Geestelijke gezondheid…!? Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen Jan Van Speybroeck, VVGG
Ik stel u voor Antoinette •Telecomsector •Gehuwd, 3 kleine kinderen •Sportieve hobby’s •Elk jaar toch een verre reis •Beperkte vriendenkring, eerder functioneel •Is een paar maand geleden gestart met antidepressiva •(Vind haar naam maar niks)
Cijfers voor Gent Bevolkingscijfers inwoners
vrouwen
totaal
België 1/07/11 5.106.005 5.325.472
10.431.477
Gent 1/08/11
mannen
122.192
125.704
Invaliditeitscijfers •33,60% omwille van psychische stoornis •Naar Gent vertaald: 55.056 mensen (beroepsbevolking, 66,1%)
247.896
2,4%
Zorgvoorzieningen Gentse GGZ (2de en 3de lijn) voorziening Alcohol - medicatie Algemene psychiatrie Crisisinterventie - Algemene psychiatrie Crisisinterventie - Drugs Dagbehandeling Illegale drugs Persoonlijkheidsstoornissen Psychose Rehabilitatie Specifiek aanbod Stemming- en angststoornissen
• • • •
aantal 7 Voorzieningen 7 Voorzieningen 8 Voorzieningen 3 Voorzieningen 5 Voorzieningen 3 Voorzieningen 7 Voorzieningen 8 Voorzieningen 4 Voorzieningen 12 Voorzieningen 9 Voorzieningen
Ong. 1000 bedden PZ , 200 bedden PAAZ 1/10de van de bedden Ong. 150 bedden PVT, 240 bedden BW (België: 158 b./100.000 inw. Omgerekend naar Gent = Ambulant: ong. 5.000 patiënten 392 bedden) Huisartsen: 279 (148 solopr, 23 duopr, 10 www.psygent.be groepspr., 8 wgc): 1 op 3 pat. GGZ-gerelateerd?
Prevalentie psychische ziekte • Één op vier (lifespan) • ESEMeD: – Op jaarbasis • Angst 6% • Depressie 5% • Alcohol 2%
– Op langere termijn • Stemmingsstoornissen 15% • Angst 13% • Alcohol 8%
• Suïcidecijfers Gent (onderschatting door huisartspeilpraktijk): 542 pogingen in 2009 (bij 74%: zelfvergiftiging (benzo)) • 29,3% niet of laattijdig naar reguliere hulpverlening
Redenen om niet of laat hulp te zoeken • Ik wilde mijn problemen zélf oplossen • Ik dacht dat de problemen zelf weg zou gaan • Ik had geen vertrouwen in de hulpverleners waar ik naar toe zou moeten gaan • Ik dacht niet dat iemand me zou kunnen helpen • Ik ben toch niet gek + de invloed van familie, vrienden Trimbos, 2009 Voorspellers van zorggebruik in de eerstelijn en de tweedelijns GGZ
misvattingen rond gg: • • • • •
• •
• • • •
Psychiatrische aandoeningen zijn geen echte medische ziekten zoals hartziekten en diabetes. Mensen met een mentale ziekte zijn gewoon "gek". Mensen met een ernstige psychische ziekte, zoals schizofrenie, zijn doorgaans gevaarlijk en gewelddadig. Psychische ziekten zijn een gevolg van een slechte opvoeding. Depressie is het gevolg van een zwakke persoonlijkheid of een karakterfout en mensen met een depressie kunnen daar gewoon mee ophouden als zij voldoende zouden willen. Schizofrenie betekent een gespleten persoonlijkheid Een mentale aandoening kan overwonnen worden met voldoende wilskracht. Als men moet worden behandeld voor een psychiatrische aandoening betekent dit dat de betrokkene in zekere zin "gefaald" heeft of zwak is. Een verslaving is een keuze van levensstijl en wijst op een gebrek aan wilskracht. Alle psychiatrische behandelingen zijn pijnlijk en barbaars. Als iedereen doet wat hij moet doen en hard werkt, zullen er geen geestelijke gezondheidsproblemen zijn. Psychiatrie: eens er in kom je er nooit meer uit Bauwens, 2007 Er zijn er twee ontsnapt uit de psychiatrie
Aanpak vanuit zorg… • Reguliere zorg (lijnen), meer en meer categoriale zorg… • Nieuwe projecten – Eerstelijns psychologische functie (welzijn / ggz) (6 proefprojecten in Vlaanderen vanaf 1/12 voor 3 jaar; vroegdetectie, vroeginterventie, kortdurend en generalistisch; samenwerking SEL – CAW – CGG; locatie in 1ste lijn)
– E-mental health / online hulpverlening – Suïcidepreventie: Online learning, ASPHA, IPEO/PIZS, VAS (gezondheidsconferentie 17/12/11)
– Art.107 / vermaatschappelijking – Buddywerking – VDIP
• Beeldvorming!
Graham Thornicroft en stigma onwetendheid
stigma
discriminatie
J.M. Caldas de Almeida en stigma • We kunnen niet aan stigma en discriminatie werken zonder de kwaliteit van de zorg aan te pakken • We kunnen niet aan de kwaliteit van de zorg werken zonder stigma en discriminatie aan te pakken • Aanvulling: kwantiteit van de zorg…
Beeldvormingsplan Doel
Actie
sensibiliseren
• Brede publiekscampagnes • Media-aandacht • BV…
informeren
• • • • •
inspireren
• Good practices • Materiaal ter beschikking stellen
engageren
• Gedragsverandering die zich concretiseert in …
evalueren
• Uiteindelijke doelgroep: de patiënt
Documentatie en informatie Facts and figures: (legitimatie) Publiekswebsite “psyche-pedia” Ontmoetingsstrategie!
Globale boodschap • Een op vier: iedereen wordt er vroeg of laat in de een of andere context mee geconfronteerd! • Zorgzaam omspringen met eigen (geestelijke) gezondheid en die van anderen • Hulp vragen en hulp bieden • Zo niet: persoonlijk en maatschappelijk deficit
Doelgroepen
Doelgroepen
Doelgroepen • “ik doe mee” – Ik registreer, vraag materiaal aan, heb een voorstel
• Bestaande acties bundelen en versterken • Nieuwe acties – Betrekken relevante actoren – Acties in functie van • Beeldvorming • beleid
VVGG
