GEMAAKT VOOR DE STRAAT

GEMAAKT VOOR DE STRAAT.

GEBRUIKERSHANDLEIDING 2013 - 2014 version 1.0

www.union.nl | 1

INHOUD

Colofon Ontwerp: Studio Ibizz

Deze gebruikershandleiding is alleen geldig voor Union fietsen/ modellen die vanaf september 2013 op de markt zijn verschenen. Deze fietsen zijn te herkennen aan het nieuwe balhoofdplaatje welke op onze website www.union.nl

www.union.nl

te vinden is. Deze gebruikershandleiding is NIET per definitie van toepassing voor alle ‘oudere’ Union fietsen.

1.

Het zadel4

13. Trapas, cranks en pedalen8



1.1.

Hoogteverstelling zadels

4

14. Onderhoud van het frame8



1.2.

Normaal zadel

4



14.1. Verchroomde delen

8



1.3.

De ideale zithouding

4



14.2. Ongelakt aluminium

8

2.

Het stuur4



14.3. Roestvaststalen onderdelen

9

3.

De stuurblokkering5

15. Het Revsense elektrisch systeem9

4. Vering5



15.1. Revsense display

9

5. Handvatten5



15.2. Batterij bijladen

9

6. Fietsstandaard5

16. Technisch onderhoud13

7.

Op stap5



16.1. Versnellingsnaven afstellen

13

8. Verlichting5



16.2. De ketting schoonmaken

13

8.1. Koplampen

5



16.3. Aanbevolen aanhaalmomenten

13

8.2. Achterlichten

6



16.4. Controle en onderhoud banden

13

9. Remsystemen6



16.5. Achterwiel uitnemen

14

9.1. Terugtraprem

6



16.6. Ketting spannen

14

9.2. Velgremmen

6



16.7. Kunststof kettingkast

14



6



16.8. Lakdoek kettingkast

14

10. Naafversnellingen7



16.9. Ketting vervangen

14



10.1. Sram 2 Speed automatix

7



16.10. Pedalen vervangen

14



10.2. Shimano versnellingsnaven

7

17. Veilig fietsen15

9.3.

Shimano Rollerbrake

11. Banden en wielen7



17.1. Kinderzitjes



11.1. Banden

7



17.2. Aluminium frames, vorken en onderdelen 15



11.2. Ventielen

7



17.3. Sloten

15



11.3. Wielen

7



17.4. Kabelslot en insteekketting

15



11.4. Wielnaven

7



17.5. Fietsverzekering

15



17.6. Vervoer op de auto

15

12. De ketting8

15

Onder ‘oudere’ Union fietsen wordt verstaan: fietsen die voor september 2013 zijn gekocht en of oude modellen die

Wijzigingen voorbehouden.

2 | www.union.nl

na september 2013 zijn gekocht uit voorraad.

www.union.nl | 3

Ù

Foto 2

ÙÙ

Ù ÙÙ

Ù

Foto 1

Foto 3

Ù

Ù

Ù

A

Foto 4

Foto 5

Ù B Foto 6

Foto 7

Een Union fiets is gemaakt om te leven. Robuust en zoveel mogelijk hufter proof. Toch kan het nooit kwaad de fiets te onderhouden en goed af te stellen op de gewenste zithouding en comfort die bij je past. In dit document staat precies beschreven hoe je dit kan doen.

Als je het stuur in hoogte verstelt, let er dan op dat de veiligheidsaanduiding MAX op de stuurpen niet zichtbaar is. In dat geval staat het stuur te hoog.

1. Het zadel

Na langdurig gebruik kan het gebeuren dat het stuur een beetje los komt te zitten. Bezoek in dat geval jouw Union-dealer. Die beschikt over de kennis en het gereedschap om dit probleem direct te verhelpen. Mocht je onverhoopt ten val komen, en daarbij het stuur verbuigen of beschadigen, dan moet het stuur worden vervangen. Het terugbuigen van het stuur kan ertoe leiden dat het breekt. Diepe krassen in aluminium sturen geven risico op stuurbreuk. Het stuur moet dan worden vervangen.

1.1. Hoogteverstelling zadels U kunt de ideale hoogte van jouw zadel het beste testen door plaats te nemen op de fiets. De tenen van jouw ene voet moeten de grond kunnen raken en met de hak van jouw andere voet rust je op het pedaal dat in de laagste stand staat. Het been is dan bijna helemaal gestrekt, maar voelt nog wel ontspannen aan. Als je met jouw beide voeten de grond kunt raken, staat het zadel te laag. Als je het zadel in hoogte wilt verstellen, hoeft je alleen de bout of de inbusbout aan de kant waar de ketting loopt los te draaien. Je kunt het zadel dan naar wens verzetten. Daarna draait je de bout weer stevig aan Let je er daarbij wel op dat de veiligheidsaanduiding MIN of STOP niet zichtbaar is, maar in de buis valt. (Foto 1 en 2) 1.2. Normaal zadel Door middel van de bout kunt je het zadel naar voren of naar achteren verstellen en de hoek van het zadel instellen. Het comfort wordt niet alleen bepaald door de hoogte van het zadel, maar ook door de afstelling. (Foto 3) 1.3. De ideale zithouding De ideale stand van het zadel is voor iedereen verschillend. Het is vaak even zoeken voordat de perfecte stand gevonden is. Het is bovendien afhankelijk van de fietstocht die je maakt. Rijdt je een lange, sportieve rit, dan kunt je de punt van het zadel het beste wat naar beneden richten. Als je een korte fietstocht maakt, dan is het vaak prettiger om rechtop te zitten en het zadel een beetje omhoog te richten.

Sommige van onze Union fietsen zijn voorzien van een stuurpen waarbij je het stuur in hoogte kan verstellen. Draai eerst bout (A) los. Stel de gewenste hoogte in van de voorbouw. Stel met de bout (b) de stuurbocht in de gewenste positie. (Foto 6)

3. De stuurblokkering

De stuurblokkering van Shimano die Union gebruikt is te activeren d.m.v. de zwarte ring linksom (tegen de klok in) te draaien. Als er toch weggereden wordt met geblokkeerd stuur, is het nog mogelijk het stuur te draaien (om ongelukken te voorkomen). Om de bestuurder te attenderen dat hij het stuurslot nog vast heeft staan, is er een ratelend geluid hoorbaar. Het stuurslot kan gedeblokkeerd worden door de zwarte ring rechtsom te draaien (met de klok mee), waarna er weer normaal gestuurd kan worden. (Foto 7)

4. Vering

Let op: Als je hard remt, zorgt de voorvering voor een voor- en neerwaartse beweging die met name in bochten gevaar kan opleveren. Dit effect wordt verminderd door zowel de voor- als de achterrem te gebruiken. Rem dus nooit alleen met de voorrem! (Foto 8)

1.4. Leren zadels.

5. Handvatten

Leer is een natuurlijk materiaal. De dikte en elasticiteit van het leer kan verschillen in het zelfde leer stuk en per bocht die je in het zadel hebt. Kleine markeringen, krassen of kleurverschillen zijn ook kenmerk van het natuurlijke materiaal. Dit geeft het zadel een eigen karakter. Het leer krijgt verschillende behandelingen tijdens het kleuring proces. Daarom geven wij de volgende tips:

6. Fietsstandaard

• polijst het zadel voor eerste gebruik met een katoenen doek • fietsen met een lichte broek op een leren zadel kan een risico zijn (met name bij regen) • bij regen wordt aangeraden met een regen hoesje over het zadel te rijden om het leer en de kleding te beschermen • wanneer het zadel toch nat is geworden adviseren wij het zadel natuurlijk te laten drogen Waarschuwing: het verstellen van het zadel mag nooit tijdens het fietsen gebeuren!

2. Het stuur

Behalve de stand van het zadel, beïnvloedt ook de hoogte van het stuur jouw het rijcomfort. Die bepaalt namelijk de druk op je handen, en de houding van jouw rug.

De met zorg vormgegeven handvatten zorgen ervoor dat jouw handen tijdens het fietsen zo min mogelijk belast worden. Door temperatuurverschillen, de inwerking van zonlicht of door intensief gebruik kunnen de handvatten na verloop van tijd los gaan zitten. In dat geval zijn ze aan vervanging toe. Jouw Union dealer zal daar graag voor zorgen.

Omdat je niet overal fietsenrekken tegenkomt, zijn bijna alle Union-fietsen voorzien van een degelijke, stabiele Ursus King standaard. Deze is met schroef eenvoudig in lengte verstelbaar en zorgt er voor dat jouw fiets in alle gevallen staat als een huis.

7. Op stap

Jouw fiets is nu op de juiste manier afgesteld. Controleer voor het rijden of alles goed vast zit. Je kunt nu opstappen en van jouw nieuwe Union gaan genieten. Wilt je meer weten over de technische kant van jouw fiets dan kunt je in de volgende hoofdstukken alles lezen over de verschillende onderdelen, onderhoud, controle en kleine reparaties.

8. Verlichting

Union-fietsen zijn uitgerust met verschillende soorten sturen. Uiteraard kunt je deze allemaal naar wens in hoogte verstellen.

Om als fietser veilig aan het verkeer deel te kunnen nemen, is het van het grootste belang dat je door andere weggebruikers wordt opgemerkt. De verlichting van jouw fiets is dan ook een van onze belangrijkste aandachtspunten. In dit hoofdstuk leest je alles over de werking van de verschillende types verlichting die je op jouw nieuwe Union aan kunt treffen.

Heeft je een vast stuur, draai dan de bout een paar slagen los. Vervolgens geef je met een rubberen hamer een zachte klap op de bout. Je kunt het stuur nu op de door je gewenste hoogte plaatsen door een draaiende heen en weer beweging. Zet daarna de bout weer stevig vast. (Foto 4 en 5)

8.1. Koplampen Veel modellen Union-fietsen zijn voorzien van een koplamp met ingebouwde reflector. Dit heeft als voordeel dat je bij stilstand, bijvoorbeeld voor een verkeerslicht, toch goed zichtbaar bent voor tegemoetkomend verkeer.

4 | www.union.nl

www.union.nl | 5

Ù

Ù

Ù

Ù

Ù

Foto 8

Foto 9

Foto 10

De Union modellen hebben batterijkoplampen met één of meer LED’s (Light Emitting Diode) toegepast. LED’s hebben een vrijwel onbeperkte levensduur. Axa Classic Draai de schroef onderaan de lamp los, haal de verlichtings- unit aan de voorzijde eruit. Vervolgens kunt je de batterijen verwisselen. (Foto 10) Axa New classic De batterijen vervangt je door de schroef los te draaien aan de achterzijde van de lamp. Aan de voorzijde is de verlichtings-unit uit te halen. Vervolgens kunt je de batterijen verwisselen. (Foto 11) 8.2. Achterlichten De nieuwe generatie Union-achterlichten zijn ontworpen om lang te blijven branden. LED-lampjes gebruiken zeer weinig energie en hebben een vrijwel onbeperkte levensduur. Met de achterlichten op batterijen behoren problemen met de bedrading definitief tot het verleden. Axa achterlicht spatbord. Aan de bovenzijde van de lamp zit een sleuf. Draai met een muntje of brede platte schroevendraaier het achterlichtglas eraf. Je kunt nu bij de batterijen om deze te vervangen. (Foto 12) Axa Riff Als de verlichting uit staat is er een schroef zichtbaar op de lamp. Draai deze schroef los en je kunt het achterlichtglas afnemen. Je kunt nu bij de batterijen om deze te vervangen. (Foto 13)

9. Remsystemen

Goed werkende remmen zijn van levensbelang. In dit hoofdstuk besteden we daarom aandacht aan alle typen remmen. U leest onder andere hoe je eventuele problemen herkent en verhelpt. 9.1. Terugtraprem Als je merkt dat de kracht van jouw terugtraprem afneemt, raadpleeg dan jouw Union-dealer. Het onderhoud en de eventuele reparatie van dit remsysteem is specialistisch werk wat alleen door de vakman goed kan worden uitgevoerd. 9.2. Velgremmen Als je een fiets heeft met velgremmen, en je merkt dat het remvermogen afneemt, dan kan het zijn dat jouw remblokjes versleten zijn. Deze blokjes zijn over het algemeen voorzien van groeven. Die geven een goede indicatie van de mate van slijtage. Zijn de blokjes tot op de bodem van de groeven afgesleten, dan moeten ze worden vervangen. Zorgt je er dan wel voor dat je het juiste type remblok monteert. Het is ook belangrijk dat er niet teveel ruimte zit tussen de remblokjes en de velg. Ga hierbij uit van een ideale afstand van 1 millimeter. Als de afstand groter is, dan kan deze verkleind worden door middel van de fijnafstelling. Die zit op de remhendel of op de rem zelf. Velgremmen kunnen zorgen voor slijtage aan de velgen. Dat effect wordt versneld door bijvoorbeeld zand of straatvuil. Laat jouw Union-dealer regelmatig vaststellen of jouw velgen nog stabiel zijn of aan vervanging toe zijn. Velgremmen van het type V-brake hebben een zeer krachtige werking. Houdt je daar rekening mee. Rem dan ook nooit alleen met de voorrem. Gebruik altijd voor- en achterrem samen! Wel is dit remtype voorzien van een power modulator. Die voorkomt dat de rem direct krachtig aangrijpt, dit systeem zorgt dus voor een kleine vertraging voordat de rem maximale kracht geeft. (Foto 14)

6 | www.union.nl

Foto 11

Foto 12

Foto 13

Foto 14

9.3. Shimano Rollerbrake Om de kabel te stellen van de rollerbrake draait je de moer los. De stelnippel kan dan gebruikt worden om de kabel strakker te spannen. Til de fiets vervolgens op en draai het wiel rond. Als het wiel zonder haperingen rond blijft draaien, dan heeft je de rem goed afgesteld. Is dat niet het geval, dan zal het wiel abrupt stoppen. In dat geval moet je de stelnippel weer een of meerdere slagen terug draaien. Knijp tijdens het afstellen de rem overigens regelmatig krachtig in. (Foto 15) De rollerbrake van Shimano is eveneens een soort trommelrem. De juiste afstelling bereikt je door de stelnippels bij de naaf- en bij de remgreep aan het stuur te draaien.

10. Naafversnellingen

Union-fietsen kunnen voorzien zijn van een Sram 2 Speed automatix, Shimano remnaaf of een Shimano Nexus versnellingsnaaf. Daarbinnen valt een onderverdeling te maken in 3 en 7 versnellingsnaven. 10.1. Sram 2 Speed automatix De Sram 2 speed naaf schakelt automatisch bij een snelheid van 18 km per uur. 10.2. Shimano versnellingsnaven De Shimano 3 en 7 versnellingsnaven worden bediend met een draaigrip. De versnellingsnaven zijn bij aflevering vanzelfsprekend goed afgesteld. Maar mocht dat na verloop van tijd nodig zijn, dan kunt je dat zelf opnieuw doen. In het hoofdstuk “Onderhoud en controle” staat hoe je versnellingsnaven kunt bijstellen. Zorg ervoor dat je bij het schakelen de druk op de pedalen vermindert of even stopt met trappen.

11. Banden en wielen 11.1. Banden Als je je banden met de duimen nog maar een klein beetje in kunt drukken, dan zit er voldoende lucht in. Als je een fietspomp met een drukmeter heeft dan kunt op de zijkant van de band de aanbevolen luchtdruk aflezen. Het is aan te raden de bandenspanning regelmatig te controleren. Te zachte banden brengen namelijk aanzienlijke nadelen met zich mee. Allereerst slijten ze veel sneller en raken eerder lek. Daarnaast fietst het gewoon een stuk lichter en prettiger met harde banden. Harde banden hebben veel minder rolweerstand dan zachte banden! 11.2. Ventielen Het Dunlop ventiel wordt opgepompt met een normale fietspomp.(Foto 16) Union kiest voor een robuuste kwaliteit fietsband. Toch kan het altijd voorkomen dat je een keer lek rijdt. Gelukkig hoeft het plakken van een band je niet veel tijd te kosten. In het hoofdstuk “Kleine reparaties”, staat precies beschreven welke stappen je moet volgen om weer snel op weg te kunnen. Als het gat in jouw band te groot is om nog te kunnen herstellen, dan is het noodzakelijk om de band te vervangen.Je moet dan het wiel verwijderen. Ook daarover instrueren we je in het hoofdstuk “Kleine reparaties”. 11.3. Wielen Als er een slag in jouw wiel zit raden wij je aan om zo snel mogelijk de Union-dealer in te schakelen. De reparatie van een wiel is namelijk specialistisch werk. Hetzelfde geldt voor het repareren van een gebroken spaak. Als er een spaak gebroken is kan het wiel vervormen waardoor de kans groot is dat er nog meer spaken zullen breken.

www.union.nl | 7

Ù Foto 15

Foto 16

Sommige fietsen zijn uitgevoerd met een speciale wielset herkenbaar aan een afwijkend spakenpatroon. Ga bij spaakbreuk of bij een slag in het wiel altijd naar de Union-dealer. 11.4. Wielnaven De naaf is het hart van het wiel. Als er speling in het wiel zit, of als de wielen zwaar lopen, dan is dat vrijwel altijd het gevolg van een probleem met de wielnaven. Bezoek in dat geval direct jouw Union-dealer, alleen die is in staat dit snel en deskundig te verhelpen.

12. De ketting

Om comfortabel te kunnen fietsen is het van groot belang dat de ketting de goede spanning heeft. Staat de ketting te strak dan kost het je extra kracht om de fiets in beweging te zetten. Bovendien loopt je het risico dat de wiellagers, de kettingwielen of de trapaslagers worden beschadigd. Staat de ketting te slap, dan bestaat de kans dat hij van de tandwielen loopt. Laat de kettingspanning regelmatig door jouw Union-dealer controleren. Alle informatie over het schoonhouden van de ketting vindt je in het hoofdstuk “Onderhoud en controle”. Als het nodig is om de ketting te spannen, ga dan naar het hoofdstuk “Kleine reparaties”. Daar leest je precies hoe je dat moet doen.

13. Trapas, cranks en pedalen

De pedalen van jouw fiets zitten met de cranks vast aan de trapas, die ook wel bracketas wordt genoemd. Hier heeft je eigenlijk geen omkijken naar. Zowel de trapas als de pedalen zijn “gesloten” gefabriceerd. Dat betekent dat je ze nooit hoeft te smeren. Toch is het goed om af en toe wat aandacht aan deze onderdelen te besteden. Zo moeten de cranks goed vastzitten en mogen ze geen speling vertonen. Is dat wel het geval, dan zult je tijdens het fietsen een irritant krakend geluid horen of speling voelen. Maar erger is dat een losse crank bijvoorbeeld ook de trapas onherstelbaar kan beschadigen. De pedaallagers mogen wel een beetje speling hebben. Dat komt omdat de pedaalas door de kracht die erop wordt uitgeoefend na verloop van tijd een beetje zal buigen. Als de pedalen zelf of de cranks na een val bijvoorbeeld verbogen of beschadigd zijn, dan zullen ze vervangen moeten worden, want als je ze terugbuigt kan de materiaalstructuur zodanig veranderen dat het mogelijk is dat ze op een later tijdstip spontaan zullen breken.

14. Onderhoud van het frame

Goed onderhoud verlengt de levensduur van jouw nieuwe Union fiets. Daarom is het verstandig de fiets regelmatig te (laten) controleren en goed schoon te houden. Je kunt het beste een niet al te harde borstel of kwast gebruiken. Daarmee kan het ergste vuil worden verwijderd. Pas wel op voor krassen! Met een schone doek, of liever nog een flanellen poetslap, kunt je dan het overgebleven vuil weghalen. Als het nodig is om jouw fiets op de kop te zetten, zorg dan dat je de bedieningselementen die op of aan het stuur zitten niet beschadigen, en verwijder voordat je de fiets schoon gaat maken losse onderdelen zoals tassen. Maak bijvoorbeeld geen gebruik van zogenaamde alkalische middelen, als ammonia of soda. Ook producten waarin fluoriden, chlorides of sulfaten zijn verwerkt kunt je beter niet gebruiken. Deze kunnen namelijk de laklaag aantasten, waardoor deze bijvoorbeeld zijn glans verliest. U kunt het lakwerk het beste schoonhouden met een zachte doek en schoon, warm water. Eventueel kunt je daar nog een mild werkende, vloeibare zeep of fietsshampoo aan toevoegen. 14.1. Verchroomde delen Verchroomde delen, zoals bij sommige modellen het stuur, de naven, de cranks of de zadelpen kunt je het beste geregeld licht invetten met zuurvrije vaseline (afb. 48). Zo wordt voorkomen dat deze onderdelen gaan roesten.

8 | www.union.nl

Foto 20

14.2. Ongelakt aluminium Om de ongelakte aluminiumdelen van jouw fiets, bijvoorbeeld het stuur of de cranks in goede conditie te houden raden wij je aan deze af en toe licht in te vetten met zuurvrije vaseline. Dit vormt een beschermend laagje tegen water, vuil en zout. 14.3. Roestvaststalen onderdelen Veel onderdelen van jouw fiets, zoals de meeste bouten en moeren, zijn gemaakt van roestvast staal. Dat is beter bestand tegen de invloed van het weer dan bijvoorbeeld verchroomde of verzinkte onderdelen. Als je zo nu en dan de roestvaststalen onderdelen licht invet met zuurvrije vaseline voorkomt je dat ze op termijn gaan roesten. Als er desondanks roestvlekjes ontstaan, dan kunt je deze eenvoudig wegpoetsen.

15. Het Revsense elektrisch systeem Trapondersteuning voor een soepel rijgevoel. Het Revsense systeem van jouw E-bike biedt je onder alle omstandigheden een uitermate soepele en aangenaam krachtige ondersteuning! Het toepassen van een nieuwe innovatieve motorsturing heeft geresulteerd in een zeer stille en efficiënte motor die je een krachtige, maar onopvallende ondersteuning biedt met een lange actieradius. Deze betrouwbare en vloeiende ondersteuningsaansturing garandeert je langdurig rijplezier op jouw e-bike. 15.1. Revsense display Het stuur is voorzien van een LED display. Het toont het laadniveau van de batterij en het gekozen rijprogramma. Met de toetsen wisselt je tussen de rijprogramma’s en kunt je de loopmode en verlichting activeren (verlichting afhankelijk van uitvoering). Drie rijprogramma’s De E-bike heeft drie rijprogramma’s: 1. Trapondersteuning voor lange actieradius; 2. Trapondersteuning voor normale rijomstandigheden; 3. Extra trapondersteuning voor heuvelachtig terrein en tegenwind. Tip:Jouw fiets is ook voorzien van een loopmodus, welke het mogelijk maakt om de fiets met een lage vaste snelheid (5 km/h) eenvoudig aan de hand mee te nemen. 15.2. Batterij bijladen Waarschuwing! Gebruik uitsluitend de batterijlader die met de Union E-bike is meegeleverd. Bij gebruik van niet originele batterijladers vervalt iedere garantie. Het gebruik van niet originele laders brengt risico’s met zich mee voor de batterij, het elektrisch systeem en de mens (kan kortsluiting veroorzaken).De batterij moet in een ruimte worden opgeladen en opgeslagen waar de temperatuur hoger is dan 5°C. 1. Verwijder de rubberlip aan de achterzijde van de batterij (A) en steek de stekker van de batterijlader (B) in de batterij. 2. Verbind de stekkerkabel aan de batterijlader en steek de stekker (C) in de wandcontactdoos. De rood oplichtende LEDlamp (D) geeft aan dat de batterij wordt opgeladen! De Li-ion batterij wordt in ca. 5-9 uur volledig opgeladen. (Foto 20) Batterijlader afkoppelen De batterij is volledig geladen als de LED-lamp (D) groen oplicht. 1. Verwijder eerst de stekker (C) uit de wandcontactdoos, dan de batterijstekker (B) en sluit de afdek lip weer over de laadconnector van de batterij (A). Let op! Laad de batterij niet langer dan 24 uur aan de lader. Als bijv. jouw fietsberging geen stroomaansluiting heeft, kunt je jouw batterij los van de fiets bijladen. Handel dan als volgt.

www.union.nl | 9

Revsense display

4. Indicator ‘Ladingsniveau batterij’

Foto 15

Uitschakelen trapondersteuning

1. Ontgrendel met de bijgeleverde sleutel (A) de batterij en schuif de batterij (B) aan de achterzijde uit de batterijbehuizing (C). 2. Laad de batterij zoals hiervoor beschreven. Aangezien er warmte vrijkomt bij het opladen van de batterij is het verstandig om de batterij op de juiste plek in jouw huis op te laden en zoveel mogelijk vrij te leggen van andere materialen of stoffen.

Let op! De batterij bereikt pas na 3 laad- en ontlaadcycli zijn volledige capaciteit. Het kan dus zijn dat jouw fiets in het begin nog niet de volledige actieradius bereikt. Bij normaal gebruik is het beter om jouw accu niet helemaal leeg te rijden, maar op te laden op een moment dat het je uitkomt.

3

40 30 20

4

Voorwielmotor

7A

9A

11A

Aantal wattuur

252 Wh

324 Wh

396 Wh

1

Actieradius stand 1

40-55

55-75

70-95

Actieradius stand 2

25-40

35-55

45-70

2

Actieradius stand 3

15-30

20-40

25-50

stand stand

3

0 Ideale omstandigheden

Display en trapondersteuning worden ingeschakeld

1x lang indrukken

Systeem wordt uitgeschakeld

Bedieningsknop “mode “ Drukken om te wisselen tussen rijprogramma’s. 1x drukken mode 3 schakelt ondersteuning uit (indicator van het ladingsniveau blijft zichtbaar) Nogmaals drukken van de mode bedieningsknop zal het 1e rijprogramma weer activeren

Selecteert rijprogramma 0,1,2 of 3

Indicator “Rijprogramma”

0= geen LED= geen trapondersteuning , Wel indicatie ladingsniveau batterij 1=1e LED= Trapondersteuning voor grote actieradius

Indicator “Ladingsniveau batterij”

3 LED’s: ca. 75% belading 2 LED’s: ca. 50 % belading 1 LED: ca. 25% belading

stand

10

Inschakelen display en trapondersteuning

1x Kort indrukken

4 LED’s: ca. 100% belading

Overzicht informatie- en bedieningseenheden Revsense display

50

Bedieningsknop “aan/ uit “*

3= 3e LED= Krachtige ondersteuning met kleinere actieradius

km

60

Gevolg, functie of informatie

2=2e LED= Normale trapondersteuning met gemiddelde actieradius

In de onderstaande ‘Indicatietabel actieradius’ vindt je de afstanden die je onder bepaalde omstandigheden kunt afleggen. Wij maken je er op attent dat net als batterijen in andere apparatuur ook alle batterijen in fietsen na verloop van tijd aan vermogen verliezen.

70

2

Foto 18

Geeft geselecteerd rijprogramma aan:

Actieradius van de Union E-bike De actieradius is de afstand die je kunt afleggen met ondersteuning van een volle batterij. De actieradius is afhankelijk van: - de keuze van het rijprogramma 1, 2 of 3; - de bandenspanning; - de rijsnelheid; - het gewicht van de berijder en bagage; - de gekozen versnelling; - de hoeveelheid tegenwind; - het aantal start- en stopbewegingen (in m.n. stadsverkeer); - de stijgingspercentages op het traject (‘berg op fietsen’ kost meer energie); - de omgevingstemperatuur; - de leeftijd van de batterij; - de hoeveelheid kracht die je zelf op de pedalen zet.

80

Foto 17

Onderdelen/ bedieningseenheden

1

Plaats de batterij in de bagagedrager 1. Schuif de batterij (A) vanaf de achterzijde in de batterijhouder. 2. Vergrendel de batterij met de bijgeleverde sleutel.

Indicatietabel actieradius

Foto 16

* Als de fiets gedurende 3 minuten niet wordt gebruikt, schakelt de ondersteuning automatisch uit. Let op! Het display kan niet van het stuur worden afgenomen. Het aflezen van gegevens op het Revsense display 3. Indicator ‘rijprogramma’ - 1e LED = Trapondersteuning voor grote actieradius; - 2e LED = Trapondersteuning voor normale rijomstandigheden; - 3e LED = Extra trapondersteuning bij helling rijden of tegenwind. 4. Indicator ‘Ladingsniveau batterij’ - iedere LED geeft een deel van het ladingsniveau weer. - 4 LED’s = 100% accucapaciteit; - 3 LED’s = ca. 75% accucapaciteit; - 2 LED’s = ca. 50% accucapaciteit; - 1 LED = ca. 25% accucapaciteit; - 1 knipperende LED = 0-10% accucapaciteit. Het gebruik van de bedieningsunit De bedieningsunit laat zich eenvoudig bedienen. Het per ongeluk verkeerd indrukken van een knop heeft geen ernstige gevolgen.

Zware omstandigheden

10 | www.union.nl

www.union.nl | 11

Foto 19

Foto 20

Foto 21

Tip: Druk rustig opnieuw op de knop die je aanvankelijk wilde indrukken. Tip: Oefen bij het eerste gebruik met het bedienen van de displayknoppen, zodat je tijdens het fietsen zeker bent van een goede bediening. • Aanzetten display en inschakelen trapondersteuning Met de “Aan- Uitknop” kunt je het systeem en het display aanzetten. 1. Druk 1x op “ ” (A) om de display en trapondersteuning in te schakelen. Kiezen rijprogramma De Union E-bike heeft 3 rijprogramma’s: - rijprogramma 1 = Trapondersteuning voor lange actieradius; - rijprogramma 2 = Trapondersteuning voor normale rijomstandigheden; - rijprogramma 3 = Krachtige trapondersteuning. Tevens is er een mode 0: Deze geeft geen ondersteuning, de verlichting blijft functioneren (mits gekoppeld) en ook blijft het ladingsniveau van de batterij zichtbaar. 1. Druk 1x, 2x of 3x op de “Mode/Rijprogrammaknop” (B) en kies zo rijprogramma 0, 1, 2 of 3. • Loopmodus De loopmodus maakt het mogelijk om de fiets aan de hand mee te nemen, bijvoorbeeld om je fiets uit jouw schuur te kunnen rijden. 1. Houdt de Mode/Rijprogrammaknop (B) ingedrukt om de loopmodus te gebruiken. Uitschakelen trapondersteuning 1. Zet het systeem met de “Mode/Rijprogrammaknop” (B) in rijprogramma 3. 2. Druk nogmaals op de “Mode/Rijprogrammaknop” (B) toets, alle rijprogramma indicatie LED’s zullen nu uitgaan. Let op! In deze mode 0 blijft de verlichting functioneren en het ladingsniveau van de batterij zichtbaar. Uitschakelen display/systeem. 1. Druk lang op de Aan/Uit toets(A) om het systeem uit te schakelen. Let op! Het systeem schakelt ook automatisch uit na 3 minuten. • Laadt de batterij vóór gebruik op. • Stel de batterij niet bloot aan direct zonlicht. • Laat de batterij tijdens opslag of bij buitengebruikstelling minimaal 1 maal per 3 maanden een complete cyclus van laden en ontladen doorlopen. Zo blijft de conditie van de batterij behouden. Ook als deze voor een langere periode wordt opgeslagen. • Zorg ervoor dat de batterij in een droge en goed geventileerde ruimte wordt opgeslagen. • Breng de fiets naar jouw officiële fietsdealer voor de juiste service en onderhoud. • Demonteer de batterij niet. Onderhoud van de batterij • Laadt de batterij minimaal eenmaal per 3 maanden volledig. De garantie vervalt als blijkt dat dit niet is gebeurd. Het opladen van de batterij zorgt voor een langere levensduur van de batterij, voor betere prestaties en voorkomt beschadigingen.

12 | www.union.nl

Foto 22

Foto 23

Foto 24

Foto 25

Tip: De batterij kan altijd worden bijgeladen. Het is niet noodzakelijk om jouw batterij volledig ‘leeg te rijden’ voor deze bijgeladen kan worden. De batterij heeft een aanzienlijk langere levensduur als deze niet voortdurend helemaal leeg gereden wordt!

16. Technisch onderhoud

Het is raadzaam om jouw fiets regelmatig door jouw Union-dealer te laten controleren. Circa zes weken tot uiterlijk drie maanden na de ingebruikname van jouw fiets raden wij je aan de eerste servicebeurt te doen. Stem dit af met jouw dealer. Vervolgens is het gewenst de fiets één keer per jaar voor een servicebeurt bij jouw Union-dealer aan te bieden. Er wordt dan bijvoorbeeld gekeken of de spanning van de spaken nog in orde is en gecontroleerd of er speling zit in de naven, de trapas of het balhoofd. Voelt je tijdens het fietsen speling dan kunt je het beste direct naar jouw Union-dealer gaan. Als je te lang met mankementen doorfietst, kunnen de problemen verergeren en uiteindelijk zorgen voor ernstige schade. Door jouw fiets regelmatig af te laten stellen en te laten controleren voorkomt je hoge reparatiekosten. 16.1. Versnellingsnaven afstellen Het afstellen van de Shimano Nexus 3 versnellingsnaaf gaat als volgt: zet de draaigrip eerst in de tweede versnelling. Beweeg dan de pedalen kort op en neer, zodat je er zeker van bent dat de naaf ook daadwerkelijk in de tweede versnelling staat. Controleer vervolgens of het gele balkje op de schakelunit tussen de twee gele strepen staan. Is dat niet het geval, draai dan aan de stelschroef op de schakelunit of aan de versteller. (Foto 16) Bij de Nexus 7 versnellingsnaven van Shimano moet je in de vierde versnelling afstellen. Hier dienen twee rode merktekens tegenover elkaar afgesteld te worden. (Foto17) 16.2. De ketting schoonmaken De ketting kunt je het beste met een kwast en een reiniger schoonmaken. Laat hem vervolgens goed drogen, en breng dan kettingolie op de ketting aan. Je kunt hiervoor eventueel een kwastje gebruiken. (Foto 18 -20) 16.3. Aanbevolen aanhaalmomenten De bouten en moeren op jouw fiets hebben elk een voorgeschreven aanhaalmoment. De Union-dealer beschikt hiervoor over speciaal gereedschap. Indien je zelf de fiets onderhoudt kunt je met een momentsleutel de voorgeschreven aanhaalmomenten bereiken. Zie hiervoor het onderstaande overzicht: Stuurpenlugbout Expanderbout met schuine klos Moer voor zadelpenbout M8 Moer voor zadelpenbout M6 binnenzeskant Cranks met vierkant: - staal Cranks met vierkant: - aluminium Balhoofdmoer Naafasmoeren Shimano

12 - 15 Nm 10 - 12 Nm 15 - 20 Nm 12 - 15 Nm 30 - 40 Nm 20 - 25 Nm 18 - 23 Nm 30 - 45 Nm

16.4. Controle en onderhoud banden Als je jouw banden met de duimen nog maar een klein beetje in kunt drukken, dan zit er voldoende lucht in. Het is aan te raden de bandenspanning regelmatig te controleren. Te zachte banden brengen namelijk aanzienlijke nadelen met zich

www.union.nl | 13

Ù Ù

Ù

Foto 26

Foto 27

Foto 28

mee. Allereerst slijten ze veel sneller. Bovendien fietst het lichter met harde banden. Uw fiets luistert ook beter naar de rem- en stuurbewegingen die je maakt. Als je jouw Union langere tijd niet gebruikt, bijvoorbeeld in de winter, dan kan dat nadelige effecten hebben op jouw banden. Zorg ervoor dat banden altijd op spanning blijven. 16.5. Achterwiel uitnemen Heeft je een fiets met kettingspanners, dan dient je een aantal handelingen te verrichten. Met behulp van een schroevendraaier verwijdert je de achterkap van de kettingkast. Heeft je een Shimano Nexus 3 versnellingsnaaf, dan kunt je met de bout de schakelunit van de naafas halen.Draai nu de moeren van de wielas, de kettingspanners en de remarm los. Haal ook de remkabel los van de remplaat. Dit kunt je doen door de remhevel naar links te drukken en tegelijkertijd de kabelmoer los te maken. Dit voorkomt dat je later de remmen weer opnieuw dient af te stellen. Druk dan het wiel tot het einde van de gleuf naar voren. Je kunt nu de ketting van het tandwiel halen. Als je het wiel vervolgens weer naar achteren trekt, kunt je het uit het frame laten zakken. Als je het achterwiel weer in het frame wilt plaatsen, volg bovenstaande instructies dan in omgekeerde volgorde. Voor het correct afstellen van de versnellingsnaaf verwijzen wij je naar de instructies in het hoofdstuk “Onderhoud en controle”. Als jouw fiets voorzien is van een Shimano 7 versnellingsnaaf, dan werkt de demontage van het achterwiel iets anders. Je begint met het verwijderen van de achterkap van de kettingkast. Zie hiervoor pagina 40. Als je bij het bracket en de onderbuis de versnellingskabel losmaakt, kunt het wiel zo‘n vijf centimeter naar achteren trekken. Draai vervolgens de moeren van de wielas, de kettingspanners en de remarmbeugel los. Ook hier dient je de remkabel los te maken van de remplaat. Zie de hierboven omschreven stappen. Druk daarna het wiel tot het einde van de gleuf naar voren, en haal de ketting van het tandwiel. Trek het wiel dan weer naar achteren, om het uit het frame te kunnen laten zakken. Als je de borgplaat linksom draait, kunt je de schakelunit verwijderen. Dit dient in de eerste versnelling te gebeuren. Maar laat daar wel de kabel aan zitten, anders bent je de juiste afstelling kwijt. Als je het achterwiel weer terug wilt plaatsen, volg dan bovenstaande instructies in omgekeerde volgorde. Overigens moet je bij de plaatsing van de schakelunit goed opletten dat de gele markeringsstippen op de naaf en de schakelunit tegenover elkaar liggen. (Foto 21-25) 16.6. Ketting spannen Voordat je de ketting kunt spannen, dient je eerst een deel van de kettingkast te verwijderen. Union monteert diverse soorten kettingkasten. (Foto 26-28) 16.7. Kunststof kettingkast Aan de onderzijde zit een kruiskopschroef, draai deze los. Schuif dan het kapje naar achteren. Nu kan je de ketting zien en de moer losdraaien om de ketting te spannen. (Foto 29) 16.8. Lakdoek kettingkast Maak eerst de drukknop los. Daarna maak de kan de draad worden losgemaakt aan de onderkant. Als deze los is kan het lakdoek omhoog worden gedaan om de ketting te bekijken en de asmoeren los te maken. (Foto 30) Als de ketting op de juiste spanning is gebracht, hoeft je alleen nog maar de beide asmoeren en de remarmbeugel weer goed aan te draaien. Let er daarbij op dat het wiel volkomen recht staat en één lijn vormt met het voorwiel. Dat is het geval als de ruimte tussen het wiel en de achtervork aan beide zijden gelijk is. 16.9. Ketting vervangen Als jouw ketting versleten is en dus vervangen moet worden, koop er dan altijd een van hetzelfde merk en type. 16.10. Pedalen vervangen U kunt jouw fiets desgewenst met een steeksleutel eenvoudig van andere pedalen voorzien. De pedalen moeten wel aan de goede kant worden gemonteerd. Daarom zijn ze gemerkt met L en R. Als je de pedalen goed plaatst, draait je ze in de richting van het voorwiel vast en in de richting van het achterwiel los. (Foto 31)

14 | www.union.nl

Foto 29

Foto 30

Foto 31

17. Veilig fietsen

Uw veiligheid staat bij ons voorop. Onze fietsen zijn dan ook zo ontworpen dat je onbezorgd op pad kunt. In het belang van jouw veiligheid willen we je nog wat tips meegeven. 17.1. Kinderzitjes Voor het veilig vervoeren van kinderen op de fiets is het van belang dat je gebruik maakt van goedgekeurde kinderzitjes en maatregelen neemt om te voorkomen dat het kind met de voeten tussen de spaken of met de vingers tussen de zadelveren kan komen. Bij het vervoeren van twee kinderen op de fiets loopt je het risico dat je uit balans raakt in onverwachte situaties en daardoor ten val komt. Wanneer je met twee kinderen op stap wilt gaan is het veiliger een kinderkar aan te schaffen. Koop geen kinderzitje dat rechtstreeks aan de stuurbocht bevestigd moet worden. Jouw Union-dealer beschikt over veilige alternatieven die aan het frame of op de stuurpen bevestigd worden. Zet in elk geval nooit een kinderzitje vast op een aluminium stuur. Deze onderdelen zijn gevoelig voor beschadigingen. Bij teveel gewicht kunnen ze plotseling breken. Kinderzitjes mogen niet op een aluminium drager gemonteerd worden. Wij adviseren het achterzitje aan het frame te monteren. 17.2. Aluminium frames, vorken en onderdelen Als jouw fiets is gevallen en jouw aluminium frame of een ander aluminium onderdeel is daarbij vervormd, mag je deze nooit in de originele vorm terugbuigen. Het materiaal kan onzichtbaar al zo beschadigd zijn, dat het risico te groot wordt dat het alsnog op enig moment breekt. Zorg er bij montage van accessoires voor dat er altijd zacht materiaal tussen het accessoire en het aluminium zit om dit te beschermen tegen beschadiging door diepe krassen. Diepe krassen kunnen bij aluminium leiden tot breuk. 17.3. Sloten De AXA sloten zijn beveiligd tegen onbedoeld gebruik. Als je de fiets op slot wilt zetten dan moet je eerst het sleuteltje naar rechts draaien. Pas dan kunt je de hendel naar beneden drukken. Dat voorkomt dat bijvoorbeeld een achterop zittend kind het slot per ongeluk tijdens het fietsen vergrendelt. 17.4. Kabelslot en insteekketting Het is aan te raden om jouw fiets altijd aan het fietsenrek of elders aan de “vaste wereld” vast te zetten. Dat doet je het beste door de kabel door het rek, het frame en het voorwiel te halen. Is jouw fiets uitgerust met een AXA Solid plus slot, dan zijn er insteekkabels verkrijgbaar die in het slot te klikken zijn. Mocht je een ander, of nog helemaal geen slot hebben, dan raden wij je aan een los ART goedgekeurd kabelslot te kopen. Jouw Union-dealer is vanzelfsprekend graag bereid je te helpen een keuze te maken. 17.5. Fietsverzekering Mocht jouw fiets ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch worden ontvreemd, dan is het prettig als je een beroep kunt doen op jouw verzekeringsmaatschappij. jouw Union-dealer kan je over de mogelijkheden informeren. 17.6. Vervoer op de auto Als je iets verder van huis van jouw fiets wilt genieten, dan kunt haar met de auto vervoeren. Dat is altijd voor eigen risico, maar wilt je dat veilig doen, vraag bij uw Union-dealer dan naar een goede fietsdrager. Houd je er overigens wel rekening mee dat er grote krachten op uw fiets worden uitgeoefend als je deze op de auto vervoert. Controleer daarom altijd even of er geen onderdelen vanaf kunnen waaien. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de fietspomp, bidons of aan fietstassen. Ook bij aankomst is het raadzaam na te gaan of er geen onderdelen los zijn gaan zitten of misschien beschadigd zijn geraakt.

www.union.nl | 15

www.union.nl Wilhelminaweg 8, 6951 BP Dieren P.O. Box 1, 6950 AA Dieren The Netherlands T 0313-429 849, E [email protected]

16 | www.union.nl