Gemeentenieuws Nieuwe Stijl

Gemeentenieuws Nieuwe Stijl

Protestantse Gemeente Wassenaar

Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 22 • oktober/november ’15 • www.pkn-wassenaar.nl

In dit nummer Pagina 3: Gedachteniszondag Eerst was het op oudejaarsavond, toen op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, dit jaar herdenken we de overledenen begin november. Pagina 4: Kerk in Actie Een gesprek over kerkelijk ontwikkelingswerk in Azië en Afrika. “We kunnen veel leren van de kerk in Azië.” Pagina 4: Diaconie Het Nederlands Bijbelgenootschap is al jaren een bekend collectedoel. Maar het doet veel meer dan alleen Bijbels uitgeven. Pagina 6: Preses PKN Karin van den Broeke, preses PKN, over eenheid in diversiteit in de kerk. “We moeten een wendbaarder bootje worden.” Pagina 7: Poëzieroute Gedichten van bekende dichters als Jan Jacob Slauerhoff en Anthonie Donker in Wassenaar. Straks ook bij de Messiaskerk?

ALSJEBLIEFT

Naardense Bijbel en Bijbel in Gewone Taal

Lees maar, er staat niet alleen wat er staat Op 25 oktober 2015 is het Nationale Bijbelzondag. Naar aanleiding hiervan vroegen we twee mensen uit onze gemeente naar een Bijbelvertaling die hen buitengewoon aanspreekt. Godsdienstdocente Meta Tukker vertelt over haar ervaringen met de Bijbel in Gewone Taal, predikant Deodaat van der Boon gaat in op de Naardense Bijbel. Door Wilma Verschoor Meta Tukker is enthousiast over de Bijbel in Gewone Taal. “Ik geef Bijbelse geschiedenis op de openbare school in de groepen 5, 6 en 7. Ik merk dat kinderen Bijbelteksten heel hakkelend lezen en ik moet bij elke regel uitleg geven. Afgelopen schooljaar heb ik voorgelezen uit de Bijbel in Gewone Taal. En het was duidelijk. Natuurlijk geef ik wel uitleg over de diepere betekenis.” Meta vindt deze vertaling vooral geschikt voor mensen die niet gewend zijn om in de Bijbel te lezen, voor kinderen en als evangelisatiemateriaal. “Het is geen vervanging van een andere vertaling, maar vooral een vertaling om ernaast te gebruiken.” Brandende braambos Deodaat van der Boon kwam in de jaren ’80 door zijn vader in aanraking met de

Meta Tukker vertalingen die Pieter Oussoren maakte. In 2004 verschenen deze in de voltooide Naardense Bijbelvertaling. Kenmerkend aan de Naardense Bijbel vindt Deodaat dat de vertaling consequent is. Het is niet-literair Nederlands. Het zijn evenmin laagdrempelige teksten. De vertaler wilde in de tekst woorden en noties uit de grondtaal laten meespreken. “Een mooi voorbeeld daarvan vind ik dat waar God het woord richt tot Mozes vanuit het

Deodaat van der Boon brandende braambos, het woord braambos is vertaald met Sinaïdoorn. Dit omdat in het Hebreeuws geschreven staat: Sènè, een woord waarin Sinaï meeklinkt. De Sinaï, de woestijn, waarin het volk onderweg leert wie God is, en dat van God tijdens die reis door de woestijn de tien woorden ontvangt.” >> Lees verder op pagina 3

Stuur de kerk een kerk(raam)

Mieke van den Berg overal woorden in straten te grabbel in weer en wind wachtend tot jij ze vindt stil leest, prevelt zinnen misschien nog uit het hoofd kent je even laaft aan het geschrevene lacht een ander draaft er aan voorbij keurt deze letters geen blik waardig, al ligt het leven erin op de loer dichter bij gebracht voor wie vinden wil Gedicht geschreven naar aanleiding van de poëzieroute (zie pagina 7)

De actie ‘Stuur de kerk een kerk(raam)’ in de Messiaskerk werd deze zomer uitgebreid naar de Dorpskerk en de Kievietkerk. Het leverde boeiende kaarten met een verhaal op. Door Kees Mos Kaarten worden in de drie wijkgemeenten niet zomaar gekozen en verzonden. Er werd door de afzenders naarstig gespeurd naar bijzondere kerkramen, met achterop de kaart regelmatig de verzuchting dat ze maar moeilijk op ansichtkaarten te vinden waren. In alle drie de wijkgemeenten bracht dit mensen regelmatig op het creatieve idee dan maar zelf een kerkraam te fotograferen en naar de achterblijvers te mailen. Het heeft de scriba’s, vrezen we, wel een extra kleurencartridge gekost. Zegenend gebaar Wat verder opviel: alle kaarten tezamen maken duidelijk dat een sfeervolle kerk

niet afhankelijk is van de tijd van ontstaan. Ook heel moderne kerken kunnen vol wijding, stilte en ‘hemel’ zijn. Een eervolle vermelding verdient het echtpaar dat naar alle drie de wijkgemeenten eenzelfde kerk met indrukwekkende kerkramen stuurde. ”Want we zijn één gemeente.“ De kaart van de abdijkerk in de Franse Alpen staat hiernaast afgedrukt. Let u op de drie vensters: eenvoudige rondbogen die samen zijn verbonden door het kruis van Christus in een zegenend gebaar. Alle zenders van kaarten hartelijk dank voor de genomen moeite en voor de creativiteit die u aan de dag legde. Je zou haast wensen dat het alweer zomer was!

Colofon Dit informatieblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente Wassenaar en verschijnt eenmaal per twee maanden.

Wekelijkse en maandelijkse activiteiten Activiteit

Locatie

Contactpersoon

Maandagavond wekelijks

Cantorij, 19.30-21.30 uur

Kievietkerk

mw A. Jansen-Kot T (0252) 222 259

Oplage: 1.650 exemplaren

Dinsdagochtend wekelijks

Openstelling kerk, 10.30-12.30 uur

Dorpskerk/Stiltecentrum

mw K. Taal T (070) 511 12 49

Redactieadres: Protestantse Gemeente Wassenaar Kerkelijk bureau Schoolstraat 4 2242 KH Wassenaar [email protected] www.pkn-wassenaar.nl (070) 511 40 68

Woensdagochtend wekelijks

Ochtendgebed, 10.00 uur

Kievietkerk

mw Sh. Keilholz T (070) 517 52 09

Woensdagmiddag 7 en 21 oktober 4 en 18 november

Altijd Welkom, 14.30-16.30 uur

Messiaskerk

mw G. van Kesteren T (070) 514 46 33

Woensdagavond wekelijks

Cantorij, 20.00-22.00 uur

Dorpskerk

R. Jansen T (0252) 222 259

Woensdagavond wekelijks

Cantorij, 20.00 uur

Messiaskerk

C. van Delft T (071) 401 24 20

Donderdagavond (oktober t/m maart)*

Koorruïne-avonden, 20.15 uur

Koorruïne Dorpskerk

mw M. Karman T (070) 511 57 05

Vrijdagochtend 2e vrijdag vd maand

Zangmorgen, 10.30-11.30 uur

Van Ommerenpark

mw N. van Duijn T (070) 511 62 15

Vrijdagmiddag wekelijks

Viering, 16.00 uur

Duinstede

mw H. Postma T (070) 754 33 33

Vrijdagavond wekelijks

Weeksluiting, 19.00 uur

Sophieke Huis/Theaterzaal

ds. J.A.D. van der Boon T (070) 517 11 48

Vrijdagavond wekelijks*

Rejoice, 19.30-20.30 uur

Messiaskerk

J. van den Akker T (070) 517 97 90

Vrijdagavond (1 x per drie weken)*

Plexat (12-15 jaar), 21.00-22.30 uur

Messiaskerk

F. Hart E [email protected]

Activiteit

Plaats

Contactpersoon

Dinsdag 29 september Woensdag 30 september Donderdag 1 oktober

Inleveren spullen bazaar, 19.00-20.30 uur

Messiaskerk

Hilde Westera M 06-12 71 00 44

Vrijdag 2 oktober

Veiling: 19.30 uur Bekijken spullen: 18.30-19.30 uur

Messiaskerk


Zaterdag 3 oktober

Bazaar, 10.00-16.00 uur

Messiaskerk


Zaterdag 10 oktober

Orgelconcert Rijk Jansen, 16.00 uur

Dorpskerk

Fenna Gunneman T (070) 511 06 74

Maandag 12 oktober

Gemeenteavond, 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur

Messiaskerk

Anneke Prins T (070) 511 45 23

Zaterdag 17 oktober

Eetcafé, 18.30 uur

Messiaskerk

Koos en Lenie van den Akker en Peter en Janny Woudsma

Zaterdag 24 oktober

Opening expositie Kerk & Kunst, 15.00 uur

Messiaskerk

T (070) 470 97 98

Woensdag 25 november

Concert Wassenaar Vocaliter, 20.15 uur

Dorpskerk

www.vocaliter.nl

Openingstijden kerkelijk bureau: Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00-12.00 uur Rekeningnummers: NL50 FVLB 0699 8411 19 t.n.v. Protestantse Gemeente te Wassenaar (kerkelijke bijdrage) NL95 RABO 0128 0850 02 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Wassenaar (diaconale giften en giften kerkwebradio) NL57 FVLB 0635 8167 25 t.n.v. Protestantse Gemeente Wassenaar inzake kerkblad voor een vrijwillige bijdrage Redactie en redactieraad: Nelleke van Duijn, Henk Hogewoning (eindredactie), Rick van Keulen, Jilles de Klerk, Marianne Mewissen, Kees Mos en Wilma Verschoor Redactionele ondersteuning: Ellen van der Vis Post voor de redactie: [email protected] of per post naar het kerkelijk bureau (zie boven) Realisatie en druk: Station Drukwerk, Katwijk

Bijzondere activiteiten

(advertenties)

Ook dit jaar verzorgen wij graag uw aangiften.


AKR: een nieuw seizoen, een nieuwe toekomst

2

Het komend seizoen is niet een seizoen zoals voorgaande jaren. In onze wereld volgt de ene verandering op de andere. Namens onze gemeente presenteert de commissie PGW Toekomst daarom binnenkort een eerste conceptversie van haar visie op de toekomst van onze gemeente. Hoe wij kerk willen zijn, bepalen we gezamenlijk. De gemeente wordt dan ook intensief betrokken bij het formuleren van de visie.

Diaconie Ook de rol van de overheid verandert. Het effect van de terugtredende overheid wordt steeds meer voelbaar in de zorg en het maatschappelijk veld in Wassenaar. Waar de overheid zich terugtrekt, worden de taken die niet gemist kunnen worden vaak opgepakt door vrijwilligers. Ook de kerk heeft in deze een taak, waarbij de inzet, de kennis en de ervaring van de diaconie onontbeerlijk is.

Verzorgingshuizen De veranderingen in de ouderenzorg leiden er toe dat de SWZ de statuten aanpast. De Protestantse Gemeente Wassenaar en de plaatselijke rooms-katholieke kerk hebben een speciale band met de SWZ, waartoe het Sophiekehuis en Huize Willibrord behoren. Ook in de nieuwe statuten zal de band met de kerken in Wassenaar en de christelijke identiteit terugkomen.

KAAS EN DELICATESSEN

Liesbeth Köhlenberg

EUROFROMAGE

tuinontwerp- en adviesburo tel. 070 5140 660

Elke dinsdag op de markt in Wassenaar!

www.lkohlenbergtuinen.nl

ad64/31.indd 2

22-02-12 16:24

>> Vervolg van pagina 1

Wat is een goede Bijbelvertaling?

Oudere lezers herinneren zich vast nog wel dat vroeger in de oudejaardienst werd stilgestaan bij het overlijden van gemeenteleden. In zekere zin was dit een noodoplossing. De reformatie had de gedachtenis der gestorvenen afgeschaft – alleen de gedachtenis van Christus dood diende voor de gelovige betekenis te hebben – maar mensen zijn meer dan de zuivere leer. Door Kees Mos Letterlijk zat men in vroeger dagen tijdens de kerkdienst op de graven van familie en vrienden. Het werd terecht als schizofreen ervaren dat het gedenken van dierbaren niet binnen de kerk(dienst) zelf plaats mocht vinden. Zo werd de noodoplossing van de oudejaarsdienst geboren. De overledenen werden in een seculiere dienst in historisch perspectief gezet, de calvinistische theologie werd er geen geweld mee aangedaan, en het hart van de gemeente was voor een jaar tenminste weer getroost. Heiligenkalender Aan het begin van de vorige eeuw ontstond binnen de protestantse kerken de zogenaamde liturgische beweging. Een aantal predikanten en gemeenten zocht tastend naar inbedding in en aansluiting bij de reformatorische opvattingen over de kerkdienst in de brede stroom van de christelijke oecumene. Zo pleitte de bekende Wassenaarse predikant ds. H.J. Honders er in 1934 publiekelijk voor om toch zoiets als een heiligenkalender op te stellen voor protestanten. Weliswaar niet, zoals in de andere kerken vanuit de gedachte dat de heiligen voor ons bidden in de hemel – dat is volgens de Bijbel aan Christus voorbehouden – maar wel om uitdrukking te geven aan onze gevoelens van eerbied en respect voor mensen in wie wij Gods bevrijdend handelen in onze wereld zagen oplichten. Op die heiligenkalender zouden dus bijvoorbeeld ook je ouders kunnen staan, was de gedachte. Dit leidde er na de Tweede Wereldoorlog toe dat in veel protestantse kerken voortaan op de laatste zondag van het kerkelijk jaar – zondag Christus Koning – de namen werden opgelezen van alle gemeenteleden die in het afgelopen jaar door de dood waren weggenomen. Zij werden op deze zondag niet langer, zoals in de Oudejaars-

dienst, herdacht als historische personen, maar liturgisch in het licht van Jezus’ verrijzenis geplaatst. De boodschap die op deze zondag wordt verkondigd is immers dat Jezus na de opstanding en de verschijningen ten laatste plaatsnam aan de rechterhand van God de Vader. Zo werden nu ook zij herdacht die in het afgelopen jaar van ons waren weggegaan. Persoonlijke elementen Ook in Wassenaar vond deze praktijk ingang. De laatste jaren werd deze traditie steeds verder uitgebreid, met onder andere het ontsteken van kaarsen en de mogelijkheid ook andere, niet-gemeenteleden aan de gedachtenislijst toe te voegen. De protestantse kerk verzette daarmee enigszins haar eigen reformatorische bakens en bewoog zich in de richting van de brede oecumenische traditie waarin over het algemeen meer ruimte is voor het opnemen van persoonlijke elementen in de liturgie. Ook voegde de kerk zich ermee in de hedendaagse cultuur waarin aan het rouwen steeds persoonlijker vorm wordt gegeven. Dit jaar wordt weer een volgende stap gezet in deze ontwikkeling. Op initiatief van de Messiaskerk vindt in de protestantse kerken in Wassenaar de gedachtenis der gestorvenen niet langer op de laatste zondag van het kerkelijk jaar plaats, maar – zoals dat wereldwijd ook in de andere kerken gebeurt – op de eerste zondag van november. Als reformatorische kerk erkennen wij daarmee dat ook wij onze geliefden, wanneer ze gestorven zijn, niet buiten de tijd zien, maar hen, in leven en sterven, geleid weten door Gods Geest. Dat we, wanneer we hen voor Gods aangezicht gedenken, in hen de liefde van Christus kunnen ontdekken in kerk, wereld en cultuur. Gedachtenisconcert Een bijzonder initiatief dit jaar heeft de Raad van Kerken Wassenaar genomen door op de eerste zondag van november ’s middags om 16.00 uur in de Dorpskerk een gedachtenisconcert te organiseren voor allen die ’s morgens niet aan een kerkelijke viering kunnen of willen deelnemen. Zo wordt de gedachtenis der gestorvenen op deze eerste zondag van november voor heel ons dorp een nieuw bindend element en wordt er straks in de geschiedenis van onze kerken weer een nieuwe bladzij opgeslagen.

Verwondering Deodaat van der Boon: “Mag ik beginnen te zeggen dat ik van de oude Statenvertaling houd. Ik gebruik in de diensten vaak de vertaling uit 1977. Belangrijk voor mij is dat hierin de Hebreeuwse woordvolgorde voor het overgrote deel is gehandhaafd.” Dat de taal van de Bijbel niet onze spreektaal is, vindt Deodaat geen enkel bezwaar. “De verwondering die Bijbelverhalen willen oproepen, wordt gediend met taal waarvoor je moeite moet doen om door te dringen tot wat

wordt bedoeld. Lees maar, er staat niet (alleen) wat er staat.” Deodaat gebruikt de Naardense Bijbelvertaling graag. “Wanneer we in een gesprekskring gebruik maken van deze vertaling naast andere vertalingen, dan prikkelt het om grondig te lezen. Bij grondig lezen gaan er in alle gesprekskringen werelden open en groeit de fascinatie voor de oude verhalen.” Maar hij merkt dat deze vertaling ook zijn beperkingen heeft. “Wanneer de gemeente onvoorbereid in een kerkdienst geconfronteerd wordt met een vertaling uit de Naardense Bijbel, dan is er veel uitleg nodig. Soms is dat prima, maar soms ontneemt het je de kans om aan andere dingen toe te komen. Dus soms is het een voordeel, soms een nadeel. Maar ik ben ontzettend blij met de Naardense Bijbel!” Makkelijk leesbaar Meta krijgt allerlei reacties op de Bijbel in Gewone Taal. Ouderen en mensen die veel in de kerk komen, lezen vooral de Herziene Statenvertaling of de Nieuwe Bijbelvertaling maar kunnen zich wel indenken dat kinderen en jongeren de Bijbel in Gewone Taal een goede Bijbel vinden. Jongeren en ouders met tieners reageren positief: toegankelijk, makkelijk leesbaar, overzichtelijk. “Wat mij betreft hoeven we er niet over te discussiëren. Laat ieder zijn eigen vertaling kiezen, of verschillende vertalingen naast elkaar lezen. Als je maar tot lezen komt in de Bijbel en je opgebouwd wordt in je geloof en dichter bij God mag komen.”

Voortgang commissie toekomst Zoals bekend heeft de algemene kerkenraad een commissie ingesteld die een toekomstvisie ontwikkelt voor de Protestantse Gemeente Wassenaar. Een discussiestuk met de voorgestelde visie en een stappenplan wordt in het vierde kwartaal aan de gemeenteleden voorgelegd. Open sfeer Na elke vergadering doet de commissie via de wekelijkse kerkbrief kort verslag. Op zaterdag 29 augustus is de commissie

voor de derde keer deze zomer bij elkaar geweest. In een constructieve en open sfeer boekt de commissie goede voortgang. Zij bouwt daarbij voort op het waardevolle werk dat door verschillende commissies en werkgroepen op dit gebied al is verricht. Er is inmiddels een conceptvisie geformuleerd en een eerste analyse gemaakt van de sterke en zwakke punten en de kansen en bedreigingen. \Ook zijn er gesprekken met vertegenwoordigers van andere gemeenten om ideeën op te doen.

(advertenties)


Herdenken overledenen: nieuwe bladzijde in kerkelijke traditie

Meta Tukker geeft een mooi voorbeeld van een tekst in de Bijbel in Gewone Taal. In Genesis 26 staat in de Nieuwe Bijbelvertaling ‘liefkozen’ en verderop dat Abimelech zei: ‘Wat hebt u ons aangedaan! Er had nu gemakkelijk iemand van mijn volk met uw vrouw kunnen slapen en dan zouden wij door uw toedoen schuldig zijn geweest.’ In de Bijbel in Gewone Taal staat ‘vrijen’ en verderop dat Abimelech zei: ‘Hoe hebt u dat kunnen doen? Er had wel iemand van mijn volk met uw vrouw kunnen slapen! Dan had u ervoor gezorgd dat wij iets heel slechts hadden gedaan!’ Meta: “Door de Bijbel in Gewone Taal hoeft er geen omzetting van de taal in mijn hoofd te gebeuren. Het is duidelijk wat er staat. Het is slecht om te slapen met de vrouw van een ander. De vertaling is misschien wat oppervlakkiger. Maar je geeft baby’s toch ook eerst melk te drinken? Pas later als ze verder zijn in hun ontwikkeling geef je vast voedsel te eten.”

3 VERLENGDE HOGE KLEI 60 - WASSENAAR - HOLLAND

WWW. VANE DE . COM - T. ( 070) 511 34 26

STERK IN VERHUIZEN.

SINDS 1923

(advertenties)

Interview over activiteiten van Kerk in Actie en ICCO

Hodie Mihi

Cras Tibi

Begrafenissen

Crematies

est. 1934

Hodie Mihi, Cras Tibi is gespecialiseerd in uitvaarten volgens persoonlijke wens. Uw wensen kunnen in ons archief worden vastgelegd. Wij bieden een uitvaartverzekering en beschikken over rouwen ontvangkamers in de gehele regio 's-Gravenhage.

www.hodiemihi.nl Kantoor: Jan van Nassaustraat 110, 's-Gravenhage

24 uur per dag bereikbaar: 070-3246651

“Wij kunnen van de kerk in In de achtertuin van de pastorie aan de Wittenburgerweg vertelt Corrie van der Ven over haar werk voor Kerk in Actie. Kerkenraadslid Hans van Kesteren luistert aandachtig mee en vertelt over zijn nieuwe ‘werkkring’: het ICCO, de afkorting voor Interkerkelijke Coördinatie Commissie Ontwikkelingssamenwerking. “Ik heb respect voor de levenswijsheid van Afrikanen.” Door John Mewissen

Corrie van der Ven reist drie dagen per week naar Utrecht waar het kantoor van Kerk in Actie is gevestigd. Een logische locatie, want Kerk in Actie is onderdeel van de PKN, ontstaan uit een samenwerkingsverband van de afdelingen Zending en (Wereld)diakonaat van de diverse protestantse kerken. Kerk in Actie heeft met ontwikkelingsorganisaties als ICCO, Edukans en Prisma de krachten gebundeld onder de paraplu van ICCO Cooperation. Het doel van deze organisaties

Diaconia

Nederlands Bijbelgenootschap: meer dan Bijbels alleen Zondag 25 oktober 2015 is het Nationale Bijbelzondag, een activiteit van het Nederlands Bijbelgenootschap dat in 2014 tweehonderd jaar bestond. Het Nederlands Bijbelgenootschap is een van de collectedoelen van onze diaconie. Eenmaal per jaar collecteren we hiervoor. Door Lenie Smit

ALLE AANDACHT VOOR AFSCHEID NAAR WENS EN


HERINNERING

4

De Bijbel heeft als Woord van God unieke betekenis voor onze wereld. Het Nederlands Bijbelgenootschap stelt zich daarom ten doel de Bijbel te verspreiden en door te geven in Nederland. Wereldwijd gebeurt dit ook, in het kader van de Wereldbond van Bijbelgenootschappen. Het Nederlands Bijbelgenootschap is een vereniging zonder winstoogmerk. Samen met leden en donateurs worden de doelstellingen waargemaakt. Dat doet het genootschap door Bijbels uit te geven voor de volgende generaties en in allerlei talen, ook online. Recent voorbeeld is de Bijbel in Gewone Taal. Het eerste exemplaar werd vorig jaar door Koning Willem-Alexander in ontvangst genomen. The Passion Ook op andere manieren brengt het Nederlands Bijbelgenootschap het Woord van God onder de aandacht. Samen met andere organisaties is het Nederlands Bijbelgenootschap bijvoorbeeld betrokken bij The Passion in de Stille Week. Ook op deze manier komt de Bijbel tot leven. Ander voorbeeld: met een eenvoudig hoopje zand tovert zandkunstenaar Gert van der Vijver op een prachtige manier Bijbelverhalen op een groot scherm. De programma’s waarin dit gebeurt, worden gebruikt op scholen en in kerken en ziekenhuizen om kinderen het verhaal achter deze belangrijke christelijke feesten uit te leggen. Kortom, bijzondere activiteiten die uw steun meer dan waard zijn. Meer informatie is te vinden op www.bijbelgenootschap.nl.

EDWARD KARDOL Oostdorperweg 151 2242 NJ Wassenaar S 070 514 61 00 [email protected] www.omen-uitvaartzorg.nl FACILITEITEN VOOR HET VERZORGEN VAN: • UITVAARTEN • OVERLEDENEN • OPBARINGEN • CONDOLEANCES • AFSCHEIDSBIJEENKOMSTEN • MEMORIALS

INFORMATIEPUNT VOOR HET: • BESPREKEN VAN UITVAARTEN • REGISTREREN VAN UITVAARTWENSEN • DEPOSITO EN UITVAARTVERZEKERINGEN • GEDENKTEKENS - URNEN - SIERADEN • UITVAARTKISTEN

veel leren n Azië”

Column | Marijke de Lang

Wegvertaald uit de Bijbel? Bijbelvertalingen maken veel los bij mensen, zowel binnen als buiten de kerk. Vaak is men ofwel mordicus tegen ofwel dolenthousiast over een nieuwe vertaling. Dat bleek bij het uitkomen van de Nieuwe Bijbelvertaling in 2004, en is vorig jaar opnieuw gebleken bij de verschijning van de Bijbel in Gewone Taal. Een vaak gehoorde klacht is dat de nieuwe vertalingen zo ver van de grondtekst staan. De vertalers hadden dichter bij het Hebreeuws of Grieks moeten blijven, want zo zegt men ‘in het Hebreeuws of Grieks staat eigenlijk dit of dat’. Ik hoor met enige regelmaat voorgangers zeggen dat er in de NBV of de BGT iets ‘niet goed’ vertaald of zelfs iets ‘wegvertaald’ is. Daar wil ik iets tegenin brengen. Geen enkele vertaling is volmaakt, laat ik dat voorop stellen. Maar het is mijns inziens wel wat gemakkelijk om te zeggen dat iets niet goed of wegvertaald is zonder een goed alternatief voor te stellen. In de gevallen waarin dat wel wordt gedaan is het alternatief doorgaans een letterlijke of traditionele vertaling. Maar of zo’n alternatief ook past in het geheel van de gekozen vertaalstrategie wordt in de kritiek nooit meegenomen, terwijl dat voor de uiteindelijke keuze wel doorslaggevend zou moeten zijn. Want elke nieuwe Bijbelvertaling berust op een vooraf vastgesteld plan van aanpak. Kritiek heeft alleen zin als ze met dat plan serieus rekening houdt. De keuzen die bij het vertalen gemaakt worden, hangen namelijk niet alleen af van wat er in de grondtekst staat. Professionele vertalers weten allang dat vertalen alleen goed lukt als van tevoren bepaald is wie de doelgroep en wat het beoogde taalniveau is. Er moeten van tevoren al zekere keuzen gemaakt worden. Gebeurt dat niet, dan wordt de vertaling niet consistent. Is het doel bijvoorbeeld hedendaags Nederlands, dan kan de vertaling geen archaïsmen, hebraïsmen of graecismen bevatten. Een vertaling die missionair wil zijn en buitenkerkelijk publiek wil bereiken, zal proberen binnenkerkelijke begrippen zoveel mogelijk te vermijden. Kritiek komt vaak voort uit een scheve verhouding tussen het doel van een vertaling en de verwachting of wensen van een lezer: fout of slecht is dan meer een kwestie van smaak bij de beoordelaar dan van een vergissing van de vertaler.

is de bestrijding van armoede en onrechtvaardigheid. Het ICCO beschikt over een wereldwijd netwerk van regionale kantoren. Niet zielig Corrie constateert dat velen bij zendingsactiviteiten denken aan evangelisatie en aan het geven van geld aan goede doelen. De focus ligt voor hen op doneren en zorgen dat wat geschonken wordt op de goede plaats terechtkomt. “De ruimhartige gever is barmhartig, de ontvangende partij is zielig.” Maar Corrie en haar collega’s beschouwen Kerk in Actie beslist niet als een goededoelenorganisatie. De nadruk ligt niet op het financieren van projecten maar meer op de ontwikkeling van partnerschap met de kerken in andere delen van de wereld. De kerken in Azië worden sterker. Het zwaartepunt van het christendom verschuift naar het zuidelijk halfrond. “Het zijn sterke mensen daar in Indonesië. De kracht van de kerk in Azië ligt onder andere in het kerk-zijn in een plurale samenleving, in het omgaan met andersgelovigen. Daar kunnen wij wat van leren.” Van geven naar partnerschap De Indonesische Raad van Kerken belegt samenkomsten om te praten over het probleem van landroof. Veel kleine boeren worden op onrechtvaardige wijze onteigend ten behoeve van ondermeer palmolieproductie. De vraag die gesteld wordt is of de kerken moeten opkomen voor de rechten van deze boeren. Maar er wordt ook een vraag aan de partnerkerken in het Westen gesteld: voelen wij ons als consument van palmolie ook verantwoordelijk of laten we dit over aan de Indonesiërs? Die vraag is nieuw en hoort bij de verandering binnen Kerk in Actie, die gaat van geven naar partnerschap.

Corrie heeft met haar gezin zes jaar in Indonesië gewoond en zij bezoekt ook andere delen van Azië regelmatig. Ze heeft een groot netwerk van betrouwbare informanten en relaties opgebouwd. Ze heeft afgerekend met vooroordelen jegens de islam. Ook daar worstelen theologen met het gezag van de schrift. In tal van ontmoetingen ontstaan wederzijds kennis, begrip en respect. Met enige trots refereert Corrie aan de voorzichtige diplomatieke initiatieven van Kerk in Actie via de Europese Unie die uiteindelijk geleid hebben tot de bed-, bad- en broodvoorziening voor uitgeprocedeerde asielzoekers in Nederland. “Bij de medewerkers van Kerk in Actie leeft sterk het besef dat we deel uitmaken van één grote wereldkerk. Die visie uitdragen is onze missie.” Vier doelen Hans van Kesteren vat de missie van Kerk in Actie samen in vier doelen: de toegang tot het evangelie versterken; de kerken in de wereld helpen door samen kerk te zijn; bruggen bouwen met andersdenkenden; samen armoede en onrecht bestrijden. Hans heeft een bijzondere band met Afrika. “Ik ben daar gedeeltelijk opgegroeid. Ik heb er ook gewerkt en heb een diep respect voor de levenswijsheid van Afrikanen.” Via Corrie is Hans na zijn pensionering betrokken geraakt bij het onderdeel van ICCO dat zich bezighoudt met het ondersteunen van kleine en middelgrote landbouwondernemingen. Hij raakte onder de indruk van jonge kansrijke en initiatiefrijke Afrikaanse agrarische ondernemers. Wat voegt het ICCO hieraan toe? Het inzetten van experts op het gebied van (financieel) management en techniek. Het gaat om kleine ondernemingen, te klein en te risicovol om in aanmerking te komen voor

Goede kritiek houdt rekening met het door de vertaler beoogde doel en biedt alternatieven die bij dat doel passen. En wie het doel niet aanstaat, kan in Nederland kiezen uit een ruim aanbod aan andere vertalingen. Hoeveel minder bevoorrecht zijn de gebruikers van talen waarin de Bijbel maar eens in de vijftig of honderd jaar vertaald kan worden. Dr. Marijke de Lang is adviseur vertalingen bij United Bible Societies

steun van grote banken als Triodos. Wel zijn deze ondernemingen de opstartfase voorbij en is er al sprake van een zekere kritische massa. Wind in de rug De ondernemers krijgen een bescheiden financiële wind in de rug. De bedoeling is dat de ze zelf geld genereren en groeien, en dat met behulp van het ontstane kapitaal nieuwe mensen toegang krijgen tot de markt. Dit creëert werkgelegenheid en welvaart en het is ook goed voor het

gevoel van waardigheid en rechtvaardigheid. In een periode van acht jaar zal het ICCO naar verwachting zo’n 80 bedrijven ondersteunen. Hiermee worden 1500 mensen aan werk geholpen en krijgen 60.000 boeren een betrouwbaar en winstgevend afzetkanaal. Zo concretiseert het ICCO het christen-zijn in deze tijd! De wereldbevolking neemt snel en sterk toe. De behoefte aan voedselvoorziening zal hiermee gelijke tred moeten houden. “De vooruitzichten voor deze ondernemers zijn dus heel gunstig.”

(advertenties)

Een vertrouwd gezicht in Wassenaar & Voorschoten Wanneer u in uw directe omgeving te maken krijgt met een overlijden, kunt u - 24 uur per dag - contact met ons opnemen www.dehorstenuitvaartverzorging.nl [email protected] Wassenaar: tel. 070 - 514 43 45 (24 uur per dag) Voorschoten: tel. 071 - 561 08 00 (24 uur per dag) De Horsten Uitvaartverzorging, Postbus 1011, 2240 BA Wassenaar


Hans van Kesteren en Corrie van der Ven

5

Gesprek met Karin van den Broeke, preses PKN

“De kerk moet vrolijk, open en fier zijn” Ze is de eerste vrouwelijke preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland. Die functie bekleedt ze inmiddels al zo’n tweeënhalf jaar. En op 1 oktober a.s. verzorgt ze de aftrap van een nieuw seizoen Koorruïneavonden. Ze gaat het dan hebben over de toekomst van de kerk en de kerk van de toekomst. We hebben het over ds. Karin van den Broeke. Door Jilles de Klerk Wat motiveert je om leiding te geven aan de generale synode? “Ik heb het altijd leuk en belangrijk gevonden om bovenplaatselijk actief te zijn: kerk ben je niet alleen lokaal, maar altijd in een groter geheel. In de synode wordt nagedacht over vraagstukken die de Protestantse Kerk als geheel aangaan of die het waard zijn om door de kerk als geheel besproken of doordacht te worden. Ik wil me inzetten voor een vrolijk, open en fier gezicht van de kerk. Ik vind het belangrijk dat die kant van het kerk-zijn wat meer in beeld komt.” Hoe zijn de ervaringen tot nu toe als voorzitter van de Protestantse Kerk in Nederland? “Ik ben verrast over wat er op oecumenisch terrein mogelijk is. Waar op het protestantse erf kerken elkaar graag de maat namen, merk ik in diverse verbanden dat er gewerkt wordt aan onderlinge herkenning en erkenning. Vooral voor mij als vrouwelijke predikant was dat spannend: in verscheidene andere kerken


(advertenties)

6

erkent men geen vrouwen in het ambt. In de praktijk merk ik echter dat er openlijk en in een hartelijke sfeer over verschillen in visie gesproken kan worden. En dat er met erkenning van verschillen toch ook veel toenadering mogelijk is. Een bijzondere ervaring is ook dat ik in mijn eerste jaar als preses in het Central Comittee van de Wereldraad van Kerken ben gekozen. Dat de maatschappelijke vertaling van wat geloven betekent, er in de Wereldraad altijd vanzelfsprekend bij hoort, ligt mij na aan het hart. Ik kon aan concrete missies meedoen, zoals in Oekraïne de rol van kerken in het vredesproces en de herdenking van 70 jaar Hiroshima en Nagasaki. Indrukwekkende gebeurtenissen die ook laten zien waar de kracht van kerken kan liggen. En dan is er de ontmoeting met mensen van andere levensbeschouwingen. Heel belangrijk dat we als kerk het voortouw durven nemen in de respectvolle omgang met moslims en dat we participeren in ontmoetingen met joden en moslims samen. Natuurlijk zijn er ook vervelende dossiers. Helaas zijn er ook in de kerk soms pijnlijke conflicten. Hoe je daar goed mee omgaat, is een vraag die ons als moderamen bezighoudt.” Wat zie je als de belangrijkste uitdaging voor de kerk in de komende tijd? “De kerk ondergaat een verandering. We zijn bezig van een kerk waarin veel vanzelfsprekend en vastgelegd was, een wendbaarder bootje te worden. Uitgangspunt daarbij is dat we de eenheid in diversiteit erkennen. We zullen moeten genieten van een grote verscheidenheid aan vormen van kerkelijk leven. Grote gemeenten waarin de eredienst de belangrijkste plaats van samenkomst is, naast kleine leefgemeenschappen waarin doordeweeks leven vanuit het evangelie meer centraal staat; veilige en verwelkomende plaatsen voor transgenders en homoseksuelen naast plaatsen waar kritisch gekeken wordt naar een al te ruime moraal; plaatsen waar God geprezen wordt in opwekkingsliederen naast plaatsen waar het intellectuele debat floreert.

Dat was pas een mooie uitvaart. Maar hoe regel je zoiets?

Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

Bel 071 - 521 32 31

Monuta Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden

Bel 071 - 573 08 30 Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl

Karin van den Broeke: ”In de diversiteit schuilt onze rijkdom“ Elkaar binnen die diversiteit erkennen als leden van hetzelfde lichaam zie ik als een uitdaging voor de komende tijd.” Verhult erkenning van diversiteit niet gewoon dat de meningen in onze kerk vaak ver uiteen liggen? “Nee, in die diversiteit schuilt onze rijkdom. Geen van allen hebben we de waarheid in pacht, maar we gaan wel de weg van die mens die ons uitgedaagd heeft in alle kwetsbaarheid en weerloosheid een weg van vrede en recht te gaan. Zolang we ons binnen de diversiteit enerzijds durven laten zien en anderzijds durven laten bevragen, kan diversiteit alleen maar verrijkend en stimulerend werken.” De kerk lijkt vooral met haar eigen toekomst bezig te zijn… “Ja, soms zie ik dat ook. Gemeenten die in de ‘overlevingsstand’ staan en een landelijke kerk die erg bezig is met de organisatie van het geheel. Je ontkomt daar natuurlijk niet helemaal aan. We zitten nu eenmaal in een periode van verandering. Maar laten we er voor waken dat het niet het voornaamste wordt waarmee we ons bezighouden. ‘Wie zijn leven wil behouden, zal het verliezen,’ zei Jezus niet voor niets. Die ‘overlevingsstand’ maakt bovendien somber, terwijl van het doen waartoe je geroepen bent inspiratie uitgaat. Laten we elkaar maar een beetje scherp houden wat dat betreft!”

De generale synode is bezig met de nota ‘Kerk 2025’. Wat houdt dat precies in? “‘Kerk 2025’ is er op gericht te kijken waar de kracht van gemeenten en van samenwerkingsverbanden in de kerk schuilt. Die willen we naar voren halen, terwijl we obstakels weg willen halen. Vergaderdruk en voortdurende conflicten zijn zulke obstakels. Is het mogelijk daarin als kerk slagvaardiger op te treden? Ook willen we nauwkeuriger meekijken waar de verbintenis tussen gemeente en predikant vruchtbaar is en waar behoefte is aan verandering. En zoals gezegd willen we ruimte scheppen voor een grotere verscheidenheid aan vormen van kerk-zijn. Om het concreter te zeggen: zijn predikanten en gemeenten gebaat bij meer mobiliteit? Zijn er naast geografisch georganiseerde gemeenschappen ook andere geloofsgemeenschappen mogelijk?” Is het voorzitterschap een roeping voor het leven? “Nee hoor, ik ben nu zo’n beetje op de helft van mijn termijn die tot april 2018 loopt. Daarna kan ik niet herkozen worden. Ik vind dat ook een uitstekende regel. Het is goed dat er zo nu en dan weer een nieuw gezicht is. Bovendien zorgt juist de tijdelijkheid ervoor dat ik me er nu met hart en ziel aan kan en wil geven.”

Kerk & Kunst

Luisteren naar stilte Onze plaatsgenoot Louis Bredie is een verteller. Dat heeft ongetwijfeld te maken met zijn loopbaan in het onderwijs: eens een schoolmeester, altijd een schoolmeester. Ook in zijn schilderijen is op de een of andere manier altijd een verhaal aanwezig.

Antwoord van Kees Mos

Expressief kleurgebruik Hij verdiepte zich in de werkwijze van schilders als Monet, Morandi en Verweij.

Maar hij slaagde er ook steeds meer in een eigen stijl te ontwikkelen met een expressief kleurgebruik en minder gebruikelijke composities. Op internet (www. kunstvanlouisbredie.nl) kunnen we nader kennismaken met zijn werk. In vele plaatsen van ons land is het werk van Louis Bredie te zien geweest. En ook in het buitenland zijn schilderijen van hem beland, in Spanje, Frankrijk en de Verenigde Staten. En nu, vanaf 24 oktober, zal zijn expositie ‘Luisteren naar stilte’ te zien zijn in de Messiaskerk. De dag erna, zondag 25 oktober, is uitgeroepen tot dag van de stilte. Op die dag eindigt de zomertijd en zetten we de klok een uur terug. Een uur extra om te luisteren naar de stilte, het mooiste geluid ter wereld. De commissie Kerk & Kunst nodigt u van harte uit aanwezig te zijn bij de feestelijke opening van de expositie met werk van Louis Bredie, op zaterdag 24 oktober, 15.00 uur, in de hal van de Messiaskerk. Overige openingstijden: 31 oktober en 7 november, van 15.00 tot 17.00 uur.

Allerheiligen is een rooms-katholieke feestdag, door paus Gregorius IV ( 827-844) ingesteld om jaarlijks op 1 november te vieren. De paus greep terug op het toen al eeuwenlang bestaande feest van de martelaren op de zondag na Pinksteren. Met de instelling van dit nieuwe feest wilde hij stimuleren dat de gelovigen het goede voorbeeld van de heiligen zouden volgen, die door hun goede werken en trouw aan Christus, nu reeds in de hemel zijn opgenomen en daarvoor niet eerst hoeven te wachten tot de jongste dag. Het feest van Allerzielen, op 2 november, werd omstreeks dezelfde tijd ingesteld om te bidden voor allen die gestorven zijn en nog niet in de hemel zijn opgenomen maar in het vagevuur verblijven. Op Allerzielen kunnen familie of vrienden een mis voor hen laten opdragen en een aflaat kopen. De reformatie maakte aan Allerheiligen en Allerzielen om religieuze en economische redenen radicaal een eind. Later werd de gedachtenis van de gestorvenen echter in de reformatorische kerken via een achterdeur weer binnengehaald op oudejaarsavond of op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. In oecumenisch verband wordt nu op de eerste zondag in november in steeds meer kerken stilgestaan bij wat de gestorvenen voor de nabestaanden hebben betekend uit dankbaarheid, liefde en respect. In de kerken komen de gelovigen op deze zondag ook bij elkaar om elkaar te troosten en te bemoedigen vanuit het evangelie. De eerste zondag in november wordt daarom tegenwoordig ook wel troostzondag genoemd. Heeft u ook een vraag? Stuur deze naar de redactie (zie colofon).

Poëzieroute: gedichten op bijzondere plaatsen Begin september zijn er op twee locaties in ons dorp strofen uit gedichten van Jan Jacob Slauerhoff en Anthonie Donker onthuld. Ze zijn te lezen boven de ingang van de bibliotheek en op het molenhuisje bij het Molenplein. De gedichten zijn aangebracht door de Stichting Poëzieroute Wassenaar. Mieke van den Berg, Dirk Idzinga en Roël Karamat-Ali sloegen jaren geleden de handen in elkaar om te kijken of een poëzieroute in Wassenaar gerealiseerd zou kunnen worden. Mieke en Dirk hadden in 2004 het initiatief genomen om een gedicht van Ida Gerhardt te verwezenlijken bij de Dorpskerk, omdat Gerhardt met haar ouders in Wassenaar heeft gewoond. Maar niet alleen heeft ons dorp deze ‘grand old lady van de Nederlandse poëzie’ geherbergd, vele dichters hebben een band met Wassenaar. Om er een paar te noemen: Gerrit Achterberg, Boudewijn Büch, P.N. van Eyck, Hans Lodeizen, Martinus Nijhoff, Fetze Pijlman en J.W. Schulte Nordholt. Gedicht bij Messiaskerk? De Stichting Poëzieroute Wassenaar koos uit het oeuvre van een twintigtal dichters

gedichten of strofen die door de gemiddelde passant gewaardeerd zullen worden. Daarna werd een passende locatie voor het gedicht gezocht. De eerste gedichten zijn te zien in het centrum van Wassenaar, maar de stichting hoopt dat er de komende jaren in meerdere wijken gedichten zullen komen, afhankelijk van geldmiddelen en vergunningen van de gemeente. Wat de Protestantse Gemeente Wassenaar betreft komt het gedicht ‘Gloed’ van Jaap Zijlstra bij de Messiaskerk. Voor meer informatie: www.poezieroutewassenaar.nl

Gericht naar uw persoonlijke wensen Verzorgen van en hulp bij verzekeringen en deposito’s Diverse uitvaartcentra beschikbaar, o.a. ‘Sorghvliet’, Groot Hertoginnelaan, ’s-Gravenhage


In zijn ontwikkeling als schilder is duidelijk de klassieke driedeling te zien: het navolgen, het evenaren, het voorbijstreven. Zijn eerste schilderijen dateren uit de jaren 70, maar Louis werd pas echt bekend in 1983 toen hij deelnam aan de landelijke wedstrijd ‘Wie kan ’t beste een 17e-eeuws schilderij kopiëren?’ Louis koos het bekende schilderij van Gerard Dou ‘De moeder van Rembrandt’. Een jury van prominente kunstkenners, waaronder Carel Willink, maakte uit de 1600 inzendingen een selectie waarmee een tentoonstelling werd samengesteld. Op die expositie was het werk van Louis Bredie prominent aanwezig!



Vraag Wat wordt bedoeld met Allerheiligen en Allerzielen en waarom hoor je daar maar weinig over in de protestantse kerken?

Door Dick den Ouden Kijken naar de schilderijen van Louis Bredie wordt al gauw luisteren naar een verhaal. Maar het is geen verhaal waarin Louis met grote woorden aanwezig is, zijn verhaal is tegelijkertijd een ogenblik van stilte, van bezinning. En juist door te luisteren naar die stilte, ziet de kijker meer dan op het doek staat. Is dat niet het streven van elke schilder?

Vragen van lezers

Kantoor Jan van Nassaustraat 110 ’s-Gravenhage

7

Tel. (070) 350 7000 (dag en nacht) [email protected] Adv. 128x193.indd 1

www.engelenenspoor.nl 23-02-2012 13:29:51

Protestantse Kerk


Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 22 • oktober/november ’15 • www.pkn-wassenaar.nl

Redactioneel

Bijbelvertalingen Een van de meest verkochte en gelezen boeken is nog steeds de Bijbel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds weer nieuwe uitgaven en vertalingen in de winkel liggen. In het openingsartikel van dit kerkblad leest u de mening van twee gemeenteleden over een vertaling, die zij onder andere voor hun werk gebruiken. Ook in diverse andere artikelen staan Bijbelvertalingen centraal. Verhelderend is ook het stuk op de middenpagina over het werk van Kerk in Actie en ICCO. Wij kunnen veel van de wijze van kerk-zijn in andere landen leren. Leren doen we ook van het mooie artikel van ds. Mos over het herdenken van de overledenen. Dat gebeurt dit jaar in onze kerken op een ander moment. Na het lezen van dit stuk wordt duidelijk waarom hiervoor is gekozen. Overal wordt nagedacht over de toekomst van de kerk. Dat lezen wij in het artikel op pagina 6. Gelukkig spoort ds. Karin van den Broeke, preses van de PKN, ons ook aan niet teveel te somberen, maar te doen waartoe wij geroepen zijn. Dat geeft inspiratie.

Kerkdiensten Dorpskerk, Plein 3, tel. 070 - 511 35 20 | ds. J.A.D. van der Boon, tel. 070 - 517 11 48 Kievietkerk, Oranjelaan 2, tel. 070 - 517 97 24 | ds. J.M. de Klerk, tel. 070 - 889 03 33 Messiaskerk, Zijllaan 57, tel. 070 - 511 55 82 | ds. N.K. Mos, tel. 070 - 517 17 18 Alle kerkdiensten beginnen om 10.00 uur, tenzij anders aangegeven. Kijk voor actuele informatie over de kerkdiensten op de website: www.pkn-wassenaar.nl Dorpskerk

Kievietkerk

Messiaskerk

Zondag 4 oktober Israëlzondag

mw E.S. ten Heuw (Leiden)

mw ds. F.A. Benthem (Delft)

ds. N.K. Mos Gezinsdienst

Zondag 11 oktober

ds. J.A.D. van der Boon

ds. J.M. de Klerk

ds. J.D.W. Eerbeek (Den Haag) m.m.v. projectkoor Rejoice

Zondag 18 oktober

dhr P. Visser (Sneek)

ds. B. Roolvink (Voorhout)

ds. N.K. Mos

Zondag 25 oktober

ds. J.A.D. van der Boon Cantatedienst

ds. N.K. Mos (ruildienst)

ds. J.M. de Klerk (ruildienst)

Zondag 1 november Gedachteniszondag


ds. J.M. de Klerk

ds. N.K. Mos

Zondag 8 november Oogstdienst

mw ds. Sj.C. Buit-van Lennep (Wassenaar)

ds. J.M. de Klerk Dienst voor jong en oud

mw ds. A. Brabander-Schuytvlot (Wassenaar)

ds. J.M. de Klerk Cantatedienst, 19.15 uur Zondag 15 november

mw ds. R. Schultheiss (Sassenheim)

ds. N.K. Mos

Ik hoop dat u weer met veel interesse dit nummer leest.

ds. D.L. Schiethart (Den Haag)

Zondag 22 november


ds. J.M. de Klerk

ds. N.K. Mos

Nelleke van Duijn

Zondag 29 november 1e zondag van Advent

dr. A.C. Kooijman (Oegstgeest)

ds. J.M. de Klerk en ds. J.A.D. van der Boon Kerkdienst à-la Paris met en voor jongeren

ds. N.K. Mos Dienst van Woord en Tafel


Gezinsdienst met dieren

8

Op zondag 4 oktober – Werelddierendag – is er een vrolijke gezinsdienst in de Messiaskerk. Het thema zijn natuurlijk de dieren. De Bijbel staat er vol van. Ook Franciscus van Assisi, stichter van de orde van Franciscaner monniken, is aanwezig in de dienst. Bijzonder aan hem is dat hij met dieren kon praten, althans

Monumentendag Op zaterdag 12 september was het Open Monumentendag. In de Dorpskerk was het een komen en gaan van bezoekers die een kijkje namen in dit oude monument. Voor jong en oud waren er activiteiten en iedereen genoot zichtbaar van de prachtige kerk.

volgens de legendes. Op 4 oktober 1228 is Van Assisi begraven. Daarom is 4 oktober later uitgeroepen tot Werelddierendag. De dienst zit zoals elke gezinsdienst vol verrassingen en mooie liederen. Dominee Mos houdt een toneelpreek. Als kinderen hun huisdier deze zondag willen meenemen naar de kerk, mag dat.

Accordeonmuziek in Messiaskerk Het accordeonorkest DVS (Door Vriendschap Sterk) speelde met veertien accordeonisten tijdens een feestelijke openingsdienst van het nieuwe seizoen, gehouden op 6 september in de Messiaskerk.

Het volgende nummer... ...verschijnt in de laatste week van november

Gemeentenieuws Nieuwe Stijl

Recommend Documents