Gemeentehuis B ezo ek adr es Po st a dre s
Aan de raad van de gemeente Oostzaan
Postbus 20, 1530 AA Wormer
T el efo o n
075 651 2100
F ax
075 651 2244
E-mail mail Int e rnet
Kerkbuurt 4
[email protected] www.oostzaan.nl
Gebied en wijkzaken
1511 BD Oostzaan
Uw k enmerk / Uw bri ef O ns k enm erk D at um B ehand elen d am bt enaa r
O nde rwe rp
Kerkbuurt 4, 1511 BD Oostzaan
Energie in de Kunstgreep
Af del in g
12/000378 10 januari 2012 M. Stam Gebied en wijkzaken
Geachte raad,
Hierbij willen wij u graag informeren over de energie in de Kunstgreep . Hieronder volgt de uitwerking van het verloop van het bouwproces van de Kunstgreep en de daarbij horende bouwfysische consequenties.
Historie Kunstgreep De Kunstgreep is een uniek multifunctioneel gebouwencomplex met een bijzondere ontstaansgeschiedenis wat teruggaat naar het jaar 2001. Belangrijke doelstelling van het centrumplan was de levendigheid van het centrum te vergroten. Het nieuwe gemeentehuis, met de gezamenlijke te realiseren voorzieningen, in combinatie met het aangrenzende plein, dienen de functionele en sociale voorwaarden te scheppen voor deze levendigheid overdag en ’s avonds en waar mogelijk te stimuleren. In de raadsvergadering van 21 november 2001 heeft de raad besluiten genomen over: 1. Vaststelling functioneel Programma van eisen nieuw gemeentehuis 2. integratie nieuw gemeentehuis en Dorpshuis de Greep 3. parkeerproblematiek in relatie tot Centrumplan 4. winkelstructuur in relatie tot het centrumplan 5. vaststellen financieel kader Centrumplan Functioneel Programma van Eisen In dit advies gaan we verder in op ad 1 het functioneel Programma van Eisen d.d. 20 juni 2001 als basis voor de herontwikkeling van het gemeentehuis met een maximaal oppervlakte van 2200 m2 bvo;
Wilt u bij reacties altijd de datum en ons kenmerk vermelden.
In het PvE zijn gebruikseisen, functies en prestaties, interne voorwaarden, beeldverwachtingen, externe eisen en voorwaarden, relatiediagram en een ruimtebehoefte schema vastgelegd. Het PvE is tot stand gekomen in nauw overleg met projectgroep 1, het managementteam, de ondernemingsraad en het college van B&W. Dit PvE is gebruikt als basis voor het uiteindelijke Programma van Eisen “uitwerking op gebouwniveau “ van 15 januari 2002. De te realiseren functies zijn met oppervlakte vastgelegd in het PvE op gebouwniveau. Tevens zijn in dit programma de “standaard”te hanteren eisen met betrekking tot installaties opgesteld te weten: Bouwfysische condities _ het gebouw dient aan alle overheidsvoorschriften te voldoen en de voorkeur gaat uit naar een gebouw dat weinig energie gebruikt. Bij voorkeur sluiten de energievoorzieningen aan bij huidige subsidiemogelijkheden; - het gemeentehuis wordt voorzien van de gebruikelijke installaties voor luchtbehandeling en koeling. Uitgangspunten milieubewust en onderhoudsbewust bouwen -het ontwerp van het gebouw en installaties dient eenvoudig en kostentechnisch gunstig onderhouden mogelijk maken. -
De gemeente Oostzaan heeft een voorkeur voor Groene stroom en alternatieve milieuvriendelijke stroomvoorzieningen, zoals zonnecollectoren, warmteterugwinning en gelijke.
Architectenkeuze Er zijn een drietal architecten benaderd voor het maken van een schetsontwerp, dit zijn: 1.Inbo 2.Quist Wintermans 3.Roy Gelders In een Memo van Kats en Waalwijk aan de stuurgroep Centrumplan Oostzaan d.d. 25 maart 2002 zijn de beoordelingen van de verschillende schetsontwerpen samengevat en beoordeeld op verschillende aspecten programma, budget alsmede signalering onderhouds en energiekosten.
pag. 2/9
Samenvatting PvE
Inbo Nagenoeg compleet
Overschrijding
Quist
Roy Gelders
Nagenoeg compleet,
Nagenoeg compleet,
echter ongunstige
echter zeer ongunstige
verhouding bruto/netto
verhouding bruto/netto
vloeropp
vloeropp
€ 470.000
€ 870.000
€ 890.000
Door eenvoudige
Redelijk compacte
Theater en glazen
detaillering en
gebouwvormen,
overkapping entreehal
materiaalgebruik
onderhoud binnen
zeer hoge
onderhoud binnen
redelijke grenzen
onderhoudskosten,
redelijke grenzen
mogelijk, echter grote
overige gebouwdelen
mogelijk
glasvlakken en glazen
binnen redelijke
koepels boven entreehal
grenzen.
Relatief veel
Veel energieverlies door
Veel energieverlies door
gevelopp.
grote hoge entreehal
grote hoge entreehal
Energieverlies echter
met glazen kap, door
met glazen kap, door
goede verhouding
grote gebouwopp geen
grote gebouwopp geen
open/gesloten
optimaal efficiënt
optimaal efficiënt
gevels
energiegebruik te
energiegebruik te
Prognose acceptabel
verwachten
verwachten
budget Onderhoud
Energieverbruik
energieverbruik gezien gebouw grootte Voor de keuze van architect waren de volgende gegevens van belang 1. de uitkomst van de enquête op de informatie avond 2. de uitkomst van de enquête onder 75 willekeurige bewoners van Oostzaan 3. het standpunt van het college Alles afwegende heeft de stuurgroep de voorkeur gegeven aan het plan van Roy Gelders met twee voorwaarden: a. de integratie met de Greep moet beter tot uitdrukking komen in het plan b. het plan moet binnen budget ontworpen worden Het college van B & W heeft dit advies van de stuurgroep overgenomen en heeft Roy Gelders de opdracht gegund.
pag. 3/9
Relevante data datum
onderwerp
Maart 2003
de wethouder verzoekt stillegging ontwerpfase, echter besluit om definitief ontwerp (DO) af te ronden
Augustus 2003
gereedkomen concept DO en bespreking in ontwerpteam (toetsing aan PvE)
November 2003
stillegging alle werkzaamheden
Februari 2004
raadsbesluit centrumplan doorzetten conform programma echter onderzoek naar mogelijke bezuinigingen
Maart / april 2004
onderzoek naar mogelijke integratie met bibliotheek
Juni /augustus
bespreking kostenraming DO tussen architect en Kats en Waalwijk met
2004
opdracht aan architect om ontwerpambitie bij te stellen teneinde kosten op budgetniveau te brengen.
In november 2004 is de projectgroep 1 geïnformeerd over de bevindingen van de toetsing van het definitief ontwerp van het Centrumplan en worden geadviseerd om de besteksfase conform de nota van vaststelling in te gaan. Als bijzondere aandachtspunten zijn genoemd o.a. : -
het glazen atriumdak is een zeer kostbare oplossing met mogelijk nadelige geluidsinvloeden. Klimaattechnisch is het atrium ontworpen als een licht verwarmde buitenruimte. Aangezien het atrium vanwege doorgaande integraties meer en meer directe gebruiksfuncties krijgt dient aan de aspecten klimaat en geluid aandacht te worden besteed. De architect heeft aangegeven dat wijzigingen van het ontwerp van dit dak voor hem niet acceptabel is.
-
Voor de basis klimaatinstallaties ten behoeve van de kantoorruimten is ontwerptechnisch vooralsnog rekening gehouden met een zogenaamd VRF-systeem dat beantwoordt aan het programma van eisen. De installatie adviseur heeft een voorstel de verwarming en koeling van de kantoorruimte in een vloerverwarming/koeling op te nemen, hetgeen door gebruikers als een zeer comfortabel klimaatsysteem wordt ervaren met normaliter een lager energieverbruik. Daarnaast zijn wij (K&W), na overleg met ambtelijk projectleider, met een installatiebedrijf in gesprek om te onderzoeken of een 4 pijps inductiesysteem budgetneutraal kan worden toegepast.
In december 2004 heeft de Kats en Waalwijk groep geadviseerd om af te zien van het aanbestedingsbeleid voor de klimaatinstallaties en bureau Thermos de opdracht te gunnen als bouwpartner in het team plaats te nemen voor verder ontwerp, uitwerking en uitvoering van de gebouwinstallaties. Door inschakeling van Thermos zouden we binnen budget kunnen werken, waarbij een hoger nivo van klimaatinstallaties wordt gerealiseerd dan het
pag. 4/9
ontwerp van de SchreuderGroep (makers van de installatietechnische bestekstukken). Dit advies wordt overgenomen door de Gemeente Oostzaan. De SchreuderGroep heeft op 21 december 2004 haar werkzaamheden stilgelegd door het besluit hierboven en in een schriftelijke reactie aangegeven dat zij niet tevreden zijn met deze gang van zaken en tevens aangegeven slechte ervaringen te hebben met de gekozen installateur. In januari 2007 is het pand de Kunstgreep opgeleverd en in gebruik genomen door de verschillende partijen (gemeente, theater, bibliotheek, politiepost etc.) Het samenvoegen van verschillende maatschappelijke functies is een uniek concept. Echter door de verschillende wensen en openingstijden (ook ’s avonds en in het weekend) is het instellen van de juiste kloktijden essentieel voor het energieverbruik. Exploitatie In 2007 is er een exploitatie overzicht gemaakt (besloten collegevergadering van 11 september 2007) In dit overzicht in bijlage C zijn er verwachte kosten voor gas, water en elektra in 2007 van € 30000 en in 2008 en 2009 van €35000 begroot. Deze zijn uiteindelijk als aanname neergezet op € 25.000. Het exploitatieoverzicht is nooit aangepast aan de werkelijke gemaakte kosten. De verwachte kosten voor energie in 2011 zijn: gas netbeheer gas
36.000 2.000
energie (incl. energiebelasting)
39.000
netbeheer energie
11.000
totale kosten gas en elektra
€ 88.000
Wij zullen dit meenemen in de P&C cyclus. Thermos Al sinds de oplevering van het pand zijn we met de firma Thermos bezig het klimaat in de Kunstgreep voor een ieder zo geriefelijk mogelijk te maken. Veel zaken zijn in de loop van de tijd aangepast / opgelost, een aantal ruimtes blijft echter niet goed beheersbaar. Dit en het forse energieverbruik is uitgangspunt geweest voor bureau EPA Plan om een onderzoek te starten en mogelijke verbeterpunten aan te geven. Het bureau is door de gemeente Oostzaan ingeschakeld om een onafhankelijk advies te krijgen. Het rapport was leidraad in de gesprekken met de firma Thermos. Conclusie van het rapport is dat er op zich een kwalitatief goede installatie aanwezig is, dat deze echter qua projectie (instellingen) een aantal tekortkomingen heeft die, mits projectmatig aangepakt, opgelost kunnen worden. In juni heeft dit geresulteerd in samenwerking tussen EPA Plan en Thermos om de verbeterpunten beschreven in het rapport aan te pakken. Deze punten zijn de laatste in de rij van mogelijke oplossingen om de klimaatbeheersing onder controle te krijgen. Vooral controle van de regelinstallatie en juiste omschakeling van zomer en winterstand van de installatie moeten tot een verlaging van energie verbruik leiden. Daarnaast worden er extra afzuigroosters geplaatst, extra radiator in de postkamer en geluidmetingen, inregeling pag. 5/9
luchtbalans raadszaal en een beknopte handleiding van de ruimtethermostaten. Thermos heeft het voorstel gedaan dat zij de kosten voor arbeid betalen en de gemeente de kosten van het materiaal betaalt. De kosten voor de gemeente voor materiaal zullen maximaal €3000, - bedragen. Deze kosten worden gedekt door het budget voor het Gebouwenbeheer. Wij verwachten dat als de verbeterpunten zijn uitgevoerd de klimaatbeheersing op orde is. Voorgeschiedenis aanbesteding energie Sinds 1-1-2006 nam Gemeente Oostzaan 100 % groene stroom af van het Afval Energie Bedrijf. Deze energie kwam mede uit de afvalverbranding van het afval van de inwoners van de gemeente Oostzaan. Door problemen met de centrales in 2009 heeft de toenmalige energieleverancier A.E.B aangegeven te gaan stoppen met de leverantie van elektriciteit per 1-1-2011aan alle externe partijen. Zij hebben dit ruimschoots van te voren aangegeven zodat het voor ieder mogelijk was nieuwe leverancier te zoeken. A.E.B. verzorgde de levering van elektriciteit aan diverse gebouwen in bezit van de gemeente waaronder de Kunstgreep, maar ook de elektra ten behoeve van pompen, gemalen, VKRI (verkeerslicht regelinstalatie) en diverse marktkasten. Via Stichting Rijk is er een gezamenlijk project gestart met als doel een nieuwe energieleverancier voor diverse gemeentes. Met het gezamenlijk aanbestedingstraject (waarvan De Gemeente Heemstede, Oostzaan, Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Zandvoort elektriciteit aanbesteden) verwachtte Stichting RIJK prijsvoordeel te halen door schaalvergroting. Door de overgang naar kwartaalnota’s is er tevens een verlaging van de administratiekosten. Er zijn drie inschrijvingen binnengekomen: 1. Ongeldige inschrijving van een partij 2. Greenchoice heeft de inschrijving met de laagste prijs ingediend 3. De andere aanbieder was Trianel Energie te Maastricht Op 16 december 2010 heeft de gemeente de overeenkomst met de firma Greenchoice voor levering van 100 % duurzame energie ondertekend (zie ook mantel Intergemeentelijke Europese openbare aanbesteding voor levering van elektriciteit van 21-10-2010). Al dan geen besparing Stichting Rijk heeft tijdens de aanbesteding becijferd dat we jaarlijks circa €45.000 aan energiekosten zouden besparen. Met de aanbesteding is er gekozen voor een prijzenstructuur op basis van de APX ENDEX met een vaste opslag. De opslag is aanbesteed en de elektriciteitstarief is afhankelijk van de beurs. De afgelopen periode zijn er internationaal ontwikkelingen geweest. Dit heeft geleid tot veel onrust op de energiemarkt met een negatief effect op de prijzen. Toen de eerste factuur van Greenchoice voor het gebouw de Kunstgreep binnen kwam bleek deze echter een fors hoger bedrag te zijn dan de factuur van A.E.B. van vorig jaar die maand. Dit terwijl het verbruik nagenoeg gelijk was. (zie ook tabel energierekeningen de Kunstgreep
pag. 6/9
2010-2011). Wij hebben direct bij Stichting Rijk gevraagd hoe het kan dat - terwijl zij beweert met deze leverancier een besparing te bewerkstelligen - er nu in de praktijk blijkt dat meer betaald moet worden ten opzichte van vorig jaar. Stichting Rijk gaf in 1ste instantie aan dat dit zou komen door de schommelende energiebeurs. Dit heeft echter wel effect op het bedrag, maar kan dit nooit de hoofdreden zijn van deze overschrijding. Na verschillende gesprekken blijkt nu dat Stichting Rijk vergeten was te rekenen met de energiebelasting(40%). Bij de aanbesteding is gekeken naar aanbieder met het laagste tarief, de energiebelasting is een vastgesteld bedrag en dus bij alle aanbieders gelijk (en meegenomen in de aanbesteding bij alle partijen). Stichting Rijk heeft ons met de voorgestelde besparing per jaar onjuist ingelicht. Meerdere gemeenten die mee hebben gedaan aan de aanbesteding hebben Stichting Rijk om opheldering gevraagd. Op dinsdag 20 september was er een overleg tussen Stichting Rijk/ Greenchoice en de diverse gemeentes agenda punten waren: •
Evaluatie aanbesteding elektriciteit
•
Switchen
•
Facturatie
•
Prijsstelling
Eind oktober 2011 hebben we nogmaals aan Stichting Rijk gevraagd of het mogelijk is nu rekeninghoudend met de energiebelasting een nieuwe berekening aan te leveren van de te verwachtte besparing. Deze berekening (onder voorbehoud) gaat nu uit van een mogelijke besparing van € 24000 op jaarbasis. Rijk geeft aan dat er pas een echte vergelijking kan plaatsvinden als de jaarafrekening binnen is, omdat Greenchoice met voorschotten rekent. Echter, de Kunstgreep is grootverbruiker, wat inhoudt dat de meters op afstand worden uitgelezen en er maandelijks het verbruik wordt afgerekend. Om een goed inzicht te krijgen is er een overzicht gemaakt van de energierekeningen van de Kunstgreep 2010-2011. Uit dit overzicht blijkt dat we tot en met de factuur van september 2011 €1707 meer betalen in vergelijking met 2010. Dit terwijl het verbruik en energiebelasting lager zijn. We verwachten dan ook voor de totale levering van elektriciteit op basis van de cijfers van de Kunstgreep geen besparing. (zie tabel volgende bladzijde) Wanneer de jaarafrekening binnen is en de totale kosten bekend zijn van alle gemeentelijke panden e.d., stellen we voor Stichting Rijk om opheldering te vragen over de ontstane situatie (als de voorgestelde besparing over alle gemeentelijke panden tezamen niet gehaald wordt).
pag. 7/9
Gas Per 1-9-2011 zijn we met de Gemeente Oostzaan en de Gemeente Wormerland via een gezamenlijk inkooptraject met Stichting Rijk overgestapt naar een andere gasaanbieder. De nieuwe aanbieder zou een kleine kostenbesparing opleveren. Voor het exploitatieoverzicht is daarom het prijspeil van 2010 opgenomen. Technische installatie De technische installaties bestaan uit de volgende onderdelen: - Centrale verwarmingsinstallatie - Ventilatie installatie - Koelinstallatie De verwarmingsinstallatie werkt op gas, de andere installaties werken op elektra. Vooral de koelinstallatie verbruikt veel energie.
pag. 8/9
Energierekeningen de Kunstgreep 2010 / 2011
A.E.B. Verbruik kWh
2010 EB
Greenchoice Kosten energie
totaal 2010
2011
Verbruik kWh EB
Kosten energie
totaal 2011
Januari
36723
2172,4
1912,99
4085,39
35614
576,95
2131,84
2708,79
februari
36415
762,26
1896,86
2659,12
32324
520,42
1947,18
2467,6
maart
34219
343,02
1782,47
2125,49
36767
588,27
2220,83
2809,1
april
39302
397,92
2047,24
2445,16
34848
561,05
2315,69
2876,74
mei
36727
370,12
1913,11
2283,23
35893
577,88
2404,71
2982,59
juni
36938
372,38
1924,16
2296,54
35312
564,99
2360,59
2925,58
juli
38579
390,12
2009,58
2399,7
35577
576,35
2104,42
2680,77
augustus
38141
385,4
1986,76
2372,16
33665
555,47
2033,26
2588,73
september
34665
347,83
1805,7
2153,53
32235
531,88
1955,67
2487,55
oktober
33616
336,51
1751,06
2087,57
november
34233
343,19
1783,2
2126,39
december
34832
349,64
1814,4
2164,04
Totaal 2010
434390 6570,79 22627,53
29198,32
tot en met september verschil (tot sept)
331709 5541,45 17278,87 1707,13
22820,32
312235 5053,26 19474,19
24527,45
Netbeheer tot sept
€
8.035,35
€ 8.113,86
EB = Energiebelasting
Wij vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders, R. Schaatsbergen
P.J. Möhlmann
secretaris
burgemeester
pag. 9/9
