GEEN NIEUWS IS SLECHT NIEUWS VOOR VROUWEN- OPVANG VERDIHUIS

HET S UI VERDIHU EEN WENSTESVOL SUCC 1! 201

ZEVENDE JAARGANG. 2010 - NO 2

VERDIHUISBLAD COLUMN

THUIS “Men gaat op reis om thuis te komen”, zei de bekende schrijver Godfried Bomans ooit. Maar voor verbazingwekkend veel mensen uit onze regio leidt hun reis naar het Verdihuis. Niet uit vrije keus, maar als minst slechte noodbestemming. In deze wintermaanden bedrukt het gebrek aan thuis hen extra. De knusse, warme en gezellige winterbeelden uit de media wakkeren hun gemis nog verder aan. Aan ons als Verdihuis om hen professioneel en met respect op te vangen en zo snel als verantwoord is weer op weg naar huis te helpen. Als organisatie hebben we het de laatste jaren daarbij wat fris gehad en zeven vette jaren zijn nog niet in aantocht. We denken ons echter voorlopig nog warm te kunnen houden door de extra inspanningen die we in het afgelopen jaar geleverd hebben en die in 2011 vast nog verder op ons zullen afstralen. Zo genieten we van ‘small and beautiful’ en kunnen we gezamenlijk meeveren in woelige tijden en toch redelijk snel weer in rustiger vaarwater komen. Achterover leunen zullen we nooit kunnen, maar dat willen we niet en dat ligt ons ook helemaal niet. Een compliment aan de hele organisatie, medewerkers en relaties voor hun getoonde betrokkenheid en hun behaalde resultaten is hier op zijn plaats! Een fijn thuis gewenst voor iedereen, met alle goeds voor 2011! Han Kremers Directeur-Bestuurder SMO Verdihuis

GEEN NIEUWS IS SLECHT NIEUWS VOOR VROUWENOPVANG VERDIHUIS “Het slechte nieuws is dat er geen nieuws is. Hierdoor gaan mensen in de problemen komen”, voorspelt een bezorgde Han Kremers, directeur van het Verdihuis, nu het overleg tussen Oss en Den Bosch over de pijnlijk overbelaste vrouwenopvang in de regio nog niet doorgegaan is. “Ik kan even niet uitleggen aan de mensen die bij ons aankloppen hoe het verder moet. Ik kan alleen nog maar doorverwijzen naar de toch al overvolle vrouwenopvang in Den Bosch.” De wethouders in Den Bosch en Oss hebben geen verder overleg meer gehad, de betrokken beleidsmedewerker in Oss gaat met pensioen en er waren verkiezingen die de Osse wethouder dreigden te vertragen. Han Kremers: “Gelukkig is men wel ‘on speaking terms’ met elkaar, maar er is nu niemand in beeld die iets kan zeggen.” Dit is de patstelling die op heel korte termijn een structurele oplossing van vrouwenopvang in de regio in de weg staat. Tegelijk is er een forse groei in het aantal aanmeldingen van vrouwen, vaak met kinderen, in de afgelopen drie jaar. Nu al moet de helft van de aanmeldingen doorverwezen worden. Sterke groei De toename vloeit voort uit relationele problemen, gebroken gezinnen, huiselijk geweld en de verhoogde aandacht daarvoor. De slechte economie leidt tot extra financiële problemen en een zware druk op de woningmarkt. Tegelijk hebben mensen ook meer mogelijkheden om iets aan die probleemsituaties te ontsnappen. Ook de te beperkte mogelijkheden van Den Bosch bij de vrouwenopvang draagt bij aan het probleem.

Pagina 1 | Primaverdi

Tijdelijke noodoplossing Via woningbouwvereniging Mooiland uit Grave is gelukkig wel vorig jaar een dubbelpand met zes appartementjes met eigen douche en toilet beschikbaar gekomen, waardoor vrouwen met kinderen niet dezelfde crisisopvang hoeven te delen met andere cliënten van de crisisopvang. Maar voortzetting is financieel onduidelijk en de toch al gestresste moeders en kinderen zitten erg dicht op elkaar. “Toch is het al een uitkomst”, aldus Kremers. Dankzij Mooiland kunnen we nu met deze faciliteiten ten minste een beetje helpen.” Structureel vervolg Hij vervolgt: “Maar er moet een structureel vervolg komen en de samenleving kan niet wachten tot alle functies weer ingevuld zijn bij de gemeenten. Er is een notitie onderweg en Oss en Den Bosch staan voor een cruciaal moment. Ze moeten samen conclusies trekken over hoe het verder moet. Al is het de conclusie dat ze er niet uit komen. Er zijn geen nieuwe argumenten meer te noemen, het is nu aan de ambtenaren en aan het bestuur. Maar het kan niet al te lang meer duren. Zonder financiering moeten de deuren voor vrouwenopvang in mei dicht.”

SANNE PETERS, NIEUW HOOFD PRIMAIR PROCES ZOEKT DE BALANS “Ik vind het fascinerend om beleid optimaal te blijven afstemmen op de veranderende behoeften van de mensen die bij het Verdihuis aankloppen”, zegt Sanne Peters. Zij is sinds 1 augustus Hoofd Primair Proces bij het Verdihuis en verantwoordelijk voor alle begeleidingsactiviteiten aan cliënten intramuraal en extramuraal. Vanuit haar achtergrond in de wereld van de indicatiestelling voor de AWBZ bij het CIZ was zij al geboeid geraakt door de problematiek, maar nu ervaart ze wat maatschappelijke opvang in de dagelijkse werkelijkheid echt betekent. “Mijn verwachtingen over de organisatie, de collega’s en het werk komen uit. Ik ben na een kleine vier maanden nog precies zo enthousiast als toen ik net begon. Ik zie het als mijn uitdaging een efficiënte en doelmatige balans te handhaven tussen goede zorg voor de cliënten, de tevredenheid van de medewerkers en een economisch gezonde bedrijfsvoering”, vertelt Sanne Peters op haar werkkamer die rust en geordendheid uitstraalt. Zij is van huis uit verpleegkundige met een vervolgstudie Gezondheidswetenschappen, woont samen en heeft één dochter van 2 jaar. Taken Haar takenpakket is het aansturen van het Primaire Proces, waar ongeveer zestig professionals de concrete hulp

verlenen. Daarvoor werkt zij nauw samen met coördinatoren voor preventie, opvang en herstel & nazorg. Verder vormt zij samen met directeur Han Kremers en Edwin Claassen, interim hoofd Financiën, het MT-team. Ook werkt Sanne Peters aan het opzetten van projecten en aan het onderhouden van de noodzakelijke externe contacten met de ketenpartners in de opvang. Praktijk In haar voormalige werkomgeving had zij al te maken met leiding geven en projecten op het gebied van ICT, beleid, processen en methodiek. Maar dat ging vaak tussen de bedrijven door. Nu is het beleid maken en aansturen van processen haar hoofdtaak, wat zij als veel uitdagender ervaart. Zij zegt: “Ik heb, zeker in het begin, erg veel meegekeken in de praktijk van het Verdihuis. Ik blijf dat ook doen, omdat ik vind dat ik moet weten waar ik over praat. Ik moet weten wat er speelt en hoe de opvang er in de praktijk op de werkvloer uit ziet. Dat haal je lang niet altijd uit de stukken.“ Aangrijpend Wanneer zij cliënten en medewerkers spreekt, is zij getroffen door de verhalen. Hoe is het mogelijk dat cliënten in dergelijke problemen beland zijn? Al snel kreeg ze bevestigd dat het veelgehoorde “Dit kan jou ook zo maar overkomen” geen loze kreet is. Het gebeurt echt. Als er

VERDIHUIS IN BOEK OVER BRABANT Het Verdihuis levert een bijdrage aan de boekenserie “Op zoek naar de stem van de eigen plek" van Stichting Achterland. “Het boek over Noord-Brabant verschijnt november volgend jaar en biedt een keur aan foto's van markante Brabantse plekken en literaire teksten uit ons nationale erfgoed. Hoe medewerkers en cliënten concreet zullen kunnen bijdragen, kan ik op dit moment nog niet helemaal overzien.” Aldus Jan-Paul Rosenberg van de stichting. Stichting Achterland uit Zeist wil literatuur voor een breder publiek aantrekkelijk maken. Dit doet zij door het samenstellen en uitgeven van literaire boeken over onderwerpen die dicht bij de lezer staan. Eén van die onderwerpen is de stem van de eigen plek die de basis vormt voor onze reeks over Nederlandse steden, streken en provincies. Rosenberg verhaalt: “Door het lezen van literatuur kan de mens zich verrijken, nieuwe inzichten opdoen, vertroost worden of zich ontspannen, want echte literatuur is niet heilig of stoffig, maar staat midden in het leven van alledag. Het beweegt zich net als maatschappelijke opvang tussen bron en bestemming, herkomst en herkenning.” Het boek zal verkrijgbaar zijn via de boekhandel en de partners (overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties) van het project. Achterland leerde het Verdihuis kennen via een collega-instelling in Zuid-Holland.

MOOIE WOORDEN EN MOOIE PLAATJES IN HET BRABANTSE BOEK (FOTO ANDRÉ MARSMAN)


SANNE PETERS, HOOFD PRIMAIR PROCES BIJ HET VERDIHUIS

dan tegelijk in de regio geluiden zijn dat die mensen ‘dan maar beter hun best hadden moeten doen omdat er toch al zo veel faciliteiten zijn’ realiseert ze zich dat een voortdurende voorlichting over het werk en de resultaten van het Verdihuis aan de omgeving noodzakelijk is. Betrokken Een kostbaar goed voor de organisatie zijn de betrokken medewerkers, stelt Sanne Peters. “Het is daarom voor mij erg belangrijk goed te communiceren met hen en onze plannen toe te lichten. Bijvoorbeeld in deze tijden van financiële schaarste en specifieke budgettoewijzingen moet je je per cliënt afvragen of het Verdihuis wel in staat is hem, haar of hen op te nemen. Is dat wel financieel haalbaar voor ons? Kunnen we voor deze mensen het juiste potje met geld vinden? Dat zijn zwaarwegende afwegingen, die we toch moeten maken omdat we anders de totale voorziening financieel in gevaar brengen en dus de hulp aan al die andere mensen die ons ook nodig hebben.“

VERVOLG BEPAALT SUCCES UDENS ‘TRIBUNAAL’ OVER OPVANG De wens om met alle betrokken partijen wat diepgaander te kijken naar maatschappelijke opvang in Uden komt voort uit de extra taken die woningbouwcoöperaties hebben gekregen. Nu ook woongenot, leefbaarheid, wonen met zorg en het huisvesten van doelgroepen tot hun opdracht hoort, blijkt samenwerking met andere organisaties van grote toegevoegde waarde. Zo ontstond het originele Draadkracht Tribunaal, dat op 23 november in Uden gehouden is. De gemeente Uden en de Udense woningcorporatie SVUwonen hadden de ontmoeting met hulp van acteurs in de verrassende vorm van een tribunaal gegoten. De deelnemers waren uitgenodigd (‘gedagvaard’) om stelling te nemen in ’het geding’ tussen de diverse maatschappelijke organisaties over maatschappelijke opvang. De gemeente en SVUwonen spelen vanzelfsprekend een belangrijke rol op dit terrein. SVUwonen-Manager Woondiensten José Moonen vertelt: “Tegelijk weet je dat je niet de specifieke deskundigheid van het Verdihuis, het maatschappelijk werk, de GGZ, de politie en

andere organisaties hebt. Maar door met hen een netwerk van krachtige ‘draden’ op te bouwen en in stand te houden, kunnen we de mensen in Uden beter helpen.” Thematafels Na de inleiding van het tribunaal is de samenwerking in thematafels nader bestudeerd. De keten is doorgelicht op effectiviteit en communicatie tussen de schakels. Ook focuste een thematafel zich op de cliënt zelf. Wie is hij/zij en hoe waarborg je dat diens verhaal gehoord en erkend wordt. Een laatste onderwerp was het helder krijgen van de structuren in het sociale netwerk van de cliënt en in de woonbuurt. Vervolg Voor het Verdihuis was onder meer Herbert Alofs (Preventie & Projecten) aanwezig. Hij kijkt terug op een goede bijeenkomst met een originele aanpak: “De thematafels hebben nieuwe ideeën gesignaleerd. Vooral de wens naar een sterkere cohesie van de activiteiten van de organisaties leefde breed. Tegelijk was er het besef dat de opvang pas echt verbetert als het tribunaal tot concrete beleidsacties leidt. Anders blijft het slechts bij een plezierige netwerkbijeenkomst.”

STUDENTEN FONTYS ONDERZOEKEN INSTROOM VERDIHUIS


Wat had gemaakt dat deze cliënt niet bij het Verdihuis had hoeven aan te kloppen? In januari 2011 starten twee studenten van de Sociaal Pedagogische Hbo-opleiding van de Fontys Hogeschool hun afstudeeronderzoek dat een antwoord moet bieden op deze vraag. Het doel is een zo helder mogelijk beeld te krijgen van de omstandigheden die iemand er toe aanzetten bij het Verdihuis aan te kloppen voor onderdak. Natuurlijk is bekend van een aantal factoren dat die aanzetten tot het onderdak zoeken in de opvang. Solide statistische gegevens en vooral ook de interpretaties daarvan ontbreken nog. Zodra die in voldoende mate voorhanden zijn, kan mogelijk doelgerichter en efficiënter beleid gemaakt worden. Het onderzoek krijgt vanuit het Verdihuis begeleiding van Coördinator Crisisopvang Jan Schuijt, Coördinator Preventie & Projecten Herbert Alofs en Hoofd Primair Proces Sanne Peters. Uitkomsten van het onderzoek worden tegen de zomer verwacht.

EERSTE BEWONERS AL DOORGESTROOMD

MOLENHOF EN BERGHEMSE WEG BEWIJZEN HUN NUT “De eerste vier bewoners van de flats aan de Berghemse weg (Oss) en de Molenhof (Veghel) zijn in oktober al doorgestroomd naar zelfstandige woonruimte”. Aldus een voorzichtig tevreden Ed de Kever, Coördinator Herstel/ Nazorg, over de doorstroming bij de flats sinds 2009. Hij kan melden dat de ervaringen boven verwachting goed zijn. ”Onze cliënten blijken niet anders dan de reguliere bewoners en de individuele bewoning blijkt een aantoonbaar positief effect op hun opvang te bieden.” Velen blijken net zo netjes op hun spullen en omgeving te zijn als de gemiddelde flatbewoner. Begin november hebben 11 van de 28 appartementen aan de Berghemse weg een cliënt van het Verdihuis als bewoner. Bij de Molenhof in Veghel zijn dat er 7 van de 18. Het moment nadert dat een kantoortje op locatie nuttig wordt. Ed de Kever zou graag een snellere instroom zien in beide complexen, want de behoefte is groot. Maar hij geeft aan dat zoiets natuurlijk afhankelijk is van de uitstroom van reguliere bewoners. Het mooie van de appartementen is dat de mensen als vanzelf verantwoordelijkheid nemen voor hun woonruimte.

eventuele problemen bespreken. Zo ontstaat als vanzelf een soort regelgeving.”Dat kan alleen uit de praktijk van alledag ontstaan”, vertelt Ed de Kever. In de groepshuizen lag dat anders. Daar waren de bewoners, hoe verschillend zij ook waren, samen verantwoordelijk. Gedragsregels waren veel moeilijker te handhaven, omdat aansprakelijkheid voor rommel of beschadigingen makkelijk naar anderen afgeschoven kon worden. “De individuele appartementen zijn echt een waardevolle stap vooruit voor onze cliënten”, vat Ed de Kever samen.

Alleen zij bewonen hun appartement en alleen zij zijn dus aanspreekbaar. Heel natuurlijk richten zij hun plek in naar hun eigen smaak en voorkeur, wat een positieve betrokkenheid kweekt. In de Bewonersvergaderingen kunnen de bewoners met woonbegeleiders van het Verdihuis

MISS HOMELESS MEER VOOR GEWONE BURGER

INDIVIDUELE APPARTEMENTEN AANTOONBAAR POSITIEF EFFECT OP OPVANG

“Wij hebben de film Miss Homeless niet bij ons in het Verdihuis voor de cliënten gedraaid, omdat wij merkten dat het verhaal voor hen te confronterend zou zijn. De film is duidelijk bedoeld voor een andere doelgroep. Zeg maar de gewone burger”. Aldus Sanne Peters (Hoofd Primair Proces) en Jan Schuijt (Coördinator Crisisopvang) over de film over het daklozenbestaan die op 17 oktober in 10 landen in première ging op de Dag tegen Armoede. De gewone burger krijgt met de film een indringende en af en toe humoristische blik in het bestaan van dakloze mensen in Brussel. Daniel Lambo, de Belgische filmmaker, wil op een constructieve en positieve manier bijdragen aan het debat over daklozen en armoede, als onderdeel van het Europese jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. Het verhaal van de film gaat over een Amerikaanse actrice Nicole die in de voorgenomen film van haar man de hoofdrol wil spelen. Om zijn weigering te overwinnen en om zich voor te bereiden op de rol, trekt zij in haar woonplaats Brussel de straat op en verkent in vermomming de wereld van de daklozen. Haar verbinding naar het normale bestaan wordt onverwacht doorgesneden als haar man een affaire begint en Nicole verstoot. Daardoor wordt Nicole echt dakloos. Via een wat merkwaardige Miss Homeless verkiezing krijgt ze uiteindelijk toch de gedroomde rol aangeboden van haar man, die nu van spijt vervuld is. Ze heeft daar geen zin meer in en verdwijnt met een van de daklozen achter de horizon van het echte daklozenbestaan. In social media als Twitter en Facebook melden enkele honderden mensen de film leuk te vinden. Meer informatie is te vinden op: www.misshomeless.eu.


4 SURE BRENGT KWETSBARE JONGEREN IN BEELD “De grote winst van het 4 Sure project is dat we voor het eerst probleemjongeren tussen 18 en 27 jaar scherp in beeld krijgen. Zij vielen tot nu toe bij alle hulpverlening tussen wal en schip. De soepele samenwerking tussen Brabant Wonen, ROC De Leijgraaf, het Verdihuis en Gemeente Oss in dit jongerenproject vergemakkelijkt de opvang enorm. Van en met elkaar krijgen we een steeds beter beeld van waar de problemen en mogelijkheden van deze jongeren liggen. We zien de deelnemers enorm vooruitgang boeken”, vertelt Preventie & Projecten coördinator Herbert Alofs.

Op dreef De eerste lichting is goed op dreef. Ze hebben vrijwel allemaal een thuis gekregen, zijn aan de slag op een stageplek en hun sociale netwerk groeit gestaag. Zelfs de enkeling die nog niet lekker draait, is in beeld bij de hulpverlening. Maar Herbert Alofs ziet ook dat de pluspunten vergezeld gaan van nieuwe inzichten en soms van tegenvallers. Hij constateert dat de looptijd van een jaar toch wel heel kort is voor zo veel veranderingen. Van groot belang is verder dat de financiële hulpverlening van meet af aan in het programma moet zitten. Maar het grootste probleem is dat de jongeren zo moeilijk aan eigen werk en inkomen kunnen komen. “Terwijl dat toch de basis moet zijn voor een structureel vernieuwd zelfstandig bestaan”, vertelt Herbert nadrukkelijk.

Koppelen Toch vindt hij 4 Sure per saldo een aanwinst. Deze jongeren zweefden als het ware in het luchtledige. Opvang en hulpverlening hadden een blinde vlek voor hen. Dat is met 4 Sure echt voorbij. Ze zijn zichtbaar geworden. In de contacten met hen leert de hulpverlening in de praktijk wat de mogelijkheden en de grenzen zijn. Er is een proces op gang gekomen van ontwikkelen en bijstellen van hulp. Dat krijgt in 2012 een uitdagend vervolg als meerdere soortgelijke trajecten, van onder meer Vivaan, Oosterpoort en Centrum Jeugd en Gezin, gekoppeld worden. “De winst van het 4 Sure-project zit hem nu al in het in beeld gekregen hebben van deze jonge mensen. We hebben hen op de radar”, zegt Alofs met een krachtig positieve ondertoon.

De jongeren die voor 4 Sure in aanmerking komen, zitten niet op school en hebben geen werk. Ze hebben nauwelijks een thuis en slapen dan eens hier en dan weer daar. Vrienden of sociale contacten ontbreken vaak. Als er niets verandert, dan gaan ze een kansarm leven van isolement en armoede tegemoet. Dat is slecht voor hen en voor de samenleving. Het 4 Sure-project wil tien deelnemers per schooljaar op weg helpen met passende woonruimte, ondersteuning bij hun opleiding en bij het vinden van werk. De kern is dat zij leren meer vertrouwen te hebben in zichzelf en hun omgeving. Zij moeten aan bepaalde intake eisen voldoen en zich aan de afspraken houden en echt willen meewerken.

OPLEIDINGEN ALS VAN HET ROC DE LEIJGRAAF ZIJN EEN CRUCIALE SLEUTEL VOOR EEN BETERE TOEKOMST VAN DE 4 SURE-DEELNEMERS

WAARDERING GEMEENTE EN AWBZ VOOR FINANCIEEL BELEID VERDIHUIS “Voor het komende jaar hebben we uitzicht op een sluitende begroting, omdat we naar verwachting onze inkomsten in evenwicht kunnen brengen met onze kosten. Dat heeft zowel aan de inkomsten- als aan de kostenkant een grote inspanning gevraagd. Ik ben best wel trots op onze organisatie dat we dit voor elkaar hebben gekregen”, meldt een voorzichtig optimistische Edwin Claassen, Financieel Manager a.i. Het uiteindelijke akkoord op de offertes die het Verdihuis na de grote vakantie verstuurd heeft, vormt het financiële fundament onder de activiteiten van het Verdihuis.

De offertes zijn gestuurd aan de gemeente Oss, aan het zorgkantoor (AWBZ) en Justitie. In die offertes heeft het Verdihuis allereerst zijn doelen, activiteiten en resultaten van de afgelopen periode beschreven. Vervolgens is een beeld geschetst van wat de organisatie kan aanbieden aan aantallen opvangplaatsen, type zorg en tegen welk tarief die aangeboden kunnen worden. Zorgzwaarte Trend is dat het Verdihuis met steeds zwaardere zorgvragen wordt geconfronteerd. De verwachte gevolgen hiervan zijn in de offertes meegenomen. In de situatie met de AWBZ


is de offerte doorgesproken met het Zorgkantoor. De bedoeling was een eerste algemeen beeld te krijgen van zorgvraag en financieringsmogelijkheden. Daarna volgden gedetailleerdere onderhandelingen en is er eind oktober een akkoord bereikt over het definitieve budgetvoorstel. Het traject met de gemeente en Justitie is in grote lijnen in dezelfde periode doorlopen. Edwin Claassen vertelt: “De gemeente en de AWBZ waren dik tevreden over de Verdihuisprestaties en zijn inmiddels akkoord met de voorstellen. Ze hebben ons ervaren als een partij, die goed zicht heeft op de financiën en vlot communiceert. Dat mogen we wel als een compliment zien.” Aan de slag Dat is goed nieuws, zeker tegen de achtergrond van de onverwachte tegenvaller vorig jaar, waarbij een aanzienlijk bedrag terug betaald moest worden. Dat had te maken met het feit dat er veel cliënten waren gekomen met een zwaardere zorgvraag, waarvoor de financiering tekort schoot. Daar zijn dit jaar maatregelen voor getroffen. Edwin Claassen merkt in de organisatie dat de mensen uitkijken naar iets rustiger vaarwater. Iedereen wil zich weer op zijn of haar werk richten, de hulpverlening aan mensen die het nodig hebben.

SLEUR ONBEKEND VOOR AMBULANTE WOONBEGELEIDERS VERDIHUIS Mogen wij u voorstellen? Nienke Knoop, ambulant woonbegeleidster bij het Verdihuis. Zij maakt deel uit van de ‘buitendienst’ van het Verdihuis. Zij en haar collega’s bezoeken cliënten die al weer woonruimte hebben, maar nog ondersteuning nodig hebben voor ze volledig zelfstandig verder kunnen. Zij zegt: “We beginnen vaak als houvast voor hen en werken samen rustig naar een loslaten toe. Het doel is mensen weer volwaardig aan de samenleving te laten deelnemen.” Bij het interview is ook Naomi Kremer aanwezig, stagiaire van de HBO opleiding Maatschappelijk Werk & Dienstverlening. Voor de Woonbegeleiding bezoeken woonbegeleiders als Nienke de mensen in hun eigen woonruimte. Daar bespreken zij de lopende zaken en gebeurtenissen van de afgelopen week of dingen die in de komende week er aan komen. Ook helpen ze met de administratie. “We kijken of het netjes of rommelig in huis is, welke indruk de cliënt maakt en of alles nog goed gaat. Je ontwikkelt vanzelf een soort radar voor situaties.” Overdracht De woonbegeleiders maken via een ‘warme overdracht’ kennis met cliënten die uit de crisisopvang, het sociaal pension of direct uit de buitenwereld komen. Nienke legt uit:”We spreken de mensen altijd persoonlijk. Zo leer je beter wie de cliënt is en wat wel en niet goed gaat.” Komt er na kortere of langere tijd woonruimte beschikbaar,

dan volgt een eerste gesprek. Dat is heel praktisch van aard. Wat is de huur, is die betaalbaar, wat neem je mee, wanneer kun je er in, moet er nog wat aan gebeuren? In het tweede gesprek maken de cliënt en de woonbegeleider grondiger kennis en komt er een soort begeleidingsplan met meetbare doelen. Wanneer de cliënt dan verhuisd is, gaan de bezoeken naar een wekelijkse frequentie. Zo wordt gebouwd aan een vertrouwensrelatie. Ze licht toe: “Soms ben je de 20ste hulpverlener. Bijvoorbeeld na terugvallen in verslavingen. Dan krijg je het gewenste contact veel langzamer.” Naomi Kremer vertelt: “De mensen leren de praktische dingen rond huisvesting. Koken, inkopen, poetsen, werk zoeken en ritme krijgen. Voor de financiën is er een apart hulptraject.” Sleur onbekend Moeilijke gesprekken zijn het vertellen dat iemand uitgezet moet worden, omdat hij/zij zich niet aan afspraken heeft

NIENKE KNOOP EN NAOMI KREMER

gehouden. Onveilig wordt het eigenlijk nooit. Nienke: “We gaan dan met z’n tweeën en hebben een alarmknop op de mobiel. De mensen willen iets van ons en we gaan nooit in gesprek als mensen onder invloed zijn of agressief.” Maar er zijn ook veel mooie contacten. Nienke haalt een voorbeeld aan van een allochtone vrouw die heel gemotiveerd werkt om vooruit te komen en om werk te vinden, maar die geen idee heeft van hoe een zorgverzekering werkt. Haar grootste wens is het kunnen aanschaffen van een konijntje als huisdier. De ambulante woonbegeleiders ervaren dat werk vinden voor de cliënten vaak lastig is, terwijl het vaak de sleutel is naar een zelfstandige toekomst en een sluitstuk op het werk van het Verdihuis. “We hebben een intensieve, veeleisende taak, maar wel één met bijzondere momenten. Dagelijkse sleur ken je hier niet echt,”aldus Nienke.

TECHNISCHE DIENST, PRAKTISCH EN HULPVAARDIG “Wie is toch die licht grijzende man in die blauwe werkkleding die overal opduikt? Vast geen hulpverlener, maar wat dan wel?” Veel nieuwelingen in het Verdihuis stellen zich die vraag. Het is hun eerste kennismaking met Piet Kouwenberg die samen met Patrick Baumhöver, de Technische Dienst bemant.

De twee verzorgen reparatie en onderhoud aan de panden die het Verdihuis in gebruik heeft. Gas, water, licht, kabelaansluitingen, het heeft geen geheimen voor hen. ’s Morgens vroeg kijken ze op de computer naar binnengekomen opdrachten, maken ze de containers leeg en spoelen ze de koffiezetapparaten door. Ondertussen kijken ze om zich heen naar dingen die in orde gemaakt moeten worden. Vervolgens nemen ze de mappen door die de hulpverleners hebben ingevuld met vragen over reparatie of onderhoud in woonruimtes van de cliënten. Dan misschien nog een bakkie koffie, maar dan is het aan de slag. In de meeste gevallen doen ze dat zelf, soms sturen ze de vraag Pagina 6 | Primaverdi

RUSTPUNT PIET VAN HET VERDIHUIS

door naar de woningbouwvereniging. Leuke klussen zijn het opknappen van de appartementen in de flats aan de Berghemse weg en Molenhof. Piet Kouwenberg vertelt: “Ze krijgen bij ingebruikname allemaal een nieuw verfje, nieuwe vloerbedekking, rolgordijnen en frisse meubeltjes.” Hij geniet dan van de eerste reactie van de nieuwe bewoner. “Die mensen hebben veel ellende meegemaakt maar krijgen dan nu weer een eigen, leefbaar en keurig net ingericht appartementje. Soms kunnen ze het niet geloven, maar je ziet ze meteen al ietsje opfleuren. Dat is mooi.”

Rustpunt Hij ervaart zijn positie als heel bijzonder. Geen hulpverlener, die soms moeilijke dingen van de cliënten vraagt, maar een vriendelijk mens met wie het plezierig is een vrijblijvend babbeltje te maken. Piet staat dan ook bekend als “Piet van het Verdihuis”. Hij stelt zich open en rustig op en wordt vaak als een vaderfiguur ervaren. Of voor de kleine kinderen als een soort opa. “Ik ben een rustpunt voor velen en dat vind ik eigenlijk wel een mooie gedachte”, vertelt Piet, terwijl hij zijn koffie opdrinkt.

Een geanonimiseerde geschiedenis

Na 19 jaar weer op weg naar huis en familie Klaas heeft na zijn scheiding de afgelopen 19 jaar geen vaste woon- of verblijfplaats gehad. Slapen deed hij in de auto, op campings of in de bossen in een hangmat met anderen, net over de grens in België. Rond zijn zestigste verjaardag raakte hij in een dip, vond hij dat hij te oud werd voor het zwer versbestaan en dat hij weer een normaal leven wilde. Hij wilde graag eigen woonruimte, rust en weer contact met zijn familie.

Klaas is opgegroeid in Noordoost-Brabant, maar had eigenlijk met vrijwel niemand uit zijn oude omgeving meer contact. Hij heeft broers en zussen, maar is zijn moeder al op zeer jeugdige leeftijd verloren. Zijn huwelijk liep stuk en met zijn zoon Victor had hij de laatste zes jaar geen contact onderhouden. Met zijn overige familie was de relatie door Klaas’ afwezigheid op belangrijke familiemomenten uiterst moeizaam. Wel kende hij een aantal mensen uit zijn zwervend bestaan met wie

een hulpvraag bestaat. Dat vormt voor ons het startpunt van onze hulp. Tegenwoordig moeten we daarbij scherper letten op beschikbaarheid van WMO- of AWBZ- budgetten.”

hij graag een kaartje legde. Klaas heeft een WAOuitkering als gevolg van een zwaar verkeersongeluk toen hij 51 was. Als hij werkte, deed hij van alles met en rond auto’s. Allerlei vervoersklusjes voor anderen of op een sloperij helpen. Zijn resterende tijd vulde hij met vissen, kaarten, tv kijken en rondhangen in parken en op pleinen. Klaas zorgde dat zijn autokosten en telefoonkosten automatisch betaald werden, maar kon verder niet bij zijn rekening door problemen met zijn pasje. Van de rest van zijn financiële zaken of schulden wist hij niets. Hij was gewend om met weinig geld te leven. Hij heeft geen alcohol- of drugsprobleem. Hij houdt niet van veel mensen om zich heen en trekt zich dan snel terug. Hij wilde vooral met zijn zoon Victor en diens jonge gezin graag het contact herstellen, maar was bang afgewezen te worden. Victor zou nu in Overloon wonen. De aanleiding om hulp te zoeken, kwam toen hij zich realiseerde dat hij zijn 60ste verjaardag alleen op een vrijwel verlaten parkeerplek zou door brengen. Bovendien werd zijn gezondheid minder. Hij verwijt zichzelf veel. Alleen de gedachte aan zijn zoon hield hem op de been en motiveerde hem te proberen zijn leven weer op te bouwen.

Klaas iets meer rust gevonden, al zijn er nog wel

Rust Voor Klaas was het belangrijk om eerst psychisch tot rust te komen en dan samen met de mensen van het Verdihuis te bekijken welke stappen hij wanneer het beste kon zetten. Inmiddels heeft

eens dagen waarin hij niet van zijn kamer komt. Langzamerhand komt er meer duidelijkheid over zijn financiële situatie en zijn ziektekostenverzekering. Er schijnt een forse schuld te zijn bij een kredietinstelling in verband met een verbouwing. Dit wordt verder uitgezocht. Samen met een maatschappelijk werkster bereidt Klaas zich voor op een voorzichtige, hernieuwde kennismaking met zijn familie. De pastoor uit zijn oude woonplaats speelt een bemiddelende rol.

Crisisopvang Hij pakte daarom eind november 2009 zijn auto en reed weer naar zijn geboortestreek NoordoostBrabant. Daar nam hij contact op met de Crisisopvang van het Verdihuis. Zo startte een lange weg terug. Een reis die eind 2010 nog volop in beweging is. Hulpverleenster Elvira vertelt wat er met cliënten als Klaas gebeurt: “We hebben op 8 leefgebieden de omstandigheden van Klaas in beeld gebracht. Hoe staat het met zijn huisvesting, financiën, zijn sociale, psychische, lichamelijke en praktische functioneren, zingeving en met zijn dagbesteding. Per leefgebied kijken we of er Pagina 7 | Primaverdi

(Van de redactie: Dit verhaal over een cliënt is een fictieve samenvoeging van delen uit reële casussen, maar schetst een goed beeld van de problemen waarmee het Verdihuis te maken krijgt. De man op de foto is niet ‘Klaas‘).

NIEUW LEVEN VOOR HET REGIONAAL KOMPAS Met de aanstelling op 1 september van een ketenregisseur heeft de gemeente Oss het Regionale Kompas Brabant Noordoost weer nieuw leven ingeblazen. Doel is de leefsituatie te verbeteren van kwetsbare mensen die dak- of thuisloos zijn of dat dreigen te worden. Ook moeten overlast en criminaliteit die uit deze problemen voortvloeien sterk terug gedrongen worden. Begin 2011 verwacht de ketenregisseur zijn bevindingen te kunnen presenteren. Nu al is duidelijk dat de opvang van dak- en thuislozen kan verbeteren door betere samenwerking tussen verschillende organisaties. Belangrijke bouwsteen voor het werk van de ketenregisseur is het rapport Regionaal Kompas Brabant-Noordoost uit 2008. Dat is opgesteld door en voor de 14 gemeenten, het zorgkantoor, de woningcorporaties en de zorgaanbieders in de regio. Het rapport geeft een aantal doelen voor de maatschappelijke opvang. Zo moeten in 2014 alle daklozen van BrabantNoordoost in een trajectplan zitten. Minimaal 60 procent moet huisvesting en dagbesteding hebben. Dakloosheid door huisuitzetting moet op maximaal 30 procent van het niveau van 2008 zitten en dakloosheid door detentie of afwenteling door andere instellingen moet vrijwel uitgebannen zijn. Ook moet overlastgevend gedrag van daklozen teruggebracht zijn tot een kwart van het niveau van 2008. Samenhang nodig De mensen hebben vaak complexe problemen, waar meerdere zorgaanbieders en woningbouwcorporaties bij betrokken zijn. Het doel moet zijn dat de zorg onderlinge samenhang moet vertonen om huisvesting, scholing/

werk, dagbesteding, inkomen, gezondheid en sociaal netwerk op orde te brengen en te houden. Daarnaast maakt een goede samenhang in de zorg meer efficiency mogelijk. Het werkveld Vrouwenopvang valt buiten het Regionaal Kompas. Het werkveld van het Regionale Kompas wordt door de Wet Maatschappelijke Ondersteuning aangegeven. De ketenregisseur loopt in zijn onderzoek de hele zorgketen na en kijkt naar effectiviteit, naar hiaten en overlappingen, efficiency en zoekt naar

Doelgroepen binnen het Regionaal Kompas Doelgroep Mee starten Later in plan opnemen Feitelijk daklozen ✘ Residentieel daklozen ✘ Zwerfjongeren ✘ Zelfstandig wonende verkommerden en verloederden Ex-gedetineerden Ex-klinische patiënten Doelgroep huiselijk geweld en vrouwenopvang

VROUWENOPVANG VLASAKKER OP DE TOCHT De Vlasakker staat als crisisopvang voor eenoudergezinnen in Heesch onder aanzienlijke budgettaire druk. Op verzoek van de gemeente Oss heeft het Verdihuis besloten de voorziening nog tot in het voorjaar van 2011 voor deze vorm van crisisopvang open te houden. “Duidelijkheid over de budgetten in 2011 bepaalt of wij in de Vlasakker iets aan de vraag naar vrouwenopvang kunnen doen,“ aldus Han Kremers van het Verdihuis.


wegen om de doelen uit het Regionaal Kompas door een optimaal functionerende keten dichterbij te brengen. De gemeente Oss voert de regie over het Regionaal Kompas in overleg met de regiogemeenten.

Niet in plan opnemen

✘ ✘ ✘ ✘

De Vlasakker was vorig jaar een uitkomst voor moeders met kinderen die tot die tijd in de gewone crisisopvang onderdak vonden. En bood een zeer welkome uitwijkplek voor de vaak kleine kinderen. In het afgelopen jaar bleek de locatie echter voor de vaak alleenstaande moeders met de vele, levendige en soms best drukke kinderen toch nogal hectisch. Bovendien zitten de vrouwen wat verder weg van hun normale sociale omgeving en van de school waar hun kinderen zitten. Dat is lastig voor het zo veel mogelijk in stand houden van de sociale structuur van de cliënten. De voorziening werd betaald uit andere budgetten, omdat de grote behoefte niets doen onmogelijk maakte. Komend jaar mogen die budgetten echter niet meer voor dit doel ingezet worden en is er dus geen geld beschikbaar om de Vlasakker voor deze doelgroep open te houden. Han Kremers: “Sluiting van de faciliteit voor vrouwenopvang is dus even uitgesteld, maar nog steeds een reële dreiging. Toch hopen we zelfs in dat geval tenminste de locatie te kunnen behouden voor de opvang in onze regio.”

AANMELDEN VOOR TOEZENDING PRIMAVERDI De Primaverdi is voor u een informatief en vlot leesbaar blad over de ontwikkelingen rond de maatschappelijke opvang in deze regio. Voor ons als Verdihuis is het een effectief en efficiënt middel om onze relaties te informeren over de uitdagingen en oplossingen in ons werkveld. Zo zijn we beiden beter op de hoogte. Maar ook uw relaties en collega’s kunnen zonder kosten op de hoogte blijven van uw samenwerking met het Verdihuis. Eenvoudig door hem of haar gratis aan te melden bij Chantal van Brakel van het secretariaat van het Verdihuis. Zij plaatst hen dan op de verzendlijst voor de komende nummers: [email protected], tel: 0412 636251.

VERDIHUIS IN HET KORT Stichting Maatschappelijke Opvang Verdihuis

Colofon Primaverdi is een uitgave van de stichting maatschappelijke opvang Verdihuis. Redactie: Han Kremers, Sanne Peters, Yvonne de Kort en Haks Walburgh Schmidt. Tekst en foto’s: Tekstburgh Bedrijfscommunicatie en André Marsman (foto’s) en derden. Vormgeving: Studio Kuijf, Haren Redactieadres: Verdihuis, Kardinaal De Jongstraat, 5348 BG Oss Tel: (0412) 63 62 51, [email protected] Internet: www.verdihuis.nl

Centraal Bureau Kardinaal de Jongstraat 17 5348 BG Oss Tel: 0412 636251 Fax: 0412 – 628361 E-mail: [email protected] Website: www.verdihuis.nl Crisisopvang Acute opvang voor mensen die (tijdelijk) geen huisvesting hebben en/of (tijdelijk) niet in staat zijn zelfstandig een huishouding te voeren. Passantenverblijf Acute nachtopvang voor mensen die (tijdelijk) geen huisvesting hebben. Sociaal Pension Huisvesting (intern) met woonbegeleiding voor mensen die niet in staat zijn een zelfstandige huishouding te voeren. Begeleid Wonen Woonbegeleiding in gehuurde woningen in de regio,gericht op uiteindelijk weer zelfstandig wonen. Begeleid Wonen Plus Woonbegeleiding in gehuurde woningen in de regio,een combinatie van verslavingszorg en woonbegeleiding, gericht op weer zelfstandig wonen.


Ambulante woonbegeleiding Woonbegeleiding in de thuissituatie Preventieve Woonbegeleiding Woonbegeleiding in de thuissituatie,gericht op voorkoming van huisuitzetting van bewoners. Woonopvang Begeleiding in tijdelijke huisvesting van de corporatie voor vrouwen met kinderen, toeleidend naar hernieuwde en gezonde huur- en leefsituatie. Bemoeizorg Trachten hulpverlening te bieden aan zorgmijdende mensen gezamenlijk met verslavingszorg, GGZ, GGD en AMW. Zwerfjongeren Samen met GGZ bieden van tijdelijke begeleiding en hulpverlening aan kwetsbare jongeren met psychiatrische en psychische problematiek. Algemeen wordt er constant gezocht naar integrale aanpak en samenwerkingsverbanden met partners als Stichting Oosterpoort, Novadic-Kentron, GGD, GGZ Oost-Brabant, het AMW Oss-Uden-Veghel en diverse woningcorporaties in Brabant Noordoost.

GEEN NIEUWS IS SLECHT NIEUWS VOOR VROUWEN- OPVANG VERDIHUIS

Recommend Documents