Gemeente Almelo Jaarverantwoording 2013

CONCEPT

Gemeente Almelo Jaarverantwoording 2013

IN 24789

COLOFON

Uitgave Gemeente Almelo Stadhuisplein 1 7607 EK Almelo Postbus 5100 7600 GC Almelo Telefoon: (0546) 541111 of 140546 Faxnummer: (0546) 541037 Tekst, eindredactie Concerncontrol en Advies Drukkerij Lulof Druktechniek Almelo Datum publicatie april 2014

Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld.

Pagina 1 IN 24789

Inhoudsopgave pag. Inleiding 1. Voorwoord 2. Kerngegevens 3. Organisatie

3 5 7

Jaarverslag 4. Resultaatbestemming 2013 5. Programmaverantwoording 5.1 Bestuurskracht en bestuurscultuur 5.2 Aantrekkelijke stad 5.3 Sociale Agenda 2020 5.4 Leefbaarheid en veiligheid 6. Burgerjaarverslag 7. De paragrafen 7.1 Inleiding 7.2 Weerstandvermogen en risicobeheersing 7.3 Onderhoud kapitaalgoederen 7.4 Financiering 7.5 Bedrijfsvoering 7.6 Verbonden partijen 7.7 Grondbeleid 7.8 Lokale heffingen 7.9 Grote projecten

11 18 18 30 48 80 94 116 116 117 130 133 138 149 183 204 209

Jaarrekening Balans Overzicht van baten en lasten 2013 Waarderingsgrondslagen Toelichting op de balans Toelichting op het overzicht van baten en lasten 12.1 Toelichting per programma 12.2 Algemene dekkingsmiddelen 12.3 Onvoorziene uitgaven 12.4 Begrotingsrechtmatigheid 13. Sisa bijlage 13.1 Sisa regulier 13.2 IMG

237 239 240 243 258 259 276 279 280 286 286 293

Overige gegevens 14. Controleverklaring

296

8. 9. 10. 11. 12.

Pagina 2 IN 24789

1. Voorwoord

Geachte raadsleden, Geachte lezer, Voor u ligt de Jaarverantwoording 2013 van de gemeente Almelo. Hierin legt het college verantwoording af over de beleidsmatige en financiële resultaten van 2013. De Gemeentewet schrijft voor dat verantwoording wordt afgelegd door middel van een jaarverslag en een jaarrekening. Het jaarverslag en de jaarrekening zijn ingericht volgens het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV). De jaarstukken zijn tevens onderworpen aan een accountantscontrole dat heeft geleid tot een oordeel over de getrouwheid en over de rechtmatigheid van de jaarverantwoording. Voor de uitvoering van deze controle is het vastgestelde controleprotocol gehanteerd. De Jaarverantwoording 2013 is voorzien van een goedkeurende controleverklaring. Wij hopen u met deze Jaarverantwoording voldoende te hebben geïnformeerd over de realisaties van het afgelopen jaar en dat het voorziet in uw informatiebehoefte.

Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Almelo, de secretaris, de burgemeester,

mr. G.A. de Haan

J.H.M. Hermans-Vloedbeld

Pagina 3 IN 24789

Leeswijzer

Voor u ligt de Jaarverantwoording 2013. Hierin kijken we terug op het jaar 2013 en leggen we verantwoording af over de behaalde resultaten en besteding van middelen. De jaarverantwoording is gebaseerd op de programmabegroting 2013 om zo goed mogelijk een vergelijking te kunnen maken ten behoeve van de controlerende rol van de Raad. Opbouw Jaarverantwoording 2013 van de gemeente Almelo De jaarverantwoording bevat naast het raadsvoorstel, een jaarverslag (beleidsdeel) en jaarrekening (financieel deel). Hierna volgt per onderdeel een korte toelichting. Raadsvoorstel De belangrijkste beleidsmatige en financiële ontwikkelingen van 2013 zijn hierin weergegeven inclusief de besluiten die daar een gevolg van zijn. Dit onderdeel vormt hiermee tevens een samenvatting en een startpunt voor de lezer/gebruiker. Jaarverslag Het jaarverslag is opgebouwd uit de beleidsinhoudelijke programma’s en het programma bestuurskracht en bestuurscultuur. In elk programma wordt antwoord gegeven op de drie wvragen: • Wat hebben we bereikt? • Wat hebben we ervoor gedaan? • Wat heeft het gekost? De (verplichte) paragrafen zoals ook opgenomen in de programmabegroting, bevatten de beleidslijnen met betrekking tot een aantal programma-overstijgende onderwerpen, waaronder de lokale heffingen. Ze vormen een dwarsdoorsnede van de programma’s. Met de onderwerpen die in de verschillende paragrafen aan bod komen zijn vaak aanzienlijke bedragen gemoeid, zodat hiermee tevens extra inzicht wordt verkregen in de financiële positie van de gemeente Almelo. Jaarrekening De jaarrekening bevat de financiële verantwoording over 2013 en bestaat uit een overzicht van baten en lasten en de balans. In het overzicht van baten en lasten zijn de in het jaarverslag opgenomen cijfers verder in detail uitgewerkt en toegelicht. Per product wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde baten en lasten. Afwijkingen ten opzichte van de begroting groter dan € 50.000 zijn voorzien van een toelichting. De balans verschaft inzicht in de vermogenspositie van de gemeente Almelo en mutaties die zich hierin hebben voorgedaan. De accountantscontrole richt zich vooral op de jaarrekening, de controleverklaring van de accountant is opgenomen bij overige gegevens.

Pagina 4 IN 24789

2. Kerngegevens Kerngegevens Werkelijk 2013

Werkelijk 2012

Werkelijk 2011

SOCIALE STRUCTUUR A. Bevolking 0 t/m 3 jaar 4 t/m16 jaar 17 t/m 64 jaar 65 jaar en ouder

3.089 11.733 44.922 12.761

3.172 11.815 45.404 12.407

3.347 11.822 45.704 11.954

Totaal inwoners per 31 december

72.505

72.798

72.827

2.326 68 9 -

2.264 65 12 -

2.038 69 12 261

2.403

2.341

2.380

Aantal leerlingen: Basisonderwijs Speciaal basisonderwijs

6.553 321

6.721 354

6.778 375

Voortgezet onderwijs Speciaal voortgezet onderwijs

6.022 239

6.024 229

6.025 194

Speciaal onderwijs Voortgezet speciaal onderwijs

370 561

356 589

325 634

14.066

14.273

14.331

B. Sociale uitkeringen WWB (incl. Besluit Zelfstandigen) IOAW IOAZ WIJ (Wet Investeren in Jongeren) Toelichting: de WIJ is per 1-1-2012 afgeschaft. Deze jongeren vallen per 1-1-2012 onder de WWB.

Totaal aantal klanten per 31 december C. Onderwijs (per 1 oktober)

Totaal onderwijs

Pagina 5 IN 24789

Werkelijk 2013 FYSIEKE STRUCTUUR A. Oppervlakte (bron: kadaster) Totaal oppervlakte land en water (ha) Aantal historische kernen B. Woningvoorraad Totaal per 31 december

Werkelijk 2012

Werkelijk 2011

6.940 12

6.940 12

6.940 12

32.159

31.610

31.588

525 39 37 425

524 39 37 404

524 39 37 400

4,9 409,0 45.606

4,9 409,0 41.654

4,9 377,2 41.036

305.355 302.665 37.895 86.221 413.149

344.830 357.215 35.487 87.707 429.577

335.247 389.632 34.499 88.833 418.344

58.669 252.517

56.852 261.428

45.505 259.853

4.212 4.174 523 1.189 5.698 809 3.483

4.737 4.907 487 1.205 5.901 781 3.591

5.350 4.603 474 1.220 5.744 625 3.568

Toelichting: sinds 1 januari 2013 hanteert het CBS een andere definitie voor panden met een woonfunctie

C. Wegen (in km) Totaal lengte wegennet Recreatieve paden/routes Lengte waterwegen Lengte rioleringsnet Toelichting: toename 2013 is een gevolg van verwerking achterstallige mutaties 2012

D. Openbaar groen (ha) Bossen - gemeentelijk bezit Stedelijk groen Bomen (aantallen) Toelichting: in 2013 heeft een herinventarisatie van bomen plaatsgevonden

FINANCIELE STRUCTUUR A. Totaal (x € 1.000) Uitgaven Inkomsten Opbrengsten heffingen Algemene uitkering Balanstelling Eigen financieringsmiddelen (exclusief voorzieningen) Vaste schuld (excl. Woningbouw) B. Per inwoner Uitgaven Inkomsten Opbrengsten heffingen Algemene uitkering Balanstelling Eigen financieringsmiddelen Vaste schuld (excl. Woningbouw)

Pagina 6 IN 24789

3. Organisatie Bestuurlijke organisatie Gemeenteraad Almelo Voorzitter Burgemeester mevr. J.H.M. Hermans-Vloedbeld Raadsgriffier Mw. Drs. C.M. Steenbergen Raadsleden zetelverdeling Politieke partij PvdA VVD CDA D66 SP ALA ChristenUnie GroenLinks Leefbaar Almelo Lijst Çete Lijst Kamphuis Almelo Partij Vrij Almelo Lijst Jan Hammink Lijst Israa Abdullatif Totaal

Aantal zetels 6 6 5 4 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 35

Mutaties raadsleden in 2013 1 januari 2013 Ontslag de heer B. Kozijn (PvdA)

15 januari 2013

Benoeming de heer P. Elbertse (PvdA)

25 februari 2013

Tijdelijk ontslag in verband met ziekte de heer R.B.M. Borgman (PvdA)

5 maart 2013

Tijdelijke benoeming de heer H. Zwerink (PvdA)

18 juni 2013

Einde tijdelijk ontslag de heer R.B.M. Borgman (PvdA), raadslidmaatschap van de heer H. Zwerink (PvdA) vervalt daardoor van rechtswege

6 september 2013

Tijdelijk ontslag in verband met ziekte mevrouw N.C. Davis (CDA)

17 september 2013

Tijdelijke benoeming de heer M. Zielman (CDA)

24 december 2013

Einde tijdelijk ontslag mevrouw N.C. Davis (CDA), raadslidmaatschap van de heer M. Zielman (CDA) vervalt daardoor van rechtswege

Raadsleden (per 31 december 2013) Partij PvdA PvdA PvdA PvdA PvdA PvdA VVD VVD VVD VVD VVD VVD CDA CDA CDA CDA CDA

Voorl. M. N. J.L. J.J. R.B.M. P.B.G. A. H.K. A. H.R. L.K.J. J. I.A.M. L. C.N. G.P. F.E.

Naam Marjolein Nazan Luc Jaap Ruud Peter Arjen Herman Bert Hetty Luc Jemy Irene Leidy Carla Peter Fred

Achternaam Wessels Kırkağaç Schuur Stapel Borgman Elbertse Maathuis Nijhuis Heite Leusman Simmering Pauwels Seldam-Even, ten Meijer Davis Vos Horst, van der

Partij D66 D66 D66 D66 SP SP SP ALA ALA ALA ChristenUnie GroenLinks Leefbaar Almelo Lijst Çete Lijst Kamphuis Almelo Partij Vrij Almelo Lijst Jan Hammink Lijst Israa Abdullatif

Pagina 7 IN 24789

Voorl. F.J. H.C. H.E. I. H.J. F.J. F. M.J.C. G.W.L. M.M. J. J. A.G.P. U. G.F. H.G. J.J.H. A.

Naam Fred Huub Gina Imran Mineke Javier Frits Marike Gijs Marc Jan Hans Bert Uğur Gerwin Harry Jan Israa

Achternaam Gerritsen Isendoorn Rozema-Jungjohann Dikmen-Yalçi Heitink Cornelissen Akse Doorn, van Stork Geerdink Veenstra Buitenweg Hümmels Çete Kamphuis Olde, de Hammink Abdullatif

College van Burgemeester en Wethouders Burgemeester mevr. J.H.M. Hermans-Vloedbeld Openbare orde en veiligheid Coördinatie van beleid Externe betrekkingen Algemene bestuurlijke zaken Bestuurscultuur, communicatie en integriteit Dienstverlening. Wethouder mevr. J.M.M. Kuik-Verweg Sociale zaken (inclusief toeleiding naar werk) Sociale en maatschappelijke activering Welzijn, WMO, Jeugdbeleid Wijkaanpak Wethouder drs. J. Andela Wonen, leefomgeving, bouw- en woningtoezicht Milieu, Water Onderwijs Personeel en organisatie Informatisering Facilitaire zaken Wethouder A.J. Timmer Ruimtelijke ordening Verkeer en vervoer Openbare werken en stadsbeheer Volksgezondheid Regiozaken Wethouder E.J. van Marle RA Financiën Vastgoed en belastingen Economische zaken (inclusief stimuleren werkgelegenheid) Middenstand, markt en haven Recreatie en toerisme Sport Wethouder G.H. van Woudenbergh Stadsontwikkeling Stedelijke vernieuwing Plattelandsontwikkeling Cultuur

Pagina 8 IN 24789

Stadsdeelportefeuilles Wethouder Andela: Wethouder Van Marle: Wethouder Van Woudenbergh: Wethouder Timmer: Wethouder Kuik-Verweg:

Centrum Schelfhorst, Sluitersveld Aalderinkshoek, Haghoek, Kerkelanden, Aadorp Ossenkoppelerhoek, Nieuwstraatkwartier, Windmolenbroek De Riet/Nieuwland, Bornerbroek, Nijrees en Kollenveld

Organisatiestructuur Gemeentesecretaris en algemeen directeur van de organisatie Mr. G.A. de Haan Organisatiestructuur gemeente Almelo (nieuwe organisatie vanaf 1 juli 2013)

Pagina 9 IN 24789

Jaarverslag

Pagina 10 IN 24789

4. Resultaatbestemming

1. Inleiding De jaarverantwoording 2013 sluit met een nadelig saldo van baten en lasten (voor bestemming) van € 2,689 miljoen. In dit saldo is al rekening gehouden met de tussentijdse aanpassingen van de begroting 2013 zoals ze zijn opgenomen in de Voorjaarsnota 2013, Bestuursrapportage 2013 en afzonderlijke besluitvorming over 2013. Deze besluitvorming is middels begrotingswijzigingen in de jaarverantwoording 2013 verwerkt. Het nadelige saldo van € 2,689 miljoen is in grote lijnen (vanaf € 1 miljoen) als volgt te verklaren (N=nadeel, V=voordeel): • Rioolstelsel € 1,3 miljoen N • Resultaat grondbedrijf € 5,3 miljoen N • Integrale veiligheid € 1,2 miljoen V • Wet Maatschappelijke Ondersteuning € 1,0 miljoen V • Saldi kostenplaats € 1,8 miljoen N • Onvoorzien / nog niet toe te rekenen € 1,0 miljoen V • Algemene dekkingsmiddelen € 1,4 miljoen V • Diverse kleine verschillen € 1,1 miljoen V Hierna volgt per onderdeel een korte toelichting op het afwijkende saldo. Voor een uitvoerige analyse per programma wordt verwezen naar hoofdstuk 12 van deze jaarverantwoording. Rioolstelsel € 1,3 miljoen N Vorming van de voorziening dubieuze debiteuren als gevolg van oninbaarheid van rioolheffing 2013 door wijziging van de heffingsgrondslag van gebruikers naar eigenaren. Resultaat grondbedrijf € 5,3 miljoen N Nadelig resultaat op de herwaardering en exploitaties van het grondbedrijf (inclusief XL Businesspark Twente). Het negatief resultaat hangt voornamelijk samen met een afwaardering van € 3,7 miljoen op vastgoed als gevolg van de huidige economische omstandigheden. Voor meer informatie zie paragraaf 7.7 Grondbeleid. Integrale veiligheid € 1,2 miljoen V Bij de overgang van de brandweer naar de Veiligheids Regio Twente (VRT) per 1-1-2013 zijn middels raadsbesluit sluitende afspraken gemaakt over de overgang van personeel, financiën, overdracht van gebouwen, etc. Bij de overdracht van activa van de brandweer is een boekwinst behaald op de grond. Wet Maatschappelijke Ondersteuning € 1,0 miljoen V Het positieve resultaat van de WMO is behaald op de inkomsten en uitgaven van de huishoudelijke hulp en vervoersvoorziening door het nemen van maatregelen en het (daarom) niet hoeven inzetten van de stelpost voor de integratie-uitkering WMO. Saldi kostenplaats € 1,8 miljoen N Betreft een nadeel op de personeels- en bedrijfsvoeringskosten van de sectoren.

Pagina 11 IN 24789

Onvoorzien / nog niet toe te rekenen € 1,0 miljoen V Het voordeel betreft de ontvangen middelen voor ISV 2010-2014. Volgens afspraak worden deze middelen via resultaatbestemming toegevoegd aan de hiervoor ingestelde reserve ISV. Dekking van de projecten vindt plaats ten laste van deze reserve. Algemene dekkingsmiddelen € 1,4 miljoen V Het hoger resultaat op de algemene dekkingsmiddelen komt met name voort uit de ontvangst van een hogere algemene uitkering en verhoging van het gegarandeerde deel van het dividend Cogas.

2. Gerealiseerde resultaat De voorgestelde resultaatbestemming 2013 ziet er als volgt uit: (V=voordeel, N=nadeel)

Gerealiseerd totaal van saldo van baten en lasten Voorstellen resultaatbestemming (+bij, -/- af): 1. Over te hevelen budgetruimte 2. Verrekening met reserve centrumspaarfonds 3. Verrekening met reserve algemeen grondbedrijf 4. Oninbare vordering op rioolbelasting 2013 5. Resultaat RUD 6 Verrekening met reserve re-integratie 7. Sociale Agenda 2020 8. Verrekening met reserve overlopende werken 9. Verrekening met reserve wijkwaardebonnen 10. Armoedebeleid 11. Impuls brede scholen 12. ISV jaarschijf 2013 13. Maatschappelijke opvang 14. Uitvoering inburgering 15. Sportbedrijf Totaal voorstellen resultaatbestemming Gerealiseerde resultaat 2013

€ € 801.000 -/€ 1.600.000 + € 517.000 + € 1.315.000 + € 226.000 -/€ 647.000 + € 1.300.000 -/€ 220.000 + € 120.000 + € 120.000 -/€ 43.000 -/€ 988.000 -/€ 70.000 -/€ 114.000 -/€ 175.000 -/€ €

2.689.000 N

582.000 + 2.107.000 N

Het nadelige saldo van het gerealiseerde resultaat 2013 van € 2.107.000 wordt conform de geldende gedragslijn verrekend met de algemene reserve.

Resultaatbestemmingen Hierna volgt een toelichting op de voorstellen resultaatbestemming:

Pagina 12 IN 24789

Ad. 1 Over te hevelen budgetruimte, te storten in reserve overlopende werken Het college stelt voor de volgende restantbudgetten over te hevelen: Project/ budget

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13

Raad en griffie Rekenkamercommissie Doorontwikkeling dienstverlening Vastgoed implementatie Opleidingen centraal 2013 Masterplan herijking Ondersteuning P&O inhuur Kunstwerken (niet ingezet € 4.000) Wijkaccommodaties Preventie gezond in de stad Subsidie Startersondersteuning ROZ Sportbedrijf subsidie IISPA veiligheidsvoorschriften Laad en loshavens Totale overheveling middels resultaatbestemming

Begroot

Werkelijk

1.302.000 104.000 55.000

1.281.000 93.000 0

Vrije ruimte/ Verzoek om over te hevelen 21.000 11.000 55.000

300.000 142.000 20.000 105.000 408.000

130.000 53.000 0 72.000 289.000

170.000 89.000 20.000 33.000 115.000

B&B B&B B&B B&B L&V

246.000 97.000 100.000

191.000 0 0

55.000 97.000 100.000

L&V SA AS

29.000 6.000

0 0

Programma

Raad Raad B&B

29.000

AS

6.000

AS

801.000

Toelichting uit het collegevoorstel (BW – 1402793) 1.1 Raad en griffie In verband met de verkiezingen en de afwezigheid van structurele budgetten wordt er in 2013 gereserveerd voor de extra uitgaven naast de incidentele middelen voor de wisseling en ontwikkeling van de raad. 1.2 Rekenkamercommissie Er is bezuinigd op een extern lid als onderzoeker zodat de ruimte uit 2013 in 2014 voor onderzoekscapaciteit beschikbaar komt. 1.3 Doorontwikkeling dienstverlening In 2013 is budget gereserveerd voor de doorontwikkeling van dienstverlening. Door de reorganisatie is er vertraging opgetreden in de besteding van dit budget. Voorgesteld wordt om voor de volgende projecten budget over te hevelen naar 2014: - Versnelling oplevering nieuwe website www.almelo.nl € 25.000 - Dekking voor de aanschaf van een klantfeedbacktool € 15.000 - Vrijspelen van 1 medewerker voor procesgericht werken € 15.000 Totaal over te hevelen budget € 55.000 1.4 Vastgoed implementatie Middels collegevoorstel BW- 1402896 heeft het college ingestemd met de verdere afronding van het implementatie- en optimalisatietraject Vastgoed en Exploitaties onderdeel Opstallen. Pagina 13 IN 24789

De nota is een vervolg op de nota aan B&W d.d. 12 februari 2013 (BW-1200998). In de nota wordt voorgesteld de resterende middelen van vastgoed en implementatie over te hevelen naar 2014. 1.5 Centraal opleidingsbudget Via collegebesluit BW-1302611 wordt voorgesteld het restantbudget te gebruiken om het Individueel loopbaan budget (€ 500 per werknemer) te financieren. 1.6 Masterplan herijking Voorgesteld wordt het budget masterplan herijking over te hevelen naar 2014 en te gebruiken om de kosten voor het actualiseren van de stadsfoto t.b.v. het memorandum (ambtelijk overdrachtsdocument t.b.v. de raadswissel) te financieren. 1.7 Ondersteuning P&O inhuur Voorgesteld wordt het budget P&O inhuur over te hevelen naar 2014 en te gebruiken om de kosten van extra inspanningen a.g.v. de reorganisatie op te vangen. Betreft o.a. extra kosten voor assessments en vervulling van vacatures teammanagers. 1.8 Kunstwerken: In 2013 zijn de inspecties uitgevoerd en daar is een pakket aan maatregelen uitgekomen die we in 2014-2015 gaan uitvoeren. Deze projecten hebben voorbereidingstijd nodig en in het geval van de Nachtegaalstraat zelfs geleid tot een acute noodmaatregel om de brug te sluiten en een plan voor te bereiden voor een complete nieuwe brug. Deze voorbereidingsacties zijn in 2013 gestart en zullen binnenkort worden afgerond in de vorm van een bestek en aanbesteding. Het over te hevelen budget van € 115.000 is hierbij absoluut noodzakelijk. Door een integrale aanpak met de wegreconstructie Nachtegaalstraat, het vervangen van bomen en de brugvervanging is er in de oorspronkelijke planning om in 2013 te starten met de werkzaamheden enige vertraging opgelopen. Normaliter zouden beide zaken in 2013 afgehandeld zijn. Het is dus geen nieuw beleid, maar uitvoering en toename van werk in 2013, die afgerekend worden in 2014. Voorgesteld wordt het resterend budget voor kunstwerken over te hevelen zodat dit geld alsnog voor de Nachtegaalstraat als volgt ingezet kan worden: - Omleiding 8 maand - Tijdelijke onderhoud, noodvoorzieningen - Kosten van ecologische voorzieningen - Vervanging brug, aanvulling budget Totaal

€ 13.000 € 12.000 € 8.000 € 82.000 € 115.000

1.9 Wijkaccommodaties (overheveling naar periode 2014-2015) De stelpost stedelijk beheer is voor een groot deel ingezet voor de frictiekosten van de overgang van stedelijk beheer naar Accres. Het restant budget is nog nodig voor de nakomende kosten in 2014 en 2015 van de overgang van personeel.

Pagina 14 IN 24789

1.10 Gezond in de stad De decentralisatie uitkering van 2012 wordt ingezet voor het gebiedsgericht stimuleren van een gezonde leefstijl in Almelo. Deze aanpak zal plaats vinden in samenwerking met partners als het sportbedrijf, Beter Wonen, Heracles, BBS, Scoop en de GGD. In de nota overheveling budgetten 2012 naar 2013 is al besloten dit project door te laten lopen naar 2013 en 2014. 1.11 Subsidie Startersondersteuning ROZ: De structurele subsidie ad € 100.000 die beschikbaar is voor bovenstaand activiteit is in 2013 niet aan het ROZ toegekend, terwijl het ROZ wel voor de gemeente Almelo de diensten heeft uitgevoerd. Ze hebben de activiteiten, zoals de voorgaande jaren, hierover via kwartaalrapportages verantwoord. Ook in 2014 gaat het ROZ tenminste tot 1-10-2014 bovenstaande diensten voor de gemeente Almelo uitvoeren. Ivm de interne reorganisatie van de gemeente Almelo is dit nog niet door ons afgewikkeld. 1.12 Veiligheidsvoorschriften IISPA Om te voldoen aan de veiligheidsvoorschriften IISPA wordt een veiligheidsmat aangeschaft. Deze aanschaf hoort nog bij de basisinrichting van het inventaris. Voorgesteld wordt de middelen die hiervoor gereserveerd zijn over te hevelen zodat de aanschaf in 2014 kan plaats vinden. 1.13 Aanleg van een laad- en losplaats aan de Ootmarsumsestraat Voor de aanleg van een laad- en losplaats aan de Ootmarsumsestraat is in 2013 € 11.303 beschikbaar gesteld. Aanvankelijk was het de bedoeling dat het werk in december zou worden uitgevoerd, maar onder druk van o.a. de winkeliers is dit toen uitgesteld naar begin van dit jaar. Ad. 2 Verrekening met reserve centrumspaarfonds Op basis van de hertaxaties activa verspreide bezittingen moet een aantal voorzieningen worden getroffen (zie paragraaf 7.7 Grondbeleid). Voor het gedeelte dat binnen het centrumgebied valt wordt voorgesteld het nadelig saldo ten laste van de hiervoor bestemde reserve centrumspaarfonds te brengen. Ad. 3 Verrekening met reserve algemeen grondbedrijf Volgens de uitgangspunt van het Besluit Begroting en Verantwoording is in 2013 een aantal voorzieningen getroffen voor verliesgevende grondexploitaties (zie paragraaf 7.7 Grondbeleid). Ter verrekening van het nadelig resultaat op de grondexploitaties wordt conform de geldende gedragslijn voorgesteld het saldo van de hiervoor bestemde reserve algemeen grondbedrijf aan te wenden. Ad. 4 Oninbare vordering op rioolbelasting 2013 Betreft de verhoging van de voorziening dubieuze debiteuren uit de reserve riool als gevolg van oninbaarheid van rioolheffing 2013 door wijziging van de heffingsgrondslag van gebruikers naar eigenaren. Ad. 5 Resultaat RUD Bij resultaatbestemming wordt voorgesteld om het voordelige saldo van het product Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) te storten in de door de raad nog in te stellen reserve RUD. De middelen voor de RUD worden beheerd via de ICS (Informatie Coördinatie en Sturingseenheid) en zijn beschikbaar gesteld door de deelnemende Twentse gemeenten. Deze middelen zijn benodigd voor de dekking van nog niet gedane uitgaven c.q. investeringen en mogen daarom niet vrijvallen in het resultaat van de Gemeente Almelo. De reserve zal nodig zijn zolang de RUD bestaat en de ICS in Almelo is gehuisvest. De raad wordt gevraagd om in te stemmen met het instellen van Pagina 15 IN 24789

deze reserve en storting van het voordelig saldo op het product RUD van € 226.109 in de nieuwe reserve RUD. Ad. 6 Verrekening met reserve re-integratie Betreft verrekening van een nadelig resultaat op het participatiebudget in verband met het treffen van een voorziening voor oninbare vorderingen op vooruitbetaalde bijdragen voor re-integratie als gevolg van faillissementen. Ad. 7 Sociale Agenda 2020 In de Voorjaarsnota 2013 is besloten dat de incidenteel vrijvallende middelen van het sociale domein gereserveerd worden om de omslag van de Sociale Agenda 2020 mogelijk te maken. Voorgesteld wordt om het voordelige saldo van het sociale domein te storten in de door de raad nog in te stellen reserve transitie Sociale Agenda 2020. De reserve is bedoeld om investeringen mogelijk te maken die nodig zijn om de transitie van de Sociale Agenda te kunnen realiseren. Hiervoor wordt een periode in acht genomen van 2014-2017. Voorgesteld wordt om na 2017 te bekijken of voortzetting van de reserve benodigd is te betrekken bij de nota heroverweging reserves en voorzieningen. Ad. 8 Verrekening met reserve overlopende werken Een deel van de incidenteel vrijvallende middelen van het sociale domein (zie ad. 6) betreft projectgelden met dekking uit de reserve overlopende werken. Het gaat om de projecten kinderen doen mee (192604), bewegen op recept (194881) en wijkgerichte inburgering (192605). Hiervoor valt een bedrag vrij uit de reserve overlopende werken. Ad. 9 Verrekening met reserve wijkwaardebonnen Een deel van de incidenteel vrijvallende middelen van het sociale domein (zie ad. 6) betreft projectgelden met dekking uit de reserve wijkwaardebonnen. Het gaat om het project wijkwaardebonnen (194902). Hiervoor valt een bedrag vrij uit de reserve wijkwaardebonnen. Ad. 10 Armoedebeleid Op 14 januari 2014 heeft de raad besloten om de in 2013 door het rijk beschikbaar gestelde middelen voor intensivering armoedebeleid in 2014 in te zetten ten behoeve van categoriale bijzondere bijstand voor gezinnen met schoolgaande kinderen (Raad – 1301622). Ad. 11 Impuls brede scholen In de mei circulaire van 2013 zijn aanvullende (indexatie) middelen beschikbaar gesteld voor impuls brede scholen. Het college stelt voor deze aanvullende middelen over te hevelen naar 2014 en volgens de bestendige gedragslijn toe te voegen aan het project sportstimulering ten behoeve van financiering van de combinatiefuncties (BW – 1201118). Ad. 12 ISV jaarschijf 2013 In de periode 2010-2014 ontvangen wij jaarlijks middelen voor investering stedelijke vernieuwing (ISV-3) via een decentralisatieuitkering (Raad 2010/1724). Elk jaar wordt in het kader van de financiële rechtmatigheid de storting van deze middelen in de daarvoor bestemde reserve door de raad bekrachtigd. Ad. 13 Maatschappelijke opvang Het Kabinet kiest ervoor om beschermd wonen vanaf 2015 onder te brengen in de Wmo 2015. Deze verantwoordelijkheid wordt belegd bij de centrumgemeenten maatschappelijke opvang. Om een adequate voorbereiding op deze nieuwe taak mogelijk te maken en te komen tot goede afstemming met regiogemeenten en (veld)partijen ontvangt elke centrumgemeente hiervoor € 70.000. Via de decembercirculaire 2013 hebben wij deze bijdrage ontvangen. Omdat de Pagina 16 IN 24789

uitgaven pas in 2014 zullen plaatsvinden wordt voorgesteld het bedrag van € 70.000 uit 2013 beschikbaar te stellen voor 2014. Ad. 14 Uitvoering inburgering Via de decembercirculaire 2013 hebben wij een eenmalige bijdrage gekregen van € 113.989 voor de uitvoeringskosten inburgering van 2014 en volgende jaren. Deze bijdrage is bedoeld voor de handhaving van de groep mensen die voor 1 januari 2013 inburgeringsplichtig zijn geworden. De handhavingstaak is en blijft de verantwoordelijkheid van de gemeente. Voorgesteld wordt de ontvangen middelen uit 2013 weer beschikbaar te stellen voor 2014. Ad. 15 Sportbedrijf Het college stelt voor om van het restant budget van de subsidies aan het sportbedrijf over de jaren 2011 en 2012 € 175.000 aan te wenden voor de opbouw van een egalisatiereserve van Sportbedrijf Almelo (BW – 1302745). Als gevolg van de overgang van exploitatie- naar budgetsubsidie vindt het college het wenselijk dat gesubsidieerde instellingen, zoals het sportbedrijf, in staat zijn om zelf eventuele financiële tegenvallers op te vangen en hiertoe de beschikking te hebben over een egalisatiereserve. Vanuit begrotingsrechtmatigheid is er sprake van een ander bestedingsdoel, zodat de raad wordt gevraagd om instemming.

3. Consequenties voor algemene reserve Het nadelige saldo van het gerealiseerde resultaat 2013 van € 2.107.000 wordt conform de geldende gedragslijn verrekend met de algemene reserve. Ten aanzien van de hoogte van de algemene reserve hanteerden wij in 2013 nog een indicatieve norm van 10% van de algemene uitkering. Vanaf 2014 wordt gewerkt met een berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Op grond van de jaarverantwoording 2013 bedraagt de algemene uitkering circa € 86 miljoen, dit houdt in dat de norm voor de algemene reserve dan uitkomt op € 8,6 miljoen. Na verrekening van het nadelige saldo en de verwerking van de voorgestelde resultaatbestemming resteert in de algemene reserve een bedrag van € 9,8 miljoen. Dit is nog € 1,2 miljoen boven de indicatieve norm. Algemene uitkering per 31-12-2013

€ 86,2 miljoen

Norm algemene reserve 10% van AU Algemene reserve (na resultaatbestemming) Verschil ten opzichte van de norm

€ € €

8,6 miljoen 9,8 miljoen 1,2 miljoen (ruimte)

Op de algemene reserve berust nog een claim van € 1,4 miljoen (Soweco), zodat het vrij besteedbare saldo van de algemene reserve uitkomt op € 8,4 miljoen. In dat geval is er sprake van een tekort van € 0,2 miljoen ten opzichte van de indicatieve norm.

Pagina 17 IN 24789

5. Programmaverantwoording 5.1 BESTUURSKRACHT EN BESTUURSCULTUUR BESTUURSKRACHT EN BESTUURSCULTUUR Missie In Almelo werken de gemeente, inwoners en partners samen aan de maatschappelijke opgaven: sociale stijging en een aantrekkelijke stad. De gemeente is initiërend, ondersteunend en kaderstellend. Zij zoekt verbinding met iedereen die met Almelo betrokken is. Wat willen we bereiken - Samen met inwoners en partners werken aan de oplossing van maatschappelijke en strategische opgaven van onze gemeente - Een open bestuurscultuur: besluiten komen op een transparante wijze tot stand en worden waar nodig onafhankelijk getoetst - De bestuurlijke partnerschappen met provincie, regio en netwerkstad versterken en benutten om het sociaal-economische gebied Twente en Almelo te versterken - Het nemen van eigen verantwoordelijkheid van inwoners, instellingen en bedrijven stimuleren door ondermeer de mogelijkheden tot burgerparticipatie en zeggenschap in de uitvoering van het beleid of deelbudgetten te vergroten Wat hebben we gedaan Vergroten externe oriëntatie Dit stond in de begroting 2013: Externe oriëntatie maakt onderdeel uit van Het Verschil Maken. Het gaat over waarop we omgaan met de stad, maatschappelijk partners, bedrijven en instellingen en daar de eigen kracht weten aan te boren. Bij de sociale agenda, woonvisie en wijkaanpak is hier de afgelopen tijd goed invulling aangegeven. Voor 2013 willen we deze aanpak voortzetten, vooral bij de onderwerpen die onderdeel gaan uitmaken van de strategische agenda. Zie hieronder. Dit hebben we in 2013 gedaan: Medio 2013 is de nieuwe organisatie van de gemeente Almelo geïmplementeerd. Het vergroten van externe oriëntatie zijn onderdeel van de resultaatgerichte opdrachten van de nieuwe sectordirecteuren. Voortgang wordt vooral geboekt in de Sociale Agenda en de wijkbezoeken. In het Fysieke domein is vooral nog sprake van verticale sturing en onderhandelingen (m.u.v. de Woonvisie). Versterken politieke sturing Dit stond in de begroting 2013: Doelstelling voor 2013 is: Raad, college en directie maken ieder afzonderlijk een strategische agenda die een afgeleide zijn van elkaar. In deze agenda’s komen de strategische onderwerpen en procesafspraken per onderwerp. De agenda’s zijn erop gericht om raad, college en directie in positie te brengen. Sturing aan de voorkant en een helder proces van opdracht geven en nemen, zijn daarbij centrale thema’s. Het college zal nog dit jaar een groslijst opstellen met onderwerpen die onderdeel uit kunnen gaan maken van deze strategische agenda. Deze lijst wordt aan de raad voorgelegd waarna er besluitvorming kan plaatsvinden over een definitieve lijst. Dit kan in eerste instantie een beknopte lijst zijn. Wanneer de agenda met deze onderwerpen goed ‘loopt’ kan hij eventueel aangevuld worden. Deze strategische agenda is een agenda van de raad en college samen. Naar zijn aard is de agenda dynamisch: er kunnen zich steeds nieuwe onderwerpen aandienen waarvoor het gewenst is dat de raad vanaf het begin van beleidsontwikkeling meedenkt en waarover de raad en college dan procesafspraken willen maken. Pagina 18 IN 24789

Dit hebben we in 2013 gedaan: De onderwerpen, actualisatie en evaluatiewijze voor een strategische agenda zijn in het politiek beraad van 13 november 2012 vastgesteld. Geconcludeerd kan worden dat er nog geen sprake is van afzonderlijke strategische agenda’s voor raad, college en directie maar dat de gekozen strategische onderwerpen zowel in beeldvormende, oordeelsvormende en besluitvormende wijze aan de raad zijn voorgelegd. Daarbij gaat het over het structureel verbeteren meerjarig perspectief (VJN), de scenario’s voor de Binnenstad, transitie Waterrijk, Herijking Masterplan, Sociale Agenda. De afgesproken tussentijdse en jaarlijkse evaluatie heeft niet plaatsgehad. In het Presidium heeft de strategische agenda een vaste plek op de agenda bij de voorbereiding van de Politieke beraden. Bestuurlijk partnerschap Dit stond in de begroting 2013: De Provincie Overijssel en de Netwerkstad Twente hebben het initiatief genomen om een strategische, ruimtelijke visie te maken voor het Netwerkstad- gebied met een doorkijk naar 2040. Aan de visie wordt een uitvoeringsprogramma voor de korte termijn gekoppeld. Samen moeten zij de Ontwikkelagenda Netwerkstad Twente vormen. De agenda benoemt de belangrijkste opgaven voor stedelijk Twente (demografische veranderingen, herprogrammering, innovatie, bereikbaarheid, aantrekkelijke binnensteden, leefkwaliteit), biedt een eenduidig beleidskader waarbinnen stedelijk Twente handelt en stelt prioriteiten in programma’s en projecten. U geeft via een startnotitie opdracht tot het opstellen van deze ontwikkelagenda, bespreekt de uitkomsten via een radenconferentie en stelt het eindresultaat vast. Binnen het ‘Shared Services Netwerk Twente’ werken de Twentse gemeenten, Regio Twente, Waterschap Regge & Dinkel en de Veiligheidsregio Twente samen op het terrein van bedrijfsvoering. Aan de handen van een uitvoeringsagenda worden afspraken gemaakt over gezamenlijke uitvoering van taken. De volgende onderwerpen komen in 2013 in aanmerking voor meer regionale samenwerking. Dit wil niet meteen zeggen dat deze onderwerpen in 2013 ook al besparingen opleveren. - Ten aanzien van onderzoek en statistiek hebben wij nagegaan of de bestaande capaciteit (mensen en geld) van de Netwerkstadgemeenten en Regio Twente in 2013 kan worden samengevoegd tot een publiek O&S- bureau. Definitieve besluiten moeten wij nog nemen. Eventuele invoering is voorzien op 1 juli 2013. - Met betrekking tot bestemmingsplannen zetten wij in op kennisdeling op het gebied van bestemmingsplannen en de omgevingswet (evt. samenwerking bestemmingsplannen). - Voor het vastgoedmanagement koersen wij op verdere samenwerking op het gebied van technisch beheer en onderhoud, financieel beheer, projectmanagement en daarbinnen het onderdeel ‘aankoopcentrale’. Taken die binnen het samenwerkingsverband kunnen worden uitgevoerd, worden daar ingebracht en niet langer op de markt gezet. Over de exacte invulling van de samenwerking en definitieve deelname van Almelo aan deze constructies nemen wij afzonderlijke besluiten. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 heeft de raad de Ontwikkelagenda Netwerkstad Twente vastgesteld, zowel een visie als een werkprogramma voor de periode 2014-2018. In het werkprogramma zijn afspraken opgenomen over een aantal projecten in Netwerkstad Twente, waaraan zowel gemeenten als de provincie financieel bijdragen. Het totale projectvolume is circa € 95 mljoen. In Almelo gaat het om het binnenstads-project Verbinding Stadsplein-Waagplein. Daarnaast wordt een project om het stationsgebied te verbeteren wellicht mede gefinancierd door de provincie. Andere afspraken in het werkprogramma gaan bijvoorbeeld over de gezamenlijke programmering van woningbouw en bedrijventerreinen. Begin 2013 hebben de colleges besloten over de samenvoeging van de bedrijfsvoeringen van Almelo, Borne, Enschede, Losser, verwoord in een bestuursopdracht tot de oprichting van IBO.

Pagina 19 IN 24789

In september is besloten om in de maanden oktober en november nogmaals een brede verkenning en afstemming in de Twentse regio uit te voeren. Na een intensieve extra consultatieronde langs 8 Twentse gemeenten (Hengelo, Oldenzaal, Hof van Twente, Haaksbergen en IBO gemeenten) blijkt veel overeenkomst ten aanzien van bedrijfsvoeringstaken die men in wisselende verbanden liefst in eigen tempo samen op pakt. Tegelijkertijd blijkt daaruit ook behoefte aan differentiatie en wisselende tempi. Onderzoek en statistiek: in 2013 zijn de voorbereidingen getroffen voor de oprichting van Kennispunt Twente, een samenwerking tussen Almelo, Enschede, Hengelo en Regio Twente. Bestemmingsplannen: naast de inhoudelijke samenwerking op het gebied van bestemminsplannen (kennisdeling), hebben de colleges van b en w van de Netwerk-stadgemeenten in november een samenwerkingsovereenkomst getekend, die de onderlinge uitwisseling van personeel regelt. Vastgoedmanagement: ter uitvoering van het Convenant Samenwerking Vastgoed Netwerkstad Twente, overeengekomen op 30 oktober 2012 tussen de Netwerkstadgemeenten, zijn in 2013 stappen gezet om een gezamenlijke vastgoedorganisatie voor de gemeenten Almelo, Borne en Enschede op te richten. Deze drie gemeenten gaan een bedrijfsplan opstellen en aan de hand daarvan besluiten de deelnemende gemeenten in 2014 over het al dan niet oprichten van een gezamenlijke vastgoedorganisatie. Interbestuurlijk Toezicht Monitoren Dit stond in de begroting 2013: In 2012 is de beoordeling voor de Wabo omgezet van oranje naar groen. De Provincie Overijssel is tevreden over het verbetertraject dat wij naar aanleiding van o.a. het KPMG- rapport hebben ingezet. Met de door u vastgestelde visie op vergunningverlening en handhaving beschikken wij nu over een strategisch beleidskader dat ons in staat om helder te zijn over hoe we de dingen doen in Almelo en wordt de kwaliteit van de uitvoering geborgd. Wij werken ons beleid jaarlijks uit in uitvoeringsprogramma’s en evalueren onze prestaties in een jaarverslag. Aandachtspunt is daarbij het op tijd vaststellen van ons jaarprogramma. Voor de onderdelen financiën en doorwerking provinciaal ruimtelijk belang scoren wij op dit moment nog code oranje. Voor het onderdeel financiën geldt dat wij met kracht de maatregelen doorzetten om het huishoudboekje op orde te houden. U hebt bij de Voorjaarnota in dit kader belangrijke besluiten genomen. Hiermee hebben wij een belangrijke stap gezet. Tegelijkertijd overheerst er ook realisme dat wij er nog niet zijn en dat wij in 2013 op dit domein ook op oranje zullen blijven staan. In het kader van Interbestuurlijk Toezicht geven wij daarom in 2013 prioriteit aan het verkrijgen van een groene beoordeling op het onderdeel: doorwerking provinciaal ruimtelijk belang. In overleg met de Provincie Overijssel bepalen wij welke stappen noodzakelijk zijn. Het ontbreken van een ruimtelijke structuurvisie en het feit dat wij volgens de provincie moeite hebben om te komen tot uitvoering zijn de belangrijkste bespreekpunten. Met de Provincie Overijssel is afgesproken dat op dossiers met groot provinciaal belang Almelo (zoals de Binnenstadsontwikkeling) kan rekenen op ondersteuning bij het opstellen van een adequate uitvoeringsstrategie. Voor het al dan niet opstellen van een structuurvisie sluiten wij aan bij de discussie die wij met u voeren over een mogelijk herijking van het Masterplan. Dit hebben we in 2013 gedaan: In een afzonderlijke paragraaf in deze jaarverantwoording worden de uitkomsten per domein nader toegelicht. In deze paragraaf gaan wij specifiek in op wat wij gedaan hebben aan de benoemde prioriteiten voor 2013. Ten aanzien van financiën hebben wij u met de Voorjaarsnota 2013 een samenhangende visie gepresenteerd om te komen tot een duurzaam herstel van het materieel begrotingsevenwicht en de beschikbare weerstandscapaciteit. Hierbij hebben wij onder andere rekening gehouden met de Pagina 20 IN 24789

kabinetsplannen, risico’s op het gebied van het grondbedrijf en de toetsingscriteria van de provincie Overijssel. Uit die visie blijkt: - dat de meest recente Kabinetsplannen in het financiële perspectief zijn verwerkt; - dat voor de Binnenstad voor een realistisch scenario wordt gekozen waarbij risico’s zoveel mogelijk worden beperkt door voorwaarden te verbinden aan de start van de vernieuwing van de Binnenstad; - dat de decentralisaties taakstellend binnen budget moeten worden uitgevoerd en dat daarvoor een systeeminnovatie noodzakelijk is die gepaard gaat met een budget voor transitiekosten; - het risicobewustzijn is vergroot via het doorvoeren van risicomanagement en het vergroten van de beschikbare weerstandscapaciteit (zie paragraaf weerstandsvermogen); - dat de begroting 2014 in evenwicht is net als de meerjarenbegroting; - dat er diverse beheersmaatregelen voor de grondexploitaties en het vastgoed zijn getroffen. - dat gepoogd is een kerntakendiscussie voor te bereiden en te voeren via de zogeheten feitenkaarten waarmee het bestuur en raad – ook na de komende gemeenteraadsverkiezingen – verder kunnen. Deze maatregelen waren voor de provincie niet voldoende om de financiële positie met een code groen te beoordelen. Ruimtelijke ordening: Ten aanzien van het domein Ruimtelijk Ordening hebben wij het overleg tussen de provincie en de gemeente Almelo verbeterd en zijn wij gestart met de noodzakelijke voorbereidingen voor een structuurvisie. Via het proces van Herijking Masterplan zijn feitelijk de eerste stappen gezet om te komen tot een structuurvisie. Elke structuurvisie bevat namelijk de hoofdlijnen van de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen en de hoofdzaken van het door de gemeente te voeren ruimtelijk beleid moet bevatten. De herijking biedt hiervoor de belangrijkste inhoudelijke uitgangspunten. Omdat voor de provincie Overijssel onvoldoende duidelijk is dat er ook daadwerkelijk een structuurvisie komt, blijft de beoordeling op oranje staan. Herdefiniëring Masterplan / Gemeentelijke visie Dit stond in de begroting 2013: Nog in 2012 zal het college een verkennend gesprek met de raad voeren over de wenselijkheid van een strategische heroriëntatie en de scope daarvan. Op basis van deze verkenning wordt (eventueel) een vervolgtraject bepaald. Dit hebben we in 2013 gedaan: Aan de hand van een startnotitie zijn wij in 2012 samen met u gestart met de herijking van het Masterplan. Achterliggende gedachte van de herijking was om de uitgangspunten van het Masterplan en de vertaling die dat gekregen heeft in plannen kritisch tegen te licht te houden. Om dat mogelijk te maken is het volgende gebeurd: - Er is een decennium- balans gemaakt waarin de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen jaren in beeld zijn gebracht en vergeleken met andere steden. Om zo vast te kunnen stellen welke effecten het tot nu toe gevoerde beleid heeft gehad en te bepalen wat de grootste vraagstukken zijn. - Is er op verzoek van de raad aanvullend onderzoek gedaan naar winkelgedrag en horecabezoek. - Zijn meningen van experts, onderzoek en de strategie van andere steden voor het beïnvloeden van de aantrekkelijkheid van de stad in beeld gebracht. - Is er een werkbezoek georganiseerd aan steden met vergelijkbare problematiek. - Is alles samengevat in een debatnotitie om in gesprek te gaan over waar het Masterplan op bijgesteld zou moeten worden. Uit de politieke beraden (gehouden op 8 januari 2013 en 9 april 2013) is gekomen dat: - De analyse en de opgaven (de hoofdkoers) uit het oorspronkelijke Masterplan nog steeds van kracht zijn. De looptijd van de visie tot 2030 wordt vastgehouden; Pagina 21 IN 24789

-

Almelo zich moet richten op ‘onderscheidende stad’ i.p.v. een ‘complete stad’ Het gericht inzetten van middelen cruciaal is. Het noodzakelijk is meer inzicht te krijgen in welke investeringen het best renderen De bijstelling van de woningbouwcapaciteit is verankerd met de vaststelling van de Woonvisie Er is een groot gevoel van urgentie om de ontwikkeling van de binnenstad tot stand te brengen. Daar ligt een hoge prioriteit Er scherper naar voren moet komen wat de effecten zijn van de scheefgroei van de bevolking en welke mogelijkheden de lokale overheid heeft om de onevenwichtige samenstelling van de bevolking te beïnvloeden.

Wij hebben op basis van deze uitkomsten opdracht gegeven een strategie- nota met uitvoeringsagenda op te stellen. Met als belangrijkste uitgangspunten: - de hoofdlijnen van het Masterplan te laten herbevestigen; - maatschappelijke opgaven van Almelo staan centraal (zowel sociaal als fysiek) - de algemene strategie van binnenstad, herstructurering specifieke wijken (acupunctuur) en stringent werkloosheids- en werkgelegenheidsbeleid te laten vastleggen; - gelet op o.a. de financiële positie geen (majeure) projecten te beginnen. In overleg met het presidium hebben wij afgesproken dit onderwerp niet meer af te ronden in de bestuursperiode 2010 – 2014. Afhankelijk van o.a. de verdere afspraken in raad- en collegeprogramma wordt in 2014 de raad een voorstel gedaan om te komen tot een herijking van het Matsterplan. Risicomanagement Dit stond in de begroting 2013: Vanaf 2013 wordt gewerkt met het risicomanagementsysteem NARIS. Dit is een bruikbaar hulpmiddel voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit, een monitoringsinstrument en een belangrijk communicatiemiddel naar alle betrokkenen. De huidige grofmazige norm voor de omvang van de algemene reserve (10% van de algemene uitkering) wordt in 2013 vervangen door een berekend bedrag op basis van gekwantificeerde risico’s, kansberekening en getroffen beheersmaatregelen. De gemeenteraad zal vervolgens op basis van de berekende benodigde weerstandscapaciteit gevraagd worden een norm vast te stellen voor het gewenste weerstandsvermogen. In de voorjaarsnota 2013, paragraaf weerstandsvermogen, zal de verdiepingsslag voor het eerst zichtbaar zijn. De kans op risico's wordt daarin gespecificeerd en de mogelijke gevolgen nader gekwantificeerd. Naast de verfijning en uitbouw van instrumentarium blijven we cultuur en gedrag inzake risico's en het daadwerkelijk managen van risico's aandacht geven. Dit hebben we in 2013 gedaan: Alle voornemens zijn gerealiseerd. Omdat de in de voorjaarsnota gerapporteerde ratio van 0,3 sterk afwijkt van de door de raad vastgestelde norm van 1.0 voor het weerstandsvermogen, heeft de raad opdracht gegeven tot het opstellen van een plan van aanpak versterking weerstandsvermogen. De raad heeft op 19 november 2013 met dit plan ingestemd. In 2013 is een pilot uitgevoerd om met het nieuwe risicomanagementsysteem een scherper inzicht te krijgen in de risicoprofielen van verbonden partijen. Het vergt nog een behoorlijke investering om hiervan een goed systeem te maken. In 2014 wordt besloten om al of niet verder te gaan met dit systeem. Accountant EY heeft in haar boardletter 2013 bevestigd dat het gemeentelijk risicomanagement is versterkt. In de voorbereiding van bestuurlijke besluitvorming krijgen risico’s meer aandacht en het eigenaarschap van risico’s is duidelijk belegd in de organisatie.

Pagina 22 IN 24789

Indicatoren Burger als kiezer: gemiddelde oordeel van burgers over de invloed van de kiezer en het waarmaken van beloften en plannen door het bestuur Bron: Waar staat je gemeente Streefwaarde 2014 Waarde 2010 Waarde eind 2012 6,0 5,7 5,5 Gemeenteklasse 50.000 – 100.000 inwoners scoorde in 2010 een 5,9 Burger als partner: Gemiddelde oordeel van burgers over de mate waarin de gemeente burgers betrekt bij de voorbereiding van beleid en bij de uitvoering van beleid Bron: Waar staat je gemeente Streefwaarde 2014 Waarde 2010 Waarde eind 2012 5,7 5,5 5,4 Dit is gelijk aan het gemiddelde van de gemeenteklasse 50.000 – 100.000 inwoners Interbestuurlijk toezicht Bron: Provincie Streefwaarde 2014 75%

Huidige waarde 2010 65%

Pagina 23 IN 24789

Waarde eind 2013 50%

INTERBESTUURLIJK TOEZICHT 2013 De Provincie Overijssel houdt toezicht op de taakuitoefening in medebewind door gemeenten. Het betreft de naleving van wet- en regelgeving op de domeinen financiën, wet milieubeheer en wet algemene bepalingen omgevingsrecht (wabo) en archief. Ook de doorwerking van provinciaal ruimtelijk belang (provinciale omgevingsvisie) wordt hierbij betrokken. In een bestuursovereenkomst zijn verschillende afspraken gemaakt over de wijze waarop Provincie en Almelo met elkaar op dit punt samenwerken en over het borgen van de kwaliteit van de ruimtelijke plannen. De raad wordt zoveel mogelijk geïnformeerd via bestaande verantwoordingskanalen zoals deze jaarverantwoording. De provincie zorgt voor een actueel kader interbestuurlijk toezicht, waarin per domein de informatiebehoefte en beoordelingscriteria zijn opgenomen. Per domein wordt in afstemming met de gemeente een beoordeling opgesteld. De beoordeling leidt tot een verkeerslichtkleur (groen, oranje of rood). Aan elke kleur wordt een specifiek toezichtregime gekoppeld. Geactualiseerd beeld voor 2013 Voor de onderdelen financiën en de ruimtelijke ordening werd in 2012 een oranje beoordeling afgegeven. In de begroting 2013 gaven wij prioriteit aan het verkrijgen van een groene beoordeling voor het onderdeel ruimtelijke ordening (doorwerking provinciaal belang). De beoordelingen zijn opnieuw geactualiseerd. In de tabel zijn alle uitkomsten voor u samengevat. Voor de onderdelen financiën en ruimtelijke ordening handhaaft de provincie de oranje beoordelingen. Nieuw is de oranje beoordelingen ten aanzien van archiefzorg. Het ontbreken van een structuurvisie en de besluitvorming rondom de detailhandelsvisie in 2013 zijn voor de Provincie Overijssel de belangrijkste aanleiding om de beoordeling ‘oranje met randje rood’ voor het onderdeel ruimtelijke ordening te geven. Via het proces van Herijking Masterplan hebben wij de eerste stappen gezet om te komen tot een actuele structuurvisie. Elke structuurvisie bevat namelijk de hoofdlijnen van de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen en de hoofdzaken van het door de gemeente te voeren ruimtelijk beleid. De herijking biedt hiervoor de belangrijkste inhoudelijke uitgangspunten. De achterstand bij het digitaliseren van archiefstukken, een krappe bezetting bij het historisch archief en de risico’s die de gemeente loopt met de overgang naar zoveel mogelijk papierloos werken is voor de archiefinspecteur aanleiding om voor dit jaar de archiefzorg te beoordelen met de code oranje. Naar aanleiding van deze kritiek wordt een plan van aanpak opgesteld. In regionaal verband worden er afspraken gemaakt over het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem. Extra inzet is er voor het wegwerken van achterstanden (digitaliseren van papier). Die achterstand valt overigens best mee. Het gaat om ongeveer 5 strekkende meter aan papier. Omdat de verhuizing naar het stadhuis zeker een grotere stukkenstroom op gang zal brengen, is hier extra aandacht voor. De beoordeling financiën is ongewijzigd gebleven. De Provincie Overijssel heeft waardering voor de visie die de gemeente Almelo met de Voorjaarsnota 2013 heeft gepresenteerd op het duurzaam herstel van het begrotingsevenwicht. Door de risico’s in het grondbedrijf en het feit dat er nog geen sprake is van een sluitende meerjarenbegroting, blijft de code oranje overeind.

Pagina 24 IN 24789

Hoofdlijnen beoordelingen en afspraken per onderdeel Toezichtdomein Financiën

Beeld Oranje

Wabo

Groen

Archief

Oranje

Wonen: huisvesting statushouders

Groen

Beoordeling en afspraken over toezichtregime - De begroting 2014 is in evenwicht. De meerjarenbegroting niet. - De gemeente heeft in de Voorjaarsnota 2013 een samenhangende visie op duurzaam herstel van het begrotingsevenwicht en de beschikbare weerstandscapaciteit gepresenteerd. - De risico’s in het grondbedrijf blijven hoog en het herstel van het weerstandsvermogen duurt langer. - Uit de meerjarenraming blijkt onvoldoende dat er ook voor de komende jaren sprake is van een sluitende begroting zonder dat er extra bezuinigd wordt. - De gemeente ziet de noodzaak voor verder ombuigen, maar dit wordt aan de nieuwe raad overgelaten. - Al met al zijn er grote risico’s die de financiële positie bedreigen. Daarom is er vanuit de Provincie Overijssel extra aandacht voor Almelo. - Het jaarprogramma en het jaarverslag voor Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) zijn op tijd aangeboden en vastgesteld door de gemeenteraad. - Beide rapportage voldoen aan de kwaliteitscriteria. - Beleid en doelen zijn duidelijk geformuleerd. Op basis van risicoanalyse worden prioriteiten bepaald. Leerpunten die komen uit klanttevredenheidsonderzoek zijn betrokken bij het opstellen van het nieuwe jaarprogramma. - Almelo voldoet nog niet aan de nieuwe landelijke kwaliteitscriteria die zijn geformuleerd voor een goede uitvoering van alle taken. - Met de uitvoering van het verbeterplan VTH worden gericht verbeteringen aangebracht in de taakuitvoering VTH. De doelstelling is om eind 2014 te voldoen aan de landelijke kwaliteitseisen - De Provincie Overijssel heeft geen klachten ontvangen over de uitvoering van de Wabo- taken door de gemeente. - Op basis van de criteria en rekening houdend met de RUDontwikkeling wordt dit domein met groen beoordeeld. De intensiteit van het toezicht en de onderlinge contacten zijn daarmee laag. - Er is een flinke achterstand in het bewerken van semi- statische archieven. - De grote stukkenstroom die wordt verwacht vanwege de verhuizing naar nieuw stadhuis brengt risico’s met zich mee. En de bezetting van het historische archief is krap. - Positief is de inspectie over digitalisering van het archief en de bouw van de nieuwe archiefbewaarplaats in het nieuwe stadhuis. - Vanwege de risico’s is er extra aandacht voor de archiefzorg vanuit de Provincie Overijssel voor Almelo. - De gemeente voldoet ruimschoots aan de taakstelling. En er zijn geen achterstanden. De taakstelling voor 2013 vanuit het ministerie bedroeg 47 personen. Wij hebben in totaal 337 personen (290 meer dan de taakstelling) gehuisvest. - We zijn andere gemeenten en relevante stakeholder in gesprek om te komen tot een evenwichtige spreiding van de opvang van de statushouders in de regio Twente.

Pagina 25 IN 24789

Wro (o.a. actuele bestemmingsplannen)

Groen

-

-

Doorwerking Provinciaal Belang: Ruimtelijke ordening, inclusief natuur, externe veiligheid en water

Oranje

-

-

-

-

-

De gemeente beschikt over meerdere (verouderde) structuurvisies. Door het ontbreken van een uitvoeringsprogramma en actuele structuurvisie wordt nog niet aan de wettelijke bepalingen voldaan. Op één plan na is in 2013 de actualisatie van geldende bestemmingsplannen afgerond. Procedures voor ruimtelijke plannen en afwijkingen bij bestemmingsplannen worden volgens de wettelijke procedures doorlopen. Er is een actueel uitvoeringsprogramma voor toezicht en handhaving. Er is voldoende capaciteit voor de uitvoering van de taken. De verhoudingen zijn goed. Er is regelmatig overleg over ruimtelijke plannen en de Provincie Overijssel wordt door de gemeente vroegtijdig geïnformeerd over ontwikkelingen die ook de Provincie raken. Er is geen aanleiding geweest om een zienswijze te geven op de plannen van de gemeente. De voorbereiding van het overleg is sterk verbeterd. Met het vaststellen van de detailhandelsvisie is een standpunt ingenomen dat sterk in strijd is met de gezamenlijke nagestreefde ontwikkeling in de binnenstad. Dit heeft gezorgd voor vertraging van de voortgang van de plannen. De besluitvorming rondom de detailhandelsvisie leidt ertoe dat de provincie komt tot een beoordeling ‘oranje met een rood randje’. De gemeente houdt verder goed rekening met het provinciale beleid en vertaalt dit ook door naar haar plannen. Het ontbreekt aan een samenhangende totaalvisie (structuurvisie) waarin het provinciale beleid is verwerkt. Positief is het gezamenlijk met andere gemeenten opstellen van een visie op bedrijventerreinen, inclusief het maken van keuzes welke locaties niet meer ontwikkeld worden. Er is een actuele woonvisie waarmee door buurgemeenten en Gedeputeerde Staten is ingestemd. De verwachting is dat de woningbouwafspraken voor 2010-2014 niet gerealiseerd worden. Het voorstel van de Provincie is om de uitvoeringstermijn met een jaar te verlengen om zo de afspraken alsnog te halen. De gemeente heeft een actueel kader voor de toepassing van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving. Er is een routering gevaarlijke stoffen vastgesteld die is afgestemd met andere gemeenten.

Pagina 26 IN 24789

DIENSTVERLENING Missie Dienstverlening is een belangrijke basistaak van de gemeente. Dienstverlening wordt niet alleen aan de inwoners van Almelo geleverd, maar ook aan bedrijven, organisaties en instellingen. Almelo wil hierbij structureel aansluiting blijven houden bij de verwachting van onze Almelose inwoners, bedrijven, organisaties en instellingen. De ambitie is om betere dienstverlening te leveren tegen lagere kosten. Hierbij hebben we de overtuiging dat excellente dienstverlening geld oplevert in plaats van geld kost. Inwoners, bedrijven, organisaties en instellingen krijgen meer verantwoordelijkheid bij het verkrijgen van onze diensten, door bijvoorbeeld zelf meer taken op zich te nemen in het aanvraagproces. Wat willen we bereiken Publieke dienstverlening efficiënt inrichten op basis van de faciliterende overheid waarbij plaatsen tijd onafhankelijke dienstverlening als voorkeurskanaal wordt ingezet Wat hebben we gedaan? Slimmer werken en KCC Dit stond in de begroting 2013: De taakstellingen zijn bekend en worden doorgevoerd in de begroting 2013. Momenteel worden diverse processen doorgelicht en opnieuw ingericht volgens de principes van Lean Management. Denk aan de WABO, WMO, post, vergunningverlening en –handhaving, etc. Elk proces volgt de stappen: - Opdracht - Herontwerp - Implementatie - Borging (van o.a. de financiële taakstellingen) Halverwege 2013 zal de nieuwe organisatiesector Klant Contact Centrum (KCC) ontstaan. Dit KCC is gestoeld op de in 2011 door het college vastgestelde principes Gemeentelijke dienstverlening 2012-2014. Voor het project Slimmer Werken wordt in het najaar van 2012 een planning voor 2013 opgezet. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn veel kleinere processen her ontworpen en opgeleverd. Voorbeelden hiervan zijn zaalreserveringen en de gemeente advertentie. Ook zijn veel E formulieren op de website www.almelo.nl beschikbaar gekomen. Als gevolg van de reorganisatie en wisselingen in de projectsturing heeft het project in het 2e halfjaar vertraging opgelopen. De opgedane ervaringen zijn geëvalueerd en op basis hiervan is in het najaar een planning gemaakt voor 2014 waarbij gekozen is voor het herontwerpen van diverse grote processen zoals de P&C cyclus, de vergunningverlening en de uitkeringe Gemeentelijke producten digitaal ontsluiten- E-loket Dit stond in de begroting 2013: Het project Slimmer werken levert vanaf 2012 tot eind 2014 continue herontworpen processen voor gemeentelijke producten en diensten op die digitaal zijn te gebruiken. Het gemeentelijke Klant Contact Centrum (KCC) zorgt ervoor dat deze herontworpen processen worden uitgevoerd en verzorgt hiervoor de noodzakelijke randvoorwaarden. Hiervoor wordt in 2013: - De Gemeentelijke website vervangen en opnieuw ingericht in relatie tot digitale dienstverlening - Elke dienstverleningsproces voorzien van meetbare kwaliteitskenmerken - Gerapporteerd over de kwaliteit van herontworpen dienstverleningsprocessen.

Pagina 27 IN 24789

Dit hebben we in 2013 gedaan: Slimmer werken heeft enkele processen opgeleverd die in 2013 digitaal kunnen worden afgenomen: - Aanvragen parkeervergunningen en ontheffingen en de hierbij behorende digitale bezoekersregeling. - Digitaal aanvragen vergoedingen leerlingenvervoer. - Meldingen openbare ruimte (wel herontworpen, invoer 1e kwartaal 2014) Door de gemeentelijke reorganisatie en de overgang van het eigenaarschap van de staf naar de sector KCC is vertraging opgelopen. De nieuwe website wordt voor 1 september opgeleverd op basis van de zogenaamde toptaken methodiek. Het project loopt nu. De genoemde kwaliteitsbenoeming kwaliteitsmeting en kwaliteitskenmerken zijn door de reorganisatie nog niet vastgelegd en gemeten. Gemeentelijk Belastingkantoor Twente Dit stond in de begroting 2013: De Almelose belastingtaken worden vanaf 1-1-2013 uitgevoerd door het GBT. Om die uitvoering goed neer te zetten en te borgen dat de werkafspraken met de gemeentelijke organisatie van Almelo goed worden nagekomen, worden in het najaar van 2012 zogeheten DVO’s gesloten (dienstverleningsovereenkomsten). In 2013 wordt daar dan uitvoering aan gegeven. Dit hebben we in 2013 gedaan: Gerealiseerd. Burger en raadsinformatiesysteem Dit stond in de begroting 2013: Implementatie en ingebruikname van een zogeheten burger en raadsinformatiesysteem. Dit betekent vervanging van onze huidige BIS (bestuurlijk informatiesysteem), RIS (raadsinformatiesysteem dat draait op Sharepoint 2003) en website voor een nieuw systeem dat naadloos integreert met ons huidige DMS (Decos). Lokale beleidsinformatie is een vitaal product binnen iedere gemeente. Het is van essentieel belang deze informatie toegankelijk te maken. Het burger- en raadsinformatiesysteem stelt ons in staat die toegankelijkheid op een eenvoudige en gestructureerde manier via het internet te realiseren. Zo kunnen medewerkers en raadsleden, maar óók burgers, doeltreffend van deze informatie gebruik maken. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het College vergadert sinds maart 2013 papierloos met iBabs. Ook een aantal raadsleden doen dit bij wijze van proef. Dit betekent dat de agenda’ en bijlagen van raadsvergaderingen, politiek beraad en collegevergaderingen in iBabs staan. Via een digitale agenda worden deze agenda’s en bijlagen integraal gepubliceerd op onze website almelo.nl. Hiermee is het oude bestuurlijke informatiesysteem vervangen. De volgende stap in 2014 is het verder verbeteren van de bestuurlijke besluitvormingsprocessen (ook moties en amendementen) door Decos te koppelen aan iBabs. Het Raadsinformatiesysteem is voor een groot deel al vervangen door iBabs. De overige informatie zal in 2014 via een website voor de raad aangeboden worden, waardoor het oude RIS uitgefaseerd kan worden. Indicatoren Gemiddelde oordeel Burger als klant handhaven Bron: Benchmark Publieksdienstverlening Streefwaarde 2014 Waarde 2010 7,5

Pagina 28 IN 24789

Waarde eind 2013 7,5

7,8

Telefonische eerste contact met de gemeente Almelo Bron: Managementinformatie Streefwaarde Waarde 2011 2014 1e contact kunnen krijgen 99% 86% e 1 contact binnen 1 90% 49% minuut 1e contact binnen 2 100% 85% minuten Producten die via e-dienstverlening Bron: Managementinformatie Streefwaarde 2014 90%

Waarde 2011 5-10%

Waarde eind 2013 88% 51% 83%

Waarde eind 2013 5-10%

Percentage digitaal gebruik t.o.v totaal gebruik als product zowel digitaal als anders verkrijgbaar is Bron: Managementinfo Streefwaarde 2014 Waarde 2011 Waarde eind 2013 50% 0% 2%

Pagina 29 IN 24789

5.2 AANTREKKELIJKE STAD RUIMTELIJKE ONTWIKKELING Missie Almelo is een stad met specifieke stedelijke kenmerken. Met bijna 73.000 inwoners, een plezierhaven, een internationale sportvoorziening en een woonboulevard heeft de stad een belangrijke regionale taak. Daarnaast heeft Almelo ook een aantrekkelijke landelijke omgeving. Er is sprake van bijzondere, bestaande kwaliteiten voor landelijk en stedelijk gebied, maar er is ook behoefte aan versterking van de ruimtelijke kwaliteit en structuur van deze gebieden. Conform de provinciale omgevingsvisie streeft de gemeente bij ruimtelijke ontwikkelingen naar het versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Dit gebeurt op duurzame wijze om zo een veilige en gezonde leefomgeving te garanderen. Wat willen we bereiken Het realiseren van een evenwichtige stad met regionale aantrekkingskracht door het aantrekken van nieuwe draagkrachtige inwoners. Een veilig en gezond leef-/vestigingsklimaat garanderen. Nieuwe duurzame ontwikkelingen voor een aantrekkelijke stad ter verbetering van wonen, werken en recreëren. Bestaande ruimtelijke kwaliteiten hiervoor inzetten en deze versterken en nieuwe ontwikkelingen vlot faciliteren. Wat hebben we gedaan? Actualisatie van bestemmingsplannen Dit stond in de begroting 2013: De meeste nog te actualiseren plannen worden in procedure gebracht in 2012. De proceduretijd loopt door in 2013. In 2013 wordt gewerkt aan de volgende plannen: - Westelijke Groene Long - Stadsrandgebied Almelo Noord - Sluitersveld - Zuidentree - Kollenveld-Bornsestraat - Rohof-Goossenmaat - Centrum Zuid - Centrum West - Dollegoor. Na 1 juli 2013 is de inhaalslag voor de actualisatie afgerond. Daarna wordt er structureel jaarlijks een aantal plannen herzien. Leidraad hierbij is de ouderdom van de plannen. De eerste plannen na 2013 welke worden herzien betreffen de Riet Noord en Zuid. Dit hebben we in 2013 gedaan: Eind 2013 is de stand van zaken als volgt: - Westelijke Groene Long vastgesteld 20-06-2013 - Stadsrandgebied Almelo Noord vastgesteld; 19-11-2013 - Sluitersveld vastgesteld: 26-03-2013 - Zuidentree vastgesteld: 18-06-2013 - Kollenveld Bornsestraat vastgesteld 12-03-2013 - Rohof-Goossenmaat vastgesteld: 11-06-2013 - Centrum Zuid vastgesteld: 11-06-2013 - Centrum (voorheen Centrum-West) vastgesteld: 17-09-2013 - Bestemmingsplan Dollegoor-Slachthuiskade (voorheen Dollegoor) heeft momenteel de status van voorontwerp-bestemmingsplan. Nieuwe actualisaties (regulier) zijn HaghoekRosarium en de Riet Noord en Zuid.

Pagina 30 IN 24789

PMJP Dit stond in de begroting 2013: Binnen het Meerjarenplan van de provincie Overijssel zijn middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van de aanleg van recreatieve fietspaden. In de initiatieffase zijn er in het kader van de haalbaarheid een drietal principe tracés onderzocht. Deze omvatten de volgende routes: - een route aan de westzijde van het Twentekanaal; - een route, die vanuit Bornerbroek de waterloop de Doorbraak enigszins nadert of kruist in de richting van Borne grenzend aan de “kleine doorbraak”; - een route langs de doorbraak richting Keursweg Gelet op de belevingswaarde en het gegeven dat de route een forse investering vergt is het voorstel om ons te richten op de laatste twee routes. Bij de realisatie van deze twee routes wordt nauw samengewerkt met het Waterschap. Op dit moment is het Waterschap bezig met de voorbereiding en aanleg van de watergangen Azelerbeek en het gedeelte ter hoogte van de Hoeselderdijk. Dit hebben we in 2013 gedaan: 2013 was het laatste jaar waarin de afgesproken prestaties gerealiseerd moesten worden. In totaal is er binnen dit programma ruim 2,4 miljoen geïnvesteerd in het landelijk gebied. Er zijn nog twee prestaties waarvan de realisatiedatum met toestemming van de provincie zijn uitgesteld tot 1 april 2014. Dat is de aanleg van een tweetal recreatieve fietspaden en het afsluiten van een aantal contracten voor de Groen Blauwe Diensten (GBD). Wat betreft te realiseren fietspaden is het fietspad langs het Twentekanaal aangelegd. De te realiseren fietspaden langs: de Doorbraak richting Keursweg en, de Azelerbeek richting Zenderen zijn vanwege slechte weersomstandigheden uitgesteld. Wat betreft de contracten GBD wordt momenteel overleg gevoerd met het Landschap Overijssel. Ruimtelijke kwaliteit kernwinkelgebied, Grotestraat Dit stond in de begroting 2013: N.a.v. brief 3 raadsfracties is plan van aanpak uitgewerkt. In de rol van gemeente als regievoerder worden winkeliers, ondernemers, horecaondernemers, evenementenmakers, bewoners en bezoekers van de binnenstad betrokken bij de bepaling van het streefbeeld en realisatiestrategie. Met nauwe participatie van externe partijen (ondernemers, bewoners, woningcorporaties etc.) zal worden bepaald hoe het streefbeeld wordt t.a.v. de openbare ruimte, verkeersaspecten, gevelarchitectuur en reclame / uitstallingen. Besluitvorming door raad over maatregelen en realisatie is voorzien eind 2012. Dit hebben we in 2013 gedaan: Begin 2013 is een verkennend onderzoek verricht naar de wijze waarop de ruimtelijke kwaliteit, beleving en gebruikswaarde van de Grotestraat en aanloopgebieden een kwalitatieve impuls (Q-impuls) kunnen krijgen. Het onderzoek heeft geresulteerd in een casco-uitvoeringsprogramma, dat op 23 april gepresenteerd is in het Politiek Beraad. Op 11 juni heeft het college het onderzoek voor kennis name aangenomen en ingestemd met inzetten op een EFRO- subsidie voor het uitvoeringsprogramma. In december 2013 is de subsidie-aanvraag bij EFRO gehonoreerd. Dat betekent dat er voor voorbereiding en uitvoering van de Q-impuls nu een budget van circa 7 ton beschikbaar is. Het EFRO-project kent 3 deelprojecten; Opschonen Grotestraat en nieuw straatmeubilair Verlichting en bewegwijzering Uitstallingen en reclame Verbeteren gevelarchitectuur is door EFRO niet gehonoreerd. Op 16 december 2013 heeft de kickoff Q-impuls Grotestraat plaatsgevonden, waar ca 30 “gebruikers” aanwezig waren (ondernemers (CAA), bewoners, st Stadsherstel, Beter Wonen, KHNAlmelo, ABK, VAC etc.) Het onderzoek is toen gepresenteerd en de relatie met EFRO is uitgelegd.

Pagina 31 IN 24789

Begin 2014 zal door middel van zogenaamd ‘social design’ met een gebruikersgroep worden gewerkt aan het opstellen van een Programma van Eisen Q-impuls Grotestraat met een begroting. Opstellen terrassenbeleid Dit stond in de begroting 2013: Plan van aanpak met scope, afbakening en beleidsmatige uitgangspunten wordt in 2013 voorgelegd en uitgevoerd. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is een concept welstandscategorie voor terrassen en concept ruimtelijke beleidsregels voor terrassen opgesteld. Deze concepten zijn voorgelegd aan horeca en binnenstadsbewoners. Vernieuwing van de welstandsnota Dit stond in de begroting 2013: In 2012 is er besloten over de welstandvrije gebieden. De volgende stap is het aanpassen van de voorschriften voor de resterende welstandsplichtige gebieden. In 2013 zullen de bestaande regels aangepast worden: meer algemene regels, minder categorieën en duidelijk leesbare en toepasbare voorschriften. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is gebrainstormd over een nieuwe opzet voor de welstandsnota. Er is veel gekeken bij andere gemeenten en de bruikbaarheid van de nieuwe nota heeft in dit kader altijd voorop gestaan. Vaststelling heeft nog niet plaatsgevonden. Natuurwetgeving Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 heeft het college een forse stap gezet in het effectiever en efficiënter omgaan met de natuurwetgeving en dan vooral met de Flora- en faunawet. Door te besluiten conform door het Ministerie van Economische Zaken goedgekeurde “gedragscode beheer groenvoorzieningen” en de “gedragscode inrichting en ontwerp” te gaan werken. Om dit ook in de dagelijkse praktijk van de gemeentelijke organisatie te kunnen implementeren zijn 200 medewerkers via informatiebijeenkomsten geïnformeerd, dan wel door cursussen op diverse niveaus opgeleid. Om een efficiënt flora en faunagegevens beheer mogelijk te maken is een overeenkomst aangegaan met de Gegevens Autoriteit Natuur voor een abonnement op de Nationale Databank Flora en Fauna. Flora en fauna inventarisaties centraal vastleggen zal uiteindelijk resulteren in een forse kosten reductie. Kennis over de aanwezigheid van beschermde planten en dieren is voor het realiseren van tal van projecten waarbij schade aan beschermde planten en dieren kan of zal ontstaan essentieel. Of het nu de aanleg van een woonwijk is of het isoleren van een gebouw, schade toebrengen aan beschermde flora en fauna is verboden. Overtredingen van de wet zijn langdurige en vooral kostbare aangelegenheden. Voorkomen is daarom beter dan genezen. De gemeente als grootste animator van ontwikkelingen speelt hierin een belangrijke rol, maar ook voor woningbouw verenigingen en zelfs de individuele burger. De gemeente heeft in het kader van haar rol om de duurzaamheid te bevorderen een belangrijke (informerende) taak. Daarnaast is de gemeente een samenwerking met het Kennispunt Groen en Ecologie van de Regionale Uitvoering Dienst aangegaan, ten einde kennis en ervaringen uit te wisselen, maar ook om toegang en hulp te krijgen en te geven met betrekking tot deskundigheid uit en in andere gemeenten. In samenwerking ook met het Ministerie van Economische zaken, het RUD kennispunt Groen en Ecologie en andere gemeenten (landelijk en regionaal) wordt dit jaar verder gewerkt aan het ontwikkelen van vooral praktische en efficiënte middelen en procedures, om op een zo pragmatisch mogelijke wijze met de natuurwetgeving om te kunnen gaan.

Pagina 32 IN 24789

WONEN Missie De gemeente biedt haar burgers een hoogstaand en duurzaam woonmilieu. De ambitie voor wonen is aangegeven in de gemeentevisie 2015: “Het wonen in Almelo is van een hoog niveau, dankzij de kwaliteit van de bebouwing, de groene setting en de ligging in een fraai landschap. Er zijn allerhande voorzieningen binnen handbereik. Almelo heeft de mogelijkheid om mensen die hoge eisen stellen aan hun woonomgeving een plek te bieden waar aan deze eisen tegemoet wordt gekomen.” Hierbij wordt tevens een verbinding gelegd tussen wonen en zorg: het is de bedoeling dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Als het gaat om een “hoogstaand en duurzaam woonmilieu” wordt dat verder gepreciseerd door het wonen en de keuzevrijheid van de bewoners centraal te stellen. Het streven is erop gericht, dat ieder individu zal kunnen kiezen hoe hij/zij wil wonen (huur/koop, woningtype, prijsklasse, e.d.). In de Woonvisie Almelo 2020 is dit nader uitgewerkt in de veranderopgaven woonbeleid. Wat willen we bereiken Het beleidsterrein wonen levert een belangrijke bijdrage aan het toekomstbeeld van “Almelo stad in balans” door: - mensen meer invloed te geven op hun woonsituatie. Almelo wil zich onderscheiden als dé stad waar de woonconsument zelf kan bepalen hoe hij wil wonen en ook de ruimte heeft om die gewenste woonsituatie vorm te geven. - in te zetten op een toekomstbestendig aanbod van woningen en woonmilieus. Almelo wil zich onderscheiden als duurzame stad. Onder duurzaam verstaat Almelo niet alleen een schoon milieu maar ook een veilige, leefbare, toegankelijke en toekomstbestendige stad. - een betere sociaal economische balans te faciliteren. Almelo streeft naar een betere sociaal economische balans dan nu het geval is, door perspectief te bieden aan de inwoners zelf en door het binden van midden- en hogere inkomens. Dit hebben we gedaan? Uitvoeren Woonvisie Almelo 2020 Dit stond in de begroting 2013: De raad heeft 3 juli 2012 de Woonvisie vastgesteld. De komende jaren zal aan de veranderopgaven: woonconsument centraal, duurzamere stad en betere sociaaleconomische balans worden gewerkt. De uitvoering is gebaseerd op het principe ‘Het verschil maken’. Samen met de inwoners en de belangrijkste partners in de stad wordt gewerkt aan deze opgaven. Daarbij krijgen inwoners en partners meer verantwoordelijkheden en vervult de gemeente vooral een regisserende en faciliterende rol. Eind 2012, begin 2013 worden de prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties uitgewerkt. Dit hebben we in 2013 gedaan: De gemeente Almelo en de corporaties Almelose Woningstichting "Beter Wonen", Mijande Wonen en Woningstichting "St. Joseph" hebben samen een prestatieovereenkomst opgesteld. Het onderwerp duurzaamheid wijkt, op het onderdeel energielabels, af van wat er in de Woonvisie als visie is aangegeven. De afspraak van gemiddeld energielabel B blijkt gezien de huidige economische situatie en het rijksbeleid ten aanzien van de corporaties niet haalbaar. In een bestuurlijk overleg is dit uitvoerig besproken. De corporaties komen met een nieuw voorstel. Uitvoeren besluit VJN2012, Grondbedrijf / Woningen Dit stond in de begroting 2013: Wat betreft de woningbouw te kiezen voor de Mediaanvariant. De prognose voor de uitgifte van bouwgrond van woningen voor de komende vier jaar te verminderen. Geen nieuwe sociale woningbouw meer toe te voegen. Zie ook besluitvorming bij de voorjaarsnota 2012. Voor 2013 zijn 60 tot 65 woningen gepland, waarvan ruim 30 in Waterrijk. Pagina 33 IN 24789

Dit hebben we in 2013 gedaan: Het grondbedrijf heeft 41 kavels verkocht. Waterrijk (Noordflank) is niet gestart. Uitvoeren Prestatieafspraken woningbouw met de provincie 2010 t/m 2014 Dit stond in de begroting 2013: De prestatieafspraken benadrukken de gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeente en provincie ten aanzien van het woonbeleid. Gemeente en provincie beschouwen dit afsprakenkader als een werkdocument dat de gewenste resultaten vastgelegd voor het wonen in de gemeente Almelo. De prestatieafspraken zijn gebaseerd op de afspraken die de gemeenten die deeluitmakend van de Netwerkstad Twente (Almelo, Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal) afgestemd hebben. De onderdelen zijn: ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid&woonkwaliteit, woningbouw, en woonservicewijken. Dit hebben we in 2013 gedaan: - De resultaten en op basis hiervan de uitbetaling van de voorschotten door de provincie loopt volgens schema. - De pilot energieneutrale woning is afgesloten door de provincie. - De woningbouwaantallen blijven achter bij de prestatieafspraak. Dit heeft geen gevolgen voor de prestatieafspraak omdat aan deze prestatie geen financiële middelen gekoppeld zijn. Grondverkoop Dit stond in de begroting 2013: Onderzoeken wat er nodig is voor een meer agressieve marktbenadering voor woningkavels en bedrijventerreinen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het college heeft in het voorjaar 2013 gekozen voor een viertal maatregelen: - Invoeren van de starterslening voor bestaande woningbouw - Herverkaveling van bestaande uitleggebieden. - Versterken van de inzet van de plaatselijke makelaardij door verhogen van provisie - Betere uitingen aan de verkoop door verbeteren van internetsite(s). Indicatoren Gemiddelde oordeel burgers over woonomgeving (onderhoud wijk, wegen paden en pleintjes, groenvoorzieningen, straatverlichting, directe woonomgeving) Bron: Waar staat je gemeente Streefwaarde 2013 Waarde 2009 Waarde 2012 7,0 6,9 6,9 Rangorde woonklimaat Nederlandse gemeenten Bron: Louter Waarde 2011 355

Waarde eind 2013

Woningbouwproductie percentage binnenstedelijk Bron: Prestatieafspraken Streefwaarde 2013 Waarde 2012 Minimaal 60% Minimaal 50% Streven 70% Streven 60% Percentage huishoudens in woonservicegebieden Bron: Prestatieafspraken Streefwaarde 2015 50% Pagina 34 IN 24789

380

Waarde eind 2013 81%

Woningbouwproductie, aantal woningen waarvan de start bouw is gepland Bron: Grondexploitaties Streefwaarde 2013 Waarde eind 2013 65 2013 = 120 Per 1 januari 2014 = 95 in aanbouw

Pagina 35 IN 24789

ECONOMIE Missie De gemeente Almelo maakt serieus deel uit van een keuzeproces die mensen doorlopen op zoek naar een nieuwe woonplaats, bedrijven naar een nieuwe vestigingsplaats en toeristen en recreanten voor hun vrijetijdsbesteding. Daartoe wil de gemeente een krachtige economie bezitten die een spil is voor zowel de lokale als (sub) regionale arbeidsmarkt en zodanige hoogwaardige mogelijkheden hebben dat de stad een grote aantrekkingskracht op bedrijven en werknemers uitoefent. Een ondernemende stad derhalve. Wat willen we bereiken? We willen bereiken dat vestigingsplaatsvoorwaarden zodanig zijn dat bedrijven en bewoners voldoende aanleiding hebben om zich aan Almelo te blijven binden en voorts dat nieuwe bedrijven, werknemers en potentiële bezoekers op basis daarvan besluiten in Almelo zich te vestigen respectievelijk te bezoeken. Dit hebben we gedaan Detailhandelsvisie Dit stond in de begroting 2013: In 2012 wordt de detailhandelsvisie geëvalueerd en waar noodzakelijk geactualiseerd. In het kader van het verschil maken zijn verschillende partners (uit de stad) betrokken bij de evaluatie. Het gaat hierbij om de verschillende winkeliersverenigingen, de Kamer van Koophandel en de Hoofdbedrijfschap en Detailhandel (HBD). De betrokkenheid van de raad is reeds in dit stadium aanwezig. De verwachting is dat de detailhandelsvisie eind 2012, begin 2013 is geactualiseerd met grote betrokkenheid van de partners in de stad. Naar verwachting zullen uit de actualisatie een aantal maatregelen vloeien waarvoor extra budget nodig zal zijn. Zo is het denkbaar dat er maatregelen worden getroffen tegen de leegstand in Almelo, er aanvullend onderzoek nodig is voor de Woonboulevard en lange termijn keuzes worden gemaakt in relatie tot de nieuwbouw van het Heraclesstadion. Dit hebben we in 2013 gedaan: In juni 2013 is de detailhandelsstructuur-visie vastgesteld. Diverse partners (uit de stad) zijn hierbij betrokken, zoals de winkeliersverenigingen, de Kamer van Koophandel en de HBD. Dit krijgt in 2014 een vervolg wanneer er gezamenlijk een uitvoeringsplan opgesteld gaat worden. Een actief actieprogramma voor de wijk- en buurtcentra en de woonboulevard zorgt er voor dat acties uit de sterke-/zwakteanalyse concreet worden uitgewerkt en uitgevoerd. Zo is het denkbaar dat er maatregelen worden getroffen tegen de leegstand in Almelo. Regionaal zijn er afspraken gemaakt over de afstemming van perifere en grootschalige detailhandel met een bovenregionaal effect. Daarnaast zijn in 2013 de voorbereidingen getroffen voor een nieuwe winkeltijdenverordening. De winkeltijdenwet is gewijzigd, waardoor gemeente zelf meer kunnen bepalen, zoals het aantal koopzondagen. Horecavisie Dit stond in de begroting 2013: Een concept van een visie op hoofdlijnen wordt door EZ in samenspraak met ondernemers ontwikkeld, een en ander volgens de principes van het verschil maken. De visie zal zo spoedig mogelijk als de capaciteit toelaat in procedure gebracht worden. Gestreefd wordt naar besluitvorming in de raad in het eerste kwartaal van 2013. Dit hebben we in 2013 gedaan: Mede in het kader van de herijking Masterplan zijn contacten gelegd met name met Horeca Nederland afd. Almelo en belangrijke stakeholders. Naast informatievoorziening ging het daarbij ook om de behoefte aan een visie. De slotsom is dat de behoefte meer bij de gemeente ligt als structureren kader voor beslissingen op ruimtelijk/functioneel gebied. Gegevens op het aggregatieniveau van de hele gemeente zijn inmiddels beschikbaar gesteld. Die zijn in een discussienotitie in beknopte vorm aan de raad medio 2013 beschikbaar gesteld.

Pagina 36 IN 24789

Economische visie Dit stond in de begroting 2013: Het betreft hier een actualisering van de in 2009 / 2010 vervaardigde nota “de ondernemende stad”. Een en ander te koppelen / af te stemmen met: - de kadernota Regionaal Economisch Beleid van de provincie - de economische visie netwerkstad. Voor het verder vormgeven en uitwerken van deze visie wordt overigens een beroep gedaan op de provincie - het verschil maken - maatschappelijk verantwoord ondernemen waarin aspecten van duurzaamheid de nodige accenten krijgen. Er wordt naar gestreefd om begin 2013 de visie in de raad voor besluitvorming te kunnen aanbieden. Dit hebben we in 2013 gedaan: Er is een actualisering in 2013 tot stand gekomen, waarbij het bovenlokaal beleid en de verbinding met het lokaal beleid nadrukkelijk aan de orde komen. Op die onderdelen zijn in regionaal verband afspraken gemaakt. Daar zit wat de nota betreft geen vernieuwing in, maar biedt wel overzicht. Voorts is de verdeling in vitaal ondernemerschap en quality of life ook gebleven maar wel geactualiseerd. In de uitwerking zijn een aantal activiteiten evenwel verbonden met de kerntakendiscussie. Daarnaast was al een begin gemaakt met de herijking Masterplan. Vervolgens zijn veranderingen in de organisatie voor het uitvoeringsdeel ook van invloed. Dit alles en, in mindere mate, monitoringproblemen als gevolg van rijksbezuinigingen zijn aanleiding geweest om de nota voorlopig aan te houden. Kantorenvisie Dit stond in de begroting 2013: De kantorenvisie netwerkstad die door de raad is vastgesteld moet nog lokaal uitgewerkt worden. In afstemming met de netwerkstad dient een plan van aanpak opgesteld te worden hoe het beleid uit te voeren. Wat betreft de leegstandaanpak dient rekening gehouden te worden dat er een regionaal fonds gaat komen. Dit mede naar aanleiding van een VNG-convenant met alle betrokken partijen. Van Almelo zal mogelijk een bijdrage voor dit fonds gevraagd worden. Momenteel is niet aan te geven aan welk bedrag gedacht moet worden. Besluitvorming over de uitwerking is in de loop van 2013 te verwachten, mede afhankelijk van afstemming binnen de netwerkstad. Dit hebben we in 2013 gedaan: De uitwerking van de kantorenvisie c.q. de gemaakte afspraken zijn in netwerkstedelijk kader nader uitgewerkt. Gemeentelijk hebben wij de afspraak over de reductie van van het metrage wat in de planning zit inmiddels met ca. 40% naar beneden kunnen brengen. Wat betreft de leegstand is in VNG-verband geen fonds tot stand gekomen. In netwerkstadverband zijn wij al geruime tijd bezig met het opzetten van een of meerdere pilots m.b.t. leegstaande kantoren. Regionale acquisitie Dit stond in de begroting 2013: In netwerkstedelijk kader is een werkgroep accountmanagement en acquisitie geformeerd waaraan ook Almelo deelneemt. In het kader van het vervolg van de economische visie netwerkstad zal de gemeente naar verwachting een voorstel bereiken om gezamenlijk met de 4 O’s (Ondernemers, Overheid, Onderwijs, Onderzoeksinstellingen) de acquisitie op te pakken. Met de netwerkstad als aanjager zou dit voor geheel Twente kunnen gebeuren. Dit laatste sluit aan op de voorkeur van ondernemerszijde. Bezien wordt of een dergelijke organisatie min of meer zelfstandig dient te zijn met diverse sponsoren.

Pagina 37 IN 24789

Een dergelijke invulling past goed in het kader van het verschil maken. Er wordt gezamenlijk opgepakt en gemeenten zijn niet de enige kartrekkers. In die gezamenlijke opzet is de gemeente ook niet de enige regievoerende instantie. Wordt deze activiteit en opzet goedgekeurd door de deelnemende gemeenten, dan zal hiervoor een jaarlijkse gemeentelijke bijdrage verlangd worden. Dit hebben we in 2013 gedaan: In het kader van de Economische Motor Twente is Almelo bestuurlijk kartrekker voor de onderdelen acquisitie en promotie. In middels zijn in netwerkstedelijk kader, omarmd door de Regio Twente, op twee focuspunten, zijnde High Tech Systems & Materials en Logistiek twee acquisitie-organisaties actief, zijnde resp. Kennispark en Port of Twente. Oost NV speelt daarin mee. In 2013 is alles van start gegaan, waarbij de opbouw van de samenwerking met de gemeenten (feedback en monitoring) in opbouw is. Een spil daarin en een gedeelde verantwoordelijkheid daarvoor is weggelegd voor de netwerkstad-werkgroep accountmanagement en acquisitie. Bevorderen nieuwe economische dragers Dit stond in de begroting 2013: In het kader van Interreg IVb (Europese Subsidie) is een visie ontwikkeld voor het beter verbinden van de stad met de stadsrand. Voor Almelo gaat het om het bevorderen van de stadsrandeconomie via nieuw ondernemerschap. Ook recreatie en toerisme komen aan bod met als belangrijkste project het herstellen van de historische verbinding van de binnenstad met de Gravenallee. In 2013 willen wij het uitvoeringsprogramma starten en ons inspannen, afhankelijk van de mogelijkheden, om subsidie te verwerven en externe partijen te interesseren. In het kader van het verschil maken, is de gemeente hier regisserend en faciliciterend maar in beginsel geen financier. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 hebben we vanuit de werkgroep Buitengebied gesprekken gevoerd met betrokkenen uit het gebied. De output van deze gesprekken is een viertal thema’s / projecten, waarmee we de economische ontwikkeling in het buitengebied stimuleren. Er is een uitvoeringsprogramma opgesteld, waarmee alle betrokkenen in het buitengebied aan de slag gaan. In 2013 zijn er geen subsidies aangevraagd. Het initiatief ligt bij de externe coördinator buitengebied, de gemeente is participant. Deregulering Dit stond in de begroting 2013: De Kamer van Koophandel Oost Nederland heeft een compilatie gemaakt van 15 voorbeelden van dereguleringsinitiatieven in Oost-Nederland. Ter bevordering van het Vitaal Ondernemerschap in Almelo gaan we voor ieder initiatief bezien wat de mogelijkheden in Almelo zijn. Dit hebben we in 2013 gedaan: Aan deregulering wordt volop gewerkt op basis van het programma Het Verschil Maken. Binnen het programma zijn diverse projecten gedefinieerd gericht op 3 aandachtsgebieden, te weten Sturing en Regie, Dienstverlening en Organisatie inrichting. De rode draad in het programma is dat we als gemeentelijke overheid transformeren naar een compacte organisatie die zich bezig houdt met kerntaken en overbodige regelgeving en uitvoering achterwege laat. Wat betreft het aandachtsgebied Dienstverlening kennen we het project Slimmer Werken. Het doel van project Slimmer Werken is minder regels, minder overdrachts-momenten en ervoor zorgen dat inwoners en bedrijven zoveel mogelijk zelf kunnen doen. Een voorbeeld is het ondernemingsdossier. Een digitale samenwerking tussen overheid en de ondernemer, waarbij de ondernemer de mogelijkheid heeft alle relevante informatie voor vergunningen, belastingen en overige zaken online te regelen. Wat betreft het aandachtsgebied Organisatie inrichting kunnen we melden dat per 1 juli 2013 een ambtelijke reorganisatie is doorgevoerd. In de nieuwe organisatie is de sector Klant Contact Centrum (KCC) opgericht. De sector is verantwoordelijk voor de publieksdienstverlening binnen de gehele organisatie. Op een wijze

Pagina 38 IN 24789

waarbij de inwoners en bedrijven de bestaande regels zo snel en eenvoudig mogelijk kunnen naleven. Om te voorkomen dat er dubbelingen ontstaan is het onder de aandacht gebracht bij het Project Slimmer werken. Via dit project worden de diverse onderdelen van die compilatie in de afzonderlijke projectgroepen mee-genomen. Economische Zaken maakt deel uit van diverse externe werkgroepen van waaruit informatie en ontwikkelingen worden gedeeld en waar contacten over dit onderwerp worden gelegd. Innovatie Dit stond in de begroting 2013: Er wordt binnen Netwerkstad Twente, Regio Twente en Provincie Overijssel sterk ingezet op innovatie en duurzaamheid. De regio focust op High Tech Materials en Handeling. Een en ander conform het topsectorenbeleid van het Rijk. Voor de innovatieve maakindustrie van Almelo een extra impuls om verder te groeien. In 2013 is het doel ervoor te zorgen dat georganiseerde ondernemers, zoals IKT, Regionaal Ondernemerscontact Business tot Business, Duurzaam Netwerk Almelo, KOBA etc. op lokaal en regionaal niveau tijdig en goed geïnformeerd aanhaken bij alle ontwikkelen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Om de betrokkenheid van het lokale mkb bij de Innovatiesprong Twente te vergroten, zijn er sinds 2013 innovatievouchers en innovatiekredieten beschikbaar gesteld in de aandachtsgebieden zorg, veiligheid en duurzaamheid. Van belang is dat de Almelose ondernemers(organisaties) hier goed over geïnformeerd worden en aanhaken Indicatoren Positie in ranglijst top 50 economisch best presterende gemeenten Bron: Louter Streefwaarde Waarde 2012 Waarde eind 2013 Plaats 50 Plaats 51 Plaats 51 Aantal part- en fulltime arbeidsplaatsen Bron: BIRO-Provincie Overijssel Streefwaarde Waarde 2012 40.200 41.016

Waarde eind 2013 Niet bekend

Aantal toeristische bezoekers aan Almelo Bron: NBTC / NIPO Streefwaarde Waarde 2011 450.000 394.000

Waarde eind 2013 321.000

Leegstand kantoren Bron: Leegstandsmonitor Streefwaarde 10.000 m2

Waarde eind 2013 +/- 15.000 m2

Waarde 2011/2012 14.600 m2

Pagina 39 IN 24789

Totaal aantal evenementen Bron: Stadspromotie Almelo Waarde 2011 29 evenementen

Waarde eind 2013 35 organisaties hebben in 2012 een donatie ontvangen. - Culturele evenementen €125.030 - Brede publieksevenementen €31.257 - Over sport zijn specifieke afspraken over gemaakt, daar is € 17.365 aan besteed. - In totaal een bedrag van € 173.655.

Pagina 40 IN 24789

SPORT Missie Inwoners van Almelo zijn gezond en doen mee doordat iedereen in Almelo, zowel actief als passief sport kan beoefenen als vrijetijdsbesteding. Wat willen we bereiken Een gedegen sportklimaat, waarin het voor iedereen mogelijk is om te sporten en waarin een grote groep Almeloërs graag sport en beweegt. Dit willen we bereiken met: - kwalitatief goede sportaccommodaties - levenslange sportparticipatie door een focus op jeugd en de sociaal kwetsbare groep - sterke en vitale sportverenigingen - kwalitatief hoogwaardige topsportvoorziening en topsportevenementen Wat hebben we gedaan Inzet en behoud van kwalitatief goede accommodaties Dit stond in de begroting 2013: Accommodaties zijn essentieel voor het kunnen beoefenen van sport. De veranderende omstandigheden brengen met zich mee dat er op een andere wijze naar de inzet van deze accommodaties gekeken wordt en dat er een focus ligt op clustering van accommodaties, sluiten van accommodaties of multifunctioneel gebruik van accommodaties, waardoor een maximale sportbeoefening mogelijk blijft in Almelo. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is de 1e fase Sportbedrijf, de overdracht van de binnensportaccommodaties, volledig afgerond. De uitvoering van de overdacht van de buitensportaccommodaties is in 2013 gestart. Implementatie van fase 2 Sportbedrijf Almelo Dit stond in de begroting 2013: Sportbedrijf Almelo wordt verder gepositioneerd als zelfstandig uitvoeringsorganisatie door de kaderstelling en prestatie afspraken te verscherpen, maar ook te verruimen waar het gaat om de bedrijfsvoering. Het krijgt meer uitvoerende taken overgedragen, zoals Sportstimulering (zie volgend item) en het beheer/onderhoud van gemeentelijke buitensportaccommodaties. Dit hebben we in 2013 gedaan: De gemeentelijke taken mbt sportstimulering zijn overgedragen aan het sportbedrijf. Er is in 2013 een start gemaakt met de 3e fase van de verzelfstandiging: de overdracht van de gemeentelijke taken mbt buitensport en de overgang van het personeel. Er is in 2013 nog sprake van een exploitatiesubsidie aan het sportbedrijf. Wel is er, als opmaat naar budgetsubsidiering, een kader opgesteld waarbinnen prestatieafspraken met het sportbedrijf zijn gemaakt. Nadere prestatie afspraken maken met Sportbedrijf Almelo betreffende onze doelstellingen op gebied van topsport, met een verbinding naar breedtesport Dit stond in de begroting 2013: Sportbedrijf Almelo is verantwoordelijk voor de uitvoering van ons topsportbeleid, waarin de nadruk ligt op talentontwikkeling en evenementen. Ter realisatie van onze doelen worden de prestatieafspraken aangescherpt. Dit hebben we in 2013 gedaan: In het kader van de subsidie voor het sportbedrijf is ook de opdracht m.b.t. topsport meegenomen. Er hebben in 2013 7 topsportevenementen (waaronder ook meerdaagse) plaatsgevonden. Er vinden in de Iispa elke 2 weken eredivisievolleybalwedstrijden plaats. Verder zijn in de Iispa 4 zgn. toptalentcentra gehuisvest (volleybal, korfbal, handbal en turnen). De jongeren die hier (dagelijks) trainen worden hiertoe met een aangepast schoolprogramma in staat gesteld (via LOOT school Het Noordik). De professionals die hier bij betrokken zijn, zijn ook ingezet bij vele breedtesportactiviteiten met een kwaliteitsimpuls als resultaat.

Pagina 41 IN 24789

CULTUUR Missie - Stimuleren van cultuur als autonome maatschappelijke waarde, - Via cultuur een bijdrage leveren aan de verbetering van het economische klimaat in de stad, - Stimuleren van cultuur als bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit van de stad, - Via cultuur een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de maatschappelijke ontwikkeling van de stad Wat willen we bereiken - Talentontwikkeling, mogelijkheden creëren voor de optimale ontwikkeling van creatieve talenten met name bij jongeren tot 18 jaar - Het stimuleren en realiseren van een breed aanbod aan culturele activiteiten en initiatieven die bijdragen aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor hoger opgeleiden, hogere en middeninkomens en bedrijven Wat hebben we gedaan Beeldende kunst Dit stond in de begroting 2013: Realiseren van beeldende kunst in de openbare ruimte bij nieuwbouw gemeentelijke projecten (1% regeling) en beheren en onderhouden van de bestaande collectie. In 2013 in dit kader oplevering kunstwerk bekleding p&r-garage en oplevering kunstwerk Talentenfabriek Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn de volgende kunstwerken opgeleverd: - De eerste fase van de bekleding van de P&R-garage en - Het kunstwerk bij NAXT - Er is een start gemaakt met de aanbesteding van de kunstopdracht entree/plein stadhuis - Regulier onderhoud bronzen kunstwerken, restauratie Idolen. Actieplan kunst openbare ruimte Dit stond in de begroting 2013: Uitvoering geven aan actieplan: in 2013 Kunst in Sluitersveld en Waterroute. Dit hebben we in 2013 gedaan: Er is vanuit het actieplan een bijdrage geleverd aan het project pauzelandschappen. Verder is er een bijdrage geleverd aan de voortzetting van exposities Torentje en de expositie Young at Art. Actualiseren kunstbezit Dit stond in de begroting 2013: Aanscherpen en op peil houden van de gemeentelijke collectie beeldende kunst, die een staalkaart is van de hedendaagse beeldende kunst in Almelo. Deze collectie meer toegankelijk maken voor het publiek. Dit hebben we in 2013 gedaan: De actualisatie van de registraties van de gemeentelijke kunstcollectie is afgerond. De waardering van de gemeentelijke kunstcollectie door adviescommissie beeldende kunst en vormgeving is afgerond. Podia: Hof 88 Dit stond in de begroting 2013: Het in stand houden van theater hof 88 als repetitie en presentatiepodium voor amateurverenigingen en de presentatie van kleinschaliger en vernieuwend podiumaanbod. Dit hebben we in 2013 gedaan: Ruim 18.500 mensen hebben Hof88 bezocht om daar een voorstelling bij te wonen. Ruim 10.000 hebben in Hof88 een repetitie of activiteit van Kaliber Kunstenschool bijgewoond.

Pagina 42 IN 24789

Podia: Theaterhotel Dit stond in de begroting 2013: Het verlenen van een subsidie aan het theaterhotel ten behoeve van een gevarieerd pakket aan professionele voorstellingen. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is er een nieuwe programmacommissie samengesteld, waar het Theaterhotel en de gemeente zelf geen zitting hebben. Voor de taken van de leden van de commissie is een verordening opgesteld en miv 1-1-2014 van kracht. Hof88 Dit stond in de begroting 2013: Onderzoek naar verzelfstandiging van Hof88 en invulling bezuiniging Hof88 door samenwerking binnen de sector. Dit hebben we in 2013 gedaan: Uit een inventariserend onderzoek onder mogelijke partijen, is geconcludeerd dat de Bibliotheek het Theater over kan nemen. Er zijn vervolgens verdere stappen genomen om de verzelfstandiging en overdracht per begin 2014 te laten plaatsvinden. Stimuleren en in stand houden culturele infrastructuur Dit stond in de begroting 2013: Subsidiering van diverse organisaties binnen de culturele sector ten behoeve van de in standhouding en exploitatie van culturele activiteiten, zoals de talentenfabriek, theatervoorzieningen, bibliotheek, wevershuisje en stadsmuseum. Dit hebben we in 2013 gedaan: De stedelijke culturele infrastructuur is in stand gehouden en versterkt door de (aanstaande) fusies van Kaliber kunstenschool en Kreatief centrum en van de bibliotheek met Hof88. NAXT (talentenfabriek) heeft een jongerenproductiefonds opgezet. Bibliotheek Dit stond in de begroting 2013: Fasegewijs overgaan tot budgetsubsidie; invulling geven aan bezuinigingen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Om invulling te geven aan de bezuinigingsopdracht sluiten per april 2014 en in 2015 achtereenvolgens de twee bibliotheekfilialen bij het Heracles stadion en in de Schelfhorst. De hoofdvestiging van de bibliotheek zal blijven bestaan. Er is een stap verder gezet in de overgang naar budgetsubsidiering in de vorm van een discussie over de maatschappelijke vraag en mogelijke indicatoren. Presentatie kunsthistorie Dit stond in de begroting 2013: Conservering en presentatie van cultuurhistorische collecties die betrekking hebben op almelo of de regio en daaraan verbonden culturele en sociaal culturele activiteiten en activiteiten op het gebeid van cultuureducatie. Dit gebeurt via een subsidie aan het stadsmuseum en het wevershuisje. In stand houden en toegankelijk maken van het historisch archief (wettelijke taak / archiefwet 1995) Dit hebben we in 2013 gedaan: Zowel stadsmuseum als Wevershuisje kregen in 2013 subsidie. Verbeteren cultureel klimaat Dit stond in de begroting 2013: Via de stichting evenementenfonds de subsidiering van culturele evenementen en activiteiten. Dit hebben we in 2013 gedaan: In totaal hebben 35 evenementenorganisaties een donatie ontvangen. Aan culturele evenementen is door Stichting Almelo Promotie € 125.030 in 2012 gedoneerd. Aan brede publieksevenementen die voorheen door team economische zaken van de gemeente Almelo werden behandeld is € 31.257 gedoneerd. Over sport zijn specifieke afspraken gemaakt, daar is € 17.365 aan besteed. In totaal een bedrag van € 173.655, ongeveer gelijk aan voorgaande jaren. De evenementen zorgden voor forse bezoekersaantallen die voor een economische impuls hebben zorggedragen. Er zijn door de Stichting almelo promotie (als

Pagina 43 IN 24789

beheerder van het evenementenfonds) in 2013 28 evenementen met een cultureel karakter gesubsidieerd. Lokale omroep Dit stond in de begroting 2013: Het verspreiden van lokaal gekleurde informatie en verstrooiing via een lokaal radiostation dat gedeeltelijk met subsidie in stand gehouden wordt. Dit hebben we in 2013 gedaan: De lokale omroep is met behulp van gemeentelijke financiering in staat gesteld haar aanbod te verzorgen. Indicatoren Podiumbezoek: Hof88 (inclusief Filmhuis) Bron: Statistisch overzicht Streefwaarde 2013 Waarde 2011 7.500 7.600

Waarde eind 2013 9.652

Podiumbezoek Theaterhotel Bron: Theaterhotel Streefwaarde 2013 55.000

50.000

Waarde eind 2013 46.197

18.400

Waarde eind 2013 16.748

Leden bibliotheek Bron: Statistisch overzicht Streefwaarde 2013 17.000

Waarde 2011

Waarde 2011

Beeldende kunst Bron: Visie en werkplan beeldende kunst Streefwaarde 2013 Waarde eind 2013 8 kunstprojecten t/m 2015 2 kunstprojecten afgerond

Pagina 44 IN 24789

VERKEER EN VERVOER Missie - Een goed bereikbare stad voor alle vervoersmodaliteiten. - De stad is duurzaam veilig ingericht, zodat het aantal verkeersslachtoffers tot een minimum is teruggebracht. - Er wordt gebruikt gemaakt van duurzame vormen van verkeer waardoor de leefbaarheid van de stad sterk is verbeterd. - In de binnenstad is de fiets een van de belangrijkste vervoersmiddelen. Voor de grote afstanden wordt het openbaar vervoer en de auto gebruikt. Wat willen we bereiken Het faciliteren van de mobiliteit voor elke vervoerswijze, waarbij de leefbaarheid, verkeersveiligheid en het milieu zoveel mogelijk in stand worden gehouden c.q. worden verbeterd. Voor de binnenstad ligt daarbij het accent op het stimuleren van het openbaar vervoer en het fietsgebruik. - Duurzaam veilige inrichting van het wegennet bij zowel nieuwe werken als onderhoudswerk - Toename van het fietsgebruik voor binnenstedelijke verplaatsingen - Hoogwaardig openbaar vervoer, betrouwbare dienstregelingen en goede halteaccommodaties - Voorzieningen voor elektrisch vervoer bij elke ruimtelijke wijziging van de stad mee realiseren - Via directe verbindingen met goede reis- en parkeerinformatie de binnenstad goed bereikbaar maken Dit hebben we gedaan Burgemeester Schneiderssingel Dit stond in de begroting 2013: Voor de uitvoering van de 1e fase van de singel zal de raad in september 2012 worden gevraagd een krediet van 500.000 euro beschikbaar te stellen. De werkzaamheden zullen in 2013 worden uitgevoerd. Het betreft hier de aansluiting tussen de Kolthofsingel en de Velden, circa 250 meter weg inclusief aanpassing VRI. Dit hebben we in 2013 gedaan: 1e fase van de Burg. Schneiderssingel is in 2013 uitgevoerd. De voorbereiding van de 2e en 3e fase is in 2013 afgerond. Na aanbesteding zal de weg in 2014 aangelegd worden. Duurzaamheidsprojecten fietsverkeer Dit stond in de begroting 2013: Op basis van met name plannen groot onderhoud verharding en groot onderhoud riool (afdeling Stadsbeheer) wordt bekeken of kan worden meegelift en hiervoor de nodige regionale subsidie kan worden verkregen. Voor de E-laadpunten voor de fietser wordt gedacht aan realisatie bij de grote fietsstalgelegenheden in de stad (station NS, Hagenborgh, Schouwburgplein, parkeergarage stadhuis, markt e.d. Het project zal nog worden uitgewerkt. Er is momenteel een tekort aan fietsenstallingen op een aantal plekken in de stad. Onder meer aan de Wierdensestraat Centrumbusstation, Waagplein, Schouwburgplein en Markt. Ook voor de uitvoering van dit project zal nog een uitvoeringsplan worden opgesteld. Dit hebben we in 2013 gedaan: Wegens het ontbreken van eigen middelen zijn er geen plannen uitgevoerd in 2013.

Pagina 45 IN 24789

Vervanging VRI’s Dit stond in de begroting 2013: Er komt een vervangingsplan (welke vri wanneer en voor welk bedrag) De levensduur van een automaat bedraagt maximaal 15 jaar. In Almelo zijn er een groot aantal automaten die veel ouder zijn. Een achttal automaten is ouder dan 20 jaar en zijn dringend aan vervanging toe. Binnen het kader van het beschikbare budget, zullen 2 à 3 automaten in 2013 worden vervangen. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn een 3-tal verkeersregelinstallaties vervangen. Het betreft de installaties op de kruispunten Wierdensestraat – Rohofstraat – Kersenstraat, W. de Clercqstraat – E. ten Catelaan – Berlagelaan en Vriezenveenseweg – Bleskolksingel. Hiervoor is het vervangingsbudget van 2012 en 2013 aangesproken. Op dit moment wordt het vervangen van de verkeersregelinstallatie voor het kruispunt Van Rechteren Limpurgsingel – Bleskolksingel – Stins voorbereid (te financieren uit restantbedrag 2013 en deel 2014). In 2013 is een begin gemaakt met het voorbereiden van gezamenlijke aanbesteding van verkeersregelinstallaties met de gemeente Enschede. Verwacht wordt dat de aanbesteding medio 2014 in de markt wordt gezet. Parkeren en stadstoezicht Dit stond in de begroting 2013: Besluitvorming over het nieuwe parkeerbeleidsplan door de raad is voorzien in oktober 2012. Er zal een nieuw contract met Stadstoezicht worden opgesteld in afwachting van nadere discussie omtrent sourcing. Dit hebben we in 2013 gedaan: Parkeerbeleidsplan is in december 2012 vastgesteld. In oktober 2013 is een aanpassing op dit parkeerbeleidsplan door de raad vastgesteld. In 2013 is gestart met de implementatie van de blauwe zones rond het centrumgebied en de introductie van een digitaal parkeervergunningensysteem. Contract met stadstoezicht is (nog) niet vernieuwd. In 2014 wordt een marktconsulatie gehouden om inzicht te krijgen hoe (in welke vorm: beheer en/of exploitatie) gemeentelijke parkeertaken uitbesteed kunnen worden. Indicatoren Aandeel bezoekers dat met fiets naar binnenstad komt Bron: Omnibuspanel Streefwaarde Waarde 2009

Waarde juni 2013 51%

55%

Waardering parkeermogelijkheden in de gemeente (0 = slecht, 10 = goed) Bron: Waar staat je gemeente (1 keer per 2 jaar) Streefwaarde Waarde 2010 Waarde eind 2013 7 6,3

7

Waardering parkeermogelijkheden in de buurt (0 = slecht, 10 = goed) Bron: Waar staat je gemeente (1 keer per 2 jaar) Streefwaarde Waarde 2010 Waarde eind 2013 7 6,6

7

Waardering openbaar vervoer in de gemeente (0 = slecht, 10 = goed) Bron: Waar staat je gemeente (1 keer per 2 jaar) Streefwaarde Waarde 2010 Waarde eind 2013 8 7,5

8

Pagina 46 IN 24789

Waardering verkeersveiligheid gemeente (0 = slecht, 10 = goed) Bron: Waar staat je gemeente (1 keer per 2 jaar) Streefwaarde Waarde 2010 Waarde eind 2013 7 6,8

7

Waardering verkeersveiligheid buurt (0 = slecht, 10 = goed) Bron: Waar staat je gemeente (1 keer per 2 jaar) Streefwaarde Waarde 2010 7 6,4

7

Aantal verkeersslachtoffers Bron: Politie Streefwaarde 59

Waarde 2010 59

Pagina 47 IN 24789

Waarde eind 2013

Waarde eind 2013 Onbekend

5.3 SOCIALE AGENDA 2020 WERKEN EN PARTICIPATIE Missie Voor mensen die arbeidspotentieel hebben zetten wij volop in op werk. Banen bij werkgevers zijn het uitgangspunt. We benaderen mensen vanuit wat ze kunnen. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt moeten de kans krijgen hun talenten en mogelijkheden optimaal te benutten, zodat zij op hun niveau (naar vermogen) kunnen deelnemen aan het reguliere arbeidsproces of op een andere manier participeren. De focus van de investeringen ligt bij die groep mensen waarvan verwacht wordt dat zij met begeleiding (belemmeringen wegnemen, vakgerichte training, verplichte activiteiten) aan het werk komen en hiermee in ieder geval hun loonwaarde of meer kunnen verdienen. We zetten in op het zoveel mogelijk verzilveren van de loonwaarde. Als er te weinig mogelijkheden zijn bij reguliere werkgevers verwachten we dat mensen actief meedoen in de samenleving en komt maatschappelijke participatie in beeld. Voor de groep met sociaal sterken die hun baan verliezen, interveniëren wij alleen als dat strikt noodzakelijk is. Om de doelen te realiseren is partnerschap met werkgevers en ook onderwijs essentieel. De gemeente neemt het initiatief om de belangrijkste spelers uit het veld bij elkaar te brengen en na te gaan welke bijdrage vitale partners kunnen leveren om mensen weer aan het werk te krijgen. Wat willen we bereiken - Stimuleren dat mensen participeren in de vorm van werk of maatschappelijke inzet - Verminderen van (langdurige) werkloosheid - Maatregelen op hoofdlijnen o Mensen die geen werk hebben weer begeleiden / activeren naar betaald werk o Beperken van instroom in uitkeringen o Maatschappelijk activeren van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt o Bieden van werk voor mensen met een arbeidshandicap o Het aanbieden van taal- en educatieve trajecten om de participatie van kwetsbare groepen te vergroten Dit hebben we gedaan 1. Mensen die geen werk hebben weer begeleiden / activeren naar betaald werk Direct werk aanbieden in plaats van een uitkering Dit stond in de begroting 2013: Wij starten re-integratietrajecten alleen als het echt moet en het einddoel duidelijk is. Uitsluitend gemotiveerde kandidaten worden bemiddeld. Voor alle uitkeringsgerechtigden wordt vastgesteld wat de maximaal haalbare stap is. De focus van de investeringen ligt bij die groep mensen waarvan verwacht wordt dat zij met begeleiding (belemmeringen wegnemen, vakgerichte training, verplichte activiteiten) aan het werk komen en hiermee in ieder geval hun loonwaarde kunnen verdienen. Dit hebben we in 2013 gedaan: We zijn er in 2013 in geslaagd om 74 potentiële uitkeringsgerechtigden direct te bemiddelen naar werk. Voor deze groep waren geen (reintegratie) instrumenten nodig. Daarnaast hebben we door de inzet van diverse re-integratie instrumenten in 2013 ruim 200 mensen uit de uitkering laten stromen. Hiermee is een belangrijke bijdrage geleverd aan de reductie van het tekort op het bijstandsbudget. Dit tekort is mede hierdoor veel lager uitgevallen dan we hadden begroot. Voor 2014 geldt wel dat we scherp moeten blijven sturen om dit resultaat vast te blijven houden.. Vernieuwd strategisch partnerschap met werkgevers en onderwijsinstellingen Dit stond in de begroting 2013: Wij nemen het initiatief om de belangrijkste spelers uit het veld bij elkaar te brengen en na te gaan welke bijdrage vitale partners kunnen leveren om mensen weer aan het werk te krijgen. De huidige contacten zijn nog te sterk gericht op het plaatsen van Pagina 48 IN 24789

individuele kandidaten. We willen proberen om langdurige afspraken te maken om structureel samen te werken bij het opleiden en plaatsen van de kandidaten. Dit hebben we in 2013 gedaan: Focus lag ook in 2013 op het plaatsen van individuele kandidaten. Vanuit het Werkplein wordt nauw samengewerkt met andere partners, zoals ROC van Twente uitzendbureaus en andere werkgevers. Loonwaarde verzilveren Dit stond in de begroting 2013: We ontwikkelen een werkwijze om snel arbeidskrachten beschikbaar te stellen aan werkgevers en intermediairs. Het betreft kandidaten met een beperkte loonwaarde. Deze gaan wij verzilveren. Ons WWB-bestand bevat 400 tot 500 werkzoekenden die een afstand van 3 tot 12 maanden van de arbeidsmarkt hebben. Deze groep kan niet direct een reguliere vacature vervullen. Werkgevers willen intensiever met ons samenwerken als we snelheid en flexibiliteit kunnen garanderen. Het blijkt dikwijls complex om een werkgever het gewenste aantal werknemers snel te leveren. In ons contact met deze werkgevers gaat het niet om reguliere vacatures maar om werkzaamheden die aansluiten bij de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Deze werkgevers zijn bereid voor deze klussen kandidaten in te zetten met een beperkte loonwaarde. Voldoen aan de basis werknemersvaardigheden is daarbij de belangrijkste eis. Dit hebben we in 2013 gedaan: Er is veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om kandidaten naar werk te begeleiden met toekenning van een loonkostensubsidie ter compensatie van ontbrekende loonwaarde. Het bleek niet eenvoudig om in zoveel gevallen de loonwaarde objectief vast te stellen. Er is gezocht naar verbetering en op 1 januari 2014 is gestart met een verbeterde versie. In deze, economisch gezien, moeilijke tijd is het lastig voldoende betaald werk en werkgevers te vinden. En voor organisaties die met innovatieve ideeën werk genereren, geschikt voor de gemeentelijke doelgroepen, lopen risico’s. Aanscherpen Social Return On Investment (SROI) Dit stond in de begroting 2013: We zetten SROI maximaal in op het aan werk helpen van uitkeringsgerechtigden (WWB’ers). Uitgangspunt is 5% Social Return On Investment ten opzichte van de opdrachtwaarde. Indien de opdracht voor slechts een beperkt deel uit arbeid bestaat, is 3% van de opdrachtwaarde van toepassing. Dit hebben we in 2013 gedaan: Met de inzet van Social Return on investment hebben we in 2013 de kosten van 10 uitkeringen op jaarbasis kunnen besparen. Trajecten voor starten eigen bedrijf Dit stond in de begroting 2013: Wij begeleiden uitkeringsgerechtigden met ondernemingszin tijdens de start van een eigen bedrijf met advies of microkrediet. Dit hebben we in 2013 gedaan: Naast de reguliere BBZ ondersteuning hebben we in 2013 een werkproces en werkafspraken ontwikkeld waarmee we de verdiencapaciteit van marginale zelfstandigen kunnen benutten. 2. Beperken van instroom in uitkeringen door ketensamenwerking Direct op weg helpen mensen die baan verliezen richting werk Dit stond in de begroting 2013: Om de instroom te beperken wordt intensief samengewerkt binnen het Werkplein in Almelo tussen de verschillende teams van de gemeente, uitzendbureaus, het UWV en de andere ketenpartners. Klanten die zich melden bij de balie kunnen direct op weg worden geholpen richting werk, zodat instroom in de uitkering in veel gevallen kan worden voorkomen. Daarnaast wordt een uitkeringsaanvraag actief ontmoedigd door klanten direct te wijzen op de plichten die gepaard gaan bij een uitkeringsaanvraag. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 hebben we het project Kickstart doorontwikkeld. Binnen dit project worden met voorlichting, controles en workshops de eerste weken na het melden Pagina 49 IN 24789

voor een uitkering zo goed mogelijk benut om mensen gebruik te laten maken van de eigen mogelijkheden. Dit heeft geresulteerd in een tot 70% gestegen poortwachtersquote. Voorkomen van misbruik of onterecht aanvragen van uitkering(en) Dit stond in de begroting 2013: Alle aanvragen worden gescreend om te bepalen of een aanvraag mogelijk is en wat de mogelijke risico’s zijn. Aan de hand van risicoprofielen wordt nagegaan of er mogelijk sprake is van fraude. Door deze uitgebreide screening aan de poort is de gemeente Almelo in staat om de instroom in de uitkering te beperken en worden mogelijk frauduleuze uitkeringsaanvragen in een vroegtijdig stadium tegen gehouden. Dit hebben we in 2013 gedaan: De screening op fraude en misbruik is een integraal onderdeel van het intake proces dit heeft er mede toe geleid dat de poortwachtersquote is verhoogd tot 70% in 2013. Voorkomen dat jongeren in de bijstand instromen Dit stond in de begroting 2013: Jongeren die niet leren of werken worden proactief benaderd om ervoor te zorgen dat ze een startkwalificatie halen of een leerwerkbaan accepteren. Jongeren komen pas in aanmerking voor een uitkering als ze zelf voldoende inspanning leveren en verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen toekomstperspectief. Dit hebben we in 2013 gedaan: Jongeren tot 27 jaar die een opleiding kunnen volgen worden daarop aangesproken en daartoe waar mogelijk verplicht. Het team Scholingsplicht en het Leerwerkloket leverden hierin een belangrijke bijdrage. Het Jongerenpunt voerde het ‘Jongerenoffensief’ uit, een regionaal plan ter bestrijding van jeugdwerkloosheid waarvan ook het 1000-jongerenplan deel uit maakt. Van werk naar werk begeleiden Dit stond in de begroting 2013: Door de economische recessie verliezen relatief veel mensen hun baan. Via een regionale aanpak worden mensen die bedreigd worden met ontslag doorgeplaatst naar andere werkgevers Dit hebben we in 2013 gedaan: Almelo is kartrekker van het regionaal project Doorleren Loont. Binnen dit project wordt geëxperimenteerd met nieuwe leerwerkarrangementen. Het project is eind 2013 afgerond. Het beoogde resultaat is ruimschoots gehaald. Bovendien worden o.b.v. opgedane ervaringen nieuwe arrangementen ontwikkeld. 3. Maatschappelijk activeren van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt Activering Dit stond in de begroting 2013: We willen andere partijen er toe bewegen actie te ondernemen om zoveel mogelijk mensen op een of andere manier actief deel te laten nemen in de samenleving. Bekostiging wordt gevonden door de loonwaarde van de deelnemers - die doorgaans ligt onder 40% van het minimum loon – te gelde te maken. Dit hebben we in 2013 gedaan: Met financiële steun van de provincie hebben we een structurele voorziening opgezet. Het plan voorziet erin dat met activeringsplaatsen zorg- en onderhoudsdiensten worden verricht in (waar mogelijk) de eigen wijk van de deelnemer. Naast vergroting van de leefbaarheid van de wijk, is het doel de deelnemer uit een isolement te halen en te werken aan een fysiek en mentaal sterker individu. In dit kader heeft ook een vrijwilligersbanenmarkt plaatsgevonden. De belangrijkste opdrachtnemer in dit verband was en is SCOOP. Tegenprestatie voor de uitkering Dit stond in de begroting 2013: Betaald werk is niet voor iedereen haalbaar. Als er te weinig mogelijkheden zijn bij reguliere werkgevers wordt van uitkeringsgerechtigden een tegenprestatie verwacht door het verrichten van zinvol werk en activiteiten voor de samenleving. We gaan

Pagina 50 IN 24789

daarbij uit van wat deze mensen wel kunnen. Doel is dat elke WWB’er in Almelo daadwerkelijk actief is. We zien scherp toe op de naleving van de verplichting om positief deel te nemen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Formeel gezien hebben we geen gebruik gemaakt van de tegenprestatie in de zin dat we mensen maatschappelijk nuttig werk hebben laten doen zonder dat dit primair bijdroeg aan hun re-integratie. Wel hebben we in 2013 het aantal uitkeringsgerechtigden dat onder regie stond van de gemeente door middel van trajecten gericht op re-integratie verhoogd tot 91% van het totaal. 4. Bieden van werk voor mensen met een arbeidshandicap (Sociale Werkvoorziening) Stimuleren arbeidsparticipatie WSW geïndiceerde burgers Dit stond in de begroting 2013: Bij de Sociale Werkvoorziening richten wij ons in de komende jaren op het activeren van WSW-geïndiceerden en het behouden van een beschermde werkplek voor mensen die daar op aangewezen zijn en waarvoor geen andere mogelijkheden zijn. Ook voor deze groep blijft het streven werken in een zo regulier mogelijke werkomgeving passend bij het vermogen. Van het beschut werken wordt 98 procent uitgevoerd door Soweco. Het resterende deel wordt uitgevoerd bij Sociale Werkvoorzieningen elders in de regio. Dit hebben we in 2013 gedaan: Conform de doelstelling van het rijk bieden we personen met een arbeidshandicap een passende werkomgeving. Deze werkplek zoeken en vinden we in toenemende mate buiten de locatie van het Sw-bedrijf. Dit geheel in de lijn van het rijksbeleid. Toekomst Soweco Dit stond in de begroting 2013: Wij hebben ervoor gekozen Soweco in te richten voor Beschut Werken. De gemeenschappelijke regeling wordt door vier van de zes gemeenten voortgezet. Samen met Soweco wordt het vastgesteld transitieplan nader uitgewerkt. Dit hebben we in 2013 gedaan: Om de uitvoering van sociale werkvoorziening betaalbaar te maken is gewerkt aan herstructureringsplannen en heeft een eerste reorganisatie plaatsgevonden binnen het Sw-bedrijf. Over een mogelijke rol van SOWECO, naast de uitvoering van beschut werken, moet nog besluitvorming volgen. 5. Het aanbieden van taal- en educatieve trajecten om de participatie van kwetsbare groepen te vergroten Handhaven en bekostigen van lopende inburgeringstrajecten Dit stond in de begroting 2013: Vanaf 2013 zijn nieuwkomers zelf verantwoordelijk voor hun inburgering. Dit kunnen zij via een sociaal leenstelsel bekostigen. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid om de inburgeringstrajecten van de mensen die vóór 2013 een inburgeringstraject zijn gestart / een verblijfsvergunning hebben gekregen te handhaven en financieren. Dit hebben we in 2013 gedaan: Conform wettelijke verplichtingen handhaven we de lopende trajecten. Dit blijven we doen totdat er geen gemeentelijke inburgeraars meer zijn. Taal- en educatieve trajecten aanbieden voor specifieke doelgroep op basis van het beschikbare budget Dit stond in de begroting 2013: Het doel van volwasseneneducatie is zelfredzaamheid van volwassenen. Gemeenten mogen alleen nog opleidingen inkopen die zich richten op de bestrijding van laaggeletterdheid (taal en rekenen) en op Nederlands als Tweede Taal (NT2). Binnen het beschikbare budget worden taaltrajecten ingekocht bij het ROC van Twente. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 heeft het ROC van Twente op basis van verplichte winkelnering volwasseneneducatietrajecten verzorgd voor de gemeente Almelo. Dit deden anderen Gebruik kennis en inzicht van partners Trekker: SMEOT, metaal en elektro-opleidingen Pagina 51 IN 24789

Dit stond in de begroting 2013: Ontwikkelen van een kennisnetwerk over de onderkant van de arbeidsmarkt. Dit is in 2013 bereikt: In november 2013 heeft de Regioraad het uitvoeringsprogramma voor het Twents arbeidsmarktperspectief vastgesteld. Binnen de programmalijn ‘meer zicht op onbekend of ongekend talent’ is onder andere voorzien in het ontwikkelen van één netwerk in Twente voor de aansluiting van de onderwijslijn van primair tot wetenschappelijk onderwijs. Onderwijs- en kennisinstellingen gaan een kennisnetwerk voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Basis op orde: aandacht voor werknemersvaardigheden Trekker: ROC van Twente Dit stond in de begroting 2013: Herinvoering van de voormalige centra voor beroepsoriëntatie en vakopleiding. Dit is in 2013 bereikt: In oktober 2013 is het Centrum voor Innovatief Vakmanschap ‘Techwise Twente’ geopend. Werk moet lonen (financiële prikkels, positief en negatief) Trekker: Ondernemersvereniging Bedrijvenpark Twente Dit stond in de begroting 2013: WWB-ers onderhouden het Bedrijvenpark Twente als tegenprestatie voor hun uitkering. Dit is in 2013 bereikt: Voor de maatschappelijke nuttige tegenprestatie voor de uitkering is – in afwachting van wetgeving – nog geen beleid of activiteiten ontwikkeld. Dit geld ook voor het project ‘Iemand’ in de wijk De Riet, getrokken door Asito, Beter Wonen en ROC van Twente. Minimale zorg werkgevers (begeleiding regelen) Trekker: Keytech personele diensten Dit stond in de begroting 2013: Screening van 110 WWB'ers Dit is in 2013 bereikt: Met Keytech hebben we een intensieve samenwerking. Keytech heeft meer dan 75 WWB’ers in dienst genomen en voert een Participatieproject uit op de Braamhaarlocatie. Trekker: Asito Dit stond in de begroting 2013: Ontwikkeling van een prestatieladder voor Maatschappelijk Ondernemen Dit is in 2013 bereikt: De prestatieladder voor socialer ondernemen (PSO) is verder ontwikkeld door TNO in nauwe samenwerking met Asito en SOWECO. Bereidheid ondernemers is er, maak daar dan ook gebruik van! Trekker: Marquette Detachering Dit stond in de begroting 2013: Intensieve uitwisseling matchers gemeente en detacheringbedrijf Marquette en inzage in vacatures Dit hebben we in 2013 bereikt: Met Marquette en Convince is intensief kennis uitgewisseld en vind afstemming van vacatures plaats. Focus op groeisectoren zorg & techniek Trekker: ROZ Dit stond in de begroting 2013: Doorontwikkeling van de monitor van groeibranches Dit is in 2013 bereikt: De monitoring van de arbeidsmarkt vindt plaats via de Regio Twente, de afdelingen onderzoek & statistiek van de gemeenten en het UWV. De maandelijkse arbeidsmarktmonitor geeft ook inzicht in de groeibranches. Trekker: Samenwerkende VMBO- scholen en AOC, Industriële Kring Twente, ROC van Twente, Regionaal Ondernemers Contact en gemeente Almelo Pagina 52 IN 24789

Dit stond in de begroting 2013: Bedrijfsleven, onderwijs en de gemeente spreken af samen een plan uit te werken om binnen drie jaar negentig procent van de VMBO’ers op te leiden voor een vak waar voldoende werkgelegenheid is. Op dit moment is dat in de sectoren zorg en techniek (zie ook maatschappelijke opdracht leren) . Dit hebben we in 2013 bereikt: Doelstelling is een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. In regionaal verband is dit uitgewerkt in de uitvoeringsagenda van het Twents arbeidsmarktperspectief. En dan vooral de activiteiten onder programmalijn ‘Beter opleiden en kwalificeren’. Het bedrijfsleven, brancheverenigingen en onderwijsinstellingen werken daarin samen aan verschillende projecten. Indicatoren Uitkeringsgerechtigden WWB Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011

Waarde eind 2013 2.000

Werkloosheid Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011

2.312

Waarde 1 januari 2013 3.046

Langdurige werkloosheid Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011

3.366

Waarde 1 januari 2013 959

Werkzame personen Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011

813

Waarde eind 2013 41.016

Inkomen per huishouden Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2010 Almelo 30.600 euro Landelijk 34.300 Feitelijke aantal taaltrajecten Volwasseneneducatie Bron: ROC Streefwaarde Waarde 2011 110

Pagina 53 IN 24789

40.097

Waarde eind 2011 30.700

Waarde eind 2013 248

256

LEREN Missie Wij willen de talenten van alle Almeloërs optimaal benutten. De focus van de gemeente ligt bij jeugd. Kerngedachte is dat iedereen talenten heeft en dat het effectief is om ruimte te bieden aan kinderen om veel te oefenen met vaardigheden. De belemmeringen op het thuisfront die een succesvolle schoolcarrière in de weg staan, worden weggenomen. Ouders moeten gebruik kunnen maken van steun dichtbij om problemen zoveel mogelijk zelf aan te pakken. Professionals in de directe omgeving worden getraind in het vinden van oplossingen dichtbij. Blijvende aandacht is nodig om terugval te voorkomen. Almelo wil met scholen zich inzetten voor het optimaliseren van een doorlopende leer- en ontwikkelingslijn (van kinderdagverblijf tot diploma). Het versterken van de beroepskolom (vmbo- mbo- hbo) biedt voor Almelo misschien wel de meeste aanknopingspunten voor sociale stijging. Wat willen we bereiken - Versterken van menselijk kapitaal door in te zetten op talentontwikkeling - Vergroten van het opleidingsniveau - Maatregelen op hoofdlijnen: o Ontwikkelingskansen van jongeren vergroten en achterstanden bij jeugd voorkomen door in te zetten op de jongste groepen en extra ondersteuning te bieden aan scholen met relatief veel kinderen met achterstanden o Informeren en adviseren van ouders en jongeren bij opvoeden en opgroeien o Met gerichte begeleiding ervoor zorgen dat jongeren niet uitvallen op school en in ieder geval een startkwalificatie halen o Zorgen voor adequate huisvesting voor primair en voortgezet onderwijs Wat hebben we gedaan 1. Ontwikkelingskansen van jongeren vergroten en achterstanden bij jeugd te voorkomen door in te zetten op de jongste groepen en extra ondersteuning te bieden aan scholen met relatief veel kinderen met achterstanden Stimuleren en bevorderen van de ontwikkelingen van jonge kinderen (2 tot 4 jaar) Dit stond in de begroting 2013: Wij zorgen voor een optimale voorbereiding op de basisschool. Dit doen wij door te werken aan kwalitatief goede voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzaal of kinderdagopvang). De kinderen die dat nodig hebben kunnen extra ondersteuning krijgen. Scoop Welzijn voert uit. Dit hebben we in 2013 gedaan: De uitvoering van het peuterspeelzaalwerk incl VVE ligt bij Stichting Kindcentra De Cirkel Almelo. Hier kunnen peuters van 2 tot en met 4 jaar twee dagdelen per week van niet-tweeverdieners naar toe. Peuters van tweeverdieners kunnen naar de kinderopvang en naar de peuteropvang. Zij kunnen een kinderopvangtoeslag krijgen. Op het consultatiebureau wordt de taalontwikkeling beoordeeld van kinderen van 18 maanden en 2 jaar. Blijft die taalontwikkeling achter, dan worden ouders doorverwezen naar Stichting Kindcentra De Cirkel Almelo voor een Voor en Vroegschoolse Educatie (4 dagdelen).

Pagina 54 IN 24789

In aantal wijken faciliteren gerichte samenwerking en acties om achterstanden bij jeugd te voorkomen Dit stond in de begroting 2013: Door Scoop Welzijn wordt de samenwerking tussen organisaties die werken met kinderen van 0 – 12 jaar bevorderd en vormgegeven via het brede buurtschoolconcept. De doorlopende ontwikkeling van kinderen staat centraal. Activiteiten worden op elkaar afgestemd en gezamenlijk ontwikkeld. In 2013 zal als verdere uitwerking van de Sociale Agenda 2020 na worden gegaan hoe deze aanpak nog beter benut kan worden om sociale stijging te bewerkstellingen. Dit hebben we in 2013 gedaan: In een evaluatie hebben de Brede Buurtscholen aangegeven hoe zij willen en kunnen door ontwikkelen tot een Integraal Kind Centrum. Via de stuurgroep Onderwijsachterstandenbeleid wordt geïnventariseerd wat zij daar voor nodig hebben waarna de doorontwikkeling kan plaatsvinden. Stimuleren brede ontwikkeling voor kinderen in aandachtsgebieden Dit stond in de begroting 2013: Via de verlengde schooldag wordt een brede ontwikkeling gestimuleerd. Doel is om doelgroepkinderen op jonge leeftijd kansen te bieden en hun horizon te verbreden. Oftewel: dat ze in de basisschoolleeftijd activiteiten aangeboden krijgen en met onderwerpen in aanraking komen die ze van huis uit niet meekrijgen. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is de ontwikkeling ingezet om de verlengde schooldag minder per school en meer op wijkniveau te organiseren. Dit om kinderen meer met elkaar in aanraking te laten komen en middelen efficiënter in te kunnen zetten. Verbeteren van kwaliteit voorschoolse educatie Dit stond in de begroting 2013: Ouders van peuters met een achterstand krijgen ondersteuning om de ontwikkeling van hun kinderen te stimuleren. Het college heeft een integrale visie kindcentra opgesteld om de samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen onderling en met het basisonderwijs te bevorderen. Daarnaast zijn er bestuursafspraken vastgelegd met het rijk voor extra middelen Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) waarmee o.a. de kwaliteit van de uitvoering van VVEprogramma's dient te worden verbeterd. Dit hebben we in 2013 gedaan: De gemeenteraad heeft in april 2013 de visie Integraal Kindcentrum vastgesteld. Dit is de basis voor verdere samenwerking op wijkniveau om tot een doorlopende leer, -zorg en ontwikkellijn te komen voor kinderen van 0-12. Er wordt actief gewerkt aan de uitvoering van de bestuursafspraken met het ministerie van SZW. Terugkoppeling en afstemming vinden plaats in de stuurgroep Onderwijsachterstandenbeleid. De onderwijsinspectie heeft onlangs een aantal VVE-locaties geïnspecteerd als tussenmeting van de bestuursafspraken die lopen tot en met 2015. Verbeteren van bereik voorschoolse educatie Dit stond in de begroting 2013: Organisaties gaan werken met een door Jeugdgezondheidszorg (JGZ), Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD), peuterspeelzaalwerk opgesteld wervingsen toeleidingsprotocol om ervoor te zorgen dat een groot deel van de peuters gebruik maakt van het aanbod. Dit hebben we in 2013 gedaan: Stichting Kinderopvang Almelo (SKA), Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en gemeente hebben samen een stroomschema ontwikkeld zodat de medewerkers van de JGZ op uniforme wijze peuters toetsen en doorverwijzen. Hierdoor moet het non- bereik afnemen.

Pagina 55 IN 24789

2. Informeren en adviseren van ouders en jongeren bij opvoeden en opgroeien Bundelen van functies en activiteiten op het gebied van opvoedingsondersteuning Dit stond in de begroting 2013: Via het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) bundelen wij lokale functies en activiteiten op het gebied van opvoedondersteuning. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is verbonden met een sluitende netwerkstructuur met coördinatie van zorg. Dit hebben we in 2013 gedaan: De bundeling van functies en activiteiten op het gebied van opvoedondersteuning via het CJG is in 2013 gecontinueerd. Informeren, adviseren en ondersteunen van ouders Dit stond in de begroting 2013: Wij zorgen voor een laagdrempelige toegang van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Er is een centrale plek - het LOES-info centrum in de bibliotheekwaar mensen terecht kunnen met al hun opvoedkundige vragen. Daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor de website van Loes en zijn er spreekuren en themabijeenkomsten in de wijk. Voor jonge moeders is er specifieke hulpverlening en ondersteuning. In de Wierdensehoek kan elke ouder terecht met opvoedvragen bij de ouderkamer in de MFA Eninver. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) wil meer outreachend in de wijk werken om mensen te informeren en ondersteunen die moeilijk bereikbaar zijn. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) sluit aan bij natuurlijke vindplaatsen waar ouders zijn. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn het aantal bezoekers van het LOES loket en het aantal via de mail gestelde vragen weer toegenomen. Aantal bezoekers : van 818 in 2012 naar 1373 in 2013. Vanaf juli 2012 is het LOES loket intermediair van het Jeugdsportfonds. In 2013 heeft LOES 667 aanvragen voor dit fonds verzorgd en deze gezinnen vaak ook op andere manieren geïnformeerd en ondersteund. In 2013 is door de 13 betrokken gemeenten besloten om de regionale LOES website met ingang van 2014 onder te brengen bij de GGD. De wijkgerichte inzet is geïntensiveerd en uitgebreid naar niet-aandachtswijken. Informeren en adviseren van jongeren Dit stond in de begroting 2013: Jongeren kunnen terecht op de website www.jonginalmelo.nl. Dit is een voor jongeren aantrekkelijke website. De site wordt gemaakt door jongeren zelf en biedt daarnaast mogelijkheid om aan een jongerencoach informatie of advies te vragen. Dit hebben we in 2013 gedaan: De website wordt voor 80% gevuld via landelijke informatie, de overige 20% wordt geschreven door een lokale crew van scholieren, die worden gecoacht door jongerenwerkers van Scoop. In 2013 liep dit via de maatschappelijke stages van het onderwijs. Vroegtijdig signaleren van problemen Dit stond in de begroting 2013: In een overleg tussen zorg-, welzijns- en onderwijsinstellingen (= zorgadviesteams (ZAT’s)) in het basis- en voortgezet onderwijs en in het ROC worden onderwijsoverstijgende problemen van jongeren gesignaleerd en behandeld. Deze overleggen vormen het sluitstuk van de interne begeleidingsstructuur van de scholen. In gevallen waarin meervoudige problematiek op verschillende leefgebieden wordt vastgesteld kan deze worden opgeschaald binnen de zorgstructuur voor de aanpak van multiproblematiek. Er vindt dan integrale coördinatie van de zorg- en hulpverlening plaats volgens het adagium “1 gezin, 1 plan, 1 casuscoördinator”. Dit hebben we in 2013 gedaan: Op de basisscholen neemt Leerplicht deel aan de ZAT’s in de aandachtswijken, op de andere scholen alleen op afroepbasis. Op de scholen voor Voortgezet Onderwijs neemt Leerplicht wel structureel deel aan de ZAT’s. Op alle VO en VSO scholen in Almelo is een ZAT actief.

Pagina 56 IN 24789

Mogelijkheden bieden om problemen eerst zelf aan te pakken Dit stond in de begroting 2013: De gemeente en provincie gaan samen aan de slag met nieuwe plannen voor de jeugdzorg. Wij ontwikkelen een gebiedsgerichte aanpak om het hoofd te bieden aan problemen bij jongeren en hun omgeving. Rode draad is het versterken van het zelfoplossend vermogen en het sociale netwerk in de omgeving. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is een project in het Sluitersveld uitgevoerd en wordt voortgezet in 2014. Dit ter voorbereiding op de invoering van de Jeugdzorg per 1 januari 2015. 3. Met gerichte begeleiding ervoor zorgen dat jongeren niet uitvallen op school en in ieder geval een startkwalificatie halen Voorkomen van schooluitval Dit stond in de begroting 2013: Wij stellen ons pro- actief op om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Via het jongerenpunt (gevestigd op het Werkplein) verbinden wij de werkzaamheden van ketenpartners. Wij zetten zoveel mogelijk in om jongeren weer naar school te krijgen en zo een startkwalificatie te halen. Als het via de school niet lukt, kijken wij naar mogelijkheden om jongeren via werk op te leiden. Naar aanleiding van wijzigingen in het Rijksbeleid besteden wij extra aandacht aan de doelgroep overbelaste jongeren die kampen met een opeenstapeling van problemen. Dit hebben we in 2013 gedaan: We hebben in het schooljaar 2012-2013 278 voortijdig schoolverlaters uit Almelo begeleid. 51 van deze jongeren zijn teruggeleid naar het onderwijs, 30 zijn aan het werk gegaan, 2 hebben een startkwalificatie gehaald. 195 jongeren zijn begeleid naar hulpverlening, sociale dienst, WAJONG of waren voor ons niet te bereiken/hadden geen belangstelling voor begeleiding. Versterken beroepskolom Dit stond in de begroting 2013: Wij versterken de beroepskolom (vmbo-mbo-hbo’, door de samenwerking tussen de RMC coördinator en het ROC te versterken. Dit biedt op korte termijn een klein efficiency voordeel, maar op langere termijn veel kansen op het versterken van de kansen van jongeren in het beroepsonderwijs en het structureel voorkomen van uitval. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 heeft hierop weinig inzet plaatsgevonden. In 2014 wordt inzet gepleegd op een integrale jongerenaanpak. Hierin wordt ook de aansluiting op het beroepsonderwijs meegenomen. 4. Zorgen voor adequate huisvesting voor primair en voortgezet onderwijs Onderwijshuisvesting Dit stond in de begroting 2013: Wij zorgen voor adequate huisvesting door ver- en nieuwbouw van onderwijsgebouwen voor primair en voortgezet onderwijs. In het Integraal Huisvestingsplan worden resultaten vastgesteld. Dit hebben we in 2013 gedaan: Betreft de wettelijke zorgplicht van gemeente, via het Integraal Huisvestingsplan wordt hieraan jaarlijks uitvoering gegeven. Integraal Huisvestingsplan 2011 -2014 Dit stond in de begroting 2013: Het Integraal Huisvestingsplan, met daaraan gekoppeld de te verwachten investeringen, is de onderlegger voor de in de begroting opgenomen middelen. De raad stelt jaarlijks de begroting vast. Enkele pijlers in het IHP 2011-2014 zijn: eigendomsoverdracht van schoolgebouwen, onderzoek naar samenvoeging van speciaal basisonderwijs, onderzoek naar doordecentralisatie onderwijshuisvesting, onderzoek naar de consequenties van de invoering van de wet Passend Onderwijs, leegstandsbeleid. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het onderzoek naar doordecentralisatie is afgerond. De vertaling van de invoering van de wet Passend Onderwijs naar onderwijshuisvesting, de eventuele samenvoeging van de speciaal basis onderwijs-scholen en het leegstandsbeleid maken onderdeel uit van het nog verder te ontwikkelen Scholenplan voor de periode 2015-2018. Een eerste Pagina 57 IN 24789

aanzet hiervoor is in 2013 gedaan. De eigendomsoverdracht van enkele schoolgebouwen is in 2013 gerealiseerd. Dit deden anderen Toppers op Zondag Trekkers: Stichting Toppers op Zondag Weekend-school, Scoop Welzijn, de Muziekschool Twente, Hof’88, Loes Infocentrum, Heracles Almelo , Scholen-gemeenschap Het Noordik en Panalytical Dit stond in de begroting 2013: In de Wierdensehoek worden jongeren extra kansen geboden voor talentontwikkeling. Met basisscholen, welzijnsorganisaties en woningcorporaties en andere belangstellenden wordt bekeken wie welke bijdrage kan leveren. Dit is in 2013 bereikt: In 2013 is de subsidie van de stichting Toppers op zondag vanuit de armoedemiddelen afgebouwd en is afgesproken dat zij nog maximaal 3 jaar een lagere subsidie ontvangen vanuit onderwijsachterstanden-beleid. Dit omdat de eerder gemaakte afspraak om de financiering geheel door private bedrijven plaats te laten vinden, nog niet geheel gerealiseerd is i.v.m. de economische crisis. Jongeren opleiden voor meest kansrijke sectoren Trekkers: CSG het Noordik Gemeente Almelo, Industriële Kring Twente, kring Almelo, ROC van Twente, Regionaal Ondernemers Contact Almelo Dit stond in de begroting 2013: Leerlingen moeten vooral gestimuleerd worden opleidingen te kiezen waar de arbeidsmarkt om vraagt. Scholen kunnen aan de voorkant voorkomen dat leerlingen afhaken op school. Dat betekent dat er nog meer actie ondernomen moet worden om leerlingen te interesseren voor techniek en zorg. En soms wat minder moeten opleiden voor beroepen waar de werkgelegenheid klein is. Mensen vanuit het bedrijfsleven, onderwijs en gemeente hebben daarom de intentie uitgesproken om in dit kader ‘iets nieuws in Almelo’ op te zetten. Er is afgesproken een concreet plan uit te werken dat ten doel heeft minimaal 90% van de VMBO-leerlingen via het ROC van Twente en AOC-oost een opleiding te laten volgen waarin de werkgelegenheid gunstig is of (weer) zal worden. De ondertekenaars zullen zich in eigen kring en vanuit hun netwerk hard maken voor het tot stand komen van een dergelijk plan. De vier schoolbesturen in Almelo voor Voortgezet Onderwijs willen met elkaar een plan opstellen om de kwaliteit van het VMBO te verbeteren. Daarvoor zullen afspraken gemaakt worden over het onderwijsaanbod en de wijze waarop de komende jaren in het VMBO de verschillende afdelingen worden ingericht. Dit is in 2013 bereikt: Genoemde uitgangspunten zijn nog steeds actueel. Binnen betrokken organisaties wordt gewerkt om de doelstelling verder uit te werken. Dit heeft geleid tot een aantal successen waarbij de arbeidsmarkt-relevantie bij keuzes is toegenomen. In 2013 is gewerkt aan het onderling informeren afstemmen over de ontwikkelingen binnen het onderwijs. Er is aansluiting gezocht bij initiatieven die in het kader van het Nationaal Techniekpact zijn opgezet. Zo participeert een aantal schoolbesturen binnen het project “TechYourFuture”. Onderwijsachterstandenbeleid Trekkers: Stuurgroep OAB met daarin 3 schoolbesturen PO, peuterspeelzaalwerk, kinderopvang, coördinatie BBS Dit stond in de begroting 2013: De gemeente neemt steeds meer haar regierol. Dit doet ze binnen het onderwijsachterstanden-beleid door ieders verantwoordelijkheden inzichtelijk te maken en het proces van samenwerking tussen partners te faciliteren. De gemeente voert hierbij steeds minder zelf uit. Voorbeeld hierbij is de uitvoering van de Bestuursafspraken VVE met het rijk. Pagina 58 IN 24789

Iedere OAB-partner trekt één of meerdere deelafspraken en voert deze samen met anderen in het werkveld uit. Dit is in 2013 bereikt: In de stuurgroep zit naast de hiergenoemde partners ook JGZ. Er wordt actief gewerkt aan de uitvoering van de bestuursafspraken. De o-meting door de onderwijsinspectie is leidend voor de verbeterplannen per VVE-locatie. Indicatoren Aandeel van de potentiële beroepsbevolking (15 tot 65 jaar) met een hoog onderwijsniveau Bron: CBS, Statline Waarde 2009/2011 Waarde eind 2010/2012 10,2% 11,2% Aandeel van de potentiële beroepsbevolking (15 tot 65 jaar) met een laag onderwijsniveau. Bron: CBS, Statline Waarde 2011 Waarde eind 2013 37% 36% Laagopgeleiden werklozen (aandeel Basisonderwijs, VMBO van alle nww’ers) Bron: UWV werkbedrijf Waarde 2011 Waarde eind 2012 51%

45%

Definitie: aandeel HBO/WO leerlingen-studenten van de potentiële beroepsbevolking Bron: CBS/Statline Waarde 2011 Waarde 2012 3,6% 3,7% Overtredingen leerplicht, per schooljaar 2010-2011 Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011 617 meldingen/maatregelen waarvan 46 Processen Verbaal Aantal kinderen dat een peuterspeelzaal bezoekt Bron: Uitvoeringsorganisaties Waarde 2011 779

Waarde eind 2013 543 meldingen daarnaast 30 PV en 9 HALT PV

Waarde eind 2013 513

Aantal doelgroepkinderen dat vier dagdelen voorschoolse Piramide-onderwijs bezoekt Bron: Scoop Welzijn/KOV-organisaties Waarde 2011 Waarde eind 2013 208 225 Percentage voortijdig schoolverlaters dat herplaatst is Bron: RMC Waarde 2011 100% (576)

Pagina 59 IN 24789

Waarde eind 2013 100% (630 regionaal, 278 Almelo)

Kwaliteitsverbetering VVE door meer HBO-ers in voorschoolse fase Bron: Bestuursafspraken G33-Rijk Effectief benutten van VVE Streefwaarde Waarde 2011 Waarde eind 2013 5 HBOers in VVEGeen HBOers in VVE9 HBOers in de voorschool voorschool voorschool Kwaliteitsverbetering VVE door hoger taalniveau leidsters (van 2f naar 3f) Bron: Bestuursafspraken G33-Rijk Effectief benutten van VVE Streefwaarde Waarde 2011 Waarde eind 2013 50% van de pedagogische Taalniveau is niet apart in Alle leidsters zijn getoetst medewerkers VVEbeeld gebracht. en degene die de toets niet voorschools heeft door Aangenomen wordt dat de gehaald hebben, worden op training een taalniveau 3f meeste pedagogische 3f geschoold. (in 2015 100% 3f) medewerkers VVEvoorschools een taalniveau 2f hebben (landelijke aanname). Toeleiding naar VVE in voorschoolse fase verbeteren Bron: Bestuursafspraken G33-Rijk Effectief benutten van VVE Streefwaarde Waarde 2011 Waarde eind 2013 JGZ screent alle peuters van Het “gewichten-systeem” JGZ screent alle peuters 18 mnd op daadwerkelijke (=opleidingsniveau ouders) met 18 en 24 maanden op (taal)achterstanden en bepaalt nu of een kind in taalontwikkeling. Blijft deze verwijst peuters met aanmerking komt voor VVE. achter, dan wordt het kind daadwerkelijke achterstand Dit is niet sluitend: niet alle doorverwezen. Om het non door naar VVE-aanbod. gewichten-kinderen hebben bereik te verkleinen worden Non-bereikVVE is in beeld een achterstand en niet alle verschillende acties en pilots om dit non-bereik achterstands-kinderen ondernomen. te verkleinen zijn gestart. hebben een gewicht (laagopgeleide ouders)

Pagina 60 IN 24789

VRIJE TIJD Missie Wij bieden een gevarieerd en attractief aanbod dat mogelijkheden biedt voor talentontwikkeling. Wij bieden goede uitgangspunten voor jongeren en kwetsbare inwoners. Onder deze uitgangspunten valt ook het met elkaar in contact komen van sociaal sterke en kwetsbare inwoners. Wij zorgen voor nieuwe perspectieven, vergroting van de leefwereld en meer onderling begrip. Almelo wil een aanbod creëren dat gericht is op de jeugd. Waarbij we jongeren in staat stellen om zelf activiteiten te organiseren in plaats van voor de jongeren activiteiten te organiseren. Structurele inzet van activiteiten gericht op jongeren worden omgebouwd. De activiteiten zijn daarbij niet langer afzonderlijk beschikbaar maar worden rechtstreeks ingezet in bijvoorbeeld het onderwijs en/of brede buurtscholen. De focus binnen het sportbeleid is gericht op jonge jeugd (jonger dan 13 jaar), omdat de positieve effecten van meer sporten en bewegen bij deze doelgroepen het grootst en meest blijvend van aard zijn. Om deze opdrachten te kunnen zorgen wij voor basisvoorwaarden en –voorzieningen, zodat organisaties en inwoners een gevarieerd en attractief activiteitenaanbod van cultuur, sport en andere vrijetijdsbesteding kunnen organiseren. Wat willen we bereiken - Vergroten van maatschappelijke participatie - Bevorderen van een gezonde en actieve leefstijl van mensen door deelneming aan sport, cultuur en maatschappelijke activiteiten. - Maatregelen op hoofdlijnen o Het realiseren van adequaat aanbod van vrije tijdsactiviteiten voor kinderen, tieners, jongeren en volwassenen o Bevorderen van het culturele klimaat door instandhouding van culturele instanties zoals de bibliotheek en muziekschool. o Stimuleren van creatieve en culturele vorming bij kinderen en volwassenen. o Deelname aan sport stimuleren. Met bijzondere aandacht voor groepen in achterstandsituaties o Bevorderen van gemengde participatie en wederzijds begrip o Het bieden van basisgezondheidszorg. Dit hebben we gedaan 1. Het realiseren van adequaat aanbod van vrije tijdsactiviteiten voor kinderen, tieners, jongeren en volwassenen Zorgen voor een aanbod aan zinvolle tijdsbesteding Dit stond in de begroting 2013: Wij bieden kinderen van basisscholen in aandachtsgebieden naschoolse activiteiten binnen de verlengde schooldag (zie ook stijgingsroute leren) waardoor ze kennismaken met zinvolle vormen van vrijetijdsbesteding en langer in een omgeving zijn waar Nederlands wordt gesproken. Waar mogelijk worden activiteiten op wijkniveau georganiseerd. Scoop Welzijn organiseert dit en heeft daarbij de opdracht de doorstroming van kinderen naar vrijetijdsbesteding in het verenigingsleven te bevorderen. In 2013 worden de afstemming en samenwerking tussen activiteiten van de verlengde schooldag, combinatiefunctionarissen en kinderwerk op wijkniveau nog verder uitgewerkt. Dit hebben we in 2013 gedaan: Er zijn in Almelo 15,2 fte’s combinatiefunctionarissen ingezet voor kunsten, cultuur, sport, topsport en aangepast sporten. Een groot deel van de activiteiten van deze functionarissen worden op wijkniveau ingezet. (verdere informatie bij stijgingsroute leren)

Pagina 61 IN 24789

Het stimuleren van jongerenparticipatie Dit stond in de begroting 2013: We zoeken jongeren actief op in de eigen omgeving en bieden ze ruimte om zelf activiteiten te ontplooien. We zetten jongeren in om andere jongeren te bereiken. Jongerenproductiefonds en Talentenfabriek/NAXT zijn in 2013 uit de startblokken. Wij zijn daarnaast alert op wijkgerichte kansen om jongeren te laten meedoen Dit hebben we in 2013 gedaan: In het derde kwartaal van 2013 heeft NAXt een start gemaakt met het jongerenproductiefonds. Jongeren tussen 12 en 21 zijn zelf initiatiefnemers en uitvoeders van diverse producties. Kaliber Kunstenschool heeft activiteiten opgezet om kinderen binnen de wijk te activeren. Het speelorkest is hier een goed voorbeeld van. Het programma voor het kinder- tiener en jongrenwerk is uitgevoerd door Scoop-welzijn conform de maatschappelijke vraag die we hebben opgesteld. De geplande laagdrempelige basisactiviteiten (waaronder de diverse inlopen in de wijken) hebben succesvol gedraaid. Ook de deelname aan educatieve trajecten is goed geweest. Vanuit de pilot Talent NO, welke in 2013 heeft gedraaid, is gewerkt vanuit de visie de betrokkenheid en participatie van de jongeren bij de samenleving te vergroten. Daarbij is uitgegaan van de eigen talenten en eigen kracht van de jongeren. Deze visie is stedelijk uitgezet en zal in 2014 verder vervolg krijgen. In 2013 zijn de voorbereidingen voor een eigen jeugdruimte in de MFA binnenstad afgerond. Realisatie zal in 2014 plaatsvinden. Ook is in het Sluitersveld een eigen jeugdhonk bij de Trefhoek tot stand gekomen. In samenwerking met een groep jongeren, Scoop jongerenwerk, Netwerkschool ROC Twente en gemeente is een ontwerp gemaakt voor een graffitimuur en free running traject op de waterboulevard. 2. Bevorderen van het culturele klimaat door instandhouding van culturele instanties zoals de bibliotheek en muziekschool Subsidiëring bibliotheek Dit stond in de begroting 2013: De bibliotheek biedt de drie landelijk gehanteerde kernfuncties Lezen, Leren en Informeren, waarbij het gaat om: - uitleen en informatiebemiddeling - een aanbod van informatieve en culturele activiteiten - een aanbod van activiteiten op het gebied van (digitale) leesbevordering en cultuureducatie. de bibliotheek functioneert tevens als plek voor ontmoeting, debat en informatie en biedt om die reden ook onderdak aan andere publieksfuncties, zoals het CJG (=Loes) en de VVV. Dit hebben we in 2013 gedaan: De bibliotheek voldeed in 2013 aan al deze eisen met hun reguliere aanbod en een aanvullend programma voor wisselende doelgroepen, zoals cursussen leesbevordering en gebruik digitale middelen. In 2013 is het leespunt opgericht, met als doel om leesachterstanden weg te werken. De centrale hoofdvestiging heeft een belangrijke functie als plek waar culturele activiteiten kunnen plaatsvinden, en waar ook andere voorzieningen hun plek hebben. Muziekonderwijs Dit stond in de begroting 2013: Het in standhouden van een vestiging van de muziekschool Twente door middel van subsidieverlening. De muziekschool verzorgt een aanbod van instrumentaal en vocaal onderwijs opleidingen voor harmonie en fanfareorkesten, projecten op het gebied van kunsteducatie in het primair en voortgezet onderwijs en workshops en projecten in de buurt. Dit hebben we in 2013 gedaan: Kaliber Kunstenschool voldeed in 2013 aan de genoemde opdracht. Daarnaast anticipeerden zij met een gevarieerd programma actief op de doelstellingen van de gemeente met betrekking tot talentontwikkeling, sociale stijging en inzet op de wijken.

Pagina 62 IN 24789

Kaliber Kunstenschool stak in 2013 veel energie in het onderzoek en vervolgstappen voor een fusie met Kreatief Centrum. Deze fusie is per 2014 een feit. 3. Stimuleren van creatieve en culturele vorming bij kinderen en volwassenen Creativiteitsbevordering beeldend en theater Dit stond in de begroting 2013: Het in standhouden van het aanbod van het Kreatief centrum door middel van subsidieverlening. Zij verzorgen een aanbod van cursussen op het gebied van beeldende vorming en theater, daarnaast verzorgen zij een aanbod op het gebied van kunsteducatie in het onderwijs (van peuter tot voortgezet onderwijs) Dit hebben we in 2013 gedaan: Het Kreatief Centrum voerde in 2013 een programma uit dat zich richtte op de gemaakte afspraken. Ter verbetering van de eigen financiële positie en om het voortbestaan van het aanbod te verzekeren, werd door het Kreatief Centrum in 2013 meegewerkt aan ontwikkeling en uitvoering van plannen voor een fusie met Kaliber Kunstenschool. Binnenschoolse kunsteducatie (KEPA) Dit stond in de begroting 2013: Het samen en in nauw overleg met scholen en aanbieders van kunsteducatie jaarlijks ontwikkelen van een programma voor Binnenschoolse cultuureducatie in het primair onderwijs. Dit hebben we in 2013 gedaan: Afronding van en verantwoording over Kepa-project 2009-2012 is gerealiseerd. Gezamenlijk is door Kepa-partijen in 2013 een nieuw Kepa- Kompas voor de komende 4 jaar ontwikkeld en daarvoor subsidie bij provincie verkregen. Talentenfabriek (NAXT) Dit stond in de begroting 2013: Vanaf 2012 wordt de talentenfabriek (NAXT) geëxploiteerd door de muziekschool Twente. De talentenfabriek ondersteunt de culturele initiatieven van jongeren zelf door het aanbieden van oefenruimtes en technische faciliteiten, een presentatiepodium en door het beheer van een jongerenproductiefonds waarmee ondersteuning aan culturele initiatieven van jongeren zelf gegeven kan worden. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2012 is NAXT geopend. 2013 mag nog als opstartjaar worden betiteld voor NAXT, ook in dit jaar heeft het zich goed doorontwikkeld. De volgende activiteiten hebben concreet in 2013 in en door NAXT plaatsgevonden: - Het basisconcept van NAXT is de broedplaats: een laagdrempelige plek waar jongeren uit de stad binnen ruime openingstijden terecht kunnen voor al hun creatieve kunstuitingen. Het vernieuwende concept dat daarvoor is bedacht zijn de open sessies: op schooldagen van 16.00 tot 17.00 uur en van 21.00 tot 22.00 uur zijn alle ruimtes open voor een soort van culturele sportschool, waar je met een abonnement of dagkaart gebruik van kunt maken. Jongeren gaan zelfstandig aan de slag en voor de begeleiding is er een coach aanwezig, per sessie verschillend qua achtergrond (zoals dans, producing of fotografie). Op de peildatum in december waren er 47 abonnementhouders die gemiddeld 1 tot 2 keer per week deelnamen aan een open sessie. - NAXT Stage, o.a. house, pop, hiphop, rock, metal, blues, singer‐songwriters, theater, dansgroepen; lokaal, regionaal, landelijk, Europees en Amerikaans talent én gevestigde namen hebben gezorgd voor een totaal van 68 activiteiten met een totaal aantal van 8532 bezoekers. Tevens was NAXT stage gastheer van o.a. jamsessies, bandjes wedstrijden, Dansroute, Theaterroute en het Almelo Promotie Café. - 6 schoolfeesten met een totaal van1475 bezoekers. - Over de loop van het jaar heeft NAXT, zowel zelfstandig als via Kaliber, deelgenomen aan verschillende samenwerkingsverbanden. Zo is actief bijgedragen in de Buurtleague Almelo (zowel in organisatie als uitvoering, samen met o.a. Heracles, Beter Wonen, Scoop Welzijn en de GGD), was NAXT de plek voor de redactie van Jong‐In Almelo en is op verschillende locaties in meerdere wijken samengewerkt met Scoop Welzijn. Pagina 63 IN 24789

-

-

-

Van 11 juli tot en met 21 juli was NAXT de gastheer van het project Lost & Found, georganiseerd in samenwerking met en op initiatief van Scoop Welzijn. Voor dit project kwamen 12 jongeren uit Griekenland, 12 uit Roemenië en 12 uit Nederland samen voor een uitwisselingsproject met het universele onderwerp jeugdwerkloosheid als thema. Vanuit NAXT worden alle educatieve projecten van Kaliber Kunstenschool voor het voortgezet onderwijs en aanverwante organisaties in Almelo en omgeving gecoördineerd. In totaal zijn er 4099 jongeren met deze projecten bereikt. Voor de verhuur van ruimtes van NAXT zijn er gemiddeld 10 bandjes per week in de oefenruimtes, meerdere dansgroepen, geweldige foto‐ en videoshoots, demo‐ en cd‐opnames en theatergroepen. Tevens is NAXT stage gebruikt voor onder meer de school battle van de Rabobank, een raadsvergadering van de gemeente Almelo en een masterclass over Layar door drukkerij Lulof. Eén van de pijlers van NAXT is het aanbod korte cursussen en jaarcursussen. Door diverse ontwikkelingen heeft deze pijler niet de aandacht gekregen die het verdiende, waardoor ook het deelnemersaantal achter is gebleven bij de verwachtingen. Op de peildatum in december waren er 27 deelnemers aan de jaarcursussen dans. Daarnaast hebben, verspreid over het jaar, 30 jongeren deelgenomen aan een korte cursus, bijvoorbeeld dj’ing, graffiti, stop motion, rap of songwriting.

Een feest met meer dan 500 bezoekers, duizenden jongeren over de vloer met allerlei workshops, projecten en evenementen, maar ook concerten die geannuleerd moesten worden in verband met tegenvallende kaartverkoop en lessen of open sessies met geen of maar enkele deelnemers. Dat alles is allemaal mogelijk in een opstartfase. Al met al is het geen slecht jaar geweest, veel mensen hebben kennis gemaakt met NAXT en is bijgedragen aan een positieve ‘vibe’ in de stad. Stimuleren van amateur kunstbeoefening Dit stond in de begroting 2013: Het stimuleren van amateurkunst, m.n. muziek, dans en toneel. Dit doen wij via subsidies. In 2013 wordt een bezuiniging gerealiseerd van € 17.000,00 en wordt samen met het veld een nieuwe subsidieregeling ontwikkeld. Een deel van de subsidie wordt ingezet in een initiatievenfonds om vernieuwende activiteiten en ook om nieuwe groepen een kans te geven in aanmerking te komen voor een gemeentelijke subsidie. Dit hebben we in 2013 gedaan: 29 verenigingen voor amateurkunst hebben in 2013 een subsidie van de gemeente ontvangen. In 2013 is een nieuwe verordening voor de basissubsidie van de amateurkunst vastgesteld en een initiatievenfonds voor de amateurkunst ingericht. Stadsfonds Almelo heeft de uitvoering van het initiatievenfonds op zich genomen. 4. Deelname aan sport stimuleren. Met bijzondere aandacht voor groepen in achterstandsituaties Ondersteunen van sportverenigingen en vrijwilligers door de inzet van (professionele) verenigingsondersteuning Dit stond in de begroting 2013: Wij streven naar vitale sportverenigingen. Van sportverenigingen wordt in de huidige maatschappelijke context meer verlangd, met name haar maatschappelijk rol. Om deze rol goed te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk om deze vrijwilligers organisaties te ondersteunen op beleidsmatig, technisch en uitvoerend terrein. Het sportbedrijf, met behulp van combinatiefuncties, biedt samen met partners als Sportservice Overijssel en sportbonden, professionele ondersteuning hiervoor. Dit hebben we in 2013 gedaan: Met de overdracht van de sportstimuleringstaken voert het sportbedrijf ook de verenigingsondersteuning uit.

Pagina 64 IN 24789

Sportstimulering via combinatiefunctionarissen Dit stond in de begroting 2013: Combinatiefunctionarissen zijn in dienst van het sportbedrijf en hun werkzaamheden zijn gericht op een aanbod onder schooltijd, na schooltijd en de verbinding met de sportvereniging, waarbij specifieke aandacht is voor jeugd. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 waren 15,2 fte als combinatiefunctionaris werkzaam voor sport of cultuur in Almelo Speerpunten sportstimulering Dit stond in de begroting 2013: Sportstimulering heeft als doel om ter bevordering van een sociale stijging inactieve Almeloërs te stimuleren om (meer) te gaan sporten en bewegen De focus van sportstimulering is gericht op twee doelgroepen, namelijk de sociaal kwetsbare mensen en de jeugd in Almelo. Vijf speerpunten zijn: - Sportactivering, middels effectieve interventies gericht op de doelgroep - Sport en Onderwijs, middels kwalitatief goed bewegingsonderwijs en een afgestemd voortussen- en naschoolsaanbod. - De vitale sportvereniging, middels professionele ondersteuning - Talentontwikkeling, middels een verbinding tussen breedte- en topsport Samenwerking, middels verbindingen tussen sport, bewegen, welzijn, onderwijs, zorg en het bedrijfsleven Dit hebben we in 2013 gedaan: De speerpunten sportstimulering maken onderdeel uit van de prestatieovereenkomst met het Sportbedrijf. Er is in 2013 onder meer uitvoering gegeven aan sport binnen de verlengde schooldag en de uitvoering van het nationaal actiefonds voor sport en bewegen (nasb). De verenigingsondersteuning is door het sportbedrijf uitgevoerd met inzet van een combinatiefunctionaris, onder meer met gebruik making van middelen voor de actief betrokken club (ABC). In samenwerking met de sporttalentcentra (zoals BosanTon voor het turnen) worden combinatiefuntionarissen ingezet voor de ondersteuning van talent en talentontwikkeling in relatie tot de breedtesport. Middelen in het kader van lokaal gezondheidsbeleid (zoals Wij(k) lekker fit), worden in samenwerking met onderwijs en welzijn, ingezet voor het stimuleren van sporten door kinderen met een bewegingsachterstand. Uitvoering van het project Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (tot en met 2013) Dit stond in de begroting 2013: Met deze impuls, geïnitieerd door het rijk, wordt beoogd het aantal mensen met een gezondheidsachterstand in Almelo te verminderen door middel van sport. Dit hebben we in 2013 gedaan: Diverse activiteiten in het kader van het NASB zijn in 2013 door Scoop Welzijn en het sportbedrijf uitgevoerd. De activiteiten lopen door tot augustus 2014. 5. Het bieden van basisgezondheidszorg Stimuleren van gezond gedrag Dit stond in de begroting 2013: Conform de door u vastgestelde kaders (nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2009 – 2012) geven wij prioriteit aan de thema’s alcohol, roken, overgewicht en depressie. Hiervoor zijn lokale uitvoeringsprogramma’s opgesteld met concrete activiteiten. De gemeente heeft hierbij vooral een regierol. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is ingezet op het alcoholmatigingsproject “Happy Fris” en projecten voor kinderen die huiselijk geweld hebben meegemaakt en om zwaardere vormen van hulpverlening te voorkomen, zoals project “En nu ik” . Subsidiering van sociale weerbaarheidstrainingen voor kinderen. Subsidiering van de Collectieve preventie GGZ, Geestelijke gezondheid en Collectieve preventie GGZ, Middelengebruik. Tevens is uitvoering gegeven aan het project “Virtueel Bewust”. Een project voor jongeren over cyberpesten en wat je wel en niet op internet moet doen. Pagina 65 IN 24789

Individueel maatwerk op het gebied van opvoedondersteuning. Elk jaar vindt er een bijdrage vanuit de gemeente plaats aan de GGD voor de consultatiebureaus, de jeugdgezondheidszorg en de openbare gezondheidszorg. Verder wordt er op Jong in Almelo met enige regelmaat aandacht gevraagd voor diverse onderwerpen als middelengebruik, overgewicht, pesten Overgewicht bij kinderen bestrijden Dit stond in de begroting 2013: Wij bieden verschillende sport- en bewegingsprogramma’s. Succesvolle aanpakken om overgewicht te bestrijden die in de laatste GSB- periode zijn geïntroduceerd zijn structureel onderdeel van het basispakket van de jeugdgezondheidszorg. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is uitvoering gegeven aan het project “wij(k) lekker fit”. Dit deden anderen Digi trapvelden 2.0 Trekker: Bibliotheek Deelnemers: Scoop Welzijn, ROC, Talentenfabriek/De Muziekschool Twente, De Slinger Dit stond in de begroting 2013: Nieuwe vormen ontwikkelen om digitale participatie van Almeloërs vergroten Dit is in 2013 bereikt: Geen informatie beschikbaar. (Wijkgerichte) Wmo ondersteuning via sport en cultuur Trekker: Scoop Welzijn Deelnemers: Bibliotheek, Hof 88, Kreatief Centrum, De Muziekschool Twente en Gemeente Almelo Dit stond in de begroting 2013: Stimuleren dat mensen met beperkingen meedoen aan reguliere sport- en cultuuractiviteiten en organisaties. Dit is in 2013 bereikt: Geen informatie beschikbaar. Talentontwikkeling van jongeren doordat professionals en amateurs elkaar versterken. Trekker: Talentenfabriek Deelnemers: Toneel op Stelten, Scoop Welzijn, Hof 88, Kreatief Centrum, Stichting Evenementen Almelo. Dit stond in de begroting 2013: Talentontwikkeling van jongeren doordat professionals en amateurs elkaar versterken. De locatie waar de Talentenfabriek wordt gerealiseerd biedt ook ruimte en gunstige voorwaarden voor aanbieders van sport voor jongeren. Hier liggen dus kansen voor cultuur en sport om elkaar in samenwerking en afstemming te versterken en daardoor nog meer jongeren te bereiken. Dit is in 2013 bereikt: NAXt heeft in 2013, naast de reguliere activiteiten, de volgende projecten / activiteiten gedraaid: - Buurtleague (met o.a. Scoop Welzijn en Heracles), een wijkvoetbaltoernooi (locatie: divers door heel Almelo). - Organisatie Streetkings festival, met o.a. basketbal demonstraties en workshops (locatie: NAXT). - Mede-organisatie cursus free running, samen met Scoop Welzijn (locatie: IISPA, i.v.m. faciliteiten). Sport en Gezondheid Trekker: Sportbedrijf Deelnemers: Beter Wonen, BVO Heracles, GGD Twente en gemeente, Dit stond in de begroting 2013: Integrale wijkgerichte aanpak om gezonde leefstijl bij kinderen en hun ouders te bevorderen, bestrijding overgewicht. Pagina 66 IN 24789

Dit is in 2013 bereikt: In 2013 is er een tweede Cruyff-court ingericht met inzet van de benoemde partners. De betrokken partners leveren een bijdrage aan de activiteiten bij de twee gerealiseerde Cruyff-courts. Indicatoren Deelname sport Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011 35%

Waarde eind 2013 Nog niet bekend

42%

Waarde eind 2013 Nog niet bekend

Deelname vrijwilligerswerk Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011

Sociale steun (rapportcijfer voor steun in directe omgeving) Bron: Sociale stijging in kaart Waarde 2011 Waarde eind 2013 8,4 Nog niet bekend Gezondheid: arbeidsongeschiktheid Bron: CBS/Statline Waarde 2011

Waarde eind 2013 10,1%

Leden van de bibliotheek Bron: Statistisch Overzicht Waarde 2011

10,1%

Waarde eind 2012 18.411

Aantal deelnemers muziekschool Bron: Statistisch Overzicht Waarde 2011

16.856

Waarde eind 2012 1.935

% culturele activiteit, minimaal 1 keer per week Bron: Omnibuspanel Waarde 2011 9%

2.593

Waarde 2012

% dat sociale contacten heeft in de vrije tijd (excl. met huisgenoten) Bron: Omnibuspanel Waarde 2011 Waarde 2012 69%

Pagina 67 IN 24789

12%

69%

VANGNET EN ONDERSTEUNING Missie Wij willen de eigen kracht van mensen en het oplossend vermogen van de samenleving versterken. Niet voor iedereen is zelfstandigheid een vanzelfsprekendheid. Sommige mensen hebben tijdelijk of langdurig ondersteuning nodig. Wij zorgen voor toegang tot zorg en ondersteuning voor alle Almeloërs ongeacht de positie op de maatschappelijke ladder. We maken een omslag door meer aan te sluiten bij de eigen mogelijkheden en talenten die mensen bezitten. Indien de directe sociale omgeving hulp kan bieden gaat dat vóór het inzetten van duurdere professionele ondersteuning/zorg. Voor zover mogelijk wordt ondersteuning georganiseerd in een aanbod van algemene/collectieve voorzieningen zo dicht mogelijk bij de burgers. Uitkeringsvoorzieningen en minimaregelingen worden omgebouwd of uitgebreid tot een aanmoedigend instrumentarium richting werk en meedoen. Van de gemeente wordt verwacht dat zij regie voert ten aanzien van de aanpak van huishoudens met meervoudige problematiek. De gemeente is verantwoordelijk voor het opzetten en onderhouden van een zorgstructuur die maatschappelijke organisaties in staat stelt om hulpverlening in samenhang en sneller in te zetten bij de huishoudens die het nodig hebben. We willen bereiken dat de gemeente en externe partners bevorderen dat kwetsbare huishoudens zo ondersteund kunnen worden dat zij weer stappen vooruit kunnen zetten. Wat willen we bereiken - Vergroten van welbevinden - Toename en versterken deelname aan de Samenleving (participatie) - Verminderen van de afhankelijkheid van de overheid (toename van zelfredzaamheid) - Maatregelen op hoofdlijnen 1. Het verstrekken van uitkeringen aan mensen die tijdelijk of voor een langere periode niet in een eigen inkomen kunnen voorzien. 2. Het stimuleren van actieve deelname aan de maatschappij van minimagroepen en andere kwetsbare groepen. 3. Het verstrekken van individuele – en collectieve voorzieningen aan mensen met een beperking 4. Zorgen voor adequate ondersteuning bij het beheersen en/of oplossen van financiële problemen (schulden) 5. Het bieden van maatschappelijke dienstverlening. 6. Opvang en begeleiding van zeer kwetsbare groepen die extra aandacht nodig hebben omdat ze geen verblijfplaats hebben, ernstige psychische problemen hebben of te maken hebben verslaving. 7. Awbz opnemen in de Wmo. 8. Pijlers voor de maatschappelijke ondersteuning (Wmo en begeleiding Awbz). 9. Voorbereiden transitie Jeugdzorg. Dit hebben we gedaan 1. Het verstrekken van uitkeringen aan mensen die tijdelijk of voor een langere periode niet in een eigen inkomen kunnen voorzien Een vangnet bieden aan specifieke doelgroepen Dit stond in de begroting 2013: Wij bieden individuele voorzieningen of hulp. Daarbij kijken we eerst naar wat mensen zelf of met hulp van de samenleving kan doen. Waar mogelijk stellen wij mensen in staat om het zelf op te lossen. Voor wie dat niet mogelijk is, zijn er inkomensondersteunende maatregelen en opvangvoorzieningen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Voor mensen die niet zelf of met de hulp van het sociale netwerk in een oplossing kunnen voorzien, wordt een vangnet in de vorm van individuele voorzieningen geboden. Pagina 68 IN 24789

Uitkeringen verstrekken Dit stond in de begroting 2013: Aan inwoners die niet in de noodzakelijke kosten van het bestaan kunnen voorzien, wordt een uitkering verstrekt tot in wetten of regelingen genoemd niveau. Ook worden uitkeringen verstrekt voor noodzakelijke kosten waarvoor geen voorliggende voorziening beschikbaar is. Dit hebben we in 2013 gedaan: We hebben uitkeringen verstrekt voor levensonderhoud conform de bepalingen in de WWB, IOAW en IOAZ. Het gaat hier om een vangnet, dus om uitkeringssituaties waar geen voorliggende voorziening aanwezig is. 2. Het stimuleren van actieve deelname aan de maatschappij van minimagroepen en andere kwetsbare groepen. Minimabeleid Dit stond in de begroting 2013: Het minimabeleid zet in op zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Het verstrekken van geld wordt tot een minimum beperkt. Het minimabeleid is onderdeel van het armoedebeleid Almelo. Uitgangspunt daarvan is dat de partners in de stad gezamenlijk de armoede in Almelo bestrijden. Deze intenties zijn door de partners onderschreven in het Armoedepact Almelo. Consequentie daarvan is dat de partners in de stad samen bijdragen aan de armoedebestrijding. Dat zien we terug bij de Stichting Jeugdfonds, Almelo Doet Mee en de doorontwikkeling van gezinscoaching. De gemeente staat er niet langer alleen voor, maar verzorgt uiteraard wel de randvoorwaarden en faciliteert waar nodig. Concreet betekent dit dat de volgende wijzigingen worden voorgesteld: - voor de individuele bijzondere bijstandsverlening wordt een drempelbedrag van € 125,00 per kalenderjaar geïntroduceerd; - het met terugwerkende kracht mogen aanvragen van bijzondere bijstand wordt beperkt tot een half jaar; - de buitenwettelijke bijzondere bijstand voor eigen bijdragen bij vergoedingen voor kosten binnen de basisziektekostenverzekering verdwijnt; - de buitenwettelijke bijzondere bijstand voor de orthodontiekosten van kinderen van minima verdwijnt; - de langdurigheidstoeslag wordt alleen nog verstrekt als in de referteperiode is voldaan aan de arbeidsverplichtingen; - de inkomstenvrijlatingen worden alleen toegepast bij nieuw te aanvaarden werk; - de participatiepremie wordt alleen nog toegepast bij ontwikkeling van uitkeringsgerechtigden richting de arbeidsmarkt; - de werkwijze rond de vergoedingen voor kinderopvang op grond van een sociaal medische indicatie wordt geëvalueerd. Dit hebben we in 2013 gedaan: De langdurigheidstoeslag is per 1 februari 2013 omgevormd tot een regeling waarin alleen recht op bestaat als in de referteperiode is voldaan aan de arbeidsvoorwaarden. Gelijk met de wens van het Rijk om de categoriale regelingen te verminderen zoals de langdurigheidstoeslag en meer ruimte te bieden aan maatwerk hebben de voorgestelde beperkingen rondom de individuele bijzondere bijstand geen doorgang gevonden. Een werkinstructie over toepassing van de participatiepremie is in voorbereiding. Op de uitgaven aan kinderopvang op grond van een sociaal medische indicatie vindt maandelijks monitoring plaats. Natura- regeling Almelo doet mee! Dit stond in de begroting 2013: De Verordening Maatschappelijke Participatie is omgevormd naar een naturaregeling voor volwassenen: Almelo Doe(t) Mee. In 2011 is voor kinderen van minima al het Jeugdfonds ingesteld (ook een naturaregeling). Wij zetten in op zelfredzaamheid en participatie. Het verstrekken van geld wordt tot een minimum beperkt. Pagina 69 IN 24789

Dit hebben we in 2013 gedaan: De werkwijze binnen Almelo Doet Mee is vereenvoudigd. Verder is er gezocht naar mogelijkheden om het concept om te vormen naar een externe organisatie. Deze verkenningen lopen nog. Zorgen voor deskundige, duidelijke en betrouwbare informatie Dit stond in de begroting 2013: Goede informatie vormt de basis voor het maken van eigen keuzes. Het internet is daarbij een steeds belangrijker wordend medium. Sociale kaartinformatie en empowermentcursussen kunnen via deze weg onze inwoners laagdrempelig bereiken. We onderzoeken of een meer algemenere inrichting van de cliëntondersteuning op wijkniveau leidt tot een beter bereik van de mensen die deze ondersteuning het hardst nodig hebben. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het Trimbos instituut heeft als hoofduitvoerder bij de ontwikkeling van de internetcursus voor ouderen “Leven in de Plus” (deze module is bedoeld om ouderen laagdrempelig en arbeidsextensief te ondersteunen in het gebruiken van hun eigen kracht en ter preventie van eenzaamheid) in 2013 onvoorziene vertraging opgelopen, waardoor de testfase en de implementatiefase moesten doorschuiven naar 2014. De provincie, die het project subsidieert, is akkoord gegaan met projectverlenging tot 2015. Het TOP team (wijkteam in Ossenkoppelerhoek) is in 2013 gecontinueerd en bereikt huishoudens in de wijk op een laagdrempelige wijze. In 2014 zal duidelijk worden hoe dit team past bij de ontwikkeling van sociale wijkteams en bij de decentralisaties. Versterken samenwerking met zorgverzekeraars Dit stond in de begroting 2013: Wij willen de samenwerkingskansen met huisartsenpraktijken en zorgverzekeraars benutten. Zorgverzekeraars zullen leefstijlinterventies steeds belangrijk gaan vinden en daar naar verwachting ook steeds meer op inzetten. Dit hebben we in 2013 gedaan: In Samen 14-verband zijn in 2013 afspraken gemaakt met Menzis en de huisartsen. In Almelo is samen met Menzis uitvoering gegeven rondom het project Gezinscoaching van Stichting Verzorgd. Voor de lokale uitwerking is de gemeente nog in gesprek met betrokkenen. Mensen langer in eigen omgeving laten wonen Dit stond in de begroting 2013: We bevorderen zelfredzaamheid, stimuleren participatie en gaan sociaal isolement tegen. Wij willen beter inzicht krijgen in benodigde ondersteuning van 75plussers. Wij brengen in beeld welke problemen zich voordoen en stemmen daarop het aanbod af. Dit hebben we in 2013 gedaan: Door middel van preventieve huisbezoeken door Scoop Ouderen werd inzicht verkregen in de benodigde ondersteuning van oudere inwoners. Dit inzicht wordt meegenomen in het ontwikkelen van ons beleid op de langere termijn. Verschuiving van zorg- naar welzijnsaanbod bewerkstelligen Dit stond in de begroting 2013: Bij dit doel past een zachte vorm van (overheids)regulering waarbij mensen een duwtje krijgen in de goede richting. Het project Geluksbudget heeft in de afgelopen jaren die gedachte in praktijk gebracht. Dat project wordt nu afgesloten en we nemen de succesvol gebleken ‘geluksroutes’ op in het dienstverleningsmodel voor kwetsbare inwoners en gaan na op welke punten de uitvoering nog verder overgedragen kan worden aan anderen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Stichting De Klup heeft in 2013 de coördinerende werkzaamheden voor de Geluksroute verricht. Daaronder vallen ook de deelname aan het wetenschappelijke onderzoek naar de effectiviteit van de werkwijze en de imlementatie van de werkwijze in het stedelijke dienstverleningsmodel in ontwikkeling.

Pagina 70 IN 24789

3. Het verstrekken van individuele – en collectieve voorzieningen aan mensen met een beperking Het verstrekken van individuele voorzieningen Dit stond in de begroting 2013: Wij verstrekken woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen, rolstoelen en hulp bij het huishouden aan mensen met een beperking. Dit hebben we in 2013 gedaan: Naast het verstrekken van deze voorzieningen, werden/worden de mogelijkheden verkend om met zo veel mogelijk rust op de arbeidsmarkt in 2015 de bezuiniging op de voorziening hulp bij het huishouden door te voeren. Uitgebreid pakket van algemene voorzieningen creëren waardoor het beroep op individuele voorzieningen uitgesteld of voorkomen kan worden Dit stond in de begroting 2013: De functie regie binnen de huishoudelijke hulp wordt beter op de situatie van de cliënt afgestemd gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid. Hierbij wordt rekening gehouden met de functiebegeleiding die overkomt uit de AWBZ. Verder creëren wij een brede klussendienst waarin ook de verstrekking van kleine woningaanpassingen wordt opgenomen en worden één of meer hulpmiddelenpools (rolstoelen en scootmobielen) ingesteld. Dit hebben we in 2013 gedaan: Vergroten van de zelfredzaamheid blijft een punt van aandacht. Door gebruik te maken van de mogelijkheden in het paramedisch circuit (fysio- en ergotherapie) zijn mensen meer en langer in staat activiteiten in het huishouden te verrichten. Met betrekking tot een klussendienst zijn gesprekken gevoerd met enkele instellingen en woningcorporaties. Dit heeft nog niet tot een concreet resultaat geleid. Voor rolstoelen zijn hulpmiddelenpools in verzorgingshuizen aanwezig. 4. Zorgen voor adequate ondersteuning bij het beheersen en/of oplossen van financiële problemen (schulden) Voorkomen en aanpakken van schuldenproblematiek Dit stond in de begroting 2013: Wij pakken de problematische schulden zo breed mogelijk aan. Het gaat niet alleen om het oplossen van financiële problemen. De kern is het stellen van een adequate diagnose van de (veelal) multi- problematiek rond schuldsituaties. Na de diagnose volgt een passend en waar nodig integraal traject met de focus op activering en maatschappelijke stijging (perspectief). Dit hebben we in 2013 gedaan: Via de Stadsbank wordt geprobeerd met breed perspectief de schuldenproblematiek op te lossen. Vanuit een diagnose wordt een adviesrapport opgesteld. Dit kan leiden tot advisering richting overige instanties op de sociale kaart en doorverwijzing naar instanties in verband met een integrale aanpak. De samenwerking van de Stadsbank met het maatschappelijk werk is in 2013 versterkt. Terugdringen tekorten schuldhulpverlening Dit stond in de begroting 2013: Wij vergroten de verantwoordelijkheid van de aanvrager en zetten in op een goedkopere uitvoering. Aan klanten die een inkomen boven 115% van de bijstandsnorm hebben, brengen wij de kosten van de dienstverlening in rekening. Ook schuldeisers laten wij meebetalen aan de kosten van de dienstverlening. Wij bieden standaard het BBR-basispakket aan en bekijken voor wie aanvullende maatregelen nodig zijn. We maken structureel gebruik van de Stadsbank onmogelijk en zetten in op de aanpak van de oorzaken van schulden. Daarvoor intensiveren we de samenwerking met hulpverlenende instanties in de stad. Dit hebben we in 2013 gedaan: Deze aanpak heeft er in geresulteerd dat de totale kosten van de inzet van de Stadsbank ten opzichte van 2012, toen er 922.000 euro aan werd uitgegeven, in 2013 zijn teruggebracht tot 808.990 euro. Dit is overigens nog wel boven het voor 2013 begrote bedrag van 768.000 euro.

Pagina 71 IN 24789

5. Het bieden van maatschappelijke dienstverlening Maatschappelijk werk Dit stond in de begroting 2013: Het bieden van ondersteuning voor mensen die kleine en grote problemen in het leven tegenkomen en niet in staat zijn deze zonder hulp van buiten op te lossen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Wij hebben het maatschappelijk werk in Almelo gefaciliteerd voor het inzetten van individueel en gezinsgericht (algemeen) maatschappelijk werk en het houden van spreekuren. Er zijn ca. 540 gezinnen/huishoudens bereikt. Daarnaast is ingezet op het vroegtijdig interveniëren bij meervoudige sociale problematiek. Daarbij gaat het om opvoedingsondersteuning, schoolgericht maatschappelijk werk, gezinscoaching, vroegsignalering jeugd, vroeghulp huiselijk geweld/ huisverbod en nazorg bij huisverboden. Hier zijn in totaal ca. 240 cliëntsystemen bereikt. Tenslotte vervult het maatschappelijk werk een intensievere vangnetfunctie bij gesignaleerde, vergevorderde meervoudige sociale problematiek. Voorbeelden daarvan zijn de coördinatie en uitvoering van bemoeizorg en casuscoördinatie in multi-problem casuïstiek. Het aantal bereikte cliëntsystemen bedraagt hier in totaal ca. 95. 6. Opvang en begeleiding van zeer kwetsbare groepen die extra aandacht nodig hebben omdat ze geen verblijfplaats hebben, ernstige psychische problemen hebben of te maken hebben verslaving Maatschappelijke opvang Dit stond in de begroting 2013: Almelo is als centrumgemeente verantwoordelijk voor de maatschappelijke opvang. Dit is inclusief de ondersteunende begeleiding op psychosociale grondslag aan cliënten binnen de Maatschappelijk Opvang. Het beleid gaat uit van een ketenbenadering met de volgende elementen: preventie, outreachment, ambulante opvang, semiambulante opvang, intramurale opvang en terugvalpreventie. De volgende voorzieningen worden met de beschikbare Rijksmiddelen in stand gehouden: 24-uurs begeleide woonvorm, de nachtopvang voor daklozen, en instandhouding van 6 passantenplaatsen ten behoeve van daken thuislozen met een psychiatrische stoornis. Humanitas en Dimence voeren de activiteiten uit. De ambulante hulpverlening aan thuisloze jongeren wordt gerealiseerd via het Thuislozenteam van Jarabee, jeugdzorg in Twente Dit hebben we in 2013 gedaan: Wij hebben Humanitas Onder dak Twente in staat gesteld de meest kwetsbare doelgroep “overlevers” (dak- en thuislozen) op te vangen in een 24-uurs begeleide woonvoorziening met 20 plaatsen en 2 crisisplaatsen. In de nachtopvang voor zwervers is dagelijks plaats geboden aan maximaal 7 personen. In de winter is een noodopvangscenario van kracht, waarbij plaats wordt gemaakt voor in totaal 14 daklozen door het bijplaatsen van extra veldbedden in beide voorzieningen, zodat niemand onvrijwillig op straat hoefde te verblijven. beschikbaar gesteld. Gedurende de winternoodopvang is voldoende extra nachtopvang capaciteit ingezet, zodat niemand onvrijwillig op straat hoefde te verblijven. Ten behoeve van kwetsbare, veelal thuisloze, jongeren is 24-uursjongerenhuisvesting beschikbaar gesteld binnen de Twentse Opvangvoorziening voor Zwerfjongeren (in Enschede) en binnen de woonvoorziening Kamerraad (Almelo). De instandhouding van de passantenplaatsen bij Dimence GGZ is in 2013 gecontinueerd. Met het thuislozenteam van Jarabee jeugdzorg zijn in 2013 gemaakt om om 30 thuisloze jongeren te begeleiden naar een stabiele woon- en leefsituatie. Ondersteunende begeleiding Dit stond in de begroting 2013: Binnen de maatschappelijke opvanginstellingen Humanitas Onder dak Twente en het Leger des Heils wordt ondersteunende begeleiding op psychosociale grondslag verleend aan cliënten. Deze vorm van ondersteuning wordt sinds 1 januari 2009 niet meer gefinancierd uit de AWBZ. Centrumgemeente Almelo is bij de overheveling van deze taak door het rijk financieel gecompenseerd. Dit hebben we in 2013 gedaan: Wij hebben budgeten voor ondersteunende begeleiding ingezet, gericht op uitstroom uit de opvang en toeleiding naar vormen van zelfstandig (begeleid) wonen. Pagina 72 IN 24789

De ondersteunde begeleiding binnen de 24-uursopvangvoorzieningen van Humanitas Onder dak werd gericht op de bevordering van zelfstandigheid en maatschappelijk herstel van de doelgroep en is een belangrijk instrument voor het aanleren van dagritme van deze doelgroep. Sociale verslavingszorg Dit stond in de begroting 2013: Almelo is als centrumgemeente verantwoordelijk voor de sociale verslavingszorg, dat bestaat uit opvang, zorg, begeleiding, casemanagement/bemoeizorg en maatschappelijk herstel. Tactus Verslavingszorg voert deze activiteiten uit. Dit hebben we in 2013 gedaan: Tactus verslavingszorg biedt in 2013 dagopvang aan een groep van ca. 50 personen met een drugs- en of alcoholprobleem. Er wordt ingezet op activering van deze groep en doorstroming naar individuele begeleiding en behandeling. Ten behoeve van dakloze verslaafden sluiten de openingstijden van de daginloop en de nachtopvang van Humanitas Onder dak op elkaar aan. Uitvoeren diverse projecten in kader van OGGZ Dit stond in de begroting 2013: Vanuit haar centrumgemeentetaak voert Almelo OGGZ projecten uit. Bij deze projecten gaat het om de inzet van vormen van bemoeizorg om cliënten toe te leiden naar het voorzieningenaanbod of, waar mogelijk, naar individuele reguliere (AWBZ) zorg. Tactus Verslavingszorg, Dimence en het Algemeen maatschappelijk werk zijn belangrijke uitvoerders van deze activiteiten. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 hebben wij de activiteiten voor deze vorm van zorg voortgezet. Een meldpunt bemoeizorg, ondergebracht bij het maatschappelijk werk, analyseerde de signalen van zorgwekkende zorgmijders, vooral burgers met een verslavings- en of psychiatrische problematiek, waarbij huisuitzetting op termijn dreigt. In 2013 zijn door middel van huisbezoeken vanuit de 3 deelnemende zorgaanbieders in totaal bijna 200 huishoudens via bemoeizorg bereikt. Bij deze gecoördineerde aanpak zijn Almelose woningcorporaties betrokken. Verbeteren van doorstroming in de maatschappelijke opvang Dit stond in de begroting 2013: Om te bevorderen dat mensen vanuit het leven op straat weer opklimmen naar een bestaan waarin zelfstandig wonen weer mogelijk is. Gebleken is dat de stap van de straat naar zelfstandig wonen simpelweg te groot is. Daarom willen wij kijken of er tussenstappen mogelijk zijn die mensen op een natuurlijk wijze kunnen begeleiden richting zelfstandig wonen. Wij werken aan aanvullende voorzieningen zoals 24-uurs begeleide woonvormen voor verslaafden en begeleid wonen voor kwetsbare jongeren. Deze arrangementen worden gecombineerd ontwikkeld met dagbesteding- en activeringsactiviteiten (werken naar vermogen). Overigens fungeert gemeente Almelo als centrumgemeente voor de regio. Dit hebben we in 2013 gedaan: Doorstroming in de maatschappelijke opvang werd ook in 2013 bemoeilijkt onder invloed van de economische crisis. De verblijfsduur in de 24-uursopvang is daarbij toegenomen, maar heeft de toegestane verblijfsduur van 9 maanden nog niet overschreden. Wij hebben Tactus verslavingszorg gesteund bij het realiseren van een hostel voor chronisch verslaafden aan de Adastraat, waar vanaf oktober 2013 13 personen zijn gehuisvest. Procesmanagement zorgstructuur Dit stond in de begroting 2013: In Almelo is vanaf 2009 sprake van een doorontwikkeling/herstructurering van de zorgstructuur voor de meest kwetsbare burgers. In deze opzet neemt de gemeente Almelo door middel van procesmanagement de (proces)regie op de zorg- en hulpverlening aan burgers met meervoudige sociale problemen op diverse leefgebieden, zoals wonen, gezondheid, inkomen, werk etc. De gemeente faciliteert de inzet van het gemeentelijk procesmanagement, dat op grond van de maatschappelijke behoefte in 2012 is doorgegroeid naar 3 procesmanagers en 3 procesondersteuners. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn 90 CZAV-casussen en 29 opgelegde huisverboden (THV) behandeld. Pagina 73 IN 24789

In 2013 heeft een doorontwikkeling van het werkproces “de triage” plaatsgevonden. De procesmanagers werden/worden ingezet daar waar het daadwerkelijk nodig is. Andere partijen worden daardoor in hun eigen kracht gezet. Er is inzet gepleegd op het onderdeel veiligheid (“Tunnelgroep”, veelplegers en Code rood-zaken). Verder is de aanpak rond de thema’s wonen, het Cimot en de huurschuld/bemoeizorg met de maatschappelijke partners opgepakt. Daarnaast is de casus coördinatie doorontwikkeld en aansluiting gezocht bij de “warme frontoffice” en de ontwikkeling van het UWV/CJIB/belastingdienst. Realiseren van zorgstructuur Dit stond in de begroting 2013: Naast het onderhouden van de vangnetfunctie, wordt vooral de ‘voorkant’ van de zorgstructuur versterkt. Signalen van Multi- problematiek worden vroegtijdig opgepakt. Waar mogelijk worden in ondersteunende begeleiding methoden van ‘eigen kracht’ ingezet bij kwetsbare groepen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Om de voorkant van de zorgstructuur te versterken is ingezet op: - Verbinding met het veiligheidshuis - Een brede aanpak van de topx - De (mede)-ontwikkeling van het beleid van de transities en de wijkteams/wijkaanpak - Ontwikkeling van het vangnetsysteem Vis2 (mede in relatie met Mens Centraal) - Ontwikkeling code rood en de regionale aanpak Tijdeljike Huisverboden. - Vangnet jeugd Consulteam 7. Awbz opnemen in de WMO Regionale samenwerking Dit stond in de begroting 2013: Een betere kwaliteit van maatschappelijke ondersteuning, schaalvoordelen (o.a. in de uitvoering) en kostenbesparing zijn motieven om de decentralisatie Awbz naar de Wmo in Twents verband te realiseren. Zorg- en welzijnsaanbieders, cliënt- en belangenorganisatie, verzekeraars en gemeenten bereiden deze operatie in diverse Twentse netwerken voor. Na het vaststellen van de wet door het parlement (verwacht in 2013 met invoeringsdatum 2014) volgt de bestuurlijke besluitvorming op lokaal niveau over de mate en intensiteit van de Twentse samenwerking en de lokale invulling. Dit hebben we in 2013 gedaan: De voorbereiding van de decentralisatie van Awbz-functies, is in 2013, ondanks de vertraging die in de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel is opgetreden, in regionaal verband voortgezet. In de loop van 2014 volgt verdere besluitvorming over de mate en intensiteit van de Twentse samenwerking en de lokale invulling. De besluitvorming is onder andere afhankelijk van de beleidsvrijheid die de wetgever ons biedt en de wijze waarop het overgangsrecht wordt geregeld. 8. Pijlers voor de maatschappelijke ondersteuning (Wmo en begeleiding Awbz) Cliëntondersteuning doelmatiger inrichten. Dit stond in de begroting 2013: Er is sprake van een breed aanbod aan welzijns- en zorgondersteuning in een versnipperd landschap van aanbieders en maatschappelijke organisaties. De cliënt informatievoorziening is omvangrijk en ondoorzichtig. De gemeente heeft hierop beperkt sturing(andere geldstromen en autonomie instellingen). We zetten in op digitale mogelijkheden, de informatie clusteren, een uniform toeleidingsmodel(regiemodel Awbz begeleiding), geluksgericht werken als professioneel kader in de uitvoering van de maatschappelijke ondersteuning, sociale kaart Twente doorontwikkelen. Het zijn regionale en stedelijke initiatieven met waar mogelijk prioriteit in de aandachtwijksen/buurten. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het doelmatiger inrichten van cliëntondersteuning heeft voortdurend onze aandacht. In het beleidsplan 2015 zal hieraan ruim aandacht worden besteed.

Pagina 74 IN 24789

Verbeteren van dienstverlening aan kwetsbare inwoners Dit stond in de begroting 2013: Samenhangend aanbod creëren en het aantal loketten reduceren op het gebied van activiteiten en begeleiding van kwetsbare inwoners. Samen met welzijnsinstellingen wordt gekeken hoe kwetsbare inwoners op een uniforme wijze tegemoet getreden kunnen worden. Ontwikkelen van integraal dienstverleningsmodel en vormen van één loket voor basisdienstverlening. Dit hebben we in 2013 gedaan: Met een aantal organisaties worden de ideeën voor het verbeteren van de dienstverlening verder uitgewerkt. Daarbij wordt ook gekeken naar de verhouding met de sociale wijkteams. Ondersteunen mantelzorg Dit stond in de begroting 2013: Mantelzorg gaat vóór de inzet van (dure) professionele hulp. Mantelzorg laat sociale verbanden langer in takt, de gever en ontvanger worden er gelukkiger van. We koesteren dit en gaan mantelzorg (en vrijwilligerswerk, zie hierna) ondersteunen en versterken door: - vergroten van bekendheid; - meer ondersteuning zodat mantelzorger langer kan functioneren en inzet dure professionele zorg uitgesteld wordt; - Pilot uitvoeren op het snijvlak van mantelzorg en professionele hulp Dit hebben we in 2013 gedaan: Sociale verbanden worden versterkt door mantelzorg. Zowel mantelzorger als ontvanger worden er gelukkiger van. Mantelzorg kan daardoor het beroep dat wordt gedaan op (dure) professionele hulp verlichten. We hebben mantelzorg ondersteund en versterkt door: - Informatie toegankelijker te maken en gebruik te maken van social media. - De ontwikkeling van een nieuwe methodiek waarbij (zwaar) belaste mantelzorgers en hun netwerk kort cyclisch ondersteund worden. Daarbij wordt uitgegaan van eigen kracht en geluksgericht gewerkt. - Het project “samen verder op weg” heeft tot doel het samenspel tussen professionals en mantelzorgers te versterken. Vrijwilligerswerk versterken Dit stond in de begroting 2013: - Wij verbeteren de samenhang door vrijwilligersorganisatie binnen Scoop Welzijn zich verder te laten ontwikkelen tot een netwerkorganisatie. - Stimuleren dat mensen zonder (vrijwilligers)werk actieve bijdrage leveren aan de samenleving die past binnen hun mogelijkheden. Daarbij realiseren wij specifieke inzet van vrijwilligers. - vrijwilligerswerk meer lonend maken. Wij onderzoeken de voordelen voor vrijwilligers ten behoeve van de balans tussen hun inzet en de opbrengsten uit dit vrijwilligerswerk. - Wij ondersteunen en faciliteren vrijwilligers. Wij versterken de Vrijwilligerscentrale als vraagbaak voor vrijwilligers en organisaties. - Wij optimaliseren de makelaarsfunctie tussen vraag en aanbod. Extra aandacht vragen wij voor het werven van specifieke groepen vrijwilligers. - Via Scoop Welzijn willen we jongeren die nog geen vrijwilligerswerk verrichten kansen bieden om door middel van maatschappelijke stages actief te worden in de eigen omgeving. Inzet is om alle leerlingen van het voortgezet onderwijs een maatschappelijke stage van 30 uren te laten volgen. Alle vrijwilligersorganisaties en non- profitorganisaties worden betrokken. Dit hebben we in 2013 gedaan: De gemeente Almelo verleent aan Scoop Welzijn subsidie o.b.v. de maatschappelijke vraag over het vrijwilligersbeleid:

Pagina 75 IN 24789

-

-

-

-

-

Scoop Welzijn biedt vrijwilligersbemiddeling en organisatieondersteuning om de samenhang tussen verschillende vrijwilligersactiviteiten te bereiken en zich te ontwikkelen tot netwerkorganisatie Scoop bemiddelt mensen naar vrijwilligerswerk zodat zij een actieve bijdrage aan de samenleving leveren. Er zijn 476 vrijwilligers bemiddeld in 2013. Conclusies tevredenheidsonderzoek: Dit valt niet zonder slag of stoot te halen. Een grote groep nietvrijwilligers is niet geïnteresseerd in vrijwilligerswerk en de helft van de mensen met een uitkering vindt dwang niet goed. Mensen die wel willen, vinden dat het hen kennis, ervaring en sociale contacten moet opleveren. Inzicht in deze specifieke vrijwilligers is belangrijk om hen te begeleiden naar passend vrijwilligerswerk. Conclusies tevredenheidsonderzoek: dat de meeste mensen vrijwilligerswerk doen vanuit het motief ‘waarden’ of ‘voldoening’. Het is belangrijk om ze vanuit deze motieven aan te spreken. Vrijwilligersorganisaties spelen hierbij een belangrijke rol: ondersteunen, aansturen en waarderen als eerste belangrijkste aanspreekpunt. Voor gemeenten is het van belang om in contact te blijven met organisaties en erop toezien dat ze deze rol zo goed mogelijk kunnen en blijven uitvoeren. Scoop ondersteunt zowel vrijwilligers als vrijwilligersorganisaties. Conclusies tevredenheidsonderzoek: ondersteuning gebeurt vooral vanuit vrijwilligersorganisaties. De grootste behoefte van vrijwilligers is informatie en advies. Ondersteuning van vrijwilligers is zowel een taak van vrijwilligersorganisaties als Scoop. Er wordt specifiek aandacht besteedt aan het werven van vrijwilligers die mensen met een taalbehoefte ondersteunen en oudere vrijwilligers. Scoop heeft een taak t.a.v. de realisatie van stageplaatsen en een taak t.a.v. de netwerken uitvoeringsregie.

9. Voorbereiden transitie Jeugdzorg Regionale samenwerking Dit stond in de begroting 2013: De omvangrijke stelselwijziging Jeugdzorg bereiden wij voor met de Twentse gemeenten. De conceptwettekst is eind 2012 voor consultatie ronde het land ingegaan. De verwachte invoeringsdatum is 1 januari 2015 Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is het Visiedocument Jeugdzorg in Twente vastgesteld, hierin is het woonplaatsbeginsel en het werken met raamcontracten als uitgangspunt genomen. In de nota Samenwerken aan jeugdzorg in Twente is vastgelegd welke taken we regionaal oppakken. Met het vaststellen van het Regionaal Transitiearrangement zijn afspraken gemaakt met huidige financiers en aanbieders over de overgangsregeling. Deze worden in 2014 verder uitgewerkt. Lokale voorbereiding Dit stond in de begroting 2013: De provincie biedt de mogelijkheid om ervaringen op te doen met de taken die naar ons toekomen. Deze ervaringen zijn voeding voor inhoudelijke en organisatorische visies over Zorg voor Jeugd. De projecten kunnen een beeld geven van de gewenste werkwijzen, de financiering van zorg, inzicht in de risico’s en de de samenwerking met andere gemeenten. Wij maken gebruik van deze mogelijkheden. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn verschillende experimenten in uitvoering gebracht die in 2014 doorlopen. Het betreft onder meer gezinscoaching, team Sluitersveld en vangnet hoogrisicojeugd. Dit deden anderen Extra inzet op vroegsignalering Trekkers: Humanitas District Oost, Nutsbedrijven, Woningcorporaties, Kerken, Banken, Zorgorganisaties, Scoop Welzijn

Pagina 76 IN 24789

Dit stond in de begroting 2013: Andere partijen spannen zich in om beter te letten op schuldenproblemen in hun directe woon- en werkomgeving. Ze nemen zelf actie om verdere problemen te voorkomen of deze te beheersen samen met de betrokkenen. Dit is in 2013 bereikt: Het bespreekbaar maken van schuldenproblematiek wordt doorlopend onder de aandacht gebracht door kerken en vrijwilligersorganisaties in hun contacten met (probleem)huishoudens/huurders/clienten. Dienstverleningsmodel Trekkers: Scoop, de Klup, Stichting Informele Zorg Almelo, MEE Dit stond in de begroting 2013: Kernpartners van het dienstverleningsmodel nemen initiatief om het model op relevante onderdelen in de praktijk uit te werken. Het hierbij met namen om de methodiek die wordt gebruikt voor de vraagverheldering en het daadwerkelijk realiseren van een fysiek loket. Dit is in 2013 bereikt: De eerste contouren van de methodiek zijn geschetst. De methode is gebaseerd op het geluksgericht werken en principe van integrale dienstverlening. Mee ontwikkelen van de transformatie Jeugdzorg Trekkers: MEE, Scoop, Amw, Jarabee, Bjzo, Halt, Samenwerkingsverbanden PO en VO, Dit stond in de begroting 2013: De transformatie van Jeugdzorg vraagt een enorme verandering in het denken en doen van zowel gezinnen als van professionals. In dit proces spelen de professionals een cruciale rol. Door participatie in projecten gericht op regie bij de cliënt en vergroten van zelfredzaamheid spelen zij een actieve rol in de transformatie van onderdelen van de jeugdzorg. Dit is in 2013 bereikt: In 2013 zijn verschillende experimenten in uitvoering gebracht die in 2014 doorlopen. Het betreft onder meer gezinscoaching, team Sluitersveld en vangnet hoogrisicojeugd. Professioneel vangnet verbinden met vrijwilligersorganisaties Trekkers: Humanitas Onder dak en het maatjesproject van Humanitas Ditrict oost Dit stond in de begroting 2013: Bij de ondersteunende begeleiding in de maatschappelijke opvang wordt, waar mogelijk de inzet van het maatjesproject VOC de Tandem sterker betrokken. Dit is in 2013 bereikt: In de ambulante begeleiding, na uitstroom van de cliënt uit de maatschappelijke opvang, schakelt Humanitas Onder Dak, waar mogelijk, vrijwilligers van Humanitas District Oost in. Uitwerken/verfijnen van een sociale netwerk-kaart van de zorgstructuur voor Multi-problematiek Trekkers: Maatschappelijk werk i.s.m.stagiaires van Saxion Hogeschool en MEE Twente. Dit stond in de begroting 2013: Vanuit de betrokken partners bij het Convenant Coordinatie van Zorg, Armoedeaanpak en Veiligheid wordt een sociale netwerk-kaart op het niveau van de hulpverlening uitgewerkt, zodat professionals elkaar sneller en direct kunnen vinden. Deze netwerkkaart wordt afgestemd met de Sociale kaart, welke door MEE Twente reeds is ontwikkeld. Dit is in 2013 bereikt: De Sociale Netwerk kaart van MEE Twente voldoet aan de gevraagde verfijning voor hulpverleners. Ontwikkelen van creatieve maatwerkmethoden van begeleiding Trekkers: Stadsbank en Algemeen Maatschappelijk werk en de kerken. Dit stond in de begroting 2013: Partijen onderzoeken gezamenlijk hoe zij kunnen komen tot een adequate mix/inzet van deskundigheid van professionals en vrijwilligers in de begeleiding en ondersteuning van inwoners met meervoudige problematiek. Dit is in 2013 bereikt: Het AMW is ook fysiek aanwezig op locatie bij de Stadsbank.

Pagina 77 IN 24789

Intensiveren van de “maatjes-aanpak” Trekkers: Buurtzorg en Elisaparochie Dit stond in de begroting 2013: Buurtzorg en de kerken gaan in gesprek teneinde elkaar te versterken in methoden, gericht op het “optrekken” met (kwetsbare) mensen. Dit is in 2013 bereikt: Geen informatie beschikbaar. Indicatoren Gebruik minimaregelingen Bron: VMP, Jeugdfonds, Naturaregeling, Sociale medische indicatie kinderopvang (gemiddelde duur) Waarde 2012 Waarde eind 2013 Jeugdfonds 379 kinderen 583 kinderen Naturaregeling 1.030 verstrekkingen 2.500 verstrekkingen Sociaal medische 58 kinderen 43 kinderen kinderopvang Gebruik individuele voorzieningen WMO Bron: Gemeente Waarde 2011 Waarde eind 2013 Vervoerskosten 18 13 Vervoerspas 6.137 7.224 Scootmobiel 879 967 Aangepaste fietsen 120 185 Elektrische fietsen 246 253 Rolstoel elektrisch 65 75 Rolstoel handbewogen 885 1005 Rolstoel kind Niet bekend 17 Zorg in natura HH1 1.492 1.669 Zorg in natura HH2 555 440 PGB HH1 739 818 PGB HH2 76 79 Toelichting op gebruik individuele voorzieningen WMO: Het aantal uitstaande hulpmiddelen wijkt af van eerdere opgaven. Dit heeft te maken met de wisseling van leverancier op 1-1-2013. Er is in de loop van het jaar een nieuwe inventarisatie van het aantal uitstaande hulpmiddelen gemaakt en daaruit is gebleken dat er op het moment van overnemen van de middelen door de huidige leverancier meer middelen in omloop waren dan gemeld in de managementrapportages van de oude leverancier. In 2013 zien we overigens wel een stijging van het aantal cliënten met een hulpmiddel. Feitelijke bezettingsgraad in de 24-uursopvang gebaseerd op 20 plaatsen / twee crisisplaatsen Bron: Humanitas Waarde 2011 Waarde eind 2013 95% 95% Feitelijke bezettingsgraad in de nachtopvang, gebaseerd op 5 tot 7 opvangbedden Bron: Gemeente / Humanitas Waarde 2011 Waarde eind 2013 Onbekend

Pagina 78 IN 24789

98%

Gemiddelde toegestane verblijfsduur maatschappelijke opvang Bron: Gemeente / Humanitas Waarde 2011 Waarde eind 2013 9 maanden 9 maanden Feitelijke doorstroming maatschappelijke opvang (% mensen dat doorstroomt van straat naar begeleid of zelfstandig wonen) Bron: Humanitas Waarde 2011 Waarde eind 2013 5 maanden 7 maanden Ambulante verslavingzorg: aantal cliënten dat jaarlijks feitelijk behandeld wordt Bron: Tactus Waarde 2011 Waarde eind 2013 412

420

Ambulante verslavingszorg: Aantal clienten dat jaarlijks de inloop/dagopvang bezoekt Bron: Tactus Waarde 2011 Waarde eind 2013 Onbekend Ongeveer 40 per dag Aantal clienten dat jaarlijks een bemoeizorgtraject doorloopt of ambulante begeleiding ontvangt, gericht op het voorkomen van huisuitzetting Bron: Tactus, Humanitas, Dimence GGZ en Maatschappelijke werk Waarde eind 2013 Tactus 90 Humanitas 35 GGZ 70 Maatschappelijk werk 51 Het percentage deelnemers dat binnen drie jaar een schuldhulpverleningstraject succesvol heeft afgerond Bron: Managementinformatie Waarde 2011 Waarde eind 2013 86% Nog niet bekend Het percentage mensen dat na een succesvol schulpverleningstraject weer schuldhulpverlening nodig heeft Bron: Managementinformatie Waarde 2011 Waarde eind 2013 19% Nog niet bekend Cumulatie gebruik regelingen Bron: Stapelingsmonitor Waarde 2011 1 regeling 7.055 2-4 regelingen 10.960 5 of meer regelingen 2.205

Pagina 79 IN 24789

Waarde 2013 Nog niet bekend

5.4 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID OPENBARE RUIMTE Wat willen we bereiken Groen: - De ontwikkeling en het behoud van een duurzaam, gezond en gevarieerd bomenbestand binnen de gemeente Almelo. - Een evenwichtige verdeling van het aantal speelvoorzieningen in aantallen, in spreiding en in kwaliteit voor de verschillende leeftijdsgroepen. Grijs: - Op de schoonheidsaspecten is de kwaliteit overwegend “basis” met in het stadshart en hoofdstructuur “hoog”. Voor de aspecten zwerfvuil, graffiti en hondenpoep is een kwaliteitsniveau “hoog” in de hele stad wenselijk. Voor de overige aspecten is een kwaliteitsniveau “basis” voldoende. - De gladheidsbestrijding is zoveel mogelijk in overeenstemming gebracht met de richtlijnen in de Leidraad Gladheidsbestrijding, maar vanwege de financiële consequenties is deze niet volledig overgenomen. Blauw: - Een duurzame inzameling en verwerking van afvalwater, hemelwater en overtollig grondwater en een duurzaam beheer van het gemeentelijk rioolstelsel. Dit hebben we gedaan IBOR Dit stond in de begroting 2013: Met IBOR wordt een integrale visie op het beheer van de openbare ruimte als geheel ontwikkeld en uitgewerkt in beheerinstrumenten. Aan de hand van de visie worden de basisniveaus vastgelegd, die gehanteerd worden bij het bepalen van de benodigde onderhoudsinspanningen, maar ook bij burgerparticipatie in de openbare ruimte. IBOR omvat tevens het ontwikkelen van beeldkwaliteitsbestekken en het via wijkschouwen samen met burgers en organisaties vastleggen en toetsen van de basisniveaus, op basis van fotoboeken waarin de kwaliteitsniveaus zijn vastgelegd. Wijzigingen in de kwaliteitsniveaus, bijvoorbeeld als gevolg van veranderde budgetten, kunnen aan de hand van de beelden goed inzichtelijk worden gemaakt. In dat kader is IBOR een voorwaarde om de ingeboekte bezuiniging op het onderhoud van het groen in de stad (Voorjaarsnota 2011) goed door te kunnen voeren. De visie en beleidsinstrumenten voor IBOR zijn in 2012 ontwikkeld. In 2013 worden deze geïmplementeerd, door o.a. invoering van een beeldbestek en training van de medewerkers. Dit hebben we in 2013 gedaan: Medio 2012 is het IBOR-traject opgestart, met behulp van bureau Eco-consult. Inmiddels zijn (concepten van) een kaart met structuurelementen, de kwaliteitscatalogus en een moederbestek opgesteld. De structuurelementenkaart benoemt de verschillende soorten gebieden in de stad. De kwaliteitscatalogus beschrijft voor alle elementen in de openbare ruimte drie kwaliteitsniveaus (hoog, basis en laag), toegelicht met foto’s. Het moederbestek beschrijft alle vereiste werkzaamheden. Najaar 2013 hebben trainingen voor medewerkers plaatsgevonden in drie modules: management & beleid, voorbereiding & toezicht en uitvoering. Het verzamelen van areaalgegevens bleek lastig, maar deze zijn nu nagenoeg compleet. Aan de hand hiervan kunnen budgettaire consequenties van verschillende beheerniveaus worden doorgerekend. Aansluitend volgt besluitvorming. In IBOR wordt de bezuiniging in het groen (in eerste instantie €350.000 maar na besluitvorming over de voorjaarsnota 2013 € 175.000 structureel m.i.v. 2014) meegenomen.

Pagina 80 IN 24789

Bewoners meer betrekken bij het beheer Dit stond in de begroting 2013: Aan de hand van IBOR worden bewoners betrokken bij het schouwen van de openbare ruimte en het maken van keuzes over de inzet van middelen. In IBOR wordt ook aangegeven wat bewoners zelf kunnen doen in het beheer van de openbare ruimte, bijvoorbeeld participatie door adoptie. Dit hebben we in 2013 gedaan: Onderdeel van IBOR is een methodiek voor het betrekken van bewoners in het beheer. Dit moet nog worden ontwikkeld. Via het wijkgericht werken/stadsdeelbeheer worden diverse vormen van participatie gefaciliteerd of geactiveerd, onder andere op het gebied van schone stad. Naast initiatieven vanuit de bewoners zelf gebeurt dit ook met campagnes: schone-wijk-weken, gevel-tot-gevelcampagne, bladcampagne, gladheidsbestrijding e.d. Implementatie flora en faunawetgeving Dit stond in de begroting 2013: In 2012 is in samenwerking tussen 15 gemeenten beleid vastgesteld voor de omgang met flora- en faunawetgeving, o.a. in de vorm van gedragscodes. In 2013 moet dit worden geïmplementeerd door o.a. opleiding van gemeentelijke medewerkers, samenwerking met natuurverenigingen en overleg met de RUD (handhavers). Dit hebben we in 2013 gedaan: In februari 2013 is besloten conform de gedragscodes ‘Bestendig beheer openbaar groen’ en ‘Ruimtelijke ontwikkeling en inrichting’ te gaan werken. Samenwerking met het RUD is gestart en medewerkers die in hun taakuitoefening met de regelgeving rond beschermde planten en dieren te maken hebben zijn geïnformeerd dan wel opgeleid. Het abonnement op de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) is gestart zodat flora- en faunainventarisaties centraal kunnen worden bijgehouden en toegankelijk zijn. Samenwerking met natuurverenigingen wordt in 2014 gestart. Samenwerking in de afvalwaterketen Dit stond in de begroting 2013: In 2012 is de overeenkomst Waterwinst TAAK 2.0 tussen 14 gemeenten en het waterschap getekend, waarin is afgesproken te zoeken naar mogelijkheden om doelmatiger (samen) te werken in de afvalwaterketen. Dit moet leiden tot een kostenbesparing (beperking van de kostenstijging). In 2013 worden de ideeën verder uitgewerkt in maatregelen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het winstkansenonderzoek is door het Twents Waternet, de samenwerking tussen het waterschap en de 14 gemeenten, uitgevoerd. In dit onderzoek zijn de besparingsmogelijkheden geïnventariseerd en gekwantificeerd: €14,3 mln. voor Twente. Deze worden verder uitgewerkt in ‘werkplaatsen’. Almelo neemt actief deel aan een aantal van deze werkplaatsen. De stand van zaken is gerapporteerd aan de Visitatiecommissie waterketen. Deze heeft de voortgang in Twente als goed beoordeeld: Twente behoort tot de 17 koplopers (23 peloton en 10 achterblijvers) Maatregelen vGRP Dit stond in de begroting 2013: Begin 2011 heeft de raad het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 vastgesteld. Hierin staan vele maatregelen genoemd op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater. In 2013 gaan we onder andere bezig met baggeren, herstel van foute aansluitingen, onderzoeken en gebiedsgerichte plannen voor grondwateraandachtsgebieden, stimuleren van groene daken en het afronden van de maatregelen voor de waterhuishouding Kerkelanden. Dit hebben we in 2013 gedaan: Diverse maatregelen uit het vGRP zijn uitgevoerd, waaronder: - Het vervangen van riolering (IGOP 2013) en rioolgemalen is conform planning uitgevoerd. - De heffingssystematiek voor de rioolheffing is m.i.v. 2013 gewijzigd in een eigenarenheffing, echter eind 2013 is besloten m.i.v. 2014 naar een gecombineerde heffing te gaan.

Pagina 81 IN 24789

-

Er is een start gemaakt met basisrioleringsplannen voor Aadorp, Bornerbroek en bedrijvenpark Twente. Onderzoek uitgevoerd naar stankproblematiek in Bornerbroek. Beheer van het stedelijk water is overgedragen aan het waterschap. Project baggeren is voorlopig gestopt i.v.m. relatie met overdracht stedelijk water. Uitvoering reinigen en inspecteren kolken is verbeterd. Project wegwerken achterstallig onderhoud kolken is opgestart. Meerdere onderzoeken en plannen opgesteld m.b.t. grondwateroverlast. Pilot reinigen drainage is uitgevoerd. Stimuleringsregeling groene daken opgestart en geïmplementeerd.

Groot onderhoud en vervanging Dit stond in de begroting 2013: Zoals ieder jaar wordt er een Integraal Groot Onderhoud en vervangingsPlan (IGOP) opgesteld. IGOP is een plan waarmee jaarlijks een programma voor groot onderhoud in de openbare ruimte wordt uitgevoerd. IGOP kent een proces waarin projectmatig wordt gewerkt. Dit proces is beschreven in een plan van aanpak en heeft een doorlooptijd van 4 jaar. Het IGOP proces is integraal. Dit houdt in dat bij het regisseren van het programma niet alleen rekening is gehouden met alle ‘interne’ fysieke beheerpunten in de openbare ruimte van de gemeente, maar ook met andere zoals woningbouwverenigingen, Cogas en het Waterschap. Afwegingen tussen meerdere belangen worden meerjarig vooruit geschakeld. Het proces activeert tot participatie met zowel fysieke stadsontwikkelingen alsmede economische, veiligheid en sociaal maatschappelijke belangen vanuit de gemeenschap. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het Integraal Groot OnderhoudsProgramma 2013 (IGOP 2013) omvat acht werken. Daarvan zijn er drie opgeleverd, zijn er nog twee in uitvoering en van de drie reserveprojecten is om financiële redenen er één in voorbereiding gehouden, er één komen te vervallen en één in ontwerp genomen. Het programma IGOP 2014 is opgesteld. Deze omvat zes werken, waarvan één reserve (besluitvorming begin 2014). Versterking groenstructuren Dit stond in de begroting 2013: Sinds enkele jaren wordt de Green Flag, een Brits kwaliteitskeurmerk voor parken, toegekend aan het Schelfhorstpark en het Goossenmaatpark. In 2012 is heeft ook het Beeklustpark een green flag ontvangen. In 2013 wordt ingezet op het behoud van deze 3 vlaggen. De stichting Almelo Parkstad spant zich actief in voor behoud en versterking van de belangrijke boomstructuren. Deze stichting heeft een adviserende rol, maar initieert ook uitvoeringsprojecten. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 hebben het Beeklustpark, het Goossenmaatspark en het Schelfhorstpark de Green Flag Award weer toegekend gekregen. Voor het eerst heeft het Dorpspark Bornerbroek ook een Green Flag Award ontvangen, waarmee in 2013 vier parken dit keurmerk hebben behaald. Vanwege bezuiniging op dit budget (begroting 2014) is van verdere uitbreiding echter geen sprake. Met de stichting Almelo Parkstad wordt samengewerkt om voor Almelo karakteristieke en waardevolle boomstructuren te behouden en te versterken. De invulling van de samenwerking kan nog wel worden verbeterd. In het kader van het PMJP is gestart met de ondersteuning van landschapsonderhoud in het buitengebied. Indicatoren Oordeel burger directe woonomgeving Bron: www.waarstaatjegemeente.nl Streefwaarde 2013 Waarde 2010 7,5 Pagina 82 IN 24789

Waarde eind 2013 7,5

7,5

Oordeel burger speelmogelijkheden Bron: www.waarstaatjegemeente.nl Streefwaarde 2013 6,7

Waarde 2010

Waarde eind 2013 6,7

Oordeel burger wegen, paden en pleinen Bron: www.waarstaatjegemeente.nl Streefwaarde 2013 Waarde 2010 6,6

6,6

Oordeel burger onderhoud buurt Bron: www.waarstaatjegemeente.nl Streefwaarde 2013 6,5

6,5

Green Flag (aantal) Bron: www.waarstaatjegemeente.nl Streefwaarde 2013 3

IN 24789

Waarde eind 2013

Waarde 2010

6,4

Waarde eind 2013

Waarde 2012

6,5

Waarde eind 2013 3

Pagina 83

6,8

4

WIJKGERICHT WERKEN Missie Wij vragen inwoners, bedrijven en instellingen, maar ook buurten, wijken en dorpen om waar mogelijk zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de ontwikkeling van stad en samenleving, waaronder de leefbaarheid van de eigen wijk. De eigen kracht van inwoners wordt aangesproken, de gemeente faciliteert en bekijkt waar zeggenschap van burgers over budgetten, zoals bij de wijkwaardebonnen, mogelijk is. Wat willen we bereiken We willen de kloof tussen burger en bestuur verkleinen. Het gemeentebestuur wil op de hoogte zijn van wat er leeft in wijken en buurten en handhaaft daarom de vijf stadsdelen en het wijkwethouderschap. Wijken moeten aantrekkelijk zijn om in te wonen, te werken en te recreëren. We willen de betrokkenheid bij de buurt en de eigen verantwoordelijkheid stimuleren. Dit doen we samen met de betrokken partners in de wijk: bewoners en professionals. Wat hebben we gedaan Wijkvisies / gebiedsagenda’s Dit stond in de begroting 2013: In het kader van de Sociale Agenda inventariseren wij samen de corporaties waar wij in de benoemde focusgebieden in de komende twee jaar (2013- 2014) onze inzet op richten en stemmen die op elkaar af. Het kan zowel gaan over investeringen als om activiteiten, inzet van mensen etc. Waar mogelijk wordt onderscheid aangebracht in buurtniveau. Naast deze inventarisatie is het belang om een proces te organiseren waarin andere partijen (organisatie, inwoners etc.) in de wijk ook hun bijdrage kunnen definiëren. Extra aandacht moet daarbij uitgaan naar het verbinden van werkgevers en het bedrijfsleven met de opgaven in de gebieden. Om dat proces op gang te krijgen spreken de partijen af samen wijkagenda’s en wijkvisies op te stellen. In het kader van uw (volksvertegenwoordigende)rol lijkt het ons goed dat u in dit proces ook een (actieve) rol neemt / krijgt. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is er in zuidwest (afgezien van de Ossenkoppelerhoek; zie hieronder) doorgeborduurd op de bestaande werkwijze in afwachting van een stedelijk startmoment voor het opstellen van de wijkagenda’s. In het Nieuwstraatkwartier is er vanuit het wfo gestart met het opstellen van een gebiedsvisie. Vervolg preventieplan Ossenkoppelerhoek Dit stond in de begroting 2013: Wij geven een vervolg aan het preventieplan dat wij in de Ossenkoppelerhoek is uitgevoerd. Een concept wijkagenda is opgesteld en door een kerngroep van betrokken organisaties en bewoners zijn bestrijding van armoede en het realiseren van een woonservicegebied als belangrijkste punten genoemd. Met een bredere groep benoemen wij verdere thema’s, verwerken wij de Sociale Agenda in een gebiedsgerichte aanpak en gaan wij na wat iedereen aan daar aan kan bijdragen. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn er binnen de stuurgroep afspraken gemaakt over het vervolg en zijn de betrokken deelprojecten voortgezet. Sluitersveld / Schelfhorst Dit stond in de begroting 2013: In de Sluitersveld zijn wij samen met woningcorporatie St. Joseph, Scoop Welzijn en Jarabee Jeugdzorg begonnen met het ontwikkelen van een gebiedsgerichte aanpak van jeugdzorg / jongerenwerk. Verdere acties worden verbonden met de Sociale Agenda 2020 en moeten resultaten in een wijkagenda die duidelijk maakt hoe verschillende partijen een bijdrage kunnen leveren aan de specifieke vraagstukken die in dit gebied leven.

Pagina 84 IN 24789

Dit hebben we in 2013 gedaan: De aanpak binnen het Projekt Gezinsondersteuning is in 2013 sterk geïntensiveerd. Het project toont de noodzaak van preventieve aanpak en het succes daarvan. Het kan een voorloper zijn van de oprichting van een Sociaal wijkteam in het Sluitersveld, en zeker dienen als voorbeeld voor de overige wijken. De totstandkoming van de Sociale Agenda is verder vormgegeven. Er zijn in diverse disciplines en gremia analyses besproken en mogelijke aktie- en uitvoeringspunten beoordeeld. Voor het Sluitersveld mag worden verwacht dat in 2014 een Sociale wijkagenda voor de komende jaren wordt uitgebracht. Dit deden anderen Almelo Foundation Trekkers: Beter Wonen, St. Joseph, Scoop Welzijn, ROC van Twente, Heracles, GGD, Sportbedrijf en gemeente Almelo. Dit stond in de begroting 2013: Almelo Foundation is een initiatief van Beter Wonen. Het is een samenwerkingsverband gericht op sociale stijging. Samen met de partners wil Beter Wonen activiteiten, projecten en programma’s gerelateerd aan talentontwikkeling inzetten voor kanshebbers maar ook voor kwetsbare groepen. Door samenwerking ontstaat er krachtenbundeling. Projecten en activiteiten vallen onder de pijlers: sport en gezondheid; cultuur; en leren en werken. Over exacte vorm en inhoud moeten nog afspraken gemaakt worden. Dit is in 2013 bereikt: Het Wijkcircus is als programma van de Verlengde Schooldag door Almelo Foundation geadopteerd in financiële en materiele zin. Gemeente, Beter Wonen, Scoopwelzijn hebben het project gefinancierd en inhoudelijk ondersteund. Wijkcircus Trekkers: Dimence, Scoop Welzijn, Gemeente Almelo, Muziekschool Twente, Jarabee en Loes infocentrum Dit stond in de begroting 2013: Te beginnen in de wijk de Riet/Nieuwland worden activiteiten rondom het thema circus georganiseerd. Doel is om sociale ontwikkeling bij kinderen te motiveren via activiteiten, die zij als leuk en uitdagend ervaren. Door hieraan te werken worden kinderen meer bewust van de noodzaak van een startkwalificatie. Daarnaast wordt er gewerkt aan het stimuleren van zelfontplooiing en eigen verantwoordelijkheid van wijkbewoners, het versterken van de onderlinge banden tussen wijkbewoners, het verbinden van partijen in de wijk en talentontwikkeling. Dit is in 2013 bereikt: Zie Almelo Foundation. Indicatoren Oordeel over de ontwikkeling van de buurt; saldo vooruit minus achteruit gegaan (kan om zowel fysieke als sociale buurtaspecten gaan) Bron: Integrale veiligheidsmonitor Waarde 2011 Waarde eind 2013 -5 procentpunt Nog niet bekend Percentage dat afgelopen jaar actief is geweest om de eigen buurt te verbeteren Bron: Integrale veiligheidsmonitor Waarde 2011 Waarde eind 2013 18% Nog niet bekend

Pagina 85 IN 24789

DUURZAAMHEID Wat willen we bereiken - Voortzetting van een actieve rol in klimaatbeleid, innovatie en duurzame ontwikkeling, samen met externe partners - Structurele en actieve informatie, communicatie, voorlichting en stimulering van samenwerking en participatie op het gebied van groen, milieu, en duurzaamheid, en het optimaliseren van de stedelijke veiligheid en de woon- en leefkwaliteit. Wat hebben we gedaan Uitvoering van deelprojecten in het kader van Almelo Centrum voor Duurzaamheid en innovatie /duurzame energie Dit stond in de begroting 2013: - Aanbesteding koude winning Leemslagenplas - Opstellen Sustainable Energy Action Plan (SEAP) - Opstellen kansenkaart riothermie en mogelijke kansen uitwerken. - Energie besparen 2.0 Energiescans bedrijven Dit hebben we in 2013 gedaan: - Vastgesteld is dat koudewinning uit de Leemslagenplas economisch haalbaar is. ZGT heeft serieuze belangstelling. De aanbesteding is in 2013 voorbereid en eind 2013 opengesteld. - De EFRO subsidieaanvraag voor het SEAP heeft vertraging opgelopen en wordt begin 2014 ingediend. Zodra subsidie wordt verleend wordt het gestart met opstellen van het plan. - De kansenkaart voor riothermie is in 2013 vastgesteld en er is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Vanwege de geschatte lange terugverdientijd en het innovatieve karakter zal ondersteuning van dit initiatief met (extra) subsidie nodig zijn. - 458 woningeigenaren hebben in 2013 gebruik gemaakt van de premieregeling voor woningisolatie. 50 eigenaren hebben een duurzaamheidslening afgesloten. Almelo staat daarmee op plaats 5 in Overijssel qua premie-aanvragen. - 44 bedrijven hebben in 2013 een energiescan laten uitvoeren. Hiervan hebben 10 bedrijven daadwerkelijk maatregelen getroffen. 8 bedrijven zijn nog bezig met het treffen van maatregelen. Almelo staat hiermee in de top 10 van gemeenten. De recessie beperkt vooralsnog de mate van bereidwilligheid van bedrijven om te investeren in duurzaamheid. Beleid ontwikkelen zonebeheer geluid Dit stond in de begroting 2013: Het opstellen van regels voor het beheer van de geluidsruimte op bedrijventerreinen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het zonebeheer geluid bedrijven-terreinen maakt onderdeel uit van de totale evaluatie van het geluidbeleid. Zie: Evaluatie Geluidbeleid. Evaluatie v/h geluidbeleid Dit stond in de begroting 2013: Beoordeling van en bestuurlijke advisering over de effectiviteit van het geluidbeleid en op basis hiervan mogelijk aanpassing van het beleid. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is gestart met de vierjaarlijkse evaluatie van het gebiedsgericht geluidbeleid. Nagegaan wordt of de doelen zijn bereikt en of de beleidsstrategie effectief en efficiënt is. Het resultaat van de evaluatie met aanbevelingen wordt in de eerste helft van 2014 aan het bestuur voorgelegd. Uitvoering geven aan de EU-richtlijn Omgevingslawaai Dit stond in de begroting 2013: Het opstellen van een Actieplan Omgevingslawaai voor de aanpak van knelpunten. Bestuurlijke advisering hierover, mede in relatie tot eventuele benodigde extra middelen. Pagina 86 IN 24789

Dit hebben we in 2013 gedaan: Het Actieplan Omgevingslawaai is op 16 juli 2013 vastgesteld. Het Actieplan is de basis voor het uitvoeren van geluidsmaatregelen vanwege het wegverkeer in relatie tot de woon- en leefomgeving. Saneren van de resterende A-lijst woningen (ivm geluidoverlast) Dit stond in de begroting 2013: Het saneren van 2-3 woningen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het voorbereidingstraject voor saneringsmaatregelen heeft plaatsgevonden in 2013. Daadwerkelijke sanering vindt plaats in 2014. Actualiseren verkeersmilieukaart Dit stond in de begroting 2013: Terugkerende periodieke actualisatie om de milieu- en gezondheidseffecten bij stedelijke ontwikkelingen adequaat te kunnen beoordelen Dit hebben we in 2013 gedaan: De geactualiseerde Verkeersmilieukaart is in 2013 opgeleverd. De kaart dient als basis voor akoestische onderzoeken en maatregelen en bewaking van de luchtkwaliteit. Vervanging resterende blokcontainers door ondergrondse containers met controletoegang Dit stond in de begroting 2013: De vervanging van plm. 20 containers. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn op 24 locaties de bovengrondse containers vervangen door ondergrondse containers. Op enkele locaties in de binnenstad zijn vanwege stedelijke ontwikkelingen nog geen ondergrondse containers geplaatst, dit zal naar verwachting in 2014 plaatsvinden (o.a. Hagenpark). Beleid ontwikkelen voor gebiedsgericht grondwaterbeheer Dit stond in de begroting 2013: Het opstellen en bestuurlijk adviseren over efficiënt beheer van complexe verontreinigingen in het diepere grondwater. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is het beleidsplan Gebiedsgericht grondwaterbeheer inclusief uitvoeringsplan opgesteld. Het plan wordt begin 2014 aan de gemeenteraad ter vaststelling aangeboden. Daarna volgt uitwerking door het college van B&W. Mogelijke invoering 4-weekse afvalinzameling n.a.v. uitkomsten proef Dit stond in de begroting 2013: Evaluatie van de proef en op basis daarvan zo mogelijk invoering van de 4-wekelijkse inzameling. Bestuurlijke advisering. Dit hebben we in 2013 gedaan: Na afronding van de proef en de evaluatie daarvan is in de vergadering van 14 januari 2014 besloten eerst de flankerende maatregelen in te voeren. Nadat de flankerende maatregelen zijn ingevoerd zal de raad een besluit nemen over de datum van invoering van het vierwekelijks inzamelen. Actualiseren Afvalstoffenverordening Dit stond in de begroting 2013: Aanpassing van de Afvalstoffen-verordening op basis van nieuwe inzichten en ontwikkelingen. Bestuurlijke advisering. Dit hebben we in 2013 gedaan: In de vergadering van 21 mei 2013 is de geactualiseerde Afvalstoffen-verordening vastgesteld (van afvalinzameling naar de inzameling van grondstoffen). Regie op het gebruik van bodemenergie Dit stond in de begroting 2013: Bestuurlijke advisering over een doelmatige benutting van bodemenergie door het voeren van de regie op bodemenergiesystemen. Dit hebben we in 2013 gedaan: Onderzoek heeft uitgewezen dat in Almelo 30 actieve bodemenergie-systemen aanwezig zijn. Genoeg reden om hierop beleid te ontwikkelen. In 2013 is gestart met het voorbereiden van een beleidsplan met als doel sturing, controle en beheersing. In 2014 wordt het plan ter vaststelling aan het bestuur voorgelegd.

Pagina 87 IN 24789

Versterking communicatie m.b.t. risico’s en calamiteiten Dit stond in de begroting 2013: O.a. het opnemen van actuele en adequate informatie op de gemeentelijke website. Dit hebben we in 2013 gedaan: Op de gemeentelijke website is informatie opgenomen over veiligheid bij rampen met daarbij een overzicht van belangrijke telefoonnummers. Communicatie over risico’s en (on)veiligheid zal in 2014 en verder nog nadrukkelijker dan thans het geval is aandacht krijgen. Aanpassing bestemmingsplannen v.w.b. externe veiligheid (BEVI) Dit stond in de begroting 2013: Het verder verbeteren van de veiligheid van de woon- en leefomgeving. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 zijn een groot aantal bestemmingsplannen Bevi-proof gemaakt, dat wil zeggen dat de plaatsgebonden risicocontouren zijn vastgelegd en dat groepsrisicoverant-woordingen zijn uitgevoerd. In 2013 is het EV-beleid geactualiseerd en eind 2013 gepresenteerd in het Politiek Beraad. Begin 2014 wordt het actuele beleid voorgelegd aan de Raad. Actualiseren vergunningen LPG-tankstations Dit stond in de begroting 2013: Het verder verbeteren van de veiligheid van de woon- en leefomgeving. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het geactualiseerde EV-beleid zal leiden tot een verdere verankering van het aspect veiligheid in de woon- en leefomgeving in de gemeentelijke plannen en de besluitvorming. De aanwezigheid van LPG-installaties in woonwijken blijft ongewenst. Natuur- en milieueducatie Dit stond in de begroting 2013: Open houden Natuur- en Milieu Centrum tot ingebruikname Natuurhus. Dit hebben we in 2013 gedaan: Met de hulp van vrijwilligers en 0,5 fte gemeentelijke beroepskracht is de openstelling van het Natuur- en MilieuCentrum voortgezet tot 31 december 2013. In 2013 zijn voorbereidingen getroffen voor de overdracht van de taken aan de Stichting Natuurhus per 1 januari 2014. Het Natuur- en MilieuCentrum wordt per die datum het Tijdelijk Natuurhus. Ter voorbereiding op de realisatie van het Natuurhus in het Hagenpark is in juni de procedure voor de wijziging van het bestemmingsplan Hagenpark gestart.

Pagina 88 IN 24789

Indicatoren Reductie op de CO2-uitstoot (huishoudelijk afval) Bron: Twente Milieu Streefwaarde 2013 Waarde 2012 Waarde eind 2013 10 miljoen kg 9,5 miljoen kg 9,059 miljoen kg Toelichting: Omdat er minder afval is ingezameld is de reductie van CO2 in 2013 lager. De vermeden CO2 uitstoot door afvalpreventie is niet meegenomen. Ook de recessie speelt hierbij een rol. De CO2reductie in Almelo in 2013 is vergelijkbaar met een besparing op de totale jaarlijkse CO2-uitstoot van 1.078 huishoudens. Duurzaam inkopen Bron: Gemeente Streefwaarde 2015 Waarde 2011 Waarde eind 2013 100% 75% Nog niet bekend (>75%) Toelichting: Wordt nationaal gemeten. Sinds 2011 is nog geen nieuwe meting uitgevoerd. Een nieuwe meting vindt plaats in 2015. Grootschalige duurzame energie opwekking in Almelo Bron: Gemeente en externe partijen Streefwaarde 2015 Waarde 2008 5%

1%

Waarde eind 2013 Nog niet bekend (meer dan 1%)

Toelichting: De bereikte waarde wordt in 2015 vastgesteld. Realisatie van een zonnepark en zonnepanelen bij bedrijven en particulieren zal hier een aanzienlijke bijdrage aan kunnen leveren.

Pagina 89 IN 24789

OMGEVINGSVERGUNNING EN HANDHAVING Wat willen we bereiken Vergunningverlening, toezicht en handhaving: - We laten meer over aan burgers en bedrijven en minder aan de overheid - We focussen op risicobeheersing - We hebben vertrouwen in de samenleving - We verkiezen preventie boven repressie - We richten ons op doelen in plaats van middelen - We beperken de overlast voor burgers en bedrijven tot een minimum - We beschikken over de juiste kennis en deskundigheid en werken hiervoor samen met onze ketenpartners. Monumentenzorg en archeologie - Zorgen voor behoud van het erfgoed - Inbedding monumentenzorg en archeologiebeleid in ruimtelijke ordeningsprocessen Welstand - Beschermen van de ruimtelijke kwaliteit Wat hebben we gedaan Uitvoering reguliere taken conform programma 2013 Dit stond in de begroting 2013: Jaarlijks op te stellen en bestuurlijk vast te stellen programma voor vergunningverlening, toezicht en handhaving waarin de uit te voeren reguliere taken worden gepland. De prioriteiten en doelstellingen worden benoemd, met de benodigde uren en verwachte aantallen (vergunningen, meldingen, controles, etc.). In het kader van de Regionale Uitvoeringsdienst (ook RUD genoemd) wordt in 2013 onderscheid gemaakt tussen lokale taken en bovenlokale taken. Aan het einde van het jaar wordt geëvalueerd of het vastgestelde programma is uitgevoerd door middel van een jaarverslag. Dit hebben we in 2013 gedaan: Het VTH-programma 2013 is 26 februari 2013 vastgesteld en aangeboden aan de gemeenteraad. Het programma is operationeel en gebaseerd op de gestelde doelen. Prioritering van de activiteiten vindt plaats op basis van de VTH-visie en de risicoanalyse. De risicothema’s asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid opslag gevaarlijke stoffen, constructieve veiligheid en brandveiligheid worden betrokken in het reguliere toezicht. In het handhavingsprogramma worden de kwaliteitscriteria en de inzet in RUD-verband betrokken. De leerpunten van het uitgevoerde klanttevredenheids-onderzoek Wabo zijn ingezet bij het uitvoeringsprogramma 2013. Het Jaarverslag VTH 2012 is voor 1 april 2013 vastgesteld. Evaluatie van de opgenomen activiteiten in het uitvoeringsprogramma 2012 is uitgevoerd en verwoord in het verslag. Aangegeven is in hoeverre deze activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de gestelde doelen. De uitvoering van het reguliere toezicht en projecten heeft in het teken gestaan van de voorbereiding voor het oprichten van de netwerk RUD. Uitvoeren bovenlokale taken milieu in Regionale uitvoeringsdienst Twente Dit stond in de begroting 2013: Vanaf 1 januari 2013 worden de milieutaken met betrekking tot vergunningverlening, toezicht en handhaving en aan de Omgevingsvergunning gerelateerde milieuspecialistische taken (oa. geluid, bodem) uitgevoerd in de Regionale uitvoeringsdienst in de zogenaamde Netwerk-vorm. De bovenlokale taken, zoals opgenomen in het lokaal opgestelde uitvoeringsprogramma, zullen via de informatie-, coördinatie en sturingseenheid van de Regionale uitvoeringsdienst worden uitgevoerd. Milieutaken waarbij Almelo zelfstandig kan voldoen aan de landelijke kwaliteitscriteria, kunnen worden uitgevoerd in Almelo (ca. 80%). Taken waarbij Almelo niet kan voldoen aan de kwaliteitscriteria (ca. 20%) zullen vanaf 1 januari 2013 worden uitgevoerd door andere gemeenten in de Regionale uitvoeringsdienst of in zogenaamde Kennispunten die zijn gehuisvest bij diverse gemeenten en provincie. Deze bevatten een concentratie van specialistische kennis, waarop de gehele Regionale uitvoeringsdienst een beroep Pagina 90 IN 24789

kan doen. In 2013 zal de Netwerk-vorm van Regionale uitvoeringsdienst zich moeten bewijzen, waarbij de terugvaloptie een “fysieke” RUD is. Indien dit zich aandient, zal in organisatorisch en financieel opzicht een nieuwe situatie ontstaan. Dit hebben we in 2013 gedaan: In het hele land zijn in 2013 regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) gevormd. Hierin werken gemeenten en provincies samen op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht. Sinds vorig jaar werken de gemeenten in Twente en de provincie Overijssel samen in de regionale uitvoeringsdienst Twente. Voor het andere deel van Overijssel is de regionale uitvoeringsdienst IJselland actief. De uitvoeringsdiensten in Overijssel zijn in haar vorm bijzonder vanwege de netwerkorganisatie. De provincie en alle gemeenten werken samen bij de uitvoering van de taken. De inzet is om de kwaliteit van de uitvoering te verbeteren. In 2013 is begonnen met het opbouwen van de netwerkstructuur en het standaardiseren van de werkprocessen van de partners en het op gang brengen van de kennisdeling en capaciteitsuitwisseling. Concreet betekent dit dat Almelose medewerkers niet alleen voor de gemeente Almelo werken, maar hun kennis en tijd ook elders in de regio beschikbaar stellen. Op deze manier wordt de beschikbare capaciteit en deskundigheid optimaal ingezet. Laten uitvoeren gespecialiseerde taken met betrekking tot risico's op zware ongevallen door gespecialiseerde Regionale uitvoeringsdienst Nijmegen Dit stond in de begroting 2013: Voor vergunningverlening, toezicht en handhaving met betrekking tot chemische bedrijven en bedrijven met een verhoogd risico op zware ongevallen, worden landelijk 6 gespecialiseerde Regionale uitvoeringsdiensten ingericht, die deze taken vanaf 1 januari 2013 gaan uitvoeren. Voor Overijssel en Gelderland is deze gehuisvest in Nijmegen (in Almelo gaat dit om 2 bedrijven). Een deel van deze taken wordt nu voor ons door de provincie uitgevoerd. Een ander deel wordt nu nog lokaal uitgevoerd. Straks worden alle taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht uitgevoerd door deze gespecialiseerde dienst. Dit hebben we in 2013 gedaan: De Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) is aangewezen als één van de 6 RUD’s die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van Wabo-taken (vergunningverlening, toezicht en handhaving) bij de majeure risicobedrijven (3 binnen onze gemeentegrens). De ODRN heeft hiervoor in concept procedures en werkwijzen opgesteld. Voor een adequate uitvoering heeft het college de bevoegdheden voor vergunningverlening, toezicht en handhaving gemandateerd aan de directeur ODRN. Voorbereiden op decentralisatie bevoegdheden bij provinciale inrichtingen per 2014 Dit stond in de begroting 2013: De bevoegdheid voor vergunningverlening, toezicht en handhaving bij een groot deel van de provinciale inrichtingen wordt per 1 januari 2014 grotendeels gedecentraliseerd. De noodzakelijke wijziging van het wettelijke kader zal in 2013 procedure worden gebracht. Qua uitvoering hoeft er niet zo veel te veranderen. De medewerkers van de provincie die de expertise hebben om deze taken nu uitvoeren, zullen deze in 2014 ook voor ons kunnen uitvoeren in de netwerkconstructie. Alleen in financieel opzicht zal er een verschuiving moeten plaatsvinden, aangezien de kosten voor vergunningverlening, toezicht en handhaving vanaf 2014 wel voor rekening van de gemeente als bevoegd gezag. In 2013 wordt de plannen en processen aangepast om vanaf 1 januari 2014 deze extra taken te kunnen verrichten. Dit hebben we in 2013 gedaan: Per 1 januari 2014 zijn provinciale bevoegdheden op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving overgedragen naar gemeenten. Het besluit is een uitvloeisel van de zogenaamde package deal uit 2009 waarin Rijk, IPO en VNG afspraken dat de Wabo-bevoegdheid voor bedrijven naar de gemeenten worden gedecentraliseerd en uitgevoerd via de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD). Binnen de RUD zijn afspraken gemaakt over de herverdeling werkzaamheden tussen provincie en gemeente. Voor de decentralisatie wordt Pagina 91 IN 24789

jaarlijks een bedrag van het provinciefonds overgeheveld naar het gemeentefonds, dat voor dit doel wordt bestemd. Afronden digitale praktijk Omgevingsvergunning Dit stond in de begroting 2013: Het project digitaal werken Omgevingsvergunningverlening is in het voorjaar van 2012 gestart. Het project is nu volop in uitvoering. Er is een actieve samenloop met het project Slimmer Werken en beoogde aanpassingen in de i-architectuur. Er wordt onderzocht of vergunningen kunnen worden afgehandeld in een ander systeem. Dit project zal doorlopen in 2013. Aangezien toezicht en handhaving volgt op vergunningverlening, wordt dit onderdeel gestart in september 2012 en aansluitend op het project digitaal werken Omgevingsvergunningverlening. Ook dit onderdeel wordt betrokken bij het project Slimmer Werken en zal afgerond worden in 2013. Dit hebben we in 2013 gedaan: De laatste jaren is toegewerkt naar een digitale werkwijze. Een groot deel van de vergunningaanvragen wordt digitaal ingediend. In het behandelproces zijn stappen gezet voor het digitaal kunnen afhandelen van aanvragen. Zo beschikken vergunningverleners thans over dubbele schermen en specifieke software voor het digitaal kunnen beoordelen van aanvragen. Ook wordt vergunningeninformatie voor het publiek digitaal ter inzage gelegd. Dit heeft de papierstroom sterk teruggebracht. In 2014 worden de noodzakelijke aanpassingen in de informatie-architectuur voor het proces vergunnen concernbreed onderzocht in het project ‘procesgerichte vergunningverlening’ en wordt gestart met een pilot ‘digitaal toezicht’ bij toezicht en handhaving. Versterken kwaliteitsborging Dit stond in de begroting 2013: In lijn met de door de raad vastgestelde visie op de kwaliteitsborging van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-visie) wordt in 2013 voor zowel vergunningverlening, als toezicht en handhaving een benchmark uitgevoerd. Dit hebben we in 2013 gedaan: In 2013 is de rapportage van het klanttevredenheidsonderzoek Wabo uitgebracht, dat eind 2012 is uitgevoerd. Ter voorbereiding op het van kracht worden van de wettelijke kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (naar verwachting 2015) is een verbeterplan VTH opgesteld. Dit plan bevat concrete maatregelen en acties om per 2015 in samenwerking met de RUD aan de kwaliteitscriteria te kunnen voldoen. De uitvoering van de benchmark Wabo is om die reden doorgeschoven naar de eerste helft van 2014. Indicatoren Klanttevredenheid aanvraag omgevingsvergunning Bron: Klanttevredenheidsonderzoek onder aanvragers van een omgevingsvergunning Streefwaarde Waarde 2012 Waarde eind 2013 Geen verslechtering tov 6,9 Niet gemeten 2012 Tijdige behandeling vergunningaanvragen: doorlooptijd behandeling aanvraag omgevingsvergunning waarvoor een wettelijke termijn geldt Bron: Managementinformatie Streefwaarde 2013 Waarde 2011 Waarde eind 2013 98% binnen wettelijke 94% binnen wettelijke 98% termijn termijn Extern oordeel over de beleidscyclus van de Wabo in het kader van IBT (groen, oranje en rood) Bron: Uitgevoerd door gedeputeerde staten van Overijssel Streefwaarde 2013 Waarde 2012 Waarde eind 2013 Groen Groen Groen Pagina 92 IN 24789

VEILIGHEID Dit hebben we gedaan De brandweer regionaliseren Vanaf 1 januari 2013 is Brandweer Twente onderdeel van de Veiligheidsregio Twente. De veertien lokale brandweeronderdelen zijn samengegaan tot Eén Brandweer Twente. Het beleidsplan Veiligheidsregio gebruiken wij als leidraad voor de ontwikkelingen van de brandweer. Zo is de inzet op preventie groter geworden. Georganiseerde criminaliteit bestrijden De aanpak van criminele activiteiten wordt meer integraal en structureel in de gehele keten aangepakt. Ambtelijke en bestuurlijke integriteit bevorderen Het beleidskader Bibob is geactualiseerd en de multidisciplinaire thema overleggen vinden plaats onder regie van de gemeente Almelo. Het veiligheidshuis Almelo met de veiligheidshuizen Hengelo en Enschede integreren tot Veiligheidshuis Twente De transitie van het veiligheidshuis heeft in het eerst kwartaal van 2013 plaatsgevonden. De tweede helft van het jaar is gebruikt om de werktafels in Almelo en Hengelo door te ontwikkelen, zodat de lokale top-X daar besproken wordt. Overlastgevende en criminele jeugdgroepen in beeld brengen en aanpakken De politie heeft via een vastgestelde methodiek een analyse opgesteld van de verschillende jeugdgroepen. Daaruit bleek in Almelo 1 criminele jeugdgroep actief te zijn. Voor de aanpak daarvan is een projectgroep en werkgroep in het leven geroepen. Voor, en indien mogelijk met, de jongeren is een systeem, groeps- en persoonsgericht plan van aanpak opgesteld. Veiligheid in winkelgebied en bedrijventerreinen vergroten In het kader van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) zijn in 2013 verschillende preventieactiviteiten georganiseerd. Daarnaast is voor het bedrijventerrein aan de Bornsestraat een KVO-traject in gang gezet, onder regie van de parkmanager. Veiligheid woon- en leefomgeving via de wijkaanpak De signalen die via de wijkscans van de politie binnenkomen, worden besproken met de stadsdeelcoördinator en vice versa. In de zomer zou aan de rand van Aadorp een illegaal house feest georganiseerd worden. Door signalen vroegtijdig met elkaar te delen heeft het feest geen doorgaan kunnen vinden, zonder dat de openbare orde daardoor in het geding is gekomen.

Pagina 93 IN 24789

6. Burgerjaarverslag 2013 In dit burgerjaarverslag komend de volgende onderwerpen aan de orde: 1. 2. 3. 4. 5.

Dienstverlening Participatie Meldingen, klachten en bezwaren Openbare orde Samenvatting

1. Dienstverlening Landelijke benchmark In 2011 is uit bezuinigingsoverwegingen besloten slechts eens per 3 jaar mee te doen aan de landelijke Benchmark Publiekszaken uitgevoerd door TNS/NIPO. Almelo heeft daardoor in 2010 en afgelopen jaar 2013 deelgenomen. Het aantal deelnemende gemeenten neemt elk jaar gestaag af (van 100 in 2010 tot 54 in 2013). Er is een landelijke trend dat deze traditionele benchmark geleidelijk vervangen wordt door een nieuwe methodiek (Net Promotor Score – NPS). Deze nieuwe methodiek is minder belastend voor de gemeente en voor burgers, leidt tot aanzienlijk beter inzicht in de behoeften van burger en bedrijven, faciliteert het aangaan van directe contacten tussen ambtenaren en burgers en leidt tot meer kwalitatieve informatie waarmee de dienstverlening kan worden verbeterd. Ook Almelo zal in 2014 deze nieuwe methodiek invoeren. Resultaten Benchmark 2013 De benchmark 2013 heeft is deels gebaseerd op het jaar 2013 en deels op het jaar 2012. Tabel 1. Resultaten Benchmark Publiekszaken 2013 Almelo Totaaloordeel dienstverlening 7,8 Digitaal loket 7,8 Bejegening 7,7 8,3 • Baliecontact 7,6 • Telefonisch contact Wachttijden vrije inloop 61,5% (% wachttijd korter dan 15 min.) Wachttijd bij afspraken 92,7% (% korter dan 5 minuten) Wachttijd telefoon n.b. • % opgenomen binnen 20 seconden n.b. • % opgenomen binnen 25 seconden Aantal openingsuren • Vrije inloop (in uren) • Op afspraak (in uren)

15 18

Landelijk gemiddelde 7,8 7,1 7,3 8,4 7,5 88,7% 86%

58,6% 80,6% 29,4 28,6

De grote verschillen in het aantal openingsuren komt doordat andere gemeenten een overlap hebben in de uren waarop zowel op vrije inloop als via afspraak wordt gewerkt. Almelo heeft hier een absolute splitsing gemaakt: ’s morgens via vrije inloop, ’s middags en donderdagavond alleen op afspraak. Pagina 94 IN 24789

1.1 Telefonie, balie en internet Telefonische bereikbaarheid We monitoren zelf de telefonische wachttijden. In onderstaande figuur is de telefonische wachttijd opgenomen (het afhandelspectrum). Dit is de tijd die het duurt voordat de telefoon op het algemene nummer is opgenomen. De norm in Almelo is 90% binnen 1 minuut, 95% binnen 5 minuten. Er zal altijd een klein percentage zijn dat ervoor kiest om de telefoon op te leggen voordat er opgenomen is. De landelijke VNG-norm is: wij nemen binnen 25 seconden onze telefoon op. Onze techniek kan alleen meten volgens de 1, 3 en 5 minutennorm. Figuur 1. Afhandelspectrum telefonie 2012-2013 100,0%

94,1% 93,4%

90,0%

83,8%

83,6%

80,0% 70,0% 60,0% 50,0%

50,4% 51,2%

2012 2013

40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% <= 1 min

<= 3 min

<= 5 min

De telefonische bereikbaarheid is in 2013 vrijwel gelijk aan 2012. Al enkele jaren is het streven om de prestatie volgens de gestelde normen te laten verlopen. De prestatie ligt hier behoorlijk onder. De in 2013 door de gemeentelijke reorganisatie ontstane nieuwe sector Klantcontactcentrum (KCC) heeft het verbeteren van deze prestatie in 2014 tot één van de speerpunten benoemd.

Digitale dienstverlening In 2013 is de nieuwe sector Klantcontactcentrum ontstaan. In het inrichtingsplan van deze sector zijn duidelijke uitgangspunten opgenomen om de digitale dienstverlening te verbeteren. Een belangrijk onderdeel hiervan is het opleveren van een klantgerichte website rondom de zomer 2014. Binnen het digitale loket en voor de digitale dienstverlening zijn in 2013 o.a. de volgende activiteiten verricht: • Continu herontwerpen en invoeren van dienstverleningsprocessen vanuit het project Slimmer Werken. Eind 2013 zijn het digitaal kunnen aanvragen van parkeervergunningen en ontheffingen en de bezoekersregeling actief geworden. Ongeveer 50% van onze inwoners gebruikt het digitale kanaal voor deze producten. • Het verder doorvoeren van een duidelijke volgorde in kanaalsturing binnen onze websiteproducten: eerst digitaal, daarna afspraak maken, als laatste bellen en vrije inloop. • Omzetten van pdf-formulieren, die alleen gedownload kunnen worden en met de hand moeten worden ingevuld, naar dynamische formulieren die via de website kunnen worden ingevuld en ook vaak digitaal kunnen worden ingediend. Pagina 95 IN 24789

Het gemeentelijke voorkeurskanaal is internet. Door het ontstaan van het KCC wordt er een extra impuls aan dienstverlening en digitale dienstverlening gegeven. Medio 2014 wordt daarom een gemeentebreed programma dienstverlening ter besluitvorming aangeboden. Digitaal afgehandelde producten Almelo’ers konden in 2013 drie producten volledig digitaal via internet afhandelen. De parkeervergunning is hier als 3e product in december 2013 aan toegevoegd. Tabel 2. Volledig digitaal afgehandelde producten in de periode 2011-2013 Product 2013 Verhuizing 927 Uittreksel GBA 619 Parkeervergunning/ontheffing (vanaf 23 december 2013) 240

2012 663 549 -

2011 67 472 -

Hoewel het aantal digitale producten nog relatief gering is (volledige afhandeling), groeit het volume. Door het in 2014 op te leveren programma dienstverlening, het programma Slimmer werken en het ontstaan van het KCC zullen in 2014 meer producten volledig digitaal te verkrijgen zijn. Hierbij kunnen de volgende producten worden genoemd: aanvraag subsidies sociaal domein (in te voeren per 1 februari 2014); meldingen openbare ruimte (voor de zomer van 2014). Wacht-, afhandel- en doorlooptijden In 2013 waren wij elke ochtend van 09.00 – 12.00 uur open op basis van vrije inloop en van 13.00 – 16.00 uur alleen voor gemaakte afspraken. Ook op de donderdagavond waren wij van 16.00 – 19.00 uur open op basis van gemaakte afspraken. Enkele specifieke specialistische producten zoals bijvoorbeeld naturalisatie zijn alleen maar volgens de methodiek van het maken van een afspraak vooraf te verkrijgen. Figuur 2. Aantal bezoekers vrije inloop, afspraken en avondopstelling 45000 40000 35000 30000

2010

25000

2011

20000

2012

15000

2013

10000 5000 0 Vrije inloop

Afspraken

Avondopenstelling

Veel inwoners kiezen er nog steeds voor om op het moment van vrije inloop te komen en daardoor het risico te lopen soms langdurig te moeten wachten.

Pagina 96 IN 24789

Figuur 3. Percentage bezoekers dat op afspraak komt en de manier waarop de afspraak is gemaakt. 70% 60% 50% 2010

40%

2011

30%

2012 20%

2013

10% 0% Bezoeken op afspraak

Afspraken internet

Afspraken balie/telefoon

Het aantal bezoekers dat via de balie een gemeentelijk product komt afnemen neemt de laatste jaren structureel af met tussen de 10 en 15% per jaar. Door de verlenging van de geldigheid van het paspoort en de ID-kaart voor volwassenen naar 10 jaar en een hoger gebruik van internet zal het aantal baliehandelingen de komende jaren nog verder afnemen. Figuur 4. Wacht-, afhandel- en doorlooptijden (in minuten:seconden) wachttijd 2013

afhandeltijd 2013

doorlooptijd 2013

wachttijd 2012

afhandeltijd 2012

doorlooptijd 2012

30

25 24,14

24,04 24,07

22,15

20

21,08

20,33

15

17,01 15,45

10

5

16,38

16,17

15,02 13,20

12,48

9,22

14,08 8,08

7,39

7,51

7,49

7,45

7,36

7,13

7,48

15,06

8,12

14,23 14,05 8,11

15,02

7,58 8,15

6,00

6,54

6,13

6,07

6,47

aug

sep

okt

nov

dec

0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

In figuur 4 staan de wacht- en afhandeltijden (bij elkaar opgeteld de doorlooptijd).Er is met name in de wachttijden een grote spreiding te zien door het jaar heen. Zowel in 2012 al in 2013 was de wachttijd voor de zomer een stuk hoger dan na de zomer.

Pagina 97 IN 24789

1.2 Afhandeling van de post De gemeente Almelo werkt meer en meer digitaal proces- en zaakgericht. Zaakgericht werken betekent in de kern dat niet meer het document maar het proces als uitgangspunt wordt gehanteerd, kanaalonafhankelijk en klantgericht. Zaakgericht werken wordt dus per proces (of groep van processen) ingevoerd. Tabel 3. Afhandeling post Maand Nieuw Afgerond Januari 806 611 Februari 707 596 Maart 594 594 April 685 654 Mei 712 763 Juni 624 797 Juli 580 735 Augustus 506 766 September 619 528 Oktober 655 770 November 853 906 December 638 1.142 Totaal 7.979 8.862

1.3 Website Ter voorbereiding op het lanceren van een vernieuwde versie van de website www.almelo.nl in 2014 is in 2013 de strategie voor online dienstverlening bepaald. Er is besloten om de webrichtlijnen voor gemeenten in de nieuwe website te implementeren. Om kostenefficiënte redenen is de introductie van de vernieuwde site verschoven van 2013 naar 2014. De nieuwe website heeft dienstverlening als primair uitgangspunt en bevat hoofdzakelijk informatie die door gebruikers hoog gewaardeerd wordt. • Het online gedeelte van het parkeerbeleid is via www.almelo.nl bereikbaar. • In 2013 kreeg de gemeente Almelo een eigen Facebook-pagina voor nice-to-know nieuws over de gemeente. Voor alle meer officiële en meer bestuurs- en beleidsgerelateerde mededelingen gebruikt de gemeente Twitter. Er zijn in 2013 circa 40 digitale formulieren in gebruik. In 2014 gaan we bepalen of het aanbieden van digitale formulieren past in onze visie op goede dienstverlening. • Een deel van de formulieren waarvoor DigiD noodzakelijk is, is inmiddels geclassificeerd volgens de ICT-beveiligingsrichtlijnen voor webapplicaties van het NCSC (Nationaal Cyber Security Centrum). • Gemeente Almelo is aangesloten bij het GVOP voor de bekendmakingen. • Het RNI-loket (Registratie Niet Ingezetenen) heeft een online ingang gekregen via www.almelo.nl. • In 2013 is de website van de Grondbank online gegaan. De informatie op deze website zal in de nieuwe gemeentelijke website www.almelo.nl geïntegreerd worden. Hetzelfde geldt voor de website van NME (Natuur- en Milieu Educatie).

Pagina 98 IN 24789

1.4 Dienstverlening – Wmo In de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) zijn onder meer de voormalige welzijnswet, de Wvg (Wet voorziening gehandicapten) en delen van de AWBZ (huishoudelijke hulp, vervoersvoorzieningen, lichte begeleiding) opgenomen. De hoofddoelstelling van de Wmo is het bevorderen van participatie en zelfredzaamheid. We willen dat alle mensen de kans krijgen om mee te doen aan het sociaal-maatschappelijke leven. Als er beperkingen zijn dan heeft de gemeente de (compensatie)plicht om deze mensen met collectieve of individuele voorzieningen te helpen. De Wmo is de wet die hiervoor de kaders geeft. De Wmo werkt als een paraplu, onderscheidt negen prestatievelden en bevordert de samenwerking en afstemming tussen beleid, voorzieningen en organisaties in de stad. In 2011 heeft de gemeenteraad het Wmo-beleidsplan 2011-2014 vastgesteld. Vanaf 2015 komt er een nieuwe wet Wmo. Verschillende onderdelen die nu nog onder de Awbz vallen worden naar de gemeenten gedecentraliseerd. In 2013 zijn voorbereidingen getroffen op deze grote veranderingen.

Wmo-benchmark Jaarlijks worden de resultaten van de Wmo over het voorgaande jaar gemeten en vergeleken met andere gemeenten in Nederland. In 2013 jaar deden 100 gemeenten mee aan de benchmark. Almelo doet het gemiddeld goed. De score is 71 % terwijl het gemiddelde van vergelijkbare gemeentes op 69% ligt en voor alle benchmarkdeelnemers op 68%. In totaal worden acht onderdelen gemeten en alle onderdelen samen geven deze score. Als we kijken naar de afzonderlijke onderdelen, dan geeft dat het volgende beeld: • Ten opzichte van vergelijkbare gemeenten is de score gemiddeld op de onderdelen beleidsparticipatie, leefbaarheid, toegang en oplossingen voor Wmo-ondersteuningsvragen, mantelzorg, wonen, zorg en toegankelijkheid, en opvang. • Almelo scoort bovengemiddeld op de onderdelen jeugd en vrijwilligers.

1.5 Vergunningverlening, toezicht en handhaving In het hele land zijn in 2013 regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) gevormd. Hierin werken gemeenten en provincies samen op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht. Ingrijpende incidenten als de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand in Volendam waren de aanleiding voor de oprichting van deze uitvoeringsdiensten. De regionale uitvoeringsdiensten zijn gevormd om de handhaving van de milieuvoorschriften te verbeteren en bij calamiteiten beter te kunnen optreden. Het Rijk heeft in 2010 opdracht gegeven voor het regionaal bundelen van taken, met behoud van de bestuurlijke verantwoordelijkheden van de gemeenten. Sinds vorig jaar werken de gemeenten in Twente en de provincie Overijssel samen in de regionale uitvoeringsdienst Twente. Voor het andere deel van Overijssel is de regionale uitvoeringsdienst IJselland actief. De uitvoeringsdiensten in Overijssel zijn in hun vorm bijzonder vanwege de netwerkorganisatie. De provincie en alle gemeenten werken samen bij de uitvoering van de taken. De inzet is om de kwaliteit van de uitvoering te verbeteren. In 2013 is begonnen met het opbouwen van de netwerkstructuur en het standaardiseren van de werkprocessen van de partners en het op gang brengen van de kennisdeling en capaciteitsuitwisseling. Concreet betekent dit dat Almelose medewerkers niet alleen voor de gemeente Almelo werken, maar hun kennis en tijd ook elders in de regio beschikbaar stellen. Op deze manier wordt de beschikbare capaciteit en deskundigheid optimaal ingezet.

Pagina 99 IN 24789

1.6 Verantwoording aanbeveling Burgerjaarverslag 2012 In het Burgerjaarverslag over 2012 zijn enkele aanbevelingen opgenomen over dienstverlening. Hieronder wordt toegelicht wat er met de aanbevelingen is gebeurd. •

•

•

•

•

De streefwaarde voor de telefonische bereikbaarheid bijstellen tot een realistische waarde van 95%. In 2013 is de telefonische bereikbaarheid vrijwel hetzelfde als in 2012 (94% van de telefoongesprekken wordt binnen 5 minuten beantwoord). Het hanteren van de realistischer streefwaarde van 95% is een juiste keuze gebleken. Er zal namelijk altijd een klein percentage zijn dat ervoor kiest om de telefoon op te leggen voordat er opgenomen is. Het digitale kanaal voor dienstverlening verder ontwikkelen. o In 2013 is het online gedeelte van het parkeerbeleid is via www.almelo.nl beschikbaar gemaakt. o De gemeente heeft in 2013 een eigen Facebook-pagina voor nice-to-know nieuws over de gemeente. Voor alle meer officiële en meer bestuurs- en beleidsgerelateerde mededelingen gebruikt de gemeente Twitter. o Er zijn in 2013 circa 40 digitale formulieren in gebruik. o Het RNI-loket (Registratie Niet Ingezetenen) heeft een online ingang gekregen via www.almelo.nl. o In 2013 is de website van de Grondbank online gegaan. De informatie op deze website zal in de nieuwe gemeentelijke website geïntegreerd worden. Hetzelfde geldt voor de website van NME (Natuur- en Milieu Educatie). Bij de ontwikkeling van het KCC zullen we nieuwe streefdoelen formuleren voor het verbeteren van dienstverlening en kanaalsturing. In 2013 is de nieuwe sector Klantcontactcentrum ontstaan. In het inrichtingsplan van deze sector zijn duidelijke uitgangspunten opgenomen om de digitale dienstverlening te verbeteren. Een belangrijk onderdeel hiervan is het opleveren van een klantgerichte website rondom de zomer 2014. Vergunningenprocedure: verbetering van de waardering voor het onderdeel ‘contact via de website’. Deze aanbeveling is besproken met KCC, maar heeft nog niet tot een aanpassing geleid. Naar verwachting wordt hieraan in de nieuwe website voldoende aandacht besteed. Nieuwe website: voldoen aan alle webrichtlijnen. In 2013 is de strategie voor online dienstverlening bepaald. Met de nieuwe website wordt voldaan aan alle webrichtlijnen. De introductie van de vernieuwde site is vanwege de kosten verschoven van 2013 naar 2014.

Pagina 100 IN 24789

2. Participatie 2.1 Participatie van de wijkbewoners: wijkgericht werken in 2013 Participatie Er waren in 2013 weer veel bewoners actief in de wijken. Bewoners zijn actief geweest in wijkcommissies, in een aantal wijken in het groenbeheer en in wijkcentra, sport- en andere verenigingen. Op die manier dragen vele vrijwilligers bij aan de leefbaarheid van de wijken in Almelo.

Wijkgericht werken. De nieuwe visie op wijkgericht werken is in januari 2013 door de raad vastgesteld. Netwerken in de wijken worden zoveel mogelijk in stand gehouden, onder andere via de overleggen met de wijkfunctionarissen. Verder blijven er contactpersonen voor alle wijken in de stad. In 2013 heeft een aantal wijken, conform de Sociale agenda, meer aandacht gekregen. Zo zijn er diverse (pilot)projecten geweest in Sluitersveld om jongerenoverlast te voorkomen en om als gemeente samen met de partners te anticiperen op de invoering van de gemeentelijke jeugdzorgtaken. De aanpak binnen het Project Gezinsondersteuning is in 2013 sterk geïntensiveerd. Het project toont de noodzaak van een preventieve aanpak en het succes daarvan. Het kan een voorloper zijn van de oprichting van een Sociaal wijkteam in Sluitersveld en dienen als voorbeeld voor de overige wijken. Daarnaast is in Sluitersveld de totstandkoming van de sociale wijkagenda verder vormgegeven. Voor het Sluitersveld mag worden verwacht dat in 2014 een Sociale wijkagenda voor de komende jaren wordt uitgebracht. In Ossenkoppelerhoek zijn de activiteiten voor iedereen voortgezet. In 2013 zijn er binnen de stuurgroep afspraken gemaakt over het vervolg en zijn de betrokken deelprojecten voortgezet. In 2014 zal er een bijeenkomst zijn waarin de afsluiting van de projectperiode formeel plaats gaat vinden. In De Riet is het wijkcircus van start gegaan. Bij de opzet waren de gemeente, Scoop Welzijn en Beter Wonen betrokken.

2.2 Formele participatie Beleidsadviescommissies Bij de totstandkoming van gemeentelijk beleid kan het college van B&W adviezen van de beleidsadviescommissies krijgen. Deze commissies bestaan uit inwoners met een actieve belangstelling voor en (vaak professionele) deskundigheid op de verschillende vakgebieden. Er zijn drie beleidsadviescommissies: Gezondheidszorg & Maatschappelijke aangelegenheden, Economie & Werkgelegenheid en Wonen & Woonomgeving. Beleidsadviescommissie Gezondheidszorg & Maatschappelijke Aangelegenheden Het college heeft veel waardering voor de kwaliteit van de adviezen van deze beleidsadviescommissie. In 2013 is een eerste gesprek gevoerd wat de rol van de BacMA kan zijn in het sociale domein dat momenteel in transitie is. Deze verkenning zal in 2014 verder voortgezet worden. De Beleidsadviescommissie Maatschappelijke Aangelegenheden heeft in 2013 achtmaal vergaderd. De samenstelling is ongewijzigd. Op de agenda stonden de volgende thema’s:

Pagina 101 IN 24789

Tabel 4. Vergaderingen Beleidsadviescommissie Gezondheidszorg & Maatschappelijke aangelegenheden 2013 4 februari Positie Bacma ten aanzien van Sociale Agenda 2020 Sportbeleid en –stimulering 11 maart Bezuinigingsscenario’s voor sport (adviserend) 25 maart Benchmark Wmo Initiatievenfonds voor amateurkunst 27 mei Stijgingsroute vangnet en ondersteuning (adviserend) 1 juli Gezondheid en transitie jeugdzorg Stijgingsroute werk 16 september Wmo en systeeminnovatie 28 oktober Vergoeding internetkosten binnen Almelo Doet Mee (adviserend) Stand van zaken transities 2 december Positie van BacMA in relatie tot de veranderende rol van de gemeente Gesprek met wethouder Timmer over volksgezondheid Beleidsadviescommissie Economie & Werkgelegenheid De Beleidsadviescommissie Economie & Werkgelegenheid is in 2013 eenmaal bijeengeweest. Op 14 mei heeft deze commissie overlegd over de Detailhandelsstructuurvisie. Beleidsadviescommissie Wonen en Woonomgeving De beleidsadviescommissie Wonen en Woonomgeving heeft in 2013 niet vergaderd.

WMO-adviesraad Almelo De WMO-adviesraad Almelo bestaat uit een aantal afgevaardigden van belangenorganisaties en een aantal vertegenwoordigers van groepen mensen uit Almelo. De WMO-adviesraad is een onafhankelijk adviesorgaan. Zij geeft namens belangenorganisaties en gebruikers van Wmovoorzieningen gevraagd en ongevraagd advies aan het college van b en w van Almelo over Wmozaken. De WMO-adviesraad heeft in 2013 onder andere een aantal netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten, die zijn georganiseerd in samenwerking met de gemeente, zijn goed bezocht. Op basis van deze netwerkbijeenkomsten heeft de Wmo-adviesraad besloten om verder te werken met “werkgroepen” per doelgroep (gebaseerd op de indicatiestelling van het CIZ). Er zijn twee gesprekken geweest met wethouder Kuik, waarbij onder andere de volgende onderwerpen aan de orde kwamen: netwerkbijeenkomsten; brief WMO-adviesraad over voorgenomen sluiting Dienstencentrum De Riet; uitbreiden contacten naar wijk- en dorpsraden; reorganisatie ambtelijk apparaat; decentralisatie Jeugdzorg; brief Almelo Sociaal over de rioolheffing; brief WMO-adviesraad over wonen/woningvoorraad. Er zijn twee ongevraagde adviezen uitgebracht: • in januari een advies over voorgenomen sluiting Dienstencentrum De Riet in het licht van de benodigde collectieve voorzieningen. • in september een advies over wonen/woningvoorraad voor ouderen en mensen met een functiebeperking, op basis van informatie uit de commissie levensbestendig wonen van de stichting COSBO, een lidorganisatie van de WMO-adviesraad. Daarnaast is de ledenvergadering van de WMO-adviesraad negenmaal bijeengeweest.

Inspraak Een traditionele en wettelijke manier waarop de gemeente burgers bij de voorbereiding van beleid betrekt, is vastgelegd in de inspraakverordening. De inloopbijeenkomsten in 2013 geven een Pagina 102 IN 24789

wisselend beeld; sommige bijeenkomsten trokken geen bezoekers, terwijl op de bijeenkomst over Eugeria 25 bezoekers afkwamen. Het informeren van buurtbewoners bij het wijzigen van het bestemmingplan vindt plaats via vaste vormen van publicatie en publicatie op de website. Vanaf 2010 is publicatie via www.ruimtelijkeplannen.nl ook verplicht en via deze site zijn bestemmingsplannen ook digitaal raadpleegbaar. Tabel 5. Inspraakprocedures/ontwerpprocedures van bestemmingsplannen in 2013 Naam Hoe Bezoekers Inspraakreacties/ inloop zienswijzen Centrum (voorontwerp) Inloop en 5 Geen terinzagelegging Centrum (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. Geen Centrum Zuid (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. 8 Zuidentree (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. 1 Thorbeckelaan (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. Geen Hoek Violierstraat_Bornsestraat Terinzagelegging N.v.t. 6 (voorontwerp) Sluitersveld (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. Geen Rohof-Goossenmaat (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. 9 zienswijzen Bouwkavel Robbenhaarsweg Terinzagelegging N.v.t. 2 zienswijzen (ontwerp) Dollegoor-Slachthuiskade Inloop en Geen Geen (voorontwerp) terinzagelegging Stadsrandgebied Almelo Noord Inloop en 8 5 inspraakreacties (voorontwerp) terinzagelegging Stadsrandgebied Almelo Noord Terinzagelegging N.v.t. 4 zienswijzen Christoffellocatie (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. Geen Eugeria (ontwerp) Inloop en 25 9 terinzagelegging Eiveko (ontwerp) Terinzagelegging N.v.t. 3 Uitwerkingsplan XL Park Tranche Terinzagelegging N.v.t. 2 3A (ontwerp) Landinrichting Enter Ypelo Terinzagelegging N.v.t. 1 (ontwerp) Medisch Centrum Terinzagelegging N.v.t. 2 zienswijzen Bornerbroeksestraat Rhijnbeek Terinzagelegging N.v.t. 6 zienswijzen Bruglaan 19a Terinzagelegging N.v.t. Geen Natuurhus Hagenpark Terinzagelegging N.v.t. 9 zienswijzen Berkelstraat Inloop en 8 7 zienswijzen terinzagelegging Westelijke Groene Long Terinzagelegging N.v.t. 4 zienswijzen

Pagina 103 IN 24789

2.3 Onderzoek: informatie ophalen om te leren De gemeente Almelo onderzoekt via het Omnibuspanel hoe inwoners aankijken tegen gemeentelijk beleid en de ontwikkelingen in Almelo, Aadorp en Bornerbroek. De resultaten van de verschillende onderzoeken gebruikt de gemeente als informatiebron bij het maken van beleid en plannen. Het Omnibuspanel Het aantal leden van het digitale Omnibuspanel Almelo is gedaald van 3051 in 2012 (peildatum 22-2-2013) naar 2885 in 2013 (peildatum 10-2-2014). Hiervan vullen 88 deelnemers (was 115) schriftelijk vragenlijsten in (niet via internet). In 2013 is het panel opgeschoond en bijgewerkt (o.a. verhuizingen binnen de stad) en zijn er gericht nieuwe leden geworven om de representativiteit te verbeteren. Het doel is een zo representatief mogelijk panel van actieve leden te hebben. Dit betekent dat werving onder lastig bereikbare groepen prioriteit heeft boven absolute groei, zolang het panel een substantiële omvang heeft. In 2013 werden 6 burgerpeilingen in het panel gehouden (2012: 6). Zo bleek dat voor zowel de huidige als toekomstige economie een duidelijke verbetering in vertrouwen zichtbaar is, maar dat dit nog niet op het niveau van maart 2011 zit. De top 3 van beleidsterreinen waarop de gemeente zou kunnen bezuinigen, zijn de gemeente zelf, bouwen en vrije tijd (sport, kunst en cultuur). Er is weinig draagvlak voor bezuinigingen op veiligheid en onderwijs. De gemeente moet vooral investeren in de sociale agenda. Tabel 6. Omnibuspanel 2013 02-2013 13e burgerpeiling vervolg Dienstverlening door de gemeente Almelo verdieping 02-2013 14e burgerpeiling Woonsituatie en woonwensen, Imago gemeentebestuur 03-2013 15e burgerpeiling Winkelgedrag, Economisch vertrouwen 05-2013 16e burgerpeiling Bezuinigingen 07-2013 17e burgerpeiling Detailhandel, woonboulevard en binnenstad 09-2013 18e burgerpeiling Veiligheid, eigen verantwoordelijkheid en ontwikkelingen in de buurt 10-2013 19e burgerpeiling Gemeenteraadsverkiezing 2014, Waterbeleving en Economisch vertrouwen Naast de kernresultaten van de burgerpeilingen zijn onderzoeksrapporten uitgebracht, waarbij duiding en betekenis centraal staan. Een voorbeeld is “Hogerop? Eindrapportage onderzoek participatie, vertrouwen en sociale stijging”. Dit rapport biedt inzicht in de samenhang tussen sociale en maatschappelijke participatie en sociaal en politiek vertrouwen. Ook komt de relatie van participatie en vertrouwen met sociale stijging aan bod. De lokale economische ontwikkeling wordt gemonitord door per kwartaal een trendmonitor uit te brengen.

2.4 Politieke participatie Politieke Participatie 2013 De gemeenteraad vervult verschillende rollen: de volksvertegenwoordigende, de controlerende en de kaderstellende rol. De raad heeft een klankbordgroep Politieke Participatie ingesteld, die zich vooral bezighoudt met de volksvertegenwoordigende rol en meer specifiek met het vergroten van de betrokkenheid van inwoners bij de stad, met name de betrokkenheid van jongeren bij de lokale democratie en de gemeenteraad. Andere mogelijkheden voor inwoners om de beleidsvorming en -uitvoering te beïnvloeden zijn het Pagina 104 IN 24789

burgerinitiatief, het spreekrecht en discussie en meningsvorming tijdens het politiek beraad. Ook kunnen inwoners een onderwerp laten agenderen voor het politiek beraad of een petitie aanbieden. Inwoners, sociale partners en andere betrokkenen worden actief uitgenodigd voor het politiek beraad en het bijwonen van raadsvergaderingen.

Werkbezoeken/ Stadsdeelbezoeken Ook buiten de raadzaal willen raadsleden weten wat er leeft in de samenleving. Die informatie krijgen ze op verschillende manieren. Raadsleden houden contact met hun achterban, bewoners van buurten en wijken en medewerkers van bedrijven. Ook worden raadsleden regelmatig uitgenodigd door organisaties, bedrijven, belangenverenigingen en cliëntenraden. Daarnaast worden voor raadsleden gesprekken georganiseerd op verzoek van belanghebbenden en bezoeken raadsleden allerlei bijeenkomsten en activiteiten in de stad om te weten wat er speelt. Al die informatie helpt de raad om een zo goed mogelijk beeld te vormen van bepaalde situaties. Dat is belangrijk voor hun uiteindelijke oordeelsvorming. In 2013 bezochten raadsleden onder andere het werkplein, NAXT, de Titus Brandsmahof, initiatieven van het armoedepact en de wijk Sluitersveld.

De raad op straat Op zaterdag 15 juni 2013 zijn raadsleden met een kraam op de markt gaan staan. Zij hebben met de bezoekers van de markt gesproken en vragen gesteld over het doel van de Voorjaarsnota 2013. De raadsleden zijn met 144 personen in gesprek geweest. Er zijn onder andere vragen gesteld over de Almelose binnenstad, de aangekondigde bezuinigingen op sport en in hoeverre mensen van plan waren om te gaan stemmen. Raadsexcursie Jaarlijks gaan de raad en de griffie samen met het college en een deel van de ambtelijke organisatie op raadsexcursie. In 2013 was Apeldoorn de bestemming van deze leuke en leerzame dag, gericht op het verdiepen van de onderlinge relaties, het kennen van elkaars rollen en het doorontwikkelen van een open en transparante bestuurscultuur. Hierdoor wordt een effectievere relatie met de samenleving gecreëerd. De raad in gesprek met de jeugd in het onderwijs Regelmatig krijgt de griffie het verzoek om raadsleden in contact te brengen met scholieren of studenten. Het doel hiervan is om jongeren kennis te laten maken met de lokale politiek. Dit valt ook onder het aandachtsveld van de klankbordgroep Politieke Participatie. In 2013 zijn diverse klassen van basisscholen, middelbare scholen en het ROC van Twente op bezoek geweest in de raadszaal. De week van de lokale democratie In het kader van de week van de lokale democratie vond op 18 oktober 2013 de ‘avond voor de lokale democratie’ plaats voor Oost-Nederland. Tijdens deze goed bezochte avond kregen de politieke partijen en een aantal aan de politiek verwante organisaties de kans zich te presenteren. Er was een paneldiscussie onder leiding van directeur Kars Veling van Prodemos. Aan deze paneldiscussie namen de Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt en Arie Slob, oud-wethouder Bert Otten en oud-minister Winnie Sorgdrager deel. Daarnaast waren er workshops ‘hoe word je politiek actief’ en ‘social media’. Inspraak en meepraten Tijdens het politiek beraad in 2013 is ingezet op het zoveel mogelijk betrekken van inwoners en betrokkenen bij de oriënterende discussies over agendapunten. Aansluiten bij een geagendeerd onderwerp en meediscussiëren levert meer betrokkenheid op. Vooral de onderwerpen over de detailhandelsstructuurvisie, de nieuwbouw van het Heracles-stadion, de kwaliteitsimpuls voor de Pagina 105 IN 24789

Grotestraat, het armoedepact en het verkeersonderzoek voor het buurtwinkelcentrum op de hoek Bornsestraat/Violierstraat hebben veel mensen bewogen om naar de raadzaal te komen en in te spreken of mee te praten. Spreekrecht in 2013 We leven in een democratisch land. Inwoners van een gemeente kunnen altijd hun mening geven over besluiten die door de raad genomen worden. De gemeente Almelo heeft daarvoor diverse mogelijkheden gecreëerd. Een formeel instrument daarbij is het spreekrecht tijdens het politiek beraad of de raadsvergadering. Als een inwoner zich aanmeldt, kan het woord gevoerd worden over een eigen onderwerp bij een politiek beraad of over agendaonderwerpen bij raadsvergaderingen. In 2013 hebben dertien personen gebruikgemaakt van het spreekrecht tijdens een raadsvergadering en waren er vijf insprekers voor het politiek beraad.

2.5 Verantwoording aanbevelingen Burgerjaarverslag 2012 In het Burgerjaarverslag 2012 is een aanbeveling opgenomen over participatie: “Een brede evaluatie van de beleidsadviescommissies uitvoeren, met concrete aanbevelingen over hoe de participatie van maatschappelijke partners bij de totstandkoming van het gemeentelijk beleid in de toekomst kan worden vormgegeven.” In 2013 is een start gemaakt met deze evaluatie. Er is bijvoorbeeld al een gesprek gevoerd met leden van de beleidsadviescommissie Maatschappelijke aangelegenheden. In maart/april 2014 vinden gesprekken plaats met de andere beleidsadviescommissie, zodat de resultaten van de evaluatie nog meekunnen in het Burgerjaarverslag.

Pagina 106 IN 24789

3. Meldingen, klachten en bezwaren

3.1 Meldingen openbare ruimte Een kapot speeltoestel, niet werkende straatverlichting, losse stoeptegels, vernieling of rondslingerend afval: bewoners kunnen meldingen telefonisch, aan de balie op het stadhuis, via het e-loket op de website of via de stadsdeelbeheerder doorgeven. Over 2013 is het totale aantal meldingen in vergelijking met 2012 afgenomen met circa 6%. Tabel 7. Top 10 van meldingen openbare ruimte Onderwerp

2013

2012

2011

2010

Reparatieverzoek trottoir, weg, plein

1239

1292

1360

1196

Openbare verlichting

1155

1194

1347

1319

Groenvoorziening

706

677

604

324

Wegmeubilair

649

721

517

566

Riolering Afval

448 447

403 438

499 237

531 193

Bomen

404

559

407

260

Dieren/plaagdieren

206

215

201

253

Verkeer

139

183

174

161

80

91

89

73

Wijk

2013

2012

2011

2010

Windmolenbroek Binnenstad

1123 826

1197 922

1220 766

995 783

Schelfhorst

770

781

702

683

Wierdensehoek

490

532

446

404

Sluitersveld

461

452

484

425

Noorderkwartier

419

470

421

335

De Riet

396

441

470

408

Ossenkoppelerhoek

358

327

373

291

Hofkamp

336

333

282

268

Nieuwstraatkwartier

196

193

189

143

Aadorp Bornerbroek

152 96

196 112

133 122

138 113

5623

5956

5608

4976

Handhaving/controle Tabel 8. Verdeling van meldingen over de wijken

Totaal

Het totale aantal klachten is afgenomen. Per wijk zijn er wel verschillen. In de meeste wijken is het aantal meldingen afgenomen, met uitzondering van Sluitersveld, Ossenkoppelerhoek en Hofkamp. Het gaat hierbij in alle gevallen om relatief kleine toenames van het aantal meldingen.

Pagina 107 IN 24789

3.2 Klachten Inwoners van Almelo kunnen bij de gemeente een klacht indienen als zij niet tevreden zijn over de manier van werken. De klacht wordt afgehandeld volgens de gemeentelijke klachtenregeling. Tabel 9. Overzicht van de klachten (algemeen) van 2010 t/m 2013 2012 Type klacht 2013 Bejegening 10 14 Werkwijze 15 13 Niet nakomen van afspraken 0 0 Informatieverstrekking 5 12 Niet-ontvankelijk 3 1 Totaal

33

2011 9 17 2 6 2

2010 10 27 3 10 2

36

52

40

Klachten beoordeeld door de Overijsselse ombudsman Als de interne klachtenprocedure is afgerond, maar de klager is niet tevreden over de afhandeling van de klacht, dan kan gebruik worden gemaakt van de externe klachtenregeling. De gemeente is hiervoor aangesloten bij de Overijsselse Ombudsman. In 2013 zijn vijf klachten door de Overijsselse Ombudsman in behandeling genomen en beoordeeld. Daarnaast is in 2013 1 oordeel binnengekomen over een klacht die in 2012 door de Overijsselse Ombudsman is behandeld. In vier gevallen werden deze klachten (gedeeltelijk) gegrond geacht. De redenen daarvoor waren: niet zorgvuldig handelen, onvoldoende voortvarend/oplossingsgericht. Daarnaast spreekt de Ombudscommissie zich uit over de wijze van de interne klachtafhandeling. Tweemaal werd deze als (deels) onzorgvuldig aangemerkt. Over het algemeen werd de klachtafhandeling behoorlijk geacht. Meer informatie staat in het jaarverslag van de Overijsselse ombudsman.

Klachten sociale zaken en Wmo Klachten over de Wet werk en bijstand (Wwb) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) worden apart geregistreerd en behandeld. Tabel 10. Overzicht van klachten en bemiddelingscontacten Wwb en Wmo 2013 2012 Wwb 51 38 26 15 • Als (deels) terecht beoordeelde klachten 10 10 • Als onterecht beoordeelde klachten 6 7 • Niet in behandeling genomen klachten 6 1 • Niet-ontvankelijk 2 • Ingetrokken 1 • Wijziging contactpersoon 5 • Mediation 54 66 • Aantal bemiddelingscontacten Wmo • Als (deels) terecht beoordeelde klachten • Als onterecht beoordeelde klachten • Niet in behandeling genomen • Aantal bemiddelingscontacten Pagina 108 IN 24789

3 2 1 0

2011 34 10

2010 37 7

n.v.t. 57

48

1 1

1 1

2 1

1

6

2

Het aantal Wwb-klachten is gestegen ten opzichte van 2012. Dat geldt ook voor het aantal (deels) terecht verklaarde klachten. Het aantal bemiddelingscontacten is gedaald ten opzichte van 2012. Het aantal Wmo-klachten is licht gestegen ten opzichte van 2012, maar nog steeds relatief laag. Er is in 2013 bij de Wmo geen beroep gedaan op enige vorm van bemiddeling.

3.3 Bezwaren Tegen een besluit van de gemeente kan schriftelijk bezwaar worden gemaakt. Voor de afhandeling van bezwaarschriften kent de gemeente drie categorieën: 1. Bezwaren volgens de Algemene wet bestuursrecht (zoals bouwvergunningen, Verkeersbesluiten, subsidies en kapvergunningen). 2. Sociale zekerheid: de Wet werk en bijstand en de Wet maatschappelijke ondersteuning. 3. Gemeentelijke belastingen en de Wet waardering onroerende zaken

Bezwaarschriften Awb De termijn waarbinnen ingevolge de Algemene wet bestuursrecht (Awb) op bezwaarschriften moet worden beslist begint pas te lopen nadat de bezwarentermijn is verstreken. De afhandeltermijn van bezwaarschriften is in totaal 18 weken (inclusief verdaging). Tabel 11. Overzicht bezwaarschriften Awb 2011-2013 2013 2012 2011 Ongegrond 57 62 72 Gegrond 9 9 38* Gedeeltelijk gegrond/ongegrond 1 1 2 Niet ontvankelijk 15 15 14 Ingetrokken 9 7 21 Totaal 91 94 147 * inclusief 26 gegronde bezwaarschriften, die tegen dezelfde omgevingsvergunning waren gericht.

2010 58 10 0 17 23 108

In 2013 werd bij 30% (2012: 35%) van de bezwaarschriften de beslissing op bezwaar genomen binnen de termijn van 12 weken. Bij nog eens 58% (2012: 54%) werd de beslissing binnen 18 weken genomen. In totaal wordt dus bij 88% (2012: 89%) van de bezwaarschriften de beslissing binnen de wettelijke termijn van 12 weken + 6 weken verdaging genomen. In 12% (2012: 11%) van de gevallen is er sprake van overschrijding van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet worden genomen. In dit overzicht zijn de bezwaarschriften waarbij geen hoorzitting is gehouden, niet meegeteld.

Bezwaarschriften sociale zekerheid In onderstaande tabel staat een overzicht van de bezwaren die zijn gemaakt tegen besluiten in het kader van de Wet werk en bijstand (Wwb) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Tabel 12. Overzicht bezwaarschriften Wwb en Wmo van 2009-2012 2013 2012 Aantal bezwaren 353 233 % (deels) gegrond 4,8% 7,7%

2011 294 5%

2010 306 8,4%

De stijging in het aantal bezwaarschriften is niet helemaal te objectiveren. Een (controleerbare) oorzaak is in ieder geval de stijging van het aantal besluiten dat de gemeente in 2013 genomen heeft. door ons genomen in 2013 (ten opzichte van 2012). Het gaat om een stijging van Pagina 109 IN 24789

ongeveer 20%. Te stellen is dat hoe meer besluiten er worden genomen, hoe meer bezwaarschriften er worden ingediend. Daarnaast is het beleid op enkele onderdelen wat aangescherpt, wat tot extra bezwaren geleid kan hebben. Het lagere percentage (deels) gegronde bezwaarschriften is voor een deel te wijten aan een nieuwe werkwijze. Hierdoor herstellen we, indien nodig, besluiten op een eerder moment in de procedure dan voorheen. Vaak is dan een vervolg van de procedure niet nodig, waardoor het aantal ingetrokken bezwaren weer hoger wordt.

Bezwaren belastingen In onderstaande tabel staat een overzicht van de bezwaren die zijn gemaakt tegen heffingen en WOZ-beschikkingen. Bij heffingen gaat het bijvoorbeeld om de hondenbelasting, afvalstoffenheffing of parkeerbelasting. Tabel 13. Overzicht bezwaarschriften belastingen 2010-2013

Heffingen WOZ Totaal Beroepszaken Hoger beroepszaken

Aantal ‘13 ‘12 754 500 1083 548 1837 1048 23 5

39 1

‘11 456 658 1114

‘10 583 579 1162

26 1

29 2

Gegrond ‘13 ‘12

‘11

‘10

Ongegrond ‘13 ‘12

‘11

‘10

719

379

302

364

290

279

274

10

13

14

5

1

8 1

4

248

In 2013 is het aantal heffingsbezwaren gestegen. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn de rioolheffing (in 2013 voor het eerst opgelegd aan eigenaren) en de precariobelasting (in 2012 niet opgelegd, in 2013 wel). Het aantal WOZ-bezwaren is in 2013 ook gestegen ten opzichte van 2012. Dit komt voornamelijk door de stijging van het aantal bezwaren, dat is ingediend door de ‘no cure no pay’bureaus en het feit dat de verkoopcijfers uit eind 2012 en 2013 pas in de waarden van 2014 worden verwerkt.

3.4 Verantwoording aanbevelingen Burgerjaarverslag 2012 In het burgerjaarverslag 2012 zijn geen aanbevelingen opgenomen over het onderdeel meldingen, klachten en bezwaren.

Pagina 110 IN 24789

4. Openbare orde

4.1 Toepassing van de bijzondere bevoegdheden van de burgemeester De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde. In de afgelopen jaren hebben burgemeesters extra bevoegdheden gekregen, op basis waarvan aan personen die ernstige overlast veroorzaken door hinderlijk of zelfs crimineel gedrag een maatregel opgelegd kan worden. De burgemeester maakt terughoudend gebruik van deze bevoegdheden en stemt inzet ervan af met politie en openbaar ministerie in de lokale driehoek. In 2013 heeft burgemeester Hermans-Vloedbeld geen waarschuwingen op besluiten verstuurd op basis van de Wet maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast. De voetbalgerelateerde overlast was zodanig van aard dat de Officier van Justitie dit heeft opgepakt. Daarnaast zijn de overtredingen van de huisregels in het eigen stadion door Heracles zelf opgepakt. De inzet van bevoegdheden is afgestemd in de lokale (voetbal)driehoek. De waarschuwingen op basis van het Damoclesbeleid worden verstuurd nadat de politie een hennepkwekerij heeft ontmanteld. De burgemeester wordt daarvan door de politie in kennis gesteld, zodat ter voorkoming van een nieuwe overtreding een waarschuwing tot sluiting van de woning bij herhaling verstuurd kan worden. In tegenstelling tot de verwachting als gevolg van de aanhoudende crisis is het aantal gevallen waarin een huisverbod is opgelegd gedaald. In 2014 zal deze trend onderwerp van evaluatie zijn. Tabel 14. Toepassing van bijzondere bevoegdheden burgemeester 2012-2013 Bevoegdheid Aantal in 2013 Aantal in 2012 Waarschuwing op basis van het Damoclesbeleid in 19 29 verband met ontmanteling hennepkwekerijen Huisverboden bij huiselijk geweld 29 37 Waarvan verlengd 8 8 Waarvan ingetrokken 1 IBS (inbewaringstelling psychiatrische patiënt) 59 56

4.2 Terugblik op 2013 in hoofdlijnen Project Woninginbraken Over de periode 2007 tot en met 2013 is het aantal woninginbraken in Almelo meer dan verdubbeld Voor de gemeente Almelo is dat aanleiding geweest om de aanpak van woninginbraken in 2013 bestuurlijke prioriteit te geven. Er is een plan van aanpak woninginbraken opgesteld dat aansluit bij het initiatief van de politie: het Donkere Dagen Offensief. Onder de vlag van het Donkere Dagen Offensief zijn voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd, met als doel de inwoners van Almelo bewust te maken van de situatie in en om de woning. In het laatste kwartaal van 2013 is er een hele lichte daling te zien in het aantal woninginbraken, maar het aantal aangiftes over poging tot inbraak is explosief gestegen. Verder steunt de gemeente het buurtpreventieproject Almelo Zuidoost en de WhatsApp groep in Nijrees. Masterplan Dienst Justitiële Inrichtingen Op 22 maart 2013 werd de burgemeester geïnformeerd door staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, de heer Fred Teeven, dat het Kabinet die ochtend had besloten om 22 justitiële vestigingen in ons land te sluiten. Daar horen ook de penitentiaire inrichtingen (PI) in Almelo bij. Volgens de plannen zou De Niendure in 2014 en de Karelskamp in 2015 worden gesloten. Na een periode van intensief overleg met de penitentiaire inrichting en de staatssecretaris kwam op Pagina 111 IN 24789

19 juni 2013 alsnog de mededeling dat het huis van bewaring de Karelskamp open zou blijven. Een prachtig resultaat voor de werkgelegenheid en de veiligheidsketen in Almelo. Illegaal feest Aadorp voorkomen Op 30 augustus 2013 kreeg de burgemeester van de politie het signaal dat er op zaterdag 31 augustus een (dance)feest georganiseerd zou worden aan de Sluisweg te Almelo. Hiervoor was geen vergunning verleend, terwijl het evenement al wel op facebook werd aangekondigd. Na een controle ter plaatse bleek er een podium gebouwd te zijn, met daarop een professionele geluidsen lichtinstallatie. Vanwege het ontbreken van een evenementenvergunning en de te verwachten verstoring van de openbare orde als het evenement door zou gaan zonder vergunning, heeft de burgemeester een last onder dwangsom van € 10.000,- opgelegd. Het evenement is diezelfde middag van facebook gehaald en heeft uiteindelijk niet plaatsgevonden. Convenant met Betaald voetbal organisatie Het convenant voor het speelseizoen 2013-2014 is vastgesteld door alle betrokken partijen bij de organisatie van het evenement betaald voetbal in Almelo. Dit zijn de Betaald Voetbal Organisatie (BVO) Heracles Almelo, de gemeente Almelo, de politie Twente, het Openbaar Ministerie (OM) in het arrondissement Almelo en de supportersverenigingen Hart voor Heracles en Black and White Army. Het convenant heeft als uitgangspunt dat het bezoeken van betaald voetbalwedstrijden in de gemeente Almelo aantrekkelijk en veilig moet zijn. Bij de totstandkoming van dit convenant zijn de beleidsuitgangspunten zoals geformuleerd in het beleidskader bestrijding voetbalvandalisme en voetbalgeweld van de KNVB leidend. De afspraken dragen zoveel mogelijk een dwingend karakter zodat duidelijk is wat van wie verwacht wordt. Buurtbemiddeling Het komt regelmatig voor dat bewoners conflicten hebben met elkaar die ze samen niet kunnen oplossen. Dit vermindert het woonplezier en kan ook effect hebben op andere bewoners. Buurtbemiddeling lost dit soort problemen op. In de wijk Ossenkoppelerhoek is in 2013 een pilot voor de gemeente Almelo van start gegaan. Hierbij ondersteunen speciaal getrainde vrijwilligers om een conflict op te lossen. In het volgende burgerjaarverslag zal op deze plek aangegeven worden hoeveel cases aangemeld zijn voor 2014. Project aanpak zware criminaliteit In het jaar 2013 heeft het project zijn vervolg gekregen in een aantal deelprojecten. Daarbij wordt in samenwerking met partners in de veiligheidsketen zoals de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie en het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) Oost Nederland gewerkt aan gezamenlijke oplossingen en maatregelen. De gemeente voert daarin de regie en zet in op vergunningverlening, toezicht en handhaving. De onderwerpen mensenhandel, de aanpak van een criminele jeugdgroep, de inzet van de Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur (Wet Bibob) en de invoering van een vergunningstelsel voor grow-, smart- en headshops hebben in 2013 specifiek de aandacht gehad. Het voorkomen en bestrijden van criminele activiteiten in de gemeente draagt bij aan een veilige gemeente. Daarbij gaat het om een veilig gevoel in de woon-, werk- en leefomgeving. Inwerkingtreding nieuwe Drank en Horecawet Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet gewijzigd. Een van de wijzigingen is dat de burgemeester de bevoegdheid heeft gekregen om Drank- en Horecawetvergunningen te verlenen en de Drank- en Horecawet te handhaven. Het toezicht en de handhaving worden in Almelo uitgeoefend door Stadstoezicht Almelo BV. Vier medewerkers van Stadstoezicht zijn speciaal daarvoor opgeleid.

Pagina 112 IN 24789

Naast het toezicht op naleving van de Drank- en Horecawet, oefent Stadstoezicht vanaf 2013 ook namens de burgemeester toezicht uit bij evenementen. Zij controleren of bij het evenement de voorschriften van de verleende evenementenvergunning worden nageleefd. Rampenbestrijding en crisisbeheersing De provincie Overijssel heeft plannen om het kanaal Almelo - De Haandrik te baggeren. Ter voorbereiding hierop is in 2013 een “conventioneel explosievenonderzoek” uitgevoerd. Dit houdt in dat er een magnetisch onderzoek plaatsvindt. Indien daarmee afwijkingen geconstateerd worden, dan wordt die plek vervolgens onderzocht door een speciaal duikteam. Voor dit onderzoek heeft de burgemeester toestemming verleend. Op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing hebben zich in Almelo verder geen incidenten voorgedaan waarvoor de burgemeester bestuurlijke besluiten moest nemen.

4.3 Verantwoording aanbevelingen Burgerjaarverslag 2012 In het burgerjaarverslag 2012 zijn geen aanbevelingen opgenomen over het onderdeel openbare orde.

Pagina 113 IN 24789

5. Samenvatting Dit hoofdstuk geeft een samenvatting van het burgerjaarverslag.

1. Dienstverlening • • • • • • •

Almelo scoort over het algemeen goed in de landelijke benchmark Publiekszaken. De grootste afwijking in negatieve zin is de wachttijd voor de balie bij vrije inloop. De telefonische bereikbaarheid is vrijwel op hetzelfde niveau als in 2012. Aan de digitaal verkrijgbare producten is in 2013 de parkeervergunning toegevoegd. Het totale aantal bezoekers aan het stadhuis neemt af; het percentage bezoekers dat op afspraak komt neemt toe (vooral via internet gemaakte afspraken). De voorbereidingen voor het invoeren van een nieuwe website in 2014 liggen op koers. Almelo scoort in de Wmo-benchmark gemiddeld op de meeste onderdelen. Op de onderdelen jeugd en vrijwilligers scoort de gemeente Almelo bovengemiddeld. De Regionale uitvoeringsdienst is in 2013 van start gegaan. Almelose medewerkers werken niet alleen meer voor de gemeente Almelo, maar ook elders in de regio.

2. Participatie • • •

•

•

•

•

In 2013 heeft de raad de nieuwe visie op wijkgericht werken vastgesteld. Een aantal wijken heeft in 2013 meer aandacht gekregen. Het gaat dan bijvoorbeeld om Sluitersveld en Ossenkoppelerhoek. In De Riet is het wijkcircus van start gegaan. Van de drie beleidsadviescommissies is de commissie voor Maatschappelijke aangelegenheden het vaakst bij elkaar geweest. De beleidsadviescommissie Wonen en Woonomgeving heeft in 2013 niet vergaderd. De WMO-adviesraad heeft in 2013 samen met de gemeente enkele netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Bovendien heeft de WMO-adviesraad enkele adviezen uitgebracht, onder andere over de voorgenomen sluiting van Dienstencentrum De Riet. De inloopbijeenkomsten voor de inspraak- en ontwerpprocedures van bestemmingsplannen geven in 2013 een wisselend beeld: sommige bijeenkomsten trokken geen bezoekers, terwijl op de bijeenkomst over Eugeria 25 bezoekers afkwamen. De gemeenten heeft in 2013 op veel terreinen onderzoek gedaan. Er zijn zeven burgerpeilingen gehouden, onder meer over de beleidsterreinen waarop wel of niet bezuinigd kan worden. Daarnaast is een aantal onderzoeksrapporten uitgebracht, bijvoorbeeld over maatschappelijke participatie. De raad heeft haar volksvertegenwoordigende rol in 2013 op allerlei manieren ook buiten de raadzaal gespeeld. Naast werkbezoeken en de “raad op straat” is zij met scholieren en studenten in gesprek gegaan en heeft zij de “avond voor de lokale democratie” georganiseerd. Daarnaast hebben inwoners van Almelo gebruikgemaakt van het recht om in te spreken en mee te praten, bijvoorbeeld in het politiek beraad.

3. Meldingen, klachten en bezwaren • •

Het aantal meldingen openbare ruimte is in 2013 afgenomen (-6%). De meeste meldingen betroffen reparatieverzoeken voor trottoirs, wegen en pleinen, en openbare verlichting. De gemeente heeft in 2013 33 klachten gekregen, een afname van 18% ten opzichte van 2012. De meeste klachten gingen over de werkwijze van de gemeente. De Overijsselse ombudsman heeft in 2013 vijf klachten over de gemeente in behandeling genomen, waarvan vier (gedeeltelijk) gegrond werden geacht.

Pagina 114 IN 24789

•

•

Klachten over de Wwb (bijstand) en de Wmo worden apart behandeld. Het aantal Wwbklachten is gestegen ten opzichte van 2012. Het aantal klachten over de Wmo is licht gestegen ten opzichte van 2012, maar nog steeds relatief laag. Tegen besluiten van de gemeente kan bezwaar worden gemaakt. Het aantal bezwaren ingevolge de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is licht gedaald, het aantal gegronde bezwaren is gelijk gebleven. De bezwaren tegen heffingen en Woz-beschikkingen is fors gestegen. Het opleggen van de rioolheffing aan eigenaren (voor het eerst in 2013) en de precariobelasting (in 2013 wel opgelegd, in 2012 niet) zijn de belangrijkste redenen voor de stijging van het aantal bezwaren op heffingen. De stijging van het aantal bezwaren op Woz-beschikkingen wordt voor een groot deel veroorzaakt door indiening door zogenaamde ‘no cure no pay’-bureaus.

4. Openbare orde •

•

•

•

•

•

•

•

Burgemeester Hermans-Vloedbeld heeft een aantal bijzonder bevoegdheden. De burgemeester heeft in 2013 19 waarschuwingen gegeven in verband met de ontmanteling van hennepkwekerijen (2012: 29). Het aantal huisverboden is gedaald van 37 naar 29; hiervan waren 8 verlengingen. Het aantal inbewaringstellingen van psychiatrische patiënten bedroeg 59, drie meer dan in 2012. Het aantal woninginbraken is in de periode 2007-2013 verdubbeld. De aanpak van woninginbraken heeft daarom in 2013 bestuurlijke prioriteit gekregen. Er zijn onder meer voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd om bewustwording te vergroten. Het laatste kwartaal van 2013 laat een lichte daling van het aantal inbraken zien, maar een explosieve stijging van het aantal pogingen tot inbraak. In maart 2013 werd de burgemeester door de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie geïnformeerd over de voorgenomen sluiting van de penitentiaire inrichtingen in Almelo (Niendure en Karelskamp). Na een intensieve lobby is sluiting voorkomen. De gemeente heeft een convenant gesloten met alle partijen die bij het evenement betaald voetbal zijn betrokken. Het convenant heeft als uitgangspunt dat het bezoeken van betaald voetbalwedstrijden in de gemeente Almelo aantrekkelijk en veilig moet zijn. Het komt geregeld voor dat bewoners conflicten hebben met elkaar die ze samen niet kunnen oplossen. In de wijk Ossenkoppelerhoek is in 2013 een pilot gestart met buurtbemiddeling, waarbij speciaal getrainde vrijwilligers proberen de conflicten op te lossen. Het project aanpak zware criminaliteit is in 2013 voortgezet. In dit project van onder andere de gemeente, de Nationale Politie en het Openbaar Ministerie krijgen onderwerpen als mensenhandel en criminele jeugdgroepen specifiek aandacht. Op 1 januari 2013 is de Drank- en horecawet gewijzigd. Een van de wijzigingen is dat de burgemeester de bevoegdheid heeft gekregen om drank- en horecawetvergunningen te verlenen en de Drank- en horecawet te handhaven. Het toezicht en de handhaving worden uitgeoefend door Stadstoezicht Almelo B.V. Op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing hebben zich in Almelo geen incidenten voorgedaan waarvoor de burgemeester bestuurlijke besluiten moest nemen. Wel heeft zij toestemming gegeven voor zogenaamd conventioneel explosievenonderzoek van het kanaal Almelo-De Haandrik in verband met toekomstige baggerwerkzaamheden.

Pagina 115 IN 24789

7. De paragrafen 7.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal deelaspecten die in verband staan met de (financiële) bedrijfsvoering. Denk hierbij aan het gevoerde grondbeleid, verbonden partijen, financieringsrisico’s of onderhoud van kapitaalgoederen. Leeswijzer In de eerstvolgende paragraaf 7.2 staat het weerstandsvermogen en risicobeheersing centraal. Hierbij zal worden ingegaan op de middelen waarover de gemeente beschikt om (grote) onverwachte kosten af te dekken. In paragraaf 7.3 wordt ingegaan op het onderhoud van de kapitaalsgoederen. Het gaat hierbij vooral om de onderhoudstoestand en de onderhoudskosten van wegen, openbaar groen, riolering, gebouwen en kunstwerken. Paragraaf 7.4 is de zogenaamde financieringsparagraaf. Deze paragraaf wordt ook wel de treasury- paragraaf genoemd en is bij invoering van de wet Fido (1 janauri 2001) verplicht. Het doel van deze paragraaf is om de raad (beter) te informeren omtrent het treasurybeleid en de beheersing van financiële risico’s. In paragraaf 7.5 wordt stilgestaan bij de bedrijfsvoering. Deze bestaat uit de onderdelen kwaliteitszorg en control, bestuursondersteuning en beleidscoördinatie, financiën, documentaire informatievoorziening, facilitaire dienstverlening, informatisering en automatisering en personeel en organisatie. Paragraaf 7.6 handelt over de zogenaamde verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk- en een financieel belang heeft. De gemeente Almelo heeft bestuurlijke en financiële belangen in diverse verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor de gemeente. In de paragraaf 7.7 zal worden ingegaan op het gevoerde grondbeleid in 2013. Waarbij we specifiek stilstaan bij de vermogenspositie van het Grondbedrijf. In paragraaf 7.8 staan de lokale heffingen (belastingen, rechten en retributies) centraal. U kunt in deze paragraaf onder meer lezen welke tarieven er in 2013 gehanteerd zijn en wat de opbrengsten zijn uit de verschillende heffingen. De laatste paragraaf 7.9 is de paragraaf grote projecten. Deze paragraaf bevat informatie over de voortgang en risico’s van in eerste instantie een drietal projecten, te weten Waterrijk(Noordflank), de binnenstad en de nieuwbouw van het stadhuis.

Pagina 116 IN 24789

7.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 1. Terugblik 2013 1.1 Risicomanagement In 2013 is het gemeentelijk risicomanagement verder uitgebouwd. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over de organisatie en verantwoordelijkheden van het risicomanagement en de verslaglegging. De accountant heeft in haar boardletter 2013 geconcludeerd dat de informatievoorziening over het weerstandsvermogen sterk is verbeterd en dat positieve stappen zijn gezet in het proces van risicomanagement. De financiële positie van de gemeente is echter onverminderd zwak en het weerstandsvermogen is niet toereikend. De gemeenteraad heeft op 19 november 2013 ingestemd met Het plan van aanpak versterking weerstandsvermogen met daarin maatregelen om toe te groeien naar de ratio van 1.0 voor het weerstandsvermogen. Uit dit plan van aanpak blijkt dat het zonder structureel middelen aan de algemene reserve toe te voegen het niet waarschijnlijk is dat op afzienbare termijn de gewenste ratio bereikt wordt. Besloten is dat elk jaar bij de behandeling van de voorjaarsnota wordt beoordeeld of en in welke mate gespaard wordt voor het aanvullen van de buffers. Doordat de beschikbare weerstandscapaciteit ruim onvoldoende is, bestaat het risico dat we als organisatie niet meer in staat zijn om toekomstige tegenvallers op te vangen zonder dat deze direct tot een tekort op de begroting leiden. Dankzij incidentele meevallers in 2012 is de beschikbare weerstandscapaciteit in 2013 toegenomen. Verder is in de voorjaarsnota 2013 besloten om in de periode 2014 – 2017 een bedrag van circa € 3,6 miljoen incidenteel toe te voegen aan het weerstandsvermogen van het grondbedrijf, met name om op korte termijn het verschil tussen uitgifteprognose en realisatie van kavelverkoop / woningbouw op te kunnen vangen. Daarnaast zijn voor risico’s en/of knelpunten in de voorjaarsnota 2013 incidenteel middelen gereserveerd. Dit geldt voor mogelijke Rijks bezuinigingen, het realiseren van de omslag in het programma Sociale Agenda en versnelde vervanging van bruggen/viaducten. Houdbaarheidstest gemeentefinanciën Het weerstandsvermogen is slechts één van de indicatoren die iets zegt over de financiële soliditeit van onze gemeente. De ontwikkeling van bijvoorbeeld de schuldpositie is minstens zo belangrijk. In de komende voorjaarsnota’s zullen we telkens met behulp van een aantal indicatoren inzicht geven in de ontwikkeling van de financiële positie met behulp van het VNGhoudbaarheidstest gemeentefinanciën. De rapportage omvat de financiële structuur van de gemeente, de toekomstige geldstromen van de gemeente, de mogelijkheden voor ombuigingen en de ontwikkeling van de gemeenteschuld bij een slecht-weer-scenario.

1.2 Actualisering risico’s in het risicomanagementsysteem In de voorbereiding op dit jaarverslag zijn alle risico’s en beheersmaatregelen in het risicomanagementsysteem beoordeeld en waar nodig geactualiseerd. In paragraaf 4 is de risicotabel opgenomen. Deze paragraaf bevat een toelichting op de substantiële wijzigingen.

2. Beleid en definities risicomanagement In het plan van aanpak Versterking Weerstandsvermogen (raadsbesluit 19 november 2013) zijn de beleidsdoelstellingen, uitgangspunten en strategie verwoord. In dit plan is als actie opgenomen om een Nota weerstandsvermogen en risicomanagement op te stellen met daarin de (bestuurlijke) kaders. Hieraan wordt momenteel gewerkt. In deze paragraaf beperken wij ons tot Pagina 117 IN 24789

de kern van het vastgesteld beleid en geven wij uit oogpunt van leesbaarheid een omschrijving van de gehanteerde definities.

2.1 Kader en definities Het kader voor deze paragraaf wordt gegeven door het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), artikel 11: De begroting en het jaarverslag bevatten een paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing, waarin opgenomen: een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; een inventarisatie van de risico’s; het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s. Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen of mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om onverwachte, niet-begrote kosten die substantieel zijn te dekken. Benodigde weerstandscapaciteit De risico’s die de gemeente loopt zijn in het risicomanagementsysteem Naris vastgelegd. Op basis van risico-simulatie op deze registratie wordt het bedrag berekend dat benodigd is om de risico’s in financiële zin af te dekken. In deze simulatie is verdisconteerd dat niet alle risico’s zich gelijktijdig en in maximale omvang zullen voordoen. Er hoeft daardoor minder beschikbaar te zijn te zijn dan het totaal aan gekwantificeerde risico’s. De risico-simulatie wordt uitgevoerd op gekwantificeerde risico’s van € 50.000 of meer. Risico’s van lagere omvang worden geacht door interne bijsturing binnen de programma’s te kunnen worden afgedekt. Verder is in de bepaling van de benodigde capaciteit rekening gehouden met operationele beheersmaatregelen die leiden tot risicoreductie. Waarschijnlijke of mogelijk meevallers zijn niet meegenomen in de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit. Weerstandsvermogen en ratio Het weerstandsvermogen geeft de relatie weer tussen (materiële) risico’s, waarvoor geen maatregelen zijn getroffen, en de beschikbare weerstandscapaciteit. Dit verband is in onderstaande figuur schematisch weergegeven.

Het weerstandvermogen wordt met ingang van de voorjaarsnota 2013 aangeduid met een ratio. Deze ratio wordt verkregen door de beschikbare weerstandscapaciteit te delen door de benodigde weerstandscapaciteit.

Ratio weerstandsvermogen =

Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit

Pagina 118 IN 24789

De gemeenteraad heeft in juni 2013 bij de behandeling van de voorjaarsnota besloten te streven naar een norm van 1.0.

2.2 Beleid Weerstandsvermogen en risicomanagement De volgende, door de raad op 19 november 2013 vastgestelde, beleidsuitgangspunten zijn van toepassing: 1. De gemeente streeft naar een ratio weerstandsvermogen van 1.0. 2. Tegenvallers gedurende het jaar worden opgevangen door bijsturing binnen het programma. Gedurende het jaar wordt geen tussentijds beroep gedaan op de buffers. 3. Incidentele meevallers vloeien bij de bestemming van het jaarresultaat naar de algemene reserve. Tussentijds kunnen deze worden aangewend voor bijsturing binnen de programma’s. Dit betekent dat deze middelen niet worden geheralloceerd voor beleidsintensiveringen, nieuwe activiteiten of projecten maar uitsluitend voor het afdekken van incidentele knelpunten. 4. Voor investeringen geldt dat kosten en opbrengsten realistisch en met toereikende buffers voor onvoorzien worden geraamd en het opstarten van risicovolle projecten wordt vermeden. Dit vermindert de kans op tegenvallers en vergroot de kans op meevallers. Het zicht houden op de ontwikkeling van het weerstandsvermogen maakt deel uit van het gemeentelijke systeem van risicomanagement. Doel van risicomanagement is het minimaliseren van de effecten van risico’s op de begroting, de processen en doelbereiking. Ook wordt gestuurd op het verminderen van de kans dat risico’s zich voordoen. Dit is een verantwoordelijkheid van lijnmanagement en projectleiders. Daarnaast ondersteunt risicomanagement het maken van bewuste afwegingen en juiste keuzes en verbetert daardoor de kwaliteit van de bestuurlijke besluitvorming. Besluiten worden genomen met kennis van de risico’s. Inzicht in onzekerheden die het bereiken van onze doelen kunnen beïnvloeden leiden tot minder verrassingen. De beleidsmatige kaders voor risicomanagement worden in 2014 opgenomen in een Kadernota weerstandsvermogen en risicomanagement.

3. Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit structurele en incidentele weerstandscapaciteit. De structurele weerstandcapaciteit is het vermogen om onverwachte tegenvallers in de begroting op te kunnen vangen, zonder dat dit gevolgen heeft voor de voortzetting van gemeentelijke taken. Binnen de gemeentelijke begroting moet een zodanige flexibiliteit in baten en lasten aanwezig zijn, dat met afzonderlijke maatregelen risico’s met een bepaalde omvang kunnen worden opgevangen. Wanneer zich een structurele tegenvaller voordoet, dan zal in het volgende begrotingsjaar logischerwijs naar dekking voor dit structurele probleem moeten worden gezocht. Tot de structurele weerstandscapaciteit worden de volgende onderdelen gerekend: - de onbenutte belastingcapaciteit; - de structurele post onvoorzien voor kleine kapitaalwerken. De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de beschikbare ruimte in de tarieven van belastingen en heffingen, met andere woorden de mogelijkheden om de belastingtarieven te verhogen. Wij gaan uit van kostendekkende tarieven voor retributies en heffingen waardoor op deze onderdelen geen capaciteit aanwezig is.

Pagina 119 IN 24789

Omdat in de besluitvorming over de programmabegroting 2013 is besloten tot een jaarlijkse stijging, exclusief de reguliere indicatie, van de OZB-tarieven met 5%, is de resterende capaciteit op 0 gesteld. De structurele post onvoorzien bestaat uit het structurele budget dat in de begroting is opgenomen voor onvoorziene investeringen en/of knelpunten met beperkte kapitaallasten. Opgenomen is de vrije ruimte in dit budget. De incidentele weerstandscapaciteit is de ruimte om eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit invloed heeft op de uitvoering van het bestaande beleid of het voorzieningenniveau. De onderdelen die hiertoe worden gerekend zijn: - het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve en - het vrij aanwendbare deel van de reserve grondexploitatie. Algemene reserve In onderstaande tabel is het resultaatbestemmingsvoorstel bij deze jaarrekening nog niet verwerkt. Reserve grondbedrijf / Reserve bedrijventerreinen De algemene reserve grondbedrijf en de reserve bedrijventerreinen dienen ter afdekking van eventuele (toekomstige) verliesgevende exploitaties waarvoor geen reserve of voorziening is gevormd. De algemene reserve grondbedrijf en de reserve bedrijventerreinen worden samen met de toekomstige resultaten van het grondbedrijf tot de weerstandscapaciteit gerekend. In de paragraaf Grondbedrijf zijn de aanwezige risico’s gespecificeerd. In de programmabegroting 2014 is voorzien in verhoging van de reserve grondbedrijf met in totaal € 3,6 miljoen om korte-termijn verliezen ten gevolge van achterblijvende verkoop van kavels op te kunnen vangen. Tabel beschikbare weerstandscapaciteit

Bestanddeel

Stand per 31-12-2013 (bedragen x € 1.000)

Structureel Onbenutte belastingcapaciteit

0

Post Onvoorzien structureel

27

Incidenteel Algemene reserve (ex. geoormerkt deel)

10.530

Stille reserves vastgoed grondbedrijf

1.000

Reserve grondbedrijf / Bedrijventerreinen Post onvoorzien incidenteel begroting 2014

518 216

Totaal incidenteel beschikbaar

12.264

Geen onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit zijn bestemmingsreserves en stille reserves, met uitzondering van die van vastgoed in beheer van het grondbedrijf. Deze worden uit behoedzaamheidsoverwegingen buiten de berekening gehouden van de beschikbare weerstandscapaciteit. Hieronder is verwoord waarom. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves worden niet tot de beschikbare weerstandscapaciteit gerekend. Deze reserves zijn ofwel geoormerkt qua bestemming door de raad ofwel geblokkeerd zodat de rente over deze reserves ten bate van de begroting van baten en lasten kan komen. Dit betekent in het eerste geval dat de reserves niet kunnen worden aangewend zonder dat dit ten koste gaat van het vastgestelde beleid. In het tweede geval is de aanwending van de reserve niet mogelijk, want Pagina 120 IN 24789

dan vervalt een belangrijk deel van de structurele financiële dekking. Bovendien zijn deze reserves in 2012 nog afgeroomd voor zover dit verantwoord was. Overigens rekenen de meeste gemeenten de bestemmingsreserves wel tot de beschikbare capaciteit omdat de gemeenteraad per direct de bestemming van de reserves kan veranderen om daarmee tegenvallers elders op de begroting op te vangen. Stille reserves Stille reserves zijn de meerwaarden van activa die laag of op nihil zijn gewaardeerd doch direct verkoopbaar zijn indien men dat zou willen. De stille reserves worden in principe niet gerekend tot de beschikbare weerstandscapaciteit omdat het verkopen van deze activa tot problemen zou leiden, bijv. noodzakelijke herhuisvesting, indruist tegen het gemeentelijk beleid of de hoogte van het voorzieningenniveau raakt. Uitzondering hierop vormt de voorraad panden binnen het grondbedrijf, die gedeeltelijk kan worden afgestoten, zonder dat dit effect heeft op het vastgestelde beleid. De voorraad wordt jaarlijks getaxeerd. Indien de economische waarde hoger is dan de balanswaarde, kan bij verkoop een boekwinst worden gerealiseerd. Voorgesteld om in te zetten op de verkoop van dit vastgoed om de weerstandscapaciteit van het grondbedrijf te versterken. In euro’s gaat het om ongeveer € 1 miljoen.

4. Risico’s en benodigde weerstandscapaciteit 4.1 Risico’s In deze jaarverantwoording zijn alle risico’s, waarvan dat mogelijk is, in mogelijke financiële gevolgen uitgedrukt. Niet-financiële risico’s bestaan voornamelijk uit risico’s ten aanzien van doelbereiking, kwaliteit en planning. Wij presenteren in deze paragraaf de top 15 van financiële risico’s. Aansluitend op de tabel wordt inzicht gegeven in de belangrijkste overige risico’s. Toelichting bij de risico-tabel • Risico’s met een zeer kleine kans, maar met mogelijk grote impact zoals rampen zijn buiten beschouwing gelaten. • Autonome maatschappelijke ontwikkelingen en trends, zoals mogelijke bevolkingskrimp of de effecten van een lagere welvaart zijn geen onderdeel van de risico-database en deze paragraaf. • Het financieel gevolg is geraamd inclusief de genomen beheersmaatregelen. • De genoemde bedragen betreffen de mogelijke impact voor één jaar. Structurele tegenvallers worden via de p&c-cyclus opgenomen in de volgende begroting en dienen van structurele dekking te worden voorzien indien andersoortige bijsturing niet mogelijk is. Voor projecten geldt dat deze voor de looptijd van het project zijn opgenomen. Per definitie kennen projecten immers geen structureel karakter. • Met het oog op de overzichtelijkheid en de inhoudelijke overeenkomsten geldt voor enkele risico’s dat deze geconsolideerd zijn opgenomen. Deze zijn in het risicomanagementsysteem individueel per budgetverantwoordelijke benoemd. Verantwoordelijkheid voor de specifiek benoemde risico’s blijft vanzelfsprekend bij de budgetverantwoordelijke. • Voor de risico’s inzake grondexploitaties en het Complex Verspreide Bezittingen (CVB) wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid in dit jaarverslag. • In het voorjaar van 2014 wordt een analyse uitgevoerd op de lange-termijn behoefteprognoses woningbouw. Dit betekent een herbeoordeling van de bij de voorjaarsnota 2012 gehanteerde “mediaanvariant”. Het risico van overprogrammering in relatie tot de prognoses uit de mediaanvariant wordt hierin geanalyseerd en van oplossingsrichtingen voorzien. Het risico op overprogrammering (hoeveelheid) wordt onderkend, maar is, in Pagina 121 IN 24789

afwachting van de financiële analyse, nog niet in het risicomanagementsysteem gekwantificeerd. Het risico op vertraagde uitgifte (tempo) is wel meegenomen. • Bij het opmaken van dit jaarverslag in maart 2014 is de dynamiek op meerdere onderwerpen en projecten hoog. Dit geldt voor het project Binnenstad, de eventuele lening aan Stichting Stadion Heracles en de transitie van SOWECO. De risicoprofielen op deze onderwerpen zijn afhankelijk van de besluitvorming door de gemeenteraad in maart 2014. Met deze besluiten zal voor de volgende paragraaf weerstandsvermogen in de programmabegroting 2015 een kwantitatieve risico-inschatting te maken zijn. De grootste financiële risico’s (top 15) met peildatum maart 2014 zijn in onderstaande tabel opgenomen. Nr.

Programma

Risico

Beheersmaatregelen

Kans op optreden risico 10%

Financieel gevolg

1

Aantrekkelijke stad

Staat van onderhoud van enkele CT kunstwerken bruggen, tunnels en viaducten is onvoldoende, waardoor de gemeente mogelijk voor schadeclaims komt te staan.

2

Sociale agenda

3

Sociale agenda

4

Aantrekkelijke stad / Bestuurskracht en bestuurscultuur

5

Aantrekkelijke stad

Rijkskorting op het project inburgering, waardoor mogelijk een tekort op het budget ontstaat. Verstrekkingen in het kader van de WMO overschrijden de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen, waardoor mogelijk de kwaliteit en aanbod van voorzieningen verminderen en/of er een tekort op het budget ontstaat. Uitvoering van projecten vindt niet plaats binnen de door de subsidieverstrekker gestelde voorwaarden en termijn waardoor subsidie (gedeeltelijk) terugbetaald moet worden. Taakstelling Sport (ca. 0,5 miljoen euro) wordt niet tijdig gehaald, waardoor een extra tekort bij de jaarverantwoording ontstaat.

Er wordt gestuurd op risicobeperking. Er is een studie naar de meest risicovolle situaties uitgevoerd en daar worden (tussentijdse) maatregelen op afgestemd. In de voorjaarsnota 2013 zijn voor de grootste knelpunten middelen beschikbaar gesteld. Inburgeringsbeleid aanpassen aan beschikbare middelen en aan minimale wettelijke verplichting laten voldoen.

80%

min. € 500.000 max. € 850.000

Regionale samenwerking en het monitoren van ontwikkelingen. Jaarlijks wordt € 1,5 mln gereserveerd om de omslag te bewerkstelligen en de doelstellingen van de Sociale Agenda te realiseren. Ingezet wordt op regionale samenwerking. Toepassen systeeminnovatie.

70%

min. € 500.000 max. € 1.000.000

Sturing op afgesproken planning en voldoen aan (informatie)verplichtingen. Expliciet beleggen van interne verantwoordelijkheid voor monitoring en verantwoording.

30%

min. € 0 max. € 2.500.000

Intensieve sturing door een projectmatige aanpak.

70%

min. € 0 max. € 500.000

Pagina 122 IN 24789

min. € 0 max.€ 20.000.000

6

Bestuurskracht en bestuurscultuur

7

Aantrekkelijke stad

8

Bestuurskracht en bestuurscultuur

9

Bestuurskracht en bestuurscultuur

10

Aantrekkelijke stad

11

Bestuurskracht en bestuurscultuur

12

Aantrekkelijke stad

Exploitatieverliezen of faillissement van een verbonden partij waar de gemeente vanwege risicodragerschap verplicht is financieel ondersteuning te verlenen. Mogelijke gevolgen hiervan zijn het verlies van ingebracht kapitaal en/of garantstellingen, lagere (dividend)uitkering of bijbetalen in afwijking van de begroting. Bouwclaims van ontwikkelaars door het niet nakomen van contractuele verplichtingen door de gemeente. Medewerkers van wie de functie boventallig is verklaard t.g.v. de reorganisatie in 2013 hebben niet direct een andere functie waardoor frictiekosten ontstaan waarvoor geen financiële dekking is. Het Rijk kondigt extra rijksbezuinigingen aan met als mogelijk gevolg dat er geen financieel structureel sluitende meerjarenbegroting is.

Schadeclaims van derden door het niet nakomen van (contractuele) verplichtingen door de gemeente. Hoogte schadeuitkering van verzekering valt lager uit dan schade waardoor een deel door gemeente zelf moet worden betaald Onvoldoende dekking voor structurele personeelskosten i.v.m. minder investeringen,

Regulier toezicht via de aandeelhouders- vergadering of dagelijks- of algemeen bestuur. Dividenduitkering onder voorwaarde van afdoende solvabiliteit. Jaarlijkse toets op en goedkeuring van jaarrekening. Periodieke audit op relatie verbonden partij - gemeente.

10%

min. € 0 max.€ 4.500.000

Er is grip op de bestaande claims en er wordt gestuurd op afbouw. De huidige marktsituatie leidt ertoe dat partijen afzien van de mogelijkheid gebruik te maken van claims. Voortgang wordt gemonitord. Er is flankerend beleid vastgesteld en de werkgever spant zich in voor "van werk naar werk".

20%

min. € 0 max.€ 4.000.000

50%

min. € 0 max.€ 700.000

Effecten van algemene rijksbezuinigingen worden opgenomen in de circulaires over het gemeentefonds en door Almelo verwerkt in het financieel perspectief cq. P&C-producten. Effecten van verlaging specifieke uitkeringen en subsidies kunnen veelal worden doorvertaald naar een lager voorzieningenniveau. Contractbeheer

50%

min. € 0 max.€ 1.000.000

50%

min. € 0 max.€ 1.000.000

Ondanks de beheersmaatregel "afgesloten verzekering" blijft een restrisico bestaan

50%

min. € 0 max.€ 1.000.000

Sturing op flexibel inzet van personeel.

90%

min. € 0 max.€ 500.000

Er is een budget van € 800.000 beschikbaar om frictiekosten af te dekken.

Pagina 123 IN 24789

projecten en minder gronduitgifte

13

Aantrekkelijke stad

14

Sociale agenda

15

Sociale agenda

Geen overeenstemming met Beter Wonen over de invulling van de eerder gesloten overeenkomst m.b.t. de Kloosterhofflat, met als mogelijk gevolg een budgetoverschrijding. Niet behalen van de efficiencykorting decentralisatie AWBZ per 2015 in combinatie met zorgplicht. Hierdoor kan de kwaliteit en aanbod van voorzieningen verminderen en/of er een tekort op het budget ontstaat.

De gemeente kan met een beroep op artikel 13 van de overeenkomst inzake de Kloosterhofflat de overeenkomst ontbinden en de flat weer verhuurklaar maken.

70%

min. € 0 max.€ 500.000

Tijdige voorbereiding en samenwerking met Regio. Jaarlijks wordt beoogd een bedrag van € 1,5 mln te reserveren om de doelstellingen van de Sociale Agenda 2020 te realiseren. Toepassen systeeminnovatie met als doel de kosten te beperken en de kwaliteit van de ondersteuning op peil te houden.

50%

min. € 0 max.€ 1.000.000

Niet tijdig realiseren van de efficiencykorting in het kader van de decentralisatie jeugdzorg, waardoor mogelijk de kwaliteit en aanbod van voorzieningen verminderen en/of er een tekort op het budget ontstaat.

Regionale samenwerking en het monitoren van ontwikkelingen. Jaarlijks wordt beoogd een bedrag van € 1,5 mln te reserveren om de doelstellingen van de Sociale Agenda 2020 te realiseren. Toepassen systeeminnovatie met als doel de kosten te beperken en de kwaliteit van de ondersteuning op peil te houden.

30%

min. € 0 max.€ 1.000.000

Toelichting op significante wijzigingen en de tabel Wijzigingen in 2013 betreffen: verlaging risico Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) door grote zekerheid over de toekenning over 2012 en strikte monitoring; verlaging risico niet halen bezuinigingstaakstelling Het Verschil Maken. Voor een toelichting wordt verwezen naar de kwartaalrapportages over de realisatie van deze bezuinigingstaakstelling aan de gemeenteraad. ontstaan van het risico ontbrekende financiële dekking voor degenen die ten gevolge van de reorganisatie in 2013 boventallig zijn geworden (opgenomen in de risicotabel). het risico op een lagere Algemene Uitkering is uit de top 15 verdwenen omdat andere risico’s een mogelijk hogere impact hebben. Dit risico blijft echter onverminderd aanwezig omdat nieuwe bezuinigingen op de rijks’ begroting niet zijn uit te sluiten al is de kans hierop verminderd. In 2013 heeft dit risico zich daadwerkelijk voorgedaan. Uit de meicirculaire 2013 bleek een tegenvaller voor het lopende jaar 2013 van ruim € 1 mln. Onderhoud en vervanging civieltechnische kunstwerken Bj de begroting 2013 zijn door de raad extra middelen ter beschikking gesteld voor onderhoud en vervanging van de civieltechnische kunstwerken, waardoor structureel vanaf 2016 € 1,6 mln beschikbaar is. Van een aantal kunstwerken was in 2012 op basis van visuele inspecties duidelijk Pagina 124 IN 24789

dat vervanging de komende 10 jaar aan de orde is. Nader constructief onderzoek naar de omvang en ernst van de schade heeft geleid tot aanpassingen in de restlevensduur van een aantal kunstwerken. Dit heeft tot gevolg dat, eerder dan gepland, vijf kunstwerken de eerstkomende 10 jaar vervangen moeten worden. Het gaat om de bruggen Nachtegaalstraat, Grotestraat, Schokland en Groeneveldsweg over de Aa/Weezebeek en de viaducten Burg. Raveslootsingel en Parallelweg over de Wierdensestraat. Dit leidt tot een totale vervangingsbehoefte van circa €16 miljoen euro in de komende 10 jaar, waarvan € 13,5 miljoen euro bedoeld is voor het viaduct over de Wierdensestraat. Deze vervanging betekent een flinke financiële last. Het is grotendeels gelukt dit binnen bestaande middelen op te vangen. Voor het resterend tekort zijn bij de voorjaarsnota 2013 incidenteel aanvullende middelen beschikbaar gesteld: voor 2014 € 580.000 euro en voor 2015 € 380.000. Hiermee is het risico op termijn sterk verminderd, maar desalniettemin blijft vanwege de slechte onderhoudssituatie van een aantal bruggen en tunnels het financieel risico tot het moment van vervanging of onderhoud bestaan. Transities en rijksbezuinigingen (AWBZ, Jeugdzorg, Participatie, Inburgering) In het Regeerakkoord is opgenomen dat door middel van de decentralisaties in het sociale domein de gemeenten de eerstverantwoordelijke overheid worden voor de onderwerpen werk, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. De gemeenten krijgen per 1 januari 2015 op grond van de nieuwe Wmo, Jeugdwet en Participatiewet een brede integrale verantwoordelijkheid voor het sociale domein. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft op verzoek van de Tweede Kamer en de VNG in 2013 een inventarisatie gemaakt van de kansen en risico’s van de drie decentralisaties. In maart 2014 is landelijk, onder regie van het ministerie van BZK een uitwerking hiervan in de vorm van een handreiking opgesteld. De handreiking financiën en de 3 decentralisaties bundelt een aanpak op drie financiële thema’s: planning & control, risicomanagement en regionale kosten- en risicoverevening. Rapport en handreiking worden betrokken bij de implementatie van de decentralisaties. Indien de decentralisaties budgettair neutraal in de begroting voor 2015 en verder worden verwerkt doen zich risico’s voor op het vlak van het aanpassingsvermogen van de gemeente en voorzieningenniveau, wat bijvoorbeeld terug te voeren is op door te betalen loonkosten i.v.m. vaste aanstellingen of groei in volume in combinatie met het open-einde-karakter van regelingen. Leidend voor het rijk is dat de financiële kaders uit het regeerakkoord en de eerste brief van het kabinet aan de Tweede Kamer met betrekking tot de uitvoering van het sociaal akkoord worden gehaald. Om de risico’s te verminderen wordt regionaal samengewerkt. In het 2e kwartaal 2014 is het regionaal beleidsplan WMO/Jeugdzorg gereed. Daarnaast wordt beoogd jaarlijks € 1,5 miljoen euro (structureel) te reserveren om de gewenste omslag te bewerkstelligen en de doelstellingen van de Sociale Agenda 2020 te realiseren. Op basis van de Sociale Agenda wordt systeeminnovatie ingevoerd met als doel de kosten te beperken en de kwaliteit van de ondersteuning op peil te houden. Gemeenten krijgen op basis van de Participatiewet fors minder middelen om een groeiende groep mensen aan het werk te helpen. De VNG vindt de financiële kaderstelling zorgelijk. Zij gaat er dan ook vanuit dat "als de financiële kaders niet toereikend zijn, dan zullen gemeenten de ambities bijstellen". De risico’s, die de gemeente loopt, zijn met name: • de effecten als gevolg van de herkeuring van de Wajongers; dit kan leiden tot een mogelijke forse toename van de bijstandspopulatie; • de financiering van de “beschut werken” plekken;

Pagina 125 IN 24789

• •

de onverminderde korting op de WSW-budgetten, leidend tot een tekort op het subsidieresultaat (verschil ontvangen budget en salariskosten WSW); de kortingen op het Participatie-budget, terwijl meer mensen moeten worden begeleid.

Op basis van de meicirculaire 2014 kunnen de budgetten voor Almelo voor 2015 e.v. worden geraamd. Verbonden partijen Het overzicht van verbonden partijen is opgenomen in de programmabegroting en jaarverslag. Dit zijn partijen waarin de gemeente zowel een financieel als bestuurlijk belang heeft. In de risicotabel in deze paragraaf hebben wij één geconsolideerd risico opgenomen. Het risico inzake de exploitatie van de verbonden partij SOWECO is vanwege de transitieproblematiek en de daaraan verbonden risico’s separaat in het risicomanagementsysteem opgenomen. Als daar aanleiding voor is, zullen ook andere verbonden partijen separaat worden opgenomen. Door vertegenwoordiging in aandeelhoudersvergadering of bestuur heeft de gemeente invloed op strategische beslissingen en de bestemming van het jaarresultaat. De financiële situatie van verbonden partijen wordt structureel gemonitord. Op verzoek van de gemeenteraad heeft accountant EY de beheersing van verbonden partijen beoordeeld en hierover gerapporteerd in haar boardletter 2013. In het algemeen is de beheersing afgestemd op de risico’s en het toezicht en de informatievoorziening toereikend. De informatievoorziening over de gemeenschappelijke regeling XL-Businesspark Twente dient te worden verbeterd. Hieraan wordt in 2014 uitvoering gegeven. Eind 2013 is met gebruikmaking van het risicomanagementsysteem Naris een pilot uitgevoerd om een scherper beeld te krijgen van de risicoprofielen van verbonden partijen. In 2014 wordt besloten of deze werkwijze structureel ingepast wordt. Jaarlijks voert de gemeente op basis van een risico-analyse, op minimaal één verbonden partij een audit uit. Vanwege het toenemend aantal verbonden partijen waarbij de gemeente een (eind)verantwoordelijkheid houdt en risicodrager blijft is besloten in 2014 een kadernota Verbonden Partijen op te stellen. In deze nota wordt vooral aangegeven hoe we vanuit de gemeente toezicht, sturing en verantwoording willen borgen. Schadeclaims / bezwaar- en beroepsprocedures Het risico bestaat dat de gemeente aansprakelijk wordt gesteld voor het niet juist toepassen van de regels en procedures van de interne (bijv. de eigen verordeningen) en de externe wetgeving of niet (tijdig) aangegane contractuele verplichtingen jegens derden nakomt of na kan komen. Toelichting overige risico’s Strategische risico’s Voor de gemeente kunnen nieuwe afspraken tussen overheidsorganisaties en bestuurslagen, Europese regelgeving, wetten en wetswijzigingen gevolgen hebben met een grote impact. Al genoemd zijn de decentralisaties in het sociaal domein. Aanvullend hierop zijn bijvoorbeeld te noemen de kwaliteitseisen voortvloeiend uit de vorming van de Regionale Uitvoeringsdiensten en de positie van de gemeente in de regio en de relatie met belangrijke partners, zoals de provincie Overijssel. Ook het ontstaan van een grote diversiteit aan samenwerkingsrelaties op verschillende vlakken en op verschillende schalen levert risico’s op. Risico’s op dit vlak zijn niet “in euro’s voor de dag van morgen” uit te drukken, maar kunnen zeker hun invloed hebben op de autonomie van de

Pagina 126 IN 24789

gemeente, de sturingsmogelijkheden en de middelen van de gemeente om efficiënt en effectief beleid te kunnen voeren. Daarnaast doen zich strategische risico’s voor op ontwikkelingen waarop de gemeente geen directe invloed heeft. Denk hierbij aan demografische ontwikkelingen (omvang en samenstelling bevolking, waaronder krimp en vergrijzing), sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen en economische conjunctuur. Risico’s Personeel en Organisatie De gemeente loopt net als elk ander bedrijf dat personeel in dienst heeft de volgende personele risico’s: Aantrekkelijkheid als werkgever Integriteit en fraude Gezondheid en ziekteverzuim Veiligheid en arbeidsomstandigheden van medewerkers Welzijn, kwaliteit en motivatie Naleven wet en regelgeving (rechtmatigheid) Doelmatigheid. Deze risico’s zijn zeer divers en worden met een mix aan interne maatregelen zo veel mogelijk beperkt: met procedures, interne voorschriften en controles, voorzieningen voor medewerkers, adequaat management en open communicatie. In 2013 heeft zich een ernstig geweldsincident voorgedaan, veroorzaakt door een burger tegen een ambtenaar in dienst. In het ongevalsrapport van de inspectie SZW wordt geconcludeerd dat de gemeente Almelo een actief beleid voert op het gebied van agressie en geweld en hieraan concreet uitvoering geeft. De inspecteur heeft geen verband kunnen vaststellen tussen een overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet en de oorzaak van het arbeidsongeval. Actuele organisatierisico’s betreffen: • Frictiekosten ten gevolge van de reorganisatie van het ambtelijk apparaat in 2013 en invulling van de meerjarige taakstelling uit de operatie Het Verschil Maken. Een aantal medewerkers is door de reorganisatie en de operatie Het Verschil Maken boventallig geworden, waardoor formatieve dekking voor deze groep ontbreekt. Deze groep is ongeveer 30 fte groot, financieel gaat het om ongeveer € 1,4 miljoen. Het is belangrijk om de medewerkers die die het betreft zo snel mogelijk aan ander werk te helpen. In 2013 is het gereserveerde budget voor frictiekosten en ad. € 660.000 afdoende gebleken. In 2014 wordt door teammanagers en sectordirecteuren gestuurd op verdere terugdringing van de boventalligheid om het risico op overschrijding van het personeelsbudget te beperken. • Samenvoeging van de gemeentelijke bedrijfsvoering met Borne, Enschede, Losser in een Intergemeentelijke Bedrijfsvoeringsorganisatie (IBO). De vorming van IBO heeft een hoog risicoprofiel vanwege de complexiteit, veelzijdigheid en omvang van het project in een sterk dynamische omgeving van samenwerking op Twentse schaal. Ook is draagvlak voor dit project in de ambtelijke organisatie is niet vanzelfsprekend. Op basis van een risico-analyse en signalen uit de organisatie heeft het college in het najaar van 2013 een aantal onzekerheden en open einden nader onderzocht om een steviger basis onder deze intergemeentelijke samenwerking te leggen. In maart 2014 heeft het college besloten de vorming van IBO daadwerkelijk ter hand te nemen. De vorming zal een hoog beslag leggen op ambtelijke capaciteit in de bedrijfsvoering waardoor de kwaliteit van de dienstverlening onder druk kan komen te staan. • Informatievoorziening en informatiebeveiliging. Om de betrouwbaarheid van de informatievoorziening te waarborgen moet er een samenhangend pakket maatregelen Pagina 127 IN 24789

•

getroffen en onderhouden worden. Betrouwbaarheid is de mate waarin de aspecten beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van de informatievoorziening gewaarborgd zijn. Dit vraagt om de beschikbaarheid van de ICT-infrastructuur en applicaties, juiste en volledige informatie en rechtmatig gebruik van de toegekende rechten. Hieruit ontstaan de volgende organisatierisico’s: medewerkers kunnen uit systemen meer informatie halen dan nodig is voor functievervulling en beveiliging van gegevens is mogelijk niet gewaarborgd door ontwikkelingen in het kader van Het Nieuwe Werken (HNW). De houding van alle medewerkers om alert te zijn op de (blijvende) toegankelijkheid van informatie (bewustwording) en het integreren van informatiebeveiliging in de P&C-cyclus (conform de strategische Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten) zijn aspecten die eind 2014 gestalte moeten krijgen in het kader van de verplichte zelfregulering. De bouw van het nieuwe stadhuis vordert gestaag. De ver- en inhuizing van het ambtelijk personeel, mogelijk eind 2014, zal tot enig productiviteitsverlies leiden. Deze laat zich vooraf lastig kwantificeren.

Schaderisico’s De volgende schaderisico’s zijn onderkend: 1. Op roerende zaken loopt de gemeente risico’s van diefstal, tenietgaan van het middel enz. Organisatorisch zijn voorzorgsmaatregelen getroffen en verzekeringen afgesloten, doch uitsluiten van een (eigen) risico is niet mogelijk. 2. Gevaarlijke stoffen die door onbekenden op gemeentegrond worden gestort, zullen moeten worden opgeruimd. De kosten hiervan moeten door de gemeente worden gedragen als de eigenaar niet te achterhalen is. Voor de eventuele kosten is geen voorziening aanwezig. Bij calamiteiten waarbij gevaarlijke situaties ontstaan, is de gemeente verplicht deze op te heffen, ook indien geen verhaalsmogelijkheden aanwezig zijn. 3. De gemeente kan zich niet indekken tegen het risico van bedrijfsschade, omdat zij door verzekeringsmaatschappijen niet als bedrijf gekenmerkt wordt. De gemeente heeft zich tegen wettelijke aansprakelijkheden ingedekt door middel van een Algemeen Aansprakelijkheidsverzekering. Hierbij zijn niet de totale schades gedekt en geldt een eigen risico van € 2.500 voor zaak-, persoons- of vermogensschade per aanspraak. Het verzekerd bedrag voor personen- en zaakschade is € 2.500.000 per aanspraak, gelimiteerd tot € 5.000.000 per verzekeringsjaar. In 2013 hebben zich geen grote schades voorgedaan. De premies voor verzekeringen zijn in 2013, o.a. door de verhoogde assurantiebelasting aanzienlijk gestegen.

4.2 Benodigde weerstandscapaciteit De kans dat alle geïnventariseerde risico’s zich voordoen is klein. Bovendien is de kans erg klein dat ze zich tegelijkertijd voordoen. Om deze aspecten mee te nemen bij de verwachte impact van risico’s, worden, gebaseerd op de Monte Carlo simulatiemethode 10.000 simulaties uitgevoerd om daarmee de werkelijkheid te benaderen. Uitgaande van een mate van zekerheid van 90% leidt dit voor de risico’s, niet zijnde grondexploitaties, tot een benodigde capaciteit van € 10,8 miljoen (peilmoment 6 maart 2014). De benodigde weerstandscapaciteit voor het Grondbedrijf is per 31-12-2013 becijferd op € 23 mln, op basis van een vergelijkbare systematiek. Hiermee komt de totaal benodigde capaciteit uit op € 33,8 miljoen. Hiertegenover staat een beschikbare weerstandscapaciteit van 12,3 mln. Hierbij is geen rekening gehouden met de bestemming van het financieel resultaat 2013.

Pagina 128 IN 24789

Samenvattend ziet het weerstandsvermogen er als volgt uit (in mln. euro): Weerstandscapaciteit

Ratio

Benodigd

Beschikbaar

Grondbedrijf

23

1,5

0,07

Overige exploitatie

10,8

10,8

1,00

Totaal

33,8

12,3

0,36

Pagina 129 IN 24789

7.3 Onderhoud kapitaalgoederen Deze paragraaf onderhoud kapitaalgoederen bevat tenminste de volgende kapitaalgoederen; a. wegen; b. riolering1; c. water; d. groen; e. gebouwen; f. buitensportaccommodaties. Om helder te krijgen waar het in deze paragraaf over gaat worden eerst een aantal van belang zijnde begrippen gedefinieerd. Kapitaalgoederen Kapitaalgoederen zijn duurzame goederen met maatschappelijk of economisch nut, geïnvesteerd in de (semi-)openbare ruimte ter verkrijging van een langdurig gewenst voorzieningenniveau (asset). Kapitaalgoederen hebben veelal veel waarde en gaan meerdere jaren mee. De kapitaalgoederen zijn voornamelijk gecategoriseerd op vlakniveau; er worden diverse typen ruimten onderscheiden (groen, grijs, blauw) en een type massa (rood). Op lijnniveau wordt riolering onderscheiden. Op puntniveau worden diverse terreinelementen nog niet expliciet als kapitaalgoed geduid, maar impliciet als onderdeel van het vlakniveau; denk hierbij aan openbare verlichting, verkeersregelinstallaties, afvalcontainers of speeltoestellen. Onderhoud en vervanging Bij onderhoud en vervanging staat de instandhouding van de kapitaalgoederen centraal, dat wil zeggen met dezelfde (technische) functionaliteit en esthetische voorwaarden op een bepaald kwaliteitsniveau houden van het kapitaalgoed. Het aanschaffen of realiseren van nieuwe voorzieningen in de sfeer van grote kapitaalgoederen zijn over het algemeen investeringen die in het investeringsplan thuis horen. De gemeentelijke kapitaalgoederen bestaan uit veel uiteenlopende onderdelen, zoals groenvoorzieningen, speelvoorzieningen, gebouwen voor uiteenlopende functies, bestratingen wegen, rioleringen, waterwegen, civieltechnische kunstwerken, diverse verkeerstechnische elementen, sportterreinen, afvalcontainers, e.d. De onderhoudsbehoefte is grofweg onder te verdelen in 3 soorten: 1. Het klein (gewoon) onderhoud / onvoorzien. De jaarlijks terugkerende vaste onderhoudsbehoefte, het zgn. verzorgings- en klein technisch onderhoud. Planmatig, kort cyclisch zowel preventief evenals correctief onderhoud. Voor de werkelijk hiermede gemoeid zijnde kosten wordt verwezen naar de diverse programma’s. Voor niet planmatige/voorspelbare en toch jaarlijks ad hoc voorkomende kleinere werkzaamheden (hoofdzakelijk herstelwerkzaamheden, niet voorspelbare kleine schades, meldingen en niet te voorziene externe invloeden) wordt een op ervaring gebaseerd jaarlijks bedrag in de begroting georganiseerd. Via adaptief en curatief onderhoud worden deze werkzaamheden tot uitvoering gebracht. Voor de werkelijk hiermede gemoeid zijnde kosten wordt verwezen naar de diverse programma’s. 2. Het Groot (buitengewoon) onderhoud. Planmatig, lang cyclisch onderhoud dat met tussenposen van meerdere jaren plaats vindt. Voor al deze onderdelen wordt de planmatige onderhoudsbehoefte op verschillende manieren bepaald. Deels gebeurt dit middels een redelijk objectieve basis; preventief en correctief onderhoud. Dit leidt per kapitaalgoed tot een meerjaren onderhoudsplan (MOP). Door alle MOP’s naast elkaar te leggen kan er integraal vooruit geschakeld worden, zodat er een IMOP (Integraal Meerjaren

1 Riolering: aangezien het verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan via een afzonderlijke nota aan het bestuur is aangeboden maakt het kapitaalgoed riolering geen deel uit van deze paragraaf. Het beleid is conform deze nota uitgevoerd. Het verschil in het ontvangen rioolrecht en de te betalen goot onderhoud cq vervanging van rioleringssystemen is aangewend dan wel toegevoegd aan de tariefsegalisatie reserve riolering.

Pagina 130 IN 24789

onderhouds en vervangings Perspectief) ontstaat. De Staat van de Openbare Ruimte komt hierdoor strategisch in beeld, waardoor wij vroegtijdig de veiligheid en continuïteit van de openbare ruimte kunnen borgen. Op onderdelen zijn deze meerjaren onderhoudsplannen nog niet compleet, onder meer voor het cultuurtechnische en civieltechnische kunstwerken (bruggen, viaducten, tunnels en oevervoorzieningen) en voor een aantal kleinere kapitaalgoederen als straatmeubilair en afvalcontainers. Deze onderhoudsbehoefte wordt elk jaar tactisch opnieuw bepaald door middel van inspecties door de betrokken medewerkers. Jaarlijks leiden de diverse MOP’s tot een integraal onderhoudsprogramma (Integraal Groot Onderhouds en vervangings Programma (IGOP)) voor het komende jaar met operationele projecten. Door het team Vastgoed worden jaarlijks onderhoudsinspecties ten behoeve van gebouwen uitgevoerd. Op basis van deze inspecties zijn prioriteiten gesteld die zijn weerslag hebben gekregen in de begroting. Jaarlijks stelt het college een programma vast voor groot onderhoud van diverse kapitaalgoederen zoals verhardingen en rioleringen. Dit programma gaat uit van het op het product beschikbare bedrag in de programmabegroting. Om de beschikbare budgeten zo efficiënt mogelijk in te zetten wordt een integraal programma opgesteld. De gegevens uit de beheersystemen zijn gebruikt om een integraal programma op te stellen. 3. Vervangingen. Voor een kleiner deel van de kapitaalgoederen gaat het niet om onderhoud in de zin van kwalitatieve instandhouding, maar betreft het hoofdzakelijk volledige vervanging, zoals bijvoorbeeld verkeersregelinstallaties, lichtmasten, afvalcontainers, etc. Hiervoor zijn inventarisaties en gedegen vervangingsschema’s een goede basis voor het bepalen van een meerjaren vervangingsbehoefte. Volledig ingevoerde beheerplannen en vervangingsschema’s van kapitaalgoederen genereren de benodigde financiële middelen voor de cyclische onderhoudsbehoefte.

Areaaluitbreidingen Als gevolg van fysieke (in/)uitbreidingen (nieuw beleid, vervangingen, investeringsplan) in de stad ontstaan meerkosten, zoals hogere onderhoudskosten door uitbreiding van groenstroken of meer onderhoud aan wegen door stadsuitbreiding. Voor areaaluitbreiding, in zowel fysiek, sociaal en demografisch opzicht, werd voorheen een stelpost beschikbaar gesteld (2011: € 225.000). Met ingang van 2012 is deze stelpost in het kader van bezuinigingen komen te vervallen. Wat de consequenties zijn en wat dit concreet gaat betekenen is op dit moment nog niet duidelijk, hierover vindt nog overleg plaats. Wel wordt nu per initiatief projectmatig niet alleen gekeken naar het incidentele krediet voor de aanlegkosten van deze ontwikkeling, maar wordt hierbij ook structureel de beheerexploitatie inzichtelijk gemaakt voor de duur van de afschrijvingstermijn. De volgende producten vanuit de kapitaalgoederen komen in aanmerking voor structureel onderhoud en vervangen: Verharding, verkeersmaatregelen, wegmarkering, wegmeubilair, straatnaamborden en verkeers-borden: Voor verharding zijn meerjaren onderhoudsprogramma’s beschikbaar. Het meerjaren onderhoudsprogramma wordt vastgesteld o.b.v. inspecties die plaats vinden gebaseerd op CROW eisen. (CROW is het nationale kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte. CROW is de afkorting van Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Wateren Wegenbouw en de Verkeerstechniek.) Voor de komende vier jaren is een inschatting gemaakt van het noodzakelijke groot onderhoud. Dit puur op basis van de inspectiegegevens en zonder rekening te houden met andere disciplines en (stads)ontwikkelingen. Bij vervanging van verharding worden automatisch ook de randvoorzieningen vervangen. Voor deze randvoorzieningen zijn geen specifieke beheerplannen en/of budgeten beschikbaar.

Pagina 131 IN 24789

Openbare verlichting: Het huidige budget voor openbare verlichting is toereikend voor de dagelijkse kosten, te weten het onderhoud en de energiekosten. Er wordt gebruik gemaakt van het beheerssysteem waaruit meerjaren onderhoudsprogramma’s worden vastgesteld. Civieltechnische Kunstwerken: Budget in de onderhoudsbegroting is toereikend voor curatief onderhoud. Groot onderhoud en vervanging zijn hierin niet meegenomen en worden onderzocht. Onderzoek heeft al geleid tot het afsluiten of instellen van een aslastbeperking op bruggen. Bij vaststelling van de begroting is in de afgelopen jaren al extra budget opgenomen tbv onderhoud en vervanging kunstwerken. De verwachting is dat hiervoor nog meer nodig is. Kanalen, havens en kademuren: Budget in de onderhoudsbegroting is toereikend voor curatief onderhoud. Groot onderhoud en vervanging zijn hierin niet meegenomen en worden onderzocht. De eerste resultaten worden in 2014 verwacht. Samen met de regio wordt gekeken naar het regionaliseren van de havendienst. Hierin is ook opgenomen om het fysieke havenbeheer daar na toe over te hevelen. Openbaar groen: Al het openbaar groen wordt geregistreerd in het beheerssysteem. Van daaruit worden aan diverse beheertype werkpakketten gekoppeld. Dit leidt tot een bestek dat omschrijft welk preventief onderhoud per beheertype moet worden uitgevoerd. Voor bomen is een specifiek beheerssysteem waarmee we de registratie van de VTA inspectie aantoonbaar maken en daarmee voldoen aan de wettelijke onderhoudsplicht. De inspecties kunnen leiden tot correctief onderhoud. Speelvoorzieningen: Alle speelvoorzieningen worden geregistreerd in het beheerssysteem. Voor speelvoorzieningen is een specifiek beheerssysteem waarmee we met de registratie van de kleine en grote inspecties aantoonbaar maken en daarmee voldoen aan de wettelijke onderhoudsplicht. De inspecties kunnen leiden tot correctief onderhoud. Verkeerstechnische installaties: Voor VRI's zijn geen onderhoudsprogramma's aanwezig. Installaties worden vervangen op basis van incidenteel beschikbaar gestelde projectgelden. Er is een intentie uitgesproken om samen met Enschede het beheer van VRI’s op te pakken. Gebouwen: Middels een meerjaren onderhoudsplanning welke periodiek wordt geactualiseerd zijn de gegeven van onderhoud en vervanging in beeld. Buitensportaccommodaties: Op basis van jaarlijkse inspecties wordt een programma buitengewoon onderhoud opgesteld.

Pagina 132 IN 24789

7.4 Financiering

De financieringsparagraaf (ook wel de treasuryparagraaf genoemd) is samen met het treasurystatuut bij de invoering van de wet Fido per 1 januari 2001 verplicht gesteld. Het doel is om de raad op deze wijze beter te informeren omtrent het treasurybeleid en de beheersing van financiële risico’s. In het treasurystatuut zijn eenduidige bepalingen opgenomen omtrent het toegestane risicoprofiel van de leningen en uitzettingen, het gebruik van financiële derivaten, geldstromenbeheer, administratieve organisatie en interne controle. Het algemene beleidsuitgangspunt van het treasurybeleid van de gemeente Almelo is als volgt omschreven: “De gemeente voert – gelet op haar publiekrechtelijke taak om maatschappelijk kapitaal te beheren – op centraal niveau een risicomijdend treasurybeleid. Binnen dit risicomijdend beleid stelt de gemeente zich ten doel een zo hoog mogelijk rendement over het belegd vermogen en/of zo laag mogelijke kosten over leningen te realiseren, binnen duidelijk geformuleerde randvoorwaarden, ter beperking van risico’s.” Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het risicoprofiel en is het kernonderdeel van de treasuryparagraaf. Onder risico’s worden hier verstaan zowel renterisico’s als krediet-risico’s. De volgende onderdelen illustreren hoe de diverse risico’s gecomprimeerd in beeld kunnen worden gebracht. Renterisico’s vlottende schuld Als grondslag van de wettelijk toegestane omvang van de kasgeldlimiet wordt aangehouden de omvang van de jaarbegroting per 1 januari voor het gehele begrotingsjaar. Berekening kasgeldlimiet De kasgeldlimiet moet berekend worden bij de aanvang van elk kalenderjaar en bij wijziging van elk percentage Begrotingstotaal 2013 Het bij ministeriele regeling vastgestelde percentage

€

257.000.000 8,5 %

Kasgeldlimiet

€

21.845.000

De kasgeldlimiet stelt een grens aan de omvang van de korte schuld waarover de gemeente renterisico mag lopen. Dit houdt in dat kapitaalwerken eerst kunnen worden gefinancierd tot maximaal het bovengenoemde bedrag, alvorens een vaste geldlening, langer dan 1 jaar, afgesloten dient te worden. Tot maximaal het bedrag van de kasgeldlimiet loopt de gemeente renterisico, gebaseerd op leningen over een termijn van korter dan 1 jaar.

Pagina 133 IN 24789

Het verloop van de kasgeldlimiet over het jaar 2013 is opgenomen in de volgende tabel:

Kasgeldlimiet Jaar 2013 Kwartaal 1

Omvang begroting jaar 2013

Bedragen x € 1.000) Gemiddeld per Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

257.000

257.000

257.000

257.000

21.760

21.760

21.760

21.760

12.667 11.861

5.000 7.891

14.667 3.914

15.000 10.815

3 Vlottende middelen - Contante gelden in kas - Tegoeden in rekening courant - Overige uitstaande gelden (niet vast)

20 461

15 4.824

13 7.807

16 330

4 Totaal netto vlottende schuld ( 2 -/- 3)

24.047

8.052

10.761

25.469

-2.287

13.708

10.999

-3.709

1 Toegestane kasgeldlimiet (8,5%) 2 Omvang vlottende korte schuld - Opgenomen gelden < 1 jaar - Schuld in rekening-courant - Gestorte gelden door derden - Overige geldleningen (niet vast)

Ruimte (+) Overschrijding (-) (1-4)

Per kwartaal moet aan de provincie gerapporteerd worden als de kasgeldlimiet wordt overschreden. Het gaat hier om het gemiddelde van de saldi per de eerste van de maand. Uit bovenstaande tabel blijkt dat de gemeente de kasgeldlimiet in het eerste en het vierde kwartaal heeft overschreden. De provincie is hiervan op de hoogte gesteld. Overigens tolereert de provincie het twee keer overschrijden van de kasgeldlimiet per jaar. Renterisico’s vaste schuld De renterisico’s op de vaste schuld worden ingekaderd middels de renterisiconorm. Als lange financiering wordt volgens de Wet Fido aangemerkt, alle financieringsvormen met een rentetypische looptijd langer dan 1 jaar. Vanaf 2009 is de nieuwe renterisiconorm van kracht. De nieuwe renterisiconorm is eenvoudig, ziet vooruit en is direct gerelateerd aan het budgettaire risico. De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De nieuwe renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal komt daarbij in de plaats van de totale vaste schuld. Dit sluit ook beter aan bij de berekening van de kasgeldlimiet, want deze limiet is ook gekoppeld aan het begrotingstotaal (zie hierboven). Jaarlijks mogen de renterisico’s uit hoofde van renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan 20% van het begrotingstotaal zijn.

Pagina 134 IN 24789

Onderstaande tabel geeft de renterisiconorm voor het jaar 2013 weer:

Stap

Variabelen Renterisico(norm)

Werkelijk 2013

Begroot 2013

1 2

Renteherzieningen Aflossingen

0 43.934.434

0 43.721.692

3

Renterisico (1+2)

43.934.434

43.721.692

4

Renterisiconorm

51.400.000

51.400.000

5a 5b

Ruimte onder renterisiconorm (4>3) Overschrijding renterisiconorm (3>4)

7.465.566

7.678.308

4a

Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal

4b

Percentage regeling

257.000.000 257.000.000

Renterisiconorm (van alleen jaar T) (4a*4b)

20%

20%

51.400.000

51.400.000

In de bovenstaande tabel wordt weergegeven dat de Gemeente Almelo voldoet aan de gestelde renterisiconorm van maximaal 20% van de vaste schuld voor het jaar 2012. De doelstelling hiervan is dat bij een gelijkmatige opbouw van de leningenportefeuille, waarbij niet in enig jaar een onevenredig deel van de leningenportefeuille geherfinancierd behoeft te worden, het renterisico op de vaste schuld gespreid wordt over de jaren. Financiering Dit onderdeel geeft inzicht in de ontwikkeling van de financieringspositie van de gemeente en de daarbij horende financieringsbehoefte, rekening houdend met (geplande) investeringen en beschikbare interne en externe middelen. De ontwikkeling van de financieringspositie is bepalend voor de leningenportefeuille. Mutaties vaste schuld in 2013

Stand per 01/01/13 Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Renteaanpassing (oud percentage) Renteaanpassing (nieuw percentage) Totaal

€ € € € € € €

Bedrag

Gemiddelde rente

261.427.155 +/+35.024.000 -/- 43.934.434

2,29 % 1,75 %

252.516.721

2,22 %

Pagina 135 IN 24789

Invloed op de gemiddelde rente -0,07 %

In 2013 zijn de volgende langlopende geldleningen opgenomen: Bedrag 15.033.000 15.033.000 4.958.000 35.024.000

Opgenomen bij Looptijd/vorm Rente % Nederlandse Waterschapsbank 40 jr./Ann. 3,275% Nederlandse Waterschapsbank 15 jr./Ann. 2,095% Bank Nederlandse Gemeenten 10 jr./Ann. 1,558%

Opmerkingen Nieuwbouw stadhuis Nieuwbouw stadhuis Nieuwbouw stadhuis

En de volgende kortlopende geldleningen opgenomen. Naam geldgever

Bedrag

Looptijd

%

Betaalde rente

AFS Moneybrokers

€ 18.000.000

3/1/ 2013 – 17/1/2013

0,03% €

350

OHV (Oolders, Heijning & Voogelaar) Intercessie

€ 18.000.000

18/2/ 2013 – 18/3/2013

0,06% €

840

€ 15.000.000

18/3/2013 – 18/4/2013

0,06% €

775

OHV brokerage

€ 24.000.000

4/7/2013 – 5/8/2013

0,05% €

667

OHV brokerage

€ 20.000.000

5/8/2013 – 5/9/2013

0,05% €

861

AFS Moneybrokers

€ 15.000.000

5/9/2013 – 5/11/2013

0,10% € 2.542

Waterschapsbank

€ 15.000.000

5/11/2013 – 5/12/2013

0,09% € 1.125

BNG

€ 15.000.000

5/12/2013 – 5/1/2014

0,14% € 1.517

Totaal betaalde rente € 8.677 Renteverdeeldienst De rente verdeeldienst is een kostenplaats waarop de betaalde rente (uitgaven) en de ontvangen rente (inkomsten) wordt verantwoord. Het verschil tussen de betaalde en ontvangen rente is het renteresultaat (ook wel saldo financieringsfunctie genoemd). Renteontvangsten en -uitgaven 2013 Ontvangsten Langlopende geldleningen Kortlopende geldleningen Eigen financieringsmiddelen Door derden belegde reserves Provisie geldleningen Overige renteopbrengsten Producten gewone dienst Kapitaal grondbedrijf Totaal

€ € €

€ € € € € €

Uitgaven 9.964.995 187.963 2.813.876 2.075 0 0

8.493.959 6.857.851 15.351.810 €

12.968.909

Het voordelig saldo ad € 2.382.901 is ten gunste van het product algemene dekkingsmiddelen gebracht. Kredietrisico’s op verstrekte gelden Ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak kunnen gemeenten leningen verstrekken. De publieke taak zelf wordt door de wetgever niet nader omschreven. In het gemeentelijk treasury-statuut is hieromtrent het volgende uitgangspunt opgenomen: “Het aangaan van geldleningen, het uitzetten van middelen en het verlenen van garanties mag uitsluitend uit hoofde van de publieke taak”. Pagina 136 IN 24789

Per 31 december 2013 zijn de volgende geldleningen verstrekt (zie volgende bladzijde): Verstrekte leningen c.q. te verstrekken leningen ultimo 2013 Woningcorporaties met garantie WSW Leningen t.b.v. de Industriegebouwen Maatschappij Project Twentex Diverse Sportverenigingen Essent Vitens Lening aankoop grond Waterrijk Bruglening Enexis Lening sfeerverlichting binnenstad Lening Lokale Omroep Almelo

Pagina 137 IN 24789

€ € € € € € € € € €

27.553.747 8.465.078 108.907 1.445.978 453.780 1.461.491 8.500.000 1.836.003 44.712 29.167

Totaal €

49.898.863

7.5 Bedrijfsvoering

In deze paragraaf wordt per thema een opsomming gegeven van de gemaakte afspraken uit de programmabegroting 2013 en de mate waarin deze gerealiseerd zijn. Het gaat om de volgende thema’s of onderdelen van de bedrijfsvoering: • Personeel en organisatie • Informatisering/automatisering • Inkoop • Financiën • Sourcing • Kwaliteitszorg en auditing • Verbeterprogramma

Personeel en Organisatie Wat gaan wij doen? FUWA / HR 21 Wij hebben ons in Almelo georiënteerd op een nieuw systeem van beschrijven en waarderen. Na inventarisatie is de keuze gevallen op HR 21. HR21 is in opdracht van de VNG ontwikkeld.

Gerealiseerd? Ja

Met HR 21 kunnen gemeentelijke organisaties het functie/loongebouw verbinden aan de organisatieontwikkeling en het HR-beleid. Het gaat uit van een integrale HR benadering en past daarmee in binnen het HR beleid van de gemeente Almelo zoals vastgelegd binnen het project Mens en Organisatie. HR21 maakt het mogelijk om het beheer van functiebeschrijvingen, waarderingen, salarisstructuur en beloningsverhoudingen, resultaatafspraken en competenties, volledig online uit te voeren. Op termijn is er de mogelijkheid om loopbaanontwikkeling ook als onderdeel op te nemen. Met de aanschaf van de eerste modules van HR 21 kan een aanzienlijke reductie van functieprofielen worden bereikt (van 375 naar ca. 60 beschrijvingen) en de daarbij behorende organisatiebrede activiteiten i.h.k.v. het onderhoud. Mens en Organisatie Het project Mens en Organisatie is ontstaan uit het programma ‘Het Verschil Maken’ en bevat de pijlers van het P & O- beleid voor de komende jaren.

Ja, nog niet alle modules zijn helemaal uitgewerkt in 2013.

Het project is ingericht langs 5 thema’s die hieronder verder uitgewerkt zijn. De uitgangswaarden voor het P & O beleid voor de komende jaren zijn talentmanagement, flexibiliteit, inzetbaarheid en het binden en boeien van medewerkers. Dit alles volgens de principes voortvloeiend uit Het Nieuwe Werken. Resultaatgericht werken Het verder ontwikkelen van de resultaatgerichte sturing van Pagina 138 IN 24789

Deels, organisatie opnieuw

Wat gaan wij doen? onze organisatie. Resultaatgericht werken is een bewust gestuurd proces waarin concrete resultaten, doelen en ontwikkelingen worden nagestreefd. Resultaatgericht werken gaat om een organisatiecultuur, een manier van organiseren en leidinggeven. Om zo’n cultuur te realiseren, kunnen stap voor stap praktische personeelsinstrumenten worden ingevoerd. Het invoeren van het resultaatgericht werken bestaat daarom uit de volgende fasen: Fase 1 Resultaatgerichte sturing op concern- en afdelingsniveau Fase 2 Resultaatgerichte sturing op teamniveau Fase 3 Definiëren en vaststellen van resultaatgebieden voor leidinggevende functies Doorlopende fase: resultaatgerichte werkafspraken met medewerkers Strategische personeelsplanning De juiste persoon op de juiste plaats en op het juiste moment. Met de forse bezuinigingsdoelstelling, krapper wordende arbeidsmarkt en vergrijzing van het personeelsbestand is het voeren van een personeelsplanning essentieel. Zowel kwalitatief als kwantitatief zal het personeelsbestand in kaart worden gebracht en in relatie worden gebracht met de strategische doelstellingen van onze organisatie. Mobiliteit / loopbaancentrum Met de start van het loopbaancentrum in januari 2011 is mobiliteit binnen onze organisatie al flink op de kaart gezet. De eerste resultaten zijn bemoedigend en geven het beeld dat de mobiliteit op gang is gebracht. In de komende periode zal het deelproject mobiliteit zorgen voor een doorontwikkeling van de al ingezette instrumenten en voorzien in een koppeling aan andere personeelsinstrumenten. Ook blijft er aandacht voor innovatie; inzet van nieuwe instrumenten op het gebied van talentmanagement en deelname/ het trekken van regionale innovatietrajecten op het gebied van mobiliteit. Management Development De ingezette veranderingen in het kader van het programma ‘Het Verschil Maken’ vraagt om een versterking en andere wijze van leiderschap. Meer focus op resultaten, werkprocessen, de centrale positie van de medewerker en zeer zeker ook de cultuur.

Gerealiseerd? ingericht. Leidinggevenden nieuwe organisatie geselecteerd op resultaatgerichte stijl van leidinggeven. Trainingen resultaatgerichte werkafspraken maken (Be Smart) zijn uitgevoerd. Management development programma en versterking resultaatgerichte sturing wordt in 2014 verder uitgevoerd.

Nee. Door organisatieontwikkeling kon hieraan te weinig invulling worden gegeven. Doorgeschoven naar 2014.

Ja, tevens financiering voor continuering in 2014 gerealiseerd.

Gedeeltelijk. Door organisatieontwikkeling wordt nieuwe programma doorgeschoven naar begin 2014.

Er is een MD-programma ontwikkeld passend bij deze behoefte en wordt, vooralsnog, voor de komende twee jaar uitgevoerd. Talent Development Om een antwoord te kunnen geven op alle veranderingen in onze organisatie zullen we een goed beeld moeten hebben van ons menselijk kapitaal. Dit deelproject richt zich met name op het herkennen, (v-)erkennen en ontwikkelen van talenten en hangt nauw samen met het de organisatieverandering (verandering van functies vraagt om talentontwikkeling). Met de totstandkoming van een Pagina 139 IN 24789

Nee, door organisatie ontwikkeling doorgeschoven naar 2014.

Wat gaan wij doen? (strategische) personeelsplanning kan ook vooruitgekeken worden en medewerker bij- omgeschoold worden voor ‘toekomstige’ functies die vacant komen door o.a. vergrijzing. Het Nieuwe Werken De invoering van HNW is gestart met de eerste fase; resultaatgericht werken. In deze fase ligt de nadruk op het maken van resultaatafspraken tussen manager en medewerker en binnen een team. In het GMO zijn de 10 resultaatafspraken die gemeentebreed gelden vastgesteld. Met de invoering van de resultaatafspraken worden medewerkers gemotiveerd om op een efficiëntere manier met hun werk en tijd om te gaan. Met ingang van 1 januari 2013 is het mogelijk om de tweede fase van HNW in te voeren. Hierbij gaat het om tijd- en plaatsonafhankelijk werken wat ondersteund wordt door ICT. De volgende fase is de ondersteuning van HNW door de huisvesting. Binden en boeien medewerkers Met het project Mens en Organisatie is gekozen om voor de komende jaren talentmanagement een prominente plek te geven binnen onze HRM-instrumentarium. Het thema ‘binden en boeien’ zal separaat uitgewerkt worden om een antwoord te geven op de veranderende arbeidsmarkt, ons arbeidsmarktimago en de wens van onze organisatie om als aantrekkelijk werkgever te boek te staan. Werkkostenregeling In 2012 is de boekhouding van zowel financiën als de salarisadministratie geanalyseerd. Het verkregen inzicht vormt de basis om te bepalen of er aanpassingen moeten komen t.a.v. bestaande regelgeving waarbij afstemming met GO/OR nodig zal zijn. In de 2e helft van 2012 worden op basis hiervan de systemen ingericht om in 2013 te kunnen schaduwdraaien zodat we per 1-1`-2014 ‘live’ kunnen gaan. Digitalisering P&O processen Naast het daadwerkelijk digitaliseren van de P&O processen richt zich dit project ook op het verminderen van het aantal regels, en het schrappen van overbodige processtappen. Door zaak- en procesgericht werken op deze processen toe te passen verbeteren we de dienstverlening en kan er beter gestuurd worden op de uitvoeringskosten. In 2013 willen dit project kunnen afronden. Implementatie vastgestelde organisatiestructuur In 2012 is de besluitvorming over de inrichting van de gemeentelijke organisatie op hoofdlijnen afgerond. 2013 zal gebruikt worden voor de beoogde verander- en verbeterdoelen op sectorniveau. Vanuit het nieuw samengestelde gemeentelijk managementteam zullen sectordirecteuren de inrichting van de nieuwe sectoren voorbereiden en afronden waarbij P&O een ondersteunende en voorbereidende rol heeft.

Pagina 140 IN 24789

Gerealiseerd?

Ja, actieplan opgesteld en in uitvoering.

Nee, door organisatieontwikkeling doorgeschoven naar 2014

Ja, in 2013 is schaduwgedraaid. Invoering werkkostenregeling per 2015 en niet per 2014.

Ja

Ja

Informatisering/Automatisering Wat willen we bereiken? Informatisering/Automatisering ondersteunt de ambities en opgaven voor onze organisatie met onze informatievoorziening. Uitgangspunt is dat de bedrijfsprocessen leidend zijn, hierbij kiezen we passende oplossingen voor software en hardware passend binnen de MOVIP. De MOVIP is de Meerjaren Onderhoud Vervanging en Innovatie Planning en geeft een gedetailleerd overzicht, inzicht en uitzicht in de werkzaamheden van Informatisering en Automatisering en is daarmee het werkplan voor het lopende jaar en de planning voor de komende jaren.

Wat gaan wij doen? De MOVIP opgebouwd uit de volgende onderdelen: Onderhoud Het proactief onderhouden en beheren van de huidige omgeving zodat de afgesproken servicenormen worden gerealiseerd.

Gerealiseerd? Gerealiseerd? Ja

Alle door Almelo in gebruik en beheer genomen ICTmiddelen en -toepassingen vallen onder de noemer Onderhoud van de MOVIP. Vervanging Het tijdig en doelmatig vervangen van onderdelen zodat de continuïteit meerjarig geborgd blijft.

Ja

Alles wat onder de noemer Onderhoud van de MOVIP komt aan het eind van de levensduur in aanmerking voor vervanging. Innovatie Het proactief afstemmen, opstarten en doorvoeren van nieuwe ontwikkelingen en behoeften van de gebruiksorganisatie.

Ja

Vernieuwingen onder de noemer innovatie van de MOVIP zijn gericht op het uitbreiden van het portfolio van de MOVIP. In de MOVIP zijn de actuele ontwikkelingen geclusterd in de volgende thema’s: Gegevens Gegevens zijn als 4de bedrijfsmiddel opgenomen in de begroting. Het thema Gegevens realiseert het beschikbaar krijgen van gegevens in de bedrijfsprocessen. Gegevens zijn van een hoge kwaliteit en actueel. De gegevens worden eenmalig verzameld en meervoudig gebruikt. Hiervoor worden basisregistraties, kernregistraties en basisvoorzieningen ingevoerd. Zaakgericht werken Zaakgericht werken is als thema al enige jaren actueel en richt zich op diverse aspecten van dienstverlening waaronder de ontwikkeling van een klantcontactcentrum en de implementatie van zaakgericht werken. Door de noodzaak om bezuinigingen te realiseren komt er een extra schijnwerper op het zaakgericht werken te staan. Samen met deregulering en een klantcontactcentrum moet zaakgericht werken structureel een bezuiniging realiseren. Pagina 141 IN 24789

Ja

Ja, zaakgericht werken wordt gecontinueerd

Wat gaan wij doen?

Gerealiseerd?

Doorontwikkeling Informatievoorziening Een gemeentelijke organisatie is een bedrijf waar intensief gebruik gemaakt wordt van gegevens en informatie en die bij bijna alle processen randvoorwaardelijk zijn. Om aan de doelstelling van tijd- plaats- en structuur onafhankelijk werken te kunnen voldoen moeten we ervoor zorgen dat de applicaties die ingezet worden hier aan kunnen voldoen. Maar ook het uitbesteden of delen van uitvoerende taken dwingt ons er toe dat applicaties en de daarbij horende gegevens breder beschikbaar zijn dan alleen binnen de muren van het gemeentehuis. Het thema Doorontwikkeling Informatievoorziening borgt de samenhang tussen het uit nutten van bestaande en het uitbouwen van op basis van nieuwe mogelijkheden.

Ja, rekening houdende met Het Nieuwe Werken en samenwerking met SSNT.

Inkoop Wat gaan wij doen? Regionale ondernemers kansen bieden Naast het bepaalde in het inkoopbeleid, schrijft de nieuwe nationale Aanbestedingswet nadrukkelijk voor om kansen te bieden aan regionale (MKB) ondernemers. Duurzaam inkopen verder uitdragen De norm is nu 75% met de doelstelling om in 2015 100% van het inkoopvolume duurzaam in te kopen. Social Return On Investment verder uitdragen In het kader van SROI wordt door de gemeente van opdrachtnemers een percentage van de opdrachtwaarde geëist in te zetten voor maatschappelijke doeleinden, zoals het aanbieden van arbeids-, leerwerk- en stageplaatsen aan gemeentelijke doelgroepen. Nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen en nieuwe Nationale Aanbestedingswet implementeren Naast een nieuwe aanbestedingswet in Nederland met bijbehorende instrumenten (uniforme algemene inkoopvoorwaarden en uniforme aanbestedingsreglementen), worden ook nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen verwacht. Samen met het vastgestelde inkoopbeleid in mei 2012 dienen deze wijzigingen doorgevoerd te worden in de werkwijzen van afdelingen. Inkoopsamenwerking intensiveren Intensiever samenwerken op het gebied van inkoopadvisering / inkoopprofessionalisering moet leiden tot gelijkluidend inkoopbeleid en uniforme werkwijzen en instrumenten, zoals standaarden, inkoopscans en inkoopkalenders. Contractbeheer inrichten Onderdeel van het verbeterprogramma is het verbeteren van contractbeheer, onder andere voor inkooptrajecten. Pagina 142 IN 24789

Gerealiseerd? Ja

Ja

Ja, bij het nieuwe stadhuis wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van leerlingen in de bouw.

Ja

Ja, uiteindelijke besluitvorming over een regionaal inkoopbeleid vindt plaats in de eerste helft van 2014.

Nee, uitvoering in 2014. Besluitvorming over kredieten heeft enige tijd in beslag

Wat gaan wij doen?

Gerealiseerd? genomen. Dit heeft invloed gehad op het tempo van uitvoering.

Verplichtingenadministratie De financiële verplichtingenadministratie wordt verder uitgebreid naar andere productgroepen naast externe inhuur. Elektronisch aanbesteden Alle meervoudig onderhandse en openbare aanbestedingen worden elektronisch aanbesteed met een digitaal systeem, zodat de administratieve lasten afnemen voor inschrijvers en dossiervorming bij inkooptrajecten automatisch tot stand komt.

Nee Ja

Financiën Wat willen we bereiken? Een gezonde financiële huishouding als middel om de doelstellingen van de gemeente te verwezenlijken Het voeren van een verantwoord financieel beleid waarbij structurele lasten worden gedekt door structurele baten met een structureel sluitende meerjarenbegroting Een verantwoorde inschatting van risico’s en afstemming van het weerstandsvermogen met de reserves en voorzieningen Een kwalitatief goede financiële informatievoorziening naar de gemeenteraad zodat de raad in staat is haar kaderstellende en controlerende taak uit te oefenen Wat gaan wij doen? Monitoring bezuinigingen De monitoring van tijdige en volledige uitvoering van bezuinigingen zal in elk P&C-product een aandachtspunt zijn om de raad te informeren over de voortgang. Opstellen Programmabegroting 2013 Jaarverantwoording 2012, Berap 2012 en Voorjaarsnota 2013 Dit zijn de zogenaamde Planning & Control produkten die in een jaarcyclus worden gepland en opgesteld voor de raad. Ontwikkelen eigen stresstest Op dit moment wordt gewerkt aan een stresstest voor de gemeente Almelo. Dit instrument zal onderdeel uitmaken van de verdere ontwikkeling van risicomanagement. Samenwerking bedrijfsvoering Twentse gemeenten Twentse gemeentebestuurders hebben op 6 juli 2012 opnieuw gesproken over de samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering, ofwel het 'Shared Services Netwerk Twente'. De aanwezige bestuurders spraken over de convergentiestrategie van de samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering. Hiermee wordt bedoeld dat voorlopers starten en anderen op nader te bepalen momenten kunnen invoegen. Verder is steun uitgesproken voor de projectopdrachten van de strategische projecten: ‘Werken bij de Twentse Overheid’ en ‘Informatisering & Automatisering / Basisregistraties’ Ook is afgesproken dat de bestuurlijke conferentie dit najaar een vervolg krijgt. De gemeenten Almelo en Enschede gaan onderzoeken of hun bedrijfsvoering volledig kan worden samengevoegd. Afgesproken is dat zij in de najaarsconferentie de contouren Pagina 143 IN 24789

Gerealiseerd? Ja

Ja

Ja

Niet volledig. Besluitvorming door college en raad over vorming IBO (Intergemeentelijke bedrijfsvoeringsorganisatie) is (nog) niet gerealiseerd. Wel samengewerkt in SSNT (inkoopbeleid) en het project ‘Werken voor de Twentse Overheid’.

Wat gaan wij doen? van dit idee schetsen en hoe dit voornemen zich verhoudt tot de al ingeslagen weg van 'Shared Services Netwerk Twente' met 17 partners.

Gerealiseerd?

Sourcing Wat willen we bereiken? De gemeente Almelo wil zich ontwikkelen tot een regieorganisatie. Een organisatie die kaders stelt, verbindt en faciliteert en zelf zo min mogelijk taken uitvoert. Vanuit die strategie heeft de raad op 13 maart 2012 een sourcingskader vastgesteld, waarmee de basis is gelegd voor een aantal sourcingstrajecten. Dit kunnen nieuwe, maar ook lopende sourcingstrajecten zijn waarvoor in 2013 een beroep wordt gedaan op de bedrijfsvoering van de gemeente Almelo. Wat gaan wij doen? Lopende en nieuwe sourcingstrajecten in 2013 • Regionale Uitvoeringsdienst (RUD), samenwerking per 1-1-2013; • Regionalisering brandweer, overdracht per 1-1-2013; • Gemeentelijk Belastingkantoor Twente, overdracht per 1-1-2013; • Stedelijk beheer, overdracht beheer wijkaccommodaties in 2013; • Uitvoering Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen, gemeentelijke samenwerking; • Salarisadministratie, streven is overdracht per 1-1-2013; • Toeleiden ‘begeleiding’, decentralisatie extramurale begeleiding AWBZ, uitgesteld; beoogde invoeringsdatum was 1-1-2013; • Groen en beheerwerkzaamheden, wordt aanbesteed of blijft in eigen beheer; • Hof88, streefdatum verzelfstandiging 1-1-2013. Regionale onderzoeken die in 2013 tot gevolg kunnen hebben dat een aantal uitvoerende taken worden overgedragen of samengevoegd • Ingenieursbureau; • Onderzoek en statistiek; • Acquisitie en accountmanagement; • Vastgoedbeheer; • Back office werkzaamheden AWBZ. Samenwerking of overdracht van werkzaamheden heeft gevolgen voor de bedrijfsvoering. De hiermee gepaard gaande budgetten voor de overhead worden doorgaans meegegeven aan de uitvoerende instantie en leiden dan tot een taakstelling in de begroting. De algemene beleidslijn die wij hanteren voor een dergelijke taakstelling is dat eerst de aanwijsbaar toerekenbare uitvoeringsbudgetten worden geschrapt. Daarna worden de toerekenbare personeelskosten als taakstelling opgenomen in de meerjarenbegroting. Het management stuurt vervolgens actief op realisering van de personele taakstellingen, waarbij zoveel mogelijk rekening Pagina 144 IN 24789

Gerealiseerd? Ja, met uitzondering van: • Uitvoering Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen, gemeentelijke samenwerking • Groen en beheerwerkzaamheden, wordt aanbesteed of blijft in eigen beheer • Verzelfstandiging Hof88

Ja, Onderzoek en Statistiek (gezamenlijk regionale uitvoering per 1.1.2014). Nog niet gerealiseerd: • Ingenieursbureau • Acquisitie en accountmanagement • Vastgoedbeheer • Back office werkzaamheden AWBZ

Wat gaan wij doen? wordt gehouden met natuurlijke momenten. In de begroting 2013 is deze beleidslijn o.a. toegepast voor taakstellingen op de overhead van de sourcingstrajecten belastingen en regionalisering brandweer.

Gerealiseerd?

Kwaliteitszorg en auditing Wat willen we bereiken Bij audits en adviesopdrachten staat het organiseren van (intern) lerend vermogen en kwaliteitsborging centraal. Door een onafhankelijke opstelling van de auditors dragen de audits bij aan de checks en balances in onze organisatie. De accountant gebruikt de uitkomsten van de audits en Interne Controle voor de interimcontrole (managementletter en boardletter) en voor oordeelsvorming over de jaarrekening. Rechtmatigheidsaudits worden geprioriteerd op basis van risico en vooraf afgestemd met de accountant. Het risicomanagement wordt verder geprofessionaliseerd met behulp van het systeem NARIS dat in 2012 is aangeschaft.

Wat gaan wij doen? Audits Het uitvoeren van audits en quick-scans conform het Control- en auditplan 2013 dat ter vaststelling aan het College wordt voorgelegd. Op minimaal één project zal een projectaudit worden uitgevoerd. Normenkader Jaarlijks wordt het normenkader ten behoeve van de rechtmatigheidcontrole vastgesteld door het college en ter kennisname aan de raad voorgelegd. Benodigde weerstandscapaciteit / omvang algemene reserve Ondanks het financieel zwaar weer waarin de gemeente Almelo verkeert en de negatieve algemene reserve in 2013 wordt gewerkt aan objectivering van een norm voor de benodigde weerstandscapaciteit. Dit gebeurt aan de hand van gekwantificeerde risico’s en kansberekening met behulp van NARIS. In 2013 staat de implementatie gepland van de module waarmee de risico’s inzake gesubsidieerde instellingen en verbonden partijen beter kunnen worden beheerst. Onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid (artikel 213a) In 2013 zullen de uitkomsten van één doeltreffendheidsonderzoek aan de raad worden gerapporteerd, conform de in maart 2012 vastgestelde Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid.

Gerealiseerd? Ja

Ja

Ja

Nee

Verbeterprogramma Naar aanleiding van het rekenkameronderzoek naar het dossier Fortezza is een verbeterprogramma opgesteld. U hebt het verbeterprogramma besproken en met genoegen Pagina 145 IN 24789

kennis genomen van de onderdelen die betrekking hadden op het verbeteren van de bedrijfsvoering. Afgesproken werd om voor deze onderdelen de doelen, maatregelen en middelen op te nemen als kaders in de paragraaf bedrijfsvoering. Ten aanzien van de gewenste cultuuromslag werd afgesproken voor de verdere aanpak na het zomerreces nadere afspraken te maken tussen raad, college en ambtelijke organisatie. U hebt in de vormgeving van dit traject het initiatief. Zo geeft u zelf een actieve invulling aan die onderdelen uit het verbeterprogramma (versterkte politieke sturing en ruimte creëren voor tegenspraak en alternatieven) die in deze paragraaf buiten beschouwing zijn gelaten. Per doelstelling is ook weergegeven welke relevante maatregelen en activiteiten al eerder in gang zijn gezet. Besluiten over extra inzet van middelen neemt u / hebt u genomen via een afzonderlijk raadsvoorstel. Wat willen wij bereiken? Verbeteren informatievoorziening grote projecten Een nog actievere inzet ten aanzien van het protocol actieve informatievoorziening Versnelde verbetering van archivering- en dossiervorming Verbeteren van projectmatig werken Een zakelijkere houding bewerkstelligen bij het vormen van contracten Verbeteren van het beheer van contracten Zorgvuldig vastleggen van collegevergaderingen Wat gaan wij doen? Verbeteren informatievoorziening grote projecten - Bij projecten van 5 miljoen euro of meer wordt er door college en raad gewerkt conform de Checklist informatievoorziening grote projecten. - Wij nemen deze projecten op in een specifieke rubriek in de Planning en Controlcyclus. - Het gaat in ieder geval om de volgende projecten: Waterrijk, Binnenstadsplan: centrumplan, Waterboulevard, Nieuwbouw Stadhuis en Stadion Heracles / Transitie Sportcomplex Ossenkoppelerhoek Een nog actievere inzet ten aanzien van het protocol actieve informatievoorziening - Aan de hand van concreet gedrag, casussen bespreken wij of huidige afspraken voldoen en komen mogelijk tot een herijking van het protocol actieve informatieplicht. - Wij verbeteren (digitaal) de toegankelijkheid van bestuurlijke en ambtelijke informatie. - Wij trainen politiek bestuurlijk gevoeligheid van de organisatie. Handzame praktijkvoorbeelden en tips op te stellen om bestuurders en ambtenaren te ondersteunen. - Wij meten verbeteringen via audits (1 keer per 2 jaar). Versnelde verbetering van archivering- en dossiervorming - Aan de hand van heldere normen, afspraken en gebruikerswensen worden bestaande systemen geoptimaliseerd om zo adequate dossiervorming te faciliteren. - Wij geven prioriteit aan het verbeteren van projectarchivering. Wij maken afspraken over een eenduidige werkwijze voor opdrachtgevers, projectleiders en projectmedewerkers. - Door verplicht goede zoektermen te hanteren, verbeteren wij het zoeken en vinden van stukken. Pagina 146 IN 24789

Gerealiseerd? Deels, verdere uitvoering in 2014

Deels, verdere uitvoering in 2014

Deels, verdere uitvoering in 2014. Besluitvorming over kredieten heeft enige tijd in beslag genomen. Dit heeft invloed gehad op het tempo van uitvoering.

Wat gaan wij doen? - Wij versterken noodzakelijk competenties en geven nadere instructies over werkwijzen. - Beoogd resultaat: alle documenten vindbaar, archiveringproces kan altijd gereconstrueerd worden, het archief bevat altijd volledig en actuele dossiers en is 24 uur per dag toegankelijk en transparant. Verbeteren van projectmatig werken - Wij voeren gemeentebreed programma- en portfoliomanagement in om samenhang te bewaken. - Wij verbeteren het besluitvormingsproces rondom projecten van 5 miljoen euro of meer door de raad besluiten per fase voor te leggen. - Wij hanteren als stelregel dat inhoud en exploitatie van projecten via afzonderlijke raadsvoorstellen worden beoordeeld en dat integrale beoordeling plaatsheeft bij de Voorjaarsnota. - Wij maken duidelijke afspraken over de rollen van (bestuurlijk) opdrachtgever en opdrachtnemer (zakelijke en professionele werkwijze). - Wij brengen risico’s rondom projecten (en grote grondtransacties) in kaart en geven aan hoe wij met die risico’s omgaan. Zie voor meer informatie de risicoparagraaf in deze begroting. Een zakelijkere houding bewerkstelligen bij het vormen van contracten - Wij maken afspraken over de inbreng van specifieke, externe deskundigheid en op welke wijze onderhandelingen plaatshebben. Afspraken worden vastgelegd in een protocol. - Bij toekomstige highprofile contracten organiseren wij extra ogen. - Wij hanteren als stelregel dat de onderhandelingen niet worden uitgevoerd door de inhoudelijk direct betrokken wethouder, ambtelijk opdrachtgever of projectleider. - Wij leggen per geval goed vast hoe en wie de onderhandelingen uitvoert. Verbeteren van het beheer van contracten - Wij hanteren als stelregel dat die iedereen die een contract afsluit in eerste instantie zelf verantwoordelijk is voor de bewaking van dat contract. - Wij faciliteren dit door bestaande systemen zo in te richten dat contractbesluiten en het verlopen van termijnen beter bijgehouden kunnen worden. - Wij inventariseren afdelingsgewijs alle eisen en wensen en vertalen die naar de functionaliteit die nodig is voor goed contractenbeheer. - De directie neemt vóór 1 januari 2013 een besluit over de manier waarop contractenbeheer wordt ingericht, waarna organisatiebreed contractenbeheer wordt ingevoerd (begin 2013). Zorgvuldig vastleggen van collegevergaderingen - Sinds de voor intern gebruik bedoelde terugmelding van Pagina 147 IN 24789

Gerealiseerd?

Deels, verdere uitvoering in 2014. Vormgeving van het kennispunt projectmatig werken is vertraagd doordat personele inzet nodig is de voor de organisatiewijziging.

Nee, uitvoering in 2014

Deels, verdere uitvoering in 2014. Besluitvorming over kredieten heeft enige tijd in beslag genomen. Dit heeft invloed gehad op het tempo van uitvoering.

Ja

Wat gaan wij doen? de collegevergadering in 2008 is ingevoerd, wordt ook nauwgezet bijgehouden waarover naast de formele besluitvorming in B&W wordt gesproken. Verdere acties zijn niet noodzakelijk.

Pagina 148 IN 24789

Gerealiseerd?

7.6 Verbonden partijen

Deze paragraaf verschaft inzicht in beleidsmatige en financiële betrokkenheid van de gemeente bij verbonden partijen. Verbonden partijen zijn een middel om gemeentelijk beleid uit te voeren en doelen te realiseren. Het zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijke én een financieel belang heeft. Een financieel belang is een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat, onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bestuurlijk belang is zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordigingen in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. Over het algemeen gaat het bij verbonden partijen om bedrijven waar de gemeente aandelen heeft, zogenaamde NV’s en BV’s. Ook gaat het om gemeenschappelijke regelingen, zoals de Regio Twente. Het beleid van overheden is over het algemeen niet gericht op het hebben van deelnemingen omdat beleggen nu eenmaal geen publieke taak is. Toch heeft Almelo, net als andere overheden, een aantal deelnemingen in bezit. Deze zijn vooral vanuit het verleden ingegeven door het feit dat private partijen bepaalde publieke belangen niet of onvoldoende konden waarborgen. Met de discussienota deelnemingen van 2007 zijn de verbonden partijen tegen het licht gehouden. De raad heeft als uitgangspunt vastgesteld dat de gemeente alleen deelnemingen houdt wanneer daarmee expliciet een publiek belang is gediend. Het verwerven van inkomsten alleen is onvoldoende reden. Van een aantal deelnemingen gaf u aan dat zij in principe niet meer onder het publieke belang vallen. Dit zijn Twence, Crematoria Twente, Twente Milieu, Kabelbedrijf Cogas en de Bank Nederlandse Gemeenten. Bij deze deelnemingen wordt blijvend onderzoek gedaan naar mogelijkheden van afstoting. Omdat er bestuurlijk gezien een afstand is tussen de gemeentelijke organisatie en de verbonden partij, is het van belang om te weten welke risico's er kunnen optreden bij de verbonden partijen. In deze paragraaf wordt volgens een vaste indeling per verbonden partij een aantal specifieke relevante gegevens beschreven. Voor zover mogelijk zijn deze gebaseerd op actuele cijfers en ontwikkelingen, maar omdat de jaarverslagen van verbonden partijen vaak nog niet binnen zijn bij de opmaak van ons jaarverslag, wordt volstaan met de gegevens van verslagjaar 2012. Nieuw opgenomen in de paragraaf zijn het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente en de Regionale Uitvoeringsdienst Twente. Beide zijn vanaf 2013 een verbonden partij van de gemeente. De volgende verbonden partijen komen aan de orde: - Waterleiding Maatschappij Vitens n.v. - Twente Milieu n.v. - Openbaar Lichaam Crematoria Twente - Regio Twente - Enexis Holding n.v. - Veiligheidsregio Twente - Attero Holding n.v. - Gemeentelijk Belastingkantoor Twente - Stadsbank Oost Nederland - Twence Holding b.v. - NV Industriegebouwmaatschappij - Soweco n.v. - Regionaal Bedrijventerrein Twente - Stadstoezicht Almelo b.v. - Regionale Uitvoeringsdienst Twente - Sportaccommodaties Almelo b.v. - Overige verbonden partijen - Cogas n.v. Pagina 149 IN 24789

Twente Milieu nv a. b.

c.

d.

e.

f.

g.

h.

Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang: waarop participeert de gemeente? Ja, er is een openbaar belang, maar dit kan inmiddels ook door het particuliere bedrijfsleven worden gewaarborgd. Het is daarom geen echt publieke taak meer. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen ultimo 2012 € 7.856.000. Vreemd vermogen ultimo 2012: € 23.079.000. Resultaat van de verbonden partij. De solvabiliteit van Twente Milieu nv was per ultimo 2012 op orde, maar er is in 2013 (over boekjaar 2012) geen dividend uitgekeerd. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Twente Milieu is een overheids N.V. die in 1997 is ontstaan door de samenvoeging van de reinigingsdiensten van 5 gemeenten (Enschede, Hengelo, Oldenzaal, Hof van Twente en Almelo). Daar is in de loop der jaren de gemeente Losser en in 2013 de gemeente Borne aan toegevoegd. De gemeenten zijn dus aandeelhouder en opdrachtgever. De gemeenten bepalen afzonderlijk het beleid m.b.t. de gescheiden inzameling en verwerking van afvalstoffen. Dit beleid is in het afgelopen jaar door de Raad gewijzigd en wordt door Twente Milieu nu verder uitgevoerd. In 2011 heeft de gemeenteraad van Almelo het besluit genomen om in 2014 stadsbreed een minicontainer voor oud papier en karton in te voeren. Daar waar verenigingen gestopt zijn met hun hulp is vooruitlopend op de stadsbrede invoering al een minicontainer geïntroduceerd. In één wijk wordt ook een proef gedaan, waarbij het restafval één keer in de vier weken wordt ingezameld. Eén inzamelronde voor restafval wordt hierbij vervangen door een inzamelronde voor oud papier en karton. Uit de evaluatie van de proef blijkt dat de hoeveelheid restafval fors is afgenomen en dat de gescheiden stromen zijn toegenomen. In 2014 heeft de gemeenteraad besloten om flankerende maatregelen voor een gewijzigd inzamelbeleid in te voeren. Het flankerend beleid houdt in dat er milieuparken worden aangelegd, er een gratis grote groene container kan worden aangevraagd, dat het groenafval gratis naar het afvalbrengpunt kan worden gebracht en tenslotte zoals hierboven beschreven de minicontainer voor oud papier wordt uitgezet. Na de invoering van het flankerend beleid zal de gemeenteraad een besluit nemen over de datum van invoering van het gewijzigde afvalbeleid en of de invoering gefaseerd moet plaatsvinden. Op het gebied van openbare ruimte heeft Twente Milieu samen met de gemeente Almelo een prestatiebestek getekend. Hierbij gaat het om het integraal beheer van de openbare ruimte. Ook is het voornemen uitgesproken dat vanaf 2013 de gemeente Almelo en Twente Milieu diverse campagnes gaan opstarten, zoals voor blad, vuurwerk en gevel-tot-gevelreiniging. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De gemeente Almelo heeft de wettelijke zorgplichttaak op het gebied van afval en reiniging. Voor de uitvoering van de afvalinzameling en een aantal andere nevenwerkzaamheden, zoals gladheidbestrijding, wordt de uitvoering gedaan door Twente Milieu. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse financiële bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Wel is ambtelijke inzet nodig voor regievoering van de verbonden partij. Welke risico’s loopt de gemeente? Het opereren in de afvalmarkt is met tal van risico’s omgeven. Het valt zelfs te betwijfelen of een relatief kleine onderneming als Twente Milieu nv in staat zal blijven zelfstandig te opereren in een markt die steeds meer gedomineerd dreigt te worden door een aantal grote (markt)partijen. Pagina 150

IN 24789

i.

j.

k. l.

m.

Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt het jaarverslag van de bv ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Andela is namens de gemeente Almelo vertegenwoordigd in de aandeelhoudersvergadering. De gemeente Almelo is niet vertegenwoordigd in de directie en Raad van commissarissen van Twente Milieu nv. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder Wethouder Andela is gemachtigde in de aandeelhoudersvergadering van Twente Milieu nv. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Gezien de oorspronkelijk beoogde doelen van de deelneming in Twente Milieu nv kan in principe worden gesteld dat deze beoogde doelen met de oprichting van Twente Milieu nv en de deelneming daarin grotendeels zijn gerealiseerd. De huidige beïnvloedingsmogelijkheden van een individuele gemeente vallen het beste als controlerend en in zekere zin sturend te bestempelen. Van inhoudelijke en financiële beïnvloeding is navenant sprake. Inhoudelijke beïnvloeding valt gezien het zeer specifieke karakter van de materie ook niet van de gemeenten te verwachten. Van eventuele invloed op beleidsontwikkeling is echter wel sprake. Financiële invloed op bijvoorbeeld de tarieven is daarnaast als zeer marginaal te bestempelen. De markt bepaalt immers voor het overgrote deel de tarieven. De werkelijke invloed van de gemeenten moet vooral worden gezocht in de contracten die worden gesloten met Twente Milieu over het niveau van de dienstverlening (frequentie, aard, wijze waarop, enzovoort). Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? In ieder geval jaarlijks wordt in de paragraaf ‘verbonden partijen’ van de programmabegroting en jaarverantwoording aandacht besteed aan de verbonden partij.

Pagina 151 IN 24789

Regio Twente a. b.

c.

d.

e.

f.

Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Regio Twente is het samenwerkingsverband van de veertien Twentse gemeenten en is een Wgr+regio. Regio Twente voert taken uit op het gebied van gezondheid, verkeer en vervoer, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit, economische zaken, recreatie en toerisme en milieu. Enkele taken zijn gebaseerd op een wettelijke verplichting (bijv. het regionale openbaar vervoer), andere taken zijn gebaseerd op vrijwillige samenwerking. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen van Regio Twente € 4,0 miljoen (2011: € 2,6 miljoen) en het vreemd vermogen € 23,1 miljoen (2011: € 20,3 miljoen). Resultaat van de verbonden partij. De prognose van het resultaat reguliere bedrijfsvoering 2013 zal naar verwachting € 359.000 negatief zijn (uit 2e bestuursrapportage 2013). Onzekerheid hierin betreft de onduidelijkheid over de CAO met ingang van 1 januari 2013. Over verslagjaar 2012 bedroeg het resultaat uit reguliere bedrijfsvoering € 152.000 negatief. In boekjaar 2012 is per saldo € 317.008 onttrokken aan reserves en voor € 2.751.797 uitgegeven in het kader van Agenda van Twente en het Innovatieplatform. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Regio Twente is een stadsregio conform de Wgr-plus (Wet gemeenschappelijke regelingen). Deze status heeft betrekking op de taken op het gebied van verkeer en vervoer. Het kabinet Rutte II is voornemens de stadsregio’s op te heffen. Wanneer dit gaat gebeuren en onder welke voorwaarden, is op dit moment nog niet bekend. Met het wegvallen van de Wgr-plusstatus vervalt ook (een deel van) de verplichte samenwerking met Regio Twente. Nagedacht wordt over de nieuwe rol van Regio Twente als faciliterende en uitvoeringsorganisatie van en voor de Twentse gemeenten. De regioraad heeft opdracht gegeven om de discussie met de gemeenten aan te gaan over de wensen tot samenwerking. In het afgelopen jaar is de organisatie al onderhevig geweest aan de veranderende omgeving. Zo heeft de inrichting van de bedrijfsvoering ten behoeve van dienstverlening aan de Veiligheidsregio Twente en dienstverlening aan Netwerkstad (salarisadministratie) plaatsgevonden. Gelet op de financiële situatie van de gemeenten heeft Regio Twente zich voor 2014-2017 een aanvullende ombuigingstaakstelling opgelegd. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De primaire activiteiten van Regio Twente zijn gericht op: - een samenwerkingspartner zijn voor de gemeenten, de provincie, het maatschappelijk middenveld, bedrijfsleven en onderwijs en onderzoeksinstellingen; - als GGD in de voorste gelederen opereren en inzetten op het bevorderen van de gezondheid van alle inwoners van Twente; - blijven investeren in het sociaal economisch klimaat van Twente en daartoe de Agenda van Twente, inclusief de Innovatieroute (het meerjarig ontwikkelingsprogramma 2007-2017) uitvoeren; - in het verlengde daarvan de Internationale Agenda van Twente uitvoeren om daarmee de internationale oriëntatie van Twente te versterken en de projecten uit de Agenda van Twente te faciliteren (in kennis, netwerken, geld en beleidsbeïnvloeding); - samen met het bedrijfsleven en de kennisinstellingen Twente zowel nationaal als internationaal sterker profileren en positioneren als kennis en innovatieve regio op meerdere terreinen; - de belangen en doelstellingen van het stedelijk gebied (Netwerkstad als economische motor) en het landelijk gebied in Twente evenwichtig met elkaar in balans brengen en houden ter Pagina 152

IN 24789

Regio Twente versterking van het sociaal economisch klimaat in Twente; het voorbereiden van een duurzaamheidsagenda Twente om zodoende met alle Twentse gemeenten, externe partners en maatschappelijk middenveld de Europese en nationale doelstellingen in het kader van duurzaamheid eerder te bereiken. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? In 2013 bedroeg de bijdrage van Almelo aan Regio Twente € 2,7 miljoen (2012: € 2,6 miljoen), waarvan € 149.000 voor Netwerkstad Twente. De bijdrage van alle Twentse gemeenten gezamenlijk bedroeg € 22,3 miljoen (2012: € 22,1 miljoen). Welke risico’s loopt de gemeente? Omdat het bestuur van de gemeenschappelijke regeling niet rechtstreeks door de bevolking wordt gekozen, ontbreekt het aan democratische legitimiteit. Financieel risico wordt gelopen op de realisering van de bezuinigingstaakstelling van € 1,6 miljoen over de periode 2014-2017. In de regioraad van 13 november 2013 is de procesgang geschetst met betrekking tot de concretisering van de ombuigingstaakstelling en is er een fasering aangebracht. Het is nog niet gelukt om de taakstelling van € 1.600.000 geheel in te vullen. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? De gemeentelijke deelname wordt ten minste jaarlijks, bij de vaststelling van de programmabegroting en –verantwoording in de regioraad, geëvalueerd. Met de programmabegroting wordt tevens de bijdrage van de individuele gemeenten vastgesteld voor het begrotingsjaar. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Timmer en raadslid Hümmels vertegenwoordigen Almelo in de regioraad. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Burgemeester Hermans-Vloedbeld (bestuurscommissie Netwerkstad Twente) Collegeleden (diverse portefeuillehoudersoverleggen) vanuit het principe verlengd lokaal bestuur. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via een stem in de regioraad (naar inwonertal), vertegenwoordiging in diverse portefeuillehoudersoverleggen. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Alle regioraadvoorstellen worden voorbesproken in de raad (politiek beraad).

-

g.

h.

i.

j. k.

l.

m.

Pagina 153 IN 24789

Veiligheidsregio Twente a. b.

c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

j.

Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Veiligheidsregio Twente (VRT) is opgericht per 1 januari 2011 en is het samenwerkingsverband van hulpverleningsdiensten en de veertien Twentse gemeenten. Met ingang van 1 januari 2013 is daar de brandweer Twente bijgekomen die dan geregionaliseerd is. De samenwerking is gestoeld op de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. De VRT voert bij wet opgedragen taken uit op het gebied van brandweerzorg, rampenbestrijding, crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en handhaving van de openbare orde en veiligheid. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen van de VRT € 814.921 en het vreemd vermogen € 3,1 miljoen. Resultaat van de verbonden partij. Over verslagjaar 2012 bedroeg het resultaat uit reguliere bedrijfsvoering € 230.727 voordelig. Het resultaat is volledig naar het egalisatiefonds van de brandweer gegaan. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Met ingang van 1 januari 2013 is de brandweer Twente geregionaliseerd en zijn de onderdelen van brandweerzorg en hulpverlening ondergebracht bij de Veiligheidsregio Twente. De komende jaren zet de VRT in op samenwerking en innovatie om te komen tot komen tot meer veiligheid. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Hoofddoel is samenwerken aan een veilig Twente. Hierbij staat een gezamenlijke aanpak centraal. Niet alleen tussen de sterke kolommen (brandweer, GHOR, politie, gemeenten), maar ook met andere partners in veiligheid, zoals Waterschap, Defensie, Openbaar Ministerie en Provincie. Gestreefd wordt naar een efficiënte, duurzame en innovatieve samenwerkingsvorm. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Almelo heeft in 2013 een bijdrage geleverd van € 4,5 miljoen. De bijdrage van alle Twentse gemeenten gezamenlijk bedroeg € 40,6 miljoen. Welke risico’s loopt de gemeente? Bestuurlijk risico van een gemeenschappelijke regeling is het ontbreken van democratische legitimiteit. Een financieel risico is dat er met betrekking tot de regionalisering van de brandweer Twente vanaf 2016 onzekerheid bestaat over de hoogte van de bijdrage omdat dan wordt overgegaan op een nieuwe financieringssystematiek. Voor de interne risicobeheersing maakt Veiligheidsregio Twente gebruik van een beleidskader “Risicomanagement en weerstandsvermogen”. Dit beleidskader voorziet in een methodiek, waarmee permanent inzicht in de ontwikkelingen rond risico’s en het daarvoor beschikbare weerstandsvermogen wordt gegeven. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? De gemeentelijke deelname wordt tenminste jaarlijks, bij de vaststelling van de programmabegroting en –verantwoording in het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Twente geëvalueerd. Met de programmabegroting wordt tevens de bijdrage van de individuele gemeenten vastgesteld voor het begrotingsjaar. Eens per vier jaar wordt een regionaal risicoprofiel vastgesteld dat als kader geldt voor het algemeen bestuur van Veiligheidsregio Twente. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Het algemeen bestuur van Veiligheidsregio Twente is samengesteld uit alle burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Het dagelijks bestuur bestaat uit de vijf burgemeesters die een cluster vertegenwoordigen. Burgemeester Hermans-Vloedbeld is lid van zowel het dagelijks als het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Twente. Pagina 154

IN 24789

k. l.

m.

Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Burgemeester Hermans-Vloedbeld (openbare orde en veiligheid) Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via een stem in het algemeen en dagelijks bestuur van Veiligheidsregio Twente. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de programmaverantwoording en –rekening ter kennisname aangeboden. Eens per vier jaar wordt het regionaal risicoprofiel ter vaststelling voorgelegd aan de raad.

Pagina 155 IN 24789

Gemeentelijk Belastingkantoor Twente a. b.

c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

Vestigingsplaats Hengelo Openbaar belang Het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) is een samenwerkingsverband van de gemeenten Almelo, Borne, Enschede, Haaksbergen, Hengelo, Losser en Oldenzaal, die taken uitvoert op het gebied van heffing en inning van gemeentelijke belastingen. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Op basis van het concept jaarverslag bedraagt het eigen vermogen van Gemeentelijk Belastingkantoor Twente per ultimo 2013 € 693.000 (2012: € 445.000) en het vreemd vermogen € 3.185.000 (2012: € 2.035.000). Resultaat van de verbonden partij. Volgens het concept jaarverslag heeft het GBT over verslagjaar 2013 een positief exploitatieresultaat behaald van € 334.239 (2012: € 85.471). Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. In 2013 zijn de gemeente Almelo (per 1 januari) en de gemeente Oldenzaal (per 1 juli) toegetreden tot het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. Het GBT heeft de ambitie om voor meer Twentse gemeenten belastingwerkzaamheden uit te voeren. Om dit te realiseren wordt er met de nog niet aangesloten Twentse gemeenten nauw contact onderhouden. Een begin is gemaakt met het formuleren van een nieuwe visie voor het GBT. Hierin wordt tevens verkend of er mogelijkheden zijn om in de toekomst niet alleen belastingtaken uit te voeren, maar ook bijvoorbeeld op het gebied van financiën en Vastgoed. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De gemeenschappelijke regeling voert taken uit op het gebied van heffing en inning van gemeentelijke belastingen, door: - heffing en invordering van belastingen en rechten; - uitvoering van kwijtschelding; - uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken, waaronder tevens wordt begrepen de administratie van vastgoedgegevens en het verstrekken van vastgoedgegevens aan de deelnemers en derden. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? De gemeentelijke bijdrage van Almelo in 2013 bedroeg € 1,464 miljoen ten opzichte van een totaal van € 8,248 miljoen van alle deelnemende gemeenten. Welke risico’s loopt de gemeente? In algemene zin heeft gemeentelijke samenwerking de voordelen van schaalvergroting (o.a. grotere efficiëntie en effectiviteit, kwaliteitsverbetering) en (regionale) afstemming zonder dat de gemeente zijn politiek-bestuurlijke autonomie verliest. Op deze manier kan onder andere de maatschappelijke betrokkenheid op peil blijven. Een nadeel van gemeentelijke samenwerking is de beperkte democratische legitimatie. Het bestuur van een gemeenschappelijke regeling wordt niet rechtstreeks door de burger gekozen. Ten aanzien van de bedrijfsvoeringsrisico’s zijn door het GBT maatregelen getroffen om deze zoveel mogelijk te beperken. Jaarlijks wordt een sluitende begroting vastgesteld, waarop gedurende het boekjaar wordt bijgestuurd. Het GBT heeft een weerstandsvermogen waarmee incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering kunnen worden opgevangen. Alle processen zijn beschreven conform ISO-certificering en worden jaarlijks geactualiseerd. Het GBT heeft een Intern Controleplan dat als leidraad dient voor het waarborgen van een betrouwbare gegevensverwerking door de daartoe aangewezen personen in de primaire en ondersteunende processen. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? De gemeentelijke deelname wordt ten minste jaarlijks, bij de vaststelling van de begroting en Pagina 156

IN 24789

Gemeentelijk Belastingkantoor Twente

j. k. l. m.

jaarverslag in het algemeen bestuur, geëvalueerd. Met de begroting wordt tevens de bijdrage van de individuele gemeenten vastgesteld voor het begrotingsjaar. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder van Marle vertegenwoordigt Almelo in het algemeen bestuur van het GBT. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via een stem in het algemeen bestuur van het GBT. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de begroting en het jaarverslag ter kennisname aangeboden.

Pagina 157 IN 24789

Twence Holding b.v. a. b.

c.

d.

e.

f.

g.

Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Terugwinning van grondstoffen en energie uit afval door duurzame en betaalbare verwerking van afval en bevordering van de samenwerking op het gebied van innovatief afvalbeleid (circulaire economie). Eigen vermogen en vreemd vermogen. Op basis van de concept jaarrekening heeft Twence per ultimo 2013 een eigen vermogen van € 122,6 (2012: € 119,8 miljoen) en een vreemd vermogen van € 177,4 miljoen (2012: € 191,7 miljoen). De solvabiliteit, het eigen vermogen uitgedrukt in percentage van het totaal vermogen, bedraagt 36,5%. Resultaat van de verbonden partij. Volgen de concept jaarrekening behaalde Twence in 2013 een netto resultaat van € 11,8 miljoen (2012: € 11,8 miljoen). Dankzij dit resultaat kan Twence, naast de basisuitkering van € 2,5 miljoen aan de gewone aandeelhouders, wederom een extra winstuitkering doen van € 8 miljoen ten gunste van de Agenda van Twente. De Agenda van Twente is een regionaal fonds met als doel: ondersteuning/ontwikkeling innovatie en kenniseconomie in Twente. Van de € 80 miljoen die in totaal is toegezegd aan de Agenda van Twente, is medio 2013 reeds € 40 miljoen voldaan. Inclusief de uitkering over boekjaar 2013 zou deze dan uitkomen op € 48 miljoen, zodat een verplichting resteert van € 32 miljoen. Twence verwacht in de periode tot en met 2016 een stabiel resultaat. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Vanwege de mogelijke verkoop van medeaandeelhouder Attero B.V. aan een private partij is ervoor gekozen om de aanbestedingsrechtelijke grondslag voor het blijven inbesteden van (rest)afval bij Twence, voor de achterblijvende aandeelhouders te borgen. In verband hiermee is per 1 januari 2014 Twence Tweede Lijn B.V. opgericht. Het aanbod van afval, vooral brandbaar restafval, loopt ondermeer in Nederland gestaag terug. Dit wordt mede veroorzaakt door de economische ontwikkelingen en intensivering van rijksbeleid op het gebied van hergebruik van afval. Vanwege een tekort aan verbrandingscapaciteit in het buitenland (o.a. Engeland) en door Europese regelgeving (reduceerverplichting van het storten van brandbaar afval), is de afvalmarkt voor Twence geïnternationaliseerd. De markt voor terugwinning van (secundaire) grondstoffen en productie duurzame energie uit afval is ook sterk in beweging. Onderzoek wordt gedaan naar verdere mogelijkheden waardevolle stromen uit afval te halen. In de afvalscheidingsinstallatie is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het sorteren van kunststoffen. In 2013 is onder meer besloten tot aanschaf van de zogenoemde NIR-technologie, waarmee ervaring wordt opgedaan voor het onderzoek naar een nieuwe grondstoffenfabriek ter vergroting van de mogelijkheden om afvalstromen te verwerken. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Het beheren en exploiteren van milieuvoorzieningen en verlening van diensten op het gebied van milieubeheersing in het algemeen en het bewerken en verwerken van huishoudelijk afval en bedrijfsafval; het produceren en leveren van (duurzame) energie en secundaire grondstoffen. Wat kost de verbonden partij de gemeente jaarlijks? Bij de oprichting van Twence (voorheen AVI Twente) hebben de gemeenten gezamenlijk een vermogen ingebracht van circa € 60 miljoen in de vorm van een achtergestelde renteloze lening. Hierover wordt aan de gewone aandeelhouders jaarlijks een basisuitkering van € 2,5 miljoen uitgekeerd. Daarnaast hebben de gemeenten zich garant gesteld voor het aantrekken van een geldlening van € 170 miljoen. Van deze garantstelling resteert momenteel nog een bedrag van bijna € 30 miljoen. Dit is tevens het bedrag waarvoor de gewone aandeelhouders gezamenlijk Pagina 158

IN 24789

Twence Holding b.v.

h.

i.

j.

k. l.

maximaal aansprakelijk gesteld kunnen worden bij een eventueel faillissement van Twence. Daarnaast hebben de gemeenten zich verplicht, voor de duur van 25 jaar, jaarlijks 220.000 ton brandbaar huishoudelijk restafval aan te leveren. Deze verplichting loopt nog tot 2022. Een jaarlijkse financiële bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Het overheidsbeleid is er op gericht om verspilling en uitputting c.q. belasting van het milieu tegen te gaan. Gestreefd wordt naar een afval loze samenleving waarbij de kringloop sluitend is en alle grondstoffen weer gebruikt worden (ook wel "cradle to cradle" genoemd). De komende jaren moet rekening worden gehouden met een teruggang in de aanlevering van afval door de aandeelhoudende gemeenten. Inmiddels wordt in toenemende mate (brandbaar) afval uit Engeland verwerkt. Door deze maatregel wordt het risico van onvoldoende dividenduitkering, en daarmee het risico om niet te kunnen voldoen aan de afgesproken uitkering aan de Agenda van Twente, zo veel mogelijk beperkt. Van belang is dat Twence zich stevig positioneert in de Europese afvalmarkt, o.a. door slagvaardig optreden en intensief samenwerken met partners. Doordat Europese landen met gebrek aan Afvalenergiecentrales, het Europees beleid (lees de reduceerverplichting van het storten van brandbaar afval) implementeren, ontstaat een toenemende vraag naar verbrandingscapaciteit wat een gunstige werking op het afvalverwerkingstarief kan hebben. Anderzijds kan wijziging van Europese wetgeving ook leiden tot een negatief effect op het resultaat van Twence. Twence Holding b.v. is een structuur vennootschap met een daaraan verbonden raad van commissarissen die toezicht houdt op het bestuur. De continuïteit van de onderneming is daarbij leidend. Onderdeel van het toezicht is het belang te behartigen van alle stakeholders, waaronder de aandeelhouders en klanten. Kennis over de werkingsprincipes (o.a. marktkennis op terrein van afval en energie, techniek, bedrijfseconomisch) van de onderneming moet geborgd zijn in de raad van commissarissen. Hiervoor is een profielschets opgesteld, die met de ava wordt besproken. Op aanbeveling van de aandeelhouders en de ondernemingsraad doet de raad van commissarissen een voordracht aan de ava voor de benoeming van nieuwe commissarissen. Alleen via deze procedure heeft de ava invloed op de kwaliteit van de rvc. De gemeente is zowel aandeelhouder als klant van Twence. Enerzijds heeft de gemeente als aandeelhouder belang bij een passend rendement en anderzijds belang bij een marktconforme prijs voor de verwerking van het afval. Dit kan er bijvoorbeeld toe leiden dat de gemeente als klant behoefte heeft om de markt op te gaan, in tegenstelling tot het rendementsbelang van de gewone aandeelhouder. De ava stelt de tarieven vast voor de verwerking van het huishoudelijk afval van aandeelhouders (al dan niet marktconform) waardoor de ava het rendement beïnvloedt en daarmee de continuïteit van de onderneming. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? In de (half)jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders wordt het jaarverslag van de bv behandeld en de jaarrekening met winstbestemming ter vaststelling voorgelegd. Periodiek (4 jaar) wordt het strategisch beleidsplan vastgesteld. Voor het laatst is dat gebeurd in april 2012. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle vertegenwoordigt de gemeente Almelo in de algemene vergadering van aandeelhouders. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle (portefeuille financiën) en wethouder Andela (portefeuille afval) Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Door de omzetting van collectief naar individueel aandeelhouderschap (eind 2011), heeft het college meer directe relatie gekregen met Twence. De verantwoordelijkheid is daardoor Pagina 159

IN 24789

Twence Holding b.v.

m.

duidelijker geworden. Gemeente Almelo bezit 95.000 aandelen Twence en heeft een zeggenschap in de Algemene vergadering van Aandeelhouders (ava) van 9,5%. Naast het vaststellen van de jaarrekening, winstbestemming en verlenen van kwijting aan bestuurders en commissarissen voor het gevoerde bestuur c.q. gehouden toezicht, stellen de aandeelhouders (periodiek) het strategisch meerjarenbeleidsplan vast. Verder zijn de aandeelhouders bevoegd tot het verlenen van goedkeuring aan bestuursbesluiten, zoals vaststelling van de tarieven verwerking huishoudelijk afval voor gewone aandeelhouders, aangaan van grote investeringen, wijziging van de statuten of andersoortige ingrijpende voorstellen. Hiermee wordt invulling gegeven aan het actief aandeelhouderschap. Door een regelmatige informatievoorziening over de ontwikkelingen van het bedrijf, wordt de gemeente formeel, (maar ook informeel) de mogelijkheid geboden om invloed uit te oefenen op de onderneming. Mede vanwege het aantal stemmen in de ava is de invloed van onze gemeente beperkt en licht sturend te noemen. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt het jaarverslag/-rekening van Twence bv ter kennisname aangeboden. Periodiek (4 jaar) wordt het strategisch beleidsplan ter raadpleging voorgelegd aan de raad.

Pagina 160 IN 24789

Soweco GR a.

Vestigingsplaats Almelo

b.

Openbaar belang Soweco N.V. is in het bezit van de gemeenschappelijke regeling SOWECO waarin de gemeenten Almelo, Hellendoorn, Twenterand, Tubbergen, Wierden en Rijssen-Holten deelnemen. Soweco NV is primair opgericht om taken die voortvloeien uit de Wet sociale werkvoorziening te vervullen. De gemeenten hebben zich verplicht om de taken Beschut Werken en Detacheringen door SOWECO NV uit te laten voeren. Andere taken uit de Wsw kunnen de gemeenten bij SOWECO beleggen, maar dat valt niet onder de GR en is niet verplicht.

c.

Eigen vermogen en vreemd vermogen Eigen vermogen per ultimo 2012: € 1.434.000 Vreemd vermogen per ultimo 2012: € 12.044.000

d.

Resultaat van de verbonden partij 2012: € 71.000 positief (resultaat vóór extra bijdrage gemeenten in exploitatietekort: € 3.416.000 negatief)

e.

Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar De financiële druk op de uitvoering van de Wsw is enorm. De kosten zijn hoger dan de inkomsten en de gemeente Almelo moet ook in 2013 een bijdrage leveren ter dekking van het exploitatietekort van Soweco. Deze bijdrage is € 1.542.778. In 2013 is de focus gericht geweest op de strategische discussie omtrent de toekomst en de gewenste ontwikkelrichting van Soweco. De noodzaak om te komen tot structurele maatregelen is alleen maar groter geworden door het wetsvoorstel (december 2013) aangaande de Participatiewet. In dit wetsvoorstel, welke vermoedelijk zijn beslag krijgt per 1-1-2015, zijn forse bezuinigingen opgenomen. In het voorjaar van 2012 hebben de in GR Soweco participerende gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn besloten om uit het samenwerkingsverband te treden per 1-1-2014. Echter, beide gemeenten hebben in oktober 2013 hun uittredingsverzoek ingetrokken. De portefeuillehouders sociale werkvoorziening hebben samen met de Raad van Commissarissen en directie van Soweco een nieuwe koers uitgewerkt. De organisatie krijgt daardoor een nieuwe opzet en structuur, waarbinnen sprake is van fundamenteel andere en nieuwe processen.

f.

Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? -

g.

Wsw-medewerkers naar een zo regulier mogelijke, betaalde baan begeleiden. Mensen die op basis van noodzakelijke begeleiding en beperkte loonwaarde niet naar een reguliere werkplek kunnen, passende arbeid aanbieden. Uitvoering binnen de sociale en financiële kaders

Wat kost de verbonden partij de gemeente Almelo? Verstrekte subsidie aan Soweco in 2012: € 15.754.010. Daarnaast is een extra bijdrage ter dekking van het exploitatietekort 2012 verstrekt ad. € 1.565.772. Voor 2013 bedraagt het begrote exploitatieresultaat Soweco € 3.335.000 negatief. Het tekort zal vanaf 2013 niet binnen het eigen vermogen van Soweco kunnen worden opgevangen. Conform de begroting 2013 van Soweco zal de Gemeente Almelo ter dekking van het exploitatietekort van Soweco in 2013, een aanvullende subsidie van € 1.542.778 moeten verstrekken. Met deze extra bijdrage is rekening gehouden in de programmabegroting 2013.

h.

Welke risico’s loopt de gemeente Almelo? Het risico voor de Gemeente Almelo is dat de gemeente moet bijdragen aan het nadelig saldo van Pagina 161

IN 24789

Soweco GR de gemeenschappelijke regeling (voor het aandeel dat de gemeente deelneemt in deze regeling; voor Almelo 46%). Een nadelig exploitatieresultaat zal in eerste instantie worden opgevangen door het eigen vermogen. Indien het eigen vermogen ontoereikend is zal het (resterende) tekort door de deelnemende gemeenten moeten worden aangezuiverd. i.

Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Bij vaststelling van de jaarverantwoording (incl. jaarverslag).

j.

Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Kuik-Verweg (voorzitter)

k.

Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Kuik-Verweg.

l.

Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via onze stem in de gemeenschappelijke regeling en indirect – via de gemeenschappelijke regeling - in de aandeelhoudersvergadering van Soweco.

m.

Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Voor 1 mei ontvangt de raad een ontwerpbegroting en een meerjarenraming. Voor 1 juni kan de raad reageren op deze stukken. Bovendien wordt jaarlijks de jaarrekening aan de raad voorgelegd. Daarnaast wordt de uitvoering van de Wsw meegenomen in de reguliere planning & control cyclus.

Pagina 162 IN 24789

Stadstoezicht Almelo bv a. b. c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

j. k. l. m.

Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Toezicht in de openbare ruimte en exploitatie van het betaald parkeren in Almelo Eigen vermogen en vreemd vermogen Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen € 3,2 miljoen en vreemd vermogen € 1,6 miljoen. De jaarrekening 2012 is 13 juni 2013 in de aandeelhoudersvergadering vastgesteld. Resultaat van de verbonden partij. In 2013 is in totaal € 360.000 aan dividend uitgekeerd. I.v.m. het positieve jaarresultaat is het dividend € 260.000 hoger dan in de begroting 2013 geraamd. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. In 2012 is de organisatie omgevormd van een toezicht- naar een handhavingsorganisatie. De handhaving wordt wijkgericht uitgevoerd wat als effectief wordt ervaren. Met Stadstoezicht worden gesprekken opgestart om de capaciteit op “Veiligheid” te verminderen. Hierdoor is de verwachting dat de organisatie de komende jaren zal moeten krimpen. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De doelen zijn parkeerexploitatie, handhaving en toezicht openbare ruimte en werkgelegenheid/ arbeidsparticipatie. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Voor de taken die men uitvoert (toezicht en parkeerexploitatie; veiligheid) betaalt de gemeente circa € 2,3 miljoen. Welke risico’s loopt de gemeente? De financiële positie is gunstig. Op dit vlak loopt de gemeente op korte en middellange termijn geen risico. Wel is er een structureel budgettair probleem vanuit het opdrachtgeverschap Veiligheid, waarover in de berap 2013 is gerapporteerd en waarop actie wordt ondernomen. Stadstoezicht is voor bijna 100% afhankelijk van opdrachten van de gemeente Almelo. Dat maakt de organisatie enigszins kwetsbaar. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? In 2013 is een audit uitgevoerd naar de relatie tussen Stadstoezicht en de gemeente. Hieruit is o.a. naar voren gekomen dat de gemeente voldoende in control is in relatie tot deze verbonden partij, maar dat de contractafspraken niet meer actueel zijn. Op basis van deze audit zijn vervolgacties in gang gezet. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Niemand. De directie en raad van commissarissen zijn niet gerelateerd aan de gemeente. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Andela. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Als opdrachtgever en als enig aandeelhouder heeft de gemeente zeer grote sturingskracht. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De jaarrekening van de bv is jaarlijks voor de raad beschikbaar.

Pagina 163 IN 24789

Sportaccommodaties Almelo bv a.

Vestigingsplaats Almelo

b.

Openbaar belang De gemeente Almelo vindt het van belang zoveel mogelijk mensen binnen de gemeente te stimuleren om deel te nemen aan sportief bewegen en hen in de gelegenheid te stellen dit te doen in adequate sportaccommodaties. In 1999 heeft de gemeente door een verzelfstandiging haar verantwoordelijkheid voor de exploitatie en het beheer van Sport- en recreatiecentrum. Het Sportpark, bestaande uit het zwembad, een sporthal en een tennishal, overgedragen aan Sportaccommodaties Almelo BV, waarvan de gemeente enig aandeelhouder is. Het operationeel beheer en de exploitatie van de IISPA Almelo, sporthallen Windmolenbroek en Schelfhorst, de tennishal Schelfhorst en de gemeentelijke gymnastiekzalen zijn vanaf 2011 ondergebracht binnen de bestaande Sportaccommodaties Almelo BV.

c.

Eigen vermogen en vreemd vermogen. De concept jaarverantwoording 2013 van sportaccommodaties Almelo BV laat zien: Eigen Vermogen: € 309.000 (per ultimo 2013) Vreemd Vermogen: € 3.862.489 (per ultimo 2013)

d.

Resultaat van de verbonden partij. Resultaat 2013 bedraagt ten opzichte van de gemeentelijke raming € 231.000 positief en is vooralsnog toegevoegd aan het eigen vermogen van het sportbedrijf.

e.

Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten gefaseerd te komen tot de oprichting van een gemeentelijk sportbedrijf. Hierbij is als uitgangspunt gehanteerd dat één organisatie (één loket) verantwoordelijk wordt voor de uitvoerende taken op het gebied van sport. De gemeente behoudt de beleidsbepalende bevoegdheden en de regierol. Besloten is de bestaande Sportaccommodaties Almelo BV, waarvan de Gemeente Almelo enig aandeelhouder is, hiertoe in te richten. Het gefaseerd invoeren wordt vorm gegeven door in stappen gemeentelijke taken over te dragen aan Sportbedrijf Almelo. •

Fase 1 Overdracht beheer en exploitatie van gemeentelijke binnensportaccommodaties Sportbedrijf Almelo beheert en exploiteert op dit moment alle gemeentelijke binnensportaccommodaties, te weten gymlokalen, sporthallen, tennishallen en de IISPA Almelo. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor de exploitatie van het binnen- en buitenzwembad. Taken, verantwoordelijkheden, personeel en budgetten, zijn uit de gemeentelijke organisatie en administratie ontvlochten en overgedragen aan Sportbedrijf Almelo. De gemeente draagt bij in de exploitatie van Sportbedrijf Almelo middels een exploitatie subsidie.

•

Fase 2 Overdracht sportstimuleringstaken

•

Fase 3 Overdracht beheer, exploitatie en onderhoud buitensportaccommodaties

Op dit moment zijn fase 1 en fase 2 van Sportbedrijf Almelo nagenoeg afgerond en dient een volgende fase opgestart te worden. Door ook het beheer, de exploitatie en het onderhoud van buitensportaccommodaties over te dragen, wordt het oorspronkelijke doel, één loketfunctie voor sport, in de vorm van een breed lokaal sportbedrijf, gerealiseerd. Uitvoering fase 3 De implementatie van fase 3 vraagt om een projectmatige aanpak. De volgende aandachtspunten dienen concreet hierbij uitgewerkt te worden: -

Inventarisatie gemeentelijke buitensportaccommodaties, inclusief verantwoordelijkheden Pagina 164

IN 24789

Sportaccommodaties Almelo bv voor eigenaar en gebruiker -

Juridische en fiscale aspecten

-

Financiële aspecten

-

Personele aspecten

Sportbedrijf Almelo heeft zich ontwikkeld tot een lokaal sportbedrijf, verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie van binnensportaccommodaties en voor sportstimulering. Er wordt gestart met de volgende fase in het proces om te komen tot een volwaardig lokaal sportbedrijf, namelijk de overdracht van het beheer, de exploitatie en het onderhoud van gemeentelijke buitensportaccommodaties. Tegelijkertijd worden mogelijkheden verkend om Sportbedrijf Almelo meer ruimte te geven voor ondernemerschap en wordt Sportbedrijf Almelo opdracht gegeven om met ingang van 2014 binnen haar exploitatie een bezuiniging te realiseren als onderdeel van de bezuinigingstaakstelling Sport. f.

Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De gemeente Almelo vindt het van belang zoveel mogelijk mensen binnen de gemeente te stimuleren om deel te nemen aan sportief bewegen en hen in de gelegenheid te stellen dit te doen in adequate sportaccommodaties. Hierbij wordt een eenvoudige en doelmatige organisatie van de sportinfrastructuur in Almelo nagestreefd door de verantwoordelijkheid voor het beheer en de exploitatie van binnen- en buitensport accommodaties te verzelfstandigen en daarnaast de uitvoering van sportstimulering over te dragen. Uitgangspunt hierbij is dat één organisatie (één loket) verantwoordelijk wordt voor uitvoerende taken op het gebied van sport. De gemeente behoudt de beleidsbepalende bevoegdheden en de regierol, mede om integrale beleidsvorming te kunnen waarborgen.

g.

Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? In 2013 bedroeg de bijdrage € 3,7 miljoen ten behoeve voor de exploitatie van gemeentelijke binnensportaccommodaties, topsportontwikkeling en de uitvoering van ons sportstimuleringsbeleid.

h.

Welke risico’s loopt de gemeente? De gemeente is als enig aandeelhouder alleen aansprakelijk tot het bedrag waarvoor zij deelneemt in de BV.

i.

Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Conform de subsidievoorwaarden vindt de verantwoording jaarlijks plaats. De BV dient te verantwoorden dat de subsidie is besteed aan het doel waarvoor zij was bestemd. De verantwoording vindt plaats door een inhoudelijke rapportage. Ook wordt jaarlijks een door de accountant goedgekeurd financieel verslag overlegd.

j.

Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Niemand. De directie en raad van commissarissen zijn niet gerelateerd aan de gemeente.

k.

Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder J. van Marle

l.

Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Het college oefent invloed uit door een subsidieovereenkomst/prestatiecontract, en als aandeelhouder via de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

m.

Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De raad wordt jaarlijks geïnformeerd via de jaarrekening van de bv. De jaarrekening wordt aan de raad ter info aangeboden.

Pagina 165 IN 24789

Cogas nv a. b.

c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

j.

Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Cogas Energie levert gas, elektriciteit en kabeldiensten aan consumenten en zakelijke klanten. Cogas is als netbeheerder voor elektriciteit en gas verantwoordelijk voor een ononderbroken levering. Ook is Cogas een belangrijke werkgever in de gemeente Almelo. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Cogas verwacht per ultimo 2013 een eigen vermogen van € 159 miljoen (2012: € 195 miljoen) en een vreemd vermogen van € 42,6 (2012: € 49,3 miljoen). Resultaat van de verbonden partij. Over 2013 verwacht Cogas een bedrijfsresultaat van € 24,2 miljoen (2012: € 43,3 miljoen, inclusief verkoop van 50% aandelen Cogas Kabel). Van dit resultaat wordt € 10 miljoen uitgekeerd als gegarandeerd dividend aan de aandeelhouders. Afhankelijk van de hoogte van het totaal uitgekeerde dividend zal de rest conform de bestendige gedragslijn worden toegevoegd aan de algemene reserve. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Vanaf midden 2013 is Cogas Kabel bezig zich voor te bereiden op een mogelijke uitrol van glasvezel in de buitengebieden. Dat is ook de opdracht geweest van de aandeelhouders bij de overdracht van 50% van de aandelen. Omdat de verglazing van het buitengebied economisch gezien moeilijke is wordt een beroep gedaan op steun van de overheid. De provincie heeft toegezegd hiervoor een bedrag van € 56 miljoen beschikbaar te stellen, mits dit bedrag voor het overgrote deel als revolverend wordt ingezet. Ook moet de steun nog aan Brussel worden voorgelegd alvorens Cogas Kabel een subsidieaanvraag kan indienen. In 2013 zijn vanuit oogpunt van slagvaardigheid de statutaire bepalingen van Cogas met betrekking tot vereiste voorafgaande toestemming voor bestuursbesluiten heroverwogen en begin 2014 aangepast. De komende periode wil Cogas zich vooral richten op duurzame projecten in de regio. Belangrijke pijlers hierbij zijn volgens Cogas biogas en biomassa. Cogas heeft zich tot doel gesteld om een regionale energiekringloop te realiseren en daarmee decentraal duurzaam in energie te voorzien. Samen met de gemeenten, (regionale) marktpartijen en lokale duurzame initiatieven wil Cogas het aandeel van duurzame energie binnen de regio structureel verhogen. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Oorspronkelijk doel was het voorzien in een dekkende en betrouwbare energie- en kabelinfrastructuur op het grondgebied van de deelnemende gemeenten. Momenteel zijn optimale instandhouding, netbeheer en leveringszekerheid belangrijke pijlers. Maar ook het realiseren van duurzame en innovatieve energieoplossingen zijn belangrijke doelen geworden. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Er zijn geen jaarlijkse kosten. Het aandelenbezit is niet veranderd ten opzichte van vorig jaar: de Gemeente Almelo bezit 1.161 aandelen in de onderneming (oorspronkelijke investering: € 527.094). Welke risico’s loopt de Gemeente Almelo? Tegenvallende bedrijfsresultaten kunnen gevolgen hebben voor dividenduitkering aan Gemeente Almelo. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? In de (half)jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders wordt het jaarverslag van de nv behandeld en de jaarrekening met winstbestemming ter vaststelling voorgelegd. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Het bestuursmodel van Cogas (directie + raad van commissarissen) voorziet niet in Pagina 166

IN 24789

Cogas nv

k. l.

m.

vertegenwoordigers van gemeenten in het bestuur van Cogas. Indirect is invloed mogelijk door voordracht van één lid van de Raad van Commissarissen. Wethouder Van Marle vertegenwoordigt Almelo in de Algemene vergadering van Aandeelhouders. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle (plaatsvervanger: wethouder Andela). Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? De huidige beïnvloedingsmogelijkheden van een individuele gemeente lopen via het aandeelhouderschap in Cogas nv en vallen het best als controlerend en in lichte mate sturend te bestempelen. Van inhoudelijke of financiële beïnvloeding is nagenoeg geen sprake. Inhoudelijke beïnvloeding lijkt gezien het zeer specifieke karakter van de materie ook uitgesloten. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? In ieder geval jaarlijks wordt in de paragraaf ‘verbonden partijen’ van de programmabegroting en jaarverantwoording aandacht besteed aan de verbonden partijen. Daarnaast geldt dat bij veranderingen in de deelneming de raad vooraf wordt geïnformeerd en gevraagd zienswijzen kenbaar te maken.

Pagina 167 IN 24789

Waterleiding Maatschappij Vitens nv a. b.

c.

d.

e.

f. g.

h.

i. j.

Vestigingsplaats Utrecht Openbaar belang In het belang van de volksgezondheid hebben van een kwalitatief goede drinkwatervoorziening in het verzorgingsgebied. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen (ultimo 2012): € 386,1 miljoen Vreemd vermogen (ultimo 2012): € 1.682,6 miljoen Resultaat van de verbonden partij. Structureel dividend 41.696 gewone aandelen € 110.000 + Ontvangen rente over achtergestelde lening € 58.480 + Kapitaalrente over de achtergestelde rente € 58.480 -/Per saldo € 110.00 + Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. In 2012 heeft Vitens circa 39 miljoen euro geïnvesteerd in het vernieuwen en renoveren van productie­bedrijven. Dat is gebeurd bij bestaande locaties, maar ook worden nieuwe winlocaties ontwikkeld. Zo zijn in 2012 voorbereidingen getroffen voor nieuwbouw in Nieuwegein en Vechterweerd bij Dalfsen. Op vrijdag 20 januari 2012 heeft Vitens de waterovereenkomst Vechterweerd ondertekend. Daarbij zijn afspraken gemaakt over waterkwaliteitsbeheersing, procedures bij calamiteiten, monitoring en beleidskaders. Tot en met 2013 investeren we circa 18 miljoen euro in dit nieuwe drinkwaterproductiebedrijf. Vanaf 2014 gaat Vitens hier zo’n 2 miljoen kubieke meter water winnen en zuiveren. Het is een bijzondere winning, omdat oevergrondwater gebruikt gaat worden in plaats van grondwater. Het is bovendien het eerste drinkwaterproductiebedrijf dat met het ontwerp de duurzame certificering BREEAM Very Good behaald. In 2012 is ook productiebedrijf Holten vernieuwd (6,8 miljoen euro) en is 6,6 miljoen euro geïnvesteerd in het aanpassen van de waterwinning bij Manderveen. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Borgen van kwaliteit van drinkwater in het kader van de volksgezondheid. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Naast ambtelijke inzet is een andere kostenpost de kapitaalrente over de achtergestelde rente. Zijnde een bedrag € 134.000. Welke risico’s loopt de gemeente? De risico’s van de deelneming in Vitens zijn gezien het vaststaande verzorgingsgebied en de noodzaak van drinkwater voor iedereen niet al te groot. Tarieven, inkomsten en rendementen zijn immers stabiel; onzekerheid en risico met betrekking tot rendement is laag. Financiële risico’s kunnen optreden bij de verkoop van de aandelen, waardoor een structureel dividend wegvalt. Bij de verkoop van de aandelen zal een deel gereserveerd moeten worden of anderszins worden ingezet om het structureel wegvallende dividend goed te maken. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Niet bekend, gezien het publieke belang ook niet echt noodzakelijk. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij?

In de Commissie van Aandeelhouders zijn namens Overijssel vertegenwoordigd: de heer G.J. Kok de heer G. Piek k. l.

Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Pagina 168

IN 24789

Waterleiding Maatschappij Vitens nv

m.

De raad wordt geïnformeerd via de paragraaf verbonden partijen bij de jaarverantwoording en de begroting en de afzonderlijke aandeelhoudersvergaderingen. Bij eventuele calamiteiten zal de raad afzonderlijk worden ingelicht. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? In ieder geval jaarlijks wordt in de paragraaf ‘verbonden partijen’ van de programmabegroting en jaarverantwoording aandacht besteed aan de verbonden partijen.

Pagina 169 IN 24789

Openbaar Lichaam Crematoria Twente a. b.

c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Het Openbaar Lichaam Crematoria Twente (OLCT) is een gemeenschappelijke regeling waaraan 13 gemeenten in Twente en de Achterhoek deelnemen. De gemeenten hebben elk een financieel en bestuurlijk belang in het OLCT. Het OLCT is opgericht om de inwoners een keuzemogelijkheid te bieden tussen begraven en cremeren. Wettelijk gezien is cremeren geen publieke taak, maar er zijn gronden om cremeren als activiteit in het kader van publiek belang te beschouwen. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen van OLCT € 1.579.837 en het vreemd vermogen € 156.360. Dochteronderneming Crematoria Twente B.V. had per ultimo 2012 een eigen vermogen van € 4,5 miljoen (2011: € 4.1 miljoen) en een vreemd vermogen incl. voorzieningen, van € 2,0 miljoen (2011: € 1,8 miljoen). De solvabiliteit kwam uit op 69,1%. Resultaat van de verbonden partij. OLCT heeft over 2012 een resultaat behaald van € 914.319 (2011: € 872.098). Dit is het resultaat van 2011 van dochteronderneming Crematoria Twente B.V. aan OLCT. Almelo heeft hiervan in 2013 een dividend ontvangen van € 119.954 (2012: € 116.441). De uitkering van dividend wordt jaarlijks gebaseerd op het aantal gecremeerde ingezetenen van de gemeente. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling OLCT heeft als aandeelhouder ingestemd met een nieuwe strategie voor CTON. In deze strategie wordt uitgegaan van een betere spreiding van de crematievoorzieningen in het verzorgingsgebied, renovatie van bestaande voorzieningen in Almelo en Usselo en voortzetting en verbetering van de bestaande dienstverlening. Eén van die ontwikkelingen betreft de realisatie en exploitatie van een crematieruimte in Oldenzaal in samenwerking met Pace/Dela. Inmiddels is een verkenning gedaan naar de mogelijkheden van de nieuwe strategie en is een mandaat afgegeven voor het aangaan van verplichtingen. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Zorgdragen voor continuïteit van een crematoriumvoorziening in het verzorgingsgebied; het waarborgen van een kwalitatief hoogwaardige voorziening tegen een aanvaardbare prijs. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse bijdrage in de kosten wordt niet gevraagd. De secretariële kosten van het OLCT (in 2012 € 14.245) worden in mindering gebracht op het jaarresultaat van de gemeenschappelijke regeling. De exploitatiekosten van de crematoria worden ten laste van de bv. gebracht. Welke risico’s loopt de gemeente? De deelnemende gemeenten zijn gezamenlijk aansprakelijk voor het resultaat van OLCT. Het risico van de deelneming is zeer beperkt; tarieven, inkomsten en rendementen zijn stabiel. Het resultaat van de bv wordt, met inachtneming van een minimale solvabiliteit van 30% (eigen vermogen gedeeld door balanstotaal), volledig uitgekeerd aan het openbaar lichaam. Daarnaast wordt als voorwaarde gesteld dat het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal, vermeerderd met de verplichte reserves. Vanuit oogpunt van behoedzaamheid is ervoor gekozen om het dividendbeleid af te stemmen op de financiële ontwikkeling van Crematoria Twente, met als gevolg dat de eerste twee jaar van de investeringen (vooralsnog 2014 en 2015) geen dividend wordt uitgekeerd en daarna minimaal € 375.000 structureel (aandeel Almelo € 39.000). Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de begroting en jaarrekening van de gemeenschappelijke regeling en de jaarrekening van de bv ter vaststelling voorgelegd aan het algemeen bestuur c.q. de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Pagina 170

IN 24789

Openbaar Lichaam Crematoria Twente j.

k. l.

m.

Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Timmer is vertegenwoordiger van de gemeente Almelo in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling en Algemene vergadering van aandeelhouders van de bv. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Timmer. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via onze stem in het algemeen bestuur en Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het aantal stemmen wordt bepaald door het aantal inwoners te delen door 20.000. Almelo heeft drie stemmen, dat is goed voor een aandeel van ongeveer 11%. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening en de ontwerp-begroting van de gemeenschappelijke regeling ter kennisname aangeboden.

Pagina 171 IN 24789

Enexis Holding nv a. b. c.

d.

e.

f.

g. h.

i.

j.

Vestigingsplaats Rosmalen Openbaar belang Een veilige, betrouwbare en duurzame energievoorziening. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen van Enexis € 3,2 miljard (2011: € 3,1 miljard) en het vreemd vermogen € 3,7 miljard (2011: € 3,2 miljard). Resultaat van de verbonden partij. In 2012 heeft Enexis een resultaat behaald van € 229,1 miljoen (2011: € 229,4 miljoen). Hiervan is € 114,4 miljoen gereserveerd ten gunste van de algemene reserve en € 114,7 miljoen uitgekeerd als dividend. Almelo heeft over 2011 € 247.320 (2010: € 247.752) aan dividend ontvangen. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Enexis innoveert, met als doel de energiedistributie te verduurzamen. Speerpunten daarbij zijn: inzicht krijgen in energieverbruik en duurzame slimme netten. In de afgelopen periode heeft Enexis een aantal initiatieven rond duurzaamheid, innovatie en maatschappelijk verantwoord ondernemen ingevuld. Smart Grid-pilots en afvalmanagement zijn daar exponenten van. In de komende periode wil Enexis verder werken aan een betrouwbare, betaalbare, duurzame en publiekgerichte energievoorziening in haar verzorgingsgebied. Daarbij streeft Enexis ernaar dat klanten in één provincie slechts met één netbeheerder te maken hebben (sectorordening), zodat maatschappij, klanten en aandeelhouders van de hieruit voortvloeiende synergie kunnen profiteren. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Enexis heeft geen netwerk binnen onze gemeentegrenzen liggen zodat het publiek belang zich beperkt tot de lokale levering van diensten. De vennootschap heeft ten doel: - het (doen) distribueren en het (doen) transporteren van energie, zoals elektriciteit, gas, warmte en (warm) water; - het in stand houden, (doen) beheren, (doen) exploiteren en (doen) uitbreiden van distributie en transportnetten in relatie tot energie; - het doen uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld; - het binnen de wettelijke grenzen ontplooien van andere operationele en ondersteunende activiteiten. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Het risico is relatief gering in relatie tot de waarde van het netwerkbedrijf en beperkt zich tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van € 1 per aandeel. Almelo bezit 323.314 aandelen, wat overeenkomt met een risico van maximaal € 323.314. Daarmee zijn op grond van de wet (art 2:81 BW) de verplichtingen en aansprakelijkheid van de aandeelhouders ook beperkt tot dit bedrag. Enexis Holding nv opereert in een gereguleerde markt, onder toezicht van de Energiekamer. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Enexis ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders van Enexis. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle (Algemene Vergadering van Aandeelhouders). Pagina 172

IN 24789

k. l.

m.

Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is marginaal, en mogelijk via onze stem in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Enexis. Almelo heeft zeggenschap voor slechts 0,2%. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Enexis ter kennisname aangeboden aan de raad.

Pagina 173 IN 24789

Attero Holding nv a. b.

c.

d.

e.

f.

g. h.

i.

j. k. l.

Vestigingsplaats Arnhem Openbaar belang Het verrichten van milieudiensten, waaronder het grootschalig verwerken van huishoudelijk en bedrijfsafval, organisch en mineraal afval, het opwekken en verkopen van energie uit deze afvalstromen en het verkopen van reststromen van afval. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen van Attero € 273,5 miljoen (2011: € 274,2 miljoen) en het vreemd vermogen € 500,8 miljoen (2011: € 545,0 miljoen). Resultaat van de verbonden partij. In 2012 heeft Attero een resultaat behaald van € 8,1 miljoen (2011: € 25,4 miljoen). Dit bedrag is grotendeels uitgekeerd aan de aandeelhouders. Almelo heeft in 2013 een dividend ontvangen van € 16.200 (2011: € 16.200). Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Bij de verkoop van aandelen Essent in 2009 is het toenmalige Essent Milieu, nu Attero, niet meeverkocht. Een beoogde verkoop tegen aanvaardbare opties bleek toen niet mogelijk. Daarna heeft Attero een aantal strategische doelen geformuleerd. Belangrijke onderdelen hiervan zijn continuïteit van de dienstverlening, intensiveren en verbreden van de relatie met de klanten, operationele excellence in de bedrijfsvoering en ontwikkeling van innovatieve en duurzame proposities voor recycling en duurzame energie. Onder druk van de gewijzigde omstandigheden in de afvalmarkt heeft Attero de mogelijkheden onderzocht hoe nog uitwerking te kunnen geven aan de publieke klantrelatie. Dit heeft uiteindelijk niet geleid tot een uitvoering. Attero richt zich nu op een vernieuwde positionering in de afvalmarkt. Naast aandacht voor de publieke klanten, wordt nu ook aandacht gegeven aan de bedrijfsafvalmarkt en internationale markt. Door wijziging van dit klantenprofiel is in 2013 duidelijk geworden dat verkoop van de aandelen Attero aan een solide partij de beste optie zou zijn voor het voortbestaan van de onderneming. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Gestreefd wordt naar een verantwoorde verwerking van afvalstromen en milieubewust beheer van stortplaatsen; naar maximale terugwinning, hergebruik en nuttige toepassing van grondstoffen uit afval. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Het risico en daarmee aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt zich tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal. Voor Almelo komt dat neer op een risico van maximaal € 323.314 (art 2:81 BW). De resultaten van Attero staan onder druk als gevolg van gewijzigde marktomstandigheden, realisatie van nieuwe afvalverbrandingscapaciteit, terugval in de hoeveelheid te verwerken afval en daardoor ontstane overcapaciteit. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Attero ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Attero. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle (Algemeen Vergadering van Aandeelhouders). Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is marginaal, en mogelijk via onze stem in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Attero. Almelo heeft zeggenschap voor slechts 0,2%. Pagina 174

IN 24789

Attero Holding nv m.

Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Attero ter kennisname aangeboden.

Pagina 175 IN 24789

Stadsbank Oost Nederland a. b.

c.

d. e.

f.

h. i. j. k. l. m.

Vestigingsplaats Enschede, met nevenvestigingen in Hengelo en Almelo Openbaar belang De Stadsbank is een gemeentelijke kredietbank als bedoeld in de Wet op het consumenten krediet. Zowel vanuit een bedrijfseconomische als een maatschappelijke optiek bezien biedt de Stadsbank een verantwoord pakket van, al dan niet, financiële dienstverlening aan de ingezetenen in haar rechtsgebied. Met als doel de financiële weerbaarheid en redzaamheid en van huishoudens te bevorderen. Hiermee ondersteunt de Stadsbank Oost Nederland de aangesloten gemeenten bij haar gemeentelijke armoede- en minimabeleid. Dit doet zij door middel van het aanbieden van: • kredieten tegen (met het oog op de Fido-doelgroep) verantwoorde rentepercentages; • budgetbeheer ter ondersteuning van de stabiliteit van de financiële huishouding, zodat (verdere) verschulding kan worden voorkomen; • minnelijke schuldhulpverlening ter voorkoming van maatschappelijke uitval en ter ondersteuning van de re-integratie op de arbeidsmarkt; • bewindvoering in het kader van de Faillissementswet als verlengstuk van de minnelijke schuldhulpregeling; • preventie- en voorlichtingsactiviteiten gericht op het voorkomen van financiële instabiliteit en verschulding bij risicogroepen (met name jongeren en huishoudens met een laag inkomen). Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen per 1-1 2013: € 3.560.900 Voorzieningen per 1-1-2013: € 193.400 Lang vreemd vermogen per 1-1-2013: € 3.646.400 Kort vreemd vermogen per 1-1-2013: € 12.564.000 Resultaat van de verbonden partij. Het aanbod schuldhulpverlening bevordert de financiële zelfredzaamheid van huishoudens. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Het aantal klanten van de Stadsbank nam de laatste jaren sterk toe. De gemeente hanteert per 1 januari 2012 strakke regels voor de toegang naar schuldhulpverlening om overschrijding van het budget tegen te gaan Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Schulden belemmeren burgers te participeren. De gemeente zet schuldhulpverlening in om belemmeringen weg te nemen. Met als uiteindelijk doel het bevorderen van de arbeidsparticipatie. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? In 2013 is de gemeentelijke bijdrage begroot op € 768.000. Welke risico’s loopt de gemeente? Het is een openeindregeling. De laatste jaren nemen de kosten sterk toe. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks bij de begroting en jaarverantwoording. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Kuik-Verweg in het dagelijks bestuur. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? wethouder Kuik-Verweg. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Op grond van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening, die begin 1 juli 2012 van kracht is, heeft de raad een beleidsplan vastgesteld. Pagina 176

IN 24789

NV Industriegebouwenmaatschappij (IGM) a. b. c. d. e.

f. g.

h.

i. j.

k. l. m.

Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Het stimuleren van de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in Almelo. Eigen vermogen en vreemd vermogen Per ultimo 2012 bedroeg het eigen vermogen € 638.000 en vreemd vermogen: € 9,2 miljoen. Resultaat van de verbonden partij Kostendekkend Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar De afgelopen twee jaren waren in algemene zin slechte jaren voor de vastgoedsector. De IGM heeft daarentegen een aantal goede jaren achter de rug met diverse projecten voor gedegen klanten. Een indicator daarvoor is de groei van het eigen vermogen. Voor 2013 zijn er nog diverse projecten geweest voor de IGM, zeker nu duidelijk economisch herstel nog uitblijft. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij Het stimuleren van de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in Almelo. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? De gemeente probeert budgettair neutraal te opereren. De gemeente stelt voor IGM wel ambtelijke capaciteit beschikbaar (wordt niet doorberekend). Welke risico’s loopt de gemeente? Bij het aangaan van leningen loopt de gemeente als enig aandeelhouder een beperkt risico, omdat de leningen worden gebruikt voor de aanschaf van bedrijfspanden of het verstrekken van leningen met hypothecaire zekerheid. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks bij de begroting en jaarverantwoording. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? De wethouder economische zaken is als enig aandeelhouder namens de gemeente vertegenwoordigd in alle vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Van Marle is de gemachtigde in de aandeelhoudersvergadering. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Het college kan invloed uitoefenen via de aandeelhoudersvergadering. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd Jaarlijks wordt in de paragraaf ‘verbonden partijen’ van de programmabegroting en jaarverantwoording aandacht besteed aan deze verbonden partij.

Pagina 177 IN 24789

Regionaal Bedrijventerrein Twente (XL Businesspark Twente) a. b. c. d. e.

f. g. h.

i. j.

k. l.

m.

Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Voorzien in de behoefte, ruimtevraag van grote bedrijven naar kavels van 2 hectare en meer. Eigen vermogen en vreemd vermogen Per ultimo 2012 is voor € 82,5 miljoen geïnvesteerd (vreemd vermogen, tevens balanstotaal). Resultaat van de verbonden partij XL businesspark is een grondexploitatie en kent geen jaarlijkse resultaatbepaling. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar In de grondexploitatie wordt rekening gehouden met een jaarlijkse gronduitgifte van 6 ha per jaar. De uitgifte van grond blijft achter op de begroting, maar zal naar verwachting door de aanleg van een laad- en loskade op het XL Businesspark Twente weer toenemen. Inmiddels is al overeenstemming bereikt met een potentieel bedrijf. In de jaarrekening 2012 van de gemeente Almelo is rekening gehouden met een aanvullende verliesvoorziening als gevolg van het aanleggen van de laad- en loskade. Deze zou kunnen vervallen als duidelijkheid wordt verkregen over aanvullende financiering. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij Bevorderen van regionale economie, bedrijvigheid en werkgelegenheid in meest ruime zin. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Voor het geprognosticeerde verlies is een voorziening getroffen. Welke risico’s loopt de Gemeente Almelo De mogelijke risico’s worden door het openbaar lichaam RBT via een verdeelsleutel verdeeld over de deelnemende partijen aan de regeling. Voor het gemeentelijk aandeel in het huidige voorziene tekort is een voorziening gevormd. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd Als alle kavels op het XL park zijn uitgegeven en tussendoor. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij Wethouder van Marle en wethouder Andela zijn beide vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Wethouder van Marle is tevens lid van het dagelijks bestuur. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder Wethouder van Marle Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college Via de gemeenschappelijke regeling is het XL park voorzien van een bestuur en directie. De directie is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken en huurt voor die dagelijkse gang van zaken functionarissen in. Het college is via een wethouder vertegenwoordigd in het DB en AB. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd Jaarlijks, via het toezenden van de begroting en de jaarrekening.

Pagina 178 IN 24789

Regionale Uitvoeringsdienst Twente a. b.

c.

d.

e.

f.

Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Gezamenlijk uitvoering geven aan vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Eigen vermogen en vreemd vermogen In principe geen eigen of vreemd vermogen, omdat het een bestuurlijke overeenkomst is en geen gemeenschappelijke regeling. Wel wordt voorgesteld om gebruik te maken van een reserve RUD voor reservering van nog niet bestede uitgaven. Resultaat van de verbonden partij De RUD heeft 2013 afgesloten een positief saldo van € 223.709. Dit saldo is een gevolg van het uitblijven van investeringen op het gebied van ICT. In 2013 heeft de focus gelegen op het opstarten van de processen en het ontwikkelen van ondersteuning. Vanuit deze fase is de behoefte aan een gezamenlijke informatievoorziening geformuleerd (mini-businesscase). (Grote) investeringen zijn daarom nog uitgebleven. Voorgesteld wordt om het saldo van het product RUD te storten in de reserve RUD, zodat dit de komende jaren voor de RUD ter beschikking staat. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar Op 1 oktober 2012 is de bestuursovereenkomst RUD Twente ondertekend door de Twentse gemeenten en provincie Overijssel. Daarmee is een start gemaakt met de inrichting van de nieuwe organisatie waarmee een gezamenlijke uitvoering wordt gegeven aan vergunningverlening, toezicht en handhaving van de regelgeving op het gebied van milieu, bouwen en ruimte. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de RUD een gemeenschappelijk openbaar lichaam zou zijn in de zin van de Wet gemeenschappelijke regelingen, maar daar is door het Rijk van af gestapt. Gekozen is voor de vorm van een overeenkomst die ook partijen bindt. Uitgangspunt bij de inrichting van de samenwerking is dat de deelnemende gemeente en provincie zelf de verantwoordelijkheid en zeggenschap hebben en houden over de uitvoering van de taken en bevoegdheden. In de overeenkomst is voorzien in een gezamenlijke besluitvorming, vergelijkbaar met een gemeenschappelijke regeling, waarin een bestuur zorgt voor gezamenlijke besluitvorming, maar ook afstemming en verantwoording binnen de afzonderlijke colleges. Daarmee wordt ook recht gedaan aan de democratische legitimatie van het handelen van het bestuur en haar leden. De gezamenlijke uitvoering is halverwege 2013 op gang gekomen. Het laat zien dat de systematiek begint te werken, maar ook dat er nog een weg te gaan is om onze doelstellingen te bereiken; verhoging van de kwaliteit en de efficiency en vermindering van de kwetsbaarheid. Met ingang van 1 januari 2014 worden de taken van vergunningverlening, toezicht en handhaving Wabo breed ingebracht. Dat wil zeggen alle processen worden gestandaardiseerd en geharmoniseerd. Gestreefd wordt naar één ICT systeem. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij Het door gestructureerde samenwerking: • leveren van goede adviezen aan de partners ten behoeve van vergunningverlening, toezicht en handhaving en daardoor een goede kwaliteit, veiligheid en gezondheid van de leefomgeving te bevorderen; • breed inzetten van kennis en kunde (kwaliteiten van medewerkers van deelnemende partners) te behoeve van de partners, door middel van een netwerkorganisatie; • bieden van een structuur waarin de partners voldoen aan de wettelijke eisen van kwaliteit, effectiviteit en robuustheid voor de uitvoering van hun vth-taken; • realiseren van een centraal aanspreekpunt voor externe partners; • realiseren van efficiencywinst, waarbij deze in de eerste plaats wordt ingezet voor kwaliteitsverbetering (kostenneutrale kwaliteitsverbetering). Pagina 179

IN 24789

Regionale Uitvoeringsdienst Twente g.

h.

i.

j. k. l.

m.

Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Naast het beschikbaar stellen van capaciteit wordt door de partners ook een financiële bijdrage geleverd in de collectieve kosten. De gemeente Almelo heeft in 2013 een financiële bijdrage geleverd van € 53.483 ten opzichte van een totale bijdrage van alle partners in Twente van € 625.000. Welke risico’s loopt de Gemeente Almelo Het risico dat de gemeente Almelo bij de RUD loopt is gering. De gemeente brengt voornamelijk capaciteit in en slechts een minimale financiële bijdrage. Over de voortgang van de uitvoering wordt regelmatig door de partners gerapporteerd. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd Jaarlijks wordt de jaarrekening ter vaststelling voorgelegd aan het bestuur. Hierin wordt gerapporteerd over het uitvoeringsprogramma, functioneren van de RUD en doelstellingen en afspraken uit de bestuursovereenkomst. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij Wethouder Andela is vertegenwoordigd in het bestuur. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder Wethouder Andela. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college Beïnvloeding is mogelijk via de vertegenwoordiging in het bestuur. Het bestuur stelt de kaders vast en bepaalt de koers van de RUD. Tevens stelt het bestuur jaarlijks de begroting en jaarrekening vast. De dagelijkse leiding is in handen van een directie onder toezicht van een coördinerend secretaris. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd Jaarlijks, via het toezenden van de begroting en de jaarrekening.

Pagina 180 IN 24789

Overige verbonden partijen Een aantal verbonden partijen onderscheidt zich door een beperkt bestuurlijk en/of financieel belang. Deze zijn voortgekomen uit de verkoop van aandelen Essent aan RWE en betreffen de volgende B.V.’s: - Vordering Enexis B.V. - Verkoop Vennootschap B.V. - CBL Vennootschap B.V. - Claim Staat Vennootschap B.V. - Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. Hierna volgt een korte toelichting per B.V. Vordering op Enexis B.V. Deze vennootschap is in het leven geroepen om de Aandeelhouderslening aan Enexis doelmatig en efficiënt te kunnen beheren. Deze lening aan het netwerkbedrijf Enexis is in het kader van de Splitsing en de verkoop van aandelen Essent aan RWE door de Verkopende Aandeelhouders van Essent overgenomen. De lening is, kort gezegd, ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en elektriciteitsdistributienetwerken van Essent. De primaire taken van Vordering op Enexis B.V. zijn: - Het beheer van de Aandeelhoudersleningen, zoals het naleven van rechten en verplichtingen, het incasseren van rente en aflossingen van Enexis Holding etcetera. - Het beheer van het naleven van rechten en verplichtingen, het betalen van rente en aflossingen aan de Aandeelhouders etcetera. - Begeleiding van de conversie van Aandeelhouderslening en de daaraan verbonden overdracht van aandelen in Vordering op Enexis B.V. aan mede Aandeelhouders. Begin 2012 heeft Enexis een beroep gedaan op de mogelijkheid, conform art. 4.2 van de aandeelhoudersleningsovereenkomst, om een deel van de lening vervroegd af te lossen. Enexis mag in de periode gelegen tussen één jaar vóór het einde van de looptijd en einde looptijd geheel of gedeeltelijk vervroegd aflossen. De lening van Enexis bedraagt in totaal € 1,8 miljard. Hiervan heeft Enexis in 2012 een eerste tranche van € 450 miljoen vervroegd afgelost. De tweede tranche van € 500 miljoen is in 2013 uitgevoerd. De overige tranches van € 500 miljoen en € 350 miljoen zullen respectievelijk in 2016 en 2019 worden afgelost. Verkoop Vennootschap B.V. Deze vennootschap is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders. Bij overdracht van de aandelen heeft Verkoop Vennootschap daartoe alle rechten en verplichtingen overgenomen van de Verkopende Aandeelhouders. Voor RWE is deze vennootschap het centrale aanspreekpunt voor het benaderen van de Aandeelhouders. Verkoop Vennootschap heeft toegang tot alle transactiedocumentatie, om zo haar taken adequaat te vervullen. Expliciet in de statuten staat dat de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vooraf toestemming moet geven aan de bestuurders om claims onder de Koopovereenkomst af te wikkelen. De primaire taken van Verkoop Vennootschap zijn de volgende: - Beheer en afwikkeling van claims van RWE (inclusief CBL-claims) onder de garanties en vrijwaringen als gevolg van de Koopovereenkomst. - Beheer van overige rechten en verplichtingen als gevolg van de Koopovereenkomst. - Beheer van de General Escrow Agreement. Het Escrow Bedrag is een gedeelte van de Koopprijs (initieel ter hoogte van EUR 800 miljoen). Dit bedrag dient tot zekerheid van verhaal voor RWE, ingeval van bepaalde betalingsverplichtingen van Verkoop Vennootschap als gevolg van de Koopovereenkomst. In 2011 is 50% van deze escrow

Pagina 181 IN 24789

-

-

-

vrijgevallen onder aftrek van de ingediende claims van RWE. Naar verwachting zal de overige 50% op 30 september 2015 vrijvallen. Het functioneren als een van de twee bestuurders (de andere is RWE) van de Stichting Beheer Maastricht Escrow Fondsen. Deze stichting is juridisch eigenaar van het General Escrow Fonds. Het toezien op de naleving van de Development Plan Agreement. Hierin staat beschreven hoe RWE en Essent uitvoering geven aan de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen van Essent. Het gaat daarbij om de ontwikkeling van energiebronnen, energieopwekking en energie-voorziening. Aandachtspunten zijn de levenszekerheid, duurzaamheid en beheersing van tarieven. Het voeren van de huidige procedure tegen de Staat der Nederlanden over de vraag of delen van de splitsingswetgeving (WON) onverbindend zijn.

CBL Vennootschap B.V. CBL Vennootschap heeft de Verkopende Aandeelhouders vertegenwoordigd als medebeheerder van het cross border lease Fonds, naast RWE, Enexis en Essent. Zij vertegenwoordigde de Aandeelhouders in relevante Cross Border Leases aangelegenheden en fondsen zoals het ASA Risico Fonds. Ook was zij doorgeefluik voor betalingen namens Aandeelhouders in en uit het CBL Fonds. Nadat in 2011 de laatste cross border leases zijn beëindigd, heeft de Algemene vergadering van Aandeelhouders op 28 september 2011 besloten het CBL-fonds vrijwel volledig te laten vrijvallen. Claim Staat Vennootschap B.V. In februari 2008 zijn Essent en Essent Nederland B.V., met toestemming van de Aandeelhouders, een procedure begonnen tegen de Staat der Nederlanden. Hierin vragen zij ‘een verklaring voor recht’ dat bepaalde bepalingen van de WON onverbindend zijn. Essent is van mening dat de Aandeelhouders schade lijden als gevolg van de splitsing. Eenzelfde procedure wordt gevoerd door de andere grote energiebedrijven (Delta, Nuon en Eneco). Inmiddels heeft de Rechtbank in ‘s-Gravenhage de vordering van Essent en Essent Nederland B.V. afgewezen. Essent en Essent Nederland B.V. hebben echter hoger beroep tegen deze uitspraak ingesteld. De juridische procedure valt buiten de verkoop van Essent en is niet door RWE overgenomen. Afhankelijk van deze definitieve uitspraak wordt bepaald of de Verkopende Aandeelhouders een nieuwe procedure starten voor een vergoeding van de geleden schade als gevolg van de splitsingwet. De eventuele procedure voor de vordering op de staat is gebundeld via Claim Staat Vennootschap B.V. Totdat de rechter uitspraak doet in hoger beroep is deze B.V. een slapende vennootschap. De primaire taak van Claim Staat Vennootschap is het voeren van een schadevergoedingsprocedure tegen de Staat der Nederlanden namens de Aandeelhouders. Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. Deze vennootschap was oorspronkelijk opgericht om de verkoop van aandelen EPZ (o.a. eigenaar van kerncentrale Borssele) te faciliteren en het toezicht op het openbaar belang te borgen door naleving van publiek- en privaatrechtelijke regelgeving, zoals de Kernenergiewet, diverse vergunningen en het Borssele-convenant van 2006 tussen Staat, Essent en Delta. Op 30 september 2011 heeft de levering van aandelen EPZ aan RWE plaatsgevonden. Daarmee is een einde gekomen aan de primaire opdracht van PBE en zal deze vennootschap tijdelijk (maximaal 8 jaar) de resterende rechten en verplichtingen afwikkelen in het bijzonder, die voortvloeien uit het Borssele-convenant.

Pagina 182 IN 24789

7.7 Grondbeleid

Sinds de invoering van het dualisme ligt het primaat voor het uitvoeren van het gemeentelijk grondbeleid bij het college van B&W. Het college heeft daarbij een actieve informatieplicht richting de gemeenteraad. Jaarlijks wordt in het jaarverslag verantwoording afgelegd over het gemeentelijk grondbeleid, de financiële gevolgen van dit beleid en de daarbij voorkomende risico’s. In deze paragraaf komen de volgende onderwerpen aan de orde: - Het grondbeleid van de gemeente Almelo; - De uitgangspunten die zijn gehanteerd bij actualisatie van de grondexploitaties; - De actuele prognose van de verwachten resultaten; - De financiële risico’s en de benodigde weerstandscapaciteit; - De gerealiseerde grondverkopen in 2013, afgezet tegen de begroting De volgende stukken zijn als bijlage toegevoegd aan deze paragraaf: 1. Een overzicht van de boekwaarde(ontwikkeling) en de balanswaarde per complex; 2. Een overzicht van de verkoopprognoses voor woningbouw, bedrijven en kantoren; 3. Een toelichting op de uitgevoerde risicoanalyse; Daarnaast is er een uitgebreide cijfermatige toelichting beschikbaar, met als titel “specificatie Grondbedrijf Jaarrekening 2013”.

1. Het grondbeleid van de gemeente Almelo Grondbeleid is geen doel maar een middel dat wordt ingezet als instrument om verschillende beleidsdoelen te realiseren, zoals het voorzien in behoefte aan bouwgrond voor woningbouw, bedrijven, kantoren, winkels, horeca en overige bestemmingen. Het grondbeleid heeft een faciliterend karakter. In beginsel neemt de gemeenteraad per project een besluit over de wijze (door middel van welk grondbeleid) waarop de geformuleerde beleidsdoelen het beste kunnen worden gerealiseerd. In de keuzes die daarbij kunnen worden gemaakt, worden twee hoofdrichtingen onderscheiden: A. Actief grondbeleid (de gemeente verwerft dan zelf ruwe bouwgrond, transformeert deze tot bouwrijpe grond en geeft de kavels uit aan particulieren of projectontwikkelaars / bouwbedrijven) B. Faciliterend grondbeleid (de gemeente laat de bouwgrondproductie (inkoop, transformatie en verkoop) dan over aan grondeigenaren / ontwikkelaars. De voor- en nadelen van beide hoofdrichtingen worden uitvoerig beschreven in de discussienota inzake actieve en/of faciliterend grondpolitiek, die op 8 maart 2011 is behandeld in de gemeenteraad (2011/2992). Op basis van deze nota heeft de raad een beleidsmatig standpunt ingenomen met betrekking tot het te voeren grondbeleid. Besloten is dat voor nieuwe projecten in beginsel wordt gekozen voor “faciliterend grondbeleid, tenzij ……”. Daarbij wordt per (nieuw) project beargumenteerd welk grondbeleid wordt voorgesteld en welke (publiekrechtelijke) instrumenten daarbij worden gehanteerd. In de nota grondpolitiek werd geconcludeerd dat voor de meeste bestaande projecten het kunnen kiezen voor een actief dan wel faciliterend grondbeleid een gepasseerd station is, omdat deze keuze vaak al in het verleden is gemaakt. Dit onder andere bij vaststelling van de grondexploitatie, waarna is overgegaan tot de aankoop van ruwe bouwgrond. Alleen bij nieuwe Pagina 183 IN 24789

projecten, waar de gemeente nog geen of weinig gronden heeft verworven (zoals de Singelbuurt), zijn er keuzemogelijkheden. Ongeacht welk grondbeleid de voorkeur geniet, bepaalt de raad altijd (en per project) het te voeren beleid. Er zijn diverse momenten in het planproces, waarop de raad besluiten neemt (en heeft genomen) over het ‘doorgaan’ naar de volgende fase en tevens over de wijze waarop het project gerealiseerd gaat worden. De raad stelt immers de (financiële) kaders vast waarbinnen het college aankopen kan verrichten en andere privaatrechtelijke verplichtingen kan aangaan. Het college is bevoegd tot het uitvoeren van privaatrechtelijke rechtshandelingen (= sluiten van overeenkomsten inzake aankopen, exploitatie-overeenkomsten, verhuringen, verkopen, etc.) maar het budgetrecht ligt bij de raad en vanuit die verantwoordelijkheid dient de raad ter dekking van o.a. de verwervingskosten een krediet beschikbaar te stellen. In het kader van de vaststelling van de jaarrekening kan nooit besluitvorming plaatsvinden over een planinhoudelijke koerswijziging met betrekking tot grondexploitaties. Dergelijke besluitvorming vindt plaats op een ander moment (en meestal per project of ‘gebundeld’). De jaarlijkse actualisatie van de grondexploitatiebegrotingen, in het kader van de jaarrekening, heeft alleen betrekking op aanpassing van begrote eenheidsprijzen e.d., op basis van voortschrijdend inzicht. Dit is noodzakelijk omdat de waarde van het onderhanden werk jaarlijks opnieuw dient te worden bepaald en grondexploitaties dienen als ‘taxatie’ van deze waarde.

2. Uitgangspunten bij actualisatie grondexploitaties Het BBV (Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies) schrijft voor dat de jaarrekening een reëel beeld moet schetsen van de financiële positie van de gemeente, wat onder andere betekent dat het onderhanden werk reëel gewaardeerd moet worden. Dat houdt in dat de grondexploitaties moeten worden begroot op basis van reële uitgangspunten. Het realiteitsgehalte van een grondexploitatiebegroting wordt bepaald door de (combinatie van de) volgende begrotingselementen: - nominaal begrote kosten (hoeveelheden x eenheidsprijzen ) - nominaal begrote opbrengsten (hoeveelheden x eenheidsprijzen ) - kostenstijging (% en fasering) - opbrengstenstijging (% en fasering) - rentelasten en rentebaten (% en fasering) Het college heeft op 4 maart 2014 een aantal belangrijke uitgangspunten vastgesteld voor actualisatie van de grondexploitaties (registratienummer BenW - 1402955). Het betreft: a. de grondprijzen die worden gehanteerd b. de parameters voor prijsontwikkeling en rente c. de fasering van het programma (het uitgiftetempo) Hierna wordt een toelichting gegeven op de gehanteerde uitgangspunten en de daarbij gemaakte keuzes. Ad. a. grondprijzen De grondopbrengsten worden begroot op basis van de Nota grondprijsbeleid en gronduitgifteprijzen 2012 – 2013. Deze nota is in november 2012 vastgesteld door het College (registratienummer 1201400). Daarbij is de ondergrens van de bandbreedte van de gronduitgifteprijzen verlaagd, die hierdoor ongeveer op het niveau ligt van 10 jaar geleden. Er is op dit moment geen aanleiding om de grondprijzen verder te verlagen: de grondprijzen worden nog steeds als marktconform beschouwd. Wel heeft het College besloten om opdracht te geven om de nota grondprijzen in de loop van 2014 te actualiseren.

Pagina 184 IN 24789

Ad. b. de parameters voor prijsontwikkeling en rente Om reële uitgangspunten te kunnen bepalen voor verwachte prijsontwikkelingen en renteontwikkelingen, is onderzoek gedaan naar hoe in het verleden de prijsstijgingen werden begroot en hoe de grondprijzen en de kostprijs van bouwgrond zich in werkelijkheid hebben ontwikkeld. De resultaten van dit onderzoek zijn in een aparte notitie weergegeven (met registratienummer 1319203). Het College heeft op basis van dit onderzoek besloten om de grondexploitaties door te rekenen met de volgende parameters: - Rente: 4,0% vanaf 1-1-2014 t/m 31-12-2017 en 4,5% vanaf 1-1-2017 - Kosten- en opbrengstenstijging: 0% vanaf 1-1-2014 t/m 31-12-2015 en 2,0% vanaf 1-1-2016 Een aanpassing van de parameters heeft een substantieel effect op het begrote resultaat. In de notitie ‘risicoanalyse en sturingsmogelijkheden’ is een gevoeligheidsanalyse opgenomen, waarin inzicht wordt gegeven in het financieel effect van het hanteren van andere parameters, grondopbrengsten of fasering. Ad. c. de fasering van het programma Het eindproduct van grondexploitaties is bouwrijpe grond voor woningbouw, bedrijven, kantoren en overige voorzieningen. Het ‘bouwprogramma’ vormt derhalve een belangrijk kader voor de grondexploitatie. Op basis van behoefteprognoses wordt het bouwprogramma in de tijd gezet (gefaseerd), ten behoeve van het kunnen begroten van rentekosten en prijsontwikkelingen. De behoefteprognoses voor woningbouw zijn op 21 juni 2012 door de raad vastgesteld, bij behandeling van de voorjaarsnota 2012. Daarbij is er voor gekozen om de zogenaamde “mediaan variant” als uitgangspunt te hanteren. Deze variant gaat uit van een gemiddelde uitgifteprognose van gemiddeld 170 woningen per jaar. Op dit moment is er geen aanleiding om de fasering, zoals vastgesteld op 21 juni 2012, opnieuw bij te stellen. De behoefteprognose voor bedrijventerreinen is wel bijgesteld. De gemeenteraad heeft 17 december 2013 de Herijking Visie Bedrijventerreinen Netwerkstad vastgesteld en besloten om in de grondexploitaties uit te gaan van een gemiddeld uitgiftetempo van 3 hectare per jaar (Raad – 1301551). Voor een overzicht van de productieprogramma’s en de fasering op lange termijn verwijzen wij naar bijlage 2 van deze paragraaf en de rapportage 'specificaties Grondbedrijf Jaarrekening 2013’.

3. Actuele prognose van de te verwachten resultaten Het grondbedrijf is een financieel administratief onderdeel van de gemeentelijke administratie waarbinnen de (projectgebonden) complexen van de grondexploitatie-begrotingen worden geadministreerd evenals enkele functionele complexen zoals complex verspreide bezittingen (CVB) waar de strategische voorraad van het grondbedrijf is ondergebracht. Hierna wordt behandeld: a. Resultaat grondbedrijf 2013 b. Resultaatbestemming (voorstel) c. De vermogenspositie van het grondbedrijf per 31-12-2013 d. De voor het grondbedrijf vereiste weerstandscapaciteit e. Het resultaat van de lopende grondexploitaties f. De dit jaar afgesloten grondexploitaties g. De nog uit te voeren werken (van afgesloten grondexploitaties) h. Deelneming XL Businesspark i. De waardering van de voorraad en het exploitatieresultaat (CVB) Pagina 185 IN 24789

Ad a. Resultaat grondbedrijf 2013 Het resultaat grondbedrijf 2013 ziet er als volgt uit:

A. Resultaat Grondbedrijf JR 2013 Vrijvallen voorzieningen nog uit te voeren werken (NUTVW)

436.661

Extra tussentijdse winstneming Hedeman

146.000

Boekwinst inzake verkoop objecten

270.280

CVB lasten en baten 2012 (rente, huurinkomsten e.d.)

316.810

1.169.751

Winst Aanvullende voorziening lopende grondexploitaties

-1.529.293

Aanvullende voorziening tbv XL Businesspark

-742.137

Afsluiten Praxislocatie en noordelijk deel Hagendoornschool

-403.697

Niet doorbelaste overhead kosten

-57.587

Herwaardering CVB

-3.713.927

-6.446.641

Verlies

Resultaat Grondbedrijf 2013

-5.276.890 neg

Het grondbedrijf heeft in 2013 een verlies gemaakt van € 5,3 miljoen. Het verlies hangt voornamelijk samen met een afwaardering op vastgoed. Deze afwaardering is noodzakelijk omdat, als gevolg van de huidige economische omstandigheden, de waarde van een aantal panden lager wordt geschat dan afgelopen jaar. Hieraan liggen externe taxatierapporten ten grondslag. Het resultaat is inclusief een bijdrage van het concern van € 0,4 miljoen, waartoe in het kader van de voorjaarsnota 2012 is besloten. Dit in verband met het uit exploitatie nemen van onder meer gronden uit de voormalige complexen Aadijk Noord, Buitenhaven West en (het voormalige) Waterrijk. Ad b. Resultaatbestemming Per 1 januari 2013 bedroeg de Reserve Grondbedrijf € 0,5 mln. positief. Over 2013 is een negatief resultaat van € 5,3 miljoen gerealiseerd. Voorgesteld wordt om de Reserve Grondbedrijf aan te wenden ter dekking van het resultaat en het resterende verlies (€ 4,7 miljoen) ten laste van het concern te brengen (zie hoofdstuk 4, resultaatbestemming).

B. Resultaatbestemming -517.920

Ten laste van de Reserve Grondbedrijf - Ten laste van Reserve GB (= besluitpunt jaarrekening 2013)

-517.920

-4.758.970

Ten laste van het concern - Ten laste van het concern (= besluitpunt jaarrekening 2013)

Totaal

-4.758.970

- 5.276.890

Ad c. De vermogenspositie van het grondbedrijf per 31-12-2013 In onderstaand overzicht wordt de vermogenspositie van het Grondbedrijf weergegeven in de vorm van een balans. Het overzicht is ‘na resultaatbestemming’. Daarbij wordt verondersteld dat besloten wordt om de reserve grondbedrijf volledig aan te wenden om het resultaat over 2013 te dekken.

Pagina 186 IN 24789

Activa Boekwaarde OHW-grex bij: tussentijdse winstneming af: afwaardering d.m.v. voorziening Balanswaarde OHW lopende grex Boekwaarde complex NUTVW af: afwaardering d.m.v. voorziening Balanswaarde OHW NUTVW Boekwaarde voorraad CVB af: afwaardering d.m.v. voorziening Balanswaarde voorraad CVB Balanswaarde Erfpachtgronden Vreemd vermogen (netto financieringsbehoefte) Voorziening t.b.v. verplichtingen Eigen vermogen / Reserve GB Totaal

Passiva

150.456.349 1.550.000 25.334.966 126.671.383 0 314.622 -314.622 94.407.157 56.534.382 37.872.775 2.701.263

166.930.799

155.087.589 11.843.210 0 166.930.799

Uit het overzicht blijkt dat de investeringen in de grond- en vastgoedvoorraad en het onderhanden werk (= lopende grondexploitaties) nagenoeg volledig zijn gefinancierd met vreemd vermogen (= geleend geld). Het Grondbedrijf beschikt niet langer over reserves of eigen vermogen. Voor een uitgebreidere cijfermatige toelichting op de (ontwikkeling van de) vermogenspositie van het grondbedrijf wordt verwezen naar de “Specificaties Grondbedrijf, jaarrekening 2013”. Ad d. De voor het grondbedrijf vereiste weerstandscapaciteit In de paragraaf weerstandsvermogen (7.2) van deze jaarverantwoording, wordt een toelichting gegeven op de mate waarin het vermogen van de gemeente Almelo toereikend is om financiële tegenvallers op te (kunnen) vangen. In de nu voorliggende paragraaf wordt ingezoomd op de financiële risico’s van het grondbedrijf en het vermogen dat minimaal beschikbaar moet zijn, om deze risico’s op te kunnen vangen. Om de vereiste weerstandscapaciteit te kunnen bepalen, vond een uitgebreide risicoanalyse plaats. De resultaten en uitgangspunten van deze analyse worden beschreven in bijlage 1 van deze paragraaf. In dit kader zijn alle denkbare risico’s en kansen per project en per begrotingspost benoemd en gekwantificeerd. Daarbij is per begrotingspost de meest optimistische en de meest pessimistische afwijking van de begroting in beeld gebracht. De vereiste weerstandscapaciteit is vervolgens bepaald aan de hand van financiële scenarioanalyses (op basis van Monte Carlo techniek). Daarbij is als uitgangspunt gehanteerd dat 90% van alle denkbare scenario’s (variërend van bestcase tot worstcase) ‘gedekt’ moeten kunnen worden en dus 10% restrisico wordt geaccepteerd. Dit houdt in dat ‘extreme scenario’s’ buiten beschouwing zijn gelaten. In de risicoanalyse is geen rekening gehouden met een structurele uitval van vraag. Het neerwaarts risico van de lopende grondexploitaties wordt gekwantificeerd op € 23 miljoen. Om te kunnen spreken van een gezond weerstandsvermogen, moet circa € 25 miljoen beschikbaar zijn. Het grondbedrijf heeft geen reserves of voorzieningen en is voor wat betreft tegenvallers volledig afhankelijk van het concern. In paragraaf 7.2 van deze jaarrekening wordt ingegaan op de weerstandscapaciteit van de gemeente en de maatregelen die worden getroffen om te komen tot een gezonde weerstandspositie, ook voor het grondbedrijf.

Pagina 187 IN 24789

Ad e. Resultaten lopende grondexploitaties Per 1-1-2013 kende het Grondbedrijf 22 lopende grondexploitaties. In 2013 is van één grondexploitatie (de Praxislocatie) een slotcalculatie opgesteld. Per 31-12-2013 kent het Grondbedrijf derhalve nog 21 grondexploitaties. Dat zijn ruimtelijke projecten, met bouwgrondproductie als hoofdmoot, waarvan de raad de (tentatieve) grondexploitatie-begroting heeft vastgesteld. Vanaf dat moment staan de in het project gedane investeringen als ‘onderhanden werk’ op de balans. Deze door de raad vastgestelde grondexploitatiebegrotingen fungeren als financieel en inhoudelijk kader voor het college van B&W, waarbinnen zij verder gaat met de realisatie van een project. Tevens fungeert de grondexploitatiebegroting als ‘voorspelling’ van de te verwachten kosten en opbrengsten en het begrote financiële eindresultaat. Als er een tekort wordt begroot dient er ter dekking van dit tekort een voorziening getroffen te worden. Indien er winst wordt begroot, mag deze pas genomen worden als de winst gerealiseerd is. Dat is pas het geval als de realisatie van het project al zover gevorderd is dat een deel van de begrote winst als ‘gerealiseerd’ beschouwd mag worden en de risico’s beperkt zijn. De spelregels op dat gebied zijn beschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is recentelijk (in 2012) door de BBV- commissie in een notitie verder uitgewerkt en toegespitst op de bedrijfsvoering van een Grondbedrijf. Deze spelregels zijn in acht genomen bij de uitwerking van deze paragraaf. De gemeente Almelo neemt tussentijds niet meer winst dan daadwerkelijk is gerealiseerd. Op basis van dit principe is in 2013 op het complex Hedeman een winst genomen van € 0,15 miljoen. Op de voor dit project begrote winst van € 1,7 miljoen is nu in totaal € 1,55 miljoen genomen. Alle 21 grondexploitaties samen kennen per saldo een begroot tekort van € 23,6 mln. op NCW per 1 januari 2014. - 19 verlieslatende grondexploitaties met een begroot tekort van € 25,3 mln. - 2 winstgevende grondexploitaties met een begrote winst van € 1,7 mln. Voor de verlieslatende projecten is een voorziening getroffen van € 25,3 mln. waardoor de boekwaarde van die 19 projecten met dit bedrag verlaagd is tot een reële balanswaarde. Van de 2 winstgevende grondexploitaties is tussentijds € 1,55 mln. winst genomen waardoor € 0,15 mln. als ‘nog te realiseren winst ’ te boek staat. De geconsolideerde (samengevoegde) begroting van de 21 lopende grondexploitaties ziet er als volgt uit. - Boekwaarde (geïnvesteerd vermogen) € 150,5 mln. - Nog te realiseren opbrengsten op NCW € 239,9 mln. - Nog te maken kosten op NCW € 113,0 mln. - Economische waarde € 126,9 mln. Begroot resultaat op NCW (= tekort) € -/- 23,6 mln. Op basis van de begrote nog te maken kosten en opbrengsten wordt verwacht dat, van het tot op heden geïnvesteerde vermogen ter grootte van € 150,5 mln., circa € 126,9 mln. wordt ‘terugverdiend’ met de bouwgrondproductie, waardoor er per saldo een tekort resteert van € 23,6 mln.

Pagina 188 IN 24789

Verschillen t.o.v. vorig jaar De resultaten van de lopende grondexploitaties zijn ten opzichte van vorig jaar € 1,7 mln. verslechterd op NCW per 1 januari 2014. - 17 verlieslatende grondexpl. van € 23,8 mln. naar 25,3 mln. = € - 1,5 mln. - 2 winstgevende grondexpl. van € 1,9 mln. naar € 1,7 mln. = € - 0,2 mln. De actualisatie van de lopende grondexploitaties heeft er toe geleid dat de voorziening met 1,5 mln. verhoogd moet worden tot een bedrag van 25,3 mln. De vermindering van de geprognosticeerde winsten uit lopende grondexploitaties heeft alleen effect op de toekomstige reserve grondbedrijf en niet op de huidige reserve. In het onderstaand overzicht wordt per winstgevend project weergegeven hoe de begrote resultaten van de winstgevende grondexploitaties zich hebben ontwikkeld.

begroot eindresultaat vorig jaar dit jaar

19 43 53 89

-0,2 -1,7 -0,0 -0,1 -1,9

Noordflank Hedeman Almelo Noordoost Weggeler TOTAAL

mutatie positief

negatief -0,2

-1,7 -0,0 -1,7

0,0

0,0

Vermindering van toekomstige winst

-0,0 -0,1 -0,3 -0,2

De projecten Noordflank en Almelo Noord Oost zijn omgeslagen van een winstgevende grondexploitatie naar een verlieslatende grondexploitatie. De begrote winst uit de lopende grondexploitaties is in enkele jaren tijd bijna volledig verdampt. Vier jaar geleden werd er nog ruim € 20 mln. winst begroot. Met betrekking tot de nu nog lopende grondexploitaties werd vorig jaar € 1,9 mln. winst voorzien, terwijl de huidige winstgevende grondexploitatiebegrotingen in totaal uitkomen op een winst van € 1,7 mln. op NCW per 1-1-2013. In het volgende overzicht wordt per project weergegeven hoe de begrote resultaten van de verlieslatende grondexploitaties zich hebben ontwikkeld.

Pagina 189 IN 24789

begroot eindresultaat vorig jaar dit jaar

04 08 11 13 15 17 18 19 22 23 25 32 53 54 60 61 74 81 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Noordflank Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Chiel Dethmersstraat Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagendoornschool Leemslagen Maatkampshoek TOTAAL

0,1 0,4 0,3 8,9 0,1 0,2 4,2 0,8 1,6 0,3 0,9 2,0 0,8 0,8 0,8 1,6 0,1 23,8

Extra verliesvoorziening:

0,5 0,2 0,4 9,0 0,0 0,3 4,2 1,0 1,4 1,5 0,8 0,9 0,5 2,0 0,4 0,8 0,5 0,8 0,1 25,3

mutatie positief

negatief -0,4

0,2 -0,2 -0,0 0,1 -0,0 0,0 -1,0 -0,6 0,0 -0,5 -0,0 -0,5 -0,0 0,3 0,0 0,3 0,8 0,0 1,7

-3,3 -1,5

De verslechtering van de grondexploitaties (met in totaal € 1,7 miljoen) hangt grotendeels samen met de aanpassing van de parameters, bijstelling van de fasering van de bedrijventerreinen en een voorzichtiger inschatting van de grondopbrengsten voor bedrijventerreinen voor de periode van vier jaar. Tegelijkertijd deden zich meevallers op projectniveau, waardoor het negatieve effect werd beperkt. De grondexploitatie Leemslagen ontwikkelt zich bijvoorbeeld positief, omdat planoptimalisaties zijn doorgevoerd en gronden buiten de projectgrens zijn overgeheveld naar het Complex Verspreide Bezittingen. Daarnaast is in een aantal projecten een aanbestedingsvoordeel gerealiseerd. Dit aanbestedingsvoordeel is, rekening met onvoorzien meerwerk, in de grondexploitatiebegroting verwerkt. Ad f. Deelneming XL Businesspark De gemeente Almelo participeert voor 23% risicodragend in de grondexploitatie van het XL Businesspark, dat word geëxploiteerd door de gemeenschappelijke regeling Regionaal Bedrijventerrein Twente. In de ontwikkeling van het XL Businesspark is t/m 31-12-2013 circa € 81 miljoen geïnvesteerd. Het Dagelijks Bestuur van het Regionaal Bedrijventerrein heeft op 24 maart 2014 een geactualiseerde grondexploitatie opgesteld. Deze grondexploitatiebegroting sluit op een tekort van € 15 miljoen, netto contant per 1-1-2014. Dit op basis van een begroting van (op netto contante waarde) € 56,5 miljoen aan nog te maken kosten en € 122,4 miljoen aan nog te realiseren opbrengsten. Uitgangspunt in de berekening is een jaarlijkse uitgifte van zes hectare per jaar, 2,5 % kosten- en opbrengstenstijging (2,1% in 2014 en 2015) en gemiddeld 4,18% rente (3,58% t/m 2015 en daarna 4,25%). De grondexploitatie per 1-1-2014 laat een verslechtering zien van € 3,3 miljoen (netto contant per 1-1-2014), ten opzichte van vorig jaar. Dit is onder andere het gevolg van een investering in een blusleiding en een ophoging van het plankostenbudget. Tegelijkertijd zijn subsidies ontvangen, van de regio en de provincie.

Pagina 190 IN 24789

De Gemeente Almelo participeert voor 23% in het tekort en dient op basis hiervan een aanvullende verliesvoorziening te treffen van € 0,7 miljoen. Ad g. Afgesloten grondexploitaties In 2013 is van één grondexploitatie (de Praxislocatie) een slotcalculatie opgesteld, met een negatief resultaat van € 26.773,-. Dit hangt samen met nagekomen kosten van juridische adviezen, waarmee in de begroting geen rekening was gehouden. Daarnaast is een deel van het project Hagendoornschool uit exploitatie genomen, omdat bij nader inzien gebleken is dat het hierop geplande bouwprogramma van 64 appartementen niet langer realistisch is. Het uit exploitatie nemen van dit deel van het project had per saldo een negatief effect van € 376.925,-. Ad h. Nog uit te voeren werken Het afgelopen jaar zijn alle begrotingen met betrekking tot de resterende werkzaamheden van al afgesloten complexen geactualiseerd. Ter dekking van deze werkzaamheden was per 1-1-2013 een voorziening getroffen van € 0,8 miljoen. Bij nader inzien blijken de nog te realiseren kosten lager, dan oorspronkelijk geraamd. Van de per 1-1-2013 getroffen verliesvoorziening valt in totaal € 0,4 miljoen vrij. Dit wordt toegelicht in de tabel op de volgende pagina. De nog te realiseren kosten in het voormalige complex Kerkelanden hebben betrekking op de nazorg voor een bodemsanering. Daarnaast wordt naar verwachting nog circa € 54.621,onttrokken uit de reserve grondbedrijf voor de opname van peilbuizen voor grondwaterstanden. Voorziening per 1-1-2013

vml. complex 06 10 31 41 49 50 51 52 xx

omschrijving

Commujon Nijrees

Oosterers Noord Kerkelanden Buitenhaven graslaan Grotestraat zuid Bavinkstraat Primulastraat Peilbuizen grondwater

823.287,76

Voorziening per 1-1-2013 38.220,88 77.985,42 61.063,05 540.806,72 25.000,00 1.260,31 5.460,13 1.719,50 71.751,00 823.267,01

bij: rente bijschrijving 1.528,84 3.119,42 2.442,52 21.632,27 1.000,00 50,41 218,41 68,78 2.870,04 32.930,69

Voorziening per 1-1-2014

af: gemaakte kosten

81.104,84 1.171,11 2.639,77

20.000,00 104.915,72

verrekening met reserve 39.749,72 0,00 62.334,46 302.437,97 23.360,23 1.310,72 5.678,54 1.788,28 0,00 436.659,92

Voorziening per 1-1-2014 0,00 0,00 0,00 260.001,02 0,00 0,00 0,00 0,00 54.621,04 314.622,06 314.622,06

Ad i. De waardering van de voorraad en het exploitatieresultaat De door de gemeente aangekochte objecten, die op korte of langere termijn ontwikkeld (kunnen) worden, maken deel uit van het Complex Verspreide Bezittingen (CVB). Het gaat om circa 150 hectare aan agrarische gronden, 80 woningen, 20 kantoorunits, 35 winkelunits en 6 hectare bedrijventerrein. Dit vastgoed is in categorieën verdeeld. Onder de categorie ‘voorraad toekomstige projecten’ is het vastgoed opgenomen dat uiteindelijk benodigd is voor de binnenstadontwikkeling. Het gaat om panden die nodig zijn voor de realisatie van de stedenbouwkundige visie ‘Almelo vaart er wel bij’. De categorie ‘strategische voorraad’ betreft de voorraad van de complexen die eerder uit exploitatie zijn genomen en die op korte termijn niet worden ontwikkeld. Het gaat onder andere om het voormalige project Waterrijk, Aadijk Noord, Buitenhaven West en de Almeline-locatie. De categorie “te verkopen / af te stoten’ bevat o.a. de objecten die ten behoeve van het binnenstadplan zijn aangekocht, maar die buiten de stedenbouwkundige visie vallen. Het gaat bijvoorbeeld om het RMD gebouw, het Scheepvaarthuis, de Wierdensestraat 24-26 en het voormalige informatiecentrum aan het Kolkje. Ook is een aantal bouwkavels opgenomen onder deze categorie.

Pagina 191 IN 24789

Waardering

Voorraad toekomstige projecten Strategische voorraad Ruilgronden Te verkopen / af te stoten voorraad Totaal

voorraad (m2)

Boekwaarde per ultimo 2013

Herwaardering per ultimo 2013

afwaardering per ultimo 2013

7.861 1.650.964

31.950.000 49.365.103

18.700.000 13.025.031

13.250.000 36.340.073

95.182 1.754.007

13.092.053 94.407.156

6.147.745 37.872.775

6.944.309 56.534.381

Verplichtingen netto

8.398.608 102.805.764

Totaal incl. verplichtingen

8.398.608 37.872.775

64.932.989

De gemeente heeft t/m 2013 in totaal € 94,4 miljoen in het complex verspreide bezittingen geïnvesteerd, door middel van de aankoop van gronden en projecten (o.a. voor voormalige projecten). Daarnaast is de gemeente de verplichting aangegaan om gronden aan te kopen in het voormalige project Waterrijk (€ 8,4 miljoen). Deze aankoopverplichting is niet geeffectueerd. Wel is een voorziening getroffen, om in aankoop te kunnen voorzien. In totaal is € 102,8 miljoen in het CVB geïnvesteerd (inclusief aankoopverplichting). Het Complex Verspreide Bezittingen kent geen begroting met bijbehorend eindresultaat. Elk jaar worden de objecten gewaardeerd tegen de economische waarde op basis van de huidige bestemming / huidig gebruik. In deze taxaties is achterstallig onderhoud en bijvoorbeeld leegstand verdisconteerd. De waarde van de voorraad is per 31-12-2013 vastgesteld op circa € 37,9 miljoen. Om die reden is in totaal € 64,9 miljoen op het geïnvesteerd vermogen afgewaardeerd, door middel van het treffen van een verliesvoorziening. Dit jaar is in totaal € 3,7 miljoen op de voorraad afgewaardeerd. Deze afwaardering is noodzakelijk omdat, als gevolg van de huidige economische omstandigheden, de waarde van een aantal panden lager wordt geschat dan vorig jaar. Hieraan liggen externe taxatierapporten ten grondslag. In de ‘specificaties grondbedrijf’ (bijlage bij dit jaarverslag) is een overzicht opgenomen van de afwaarderingen per object. Omdat het jaarverslag openbaar is (en de ‘specificaties grondbedrijf’ niet) is er voor gekozen om in deze paragraaf geen inzicht te geven in de afwaardering per object. Dit zou immers de onderhandelingspositie van de Gemeente Almelo schaden. Ontwikkeling van de voorraad Het College spant zich in om vastgoed te verkopen en daarmee boekwinsten te genereren, waardoor het weerstandsvermogen van het grondbedrijf wordt versterkt. In onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling van de voorraad over het afgelopen jaar. Voorraadontwikkeling

Voorraad per 1-1-2013 mutaties Voorraad per 31-12-2013

Voorraad (m2) 1.786.500 -32.493 1.754.007

Boekwaarde per ultimo 2013 93.722.448 684.708 94.407.156

Herwaardering per ultimo 2013 40.931.994 -3.059.219 37.872.775

afwaardering per ultimo 2013 61.219.062 3.713.927 64.932.989

In 2013 vonden twee verkopen plaats (aan de Lankampsweg en de George Breitnerstraat). Bij verkoop is een boekwinst gerealiseerd van € 0,3 miljoen. Het in het Complex Verspreide Bezittingen geïnvesteerd vermogen neemt toe, doordat een deel van de Hagendoornschool uit exploitatie is genomen en is ondergebracht in het CVB. Exploitatieresultaat CVB De jaarlijkse lasten en baten op het Complex Verspreide Bezittingen worden jaarlijkse ten laste / ten gunste van de reserve Grondbedrijf geboekt. Per saldo is in 2013 een winst gerealiseerd van € 316.810,-. In onderstaande tabel wordt per categorie inzicht gegeven in het exploitatieresultaat. Pagina 192 IN 24789

Voorraad te verkopen / af te stoten voorraad strategische voorraad - verplichtingen - bijdrage concern ter dekking rentelasten te ontwikkelen Subtotaal

rente over balanswaarde

som lasten/baten

290.884

-233.461

57.423

534.395 -165.944 -400.000

26.782 -

561.177 -165.944 -400.000

812.000

-1.169.879

-357.879

1.071.335

-1.376.558

-305.223

Pachtopbrengsten Beheerskosten Reeds betrokken analyse kapitaallasten Diverse kosten Totaal exploitatieresultaat CVB

resultaat

-42.992 180.935 -170.000 20.470 1.071.335

-1.376.558

-316.810

De rentekosten betreffen de financieringskosten over de balanswaarde per 31-12-2012. De som van lasten en baten is het saldo van huurinkomsten en onderhoudsuitgaven over het afgelopen jaar. Uit de tabel blijkt dat het in bezit hebben van de te verkopen / af te stoten voorraad resulteert in een beperkt verlies. De rentekosten en exploitatielasten werden grotendeels uit de huurinkomsten gedekt. De kosten voor het in bezit houden van de strategische voorraad bedroegen per saldo € 0,6 miljoen. Dit wordt gedekt met een bijdrage van het concern, waartoe in het kader van de voorjaarsnota 2012 is besloten. Daarnaast fungeerde de rentebijschrijving op de verliesvoorziening die is getroffen in verband met de nog niet geëffectueerde aankoopverplichting, als dekkingsbron. Op de voorraad vastgoed in het centrumgebied is een winst gerealiseerd van € 0,4 miljoen. Dit voornamelijk omdat gepland onderhoud aan vastgoed niet heeft plaatsgevonden, in afwachting van herontwikkeling. De kosten van beheer worden uit dit resultaat gedekt.

4. Gronduitgifte in 2013: werkelijk versus begroot In voorgaande paragrafen is in beeld gebracht hoe de resultaten van de grondbedrijf-complexen en de vermogenspositie van het grondbedrijf zich het laatste jaar ontwikkeld hebben / heeft. In onderstaande tabel wordt de voor 2013 geprognosticeerde uitgifte (begroting) afgezet tegen de werkelijk gerealiseerde verkopen. Daarbij zijn alleen projecten opgenomen waarvoor voor wat betreft 2013 een gronduitgifte werd voorzien of waarbij een uitgifte is gerealiseerd.

Pagina 193 IN 24789

uitgifte prognose 2013 Woningbouw 19 23 43 53 60 89 totaal

A

Noordflank Nijrees Noord Hedeman Almelo Noord Oost Ossenkoppelerhoek c.a. Weggeler

Bedrijventerreinen 04 Bedrijvenpark Twente 08 Dollegoor 18 Rhijnbeek 25 Bleskolk, De totaal

22 15 totaal

gerealiseerd 2013

Bedrijvenpark Twente Noord (part) Indieterrein

verschil

B

A-B

10 7 16 10 37 11 91

won. won. won. won. won. won. won.

17 6 19 42

won. 10 won. - 10 won. 16 won. 4 won. 18 won. 11 won. 49

won. won. won. won. won. won. won.

0,5 0,4 4,1 0,5

ha ha ha ha

0,4 -

ha ha ha ha

0,1 0,4 4,1 0,5

ha ha ha ha

5,5

ha

0,4

ha

5,1

ha

0,2

ha ha ha

-

ha ha ha

0,2

0,4

0,2 5,5

ha ha ha

ha ha ha ha ha ha

0,9 0,7 1,6

ha ha ha ha ha ha

3,0 0,7 0,7 4,4

ha ha ha ha ha ha

0,2 5,9

Overige functies 28 vm. Praxislocatie 0,9 54 Pooksbelten 3,0 60 Ossenkoppelerhoek 0,7 61 Dimence 0,7 89 Weggeler 0,7 totaal 6,0 * contract is rond, akte moet nog gepasseerd worden

*

*

Uit de tabel wordt duidelijk dat de uitgifte van bouwrijpe grond in 2013 sterk is achtergebleven bij de prognose. In plaats van een gronduitgifte voor 91 woningen, vonden er gronduitgiften plaats ten behoeve van de bouw van 42 woningen. Er werd twee bedrijfskavels verkocht (van 0,4 hectare) op Bedrijvenpark Twente. De uitgifte van bouwgrond aan Dimence vond wel plaats evenals een interne grondlevering ten behoeve van de bouw van het stadhuis. Voor een aantal verkopen (de verkoop van bouwgrond t.b.v. de realisatie van een bouwmarkt in Rhijnbeek; de verkoop van bouwgrond t.b.v. de realisatie van Almelo Nouveau en de verkoop van een bedrijfskavel in Weggeler) is het contract wel rond, maar vindt levering volgend jaar plaats (in afwachting van de bestemmingsplanprocedure). De financiële gevolgen van de afwijkingen tussen de prognose en werkelijke voortgang in 2013 zijn in de geactualiseerde grondexploitatiebegrotingen verdisconteerd.

Pagina 194 IN 24789

Bijlage 1a: Boekwaardeontwikkeling complexen grondbedrijf

Overzicht boekwaarde + balanswaarde Groep Compl. OMSCHRIJVING nr. nr.

93 91 92 92 94 92 91 92 93 92 92 92 92 92 91 91 92 92 92 93 92

04 08 11 13 15 17 18 19 22 23 25 32 43 53 54 60 61 74 81 89 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Noordflank Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Chiel Dethmersstraat Hedeman Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagedoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek

Sub-totaal lopende grex 92 74 Hagedoornschool (noordeljkdeel) 93 28 vm praxislocatie Sub-totaal afgesloten complexen complex NUTVW Sub-totaal OHW Complex Verspreide Bezittingen TOTAAL (OWH + Voorraad) winstneming Complex Erfpachtgronden CVB verpl. deelneming RBT TOTAAL Voorzieningen Grondbedrijf Algemene Reserve GB Bestemmingsreserves RESERVES en VOORZIENINGEN Netto financieringsbehoefte

Boekwaarde op 1-1-2013

Boekwaarde op 31-12-2013

mutaties 2013 investering inkomsten

3.766.691 1.009.895 -1.441.970 8.413.003 578.945 1.019.534 8.830.570 46.149.968 12.157.150 4.026.278 2.920.305 1.417.522 -1.780.943 38.154.513 2.385.728 1.954.686 3.088.924 1.338.538 8.187.637 4.966.111 868.775

215.405 720.539 926.687 370.053 63.624 164.285 704.426 2.122.126 519.960 389.064 138.232 94.574 196.292 2.211.200 176.436 457.027 571.502 -423.285 36.614 291.812 56.354

289.933 900.000 55.515 38.700 0 258.271 0 34.175 0 934.752 282.000 -57.757 2.846 1.053.435 1.740 381.098 3.027.025 376.925 -32.840 12.622 0

3.692.163 830.435 -570.799 8.744.356 642.569 925.548 9.534.996 48.237.919 12.677.110 3.480.590 2.776.537 1.569.853 -1.587.497 39.312.278 2.560.425 2.030.615 633.401 538.329 8.257.091 5.245.301 925.129

148.011.862

10.002.927

7.558.440

150.456.349

0 12.471.101 12.471.101

0 407.672 407.672

0 12.878.773 12.878.773

0 0 0

0

0

0

0

160.482.963

10.410.599

20.437.213

150.456.349

93.722.448

994.000

309.291

94.407.157

254.205.411

11.404.599

20.746.504

244.863.506

1.350.000 2.988.276 0 0 258.543.687

200.000 -287.013 0 0 11.317.585

0 0 0 0 20.746.504

1.550.000 2.701.263 0 0 249.114.769

87.530.944 497.478 0 88.028.422

6.496.236 -497.478 0 5.998.758

0

94.027.180 0 0 94.027.180

170.515.265

5.318.827

20.746.504

155.087.589

Pagina 195 IN 24789

complexen grondbedrijf

Bijlage 1b: boekwaarde en balanswaarde per complex

Overzicht boekwaarde + balanswaarde Groep Compl. OMSCHRIJVING nr. nr.

93 91 92 92 94 92 91 92 93 92 92 92 92 92 91 91 92 92 92 93 92

04 08 11 13 15 17 18 19 22 23 25 32 43 53 54 60 61 74 81 89 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Noordflank Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Chiel Dethmersstraat Hedeman Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagedoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek

Sub-totaal lopende grex

Boekwaarde op 31-12-2013

Voorziening

3.692.163 830.435 -570.799 8.744.356 642.569 925.548 9.534.996 48.237.919 12.677.110 3.480.590 2.776.537 1.569.853 -1.587.497 39.312.278 2.560.425 2.030.615 633.401 538.329 8.257.091 5.245.301 925.129

529.184 189.273 429.135 8.951.523 15.239 252.901 4.245.828 963.743 1.362.112 1.523.939 801.410 889.730

150.456.349

25.334.966

92 74 Hagedoornschool (noordeljkdeel) 93 28 vm praxislocatie Sub-totaal afgesloten complexen

Complex Verspreide Bezittingen TOTAAL (OWH + Voorraad) winstneming Complex Erfpachtgronden CVB verpl. deelneming RBT TOTAAL Voorzieningen Grondbedrijf Algemene Reserve GB Bestemmingsreserves RESERVES en VOORZIENINGEN Netto financieringsbehoefte

314.622

150.456.349

25.649.588

94.407.157

56.534.382

244.863.506

82.183.970

155.087.589

Pagina 196 IN 24789

92.958

0

94.027.180 0 0 94.027.180

Balanswaarde 31-12-2013

1.550.000

0

1.550.000 2.701.263 0 0 249.114.769

genomen winst

545.801 2.038.477 433.744 753.183 510.642 806.142

0 0 0

complex NUTVW Sub-totaal OHW

complexen grondbedrijf

8.398.608 3.444.602 94.027.180

3.162.979 641.162 -999.933 -207.167 627.330 672.647 5.289.168 47.274.175 11.314.998 1.956.651 1.975.127 680.122 -37.497 38.766.477 521.948 1.596.871 -119.782 27.687 7.450.949 5.245.301 832.170

1.550.000

126.671.383

0

0 0 0 -314.622

1.550.000

126.356.761 37.872.775

1.550.000

164.229.536

-1.550.000

0 2.701.263 -8.398.608

0

158.532.191

Bijlage 2a: uitgifteprognose woningbouw

Uitgifteprognose woningbouw Totaal

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

U U U BG BG U U U U U BG BG BG U BG BG BG BG U BG BG

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Waterrijk Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Masterplan Fortezza Chiel Dethmersstraat Hedeman (incl. Kerkhofsweg) Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagendoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek Totaal

82 600 58 1.553 162 30 16 384 1 18 6 179 181 6 3.276

12 47 9 8 10 1 6 29 1 123

1 10 12 33 18 11 8 10 12 10 31 2 158

1 10 12 83 27 11 15 6 25 30 1 221

20 12 73 26 8 15 25 30 2 211

20 10 83 27 15 25 30 210

30 90 28 17 25 31 221

30 100 23 20 25 198

20 30 125 4 20 25 224

20 30 125 20 19 214

20 40 125 20 205

20 40 125 20 205

40 99 20 159

40 75 20 135

40 75 20 135

40 60 20 120

40 59 20 119

40 50 20 110

40 35 20 95

40 35 20 95

20 30 20 70

26 15 41

7 7

-

BG U

Binnenstedelijk gebied Uitleg Totaal

858 2.418 3.276

45 78 123

74 84 158

58 163 221

60 151 211

50 160 210

61 160 221

30 168 198

30 194 224

30 184 214

40 165 205

40 165 205

40 119 159

40 95 135

40 95 135

40 80 120

40 79 119

40 70 110

40 55 95

40 55 95

20 50 70

41 41

7 7

-

0

Pagina 197 IN 24789

Bijlage 2b: uitgifteprognose bedrijventerrein

Totaal nog

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

2036

uit te geven

Bedrijvenpark Twente Dollegoor De Bleskolk Rhijnbeek Indiëterrein Bedrijvenpark Twente-Noord Bedrijvenpark Twente Noord (part.) Overige grex

5,0 3,0 3,3 4,8 2,9 22,7 15,1 3,4

-

0,6 0,3 4,4 0,3 0,5 0,3 0,5

0,6 0,5 0,3 0,3 0,5 0,3 0,5

0,6 0,5 0,3 0,3 0,5 0,3 0,5

0,6 0,5 0,3 0,3 0,5 0,3 0,4

0,6 0,5 0,3 0,2 0,3 0,5 0,3 0,2

0,6 0,5 0,3 0,2 0,3 0,5 0,3 -

0,6 0,5 0,3 0,3 0,5 0,3 -

0,6 0,3 0,3 1,0 0,5 0,3

0,3 0,3 1,0 0,5 0,3

0,3 0,1 1,0 0,7 0,4

0,3 1,0 0,7 0,4

0,3 1,0 1,0 -

1,5 1,0 -

1,5 1,5 -

1,5 1,5 -

1,5 1,5 -

1,5 1,5 -

1,4 1,5 -

1,4 1,1 -

1,4 -

1,4 -

1,0 -

-

Totaal

60,1

-

6,9

3,0

3,0

2,9

2,9

2,7

2,5

3,0

2,4

2,5

2,3

2,2

2,5

3,0

3,0

3,0

3,0

2,9

2,5

1,4

1,4

1,0

-

Toelichting: de uitgifte in 2014 betreft grotendeels de verkoop van bouwgrond t.b.v. de realisatie van een bouwmarkt in Rhijnbeek. Hiervoor is al een contract gesloten, echter dit contract moet nog worden geeffectueerd.

Pagina 198 IN 24789

Bijlage 2c: uitgifteprognose kantoren

Kollenveld Rohof Indiëterrein Totaal Totaal

2014

2015

2016

5.000 7.034 5.850

650

650

650

3.517 650

17.884

650 650

650 650

650 650

4.167 4.167

17.884

Pagina 199 IN 24789

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

3.517 650

650

650

1.250 650

1.250 650

1.250 -

1.250 -

4.167 4.167

650 650

650 650

1.900 1.900

1.900 1.900

1.250 1.250

1.250 1.250

Bijlage 3: Risicoanalyse grondbedrijf 1. Algemeen In de paragraaf grondbeleid is de vermogenspositie van het grondbedrijf in beeld gebracht. Deze bijlage gaat over de kansen en bedreigingen waardoor de vermogenspositie kan verbeteren of verslechteren. Voor een uitgebreid verslag van de risicoanalyse grondbedrijf wordt verwezen naar de notitie “Financiële risicoanalyse jaarrekening grondbedrijf 2013”.

Het maken van een risicoanalyse heeft meerdere doelen. - De (financiële) risicoanalyse plaatst het begrote eindresultaat van een project in een breder perspectief. Het risicoprofiel geeft inzicht in het realiteitsgehalte van de grondexploitatiebegroting (zie grafiek 1 verderop in deze bijlage). - De risicoanalyse vormt de basis voor risicomanagement. - De financiële risicoanalyse vormt de basis voor het kwantificeren van het neerwaarts risico (= vereiste weerstandscapaciteit). De gemeente moet beschikken over voldoende buffer (=weerstandsvermogen) ter dekking van mogelijke financiële tegenvallers c.q. financieel negatieve scenario’s. Per project en per item zijn er financiële verkenningen en risicoanalyses uitgevoerd. Het resultaat van deze analyse geeft antwoord op oa de volgende twee vragen. a) Zijn de grondexploitatiebegrotingen (per saldo) reëel begroot? b) Hoe groot is het neerwaartse risico t.o.v. de begrote resultaten en de begrote reserves? Ad a Indien de grondexploitaties (per saldo) niet reëel zijn begroot, zijn er ter dekking van de ‘voorziene’ tekorten te hoge of te lage voorzieningen getroffen waardoor de hoogte van de reserve geen goede afspiegeling is van de financiële positie van het Grondbedrijf. Daarom dienen grondexploitaties in beginsel reëel begroot te worden. Voor alle duidelijkheid: een financieel risico is niet het zelfde als een ‘voorzien’ tekort op een grondexploitatiebegroting. Een begroot tekort op een lopende grondexploitatie is geen financieel risico maar een ‘voorzien’ verlies dat moet worden afgedekt met een voorziening ter grootte van het verwachte tekort. Ad b. Inherent aan reëel begroten is dat er circa 50% kans is op een beter resultaat en 50% kans is op een slechter resultaat dan begroot. Ten behoeve van het bepalen van de minimaal vereiste weerstandscapaciteit dient het neerwaartse risico financieel gekwantificeerd te worden. Vervolgens wordt de vereiste weerstandscapaciteit afgezet tegen de aanwezige weerstandscapaciteit. 2. Risicoprofiel Grondbedrijf In deze paragraaf wordt het risicoprofiel van het Grondbedrijf op hoofdlijnen weergegeven. Dit risicoprofiel is samengesteld uit de afzonderlijke risicoanalyses en profielen die per project zijn opgesteld. Het netto neerwaarts risico is gekwantificeerd op ruim € 23 mln. indien 10% restrisico wordt geaccepteerd. Ter dekking van dit neerwaarts risico dient een risicobuffer aanwezig te zijn in de vorm van bijv. reserves.

IN 24789

Pagina 200

23.000.000

-9.600.000 14,00% 54,37% 66,59% 12,00%

41,98% 30,68%

76,88%

10,00%

aantal scenario's

85,34% 20,11%

8,00%

12,53%

6,00%

90,99%

begrotingslijn

95,21% 4,00%

6,80% 97,78% 3,54%

2,00%

99,03%

1,57% 0,02% 0,07% 0,22%

99,66%

0,68%

99,86% 99,97% 99,99% 99,99%100,00%

0,00% -40 tot - -36 tot - -32 tot - -28 tot - -24 tot - -20 tot - -16 tot - -12 tot - -8 tot -4 -4 tot 0 0 tot 4 4 tot 8 8 tot 12 12 tot 36 32 28 24 20 16 12 8 16

16 tot 20

20 tot 24

24 tot 28

28 tot 32

32 tot 36

36 tot 40

40 tot 44

44 tot 48

48 tot 52

52 tot 56

56 tot 60

in m ln.

Grafiek 1: Kansdichtheid van financiële scenario’s, gerangschikt van bestcase tot worstcase

Op basis van de bevindingen zijn de volgende conclusies getrokken. De grondexploitaties zijn begroot conform de door de raad vastgestelde kaders. Over het algemeen zijn de grondexploitaties reëel begroot. De ramingen m.b.t. de nog te maken kosten en opbrengsten zijn reëel. Op basis van nog te maken kosten en opbrengsten wordt verwacht dat van het investeerde vermogen van circa € 150,5 mln., circa € 126,9 mln. wordt ‘terugverdiend’ met de bouwgrondproductie, waardoor er per saldo een tekort resteert van € 23,6 mln. Dit is als volgt verdeeld: 19 verlieslatende grondexploitaties met een begroot tekort van € 25,3 mln. 2 winstgevende grondexploitaties met een begrote winst van € 1,7 mln. Dat betekent dat de getroffen voorzieningen (€ 23,6 mln.) ter dekking van de begrote tekorten op de grondexploitaties het juiste niveau hebben en dat de Reserve grondbedrijf een correcte afspiegeling is van de huidige financiële positie van het grondbedrijf. •

Desondanks laat het risicoprofiel zien dat de kans op een slechter resultaat groter is dan de kans op een beter resultaat dan begroot: Respectievelijk bijna 70 % kans en ruim 30% kans. Deze onbalans heeft twee oorzaken. Ten eerste omdat er enkele zogenaamde ‘onzekere gebeurtenissen’ zijn met mogelijk een negatief effect van een bepaalde omvang. Dergelijke mogelijke tegenvallers worden meestal niet begroot. Ten tweede is het faseringsrisico niet in balans. Het negatieve effect van vertraging in de gronduitgifte (van bijv. 25%) is groter dan het positieve effect bij 25% snellere gronduitgifte.

•

De ramingsrisico’s zijn over het algemeen het grootst bij projecten met veel nog te maken kosten en opbrengsten. Het risico betreft wijzigingen in eenheidsprijzen, hoeveelheden en veronderstelt percentage kostenstijging. Dit zijn bijvoorbeeld de projecten Noordflank en Almelo Noord Oost.

•

De afzetmogelijkheden m.b.t. de omvang van het totale bouwprogramma (“hoeveel”), zoals dat in de 21 grondexploitaties zit, zijn een risicofactor. De fasering van de grondopbrengsten is begroot conform op basis van de verkoop van bouwgrond t.b.v. circa: circa 3.276 woningen (waaronder circa 1.585 in Noordflank); 61 ha bedrijventerreinen (exclusief XL Businesspark en incl. particuliere deel Bedrijvenpark Twente Noord); 17.884 m2 BVO kantoren; circa 14 ha overige bestemmingen zoals bijv. voorzieningen, recreatie ed.

IN 24789

Pagina 201

•

Naast het bovengenoemde aspect (‘hoeveel’) is het begrote uitgiftetempo (‘wanneer’) van het bouwprogramma een risicofactor. De fasering van de reguliere bouwgrondproductiekosten en de begrote rentekosten en prijsstijgingen zijn gebaseerd op het de uitgifteprognoses in bijlage 2 van deze paragraaf.

•

Of er behoefte is aan het totale geprognosticeerde programma (“hoeveel”) is niet meegenomen bij de kwantificering van het neerwaarts risico, er is bij de risicoanalyse wel rekening gehouden met het negatieve effect van vertraging in uitgifte (“wanneer”).

80% bandbreedte afwijking per project (t.o.v. begroot resultaat)

-15.000.000

-5.000.000

5.000.000

15.000.000

Bedrijvenpark Twente 2014 4 Dollegoor (Revitalisering) 8 Kollenveld 11 Rohof 13 Indiëterrein 15 Nijrees Zuid 17 18 Rhijnbeek 2014 18 Waterrijk Ontwerp variant Mediaan 19 Bedrijvenpark Twente Noord 22 Nijrees Noord 23 Bleskolk 25 32 Chiel Dethmerstraat 2014 32 43 Hedeman 2014 consolidatie 43 Almelo Noordoost 53 Pooksbelten 54 60 Ossenkoppelerhoek 2014 consolidatie Aanpassing 60 Dimence 61 Hagendoornschool 74 Leemslagen 81 89 Weggeler 2014 consolidatie 43 Maatkampslanden 91 CVB waarderingsrisico 0 ATSC 0 Overig 0 RBT risico inzake begroot eindresultaat op NCW 0 Totaal 0

Grafiek 2: Bandbreedtes m.b.t. de begrote eindresultaten van de projecten en gevoeligheden van parameters

IN 24789

Pagina 202

25.000.000

3. Gevoeligheidsanalyse

In onderstaande grafiek is het financieel effect van aanpassing van parameters voor kosten- en opbrengstenstijging en rente gekwantificeerd. Tevens is gesimuleerd wat het effect is van een bijstelling van de grondprijzen en/of het uitgiftetempo. bedragen in mln.

15

10

5

0

-5

Afwijking per variabele -10

-15

-20 kostenstijging: 1 jaar langer of korter op 0% opbrengstenstijging: 1 jaar korter of langer op 0% rente: 2 jaar langer of korter op 4,0% i.p.v. 4,5% kostenstijging lange termijn 0,5% lager of hoger opbrengstenstijging lange termijn 0,5% hoger of lager rente vanaf 2018: 0,5% lager of hoger kostenraming eenheidsprijzen 5% lager of hoger grondprijzen raming 5% hoger of lager uitgiftetempo 25% hoger of lager

Grafiek 3: Gevoeligheid per variabele

Uit de grafiek blijkt dat relatief kleine aanpassingen reeds een effect van enkele miljoenen hebben. Echter het effect dient bezien te worden op de totale omvang van nog te maken kosten en opbrengsten, respectievelijk € 142 mln en € 302 mln = € 444 mln.

IN 24789

Pagina 203

7. 8 Lokale heffingen

De paragraaf Lokale Heffingen geeft inzicht in de diverse gemeentelijke belastingen en de consequenties daarvan voor de inwoners van Almelo. Hieronder worden in hoofdlijnen de belangrijkste ontwikkelingen benoemd voor de ontwikkelingen op lokaal fiscaal gebied voor 2013 en de belastingdruk. Lokale heffingen hebben tot doel dat de gemeente door het verwerven van eigen middelen dekking vindt voor haar uitgaven in het kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken. De invoering, wijziging of intrekking van lokale heffingen dient door middel van een door de gemeenteraad vast te stellen verordening te geschieden. De vaststelling van de tarieven door de gemeenteraad vond plaats op 8 november en 3 december 2012. Lokale heffingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding gebonden dan wel ongebonden is. De paragraaf lokale heffingen heeft betrekking op beide. Ongebonden lokale heffingen (OZB en hondenbelasting) worden tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend, omdat zij niet aan een inhoudelijk begrotingsprogramma zijn gerelateerd. De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak. Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffen- en rioolheffing, worden verantwoord op het betreffende programma en worden niet tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. 1. Ontwikkelingen 1.1 Macronorm OZB Met macronorm wordt bedoeld de grens van de jaarlijkse stijging van de totale OZB-opbrengst voor alle gemeenten bij elkaar. Ter voorkoming van een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk is een macronorm ingesteld. Het schrappen van de limitering van de OZB mag niet leiden tot een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk. Op basis van de macronorm moet een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk worden voorkomen en zo nodig gecorrigeerd. De macronorm is een landelijke norm en niet een norm voor individuele gemeenten. Met de areaalontwikkeling wordt dan ook niet op individuele basis rekening gehouden. Deze wordt landelijk benaderd en wel doordat de economische groei wordt meegenomen in de macronorm. De macronorm voor het begrotingsjaar 2013 is 3,0%. Het percentage van 3,0% is opgebouwd uit een reële trendmatige groei van het Bruto Binnenlandse Product van 1,25% en een inflatiepercentage van 1,75% (prijsontwikkeling op basis van het Centraal Economisch Plan). In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen van 10 mei 2012 is afgesproken dat de overschrijding van de macronorm over 2012 in mindering wordt gebracht op de ruimte voor 2013. De reële macronorm, rekening houdend met de vermindering bedroeg 2,76%. 1.2 Hondenbelasting Het Hof ’s-Hertogenbosch oordeelde in januari dat de hondenbelasting in strijd is met het gelijkheidsbeginsel als de gemeente niet kan aantonen dat het geld wordt besteed aan hondenbeleid. De gemeente Sittard-Geleen tekende tegen dit oordeel beroep in cassatie aan bij de Hoge Raad. De Advocaat-generaal (A-G) bracht op 18 juli 2013 advies uit aan de Hoge Raad. De Hoge Raad is niet verplicht deze adviezen over te nemen. De A-G vond dat houders van een hond en degenen die geen hond hebben geen gelijke gevallen zijn. Volgens hem moet de rechter toetsen aan het evenredigheidsbeginsel. De A-G vindt dat in dit geval geen sprake is van onevenredige behandeling. Ook vindt de A-G het geen probleem dat de gemeente niet heeft aangetoond dat de opbrengst voor hondenbeleid is. De hondenbelasting is geen bestemmingsbelasting, de gemeente is vrij in de besteding van de opbrengsten.

IN 24789

Pagina 204

De Hoge Raad oordeelde op 18 oktober 2013 (rechtspraak.nl: ECLI:NL:HR:2013:917) dat het onderscheid in artikel 226 Gemeentewet tussen houders van honden en andere personen geen discriminatie vormt. Voor heffing van hondenbelasting is niet vereist dat een relatie wordt gelegd met bepaalde kosten die de gemeente moet maken in verband met het houden van honden binnen haar grenzen. Met andere woorden: de opbrengst hondenbelasting mag ook in Almelo volledig als algemeen dekkingsmiddel blijven worden ingezet. 2. Tariefsaanpassingen Voor 2013 is in principe uitgegaan van een tariefsstijging op basis van een inflatiepercentage van 2%. Uitzondering hierop was de stijging van de OZB tarieven met 7,15% voor woningen en 7% voor nietwoningen.

Tabel: Tarieven onroerende-zaakbelastingen (in percentages) 2011 2012 Woningen: Eigenaren Niet–woningen: Eigenaren Gebruikers

2013

0,1102%

0,1219 %

0,1362 %

0,2437% 0,1949%

0,2587 % 0,2055 %

0,2791 % 0,2217 %

Ander uitgangspunt was dat de tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolheffing kostendekkend zijn. Voor de afvalstoffenheffing betekende dit in 2013 een tarief van € 284,28 (min 1,9%). Het tarief voor de rioolheffing werd aangepast van een gebruikersheffing naar een eigenarenheffing van € 189,60. Tabel: tarief afvalstoffenheffing per huishouden (in €) 2011 Uniform basistarief

299,16

2012

289,20

2013

284,28

Tabel: tarieven rioolrecht (in €) 2011

Gebruikers: tot en met 250m3 Eigenaren:

170,40 -

2012

183,60 -

2013

189,60

De overige tarieven zijn met 2% verhoogd. Maximering leges rijbewijzen De wegenverkeerswet 1994 wordt aangepast zodat een maximumtarief gaat gelden voor een standaardaanvraag voor een rijbewijs. Deze wijziging is nu nog in behandeling bij de Tweede Kamer (Kamerstukken 32766). Het maximumtarief zelf wordt vervolgens geregeld in een nieuw artikel 49a van het Reglement rijbewijzen. Naar prijspeil juli 2011 gaat het ministerie van Infrastructuur en Milieu uit van € 37,05. Volgens de COELO Atlas van de lokale lasten 2013 bedraagt het landelijk gemiddelde rijbewijstarief € 43,55 en hanteren 317 gemeenten een tarief dat hoger is dan € 37,05. Eind 2013 werd duidelijk dat met ingang van 2014 het maximumtarief werd ingevoerd en werd bepaald op € 38,48. In de legesverordening 2014 is dit afgerond op € 38,45.

IN 24789

Pagina 205

3. Overzicht gemeentelijke belastingopbrengsten en heffingen Onderstaande tabel geeft aan welke opbrengsten uit lokale heffingen zijn geraamd als dekkingsmiddelen in de begroting en gerealiseerd in de jaarrekening.

Tabel: belastingopbrengsten en heffingen (bedragen x € 1.000) Soort heffing Begroting Rekening 2013 2013 OZB 15.681 15.740 Afvalstoffenheffing 8.910 8.795 Rioolheffing 6.916 7.068 Omgevingsvergunningen 1.603 1.377 487 445 Hondenbelasting 2.273 2.467 Parkeerbelasting 320 261 Begrafenisrechten 172 146 Marktgelden 25 59 Precariobelasting 125 137 Reclamebelasting 255 246 Toeristenbelasting 74 90 Haven- en opslaggeld 1.179 1.064 Paspoort, rijbewijs, ID-krt 17 0 Overige leges Totaal 38.037 37.895

Verschil

59 -115 152 -226 -42 194 -59 -26 34 12 -9 16 -115 -17 -142

4. Woonlastenontwikkeling De hoogte van de gemeentelijke woonlasten krijgt regelmatig aandacht in de media. Onder woonlasten verstaan we: onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffen- en rioolheffing. Het zijn belastingen en tarieven waarmee ieder huishouden in een gemeente jaarlijks te maken krijgt. Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) publiceert jaarlijks de Atlas van lokale lasten. Men vergelijkt daarin per gemeente de woonlasten van een woning met een voor die gemeente gemiddelde waarde. Corrigeren voor extra geld van het Rijk ter compensatie van lage belastingcapaciteit? De COELO-atlas maakt onderscheid tussen het perspectief van de belastingbetaler en dat van de gemeente(financiën). Bij het eerste perspectief gaat het erom hoeveel een huishouden in Almelo moet betalen aan belasting. In het tweede perspectief worden de woonlasten gecorrigeerd voor het feit dat gemeenten extra geld uit het gemeentefonds krijgen als ze een relatief lage waarde aan onroerende zaken hebben waarover ze belasting kan heffen. Welke typen huishoudens? Het COELO gaat in de belangrijkste vergelijkingen uit van meerpersoonshuishoudens. Bij gemeenten met tariefsdifferentiatie tussen eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens kan het beeld daardoor afwijken ten opzichte van gemeenten die dat niet hebben. Almelo kent geen goedkoper tarief voor eenpersoonshuishoudens bij de afvalstoffenheffing of rioolheffing. Ook zijn er belangrijke verschillen, doordat er huishoudens zijn met een goedkope of dure eigen woning en huishoudens die hun woning huren. Die laatste betalen sinds 2006 geen OZB meer. Woonlastenontwikkeling in Almelo Als gevolg van voorgaande uitgangspunten ontstonden de volgende gemeentelijke woonlasten bij een woning met een gemiddelde woningwaarde (exclusief garages en woningen in aanbouw) in 2013 van € 164.400.

IN 24789

Pagina 206

OZB eigenaar Afvalstoffenheffing (meerpersoons) Rioolheffing Totaal

2011 Coelo € 197,00 € 299,16

2012 Coelo € 211,00 € 289,20

2013 Coelo € 224,00 € 284,28

€ 170,40 € 667,00

€ 183,60 € 684,00

€ 189,60 € 698,00

Uitkomsten 2013 vergelijkingen Gemeente

Almelo Borne Dinkelland Enschede Haaksbergen Hellendoorn Hengelo Hof van Twente Losser Oldenzaal RijssenHolten Tubbergen Twenterand Wierden Overijssel Nederland

stijging in % tov 2012

bruto woonlasten

éénpersoonshuishouden meerpersoonshuishouden 1-pers meerpers 2012 2013 2012 2013 684 698 684 698 2,0% 2,0% 725 745 725 745 2,8% 2,8% 710 677 770 737 -4,6% -4,3% 694 707 728 741 1,9% 1,8% 604 681 653 730 12,7% 11,8% 684 635 726 742 -7,2% 2,2% 627 617 681 694 -1,6% 1,9% 707 676 617

727 705 613

758 676 704

778 705 674

2,8% 4,3% -0,6%

2,6% 4,3% -4,3%

616 629 590 668 632 613

557 649 588 672 643 630

675 671 691 721 683 683

632 693 689 725 700 697

-9,6% 3,2% -0,3% 0,6% 1,7% 2,8%

-6,4% 3,3% -0,3% 0,6% 2,5% 2,0%

Almelo op landelijk gemiddelde Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen en van een meerpersoonshuishouden liggen de gemiddelde woonlasten landelijk op € 697 en in Almelo op € 698. Almelo zit zo dus op het landelijke gemiddelde aan woonlasten. Als rekening gehouden wordt met de compensatie van het Rijk voor de belastingcapaciteit, bedragen de gemiddelde woonlasten landelijk € 689 en in Almelo op € 745. Almelo zit op deze manier 8% boven het landelijke gemiddelde aan woonlasten. Rangordenummer Het COELO heeft een rangorde gemaakt voor alle 430 gemeenten en deelgemeenten. Nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 430 de hoogste. Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen en van een meerpersoonshuishouden heeft de gemeente Almelo rangordecijfer 192 (was in 2012 nummer 184). Als rekening gehouden wordt met de compensatie van het Rijk voor de belastingcapaciteit is het rangordecijfer hoger: 282 (2012 =287).

IN 24789

Pagina 207

Vergelijking: rangorde van Twentse gemeenten naar hoogte van de gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden in 2013 Gemeente

Almelo Borne Dinkelland Enschede Haaksbergen Hellendoorn Hengelo Hof van Twente Losser Oldenzaal Rijssen-Holten Tubbergen Twenterand Wierden

2012

184 277 348 281 121 278 175 331 164 237 160 153 207 270

2013

192 285 273 278 266 281 183 335 204 144 72 179 169 250

Kwijtscheldingsbeleid Huishoudens met een inkomen op minimumniveau komen in aanmerking voor kwijtschelding van de onroerende-zaakbelastingen, hondenbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Kwijtschelding wordt verleend op basis van 100% van de bijstandsnorm, waarbij tevens een vermogenstoets plaats vindt. Afhankelijk van de inkomens- en vermogenstoets worden de woonlasten voor deze categorie geheel of gedeeltelijk kwijtgescholden.

Tabel: kwijtschelding per belasting (in €) 2012 werkelijk

onroerende-zaakbelastingen afvalstoffenheffing rioolheffing hondenbelasting Totaal

2013 Begroot (incl. wijz.)

2013 werkelijk

7.000 923.000 583.000 35.000

853.000 15.000

11.000 957.000 31.000 36.000

1.548.000

868.000

1.035.000

De verlaging van de kwijtschelding rioolheffing is een gevolg van de wijziging van de heffingsgrondslag riool van een gebruikersheffing in 2012 naar een eigenaarsheffing in 2013.

IN 24789

Pagina 208

7.9 Grote projecten In deze • • • • • •

paragraaf komen de volgende projecten aan bod: Stadhuis Almelo Noordflank (woningbouw) Transitie Noordflank januari 2014 Binnenstad Waterboulevard Verbouw en uitbreiding stadion Heracles/onderhoud sportpark Ossenkoppelerhoek

Stadhuis Bestuurlijk opdrachtgever: Johan Andela Kaderstelling Welk probleem wordt met dit project aan gepakt en waarom zou dit werken? De huidige huisvesting van het ambtelijk apparaat. Medewerkers zitten verspreid over verschillende locaties, dat is niet wenselijk. Daarnaast is de staat van onderhoud van het huidige stadhuis van dusdanig niveau dat daar een oplossing voor moet komen. Een nieuw Stadhuis verhelpt beide problemen. Outcome doelstellingen: wat is het beoogde maatschappelijk effect en hoe kan dit getoetst worden? Een Stadhuis waar de klant centraal staat. Een omgeving waarin de publieksdienstverlening een centrale plek heeft, toegankelijk is voor iedereen. Daarnaast is het Stadhuis een transparante werkomgeving waar alle medewerkers op een efficiënte en effectieve manier met elkaar kunnen samenwerken, kennis delen om een zo optimaal mogelijk resultaat te behalen. Output: wat is de beoogde prestatie/resultaten en hoe kan dit getoetst worden? Bouw van het Stadhuis aan de hand van het door de Raad vastgestelde PvE Stadhuis. De prestaties/resultaten zijn getoetst aan de hand van het VO en DO en bestek. De uitvoering wordt getoetst aan de hand van het ontwerp en bestek. Wat is de doelgroep en wat zijn hun belangen en wensen? Inwoners van Almelo; een stadhuis waarbij de publieksdienstverlening op een meer heldere manier georganiseerd is en de klant efficiënter geholpen kan worden. Bestuurders en medewerkers van Almelo: een aangename, arbo-conforme werkomgeving waar je goed kunt (samen)werken. Wie zijn derden (marktpartijen en belangenorganisaties) en wat zijn hun belangen en wensen? Het project is in haar realisatie fase. Dit betekent intensieve samenwerking met hoofdaannemer en onderaannemers. Nog aan te besteden onderdelen worden zo in de markt gezet, dat regionale leveranciers kansen krijgen om in te schrijven op de aanbestedingen. Per huidige stand van zaken worden ook het SRT en RUD in het nieuwe stadhuis gehuisvest. Er is contact met de plaatselijke energie leverancier voor het in exploitatie nemen van de koude en warmte levering in het gebouw.

Reikwijdte (scope) Projectdefinitie: wat valt er wel en valt er niet onder het project? Bouw van een nieuw Stadhuis op de locatie hoek Egbert Gorterstraat / Haven Noordzijde. Aanleg waterboulevard valt niet in het project. Inrichting openbaar gebied om het pand heen (tot aan grens plangebied) valt wel onder het project. Is er ruimte om de scope te wijzigingen en wie besluit daarover? Scope kan gewijzigd worden. Mocht zich dat voordoen besluit de Raad daarover.

IN 24789

Pagina 209

Flexibiliteit: wat zijn de mogelijkheden om te schuiven in kosten, opbrengsten en kwaliteit? Project heeft een taakstellend budget. Binnen de posten van het totale budget is een mogelijkheid om te schuiven als dat de kwaliteit van het project ten goede komt. De aanneemsom is bekend en ligt vast. Meerwerk dient in principe gecompenseerd te worden met minder werk. Aan alle posten hangt een budget en hooguit is er de mogelijkheid van overheveling van de ene post naar de andere.

Sturing Beslispunt

Op koers? Groen/Oranje/Rood

Opmerkingen

Tijd

Groen

De realisatie van de bouw is in juli 2013 gestart en de opleverdatum van de bouwkundige werkzaamheden is op basis van het aannemingscontract met de aannemer 1 oktober 2014. Na oplevering volgt het plaatsen van de losse inrichtingselementen. Ingebruikname is op basis van de huidige inzichten en afspraken gepland eind van het jaar.

Geld

Groen

Het investering- en exploitatiebudget is beschikbaar. Er zijn op dit moment geen signalen of ontwikkelen die zouden kunnen leiden tot tekorten op het investeringsbudget. Aanbestedingen hebben tot dusverre een positieve uitkomst.

Kwaliteit

Groen

In het vastgesteld ontwerp en bestek zijn de kwaliteiten van het PvE geborgd.

Informatie

Groen

Conform communicatieplan vindt interne en externe informatie plaats. Intern via intranet en extern met name via een maandelijkse Nieuwsbrief.

Organisatie

Groen

In een Project Kwaliteit Plan uitvoering ligt de organisatie van werkgroepen, overlegvormen en afspraken met de aannemer vast.

Communicatie

Groen

Zwaarte punt ligt hierbij op digitale informatievoorziening via nieuwsbrieven en internetsite.

Wanneer er sprake is van PPS: wat is de bevoegdheidsverdeling tussen gemeente en marktpartijen? Het Stadhuis wordt in eigen beheer gerealiseerd.

Planning en voortgang Fase

Start datum

Datum gereed

Wat zijn de relevante beslisdocumenten? Wat is voortgang t.o.v. van vorige rapportage? Is er sprake van wijzigingen

Realisatie

1 juli 2013

1 oktober 2014

Collegevoorstel B & W - 1301853, 13 maart 2013. Aannemingsovereenkomst 22 april 2013

Besluitvorming

Aanbesteding van AV middelen en losse inrichting vindt plaats in 1e kwartaal 2014.

Uitvoering

De aannemer heeft informeel aangegeven enige achterstand te hebben opgelopen in de ruwbouwfase, wat mogelijk tot een verzoek tot verlenging van de bouwtijd kan leiden. Op dit moment worden aanpassingen in de planningen beoordeeld. Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat het geen consequenties heeft voor het moment van ingebruikname.

IN 24789

Pagina 210

Evaluatie

Financiën Wat is de raming van kosten per fase en opbrengsten? Wat is de raming van kosten en opbrengsten? a. In het besluit van 13 maart 2013 is het definitieve investeringsbudget voor de nieuwbouw vastgesteld op € 58.765.578,-Hoe is de raming tot stand gekomen en is deze intern/extern getoetst? De raming is tot stand gekomen door vaststellen PvE en daar de bouwkosten op afstemmen. De raming is extern getoetst door de bouwmanager van het Stadhuis. Na aanbesteding zijn de werkelijk bouwkosten opgenomen en zijn de uitkomsten verwerkt in zowel het investeringsbudget als het exploitatiebudget. Hoe wordt het project gefinancierd en ingepast in de gemeentebegroting? Het project is volledig gedekt binnen de algemene dienst van de begroting. Uitgangspunt zijn de huidige exploitatielasten van de kantoorhuisvesting. Voor de meerdere exploitatielasten a.g.v. de nieuwbouw is via een spaarsysteem voorzien. Als er sprake is van PPS: hoe is de PPS constructie ingevuld? Niet van toepassing

Risico´s Omschrijving

Kans hoog/midden/laag

Politiek en bestuurlijke risico’s

laag

Organisatorische risico’s

laag

Maatschappelijke risico’s

laag

Juridische en wettelijke risico’s

laag

IN 24789

Kwantificering risico

Pagina 211

Beheersmaatregel

Almelo Noordflank (woningbouw) Bestuurlijk opdrachtgever: wethouder Van Woudenbergh Kaderstelling Welk probleem wordt met dit project aan gepakt en waarom zou dit werken? Vanwege tegenvallers in het Grondbedrijf heeft een bijsturing op de fysieke agenda plaatsgevonden. Bij de Voorjaarsnota 2012 heeft de raad gekozen voor wat betreft de woningbouwontwikkeling voor de zgn. mediaanvariant. Voor het project “Waterrijk” betekent dit, dat het plangebied is stedenbouwkundig is geknipt: Voor het zuidelijk deel van het gebied; globaal tot de Westermaatweg, wordt een nieuwe kleinere woonwijk ontwikkeld voor ca. 1600 woningen.

Voor het deel ten noorden van de Westermaatweg wordt een transitiestrategie ontwikkeld. Deze gronden worden herbestemd voor nog nader te bepalen functies. Sinds 2013 wordt over dit project afzonderlijk gerapporteerd. De voorliggende rapportage heeft uitsluitend betrekking op de woningbouw in het zuidelijk plandeel van Almelo Noordflank. Bij raadsbesluit van 12 februari 2013 heeft de raad ingestemd met de herziening van de grondexploitatie Almelo Noordflank en ingestemd met het onderliggende stedenbouwkundige ontwerp met ca. 1600 woningen. Outcome doelstellingen: wat is het beoogde maatschappelijk effect en hoe kan dit getoetst worden? 1. Leveren van een bijdrage aan de stedelijke doelstelling: stad in balans specifiek beschouwd vanuit het woonbeleid zijn de kernpunten voor deze locatie: 0. Meer variatie in het woningaanbod in een suburbaan woonmilieu; 1. Stimuleren (collectief) particulier opdrachtgeversschap; 2. Nieuwbouw is 100% energieneutraal; 3. Binden van midden- en hoge inkomens aan de stad. 2. Bijdrage leveren aan de regionale woonopgave;

Toetsingskaders zijn “stad in balans” en “het verschil maken”. Output: wat is de beoogde prestatie/resultaten en hoe kan dit getoetst worden? Een suburbane woonwijk met ca. 1600 woningen, in een voor Twente onderscheidend woonmilieu; bedoeld voor met name de regionale behoefte maar die tevens nieuwe bewoners kan trekken. Toetsingskader is de feitelijke afzet/verkoop van bouwkavels en gerealiseerde woningbouw door marktpartijen. Wat is de doelgroep en wat zijn hun belangen en wensen? Woonconsumenten in het midden- en hogere segment. De belangen cq wensen van de huidige woonconsument kunnen als volgt worden samengevat:

• • •

Keuzemogelijkheid qua locatie, woonmilieu en koopprijs; Invloed op ontwerp en indeling van woning en woonomgeving; Geen belemmerende regelgeving.

Wie zijn derden (marktpartijen en belangenorganisaties) en wat zijn hun belangen en wensen? Een ontwikkelcombinatie van Bramer/Timmerhuis/Bouwfonds heeft een grondpositie in de Singelbuurt. In het kader van de herziening van de grondexploitatie Almelo Noordflank zijn in het onderliggende stedenbouwkundige ontwerp concessies gedaan in het woningbouwprogramma, zowel kwalitatief als

IN 24789

Pagina 212

kwantitatief. De ontwikkelaars vragen echter een verdergaande bijstelling van woningbouwprogramma. Hierover zijn wij in overleg. De marges zijn echter klein. Bijstellingen mogen niet leiden tot onbalans in het woningbouwprogramma binnen het plan. De gesprekken hebben nog niet geleid tot een tastbaar resultaat. De ontwikkelaars vragen om verdergaande concessies op het punt van dichtheden en woningbouwprogramma. Reikwijdte (scope) Projectdefinitie: wat valt er wel en valt er niet onder het project? Kaders voor het project zijn vastgelegd in bestemmingsplan Waterrijk fase 1, exploitatieplan waterrijk, beeldkwaliteitsplan Waterrijk en de randvoorwaarden bij de stedenbouwkundige verkenning Almelo Noordflank. Binnen het ontwerp van Almelo Noordflank is wel de ruimtereservering gedaan voor fietssnelweg F35 tussen Vriezenveen en het Noorderpark. De aanleg van de fietssnelweg valt echter buiten de scope van het project woningbouw Almelo Noordflank. Is er ruimte om de scope te wijzigingen en wie besluit daarover? Wijzigingen zijn op dit moment (nog) niet aan de orde. De stuurgroep besluit over wijzigingen van de scope. Flexibiliteit: wat zijn de mogelijkheden om te schuiven in kosten, opbrengsten en kwaliteit? Binnen de huidige kaders en randvoorwaarden zijn de mogelijkheden marginaal.

Sturing Beslispunt

Op koers? Groen/Oranje/Rood

Opmerkingen

Tijd

Oranje/rood

Geld

Oranje/rood

De uitgifte van bouwkavels loopt niet volgens planning. Dit heeft uiteraard een negatief effect op het resultaat van de grondexploitatie. De prognose voor nieuwbouw-woningmarkt is onverminderd slecht. De lijn is om prioriteit te geven aan het invullen van bouwclaims boven vrije uitgifte van kavels. Hierbij zijn de risico’s van een vertraagde (vrije) uitgifte afgewogen tegen de financiële risico’s van bouwclaims.

Kwaliteit

Groen

Geborgd in bestemmingsplan Waterrijk fase 1, exploitatieplan, beeldkwaliteitsplan Waterrijk en de stedenbouwkundige verkenning Almelo Noordflank.

Informatie

Groen

Geborgd middels planning- en controlcyclus.

Organisatie

Groen

Geborgd in ambtelijke projectgroep met terugkoppelmomenten naar het bestuur.

Communicatie

Groen

Geborgd middels planning- en controlecyclus.

Wanneer er sprake is van PPS: wat is de bevoegdheidsverdeling tussen gemeente en marktpartijen? Op dit moment is er (nog) geen sprake van een PPS. Juridisch kader voor een eventuele samenwerkingsvorm met marktpartijen is het exploitatieplan. Hierin zijn de eisen ten aanzien van programma, kwaliteit, fasering en financiën vastgelegd. Dilemma t.a.v. herziening van het exploitatieplan: Inleiding Wanneer binnen een bestemmingsplan ontwikkelaars een grondpositie hebben is het een wettelijk vereiste dat het kostenverhaal is verzekerd. In gewoon Nederlands; er moet afgeregeld zijn, dat een ontwikkelaar (naar rato) meebetaalt aan de voorzieningen in het plan. Hiervoor is de figuur van het exploitatieplan ingevoerd. De raad stelt het exploitatiieplan vast. Het vaststellen hiervan is geënt op IN 24789

Pagina 213

het bestemmingsplan en loopt hiermee in de procedurele zin mee op. Het exploitatie moet jaarlijks worden herzien. Op niet herzien van het exploitatieplan staan geen sancties. Feitelijke situatie Waterrijk cq Almelo Noordfank: Het exploitatieplan voor Waterrijk is gekoppeld aan het in augustus 2012 onherroepelijk geworden bestemmingsplan “Waterrijk” Fase I”. Formeel had het exploitatieplan daarom uiterlijk augustus 2013 moeten worden herzien. Met een aantal tussenstappen is echter afscheid genomen van het plan Waterrijk. (Marsroute I, II en III) Bij het vaststellen van de herziening van de grondexploitatie februari 2013 door de raad, is op basis van Marsroute III, uitgegaan van een kleiner (stedenbouwkundig) plan “Almelo Noordflank” met ca. 1600 woningen. In het plan kunnen van noord naar zuid, grofweg drie bouwvlekken worden onderscheiden, te weten: •

De Noordvlek 76 ha met ca. 1100 woningen (gebied tussen Lateraal kanaal en Westermaatweg); • De Singelbuurt ca. 28 ha met ca. 365 woningen • De Parkbuurt 39 ha. met ca. 135 woningen. Met uitzondering van de Singelbuurt is de grond in eigendom van de gemeente. Ontwikkelvolgorde: De focus bij de plannen ligt op bouwen/afwikkelen van de bouwclaims in de Parkbuurt en aansluitend ontwikkelen van de Singelbuurt. Ontwikkeling van de Noordvlek is sterk afhankelijk van de wijze waarop het transitiegebied wordt ontwikkeld en is daarom voorlopig niet aan de orde. Wat is het probleem?: Zoals gezegd; formeel dient het exploitatieplan jaarlijks te worden herzien. Het huidige exploitatieplan heeft als (financiële) onderlegger het bestemmingsplan Waterrijk fase I. (met 3000 woningen) Dit is geen basis voor afspraken /overeenkomst met de ontwikkelaar van de Singelbuurt. In de voor deze ontwikkelaar berekende exploitatiebijdrage zitten immers allerlei kosten die niet (meer) aan de orde zijn. Ook de het stedenbouwkundige plan met de herziene grondexploitatie van februari 2013 is geen basis voor een herziening van het exploitatieplan. In dit ontwerp is de invulling van de Noordvlek met 1100 woningen een onzekere factor. Ook bij dit plan moeten kosten aan de ontwikkelaars worden toegerekend waarvan onzeker is of zij ook daadwerkelijk gemaakt gaan worden. De meest voor de hand liggende oplossing lijkt het bestemmingsplan Waterrijk fase I voor de delen Parkbuurt en Singelbuurt te herzien en voor dat deel het exploitatieplan te herzien. Het bezwaar van het knippen van het plan is, dat er een juridisch uiterst ingewikkelde situatie ontstaat voor zowel het bestemmingsplan als het exploitatieplan. Het opstellen cq herzien van een explotatieplan is een tijdrovende, arbeidsintensieve klus. De vraag kan ook worden gesteld; hoe zinvol is het beslag op menskracht en te maken externe kosten in het licht van de onzekerheden rond de ontwikkelingen van Almelo Noordflank? Hoe nu verder? Omdat: • Door de onzekerheden bij de ontwikkeling van Almelo Noordflank (Transitiestrategie en Woningbouwdeel) er op dit moment geen zinvolle keuze gemaakt kan worden voor een herziening van het

IN 24789

Pagina 214

bestemmingsplan en het exploitatieplan; • een directe urgentie ontbreekt; • In dit stadium, de te maken kosten voor de herziening van het exploitatie vrijwel zeker een desinvestering zijn; Wordt geadviseerd het exploitatieplan pas te herzien als er duidelijkheid is over de ontwikkelingsrichting van Almelo Noordflank. Planning en voortgang Woningbouw Noordflank: doorlooptijd 20 jaar (2014 – 2034) De afzet van bouwkavels stokt. De raad is middels de bestuursrapportage 2013, in de raadsvergadering van 17 september jl. hierover geïnformeerd. (zie hfd. 4. Grondbedrijf) De focus ligt de komende tijd op: • Binnen het juridisch kader afwikkelen van bouwclaims in het plandeel Parkbuurt. • Voortzetten van overleg met de ontwikkelaars van de Singelbuurt. Inzet is het bereiken van overeenstemming over een voor beide partijen aanvaardbaar kwalitatief en kwantitatief woningbouwprogramma voor de Singelbuurt. • Onderzoeken varianten verdere bijstelling van het plan in combinatie met verkennen mogelijkheden om tot versnelde uitgifte komen. Financiën Wat is de raming van kosten per fase en opbrengsten? De geplande uitgifte van 10 kavels in de Parkbuurt is in 2013 niet gerealiseerd. Consequentie is dat de gronduitgifte verder uitgefaseerd moeten worden. Dit zal een negatief effect op de grondexploitatie hebben.. Het resultaat is mede afhankelijk van de keuzes van te hanteren parameters. Deze worden in samenspraak met de accountant bepaald. De exacte cijfers van de herziene grondexploitatie komen begin maart 2014 beschikbaar en worden integraal opgenomen in de jaarrekening 2013. Als hoofdoorzaken van de vertraagde uitgifte kunnen worden benoemd:

• Programma en ambitie sluit niet aan op de huidige marktvraag; • Ivm afwikkelen bouwclaims nauwelijks mogelijkheden voor “vrije” uitgifte. Hoe is de raming tot stand gekomen en is deze intern/extern getoetst? De grondexploitatieraming voor Almelo Noordflank wordt in eigen beheer door het gemeentelijk team planeconomie opgesteld. Als er sprake is van PPS: hoe is de PPS constructie ingevuld? (nog) Niet van toepassing.

IN 24789

Pagina 215

Risico´s Omschrijving

Kans hoog/midden/laag

Kwantificering risico

Beheersmaatregel

Woningmarktontwikkelingen

midden/hoog

Maatregelen overwegen om uitgeefbaarheid te vergroten. Dit impliceert concessies doen op het gebied van kwaliteit, dichtheden programma en financieel resultaat. Voortzetten en intensiveren afhandelen historische bouwclaims.

Samenwerking private partijen

Midden

voortzetten en intensiveren onderhandelingen

Vertraging in de uitvoering van civiele werkzaamheden

Laag

Opvoeren inzet indien aan de orde. Afdekken middels besteksvoorwaarden.

Bij de gekozen mediaanvariant is een afweging gemaakt tussen enerzijds stedenbouwkundige/ruimtelijke gevolgen en aanvaarbare financiële risico’s anderzijds. Ingezet wordt op beperken van verliezen en inspelen op de veranderde (woning)markt).

IN 24789

Pagina 216

Transitiestrategie Noordflank januari 2014 Bestuurlijk opdrachtgever: wethouder Van Woudenbergh Kaderstelling Welk probleem wordt met dit project aan gepakt en waarom zou dit werken? Op 15 januari 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met het verkennen van de mogelijkheden voor een transitiestrategie van het gebied ten noorden van de Westermaatweg ter grootte van ca. 140 hectare dat onderdeel was van het woningbouwproject Waterrijk.

Samen met een extern bureau is in 2013 gewerkt aan de verkenning van de (on)mogelijkheden voor de transitie van dit gebied. De perspectieven voor een ontwikkeling van de uit de woningbouwplanning genomen gronden van het voormalige Waterrijk aan de Noordflank zijn in beeld gebracht. Na een interactief proces waarbij mogelijke functies zijn benoemd en getoetst aan de door de raad aangeven voorwaarden blijken de ontwikkeling van een dorpslandgoed en een innovatieve agrarische ontwikkeling het meeste perspectief te bieden als hoofdontwikkeling. In haar vergadering van 11 februari 2014 heeft de raad besloten om: 1. Kennis te nemen van de uitkomst van het rapport Verkenning transitiestrategie Noordflank Almelo. 2. Een nadere uitwerking van de perspectieven van een dorpslandgoed of een andere duurzame ontwikkeling, waarbij een agropark en/of intensieve veehouderij wordt uitgesloten, tegemoet te zien. Outcome doelstellingen: wat is het beoogde maatschappelijk effect en hoe kan dit getoetst worden? Hoofddoelstelling van de transitiestrategie is de ambitie voor een duurzame gebiedsontwikkeling en de verhoging van de grondopbrengsten te faciliteren. Output: wat is de beoogde prestatie/resultaten en hoe kan dit getoetst worden? Resultaat van de transitiestrategie is een ontwikkeling aan de Noordflank die voldoet aan de door de Raad geformuleerde randvoorwaarden. Wat is de doelgroep en wat zijn hun belangen en wensen? Een omgevingsanalyse maakt deel uit van de aanpak. Wie zijn derden (marktpartijen en belangenorganisaties) en wat zijn hun belangen en wensen? De kern van de aanpak is dat de dialoog is en wordt aangegaan is met betrokkenen: potentiële investeerders en ondernemers, belangenorganisaties, burgers en medeoverheden.

Investeerders/ondernemers: Risicodragend en bereid tot investering mits er sprake is van een goede business-case. Belang bij een duurzame economische en toekomstgerichte bedrijfsontwikkeling. Ondernemers die elders moeten wijken zien kansen binnen de ontwikkeling om hun bedrijf voort te zetten. Belangenorganisaties: Hier is er sprake van organisaties die sceptisch zijn t.a.v. de innovatie ontwikkeling en een aantal die

IN 24789

Pagina 217

aandringen op een stap voorwaarts in de innovatieve sector. Belang van partijen ligt dan ook enerzijds in het handhaven van de kwaliteit en kwantiteit van de huidige sector en anderzijds in het maken van een innovatie sprong en op de toekomst gericht in een sector die maatschappelijk onder druk staat. Burgers: Belang van de kern is de kwaliteit en leefbaarheid van de omgeving. Medeoverheden: Vanuit de gemeente Twenterand wordt de zorg uitgesproken over een mogelijke ontwikkeling van “megastallen” grenzend aan hun grondgebied. Reikwijdte (scope) Projectdefinitie: wat valt er wel en valt er niet onder het project? Kaders voor het project zijn vastgelegd in de besluitvorming van de raad en zal worden meegenomen in de vervolgaanpak. Is er ruimte om de scope te wijzigingen en wie besluit daarover? Wijzigingen zijn op dit moment (nog) niet aan de orde. Het college en de raad besluiten over wijzigingen van de scope. Flexibiliteit: wat zijn de mogelijkheden om te schuiven in kosten, opbrengsten en kwaliteit? Binnen de huidige kaders en randvoorwaarden zijn de mogelijkheden marginaal.

Sturing Beslispunt

Op koers? Groen/Oranje/Rood

Opmerkingen

Tijd

Groen

Er lag conform de planning een voorstel bij de raad over de uitkomst.

Geld

Rood Voor een nader uitwerking zal een budget beschikbaar moeten worden gesteld.

Kwaliteit

Groen

In nauw overleg en samenwerking met alle stakeholders zal de kwaliteit worden uitgewerkt.

Informatie

Groen

Geborgd middels planning- en controlcyclus.

Organisatie

Groen

Geborgd in ambtelijke projectgroep met terugkoppelmomenten naar het bestuur.

Communicatie

Groen

Er zal in de vervolgaanpak aandacht worden besteed aan het strategisch omgevingsmanagement. Geborgd middels planning- en controlecyclus.

Wanneer er sprake is van PPS: wat is de bevoegdheidsverdeling tussen gemeente en marktpartijen? Op dit moment is er (nog) geen sprake van een PPS. Nadere uitwerking van de vervolgaanpak zal nog plaatsvinden

Planning en voortgang De verkenning is conform de planning afgerond. Op basis van het besluit van de raad zal een vervolgaanpak worden voorgelegd. De projectleider neemt hiertoe het initiatief.

IN 24789

Pagina 218

Financiën Wat is de raming van kosten per fase en opbrengsten? Een nadere raming van kosten voor de vervolgaanpak zal worden voorgelegd. Hoe is de raming tot stand gekomen en is deze intern/extern getoetst? Idem Als er sprake is van PPS: hoe is de PPS constructie ingevuld? (nog) Niet van toepassing.

Risico´s Omschrijving

Kans hoog/midden/laag

Maatschappelijke impact ontwikkelingsstrategie

Hoog

Omgevingsmanagement Nauwe samenwerking met alle stakeholders

Lagere opbrengst gronden

Hoog

Businessplan en grondexploitatie.

IN 24789

Kwantificering risico

Pagina 219

Beheersmaatregel

Binnenstad Bestuurlijk opdrachtgever: wethouder Van Woudenbergh Kaderstelling Welk probleem wordt met dit project aan gepakt en waarom zou dit werken? De gemeente wil de binnenstad als brandpunt herstellen. Bij een gezonde stad hoort een levendige binnenstad, waar alles samenkomt. Dit wordt bereikt door de ruimtelijke structuur van de binnenstad te vernieuwen en de kwaliteit van de functies en voorzieningen te verhogen. Verandering wordt gecombineerd met herstel van oorspronkelijke kwaliteiten. Om de concurrentie aan te kunnen moet de binnenstad een beter aanbod hebben en moet de omgeving aantrekkelijker worden. Dit wordt verwoord in de stedenbouwkundige visie ‘Almelo Vaart er wel bij’.

Met de op dit moment gereserveerde middelen wordt gefocust op de realisatie van een eerste fase van de stedenbouwkundige visie. De inspanningen zijn gericht op de realisatie van een eerste fase van het centrumplan, waarin in ieder geval de eerder aangegane verplichtingen uit de overeenkomst Kloosterhofflat worden ingevuld. Outcome doelstellingen: wat is het beoogde maatschappelijk effect en hoe kan dit getoetst worden? Realiseren van een duurzame stadsreparatie met herstel van ruimtelijke structuren, waarbij aandacht is geschonken aan de functionaliteit en waarbij de regiofunctie van Almelo wordt hersteld. Dit door het uit de markt nemen van leegstaande winkelmetrages, het reconstrueren van de openbare ruimte (waaronder een havenkom) en het opknappen van gevels. Uitgangspunt daarbij is dat risico’s voor de gemeente worden beperkt, ondermeer door het terugbrengen van de vastgoedportefeuille in het centrumgebied. Daarnaast vormt de invulling van de in 2010 met Beter Wonen gesloten overeenkomst een belangrijke doelstelling. Output: wat is de beoogde prestatie/resultaten en hoe kan dit getoetst worden? Voor wat betreft het deelplan Oostgevel is het beoogde resultaat dichtbij. Met Urban Interest en Beter Wonen is overeenstemming bereikt over het uit de markt nemen van leegstaande kantoor/winkelmeters, door de realisatie van sociale huurwoningen in de voormalige V&D. Het pand wordt aan de zijde van het Waagplein en de Werfstraat volledig van een nieuwe gevel voorzien. Hierover moet nog besluitvorming plaatsvinden in de gemeenteraad. De overeenkomst wordt aan de raad voorgelegd als overeenstemming is bereikt over Haven Zuid. Duidelijkheid over de provinciale subsidie (waterboulevard) speelt daarbij een belangrijke rol.

Urban Interest, Beter Wonen en de Gemeente Almelo hebben zich voorgenomen voor 1 april 2014 overeenstemming te bereiken over Haven Zuid. Op dit moment wordt door Beter Wonen en Urban Interest onderzoek gedaan naar de wijze waarop het thans verhuurde deel van de Kloosterhofflat (63 appartementen), kan worden ingepast. In dit onderzoek wordt door Beter Wonen ook het Hagengrachtprogramma betrokken (20 appartementen). Door de gemeente en Urban Interest wordt onderzocht of winkelcentrum de Havenpassage kan worden herontwikkeld. Het op 23 april 2013 gepresenteerde “scenario drie” geldt daarbij als vertrekpunt: - afname van winkelmetrages door sloop van leegstand - behoud van de huidige huurders in de Havenpassage - doortrekken waterboulevard tot op het nieuwe Stadsplein - behoud van de parkeerkelder Wat is de doelgroep en wat zijn hun belangen en wensen? Inwoners (w.o. ouderen en jongeren) van Almelo e.o.; ondernemers; marktbond; horeca; stichting

IN 24789

Pagina 220

Kaderstelling evenementen; bewonerscommissie binnenstad. De stad moet in ieder geval goed bereikbaar zijn en aantrekkelijk zijn voor alle doelgroepen. Geïnventariseerd moet worden welke de verschillende belangen en wensen zijn. Een stakeholdersanalyse en een inventarisatie van belangen en standpunten is dan ook van groot belang (omgevingsanalyse). Wie zijn derden (martkpartijen en belangenorganisaties) en wat zijn hun belangen en wensen? Urban Interest Ontwikkelingscombinatie Almelo 2010 Centrum Almelo Aktief (ondernemersvereniging) Marktbond Horeca Stichting Evenementen Wijkcommissie Wijkplatform Almelo Centrum Historische Kring Stichting Stadsherstel Eigenaren panden detailhandel Huurders detailhandel NVM Waterschap MKB KvK Architectuur centrum/Oversticht Voor belangen en wensen zie opmerking doelgroep.

Reikwijdte (scope) Projectdefinitie: wat valt er wel en valt er niet onder het project? Wel onderdeel van het project - Onderhandelen met marktpartijen - Sluiten overeenkomsten; - Fasering opstellen - Instellen centrumspaarfonds - Duurzaamheidsonderzoek - Stakeholdersanalyse / Communicatie stakeholders - Begeleiden plannen van derden - Vaststellen bestemmingsplan voor de binnenstad - Vaststellen beeldkwaliteitplan - Realisatie openbare ruimte - Realisatie fase 1 - Aanleg havenkom

Geen -

onderdeel van het project Aanleg Waterboulevard tot aan vijver Kreta Herinrichten Waagplein (Verbindende Pleinen) Herontwikkeling van het Kolkje Q-impuls Grotestraat

Is er ruimte om de scope te wijzigingen en wie besluit daarover? IN 24789

Pagina 221

Wanneer de consequenties en risico’s aanvaardbaar zijn is het mogelijk de scope te wijzigen. De raad zal hier een besluit over moeten nemen. Flexibiliteit: wat zijn de mogelijkheden om te schuiven in kosten, opbrengsten en kwaliteit? Bijvoorbeeld een optimalisatie van het plan kan leiden tot een verschuiving in kosten, opbrengsten en kwaliteit.

Sturing Beslispunt

Op koers? Groen/Oranje/Rood

Opmerkingen

Tijd

oranje

De raad heeft op 11 maart 2014 een nieuw besluit genomen over de detailhandelsstructuurvisie. Dit besluit is conform het provinciaal beleid t.a.v. de detailhandel. De bijdrage van de provincie van € 8,9 mln komt hiermee dichtbij. Dat betekent dat ook een start met de herontwikkeling van Haven Zuid realistischer wordt. Deze herontwikkeling hangt ook samen met de onderhandelingen die gevoerd worden mee een ontwikkelaar in de binnenstad

Geld

Oranje

Gesprekken met de provincie vinden plaats mbt de bijdrage van € 8,9 mln

Oranje

Uit de Ontwikkelagenda Netwerkstad Twente is een bijdrage in het vooruitzicht gesteld ten behoeve van de verbinding Waagplein met het nieuwe Stadsplein (€ 3,1 mln). Voor 1 januari 2015 moet gestart zijn met de uitvoering.

Kwaliteit

groen

stedenbouwkundige visie is vastgesteld door de raad. Deze visie is het uitgangspunt. Verder blijft de kadernota beeldkwaliteit van kracht. Op dit moment wordt een beeldkwaliteitplan voorbereid. Met de voorbereidingen van het bestemmingsplan wordt op korte termijn gestart

Informatie

groen

de raad wordt met grote regelmaat geïnformeerd

Organisatie

groen

er is een onderhandelingsteam geformeerd

Communicatie

oranje

communicatie met stakeholders vindt plaats.

Wanneer er sprake is van PPS: wat is de bevoegdheidverdeling tussen gemeente en marktpartijen? Voor wat betreft deelplan Oostgevel 1 is afgesproken dat Urban Interest verantwoordelijk is voor de vastgoedontwikkeling. Beter Wonen richt zich op het (door-)exploiteren van sociale huurwoningen en de gemeente is verantwoordelijk voor de reconstructie van de openbare ruimte. Inzet is om deze rolverdeling ook tot uitdrukking te brengen in de overeenkomst over Haven Zuid.

IN 24789

Pagina 222

Planning en voortgang Fase

Datum gereed

Wat zijn de relevante beslisdocumenten? Wat is voortgang tov van vorige rapportage? Is er sprake van wijzigingen

Juli 2012

April 2014

Ontwikkelaar, Beter Wonen en gemeente hebben in een samenwerkingsovereenkomst aangegeven te willen komen tot de bouw van appartementen Oostgevel (voormalige V&D locatie). De raad moet hiermee nog instemmen. Deze ontwikkeling is gekoppeld aan de herontwikkeling van Haven Zuid. In april 2014 moet duidelijk zijn of er overeenstemming bereikt kan worden over de herontwikkeling Haven zuid.

Besluitvorming

April 2014

april 2015

De raad wordt voorgesteld de Samenwerkingsovereenkomst aan te gaan met Urban Interest en Beter Wonen over deelplan Oostgevel 1, nadat de onderhandelingen over het deelplan Haven Zuid zijn afgerond. Naast besluitvorming over de samenwerkingsovereenkomsten, neemt de raad besluiten over het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitplan.

Uitvoering

4e kwartaal 2014

2022

Als de provincie bereid is middelen beschikbaar te stellen voor de aanleg van het water tot in de stad, kan gestart worden met de voorbereiding en de uitvoering ervan. Op het moment van overeenstemming met de betrokken partijen over Haven Zuid zal de voorbereiding en uitvoering worden gestart. Gestart zal worden met de bouw van de appartementen Oostgevel (voormalige V&D locatie).

Evaluatie

gedurende het gehele proces zal geëvalueerd worden

Verkenning

Start datum

NB: Bij de doorlooptijden is geen rekening gehouden met eventuele bezwaar- en beroepsprocedures. Deze procedures zullen de doorlooptijden aanmerkelijk verlengen. Financiën Wat is de raming van kosten per fase en opbrengsten? De raad heeft, bij behandeling van de voorjaarsnota 2012, besloten om € 5.000.000 te reserveren voor de eerste fase van het centrumplan en het kunnen nakomen van de verplichtingen die voortvloeien uit de in maart 2010 gesloten overeenkomst met Beter Wonen. Genoemd bedrag is, bij vaststelling van de begroting 2013, gestort in de reserve centrumspaarfonds.

IN 24789

Pagina 223

Financiën Ontwikkelingen sindsdien: a. Vanuit de grondexploitatie Dimence is een bedrag van € 347.220,- gestort in het fonds. Dit conform de besluitvorming bij vaststelling van de grondexploitatie (2011/14559). b. Begin 2014 wordt rente op de reserve bijgeschreven (begroot: € 202.800,-) c. Onderhandelingen met de ontwikkelcombinatie Almelo 2010 hebben geleid tot een vaststellingsovereenkomst. De raad is via een separaat raadsvoorstel (Raad – 1301656) voorgesteld om de hiermee samenhangende kosten (€ 410.000,-) ten laste van het centrumspaarfonds te brengen. d. De raad heeft een krediet van € 650.000,- ter beschikking gesteld (Raad - 1200472). Hiervan had € 128.000 betrekking op de overschrijding op het oude krediet en heeft € 508.000,- betrekking op de uitwerking van een plan voor de eerste fase en de vergoeding van huurderving aan Beter Wonen. T/m 31-12-2013 is in totaal € 465.000,- uitgegeven, ten laste van het spaarfonds. Dit heeft geleid tot de Samenwerkingsovereenkomst Oostgevel I. De stand van de reserve centrumspaarfonds is, per 1-1-2014 en na verwerking van het bovenstaande, € 4,7 miljoen. De raad is via een raadsbrief met kenmerk raad – 1401833 geïnformeerd over de overeenstemming die met Urban Interest en Beter Wonen is bereikt over de ontwikkeling van het deelplan Oostgevel 1. Deze overeenkomst ziet toe op de realisatie van de verbinding tussen het Waagplein en het Centrumplein zoals opgenomen in de Ontwikkelagenda van Twente. Daarnaast voorziet de overeenkomst in de omzetting van kantoor / winkelruimte naar sociale woningbouw. Door de koop van appartementsrechten van Urban Interest, wordt de tegenprestatie voor de levering van de leegstaande vleugel van de Kloosterhofflat ingevuld. Hierover later meer. De overeenkomst wordt na 1 april 2014 voorgelegd aan de gemeenteraad en bevat de volgende financiële verplichtingen: a. het gezamenlijk onderzoeken van de herontwikkelingsmogelijkheden van deelgebied Haven Zuid b. het opstellen en in procedure brengen van het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitsplan (als uitwerking van de door de raad vastgestelde kadernota beeldkwaliteit) c. de aankoop van Waagplein 1, ten behoeve van de openbare ruimte (verbinding Waagplein – Stadsplein) d. het realiseren van de openbare ruimte ter plaatse van de Waagstraat en het reconstrueren en/of aanhelen van de openbare ruimte in de Werfstraat e. de aankoop van 30 appartementsrechten, als tegenprestatie voor de Kloosterhofflat f. het vergoeden van huurderving aan Beter Wonen, conform overeenkomst Kloosterhofflat De onder a. en b. bedoelde afspraken zien toe op de door de gemeente gewenste regierol. De gemeente wil de ruimtelijke kwaliteit bewaken en partijen stimuleren om over te gaan tot herontwikkeling (faciliteren). Hiervoor is budget benodigd voor planbegeleiding. De onder c en d bedoelde afspraken zien toe op de realisatie van een verbinding tussen het Waagplein en het nieuwe Stadsplein, waarbij het pand gelegen aan Waagplein 1 (hierin is op dit moment Mc Donalds gevestigd) zal verdwijnen. Urban Interest zal het pand slopen en afspraken maken met de huidige huurder. De gemeente vergoedt hiervoor aan Urban Interest een nader te bepalen vergoeding voor verwerving en sloop. De gemeente en Urban Interest hebben afgesproken ieder een deskundige te benoemen, die zich voor 1 maart 2014 gezamenlijk zullen uitspreken over de waarde. Als de

IN 24789

Pagina 224

Financiën taxateurs er samen niet uitkomen, benoemen zij gezamenlijk een derde deskundige voor een bindend advies (voor 1 april 2014). De onder d en e bedoelde afspraken zien toe op de nakoming van de overeenkomst Kloosterhofflat. In artikel 4.2 van deze (in 2010 gesloten) overeenkomst is vastgelegd dat de gemeente 25 appartementen bouwt en levert, als tegenprestatie voor de nu leegstaande vleugel van de flat. Tegelijkertijd zou Beter Wonen op grond van artikel 4.6 van deze overeenkomst een renovatiebijdrage betalen van € 30.000 per appartement. Gemeente Almelo, Beter Wonen en Urban Interest hebben op 29 juni 2013 geconstateerd dat de voormalige V&D locatie bijzonder geschikt is om deze appartementen te realiseren. Partijen hebben vervolgens onderzoek gedaan naar de kosten. Daarbij is, op basis van een onafhankelijk NEN meting, de verdeling van kosten tussen Beter Wonen en de gemeente Almelo vastgesteld. In de overeenkomst Kloosterhofflat was namelijk afgesproken dat de door de gemeente te bouwen appartementen een gelijk oppervlak hebben als de Kloosterhofflat (58 m2) en een gelijkwaardig kwaliteitsniveau. Uit het onderzoek komt naar voren dat van de totale bouwen grondkosten in totaal € 2,3 miljoen voor rekening van de gemeente komt. Dit op grond van de overeenkomst Kloosterhofflat en na aftrek van de door Beter Wonen te vergoeden renovatiebijdrage. De overige kosten (de afname van extra en grotere appartementen) komen ten laste van Beter Wonen. De door de gemeente te verrichten investering van € 2,3 miljoen komt neer op circa € 92.000 per appartement (na aftrek van de renovatiebijdrage). Exclusief renovatiebijdrage gaat het om € 122.000,per appartement. Vanwege praktische en fiscale overwegingen is afgesproken om koop- en aanneming te splitsen. De gemeente neemt de appartementsrechten van Urban Interest over voor € 2,3 miljoen en levert deze aan Beter Wonen, als tegenprestatie voor de leegstaande vleugel van de Kloosterhofflat. Beter Wonen vergoedt vervolgens de bouwkosten en bijkomende bouwkosten aan Urban Interest, inclusief de daarover verschuldigde BTW. De onder f. bedoelde afspraak komt ook voort uit de overeenkomst Kloosterhofflat. Hierin was vastgelegd (in artikel 5.1) dat de gemeente aan Beter Wonen de door Beter Wonen gemiste huur vergoedt, tot zes maanden na oplevering van nieuwe appartementen. In afwijking hierop is afgesproken dat de huurderving tot de opleverdatum wordt vergoedt (1 mei 2015, doch uiterlijk 31 december 2015). De hiermee samenhangende kosten bedragen circa € 0,4 miljoen. Om genoemde financiële verplichtingen na te komen is in totaal € 5,8 miljoen benodigd. Hiervan heeft € 3,1 miljoen betrekking op de aanleg van de openbare ruimte en de planontwikkeling (a t/m d) en geldt € 2,7 miljoen als tegenprestatie voor de Kloosterhofflat (e en f). De raad wordt, nadat overeenstemming is bereikt over Haven Zuid, voorgesteld om hiervoor een krediet ter beschikking te stellen. Genoemd krediet wordt voor € 3,1 miljoen gedekt door de door de provincie Overijssel in het vooruitzicht gestelde subsidie (Ontwikkelagenda van Twente). Voorstel zal zijn om het restant bedrag, ter hoogte van € 2,7 miljoen, ten laste van het centrumspaarfonds te brengen. Verplichtingen uit de overeenkomst Kloosterhofflat Op 1 maart 2010 heeft de Gemeente Almelo een overeenkomst gesloten met woningcorporatie Beter Wonen (2010/6398). Deze overeenkomst behelst de verkrijging van één vleugel van de Kloosterhofflat (25 appartementen) en de zogenaamde Hagengrachtlocatie, in ruil voor een aantal tegenprestaties. Een groot deel van de afspraken uit de overeenkomst Kloosterhofflat wordt via de samenwerkingsovereenkomst Oostgevel 1 ingelost. Een aantal afspraken / verplichtingen resteren. Hieraan wordt in de te sluiten samenwerkingsovereenkomst over Haven Zuid een invulling gegeven. Dit omdat de

IN 24789

Pagina 225

Financiën planinvulling voor Haven Zuid op dit moment nog onderwerp van onderzoek is. De volgende verplichtingen blijven vooralsnog in stand: - de sloop van de leegstaande vleugel van de Kloosterhofflat (afhankelijk van fiscale optimalisatie) - het aanhelen van de gevel en het aanpassen van vijf woningen (afhankelijk van de planinvulling) - het vergoeden van parkeerkosten (afhankelijk van planinvulling) - het dekken van de kosten van 14 persoonsgebonden parkeerplaatsen - het om niet leveren van bouwgrond voor 20 appartementen in ruil voor de locatie Hagengracht (in te vullen na planuitwerking Haven Zuid) - het vergoeden van de ontwikkelkosten Hagengracht (na levering locatie Hagengracht en na oplevering van een nieuwe bouwlocatie) Deze verplichtingen worden ingevuld bij ondertekening van de overeenkomst over Haven Zuid, waar op dit moment nog onderhandelingen over lopen. Afgesproken is dat in de overeenkomst over Haven Zuid ook afspraken worden vastgelegd over de herontwikkeling van winkelcentrum de Havenpassage, de wijze van inpassing van de Kloosterhofflat, de afronding van de waterboulevard en de reconstructie van het Stadsplein. Zoals eerder toegelicht (bijvoorbeeld in de raadsbrief met kenmerk Raad – 1301189), is de herontwikkeling van de Havenpassage verlieslatend. Dit omdat winkelmetrages worden omgezet in openbare ruimte. Ook met de aanleg van de waterboulevard en het Stadsplein gaan publieke investeringen gemoeid. In het spaarfonds is per 1-1-2014 circa € 4,7 miljoen beschikbaar. Hiervan resteert, na aftrek van de voor Oostgevel 1 benodigde middelen circa € 2 miljoen. Daarvan is naar schatting € 1,5 miljoen benodigd om de verplichtingen jegens Beter Wonen na te komen. Hoe is de raming tot stand gekomen en is deze intern/extern getoetst? De raming van gevolgen die voortvloeien uit de (nog niet ondertekende) overeenkomst Oostgevel 1 is opgesteld door het team Vastgoed en Exploitatie, met input van het Intergemeentelijk Ingenieursbureau (voor de inschatting van civieltechnische kosten) en externe taxateurs. Voor Haven Zuid is nog geen raming opgesteld. Wel is er een financiële verkenning uitgewerkt voor scenario drie, op basis waarvan middelen zijn gereserveerd voor Haven Zuid. Hoe wordt het project gefinancierd en ingepast in de gemeentebegroting? In het centrumspaarfonds is per 1-1-2014 € 4,7 miljoen beschikbaar. De gemeente heeft overeenstemming bereikt met Urban Interest en Beter Wonen over de realisatie van deelplan Oostgevel 1. Voor de realisatie van deelplan Oostgevel 1 is, na aftrek van een provinciale subsidie van € 3,1 miljoen (ontwikkelagenda), in totaal € 2,7 miljoen benodigd. Derhalve resteert vanuit het centrumspaarfonds € 2,0 miljoen voor Haven Zuid. Hiervan is € 1,5 miljoen benodigd om verplichtingen na te komen die samenhangen met de overeenkomst Kloosterhofflat, waardoor € 0,5 miljoen voor herontwikkeling van de Havenpassage resteert.

Op dit moment is niet duidelijk hoeveel benodigd is voor de realisatie van Haven Zuid en afronding van de Waterboulevard (havenkom). Onderhandelingen met marktpartijen lopen nog. Wel is duidelijk dat Haven Zuid alleen worden gerealiseerd indien kan worden beschikt over de provinciale subsidie van € 8,9 miljoen en de hiervoor vanuit de gemeentebegroting gereserveerde cofinanciering van structureel € 500.000,- per jaar.

IN 24789

Pagina 226

Financiën Als er sprake is van PPS: hoe is de PPS constructie ingevuld? - Voor wat betreft deelplan Oostgevel 1 is afgesproken dat Urban Interest verantwoordelijk is voor de vastgoedontwikkeling. Beter Wonen richt zich op het (door-)exploiteren van sociale huurwoningen en de gemeente is verantwoordelijk voor de reconstructie van de openbare ruimte. De afspraken moeten nog worden bekrachtigd door de gemeenteraad. Inzet is om deze rolverdeling ook tot uitdrukking te brengen in de overeenkomst over Haven Zuid.

Risico´s Omschrijving

Kans hoog/midden/laag

Kwantificering risico

Beheersmaatregel

Provinciale subsidie

hoog

laag

GS hebben de provinciale bijdrage van € 8,9 mln afhankelijk gesteld van het standpunt van de gemeente ten aanzien van de detailhandel bij het nieuw te bouwen stadion en de Woonboulevard. Nu de raad op 11 maart 2014 een besluit heeft genomen cfm het provinciaal beleid lijkt de uitkering van de provinciale bijdrage realistisch.

Realisatie van deelgebied Haven Zuid door ontwikkelaar

hoog

hoog

De ontwikkelaar stelt investeringen in de binnenstad o.a. afhankelijk van het standpunt van de gemeente t.a.v. de detailhandel bij het nieuw te bouwen stadion en de Woonboulevard. Zie opm. hiervoor. Onderhandelingen worden gevoerd met Urban Interest en Beter Wonen. De realisatie van dit deelplan is afhankelijk van de bereidheid van betrokken partijen en de beschikbare middelen aan de zijde van de gemeente om te kunnen voorzien in dekking voor het tekort. Als geen overeenstemming wordt bereikt over Haven Zuid, wordt ook deelgebied Oostgevel 1 niet ontwikkeld

Realisatie appartementen Oostgevel (Galerij) Bestemmingsplan

IN 24789

midden

midden

Pagina 227

Er is een mogelijkheid dat stakeholders/belanghebbenden gebruik gaan maken van de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen en gebruik maken van de beroepsmogelijkheid.

Waterboulevard Bestuurlijk opdrachtgever: wethouder Van Woudenbergh Kaderstelling Welk probleem wordt met dit project aan gepakt en waarom zou dit werken? Het project draagt bij aan een verbetering van de oriëntatie door het terugbrengen van lange, historische structuurlijnen. Het terugbrengen van het water is een essentieel onderdeel van het Masterplan Almelo waarin de waterstad als een van de identiteitsdragers van Almelo is benoemd. Almelo is van oudsher een confluentiepunt van waterlopen waardoor het terugbrengen van het water bijdraagt aan de deels verloren eigenheid van de stad. Juist door het water weer in het centrum terug te brengen, wordt de eigenheid hersteld en draagt het bij aan de aantrekkingskracht van de stad zowel voor de eigen bewoners als bezoekers en investeerders. Outcome- doelstellingen: wat is het beoogde maatschappelijk effect en hoe kan dit getoetst worden? Het verbeteren van de oriëntatie door het terugbrengen van lange, historische structuurlijnen. Het terugbrengen van het water is een essentieel onderdeel omdat de waterstad als een van de identiteitsdragers van Almelo is benoemd. Een bijdrage leveren aan de bereikbaarheid van de binnenstad en het stationsgebied. Output: wat is de beoogde prestatie/resultaten en hoe kan dit getoetst worden? Een doorgetrokken kanaal De Haandrik dat eindigt in een haven in het stadscentrum Wat is de doelgroep en wat zijn hun belangen en wensen? Inwoners (w.o. ouderen en jongeren) van Almelo e.o.; ondernemers; marktbond; horeca; stichting evenementen. De stad moet in ieder geval goed bereikbaar zijn en aantrekkelijk zijn voor alle doelgroepen. Wie zijn derden (marktpartijen en belangenorganisaties) en wat zijn hun belangen en wensen? Urban Interest Ontwikkelingscombinatie Almelo 2010 Centrum Almelo Aktief (ondernemersvereniging) Marktbond Horeca Stichting Evenementen Wijkcommissie Wijkplatform Almelo Centrum Historische Kring Stichting Stadsherstel Eigenaren detailhandel NVM Waterschap MKB KvK Architectuur centrum/Oversticht ……. Voor belangen en wensen zie opmerking doelgroep

Reikwijdte (scope) Projectdefinitie: wat valt er wel en valt er niet onder het project? Wel onderdeel van het project Aanleg oevers stationsgebied. Hierbij is inbegrepen:

IN 24789

Pagina 228

-

verwerving gronden t.b.v. oevers (stationsgebied) aanpassing oevers inpassing langzaam verkeersroutes van/naar de binnenstad en stationsgebied, voorzover dit valt binnen het projectgebied. onderzoek naar het doorzetten van de beeldenrij langs de Waterboulevard. Brug Indië - uitgesteld Doortrekken kanaal. Hierbij is inbegrepen: doortrekken kanaal vanaf brug Egbert Gorterstraat tot vijver verwerving grond oevers stadhuislocatie aanpassing oevers stadhuislocatie = parkeerkuil beweegbare brug Egbert Gorterstraat - uitgesteld beweegbare langzaamverkeerbrug voor stadhuis uitgesteld. Er wordt een vaste brug geplaatst. inpassing langzaam verkeersroutes van/naar binnenstad en stationsgebied, voorzover dit valt binnen het projectgebied. Plaatsen 2 kunstwerken voor het nieuwe stadhuis Geen onderdeel van het project aanleg haven herinrichting overige openbare ruimte stadhuis aanschaf en plaatsen beeldenrij langs de Waterboulevard. Is er ruimte om de scope te wijzigingen en wie besluit daarover? In principe kan de raad op ieder moment de scope veranderen, uiteraard slechts wanneer de financiële consequenties en risico’s hiervan in beeld zijn gebracht. Flexibiliteit: wat zijn de mogelijkheden om te schuiven in kosten, opbrengsten en kwaliteit? Bijvoorbeeld een optimalisatie van het plan kan leiden tot een verschuiving in kosten, opbrengsten en kwaliteit.

Sturing Beslispunt

Op koers? Groen/Oranje/Rood

Opmerkingen

Tijd

groen

In de subsidiebeschikking wordt een looptijd tot 1-1-2017 genoemd.

Geld

groen

De middelen zijn beschikbaar om het water (excl. de beweegbare bruggen) te realiseren

Kwaliteit

oranje

Er is sprake van een sobere uitvoering

Informatie

groen

De raad wordt geïnformeerd over de voortgang

Organisatie

groen

Communicatie

groen

De raad stuurt op financiën, kwaliteit, programma, fasering. Wanneer er sprake is van PPS: wat is de bevoegdheidverdeling tussen gemeente en marktpartijen?

Planning en voortgang Fase

IN 24789

Start datum

Datum gereed

Wat zijn de relevante beslisdocumenten? Wat is voortgang tov van vorige rapportage?

Pagina 229

Is er sprake van wijzigingen Verkenning Besluitvorming Uitvoering Evaluatie

Financiën Wat is de raming van kosten per fase en opbrengsten? De raad heeft bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2012 besloten € 5 mln uit het krediet voor de Waterboulevard te reserveren voor de realisatie van de 1e fase van de binnenstad. De provincie heeft de subsidiebeschikking voor de Waterboulevard tot aan de vijver Kreta aangepast. De kosten van de aanleg van het water tot aan Kreta bedragen € 6,8 mln. De provincie draagt hier € 3,4 mln aan bij. Onderdelen van de Waterboulevard worden uitgesteld. Hoe is de raming tot stand gekomen en is deze intern/extern getoetst? Is door het Ingenieursbureau van SB opgesteld. Hoe wordt het project gefinancierd en ingepast in de gemeentebegroting? Is door middel van een verleend (deel)krediet ingepast in de gemeentebegroting met financiering vanuit de Provincie voor 50% en een claim op de reserve co-financiering voor 50%. Als er sprake is van PPS: hoe is de PPS constructie ingevuld? -

Risico´s Omschrijving

Kans hoog/midden/laag

Kwantificering risico

Beheersmaatregel

Provinciale subsidie

hoog

laag

Eind 2013 is begonnen met de werkzaamheden ten behoeve van de aanleg van het water tot aan de vijver Kreta.

IN 24789

Pagina 230

Verbouw en uitbreiding Stadion Heracles/Onderhoud sportpark Ossenkoppelerhoek Bestuurlijk opdrachtgever: wethouder Van Marle Kaderstelling Welk probleem wordt met dit project aan gepakt en waarom zou dit werken? Heracles Almelo heeft zich na de ingebruikname van het huidige stadion ontwikkeld tot een gerespecteerde deelnemer in de Eredivisie. Om zich te kunnen handhaven als een ‘stabiele middenmoter’ is een vergroting van de omzet noodzakelijk. De verbouw en uitbreiding van het stadion tot een capaciteit tot 13.500 zitplaatsen is hiervoor noodzakelijk. Outcome doelstellingen: wat is het beoogde maatschappelijk effect en hoe kan dit getoetst worden? De gemeente Almelo heeft zich tot doel gesteld de stad in (een duurzame) balans te brengen, zowel sociaal, fysiek als economisch. Een aantal grote projecten zal worden uitgevoerd omdat dit belangrijk is om de aantrekkingskracht van Almelo te vergroten en om de economie aan te jagen.

Het project is bedoeld om : 1. te komen tot de ontwikkeling van de Voorzieningenzone Weezebeeksingel/Henriëtte Roland Holstlaan. Deze ontwikkeling bestaat uit de verbouw en uitbreiding van het stadion tot een capaciteit van 13.500 zitplaatsen met de bijbehorende voorzieningen en ontsluitingen. 2. onderhoud te plegen aan het sportpark Ossenkopperhoek. Output: wat is de beoogde prestatie/resultaten en hoe kan dit getoetst worden? Een vastgesteld bestemmingsplan om de verbouw en uitbreiding van het stadion mogelijk te maken en ten behoeve van de ontsluiting van deze zone. Het plegen van onderhoud aan het sportpark Ossenkoppelerhoek ten behoeve van de Sportverenigingen Oranje Nassau, SV Almelo en La Premiére, en van de Wielervereniging De Zwaluwen en ATV Ruiten Drie en de Korfbalvereniging Achilles Wat is -

de doelgroep en wat zijn hun belangen en wensen? De Stichting Stadion Heracles als eigenaar van het stadion. De Stichting Betaald Voetbal Organisatie als huurder/gebruiker van het stadion. De gemeente Almelo vanwege de maatschappelijke en sociale functie van Heracles. Voetballiefhebbers. De amateursportverenigingen Ossenkoppelerhoek. Zij hebben belang bij een goed onderhouden sportpark van voldoende omvang waar zij hun sport kunnen uitoefenen - Amateursporters - De wijk Ossenkoppelerhoek Wie zijn derden (martkpartijen en belangenorganisaties) en wat zijn hun belangen en wensen? - Wijkcommissies – hebben belang bij zo weinig mogelijk overlast door de bouw van een nieuw stadion en van het nieuwe sportpark - Supportersverenigingen - Hulpdiensten - Bouwcombinatie van het stadion - (Eventuele) huurders van de commerciële ruimten

Reikwijdte (scope) Projectdefinitie: wat valt er wel en valt er niet onder het project? Wel onderdeel van het project

•

Faciliteren verbouw en uitbreiding huidig stadion: 1. formuleren randvoorwaarden - stedenbouwkundig; verkeerstechnisch; milieutechnisch e.a.

IN 24789

Pagina 231

Reikwijdte (scope) 2. 3. 4. 5. • • •

uitvoeren procedures – bestemmingsplan; vergunningen; bezwaar- en beroepsprocedures; communicatie met amateurverenigingen op sportpark Ossenkoppelerhoek communicatie ten behoeve van de procedures;

Het onderzoek opstarten naar het onderhoud van het sportpark Ossenkoppelerhoek in overleg met de betrokken sportverenigingen. Het onderzoek opstarten naar de behoefte van het aantal sportvelden. Het onderzoek opstarten naar de behoefte van het aantal kunstgrasvelden.

Geen onderdeel van het project • aanleg recreatieve fietsroute (fysiek) Is er ruimte om de scope te wijzigingen en wie besluit daarover? In principe kan de raad op ieder moment de scope veranderen, uiteraard slechts wanneer de financiële consequenties en risico’s hiervan in beeld zijn gebracht. Flexibiliteit: wat zijn de mogelijkheden om te schuiven in kosten, opbrengsten en kwaliteit? De gemeente bewaakt de kwaliteit van het gebouw en van de omgeving. De gemeente is verzocht een lening te verstrekken ten behoeve van de verbouw en uitbreiding van het stadion. Besluitvorming hieromtrent moet nog plaatsvinden. Definitieve besluitvorming omtrent de geldlening vindt plaats op het moment dat de Stichting Stadion heeft aangetoond dat zij aan de voorwaarden die de gemeente stelt aan het verstrekken van de lening kan voldoen. De door de gemeente gemaakte en nog te maken kosten aan begeleiding van de plannen worden in rekening gebracht bij de Stichting stadion. De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud van het sportpark Ossenkoppelerhoek. Bezien moet worden welk onderhoud gepleegd moet worden en welke middelen hiervoor nodig zijn. Door een eventuele optimalisatie van het plan kan een verschuiving in kosten, opbrengsten en kwaliteit plaatsvinden

Sturing Beslispunt

Op koers? Groen/Oranje/Rood

Opmerkingen

Tijd

rood

De raad zal in maart 2014 een (principe) besluit nemen o.a. betreffende de lening. Hieraan zullen voorwaarden verbonden. De lening zal niet eerder verstrekt worden dan nadat duidelijk is dat aan de voorwaarden kan worden voldaan.

Geld Kwaliteit Informatie Organisatie Communicatie

Door de raad wordt gestuurd op financiën, kwaliteit, programma, fasering. Hiervan kan pas echt sprake zijn op het moment dat duidelijk wordt dat de verbouw en uitbreding van het stadion door gaat. Op dit moment worden de voorbereidingen getroffen voor een bestemmingsplan en voor de te

IN 24789

Pagina 232

verstrekken vergunning(en). Voor wat betreft het sportpark Ossenkoppelhoek is de gemeente verantwoordelijk voor het onderhoud van de dit sportpark. Dit zal in nauw overleg met de hier gevestigde amateurverenigingen plaatsvinden. Wanneer er sprake is van PPS: wat is de bevoegdheidverdeling tussen gemeente en marktpartijen?

Planning en voortgang Fase

Start datum

Datum gereed

Wat zijn de relevante beslisdocumenten? Wat is voortgang tov van vorige rapportage? Is er sprake van wijzigingen

Verkenning Besluitvorming Uitvoering Evaluatie

Na jaren van onderzoek is gebleken dat de bouw van een nieuw stadion niet haalbaar is. De Stichting Stadion Heracles Almelo heeft de gemeente meegedeeld dat zij overgaat tot verbouw en uitbreiding van het huidige stadion. Zij heeft de gemeente een nieuw verzoek gedaan om een lening te verstrekken t.b.v. de verbouw en uitbreiding. In maart 2014 heeft de raad hiertoe een principe-besluit genomen. Heracles heeft aangegeven z.s.m. (gefaseerd) met de werkzaamheden te willen starten. De voorbereidende gesprekken hieromtrent vinden op dit moment plaats. Ontwerpfase - aanvraag vergunning voor de verbouw van de huidige tribunes, voorzover in overeenstemming met het bestemmingsplan - verlenen vergunning voor de verbouw - ontwerpbestemmingsplan t.b.v. de uitbreiding. - communicatie met o.a. betrokken sportverenigingen en maken plan van aanpak ten behoeve van het onderhoud van het sportpark. doorlooptijd: tot augustus 2014 Voorbereidingsfase - vaststellen bestemmingsplan - aanvragen/verlenen vergunningen voor de uitbreiding - communicatie doorlooptijd: vanaf augustus 2014 tot april 2015 Realisatiefase - start verbouw stadion voorzover conform bestemmingsplan – 2e of 3e kwartaal 2014 - onderhoud sportpark Ossenkoppelerhoek - ????

Financiën Wat is de raming van kosten per fase en opbrengsten? Er zijn nog geen gegevens bekend over het achterstallig onderhoud. Uit het vervolg overleg met de sportverenigingen zal er meer duidelijkheid komen. In de begroting van 2012 is er een bijdrage € 1.000.000, - van de Algemene Dienst gereserveerd voor de aanpassingen in het Sportpark Ossenkoppelerhoek. Hoe is de raming tot stand gekomen en is deze intern/extern getoetst?

IN 24789

Pagina 233

Hoe wordt het project gefinancierd en ingepast in de gemeentebegroting? Stadion Heracles: dit project wordt vooralsnog beschouwd als "nog te factureren" waarbij de verhaalbaarheid van de uitgaven op de Stichting Heracles moet worden geregeld middels een overeenkomst. Conceptovereenkomsten zijn toegezonden aan de Stichting Stadion. Als er sprake is van PPS: hoe is de PPS constructie ingevuld? -

Risico´s Omschrijving

Het risico bestaat dat de Stichting Stadion niet kan voldoen aan de voorwaarden die de gemeente stelt aan de te verstrekken lening. Dit zou betekenen Dit zou betekenen dat de verbouwing en uitbreiding van het stadion niet kan doorgaan.

Kans hoog/midden/laag

Kwantificering risico

Beheersmaatregel

Hoog voor wat betreft de financiering van het stadion Midden voor wat betreft de planologische procedures

In voorkomend geval inzetten op bemiddeling rondkrijgen financieren. Aanwenden invloed op rondkrijgen financiering

Hoog

Herontwikkeling van het sportpark Ossenkoppelerhoek zou voor overgrote deel gefinancierd worden uit de opbrengsten van de grond voor het nieuwe stadion. Nu dit niet doorgaat zal er geen sprake zijn van herontwikkeling van onderhoud van het sportpark. Hiervoor is € 1,0 mln beschikbaar. Dit zal naar verwachting niet voldoende zijn. Op dit moment is nog niet duidelijk hoeveel nodig zal zijn.

IN 24789

Pagina 234

IN 24789

Pagina 235

Jaarrekening

IN 24789

Pagina 236

8. Balans ACTIVA (* € 1.000)

Ultimo 2013

Ultimo 2012

Vaste activa Immateriële vaste activa

0

- Kosten van onderzoek en ontwikkeling

0

Materiële vaste activa

0 0

149.881

136.575

- Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut - Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut

2.701

2.988

135.897

121.861

11.283

11.726

Financiële vaste activa

57.618

67.798

- Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen

848

848

- woningbouwcorporaties

27.554

37.307

- Overige langlopende leningen u/g

22.556

22.669

- Leningen aan:

- Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer - Bijdragen aan activa in eigendom van derden

920

920

5.740

6.054

Totaal vaste activa

207.499

204.373

156.836

172.141

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: niet in exploitatie genomen bouwgronden

18.700

overige grond- en hulpstoffen

20.300

33

37

138.103

151.804

- Gereed product en handelsgoederen

0

0

- Vooruitbetalingen

0

0

- Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar -Vorderingen op openbare lichamen - Verstrekte kasgeldleningen

34.915

28.077

19.115

18.633

0

0

- Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen

9.635

0

- Overige vorderingen

6.165

9.444

- Overige uitzettingen

0

0

Liquide middelen

636

- Kassaldi - Bank- en girosaldi Overlopende activa

1.037

29

40

607

997 13.263

23.949

Totaal vlottende activa

205.650

225.204

Totaal-generaal

413.149

429.577

IN 24789

Pagina 237

PASSIVA (* € 1.000)

Ultimo 2013

Ultimo 2012

Vaste passiva Eigen vermogen

57.400

56.852

- Algemene reserve

12.448

- Bestemmingsreserves

47.641

38.727

-2.689

12.385

- Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen

5.740

13.176

11.848

-Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

3.759

3.482

- Onderhoudsegalisatievoorzieningen

7.674

6.330

- Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting

1.743

2.036

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

280.572

299.623

- Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen

1.133

1.361

278.992

297.429

- overige binnenlandse sectoren

4

4

- binnenlandse bedrijven

0

381

358

365

85

83

- Waarborgsommen - Door derden belegde gelden Totaal vaste passiva

351.148

368.323

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar

37.925

39.212

- Kasgeldleningen

15.000

20.000

- Bank- en girosaldi

13.771

8.862

- Overige schulden

9.154

10.350

Overlopende passiva

24.076

22.042

Totaal vlottende passiva

62.001

61.254

413.149

429.577

37.215

36.379

Totaal-generaal Gewaarborgde geldleningen

IN 24789

Pagina 238

9. Overzicht van baten en lasten

Overzicht van baten en lasten 2013 In duizenden euro's programma programma programma programma

Bestuurskracht en bestuurscultuur Aantrekkelijke stad Sociale agenda 2020 Leefbaarheid en veiligheid

Subtotaal gerealiseerde programmabaten en -lasten

Algemene dekkingsmiddelen - lokale heffingen - algemene uitkeringen - dividend - saldo financieringsfunctie - overige algemene dekkingsmiddelen

raming begrotingsjaar voor wijziging baten lasten 13.957 44.405 59.497 20.699 138.557

16.615 86.220 2.873 700 4.179

raming begrotingsjaar na wijziging baten lasten

saldo

-24.392 -65.141 -110.683 -44.748

-10.435 -20.736 -51.187 -24.049

6.066 54.477 58.568 19.667

-244.965 -106.408

138.778

0 0 0 0 -1.841

16.615 86.220 2.873 700 2.338

16.590 85.252 3.820 2.394 6.656

-1.841 108.745

114.711

-19.323 -79.840 -106.389 -46.120

Realisatie 2013 saldo

baten

-13.257 -25.363 -47.821 -26.453

8.067 60.613 63.905 22.276

-251.672 -112.895

154.861

0 0 0 0 -1.764

lasten

saldo

-24.749 -90.874 -107.356 -45.471

-16.681 -30.261 -43.451 -23.195

N N N N

-268.450 -113.589 N

16.578 86.247 4.174 2.383 4.755

V V V V V

16.590 85.252 3.820 2.394 4.892

16.578 86.247 4.174 2.383 6.608

0 0 0 0 -1.854

-1.764 112.947

115.990

-1.854

114.137 V

548 V

Subtotaal algemene dekkingsmiddelen

110.586

Gerealiseerd totaal van saldo van baten en lasten

249.143

-246.806

2.338

253.488

-253.436

52

270.851

-270.303

Mutaties in de reserves programma Bestuurskracht en bestuurscultuur programma Aantrekkelijke stad programma Sociale agenda 2020 programma Leefbaarheid en veiligheid Algemene dekkingsmiddelen

1.428 416 905 1.092 150

-3.894 -728 0 -1.708 0

-2.465 -311 905 -616 150

1.346 4.911 4.037 3.479 19.876

-4.412 -2.520 -4.792 -2.015 -19.963

-3.066 2.392 -755 1.464 -87

3.654 4.149 2.222 1.913 19.876

-4.435 -2.666 -5.005 -2.983 -19.963

-781 1.484 -2.783 -1.070 -87

Mutaties in reserves

3.992

-6.330

-2.338

33.649

-33.701

-52

31.815

-35.051

-3.237 N

253.135

-253.135

0

287.137

-287.137

0

302.665

-305.355

-2.689 N

Gerealiseerd resultaat Nog te bestemmen resultaat

IN 24789

N V N N N

-2.689 N

Pagina 239

10. Waarderingsgrondslagen De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Algemeen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld; worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. Grondslagen resultaatbepaling De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van het stelsel van baten en lasten, met uitzondering van de stortingen en onttrekkingen aan reserves gedurende het boekjaar overeenkomstig raadsbesluiten. De invloed hiervan op de rekeningsuitkomst is verder in de jaarrekening nader toegelicht. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen.

Balans Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in met ingang van het boekjaar 2004 in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. De gevolgde afschrijvingswijze is geschied volgens de afschrijvingssystematiek en begroting van de gemeente; lineaire en annuitaïre afschrijvingsmethoden zijn toegepast. De specifieke methode die per activum is gehanteerd, is opgenomen in de nota activabeleid. Materiële vaste activa met economisch nut. In erfpacht uitgegeven gronden. De erfpachtgronden zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs. De erfpachtgronden die de afgelopen jaren zijn uitgegeven zijn gewaardeerd tegen gekapitaliseerde opbrengstwaarde.

IN 24789

Pagina 240

Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd en gemiddeld afgeschreven in 30 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Ook hier geld dat de gevolgde afschrijvingswijze is geschied volgens de afschrijvingssystematiek en begroting van de gemeente; momenteel worden nagenoeg alle activa lineair afgeschreven. De specifieke methode die per activum is gehanteerd, is opgenomen in de nota activabeleid. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (“kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen” in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden worden geactiveerd. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. De aan derden verstrekte geldleningen zijn opgenomen tegen het overdrachtsbedrag verminderd met de ontvangen aflossingen. Aandelen Het huidige aandelenbezit is voor de nominale waarde op de balans opgenomen. Vlottende activa Voorraden Onderhanden werken en niet in bouwexploitatie genomen gronden Deze zijn opgenomen tegen vervaardigingkosten inclusief de bijgeschreven rente en vermindert met de opbrengst wegen gerealiseerd verkopen c.q. bijdragen, dan wel tegen lagere markt-waarde. Vanaf 1999 vindt tussentijdse winstneming plaats en worden voor onontkoombare verliezen voorzieningen gevormd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: (voorwaarde zijn recente kostprijscalculaties) Verliezen: Zodra een verwacht resultaat negatief is wordt hiervoor een voorziening gevormd. Uitstel wordt op grond van het voorzichtigheidsprincipe niet toegestaan. Winsten: Winsten worden eerst uitgenomen als het saldo van de boekwaarde en de nog te maken kosten negatief is. Vanuit voorzichtigheidbeginselen neemt de gemeente Almelo tussentijds 85% van de begrote winst, als het project meer dan 90% gerealiseerd is. IN 24789

Pagina 241

Verspreide percelen van diverse bijzondere complexen De voorraad is getaxeerd op basis van de economische waarde bij huidige bestemming en/of huidig gebruik. Indien de boekwaarde (historische verwervingskosten) hoger is dan de taxatiewaarde is het verschil door middel van het treffen van een voorziening afgewaardeerd Indien de boekwaarde lager is dan de taxatiewaarde is het object gewaardeerd voor de historische verwervingprijs. De lasten en baten (waaronder rentekosten en huurinkomsten) worden jaarlijks ten laste of ten gunste van het resultaat grondbedrijf gebracht. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Waardering bijstandsvorderingen Als gevolg van de invoering van de Wet Werk en Bijstand zijn gemeenten eigen-risicodrager geworden ten aanzien van de bijstandsverlening. Een gevolg van de invoering van deze wet is dat de toekomstige ontvangsten op resterende bijstandsvorderingen geheel ten gunste van de gemeenten komen. Bij de waardering van de vorderingen per 31 december is het gemeentelijk beleid t.a.v. terugvordering, verhaal en debiteuren richtinggevend. De gemeentelijke vorderingen dienen naar reële waarden gewaardeerd te worden. Jaarlijks dienen de bijstandsvorderingen te worden geherwaardeerd. Eventuele voor- of nadelen dienen niet te worden verrekend met een reserve maar komen ten laste of ten gunste van de gewone dienst. Per 31 december heeft de herwaardering plaatsgevonden van de bijstandsvorderingen, hetgeen een nadeel oplevert van € 50.000. Liquide middelen en overlopende posten. Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet. Kortlopende schulden Waardering WMO/WVG-middelen: De lasten met betrekking tot de WMO/WVG-voorzieningen worden op het moment van afgeven van de voorlopige beschikkingen verantwoord op de balans. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

IN 24789

Pagina 242

11. Toelichting op de balans Algemeen Het totaal van de balans neemt ten opzichte van het jaar 2012 af met € 16,4 miljoen. Hieronder worden de afzonderlijke mutaties per balanspost nog eens weergegeven. Activa - toename balanspost materiële vaste activa - afname balanspost financiële vaste activa - afname balanspost voorraden - toename balanspost uitzettingen - afname balanspost liquide middelen - afname balanspost overlopende activa Passiva - toename balanspost algemene reserve - toename balanspost bestemmingsreserves - afname balanspost batig saldo - toename balanspost voorzieningen - afname balanspost vaste schulden - afname balanspost kortlopende schulden - toename balanspost overlopende passiva Voor een specificatie van bovenstaande bedragen wordt verwezen naar de toelichting bij de activa- cq. passivaposten.

€ 13,3 -10,2 -15,3 6,8 -0,4 -10,6

miljoen " " " " " " " " " "

6,7 8,9 -15,1 1,3 -19,0 -1,3 2,0

miljoen " " " " " " " " " " " "

Activa Vaste activa Voor een specificatie van de mutaties van de vaste activa wordt verwezen naar de staat van geactiveerde kapitaaluitgaven, opgenomen in de bijlagen van de jaarrekening. Immateriële vaste activa Dit betreft activa die niet stoffelijk zijn en evenmin als financiële vaste activa kunnen worden aangemerkt. (x € 1.000) De specificaties luiden: 31-12-2012 - Kosten van onderzoek en ontwikkeling

Vermeerderingen

0 0

Verminderingen 0 0

Bijdragen van derden 0 0

Afschrijvingen 0

31-12-2013

0

0 0

Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: In erfpacht uitgegeven gronden Overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut

31-12-2012 2.988 121.861 11.726 136.575

31-12-2013 2.701 135.897 11.283 149.881

31-12-2012 8.414 11 41.877 13.761 48.656 99 2.378 2.020 4.645 121.861

31-12-2013 8.296 9 59.420 13.353 48.102 75 1.506 1.645 3.491 135.897

De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt onderverdeeld worden: -

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Schoolgebouwen Gymnastieklokalen Vervoermiddelen Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer: De specificaties luiden: 31-12-2012 InvesVerminBijdragen Ten laste teringen deringen van derden van reserves - Erfpachtgronden 2.988 287 -

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (GWW) Schoolgebouwen Gymnastieklokalen Vervoermiddelen Machines, apparaten, installaties Overige mat. vaste activa

8.414 11 41.877 13.761 48.656 99 2.378 2.020 4.645 121.861

118 21.622

1.181

1.512 2.263

1.179

522 303 327 26.549

962 101 321 3.862

Pagina 243 IN 24789

Afschrijvingen

2 2.338

560 116

560

116

625 2.817 24 432 577 1.160 7.975

31-12-2013 2.701 0 8.296 9 59.420 0 13.353 48.102 75 1.506 1.645 3.491 135.897

Omschrijving investering

Stadhuis nieuwbouw Osg erasmus uitbreiding/aanpassing Mfa ossenkoppelerhoek Ipr 2013 rietstraat Ihp egbertus revitalisering schoolgebouw

Beschikbaar gesteld krediet

Werkelijk besteed in in 2013

58.766 3.000 4.686 498 366

20.912 1.584 997 480 266

Cumulatief besteed t/m 2013

Nog te besteden

23.887 1.584 1.555 480 366

Rubriek

34.879 1.416 3.131 18 0

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met maatschappelijk nut: De specificaties luiden: 31-12-2012 InvesVerminBijdragen Ten laste teringen deringen van van derden reserves - Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 11.726 5.914 990 2.516 2.295 11.726 5.914 990 2.516 2.295 Omschrijving investering

Herontwikkeling stationsomgeving Burgemeester Schneidersingel Fietsstructuur Aalderinkssingel

Beschikbaar gesteld krediet 2.934 4.337 3.399

Werkelijk besteed in in 2013 2.133 706 556

Saldo 31-12-2012

Verstrekt in 2013

Cumulatief besteed t/m 2013 2.310 706 3.042

Bedrijfsgebouwen Schoolgebouwen Bedrijfsgebouwen GWW ec nut Schoolgebouwen

Afschrijvingen

31-12-2013

556 556

11.283 11.283

Nog te besteden 624 3.631 357

Financiële vaste activa Hieronder worden voornamelijk de verstrekte geldleningen verantwoord.

Leningen aan: - Leningen aan woningbouwcorporaties - Overige langlopende leningen

37.307 22.669

Kapitaalverstrekkingen aan: - Aandelenkapitaal WMO/Vitens - Aandelenkapitaal Twente Milieu - Aandelenkapitaal BV Sportaccommodaties - Aandelenkapitaal COGAS - Aandelenkapitaal BV Stadstoezicht - Aandelenkapitaal BNG - Aandelenkapitaal Enexis B.V.

Aflossing in 2013

1.521

Bijdrage van derden

Saldo 31-12-2013

9.753 1.634

27.554 22.556

10 127 18 132 18 396 147

10 127 18 132 18 396 147

848

0

0

Bijdragen in activa van derden

6.054 66.878

84 1.605

374 11.761

24 24

5.740 56.698

- Vorderingen langer dan 1 jaar - Af: voorziening vordering Escrow/Essent

1.784 -864 67.798

300

300

0

1.905

12.061

24

1.784 -864 57.618

848

Specificatie overige langlopende geldleningen

-

Lening Enexis Leningen Industriegebouwenmij. Lening Vitens achtergesteld Lening Twentex Leningen sportverenigingen Lening; bruglening Enexis Overige leningen stichtingen Lening aankoop grond Waterrijk

Saldo 31-12-2012 454 8.770 1.644 109 217 2.916 59 8.500 22.669

Verstrekt in 2013

Saldo 31-12-2012

Vermeerdering in 2013

Aflossing in 2013

Herschikking activa 304 183

1.521

53 1.080 14

1.521

1.634

Saldo 31-12-2013 454 8.466 1.461 109 1.685 1.836 45 8.500 0 22.556

Vorderingen langer dan 1 jaar

Betreft vordering op het rijk in het kader van: - Vordering verkoop vennootschap bv (Essent) - Stimuleringsfonds volkshuisvesting - Starterslening

864 920 1.784

Pagina 244 IN 24789

Vermindering in 2013

Herschikking activa

300 300 300

300

0

Saldo 31-12-2013 864 620 300 1.784

Kapitaalverstrekkingen Voor verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf verbonden partijen. Vlottende activa Voorraden Deze voorraden betreffen voornamelijk bouwgronden en magazijngoederen. 31-12-2012 -

Magazijngoederen Bouwgronden in exploitatie Bouwgronden niet in exploitatie Voorraad grond- en hulpstoffen

31-12-2013 33 127.329 18.700 10.774 156.836

37 139.601 20.300 12.203 172.141

De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2013 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2014 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico's, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) zullen worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden - leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve grondexploitaties. Voor een gedetailleerde toelichting van de gehanteerde uitgangspunten alsmede risico's en onzekerheden van grondexploitaties (en niet in exploitatie genomen gronden) verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid. Overzicht bouwgrondexploitatie: Boekwaarde 01-01-13

Vermeerderingen

Vermindderingen

Boekwaarde 31-12-13

Verliesvoorziening

Winstneming

Balanswaarde 31-12-13

Onderhanden werk gronden in exploitatie 4 Bedrijvenpark Twente 8 Dollegoor 11 Kollenveld 13 Rohof 15 Indie 17 Nijrees Midden 18 Rhijnbeek 19 Noordflank 22 Bedrijvenpark Twente Noord 23 Nijrees-Noord 25 Bleskolk 28 vml Praxislocatie 32 Chiel Dethmerstraat 43 Hedeman terrein 53 Almelo Noord Oost 54 Pooksbelten 60 Ossenkoppelerhoek 61 Dimence 74 Hagedoornschool 81 Leemslagen 89 Weggeler 91 Maatkampshoek

3.767 1.010 -1.442 8.413 579 1.020 8.831 46.150 12.157 4.026 2.920 12.471 1.418 -1.781 38.155 2.386 1.955 3.089 1.339 8.188 4.966 869

215 721 927 370 64 164 704 2.122 520 389 138 408 95 196 2.211 176 457 572 -423 37 292 56

290 900 56 39 0 258 0 34 0 935 282 12.879 -58 3 1.053 2 381 3.027 377 -33 13 0

3.692 831 -571 8.744 643 926 9.535 48.238 12.677 3.480 2.776 0 1.571 -1.588 39.313 2.560 2.031 634 539 8.258 5.245 925

529 189 429 8.951 15 253 4.246 964 1.362 1.524 801 0 890 546 2.038 433 753 511 806 0 95

3.163 642 -1.000 -207 628 673 5.289 47.274 11.315 1.956 1.975 0 681 -38 38.767 522 1.598 -119 28 7.452 5.245 830 68 90 500 127.329

1.550

- mutaties sleutelgeld Waterrijk - mutaties sleutelgeld Aadijk - mutaties sleutelgeld Dollegoor Subtotaal 1

160.483

10.411

20.438

150.456

25.335

Voorraad bouwgrond 99 Complex verspreide bezittingen - niet in explotatie genomen gronden - overige gronden

31.950 61.772

0 994

0 309

31.950 62.457

13.250 51.683

Subtotaal 2

93.722

994

309

94.407

64.933

0

29.474

Totaal

254.205

11.405

20.747

244.863

90.268

1.550

156.803

Reeds genomen verliesvoorzieningen 1-1-2013 Winstnemingen 1-1-2013 Sleutelgeld 1-1-2013 Balanswaarde 1-1-2013 Magazijn Totaal balanswaarde 1-1-2013

84.109 1.350 658 172.104 37 172.141

Boekwaarde in euro's per 31-12-2013 per m2 voor de niet in exploitatie genomen bouwgronden 99 Complex verspreide bezittingen 22

Pagina 245 IN 24789

1.550

18.700 10.774

In 2013 zijn op grond van het BBV voorzieningen opgenomen ter grootte van het volledig geraamde tekort op diverse complexen (zie hieronder). Saldo Lopende exploitaties verliesvoorzieningen 31-12-2012 verliesvoorziening 4 Bedrijvenpark Twente 62 verliesvoorziening 8 Dollegoor revitalisering 415 verliesvoorziening 11 Kollenveld 264 verliesvoorziening 13 Rohof 8.586 verliesvoorziening 15 Indiëterrein 63 verliesvoorziening 17 Nijrees-Midden 238 verliesvoorziening 18 Rhijnbeek 4.085 verliesvoorziening 19 Waterrijk 0 verliesvoorziening 22 Bedrijvenpark Twente Noord 745 verliesvoorziening 23 Nijrees-Noord 1.509 verliesvoorziening 25 Bleskolk 319 verliesvoorziening 32 Chiel Dethmerstraat 818 verliesvoorziening 53 Almelo Noord Oost 0 verliesvoorziening 54 Pooksbelten 1.913 verliesvoorziening 60 Ossenkoppelerhoek 731 verliesvoorziening 61 Dimence 751 verliesvoorziening 74 Hagendoornschool 761 verliesvoorziening 81 Leemslagen 1.513 verliesvoorziening 91 Maatkampshoek 118 Complex verspreide bezittingen verliesvoorziening verspreide bezittingen - niet in explotatie genomen gronden 11.650 - overige gronden 49.569 84.110

Rente 2013 2 16 11 344 3 10 163 30 60 13 33 0 76 29 30 30 60 5

466 1.983 3.364

Mutaties Saldo 2013 31-12-2013 465 529 -242 189 154 429 21 8.951 -51 15 5 253 -2 4.246 964 964 587 1.362 -45 1.524 469 801 39 890 546 546 49 2.038 -327 433 -28 753 -280 511 -767 806 -28 95

1.134 131 2.794

13.250 51.683 90.268

Vorderingen Het saldo op deze rekening geeft het totaal aan van de openstaande vorderingen per 31 december 2013 De vorderingen kunnen als volgt worden gerubriceerd: Diverse vorderingen Vordering WWB Rijksvergoeding BBZ Belastingdebiteuren Rekening courant saldo GBT Rekening courant saldo Industrie Gebouw Maatschappij Vorderingen BPT Waarborgsommen Overigen volkshuisvesting Af: voorziening WWB Af: voorziening debiteuren

Diverse vorderingen gespecificeerd naar soort vorderingen op publiekrechtelijke lichamen overige vorderingen

31-12-2012 20.090 14.998 1.841 2.945 0 0 750 20 53 40.697 -11.198 -1.422 28.077

31-12-2013 22.659 14.910 1.761 0 4.567 5.068

18.633 1.457 20.090

19.115 3.544 22.659

13 53 49.031 -11.160 -2.956 34.915

Van de vorderingen op publiekrechterlijke lichamen heeft een bedrag van € 9.265.000 betrekking op het BTW-compensatiefonds. Oninbare vorderingen Van de nog openstaande vorderingen kan op grond van analyse een bedrag van € 2.956.000 als dubieus worden aangemerkt. In 2013 is een bedrag van circa € 764.000 als oninbaar afgeboekt. Liquide middelen Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: 31-12-2012 - Kas - Bank - Giro

40 847 150 1.037

Het kassaldo per 31 december 2013 is in overeenstemming met de op dat moment aanwezige contanten. De saldi van giro- en bankrekeningen zijn in overeenstemming met de desbetreffende dagafschriften. Overlopende activa Op deze balanspost worden de vooruitbetaalde en nog te ontvangen bedragen verantwoord.

Pagina 246 IN 24789

31-12-2013 29 520 87 636

Hieronder wordt een globale specificatie van deze balanspost gegeven: 31-12-2012 -

Nog te ontvangen algemeen Nog te ontvangen samenleving Nog te ontvangen BTW/BCF Nog te ontvangen erfpachten Nog te ontvangen bedragen sez Vooruitbetaald algemeen Vooruitbetaald sez Onderhanden werk Nog te verantwoorden algemeen Kruisposten algemeen

31-12-2013

14.185 2.366 0 89 5.637 836 47 593 196

9.445 1.023 525 111 234 1.008 194 548 182 -7 13.263

23.949

Passiva (x € 1.000) Saldo

Eigen vermogen Reserves Algemene reserves Bestemmingsreserves

31-12-2012 5.740 38.727 44.467

2)

Via resultaatbestemming bij de programmarekening

Toevoeging via resultaatbestemming voorgaand jaar

Toevoegingen 13.111 12.385 21.940 12.385 35.051

Onttrekkingen 6.403 13.026 19.429

Onttrekking via resultaatbestemming voorgaand jaar

Saldo

31-12-2013 12.448 12.385 47.641 12.385 60.089

Toelichting reserves 2) Het saldo van de algemene reserve is als volgt opgebouwd: 31-12-2012 5.740 0 5.740

a. Algemene reserve b. Reserves grondbedrijf

31-12-2013 11.930 518 12.448

Voor een verdere specificatie van de mutaties in de reserve wordt verwezen naar de staat van reserves welke is opgenomen in de bijlagen van van de jaarrekening.

Vermogenspositie gemeente Almelo 2010 - 2013 15,059%

2013

13,234%

2012

10,877%

2011

20,724%

2010 0%

5%

10%

15%

20%

25%

Bovenstaande grafiek geeft de verhouding (procentueel) weer tussen het eigen vermogen en het totale vermogen. De stijging ten opzichte van het voorgaande jaar wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van de bestemmingsreserve. Saldo rekening van baten en lasten Het nadelig saldo voor bestemming van de jaarrekening 2013 bedraagt € 2.689.000. Het voordelig saldo voor bestemming van de jaarrekening 2012 bedroeg € 12.385.000. Voor een nadere toelichting van het rekeningsresultaat wordt verwezen naar de hoofdstuk 4 en 12 van de jaarverantwoording.

Pagina 247 IN 24789

Voorzieningen Saldo 31-12-2012

Voorzieningen - Verplichtingen, risico's en verliezen - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Door derden beklemde middelen Subtotaal

Overige mutaties vermeerdering

3.482 6.330 2.036 11.848

Vermindering

879 4.206 830 5.915

165 2.862 1.123 4.150

Vrijval

Saldo 31-12-2013

437

437

3.759 7.674 1.743 13.176

Schulden Stand 31-12-2012

Onderhandse leningen

- Langlopende geldleningen - Geldleningen woningbouw 3)

261.427 37.366 298.793 3) De woningbouwleningen zijn budgettair neutraal verwerkt in de balans. Het ogenschijnlijke verschil tussen de verstrekte woningbouwleningen (activa) en opgenomen woningbouwleningen wordt veroorzaakt doordat voor een deel van deze leningen geen partiële financiering aanwezig is, en hierdoor de één op één relatie ontbreekt. Het verloop van de leningen is als volgt: Saldo 31 december 2012 Opgenomen leningen: - Leningen tbv nieuwbouw stadhuis

Opgenomen in 2013 35.024 35.024

Aflossing in 2013

Stand 31-12-2013

43.934 9.754 53.688

252.517 27.612 280.129

298.793 35.024 35.024 333.817

Aflossingen: Eigen financiering reguliere aflossingen Eigen financiering extra aflossingen Financiering woningbouw Financiering woningbouw extra aflossingen

43.934 0 9.754 0 53.688 280.129

Saldo 31 december 2013 De totaal betaalde rente over 2013 bedroeg € 9.964.995

Onderverdeling onderhandse leningen naar sectoren Binnenlandse pensioenfondsen / verzekeringsinstellingen Binnenlandse banken en overige financiele instellingen Overige binnenlandse sectoren Totaal onderhandse leningen Voor een nadere specificatie van de mutaties wordt verwezen naar de staat van opgenomen geldleningen.

31-12-2012 1.361 297.429 4 298.794

31-12-2013 1.133 278.992 4 280.129

31-12-2012 381

31-12-2013

31-12-2012 365 365

31-12-2013 358 358

Specificatie schulden binnenlandse bedrijven: Verplichtingen o.g.v. het BWS - De verplichtingen o.g.v. het BWS zijn afgelost i.v.m. afkoop Besluit Woninggebonden Subsidies.

Waarborgsommen Waarborgsommen i.v.m. verkopen grond Derden belegde gelden 31-12-2012

- Belegde reserve St. Personeelfonds 83 Kortlopende schulden Het saldo op deze balanspost geeft het totaal aan van de te betalen bedragen per 31 december 2013 vermeerderd met de daarna nog geboekte te betalen posten aan derden met betrekking tot het boekjaar 2013.

Pagina 248 IN 24789

Rente vermeerdering

Vermeerdering

31-12-2013

2

85

Specificatie luidt: -

Diverse crediteuren Rekening-courant B.N.G. Rekening-courant BWS diverse gemeenten Rekening courant IGM Rekening-courant raadsleden Rekening courant Stadstoezicht Kasgeld O/G Overigen

31-12-2012 8.298 8.862 1.419 270 6 324 20.000 33 39.212

31-12-2013 9.095 13.771 0 0 7 51 15.000 1 37.925

31-12-2012 625 5.426 13 8.369 7 972 1.675 1.841 432 466 2.362 -144 22.042

31-12-2013 1.006 7.947

Enkele opmerkingen ten aanzien van de balanspost kortlopende schulden: - De saldi van giro- en bankrekeningen waren in overeenstemming met de desbetreffende dagafschriften. - De afwikkeling van deze posten heeft een normaal verloop. - Rekening-courant BWS is afgelost i.v.m. afkoop Besluit Woninggebonden Subsidies. Overlopende passiva Op deze balanspost worden de vooruitontvangen en nog te betalen bedragen verantwoord. Een specificatie van deze post is: -

Vooruitontvangen bedragen Vooruitontvangen bedragen door derden beklemd GSB gelden Nog te betalen bedragen Nog te betalen btw Nog te betalen samenleving Nog te betalen sez Rijksvergoeding BBZ Vooruitontvangen samenleving Vooruitontvangen sez Nog te betalen loonheffing Nog te betalen bijstandsuitkeringen

Vooruitontvangen bedragen door derden beklemd: Op grond van richtlijnen van het BBV zijn de volgende posten opgenomen onder vooruitontvangen bedragen: Saldo Omschrijving 31-12-2012 Gebiedsmakelaar 32 Ruimtelijke ordening en milieu algemeen 431 Sez algemeen 181 Veiligheid & hulpverlening algemeen 97 Samenleving algemeen 647 Bestuurscoördinatie & control algemeen 104 Woon zorg service 186 Onderwijsachterstandenbeleid 1.062 Stationsomgeving 1.406 Waterboulevard 964 Registratie niet ingezetenen 123 Weteringshoek senter novem 131 Sluiskade ZZ stimuleringsbijdrage 63 5.426

Toevoeging 2013 0 152 1.538 0 1.289 32 0 2.974 0 0 0 0 0 5.984

7.825 552 2.893 1.761 265 80 1.912 -165 24.076

Onttrekking 2013 0 165 171 97 302 78 115 2.203 543 -269 15 44 0 3.464

Saldo 31-12-2013 32 417 1.548 0 1.634 58 71 1.833 863 1.233 108 87 63 7.947

Gewaarborgde geldleningen - Garanties t.b.v. stichtingen en verenigingen - Garanties t.b.v. particulieren inzake eigen woningbezit (het betreft hier 927 verleende garanties)

31-12-2012 12.522 23.857 36.379

Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de staat van gewaarborgde geldleningen. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Wachtgelden, en IZA-premies gepensioneerden Voor toekomstige wachtgeldverplichtingen voortvloeiende uit bovenbedoelde regelingen zijn in 2001 gedeeltelijk voorzieningen opgebouwd. Voortzetting van de in 2001 opgestarte opbouw van voorzieningen voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen is volgens de nieuwe begrotings- en verantwoordingsvoorschriften niet meer toegestaan. De komende jaren zullen de aan deze verplichtingen verbonden kosten in de jaarlijkse gemeentebegroting worden opgenomen. Vakantiegelden Deze verplichtingen van circa € 3.200.000 worden voor een vol jaar opgenomen in de jaarlijkse gemeentebegroting.

Pagina 249 IN 24789

31-12-2013 12.149 25.066 37.215

Aankoop perceel Waterrijk De gemeente is op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten gehouden tot koop van percelen (206.896 m2) aan de Schout Doddestraat. De akte is gepasseerd in 2011. De koopsom bedraagt € 9.443.432. Met deze kosten is rekening gehouden in de grondexploitatie Waterrijk. Het is een koopovereenkomst waarbij de gronden niet direkt worden geleverd. De gemeente verkrijgt een onherroepelijke koopoptie en de verkoper een afroeprecht ten aanzien van de levering van de percelen. Belangrijke financiële verplichtingen In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste financiële verplichtingen (> € 100.000) weergegeven (per 31/12/2013): Naam crediteur Veiligheidsregio Twente Twente Milieu NV Thuiszorgservice Nederland Sportbedrijf Almelo Soweco NV Stadstoezicht Almelo bv Avi Twente Reef Infra BV Tzorg BV Connexxion Taxi Services ROC van Twente Stadsbank Oost Nederland Twence Energie Imtech P/flex Randstad Contracting bv Trivium Meulenbelt Zorg Borne Kraaijvanger Urbis Taxi Vervoerscentrale Almelo bv Algemene Thuiszorg Combinatie Maassaete Rotterdam BV Tempo-Team Uitzenden Greenchoice Damste Advocaten Stichting Almelo Promotie Asito BV Cogas Infra & Beheer BV Taxi Baan Snippe Almelo BV. PinkRoccade Capabel Taal BV Regio Twente Noord-Nederl. Assurantiemakelaars bv Kersten Weghorst-Oliko Retail bv Eurest Microsoft Ireland VialisTraffic bv Ivio Integratie Almere Vitens NV ABC Management Groep PQR Computer Products BV Gemeente Enschede, Adm.kantoor Twence Bioconversie bv Aronsohn Constructies Centric IT Solutions Centrum Alm Aktief St. GeoTax Vastgoedinformatie BV Arbo Unie Oost-Nederland Vest.Almelo Canon Nederland NV UWV Gak

Totaal jaarbedrag 4.722.875 3.959.460 3.460.964 3.146.191 3.001.488 2.967.403 2.260.021 2.200.000 1.695.540 1.088.031 125.000 823.000 710.000 700.000 778.989 651.667 250.000 632.218 609.395 595.088 363.000 500.650 402.000 661.750 310.786 500.000 444.560 652.000 350.000 404.388 248.685 317.290 900.000 238.014 386.739 160.000 150.000 191.400 109.000 250.000 187.345 181.089 360.000 141.600 134.784 124.132 120.237 108.769 102.135 198.000

Afloopdatum Doorlopend Doorlopend 31-12-2014 Doorlopend Doorlopend Doorlopend Doorlopend 01-01-2015 31-12-2014 01-02-2015 Doorlopend Doorlopend 01-01-2016 01-01-2015 01-06-2016 31-12-2014 01-01-2015 01-08-2014 31-12-2014 01-01-2016 01-06-2016 01-01-2016 01-01-2016 Doorlopend 01-02-2015 Doorlopend 01-08-2014 Doorlopend Doorlopend Doorlopend 01-01-2016 01-01-2018 01-09-2016 01-06-2016 Doorlopend 01-01-2015 Doorlopend Doorlopend 01-01-2015 01-03-2014 31-05-2014 Doorlopend 01-01-2015 Doorlopend Doorlopend Doorlopend 01-01-2015 01-02-2017 Doorlopend

Betreft Brandweer Twente Afvalinzameling Hulp bij het huishouden Exploitatie sportaccommodaties en -terreinen o.a. groenvoorziening en reintegratie o.a. Parkeerbeheer Afvalverwerking Raamovereenkomst verhardingen en riolering Hulp bij het huishouden Regiotaxi CVV reintegratie Schuldhulpverlening Elektriciteit Openbare verlichting en verkeerslichten Uitzendkrachten Hulp bij het huishouden Architect Stadhuis Leerlingenvervoer Hulp bij het huishouden Huren (huur Java toren) Uitzendkrachten Levering gas Stadsadvocaat Centrummanagement en culturele activiteiten Schoonmaak Transport gas en elektriciteit / aanleggen infratructuur Leerlingenvervoer Twentheplein + parkeeplekken huur Software divers: o.a. belastingsoftware, SAP beheer enz Inburgeringstrajecten Regionale samenwerking Verzekering eigendommen Wmo hulpmiddelen Brandstof Catering Windows en Office Verkeerslichten aanschaf Inburgeringstrajecten Water Bouwmanagement stadhuis Hardware servers Kluwer Portal / Inhuur RBT / Brandweer Energie Afvalverwerking Advisering nieuwbouw stadhuis GWS4ALL / DDS4ALL / enz Ondernemersfonds Inhuur / Juridisch advies Arbo dienstverlening Multifunctionals Inhuur deskundigen

Rechtsgeschillen waaruit eventueel een verplichting kan ontstaan: - de claim op van der Looy inzake het geschil over de hoogte van de bouwleges. - het project Chiel Dethmersstraat zal (mogelijk) geen doorgang vinden vanwege een juridisch twistpunt en dat er in rechte zal worden bepaald wie hiervoor aansprakelijk is, waarbij tevens zal worden bepaald wie de schade als gevolg hiervan (al dan niet voor een deel) zal moeten dragen. - de ingezette verhaalsprocedure m.b.t. de IISPA, vanwege geleden schade door vertraagde oplevering. Gebeurtenissen na balansdatum Op grond van artikel 29 BBV dient de programmarekening te worden vastgesteld met in achtneming van hetgeen omtrent de financiële positie op de balansdatum is gebleken tussen het moment van opmaken van de programmarekening en het tijdstip van vaststelling daarvan. Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan.

Pagina 250 IN 24789

Gewaarborgde geldleningen Vlg- Oorspronnr. kelijk bedrag van de lening

1

Doel van de lening

2

23.

Naam van de geldgever

3

4

3.176.462 Bouw verzorgingstehuis

Wat wordt gewaarborgd (rente, aflossing of beide) 5

Stichting Verzorgingtehuis "Friso"

Grondslag of per- Datum van centage van het het deel van de lening raadsbesluit dat door de eigen gemeente wordt gewaarborgd 7

8

100

25-11-1975

100.000/1807.000 09-08-1979

53.

819.981 Verbouw wijkgebouw Hanzelaan Stichting Kruiswerk Almelo

R+A

82.

102.101 Financiering gebouwencomplex

St. Wijk- en Jeugdcentrum "de Trefhoek"

R+A

100

03-04-1985

St. Financieel Beheer "de Koppel"

R+A

100

19-11-1987

4.537.802 Bouw en inr.dep. SEZ-terrein

131.

143.

453.780 Nieuwbouw kinderdagopvangcentrum

Stichting Kinderdagopvang Hengelo

R+A

100

14-07-1988

148.

661.112 Verbouw/uitbreiding accomodatie

St. Adhesie GGZ MiddenOverijssel

R+A

100

11-05-1989

150.

104.369 Renovatie tennispark

A.T.C. De Veenhorst

R+A

100

5-12-1996

St. Stadion Heracles

R+A

100

26-7-1997

S.D.V.V.

R+A

100

3-12-1998

St. " 't Hinseveld"

R+A

100

15-07-1999

St. Adhesie, GGZ Midden Overijssel

R+A

100

A.T.V. De Molenhoek

R +A

50

20-09-2001

R+A

50

17-01-2006

151.

4.537.802 nieuwbouw stadion Heracles

152.

124.790 Uitbreiding en aanpassing van de schietaccommodatie Robbenhaarsweg 63.529 Afronding privatiseringsproces

153.

907.560

155.

156.

58.991 Nieuwbouw clubgebouw

159.

90.000 Geldlening Tennisvereniging Bornerbroek

't Brook

160.

1.000.000 Uitbreiding multifunctioneel stadion Heracles

St. Stadion Heracles

R+A

100

161.

500.000 Uitbreiding Bussinesclub stadion Heracles

St. Stadion Heracles

R+A

100

162.

250.000 Nieuwbouw MHC clubgebouw

St. Hinsenveld

R+A

100

17.388.280 Naam van de rechtspersoon

1

Toelichting Objekt van de Totaal van het Gemeentelijk garantstelling (geaccumuleerde aandeel in % in bedrag exploitatieverlies) 2

3

4

5

Sociëteit tot Nutafkoopsom en Vermaak verschuldigde huurpenningen

100

49.916 garantstelling afkoopsom verschuldigde huurpenning door Sociëteit aan Van der Valk

A.W.S. Beter Wonen

100

659.238 bereidverklaring eventuele overname geldleningen

102 etagewoningen R. Verhulstlaan

Woningstichting financiering St. Jozef project

100 2.752.933 bereidverklaring eventuele overname geldleningen

IN 24789

Pagina 251

Datum van het goedkeuringsbesluit

Rentepercentage

Restant van de lening aan het begin van het dienstjaar totaal waarvan door de gemeente gewaarborgd

02-03-1976

4,39

1.072.280

1.072.280

160.082

912.198

912.198 23.

3/8

367.734

20.351

40.742

326.992

18.096 53.

10.210

10.210

3.403

6.807

6.807 82.

3.200.612

3.200.612

147.476

3.053.136

3.053.136 131.

7,6

106.229

106.229

15.111

91.118

91.118 143.

6,34

251.259

251.259

19.327

231.932

231.932 148.

20.874

20.874

5.219

15.655

15.655 150.

2.792.494

2.792.494

174.531

2.617.963

2.617.963 151.

66.554

66.554

4.159

62.395

62.395 152.

3/4

8.470

8.470

4.235

4.235

4.235 153.

6,15

508.234

508.234

18.151

490.083

490.083 155.

5

3/4

6.523

6.523

652

5.871

5.871 156.

5

1/2

58.500

29.250

4.500

54.000

27.000 159.

533.333

533.333

66.667

466.666

466.666 160.

433.334

433.334

0

433.334

433.334 161.

250.000

250.000 162.

1/8

7

6

4

4,40

9.436.640

Bij Sociëteit tot Nu en Vermaak A.W.S. Beter Wonen Woningstichting St. Jozef Garantieleningen particulieren Totaal generaal

9.060.006

13

Vlgnr.

10

8

12

Restant van de lening aan het einde van het dienstjaar totaal waarvan door de gemeente gewaarborgd 14 15

9

8

11

Bedrag van de aflossing of het aflosssingsbestanddeel

664.256

49.916 659.238 2.752.933 23.857.172 36.379.265

9.022.384

8.686.488

49.916 659.238 2.752.933 23.857.172 36.005.747

IN 24789

Pagina 252

16

Toelichting bij de reserves 51001 algemene reserve Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

5.739.714 Doel: 12.592.903 6.402.664 Opmerking: 11.929.953

51002 algemene reserve grondexploitatie Stand 1-1-2013 0 Doel: Toevoegingen 517.920 Onttrekkingen 0 Opmerking: Stand 31-12-2013 517.920 53002 schoolgebouwen Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 53004 verkiezingen Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

0 Doel: 503.624 0 Opmerking: 503.624

34.230 Doel: 65.500 0 Opmerking: 99.730

53007 besluit woninggebonden subsidies (bws) Stand 1-1-2013 89.868 Doel: Toevoegingen 0 Onttrekkingen 13.099 Opmerking: Stand 31-12-2013 76.769

Buffer om eventuele (toekomstige) verliezen te kunnen dekken.

Dekking van mogelijke tekorten op grondexploitaties. De mutaties vloeien voort uit het treffen van verliesvoorzieningen, winstnemingen en afsluitingen van grondexploitaties.

Egalisatiereserve voor de jaarlijkse budgetten die beschikbaar worden gesteld voor onderwijshuisvesting in het kader van het Integraal Huisvestingsplan 2011-2014.

Financiering van de kosten van eventuele verkiezingen.

Financiering inzake het besluit woninggebonden subsidies dat bijdraagt aan een goede woningbouw en woningverbetering.

53009 overlopende werken Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

5.632.585 Doel: 2.945.819 3.432.301 Opmerking: 5.146.102

Financiering van meerjarige incidentele projecten die over de boekjaren lopen.

53011 grote investeringen Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen

2.642.556 Doel: 1.500.000 1.093.463 Opmerking:

Financiering van grote investeringen/projecten.

Stand 31-12-2013

3.049.093

53012 btw compensatiefonds Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 53013 gsb I Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 53014 gsb II mop sociaal Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

332.986 Doel: 0 150.000 Opmerking: 182.986

5.868 Doel: 397 0 Opmerking: 6.265

Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld aan de reserve onttrokken dan wel geld in de reserve gestort.

Het opvangen van fluctuaties in de te compenseren BTW Het BTW compensatiefonds speelt vanaf 1 januari 2003. Onttrekking is gebaseerd op de verlaagde uitname van de algemene uitkering.

Financiering van uitloop projecten in het kader van de eerste periode van het MOP - Grote Steden Beleid.

193.169 Doel: 0 0 Opmerking: 193.169

Financiering uitloop van projecten in het kader van het MOP Grote Steden Beleid II - BDU Sociaal.

53017 gsb III Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

1.992.083 Doel: 0 -140.921 Opmerking: 2.133.004

Financiering uitloop van projecten in het kader van het MOP Grote Steden Beleid III - BDU Sociaal, Fysiek, Economie.

53019 bodemverontreiniging Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

1.636.090 Doel: 466.982 86.819 Opmerking: 2.016.252

Vorming van een buffer voor aanspraken bodemverontreiniging in het kader van de afspraken inzake Decomp-gelden Toevoegingen: middelen Rijk als DU Onttrekkingen:

53020 parkeeraccommodaties Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

451.773 Doel: 0 207.209 Opmerking: 244.564

Kosten diverse projecten bodemsanering

Reserve ter dekking van de (eventuele) verbetering en realisatie van de parkeeraccommodaties in relatie met de verhoging van de kwaliteit van het centrum Toevoegingen: jaarresultaat exploitatie 2013 Onttrekkingen:

53026 stadsvernieuwing Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

IN 24789

146.070 Doel: 10.225 28.786 Opmerking: 127.509

Financiering van stadsvernieuwingsprojecten.

Pagina 253

53028 bovenwijkse voorzieningen (bovo) Stand 1-1-2013 60.435 Doel: Toevoegingen 336.159 Onttrekkingen 396.594 Opmerking: Stand 31-12-2013 0

Financiering van projecten die indirect voortvloeien uit de ontwikkeling van stadsuitleg locaties.

53029 kunstaankoop/stadsvernieuwing Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

50.000 Doel: 0 0 50.000 Onttrekking:

Aankopen van gemeentelijk kunstbezit ten behoeve van openbare ruimten en aangewezen locaties in de stad + onderhoud gemeentelijk kunstbezit. De middelen zijn nu gereserveerd voor arbomaatregelen en brandveiligheid Hof88

53030 instrumentenfonds Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

33.457 Doel: 0 33.457 Opmerking: 0

Aanschaf en onderhoud van muziekinstrumenten ten behoeve van amateur-muziekverenigingen.

53031 wijk buurt budgetten Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

112.703 Doel: Reserve ter egalisatie van de jaarlijkse kosten van de door de wijkverenigingen 0 gewenste activiteiten en voorzieningen. 0 Opmerking: 112.703 Onttrekkingen:

53033 sportstimulering Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

436.119 Doel: 0 106.830 Opmerking: 329.289

53036 welzijnsaccommodaties Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 53042 soweco afkoop Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 53050 knelpunten bedrijfsvoering Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 53053 co-financiering Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

53054 intergem. ingeniersbureau Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

Bevordering van sportdeelname door jeugdigen en een stimulerend beleid dat achterstanden in sportparticipatie op moet heffen. Het project NASB (nationaal actieplan voor sport en bewegen) wordt betaald uit deze reserve.

5.531 Doel: Financiering van voorbereidingskosten die te maken hebben met de 0 uitvoering "kadernota welzijnsaccomodaties". 0 Opmerking: 5.531 Onttrekkingen:

34.238 Doel: 0 4.974 Opmerking: 29.264

110.865 Doel: 0 24.475 Opmerking: 86.390

4.614.141 Doel: 170.000 851.117 Opmerking: 3.933.024

Financiering van de gemeentelijke aanvullende bijdrage over de jaren 1995 t/m 2015 als gevolg van het gezond maken en implementatie van de organisatiestructuur.

Opvangen van knelpunten die ontstaan in de bedrijfsvoering die de continuïniteit van de bedrijfsvoering in gevaar kunnen brengen.

Het financieren van de gemeentelijke bijdrage bij projecten waarbij de subsidiegever om een gemeentelijke bijdrage vraagt. Toevoegingen: Onttrekkingen:

143.922 Doel: 0 0 Opmerking: 143.922

Reserve ter egalisatie van de jaarlijkse resultaten van het intergemeentelijk ingenieursbureau m.b.t. het XL Businesspark Twente.

53056 wegen Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

265.214 Doel: 1.365.000 514.338 Opmerking: 1.115.875

Financiering van onderhoud van de infrastructuur en een geregelde uitvoering van kwalitatief gewenste onderhoudsprogramma's. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de reserve aangewend dan wel geld aan de reserve toegevoegd.

53057 riolering tariefsegalisatie Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

5.017.413 Doel: 411.620 1.263 Opmerking: 5.427.770

Opvangen van grote fluctuaties in de hoogte van het jaarlijks te betalen rioolrecht. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de reserve aangewend dan wel geld aan de reserve toegevoegd.

53058 bibliotheek Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

53059 afvalstoffenheffing Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

IN 24789

22.460 Doel: 0 0 Opmerking: 22.460

1.862.790 Doel: 572.577 19.444 Opmerking: 2.415.923

Financiering van het zogenaamde technische onderhoud

Saldoregulering van de opbrengsten en lasten van afvalinzameling. Toevoegingen: Onttrekkingen:

Resultaat afval 2013

Pagina 254

53060 sportraad Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

42.645 Doel: 24.538 6.456 Opmerking: 60.727

Financiering voor aanschaf en vervanging van noodzakelijke materieel en onderhoud deze goederen ten behoeve van de gemeentelijke sportaccommodaties. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de reserve aangewend dan wel geld aan de reserve toegevoegd.

53061 takenanalyse 2011-2014 Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

310.851 Doel: 300.000 354.994 Opmerking: 255.857

Deze reserve wordt gebruikt voor financiering van frictiekosten die te maken hebben met de takenanalyse. Een groot deel van het saldo is inmiddels bestemd.

53062 wijkwaardebonnen Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

208.904 Doel: 0 58.774 Opmerking: 150.129

Via deze reserve lopen de uitgaven voor de wijkwaardebonnen.

53063 reintegratie Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

3.962.192 Doel: 2.195 1.447.904 Opmerking: 2.516.483

53065 grondbank Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

0 Doel: 0 0 Opmerking: 0

53066 besluit locatiegebonden subsidie Stand 1-1-2013 600.000 Doel: Toevoegingen 0 Onttrekkingen 0 Opmerking: Stand 31-12-2013 600.000

53067 opvang nieuwkomers Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

128.000 Doel: 0 0 Opmerking: 128.000

53069 isv-3 2010 t/m 2014 Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

602.852 Doel: 0 -302.952 Opmerking: 905.804

De uitgaven in 2013 voor wijkwaardebonnen zijn hieruit gedekt.

Buffer om negatieve gevolgen door de afname van de Rijksmiddelen voor re-integratie op te kunnen vangen, zodat het ingezette re-integratiebeleid op een verantwoorde manier ten uitvoer kan worden gebracht.

Het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie van de grondbank.

Stimuleren van woningbouw op specifieke locaties Oorsponkelijk is voor de uitvoering van het Besluit Locatiegebonden Subsidies een voorziening ingesteld. De gemeente Almelo heeft de afgesproken woningbouwaantallen gerealiseerd. Daarom geldt geen specifieke betalingsverplichting meer en is de voorziening omgezet in een reserve.

Financiering van inburgeringvoorzieningen van de alfabetiseerders en voor de realisatie van een deel van de inburgeringstrajecten.

Financiering projecten in het kader van het programma isv3

53070 plan van aanpak MAU Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

331.819 Doel: 2.856.165 378.511 Opmerking: 2.809.473

Financiering van de uitvoering van het Plan van Aanpak MAU

53071 centrumspaarfonds Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

0 Doel: 5.347.220 464.609 Opmerking: 4.882.611

Financiering van kosten eerste fase binnenstadplan

53073 RUD Reg. Uitvoeringsdienst Twente Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 55010 Iispa Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 54001 resultaatbestemming Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

IN 24789

De vrijval van algemene middelen als gevolg van besparingen op de uitkeringsvoorziening over de periode 2012-2014 worden gereserveerd voor de uitvoering van het Plan van Aanpak MAU middels storting in de gelijknamige reserve.

0 Doel: 0 0 Opmerking: 0

218.197 Doel: 0 189.137 Opmerking: 29.059

12.385.371 Doel: 958.000 13.343.371 Opmerking: 0

Financiering van het project bouwschade - juridische procedures (124125)

Op het krediet IISPA bouw stonden uitgaven die zijn gerealiseerd na de bouw en die niet mogen worden geac Het gaat hier met name om juridische kosten die zijn/ worden gemaakt in verband met procedures ivm vertra

Jaarresultaat

Pagina 255

53005 automatisering Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

376.753 Doel: 1.236.204 1.193.916 Opmerking: 419.041

Financiering van de jaarlijkse kapitaallasten horende bij de investeringen op automatiseringsgebied.

53047 materiaal brandweer Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013 *

520.876 Doel: 0 520.876 Opmerking: 0

53051 huisvesting stadhuis Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

3.860.028 Doel: 2.591.409 665.659 Opmerking: 5.785.778

Reservering voor nieuwbouw stadhuis

550xx reserve economisch nut Stand 1-1-2013 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2013

1.637.359 Doel: 276.977 267.344 Opmerking: 1.646.992

Reserve ter dekking van de kapitaallasten van investeringen met economisch nut, het betreft: - reserve werkplein - reserve ondergrondse containers

IN 24789

Financiering van de vervanging van het materieel van de brandweer. Egalisatie van pieken. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld aan de reserve onttrokken dan geld in de reserve gestort. * Conform besluitvorming is deze reserve per 1-1-2013 opgeheven. De brandweer is overgegaan naar de Veiligheid Regio Twente.

De storting betreft het spaarsysteem voor het nieuwe stadhuis.

Pagina 256

Toelichting bij de voorzieningen 61005 riolering Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013

766.133 1.866.000 1.205.823 1.426.311

Doel:

136.705 0 24.349 112.355

Doel:

3.512.387 1.735.161 1.141.745 4.105.803

Doel:

62001 stadhuis onderhoud Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013 62002 onderhoud en vervanging Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013

62005 sportaccommodatie onderhoud Stand 1-1-2013 1.914.661 Toevoegingen 605.168 Aanwendingen 490.498 Stand 31-12-2013 2.029.331

610XX voorziening nutw Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013

63022 onderwijs huisvesting Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013 63033 sociale recherche Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013

Onderhoud van het stadhuis

Opmerking:

Opmerking:

Onderhoud en vervanging van gemeentelijke eigendommen met uitzondering van het stadhuis. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de voorziening aangewend dan wel geld aan de voorziening toegevoegd.

Onderhoud van sportaccommodaties

Opmerking:

Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de voorziening aangewend dan wel geld aan de voorziening toegevoegd.

60.000 0 60.000 0

Doel:

Financiering van kosten ten behoeve van bodemsanering terrein Carbo.

2.598.525 846.077 0 3.444.602

Doel:

823.267 32.930 541.576 314.621

Doel:

1.564.761 830.000 1.070.438 1.324.323

Doel:

143.099 0 35.153 107.946

Doel:

63049 voorziening wijkcentra onderh. Stb. Gebr Stand 1-1-2013 110.892 Toevoegingen 0 Aanwendingen 0 Stand 31-12-2013 110.892 63050 voorziening wijkcentra inventaris Stand 1-1-2013 45.000 Toevoegingen 0 Aanwendingen 0 Stand 31-12-2013 45.000 63051 voorziening zittend vervoer Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013

Opmerking:

Doel:

61014 verontreininging terrein carbo Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013 61015 XL businesspark twente Stand 1-1-2013 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2013

Opvangen van grote fluctuaties in de hoogte van de jaarlijkse kosten voor vervanginsvesteringen.

172.304 0 17.211 155.093

Opmerking:

Dekking van het aandeel van de gemeente Almelo in het verwachte tekort op de grondexploitatie XL businesspark twente.

Opmerking:

Dekking van de nakomende kosten van afgesloten grondexploitaties.

Opmerking:

Onderhoudsvoorziening voor schoolgebouwen die zowel juridische als economisch eigendom zijn van de gemeente.

Opmerking:

Financiering van exploitatielasten betreffende het SRT. Het SRT is een samenwerkingsverband van 13 deelnemende gemeenten.

Opmerking:

Doel:

Dekking van het onderhoud van de wijkcentra

Opmerking:

Doel:

Dekking van de uitgaven aan het inventaris van de wijkcentra

Opmerking:

Doel: Opmerking:

De Regio Twente vervult voor het voormalig zittend vervoerspersoneel de werkgeversrol. Per jaar worden met de Regio Twente de kosten afgerekend. De afwikkeling loopt tot en met 2021. (collegebesluit 19 december 2000).

Pagina 257 IN 24789

12. Toelichting op het overzicht van baten en lasten Inleiding Dit hoofdstuk bevat de volgende paragrafen: 12.1 Toelichting per programma 12.2 Algemene dekkingsmiddelen 12.3 Onvoorziene uitgaven 12.4 Begrotingsrechtmatigheid

Pagina 258 IN 24789

12.1 Toelichting per programma

Analyse kapitaallasten Omschrijving

Primitief geraamd

- Rente - Afschrijving Sub-totaal

Begrotingswijzigingen

Totaal begroting

Realisatie 2013

Saldo

8.533.642 8.856.279

444.454 711.571

8.978.096 9.567.850

8.492.502 8.904.423

485.594 V 663.427 V

17.389.921

1.156.025

18.545.946

17.396.925

1.149.021 V

Af: in de begroting opgenomen stelpost onderuitputting kapitaallasten

-416.000

Af: door reserves/voorzieningen gedekte kapitaallasten

-469.786 Totaal

263.235 V

In de jaarverantwoording worden verschillen zichtbaar tussen begrote en werkelijke kapitaallasten. Deze verschillen doen zich voor bij alle programma’s. In 2013 gaat het om een voordeel van € 263.235 en dit heeft betrekking op zowel de rente- als de afschrijvingscomponent. Het voordeel is enerzijds een gevolg van de systematiek van rentetoerekening. Op begrotingsbasis wordt namelijk rente toegerekend aan alle investeringen, dus ook aan geplande investeringen die via het investeringsplan 2013 worden toegevoegd. Daadwerkelijke rentetoerekening vindt plaats aan de hand van de werkelijke boekwaarden per 1 januari. Investeringen die in de loop van het jaar worden opgestart kennen per 1 januari nog geen boekwaarde en krijgen dus ook geen rente toegerekend. Dit betekent een voordeel op het betreffende product. Dat wil echter niet zeggen dat er als gevolg van deze investeringen in de loop van een jaar geen rente verschuldigd is. Dat is wel degelijk het geval, alleen worden deze kosten niet toegerekend aan het product maar worden ze betrokken bij de stelpost onder uitputting kapitaallasten. Anderzijds wordt het voordeel op de kapitaallasten veroorzaakt door de systematiek van afschrijven. Op begrotingsbasis wordt er afgeschreven op basis van het begrote investeringsbedrag gedeeld door de levensduur. Echter op rekening basis is het afschrijvingsbedrag gebaseerd op de boekwaarde inclusief de werkelijke vermeerderingen en verminderingen. Overzicht van de totaal doorberekende kapitaallasten 2013: Doorberekende kapitaallasten Totaal te betalen rente volgens de berekening rente-omslag 2013 zijnde

12.968.909

Totale afschrijvingen 2013

8.904.423 21.873.332 1)

Doorberekend naar: - Begroting van baten en lasten - Grondbedrijf - Woningbouw

15.824.125 6.857.851 1.574.257 24.256.233 Voordeel op renteverdeeldienst

1) Totaal kapitaallasten volgens staat van geactiveerde kapitaalsuitgaven Rente kapitaalverstrekking Grondbedrijf Rente over magazijnvoorraad Stadsbeheer Overigen In begroting opgenomen niet naar producten verdeelde rentelasten

Pagina 259 IN 24789

-2.382.901 17.386.983 6.857.851 1.460 9.939 -2.382.901 21.873.332

Algemene opmerking ten aanzien van de meerjarige incidentele projecten. De meerjarige incidentele projecten zijn jaaroverstijgende projecten die gefinancierd worden via incidentele middelen. Over de jaren bezien zijn deze projecten budgettair neutraal en worden verrekend met de daarvoor bestemde reserves. In de jaarverantwoording 2013 zijn deze projecten opgenomen in de kolom incidentele baten en lasten (incidenteel gerealiseerd) en gezien hun budgettaire neutrale karakter ook niet opgenomen in het te analyseren saldo. Algemene opmerking ten aanzien van de financiële analyses bij de programma’s. Hieronder zijn de financiële analyses per programma gegroepeerd weergegeven waarbij een grensbedrag van € 50.000 per product is gehanteerd. Dat wil zeggen dat afwijkingen per product ten opzichte van de begroting van minimaal € 50.000 (zowel baten als lasten) voorzien zijn van een financiële analyse.

Pagina 260 IN 24789

Programma Bestuurskracht en bestuurscultuur Programma Bestuurskracht en bestuurscultuur (in euro's)

Realisatie 2013

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Saldo

Niet nader Te analyseren te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Publiekszaken Saldi kostenplaats Onvoorzien / nog niet toe te rekenen Bestuursorgaan / regionale samenwerking Bestuursondersteuning Raad en griffie Rekenkamer Totaal lasten

3.425.170 10.381.863 0 1.866.933 7.699.269 1.282.263 93.076 24.748.574

3.601.920 9.958.287 734.392 1.647.729 7.109.547 1.236.426 104.069 24.392.370

-35.000 -6.279.324 636.593 0 542.350 66.000 0 -5.069.381

3.566.920 3.678.963 1.370.985 1.647.729 7.651.897 1.302.426 104.069 19.322.989

141.750 -6.702.900 1.370.985 -219.204 -47.372 20.163 10.993 -5.425.585

0 -1.688.888 0 0 -298.195 0 0 -1.987.083

141.750 -5.014.012 1.370.985 -219.204 250.823 20.163 10.993 -3.438.502

V N V N V V V N

0 854.238 0 0 775.695 0 0 1.629.933

Baten Publiekszaken Saldi kostenplaats Onvoorzien / nog niet toe te rekenen Bestuursorgaan / regionale samenwerking Bestuursondersteuning Raad en griffie Rekenkamer Totaal baten

-1.072.599 -6.935.826 0 -21.267 -36.191 -1.600 0 -8.067.483

-1.236.604 -12.271.696 -416.000 -733 -32.000 0 0 -13.957.033

50.000 7.848.986 0 0 -7.600 0 0 7.891.386

-1.186.604 -4.422.710 -416.000 -733 -39.600 0 0 -6.065.647

-114.005 2.513.116 -416.000 20.534 -3.409 1.600 0 2.001.836

0 0 -416.000 0 0 0 0 -416.000

-114.005 2.513.116 0 20.534 -3.409 1.600 0 2.417.836

N V N V N V N V

0 0 0 0 0 0 0 0

Saldo Bestuurskracht en bestuurscultuur voor bestemming

16.681.091

10.435.337

2.822.005

13.257.342

-3.423.749

-2.403.083

-1.020.666 N

1.629.933

4.435.039 -3.654.293 780.746

3.893.842 -1.428.478 2.465.364

518.160 82.432 600.592

4.412.002 -1.346.046 3.065.956

-23.037 2.308.247 2.285.210

0 2.324.532 2.324.532

-23.037 N -16.285 N -39.322 N

0 -1.629.933 -1.629.933

17.461.837

12.900.701

3.422.597

16.323.298

-1.138.539

-78.551

-1.059.988 N

0

Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo Bestuurskracht en bestuurscultuur na bestemming

Analyse van significante verschillen Publiekszaken In 2013 zijn minder rijbewijzen en ID-kaarten afgenomen dan bij de begroting van 2013 werd verwacht. Een mogelijke oorzaak hiervan is de grote aanvraag van ID-kaarten voor de jeugd in 2011. Hierdoor is er sprake van lagere baten en lagere lasten. Per saldo is het verschil € 70.000 nadelig. Bij de berap is hiervan melding gemaakt en is rekening gehouden met € 50.000. Een deel van de afdelingsprojecten dat in 2013 is opgestart wordt in 2014 afgerond en vraagt een budgetoverheveling van in totaal € 55.000. Het betreft de versnelde oplevering van de nieuwe website www.almelo.nl, de aanschaf van een klant feedback tool, en het vrijspelen van een medewerker om processen beter uit te lijnen. Saldi kostenplaats • In 2013 is een bedrag van € 764.000 afgeboekt op diverse oude (belasting)debiteuren en onttrokken uit de voorziening dubieuze debiteuren. Hiermee was in de voorziening rekening gehouden. Analyse van de post dubieuze debiteuren per ultimo verslagjaar resulteert in een dotatie in de voorziening dubieuze debiteuren van € 982.000. Hiervan heeft € 647.000 betrekking op het participatiebudget in verband met oninbare vorderingen op vooruitbetaalde bijdragen voor re-integratie als gevolg van het faillissement van twee bedrijven. Bij de curator liggen vorderingen van respectievelijk € 404.888 en € 242.900. Conform de geldende gedragslijn wordt hiervoor een voorziening getroffen, omdat onzeker is of wij het bedrag van de vordering (geheel) terug zullen ontvangen. • In 2013 is er met de belastingdienst overeenstemming bereikt over een nieuw mengpercentage voor de btw op algemene kosten. Dit nieuwe percentage gaat met terugwerkende kracht in vanaf 2011 en resulteert in een belastingteruggaaf over de jaren 2011 t/m 2013 van € 346.000. • Als gevolg van strakke budgetsturing in de aanloop naar de verhuizing naar het nieuwe stadhuis is op de kostenplaats huisvesting kantoorruimten een voordeel van in totaal € 128.000 ontstaan. Op nagenoeg alle onderdelen van de huisvestingsbedrijfsvoering zijn kleine voordelen ontstaan. Hierbij kan gedacht worden aan energie (€ 78.000), restaurant en consumpties (€ 55.000), en andere huisvestingstaken zoals onderhoud, bewaking, schoonmaak, Pagina 261 IN 24789

•

•

•

•

•

•

•

verhuizingen, reststoffenafvoer, kleine verbouwingen, etc. (€ 86.000) Als gevolg van het niet volledig onderverhuren van de locatie Twenthe-plein is er sprake van huurderving (€ 149.000). Het nadeel op de kostenplaats algemeen beheer bestaat uit een aantal kleine overschrijdingen. Het betreft o.a. een stelpost voor de overhead die betrokken is bij de overgang van de brandweer naar de Veiligheid Regio Twente (€ 20.000). Daarnaast is er sprake van kleine overschrijdingen op de algemene kosten financiën (€ 11.000) en personeelszaken (€ 8.000). Tot slot is er sprake van extra kosten van assessments van managers als gevolg van de reorganisatie (€ 22.000). Het voordeel op de kostenplaats voormalig personeel wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat het aantal uitkeringen minder is geworden (€ 84.000). Daarnaast was er voor 2 personen een suppletie uitkering geraamd terwijl dit in werkelijkheid één persoon betrof (€ 19.000). Tevens zijn hier de kosten van een te herplaatsen medewerker begroot die na de reorganisatie weer een functie binnen de formatie heeft gekregen (€ 36.000). In 2013 is per 1 juli een reorganisatie doorgevoerd waarbij 44,8 formatieplaatsen zijn bezuinigd. Hiermee zijn de structurele taakstellingen in de begroting 2013 ingevuld en is de druk op de grondexploitaties en de kapitaalkredieten om eigen personeel van werk te moeten voorzien structureel fors afgenomen. Ook is rekening gehouden met een evenredige krimp tussen primaire en ondersteunende processen. De organisatie wijziging heeft grote consequenties voor de financiële administratie tot gevolg gehad in de sfeer van budgetsamenstelling en budgetbeheer, veranderingen in de tariefopbouw van medewerkers en de doorrekening van overhead, en de doorbelasting van personeelskosten naar allerlei projecten. In de financiële administratie is via het doorvoeren van diverse begrotingswijzigingen getracht de consequenties van deze majeure operatie zo goed mogelijk weer te geven. Het nadelig financiële resultaat over alle oude afdelingen bedraagt na inzet van beschikbare stelposten € 186.000. Sinds de reorganisatie per 1-7-2013 is een tweetal formatieplaatsen bij de stafsector Concern Control en Advies (CCA) onbezet. De vacatures worden in 2014 ingevuld. Op het bedrijfsvoeringbudget van CCA is sprake van een kleine overschrijding. In totaal is sprake van een voordelig sector resultaat van € 89.000. De sector Stad en Economie (SE) laat over het tweede halfjaar 2013 een nadelig resultaat zien van € 1,5 mln. Bijna de helft van dit bedrag bestaat uit doorbetaling salarissen van te herplaatsen personeel. Het is nog niet gelukt om alle boventallige personeelsleden op een passende en financieel rendabele plek te herplaatsen. Een tweede oorzaak is het overschrijden van het sectorbudget met ruim € 100.000. De uitgaven voor abonnementen, opleiding, communicatie en reis-/verblijfkosten zijn hoger dan geraamd. Het restant van het nadelig resultaat wordt veroorzaakt door het werken met de systematiek van tijdschrijven. De sector SE bestaat grofweg uit de oude tijd schrijvende afdelingen SB, ROM en VB. Door de keuze van de reorganisatiedatum per 1-7-2013 is het aantal productieve uren in het tweede halfjaar bij diverse teamonderdelen fors lager dan begroot als gevolg van de vakantieperiode en de impact van de reorganisatie op de reguliere bedrijfsvoering. Hierdoor zijn de teamresultaten lager dan geraamd. Dit wordt binnen het totaal van de gemeentebegroting overigens voor een flink deel gecompenseerd doordat er minder (loon)kosten op de diverse producten (wegen, groen, etc.) worden verantwoord zodat daar sprake is van budget onderschrijding. Het sectorresultaat van de sector Samenleving (SL) bestaat uit een nadelig saldo op de bedrijfsvoering (drukwerk, communicatie, representatie) van € 68.000 en een nadelig saldo op de personele lasten van € 523.000. Ook hier bestaat de helft van de overschrijding van het personeelsbudget uit salariskosten van te herplaatsen personeel omdat het nog niet gelukt is om alle boventallige personeelsleden op een passende en financieel rendabele plek te herplaatsen. Andere oorzaken voor overschrijdingen zijn divers van aard en bestaan uit kosten van sociaal flankerend beleid, inhuur van personeel en te betalen WW lasten. Bij de sector Bestuur en Organisatie (BO) zijn bij de reorganisatie enkele personeelsleden boven de formatie terechtgekomen. De overschrijding op het sectorbudget is € 72.000. Pagina 262

IN 24789

•

Bij de Regionale Uitvoering Dienst (RUD) is het positieve resultaat van € 224.000 vooral te danken aan het uitblijven van investeringen op het gebied van ICT. In 2013 heeft de focus gelegen op het opstarten van de processen. Vanuit deze fase is de behoefte aan een gezamenlijke informatievoorziening geformuleerd Grote investeringen in ICT ondersteuning zijn tot dusver uitgebleven.

Onvoorzien / nog niet toe te rekenen Per het einde van het boekjaar staan nog enkele stelposten in de begroting die gezamenlijk voor een positief saldo zorgen van € 1.368.000. Dit voordeel heeft voor een bedrag van € 220.000 betrekking op nog niet ingezette middelen voor het onderhoud van het XL Businesspark. De kosten hiervan voor 2013 staan verantwoord onder het product 610 wegen, straten en pleinen. Een bedrag van € 120.000 voor armoedebeleid is via septembercirculaire 2013 aan de algemene uitkering toegevoegd. Volgens bestendige gedragslijn worden deze middelen voor dit doel gereserveerd via resultaatbestemming bij deze jaarrekening. Een bedrag van € 988.000 heeft betrekking op de ontvangen middelen voor ISV 2010-2014. Over de inzet van deze middelen heeft de raad in 2010 een besluit genomen. Via resultaat bestemming wordt voorgesteld deze middelen toe te voegen aan de hiervoor ingestelde reserve ISV. Dekking van de projecten vindt plaats ten laste van deze reserve. Tot slot heeft € 43.000 betrekking op de impuls voor brede scholen (mei circulaire). Ook deze middelen worden voor dit doel gereserveerd via resultaatbestemming bij de jaarrekening. Bestuursorgaan / regionale samenwerking Als gevolg van een wetswijziging van de wet APPA per 27 juli worden de pensioenen van politieke ambtsdragers die ingaan na 1 januari 2014 actuarieel herrekend. Dit heeft direct gevolgen voor de pensioenvoorziening van aftredende wethouders. Hierdoor is het noodzakelijk een aanvullende storting van € 230.000 te doen in de pensioenvoorziening. Bestuur ondersteuning Vanwege de aandacht die de reorganisatie opeiste is er minder beroep gedaan op budget dat bestemd is voor algemeen advies zoals bijv. GSB kenniscentrum, enquêtes, kwaliteit/control en communicatie. Hierdoor werd € 93.000 niet benut. Daarnaast werd € 106.000 projectbudgetten voor centrale opleidingskosten en het actualiseren van de stadsfoto ten behoeve van het memorandum voor de raadswissel niet uitgegeven. Beide projecten staan op de nota over te hevelen budgetruimte die bij de jaarrekening 2013 wordt vastgesteld. Deze projecten worden in 2014 afgerond. Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector Het normenkader rondom de ‘’Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna :WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De Aanpassingswet WNT is als onderdeel van dit normenkader nog niet formeel aangenomen door de Eerste Kamer. Voor het opmaken van de jaarrekening is in lijn met de mededeling van de minister van BZK d.d. 12 februari 2014, gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 18 februari 2014, de Aanpassingswet WNT wel als onderdeel van het normenkader gehanteerd. In verband hiermee dient de beloning van de topfunctionarissen in de jaarrekening openbaar te worden gemaakt. Als topfunctionarissen worden bij de gemeente in het kader van de WNT aangemerkt de gemeentesecretaris en griffier.

Pagina 263 IN 24789

Topfunctionarissen Naam Functie(s) orgaan of instelling waar functie wordt bekleed

Naam

Beloning 2013

Belastbare vaste en variabele onkostenvergoeding

Gemeente Almelo Gemeente Almelo

G.A. de Haan

€ 113.858

C.M. Steenbergen

€ 86.359

Algemeen directeur / Gemeentesecretaris Raadsgriffier

Omvang Interim dienstverband (in FTE)

€ 4.435

Werkgeversdeel van voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn € 20.934

1 fte

Nee

€0

€ 15.562

1 fte

Nee

Analyse afwijkingen mutaties in de reserves De toerekening van de bespaarde rente aan de reserves vindt plaats op basis van de stand van de reserves per 1 januari van het boekjaar. De werkelijke stand van de reserve Twenthe-plein was hoger dan begroot waardoor sprake is van een hogere storting in de reserve van € 32.000.

Pagina 264 IN 24789

Programma Aantrekkelijke stad Programma Aantrekkelijke stad (in euro's)

Realisatie 2013

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging)

Saldo

Niet nader Te analyseren te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Havens en waterwegen Recreatieve voorziening en natuurbescherming Markten en evenementen Verkeer en vervoer Parkeerbeheer Bouwtoezicht Ruimtelijke ordening Monumentenzorg Economische zaken Grootschalige recreatie Belastingen Geo informatie Grondzaken Grondbedrijf exploitatie Eigendommen niet voor de openbare dienst Volkshuisvesting / stedelijke vernieuwing Besluit woninggebonden subsidie Sport Creatieve en culturele vorming Cultuurbevordering Beeldende kunst Totaal lasten

187.438 658.797 492.890 2.011.272 2.820.226 13.833 2.981.367 54.829 2.708.537 227.616 1.625.086 1.359.480 767.798 60.448.391 560.191 249.354 59.937 7.470.265 3.826.032 2.024.978 325.767 90.874.084

213.175 653.144 451.708 1.788.174 2.449.565 0 1.019.507 58.626 2.196.108 225.789 1.751.803 1.222.064 486.705 39.958.484 561.199 240.630 35.000 6.876.428 3.587.109 1.025.199 340.815 65.141.232

6.250 368 -24.000 2.625.768 237.264 -100.000 705.333 0 10.000 0 0 -41.765 -500.206 9.612.407 0 0 0 572.311 548.502 909.243 137.463 14.698.938

219.425 653.512 427.708 4.413.942 2.686.829 -100.000 1.724.840 58.626 2.206.108 225.789 1.751.803 1.180.299 -13.501 49.570.891 561.199 240.630 35.000 7.448.739 4.135.611 1.934.442 478.278 79.840.170

31.987 -5.285 -65.182 2.402.670 -133.397 -113.833 -1.256.527 3.797 -502.429 -1.827 126.717 -179.181 -781.299 -10.877.500 1.008 -8.724 -24.937 -21.526 309.579 -90.536 152.511 -11.033.914

0 -22.781 0 2.486.226 71.682 -113.833 -1.096.477 0 -38.671 0 90.293 -32.861 -604.402 0 1.008 -5.501 0 -217.195 352.387 1.157 158.277 1.029.309

31.987 17.496 -65.182 -83.556 -205.079 0 -160.050 3.797 -463.758 -1.827 36.424 -146.320 -176.897 -10.877.500 0 -3.223 -24.937 195.669 -42.808 -91.693 -5.766 -12.063.223

V V N N N N N V N N V N N N N N N V N N N N

0 22.781 0 323.748 22.267 13.833 1.904.477 0 579.284 0 79.510 32.861 0 0 0 5.500 0 649.187 126.849 0 33.723 3.794.020

Baten Havens en waterwegen Recreatieve voorziening en natuurbescherming Markten en evenementen Verkeer en vervoer Parkeerbeheer Bouwtoezicht Ruimtelijke ordening Monumentenzorg Economische zaken Grootschalige recreatie Belastingen Geo informatie Grondzaken Grondbedrijf exploitatie Eigendommen niet voor de openbare dienst Volkshuisvesting / stedelijke vernieuwing Besluit woninggebonden subsidie Sport Creatieve en culturele vorming Cultuurbevordering Beeldende kunst Totaal baten

-93.089 -1.541 -332.082 -596.549 -2.613.017 0 -131.999 0 -318.528 0 -45.159 -32.673 -707.152 -55.162.471 0 -10.225 -30.806 -267.314 0 -269.877 -185 -60.612.667

-74.400 -9.000 -322.007 -552.903 -2.524.653 0 -170.000 0 -318.618 0 -42.000 -46.903 -327.900 -39.713.145 0 -22.815 -50.000 -205.711 0 0 -25.000 -44.405.055

0 0 24.000 0 0 0 170.000 0 -9.086 0 0 0 -59.101 -9.920.293 0 0 0 -72.792 0 -230.000 25.000 -10.072.272

-74.400 -9.000 -298.007 -552.903 -2.524.653 0 0 0 -327.704 0 -42.000 -46.903 -387.001 -49.633.438 0 -22.815 -50.000 -278.503 0 -230.000 0 -54.477.327

18.689 -7.459 34.075 43.646 88.364 0 131.999 0 -9.176 0 3.159 -14.230 320.151 5.529.033 0 -12.590 -19.194 -11.189 0 39.877 185 6.135.340

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 212.000 0 0 0 0 0 0 0 0 212.000

18.689 -7.459 34.075 43.646 88.364 0 131.999 0 -9.176 0 3.159 -14.230 108.151 5.529.033 0 -12.590 -19.194 -11.189 0 39.877 185 5.923.340

V N V V V N V N N N V N V V N N N N N V V V

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Saldo Aantrekkelijke stad voor bestemming

30.261.417

20.736.177

4.626.666

25.362.843

-4.898.574

1.241.309

-6.139.883 N

3.794.020

Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve

2.665.570 -4.149.138 -1.483.568

727.725 -416.310 311.415

1.791.986 -4.495.055 -2.703.069

2.519.711 -4.911.365 -2.391.654

-145.859 -762.227 -908.086

-212.000 -892.041 -1.104.041

66.141 V 129.814 V 195.955 V

0 -3.214.736 -3.214.736

Saldo Aantrekkelijke stad na bestemming

28.777.849

21.047.592

1.923.597

22.971.189

-5.806.660

137.268

-5.943.928 N

579.284

Analyse van significante verschillen Markten en evenementen Er is minder bezetting op de markt als gevolg van de economische situatie en de ingestelde branchelijst. Ook is er vanwege de ontwikkelingen in de binnenstad geen nieuwe uitgifte van vaste plaatsen. In afwachting van de definitieve overdracht van electrakasten zijn de lasten van het verbruik van elektra op de marktplaatsen doorberekend aan de gebruikers. Ditzelfde geldt voor de kosten van reiniging. Dit veroorzaakt hogere lasten en baten. Met het bestuur van de Stichting Almelo Promotion is afgesproken dat kosten voor verkeersbesluiten (€ 24.000) voor rekening blijven van de gemeente. Bij de kermis zijn er tegenvallende inkomsten als gevolg van de slechte economische situatie. De stagelden van de standplaatsen zijn in tegenstelling tot voorgaande jaren geïndexeerd. De standplaatsen worden opgenomen in de precarioverordening. Daarnaast zijn de inkomsten van de zogenaamde c-plaatsen (maximaal 15 dagen per jaar) niet opgenomen in de structurele begroting. Verkeer en vervoer De hoeveelheid vragen uit college en gemeenteraad over verkeersbeleid en specifieke verkeerssituaties stijgt en veroorzaakt fors hogere kosten (€ 185.000) dan waarmee in de begroting rekening is Pagina 265 IN 24789

gehouden. Tevens is er sprake van lagere reclame inkomsten bij abri’s en lichtmasten (€ 75.000). Terugontvangen teveel betaalde energiebelasting op verkeersregelinstallaties (€ 131.000) zorgt voor een incidentele baat. Parkeerbeheer Door een verbeterde overhead doorrekening bij Stadstoezicht BV worden meer kosten (€ 70.000) toegerekend aan het onderdeel parkeerbeheer. Tevens is in de gemeentebegroting ten onrechte geen rekening gehouden met de afgesproken kostenindexatie (€ 27.000). Daarnaast is sprake van onvoorziene uitgaven in de sfeer van wacht- en storingsdiensten. De begrote taakstelling reclame parkeergarages (€ 30.000) is niet gerealiseerd. Hogere parkeeropbrengsten en verstrekte parkeervergunningen leveren € 120.000 extra inkomsten op. Tot slot is sprake van een incidentele baat (€ 52.000) omdat de inkomsten van de naheffingen Centraal Justitieel Incasso Bureau over 2012 in dit boekjaar verantwoord zijn. Ruimtelijke ordening Er is de afgelopen jaren een forse inhaalslag gepleegd in herziening van bestemmingsplannen en het actueel houden ervan. De hogere uitgaven voor algemene RO advisering (€ 168.000) en bestemmingsplannen (€ 63.000) worden deels gecompenseerd door het verantwoorden van de betreffende leges (€ 101.000) op dit product. Voorheen werden deze leges verantwoord bij het product omgevingsvergunning. Het aantal bezwaar- en beroepschriften blijft achter bij de prognose en zorgt voor minder (€ 65.000) kosten. Economische zaken Voor het Regionaal Ondersteuningspunt Zelfstandigen (ROZ) is in de begroting een structureel bedrag van € 100.000 beschikbaar gesteld. De subsidie voor 2013 is in 2013 om organisatorische redenen niet toegekend. Het ROZ heeft echter in 2013 wel de diensten voor de gemeente Almelo uitgevoerd. In 2014 zal dit uitbetaald worden. Via de nota overheveling budgetruimte is het budget van € 100.000 overgeheveld naar boekjaar 2014. Het afboeken van een betalingsverplichting levert een voordeel van € 45.000 op. De hertaxatie van een bedrijfshal levert een verplichte kostenpost van € 576.000 op. Geo informatie De afgelopen jaren zijn op het terrein van Geo informatie veel wetswijzigingen doorgevoerd. Genoemd kunnen worden de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netwerken, de Basisregistratie Adressen en Gebouwen, de Basisregistratie Grootschalige Topografie, de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen, de Basis Registratie Ondergrond, de Basis Registratie Kadaster en de Basis Registratie Topografie. De ombouw van de diverse basisadministraties heeft extra personeelsinzet gevraagd. Verder zijn er niet begrote kosten voor cyclorama’s. Grondzaken Verkopen van groenstroken leveren incidentele extra inkomsten (€ 120.000) en extra kosten (€ 86.000) op. Deze incidentele verkopen, en de bijbehorende extra werkzaamheden, zijn niet opgenomen in de begroting. De sloopkosten van het pand A. Schefferstraat en de kosten van overdracht van schoolgebouwen zorgen voor een kostenpost van € 91.000. Grondexploitatie Voor de analyse van de het resultaat van de grondexploitaties wordt verwezen naar paragraaf 7.7 Grondbeleid. Sport De subsidie aan het Sportbedrijf Almelo B.V. valt voordeliger uit dan begroot. Het college stelt voor bij de jaarverantwoording 2013 een bedrag van € 175.000 te oormerken voor de opbouw van een egalisatiereserve. Dit is in lijn met de Algemene subsidieverordening gemeente Almelo 2013 en het Pagina 266 IN 24789

Uitvoeringsbesluit subsidieregels. Daarnaast schrijven de veiligheidsvoorschriften IISPA de aanschaf van een nieuwe veiligheidsmat voor. Deze kan pas in 2014 worden aangeschaft maar hoort nog bij de basisinrichting van het inventaris. Voorgesteld wordt de € 29.000 die hiervoor gereserveerd is over te hevelen naar 2014 zodat de aanschaf dan plaats kan vinden.

Analyse afwijkingen mutaties in de reserves • • •

•

Vanuit grondexploitatiecomplex Dimence vindt een lagere storting € 58.000 in de reserve Centrum spaarfonds plaats. Diverse incidentele kleine verkoopopbrengsten die in de reserve Bovenwijkse Voorzieningen BOVO gestort worden zorgen voor een hogere uitgaaf van € 17.000. De toerekening van de bespaarde rente aan de reserves vindt plaats op basis van de stand van de reserves per 1 januari van het boekjaar. De werkelijke stand van de reserve Economisch nut IISPA was lager dan begroot waardoor sprake is van een lagere storting van € 20.000. Voor de reserve Stadsvernieuwing resulteert dit in een lagere storting van € 5.000. Afgesproken is dat het product parkeerbeheer budgetneutraal in de begroting en de jaarrekening verwerkt wordt. Het nadeel in de bedrijfsvoering wordt gecompenseerd door een hogere onttrekking (€ 116.000) uit de reserve parkeeraccommodaties. Ditzelfde geldt voor het Besluit Woning gebonden Subsidies (BWS) waar € 14.000 uit de reserve wordt gehaald om de exploitatie te verevenen.

Pagina 267 IN 24789

Programma Sociale Agenda 2020 Programma Sociale agenda 2020 (in euro's)

Realisatie 2013

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Saldo

Niet nader Te analyseren te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Sociale uitkeringsvoorzieningen Werkgelegenheid Sociale werkvoorziening Lokaal onderwijsbeleid Educatie Mediabeleid Wmo Volksgezondheid Welzijn Totaal lasten

47.075.912 472.128 18.595.609 13.663.388 307.787 65.182 14.223.857 7.141.362 5.810.866 107.356.091

45.612.009 6.790.459 18.611.510 11.465.153 379.519 44.913 14.242.753 7.669.815 5.867.070 110.683.201

-2.084.729 -5.479.307 0 3.041.240 15.785 0 510.999 -318.106 20.269 -4.293.849

43.527.280 1.311.152 18.611.510 14.506.393 395.304 44.913 14.753.752 7.351.709 5.887.339 106.389.352

-3.548.632 839.024 15.901 843.005 87.517 -20.269 529.895 210.347 76.473 -966.739

652.539 839.024 0 676.252 0 -2.142 0 83.036 -129.785 2.118.924

-4.201.171 0 15.901 166.753 87.517 -18.127 529.895 127.311 206.258 -3.085.663

N N V V V N V V V N

105.156 457.788 0 103.424 0 0 0 179.948 419.575 1.265.891

Baten Sociale uitkeringsvoorzieningen Werkgelegenheid Sociale werkvoorziening Lokaal onderwijsbeleid Educatie Wmo Mediabeleid Volksgezondheid Welzijn Totaal baten

-37.024.672 -2.193 -17.298.165 -3.882.965 -188.162 -5.251.050 -1.575 -125.924 -130.101 -63.904.807

-33.499.114 -5.876.119 -17.107.264 -484.835 -275.679 -1.575.000 -1.575 -314.807 -362.156 -59.496.549

1.106.064 5.876.119 0 -3.309.574 0 -3.197.680 0 194.588 259.148 928.665

-32.393.050 0 -17.107.264 -3.794.409 -275.679 -4.772.680 -1.575 -120.219 -103.008 -58.567.884

4.631.622 2.193 190.901 88.556 -87.517 478.370 0 5.705 27.093 5.336.923

211.483 2.193 0 0 0 0 0 0 0 213.676

4.420.139 0 190.901 88.556 -87.517 478.370 0 5.705 27.093 5.123.247

V N V V N V N V V V

-211.483 -2.193 0 -335.825 0 0 0 0 0 -549.501

43.451.284

51.186.652

-3.365.184

47.821.468

4.370.184

2.332.600

2.037.584 V

716.390

5.005.272 -2.221.865 2.783.407

0 -905.160 -905.160

4.791.596 -3.131.670 1.659.926

4.791.596 -4.036.830 754.766

-213.676 -1.814.965 -2.028.641

-213.676 -1.814.779 -2.028.455

0N -186 N -186 N

549.501 -1.265.891 -716.390

46.234.691

50.281.492

-1.705.258

48.576.234

2.341.543

304.145

2.037.398 V

0

Saldo Sociale agenda 2020 voor bestemming Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo Sociale agenda 2020 na bestemming

Analyse van significante verschillen Sociale uitkeringsvoorzieningen In de begroting worden de uitkeringen netto geraamd op basis van de gemiddelde uitkering per uitkeringsgerechtigde. Dat wil zeggen: de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de uitkeringsgerechtigden. In de rekening worden de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de klanten afzonderlijk verantwoord. Er is sprake van een nadeel van € 4.000.000 op de lasten en een voordeel van € 4.004.000 op de baten; per saldo een voordeel van € 4.000. Een onderbouwing van dit saldo wordt hieronder weergegeven (x € 1):

Uitkeringen WWB/I-deel Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Totaal uitkeringen I-deel Gebundelde rijksvergoeding Saldo uitkeringen I-deel (excl. MAU) Saldo in procenten van Gebundelde rijksvergoeding Aanvullende uitkering 2013 (MAU) Saldo uitkeringen I-deel (incl. MAU) Aanvullende uitkering (IAU/MAU) voorgaande jaren Besluit zelfstandigen Herwaardering bijstandsvordering Saldo overig

Begroot 32.172.000 1.100.000 33.272.000 31.515.000 1.757.000 N 6%

Werkelijk 33.839.000 1.201.000 35.040.000 34.747.000 293.000 N 1%

Afwijking begroting 1.667.000 N 101.000 N 1.768.000 N 3.232.000 V 1.464.000 V

0 1.757.000 N

0 293.000 N

0 1.464.000 V

0

1.000

1.000 N

0 0 0

54.000 50.000 3.000 V

54.000 V 50.000 N 3.000 V

Pagina 268 IN 24789

Saldo totaal uitkeringen bijstand Reservering voor Plan van aanpak MAU Saldo na storting in reserve MAU

Begroting Rekening

1.757.000 N 293.000 2.050.000 N

Gemiddelde uitkering (x € 1) 14.311 14.581

290.000 N 1.756.000 2.046.000 N

1.467.000 V 1.463.000 4.000 V

Gemiddeld aantal klanten (x €1) 2.325 2.403

Toelichting Saldo uitkeringen I-deel (excl. MAU) Het nadeel inzake de verstrekte uitkeringen van € 1.768.000 ten opzichte van de begroting kan als volgt worden verklaard; € 1.139.000 meer uitkeringen als gevolg van een hoger gemiddeld aantal klanten. € 629.000 meer uitkeringen als gevolg van een hogere gemiddelde uitkering per klant. Het voordeel betreffende de gebundelde rijksvergoeding van € 3.232.000 wordt veroorzaakt doordat het begroot bedrag is gebaseerd op de voorlopige gebundelde rijksvergoeding, zoals in 2012 opgenomen in het Plan van Aanpak MAU. Toelichting Aanvullende uitkering 2013 (MAU) In 2012 heeft de Minister de aanvraag voor een Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) gehonoreerd voor de periode 2012-2014. Dit betekent dat binnen deze periode het tekort boven 7,5% van de gebundelde rijksvergoeding wordt aangevuld door het Rijk. Hierbij geldt wel de voorwaarde dat de Gemeente Almelo haar tekort op de bijstand uitgaven, conform de maatregelen in het Plan van Aanpak MAU, terugdringt. In het Plan van Aanpak MAU was voor 2013 een tekort begroot van € 1.757.000, zijnde 6% van de gebundelde rijksvergoeding. In 2013 is het daadwerkelijke tekort € 293.000, zijnde 1% van de gebundelde rijksvergoeding. Dit betekent dat het gerealiseerde saldo gunstiger is, dan waarmee in het Plan van Aanpak MAU rekening is gehouden. Aangezien het tekort in 2013 lager is dan 7,5% van de gebundelde uitkering, zal de gemeente Almelo voor 2013 geen aanvullende uitkering ontvangen. De uiteindelijke vaststelling van de MAU-uitkering over de periode 2012-2014 zal na 2014 plaatsvinden op basis van de verantwoording aan de Inspectie SZW. Conform het besluit van de Raad in november 2012 wordt het positieve saldo op de algemene middelen ten gevolge van de uitvoering van het Plan van Aanpak MAU, zijnde € 1.756.000, gereserveerd voor de uitvoering van dit Plan van Aanpak. Toelichting overige posten bijstand De uitgaven voor Besluit zelfstandigen zijn € 54.000 lager dan begroot. De balansrekening herwaardering van de bijstandsvorderingen is afgewaardeerd van € 3.800.000 naar € 3.750.000. Dit resulteert in een nadeel van € 50.000 in de exploitatie. Bij het minimabeleid zijn de baten en lasten niet afzonderlijk begroot. Per saldo is er sprake van een nadeel van € 167.000 op de lasten en een voordeel van € 434.000 op de baten. Daarnaast is er een voordelig saldo op het project “Almelo doet mee” behaald van € 79.000. Hierdoor bedraagt het totale saldo op het Minimabeleid € 346.000 voordelig. Eind 2011 is de beleidsmaatregel minimabeleid versoberd. Gevolg is dat sinds 2012 een aanzienlijke afname van de uitgaven minimabeleid wordt gerealiseerd. Voor 2013 is € 185.000 minder uitgegeven op de bijzondere bijstand dan begroot, en is er een voordelig saldo op de naturaregeling behaald van € 200.000. Uitzondering hierop betreffen de kosten voor Kinderopvang Sociaal Medisch. Hierop is een nadeel gerealiseerd van € 45.000. Echter, het terugbrengen van de maximale duur en omvang sorteert steeds meer effect. Was het nadeel in 2012 nog € 202.000. In 2013 is dit dus teruggebracht tot een nadeel van € 45.000.

Pagina 269 IN 24789

Op de post advies / belangenbehartiging wordt het nadeel van € 52.000 vooral veroorzaakt door de hogere kosten voor incasso. Door de invoering van een strenger incassobeleid zijn de kosten hoger dan geraamd. Vooral de aandacht voor inbeslagname van vermogen in het buitenland leidt tot hogere invorderingskosten. Tegenover de hogere kosten staan echter hogere opbrengsten doordat vorderingen eerder worden ontvangen en de kans op afboeking als oninbaar wordt verkleind. Sociale werkvoorziening In 2012 gaven de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn te kennen uit de GR Soweco te willen treden. Om de uittreding voor te bereiden en de uittredingsvoorwaarden te bepalen zijn door de gemeenten Wierden, Tubbergen, Twenterand en Almelo kosten gemaakt. Het deel van de kosten dat voor rekening van de gemeente Almelo komt bedraagt € 100.000. Deze kosten zijn als vordering neergelegd bij de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn. Tegenover de last staat derhalve een vordering van € 100.000. In de werkbegroting van Soweco 2013, welke vastgesteld is door de GR, is een bijdrage in het exploitatietekort geraamd van € 1.542.778. Dit is € 42.778 hoger dan waarmee in de Almelo begroting 2013 rekening is gehouden. Daarnaast is in 2013, naar aanleiding van de afrekening bijdrage exploitatietekort Soweco 2012, een aanvullende bijdrage van € 20.431 betaald. In de begroting 2013 is het verwachte positieve saldo op begeleid werken, groot € 325.000, als stelpost geraamd. De gerealiseerde lasten en baten op begeleid werken zijn elders verantwoord. De baten en lasten zijn bij de sociale werkvoorziening nieuw niet afzonderlijk begroot. Per saldo is er sprake van een nadeel van € 54.000. Dit nadeel kan als volgt gespecificeerd worden:

Beschut werken lasten Beschut werken Rijksbijdrage Saldo beschut werken Begeleid werken lasten Begeleid werken Rijksbijdrage Saldo begeleid werken Overige lasten wsw Overige baten wsw Saldo overig wsw

Begroot 15.895.000 15.921.000 26.000 V 860.000 1.159.000 299.000 V 26.000 26.000 0

Werkelijk 15.608.000 15.416.000 192.000 N 1.098.000 1.536.000 438.000 V 0 25.000 25.000 V

Afwijking 287.000 V 505.000 N 218.000 N 238.000 N 377.000 V 139.000 V 26.000 V 1.000 N 25.000 V

Saldo sociale werkvoorziening nieuw

325.000 V

271.000 V

54.000 N

Lokaal onderwijsbeleid Voor gemeentelijke scholen worden diverse exploitatiekosten betaald en doorberekend aan de schoolbesturen. Dit verklaart een nadeel € 55.000 bij de lasten en een even groot voordeel bij de baten. Een voordeel op de onderwijsuitgaven van € 231.000 wordt veroorzaakt door een onderschrijding op het budget voor leerlingenvervoer. In mei 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met een nieuwe verordening leerlingenvervoer. In deze verordening zijn maatregelen opgenomen om de kosten voor leerlingenvervoer drastisch te laten afnemen. De verordening geldt voor nieuwe aanvragen. De aanvragen, c.q. bedragen per aanvraag, kunnen jaarlijks sterk fluctueren. Een nog nader te bepalen structureel voordeel zal betrokken worden bij de najaarsnota 2014. De rijksbijdragen voor RMC en RMC kwalificatieplicht zijn geoormerkt en dienen beschikbaar te blijven voor RMC en RMC kwalificatieplicht. Per saldo zijn de baten en lasten van RMC € 0. Het resterend saldo wordt daarom jaarlijks als vooruit ontvangen bedrag op de balans verantwoord. In 2013 gaat het om een bedrag van € 66.000.

Pagina 270 IN 24789

Educatie In 2013 is voor € 88.000 minder aan trajecten volwasseneneducatie afgenomen dan begroot. De bijdrage uit het participatiebudget was navenant lager.

Wmo Door de financiële meevallers bij de WMO was inzet van een stelpost van € 198.000 vanuit de hogere integratie-uitkering niet nodig. Een voordeel van € 205.000 in de uitgaven van huishoudelijke hulp wordt gerealiseerd door een verschuiving van dure vormen van hulp naar goedkopere vormen van hulp. Daarnaast heeft de gewijzigde verantwoordingssystematiek per 2013 geleid tot een lager bedrag aan persoonsgebonden budget (pgb) voor hulp bij het huishouden. De inkomsten van de eigen bijdragen aan huishoudelijke hulp vallen € 412.000 hoger uit dan begroot. Een belangrijke oorzaak is de bijtelling van het vermogen bij het bepalen van het verzamelinkomen. De kosten van het collectief vervoer zijn € 53.000 lager dan begroot als gevolg van de doorwerking van de maatregel dat alleen nog op indicatie een vervoerspas wordt verstrekt. Het uitblijven van grote woningaanpassingen heeft geleid tot lagere uitgaven van € 68.000 op het terrein van woonvoorzieningen. Het aantal woningaanpassingen is lastig te voorspellen. Algemene opmerking ten aanzien van de WMO; in casu onzekerheid inzake de WMO Een aanvrager van een voorziening (voorheen WVG), hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de WMO een bijdrage verschuldigd. Deze bijdrage is op basis van de gemeentelijke verordening WMO qua hoogte afhankelijk van de aard en de duur van de verstrekking en daarnaast van de inkomensgegevens van de aanvrager. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK(Centraal Administratie Kantoor). Het CAK verstrekt een totaaloverzicht waarbij maandelijks afstorting aan de gemeente plaatsvindt van de geïncasseerde bijdragen. Probleempunt hierbij is dat gemeenten niet direct inzicht hebben in de individueel door het CAK berekende eigen bijdrage van de cliënt en dat gemeenten de eigen bijdrage, met uitzondering van de personen die een financiële tegemoetkoming (PGB, persoonsgebonden budget) hebben gekregen, niet direct kunnen berekenen en controleren. Om privacy redenen staan de inkomensgegevens niet op het overzicht van het CAK, ondanks dat die wel nodig zijn om definitief de juistheid en de volledigheid van de eigen bijdragen te kunnen bepalen. De huidige informatie over de eigen bijdrage van het CAK is daarom ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Hoewel de gemeenten wel de aantallen personen kan beoordelen (aantallen personen waarvoor eigen bijdrage ontvangen wordt vergelijken met de gefactureerde aantallen personen) hebben zij beperkt inzicht in de volledigheid, juistheid en rechtmatigheid van de eigen bijdragen. Het CAK heeft aan haar accountant overigens wel gevraagd om een oordeel te geven over de opzet en het bestaan van beheersmaatregelen binnen het uitvoeringsproces van de eigen bijdragen WMO die de volledigheid, juistheid en tijdigheid van de eigen bijdragen moeten waarborgen. Hierbij maken de volledigheid, juistheid en tijdigheid van de gegevens van de Belastingdienst, GBA, de gemeenten en de zorgaanbieders geen onderdeel uit van het onderzoek. In de mededeling van de accountant van het CAK is alleen de opzet en het bestaan vastgesteld per 31 december 2013. Dit is dus vooral van belang voor het vaststellen of sprake is van voldoende functiescheidingen en dus sprake is van een controleerbare situatie. De werking van het proces gedurende het gehele jaar is niet beoordeeld. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden omtrent omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen.

Pagina 271 IN 24789

Volksgezondheid Een bedrag van € 97.000 op het onderdeel preventieve lokale gezondheidszorg heeft betrekking op over te hevelen budgetruimte. Voorgesteld wordt om dit bedrag over te hevelen naar boekjaar 2014. Het budget wordt ingezet voor het preventieproject gezond in de stad. Welzijn Bij het centrum jeugd en gezin is minder geld besteed aan een diverse projecten. Het grootste bedrag betreft Impuls opvoeding ondersteuning € 62.000. Hiervan heeft € 41.000 betrekking op een terugvordering van een subsidie 2012. Andere posten binnen het jeugdbeleid waar budget over is gebleven zijn: contact adolescenten (€ 23.000), communicatie (€ 20.000, prenatale zorg (€ 18.000) en overige (€ 23.000).

Pagina 272 IN 24789

Programma Leefbaarheid en Veiligheid Programma Leefbaarheid en veiligheid (in euro's)

Realisatie 2013

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Saldo

Niet nader Te analyseren te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Omgevingsvergunning Grondbank Wegen, straten en pleinen Rioolstelsel Openbaar groen Begraafplaats Milieu Afvalinzamelen Integrale Veiligheidszorg Cultuur- / welzijnsaccommodaties Totaal lasten

1.939.897 497.282 7.038.804 8.284.426 4.427.277 592.287 2.725.933 8.900.077 8.856.305 2.208.606 45.470.894

2.203.426 471.524 6.397.205 7.272.339 4.724.116 655.315 2.766.988 9.851.243 6.391.655 4.014.166 44.747.977

-162.666 120.000 1.843.439 215.537 167.166 0 593.995 0 202.311 -1.608.092 1.371.690

2.040.760 591.524 8.240.644 7.487.876 4.891.282 655.315 3.360.983 9.851.243 6.593.966 2.406.074 46.119.667

100.863 94.242 1.201.840 -796.550 464.005 63.028 635.050 951.166 -2.262.339 197.468 648.773

0 0 799.997 172.674 2.909 969 396.196 147.291 -726 -44.181 1.475.129

100.863 94.242 401.843 -969.224 461.096 62.059 238.854 803.875 -2.261.613 241.649 -826.356

V V V N V V V V N V N

0 0 588.503 1.451.570 0 0 236.786 19.444 2.205.000 192.000 4.693.303

Baten Omgevingsvergunning Grondbank Wegen, straten en pleinen Rioolstelsel Openbaar groen Begraafplaats Milieu Afvalinzamelen Integrale Veiligheidszorg Cultuur- / welzijnsaccommodaties Totaal baten

-1.276.605 -499.276 -298.088 -7.244.476 -895 -275.290 -279.029 -9.440.475 -2.960.002 -1.463 -22.275.599

-2.203.426 -471.524 -247.400 -6.986.177 -4.100 -370.000 -115.000 -9.606.935 -100.738 -593.211 -20.698.511

600.000 -120.000 0 0 0 50.000 -91.356 0 0 593.211 1.031.855

-1.603.426 -591.524 -247.400 -6.986.177 -4.100 -320.000 -206.356 -9.606.935 -100.738 0 -19.666.656

-326.821 -92.248 50.688 258.299 -3.205 -44.710 72.673 -166.460 2.859.264 1.463 2.608.943

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-326.821 -92.248 50.688 258.299 -3.205 -44.710 72.673 -166.460 2.859.264 1.463 2.608.943

N N V V N N V N V V V

0 0 0 0 0 0 0 0 -2.857.000 0 -2.857.000

23.195.295

24.049.466

2.403.545

26.453.011

3.257.716

1.475.129

1.782.587 V

1.836.303

2.982.985 -1.913.180 1.069.805

1.707.996 -1.091.840 616.156

307.356 -2.387.019 -2.079.663

2.015.352 -3.478.859 -1.463.507

-967.633 -1.565.679 -2.533.312

-235.839 -1.279.593 -1.515.432

-731.794 N -286.086 N -1.017.880 N

0 -1.502.010 -1.502.010

24.265.100

24.665.622

323.882

24.989.504

724.404

-40.303

764.707 V

334.293

Saldo Leefbaarheid en veiligheid voor bestemming Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo Leefbaarheid en veiligheid na bestemming

Analyse van significante verschillen Omgevingsvergunning Er is een bedrag van € 15.000 vrijgevallen dat geraamd is voor advertentiekosten. Deze kosten worden opgevangen binnen de centrale post voor gemeentelijke advertenties. Daarnaast is de welstandscommissie minder vaak in actie gekomen waardoor deze uitgavenpost € 43.000 lager uitvalt. Verder zijn er tegenvallende inkomsten (€ 327.000) als gevolg van minder vergunningaanvragen voor nieuwbouw van woningen en grote projecten met een bouwsom boven € 5,0 mln. Grondbank Door het economische klimaat komen minder projecten in uitvoering, waardoor er minder opbrengsten zijn. Hier tegenover staan ook minder kosten. Wegen, straten, pleinen Door een continue druk op het budget is alleen zeer noodzakelijk onderhoud uitgevoerd. Dit levert in 2013 een incidenteel voordeel op van € 68.000 maar gaat ten koste van de structurele kwaliteit van vooral asfaltverhardingen. In 2014 wordt de kwaliteit van de wegen in Almelo in kaart gebracht zodat er beter zicht ontstaat op de onderhoudsbehoefte. De ramingen van onderhoud- en vervangingsprojecten van straatverlichting wijken fors af van de werkelijke uitgaven. Dit resulteerde in een voordeel van € 137.000. Extra projecten voor onderhoud en vervanging van lichtmasten hebben in de resterende tijd als gevolg van afstemmingsproblemen tussen aannemer, netbeheerder en gemeente niet meer plaats kunnen vinden. Als gevolg van de keuze voor hoogst noodzakelijk onderhoud is er sprake van een budgetvrijval van € 102.000 voor wegmarkeringen. Tot slot is op het onderdeel kunstwerken een budgetvrijval van € 115.000. Hiervan wordt voorgesteld dit budget over te hevelen naar 2014 en in te zetten voor achterstallig onderhoud aan kunstwerken.

Pagina 273 IN 24789

Rioolstelsel Er is € 74.000 meer uitgegeven aan rioolonderhoud, reparatie en herstel. Veel kolken en hoofdrioleringen zijn in slechte staat. De uitgevoerde werkzaamheden zijn noodzakelijke werkzaamheden om verdere achteruitgang te voorkomen. Op het onderdeel riool zorgplicht zijn projecten vertraagd voor baggeren (€ 183.000) en onderzoek (€ 113.000). Deze bedragen worden komende jaren uitgegeven. Het inlopen van de achterstand in het factureren van rioolaansluitingen levert een incidenteel voordeel van € 110.000 aan inkomsten op. Door eenmalige inhaalslag van nog op te leggen rioolheffing in verslagjaar een voordeel van € 285.000. Een nadeel van € 184.000 door minder heffingsobjecten dan begroot en oninbaren en verminderingen. Vanuit de grondexploitatie Noord Oost is bijgedragen aan het vergroten van de gemaalcapaciteit van gemaal Markgraven. Door de aanleg van de wijk moest er iets gebeuren aan het rioolstelsel. Vergroten van de gemaalcapaciteit was één van de maatregelen. Omdat het vergroten met het reguliere onderhoud van gemaal Markgraven meegenomen kon worden is er gekozen voor een bijdrage van € 58.000 vanuit de grondexploitatie. Ruim € 1,3 mln. is uitgegeven aan de voeding van de voorziening dubieuze debiteuren als gevolg van de oninbaarheid van de rioolheffing 2013 voor woningbouwcorporaties door de overgang van gebruiksheffing naar eigenarenheffing. Openbaar groen Een diversiteit aan oorzaken zorgt voor een aanzienlijk voordeel op het product openbaar groen van € 421.000. Door het implementeren van een nieuw integraal beheersysteem en de opleiding van medewerkers hiervoor zijn werkzaamheden blijven liggen en is er een achterstand in de mutatiewerkzaamheden. Tevens zijn er als gevolg van een vereenvoudiging van de kapprocedure en het invoeren van het bomenbeleid minder kapaanvragen. Een volgende verklaring voor de lagere kosten ligt in het feit dat er minder technische adviezen gevraagd zijn. Ook zijn de uren die gemoeid zijn met het inmeten van nieuwe aanleg verantwoord binnen het budget Basiskaart Grootschalige Topgrafie. Door een strakke aansturing en gunstige weersomstandigheden is in 2013 minder gebruik gemaakt van inhuur. Begraafplaats De opbrengsten begraafplaatsrechten zijn achter gebleven door minder begrafenissen. Daarnaast wordt bij de grafrechten meer dan verwacht gebruik gemaakt van de keuzemogelijkheid om de 10 jaar termijn te kiezen in plaats van 20 of 30 jaar. Tevens zijn er lagere bedrijfsvoeringkosten. Milieu Als gevolg van zwangerschapsverlof en ziekte is er fors minder (€ 220.000) personele capaciteit ingezet op het onderdeel milieubeleid. Tevens is een rijksbijdrage van € 73.000 ontvangen als tegemoetkoming voor de transitiekosten bij de vorming van de Regionale Uitvoering Dienst RUD. Afval inzamelen De begrote uren voor regie zijn deels weggeschreven naar projecten met een afzonderlijke financiering. Hierdoor ontstaat een voordeel van € 95.000. Tevens is 386 ton minder restafval ingezameld en verwerkt dan werd voorzien waardoor € 120.000 is bespaard. Ook is 206 ton minder grof vuil en 392 ton minder overig afval aangeboden. Ook is er minder illegaal afval afgevoerd. Dit lagere aanbod zorgt voor lagere verwerkingskosten en dus lagere kosten. Op de post oud papier werd fors bespaard (€ 390.000) als gevolg van een gunstige marktprijs voor oud papier en een ontvangen bedrag dat betrekking had op het boekjaar 2012. Tot slot is in 2013 € 218.000 meer uitgegeven aan kwijtscheldingen en verminderingen van afvalstoffenheffing.

Pagina 274 IN 24789

Integrale veiligheidszorg Het onderdeel integrale veiligheid kent een overschrijding van € 66.000. Deze overschrijding wordt veroorzaakt door hogere doorberekende kosten stadstoezicht als bijdrage voor opleiding en oefenen in het kader van de nieuwe drank- en horecawet. Voor de post maatregelen strafbeschikking zijn kosten gemaakt voor pda’s inclusief abonnementskosten welke niet begroot zijn. Ook de inzet van stadtoezicht voor de veiligheid van thuiswedstrijden van Heracles bracht hogere kosten met zich mee dan vooraf verwacht. Tot slot was er een meevaller omdat er minder huisverboden zijn opgelegd. Bij de overgang van de brandweer naar de Veiligheid Regio Twente (VRT) per 1-1-2013 zijn middels raadsbesluit sluitende afspraken gemaakt over de overgang van personeel, financiën, overdracht van gebouwen, etc. Het nadeel op de uitgaven ad € 2.061.000 wordt veroorzaakt door het afboeken van boekwaarde van overgedragen gebouwen en materieel. Hiertegenover staat een afgesproken bijdrage van de VRT van € 2.857.000. Bij de bovengenoemde overgang van taken naar de VRT is tevens afgesproken dat de gemeente een financiële bijdrage levert in de aanpassingen van de kazerne. Hiermee was € 144.000 gemoeid. Cultuur- / welzijnsaccommodaties In de voorjaarsnota 2008 is een structurele stelpost opgenomen voor de uitvoering van de kadernota welzijnsaccommodaties. Bij de voorjaarsnota 2012 is gekozen voor variant 5, waarin diverse verbouwingen en renovaties van wijkcentra zijn opgenomen. Uit de opgenomen stelpost kunnen de structurele lasten van de nog aan te passen gebouwen worden gedekt. Omdat de verbouwingen nog niet zijn afgerond is deze stelpost voor 2013 vrijgevallen voor een bedrag van € 183.000. Tevens is de stelpost Stedelijk Beheer voor een groot deel ingezet voor de frictiekosten van de overgang van stedelijk beheer naar Accres. Het restant budget (€ 54.000) is nog nodig ter financiering van nakomende kosten in 2014 en 2015 van de overgang van personeel. Dit restantbedrag is opgenomen in de nota over te hevelen budgetruimte.

Analyse afwijkingen mutaties in de reserves • •

• •

•

Wegens overdracht van brandweermaterieel aan de VRT valt de reserve materieel brandweer voor een bedrag van € 521.000 vrij. De reserve wordt opgeheven. De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand van de reserve materieel brandweer was lager dan begroot waardoor sprake is van een lagere storting van € 18.000. Door onvoldoende saldo in de reserve bovenwijkse voorzieningen zijn niet de gehele kapitaallasten Nijreessingel onttrokken uit de reserve. Dit levert een nadeel van € 314.000 op. Afgesproken is dat het product rioolstelsel budgetneutraal in de begroting en de jaarrekening verwerkt wordt. Het voordeel in de bedrijfsvoering wordt gecompenseerd door een lagere onttrekking (€ 604.000) uit de reserve riolering tariefegalisatie. Afgesproken is dat het product afval inzamelen budgetneutraal in de begroting en de jaarrekening verwerkt wordt. Het voordeel in de bedrijfsvoering wordt gecompenseerd door een lagere onttrekking (€ 637.000) uit de reserve afvalstoffenheffing.

Pagina 275 IN 24789

12.2 Algemene dekkingsmiddelen Inleiding Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording mogen de zogenaamde algemene dekkingsmiddelen niet als bate in de diverse programma’s worden opgenomen. Daarom zijn de programma’s geschoond van deze algemene dekkingsmiddelen en opgenomen in een afzonderlijk onderdeel van de programmarekening. In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de algemene dekkingsmiddelen. De voornaamste algemene dekkingsmiddelen zijn de uitkeringen uit het gemeentefonds en de belastingopbrengsten. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als het rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. In de daarop volgende paragrafen worden allereerst de onderdelen (grijs gearceerd) toegelicht. (De baten hieronder zijn negatief weergegeven). Aan einde van deze paragraaf vindt u een analyse van de overige onderdelen. Algemene dekkingsmiddelen (in euro's)

V=Voordeel N=Nadeel

Lasten Deelnemingen Geldlening Overige ontvangsten Niet beinvloedbaar

Saldo algemene dekkingsmiddelen voor bestemming Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo algemene dekkingsmiddelen na bestemming

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Saldo

Niet nader Te analyseren te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

115.500

73.836 -51.387 -112.443

-38.608

73.836 V -51.387 N -73.835 N

1.763.593

-89.994

-38.608

-51.386 N

51.030 -947.183 -5.501

-1.815.062 -3.819.931 -5.501

7.212 354.461 76.265

25.000

-15.680.789 -486.885 -125.000 -255.000 -42.000

46.579 -77.569 11.520 -9.323 17.125

46.579 -77.569 11.520 -9.323 17.125

V N V N V

46.579 -77.569 11.520 -9.323 17.125

0 -1.693.810 -2.380.037 -142.000

-85.201.595 -50.000 -164.000 -2.393.810 -2.379.929 -2.291.218

1.019.017 -24.077 -3.419 -10.621 -138.343 10.863

1.019.017 -24.077 -3.419 -10.621 -138.343 10.863

V N N N N V

1.019.017 -24.077 -3.419 -10.621 -138.343

-110.586.219

-4.124.501

-114.710.720

1.279.690

0

1.279.690 V

1.279.690

-114.136.823

-108.745.407

-4.201.720

-112.947.127

1.189.696

-38.608

1.228.304 V

1.279.691

19.962.566 -19.876.034 86.532

0 -150.000 -150.000

19.962.566 -19.725.664 236.902

19.962.566 -19.875.664 86.902

0 370 370

-114.050.291

-108.895.407

-3.964.818

-112.860.225

1.190.066

1.574.257 51.387 227.943

1.648.092 192.720

-77.220

1.853.587

1.840.812

-77.219

-1.822.274 -4.174.392 -81.766

-1.866.092 -2.872.748

-15.727.368 -409.316 -136.520 -245.677 -59.125

-15.680.789 -486.885 -125.000 -255.000 -67.000

-86.220.612 -25.923 -160.581 -2.383.189 -2.241.586 -2.302.081

-86.169.595 -50.000 -164.000 -700.000 108 -2.149.218

Totaal baten -115.990.410

Totaal lasten Baten Deelnemingen Geldlening Dividenden Overige ontvangsten Belastingen Onroerende zaakbelasting Hondenbelasting Reclamebelasting Toeristenbelasting Overige vergunningen/leges Algemene uitkering Algemene uitkering Specifieke uitkeringen Grond pacht/verhuur Saldo financieringsfunctie Rente reserves /voorzieningen Overigen

Realisatie 2013

1

968.000

1.648.093

7.212 V 354.461 V 76.265 V

73.836 -73.835

7.212 354.461 76.265

0N 370 V 370 V

-38.608

1.228.674 N V

1.279.691

Deelnemingen Geldlening Het voordeel van de lasten (€ 74.000) wordt veroorzaakt doordat de kapitaallasten niet doorberekend zijn aan de geldlening op Vitens. Dividenden De gemeente ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van haar aandelenbezit, alsmede rente over achtergestelde leningen.

Pagina 276 IN 24789

Over het jaar 2013 zien de geraamde en werkelijke ontvangsten er als volgt uit: Omschrijving

Begroting

Rekening

2013

2013

Bank Nederlandse Gemeenten

260.000

260.042

42

V

Essent

-24.300

12.960

37.260

V

Cogas

2.322.000

2.786.400

464.400

V

Vitens

120.000

107.159

12.841

N

Twence

275.000

276.596

1.596

V

Crematorium

119.954

103.827

16.127

N

Enexis

247.320

247.320

0

V

Attero

22.632

16.198

6.434

N

Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V.

113.160

0

113.160

N

Stadstoezicht

364.165

363.889

276

N

3.819.931

4.174.391

354.460

V

Totaal

Saldo

Hoewel de gemeenten werken volgens het stelstel van baten en lasten moet volgens het BBV voor het onderdeel dividenden worden gewerkt volgens het kasstelsel. Dit betekent dat het dividend moet worden verantwoord in het jaar waarin het recht op het ontvangen van dividend ontstaat. Omdat de algemene vergadering van aandeelhouders pas in het jaar t+1 beslist over het dividend van jaar t, moet het dividend over jaar t worden verantwoord in de jaarverantwoording van het jaar t+1. Slechts gegarandeerd dividend mag vooruitlopend op de hiervoor beschreven besluitvorming door de algemene vergadering van aandeelhouders worden verwerkt in het jaar waarop dit dividend betrekking heeft. Voor het bovenstaande overzicht geldt dit voor het dividend van Twence en de Cogas. Dividend Cogas In december 2012 heeft Cogas een langetermijnprognose opgesteld en deze afgezet tegen haar vermogens- en solvabiliteitspositie. Op basis hiervan is met de aandeelhouders een structurele verhoging van het dividend overeengekomen. Voor Almelo bedraagt deze structurele verhoging € 464.400. Omdat de verhoging van het structurele dividend (jaar t+1) ook effect heeft op de hoogte van het gegarandeerde dividend (jaar t) is hiermee éénmalig een positief resultaat behaald op het totale dividend van Cogas. Overige ontvangsten Bij de lasten ontstaat een nadeel van € 51.000 vanwege, niet geraamde, rentekosten voor bankafschriften en vorderingen. Het voordeel aan baten wordt verklaard doordat in 2013 een einduitkering is ontvangen van de Centrum automatisering Oost Nederland (CON) ter hoogte van € 76.000. Per saldo is er sprake van een voordeel van € 25.000.

Belastingen Per saldo laten de belastingen (inclusief kwijtscheldingen) een nadelig resultaat zien van € 11.000 euro. Het betreft een nadeel op de hondenbelasting (€ 77.000) en een klein voordeel van € 46.000 op de OZB. Verder zijn er enkele kleine niet toe te lichten verschillen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

Algemene uitkering Sinds 1997 functioneert de Financiële-verhoudingswet (Fvw). In deze wet is onder meer geregeld hoe de verdeling van de middelen uit het gemeentefonds over de gemeenten plaatsvindt. De verdeelsystematiek is gebaseerd op een onderzoek naar de daadwerkelijke kosten in gemeenten. Hierdoor is een verdeelsystematiek ontstaan met de volgende belangrijke principes: kosten georiënteerd Pagina 277 IN 24789

(gebaseerd op kostenonderzoek), globaal en rekening houdend met de eigen inkomstencapaciteit (onroerende-zaak belastingen). Sinds 1995 is de normeringssystematiek van kracht. Deze systematiek houdt in dat de ontwikkeling van de omvang van het gemeentefonds is gekoppeld aan de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Ombuigingen, beleidsintensiveringen, mee- en tegenvallers en nominale ontwikkelingen op de Rijksbegroting hebben dus direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De normeringssystematiek heeft als voordeel dat niet steeds per mee- of tegenvaller hoeft te worden bezien of het gevolgen heeft voor het gemeentefonds. Aan de andere kant werken ombuigingen door het Rijk echter direct door in het gemeentefonds en dus op de hoogte van de algemene uitkering. Tabel: verloop algemene uitkering

Algemene uitkering

2013 Begroting 85.201.595

Rekening 86.220.612

Saldo 1.019.017 V

Het voordeel heeft betrekking op een aantal verschillen. Vanwege de late verschijningsdatum was er geen mogelijkheid meer de begroting hierop aan te passen. Het voordeel heeft te maken met een verrekening van € 160.000 uit voorgaande jaren, een bedrag van € 184.000 dat betrekking heeft op de decentralisatie uitkering uitvoeringskosten inburgering en maatschappelijke opvang. Het overige verschil is een gevolg van een hogere uitkeringsfactor (accres) en hoeveelheidsverschillen.

Bespaarde rente reserves In de nota Reserves en voorzieningen is ten aanzien van de rente met betrekking tot de reserves het volgende afgesproken: • Rente toe te voegen aan de onderstaande reserves: Reserve grondbedrijf; Reserve stadhuis (per 1/1/2009) Reserve GSB I; Reserve stadsvernieuwing; Reserve centrum spaarfonds; Reserve kapitaallasten economisch nut; Reserve automatisering; Reserve materiaal brandweer. Voor de laatste twee geldt - evenals bij de reserve economisch nut - dat desbetreffende kapitaallasten ten laste van deze reserves worden gebracht. • De bespaarde rente over de overige reserves en voorzieningen ten gunste te brengen van de algemene middelen; In totaal bedraagt de ten gunste van de algemene middelen komende bespaarde rente (inclusief rente economisch nut) over de reserves en voorzieningen in 2013 € 2,242 miljoen. In de begroting 2013 was rekening gehouden met een bedrag van ongeveer € 2,380 miljoen. Dit betekent per saldo een nadeel van ongeveer € 138.000 dat veroorzaakt wordt doordat de stand van de voorzieningen op rekeningbasis lager is dan waar op begrotingsbasis rekening mee is gehouden.

Pagina 278 IN 24789

12.3 Onvoorziene uitgaven

In de gemeentebegroting wordt van jaar tot jaar rekening gehouden met een tweetal posten voor onvoorziene uitgaven. Het betreft hier de volgende twee posten: 1) onvoorzien incidenteel 2) kleine kapitaalwerken – onvoorzien structureel Ad. 1 onvoorzien incidenteel In de gemeentebegroting 2013 is een raming opgenomen voor het doen van onvoorziene incidentele uitgaven ten bedrage van € 216.000 Bij: Inkomsten

€ 0

Af: uitgaven

€ 0

€ 0

+

€ 0 -/€ 216.000

Overschot 2013 onvoorzien incidenteel Ad. 2 Kleine kapitaalwerken – onvoorzien structureel

In de gemeentebegroting 2013 is een raming opgenomen voor het doen van onvoorziene structurele uitgaven onder de naam kleine kapitaalwerken ten bedrage van € 47.600 Hieruit zijn de volgende kapitaallasten gedekt: - Herstel schade topsportvloer IISPA (kapitaallasten) € 45.300 € 45.300 Overschot onvoorzien structureel € 3.200 De werkelijke uitgaven met betrekking tot bovenbedoelde door de gemeenteraad genomen besluiten zijn verwerkt in de jaarverantwoording 2013 en maken dan ook deel uit van het uiteindelijke rekeningresultaat.

Pagina 279 IN 24789

-/-

12.4 Begrotingsrechtmatigheid

Indien op programmaveld niveau (product) de gerealiseerde lasten hoger zijn dan de begrote lasten of, in enkele gevallen, de gerealiseerde baten lager zijn dan de begrote baten, is er sprake een begrotingsafwijking. De begrotingsafwijkingen van minimaal € 100.000 worden gerapporteerd. Begrotingsonrechtmatigheid kan deels worden veroorzaakt door onjuiste begrotingswijzigingen, deels door niet eerder gemelde lasten. Bij onjuiste begrotingswijzigingen zijn bijvoorbeeld de begrote baten verlaagd in plaats van de lasten verhoogd. Voor het resultaat heeft dit dus geen gevolgen. De overige overschrijdingen kunnen wel effect hebben op het resultaat. De volgende ‘soorten’ begrotingsoverschrijdingen worden onderkend. Code

Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen tenminste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend:

Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel van de accountant

1

Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet. Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig konden worden gesignaleerd. Bijvoorbeeld vanwege een open einde (subsidie)regeling. Vaak blijken dergelijke zaken pas in het kader van het opmaken van de jaarrekening. Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd, omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. Er zijn dan geen rechtmatigheid gevolgen voor dat verantwoordingsjaar. Wel zal de gemeente er voor moeten zorgen dat de overschrijdingen getrouw in de jaarrekening worden weergegeven. • geconstateerd tijdens het verantwoordingsjaar • geconstateerd na het verantwoordingsjaar Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen) waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren. • jaar van investeren • afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren

X

2

3

a b 4

a b

Pagina 280 IN 24789

Onrechtmatig, en telt mee voor het oordeel van de accountant

X

X X

X X

Code

Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen tenminste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend:

5

Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. Bijvoorbeeld: de verwachte kostenoverschrijding op jaarbasis was via tussentijdse informatie al wel bekend, maar men heeft geen voorstel tot begrotingsaanpassing ingediend en dit is in strijd met de budgetregels zoals afgesproken met de Raad. Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. Bijvoorbeeld de doelgroep c.q. de activiteiten zijn in de praktijk aantoonbaar ruimer geïnterpreteerd dan in regelgeving (subsidieregeling, -verordening) was gedefinieerd. Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door extra inkomsten die niet direct gerelateerd zijn. Over de aanwending van deze extra inkomsten heeft de raad nog geen besluit genomen.

6

7

Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel van de accountant

Onrechtmatig, en telt mee voor het oordeel van de accountant X

X

X

Overige begrotingsafwijkingen in exploitatie (Bedragen x € 1.000) (-/- = inkomsten) Programma/Product

Afwijking Code Toelichting

Leefbaarheid en veiligheid / 1.315 Rioolstelsel

2

Betreft de vorming van de voorziening dubieuze debiteuren a.g.v. oninbaarheid rioolheffing woningbouwcorporaties door overgang van eigenarenheffing naar combinatieheffing.

Aantrekkelijke stad / Economische zaken

579

2

Betreft nadeel a.g.v. de herwaardering van een bedrijfshal o.g.v. taxatierapport.

Sociale agenda 2020 / Uitkeringen bijstand – lasten

4.000 N

1/2

In de begroting worden de uitkeringen netto geraamd op basis van de gemiddelde uitkering per uitkeringsgerechtigde. Dat wil zeggen: de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de uitkeringsgerechtigde. In de rekening worden de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de klanten afzonderlijk verantwoord. Er is sprake van een nadeel van € 4.000.000 op de lasten en een voordeel van € 4.004.000 op de baten, is per saldo een voordeel van € 4.000.

Pagina 281 IN 24789

Overige begrotingsafwijkingen in exploitatie (Bedragen x € 1.000) (-/- = inkomsten) Programma/Product

Afwijking

Code Toelichting

Sociale agenda 2020 / Minimabeleid - lasten

167 N

1/2

De baten en lasten zijn bij het minimabeleid niet afzonderlijk begroot. Er is sprake van een nadeel van € 167.000 op de lasten en een voordeel van € 434.000 op de baten, is per saldo een voordeel van € 267.000. Het minimabeleid valt onder de zogenaamde “open eind regeling”. Ten tijde van de BERAP was dit voordeel nog niet voorzien.

Sociale agenda 2020 / Sociale werkvoorziening nieuw

145 N

1/2

De baten en lasten zijn bij de sociale werkvoorziening nieuw niet afzonderlijk begroot. Er is sprake van een nadeel van € 145.000 op de lasten en een voordeel van € 91.000 op de baten, is per saldo een nadeel van € 54.000. Dit nadeel kan hoofdzakelijk verklaard worden door de in 2013 ontvangen beschikking van het Rijk met betrekking tot de WSW 2010. Op basis van deze beschikking moeten wij een hoger bedrag terug betalen dan voorzien.

Bestuurskracht en Bestuurscultuur / Bestuursorgaan

230

2

Incidentele lasten als gevolg van een aanpassing van de wet APPA per 27 juli 2013. Als gevolg van de wetswijziging worden de pensioenen van politieke ambtsdragers die ingaan na 1-1-2014 actuarieel herrekend. Dit heeft direct gevolgen voor de aftredende wethouders. Hierdoor is het noodzakelijk een aanvullende storting te doen in de pensioenvoorzieningen voor de wethouders die niet terugkeren in het college van B&W.

Leefbaarheid en veiligheid / Integrale veiligheidszorg

2.205 -/-3.396

2 2

Bij de overgang van de brandweer naar de veiligheidsregio per 1-1-2013 zijn via raadsbesluit sluitende afspraken gemaakt over de overgang van personeel, financiën, overdracht van gebouwen, etc. De financiële weerslag van de gemaakte afspraken wordt in de jaarrekening 2013 verantwoord. Per saldo gaat het om een incidenteel voordeel. De nadelen bestaan uit het afboeken van boekwaarde van overgedragen gebouwen + materieel én de overeengekomen bijdrage in de aanpassing van de kazerne Almelo. De voordelen bestaan uit de met de veiligheidsregio overeengekomen overdrachtssom en de vrijval van het saldo in de reserve materieel brandweer.

Pagina 282 IN 24789

Overige begrotingsafwijkingen in exploitatie (Bedragen x € 1.000) (-/- = inkomsten) Programma/Product

Afwijking

Code Toelichting

Leefbaarheid en Veiligheid / Afval - Restafval

-119

2

Er is 386 ton minder restafval ingezameld en verwerkt dan kon worden voorzien waardoor de kosten lager zijn uitgevallen

Leefbaarheid en Veiligheid / Afval - Grof Vuil

-271 259

1/2

Er is 206 ton minder grof restafval en 392 ton minder overig restafval aangeboden. Dit lagere aanbod zorgt voor lagere verwerkingskosten en dus lagere kosten van € 271.000. Het aantal mensen dat gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om grof vuil op te laten halen is aanzienlijk lager dan verwacht, nadelige opbrengst van € 259.000

Leefbaarheid en Veiligheid / Afval - Oud papier

-167 -321

1/2

De inkomsten van de inzamelaar (Dusseldorp) zijn niet als baten, maar als een correctie op de lasten geboekt. Hierdoor ontstaat een voordeel op de lasten; circa € 167.000 Een nabetaling over 2012 is in de loop van 2013 bekend geworden en binnen gekomen en dit levert een voordeel op. Verder was de marktprijs voor oud papier gunstiger dan voorzien en dit is eveneens een voordeel. Totaal voordeel op de baten circa € 321.000

Leefbaarheid en Veiligheid / Afval - Afvalstoffenheffing

104

2

Het aantal kwijtscheldingen is door de economische situatie hoger dan vooraf kon worden geschat.

-114

2

De verminderingen hebben een nadeel opgeleverd. Verminderingen worden niet betrokken bij het tarief van de afvalstoffenheffing en worden opgevangen binnen het totale product afvalinzameling.

Pagina 283 IN 24789

Programma/Product

Afwijking

Code Toelichting

Aantrekkelijke Stad / Parkeren – Stadstoezicht

179

2

Door verbeterd inzicht in de berekening van de overhead bij Stadstoezicht voor de onderdelen Veiligheid en Parkeren worden er minder kosten doorberekend aan Veiligheid ten opzichte van voorgaande jaren. Dit resulteert in een hogere last voor Parkeren van circa € 70.000. De bijdrage voor de diensten van Stadstoezicht wordt jaarlijks verhoogd met indexering conform CPI. Deze indexering is hoger dan vooraf geraamd, nadeel circa € 27.000. Niet geraamde kosten voor wacht- en storingsdiensten en voor gratis koopavonden en koopzondagen, nadeel circa € 53.000 Diverse onvoorziene meerkosten voor o.a. bijdrage Vve, belastingen, zakelijke lasten, nadeel circa € 29.000

Aantrekkelijke Stad / Verkeer en Vervoer Beleid

185

2

Toenemende vragen vanuit de organisatie, College en Raad (mede door de economische crisis en de gevolgen van reeds besloten bezuinigingen) vragen om een meer dan geraamde inzet (ten opzichte van de beschikbare capaciteit en bijbehorende dekking) van de medewerkers. De dekking van de inzet van de medewerkers dient op begrotingsbasis voor een groot deel te komen uit projecten. Het niet kunnen doorbelasten van inzet op projecten betekent een overschrijding op het product waar geen dekking is voor de inzet, maar wel om inzet wordt gevraagd.

Aantrekkelijke Stad / Ruimtelijke Ordening Advies

168

2

Er is minder werk + dekking voorhanden bij projecten en grondexploitaties. Tegelijkertijd zijn er wel veel vraagstukken waarin moet worden geadviseerd. Deze uren worden dan geschreven op het product ruimtelijke ordening waar hier niet in was voorzien bij het opstellen van de begroting.

Aantrekkelijke Stad / Ruimtelijke Ordening advies

-100

2

De leges voor de herziening van bestemmingsplannen worden m.i.v. het jaar 2013 verantwoord op dit product in plaats van op het product omgevingsvergunning. Aangezien vooraf niet kon worden geschat wat de totale opbrengsten zouden zijn is de begroting op dit punt niet aangepast. In de komende jaren zal dit wel worden gerealiseerd.

Aangezien alle bovenstaande begrotingsafwijkingen in de categorie 1 (hogere uitgaven en inkomsten) of 2 (overschrijdingen binnen bestaand beleid, maar niet eerder te signaleren) vallen, heeft dit geen consequenties voor het oordeel van de accountant bij de beoordeling van de (on)rechtmatigheid. Pagina 284 IN 24789

Pagina 285 IN 24789

13. Sisa bijlage 13.1 Sisa regulier In de Sisa bijlage ontbreken nog de gerealiseerde aantallen van de Wet sociale werkvoorziening (G1 en G1A). Deze worden meegenomen in de door de accountant op te leveren geautoriseerde versie van de Sisa-bijlage.

Pagina 286 IN 24789

Nummer

A1

D9

G1

Departement

IN 24789

V&J

OCW

SZW

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Indicatornummer:A1 / 01

Aard controle R

Besteding (jaar T)

Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of er in (jaar T) geen, enkele of alle inwoners werkzaam waren bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr.

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_gemeente 2013

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1 / 03

Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze

€ 304.200 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 03

Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)

Pagina 287

Aard controle R Indicatornummer: G1 / 02

€ 833.591 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren

€ 1.065.224 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (jaar T)

Aard controle R Indicatornummer: G1 / 01

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01

Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

I N D I C A T O R E N

€ 1.019.540

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 04

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1)

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

€ 108.071 Onderwijsachterstandenb Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor eleid 2011-2014 (OAB) voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO) Gemeenten

Gemeenten

Regeling verzameluitkering

Verzameluitkering Veiligheid & Justitie

Ontvanger

IN 24789

Nummer

A1 G1A

Departement

V&J SZW

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1) na controle door de gemeente.

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Verzameluitkering Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2012

Ontvanger

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1A / 01

Besteding per (jaarregel T) één Hieronder gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Pagina 288

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 03

inclusief deel openbaar lichaam

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

I N D I C A T O R E N

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 02

inclusief deel openbaar lichaam

Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T1);

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 04

inclusief deel openbaar lichaam

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 05

inclusief deel openbaar lichaam

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

IN 24789

Nummer

A1

Departement

V&J

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Verzameluitkering

Ontvanger

31 Besteding (jaar T) 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80

Pagina 289

I N D I C A T O R E N

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

IN 24789

Nummer

A1

G2

Departement

V&J

SZW

Specifieke uitkering

€ 51.003

€0

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

€0

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 09

I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)

Gemeente

€ 1.012.520 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk)

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 03

Pagina 290

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 08

Gemeente

Gemeente

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 07

€ 852.278 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 02

€ 34.699.103 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

Indicatornummer: G2 / 01

Gemeente

Gemeente I.1 Wet werk en bijstand (WWB) I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Besteding (jaar T) IOAW

Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)

I N D I C A T O R E N

Ja

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 10

Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze.

€ 18.422 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 04

I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Gemeente

Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)

€ 150.600

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 05

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Gemeente

Besteding (jaar T) IOAZ

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

81 Besteding (jaar T) 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Gebundelde uitkering op Besteding (jaar T) algemene bijstand grond van artikel 69 WWB_gemeente 2013 Gemeente Alle gemeenten I.1 Wet werk en bijstand (WWB) verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. Aard controle R

Juridische grondslag

Verzameluitkering

Ontvanger

€ 3.353

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 06

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Gemeente

Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)

IN 24789

Nummer

A1 G3

G5

Departement

V&J SZW

SZW

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Aard controle R

Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)

Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

Wet participatiebudget (WPB)

Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2013

1626

Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 01

Let op: Deze verantwoording kan niet door een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd, ongeacht de keuze van de gemeente bij indicator G5/02

Let op: Dit is de enige gelegenheid om verantwoording af te leggen over deze taakuitvoering

€0 Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte contacturen

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 07

€0

Ja

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 09

Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze.

€ 10.990 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee

Pagina 291

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 08

€ 258.655 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 03

€ 167.397

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04

Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) gevestigde zelfstandigen kapitaalverstrekking (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Bob) (exclusief Rijk)

I N D I C A T O R E N

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 02

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)

€ 66.307

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05

Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

Alle gemeenten Indicatornummer: G3 / 01 verantwoorden hier het € 119.312 gemeentedeel over (jaar Baten (jaar T) Bob (exclusief T), ongeacht of de Rijk) gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004

Verzameluitkering Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeente 2013

Ontvanger

€0

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 06

Besteding (jaar T) Bob

IN 24789

Nummer

A1

Departement

V&J

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Verzameluitkering

Ontvanger

Ja

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G5 / 02

Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze

De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/03 tot en met G5/07

Besteding (jaar T) uitvoering Volledig zelfstandige Ja/Nee

€ 5.098.976

Pagina 292

€ 188.162

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 04

€ 202.901

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 05

Waarvan besteding (jaar T) van Baten (jaar T) (niet-Rijk) educatie bij roc's participatiebudget

I N D I C A T O R E N

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 03

Besteding (jaar T) participatiebudget

€0

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 06

Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 07

Dit onderdeel is uitsluitend van toepassing op gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk

Besteding (jaar T) Regelluw

IN 24789 450.000

135.053 34.234 435.000

3.400.000 850.000

2013/0219400 Ja 2010/0071361

2011/0098075 Nee

2013/0126772 Ja

2011/0085456 Ja 2012/0194512

2012/0245063 Nee

2012/0245063 Nee

Aansluiting jeugdzorg en maatschappelijke opvang

Externe Veiligheid Overijssel

Externe Veiligheid Overijssel

Jong en Kansrijk

Waterboulevard

Verbindende pleinen

R

In de verleningsbeschikking opgenomen subsidie voor dit project

550.000

D1

Project afgerond / eindverantwoording Ja-nee

2010/0074784 Ja

D1

Beschikkingsnummer provincie

Woonzorgzones

Aard controle

13.2 IMG

R

164.301

-433.379

0

34.234

61.676

50.259

128.271

Werkelijk besteed tlv provinciale middelen jaar X (conform baten/lastenstelsel)

Pagina 293

35.055

367.104

54.020

0

0

0

0

Werkelijk besteed tlv gemeentelijke middelen jaar X (conform baten/lastenstelsel) R R

0

0

0

0

0

0

0

Werkelijk besteed tlv middelen derden jaar X (conform baten/lastenstelsel)

626.553

800.483

435.000

34.234

134.228

450.000

217.086

Cumulatief besteed tlv provinciale middelen t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) R 0

663.409

800.483

204.101

0

0

125.000

Cumulatief besteed tlv gemeentelijke middelen t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) R R 0

0

0

0

0

0

80.000

Cumulatief besteed tlv middelen derden t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) D1

D1

Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen

31-12-2015

31-12-2015

31-12-2013

31-12-2013

01-04-2013 zie ook onze brief van 18 februari 2013 met kenmerk UIT-1325166 31-12-2014

31-12-2013

Geplande einddatum

Overige gegevens

Pagina 294 IN 24789

Pagina 295 IN 24789

14. Controleverklaring Nog niet beschikbaar.

Pagina 296 IN 24789