Gemeente Aalburg, gemeente Werkendam en gemeente Woudrichem

Gemeente Aalburg, gemeente Werkendam en gemeente Woudrichem

Wmo-onderzoek mantelzorgers en vrijwilligers 5 augustus 2014

DATUM

5 augustus 2014

TITEL

Wmo-onderzoek mantelzorgers en vrijwilligers

ONDERTITEL

Boulevard Heuvelink 104 6828 KT Arnhem Postbus 1174 6801 BD Arnhem [email protected] www.companen.nl

OPDRACHTGEVER

Gemeente Aalburg, gemeente Werkendam en gemeente Woudrichem

(026) 351 25 32 @Companen BTW NL001826517B01 IBAN NL95RABO0146973909 KVK 09035291

AUTEUR(S)

Wietske Tideman Jeroen Lijzenga

PROJECTNUMMER

870.102/G

Inhoud Samenvatting en conclusies Conclusies per gemeente

1 2

1

Inleiding 1.1 Bereiken van mantelzorgers en vrijwilligers 1.2 Onderzoeksaanpak 1.3 Responsverantwoording 1.4 Leeswijzer

4 4 5 5 6

2

Mantelzorgers 2.1 Wie wordt er verzorgd 2.2 Wat beweegt mantelzorgers 2.3 Delen van de zorg 2.4 Belasting door de mantelzorg 2.5 Ondersteuningsbehoefte en ondersteuning

7 7 7 8 8 9

3

Vrijwilligers 3.1 Aard van het vrijwilligerswerk 3.2 Wat beweegt vrijwilligers? 3.3 Belasting 3.4 Ondersteuningsbehoefte 3.5 Vrijwilligerswerk stimuleren

Bijlage 1. Figuren Algemeen Mantelzorgers Vrijwilligers Bijlage 2. Vragenlijst mantelzorg & vrijwilligerswerk

11 11 11 12 13 13 1 1 2 8 15

Samenvatting en conclusies Er gaat de komende tijd veel veranderen in de manier waarop zorg en ondersteuning worden georganiseerd. De overheid zal in de toekomst een groter beroep doen op burgers om elkaar te ondersteunen als dat nodig is. Gemeenten hebben de taak om vrijwilligers en mantelzorgers te ondersteunen, mochten zij daaraan behoefte hebben. De gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem willen graag meer inzicht in de mate waarin mantelzorg en vrijwilligerswerk wordt verricht en de ondersteuningsvraag van mantelzorgers en vrijwilligers. Daarom hebben zij gezamenlijk een onderzoek uit laten voeren naar dit onderwerp. Voor het onderzoek zijn gericht mantelzorgers benaderd die bij instellingen bekend zijn. Er is een enquête uitgezet onder een steekproef van inwoners van 45 jaar en ouder. Daarnaast konden inwoners uit eigen initiatief de enquête invullen. Hiervoor is via verschillende kanalen een oproep uitgegaan. Er werden 614 enquêtes ingevuld.

Mantelzorgers Ongeveer de helft van de respondenten geeft aan mantelzorger te zijn. Veelal gaat het om (op regelmatige basis) verzorging en / of ondersteuning van (schoon)ouder(s) of partner. De aard van de mantelzorg is divers en veelzijdig. Het gaat met name om praktische ondersteuning; hulp bij vervoer of hulp bij huishoudelijke zaken. Eén op de drie geeft aan dat hij persoonlijke verzorging verleent. De mantelzorg is intensief, in de meeste gevallen dagelijks (40%) of meerdere malen per week (30%). De belangrijkste motivatie om mantelzorg te verlenen, heeft te maken met een gevoel van morele verplichting; men vindt dat je dat voor elkaar doet, dat het normaal is en men doet het uit liefde en genegenheid van degene die het betreft. De meeste mantelzorgers kunnen de zorg delen met een ander en de samenwerking rondom de hulpvrager verloopt vaak goed. Ook de samenwerking met professionele zorgverleners verloopt goed. Eén op de drie mantelzorgers voelt zich niet tot nauwelijks belast door de mantelzorg die zij verlenen. Eén op de vijf mantelzorgers voelt zich echter zwaar belast of zelfs overbelast. Als men niet op iemand in de omgeving kan terugvallen om (incidenteel of regelmatig) een deel van de mantelzorg over te nemen, voelt men zich zwaarder belast. Aan (aanvullende) ondersteuning van organisaties heeft bijna niemand behoefte. Men redt zich zoals het nu gaat of met de ondersteuning die men reeds van organisaties ontvangt.

Vrijwilligers 60% tot 70% van de respondenten is naar eigen zeggen vrijwilliger. In de meeste gevallen zet men zich vrijwillig in voor een vereniging of bij het ondersteunen van ouderen, zieken of mensen met een beperking. Voor de meesten geldt dat zij al langere tijd dit vrijwilligerswerk doen en er niet over denken om er in de nabije toekomst mee te stoppen. Redenen om vrijwilligerswerk te doen hebben te maken met een gevoel wat nuttigs te doen voor de samenleving en voor anderen. Ook intrinsieke redenen spelen mee; men vindt het leuk, voelt zich gewaardeerd. Als men nu geen vrijwilligerswerk doet, is men er meestal ook niet toe bereid als iemand het zou vragen. Redenen dat mensen géén vrijwilligerswerk doen zijn tijdgebrek, dat men er lichamelijk niet (meer) toe in staat is of er liever niet aan vast zit. Voor veruit de meesten is het vrijwilligerswerk goed te combineren met andere bezigheden. De helft van de vrijwilligers voelt zich dan ook niet zwaar belast.

870.102/G | Wmo-onderzoek mantelzorgers en vrijwilligers

1

Niet iedereen is op de hoogte van ondersteuningsmogelijkheden. Weinig respondenten maken er gebruik van en aan (aanvullende) ondersteuning heeft nagenoeg niemand behoefte. Op de vraag wat mensen zou aanzetten om wel vrijwilligerswerk te gaan doen, komt vooral naar voren dat informatie over wat er te doen is, van belang is.

Concluderend 



Mantelzorg wordt vooral verleend binnen de familiekring. De zorg is redelijk intensief, veelal dagelijks of meerdere malen per week. Men verwacht vaak dat de zorg in de toekomst in intensiteit zal toenemen, maar men ziet veelal geen mogelijkheden om zelf meer mantelzorg te gaan verlenen. Men vindt het normaal en vanzelfsprekend om mantelzorg te verlenen aan iemand uit de omgeving die dit nodig heeft. De meeste mantelzorgers lijken zich goed te redden; zij kunnen de zorg delen met familieleden (wat goed verloopt), kunnen aanspraak doen op iemand om af en toe taken over te nemen en veruit de meeste mantelzorgers hebben dan ook geen behoefte aan ondersteuning. Dat neemt niet weg dat mantelzorg verlenen wel veel vergt van mensen. Dat uit zich op alle aspecten van het leven; zowel lichamelijk, persoonlijk (psychisch en emotioneel, tijdgebrek) als op het gezin (relatieproblemen, te weinig tijd voor elkaar). En ongeveer één op de vijf mantelzorgers voelt zich zwaar belast of overbelast. Vrijwilligerswerk is divers; in zowel het type vrijwilligerswerk als de intensiteit waarin men het doet. Meer dan mantelzorg is vrijwilligerswerk een keuze, men doet het dan ook omdat men het leuk vindt, omdat het voldoening geeft en als vorm van ‘zingeving’. Het lijkt dan veelal iets te zijn dat men graag doet en zodoende is het ook niet vaak ‘te veel’ voor mensen. Aan ondersteuning hebben niet veel mensen behoefte.

Conclusies per gemeente Over het algemeen komen de uitkomsten voor de drie gemeenten in grote mate overeen. Toch zijn er ook enkele verschillen. Hieronder een aantal noties per gemeente:

Aalburg 



De mantelzorgers in Aalburg verlenen gemiddeld intensief mantelzorg; ruim 80% verleent één of meermalen per week mantelzorg. Ondanks het relatief zware tijdsbeslag dat de mantelzorg vergt, zien mantelzorgers in Aalburg vaker mogelijkheden om meer mantelzorg te verlenen aan degene die zij verzorgen dan in de andere twee gemeenten. Wat vaker dan in de andere gemeenten is men op de hoogte van het bestaan van ondersteuningsorganisaties. Vrijwilligers zijn echter gemiddeld juist wat minder vaak op de hoogte van de mogelijkheid om ondersteund te worden.

Werkendam 

De mantelzorgers in Werkendam verlenen iets minder intensief mantelzorg dan in de andere gemeenten. Ook ziet men geen mogelijkheden om de mantelzorg te intensiveren; slechts 15% van de mantelzorgers ziet mogelijkheden om meer zorg te verlenen aan de hulpbehoevende, van wie men wel verwacht dat deze in de toekomst meer zorg nodig zal hebben. Daarnaast geven in Werkendam relatief meer mensen aan dat zij er alleen voor staan in hun zorg voor de mantelzorger, dat er geen andere mantelzorgers zijn die zorg verlenen. Men voelt zich dan ook zwaarder belast dan in de andere gemeenten en ondervindt vaker problemen door het feit dat men mantelzorg


2

verleent. Dat lijkt een kwetsbare situatie, wie kan er zorg verlenen als het de mantelzorger écht te veel wordt?

Woudrichem 



De intensiteit van mantelzorg in Woudrichem is vergelijkbaar met Aalburg, bijna 90% verleent ten minste één maal per week mantelzorg. Toch voelen mantelzorgers zich wat minder zwaar belast dan in andere gemeenten. Dat kan ook te maken hebben met het feit dat iets meer mantelzorgers aangeven dat zij kunnen terugvallen op anderen om een deel van de zorg over te nemen. Minder mantelzorgers in Woudrichem zijn bekend met organisaties die ondersteuning kunnen bieden. Het aandeel mensen dat geen behoefte heeft aan (aanvullende) ondersteuning is ook groter. Het lijkt erop, dat het netwerk van de mantelzorgers in Woudrichem voldoende is om de mantelzorgers te ontlasten en van ondersteuning te voorzien.


3

1 Inleiding De Wmo verplicht elke gemeente jaarlijks de kwaliteit van de maatschappelijke voorzieningen te meten middels een onderzoek onder bewoners. De vorm van dit onderzoek is vrij, wat betekent dat gemeenten een onderwerp kunnen onderzoeken dat op dat moment voor hen relevant is. Voor de gemeente Aalburg, Werkendam en Woudrichem spelen op dit moment vragen rondom de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. Het onderzoek dit jaar heeft dan ook dit onderwerp.

Belang van vrijwilligers en mantelzorgers steeds groter Er wordt de komende jaren steeds meer verwacht van vrijwilligers en mantelzorgers. De drempel voor toegang tot zorg en voorzieningen wordt hoger. Voor de ondersteuning die mensen nodig hebben, wordt meer en meer een beroep gedaan op het eigen netwerk en de buurt. De vraag is in hoeverre dit verwacht kan worden van de samenleving. Mantelzorg versus Vrijwilligerswerk Mantelzorg is langdurende zorg die wordt geboden aan een hulpbehoevende, door personen uit diens sociale omgeving, waarbij de zorgverlening de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt. Mantelzorg is geen beroepsmatig geboden zorg. Mantelzorg is vaak van langere duur en kent een zekere mate van regelmaat. Door mantelzorg wordt vaak voorkomen c.q. uitgesteld dat hulpbehoevenden aanspraak maken op formele zorg. Mantelzorg is daardoor belangrijk om de formele zorg betaalbaar te houden. Naast direct betrokkenen uit de eigen sociale omgeving, zetten ook anderen zich vrijwillig en onbetaald in voor de ondersteuning en het leveren van zorg aan hulpbehoevenden. Hier is sprake van vrijwilligerszorg. Deze informele zorg wordt vaak georganiseerd door maatschappelijke organisaties, die met dit doel zijn opgericht. We denken daarbij aan cliëntenorganisaties als patiënten-belangen-vereniging, maar ook de Zonnebloem en het Rode Kruis. Ook de kerken verrichten veel informele zorg.

1.1 Bereiken van mantelzorgers en vrijwilligers Het onderzoek richt zich op mantelzorgers en vrijwilligers. Het vinden van mantelzorgers en vrijwilligers voor deelname aan het onderzoek is lastig. Er is daarom gekozen voor een meervoudige veldwerkstrategie om hen te kunnen bereiken. Op drie manieren zijn mantelzorgers en vrijwilligers benaderd om deel te nemen aan het onderzoek: 1. Via bij steunpunten bekende mantelzorgers en vrijwilligers. Een deel van de mantelzorgers heeft de weg naar ondersteuning al gevonden en is bekend bij steunpunten mantelzorg of vrijwilligersondersteuning. Via deze organisaties is dit deel van de onderzoeksgroep benaderd. De groep mantelzorgers die bekend is bij de steunpunten, is echter niet representatief voor de gehele groep. Veel mensen leveren mantelzorg en helpen familie, vrienden en bekenden zonder daarbij ondersteuning te krijgen of zich er zelfs maar van bewust te zijn dat wat zij doen ‘mantelzorg’ heet. 2. Breed onderzoek onder bevolking via steekproef. Om deze groep te enquêteren is gekozen voor een bredere benadering van de inwoners van de drie gemeenten. Om de kans zo groot mogelijk te maken om mensen te treffen die mantelzorg of


4

3.

vrijwilligerswerk leveren, is een steekproef getrokken onder de inwoners vanaf 45 jaar. Vanaf de leeftijd van 45 jaar neemt namelijk het aandeel mantelzorgers en vrijwilligers aanmerkelijk toe. Brede uitnodiging via diverse kanalen om deel te nemen. Naast het actief benaderen van bewoners, kregen bewoners de mogelijkheid om ‘spontaan’ deel te nemen aan de enquête. Deze mogelijkheid werd bekend gemaakt door een oproep te verspreiden via verschillende kanalen, zoals flyers en persberichten via plaatselijke media.

1.2 Onderzoeksaanpak Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van een enquête die men via internet kon invullen. Bewoners die deze wijze van deelnemen niet prettig vonden, of om een andere reden niet via een computer konden of wilden deelnemen, konden ook telefonisch meedoen. De enquête werd in dat geval afgenomen door ervaren enquêteurs van Companen. Ten slotte wilde een aantal bewoners graag een schriftelijke vragenlijst invullen. Ook deze mogelijkheid is geboden. Deze aanpak maakte de drempel voor mantelzorgers en vrijwilligers om aan het onderzoek deel te nemen, zo laag mogelijk.

Aankondiging van het onderzoek Om een zo hoog mogelijke respons te behalen, is het onderzoek zorgvuldig aangekondigd. Op verschillende wijzen is men op het onderzoek geattendeerd en zijn oproepen tot deelname aan het onderzoek verspreid:  De mensen die via de steunpunten mantelzorg of vrijwilligersondersteuning zijn benaderd én de mensen die in de steekproef vanuit het GBA waren opgenomen, ontvingen een persoonlijke brief met daarin een toelichting op het onderzoek, een oproep tot het invullen van de online enquête en een gebruikersnaam en wachtwoord om deel te nemen aan de enquête.  Om mensen die ‘spontaan’ meedoen aan het onderzoek te attenderen, werden op verschillende plekken posters en flyertjes verspreid. Ook zijn er persberichten in de plaatselijke media en op websites van organisaties geplaatst.

Aanvullende acties ter verhoging van de respons Na enkele weken bleek de eerste oproep niet tot voldoende respons te leiden. Er is daarom een aantal acties ondernomen om de respons te verhogen:  Opnieuw aandacht via plaatselijke media voor het onderzoek.  Het sturen van een herinneringsbrief aan de mensen die eerder een uitnodigingsbrief hebben ontvangen, maar de vragenlijst nog niet hadden ingevuld.  Het benaderen van een ‘reserve steekproef’ van 300 personen per gemeente. Deze steekproef hielden we achter de hand om op dit moment te gebruiken. Deze mensen waren nog niet eerder per brief benaderd. Deze aanvullende acties hadden het gewenste resultaat op de respons.

1.3 Responsverantwoording In totaal hebben 614 bewoners deelgenomen aan het onderzoek, via de verschillende hierboven benaderwijzen. Tabel 1.1 laat zien hoe de respons verdeeld is over de drie gemeenten en via welk kanaal mensen hebben deelgenomen.


5

Tabel 1.1 Gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem. Respons onderzoek mantelzorgers en vrijwilligers Via steunpunt Via steekproef Via open link Gemeente Aalburg Gemeente Werkendam Gemeente Woudrichem Andere gemeente Totaal

Totaal

51 43 22 1

122 124 134 2

39 35 41 0

212 202 197 3

117

382

115

614

Bron: Companen. Onderzoek Mantelzorgers en vrijwilligers Gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem 2014.

Enkele kenmerken van de respondenten 

de leeftijd van de meeste respondenten is boven de 45 jaar, wat uiteraard ook te maken heeft met het feit dat de steekproef uit deze leeftijdsgroep is getrokken. Meer dan de helft van de respondenten is tussen de 55 en 75 jaar oud;  het grootste aandeel respondenten (ruim 60%) is vrouw;  ongeveer de helft van de respondenten heeft een gezin met thuiswonende kinderen, ongeveer een derde woont samen met de partner (zonder kinderen);  de meeste respondenten hebben geen betaald werk (meer), maar zijn gepensioneerd / met de VUT of zijn huisman / huisvrouw. De meeste anderen werken, fulltime of parttime. Deze gegevens zijn in grafiekvorm terug te vinden in bijlage 1, onder het kopje ‘algemeen’.

1.4 Leeswijzer In de volgende hoofdstukken beschrijven we de uitkomsten van het onderzoek onder mantelzorgers en vrijwilligers. We maken daarbij steeds een uitsplitsing naar de drie gemeenten, waardoor een onderlinge vergelijking duidelijk is te maken.  In hoofdstuk twee kijken we naar mantelzorgers in de drie gemeenten. Wie zijn zij, welke zorg verlenen zij, hoe ervaren zij de belasting van de zorg die zij verlenen en aan welke ondersteuning hebben zij eventueel behoefte?  In hoofdstuk drie komen vrijwilligers aan bod. Wie zijn zij, wat voor soort vrijwilligerswerk doen zij, wat is de beweegreden voor het doen van vrijwilligerswerk, hoe ervaren zij het vrijwilligerswerk en welke ondersteuningsbehoefte leeft er?  Als bijlage zijn de grafieken opgenomen met daarin de enquêteresultaten weergegeven. Ook de vragenlijst is als bijlage opgenomen.


6

2 Mantelzorgers Mantelzorg is langdurende zorg die wordt geboden aan een hulpbehoevende, door personen uit de sociale omgeving, waarbij de zorgverlening de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt. Mantelzorg is vaak van langere duur en kent een zekere mate van regelmaat. Ook wordt vaak gezegd dat mantelzorg geen keuze is; ‘het overkomt je’. In dit hoofdstuk kijken we naar hoe mantelzorgers in Aalburg, Werkendam en Woudrichem mantelzorg ervaren. We kijken daarbij naar verschillende aspecten:  Kenmerken van de mantelzorger en de kenmerken van de mantelzorg (aan wie, welke ondersteuning, intensiteit).  Wat beweegt mantelzorgers, wat speelt mee bij het verlenen van mantelzorg?  Kan men de (mantel)zorg delen met andere mantelzorgers en professionele zorgverleners, hoe verloopt de samenwerking met hen?  In welke mate voelen mantelzorgers zich belast, ondervindt men problemen door het verlenen van mantelzorg en kan men (incidenteel) een deel van de zorg overdragen aan een ander?  Wordt men ondersteund door een organisatie, welke (aanvullende) ondersteuningsbehoefte bestaat er? Hieronder worden de onderzoeksresultaten beschreven. De grafische weergave van de resultaten in is bijlage 1 opgenomen, onder het kopje ‘mantelzorgers’.

2.1 Wie wordt er verzorgd Van de respondenten die aan het totale onderzoek hebben meegewerkt, is ongeveer de helft mantelzorger. Dat betekent, dat zij aangeven dat zij langdurig en op regelmatige basis (minimaal een paar uur per week) iemand uit hun omgeving verzorgen of ondersteunen die dit nodig heeft. In de meeste gevallen (één op de drie) verzorgt men (schoon)ouder(s), maar ook de partner wordt door veel mantelzorgers genoemd. De aard van de mantelzorg is zeer divers. Men geeft vaak aan dat men meerdere soorten hulp en ondersteuning verleent. De mantelzorg is dus ook veelzijdig. Het gaat met name om praktische ondersteuning, hulp bij vervoer of hulp bij huishoudelijke zaken (huishouden, boodschappen, klussen). Minder vaak speelt de mantelzorger een rol bij persoonlijke verzorging, maar toch één op de drie geeft aan deze verzorging op zich te nemen. De mantelzorg is behoorlijk intensief, 40% verleent dagelijks mantelzorg en ongeveer 30% is er een paar keer in de week mee bezig.

2.2 Wat beweegt mantelzorgers In het onderzoek werd mantelzorgers een aantal aspecten van mantelzorg voorgelegd, met daarbij de vraag om aan te geven in hoeverre dit aspect meespeelt bij het verlenen van mantelzorg. Hiermee is te achterhalen wat de mantelzorger beweegt om mantelzorg te verlenen. Wat daarbij direct opvalt, is dat men het vanzelfsprekend vindt om te doen, dat men mantelzorg verleent uit liefde en genegenheid en dat men het als zijn of haar plicht voelt om de hulpvrager te


7

verzorgen en dat er niemand anders beschikbaar is om de ondersteuning te verlenen. Daaruit spreekt een zekere morele verplichting, zo blijkt ook uit de toelichtingen die men geeft: ‘het hoort zo’, ‘het zijn toch je ouders’ ‘het is normaal’ of ‘ik hoop ook dat iemand dat voor mij gaat doen als ik dat nodig heb’. In veel mindere mate speelt de woonsituatie van de zorgvrager mee. Dat er geen plek is in een woonvoorziening wordt nauwelijks aangegeven als reden voor de mantelzorg, dat de hulpvrager zelf liever niet wil verhuizen of dat de mantelzorger de hulpvrager liever niet ziet verhuizen, speelt bij minder dan de helft van de mantelzorgers een rol in hun overweging. Overigens speelt weerstand tegen verhuizen meer in Aalburg dan in de andere gemeenten. De meeste mantelzorgers denken dat degene die zij verzorgen, de komende jaren steeds meer zorg nodig zal hebben. Daar staat tegenover dat veel mantelzorgers geen mogelijkheden zien om meer zorg te gaan verlenen. In Aalburg lijkt daarvoor iets meer ruimte te zijn; meer mensen geven aan extra ondersteuning te kunnen bieden. In Werkendam is het aandeel dat meer ruimte kan vrijmaken juist minder groot.

2.3 Delen van de zorg Ongeveer de helft van de mantelzorgers geeft aan dat er meer mensen zijn die mantelzorg verlenen aan degene die zij ondersteunen en / of verzorgen. Vaak gaat het om een familielid. Opvallend is dat mantelzorgers uit Werkendam wat vaker dan in de andere gemeenten aangeven dat er niemand anders is die degene verzorgt die zij verzorgen; één op de drie mantelzorgers zegt er alleen voor te staan. In bijna alle gevallen verloopt de samenwerking tussen de verschillende mantelzorgers goed. Men geeft aan dat de onderlinge afstemming goed is, dat men na een lange periode van zorg goed op elkaar is ingespeeld en elkaar aanvult. De toelichtingen ademen een gelijkwaardige positie van alle mantelzorgers uit, waarin men respect heeft voor elkaar, eenieder doet waar hij of zij goed in is en op een praktische manier worden afspraken gemaakt over de zorg. Slechts enkele mantelzorgers geven aan dat de samenwerking tussen de verschillende mantelzorgers slecht verloopt. Dit heeft veelal te maken met minder goede familierelaties, waardoor de belasting ongelijk verdeeld is over familieleden of het contact met elkaar over de zorg moeilijk loopt. Twee op de drie mantelzorgers heeft met professionele zorgen hulpverleners te maken. Vaak gaat het om thuiszorg, de hulp bij het huishouden en (huis)artsen. Ook de samenwerking met de zorgverleners rondom de zorg voor de hulpbehoevende, verloopt goed. Men werkt allen voor hetzelfde doel en eenieder heeft daarin zijn eigen rol. Daardoor verloopt het overleg soepel, zo licht men toe. Ook het feit dat de mantelzorger het gevoel heeft regie te hebben over de professionele zorg komt een aantal keer in de toelichtingen naar voren als een positief aspect van de samenwerking. Uiteraard komt het ook wel voor dat de samenwerking minder goed verloopt. Veelal heeft dat te maken met ontevredenheid over de zorg die verleend wordt of een slechte communicatie met de hulpverlener.

2.4 Belasting door de mantelzorg Eén op de drie mantelzorgers voelt zich niet of nauwelijks belast door de mantelzorg die zij verlenen. In Werkendam ligt dit aandeel wat lager, meer mantelzorgers in Werkendam voelen zich zwaar belast dan


8

in de andere gemeenten. In Woudrichem voelt het kleinste aandeel mantelzorgers zich zwaar belast; één op de tien. Als we verder kijken naar de belasting die men ervaart door het verlenen van mantelzorg, valt een aantal zaken op:  Wellicht logisch: als de mantelzorg intensiever is, geven meer mantelzorgers aan dat zij zich zwaar belast voelen. Opvallend genoeg is het aandeel mantelzorgers dat zich niet of nauwelijks belast voelt net zo groot bij mantelzorgers die intensieve mantelzorg verlenen als bij hen bij wie de mantelzorg minder intensief is.  Mantelzorg aan personen die dichtbij staan (kinderen, (schoon)ouders en partner) wordt iets vaker als belastend ervaren dan zorg aan mensen die iets verderaf staan. 40% van de mantelzorgers in Aalburg en Werkendam en bijna 50% van de mantelzorgers in Woudrichem zegt dat een ander de zorg voor de mantelzorger (deels) kan overnemen als dat nodig is of als de mantelzorger daar behoefte aan heeft. Dat kan incidenteel voorkomen of voor langere tijd zijn. We zien duidelijk dat de mantelzorgers die aanspraak kunnen maken op anderen om een deel van de zorg over te nemen, zich minder belast voelen dan de mantelzorgers die deze mogelijkheid niet hebben. Meer dan de helft van de mantelzorgers ervaart problemen door de mantelzorg die zij verlenen. Men geeft aan weinig tijd voor zichzelf te hebben, maar ook andere problematiek wordt genoemd, in gelijke mate: lichamelijke en psychische en emotionele problemen, problemen met de relatie, praktische moeilijkheden en financiële problemen. Het verlenen van mantelzorg kan op alle aspecten van het leven een effect hebben, zo blijkt.

2.5 Ondersteuningsbehoefte en ondersteuning In elke gemeente zijn organisaties actief die mantelzorgers kunnen ondersteunen. Door informatie en advies te verlenen, door de mogelijkheid te bieden om lotgenoten te ontmoeten, door praktische ondersteuning (respijtzorg bijvoorbeeld) of door belangen te behartigen. Sommige organisaties zijn lokaal georganiseerd (of vanuit de gemeente), andere organisaties zijn landelijk georganiseerd. De mate waarin organisaties in de verschillende gemeenten bekend zijn, verschilt sterk. Dat heeft te maken met dat sommige organisaties lokaal georganiseerd zijn, of door de levensbeschouwelijke signatuur van sommige organisaties, die meer vertegenwoordigd is in de ene gemeente dan in de andere. Over het algemeen kunnen we zeggen dat meer mensen in Aalburg aangeven bekend te zijn met de ondersteuningsorganisaties. In Woudrichem is een opvallend hoog aandeel respondenten (45%) niet bekend met één van de organisaties. Dat heeft ook met de samenstelling van de respons te maken; er zijn minder mensen die aan de enquête deelnamen die geworven zijn via één van deze organisaties. De meeste mensen maken geen gebruik van de ondersteuning van de verschillende organisaties. Als men er wel gebruik van maakt, dan is men daarover tevreden. Veruit de meeste mantelzorgers hebben geen behoefte aan (aanvullende) ondersteuning. Enkele mantelzorgers hebben wel behoefte aan ondersteuning. Het type ondersteuning waaraan zij behoefte hebben, is zeer divers. Van praatgroepen en lotgenoten ontmoeten tot respijtzorg en concrete hulp bij zorgverlening.


9

De behoefte bij mensen die nu geen ondersteuning ontvangen is overigens niet groter dan de behoefte van de mantelzorgers die nu bekend zijn bij de ondersteunende organisaties en ondersteuning ontvangen.


10

3 Vrijwilligers Vrijwilligerswerk is werk dat men doet zonder daarvoor betaald te worden. Het zijn activiteiten die veelal een maatschappelijk doel dienen, zoals bij een vereniging, zorgen voor mensen die het wat moeilijker hebben. Het onderscheid met mantelzorg is dat het niet gaat om zorg voor iemand uit de directe familie- en / of vriendenkring, maar zich breder richt op de samenleving of een bepaalde groep daarbinnen. In dit hoofdstuk kijken we naar hoe vrijwilligers in Aalburg, Werkendam en Woudrichem hun vrijwilligerswerk ervaren. We kijken daarbij naar verschillende aspecten:  Kenmerken van de vrijwilliger en de kenmerken van het werk dat zij verrichten (welk soort vrijwilligerswerk, intensiteit).  Wat beweegt vrijwilligers ertoe vrijwilligerswerk te doen?  Voelt men zich belast, wordt het vrijwilligerswerk wel eens teveel? Zou men graag nog meer vrijwilligerswerk doen?  Hoe verhoudt het vrijwilligerswerk zich tot een betaalde baan en heeft het mensen in een uitkeringssituatie geholpen naar een betaalde baan?  Wordt men ondersteund door een organisatie, welke (aanvullende) ondersteuningsbehoefte bestaat er? In dit hoofdstuk worden de onderzoeksresultaten beschreven. De grafische weergave van de resultaten in is bijlage 1 opgenomen, onder het kopje ‘vrijwilligers’.

3.1 Aard van het vrijwilligerswerk Tussen de 60% en bijna 70% van de respondenten geeft aan vrijwilligerswerk te verrichten. Veelal gaat het om vrijwilligerswerk voor een vereniging. Ook zijn er veel vrijwilligers die ouderen of mensen met een beperking ondersteunen. Het gaat dan om bijvoorbeeld vrijwilligerswerk in een verzorgingshuis, activiteiten ondernemen met ouderen of mensen met een beperking. Men doet dit vrijwilligerswerk al lang, al een groot deel van het leven of al een aantal jaar. Veruit de meeste vrijwilligers willen het ook nog zo lang mogelijk blijven doen en zijn niet van plan om in de nabije toekomst het vrijwilligerswerk neer te leggen.

3.2 Wat beweegt vrijwilligers? Aan vrijwilligers is een aantal motivaties / beweegredenen voorgelegd, met daarbij de vraag om aan te geven in hoeverre dit aspect meespeelt bij het verrichten van vrijwilligerswerk. Hiermee is te achterhalen wat vrijwilligers beweegt, waarom zij vrijwilligerswerk doen. Vrijwilligerswerk is meer een vrije keuze dan mantelzorg. Dat blijkt ook uit de beweegredenen die meespelen bij het (gaan) doen van vrijwilligerswerk; het gaat meer om zingeving, een bijdrage leveren aan de samenleving, je nuttig maken voor een ander. En ook is het belangrijk dat vrijwilligerswerk leuk


11

is. Opvallend is dat de beweegredenen die te maken hebben met een moreel plichtsbesef (het voelt als een plicht om een bijdrage leveren aan de samenleving, ‘het is nodig’ en naastenliefde) wat sterker een rol spelen in Aalburg en Woudrichem dan in Werkendam. In Werkendam geven vrijwilligers wat vaker aan dat het plezier hebben in het doen van vrijwilligerswerk een belangrijke rol speelt. Een gevoel van wederkerigheid (men wordt of werd zelf door een vrijwilliger ondersteund) speelt minder een rol, dat kan ook te maken hebben met dat de meeste vrijwilligers daarmee niet te maken hebben. Veruit de meeste mensen zijn (zeer) tevreden met het vrijwilligerswerk dat zij doen. Bij de toelichting daarop geven veel mensen aan dat het zo veel voldoening geeft, dat men dankbaar is, dat men ervan leert en de horizon verbreedt en dat het voor sociale contacten zorgt. Ook een motivering vanuit geloofsovertuiging komt een aantal keer naar voren; het is fijn wat voor de kerkgemeenschap te doen of vrijwilligerswerk is een manier om uiting te geven van de naastenliefde die uit geloofsovertuiging voortkomt.

Vrijwilligerswerk versus een betaalde baan De relatie tussen betaald werk en vrijwilligerswerk speelt voor de meeste vrijwilligers geen rol, waarschijnlijk omdat het niet aan de orde is en de meeste mensen een betaalde baan hebben of met pensioen / de VUT zijn. Veruit de meeste vrijwilligers zaten niet in een uitkeringssituatie toen zij met vrijwilligerswerk begonnen. Bij de vrijwilligers bij wie dit wel het geval was, hielp het vrijwilligerswerk bij één op de vijf als opstap naar een betaalde baan.

Beweegredenen van niet-vrijwilligers Aan respondenten die geen vrijwilligerswerk doen, is gevraagd of zij wel vrijwilligerswerk zouden willen doen als zij daarvoor gevraagd zouden worden. In de meeste gevallen is men daartoe niet bereid. De redenen daarvoor zijn uiteenlopend. Veelal is tijdgebrek de reden om geen vrijwilligerswerk te doen, maar ook is men er lichamelijk niet (meer) toe in staat of ziet men op tegen de verplichting die vrijwilligerswerk met zich mee zou (kunnen) brengen.

3.3 Belasting De tijd die men besteedt aan het vrijwilligerswerk wisselt sterk. De meeste vrijwilligers zijn een paar uur per week of per maand bezig met vrijwilligerswerk, voor anderen is het vrijwilligerswerk erg intensief, tot 20 en zelfs 25 uur per week. Ook geven veel mensen aan dat het erg wisselend is; de ene week kost het veel tijd, de andere week wat minder. Ongeveer de helft van de vrijwilligers heeft niet het gevoel dat het vrijwilligerswerk hen wel eens te veel wordt. Iets minder dan de helft van de vrijwilligers voelt zich wel eens belast door het vrijwilligerswerk, 3% tot 5% heeft regelmatig het gevoel dat het te veel is. Toch is voor veruit de meeste vrijwilligers het vrijwilligerswerk dat zij doen, goed te combineren met de andere bezigheden die zij hebben, zoals werk, huishouden, hobby’s, etc. Een kwart van de vrijwilligers zou meer vrijwilligerswerk willen en kunnen doen. In Woudrichem geldt dit voor wat meer mensen dan in de andere gemeenten.


12

Al met al raadt ruim tweederde van de respondenten het anderen aan om vrijwilligerswerk te doen. Omdat het leuk is, omdat het voldoening geeft en omdat het goed is om je nuttig in te zetten voor de samenleving, zo leren we uit de toelichtingen.

3.4 Ondersteuningsbehoefte Niet iedereen is ervan op de hoogte dat er vrijwilligersondersteuning bestaat. In Aalburg zijn wat minder mensen hiervan op de hoogte dan in de andere twee gemeenten. Weinig respondenten maken gebruik van deze ondersteuning, maar als zij daarvan gebruik maken, zijn zij over het algemeen wel tevreden hierover (let wel: het absolute aantal respondenten dat op deze vraag heeft geantwoord is laag). Behoefte aan ondersteuning is er nauwelijks, slechts enkele respondenten geven aan hier wel behoefte aan te hebben. Het gaat dan om informatievoorziening vanuit de gemeente of bijscholing om het vrijwilligerswerk te doen.

3.5 Vrijwilligerswerk stimuleren Gemeenten zien graag dat meer mensen vrijwilligerswerk gaan doen. Wat zou mensen stimuleren tot het gaan verrichten van vrijwilligerswerk? De respondenten denken dat vooral informatie over vrijwilligerswerk, over wat het inhoudt en welke ‘vacatures’ er zijn, mensen zal aanzetten om zich ook vrijwillig in te zetten. Ook de mogelijkheid om het verplichtende karakter van vrijwilligerswerk te verminderen, door meer taken incidenteel ‘aan te bieden’, zou mensen kunnen stimuleren. In iets mindere mate, maar toch ook nog wel volgens de meerderheid van de respondenten, zou een lokaal vrijwilligersnetwerk, een kleine financiële vergoeding voor het vrijwilligerswerk of de mogelijkheden voor het volgen van cursussen of workshops stimulerend kunnen werken.


13

Bijlage 1. Figuren Algemeen Wat is uw leeftijd

Bent u man of vrouw?

< 35 jaar

Aalburg

32%

68%

35 - 44 jaar 45 - 54

Werkendam

40%

60%

Woudrichem

39%

61%

55 - 74 jaar 75+ 0%

20%

Aalburg

40%

Werkendam

60%

80%

0%

Woudrichem

20%

40%

Man

Hoe is uw huishouden samengesteld?

60%

80%

100%

Vrouw

Welke beschrijving past het best bij u? Fulltime werk

Alleenstaand

Parttime werk Gezin

Huisvrouw/huisman

(Echt)paar

Ik ben werkloos Arbeidsongeschikt

Eenoudergezin

Gepensioneerd/VUT

Anders

Mantelzorger/vrijwilliger Anders

Weet niet

Weet niet 0%

Aalburg

20%

40%

Werkendam

60%

80%

Woudrichem


0% 10% 20% 30% 40% 50% Aalburg

Werkendam

Woudrichem

1

Mantelzorgers Verleent u mantelzorg aan iemand? Aalburg

Wat is uw leeftijd?

56%

< 35 jaar

44%

35 - 44 jaar Werkendam

53%

45 - 54

47%

55 - 74 jaar Woudrichem

48% 0%

20%

Mantelzorger

52% 40%

60%

75+

80%

100%

0%

Geen mantelzorger

20%

Aalburg

40%

60%

Werkendam

80%

Woudrichem

Meeste mantelzorg afgelopen jaar verleend aan…. (Schoon)ouder Partner Ander familielid Vriend, vriendin, kennis Uitwonend kind Broer of zus Inwonend kind Buur Anders 0%

5%

10% Aalburg

15%

20%

Werkendam

25%

30%

35%

40%

Woudrichem

Aard van de mantelzorg Mee/brengen naar arts of ziekenhuis Gezelschap houden Boodschappen doen Helpen in het huishouden Administratieve hulp Klussen in/om huis Persoonlijke verzorging Brengen naar clubs, vrienden of activiteiten Anders Weet niet 0%

10%

Aalburg

20%

30%

Werkendam

40%

50%

60%

70%

Woudrichem

Hoe vaak verleent u mantelzorg? Aalburg

41%

Werkendam

39%

Woudrichem

32% 28%

41% 0%

Dagelijks

10%

20%

Paar keer in de week

10% 9%

35% 30%

40%

Eens per week


50%

60%

Paar keer per maand

4%

6%

11% 16%

13% 70%

80%

Onregelmatig

10% 90%

100%

Weet niet

2

Welke overwegingen spelen mee bij het verlenen van mantelzorg Er is geen plaats in een woonvoorziening of tehuis Aalburg

6%

Werkendam

6%

Woudrichem

83% 8%

5% 0%

7%

72%

14%

81%

10%

20%

Speelt sterk mee

30%

40%

50%

Speelt een beetje mee

9% 60%

70%

80%

Speelt niet mee

90%

100%

Weet niet

Er is niemand anders beschikbaar Aalburg

29%

Werkendam

31%

Woudrichem

24% 0%

10%

31%

32%

25%

39%

5%

40%

4%

32% 20%

30%

Speelt sterk mee

40%

50%


60%

70%

8%

80%

Speelt niet mee

90%

100%

Weet niet

Ik vind het (niet meer dan) mijn plicht Aalburg

64%

Werkendam

65%

Woudrichem

19%

67% 0%

10%

20%

30%

Speelt sterk mee

40%

50%


60%

14%

16%

16%

11%

21%

70%

Speelt niet mee

80%

4%

90%

100%

Weet niet

Ik doe het uit liefde en genegenheid Aalburg

76%

Werkendam

17%

72%

Woudrichem

17% 80%

0%

10%

20%

30%

Speelt sterk mee

5%

40%

6% 13%

50%


60%

70%

Speelt niet mee

80%

5% 6%

90%

100%

Weet niet

Ik wil niet dat de hulpbehoevende in een woonvoorziening of tehuis wordt opgenomen Aalburg

30%

Werkendam

15%

19%

Woudrichem

22% 0%

51%

13%

10%

15%

14% 20%

Speelt sterk mee

4%

53% 59%

30%

40%

50%


60%

5% 70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

De hulpbehoevende wil niet in een woonvoorziening of tehuis worden opgenomen Aalburg

30%

Werkendam

29%

Woudrichem

18% 0%

10%

7%

56%

6%

53%

12% 20%

Speelt sterk mee

8% 12%

63% 30%

40%

50%



60%

7% 70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

3

Ik vind het vanzelfsprekend om te doen Aalburg

81%

Werkendam

13%

67%

21%

Woudrichem

7%

80% 0%

10%

20%

30%

Speelt sterk mee

40%

3% 3% 5%

15% 50%

60%


70%

80%

Speelt niet mee

4%

90%

100%

Weet niet

Stelling: Degene die ik verzorg zal in de komende jaren steeds meer zorg nodig hebben Aalburg

39%

Werkendam

34% 48%

Woudrichem 10%

16%

8%

14%

7%

39%

20%

Zeer mee eens

9%

24%

34% 0%

12%

30%

Mee eens

40% Neutraal

50%

60%

Mee oneens

70%

80%

Zeer mee oneens

90%

100%

Weet niet

Stelling: Ik zie mogelijkheden om meer tijd vrij te maken voor de persoon die ik momenteel ondersteun / verzorg Aalburg Werkendam

22% 6%

35%

9%

Woudrichem

28%

19% 0%

10%

Zeer mee eens

20%

30%

Mee eens

40% Neutraal

50%

60%

Mee oneens

70%

Ja, omwonenden / buren

Zeer mee oneens

Nee, niemand

60%

Woudrichem

0%

20%

11%5%

13% 6% 60%

Slecht

63%

Werkendam

80%

100%

Weet niet

60%

Woudrichem


22%

68%

Woudrichem

Werkendam

40%

Redelijk

Aalburg

40%

15% 10%

Hoe verloopt de samenwerking met zorgverleners?

Thuiszorg Hulp bij het huishouden Huisarts Artsen in het ziekenhuis Maatschappelijk werk Fysiotherapeut Vrijwilligers Anders Nee Weet niet 20%

Weet niet

79%

Goed

Heeft u te maken met professionele zorgverleners?

0%

100%

85%

Woudrichem

Weet niet

Werkendam

90%

74%

Werkendam

Anders

40%

9%

80%

Aalburg

20%

8%

18%

Hoe verloopt de samenwerking met andere mantelzorgers?

Ja, vrienden

0%

7%

15%

22%

Ja, familie

Aalburg

13%

34% 29%

Zijn er nog meer mensen die mantelzorg verlenen?

Aalburg

19%

22%

73%

0% Goed

20% Redelijk

15%

6%

14% 12%

40%

60%

Slecht

80%

100%

Weet niet

4

In hoeverre voelt u zich belast door het verlenen van mantelzorg? Aalburg

33%

Werkendam

45%

23%

Woudrichem

48%

24%

33% 0%

18%

10%

54%

20%

30%

Niet of nauwelijks belast

40%

50%

Enigszins belast

11%

60%

70%

Zwaar belast

80%

Overbelast

90%

100%

Weet niet

Mate van belasting naar intensiteit van de mantelzorg Dagelijks

28%

Een paar keer in de week

29%

Een keer per week

44%

24% 50%

17%

36%

Een paar keer in de maand

64%

33%

Onregelmatig, het wisselt sterk

50%

8%

35%

Anders

11%

57%

11%

0%

8% 5%

67%

20%

40%


60%

Enigszins belast

80%

Zwaar belast

100%

Overbelast

Mate van belasting naar verlener van de mantelzorg Partner

36%

Inwonend kind

41%

29%

Uitwonend kind 28% 26%

Vriend, vriendin, kennis

13%

49%

22% 61%

35%

10%

36%

20%

30%


40%

Werkendam

40%

20% Ja

17%

41%

Nee

70%

Zwaar belast

Aalburg

23%

42%

40%

60%

14% 80%

90%

100%

Overbelast

Bent u minder betaald werk gaan doen?

37%

48%

50%

Enigszins belast

Kunnen anderen de zorg deels overnemen? 40%

13%

78% 36%

Aalburg

9%

48%

22%

Anders 0%

11%

67%

(schoon)ouder

Buren

10%

22%

20%

Ander familielid

0%

24%

67%

Broer/zus

Woudrichem

18%

38%

60%

31% 32%

Woudrichem

11% 80%

8%

Werkendam 7%

100%

8% 0%

Weet niet

Ja

Nee

46%

40% 20%

10%

50%

6%

41% 40%

60%

Ik heb geen werk

Anders

7% 80%

100%

Weet niet

Mate van belasting naar mogelijkheid om (deel van) de zorg over te dragen Respijt mogelijk

47%

Geen respijt mogelijk

42%

12% 0%

56% 20%


26%

40%

60%

Enigszins belast

Zwaar belast


9%

80%

100%

Overbelast

5

Ervaart u problemen door mantelzorg? Lichamelijke problemen Praktische problemen Psychische problemen Financiële problemen Emotionele problemen Relationele problemen Weinig tijd voor mezelf Anders Geen problemen Weet niet 0%

20% Aalburg

40%

Werkendam

60%

Woudrichem

Bent u bekend met organisaties die mantelzorgers ondersteunen? Zonnebloem Trema Consulent gemeente Rode Kruis Steunpunt/consulent Mantelzorg NPV HOOM Mezzo Anders Niet met organisaties bekend 0%

10% Aalburg

20% Werkendam

30%

40%

50%

Woudrichem

Maakt u gebruik van de ondersteuning van de organisaties? Ja, van Steunpunt/Consulent Mantelzorg Ja, van Consulent gemeente Ja, van HOOM Ja, van NPV Ja, van Rode Kruis Ja, van Trema Ja, van Zonnebloem Ja van een andere organisatie 0% Aalburg

1%

2% Werkendam


3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

Woudrichem

6

Waaruit bestaat de ondersteuning? Bijeenkomsten Informatie via nieuwsbrief Gespreksgroepen Cursussen / workshops Respijtzorg Anders Weet niet 0%

5%

10% Aalburg

15%

20%

Werkendam

25%

30%

35%

40%

45%

Woudrichem

Bent u tevreden met deze ondersteuning? Aalburg Werkendam

11%

48%

6%

19%

33%

Woudrichem

44%

33% 0%

10%

Zeer tevreden

19% 6%

6%

58%

20%

30%

Tevreden

40% Neutraal

50%

60%

Ontevreden

6% 8%

70%

80%

Zeer ontevreden

90%

100%

Weet niet

Aan welke ondersteuning hebt u aanvullend behoefte? Huidige ondersteuning voldoende Ik hoef geen ondersteuning Contact met andere mantelzorgers Mogelijkheid voor bijscholing Actief aanbod in de vorm van activiteiten Concrete hulp bij het huishouden Concrete hulp bij verzorging / verpleging Respijtzorg Hulp bij administratie Betere afstemming met professionele zorg Betere afstemming met informele zorg Andere activiteiten Anders Weet niet 0%

10%

Aalburg

Werkendam


20%

30%

40%

50%

60%

Woudrichem

7

Vrijwilligers Bent u vrijwilliger?

Wat is uw leeftijd?

Aalburg

69%

31%

< 35 jaar 35 - 54 jaar

Werkendam

60%

40% 55 - 74 jaar

Woudrichem

62% 0%

20%

Vrijwilliger

75+

38%

40%

60%

80%

0%

100%

20%

Aalburg

Geen vrijwilliger

40%

Werkendam

60%

80%

Woudrichem

Aard van het vrijwilligerswerk Bij een vereniging Voor een goed doel Ondersteun ouderen of gehandicapten Actief op de school van mijn kinderen Actief in buurt of wijk Actief voor belangenorganisatie Actief voor de kerk Maaltijdbezorgen Anders 0%

5% Aalburg

10%

15%

Werkendam

20%

25%

30%

35%

90%

100%

Woudrichem

Zou u vrijwilligerswerk willen doen als u daarvoor werd gevraagd? Aalburg

11%

Werkendam

55%

35%

20%

Woudrichem

48%

15% 0%

10%

32%

49% 20%

30%

40% Ja


Nee

36% 50%

60%

70%

80%

Weet niet

8

Waarom zou u geen vrijwilligerswerk doen als u daarvoor gevraagd zou worden? Ik kan er onvoldoende tijd voor vrij maken Ik ben er lichamelijk niet (meer) goed toe in staat Ik vind het een te grote verplichting Ik weet niet wat ik zou kunnen doen Ik weet niet zeker of ik het kan Ik wil er geen tijd voor vrij maken Ik heb er geen affiniteit mee Ik weet niet wie ik zou kunnen helpen Ik vind dat anderen dat moeten doen Anders Weet niet 0% Aalburg

5%

10%

15%

Werkendam

Hoe lang doet u al vrijwilligerswerk

20%

30%

35%

40%

45%

Woudrichem

Hoe lang wilt u nog vrijwilligerswerk blijven doen?

Groot deel van mijn leven

Minder dan een jaar

Sinds aantal jaren

Een jaar tot enkele jaren

Sinds aantal maanden

Zolang als ik kan

Ik doe het pas

N.v.t.

Wisselend

Weet niet

Weet niet 0% Aalburg

25%

20%

Werkendam

40%

60%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Woudrichem

Aalburg

Werkendam

Woudrichem

Ik vind het (niet meer dan) mijn plicht om een bijdrage te leveren aan de samenleving Aalburg

49%

Werkendam

36%

45%

Woudrichem

31%

50% 0%

10%

20%

Speelt sterk mee

14% 20%

32% 30%

40%

50%


60%

4%

15% 70%

Speelt niet mee

80%

3%

90%

100%

Weet niet

Ik doe het uit liefde en genegenheid voor de mensen / dieren die het betreft Aalburg

56%

Werkendam

33%

44%

Woudrichem

31%

17%

55% 0%

10%

20%

Speelt sterk mee

30%

10%

33% 40%

50%



60%

70%

Speelt niet mee

8% 7%

80%

90%

4% 100%

Weet niet

9

Ik ken(de) iemand die in een dergelijke situatie zit en heb dus van dichtbij gezien hoe hard hulp op dit thema nodig is Aalburg

24%

Werkendam

25%

18%

Woudrichem

23%

20% 0%

10%

41% 47%

12%

34% 20%

30%

Speelt sterk mee

10%

40%

38% 50%


60%

8%

70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

Het geeft mij een goed gevoel dat ik mij nuttig kan maken, en dat anderen blij zijn met wat ik doe Aalburg

55%

Werkendam

36%

49%

Woudrichem

38%

50% 0%

10%

20%

Speelt sterk mee

8% 10%

33% 30%

40%

50%



60%

70%

Speelt niet mee

14% 80%

90%

100%

Weet niet

10

Ik word ook door vrijwilliger(s) geholpen, en zet mij daarom ook in als vrijwilliger Aalburg

5%

8%

81%

6%

Werkendam

5%

7%

83%

5%

Woudrichem

5% 0%

11%

75%

10%

20%

30%

Speelt sterk mee

40%

50%


9% 60%

70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

Ik vind het gewoon leuk Aalburg

53%

Werkendam

32% 63%

Woudrichem

60% 0%

10%

20%

Speelt sterk mee

30%

40%

50%


60%

70%

Speelt niet mee

13% 24%

11%

29%

7% 80%

90%

100%

Weet niet

Ik vind dat het bijdraagt aan het vergroten van mijn sociaal netwerk Aalburg

31%

Werkendam

34%

27%

Woudrichem

35%

33%

30% 0%

10%

34%

42% 20%

Speelt sterk mee

30%

40%

50%


5% 21%

60%

70%

Speelt niet mee

80%

7% 90%

100%

Weet niet

Ik ben / werd vanuit een instantie gestimuleerd dit te doen (bijv. UWV, Arbo-arts, reïntegratiebureau, etc.) Aalburg

92%

4%

Werkendam

88%

9%

Woudrichem

88%

9%

0%

10%

20%

Speelt sterk mee

30%

40%

50%


60%

70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

Er zit een financiële vergoeding aan het vrijwilligerswerk verbonden Aalburg

5%

88%

5%

Werkendam

88%

10%

Woudrichem

92%

7%

0%

10%

20%

Speelt sterk mee

30%

40%

50%



60%

70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

11

Ik zie het als een opstap naar betaald werk Aalburg

92%

Werkendam

5%

89%

Woudrichem

6% 0%

9% 89%

10%

20%

30%

Speelt sterk mee

40%

5%

50%

60%


70%

Speelt niet mee

80%

90%

100%

Weet niet

Had u op het moment dat u aan het vrijwilligerswerk begon Draagt het vrijwilligerswerk eraan bijdraagt, dat u uit uw een (aanvullende) uitkering? uitkeringssituatie komt of zelfs al bent gekomen? Aalburg

Aalburg

97%

100%

Werkendam

9%

91%

Werkendam

9% 9%

Woudrichem

9%

91%

Woudrichem

9% 9%

0%

20%

40% Ja

60%

80%

100%

0%

Nee

20%

Ja, zeker

73%

9%

82% 40%

Enigszins

60% Nee

80%

100%

Weet niet

Bent u tevreden met het vrijwilligerswerk dat u doet / deed? Aalburg

27%

51%

Werkendam

32%

Woudrichem

33% 0%

10%

52%

30%

Tevreden

40% Neutraal

50%

7% 11%

47%

20%

Zeer tevreden

14%

4%

9%

60%

Ontevreden

70%

Zeer ontevreden

80%

8% 90%

100%

Weet niet

Is / was het vrijwilligerswerk goed te combineren met uw andere activiteiten zoals werk, eigen huishouden, hobby's etc.? Aalburg

22%

Werkendam

61%

27%

Woudrichem

61%

21% 0%

10% Ja, altijd

12% 6%

69% 20%

30%

Ja, meestal wel

40% Soms

50%

7% 60%

70%

Nee, meestal niet

Nee, nooit

80%

90%

100%

Weet niet

Wordt / werd het vrijwilligerswerk u wel eens teveel? Aalburg

45%

41%

Werkendam

50%

Woudrichem

50% 0%

10%

20% Nooit

7% 40%

5% 4%

40% 30%

40%

Een enkele keer


50% Regelmatig

60% Vaak

70%

8%

3% 80%

90%

5% 100%

Weet niet

12

Zou u meer vrijwilligerswerk willen doen? Aalburg

25%

Werkendam

27%

Woudrichem

64% 61%

35% 0%

Ja

Zou u het verrichten van vrijwilligerswerk aanraden?

51%

20%

40%

Misschien

60%

Nee

80%

7%

Aalburg

11%

Werkendam

12%

Woudrichem

100%

66% 74%

20%

65% 0%

Weet niet

14% 7% 12%

Ja

20%

12%

40%

Misschien

60%

Nee

19%

80%

100%

Weet niet

Bent u op de hoogte dat vrijwilligers ondersteund kunnen worden? Aalburg

4%

37%

Werkendam

11%

Woudrichem

10% 0%

48% 41%

36%

38% 10%

20%

Ja, en ik maak daar gebruik van

11% 12%

40%

30%

40%

50%

60%

Ja, maar ik maar daar geen gebruik van

12%

70%

80%

90%

Nee, ik wist dat niet

100%

Weet niet

Hoe tevreden bent u over de vrijwilligersondersteuning? Aalburg

33%

Werkendam

17%

8%

Woudrichem

62% 17%

0%

50%

10%

Zeer tevreden

15%

42% 20%

30%

Tevreden

15%

25%

40%

50%

Neutraal

60%

Ontevreden

8%

70%

80%

Zeer ontevreden

8%

90%

100%

Weet niet

Heeft u behoeften m.b.t. vrijwilligersondersteuning? Aalburg

76%

Werkendam

22%

83%

Woudrichem

15%

89% 0%

10%

20%

30%

40% Ja

Nee

10% 50%

60%

70%

80%

90%

100%

Weet niet

Stimuleren vrijwilligerwerk: Meer informatie over vrijwilligerswerk Aalburg

37%

Werkendam

34%

Woudrichem

36% 0%

10%

20%

Stimuleert erg

41%

13%

47%

7%

37% 30%

40%

50%

Stimuleert een beetje


10% 60%

Stimuleert niet

70%

80%

9% 12% 17% 90%

100%

Weet niet

13

Stimuleren vrijwilligerwerk: 'Vacatures’ voor vrijwilligers meer bekendheid geven Aalburg

46%

Werkendam

38%

42%

Woudrichem

38%

45% 0%

10%

20%

Stimuleert erg

8% 6%

31% 30%

40%

50%

60%


8%

8% 70%

80%

Stimuleert niet

14% 16% 90%

100%

Weet niet

Stimuleren vrijwilligerwerk: Vrijwilligersnetwerk in de wijk / buurt opzetten Aalburg

31%

Werkendam

37%

33%

Woudrichem

38%

30% 0%

10%

15% 8%

35% 20%

Stimuleert erg

30%

40%

17% 21%

13%

50%

60%


23%

70%

Stimuleert niet

80%

90%

100%

Weet niet

Stimuleren vrijwilligerwerk: Mogelijkheden om workshops en / of cursussen te volgen Aalburg

23%

41%

Werkendam

28%

Woudrichem

28% 0%

20%

34%

18%

39%

10%

20%

Stimuleert erg

30%

40%

17% 19%

14%

50%

60%


20%

70%

Stimuleert niet

80%

90%

100%

Weet niet

Stimuleren vrijwilligerwerk: Een kleine financiële vergoeding voor het vrijwilligerswerk Aalburg

29%

Werkendam

37%

32%

Woudrichem

35%

24% 0%

10%

39% 20%

Stimuleert erg

30%

40%

17%

17%

16%

18%

17% 50%

60%


19%

70%

Stimuleert niet

80%

90%

100%

Weet niet

Stimuleren vrijwilligerwerk: Vrijwilligerswerk dat meer incidenteel van aard is, dat minder verplichtend is Aalburg

34%

Werkendam

39%

36%

Woudrichem

37%

33% 0%

10%

20%

Stimuleert erg

9% 8%

37% 30%

40%

50%



9% 60% Stimuleert niet

70%

17% 19% 21%

80%

90%

100%

Weet niet

14

Bijlage 2. Vragenlijst mantelzorg & vrijwilligerswerk Onderzoek naar mantelzorg en vrijwilligerswerk - Werkendam, Woudrichem en Aalburg Er gaat de komende tijd veel veranderen in de manier waarop zorg en ondersteuning worden georganiseerd. Voor de ondersteuning die mensen nodig hebben, wordt meer en meer gekeken naar wat de mensen uit het eigen netwerk en uit de buurt kunnen betekenen. Er wordt dus steeds meer verwacht van vrijwilligers en mantelzorgers. De gemeente wil mantelzorgers en vrijwilligers daarbij graag ondersteunen en wil daarom graag weten waar behoefte aan is, zodat zij haar beleid daarop kan aanpassen. Dit onderzoek wordt tegelijkertijd uitgevoerd in de gemeenten Woudrichem, Werkendam en Aalburg. De enquête is opgedeeld in twee delen. Het eerste gedeelte zal ingaan op mantelzorg en het tweede gedeelte zal ingaan op vrijwilligerswerk. Het invullen van de enquete kost ongeveer 15 minuten. Nu volgt het eerste gedeelte van de enquête, over mantelzorg. Mantelzorg Iemand is mantelzorger als hij langdurig minimaal een paar uur per week iemand uit zijn omgeving (familie, vriend, buurman) verzorgt en/of helpt. Dat kan iemand zijn die ziek is, beperkingen heeft of om wat voor reden dan ook minder goed voor zichzelf kan zorgen. Bekende voorbeelden van mantelzorgers zijn mensen die voor hun partner zorgen, kinderen die hun ouders verzorgen, ouders die voor gehandicapte kind(eren) zorgen, of mensen die op wat voor manier dan ook zorg dragen voor familieleden, vrienden, buren of kennissen. De volgende vragen gaan over mantelzorg. 1.

Verleent u op dit moment zorg, hulp en / of ondersteuning aan iemand, bent u momenteel mantelzorger? U kunt meerdere antwoorden geven.  Ja, voor mijn partner  Ja, voor mijn uitwonend(e) kind(eren)  Ja, voor mijn inwonend(e) kind(eren)  Ja, voor mijn broer(s) en/of zus(sen)  Ja, voor mijn ouder(s) en/of schoonouder(s)  Ja, voor een ander familielid  Ja, voor een vriend, vriendin, kennis  Ja, voor een buur  Ja, voor iemand anders, namelijk: ………  Nee, maar dat heb ik wel gedaan (wellicht zou u de vragenlijst willen invullen met uw ervaringen)  Nee → ga naar vraag 23


15

2.

Aan wie heeft u in de afgelopen maanden de meeste mantelzorg verleend?  Aan mijn partner  Aan mijn inwonende kind  Aan mijn uitwonende kind  Aan mijn broer of zus  Aan mijn (schoon)ouder  Aan een ander familielid  Aan een vriend, vriendin, kennis  Aan een buurman of buurvrouw  Aan iemand anders, namelijk ………

De volgende vragen gaan specifiek over de persoon aan wie u in de afgelopen maanden de meeste zorg, hulp en / of ondersteuning hebt geboden. 3.

Wat voor zorg en / of hulp geeft u aan uw zorgvrager? U kunt meerdere antwoorden geven.  Helpen in het huishouden  Boodschappen doen  Klussen doen in huis of in de tuin  Helpen bij de administratie  Persoonlijke verzorging (aankleden, wassen, hulp toedienen medicijnen, verbinden, etc.)  Gezelschap houden  Meegaan / Met de auto halen en brengen naar arts of ziekenhuis  Met de auto halen en brengen naar clubs, vrienden of activiteiten  Anders, namelijk ……  Weet niet

4.

Hoe vaak verleent u mantelzorg?  Dagelijks  Een paar keer in de week  Een keer per week  Een paar keer in de maand  Onregelmatig, het wisselt sterk  Anders, namelijk  Weet niet

5.

→ ga naar vraag 0 → ga naar vraag 0 → ga naar vraag 0 → ga naar vraag 0

Kunt u aangeven hoe veel uur u gemiddeld per week ongeveer besteedt aan de mantelzorg?  Gemiddeld …… uur per week  Weet niet


16

6.

Kunt u aangeven welke zaken meespelen bij het verlenen van mantelzorg? Indien ja, speelt dit dan sterk mee of een beetje? Speelt sterk

Speelt een

mee

beetje mee

Speelt niet mee

Weet niet

a. Er is geen plaats in een woonvoorziening of tehuis b. Er is niemand anders beschikbaar c. Ik vind het (niet meer dan) mijn plicht d. Ik doe het uit liefde en genegenheid e. Ik wil niet dat de hulpbehoevende in een woonvoorziening of tehuis wordt opgenomen f. De hulpbehoevende wil niet in een woonvoorziening of tehuis worden opgenomen g. Ik vind het vanzelfsprekend om te doen h. Anders, namelijk: ...

De volgende stellingen gaan over mantelzorg. Kunt u bij elke stelling aangeven in hoeverre u het daarmee eens of oneens bent? 7.

Stelling 1: ‘Degene die ik verzorg zal in de komende jaren steeds meer zorg nodig hebben’.  Zeer mee eens  Mee eens  Neutraal  Mee oneens  Zeer mee oneens  Weet niet

8.

Stelling 2: ‘Ik zie mogelijkheden om meer tijd vrij te maken voor de persoon die ik momenteel ondersteun/ verzorg.’  Zeer mee eens  Mee eens  Neutraal  Mee oneens  Zeer mee oneens  Weet niet

Samenwerking rondom mantelzorg De volgende vragen gaan over de samenwerking met anderen bij het verlenen van mantelzorg. 9.

Zijn er naast uzelf, meer mensen die mantelzorg verlenen aan degene die u verzorgt? (Het gaat hier niet om professionele zorgverleners, zoals dokters of betaalde hulpen) U kunt meerdere antwoorden geven.  Ja, familie, namelijk: ………  Ja, vrienden  Ja, omwonenden / buren  Anders, namelijk: …….  Nee, niemand anders geeft mantelzorg → ga naar vraag 11  Weet niet → ga naar vraag 11


17

10.

Hoe is de samenwerking tussen u en de andere familieleden en / of vrienden? U kunt meerdere antwoorden geven.  Goed, omdat ………………  Redelijk, omdat ………………  Slecht, omdat ………………  Weet niet

11.

Heeft u te maken met huishoudelijke hulp en / of de professionele zorgverleners? U kunt meerdere antwoorden geven.  Ja, thuiszorg, verzorging en verpleging  Ja, hulp bij het huishouden / schoonmaakhulp  Ja, de huisarts  Ja, artsen in het ziekenhuis  Ja, maatschappelijk werk  Ja, de fysiotherapeut  Ja, vrijwilligers  Ja, anders, namelijk: …….  Nee → ga naar vraag 13  Weet niet → ga naar vraag 13

12.

Hoe is de samenwerking met de huishoudelijke hulp en / of professionele zorgverlener? U kunt meerdere antwoorden geven.  Goed, omdat ………………  Redelijk, omdat ………………  Slecht, omdat ………………  Weet niet

Ervaring mantelzorg De volgende vragen gaan over hoe u de mantelzorg ervaart en de belasting ervan op andere activiteiten. 13.

In hoeverre voelt u zich belast door het geven van mantelzorg?  Niet of nauwelijks belast  Enigszins belast  Zwaar belast, omdat ………  Overbelast, omdat ………  Weet niet

14.

Zijn er anderen die (een deel van) de mantelzorg over kunnen nemen als dat nodig is / als u daar behoefte aan heeft?  Ja  Nee  Weet niet


18

15.

Welke problemen ervaart u door het feit dat u mantelzorg verleent? U kunt meerdere antwoorden geven.  Lichamelijke problemen (zoals pijn, weinig energie, functiebeperking)  Praktische problemen (vervoer regelen voor zorgvrager, organiseren van zorg en / of hulp)  Psychische problemen (zoals vermoeidheid, depressiviteit, angst)  Financiële problemen (zoals kosten die u moet maken om mantelzorg te kunnen geven, inleveren van inkomen omdat u minder tijd heeft om betaald werk te kunnen doen)  Emotionele problemen (zoals schaamte, verdriet, teleurstelling)  Relationele problemen (bijvoorbeeld omdat het verlenen van mantelzorg spanningen met zich mee brengt met uw partner of kinderen)  Weinig tijd voor sociale contacten, hobby’s, vrijetijdbesteding  Anders, namelijk: ………  Ik ervaar geen problemen door het verlenen van mantelzorg → ga naar vraag 17

16.

Kunt u dit toelichten?

 Weet niet 17.

Bent u minder betaald werk gaan doen om meer mantelzorg te kunnen verlenen of omdat de mantelzorg zwaarder is geworden?  Ja, ik ben minder betaald werk gaan doen  Nee, ik ben niet minder betaald werk gaan doen  Ik heb geen betaald werk  Weet niet  Anders, namelijk: …….

Ondersteuning mantelzorg De volgende vragen gaan over organisaties die ondersteuning kunnen bieden aan mantelzorgers. 18.

Met welke van onderstaande organisaties die ondersteuning bieden aan mantelzorgers bent u bekend? U kunt meerdere antwoorden geven.  Steunpunt Mantelzorg / Consulent Mantelzorg  Consulent gemeente  HOOM  Mezzo  NPV  Rode Kruis  Trema  Zonnebloem  Anders, namelijk: ………  Met geen van bovenstaande organisaties bekend


19

19.

Ontvangt u ondersteuning, voor de mantelzorg die u verleent, van een of meerdere organisaties? U kunt meerdere antwoorden geven.  Ja, van Steunpunt Mantelzorg / Consulent Mantelzorg  Ja, van Consulent gemeente  Ja, van HOOM  Ja, van Mezzo  Ja, van NPV  Ja, van Rode Kruis  Ja, van Trema  Ja, van Zonnebloem  Ja van een andere organisatie, namelijk: …………  Nee → ga naar vraag 0  Weet niet → ga naar vraag 0

20.

Wat voor ondersteuning krijgt u? U kunt meerdere antwoorden geven.  Gespreksgroepen  Bijeenkomsten  Cursussen / workshops  Respijtzorg (iemand die een dag / week uw taken overneemt)  Informatie via een nieuwsbrief  Anders, namelijk: ………  Weet niet

21.

Hoe tevreden bent u over de ondersteuning die u krijgt?  Zeer tevreden  Tevreden  Neutraal  Ontevreden, omdat….  Zeer ontevreden, omdat….  Weet niet


20

22.

Aan welke vorm(en) van ondersteuning heeft u (verder nog) behoefte? U kunt meerdere antwoorden geven.  De ondersteuning die ik krijg is genoeg  Ik hoef geen ondersteuning, ik red mezelf prima  Contact met andere mantelzorgers  De mogelijkheid om mezelf te scholen, bijvoorbeeld via een cursus  Actief aanbod in de vorm van activiteiten, een cursus en / of een workshop  Concrete hulp bij het huishouden  Concrete hulp bij verzorging en / of verpleging  Respijtzorg, iemand die de taken eens een dag / week van mij overneemt  Hulp bij administratie, financiën en regelingen  Betere afstemming met professionele zorg over zaken zoals ‘wie doet wat’, tijdstip van aanwezigheid, betere onderlinge informatie-uitwisseling  Betere afstemming met informele zorg (bijvoorbeeld hulp in het huishouden) over zaken zoals ‘wie doet wat’, tijdstip van aanwezigheid, betere onderlinge informatie-uitwisseling  Andere activiteiten, zoals een cursus of een andere activiteit om eens wat anders te doen  Anders, namelijk: ………  Weet niet

Vrijwilligerswerk Nu volgt het tweede deel van de enquête waar in zal worden gegaan op vrijwilligerswerk. 23.

24.

Heeft u in het afgelopen jaar vrijwilligerswerk gedaan? U kunt meerdere antwoorden geven.  Ja, ik ben actief bij een vereniging → ga naar vraag  Ja, ik ben actief voor een goed doel → ga naar vraag  Ja, ik ondersteun ouderen, mensen die ziek zijn of mensen met een beperking → ga naar vraag 29  Ja, ik ben actief op de school van mijn kinderen → ga naar vraag  Ja, ik ben actief in mijn buurt of wijk → ga naar vraag  Ja, ik ben actief in een belangenorganisatie → ga naar vraag  Ja, anders namelijk: ………… → ga naar vraag  Nee, ik heb geen vrijwilligerswerk gedaan Zou u vrijwilligerswerk willen doen als u daarvoor werd gevraagd?  Ja  Nee  Weet niet


30 30

30 30 30 30

→ ga naar vraag 27

21

25.

Wat weerhoudt u ervan om nu vrijwilligerswerk te doen? U kunt meerdere antwoorden geven.  Ik ben er lichamelijk niet (meer) goed toe in staat  Ik wil er geen tijd voor vrij maken  Ik kan er onvoldoende tijd voor vrij maken  Ik vind het een te grote verplichting (het gevoel ‘er aan vast te zitten’)  Ik vind dat anderen dat moeten doen  Ik heb geen interesse/affiniteit met het type werk of met de mensen  Ik weet niet zeker of u de gevraagde hulp op een juiste manier kan bieden ( of u voldoende capaciteiten in huis hebt)  Ik weet niet wat ik zou kunnen doen  Ik weet niet wie ik zou kunnen helpen  Anders, namelijk.................  Weet niet

Ruimte voor toelichting:

26.

Wellicht ziet u er tegenop om vrijwilligerswerk te doen omdat het te veel tijd kost, of omdat u niet áltijd voor een ander wil klaarstaan. Wellicht zijn er voorwaarden te bedenken waaronder u wel vrijwilligerswerk zou willen doen. Wanneer zou u wel vrijwilligerswerk willen doen? U kunt meerdere antwoorden geven.  Als het niet veel tijd zou kosten → ga naar vraag 44  Als ik iemand kon helpen in de buurt → ga naar vraag 44  Als ik af en toe een klusje zou kunnen doen → ga naar vraag 44  Als ik niet zelf op zoek zou moeten naar vrijwilligerswerk → ga naar vraag 44  Als er een onkostenvergoeding tegenover zou staan → ga naar vraag 44  Anders, namelijk… → ga naar vraag 44  Nee, ik wil geen vrijwilligerswerk doen → ga naar vraag 44  Weet niet → ga naar vraag 44

27.

Welk soort vrijwilligerswerk /zou u dan willen doen? U kunt meerdere antwoorden geven.  Bij een vereniging  Bij een goed doel  Ondersteunen of verzorgen van ouderen, mensen die ziek zijn of mensen met een beperking  Helpen op school  Actief zijn in / voor mijn buurt of wijk  Bij een belangenorganisatie (vertegenwoordigen van een doelgroep)  Anders, namelijk: ………


22

28.

Hoeveel uur zou vrijwilligerswerk u per week maximaal mogen kosten?  Gemiddeld ……… uur per week → ga naar vraag  Gemiddeld ……… uur per maand → ga naar vraag  Verschillend, soms veel uren, soms weinig uren per week → ga naar vraag  Het betreft eenmalige activiteit(en) → ga naar vraag  Weet niet → ga naar vraag

44 44 44 44 44

De volgende vragen gaan in op het vrijwilligerswerk dat u doet. 29.

U heeft aangegeven dat u ouderen en / of mensen met een beperking ondersteunt. Om wat voor taken gaat de ondersteuning? U kunt meerdere antwoorden geven.  Helpen in het huishouden  Boodschappen doen  Klussen doen in huis of in de tuin  Helpen bij de administratie  Persoonlijke verzorging (aankleden, wassen, hulp toedienen medicijnen, verbinden, etc.)  Gezelschap houden  Meegaan / Met de auto halen en brengen naar arts of ziekenhuis  Met de auto halen en brengen naar clubs, vrienden of activiteiten  Anders, namelijk ……  Weet niet

30.

Hoeveel uur bent / was u gemiddeld kwijt aan het vrijwilligerswerk?  Gemiddeld ……… uur per week  Gemiddeld ……… uur per maand  Verschillend, soms veel uren per week, soms weinig uren per week  Het betreft eenmalige activiteit(en)  Weet niet

31.

Hoe lang doet u al vrijwilligerswerk?  Ik doe een groot deel van mijn leven al vrijwilligerswerk  Sinds een aantal jaren  Sinds een aantal maanden tot een jaar  Ik doe het pas  Vroeger heb ik ook vrijwilligerswerk gedaan, maar dat was wel wat anders  Wisselend, soms intensief, dan weer maandenlang niet of nauwelijks  Weet niet

32.

Hoe lang wilt u nog vrijwilligerswerk blijven doen?  Nog enkele maanden, minder dan een jaar  Een jaar tot enkele jaren  Zolang als ik kan  Weet niet  Niet van toepassing, ik doe geen vrijwilligerswerk meer


23

33.

Kunt u aangeven welke zaken meespelen bij het verlenen van vrijwilligerswerk? Indien ja, speelt dit dan sterk mee of een beetje? Speelt sterk

Speelt een

Speelt niet

mee

beetje mee

mee

Weet niet

a. Ik vind het (niet meer dan) mijn plicht om een bijdrage te leveren aan de samenleving b. Ik doe het uit liefde en genegenheid voor de mensen / dieren die het betreft

c. Ik ken(de) iemand die in een dergelijke situatie zit en heb dus van dichtbij gezien hoe hard hulp op dit thema nodig is d. Het geeft mij een goed gevoel dat ik mij nuttig kan maken, en dat anderen blij zijn met wat ik doe e. Ik wordt ook door vrijwilliger(s) geholpen, en zet mij daarom ook in als vrijwilliger f. Ik vind het gewoon leuk

g. Ik vind dat het bijdraagt aan het vergroten van mijn sociaal netwerk

h. Ik ben / werd vanuit een instantie gestimuleerd dit te doen (bijv. UWV, Arboarts, reïntegratiebureau, etc.) i. Er zit een financiële vergoeding aan het vrijwilligerswerk verbonden

j. Ik wil ontdekken of deze doelgroep/dit type werk daadwerkelijk iets voor mij is, en of ik daarvan straks mijn beroep zou willen / kunnen maken k. Ik zie het als een opstap naar betaald werk

l. Anders, namelijk: ………

Vrijwilligerswerk dat leidt tot een betaalde baan De volgende vragen gaan in op vrijwilligerswerk als u eventueel een (aanvullende) uitkering ontvangt. 34.

Had u op het moment dat u aan het vrijwilligerswerk begon een (aanvullende) uitkering?  Ja  Nee → ga naar vraag 36

35.

Heeft u het gevoel dat het vrijwilligerswerk eraan bijdraagt, dat u uit uw uitkeringssituatie komt of zelfs al bent gekomen? Bijvoorbeeld omdat u door het vrijwilligerswerk werkervaring opdoet, in bepaalde netwerken terecht komt en/of mensen leert kennen, die u kunnen helpen bij het vinden van betaald werk?  Ja, zeker  Enigszins  Nee  Weet niet


24

Ervaring vrijwilligerswerk De volgende vragen gaan in op uw ervaring met vrijwilligerswerk en belasting ervan op andere activiteiten. 36.

Bent u tevreden met het vrijwilligerswerk dat u doet / deed? Oftewel: vindt u het leuk?  Zeer tevreden, omdat: ………  Tevreden, omdat: ………  Neutraal, omdat: ………  Ontevreden, omdat: ………  Zeer ontevreden, omdat: ………  Weet niet

37.

Is het vrijwilligerswerk goed te combineren met uw andere activiteiten zoals werk, eigen huishouden, hobby’s etc.?  Ja, altijd  Ja, meestal wel  Soms  Nee, meestal niet  Nee, nooit  Weet niet

38.

Wordt / werd het vrijwilligerswerk u wel eens teveel?  Nooit  Een enkele keer, omdat…  Regelmatig, omdat…  Vaak, omdat…  Weet niet

39.

Zou u meer vrijwilligerswerk willen doen?  Ja, namelijk…  Misschien  Nee, omdat…  Weet niet

40.

Zou u het verrichten van vrijwilligerswerk aanraden aan mensen die dat nog niet doen?  Ja, omdat: ………  Misschien, omdat: ………  Nee, omdat: ………  Weet niet


25

Ondersteuning vrijwilligerswerk De volgende vragen gaan in op vrijwilligersondersteuning die u kunt ontvangen van welzijnsorganisaties. 41.

Bent u op de hoogte dat vrijwilligers ondersteund kunnen worden?  Ja en ik maak daar ook gebruik van  Ja, maar ik maak daar geen gebruik van → ga naar vraag 43  Nee , dat wist ik niet → ga naar vraag 43  Weet niet → ga naar vraag 43

42.

Hoe tevreden bent u over de vrijwilligersondersteuning?  Zeer tevreden, omdat: ………  Tevreden, omdat: ………  Neutraal, omdat: ………  Ontevreden, omdat: ………  Zeer ontevreden, omdat: ………

43.

Heeft u nog eventuele behoeften met betrekking tot vrijwilligersondersteuning?  Ja, namelijk: ………  Nee  Weet niet

Stimuleren vrijwilligerswerk Deze laatste vragen gaan over het stimuleren van vrijwilligerswerk. 44.

De gemeente wil vrijwilligerswerk stimuleren. Kunt u aangeven in hoeverre u denkt dat de onderstaande ideeën mensen stimuleren om vrijwilligerswerk te gaan doen? Stimuleert

Stimuleert een

erg

beetje

Stimuleert niet

Weet niet

a. Meer informatie over vrijwilligerswerk

b. ‘Vacatures’ voor vrijwilligers meer bekendheid geven

c. Vrijwilligersnetwerk in de wijk / buurt opzetten

d. Mogelijkheden om workshops en / of cursussen te volgen

e. Een kleine financiële vergoeding voor het vrijwilligerswerk

f. Vrijwilligerswerk dat meer incidenteel van aard is, dat minder verplichtend is

45.

Heeft u nog andere ideeën die mensen kunnen stimuleren om (ook) vrijwilligerswerk te gaan doen?  Ja, namelijk: ………  Nee  Weet niet


26

Achtergrond Tot slot nog een paar algemene vragen. 46.

Wat is uw geboortejaar? ……

47.

Bent u een man of een vrouw?  Man  Vrouw

48.

In welke gemeente woont u?  Gemeente Aalburg  Gemeente Werkendam  Gemeente Woudrichem  Anders, namelijk: …..

49.

Hoe is uw huishouden samengesteld?  Alleenstaand  Gehuwd / samenwonend zonder (thuiswonende) kind(eren)  Gehuwd / samenwonend met thuiswonende kind(eren)  Eenoudergezin met thuiswonende kind(eren)  Anders, namelijk:  Weet niet

50.

Welke omschrijving past het beste bij u? U kunt meerdere antwoorden geven.  Ik doe (bijna) fulltime betaald werk  Ik doe parttime betaald werk  Ik verzorg thuis mijn gezin en / of huishouden (huisvrouw, c.q. huisman)  Ik ben werkloos  Ik ben arbeidsongeschikt en krijg een uitkering  Ik ben gepensioneerd of met de VUT  Anders, namelijk: ………  Weet niet

51.

Heeft u aanvullend nog op- of aanmerkingen over mantelzorg en / of vrijwilligerswerk? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………...... …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Hartelijk bedankt voor uw tijd en medewerking!


27

Gemeente Aalburg, gemeente Werkendam en gemeente Woudrichem

Recommend Documents