Gemeente Hengelo Verslag van bevindingen Controle jaarrekening 2012
Lees meer
Terug Ernst & Young Accountants LLP Meander 861 6825 MH Arnhem Postbus 30116 6803 AC Arnhem Tel.: +31 88 407 9414 Fax: +31 88 407 6005 www.ey.com
De raad van de gemeente Hengelo T.a.v. de heer G.J. Eeftink, raadsgriffier Postbus 18 7550 AA HENGELO
Arnhem, 2 mei 2013
Betreft:
TSCN-974HRK/JD/TS/mb
verslag van bevindingen jaarrekening 2012 gemeente Hengelo
Geachte leden van de raad, Naar aanleiding van onze controle van de jaarrekening 2012 van de gemeente Hengelo, hebben wij het genoegen u hierbij de uitkomsten van onze werkzaamheden te presenteren. De onderwerpen die in dit verslag aan de orde komen, hebben onderdeel uitgemaakt van onze overwegingen bij de bepaling van de aard, het tijdstip van uitvoering en de diepgang van de controlemaatregelen die zijn toegepast in het kader van de controle van de jaarrekening 2012 van de gemeente Hengelo. De in dit verslag van bevindingen opgenomen bevindingen doen geen afbreuk aan ons oordeel omtrent de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening 2012. Daarnaast geven wij, vanuit onze natuurlijke adviesfunctie, een aantal aanbevelingen waarmee wij beogen u als raad te ondersteunen in uw kaderstellende en controlerende taak. Het concept van dit verslag is d.d. 19 april 2013 bestuurlijk besproken met de portefeuillehouder financiën. Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hengelo. Wij stellen het op prijs een en ander persoonlijk toe te lichten of eventuele vragen omtrent deze of andere met de controle verband houdende zaken te beantwoorden. Hoogachtend, Ernst & Young Accountants LLP
drs. J.M.A. Drost RA
Ernst & Young Accountants LLP is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bij Companies House onder registratienummer OC335594. In relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een (vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1, London SE1 7EU, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258, 3011 XZ Rotterdam, Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Inhoudsopgave 1
Wat zijn de uitkomsten van onze controle? Onze verklaring is goedkeurend Welke fouten en onzekerheden resteren nog? Toelichting op fouten en onzekerheden Bestuurlijke aandachtspunten voor 2013
2
Onze analyse van het resultaat 2012 Voordelig/nadelig resultaat nader geanalyseerd Analyse van de financiële positie Solvabiliteit Paragraaf weerstandsvermogen Schattingsprocessen binnen de jaarrekening
3
Onze bevindingen naar aanleiding van de controle Grondbeleid en grondexploitaties Risico’s ten aanzien van verbonden partijen Overige controlebevindingen Onze bevindingen in het kader van rechtmatigheid Bevindingen controle verantwoording in het kader van SiSa
Pagina 3
4
Uw specifieke wensen en aandachtspunten Aandachtspunten van de raad
5
Hoe hebben wij de controle uitgevoerd? Wat is de reikwijdte van onze opdracht Onze controleaanpak in het kort De met u afgesproken goedkeurings- en rapporteringstoleranties Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd Begrotingsbeheer Rechtmatigheid Verplichtingen inzake Single information en Single audit (SiSa)
Bijlagen 1 2 3
SiSa-bijlage IMG-bijlage Actuele ontwikkelingen
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
1 Wat zijn de uitkomsten van onze controle Onze verklaring is goedkeurend De jaarrekening is getrouw
Wij zijn voornemens bij de jaarrekening van de gemeente Hengelo een goedkeurende controleverklaring af te gegeven met betrekking tot de getrouwheid. Dit betekent dat het jaarverslag en de jaarrekening 2012 zijn ingericht in overeenstemming met het BBV en de in de programmarekening opgenomen balans en toelichting en rekening van baten en lasten een getrouwe weergave zijn van de financiële positie en baten en lasten van de gemeente Hengelo.
De jaarrekening is rechtmatig
Wij zijn voornemens bij de jaarrekening van de gemeente Hengelo een goedkeurende verklaring af te gegeven met betrekking tot de rechtmatigheid. Dit betekent dat de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening 2012 in overeenstemming zijn met de door de raad vastgestelde wet- en regelgeving.
Geen bevindingen ten aanzien van de SiSa-bijlage en IMG-bijlage
Wij hebben de in de SiSa-bijlage en IMG-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole 2012. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij uw specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden.
Jaarverslag niet strijdig met de jaarrekening
De jaarrekening en het jaarverslag dienen te worden opgemaakt in overeenstemming met het BBV. Wij hebben vastgesteld dat de jaarrekening 2012 van uw gemeente geen materiële afwijkingen vertoont ten opzichte van de voorschriften van het BBV. Daarnaast is door ons nagegaan of het jaarverslag de minimale wettelijk voorgeschreven informatie bevat en of de inhoud van dit verslag geen tegenstrijdigheden bevat met de door ons gecontroleerde jaarrekening. Wij hebben vastgesteld dat de inhoud van het jaarverslag niet strijdig is met de jaarrekening.
Belangrijke voorwaarde: ongewijzigde vaststelling
Wij zijn er bij ons oordeel van uitgegaan dat de raad de nu overlegde jaarrekening ongewijzigd vaststelt. Indien er nog wijzigingen worden aangebracht in de definitieve vorm van de jaarrekening dienen wij deze te beoordelen alvorens onze controleverklaring hierbij mag worden opgenomen.
Pagina 4
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Welke fouten en onzekerheden hebben wij geconstateerd? Onze rapportering van fouten en onzekerheden
In de onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de belangrijkste bevindingen naar aanleiding van de uitgevoerde controles. In onderstaande tabel zijn de ongecorrigeerde controleverschillen opgenomen.
Geen ongecorrigeerde controleverschillen in de definitieve gemeenterekening 2012
Ongecorrigeerde controleverschillen
Getrouwheid
Onzekerheden
€
€
0
0
Rechtmatigheid -Fout in Europese aanbestedingen
442.000
Totaal
442.000
0
2.957.800
8.873.400
Tolerantie
Pagina 5
Fouten
0
Verwijzing
Pagina 6
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
De geconstateerde fouten ad € 422.000 zijn kleiner dan de door u vastgestelde controletolerantie van respectievelijk € 2.957.800 miljoen en € 8.873.400 miljoen.
Op basis daarvan kunnen wij bij de jaarrekening 2012 zowel betreffende de getrouwheid als de rechtmatigheid een goedkeurende verklaring verstrekken.
Toelichting op fouten en onzekerheden Onderstaand vindt u een toelichting op fouten en onzekerheden met betrekking tot getrouwheid en rechtmatigheid. Fout Europese aanbesteden
Pagina 6
De fout in de Europese aanbestedingen betreft een rechtmatigheidsfout doordat een Europese aanbesteding niet in overeenstemming met de richtlijnen heeft plaatsgevonden. De grootste onrechtmatigheden hebben betrekking op personele inhuur waarbij de aanbesteding niet in overeenstemming met de richtlijnen heeft plaatsgevonden.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Bestuurlijke aandachtspunten voor 2013 Onze controle heeft geresulteerd in een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening 2012. Naast onze certificerende functie hebben wij, vanuit onze natuurlijke adviesfunctie, de gemeente Hengelo het afgelopen jaar over tal van onderwerpen geadviseerd. Voor het komende jaar vinden wij het, gelet op het voorgaande, belangrijk dat de gemeente Hengelo prioriteit geeft aan de volgende onderwerpen/bevindingen/adviezen: 1 (Rijks)bezuinigingen
Niet alleen de gemeentelijke bezuinigingen die al vorm hebben gekregen, moeten de komende jaren worden gerealiseerd, ook ziet het er naar uit dat door de verdergaande rijksbezuinigingen nieuwe bezuinigingen op de gemeenten af gaan komen. Wij adviseren u nauwgezet de realisatie van de huidige bezuinigingen door te zetten en vooruitlopend op komende bezuinigingen nieuwe opties te overwegen, een stringent begrotingsbeheer is daarbij een must. 2 Nieuwe taken De komende jaren komen er een groot aantal nieuwe taken op uw gemeente af. Enerzijds moet aan deze taken organisatorisch vorm gegeven worden, anderzijds moet hier een initiële begroting voor worden opgesteld. Iets wat zeker in de eerste jaren vorm moet krijgen en waarmee risico’s samenhangen. Wij adviseren u hier in een zo vroeg mogelijk stadium vorm aan te geven. In bijlage 3 van dit verslag gaan wij nader in op de ontwikkelingen ten aanzien van de decentralisaties vanuit het rijk. 3 Grondexploitaties Uw gemeente heeft een groot aantal grondexploitaties die gezamenlijk een significant deel van het balanstotaal vertegenwoordigen. Onder de exploitaties bevinden zich zowel exploitaties die naar verwachting een positief resultaat zullen opleveren als exploitaties waarvoor een verlies wordt verwacht. Voor de meeste exploitaties geldt echter dat er sprake is van een positieve (de kosten zijn groter dan de opbrengsten op balansdatum) boekwaarde. Dit betekent dat in de toekomst deze boekwaarde nog gecompenseerd dient te worden door grondverkopen, zodat aan het einde van de looptijd deze complexen winstgevend dan wel neutraal kunnen worden afgesloten. Gezien de positieve boekwaarde van deze grondexploitaties blijft het noodzakelijk om de waardering van de complexen en het afzetpotentieel van de exploitaties nauwgezet te blijven volgen. Pagina 7
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
2 Onze analyse van het resultaat 2012 Voordelig/nadelig resultaat nader geanalyseerd Het resultaat nader besproken
Het saldo van baten en lasten (na bestemming) over het jaar 2012 bedraagt € 268.000 nadelig ten opzichte van een begroot sluitend saldo van € 77.000 nadelig. In hoofdstuk 4 van het jaarverslag is een uitgebreide analyse opgenomen.
Totaaloverzicht
Het resultaat over 2012 ten opzichte van de gewijzigde begroting kan als volgt worden weergegeven. Bedragen x € 1.000
Gewijzigde begroting
Rekening 2012
Afwijking
€
€
€
245.600 244.390
275.904 276.658
-30.304 32.268
Resultaat vóór bestemming
-1.210
754
1.964
Mutaties in reserves
1.133
-1.022
-2.155
-77
-268
-191
Totale lasten Totale baten
Resultaat na bestemming Uw begrotingsbeheer is op orde
Pagina 8
De begrotingsoverschrijdingen worden in de toelichting op de programmarekening nader toegelicht. Overigens merken wij op dat de kwaliteit van de financiële analyse en de begrotingsafwijkingen in de jaarrekening van een goed niveau is.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Analyse van de financiële positie Eigen vermogen neemt toe
Het eigen vermogen, inclusief het resultaat na bestemming, bedraagt per jaareinde 2012 volgens de jaarrekening € 42,7 miljoen. Van de totale reserves ter hoogte van € 42,7 miljoen is € 8,3 miljoen opgenomen als algemene vrije reserve. Het saldo van deze reserve is ten opzichte van 2011 gedaald met € 0,06 miljoen. Per saldo is gedurende 2012 € 1.022.000 toegevoegd aan de reserves. Deze toevoeging (ten laste van het resultaat) vormt samen met het resultaat voor bestemming (€ 754.000) het resultaat na bestemming van € -268.000.
Solvabiliteit Uw vermogenspositie
De totale vermogenspositie wordt onder andere tot uitdrukking gebracht door middel van het solvabiliteitspercentage. Dit percentage wordt bepaald door het eigen vermogen te delen door het balanstotaal. Het huidige solvabiliteitspercentage voor uw gemeente bedraagt 5,2% (2011: 5,4%). Dit betekent dat het belangrijkste deel van de activa is gefinancierd met vreemd vermogen. Een stijging van de rente heeft hiermee belangrijke gevolgen voor de meerjarenbegroting. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde en vergelijkbare gemeenten is deze solvabiliteit laag.
Vreemd vermogen in 2012
In 2012 heeft uw gemeente zes langlopende leningen afgesloten met een waarde van € 57 miljoen. Twee leningen voor eigen financiering en vier leningen zijn aangetrokken en doorgezet aan woningbouwvereniging Welbions. Voor een nadere beschouwing ten aanzien van uw financieringspositie verwijzen wij u naar de paragraaf financiering van de jaarrekening 2012. Het kasgeldlimiet en de renterisiconorm zijn in 2012 niet overschreden. Gezien de toekomstige ontwikkelingen zoals de verdere bezuinigingen vragen wij uw aandacht voor een adequaat liquiditeitsbeheer. Wij benadrukken het belang van het verder vormen geven aan het werkkapitaalbeheer zoals het frequent opstellen van een liquiditeitsoverzicht (inclusief analyse).
Pagina 9
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Paragraaf weerstandsvermogen
De risico’s die uw gemeente loopt
In het jaarverslag is onder andere de paragraaf weerstandsvermogen opgenomen, welke informatie bevat over de weerstandscapaciteit, de risico’s en het beleid dat hieromtrent gedurende 2012 is gevoerd. Ten aanzien van deze paragraaf constateren wij het volgende. De beschikbare weerstandscapaciteit bedraagt € 31,3 miljoen en bestaat uit de algemene reserves ad € 8,3 miljoen, het rekeningresultaat 2012 ad € -0,3 miljoen en de vrij aanwendbare bestemmingsreserves ad 23,3 miljoen. Eind 2012 is de benodigde netto weerstandscapaciteit (risico’s) berekend op € 27,6 miljoen. Hierbij merken wij op dat de bruto benodigde weerstandscapaciteit (risico’s) berekend is op € 30,6 miljoen. Hiervan komt 3 miljoen ten last van de afdelingsbudgetten. Conform het vastgestelde beleid worden risico’s met een laag risicoprofiel binnen de huidige eigen budgetten van de afdelinge n te worden opgevangen. Dit risicobedrag bestaat voor € 9,3 miljoen uit risico’s inzake het grondbedrijf en voor € 18,3 miljoen uit overige risico’s. De overige risico’s bestaan uit risico’s inzake incidentele gebeurtenissen die niet of zeer moeilijk zijn te beïnvl oeden met beleid. Gemeente Hengelo gebruikt het NARIS pakket voor de registratie van de geïnventariseerde risico’s. Jaarlijks worden de risico’s geactualiseerd en ingevoerd in NARIS. Tevens zijn aan de diverse risico’s beheersingsmaatregelen gekoppeld die de bruto risico’s gedeeltelijk afdekken. Op basis hiervan wordt de benodigde weerstandscapaciteit berekend.
Het weerstandsvermogen is toereikend voor de risico’s die de gemeente loopt
De beschikbare weerstandscapaciteit ad € 31,3 miljoen dekt ultimo 2012 de risico’s ad € 27,6 miljoen. De weerstandsratio bedraagt 1,2. Gemeente Hengelo streeft naar een ratio tussen de 1 en de 1.4. Op basis hiervan concluderen wij dat het weerstandsvermogen van de gemeente Hengelo voldoet aan de streefratio. In de paragraaf weerstandsvermogen is tevens aangegeven dat de huidige omvang van de algemene reserve als beperkt wordt ervaren. De doelstellig is ook om in de komende jaren de algemene reserve te laten groeien tot minimaal 15 miljoen. Dit gegeven, gecombineerd met de aangekondigde bezuinigingen vanuit het Rijk en de decentralisaties met diverse efficiency kortingen, vormt een belangrijk aandachtspunt en leidt tot forse aanvullende bezuinigingen. Door uw organisatie zijn in 2012 adequate acties ondernomen. In de begroting 2013 is de versterking van de eigen vermogenspositie als belangrijk aandachtspunt opgenomen en is besloten om de komende jaren geld toe te voegen aan de algemene reserve van ruim 3,6 miljoen tot en met 2016.
Pagina 10
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Schattingsprocessen binnen de jaarrekening Wij kunnen instemmen met de schattingen van het college
Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het maken van schattingen bij het opmaken van de jaarrekening. Als accountant van de raad beoordelen wij deze door het college gemaakte schattingen. Wij kunnen instemmen met de door het college gemaakte inschattingen en waarderingsgrondslagen. Onderstaand hebben wij een beschouwing ten aanzien van de belangrijkste schattingen opgenomen.
Belangrijke schattingen
Pagina 11
Sensitiviteit schattingen
Toelichting
Waardering grond en gebouwen inclusief afschrijvingen
Gemiddeld
De schatting betreft het inschatten van de levensduur wat de basis vormt voor de afschrijvingen.
Waardering van uw deelnemingen en langlopende verstrekte geldleningen
Gemiddeld
De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde. Het risico hiervoor is beperkt. De verstrekte geldleningen aan met name maatschappelijke instellingen geven een hoger risico’s.
Waardering van de bouwgrondexploitaties en de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG)
Gemiddeld
Grondexploitaties met een negatieve eindwaarde worden voorzien. Voorziening wordt op contante waarde bepaald. De uitgangspunten die worden gehanteerd zijn in niet alle gevallen behoudend. Het risico bestaat dat deze te optimistisch zijn, met name wat betreft de geplande verkopen in het complex Hart van Zuid.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Belangrijke schattingen
Beoordeling 2012
Uitvoering
Gemiddeld
De voorzieningen bevatten relatief weinig schattingselementen.
Waardering van de debiteuren
Gemiddeld
Geen bijzonderheden.
Laag
Bijlagen
Toelichting
Beoordeling toereikendheid van uw voorzieningen
Beoordeling van de risico’s ten aanzien van de niet uit de balans blijkende verplichtingen
Pagina 12
Aandachtspunten
Geen verdere bijzonderheden.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
3 Onze bevindingen naar aanleiding van de controle Grondbeleid en grondexploitaties Opbouw voorraadpositie
In het kader van de controle van de jaarrekening van de gemeente Hengelo hebben wij de grondexploitaties gecontroleerd. De post voorraad van de gemeente Hengelo zijn als volgt te specificeren. Bedragen x € 1.000
Overige grond- en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen gronden Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Totaal
31 december 2012
31 december 2011
€
€
€0
€0
€ 1.450
€ 3.333
€ 85.364
€ 68.224
€ 93
€ 118
€ 86.907
€ 71.675
Zoals uit het bovenstaande overzicht blijkt zijn de grondexploitaties nader onder te verdelen naar overige grond- en hulpstoffen, nog niet in exploitatie genomen bouwgronden en het zogenaamde onderhanden werk. Deze onderverdeling is afhankelijk van de formele status van de grondexploitatie: ► Met ingang van het boekjaar 2012 heeft de Commissie BBV gesteld dat die gronden waar de raad geen stellig voornemen heeft deze te ontwikkelen geclassificeerd dienen te worden als overige grond en hulpstoffen. Wij hebben vastgesteld dat uw gemeente op een juiste wijze invulling heeft gegeven aan deze wijziging in de regelgeving. ► Er is sprake van onderhanden werk op het moment dat er een vastgesteld exploitatieplan aanwezig is, waarbij de bestemming van de gronden definitief is vastgelegd. Als er nog geen vastgesteld exploitatieplan is, maar de raad heeft wel het stellige voornemen de gronden op afzienbare termijn te ontwikkelen, dan dienen de betreffende gronden te worden gepresenteerd als bouwgronden die nog niet in exploitatie zijn genomen. Hierbij is er dus nog geen zekerheid over de wijze waarop de bouwgrond in eigendom van de gemeente geëxploiteerd gaat worden. Pagina 13
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
In exploitatie genomen projecten
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
De in exploitatie genomen gronden bestaan uit een 27 tal complexen. Begin 2013 zijn alle exploitaties financieel herzien waarbij de te verwachten contante waarde op einddatum opnieuw is bepaald. Op basis hiervan is de verliesvoorziening bijgesteld. Deze bijstelling heeft geleid tot een extra verliesvoorziening ultimo 2012 van € 5,5 miljoen op de in exploitatie genomen complexen. In de in exploitatie genomen complexen wordt een rekenrente gehanteerd van 5,5%. Ons inziens is deze rekenrente hoog gezien de daadwerkelijke financieringsrente en de verwachte langlopende renteontwikkeling. Wij hebben het college geadviseerd het percentage van de rekenrente in de grondexploitaties in 2013 te herzien en nader te onderbouwen. Vanuit de in exploitatie genomen complexen wordt een afdracht gedaan aan de reserve bovenwijkse voorzieningen. In de in 2012 uitgebrachte notitie grondexploitatie van de commissie BBV zijn de regels voor de afdracht aan de reserve bovenwijkse voorzieningen aangescherpt. Wanneer er sprake is van gewenste - maar niet causaal noodzakelijke - bovenwijkse voorzieningen, behore deze lasten niet thuis in de grondexploitatie. Het is uiteraard wel mogelijk hiervoor een reserve bovenwijkse “voorzieningen” aan te leggen, maar deze zal dan uit de (tussentijdse) winstbestemming van de grondexploitaties of uit de winstbestemming van de programmarekening gevormd moeten worden. Wij hebben het college geadviseerd de systematiek in 2013 te herzien en na te gaan of deze aansluit bij de notitie grondexploitatie van de commissie BBV.
De Veldkamp
Pagina 14
Het complex “De Veldkamp” betreft een gezamenlijke grondexploitatie met de gemeente Borne. Ultimo 2012 is voor rekening van gemeente Hengelo een verliesvoorziening getroffen van € 12,6 miljoen. De herziening van de exploitatieopzet heeft geleid tot een extra verliesvoorziening ten opzichte van 2011 van € 0,5 miljoen. Voor het complex “De Veldkamp” heeft u met de gemeente Borne geen afspraken gemaakt ten aanzien van de controle door een onafhankelijke derde van de grex en de daarin opgenomen parameters, afname tempo en overige schattingen. Wij hebben ten aanzien van de verwachte toekomstige verkopen vragen gesteld over het afnametempo in relatie tot de reeds gerealiseerde verkopen. Naar aanleiding van deze vragen en de gevoerde spreken is de grondexploitatie van het complex “De Veldkamp” herzien waarbij het afnametempo in lijn is gebracht met de huidige en verwachte markt. Deze herziening heeft geleid tot een extra dotatie van de verliesvoorziening voor dit project. Wij hebben het college geadviseerd de projectorganisatie en de daarmee gepaard gaande beheersing van het complex aan te scherpen in 2013.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Niet in exploitatie genomen gronden
Resultaat 2012
Bevindingen
Uitvoering
Bijlagen
De boekwaarde van de niet in exploitatie genomen gronden zijn als volgt te specificeren.
Bedragen x € 1.000 Niet in exploitatie genomen gronden
Overige (overige gronden)
Totaal niet in exploitatie genomen bouwgronden
Niet in exploitatie genomen complexen
Aandachtspunten
31 december 2012
31 december 2011
€1.450
€ 3.333
€0
€0
€ 1.450
€ 3.333
Bij de controle van de balansposten inzake de lopende grondexploitaties is de cruciale vraag: worden de geactiveerde kosten in de toekomst terugverdiend? Waardering vindt hierbij in beginsel plaats tegen de kostprijs. Indien echter blijkt dat een aankoop of projectontwikkeling verliesgevend is, dient een afwaardering voor het tekort te worden genomen. Bij de beoordeling van de waardering van de bouwgrondexploitaties vormen de herziene exploitatieopzetten een essentieel toetsingsinstrument.
In 2012 is de rubricering van de niet in exploitatie genomen gronden aangepast. De niet in exploitatie genomen gronden zijn in 2012 getaxeerd en indien nodig afgewaardeerd naar lagere marktwaarde.
Pagina 15
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Verbonden partijen Verbonden partijen
Als gemeente bent u verbonden met een aantal partijen die gedeeltelijk een maatschappelijk of bestuurlijk belang uitoefenen namens de gemeente. Wij noemen hiertoe bijvoorbeeld de uitbesteding van belastingen bij Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (hierna; GBT), de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) bij Sociaal Werkleerbedrijf Midden Twente en de uitvoering van de gemeentelijke reinigingsdienst aan Twente Milieu. Een belangrijk kenmerk bij deze partijen is dat de financiële stroom die met deze activiteiten is gemoeid, wel in de begroting en jaarrekening van uw gemeente is opgenomen. De gemeente Hengelo blijft om die reden verantwoordelijk voor de rechtmatige uitvoering. Het gemeentelijk beleid ten aanzien van het beheer en de verantwoording van relaties met verbonden partijen binnen uw gemeente is vastgelegd in een Nota Verbonden Partijen. Wij onderschrijven het belang van deze nota aangezien op deze wijze binnen uw gemeente handvatten bestaan met betrekking tot de wijze waarop de informatie van de verbonden partijen dient te worden beoordeeld. Wij hebben bij onze tussentijdse controle vastgesteld dat de gemeente Hengelo vooraf tijdig met de uitvoeringsorganisatie adequate afspraken maakt over de wijze van verantwoorden en over de eisen die aan zowel de tussentijdse informatievoorziening als de rechtmatige uitvoering van de regeling worden gesteld. Op basis van onze gesprekken en aan ons getoonde documentatie constateren wij – met uw ambtelijke organisatie – dat in 2012 de aangeleverde tussentijdse informatievoorziening tijdig heeft plaatsgevonden. Een en ander wordt ook als zodanig toegelicht in de jaarstukken. Wij benadrukken dat in de jaarrekening de financiële resultaten van de samenwerking c.q. uitbestede taken op adequate wijze zijn toegelicht. Wij vragen u aandacht om voldoende waarborgen te treffen ten einde vast te kunnen stellen dat de informatie van derden juist en betrouwbaar is. Ten aanzien van bijvoorbeeld GBT zijn er geen afspraken gemaakt over een ten behoeve van de gemeente Hengelo aan te leveren gecontroleerde verantwoording. De gemeente heeft dit nu ondervangen door zelf bij GBT een beperkte controle ui t te voeren. Wij adviseren u na te gaan of deze aanpak enerzijds de meest efficiënte is als anderzijds of deze werkwijze de zekerheid geeft die u wenst.
Pagina 16
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Onze bevindingen in het kader van uw interne beheersing In onze managementletter 2012, uitgebracht aan de directie op 28 november 2012, hebben wij onze bevindingen en aanbevelingen van onze tussentijdse controle 2012 opgenomen. In deze managementletter hebben wij aangegeven welke zaken vóór de jaarrekeningcontrole 2012 opgepakt zouden moeten zijn (prioriteit H). Wij hebben geconstateerd dat de voortgang van de aanbevelingen van zowel uw eigen interne controle als de controle door ons als accountant zichtbaar door uw organisatie worden gevolgd. In het kader van de controle van de jaarrekening brengt de accountant ook verslag uit omtrent zijn bevindingen met betrekking tot de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking. Onze controle was niet primair gericht op het doen van een uitspraak omtrent de continuïteit en betrouwbaarheid van (delen van) de geautomatiseerde gegevensverwerking en wij hebben daartoe ook geen opdracht van het management ontvangen. De jaarrekeningcontrole heeft geen tekortkomingen in de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking aan het licht gebracht. Door ITRA is een onderzoek uitgevoerd naar de general IT controls en de application controls, hierover heeft een separate rapportage plaatsgevonden. Hieruit zijn diverse aanbevelingen naar voren gekomen die de komende tijd door de gemeente Hengelo zullen worden geïmplementeerd.
Pagina 17
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Onze bevindingen in het kader van rechtmatigheid In hoofdstuk 5 hebben wij de gehanteerde kaders voor onze rechtmatigheidscontrole nader toegelicht. Buiten hetgeen reeds eerder is gemeld, hebben wij geen bijzonderheden geconstateerd in het kader van rechtmatigheid. In het vervolg van deze paragraaf geven wij onze bevindingen bij deze onderwerpen. Het rechtmatigheidsbeheer is op orde
Het controleprotocol, inclusief het normenkader is op 11 december 2012 door uw raad vastgesteld. Het normenkader is intern bij uw gemeente vertaald in interne controleprotocollen, waarna voor de geïdentificeerde risico’s de getroffen beheersingsmaatregelen in kaart zijn gebracht. De werking van deze maatregelen is met voldoende diepgang getoetst en de uitkomsten hiervan zijn voor de processen met een duidelijke audittrail vastgelegd. Zoals reeds aangegeven in de managementletter/bestuursrapportage kan de beheersing voor een aantal processen nog in bepaalde mate verbeterd worden. Wij constateren dat de gemeente Hengelo hiermee aan de slag is en deze verbeteringen veelal de komende jaren wil gaan realiseren. Ondanks deze aanbeveling zijn wij van mening dat de gemeente Hengelo voor het boekjaar 2012 een deugdelijk rechtmatigheidsonderzoek heeft uitgevoerd.
De begrotingsoverschrijdingen zijn goed toegelicht
Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van de gemeenteraad is gerespecteerd. In hoofdstuk 5 van deze rapportage lichten wij de controleaanpak en de verantwoordelijkheden van college, raad en accountant nader toe.
In de tabel op de volgende pagina hebben wij per programma een samenvatting gegeven van de programma’s waarbij sprake is van een overschrijding van de lasten ten opzichte van de begroting (na wijzigingen).
Pagina 18
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
(Bedragen x € 1.000) Onderdeel programmarekening
Gewijzigde begroting
Rekening 2012
€ 11.098
€ 11.613
Openbare orde & Veiligheid
€ 8.716
€ 9.055
Economische zaken
€ 4.548
€ 4.614
Onderwijs
€ 13.011
€ 14.705
Sociale voorzieningen & Maatschappelijke ontwikkelingen
€ 93.773
€ 95.850
Ruimtelijke ordening & volkshuisvesting
€ 47.181
€ 75.702
Algemeen bestuur
In hoofdstuk 7.4 van het jaarverslag is een uitgebreide analyse van de begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid opgenomen. Voor de inhoudelijke analyse verwijzen wij naar dit hoofdstuk. De overschrijdingen ten opzichte van de begrote lasten zijn door het college in de toelichting op de programmarekening toereikend toegelicht. Het college stelt uw gemeenteraad voor genoemde overschrijdingen te autoriseren in het kader van de vaststelling van de jaarrekening 2012. Vooruitlopend hierop zijn wij hiervan reeds uitgegaan bij het vormen van ons oordeel over de (begrotings)rechtmatigheid. Misbruik en oneigenlijk gebruik
In de externe en interne regelgeving zijn diverse bepalingen opgenomen die erop zijn gericht om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen. Uw gemeente heeft de toets op het misbruik en oneigenlijk gebruik neergelegd in interne controleplannen. De uitkomst van deze toets heeft niet geleid tot bevindingen die invloed hebben op de rechtmatigheid van baten en lasten en balansmutaties.
Niet-financiële beheershandelingen vallen buiten de scope van rechtmatigheidscontrole
Handelingen en beslissingen van niet-financiële aard vallen buiten de scope van de rechtmatigheidscontrole door de accountant. De accountant toetst deze handelingen en beslissingen niet inhoudelijk door gegevensgericht onderzoek. Volstaan wordt in dit kader met het beoordelen van het interne systeem van risicoafwegingen. Binnen dit systeem moeten voorwaarden zijn geschapen om risico’s goed te kunnen beoordelen en in de tijd te kunnen volgen.
Pagina 19
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Wij hebben ons een beeld gevormd over de wijze van totstandkoming van de inventarisatie van de risico’s en de getrouwe weergave van de hieruit mogelijk voortvloeiende financiële gevolgen in de paragraaf weerstandsvermogen van het jaarverslag. Daarnaast hebben wij gericht geïnformeerd naar de lopende procedures waarbij de gemeente betrokken is, teneinde indicaties te verkrijgen over de eventuele risico’s op dit vlak. Op grond hiervan beschikken wij niet over aanwijzingen die een nader onderzoek naar de (financiële) gevolgen noodzakelijk maakt. Bevindingen controleverantwoording in het kader van SiSa SiSa
Wij hebben de in de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole 2012. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij de navolgende specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden. Onze controleaanpak hierbij hebben we in paragraaf 5.8 nader toegelicht. De SiSa-bijlage dient door uw gemeente samen met een aantal andere verplicht voorgeschreven verantwoordingsstukken voor 15 juli aanstaande elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Door middel van een voorgeschreven tabel dienen wij te rapporteren over onze bevindingen ten aanzien van de in de jaarrekening opgenomen SiSa-bijlage. In bijlage 1 bij dit rapport zijn deze bevindingen in de voorgeschreven tabel opgenomen, u kunt deze tabel hanteren ten behoeve van verzending naar het CBS.
Bevindingen controleverantwoording in het kader van IMG IMG
Uw gemeente is op grond van wettelijk voorschrift verplicht de verantwoordingsinformatie voor de met name benoemde specifieke uitkeringen hieromtrent op te nemen in een bijlage bij de jaarrekening op basis van een door de provincie Overijssel voorgeschreven model. Onze controleaanpak hierbij hebben we in hoofdstuk 5 nader toegelicht. Uw gemeente is op grond van wettelijk voorschrift verplicht de verantwoordingsinformatie voor de met name benoemde specifieke uitkeringen hieromtrent op te nemen in een bijlage bij de jaarrekening op basis van een door de provincie Overijssel voorgeschreven model. Bij de controle van deze bijlage betrekken wij de door het ministerie van BZK hiervoor gegeven aan-wijzingen (Circulaire Single Information Single Audit 2012, waarin onder andere opgenomen de Nota verwachtingen accountantscontrole 2012). Dit aangezien de provincie Overijssel voor de controle aansluit bij de werkwijze die bij SISA gebruikelijk is.
Pagina 20
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
4 Uw specifieke wensen en aandachtspunten Aandachtspunten van de raad Uw vragen centraal
Wij vinden het van groot belang onze controle af te stemmen op de specifieke situatie van de gemeente Hengelo en de wensen van onze opdrachtgever. Op die wijze kunnen wij nog gerichter toegevoegde waarde leveren. U heeft ons gevraagd dit jaar specifiek aandacht te besteden aan de volgende onderwerpen: ► Risico calculatie van de “open einde regelingen”. ► Beheersing kredieten en investeringen. ► Wat is de “hardheid”/c.q. hoe groot is de “realiseerbaarheid” van de voorgenomen bezuinigingen.
Risico calculatie van de “open einde regelingen” De “open einde regelingen” betreffen met name regelingen op het gebied van sociale zaken. Dit betreffen met name de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en diverse uitkeringen zoals de WWB, IOAW, IOAZ , BBZ en het participatiebudget (onder andere re-integratie). Deze regelingen worden uitgevoerd door de sector Publieksdiensten en Sociale Zaken en de sector Samenleving. De ontwikkelingen van de aanvragen en de uitkeringen worden nauwgezet gevolgd en periodiek gerapporteerd via tussentijdse managementrapportages. Op basis hiervan wordt tijdig actie ondernomen. Tevens zijn diverse prestatieafspraken gemaakt waarover tussentijds tijdig wordt gerapporteerd. Op basis hiervan worden tijdig signalen opgevangen en wordt adequaat beleid gezet op het niet behalen van prestatieafspraken of uitschieters in de uitgaven.
Pagina 21
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Beheersing kredieten en investeringen Binnen de Planning & Control Cyclus wordt op diverse momenten gerapporteerd over de kredieten. Denk hierbij aan de tussentijdse rapportages maar ook aan de diverse interne managementrapportages. In deze rapportages wordt ingegaan op de inhoudelijke en de financiële voorgang van de diverse kredieten. De looptijd van de kredieten wordt zoveel mogelijk beperkt en voor grotere projecten wordt zoveel mogelijk gewerkt met faseringen. Dit om de kredieten beter beheersbaar te houden. Per jaareinde zijn een aantal kredieten overschreden. De kredietbeheersing is een belangrijk aandachtspunt in de organisatie en wordt ook als zodanig onderkend. In afgelopen jaren zijn diverse spelregels opgesteld, echter de implementatie van deze spelregels moet deels nog plaatsvinden. In het kader hiervan is in 2012 het intensiever screenen en bewaken van kredieten voortgezet.
Pagina 22
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Wat is de “hardheid”/c.q. hoe groot is de “realiseerbaarheid” van de voorgenomen bezuinigingen De economische crisis houdt ook in 2012 nog aan, waardoor het Rijk fors bezuinigt op onder andere de lagere overheden en andere budgetten. Daarnaast is een decentralisatie van taken (met minder budget) ingezet. Over de gehele linie hebben gemeenten daardoor te maken met een oplopend begrotingstekort. Uw gemeente houdt vanaf voorjaar 2010 al rekening met de financieel ongunstigere omstandigheden. Binnen de gemeente Hengelo zijn de bezuinigingen begonnen met de discussienota “Herontwerp van beleid en uitvoering” in het voorjaar van 2010. Aan de hand van deze nota is gesproken over een bezuiniging van drie keer 5 miljoen: ► versoberen vanaf 2011 ► innoveren vanaf 2012 ► bedrijfsvoering vanaf 2013 Wij hebben vastgesteld dat deze bezuinigingsopgave reeds vanaf 2011 is opgenomen in de begroting en daarmee ingebed is in de reguliere planning-&-controlcyclus. Daarbij wordt als uitgangspunt gehanteerd dat alleen de significante afwijkingen in de Berap worden gerapporteerd. Intern is reeds onderkend dat de bezuinigingen van in totaal € 15 miljoen onvoldoende resultaat opleveren om ook voor de komende jaren een sluitende begroting te laten zien. Het college heeft met de raadsbrief “Koersvast in krappe tijden” onderkend dat voor € 10 miljoen aan aanvullende maatregelen moeten worden genomen om de gemeente in de komende jaren voldoende gezond te houden. Nu is het van belang dat de bezuinigingen volledig en á tempo gerealiseerd worden. In dat geval kan daadwerkelijk koers worden gehouden met betrekking tot de realisering van de bezuinigingen. Ten aanzien van de bezuinigingen merken wij het volgende op: ► De sturing op gemeentebreed niveau is voor verbetering vatbaar; de afspraken die zijn gemaakt over de bijsturing van het geprognosticeerde tekort over het jaar 2012 in de Berap I zijn niet in alle sectorrapportages terug te vinden. ► Bij sommige sectoren worden maatregelen voorgesteld als bijvoorbeeld temporiseren van projecten zonder dat er gekeken wordt naar de onderdekking die dit genereert voor de afdelingen die op betreffende projecten hun productieve uren verantwoorden. ► In een aantal sectorrapportages worden afspraken als niet haalbaar gekwantificeerd; een alternatief wordt echter niet genoemd. In bijlage 8.12 bij de jaarrekening is de stand van zaken inzake de bezuinigingen ultimo 2012 weergegeven.
Pagina 23
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
5 Hoe hebben wij de controle uitgevoerd? Wat is de reikwijdte van onze opdracht Wat hebben wij gecontroleerd
Conform de aan ons verleende opdracht hebben wij de jaarrekening 2012 van de gemeente Hengelo gecontroleerd. Deze jaarrekening is onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders opgesteld. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel te geven over de jaarrekening, als bedoeld in Artikel 213, tweede lid, van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) en het door de raad vastgestelde controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Onze controleaanpak in het kort Onze aanpak, gewoon goed
Onze controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet ten doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente. In hoofdstuk 3 hebben we u inzicht gegeven in de significante risico’s, onze controleaanpak en bevindingen ten aanzien van de jaarrekeningcontrole. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Pagina 24
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
De met u afgesproken goedkeurings- en rapporteringstoleranties De foutenmarge
Op grond van het Bado stelt de raad de goedkeuringstolerantie vast die de accountant bij zijn jaarrekeningcontrole dient te hanteren. Het normenkader en de goedkeuringstolerantie zijn op 11 december 2012 vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders en vervolgens ter besluitvorming/kennisgeving gebracht van de raad.
Goedkeuringstolerantie
Goedkeurend
Beperking
Oordeelonthouding
Afkeurend
Fouten in de jaarrekening (% lasten)
< 1%
> 1 < 3%
-
> 3%
Onzekerheden in de controle (% lasten)
< 3%
> 3 < 10%
> 10%
-
Op grond van de jaarrekening 2012 bedraagt de goedkeuringstolerantie voor fouten afgerond € 2.957.800 (1%) en voor onzekerheden € 8.873.400 (3%). Als de goedkeuringstolerantie niet wordt overschreden, kan een goedkeurende controleverklaring afgegeven worden. Deze goedkeuringstolerantie is een kwantitatief criterium. De uiteindelijke oordeelsvorming is echter altijd een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve afwegingen. De rapporteringstolerantie, de maatstaf die geldt voor het rapporteren van fouten en onzekerheden, is door de raad bepaald op € 250.000.
Pagina 25
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) Op grond van de “Wopt” moeten beloningen, waaronder voorzieningen ten behoeve van toekomstige beloningen, zoals pensioen en ontslaguitkeringen, in de jaarrekening worden vermeld als deze de gemiddelde ministersbeloning (voor 2012 vastgesteld op € 193.000) te boven gaan. Bij onze controle hebben wij vastgesteld dat de Wopt wordt nageleefd door de gemeente Hengelo. Wij merken overigens op dat de Wopt vanaf 1 januari 2013 vervangen wordt door de Wet Normering Topinkomens.
Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd De onafhankelijkheid van de accountant behoort tot het fundament van zijn beroep. De jarenlange discussie over het beroep en het functioneren van de accountant, hebben uiteindelijk geresulteerd in een aanpassing van de accountantswetgeving, welke van toepassing is voor organisaties van openbaar belang (OOB’s) met als doel de onafhankelijkheid van de accountant beter te waarborgen richting het maatschappelijk verkeer. Ondanks het feit dat een gemeente zich volgens de wet niet kwalificeert als een organisatie van openbaar belang vinden wij het als uw accountant belangrijk om eventuele bedreigingen ten aanzien van de onafhankelijkheid te melden. Wij hebben gedurende het jaar geen onafhankelijkheidsissues geconstateerd. Onderstaand geven wij de aanvullende werkzaamheden weer, welke wij naast de controle van de jaarrekening (inclusief de SiSa-bijlage) hebben verricht: ► controle van diverse subsidieverantwoordingen. Deze werkzaamheden hebben geen invloed op onze onafhankelijke positie als controlerend accountant ten behoeve van de raad van de gemeente Hengelo.
Pagina 26
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Begrotingsbeheer Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van de gemeenteraad is gerespecteerd. Voor een juiste oordeelsvorming is het van belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door de gemeenteraad geformuleerde beleid en/of wordt gecompenseerd door hogere opbrengsten. Wij beoordelen bij onze controle de overschrijdingen ten opzichte van de begrote lasten per programma. Dit betreffen enkel de lasten omdat hierop een beoordeling en rapportering van de accountant wordt gevraagd vanuit de Kadernota Rechtmatigheid. Het is de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders om begrotingsafwijkingen tijdig te signaleren en te rapporteren aan de raad. Het is de verantwoordelijkheid van de raad om hier dan tijdig een besluit over te nemen. Het is de verantwoordelijkheid van de accountant om de begrotingsrechtmatigheid van de lasten en investeringen te toetsen. Dit doen wij onder andere door: ► vast te stellen of begrotingsafwijkingen tijdig zijn gesignaleerd en zijn omgezet in een begrotingswijziging ter autorisatie aan de raad; ► vaststellen of kostenoverschrijdingen leiden tot een onrechtmatigheid, welke meegewogen moet worden in het accountantsoordeel of niet. Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid hoeven niet te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Rechtmatigheid Rechtmatigheid
Pagina 27
Wij hebben bij de controle over 2012 de rechtmatigheid getoetst conform de bepalingen van het Bado en de controleverordening/het controleprotocol 2012 van de gemeente Hengelo. Bij onze controle hebben wij aandacht gegeven aan de volgende onderwerpen: ► het rechtmatigheidsbeheer; ► de naleving van het voorwaardencriterium; ► de begrotingsrechtmatigheid; ► het misbruik-en-oneigenlijk-gebruikcriterium; ► de niet-financiële beheershandelingen.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Verplichtingen inzake Single information en Single audit (SiSa) SiSa
Uw gemeente is op grond van wettelijk voorschrift verplicht de verantwoordingsinformatie voor de met name benoemde specifieke uitkeringen hieromtrent op te nemen in een bijlage bij de jaarrekening op basis van een door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voorgeschreven model. Bij de controle van deze bijlage betrekken wij de door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hiervoor gegeven aanwijzingen (Circulaire Single information Single audit 2012, waarin onder andere opgenomen de Nota verwachtingen accountantscontrole 2012). De hierbij geconstateerde fouten en onzekerheden dienen op grond van het Bado in het verslag van bevindingen te worden opgenomen indien de navolgende rapporteringstolerantie per specifieke uitkering wordt overschreden: ► € 10.000 indien de omvangbasis kleiner dan of gelijk aan € 100.000 is; ► 10% indien de omvangbasis groter dan € 100.000 en kleiner dan of gelijk aan € 1.000.000 is; ► € 100.000 indien de omvangbasis groter dan € 1.000.000 is. In bijlage 1 van dit verslag rapporteren wij hierover.
Verplichtingen inzake Investeren Met Gemeenten (IMG) IMG
Uw gemeente is op grond van wettelijk voorschrift verplicht de verantwoordingsinformatie voor de met name benoemde specifieke uitkeringen hieromtrent op te nemen in een bijlage bij de jaarrekening op basis van een door de provincie Overijssel voorgeschreven model. Bij de controle van deze bijlage betrekken wij de door het ministerie van BZK hiervoor gegeven aanwijzingen (Circulaire Single Information Single Audit 2011, waarin onder andere opgenomen de Nota verwachtingen accountantscontrole 2011). Dit aangezien de provincie Overijssel voor de controle aansluit bij de werkwijze die bij SISA gebruikelijk is. De hierbij geconstateerde fouten en onzekerheden dienen op grond van het BADO in het verslag van bevindingen te worden opgenomen indien de navolgende rapporteringstolerantie per specifieke uitkering wordt overschreden: ► € 10.000 indien de omvangbasis kleiner dan of gelijk aan € 100.000 is; ► 10% indien de omvangbasis groter dan € 100.000 en kleiner dan of gelijk aan € 1.000.000 is; ► € 100.000 indien de omvangbasis groter dan € 1.000.000 is. In bijlage 2 van dit verslag rapporteren wij hierover.
Pagina 28
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Bijlage 1 - SiSa-bijlage Het is volgens de nota verwachtingen accountantscontrole voorgeschreven dat wij de geconstateerde fouten en onzekerheden per regeling rapporteren door middel van onderstaande verplichte tabel. Deze tabel dient door uw gemeente samen met een aantal andere verplicht voorgeschreven verantwoordingsstukken voor 15 juli aanstaande elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Nummer specifieke uitkering conform SiSa-bijlage 2012
Specifieke uitkering
Fout of onzekerheid
Financiële omvang in euro’s
Toelichting fout/onzekerheid
D9
Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014 (OAB)
Geen
0
N.v.t.
E15
Nota Ruimte project Hengelo Centraal/ Station van Twente / Hart van Zuid
Geen
0
N.v.t.
E26
Spoorse doorsnijdingen, tranche 1
Geen
0
N.v.t.
E30
Quick wins binnenhavens
Geen
0
N.v.t.
F3
Verzameluitkering EL&I
Geen
0
N.v.t.
F6
Besluit subsidies herstructurering Topprojecten bedrijventerreinen (TOPPER-regeling)
Geen
0
N.v.t.
G1C-1
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeentedeel 2012
Geen
0
N.v.t.
G1C-2
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Geen
0
N.v.t.
G2
Gebundelde uitkering op grond van Artikel 69 WWB
Geen
0
N.v.t.
Pagina 29
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Bijlage 1 - SiSa-bijlage (vervolg) Nummer specifieke uitkering conform SiSa-bijlage 2012
Specifieke uitkering
Fout of onzekerheid
Financiële omvang in euro’s
Toelichting fout/onzekerheid
G3
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004
Geen
0
N.v.t.
G5
Wet participatiebudget (WPB)
Geen
0
N.v.t.
H10_2010
Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG) Hernieuwde uitvraag 2008-2011
Geen
0
N.v.t.
Pagina 30
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Bijlage 2 - IMG-bijlage Het is volgens de nota verwachtingen accountantscontrole voorgeschreven dat wij de geconstateerde fouten en onzekerheden per regeling rapporteren door middel van onderstaande verplichte tabel.
Project
Beschikkingsnummer provincie
Fout of onzekerheid
Financiële omvang in euro’s
Aanzicht Binnenstad Pandwanden
1728742
N.v.t.
0
N.v.t.
Binnenstad Lange Wemen
1362836
N.v.t.
0
N.v.t.
Binnenstad Marktplein
1354562
N.v.t.
0
N.v.t.
Creatieve fabriek
1313422
N.v.t.
0
N.v.t.
Duurzaamheidsmaatregelen Brede School Berflo Es
1321996
N.v.t.
0
N.v.t.
FBK Diamond League
1243654
N.v.t.
0
N.v.t.
Hart van Zuid
1244045
N.v.t.
0
N.v.t.
Herstructurering Twentekanaal
1244047
N.v.t.
0
N.v.t.
Jeugdcluster Gezondhp
1243660
N.v.t.
0
N.v.t.
Pagina 31
Toelichting fout/onzekerheid
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Bijlage 2 - IMG-bijlage (vervolg)
Project
Beschikkingsnummer provincie
Fout of onzekerheid
Financiële omvang in euro’s
Toelichting fout/onzekerheid
Twickeler Grensweg
1398152
N.v.t.
0
N.v.t.
Versterken Voorveld Preventief Jeugdbeleid
1243665
N.v.t.
0
N.v.t.
Waterpark Berflo Es
1521128
N.v.t.
0
N.v.t.
Weusthagpark
1313435
N.v.t.
0
N.v.t.
Externe Veiligheid Overijssel deel I
1448888
N.v.t.
0
N.v.t.
Externe Veiligheid Overijssel deel II
1721684
N.v.t.
0
N.v.t.
Inrichten Landschap Gezondheidspark
1568237
N.v.t.
0
N.v.t.
Wijkeconomie en Ondernemersfactory
1568059
N.v.t.
0
N.v.t.
Pagina 32
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Bijlage 3 - Actuele ontwikkelingen Inleiding
In deze paragraaf schetsen wij een aantal actuele ontwikkelingen in uw sector, waarmee wij eveneens invulling willen geven aan onze natuurlijke adviesfunctie. Dit doen wij vanuit onze rol als accountant, waarbij wij tevens ontwikkelingen weergeven zoals die worden gesignaleerd door de diverse specialistengroepen binnen Ernst & Young (Advisory, Tax, IT). Wij hebben in het kader van onze controle deze actuele ontwikkelingen niet specifiek beoordeeld of toegepast voor uw organisatie, maar zijn vanzelfsprekend graag bereid met u van gedachten te wisselen over de mogelijke specifieke risico’s en gevolgen voor uw gemeente.
IT-ontwikkelingen Beveiliging van DigiD vraagt aandacht
Pagina 33
Naar aanleiding van beveiligingsincidenten rondom DigiNotar en DigiD is in 2012 het beveiligingsassessment rondom DigiD aangekondigd. Inmiddels is enige tijd verstreken en zijn diverse gemeenten en leveranciers van gemeentelijke websites gestart met het inventariseren van de impact van de norm van Logius. Ernst & Young maakte onderdeel uit van de pilot die door VNG en KING is georganiseerd om de impact van de norm te bepalen en is sindsdien actief betrokken bij diverse gemeenten en gemeentelijke leveranciers. We zien echter dat inspanningen momenteel nog achterblijven wat het risico met zich meebrengt dat gemeenten niet tijdig een assessment hebben laten uitvoeren. Wij adviseren u op korte termijn de IST situatie te bepalen om vast te stellen waar u momenteel staat. Op die manier heeft u nog ruim de tijd eventuele verbeteringen door te voeren, voordat u zich laat toetsen tegen de norm. Ten aanzien van dit finale assessment adviseren wij u op korte termijn afspraken te maken met uw auditor.
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Bring your own device
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Vele gemeenten denken momenteel na over invoering van Bring your own device. Bring your own device is het concept waarbij medewerkers gebruik maken van (computer)apparatuur die niet het eigendom is van de gemeente. Hierbij valt te denken aan de inzet van eigen smartphones of tablets. Indien de gemeente ervoor kiest bijvoorbeeld e-mail en agenda via deze persoonlijke apparatuur te ontsluiten, heeft dit impact op de beveiliging van de ontsloten informatie. Daarnaast spelen fiscale aspecten een rol indien u uw medewerkers een budget geeft voor de aanschaf van de apparatuur. Indien u met de Bring Your Own Device ontwikkeling bezig bent, wisselen wij graag een keer met u van gedachten om te voorkomen dat u onnodig risico loopt.
Fiscaliteiten Loonheffingen
Op het gebied van de loonheffingen zijn er diverse aandachtpunten voor uw gemeente. Allereerst betreft dit de invoering van de werkkostenregeling (WKR), uiterlijk per 1 januari 2014. Daar hoort meteen een aanvullende opmerking bij. Een op dit moment lopende discussie in politiek Den Haag kan er toe leiden dat de overgangsperiode voor invoering van de WKR wordt verlengd met één of twee jaar. Neemt niet weg dat, wanneer de WKR thans nog niet ingevoerd is, het wenselijk is te inventariseren welke gevolgen er zouden kunnen zijn. Afhankelijk van de uitkomst van de inventarisatie kan vanuit beleidsmatig oogpunt een betere beslissing genomen worden over het invoermoment en de mogelijk noodzakelijke aanpassingen in arbeidsvoorwaarden en/of administratie.
Indien vervroegd afscheid wordt genomen van een of meerdere werknemers, dan is het wenselijk vóór het maken van afspraken daaromtrent, de gevolgen van de mogelijk van toepassing zijnde strafheffing (52% extra loonheffing) in kaart te brengen. Ook non-activiteitsregelingen kunnen kwalificeren voor deze strafheffing. Hiermee worden kostbare verrassingen achteraf voorkomen. In de public sector zien we met regelmaat dat besloten wordt personeel af te stoten respectievelijk samen wordt gevoegd met andere partijen. Dan kan een vergelijk met andere arbeidsvoorwaarden wenselijk zijn om te bezien welke financiële consequenties verbonden zijn met een dergelijke operatie. Ook is een dergelijk vergelijk wenselijk om de betreffende werknemers een tenminste gelijkwaardig arbeidsvoorwaardenpakket te kunnen bieden. In voorkomende gevallen zijn wij graag betrokken bij de uitwerking van dergelijke projecten.
Pagina 34
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Vanuit de flexibele arbeidsgedachte wordt met regelmaat personeel ingehuurd. Afhankelijk van de situatie (uitzenden, detacheren en/of ZZP’er) brengt dit eventuele heffingsrisico’s en/of aansprakelijkheidsrisico’s met zich mee. Het is in alle gevallen goed om vooraf de mogelijke heffingsgevolgen in beeld te hebben en maatregelen te treffen om de aansprakelijkheid te beperken/voorkomen. De fiscale aandacht voor (bestel-)auto’s is de afgelopen jaren sterk toegenomen. De bewijslast om heffingsgevolgen van het eventuele privégebruik te voorkomen luistert nauw. Dit impliceert dat bij het gebruik van (bestel-)auto’s het wenselijk is dat er procedures zijn die eventuele heffingsverplichtingen voorkomen. Het kan daarbij overigens ook gaan om auto’s waarvan primair gedacht wordt dat er geen heffingsverplichtingen spelen.
Pagina 35
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Afschaffing btw-compensatiefonds gaat niet door
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Recentelijk heeft het Rijk met de medeoverheden het financieel akkoord gesloten. Onderdeel van het financieel akkoord is dat het Rijk zal afzien van de afschaffing van het btw-compensatiefonds. Met het handhaven van het btw-compensatiefonds wordt tegemoetgekomen aan de wens van gemeenten en provincies die grote bezwaren hadden tegen de afschaffing van het btw-compensatiefonds. Deze bezwaren zijn met name ingegeven doordat de overgang naar een regime zonder compensatie allerlei complicaties met zich brengt. De aangekondigde bezuiniging van jaarlijks € 550 miljoen die gekoppeld was aan de afschaffing van het btw-compensatiefonds zal evenwel gewoon doorgang vinden. Daarnaast worden gemeenten en provincies door de introductie van een gemaximeerd bedrag aan te compenseren btw in hun mogelijkheden tot compensatie beperkt. Wanneer het plafond in enig jaar wordt overschreden, vindt er een aanzuivering plaats ten laste van het gemeente- respectievelijk het Provinciefonds. Wanneer gemeenten en provincies minder compenseren dan het vastgestelde plafond wordt de besparing toegevoegd aan het gemeente- respectievelijke het Provinciefonds. De verdeling van de korting alsmede de toevoeging aan het gemeente- dan wel het Provinciefonds vindt plaats overeenkomstig de omvang waarmee de individuele gemeenten en provincies btw hebben gecompenseerd. Door de beperking van de compensatie en de structurele bezuinigingsdoelstellingen die daarnaast gelden, hebben gemeenten en provincies er in de toekomst belang bij om btw-heffing op hun inkopen te verminderen/voorkomen. Wij zien goede mogelijkheden om ter zake van de bepaalde activiteiten de btw-druk voor uw gemeente aanzienlijk te beperken: ► Samenwerkingsverbanden van compensatiegerechtigde lichamen die momenteel btw aan de deelnemende gemeenten berekenen, kunnen door gebruik te maken van een btw-vrijstelling btw-druk op hun diensten beperken. ► Gemeenten kunnen met nauw gelieerde entiteiten (stichtingen of bv’s) onder omstandigheden een fiscale eenheid vormen, zodat wordt voorkomen dat op de prestaties van deze gelieerde entiteit voor de gemeente of provincie btw in rekening wordt gebracht. ► In de sfeer van de samenwerking met projectontwikkelaars en woningcorporaties bij de ontwikkeling van bestemmingsplannen afspraken over het openbaar gebied anders vorm te geven. ► Ten aanzien van de exploitatie van zaal- en vergaderruimten in multifunctionele accommodaties hebben gemeenten op basis van recente jurisprudentie ruimere mogelijkheden om een belaste exploitatie en daarmee aftrek van btw op kosten en investeringen te effectueren.
Pagina 36
Lees meer
Gemeente Hengelo Uitkomsten controle en overige informatie 2012 Terug Inhoudsopgave
Uitkomsten
Resultaat 2012
Bevindingen
Aandachtspunten
Uitvoering
Bijlagen
Indien één of meerdere van bovenstaande onderwerpen binnen uw gemeente speelt adviseren wij u de mogelijkheden om de btw-druk te verminderen nader te onderzoeken.
Daarnaast verdient het aanbeveling om te inventariseren of de exploitatie van andere onroerende zaken binnen uw gemeente in de btw-heffing zijn betrokken, waardoor aftrek van btw wordt gegenereerd. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan de verhuur van sportaccommodaties, de belaste exploitatie van monumentale gebouwen en de optie voor een met btw belaste verhuur wanneer de huurder gerechtigd is tot aftrek van btw. Uitbreiding vennootschapsbelastingplicht overheidsbedrijven
Uw gemeente is niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting. In mei 2012 heeft de staatssecretaris van Financiën in zijn “Notitie Belastingplicht Overheidsbedrijven” echter aangekondigd: (i) alle indirecte overheidsbedrijven integraal te willen belasten voor de vennootschapsbelasting; en (ii) overheden te willen verplichten hun concurrerende activiteiten in te brengen in een (belaste) BV of NV. Tevens heeft de staatssecretaris aangekondigd een consultatieronde te zullen houden in het kader van de vormgeving van de regeling. In deze consultatieronden zal met onder meer de overige ministeries, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen worden overlegd. Deze consultatieronde is in januari 2013 van start is gegaan. Aangenomen wordt dat de beoogde ingangsdatum van de nieuwe regeling 1 januari 2014 is. Voor uw gemeente zou de voorgenomen regeling kunnen betekenen dat zij specifieke activiteiten zou moeten afzonderen in een afzonderlijke (belaste) rechtspersoon. Vanuit een eerste inventarisatie binnen uw organisatie hebben wij vernomen dat de gemeente Hengelo geen concrete risico’s heeft gesignaleerd. Wij adviseren u echter op korte termijn in kaart te brengen wat de mogelijke gevolgen van het voornemen van de staatssecretaris kan zijn.
Pagina 37
Lees meer