WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen
Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud is gebaseerd op gesprekken met diverse hulpverleners en cliënten en op bestaand voorlichtingsmateriaal. De brochure is verkrijgbaar in het Nederlands en in het Chinees en is op te vragen bij Mikado via www.mikadonet.nl,
[email protected] of 010 - 2410041.
© MIKADO, Rotterdam 2007
In deze brochure vindt u informatie over uw gezondheidsklachten en verslavingsproblemen en waar deze mee kunnen samenhangen. U vindt er informatie over wat u kunt doen aan deze klachten en waar u hulp kunt vinden. Deze informatie kan ook van belang zijn voor mensen in uw omgeving. Ik voel me niet goed – Wat heb ik? U voelt zich (al een tijd) niet goed. Er is iets aan de hand, maar u weet niet precies wat. Het kan zijn dat u vaak angstig bent, van elk geluid schrikt of niemand meer vertrouwt. Of dat u lichamelijke klachten heeft waarvoor de arts geen oorzaak kan vinden. Het kan ook zijn dat u veel last heeft van slapenloosheid en nachtmerries of erg prikkelbar en boos bent. Of dat u zich erg somber voelt, nergens meer zin in heeft en misschien zelfs denkt dat u liever dood was. Deze problemen kunnen uw dagelijks leven behoorlijk verstoren. Ze kunnen u belemmeren om gewoon uw leven te leiden. De problemen kunnen te maken hebben met uw werk, opleiding of uw familie. Maar ook met uw stemming en gevoelens. Iemand kan in meer of mindere mate belemmerd worden in het dagelijks functioneren. De klachten hinderen bijvoorbeeld in relaties, op het werk of de opleiding of bij heel alledaagse dingen zoals het huishouden doen. Of ze benemen iemands levensvreugde. Psychische gezondheid kan net zo belangrijk zijn als lichamelijke gezondheid. Psychische aandoeningen zorgen ervoor dat uw mentale welzijn uit balans raakt. Normaal functioneren wordt daardoor verstoord. Een lichamelijke oorzaak kan meestal niet worden vastgesteld. De psychische verschijnselen kenmerken zich door plotselinge, aanhoudende of steeds terugkerende storende of bedreigende gevoelens, gedachten, en/of gedragingen. Ze kunnen wat betreft aantal, aard en ernst sterk uiteenlopen. Welke klachten iemand heeft, hoeveel en hoe hij of zij die klachten ervaart, hangt af van de (onderliggende) oorzaak en de ernst van de problemen. Dat kan dus van mens tot mens verschillen. Psychische problemen kunnen moeilijk zijn voor zowel uzelf als ook voor uw familie en vrienden. Hoe ontstaan de klachten? Uw klachten kunnen meerdere oorzaken hebben. Ze kunnen te maken hebben met uw leefsituatie, het gemis van familie of vrienden, de kennismaking met een nieuwe taal en cultuur in Nederland of met schokkende gebeurtenissen die u heeft meegemaakt. Ook lichamelijke en persoonlijke factoren kunnen een rol spelen. Sommige klachten komen in bepaalde families meer voor dan in andere. En sommige mensen zijn van nature optimistischer dan anderen.
Aan de buitenkant zie je het niet Veel mensen denken dat mensen met psychische problemen makkelijk te herkennen zijn. Zo iemand gedraagt zich vreemd, is druk of gewelddadig. Dat is niet zo. Aan de meeste mensen merk je “aan de buitenkant” doorgaans niet dat ze last hebben van psychische problemen. Je merkt hooguit dat mensen met de meest voorkomende psychische problemen zoals depressie en angst, zich meer terugtrekken uit het sociale leven, wat minder vrolijk zijn dan anders of zich voor een tijdje ziek melden op het werk. Vaker dan u denkt Psychische problemen komen veel vaker voor dan men denkt. Ze komen in alle landen en culturen voor. Overal ter wereld kunnen mensen psychisch uit balans raken en klachten krijgen. Wereldwijd krijgt bijna een kwart van de mensen gedurende zijn of haar leven te maken met psychische problemen. U hoeft zich niet te schamen Veel mensen schamen zich als ze naar de geestelijke gezondheidszorg worden verwezen. Ze zijn bang dat andere mensen denken dat ze gek zijn. Maar hulp krijgen van de ggz betekent niet dat u gek bent. U heeft hulp nodig om uw problemen en klachten aan te pakken. Bij de ggz kunt u hulp krijgen van iemand die gespecialiseerd is in de behandeling van deze klachten. Wanneer moet u hulp zoeken? Dat hangt af van de zwaarte van de problematiek en de invloed die de problemen hebben op het dagelijks leven. Bij psychische problemen is niet altijd snel of eenvoudig vast te stellen wat er aan de hand is. Het onderscheid met normale problemen is moeilijk te maken. Als de problemen lang aanhouden, verergeren of vaak in korte tijd terugkomen en als iemand belemmert wordt in het dagelijks functioneren, dan is hulp zoeken belangrijk. Als u twijfelt, vraag het uw huisarts. Verslaving
Huiselijk Geweld
Een van de problemen die kunnen voorkomen is verslaving. De meeste mensen drinken wel eens alcohol of gaan wel eens naar het casino. Sommige mensen gebruiken drugs of slaapmiddelen zonder medische reden Hierdoor voelt iemand zich zelfverzekerder, ontspannen of heeft zo het gevoel er meer bij te horen. Maar als iemand daar niet meer mee kan stoppen en als de middelen of het gokken negatieve invloed hebben op het dagelijks leven, bijvoorbeeld het gezin of werk, dan is er spaken van verslaving.
Geweld binnen het gezin komt voor in alle sociaal economische klassen en binnen alle culturen. Vaak wordt erover gezwegen, maar het komt vaker voor dan men denkt. Meestal zijn vrouwen en kinderen het slachtoffer, maar ook mannen, ouders en ouderen kunnen het slachtoffer van huiselijk geweld zijn. Dat is nog moeilijker om over te praten. Het kan gaan om lichamelijk, seksueel en geestelijk geweld. Ook als het voelt als een uitzichtloze situatie, zijn er mogelijkheden voor hulp.
Hoe kan een hulpverlener u helpen? Vaak is een behandeling een combinatie van gesprekken, medicijnen en (lichamelijk) bezig zijn. Een belangrijk deel van de behandeling bestaat uit gesprekken over uw klachten, situatie en ervaringen. In overleg met u, kan daar ook uw partner, gezin of familie bij worden betrokken. Als het moeilijk is om te praten dan kan er ook gezocht worden naar andere manieren om u uit te drukken. Bijvoorbeeld bewegen of schilderen. Soms kan een arts of psychiater u medicijnen voorschrijven. Deze kunnen de ernstige klachten helpen verminderen. Door de hulp kunnen uw klachten geleidelijk verminderen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u beter gaat slapen of niet meer zo vaak nachtmerries hebt. Daardoor kunt u zich rustiger gaan voelen. Een ander effect kan zijn dat u weer wat meer plezier krijgt in uw leven en uw situatie beter aankunt. Waar kunt u hulp zoeken? Mensen die nog nooit te maken hebben gehad met de geestelijke gezondheidszorg, weten vaak niet waar ze terechtkunnen, wat ze kunnen verwachten en hoe ze iemand kunnen vinden die ze kunnen vertrouwen. Het is lang niet altijd eenvoudig te praten over psychische problemen. Misschien is het prettig als u dit eerst anoniem kunt doen, bijvoorbeeld via een telefonische hulplijn. Het kan prettig zijn uw hart op die manier te luchten, voordat u de stap naar mensen uit uw omgeving of naar de gezondheidszorg zet. Het zoeken naar hulp begint vaak bij de huisarts. Als u vertrouwen heeft in uw huisarts, kan deze meestal prima hulp en ondersteuning bieden. Uw huisarts kan u helpen uw gevoelens en klachten in kaart te brengen en u helpen bij het vinden van de juiste (specialistische) hulp. Dikwijls gaan psychische problemen in de tijd als het ware vanzelf over, bijvoorbeeld doordat de omstandigheden zijn veranderd. Doorverwijzing naar professionele hulp is dus niet altijd nodig. Als dat wel nodig is dan kan een instelling voor geestelijke gezondheidszorg of verslavingszorg u helpen. U wordt dan verwezen door de huisarts of een andere hulpverlener. Het algemeen maatschappelijk werk (AMW) kan u ook helpen bij maatschappelijke problemen (huisvesting, financiën, uitkeringen) met een psychosociale achtergrond. Voor het AMW is verwijzing door een huisarts niet nodig. U kunt zelf een afspraak maken of bellen tijdens het telefonische spreekuur. Tips voor het eerste contact met de huisarts of een hulpverlener 1) Bedenk van te voren wat u wilt vertellen vragen 2) Probeer helder en kort te formuleren 3) Vraag door als u iets niet begrijpt 4) Noteer de namen van de personen met wie u spreekt, en de datum van het contact.
Kosten Veel kosten voor huisartsenbezoek, medicijnen en ggz behandelingen worden vergoed door de ziektekostenverzekering. U kunt bij uw ziektekostenverzekering navragen welke kosten precies worden vergoed. Voor asielzoekers bestaat een Ziektekostenregeling Asielzoekers die de hulp vergoedt.
Geheimhouding De hulpverlener heeft een geheimhoudingsplicht. Alleen met uw toestemming mag informatie over u aan andere mensen gegeven worden, ook aan uw familieleden.
Tolken Een tolk kan helpen bij de communicatie tussen u en de hulpverlener. U kunt de hulpverlener vragen een tolk in te schakelen. Deze kan bij het gesprek aanwezig zijn of telefonisch tolken. Ook de tolk heeft geheimhoudingsplicht.
Waar vind ik hulp? Onderstaand adressen en telefoonnummers om u te helpen bij het vinden van de juiste hulp. U kunt ook altijd uw huisarts om adviezen te vragen. Ook kunt u de informatie vinden in het telefoonboek of via internet. Telefonische hulplijnen: Nederlandstalig: Hulplijn Korrelatie 0900-1450 Hulplijn Gokken van stichting AGOG 0900-2177721 Chineestalig: Amsterdam (JellinekMentrum) Maatschappelijk werk & voorlichting over geestelijke gezondheid en verslaving. Tel: 020-5904660 Den Haag (Stichting De Chinese Brug) Maatschappelijk werk Tel: 070-361 6689 Rotterdam (Stichting Wah Fook Wui) Maatschappelijk werk Maandag - vrijdag 1130-1230 Tel: 010-476 5419 Meldpunt huiselijk geweld voor Chinese vrouwen en kinderen 24uur telefonische informatie Tel: 030-231 3020
Algemeen Maatschappelijk Werk kunt u vinden in het telefoonboek of via www.amw-vangnet.nl GGZ hulpverlening kunt u vinden in het telefoonboek of via www.ggznederland.nl (klik op ‘links’) Een instelling voor verslavingszorg is te vinden in het telefoonboek en via www.verslaving.startkabel.nl
