GEMEENTE LICHTERVELDE ONTWERP RUP MILITAIRE MAST [versie 06082010]
gezien en voorlopig vastgesteld door de gemeenteraad in de vergadering van ..........
De Secretaris,
De Burgemeester, zegel der gemeente
het college van burgemeester en schepenen verklaart dat onderhavig RUP voor eenieder ter inzage heeft gelegen van .......... tot ............
De Secretaris,
De Burgemeester, zegel der gemeente
gezien en definitief vastgesteld door de gemeenteraad in de vergadering van
De Secretaris,
De Burgemeester, zegel der gemeente
INHOUD
04 PLANNINGSCONTEXT RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN
TEAM - PLANPROCES
PROVINCIAAL RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN
TOELICHTING
05 PLANNINGSOPTIES
01 SITUERING
DE MILITAIRE MAST EN ZIJN OMGEVING: EEN BEVREEMDENDE COCKTAIL
ONDERWERP VAN HET RUP
PLATTELAND ZONDER GRENZEN
SITUERING VAN HET PLANGEBIED
BEREIKBAARHEID
02 FEITELIJKE TOESTAND
carpoolparking + veldwegel belstopplaats op de gentweg
HISTORISCH RUIMTELIJKE INFORMATIE
periode voor 1883
– ONTSLUITING
PROGRAMMATORISCHE VRAGEN
periode tot 1899
recreatief medegebruik open ruimte
periode tot 1936
jeugdlogies/jeugdkampen/tentenkampen
periode tot 1983
centraal infopunt in zacht-recreatief netwerk
periode tot 2002
concrete inrichting site
BESTAANDE RUIMTELIJKE INFORMATIE: PLANGEBIED
NORMERING
relief
ECOLOGISCHE EN EIGENTIJDSE ARCHITECTUUR
bebouwde ruimte
UITBATING
functies
FASERING EN VERDERE PLANVORMING
open ruimte
06 TECHNISCHE SCREENING
ontsluiting – infrastructuur – openbaar vervoer
WATERTOETS
trage wegen
BUURTWEGENTOETS
watertoets
SCREENING PLAN MER
geluid
PLANBATEN, PLANSCHADE, KAPITAALSCHADE, GEBRUIKERSCOMPENSATIE
eigendomsstructuur
07 OP TE HEFFEN STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN
architectuur
08 RUIMTEBALANS
BESTAANDE RUIMTELIJKE INFORMATIE: HOOFDANALYSE
snelweg en afrittencomplex platteland
VOORSCHRIFTEN
landmark SFEERBEELDEN
03 JURIDISCHE TOESTAND
BIJLAGEN
TEAM correspondentie-adres: Jubelfeestlaan 79 bus 15 – 1080 Brussel T en F 02 767 9816 – M 0485 34 17 36
JAN EN ANNEKATRIEN TERWECOREN – VERDICKT JUBELFEESTLAAN 79 BUS 15 1080 BRUSSEL
ARCHITECTENBUREAU JAN MAENHOUT G. LATINISLAAN 11 1030 BRUSSEL
Tijdelijke vereniging
Datum
TERWECOREN - VERDICKT
02.03.2007
aanstelling van de ontwerpers
burg. ir.-architect Jan Terwecoren
19.02.2008
opmaak draft voorontwerp
30.04.2008
bespreking met defensie en gemeente lichtervelde (brugge)
architect Annekatrien Verdickt
09.2008
bespreking met gemeente lichtervelde
13.11.2008
bespreking met defensie (brugge)
04.12.2008
opmaak voorontwerp
08.05.2009
opmaak verzoek tot raadpleging
29.05.2009
opmaak verzoek tot raadpleging - aanpassing
23.07.2009
bespreking met gemeente lichtervelde
20.08.2009
adviesaanvraag
15.10.2009
plenaire vergadering
04.12.2009
aanpassingen na opmerkingen plenaire vergadering
06.08.2010
einddocument schepencollege
ARCHITECTENBUREAU JAN MAENHOUT
architect en ruimtelijk planner Jan Maenhout
TOELICHTING RUP MILITAIRE MAST
�������������������������������� � � � � � � � � � � ��
�
�
�
�
01 SITUERING ONDERWERP VAN HET RUP
Het RUP wil een nieuwe bestemming geven aan het militair domein, dat momenteel minder intensief en op termijn mogelijk niet meer gebruikt zal worden door defensie. Het RUP wil onderzoeken welke de toekomstige mogelijkheden zijn om de infrastructuur van de militaire zendmast, waarvan het hoofdgebouw een merkwaardig gebouw is, te hergebruiken.
SITUERING VAN HET PLANGEBIED
Lichtervelde is gelegen in het centrum van de provincie WestVlaanderen en maakt deel uit van het arrondissement Roeselare. De gemeente situeert zich tussen de steden Torhout en Roeselare.
Het plangebied ligt in het zuidoosten van de gemeente. Het wordt begrensd door de berm van de E403 in het oosten en agrarisch gebied in het zuiden, westen en noorden. In het zuiden takt het plangebied via een dienstweg aan op de openbare weg, zijnde de Gentweg.
Het plangebied is ongeveer 1ha groot
Het plangebied is afgebakend met een defensieve afsluiting.
Het plangebied bevat volgende bouwwerken: cirkelvormig hoofdgebouw (273m²), zendmast, technisch lokaal (29m²), berghok (19m²), cabine (10m²), elektriciteitscabine (56m²) en een ondergrondse stookolietank van 10.000l. [zie ook KRT13]
02 FEITELIJKE TOESTAND
1866
xxxx
HISTORISCH RUIMTELIJKE INFORMATIE
Periode voor 1883 [KRT01] Het plangebied behoort tot een groot gebied met landbouw en kleine bossen. Op de kim van de heuvelrug [zie ook KRT07-relief-heuvelrug] loopt een ontsluitingsweg waarop loodrecht diverse veldwegen aantakken. Deze veldwegen zijn gedeeltelijk of volledig verdwenen. Een van deze veldwegen loopt vlak door het plangebied. In die periode worden ook de spoorlijnen Kortrijk-Brugge en Gent-De Panne aangelegd. De spoorweg Gent-De Panne snijdt in de buurt van het plangebied de heuvelrug doormidden.
1883 HRS
1875 KRT01
1866-1875
0
1899
1 km
1898
Periode tot 1899 [KRT02] De toestand blijft quasi ongewijzigd. De spoorlijn Gent-De Panne is nu volledig.
1899 HRS
1899 KRT02
1898-1899
0
1 km
Periode tot 1936 [KRT03] De toestand blijft ongewijzigd.
1935
1926
Periode tot 1983 [KRT04] De aanleg van de snelweg A17 (nu E403) is gepland. Deze snelweg zal ervoor zorgen dat de geografische ordening volgens het relief doorbroken wordt. De heldere structuur van een hoofdontsluitingsweg op de kim en hierop loodrechte veldwegen volgens de gradient van de helling wordt door deze ingreep zwaar aangetast. Het aantal bossen is verminderd, ten voordele van agrarisch gebied. Tevens verdwijnen er stukken veldweg door het grootschaliger worden van de landbouwpercelen. Specifiek op de site van het plangebied staat nu een militair station getekend. Het traject van een vorige veldweg dient aan een zijde als ontsluitingsweg. Aan de andere zijde verdwijnt de veldweg.
1936 HRS
1913 KRT03
1913-1936
0
1 km
Periode tot 2002 [KRT05] De E403 is voltooid, met een afrittencomplex in de buurt van het plangebied. Ondertusen is ook een ringlaan rond Lichtervelde aangelegd. In het westen van de heuvelrug worden de Huwijnsbossen aangeplant. Tot slot wordt opgemerkt dat een drietal hoeves zich naast hun hoofdactiviteit van landbouw, gaan richten op nieuwe nevenactiviteiten zoals overnachtingen of de verkoop van hoeveproducten [Vlierkaerthoeve, Bossneppe,…]
BESTAANDE RUMTELIJKE INFORMATIE: PLANGEBIED
���������� �������
Relief Het plangebied bevindt zich op de top van een heuvelrug [zie KRT07]. Deze heuvelrug scheidt de waterbekkens van de IJzer en de Schelde.
������������ Bebouwde ruimte De bebouwing en verharding in het plangebied staan in het dienst van de (voormalige) militaire activiteit. Een overzicht van het gebouwencomplex wordt weergegeven op KRT13. De kwaliteit van de gebouwen is zeer divers. Enkel het hoofdgebouw heeft een intrinsieke waarde. Volgens die logica is het in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan [GRS] ook aangestipt als merkwaardig gebouw.
�������������
�������� ���������
Functies Het volledige plangebied is militair domein. De omliggende zone is volledig ingekleurd als agrarisch gebied op het gewestplan [zie ook §3-juridische toestand].
Open ruimte Het plangebied ligt te midden van een grote open ruimte die zich tussen verschillende dorpskernen uitstrekt [zie KRT06 en 08]. Deze ruimte omvat de volledige heuvelrug. In de realiteit is deze ruimte gecompartimenteerd door de diverse infrastructuur die er doorheen loopt (spoorlijnen, snelweg, ringweg,...). De Heihoek is het deel van dit open gebied op Lichtervelds grondgebied.
Ontsluiting - Infrastructuur - Openbaar vervoer Het plangebied is op macroschaal zeer goed ontsloten met de auto, door zijn ligging bij het afrittencomplex van de E403 en de ringweg rond Lichtervelde die erop aantakt [zie KRT09]. Ter hoogte van het afrittencomplex is een carpoolparking. Deze parking wordt ook in het weekend druk gebruikt door bezoekers aan de nabijgelegen baanwinkels. De buslijn Deinze-Tielt-Lichtervelde, die aan het station van Lichtervelde vertrekt, heeft
���������� �������
een halte op ongeveer 1 kilometer wandelafstand van het plangebied. Daarnaast is er op de Heihoek een belbus met een halte op ongeveer 1,2 km van het plangebied [zie KRT10]. Op microschaal is de bereikbaarheid minder evident. Het prominente beeld van de militaire mast doet uitschijnen dat het gebied bereikbaar zou zijn vanaf de zijde van het afrittencomplex/ringweg. Dat is echter niet het geval. Het is enkel toegankelijk via het stelsel van landwegen dat de Heihoek ontsluit.
Trage wegen Er zijn geen trage wegen in of in de nabijheid van het plangebied [bron: www.giswest.be]. De restanten aan oude veldwegen zijn niet aangestipt als trage wegen. (zie historische analyse). In het bredere gebied van de Heihoek passeren diverse wandel- en fietsroutes [zie KRT 11].
Watertoets
Het plangebied ligt in een infiltratiegevoelig gebied dat tevens gevoelig is voor grondwaterstromingen. [bron: www.giswest.be]
Geluid De snelweg is een bron van geluidsoverlast op de site.
Eigendomsstructuur Het plangebied is volledig eigendom van het ministerie van Defensie.
Architectuur Het bestaande hoofdgebouw is in het GRS aangestipt als een merkwaardig gebouw.
Dat gebouw is ontworpen om vliegtuigen waar te nemen en neemt hierdoor een bijzondere positie en opbouw aan. Het staat gepostioneerd op de top van de heuvelrug en is als een kompas met zichten naar alle windrichtingen opgebouwd. [zie KRT 14]
BESTAANDE RUIMTELIJKE INFORMATIE: HOOFDANALYSE De omgeving van de militaire radar wordt gekenmerkt door twee ruimtelijke organisatielogica’s, namelijk die van het platteland en die van de snelweg. Zowel op het platteland als in de ruimte rond de snelweg speelt een heel specifieke dynamiek, die de voorbije jaren steeds sterker werd. (zie ook historiek)
Snelweg en afrittencomplex De snelweg snijdt de landschappelijke heuvelrug die in het GRS wordt aangestipt, middendoor. Hij vormt een barrière tussen het buitengebied van Lichtervelde en van Koolskamp/Zwevezele. Langsheen zijn traject is de snelweg bovendien oorzaak van veel geluidshinder. Het afrittencomplex van de Voerman trekt eigen typerende activiteiten en faciliteiten aan die hun stempel drukken op de landschappelijke ruimte. In de omgeving bemerken we een carpoolparking, het baancafé De Voerman, de handelszaak Ventura NV, ... . Dat zorgt voor menselijke activiteiten zoals pauzerende vrachtwagenchauffeurs, carpoolers, af- en aangerij rond de Ventura-winkel,.... die eigen zijn aan een snelwegomgeving. Dit typerend proces van ontwikkeling kadert tot nu toe niet in een hoger richtinggevend plan, dat probeert om deze sluipende veranderingen in goede banen te leiden.
Platteland Daarnaast maakt ook het platteland een evolutie door. Landbouw is niet meer de unieke activiteit die op het platteland plaatsvindt. Steeds meer landbouwbedrijven in Vlaanderen verbreden hun hoofdactiviteit met nevenactiviteiten, meerbepaald hoevetoerisme. Ook op de Heihoek is dit merkbaar. Toerisme is niet de enige nieuwkomer op het platteland. Ook de natuur is terug in opmars. Van overheidswege wordt dit in Lichtervelde gestimuleerd door het aanplantingsplan voor de Huwijnsbossen. Zowel het hoevetoerisme als de Huwijnsbossen komen in het GRS aan bod. Met betrekking tot het hoevetoerisme stipuleert het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
��������������� ����������������� ����������������������� ����������������������
(PRS) dat landbouw een nevenactiviteit moet blijven.
Landmark De omgeving mag dan al bijzonder ogen door de botsing tussen twee totaal verschillende, ruimtelijke inrichtingspatronen (snelweg versus platteland), de zendmast zelf en het militaire hoofdgebouw op de site zijn dit zeker. De zendmast vormt, mede door zijn ligging naast de drukbereden snelweg, een enorme landmark. Dit gaat gepaard met een zekere betrokkenheid. Wie aan de zendmast raakt, raakt aan het beeld van Lichtervelde en haar omgeving. Deze landmark heeft de kracht om een gans gebied op de mentale kaart te zetten van bewoners en voorbijgangers. Wat aan de voet gebeurt, heeft bijgevolg een grote potentie, omdat het meteen geniet van buitenproportionele aandacht.
SFEERBEELDEN
03 JURIDISCHE TOESTAND
Type plan
Referentie
Gewestplan
Het gewestplan Roeselare-Tielt deelt het gebied in als militair domein. De omgeving rond het plangebied wordt ingekleurd als agrarisch gebied. (bron: www.agiv.be)
BPA
geen
RUP Vogelrichtlijngebied, Habitatrichtlijngebied Buurtwegen
geen geen (bron: www.giswest.be) geen
04 PLANNINGSCONTEXT
Omtrent de uitbreiding van de bestaande gebouwen en het toelaten van tentenkampen, luidt het advies dd03/12/2009 van de Provincie West-Vlaanderen echter:
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen [RSV] Lichtervelde is een gemeente in het centrum van de provincie, gesitueerd tussen de “ (…) De bijkomende geplande uitbreiding die meer dan 5% bedraagt, is ruimtelijk en architecturaal verantwoord mits de overige technische installaties (met uitzondering steden Torhout en Roeselare. van de zendmast) op het terrein verwijderd worden ter compensatie. Daarenboven Lichtervelde is gelegen in het buitengebied waar het behoud en de versterking van kan deze uitbreiding enkel gepland worden om het gebruikscomfort te verhogen (vb. de open ruimtefuncties voorop staat. Om deze functies te beschermen worden in functie van modern sanitair, kookvoorzieningen, polyvalente ruimte, …). Het is de bijkomende voorzieningen conform het principe van gedeconcentreerde aanvaardbaar om voor het deze functionele verbouwing en herbestemming af te wijken bundeling voorzien in de hoofddorpen en woonkernen. Het voorzien van recreatieve van de in het richtinggevend gedeelte aangereikte beleidskader van het PRS-WVL, dit voorzieningen in de open ruimte beantwoord hier niet aan. In voorliggend RUP op grond van artikel 2.1.2 §3 VCRO. wordt een bestaande site in militair gebruik ingezet in functie van een recreatieve bestemming, conform de suggestie in het GRS. Gelet op de bestaande toestand en De herbestemming van de resterende gronden tot enerzijds een zone voor weide en gezien geen landbouwbelangen worden geschaad is dit in principe een aanvaardbare een zone voor kampeerweide is mogelijk mits de volgende twee opmerkingen verwerkt worden in de specifieke bestemmingsvoorschriften: functiewijziging. Gelet op de bestaande toestand is de voorgestelde bestemmingswijziging niet strijdig met het RSV.
•
Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan [PRS] Volgens het beleidskader PRS-WV kan plattelandstoerisme enkel toegelaten worden in merkwaardige gebouwen, beschermde gebouwen en actieve hoeves mits deze goed ontsloten zijn. Onder merkwaardige gebouwen wordt begrepen gebouwen die niet beschermd zijn, maar cultuur-historisch een sociaal-economische waarde hebben voor het gebied. Het is de bedoeling om aan deze gebouwen de mogelijkheid te geven een nieuwe inhoud te krijgen. Voor dergelijke gebouwen dienen richtlijnen opgesteld die de mogelijke toekomstige ingrepen zodanig begeleiden dat het erfgoed zijn waarde behoudt en tegelijk vernieuwende en kwaliteitsvolle architectuur toelaat. Het PRS-WV vermeldt de gebouwen van de militaire zendmast in Lichtervelde. Deze opties worden opgenomen binnen het RUP. Er dient opgemerkt dat het RUP ook een uitbreiding van de bestaande gebouwen wenst te voorzien. In het PRS-WV is echter enkel sprake van mogelijkheden in bestaande gebouwen en eventuele functionele verbouwingen (5%). Het is ook wenselijk om in het RUP te onderzoeken of er een mogelijkheid bestaat om jeugdkampen in te richten op de site. Deze voorzieningen zijn evenwel niet toegestaan in merkwaardige gebouwen volgens het beleidskader uit het PRS-WV. Enkel bij actieve hoeves kan dit conform het beleidskader worden voorzien.
zone kampeerweide: het tijdelijk oprichten van een tentenkamp voor jeugdgroepen en begeleiders is mogelijk wanneer met tijdelijkheid maximaal 75 dagen per jaar bedoeld worden, het enkel gaat om tenten en er voor sanitair en een gemeenschapsblok beroep wordt gedaan op het te verbouwen cirkelvormig hoofdgebouw. Bovenstaande opmerking is afwijkend ten opzichte van het Provinciaal beleidskader voor kleinschalig toeristisch-recreatieve plattelandsactiviteiten (PRS WVL – RD p.257). Zo is het inrichten van een kampeerweide op basis van het PRS enkel mogelijk bij een actieve hoeve en niet bij een merkwaardig gebouw. Deze afwijking kan worden gemotiveerd via het in het VRCO opgenomen artikel 4.2.1.5° punt c, alsook het decreet van 10 juli 2008 betreffende de toeristische logies artikel 3 §2 dat de inrichting van een tijdelijke kampeerweide toelaat voor 75 dagen.
•
zone kampeerweide en zone weide: bijkomende solitaire gebouwen op het terrein zijn in de zone voor weide en zone voor kampeerweide niet toegestaan.
Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan [GRS] De opmaak van het GRUP-militair domein kadert binnen het GRS, definitief aanvaard en goedgekeurd door de Deputatie op 23/03/2006.
In het informatief gedeelte van het GRS worden de gebouwen van het
militair domein geselecteerd als een kans voor recreatie (GRS-ID p70 - VI Sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen - §5. Toerisme en infrastructuur)
- beleidsdoelstellingen) o
Het richtinggevend gedeelte van het GRS meldt achtereenvolgens o
Recreatief medegebruik van de open ruimte wordt gestimuleerd in het noorden en het zuiden van de gemeente (omgeving Veldgebied en Heuvelrug). Deze gave gebieden geven op zich al een meerwaarde aan de open ruimte van Lichtervelde. Door deze gebieden te laten “beleven” (fietsen, wandelen, overnachten,…) op een zacht-extensieve manier en in een aangenaam natuurlandschappelijk kader draagt dit nog meer bij tot een positieve beeldvorming en ervaring van de open ruimte. (GRS-RD p30 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur - beleidsdoelstellingen)
o
(GRS-RD p31 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur - beleidsdoelstellingen) o
Plattelandstoerisme volgens het beleidskader PRS-WV kan enkel worden toegelaten in merkwaardige gebouwen, beschermde gebouwen en actieve hoeves en mits deze goed ontsloten zijn. Merkwaardige gebouwen: dit zijn gebouwen die niet beschermd zijn, maar cultuur-historisch een sociaal-economische waarde voor het gebied hebben. Het is de bedoeling om, om verwaarlozing te vermijden, aan deze gebouwen de mogelijkheid te geven een nieuwe inhoud te krijgen. Voor dergelijke gebouwen dienen richtlijnen opgesteld die de mogelijke toekomstige ingrepen zodanig moeten begeleiden dat het erfgoed zijn waarde behoudt én tegelijk een vernieuwende én kwaliteitsvolle architectuur toelaat. In Lichtervelde gaat het om: -
de gebouwen van de militaire radar (sic; de volksmond spreekt van een radar, maar in de realiteit gaat het om een zendmast)
-
(…)
(GRS-RD p30 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur
Voor de gebouwen van de militaire radar (= merkwaardig gebouw) wenst de gemeente dit kader enerzijds te verengen door enkel jeugdlogies toe te laten en anderzijds doet de gemeente de suggestie aan de provincie om ook jeugdkampen/tentenkampen toe te laten op bijhorende weide (= verruimen t.o.v. kader PRS). Deze tentenkampen dienen een strikt tijdelijk karakter te hebben, gericht op de vrije schooldagen. Het is geenszins de bedoeling dat de site evolueert tot een toeristische camping, met caravans e.d.
De gemeente benadrukt eveneens dat het enkel kan gaan om tenten in relatie tot de activiteit in het hoofdgebouw. Dit betekent dat enkel tentenkampen toegelaten zijn, gelinkt aan het bos en de natuur in de omgeving. Bv. een scouts- / chiro-tentenkamp, terwijl in het hoofdgebouw de kleineren uit de jeugdbeweging kunnen overnachten. Kamers met toeristische dienstverlening, huurvakantiewoningen en toeristisch attractiepunt (= andere mogelijkheden die wel kunnen volgens het beleidskader PRS) kunnen niet voor de gemeente. In de gebouwen van de militaire radar, vonden vroeger vaker militaire tentenkampen plaats.” (GRS-RD p31 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur - beleidsdoelstellingen)
o
“Vooral in het zuiden van de gemeente (omgeving Heihoek en kamlijn heuvelrug) wordt reeds volop aan passieve recreatie gedaan. De verschillende ‘horeca/vakantieboerderijen’, wandelen fietsroutes getuigen hiervan. Gezien de potenties voor zacht lokaal recreatiegebied, worden verdere ontwikkelingen in de richting van zacht-recreatieve voorzieningen en recreatief medegebruik van de open ruimte toegelaten. Dit betekent dat bestaande horeca/vakantieboerderijen zich verder kunnen ontwikkelen, dat nieuwe activiteiten in de toeristisch-recreatieve sfeer kunnen toegelaten worden op voorwaarde dat de landbouw
als nevenbestemming aanwezig blijft (zie beleidskader PRSWV) en dat in de geselecteerde merkwaardige gebouwen, een zachte toeristisch-recreatieve functie zonder de landbouw als nevenactiviteit kan.” (GRS-RD p43 - III. Gewenste ruimtelijke structuur van de entiteiten - §2. Heuvelrug – recreatief netwerk) o
BIJKOMEND ONDERZOEK – Onderzoek naar toekomstige mogelijkheden in de oude gebouwen van de militaire radar – Bedoeling is de leegstaande gebouwen een nieuwe, mogelijks recreatieve functie te geven
(GRS-RD p58 – V. Maatregelen en acties - §2. Maatregelen per gewenste structuur – Gewenste toeristisch recreatieve structuur)
Het bindend gedeelte van het GRS meldt vervolgens nog onder I. Bindende bepalingen m.b.t. de gewenste ruimtelijke structuur - §1. Per deelstructuur – 1.5. Toeristisch recreatieve structuur – 1.5.1. Selecties: o
Merkwaardig gebouw: voormalige site militaire radar met bijhorende gebouwen, ….
05 PLANNINGSOPTIES DE MILITAIRE MAST EN ZIJN OMGEVING: EEN BEVREEMDENDE COCKTAIL De prominente landmark van de mast vormt samen met de schijnbaar tegenstrijdige identiteiten van de snelweg en het platteland voor een eigenaardige cocktail van mogelijkheden. Deze drie elementen, snelweg-mast-platteland, resulteren in een goed bereikbare, in het oog springende plek in een waardevol gebied. Wij zijn van mening dat dit potentieel in het ontwerp moet benut worden. Belangrijk hierbij is dat de eigenheid van het gebied Heihoek (natuur+landbouw) behouden blijft. Teloorgang door hetzij bijkomende, ongeplande ontwikkelingen langs het op- en afrittencomplex Voerman, hetzij door een overdreven uitbouw van recreatieve functies die het gebied overstijgen, moeten vermeden worden. PLATTELAND ZONDER GRENZEN Het is ons inziens belangrijk dat de recreatievormen op de site van de militaire mast complementair zijn met de bestaande omgeving. Een belangrijk gegeven hierbij is dat de omgeving van de site niet ophoudt bij de gemeentelijke grenzen. Het gaat daarentegen om één groot, open gebied dat zich tussen diverse gemeentes uitstrekt, met name Lichtervelde, Koolskamp-Ardooie, Beveren/Roeselare en Gits/Hooglede en in het GRS wordt aangeduid als Heuvelrug. Bij het opmaken van een RUP, is het belangrijk te realiseren dat fietsers, wandelaars of logies gebruik zullen maken van dit ganse open gebied [zie KRT11-15]. BEREIKBAARHEID - ONTSLUITING De bereikbaarheid met de auto/reisbus is dankzij de E403 zeer goed. Met het openbaar vervoer is de site bereikbaar via het station van Lichtervelde en vervolgens via de buslijn Lichtervelde-Tielt [zie KRT10].
Carpoolparking + veldwegel Door een oude veldwegel die loopt van de carpoolparking naar de militaire mast terug in het gebruik te nemen, wordt de site van de militaire mast ontsloten vanop de carpoolparking voor zwakke weggebruikers. Dit creërt de mogelijkheid voor reisbussen om jongeren in- en uit te laden op de carpoolparking aan het op- en afrittencomplex van de Voerman. Vervolgens kunnen de jongeren met de rugzak door de velden de radar bereiken (ongeveer 400m). Hetzelfde stramien kan gelden
voor fietstoeristen (of wandelaars) die per auto naar de Heihoek afzakken om zich te ontspannen. Het groeperen van het gemotoriseerd verkeer op de carpoolparking houdt in dat het bestaande wegennet van het platteland deels ontlast wordt van bijkomend verkeer en dat busverkeer niet onnodig moeilijk moet manoeuvreren op de kleine wegen. Bovendien stelt het GRS met betrekking tot zacht-extensief gebruik: Kerk- en voetwegels kunnen bijdragen tot opwaardering van een zacht recreatief open ruimte netwerk. (GRS-RG p30) Belbusstopplaat op de Gentweg In afwachting van het ingebruikname van deze oude veldwegel, dient de site willens nillens ontsloten te worden via de Gentweg voor gemotoriseerd verkeer. Om die reden suggereren wij om een belbushalte te voorzien ter hoogte van de ontsluitingweg naar het plangebied op de Gentweg. Het valt niet uit te sluiten dat zij, na aanleg van de verbindingsweg naar de carpoolparking, blijvend gebruikt wordt om minder mobiele reizigers op de site te brengen [vb mindervaliden] Zolang de verbindingsweg met de carpoolparking niet gerealiseerd is, kunnen auto’s van bezoekers voorlopig enkel in de berm langs de Gentweg parkeren. De ontsluitingsweg naar de carpoolparking is bijgevolg nodig om de landwegen van de Heihoek op termijn te ontlasten van bijkomend verkeer.
Jeugdlogies/jeugdkampen/tentenkampen Het PRS laat plattelandstoerisme oa. toe in merkwaardige gebouwen. Dat omvat oa. jeugdlogies, huurvakantiewoningen, kamers met toeristische dienstverlening, toeristisch attractiepunt,... Het GRS stuurt dit met betrekking tot de radar wat bij en voegt daar aan toe. “Voor de gebouwen van de militaire radar (= merkwaardig gebouw) wenst de gemeente dit kader enerzijds te verengen door enkel jeugdlogies toe te laten en anderzijds doet de gemeente de suggestie aan de provincie om ook jeugdkampen/tentenkampen toe te laten op bijhorende weide (= verruimen t.o.v. kader PRS). Deze tentenkampen dienen een strikt tijdelijk karakter te hebben, gericht op de vrije schooldagen. Het is geenszins de bedoeling dat de site evolueert tot een toeristische camping, met caravans e.d. De gemeente benadrukt eveneens dat het enkel kan gaan om tenten in relatie tot de activiteit in het hoofdgebouw. Dit betekent dat enkel tentenkampen toegelaten zijn, gelinkt aan het bos en de natuur in de omgeving. Bv. een scouts- / chiro-tentenkamp, terwijl in het hoofdgebouw de kleineren uit de jeugdbeweging kunnen overnachten. Kamers met toeristische dienstverlening, huurvakantiewoningen en toeristisch attractiepunt (= andere mogelijkheden die wel kunnen volgens het beleidskader PRS) kunnen niet voor de gemeente. In de gebouwen van de militaire radar, vonden vroeger vaker militaire tentenkampen plaats.” (GRS-RG p31)
Centraal infopunt in zacht-recreatief netwerk Het kan geenszins de bedoeling zijn om in een voorlopige fase extra parkeerfaciliteiten binnen het plangebied of langs de Gentweg te voorzien. Voor de logistieke Anderzijds wordt in het GRS ook aangedrongen op bijkomend “onderzoek naar dienstverlening wordt wel een uitzondering gemaakt. toekomstige mogelijkheden in de oude gebouwen van de militaire radar.” (GRS-RG p58). In het kader van dit onderzoek stellen wij voor om te overwegen om de militaire mast ook als centraal infopunt in het recreatief netwerk Heihoek te laten fungeren. PROGRAMMATORISCHE VRAGEN
Recreatief medegebruik open ruimte Het GRS stimuleert recreatief medegebruik van de open ruimte in het zuiden van de gemeente. Hieromtrent stelt het GRS: Deze gave gebieden geven op zich al een meerwaarde aan de open ruimte van Lichtervelde. Door deze gebieden te laten “beleven” (fietsen, wandelen, overnachten, …) op een zacht-extensieve manier en in een aangenaam natuur-landschappelijk kader draagt dit nog meer bij tot een positieve beeldvorming en ervaring van de open ruimte. (GRS-RG p30)
De radar kan de bestaande structuur versterken: “Vooral in het zuiden van de gemeente (omgeving Heihoek en kamlijn heuvelrug) wordt reeds volop aan passieve recreatie gedaan. De verschillende ‘horeca/vakantieboerderijen’, wandel-, en fietsroutes getuigen hiervan. Gezien de potenties voor zacht lokaal recreatiegebied, worden verdere ontwikkelingen in de richting van zacht-recreatieve voorzieningen en recreatief medegebruik van de open ruimte toegelaten. Dit betekent dat nieuwe activiteiten in de toeristisch-recreatieve sfeer kunnen toegelaten worden op voorwaarde dat de landbouw als nevenbestemming aanwezig blijft (zie beleidskader PRS-WV) en dat in de geselecteerde merkwaardige gebouwen, een zachte toeristisch-recreatieve functie zonder de landbouw als nevenactiviteit kan.” (GRS p42)
Het gebaar dat de zendmast sowieso naar de omgeving stelt, kan aangewend worden om enkele zaken in dit recreatief netwerk te centraliseren. Wij denken hierbij aan het startpunt voor fietsroutes (Wastineroute, ...), wandelroutes (Voermansbergroute, wandelpad Heihoek...) en ruiterpaden, een bescheiden picknickplaats,... Op die manier wordt de signaalfunctie van de radar aangewend om het recreatief netwerk op de kaart te zetten. [zie KRT 16-17]
Aldus zou de zendmast gebruikt kunnen worden als herkenningspunt en kapstok om lichte infrastructuur in het zacht-recreatief netwerk te groeperen. Op die manier blijft de open ruimte zo gaaf mogelijk. Het advies dd03/12/2009 van de provincie West-Vlaanderen hieromtrent luidt echter: “De afgebakende locatie is niet geschikt als recratief knooppunt. Vooreerst is deze optie in strijd met het GRS-Lichtervelde dat expliciet in het richtinggevend gedeelte (GRS Lichtervelde RD p31.) stelt dat een toeristisch attractiepunt niet mogelijk is. Naast dit juridisch bezwaar wordt deze locatie als toeristisch knooppunt (vb. fietsverhuur) ook vanuit de goede ruimtelijke ordening afgewezen. Zo biedt de projectzone een ontoereikend antwoord op de mogelijke verkeersproblematiek (het verwijzen naar de carpoolparking die op ca. 600m wandelafstand gelegen is, is niet mogelijk daar de afstand te groot is om daadwerkelijk nuttig te zijn). Het bijkomend aanleggen van parkeerplaatsen binnen de projectperimeter is bovendien niet gewenst daar de rol van de site als baken in de omgeving hierdoor ondergraven wordt (i.h.b. overdreven verharding, verstoord zichtassen vanuit de omgeving naar de baken etc.)
��������������� ����������������� ����������������������� ����������������������
Bijgevolg wordt deze optie niet weerhouden.
Concrete inrichting site Het RUP schept duidelijkheid hoe de site voor jeugdlogies/jeugdkampen/tentenkampen en eventueel als centraal infopunt (niet weerhouden - strijdig met advies provincie WVL dd03/12/2009) ingericht kan worden. Volgende functies kunnen op de site voorzien worden: verharde buitenaanleg: - (openbaar) fietspad - verharde buitenruimte (verzamelplaats) - bescheiden oprijlaan (laden en lossen) vegetatie: -
hoogstammige bomen gras haag: afscheiding tussen de speelweide (meer publiek karakter) en de kampeerzone tuinmeubilair (geïntegreerd in architecturale visie):
slaapruimtes (capaciteit min. 40 bedden) bergruimte keuken vergaderruimte (onafhankelijk te gebruiken) fietsenstalling sanitair (onafhankelijk te gebruiken voor kampeerders, fietsers en ev. passanten) fietsinfo (te integreren in omgeving en architectuur))
����� ���� �� �� ����� ���� ����� �� ��� ���� ��
�� � �� �� �� ������ �� �� ���� � ���� ���� ������
�� ��
�� � �������� ������ ����� ��������� �������
�� �� �� �� ��� ��� ��� �� � ��� � �� �� �� ���� �� ��
-
�� �� ����� �� ��
�� �� ��
��������� ����� �������
��������� �������
�� ��� �� �� � � �� � �� �
- vuilbakken - tafels jeugdlogies (te integreren in architectuur bestaand gebouw)
- informatiebord over omgeving - fietsenstalling en/of -verhuur (niet weerhouden - strijdig met advies provincie dd03/12)
administratief locaal (te integreren in architectuur bestaand gebouw) -
opzichter in gebied heihoek of natuurvereniging
technische nis: De bestaande faciliteiten voor het Belgisch leger, gsm-operatoren en het politiecommu nicatiesysteem worden teruggedrongen in een technische nis op het terrein.
BOUWVOLUMES EN VEGETATIE Dit programma dient gerealiseerd te worden in het centrale gebouw dat zich op de site bevindt. Alle andere bijgebouwen dienen afgebroken te worden om het landschap in zijn gaafheid te herstellen. De inplanting van de technische nis gebeurt op een coherente wijze en in harmonie met het bestaande landschap. De kwaliteit van de bestaande bomen op het terrein moet bekeken worden en eventuele nieuwe vegetatie kan voorzien worden.
GELUID Bij de inrichting van de site is het wenselijk om rekening te houden met bijkomende bescherming tegen de geluidshinder van de snelweg. Bij logiesinfrastructuur en tenten hangt het comfort immers vooral af van de bescherming tegen nachtelijke geluiden. Er worden drie opties overwogen, waarbij een maximale integratie in het bestaande landschap wordt nagestreefd: -
vegetatie
-
het maken van een berm aan de zijde van de snelweg
-
het gebruik van schanskorven, gevuld met grond en stenen + begroeiing (automatisch)
jeugdinfrastructuur,...
ECOLOGISCHE EN EIGENTIJDSE ARCHITECTUUR Gezien de waardevolle omgeving waarvoor de gasten kiezen, willen wij voor een ecologisch concept kiezen. Dat impliceert dat regenwater gerecupereerd wordt voor eigen gebruik en dat afvalwater via infiltratiesystemen zoveel mogelijk op het eigen terrein wordt gezuiverd. Inzake het materiaalgebruik, genieten ecologische materialen de voorkeur. Ook wat betreft het energiegebruik binnen de gebouwen dienen ecologische principes te primeren. Met betrekking tot merkwaardige gebouwen stelt het GRS verder: Voor dergelijke gebouwen dienen richtlijnen opgesteld die de mogelijke toekomstige ingrepen zodanig moeten begeleiden dat het erfgoed zijn waarde behoudt én tegelijk een vernieuwende, kwaliteitsvolle én eigentijdse architectuur toelaat. Vanuit dit oogpunt is het vervangen van het bestaande schrijnwerk met lompere raamprofielen uit bijvoorbeeld PVC verboden.
UITBATING Door onteigening zal de gemeente het terrein overnemen van het leger. De uitbating gebeurt in eigen beheer ofwel via concessie.
FASERING EN VERDERE PLANVORMING
In het advies dd26/08/2009 van Wegen en Verkeer worden de laatste twee opties echter afgewezen, wegens in strijd met het KB.
Aangezien het hier gaat om een site die intensiever gebruikt kan worden, naarmate de plannen voor de Heihoek (vb. Huwijnsbossen,...) verder uitgevoerd worden, kan fasering in de tijd een belangrijk instrument zijn die vooropgesteld wordt in de ontwikkeling van de site.
NORMERING
Daarnaast is het van groot belang dat de visie over het gebied Heihoek consequent wordt verdergezet en geïntegreerd in toekomstige plannen (RUP Heihoek, Prov.RUP Heuvelrug,….) en in de planvorming van de diverse, naburige gemeentes.
In het RUP dient bekeken te worden hoe de bestaande gebouwen op het terrein gebruiksklaar kunnen gemaakt worden voor een nieuwe bestemming. Hierbij dienen zij uiteraard te voldoen aan alle normeringen inzake brandveiligheid,
06 TECHNISCHE SCREENING
08 RUIMTEBALANS
WATERTOETS Zoals reeds aangegeven betreft het een waterinfiltratiegevoelig gebied. De nieuwe De totale oppervlakte van het plangebied bedraagt 10.096 ca en is nu volledig ingekleurd bestemming van het gebied zorgt er echter voor dat er geen verharding wordt als militair domein. Hiervan gaat 9.740 ca over in recreatiegebied. De resterende 356ca blijft in eerste instantie militair domein met een mogelijkheid tot nabestemming. toegevoegd, die niet waterdoorlatend is.
BUURTWEGENTOETS Niet van toepassing, gezien er geen buurtwegen in de omgeving werden vastgesteld.
SCREENING PLAN-MER Zie document mei 2009 in bijlage
PLANBATEN, PLANSCHADE, KAPITAALSCHADE, GEBRUIKERSCOMPENSATIE
Het gebied is momenteel ingekleurd als militair domein en zal met het voorliggend RUP omgezet worden naar de hoofdcategorie recreatie. Op deze functiewijziging is afdeling 2 art. 2.6.4 §10 van de Codex Ruimtelijke Ordening van toepassing. Vervolgens vermeldt onderafdeling 3 art. 2.6.10 §1 dat de planbaten begroot worden op een bedrag van 1,92€/m². Gezien het terrein een grootte heeft van 10.096ca, komt dit neer op een bedrag van 19.384,32 €. Paragraaf 2.6.11 meldt echter dat als dit bedrag tussen 12.500-25.000€ ligt het bedrag herleid kan worden tot 125€. Het terrein is nu volledig eigendom van het ministerie van Defensie en zal onteigend worden door de lokale overheid, de gemeente Lichtervelde.
07 OP TE HEFFEN STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN De voorschriften van het gewestplan (KB 17/12/1979 en latere wijzigingen) binnen het plangebied voor de bestemmingszones “militair domein” worden bij ingang van het RUP opgeheven.
������������������������������� VOORSCHRIFTEN RUP MILITAIRE MAST
BIJLAGEN RUP MILITAIRE MAST
AANZICHT
1
18 °
dakopbouw - dakbekleding houten planken thermowood met open voegen - tengellatten - EPDM-folie, waterdichte aansluiting met folie wanden - houten regelwerk + isolatie PUR 4cm - dampscherm - binnenafwerking: triplex
houten schrijnwerk afrormosia
4
5
wandopbouw - gevelbekleding verticale houten planken thermowood - horizontaal latwerk (verluchte spouw) - dampdoorlatende, waterdichte folie - houten regelwerk + isolatie PUR 4cm - dampscherm - binnenafwerking: triplex
plantenbak substraat
vloeropbouw totaal - polybeton 15 cm - isolatie 5cm PUR - vochtwerende folie - uitvulling verdicht zand 53 cm
0
0
zitbank beton 60x45
nieuwe niveau
1
aanvulling +/- 73cm argexkorrels
0
0
5
0
0
0
1 fundering en bevestiging stalen vinnen + betonnen zitbank?????
0
isolerend metselwerk op bestaande betonplaat
33
167°
1
°
0
Rg0 5
0
1 1
1
3
SNEDE
oorspronkelijke niveau
1 1
1
1
1
1
referentie: B-architecten, Zennentuin-Molenbeek
making your route a more natural one…
Vegecol Natural surfacing
Vegecol... Innovation serving responsible roads As a world leader in road construction and maintenance, Colas offers increasingly highperformance products that are tailor-made to satisfy growing demands from customers and local residents in the field of esthetics, comfort, safety and environment. With Vegecol mixes, Colas provides an environmentally-friendly alternative to conventional asphalt mixes. Manufactured with a renewable resource binder, Vegecol mixes pave the way for responsible roads supporting Colas’ effort to improve environmental protection.
ENVIRONMENTALLYFRIENDLY Made with renewable agro-resources, Vegecol binder replaces bitumen used in road surfacing. Vegecol mixes are applied cold or hot. When a hot technique is required, the mix temperature is roughly 40 °C lower than that required by conventional mixes. Vegecol provides major gains in energy and environmental protection, by notably reducing greenhouse gas emissions.
…Plants pave the way to natural –
Vegecol: a genuine carbon sink
Compared GHG emissions in CO2 (kg/m2) equivalent 4 cm Vegecol mix
– 4.6 + 4.3
4 cm asphalt mix –5
–4
–3
–2
–1
0
1
2
3
4
5
Vegecol’s environmental performance • Plant-based binder made with renewable raw materials • Manufacturing temperatures that are 40 °C lower* • Reduced greenhouse gas emissions** Vegecol complies with the targets set at the French Grenelle Environmental Roundtable. * compared to conventional mix. ** by life cycle analysis.
PERFORMANCE AND QUALITY
NATURAL HIGHLIGHTS
Vegecol mixes contain no petrochemical derivatives, and yet still provide the same – if not better – physical and mechanical properties as conventional mixes. They offer excellent rut resistance and can be cleaned with high pressure water. Vegecol mixes make surfaces that are long-lasting and attractive to the eye.
With Vegecol, towns and cities now have the perfect tool to enhance all their decorative and architectural projects. Because Vegecol is transparent, this allows the natural color of the aggregates to show through without any special surface treatment. The tints and hues that can be obtained provide natural highlights for the surrounding environment. Vegecol mixes can be colored if needed to match special requirements.
• Translucent • Colorable • Resistant
roads with Vegecol Innovation award 2006 at the French mayor’s convention PIARC award 2007 by the World Road Association
Colas’ Technical Departments choose the type of Vegecol in accordance with the conditions of use and contract specifications.
Quality control of constituents is implemented via suppliers’ Quality Assurance Plan (QAP) or, if the supplier is certified, as per their own control plan.
Production and application
In every case, Colas follows the instructions in its quality manual to ensure that Vegecol is compliant with the characteristics selected during design study and then specially adapted to local conditions if required.
• Manufacture: Vegecol mixes are manufactured in conventional plants. The binder can be used in bulk or in smaller packaging.
Vegecol mixes may require special construction techniques.
• Application: the mix can be applied hot or cold by hand or with pavers if required. The instructions and precautions for conventional colored asphalt application must be followed.
Vegecol has been patented (no. FR 2853647-A1). It was designed and developed at the Colas Campus for Science and Techniques, certified ISO 9001: 2000, 14001 and OHSAS 18001.
European requirements Vegecol complies with the European requirements as defined in decree no. 92-647 dated July 8, 1992, modified by decree no. 95-1051 dated September 20, 1995, covering “mechanical resistance and stability – safety in use”. • Health, safety and environment: Vegecol does not contaminate runoff water and does not give off any toxic fumes.
Colas – 7, place René-Clair – 92653 Boulogne-Billancourt Cedex – France Tel.: 33 1 47 61 75 00 – E-mail: colascolas.fr – www.colas.com
– Photos: Colas photo library – Image’s cover: Getty Images – April 2009 edition – Printed on Condat Silk paper certified 100% PEFCTM (Pan European Forest Certification) and FSCTM (Forest Stewardship Council) – Non-binding document.
A number of mix designs are available for Vegecol products, depending on the field of use. The mixes use suitable local aggregates.
Quality
Design and production:
Composition of Vegecol mixes
Gemeente Lichtervelde Verzoek tot raadpleging GRUP – militair domein mei 2009
INHOUD 1.
Inlichtingen en coördinaten van de initiatiefnemer ..................................................................................................................................................................... 5
2.
Beschrijving en verduidelijking van het voorgenomen plan en in voorkomend geval redelijke alternatieven voor het plan of onderdelen ervan ................... 6
3.
2.1.
Situering van het plangebied ............................................................................................................................................................................................... 6
2.2.
Beslissing tot opmaak .......................................................................................................................................................................................................... 6
2.3.
Motivering tot opmaak ........................................................................................................................................................................................................ 6
2.4.
In uitvoering van GRS .......................................................................................................................................................................................................... 6
2.5.
Redelijke alternatieven en nulalternatief ............................................................................................................................................................................ 8
2.6.
Afbakening van het toepassingsgebied en de plan-merplicht............................................................................................................................................. 8
Een beschrijving en een inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieu-effecten van het voorgenomen plan of programma ............................................... 9 3.1.
Op de gezondheid en veiligheid van de mens ................................................................................................................................................................... 11
3.2.
De ruimtelijke ordening ..................................................................................................................................................................................................... 11
3.3.
De biodiversiteit, de fauna en de flora .............................................................................................................................................................................. 14
3.4.
De energie- en grondstofvoorraden .................................................................................................................................................................................. 14
3.5.
De bodem .......................................................................................................................................................................................................................... 14
3.6.
Het water ........................................................................................................................................................................................................................... 15
3.7.
De atmosfeer en de klimatologische factoren .................................................................................................................................................................. 17
3.8.
Het geluid .......................................................................................................................................................................................................................... 17
3.9.
Op het licht ........................................................................................................................................................................................................................ 18
3.10.
Een beschrijving en inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van het voorgenomen plan of programma op de stoffelijke goederen . ....................................................................................................................................................................................................................................... 18
3.11.
Op het cultureel erfgoed, met inbegrip van het architectonisch en archeologisch erfgoed ........................................................................................ 19
3.12.
Op het landschap .......................................................................................................................................................................................................... 19
3.13.
Op de mobiliteit ............................................................................................................................................................................................................ 20
3.14.
Een beschrijving en inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van het voorgenomen plan of programma op de samenhang tussen de genoemde factoren. ................................................................................................................................................................................................. 20
4.
Relevante gegevens met inbegrip van de redenen waarom de initiatiefnemer meent geen plan-mer te moeten opmaken overeenkomstig art. 4.2.6, §1,5° van het DABM............................................................................................................................................................................................................................. 21
5.
In voorkomend geval een beoordeling of het voorgenomen plan of programma grensoverschrijdende of gewestgrensoverschrijdende aanzienlijke milieueffecten kan hebben......................................................................................................................................................................................................... 21
1. Inlichtingen en coördinaten van de initiatiefnemer Initiatiefnemer: Gemeente Lichtervelde Marktplaats 2 8810 Lichtervelde contactpersoon: Danny Viaene
[email protected]
Opdrachthouder: Tijdelijke vereniging: Jan en Annekatrien TERWECOREN-VERDICKT Zuidstraat 156 1000 Brussel
Architectenbureau Jan Maenhout G. Latinislaan 11 1030 Brussel
contactpersoon: Jan Terwecoren –
[email protected]
2. Beschrijving en verduidelijking van het voorgenomen plan en in voorkomend geval redelijke alternatieven voor het plan of onderdelen ervan Het doel van het RUP-militair domein is om een militair domein met leegstaand gebouwen en onbemande zendmast een nieuwe functie te geven in relatie tot de omgeving.
2.1.
• • • • •
2.2. •
2.3. • •
2.4. • • •
Situering van het plangebied
Lichtervelde is gelegen in het centrum van de provincie West-Vlaanderen en maakt deel uit van het arrondissement Roeselare. De gemeente situeert zich tussen de steden Torhout en Roeselare. Het plangebied wordt begrensd door de berm van de E403 in het oosten en agrarisch gebied in het zuiden, westen en noorden. In het zuiden takt het plangebied via een dienstweg aan op de openbare weg, zijnde de Gentweg. Het plangebied is ongeveer 1ha groot Het plangebied is afgebakend met een defensieve afsluiting. Het plangebied bevat volgende bouwwerken: cirkelvormig hoofdgebouw (206m²), zendmast, technisch lokaal (29m²), berghok (19m²), cabine (10m²), elektriciteitscabine (56m²) en een ondergrondse stookolietank van 10.000l.
Beslissing tot opmaak Bij de gemeenteraadsbeslissing van 02/03/2007 werden bovenvermelde ontwerpers aangesteld voor opmaak van het GRUP-militair domein.
Motivering tot opmaak De aanleiding voor de opmaak van het GRUP-militair domein volgt uit de aanbevelingen van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) (zie §2.4) Het bestaan van lokale engagementen in de gemeente tot uitbating van jeugdlogies/tentenkampen op het militair domein.
In uitvoering van GRS De opmaak van het GRUP-militair domein kadert binnen het GRS, definitief aanvaard en goedgekeurd door de Deputatie op 23/03/2006. In het informatief gedeelte van het GRS worden de gebouwen van het militair domein geselecteerd als een kans voor recreatie (GRS-ID p70 - VI Sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen - §5. Toerisme en infrastructuur) Het richtinggevend gedeelte van het GRS meldt achtereenvolgens
o
o
o
o
o
Recreatief medegebruik van de open ruimte wordt gestimuleerd in het noorden en het zuiden van de gemeente (omgeving Veldgebied en Heuvelrug). Deze gave gebieden geven op zich al een meerwaarde aan de open ruimte van Lichtervelde. Door deze gebieden te laten “beleven” (fietsen, wandelen, overnachten,…) op een zacht-extensieve manier en in een aangenaam natuur-landschappelijk kader draagt dit nog meer bij tot een positieve beeldvorming en ervaring van de open ruimte. (GRS-RD p30 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur beleidsdoelstellingen) Plattelandstoerisme volgens het beleidskader PRS-WV kan enkel worden toegelaten in merkwaardige gebouwen, beschermde gebouwen en actieve hoeves en mits deze goed ontsloten zijn. Merkwaardige gebouwen: dit zijn gebouwen die niet beschermd zijn, maar cultuurhistorisch een sociaal-economische waarde voor het gebied hebben. Het is de bedoeling om, om verwaarlozing te vermijden, aan deze gebouwen de mogelijkheid te geven een nieuwe inhoud te krijgen. Voor dergelijke gebouwen dienen richtlijnen opgesteld die de mogelijke toekomstige ingrepen zodanig moeten begeleiden dat het erfgoed zijn waarde behoudt én tegelijk een vernieuwende én kwaliteitsvolle architectuur toelaat. In Lichtervelde gaat het om: de gebouwen van de militaire radar (sic; de volksmond spreekt van een radar, maar in de realiteit gaat het om een zendmast) (…) (GRS-RD p30 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur beleidsdoelstellingen) Voor de gebouwen van de militaire radar (= merkwaardig gebouw) wenst de gemeente dit kader enerzijds te verengen door enkel jeugdlogies toe te laten en anderzijds doet de gemeente de suggestie aan de provincie om ook jeugdkampen/tentenkampen toe te laten op bijhorende weide (= verruimen t.o.v. kader PRS). Deze tentenkampen dienen een strikt tijdelijk karakter te hebben, gericht op de vrije schooldagen. Het is geenszins de bedoeling dat de site evolueert tot een toeristische camping, met caravans e.d. (GRS-RD p31 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur beleidsdoelstellingen) De gemeente benadrukt eveneens dat het enkel kan gaan om tenten in relatie tot de activiteit in het hoofdgebouw. Dit betekent dat enkel tentenkampen toegelaten zijn, gelinkt aan het bos en de natuur in de omgeving. Bv. een scouts- / chiro-tentenkamp, terwijl in het hoofdgebouw de kleineren uit de jeugdbeweging kunnen overnachten. Kamers met toeristische dienstverlening, huurvakantiewoningen en toeristisch attractiepunt (= andere mogelijkheden die wel kunnen volgens het beleidskader PRS) kunnen niet voor de gemeente. In de gebouwen van de militaire radar, vonden vroeger vaker militaire tentenkampen plaats.” (GRS-RD p31 – II. Gewenste ruimtelijke structuur van de deelstructuren - §5. Gewenste toeristisch-recreatieve structuur beleidsdoelstellingen) “Vooral in het zuiden van de gemeente (omgeving Heihoek en kamlijn heuvelrug) wordt reeds volop aan passieve recreatie gedaan. De verschillende ‘horeca/vakantieboerderijen’, wandel-, en fietsroutes getuigen hiervan. Gezien de potenties voor zacht lokaal recreatiegebied, worden verdere ontwikkelingen in de richting van zacht-recreatieve voorzieningen en recreatief medegebruik van de open ruimte toegelaten. Dit betekent dat bestaande horeca/vakantieboerderijen zich verder kunnen ontwikkelen, dat nieuwe activiteiten in de toeristisch-recreatieve sfeer kunnen toegelaten worden op voorwaarde dat de landbouw als nevenbestemming aanwezig blijft (zie beleidskader PRS-WV) en dat in de geselecteerde merkwaardige gebouwen, een zachte toeristisch-recreatieve functie zonder de landbouw als nevenactiviteit kan.” (GRS-RD p43 - III. Gewenste ruimtelijke structuur van de entiteiten - §2. Heuvelrug – recreatief netwerk)
BIJKOMEND ONDERZOEK – Onderzoek naar toekomstige mogelijkheden in de oude gebouwen van de militaire radar – Bedoeling is de leegstaande gebouwen een nieuwe, mogelijks recreatieve functie te geven (GRS-RD p58 – V. Maatregelen en acties - §2. Maatregelen per gewenste structuur – Gewenste toeristisch recreatieve structuur) Het bindend gedeelte van het GRS meldt vervolgens nog onder I. Bindende bepalingen m.b.t. de gewenste ruimtelijke structuur - §1. Per deelstructuur – 1.5. Toeristisch recreatieve structuur – 1.5.1. Selecties: o Merkwaardig gebouw: voormalige site militaire radar met bijhorende gebouwen, …. o
•
2.5. •
• •
2.6.
Redelijke alternatieven en nulalternatief In het RUP zullen nog een aantal andere vormen van hergebruik onderzocht worden, mocht blijken dat hergebruik voor toeristisch recreatief gebruik niet mogelijk is. Hierbij wordt gedacht aan een natuurpunt (administratie) waar beheer van het ganse domein Heihoek op termijn zou gecentraliseerd kunnen worden (vb veldwachter, boswachter, behuizing natuurvereniging, …) Een ander alternatief kan erin bestaan om het militair domein op te nemen in het agrarisch gebied errond. Bij dit alternatief is er echter geen valabele optie voor het merkwaardig gebouw op de site. Het nulalternatief is dat er niets gebeurd, dat het militair domein onder militair beheer blijft en verder aftakelt. In dat geval zal het merkwaardig gebouw verder verworden tot een “plattelandskanker”.
Afbakening van het toepassingsgebied en de plan-merplicht
Fase 3: Bepaling van de plicht tot opmaak van een plan-mer Bij plannen en programma’s die ‘van rechtswege’ onderworpen zijn aan de plan-MER-plicht is er geen voorafgaande toetsing vereist daar er op onweerlegbare wijze wordt vermoed dat deze plannen en programma’s aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben. Men onderscheidt twee groepen van plannen en programma’s: a) plannen en programma’s, of de wijziging ervan, die tegelijkertijd • een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 opgesomde projecten • niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een kleine wijziging inhouden • betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visbouw, energie, industrie, vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3, §2,1° D.A.B.M) b) plannen en programma’s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is (artikel 4.2.1, tweede lid D.A.B.M)
Het RUP is niet van rechtswege onderworpen aan de plan-mer-plicht want
• • • •
Het vormt niet het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10-12-2004 Het regelt het gebruik van een relatief klein gebied op locaal niveau (1ha) Het houdt een kleine wijziging in Het heeft betrekking op de ruimtelijke ordening.
In een straal van (meer dan) 5km rond het plangebied bevindt zich geen enkele Vogel- of Habitatrichtlijn (bron: AGIV, vogelatlas) zodat er geen passende beoordeling is vereist. Conclusie: Het RUP valt onder de screeningsplicht
3. Een beschrijving en een inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieu-effecten van het voorgenomen plan of programma Voor een eerste inschatting van de milieueffecten worden in een “ingreepeffectschema” de mogelijke activiteiten en werken die op basis van het plan kunnen plaatsvinden geëvalueerd op potentiële milieuhinder. Deze worden getoetst aan de verschillende effectdisciplines. De hinder kan van tijdelijke of permanente aard zijn en zal in die zin ook verschillend beoordeeld worden.
Ingreep
Duur
Bodem
Fauna en flora N
Atmosfeer
Klimaat
N*
Oppervlakteen grondwater N*
Afbraak van de overbodige gebouwen, stookolietank en verhardingen Verbouwen van de bestaande gebouwen voor toeristisch-
T
P
Licht
N
Geluid en trillingen N
N
N*
N*
N
-
Gezondheid van de mens N
Stoffelijke goederen
N
Lucht en geur N
N
Mobiliteit, ruimte en landschappen N
-
N
N
N
N
N
N*
recreatief gebruik Aanleg verhardingen (fietspad,…) Aanleg groenzone
P
N
N
N
-
-
-
-
-
-
-
N
P
N
N
N
-
-
-
-
-
-
-
N
LEGENDE: N: niet significant effect – N*: waarschijnlijk niet significant effect, effect zeer beperkt in ruimte en omvang, zeer lokaal effect – S: (waarschijnlijk) significant effect – T: tijdelijk effect – P: permanent effect – O: positief effect – V: verder onderzoek noodzakelijk bij vergunningsaanvraag
Bij een tweede inschatting worden de ingrepen meer specifiek onderzocht om af te sluiten met een globale beoordeling. Hier wordt een overzicht gevraagd van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van het plan of programma op: • • • • • • • • • • • • • • • •
de gezondheid en veiligheid van de mens de ruimtelijke ordening de biodiversiteit de fauna en flora de energie- en grondstoffenvoorraden de bodem het water de atmosfeer de klimatologische factoren het geluid het licht de stoffelijke goederen het cultureel erfgoed, met inbegrip van het architectonisch en archeologisch erfgoed het landschap de mobiliteit de samenhang tussen de genoemde factoren
3.1.
Op de gezondheid en veiligheid van de mens
Referentie: •
Enkele gebouwen op het militaire domein zullen gesloopt worden tijdens de herinrichtingsfase(n) van het militair domein.
Beschrijving effect: •
Mits het nemen van de gangbare veiligheidsvoorschriften tijdens de werkzaamheden, is de impact op de gezondheid en veiligheid van de mens voor de omgeving nihil.
Milderende maatregelen •
Bij de invulling van het terrein voor toerisch-recreatief gebruik dient de invloed van het fijn stof bekeken te worden en indien mogelijk zoveel mogelijk geneutraliseerd te worden. Deze maatregelen worden het best integraal bekeken met de maatregelen voor de geluidsoverlast van de snelweg.
Conclusie •
De uitvoering van het RUP zal geen bijkomende risico’s voor de gezondheid en de veiligheid voor de omwonenden opleveren.
3.2.
De ruimtelijke ordening
Referentie: •
Het plangebied is volgenshet gewestplan “militair gebied” en is omgeven door agrarisch gebied en grenst aan de E403.
Beschrijving effect • • •
Het militair domein krijgt een herbestemming die past in het toeristisch-recreatief netwerk, zoals voorzien in het GRS De ingreep kadert binnen de vooropgestelde doelstellingen van het GRS. Zij wil de nevenfunctie van lichte toeristische-infrastructuur ontwikkelen in het zuiden van de gemeente om het landschap door de mens meer te kunnen laten “beleven”. Het ontwikkelen van het toerisch-recreatieve infrastructuur vergroot de druk op het agrarisch gebied (mobiliteit auto’s, voetgangers, fietsers,…)
Milderende maatregelen •
Er wordt gesuggereerd om de bestaande carpoolparking aan de verkeerswisselaar van de E403 met ringweg rond Lichtervelde in te schakelen als ontsluiting van het militair domein. Via een (her)nieuwde voetweg kan het militair domein via de carpoolparking ontsloten worden. Op die manier worden de bestaande plattelandswegen (Gentweg, …) ontlast.
Conclusie •
De ontwikkeling van het militair domein past binnen de vooropstellingen van het GRS. De uitwerking zal gebeuren met respect voor het omgeven agrarisch gebied, zodat het “beleven” van het buitengebied niet ten koste gaat van eigenlijke kwaliteit.
3.3.
De biodiversiteit, de fauna en de flora
Referentie • • • •
Binnen het plangebied van onderhavig GRUP zijn geen biologisch waardevolle gebieden gelegen Binnen de gemeente Lichtervelde bevinden zich geen gebieden van het VEN of het IVON Er bevinden zich geen ecologische impulsgebieden in de onmiddellijke omgeving Op de het grondgebied van de gemeente Lichtervelde bevinden zich geen Vogel- of Habitatrichtlijngebieden
Conclusie •
3.4.
In het plangebied en zijn omgeving bevinden zich geen waardevolle fauna en flora die verloren dreigen te gaan bij het omschakelen van het militair domein tot een toeristisch-recreatieve site. Er kan dus gesteld worden dat er geen aanzienlijke effecten zijn op de biodiversiteit, de fauna en de flora.
De energie- en grondstofvoorraden
Referentie: •
In de omgeving van het plangebied liggen geen ontginningsgebieden
Conclusie: •
3.5.
De ontwikkeling van het plangebied als toeristisch-recreatieve bestemming brengt geen gevolgen voor de verdere exploitatie van enige ontginningsgebieden. Geen aanzienlijk effect.
De bodem
Referentie: • • • •
Alle afvalwater wordt nu op de locatie gezuiverd De verharding is momenteel beperkt tot het functioneel gebruik van het militair domein (oprijlaan, verbindingspad tussen de gebouwen) Er is geen aanwijzingen op verontreinigde gronden Op de site bevindt zich een ondergrondse stookolietank van 10.000l.
Beschrijving effect • • •
De afvalwaterzuivering op locatie zal behouden blijven of eventueel verbeterd worden indien zijn niet meer zou voldoen aan de gangbare vereisten. De verharding wordt binnen de nieuwe toerisch-recreatieve bestemming herleid tot het minimum Overbodige bijgebouwen worden afgebroken
•
Indien de stookolietank niet meer gebruikt zal worden, dient hij verwijderd te worden. Indien hij wel nog gebruikt zal worden dient bij hergebruik nagegaan te worden of hij nog in goede staat verkeerd.
Conclusie Er valt geen aanzienlijk effect op de bodem te noteren door de herbestemming van het militair domein tot site met een toeristisch-recreatieve bestemming.
3.6.
Het water
Referentie • • • •
Het plangebied ligt nabij de scheidingslijn tussen het bekken van de Ijzer en het bekken van de Schelde. Er is noch een bekkenbeheerplan, noch een deelbekkenbeheerplan definitief vastgesteld Het plangebied watert af naar de Drielindenbeek De watertoetskaart stipt aan dat rond het militair gebied overstromingsgevoelig gebied ligt. Uit de praktijk valt te betwijfelen of het gebied effectief overstromingsgevoelig is: het bevindt zich op het hoogste punt van Lichtervelde, en ligt bovenop de heuvelrug die de kim vormt tussen het Ijzer- en het Scheldebekken.
Beschrijving effect: • •
Er zal geen afvalwater geloosd worden Geen bijkomende verhardingen
Conclusie •
Er valt geen aanzienlijk effect op het water te noteren door de herbestemming van het militair domein tot site met een toeristisch-recreatieve bestemming.
3.7.
De atmosfeer en de klimatologische factoren
Beschrijving effect: • •
De eventuele, lichte stofhinder of luchtverontreiniging door verwarming of wagens van sporadische bezoekers, is naast de drukke snelweg uiterst relatief. De impact van de snelweg (fijn stof) kan een negatieve invloed hebben op het toeristisch-recreatief gebruik.
Conclusie • •
3.8.
De impact door de herbestemming van militair domein tot een site voor recreatief-toeristisch gebruik valt te verwaarlozen. De mogelijkheid dient te bestaan om maatregelen tegen fijn stof te nemen, indien zij noodzakelijk geacht zijn en indien zij in het landschap van de Heihoek kunnen geïntegreerd worden (zie ook punt 3.8 geluid)
Het geluid
Referentie: •
Het gebied bevindt zich vlak naast de snelweg E403 Kortrijk-Brugge
Beschrijving effect • • •
Mogelijk wat geluidshinder tijdens afbraak- en verbouwingswerken Lawaaihinder door wagens Lawaaihinder door gebruik (spelende kinderen,…)
Milderende maatregel •
In het RUP dienen maatregelen mogelijk gemaakt te worden, die impact van het geluid kunnen verminderen. Deze maatregelen dienen zich wel in het landschap van de Heihoek te integreren en dienen gestaafd te worden met een wetenschappelijk, akoestisch onderlegde studie (studiebureau)
Conclusie: • •
De mogelijke impact op het geluid is eerder kleinschalig en relatief op de omgeving, wetende dat het gebied naast een snelweg ligt. De impact van de snelweg dient, indien nodig, gemilderd te worden (zie ook punt 3.7. fijn stof)
3.9.
Op het licht
Referentie • •
Het gebied ligt naast de verlichte snelweg E403 De bestaande gebouwen en zendmast beschikken over verlichting
Beschrijving effect • •
De herstemming van het militair domein tot site voor toerisch-recreatief gebruik zal/mag geen bijkomende lichtimpact veroorzaken ten opzichte van het initieel gebruik De snelweg zorgt voor permanente verlichting
Milderende maatregelen •
Vegetatie kan ervoor zorgen dat er ’s nachts voldoende schaduw valt op de plaatsen waar geslapen wordt. Deze vegetatie dient zich in het bestaande landschap te integreren.
Conclusie • •
Geen aanzienlijk effect op de omgeving Het licht vanuit de omgeving kan het best wat getemperd worden bij nacht door vegetatie.
3.10. Een beschrijving en inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van het voorgenomen plan of programma op de stoffelijke goederen Referentie • • •
Het hoofdgebouw van het militair domein is geselecteerd als een merkwaardig gebouw in het GRS De zendmast blijft uitgebaat door de defensie. Hierbij hoort ook een technisch gebouw. De overige gebouwen staan momenteel leeg.
Beschrijving effect • •
Het hoofdgebouw zal een nieuwe bestemming krijgen Volgens het GRS dient dat bij merkwaardige gebouwen als volgt te gebeuren: Voor dergelijke gebouwen dienen richtlijnen opgesteld die de mogelijke toekomstige ingrepen zodanig moeten begeleiden dat het erfgoed zijn waarde behoudt én tegelijk een vernieuwende én kwaliteitsvolle architectuur toelaat (GRS-RD p30).
•
Bij de overige gebouwen zal een voor een de toevoegde waarde bij een nieuwe toeristische-recreatieve bestemming bekeken worden. Indien die er niet is, zullen deze gebouwen worden afgebroken, zodat de landschappelijke kenmerken van de site versterkt kunnen worden.
Conclusie •
3.11.
Een herbestemming van het hoofdgebouw binnen de nieuwe toeristisch-recreatieve bestemming kan gebeuren met respect voor de bestaande architectuur en landschap, mits het uitwerken van een goede regelgeving
Op het cultureel erfgoed, met inbegrip van het architectonisch en archeologisch erfgoed
Referentie: • •
Binnen het plangebied zijn geen beschermde monumenten gelegen. Binnen het plangebied, noch in de omgeving zijn beschermde landschappen gelegen
Conclusie •
3.12.
Geen aanzienlijk effect
Op het landschap
Referentie: •
Het GRS selecteert een “structurerend zicht op locaal niveau” vanop de Gentweg, naast de militaire zendmast, richting kerktoren (RD, p60)
Beschrijving effect: • •
De herbestemming van het militair domein tot toerisch-recreatieve bestemming zal het bestaande karakter van het militaire domein behouden. Met de afbraak van kleinere gebouwen wil men de intrinsieke kwaliteit van het militair domein in relatie tot het omliggende landschap herstellen.
Milderende/bindende maatregelen •
Bijkomende beplanting of eventuele bebouwing dient met respect voor de geselecteerde zichtas te gebeuren.
Conclusie: •
De effecten op het landschap zullen positief zijn door de verwijdering van de los ingeplante, overbodige bouwwerken op de site van het militair domein.
•
3.13.
Een herbestemming van het militair domein tot een nieuwe toeristisch-recreatieve bestemming kan, mits bovenstaande maatregelen, gebeuren met respect voor de bestaande, kwaliteit van het landschap.
Op de mobiliteit
Referentie: • •
Het militair domein wordt via de Gentweg (een plattelandsweg) ontsloten door een dienstweg. De site is nu bereikbaar voor lichte vracht voor militair gebruik.
Beschrijving effect: • •
De herbestemming tot toerisch-recreatieve site kan op piekmomenten leiden tot een verhoogde mobiliteit (bijvoorbeeld bus om kinderen af te halen of te brengen) Parkeren op het terrein zal beperkt worden tot de technische dienstverlening.
Milderende maatregelen: • •
Er wordt gesuggereerd om de bestaande carpoolparking in te schakelen als ontsluiting van het militair domein. Op die manier worden de bestaande plattelandswegen (Gentweg, …) ontlast. Mits bovenstaande ontsluiting, kan parkeren op het terrein verboden worden, en zal enkel tijdelijk stationeren voor laden en lossen toegelaten zijn.
Conclusie: •
Mits het nemen van bovenstaande milderende maatregel, is er geen aanzienlijk effect op de mobiliteit.
3.14. Een beschrijving en inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van het voorgenomen plan of programma op de samenhang tussen de genoemde factoren. Conclusie: •
Geen aanzienlijk effect
4. Relevante gegevens met inbegrip van de redenen waarom de initiatiefnemer meent geen planmer te moeten opmaken overeenkomstig art. 4.2.6, §1,5° van het DABM Het betreft het opstellen van stedenbouwkundige voorschriften voor de reeds bestaande bebouwing zodat nieuwe ontwikkelingen op een kwalitatieve manier kunnen ingevuld worden. De herbestemming van het militair domein tot toeristisch-recreatieve site zal gebeuren met respect, enerzijds voor de kwaliteit van het omliggende landschap en anderzijds voor de bijzondere identiteit van het militair domein (i.c. het merkwaardig gebouw). Er kan dus gesteld worden dat er geen aanzienlijke effecten moeten verwacht worden.
5. In voorkomend geval een beoordeling of het voorgenomen plan of programma grensoverschrijdende of gewestgrensoverschrijdende aanzienlijke milieueffecten kan hebben Er worden geen effecten verwacht die de gewestgrens of landsgrens zullen overschrijden.
