Gemeentenieuws Nieuwe Stijl
Protestantse Gemeente Wassenaar
Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 21 • augustus/september ’15 • www.pkn-wassenaar.nl
In dit nummer Pagina 3: Afscheid stagiair Tijdens de openluchtdienst van de Kievietkerk op 5 juli nam Arie van der Bom afscheid van de gemeente. Een terug- en vooruitblik. Pagina 4: 90 jaar Kievietkerk Op 24 september is het negentig jaar geleden dat de Kievietkerk haar deuren opende. Guido Wiersma en Wini Buitink kijken terug. Pagina 5: Inny Visser Dominee Inny Visser overleed op 15 juni. “Een gelovige is iemand die bij alles wat hem verontrust denkt en soms ook zegt: ‘En toch…’” Pagina 6: Nieuwe ambtsdragers “Hoofduitdaging is wegen te vinden om volgende generaties mee te laten doen.” Een kennismaking met drie nieuwe ambtsdragers. Pagina 7: Kerk & Kunst In september zet kunstenares Rian Verbeek het nieuwe kerkelijke seizoen in de steigers met kunst op steigerhout.
WEGGAAN Rutger Kopland Weggaan is iets anders dan het huis uitsluipen zacht de deur dichttrekken achter je bestaan en niet terugkeren. Je blijft iemand op wie wordt gewacht. Weggaan kun je beschrijven als een soort van blijven. Niemand wacht want je bent er nog. Niemand neemt afscheid want je gaat niet weg. Uit: Rutger Kopland, Het orgeltje van yesterday
Prins Frederik, De Paauw en de Dorpskerk
Een luisterrijke plechtigheid in de Dorpskerk Afgelopen mei verscheen een biografie over prins Frederik der Nederlanden (1797-1881), woonachtig in Wassenaar en nauw betrokken bij het wel en wee van de Wassenaarse Dorpskerk, zo blijkt uit onderstaand artikel van Anton van de Sande, auteur van de biografie Gentleman naast de troon. Door Anton van de Sande Prins Frederik was een evenwichtige figuur, zonder geldingsdrang, die als zoon, broer en oom van de regerend vorst bewust in de schaduw van de troon is gebleven om de soeverein niet in de weg te staan. Dat hij nu een ‘vergeten prins’ is – zo eindigt het boek – zou Frederik wellicht de kroon op zijn werk hebben gevonden. Echt helemaal vergeten is hij overigens niet. Uiteraard leeft hij in Wassenaar nog in de herinnering voort en verder is dat ook nog bij de vrijmetselaars het geval. Vrijmetselarij Want behalve troubleshooter in de familie en hoogste militair in het land was de prins 65 jaar lang, tot zijn dood, grootmeester-nationaal van de Nederlandse vrijmetselarij. Als gevolg van het
Trouwdienst van prinses Marie in 1871 ‘geheime’ karakter ervan doen over dat verlicht-ethisch inwijdingsgenootschap al bijna drie eeuwen de meest wilde verhalen de ronde, met name onder katholieken en orthodox-calvinisten. In de loge blijken echter zowel praktiserend gelovigen als vrijdenkers zich thuis te
voelen, broederlijk ‘metselend’ aan een betere wereld. Dat grootmeester Frederik zich ook bij het wel en wee van de Wassenaarse Dorpskerk nauw betrokken heeft gevoeld, is daarom absoluut niet vreemd. >> Lees verder op pagina 3
Kerkenraden beraden zich op toekomst kerk
“Begin 2016 hebben we een gezamenlijk plan” Op 11 juni 2015 is een commissie van start gegaan die een plan gaat opstellen voor de toekomst van onze protestantse gemeente. Dit gebeurde in een bijzondere vergadering van de algemene kerkenraad voor alle kerkenraadsleden van de Dorpskerk, Kievietkerk en Messiaskerk. Tijdens speciale gemeenteavonden, komend najaar, kunnen de gemeenteleden reageren op de plannen. Het was de tweede keer dit jaar dat de drie kerkenraden gezamenlijk bijeen waren. Eerder, op 7 maart, was er een bezinningsdag, waarop werd gesproken over hoe de Wassenaarse kerkgemeenschap kerk wil zijn en hoe zij een thuis kan zijn voor iedereen. In de afgelopen maanden hebben drie werkgroepen, die op 7 maart zijn geformeerd, rapportages opgesteld over onderwerpen die meer aandacht vroegen. Financieel perspectief Ook de kerkrentmeesters hebben een rapport geschreven, zij over het financiële
V.l.n.r. Deodaat, Jetty, Liza, Hans, Conny en Nelleke. Niet op de foto Lyda perspectief van onze gemeente. Daarin wordt inzicht gegeven in de vraag hoe onze gemeente zich financieel ontwikkelt op basis van de ledenaantallen in de afgelopen jaren en de opbrengst van de jaarlijkse Actie Kerkbalans. Het gaat hierbij vooral over de mogelijkheden om betaalde krachten als predikanten en andere medewerkers in dienst te nemen en te houden.
Dit is van belang omdat bij vertrek van een predikant de kerkrentmeesters verwachten dat een dergelijke vacature niet meer opgevuld kan worden. >> Lees verder op pagina 3
Colofon Dit informatieblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente Wassenaar en verschijnt eenmaal per twee maanden.
Activiteit
Locatie
Contactpersoon
Maandagavond Wekelijks
Cantorij, 19.30- 21.30 uur
Kievietkerk
mw A. Jansen-Kot T (0252) 222 259
Oplage: 1.650 exemplaren
Dinsdagochtend Wekelijks
Openstelling kerk, 10.30-12.30 uur
Dorpskerk/Stiltecentrum
mw K. Taal T (070) 511 12 49
Redactieadres: Protestantse Gemeente Wassenaar Kerkelijk bureau Schoolstraat 4 2242 KH Wassenaar
[email protected] www.pkn-wassenaar.nl (070) 511 40 68
Woensdagochtend Wekelijks
Ochtendgebed, 10.00 uur
Kievietkerk
mw Sh. Keilholz T (070) 517 52 09
Woensdagmiddag september t/m mei 1x per twee weken*
Altijd Welkom, 14.30-16.30 uur
Messiaskerk
mw G. van Kesteren T (070) 514 46 33
Woensdagavond Wekelijks
Cantorij, 20.00-22.00 uur
Dorpskerk
R. Jansen T (0252) 222 259
Woensdagavond Wekelijks
Cantorij, 20.00 uur
Messiaskerk
C. van Delft T (071) 401 24 20
Vrijdagochtend 2e vrijdag van de maand
Zangmorgen, 10.30-11.30 uur
Van Ommerenpark
mw N. van Duijn T (070) 511 62 15
Vrijdagmiddag Wekelijks
Viering, 16.00 uur
Duinstede
mw H. Postma T (070) 754 33 33
Vrijdagavond Wekelijks
Weeksluiting, 19.00 uur
Sophieke Huis/Theaterzaal
ds. J.A.D. van der Boon T (070) 517 11 48
Vrijdagavond* Wekelijks
Rejoice
Messiaskerk, 19.30-20.45 uur
J. van den Akker T (070) 517 97 90
Vrijdagavond* 1x per drie weken
Plexat (12-15 jaar), 21.00-22.30 uur
Messiaskerk
F. Hart E
[email protected]
Openingstijden kerkelijk bureau: Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00-12.00 uur Rekeningnummers: NL50 FVLB 0699 8411 19 t.n.v. Protestantse Gemeente te Wassenaar (kerkelijke bijdrage) NL95 RABO 0128 0850 02 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Wassenaar (diaconale giften en giften kerkwebradio) NL57 FVLB 0635 8167 25 t.n.v. Protestantse Gemeente Wassenaar inzake kerkblad voor een vrijwillige bijdrage Redactie en redactieraad: Nelleke van Duijn, Henk Hogewoning (eindredactie), Rick van Keulen, Jilles de Klerk, Marianne Mewissen, Kees Mos en Wilma Verschoor Redactionele ondersteuning: Ellen van der Vis Post voor de redactie:
[email protected] of per post naar het kerkelijk bureau (zie boven) Realisatie en druk: Station Drukwerk, Katwijk
(advertenties)
Protestantse Gemeente Wassenaar
Ook dit jaar verzorgen wij graag uw aangiften.
2
Wekelijkse en maandelijkse activiteiten
* Zie voor de data het programmaboekje en/of de website www.pkn-wassenaar.nl
Bijzondere activiteiten Activiteit
Plaats
Contactpersoon
Zaterdagen t/m 22 augustus
Openstelling kerk, 13.00-16.00 uur
Dorpskerk
Elly May Op ’t Landt T (070) 511 74 68
Zaterdagen t/m 22 augustus
Promenadeconcert, 16.00 uur
Dorpskerk
Deka Wielenga T (070) 511 83 74
Zaterdag 5 september
Opening expositie ´In de steigers´
Messiaskerk
Maria Metz T (070) 511 12 18
Messiaskerk is gemeentelijk monument Wie de Messiaskerk binnengaat, betreedt sinds kort niet alleen een kerk, maar ook een gemeentelijk monument. Een rood schildje, met daarop het wapen van Wassenaar, vormt het bewijs van die nieuwe status. Een fraai bord aan de gevel geeft nadere informatie over het gebouw. Een groot aantal gemeenteleden was er op zaterdagmiddag 27 juni getuige van hoe het jongste gemeentelid, Hans Snippe, op energieke wijze het doek verwijderde waarachter het bord was verborgen. Dat hij in september bevestigd zal worden als diaken heeft daar overigens niets mee te maken. “Wat zijn de overwegingen van de gemeente geweest om de Messiaskerk op de gemeentelijke monumentlijst te plaatsen?,” vroeg ds. Kees Mos aan Carla Scheffer, die de gemeente vertegenwoordigde. In heldere lijnen schetste zij hoe de architect, Baron van Asbeck, zich destijds (de kerk werd in 1967 in gebruik genomen) had laten
inspireren door de beroemde architect Le Corbusier. Diens kerk in Longchamp (Jura) had duidelijk model gestaan voor de Wassenaarse Messiaskerk. Na de oorlog lagen veel kerken in puin of waren zwaar beschadigd. Van Asbeck heeft kerken opgebouwd of hersteld, maar in Wassenaar kon hij een eigen concept verwezenlijken. In zijn materiaalgebruik, maar vooral ook in de manier waarop hij omging met de werking van het licht, toonde hij zich duidelijk schatplichtig aan de grote bouwmeester Le Corbusier. Ark op het droge Dick den Ouden, lid van de Historische Vereniging Oud Wassenaer, wees vooral op de symboliek van het gebouw. Van Asbeck liet zich inspireren door de locatie, aan een kruispunt van waterwegen. De Messiaskerk ligt als een schip aan de Wetering. De toren vormt de boeg, het gebouw is een ark op het droge. De ronde vormen zijn uitnodigend, iedereen is welkom. Op het informatiebord staat ook het glas-inloodraam vermeld, afkomstig uit de gerefor-
meerde Zijllaankerk, gemaakt in 1944 door Roeland Koning. Het was het eerste raam met een voorstelling van een persoon dat in een gereformeerde kerk werd geplaatst. Nu prijkt zijn verbeelding van Johannes op Patmos dus in de Messiaskerk. Toen alle aanwezigen overtuigd waren van de cultuurhistorische waarde van hun Messiaskerk, werd de bijeenkomst op aardser niveau voortgezet in de hal van de kerk met de jaarlijkse barbecue. Voor het eerst in een monument.
KAAS EN DELICATESSEN
Liesbeth Köhlenberg
EUROFROMAGE
tuinontwerp- en adviesburo tel. 070 5140 660
Elke dinsdag op de markt in Wassenaar!
www.lkohlenbergtuinen.nl
ad64/31.indd 2
22-02-12 16:24
Arie Jan van der Bom nam in juli afscheid van de wijkgemeente de Kieviet, waar hij de afgelopen maanden stage liep. Arie Jan blikt terug en kijkt vooruit. Door Arie Jan van der Bom Het was leuk op de boerderij, op die stralende zondag van 5 juli! Een dienst in de open lucht omgeven door een landschap dat een stedeling zoals ik voornamelijk van schilderijen kent. De boerderij puilde uit van vrolijke gemeenteleden, oud èn jong. Ik bedacht me dat ik nog een missionaire activiteit moest uitvoeren. Maar was dit soms niet een wonderbaarlijke visvangst? Het was zeker een feestelijke bijeenkomst. Net voordat ik de Bijbellezing mocht doen, vertelde dominee Jilles de Klerk de gemeente dat dit de laatste keer voor mij was. Onbevangenheid De stage was nu officieel afgerond. Daarop reageerde de gemeente eenstemmig met: “Aaaahh!” Deze zucht leek het midden te houden tussen “Ah, wat jammer voor ons”, “Ah, wat zielig voor hem” en misschien ook wel: “Ah, die zijn we kwijt! – wat een opluchting”. Het was komisch om te zien dat de hele groep zo uitgelaten en spontaan reageerde tijdens een kerkdienst. Had dit ook met de ruimte te maken? Of met die onbevangenheid en onschuld van het eerste begin in die tuin waarover wij lazen? Het afscheid is gelukkig niet definitief. Ik neem vooral afscheid als stagiair. Want vanaf nu zal ik af en toe nog eens bij u te gast zijn als gastpredikant. Graag blik ik kort met u terug op de afgelopen tien maanden. Laat ik aller-
eerst zeggen dat ik grote gastvrijheid van u allen heb mogen ontvangen. Daar ben ik u zeer dankbaar voor! Ik ben ook voortreffelijk begeleid door dominee Jilles de Klerk. De stage is voor mij heel leerzaam geweest op tal van terreinen. Zo heb ik pastorale gesprekken mogen voeren met diverse gemeenteleden. Dankzij hun grote openhartigheid hebben zij mij een enorme dienst bewezen. Deze gesprekken waren minstens zo pastoraal voor mij als voor hen. Ik heb kringen mogen leiden. Ik heb het inhoudelijk deel van vier groothuisbezoekbijeenkomsten mogen verzorgen. Ik heb bij vergaderingen van de kerkenraad gezeten, van de algemene kerkenraad, van het ministerie, van de classis, enzovoort. Ik heb drie keer mogen voorgaan in de eredienst. Ik heb met een aantal gemeenteleden de zon zien opgaan op paasmorgen. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Wat nu? Ik moet nog afstuderen. Het komend half jaar hoop ik dat voor elkaar te krijgen. Ik werk aan een scriptie over de vermeende zondeloosheid van Jezus Christus. Na mijn afstuderen wens ik beroepen te worden. Waar? Dat is volstrekt onbekend. Een nieuw avontuur mag dan beginnen. Ik groet u allen!
Verhaal op de hooiwagen
>> Vervolg van pagina 1
Toekomst protestantse gemeente De commissie die op 11 juni is ingesteld, formuleert een toekomstvisie voor de Protestantse Gemeente Wassenaar en stelt een stappenplan op waaruit duidelijk wordt wat we als kerk samen kunnen en willen doen binnen de (financiële) mogelijkheden die we hebben. De commissie kan putten uit de eerder genoemde rapporten en andere plannen die de afgelopen jaren zijn geschreven. Leden commissie “Wij zijn heel ingenomen met de commissie,” zeggen Henk Meeldijk en Yves Boeltjes de Vries, respectievelijk voorzitter en scriba van de algemene kerkenraad. De zeven commissieleden zijn: Liza Alderliesten, Deodaat van der Boon, Nelleke van Duijn, Hans van Kesteren, Conny Koets, Lyda Nell en Jetty van Westering. “Het enthousiasme waarmee zij aan hun opdracht zijn begonnen, geeft ons vertrouwen in een goede uitkomst van hun werk.” De algemene kerkenraad is opdrachtgever van de commissie. De commissieleden kunnen overleggen over het proces en de uitdagingen die zij op hun weg tegenkomen met een stuurgroep. Deze stuurgroep bestaat uit Fokko
van Duijne, Maarten Ouwens en Jan Aro van Leeuwen. Ook de stuurgroep is door de algemene kerkenraad ingesteld. Gemeenteavond De algemene kerkenraad heeft de commissie gevraagd het conceptrapport uiterlijk op 31 oktober 2015 op te leveren. Dit concept zal vervolgens worden behandeld in de algemene kerkenraad en in de wijkkerkenraden van de Dorpskerk, de Kievietkerk en de Messiaskerk. Vervolgens houdt iedere wijk een gemeenteavond om het conceptrapport toe te lichten en suggesties te vragen. De commissie verwerkt de reacties uit de gemeente en stelt een nieuwe versie op. De algemene kerkenraad verwacht het definitieve rapport voor de kerst. De formele besluitvorming over de toekomst is voorzien in de vergadering van de algemene kerkenraad van begin 2016. “Dan hebben we één plan van en voor ons allemaal in de Protestantse Gemeente Wassenaar,” zeggen Henk Meeldijk en Yves Boeltjes de Vries. “Voor de komende maanden wensen we de leden van de commissie en de stuurgroep veel wijsheid bij hun werk.”
>> Vervolg van pagina 1
Prins Frederik en de Dorpskerk Geboren en getogen aan het hof in Berlijn en door zijn huwelijk met zijn elf jaar jongere nichtje Louise van Pruisen, in 1825, is Frederik zich feitelijk zijn leven lang een Pruisische prins blijven voelen. Vanaf 1840 woonde het gezin op Huis De Paauw, aanvankelijk alleen in de zomer, maar weldra nagenoeg het hele jaar. Het uitgestrekte landgoed – waar ook Backershagen en De Horsten bij werden getrokken – veranderde in een soort Pruisische enclave. De honderden tuinlieden, livreiknechten en leden van de hofhouding waren veelal uit de Heimat afkomstig. Een verbaasde bezoeker uit Sint Petersburg vroeg de prins eens of hij inderdaad zoveel personeel nodig had. Het antwoord van Frederik: “Ik heb ze niet nodig, maar ze hebben mij nodig…” Longaandoening Vermoedelijk kerkten velen van hen in Wassenaar, tot in 1857 door de lijfarts van de prins, de in de Palts geboren graaf Ernst van Bylandt, in Den Haag de Duits-evangelische gemeente werd opgericht. Vier jaar later kon hij aan de Bleienburg de op kosten van Frederik gebouwde neogotische kerk in gebruik nemen. De prins en prinses zijn zelf met hun gezin echter altijd in Wassenaar blijven kerken. Oudste dochter Louise trouwde in 1850, op haar tweeëntwintigste, met kroonprins Karel van Zweden. Prinses Marie, in 1841 op De Paauw geboren, zou in juli 1871 in Wassenaar trouwen met Wilhelm van Wied. In januari 1846 werd het gezin zwaar getroffen door de dood van de negenjarige Fritzi die thuis tijdens een gymnastiekoefening ongelukkig ten val was gekomen. In december 1870 overleed Frederiks gemalin Louise. De laatste tien jaar van haar leven had ze met een ernstige longaandoening te kampen gekregen. Met name de prinses en haar twee dochters hebben zich intensief met de protestantse gemeente te Wassenaar ingelaten. Ook de prins ging overigens, als hij niet in het buitenland zat, trouw met hen op zondag naar de dienst in de Dorpskerk, waar de Oranjes de herenbank van de Van Wassenaers in bruikleen hadden gekregen. Hij had op zijn zestiende in Berlijn belijdenis gedaan. De Hohenzollern waren, net als de Oranjes, ‘reformiert’, maar in 1817 werden door koning Friedrich Wilhelm III – de toekomstige schoonvader van de prins – de hervormde en de lutherse kerk in Pruisen tot één evangelische kerk samengevoegd. Frederik voelde zich het meest verwant aan de rationalistische richting in de hervormde kerk.
Zondige vrouw Frederik zal daarom meer op hebben gehad met de vrijzinnige predikant C.A. Klinkenberg, die van 1838 tot 1855 in Wassenaar stond, dan met diens opvolger dominee L.J. van Rhijn, een man van het Reveil, rechtzinnig in de leer en goed bevriend met Groen van Prinsterer die op zondag tweemaal de preek in de Dorpskerk kwam beluisteren. De prins was minzaam en tactvol genoeg om met de steile predikant op goede voet te blijven staan. Zo wist hij bijvoorbeeld eens, na afloop, in de pastorie de gemoederen te sussen nadat Van Rhijn op een zondag een tierende prinses Marianne, jongere zus van Frederik – die hij hardop een zondige vrouw durfde te noemen – de toegang tot de avondmaalstafel geweigerd had. Prinses Marie, Frederiks oogappel, was de orthodoxe herder, van wie ze tijdens de ziekte van haar moeder veel steun had ondervonden, bijzonder toegenegen. Toen op 18 juli 1871 in de uitbundig versierde Dorpskerk het huwelijk van Marie met vorst Wilhelm van Wied werd ingezegend door hofpredikant G. Ruitenveld, mocht dominee Van Rhijn hoog vanaf de kansel ‘een korte trouwrede’ houden. Rechts van het bruidspaar zaten Frederik, koningin Sophie, koning Willem III en tante Alexandrine, groothertogin weduwe van Mecklenburg-Schwerin, links prins Hendrik en diens gemalin Amalia, prinses Alexandrine en Albert jr. van Pruisen, dochter en zoon van Marianne, en de prinsen Wiwill en Alexander. In de kerk waren voorts Thorbecke en diens kabinet, het corps diplomatique en vele andere genodigden. Galmende preek Tot ontsteltenis van de aanwezigen leek aan de galmende preek van Van Rhijn geen eind te komen. Frederik draaide zich om naar zijn hofmaarschalk en gaf hem in het kort wat orders. Deze begon nu te gebaren naar de predikant en probeerde diens blik te vangen. Vervolgens gaf hij een wenk aan de kamerheer tegenover hem. Ze trokken beiden hun horloge tevoorschijn en begonnen daarmee demonstratief boven hun hoofd te zwaaien. Tevergeefs. De dominee keek pas naar zijn gehoor beneden hem toen hij eindelijk klaar was. De bruiloft van prinses Marie en Wilhelm van Wied is de meest luisterrijke plechtigheid die de Dorpskerk ooit is te beurt gevallen. Tot op heden althans…
(advertenties)
Protestantse Gemeente Wassenaar
Stagiair Arie Jan van der Bom kijkt terug en vooruit
3 VERLENGDE HOGE KLEI 60 - WASSENAAR - HOLLAND
WWW. VANE DE . COM - T. ( 070) 511 34 26
STERK IN VERHUIZEN.
SINDS 1923
(advertenties)
Negentig jaar bestaan Kievietkerk
Hodie Mihi
Cras Tibi
Begrafenissen
Crematies
est. 1934
Hodie Mihi, Cras Tibi is gespecialiseerd in uitvaarten volgens persoonlijke wens. Uw wensen kunnen in ons archief worden vastgelegd. Wij bieden een uitvaartverzekering en beschikken over rouw- en ontvangkamers in de gehele regio 's-Gravenhage.
www.hodiemihi.nl
Kerk van min en middensta Op donderdag 24 september is het negentig jaar geleden dat de Kievietkerk haar deuren opende. Met Guido Wiersma en Wini Buitink duiken we in de geschiedenis. “We waren een van de eerste kerken die samengingen met de gereformeerden.” Door Henk Hogewoning Op 26 oktober 1917 namen de kerkenraadsleden van de Dorpskerk een opmerkelijk besluit. Zij spraken zich uit voor de bouw van een tweede hervormde kerk in De Kieviet. Deze villawijk was in het begin van de twintigste eeuw ontstaan. Hier vestigden zich in de daarop volgende jaren captains of industry, ministers, medici en wetenschappers. Een kerkgebouw mocht niet ontbreken in deze nieuwe wijk, vond een van de nieuwe bewoners, Dr. J.Th Visser, later minister van Onderwijs, Kun-
sten en Wetenschappen. Want daar was behoefte aan, getuige de kerkdiensten die vanaf 1917 werden gehouden in een schoolgebouw aan de Buurtweg en later in de school aan de Zijdeweg. Eerste predikant In 1919 worden de plannen voor een eigen kerk concreter als de N.V. Mij. Kievietpark gratis een stuk grond beschikbaar stelt. Vijf jaar later, in 1924 start de bouw onder
Kantoor: Jan van Nassaustraat 110, 's-Gravenhage
24 uur per dag bereikbaar: 070-3246651
Diaconia
Koken voor dak- en thuislozen Door Sheila Keilholz
ALLE AANDACHT VOOR AFSCHEID NAAR WENS EN
Protestantse Gemeente Wassenaar
HERINNERING
4
Chili con Amore Men neme: 13 kilo rundergehakt 45 paprika’s 30 kilo aardappelen, iets kruimig 40 potten bruine bonen
13 pakjes spekreepjes (á 250 gram) 45 uien ruim chilikruiden
Twaalf kooklustige vrijwilligers én Jopie Bregten, ‘moeder-overste’ op deze vijfde vrijdag van de maand in het Westeinde-klooster in Den Haag. Hier organiseert het Haags Straatpastoraat wekelijks een maaltijd voor dak- en thuislozen. De kerkdienst in de kapel is nog in volle gang. De kaarten die wekelijks rondgaan voor zieke lotgenoten worden getekend. Het licht van tientallen waxinelichtjes, van zoëven uitgesproken of zwijgende gebeden, glanst in de stemmige ruimte. Een hond ligt te soezen met zijn kop op zijn poten. Het laatste lied wordt ingezet. Dan stromen de kerkgangers naar de eetzaal, waar voor zo’n honderd personen gedekt is. Ook de gasten die buiten hebben staan wachten, komen binnen. Iedereen schuift aan voor de eerste gang, verse groentesoep. Aan sommige tafels ontspint zich een gesprek, aan andere wordt zwijgend gegeten. De tweede gang komt door, vrijwilligers lopen af en aan. De pittige chili con carne wordt gewaardeerd, vla met een dot zelfgemaakte rabarbercompote blust af. Na afloop vormt zich een rij om het overgebleven eten mee te nemen in plastic doosjes. Niets wordt verspild.
EDWARD KARDOL Oostdorperweg 151 2242 NJ Wassenaar S 070 514 61 00
[email protected] www.omen-uitvaartzorg.nl FACILITEITEN VOOR HET VERZORGEN VAN: • UITVAARTEN • OVERLEDENEN • OPBARINGEN • CONDOLEANCES • AFSCHEIDSBIJEENKOMSTEN • MEMORIALS
INFORMATIEPUNT VOOR HET: • BESPREKEN VAN UITVAARTEN • REGISTREREN VAN UITVAARTWENSEN • DEPOSITO EN UITVAARTVERZEKERINGEN • GEDENKTEKENS - URNEN - SIERADEN • UITVAARTKISTEN
Het lukt Jopie al zes jaar om voor zo’n twee euro per persoon elke keer een voedzame maaltijd op tafel te zetten. Met verse groente, rundvlees of kip, soep vooraf, een dessert en een stuk fruit toe. Albert Heijn is een trouwe donateur van het fruit, de drie Wassenaarse rooms-katholieke kerken en de diaconie van de Protestantse Gemeente helpen om het potje voor de overige ingrediënten gevuld te houden. Zo zullen de woorden van een lied van Klaas Koffeman, één van de twee pastores van het Haags Straatpastoraat, niet verstommen: De herberg staat wijd open voor mensen onderweg vermoeid, verdwaald, verlopen op zoek naar heg en steg. Het is een toevluchtsoord om hoopvol weg te dromen, elk mens wordt hier gehoord.
Zie voor meer informatie: www.straatpastoraat.nl
Denkend aan dominee Inny Visser
nisters anders leiding van architect Johannes Mutters, tevens directeur van de N.V. Mij. Kievietpark, de organisatie die de nieuwe wijk ontwikkelde. Op 24 september 1925, een jaar nadat de Nederlands-hervormde gemeente Wassenaar-Zuid is gesticht, wordt de kerk in gebruik genomen tijdens een dienst onder leiding van ds. A.A. Dönszelman, predikant van de Dorpskerk. Het duurt nog tot 1932 voordat de Kievietkerk een eigen predikant krijgt: ds. W.A.B. ten Kate. Tot dan worden de diensten geleid door ds. Dönszelman en collega’s uit Den Haag. In januari 1930 wordt er wel al een hulppredikant aangesteld: prof. dr. Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne, later minister van Sociale Zaken en van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Vanaf 1930 kan er gedoopt worden in de Kievietkerk dankzij een betrokken gemeentelid dat een doopvont schenkt. In 1933 krijgt de kerk een eigen avondmaalsset. Verbouwing In 1958, ten tijde van ds. J.T. Wiersma die in 1952 zijn intrede had gedaan, wordt de Kievietkerk ingrijpend verbouwd door architect Chr. Nielsen uit Amsterdam. Het liturgisch centrum verhuist naar de andere kant van het gebouw en wisselt van plaats met het orgel. De kerk, tot dan donkergroen van binnen, krijgt een modern, licht interieur. De kosten van de verbouwing bedragen 165.000 gulden. Dit is exclusief de kosten van een nieuw orgel, dat ook hard nodig is. Na de bouw in 1925 was er een tweedehands orgel in Leeuwarden aangeschaft. In 1963 is het benodigde geld er. De firma Ahrend en Brunsema uit Leer krijgt de opdracht het nieuwe orgel te bouwen.
Op 15 juni van dit jaar kwam een einde aan het leven van Inny Corry Visser-Schroot. Zij was van 1987 tot 1999 predikant van de Kievietkerk. Met haar man, Jan Visser, was ze in 1985 naar Wassenaar gekomen toen hij predikant werd van de Kievietkerk samen met dominee Marijke Jansende Jonge. Toen de laatste na twee jaar terugtrad, volgde Inny haar op. Guido Wiersma, zoon van predikant Wiersma en tot begin dit jaar voorzitter van de Kievietkerk, herinnert zich dat zijn vader regelmatig op pad was om fondsen te werven voor de verbouwing. “Het leek wel of hij meer tijd besteedde aan geld inzamelen dan aan het geestelijke werk,” zegt Guido lachend. Maar dat was schijn. Het kerkelijk leven bloeide, ook het jeugdwerk. Guido: “Mijn vader was erg begaan met de kerkelijke gemeente, en niet te vergeten de mensen in Kerkenhout aan de andere kant van de Rijksstraatweg, waar veel middenstanders woonden.” Guido vervolgt: “Stipt om zes uur aten we altijd. Na het eten sliep mijn vader drie kwartier. Vanwege zijn kromme rug, als gevolg van polio in zijn kindertijd, deed hij dat op de grond onder de tafel. Daarna gaf hij catechisatie of leidde hij een van de achttien kringen die hij had opgericht.” Deze kringen – die kenmerkend zijn voor het kerkelijk leven in de Kieviet – werden door zijn opvolgers (Willem van Bruggen, Jan en Inny Visser, Just van Es en Barbara de Beaufort en Jilles de Klerk) voortgezet. Samen op weg Kerkenraadslid Wini Buitink brengt de fusie van de hervormde Kievietkerk en de gereformeerde Bloemcamplaankerk in herinnering, in 1985. “We waren een van de eerste kerken in Nederland die samengingen. De kerkgang liep terug en omdat beide wijken geografisch op elkaar aansloten, lag een samengaan voor de hand. Eigenlijk zijn de twee bloedgroepen geruisloos in elkaar opgegaan.”
Door Jilles de Klerk Aanvankelijk was Inny nog niet formeel predikant. Omdat ze van hervormde huize was, kon ze niet op een gereformeerde predikantsplaats staan. Dat weerhield haar er niet van om alle predikantswerkzaamheden met enthousiasme, warmte en overtuiging te vervullen. In de jaren voor haar predikantschap gaf Inny Visser godsdienstonderwijs op een middelbare school in Den Haag. Over de ervaringen en gesprekken die zij in de klas opdeed, schreef ze in het landelijke theologenblad In de Waagschaal. Haar artikelen laten zien dat ze de leerlingen open, zonder vooropgezette standpunten tegemoet trad. Over de discussies en ervaringen in de klas schreef ze vervolgens ‘kostelijke’ stukjes (om een voor Inny typerende term te gebruiken). Inny had de gave om kernachtig en beeldend onder woorden te brengen wat ze bedoelde.
Dat bleek ook later op de kansel. In de afscheidsdienst op 20 juni gaf haar zoon Pim daarvan een voorbeeld. Kort voor haar overlijden had zijn moeder gezegd: “Geloof is een vogeltje dat zingt in de nacht, omdat het weet dat het morgen wordt.” Ook de gesprekskring van de Kievietkerk trakteerde Inny regelmatig op zulke pareltjes. Die getuigden op een frisse, aansprekende manier van het geloof in God en de warmte voor mensen die in Inny Visser leefden. Dagelijkse bezoeken Drie jaar geleden overleed Jan. Daarmee verloor Inny niet alleen haar echtgenoot, maar ook de dagelijkse bezoeken, die structuur en invulling van de dag hadden gegeven. Later in het jaar kwam op vrij dramatische wijze ook een einde aan het voorgaan in kerkdiensten: Inny ging tijdens een dienst in de Dorpskerk onderuit en viel van de kansel. “Dat was eigenlijk jammer, want ik had, al zeg ik het zelf, juist zo’n aardige preek,” relativeerde ze die gebeurtenis. Toch besloot ze op aanraden van haar kinderen een punt te zetten achter het preken. Om haar loopbaan als predikant niet met een val te besluiten, ging ze een laatste keer voor, in september 2012 in de Kievietkerk. In haar preek verwoordde Inny Visser wat geloven voor haar ten diepste betekende: “Een gelovige is iemand die bij alles wat hem verontrust, denkt en soms ook zegt: ‘En toch…’ Altijd als we te maken hebben met machten die in deze wereld het kwaad oproepen, weten we eigenwijs bij ons zelf: ‘En toch is er een andere macht en die zal overwinnen.’ Een gelovige is iemand die dat gerucht heeft gehoord, hetzij via zijn ouders of op een andere manier, en aan wie het geloof gegeven wordt.” Vanuit dat geloof heeft Inny Visser velen in en buiten de Kievietkerk met haar preken en pastoraat geïnspireerd en bemoedigd. We gedenken haar met liefde en dankbaarheid.
De kerkenraad in 1950 bij het 25-jarig jubileum
Een vertrouwd gezicht in Wassenaar & Voorschoten
Jubileumdienst op 27 september Drie dagen na de negentigste verjaardag is er op zondag 27 september een gezamenlijke kerkdienst voor de drie wijkgemeenten in de Kievietkerk. De voorbereidingen voor deze dienst, die wordt opgeluisterd met muziek en zang, zijn in volle gang. Na de kerkdienst is er een feestelijk samenzijn met een hapje en een drankje en activiteiten voor de jeugd. Alle gemeenteleden van de drie protestantse kerken zijn welkom, dus noteer de datum alvast in uw agenda. Voor de mensen in de wijk De Kieviet en andere belangstellenden is er op donderdagavond 24 september een concert in de Kievietkerk.
Wanneer u in uw directe omgeving te maken krijgt met een overlijden, kunt u - 24 uur per dag - contact met ons opnemen www.dehorstenuitvaartverzorging.nl
[email protected] Wassenaar: tel. 070 - 514 43 45 (24 uur per dag) Voorschoten: tel. 071 - 561 08 00 (24 uur per dag) De Horsten Uitvaartverzorging, Postbus 1011, 2240 BA Wassenaar
Protestantse Gemeente Wassenaar
(advertenties)
5
Nieuwe kerkenraadsleden stellen zich voor
“Ik geniet ervan om te doen wat belangrijk is” te hebben voor andere zaken. Het is dan ook niet toevallig dat hij nu actiever wil zijn in de kerk. Dat hij ouderling-kerkrentmeester geworden is, hangt samen met zijn professionele ervaring. “Ik ben van huis uit bedrijfseconoom en heb bij Shell meerdere financieel-administratieve banen gehad. Daarnaast ben ik vooral geïnteresseerd in de toekomst van de kerk, omdat ik uit eigen ervaring weet wat een rijkdom het evangelie en de kerk te bieden heeft, juist in deze tijd waarin er sprake is van een groeiende geestelijke armoede. De leegloop in de kerk gaat mij aan het hart en ik wil mij inzetten om het tij te keren, waarbij ik mij terdege realiseer dat dit veel geduld vraagt. Ik ben toegetreden tot de commissie die zich met de toekomstvisie van de Protestantse Gemeente
Begin dit jaar verwelkomden de kerkenraden van de drie wijken elk een nieuw kerkenraadslid: Conny Koets (Dorpskerk), Hans van Kesteren (Messiaskerk) en Juup Poldervaart (Kievietkerk). Wie zijn zij? En waarom reageerden zij positief op het verzoek om het ambt op te pakken? Een kennismaking. “Hoofduitdaging is wegen te vinden om volgende generaties mee te laten doen.” Conny Koets is sinds 26 april 2015 als ouderling verbonden aan de Dorpskerk in Wassenaar. Meestal kerkt zij in de Dorpskerk, maar ze stelt er ook prijs op om de andere twee kerken met enige regelmaat te bezoeken. Conny Koets is in Wassenaar geboren en bracht er haar jeugd door. In 1968 verliet ze Wassenaar om er in 1992 met man en twee kinderen weer te komen wonen. In 1950 is ze gedoopt in de Dorpskerk. In 1972 werd het huwelijk van haar en haar man Cees in dezelfde kerk ingezegend door de dominee en de pastoor. In het dagelijks leven is Conny advocaat, maar ze heeft haar werk zo georganiseerd dat ze nu wat meer tijd kan besteden aan andere belangrijke zaken, zoals familie – met name de drie kleinkinderen – vrijwilligerswerk voor Amnesty International en de kerkenraad. “Naast kerken vind ik werken voor de kerkgemeenschap belangrijk,” geeft Conny als reden op om kerkenraadslid te worden. Haar is onder andere gevraagd een bijdrage te leveren als lid van een commissie die onlangs in het leven is geroepen in een gezamenlijke vergadering
Conny Koets van de drie kerkenraden. Deze commissie presenteert later dit jaar een conceptplan en een toekomstvisie aan de algemene kerkenraad over de toekomst van de drie protestantse kerken. “Dat vind ik mooi. Door mijn bezoeken aan de drie kerken zie ik cultuurverschillen en de combinatie van de mooiste elementen in die verschillende culturen moet haast een goed resultaat opleveren. Uitdagingen bezie ik natuurlijk ook door een juridische bril, dat kan bij tijd en wijle best handig zijn. Ik geniet ervan dat ik nu, tegen mijn pensioengerechtigde leeftijd aan, de vrijheid kan nemen om te
doen wat ik belangrijk vind. Ik hoop met mijn maatschappelijke ervaring een steentje te kunnen bijdragen aan de toekomst van onze drie geloofsgemeenschappen.” Hans van Kesteren “Je zou kunnen zeggen dat ik een vroeg product ben van het samen-op-weg-gaan, want mijn vader was van gereformeerde huize en mijn moeder hervormd,” zegt Hans van Kesteren, die dit voorjaar ouderling-kerkrentmeester werd in de Messiaskerk. “Mijn eerste levensjaren waren dat van een nomadenkind. Toen ik twintig jaar
Juup Poldervaart
(advertenties)
Wassenaar bezighoudt. Ik zie het als onze hoofduitdaging wegen te vinden die het voor de volgende generaties aantrekkelijker maken mee te doen. De lezer hoort daar nog meer over. Uiteraard sta ik open voor suggesties.”
Protestantse Gemeente Wassenaar
Hans van Kesteren
6
Dat was pas een mooie uitvaart. Maar hoe regel je zoiets?
Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.
Bel 071 - 521 32 31
Monuta Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden
Bel 071 - 573 08 30 Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl
oud was, had ik al in meer dan twintig verschillende huizen gewoond, veelal in het buitenland. Tijdens het overgrote deel van mijn middelbare school zat ik op een soort internaat en na de HBS ging ik op 17-jarige leeftijd studeren in Groningen. Daar heb ik Gina ontmoet waarmee ik nu inmiddels bijna veertig jaar getrouwd ben. Mijn eerste twee banen waren bij de Verenigde Naties. Na ons trouwen werden we uitgezonden naar Swaziland en daarna naar Rome. Daarna ben ik voor Shell gaan werken. Dat heb ik 36 jaar met veel plezier en voldoening volgehouden. Wij zijn inmiddels rijk gezegend met drie zonen, drie schoondochters en drie kleinzonen met nog twee in aankomst. Afgelopen december ben ik met vervroegd pensioen gegaan.” Na een druk werkend bestaan met veel reizen vindt Hans het heerlijk om meer tijd
Juup Poldervaart Juup Poldervaart werd in april 2015 gevraagd om voorzitter van de wijkgemeente rond de Kievietkerk te worden. Op een aantal jaren in het buitenland na woonde hij altijd in Wassenaar, waarvan de laatste 35 jaar op de Van Calcarlaan. Juup is werkzaam geweest in de accountancy, in de controle- en adviespraktijk. Ook deed hij bestuurlijke activiteiten in Wassenaar, onder andere in de zorg en op cultureel, politiek en kerkelijk gebied (kerkvoogd). De uitdaging de komende jaren is voor Juup meedenken over en werken aan de continuïteit van de wijkgemeente rond de Kievietkerk, met als uitgangspunt het verslag van mei 2015 van de commissie ‘Kievietkerk: Op weg naar de toekomst’. Juup: “Hierbij is het belangrijk om in te gaan op de veranderende wijze waarop men betrokken wil zijn bij de kerk dan wel wil worden. Dit wel binnen een structuur waarin de drie Wassenaarse kerkelijke gemeenten steeds nauwer met elkaar zullen gaan samenwerken. Dat is een mooie uitdaging, gezien de veranderende kerkelijke situatie in Wassenaar.”
Kerk & Kunst
Kunst op steigerhout Steigerhout is in. De tijd dat het alleen werd gebruikt voor een tijdelijke stellage bij de bouw van bijvoorbeeld een woning is voorbij. Het stoere, robuuste, eerlijke materiaal wordt steeds vaker gebruikt om meubels te vervaardigen: tafels, banken, kasten. En de opmars van het steigerhout gaat door, ook op onverwacht terrein: de schilderkunst. In de oude dorpskern van Noordwijk Binnen is sinds 2012 galerie SteigerArt gevestigd. Galeriehoudster is de kunstenares Rian Verbeek. Zij werd bekend, de naam van haar galerie zegt het al, door haar schilderstukken op verweerde steigerdelen. Als autodidact ontwikkelde zij een geheel eigen stijl, ongecompliceerd en helder. Haar werk laat zich moeilijk in een stroming of traditie plaatsen, maar één ding is zeker, het blijft dicht bij de natuur. En dat betreft niet alleen het materiaal, maar ook het onderwerp: strand, zee, meeuwen, vuurtorens, bloemen. Kortom, de natuur van de Bollenstreek. De Bollenstreek is ook het gebied waar Rian Verbeek haar werk exposeerde: onder andere in de kerk van Noordwijk, Oegstgeest en Warmond. En binnenkort ook in de Wassenaarse Messiaskerk. Eigen signatuur Het schilderen op de ruwe structuur van het hout, geeft het werk een eigen signatuur. Rian Verbeek maakt gebruik van licht en schaduw en ze beheerst de kunst
Vragen van lezers
Vraag Wie is de eerste predikant van de Kievietkerk? Antwoord Op deze vraag zijn meerdere antwoorden mogelijk. Strikt genomen is de eerste predikant dominee A.A. Dönszelman, voorganger in de Dorpskerk toen in 1925 de Kievietkerk in gebruik werd genomen. Omdat er toen nog niet meteen een eigen dominee was, ging de predikant van de Dorpskerk regelmatig voor in de Kievietkerk. van het weglaten. Een steigerplank, die van nature slechts een tijdelijk hulpmiddel is, krijgt een nieuwe functie en wordt een blijvende drager van kunst. Als dat geen interessante gedachte is! Het is geen toeval dat de commissie Kerk&Kunst van de Messiaskerk juist deze kunstenares uitnodigde voor een expositie in september. In de openingsdienst van het seizoen, op zondag 6 september, hoopt ds. Kees Mos het komende seizoen in de steigers te zetten. Er is werk aan de winkel, de handen kunnen weer uit de mouwen. De opening van de tentoonstelling ‘Op steigerhout’ op zaterdagmiddag 5 september is een inspirerend opstapje naar het komende seizoen. De commissie Kerk & Kunst nodigt u van harte uit bij die feestelijke opening aanwezig te zijn. Het aanvangstijdstip moet nog worden vastgesteld.
In 1930 werd deze taak overgenomen door een hulppredikant: Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne (Sliedrecht 6 mei 1869-Wassenaar 1 mei 1941), hoogleraar theologie in Utrecht en hervormd predikant. Voor de toenmalige CHU zat hij in de Eerste en de Tweede Kamer. Later was hij minister van arbeid, sociale zaken en onderwijs in de kabinetten-De Geer en -Colijn. De theoloog, die ook voorzitter was van de Federatie van Diaconieën, onderhield goede banden met het CNV, getuige het feit dat het trainings- en opleidingsinstituut van de vakbond zijn naam droeg. Door zijn lange baard was hij een opvallende verschijning. De eerste ‘echte’ eigen predikant is ds. W.A.B. ten Kate. Hij wordt beschouwd als de eerste predikant van de Kievietkerk. Van 1932 tot aan zijn vertrek naar Davos in 1950 ging hij voor in de Kievietkerk. Zijn opvolger was ds. W. van Wijngen (1950-1952).
Heeft u ook een vraag? Stuur deze naar de redactie (zie colofon).
Bazaar en rommelmarkt Messiaskerk compleet, schoon en verkoopbaar te zijn. Grote spullen zoals meubilair (banken, kasten), fietsen, ski’s et cetera kunnen we helaas niet in ontvangst nemen. De opbrengst van de bazaar komt deels ten goede aan de kerk en deels aan goede doelen in Wassenaar of daarbuiten. De contactpersonen zijn Hilde Westera en Peter van Ede.
Financieel tekort: u kunt helpen Reeds lang heeft onze kerk jaarlijks een tekort. Over vier jaar loopt dit op tot € 75.000 per jaar. Een verhoging van de kerkelijke bijdrage zou helpen. Door Eduard Op ‘t Landt De oorzaken van het oplopende financiële tekort zijn het teruglopend aantal leden (een belangrijk aandachtspunt) en een stabilisering van de kerkelijke bijdragen. Veel mensen geven hetzelfde bedrag als het jaar ervoor. Maar door oplopende kosten als gevolg van de inflatie neemt het tekort toe en worden de toch al beperkte reserves uitgehold. De kerkrentmeesters bekijken wat zij aan deze zorgelijke situatie kunnen doen en
komen binnenkort met een voorstel. Maar gemeenteleden kunnen ook zelf een belangrijke bijdrage leveren. Als iedereen € 100 tot € 150 per jaar meer geeft, of als dat niet lukt een bedrag naar draagkracht, dan ontstaat er weer een gezonde financiële situatie. Belastingaftrek Vaak hoeft een extra bedrag u netto zelfs niet eens meer te kosten als u optimaal gebruik maakt van de mogelijkheid van belastingaftrek. Dit kan doordat de Protestantse Gemeente Wassenaar de ANBI-status heeft, waardoor giften fiscaal aftrekbaar zijn. Het rekeningnummer is NL50 FVLB 0699841119. Heeft u vragen? Het kerkelijk bureau is graag bereid om u te helpen.
Gericht naar uw persoonlijke wensen Verzorgen van en hulp bij verzekeringen en deposito’s Diverse uitvaartcentra beschikbaar, o.a. ‘Sorghvliet’, Groot Hertoginnelaan, ’s-Gravenhage
Protestantse Gemeente Wassenaar
Op zaterdag 3 oktober 2015 is de jaarlijkse bazaar en rommelmarkt van de Messiaskerk. De bazaar is open tussen 10.00 en 16.00 uur. Op vrijdag 2 oktober is er om 19.30 uur een veiling van bijzondere objecten. Op dinsdag 29 september, woensdag 30 september en donderdag 1 oktober kunt u tussen 19.00 en 20.30 uur spullen inleveren. De spullen dienen
Kantoor Jan van Nassaustraat 110 ’s-Gravenhage
7
Tel. (070) 350 7000 (dag en nacht)
[email protected] Adv. 128x193.indd 1
www.engelenenspoor.nl 23-02-2012 13:29:51
Protestantse Kerk
Protestantse Gemeente Wassenaar
Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 21 • augustus/september ’15 • www.pkn-wassenaar.nl
Redactioneel
Vogeltje Zomernummers van bladen kenmerken zich in de regel door hun afwisselende en vaak verrassende onderwerpen. Dat is met nummer 21 van ons kerkblad niet anders. Een werkelijk prachtig openingsartikel over de relatie tussen Frederik, Prins der Nederlanden, en de Wassenaarse Dorpskerk wisselen we af met een historische terugblik op het ontstaan en de ontwikkeling van de Kievietkerk, die in september haar 90-jarig bestaan viert. Daartussenin zitten een ludieke kookrubriek van de diaconie en een afscheidsverhaal van Arie Jan van der Bom, stagiair in de Kievietkerk. Iets verderop in het blad vertellen drie nieuwe ambtsdragers waarom ze positief hebben geantwoord op het verzoek om toe te treden tot de kerkenraad. Verder kijken we al een beetje vooruit naar het nieuwe winterseizoen, met de aankondiging van een mooie expositie rond steigerhout in de Messiaskerk. En tenslotte blikken we in dit nummer terug op het leven van oud-predikante Inny Visser, die in juni overleed. Zij heeft samen met haar echtgenoot Jan een belangrijke bijdrage geleverd aan de 90-jarige geschiedenis van de Kievietkerk. Eén zin uit het in memoriam van Inny Visser wil ik u als een soort van voorpublicatie alvast geven: “Geloof is een vogeltje dat zingt in de nacht, omdat het weet dat het morgen wordt.” Een hoopgevende boodschap, waar we het de komende zomermaanden wel mee kunnen doen. Veel leesplezier en een mooie zomer toegewenst.
Kerkdiensten Dorpskerk, Plein 3, tel. 070 - 511 35 20 | ds. J.A.D. van der Boon, tel. 070 - 517 11 48 Kievietkerk, Oranjelaan 2, tel. 070 - 517 97 24 | ds. J.M. de Klerk, tel. 070 - 889 03 33 Messiaskerk, Zijllaan 57, tel. 070 - 511 55 82 | ds. N.K. Mos, tel. 070 - 517 17 18 Alle kerkdiensten beginnen om 10.00 uur, tenzij anders aangegeven. Kijk voor actuele informatie over de kerkdiensten op de website: www.pkn-wassenaar.nl Dorpskerk
Kievietkerk
Messiaskerk
Zondag 2 augustus
ds. J.A.D. van der Boon
mw ds. E. de Paauw (Leiderdorp)
ds. N.K. Mos
Zondag 9 augustus
dr. A.C. Kooijman (Oegstgeest)
dhr A.J. van der Bom (Den Haag)
ds. N.K. Mos
Zondag 16 augustus
mw ds. L. Oort (Katwijk)
ds. J.M. de Klerk
ds. R. Klijnsma (Pijnacker)
Zondag 23 augustus
mw ds. M. Buitenwerf (Amstelveen)
ds. J.M. de Klerk
ds. N.K. Mos
Zondag 30 augustus
ds. J.A.D. van der Boon
mw ds. R. Schultheiss (Sassenheim)
ds. N.K. Mos Dienst van Woord en Tafel
Zondag 6 september
ds. J.A.D. van der Boon
ds. J.M. de Klerk
ds. N.K. Mos ‘In de steigers’: opening seizoen
Zondag 13 september
ds. J.A.D. van der Boon
ds. J.M. de Klerk Dienst van Woord en Tafel
mw ds. H. van Gosliga (Hazerswoude)
Zondag 20 september
ds. J.A.D. van der Boon
ds. J.M. de Klerk
ds. N.K. Mos
Zondag 27 september
Zie Kievietkerk
Gezamenlijke dienst i.v.m. 90-jarig bestaan Kievietkerk
Zie Kievietkerk
Henk Hogewoning
Protestantse Gemeente Wassenaar
Kinderkunstproject
8
Tot en met 31 augustus zijn in de hal van de Messiaskerk nog de kunstvoorwerpen te bewonderen die schoolkinderen en kinderen van de nevendienst hebben gemaakt in het kader van een kinderkunstproject over Mozes. De expositie werd op 28 juni geopend tijdens een feestelijke kerkdienst.
Kerkdienst op de boerderij
Zondag 5 juli waren de gemeenteleden van de Kievietkerk te gast op boerderij De Raaphorst van Peter en Lucia Boogaards. Het weer was fantastisch. Tijdens de dienst gingen de jongste kinderen naar de hooiwagen of de stal voor hun eigen dienst, de jeugd van 12 tot 18 jaar leerde drummen op z’n indiaans in de wei. Bij terugkomst van de jongeren werd er afscheid genomen van vier jonge mensen die de kindernevendienst verlaten, omdat zij naar de middelbare school gaan. Daarna was er gelegenheid om naar een trommelconcert te luisteren, bij te praten en te genieten van een goed verzorgde lunch.
Het volgende nummer... ...verschijnt in de laatste week van september