanderen (23.12.2005)

Plan in uitvoering van richtlijnen 96/62/EG en 1999/30/EG. Dit plan stelt maatregelen en acties voor om de fijnstofconcentraties in heel Vlaanderen te verlagen.

Ja

Algemeen relevant

Grondwaterdecreet van 24.01.1984 (B.S. 05.06.1984)

Regelt de bescherming, gebruik en toezicht op grondwater

Nee

Relevant bij het lozen, deponeren of opslaan van stoffen op of in de bodem die het grondwater kunnen verontreinigen.

Decreet integraal waterbeheer van 18.06.2003 (B.S. 14.11.2003)

Bepaalt dat een goede toestand van de watersystemen moet worden bereikt d.m.v. diverse beleidsplannen en via de watertoets

Ja

De elementen voor het uitvoeren van de watertoets zullen worden aangereikt in dit rapport. Verder dient er o.a. rekening gehouden te worden met het standstillbeginsel, het bronbeginsel en het voorzorgsbeginsel.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater van 1/10/2004 (BS 08.11.2004 en 22.08.2006)

Dit besluit bevat minimale voorschriften voor de lozing van niet-verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken.

Ja

Relevant bij het leveren van stedenbouwkundige vergunningen voor werken in het gebied.

Situering

18.08.11

25



Inhoudelijk

Natuurdecreet van 21.10.1997 (B.S. 10.01.1998) en het Besluit van de Vlaamse Regering dd. 23.07.1998

Centraal staan een planmatige aanpak (natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (‘stand-still’ principe) en een gebiedsgericht beleid

Ja

Bosdecreet van13.06.1990 (B.S. 28.09.1990)

Regelt het behoud, bescherming, aanleg en beheer van bossen. Regelt ook de kappingen, vergunningsvoorwaarden en compensaties.

Ja

Voor de ontbossing dient een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd te worden waarbij een compensatievoorstel wordt gevoegd.

Nee

Binnen het projectgebied zijn geen beschermde monumenten, stads- en dorpsgezichten of landschappen gesitueerd. Het dichtstbijzijnde beschermde landschap is het Peultenbos op ca. 2,3 km ten ZW.

Wet bescherming monumenten en landschappen 07.08.1931, decreet beschermde monumenten, stads- en dorpsgezichten 03.03.1976 en beschermde landschappen 14.07.1993 en latere wijzigingen

Relevant

Ter bescherming van monumenten, landschappen, stads- en dorpsgezichten. Instandhouding, herstel en beheer van beschermde landschappen

Bespreking relevantie Vooral art. 14 (zorgplicht) en art. 16 (natuurtoets) zijn hier relevant. Het dichtsbijzijnde GEN (Dijlevallei tussen Boortmeerbeek en Mechelen) bevindt zich op een afstand van ca. 4,2 km.

Van belang is art. 4 i.v.m. de zorgplicht Archeologisch patrimonium (30.06.1993, B.S. 15.09.1993) en wijzigingen

Regelt de bescherming, het behoud en de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium

Ja

Archeologische toevalsvondsten dienen binnen 3 dagen gemeld. Er dient advies gevraagd aan de Afdeling M&L en deze dient op de hoogte gebracht van de start van de werken. De algemene bescherming van toevalsvondsten wordt geregeld door het uitvoeringsbesluit van 1994.

Vlaamse energieprestatiedecreet van 7 mei 2004 (BS 30.07.2004) + besluiten

26

Stelt eisen aan energieprestatie en binnenklimaat van nieuwe en bestaande gebouwen

18.08.11

Ja

Algemeen relevant

Situering


Tabel 2.2

Overzichtsmatrix van de beleidsmatige randvoorwaarden


Inhoudelijk

Gewestelijk Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen van 23.11.1997

Geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen

Geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de Provincie Antwerpen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

Ja

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Putte (27/06/2007)

Geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Putte en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

Ja

Algemeen relevant voor de gemeente Putte

Gewestelijk milieubeleidsplan 20032007

Geeft een visie op het milieubeleid a.d.h.v. krachtlijnen over 12 milieuthema’s (verdunning van de ozonlaag, het broeikaseffect, verzuring, vermesting, etc.)

Ja

Algemeen relevant

Provinciaal milieubeleidsplan Antwerpen

Schetst het provinciaal milieubeleid waarmee men een leefbaar en aantrekkelijke omgeving en een gezond milieu ambieert waar mens en natuur zich op een duurzame wijze optimaal kunnen ontplooien

Ja

Algemeen relevant

Provinciaal natuurontwikkelingsplan Antwerpen

Situering

Legt de basis voor toekomstig natuur-, bos-, groen- en landschapsbeleid van de provincie en bestaat uit een inventaris, een beleidsvisie en een actieplan.

18.08.11

Relevant


Ja

Putte is volgens het GRS gelegen in buitengebied en is niet geselecteerd als economisch knooppunt, d.w.z. dat er geen nieuwe regionale bedrijventerreinen kunnen ontwikkeld worden. Putte is geselecteerd als hoofddorp type II, d.w.z. dat er een lokaal bedrijventerrein nabij het hoofddorp kan ontwikkeld worden. De N15 wordt geselecteerd als secundaire weg type II.

Ja

Het gebied Klein Boom wordt aangeduid als stapsteen in de groene verbinding tussen Dijle en Itterbeek. De versterking van de biologische kwaliteit van oude kleiwinningsputten zoals deze van Klein Boom vormt een aandachtspunt.

27



Inhoudelijk

Relevant


Gemeentelijk natuurontwikkelingsplan Putte

Beoogt een doorgedreven natuurbeleid in de gemeente op zowel korte als lange termijn; het actieplan vormt daarbij de uitvoering

Ja

Acties m.b.t. natuur en bos in het algemeen en de Grote Vijver van Klein Boom in het bijzonder.

Mobiliteitsplan Putte 2003

Het plan heeft tot doel de mobiliteit te beheersen, de milieuvervuiling en milieuhinder terug te dringen en de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de gemeente te garanderen.

Ja

Acties m.b.t. het verkeer in de gemeente in het algemeen en de N15/Mechelbaan in het bijzonder.

Verdrag van Malta 1992

Regelt de bescherming en het beheer van het archeologisch erfgoed in Europa en de integratie in planningsprocessen.

Ja

Via het verdrag wil men de archeologische waarden in de bodem bewaren, er vroeg in de ruimtelijke ordening of een MER-proces mee rekening houden en de kosten voor onderzoek laten betalen door de bodemverstoorders (veroorzakersprincipe).

28

18.08.11

Situering


3 PROJECTBESCHRIJVING 3.1

Referentiejaar Voor de beschrijving van de huidige situatie wordt waar mogelijk als referentiejaar 2009 gebruikt. Indien hiervoor geen gegevens beschikbaar zijn worden gegevens gebruikt van het meest recente jaar, waarvoor wel gegevens beschikbaar zijn.

3.2

Beschrijving van het RUP ‘Klein Boom’ In het bindend gedeelte van het GRS Putte bepaalt één van de beschreven acties dat de realisatie van het masterplan voor de site in verschillende fases dient te gebeuren. De eerste fase was het uitwerken van het RUP. In het richtinggevend gedeelte van het GRS werd de visie op “Klein Boom” als volgt beschreven: De uitbreiding en optimalisatie van “Klein Boom” moet gekaderd worden binnen een groter geheel: binnen deze zone vinden we momenteel immers uiteenlopende functies die weinig onderlinge samenhang vertonen. Een centrale groenzone (met waterpartij/bufferbekken) kan als bindend element binnen deze zone fungeren. De coherentie van deze multifunctionele zone moet op basis van een evenwichtig BPA/RUP bewerkstelligd worden. De bedrijvenzone moet gefaseerd ontwikkeld worden gezien slechts een deel ervan voor 2007 kan worden ontwikkeld. Er zijn weinig opties wat de fasering betreft. Er wordt voorlopig vooropgesteld in eerste instantie de achtergelegen terreinen aan te snijden. Deze kunnen

Projectbeschrijving

18.08.11

29


immers onmiddellijk gerealiseerd worden. De kleiput kan in de toekomst gedeeltelijk gedempt worden in functie van een inbreiding voor KMO, waarbij een kleinere vijver wordt aangelegd in een groen rustpunt binnen de site Klein Boom. […] Voor deze vijver, samen met het groene rustpunt waarin deze zal gelegen zijn, dienen mogelijkheden voor natuureducatie gecreëerd te worden. In het RUP Klein Boom werden volgende specifieke beleidsopties genomen: 1. De kleiput en de noordelijk gelegen poelen kunnen grotendeels blijven bestaan. In functie van een logische ontsluiting van het terrein (wijzigen tracé Beukenstraat) kan een beperkt deel van de kleiput gedempt worden. Om de ecologische waarde te verhogen, wordt de diepte van de kleiput ook gedempt (met niet-verontreinigde gronden en in samenspraak met Natuurpunt). 2. De bijkomende bedrijvenzone wordt gerealiseerd aansluitend op de bestaande zone. De uitbreiding gebeurt in noordelijke en oostelijke richting. Tussen de bestaande bedrijven en de Hulsbergstraat ligt momenteel nog een strook landbouwgebied. Deze zone wordt herbestemd naar reservezone voor de bestaande bedrijven. 3. De voormalige stortplaats moet een nieuwe functie krijgen. De zone wordt ingekleurd als zone voor gemeenschapsvoorzieningen. 4. De omgeving van het gemeenschapscentrum kan door een herorganisatie een grotere aantrekkelijkheid krijgen. Economisch ruimtegebruik en groenaanleg zijn daarbij twee belangrijke factoren. 5. De bestaande landbouwgronden in het oosten worden nu slechts zeer extensief of zelfs niet meer gebruikt omdat ze weinig rendabel zijn. Ze kunnen hun landbouwfunctie voorlopig behouden, maar krijgen reeds een nabestemming. Ze worden deels als recreatiegebied, deels als bosgebied bestemd. Op de landbouwpercelen die aansluiten bij het sportcentrum wil de gemeente een uitbreiding van het sportcentrum realiseren. 6. Het containerpark wordt op de huidige locatie behouden. Ook de zone tussen het gemeenschapscentrum en het containerpark wordt als gemeenschapszone ingekleurd. 7. De vrijliggende percelen binnen goedgekeurde verkavelingen binnen de perimeter van het RUP worden opgeheven. 8. Bij herbouw dienen de leegstaande huurwoningen langs de Hulsbergstraat heropgericht te worden, met behoud van een buffer tussen het woongebied en de bedrijvenzone. 9. Binnen het gebied moeten een aantal duidelijke en aangename fietstrajecten uitgetekend worden. 10. De Spoelbeek loopt dwars over het terrein. Voor het grootste deel is ze momenteel ingekokerd. Indien zich daartoe de opportuniteit zou voordoen, kan de beek verder worden opengewerkt.

30

18.08.11

Projectbeschrijving


11. Er dient vanaf de Hulsbergstraat een doorsteek in functie van de brandweer mogelijk gemaakt te worden. Het RUP wordt in 14 deelzones/bestemmingen opgedeeld (voor het grafisch plan zie Bijlage 2.1). Ze worden verder gegroepeerd in 8 hoofdgroepen. Hieronder volgt een opsomming en een korte omschrijving van de verschillende zones.

Activiteitenzones Zone 1: Bestaande bedrijvenzone. Enkele in het kader van dit ontheffingsdossier relevante voorschriften:

Ambachtelijke en industriële bedrijven die geen abnormale hinder voor de directe omgeving veroorzaken, zijn toegelaten. De inplanting van zgn. Seveso-inrichtingen3 is verboden.

De niet-bebouwde perceelsdelen mogen verhard worden in functie van toeritten, parkeergelegenheden etc. De verharding dient op strategische plaatsen (i.f.v. de aard van de bodem) te bestaan uit waterdoorlatend materiaal. Een minimale inbreng van de beschikbare oppervlakte moet bestaan uit een interne groenaanleg met laag- en hoogstammig groen (per bedrijfskavel minimaal 15 % van de totale grondoppervlakte).

Installaties voor het opwekken van hernieuwbare energie of energierecuperatie zijn toegelaten voor zover zij de draagkracht van het gebied niet overschrijden.

Regen- en afvalwater wordt gescheiden afgevoerd. Het regenwater dient plaatselijk afgeleid, deels in individuele waterputten, deels naar het bufferbekken (i.e. de centrale waterpartij).

Stapeling van goederen in open lucht kan slechts in de zones die het minst in het zicht zijn t.a.v. de openbare weg en moet met buffergroen worden afgeschermd.

Zone 1a: Reservezone bedrijven: gereserveerd voor beperkte uitbreiding van de bedrijven uit zone 1. In dit kader relevante voorschriften:

Zie voorschriften voor zone 1.

Er kan pas een stedenbouwkundige vergunning worden verleend als de aanpalende bufferzone (zone 3) is gerealiseerd.

3

Inrichtingen die vallen onder artikel 3 van het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken (i.e. het resultaat van de omzetting van de Seveso II-richtlijn in België).

Projectbeschrijving

18.08.11

31


Zone 2: Lokale bedrijven. Voor relevante voorschriften zie zone 1. Zone 1, 1a en 2 (activiteitenzones) hebben samen een oppervlakte van in totaal ca. 12 ha.

Groenzones Zone 3: Bufferzone: een bouwvrije zone van min. 15 m waarbinnen een visueel groenscherm dient gerealiseerd te worden. Dit groenscherm moet uitgevoerd worden met een gemengd bestand van streekeigen bomen en struiken die een visueel dicht scherm vormen dat minstens even hoog is als de aanliggende bebouwing. De minimale hoogte bedraagt 5 m. Om ook tijdens de wintermaanden voldoende afscherming te behouden moet 1/3 van de soorten bestaan uit blad- of naaldhoudende gewassen. De brandweg en de fietsverbinding kunnen gedeeltelijk binnen deze zone worden aangelegd. Zone 4: Boszone: moet het beperkt dempen van de kleiput en de bestaande bosjes in het noorden van de site in zekere zin compenseren. Ze dient gematerialiseerd te worden door het aanplanten van hoog- en laagstammig streekeigen groen. Naast een bufferende functie vervullen deze bosjes – in de mate van het mogelijke – ook een landschappelijke, recreatieve (speelbos) en ecologische functie. De huidige landbouwactiviteiten in de oostelijke boszone kunnen blijven bestaan. Er geldt wel een voorkooprecht van de gemeente.

Gemeenschapszones Zone 5: Gemeenschapszone. De invulling ligt nog niet volledig vast. Mogelijke invullingen zijn: containerpark en uitbreiding, uitbreiding sportmogelijkheden, parking, parkeerterrein voor vrachtwagens, opslag i.f.v. gemeentediensten, zoutsilo’s… . Relevante voorschriften:

Voldoende segmenten aan verhardingen moeten waterdoorlatend zijn.

Minimum 15 % van de oppervlakte in functie van parkeren zal bestaan uit een groenaanleg met laag- en hoogstammig groen.

Installaties voor het opwekken van hernieuwbare energie of energierecuperatie zin toegelaten voor zover zij de draagkracht van het gebied niet overschrijden.

Recreatiezones Zone 6: Recreatiezone. Deze zone kan op termijn gebruikt worden voor bijkomende sportaccommodatie. Verder dient ze ingericht te worden als een publiek toegankelijke groenzone. De private visvijver kan blijven bestaan. Ook hier beschikt de gemeente over voorkooprecht. Enkele relevante voorschriften:

32

18.08.11

Projectbeschrijving


Nutsvoorzieningen zoals verlichtingsmasten zijn toegelaten voor zover dit geen abnormale hinder veroorzaakt voor de woonomgeving.

Maximaal 70 % van de oppervlakte mag worden ingevuld in functie van openlucht- en indoorsportterreinen. De overige 30 % dient een parkachtige aanleg te krijgen, met aanplantingen bestaand uit streekeigen groen.

Vijver Zone 7: Vijver en randzone. Het bestaande vijveroppervlak wordt zoveel mogelijk behouden; in functie van een beter ontsluiting van de site kan een deel van de vijver worden gedempt. Verordenende voorschriften wat betreft de inrichting:

De randen van de vijver, evenals de diepte van de bestaande vijver mogen resp. verzacht en verminderd worden ten einde de ecologische potenties te verhogen en de veiligheid voor de mens te verhogen.

Om de ecologische waarde te verhogen kan een eiland gerealiseerd worden centraal in de bestaande vijver.

Er dient een ecologische noord-zuid corridor gerealiseerd worden tussen de vijver en het noordelijke openruimtegebied.

De toegankelijkheid van de vijver wordt verhoogd door een parkachtige aanleg van de randen.

Beperkte constructies i.f.v. recreatief medegebruik (kijkhutten, steigers, wandelpad, …) zijn toegelaten, evenals afsluitingen rond de vijver.

Op een beperkt aantal plaatsen is de oprichting van constructies en verhardingen tot aan de vijver in functie van de brandveiligheid toegelaten.

Woonzones Zone 8: Gemengde woonzone. Inrichtingsvoorschriften wat betreft de dimensioneringen van het terrein en de bezetting:

Maximale bezetting per kavel (verharding en gebouwen): 75 %.

Minimum 25 % van het terrein wordt als tuin aangelegd en als dusdanig onderhouden.

Zone 9: Landelijke woonzone. Inrichtingsvoorschriften wat betreft de dimensioneringen van het terrein en de bezetting:

Projectbeschrijving

Maximale bezetting per kavel (verharding en gebouwen): 50 %.

18.08.11

33


Minimum 25 % van het terrein wordt als tuin aangelegd en als dusdanig onderhouden.

De bestemming van deze woonzones is als volgt geregeld: -

Bevestiging van de zones die binnen het BPA als woongebied waren ingekleurd.

-

De woningen die volgens het BPA niet in woongebied gelegen waren worden ingekleurd als juridisch woongebied.

-

De bestaande verkavelingen binnen de perimeter van het RUP worden opgeheven.

Wegenisinfrastructuur Zone 10: Bestaande wegenis. Materialen moeten maximaal waterdoorlatend zijn. Zone 11: Indicatieve wegenis. Waar de openbare wegenis zone 15 (ecologische verbinding) kruist, moet er in het bijzonder aandacht besteed worden aan de ecologische link tussen de vijver en het achterliggende open-ruimte gebied (aangepaste verhardingen, ecotunnels, wegversmallingen,…). Zone 12: Indicatieve voetgangers- en fietstracé Zone 13: Doorgang i.f.v. brandweer (indicatief)

Ecologische verbindingszone Zone 14: Ecologische verbindingszone. Deze zone zorgt voor een ecologische verbinding van de vijver- en moeraszone enerzijds en de bufferen boszones anderzijds.

34

18.08.11

Projectbeschrijving


3.3

Algemene beschrijving van het project Voorliggend project omvat de rooiing van het bestaande bos, de uitrusting (infrastructuuraanleg) en het bouwrijp maken (nivellering) van de terreinen ten behoeve van de ontwikkeling van het lokaal bedrijventerrein Klein Boom. De belangrijkste ingreep – en tevens het voorwerp van deze ontheffingsaanvraag – is de ontbossing. In totaal dient een oppervlakte van 3,12 ha te worden gerooid. (zie Bijlage 3.1). De infrastructuur die vervolgens zal worden aangelegd – ten behoeve van het bouwrijp maken van het terrein – omvat (zie Bijlage 3.2): -

Een ontsluitingsweg in het verlengde van de straat Klein Boom en dwars hierop een toegangsweg tot het bedrijventerrein;

-

Een fietspad aansluitend op de Spoelstraat in Putte en de Leemstraat in SintKatelijne-Waver;

-

Een brandweg aansluitend op de Hulsbergstraat;

-

Aanleg van nieuwe grachten en herprofileren van bestaande grachtenstelsel;

-

Aanleg van gescheiden riolering en andere nutsleidingen zoals elektriciteit, gas, water.

De aanleg van de infrastructuur en het nivelleren van het terrein zal gepaard gaan met grondverzet. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de berekende volumes:

Tabel 3.1

Berekende volumes grondverzet afgraving

Wegzate Gracht Rioleringssleuf Totaal

7.299 m 628 m

uitgraving

3

4.225 m

3

375 m

7.927 m

3

3

3

ophoging 1.587 m

3

afdekking 2.167 m

-

-

5.140 m

3

-

9.740 m

3

1.587 m

3

2.167 m

3

3

De totale duur van de rooiing en het bouwrijp maken van het terrein wordt geschat op 140 werkdagen of ca. 7 kalendermaanden. Nadien zal een vrachtwagenparking worden aangelegd in de gemeenschapszone (rechts op de figuur in Bijlage 3.2). De oprichting van de bedrijfsgebouwen zal vermoedelijk gespreid verlopen in de tijd.

Projectbeschrijving

18.08.11

35


4 ONTWIKKELINGSSCENARIO’S EN ALTERNATIEVEN 4.1

Ontwikkelingsscenario’s

4.1.1 Autonome ontwikkeling Indien men met betrekking tot het projectgebied geen enkele beslissing zou nemen, betekent dit enerzijds de verderzetting van de huidige exploitatie van de percelen binnen het projectgebied en een mogelijke verdere ontwikkeling van de aanwezige natuur. Anderzijds zou de vraag naar bijkomend bedrijventerrein in de gemeente Putte wel blijven bestaan. Uitgezonderd de in het RUP Klein-Boom bijkomend aangeduide bedrijventerreinen, is er binnen Putte nog een aanbod van lokale bedrijventerreinen van ongeveer 3,0 ha. De behoefte aan bijkomend lokaal bedrijventerrein voor endogene groei werd berekend op basis van volgende elementen: -

Zonevreemde bedrijven die wensen te herlokaliseren, behoefte geraamd op 0,9 ha;

-

Behoefte voor starters, geraamd op 6,0 ha.

De totale netto ruimtebehoefte is dan 6,9 ha. Dat geeft netto een tekort van ongeveer 3,9 ha lokale bedrijventerreinen in functie van endogene groei. Hierbij houdt men dus nog geen

Ontwikkelingsscenario’s en alternatieven

18.08.11

37


rekening met de behoefte aan uitbreiding van bestaande bedrijven, zoals dit voor een aantal bedrijven in de site Klein-Boom het geval is. Het niet-uitvoeren van het plan zou daarmee aanzienlijke effecten naar tewerkstelling in de omgeving kunnen teweegbrengen.

4.1.2 Gestuurde ontwikkeling 4.1.2.1 RUP Zonevreemde bedrijven In de loop van 2004 werd door de gemeente Putte een inventaris gemaakt van alle zonevreemde bedrijven binnen de gemeente. Als zonevreemd bedrijf werd gerekend: • Bedrijven in het agrarisch (waardevol) gebied, groengebied; • Bedrijven die bij een mogelijke uitbreiding zonevreemd worden (op het gewestplan geïsoleerde bedrijven, zgn. ‘paarse vlekjes’) en bedrijven aan de rand van het woongebied (bvb woongebied met landelijk karakter). Binnen het kader van de opmaak van een sectoraal RUP – zonevreemde bedrijven, werd voor elk geheel of gedeeltelijk zonevreemd bedrijf een ruimtelijke afweging gemaakt, op basis waarvan het bedrijf geklasseerd wordt in één van 5 klassen, gaande van klasse 0 (herlocalisatie) tot 5 (bedrijven die zich verder kunnen ontwikkelen)4. Geen enkel zonevreemd bedrijf in Putte werd gecategoriseerd als klasse 0 (herlocalisatie noodzakelijk, zelfs indien het bedrijf geen uitbreiding nodig heeft). Wel werden een zestal bedrijven gecategoriseerd als klasse 1. Deze bedrijven kunnen niet uitbreiden. Ze kunnen in principe verder werken binnen de bestaande gebouwen met de uitspraak dat herlocalisatie op korte of middellange termijn is aangewezen. In een eerste fase van het sectorale RUP werd een oplossing gezocht voor elf bedrijven uit klassen 2 tot 5. Voor de bedrijven uit klasse 1 dient er op termijn dus nog een oplossing gezocht te worden. Een herlocalisatie naar de site Klein-Boom behoort tot de mogelijkheden.

4.1.2.2 Doortrekking R6 De herinrichting en doortrekking van de Ring om Mechelen (R6) tussen de A1 (E19) en de N15 op grondgebied van de gemeenten Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Bonheiden

4

De indeling en de beoordelingsprincipes zijn gebaseerd op de omzendbrief RO/2000/01 over het planologisch attest, het bedrijfs-BPA en het sectoraal BPA – zonevreemde bedrijven.

38

18.08.11



wordt vermeld in het deel Gewenste Ruimtelijke Structuur van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Het Vlaams Gewest heeft de realisatie van deze verbinding als prioriteit gesteld. De doortrekking van de R6 kadert binnen de visie van de Vlaamse overheid om de zwakke oost-west relatie in de Mechelse agglomeratie te verbeteren voor het gemotoriseerde verkeer. De investering moet bijdragen tot een betere bereikbaarheid van Mechelen door de relaties met de omliggende gemeenten te verbeteren. Het concept achter het project is het verminderen van verkeer op de radiaalwegen (N15), dat via de Mechelse Vesten naar de E19 rijdt en deze een alternatieve route bieden. Het project R6 wordt opgesplitst in twee delen: de aanpassing van het reeds bestaande stuk tussen de E19 en de Mechelsesteenweg en de doortrekking van de R6 tussen de Mechelsesteenweg en de Putsesteenweg (N15) in Sint-Katelijne-Waver. Voor beide delen is een concrete uitwerking lopende. De realisatie van dit project zal zorgen voor een ontlasting van de N15 voor zwaar verkeer.

4.1.2.3 Beleidsvisie mobiliteit gemeente Putte De gemeente vraagt dat door de provincie Antwerpen een streefbeeld voor de N15 zal worden opgesteld. Hierbij zullen ondermeer volgende elementen aan bod komen: -

de herinrichting van enkele kruispunten ter verbetering van de verkeersveiligheid;

-

de doorstroming van het openbaar vervoer (met toeritdosering ter hoogte van de kern van Putte);

-

de verbetering van de oversteekbaarheid. De provincie Antwerpen voorziet een verlichte en verhoogde oversteekplaats ter hoogte van de site Klein Boom.

Deze ingrepen zullen de verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid op de N15 in positieve zin beïnvloeden.

4.2

Alternatieven In het kader van dit ontheffingsdossier worden geen alternatieve locaties voor het voorgenomen project onderzocht. Deze afweging gebeurde immers reeds in het kader van het ruimtelijk planningsproces. In wat volgt worden de voornaamste conclusies van deze afweging samengevat. Een lokaal bedrijventerrein kan worden ontwikkeld in functie van de overplaatsing van zonevreemde bedrijven, nieuwe lokale bedrijven of de uitbreiding van bestaande bedrijven. In het Ruimtelijk Structuurplan van de gemeente Putte werd de netto behoefte aan


18.08.11

39


bijkomend lokaal bedrijventerrein geraamd op ongeveer 3,9 ha in functie van endogene groei. In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen wordt een lokaal bedrijventerrein omschreven als volgt: Een lokaal bedrijventerrein is een bedrijventerrein uitsluitend bestemd voor lokale bedrijven. Een lokaal bedrijf is een be- en verwerkend bedrijf (inclusief tertiaire dienstverlening) dat een verzorgend karakter heeft ten aanzien van de omgeving, dat wat schaal betreft aansluit bij de omgeving (schaal van de kern, schaal van het stedelijke gebied, …) en beperkt is in omvang. Het lokale bedrijventerrein heeft een beperking in oppervlakte tot 5 ha en de kaveloppervlakte wordt afgestemd op lokale bedrijven. Uitdrukkelijk moet worden gesteld dat de oppervlakte niet beperkt is tot maximaal 5 ha per gemeente maar 5 ha per hoofddorp (in een gemeente kunnen meerdere hoofddorpen voorkomen). De beperking is daarbij richtinggevend en kan niet worden opgevat als norm. De locatie dient aan te sluiten bij een hoofddorp of bij een bestaand bedrijventerrein. De ontsluiting gebeurt via gemeentelijke verzamelwegen die aansluiten op primaire en secundaire wegen. Op 17 december 2010 heeft de Vlaamse Regering een tweede herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen definitief vastgesteld. In dit addendum wordt op vlak van bijkomende lokale bedrijventerreinen afgestapt van de strikt kwantitatieve benadering (aanvullende tekst): De oppervlaktemaat dient geïnterpreteerd op basis van de terreinconfiguratie en de aangetoonde lokale behoefte. Om voor voldoende aanbod te zorgen, kunnen gemeenten in het buitengebied meer dan vijf hectare ontwikkelen. Volgens de opties van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen behoort de gemeente Putte tot het buitengebied. In de kernen van het buitengebied kunnen lokale bedrijventerreinen gevestigd worden, mits deze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Putte en Beerzel zijn in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen wel geselecteerd als ‘gewoon hoofddorp type II’. Dit betekent dat de mogelijkheid bestaat een lokaal bedrijventerrein te ontwikkelen nabij één van de hoofddorpen, indien dit gemotiveerd wordt in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan werden een aantal zoekzones (zie Figuur 4.1) ruimtelijk ten opzichte van elkaar afgewogen ; daarbij werd er vanuit gegaan dat het bijkomend lokaal bedrijventerrein bij voorkeur aansluit bij een reeds bestaande bedrijvenzone. Uitbreiding Muggenberg

40

+

Aansluitend bij een bestaande bedrijvenzone;

+

De ontsluiting gebeurt via de Tinstraat die in het mobiliteitsplan geselecteerd is als vrachtroute. Het lijkt echter niet aangewezen om naast het bestaande vrachtverkeer nog veel bijkomend verkeer te genereren.

18.08.11



-

De bedrijvenzone sluit niet aan bij een woonkern.

Uitbreiding Bedrijvenzone Leuvensebaan +


-

De ontsluiting gebeurt via de Leuvensebaan. Dit betekent dat het vrachtverkeer doorheen de kern van Putte moet om via de N15 het hoger wegennet te bereiken;

-

De bedrijvenzone ligt in de omgeving van een aantal waardevolle open ruimtegebieden;

-

De bedrijvenzone sluit niet aan bij een woonkern.


18.08.11

41


Heestenheide

Klein Boom

Muggenberg Bofin

Leuvensebaan

Figuur 4.1 42

Situering zoekzones bedrijventerrein gemeente Putte 18.08.11



Uitbreiding Bofin +


+

Gelegen langsheen de N15 die voor een vlotte ontsluiting zorgt naar het hoger wegennet;

+

De bedrijvenzone sluit nauw aan bij de kern van Peulis;

-

De bedrijvenzone is momenteel amper 2 ha groot (enkel bedrijf Bofin); het gebied ligt geklemd in een juridisch woonlint waardoor deze locatie niet aangewezen lijkt.

Ontwikkeling KMO-zone nabij Heestenheide +

Gelegen langsheen de N10 die voor een vlotte ontsluiting zorgt naar het hoger wegennet;

-

Niet aansluitend bij een bestaande bedrijvenzone;

-

De bedrijvenzone sluit niet aan bij een hoofddorp of woonkern.

Uitbreiding Klein-Boom +

Inbreiding van en aansluitend bij een bestaand bedrijventerrein;

+

Nauw aansluitend bij de kern van het hoofddorp Putte;

+

Gelegen langs de N15, wat zorgt voor een vlotte ontsluiting;

+

Multifunctionaliteit van de site (ook gemeenschaps- en groenvoorzieningen kunnen voorzien worden);

+

Gunstige eigendomsstructuur; grotendeels in eigendom van de gemeente of van bestaande bedrijven die vragende partij zijn voor uitbreiding; daardoor is het op korte termijn realiseerbaar;

+

De uitbreiding is – bij een goede landschappelijke integratie – niet storend voor omliggende functies.

-

Zone moet in eerste instantie uitgebreid worden; inbreidingsmogelijkheden (kleiput) kunnen pas in een volgende fase benut worden nadat de kleiput is gedempt.

Op basis van deze ruimtelijke afweging leek de keuze voor de uitbreiding van de zone “Klein-Boom” de meest logische voor het opvangen van de bijkomende economische behoefte.


18.08.11

43


5 INGREEP-EFFECTMATRIX 5.1

Aandachtspunten per discipline Binnen elke discipline worden de belangrijkste milieueffecten besproken (zie Hoofdstukken 6 tot en met 11). De hierna opgenomen matrix vermeldt de belangrijkste potentiële bronnen of oorzaken van milieueffecten voor deze disciplines, en geeft voor aanlegfase en voor de exploitatiefase aan of een evaluatie noodzakelijk is. In voorkomend geval (X) levert de discipline nadere informatie. Wanneer de bron/oorzaak niet aan de orde is bij dit project (of als niet essentieel relevant wordt beschouwd), wordt dit aangegeven met de aanduiding NVT.

Tabel 5.1

Betekenis van de aanduidingen X, NVT en * Symbool

Mogelijk effect (te evalueren)

X

Niet van toepassing of niet relevant

NVT

Effect enkel bij accidenteel voorkomen mogelijk

44

18.08.11

*

Ingreep-Effectmatrix


Tabel 5.2

Ingreep-effectmatrix

DEELINGREPEN PER DISCIPLINE

AANLEGFASE

EXPLOITATIEFASE

BODEM EN GRONDWATER Wijziging textuur, structuur van de bodem

X

NVT

NVT

X

Uitvoeren van bemalingen

X

X

Risicoactiviteiten uitvoeren

*

*

Lozen van sanitair afvalwater

NVT

X

Lozen van bedrijfsafvalwater

NVT

X

Lozen van niet-verontreinigd hemelwater

NVT

X

X

X

NVT

X

X

X

NVT

X

NVT

X

X

X

NVT

X

Wijziging infiltratie ten gevolge de verharding van het terrein

OPPERVLAKTEWATER

MENS – MOBILITEIT Verkeersaantrekkende werking Verkeersdoorstroming, verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid Verandering omgevingsgeluid LUCHT Atmosferische emissies van gerelateerd wegverkeer GELUID Geluidsemissies van personenvervoer Geluidsemissies van vrachtwagens Atmosferische emissies van gebouwenverwarming

LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE Wijziging landschapsbeeld, structuur, belevingswaarde, erfgoed

X

X

X

X

Hinder of gezondheidseffect als gevolg van bodemverontreiniging

NVT

*

Hinder of gezondheidseffect als gevolg van aquatische emissies

NVT

X

Hinder of gezondheidseffect als gevolg van geluidsemissies

NVT

X

Hinder of gezondheidseffect als gevolg van atmosferische emissies

NVT

X

Hinder als gevolg van aspecten van ruimtelijke ordening

NVT

X

X

X

FAUNA & FLORA Biotoopverlies MENS – HINDER en GEZONDHEID

Rustverstoring

Ingreep-Effectmatrix

18.08.11

45


6 BODEM EN GRONDWATER 6.1

Afbakening studiegebied Het studiegebied voor de discipline bodem en grondwater is beperkt tot het projectgebied en zijn onmiddellijke omgeving (indien nodig wordt het studiegebied uitgebreid tot die zones waar aanzienlijke effecten van bemalingen of van atmosferische deposities zouden optreden).

6.2

Methodologie

6.2.1 Informatieverzameling Voor de informatieverzameling zal uitgegaan worden van volgende bronnen:

46

•

Databank Ondergrond Vlaanderen

•

Quartair- en tertiairstratigrafie

•

Informatie i.v.m. grondwaterkwaliteit (vergunningen)

•

Bodemkaart

18.08.11

Bodem en Grondwater


•

Databank OVAM met betrekking tot verontreinigingstoestand van de gronden

6.2.2 Evaluatie van de effecten Met betrekking tot bodem- en grondwater zijn volgende potentiële effecten aan te geven: •

Wijziging van het historisch bodemgebruik ten gevolge van het gewijzigde ruimtebeslag

•

Wijziging textuur, structuur

•

Wijziging infiltratie tengevolge van de verharding van delen (wegenis, parking, gebouwen) van het terrein bij de inrichting van het bedrijventerrein.

6.2.3 Significantiekader

Tabel 6.1

Significantiekader voor de discipline bodem en grondwater

Omschrijving

Toekenning bij disc. bodem en grondwater

(Significant) positief

Verwijderen van eventuele bestaande bodemof grondwaterverontreiniging als gevolg van de geplande ingrepen mits verwerking van de vrijkomende materie door erkende firma’s

Score 3

Verhoging van de infiltratiecapaciteit door verwijdering van verharding en/of gebouwen Afbouwen van diepe grondwaterwinningen Matig positief

Isoleren van bestaande lichte en historische verontreinigingen door o.a. het aanbrengen van verhardingen in het kader van de uit te voeren werken en/of grondwaterkerende constructies

2

Afbouwen diepe grondwaterwinningen en vervangen door ondiepe grondwaterwinningen Zwak (licht, gering) positief

Verwijderen van verontreinigingsbronnen – VLAREM regelgeving

Neutraal of verwaarloosbaar

Bodem en Grondwater

potentiële conform de

1

0

18.08.11

47


Zwak (licht, gering) negatief

Manipuleren van verontreinigde grond

-1

Matig negatief

Tijdelijke grondwaterstanddalingen < 50 cm en bijhorende onttrekking van mogelijk verontreinigd grondwater

-2

Risico op zettingen < 3 cm door tijdelijke grondwaterstanddaling Ingebruikname grondwaterwinningen

van

ondiepe

Ingebruikname en/of installatie van potentiële verontreinigingsbronnen (Significant) negatief

Tijdelijke grondwaterstanddalingen > 50 cm en bijhorende onttrekking van mogelijk verontreinigd grondwater

-3

Risico op zettingen > 3 cm in nabijheid van constructies Ingebruikname van diepe grondwaterwinningen

6.3

Bestaande situatie

6.3.1 Bodemtype en bodemgeschiktheid Volgens de Bodemkundige kaart van België behoort het studiegebied tot zandstreek. De bodem van de percelen zijn matig droge lemig zandbodems met dikke antropogene humus A horizont (w-Scm) en matig natte lemig zandbodems met een al dan niet duidelijke ijzer en/of humus B-horizont (Sdg en w-Sdc). Uit de bodemgeschiktheidskaart blijken de gronden hier weinig tot matig geschikt voor akkerbouw en groenteteelt. Ze zijn wel matig geschikt tot geschikt voor laagstam fruitteelt, sierboomkwekerij en bosbouwboomkwekerij. In het projectgebied zijn geen waardevolle bodems (bodemkundig erfgoed) gelegen.

48

18.08.11

Bodem en Grondwater


6.3.2 Erosiegevoeligheid Volgens de erosiegevoeligheidskaart van de Vlaamse gemeenten bevindt de gemeente Putte zich in zeer weinig erosiegevoelig gebeid. De potentiële bodemerosiekaart per perceel (2010) geeft aan de hand van een klasse-indeling de totale potentiële erosie weer van een bepaald landbouwperceel. De erosiegevoeligheid van de percelen gelegen in het projectgebied (waarvoor informatie beschikbaar is) is zeer laag tot verwaarloosbaar.

6.3.3 Geologie Het tertiaire substraat ter hoogte van het projectgebied is de Formatie van Boom, meer bepaald het Lid van Putte, dat bestaat uit donkergrijze tot zwarte klei rijk aan organisch materiaal en met enkele zeer siltrijke horizonten. De dikte van deze laag kan oplopen tot 25 meter en bevindt zich op een diepte van 50 tot 100 meter.

6.3.4 Geohydrologie Het projectgebied bevindt zich op een hoogte van 15 à 20 m. Het gebied helt lichtjes af in zuidwestelijke richting (van ca. 20 m ter hoogte van Beukenstraat nr. 2 tot ca. 17 m ter hoogte van Hulsbergstraat nr. 6). Zoals reeds aangegeven in de discipline Water, bevindt het projectgebied zich niet in overstromingsgevoelig gebied en is het ingekleurd als infiltratiegevoelig.

Figuur 6.1

Bodem en Grondwater

Grondwaterstromingsgevoeligheid

18.08.11

49


De watervoerende laag bestaat uit leemhoudend of kleihoudend zand, met een kleiige deklaag (de laag boven de watervoerende laag). Op basis hiervan werd het grondwater hier geklasseerd als weinig kwetsbaar voor verontreiniging (Dc). Dit betekent dat het gevaar voor doorstromen (in verticale richting) van verontreinigende stoffen, meegevoerd door het insijpelend water, of van verontreinigende vloeistoffen vanaf het oppervlak tot in de verzadigde zone doorheen de bodem en de onverzadigde zone, gering is. Het gebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2). Dit betekent dat, als er in dit gebied een ondergrondse constructie gebouwd wordt met een diepte van meer dan 5 meter, én een horizontale lengte van meer dan 100 meter, er advies dient gevraagd te worden aan de bevoegde instantie. Uit een spoelboring (binnen het plangebied op ca. 200 meter van het projectgebied) uitgevoerd in 1988 is gebleken dat de bodem op een diepte van 3 tot 31 meter bestaat uit klei. In dergelijke kleilagen treedt weinig of geen waarneembare grondwaterstroming op. Dit laat vermoeden dat de impact van ondergrondse constructies beperkt is. Ondergrondse constructies zijn immers zelden dieper dan 10 meter. Er liggen geen grondwaterwinningen in het projectgebied. In het plangebied ligt één vergunde grondwaterwinning. Het gaat om een kleinschalige, niet-freatische winning uit het 3 3 Oligoceen aquifersysteem met een vergund debiet van 60 m /dag (13.200 m /jaar) op een diepte van 59 meter onder het maaiveld.

6.3.5 Bodem- en grondwaterkwaliteit Volgende de databank van de OVAM is zijn er in bodemonderzoeken of bodemsaneringsprojecten opgenomen.

het

projectgebied

geen

In reeds bestaande bedrijvenzone van het plangebied is wel één bodemsaneringsproject uitgevoerd, namelijk ter hoogte van het bedrijf Verelst (dossier 18550), en twee oriënterende bodemonderzoeken ter hoogte van het containerpark (dossiers 16395 en 26322). Het OBO 16395 werd uitgevoerd in december 2000 – januari 2001 door Soresma naar aanleiding van een periodiek onderzoek op het containerpark en heeft betrekking op ste kadasterperceel 616/E, sectie A van de 1 afdeling. In de grond zijn geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van een verontreiniging. In het grondwater is plaatselijk een verontreiniging met zink aangetroffen (1,7 x B-norm). Deze verontreiniging is hoogstwaarschijnlijk van nature aanwezig. Er is geen ernstige aanwijzing dat de bodemverontreiniging een ernstige bedreiging vertegenwoordigt. Er diende geen beschrijvend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Het OBO 26322 werd uitgevoerd in juni 2005 door Bouwen & Milieu op de parking achter de sporthal en op de werkplaats ten zuiden van de kleiput (percelen 633D3 en 633C3). Voor beide percelen dient een beschrijvend bodemonderzoek te worden uitgevoerd. Voor perceel 633C3 gaat het om bodemverontreiniging met zware metalen, minerale olie en PAK’s. Deze verontreinigingen zouden kunnen afkomstig zijn van de voormalige steenbakkerij of later veroorzaakt zijn bvb. door morsen van olie. Voor zover het beschrijvend bodemonderzoek reeds is afgerond, zijn de resultaten ervan ons niet bekend.

50

18.08.11

Bodem en Grondwater


Het OBO 18550 gebeurde in februari 2002 op een aantal percelen van Siref NV naar aanleiding van de overdracht van deze gronden (tegenwoordig zijn deze gronden eigendom van Verelst Staalbouw en Industriebouw). Ter hoogte van een tankplaats voor bedrijfsvoertuigen (perceel 600D) werd een verontreiniging met minerale olie en benzeen vastgesteld, waarschijnlijk ontstaan door lekken en morsen. Bij het saneringsproject gebeurde een ontgraving van de verontreinigde grond met ex-situreiniging. De terugsaneerwaarden werden overal gehaald, uitgezonderd een restverontreiniging voor de 3 parameters minerale olie, ethylbenzeen en xylenen onder het gebouw van ca. 10 m . Gezien de beperkte hoeveelheid en gezien de plaats van voorkomen (onder een industriegebouw, volledig onder verharding) wordt het humaan-toxicologisch en ecotoxicologisch risico verwaarloosbaar geacht. Gezien de beperkte doorlaatbaarheid van de lemige zandlaag is ook het verspreidingsrisico verwaarloosbaar. Ook de concentraties voor verdachte parameters in het grondwater blijven ruim onder de terugsaneerwaarde. In augustus 2006 werd de sanering afgelopen beschouwd.

6.3.6 Risicoactiviteiten In het projectgebied vinden op dit moment geen voor de bodem risicovolle activiteiten plaats. Grenzend aan het projectgebied is de voormalige stortplaats (huishoudelijk afval) van de gemeente opgenomen in de inventaris van risicogronden. Het gebied moet gesaneerd worden.

6.4

Geplande situatie

6.4.1 Bodemerosie Onmiddellijk na het rooien van het bos, en tijdens de inrichting van de KMO-zone, wordt de bodem door het ontbreken van vegetatie gevoeliger voor erosie door wind en water. Hierdoor vermindert de kwaliteit van de bodem, bvb. voor akkerbouw. Bodemerosie kan ook leiden tot een hogere sedimentlast in waterlopen. Gezien het projectgebied niet gelegen is in erosiegevoelig gebied, worden de effecten beperkt ingeschat.

6.4.2 Bodemverdichting Bodemverdichting in het proces waarbij de bovenste bodemlagen onder de druk van de wielen van zware machines en vrachtwagens die gebruikt worden bij de ontbossing en de infrastructuurwerken, verdicht worden. Ook door bemalingen kan verdichting optreden onder de druk van de bovenliggende lagen.

Bodem en Grondwater

18.08.11

51


De gevoeligheid voor bodemverdichting is afhankelijk van de bodemtextuur en het vochtgehalte. Bodeminklinking is het grootst bij samendrukbare bodems (natte veen- en kleibodems). Zoals eerder vermeld bestaat de bodem hier uit lemig zand, en dus minder gevoelig voor bodemverdichting. Bodemverdichting heeft voornamelijk gevolgen voor de flora omdat de beworteling wordt bemoeilijkt en op die manier zogenaamde tredvegetatie wordt bevoordeeld. Het belang van eventuele bodemverdichting kan gezien de latere invulling van het terrein (KMO) echter sterk gerelativeerd worden.

6.4.3 Bodem- en grondwaterverontreiniging De aanleg van de wegeninfrastructuur (wegzate incl. gracht en fietsverbinding) en rioleringsinfrastructuur op het openbaar domein gaat gepaard met grondverzet. De volumes 3 3 worden geraamd op 7.927 m af te graven teelaarde en 9.740 m uitgravingen ter 3 verwezenlijking van het baanbed. Verder zal er 1.587 m nodig zijn voor de ophogingen 3 voor de realisatie van het baanbed en 2.167 m voor het afdekken van de bermen met teelaarde. Naast de werken op het openbaar domein, zal het terrein ook bouwrijp gemaakt worden onder volgende voorwaarden: -

Het terrein wordt opgevuld op alle plekken waar het terrein meer dan 0,5 meter onder 3 het ontworpen wegenispeil zit. Hiervoor zal 32 m nodig zijn;

-

Het terrein wordt afgegraven op alle plekken waar het terrein meer dan 0,5 meter boven het ontworpen wegenispeil zit. Bij het bouwrijp maken van de te verkopen 3 oppervlakte dient er 3.152 m verwijderd te worden om het maximaal peil 0,5 meter boven de ontworpen wegenispeil te behalen. 3

Bij werken waarbij het grondverzet meer dan 250 m bedraagt, is een onderzoek naar de kwaliteit van de uit te graven bodem bijna steeds verplicht. Het resultaat van dit onderzoek is een technisch verslag. Indien technisch mogelijk, kunnen de gronden van afgraving dienen voor afdekking en de gronden van uitgraving voor ophoging. Wanneer men de uitgegraven bodem wil hergebruiken, dient ook de traceerbaarheidsprocedure van het VLAREBO gevolgd te worden. De erkende bodembeheerorganisatie gaat na of de kwaliteit en het beoogd gebruik van de uitgegraven bodem in overeenstemming is met de bodemkwaliteit op de plaats van bestemming. Indien dit zo is, stelt de erkende bodembeheerorganisatie de nodige documenten ter beschikking zodat men de grondwerken kan opstarten en de bodembeheerorganisatie het bodembeheerrapport kan afleveren. Het technisch verslag is op het ogenblik van de redactie van dit rapport nog niet beschikbaar, maar gezien het voormalige gebruik van de gronden (boomkwekerij) wordt geen verontreiniging verwacht.

52

18.08.11

Bodem en Grondwater


De bodem van de voormalige stortplaats, aanpalend aan het projectgebied, zal worden afgedekt met folie en betonplaat of een dikke kleimat om verspreiding van de verontreiniging tegen te gaan. De oppervlakte zal daarna worden verhard en zal verder blijven dienstdoen als werkvloer voor buitenopslag (containers). Tijdens de exploitatie van het bedrijventerrein, is bodem- en grondwaterverontreiniging mogelijk door het lekken van opslagtanks van bedrijven. Ook breuken in leidingen kunnen een bron zijn van verontreiniging. Gezien de aard van de bedrijven, en bijgevolg ook het type van de verontreinigende stoffen, op dit ogenblik nog niet gekend is, is het onmogelijk het risico hiervoor in te schatten. Om schade te voorkomen dienen de nodige preventieve maatregelen te worden genomen bij de toekenning van de milieuvergunningen voor de bedrijven. Mits de reglementering VLAREM/VLAREBO wordt toegepast, worden de risico’s voldoende beheerst geacht.

6.4.4 Effecten op de grondwaterstand In het kader van de wegeniswerken zal bemaling noodzakelijk zijn. Ook voor de aanleg van ondergrondse constructies op het bedrijventerrein moet het grondwater mogelijk tijdelijk verlaagd worden door middel van een bemaling. Een bemaling houdt risico’s in, zoals verzakkingen, schade aan omliggende gebouwen, verdroging van de bodem, beïnvloeding oppervlakte- en grondwaterkwaliteit enz. De bemalingen zullen echter vermoedelijk van beperkte omvang en duur zijn. In ieder geval geldt de meldingsplicht, afhankelijk van de ligging en het debiet mogelijk ook een vergunningsplicht (of zelfs MER-plicht, hoewel het bijzonder onwaarschijnlijk is dat zich op dit lokale bedrijventerrein MER-plichtige activiteiten gaan ontwikkelen). Niet-verontreinigd bemalingswater wordt bij voorkeur opnieuw in de bodem geïnfiltreerd, met name in de omgeving van de groenbuffers. Door het rooien van het bos en het aanleggen van de KMO-zone (toename van de verharde oppervlakte) zal de regenwaterafvoer toenemen, waardoor de infiltratie afneemt. Ook dit kan de grondwaterstand plaatselijk beïnvloeden. Er zal in het gebied een gescheiden riolering worden aangelegd voor regenwater (RWA) en afvalwater (DWA). De DWA-riolering wordt aangesloten op een gracht, die vervolgens uitmondt in de Melenhoekloop. Het regenwater zal plaatselijk worden afgeleid, deels naar individuele waterputten, deels naar het bufferbekken. De verharding zal, zoals aangegeven in het RUP, op strategische plaatsen bestaan uit waterdoorlatend materiaal. Bij het afleveren van stedenbouwkundige vergunningen dient alleszins voldaan aan de gewestelijke hemelwaterverordening. Dit besluit is van toepassing op: -

Het bouwen of herbouwen van gebouwen of constructies met een horizontale 2 dakoppervlakte groter dan 75 m ;

-

Het aanleggen of heraanleggen van verharde grondoppervlakken, indien de 2 referentieoppervlakte voor verharding groter is dan 200 m .

In het eerste geval is het plaatsen van een hemelwaterput verplicht, in het tweede geval de plaatsing van een infiltratievoorziening (behoudens enkele afwijkingsbepalingen). Het

Bodem en Grondwater

18.08.11

53


buffervolume van de infiltratievoorziening dient in verhouding te staan tot het gerealiseerde infiltratiedebiet. Verder moet voldaan worden aan art. 6.2.2.1.2 § 4 van het VLAREM II met betrekking tot de afvoer van hemelwater, doelstelling 6° a) opgenomen in art. 5 van het decreet Integraal Waterbeleid en het concept ‘vasthouden-bergen-afvoeren’ dat opgenomen is in de waterbeleidsnota en de bekkenbeheerplannen. Prioriteit dient uit te gaan naar hergebruik van hemelwater, vervolgens naar infiltratie en tenslotte buffering met vertraagde afvoer. Mits voldaan aan deze bepalingen, zal het effect op de grondwaterstand vermoedelijk zeer beperkt blijven, mede gezien de diepe ligging van de grondwatertafel. Andere potentiële effecten in verband met de toename van de verharde oppervlakte worden besproken in hoofdstuk 7 (Oppervlaktewater), paragraaf 7.4.1.

6.4.5 Effecten op de grondwaterstroming In het projectgebied worden voorlopig geen ondergrondse constructies aangelegd, behoudens de DWA- en RWA-rioleringen. Bij de latere invulling van de KMO-zone kunnen eventueel wel ondergrondse constructies zoals parkeergarages worden aangelegd. Gezien de aanwezigheid van een kleilaag op een diepte van 3 tot 30 meter worden geen noemenswaardige effecten op de grondwaterstroming verwacht, zolang deze constructies niet dieper zijn dan 10 meter onder het maaiveld.

6.5

Besluit Het voornaamste effect van het project voor wat betreft de discipline bodem, valt te verwachten op het vlak van de grondwaterstand door het toenemen van de verharde oppervlakte. Mits de verhardingen op strategische plaatsen bestaan uit waterdoorlatend materiaal, zoals voorzien in het RUP, en voldaan wordt aan onderstaande milderende maatregelen, wordt de invloed beperkt geacht. Voorts kan nog worden aangehaald dat het aanbrengen van een isolerende laag op de bestaande verontreiniging in de omgeving als positief kan worden beschouwd. Deze verontreiniging (voormalige stortplaats) maakt weliswaar geen deel uit van het projectgebied.

6.6

Milderende maatregelen •

54

Regenwater dat niet kan worden hergebruikt, dient zoveel mogelijk te worden geïnfiltreerd in de bodem:

18.08.11

Bodem en Grondwater


o

o

6.7

De verhardingen dienen op strategische plaatsen te bestaan uit waterdoorlatend materiaal (reeds voorzien in het RUP); Grachten moeten voldoende breed zijn. Door de grachten een breder profiel te geven, kan meer begroeiing worden toegestaan. Beplantingen in en langs de gracht verhogen de infiltratie (en zorgen tevens voor zuivering).

•

Indien bemaling noodzakelijk is, wordt het bemalingswater bij voorkeur opnieuw in de bodem geïnfiltreerd.

•

Met betrekking tot het grondverzet is het wenselijk om de uitgegraven en afgegraven gronden opnieuw te gebruiken in het plan/projectgebied resp. voor ophoging en afdekking (voor zover technisch mogelijk).

Leemten in de kennis Voor wat betreft de discipline Bodem en Grondwater zijn er geen leemten in de kennis die de beoordeling onmogelijk hebben gemaakt.

Bodem en Grondwater

18.08.11

55


7 OPPERVLAKTEWATER 7.1

Afbakening studiegebied Onder deze discipline zullen de gegevens worden verzameld met betrekking tot het oppervlaktewater, het afvalwater en het neerslagwater. De afbakening van het studiegebied wordt bepaald door de invloedsfeer van de effecten. Het studiegebied omvat de oppervlaktewateren behorende tot het openbaar hydrografisch net, waarvan de kwaliteit, de kwantiteit of het profiel zou kunnen worden beïnvloed. Het studiegebied zal beperkt worden tot de subhydrografische zones 725 en 726.

7.2

Methodologie Aandacht zal in het kader van deze discipline besteed worden aan:

56

•

oppervlaktewateren in de bredere omgeving en hun kenmerken;

•

specifieke bronnen van waterverontreiniging (geleid of diffuus);

•

aanwezigheid van riolering, afvoerleidingen/afvoersystemen en van lozingspunten;

•

regenwater- en afvalwatercollectering, buffering en toegepaste waterzuiveringsmethoden;

18.08.11

Oppervlaktewater


De emissies zullen voor elke broncategorie in de bestaande en in de geplande situatie kwalitatief beschreven worden. De volgende broncategorieën werden daarbij onderscheiden: •

sanitaire of vergelijkbare huishoudelijke deelstromen (DWA);

•

hemelwaterafvoer (RWA);

Voor de geplande situatie gebeurde een inschatting van de mate waarin bovenstaande categorieën wijzigen t.o.v. de huidige situatie op basis van prognoses over o.a.: •

aantallen personeel;

•

verandering van de verharde oppervlakken;

•

inplanting van infiltratie- en recuperatievoorzieningen voor hemelwater.

Verder vond een kwalitatieve inschatting van deze stromen plaats.

7.3

Bestaande situatie

7.3.1 Hydrografische situering Het projectgebied is gelegen in het Dijle- en Zennebekken. Het bekken maakt deel uit van het stroomgebied van de Schelde, dat in Noord-Frankrijk ontspringt op het plateau van Saint-Quentin. Vanaf de bron tot Gent spreken we van de Boven-Schelde, vanaf Gent tot de Nederlandse grens van de Zeeschelde en van de Nederlandse grens tot de monding (Vlissingen) van de Westerschelde. Van bron tot monding is de Schelde 355 km lang. De 2 2 totale oppervlakte van het Dijle-Zennebekken beslaat 1.123 km (1.285 km met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest inbegrepen). Het Dijle-Zennebekken is opgedeeld in 12 deelbekkens. Het projectgebied bevindt zich in het deelbekken Vrouwvliet. Dit deelbekken wordt gecoördineerd door het provinciebestuur van Antwerpen. Binnen het Dijle-Zennebekken bestaan er 5 waterschappen. Het projectgebied bevindt zich in het waterschap Vrouwvliet. Het projectgebied is gelegen binnen de subhydrografische zones “Vrouwvliet van monding Krekelbeek (excl.) tot monding Dijle” (zonenr 726) en “Vrouwvliet van monding Krekelbeek (incl.)” (zonenr 725), van elkaar gescheiden door de Spoelbeek, die dwars door het projectgebied loopt. Hydrografisch is de belangrijkste waterloop de Vrouwvliet, een e onbevaarbare waterloop van 1 categorie.

Oppervlaktewater

18.08.11

57


Figuur 7.1

Situering

waterlopen

en

subhydrografische

zones

(Vlaamse

Hydrografische Atlas) In de nabije omgeving van het projectgebied zijn er een aantal waterlopen gelegen (zie Figuur 7.1): e

•

Spoelbeek: waterloop 3 categorie

•

Putsebaanloop: waterloop 3 categorie

•

Hooiveldloop: niet-geklasseerde waterloop

•

Melenhoekloop: waterloop 2 en 3 categorie

•

Waversebeek: waterloop 3 categorie

e

e

e

e

7.3.2 Oppervlaktewater 7.3.2.1 Kwaliteitsobjectieven Voor alle oppervlaktewateren in het Vlaams Gewest gelden vanaf 1 juli 1995 (gewijzigd door BVR van 21 mei 2010, B.S. 9/07/2010) de basiskwaliteitsnormen vastgelegd in VLAREM II – Bijlage 2.3.1. Met het VLAREM II Besluit (afdeling 2.3.1) en het Besluit van de Vlaamse Regering van 08.12.1998 (B.S. 29/01/1999) werden aan de oppervlaktewateren in het Vlaams Gewest welbepaalde waterkwaliteitsniveaus of bestemmingen toegekend. Dit is voor geen van de voornoemde waterlopen het geval. Deze waterlopen zijn evenmin afgebakend in de stroomgebied- of bekkenbeheerplannen.

58

18.08.11

Oppervlaktewater


Dit betekent dus dat voor alle waterlopen in de omgeving van het projectgebied de basiskwaliteitsnormen voor oppervlaktewater van het type ‘kleine beek’ gelden.

7.3.2.2 Kwaliteit van de waterlopen De biologische en chemische kwaliteit van de waterlopen wordt in Vlaanderen bepaald en opgevolgd door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Dit meetnet bestaat uit enkele duizenden meetpunten. Niet alle meetpunten worden jaarlijks onderzocht.

Figuur 7.2

Situering VMM meetpunten waterkwaliteit

Biologische waterkwaliteit De beschrijving van de biologische kwaliteit van de Vlaamse oppervlaktewateren gebeurt voornamelijk aan de hand van de Belgische Biotische Index of BBI. Deze is gebaseerd op de aanwezigheid van zoetwaterongewervelden in het water. De BBI bedraagt maximaal 10 (zeer goed) tot minimaal 0 (zeer slecht of biologisch dood). Vóór de wijziging van bijlage 2.3.1. van VLAREM II gold een BBI van 7 of meer als basismilieukwaliteitsnorm5. De meest nabijgelegen meetpunten waar de laatste jaren nog BBI metingen zijn uitgevoerd, zijn gelegen aan de Beversluisbeek (meetpunt 377000, meting van 2004) op ca. 3,7 km van het projectgebied, en aan de Krekelbeek (meetpunt 376500, meting van 2007), op ca. 4 km van het projectgebied.

5

Sinds de inwerkingtreding van het BVR van 21 mei 2010 gelden richtwaarden voor de ecologische kwaliteitscoëfficiënten (EKC).

Oppervlaktewater

18.08.11

59


Tabel 7.1

BBI in VMM meetpunt in de omgeving van het projectgebied

VMM Meetpunt

Waterloop

Situering meetpunt

BBI

377000

Beversluisbeek

Grasheide, Zandweg, 20 m afw weg, afw betonnen brug

4

376500

Krekelbeek

Grasheide, Meester Van Der Borghtstr., opw brug

2

Volgens deze metingen is de biologische waterkwaliteit in de omgeving van het projectgebied slecht tot zeer slecht (zwaar tot zeer zwaar verontreinigd).

Fysisch-chemische waterkwaliteit De beschrijving van de huidige kwaliteit van het water kan gebeuren aan de hand van de analyseresultaten van het immissiemeetnet van de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) op het meetpunt 376240. Voor de beschrijving van de fysisch-chemische kwaliteit van oppervlaktewateren kunnen we gebruik maken van de Prati Index voor zuurstofverzadiging (PIO). Deze index vertaalt een aantal fysicochemische parameters naar een kwaliteitswaarde of kwaliteitsklasse. Hoe lager de Prati Index, hoe beter de waterkwaliteit. Voor deze index is geen wettelijke norm vastgelegd, maar een index kleiner dan of gelijk aan 4 geldt als richtwaarde voor een matige waterkwaliteit. In de omgeving van het projectgebied heeft de VMM een meetpunt waar de Prati-index wordt gemeten (zie ook kaart 7 VHA). De resultaten hiervan worden in onderstaande tabel weergegeven: Tabel 7.2

Prati Index in VMM meetpunt in de omgeving van het projectgebied

VMM Nummer Meetpunt

376240

Waterloop

Situering meetpunt

2008

Waversebeek

Peulis, Mechelbaan (N15), doodlopend zijwegje, inrit huis nr. 664, 3 m opw. brugje + lozing

2,5

Het gemeentebestuur van Putte liet in de periode 1998-2001 kwaliteitsmetingen uitvoeren van het oppervlaktewater. De vermelde beoordeling is deze bepaald volgens de Gemodificeerde Benelux Index. De Benelux Index houdt rekening met het Biologisch Zuurstofverbruik.

60

18.08.11

Oppervlaktewater


Tabel 7.3

Waterkwaliteit volgens de Gemodificeerde Benelux Index Waterkwaliteit

Waterloop

1998-1999

2000-2001

2004

Spoelbeek, t.h.v. de Teinstraat

‘Slecht’

‘Slecht’

‘Slecht’

Melenhoekloop, t.h.v. Hulzen

‘Matig’

‘Matig’

‘Zeer Slecht’

Putsebaanloop, t.h.v. de Oude Putsebaan

‘Zeer slecht’

‘Zeer slecht’

‘Zeer Slecht’

Uit bovenstaande tabellen blijkt dat de fysisch-chemische waterkwaliteit in de omgeving van het projectgebied matig tot zeer slecht is.

7.3.3 Waterbodem De kwaliteit van de waterbodems wordt in Vlaanderen bepaald en opgevolgd door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Het waterbodemmeetnet omvat 600 meetplaatsen, representatief verspreid over Vlaanderen. Het meest nabijgelegen meetpunt uit het waterbodemmeetnet situeert zich op een afstand van ca. 4 km van het projectgebied. Het gaat om meetpunt 376500 op de Krekelbeek. De resultaten van de monsternames worden weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel 7.4

Waterbodemkwaliteit (bron: VMM)

Meetpunt

Datum

Fysischchemisch

Ecotoxicologisch

Biologisch

Globaal waarde

376500

24/05/2005

Afwijkend t.o.v. de referentie (Klasse 3)

Ernstige acute impact op aquatische biota (Klasse 4)

Slechte biologische kwaliteit (Klasse 3)

Eerste prioriteit voor verder saneringsonderzoek (Klasse 4)

376500

15/06/2009

Sterk afwijkend t.o.v. de referentie (Klasse 4)

Ernstige acute impact op aquatische biota (Klasse 4)

Goede biologische kwaliteit (Klasse 1)

Tweede prioriteit voor verder saneringsonderzoek (Klasse 3)

Oppervlaktewater

18.08.11

TKB

61


7.3.4 Waterkwaliteit van de grote vijver De grote vijver in het plangebied heeft een oppervlakte van ca. 5 ha en een diepte van 5 tot 14 meter. De pH-waarde van het water was in het verleden erg laag (zure pH van 3,6). Dit werd (wordt) veroorzaakt door de aanwezigheid van glauconiet in de kleilaag. Bij contact van deze klei met de lucht en het water wordt de daarin aanwezige zwavel geoxideerd tot zwavelzuur. Dit veroorzaakte de lage pH en het hoog sulfaatgehalte alsook ook de hoge geleidbaarheid. Om de zuurtegraad te verbeteren werd kalkslib in de vijver gepompt, afkomstig van een graniet- en arduinverwerkend bedrijf. Bekalken is een algemene techniek toegepast in kleiputten in gebruik als visvijvers. Door het bekalken steeg de zuurtegraad van 3,6 naar meer dan 5. Een analyse van 1994 (VMM) gaf zeer lage waarden voor ammonium en nitraat en nitriet en er werd een zuurstofverzadiging van 100 % gemeten. De BBI-waarde was destijds 5, wat overeenstemt met een matige kwaliteit. Recentere gegevens zijn niet ter beschikking, maar er kan aangenomen worden dat deze door de hogere zuurtegraad momenteel aanzienlijk beter is.

7.3.5 Overstromingsgebieden Het projectgebied zelf is niet gelegen in een overstromingsgevoelig gebied. Zoals op Figuur 7.3 te zien is, ligt de Spoelbeek stroomafwaarts van het projectgebied wel in mogelijk en effectief overstromingsgevoelig gebied, en dit op een afstand van ca. 100 m, resp. ca. 150 m ten ZW van het projectgebied.

62

18.08.11

Oppervlaktewater


Vaatjesstraat

Figuur 7.3

Watertoetskaart: overstromingsgevoelige gebieden

Dit is het gebied rond de Vaatjesstraat waar zich regelmatig wateroverlastproblemen voordoen. Die zouden (deels) veroorzaakt worden door de overstort van de collector op de Spoelbeek. Deze zorgt regelmatig voor overlast ondermeer omdat de collector al het regenwater van en langs de Mechelbaan te verwerken krijgt (momenteel nog een gemengd stelsel). Ook in het centrum van Putte ter hoogte van de Bloemenweg, aan de oorsprong van de Spoelbeek komt geregeld wateroverlast voor. In het deelbekkenbeheerplan van de Vrouwvliet worden enkele mogelijke oplossingen voorgesteld: •

de oude kleiput van Klein-Boom laten dienen als waterbuffer;

•

saneren en bufferen van het overstort;

•

winterbedding in gebruik nemen (o.m. voorstel gemeente Putte);

•

bijkomende berging voorzien aan het overstort van de Vaatjesstraat;

•

inrichten van een overstromingsgebied o.a. tussen de Mechelbaan en de Spoelbeek, stroomopwaarts van de Vaatjesstraat. De kwaliteit van het water moet wel eerst verbeteren alvorens de mogelijke overstromingszones kunnen gebruikt worden;

•

opleggen van plaatselijke opvang én vertraagde afvoer van het regenwater (regenwaterputten, hergebruik van regenwater, plaatselijk infiltreren indien dat kan,…).

Oppervlaktewater

18.08.11

63


Figuur 7.4

Watertoetskaart: infiltratiegevoelige bodems

De kaart met infiltratiegevoelige bodems werd opgemaakt om te kunnen nagaan in welke gebieden er relatief gemakkelijk hemelwater kan infiltreren naar de ondergrond. Uit deze kaart (zie Figuur 7.4) blijkt dat het projectgebied gelegen is in infiltratiegevoelig gebied. Het is dus zinvol om in dit gebied de infiltratie te bevorderen.

7.3.6 Zuiveringszone volgens zoneringsplan Putte 9 juni 2008 werd het zoneringsplan Putte definitief goedgekeurd. Het zoneringsplan geeft de zuiveringszones te Putte weer. Het projectgebied bevindt zich in centraal (geoptimaliseerd) gebied. Er is een riolering die verbonden is met een operationele waterzuiveringsinstallatie, namelijk RWZI MechelenNoord. Aansluiting op deze riolering is verplicht. In de KMO-zone Klein-Boom werd een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd. De RWAleiding gaat naar de Spoelbeek, de DWA-leiding naar de collector. Aan het einde van de Hulsbergstraat en de Beukenstraat (in het noorden) bevinden zich enkele woningen in individueel te optimaliseren buitengebied (cluster-id 039-7301). In dit gebied is het verplicht hemel- en afvalwater te scheiden en het afvalwater te zuiveren in een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA). Deze moet geplaatst zijn tegen eind 2012. De woningen aan het begin van de Hulsbergstraat (in het zuiden, ter hoogte van de Mechelbaan) bevinden zich in collectief te optimaliseren buitengebied (cluster-id 039-

64

18.08.11

Oppervlaktewater


162). In deze zone wordt op termijn wel een collectieve zuivering van het afvalwater (via riolering) voorzien. In de verkaveling Pachtersvelden (stroomopwaarts van projectgebied) werd reeds een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd maar voorlopig blijven RWA en DWA-leiding nog allebei aangesloten op de Spoelbeek in afwachting van aansluiting op de riolering.

7.3.7 Waterzuiveringsinfrastructuur De KMO-zone Klein Boom is aangesloten op de collector langs de Mechelbaan. Het afvalwater wordt gezuiverd in de RWZI van Mechelen Noord. Deze installatie is gesitueerd aan Blarenberglaan 31, op enkele honderden meters van de brug van de E19 en N16 over de Dijle. Zij werd gebouwd met een basiscapaciteit van 81.000 IE (inwonersequivalenten). Het effluent wordt geloosd in de Dijle. 3

In Figuur 7.5 wordt de evolutie van het inkomende debiet (m /dag) weergegeven per maand van januari 2006 tot januari 2010. Er worden sterke schommelingen vastgesteld tussen de 3 12.000 en 70.000 m /dag.

Figuur 7.5

Debiet RWZI Mechelen Noord

In Figuur 7.6 zijn enkele gegevens (zwevend stof, chemisch zuurstofverbruik, biologisch zuurstofverbruik) opgenomen met betrekking tot de kenmerken van het influent en het effluent.

Oppervlaktewater

18.08.11

65


Figuur 7.6

Concentraties ZS, BZV en CZV in RWZI Mechelen Noord

Momenteel is de aanleg gestart van bijkomende collectoren en bufferbekkens in O.L.V.Waver en Mechelen.

7.3.8 Waterbalans 2

De totale oppervlakte van het projectgebied bedraagt 70.643 m . Uitgaande van de gemiddelde neerslaggegevens kan een globale waterbalans worden gemaakt. De projectoppervlakte werd eerst ingedeeld naar het oppervlaktegebruik. Deze oppervlaktes werden als volgt geschat op basis van een luchtfoto: 17 % verharde oppervlakte, waarvan 1 % bebouwde oppervlakte en 16 % wegenis, en 83 % onverharde oppervlakte, verder ingedeeld in bos (47 %), grasland (29 %) en akker (7 %). Om na te gaan hoeveel regenwater er op de totale oppervlakte van het bedrijfsterrein is neergevallen in 2009 werd informatie opgevraagd bij het KMI voor het meteorologisch station Sint-Katelijne-Waver.

66

18.08.11

Oppervlaktewater


2

Februari

Maart

April

Mei

Juni

Juli

Augustus

September

Oktober

November

December

Totaal 2009

Neerslag (in l/m ) voor het jaar 20096

Januari

Tabel 7.5

60,1

54,6

66,5

33,0

58,0

54,3

84,7

37,4

25,8

78,8

86,8

88,1

728,1

2

3

Per m is in Sint-Katelijne-Waver 728,1 l (0,728 m ) neerslag gevallen in 2009. 3 Geëxtrapoleerd naar de totale oppervlakte van het projectgebied is dit 51.435 m . Onderstaande tabel toont de hoeveelheid hemelwater gevallen op het terrein in 2009, onderverdeeld volgens het oppervlaktegebruik.

Tabel 7.6

3

Neerslag (in m ) in het projectgebied in 2009 2

3

Terrein

Oppervlakte terrein (m )

%

Neerslagvolume (m )

Bos

33.554

47

24.430

Grasland

20.536

29

14.952

Akker

4.656

7

3.390

Wegenis

11.340

16

8.257

Bebouwd

558

1

406

Totaal

70.643

100

51.435

Op basis van deze neerslaggegevens is het mogelijk de oppervlakkige afvoer per bodemgebruik te bepalen. Hiervoor wordt voor elk bodemgebruik de hoeveelheid neerslag vermenigvuldigd met de afvoercoëfficiënt7. We willen hier wel benadrukken dat het gaat om een zeer ruwe benadering: afvoercoëfficiënten vertonen immers grote marges afhankelijk van de bron. Tabel 7.7

3

Afvoer (in m ) in het projectgebied in 2009 3

3

Bodemgebruik

Neerslagvolume (m )

Coëfficiënt

Afvoer (m )

Bos

24.430

0,12

2.932

Grasland

14.952

0,08

1.196

Akker

3.390

0,28

949

6

Bron: Koninklijk Meteorologisch Instituut van België

7

Bron: Uitvoeringsbesluit bij de watertoets (20/07/2006, B.S. 31/10/2006) en Chow (1964)

Oppervlaktewater

18.08.11

67


3

3

Bodemgebruik

Neerslagvolume (m )

Coëfficiënt

Afvoer (m )

Wegenis

8.257

0,90

7.431

Bebouwd (daken)

406

0,90

365

Totaal

51.435

12.873 3

In de referentiesituatie werd er ca. 12.873 m hemelwater afgevoerd. Het overige volume 3 hemelwater (38.562 m ) verdampt of infiltreert in de bodem. De verdeling verdamping/infiltratie is slechts te bepalen na een analyse van de infiltratiecapaciteit van de bodem. Het hemelwater dat op het terrein valt, verlaat het projectgebied via verschillende wegen. Het hemelwater dat op de onverharde delen van het terrein valt, is niet verontreinigd hemelwater. Dit water zal deels rechtsreeks in de bodem infiltreren, deels via (onderbroken) grachten afgevoerd worden naar de Melenhoekloop en de grote vijver, deels verdampen en deels, door run-off naar lagergelegen onverharde delen, uiteindelijk ook infiltreren. Het hemelwater dat op de verharde delen van het terrein valt (gedeelte in gebruik als parking achter het bedrijf Verelst) wordt afgevoerd naar de (RWA-)riolering. In het projectgebied is een verlaten hoeve aanwezig (niet aangesloten op de riolering). Als hier al sanitaire voorzieningen aanwezig zijn, werden deze waarschijnlijk niet gebruikt.

7.4

Geplande situatie

7.4.1 Gewijzigde waterbalans Als gevolg van het wijzigen van de vegetatie, het aanbrengen van verharding en de diverse activiteiten in het plangebied (m.n. ook afvalwaterlozingen) en de invulling van het terrein door diverse bedrijvigheden zal de globale waterbalans in het plangebied wijzigen. In de referentiesituatie bestaat de inkomende stroom vooral uit regenwater. In de geplande situatie moet ook rekening gehouden worden met de opname van leidingwater voor sanitaire en andere (bedrijfsmatige) doeleinden. Voor het spoelen van de toiletten zal het gebruik van hemelwater worden verplicht. Er zal afvalwater geloosd worden op de aan te leggen gescheiden riolering. In deze fase is het echter onmogelijk om een kwantitatieve inschatting te maken van de totaliteit van het te lozen water, omdat de waterbehoefte niet gekend is. De tabel hieronder maakt dan ook abstractie van de opname van leidingwater en/of grondwater, maar geeft de gewijzigde verhouding tussen hemelwaterafvoer en verdamping/infiltratie in functie van de wijziging van de verharde oppervlakte. Voor de berekening van de hemelwaterafvoer in de geplande situatie werd uitgegaan van de afbakening van de zones uit het RUP Klein Boom.

68

18.08.11

Oppervlaktewater


Tabel 7.8

3

Neerslag in het projectgebied in de geplande situatie (in m ) 2

3

Zone RUP

Oppervlakte terrein (m )

%

Neerslagvolume (m )

Lokale bedrijven

58.538

83

42.691

Bufferzone

11.516

16

8.230

Ecologische verbindingszone

588

1

514

Totaal

70.643

100

51.435

Omgerekend naar de hoeveelheid hemelwater dat wordt afgevoerd: Tabel 7.9

3

Afvoer in het projectgebied in de geplande situatie (in m ) 3

3

Zone RUP

Neerslagvolume (m )

Afvoercoëfficiënt

Afvoer (m )

Lokale bedrijven

42.691

0,36

15.368

Bufferzone

8.230

0,12

988

Ecologische verbindingszone

514

0,12

62

Totaal

51.435

16.418 3

In de geplande situatie wordt ca. 16.418 m hemelwater afgevoerd. Dit is een toename met 3 3.545 m in vergelijking met de referentiesituatie. Het overige hemelwater verdampt of infiltreert.

7.4.2 Impact op de waterkwantiteit De waterkwantiteit van de oppervlaktewateren zal kunnen beïnvloed worden als gevolg van verhoogde afvoer van regenwater, of als gevolg van rechtstreekse lozingen in oppervlaktewater. In de geplande situatie wordt het afvalwater en het hemelwater gescheiden opgevangen en afgevoerd. Het huishoudelijk en bedrijfsafvalwater zal worden geloosd op de aan te leggen DWAriolering (voor zover de vuilvracht van het bedrijfsafvalwater dit toelaat, zie verder). Met betrekking tot de afvoer van hemelwater moet voldaan worden aar art. 6.2.2.1.2 §4 van VLAREM II met betrekking tot de afvoer van hemelwater, doelstelling 6° a) opgenomen in art. 5 van het decreet Integraal Waterbeleid en het concept ‘vasthouden-bergen-afvoeren’ dat opgenomen is in de waterbeleidsnota en de bekkenbeheerplannen. Prioriteit moet

Oppervlaktewater

18.08.11

69


uitgaan naar hergebruik van hemelwater, en vervolgens naar infiltratie boven buffering met vertraagde afvoer. Bij het verlenen van stedenbouwkundige vergunningen aan de toekomstige bedrijven, zal bovendien moeten voldaan worden aan de gewestelijke hemelwaterverordening. Dit betekent dat voor gebouwen of constructies met een horizontale dakoppervlakte van meer 2 dan 75 m een hemelwaterput moet worden voorzien. Dit water zal in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt worden (ondermeer voor het spoelen van toiletten). Het overtollige hemelwater moet gescheiden van het afvalwater worden afgevoerd. Het hemelwater afkomstig van de verhardingen (wegenis) en dakoppervlaktes zal worden opgevangen en op drie manieren worden gebufferd (afhankelijk van de zone waarin het hemelwater terechtkomt, zie plan in Bijlage 7.1): a) In de bestaande (deels te herprofileren) en te delven grachten. Deze grachten worden gecompartimenteerd uitgevoerd zodat het water plaatselijk kan infiltreren of verdampen. Vanuit deze buffergracht wordt er met een debietsbeperking van 15,4 l/s geloosd op de Melenhoekloop; b) De aan te leggen RWA-riolering; c) De grote vijver. Door zijn grote oppervlakte (ca. 48.000 m²) betekent een stijging van 1 cm reeds een buffervolume van 480 m³. Uitgaande van een te voorzien buffervolume van 200 m³/ha berekende Studiebureel Stokmans de benodigde berging op basis van de verwachten oppervlaktes daken en wegenis en vergeleek deze met de gecreëerde volumes in de riolering, de grachten, en het volume beschikbaar door een stijging van het niveau van de grote vijver (zie Bijlage 7.2): a) Het violette gebied watert af naar het grachtenstelsel en de RWA-riolering. Men berekent een benodigde berging van 286 m³. Deze wordt gerealiseerd door het grachtenstelsel (250 m³) en het rioolstelsel (49 m³); b) Het gele gebied watert voor ca. de helft af naar het grachtenstelsel en voor de overige helft naar de grote vijver. Voor het gele gebied berekent men een benodigde berging van 75 m³ in dit grachtenstelsel (i.e. de helft van 150 m²); er wordt 135 m³ gerealiseerd; c) Het blauwe gebied watert af naar de grote vijver via de RWA. Men berekent voor dit gebied een benodigde berging van 381 m³. Voor het hemelwater afkomstig van het gele gebied is nog een buffervolume nodig van 75 m³. Zoals eerder gezegd, realiseert men een buffervolume van 480 m³ bij een stijging van het niveau van de vijver met 1 cm. In totaal is er dus een benodigd buffervolume van 817 m³ en een gecreëerd buffervolume van 914 m³. Deze berekening houdt geen rekening met het regenwater dat opgevangen wordt in hemelwaterputten voor hergebruik. Bovendien is in de grote vijver in principe een stijging van het niveau mogelijk van ca. 10 cm zodat een nog veel groter buffervolume zou gerealiseerd worden. Er kan dus besloten worden dat het gecreëerde buffervolume zal volstaan, zodat wateroverlast als gevolg van de realisatie van dit project kan worden voorkomen.

70

18.08.11

Oppervlaktewater


7.4.3 Impact op de waterkwaliteit In de geplande situatie zullen er lozingen gebeuren van sanitair afvalwater en hemelwater en waarschijnlijk ook van bedrijfsafvalwater op de riolering langs de Mechelbaan. De afvoer van de bedrijfsafvalwaters naar de RWZI (via DWA-leiding) mogen in ieder geval enkel gebeuren indien kan aangetoond worden dat de ontvangende RWZI niet te lijden heeft van de overbelasting. In geen geval mogen in de riolering afvalwaters geloosd worden die de goede werking van de RWZI zouden kunnen in het gedrang brengen. Dergelijke afvalwaters kunnen dan enkel geloosd worden na primaire, secundaire en/of tertiaire zuivering. Voor bedrijven met een kleine vuilvracht wordt verwezen naar omzendbrief LNW 2005/01 van 23 september 2005 (B.S. 14/11/2005)8, waarin de voorwaarden om te mogen aankoppelen op een RWZI zijn omschreven. De omzendbrief pleit voor een ad hocbenadering voor bedrijfsafvalwaters die maximaal tot een win-winsituatie moeten leiden; dit betekent een optimale situatie voor het bedrijf én tegelijkertijd voor het milieu. Aangezien nog niet geweten is welke bedrijven zich in het projectgebied zullen vestigen, zijn de hoeveelheden en de aard van verontreiniging van deze afvalwaters evenmin gekend. Bovendien kan de beschikbare capaciteit van de RWZI op het ogenblik van de ingebruikname van het bedrijventerrein niet worden ingeschat. Op dit moment kan dan ook geen uitspraak worden gedaan over de mogelijkheid en/of wenselijkheid van het lozen van bedrijfsafvalwater op de DWA-riolering (leemte in de kennis). Het hemelwater dat op de wegenis en de KMO-gebouwen valt en wordt geloosd op de Melenhoekloop of de grote vijver, passeert eerst een filter en olie- en vetafscheider. Mogelijke verontreiniging afkomstig van bvb. verliezen van olie of brandstof wordt op deze manier verwijderd. Voor het overige wordt verwacht dat dit hemelwater relatief zuiver zal zijn.

7.5

Besluit Het projectgebied watert deels via het grachtenstelsel af naar de Melenhoekloop, deels naar de grote vijver. Verwacht wordt dat het regenwater relatief zuiver is en na olie- en vetafscheiding geen negatieve effecten zal hebben op de waterkwaliteit van de ontvangende waterlichamen. De waterkwantiteit zou kunnen beïnvloed worden als gevolg van verhoogde afvoer van regenwater (meer verharding), of als gevolg van rechtstreekse lozingen in het oppervlaktewater. De neerslag afkomstig van een deel van het projectgebied zal worden

8

http://www.emis.vito.be/sites/default/files/actuele_wetgeving/sb141105-3.pdf

Oppervlaktewater

18.08.11

71


opgevangen in een buffergracht, met overloop naar de Melenhoekloop. Rekening houdend met de voorziene buffervolumes, en gezien de ligging van het projectgebied in infiltratiegevoelig en niet-overstromingsgevoelig gebied worden in het projectgebied geen wateroverlastproblemen verwacht. Naast de buffering in het grachtenstelsel dient het regenwater zoveel mogelijk te worden hergebruikt, zodat het te bufferen volume en ook de overstort op de Melenhoekloop beperkt blijft. De grote vijver beschikt door zijn grote oppervlakte over nog voldoende buffercapaciteit op het extra volume hemelwater op te vangen. In deze fase is het onmogelijk om een betrouwbare berekening te maken van het te lozen afvalwater, aangezien de aard van de nieuwe bedrijvigheden en hun behoeften aan water niet zijn gekend. Rechtstreekse lozingen van bedrijfsafvalwater in oppervlaktewater kan eveneens de kwaliteit ervan sterk beïnvloeden. Gezien de voorziening van zowel DWA- als RWA-riolering wordt sterk aangeraden bij voorkeur aan te sluiten op deze rioleringen, met dien verstande dat de werking van de RWZI niet in het gedrang wordt gebracht. Omtrent dit laatste kan op dit ogenblik geen uitspraak worden gedaan, gezien het gebrek aan kennis over de hoeveelheden en aard van de bedrijfsafvalwaters en de toestand van de RWZI op het ogenblik van de realisatie van het bedrijventerrein. Om eventuele effecten te beperken, worden enkele milderende maatregelen voorgesteld.

7.6

72


Op het bedrijventerrein dient een gescheiden rioleringsstelsel te worden voorzien, waar een duidelijke scheiding bestaat tussen de hemelwaterafvoer en de vuilwaterafvoer (riolering naar RWZI). Elke industriële vestiging dient ook zelf een volledig gescheiden afvoer van hemelwater enerzijds en verontreinigde stromen anderzijds te voorzien. In geen geval mag hemelwater (van daken of verharde oppervlakken) worden aangesloten op de vuilwaterriolering die naar de RWZI leidt;

•

Om verontreiniging van het af te voeren water maximaal te beperken dient er bij nieuwbouw maximaal gebruik gemaakt te worden van niet-uitlogende bouwmaterialen. Gebruik van koper-, lood- of zinkhoudende materialen wordt ten zeerste ontraden, tenzij supplementaire maatregelen worden genomen om het uitlogen volledig tegen te gaan;

•

De woningen die momenteel huishoudelijk afvalwater lozen op de langsgrachten van de van de Hulsbergstraat, Klein Boom en de Beukenstraat, dienen bij realisatie van het bedrijventerrein te worden aangesloten op de DWA-riolering;

•

Het afstromende regenwater van daken, parkeerplaatsen en de ontsluitingsweg dient door een zandvang en olie- en vetafscheider geleid, alvorens lozing op de retentievoorzieningen plaatsvindt. Hiermee wordt zoveel mogelijk voorkomen dat de retentievoorziening dichtslibt als gevolg van fijn zand en wordt voorkomen dat in geval

18.08.11

Oppervlaktewater


van calamiteit of bijvoorbeeld lekkage van (vracht)auto’s olieproducten in het water terechtkomen;

7.7

•

Het hemelwater dat op het bedrijventerrein valt zal vermoedelijk relatief zuiver zijn en dient door de exploitanten zoveel mogelijk te worden hergebruikt; voor sanitaire voorzieningen dient het gebruik van hemelwater te worden aangemoedigd. Waar mogelijk dient het hemelwater eveneens te worden ingeschakeld in het productieproces, zodat het gebruik van hoogwaardig leidingwater kan worden gereduceerd. Het overtollige hemelwater moet worden gebufferd en vertraagd worden afgevoerd door infiltratie (overeenkomstig de bepalingen van de gewestelijke hemelwaterverordening);

•

Bij het aanbrengen van hemelwaterputten en infiltratievoorzieningen dient rekening gehouden te worden met de codes van goede praktijk;

•

De bergings- en infiltratiecapaciteit van de retentievoorzieningen moet gewaarborgd worden door regelmatig onderhoud. Geadviseerd wordt tijdig afspraken te maken over wie en wanneer het onderhoud zal uitvoeren;

•

Afvalwaters van sanitaire oorsprong en daarmee gelijkgestelde afvalwaters dienen via septische putten afzonderlijk (d.w.z. gescheiden van hemelwater en van bedrijfsafvalwater) geloosd te worden in de DWA-riolering van het bedrijventerrein;

•

Voor bedrijfsafvalwaters die in de DWA-riolering worden geloosd dienen in de milieuvergunningsaanvragen alle vereiste gegevens te worden verstrekt, die toelaten na te gaan of de afvalwaters behandelbaar zijn in de RWZI Mechelen Noord9;

•

Indien kunstmatige elementen (lozingsconstructies, overstortconstructies) worden aangelegd, moeten deze voldoen aan de vereisten voor natuurtechnisch verantwoorde constructies.

Leemten in de kennis Gezien niet geweten is welke concrete bedrijven zich in het projectgebied zullen vestigen, zijn er evenmin gegevens bekend met betrekking tot de kwantiteit of de kwaliteit van de te lozen bedrijfsafvalwaters. Afhankelijk van de sector waartoe het bedrijf behoort, is de samenstelling immers totaal verschillend. In dit ontheffingsdossier werd er van uitgegaan dat alle bedrijfsafvalwaters die eventueel geloosd zouden worden in oppervlaktewateren, minstens dienen te voldoen aan de algemene en sectorale lozingsnormen aangegeven in VLAREM.

9

Zie eveneens de omzendbrief LNW 2005/01 van 23 september 2005 met betrekking tot verwerking van bedrijfsafvalwater via de openbare zuiveringsinfrastructuur (B.S. 14/11/2005).

Oppervlaktewater

18.08.11

73


Bovendien kan de beschikbare capaciteit van de RWZI op het ogenblik van de ingebruikname van het bedrijventerrein niet worden ingeschat. Op dit moment kan dan ook geen uitspraak worden gedaan over de mogelijkheid en/of wenselijkheid van het lozen van bedrijfsafvalwater op de DWA-riolering.

74

18.08.11

Oppervlaktewater


8 MENS – MOBILITEIT 8.1

Afbakening studiegebied Het studiegebied met betrekking tot de mobiliteit wordt afgebakend tot het projectgebied en de ontvangende verkeerswegen (aansluitings- en toegangswegen terrein).

8.2

Methodologie

8.2.1 Beleidsdoelstellingen en tendensen inzake mobiliteit In het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen (2003) worden verschillende concrete doelstellingen naar voor geschoven voor het ontwikkelen van een duurzaam mobiliteitsbeleid. Dit ontwerpbeleidsplan beoogt: •

Het vrijwaren van de bereikbaarheid.

•

Het garanderen van de toegankelijkheid.

•

Het verzekeren van de veiligheid.

•

Het verbeteren van de verkeersleefbaarheid.

•

Terugdringen van schade aan natuur en milieu.

Mens – Mobiliteit

18.08.11

75


In het kader van dit ontheffingsdossier is vooral de invloed van belang op: •

de bereikbaarheid (samenhangend met de capaciteit),

•

de verkeersleefbaarheid

•

en de verkeersveiligheid in omgeving.

Daarbij zijn vooral volgende elementen van belang: •

De gegevens over het vervoer gerelateerd aan de bedrijvenzone (personeel, bezoekers, klanten, leveranciers).

•

De verkeersintensiteit op de ontvangende wegen en de invloed die het transport van de bedrijvenzone daarop uitoefent.

Voor zover in de geplande situatie wordt tegemoetgekomen aan de doelstellingen van het mobiliteitsbeleid kunnen de effecten van het project als neutraal of positief beoordeeld worden. In het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen wordt de Mechelbaan (N15) ter hoogte van het projectgebied gecategoriseerd als secundaire weg type II, tussen het (te realiseren) aansluitingspunt met de R6 en de R10. De weg verzorgt een verzamelende functie voor het gebied tussen de N10 en de ring rond Mechelen. Een secundaire weg type II is een weg met als hoofdfunctie het verzamelen op bovenlokaal niveau. Dit type heeft slechts in tweede instantie een verbindende functie. Vanwege het lagere karakter van de weg is hier een hogere mate van toegang verlenen mogelijk in vergelijking met de secundaire wegen van type I. In de gemeente Putte zijn geen primaire wegen of secundaire wegen type I en III geselecteerd. De N15 is als secundaire weg type II de belangrijkste verkeersas voor Putte. Ten gevolge van het doortrekken van de R6 tot aan de N15 kan de verkeersdruk toenemen. Om sluipverkeer op lokale wegen te vermijden, is een relatieve doorstroming op de N15 nodig. Nochtans mag de nadruk niet eenzijdig op doorstroming gericht worden, gezien het een secundaire weg is van het type II (nadruk op verzamelfunctie op regionaal niveau); té vlotte doorstroming zou nog meer bijkomend verkeer via de N15 aantrekken naar de nieuwe R6 toe.

8.2.2 Inventarisatie Voor de evaluatie van de mobiliteitsaspecten worden de verkeersstromen, gerelateerd aan de activiteiten van het bedrijf, op kwantitatieve wijze weergegeven. Vervolgens wordt een antwoord verstrekt op de vragen: •

76

Wat is de huidige verkeersintensiteit op de ontvangende wegen?

18.08.11

Mens – Mobiliteit


•

Hoeveel procent van de capaciteit van de wegen wordt in de huidige situatie reeds benut?

•

Hoe is het gesteld met de verkeersveiligheid in deze omgeving?

•

Hoe is het gesteld met de verkeersleefbaarheid op de beschouwde wegen?

Ten behoeve van de inventarisatie werd een bezoek aan de nieuwe vestiging uitgevoerd, waarbij de ontvangende wegen werden onderzocht. Er werd een beperkte verkeerstelling uitgevoerd.

8.2.3 Beoordeling Aan de hand van de verkeerstellingen wordt nagegaan wat de huidige verkeersintensiteit is op de ontvangende wegen. Daarna wordt berekend hoeveel procent van de capaciteit van de wegen reeds wordt benut. De verkeersveiligheid wordt beoordeeld aan de hand van volgende criteria: •

Bezetting van de weg: een hoge bezetting wordt als negatief voor de verkeersveiligheid aanzien;

•

Aandeel van vrachtverkeer: hoe groter het percentage vrachtverkeer, hoe negatiever;

•

De maximaal toegestane snelheid;

•

De kenmerken van fiets- en voetpaden en de aard van de kruisingen voor zwakke weggebruikers: een eigen bedding of een duidelijke fysische scheiding wordt bvb. als positiever aanzien dan een wegmarkering.

De verkeersleefbaarheid wordt beoordeeld aan de hand van volgende toetsingscriteria:

Mens – Mobiliteit

•

Bezetting van de weg: verkeersleefbaarheid.

een

•

Doorstroming: een goede doorstroming is positief voor wegen met een functie als verbindingsweg. Als secundaire weg type II wordt voor de N15 de doorstroming als positief beoordeeld.

•

Bereikbaarheid

•

Toegankelijkheid

•

Verkeersveiligheid

•

Geluidshinder (zie ook discipline geluid)

18.08.11

hoge

bezetting

is

negatief

voor

de

77


•

8.3

Luchtkwaliteit: voor parameters gerelateerd aan verkeer (NOX, fijn stof), wordt bekeken of ze voldoen aan de normen voor luchtkwaliteit.

Bestaande situatie

8.3.1 Beschrijvende gegevens bestaand wegenstelsel 8.3.1.1 Bereikbaarheid via waterweg De Dijle, het kanaal Leuven-Dijle en het Netekanaal zijn de dichtstbijzijnde bevaarbare oppervlaktewateren. Deze bevinden zich op een afstand van resp. ca. 5,4 km, 8,3 km en 7,5 km in vogelvlucht. Deze bevaarbare oppervlaktewaters worden niet op kaart getoond, door het feit dat ze zich bevinden op een grote afstand van het projectgebied. Gezien de afstand tot de dichtstbijzijnde waterweg enerzijds, en de beperkte hoeveelheden goederenvervoer anderzijds (zie verder), is er in de huidige situatie geen goederenvervoer via de waterwegen mogelijk.

8.3.1.2 Bereikbaarheid via spoorweg Het projectgebied bevindt zich in vogelvlucht op een afstand van ca. 7,7 km van de spoorlijn lijn 25 (Brussel-Zuid - Antwerpen-Centraal) en van 6,3 km van de spoorlijn 16 (Lier – Aarschot), die in gebruik zijn voor personenvervoer en voor goederenvervoer. De dichtstbijzijnde halte is die van Mechelen-Nekkerspoel op een afstand van ca. 8,4 km. Door de afstand is het projectgebied niet rechtstreeks bereikbaar via het spoor.

8.3.1.3 Bereikbaarheid via tram/bus Langs de Mechelbaan passeren ter hoogte van het projectgebied 2 busroutes: -

Lijn 520 Mechelen – Putte – Schriek – Tremelo: 1 bus per uur tijdens de dalperiodes, 2 bussen per uur tijdens de spits.

-

Lijn 512 Mechelen – Peulis – Heist-op-den-Berg – Wiekevorst – Heultje – Westerlo: enkele bussen per dag.

De centrumhalte in Putte vormt het centrale knooppunt/overstappunt voor de bussen in Putte. In Heist-op-den-Berg en Mechelen is er aansluiting met de trein.

78

18.08.11

Mens – Mobiliteit


De verbinding Heist-op-den-Berg – Putte – Mechelen vormt voor de Lijn een stamlijn met de nadruk op een hoge frequentie en een snelle verbinding. De bestaande route (meerdere lijnen) volgt de N15 van Heist-op-den-Berg tot in Putte; daarna rijdt de bus via O.L.V.-Waver naar Mechelen. Dit betekent dat de hoofdlijn niet het weggedeelte van de N15 loopt, waar de site Klein Boom is gelegen. In het RSPA wordt een verbindende buslijn via de N15 voorgesteld; gemeente Putte en de Lijn stellen voor de bestaande route te houden10.

8.3.1.4 Bereikbaarheid via openbare weg Het projectgebied is bereikbaar via de Mechelbaan (N15) en vervolgens de doodlopende weg Klein-Boom.

10

Bron: Mobiliteitsplan Putte, 2003.

Mens – Mobiliteit

18.08.11

79


Figuur 8.1

Stratenplan en projectgebied11

Beschrijving omliggende straten De bestaande wegenis betreft de Mechelbaan (N15), Klein Boom, de Beukenstraat en de Hulsbergstraat. De N15 is een secundaire weg, de andere zijn alle lokale wegen. Mechelbaan (N15) De Mechelbaan wordt gecatalogeerd als secundaire weg type II. De weg heeft één rijstrook in elke richting van ca. 3,5 m breed en is bekleed met asfalt (goede staat). In beide richtingen is er een vrijliggend fietspad (ca. 1,5 m), van de rijbaan afgescheiden door een berm. Ter hoogte van het projectgebied bedraagt de toegelaten snelheid er 70 km/u.

Figuur 8.2

Mechelbaan (N15), richting Putte

Klein Boom Deze straat is een doodlopende, lokale weg type III. Achteraan is een parkeerplaats van het bedrijf Verelst. Ook meer vooraan bevinden zich nog parkeerplaatsen van andere KMObedrijven (in totaal voor ca. 120 wagens). In deze straat bevindt zich ook de toegang tot het containerpark van de gemeente. Er is geen aanduiding van de geldende maximale snelheid, vermoedelijk is deze 30 km/u. Het verkeersgenererende karakter wordt vooral bepaald door het aanwezige containerpark. Klein Boom vormt momenteel de enige ontsluitingsweg van de KMO-zone.

11

80

Bron: ViaMichelin – TeleAtlas 2010

18.08.11

Mens – Mobiliteit


Figuur 8.3

Klein Boom, vanuit parkeerplaats Verelst

Beukenstraat Deze straat is eveneens een doodlopende, lokale weg type III. Deze straat geeft toegang tot de achterzijde van de gemeentelijke sporthal. Vanaf de sporthal loopt ze onverhard verder voorbij de grote vijver en de gemeentelijke opslagplaats. Het is een erg rustige straat met weinig verkeer. De snelheid is er waarschijnlijk beperkt tot 30 km/u.

Figuur 8.4

Mens – Mobiliteit

Onverhard gedeelte Beukenstraat, achter sporthal

18.08.11

81


Figuur 8.5

Gemeentelijke opslagplaats

Hulsbergstraat De Hulsbergstraat is een doodlopende lokale weg type III. Vooraan bevinden zich enkele bewoonde woningen. Op de hoek is er de interieurzaak “Mariën”. De maximale snelheid is er vermoedelijk 30 km/u.

Figuur 8.6

82

Hulsbergstraat

18.08.11

Mens – Mobiliteit


8.3.2 Verkeersintensiteit en capaciteit Er werd een beperkte verkeerstelling12 uitgevoerd ter hoogte van het projectgebied op de Mechelbaan. De maximale capaciteit13 van de wegen wordt voor de Mechelbaan geschat op 14.000 pae (personenauto-equivalenten) per rijrichting en per dag. Onderstaande tabel toont de telgegevens (omgezet naar pae per dag). De telgegevens worden vergeleken met de maximale capaciteit en er wordt berekend hoeveel procent van de capaciteit reeds is benut. De telgegevens en de tabel geven aan dat de maximale capaciteit tijdens de hele dag niet wordt bereikt. We dienen hierbij wel te vermelden dat, hoewel de telling waarheidsgetrouw werd uitgevoerd, deze cijfers mogelijk een onderschatting van de werkelijke verkeersintensiteiten zijn, gezien de verkeerstelling plaatsvond in de zomervakantie.

Tabel 8.1

Huidige verkeersintensiteit Mechelbaan t.o.v. de dagcapaciteit Huidige verkeersintensiteit van de weg per rijrichting

Naam en richting weg pae/dag

% t. o. v. maximale dagcapaciteit

Mechelbaan (richting Heist-opden-Berg)

7441

53 %

Mechelbaan (richting Mechelen)

4978

35 %

In worden de resultaten weergegeven omgerekend naar pae/uur tijdens de avondspits (tussen 17u en 18u).

Tabel 8.2 Huidige verkeersintensiteit Mechelbaan t.o.v. de uurcapaciteit (CAP16) tijdens de spitsuren Huidige verkeersintensiteit van de weg per rijrichting Naam en richting weg pae/uur

% t. o. v. maximale uurcapaciteit (CAP16)

Mechelbaan (richting Heist-opden-Berg)

605

69 %


389

44 %

12

De verkeerstelling werd uitgevoerd op maandag 9 augustus 2010 tussen 16u en 17u.

13

Bron: Agentschap wegen en verkeer: http://wegen.vlaanderen.be/documenten/bouwklasse/belasting.php

Mens – Mobiliteit

18.08.11

83


Deze tabellen geven aan dat de N15 ter hoogte van het projectgebied reeds een vrij drukbezette weg is. 80 % van de capaciteit wordt beschouwd als kritische drempel. Boven deze drempel wordt verwacht dat er problemen ontstaan met de doorstroming. Op basis van deze cijfers is de maximum uurcapaciteit tijdens de spits (CAP16) nog niet bereikt (69 %), hoewel de telgegevens dus mogelijk aan de lage kant zijn.

8.3.3 Verkeersveiligheid Tijdens de verkeerstelling op de Mechelbaan werd een vrij groot aandeel van bestelwagens (ca. 15 %) en vrachtwagens (ca. 11 %) genoteerd. Hieruit blijkt de verzamelende functie van de N15 voor het vrachtverkeer. De totale bezetting is eveneens vrij hoog. De N15-Mechelbaan heeft ter hoogte van het projectgebied in elke richting een vrijliggend fietspad, van de rijweg afscheiden door een berm. Door het gebrek aan oversteekvoorzieningen is de N15 echter een belangrijke barrière voor het fietsverkeer. De verbetering van de fietsoversteekplaatsen ter hoogte van de sporthal van Klein Boom en het kruispunt met Hulzen wil de gemeente Putte op korte termijn realiseren. De provincie Antwerpen is hier echter de verantwoordelijke partner. In het Mobiliteitsplan van de gemeente wordt dan ook een streefbeeld gevraagd voor de N15. Het ongevallen-GIS van de provincie Antwerpen geeft de ongevallen weer voor de gewesten provinciewegen voor de periodes 2003-2005 en 2005-2007. Hieruit blijkt dat de N15 een lint van ongevallen is. De prioriteitswaarden zijn echter niet zo hoog; er bevinden zich ook geen gevaarlijke punten binnen de gemeente Putte. De andere wegen in de omgeving zijn lokale wegen en hebben geen afgescheiden fietspad. Hier is de bezetting natuurlijk ook een stuk lager.

8.3.4 Verkeersleefbaarheid De verkeersleefbaarheid is onlosmakelijk verbonden met de bezetting van de weg, de doorstroming, bereikbaarheid, toegankelijkheid en verkeersveiligheid. Verder spelen ook de hinder door geluidsoverlast en de luchtkwaliteit een rol. De milieukwaliteitsnormen voor de luchtkwaliteit worden in de huidige situatie niet overschreden (zie discipline Lucht). Het omgevingsgeluid in de Hulsbergstraat en de Spoelstraat voldoet nog ruim aan de milieukwaliteitsnormen. Voor de meetpunten aan de Mechelbaan wordt de milieukwaliteitsnorm echter nog maar net gerespecteerd. Het omgevingsgeluid is hier typisch voor een drukke gewestweg met asfaltbedekking (zie discipline Geluid).

84

18.08.11

Mens – Mobiliteit


8.4

Geplande situatie

8.4.1 Verkeersgeneratie tijdens de aanlegfase De houtstammen worden bijeen gesleept en daarna met vrachtwagens weggebracht. Het kleinere hout (‘schaarhout’) wordt ter plaatse verhakseld en kan eventueel afgevoerd worden naar het containerpark van de gemeente. Verder dient het materiaal voor de aanleg van de riolering en de verhardingen te worden aangevoerd, eveneens met behulp van vrachtwagens. Het aantal vrachtwagenbewegingen is niet bekend, maar wordt geschat op maximaal 20 in totaal, gespreid over een periode van ca. 3 maanden. Dit aantal is verwaarloosbaar ten opzichte van de huidige bezetting. De aanleg van de infrastructuur en het bouwrijp maken van het terrein, zal gepaard gaan met grondverzet. Onderstaande tabel geeft de geraamde volumes weer.

Tabel 8.3

Geraamde volumes grondverzet 3

Grondverzet

Volume (m )

Afgraving teelaarde

7.927

Uitgravingen ter verwezenlijking van het baanbed

9.740

Totaal afgraving + uitgraving

17.667

Ophogingen ter verwezenlijking van het baanbed

1.587

Afdekking bermen met teelaarde

2.167

Totaal ophoging + afdekking

3.754

3

3

Dit grondverzet werd geraamd op 17.667 m afgraving en uitgraving, en 3.754 m nodig voor ophoging en afdekking. Indien deze volumes per vrachtwagen worden aan- en 3 afgevoerd, met een geschat volume van 30 m per vrachtwagen, zal dit transport 714 x 2 = 1.428 vrachtwagenbewegingen genereren. Gespreid over een termijn van ca. 80 werkdagen (enkel grondverzet) komt dit neer op ongeveer 18 vrachtwagenbewegingen per werkdag. Aangezien dit verkeer gespreid zal voorkomen over de dag, wordt niet verwacht dat de verkeersintensiteit tijdens de spits significant zal toenemen. Indien technisch mogelijk kunnen de gronden van afgraving dienen voor afdekking en de gronden afkomstig van uitgraving voor ophoging. In dat geval blijft een volume van 13.913 3 m . Deze grond zal, eveneens indien technisch haalbaar en uitvoerbaar, gebruikt worden voor de gedeeltelijke demping van de Grote Vijver. In dat geval zal de verkeersgeneratie zeer beperkt blijven. De ontbossing en infrastructuurwerken voor het bouwrijp maken van het terrein, zullen gerealiseerd worden op een termijn van ongeveer 140 werkdagen in totaal (ca. 7 maanden).

Mens – Mobiliteit

18.08.11

85


Ook de eigenlijke inrichting als KMO-zone (aanbrengen van bouwmaterialen) zal zorgen voor een zekere verkeersgeneratie. De invulling van de KMO-zone zal vermoedelijk gespreid in de tijd verlopen, waardoor het moeilijk de impact op de verkeersgeneratie te voorspellen. Gezien de tijdelijkheid en de relatief beperkte oppervlakte van de KMO-zone wordt verwacht dat het gegenereerde verkeer verwaarloosbaar zal zijn ten opzichte van de huidige wegbezetting.

8.4.2 Verkeersgeneratie tijdens de exploitatiefase Aangezien op dit moment niet bekend is welke bedrijven zich op het terrein zullen vestigen, kunnen er geen concrete voorspellingen gedaan worden over de verkeersgeneratie. Wel kunnen we aan de hand van de huidige situatie door extrapolatie een indicatie geven van de toekomstige verkeersgeneratie. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kengetallen van CROW 14 voor de verkeersgeneratie van woon- en werkgebieden: •

Netto oppervlakte bedrijventerrein = Bruto oppervlakte bedrijventerrein x 0,77

•

Bijkomende personenvoertuigbewegingen per werkdagetmaal = 170 bewegingen / netto ha gemengd bedrijventerrein

•

Bijkomende goederenvoertuigbewegingen per werkdagetmaal = 44 bewegingen / netto ha gemengd bedrijventerrein

Op basis van deze cijfers en een totale bruto oppervlakte bijkomend bedrijventerrein van 6,68 ha bekomt men 874 extra bewegingen van personenvervoer en 226 extra bewegingen goederenvervoer per werkdagetmaal (dit is gelijk aan 1281 pae). Hierbij willen we benadrukken dat deze kengetallen grote marges hebben. Verdere berekeningen worden telkens uitgevoerd voor de spitsuren (werkdagen), omdat op dat tijdstip de impact het grootst is. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kengetallen op dagdeelniveau: •

9% van de personenvoertuigbewegingen en goederenvoertuigbewegingen15 gebeuren tussen 8u en 9u

8%

van

de

•

8% van de personenvoertuigbewegingen en goederenvoertuigbewegingen gebeuren tussen 17u en 18u.

7%

van

de

Omgerekend komt dit neer op:

14

CROW (oktober 2007). Verkeersgeneratie woon- en werkgebieden – vuistregels en kengetallen gemotoriseerd verkeer, publicatie 256, 48p. 15

86

Verdeling lichte vrachtauto’s (≤ 7,5 ton GVW) en zware vrachtauto’s (> 7,5 ton GVW): 41 % resp. 59 %.

18.08.11

Mens – Mobiliteit


•

79 extra personenvoertuigbewegingen en 18 extra goederenvoertuigbewegingen tijdens de ochtendspits (dit komt overeen met 111 pae16);

•

70 extra personenvoertuigbewegingen en 16 extra goederenvoertuigbewegingen tijdens de avondspits (dit komt overeen met 98 pae).

8.4.3 Parkeerdruk Binnen de zone voor lokale bedrijven, bepalen de verordende voorschriften van het RUP Klein Boom het volgende: “In het kader van zuinig ruimtegebruik zijn ondergrondse bouwconstructies mogelijk. Ook bovendaks parkeren, al dan niet perceeloverschrijdend of zelfs zone-overschrijdend (m.u.v. de bufferzone) is toegelaten. Zowel de inrichting van de parkeeraccommodatie in gemeenschapsverband als de organisatie van de open afritten in gemeenschapsverband zijn toegelaten en kunnen zowel perceels- als zone-overschrijdend (m.u.v. de bufferen vijverzone).” Concreet betekent dit dat afspraken kunnen gemaakt worden tussen verschillende bedrijven betreffende het gemeenschappelijk organiseren van (een deel van) de parkeervoorzieningen.

8.4.4 Verkeerscirculatie Verkeersveiligheid is voor dit project voornamelijk van belang voor de verkeerscirculatie. In het RUP werd voorgesteld het tracé van de Beukenstraat te herzien, waardoor de ontsluiting van de bedrijvenzone en de gemeenschapsvoorzieningen logischer verloopt. Het profiel en de technische vereisten zullen van dien aard zijn dat de vlotte toegankelijkheid voor vrachtwagens wordt gegarandeerd. Op het ogenblik van de redactie van dit ontheffingsdossier is het definitieve tracé nog niet vastgesteld en verloopt via een aparte rooilijnprocedure. Vast staat wel dat de ontsluiting van het bedrijventerrein niet zou gebeuren via de Beukenstraat, maar enkel via Klein Boom, om geen conflicten te veroorzaken tussen het verkeer van het bedrijventerrein en (ondermeer) dat van de wekelijkse rommelmarkt in het gemeenschapscentrum van Klein Boom. In het RUP wordt ook voorzien in een alternatieve fietsroute die loopt van de kern van Putte tot aan Klein Boom via een (deels bestaand) pad vanaf het eind van de Beukenstraat tot aan de Voorslagheiweg. Het fietstraject wordt verlengd via de noordelijke buffer richting de

16

Personenautoequivalenten. Hierbij werden volgende factoren gebruikt: lichte vrachtauto’s = 1,5 pae; zware vrachtauto’s = 2 pae.

Mens – Mobiliteit

18.08.11

87


Leemstraat waardoor een veilige fietsverbinding ontstaat tussen de kernen van Putte en Sint-Katelijne-Waver, die volledig gescheiden is van het autoverkeer. Vanaf de Hulsbergstraat zal een doorsteek in functie van de brandweer gemaakt worden. Deze zal niet gebruikt worden in functie van de ontsluiting van de bedrijven. Samengevat betekent dit dat het bedrijventerrein voor motorvoertuigen bereikbaar zal zijn via Klein Boom, en voor zwakke weggebruikers ook via de Beukenstraat en de geplande verbinding naar de Leemstraat en via de Voorslagheiweg.

8.5

Prognose van de effecten

8.5.1 Bijkomend verkeer op de Mechelbaan Door de beperkte hoeveelheid verkeer worden tijdens de aanlegfase geen significante effecten verwacht. Gezien de Mechelbaan de enige toegangsweg zal zijn tot het bedrijventerrein, wordt enkel deze weg verder in beschouwing genomen. Tijdens de exploitatiefase wordt een bijkomende dagelijkse verkeersstroom verwacht van 1.281 pae per etmaal, waarvan 111 pae tijdens de ochtendspits en 98 pae tijdens de avondspits van en naar de site. Deze bewegingen worden voor 50 % toegevoegd aan de Mechelbaan richting Putte/Heist-op-den-Berg en voor 50 % aan de richting Mechelen.

Tabel 8.4

Wijziging verkeersintensiteit tijdens de dag % verkeersintensiteit t.o.v. maximale dagcapaciteit

Naam en richting

88

Huidige bezetting

Geplande bezetting

Wijziging verkeersintensiteit

Mechelbaan (richting Heist-op-denBerg)

53 %

58 %

5%


35 %

40 %

5%

18.08.11

Mens – Mobiliteit


Tabel 8.5

Wijziging verkeersintensiteit tijdens de avondspits % verkeersintensiteit t.o.v. maximale uurcapaciteit (avondspits)

Naam en richting Huidige bezetting

Geplande bezetting

Wijziging verkeersintensiteit

Mechelbaan (richting Heist-op-denBerg)

69 %

75 %

6%


44 %

50 %

6%

In de geplande situatie neemt de verkeersintensiteit van de Mechelbaan (N15) toe met gemiddeld 5 % in beide richtingen tijdens de hele dag en met 6 % tijdens de avondspits. Uit deze cijfers blijkt dat de uitbreiding van de KMO-zone realiseerbaar is, maar dat de maximale uurcapaciteit van de Mechelbaan tijdens de spits dreigt te worden bereikt.

8.5.2 Verkeersveiligheid De toegenomen verkeersbezetting op de Mechelbaan zal de verkeersveiligheid op deze weg in zekere mate negatief beïnvloeden. Door de aanleg van een alternatieve fietsroute die Putte via de site Klein Boom met Sint-Katelijne-Waver verbindt, bestaat echter de mogelijkheid deze baan als zwakke weggebruiker te vermijden. Bovendien wordt door de provincie op termijn een herinrichting voorzien van de N15 met een verlichte en verhoogde oversteekplaats ter hoogte van de zone Klein Boom (zie hoofdstuk 4).

8.5.3 Verkeersleefbaarheid Voor de spitsperiodes wordt een toename verwacht van ongeveer 70 à 80 personenvoertuigen en 16 à 18 vrachtwagens. Dit is minder dan 10 % van het huidige aantal zodat het wegverkeergeluid met minder dan 0,5 dB(A) zou kunnen stijgen (zie discipline Geluid). Het effect op het wegverkeergeluid ten gevolge van het ontwikkelen van het bedrijventerrein is bijgevolg te verwaarlozen. Hierbij wordt er wel vanuit gegaan dat er geen verkeer afkomstig van de site Klein Boom ontsloten wordt via de Hulsbergstraat of de Spoelstraat. In dat geval zal het effect van het verkeer op de woningen in de Hulsbergstraat en de Spoelstraat te verwaarlozen zijn. Ook op de Mechelbaan zal er geen verhoging zijn van het omgevingsgeluid. De toename van het verkeer is immers totaal te verwaarlozen ten opzichte van het huidige verkeer.

Mens – Mobiliteit

18.08.11

89


Ook uit de berekeningen met het model CAR Vlaanderen (zie discipline Lucht) blijkt dat de immissiebijdragen van het verkeer gerelateerd aan het project, in de geplande situatie niet aantoonbaar zijn. De hinder als gevolg van de bijkomende verkeersemissies zal dus eveneens verwaarloosbaar zijn.

8.6

Besluit Naar aanleiding van het project wordt een zekere toename verwacht van het verkeer op de Mechelbaan. Hoewel de capaciteit van deze weg in de geplande situatie nog niet wordt overschreden, bereikt deze toch stilaan haar maximum. Om deze reden worden bij voorkeur geen bedrijven (bvb. transportbedrijven) aangetrokken die een sterk verkeersgenererende werking hebben. De toename van de bezetting op de Mechelbaan zal de verkeersveiligheid in zeker mate in negatieve zin beïnvloeden. Anderzijds zorgt de aanleg van een alternatieve fietsroute tussen Putte en Sint-Katelijne-Waver via de site Klein Boom voor een verbetering van de verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid. Deze route laat namelijk de zwakke weggebruikers toe de drukke Mechelbaan te vermijden.

8.7

90


Aanleg van de alternatieve fietsroute van Putte naar de site Klein Boom en verder naar Sint-Katelijne-Waver (voorzien in dit project);

•

Veilige oversteekplaats Mechelbaan voorzien ter hoogte van de site Klein Boom (verantwoordelijkheid provincie Antwerpen). Deze oversteekplaats dient te worden gerealiseerd vóór het bedrijventerrein wordt ontwikkeld;

•

Het kruispunt Klein Boom – Mechelbaan dient te worden heringericht met het oog op een verkeersveilige ontsluiting van het bedrijventerrein. Mogelijke opties zijn ondermeer het plaatsen van verkeerslichten, het invoeren van een plaatselijke snelheidsbeperking op de Mechelbaan van 50 km/u, een verhoogd kruispunt, een wegversmalling… . De beste optie dient te worden afgewogen in overleg tussen de gemeente Putte en de provincie Antwerpen bij herinrichting van de N15;

•

De hoofdroute van de busverbinding tussen Heist-op-den-Berg en Mechelen via Putte moet afgestemd worden en blijven op de vraag. In overleg tussen de Lijn en de gemeente Putte kan deze busverbinding worden aangepast zodat deze langs de site Klein Boom loopt;

•

De maximale capaciteit van de Mechelbaan dreigt te worden bereikt. Om deze reden wordt als milderende maatregel vooropgesteld dat bedrijven met een sterke verkeersgenererende werking (bvb. transportbedrijven) worden geweerd. Indien vermoed

18.08.11

Mens – Mobiliteit


wordt dat de bedrijven een sterk verkeersgenererende werking hebben, kan een mobiliteitsstudie worden opgelegd bij de aanvraag van een milieuvergunning of stedenbouwkundige vergunning. •

8.8

Bedrijven moeten hun werknemers aanmoedigen op een duurzame manier naar het werk te komen.

Leemten in de kennis De leemten in de kennis rond mobiliteit situeren zich ondermeer rond de verkeerstelling. In het kader van deze studie werd er slechts éénmalig een verkeerstelling uitgevoerd tijdens de (vroege) avondspits in de vakantieperiode. Regelmatige, langdurige verkeerstellingen zijn niet uitgevoerd of beschikbaar. Een andere leemte betreft de invulling van het bedrijventerrein. Afhankelijk van de aard van de bedrijven zal de bijkomende verkeersgeneratie groter of kleiner zijn.

Mens – Mobiliteit

18.08.11

91


9 LUCHT 9.1

Afbakening studiegebied Het deeldomein lucht heeft betrekking op de atmosferische milieueffecten in de onderste luchtlagen van de troposfeer. Het studiegebied wordt niet a priori ruimtelijk beperkt en omvat de totaliteit van het gebied binnen dewelke de effecten van de atmosferische emissies zich kunnen voordoen. Er wordt voorgesteld om de effecten te beschouwen die het gevolg zijn van de verkeersemissies en eventueel de verwarming van de gebouwen.

9.2

Methodologie

9.2.1 Algemeen Bij de behandeling van het aspect lucht wordt in eerste instantie de referentiesituatie beschreven. Hierbij wordt de plaatselijke luchtkwaliteit beoordeeld aan de hand van VMM gegevens. Aansluitend wordt een beschrijving van mogelijke effecten op de luchtkwaliteit van de huidige activiteiten opgenomen. Zowel geleide als niet geleide bronnen zullen worden geïnventariseerd en beoordeeld. De benodigde informatie werd bekomen uit zeer diverse bronnen. Hieronder volgt een nietlimitatieve lijst:

92

•

initiatiefnemers;

•

overheidsdiensten en internationale structuren (beleidsplannen, visiedocumenten);

18.08.11

Lucht


•

websites (diverse informatie);

•

jaarverslagen en rapporten Vlaamse Milieumaatschappij (luchtkwaliteitsgegevens);

•

diverse technische en wetenschappelijk literatuurgegevens (beschikbaar bij opstellers van het MER);

•

wetgevend kader (normering emissies en immissies);

•

ervaringsgegevens (MER en andere studies).

De beschrijving van de referentiesituatie is gericht op de beschrijving van de luchtkwaliteit in de omgeving van het projectgebied, en de wijze waarop die vandaag wordt beïnvloed. Deze luchtkwaliteitsgegevens worden geïnventariseerd, waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van de gegevens van de Vlaamse Milieumaatschappij (meetnetgegevens), eventueel aangevuld (indien beschikbaar) met gegevens bekomen via andere bronnen zoals de gemeentelijke milieudienst, andere beschikbare studies. Verder omvat dit deel luchtkwaliteitsobjectieven.

ook

de

opgave

van

de

(wettelijk)

vooropgestelde

Bijzondere aandachtspunten zullen vooral die bronnen zijn (waarmee worden bedoeld: handelingen, activiteiten of ingrepen) waarbij risico’s zouden bestaan voor significante luchtverontreiniging of een verslechtering van de globale atmosferische verontreiniging. Rekening houdend met de bestaande luchtkwaliteit en de voorziene invulling van het terrein worden als de belangrijkste parameters beschouwd: •

SO2;

•

NOX;

•

fijn stof (PM10, PM2,5);

•

VOS;

•

Geur.

Gezien de exacte invulling van het geplande bedrijventerrein in deze planfase niet gekend is, is het niet mogelijk een prognose te maken met betrekking tot de toekomstige emissiegegevens van de verschillende bedrijven die er zich zouden komen vestigen. Eventueel kan een ruwe schatting worden gemaakt steunende op collectieve gegevens van vergelijkbare bedrijfsterreinen, verder rekening houdend met de evoluerende stand van de techniek inzake luchtzuivering en preventie, en met beleidsdoelstellingen. Wel is het mogelijk, met behulp van gegevens verkregen in de discipline mobiliteit, een aantal inschattingen te maken van de verkeersemissies (via inschatting van de verkeersaantrekkende en verkeersgenererende werking). Voor de bepaling van de impact van de emissies van verkeer gerelateerd aan het bedrijventerrein kan gebruik worden gemaakt van het model CAR-Vlaanderen.

Lucht

18.08.11

93


9.2.2 Significantiekader Voor de toetsing van de atmosferische aspecten van het verkeer (gemodelleerd via CARVlaanderen) wordt volgend significantiekader gebruikt.

Tabel 9.1

Significantiekader immissies berekend met CAR-Vlaanderen

Omschrijving

Toekenning bij discipline lucht

Score

Geen aantoonbare impact

De berekende IW bedraagt tussen 0 en 2,5% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

0

Beperkte bijdrage

De berekende IW bedraagt tussen 2,5 en 5% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

-1

Relevante bijdrage

De berekende IW bedraagt tussen 5 en 7,5% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

-2

Belangrijke bijdrage

De berekende IW is gelijk aan of bedraagt meer dan 7,5% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

-3

De resultaten van deze toetsing worden gekoppeld aan milderende maatregelen. Meer bepaald: Geen aantoonbare impact: Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend. Er moet een onderzoek gebeuren naar milderende maatregelen bij 80% opvulling van de norm. Voor een beperkte bijdrage: Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend maar indien de onderzoekssturende randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen dan dient de deskundige over te gaan tot milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit dan gemotiveerd te worden. Voor een relevante bijdrage: Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan (lange, langere) termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. Voor een belangrijke bijdrage: Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. Naast bovenvermelde toetsing volgens het significantiekader kunnen onderzoekssturende randvoorwaarden aanleiding geven tot milderende maatregelen (waaronder verplichte

94

18.08.11

Lucht


toepassing BBT of de Europese NEC richtlijn waaruit milderende maatregelen kunnen volgen).

9.3

Referentiesituatie

9.3.1 Luchtkwaliteit De kwaliteit van de omgevingslucht wordt in Vlaanderen opgevolgd met behulp van verschillende meetnetten (telemetrisch meetnet, lokale meetnetten e.a.). Deze meetnetten worden vandaag beheerd door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Een overzicht van de meetstations in de omgeving van het projectgebied is opgenomen in Figuur 9.1. De meest nabijgelegen meetstations bevinden zich op een afstand van ca. 7 km van het projectgebied.

Figuur 9.1

Situering VMM meetpunten luchtkwaliteit

Tabel 9.2 Overzicht van de VMM meetstations in de omgeving van het projectgebied

Lucht

Station

Locatie

Situering

SO2

NO

NO2

30BO01

Bonheiden – Mechelsbroekstr.

6,8 km ZW

*

*

*

40ML02

Mechelen – Lakenmakerstr.

7,3 km ZW

18.08.11

PM10

PM2,5

X

95


40ML01

Mechelen – Hombeeksestwg.

10,7 km ZW

X

X

X

X

42R841

Mechelen – Technologielaan

10,9 km ZW

X

X

X

X

* extrapolaties op basis van zure deposities

Het meetpunt 42R841 behoort tot het telemetrisch meetnet, de andere meetpunten behoren tot het meetnet specifieke studies. In het meetpunt 30BO01 werd SO2 en NO2 gemeten van januari 2002 tot nu (meetnet verzuring). In het meetpunt 40ML02 werd PM2,5 gemeten van juni 2001 tot en met 2004. NO2, NO, PM10, PM2,5 en zwarte rook worden gemeten in het meetpunt 40ML01 sinds april 2000. De stations in Mechelen worden ook omschreven als Mechelen-Nekkerspoel (40ML02), Mechelen-Zuid (40ML01) en Mechelen-Technopolis (42R841). De meetgegevens van bovenvermelde stations en voor de relevante parameters zijn opgenomen in onderstaande tabellen. Er wordt steeds gebruik gemaakt van de meest recente meetgegevens. Waar mogelijk betreft dit gegevens van kalenderjaar 2008 gezien dit, op het ogenblik van redactie van deze discipline, de meest recente gegevens zijn door de VMM beschikbaar gesteld (Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest – 2008). In enkele gevallen zijn reeds gevalideerde meetgegevens van 2009 beschikbaar via de website van VMM en IRCEL.

9.3.2 SO2 Antropogene emissies van SO2 ontstaan voornamelijk door de verbranding van fossiele brandstoffen zoals kolen en aardolie. In 2008 was 68 % van de totale SO2-emissie in Vlaanderen afkomstig van de industrie, raffinaderijen en van de elektrische centrales, 6 % van de land- en tuinbouw, 11 % van de gebouwenverwarming en 15 % van het verkeer. SO2 is irriterend bij inademing en kan ademhalingsproblemen veroorzaken. Het heeft ook nadelige effecten op de vegetatie en is in belangrijke mate mede verantwoordelijk voor de verzuring van het milieu. Vanaf 1 januari 2005 dienen de luchtkwaliteitsnormen voor SO2 (grenswaarden en alarmdrempel) voor de bescherming van de gezondheid, vastgelegd in de Richtlijn betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa (2008/50/EG) gerespecteerd te worden. Een overzicht van deze grenswaarden en de alarmdrempel wordt gegeven in onderstaande tabel. Tabel 9.3

96

MKN en OM voor SO2

Type MKN

MKN

MKN+OM

Ref. Vlarem II

Geldigheid

Uurgrenswaarde (SO2) voor de bescherming van de menselijke gezondheid

350 µg/m³; max 24 keer te overschrijden per kalenderjaar

Geen OM

Bijlage 2.5.5.1

Vanaf 1/01/2005

18.08.11

Lucht


Daggrenswaarde (SO2) voor 125 µg/m³; max 3 de bescherming van de keer te overschrijden gezondheid van de mens in het kalenderjaar

Geen OM

Bijlage 2.5.5.1

Vanaf 1/01/2005

Geen OM

Bijlage 2.5.5.1

Vanaf 1/01/2005

Geen OM

Bijlage 2.5.5.1

Vanaf 19/07/2001

3

Alarmdrempel

500 µg/m gedurende 3 opeenvolgende uren

Jaargrenswaarde voor de bescherming van de vegetatie (en winterseizoen 1/10 t/m 31/3)

20 µg/m

3

De daggrenswaarde voor de bescherming van de menselijke gezondheid en de alarmdrempel werden in 2008 overal in Vlaanderen gerespecteerd. In één station werd de uurgrenswaarde voor de bescherming van de menselijke gezondheid overschreden, nl. in het meetstation Antwerpen-Polderdijkweg (42R822). Er werden 25 overschrijdingen vastgesteld, terwijl er maximum 24 zijn toegelaten. Het gaat wel om een meetstation temidden van een industriële omgeving, en is dus eerder een brongericht meetstation. Wegens de dichte bebouwing, het wegennet en de verspreide industrie zijn er strikt genomen in Vlaanderen geen gebieden waarop de jaargrenswaarde voor de bescherming van de vegetatie van toepassing is. In de landelijke stations die deze gebieden het meest benaderen waren er in 2008 in Vlaanderen echter geen overschrijdingen, zowel voor het kalenderjaar als voor het winterseizoen. In het station 30BO01 in Bonheiden werden de SO2-concentraties gemeten van 2002 tot nu. 3 De jaargemiddelde luchtconcentratie voor 2008 bedroeg in dit station 2,97 µg/m .

Figuur 9.2

Lucht

SO2-jaargemiddelde concentratie in het kalenderjaar 2008.

18.08.11

97


Figuur 9.2 geeft de jaargemiddelde SO2-concentratie weer in het kalenderjaar 2008. Alle meetstations, met uitzondering van de meetstations beheerd door de elektriciteitsproducenten, werden bij de berekening betrokken. Dit interpolatiekaartje kwam tot stand door gebruik te maken van de RIO-corine interpolatietechniek (ontwikkeld door VITO in samenwerking met IRCEL). Deze techniek maakt gebruik van satelliet landgebruikgegevens (CORINE data set) om de vervuiling in te schatten op plaatsen waar geen metingen gebeuren. De berekeningsmethode kan evenwel een over- of een onderschatting geven op bepaalde plaatsen, deze kaart geeft dus slechts een benaderend beeld van de verspreiding van de vervuiling. Ter hoogte van het projectgebied wordt de 3 concentratie op deze manier geschat op 4 à 6 µg/m .

9.3.3 NOX Emissie van stikstofoxiden (NOX) naar lucht vindt vnl. plaats bij verbrandingsprocessen op hoge temperaturen. De belangrijkste bron van NOX in Vlaanderen is het verkeer, dat voor 61 % van de totale uitstoot in 2008 verantwoordelijk is. Naast het verkeer zijn vooral de elektriciteitsproductie en de industrie (incl. raffinaderijen) de belangrijkste emissiebronnen met respectievelijk 6 % en 16 % van de totale uitstoot. Stikstofoxiden bestaan uit een mengsel van stikstofdioxide (NO2) en stikstofmonoxide (NO). NO heeft een korte levensduur in de atmosfeer, het wordt omgezet tot NO2 door reacties met zuurstof en ozon. De bestaande richtlijn voor NO2 (85/203/EEG) legt een grenswaarde vast die tot 31 december 2009 geldig was (Vlarem II bijlage 2.5.1). In de volgens VLAREM II aangeduide speciale beschermingszones geldt 80% van deze grenswaarde. In Vlaanderen werden drie speciale beschermingszones afgebakend, met name de zone Antwerpen, de zone Gent en de zone Brussel rand. Ter hoogte van het projectgebied is er geen dergelijke zone. In de eerste dochterrichtlijn lucht (1990/30/EG) worden MKN (grenswaarden en alarmdrempels) vastgelegd voor NOX en NO2. Naast de MKN worden er eveneens overschrijdingsmarges (OM) vastgelegd. Deze MKN zijn opgenomen in bijlage 2.5.5 van VLAREM II. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de MKN en OM voor NO2 en NOX:

98

18.08.11

Lucht


Tabel 9.4

MKN en OM voor NO2 en NOX

Type MKN

MKN

MKN+OM voor 2008

Ref. Vlarem II

Geldigheid

Uurgrenswaarde (NO2)

200 µg/m³ (P-98 van de over een kalenderjaar gemeten uurwaarden)

Geen OM

Bijlage 2.5.1

Tot 31/12/2009

Uurgrenswaarde (NO2) voor de bescherming van de gezondheid van de mens

200 µg/m³ max 18 keer te overschrijden in het kalenderjaar (P99,8 van de uurwaarden)

220 µg/m³ max 18 keer te overschrijden in het kalenderjaar (P99,8 van de 17 uurwaarden)

Bijlage 2.5.5

Vanaf 01/01/2010

Jaargrenswaarde (NO2) voor de bescherming van de gezondheid van de mens

40 µg/m³

44 µg/m³

Bijlage 2.5.5

Vanaf 01/01/2010

Jaargrenswaarde (NOX) voor de bescherming van de vegetatie/ecosystemen

30 µg/m³

Geen OM

Bijlage 2.5.5

Vanaf 19/07/2001

18

Voor NOX werden in 2008 overal in Vlaanderen de toenmalige EU-uurgrenswaarde gerespecteerd. Ook de huidige uurgrenswaarde voor de bescherming van de menselijke gezondheid werd in 2008 overal gerespecteerd. De huidige jaargrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens (40 µg/m³) werd overschreden in de agglomeratie Antwerpen (meetstation 42R801), alsook in de Antwerpse haven (42M802, 42R893 en 42R822). De jaargrenswaarde vermeerderd met de toegelaten overschrijdingsmarge (44 µg/m³) werd op twee meetplaatsen overschreden, nl. te Borgerhout (42R801) en Antwerpen-Luchtbal (42M802). Ook de alarmdrempel voor NO2 werd in Vlaanderen overal gerespecteerd. De concentraties in de twee dichtstbijzijnde meetposten waarvoor metingen beschikbaar zijn, worden opgenomen in onderstaande tabel. Er wordt hierbij gebruikt gemaakt van de meest recente meetgegevens (2009). Deze concentraties worden vergeleken met de MKN en OM geldig sinds 1 januari 2010.

Lucht

17

Daalt jaarlijks 10 µg/m³ uitgaande van 250 µg/m³ in 2005 tot 200 µg/m³ in 2010.

18

Daalt jaarlijks 2 µg/m³ uitgaande van 50 µg/m³ in 2005 tot 40 µg/m³ in 2010.

18.08.11

99


Tabel 9.5

Toetsing gemeten NO2-concentraties in de meetposten aan de MKN Jaar-MKN+OM NO2

Station Code Gemeten (µg/m³)

% t.o.v. MKN

% t.o.v. MKN+OM

30BO01

22

55 %

50 %

40ML01

33

82 %

75 %

42R841

32

80 %

73 % 3

Het meetpunt in Bonheiden (30BO01) geeft een jaargemiddelde concentratie van 22 µg/m . De meetpunten in Mechelen (40ML01 en 42R841) geven beduidend hogere concentraties, maar bevinden zich op vrij grote afstand van het studiegebied (ca. 10 km), in sterk verstedelijkt gebied (> 50 000 inwoners). De concentraties blijken bovendien sterk afhankelijk van de verkeersintensiteit. De VMM maakt jaarlijks een interpolatiekaart op basis van de jaargemiddelde NO2 concentraties van de beschikbare meetposten19 (door gebruik te maken van de RIO-corine interpolatietechniek, zie hoger). Deze interpolatiegegevens laten ons wel toe een realistischer beeld te krijgen van de concentraties t.h.v. het projectgebied. 3

Zoals eerder vermeld, is vanaf een jaargemiddelde concentratie van 40 µg/m de norm overschreden. Uit de kaart blijkt duidelijk dat de hoogste concentraties zich voordoen in de regio van Antwerpen. De laagste concentraties worden opgetekend in West-Vlaanderen. De NO2 concentraties t.h.v. het projectgebied worden ingeschat tussen 16 en 20 µg/m³.

19

100

Met uitzondering van de meetstations beheerd door de elektriciteitsproducenten.

18.08.11

Lucht


Figuur 9.3

Jaargemiddelde

NO2

concentratie

in

2008

op

basis

van

VMM

meetstations

9.3.4 Fijn stof Zwevend stof is een mengsel van vloeibare of vaste deeltjes met uiteenlopende samenstellingen en afmetingen. Zowel de natuur als menselijke activiteiten kunnen een bron zijn van deze deeltjes. Vaak worden stofdeeltjes ingedeeld volgens de grootte. Hierbij wordt de aërodynamische diameter gebruikt. PM10 en PM2,5 zijn de fracties met respectievelijk een AD kleiner dan 10 en 2,5 µm. In de richtlijn 1999/30/EG werden luchtkwaliteitsnormen vastgelegd voor PM10. De grenswaarden (zowel dag als jaar) voor de bescherming van de gezondheid van de mens dienden vanaf 1 januari 2005 gerespecteerd te worden. In mei 2008 werd de nieuwe richtlijn 2008/50/EG goedgekeurd. In deze richtlijn blijven voor PM10 de eerder geformuleerde grenswaarden, zoals hieronder weergegeven, van kracht.

Tabel 9.6

MKN voor PM10

Type MKN

MKN

Daggrenswaarde (PM10) 50 µg/m³ PM10 mag voor de bescherming niet meer dan 35 van de gezondheid van keer per jaar worden de mens overschreden (P90)

Lucht

18.08.11

MKN+OM voor 2008

Ref. Vlarem II

Geldigheid

Geen OM

Bijlage 2.5.5

Vanaf 01/01/2005

101


Type MKN

MKN

MKN+OM voor 2008

Ref. Vlarem II

Geldigheid

Jaargrenswaarde (PM10) voor de bescherming van de gezondheid van de mens

40 µg/m³ PM10 (middelingstijd kalenderjaar)

Geen OM

Bijlage 2.5.5

Vanaf 01/01/2005

De daggrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens werd in 2008 in 9 van de 31 stations in Vlaanderen meer dan 35 keer overschreden. In de stations in Mechelen werd de daggrenswaarde 21 keer (40ML01) resp. 23 keer (42R841) overschreden, dus onder de norm van 35 keer per kalenderjaar. De jaargrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens werd in 2008 in alle stations gerespecteerd. In onderstaande tabel worden de in de meetposten opgetekende PM10 waarden (gegevens 2009) getoetst aan de MKN.

Tabel 9.7

Toetsing gemeten PM10-concentraties in de meetposten aan de MKN

Station Code

# dagen overschrijdingen daggemiddelde (> 50 µg/m3)

40ML01 42R841

Jaargemiddelde µg/m3

% MKN

26

27

67 %

35

28

70 %

De door de VMM geïnterpoleerde20 jaargemiddelde PM10-concentraties in 2008 worden 3 weergegeven op de kaart 7.3.3. Vanaf een jaargemiddelde concentratie van 40 µm/m is de norm overschreden. Ter hoogte van het projectgebied wordt de achtergrondwaarde geschat op 16 tot 20 µg/m³.

20

102

RIO-corine interpolatietechniek ontwikkeld door de VITO in samenwerking met de IRCEL.

18.08.11

Lucht


Figuur 9.4

Interpolatiekaart VMM jaargemiddelde PM10-concentratie in het jaar 2008

Voornamelijk in de periode 1996-1998 treedt een duidelijke daling op van de jaargemiddelde PM10 concentraties. Vanaf 2001 is er een schommelend verloop met hogere concentraties in 2003 t.g.v. een droge, warme zomerperiode en afwijkende weersomstandigheden. Sinds 2004 liggen de metingen in stedelijk en industrieel gebied dicht bij elkaar. De lage concentraties in 2008 kunnen mede te wijten zijn aan ‘gunstigere’ meteo-omstandigheden bvb weinig inversieperioden. In de Europese richtlijn 2008/50/EG wordt voor het eerst normering voor PM2,5 opgenomen. Deze wordt getoond in onderstaande tabel.

Tabel 9.8

MKN voor PM2,5 MKN+OM voor 2008

Ref. Vlarem II

Geldigheid

3

-

Nog niet omgezet in Vlaams recht

Vanaf 1 januari 2010

3

30 µg/m


Vanaf 01/01/2015

3

-


Vanaf 01/01/2020

Type MKN

MKN

Jaargemiddelde streefwaarde (PM2,5)

25 µg/m

Jaargemiddelde grenswaarde (PM2,5)

25 µg/m

Indicatieve jaargrenswaarde (PM2,5)

20 µg/m

3

In 2008 werd in Vlaanderen op 13 plaatsen PM2,5 gemeten, waaronder de twee meetstations in Mechelen. Onderstaande tabel geeft de jaargemiddelde PM2,5 concentraties (op basis van halfuurwaarden) weer voor de jaren 2004 (laatste meting station 40ML02) en 2008.

Lucht

18.08.11

103


Tabel 9.9 Station Code

Toetsing gemeten PMref2,5-concentraties in de meetposten aan de MKN Type monitor

Jaargemiddelde 3 (µg/m )

Jaargemiddelde 3 (µg/m )

(2004)

(2008)

% gemeten t.o.v. MKN (2008)

40ML02

TEOM

26

-

-

40ML01

TEOM

27

21

84 %

42R841

ESM

22

21

84 %

De nieuwe grenswaarde voor PM2,5 die in 2015 van kracht wordt lijkt op basis van de resultaten van 2008 haalbaar in Vlaanderen. Deze grenswaarde werd in 2008 nergens overschreden. Dit was in het verleden op bepaalde locaties wel het geval, ondermeer op de locaties Mechelen-Nekkerspoel (40ML02) en Mechelen-Zuid (40ML01), zoals ook blijkt uit Tabel 9.9 (rood gemarkeerde waarden). Uit de PM2,5-metingen van de afgelopen 4 jaren is geen duidelijke trend af te leiden.

9.3.5 Geleide emissies Binnen de contouren van het RUP Klein Boom bevinden zich enkele tientallen woningen langs de Spoelstraat, de Hulsbergstraat en langs de N15 (Mechelbaan). In de Beukenstraat en in de Hulsbergstraat situeren zich ook een viertal zonevreemde woningen. In het projectgebied zelf ligt een voormalig boomkwekersperceel. Er is momenteel één woning aanwezig. Verder bevinden er zich langs de Mechelbaan drie handelszaken. In de straat Klein Boom zijn elf bedrijven gevestigd. De emissies van deze bedrijven zijn niet gekend. Bij overschrijding van bepaalde drempelwaarden, is de opmaak van een integraal milieujaarverslag verplicht. De bedrijven gevestigd op de site Klein Boom zijn niet in dit geval. Dit wijst er alvast op dat het niet om belangrijke atmosferische verontreinigers gaat. De landbouwpercelen binnen het RUP zijn zeer extensief of zelfs helemaal niet meer in gebruik. Er kan bijgevolg gesteld worden dat de emissies van de bedrijven en woningen in het plangebied in de huidige situatie verwaarloosbaar zijn.

9.3.6 Niet geleide emissies Voor de raming van de lokale atmosferische effecten werd uitgegaan van de mobiliteitsgegevens (zie discipline mens-mobiliteit) en werd het CAR-model gehanteerd. Het CAR-model (Calculation of Air pollution from Road traffic) is in Nederland ontwikkeld voor

104

18.08.11

Lucht


het berekenen van de luchtkwaliteit in/langs straten. In opdracht van de Vlaamse overheid (Afdeling Lucht, Hinder, Milieu & Gezondheid) is het CAR-model aangepast aan de Vlaamse situatie. Dit heeft geresulteerd in het model CAR Vlaanderen. CAR Vlaanderen is ontwikkeld als een screeningsmodel waarmee op een snelle manier inzicht verkregen kan worden in de luchtkwaliteit in straten en langs verkeerswegen. Het is niet het meest nauwkeurige model dat beschikbaar is voor de berekening van concentraties langs verkeerswegen. Hiervoor zijn uitgebreidere analytische of numerieke modellen beschikbaar of kan windtunnelonderzoek worden uitgevoerd. De concentraties in straten en langs wegen kunnen ook worden vastgesteld met behulp van metingen. De berekeningen uitgevoerd met het model zullen een indicatie van de luchtkwaliteit in de straten van het projectgebied kunnen geven. Het model zal met andere woorden slechts een grootteorde aangeven en dient dus niet als absoluut beschouwd te worden. Voor de berekening van de luchtkwaliteit t.g.v. het verkeer in het projectgebied wordt gebruik gemaakt van de verkeerstellingen uit de discipline mens – mobiliteit. De voertuigen worden in vier fracties ingedeeld. Er werd gekozen voor de verdeling van de voertuigentypes zoals waargenomen tijdens de verkeerstelling. Voor de verkeersintensiteiten wordt verwezen naar de discipline mens-mobiliteit waar verkeerstellingen gebeurden voor de Mechelbaan. De invoergegevens in CAR-Vlaanderen en de bijhorende legendes worden gegeven in Bijlage 9.1. Voor het referentiejaar gebruikten we jaar 2010 in het CAR-Vlaanderen model. Resultaten uit CAR-Vlaanderen worden voorgesteld in onderstaande tabel. In de laatste twee kolommen wordt de imissiebijdrage van het huidige verkeer berekend en het percentage ten opzichte van de milieukwaliteitsnorm (MKN).

Tabel 9.10 NO2-immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de referentiesituatie

Straatnaam

NO2 (µg/m³)

Mechelbaan

Lucht

Jaargemiddelde

30,3

Jm achtergrond

17,3

18.08.11

Bijdrage aan de immissiewaarde Aantal Overschrijdingen Absolute uur GW immissiebijdrage (200 µg/m³) 0

13,0 µg/m

3

% t.o.v. MKN (40 µg/m³)

32,5 %

105


Tabel 9.11

PM10 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied

in de referentiesituatie

Straatnaam

PM10 (µg/m³)

Mechelbaan

Bijdrage aan de immissiewaarde

Jaargemiddelde

Jm achtergrond

Aantal Overschrijdingen uur GW (200 µg/m³)

Absolute immissiebijdrage

23,4

21,5

17

1,9 µg/m

% t.o.v. MKN (40 µg/m³)

3

4,75 %

Tabel 9.12 PM2,5-immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de referentiesituatie

Straatnaam

PM2,5 (µg/m³)

Mechelbaan


Jaargemiddelde

Jm achtergrond

Absolute immissiebijdrage

17

15,6

1,4 µg/m

3

Bovenstaande resultaten tonen aan dat het verkeer een belangrijke bijdrage levert aan de NO2-immissiewaarden. In de huidige situatie wordt de jaargemiddelde uurgrenswaarde van NO2 en van PM10 evenwel niet overschreden. De relatieve immissiebijdrage van PM2,5 bedraagt 6 % van de jaargemiddelde concentratie.

9.4

Geplande situatie

9.4.1 Geleide emissies In de stedenbouwkundige voorschriften van RUP Klein Boom wordt de bestemming van het bedrijventerrein omschreven. De hoofdbestemming van deze zone is ‘lokale ambachtelijke bedrijven die geen abnormale hinder veroorzaken voor de directe omgeving’. Het begrip ‘ambachtelijk bedrijf’ wordt niet nader gedefinieerd. De overheid die een uitspraak moet doen over de vergunningsaanvraag dient derhalve te oordelen naar recht en redelijkheid of de betrokken inrichting al dan niet een ambachtelijk bedrijf is en zulks overeenkomstig de

106

18.08.11

Lucht


gebruikelijke betekenis van het woord, met name een bedrijf waarin het handwerk primeert, wat het gebruik van machines evenwel niet uitsluit21. Bedrijven gericht op de zuivere detailhandel zijn verboden. Zogenaamde Sevesoinrichtingen zijn eveneens verboden. Op basis van deze voorschriften is het mogelijk een idee te krijgen welk soort bedrijvigheid er zich in de toekomst t.h.v. het projectgebied zal vestigen. Het is echter onmogelijk om in te schatten welke bedrijven er effectief zullen komen en welke de emissies daarvan zijn. Er kan enkel een kwalitatieve inschatting gemaakt worden van de gebruiksruimte. Dit gebeurt enerzijds op basis van de bestaande milieukwaliteitsnormen en anderzijds op de achtergrondwaarden voor de desbetreffende parameters ter hoogte van het projectgebied.

9.4.2 SO2 Mogelijke emissies in de geplande situatie zijn hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de verbranding vloeibare en vaste brandstoffen (gebouwenverwarming, aansturing installaties). Daarnaast kunnen ook specifieke procesemissies verantwoordelijk zijn voor SO2 uitstoot. 3

Als we uitgaan van een jaargemiddelde luchtconcentratie van 4 tot 6 µg/m ter hoogte van het projectgebied22, dan is 20 tot 30 % van de milieukwaliteitsnorm voor de bescherming van de vegetatie opgevuld. In de huidige omstandigheden is er dus nog ruimte voor bijkomende emissies. Gezien de nabijheid van woongebied, recreatiegebied en landbouwgebied is echter niet aangewezen om industrie met veel SO2-emissie zich te laten vestigen in het gebied.

9.4.3 NOX Stikstofoxiden ontstaan bij alle vormen van verbranding op hoge temperatuur, bijvoorbeeld in een verbrandingsmotor. De belangrijkste bronnen van NOX-emissies zijn dan ook het verkeer en de gebouwenverwarming. Ook de industrie levert een belangrijke bijdrage, wanneer er verbrandingsprocessen plaatsvinden zoals o.a. in stookinstallaties. Ter hoogte van het projectgebied bekomen we een geschatte jaargemiddelde NO23 concentratie van 16 à 20 µg/m . Ten opzichte van de momenteel geldende grenswaarde

21

Omzendbrief “betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen” van 8 juli 1997 gewijzigd via omzendbrief 25.01.2002 en 25.10.2002. 22

Cijfers VMM 2008; de jaargemiddelde luchtconcentratie is vermoedelijk lager aangezien de langetermijnevolutie van de SO2-verontreiniging dalend is.

Lucht

18.08.11

107


3

van 40 µg/m voor de bescherming van de menselijke gezondheid, is 40 à 50 % van deze norm opgevuld. Er is dus nog ruimte voor bijkomende emissies. Op basis van de aard van de reeds aanwezige bedrijvigheid en de stedenbouwkundige voorschriften, is het niet waarschijnlijk dat zich in het gebied industrie zal vestigen die erg afhankelijk is van verbrandingsprocessen (zoals bijvoorbeeld petrochemie). De emissies zullen dus vooral afkomstig zijn van de gebouwenverwarming. We verwachten dan ook dat de immissiebijdrage als gevolg van geleide emissies beperkt zal zijn.

9.4.4 Fijn stof Vooral het verkeer (uitlaatemissies), de land- en tuinbouw en de industrie zijn bronnen van fijn stof. Voor PM10 is dit respectievelijk 23, 20 en 19 % van de totale emissies. Resuspensie door het wegverkeer en door het bewerken van landbouwgronden (opwaaiend stof) levert echter ook een belangrijke bijdrage (15 %). Voor de PM2,5-emissies zien we een vergelijkbaar patroon (bijdragen van verkeer, industrie en land- en tuinbouw van resp. 33, 25 en 15 %), alleen staat het aandeel van resuspensie nu op de laatste plaats (0 % in 2008). Resuspensie levert geen bijdrage aan de emissie van PM2,5 omdat de deeltjes in resuspensie een aerodynamische diameter hebben die groter is dan 2,5 µm. Binnen de sector industrie zien we dat vooral de “zware” industrie zoals de ijzer- en staalindustrie, de vervaardiging van minerale niet-metaalproducten en de chemische industrie belangrijke bronnen zijn van PM10-emissies (resp. 27, 20 en 14 %). De metaalverwerkende nijverheid bijvoorbeeld levert slechts een bijdrage van ca. 2 %. Voor PM2,5 zijn de bijdragen van voornoemde industriële sectoren respectievelijk 27, 21, 13 en 1 % voor de ijzer- en staalindustrie, de vervaardiging van minerale niet-metaalproducten, de chemische industrie en de metaalverwerkende nijverheid. Op basis van de interpolatiekaart werd een PM10-achtergrondwaarde berekend van 16 tot 3 20 µg/m ter hoogte van het projectgebied. Gezien de MKN van PM10 gelijk is aan een 3 jaargrenswaarde van 40 µg/m is er 40 tot 50 % van de norm opgevuld. Voor PM2,5 bestaat geen interpolatiekaart. In het meest nabijgelegen meetstation (40ML02 op 10,7 km van het projectgebied) bedroeg de jaargemiddelde luchtconcentratie PM2,5 84 % van de milieukwaliteitsnorm. Dit meetstation bevindt zich echter in erg verstedelijkt gebied waardoor dit percentage een overschatting betekent in vergelijking met het projectgebied. Op voorwaarde dat bedrijven uit voornoemde sectoren (ijzer- en staalindustrie, vervaardigen van minerale niet-metaalproducten en chemische industrie) in het projectgebied geweerd worden, verwachten we dat de immissiebijdrage van geleide emissies fijn stof beperkt kan blijven.

108

18.08.11

Lucht


9.4.5 Niet geleide emissies Tijdens de aanlegfase wordt het werfverkeer als verwaarloosbaar beschouwd (zie discipline Mens – mobiliteit) t.o.v. de huidige bezetting op de Mechelbaan. Het werfverkeer wordt dan ook niet doorgerekend met het model CAR-Vlaanderen. Er werd in de discipline Mens – mobiliteit aangenomen dat er dagelijks een verkeersstroom van 1.281 pae zal bijkomen. De toegangsweg van het bedrijventerrein bevindt zich ter hoogte van de Mechelbaan. Voor de geplande situatie werd een berekening uitgevoerd met CAR-Vlaanderen voor het jaar 2015. De verwachte verkeersstroom van 1.281 pae/dag werd bijgeteld bij de intensiteit van de huidige situatie. Dit leidt tot de immissiebijdragen zoals weergegeven in Tabel 9.13 en Tabel 9.14.

Tabel 9.13 NO2 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied in de geplande situatie

Straatnaam

NO2 (µg/m³)

Mechelbaan

Tabel 9.14


Jaargemiddelde

Jm achtergrond


Absolute immissiebijdrage t.o.v. autonome ontwikkeling

25,1

16

0

0,3 µg/m

3

% t.o.v. MKN (40 µg/m³)

0,75 %

PM10 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied

in de geplande situatie

Straatnaam

PM10 (µg/m³)

Mechelbaan

Lucht


Jaargemiddelde

Jm achtergrond


22,5

20,9

16

18.08.11

Absolute immissiebijdrage t.o.v. autonome ontwikkeling 0,1 µg/m

3

% t.o.v. MKN (40 µg/m³)

0,25 %

109


Tabel 9.15

PM2,5 immissiebijdrage van het verkeer ter hoogte van het projectgebied

in de geplande situatie

Straatnaam

PM2,5 (µg/m³)

Mechelbaan


Jaargemiddelde

Jm achtergrond

Absolute immissiebijdrage t.o.v. autonome ontwikkeling

16,2

15,3

< 0,1 µg/m

3

Naast de huidige en geplande situatie werd ook een autonome ontwikkeling doorgerekend met CAR-Vlaanderen. Om de immissiebijdrage te bepalen werd het verschil gemaakt van de absolute immissiebijdrage van de geplande situatie (2015) met de immissiebijdrage van de autonome ontwikkeling (huidige situatie doorgerekend voor 2015 in CAR-Vlaanderen). In de geplande situatie wordt verwacht dat de jaargemiddelde uurgrenswaarde van NO2 en PM10, net als in de huidige en autonome situatie niet wordt overschreden. Voor NOX is er een duidelijke daling te merken van de jaargemiddelde achtergrondconcentraties t.o.v. de huidige situatie. De verlaging van de immissiebijdrage wordt quasi volledig toegeschreven aan het gewijzigde wagenpark (milieuvriendelijkere voertuigen) en aan een verlaagde achtergrondwaarde. De NO2- en PM10-immissiebijdragen van het verkeer ten gevolge van de exploitatie van het 3 projectgebied bedragen minder dan 1 µg/m zodat gesteld kan worden dat de immissiebijdragen ervan niet aantoonbaar zijn. Voor de immissiebijdragen van PM2,5 werd geen verschil waargenomen voor de berekende concentraties in de geplande situatie en de autonome ontwikkeling.

9.5

Besluit In de huidige situatie (referentiesituatie) bestaan er weinig problemen voor SO2, NOX en PM10. Het voornaamste probleem stelt zich voor de parameter PM2,5, waarvoor overschrijdingen van de – nog in Vlaams recht om te zetten – milieukwaliteitsnorm werden vastgesteld in het jaar 2008. Er is dus wat de andere parameters betreft nog ruimte voor bijkomende emissies. Gezien de nabijheid van woongebied, recreatiegebied en landbouwgebied, is het echter niet aangewezen om zich in deze zone bedrijven te laten vestigen met aanzienlijke atmosferische emissies. Hierop dient bij het verlenen van vergunningen op toegezien te worden. De immisiebijdragen afkomstig van het verkeer dat gerelateerd is aan het project is, op basis van de CAR-Vlaanderen modellering, beperkt te noemen.

110

18.08.11

Lucht


9.6

Milderende maatregelen

9.6.1 Vergunningenbeleid De emissies van de reeds aanwezige bedrijven op de site Klein Boom zijn beperkt. Het karakter van deze bedrijvenzone met niet-aanzienlijke atmosferische emissies wordt bij voorkeur gevrijwaard. In het RUP werd reeds bepaald dat enkel lokale ambachtelijke bedrijven die geen abnormale hinder veroorzaken voor de directe omgeving, kunnen worden toegelaten. Bovendien zijn bedrijven gericht op de zuivere detailhandel verboden. Concreet worden volgende activiteiten niet wenselijk geacht: 1. Activiteiten in sectoren met een potentieel voor dioxine-uitstoot (i.e. met verbrandingsprocessen waarbij Cl in de brandstof kan voorkomen); 2. Stookinstallaties gevoed met vaste of vloeibare fossiele brandstoffen, met uitzondering van zwavelarme gasvormige brandstoffen zoals aardgas. Hierdoor worden emissies van zwaveldioxide en stofemissies preventief tegengegaan; 3. Sloopactiviteiten of opslag van stuivende stoffen (diverse grondstoffen of resten die stuifgevoelig zijn) in open lucht; 4. Petrochemische en chemische nijverheid; 5. Zware metaalindustrie en metallurgische bedrijven; 6. Slachterijen; 7. Munitieproductie; 8. Louter transportbedrijven en louter open overslagbedrijven. Meer algemeen dienen Seveso- en MER-plichtige activiteiten te worden uitgesloten.

9.6.2 Energie Sinds 1 januari 2006 is een strengere isolatienorm van toepassing (K45) in het kader van de Energieprestatie en binnenklimaatregelgeving (EPB). Het energieprestatiebesluit vloeit voort uit het energieprestatiedecreet van 22 december 2006 (B.S. 27/03/2007). Het besluit legt enkele verplichtingen op inzake energieprestatie van een gebouw. Dit decreet is van toepassing op alle nieuwe en bestaande gebouwen die verbouwd of uitgebreid worden wanneer ze verwarmd of gekoeld worden om er te wonen, te werken of te

Lucht

18.08.11

111


ontspannen. Dit geldt enkel wanneer er een stedenbouwkundige vergunning vereist is voor de werken (wat het geval is bij de invulling van de bedrijvenzone). De energieprestatie van een gebouw drukt uit hoe goed een gebouw presteert op vlak van energieverbruik. Dit hangt af van: geleidingsverliezen (afhankelijk van de thermische isolatie); ventilatieverliezen; interne warmtewinsten; zonnewinsten; rendement van de verwarmingsinstallatie; rendement van de koelinstallatie (bij grote gebouwen); rendement van de warmwaterproductie; verlichtingsinstallatie (bij niet-woongebouwen); eventuele zonne-energiesystemen. Bij het berekenen van de energieprestatie wordt het verbruik omgerekend naar het primair energieverbruik. Het resultaat is het zogenaamde E-peil. Door minimumeisen te stellen aan het E-peil van een gebouw wordt het energieverbruik beperkt. De K45-isolatienorm wordt in elk geval voor alle op te richten gebouwen als een minimum beschouwd. Voor de aanleg van het bedrijventerrein zal conform het Besluit van de Vlaamse Regering houdende subsidiëring van bedrijventerreinen (1 juli 2007) een subsidie worden aangevraagd. Hierbij is het noodzakelijk dat het bedrijventerrein CO2-neutraal is. Als onderdeel van het inrichtingsplan moet een deelplan CO2-neutraliteit worden opgesteld. Het Ministerieel Besluit houdende de uitwerking van de CO2-neutraliteit op de bedrijventerreinen bepaalt dat elke onderneming die een nieuwe kavel van het terrein in gebruik neemt, moet voldoen aan de verplichting van CO2-neutraliteit. Aan die verplichting kan worden voldaan door de afname van groene stroom, door (deelname aan) de productie van groene stroom op het terrein, de aankoop van emissierechten of een combinatie van deze mogelijkheden.

9.7

Leemten in de kennis De immissiebijdragen van de verschillende polluenten ter hoogte van het projectgebied zijn niet gekend. Op basis van de interpolatiekaarten en de dichtstbijzijnde meetpunten kan wel een inschatting van de concentraties gemaakt worden. Gezien er geen lijst voorhanden is van de concrete bedrijven die zich in de bedrijvenzone zouden vestigen, zijn er evenmin gegevens bekend met betrekking tot de mogelijke atmosferische emissies.

112

18.08.11

Lucht


10

GELUID

10.1 Afbakening studiegebied 10.1.1

Vlarem II Volgens de voorschriften van VLAREM II ‘Bijlage 2.2.1. Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht’ gelden volgende richtwaarden (RW) voor het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid. Deze bijlage 2.2.1. in Vlarem II is weergegeven in onderstaande tabel.

Geluid

18.08.11

113


Tabel 10.1

Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht

Categorie 1. Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie 2. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m van industriegebieden niet vermeld in punt 3 of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen 3. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500m van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden tijdens de ontginning 4. Woongebieden 5. Industriegebieden, dienstverleningsgebieden,gebieden voor D gemeenschapsvoorzieningen en openbare a nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens g ontginning : 5.bis Agrarische gebieden 6. Recreatiegebieden uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie 7. Alle andere gebieden, uitgezonderd : bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor v in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgesteld a 8. Bufferzones n 9. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning bestemde 0 ontginningsgebieden tijdens ontginning 7

Richtwaarde in dB(A) overdag ‘s ‘s nachts avonds 40 35 30 50

45

45

50

45

40

45 60

40 55

35 55

45 50

40 45

35 40

45

40

35

55 55

50 50

50 45

Opmerking: Als een gebied valt onder twee of meer punten van de tabel dan is in dat gebied de hoogste richtwaarde van toepassing.

Dag:

van 07.00 tot 19.00 uur

Avond:

van 19.00 tot 22.00 uur

Nacht:

van 22.00 tot 07.00 uur

Daarnaast dient het specifieke geluid voor een nieuwe inrichting aan volgende voorwaarden te voldoen: Indien het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid gelijk aan of hoger is dan de milieukwaliteitsnorm van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II is, moet het specifiek geluid, voortgebracht door de nieuwe inrichting beperkt worden tot het LA95,1h van het

114

18.08.11

Geluid


oorspronkelijk omgevingsgeluid verminderd met 5 dB(A) enerzijds alsmede tot de in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II vermelde richtwaarde anderzijds. Indien het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de richtwaarde in de gebieden onder 2°, 3°, 5°, 8° of 9° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II, moet het specifiek geluid voortgebracht door de nieuwe inrichting voor deze gebieden beperkt worden tot de in bijlage 4.5.4. bij het VLAREM II bepaalde richtwaarde verminderd met 5 dB(A). Als het geluid in open lucht van de inrichting een incidenteel, fluctuerend, intermitterend of impulsachtig karakter vertoont, dan worden de in bijlage 4.5.5 bij VLAREM II aangegeven richtwaarden gehanteerd. De toepasselijke waarde is de in bijlage 4.5.4 bij VLAREM II aangegeven richtwaarde voor de verschillende gebieden verminderd met 5. Onderstaande tabel geeft de richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig en intermitterend geluid in open lucht weer van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen conform de bepalingen in VLAREM II.

Tabel 10.2 Richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig intermitterend geluid in open lucht van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen Aard van het geluid fluctuerend incidenteel impulsachtig intermitterend

Richtwaarden uitgedrukt als LAeq,1s in dB(A) Overdag ’s Avonds Toepasselijke waarde + Toepasselijke waarde + 15 10 Toepasselijke waarde + Toepasselijke waarde + 20 15

en

‘s Nachts Toepasselijke waarde + 10 Toepasselijke waarde + 15

Toepasselijke waarde voor nieuwe inrichtingen : richtwaarde in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II verminderd met 5. Toepasselijke waarde voor bestaande inrichtingen : richtwaarde in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II.

10.1.2 Koninklijk besluit van 14/02/2006 (wijziging van KB 06/03/2002) Belangrijk is te vermelden dat de geluidsemissie van werktuigen in open lucht beperkt is door het KB van 14/2/2006. Werfmachines moeten voldoen aan de grenswaarden opgenomen in bijlage XI bij dit KB. Hierna wordt deze tabel afgebeeld. Het toelaatbaar geluidsvermogenniveau bedraagt bijvoorbeeld voor nieuwe graafmachines 93 dB(A) bij een vermogen onder 15 kW en (80+11lgP) dB(A) bij een vermogen boven 15 kW (P).

Geluid

18.08.11

115


116

18.08.11

Geluid


10.1.3

Ontwerp Koninklijk Besluit 1991 In het Ontwerp Koninklijk Besluit tot vaststelling van grenswaarden voor lawaai binnenshuis en buitenshuis en van geluidsisolatie-eisen voor woningen uit 1991 worden volgende richtwaarden en maximale waarden voorgesteld voor LAeq,T van wegverkeer.

Tabel 10.3

Richtwaarden

en

maximale

waarden

wegverkeerslawaai

volgens

ontwerp KB 1991 Wegverkeer Omgevingskenmerken 1. Op minder dan 500 m van wegen met 4 of meer rijstroken, buiten de bebouwde kom in woon-, en recreatiegebieden 2. In woongebieden buiten de bebouwde kom; in recreatiegebieden voor verblijfsrecreatie 3. In woongebieden binnen de bebouwde kom, behalve in het geval onder 4 4. In woongebieden binnen de bebouwde kom met overheersende administratieve en commerciële functie 5. In landelijke en agrarische gebieden; woonuitbreidingsgebieden

LAeq,T in dB(A) Richtwaarden (RW) Dag Avond Nacht 60 55 50

Maximale waarden (MW) Dag Avond Nacht 70 65 60

55

55

45

65

60

55

60

55

50

70

65

60

65

60

55

75

70

65

50

45

40

60

55

50

Hierbij geldt volgende indeling: Dag: Avond: Nacht:

van 07.00 tot 19.00 uur van 19.00 tot 23.00 uur van 23.00 tot 07.00 uur

In deze ontwerptekst zijn Richtwaarden (RW) grenswaarden om het specifiek geluid van verkeer te beperken en die met inachtneming van het type zone aan de bevolking een voldoeninggevend akoestisch leefmilieu bieden. Waar het bestaande omgevingsgeluid onder de richtwaarden ligt, moeten wijzigingen in de bestaande toestand die een verhoging van het omgevingsgeluid tot gevolg kunnen hebben, derwijze opgevat worden dat deze richtwaarden niet worden overschreden.

Geluid

18.08.11

117


Het ontwerp KB vermeldt ook Maximale waarden (MW). Dit zijn grenswaarden om het specifiek geluid van verkeer te beperken wanneer de richtwaarden overschreden zijn, en die met inachtneming van het type zone, aan de bevolking bescherming moeten bieden tegen overmatige hinder. In zones waar de maximale waarden niet overschreden worden, moeten wijzigingen in de bestaande toestand die een verhoging van het omgevingsgeluid tot gevolg kunnen hebben, derwijze opgevat en uitgevoerd worden dat de maximale waarden niet worden overschreden. Tevens vermelden we ook nog het Besluit van de Vlaamse Gemeenschap van 22/7/2005 waarmee de richtlijn 2002/49/EG van het Europese Parlement en de Raad van 25/6/2002 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingsgeluid wordt omgezet. Deze omzetting slaat op het opstellen van geluidsbelastingkaarten, maar is niet relevant in het kader van deze ontheffingsaanvraag.

10.1.4

Significantiekader Vermits de toekomstige inrichtingen van het project Vlarem-plichtig zijn, wordt het significantiekader toegepast dat momenteel voor industrielawaai ter bespreking in een werkgroep geluid voorligt. Dit omvat enerzijds een beoordeling van het effect op het oorspronkelijk omgevingsgeluid en anderzijds een toetsing aan de wettelijke bepalingen van Vlarem II. Dit significantiekader is hierna weergegeven : Momenteel wordt in een aparte werkgroep een significantiekader voor geluid uitgewerkt. Het voorliggend ontwerp wordt hierna weergegeven. De significantie van een project hangt sterk af van de evolutie van het omgevingsgeluid voor en na uitvoering van een project. Deze parameter wordt als belangrijkste beschouwd en wordt in de Y as van onderstaande tabel toegepast. Het berekenen van deze parameter geeft een tussenscore. Op deze tussenscore wordt een correctie toegepast afhankelijk van het al dan niet voldoen aan de vigerende wetgeving. Indien het omgevingsgeluid relevant stijgt maar indien er wel voldaan wordt aan de vigerende wetgeving, kan geen score worden toegekend die milderende maatregelen op korte of langere termijn noodzakelijk maakt (score -3 en -2). De score onder ‘Voldoet aan het Vlarem?’ betreft de eindscore na correctie.

118

18.08.11

Geluid


Tabel 10.4

Ontwerp-significantiekader discipline geluid (versie dd. 9 september

2010) Invloed op omgeving

Eindscore na correctie Voldoet aan het Vlarem ?

Lna-Lvoor*

tussenscore

Nieuw of verandering

Bestaand of hervergunning

∆LAX,T

(effectscore)

Lsp≤GW

Lsp>GW

Lsp≤RW

∆LAX,T>+6

-3

-1

-3

+3<∆LAX,T≤+6

-2

-1

+1<∆LAX,T≤+3

-1

-1≤∆LAX,T≤+1

RWRW+1 +10

0

-1

-2

-3

-3

-1

-2

-3

-1

-3

-1

-1

-3

0

0

-1/-2 **

0

-1

-3

-3≤∆LAX,T<-1

+1

+1

-

+1

+1

-

-6≤∆LAX,T<-3

+2

+2

-

+2

+2

-

∆LAX,T<-6

+3

+3

-

+3

+3

-

∆LAX,T : verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd Met T = duur in seconden Met X: “N” parameter van statistische analyse (LAN,T), in Vlarem wordt N = 95 gebruikt ter toetsing aan de milieukwaliteitsnorm ofwel “eq” voor het equivalente geluidsdrukniveau (LAeq,T), van het omgevingsgeluid. GW : grenswaarde volgens het beslissingsschema 4.6.6.1 van Vlarem II RW : richtwaarde Lsp : specifiek geluid *bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was. Bij een hervergunning van een inrichting met een mix van bestaande & nieuwe bronnen is het oorspronkelijk omgevingsgeluid voor de nieuwe bronnen, het omgevingsgeluid met de bestaande bronnen van de inrichting in werking. ** de keuze -1 ofwel -2 is afhankelijk van de grootte van de overschrijding van de GW (al dan niet binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende specifieke immissie).

Voor wat betreft de lege vakjes kan gesteld worden dat de mogelijkheid om in dergelijk vakje terecht te komen zich in uitzonderlijke gevallen zal voordoen. De deskundige zal hier zelf een score aangeven die vergezeld gaat van een degelijke motivatie. Voor niet Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore. De parameter mag door de deskundige gekozen en gemotiveerd worden.

Geluid

18.08.11

119


-1 (matig significant negatief)

-2 (significant negatief)

Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen dan dient de deskundige over te gaan tot voorstellen van milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan de langere termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

-3 (zeer

Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen te koppelen

significant

aan de korte termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

negatief)

De scores 0, +1, +2 en +3 krijgen respectievelijk de beoordeling verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.

10.2 Afbakening studiegebied De deelstudie geluid en trillingen spitst zich enerzijds toe op de geluidseffecten tijdens de aanlegfase en de exploitatiefase in de omgeving van het projectgebied. Het studiegebied zal zich voor de exploitatiefase uitstrekken tot op 200 meter van het projectgebied. De meest nabijgelegen woningen bevinden zich in de Hulsbergstraat, de Mechelbaan en Spoelstraat. Voor wat verkeersgeluid betreft wordt het studiegebied bepaald door de wegsegmenten waar de mobiliteit significant wijzigt als gevolg van het werfverkeer en de inplanting van de nieuwe bedrijven.

10.3 Methodologie Om het effect van de aanleg en exploitatiefase op het huidige akoestisch klimaat te bepalen werden er vijf ambulante metingen uitgevoerd, verspreid rondom het toekomstige bedrijventerrein. De metingen leverden de waarden op van de grootheden LAeq,T, LA01,T, LA05,T, LA10,T, LA50,T en LA95,T uitgedrukt in dB(A). De metingen werden uitgevoerd conform de bijlage 4.5.1 van het VLAREM. De meetresultaten worden getoetst aan de milieukwaliteitsnorm en richtwaarden uit VLAREM II in functie van de bestemming van het meetpunt volgens het gewestplan en aan de maximale waarden voor verkeerslawaai volgens het ontwerp KB 1991. Voor geluid zal het effect van de aanlegfase en de uitbreiding van het bedrijventerrein op dit omgevingsgeluid geëvalueerd worden. Er worden geen trillingseffecten verwacht omdat er geen sloopwerkzaamheden worden uitgevoerd op korte afstand tot woningen.

120

18.08.11

Geluid


10.4 Bestaande situatie Algemeen In functie van de realisatie van de exploitatie van de diverse zones en de (toekomstige) gewijzigde verkeerssituatie moeten we enerzijds rekening houden met de woningen langs de Mechelbaan, in de Hulsbergstraat, de Spoelstraat en enkele verspreide boerderijen ten noorden van het projectgebied. Al deze woningen bevinden zich op minder dan 500 m van een gebied dat ingekleurd is als bedrijventerrein (RUP). Het omgevingsgeluid rondom de site Klein Boom wordt hoofdzakelijk bepaald door het wegverkeer op de Mechelbaan en ook door de activiteiten op het terrein. Daarnaast zijn er nog de parkerende wagens op de verschillende parkings, de technische installaties van de verschillende bedrijven die mee het omgevingsgeluid bepalen. We beschrijven het huidige omgevingsgeluid op basis van vijf ambulante immissiemetingen rondom de site van Klein-Boom. Op basis van de ambulante metingen kan een goede beschrijving van het huidig akoestisch klimaat worden gegeven. Op elk meetpunt werd er op een meethoogte van 1,5 meter continu gemeten gedurende 10 à 15 minuten. Deze metingen werden uitgevoerd op dinsdag 7 september 2010 tussen 14u en 16u. De coördinaten van de ambulante meetpunten zijn:

Tabel 10.5

Coördinaten van de ambulante meetpunten te Putte

Ambulant meetpunt

Adres

Bestemming volgens gewestplan

1

Hulsbergstraat 5

Op minder dan 500 m van bedrijventerrein

2

Mechelbaan – op 5 m van weg


3

Mechelbaan 647 – op 5 m van weg


4

Einde van Spoelstraat 68


5

Spoelstraat 38


De ligging van de meetpunten is hierna weergegeven op figuur:

Geluid

18.08.11

121


4

5 1

2

3

Figuur 10.1 Ligging van meetpunten volgens huidige inplantingsplan Alle metingen werden uitgevoerd met ‘real time frequentie analysatoren’, van Larson Davis type 824. Deze meetinstrumenten voldoen aan de wettelijke bepalingen conform VLAREM II. De meettoestellen werden vooraf gekalibreerd met behulp van een ijkbron CAL200 van Larson Davis. De meetfout op de gemeten geluidsniveaus bedraagt +/- 1 dB(A). Tijdens de metingen werden het LAeq,T en de statistische parameters bepaald. De meteocondities tijdens de metingen waren goed bij een wind uit zuidwestelijke richting met een windsnelheid van 2 à 3 m/s. De meetresultaten voor woensdagnamiddag 7/9/2010 tussen 14u en 16u bij een wind uit zuidwestelijke richting zijn weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel 10.6 Datum

7/09/10

122

Meetresultaten in dB(A) gemeten over op ambulante meetpunten Mpt

Starttijd meting

LAeq,T

LA01,T

LA05,T

LA10,T

LA50,T

LA95,T

1

14u

49,5

59,9

48,9

44,1

39,8

37,2

2

14u20

70,3

80,7

76,4

73,8

64,0

48,4

3

14u40

69,9

78,4

75

73,9

65,7

49,1

4

15u10

49,3

54,5

52,3

51,6

48,8

45,6

5

15u35

44,4

51,0

46,9

46,2

43,5

41,1

18.08.11

Geluid


Meetpunt 1 : Ter hoogte van meetpunt 1 wordt het omgevingsgeluid uitgedrukt in LAeq,T bepaald door uitsluitend de Mechelbaan. De woningen zijn gelegen in een zijweg van deze drukke Mechelbaan. De Hulsbergstraat is een doodlopende straat. Activiteiten van de naburige bedrijven kunnen het omgevingsgeluid mee bepalen, maar dit is toch sporadisch. Uit de metingen blijkt dat de milieukwaliteitsnorm voor de dagperiode (50 dB(A)) door het LA95,T zeker niet overschreden wordt. Een enkele passerende auto in de Hulsbergstraat kan het LA01,T bepalen. Meetpunten 2 en 3 : Meetpunt 2 en 3 zijn gelegen langs de drukke Mechelbaan met veel vrachtverkeer. De meetpunten bevonden zich op 5 m van het baanvak. Het continue geluidsniveau uitgedrukt in LA95 bedraagt hier op een dinsdagnamiddag bijna 50 dB(A). De milieukwaliteitsnorm voor de dagperiode wordt nog net gerespecteerd. Het wegverkeer op de Mechelbaan is zeer druk, maar er zijn toch nog momenten dat er net geen verkeer is, zodat het geluidsniveau kan terugvallen tot onder de 50 dB(A). Door deze ‘stillere’ momenten wordt het LA95-niveau dan bepaald. Het LAeq,T is echter hoog en typisch voor een drukke gewestweg met asfaltbedekking. De maximale waarde voor bestaande wegen van 70 dB(A) wordt net niet met 1 dB(A) overschreden. Meetpunt 4 : Op meetpunt 4, gelegen op het eind van de Spoelstraat, ten noordwesten van de projectsite wordt het omgevingsgeluid uitgedrukt in LAeq,T grotendeels bepaald door activiteiten op de huidige site van Klein-Boom. Tijdens de meetcampagne waren er breekactiviteiten op het terrein bezig. Het LAeq,T – niveau bedraagt 49 dB(A) en het LA95,T iets meer dan 45 dB(A). Het continue omgevingsgeluid uitgedrukt in LA95 ligt niet hoger dan de milieukwaliteitsnorm. Meetpunt 5 : Op meetpunt 5, gelegen in de achtertuin van een woning in de Spoelstraat 38, is het wegverkeer van de Mechelbaan hoorbaar, maar ook de activiteiten op de huidige site van Klein-Boom. Het LA95,T is echter nog laag te noemen en voldoet nog ruim aan de milieukwaliteitsnorm van 50 dB(A) volgens VLAREM II. Op basis daarvan werd:

Geluid

•

Het omgevingsgeluid uitgedrukt in LA95 getoetst aan de VLAREM II richtwaarden

•

Het omgevingsgeluid uitgedrukt in LAeq getoetst aan de maximale waarden volgens het ontwerp KB 1991

18.08.11

123


Daaruit is gebleken dat: •

Het omgevingsgeluid gedomineerd wordt door het wegverkeer op Mechelbaan en dit hoofdzakelijk aan de woningen langs de Mechelbaan. Op meetpunt 2 en 3, gelegen langs de Mechelbaan, werden er zeer hoge geluidsniveaus opgemeten die als zeer lawaaierig kunnen bestempeld worden. De maximale waarde volgens het ontwerp KB 1991 werd net niet overschreden.

•

Voor alle meetpunten (woongebied < 500 m bedrijventerrein) bedraagt het continue omgevingsgeluid (LA95) minder dan 50 dB(A) waardoor de milieukwaliteitsnorm voor de dagperiode niet wordt overschreden. De hoogste geluidsniveaus werden wel opgetekend ter hoogte van de woningen langs de Mechelbaan. Het omgevingsgeluid ter hoogte van de woningen in de Hulsbergstraat en de Spoelstraat is nog tamelijk rustig.

Welke richtwaarden/grenswaarden in de toekomst moeten gehanteerd worden hangt af van indeling van de zones. Vermits het bestaande bedrijven terrein zeker gehandhaafd blijft, blijft dezelfde indeling van kracht. Dit betekent dat de voor bestaande bedrijven (vergund voor 1993) de richtwaarden volgens bijlage 4.5.4. van kracht zijn. Voor de nieuwe hinderlijke inrichtingen zowel op de bestaande site als voor de uitbreiding moet voldaan worden aan de grenswaarde van 45 dB(A) voor de dagperiode en 40 dB(A) voor de avond en 35 dB(A) voor de nachtperiode.

124

18.08.11

Geluid


10.5 Geplande situatie 10.5.1

Aanlegfase

Het effect van de aanleg fase op het omgevingsgeluid wordt hieronder besproken. Op basis van gekende geluidsvermogenniveaus en de wettelijk toegelaten emissieniveaus van het in te zetten materieel werd uitgerekend volgens ISO9613 welke geluidsniveaus kunnen verwacht worden ter hoogte van de dichtst bijgelegen woningen. Er werd voor een bepaalde configuratie van werktuigen een type geluidscontour bepaald die dan verschuift in functie van de werkzaamheden. De berekende geluidsniveaus zullen vergeleken worden met de milieukwaliteitsnormen. De voornaamste activiteiten die voor een beduidende geluidsimmissie zorgen, zijn hierna algemeen besproken. Belangrijk is te vermelden dat de geluidsemissie van werktuigen in open lucht beperkt is door het KB van 14/2/2006. Werfmachines moeten voldoen aan de grenswaarden opgenomen in bijlage XI bij dit KB. Het toelaatbaar geluidsvermogenniveau bedraagt bijvoorbeeld voor nieuwe graafmachines 93 dB(A) bij een vermogen onder 15 kW en (80+11lgP) dB(A) bij een vermogen boven 15 kW (P). Tijdens de werkzaamheden zullen voornamelijk tijdens het rooien van het bos, werfverkeer bouw van de parkings en gebouwen geluidsemissies worden veroorzaakt. Deze werkzaamheden zullen afhankelijk van de locatie van de werf plaatselijk een verhoging van het geluidsniveau veroorzaken ten opzichte van het reeds aanwezige omgevingsgeluid. Het specifiek geluidsvermogenniveau bij de aanleg wordt bepaald door typewaarden voor gebruikelijke bronnen (werfmachines, vrachtwagens, …). In het kader van dit ontheffingsrapport worden enkele algemeenheden weergegeven. Tijdens de aanlegfase zijn er verschillende geluidsbronnen mogelijk. We kunnen een onderscheid maken tussen: • werfverkeer (vrachtwagens, werktreinen,…); • vaste installaties (vb stroomgroepen, pompen, betoncentrales,…); • mobiele bronnen zoals wielladers, graafmachines, • werktuigen : pneumatische hamers, drilboren, ….; • materieel voor aanleg van wegenis – bouw van gebouwen. Zowel de voorbereidende fase, met name het bouwrijp maken van het terrein, als de bouw van gebouwen en aanleg van de wegenis zal voor een tijdelijke verhoging van het omgevingsgeluid zorgen. Voor het rooien van het bos worden kettingzagen en verhakselaars ingezet. Zeker voor de inzet van verhakselaars kunnen geluidsniveaus van meer dan 60 dB(A) op 100 m worden verwacht. Immers een verhakselaar heeft een geluidsvermogenniveau van 110 à 115 dB(A).

Geluid

18.08.11

125


Met andere woorden, tijdens het rooien van het bos kan er zeker geluidshinder optreden in de woningen in de Hulsbergstraat en Spoelstraat. Voor de woningen langs de Mechelbaan zal deze hinder minder uitgesproken zijn. Tijdens de bouwfase kunnen maximaal volgende geluidsdrukniveaus verwacht worden op een bepaalde afstand tot een werf met volgende geluidsbronnen cumulatief in werking :

• • • •

Één wiellader Eén hydraulische kraan Twee vrachtwagens (tijdens het laden en lossen) Een betonmixer/betonpomp

Tabel 10.7 Afstand van bron tot de respectievelijke geluidscontour tijdens werkzaamheden – aanleg gebouwen/wegenis Geluidsdrukniveau t.g.v. werkzaamheden

70 dB(A)

65 dB(A)

60 dB(A)

55 dB(A)

Afstand tot de werf

30 m

60 m

100 m

160 m

Met andere woorden ter hoogte van de woningen op minder dan 200 m van de werf zal het specifiek geluid tengevolge van de aanlegfase of het rooien van het bos hoorbaar zijn. Voor de woningen langs de Mechelbaan zal dit toch enigszins gemaskeerd worden door het wegverkeerslawaai tengevolge de Mechelbaan. Voor de woningen in de Spoelstraat of Hulsbergstraat zal de afstand van de werkzaamheden tot de woningen bepalend zijn.

10.5.2

Exploitatiefase Vermits er momenteel nog geen concrete plannen bestaan van welke bedrijven (in het bijzonder welke geluidsbronnen/installaties) zich op het bedrijventerrein (uitbreiding/bestaand terrein) zullen vestigen is het niet evident om enige uitspraken te doen over de te verwachte geluidsniveaus. Bijgevolg is het niet mogelijk om met een soort kengetallen te werken en dit afhankelijk van het type activiteit. Indien men echter weet welke installaties er gepland worden zoals motoren, ventilatoren, schouwen, compressoren,… kan men vooraf al een inschatting maken van welke geluidsniveaus er kunnen verwacht worden voor een bepaald geluidsvermogenniveau en bijgevolg ook welke afstand er minstens moet gerespecteerd worden en dit voor een normaal geluidsspectrum.

126

18.08.11

Geluid


Tabel 10.8

Geluidsdrukniveau te verwachten op gegeven afstand in functie van

geluidvermogenniveau Geluidsvermogenniveau Lw

Afstand immissiepunt puntbron

tot 105 dB(A)

100 dB(A)

95 dB(A)

90 dB(A)

85 dB(A)

25 m

68 dB(A)

63 dB(A)

58 dB(A)

53 dB(A)

48 dB(A)

50 m

61 dB(A)

56 dB(A)

51 dB(A)

46 dB(A)

41 dB(A)

100 m

55 dB(A)

50 dB(A)

45 dB(A)

40 dB(A)

35 dB(A)

200 m

48 dB(A)

43 dB(A)

38 dB(A)

33 dB(A)

28 dB(A)

400 m

42 dB(A)

37 dB(A)

32 dB(A)

27 dB(A)

22 dB(A)

500 m

40 dB(A)

35 dB(A)

30 dB(A)

25 dB(A)

20 dB(A)

In het rapport ‘Bedrijven en Milieuzonering’ (opgesteld in 200723) worden verschillende activiteiten opgesomd met de nodige afstand opdat het effect te verwaarlozen zou zijn. Indien de voorziene afstand gerespecteerd wordt, gaat men er vanuit dat er geen geluidshinder te verwachten is. De lijst van activiteiten op basis van de Nederlandse milieuzonering is zeer uitgebreid en in onderstaande tabel worden een aantal relevante activiteiten weergegeven met de minstens te respecteren afstanden:

23

Bedrijven en milieuzonering – Handreiking voor maatwerk in de gemeentelijke ruimtelijke ordeningspraktijk ;

Opdrachtgever : Vereniging Nederlandse Gemeenten in samenwerking met de Ministeries van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en Economische zaken – uitgegeven op 16 april 2007

Geluid

18.08.11

127


Tabel 10.9

Te respecteren afstanden volgens ‘Bedrijven en Milieuzonering’

Omschrijving van type bedrijvigheid

Afstanden minstens te respecteren en dit volgens bijlage 1 en 2 uit VNG methode ‘Bedrijven en milieuzonering’

Puinbrekerijen (beton, mengpuin,..)

300 à 700 m

Zuivelproducten fabrieken

300 à 500 m

Meelfabrieken

200 à 300 m

Koffiebranderijen

200 m

Bierbrouwerijen

100 m

Houtzagerijen

100 m

Betoncentrales

100 à 300 m

Elektriciteitsbedrijven – gasgestookt

500 m

WKK (kleine installaties)

100 m

Windturbines

200 à 300 m

Groothandel allerlei

30 tot 100 m

Kolenterminal

500 m

Detailhandel

10 à 50 m

Laad, los, en overslagbedrijven t.b.v. binnenvaart – containers

300 m

Laad, los, en overslagbedrijven t.b.v. binnenvaart – ertsen, mineralen,..

300 à 700 m

Autoparkeerterreinen

30 m

RWZI’s

100 à 300 m

Afvalverwerkingsbedrijven

100 à 300 m

Composteerbedrijven

100 m

Belangrijk is echter wel te vermelden dat elk individueel bedrijf aan de meest nabijgelegen woningen of op 200 m van de perceelsgrens van het bedrijf moet voldoen aan de bepalingen conform VLAREM II en dit voor nieuwe inrichtingen. Met andere woorden, als

128

18.08.11

Geluid


beoordelingscriteria gaat de studie in de eerste plaats uit van het streven naar het respecteren van milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht, zoals beschreven in de milieuwetgeving Vlarem II. In het kader van deze ontheffingsaanvraag is het wel belangrijk om de effecten te milderen, zeker als toch voldaan zou zijn aan de richtwaarde/grenswaarde maar toch het omgevingsgeluid nog beduidend zou stijgen. Tevens is het opleggen van een voorafgaandelijke geluidsstudie een goede preventieve maatregel. Op basis van een geluidsmodel kan men vooraf nagaan welke milderende maatregelen nodig zullen zijn opdat de grenswaarde voor een nieuwe inrichting zal gehaald worden. Juridisch gezien moet het specifiek geluidsniveau voor elke nieuw bedrijf bijgevolg voldoen aan een grenswaarde van 45 dB(A) voor de dagperiode ter hoogte van de woningen in de Spoelstraat, Hulsbergstraat en de individuele boerderijen ten noorden van het terrein KleinBoom. Voor de avondperiode bedraagt dit 40 dB(A) en 35 dB(A) voor de nachtperiode. Elke nieuw bedrijf is hiertoe wettelijk gedwongen om dit te realiseren. Deze garanties zijn echter niet voldoende om het omgevingsgeluid niet te doen stijgen. Het toelaten van deze grenswaarde zou voor de woningen in de Hulsbergstraat overdag toch een verhoging veroorzaken van maximaal 6 dB(A). In de Spoelstraat zal dit minder het geval zijn omdat de afstand tot het bedrijven terrein groter is. Maar een verhoging van meer dan 1 dB(A) bij het respecteren van de grenswaarde zorgt toch nog voor een -1 (matig negatief) volgens het huidige significantiekader. Voor de woningen langs de Mechelbaan zelf is er geen verhoging van het omgevingsgeluid te verwachten ten gevolge de exploitatie.

10.5.2.1

Effect ten gevolge van verkeerswijziging

In mobiliteit worden de huidige verkeersgegevens weergegeven. Tijdens de spits zijn er in totaal 994 pae voor beide rijrichtingen op de Mechelbaan samen. Op basis van de immissiemetingen komt dit overeen met een LAeq,1h van 70 dB(A) op 5 m. Tijdens de aanlegfase wordt het aantal vrachtwagenbewegingen geschat op maximaal 20, wat te verwaarlozen is t.o.v. de huidige verkeersintensiteit. We gaan er ook van uit dat alle verkeer op de site ontsloten wordt via Klein Boom zowel in de aanlegfase als tijdens de exploitatiefase. De ontbossing en infrastructuurwerken zullen gerealiseerd worden op een termijn van ongeveer 7 maanden. Aangezien op dit moment niet bekend is welke bedrijven zich op het terrein zullen vestigen, kunnen er geen concrete voorspelling gedaan worden over de verkeersgeneratie. Voor de discipline mobiliteit doet men een aantal aannames. Voor de spitsperiodes verwacht men ongeveer een 70 à 80 personenvoertuigen en 16 à 18 extra vrachtwagens. Dit is minder dan 10 % van het huidige aantal zodat het wegverkeersgeluid met minder dan 0,5 dB(A) zou kunnen stijgen. Het effect op het wegverkeersgeluid ten gevolge het ontwikkelen van het bedrijventerrein is bijgevolg te verwaarlozen. We gaan er wel vanuit dat er geen verkeer afkomstig van de site Klein Boom ontsloten worden via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat (zoals vooropgesteld in het project)! Dan zal het effect van verkeer op de woningen in de Hulsbergstraat en de Spoelstraat te verwaarlozen zijn.

Geluid

18.08.11

129


10.6 Besluit 10.6.1

Aanlegfase Op basis van het ingezet materieel kan plaatsgebonden een tijdelijke verhoging van het omgevingsgeluid optreden. Afhankelijk van de afstand van de bron tot de receptor en het type werktuig/handeling kunnen deze geluidsniveaus duidelijk waarneembaar zijn ter hoogte van de dichtst bijgelegen woningen in de Hulsbergstraat, Spoelstraat en enkele verspreide boerderijen ten noorden van het gebied. Het is dan ook aangewezen om enkel tijdens de dagperiode te werken indien dit technisch mogelijk is. De grootste hinder wordt verwacht tijdens het rooien van het bos en het verhakselen van dit hout. Vermits het achtergrondniveau tengevolge het wegverkeer overdag het hoogst is, is het effect van de werkzaamheden het kleinst. Immers het continu wegverkeerslawaai werkt dan als maskering. Tevens dienen geluidsarme machines worden ingezet die minstens voldoen aan het KB van 14 februari. Andere mogelijkheden zijn het optrekken van lokale afschermingen zoals stockage van gronden, afscherming door containers, werfketen, … Het werfverkeer zal via de openbare weg, in het bijzonder via Klein Boom naar de Mechelbaan lopen. De hinder zal hierdoor eerder beperkt zijn. Een goede communicatie met de bevolking tijdens de werkzaamheden is belangrijk. Belangrijk is ook dat de bouwvakkers bewust gemaakt worden om ‘geluidsarm’ te werken in de mate van het mogelijke.

10.6.2

Exploitatiefase Uit de overdrachtsberekening van het wegverkeerslawaai blijkt dat tengevolge de uitbreiding van het bedrijventerrein geen verhoging van het omgevingsgeluid zal optreden langs de Mechelbaan noch in de woonstraten. Het huidige verkeer op de Mechelbaan blijft bepalend voor het omgevingsgeluid. De toename van verkeer is immers totaal te verwaarlozen ten opzichte van het huidige verkeer. Hierbij gaan we er wel vanuit dat er geen verkeer afkomstig van de site Klein Boom ontsloten wordt via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat. De nieuwe bedrijven moeten minstens voldoen aan de grenswaarde van 45 dB(A) voor de dagperiode en 40 dB(A) voor de avond en 35 dB(A) voor de nachtperiode volgens de huidige en toekomstige indeling van het RUP. Voor de woningen in de Hulsbergstraat kan zelfs door het respecteren van deze grenswaarden het omgevingsgeluid stijgen en wordt volgens het significantiekader nog een matig negatief effect verwacht worden.

130

18.08.11

Geluid


10.7 Milderende maatregelen In het RUP werd reeds bepaald dat enkel lokale ambachtelijke bedrijven die geen abnormale hinder veroorzaken voor de directe omgeving, kunnen worden toegelaten. Bovendien zijn bedrijven gericht op de zuivere detailhandel verboden. Concreet worden volgende activiteiten niet wenselijk geacht: • Sloopactiviteiten, puinbrekers, betoncentrales, grondrecyclage,.. • Petrochemische nijverheid; • Zware metaalindustrie en metallurgische bedrijven; • Slachterijen; • Louter transportbedrijven en louter open overslagbedrijven • Zuivel- of meelfabrieken Deze bedrijven kunnen maar dan moet zeer zorgvuldig aangetoond worden dat minstens aan de grenswaarde van VLAREM II gerespecteerd zal worden. Eventueel kan een gronddam van minstens 5 m worden aangelegd in de bufferzone indien men toch luidruchtige activiteiten verwacht. Aanpakken aan de bron en preventief werken is in deze fase echter meer aangewezen. Het verkeer afkomstig van de site Klein Boom mag niet worden ontsloten via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat, om te verkomen dat het wegverkeersgeluid in deze woonstraten significant zou toenemen.

10.8 Leemten in de kennis Een exacte bepaling van het specifieke geluid tijdens de werkzaamheden is moeilijk in te schatten en hinder te begroten. De exacte emissiegegevens van de bedrijven zijn niet gekend noch de exacte verkeersafwikkeling.

Geluid

18.08.11

131


11

LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE

11.1 Afbakening studiegebied De grenzen van het studiegebied worden bepaald door de invloedssfeer van de effecten. Er wordt een zone van ca. 1 km rond het projectgebied beschouwd waarbinnen effecten zichtbaar kunnen zijn.

11.2 Methodologie Het huidige landschap, de landschappelijke, bouwkundige en archeologische erfgoedwaarden worden geanalyseerd op macro-, meso- en microschaal. De verschillende elementen die voor de visuele en ruimtelijke eigenschappen van het huidige landschap en de erfgoedwaarden bepalend zijn, worden omschreven. Dit zijn:

132

•

de geomorfologische, topografische en hydrografische karakteristieken van het landschap;

•

de historische ontwikkeling van het landschap en menselijke inbreng;

•

de beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten;

•

ankerplaatsen en relictlandschappen volgens de Landschapsatlas; 18.08.11

Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie


•

niet-beschermde waardevolle bouwkundige elementen

•

gekende archeologische gegevens;

•

de gebruiksvormen van het landschap; de graad en de aard van de verstedelijking van het landschap;

•

de visueel-ruimtelijke kenmerken en elementen die als beelddragers van het landschap fungeren.

Mogelijk te verwachten effecten zijn: •

structuur- en relatiewijzigingen

•

wijziging erfgoedwaarden

•

wijziging landschapsbeeld en belevingswaarde.

Een toetsing gebeurt aan de geldende juridische en beleidsmatige randvoorwaarden. Waar nodig worden milderende maatregelen voorgesteld om negatieve gevolgen voor de omgeving te vermijden, zoveel mogelijk te verhelpen of te beperken en om de landschappelijke inpasbaarheid te verhogen.

11.3 Bestaande situatie 11.3.1

Macroschaal Volgens de indeling in Traditionele landschappen behoort het studiegebied tot het ‘Serrelandschap van Sint-Katelijne-Waver’, als deel van de Zuiderkempen. Dit is een vlak landschap waarin valleien en verstedelijkte weefsel structuurbepalend zijn. De open ruimten zijn sterk versnipperd, onregelmatig en van sterk verschillende omvang. Een beperkt aantal gerichte vergezichten zijn aanwezig, die begrensd worden door bebouwing en vegetatie. Er is een complexe verweving van open ruimten, bebouwing en glasteelt. Op macroschaal bestaat het studiegebied uit een agrarisch landschap met agro-industrie (serreteelt) aan de westrand van de dorpskern Putte.

11.3.2

Mesoschaal Het studiegebied is een oud ontginningsgebied. Ten tijde van Ferraris (omstreeks 1775) bestond het uit kleine rechthoekige akkerpercelen, omgeven door levende afsluitingen


18.08.11

133


(hagen en houtkanten). Het wegennet was goed ontwikkeld en is momenteel nog goed herkenbaar. Opvallende dreefstructuren waren aanwezig ter hoogte van de Spoelstraat, Heuvel, 2 korte insteekwegen (nu verdwenen) ter hoogte van de sporthal, de Kruisstraat en de Mechelbaan. Kleine bospercelen waren aanwezig ter hoogte van de huidige Spoelstraat, grotere boscomplexen kwamen voor ter hoogte van Heuvel (op de hoogste delen) en in de omgeving van de Abeelhoeve (Sint-Katelijne-Waver). Bebouwing kwam verspreid voor en bestond vooral uit straatdorpen. Ter hoogte van het projectgebied en de ontginningsplas was geen bebouwing aanwezig. de

Deze situatie blijft nagenoeg onveranderd behouden tot op het einde van de 19 onderstaande figuur).

eeuw (zie

Figuur 11.1 Uittreksel uit de historische kaart 1896 ter hoogte van het projectgebied Klein Boom e

In de 20 eeuw zijn ter hoogte van Klein Boom door ontginning enkele insteekwegen verdwenen en ontstond een grote waterplas. Door latere bebouwing rond de plas en bebossing traden sterke wijzigingen in het landschap op. De Spoelbeek werd door bebouwing en overwelving minder zichtbaar. In de verdere omgeving van Klein Boom zijn de oude bosgebieden zo goed als verdwenen, restanten van naaldhoutbos zijn nog aanwezig te Sint-Katelijne-Waver, ten noorden van de Abeelhoeve. De structuur van de vroegere wegen en akkers is nog goed herkenbaar, maar het aantal hagen en houtkanten rond de percelen is sterk afgenomen. Door ontginning ontstonden meerdere kleine vijvers in het studiegebied. Opvallend zijn ook de talrijke serres en tuinbouwpercelen in het westelijk deel en de sterke woonuitbreiding in de kern van Putte en langs de N15 (zie onderstaande figuur).

134

18.08.11



Figuur 11.2 Topografische kaart NGI (1995) met aanduiding van beschermd monument Volgens de landschapsatlas komen er geen ankerplaatsen of relictzones voor in het studiegebied. De schuur van de Bullemhoeve is aangeduid als puntrelict. Er zijn geen beschermde erfgoedelementen (landschappen, monumenten, stads- of dorpsgezichten) aanwezig in het projectgebied. In het omgevende studiegebied is de schuur van de Klein Bullemhoeve (Leemstraat Sint-Katelijne-Waver) beschermd als monument. Deze bevindt zich op ca. 1 km ten noordwesten van het projectgebied. Niet-beschermd bouwkundig erfgoed is niet aanwezig in het projectgebied. In het de studiegebied bevinden zich enkele oude hoeves en 19 eeuwse dorpswoningen langs de Mechelbaan. Volgens de databank betreft het een hoeve en woonstalhuis omgeving Mechelbaan, langgestrekte hoeves en de voormalige Voorslaghoef omgeving Leemstraat aan de westzijde van de dorpskern Putte en de Klein Bullemhoeve, woonstalhuis en wagenhuis aan de Leemstraat ten zuidoosten van de kern Sint-Katelijne-Waver. Deze de laatste hoeves dateren van 18 eeuw en zijn reeds op de Ferrariskaart aangegeven als omgrachte hoeves. Het gekend archeologische erfgoed is opgenomen in de databank Centraal Archeologische Inventaris (CAI). In het projectgebied en directe omgeving zijn er geen gekende archeologisch vondsten of vindplaatsen aanwezig. Meer zuidelijk, ten zuiden van de N15 ter hoogte van de Iksenheuvel (Koolhof Spikkelenberg) zijn er losse vondsten (lithisch materiaal) uit de Steentijd gekend. Ten westen van het projectgebied houden de archeologische vondsten verband met de voormalige hoeves die dateren uit de 18 eeuw en een verdwenen walgrachtsite. Op mesoschaal is het studiegebied een vrij vlak gebied, dat afhelt in westelijke richting. De hoogteligging van het projectgebied bedraagt 15-20 m. Ten zuiden van de N15 is er een hoger gelegen zone. Deze Iksenheuvel (27,5 m) vormt een noordelijke uitloper van het Hageland. Het landgebruik in de omgeving van het projectgebied bestaat uit akkers, weilanden, serres, boomkwekerijen en zones van voormalige kleiontginning, waarbij


18.08.11

135


waterplassen zijn gevormd. De uitgestrekte vijver ter hoogte van Klein Boom is op deze wijze ontstaan. Op niet-gebruikte gronden ten noorden van de ontginningsput is er bosopslag opgetreden. De overige gronden rond de put zijn bebouwd. Ten westen van de voormalige kleiontginningsput Klein Boom zijn bedrijven gevestigd, aan de oosten zuidzijde zijn er de sporthal, loodsen van de technische dienst en containerpark. De Melenhoekbeek ten noorden en de Spoelbeek ten zuiden van het projectgebied zijn de belangrijkste waterlopen, deze zijn oost-west geöriënteerd. De N15 (Mechelbaan) ten zuiden van het projectgebied is de belangrijkste weg, deze heeft eveneens dezelfde oriëntatie. De kleinere wegen staan loodrecht op de N15 op zeer regelmatige afstand van elkaar. Hierdoor heeft het gebied een blokvormige structuur. Verspreide bebouwing is aanwezig langsheen de verschillende insteekwegen vanaf de N15 en als lintbebouwing langsheen de N15 (Mechelbaan). Lineair groen is aanwezig langs wegen en waterlopen.

11.3.3

Microschaal Het projectgebied ten noorden van de waterpartij Klein Boom bestaat voor een klein deel uit weiland (oostzijde), maar grotendeels uit bos en verboste gronden. Een aantal percelen zijn aangeplant, andere zijn spontaan verbost na het beëindigen van de ontginningsactiviteiten of zijn verboste restanten van voormalige boomkwekerijgronden. De randzone rond de ontginningsplas is beplant met allerlei bomen en struiken. In elk bostype, aanplant of bosopslag komen zomereik, ruwe berk, diverse wilgensoorten, lijsterbes, gewone es, meidoorn, sporkehout, brem en braam regelmatig voor. Andere waargenomen soorten zijn hazelaar, tamme kastanje, Amerikaanse vogelkers, gewone esdoorn, zwarte els, abeel, ratelpopulier, Canadapopulier, spar en acacia. Aan de noordzijde aansluitend bij het bedrijf Verelst is er een verlaten woning. Door de bossen en bosopslag is het landschap vrij gesloten. Ten noorden van het projectgebied bevindt zich de vallei van de Melenhoekbeek. Het is een groot open ruimtegebied dat ingenomen wordt door begraasde weilanden en (maïs)akkers langs weerszijden van de beek. Opgaande elementen komen nauwelijks voor, enkele losse bomen en struiken (wilg, eik en berk) zijn aanwezig langs de beek, langs veldwegen of op perceelsgrenzen. Enkele opvallende korte bomenrijen komen voor in de weilanden ter hoogte van Abelenhoek en bestaan uit zomereik of knotwilg. Het landschap is er zeer open, in de vallei zijn er open zichten in een oost-west richting, die begrensd worden door de maïsteelt. Blikvangers zijn de watertoren en kerktoren van Putte. De zuidzijde van de vallei wordt begrensd door de beboste percelen van het projectgebied. De noordzijde van de vallei wordt begrensd door een halfopen, agrarisch gebied en de verspreide bebouwing langs de Lemenhoekstraat. Serres en grote hoeves (Abeelhoeve, Bullemhoeve) zijn belangrijke beelddragers aan de noordzijde van de vallei. Ten westen van de waterplas Klein Boom worden de gronden ingenomen door bestaande bedrijven en het containerpark. Langs de wegrand en langs de waterplas is er nog veel groen aanwezig. Het landschap is er half gesloten. Westelijk van deze industriezone Klein Boom is er een landelijk en agrarisch gebied dat vooral ingenomen wordt door akkers,

136

18.08.11



kleine huisweiden, boomkwekerijen en serres. In deze zone is er ook een opvallende hoogspanningsleiding aanwezig. De bewoning is er verspreid. Langs de wegen en op perceelsgrenzen komen bomenrijen voor. Het landschap is er half open. Ten zuiden en ten oosten van de waterplas Klein boom komt bebouwing voor langs de N15, maar de meeste gronden worden ingenomen door de sporthal, gemeentelijke loodsen en bijhorende parking. De Spoelbeek doorkruist deze zone, maar is plaatselijk overwelfd. Deze zone wordt in het oosten begrensd door de Beukenstraat. Het meest noordelijk perceel langs de Beukenstraat is als opslagzone (gronden, materialen) door de gemeentedienst in gebruik. Hierbij aansluitend zijn er nog 2 oudere woningen, waarvan nog één bewoond is. De oostrand van het opslagterrein is afgeboord met een bomenrij van Italiaanse populier, eik en acacia. Weilandjes, vijver en dennenbos vormen de overgang met de woonwijk langs de Spoelstraat. Ten zuiden van de Mechelbaan is er een openruimtegebied aanwezig dat wordt ingenomen door akkers, weilanden en kleine vijvers (omgeving Iksenheuvel). Het zicht op dit gebied wordt vanaf de N15 belemmerd door de lintbebouwing langs de Mechelbaan.

11.4 Geplande situatie Wijziging landschapsstructuur, landschapsbeeld en beleving De rooiing van het bosgebied zal een belangrijke landschappelijke impact hebben ter voorbereiding van de inplanting van een lokaal bedrijventerrein. Door het kappen van de beboste percelen aan de noordzijde van de kleiontginningsput zal de gesloten bosstructuur permanent verdwijnen. Door de ontbossing zal het landschapsbeeld door schaalvergroting wijzigen. Hierdoor worden het bestaande industriegebied en de grote gebouwen beter zichtbaar vanuit de noordelijke kijkrichting en vooral vanuit de open vallei van de Melenhoekbeek. Doordat er rond het projectgebied een brede groenbuffer wordt voorzien is deze verhoogde zichtbaarheid eerder tijdelijk (5 à 10 jaar) en verdwijnt wanneer de groenbuffer voldoende hoog en dicht is uitgegroeid. De nieuwe groenbuffers en wegenis zullen de nieuwe structuur binnen het gebied gaan bepalen. Dit buffergroen ter afscherming van het bedrijventerrein is dan deels vergelijkbaar met de houtkanten die vroeger rond de akkers aanwezig waren. Door de groenbuffers wordt de landschapsecologische verbinding naar de omgeving behouden. Door de inrichting als KMO-zone zal het landschap opnieuw verdichten, zodat het projectgebied op termijn een half open tot half gesloten structuur zal hebben. De groenbuffer van 15 m tot plaatselijk 20 m breed zal beeldbepalend zijn vanuit de verdere omgeving van het projectgebied, vooral vanuit de noordzijde. De verstoring van het landschapsbeeld die uitgaat van het nieuwe bedrijventerrein zal o.a. afhankelijk zijn van de hoogte en kleur van de nieuwe gebouwen, verlichting, reclamepanelen, omheining en dergelijke. Deze elementen zijn nog onvoldoende gekend,


18.08.11

137


maar zullen ongetwijfeld een impact hebben op de omgeving, indien ze (nog) onvoldoende afgeschermd worden door de voorziene groenbuffering. De effecten op de landschapsstructuur en het landschapsbeeld door het verlies van bosgebied en omvorming tot lokaal bedrijventerrein zijn matig tot negatief te beoordelen. Na de ontwikkeling van een degelijke en volgroeide groenbuffer zal het zicht op de bedrijfsgebouwen gaan afnemen, waardoor het landschapsbeeld in positieve zin verbetert. De rooiing van bos en aanleg van nieuwe infrastructuur en gebouwen evenals de noodzakelijke transporten hieraan verbonden, zorgen tijdelijk voor een verstoring van het landschap in de aanlegfase. Dit tijdelijk effect op de landschapsbeleving wordt gering tot matig negatief ingeschat. In de exploitatiefase van het nieuwe bedrijfsterrein zullen transporten en bedrijfsactiviteiten beperkt negatief zijn voor de landschapsbeleving.

Wijziging erfgoedwaarden Door de omvorming van het projectgebied naar een industrieel gebruik zal het bestaande landgebruik (weiland en bosopslag) verdwijnen, waarbij ook het historisch perceleringspatroon zal wijzigen. In het projectgebied zijn geen landschappelijke of bouwkundige elementen aanwezig, zodat geen verstoring van belangrijke landschappelijke en/of bouwkundige erfgoedwaarden zal optreden. Archeologisch erfgoed kan mogelijks voorkomen in het projectgebied dat gelegen is aan de rand en op de overgangszone naar de beekvallei. Op basis van historische kaarten zijn er echter geen aanduidingen van vroegere bewoningssporen terug te vinden ter hoogte van het projectgebied. Daarnaast zijn delen van het projectgebied in het verleden al verstoord geweest door de kleiontginningsactiviteiten. De archeologische potentie wordt daarom laag ingeschat. De kans op vondsten in de bodem is echter nooit volledig uit te sluiten. Er zal dan ook een archeologisch vooronderzoek worden uitgevoerd door middel van proefsleuven. Aan de hand hiervan zal bepaald worden of verder archeologisch onderzoek noodzakelijk is. Negatieve effecten worden niet verwacht.

11.5 Besluit De aanleg van een lokaal bedrijventerrein ter hoogte van Klein Boom gaat gepaard met het permanent verlies van bosgebied, dat aanwezig is aan de noordzijde van de kleiontginningsput Klein Boom. Hierdoor zal de structuur van het landschap grondig gewijzigd worden. Het uiteindelijke landschapsbeeld wordt bepaald door het buffergroen in de randzone, zodat de gebouwen worden afgeschermd. Vanuit de omgeving wordt hierdoor het zicht en verstoring door de nieuwe gebouwen in de KMO-zone beperkt. Door de functiewijziging en nieuwe invulling van het gebied zal ook de belevingswaarde van het

138

18.08.11



landschap gaan afnemen. Deze ontwikkelingen veroorzaken blijvende negatieve effecten op het landschap in en in de nabije omgeving van het projectgebied. De ontbossing, inrichtingswerken en verhoogde transporten zorgen tijdelijk voor een visuele en auditieve verstoring van het landschap.

11.6 Milderende maatregelen Volgende maatregelen zullen de landschappelijke effecten verminderen en inpasbaarheid van de KMO-zone verbeteren: •

Een voldoende brede groenstrook zal aangelegd worden aan de noordrand van het ontginningsgebied, maar zal ook noodzakelijk zijn aan de noordrand van de kleiontginningsput (zie figuur 11.3), als visuele afscherming van de toekomstige KMOzone. Waar mogelijk kan bestaand opgaand groen behouden blijven in beide bufferstroken.

•

Enkele opvallende bomenrijen kunnen eventueel geheel of gedeeltelijk behouden blijven, indien de nieuwe wegstructuur en geplande perceelsstructuur hiermee rekening houdt. Deze bomenrijen situeren zich aan de rand van het terrein Verelst (zie onderstaande figuur 11.3).

•

Er dienen streekeigen en standplaatsgeschikte bomen en struiken aangeplant te worden zoals zomereik, ruwe berk, lijsterbes, gewone es, zwarte els, wilgen, ... in de groenbuffers. Een menging van snelgroeiende en trager groeiende loofhoutsoorten wordt aanbevolen, zodat de groenbuffer sneller afschermend zal werken.

•

Langs de nieuwe wegen kunnen bomenrijen (dreven) op het openbaar domein voorzien worden.

•

Draadafsluitingen rond individuele percelen dienen geïntegreerd te worden in de groenaanplantingen van het bedrijf. Ook hiervoor dienen streekeigen soorten gebruikt te worden.

•

Bedrijfsverlichting en verlichte reclamepanelen dienen ’s nachts uitgeschakeld te worden.

•

De hoogte van de nieuwe bedrijfsgebouwen dient beperkt te blijven tot de hoogte van de groenbuffers, zodat ze vanuit de noordelijke omgeving voldoende afgeschermd zijn.

•

Het archeologisch onderzoek dient te in een vroege fase te gebeuren, zodat de planning van de aanlegwerken niet in het gedrang komt en er op voorhand voldoende tijd kan worden uitgetrokken voor archeologisch vooronderzoek, zodat ongedocumenteerde verstoring of vernietiging van archeologisch erfgoed niet zal optreden. Archeologische toevalsvondsten dienen steeds gemeld te worden aan de bevoegde instantie.


18.08.11

139


Figuur 11.3 Milderende maatregelen waardevolle bomenrijen behouden bijkomende groenbuffer voorzien

11.7 Leemten in de kennis Het archeologisch erfgoed is grotendeels ongekend en is onzichtbaar. Dit wordt beschouwd als een leemte in kennis. Verstoring door de geplande werken is hierdoor nooit volledig uit te sluiten. Concrete inrichtingsplannen, beplantingsplannen en architecturale ontwerpen zijn nog ongekend.

140

18.08.11



12

FAUNA EN FLORA

12.1 Afbakening studiegebied Het studiegebied voor Fauna & Flora werd als volgt begrensd: in het noorden door de Leemstraat en Lemenhoekstraat, in het oosten door de agglomeratie van Putte, in het zuiden door de Mechelbaan (N15) en in het westen door Hulzen. Het projectgebied wordt immers ingesloten door de drukke N15, de bebouwing van de agglomeratie Putte en intensieve landbouwgronden.

12.2 Methodologie De beschrijving van de bestaande situatie voor Fauna & Flora moet de huidige situatie van de bestaande habitats, vegetatie en fauna omvatten. Hiervoor werd gebruikt gemaakt van beschikbare databanken (ANB, INBO). Bijkomende informatie werd bekomen uit het GNOP van de gemeente Putte en inventarisaties door Natuurpunt vzw, die de vijver in de site in beheer heeft. De belangrijkste te verwachten effecten in dit project zijn biotoopverlies, rustverstoring en verandering in de waterhuishouding. Deze effecten worden getoetst aan de relevante juridische en beleidsmatige randvoorwaarden: Vogel- en Habitatrichtlijnen, het bosdecreet, het natuurdecreet, VEN-gebied en Vlaams natuurreservaat.

Fauna en Flora

18.08.11

141


Er wordt kort nagegaan in welke mate het project in overeenstemming is met het vooropgestelde beleid en wenselijkheden.

12.3 Bestaande situatie 12.3.1 Ruimtelijke situering planologische analyse

van

het

project:

juridisch-

Hierbij wordt de ruimtelijke situering van het studiegebied ten aanzien van een aantal juridisch-beleidsmatig kwetsbare en waardevolle gebieden bekeken, zoals de Vogel- en Habitatrichtlijngebieden, erkende of Vlaamse Natuur- en Bosreservaten, gebieden van het VEN of IVON en de afbakening groengebieden op het Gewestplan.

Gewestplan en RUP Klein-Boom Grenzend aan de contouren van het RUP Klein-Boom ligt het park- en recreatiegebied Iksenheuvel. Deze zone die op het gewestplan ingekleurd is als parkgebied. Het omvat ondermeer een verlaten visvijver. Binnen de contouren van het RUP Klein-Boom zelf wordt boszone voorzien. Deze moet grotendeels nog aangeplant worden; er bevindt zich momenteel enkel een zone met een aanplant van platanen.

Vogel- en Habitatrichtlijngebieden Het meest nabijgelegen Habitatrichtlijngebied is het Oud Fort van Lier, dat deel uitmaakt van de Historische Fortengordels van Antwerpen (BE2100045-12), die aangeduid zijn als vleermuishabitat. Het gebied bevindt zich op een afstand van ca. 4 km van het projectgebied. Het meest nabijgelegen Vogelrichtlijngebied is de Demervallei, die zich bevindt op een afstand van ca. 16 km van het projectgebied. Deze wordt niet weergegeven op kaart omdat dit gebied zich te ver van het projectgebied bevindt.

142

18.08.11

Fauna en Flora


Figuur 12.1 Habitatrichtlijngebied in de omgeving van het projectgebied

Vlaamse en erkende natuurreservaten Op een afstand van ca. 2,5 km van het projectgebied bevindt zich het erkende natuurreservaat Peulisbossen (erkenning E-142) (eigendom van Natuurpunt vzw). Het natuurgebied Grote Vijver van Klein-Boom bevindt zich in en nabij het projectgebied. De gemeente Putte is eigenaar van dit gebied. Het wordt beheerd door Natuurpunt vzw. Het gaat hier evenwel niet om een erkend of Vlaams natuurreservaat.

Fauna en Flora

18.08.11

143


Figuur 12.2 Natuurreservaten in de omgeving van het projectgebied

VEN en IVON Op een afstand van ca. 4,5 km bevindt zich het GEN (Grote Eenheden Natuur) “Dijlevallei tussen Boortmeerbeek en Mechelen” in de gemeente Bonheiden.

Figuur 12.3 VEN-gebieden in de omgeving van het projectgebied

144

18.08.11

Fauna en Flora


12.3.2

Natuurlijke elementen en ecologische infrastructuur De Grote Vijver van Klein Boom is een relict van de oude ontginning van klei die hier dagzoomt op de cuesta van Booms Klei. Voor de ontginning werd het terrein gebruikt als landbouwgrond en was hier boomkwekerij Van Pelt gevestigd. Van deze boomkwekerij zijn elementen bewaard gebleven waardoor zich een atypisch bos ontwikkelde uit restanten van de boomkwekerij en het normale zuur eiken-berkenbos. Door de opeenvolgende exploitaties werd de bodem danig verstoord, zodat enkel op de perceelsgrenzen nog een vitale zaadbank van droge heide aanwezig is, wat blijkt uit enkele heidestruiken langs de zijde van de huidige KMO-zone. Waar de klei vlak onder het oppervlak ligt, stagneert het regenwater of ontstaat oppervlakkige kwel. Als één van de eerste beheermaatregelen werden half jaren negentig enkele ondiepe poelen gegraven. Deze poelen vormen in tegenstelling tot de grote vijver, die erg diep en koud is, een geschikt biotoop voor ongewervelde waterdieren en amfibieën.

12.3.2.1

Beschrijving van de biotopen volgens de BWK-typologie

Figuur 12.4 Biologische waarderingskaart

Fauna en Flora

18.08.11

145


2

3 4 5

1

6

7

1

2

3

4

5

6

7 Figuur 12.5 Fotoreportage natuurgebied Klein Boom

146

18.08.11

Fauna en Flora


Loofhoutaanplant (n) Een belangrijk deel van het projectgebied is loofhoutaanplant (22 %) met gemengd loofhout (BWK-code: gml). De dominante boomsoorten zijn berk (Betula sp.) en zwarte els (Alnus glutinosa). We vinden hier ook de meeste restanten van de vroegere boomkwekerij met ondermeer lindebomen (Tilia cordifolia), ratelpopulier (Populus tremula) en tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata). Aan de westzijde is dit terrein opgehoogd. Dit bos wordt geëvalueerd als ‘biologisch waardevol’.

Struwelen en struikgewas: opslag van allerlei aard (sz) Een deel van het op het projectgebied aanwezige bos is grotendeels spontaan ontstaan. Het bestaat uit gemengd loofhout (wilgenbroekbos op de nattere gedeelten en wilgenberkenbos op de drogere gedeelten) en wordt geëvalueerd als ‘biologisch waardevol’. Ook hier komen nog restanten voor van het de boomkwekerij, met name in het ten noordwesten van de grote vijver. Net buiten het projectgebied bevindt zich in deze zone een klein gebied met heidevegetatie (in stand gehouden door beheer). Hier wordt ondermeer rendiermos (Cladina sp.) gevonden.

Soortenrijk cultuurgrasland met relicten van halfnatuurlijke graslanden (hp+) Het grasland ten westen van de parkeerplaats van het bedrijf Verelst bestaat uit verruigd grasland en opslag van allerlei aard. Volgens de biologische waarderingskaart van 2008 komt hier biggenkruid voor. Het perceel wordt geklasseerd als ‘biologisch waardevol’. De overige niet-verharde of bebouwde percelen bestaan uit soortenarm permanent cultuurgrasland (hp) en akker op zandige bodem (bs), geklasseerd als ‘biologisch minder waardevol’.

12.3.2.2

Beschrijving fauna en flora

Macrofungi Aan het bosgebied aan de Grote Vijver in Klein Boom werden door Natuurpunt vzw inventarisaties uitgevoerd van paddenstoelen. Hoewel de lijst verre van volledig is, werden reeds een 25-tal soorten macrofungi waargenomen.

Fauna en Flora

18.08.11

147


Tabel 12.1

148

Overzicht gevonden soorten paddenstoelen (Macrofungi)

Wetenschappelijke naam

Nederlandse naam

Amanita muscaria

Vliegenzwam

N

Amanita rubescens

Parelamaniet

N

Boletus edulis

Gewoon eekhoorntjesbrood

N

Boletus chrysenteron s.s.

Roodsteelfluweelboleet

N

Clitocybe agrestis

Bleke veldtrechterzwam

-

Collybia dryophila

Eikenbladzwammetje

N

Coprinus lagopus

Hazepootje

-

Coprinus micaceus

Glimmerinktzwam

-

Daedaleopsis confragosa

Roodporiehoutzwam

-

Hypholoma fasciculare

Gewone zwavelkop

-

Inocybe lacera

Zandpadvezelkop

-

Lactarius controversus

Populierenmelkzwam

N

Leccinum scabrum

Gewone berkenboleet

N

Leccinum variicolor

Bonte berkenboleet

N

Paxillus involutus

Gewone krulzoom

N

Peniophora cinerea

Asgrauwe schorszwam

-

Phellinus pomaceus

Boomgaardvuurzwam

-

Polyporus badius

Peksteel

-

Psathyrella corrugis (gracilis) Russula aeruginea

Sierlijke franjehoed

-

Groene berkenrussula

N

Russula fragilis

Broze russula

N

Russula nitida

Kleine berkenrussula

N

Scleroderma bovista

Kale aardappelbovist

N

18.08.11

Rode lijst

Fauna en Flora


Vascellum pratense

Afgeplatte stuifzwam

N

N: momenteel niet bedreigd; - niet in de lijst opgenomen

Avifauna In het bosgebied werden in het voorjaar en de zomer van 2010 de vogels in het gebied geïnventariseerd door Natuurpunt vzw. Hieronder volgt een lijst van de zekere broedgevallen: • Erithacus rubecula (roodborst) (N) • Fringilla coelebs (vink) (N) • Parus caeruleus (pimpelmees) (N) • Parus major (koolmees) (N) • Phylloscopus collybita (tjiftjaf) (N) • Phylloscopus trochilus (fitis) (N) • Pica pica (ekster) (N) • Prunella modularis (heggenmus) (N) • Sylvia borin (tuinfluiter) (N) • Troglodytes troglodites (winterkoning) (N) • Turdus merula (merel) (N) • Turdus philomelos (zanglijster) (N) • Turdus viscivorus (grote lijster) (N) Verder broeden hier ook: • Dagroofvogels: Accipiter nisus (sperwer) (N), Buteo buteo (buizerd) (N) en Falco tinnunculus (torenvalk) (N); • Spechten: Picus viridis (groene specht) (N) en Dendrocopus minor (kleine bonte specht) (N); • Duiven en tortelduiven: Columba palumbus (houtduif) (N) en Streptopelia decaocto (Turkse tortel) (N)

Fauna en Flora

18.08.11

149


• Scolopax rusticola (houtsnip), Podiceps cristatus (fuut) (N), Tachybaptus ruficollis (dodaars) (N), en Alcedo atthis (ijsvogel) (N). Volgens de Vogelatlas is de vijver een pleistergebied van regionaal belang. Pleister- en rustgebieden zijn gebieden waar gedurende een groot deel van het jaar vogels voedsel komen zoeken en/of rustende vogels worden aangetroffen. De klasse ‘regionaal belang’ betekent dat er regelmatig minstens 100 vogels aanwezig zijn. De vijver is opgenomen in de watervogeltellingen. Elke maand vanaf oktober tot maart de worden de watervogels geteld en dit rond de 15 van de maand. De waargenomen watervogels in de winter van 2009-2010 staan opgelijst in onderstaande tabel.

Tabel 12.2

Overzicht waargenomen watervogels tijdens tellingen winter 2009-2010

Wetenschappelijke naam

Nederlandse naam

Rode lijst

Alopochen aegyptiacus

Nijlgans

niet inheems

Anas acuta

Pijlstaart

Z

Anas platyrhynchos

Wilde eend

N

Anas platyrhynchos domesticus

Parkeend

-

Anas strepera

Krakeend

N

Anser anser domcesticus

Tamme gans

-

Aythya ferina

Tafeleend

N

Aythya fuligula

Kuifeend

N

Branta canadensis

Canadese gans

Tachybaptus ruficollis

Dodaars

N

Phalacrocorax carbo

Aalscholver

N

Podiceps cristatus

Fuut

N

Gallinula choropus

Waterhoen

N

Fulica atra

Meerkoet

N

Larus argentatus

Zilvermeeuw

N

Larus canus

Stormmeeuw

Z

Larus ridibundus

Kokmeeuw

N

niet inheems

N: momenteel niet bedreigd; Z: Zeldzaam

150

18.08.11

Fauna en Flora


Visfauna In de grote vijver komen met zekerheid volgende vissoorten voor: ruisvoorn (of rietvoorn) (Scardinius erythrophtalmus) (N), baars (Perca fluviatilis) (N) en zonnebaars (Lepomis gibbosus) (N). Dit verklaart ook de aanwezigheid van visetende vogels als dodaars, fuut en ijsvogel.

Amfibieën In de poel ten noorden van de grote vijver komen groene kikker (Rana esculenta), bruine kikker (Rana temporaria), gewone pad (Bufo bufo), alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) en kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) voor. Deze soorten zijn momenteel niet bedreigd (N). Insecten In en rond de poel vindt men ondermeer eendagsvliegen, slijkvliegen en libellen. Enkele aangetroffen libellensoorten zijn Enallagma cyathigerum (watersnuffel) (N), Ischnura elegans (lantaarntje) (N), Lestes viridis (houtpantserjuffer) (N), Anax imperator (keizerlibel) (N) en Orthretrum cancellatum (gewone oeverlibel) (N).


Biotoopverlies Aangenomen moet worden dat ten gevolge van de werkzaamheden en de latere invulling als KMO-zone de ganse begroeiing van het terrein zal verdwijnen, behoudens een klein gedeelte van het bos aan de noordwestelijke rand van het projectgebied, dat zal worden geïncorporeerd in de groenbuffer. Het verlies in oppervlakte per biotoop volgens de Biologische Waarderingskaart wordt weergegeven in Tabel 12.3. De oppervlaktes zijn minder gedetailleerd dan de kartering van het te rooien bos en dienen enkel ter indicatie.

Tabel 12.3

Kwantificering biotoopverlies

Biotooptype

BWKsymbool

Waardering

Oppervlakte (ha)

Loofhoutaanplant met berk en zwarte els

n

Waardevol

1,47

Fauna en Flora

18.08.11

151


Opslag van allerlei aard met gemengd loofhout

sz

Waardevol

1,77

Soortenrijk permanent cultuurgrasland

hp+

Waardevol

0,69

Soortenarm permanent cultuurgrasland

hp

Minder waardevol

0,90

Akker op zandige bodem

bs

Minder waardevol

0,35

De totale oppervlakte als waardevol gekarteerd biotoop dat verdwijnt is 3,93 ha. Het biotoopverlies zorgt onrechtstreeks voor een verlies aan broedhabitat voor de aanwezige fauna. Door het verlies aan bosbiotoop zal broedgebied voor zangvogels verloren gaan, alsook rustgebied voor trekvogels. De andere in deze biotopen permanent of tijdelijk voorkomende fauna zal eveneens nagenoeg volledig verdwijnen. Door de exploitatie van de KMO-zone, het nivelleren van het terrein, de aanleg van een ontsluitingsweg en nutsleidingen en het optrekken van gebouwen is dit biotoopverlies onomkeerbaar. Ook de versnippering neemt hierdoor toe. De aanleg van de bufferzone, de ecologische verbindingszone en de boszone voorzien in het RUP kunnen deze versnippering verminderen en biotoopverlies gedeeltelijk compenseren.

12.4.2

Rustverstoring Er kan aangenomen worden dat de activiteiten in het kader van dit project, in het bijzonder de rooiingen, een zekere graad van verstoring zullen betekenen voor de vogels die zich ophouden in de te behouden beboste zones en op de grote vijver. Dit effect is echter tijdelijk. De impact zal het meest uitgesproken zijn indien de werken plaatsvinden tijdens het broedseizoen. Als milderende maatregel wordt dan ook voorgesteld de werken uit te voeren buiten het broedseizoen. Ook de activiteiten tijdens de exploitatiefase van de KMO-zone zullen een bepaalde mate van rustverstoring veroorzaken, ondermeer door een toename van het wegverkeer in de nabije omgeving en lawaaihinder afkomstig van de bedrijven zelf. Dit effect is ook van belang voor de watervogels die zich ophouden in en rond de grote vijver, vooral voor de meest schuwe soorten (waterhoen, dodaars, kuifeend). Er wordt dan ook een bijkomende groenbuffer voorgesteld tussen de bedrijven en de noordelijke oeverzone.

152

18.08.11

Fauna en Flora


12.5 Besluit Het voornaamste effect treedt op door biotoopverlies als gevolg van het rooien van de bospercelen. Er gaat ongeveer 3,93 ha aan biologisch waardevol gebied verloren (voornamelijk opslag van allerlei aard en loofhoutaanplant). De hier tijdelijk of permanent voorkomende fauna en flora zal hierdoor nagenoeg volledig verdwijnen. Dit effect wordt als significant negatief beoordeeld. Hierbij merken we wel op dat een deel van dit verlies als het ware wordt gecompenseerd door de aanleg van een bufferzone en ecologische verbindingszone (samen ca. 2,46 ha) en een boszone (ca. 2,99 ha), voorzien in het RUP. Deze boszone vervult wel in een eerste instantie een bufferende functie. Daarnaast zal er voor de nog aanwezige fauna in het resterende noordelijke randgebied van de vijver een zekere mate aan rustverstoring zijn door activiteiten in de bedrijvenzone. Het verondiepen van de vijver en het aanleggen van een centraal rustpunt in de vijver biedt anderzijds de mogelijkheid om de ecologische waarde van het gebied te verhogen. Dit dient dan wel te gebeuren in overleg met het INBO en/of Natuurpunt vzw. Indien de voorgestelde milderende maatregelen worden gerespecteerd, wordt aangenomen dat de negatieve impact van het project op de fauna en flora beperkt blijft.

12.6 Milderende maatregelen •

De bedrijvenzone zal zorgen voor een zekere mate van rustverstoring (visueel en auditief) met een impact naar de vijver en randzone, zeker indien de gebouwen worden georiënteerd naar de vijver toe. Om de ecologische waarden van de vijver en noordelijke oeverzone te beschermen is het daarom noodzakelijk te voorzien in een groenbuffer tussen de bedrijvenzone en de noordelijke rand van de vijver en de poel. Deze groenstrook kan aansluitend worden voorzien met de ecologische verbindingszone. De gebouwen ten noorden van deze randzone mogen niet zuidwaarts (d.w.z. niet richting vijver) georiënteerd te worden. De groenbuffer dient te bestaan uit streekeigen groen, waarvan een deel wintergroen om ook in de winter voor de nodige afscherming te zorgen. De bufferzones worden bij voorkeur aangelegd in samenspraak met Natuurpunt vzw.

•

Momenteel wordt de poel in de noordelijke randzone gebruikt voor natuureducatieve doeleinden. Zo komen klasgroepen van verschillende scholen onder begeleiding van Natuurpunt vzw naar deze poel voor het vangen en bekijken van de amfibieën- en insectenfauna. Aan de noordelijke randzone dient voldoende ruimte gehouden te worden voor deze activiteiten. Dit kan eveneens in samenspraak gebeuren met Natuurpunt.

•

De rooiwerken en indien mogelijk ook de aanleg van de KMO-zone dienen te gebeuren buiten het broedseizoen (maart – augustus). Deze periode moet zo kort mogelijk gehouden worden.

Fauna en Flora

18.08.11

153


•

De randzone van de vijver, met inbegrip van de poel, mag niet gebruikt worden voor de opslag van materiaal of restgronden.

•

De groenbuffer en boszone dienen zoals aangegeven in de verordenende voorschriften uit het RUP, te bestaan uit streekeigen groen.

•

Voor de veiligheid zal, indien de omheining rond de grote vijver verdwijnt, de vijver gedeeltelijk in de diepte gedempt moeten worden. Dit biedt ook kansen voor de natuur. Om de ecologische waarde te versterken kan volgens het RUP een eiland gerealiseerd worden centraal in de vijver, met een maximale oppervlakte van 10 % van het wateroppervlak als richtwaarde. Dit eiland kan dan dienst doen als rust- en broedplaats voor de watervogels. Deze maatregel wordt hier ten volle ondersteund.

•

Het gedeeltelijk dempen van de vijver gebeurt bij voorkeur buiten de winterperiode (maartoktober) om de aanwezige watervogels niet te verstoren. Het verondiepen van de vijver en de aanleg van het centraal rustpunt om de ecologische waarde te verhogen dient te gebeuren in overleg met INBO en/of Natuurpunt vzw.

•

Het aanplanten van een compensatiebos geniet de voorkeur boven de storting van een bosbehoudsbijdrage. De aanleg van dit compensatiebos gebeurt bij voorkeur in de onmiddellijke omgeving. Mogelijkheden hiervoor dienen te worden onderzocht.

12.7 Leemten in de kennis Er zijn geen leemten in de kennis die de beoordeling onmogelijk gemaakt hebben.

154

18.08.11

Fauna en Flora


13 MENS – HINDER- EN GEZONDHEIDSASPECTEN 13.1 Afbakening studiegebied Het studiegebied voor de discipline mens wordt uiteraard in de eerste plaats bepaald door de menselijke aanwezigheid en menselijke activiteiten in de onmiddellijke omgeving van het projectgebied. Dit studiegebied wordt echter in principe verder afgebakend tot de volledige zone waarbinnen zich potentiële effecten voor de mens zouden voordoen als gevolg van aantoonbare invloeden op de verschillende abiotische effecten op de bodem-, grondwaterkwaliteit, akoestisch klimaat, mobiliteit, zoals in de andere hoofdstukken in dit dossier aangegeven. Deze afbakening wordt dus afgeleid uit de effectbepalingen voor de andere disciplines. Gezien de grootste perimeter van de studiegebieden voor de abiotische compartimenten 1 km bedraagt (discipline Lucht), wordt het studiegebied ruimtelijk beperkt tot een straal van 1 km rond het projectgebied (zie Figuur 13.1).

13.2 Methodologie In dit hoofdstuk wordt voor de bestaande situatie nagegaan welke de kenmerken en eventuele kwetsbaarheden zijn van de menselijke populaties (de receptoren). In eerste Mens – hinder- en GEZONDHEIDSaspecten

18.08.11

155


instantie zal de aandacht gaan naar bevolking en bewoonde gebieden, maar daarnaast ook naar andere relevante bestemmingsgebieden of activiteiten in de omgeving (tewerkstelling, recreatief en agrarisch gebruik van de omgeving, … ). In de tweede plaats gaat de aandacht naar de omgevings- en ruimtelijke factoren. Het betreft hier bepaalde hinderaspecten, die van belang zijn voor de leefomgeving van de mens. Voor de geplande situatie wordt aangegeven: •

In hoeverre wijzigingen worden verwacht wat de omgevingsfactoren (rustverstoring, landschapsbelevingswaarde, …) betreft waaraan deze receptoren worden blootgesteld.

•

In welke mate de receptoren hinder zullen ondervinden van de geplande wijzigingen (zoals tevens wordt aangegeven in de disciplines lucht, water, bodem, geluid en mens-mobiliteit).

Tot slot worden in voorkomend geval, milderende maatregelen voorgesteld die van technische of organisatorische aard kunnen zijn.

13.3 Bestaande situatie 13.3.1

Menselijke receptoren en hun kwetsbaarheden Het projectgebied is gelegen in de gemeente Putte in de provincie Antwerpen. De naburige gemeenten zijn: •

Sint-Katelijne-Waver

•

Bonheiden

•

Lier

•

Heist-op-den-Berg

Het studiegebied voor de discipline mens omvat een deel van de oppervlakte van de gemeenten Putte en Sint-Katelijne-Waver. In volgende tabel is een overzicht opgenomen 24 van de oppervlakte, het aantal inwoners en de bevolkingsdichtheid van deze gemeenten .

24

Bron: Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken, Algemene Directie Instellingen en Bevolking. Toestand 01/06/2010.

156

18.08.11

Mens – hinder- en GEZONDHEIDSaspecten


Tabel 13.1

Bevolking in de beschouwde gemeenten op basis van de statistische sectoren

Statistische sector

Oppervlakte (in km²)

Bevolking

Dichtheid/km²

Putte

34,96

16.462

471

Sint-Katelijne-Waver

36,12

20.216

560

Totaal

71,08

36.678

516

In de gemeenten Putte en Sint-Katelijne-Waver samen bevinden zich in totaal 36.678 inwoners. Dit komt plaatselijk neer op een bevolkingsdichtheid van ca. 516 inwoners/km². De bevolkingsdichtheid is lager dan de gemiddelde bevolkingsdichtheid in de provincie Antwerpen (ca. 585 inwoners/km²) en hoger dan de gemiddelde bevolkingsdichtheid in het Vlaamse Gewest (ca. 447 inwoners/km²). De dichtstbijzijnde (zonevreemde) woning bevindt zich op een afstand van ca. 20 m van het projectgebied (einde Hulsbergstraat). De volgende dichtstbijzijnde woningen liggen op een afstand van ca. 200 m (woningen op het einde van de Beukenstraat). In onderstaande tabel zijn de bevolkingsgegevens van de omliggende straten (van west naar oost) van de geplande KMO-zone vermeld.

Tabel 13.2

Aantal inwoners in de omgeving van het projectgebied

Straat

Aantal inwoners

Hulsbergstraat

26

Klein Boom

4

Beukenstraat

3

Spoelstraat

123

Totaal

156

Het gedeelte van de Mechelbaan, ter hoogte van het projectgebied, bestaat uit een afwisseling van grotere handelszaken (o.m. interieurzaak “Mariën”, kledingzaak “Viktorientje”, meubelzaak “Van Dessel”), woningen en weilanden. Eveneens relevant is de eventuele aanwezigheid, binnen de woonkernen, van kwetsbare of gevoelige, menselijke populaties in de gemeenten. Het gaat hier ofwel om personen met verminderde of slechte gezondheidstoestand (in ziekenhuizen of hospitalen), om oudere personen (bejaarden in rusthuizen) ofwel jonge personen (scholen). Binnen het studiegebied is één kwetsbare locatie gelegen, namelijk het gemeenschapscentrum en de sporthal van Klein Boom.


18.08.11

157


In de omgeving van het projectgebied is het parkgebied Iksenheuvel gelegen. Hier bevindt zich een sportcentrum met o.m. een visvijver (Bieswater), twee voetbalterreinen (in concessie aan KFC Putte vzw) en vijf tennisterreinen (huurovereenkomst met Putse Tennisclub, ca. 350 leden) met bijhorende gebouwen. Enkel de visvijver bevindt zich binnen het studiegebied, de sportterreinen en bijhorende gebouwen liggen buiten een straal van 1 km. Alle andere plaatsen waar een kwetsbare bevolking is geconcentreerd bevinden zich buiten het studiegebied. Er bevindt zich tevens een recreatieve fietsroute van het fietsknooppuntnetwerk in de nabijheid. Deze route loopt langs de Spoelstraat (ca. 200 m van het projectgebied) via een onverharde weg naar de Voorslagheiweg, de Pachtersdreef en dan verder langs de Leemstraat en Lemenhoekstraat ten noorden van het projectgebied (afstand ca. 400 m).

Figuur 13.1 Kwetsbare locaties in de omgeving van het projectgebied

13.3.2

Ruimtegebruik Het voorgenomen project betekent wat betreft ruimtegebruik de eerste fase van de realisatie van het goedgekeurde RUP Klein Boom, namelijk een zone voor lokale bedrijven en een bufferzone. Het huidige, feitelijke ruimtegebruik wordt weergegeven in Tabel 13.3.

158

18.08.11



Tabel 13.3

Feitelijk ruimtegebruik in het projectgebied25

Feitelijk gebruik

2

Oppervlakte (m )

Oppervlakte (%)

akker

4.578

6

parking opleggers

9.462

13

bebouwing en aanhorigheden

1.173

2

braak (bos en grasland)

55.430

78

Totaal

70.643

100

Overwegend gaat het dus om braakliggend terrein, waarop zich al dan niet spontaan grasland en bos heeft ontwikkeld. Het projectgebied grenst in het noorden en het westen aan agrarisch gebied. In het oosten grenst het aan ontginningsgebied met agrarische nabestemming (momenteel in gebruik als landbouwgebied) en aan de gemeentelijke opslagplaats. In het zuiden sluit het projectgebied aan bij de reeds bestaande KMO-zone en enkele woningen aan het einde van de Hulsbergstraat.

13.3.3 Actuele milieubeleving gezondheidsaspecten

en

hinder-

en

Bij de gemeente Putte werden sinds het begin van de klachtenregistratie in 1999 twee klachten in verband met geluidshinder geregistreerd die te maken hebben met de feesthallen van de gemeente. Deze klachten dateren van 1999 en 2001. Sinds de verbouwingen aan de polyvalente zaal werden er geen klachten in verband met geluidshinder meer gemeld. Het huidige omgevingsgeluid wordt overdag vooral bepaald door het wegverkeer op de Mechelbaan, en dit vooral aan de woningen gelegen langs de Mechelbaan, waar zeer hoge geluidsniveaus werden opgemeten. Het omgevingsgeluid ter hoogte van de woningen in de Hulsbergstraat en de Spoelstraat is nog tamelijk rustig. In de huidige situatie wordt de jaargemiddelde uurgrenswaarde NO2 en PM10 niet overschreden. Er worden voor de mens dan ook geen effecten verwacht als gevolg van blootstelling aan luchtverontreiniging. Alle waterlopen in de omgeving van het projectgebied moeten voldoen aan de basiskwaliteitsdoelstelling. Geen van de waterlopen is bestemd voor de productie van drinkwater. Het oppervlaktewater is evenmin bestemd als zwemwater. De kansen op blootstelling van de receptoren, met gezondheidseffecten als gevolg, worden eerder onwaarschijnlijk geacht. De waterkwaliteit in het studiegebied is evenwel nog erg matig tot zeer slecht te noemen en is aan verbetering toe.

25

De cijfers zijn indicatief bedoeld.


18.08.11

159


Volgens de databank van de OVAM zijn er in het plangebied één bodemsaneringsproject en twee oriënterende bodemonderzoeken uitgevoerd. Verder bevindt zich achter de gemeentelijke sporthal, grenzend aan het projectgebied, een voormalige stortplaats die momenteel gesaneerd wordt. De Mechelbaan – N15 heeft een vrij hoge bezetting. De maximumcapaciteit van de weg is echter nog niet bereikt. De Mechelbaan heeft in beide richtingen een vrijliggend fietspad, dat van de rijbaan is afgescheiden door een berm.


Ruimtebeslag Deze effectgroep is onder meer van belang wanneer onteigeningen worden gepland. Dit is bij het geplande project niet het geval. Alle percelen zijn eigendom van de gemeente of van de aanpalende bedrijven. De percelen in privé-eigendom worden vrijwillig verkocht aan de intercommunale IGEMO die instaat voor de verdere ontwikkeling van het terrein. Het effect op ruimtebeslag wordt dan ook neutraal beoordeeld.

13.4.2

Hinder- en gezondheidsaspecten Geluid Voor de aanlegfase wordt de grootste hinder verwacht tijdens het rooien van het bos en het verhakselen van dit hout. Voor de exploitatiefase blijkt uit de overdrachtsberekening van het wegverkeerslawaai dat tengevolge van de uitbreiding van het bedrijventerrein geen verhoging van het omgevingsgeluid zal optreden langs de Mechelbaan noch in de woonstraten. De toename van het verkeer is immers te verwaarlozen ten opzichte van het huidige verkeer. De nieuwe bedrijven zullen echter, zelfs indien ze de grenswaarden respecteren, het omgevingsgeluid doen stijgen voor de woningen in de Hulsbergstraat. De hieraan gekoppelde hinder blijft vermoedelijk beperkt.

Lucht Voor de meeste parameters is er nog ruimte voor bijkomende emissies. Gezien de nabijheid van woongebied, recreatiegebied en landbouwgebied, is het echter niet aangewezen om in deze zone bedrijven te laten vestigen met aanzienlijke atmosferische emissies. In de discipline Lucht worden als milderende maatregel de sectoren en activiteiten opgelijst die gezien hun emissies niet wenselijk zijn. Hierop dient bij het verlenen van vergunningen op toegezien te worden.

160

18.08.11



De immissiebijdragen afkomstig van het verkeer dat gerelateerd is aan het project is, op basis van de CAR-Vlaanderen modellering, beperkt te noemen. Er wordt als gevolg van de verkeerstoename dan ook geen aanzienlijke invloed verwacht op de menselijke gezondheid.

Oppervlaktewater De waterkwantiteit en –kwaliteit van de oppervlaktewateren zou kunnen beïnvloed worden als gevolg van verhoogde afvoer van regenwater, of als gevolg van rechtstreekse lozingen in het oppervlaktewater (bedrijfsafvalwater voor zover toegestaan in de milieuvergunning). In het hoofdstuk Water worden een aantal maatregelen voorgeschreven die tot doel hebben de oppervlaktewateren te beschermen. Mits deze maatregelen worden nageleefd zijn de risico’s voor de gezondheid te verwaarlozen.

Bodem en grondwater Aangezien het op dit moment niet zeker is welke bedrijven zich zullen vestigen, is het onmogelijk een uitspraak te doen over de toekomstige bodemkwaliteit en/of de potentiële risico’s. Voor zover de exploitanten zich houden aan de preventieve maatregelen en uitgebreide controlemaatregelen die in VLAREM zijn geformuleerd, worden de risico’s voldoende beheerst geacht. Risico’s voor de menselijke gezondheid worden dan ook verwaarloosbaar geacht. Tijdens en na de uitvoering van het project dienen alle maatregelen in acht genomen te worden om verdere verspreiding van de verontreiniging afkomstig van de voormalige stortplaats en menselijke blootstelling hieraan te vermijden.

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Door de functiewijziging en nieuwe invulling van het gebied zal de belevingswaarde van het landschap gaan afnemen. Het uiteindelijke landschapsbeeld wordt bepaald door het buffergroen in de randzone, zodat de gebouwen worden afgeschermd. Vanuit de omgeving wordt hierdoor het zicht en verstoring door de nieuwe gebouwen in de KMO-zone beperkt.

Mobiliteit Enerzijds wordt naar aanleiding van het project een zekere toename verwacht van het verkeer op de Mechelbaan. Hoewel de capaciteit van deze weg in de geplande situatie nog niet wordt overschreden, bereikt deze toch stilaan haar maximum. Om deze reden worden bij voorkeur geen bedrijven aangetrokken die een sterk verkeersgenererende werking hebben. Indien twijfel bestaat over de verkeersaantrekkende werking van een bedrijf, kan een mobiliteitsnota worden opgelegd bij de vergunningsaanvraag.


18.08.11

161


13.5 Besluit De voornaamste effecten voor de discipline Mens zullen zich voordoen op het vlak van geluid en mobiliteit. De exploitatie van het bedrijventerrein zal het omgevingsgeluid voor de woningen in de Hulsbergstraat doen stijgen, zelfs indien de nieuwe bedrijven voldoen aan de grenswaarden. Voor de woningen langs de Mechelbaan wordt geen verhoging van het omgevingsgeluid verwacht ten gevolge te exploitatie. Het wegverkeersgeluid als gevolg van het ontwikkelen het bedrijventerrein zal te verwaarlozen zijn, maar enkel indien geen verkeer afkomstig van de site van Klein Boom wordt ontsloten via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat (zie discipline Geluid). De toename van het verkeer zal in vergelijking met de reeds bestaande bezetting eerder gering zijn. De capaciteit van de Mechelbaan bereikt echter stilaan haar maximum, wat eveneens zijn effect zal hebben op de verkeersveiligheid en de verkeersleefbaarheid. Maatregelen dringen zich dan ook op (zie discipline Mobiliteit).

13.6 Milderende maatregelen •

De uitgegraven grond bij het nivelleren van het terrein en de infrastructuurwerken mag niet worden gestort op aanpalende percelen; dit geldt in het bijzonder voor percelen van bewoners, percelen in gebruik voor agrarische doeleinden of percelen met een ecologische waarde.

•

Alle milderende matregelen voorgesteld vanuit de andere disciplines Bodem, Water, Mobiliteit, Lucht en Geluid worden door de discipline mens ten volle ondersteund.

13.7 Leemten in de kennis De actuele gezondheidstoestand van de bevolking in het studiegebied is niet gekend. Het is dan ook niet mogelijk om een uitspraak te doen wat betreft de beïnvloeding van de gezondheidstoestand van individuen, als gevolg van de realisatie van dit project. Er waren evenwel geen leemten die de uitspraak over de risico’s voor de menselijke gezondheid onmogelijk maakten.

162

18.08.11



14

WATERTOETS

14.1 Algemene informatie Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het Integraal Waterbeleid geeft uitvoering aan de Europese kaderrichtlijn Water. Het doel van de Europese richtlijn is het bereiken van een duurzaam waterbeleid waarbij waterlichamen zich tegen eind 2015 ten minste in een goede toestand moeten bevinden. Dit wil zeggen dat zowel de chemische toestand, als de ecologische (enkel oppervlaktewater) en de kwantitatieve (grondwater) goed moet zijn. Een nieuw instrument om dit te verwezenlijken is de watertoets. De watertoets is een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, grondwater of de waterafhankelijke natuur. Het resultaat van de watertoets wordt als een waterparagraaf opgenomen in de vergunning of in de goedkeuring van het plan of het programma. Op 20 juli 2006 keurde de Vlaamse Regering een besluit goed voor de vaststelling van de regels voor de toepassing van de watertoets, de aanwijzing van de adviesinstantie en de adviesprocedure bij de watertoets. Dit besluit trad in werking op 1 november 2006. De watertoets wordt toegepast op alle overheidsbeslissingen op het gebied van vergunningen, plannen of programma’s. In dit hoofdstuk wordt de nodige informatie voor het uitvoeren van de watertoets samengevat.

Watertoets

18.08.11

163


14.2 Elementen voor de watertoets

Effectgroep

Milieueffect van het project

Maatregelen

Gewijzigde waterbalans

Het bedrijventerrein is zelf niet gelegen in effectief of potentieel overstromingsgevoelig gebied. Lozingsdebieten kunnen wateroverlast veroorzaken in de ontvangende waterloop (Melenhoekloop).

Bedrijfsafvalwater indien mogelijk lozen op DWA-riolering.

Door het wegnemen van de vegetatie en het aanleggen van verharding neemt de afvoercoëfficiënt sterk toe. Het projectgebied is niet gelegen in erosiegevoelig gebied. Door de toename van de verharding zal de infiltratie afnemen.

De verharde oppervlakte worden waar mogelijk aangelegd in waterdoorlatende materialen.

De verharde en bebouwde oppervlakte zal als gevolg van de realisatie van het bedrijventerrein toenemen. Door een verminderde infiltratie is er mogelijk plaatselijk een invloed op de grondwaterstand.

Bedrijventerrein dient uitgevoerd te worden conform de hemelwaterverordening (hemelwaterputten, bufferen infiltratievoorzieningen en vertraagde afvoer).

Bemalingen noodzakelijk bij de aanleg van de wegenis en bij de bouwwerken zorgen voor een tijdelijke verlaging van de grondwaterstand.

Niet-verontreinigd bemalingswater wordt bij voorkeur opnieuw in de bodem geïnfiltreerd.

Het projectgebied is gelegen in niet grondwaterstromingsgevoelig gebied.

-

Gewijzigde grondwaterstand

Gewijzigd grondwaterstromingspatroon

Hemelwater zoveel mogelijk hergebruiken; overtollig hemelwater bufferen en infiltreren of vertraagd afvoeren.

Infiltratie is mogelijk in de grachten voorzien voor de opvang van het hemelwater. Het resterende hemelwater wordt vertraagd afgevoerd.

Gezien de aanwezigheid van een kleilaag op een diepte van 3 tot 30 meter wordt geen noemenswaardige effecten verwacht, zolang de ondergrondse constructies niet dieper zijn dan 10 meter onder het maaiveld. Gewijzigde grondoppervlaktewaterkwaliteit

of

Lozing van sanitair afvalwater en mogelijk ook bedrijfsafvalwater naar de RWZI. Runoff van de bedrijfspercelen kan leiden tot verontreiniging van gronden oppervlaktewater.

164

18.08.11

Enkel van het bedrijfsafvalwater naar de RWZI indien dit de goede werking van de RWZI niet in het gedrang brengt. Plaatsen van vetafscheider.

olie-

en

Watertoets


Calamiteiten tijdens de aanleg- en exploitatiefase kunnen leiden tot verontreiniging van gronden oppervlaktewater.

Preventieve maatregelen opleggen bij de toekenning van de milieuvergunningen. Toepassing reglementering VLAREM/VLAREBO.

Watertoets

18.08.11

165


15

OVERZICHT VAN DE BESLUITEN

15.1 Discipline Bodem en grondwater Het voornaamste effect van het project voor wat betreft de discipline bodem, valt te verwachten op het vlak van de grondwaterstand door het toenemen van de verharde oppervlakte. Mits de verhardingen op strategische plaatsen bestaan uit waterdoorlatend materiaal, zoals voorzien in het RUP, en voldaan wordt aan onderstaande milderende maatregelen, wordt de invloed beperkt geacht. Voorts kan nog worden aangehaald dat het aanbrengen van een isolerende laag op de bestaande verontreiniging in de omgeving als positief kan worden beschouwd. Deze verontreiniging (voormalige stortplaats) maakt weliswaar geen deel uit van het projectgebied.

15.2 Discipline Oppervlaktewater Het projectgebied watert deels via het grachtenstelsel af naar de Melenhoekloop, deels naar de grote vijver.

166

18.08.11

Overzicht van de besluiten


Verwacht wordt dat het regenwater relatief zuiver is en na olie- en vetafscheiding geen negatieve effecten zal hebben op de waterkwaliteit van de ontvangende waterlichamen. De waterkwantiteit zou kunnen beïnvloed worden als gevolg van verhoogde afvoer van regenwater (meer verharding), of als gevolg van rechtstreekse lozingen in het oppervlaktewater. De neerslag afkomstig van een deel van het projectgebied zal worden opgevangen in een buffergracht, met overloop naar de Melenhoekloop. Rekening houdend met de voorziene buffervolumes, en gezien de ligging van het projectgebied in infiltratiegevoelig en niet-overstromingsgevoelig gebied worden in het projectgebied geen wateroverlastproblemen verwacht. Naast de buffering in het grachtenstelsel dient het regenwater zoveel mogelijk te worden hergebruikt, zodat het te bufferen volume en ook de overstort op de Melenhoekloop beperkt blijft. De grote vijver beschikt door zijn grote oppervlakte over nog voldoende buffercapaciteit op het extra volume hemelwater op te vangen. In deze fase is het onmogelijk om een betrouwbare berekening te maken van het te lozen afvalwater, aangezien de aard van de nieuwe bedrijvigheden en hun behoeften aan water niet zijn gekend. Rechtstreekse lozingen van bedrijfsafvalwater in oppervlaktewater kan eveneens de kwaliteit ervan sterk beïnvloeden. Gezien de voorziening van zowel DWA- als RWA-riolering wordt sterk aangeraden bij voorkeur aan te sluiten op deze rioleringen, met dien verstande dat de werking van de RWZI niet in het gedrang wordt gebracht. Omtrent dit laatste kan op dit ogenblik geen uitspraak worden gedaan, gezien het gebrek aan kennis over de hoeveelheden en aard van de bedrijfsafvalwaters en de toestand van de RWZI op het ogenblik van de realisatie van het bedrijventerrein. Om eventuele effecten te beperken, worden enkele milderende maatregelen voorgesteld.

15.3 Discipline Mens – Mobiliteit Naar aanleiding van het project wordt een zekere toename verwacht van het verkeer op de Mechelbaan. Hoewel de capaciteit van deze weg in de geplande situatie nog niet wordt overschreden, bereikt deze toch stilaan haar maximum. Om deze reden worden bij voorkeur geen bedrijven (bvb. transportbedrijven) aangetrokken die een sterk verkeersgenererende werking hebben. De toename van de bezetting op de Mechelbaan zal de verkeersveiligheid in zeker mate in negatieve zin beïnvloeden. Anderzijds zorgt de aanleg van een alternatieve fietsroute tussen Putte en Sint-Katelijne-Waver via de site Klein Boom voor een verbetering van de verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid. Deze route laat namelijk de zwakke weggebruikers toe de drukke Mechelbaan te vermijden.


18.08.11

167


15.4 Discipline Lucht In de huidige situatie (referentiesituatie) bestaan er weinig problemen voor SO2, NOX en PM10. Het voornaamste probleem stelt zich voor de parameter PM2,5, waarvoor overschrijdingen van de – nog in Vlaams recht om te zetten – milieukwaliteitsnorm werden vastgesteld in het jaar 2008. Er is dus wat de andere parameters betreft nog ruimte voor bijkomende emissies. Gezien de nabijheid van woongebied, recreatiegebied en landbouwgebied, is het echter niet aangewezen om zich in deze zone bedrijven te laten vestigen met aanzienlijke atmosferische emissies. Hierop dient bij het verlenen van vergunningen op toegezien te worden. De immisiebijdragen afkomstig van het verkeer dat gerelateerd is aan het project is, op basis van de CAR-Vlaanderen modellering, beperkt te noemen.

15.5 Discipline Geluid Op basis van het ingezet materieel kan plaatsgebonden een tijdelijke verhoging van het omgevingsgeluid optreden. Afhankelijk van de afstand van de bron tot de receptor en het type werktuig/handeling kunnen deze geluidsniveaus duidelijk waarneembaar zijn ter hoogte van de dichtst bijgelegen woningen in de Hulsbergstraat, Spoelstraat en enkele verspreide boerderijen ten noorden van het gebied. Het is dan ook aangewezen om enkel tijdens de dagperiode te werken indien dit technisch mogelijk is. De grootste hinder wordt verwacht tijdens het rooien van het bos en het verhakselen van dit hout. Vermits het achtergrondniveau tengevolge het wegverkeer overdag het hoogst is, is het effect van de werkzaamheden het kleinst. Immers het continu wegverkeerslawaai werkt dan als maskering. Tevens dienen geluidsarme machines worden ingezet die minstens voldoen aan het KB van 14 februari. Andere mogelijkheden zijn het optrekken van lokale afschermingen zoals stockage van gronden, afscherming door containers, werfketen, … Het werfverkeer zal via de openbare weg, in het bijzonder via Klein Boom naar de Mechelbaan lopen. De hinder zal hierdoor eerder beperkt zijn. Een goede communicatie met de bevolking tijdens de werkzaamheden is belangrijk. Belangrijk is ook dat de bouwvakkers bewust gemaakt worden om ‘geluidsarm’ te werken in de mate van het mogelijke. Uit de overdrachtsberekening van het wegverkeerslawaai blijkt dat tengevolge de uitbreiding van het bedrijventerrein geen verhoging van het omgevingsgeluid zal optreden langs de Mechelbaan noch in de woonstraten. Het huidige verkeer op de Mechelbaan blijft bepalend voor het omgevingsgeluid. De toename van verkeer is immers totaal te verwaarlozen ten opzichte van het huidige verkeer. Hierbij gaan we er wel vanuit dat er geen verkeer afkomstig van de site Klein Boom ontsloten wordt via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat.

168

18.08.11



De nieuwe bedrijven moeten minstens voldoen aan de grenswaarde van 45 dB(A) voor de dagperiode en 40 dB(A) voor de avond en 35 dB(A) voor de nachtperiode volgens de huidige en toekomstige indeling van het RUP. Voor de woningen in de Hulsbergstraat kan zelfs door het respecteren van deze grenswaarden het omgevingsgeluid stijgen en wordt volgens het significantiekader nog een matig negatief effect verwacht worden.

15.6 Discipline Landschap, Archeologie

Bouwkundig

erfgoed

en

De aanleg van een lokaal bedrijventerrein ter hoogte van Klein Boom gaat gepaard met het permanent verlies van bosgebied, dat aanwezig is aan de noordzijde van de kleiontginningsput Klein Boom. Hierdoor zal de structuur van het landschap grondig gewijzigd worden. Het uiteindelijke landschapsbeeld wordt bepaald door het buffergroen in de randzone, zodat de gebouwen worden afgeschermd. Vanuit de omgeving wordt hierdoor het zicht en verstoring door de nieuwe gebouwen in de KMO-zone beperkt. Door de functiewijziging en nieuwe invulling van het gebied zal ook de belevingswaarde van het landschap gaan afnemen. Deze ontwikkelingen veroorzaken blijvende negatieve effecten op het landschap in en in de nabije omgeving van het projectgebied. De ontbossing, inrichtingswerken en verhoogde transporten zorgen tijdelijk voor een visuele en auditieve verstoring van het landschap.

15.7 Discipline Fauna en Flora Het voornaamste effect treedt op door biotoopverlies als gevolg van het rooien van de bospercelen. Er gaat ongeveer 3,93 ha aan biologisch waardevol gebied verloren (voornamelijk opslag van allerlei aard en loofhoutaanplant). De hier tijdelijk of permanent voorkomende fauna en flora zal hierdoor nagenoeg volledig verdwijnen. Dit effect wordt als significant negatief beoordeeld. Hierbij merken we wel op dat een deel van dit verlies als het ware wordt gecompenseerd door de aanleg van een bufferzone en ecologische verbindingszone (samen ca. 2,46 ha) en een boszone (ca. 2,99 ha), voorzien in het RUP. Deze boszone vervult wel in een eerste instantie een bufferende functie. Daarnaast zal er voor de nog aanwezige fauna in het resterende noordelijke randgebied van de vijver een zekere mate aan rustverstoring zijn door activiteiten in de bedrijvenzone. Het verondiepen van de vijver en het aanleggen van een centraal rustpunt in de vijver biedt anderzijds de mogelijkheid om de ecologische waarde van het gebied te verhogen. Dit dient dan wel te gebeuren in overleg met het INBO en/of Natuurpunt vzw. Indien de voorgestelde milderende maatregelen worden gerespecteerd, wordt aangenomen dat de negatieve impact van het project op de fauna en flora beperkt blijft.


18.08.11

169


15.8 Discipline Mens - Hinder- en gezondheidsaspecten De voornaamste effecten voor de discipline Mens zullen zich voordoen op het vlak van geluid en mobiliteit. De exploitatie van het bedrijventerrein zal het omgevingsgeluid voor de woningen in de Hulsbergstraat doen stijgen, zelfs indien de nieuwe bedrijven voldoen aan de grenswaarden. Voor de woningen langs de Mechelbaan wordt geen verhoging van het omgevingsgeluid verwacht ten gevolge te exploitatie. Het wegverkeersgeluid als gevolg van het ontwikkelen het bedrijventerrein zal te verwaarlozen zijn, maar enkel indien geen verkeer afkomstig van de site van Klein Boom wordt ontsloten via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat (zie discipline Geluid). De toename van het verkeer zal in vergelijking met de reeds bestaande bezetting eerder gering zijn. De capaciteit van de Mechelbaan bereikt echter stilaan haar maximum, wat eveneens zijn effect zal hebben op de verkeersveiligheid en de verkeersleefbaarheid. Maatregelen dringen zich dan ook op (zie discipline Mobiliteit).

170

18.08.11



16 OVERZICHT VAN DE MILDERENDE MAATREGELEN 16.1 Discipline Bodem en grondwater •

Regenwater dat niet kan worden hergebruikt, dient zoveel mogelijk te worden geïnfiltreerd in de bodem: o

o

De verhardingen dienen op strategische plaatsen te bestaan uit waterdoorlatend materiaal (reeds voorzien in het RUP); Grachten moeten voldoende breed zijn. Door de grachten een breder profiel te geven, kan meer begroeiing worden toegestaan. Beplantingen in en langs de gracht verhogen de infiltratie (en zorgen tevens voor zuivering).

•

Indien bemaling noodzakelijk is, wordt het bemalingswater bij voorkeur opnieuw in de bodem geïnfiltreerd.

•

Met betrekking tot het grondverzet is het wenselijk om de uitgegraven en afgegraven gronden opnieuw te gebruiken in het plan/projectgebied resp. voor ophoging en afdekking (voor zover technisch mogelijk).

Overzicht van de milderende maatregelen

18.08.11

171


16.2 Discipline Oppervlaktewater

172

•

Op het bedrijventerrein dient een gescheiden rioleringsstelsel te worden voorzien, waar een duidelijke scheiding bestaat tussen de hemelwaterafvoer en de vuilwaterafvoer (riolering naar RWZI). Elke industriële vestiging dient ook zelf een volledig gescheiden afvoer van hemelwater enerzijds en verontreinigde stromen anderzijds te voorzien. In geen geval mag hemelwater (van daken of verharde oppervlakken) worden aangesloten op de vuilwaterriolering die naar de RWZI leidt;

•

Om verontreiniging van het af te voeren water maximaal te beperken dient er bij nieuwbouw maximaal gebruik gemaakt te worden van niet-uitlogende bouwmaterialen. Gebruik van koper-, lood- of zinkhoudende materialen wordt ten zeerste ontraden, tenzij supplementaire maatregelen worden genomen om het uitlogen volledig tegen te gaan;

•

De woningen die momenteel huishoudelijk afvalwater lozen op de langsgrachten van de van de Hulsbergstraat, Klein Boom en de Beukenstraat, dienen bij realisatie van het bedrijventerrein te worden aangesloten op de DWA-riolering;

•

Het afstromende regenwater van daken, parkeerplaatsen en de ontsluitingsweg dient door een zandvang en olie- en vetafscheider geleid, alvorens lozing op de retentievoorzieningen plaatsvindt. Hiermee wordt zoveel mogelijk voorkomen dat de retentievoorziening dichtslibt als gevolg van fijn zand en wordt voorkomen dat in geval van calamiteit of bijvoorbeeld lekkage van (vracht)auto’s olieproducten in het water terechtkomen;

•

Het hemelwater dat op het bedrijventerrein valt zal vermoedelijk relatief zuiver zijn en dient door de exploitanten zoveel mogelijk te worden hergebruikt; voor sanitaire voorzieningen dient het gebruik van hemelwater te worden aangemoedigd. Waar mogelijk dient het hemelwater eveneens te worden ingeschakeld in het productieproces, zodat het gebruik van hoogwaardig leidingwater kan worden gereduceerd. Het overtollige hemelwater moet worden gebufferd en vertraagd worden afgevoerd door infiltratie (overeenkomstig de bepalingen van de gewestelijke hemelwaterverordening);

•

Bij het aanbrengen van hemelwaterputten en infiltratievoorzieningen dient rekening gehouden te worden met de codes van goede praktijk;

•

De bergings- en infiltratiecapaciteit van de retentievoorzieningen moet gewaarborgd worden door regelmatig onderhoud. Geadviseerd wordt tijdig afspraken te maken over wie en wanneer het onderhoud zal uitvoeren;

•

Afvalwaters van sanitaire oorsprong en daarmee gelijkgestelde afvalwaters dienen via septische putten afzonderlijk (d.w.z. gescheiden van hemelwater en van bedrijfsafvalwater) geloosd te worden in de DWA-riolering van het bedrijventerrein;

18.08.11



•

Voor bedrijfsafvalwaters die in de DWA-riolering worden geloosd dienen in de milieuvergunningsaanvragen alle vereiste gegevens te worden verstrekt, die toelaten na te gaan of de afvalwaters behandelbaar zijn in de RWZI Mechelen Noord26;

•

Indien kunstmatige elementen (lozingsconstructies, overstortconstructies) worden aangelegd, moeten deze voldoen aan de vereisten voor natuurtechnisch verantwoorde constructies.

16.3 Discipline Mens - Mobiliteit •

Aanleg van de alternatieve fietsroute van Putte naar de site Klein Boom en verder naar Sint-Katelijne-Waver (voorzien in dit project);

•

Veilige oversteekplaats Mechelbaan voorzien ter hoogte van de site Klein Boom (verantwoordelijkheid provincie Antwerpen). Deze oversteekplaats dient te worden gerealiseerd vóór het bedrijventerrein wordt ontwikkeld;

•

Het kruispunt Klein Boom – Mechelbaan dient te worden heringericht met het oog op een verkeersveilige ontsluiting van het bedrijventerrein. Mogelijke opties zijn ondermeer het plaatsen van verkeerslichten, het invoeren van een plaatselijke snelheidsbeperking op de Mechelbaan van 50 km/u, een verhoogd kruispunt, een wegversmalling… . De beste optie dient te worden afgewogen in overleg tussen de gemeente Putte en de provincie Antwerpen bij herinrichting van de N15;

•

Verder ontwikkelen openbaar vervoer (busverbindingen);

•

De maximale capaciteit van de Mechelbaan dreigt te worden bereikt. Om deze reden wordt als milderende maatregel vooropgesteld dat bedrijven met een sterke verkeersgenererende werking (bvb. transportbedrijven) worden geweerd. Indien vermoed wordt dat de bedrijven een sterk verkeersgenererende werking hebben, kan een mobiliteitsstudie worden opgelegd bij de aanvraag van een milieuvergunning of stedenbouwkundige vergunning.

16.4 Discipline Lucht De emissies van de reeds aanwezige bedrijven op de site Klein Boom zijn beperkt. Het karakter van deze bedrijvenzone met niet-aanzienlijke atmosferische emissies wordt bij voorkeur gevrijwaard.

26

Zie eveneens de omzendbrief LNW 2005/01 van 23 september 2005 met betrekking tot verwerking van bedrijfsafvalwater via de openbare zuiveringsinfrastructuur (B.S. 14/11/2005).


18.08.11

173


In het RUP werd reeds bepaald dat enkel lokale ambachtelijke bedrijven die geen abnormale hinder veroorzaken voor de directe omgeving, kunnen worden toegelaten. Bovendien zijn bedrijven gericht op de zuivere detailhandel verboden. Concreet worden volgende activiteiten niet wenselijk geacht: 1. Activiteiten in sectoren met een potentieel voor dioxine-uitstoot (i.e. met verbrandingsprocessen waarbij Cl in de brandstof kan voorkomen); 2. Stookinstallaties gevoed met vaste of vloeibare fossiele brandstoffen, met uitzondering van zwavelarme gasvormige brandstoffen zoals aardgas. Hierdoor worden emissies van zwaveldioxide en stofemissies preventief tegengegaan; 3. Sloopactiviteiten of opslag van stuivende stoffen (diverse grondstoffen of resten die stuifgevoelig zijn) in open lucht; 4. Petrochemische en chemische nijverheid; 5. Zware metaalindustrie en metallurgische bedrijven; 6. Slachterijen; 7. Munitieproductie; 8. Louter transportbedrijven en louter open overslagbedrijven. Meer algemeen dienen Seveso- en MER-plichtige activiteiten te worden uitgesloten. Sinds 1 januari 2006 is een strengere isolatienorm van toepassing (K45) in het kader van de Energieprestatie en binnenklimaatregelgeving (EPB). Het energieprestatiebesluit vloeit voort uit het energieprestatiedecreet van 22 december 2006 (B.S. 27/03/2007). Het besluit legt enkele verplichtingen op inzake energieprestatie van een gebouw. Dit decreet is van toepassing op alle nieuwe en bestaande gebouwen die verbouwd of uitgebreid worden wanneer ze verwarmd of gekoeld worden om er te wonen, te werken of te ontspannen. Dit geldt enkel wanneer er een stedenbouwkundige vergunning vereist is voor de werken (wat het geval is bij de invulling van de bedrijvenzone). De energieprestatie van een gebouw drukt uit hoe goed een gebouw presteert op vlak van energieverbruik. Dit hangt af van: geleidingsverliezen (afhankelijk van de thermische isolatie); ventilatieverliezen; interne warmtewinsten; zonnewinsten; rendement van de verwarmingsinstallatie; rendement van de koelinstallatie (bij grote gebouwen); rendement van de warmwaterproductie; verlichtingsinstallatie (bij niet-woongebouwen); eventuele zonne-energiesystemen. Bij het berekenen van de energieprestatie wordt het verbruik omgerekend naar het primair energieverbruik. Het resultaat is het zogenaamde E-peil. Door minimumeisen te stellen aan het E-peil van een gebouw wordt het energieverbruik beperkt. De K45-isolatienorm wordt in elk geval voor alle op te richten gebouwen als een minimum beschouwd.

174

18.08.11



Het gebruik van maken van alternatieve energiebronnen moet worden aangemoedigd (bvb. zonnepanelen). Bedrijven die zich vestigen in het gebied dienen voor minimaal 50% en bij voorkeur 100% van hun energieverbruik te voorzien in groene stroom. Dit dient bij de aanvragen tot het bekomen van een milieuvergunning duidelijk aangetoond en gemotiveerd te worden.

16.5 Discipline Geluid In het RUP werd reeds bepaald dat enkel lokale ambachtelijke bedrijven die geen abnormale hinder veroorzaken voor de directe omgeving, kunnen worden toegelaten. Bovendien zijn bedrijven gericht op de zuivere detailhandel verboden. Concreet worden volgende activiteiten niet wenselijk geacht: • Sloopactiviteiten, puinbrekers, betoncentrales, grondrecyclage,.. • Petrochemische nijverheid; • Zware metaalindustrie en metallurgische bedrijven; • Slachterijen; • Louter transportbedrijven en louter open overslagbedrijven • Zuivel of meelfabrieken Deze bedrijven kunnen maar dan moet zeer zorgvuldig aangetoond worden dat minstens aan de grenswaarde van VLAREM II gerespecteerd zal worden. Eventueel kan een gronddam van minstens 5 m worden aangelegd in de bufferzone indien men toch luidruchtige activiteiten verwacht. Aanpakken aan de bron en preventief werken is in deze fase echter meer aangewezen. Het verkeer afkomstig van de site Klein Boom mag niet worden ontsloten via de Hulsbergstraat noch de Spoelstraat, om te verkomen dat het wegverkeersgeluid in deze woonstraten significant zou toenemen.

16.6 Discipline Landschap, Archeologie

Bouwkundig

erfgoed

en

Volgende maatregelen zullen de landschappelijke effecten verminderen en inpasbaarheid van de KMO-zone verbeteren: •

Een voldoende brede groenstrook zal aangelegd worden aan de noordrand van het ontginningsgebied, maar zal ook noodzakelijk zijn aan de noordrand van de


18.08.11

175


kleiontginningsput, als visuele afscherming van de toekomstige KMO-zone. Waar mogelijk kan bestaand opgaand groen behouden blijven in beide bufferstroken (zie figuur 11.3). •

Enkele opvallende bomenrijen kunnen behouden blijven, indien de nieuwe wegstructuur en geplande perceelsstructuur hiermee rekening houdt. Deze bomenrijen situeren zich aan de rand van de terrein Verelst (zie figuur 11.3).

•

Er dienen streekeigen en standplaatsgeschikte bomen en struiken aangeplant te worden zoals zomereik, ruwe berk, lijsterbes, gewone es, zwarte els, wilgen, ... in de groenbuffers. Een menging van snelgroeiende en trager groeiende loofhoutsoorten wordt aanbevolen, zodat de groenbuffer sneller afschermend zal werken.

•

Langs de nieuwe wegen kunnen bomenrijen (dreven) op het openbaar domein voorzien worden.

•

Draadafsluitingen rond individuele percelen dienen geïntegreerd te worden in de groenaanplantingen van het bedrijf. Ook hiervoor dienen streekeigen soorten gebruikt te worden.

•

Bedrijfsverlichting en verlichte reclamepanelen dienen ’s nachts uitgeschakeld te worden.

•

De hoogte van de nieuwe bedrijfsgebouwen dient beperkt te blijven tot de hoogte van de groenbuffers, zodat ze vanuit de noordelijke omgeving voldoende afgeschermd zijn.

•

Archeologische toevalsvondsten dienen steeds gemeld te worden aan de bevoegde instantie.

16.7 Discipline Fauna en Flora

176

•

De bedrijvenzone zal zorgen voor een zekere mate van rustverstoring (visueel en auditief) met een impact naar de vijver en randzone, zeker indien de gebouwen worden georiënteerd naar de vijver toe. Om de ecologische waarden van de vijver en noordelijke oeverzone te beschermen is het daarom noodzakelijk te voorzien in een groenbuffer tussen de bedrijvenzone en de noordelijke rand van de vijver en de poel. Deze groenstrook kan aansluitend worden voorzien met de ecologische verbindingszone. De gebouwen ten noorden van deze randzone mogen niet zuidwaarts (d.w.z. niet richting vijver) georiënteerd te worden. De groenbuffer dient te bestaan uit streekeigen groen, waarvan een deel wintergroen om ook in de winter voor de nodige afscherming te zorgen. De bufferzones worden bij voorkeur aangelegd in samenspraak met Natuurpunt vzw.

•

Momenteel wordt de poel in de noordelijke randzone gebruikt voor natuureducatieve doeleinden. Zo komen klasgroepen van verschillende scholen onder begeleiding van Natuurpunt vzw naar deze poel voor het vangen en bekijken van de amfibieënen insectenfauna. Aan de noordelijke randzone dient voldoende ruimte gehouden te worden voor deze activiteiten. Dit kan eveneens in samenspraak gebeuren met Natuurpunt. 18.08.11



•

De rooiwerken en indien mogelijk ook de aanleg van de KMO-zone dienen te gebeuren buiten het broedseizoen (maart – augustus). Deze periode moet zo kort mogelijk gehouden worden.

•

De randzone van de vijver, met inbegrip van de poel, mag niet gebruikt worden voor de opslag van materiaal of restgronden.

•

De groenbuffer en boszone dienen zoals aangegeven in de verordenende voorschriften uit het RUP, te bestaan uit streekeigen groen.

•

Voor de veiligheid zal, indien de omheining rond de grote vijver verdwijnt, de vijver gedeeltelijk in de diepte gedempt moeten worden. Dit biedt ook kansen voor de natuur. Om de ecologische waarde te versterken kan volgens het RUP een eiland gerealiseerd worden centraal in de vijver, met een maximale oppervlakte van 10 % van het wateroppervlak als richtwaarde. Dit eiland kan dan dienst doen als rust- en broedplaats voor de watervogels. Deze maatregel wordt hier ten volle ondersteund.

•

Het gedeeltelijk dempen van de vijver gebeurt bij voorkeur buiten de winterperiode (maart-oktober) om de aanwezige watervogels niet te verstoren. Het verondiepen van de vijver en de aanleg van het centraal rustpunt om de ecologische waarde te verhogen dient te gebeuren in overleg met INBO en/of Natuurpunt vzw.

•

Het aanplanten van een compensatiebos geniet de voorkeur boven de storting van een bosbehoudsbijdrage. De aanleg van dit compensatiebos gebeurt bij voorkeur in de onmiddellijke omgeving. Mogelijkheden hiervoor dienen te worden onderzocht.

16.8 Discipline Mens - Hinder- en gezondheidsaspecten •

De uitgegraven grond bij het nivelleren van het terrein en de infrastructuurwerken mag niet worden gestort op aanpalende percelen; dit geldt in het bijzonder voor percelen van bewoners, percelen in gebruik voor agrarische doeleinden of percelen met een ecologische waarde.

•

Alle milderende matregelen voorgesteld vanuit de andere disciplines Bodem, Water, Mobiliteit, Lucht en Geluid worden door de discipline mens ten volle ondersteund.


18.08.11

177


17

GRENSOVERSCHRIJDENDE ASPECTEN Het verdrag van Espoo, dat door Vlaanderen goedgekeurd werd op 15 juni 1997 (B.S. 01/10/1997), vraagt rekening te houden met de bepalingen inzake grensoverschrijdende emissies of effecten. Het projectgebied is gelegen ten zuiden op een afstand (in vogelvlucht) van ca. 41 km van de Nederlandse grens. Voor geen enkele discipline behandeld in de voorliggende aanvraag tot het bekomen van een ontheffing van de MER-plicht werden grensoverschrijdende effecten vastgesteld.

Grensoverschrijdende aspecten

18.08.11

179


18

ALGEMEEN BESLUIT

Klein Boom is een kleine KMO-zone, gelegen aan de Mechelbaan (N15) te Putte. Om te voldoen aan de behoefte aan bijkomend lokaal bedrijventerrein keurde de gemeente Putte het RUP ‘Klein Boom’ goed (B.S. 20.10.2008) dat voorziet in een uitbreiding van deze KMOzone met 7,36 ha tot een totaal van 12,21 ha. Deze locatie werd gekozen ondermeer omwille van de aansluiting op bestaand bedrijventerrein en de ligging langs de N15, wat een vlotte ontsluiting toelaat. Voor de realisatie van het plan dient een bos van 3,12 ha gerooid te worden en de noodzakelijk infrastructuurwerken uitgevoerd voor het bouwrijp maken van het terrein. Een rooiing van bos met een oppervlakte van 3 ha of meer is opgenomen in bijlage II van het BVR van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage (B.S. 17.02.2005). Met dit project wordt deze grens met ca. 5% overschreden. De voornaamste effecten die zich zullen voordoen als gevolg van dit project, situeren zich op het vlak van fauna & flora (biotoopverlies) en mobiliteit (verkeersgeneratie), en in mindere mate water (gewijzigde waterbalans), geluid (exploitatie bedrijven) en landschap (landschapsstructuur en landschapsbeeld) met de hieraan gekoppelde effecten voor de mens. Deze effecten kunnen in belangrijke mate worden gemilderd door ondermeer: •

Het aanleggen van een bijkomende bufferzone tussen het bedrijventerrein en de noordelijke poel, in aansluiting met de reeds voorziene bufferzone, en het ecologisch herinrichten van de grote vijver, in overleg met Natuurpunt vzw;

•

De herinrichting van de N15 met inbegrip van het kruispunt Klein Boom – Mechelbaan/N15;

Algemeen besluit

18.08.11

181


•

Gescheiden afvoer van regen- en afvalwater, hergebruik van hemelwater, buffering en infiltratie in het grachtenstelsel en de grote vijver en vertraagde afvoer;

•

Geen ontsluiting van het verkeer afkomstig van de site via de woonstraten Hulsbergstraat of Spoelstraat;

•

Het weren van bedrijven met die aanzienlijke milieuhinder veroorzaken (o.m. op het vlak van mobiliteit, geluid, lucht);

•

Afscherming van de gebouwen van het bedrijventerrein door middel van het buffergroen in de randzone;

alsook de overige milderende maatregelen die worden voorgesteld vanuit alle disciplines. Indien deze milderende maatregelen worden uitgevoerd, kan gesteld worden dat het project gaan aanzienlijke milieueffecten zal veroorzaken.

182

18.08.11

Algemeen besluit


19

LITERATUURLIJST

−

AMINAL, Cel MER, Richtlijnenboek voor het opstellen en beoordelen van milieueffectrapporten. Algemene methodologie geluid & trillingen

−

AMINAL, Cel MER, Richtlijnenboek voor het opstellen en beoordelen van milieueffectrapporten. Algemene methodologie mens – gezondheid

−

AMINAL, Cel MER, Richtlijnenboek voor het opstellen en beoordelen van milieueffectrapporten. Algemene methodologie mens – ruimtelijke aspecten

−

Anselin, A. & Kuiken, E. (1995) Speciale beschermingzones voor het Vlaams Gewest in uitvoering van de Habitatrichtlijn – Inventaris en afbakening, Rapport I.N. 95.67/3

−

AWV Antwerpen & Provincie Antwerpen. Bovengemeentelijk actieplan R6 (september 2003)

−

Bodemonderzoeken

−

CROW (2007). Verkeersgeneratie woon- en gemotoriseerd verkeer, publicatie 256, Ede, 48p.

−

Databank beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten

−

Deelbekkenbeheerplan Vrouwvliet 2008-2013

−

De Knijf G. (2006). De Rode Lijst van de libellen in Vlaanderen. In: De Knijf G., Anselin A., Goffart P. & Tailly M. (eds.) De libellen (Odonata) van België: verspreiding - evolutie - habitats. Libellenwerkgroep Gomphus ism Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 241-257.

Literatuurlijst

18.08.11

werkgebieden

–

vuistregels

en

kengetallen

183


−

−

Gemeente Putte, Ruimtelijk Uitvoeringsplan ‘Klein Boom’ (juni 2008)

−

Gemeentelijk Milieubeleidsplan Putte 2003-2008

−

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan 2004

−

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Putte

−

Mobiliteitsplan, versie oktober 2003, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastuctuur, Mobiliteitscel

−

Mobiliteitsplan gemeente Putte (mei 2003)

−

Paelinckx, D.; De Saeger, S.; Oosterlynck, P.; Demolder, H.; Guelinckx, R.; Leyssen, A.; Van Hove, M.; Weyembergh, G.; Wils, C.; Vriens, L.; T'Jollyn, F.; Van Ormelingen, J.; Bosch, H.; Van de Maele, J.; Erens, G.; Adams, Y.; De Knijf, G.; Berten, B.; Provoost, S.; Thomaes, A.; Vandekerkhove, K.; Denys, L.; Packet, J.; Van Dam, G.; Verheirstraeten, M. (2009). Habitatkaart, versie 5.2. : indicatieve situering van de Natura 2000 habitats en de regionaal belangrijke biotopen. Integratie en bewerking van de Biologische Waarderingskaart, versie 2. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, 2009(4). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: Brussel : Belgium. 92 pp. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, gecoördineerde versie april 2004. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, Addendum december 2010.

− −

184

Devos, K., Anselin, A. & Vermeersch, G. (2004). Een nieuwe Rode Lijst van de broedvogels in Vlaanderen (versie 2004). Atlas van de Vlaamse broedvogels 2000-2002 (ed. by Vermeersch, G., Anselin, A., Devos, K., Herremans, M., Stevens, J., Gabriëls, J., Van Der Krieken, B.), pp. 60-75. Instituut voor Natuurbehoud, Brussel.

−

Van Landuyt, W., Vanhecke, L. & Hoste, I. (2006). Rode Lijst van de vaatplanten van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In : Van Landuyt W. et al. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels Gewest. INBO en Nationale Plantentuin van België, Brussel.

−

Vlaams Reglement betreffende de milieuvergunning, titel I en titel II (VLAREM)

−

Vlaams Reglement rond de Bodemsanering (VLAREBO)

−

Vlaamse Milieumaatschappij (2008). Vlaamse Hydrologische Atlas.

−

Vlaamse overheid, departement Leefmilieu, Natuur en Energie, afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen, 2010. Potentiële bodemerosiekaart per perceel (2010).

−

Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst MER, Geactualiseerd MERrichtlijnenboek Discipline Bodem, februari 2006 .

−

Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst MER, Geactualiseerd MERrichtlijnenboek Discipline Fauna en Flora, februari 2006.

−

Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst MER, Geactualiseerd MERrichtlijnenboek Discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en archeologie, augustus 2006

−

Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst MER, Geactualiseerd MERrichtlijnenboek Discipline Lucht, september 2006

−

Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst MER, Geactualiseerd MERrichtlijnenboek Discipline Water, februari 2006.

−

VMM (2009). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest – 2008. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. 162 p. + bijlagen

−

Walleyn, R. & Verbeken, A. (1999) Een gedocumenteerde Rode Lijst van enkele groepen paddenstoelen (Macrofungi) van Vlaanderen. Instituut voor Natuurbehoud, Brussel.

18.08.11

Literatuurlijst


Geraadpleegde websites http://www.agiv.be http://www.b-rail.be http://www.delijn.be http://www.emis.vito.be/navigator http://www.inbo.be http://www.mervlaanderen.be http://www.mobielvlaanderen.be/mobiliteitsplan/mobiliteitsplan01.php?a=14 http://www.natuurenbos.be http://www.nis.be http://www.putte.be http://www.statbel.fgov.be http://www.vmm.be

Literatuurlijst

18.08.11

185


20 AFKORTINGEN EN VERKLARENDE WOORDENLIJST

186

B.S.

Belgisch Staatsblad

BBI

Belgische Biotische Index

CO

Koolstofmonoxide

DABM

Decreet Algemeen Milieubeleid

dB

decibel: dit is de eenheid waarin het geluidsdrukniveau Lp van een geluid wordt uitgedrukt.

dB(A)

dit zijn eenheden afgeleid van de decibel, met de bedoeling de subjectieve gehoorgewaarwording op een meer praktische wijze te kunnen weergeven.

Dienst MER

Dienst Milieueffectrapportage

EG

Europese Gemeenschap

emissie

uitstoot, luchtverontreiniging zoals die wordt uitgeworpen door de bronnen van polluenten (schoorstenen, uitlaat)

EU

Europese Unie

Grenswaarde (GW)

waarde (vaak concentratiecijfer van immissie) die niet overschreden mag worden. Een overschrijding van deze waarde moet aanleiding geven tot het treffen van maatregelen

GRUP

Gemeentelijk Ruimtelijk UitvoeringsPlan

18.08.11

Afkortingen en verklarende woordenlijst


habitat

een land- of waterzone met bijzondere geografische, abiotische of biotische kenmerken, die zowel natuurlijk als half natuurlijk kan zijn, waarin een bepaalde soort leeft.

immissie

luchtverontreiniging in de omgevingslucht na verspreiding van polluenten die door één of meerdere bronnen geëmitteerd werden

IVON

Integraal Verwervings- en Ondersteunend Netwerk

K.B.

Koninklijk Besluit

KMI

Koninklijk Meteorologische Instituut

KMO

Kleine en Middelgrote Ondernemingen

kW

Kilowatt

LA95,1h

het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 95 % van de observatieperiode van 1 uur (1h) wordt overschreden. Het is een maat voor het overwegend heersende achtergrondgeluidsniveau

LAeq,1h

het A-gewogen equivalent geluidsniveau is een maat voor het beschouwde fluctuerende geluid. De discontinue geluidsbelasting gedurende een periode van 1 uur (1h) wordt omgerekend naar het niveau van een continue geluid met dezelfde geluidsbelasting

LNE

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

Luchtkwaliteitsnormen

doelstellingen voor de luchtkwaliteit die wettelijk zijn vastgelegd. Deze concentraties (van polluenten, over een bepaalde periode b.v. 1 uur, 24 uur) mag normaal gezien niet overschreden worden. Overschrijding van een luchtkwaliteitsnorm vraagt onmiddellijke actie zoals rapportering, reden opzoeken, e.d.

MER

milieueffectenrapport

MKN

milieukwaliteitsnorm

NOG

Van Nature Overstroombare Gebieden

NOx

Stikstofoxiden

OM

overschrijdingsmarge

PIO

Prati Index voor Zuurstofverzadiging

PM10-fractie

Particulate Matter kleiner dan 10 µm. Stofdeeltjes die op een grootte selecterende instroomopening passeren met een efficiëntiegrens van 50% bij een aërodynamische diameter van 10 µm. Met andere woorden de metingen van PM10-stof bemonsteren 50% van de deeltjes met een aërodynamische diameter van 10 µm.

PM2,5-fractie

Particulate Matter kleiner dan 2,5 µm. Stofdeeltjes die op een grootte selecterende instroomopening passeren met een efficiëntiegrens van 50% bij een aërodynamische diameter van 2,5 µm. Met andere woorden de metingen van PM2,5-stof bemonsteren 50% van de deeltjes met een aërodynamische diameter van 2,5 µm.

ppm

parts per million


18.08.11

187


188

Prati-index

Een index die het mogelijk maakt om de verontreiniging van waterlopen te vergelijken en te evalueren. Hiervoor worden de gemeten waarden voor diverse fysico-chemische parameters omgerekend naar indexwaarden. Deze indexwaarden van de verschillende parameters zijn onderling vergelijkbaar en kunnen uitgemiddeld worden tot één waarde voor een waterloop.

ROG

Recent Overstroomde Gebieden

RVT

Rust- en VerzorgingsTehuis

RWA

Regenwaterafvoer

SBZ-H

Speciale Beschermingszone – Habitatrichtlijngebied

SBZ-V

Speciale Beschermingszone – Vogelrichtlijngebied

VEN

Vlaams Ecologisch Netwerk

VITO

Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

VLAREA

Vlaams Reglement betreffende de Afvalstoffen

VLAREBO

Vlaamse Reglement betreffende de Bodemsanering

VLAREM I en II

Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning

VMM

Vlaamse MilieuMaatschappij

VOS

Vluchtige Organische Stoffen die in de fotochemische luchtverontreiniging als precursoren belangrijk zijn. Ze worden ook wel aangeduid als VOC (Vluchtige Organische Componenten)

RWZI

Rioolwaterzuiveringsinstallatie

18.08.11


Gemotiveerde aanvraag tot ontheffing van de MER-plicht MER voor het rooien van bos in de site Klein Boom

Overzicht van de bijlagen

Bijlage 2.1

Ruimtelijk Uitvoeringsplan ‘Klein Boom’ – grafisch plan

Bijlage 3.1

Plan te rooien bos

Bijlage 3.2

Ontwerpplan infrastructuurwerken Klein Boom

Bijlage 7.1

Plan oppervlaktes berekening hemelwaterafvoer

Bijlage 7.2

Berekeningstabel buffering hemelwaterafvoer

Bijlage 9.1

Invoergegevens en legende CAR Vlaanderen

18.08.11

BIJLAGE 2.1

BIJLAGE 3.1

99005 58

8

906

1

905 9

99005 57

7

BOS

BOS

905 6

BOS 906

0

BOS

905 5

OP9 013

BOS OP9

014

BOS

BOS 906

906

7

2

906

3

905

4

906

5

906

6

OP9

010

905 3

BOS

OP9

012

BOS

OP9

011

GEMEENTELIJKE OPSLAG PLAATS

OP9

079

9O0 P98

0

080

OP9

081

905

908

908

2

3

OP9

064

2 OP9 078

908

4

BOS

BOS

OP9

076

9OP9 00

8

008

PB

TV

OP9 075

Z:\Infrastructuur\I-059 Putte\I-059.001 Infrastructuurwerken op site Klein Boom\I-059.001 te ontbossen\I-059.001-8-01-d7-bos meten.dwg, 15/03/2010 13:55:00, lesleyb

a x

+17 +15 .905 +15 .425 .42 5

BIJLAGE 3.2

17.50 17.20

t grach ande n besta 30m 1 fielere herpro lengte van en over e urtje, stuwmu .50+ rt op 18 oversto

19.50

19.80

18.15 5.00

18.30 5.00

5.00

5.00

en van afbrek

urtje, stuwmu 0+ op 19.2 rt to rs e ov

BOS

7.20+

5.00

5.00

urtje, stuwmu op 17.80+ overstort

5.00

ove

urtje, stuwmu 17.20+ p o rt rsto

5.00

lot 7 5.00 5.00

lot 5

urtje, stuwmu 0+ op 19.5 rt to rs ove

w gebou

rt op 1

oversto

5.00

5.00

BOS

5.00

urtje, stuwmu .00+ rt op 18 oversto

lot 8

lot 9

5.00

lot 10

lot 11

5.02

lot 12

lo t 6 5.00 5.00

lot 2

5.00

olieafscheider overstort op: 17.50+

10.00

6.

00

BOS

6.00

8.0 0

8.00

8.00

10.00

6.00

00 6.

8.00

00

20.00

19.00

6.00

6.00

6.

lot 1

6.00

6.00

10.00

6.00

BOS

8.00

el.cab. 5.00 6.00

0

5.0

liggingsplan

met terugslagklep bodempeil: 17.70+

6.00

5.00

BOS

5.00

6.00

BOS

lot 3

5.00

6.00

3m id van aarhe ienstb twerp e erfd ns on ronds volge onderg lering WA-rio voor R

5.00

lot 4

6.00 00 5.

BOS .00

R17

R1 5. 00

5.00

lot 16

19.50

8.00 6.00

0

0

4.0

5.0

5. 73

0

0 6.

8.0

lot 13

0

Verelst

19.80

13.00

20.00

20.30

poort

6.00

lot 15

5.00

20.50

el.cab.

provincie Antwerpen arrondissement Mechelen Gemeente Putte

20.50

BOS

18.00 5.

8.00

lot 17

5.00

6.00

8.00 6.00

olieafscheider

overstort op: 17.35+

00

5.00

5.00

5.00

lot 14

poort

lot 19

lot 18

BOS

5.00 5.00

ontworpen afsluiting

GEMEENTELIJKE OPSLAG PLAATS 5.00

Infrastructuurwerken op KMO zone 'Klein Boom'

5.00

BOS

BOS

toegangspoort 20.50

ontwerp: grondplan, liggingsplan, legende 20.40

VERELST Gezien en goedgekeurd door Gemeenteraad van Putte in zitting van bij bevel, de Secretaris, de Burgemeester,

terugslagklep op RWA-buis

overstort op 16.80+

a

x

Oppervlakte

Stokmans STARRENHOFLAAN 44-19 tel 03 664 21 71 2950 KAPELLEN fax 03 664 00 39 e-mail: [email protected] ontwerpbureel infrastructuurwerken en ruimtelijke planning verkavelingen en topografie plaatsbeschrijvingen

index A

LBE

Aantal plannen

IBE

4

01 maart 2010

wijzigingen

datum 19/03/2010

pad: Z:\Infrastructuur\I-059 Putte\I-059.001.1 infrastructuurwerken op KMO-zone 'Klein Boom'\I-059.001.1 voorontwerp\I-059.001.1-8-01B-d8.dwg referenties: I-038.006, plotter:

TEK

Datum:

Johan Van Kerkhove

diverse aanpassingen

afdruk: Bejta, Isa

17.90

Schaal 1/500

VERA

DWG To PDF.pc3

+17 .9 +15 05 +15 .425 .42 5

tek IBE

20.50

BIJLAGE 7.1

17.50 17.20

t grach ande besta leren 130m herprofie lengte van n over ee rtje, stuwmuu 0+ op 18.5 overstort

19.50

19.80

18.15 5.00

5.00

5.00

BOS

5.00

rtje, stuwmuu 0+ op 18.0 overstort

18.30 5.00

5.00

BOS

rtje, stuwmuu 0+ op 19.2 overstort

rtje, stuwmuu + op 19.50

overstort

5.00

gebouw vervat n van afbreke e aanneming dez niet in

0+

5.00

rt op 17.2 oversto

5.00

lot 8

lot 7 5.00

lot 5

5.00

lot 3 lot 2

lot 10

lot 6

lot 11

5.00

lot 12

5.00 5.00

lot 4

BOS

5.00 5.00

5.00

5.00

5.00

5.00

3m

overstort op: 17.50+ 10.00

5.00

BOS 5.0

20.00

5.00

5.00

5.00

10.00

5.00

1 lot

19.00

5.00

0

olieafscheider

10.00

5.00

5.00

5.00

5.00

5.00

BOS

lot 9 5.00

5.00

5.00

heid van p stbaar erfdien gens ontwer rondse vol onderg A-riolering voor RW

5.00

liggingsplan

5.00

rtje, stuwmuu + op 17.80 overstort

5.00

rtje, stuwmuu + op 17.20

overstort

5.00

0

BOS

5.0

5.00

5.0

0

BOS 0

R17.0

R1 5

.0

5.00

lot 16

19.50 0

5.00

5.00

5.00

4.00

Verelst

lot 13 19.80

13.00

20.00

20.30

poort

5.00

lot 15

5.00

20.50

5.00

20.50

lot 17

BOS

18.00


0

5.0

provincie Antwerpen arrondissement Mechelen Gemeente Putte

5.00

5.00

olieafscheider

5.00

poort

5.00

5.00

lot 14

lot 19

lot 18

BOS

5.00 5.00

ontworpen afsluiting

GEMEENTELIJKE OPSLAGPLA ATS 5.00

Infrastructuurwerken op KMO zone 'Klein Boom'

5.00

20.50

BOS

BOS

20.50

toegangspoort

ontwerp: grondplan, liggingsplan, legende


VERELST Gezien en goedgekeurd door Gemeenteraad van Putte in zitting van bij bevel, de Secretaris, de Burgemeester,

20.40

terugslagklep op RWA-buis

overstort op 16.80+

a x

Stokmans STARRENHOFLAAN 44-19 tel 03 664 21 71 2950 KAPELLEN fax 03 664 00 39 e-mail: [email protected] ontwerpbureel infrastructuurwerken en ruimtelijke planning verkavelingen en topografie plaatsbeschrijvingen

index A

VERA

Aantal plannen

1/500 IBE

4

01 maart 2010

wijzigingen

datum 19/03/2010

diverse aanpassingen

referenties: I-038.006, plotter:

TEK

Datum:

Johan Van Kerkhove

pad: Z:\Infrastructuur\I-059 Putte\I-059.001.1 infrastructuurwerken op KMO-zone 'Klein Boom'\I-059.001.1 voorontwerp\I-059.001.1-8-01D- berekening buffer.dwg

afdruk: Bejta, Isa

Schaal

LBE

PDFCreator.pc3

+17 .905 +15 +15 .425 .425

17.90

Oppervlakte

tek IBE

BIJLAGE 7.2

STUDIEBUREEL STOKMANS NV DORPSSTRAAT 76 Tel. (03) 664 21 71 (4L.) 2950 KAPELLEN Fax (03) 664.00.39 e-mail: [email protected]

Provincie Antwerpen Arrondissement Mechelen GEMEENTE Putte

Infrastructuurwerken op site Kleine Boom Bestek nr. I-059,001,1

BENODIGDE BERGING / DEBIETSBEPERKING GEGEVENS Benodigde berging : debietsbeperking

200 m³/ ha 5 l/s ha

INFRASTRUCTUUR straatnr

lengte

breedte

[m]

[m]

totale oppervlakte [m²] 1290 9000

S1 S2

[ha] 0,1290 0,9000

totaal infrastructuur

coefficiënt 1 [ha] 0,1290 0,9000

opmerking

1,029

BEBOUWING woning

opp

aantal

[m²]

[st]

totale oppervlakte [m²] 13000 7500 10029

W1 W2 W3 totaal bebouwing

[ha] 1,3000 0,7500 1,0029

TOTALE VERHARDE OPPERVLAKTE BENODIGE BERGING BENODIGE DEBIETSBEPERKING

4,0819 ha * 200 m³/ ha 4,0819 ha * 5 l/s ha

coefficiënt 1 [ha] 1,3000 0,7500 1,0029 3,0529

4,0819 817 m³ 20,4 l/s

opmerking

STUDIEBUREEL STOKMANS NV DORPSSTRAAT 76 Tel. (03) 664 21 71 (4L.) 2950 KAPELLEN Fax (03) 664.00.39 e-mail: [email protected]

Provincie Antwerpen Arrondissement Mechelen GEMEENTE Putte

Infrastructuurwerken op site Kleine Boom Bestek nr. I-059,001,1

GECREËERDE BERGING RIOLERINGSTELSEL riool van

tot

diam [mm]

lengte [m]

400 500 600 700

opmerkingen

buffering [m³]

437 290 173 96

totaal riolering

54,915 56,941 48,915 36,945 48,915

VIJVER / GRACHTEN bekken gracht

opp [m²]

gracht gracht gracht gracht gracht gracht gracht vijver

48000

buffer hoogte [m]

buffering

opmerkingen

[m³] 160,00 90,00 20,00 30,00 20,00 25,00 40,00 480,00

0,01

totaal bekken / grachten

865,000

TOTALE BUFFERING

914 m³

BIJKOMENDE BUFFERING opmerking

817 m³ 914 m³

BENODIGE BERGING GECREËERDE BERGING

Totale berging *

914 m³

* geen rekening met regenwaterbuffering per woning : aangenomen reserve

>=

817 m³

BIJLAGE 9.1

Invoergegevens en legende CAR-Vlaanderen Invoergegevens

Huidige situatie

Geplande situatie

Putte

Putte

Mechelbaan

Mechelbaan

X (m)

166781

166781

Y (m)

193076

193076

Intensiteit (mvt/etm)

11.348

12.028

Fractie licht

0,668

0,678

Fractie middelzwaar

0,131

0,127

Fractie zwaar

0,188

0,182

Fractie autobus

0,013

0,013

Buitenweg

Buitenweg

Wegtype

3a

3a

Bomenfactor

1

1

Afstand tot de wegas (m)

16

16

Fractie stagnatie

0

0

Plaats Straatnaam

Snelheidstype

Legende Plaats Gemeentenaam (lijst opgenomen in het model) Straatnaam Straatnaam uit de respectievelijke gemeente. Het is ook mogelijk om een niet gekende straatnaam in te voeren. Lambertcoördinaten X- en Y-coördinaten worden door het model zelf ingevuld. Desgewenst kan het door de gebruiker worden aangepast. Intensiteit (mvt/etm) De totale intensiteit in aantal motorvoertuigen per etmaal. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vier fracties: Fractie licht Fractie van het totale verkeer dat als licht kan worden aangemerkt (zie kader hieronder). Deze kolom wordt door het programma zelf ingevuld en is gebaseerd op de fracties middelzwaar, zwaar vrachtverkeer en autobussen. Fractie middelzwaar Fractie van het totale verkeer dat als middelzwaar (vracht)verkeer (zie kader hieronder) kan worden aangemerkt, in te vullen als getal tussen 0 en 1. Het gemiddelde aandeel van middelzwaar verkeer in Vlaanderen bedraagt circa 2,3%. De gebruiker is echter vrij deze fractie naar believen aan te passen. Hier werden de waarden ingevuld op basis van de verkeerstellingen die gebeurden voor de discipline Mens-mobiliteit (voor de huidige situatie) en de waarden berekend op basis van de verwachte toename van de verkeersintensiteit als gevolg van realisatie van het project (voor de geplande situatie). Fractie zwaar Fractie van het totale verkeer dat als zwaar (vracht)verkeer (zie kader hieronder) kan worden aangemerkt, in te vullen als getal tussen 0 en 1. Het gemiddelde aandeel van het zwaar verkeer in Vlaanderen bedraagt ca. 4,9%. De gebruiker is echter vrij deze fractie naar believen aan te passen. Hier werden de waarden ingevuld op basis van de verkeerstellingen die gebeurden voor de discipline Mens-mobiliteit (voor de huidige situatie) en de waarden berekend op basis van de verwachte toename van de verkeersintensiteit als gevolg van realisatie van het project (voor de geplande situatie). Fractie autobussen Fractie van het totale verkeer dat als autobus (zie kader hieronder) kan worden aangemerkt, in te vullen als getal tussen 0 en 1. Het gemiddelde aandeel van autobussen in Vlaanderen bedraagt ca. 0,8%. De gebruiker is vrij deze fractie naar believen aan te passen. Hier werden de waarden ingevuld op basis van de verkeerstellingen die gebeurden voor de discipline Mens-mobiliteit (voor de huidige situatie) en de waarden berekend op basis van de verwachte toename van de verkeersintensiteit als gevolg van realisatie van het project (voor de geplande situatie). Definities voertuigcategorieën zoals gehanteerd in CAR-Vlaanderen v2.0

Snelheidstypering De volgende snelheidstypen worden onderscheiden: - Snelweg: gemiddelde rijsnelheid is 100 km/uur - Buitenweg: weg met een snelheidslimiet van maximaal 80 km/uur (gemiddeld 44 km/uur) - Doorstromend stadsverkeer: doorstromend verkeer binnen de bebouwde kom, stadsstraat (gemiddeld 26 km/uur) - Normaal stadsverkeer: gemiddelde snelheid 19 km/uur - Stagnerend verkeer: de doorstroming van het verkeer wordt belemmerd, gemiddeld 13 km/uur. Wegtype De volgende wegtypen worden onderscheiden (zie ook figuur 1) 1. weg door open terrein, incidenteel gebouwen of bomen binnen een straal van 100 meter; 2. basistype, alle wegen anders dan type 1, 3a, 3b of 4; 3a. beide zijden van de weg bebouwing, afstand wegas-gevel is kleiner dan 3 maal de hoogte van de bebouwing, maar groter dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing; 3b. beide zijden van de weg bebouwing, afstand wegas-gevel is kleiner dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing (street canyon); 4. éénzijdige bebouwing, weg met aan één zijde min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van minder dan 3 maal de hoogte van de bebouwing.

Bomenfactor De bomenfactor is een maat voor de aanwezigheid van bomen. Drie bomenfactoren worden onderscheiden: 1 Hier en daar bomen of in het geheel niet; 1.25 Eén of meer rijen bomen met onderlinge afstand van minder dan 15 meter met openingen tussen de kronen; 1.5 De kronen raken elkaar en overspannen minstens een derde gedeelte van de straatbreedte. Afstand tot de wegas Bij wegtype 1 is de maximum afstand 300 meter, bij de overige wegtypen is dit 30 meter.

Fractie stagnatie De etmaalgemiddelde fractie van de verkeersintensiteit die stagnerend is. Dit dient getal tussen 0 en 1 te zijn.


Huidige situatie

Geplande situatie

Putte

Putte

Mechelbaan

Mechelbaan

X (m)

166781

166781

Y (m)

193076

193076


11.348

12.028

Fractie licht

0,668

0,678

Fractie middelzwaar

0,131

0,127

Fractie zwaar

0,188

0,182

Fractie autobus

0,013

0,013

Buitenweg

Buitenweg

Wegtype

3a

3a

Bomenfactor

1

1


16

16

Fractie stagnatie

0

0

Plaats Straatnaam

Snelheidstype






Huidige situatie

Geplande situatie

Putte

Putte

Mechelbaan

Mechelbaan

X (m)

166781

166781

Y (m)

193076

193076


11.348

12.028

Fractie licht

0,668

0,678

Fractie middelzwaar

0,131

0,127

Fractie zwaar

0,188

0,182

Fractie autobus

0,013

0,013

Buitenweg

Buitenweg

Wegtype

3a

3a

Bomenfactor

1

1


16

16

Fractie stagnatie

0

0

Plaats Straatnaam

Snelheidstype






Huidige situatie

Geplande situatie

Putte

Putte

Mechelbaan

Mechelbaan

X (m)

166781

166781

Y (m)

193076

193076


11.348

12.028

Fractie licht

0,668

0,678

Fractie middelzwaar

0,131

0,127

Fractie zwaar

0,188

0,182

Fractie autobus

0,013

0,013

Buitenweg

Buitenweg

Wegtype

3a

3a

Bomenfactor

1

1


16

16

Fractie stagnatie

0

0

Plaats Straatnaam

Snelheidstype





GEMOTIVEERDE AANVRAAG TOT ONTHEFFING VAN DE MER-PLICHT. voor het rooien van bos in de site Klein Boom

Recommend Documents