CBR Jaarverslag 2011
i <
Een spannend jaar 2011 was een spannend jaar voor het CBR. Een jaar waarin we in opdracht
CBR-medewerkers kunnen hier terecht trots op zijn. Temeer daar zij deze
van de minister van Infrastructuur en Milieu in recordtempo een groot
inzet hebben geleverd in een situatie van grote onzekerheid. Onzekerheid
aantal verbeteringen moesten realiseren.
over het voortbestaan van de organisatie, over hun functie, over hun
Dankzij een gezamenlijke inspanning van medewerkers en managers is
arbeidsvoorwaarden en hun pensioen.
het CBR daarin geslaagd. De gevraagde prestaties bij de theorie-, praktijken vakbewaamheidsexamens zijn geleverd. Bij de divisie Rijgeschiktheid is
Het CBR kan na het positieve oordeel van de minister niet achterover
een forse inhaalslag gemaakt. De financiële huishouding was eind 2011 op
leunen.
orde. De verhoudingen intern en met onze externe partners zijn verbeterd.
We moeten nu verder bouwen op het stevige fundament dat in 2011 is gelegd. Het programma voor de verbetering van onze dienstverlening ligt vast in ons Verbeterprogramma 2011-2014 en is ambitieus. We willen dat onze klanten het CBR ervaren als een moderne en professionele dienstverlener. In 2012 staat er veel op het programma van het CBR: de ontwikkeling van een nieuw systeem voor de afname van theorie-examens, een proef met begeleid rijden voor jonge bestuurders, de herinrichting van de
2
i < <
CBR Jaarverslag 2011
examenlocaties zodat deze een moderne en prettige uitstraling krijgen
het bepaalde beslissingen neemt en hoe die beslissingen tot stand komen.
en de voorbereiding op een nieuwe Europese rijbewijsrichtlijn die allerlei
Voor de mensen om wie het gaat zijn die beslissingen niet altijd positief,
veranderingen met zich meebrengt.
bijvoorbeeld als zij om medische redenen geen rijbewijs meer krijgen. Goede informatie over de procedure en over de achtergrond van een
Maar het belangrijkste onderwerp voor 2012 is betere communicatie met
beslissing, kan tot meer begrip leiden. Begrip voor de uitkomst van de
onze klanten. De klanten van het CBR moeten meer gehoord worden,
procedure en begrip voor het CBR. Dat laatste is wezenlijk voor het
vaker hun zegje kunnen doen. En het CBR moet beter uitleggen waarom
draagvlak van een organisatie in de samenleving. Het CBR heeft een belangrijke maatschappelijke taak: beoordelen of mensen in staat zijn aan het verkeer deel te nemen zonder de veiligheid van henzelf of anderen in gevaar te brengen. Die bijdrage aan de verkeersveiligheid wil het CBR de komende jaren op een professionele manier blijven leveren. Na ons eerste volledige jaar bij het CBR, hebben wij er als directie vertrouwen in dat dit gaat lukken. Met de inzet van CBR-medewerkers die houden van hun vak en trots zijn op hun vakmanschap. Susi Zijderveld & René Verstraeten Directie CBR
3
i < <
CBR Jaarverslag 2011
CBR Jaarverslag 2011 Inhoud Voorwoord 2
Verslag Raad van Toezicht
CBR in 2011 in het kort
Governance 43
Profiel CBR Kerncijfers 2011 en 2010
Voortgang Verbeterprogramma
5 9 10 11
Producten en diensten 15 Theorie 15 Rijvaardigheid 17 CCV 22 Rijgeschiktheid 26 Organisatie 31
4
39
Financiële resultaten en vooruitzichten Jaarrekening
45 49 Toelichting behorende tot de jaarrekening 2011 53 Toelichting behorende tot de jaarrekening 58 Financiële instrumenten 67
Bijlagen Controleverklaring onafhankelijke accountant 76 CBR in cijfers in 2011 78
< <
CBR Jaarverslag 2011
CBR in 2011 in het kort Met het Verbeterprogramma 2011-2014 als leidraad voerde het CBR in
Begin 2011 heeft de minister met de CBR-directie afspraken gemaakt over
2011 in korte tijd vele verbeteringen door. Het CBR leverde 99 procent
noodzakelijke verbeteringen in de nabije toekomst. Deze afspraken zijn
van zijn diensten en producten binnen de gestelde normen. Zowel het
opgenomen in het Verbeterprogramma 2011-2014. In juni 2011 liet de
aantal theorie- als praktijkexamens voor particuliere bestuurders steeg in
minister weten dat er naar haar oordeel tempo zat in de veranderingen
2011 tot in totaal ruim 1,2 miljoen. Het aantal examens voor professionals
en dat op veel punten vooruitgang was geboekt. Er bleek meer tijd nodig,
bleef nagenoeg stabiel rond de 110.000. In 2011 deden de eerste jongeren
onder andere om met de vakorganisaties overeenstemming te bereiken
examen in het kader van een proef met begeleid autorijden en legde het
over een nieuwe pensioenregeling. Deze regeling moest een oplossing
CBR de eerste Alcoholslotprogramma’s op aan zware alcoholovertreders.
bieden voor de zorgelijke financiële positie van het CBR. In oktober
In tegenstelling tot in 2010 sloot het CBR 2011 af met een positief
2011 constateerde de minister dat met het afsluiten van een nieuw
financieel resultaat.
pensioenakkoord het CBR ook aan de laatste afspraak had voldaan. Verbeteringen in 2011 Het CBR nam in 2011 verschillende maatregelen om de financiële positie te verstevigen. De belangrijkste daarvan was het pensioenakkoord. Met de in oktober 2011 tot stand gekomen middelloonregeling bij het ABP zijn de pensioenlasten voorspelbaar en beheersbaar geworden. In 2011 verbeterden de arbeidsverhoudingen bij het CBR en de samenwerking tussen Raad van Toezicht, directie en ondernemingsraad normaliseerde. De managementlaag onder de directie werd grotendeels vernieuwd. Eind 2012 verwacht het CBR het volledige management op orde te hebben.
5
i < <
CBR Jaarverslag 2011
In 2011 leverde het CBR 99 procent van zijn diensten en producten
het CBR zo’n 17.000 2toDrive-examens af te nemen.
binnen de gestelde normen. De reserveringstermijnen voor theorie- en
Om de instroom van praktijkexamens voor 17-jarigen op te vangen, is
praktijkexamens voldeden voor het tweede jaar aan de normen. Door een
in het najaar van 2011 gestart met de werving en opleiding van extra
nieuwe klachtenprocedure werd de kwaliteit van de klachtbehandeling
examinatoren.
verhoogd.
In 2011 heeft het CBR zich voorbereid op de invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn in januari 2013. Er komt dan een rijbewijs bij
Examens
voor lichte vrachtauto’s en voor kleine bussen. Voor motorrijders onder de
In 2011 nam het CBR ruim 600.000 theorie-examens af voor de motor,
24 jaar betekent de nieuwe richtlijn dat zij meer examens moeten afleggen
auto en bromfiets. Dat waren er zo’n 15.000 meer dan in 2010. De oorzaak
om met een zware motor te mogen rijden. Naar verwachting leidt dat tot
van de stijging was een gemiddeld lager slagingspercentage, waardoor
extra motorexamens-oude-stijl in 2012.
meer mensen herexamen deden. Ook het aantal praktijkexamens en toetsen voor de motor, auto en bromfiets (inclusief nader onderzoeken)
In 2011 werden de eerste examens afgenomen voor de voortgezette
steeg over de hele linie tot in totaal zo’n 630.000. De stijging had
rijopleiding voor directiechauffeurs. Het examen Directiechauffeur 2 is
hier vooral te maken met een groot aantal doorgeschoven examens
op verzoek van de branche en erkende opleiders ontwikkeld.
die in 2010 niet konden plaatsvinden vanwege het slechte weer. De
Het CBR is in november 2011 door het ministerie van Infrastructuur en
slagingspercentages gingen bij de meeste praktijkexamens opnieuw
Milieu aangewezen als de instantie die het nieuwe praktijkexamen voor
omhoog. De rijscholen bereiden kandidaten steeds beter voor op de
de binnenvaart mag gaan afnemen. Door dit examen af te leggen, gaan
examens. Voor de theorie- en praktijkexamens voor bromfietsen was
binnenschippers van een verplichte vaartijd van vier jaar naar één jaar.
minder belangstelling dan verwacht. Het aantal examens voor professionals bleef in 2011 met in totaal ruim
Aanpak achterstanden medische rijgeschiktheid
110.000 nagenoeg stabiel. In de periode 2008 tot en met 2010 was nog
Het CBR behandelde in 2011 bijna 600.000 aanvragen voor een verklaring
sprake van een daling als gevolg van de recessie.
over de medische rijgeschiktheid van bestuurders. Dat waren er bijna 50.000 meer dan in 2010. De divisie Rijgeschiktheid stak veel energie in
Nieuwe examens en wet- en regelgeving
6
maatregelen om het afgeven van deze verklaringen binnen de gestelde
In de laatste maanden van 2011 voerde het CBR twee nieuwe regelingen
termijnen te verwerken. De behandeling van deze dossiers gebeurde in de
in: het Alcoholslotprogramma voor zware alcoholovertreders en 2toDrive,
tweede helft van 2011 in 94 procent van de gevallen binnen de norm van
een proef met begeleid rijden voor jonge bestuurders. In 2012 verwacht
zestien weken.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Het CBR nam ook maatregelen om de behandeling van zogenoemde
van het CBR. De organisatie scoort gemiddeld een tevredenheidscijfer
passieve dossiers te versnellen. Zo benadert het CBR externe medisch
van 6,7.
specialisten actief als zij niet binnen de wettelijke termijn een
Op basis van de onderzoeksresultaten heeft het CBR maatregelen
keuringsrapport toesturen.
genomen om zaken te verbeteren.
Meer onderzoek na mededelingen politie
Communicatie
Het CBR heeft in 2011 ruim 7.300 keer een onderzoek gedaan naar de
In 2011 heeft het CBR geïnvesteerd in het leveren van relevante
rijgeschiktheid van bestuurders na een mededeling van de politie in
en toegankelijke informatie voor de consument. Zo zijn de
verband met alcoholmisbruik, verwardheid, agressie en drugsbezit. Het
reserveringstermijnen per examenplaats nu terug te vinden op de website
aantal onderzoeken steeg met ruim 5 procent.
van het CBR. De rijschoolkandidaat krijgt daardoor een goed beeld van de
Ongeveer 9.000 maal legde het CBR een educatieve maatregel op het
actuele drukte. Rijopleiders kunnen ook op www.cbr.nl terecht bij extreme
gebied van alcohol en van gedrag op. Dat waren er minder dan in 2010.
weersomstandigheden (sneeuw, extreme kou, harde wind en ijzel) om
In december 2011 kregen 138 bestuurders het aan het begin van die maand
inzicht te krijgen in de uitgestelde examens per examenplaats.
ingevoerde Alcoholslotprogramma opgelegd. ICT Beoordeling CBR door klanten en medewerkers
7
Begin 2011 is een plan vastgesteld voor de verbetering van de ICT van
Om meer inzicht te krijgen in de wensen van klanten is in 2011 een
het CBR in de komende drie jaar. De ICT-organisatie is opnieuw ingericht.
grootschalig klantonderzoek gehouden. De scores bij deze nulmeting
In het kader van het Verbeterprogramma is in 2011 hard gewerkt aan een
liepen uiteen van een 6,7 voor de theorie-examens tot een 2,3 van
betrouwbaar managementinformatiesysteem voor de aansturing van de
indieners van bezwaar- en beroepsschriften.
divisies en afdelingen.
De afdeling Klantenservice peilt doorlopend de tevredenheid van klanten
Er is een kwaliteitsverbetering gerealiseerd van het digitale
over haar service. De tevredenheid over de klantenservice nam in
berichtenverkeer tussen de systemen van het CBR en zijn partners, te
2011 ten opzichte van 2010 toe. De klanten beoordeelden eind 2011 de
weten de Rijksdienst voor het Wegverkeer en de Gemeentelijke Basis
afhandeling van telefonische gesprekken met gemiddeld een 4,1 op een
Administratie. Na jarenlang te hebben geworsteld met een instabiele
schaal van 1 tot 5 en de e-mailbeantwoording met een 4 op een schaal
telefooninfrastructuur is het CBR in 2011 overgestapt op een vernieuwd
van 1 tot 5.
systeem. Tegelijkertijd zijn 088-nummers ingevoerd, waardoor alle CBR-
Begin 2011 is eveneens een onderzoek gehouden onder de medewerkers
vestigingen bereikbaar zijn op eenzelfde netnummer.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Huisvesting
Positief financieel resultaat
In 2011 zijn verschillende verbeteringen aangebracht in de examenlocaties
Het CBR boekte in 2011 een positief financieel resultaat van 1,6 miljoen
van het CBR. De examenlocatie in Rotterdam is ingrijpend gerenoveerd.
euro. In 2010 was nog sprake van een negatief resultaat van 4 miljoen
Huisvesting was en is een belangrijk probleem door onder andere
euro. Uitval van examens door extreem winterweer zorgde voor een
achterstallig onderhoud en inefficiënt gebruik. Daarom is in 2011 gestart
verschuiving van omzet van 2010 naar 2011 van 1 miljoen euro. De
met de voorbereiding van een integraal huisvestingsplan voor alle locaties.
opbrengsten stegen met ruim zes procent van 102,2 miljoen euro in 2010 naar 108,8 miljoen euro in 2011. Daar stond een geringere kostenstijging tegenover. De kosten namen met bijna één procent toe van 106,3 miljoen euro in 2010 naar 107,2 miljoen in 2011. De gemaakte afspraken met de vakbonden over de loonontwikkeling van de CBR-medewerkers in combinatie met de nieuwe pensioenregeling droegen in belangrijke mate bij aan de omvorming van het negatieve financiële resultaat in 2010 tot een positief resultaat in 2011.
8
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Profiel CBR Het CBR beoordeelt de rijvaardigheid en medische geschiktheid van
Het CBR is een landelijke organisatie met een hoofdkantoor in Rijswijk en
bestuurders en de vakbekwaamheid van professionals in transport en
55 examenlocaties in het land.
logistiek. Het geeft verklaringen van rijvaardigheid, vakbekwaamheid en rijgeschiktheid af aan particuliere en professionele bestuurders. Het
Het CBR werkt nauw samen met een groot aantal partners op het gebied
CBR voert deze taken uit namens de minister van Infrastructuur en
van verkeersveiligheid:
Milieu met als doel een grotere verkeersveiligheid in Nederland. Het CBR
- Met brancheorganisaties BOVAG, Federatie Autorijschool Management
werkt voortdurend aan de vernieuwing van zijn processen en producten
(FAM) en Vereniging Rijschool Belang (VRB) overlegt het CBR over
om de samenleving het best mogelijke product te bieden tegen een
lopende activiteiten en nieuwe ontwikkelingen.
maatschappelijk aanvaardbare prijs.
- Met de partners bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer, de gemeenten en de politie voert het CBR veelvuldig en intensief overleg om alle
De activiteiten van het CBR zijn: - Theorie- en praktijkexamens afnemen van motorrijders, automobilisten en bromfietsers. - Beroepsexamens afnemen van aanstaande en ervaren professionals in wegvervoer, binnenvaart en logistiek, evenals de theorie-examens van
activiteiten rond het rijbewijs goed op elkaar af te stemmen. - Door zijn actieve rol in de internationale organisatie van exameninstituten (CIECA) draagt het CBR bij aan de totstandkoming van richtlijnen van de Europese Unie om de regelgeving voor rijbewijzen binnen Europa te harmoniseren.
beroeps- en privévliegers. - De lichamelijke en geestelijke geschiktheid van bestuurders beoordelen en de eventueel voor hen benodigde aanpassingen aan het voertuig. - De rijgeschiktheid of rijvaardigheid van bestuurders onderzoeken bij een vermoeden van ongeschiktheid, bijvoorbeeld na een verkeersovertreding. - Educatieve maatregelen opleggen, onder andere op het gebied van alcohol en verkeer.
9
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Kerncijfers 2011 en 2010 Theorie-examens motor, personenauto en bromfiets
602.738 587.344
Praktijkexamens motor, personenauto, aanhangwagen, bromfiets en brommobiel
521.248 489.166
Tussentijdse toetsen
82.171 71.485
Nader onderzoeken rijvaardigheid
28.865 29.740
Examens professionals praktijk en theorie
113.145 112.471
Behandelde aanvragen medische geschiktheid Onderzoeken rijgeschiktheid na melding politie
10
2011 2010
596.728 548.710 7.337 6.953
Educatieve maatregelen en Alcoholslotprogramma
9.109 9.432
Omzet (in miljoen euro’s)
108,8 102,2
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Voortgang Verbeterprogramma in 2011 In 2011 heeft het CBR op basis van het Verbeterprogramma 2011-2014
ontbrak. De directie formuleerde daarop een Verbeterprogramma om de
een groot aantal verbeteringen doorgevoerd. Door het afsluiten van een
taakuitvoering van de procesgestuurde organisatie te optimaliseren. Het
pensioenakkoord kwam er een einde aan de zorgelijke financiële positie van het
Verbeterprogramma sloot goeddeels aan op de bevindingen van het in
CBR. De arbeidsverhoudingen verbeterden en de managementlaag onder de
opdracht van de minister uitgevoerde onderzoek CBR.
directie werd grotendeels vernieuwd. In 99 procent van de gevallen leverde het
In januari 2011 maakte de minister van Infrastructuur en Milieu afspraken
CBR de diensten en producten binnen de gestelde normen.
met de CBR-directie over noodzakelijke verbeteringen in de nabije toekomst. Deze afspraken zijn opgenomen in het Verbeterprogramma
De nieuwe directie trof bij haar aantreden in de zomer van 2010 een
2011-2014.
zorgwekkende situatie aan bij het CBR. De prestaties waren onvoldoende, de arbeidsverhoudingen waren moeizaam en een gezonde financiële basis
Verbeterprogramma Met het vierjarige Verbeterprogramma 2011-2014 wil het CBR de volgende doelstellingen bereiken: professionaliseren van de klantbediening, effectieve besturing en verantwoording, optimale processen en systemen, een financieel gezonde organisatie en goed werkgeverschap. Om deze doelen te bereiken zijn tien strategische initiatieven uitgewerkt. 1 Professionaliseren klantbediening: professionele en adequate dienstverlening toegespitst op de specifieke klant. 2 Aanscherpen governance- en organisatiemodel: een effectieve en efficiënt ingerichte organisatie met stabiele en gezonde arbeidsverhoudingen.
11
i < <
CBR Jaarverslag 2011
3 Planning- en controlcyclus en managementinformatie: een organisatie
Verbeteringen in 2011
die financieel gezond en volledig ‘in control’ is met een betrouwbare en
In het eerste jaar van de uitvoering van het Verbeterprogramma is
transparante interne en externe verantwoording.
aanzienlijke voortgang geboekt. Enkele belangrijke verbeterpunten:
4 Kwaliteit management en talentontwikkeling: een organisatie met de
- De prestaties zijn op orde gebracht. Het CBR heeft in 99 procent van de
juiste mensen op de juiste plek waar aandacht is voor ontwikkeling van
gevallen de diensten en producten binnen de gestelde normen geleverd.
talent en kwaliteit van het management.
De reserveringstermijnen voor de theorie- en praktijkexamens zijn voor
5 Nieuwe procesinrichting divisie Theorie: een pragmatische en optimale
het tweede achtereenvolgende jaar binnen de normen gebleven.
proces- en systeeminrichting voor de afname van theorie-examens.
- De arbeidsverhoudingen zijn sterk verbeterd en de samenwerking
6 Optimalisatie praktijkexaminering: optimale en uniforme product-, proces- en systeeminrichting voor de afname van praktijkexamens binnen de gestelde termijn. 7 Divisie Rijgeschiktheid op orde: optimale en uniforme product-, proces- en systeeminrichting voor de beoordeling van rijgeschiktheid binnen de gestelde termijn. 8 Pensioen en arbeidsvoorwaarden: een structurele en realistische oplossing voor de pensioenproblematiek en de ontwikkeling van arbeidsvoorwaarden. 9 Ontwikkelen personeelsfunctie: een professionele personeelsfunctie
tussen Raad van Toezicht, directie en ondernemingsraad is genormaliseerd. - De managementlaag onder de directie is grotendeels vernieuwd. De directie verwacht het volledige management eind 2012 op orde te hebben. - Het personeelsbeleid is opnieuw geformuleerd en de beoordelingsen functioneringsgesprekken vinden weer plaats. - In het kader van het Verbeterprogramma zijn verschillende maatregelen genomen om de financiële positie te verstevigen. Zo is de loonontwikkeling sterk gematigd. De belangrijkste daarvan is
in een organisatie waar medewerkers plezier hebben in hun werk en
het pensioenakkoord. Met de in oktober 2011 tot stand gekomen
helderheid hebben over verwachtingen en beoordelingen.
middelloonregeling zijn de pensioenlasten voorspelbaar en beheersbaar
10 Huisvesting: een kwantitatief en kwalitatief optimaal gebruik van vierkante meters tegen een goede prijs.
geworden. - Daarnaast heeft hiermee een harmonisatie in de pensioenregelingen plaatsgevonden, waardoor iedere medewerker eenzelfde regeling kent.
Inmiddels zijn de nodige resultaten en successen geboekt. Tegelijk moet
Tevens zijn er afspraken gemaakt om zicht te houden op indexatie van
er nog veel gebeuren om het CBR om te vormen tot een moderne en
opgebouwde pensioenrechten.
professionele dienstverlener. Dat is een uitdaging die de directie graag aangaat met de medewerkers.
12
i < <
CBR Jaarverslag 2011
- De kwaliteit van de klachtafhandeling is verhoogd door een nieuwe
Parallel aan dit traject startte het ministerie een onderzoek naar
klachtenprocedure. Alle klachtbehandelaars hebben een training
terugvalopties voor het CBR, voor het geval de minister zou besluiten
gevolgd, het CBR stuurt voortdurend op de inhoud en snelheid van
dat het CBR in de huidige vorm niet levensvatbaar is.
de klachtafhandeling en signalen uit de klachtafhandeling worden gebruikt om de dienstverlening te verbeteren. Ook heeft het CBR
Vooruitgang
intensief contact met de Nationale ombudsman over de wijze van
In het Algemeen Overleg CBR in de Tweede Kamer van 9 maart 2011
klachtafhandeling en de mogelijkheden om die te verbeteren.
stonden de uitkomsten van de rapporten van Twijnstra Gudde centraal.
- In het kader van de openheid en de transparantie die de directie
Volgens enkele Kamerleden toonden de rapporten aan dat het zo
nastreeft zijn de contacten met de medewerkers geïntensiveerd. Zo
niet verder kon met het CBR. De minister deelde de zorgen van de
gaat de directie regelmatig het land in om met medewerkers te praten,
Kamerleden, maar sprak haar vertrouwen uit in het Verbeterprogramma
is er een directiespreekuur ingevoerd en zijn medewerkersbijeenkomsten
dat het CBR intussen voortvarend had opgepakt.
georganiseerd om het Verbeterprogramma toe te lichten. Op 1 juli 2011 liet de minister de Tweede Kamer weten dat er naar Afspraken over verbeteringen
haar oordeel tempo zat in de veranderingen en dat op veel punten
Bij de beoordeling van de met de minister overeengekomen afspraken
daadwerkelijk vooruitgang was geboekt. Er was gelet op de zeer
moesten in juni 2011 de volgende vijf vragen positief worden beantwoord:
complexe materie echter meer tijd nodig om met de vakorganisaties
1 Is er overeenstemming (op hoofdlijnen) over de versobering van
overeenstemming te bereiken over een nieuwe pensioenregeling.
de pensioenregeling, de aanpassing van de ‘governance’ van de
Die moest een oplossing bieden voor de zorgelijke financiële positie
pensioenregeling en is er zicht op een nieuwe cao?
van het CBR. Ook was meer tijd nodig –zoals overigens ook in het
2 Is er een nieuwe medezeggenschapsstructuur?
Verbeterprogramma was aangegeven– om de prestaties van de divisie
3 Zijn de prestaties bij de uitvoering van taken gelijk of verbeterd?
Rijgeschiktheid te verbeteren. Deze divisie beoordeelt de rijgeschiktheid
4 Zijn er geen nieuwe misstanden?
van bestuurders op medische gronden en op verkeersgedrag. De minister
5 Zijn de statuten gewijzigd?
gaf aan in oktober 2011 de Tweede Kamer te zullen informeren over haar
Daarnaast moest er voldoende voortgang zijn geboekt met de uitvoering
definitieve oordeel.
van het Verbeterprogramma 2011-2014.
13
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Oordeel minister
vervolgens door de divisies van het CBR. Het meldpunt klachten verzendt
Op 14 oktober kwam een eind aan de onzekerheid over het zelfstandig
de klachtafhandelingsbrieven, na ondertekening door de secretaris van de
voortbestaan van het CBR. In een brief aan de Tweede Kamer stelde de
klachtencommissie. Op die manier is uniformiteit in de klachtafhandeling
minister vast dat de directie, de Raad van Toezicht en de medewerkers
gewaarborgd.
erin waren geslaagd om in relatief korte tijd het tij te keren. Met het
De inhoud van de klachtenrapportages gebruikt het CBR om de
afsluiten van een nieuw pensioenakkoord – dat een eind maakte aan het
dienstverlening te verbeteren.
dure eindloonstelsel – had het CBR ook aan de laatste afspraak uit januari voldaan.
Eind 2011 is de klachtafhandeling in overleg met de minister nog verder
‘Er moet nog veel gebeuren’, aldus de minister, ‘maar de directie en Raad
geprofessionaliseerd. Afgesproken is een onafhankelijke (externe)
van Toezicht werken er hard aan om samen met de medewerkers, van het
voorzitter voor de klachtencommissie te laten benoemen door de Raad
CBR een moderne en professionele taakuitvoerder te maken.’
van Toezicht van het CBR. Ook krijgt de Nationale ombudsman een intensievere adviesrol in de richting van het CBR.
Statuten CBR In 2011 zijn na afstemming met het ministerie van Infrastructuur en Milieu
De nieuwe werkwijze is op 1 januari 2012 gestart en zal na een jaar worden geëvalueerd.
de statuten aangepast. Nieuw hierin zijn verdergaande bevoegdheden voor de minister om toezicht te houden op het CBR. Nieuw is ook de
In samenwerking met het ministerie van Binnenlandse zaken is
instelling van een collegiaal bestuur, waarbij beide directeuren van het
bij de divisie Vakbekwaamheid een begin gemaakt met informele
CBR direct aan de Raad van Toezicht rapporteren.
klachtafhandeling. Dat houdt in dat het CBR binnen enkele dagen telefonisch contact opneemt met de klager en beziet in hoeverre de
Klachten en suggesties
klacht direct op te lossen is. De evaluatieresultaten van deze pilot zijn in
Een belangrijk speerpunt voor de nabije toekomst is de professionalisering
het voorjaar van 2012 beschikbaar. Bij een positief resultaat wordt deze
van de klantbediening. Daarbij hoort een goede klachtenregistratie en
informele manier van klachtafhandeling in 2012 CBR-breed toegepast.
integratie van de klachten en suggesties in de werkprocessen. Aan het begin van het verslagjaar is een nieuwe klachtenprocedure in gebruik genomen en een vaste klachtencommissie geïnstalleerd. In de nieuwe regeling komen de klachten op één centraal meldpunt binnen en worden daar geregistreerd. De behandeling van de klachten gebeurt
14
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Producten en diensten In 2011 nam het CBR meer theorie-examens af dan in 2010. Ook het aantal
Theorie
praktijkexamens steeg over de hele linie, vooral door een groot aantal doorgeschoven examens die in 2010 niet plaatsvonden vanwege het slechte
In 2011 nam de divisie Theorie van het CBR in totaal 602.738 theorie-
weer. Na een forse daling in de afgelopen jaren als gevolg van de recessie,
examens af. Dat waren er zo’n 15.000 meer dan in 2010, een stijging
bleef het aantal examens voor professionals in 2011 nagenoeg stabiel. Eind
met 2,6 procent. Vooral het aantal examens voor motor en personenauto
2011 voerde het CBR twee nieuwe regelingen in: het Alcoholslotprogramma
(A- en B-examens) nam toe, met respectievelijk 4.000 en 29.000. De
voor zware alcoholovertreders en 2toDrive, een proef met begeleid rijden voor
oorzaak van de stijging is een gemiddeld lager slagingspercentage,
jonge bestuurders. Het CBR stak in 2011 veel energie in het wegwerken van
waardoor meer mensen herexamen deden. Het lagere slagingspercentage
achterstanden bij het afgeven van verklaringen over de medische rijgeschiktheid
is waarschijnlijk het gevolg van maatregelen die het CBR heeft genomen
van bestuurders.
om fraude bij de theorie-examens terug te dringen. De grootste daling was te zien bij de examens personenauto, het slagingspercentage zakte van 48,4 in 2010 naar 44,6 in 2011. Het aantal theorie-examens voor de bromfiets (AM-examens) liet een scherpe daling zien: van bijna 81.000 examens in 2010 naar bijna 63.000 examens in 2011. De daling heeft waarschijnlijk te maken met de invoering van het praktijkexamen voor de bromfiets in 2010. Vóór 1 maart hoefden bromfietsers alleen een theorie-examen af te leggen. Daardoor was er een hausse aan theorie-kandidaten in het vroege voorjaar van 2010. Sinds de invoering van het praktijkexamen is de belangstelling voor het bromfietsexamen sterk verminderd.
15
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Theorie-examens in 2010 en 2011
2011 2010
Afgenomen
Voldoende
% geslaagd
Afgenomen
Voldoende
% geslaagd
Motor (A) 52.166 27.062 51,9 47.773 25.355 53,1 Personenauto (B) 487.685 217.611 44,6 458.663 222.002 48,4 Bromfiets (AM) 62.887 31.318 49,8 80.908 41.697 51,5 Totaal 602.738 275.991 587.344 289.054
Reserveringstermijnen
Nieuw examensysteem
De reserveringstermijnen voor de theorie-examens waren het hele jaar
In 2011 zijn de voorbereidingen gestart voor de vervanging van het
nagenoeg stabiel en bleven met een gemiddelde van twee tot drie weken
theorie-examensysteem. Het huidige examensysteem is technologisch
ruim binnen de gestelde norm van vier weken.
sterk verouderd en moet met het oog op continuïteit en nieuwe wensen worden vervangen. Het nieuwe systeem moet het mogelijk maken de
Klantgerichtheid
examens individueel via de computer af te nemen. Hiermee kan het
Voor de divisie Theorie staat de klantgerichtheid voorop. Het eerste
aanbod van theorie-examens (inclusief de huidige schriftelijke examens
contact van een klant met het CBR is op het theoriecentrum. Vandaar dat
voor professionals) beter worden afgestemd op de vraag uit de markt.
in 2011 veel aandacht is besteed aan dat eerste contact, zowel op internet
Naar verwachting zal het nieuwe systeem medio 2013 operationeel zijn.
bij de reserveringssite als op het examencentrum zelf. De medewerkers zijn extra getraind op het gebied van sociale vaardigheden
16
Fraudepreventie
en het taalgebruik op de website is verbeterd. Mede door die inspanningen
In 2011 heeft het CBR verdere maatregelen getroffen om fraude bij theorie-
haalde de divisie Theorie ruime voldoendes voor de ‘klantperformance’.
examens te voorkomen. Zo is het aantal examenvragen en examenseries
De gebruiksvriendelijkheid van de reserveringssite scoorde een 7,5 en de
drastisch uitgebreid en varieert het CBR vaker met vragen. Dit vermindert
theorieklant gaf een 6,7 voor algemene tevredenheid. De hoogste score
de voorspelbaarheid van de examens. Kandidaten die goed voorbereid zijn
van het CBR, maar wel een die nog steeds ruimte laat voor verbetering.
op het examen ondervinden daar geen hinder van.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
In het kader van fraudepreventie is met ingang van 1 januari 2011 ook een
Voor de personenauto met aanhangwagen werden 30.854 examens
nieuw tolkenbeleid ingevoerd. Dit vanwege toenemende signalen dat de
afgelegd, iets meer dan in 2010. Daarmee lijkt een einde gekomen aan
onafhankelijkheid van de tolken regelmatig aan twijfel onderhevig was.
de daling van deze examens.
Het afleggen van een individueel theorie-examen in een vreemde taal kan alleen nog met een gecertificeerde tolk. De kosten van de tolk komen
Het gemiddelde slagingspercentage voor het praktijkexamen voor de
voor rekening van de kandidaat. Dit heeft ertoe geleid dat het aantal
personenauto steeg naar 48,7 procent (in 2010 nog 47,9 procent).
tolkenexamens drastisch is afgenomen.
Kennelijk bereiden de rijopleiders hun kandidaten steeds beter voor op dit examen, waarvan het zelfstandig routerijden sinds 2008 een belangrijk
Het CBR is alert op nieuwe vormen van fraude. Waar voorheen vooral
onderdeel vormt.
sprake was van identiteitsfraude, waarbij kandidaten probeerden het
Nog hoger lag het gemiddelde slagingspercentage bij kandidaten die vóór
examen af te laten leggen door een ‘look-a-like’, is er nu meer sprake
hun eerste examen een tussentijdse toets aflegden: 58 procent. De beste
van pogingen tot voorzeggen met gebruik van hightech-apparatuur.
score werd behaald door de kandidaten die zich via de methodiek van de Rijopleiding in Stappen (RIS) voorbereidden op het examen: 61,3 procent. Dit is een zeer gestructureerde rijopleiding waarbij de kandidaat stap voor
Rijvaardigheid In 2011 steeg het aantal praktijkexamens ten opzichte van 2010. Dat had
stap leert autorijden. Praktijkexamens motor
vooral te maken met het feit dat veel examens in december 2010 vanwege
Het aantal motorexamens verkeersdeelname nam in 2011 met 11 procent
de weersomstandigheden waren uitgesteld en vervolgens in 2011 werden
toe tot 35.972. Het aantal motorexamens voertuigbeheersing steeg met
verreden. Een hoger slagingspercentage bij de praktijkexamens had een
16 procent tot 33.525.
tegengesteld effect. Daardoor hoefden minder kandidaten terug te komen
Het CBR verwacht in 2012 een stijging van de motorexamens als gevolg
voor een herexamen.
van de invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn. Die houdt voor motorrijders onder de 24 jaar in dat zij meer examens moeten afleggen
Praktijkexamens personenauto
om met een zware motor te mogen rijden. Het CBR gaat uit van zo’n
Het aantal praktijkexamens voor de personenauto kwam in 2011 uit
7.500 extra examens voor motorrijders (voertuigbeheersing
op 380.779, een stijging met zo’n 2 procent ten opzichte van het jaar
en verkeersdeelname) die het examen-oude-stijl willen doen.
daarvoor.
17
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Het gemiddelde slagingspercentage bij het motorexamen verkeers
2011 ruim 10.000 examens achter bij de verwachtingen. Mogelijk speelde
deelneming kwam met 73,8 procent voor het derde opeenvolgende jaar
de komst van 2toDrive op 1 november 2011 hierbij een rol. Als deelnemer
uit op het hoogste niveau. In 2010 lag dat percentage op 73,0 procent.
aan deze proef met begeleid autorijden, kun je op 17-jarige leeftijd al je
Voor het onderdeel voertuigbeheersing van het motorexamen slaagde
B-rijbewijs halen, waar je het bromfietsrijbewijs automatisch bij krijgt.
86,8 procent, iets minder dan in 2010. Hoewel het aantal examens voor de brommobiel –dat wordt afgenomen Praktijkexamens bromfiets en brommobiel
op een afgesloten terrein– toenam, bleef het beperkt: 211 in 2011,
Op 1 maart 2010 is het praktijkexamen bromfiets ingevoerd. In de
tegen 127 in de laatste tien maanden van 2010. Opnieuw viel op dat de
resterende tien maanden van 2010 deden 25.531 kandidaten examen. In
brommobiel niet uitsluitend een voertuig voor senioren is. Een derde van
de twaalf maanden van 2011 kwam het totaal uit op 39.907. Dit is inclusief
de kandidaten behoorde tot de groep zestienjarigen en slechts een kwart
de ruim 1.500 examens die in december 2010 vanwege het winterse weer
tot de 50-plussers.
werden doorgeschoven naar 2011. Het aantal bromfietsexamens bleef in De bromfietskandidaten blijven goed presteren met een gemiddeld slagingspercentage van 79,6 procent, bijna een procentpunt hoger dan in 2010. Ook bij de brommobielkandidaten ging het slagingspercentage omhoog, van 68,5 procent in 2010 naar 72,5 procent in 2011.
18
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Praktijkexamens in 2010 en 2011
2011 2010
Afgenomen
Motor (A) verkeersdeelneming
35.972 26.562 73,8 32.395 23.661 73,0
Voldoende
% geslaagd
Afgenomen
Voldoende
% geslaagd
Motor (A) voertuigbeheersing 33.525 29.085 86,8 28.891 25.110 86,9 Personenauto (B) 380.779 185.279 48,7 371.611 177.894 47,9 Personenauto aanhangwagen (BE) 30.854 22.396 72,6 30.611 22.157 72,4 Bromfiets (AM2) 39.907 31.773 79,6 25.531 20.092 78,7 Brommobiel (AM4)
211
153 72,5
127
87 68,5
Totaal 521.248 489.166 Nader onderzoek rijvaardigheid 28.865 12.981 44,9 29.740 13.722 46,1 Tussentijdse toets A/B/BE 82.171 71.485
Examen voor kandidaten met faalangst
19
7.665. Opvallend is dat het maar in een kwart van de gevallen (1.859) ging
Het autopraktijkexamen voor kandidaten met faalangst blijft duidelijk
om een eerste examen. Kandidaten met faalangst proberen toch eerst het
voorzien in een behoefte. Na de introductie van dit verlengde examen met
gewone (goedkopere) examen te doen.
speciaal opgeleide examinatoren op 1 juni 2010 namen 2.529 kandidaten
Het faalangstexamen werkt goed om de spanning te verminderen.
hieraan deel in de eerste zeven maanden. In 2011 kwam het aantal uit op
Daardoor komt de rijvaardigheid van de faalangstige kandidaten beter
i < <
CBR Jaarverslag 2011
uit de verf. Dit blijkt uit het hoge slagingspercentage. Van de kandidaten
Het gemiddelde slagingspercentage bij de nader onderzoeken zakte in
die direct opgaan voor het faalangstexamen slaagt 55,9 procent en bij de
het verslagjaar met ruim 1 procentpunt naar 44,9 procent. Een mogelijke
herexamens is dat zelfs 60,5 procent.
oorzaak hiervan is dat er steeds minder faalangstige autokandidaten – die gemiddeld wat hoger scoorden – voor een nader onderzoek komen. Sinds
Nader onderzoek rijvaardigheid
de invoering van het faalangstexamen slagen veel faalangstige kandidaten
Het nader onderzoek rijvaardigheid is bestemd voor kandidaten die
nu binnen vier keer en nemen zij daardoor niet meer deel aan een nader
binnen vijf jaar vier keer zijn gezakt voor een praktijkexamen in een
onderzoek.
bepaalde categorie. In 2011 werden 28.865 nader onderzoeken afgenomen, 3 procent minder dan in 2010. Dit is inclusief 767 nader onderzoeken die vanwege het slechte weer in december 2010 waren verschoven naar 2011.
Uitgestelde praktijkexamens vanwege het weer Vanwege slecht weer werden in 2011 in totaal slechts 1.857 examens en toetsen uitgesteld. Daarmee bleef de schade beperkt ten opzichte van 2010 en 2009 met respectievelijk 52.873 en 17.726 uitgestelde examens en toetsen. Het goede weer in het voorjaar van 2011 zorgde ervoor dat een proef met examineren op winterbanden niet of nauwelijks kon worden uitgevoerd. Deze proef in de examenlocaties Leeuwarden, Enschede en Venlo had het CBR in overleg met de rijschoolbrancheorganisaties BOVAG, Federatie Autorijschool Management (FAM) en Vereniging Rijschool Belang (VRB) opgezet. Doel hiervan is om vast te stellen hoe onder winterse omstandigheden een valide autopraktijkexamen kan worden afgenomen, waardoor het aantal uitstelexamens kan verminderen. Gezien het beperkte aantal dagen met sneeuw en gladheid in het voorjaar heeft het CBR de proef in het najaar van 2011 uitgebreid met de examenlocaties Utrecht, Eemnes, Leusden, Arnhem, Nijmegen, Tiel en
20
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Den Bosch. Ook toen deden zich echter amper winterse omstandigheden voor. Einddatum van de proef is 1 april 2012.
Opleiding examinatoren Het CBR is in augustus 2011 gestart met de werving en opleiding van extra examinatoren om de toevloed van autopraktijkexamens op te vangen na
Reserveringstermijnen
de introductie van 2toDrive. In totaal gaat het om 30 fte aan examinatoren.
Het CBR heeft in 2011 opnieuw voldaan aan de normen voor de
Een deel van hen wordt opgeleid in het voorjaar van 2012. Daarbij komen
reserveringstermijnen voor praktijkexamens: maximaal 5 weken voor
nog 15 fte aan examinatoren die de reguliere uitstroom moeten opvangen.
herexamens voor de personenauto en maximaal 7 weken voor de overige praktijkexamens. De in 2009 aangepaste reserveringssystematiek heeft
Verder heeft het CBR in 2011 diverse vaktechnische opleidingen
inmiddels bewezen de pieken in de seizoenen goed op te kunnen vangen.
gerealiseerd om het aantal specialisaties van examinatoren uit te breiden en het vakmanschap van de examinatoren periodiek een impuls te geven.
2toDrive Op 1 november 2011 startte 2toDrive, een zesjarige proef met begeleid
Het gaat in totaal om zo’n 3.000 opleidingsdagen op een totaal van bijna 600 examinatoren.
autorijden. De deelnemers mogen met 16 jaar opgaan voor het theorieexamen personenauto en met 16,5 jaar beginnen met praktijklessen. Het praktijkexamen mag worden afgelegd door kandidaten die op of na
- Per 1 september 2011 is de verplichting van navigatieapparatuur in
1 november 2011 17 jaar worden.
examenauto’s –in het kader van het onderdeel zelfstandig rijden–
Degenen die tijdens de proef slagen voor het praktijkexamen, krijgen een
ingevoerd.
volwaardig rijbewijs. Vervolgens gaat tot hun 18e een periode van begeleid rijden in. In die periode mogen ze uitsluitend met een auto aan het verkeer deelnemen als ze worden begeleid door één van de mensen die op hun begeleiderspas staan. Aan die begeleiders stelt het ministerie van Infrastructuur en Milieu wel een aantal eisen.
21
Overige ontwikkelingen
- In het verslagjaar is een evaluatie uitgevoerd van het bromfietspraktijkexamen, dat op 1 maart 2010 is geïntroduceerd. Hierbij zijn onder meer de ergonomische aspecten van de volgbromfiets onderzocht. - In 2011 is ook het autopraktijkexamen voor faalangstige kandidaten, dat
In de laatste twee maanden van 2011 nam het CBR 29 examens en toetsen
op 1 juni 2010 is ingevoerd, geëvalueerd. Specifieke aandacht is besteed
af in het kader van 2toDrive. Voor 2012 verwacht het CBR zo’n 17.000
aan permanente educatie van de examinatoren die deze zogeheten
2toDrive-examens.
faalangstexamens afnemen.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Het aantal afgenomen busexamens is daarentegen gedaald van 1.761 in
CCV
2010 naar 1.425 in 2011. Het totaal aantal examens van de divisie CCV van het CBR was in
De categorie vrachtauto of bus met aanhanger bleef nagenoeg gelijk met
2011 met 113.145 nagenoeg stabiel ten opzichte van 2010. Het aantal
7.515 in 2010 en 7.455 in 2011. Een soortgelijke tendens was zichtbaar bij
praktijkexamens daalde over de hele linie met 3 procent ten opzichte van
de theorie-examens die nodig zijn voor het behalen van het rijbewijs en/
2010. Het aantal theorie-examens steeg daarentegen. In de periode 2008
of de vakbekwaamheid voor beroepschauffeurs (‘code 95’). Het aantal
tot 2010 is het aantal vrachtauto- en busexamens door de economische
afgenomen schriftelijke en mondelinge examens voor het vervoeren van
recessie gehalveerd.
gevaarlijke stoffen (ADR-examens) kwam in 2011 uit op 12.953. Verplichte nascholing chauffeurs
Vrachtauto- en busexamens Het aantal afgenomen praktijkexamens voor de vrachtauto is gestegen
De nascholing voor beroepschauffeurs komt op gang. In 2011 hebben
van 9.201 in 2010 naar 9.863 in 2011. De stijging is te verklaren door de
chauffeurs 105.401 cursusdagen gevolgd in het kader van de verplichte
vergrijzing onder de vrachtwagenchauffeurs. Nieuwe chauffeurs vangen
nascholing, waarvan 21.331 praktijktrainingen. Het zwaartepunt van de
de uitstroom van oudere chauffeurs op.
gevolgde cursussen lag in het eerste en vierde kwartaal.
Overzicht gevolgde nascholing 2009 2010 2011 Praktijktraining bus Praktijktraining vrachtauto
2.786 6.948 8.944
Praktijktraining vrachtauto en bus
2.706 6.651 8.561
Theorietraining bus
2.853 8.721 12.488
Theorietraining vrachtauto
17.152 33.556 48.047
Theorietraining vrachtauto en bus Totaal verschenen
22
92 2.972 3.826
5.255 16.438 23.536 30.844 75.286 105.401
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Van belang is dat alle betrokken partijen in de branche (werkgevers- en
Taxivervoer
werknemersorganisaties, opleidingsinstituten en CBR) de deadlines van
In 2011 nam de divisie CCV 13.190 taxi-examens af. De belangstelling bleef
de Richtlijn vakbekwaamheid goed onder de aandacht blijven brengen, om
vergeleken met 2010 ongeveer gelijk (2010: 12.761). Het CBR neemt zowel
te voorkomen dat er aan het eind van de periode capaciteitsproblemen
wettelijke als niet-wettelijke taxi-examens af.
ontstaan.
In het verslagjaar is in overleg met de sector en het ministerie een eerste opzet gemaakt voor het actualiseren van alle taxi-examens. Deze wordt in
Vanaf november 2011 kunnen mentorchauffeurs die binnen het eigen
2012 uitgewerkt.
transport- of vervoerbedrijf nascholing verzorgen, onder voorwaarden in het bezit komen van het certificaat Praktijktrainer Nascholing
Ondernemersexamens
(PTN-certificaat). Het PTN-certificaat vervangt in deze situatie de
Het aantal afgenomen examens voor het ondernemersdiploma
rij-instructeurspas op grond van de Wet rijonderricht motorrijtuigen
goederenvervoer, personenvervoer en taxi is met zes procent gestegen tot
(WRM-bevoegdheidspas) vooralsnog tot juni 2014.
8.569 in 2011. De divisie CCV ontwikkelt de ondernemersexamens en neemt de examens af voor de Stichting Examenbureau Beroepsvervoer (SEB). Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft in september besloten dat de vakbekwaamheidseis voor het verkrijgen van een ondernemersvergunning taxi blijft bestaan, in tegenstelling tot wat eerder was gecommuniceerd. Binnenvaart De divisie CCV neemt examens af voor schippers in de beroepsvaart. Het gaat om mondelinge en schriftelijke examens schipper en het praktijkexamen radar. In totaal zijn 5.319 theorie-examens afgenomen en 449 praktijkexamens radar (2010: 4.685 en 494). Het CBR gaf 5.737 vaardocumenten af; zowel nieuwe als verlengde vaarbewijzen (2010: 5.130).
23
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Het CBR is in november 2011 door het ministerie van Infrastructuur
De divisie CCV neemt deze examens af in opdracht van de Inspectie
en Milieu aangewezen als de instantie die het nieuwe praktijkexamen
Verkeer en Waterstaat (IVW). Onder de kandidaten zijn niet alleen
voor de binnenvaart mag gaan afnemen. Met het praktijkexamen kan de
aanstaande vliegers van de Airbus en Boeing 747, maar ook aspirant-
verplichte vaartijd van vier jaar met drie jaar worden verkort. Doel van dit
ballonvaarders en -helikopterpiloten. Maandelijks kunnen zij in één of
praktijkexamen is de instroom van binnenschippers te stimuleren.
meer van de ruim zeventig vakken examen doen in de CBR-examencentra in Amsterdam, Eindhoven, Maastricht, Haren en Utrecht.
Luchtvaartexamens Het aantal afgenomen theorie-examens voor beroeps- en privé-vliegers
De in 2010 ontwikkelde nieuwe opzet voor de examens voor beroeps
is met zestien procent gedaald tot 7.836 in 2011. Deze daling gold zowel
vliegers is in het verslagjaar in gebruik genomen. De grootste verandering
voor de examens voor privé-vliegers als de examens voor beroepsvliegers.
betreft de invoering van helikopter-specifieke examens en de wijziging
De verdeling van de examens over beroeps- en privé-vliegers was in 2011
van leerdoelen binnen de verschillende examenvakken. De eerste
respectievelijk 66 en 34 procent (2010: 70 en 30 procent).
examenkandidaten ‘nieuwe stijl’ hebben begin 2011 deelgenomen. Tot oktober 2012 kunnen beroepsvliegers die al aan de opleiding waren begonnen, nog het examen-oude-stijl doen. Examens Directiechauffeur Begin 2011 zijn de eerste examens Directiechauffeur 2 (D2) afgenomen. Dit examen is in 2010 op verzoek van de branche en de erkende opleiders van directiechauffeurs ontwikkeld. Het D2-examen toetst de voortgezette rijopleiding voor directiechauffeur tijdens een praktijkexamen. Naast het verhogen van de rijvaardigheid wordt bij het D2-examen nadrukkelijker gekeken naar het op de juiste wijze omgaan met veiligheidsrisico’s. In 2011 zijn 352 examens Directiechauffeur 1 (D1) afgenomen en 55 D2-examens.
24
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Vakbekwaamheidsexamens in 2010 en 2011
2011 2010
Afgenomen
Voldoende
% geslaagd
Afgenomen
Voldoende
% geslaagd
Theorie-examens, exclusief binnenvaart en luchtvaart 64.319 47.129 70,1 63.016 42.358 67,2 Vrachtauto (C) 9.863 6.216 63,0 9.201 5.700 62,0 Bus (D) 1.425 844 59,2 1.761 1.027 58,3 Taxi 13.190 7.644 57,9 12.761 7.595 59,5 Vrachtauto/bus met aanhanger, lange zware voertuigen en vakrijproef
7.455 4.800 64,4 7.515 4.770 63,5
Overige (o.a. gevaarlijke stoffen, directiechauffeur, ambulance) 3.738 2.880 77,0 4.192 3.202 76,4 Binnenvaart 5.319 3.391 63,7 4.685 3.021 64,5 Luchtvaart 7.836 9.340 Totaal 113.145 112.471
Politie en ambulancevervoer
25
Pilot ‘leeftijdsverlaging buschauffeurs’
Het CBR heeft de afgelopen jaren examens afgenomen in opdracht van
Op 1 januari 2011 is de pilot ‘leeftijdsverlaging buschauffeurs’ van start
de Politieacademie en de academie voor Ambulancezorg. In 2011 hebben
gegaan. De toegangsleeftijd voor de theorie-examens (V2D en V3D) en
deze partijen aangegeven de examens weer zelf te willen gaan afnemen
de praktijktoetsen is verlaagd naar 17 jaar en de toegangsleeftijd voor
op basis van interne efficiencyoverwegingen.
het praktijkexamen bus is verlaagd naar 18 jaar. Die waren respectievelijk
i < <
CBR Jaarverslag 2011
20 en 21 jaar. Reden voor de pilot is een dreigend tekort aan bus
Rijgeschiktheid
chauffeurs. De pilot is in goed overleg tussen werkgevers- en werknemersorganisaties en het ministerie van Infrastructuur en Milieu
In het Verbeterprogramma 2011-2014 is één van de doelstellingen om
ontwikkeld. In het verslagjaar hebben 39 kandidaten onder de leeftijd
eind 2011 de werkvoorraden van de divisie Rijgeschiktheid drastisch terug
van 21 jaar praktijkexamen D gedaan. Daarvan zijn er 28 geslaagd.
te brengen en aanvragen, bezwaren en cursussen binnen de normen af te handelen. In februari 2011 is om die reden het project ’Rijgeschiktheid
Herstructurering examens vervoer gevaarlijke stoffen
op orde’ gestart. Er is hard gewerkt om te zorgen dat klanten een snelle
Medio 2012 gaat het CBR de overstap maken naar volledig schriftelijke
en correcte behandeling van hun aanvraag of dossier krijgen. Ook de
examens voor het vervoer van gevaarlijke stoffen (ADR-examens). Dit zal
communicatie met de klant is aangepakt. Om helder en duidelijk met
meer flexibiliteit opleveren voor de examenlocaties en examenmomenten.
de klant te communiceren, is een aantal standaardbrieven herschreven
In plaats van het mondelinge examen worden kandidaten door middel
in duidelijke taal en op een vriendelijker toon. Daarnaast is er grondig
van ‘casestudies’ schriftelijk over de praktijk bevraagd. In overleg met
onderzoek gedaan naar de verschillende processtappen binnen de
de opleiders en de branche zijn diverse pilots uitgevoerd met positieve
procedure van de zogenoemde eigen verklaringen van rijbewijsbezitters
resultaten.
over hun medische geschiktheid.
Bij de overgang naar een volledig schriftelijke ADR-examinering stapt het CBR tevens over op een modulaire opbouw van deze examens.
Wegwerken achterstanden medische rijgeschiktheid In de zomer is het aantal Eigen verklaringen onverwacht sterk gestegen
Derde rijbewijsrichtlijn
omdat het ministerie van Infrastructuur en Milieu besloot dat de
Eind 2011 is het CBR in samenwerking met de ketenpartners gestart met
Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) de herinneringsbrief over het
de voorbereiding van de invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn
verlopen van het rijbewijs niet achttien weken, maar vierentwintig weken
in januari 2013. Er komt een rijbewijs bij voor lichte vrachtauto’s (C1-
van te voren moest versturen. Ondanks deze stijging werden de dossiers
rijbewijs) en voor kleine bussen (D1-rijbewijs).
in 94 procent van de gevallen binnen de gestelde termijn afgehandeld. Door het inrichten van accountmanagement voor externe medisch specialisten, is het CBR in staat om meer invloed uit te oefenen op dat deel van het proces dat beïnvloed wordt door de klant en externe specialist. Als een externe specialist na een keuring niet binnen de
26
i < <
CBR Jaarverslag 2011
wettelijke termijn van acht weken aan het CBR rapporteert, benadert een
klant en de externe specialisten liggen, zodat ook hier actiever en gerichter
medewerker van de divisie Rijgeschiktheid de specialist actief met als doel
op kan worden gestuurd.
de rapportage te versnellen en zo te voorkomen dat de klant nog langer moet wachten.
In het tweede kwartaal van 2011 is door een ‘update’ van het workflow systeem meer managementinformatie beschikbaar gekomen, wat meer
Klanten met een zogenoemd passief dossier, waarbij het CBR wacht
inzicht geeft in de werkvoorraad en de ’leeftijd’ van de dossiers. Met de
op een actie van de klant of op aanvullende medische gegevens van de
managementinformatie zijn de voorraden en het aantal afgehandelde
keurend specialist, worden momenteel ook benaderd door medewerkers
dossiers dagelijks te controleren.
met de vraag of zij de procedure willen stopzetten of voortzetten.
Door deze informatie kon het management beter sturen op de
Door deze aanpak is de divisie Rijgeschiktheid in staat om stabiliteit te
werkvoorraden en het tijdig afhandelen van dossiers. Dat maakte het
realiseren in de doorlooptijden. Er is steeds meer zicht op de procedures
mogelijk achterstanden gericht aan te pakken en dossiers eenvoudiger
die de divisie Rijgeschiktheid kan beïnvloeden en op de acties die bij de
toe te wijzen aan bepaalde medisch assistenten en adviseurs. Afgegeven verklaringen van geschiktheid Het CBR behandelde in 2011 596.728 aanvragen voor een verklaring van medische geschiktheid van bestuurders. Dat waren er bijna 50.000 meer dan in 2010. Het aantal gevallen waarin het CBR in 2011 de verklaring van geschiktheid weigerde, bedroeg 14.130. In deze gevallen bleek de aanvrager op grond van de geldende criteria ongeschikt, gaf onvoldoende medewerking aan de procedure of trok de aanvraag tijdens het beoordelingstraject alsnog in. Behalve het weigeren van de verklaring van geschiktheid kan het CBR ook een verklaring van geschiktheid afgeven met beperkingen: beperking van de geschiktheidstermijn of beperking van de bevoegdheden van het rijbewijs (bijvoorbeeld alleen voor auto’s met automatische versnellingsbak).
27
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Medische verklaringen in 2010 en 2011 2011 2010 Behandelde aanvragen 596.728 548.719 Verklaringen van geschiktheid 419.497 401.761 Verklaringen met beperking 163.101 142.385 Geweigerde verklaringen 14.130 4.573 Rijtest bestuurder met functiebeperking 23.136 18.403
Vanwege een progressief ziektebeeld kregen 42.238 aanvragers een
Verantwoorde mobiliteit
verklaring van geschiktheid met een kortere geldigheidsduur dan de
Mobiliteit is voor mensen van groot belang; het wordt gezien als een
gebruikelijke. Deze categorie keert binnen één tot tien jaar terug voor een
voorwaarde voor zelfstandigheid op het werk en privé. Dat geldt zeker
nieuwe beoordeling. Voor 120.863 aanvragers gold dat zij alleen geschikt
voor mensen met een functiebeperking. Het CBR streeft er dan ook
waren met een beperking van de rijbevoegdheid. Deze beperking wordt in
naar zoveel mogelijk mensen met functiestoornissen veilig aan het
een Europese code op het rijbewijs vermeld.
gemotoriseerde verkeer te laten deelnemen. Daarbij beschikt het CBR over de expertise van de zogenoemde ‘deskundigen praktische rijgeschiktheid’.
Herkeuring en bezwaar
Deze deskundigen begeleiden mensen met functiebeperkingen waar
In 2011 maakten 1280 aanvragers van een verklaring van geschiktheid
mogelijk door middel van training en advies. Ook stellen zij de benodigde
gebruik van hun recht op een ‘second opinion’ naar aanleiding van een
aanpassingen aan het voertuig vast. De betreffende bestuurder moet een
eerste besluit van het CBR. Naast een herkeuring bestaat de mogelijkheid
rijtest afleggen bij het CBR.
om op grond van de Algemene wet bestuursrecht een bezwaarschrift in te dienen tegen het besluit van het CBR. Hiervan werd in 2011 1249 keer
In 2011 zijn 23.136 rijtesten afgenomen (18.403 in 2010). In 2011 hebben
gebruik gemaakt.
twee deskundigen praktische rijgeschiktheid de opleiding afgerond. Het CBR was in het kader van verantwoorde mobiliteit in 2011 onder andere actief met presentaties tijdens een symposium voor auto-aanpassers,
28
i < <
CBR Jaarverslag 2011
UWV-arbeidsdeskundigen en patiëntenverenigingen. Ook was het CBR
Het aantal ontvangen mededelingen van de politie ligt in lijn met 2010.
vertegenwoordigd op de Wereld Parkinsondag en het congres Moderne
Er is al lange tijd een grote onzekerheid over de volumeontwikkeling. Bij
dementiezorg.
het CBR is de verwachting gewekt dat het aantal mededelingen van de politie over vermoedens van rijongeschiktheid sterk zou stijgen, doordat alle overtredingen in het kader van de vorderingsprocedure aan het CBR
Vorderingen In 2011 heeft het CBR 7.337 keer een onderzoek gedaan naar de
moeten worden doorgegeven. Deze stijging is tot op heden uitgebleven.
rijgeschiktheid of rijvaardigheid van bestuurders naar aanleiding van een mededeling van de politie. Dat is een stijging met 5,5 procent ten opzichte
De doorlooptijd voor de opgelegde maatregelen Educatieve Maatregel
van 2010. Aanleidingen om een onderzoek te starten zijn alcoholmisbruik,
Alcohol (EMA), Lichte Educatieve Maatregel Alcohol (LEMA) en
verwardheid van bestuurders, agressie, drugsbezit en rijden onder invloed
Educatieve Maatregel Gedrag (EMG) is in 2011 verkort. Het inplannen
van drogerende stoffen.
van cursisten is aangepast, waardoor cursisten eerder ingedeeld en
In 2011 heeft het CBR tevens 9.339 maal een educatieve maatregel
geïnformeerd worden over de te volgen cursusdagen. In het verslagjaar
opgelegd ter bevordering van de geschiktheid of rijvaardigheid. Dat waren
was er opnieuw een groei van de Educatieve Maatregel Gedrag (EMG)
er minder dan in 2010. In december 2011 kregen 138 bestuurders het aan
zichtbaar. Het aantal opgelegde EMG’s is in 2011 met ruim 200
het begin van die maand ingevoerde Alcoholslotprogramma opgelegd.
toegenomen tot 1.507.
Vorderingen in 2010 en 2011 2010 2011 Mededelingen politie 17.738 17.687 Onderzoeken rijgeschiktheid * 7.337 6.953 Lichte Educatieve Maatregel Alcohol * 764 830 Educatieve Maatregel Alcohol * 7.068 7.315 Alcoholslotprogramma *
138
Educatieve Maatregel Gedrag * 1.507 1.287 (* aantal opgelegd)
29
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De doelgroep die de Lichte Educatieve Maatregel Alcohol (LEMA)
moet blazen voordat de auto start. De kosten van het alcoholslot en het
opgelegd krijgt, is uitgebreid en kan nu behalve aan beginnende
begeleidende programma zijn voor rekening van de overtreder.
bestuurders ook worden opgelegd aan ervaren bestuurders. De doelgroep die de Educatieve Maatregel Alcohol (EMA) opgelegd krijgt, is door de
Rijbewijzen van ervaren automobilisten die bij een alcoholcontrole tussen
invoering van het Alcoholslotprogramma afgenomen.
de 1,3 en 1,8 promille alcohol in hun bloed hebben, worden volgens de nieuwe maatregel ongeldig verklaard. Deze automobilisten krijgen het
Alcoholslotprogramma
Alcoholslotprogramma opgelegd. Bij beginnende bestuurders wordt
Op 1 december 2011 is het Alcoholslotprogramma van start gegaan voor
deze maatregel opgelegd als zij tussen de 1,0 en 1,8 promille alcohol
zware alcoholovertreders. Deze maatregel is een aanvulling op het huidige
in hun bloed hebben. Als de automobilisten weer in het bezit willen
pakket aan educatieve maatregelen. Het Alcoholslotprogramma bestaat
komen van een rijbewijs moeten zij voor een periode van minimaal twee
uit een alcoholslot in de auto en een verplicht begeleidingsprogramma.
jaar met een alcoholslot in de auto aan het verkeer deelnemen en een
Een alcoholslot is een startonderbreker waar de bestuurder eerst in
begeleidingsprogramma volgen. Bezwaar tegen besluiten vorderingsprocedure Naar aanleiding van besluiten in het kader van de vorderingsprocedure bestaat de mogelijkheid een bezwaarschrift in te dienen op grond van de Algemene wet bestuursrecht. Hiervan werd in het verslagjaar 3.179 keer gebruik gemaakt.
30
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Organisatie In 2011 investeerde het CBR in opleidingen van managers en medewerkers. Uit
Personeel
een grootschalig klantonderzoek bleek dat het CBR gemiddeld een 5,7 scoort
Eind 2011 werkten er 1170 medewerkers (1016,68 fte) bij het CBR; 31 meer
bij zijn klanten. Over de beantwoording van telefonische vragen en e-mail door
dan in 2010.
de klantenservice waren CBR-klanten eind 2011 zeer tevreden. De website van
De activiteiten op het gebied van het personeelsbeleid stonden in 2011
het CBR werd uitgebreid met informatie over reserveringstermijnen en over
in het teken van:
uitgestelde examens bij extreme weersomstandigheden. In 2011 stelde het CBR
- het Verbeterprogramma 2011-2014;
een ICT-verbeteringsplan voor de komende drie jaar vast en startte met de
- de kwaliteit van het management en talentontwikkeling;
ontwikkeling van een centraal managementinformatiesysteem.
- pensioen en arbeidsvoorwaarden; - de ontwikkeling van de HR-functie.
Cultuurverandering In het verslagjaar is geïnvesteerd in het realiseren van gezonde
Opleidingen
arbeidsverhoudingen. Rode draad in het CBR Verbeterprogramma
In 2011 is de managementlaag onder de directie grotendeels vernieuwd.
2011-2014 is een verandering van de cultuur. Dit begint aan de top met
In de overige managementlagen is gekeken of de juiste persoon op de
een duidelijke visie, een juiste toon, korte lijnen, heldere besluiten,
juiste plek zit. Ook daar hebben zich de nodige wijzigingen voorgedaan.
openheid en een focus op de klant.
Tevens is een ontwikkelingsprogramma voor alle examenmanagers gestart
In dit kader is een wekelijks directiespreekuur ingevoerd, zijn er
om het management te versterken en het nieuwe leiderschap binnen het
‘leefregels’ afgesproken en is het integriteitbeleid herzien. Ook gaat
CBR vorm te geven. Nieuwe leidinggevenden zijn getraind en de overige
de directie regelmatig het land in om met medewerkers te praten. Zo
leidinggevenden zullen in 2012 volgen. De verwachting is dat het volledige
zijn door het hele land tien bijeenkomsten gehouden onder de noemer
management eind 2012 op orde zal zijn.
‘Zonder oud geen nieuw’. Tijdens deze avonden is gesproken over het
Er is een specifiek programma voor talenten gestart (‘Jong CBR’).
verleden, is gekeken naar de toekomst en is uitleg gegeven over het
Daarnaast zal jaarlijks voor een kleine groep medewerkers een extra
Verbeterprogramma.
ontwikkeltraject worden opgezet. Zo’n traject zal altijd in het teken staan van een project of probleem dat voor het CBR van belang is in dat jaar.
31
i < <
CBR Jaarverslag 2011
In het kader van de permanente educatie is er in het verslagjaar een
Pensioenregeling op basis van middelloon
raamwerk opgesteld om het vakmanschap van de examinatoren te
Een nieuwe pensioenregeling was in de onderhandelingen over een
borgen. De basis daarvan is een driejaarlijkse cyclus met een vast
nieuwe CAO een essentieel punt. Het voortzetten van de bestaande,
opleidingsprogramma, waarin het de afspraak is dat iedere examinator
dure eindloonregeling zou een te zware wissel trekken op de financiële
elk jaar minimaal drie dagen opleiding volgt.
positie van het CBR. Eind september is in overleg met de vakorganisaties
Een belangrijk thema op opleidingsgebied binnen het CBR is
besloten tot een nieuwe pensioenregeling (middelloon ABP) en is een
klantgerichtheid. In dat kader zijn in 2011 voor diverse organisatie
akkoord gesloten over een nieuwe cao. De cao loopt tot 1 juni 2012.
onderdelen voorbereidingen gestart voor trainingen, onder andere op
De intentie is uitgesproken om voor de volgende termijn tot een meer
het gebied van klachtafhandeling, mediationvaardigheden en het omgaan
eigentijdse cao te komen.
met agressie. Functionerings- en beoordelingsgesprekken Er is een nieuwe gesprekkencyclus voor functionerings- en beoordelings gesprekken ontwikkeld. De eerste gesprekken-nieuwe-stijl hebben in 2011 bij alle divisies en afdelingen plaatsgevonden. Om de kwaliteit van de organisatie te verbeteren, zijn trainings- en opleidingsplannen uitgevoerd. De investering in de ontwikkeling van medewerkers is hiermee weer opgepakt. De jaargesprekken vormen daarvoor belangrijke ‘input’. Ziekteverzuim Ondanks alle inspanningen is het ziekteverzuimpercentage gestegen van 5,6 procent in 2010 naar 6 procent in 2011. In 2012 werkt het CBR verder aan een nieuwe en meer gerichte inzet van de beschikbare middelen om het ziekteverzuim tot normale proporties terug te brengen.
32
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Medewerkersonderzoek
Voor klanten is allereerst de telefonische bereikbaarheid van belang. In
Begin 2011 is een medewerkersonderzoek gehouden. Overall scoort de
2011 beantwoordde de Klantenservice gesprekken van burgers gemiddeld
organisatie een tevredenheidcijfer van 6,7. Op basis van de resultaten zijn
na 51 seconden. Voor de ketenpartners (met name rijopleiders, maar ook
op divisie- en afdelingsniveau samen met de medewerkers actieplannen
gemeenten en politie) was de beantwoordtijd gemiddeld 16 seconden. Van
geformuleerd om zaken te verbeteren. Daarbij valt te denken aan
de ontvangen e-mail werd 84 procent binnen twee werkdagen beantwoord.
communicatie met de werkvloer, informatie, samenwerking en aandacht
In 2011 is ook gewerkt aan een uniforme en zo volledig mogelijke
voor ontwikkeling. Komend jaar zal de tweede meting plaatsvinden en
informatievoorziening. De kennisbank, die de klantenservice gebruikt voor
wordt duidelijk hoe de medewerkerstevredenheid zich ontwikkelt.
de beantwoording van klantvragen, is uitgebreid. Deze kennisbank is ook te raadplegen op internet, zodat de informatie gemakkelijk toegankelijk is
Daarnaast heeft het CBR integriteitsbeleid ontwikkeld en ingevoerd,
voor de klanten van het CBR.
waaronder een gedragscode, een code internet, een klokkenluidersregeling
In 2011 ontving de afdeling Klantenservice ongeveer 475.000 telefoontjes
en een regeling Grensoverschrijdend gedrag. Met het oog op de
en meer dan 23.000 e-mailberichten.
toepassing van deze laatste regeling zijn de vertrouwenspersonen verder opgeleid en gecertificeerd.
Klantonderzoek Om meer inzicht te krijgen in de wensen van de klant is in 2011een
Klantenservice
grootschalig onderzoek gehouden onder alle klantgroepen van het CBR.
In 2010 is de klantenservice van het CBR gecentraliseerd. De
In totaal hebben 775 klanten deelgenomen aan het onderzoek. Ook is een
nieuwe afdeling Klantenservice is in 2011 gestart met het strategisch
aantal ketenpartners bevraagd door middel van diepte-interviews. Uit het
initiatief ‘Professionaliseren klantbediening’, een onderdeel van het
onderzoek blijkt dat het CBR gemiddeld een 5,7 scoort bij zijn klanten.
Verbeterprogramma. Hierin staan de doelen voor vergroting van de
Per product of dienst lopen de tevredenheidscijfers uiteen. Zo scoren de
klantgerichtheid en het zoveel mogelijk in één keer goed beantwoorden
praktijkexamens een 6,1, de theorie-examens een 6,7 en de theorie- en
van klantvragen.
praktijkexamens voor professionals een 6,3 en 6,4. Rijscholen gaven het CBR een 5,7 en opleidingsinstituten van beroepschauffeurs een 6,6. Het meest negatief waren indieners van bezwaar- en beroepschriften (2,3) en mensen naar wie het CBR een onderzoek instelt na een mededeling van
33
i < <
CBR Jaarverslag 2011
de politie (4,4). Deelnemers aan een educatieve maatregel waarderen het
gehouden naar de e-mailbeantwoording. Klanten beoordeelden de
CBR met een 6,2 en mensen die een eigen verklaring over hun medische
e-mailbeantwoording in het laatste kwartaal van 2011 met gemiddeld
geschiktheid aan het CBR voorleggen met een 6,1.
een 4 op een schaal van 1 tot 5, tegen een 3,7 in 2010.
De afdeling Klantenservice peilt doorlopend de tevredenheid van klanten
Dienstverlening op maat
over haar service.
Het CBR wil zijn klanten professionele dienstverlening op maat bieden.
In het laatste kwartaal van 2011 beoordeelden klanten de afhandeling van
Zo is er in 2011 een aparte telefoonlijn voor rijopleiders en ketenpartners
gesprekken met gemiddeld een 4,1 op een schaal van 1 tot 5, tegen een
geopend en is er een kennisbank specifiek voor rijopleiders geplaatst op
3,4 in 2010. Ook wordt er tweewekelijks een tevredenheidsonderzoek
TOP internet, de examenreserveringssite voor rijscholen. In overleg met branchevertegenwoordigers heeft het CBR voor rijopleiders ook een verbetermeldpunt opengesteld op TOP internet. Aan de hand van deze meldingen wil het CBR de dienstverlening aan rijopleiders verbeteren. Het meldpunt heeft al geresulteerd in een aantal maatregelen die de Klantenservice in samenwerking met de rest van de organisatie heeft uitgevoerd. Deze aanpak wordt in 2012 voortgezet. Communicatie Het CBR wil een transparante organisatie zijn. Goede communicatie met interne en externe stakeholders is hiervoor van groot belang. Meer informatie op website In 2011 heeft het CBR geïnvesteerd in het leveren van relevante en toegankelijke informatie aan de consument. Zo zijn de reserveringstermijnen per examenplaats nu terug te vinden op de website van het CBR.
34
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De rijschoolkandidaat krijgt daardoor een goed beeld van de actuele
Huisstijl
drukte. Rijopleiders kunnen ook op www.cbr.nl terecht bij extreme
Volgens de principes van de nieuwe huisstijl is in 2011 een begin
weersomstandigheden (sneeuw, extreme kou, harde wind en ijzel) om
gemaakt met de inrichting van een pilotlocatie CBR-nieuwe-stijl. Het
inzicht te krijgen in de uitgestelde examens per examenplaats. De actuele
examencentrum in Rotterdam heeft onder andere met grote fotoplaten,
stand per examenplaats wordt drie keer per dag gepubliceerd.
planten en nieuw meubilair een open en moderne uitstraling gekregen. Bij een positieve evaluatie zal deze nieuwe ‘look’ stapsgewijs in alle
Het publiek wist de weg naar www.cbr.nl goed te vinden. De externe
examencentra van het CBR worden ingevoerd.
websites van het CBR (www.cbr.nl en www.rijschoolgegevens.nl) zijn in 2011 4,3 miljoen keer bezocht; een half miljoen meer dan in 2010. De gemiddelde bezoeker bekeek zes pagina’s.
Reflector In het verslagjaar is een vernieuwing doorgevoerd van Reflector, het vakblad voor de rijopleiding. Het vakblad is omgeturnd tot nieuwsbrief van
Communicatie is in 2011 ook begonnen met zogenoemde webcare door
het CBR voor de rijopleiders en heeft een nieuw onderdak gevonden als
het volgen van berichten op Twitter en het inspelen op de actualiteit via
katern van het vakblad Rij-instructie.
een eigen Twitteraccount. Daar waar relevant reageert Communicatie op tweets en wijst consumenten de weg naar de juiste informatie.
ICT Begin 2011 is het ICT Strategisch Programma (ISP) vastgesteld, een plan
Communicatie over nieuwe initiatieven
voor de verbetering van de ICT bij het CBR in de komende drie jaar. In
De afdeling Communicatie heeft in het verslagjaar gezorgd voor de
2011 lag de nadruk op de herinrichting van de ICT-organisatie, een betere
communicatie over een aantal nieuwe initiatieven. Het ging onder andere
aansturing van ICT-projecten en de start van zogenoemde ‘enterprise-
om pers- en publiekscontacten en communicatieadviezen over:
architectuur’ binnen het CBR. In oktober 2011 heeft de ondernemingsraad
- de instelling van 088-nummers voor telefonische contacten met
van het CBR positief geadviseerd over de ICT-ontwikkelingen. Op 1 januari
de CBR-kantoren in juni 2011;
2012 is de herinrichting van de ICT-afdeling formeel afgerond.
- de verplichting van navigatiesystemen in examenauto’s per 1 september 2011; - de invoering van 2toDrive per 1 november 2011; - de invoering van het Alcoholslotprogramma per 1 december 2011.
35
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Betrouwbare managementinformatie
Nieuw planningssysteem
In het kader van het Verbeterprogramma is in 2011 hard gewerkt aan het
In oktober 2010 is het planningssysteem van het CBR vernieuwd. Begin
beschikbaar stellen van betrouwbare managementinformatie voor de
2011 hebben nog enkele nazorgopleveringen plaatsgevonden om het
aansturing van de afdelingen en divisies. Gedurende het hele jaar zijn
systeem optimaal te laten functioneren. Sinds april 2011 voldoet het
veranderingen aangebracht in de verschillende ICT-systemen. Daarmee is
systeem aan de beoogde prestatie- en beschikbaarheidseisen.
de basis gelegd voor een centraal managementinformatiesysteem (MIS), dat in 2012 definitief gestalte zal krijgen.
Informatiebeveiliging Op het vlak van informatiebeveiliging lag de nadruk in 2011 op het verbeteren van het autorisatiebeheer. Hiermee wordt gewaarborgd dat alleen medewerkers die daartoe functioneel gerechtigd zijn, gegevens in de systemen van het CBR kunnen raadplegen of veranderen. Ook is er in 2011 weer een ‘attack & penetrationtest’ uitgevoerd door een derde partij. Met deze test is de veiligheid van de technische infrastructuur van de theorie-examencentra beoordeeld. Bevindingen daaruit zijn geëvalueerd en de gevonden problemen zijn opgelost. Digitale berichtenverkeer In de zomer van 2011 is een kwaliteitsverbetering gerealiseerd van het digitale berichtenverkeer tussen de systemen van het CBR en zijn partners, te weten de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA).
36
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Telefoon
Huisvesting
Na jarenlang met een instabiele telefooninfrastructuur te hebben
In 2011 zijn verschillende verbeteringen aangebracht in de examenlocaties
geworsteld, is in april 2011 een vernieuwd telefoonsysteem in gebruik
van het CBR: het examencentrum in Rotterdam is ingrijpend gerenoveerd,
genomen. Tegelijkertijd is het CBR overgestapt op 088-netnummers.
de publieke toiletten in Amsterdam, Arnhem, Eindhoven en Rijswijk zijn
Het voordeel van deze zogenoemde bedrijfsnummers is dat alle
opgeknapt en voor de examen-bromfietsen zijn stallingen geplaatst. Het
CBR-vestigingen in het land hetzelfde netnummer hebben in plaats
CBR betrok een aantal nieuwe examenlocaties: het praktijkexamencentrum
van verschillende geografische netnummers per vestiging.
Bussum is via tijdelijke locaties in Laren en Naarden verhuisd naar Eemnes, er waren verhuizingen binnen Heerenveen en Spijkenisse en voor
Inkoop en facilitaire zaken In 2011 is bij de afdeling Inkoop en facilitaire zaken de interim-manager
de nader onderzoeken zijn verhuizingen in gang gezet van Velden naar Venlo en van De Meern naar Utrecht.
vervangen door een manager in vaste dienst, is de formatie en bezetting van de receptie, de postkamer en de repro verhoogd en ingevuld, zijn de
De huisvesting van het CBR was en is een belangrijk knelpunt. Er zijn veel
medewerkers van de afdeling Inkoop gestart met inkoopopleidingen en
problemen door achterstallig onderhoud, onduidelijkheid over afspraken
hebben de managers een managementopleiding gevolgd. Verder is er
(met verhuurders, dienstverleners, gebruikers), hoge kosten en inefficiënt
een centraal meldpunt voor facilitaire zaken opgezet.
gebruik. In 2011 is gestart met de voorbereiding van een integraal huisvestingsplan voor alle locaties.
Inkoop Op het gebied van inkoop zijn in 2011 verschillende grote offerte- en
Risicobeheersing en controle
aanbestedingstrajecten doorlopen, zoals voor energie, schoonmaak,
Voor de sturing en beheersing van de organisatie zijn interne
incasso, diverse opleidingen, uitzendbureaus en de uitvoering van het
risicobeheersings- en controlesystemen ingericht. Hiermee streeft
Alcoholslotprogramma.
het CBR naar continuïteit en resultaatgerichtheid van de organisatie, zowel op de korte als op de (middel)lange termijn. Audits Ieder kwartaal wordt door de interne auditdienst een auditrapportage opgeleverd. Hierin staan de aanbevelingen naar aanleiding van de audits van de interne auditdienst, aangevuld met aanbevelingen van de externe
37
i < <
CBR Jaarverslag 2011
accountant en andere externe adviseurs. De interne auditdienst gaat na in
Planning en control
hoeverre de aanbevelingen worden opgevolgd en informeert de directie op
Het CBR heeft in 2011 een aantal procesaanpassingen gerealiseerd. De
basis daarvan over de beheersing van de bedrijfsprocessen.
belangrijkste daarvan zijn de introductie van een vernieuwde planning- en controlcyclus en een kostprijsberekening per product(soort). Daarnaast is
Het volgens afspraak uitvoeren van de auditaanbevelingen maakt
het maandelijkse overzicht van inkomsten en uitgaven verduidelijkt door
onderdeel uit van de jaarplannen. De directie neemt de rapportages
een splitsing te maken in vaste kosten en kosten die samenhangen met
mee in het kwartaaloverleg met de verantwoordelijke managers. In dit
de aantallen examens. Ook de directe kosten (bijvoorbeeld kosten voor de
kwartaaloverleg bespreekt de directie de strategie, de doelstellingen en de
inzet van examinatoren) en indirecte kosten (bureaukosten of ‘overhead’)
belangrijkste risico’s en bewaakt de prestaties van de divisies aan de hand
worden afzonderlijk vermeld. Deze informatie stelt het CBR in staat beter
van vastgestelde prestatie-indicatoren en financiële resultaten.
te sturen op uitgaven en inkomsten. Fraudepreventie In het verslagjaar heeft het thema fraudepreventie de nodige aandacht gekregen. Zo zijn er bij de divisie Theorie na een risico-inventarisatie diverse preventieve maatregelen doorgevoerd. Het gaat daarbij onder andere om de uitbreiding van het aantal examenvragen en een aanpassing van het tolkenbeleid bij de individuele examens.
38
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Verslag Raad van Toezicht 2011 was een cruciaal jaar voor het voortbestaan van het CBR. De Raad
transparantie van de Stichting. De Raad van Toezicht richt zich bij de
van Toezicht heeft zich in het verslagjaar gefocust op de verbeteringen die
vervulling van zijn taak naar het belang van de Stichting en alle daarbij
noodzakelijk waren om het huis op orde te krijgen en de toekomst van
betrokken belanghebbenden.
het CBR als zelfstandige organisatie zeker te stellen. Naast de formele rol heeft de Raad van Toezicht vaker het contact gezocht met de verschillende
Het toezicht van de Raad op de directie omvat tenminste het toezicht op:
organisatieonderdelen, de medewerkers en de Ondernemingsraad.
- de realisatie van de doelstellingen van de Stichting; - de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de Stichting;
Verantwoordelijkheden Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken van de Stichting CBR.
39
- de opzet en de werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen;
De Raad van Toezicht adviseert daarnaast de directie. Samen met de
− het financiële verslaggevingproces;
directie is de Raad van Toezicht verantwoordelijk voor de integriteit en
− de naleving van de toepasselijke weten regelgeving.
naam
functie
benoemd per
aftredend per
hernoembaar
de heer mr. P.P.J. Butzelaar
vice-voorzitter
1 mei 2010
1 mei 2014
ja
de heer prof. drs. G.J.N.H. Cerfontaine
voorzitter
1 mei 2010
1 mei 2014
ja
mevrouw drs. C.W. Gorter RA
lid, lid auditcommissie
1 mei 2011
1 mei 2015
ja
mevrouw prof. dr. S.G. van der Lecq
lid, voorzitter auditcommissie
1 januari 2011
31 december 2014
ja
de heer drs. A.B. Sakkers
lid
15 januari 2010
15 januari 2014
ja
de heer mr. F.A.M. van den Heuvel
lid, lid auditcommissie
1 september 2006
24 januari 2011
-
de heer drs. W. de Lange
lid, voorzitter auditcommissie
1 december 2004
24 januari 2011
-
mevrouw drs. J.M. de Vries
lid
1 december 2004
24 januari 2011
-
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Samenstelling Raad van Toezicht
van de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen,
De Raad van Toezicht van het CBR bestaat uit vijf leden. Na het aftreden
de financiële informatievoorziening, de financiering van het CBR en de
van de heren Van den Heuvel en De Lange en mevrouw De Vries per
toepassingen van informatie- en communicatietechnologie. Tevens houdt
24 januari 2011, waren vier zetels bezet. Met de benoeming van
de auditcommissie toezicht op de opvolging van bevindingen van de
mevrouw Gorter per 1 mei 2011 was de Raad van Toezicht weer voltallig.
externe accountant, de relatie met de externe accountant evenals de rol en het functioneren van de Interne auditdienst.
De Raad van Toezicht vergaderde in 2011 zes maal. Er vond drie maal overleg met de minister van Infrastructuur en Milieu plaats.
In het verslagjaar 2011 is de AC van samenstelling veranderd. Mevrouw Van der Lecq trad aan als voorzitter per 1 januari 2011. De heer Van den
Auditcommissie De auditcommissie maakt deel uit van de Raad van Toezicht en heeft
Heuvel trad af voor de eerste vergadering. In zijn vacature werd voorzien door de aanstelling van mevrouw Gorter per 1 mei 2011.
als taak het houden van toezicht op de directie, onder meer ten aanzien Gezien het omvangrijke verbeterprogramma en het verscherpte toezicht is aan het begin van het jaar besloten de vergaderfrequentie te verdubbelen. In totaal is negen maal vergaderd. De auditcommissie heeft aandacht besteed aan de reguliere onderwerpen, zoals de financiële rapportage, het accountantsverslag, de audits en hun follow-up, het controleplan, de management letter, de begroting en het jaarplan. Andere belangrijke behandelde punten waren de nieuwe cyclus voor planning en control, de financiële onderbouwing van het verbeterplan, de status van ICT, de status van Rijgeschiktheid en de meerjarenraming 2012-2016.
40
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Daarnaast is veel aandacht besteed aan het pensioendossier, waaronder
Voortbestaan CBR
de liquidatie van het pensioenfonds, de keuze voor een nieuwe
In september 2010 is het nieuwe directieteam van het CBR aan de
pensioenregeling, de keuze voor een uitvoerder van deze regeling, dan
slag gegaan met het formuleren van een Verbeterprogramma om de
wel aansluiting bij een ander pensioenfonds, diverse vraagstukken
taakuitvoering van de procesgestuurde organisatie te optimaliseren. Het
rondom verleden en toekomst van het toeslagfonds, het borgen van
Verbeterprogramma sloot goeddeels aan op de bevindingen van het in
indexatiepotentieel, en de communicatie en interne dienstverlening
opdracht van de minister uitgevoerde onderzoek CBR. De resultaten
(pensioendesk) ten behoeve van deelnemers, gewezen deelnemers en
van dit onderzoek waren aanleiding voor de heren Van den Heuvel en
pensioengerechtigden.
De Lange en mevrouw De Vries om hun functie neer te leggen. Met hun
De auditcommissie is verheugd dat de besluitvorming over de nieuwe
terugtreden wilden zij een bijdrage leveren het herstel van het onderlinge
pensioenregeling en -uitvoering is afgerond en zal toezicht houden op
vertrouwen tussen Ondernemingsraad, directie en Raad van Toezicht en
de afronding en implementatie van de diverse thema’s rond de
aan de verbeterplannen van de nieuwe directie.
pensioenen. De Raad van Toezicht heeft samen met de directie in januari 2011 met de Besluitvorming in 2011 De Raad van Toezicht nam in 2011 in totaal 14 besluiten. Dit betrof
het CBR kon voortbestaan. Naast voldoende voortgang met de uitvoering
onder andere besluiten tot:
van het Verbeterprogramma 2011-2014 moesten vijf aanvullende vragen
- goedkeuring van directiebesluit tot statutenwijziging;
van de minister positief worden beantwoord als voorwaarde voor de
- goedkeuring reglement Raad van Toezicht en reglement directie;
levensvatbaarheid van het CBR. De vergaderingen van de Raad van
- goedkeuring begroting 2012;
Toezicht hebben in het verslagjaar grotendeels in het teken gestaan van
- vaststelling jaarrekening 2010;
het voortvarend uitvoeren van de verbeteringen.
- voordracht mevrouw drs. C.W. Gorter RA aan minister voor benoeming
Nadat de minister begin juli de Kamer had geïnformeerd dat CBR op veel
tot lid Raad van Toezicht CBR per 1 mei 2011; - publicatie honorering van de toezichthouders op individueel niveau in jaarverslag.
41
minister concrete afspraken gemaakt over de voorwaarden waaronder
punten daadwerkelijk vooruitgang had geboekt, heeft de Raad van Toezicht een beroep gedaan op alle betrokkenen om positief in te stemmen met het sluitstuk: de aanpassing van de pensioenregeling.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De Raad van Toezicht is zeer verheugd dat de enorme inspanningen
Herstel vertrouwen
die door de gehele CBR-organisatie zijn geleverd hebben geleid tot een
In het eerste jaar van het Verbeterprogramma is een goede basis gelegd
positief oordeel van de minister over het zelfstandig voortbestaan van
voor het herstel van het vertrouwen in het CBR. De Raad van Toezicht is
het CBR.
de organisatie ingegaan en heeft het contact gezocht met de medewerkers. Bij iedere overlegvergadering met de Ondernemingsraad
Instellingswet CBR
en bij diverse personeelsbijeenkomsten is een afvaardiging vanuit de
In 2013 zal de kaderwet zbo worden geïmplementeerd middels een
Raad van Toezicht aanwezig. In de loop van het verslagjaar hebben wij het
instellingswet CBR. In het kader hiervan is met de minister afgesproken
vertrouwen van de medewerkers in de organisatie –en van de klanten in
om het CBR om te vormen tot een publiekrechtelijk zelfstandig bestuurs
de dienstverlening– zien groeien.
orgaan. In 2012 zal de Raad van Toezicht in nauwe samenspraak met de minister een nieuwe invulling van het toezicht vormgeven.
In 2012 zal dit verder moeten worden uitgebouwd, zodat de klanten van het CBR nog meer gaan merken van de verbeterde dienstverlening. Er breekt ook een nieuw tijdperk aan. Een tijdperk waarin de klant centraal staat. En waarin klachten en klantreacties worden benut voor het professionaliseren van de dienstverlening. de heer prof. drs. G.J.N.H. Cerfontaine, voorzitter de heer mr. P.P.J. Butzelaar, vicevoorzitter mevrouw drs. C.W. Gorter RA de heer drs. A.B. Sakkers mevrouw prof. dr. S.G. van der Lecq
42
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Governance De Stichting CBR is als Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO), op grond van en
Hieronder een overzicht van de taken en bevoegdheden van de diverse
de Wegenverkeerswet 1994, de overeenkomst tussen de Staat der Nederlanden
partijen:
en de Stichting CBR belast met de uitvoering van publieke taken op het gebied van de verkeersveiligheid.
Minister van Infrastructuur en Milieu: - heeft ministeriële eindverantwoordelijkheid over het CBR; - houdt toezicht op het functioneren van het CBR; - wordt geïnformeerd door de directie en de Raad van Toezicht van het CBR; - geeft goedkeuring aan ondermeer de tarieven van het CBR; - benoemt de leden van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht: - bestaat uit vijf leden; - legt verantwoording af over het eigen functioneren aan de minister van Infrastructuur en Milieu; - ziet toe op de werkzaamheden van de directie en staat die met raad ter zijde; - geeft goedkeuring onder meer aan de begroting, het jaarverslag, de jaarrekening, investeringen en de benoeming, schorsing en ontslag van de statutair directeur.
43
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De directie van het CBR:
Ondernemingsraad (per ultimo 2011):
- bestaat uit een tweehoofdige directie;
- de heer C.M. Lange, voorzitter;
- is belast met de dagelijkse leiding van het CBR;
- mevrouw A.M. de Kruijf, secretaris;
- is verantwoordelijk voor de uitvoering van de publieke taken;
- de heer H.A. Otten, plaatsvervangend voorzitter;
- legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht en de minister over
- de heer E. Jonkers, plaatsvervangend secretaris;
het gevoerde beleid; - verstrekt de minister inlichtingen die deze t.b.v. zijn taakuitoefening nodig oordeelt.
- de heer L. Aronius; - mevrouw Y.M. van Bilsen; - de heer C.H.J. Blokpoel; - mevrouw M.J. Donders
De Raad van Toezicht (per ultimo 2011):
- mevrouw M.J. ter Ellen;
- de heer prof. drs. G.J.N.H. Cerfontaine, voorzitter;
- mevrouw M. Geiger;
- de heer mr. P.P.J. Butzelaar, vicevoorzitter;
- de heer C.J.F. Hooge;
- mevrouw drs. C.W. Gorter RA
- de heer F.W. Kales;
- mevrouw prof. dr. S.G. van der Lecq
- de heer M.A. Kesselring;
- de heer drs. A.B. Sakkers.
- de heer H.J.M.A. Putker; - mevrouw C.C.R. Stokkink. De directie (per ultimo 2011): - mevrouw mr. S.M. Zijderveld, algemeen directeur; - de heer drs. R.A.L. Verstraeten, financieel directeur.
44
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Financiële resultaten en vooruitzichten Het CBR slaagde er in 2011 in het negatieve financiële resultaat van 2010
euro in 2010 tot 108,8 miljoen euro in 2011. Uitval van examens eind 2010
om te zetten in een positief resultaat. De opbrengsten stegen met ruim zes
als gevolg van extreme winterse omstandigheden heeft geresulteerd in een
procent. Daar stond een veel geringere toename van de kosten tegenover. De
verschuiving van de omzet van 2010 naar 2011 van circa 1 miljoen euro.
nieuwe pensioenregeling en afspraken over de loonkostenontwikkeling van CBR-medewerkers droegen in belangrijke mate bij aan het positieve financiële
De opbrengst uit theorie-examens in 2011 bedroeg 23,0 miljoen euro.
resultaat.
Dit betekent een toename van 1,7 procent ten opzichte van 2010. De totale vraag naar theorie-examens voor motor (+9 procent), auto
Opbrengsten
(+6 procent) en bromfiets (-22 procent) steeg met 2,6 procent, bij een
De opbrengsten zijn in het verslagjaar met 6,6 miljoen euro
gereguleerde tariefstijging conform de overeenkomst met het ministerie
(+6,4 procent) gestegen ten opzichte van 2010: van 102,2 miljoen
van Infrastructuur en Milieu met gemiddeld 0,7 procent. Ondanks de (aanhoudend) onzekere economische situatie nam de vraag naar theorie-examens vanuit het beroepsgoederen en –personenvervoer toe met 3,6 procent. Als gevolg van een andere onderlinge verhouding daalde de omzet van deze examens desondanks met 1 procent. De opbrengst uit praktijkexamens steeg in 2011 met 5,3 procent tot 55,5 miljoen euro, het resultaat van de eerder genoemde tariefstijging met gemiddeld 0,7 procent, in combinatie met zo’n 5 procent meer afgenomen examens. De vraag naar praktijkexamens voor motor steeg met 13 procent en voor auto met 2,5 procent; inclusief het bromfietsexamen (+56 procent, voor het eerst een heel jaar omzet) nam de totale particuliere vraag naar praktijkexamens toe met 4,4 procent.
45
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Het aantal afgenomen examens in de beroepssector steeg licht met
Kosten
0,7 procent ten opzichte van 2010. Ondanks het economische klimaat is
Bij een omzetstijging van 6,4 procent bedroegen de totale kosten in
de behoefte aan opleidingen in deze sector en dus aan examens (licht)
het verslagjaar 107,2 miljoen euro, een stijging van 1,0 miljoen euro
toegenomen.
(+0,9 procent) ten opzichte van 2010.
De opbrengst van de verklaringen van medische geschiktheid bedroeg
De personeelskosten zijn in 2011 met 0,5 miljoen euro (-0,6 procent)
11,9 miljoen euro, 14,3 procent meer dan in 2010. Bij deze categorie
gedaald ten opzichte van 2010. De daling is per saldo het gevolg van
ging de tariefstijging van 0,7 procent gepaard met een toename van de
enerzijds lagere pensioenlasten (-1,6 miljoen euro) en minder benodigde
verkochte aantallen van 13,5 procent. Als gevolg van de toenemende
inzet van extern ingehuurde krachten (-1,1 miljoen euro) en anderzijds in
vergrijzing is het aantal te behandelen arbeidsintensieve medische
totaal 2,2 miljoen euro hogere lasten in verband met lonen en salarissen
verklaringen in 2011 (opnieuw) sterk toegenomen.
(+0,5 miljoen euro), een hogere eindejaarsuitkering (+0,7 miljoen euro), overwerk (+0,3 miljoen euro) en sociale lasten (+0,7 miljoen euro). De
De opbrengsten in 2011 van de vorderingsprocedure stegen met
gemaakte afspraken met de vakbonden over de loonontwikkeling van
1,2 miljoen euro (+11,2 procent) tot 12,3 miljoen euro. De start van het
de CBR-medewerkers in combinatie met de aansluiting van het CBR bij
Alcoholslotprogramma in december 2011 ging gepaard met een andere
de pensioenregeling van het ABP (middelloon) met ingang van 2012
factureringssystematiek van de vorderingsprocedure. Het opleggen
resulteerden in 2011 in zo’n 1,9 miljoen lagere backservicelasten ten
van een besluit en de uitvoering ervan worden apart gefactureerd.
opzichte van 2010. Deze voor het CBR belangrijke ontwikkeling droeg in
Het aantal ontvangen mededelingen van de politie, waarmee een
substantiële mate bij aan de omvorming van het negatieve resultaat in
vorderingsprocedure wordt gestart, lag in 2011 nagenoeg op hetzelfde
2010 naar het positieve resultaat in 2011.
niveau als in 2010. Een andere mix aan opgelegde en afgehandelde maatregelen resulteerde uiteindelijk in een toename van de opbrengst.
De lagere afschrijvingslasten van 0,8 miljoen euro van immateriële vaste activa in 2011 zijn het gevolg van de bijzondere waardevermindering
46
De overige opbrengsten stegen in 2011 met 0,6 miljoen euro (+12 procent)
van een theoriesysteem in 2010 (-1,2 miljoen euro) en de start van de
tot 6,1 miljoen euro, met name als gevolg van de verdere groei van de
afschrijving op het in 2011 opgeleverde en in gebruik genomen nieuwe
toezichtactiviteiten in het kader van de richtlijn Vakbekwaamheid.
planningssysteem (+0,4 miljoen euro).
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De afschrijvingslasten van materiële vaste activa in 2011 bedragen
Resultaat en eigen vermogen
3,5 miljoen euro, 1,0 miljoen euro hoger dan in 2010. De toename is
Inclusief het boekverlies op de desinvestering van een pand bedraagt
voor 1,1 miljoen euro het gevolg van een boekverlies op een desinvestering
het resultaat over 2011 1,6 miljoen euro positief, hetgeen ten gunste
van een pand.
is gebracht van het eigen vermogen. Ultimo 2011 bedraagt het eigen vermogen 4,6 miljoen euro positief (2010: 3,0 miljoen euro positief).
De toename van de overige bedrijfskosten van 1,2 miljoen euro ten opzichte van 2010 wordt voor 0,6 miljoen euro verklaard door hogere autokosten
Investeringen
(meer auto’s en extra brandstofkosten) en 0,8 miljoen euro hogere kosten
De investeringen in immateriële vaste activa bedroegen 0,2 miljoen euro.
van werkzaamheden door derden: declaraties van artsen en laboratoria
De investeringen betreffen vooral de verdere ontwikkeling van het in 2010
ten behoeve van het proces Vorderingen (0,2 miljoen), organisatieadvies
geïmplementeerde nieuwe planningssysteem.
(0,3 miljoen euro) en pensioenadvies (0,3 miljoen euro). De resterende
De investeringen in materiële vaste activa bedroegen 2,0 miljoen euro.
daling van 0,2 miljoen euro is het saldo van de overige bedrijfskosten.
Hiervan heeft 0,9 miljoen euro betrekking op de verbouwing van het CBR-pand in Rotterdam. De resterende 1,1 miljoen euro heeft hoofdzakelijk betrekking op investeringen in (de vervanging van) inventarissen, waaronder computerapparatuur. Treasury Het CBR neemt deel aan het ‘Geïntegreerd Middelen Beheer’. Hiermee worden de saldi van de bankrekeningen van het CBR in opdracht van het ministerie van Financiën dagelijks gesaldeerd afgeroomd. Het CBR ontvangt dan wel betaalt over het saldo van de rekening-courant een daggeldvergoeding gebaseerd op EONIA (Euro OverNight Index Average, het eendaagse interbancaire rentetarief voor het eurogebied). Het CBR heeft bij het ministerie een rekening-courantfaciliteit van 12 miljoen euro tegen daggeldvergoeding.
47
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Financiële instrumenten
pensioenpremies en de noodzakelijke investeringen in nieuwe
Het CBR maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van
procesinrichting en systemen kunnen hiermee goedkoper worden
uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstellen
gerealiseerd.
aan markt- en/of kredietrisico’s. Het betreft financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Het CBR handelt niet in deze financiële
Het jaar 2012 zal in het teken staan van het vervolg van ‘2toDrive’, het
instrumenten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van
experiment waarbij jongeren al op 17-jarige leeftijd op kunnen gaan voor
het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het door
het B-examen. Onzeker is hoeveel jongeren van deze mogelijkheid gebruik
een tegenpartij niet nakomen van aan de onderneming verschuldigde
gaan maken. Het experiment resulteert naar verwachting ook in een lagere
betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot
vraag naar het bromfietspraktijkexamen.
de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. Gezien de aard en omvang van de debiteuren wordt het kredietrisico
Daarnaast verwacht het CBR voor het laatste kwartaal in 2012 extra
beperkt geacht.
vraag naar motorexamens in verband met de invoering van de derde
Het CBR heeft als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te
Europese rijbewijsrichtlijn op 19 januari 2013. Die brengt met zich mee dat
gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen.
motorkandidaten onder de 24 jaar alleen door meerdere examens af te leggen op een zwa(arde)re motor kunnen gaan rijden. Een wetswijziging
Vooruitzichten voor 2012
resulteert doorgaans in een stijging van de vraag naar examens ‘oude stijl’.
De Verbeteragenda CBR 2011-2014 bevat een financiële paragraaf die voorziet in een verdere structurele daling van het kostenniveau. Met
De introductie van het Alcoholslotprogramma in december 2011 resulteert
de toetreding tot de pensioenregeling (middelloon) van het ABP met
in een blijvende (financiële) onzekerheid over het daadwerkelijke
ingang van 1 januari 2012 is hiervoor een eerste belangrijke stap gezet.
deelnamepercentage van klanten aan de diverse maatregelen van de
Ook zal er in de periode tot 2015 het nodige geïnvesteerd gaan worden in
divisie Vorderingen. De ontwikkeling hiervan zal het CBR nauwlettend
nieuwe procesinrichting en nieuwe systemen, waardoor een efficiëntere
volgen.
bedrijfshuishouding mogelijk wordt. Voor 2012 start CBR onder meer met de ontwikkeling van nieuwe infrastructuur voor de theorie-examens.
Ondanks bovenstaande (onvoorspelbare) factoren –zowel positief als
De bestaande kredietfaciliteit bij de schatkist is met 2 jaar gecontinueerd
negatief– verwacht de directie voor 2012 een positief resultaat.
en bedraagt 12 miljoen euro. Onder meer de financiering van de
48
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Jaarrekening 2011 CBR in cijfers 2007-2011 Eigen vermogen (x € 1.000) Opbrengsten (x € 1.000) Resultaat (x € 1.000)
2011 4.584 108.821 1.566
2010 3.018 102.244 (3.986)
2009 2008 7.004 895 ** 106.1 3 1 112.066 6.109 *** (20.734) **
* ** ***
2007 21.629 * 99.824 1.451 *
met betrekking tot 2007 heeft geen herberekening plaatsgevonden volgens het nieuwe stelsel pensioenen aangepast als gevolg van stelselwijziging pensioenen en inclusief een dotatie aan de voorziening reorganisatiekosten alsmede een boekwinst inzake de verkoop van een pand inclusief een vrijval uit de voorziening reorganisatiekosten
( ) = negatief
49
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Balans per 31 december 2011
(x € 1.000) (na verwerking bestemming resultaat)
Activa
Toelichting
31-dec-11
31-dec-10
Vaste activa Immateriële vaste activa
1) 2.723 3.437 Materiële vaste activa 2) 26.243 27.725 Financiële vaste activa 3) - - 28.966 31.162
Vlottende activa Vorderingen
4) 2.399 2.136 Overlopende activa 5) 2.811 1.420 Liquide middelen 6) (2.672) 523 2.538 4.079 Totaal activa 31.504 35.241
Passiva Eigen vermogen Voorzieningen
7) 4.584 3.018 8) 1.320 5.184
Kortlopende schulden Vooruit ontvangen inschrijfgelden
9) 7.742 8.250 Crediteuren 2.455 2.444 Overige schulden 10) 7.080 6.992 Overlopende passiva 11) 8.323 9.353 25.600 27.039 Totaal passiva 31.504 35.241
50
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Resultatenrekening 2011
(x € 1.000)
Toelichting
Opbrengsten
Realisatie 2011
Begroting 2011
Realisatie 2010
12) 108.821 108.002 102.244
Personeelskosten
13) 77.038 78.302 77.519 Afschrijving immateriële vaste activa 14) 894 859 1.688 Afschrijving materiële vaste activa 15) 3.534 2.694 2.485 Overige bedrijfskosten 16) 25.760 26.004 24.558 Kosten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten
51
107.859
1.595
106.250
143 (4.006)
17) (29) (80)
Resultaat
( ) = negatief
107.226
1.566
20
63 (3.986)
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Kasstroomoverzicht (x € 1.000)
2011
Resultaat 1.566 Bij: Afschrijvingen 4.428
5.994
Mutatie vlottende activa (1.654) Mutatie kortlopende schulden (1.439) Mutatie voorzieningen (3.864)
2010
(3.986) 4.173 187 (193) (804) (1.845)
Kasstroom uit operationele activiteiten
(963) (2.655)
(180) (859) Investeringen in materiële vaste activa (2.052) (522) Mutatie financiële vaste activa - 118 Investeringen in immateriële vaste activa
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
(2.232)
(1.263)
Netto kasstroom (3.195) (3.918)
Stand liquide middelen begin
523 4.441 Stand liquide middelen eind (2.672) 523 Mutatie liquide middelen (3.195) (3.918)
52
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Toelichting behorende tot de jaarrekening 2011 Algemeen De stichting CBR is een Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO), belast met
Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.
overheidstaken op het gebied van de verkeersveiligheid. De minister van Infrastructuur & Milieu heeft besloten om het CBR om te vormen tot een
Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk
publiekrechtelijk rechtspersoon. De effectuering hiervan wordt uiterlijk in
is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming
2013 verwacht. De huidige stichting CBR zal daarna worden geliquideerd.
zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer
Toegepaste standaarden
het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met
De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9
een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan
Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Tevens is rekening gehouden met de
betrouwbaar kan worden vastgesteld.
bepalingen uit de overeenkomst tussen de Staat der Nederlanden en het CBR de dato 15 november 2001 (laatstelijk per december 2008 verlengd).
Baten worden in de resultatenrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een
De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en
vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting,
passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.
heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een
53
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de
actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden,
resultaatbepaling
waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Algemeen
Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige
De cijfers over 2010 zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid
economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking
met 2011 mogelijk te maken.
tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt
i < <
CBR Jaarverslag 2011
het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder
Na de eerste opname worden financiële instrumenten gewaardeerd
worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen
tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode,
vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden
verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.
van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.
Indien er geen sprake is van agio of disagio of transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde.
De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, de functionele valuta van het CBR. Immateriële vaste activa Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen
Ontwikkelingskosten
vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op
Ontwikkelingskosten worden geactiveerd voor zover daar een
de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa
economisch voordeel tegenover staat en worden gewaardeerd tegen
en verplichtingen en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten
vervaardigingsprijs. De geactiveerde kosten worden afgeschreven over de
kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende
verwachte economische levensduur vanaf het moment dat het actief in
veronderstellingen wordt voortdurend beoordeeld. Herzieningen van
gebruik wordt genomen.
schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt
De afschrijving vindt plaats volgens de lineaire methode.
herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Het volgende afschrijvingspercentage wordt hierbij gehanteerd: - kosten van ontwikkeling:
20.
Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten vorderingen, geldmiddelen, leningen,
Voor het nog niet afgeschreven deel van de geactiveerde
schulden en overige te betalen posten.
ontwikkelingskosten wordt een wettelijke reserve gevormd.
Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde.
54
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Materiële vaste activa
Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld
De bedrijfsgebouwen en –terreinen en andere vaste bedrijfsmiddelen
op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of
worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de
omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde
cumulatieve afschrijvingen.
van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een
De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de
actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige
aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische
netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren.
levensduur. Op bedrijfsterreinen –tenzij in erfpacht verkregen– wordt niet Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte
afgeschreven.
contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd:
waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de
- gebouwen:
2,5.
boekwaarde en de realiseerbare waarde van het actief.
- terreinen:
0 - 2,3.
- kantoorinventaris:
10 - 33,33.
- computerapparatuur en netwerkfaciliteiten:
25 - 33,33.
Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde
- software:
20 - 33,33.
of lagere actuele waarde, onder aftrek van verkoopkosten.
Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen.
Vervreemding van vaste activa
Vorderingen De grondslagen voor vorderingen zijn opgenomen in het hoofdstuk financiële instrumenten.
Financiële vaste activa De grondslagen voor financiële vaste activa zijn opgenomen onder het hoofdstuk financiële instrumenten.
55
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Voorzieningen
van het fonds en de werknemers, indien het waarschijnlijk is dat voor
Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van:
de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen zal
- een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van
plaatsvinden en de omvang van de verplichtingen betrouwbaar kan
een gebeurtenis in het verleden; en
worden geschat. Het al dan niet bestaan van additionele verplichtingen
- waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en
wordt beoordeeld aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst met
- het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een
het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en andere
uitstroom van middelen nodig is.
(expliciete of impliciete) toezeggingen aan de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de contante waarde van
De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen de contante waarde van de
de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum
verwachte verplichtingen.
af te wikkelen.
Personeelsbeloningen/pensioenen
Voor een op balansdatum bestaand overschot bij het pensioenfonds wordt
Volgens RJ271.3 van de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving
een vordering opgenomen als de onderneming de beschikkingsmacht
is uitgangspunt dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast
heeft over dit overschot, het waarschijnlijk is dat het overschot naar de
gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde
onderneming zal toevloeien en de vordering betrouwbaar kan worden
pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum
vastgesteld.
niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies
In de toelichting bij 13) Personeelskosten wordt uiteengezet op welke wijze
overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover
de pensioenlast 2011 is verwerkt. Hierbij is vastgesteld dat er in 2011 geen
sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in
additionele pensioenverplichting is ontstaan.
de toekomst verschuldigde premies. Kortlopende schulden
56
Verder wordt er volgens deze Richtlijn op balansdatum een voorziening
De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofdstuk
opgenomen voor bestaande additionele verplichtingen ten opzichte
Financiële instrumenten.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Opbrengstverantwoording Opbrengst examens worden verantwoord in de resultatenrekening
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
wanneer de examens zijn afgenomen. Bepaling reële waarde Opbrengst Verklaringen van geschiktheid worden in de resultatenrekening
Een aantal grondslagen en de toelichtingen in de jaarrekening van het
opgenomen bij levering van de Eigen Verklaring.
CBR vereisen de bepaling van de reële waarde van zowel financiële als niet-financiële activa en verplichtingen. Ten behoeve van waardering
Opbrengsten uit de Vorderingsprocedure worden in de resultatenrekening
en informatieverschaffing is de reële waarde op basis van de volgende
opgenomen naar rato van het stadium van voltooiing van de procedure op
methoden bepaald. Indien van toepassing wordt nadere informatie over
verslagdatum. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van
de uitgangspunten voor de bepaling van de reële waarde vermeld bij het
beoordelingen van de verrichte werkzaamheden.
onderdeel van deze toelichting dat specifiek op het betreffende actief of de betreffende verplichting van toepassing is.
Overige opbrengsten hebben betrekking op diverse diensten en worden in de resultatenrekening verantwoord naar rato van het stadium van
Vorderingen
voltooiing van de transactie. Het stadium van voltooiing wordt bepaald
De reële waarde van vorderingen wordt tegen de contante waarde van
aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden.
de toekomstige kasstromen geschat.
Kostenverantwoording
Niet-afgeleide financiële verplichtingen
Kosten worden verantwoord in de resultatenrekening in het jaar waarop
De reële waarde van niet-afgeleide financiële verplichtingen wordt slechts
zij betrekking hebben.
bepaald ten behoeve van informatieverschaffing en wordt berekend op basis van de contante waarde van toekomstige aflossingen en
Belastingen Het CBR is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.
57
rentebetalingen, gedisconteerd tegen de marktrente waarin een opslag is opgenomen voor de relevante risico’s per verslagdatum.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Toelichting behorende tot de jaarrekening Algemeen Alle bedragen die in de toelichting zijn opgenomen zijn in duizenden euro’s, tenzij anders is aangegeven. Vaste activa 1) Immateriële vaste activa
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Balans per 1 januari 2011 Aanschafwaarde 5.605 Cumulatieve afschrijvingen (2.168) Boekwaarde 3.437
Mutaties in de boekwaarde Investeringen 180 Desinvestering aanschafwaarde
-
Afschrijvingen 894 Desinvestering cumulatieve afschrijvingen
-
Totaal mutatie (714)
Balans per 31 december 2011 Aanschafwaarde 5.785 Cumulatieve afschrijvingen (3.062) Boekwaarde 2.723
De investeringen in 2011 hadden met name betrekking op de (verdere) ontwikkeling van een nieuw planning systeem voor examens (NPS).
58
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Vaste activa 2) Materiële vaste activa
Gebouwen en terreinen
Inventarissen
33.259 (9.883) 23.376
22.483 (18.134) 4.349
Totaal
Balans per 1 januari 2011 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
55.742 (28.017) 27.725
Mutaties in de boekwaarde Investeringen Desinvestering aanschafwaarde Afschrijvingen Desinvestering cumulatieve afschrijvingen Totaal mutatie
885 1.167 2.052 (1.457) - (1.457) (744) (1.664) (2.408) 331 - 331 (985) (497) (1.482)
Balans per 31 december 2011 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
32.687 23.650 56.337 (10.296) (19.798) (30.094) 22.391 3.852 26.243
Gebouwen en terreinen De grond van het regiokantoor in Amsterdam is in 1995 voor € 1,9 miljoen in erfpacht verkregen voor een periode van 50 jaar. Ieder jaar wordt daarop 2% afgeschreven. De grond van de examenlocatie in Utrecht is in 2002 voor € 1,1 miljoen in erfpacht verkregen voor een periode van 43 jaar. Ieder jaar wordt daarop 2,3% afgeschreven.
59
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De investering van € 0,9 miljoen onder ‘gebouwen en terreinen’ betreft de renovatie van het examencentrum Rotterdam, welke in december 2011 is geactiveerd. De desinvestering onder ‘gebouwen en terreinen’ betreft het examencentrum Utrecht met per saldo een boekverlies van € 1,1 miljoen. De investeringen in 2011 met betrekking tot ‘inventarissen’ hebben een regulier karakter en betreffen voornamelijk vervangingen van reeds afgeschreven materiële vaste activa.
3) Financiële vaste activa Geldleningen u/g Balans per 1 januari Aflossingen Balans per 31 december
2011 2010 - 118
- (118) - -
Vlottende activa 4) Vorderingen Debiteuren Stichting Pensioenfonds CBR
325 -
Overige vorderingen
193 128
60
2011 2010 1.881 2.008
( ) = negatief
2.399
2.136
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De vordering op de Stichting Pensioenfonds CBR betreft te betalen nota’s inzake pensioenpremies onder aftrek van reeds betaalde voorschotten.
5) Overlopende activa Ingekochte pensioenrechten A-regeling
2011 2010 1.320 -
Huisvestingskosten
574
395
Computerkosten
483
511
Overige kosten
434
514
2.811
1.420
De post ‘Ingekochte pensioenrechten A-regeling’ betreft de affinanciering van de toekomstige pensioenaanspraken van deelnemers aan de (oude) VUT-regeling. Gedurende de jaren 2012 t/m 2014 zal deze koopsom ten laste van het resultaat worden gebracht. Onder de vlottende activa zijn voor € 0,6 miljoen vorderingen opgenomen met een looptijd langer dan 1 jaar.
6) Liquide middelen 2011 2010 Rekening-courant ministerie van Financiën en banken (2.674) 521
61
Kas
2
(2.672)
( ) = negatief
2 523
i < <
CBR Jaarverslag 2011
CBR neemt deel aan het ‘Geïntegreerd Middelen Beheer’ van het ministerie van Financiën. Hiervoor is een separate rekening-courant geopend tussen het ministerie van Financiën en het CBR waarlangs nagenoeg alle financiële transacties van het CBR worden afgeroomd. De rentevergoeding die het CBR hiervoor ontvangt dan wel moet betalen is gebaseerd op daggeldvergoeding (EONIA). Ultimo 2011 bedroeg de daggeldvergoeding ten aanzien van het ‘Geïntegreerd Middelen Beheer’ 0,6%. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het CBR. Het CBR heeft bij het ministerie van Financiën een rekening-courantfaciliteit van € 12 miljoen tegen daggeldvergoeding (EONIA). Het ministerie van Infrastructuur & Milieu heeft zich hiervoor tegenover het ministerie van Financiën garant verklaard, via een convenant dat door partijen met inachtneming van een termijn van 6 maanden kan worden opgezegd.
7) Eigen vermogen
Stand per 1 januari 2011
Wettelijke Overige reserves reserves Totaal
3.437 (419) 3.018
Mutatie wettelijke reserves (immateriële vaste activa) (714)
-
-
1.566
1.566
Totaal mutaties 2011
(714)
2.280
1.566
Stand per 31 december 2011
2.723 1.861 4.584
Resultaat boekjaar
62
714
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
8) Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen gedurende het boekjaar 2011:
Pensioenen
Balans per Vrijval Balans per 01-jan-11 Dotatie Onttrekking tgv res 31-dec-11
4.000 - (4.000) -
-
Jubileumuitkeringen
1.184 217 (81)
- 1.320
5.184 217 (4.081)
-
1.320
Van de voorziening voor jubileumuitkeringen heeft ongeveer € 0,1 miljoen een looptijd korter dan 1 jaar. Pensioenvoorziening De pensioenvoorziening bestond uit backservice verplichtingen uit hoofde van toegezegde loonsverhogingen van € 0,3 miljoen alsmede uit een verplichting inzake het ontstane tekort (verschil toekomstig verwachte opbrengsten en verplichtingen) van de Stichting Toeslagfonds CBR van € 3,7 miljoen, waarvoor het CBR zich garant had gesteld. In 2011 is de verplichting inzake het tekort van de Stichting Toeslagfonds CBR volledig door het CBR afgefinancierd, waardoor de voorziening is komen te vervallen. Op een bedrag van € 0,2 miljoen na was de voorziening hiervoor toereikend; dit bedrag is in 2011 verantwoord onder de pensioenlasten. De backservice verplichting uit hoofde van de toegezegde loonsverhoging van € 0,3 miljoen is in 2011 eveneens door het CBR voldaan. Met ingang van 2012 is het CBR deelnemer geworden van de pensioenregeling van het ABP, gebaseerd op middelloon. De pensioenvoorziening voor backservice verplichtingen is daarmee komen te vervallen.
63
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Jubileumuitkeringen Deze voorziening wordt aangehouden voor toekomstig uit te betalen jubileumuitkeringen. De volgende grondslag is hierbij gehanteerd: Disconteringsvoet
2011 2010 4,8% 4,8%
Kortlopende schulden 9) Vooruit ontvangen inschrijfgelden Vooruit ontvangen inschrijfgelden
2011 2010 7.742 8.250
De post vooruit ontvangen inschrijfgelden betreft alle examengelden waarvan de examens nog niet zijn afgenomen, het saldo dat de rijscholen aanhouden bij het CBR ter dekking van gereserveerde examens evenals het saldo aan gemeenten verstrekte Eigen verklaringen.
64
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
10) Overige schulden Belastingen en sociale premies
2011 2010 4.811 4.280
Toeslagendepot
1.800
-
394
-
-
2.663
Koopsom ingegane prepensioenen Stichting Pensioenfonds CBR Overige schulden
75 7.080
49 6.992
In 2010 had de schuld aan de Stichting Pensioenfonds betrekking op
in een toeslagendepot. Het vermelde bedrag van € 1,8 miljoen betreft een
een nadelig saldo van betaalde en ontvangen premienota’s pensioenen
eenmalige storting en is begin januari 2012 voldaan.
alsmede voor de inkoop ter dekking van gedane onvoorwaardelijke toezeggingen inzake indexatie prepensioen van 55-min medewerkers.
De ‘koopsom ingegane prepensioenen’ heeft betrekking op de
In 2011 is de nog te ontvangen nota voor kosten jaarwerk pensioenen
ophoging met 5% van de prepensioenrechten per ultimo 2011 van de
gesaldeerd met de vordering uit hoofde van het verschil van te betalen
actieve deelnemers aan de (per 2012 vervallen) eindloonregeling. De
pensioennota’s en betaalde pensioenvoorschotten.
eerder gedane onvoorwaardelijke toezegging inzake indexatie van het prepensioen van 55-min medewerkers is daarmee komen te vervallen,
65
In 2011 zijn afspraken gemaakt met de vakbonden om met ingang van
waardoor per saldo een eerder betaald bedrag van € 1,0 miljoen aan CBR
2012 deel te gaan nemen aan de pensioenregeling bij het ABP. Hierbij
is gerestitueerd. In 2010 was aanvullend hierop nog een bedrag van
zijn tevens afspraken gemaakt ten aanzien van stortingen door het CBR
€ 0,4 miljoen opgenomen onder schuld ‘Stichting Pensioenfonds CBR’.
i < <
CBR Jaarverslag 2011
11) Overlopende passiva Lopende verplichting divisie Vorderingen
2011 2010 4.015 4.577
Verplichting verlofdagen medewerkers
1.932
1.659
Ontwikkelkosten ASP
101
772
Nog te betalen kosten
2.275
2.345
8.323
9.353
De lopende verplichting divisie Vorderingen betreft de vooruit ontvangen
De post ‘ontwikkelkosten ASP’ betreft een toegezegde subsidie van het
opbrengsten samenhangend met de geopende dossiers EMA (Educatieve
ministerie van Infrastructuur & Milieu met betrekking tot de ontwikkeling
Maatregel Alcohol), LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol), EMG
van het Alcohol Slot Programma (ASP) onder aftrek van reeds gemaakte
(Educatieve Maatregel Gedrag) en onderzoeken, die nog afgewikkeld
kosten.
dienen te worden. Hierbij wordt bij de uitvoering van onderzoeken en het opleggen van maatregelen in de Vorderingsprocedure rekening
De post ‘nog te betalen kosten’ betreft reguliere overlopende posten. Dit
gehouden met reeds verrichte prestaties, die naar rato van de uitgevoerde
zijn facturen die in het nieuwe boekjaar zijn ontvangen, maar waarvan de
werkzaamheden als opbrengst worden verantwoord.
prestatie of levering heeft plaatsgevonden in de verslagperiode.
De post ‘verplichting verlofdagen medewerkers’ betreft de verplichting van
Onder de kortlopende schulden zijn geen schulden opgenomen met een
het CBR jegens haar medewerkers met betrekking tot de waarde van de
looptijd langer dan 1 jaar.
toegekende maar nog niet opgenomen verlofdagen.
66
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Financiële instrumenten Kredietrisico
Algemeen Het CBR maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van
Gezien de aard en omvang van de debiteuren wordt het kredietrisico
uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstellen
beperkt geacht.
aan markt- en/of kredietrisico’s. Het betreft financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen.
Renterisico
Het CBR handelt niet in deze financiële instrumenten en heeft procedures
Het CBR heeft als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te
en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij
gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen.
of markt te beperken. Bij het door een tegenpartij niet nakomen van aan de onderneming verschuldigde betalingen blijven eventuele
Marktwaarde
daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de
De marktwaarde van alle in de balans verantwoorde financiële
desbetreffende instrumenten.
instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen, leningen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen Bedragen (x € 1.000)
Korter dan 1 jaar
Langer dan 1 jaar
Totaal per 31-dec-11
Totaal per 31-dec-10
Huur gebouwen
2.179
6.348
8.527
9.741
Leasecontracten dienstauto’s
3.330
5.528
8.858
10.257
884
274
1.158
6.393
12.150
18.543
Telecommunicatie, computer hard- en software en onderhoud
1.531 21.529
Onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen langer dan 1 jaar is een bedrag begrepen van € 2,3 miljoen met een looptijd langer dan 5 jaar.
67
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Garantieverplichtingen Er is een bankgarantie afgegeven voor een bedrag van € 0,2 miljoen. Overige verplichtingen Het CBR is niet zodanig als eisende of verwerende partij in claims betrokken, dat de financiële positie hierdoor aanmerkelijk zou kunnen worden beïnvloed. 12) Opbrengsten
Realisatie 2011
Begroting 2011
Realisatie 2010
Praktijkexamens
55.515 56.656 Theorie-examens 23.004 21.373 Verklaringen van geschiktheid 11.884 10.832 Vorderingsprocedure 12.265 13.698 Overige opbrengsten 6.153 5.443 Opbrengsten 108.821 108.002
52.699 22.617 10.393 11.026 5.509 102.244
De overige opbrengsten bestaan grotendeels uit ontvangen bijdragen voor beroepszaken en herhalingen bij de divisie Vorderingen, ontvangen gelden inzake binnenvaartexamens en –documenten, ontvangen gelden met betrekking tot de toezichtactiviteiten in het kader van de Richtlijn Vakbekwaamheid bij de divisie CCV, alsmede ontvangen vergoedingen voor niet gebruikte examenreserveringen. 13) Personeelskosten Lonen en salarissen
Realisatie 2011
55.528 Sociale lasten 7.373 Pensioenen 10.113 Overige personeelskosten 4.023 77.038
68
Begroting 2011
55.707 7.078 13.146 2.371 78.302
Realisatie 2010
53.980 6.702 11.744 5.093 77.519
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De overige personeelskosten bestaan grotendeels uit kosten van tijdelijk personeel (uitzendkrachten). Specificatie van de pensioenen
Realisatie 2011
Pensioenlasten Mutatie pensioenvoorziening
Begroting 2011
10.370 (257) 10.113
Realisatie 2010
12.364 782 13.146
13.770 (2.026) 11.744
Pensioenen 2011
De Stichting Toeslagfonds CBR was verantwoordelijk voor de uitvoering
Als basis voor de pensioenlasten in het boekjaar gelden de ontvangen
van de overgangs- en garantieregeling.
nota’s van de Stichting Pensioenfonds CBR, aangevuld met overige
In 2011 is de gehele verplichting ten aanzien van de uitvoering
pensioenverplichtingen per ultimo balansdatum.
afgefinancierd bij een verzekeringsmaatschappij, waardoor de voorziening
De in 2011 in rekening gebrachte backservicelasten zijn € 1,9 miljoen lager
pensioenen is komen te vervallen. De Stichting Toeslagfonds CBR zal in
dan in 2010.
2012 ophouden te bestaan.
Toegezegde pensioenaanspraken waren via een herverzekerings
2012
garantiecontract ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij.
Met ingang van 2012 zijn de pensioenaanspraken ondergebracht bij ABP.
Dit contract liep 31 december 2011 af. Met ingang van 2012 zijn
CBR volgt daarbij de geldende ABP-middelloonregeling. Deze regeling
de pensioenaanspraken ondergebracht bij ABP. De Stichting
kent een voorwaardelijk toeslagbeleid afhankelijk van de financiële situatie
Pensioenfonds CBR zal in de loop van 2012 worden geliquideerd.
van het ABP. Ultimo 2011 was de dekkingsgraad van het ABP 94%. CBR
Opgebouwde pensioenrechten tot en met 2011 blijven ‘achter’ bij de
heeft geen verplichting tot het doen van een additionele bijdrage op basis
verzekeringsmaatschappij.
van tekorten van het ABP; wel kan de financiële situatie van het ABP leiden tot een toekomstige premieverhoging.
69
i < <
CBR Jaarverslag 2011
De bij de verzekeringsmaatschappij achtergebleven pensioenrechten
Daarnaast stort CBR in de jaren 2012 tot en met 2016 1,75% van de
en aanspraken zullen verhoogd worden uit een daartoe gevormd
som van de pensioengevende inkomens voor de medewerkers die op
Toeslagendepot. Dit depot is in aanvang gevuld vanuit de vrije reserve en
ultimo 2011 deelnemer waren in de ‘oude’ pensioenregeling B of C in
indexatiereserve van de Stichting Pensioenfonds CBR en een eenmalige
het Toeslagendepot. Op deze storting wordt in mindering gebracht de
storting door CBR.
jaarlijks koopsom die nodig is om de bij de verzekeringsmaatschappij
In de jaren 2012 tot en met 2021 zal CBR jaarlijks 2% van de som van de
opgebouwde rechten voor deze deelnemers te verhogen met de eventuele
pensioengevende inkomens in het Toeslagendepot storten.
toeslag die door het ABP wordt gegeven.
Aantal werkzame personen Per einde van het boekjaar bedraagt de personele bezetting (in fte’s): Directie Examinatoren
524,4
510,3
Overige medewerkers
490,3
469,8
1.016,7
982,1
Inhuur tijdelijk personeel
70
2011 2010 2,0 2,0
45,2 80,3
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Beloning directie, Raad van toezicht en overige functionarissen Ingevolge de relevante wettelijke bepalingen (Wet openbaarmaking uit
van de dienstauto alsmede eventuele uitkeringen in verband met
publieke middelen gefinancierde topinkomens alsmede BW2 titel 9)
beëindiging van het dienstverband. De vermelde pensioenlasten betreffen
wordt de beloning van de directie, de Raad van Toezicht alsmede overige
ingekochte koopsommen die mede afhankelijk zijn van leeftijd, geslacht en
functionarissen vermeld. Onder beloning zijn de volgende componenten
resterende periode tot de pensioendatum en kunnen derhalve ook bij een
opgenomen: salaris, sociale verzekeringen, pensioenen, het privégebruik
identieke pensioengrondslag per persoon afwijken.
Directie Uitkering bij beëindiging Bedragen x 1.000 euro Salarissen Pensioenlasten dienstverband Algemeen directeur
a)
Financieel directeur
b)
Totaal beloning
2011 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010 189 63 30 10 - - 219 73 191 110 50 30
-
- 241 140
Overige functionarissen
71
Medewerker staf
c)
Medewerker divisie
d)
Medewerker staf
e)
Medewerker staf
f)
8 68 16 55 26 93 36 68
a) in 2010 vanaf 1 september
d) tot 1 maart 2011
b) in 2010 vanaf 1 juni
e) tot 1 april 2011
c) tot 1 februari 2011
f) tot 1 augustus 2011
2 27 261 2 16 222 6 39 250 9 22 226
- 271 95 - 240 71 - 282 132 - 271 90
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Raad van Toezicht Functie
Benoemd per
Aftredend per
Beloning in 2011
Voorzitter
1 mei 2010
1 mei 2014
18
Vice-voorzitter
1 mei 2010
1 mei 2014
15
Lid, lid auditcommissie
1 mei 2011
1 mei 2015
8
Lid, voorzitter auditcommissie
1 januari 2011
1 januari 2015
11
Lid
15 januari 2010
15 januari 2014
11
Lid, lid auditcommissie
1 september 2006
24 januari 2011
1
Lid, voorzitter auditcommissie
1 december 2004
24 januari 2011
1
Lid
1 december 2004
24 januari 2011
1
De Raad van Toezicht is in 2011 teruggegaan van 7 naar 5 leden.
72
i < <
CBR Jaarverslag 2011
14) Afschrijving immateriële vaste activa
Realisatie 2011
Afschrijving kosten van onderzoek en ontwikkeling Bijzondere waardevermindering NTS
Begroting 2011
Realisatie 2010
894 859 439 - - 1.249 894 859 1.688
15) Afschrijving materiële vaste activa Afschrijving gebouwen en terreinen Afschrijving inventarissen Boekverlies desinvestering examencentrum Utrecht
Realisatie 2011
Begroting 2011
744 1.664 1.126 3.534
746 1.948 - 2.694
Realisatie 2010
742 1.743 - 2.485
Het boekverlies op de desinvestering is reeds toegelicht onder 2) Materiële Vaste Activa. 16) Overige bedrijfskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Computerkosten Auto-, reis- en verblijfkosten Communicatiekosten Werkzaamheden door derden Technische vernieuwing Overige bedrijfskosten
73
Realisatie 2011
Begroting 2011
Realisatie 2010
5.379 5.685 5.422 1.803 2.011 1.794 1.901 2.206 2.051 6.794 6.433 6.288 333 260 179 7.370 6.561 6.534 - 750 217 2.180 2.098 2.073 25.760 26.004 24.558
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Honoraria van de accountant De volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. en het overige KPMG netwerk zijn ten laste gebracht van het CBR, zoals bedoeld in artikel 2:382a BW. 2011 2010 Honoraria onderzoek van de jaarrekening 117 125 Honoraria overige controleopdrachten 11 2 Honoraria overige niet-controleopdrachten 32 46 Totaal kosten huisaccountant KPMG 160 173
17) Financiële baten en lasten
Realisatie 2011
Begroting 2011
Ontvangen interest
74
Realisatie 2010
- Betaalde interest (29)
- (80)
20 -
(80)
20
(29)
Directie
Raad van Toezicht
Rijswijk, 3 april 2012
Rijswijk, 3 april 2012
S.M. Zijderveld (algemeen directeur)
G.J.N.H. Cerfontaine (voorzitter)
R.A.L. Verstraeten (financieel directeur)
P.P.J. Butzelaar (vice-voorzitter)
S.G. van der Lecq (voorzitter auditcommissie)
C.W. Gorter (auditcommissie)
A.B. Sakkers
( ) = negatief
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Overige gegevens Statutaire regeling betreffende resultaatbestemming Over de wijze van resultaatbestemming staat in de statuten niets nader aangegeven. Voorstel resultaatbestemming Vooruitlopend op de vaststelling van de jaarrekening 2011 door de Raad van Toezicht is het resultaat over 2011 ten gunste van het eigen vermogen gebracht.
75
i < <
CBR Jaarverslag 2011
Controleverklaring 2011 en de resultatenrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Aan: de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen Verantwoordelijkheid van de directie Verklaring betreffende de jaarrekening
De directie van de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen
Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2011 van
en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen
de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen te Rijswijk
van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december
De directie dient daarbij tevens de overeenkomst tussen de Staat der Nederlanden en de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen van 15 november 2001 na te leven. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, en met inachtneming
76
i < <
CBR Jaarverslag 2011
van het controleprotocol d.d. 20 juni 2003 van het Ministerie van
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie
Verkeer en Waterstaat inzake de controle op de verantwoording
voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
van de publieke taakuitoefening door de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons
Oordeel
geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte
en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de
en de samenstelling van het vermogen van de Stichting Centraal Bureau
jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Rijvaardigheidsbewijzen per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen
jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen
inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel
tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het
belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de
h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het
interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de
jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de
jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten
jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden.
Voorts vermelden wij dat wij hebben vastgesteld dat is voldaan aan de
Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot
verplichtingen die zijn opgenomen in de overeenkomst tussen de Staat der
uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing
Nederlanden en de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen van
van de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. Een controle
15 november 2001 en artikel 6 van de Wet openbaarmaking uit publieke
omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte
middelen gefinancierde topinkomens.
grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de
77
door de directie van de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen
Den Haag, 3 april 2012
gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van
KPMG ACCOUNTANTS N.V.
de jaarrekening.
W. A. Touw RA
i < <
CBR Jaarverslag 2011
CBR in cijfers 2011 Toetsen en examens
2011
2010
Aantal Aantal Slagings- afgenomen voldoende percentage
Aantal Aantal Slagingsafgenomen voldoende percentage
A Theorie
52.166 27.062
47.773 25.355
51,9
53,1
Praktijk AVD (verkeersdeelneming) Eerste examen Herexamen Totaal
27.079 20.029 73,8 8.893 6.533 73,5 35.972 26.562 73,8
23.960 17.632 73,6 8.435 6.029 71,5 32.395 23.661 73,0
29.545 25.740 87,1 3.980 3.345 84,1 33.525 29.085 86,8
25.555 22.328 87,4 3.336 2.782 83,4 28.891 25.110 86,9
Praktijk AVB (voertuigbeheersing) Eerste examen Herexamen Totaal B Theorie
487.685 217.611
44,6
458.663 222.002
48,4
Praktijk RIS-toetsen 3
7.763 8.016
RIS praktijkexamen Eerste examen Herexamen Totaal
7.761 4.873 62,8 3.357 1.944 57,9 11.118 6.817 61,3
7.873 4.860 61,7 3.926 2.294 58,4 11.799 7.154 60,6
Praktijkexamens RIS + traditioneel Eerste examen Herexamen Totaal
78
201.614 99.374 49,3 179.165 85.905 48,0 380.779 185.279 48,7
194.687 94.853 48,7 176.924 83.041 46,9 371.611 177.894 47,9
i < <
CBR Jaarverslag 2011
2011
2010
Aantal Aantal Slagings- afgenomen voldoende percentage
Aantal Aantal Slagingsafgenomen voldoende percentage
Totaal
24.170 17.425 72,1 6.684 4.971 74,4 30.854 22.396 72,6
23.801 17.123 71,9 6.810 5.034 73,9 30.611 22.157 72,4
Tussentijdse toets A-B-BE
82.171 71.485
BE Praktijk Eerste examen Herexamen
Bromfiets Theorie
62.887 31.318 49,8
80.908 41.697
51,5
32.281 25.282 78,3 7.626 6.491 85,1 39.907 31.773 79,6
21.063 16.317 77,5 4.468 3.775 84,5 25.531 20.092 78,7
Praktijk AM2 Eerste examen Herexamen Totaal Praktijk AM4 Eerste examen Herexamen Totaal
79
153 114 74,5 58 39 67,2 211 153 72,5
103 72 69,9 24 15 62,5 127 87 68,5
i < <
CBR Jaarverslag 2011
2011
2010
Aantal Aantal Slagings- afgenomen voldoende percentage
Aantal Aantal Slagingsafgenomen voldoende percentage
67.184
63.016
Vervoer en logistiek Theorie, incl. taxi
47.129
70,2
42.358
67,2
Taxi Theorie
11.934 8.666 72,6
11.825 7.963 67,3
8.938 4.252 13.190
5.197 2.447 7.644
58,1 57,6 58,0
8.741 4.020 12.761
5.224 2.371 7.595
59,8 59,0 59,5
6.519 3.344 9.863
4.221 1.995 6.216
64,8 59,7 63,0
5.908 3.293 9.201
3.719 1.981 5.700
63,0 60,2 62,0
899 526 1.425
555 289 844
61,7 54,9 59,2
1.061 700 1.761
637 390 1.027
60,0 55,7 58,3
5.111 2.344 7.455
3.360 1.440 4.800
65,7 61,4 64,4
4.940 2.575 7.515
3.196 1.574 4.770
64,7 61,1 63,5
3.136 602 3.738
2.462 418 2.880
78,5 69,4 77,1
3.465 727 4.192
2.686 516 3.202
77,5 71,0 76,4
Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal C Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal D Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal VRP1, CE, DE, LZV Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal Overige Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal
80
¹ VRP = Vakrijproef
i < <
CBR Jaarverslag 2011
2011
2010
Aantal Aantal Slagings- afgenomen voldoende percentage
Aantal Aantal Slagingsafgenomen voldoende percentage
Nader onderzoek
28.865
29.740
12.981
45,0
13.722
46,1
Binnenvaart Theorie
5.319 3.391 63,8
4.685 3.021 64,5
Luchtvaart Theorie Beroepsvliegers Privévliegers
81
5.182 6.477 2.654 2.863
i < <
CBR Jaarverslag 2011
2011
2010
Niet afgenomen theorie-examens totaal² 50.102 Theorie-examens totaal 733.179 Niet afgenomen praktijkexamens totaal 14.910 Praktijkexamens totaal, incl. toetsen 690.628 Totaal examens motor, auto en bromfiets
1.123.986 Totaal alle examens (incl. toetsen) 1.423.807
53.669 718.054 16.763 650.600 1.076.510 1.368.654
Overige kerncijfers Behandelde Verklaringen van geschiktheid 596.728
548.719 Beoordelingen Eigen verklaringen klein vaarbewijs 899 706 Afgegeven vaarbewijzen 5.737 5.130 Totale omzet (in miljoen euro’s) 108,8 102,2 Aantal medewerkers nominaal ultimo (op fulltime basis) 1.017 982 Aantal ingeschreven rijscholen³ 7.436 6.754 Aantal nieuw ingeschreven rijscholen 968 840 Aantal uitgeschreven rijscholen 286 306
² Aangevraagde en betaalde examens die niet zijn afgenomen, bijvoorbeeld wegens verzuim. ³ De registratie van rijscholen gaat uit van het aantal ingeschreven rijscholen. Dat aantal is hoger dan het in het verleden vermelde aantal actieve rijscholen.
82
i < <
CBR Jaarverslag 2011
2011
2010
Vorderingsprocedure Mededelingen van de politie 17.738
17.687 Onderzoeken 7.337 6.953 - Psychiatrisch onderzoek (alcohol) 4.206 4.399 - Medisch onderzoek (incl. drugs) 2.581 2.016 - Onderzoek rijvaardigheid 550 538 Rijbewijs ongeldigverklaard 8.059 7.483 - vanwege onderzoek alcohol/drugs 4.208 3.889 - vanwege onderzoek medisch 819 960 - vanwege onderzoek rijvaardigheid 437 215 - vanwege EMA 1.868 1.939 - vanwege LEMA 175 165 - vanwege EMG 414 315 - vanwege ASP 138 --Vorderingsprocedure: aantal opgelegde EMA-cursussen 7.068 7.315 Vorderingsprocedure: aantal opgelegde LEMA-cursussen 764 830 Vorderingsprocedure: aantal opgelegde EMG-cursussen 1.507 1.287 Bezwaarschriften en Beroepzaken Bezwaarschriften vorderingen
3.179 Beroepzaken vorderingen* 363 Bezwaarschriften medisch 1.249 Beroepzaken medisch** 107
2.561 325 982 92
* 2011, inclusief hoger beroepzaken en voorlopige voorzieningszaken: 565. ** 2011, inclusief hoger beroepzaken en voorlopige voorzieningszaken: 133.
83
i <
CBR Jaarverslag 2011