GELUKTips & tricksWat is het? Hoe gaan we er mee om? Hoe help je geluk een handje?
Wat is geluk? Als ik aan geluk denk, dan denk ik altijd aan een gedichtje dat ik ooit eens schreef: Ergens vandaan komt het aangevlogen Als een druppel zo klein Een ster in de lucht Een geur in je neus Simpel en toch groots Geluk Ik vind het moeilijk om in ‘gewone’ taal onder woorden te brengen wat geluk nu voor mij is. Soms ben ik heel gelukkig als ik in het bos aan het wandelen ben en soms als ik gewoon op de bank een mooi boek aan het lezen ben. Maar ik kan ook heel gelukkig zijn als ik met een heleboel andere mensen bij een concert ben bijvoorbeeld. Het is best een lastig begrip, geluk. Het is, denk ik, voor iedereen anders. In het woordenboek staat onder geluk: voorspoed of het bewustzijn te verkeren in aangename omstandigheden; tevreden met zijn levenssituatie. Maar is tevreden zijn wel hetzelfde als gelukkig zijn? Wat is gelukkig zijn nu precies? Wanneer ben je gelukkig en wanneer ben je ongelukkig? Hoe kun je gelukkig worden en hoe zorg je er voor dat je het blijft? Wat zijn de voorwaarden voor geluk? Zijn die er wel of maakt het niet uit onder welke omstandigheden je bijvoorbeeld leeft? Bepaal jij zelf je eigen geluk of ben je afhankelijk van anderen? Is geluk een gevoel of is dat gevoel een resultaat van geluk? Is geluk een permanente staat van zijn of kun je alleen spreken van geluksmomenten? Allemaal interessante en actuele vragen. Het zijn vragen waar de filosofie zich ook al sinds het begin van haar geschiedenis mee bezig heeft gehouden, en dan vooral met de vraag naar de mogelijkheid van een gelukkig leven. Plato en Aristoteles brengen geluk allebei in verband met een handeling van de ziel (en wel een
deugdelijke/goede handeling). Bij beide is geluk dus een activiteit. Je moet zelf actief aan de slag om gelukkig te worden en om gelukkig te blijven. Ook denken beide filosofen dat je het gelukkigst wordt als je datgene doet wat van nature het beste bij je past; als je dat doet waar je voor gemaakt bent. Even kort door de bocht: Als je datgene doet wat het beste bij je past dan ben je goed bezig en als je goed bezig bent ben je ook gelukkig. Plato en Aristoteles stellen geluk dus gelijk aan het goede doen, al geven ze beiden wel een andere invulling aan het begrip ‘goed’. Voor Plato is er een universeel goed, het idee van het goede, terwijl Aristoteles het goede ziet als iets dat voor ieder mens anders is, al naar gelang het doel dat ze nastreven. Geluk is voor hem dus iets dat eigen is aan een persoon, en dus voor iedereen anders, en voor Plato is geluk juist een begrip dat voor iedereen hetzelfde is. Van al die mensen die handelen is volgens hen degene die zich bezig houdt met de wijsheid, met het vergaren van kennis over de werkelijkheid, het gelukkigst. De filosoof komt het dichtst in de buurt van de waarheid, van het goede, en zal daarom het dichtst in de buurt van het perfecte geluk komen. Nou dan bof ik, want ik heb filosofie gestudeerd! Gek natuurlijk, want waarom zou iemand die niet met zijn of haar neus in de boeken zit niet gelukkig kunnen zijn? Geluk lijk je niet te kunnen ‘vangen’. Het heeft volgens Plato en Aristoteles te maken
met je handelen. Handel je goed en deugdzaam, dan zal je gelukkiger zijn dan wanneer je slecht handelt. Maar kan een crimineel dan niet gelukkig zijn? Aristoteles zegt toch dat het begrip geluk voor iedereen anders is al naar gelang het doel dat men nastreeft? Misschien voelt een crimineel zich wel heel gelukkig bij de handelingen die hij uitvoert, ook al handelt hij in onze ogen niet goed. Ik denk dat Aristoteles en Plato gelijk hebben wat betreft datgene doen wat het beste bij je past en dit leidt tot geluk. Als je iets doet waar je plezier in hebt en waar je voldoening uit haalt dan zal je
gelukkiger zijn dan wanneer je iets doet wat je niet leuk vind en wat je met tegenzin doet. Je bent mijns inziens zelf verantwoordelijk voor dit proces. Jij bent zelf verantwoordelijk voor datgene wat je doet, voor de invulling die je aan je leven geeft, en dus ook voor je eigen geluk. En nee, je hebt niet alles wat er met je gebeurd zelf in handen, maar wat je er mee doet bepaal je wel zelf.
Basic 1 Maak je leven lekker simpel en overzichtelijk Ruim je leefomgeving op. Breng orde in je taken Ga aan de slag met je problemen (uit je gevoelswereld, in de rationele benadering. Mindmap welke stappen kan ik zetten om dit probleem op te lossen) Maak je koelkast regelmatig schoon. Buiten dat het hygiënisch is schenk je bewust aandacht aan het voedsel dat er ligt en geef je er extra energie aan. Hoe minder drama in je leven, hoe simpeler het is. Weeg af of je van een probleem een “ drama” wilt maken of het wilt oplossen? Vaak is het een ego kwestie. Laat hebzucht los. Laat verlangen los. Ik ben iemand die veel verschillende zaken tegelijkertijd doe. Maar ik leer steeds meer nee zeggen tegen dingen die ik niet wil. Contact met mijn gevoel is daarbij belangrijk. Rationeel kan ik wel wat willen maar dat wil niet zeggen dat qua gevoel dit ook wil. Door “naar binnen te gaan” kan ik beter nagaan wat ik nou echt wil.
Basic 2 Breng je lichaam in balans Kun je geen volledig biologisch menu betalen, geef jezelf dan een bio appel b.v. cadeau. Ga er voor zitten en voel wat het met je doet. Hou even de aandacht volledig bij het stuk fruit. Probeer zo min mogelijk voorgesneden groenten te kopen. Buiten dat het goedkoper is, is er al véél van de voedingswaarde verloren gegaan en zal het weinig meer bijdragen aan je energie. Juist als je iets met liefde en aandacht bereidt doet dat het wel. Spreek meer/ vaker je gevoelens uit. Dat vermindert stress. Vindt je dat een te grote stap….schrijf ze eens op. Probeer je verplichtingen te minderen. Iedereen baalt wel eens van zijn lichaam door die extra rimpel/kilo maar ben je vergeten hoe goed je lichaam is hersteld van die longontsteking of dat gebroken been. Dan kun je toch weer blij zijn met je lijf? Wees veel buiten. De wind waait de muizenissen uit je hoofd. Ga even 5 minuten van je drukke leven in de zonnestralen ( zomer of winter)staan/ zitten. Het geeft je rust, energie en vitamine Ga met het ritme van de seizoenen mee. Probeer extra te rusten in de winter. Wees productief in de lente. Eet ook met de seizoenen. Ik zit nu voor mijn gevoel in een omslagpunt in mijn leven als het gaat om sporten en bewegen. Het is mij duidelijk geworden dat zowel voor mijn lichaam als voor mijn geest het
belangrijk is dat ik sport. Voor mij zijn 2 kwesties belangrijk: hoeveel prioriteit geef ik aan sport. En wat is een sport die ik leuk vind? Ik eet vegetarisch sinds 2 jaar en dat bevalt goed. Wel is het uitkijken om niet teveel kaas te eten want dat maakt dik. Voedingsmiddelen die zo min mogelijk bewerkt zijn: ik denk dat al die toevoegingen niet goed zijn. Dus ik neem me voor om minder bewerkte producten te kopen. Stress minimaliseren: in het verleden heb ik veel stress gehad voornamelijk vanwege werk. Ik probeer nu meer dingen te doen die ik leuk vind waardoor ik minder stress heb. Bewegen & sporten Voeding dichter bij de natuur (minder vlees, veel waterhoudend voedsel) Voedingsmiddelen, die zo weinig mogelijk bewerkt zijn Stress minimaliseren Wees blij en tevreden met je lijf
Basic 3 Neem verantwoordelijkheid voor je eigen leven Niemand is verantwoordelijk voor jouw geluk behalve jijzelf. Wacht dus niet op een ander om gelukkig te worden. Gelukkig zijn is een keus ook al lijken de problemen gigantisch. Maak dan kleine beetjes geluk om te beginnen. Zie die grappige vogel, lees dat leuke stukje op internet….ga opzoek naar kleine stukjes geluk en je zult steeds groter stukken gaan vinden. Stel jezelf eenvoudige doelen. Hou het realistisch. Dan bereik je ze (eerder) en heb je er langer plezier van dat je zelf iets bereikt hebt. Ik heb een probleem/ergernis dus ben ik ook degene die er wat aan moet doen. Ik ben al langer bezig met persoonlijke ontwikkeling. Daar hoort ook bij het compleet zijn met mijn verleden. Ik merk dat steeds beter in staat ben om actief sturing te geven in wat ik wil met mijn leven. Verander je gedrag: gedrag is maar het topje van de ijsberg, dieper liggend gaat het ook om zaken als (belemmerende) overtuigingen. Maar de buitenwereld kijkt alleen naar je gedrag. Ik wil daarbij wel authentiek zijn, ik heb geen behoefte om een toneelstukje op te voeren.
Basic 4 Leer te genieten van ieder moment Leer een oefening om te gronden/ aarden. Prik deze uitspraak van Eckhart Tolle op je koelkast: “in het verleden gebeurt niets meer”. Ik ben vaak weg met mijn gedachten. Dat kan zijn omdat ik me verveel. Door wat te zeggen ben ik weer meer present. De natuur is natuurlijk prachtig om te zien. En ik kan ook genieten van mensen. Ik ben wel zo’n beetje klaar met ‘toen’! Iedereen is weleens met zijn gedachten ergens anders. Door te genieten van het moment kun je heel eenvoudig gelukkiger worden. Het hier en nu is de essentie van je leven Blijf niet hangen in straks en toen Ik ben verder ook wel iemand die nadenkt over de toekomst. Dromen is prima, maar met de voeten in de klei staan is ook een kwaliteit!
Basic 5 Uit je liefde en dankbaarheid Het leven draait om positieve energie, fijne emoties, dingen die je gelukkig maken kortom om liefde. We zoeken allemaal naar meer liefde in ons leven. Geef liefde om meer liefde te ontvangen. Uit je dankbaarheid. Ben je boos, teleurgesteld of geïrriteerd draai het om en uit je dankbaarheid. Wees dankbaar voor kleine dagelijkse dingen. Dat je net op tijd bent voor de trein en niet dat het zo druk was in de trein. Dat je net tussen de buien door droog bent thuis gekomen, niet dat het zoveel heeft geregend vandaag. Plaats tegenover elke negatieve uitlating ook een positieve. Wees ook dankbaar voor grote voorspoedige dingen die je ten deel vallen. Zwak het niet af. Ik heb me nooit zo gerealiseerd dat iedereen om meer liefde zoekt in het leven. In welk vorm dan ook. Ik realiseer me dan ook dat ik lang niet altijd de liefde die ik voel communiceer. Misschien ben ik bang om te soft of slijmerig over te komen. Ik neem me voor om als ik me boos of gefrustreerd voel dit te nomen en om tevens aan te geven waar ik wel dankbaar voor ben.
Tegeltjeswijsheid Geluk: tussenstation tussen te weinig en te veel * Geluk is een samenraapsel van heel kleine dingen
afhankelijk heeft gemaakt, en niet van anderen, heeft de beste weg voor een gelukkig leven gevonden *
* Succes is krijgen wat je wilt, maar geluk is willen wat je krijgt
Als je niet in het geluk gelooft, zal je het nooit meemaken.
*
*
Op het geluk moet je niet wachten, je moet het tegemoet gaan
De ene draagt zijn ongeluk als een lichte veder, de ander sleept zijn geluk voort als een zware last.
* Wie zich gelukkig voelt met het geluk van anderen, bezit een rijkdom zonder grenzen • Het geheim van geluk ligt niet in het doen wat je leuk vindt, maar in het leuk vinden wat je moet doen * Hij die alles wat gelukkig maakt van zichzelf
* Dit vind ik het schoonste en echtste geluk: niet weten waarom, zonder reden.
Een bepaalde invloed van aanhoudende verveling is essentieel voor een gelukkig leven.
Loop niet te hard, het geluk loopt dikwijls achter je.
*
*
Geluk is als een vlinder. Hoe meer je er op jaagt, hoe verder hij zich van jou verwijdert. Maar als je rustig blijft zitten en je aandacht aan andere dingen besteedt, komt hij vanzelf op je schouders zitten. * Geluk is niet te koop en toch wil je veel betalen om gelukkig te lijken. * Geluk moeten we onderweg zoeken en niet aan het eind van de weg, want daar is de reis afgelopen. * Het geluk is een parfum: wij kunnen het niet over een ander uitstorten zonder dat er enige druppels op onszelf vallen. * Het geluk is gemaakt van heel veel droom en een beetje werkelijkheid. * Het geluk loopt wel eens de tegenovergestelde richting uit van je principes. * Het geluk treedt graag binnen in het huis waar opgeruimdheid heerst.
Met geld kun je geen geluk kopen, maar wel een staf van deskundigen betalen om het probleem te bestuderen. * Misschien is er geen gevoel dat groter geluk geeft dan dat men voor andere mensen iets kan betekenen. * Wanneer gij morgen een groter geluk verwacht, dan schijnt heden de helderste zon donker. * Wie het geluk niet kan genieten als het komt, moet niet klagen als het hem verlaat. * Zoek nooit het geluk, want je zoek je een ongeluk. * Voor elke minuut dat je boos bent, verlies je 60 seconden geluk. * Door je te ont-doen van alle moeten, ont-moet je jezelf… *
* Het geluk wordt het heel snel moe iemand op de rug te dragen. *
Alles wat je aandacht geeft, groeit. Dus als je iets wilt loslaten, moet je er geen aandacht meer aan geven. * Wacht niet op een goede dag, maak er een!
Wat zeggen de Geluksprofessoren Basic 1 Maak je leven lekker simpel en overzichtelijk Stavros Drakopoulos (Griekenland): Richt je op vrijheid, levenskwaliteit, vertrouwen en relaties. Die hebben een grotere invloed op geluk dan geld. Ernst Gehmacher (Oostenrijk): Je geluk neemt toe als je let op drie fundamentele factoren: fit, friends & fun. Axel R. Fugl-Meyer (Zweden): Vier factoren beïnvloeden het geluksniveau: intimiteit (partnerrelatie, gezinsleven, seksleven), gezondheid (somatische en psychische gezondheid), vrije tijd (contacten met vrienden, ontspanning) en voorziening (beroep, economie). Marek Blatny (Tsjechië): De belangrijkste kracht is zelfontplooiing. De eerste is zelfaanvaarding. Eduardo Wills-Herrera (Colombia): De kwaliteit van het werk en arbeidsvreugde zijn belangrijke dimensies van welbevinden. Luisa Corrado (UK): De mate van eigenwaarde die mensen uit hun werk halen, beïnvloedt hun geluksniveau aanzienlijk.
José L. Zaccagnini (Spanje): Je kunt je eigen geluk slechts vinden via jouw eigen weg. Ilona Boniwell (UK): Maak elke dag wat tijd voor jezelf. Werk elke dag iets af. Reidulf G. Watten (Noorwegen): In rijke landen is het nadelig voor het geluk om meer belang te hechten aan inkomen en materiële bezittingen. ‘Zijn’ en ‘zingeving’ zijn belangrijker. Dora Guorun Guomundsdottir (Ijsland): Toon mensen dat ze het belang van geld overschatten. Dat bepaalt slechts voor 40% het geluk. Niet voor 70%, zoals sommigen denken.
Basic 2 Breng je lichaam in balans Reynaldo Alarcón (Peru): Ouder worden maakt je niet ongelukkig. Je leert je emoties beter onder controle te houden. David G. Myers (VS): Glimlach. Beweeg en slaap voldoende. David Watson (VS): Het is belangrijk om lichamelijk actief te zijn en streefdoelen, waarden en interesses te hebben die zin geven aan je leven. Cassie Robinson (UK): Verwelkom seksualiteit als essentieel in het leven. Neem je voor deze prachtige energiebron ruimer te ervaren, begrijpen en toe te passen.
Basic 3 Neem verantwoordelijkheid voor je eigen leven Miriam Akhtar (UK): Geluk is een spier die je kunt trainen. Als je eraan werkt, wordt die sterker. Een twaalfstappenplan zorgt hiervoor: toon je dankbaarheid, gebruik je sterktes, volg een doel, vind je kracht, beweeg, probeer het geluksdieet, cultiveer optimisme en veerkracht, werk aan je relaties, zorg voor plezier, streef naar spiritueel geluk, rust en vernieuwing. Robert Biswas-Diener (VS): Probeer wat je als een mislukking ervaart zo in een perspectief te plaatsen dat het een succes wordt. José de Jesús Garcia Vega (Mexico): Je hebt altijd de keuzevrijheid om welke situatie dan ook op welke wijze dan ook te benaderen. Ekaterina Selezneva (Rusland): Wacht niet passief af tot het jouw beurt is. Onderneem actie en verbeter je vaardigheden.
Sonja Lyubomirsky (VS): Aan veertig procent van ons gelukspotentieel kunnen we zelf iets doen. Wolfgang Glatzer (Duitsland): Dit zijn de drie stappen naar geluk: hebben (een basislevensstandaard), houden van (familie, vrienden) en zijn (wat verder gaat). Elie G. Karam (Libanon): Leer je eigen temparement en karakter kennen en probeer jezelf te sturen. Gary T. Reker (Canada): Geluk is een gevolg. Het vloeit voort uit verbondenheid en engagement in acties die het leven bevestigen. Zingeving en een doel in het leven zorgen voor geluk, niet andersom. Ilona Boniwell (UK): Neem verantwoordelijkheid op voor je eigen tijdsgebruik. Joshi Wasundhara (India): Succesvolle mensen bekijken zichzelf als krachtig. Ze zijn ervan overtuigd dat ze iets kunnen doen slagen. Dora Guorun Guomundsdottir (Ijsland): Het is niet een ‘gemakkelijk’ leven dat ons gelukkig maakt. Het belangrijkste is de houding die we aannemen tegenover tegenslagen en hoe we daarmee omgaan.
Basic 4 Leer te genieten van ieder moment Elena Pruvli (Estland): Aanvaard veranderingen. Beschouw ze als een uitdaging en leer ervan. Robert A. Cummins (Australië): Beschouw je geluksgevoel als een soort lichaamstemperatuur: soms gaat die omhoog, soms omlaag, maar meestal bereikt die weer een normaal niveau. Noraini M. Noor (Maleisië): Geluk wordt gekenmerkt door tevredenheid en vrede met zichzelf en de wereld. Daniel T.L. Shek (China): Wanneer ‘yin’ en ‘yang’ in evenwicht zijn, kun je een toestand van innerlijke harmonie bereiken die uiteindelijk kan resulteren in innerlijk geluk. Grant Duncan (Nieuw-Zeeland): Aanvaard dat een zekere mate van verdriet en lijden in je leven nodig zijn en soms zelfs de moeite waard. Eunkook M. Suh (Zuid-Korea): De vitale factor is een positief, optimistisch en opgewekt karakter. Als je niet zo bent, probeer dat temparement dan over te nemen van anderen. Zoek persoonlijke vrijheid: ademruimte om de verwachtingen, regels en standaarden die anderen hebben opgelegd te doorbreken. Jan Delhey (Duitsland): Het gros van de mensen in geavanceerde moderne maatschappijen geeft aan best tevreden en gelukkig te zijn met hun leven.
Wilibald Ruch (Zwitserland): Bijna iedereen wil gevoel voor humor hebben en is bang om uitgelachen te worden. Humor kan worden getraind en heeft een causaal effect op de levensvoldoening. Sakari Suominen (Finland): Problemen zijn onvermijdelijk. Problemen oplossen zorgt voor welbevinden. Sergiu Baltatescu (Roemenië): We zijn voorgeprogrammeerd tot geluk, maar de manier waarop we die doelstelling bereiken hangt grotendeels af van onze eigen creativiteit.
Basic 5 Uit je liefde en dankbaarheid Christopher Peterson (VS): Zoek het geluk niet in jezelf, maar in je betrokkenheid bij anderen. Koester de mensen die belangrijk voor je zijn: je ouders, leerkrachten, gezin en familie, collega’s en vrienden. Ying-yi Hong (China): Een geluksgevoel kan zich zowel uiten door opwinding en extase als door rust en sereniteit. Andrew Clark (Frankrijk): De kwaliteit van de interacties tussen individuen is een sleutelelement voor welbevinden. Een vertrouwensrelatie op het werk en met instellingen maakt mensen gelukkiger. Leonardo Becchetti & Giacomo Degli Antoni (Italië): Zorgen voor andermans welzijn, zelfs wanneer we onszelf daarmee materieel benadelen, maakt ons gelukkiger dan wanneer we uitsluitend aan onszelf denken. D.J.W. Strümpfer (Zuid-Afrika): Reken op en sta open voor steun van iedereen om je heen, zoek die actief en verleen zelf ook steun aan anderen. Robert E. Lane (VS): De belangrijkste bronnen van welbevinden in ontwikkelde landen zijn vriendschappen en een goed familieleven. José L. Zaccagnini (Spanje): We kunnen positieve emoties alleen doen toenemen door van iets of iemand te houden. Anastasia M. Bukashe (Zuid-Afrika): De echte schat zit in ons binnenste. De liefde die we zoeken is de liefde voor onszelf. Het geluk dat daaruit voortkomt, is bestand tegen de schade die we in het leven oplopen.
Geluk volgens kids • • • • • • • • • • • •
Verjaardag vieren spelen met vriendjes bij familie zijn een voldoende halen leuke film kijken jezelf leuk vinden op vakantie gaan geloven in jezelf slappe lach durven zeggen wat je wilt tevreden zijn
Verantwoording: ‘Geluk. Tips & tricks’ is een uitgave van Happiness4all, (www.happiness4all.nl), Juni 2013. Aan deze uitgaven werkte mee: Manon Spaan, Diana Blanken en Etienne Verlaat. Met dank aan Antoinette Heij voor de redactie. Bronnen: • Geluk in een eierdop. SoChicken (www.SoChicken.nl), Jelle Hermus. • Geluk. The World Book of Happiness (Leo Bormans hoofdredactie). • Internet.
