Gemeentearchief Voorst Jaarverslag 2011
Gemeentearchief Voorst Postadres: Postbus 9000, 7390 HA Twello Bezoekadres: H.W. Iordensweg 17, 7391 KA Twello Telefoon: 0571 279258 Fax: 0571 274385 Website: www.voorst.nl E-mail:
[email protected] Bezoektijden studiezaal: maandag van 9.00 –17.00 uur 1
Studiezaal en inlichtingenfunctie: In 2011 brachten 111 externe bezoekers 325 bezoeken aan de studiezaal van het archief. In 2010 waren deze aantallen 91 resp. 251. De range van de aantallen bezoekers en de door hen afgelegde bezoeken aan de studiezaal van het gemeentearchief lag in de periode 2007-2011 tussen de 91 en 113 resp. 218 en 325. Het jaar 2011 was dus een druk jaar wat bezoekers betreft. Dit is niet in overeenstemming met de landelijke trend. 350 300 250 200
Bezoekers
150
Bezoeken
100 50 0 2007
2008
2009
2010
2011
36% van het totale aantal bezoekers was afkomstig uit de gemeente Voorst. Opmerkelijk is dat slechts vier van de desbetreffende veertig bezoekers afkomstig waren uit het zuidelijke gedeelte van de gemeente (inclusief Wilp), terwijl hier toch 30% van de Voorster bevolking woonachtig is. Ongeveer 27% van het totale aantal bezoekers was afkomstig uit de zes buurgemeenten van Voorst; 11% was afkomstig uit overig Gelderland en 25% kwam uit de rest van de wereld. De meeste bezoekers kwamen ook dit jaar weer voor genealogisch onderzoek, maar er is een groeiende groep historisch geïnteresseerden, die andersoortige onderwerpen aanpakt. Dikwijls ook breidt het onderzoek naar de voorouders zich uit tot lokaal en regionaal onderzoek. Naast het genealogisch onderzoek werd in 2011 onderzoek gedaan naar verschillende onderwerpen uit de lokale en regionale geschiedenis. Een bloemlezing: Ontstaan en ontwikkeling van Twello, van Posterenk, van Duistervoorde, geschiedenis van de Fliert, vliegveld Teuge, gebied Kraaigraaf, oude gemeentehuis, samenstelling van het gemeentebestuur in de periode 1851-1920 (in het kader van een provinciebreed onderzoek), volkstelling van 1749, notaris Everts, posterijen in Terwolde en Twello in de negentiende eeuw, grenzen van Nijbroek, gevelstenen, herdenkingsmonumenten en kunstwerken, familie Van Weede, spoorwegen in de negentiende eeuw, chemische fabriek Wilp, Willem Anne Schimmelpenninck van der Oije, bouw- en bewoningsgeschiedenis van Zorgvliet in Terwolde, molen van Schrijver in Nijbroek, landgoed Bruggenbosch, Kleine Linthorst, Kleine Zand in Teuge, boterfabriek in Terwolde, Stadwijk in Twello, landgoed de Witte Brug, brand in de munitietrein in 1942, bombardement op de Dijkhof, burgerslachtoffers, oorlogsgraven, evangelisatiebeweging in De Vecht en gebouw Bethel, afscheiding in 1834 in Teuge en gebouw Rehoboth, protestantse gemeente Twello en dorpskerk. Vermeldenswaard is dat in 2011 vier bezoekers onderzoek deden naar mogelijke vindplaatsen van conventionele explosieven. Er kwamen ongeveer 55 verzoeken om inlichtingen binnen. De aard van de verzoeken varieerde van eenvoudige vragen op historisch gebied, tot zeer complexe vraagstellingen. 2
Duidelijk blijkt dat het gemeentearchief een vraagbaakfunctie heeft voor wat het verleden betreft. Een keuze uit de onderwerpen: Kamp Teuge in de tweede wereldoorlog, architect Rexwinkel, de levensloop van Eduard van Amstel, zoon van de in 1873 bij Benkoelen vermoorde assistent-resident, dominee de l’Espinasse, gebied Zwarte Kolk, Arnhemse evacués, ruilverkaveling Twello. De meeste verzoeken om inlichtingen kwamen per e-mail en van all over the world.
Toegankelijk maken van archieven en collecties: Het archievenoverzicht werd geactualiseerd. De inventarisatie van het dossierarchief over de jaren 1940-1979 werd voorgezet. Hoewel de inventarisatie nog niet is afgerond, zijn de meeste dossiers al wel beschikbaar voor onderzoek. De beschrijving van de prentbriefkaartencollectie vorderde gestaag en kreeg een boost in de zomer, toen vakantiekracht Meike Brinkman de prentbriefkaarten van Twello en Wilp scande en beschreef.
3
Op de weekkrant Voorster Nieuws werd een index gemaakt. Het archief van de Gereformeerde Kerk te Voorst en het archief van het kerkkoor van Wilp werden beschreven, geordend en voorzien van een inventaris. Aan de herinventarisatie van het archief van de NH kerk in Twello werd verder gewerkt en deze zal in 2012 afgerond worden. De heer B.W. van ’t Erve heeft in 2011 op vrijwillige basis de notulenboeken van de marke van Voorst en Noord Empe getranscribeerd en gefotografeerd. Na de afronding van deze werkzaamheden heeft hij de markeboeken van Aard en Aarderbroek ter hand genomen. Eerder al had hij de markeboeken van Teuge of Silvolde bewerkt.
Aanwinsten: De afdeling Burgerzaken droeg de geboorteakten uit de periode 1903-1912 over. Verworven werden het archief van Floralia in Terwolde en een verzameling krantenknipsels en andere documentatie van oud-raadslid/wethouder Balster. CODA in Apeldoorn schonk een schoolschrift uit 1886 van Johanna Klokman uit Wilp. Er kwamen aanvullingen op de archieven van de NH kerk in Terwolde en de stichting PCBO. De archiefbibliotheek werd uitgebreid met ca. 15 titels. Van particulieren en collegainstellingen werd een aantal foto’s ontvangen.
Materiële verzorging: De archieven en collecties, die dit jaar zijn bewerkt, hebben een nieuwe, zuurvrije verpakking gekregen. De prentbriefkaarten zijn per stuk in een doorzichtig melinex hoesje gestoken. De collectie glasnegatieven is dit jaar deugdelijk verpakt in zgn. four-flaps. Een in 2010 via Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek in Deventer ontvangen particuliere schenking van een aantal albums van een van oorsprong Wilper familie werd geconserveerd en gerestaureerd door de conserveringsmedewerker van SAB.
Samenwerking Oudheidkundige Kring Voorst: Het bestuur van de OKV werd geadviseerd over de aanschaf van programmatuur voor de beschrijving van de fotocollectie en geattendeerd op subsidieregelingen. Voor een tentoonstelling werd beeldmateriaal geleverd. Er werd een artikel over de collectie Van Heurn geschreven, dat gepubliceerd werd in het septembernummer van het driemaandelijkse orgaan Kroniek Op 21 april werd de algemene ledenvergadering bezocht. Daarnaast waren er over en weer contacten naar aanleiding van vragen van onderzoekers.
Website: Er is het afgelopen jaar veel tijd gestoken in de nieuwe gemeentelijke website, die op 15 februari 2012 live ging. Het structuren van het aanbod van het gemeentearchief, het schrijven
4
van relevante teksten en het invoeren van alle gegevens in het systeem met inachtneming van het voorgeschreven stramien kostte veel tijd. De komende jaren zal het aanbod uitgebreid worden om uiteindelijk te komen tot een digitale studiezaal.
Publicaties en projecten: Op verzoek van de redactie van het Archievenblad werd het achtste deel van het Biografisch Woordenboek Gelderland gerecenseerd. Er werd meegewerkt aan het begin 2012 verschenen boek Het Gelderland boek, een uitgave met foto’s en verhalen over de geschiedenis van Gelderland. Vijftien verhalen in het boek betreffen Voorster onderwerpen. Er staan o.a. artikeltjes in over het middeleeuwse sluisje in Nijbroek, over bakker Bril in Voorst, over de familie Krepel in Klarenbeek, over de Bomendijk op de Poll en over de komst van de eerste Turkse werknemers naar Twello. Voor het langjarige project betreffende de oorlogsslachtoffers in de gemeente Voorst werden gegevens verzameld.
Overige samenwerkingsverbanden en –aktiviteiten: Het Gelderse diensthoofdenoverleg en het provinciale overleg van archiefinspecteurs werden bijgewoond. Bezocht werden de landelijke netwerkdag Erfgoed WO2, de presentatie van het boek Herdenkingsmonumenten & kunst in de openbare ruimte in de gemeente Voorst van Milly Westerhuis en de daarop aansluitende onthulling van de Zendijkplaquette, de opening van de tentoonstelling over de Nijenbeek in het gemeentehuis, de afscheidsbijeenkomst van de archiefinspecteur in Gelderland en de jubileummiddag van het Nederlands Fotogenootschap.
Twello, 5 april 2012 5
