Gemeente Tervuren RUP Tervuren Centrum

Gemeente Tervuren RUP Tervuren Centrum Screening van de Plan-MER-plicht

Gemeente Tervuren Brusselsesteenweg 13 3080 Tervuren

Grontmij Vlaanderen Groot-Bijgaarden, februari 2012 288035_03_RUP Tervuren Centrum_sceening, revisie

d

Verantwoording Titel

:

RUP Tervuren Centrum

Subtitel

:

Screening van de Plan-MER-plicht

Projectnummer

:

288035

Referentienummer

:

288035_03_RUP Tervuren Centrum_sceening

Revisie

:

d

Datum

:

Februari 2012

Auteur(s) E-mail adres

: :

Patrick Roothaer, Tin Meylemans, Thomas Telen (CAI) [email protected]

Gecontroleerd door

:

Patrick Roothaer

Paraaf gecontroleerd

:

Goedgekeurd door

:

Paraaf goedgekeurd

:

Contact

:

Jochen Ghyssels

Grontmij Vlaanderen N.V. A. Gossetlaan 28a B-1702 Groot-Bijgaarden T +32 2 383 06 40 F +32 2 380 36 08 [email protected] 288035_03_RUP Tervuren Centrum_sceening, revisie

d

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3 1.4

Inleiding ...........................................................................................................................................................................................................................6 Inhoud ...............................................................................................................................................................................................................................6 Initiatiefnemer....................................................................................................................................................................................................................6 Aanleiding tot de opmaak van het RUP............................................................................................................................................................................6 Wijzigingen na de adviesronde .........................................................................................................................................................................................7

2 2.1 2.2 2.3

Ruimtelijke context .........................................................................................................................................................................................................8 Situering en afbakening van het plangebied.....................................................................................................................................................................8 Beschrijving van de omgeving ..........................................................................................................................................................................................8 Beschrijving van het plangebied .....................................................................................................................................................................................11

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Planningscontext ..........................................................................................................................................................................................................14 Bovenlokale beleidscontext ............................................................................................................................................................................................14 Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan ........................................................................................................................................................................17 Gemeentelijk Mobiliteitsplan ...........................................................................................................................................................................................23 Juridische context ...........................................................................................................................................................................................................24 Landschapsatlas .............................................................................................................................................................................................................27 Erfgoedlandschappen .....................................................................................................................................................................................................28 Masterplan Tervuren.......................................................................................................................................................................................................29

4 4.1 4.2 4.3

Doelstellingen, reikwijdte en detailleringsgraad van het RUP .................................................................................................................................30 Doelstellingen en detailleringsgraad van het RUP .........................................................................................................................................................30 Projectzones ...................................................................................................................................................................................................................35 Overwogen alternatieven ................................................................................................................................................................................................38

5 5.1 5.2 5.3

Aftoetsing plan-MER plicht ..........................................................................................................................................................................................39 DABM van toepassing ....................................................................................................................................................................................................39 Project-m.e.r.-plicht .........................................................................................................................................................................................................39 Conclusie ........................................................................................................................................................................................................................39

6

Screening van milieueffecten ......................................................................................................................................................................................40 288035_03_RUP Tervuren Centrum_sceening, revisie

d

Inhoudsopgave (vervolg)

6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6

Bodem en water ..............................................................................................................................................................................................................40 Fauna en flora .................................................................................................................................................................................................................51 Landschap en erfgoed ....................................................................................................................................................................................................56 Ruimtelijke ordening........................................................................................................................................................................................................64 Mobiliteit ..........................................................................................................................................................................................................................66 Andere disciplines ...........................................................................................................................................................................................................71

7

Externe mensveiligheid................................................................................................................................................................................................72

8

Grensoverschrijdende effecten ...................................................................................................................................................................................73

9

Conclusie .......................................................................................................................................................................................................................74

10 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7

Bijlage: adviezen ...........................................................................................................................................................................................................75 Advies Ruimtelijke Ordening Vlaams-Brabant................................................................................................................................................................75 Advies ANB .....................................................................................................................................................................................................................75 Advies VMM ....................................................................................................................................................................................................................76 Advies Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant ..................................................................................................................................................................77 Advies Agentschap Wegen en Verkeer ..........................................................................................................................................................................78 Advies Provincie Vlaams-Brabant...................................................................................................................................................................................79 Advies Wonen Vlaams-Brabant ......................................................................................................................................................................................79

288035_03_RUP Tervuren Centrum_sceening, revisie d Pagina 4 van 79

Inhoudsopgave (vervolg)

Lijst van de kaarten kaart 1: Situering van het plangebied op topografische kaart...........................................................................................................................................................8 kaart 2: Situering van het plangebied op luchtfoto ............................................................................................................................................................................8 kaart 3: gewestplan .........................................................................................................................................................................................................................24 kaart 4: Overstromingsgevoelige gebieden en waterlopen .............................................................................................................................................................40 kaart 5: Erosiegevoelige gebieden ..................................................................................................................................................................................................40 kaart 6: Infiltratiegevoelige gebieden...............................................................................................................................................................................................40 kaart 7: Grondwaterstromingsgevoelige gebieden..........................................................................................................................................................................40 kaart 8: Hellingenkaart ....................................................................................................................................................................................................................40 kaart 9: Bodemkaart ........................................................................................................................................................................................................................40 kaart 10: Drainageklassen...............................................................................................................................................................................................................40 kaart 11: SBZ-gebieden ..................................................................................................................................................................................................................51 kaart 12: Ecosysteem kwetsbaarheidskaart....................................................................................................................................................................................51 kaart 13: Biologische waarderingskaart ..........................................................................................................................................................................................51 kaart 14: Landschapsatlas ..............................................................................................................................................................................................................56 kaart 15: Beschermde monumenten en landschappen...................................................................................................................................................................56 kaart 16: Bouwkundig erfgoed.........................................................................................................................................................................................................56 kaart 17: Fietsroutenetwerk.............................................................................................................................................................................................................66 kaart 18: Trajecten en stopplaatsen van het openbaar vervoer......................................................................................................................................................66


1

Inleiding

1.1

Inhoud

Vanaf 1 juni 2008 dient er bij de opmaak van RUP’s formeel rekening gehouden te worden met het onderzoek van milieueffecten die de realisatie van de bestemmingen in dit RUP kunnen teweegbrengen. In de praktijk betekent dit dat voor elk RUP minimaal een ‘onderzoek tot m.e.r.’ moet uitgevoerd worden. De resultaten van het ‘onderzoek tot m.e.r.’ geven aan of de opmaak van een plan-MER al dan niet noodzakelijk is. Bijkomend worden de resultaten aangewend om de ruimtelijke keuzes die in het RUP gemaakt worden inhoudelijk te versterken en te onderbouwen. Dit document is opgebouwd uit volgende onderdelen: • Situering en beschrijving van het plangebied • Beschrijving van de doelstellingen, reikwijdte en detailleringsgraad van het RUP • Relevante elementen van de context (ruimtelijk en juridischbeleidsmatig) • Aftoetsing plan-MER-plicht van rechtswege • Screening van de verwachte aanzienlijke milieueffecten, rekening houdend met de doelstellingen van het plan en de kwetsbaarheid van de omgeving • Eindconclusie

1.2

Initiatiefnemer

De initiatiefnemer voor het plan waarop dit onderzoek tot m.e.r. betrekking heeft is Gemeentebestuur Tervuren Brusselsesteenweg 13 3080 Tervuren

1.3

Aanleiding tot de opmaak van het RUP

In de zitting van 12 februari 2009 keurde de Bestendige Deputatie van de 1 provincie Vlaams-Brabant het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van 2 Tervuren goed. Het richtinggevende deel van het GRS legt verschillende ontwikkelingsperspectieven vast voor de kern van Tervuren. De opmaak van het RUP staat in functie van de toekomstige inrichting en invulling van de kern. Concrete aandachtspunten zijn kernverdichting (o.a. afbakening van zones voor meergezinswoningen en het aanduiden van zones waar het aantal bouwlagen kan verhoogd worden), de publieke ruimte, de afbakening van een kernwinkelgebied, de opwaardering van de natuurlijke structuur van de Voervallei en de invulling van binnengebieden. 1 2

Verder afgekort tot GRS Belgisch Staatsblad 5 maart 2009


Inleiding

1.4

Wijzigingen na de adviesronde

Het onderzoek tot m.e.r. werd voor advies voorgelegd aan diverse instanties. Wijzigingen die zijn aangebracht naar aanleiding van deze adviezen zijn aangeduid met 2 dubbele strepen en cursief, zoals in onderstaand voorbeeld. Wijzigingen aangebracht na de adviesronde.

De verschillende adviezen zijn opgenomen in bijlage.


2

Ruimtelijke context

kaart 1: Situering van het plangebied op topografische kaart kaart 2: Situering van het plangebied op luchtfoto

2.1

Situering en afbakening van het plangebied

Het RUP situeert zich in het centrum van Tervuren. Het grootste deel van het plangebied wordt begrensd door de Tervurenlaan, het park van Tervuren en de Voervallei. Aan westelijke zijde situeert de grens zich in de omgeving van de Veststraat. Zones die worden opgenomen in het gewestelijk RUP voor het VSGB, worden niet opgenomen in het gemeentelijk RUP. Volgens het voorlopig vastgestelde plan betekent dit dat de ‘vleugel’ gelegen ten oosten van de markt, geen deel zal uitmaken van het gemeentelijk RUP voor Tervuren centrum.

2.2

Beschrijving van de omgeving

Binnen de gemeente is Tervuren de meest westelijk gelegen kern. Ze ligt daardoor ook het dichtst bij het Brussels Gewest. Op de as LeuvenBrussel is het de eerste kern buiten de grote ring rondom Brussel. Het Zoniënwoud zorgt voor een groene scheiding tussen de Brusselse agglomeratie en Tervuren. Tervuren wordt aan drie zijden begrensd door groene gebieden. Naast het Zoniënwoud en het golfterrein in het westen zijn dat het Kapucijnenbos in

het zuiden en het park van Tervuren in het oosten. Hierdoor is het centrum van Tervuren redelijk compact gebleven. Het situeert zich tussen het park van Tervuren, de Voervallei en de Tervurenlaan. Eveneens dankzij de aanwezige groengebieden is de uitdeining van de kern beperkt gebleven. Ten zuiden van het centrum bevinden zich verschillende woonwijken. De Ravensteinwijk ten westen heeft een hogere dichtheid en een hoog aandeel sociale woningen. Ten noorden van de Tervurenlaan vinden we een meer gemengd residentieel gebied met een groen karakter. Enkel een kleine zone langs de Brusselsesteenweg heeft een centrumkarakter. Het park van Tervuren is bepalend voor de open ruimte structuur in de omgeving. Op de grens van het park en het centrum vinden we enkele belangrijke gebouwen en pleinen. Het museum is het zwaartepunt van de culturele functie van het park. Deze zone ligt ten noordoosten van het centrum. De Tervurenlaan is een brede groene as die het Zoniënwoud verbindt met het park van Tervuren. Tegelijk vormt het een sterke begrenzing van de noordelijke rand van het dorp. De andere groengebieden zijn van de kern afgescheiden door de woonwijken aan de rand. Enkel de Voervallei heeft nog een rechtstreekse relatie met het centrum van Tervuren. Door de ligging van de Tervurenlaan ten noorden van de kern, wordt het bovenlokaal doorgaand verkeer op de as Brussel-Leuven geweerd uit het dorpscentrum. Belangrijke lokale verbindingswegen zijn de Jezus-Eiklaan naar Jezus-Eik en de Duisburgsesteenweg/Tervuursesteenweg naar Duisburg.


Legende: Grens RUP

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum

kaart 1: Situering op topographische kaart

0

50 100

200

300

400 Meter

¯

14.10.2011 Topografische kaart, 200x; INBO, BWK versie 01 2007

Legende Grens RUP

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 2: Situering op orthokaart

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Ruimtelijke context

2.3

Beschrijving van het plangebied

2.3.1

Functiekaart

Het centrum van Tervuren is het commerciële en administratieve hart van de gemeente. Dit uit zich in de aanwezigheid van een gebied dat zeer multifunctioneel is. Dit gebied bestaat hoofdzakelijk uit 2 assen: de Brusselsesteenweg en de Hoornzelestraat. De Brusselsesteenweg, tussen het marktplein en de Wijngaardstraat/de Robianostraat, is een echte centrumstraat met bijna uitsluitend winkels, diensten en voorzieningen op het gelijkvloers. Deze functieverweving vinden we ook in de Hoornzeelstraat, tussen de markt en Bergestraat/Vander Achterstraat, doch met een sterkere aanwezigheid van de woonfunctie waardoor de handels- en dienstenfunctie niet continu is. De markt zelf is het scharnier tussen beide assen. Ook rondom de markt is er een sterke functieverweving. Buiten de markt en deze twee assen van de Brusselsesteenweg en de Hoornzeelstraat overheerst de woonfunctie. In de Wijngaardstraat, de Rozendalstraat en de Paardenmarktstraat tussen de Karblokstraat en de Bergestraat is er nog een beperkte mate van functieverweving. In alle andere straten van het onderzoeksgebied vinden we bijna uitsluitend woonfuncties. Enkele grootschalige gemeenschapvoorzieningen komen buiten dit multifunctionele gebied voor. Door hun aard en/of schaal hebben ze een belangrijke impact op de woonomgeving. Tot deze categorie behoren het sportcentrum aan de Lindeboomstraat, de school en het zwembad aan de Paardenmarktstraat en het GITO aan de Brusselsesteenweg. Aan de rand van de kern bevinden zich twee grote rusthuizen. Binnen het multifunctioneel gebied overweegt de functie ‘kleinhandel’. Het aantal horecazaken is beperkt, met een beperkte concentratie aan de Kerkstraat. In de Hoornzeelstraat is er een hotel.

Openbaar nut Horeca Wonen Handel en commerciële dienstverlening Vrije beroepen


Ruimtelijke context

2.3.2

Bebouwing

In het onderzoeksgebied vinden we een grote zone waar de gesloten bebouwing overweegt. Het gaat om de zone afgebakend door de Brusselsesteenweg, de Veststraat, de Paardenmarktstraat, de Hoornzeelstraat en de Markt. In sommige straten is het centrumkarakter zeer sterk omdat de straatwanden bijna volledig gesloten zijn. Voorbeelden zijn de Peperstraat, de Puttestraat, de Kapellestraat en de Vander Achterstraat. Ook het bouwblok tussen de Lindeboomstraat, de Olmenstraat, de Bergestraat en de Paardenmarktstraat heeft bijna uitsluitend gesloten bebouwing. In de zuidelijke en westelijke rand van het studiegebied is de gesloten bebouwing niet meer dominant. Ten westen van de Veststraat overweegt de gegroepeerde en halfopen bebouwing. Langs de verbindingswegen zoals de Brusselsesteenweg en de Jezus-Eiklaan is het aandeel gesloten bebouwing dan weer hoger. Het gebied ten zuiden van de Paardenmarktstraat is zeer heterogeen wat betreft de bebouwingsvorm. Rijen gesloten bebouwing, vooral in de Lindeboomstraat, wisselen af met halfopen tot open bebouwingstypes.

Open bebouwing (1 woning) Halfopen bebouwing (2 woningen) Gegroepeerde bebouwing (3-5 woningen) Gesloten bebouwing (vanaf 5 woningen)


Ruimtelijke context

2.3.3

Bouwhoogtes

In het centrum van Tervuren vinden we een grote variatie in bouwhoogtes. In het noordoostelijk deel overheerst de bebouwing met 3 tot 4 bouwlagen. Dit deel omvat de Rozendalstraat, de Peperstraat, de Wijngaardstraat, de Robianostraat, de Oppemstraat, de Gemeentestraat, de Nieuwstraat, de Kerkstraat, de Leuvensesteenweg, de Broekstraat en de Brusselsesteenweg tussen de Vestenstraat en de Markt. In de Brusselsesteenweg is de variatie in bouwhoogtes opvallend, uiteenlopend van 2 tot 5 bouwlagen. In het andere deel van het onderzoeksgebied vinden we overwegend 2 à 3 bouwlagen. In de Veststraat en de Ortar De Pauwstraat is ook het aandeel gebouwen met 4 bouwlagen redelijk groot. Naast de kerken zorgen enkele appartementsgebouwen voor hoogteaccenten. Uitschieters zijn de appartementsgebouwen op de hoek van de Oppemstraat en de Tervurenlaan met 5 bouwlagen en een appartementsgebouw aan de Lindeboomstraat, tegenover het sportcomplex, met 8 bouwlagen. In dit laatste geval is er sprake van hoogbouw (meer dan 25 meter hoog). Voor een correcte interpretatie van bijgevoegde figuur moeten we opmerken dat deze opgemaakt is op basis van waarnemingen op het terrein. Een bouwlaag onder het dak wordt beschouwd als volwaardige bouwlaag, indien de aanwezigheid van ramen in de muur of dakkapellen of dakvensters wijst op het gebruik van deze laag als volwaardige woonlaag.


3

Planningscontext

3.1

Bovenlokale beleidscontext

3.1.1

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

Het Vlaamse Parlement heeft op 19.11.1997 het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) goedgekeurd. Dit document biedt het kader aan voor de ruimtelijke ontwikkelingen in Vlaanderen. Het RSV doet uitspraak over de structuurbepalende elementen van (boven)gewestelijk belang. De Vlaamse, provinciale en gemeentelijke overheden kunnen slechts grondig gemotiveerd afwijken van het uitgestippelde beleid. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen stelt dat een deel van Tervuren zal behoren tot het Vlaams Stedelijk Gebied rond Brussel (VSGB). Voor het VSGB hanteert de Vlaamse overheid gebiedsspecifieke ontwikkelingsperspectieven. De onbebouwde ruimte (‘groene gordel’) in het Vlaams Stedelijk Gebied rond Brussel is een belangrijk gegeven. Daarnaast behoort de gemeente Tervuren tot de zogenaamde Vlaamse Ruit. Het is de bedoeling van de Vlaamse overheid om de belangrijkste stedelijke en economische ontwikkelingen in dit gebied een stimulans te geven. Dit betekent echter niet dat de Vlaamse Ruit zich verder zal ontwikkelen tot één grootstedelijk gebied. Bij de inplanting van nieuwe activiteiten zal steeds de bestaande stedelijke en economische structuur als basis worden genomen.

Andere delen van Tervuren, met de kernen Vossem, Moorsel en Duisburg, behoren tot het buitengebied. Hier overwegen de open ruimte en de bijhorende open ruimtefuncties. De doelstellingen voor het buitengebied gaan uit van het tegengaan van de versnippering van het buitengebied, het inbedden van landbouw, natuur en bos in goed gestructureerde gehelen en het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit. Het ruimtelijk beleid wordt er afgestemd op het fysisch systeem. Ontwikkelingen worden gebundeld in de kernen van het buitengebied. De natuurlijke en de agrarische structuur en het landschap kunnen ruimtelijke randvoorwaarden opleggen ten aanzien van de ontwikkelingsmogelijkheden van de betrokken kern. De ligging in de Vlaamse ruit houdt ook een verscherpt buitengebiedbeleid in.

3.1.2

Het Gewestelijk RUP Vlaams Strategisch Gebied rond 3 Brussel

Volgens het voorstel van afbakening voor het VSGB ligt Tervuren centrum in stedelijk gebied. In de gewenste ruimtelijke structuur voor het stedelijk gebied is Tervuren een goed uitgeruste voorzieningenkern in residentieel gebied. Binnen de context van het VSGB moet gezocht worden naar een aangepaste vorm van verstedelijking, rekening houdend met de 3

Voorlopig vastgesteld op 17 december 2010


Planningscontext

ontwikkelingsperspectieven voor stedelijk gebied doch op maat van de kern van Tervuren.

Figuur 1: Uittreksel uit Plan 11 van het Grafisch Plan van het VSGB

Het voeren van een stedelijk gebiedbeleid betekent niet dat het centrum van Tervuren zal evolueren naar een stad of stadsdeel. De algemene doelstellingen van verdichting en multifunctionaliteit moeten afgestemd worden op de kenmerken van Tervuren en op haar rol en positie binnen het stedelijk gebied. Daarbij vervult het centrum van Tervuren een centrumfunctie voor de volledige gemeente en een beperkt hinterland. De gebieden die herbestemd werden in het Gewestelijk RUP zijn niet opgenomen in het gemeentelijk RUP voor Tervuren Centrum. De twee zones die aan het gemeentelijk RUP grenzen zijn bestemd als woongebied (een gedeelte aan het Park van Tervuren heeft de overdruk voor militaire e e activiteiten). Een onbevaarbare waterweg van 2 of 3 categorie loopt gedeeltelijk door het gemeentelijk RUP.

Parkgebied Woongebied Symbolische aanduiding voor onbevaarbare waterlopen van 2de en 3de categorie en voor niet gecategoriseerde onbevaarbare waterlopen (overdruk) Bron: http://www2.vlaanderen.be


Planningscontext

3.1.3

Het Provinciaal ruimtelijk structuurplan Vlaams-Brabant

Het Provinciaal ruimtelijk structuurplan Vlaams-Brabant4 selecteert het Hogenbos, het Moorselbos en het Park van Tervuren als (bosgebonden) natuurverbindingsgebieden op bovenlokaal niveau. Binnen de gewenste landschapsstructuur worden de kastelensites van de Brusselse rand (oost) met ondermeer het Park van Tervuren en het Zoniënwoud, het boslandschap ter hoogte van het plateau van Duisburg en het plateau tussen Brussel en Leuven en het hollewegenlandschap rond Duisburg geselecteerd als belangrijke landschapswaarden. De gemeente Tervuren is deels gelegen binnen de stedelijke driehoek Mechelen–Leuven–Brussel en deels binnen de ‘open schicht’. In de stedelijke driehoek Mechelen–Leuven–Brussel staat wonen in een kwalitatieve woonomgeving centraal. Kleinschalige projecten dienen de integratie met het bestaande weefsel te versterken. Tegelijk worden bovenlokale bedrijvigheid en grootschalige residentiële ontwikkelingen beperkt. De versnippering van de natuurlijke en agrarische structuur wordt tegengegaan om te komen tot een groot aaneengesloten natuur- of landbouwgeheel. De ‘Open Schicht’ is een open wig tussen Leuven, Brussel en Mechelen. De open ruimte wordt als karakteristiek beschouwd. Daarom worden bovenlokale bedrijvigheid en grootschalige residentiële ontwikkelingen maximaal beperkt. De uitbouw van de bestaande woonkernen zal beperkt blijven en voornamelijk gericht zijn op het verbeteren van het voorzieningenniveau voor recreanten. Daarbij zal de versnippering van de kenmerkende natuurlijke en agrarische structuur tegengegaan worden om te komen tot een groot aaneengesloten natuur- of landbouwgeheel.

4

De provincie selecteert Tervuren als een ‘potentieel stedelijke kern’. Dit is te beschouwen als een suggestie van de provincie aan het Vlaams Gewest. De afbakening van het stedelijk gebied rond Brussel is immers een Vlaamse bevoegdheid. Het ontwikkelingsperspectief voor stedelijke kernen komt overeen met het beleid voor de stedelijke gebieden volgens het RSV. De provincie vraagt tevens aandacht voor het maximale behoud van open ruimte gehelen en fragmenten in de rand rond Brussel. De aanwezige open ruimte heeft een zeer belangrijke meerwaarde voor de bewoners. Recreatief medegebruik dient gestimuleerd te worden. Het waardevol cultureel erfgoed en de groene elementen kunnen tevens ingeschakeld worden in het toeristisch-recreatief netwerk rond Brussel. Tervuren is gelegen in dat stedelijk toeristisch-recreatief netwerk rond Brussel. Dit betekent dat er toeristisch-recreatieve knooppunten worden ontwikkeld die met de toeristisch-recreatieve infrastructuur worden verbonden. Tervuren vervult op dit vlak een centrumfunctie voor de ruimere omgeving. Aandacht voor cultuurhistorisch erfgoed en landschappelijke waarden zijn hier aan de orde, naast de verdere uitbouw van het plattelands- en hoevetoerisme. Binnen de gewenste verkeers- en vervoersstructuur op bovenlokaal niveau is de N3 van in Leuven (R23) tot aan de grens met het Brussels Gewest geselecteerd als secundaire weg type 3 (as voor openbaar vervoer en langzaam verkeer).

M.B. 7 oktober 2004


Planningscontext

3.2

Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan

3.2.1

Bindende bepalingen

Volgende bindende selecties zijn relevant: • Selectie van prioritair in te vullen woonuitbreidingsgebieden en inbreidingsgebieden: ° Gebied WA1 (Kazerne Lempereur) met 50 à 60 woningen ° Gebied WG2 (binnengebied tussen de Vander Achterstraat en de Peperstraat, dit is het projectgebied Van de Velde) met 33 woningen ° Gebied WG3 (Binnengebied tussen de O. De Pauwstraat en Karblokstraat, dit is het projectgebied Paardenmarkt) met 37 woningen • Duisburgsesteenweg – Tervurensesteenweg – Heidestraat tussen Tervuren (N3) en Duisburg als een lokale weg type 1 De sites Papeblok en Koninklijke Moestuin zijn geselecteerd als strategische projecten. De gemeente zal op de site Papenblok / biliotheek een nieuw woonproject mogelijk maken waarbij deze lob van het centrum geïntegreerd kan worden afgewerkt. De site van de Koninklijke Moestuin zal door de gemeente ontwikkeld worden voor de eigen administratieve diensten in combinatie met een polyvalente zaal, een gemeenschapscentrum, een sociaal huis met OCMW, de bibliotheek, een parking, een speelplein en wonen met inbegrip van serviceflats en diensten.

3.2.2

Tervuren – het Centrum

De kern van Tervuren maakt deel uit van de verstedelijkte ruimte. Binnen deze deelruimte worden twee deelzones onderscheiden: Tervuren – het Centrum en de Residentiële rand.

Het centrum van Tervuren is een bruisend hart voor woningen en voorzieningen. Er wordt gestreefd naar het versterken van zowel de woonfunctie als de centrumfuncties. Voor het centrum heeft de gemeente een masterplan opgemaakt. Dit plan voorziet in een aantal hefboomprojecten voor de versterking van het centrum: • Papeblok en bibliotheek. De huidige functies verhuizen: het cultureel centrum en de bibliotheek naar het nieuwe administratief centrum en het ontmoetingscentrum naar de site van de Koninklijke Moestuin. Op de bestaande site komt een woonproject met een 60-tal woningen en een ondergrondse parking. Tijdelijk kan de parking Nettenberg gebruikt worden. • Koninklijke Moestuin. Momenteel parking en kleine recreatiezone. Hier komt een nieuw administratief centrum met tevens een polyvalente zaal, een gemeenschapscentrum, een sociaal huis met OCMW, de bibliotheek, een parking en een speelplein. Daarnaast worden woningen gepland, met inbegrip van serviceflats en diensten. • Brusselsesteenweg. Op de site van het huidige administratief centrum komen aan de straatzijde winkels en/of kantoren op het gelijkvloers en woningen op de verdiepingen. Aan de achterzijde worden woningen voorzien. De bestaande opslagruimtes kunnen worden omgebouwd tot lofts. • Markt. Het postgebouw zal verdwijnen. In de plaats komt een project met wonen, handel, horeca en diensten. Langs de Vlonderse Hoek wordt de bebouwing afgewerkt. • Burggraaf. Het CVO en de andere gemeenschapsfuncties zullen verhuizen naar de site Groenplan. In de plaats komen 2 à 3 woningen. • GITO. Het gemeentelijk instituut voor technisch onderwijs (GITO) verhuist naar de site Groenplan. In de plaats komt een woonproject met 15 tot 29 woningen. De site Groenplan doet momenteel dienst als opslagzone (gelegen in zone voor openbaar nut). Hier zal in de toekomst een scholencluster worden ondergebracht, met onder meer het CVO en het GITO.


Planningscontext

figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur voor Tervuren

Bron: GRS Tervuren


Planningscontext

3.2.3

Gewenste nederzettingsstructuur

In Tervuren-centrum wordt gestreefd naar minimaal 25 woningen per ha en in het buitengebied naar minimaal 15 woningen per ha (bruto). De bebouwing in de omgeving zal mee bepalend zijn voor het vastleggen van de gewenste dichtheden. De dichtheden zullen worden vastgelegd in RUP’s en/of verordeningen die voor de kernen zullen worden opgemaakt. De gemeente opteert om zowel in Tervuren-centrum als in de andere kernen de bebouwingsrand in de woongebieden af te werken. Dit betekent niet alleen dat onbebouwde percelen worden ingevuld, maar ook dat de restruimtes aan de achterzijde van de bestaande bebouwing (vaak het gevolg van verregaande lintbebouwing) zullen onderzocht worden op de mogelijkheid tot (her-)verkaveling (verdichting). Zo kan de gemeente al deels tegemoet komen in haar streven naar het invullen van de behoeften van de lokale bevolking en het aanbieden van kleinere, betaalbare percelen. Voor het centrum van Tervuren wordt het woonbeleid gericht op het versterken van de bestaande nederzettingsstructuur in de hoofdkern alsook in bepaalde delen grenzend aan de Leuvensesteenweg. In het centrum zullen een aantal strategische woonprojecten, met bijzondere aandacht voor de woonkwaliteit en differentiatie, de woondichtheid verhogen. De woonzones buiten het centrum worden verder ingevuld met een residentieel karakter. Ze gelden als overgangsgebied naar het buitengebied. Verdere invulling moet aandacht besteden aan de aanwezige open ruimte elementen zoals beekvalleien.

3.2.4

Woonbeleid

3.2.4.1

Een aangepast woningaanbod

In het GRS is vastgesteld dat er in Tervuren een woningschaarste is. Deze wordt veroorzaakt door een combinatie van 3 factoren: de natuurlijke aangroei van de bevolking, de gezinsverdunning en de instroom van vaak internationale en kapitaalkrachtige inwoners. Deze instroom mag niet ten koste gaan van de betaalbare huisvestingsmogelijkheden voor de lokale inwoners. Daarom wenst de gemeente een ruim woningaanbod te creëren voor de lokale bevolking. In het bijzonder voor jonge gezinnen moeten inspanningen worden geleverd. De gemeente zal maatregelen nemen opdat er een voldoende aanbod zou kunnen gecreëerd worden. Dit is een van de doelstellingen voor het opmaken van de RUP’s voor de 4 kernen. De gemeente streeft daarbij naar een gedifferentieerd woningaanbod om het behoud van de verschillende bevolkingsgroepen in haar kernen te garanderen. Het aanbod moet rekening houden met de ontgroening en de vergrijzing. Het aanbod moet ook afgestemd worden op de vraag vanuit de verschillende inkomensklassen. Het woonbeleid moet zich niet alleen richten op de lagere inkomens (sociale woningen) maar ook op de middelinkomens. De invulling van nieuwe projecten zal afgestemd worden op de behoeften van een bevolkingssamenstelling die vergelijkbaar is met de huidige, waarbij drie belangrijke correctiefactoren worden toegepast: • Een hoger aanbod van sociale huurwoningen; • Een hoger aanbod voor de middenklassen; • Een hoger aanbod voor 65-plussers, inclusief de zorgbehoevenden.


Planningscontext

De mix van woongelegenheden bij nieuwe projecten in heel de gemeente en bij verkavelingen in het centrum van Tervuren dient in ieder geval te voorzien in: • minimaal 5 tot 8 % sociale woongelegenheden, specifiek gericht op de lagere inkomensklasse en bestaande uit huur- en koopwoningen, waarvan 5% sociale huurwoningen; • 60% woongelegenheden voor de middenklasse (meestal jonge gezinnen met twee-verdieners); • een hoger aanbod aan woongelegenheid voor 65-plussers (tot 10%); • een hoger aanbod aan voorzieningen voor bejaarden en zorgbehoevenden (tot 10%). Deze verdeling is richtinggevend qua grootte-orde maar moet bij realisatie van het woonaanbod globaal worden benaderd.

3.2.4.2

Een gedifferentieerd woningaanbod

Bij de realisatie van nieuwe woonprojecten moet aandacht worden besteed aan nieuwe woonvormen. Woningen moeten op maat van specifieke bevolkingsgroepen (bejaarden, jongeren, alleenstaanden, …) ontworpen worden. Dit kan worden vastgelegd in RUP’s en/of in een gemeentelijke verordening. Er wordt geopteerd voor een ‘mix’ van woningtypologieën (sociale en private woningen, één- en meergezinswoningen, appartementen, studio’s, …) binnen eenzelfde gebied. Dit kan gerealiseerd worden door een gemengd aanbod van appartementen en verschillende types van eengezinswoningen. Voor gezinnen tot twee personen kan voor groepswoningbouw worden gekozen en voor grotere gezinnen voor grondontsloten woningen. In de kern van Tervuren wordt alleszins de voorkeur gegeven aan een voldoende hoog aanbod aan grondgebonden woningen. Zo kan men in het hoofddorp meer jonge gezinnen met kinderen aantrekken.

Er is ook een behoefte aan bijkomende serviceflats en rusthuizen. De gemeente wenst daarom in haar ruimtelijk beleid locaties voor serviceflats en rusthuizen te voorzien. De gemeente streeft daarbij om binnen verkavelingen en nieuwe projecten ook ruimte te maken voor ouderenwoningen als onderdeel van de sociale mix. Elke kern moet kleinschalige voorzieningen voor 65-plussers kunnen aanbieden. Tervuren-centrum zal daarbij een hoger en meer grootschalig aanbod hebben.

3.2.4.3

Hogere dichtheden in het centrum van Tervuren

De hogere dichtheid wordt gerealiseerd door inbreidingsprojecten en het optrekken van het aantal bouwlagen met 1 of maximum 2. De parkeerbehoefte voor bewoners is hierbij een aandachtspunt. Maatregelen terzake moeten worden opgenomen in het RUP voor het centrum of in een verordening. Inbreiding moet tevens rekening houden met het historisch karakter en het smalle stratenpatroon. Volgende gebieden komen in aanmerking voor verdichting: • Kazerne Lempereur (WA1) • Binnengebied aan de Vestenstraat • Binnengebied achter het gemeentehuis • Binnengebied van het administratieve centrum • Binnengebied tussen de Vander Achterstraat en de Peperstraat (WG2) • Binnengebied tussen de O. De Pauwstraat en Karblokstraat (WG3) • Omgeving GITO-site • Koninklijke moestuin • Gebied WG18: realisatie van woonproject met sociale mix op vrijliggend terrein en nieuwe invulling van het GC Papeblok en bibliotheek


Planningscontext

Voor deze gebieden (behalve voor gebied WG18) wordt gestreefd naar een gemiddelde dichtheid van 25 woningen per hectare of meer. In alle andere gebieden wordt een minimale dichtheid van 15 woningen per hectare vooropgesteld. De gewenste dichtheid zal afhangen van de kenmerken van de bebouwing in de omgeving.

3.2.5

Economie en voorzieningen

De voorzieningen op gemeentelijk niveau worden in het hoofddorp Tervuren en de woonkern Vossem ingevuld. In Duisburg kan bedrijvigheid in woonwijken enkel indien ze verweefbaar is met de woonfunctie. Autogerichte en verkeersgenerende bedrijven worden uitgesloten van inplanting in woonwijken. Andere bestaande bedrijven kunnen behouden blijven, eventueel onder randvoorwaarden. Een sterke schaalvergroting kan echter niet toegestaan worden. In het centrum van Tervuren wordt gestreefd naar een versterking van het handelsapparaat en van de diensten. Het aanbod wordt afgestemd op de behoeften van Groot-Tervuren. Nochtans horen grootschalige en sterk verkeersgenererende activiteiten niet thuis in het centrum. Ook is een verweving met de woonfunctie gewenst. De winkelfunctie van het centrum van Tervuren moet verder uitgebouwd worden, met een diversificatie van het aanbod. Om deze doelstelling te bereiken wordt een lokaal winkel- en centrummanagement opgezet. Het ruimtelijk beleid moet een kader scheppen voor het vergroten van het aanbod aan horeca en kleinhandel rond en in de omgeving van het marktplein. Bedrijvigheid binnen woonwijken kan enkel nog als de bedrijvigheid verweefbaar is met de woonfunctie. Volgende functies en activiteiten kunnen niet verweven worden woonfuncties: • Grootschalige handelsvestigingen (meer dan 400 m² netto handelsoppervlakte) • Kantoorcomplexen

• • • •

Kleinhandelsconcentraties Opslag van voertuigen, wrakken en/of schroot Bedrijven die abnormaal veel hinder veroorzaken Seveso-bedrijven

Bestaande vergunde bedrijven kunnen behouden blijven, voor zover het niet gaat om autogerichte of verkeersgenererende bedrijven. Indien nodig kunnen ruimtelijke beperkingen worden opgelegd. De gemeente wenst in de omgeving van het museum geen nieuwe horecavoorzieningen toe te laten. Dergelijke voorzieningen horen thuis in het centrum van Tervuren. Wandel- en fietstracés tussen het park met de museumsite en het centrum moeten de bezoekers van park en het museum richting centrum leiden. Zo kan de het centrum van Tervuren delen in potentiële baten van de uitbouw van de museumsite.

3.2.6

Gewenste toeristisch-recreatieve structuur

Het park en museum, het Zoniënwoud en het golfterrein zijn de structuurbepalende elementen op bovenlokaal niveau. Daarnaast moet elke kern beschikken over zijn eigen sporten recreatie-infrastructuur op lokaal niveau. In Tervuren worden volgende recreatieve knopen geselecteerd: Diependal/Zwembad en de berg van Termunt. Het zwembad, de bestaande sporthal en het voetbalveld op Diependal blijven bestaan. Nieuwe inplantingen op deze site zijn enkel mogelijk als rekening wordt gehouden met de aanwezigheid van de Voervallei. De berg van Termunt ligt ten noorden van de Tervurenlaan. Deze site zal evolueren naar een recreatief park- en bosgebied, aansluitend bij het centrum van Tervuren.


Planningscontext

Voor Groot-Tervuren en Tervuren zullen nieuwe culturele voorzieningen ingeplant worden op de site van de Koninklijke Moestuin. Naast een administratief centrum en een Sociaal Huis komt er immers ook een bibliotheek en een gemeenschapscentrum. Voor de bestaande muziekschool wordt een eventuele herlokalisatie onderzocht.

Lokale wegen type 2 hebben een belangrijke ontsluitende functie. Binnen het lokale wegennet zijn volgende wegen geselecteerd als een lokale weg type 2: • Brusselsesteenweg • Vestenstraat – Paardenmarktstraat – Hoornzeelstraat – Kerkstraat – Leuvensesteenweg

3.2.7

Wat de parkeerproblematiek in het centrum betreft, zal bij de opmaak van RUP’s en verordeningen worden nagegaan of er voldoende parkeerruimte voorzien wordt zonder het openbaar domein te belasten. De reeds bestaande parkeerproblematiek in combinatie met het smalle historische stratenpatroon impliceert dat er ook grondig moet worden nagedacht over hoe en waar te verdichten. Verdichting zal gepaard moeten gaan met een duurzaam geïntegreerd parkeerbeleid.

Gewenste open ruimte structuur

Binnen de Voervallei wenst de gemeente te streven naar kwaliteit, bescherming en herstel van het valleikarakter. Ook binnen het bebouwde weefsel betekent de uitbouw van Voervallei het behoud en herstel van de open ruimte. De bebouwde gebieden moeten zodanig ingericht worden dat de aangetaste landschapskenmerken geherwaardeerd worden. Verdere aantasting van de vallei door nieuwe bebouwing moet zo veel mogelijk vermeden worden. Zo kan de beekvallei meer ruimte krijgen en krijgt de natuurontwikkeling terug kansen. Het groen in bebouwd gebied levert bovendien een meerwaarde aan de leefbaarheid van de woongebieden.

3.2.8

In het centrum worden de bestaande zones voor kort-parkeren uitgebreid, in combinatie met bewonersparkeren. Op de site Moestuin komt een randparking voor langparkeerders.

Gewenste verkeers- en vervoersstructuur

De N3 is geselecteerd als secundaire weg type 3. Binnen het lokale wegennet zijn volgende wegen geselecteerd als een lokale weg type 1, met een verbindend karakter: • Duisburgsesteenweg – Tervurensesteenweg – Heidestraat tussen Tervuren (N3) en Duisburg; De doortochten van de lokale wegen type 1 doorheen de kernen hebben in eerste instantie een verzamelende functie. Op die manier fungeren ze als filters voor het doorgaand verkeer. In Tervuren hebben de Markt en de Leuvensesteenweg een dergelijke filterende functie.


Planningscontext

3.3

Gemeentelijk Mobiliteitsplan

3.3.1

Openbaar Vervoer

Met het huidige openbaar vervoeraanbod is de basismobiliteit in Tervuren gegarandeerd. Het realiseren van het streefbeeld bestaat erin het openbaar vervoeraanbod verder te optimaliseren en het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken zodat meer mensen dit als alternatief kiezen voor hun autoverplaatsingen. Het openbaar vervoer is georganiseerd langs 2 kruisende hoofdassen: • N3 Tervurenlaan (Brussel-Leuven) waar alternatieve vervoerswijzen prioriteit krijgen. De N3 zal heringericht worden. • tangentiële lijn Overijse - Duisburg – Tervuren – Zaventem, die bedoeld is als snelle verbinding naar de tewerkstellingspool in en om Zaventem. De twee assen kruisen elkaar in Tervuren. Deze kruising zou verder uigebouwd worden als een multimodaal knooppunt. Op lokaal niveau wordt er gewerkt aan een centrumhalte, waar alle buslijnen verzamelen. Dit zou rond het kruispunt Leuvensesteenweg – Broekstraat zijn en gepaard gaan met een wachtzone voor bussen en Park & Ride. Hierin kadert ook de opwaardering van de eindhalte tram 44, die ook geschikt voor een Park & Ride. De bereikbaarheid met de fiets en te voet van deze tramhalte zijn van belang.

3.3.2

Fiets

Belangrijke uitgangspunten zijn Het mobiliteitsplan duidt verblijfsgebieden aan en hiërarchisch wegennetwerk tussen deze gebieden. Het centrum van Tervuren wordt aangeduid als een verblijfsgebied. Dit is het domein van het trage verkeer. De auto’s worden niet geweerd, maar zijn ondergeschikt aan andere vervoerswijzen en moeten zich aanpassen.

Hierarchie van de wegen, want inzetten op heel het wegennet is inefficiënt: Categorisering van de fietswegen Fietsparkeren is belangrijk in combinatie met openbaar vervoer. Pendelaar maken hier het meeste gebruik van.

3.3.3

Voetgangers

Binnen de aangeduide verblijfsgebieden gaat de prioriteit naar het verblijfskarakter van de wegen, wat onder andere een verhoogde aandacht voor de zwakke weggebruiker betekent. Daarom worden deze gebieden ingericht als zone 50 en 30-gebieden De voornaamste maatregelen spelen zich af op het vlak van de uitbouw van voetgangersvoorzieningen en het afdwingen van een gepast rijgedrag van het autoverkeer

3.3.4

Autoverkeer

Wegen worden gecategoriseerd en daaraan wordt een bepaalde inrichting gekoppeld. Sommige wegen moeten aangepast worden aan deze indeling en karakteristieken.

3.3.5

Parkeren

Differentiatie tussen kort parkeren en lang parkeren. Zones voor kort parkeren worden uitgebreid (betalend of parkeerschijf) en randparkings voor lang parkeren en op wandelafstand van het centrum. Uitbouwen parkeersignalisatie. Onderzoek afschaffen beurtelings parkeren


Planningscontext

3.4

Juridische context

3.4.2

3.4.1

Bestemmingsplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen

De N3 Brussel-Leuven (Tervurenlaan) is een gewestweg. Alle andere wegen in Tervuren en omgeving zijn gemeentewegen. De buurt- en voetwegen opgenomen in de atlas van de buurt- en voetwegen staan aangeduid op de volgende figuur.

kaart 3: gewestplan

Het plangebied behoort tot het gewestplan Leuven (KB 07/04/1977, gewijzigd 09-10-1998 ). De huidige bestemmingen volgens het gewestplan zijn hoofdzakelijk woongebied. Aan de zuidelijke en oostelijke rand zijn delen bestemd als zone voor gemeenschapsvoorzieningen en als militair domein. De site van de voormalige kazerne Lempereur is bestemd als woonaansnijdingsgebied. Woonaansnijdingsgebieden zijn bestemd voor wonen en aanverwante activiteiten zoals bedoeld in artikel 5.1.0. van het 5 Koninklijk Besluit van 28 december 1972 . Deze gebieden mogen alleen ontwikkeld worden op initiatief van de overheid.

Wegen en water

Figuur 3: buurt- en voetwegen in het centrum van Tervuren

In de toelichting bij het gewestplan Leuven worden bijkomende bepalingen opgelegd die het aantal woonlagen in woongebieden beperkt. Buiten de aaneengebouwde gedeelten van de Leuvense agglomeratie is een gabariet van 2 woonlagen richtinggevend. In aaneengesloten bebouwing of in sommige zones met half-open bebouwing kan het aantal bouwlagen 3 bedragen (met 2 woonlagen) als de straat zich leent tot het oprichten van bel-étage woningen. In open bebouwing is het aantal woonlagen gelijk aan het aantal bouwlagen en bedraagt ten hoogste 2. Een gedetailleerde bouwverordening of BPA kan de bouwhoogte nader reglementeren. Het plangebied is niet gelegen binnen een algemeen plan van aanleg. In 6 het plangebied is het BPA nr. 1 ‘Centrum’ van kracht. In het plangebied zijn geen gewestelijke, provinciale of gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht.

5 6

In het zuiden van het plangebied stroomt de Voer. Ter hoogte van Tervuren is dit een onbevaarbare waterloop van derde categorie (gemeentelijke bevoegdheid).

Er wordt verwezen naar de bepalingen betreffende de woongebieden. M.B. 09-03-1998, gewijzigd bij M.B. 19-04-2006


0500

0500

P 0500 P

P

0500

0104

0200

0600

0104

Legende

T

Grens Rup

0104

0100- woongebied

0100

0104- woonpark 0105- woonuitbreidingsgebied 0183- woonaansnijdingsgebied 0200- gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut 0500- parkgebieden

0104

0200

P

0600- bufferzones

0500

0701- natuurgebied 0901- landschappelijk waardevolle gebieden 1400- militaire gebieden

0183 M

0104

0100

0701

1400

0c 15

N

0100

0105

P 0500

0100

0105

GEMEENTE TERVUREN

0200

RUP Tervuren centrum 0105

kaart 3: Gewestplan

N

0104

0701

0901 0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Planningscontext

3.4.3

Beschermingen en klasseringen

Het plangebied ligt niet in VEN-gebied, vogel- of habitatrichtlijngebied, een beschermingszone voor grondwaterwinning, noch zijn er in de onmiddellijke omgeving dergelijke zones. In Tervuren zijn volgende zones beschermd:7 • Sint-Janskerk en omgeving, landschap, M.B. 08-02-1946 • Huis Langendonck, Nieuwstraat 4, monument en dorpsgezicht, M.B. 23-07-1989 • Robianokasteel en omgeving, Hertenbergstraat 10, dorpsgezicht, besluit 08-06-1995

• Vrijheidsboom, Vrijheidsplaats, landschap, besluit 19-02-1951 De volgende beschermde zones grenzen aan het RUP: • Pastorietuin, Pastoor Vandersandestraat, dorpsgezicht, M.B. 13-041981 • Het park van Tervuren en omgeving, landschap, M.B. 16-02-1978 en 14-07-2004 en 10-06-2010 Volgende gebouwen zijn beschermd als monument:8 • Hoeve Melijn, Brusselsesteenweg 11, besluit 05-12-1962 • De huizen in de Kasteelstraat nrs. 12, 16, 18 en 20, besluiten 13-061975 en 22-10-1975 • Huis Langendonck, Nieuwstraat 4, besluit 23-07-1989 • De Sint-Janskerk, besluit 25-03-1938 • Robianokasteel, Hertenbergstraat, besluit 08-06-1995

7 8

Bron: www.erfgoed.net Bron: www.erfgoed.net

• Het huis Stroobants en onmiddellijke omgeving, Brusselsesteenweg 4, besluit 26-12-2006 Twee beschermde monumenten bevinden zich net buiten het RUP: • Pastorie, Pastoor Van de Sandestraat, besluit 13-04-1981 • De tulpenboom in de pastorietuin, besluit 13-04-1981 3.4.4

Bouwkundig erfgoed

Artikel 12/1 van het decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten vermeldt dat de Vlaamse Regering een inventaris van het bouwkundig erfgoed vaststelt onder de vorm van een systematische oplijsting per gemeente, waarbij per opgenomen constructie of gezicht een beknopte wetenschappelijke beschrijving wordt gevoegd. Bij besluit van de administrateur-generaal van 9 14 september 2009 is de inventaris van bouwkundig erfgoed vastgesteld . Opname in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed betekent voor elk van de erfgoedobjecten dat zij een vorm van vrijwaring voor de toekomst genieten. Deze vrijwaring verschilt echter sterk van een bescherming als monument. Voor beschermde monumenten gelden immers alle juridische bepalingen uit het monumentendecreet. Door de vaststelling van de inventaris van het bouwkundig erfgoed van 14 september 2009 treden een aantal andere wettelijke bepalingen in de Vlaamse decreet- en regelgeving in werking. Er gelden binnen het onroerend erfgoedbeleid, stedenbouwkundig, woonen energieprestatiebeleid een aantal uitzonderingsmaatregelen ten gunste van gebouwen uit de vastgestelde inventaris, met als doel die zoveel mogelijk te vrijwaren. • Een sloopvergunning kan slechts worden afgeleverd na een ‘algemeen onroerend erfgoedtoets’. 9

B.S. 25 september 2009


Planningscontext

• Voor het plaatsen van zonnepanelen en/of zonneboilers is steeds een stedenbouwkundige vergunning nodig.

Het park van Tervuren fungeert samen met het Kapucijnenbos als brongebied van de Voer.

• Het decreet van 22 december 2006 voorziet vrijstellingen of afwijkingen op de EPB-eisen voorzien voor gebouwen opgenomen in een vastgestelde inventaris. • Het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 houdende de financiering van de sociale huisvestingsmaatschappijen voorziet dat een renovatie van een gebouw maximum 80% mag kosten van de prijs voor een nieuwbouw van dezelfde omvang. Als de kostprijs hoger ligt dan die 80%, wordt er normaal overgegaan tot sloping en nieuwbouw. Deze ‘80%-regel geldt niet voor gebouwen opgenomen op de inventaris; Voor zonevreemd bouwkundig erfgoed kunnen functiewijzigingen vlotter toegestaan worden. Verschillende gebouwen binnen het plangebied komen voor op de 10 inventaris van het bouwkundig erfgoed.

3.4.5

Recht van voorkoop

Binnen het plangebied geldt een voorkooprecht. Het betreft een bijzonder gebied voor huisvesting met recht van voorkoop. De begunstigden zijn (in willekeurige volgorde) de erkende SHM's; de VMSW en hun lokale maatschappijen; de gemeenten en de OCMW's.

3.5

De prins van Oranje liet vanaf 1817 door architect Vander Straeten een 'paviljoen' in strenge classicistische stijl optrekken, het zou in 1879 afbranden en op dezelfde plaats - tegenover de huidige Tervurenlaan verscheen een nieuw paleis in Lodewijk XVIde-stijl, waarin tijdens de Wereldtentoonstelling van 1897 een deel van de Kongolese afdeling onderdak vond. De naam Koloniënpaleis dateert uit deze periode. De landschapsarchitect E.Lainé legde het fraaie park aan in Franse stijl met merkwaardige axiale perspectieven. Er kwam eveneens een groententuin en boomgaard. Het park werd publiek toegankelijk. Ch.L.Girault tekende in 1902 in opdracht van koning Leopold II de plannen voor het huidige Museum voor Midden-Afrika, in een stijl die herinnert aan het grote en kleine Paleis van Parijs. Het werd in 1910 door koning Albert I ingehuldigd.

Landschapsatlas

Het oostelijk deel van het plangebied ligt in de ankerplaats ‘Dorpskom Tervuren en Warandepark’. Het gebied strekt zich uit vanaf de Tervurenlaan tot de Voervallei ter hoogte van de dorpskern van Vossem. 10

De eerste vermelding van een nederzetting dateert uit de 8ste eeuw. Reeds in de 12de eeuw was deze site al bewoond door de hertogen van Brabant. Het middeleeuwse kasteel werd meermaals verbouwd en in 1782 gesloopt. Er resten enkel nog overblijfselen van dit kasteel, gelegen aan de vijver nabij de Sint-Hubertuskapel. De ringmuur rond het park werd aangelegd tussen 1625 en 1632, een groot deel van deze muur bestaat nog steeds, vooral langs de kant van Vossem. Op de plaats 'Hoogvorst', nabij de Sint-Hubertuskapel, liet Karel van Lotharingen door architect Dewez een nieuw kasteel optrekken, waarvan heden nog de indrukwekkende stallingen, opgetrokken in hoefijzervorm, overblijven. De Sint-Hubertuskapel is een voorbeeld van de overgang van classicistische renaissance naar barok, ze werd in 1617 ingewijd.

Het gehele domein, Park van Tervuren of Warande genoemd, is 225 ha groot, de ringmuur is 7 km lang, 8 vijvers volgen mekaar op rond een hoger gelegen deel van waaruit 8 dreven vertrekken, die door Karel van Lotharingen aangelegd werden. Deze zogenaamde 'zevensterre' weerspiegelt de geometrische vormgeving, kenmerkend voor de in de

Digitale inventaris onroerend erfgoed, VIOE 2007-2009


Planningscontext

17de eeuwse heersende classicistische stijl. De Gordaalmolen, ook Spaans huis genoemd, is een verbouwd geheel uit de 17de eeuw. De Tervurenlaan werd in 1897 in opdracht van Leopold II aangelegd, waardoor de verbinding met het Brusselse Jubelpark tot stand kwam. Deze laan werd beplant met meerdere rijen kastanjebomen, zowel in de middenstrook als langs de buitenzijde van de gescheiden rijbanen. Tervuren werd vooral dank zij de wereldtentoonstelling van 1897 een knooppunt van spoor- en tramlijnen. De spoorwegverbinding tussen Brussel-Leopoldswijk en Tervuren kwam tot stand in 1881-1882. Het was in 1931 de eerste spoorlijn in ons land die met elektrische tractie geëxploiteerd werd. Het reizigersvervoer werd stopgezet eind 1958, het goederenverkeer in 1970. In 1897 was de tramlijn klaar. Het pittoreske eindpunt van deze lijn, met een keerlus, is nog steeds in gebruik. Het centrum van Tervuren heeft dankzij haar rijk historisch verleden een aantal prachtige historische gebouwen, zoals de Sint-Jan-Evangelistkerk, de pastorij, de 18de eeuwse huizen in de Kasteelstraat, kasteel StolbergDe Robiano. De Sint-Janskerk, hoofdzakelijk opgetrokken in Brabantse gotische stijl, is gelegen in het midden van een plein dat vroeger omzoomd was met oude huizen. De oudste delen van de kerk stammen uit de 13de en 14de eeuw. Het Robianokasteel werd grotendeels in romantische stijl heropgebouwd in 1877. De aanpalende sterk verbouwde hoeve uit de 18de eeuw, maakte voordien deel uit van het domein. Het oudste deel van de pastorij werd opgetrokken in de 17de eeuw in traditionele bak- en zandsteenstijl, het geheel werd verbouwd in 19de en 20ste eeuw. De oostelijke rand van het gebied ligt tevens in de relictzone ‘Park van Tervuren – Tervuurse laan’. De afbakening van de relictzone stemt grotendeels overeen met deze van de ankerplaats.

Er zijn geen lijnrelicten te vermelden. Volgende elementen zijn puntrelicten: • Huis Langendonck • Hoeve Melijn • De Posthoorn • Sint-Janskerk • 4 huizen in de Kasteelstraat • Huizen op de Markt • De pastorij • Het Robianokasteel

3.6

Erfgoedlandschappen

Het decreet houdende maatregelen tot behoud van erfgoedlandschappen van 13 februari 2004 voegt een nieuw hoofdstuk toe aan het decreet van 16 april 1996 betreffende de landschapszorg en betekent een belangrijke stap naar een vernieuwd landschapsbeleid. Een tweede spoor m.b.t. het beschermen van de landschappen wordt mogelijk. Naast de klassieke bescherming als landschap kunnen erfgoedlandschappen aangeduid worden in de ruimtelijke uitvoeringsplannen. Erfgoedlandschappen zijn gebaseerd op de ankerplaatsen. De aanduiding van ankerplaatsen gebeurt in 2 stappen: een voorlopige en een definitieve aanduiding. De aanduiding van ankerplaatsen op zich heeft geen rechtsgevolgen voor de burger. Na de definitieve aanduiding geldt voor de administratieve overheden de zorgplicht (art.26 en art.29 van het decreet van 16 april 1996 betreffende de landschapszorg).


Planningscontext

3.7

Masterplan Tervuren

3.7.1

Visie

Door de militaire vleugel in hoofdzaak een publieke functie te geven, ontstaat een nieuw zwaartepunt tussen het centrum en het park. In de ‘vleugel’ worden diverse voorzieningen gebundeld maar is ook plaats voor andere functies waaronder wonen. In de randen van de vleugel worden de grotere randparkings geïntegreerd. Kleinere parkings kunnen verspreid in het centrum worden aangelegd. De handelsassen worden ‘opgespannen’ tussen grotere gemeenschapsvoorzieningen en strategische projectgebieden. De aanwezigheid van twee grotere voorzieningen op de uiteinden moet de onderlinge interactie stimuleren. Aan de zuidelijke rand wordt de groene vallei van de Voer als een volwaardig geheel geïntegreerd in de kern, waarbij de vallei wordt geflankeerd door woonprojecten. 3.7.2

Projectzones

Het masterplan onderscheidt 10 projectzones die een sterke impuls kunnen geven aan de kernversterking van Tervuren:

1. Moestuin: naast een nieuw administratief centrum is er in het noordelijk deel van de ‘vleugel’ ook ruimte voor een 40-tal woningen, serviceflats en een cultureel complex. 2. Papenblok: site van 0,4 ha voor een woonproject met ca. 60 woningen (140 w/ha) 3. Pastorij 4. Montessori 5. Bestaand AC en Kruidvat: nieuw woningaanbod (25-tal woningen) en bijkomende impulsen voor handel 6. L’ Empereur: nieuw woningaanbod en bijkomende impulsen voor handel 7. GITO: nieuw woningaanbod (15 à 30 woningen) en bijkomende impulsen voor handel 8. Binnengebied Vande Velde: verdichting wonen 9. Binnengebied Paardenmarktstraat – Lindeboomstraat: verdichting wonen 10. Panquin: ontwikkeling op lange termijn van het zuidelijk deel van de ‘vleugel’ Het masterplan selecteert ook nog enkele kleinere sites voor wonen: Brusselsesteenweg 6 en 9 en Burggraaf.


4

Doelstellingen, reikwijdte en detailleringsgraad van het RUP

4.1

Doelstellingen en detailleringsgraad van het RUP

De doelstellingen van het RUP voor het centrum van Tervuren zijn als volgt samen te vatten: • Verweven van functies en versterking van het commercieel centrum • Verdichten van het centrum door enerzijds zones aan te duiden voor verdichting en anderzijds projectzones voor kernversterking • Vrijwaren van het kleinschalig historisch centrum • Vrijwaren van de Voervallei aan de zuidelijke rand van het centrum • Aandacht voor erfgoed • Anticiperen op parkeerbehoeftes Het centrum van Tervuren is tot op vandaag vrij compact gebleven. Dit heeft vooral te maken met de aanwezigheid van duidelijke grensstellende elementen aan 3 zijden: de Tervurenlaan, het park van Tervuren en de Voervallei. Binnen deze grenzen ontwikkelde zich een centrum dat gekenmerkt wordt door een hoge bouwdichtheid en een fijnmazig stratennetwerk. Er is ook sprake van een ‘centrum binnen het centrum’, waarbij de centrumfuncties geconcentreerd zijn in het noordoostelijk deel van het centrum. Dit betekent dat de verdichting met de nodige voorzichtigheid zal moeten aangepakt worden. De verweving zal zich in hoofdzaak richten op het bestaande commerciële hart.

4.1.1

Versterken van het commercieel centrum en functieverweving

Een stedelijk gebied is per definitie een gemengd gebied. Dit betekent dat in Tervuren centrum functies zoals kleinhandel, horeca, diensten en bedrijvigheid met het wonen verweven kunnen worden. In de huidige situatie blijkt dat deze functies (behalve bedrijvigheid) reeds sterk geconcentreerd zijn in het noordoostelijke deel van het centrum. Het zo veel mogelijk clusteren van handelszaken verhoogt de attractiviteit van een handelscentrum. Daarom wordt het commerciële centrum niet uitgebreid maar wordt het bestaande handelscentrum verder geïntensifieerd. In het RUP wordt hiervoor een kernwinkelgebied aangeduid. Binnen dit gebied zijn de gelijkvloerse niveaus enkel bestemd voor commerciële functies. Het betreft niet enkel kleinhandel maar ook horeca, commerciële diensten, enz. Het kernwinkelgebied bestaat uit de Markt, de Kerkstraat, de Brusselsesteenweg tot aan de projectzone GITO en de Hoornzeelstraat tot aan de Wandelaarstraat. Uiteraard kan men op basis van een RUP niet garanderen dat er zich effectief winkels of horecazaken vestigen in het kernwinkelgebied. Wel moet een RUP een planologisch kader scheppen die de vestiging van commerciële functies faciliteert of op zijn minst niet bemoeilijkt. In de voorschriften voor het kernwinkelgebied worden daarom specifieke



bepalingen opgenomen om de vestiging van commerciële functies aantrekkelijk te maken: • Het toelaten van een grote bouwdiepte op het gelijkvloers, bijvoorbeeld tot 40 meter, moet toelaten om opslagruimtes bij winkels, keukens bij horecazaken, e.d. te voorzien. • Het toelaten van een grotere hoogte voor de gelijkvloerse verdieping, dikwijls gewenst door winkels (richtinggevend: 4,00 meter). • Het verbieden van inritten en garagepoorten in de straatgevel, zeker bij smallere panden. • Het opnemen van specifieke bepalingen betreffende publiciteit.

Figuur 4: Commercieel centrum en functieverweving

Aansluitend wordt een gemengd gebied afgebakend. In een gemengd gebied wordt de vestiging van kleinhandel, horeca en commerciële diensten gestimuleerd, doch niet verplicht. Om de bundeling van handel en horeca in het kernwinkelgebied meer kansen op slagen te geven, moet de vestiging van deze functies buiten de gewenste zone ontraden worden. Dit wordt bereikt door de verkoopsoppervlakte te beperken en geen extra bouwmogelijkheden te geven voor winkels of horeca. In het kader van de functieverweving, moet in een kernwinkelgebied de commerciële functie steeds gecombineerd worden met minstens één woongelegenheid per pand. Hier is de relatie met het aantal bouwlagen belangrijk. Uitgaande van een aantal bouwlagen van 4 (of 3+1) wordt de woonfunctie verplicht vanaf de derde bouwlaag (tweede verdieping). Buiten het kernwinkelgebied moet de commerciële functie gekoppeld en ondergeschikt zijn aan de woonfunctie.

Legende: Versterking woonfunctie

commercieel

centrum

met

verweving

van

de



4.1.2

Verdichting Figuur 5: Verdichten buiten het commercieel centrum

De gewenste verdichting van Tervuren wordt bekomen door een selectieve verdichting van het bebouwde weefsel, door het ontwikkelen van strategische projectgebieden en door het aansnijden van binnengebieden. De bebouwing in het centrum bestaat praktisch uitsluitend uit gesloten bebouwing. Dit betekent dat een verdichting binnen het bestaande weefsel, enkel kan gerealiseerd worden door het verhogen van het aantal bouwlagen, er van uitgaande dat er hierdoor meer meergezinswoningen worden gebouwd door het vertikaal stapelen van wooneenheden. Een tweede mogelijkheid is het opdelen van bestaande grotere woningen in meerdere woongelegenheden. Het invoeren van een algemene regel betreffende het aantal bouwlagen voor het volledige centrum lijkt niet aangewezen. De bepaling van het aantal bouwlagen moet rekening houden met de kleinschaligheid van het weefsel. Ook in smalle straten is het niet aangewezen om hoge straatgevels toe te laten. Bovendien is er in de bestaande situatie reeds een tweedeling merkbaar tussen het noordoostelijke deel van het centrum en de rest. Dit noordoostelijke deel valt ook samen met het commerciële hart van het centrum. Hierdoor heeft dat gebied meer een centrumkarakter en kunnen hogere gebouwen beter in de omgeving geïntegreerd worden. Centraal in het gebied ligt het historisch centrum van Tervuren. Het is een gebied dat gekenmerkt wordt door smalle straten, soms kleine bouwblokken. De bebouwing bestaat bijna uitsluitend uit eengezinswoningen. Door de gesloten bebouwingswijze en de beperkte verschillen in schaal en typologie heeft het gebied een sterke samenhang.

Legende: te verdichten zones



Dit leidt tot een visie waarbij het gewenst aantal bouwlagen verschilt al naargelang de locatie. • Langs de handelsassen wordt geopteerd voor een combinatie van verdichting en functieverweving. Dit betekent dat de toegestane bouwhoogte er hoger zal liggen. Aansluitend aan de handelsassen wordt ook een grotere bouwhoogte toegestaan voor het volledige gebied tussen de Brusselsesteenweg en de Tervurenlaan en voor de zone tussen de Karblokstraat en Papenblok. Deze zones evolueren tot een randstedelijk centrum. • De overige delen van het centrum kunnen evolueren naar 3 bouwlagen en 3 woonlagen. Dit betekent een geleidelijke verdere verdichting. Als compensatie op deze beperkte algemene verdichtingsstrategie, wordt maximaal ingezet op het realiseren van hogere dichtheden in de strategische projectgebieden en in de binnengebieden. We spreken van een verdicht centrum.

Figuur 6: historische centrum

Plaatselijk kan het wenselijk zijn om uitzonderingen te maken op het algemeen streefdoel betreffende het aantal bouwlagen. Rondom de kerk en het Marktplein bijvoorbeeld zijn lagere gebouwen wenselijk. Er zullen tevens afwijkingen moeten mogelijk zijn voor waardevolle gebouwen.

4.1.3

Vrijwaren van het kleinschalig historisch centrum

In het historisch centrum wordt het meest voorkomende gabariet gehanteerd als norm. Dit betekent het bevriezen van het aantal bouwlagen op 2+1. Er wordt dus geopteerd voor het behoud van de kleinschaligheid en het historisch karakter. Dit fijnmazige historische weefsel heeft reeds een hoge dichtheid (in sommige bouwblokken tot 77 woningen per 11 hectare ). Verdere verdichting via het aansnijden van binnengebieden wordt verboden.

Legende: Kleinschalig historisch centrum

11

Cijfer bij benadering, nog geen rekening houdend met eventuele aanwezigheid van meergezinswoningen



4.1.4

Voervallei

Tervuren is een compact dorp, begrensd door grote groenstructuren. Door in te zetten op verdichting van de bestaande kern, vrijwaart men het nog heel groene buitengebied van Tervuren. De Voervallei is een belangrijke natuurlijke structuur vlakbij het centrum van Tervuren. Op sommige plaatsen is de Voer al aan weerszijden bebouwd of komen de terreinen in aanmerking voor bebouwing. Om de continuïteit van de Voer en haar omgeving te waarborgen legt de huidige wetgeving een minimale bouwvrije zone (5m) op ten opzichte van waterlopen.

4.1.5

Vrijwaren van het erfgoed

Het bewaren van het bouwkundig erfgoed betekent een meerwaarde voor Tervuren. Een verantwoord behoud moet echter gekoppeld worden aan een duurzaam gebruik van het erfgoed, waarbij de historische, esthetische en culturele waarde van de gebouwen zo veel mogelijk gerespecteerd wordt. Het is wenselijk om specifieke randvoorwaarden te formuleren betreffende de mogelijkheden voor functiewijzigingen, verbouwingen en eventuele herbouw. Er wordt op 3 niveaus rekening gehouden met erfgoed in Tervuren. Ten eerste worden de beschermingen (monumenten, landschappen, dorpsgezichten) overgenomen in het RUP. Ten tweede krijgen de gebouwen opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed specifieke aandacht. En tot slot worden de unieke en waardevolle gebouwen van het St-Lukas-archief meegenomen in de reflectie over bepaalde zones.

4.1.6

Verkeer en parkeren

Een bijzonder aandachtspunt is de parkeerproblematiek bij verdichting. In verdichtingszones of bijkomende woonontwikkelingen wordt het voorzien van parkeervoorzieningen op het eigen terrein verplicht. Bij meergezinswoningen kan een ondergrondse garage verplicht worden opgelegd, bijvoorbeeld vanaf 4 appartementen. Randparkings worden voorzien op de site Koninklijke Moestuin (ondergronds) en op lange termijn op de site Panquin. Op andere plaatsen in het centrum kunnen kleinere parkings worden voorzien. De parking aan de Lindeboomstraat (aan de sporthal) blijft behouden. Extra capaciteit voor 12 publieke parking wordt voorzien op de sites Papeblok (18), GITO (22) en in de projectzone Adminstratief Centrum (randparking volgens het mobiliteitsplan). 4.1.7

Woonbeleid

Het RUP betreft een gebied dat grotendeels bebouwd is. Het woonbeleid zal dus ook gerealiseerd worden door renovatie en verbouwingen van het bestaande woningpatrimonium en eventueel door herbouw. De stedenbouwkundige voorschriften zullen voorwaarden opleggen qua kavelgrootte (bij verkavelen of herverkavelen) en typologie (een- of meergezinswoningen). Het specifiek doelgroepenbeleid wordt afgestemd op de bepalingen uit het decreet op het gronden pandenbeleid.

12

Cijfers volgens Masterplan Tervuren, 11 maart 2009



4.2

Projectzones

Figuur 7: projectzones

In het algemeen zijn de projectzones in het leven geroepen omdat ze door gekende ontwikkelingen op korte termijn een opportuniteit betekenen op het vlak van verdichting en, in bepaalde gevallen, functievermenging, twee doelstellingen van het gemeentelijk RUP. De benamingen van de projectzones is als volgt: 1 – Administratief Centrum 2 – Kazerne Lampereur 3 – Papeblok 4 – Vlonderse Hoek 5 – GITO 6 – Paardenmarkt 7 – Vestenstraat 8 – Van de Velde 9 – OCMW De cijfers aangaande het aantal woningen en parkeerplaatsen zijn te interpreteren als grootteordes en niet als absolute aantallen.

Legende: Projectzone



4.2.1

Administratief Centrum (Brusselsesteenweg)

Figuur 8: schema van de verschillende zones in het projectgebied Administratief Centrum

De site van het huidige administratieve centrum wordt aangeduid als een projectzone binnen het kernwinkelgebied en het randstedelijk centrum. Het is een inbreidingsproject waarbij ingezet wordt op verdichting van het wonen en versterken van het commerciële weefsel. Het bestaande museum (hoeve van Melijn) wordt in de projectzone opgenomen.

Broekstraat 4

5

3

e Langs de Brusselsesteenweg (zone 1) en in een 2 bouwlaag (zone 2) vanaf de straat wordt een gemengde invulling voorzien met commerciële ruimten op het gelijkvloers en woningen op de verdiepingen. In zone 1 komt ook de toegang tot een ondergrondse parkeergarage. In het binnengebied (zone 2) wordt er publieke ruimte gecreëerd en wordt het erfgoed behouden (de hoeve van Melijn). Op het achterliggend gedeelte (zone 3) worden bijkomende woningen voorzien, al dan niet gebruik maken van de bestaande bebouwing. De hoofdfunctie blijft er wonen, met uitzondering van de Melijndreef, waar er nog commerciële functie kan ingeplant worden. Langs hier zal ook een inen uitrit van de parking voorzien worden.

2

1

Brusselsesteenweg Daarnaast blijven de huidige doorsteken (4 en 5) door het bouwblok behouden voor langzaam verkeer. 4.2.2 Het streefcijfer volgens het masterplan bedraagt 25 à 30 woningen en 13 1.000m² winkeloppervlakte . De parkeerbehoefte bedraagt 61 plaatsen voor bewoners en 10 voor bezoekers. In functie van de handelsruimte moeten nog 25 bijkomende plaatsen worden voorzien. de projectzone wordt in het RUP ruimer afgebakend dan in het masterplan. Het aantal bijkomende woningen bedraagt 60 à 90. Om de handel te concentreren langs de Brusselsesteenweg worden er langs deze as grotere bouwdieptes toegestaan, aangepast aan winkelruimtes.

Kazerne Lempereur

Deze site wordt aangeduid als een projectzone binnen het kernwinkelgebied en het verdicht centrum. Het is een inbreidingsproject waarbij ingezet wordt op verdichting van het wonen. Het levert eveneens een bijdrage aan de versterking van de handelsfunctie langs de Brusselsesteenweg. Voor fase 1 van dit project is al een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning ingediend. Er worden 25 appartementen, 3 commerciële ruimten en een ondergrondse parking voorzien. Fase 2 van project Lempereur voorziet in de bouw van 35 appartementen en een ondergrondse garage.

13

Totaal voor Brusselsesteenweg nrs. 6 en 9, huidig AC en Kruidvat; 200 m² wordt ondergronds voorzien.



4.2.3

Papeblok

De huidige bibliotheek en cultuurcentrum verlaten op termijn deze locatie op de overgang tussen centrum en de Voervallei. Op deze site komt een woonproject met een 60-tal woningen en een ondergrondse parking. Gezien de ligging aan de rand van het centrum en aan de Voervallei wordt hier geopteerd voor een typologie die afwijkt van de centrumbebouwing. Het aantal bouwlagen kan opgetrokken worden om verdichting te verwezenlijken en het groene karakter van de Voer door te trekken in het woonproject (kleinere footprint van de gebouwen). Weliswaar moet rekening worden gehouden met de beschermde pastorij en tuin aan de overzijde van de Pastoor Vandersandestraat. Aan deze zijde moet de bebouwing naar achter getrokken worden, moet het aantal bouwlagen verminderd worden of moet(en) de bovenste bouwla(a)g(en) terugliggend aangebracht worden. Het behoud van het bestaande gebouw is mogelijk, maar niet verplicht. Dit projectgebied staat in het teken van de creatie van een sterke interactie tussen de bebouwde en de natuurlijke ruimte, tussen Tervuren en de Voer. Het woonproject wordt zo uitgevoerd dat er open corridors ontstaan tussen de verschillende woongebouwen in de richting van de Voer. Om te komen tot een groene vallei moet de bebouwing voldoende ver van de vallei verwijderd blijven. De begrenzing van het woongebied blijft daarom behouden. De groene tussenruimte krijgt bij voorkeur een publieke functie.

4.2.4

houden met de schaal van het nieuwe administratief centrum. Er wordt daarom gekozen om het bouwblok niet op een traditionele manier af te werken, maar een volume in te planten dat de overgang naar het groter volume van het administratief centrum kan maken. Een combinatie van diensten (verhuis postkantoor, bank) en minimaal 17 woningen zouden een plaats moeten krijgen in dit nieuwe gebouw. Aan de kant van de markt worden de diensten en horecafuncties gestimuleerd. Het bouwblok ligt echter buiten het kernwinkelgebied. De bebouwingsmogelijkheden worden afgestemd op de ligging grenzend aan het beschermd dorpsgezicht.

4.2.5

GITO

De verhuis van het GITO opent een aantal mogelijkheden naar de toekomstige ontwikkeling van de percelen die vrij komen, in combinatie met braakliggende aangrenzende percelen in het binnengebied. De zone ligt op het einde van het kernwinkelgebied en is daarom een strategisch locatie binnen de gewenste structuur. De terreinen grenzen langs één kant aan de Brusslesesteenweg. Langs deze as wordt verdichting toegelaten in de vorm van appartementen, gecombineerd met kleinhandel en kleinschalige kantoorfunctie op het gelijkvloers. Dieper in het bouwblok en langs de Puttestraat zal de typologie aanleunen bij de bestaande woonvorm, met name de eengezinswoning. Uiteindelijk is het de bedoeling tussen 39 en 52 woningen te realiseren.

Vlonderse Hoek

Binnen de gewenste structuur krijgt dit bouwblok een uitermate strategische ligging tussen de zone Koninklijke Moestuin met het nieuwe AC, de markt en het kernwinkelgebied. Een eerste doelstelling is het afwerken van de bebouwingsrand aan noordoostelijke zijde, waar er nog een groot aandeel privégroen het beeld in de straat bepaalt. De afwerking van de bouwrand moet ook rekening

Parallel wordt er ook gestreefd naar het aanleggen van een parking die parkeerplaatsen aanbiedt aan de bewoners uit een wijdere omgeving. Dit betekent 40 plaatsen voor bewoners, 10 plaatsen voor bezoekers en 15 plaatsen bij de winkels.



4.2.6

Paardenmarkt

Voor het binnengebied in het bouwblok tussen de Paardenmarktstraat, de Lindeboomstraat en de Ortar De Pauwstraat stelt het GRS een project voorop met een minimum dichtheid van 20 woningen per hectare. Gezien de meer perifere ligging ten opzichte van het centrum, is een lagere dichtheid te verantwoorden. Anderzijds is dit het enige grote binnengebied in het centrum van Tervuren. Omdat de verdichtingsmogelijkheden in het centrum zelf beperkt zijn, kan overwogen worden om hier te streven naar een project met meergezinswoningen in een hogere dichtheid. Het RUP zou een dichtheid van 25 à 35 w/ha toelaten. Dit komt neer op minimaal 45 en maximaal 65 bijkomende woningen in het gebied.

binnengebied, gekend onder de naam ‘Van de Velde’ is een stedenbouwkundig ontwerp gemaakt. Het ontwerp voorziet in het binnengebied 2 rijen grondgebonden woningen, rondom een groene dries. Het gebied wordt ontsloten via de Peperstraat en de Vanderachterstraat, waar een kopgebouw de aansluiting met de bestaande bebouwing maakt. Bewonersparkeren wordt ondergebracht in een ondergrondse parkeergarage, bereikbaar via de Vander Achterstraat. De ontwikkeling van het binnengebied impliceert dat de bestaande garages zullen moeten verdwijnen.

4.3

Overwogen alternatieven

4.3.1

Locatiealternatieven

Er wordt voorzien extra woningen te ontwikkelen langs een nieuw aan te leggen ontsluiting. De nieuwe woningen zullen qua gabariet en oppervlakte vergelijkbaar zijn met de huidige aanwezige woningen: gegroepeerde eengezinswoningen en maar enkele kleinschalige appartementen.

Het plangebied omvat het centrum van de woonkern van Tervuren zoals geselecteerd in het gemeentelijk structuurplan. Het uitwerken van locatiealternatieven is hier niet relevant.

4.2.7

4.3.2

Vestenstraat

Het bouwblok tussen de Vestenstraat, de Puttestraat, de Sint-Jansstraat en de Tabakbergstraat is het enige in het centrum waar er brede onderbrekingen zijn in de straatwand, in combinatie met een relatief groot binnengebied. Door de straatwand niet dicht te bouwen, kan een klein inbreidingsproject worden gerealiseerd waarbij de woningen gesitueerd worden langs een nieuwe doorsteek voor voetgangers tussen de Vestenstraat en de Sint-Jansstraat. De doelstelling is 15 à 22 woningen te realiseren. 4.2.8

Van de Velde

In het bouwblok tussen de Peperstraat, de Rozendalstraat, de Hoornzelestraat, de Vander Achterstraat en de Kapellestraat kunnen volgens het GRS 33 woningen gerealiseerd worden. Voor dit

Inrichtingsalternatieven

Voor de meeste zones volgen de bestemmingen en de mogelijke inrichting uit de doorvertaling van de doelstellingen van het GRS. Voor de projectzones zijn verschillende inrichtingsalternatieven mogelijk, voor zover ze voldoen aan de verordenende bepalingen. 4.3.3

Het nulalternatief

In het nulalternatief wordt geen RUP opgemaakt en blijft voor een deel van het plangebied het BPA nr.1 ‘Centrum’ van kracht. De doelstellingen voor de woonkern vermeld in het GRS kunnen niet gerealiseerd worden binnen het bestaande juridisch kader. Daarom wordt het nulalternatief niet verder overwogen.


5

Aftoetsing plan-MER plicht

5.1

DABM van toepassing

Een ruimtelijk uitvoeringsplan vormt het kader voor het toekennen van stedenbouwkundige vergunningen. Het RUP valt dus onder de definitie van een plan of programma zoals gedefinieerd in het Decreet houdende de Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM).

5.2

5.3

Conclusie

14 De opmaak van een plan-MER wordt niet noodzakelijk geacht gezien het plan geen kader vormt voor een project van bijlage 1 of 2 van het uitvoeringsbesluit en gezien de opmaak van een passende beoordeling niet nodig is.

Project-m.e.r.-plicht

De project-m.e.r.-plicht wordt afgetoetst op basis van het besluit van de Vlaamse Regering houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectenrapportage, meer bepaald de bijlagen 1 en 2 aan het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 en de omzendbrief LNE 2011/1 van 22 juli 2011 . De activiteiten die binnen het planologisch kader van het RUP zullen kunnen gerealiseerd worden, vallen hier niet onder. In het plangebied liggen geen speciale beschermingszones. De meest nabije speciale beschermingszones (habitatrichtlijngebied) liggen op circa 350 meter ten zuiden van het plangebied. Het plan heeft slechts betrekking op een klein gebied op lokaal niveau. De realisatie van het plan zal geen betekenisvolle effecten hebben op de speciale beschermingszone waardoor een passende beoordeling niet nodig is.

14

Wijziging van 8 mei 2009 (B.S. 03/07/2009) aan het plan-MER decreet maakt het mogelijk om voor plannen een ontheffing aan te vragen.


6

Screening van milieueffecten

6.1

Bodem en water

kaart 4: Overstromingsgevoelige gebieden en waterlopen kaart 5: Erosiegevoelige gebieden kaart 6: Infiltratiegevoelige gebieden kaart 7: Grondwaterstromingsgevoelige gebieden kaart 8: Hellingenkaart kaart 9: Bodemkaart kaart 10: Drainageklassen

6.1.1

aan weerskanten van de vallei van de Voer. De vallei is ook erosiegevoelig. Het centrum van Tervuren is minder gevoelig voor erosie. Het centrum van Tervuren is weinig tot matig gevoelig voor grondwaterstroming, een klein gedeelte in het zuiden (bouwblok Paardenmarkt) is zeer gevoelig voor grondwaterstroming. Infiltratiegevoelige gebieden liggen allen ten zuiden en zuid-oosten van het plangebied. Er zijn geen grondwaterwinningsgebieden noch oppervlaktewaterwingebieden in het plangebied of de nabije omgeving.

Beschrijving

De Voer is een geklasseerde waterloop van derde categorie die door het zuidelijke gedeelte van het plangebied loopt. Er is eveneens een waterloop zonder naam in dezelfde categorie die langs de Lindeboomstraat loopt en uitmondt in de Voer. Er is geen winterbed van een grote rivier aanwezig in het plangebied. De overstromingsgevoelige zones zijn beperkt en bevinden zich grotendeels buiten het plangebied. De hoek van de Lindeboomstraat bij het sportcentrum en het einde van de Brusselsesteenweg zijn aangeduid als effectief overstromingsgevoelig op de watertoetskaart en bevinden zich binnen het plangebied. Het gaat om relatief kleine gebieden.

De bodem in het plangebied behoort grotendeels tot het antropogeen. Kleine gedeeltes aan de randen van het plangebied sluiten aan bij droge leem bodems. Het kleine gedeelte in het bouwblok Paardenmarkt is een vochtige leem wat de gevoeligheid voor grondwaterstroming verklaart. De drainageklasse van de grond is niet bepaald. Het voorgaande leert dat we in Tervuren te maken hebben met relatief droge grond, enkel plaatselijk in het bouwblok Paardenmarkt is de grond natter. Er is geen grote overstromingsproblematiek.

De aanwezigheid van de Voer ten zuiden van het centrum van Tervuren bepaalt sterk het reliëf en de erosiegevoeligheid in die omgeving. De hellingenkaart toont de sterke hellingen in het zuiden van het plangebied



Figuur 9: Uittreksel uit de kaart van de overstromingsgebieden in Vlaanderen (bron: AGIV)

6.1.2

Verdichting

Eén van de doelstellingen van het RUP is het verdichten van de bebouwde oppervlakte. Afhankelijk van de zone kan het aantal bouwlagen verhoogd worden, de bouwdiepte vermeerderd worden en het aantal wooneenheden per gebouw opgetrokken worden. De maatregelen hebben betrekking op reeds dicht bebouwde zones. Verdichting in die context betekent vooral verticale verdichting en niet zo zeer uitspreiding van de bebouwing of grotere footprints. De toegelaten verdichting zal nauwelijks een effect hebben op een toename van de verharde oppervlakte. De hoek van de Lindeboomstraat bij het sportcentrum en het einde van de Brusselsesteenweg zijn effectief overstromingsgevoelige zones. omwille van volgende elementen zal het algemeen principe van verdichting geen significante negatieve effecten veroorzaken: • Het gaat om zeer kleine effectief overstromingsgevoelige gebieden. • Het betreft gebieden die reeds grotendeel bebouwd zijn en deel ingenomen worden door openbare wegenis. • De realisatie van het RUP zal eerder een verticale verdichting teweeg brengen dan een toename van de verharde oppervlakte. Het RUP doet geen ingrepen op waterlopen en vrijwaart de Voer en de vallei van intensieve bebouwing door een bouwvrije zone op te leggen die gerespecteerd moet worden ten opzichte van deze waterloop. 6.1.3

Ontwikkeling van de projectzones

De projectzones betekenen een opportuniteit om verdichting van het bestaande weefsel te realiseren. Dit zijn de enige gebieden waar er een significante toename van de bebouwde oppervlakte mogelijk is. Het ontwikkelen van die inbreidingsprojecten komt tegemoet aan de doelstellingen van het GRS om het woningaanbod uit te breiden en te diversifiëren. Om het aanbod te vergroten wordt niet gekozen om het



woongebied te vergroten, maar voor een intensiever ruimtegebruik binnen het bebouwde centrum van Tervuren. Enkele projectzones (Paardenmarkt, Vesten, Vandevelde en Vlonderse Hoek) zijn vandaag (gedeeltelijk) onbebouwd. Nieuwe woongelegenheden worden gerealiseerd in zones aangrenzend aan bestaande bebouwde oppervlaktes of ingesloten door reeds bebouwde percelen, zodat er geen onbebouwde ruimte buiten het centrum wordt aangesneden om het woningaanbod te vergroten. Verdere uitbreiding van het centrum en inefficiënt ruimtegebruik worden daarmee tegen gegaan.

gebieden voor grondwaterstroming en zullen geen negatieve effecten hebben op de grondwaterstroming. Voor grotere ondergrondse garages zal een bemalingsnota moeten worden opgesteld. Ook moet elk bouwproject voldoen aan de gewestelijke en provinciale verordeningen ter zake. Resterend hemelwater wordt bij voorkeur gebufferd op het terrein waarna het gecontroleerd wordt afgevoerd naar een gracht of beek.

Geen enkele projectzone ligt binnen de effectief of mogelijk overstromingsgevoelige gebieden. Enkel de projectzone Paardenmarkt ligt in een gebied dat overstroombaar is vanuit ene waterloop of ten gevolge van afstromend water. In deze projectzone wordt bewust gekozen voor compactere bebouwing (geschakelde woningen en meergezinswoningen) om het groene karakter van dit binnengebied zoveel mogelijk te bewaren. De bijkomende verharding is dus relatief beperkt en heeft geen significante gevolgen op de bodem of het water.

Bovendien moet bebouwing steeds voldoen aan de gewestelijke en provinciale verordeningen betreffende hemelwaterputten en afkoppeling van hemelwater. Het besluit van de Vlaamse regering van 1 oktober 2004 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater bevat minimale voorschriften voor de lozing van niet-verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de overloop van de hemelwaterput en de infiltratievoorziening dient aan dit principe te beantwoorden (Art 2 van het besluit). De provincie Vlaams-Brabant heeft provinciale stedenbouwkundige verordeningen die gelden voor heel Vlaams-Brabant: • Afkoppeling verharde oppervlakten van 07-06-2005 (BS 24-08-2005); • Afkoppeling van hemelwater afkomstig van dakvlakken van 07-062005 (BS 24-08-2005).

De projectzones worden ook ingezet om extra parkeergelegenheid te voorzien voor de bewoners en bezoekers (bvb in de projectzone Administratief Centrum). In sommige gevallen gaat het om een ondergrondse parkeergarage. De projectzones waar een dergelijke ondergrondse constructie voorzien is, liggen buiten de zeer gevoelige

Verder moet voldaan worden aan art. 6.2.2.1.2 §4 van Vlarem II met betrekking tot de afvoer van hemelwater, doelstelling 6° a) opgenomen in art. 5 van het decreet integraal waterbeleid en het concept ‘vasthoudenbergen-afvoeren’ dat opgenomen is in de beleidsnota en de bekkenbeheerplannen.

De andere projectzones (GITO, Administratief Centrum, Kazerne Lampereur en Papeblok) zijn vandaag al sterk bebouwd en/of verhard. De nieuwe bebouwing komt daardoor in de plaats van reeds bebouwde of verharde ruimte. De effecten op bodem en water zijn niet significant. De bijkomende bebouwing en verharding in de projectzones is relatief, aangezien hun oppervlakte relatief beperkt blijft in vergelijking met de totale oppervlakte van het plan.



6.1.4

Vrijwaring van de Voervallei

De Voervallei wordt als structurerend element in het plan opgenomen. Aan weerszijden van de Voer wordt een oeverzone in acht genomen van 10,00 meter breed, gemeten vanaf de kruin van de oever.15 In de nog niet of weinig bebouwde delen langs de Voer, wordt een laag bebouwingspercentage en een hoge groenindex opgelegd. Beide maatregelen kaderen in de ecologisch opwaardering van de Voervallei stroomopwaarts van het Park van Tervuren. Er ontstaan onder andere meer mogelijkheden voor beekbegeleidende beplanting ter hoogte van Nettenberg. 6.1.5

huidige situatie geen aanzienlijke effecten op de bodem of het grondwater te verwachten. Figuur 10: Zoneringsplan VMM

Zoneringsplan

Volgens het zoneringsplan van de VMM ligt het plangebied van het RUP volledig in het centraal gebied. Dit betekent dat er in de straten een afvalwaterriolering aanwezig is die verbonden is met een operationele waterzuiveringsinstallatie. In dit gebied moeten alle gebouwen het afvalwater aansluiten op de afvalwaterriool. De Voer is ingekleurd als ecologisch kwetsbare waterloop. Er moet in dat opzicht maximaal ingezet worden op het scheiden van waterstromen om de overstortwerking naar deze waterloop zoveel mogelijk te beperken. Door de ligging van het plangebied van het RUP in centraal gebied volgens het zoneringsplan, zal dit geen problemen opleveren. 6.1.6

Conclusie

Rekening houdend met de kenmerken van het gebied, de doelstellingen van het RUP en de wettelijke bepalingen vallen er ten opzichte van de 15

Voorlopig richtinggevend getal. Het is de bedoeling om zo veel mogelijk een oeverstrook vast te leggen die breder is dan de 5 meter erfdienstbaarheidszone die van rechtswege geldt.

Bron: geoloket VMM


Legende Grens Rup Bevaarbaar Geklasseerd, eerste categorie Geklasseerd, tweede categorie Geklasseerd, derde categorie Niet geklasseerd Niet overstromingsgevoelig Effectief overstromingsgevoelig Mogelijk overstromingsgevoelig

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 4: Overstromingsgevoelige gebieden en waterlopen (toestand 20/07/2010)

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende: Niet erosiegevoelig Erosiegevoelig

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 5: Erosiegevoelige gebieden

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende Grens Rup Niet infiltratiegevoelig Infiltratiegevoelig

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 6: Infiltratiegevoelige gebieden

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende Grens Rup Geen informatie beschikbaar Zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1) Matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) Weinig gevoelig voor grondwaterstroming (type 3)

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 7: Grondwaterstromingsgevoelige gebieden

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende Grens Rup < 0,5% 0,5% - 5% 5% - 10% > 10%

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 8: Hellingenkaart

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende: Grens Rup Antropogeen Droge leem Droge zandleem Droog zand Veen Vochtig zandleem Vochtige leem

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 9: Bodemkaart

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


b

Legende

b

b

Grens Rup

b

b

niet beplaad

b

zeer droge tot matig droge gronden (a-d) droge gronden

b

matig droge gronden matig droge tot natte gronden (c-d) matig natte gronden (d)

b

b b

b bb b b b b

b

b b

b

b

b a-d

bb

b b

b b

b

b

b b b

b

b

b

b

b

b

b

a-d

c-d

RUP Tervuren centrum

b b

b

b

b b

b

a-d

b

b b

b

b b c-d

b

b

a-d b

b b

b

b

a-d

b

c-d

a-d b

b b

b

kaart 10: Drainageklassen

b

b

b

b

GEMEENTE TERVUREN

0

50 100

b

200

b

a-d 300

¯

b b a-d

400 Meter



6.2

Fauna en flora

kaart 11: SBZ-gebieden kaart 12: Ecosysteem kwetsbaarheidskaart kaart 13: Biologische waarderingskaart

6.2.1

Beschermde ecologische gebieden

Het plangebied ligt niet in of grenst niet aan een VEN-gebied noch een habitatrichtlijnof vogelrichtlijngebied. Het habitatrichtlijngebied Zoniënwoud ligt op ongeveer 350 meter van de zuidelijke grens van het plan. De meest nabij gelegen VEN-gebieden zijn de IJsevallei op 7km en het Zoniënwoud op 6,5km. De realisatie van het plan zal geen negatieve effecten hebben op beschermde gebieden.

6.2.2

Waardevolle gebieden

De biologisch waardevolle gebieden bevinden zich allen buiten het plangebied, met uitzondering van het Robianokasteel en zijn omgeving, dat als biologisch waardevol wordt gewaardeerd door de biologische waarderingskaart. Het plan verandert niets aan de bestaande situatie van dit kasteel en zijn omgeving en laat geen bijkomende bebouwing toe. We verwachten geen aanzienlijke effecten op fauna en flora in dit gebied. De Voervallei is het meest nabije biologisch zeer waardevolle gebied en heeft een rechtstreekse relatie met het centrum van Tervuren, in het bijzonder met het projectgebied Papeblok. Het plan speelt in op de nabijheid van dit natuurlijk geheel en beperkt om die reden de footprint van de bebouwing in de projectzone om het park rond de Vijvers door te trekken tussen de bebouwing. De biologische waarde van de projectzone Papeblok zal opgewaardeerd worden tot een overgangszone tussen het centrum van Tervuren en het park. Het aanleggen van een ondergrondse parking draagt bij tot dit effect, want laat toe dat er meer groen is aan de oppervlakte.

Buiten het plangebied zijn de Tervuurselaan en delen van het Park van Tervuren ook aangeduid op de biologische waarderingskaart. Grote delen van het Park van Tervuren zijn “biologisch zeer waardevol” en behoren tot een “faunistisch voornaam gebied”. Het plan doet geen uitspraken over deze zones zelf. Ze grenzen gedeeltelijk aan de zone “Randstedelijk centrum” en de projectzone Administratief Centrum. Het bijkomend percentage bebouwing en woningen dat gerealiseerd kan worden, zal geen significante effecten uitoefenen op de aangrenzende zones ten opzichte van de huidige situatie. Het plan leidt niet tot de grootschalige inname van belangrijke vegetatie. Er wordt daarom geoordeeld dat het RUP geen significante effecten heeft op fauna en flora. De beschreven gebieden van de biologische waarderingskaart zijn ook de zones die kwetsbaar zijn voor ecotoopverlies. Hier geldt ook dat het RUP voldoende garanties inhoudt om de ecotopen te beschermen en te behouden.

6.2.3

Ontwikkeling van de projectzones

Enkel de projectgebieden Paardenmarkt, Vesten en Vandevelde zijn (gedeeltelijk) onbebouwd. Het plan maakt het mogelijk deze zones te ontwikkelen tot nieuwe woonwijken. De projectzone Paardenmarkt bestaat uit aangelegde tuinen, met uitzondering van enkele percelen waar nog hoogstammige bomen op staan. De ontwikkeling van minimaal 45 woningen en maximaal 65 woningen wordt toegelaten. De bebouwingsgraad van het binnengebied wordt beperkt door een maximaal aantal woningen op te leggen. De resterende ruimte zal aangelegd worden als tuin en een smal park langs de bestaande voetweg door het binnengebied. Hiermee wordt het verlies aan eventueel waardevol groen gecompenseerd.



De projectzone Van de Velde bestaat voornamelijk uit braakliggende terreinen met hoogstammige bomen en garages. De bouw van 33 woningen zal de terreinen volledig innemen. De bomen zullen hoogst waarschijnlijk niet behouden kunnen worden. Vanwege de beperkte oppervlakte van de projectzone (0,7 ha) is dit effect relevant op microniveau maar niet significant op het schaalniveau van het plangebied. De projectzone Vestenstraat bestaat uit verschillende braakliggende terreinen tussen de Vestenstraat en de Sint-Jansstraat. Al deze percelen zijn begroeid met hoogstammige bomen. Het plan laat toe 15 à 22 woningen te realiseren in deze zone. Daarvoor zullen de meeste bomen moeten verdwijnen. Sommigen zullen behouden kunnen blijven omdat ze zich in de tuinzone van een woning bevinden. De oppervlakte van deze projectzone is beperkt (0,7 ha). De conclusie voor het projectgebied Van de Velde geldt hier dus ook.

De projectzone Papeblok behoudt en creëert zelfs groene ruimte in relatie tot het park langs de Voer.

6.2.4

Conclusie

Enerzijds heeft het plan geen impact op bestaande beschermde of biologisch waardevolle gebieden. Anderzijds is het verdwijnen van het groen als gevolg van het ontwikkelen van de projectzones niet significant rekening houdend met de schaal van het volledige plangebied. Bij de ontwikkeling van de projectzone Papeblok aan de Voer zijn er een aantal elementen die de creatie van groen garanderen in relatie met de omgeving. Er worden in het algemeen geen aanzienlijke effecten op fauna en flora verwacht.


Legende: Habitatrichtlijngebieden Vogelrichtlijngebieden

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 11: SBZ- gebieden

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende: Grens Rup geen informatie niet kwetsbaar

weinig kwetsbaar

kwetsbaar

zeer kwetsbaar

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 12: Ecosysteem kwetsbaarheidskaart

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


o

o

o

o

o

987

99v

o

987

o

987

complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen

99v

99v

99v o

Grens Rup biologisch minder waardevol

99v

o

Legende:

99v

99v

99v o

99v

o

complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen

99v

o

99v

o

biologisch waardevol

99v

99v

99v

complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen biologisch zeer waardevol

99v 994

o

o

o

o

complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen

99v

o

o

o

o

o o

o

o

GEMEENTE TERVUREN o

o

988

o o

o

o

988 o

o

o o

988

988

o

kaart 13: Biologische waarderingskaart

988

988

988

RUP Tervuren centrum

988

988

988

988 988

988

988 988

988 0

50 100

200

300

400 988

Meter

¯



6.3

Landschap en erfgoed

kaart 14: Landschapsatlas kaart 15: Beschermde monumenten en landschappen kaart 16: Bouwkundig erfgoed

6.3.1

Beschrijving van de beschermingen

In het centrum van Tervuren zijn er verschillende beschermde monumenten. De omgevingen van de Sint Janskerk en het Huis Langendonck zijn mee opgenomen in de respectievelijke bescherming als landschap en dorpsgezicht. In het binnengebied langs de Brusselsesteenweg is de Hoeve van Melijn een beschermd monument. De huizen in de Kasteelstraat (12, 16, 18 en 20) en het huis Stroobants op de Brusselsesteenweg zijn ook beschermd als monument. In het zuiden van het plangebied is het Robianokasteel met zijn aanhorigheden een beschermd dorpsgezicht. De Pastoor van de Sandestraat en de Pastorietuin eveneens, maar deze liggen net buiten het plan. Het Park van Tervuren ligt op 60m van het plangebied en is beschermd als landschap en als monument. 6.3.2

Mogelijke impact op de beschermde monumenten

6.3.2.1

Huis Langendonck

Het huis Langendonck bevindt zich op de hoek van de Brusselsesteenweg en de Nieuwstraat. De zone zelf is beschermd door het RUP. Het plan laat toe de bestaande gebouwen in de projectzone Administratief Centrum aan de kant van de Brusselsesteenweg te behouden. Omliggende zones in kernwinkelgebied laten wel een verdichting toe langs de Brusselsesteenweg en verhoging van de bouwhoogte tot 4 bouwlagen (3 + dak). Ten opzichte van de bestaande toestand (3 en 3 + 1) betekent dit maar een beperkte verandering van het straatbeeld, waardoor de impact op het Huis Langendonck niet significant zal zijn.

Huis Langendonck

Bron: www.flickr.com ©erfgoed.be



6.3.2.2

Hoeve van Melijn Hoeve van Melijn

De beschermde hoeve van Melijn bevindt zich in de projectzone Administratief Centrum. Het RUP bewaart de hoeve expliciet, net zoals het plein dat ervoor ligt. De omgeving van de hoeve is vandaag al fors bebouwd. Dit zal in de toekomst niet veranderen, behalve dat de bebouwing zelf geherstructureerd zal worden. Op die manier verbetert de omgeving van de hoeve en komt deze meer tot zijn recht. De uitvoering van het plan zal dus een positieve invloed hebben op dit beschermd monument. 6.3.2.3

De Sint Janskerk en zijn omgeving

De kerk, de Markt en enkele woningen liggen in een beschermd gebied. Dit blijft bestaan in het RUP. De beschermde zone wordt omringd door bouwkundig erfgoed. Recht tegenover de kerk bevindt dit erfgoed zich in kernwinkelgebied type B. Dit betekent dat de bouwhoogtes er beperkt worden tot 2 bouwlagen. In andere delen van het kernwinkelgebied kan het aantal bouwlagen juist verhoogd worden.

Bron: www.flickr.com ©erfgoed.be

Sint Janskerk en omgeving

De zones ten noorden en ten zuiden kunnen verdicht worden tot minimaal 3 bouwlagen en maximaal 4. Vandaag tellen de meeste gebouwen al 2+1 of 3+1 bouwlagen. Het effect van de toegelaten verdichting is dus beperkt. De bescherming en de belevingswaarde van de Sint Janskerk wordt mee bepaald door de omgeving ervan. Door deze in stand te houden of beperkte wijzigingen toe te staan, blijft het monument ook zijn waarde behouden. Het plan houdt rekening met de invloed van de omgeving op het beschermd monument, waardoor het geen negatieve impact heeft op de beschermingszone waarin de Sint Janskerk zich bevindt. Bron: Grontmij



6.3.2.4

Huizen in de Kasteelstraat en Huis Stroobants

Robianokasteel

De beschermde huizen in de Kasteelstraat bevinden zich in de omgeving van de Sint-Janskerk. Hierboven werd uiteengezet dat de omgeving van de kerk werd beschermd door een beperking van de bouwhoogte op te leggen voor de gebouwen recht tegenover de kerk. Deze huizen in de Kasteelstraat en op de Brusselsesteenweg bevinden zich in een zone waar geen specifieke beperking van de bouwhoogte wordt opgelegd. De gebouwen worden echter wel beschermd van grote veranderingen of aanpassingen door de aanduiding van “uniek en zeer gedenkwaardig geheel” op het grafisch plan. Concreet betekent dit dat het karakter en de oorspronkelijke verschijningsvorm van het gebouw bewaard moeten blijven en het gebouw niet verhoogd kan worden. Van een verhoging van de bouwhoogte is hier dus geen sprake. Het behoud van de monumenten en hun omgeving is dus gegarandeerd. Bron: Grontmij

6.3.2.5

Robianokasteel Pastorie

Het Robianokasteel is gelegen in een parkomgeving met veel hoogstammig groen. Het geheel is beschermd als dorpsgezicht. Het RUP behoudt het kasteel en bijhorende park als dusdanig en heeft dus geen effecten op het beschermd erfgoed in dit deel van het plangebied. Om de omgeving te vrijwaren van bijkomende bebouwing wordt een uitbreiding van de kantoorfunctie toegestaan binnen een zone van het plan vlakbij het sportterrein. 6.3.2.6

Pastorietuin

De Pastorietuin ligt tegenover de projectzone Papeblok. De ontwikkeling van deze projectzone kan een mogelijke impact hebben op het beschermde monument aangezien er een verhoging van de maximale bouwhoogte is toegelaten. De huidige bebouwing (de bibliotheek en cultureel centrum) is verschillend van schaal en stijl. Op dat vlak houden de toekomstige ontwikkelingen geen verandering in en zal de impact vrij beperkt zijn.

Bron: www.openmonumenten.be



6.3.2.7

Park van Tervuren

mogelijk te vrijwaren. De belangrijkste is dat een sloopvergunning slechts kan worden afgeleverd na een ‘algemeen onroerend erfgoedtoets’.

De impact op het Park van Tervuren is niet relevant want het nieuwe administratieve centrum ligt tussen het plangebied en het park. 6.3.4 6.3.3

Bouwkundig erfgoed

Archeologisch erfgoed

figuur 11: uittreksel uit de CAI

Artikel 12/1 van het decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten vermeldt dat de Vlaamse Regering een inventaris van het bouwkundig erfgoed vaststelt onder de vorm van een systematische oplijsting per gemeente, waarbij per opgenomen constructie of gezicht een beknopte wetenschappelijke beschrijving wordt gevoegd. Bij besluit van de administrateur-generaal van 16 14 september 2009 is de inventaris van bouwkundig erfgoed vastgesteld . Het bouwkundig erfgoed concentreert zich in drie duidelijke zones rondom de Sint Janskerk en de Markt. Twee andere gebouwen zijn geïsoleerd en verder van deze centrale plaats verwijderd. Een drietal zijn in de projectzone Vlonderse Hoek gelegen. Het hoekgebouw aan de Vlonderse Hoek wordt expliciet behouden door het plan. Opname in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed betekent voor elk van de erfgoedobjecten dat zij een vorm van vrijwaring voor de toekomst genieten. Deze vrijwaring verschilt echter sterk van een bescherming als monument. Voor beschermde monumenten gelden immers alle juridische bepalingen uit het monumentendecreet. Door de vaststelling van de inventaris van het bouwkundig erfgoed van 14 september 2009 treden een aantal andere wettelijke bepalingen in de Vlaamse decreet- en regelgeving in werking. Er gelden binnen het onroerend erfgoedbeleid, stedenbouwkundig, woonen energieprestatiebeleid een aantal uitzonderingsmaatregelen ten gunste van gebouwen uit de vastgestelde inventaris, met als doel die zoveel 16

B.S. 25 september 2009

Bron: CAI

Binnen het plangebied zijn 2 archeologisch sites gekend. Volgens literatuur heeft centraal in het plangebied vroeger de ‘Sint-Jan De doperkerk’ gestaan. Deze eerste kerk van Tervuren met kerkhof en pastorij, opgericht in 1798 was gerelateerd aan de abdij ’t Park en is tijdens de franse revolutie verbeurd verklaard en vernietigd. De toenmalige plaats van de kerk wordt op heden nog de ‘Kapelle’ genoemd en de



aanpalende straten heten Kapellestraat en St.-Jansstraat. Verder onderzoek naar restanten van deze oorspronkelijke kerk heeft nog niet plaatsgevonden. De site ligt volgens het RUP deels in te verdichten gebied en deels in het historisch centrum (zie verder). De bestaande bebouwing kan verdicht worden en vrije percelen kunnen verder ingevuld worden. Gezien de potentiële aanwezigheid van archeologisch erfgoed, kan in het RUP aangegeven worden dat bij grondwerken voorafgaand overleg is aangewezen met de bevoegde archeologische diensten zodat een archeologisch vooronderzoek kan voorzien worden. Bij waardevolle archeologische sporen biedt de vigerende wetgeving een decretaal kader. In het oosten van het plangebied bevindt zich de ‘Sint-Jan-Evangelistkerk’, daterend uit de late middeleeuwen. Informatie over deze kerk is afkomstig uit bewaard gebleven literatuur. Deze site bevindt zich volgens het RUP in ‘beschermd gebied’. De ontwikkelingsvisie is gericht op het behoud en de bescherming van de bestaande situatie. Er wordt geen impact verwacht op potentieel archeologisch erfgoed. Enkele belangrijke sites liggen in de onmiddellijke nabijheid van het plangebied. De uitvoering van het RUP zal in principe geen effecten hebben op deze sites. • In het oosten, grenzend aan het plangebied is de voormalige pastorie van Tervuren gelegen die net als de kerk opgericht is in de late middeleeuwen. In 2004-2005 werd een bouwtechnisch onderzoek uitgevoerd. • Een 200 m ten noordoosten van het studiegebied is het Kasteel van de Hertogen van Brabant en de Sint-Hubertuskapel gelegen. Bij archeologische opgravingen in 1941-1945 en 1982-1985 werden silexfragmenten en pijlpunten teruggevonden uit de steentijd en sporen van bewoning en verstekte burcht uit de middeleeuwen. • Ongeveer 500 m ten zuidoosten van het plangebied is aardewerk uit de Romeinse tijd gevonden wat mogelijks een restant is van een ‘kamp’ of begraafplaats. Boringen bij veldprospectie in 1892 leverden geen resultaat op.

De hoeveelheid gekend archeologisch erfgoed is evenwel slechts het tipje van de ijsberg. Er kan worden aangenomen dat er in de bodem nog een belangrijke hoeveelheid ongekend bodemerfgoed aanwezig is. Bij waardevolle archeologische sporen biedt de vigerende wetgeving een decretaal kader.

6.3.5

Historisch centrum

In het algemeen betekent het plan een bescherming van het gebouwde erfgoed in de vorm van de zone “historisch centrum”. Deze omvat het oudste woongedeelte in het centrum van Tervuren. De zone is karakteristiek door de smalle straten, gesloten bebouwing met zadeldak, de hoge dichtheid en de homogene woningtypologie die er gerealiseerd werd over de jaren heen. Om dit karakter te bewaren bevriest het plan de huidige situatie en laat geen bijkomende bouwlagen of bouwdiepte toe. Hier zal er dus geen verdichting kunnen gerealiseerd worden door uitbreiding van de bebouwing, eventueel wel door het opsplitsen van bestaande woningen in meerdere wooneenheden.

6.3.6

Conclusie

Ondanks de doelstelling tot verdichting en functievermenging in het centrum van Tervuren bevat het plan voldoende garanties en randvoorwaarden om de impact op de verschillende aspecten van de beschermde landschappen, dorpsgezichten en monumenten te beperken. In verschillende projectzones worden waardevolle gebouwen gevrijwaard. Algemeen zijn er lokale effecten op landschap en erfgoed mogelijk, maar op niveau van het hele plangebied is de impact beperkt.


Legende:

Koloni?npaleis

!

puntrelicten relictzone ankerplaatsen

Park vanTervuren - Tervuurse laan Hoeve Melijn

Dorpskom Tervuren en Warandepark

De Posthoorn Huis Langendonck

Sint-Janskerk Vier huizen Pastorij

Robiauwkasteel GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum

Zoni?nwoud - Bos van Marnix

kaart 14: Landschapsatlas

Zoni?nwoud N.O., Kapucijnenbos, Bos van Marnix en Arboretum van Tervuren Zoni?nwoud - Bos van Marnix

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende: Grens Rup beschermd dorpsgezicht beschermd landschap beschermd monument

Hoeve Melijn Huis Stroobants

Huis Langendonck St. Janskerk Huizen nr° 12-16-18-20

Robianokasteel

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum

kaart 15: Beschermde monumenten en landschappen

0

50 100

200

300

400 Meter

¯

Datum: 14.10.2011 Topografische kaart, 200x; INBO, BWK versie 01 2007

#

Legende: #

Bewaard

#

Gesloopt

#

#

# #

### # # ## ## ## # # ## #### ## # # #

#

#

## #

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 16: Bouwkundig erfgoed

0

50 100

200

300

400 Meter

¯



6.4

Ruimtelijke ordening

6.4.1

Ruimtegebruik

Er worden geen aanzienlijke effecten op ruimtelijk vlak verwacht, omdat het RUP een optimalisatie van het huidige ruimtegebruik nastreeft, in plaats van een uitbreiding van de functies.

Bijkomend wordt opgemerkt dat het verdichten en opwaarderen van het bestaand bebouwd gebied positieve effecten kan genereren op macroniveau, buiten het plangebied. De bijkomende ruimte die door verdichting en inbreiding wordt gecreëerd, hoeft niet op een andere plaats gezocht worden door middel van aansnijding van nog niet bebouwde, open ruimte. 6.4.2

Het RUP streeft een duidelijkere structuur van het bebouwde weefsel na. Enerzijds worden er verdichtingszones aangeduid. Vooral de randen van het centrum worden verdicht waardoor het centrum duidelijker afgebakend wordt ten opzichte van het open ruimte gebied. Ook de commerciële kern langs de Brusselstraat wordt afgebakend en de handelsfunctie krijgt er voorrang op de gelijkvloerse verdieping. De prioritaire handelsfunctie wordt er gemengd met het wonen op de verdiepingen. Aanvullend op het kernwinkelgebied is er een gemengd gebied waar er een evenwichtige verdeling tussen wonen en handel is en die als overgangszone fungeert naar gebieden waar de woonfunctie overheerst. Tegenover de verdichting van de rand staat dan weer het behoud en bescherming van de karakteristieken van het al erg verdichte historische centrum. Hier wil het plan vooral de huidige toestand bewaren, en de esthetische waarde van het verdichte weefsel benadrukken. Daarom worden er hier geen extra bouwlagen of grotere bouwdieptes toegelaten. In sommige zones wordt er een overdrukzone voor kantoren of gemeenschapsvoorzieningen voorzien. Deze bevinden zich in de zuidelijke rand, zodat het wonen de hoofdfunctie blijft in het centrum.

Ruimtelijke samenhang

Het wonen blijft de hoofdfunctie in Tervuren en er wordt ook gezorgd dat er geen breuk in het woonweefsel ontstaat. Zones waar commerciële functies gebundeld worden (vooral langs de Brusselsesteenweg) combineren de handel telkens met minimum twee woonlagen. In het commerciële centrum van Tervuren blijft het wonen verweven met andere functies. In het RUP, maar ook erbuiten is er een tendens van functies te bundelen. De site Koninklijke Moestuin is een goed voorbeeld van het concentreren van gemeenschapsvoorzieningen. Ook in het RUP is er een zone waar gemeenschapsvoorzieningen kunnen gebundeld worden. In dezelfde zin is er een overdrukzone voor kleine kantoren voorzien in de zuidelijke rand. Op die manier blijft de prioriteit in Tervuren de woonfunctie, maar is er ook ruimte voor andere functies die de gemeenschap nodig heeft. Ook het parkeren wordt gebundeld in grotere parkings. Vooral langs de Brusselsesteenweg (langs het kernwinkelgebied) worden de parkeerplaatsen in de projectzones Administratief Centrum en GITO om de wegen zoveel mogelijk te ontlasten en vlot verkeer te stimuleren.

De ontwikkeling van projectzones heeft ook tot doel de restruimtes in bouwblokken efficiënter te gebruiken. Vaak ontstaan er restruimtes in binnengebieden door beetje ze bij beetje vol te bouwen. De projectzone laat toe de ruimte te structureren en efficiënter te gebruiken.



6.4.3

Belevingswaarde

De ruimtelijke relevantie ligt vooral in de gebruikswaarde van de open en groene ruimtes. Vooral het zuiden van Tervuren heeft een groen karakter door de aanwezigheid van de Voer. Het wandelpad en het park van de Voer blijven bestaan als gebied voor voetgangers. De beleving van het groen blijft hier belangrijk. Ook het bestaande wandelpad in de projectzone Paardenmarkt blijft bestaan en wordt aangelegd met een groenzone om de doorsteek aangenaam te maken, die tegelijk dient als buffer tussen de tuinen van bestaande woningen en de nieuwe ontwikkelingen. Dit betekent een opwaardering van deze open ruimte en vormt een continuïteit met het wandelpad langs de Voer.

6.4.4

Ontwikkeling projectzones

In de projectzone Van de Velde staan er garageboxen in het binnengebied. Hun opstelling leidt tot een inefficiënt ruimtegebruik. De projectzone kan binnen het RUP herontwikkeld worden zodat extra woningen gerealiseerd kunnen worden in een centraal gelegen bouwblok. De projectzone Vestenstraat bestaat uit braakliggende terreinen die de continuïteit van het woonweefsel aan de rand van het centrum verstoren. Om een duidelijkere eenheid te creëren wordt een woonproject gerealiseerd en het bouwblok af te werken. De zone krijgt een meerwaarde door de voetgangersdoorsteek die binnen het project aangelegd wordt. In de projectzone Papeblok wil men de overgang tussen parkgebied en bebouwd centrum terug vorm geven. Aan de ene kant wordt het beeld bepaald door achterkanten en garageboxen, de andere kant van de zone grenst aan het park rond de Voer. Het project maakt een overgang tussen park en bebouwd weefsel mogelijk.

De projectzone GITO is vandaag een schoolgebouw dat binnenkort niet meer gebruikt zal worden. Gefaseerde bebouwing naargelang de toenemende behoeften hebben geleid tot een weinig gestructureerd binnengebied, dat moeilijk omgevormd kan worden voor andere functies. Het RUP laat functievermenging toe langs de Brusselsesteenweg, zodat er toch een zekere dynamiek blijft bestaan op deze locatie. Het binnengebied zal enkel bestemd zijn voor het wonen, zodat de geluidshinder ten opzichte van de omliggende woningen verminderd. De projectzone Paardenmarkt bestaat uit tuinen die omgevormd kunnen worden tot woningen. Een lage dichtheid zorgt voor een rustig binnengebied, zodat overlast ten opzichte van de omliggende woningen beperkt blijft. De Vlonderse Hoek bestaat uit een aantal waardevolle gebouwen aan de Markt en bijhorende tuinen. Vooral de tuin op het hoekperceel is bepalend voor het straatbeeld. Deze wordt deels bewaard in combinatie met de constructie van een compact hoekgebouw dat verschillende functies herbergt. De bouwhoogte en –volume spelen in op het nieuwe Administratief Centrum aan de overkant van de straat. Het Administratief Centrum is een sterk bebouwd gebied, maar het binnengebied bestaat uit verschillende restruimtes die vooral gebruikt worden als parkeerplaatsen voor opslag. Het plan bouwt een zonering in en voorziet in voldoende ondergrondse parkeergelegenheid zodat er meer publieke ruimte bovengronds mogelijk is.

6.4.5

Conclusie

Het plan heeft geen negatieve impact op het gebied van ruimtelijke ordening. Het RUP is een kader waarin het centrum kan ontwikkelen tot een duidelijk gestructureerd en samenhangend geheel.



6.5

Mobiliteit

kaart 17: Fietsroutenetwerk kaart 18: Trajecten en stopplaatsen van het openbaar vervoer

6.5.1

6.5.2

Ontsluiting autoverkeer

Het plan wijzigt de bestaande wegenstructuur niet. Het centrum van Tervuren blijft gemakkelijk bereikbaar via de Leuvensesteenweg en de Brusselsesteenweg. Op dat vlak zijn er dus geen significante effecten.

Kwantitatieve aspecten

In het algemeen maakt het RUP verdichting van het centrum mogelijk. Een toename van de bevolking betekent een toename van het verkeer van en naar het plangebied. Rekening houdend met het feit dat de voornaamste verdichting mogelijk is in de randen van het centrum, en niet zozeer in het dicht bebouwde historische centrum, kan men aannemen dat het bijkomende verkeer geen overlast veroorzaakt in het centrum zelf noch langs de Brusselsesteenweg. Het zullen vooral de perifere wegen zijn die zwaarder belast zullen worden. De impact op het centrum zelf blijft ook beperkt, rekening houdend met het feit dat de toegelaten gabarieten op veel plaatsen weinig afwijken van de bestaande gabarieten. Deze effecten zijn echter moeilijk te kwantificeren. Voor de projectzones is een meer concrete inschatting mogelijk (zie tabel op volgende pagina). De (maximale) ontwikkeling van de projectzones genereert 136 bijkomende autoverplaatsingen tijdens de spits. Hieruit blijkt dat de impact van de projectzones op het verkeer niet significant zal zijn ten opzichte van de globale verkeersintensiteiten.

In de projectzone Paardenmarkt wordt een nieuwe wegenis voorzien om het binnengebied te kunnen ontwikkelen en ontsluiten. Eén perceel langs de Lindeboomstraat wordt gereserveerd om die ontsluiting te realiseren, omdat dit een opportuniteit is die zich in de bestaande toestand voordoet. Het RUP bestendigt het commerciële centrum langs de Brusselstraat en staat er een grotere bouwdiepte toe op het gelijkvloers om de handelsfunctie daar aan te trekken. Ook bestemmingswijzigingen zijn beperkt om die reden. Een commerciële kern trekt ook verkeer aan. Het RUP voorziet daarom verschillende parkings langs de Brusselsesteenweg voor dit doel, zodat het bestemmingsverkeer het doorgaand verkeer niet belemmert. Functieverweving en de nabijheid van handel en gemeenschapsvoorzieningen beperkt anderzijds het verkeer van de lokale bevolking. In die zin heeft verdichting een positief effect op het aantal verplaatsingen van de inwoners. Het stimuleert daarenboven de overschakeling op alternatieve vervoerswijzen binnen het centrum.



Tabel 1: Raming van de verkeersgeneratie door de projectzones


6.5.3

Parkeren

Het RUP voorziet parkeergelegenheid in elke projectzone om de parkeerbehoefte van de nieuwe bewoners te beantwoorden binnen de contouren van het project zelf en wordt de omgeving niet extra belast. In sommige projectzones die centraal of strategisch gelegen zijn, gaat het RUP verder en voorziet parkings voor bewoners én bezoekers van specifieke functies die in de omgeving gelegen zijn. Een goed voorbeeld is de projectzone Administratief Centrum waar een ondergrondse parking voorzien wordt die de nodige capaciteit moet bezitten om externe bezoekers van het handelscentrum een plaatsje te geven, zodat ze de straten rondom het kernwinkelgebied niet blokkeren.

6.5.4

6.5.5

Langzaam verkeer

De ontsluitingen voor langzaam verkeer worden niet gewijzigd in het RUP. De voetweg in het projectgebied Paardenmarkt wordt expliciet behouden en aangevuld met een groene zone, zodat deze aangenaam is om te benutten. Andere voetgangersverbindingen blijven ook behouden.

6.5.6

Conclusie

Ondanks de doelstelling tot verdichting van het centrum worden geen aanzienlijke negatieve effecten verwacht op het gebied van mobiliteit.

Openbaar vervoer

Het openbaar vervoer is vooral belangrijk als verbinding tussen het plangebied en de wijdere omgeving. De bus doorkruist het centrum niet maar gebruikt de perifere wegen in het plangebied. Verdichting van het centrum van Tervuren verhoogt het aantal potentiële klanten van het openbaar vervoer.


Legende: alternatieve functionele fietsroute functionele fietsroute hoofdroute Recreatief Netwerk Vlaams-Brabant (2009)

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 17: Fietsroutenetwerk

0

50 100

200

300

400 Meter

¯


Legende:

1 I

stopplaats traject

GEMEENTE TERVUREN RUP Tervuren centrum kaart 18: Trajecten en stopplaatsen van het openbaar vervoer

0

50 100

200

300

400 Meter

¯



6.6

Andere disciplines

Hieronder worden de thema’s lucht, klimaat, geluid en licht kort behandeld.

6.6.1

Lucht en klimaat

Het RUP voorziet geen specifieke functies of activiteiten die significante luchtvervuiling kunnen veroorzaken. Mogelijke impact op de luchtkwaliteit en het klimaat worden veroorzaakt door het bijkomend verkeer, gegenereerd door de verdichting van het centrum. Het RUP maakt een verdichting van het centrum van Tervuren mogelijk. Zoals besproken onder het gedeelte mobiliteit, betekent verdichting een toename van het verkeer van en naar het plangebied. Extra verkeer in het centrum heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit. We spreken echter over lokale en beperkte toenames, aangezien de grootste verdichting wordt gerealiseerd in de projectzones en dat deze 136 bijkomende autoverplaatsingen tijdens de spits genereren. Het RUP voorziet naast verdichting ook een versterking van diensten en voorzieningen voor de lokale bevolking, waardoor meer inwoners zich dichter bij de voorzieningen zullen bevinden. Dit schept potenties voor het reduceren van de automobiliteit. Tenslotte zal het voorzien van randparkings voor bezoekers het ‘zoekverkeer’ in het centrum doen dalen. Hieruit kunnen we concluderen dat de impact van het bijkomend autoverkeer niet significant zal zijn ten opzichte van de globale luchtkwaliteit.

6.6.2

Geluid

Het bijkomend autoverkeer dat veroorzaakt wordt door het RUP brengt extra geluid met zich mee. Gebaseerd op een identieke redenering als voor de luchtkwaliteit, kunnen we besluiten dat de impact van het bijkomend verkeer niet significant zal zijn ten opzichte van de globale geluidshinder binnen de perimeter van het plan. Het RUP voorziet ook ontwikkelingen die een positieve invloed op verkeerslawaai kunnen hebben.

6.6.3

Licht

Het RUP voorziet geen specifieke functies of activiteiten die significante lichthinder kunnen veroorzaken. Binnen het thema ‘licht’ zijn sporten recreatiezones specifieke aandachtgebieden. Het RUP voorziet het behoud van de bestaande sporten recreatiezone Nettenberg in het zuiden van het centrum van Tervuren. Deze bestaat uit een sporthal en een open lucht sportveld. Het sportveld houdt potentieel lichthinder in ten opzichte van zijn directe omgeving. De impact op bestaande omliggende functies maar ook op toekomstige ontwikkelingen in de buurt moet beperkt worden. Omliggende zones zijn voornamelijk bebouwd met woningen. Ten noordoosten bevindt zich nu een speel- en skate-terrein. Op termijn kan dit evolueren naar een nieuwe cluster met woningen en eventueel kantoren. Er zullen maatregelen getroffen moeten worden om de lichthinder ten opzichte van de nieuwe woningen te beperken. Over het algemeen zet het RUP niet aan tot de ontwikkeling van grootschalige sportzones, dus zal de impact ervan beperkt blijven tot de directe omgeving van het sportterrein.

Verder voorziet het RUP geen specifieke bijkomende geluidshinderlijke activiteiten.


7

Externe mensveiligheid

In het plangebied zijn geen Seveso-inrichtingen aanwezig. Het RUP maakt in het plangebied de inrichting van Seveso-bedrijven niet mogelijk.

Figuur 12: Sevesobedrijven

Het RUP heeft betrekking op aandachtgebieden zoals gedefinieerd in het besluit van de Vlaamse regering van 26 januari 2007 houdende nadere regels inzake veiligheidrapportage, met name (bijkomend) woongebied. De afstand tot het dichtstbijzijnde hoge drempel Seveso-bedrijf in Vlaanderen is 8,4 km. Het gaat om de luchthaven in Zaventem. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevindt er zich een hoge drempel Seveso bedrijf op 11,5 km van het centrum van Tervuren. Het betreft hier het bedrijf Lukoil Belgium. Op basis van bovenstaande aftoetsing stelt er zich op het vlak van externe veiligheid geen probleem en worden er geen aanzienlijke effecten verwacht inzake externe veiligheid. Bron: Lijst van gekende hoge- en laagdrempelinrichtingen in Vlaanderen ©dienst Veiligheidsrapportering


8

Grensoverschrijdende effecten

Op basis van de ligging van het plangebied en de doelstellingen van het plan, worden geen grensoverschrijdende effecten verwacht.


9

Conclusie

Het ruimtelijk uitvoeringsplan Tervuren centrum geeft uitvoering aan de doelstelling van het GRS tot verdichting en functieverweving in het centrum van Tervuren. Deze algemene doelstellingen worden uitgewerkt per deelzone binnen het plangebied, aangepast aan de specifieke karakteristieken en bestaande elementen in de verschillende deelzones. Daarnaast zijn er een aantal projectzones waar er specifieke ontwikkelingsmogelijkheden zijn, vooral op het vlak van verdichting. De voorschriften per deelzone leiden via deze aanpak tot een optimaal evenwicht tussen de bestaande structuur met haar kwaliteiten en de gewenste ontwikkeling. De negatieve effecten op de zone of de omgeving kunnen op die manier beperkt worden. De belangrijkste parameters waarmee rekening is gehouden zijn het compacte en dynamische commercieel centrum, het historisch erfgoed, het karakteristieke uitzicht en compactheid van de historische kern en de nabijheid van de groenstructuur rond de Voer.

De screening toont aan dat deze aanpak leidt tot een evenwichtig en goed afgewogen plan, waarvan de uitvoering geen significante negatieve effecten op het milieu zal teweegbrengen. Indien er zich toch negatieve effecten voordoen, zijn deze meestal enkel relevant op lokaal niveau en niet op de schaal van het totale plangebied. De belangrijkste is het ontwikkelen van het relatief groot aandeel open ruimte in de projectzone Paardenmarkt. Het RUP voorziet milderende maatregelen die inspelen op een hogere compactheid van de bebouwing en de garantie op behoud van voldoende groen in het binnengebied. Er kan gesteld worden dat het realiseren van het RUP geen aanzienlijke milieueffecten in de verschillende disciplines teweeg zal brengen.


10

Bijlage: adviezen

10.1

Advies Ruimtelijke Ordening Vlaams-Brabant

10.2

Advies ANB


Bijlage: adviezen

10.3

Advies VMM


Bijlage: adviezen

10.4

Advies Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant


Bijlage: adviezen

10.5

Advies Agentschap Wegen en Verkeer


Bijlage: adviezen

10.6

Advies Provincie Vlaams-Brabant

10.7

Advies Wonen Vlaams-Brabant


Gemeente Tervuren RUP Tervuren Centrum

Recommend Documents