Handleiding Materialenkoffer Geestelijke Gezondheid
Logo Brugge – Oostende vzw Ruddershove 4 8000 Brugge 050 32 72 95
[email protected]
Inhoudstafel
Werken aan geestelijk gezondheidsbeleid op school?.............................................................................. 3 Waarom? ............................................................................................................................................... 3 Een geestelijk gezondheidsbeleid op school? ....................................................................................... 3 Materialenkoffer geestelijke gezondheid ................................................................................................. 6 Hopla, voel je goed… ............................................................................................................................. 6 Een doos vol gevoelens ......................................................................................................................... 7 Hartenboeken........................................................................................................................................ 7 De grote groene victormap ................................................................................................................... 8 Het gat in de haag.................................................................................................................................. 9 Een huis vol gevoelens en axen ........................................................................................................... 10 Ik ben nummer 13 ............................................................................................................................... 11 Kinderkwaliteitenspel .......................................................................................................................... 11 Een wereld vol troost .......................................................................................................................... 12 Boeken ‘Hé, doe je mee?’.................................................................................................................... 13 Themadossier: bang voor faalanst? .................................................................................................... 13 Themadossier: pesten stoppen stap voor stap ................................................................................... 15 Toeka + Toeka² .................................................................................................................................... 16 Omdat ze het waard zijn ..................................................................................................................... 17 Babbelspel junior ................................................................................................................................. 18
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
Kikkerbecoolspel ................................................................................................................................. 18
2
In de put – uit de put ........................................................................................................................... 19
WERKEN AAN GEESTELIJK GEZONDHEIDSBELEID OP SCHOOL?
WAAROM? Kinderen en jongeren brengen een vierde van hun tijd door op school. Die schooltijd omvat naast lestijden ook tal van andere momenten, die de loutere kennisoverdracht ver overstijgen. Het gaat om kleine en grote pauzes, al dan niet gekoppeld aan maaltijden. Het gaat om school- of klasuitstappen en allerlei naschoolse activiteiten, die niet los te koppelen zijn van de schoolcontext. Een kind brengt veel tijd door op school. Alleen al daarom hoort een school een veilige plaats te zijn. De school is bij uitstek de plaats waar leerlingen leeftijdsgenoten ontmoeten, beter leren kennen… Het is ook een belangrijke plaats om kennis te maken en leren om te gaan met sociale regels en afspraken en waar gewerkt wordt aan attitudevorming. De school wordt dikwijls gezien als een omgeving waar leerlingen meer mens worden, waar levenslange vriendschappen vorm krijgen. Maar de school is evengoed een omgeving waar tal van conflicten tot uiting kunnen komen. Die conflicten en de manier waarop een school ermee omgaat kunnen een grote impact hebben op het parcours dat nog afgelegd moet worden. Er wordt algemeen aangenomen dat kinderen en jongeren die zich goed voelen op school, betere studieresultaten kunnen voorleggen. Goede studieresultaten helpen op korte en halflange termijn bouwen aan een positief evenwichtig zelfbeeld. Goede schoolresultaten vormen mee de onderbouw van een volwassenheid met betere garanties op zelfontplooiing, zelfrealisatie en een goede levenskwaliteit. Het is duidelijk dat de school een belangrijke impact heeft op de psychosociale ontwikkeling van de leerlingen, op het zelfbeeld en op het vermogen om duurzame relaties aan te gaan met leeftijdsgenoten en volwassenen.
EEN GEESTELIJK GEZONDHEIDSBELEID OP SCHOOL?
Handleiding Geestje Gezond
Het aanleren van sociale vaardigheden en het werken aan het algemeen welbevinden van leerlingen is niet eenvoudig. Effect ondervinden van je inspanningen en acties vergt doordacht werk. Om doordacht of procesmatig te werk te gaan, kan de gezondheidsmatrix een basishulpmiddel zijn. Deze matrix stimuleert om niet enkel acties op te zetten rond educatie op klasniveau, maar ook verder te kijken naar de school en omgeving. We reiken een voorbeeldmatrix aan om u een idee te geven hoe een matrix rond geestelijke gezondheid er kan uitzien.
3
EDUCATIE (aanleren kennis, vaardigheden, attitudes)
INDIVIDUEEL NIVEAU Onthaaldag voor nieuwe leerlingen
KLASNIVEAU Werken met concrete pakketten uit de educatieve koffer (bv. Toeka)
SCHOOLNIVEAU Werken met concrete pakketten uit de educatieve koffer (bv. Toeka)
OMGEVINGSNIVEAU Ouderparticipatie: Informerende brief ouders
Infosessies over het project en thematiek voor de leerkrachten STRUCTURELE MAATREGELEN (positief schoolklimaat)
Elektronisch leerlingvolgsysteem
Creëren van een aangenaam klaslokaal
Een positief leefklimaat creëren: de school moedigt een gezonde levensstijl aan d.m.v. een gezond aanbod.
Samenwerking met lokale partners
Werkgroep ‘gezondheid’ op school AFSPRAKEN
Engagement van de leerling
Duidelijke klasafspraken
Uitgewerkt school en arbeidsreglement
Afspraken naar de ouders toe
ZORG EN BEGELEIDING
Vroegdetectie bij leerlingen
Huiswerkbegeleiding
Samenwerking, afstemming met het CLB
Betrekken van ouders bij begeleiding van een leerling
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
Vertrouwensleerkracht
4
In een geestelijk gezondheidsbeleid is het belangrijk niet alleen te focussen op probleemleerlingen. In iedere school zijn wel kinderen met specifieke problemen aanwezig (denk maar aan kinderen met ADHD, kinderen van ouders met een psychiatrische problematiek, …). Maar bij deze specifieke situaties is het belangrijk een duidelijk zorgtraject uit te werken met o.a. doorverwijzing naar het CLB. Naast het werken aan specifieke zorgtrajecten, is het eveneens belangrijk om algemeen preventief te werken naar alle leerlingen. Zo werk je niet stigmatiserend en voorzie je aan alle leerlingen een basis van kennis, vaardigheden en attitudes die leerlingen sterker maakt voor de toekomst. Deze theorie is gebaseerd op de preventiepiramide. Dit model wijst op de nood van de combinatie van een niet-probleemgericht aanpak en probleemgerichte aanpak, waarbij de werking of tijdsinvestering in de niet-probleemgerichte aanpak het zwaarst moet doorwegen.
Wens je meer informatie hierover of heb je nood aan verdere coaching? Neem dan contact op met uw CLB. Handleiding Geestje Gezond
5
MATERIALENKOFFER GEESTELIJKE GEZONDHEID
Het is niet altijd eenvoudig om aan de slag te gaan rond geestelijke gezondheid en welzijn in de klas. Zelf zwoegen en zweten op het vormen van lessen is echter niet nodig. Er bestaan reeds heel wat materialen waar je mee aan de slag kan gaan of waar je inspiratie uit kan putten. Omdat deze materialen soms duur zijn in aankoop, biedt Logo Brugge-Oostende deze materialen gratis ter uitlening aan. Het merendeel van de materialen zijn gedurende een bepaalde periode tijdens het schooljaar te ontlenen bij uw CLB. Contacteer het CLB van jouw school voor de uitleenperiode, -mogelijkheden en -voorwaarden. Sommige materialen zitten niet in de koffer, maar zijn rechtstreeks te ontlenen bij Logo Brugge-Oostende.
HOPLA, VOEL JE GOED… DOELGROEP 2 tot 4 jaar
THEMA Benoemen van de basisgevoelens
BESCHRIJVING
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
Deze Hopla-koffer stimuleert de emotionele ontwikkeling van het jonge kind via vertelplaten, maskertjes, kartonnen popjes, doe-plaatjes, situatieplaatjes, een dominospel, een bingospel en een draaischijf.
6
De Hopla-personages vormen een ideale drager voor de basisgevoelens: bang, boos, blij en verdrietig. Emoties die al door zeer jonge kinderen kunnen worden onderkend. De koffer biedt ook achtergrondinformatie voor ouders, leerkrachten, psychologen en begeleiders. De Hopla-koffer vormt de onderbouw voor de Doos vol gevoelens (www.cego.be). Beschikbaar bij Logo Brugge-Oostende vzw
EEN DOOS VOL GEVOELENS DOELGROEP 2 tot 7 jaar
THEMA Benoemen van de basisgevoelens. Bouwt voort op ‘Hopla’.
BESCHRIJVING Het doel van een doos vol gevoelens is om jonge kinderen spelenderwijs beter te leren omgaan met gevoelens. Op een speelse manier leren ze gevoelens herkennen, begrijpen en uiten. Het beheersen van de basisgevoelens: blij, bang, boos, verdrietig geeft jonge kinderen een eerste houvast tot een rijk emotioneel leven. Men wil de kinderen helpen dichter te komen bij wat in hen omgaat en bij het leren (h)erkennen, benoemen, differentiëren van gevoelens bij zichzelf en bij anderen. Zo leren ze zich in het perspectief (de beleving, het gevoel) van de ander ter verplaatsen (inleven). Dit draagt bij tot hun sociale competentie. Beschikbaar bij Logo Brugge-Oostende vzw
HARTENBOEKEN DOELGROEP 5 tot 10 jaar
THEMA Handleiding Geestje Gezond
Lees en- prenten boeken over gevoelige onderwerpen.
BESCHRIJVING De Hartenboeken van Ann De Bode en Rien Broere vormen een unieke reeks lees- en prentenboeken over gevoelige onderwerpen voor jonge kinderen.
7
Het gaat over twee reeksen van elk vijf boeken. De boeken gaan over belangrijke gebeurtenissen in het leven van jonge kinderen, waarbij vooral emotionele en sociale aspecten een rol spelen. Per boek wordt een thema behandeld. De thema's die aan bod komen zijn:
Verblijf in het ziekenhuis, bang zijn in het donker, dood van een grootouder, pesten, echtscheiding, adoptie, geweld, geboorte van een broertje, verdwaald zijn, leukemie.
Voor jonge kinderen kunnen ze gebruikt worden als prenten - en voorleesboeken. Kinderen tussen 6 en 10 jaar kunnen ze zelf lezen. Bij elke serie wordt een handleiding gegeven waarin de verhalen staan en waarin tips gegeven worden voor het verwerken van die verhalen in bijvoorbeeld kringgesprekken. Bij serie 2 bestaat ook een cd waarop het verhaal staat zodat de kinderen die kunnen beluisteren. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ in het CLB
DE GROTE GROENE VICTORMAP DOELGROEP
THEMA HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
3e kleuter + leerlingen uit het 1e en 2e leerjaar
8
Pesten op school.
BESCHRIJVING ‘School zonder pesten vzw’ biedt kinderen en leerkrachten in het basisonderwijs interactieve schoolvoorstellingen en educatief materiaal om in groep stil te
staan bij ‘leuke en minder leuke gevoelens’, ‘omgaan met elkaar’ en ‘het voorkomen van pestgedrag’. De eenvoud en de symboliek van de kleuren groen en rood loopt als een ‘groenrode’ draad door het aanbod. Deze materialen zijn terug te vinden in de materialenkoffer:
» DE GROTE GROENE VICTORMAP voor leerlingen van het 1e en 2e leerjaar) zit boordevol activiteiten en ideeën rond de figuur Victor, de roodgroene kleurensymboliek en over thema’s als pesten, ruzie, elkaar helpen, …
» DE VICTOR HANDPOP + HET VICTOR HANDPOP BOEKJE ‘Het Victor handpop boekje’ is een handige gids met creatieve werkvormen om aan de slag te gaan met de Victor Handpop. Dit boekje is bedoeld voor al wie kleuters begeleidt. Het biedt tips en ideeën om kleuters te motiveren om hun gevoelens te tonen en te benoemen m.b.v. Victor de handpop. De pop heeft een bolletje op z’n hoofd dat kan draaien. Met de kleuren groen en rood tonen Victor en de kleuter(s) hoe ze zich voelen.
» HET GOEDGEVOEL LATJE + HET GOEDGEVOEL BOEKJE Het Goedgevoel latje verlaagt de drempel om te praten over ‘gevoelens’. Kinderen vinden het soms moeilijk om te benoemen wat ze voelen omdat ze de juiste woorden niet vinden of niet kennen. Met dit latje kunnen kinderen ook zonder een woord te zetten, tonen dat het goed of niet goed gaat. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ in het CLB
HET GAT IN DE HAAG DOELGROEP Kleuter + 1e graad lager onderwijs Handleiding Geestje Gezond
THEMA Sociale vaardigheden
BESCHRIJVING
9
Het gat in de haag is een programma dat de ontwikkeling van persoonlijke en sociale vaardigheden van kleuters en kinderen in de eerste graad van het lager onderwijs bevordert. Het programma is gebaseerd op de wetenschap dat effectieve drugpreventie op een algemene en specifieke manier moet uitgevoerd worden. Het trainen van algemene vaardigheden in de ‘lifeskills’ benadering, moet op een jonge leeftijd beginnen. Het doel op lange termijn is jongeren in staat stellen gezonde beslissingen te nemen i.v.m. legale en illegale drugs. Beschikbaar bij Logo Brugge-Oostende vzw
EEN HUIS VOL GEVOELENS EN AXEN DOELGROEP 5 tot 12 jaar
THEMA Benoemen van de basisgevoelens. Bouwt voort op ‘Hopla’ en ‘Een doos vol gevoelens’.
BESCHRIJVING Een huis vol gevoelens en Axen biedt een betrouwbare en krachtige ondersteuning aan kinderen om gevoelens te benoemen en te (h)erkennen, en te leren hoe deze een uitwerking hebben op hun relaties met anderen. Met mooie illustraties zijn de activiteiten opgebouwd rond een waaier van gevoelens: eenzaam, ongelukkig, bang, verlegen, beschaamd, verdrietig, trots, ontroerd, verliefd, in paniek, ontgoocheld, woedend, blij, dankbaar, onrustig, jaloers, schuldig, beledigd, veilig, gelukkig en machteloos.
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
Beschikbaar bij Logo Brugge-Oostende vzw
10
IK BEN NUMMER 13 DOELGROEP 10 tot 12 jaar.
THEMA Benoemen van de basisgevoelens
BESCHRIJVING ‘Ik ben nummer 13’ is de verzamelnaam voor verschillende producten: een didactische map, een boek en folders. ‘Ik ben nummer dertien’ wil kinderen en hun omgeving stimuleren om gevoelens correct te leren (h)erkennen en uiten. Ook tijdig hulp zoeken wanneer sombere gevoelens een lange tijd aanslepen en dreigen uit te monden in een depressie en weten waar men hiervoor terecht kan, zijn doelstellingen van dit project. De didactische map geeft leerkrachten van de 3de graad lager onderwijs een hele reeks concreet uitgewerkte lessuggesties en methodieken, van zeer laagdrempelig tot een iets moeilijker niveau om kinderen te leren praten over hun gevoelens. Bij een aantal werkvormen is het leesboek ‘Ik ben nummer dertien’ van Kristien Dieltiens de rode draad. Daarnaast bevat de map uitgebreide achtergrondinformatie over het thema, tips voor andere interessante pakketten, websites en literatuur. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
KINDERKWALITEITENSPEL DOELGROEP 7 tot 12 jaar
Erkennen van de eigen kwaliteiten en werken aan een positief zelfbeeld.
BESCHRIJVING
Handleiding Geestje Gezond
THEMA
11
Doel van dit spel is leerlingen bewust(er) maken van hun eigen kwaliteiten en op die manier bijdragen aan een positief zelfbeeld. Het spel kan sowel op individueel niveau, in kleine groepjes als klassikaal gespeeld worden. Een woord op een kaartje kan steeds het uitgangspunt zijn voor een gesprek, waarbij concrete vragen worden gesteld door de leraar, mentor, interne begeleider of zorgcoördinator. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ in het CLB
EEN WERELD VOL TROOST DOELGROEP 5 tot 12 jaar
THEMA Omgaan met verlieservaring - 5 tot 12 jaar
BESCHRIJVING Een wereld vol troost’ is een materialenset die kinderen in de basisschool helpt om over verlieservaringen te communiceren en zo, onder begeleiding van leerkrachten of andere volwassenen, op een psychisch gezonde manier met verlieservaringen te leren omgaan. Wie in de klas, op school of elders met een concrete verliessituatie geconfronteerd wordt, vindt zeker bruikbaar materiaal in deze koffer, samen met een leidraad om met dit materiaal aan de slag te gaan.
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
De koffer biedt materiaal aan rond 15 uiteenlopende verliessituaties, die elk nog eens vanuit verschillende hoeken benaderd kunnen worden:
12
1. Verandering in leefomgeving 2. Inbraak en diefstal 3. Confrontatie met (natuur)rampen en oorlog 4. Ziekte, opname in een ziekenhuis, functieverlies 5. Veranderingen n.a.v. de ontwikkeling van het kind (ouder worden) 6. Dementie 7. Overlijden 8. Scheiding van iemand, een dier dat wegloopt, (echt)scheiding 9. Iemand wordt vermist, loopt verloren 10. Afwijzing door anderen
11. Belangrijke veranderingen bij ouders 12. Verlies van een betekenisvol object 13. Verlies in het spel 14. Een familielid met een handicap, met een ziekte 15. Natuur Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
BOEKEN ‘HÉ, DOE JE MEE?’ DOELGROEP Leerlingen uit het basisonderwijs
THEMA Sociale vaardigheden
BESCHRIJVING ‘Hé, doe je mee?’ is een reeks van 8 boekjes. De reeks biedt een waaier aan speelse werkvormen aan, om interactief, ervaringsgericht en groepsdynamisch aan de slag te gaan. Door te spelen, creatief en actief bezig te zijn, krijgen de kinderen de kans sociale vaardigheden op een zeer natuurlijke manier in te oefenen. Bovendien fungeren deze leuke spelideeën en werkvormen als perfecte bewegingstussendoortjes (in het kader van het gezondheidsbeleid op school). Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
THEMADOSSIER: BANG VOOR FAALANST?
Leerlingen en leerkrachten uit het basisonderwijs
THEMA
Handleiding Geestje Gezond
DOELGROEP
13
Faalangst
BESCHRIJVING Ongeveer één kind op tien in het basisonderwijs zou lijden aan een ernstige vorm van faalangst. Elke leerkracht heeft dus gemiddeld één of meer kinderen in de klas die faalangstig zijn. In het secundair onderwijs zou dit aantal nog toenemen. Bij bepaalde kinderen is dit probleem duidelijk zichtbaar. Anderen weten hun angst erg goed te camoufleren. Dit maakt dat het probleem vaak niet of veel te laat gezien wordt en dat het aantal kinderen met faalangst onderschat wordt. Faalangst is een probleem dat niet altijd onmiddellijk duidelijk is, omdat zowel mentaal zwakkere als zeer intelligente kinderen er last kunnen van hebben. Bij de ene gaat het gepaard met een verlegen houding, de andere compenseert zijn angst met uitbundig gedrag. Daarom is het belangrijk dat kinderen van kleins af aan leren hoe ze met faalangst kunnen omgaan. Dit dossier heeft tot doel om leerkrachten zo veel mogelijk informatie te bieden over het probleem. Wat is faalangst? Waar komt faalangst vandaan? Hoe merk je het op? Wat kan je preventief doen? En hoe kan je reageren bij bepaalde situaties? We willen elke juf en elke meester een aantal handvatten aanreiken om kleuters en schoolkinderen met faalangst bij te staan bij elke nieuwe stap. Hierbij worden in dit boek een aantal creatieve werkvormen aangereikt die in de klas gebruikt kunnen worden. Er worden eveneens vormingen gegeven over het thema faalangst. Tijdens deze vorming wordt dieper ingegaan op de oorzaken, de signalen, de mogelijke gevolgen van faalangst en wordt er concreet aan de slag gegaan met een aantal specifieke werkvormen. Daarbij wordt voldoende ruimte gelaten voor de ervaringen van de deelnemers.
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
14
THEMADOSSIER: PESTEN STOPPEN STAP VOOR STAP DOELGROEP Leerlingen en leerkrachten uit het basisonderwijs
THEMA Pesten op school
BESCHRIJVING Dit themadossier gaat over het gebruik van de No Blame – aanpak in de basisschool. Het is een niet bestraffende maar probleemoplossende methode om met pestproblemen om te gaan. Met deze aanpak wordt er beroep gedaan op de kracht van de groep. De pester(s), de meelopers en een aantal neutrale medeleerlingen gaan op zoek naar positieve voorstellen. Zo kunnen zijn het slechte gevoel van het slachtoffer wegnemen of verminderen. De aanpak heeft niet tot doel de feiten in vraag te stellen of de pester te beschuldigen of te straffen. In dit dossier wordt het zevenstappenplan van de No Blame – aanpak verduidelijkt a.d.h.v. h et verhaal van Bo. Daarnaast wordt ingegaan op de implementatie van de aanpak op school en krijg je heel wat praktische tips en ideeën om het beleid rond pesten op de school verder uit te werken. Op basis van het gelijknamige dossier wordt een vorming aangeboden over het thema rouw en verlies in de basisschool. Tijdens die vorming wordt er stil gestaan bij het fenomeen pesten en kijken we naar onze houding t.o.v. pesterijen. Je krijgt inzicht in het zevenstappenplan om met concrete pestsituaties om te gaan samen met een boel tips over de communicatie en je houding als begeleider. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
Handleiding Geestje Gezond
15
TOEKA + TOEKA² DOELGROEP Kleuter en lager onderwijs
THEMA Sociale vaardigheden
BESCHRIJVING Het programma Toeka bestaat uit twee versies:
» VERSIE 1 Versie 1 is het oorspronkelijke Toeka – programma. Op een speelse manier worden de sociale vaardigheden bij kinderen gestimuleerd. Toeka wil kinderen laten stilstaan bij hun houding, hun denken en hun gedrag op sociaal vlak. Per leerjaar wordt aandacht besteed aan twee thema’s.
» VERSIE 2
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
De 2e versie van Toeka, “Toeka ²”, wil de sfeer, de veiligheid en het vertrouwen in elke klas en op elke school positief ondersteunen opdat de kinderen zich op sociaal emotioneel vlak optimaal kunnen ontwikkelen. Er wordt gewerkt aan doelen als zich goed voelen, zichzelf durven zijn, je mening uiten, elkaar helpen, genieten van samen plezier maken, respect hebben voor elkaar, enz. Toeka ² wil kinderen helpen opgroeien tot sociaal vaardige volwassenen met een positieve en verantwoordelijke blik op hun leven en op de maatschappij. Toeka ² biedt speelse activiteiten en verhalen waarbij ervaren en reflecteren centraal staan. De kinderen ontdekken hoe ze aan een leuke sfeer kunnen werken. Dit is bijzonder belangrijk voor het welbevinden. Alleen als de sfeer goed is en als de kinderen veiligheid en vertrouwen voelen, zullen zij ‘leren’ op sociaal en cognitief vlak.
16
Toeka ² is niet echt een vervolg op Toeka, maar het is een vernieuwde herwerkte versie. De vogel Toeka leeft voort, maar het materiaal en het programma werden grondig onder de loep genomen waardoor Toeka ² heel wat verfrissende nieuwe ideeën biedt. Beschikbaar bij Logo Brugge-Oostende vzw
OMDAT ZE HET WAARD ZIJN
DOELGROEP 3e graad basisonderwijs
THEMA Problemen waar kinderen en jongeren mee kampen Weerbaarheid
BESCHRIJVING Het boek ‘Omdat ze het waard zijn´ werpt een blik achter de schermen van de soms prangende vragen en verhalen waarmee kinderen en jongeren komen aankloppen bij de Kinder- en Jongerentelefoon. San, Jelle, Lisa, Laïla en Triene, één voor één jongeren met een eigen verhaal, op zoek naar een leven van geluk, liefde en respect. Ieder stonden ze voor een moeilijke periode en zochten ze een manier om die periode te overleven. Bloed, zweet en tranen zou het vragen. Eén ding hebben ze allemaal gemeen. Ze zochten en vonden een luisterend oor bij de Kinder- en Jongerentelefoon. Thema´s als depressie, angst, verliefdheid en zelfverwonding staan dagelijks op het menu van de Kinder- en Jongerentelefoon en vormen de leidraad van dit boek. In ‘Omdat ze het waard zijn´ vertellen deze jongeren anoniem hun eigen verhaal.
Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
Handleiding Geestje Gezond
Een boek met de verhalen van kinderen en jongeren is één, maar daarbij hoort ook een positief verhaal of beter gezegd een lessenreeks die niet focust op de problemen alleen, maar die werkt aan het versterken van kinderen en jongeren. En zo werd een nieuwe reeks geboren: lessenreeks weerbaarheid, één voor de derde graad van het basisonderwijs en één voor de eerste graad van het secundair onderwijs. In deze lessenreeks staat het werken aan weerbaarheid centraal. Mentale weerbaarheid bij kinderen en jongeren stimuleren betekent werken aan een positief zelfbeeld, zelfvertrouwen, het voelen en kennen van eigen grenzen en het kunnen inzetten van innerlijke kracht. Hierdoor voelen kinderen en jongeren zich beter in hun vel en krijgen ze meer vertrouwen in hun eigen mogelijkheden.
17
BABBELSPEL JUNIOR DOELGROEP 4 tot 6 jaar
THEMA Sociale en emotionele vaardigheden
BESCHRIJVING Het Babbelspel Junior is het jongere broertje van het originele Babbelspel. Het nodigt kleuters op een speelse manier uit om de eerste sociale en interpersoonlijke vaardigheden concreet te ontwikkelen en te oefenen en sluit perfect aan bij de ontwikkelingsdoelen muzische vorming voor kleuters. De domeinen beeld, drama, beweging en attitude komen uitgebreid aan bod in dit spel. Het is geen competitief spel, er zijn geen winnaars en geen verliezers. Iedereen die door dit spel te spelen een stap zet naar een betere communicatie is een winnaar. Daarvoor moet elke speler proberen van elk soort visje één te bemachtigen. Om hierin te slagen moet elke soort opdracht goed uitgevoerd worden en dus de verschillende vaardigheden ontwikkeld worden. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
KIKKERBECOOLSPEL DOELGROEP 4 tot 8 jaar
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
HANDLEIDING GEESTJE GEZOND
THEMA
18
Sociale vaardigheden, goede manieren, opkomen voor jezelf en omgaan met pesten en plagen.
BESCHRIJVING
Kikkerbecool is een spannend bordspel waar kinderen wijzer van worden. Al spelend leren ze sociale vaardigheden, goede manieren, opkomen voor zichzelf en omgaan met pesten en plagen. Er moeten antwoorden op de vragen van de kaartjes gegeven worden om fiches te verdienen. De kinderen moeten hun hersens laten kraken en bedenken wat een coole kikker zou antwoorden. Een coole kikker kan goed met andere kinderen omgaan maar komt ook voor zichzelf op, heeft goede manieren en laat zich niet op de kast jagen door plagen of pesten. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
IN DE PUT – UIT DE PUT DOELGROEP 6 tot 12 jaar
THEMA Bange en faalangstige gedachten
BESCHRIJVING ‘In de put – uit de put’ is een spel voor kinderen die vaak (faal)angstig denken. Zij leren hun bange gedachtes te veranderen in realistische gedachtes (zogenaamde opkikkertjes). Voorbeelden van deze opkikkertjes staan op de achterzijde van ieder kaartje. Als kinderen het spel vaak spelen, leren ze meer positief te denken en bevordert het een reële en positieve inschatting van hun functioneren. Beschikbaar in de materialenkoffer ‘Geestje gezond’ bij het CLB
Handleiding Geestje Gezond
19