Groningen
Groningen
Jaarverslag GGD Verantwoording in tekst en beeld 2010
Telefoonnummers GGD Groningen 050 367 40 00 Directie GGD 050 367 43 20 Persoonsgericht Zorg & Welzijn 050 367 42 41 E e m s m on d
Lokaalgerichte Zorg & Jeugd 050 367 40 29 Directie-, Management- & De M a r n e
Samen werken aan gezondheid
Bestuursondersteuning 050 367 43 06
Lo p p e rs um Wi n su m A p p i n g ed a m
B ed u m Te n B oe r
D el f zi j l
Zu i d ho r n
S l o ch t ere n Groo t e ga st
O l da m b t
Gron i ng en
Me n t e r wo l de
M a r um
H oo g e z a n dS a p p e m ee r H a ren B el l i ng we dd e Leek
Pe ke l a Ve e nd a m
V l a gt wed de S t a ds ka na a l
Samen werken aan gezondheid Samen werken aan gezondheid
Specialistische Zorg & Veiligheid 050 367 41 67
Verantwoording in tekst en beeld 2010
Samen werken aan gezondheid
Jaarverslag GGD
Groningen
Jaarverslag GGD • Inhoudsopgave • Pagina 2
Inhoudsopgave Voorwoord
4
Inleiding
5
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22 1.23 1.24
Highlights en ontwikkelingen Gezondheidsprofiel Zorg voor Jeugd Groningen Pilot Leerfabriek Intensieve aanpak tegen kindermishandeling Tevredenheid en wachttijden spreekuren soa/aids Wijzigingen regels kinderopvang Nieuwe influenza A (H1N1) Bofuitbraak in Groningen Q-koorts Klachten over zwemwater TBC-screening asielzoekers Cliëntvolgsysteem OGGz Werken aan kwaliteit Productbegroting Bezuinigingen Lokaal Gezondheidsbeleid Ontwikkeling Centrum voor Jeugd en Gezin Inhoudelijke integratie Lokaalgerichte Zorg en Jeugd Logopedie LPH 12+ Telefonische Advisering Medische milieukunde Gevolgen veiligheidsregio Meldkamer Noord Nederland
7 7 7 7 8 8 9 9 9 10 10 10 10 10 10 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12
2 2.1 2.2 2.3
Reguliere activiteiten en onderzoeken Contactmoment groep 7 primair onderwijs Afsprakenbureau/cursusbureau Cursusbureau Jeugdgezondheidszorg / Zwangerschapseducatie Triple P in de stad Groningen Kinderen tellen mee in Hoogezand-Sappemeer SpraakMakend Stevig Ouderschap Licht Pedagogische Hulpverlening voor 0 tot 12 jarigen Moeders informeren moeders (MIM) in de stad Groningen
15 15 15
2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 2.18 2.19 2.20 2.21 2.22 2.23 2.24 2.25 2.26 2.27 2.28 2.29 2.30 2.31 2.32 2.33 2.34 2.35
1
2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9
15 15 15 16 16 16
2 3 4
‘Instapje’ in de stad Groningen Groepsconsultatiebureau in de stad Groningen Preventie overgewicht in de stad Groningen Kinderfonds Armoede en gezondheid in de stad Groningen Geschoolde Zorg in de stad Groningen Zorgadviesteams (ZAT) 0-12 in de stad Groningen Gemeente Haren CB-samen in de gemeente Marum Derde dagdeel gemeente Winsum De Verbinding gemeente Grootegast Ouderennetwerk gemeente Marum Gezondheidsbevordering OGGz in de stad Groningen InformatieCentrum Gezondheid (ICG) TBC-screeningen Reizigerszorg en - advisering Technische Hygiëne Inspecties Infectieziektebestrijding Activiteiten en projecten Seksuele gezondheid Seksuele gezondheid in cijfers Medische milieukunde Publieke Gezondheid Asielzoekers Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR) Forensische geneeskunde Meldkamer Ambulancezorg Onderzoek
17 17 17
BIJLAGEN Kinderen in de zorg Tabel 1 – Kinderen in zorg per gemeente 0-4 jaar Tabel 2 – Aantal medische en verpleegkundige consultatiebureauzittingen en consulten Tabel 3 – Risicokinderen Tabel 4 – Kinderen met spraak/taal problemen Tabel 5 – Overgewicht Tabel 6 – Zorg voor jeugd Groningen 0-23 jaar Tabel 7 – SDQ Cijfers Cursusbureau Organogram Wie Wat Waar bij GGD Groningen Afkortingenlijst
35 35 35
17 18 18 18 18 18 18 19 19 19 20 20 20 22 24 25 27 28 30 31 32 32 33
35 36 37 38 42 43 44 45 47
17
Jaarverslag GGD • Inhoudsopgave • Pagina 3
Groningen
De ontwikkelingen in de samenleving zijn groot, onder andere op het terrein van gezondheid, veiligheid, arbeidsmarkt en jeugd. Dat vraagt om nieuwe antwoorden. Participatie en eigen vermogen zijn sleutelwoorden die bepalend zijn in nieuwe beleidslijnen. Op het gebied van volksgezondheidsbeleid streeft men naar en werkt men met parallelle belangen. Daarnaast geldt dat Rijk, provincies en gemeenten fors moeten bezuinigen. Als dienst die gezondheidsbescherming en -bevordering nastreeft en vanuit gezondheidsperspectief bijdraagt aan maatschappelijke opgaven, raken deze ontwikkelingen GGD Groningen. Vanuit onze kracht en expertise proberen we passende antwoorden te vinden, zodat we als gezondheidsdienst van en voor de Groningse gemeenten van toegevoegde waarde blijven. Voor u ligt het inhoudelijk jaarverslag over 2010. Dit jaarverslag is bedoeld om u een indruk te geven van aard en omvang van de vele activiteiten die onze medewerkers allemaal ondernomen hebben in het kader van de Publieke Gezondheid. Het is niet een uitputtend overzicht van alle activiteiten, maar geeft met name die activiteiten weer die in 2010 in het oog sprongen. Al met al kijken we met tevredenheid terug op een vol 2010 met vele ontwikkelingen en werk dat wat oplevert. Uit het gezondheidsprofiel blijkt dat de gezondheid van de Groningers op diverse terreinen is verbeterd, maar we zijn er nog niet. Samen werken
aan gezondheid is het devies van de GGD Groningen. Ons werk is gericht op de publieke gezondheid. In 2010 hebben we daar, uiteraard samen met gemeenten en ketenpartners, weer met veel inzet aan gewerkt. U kunt het allemaal lezen in dit jaarverslag.
Ati de Jonge directeur
Jaarverslag GGD • Voorwoord • Pagina 4
Inleiding Ook in 2010 heeft GGD Groningen met een breed scala aan acti-
GGD Groningen is onderdeel van de Hulpverleningsdienst Gronin-
viteiten en projecten bijgedragen aan de gezondheid van de in-
gen (HVD) en is georganiseerd in drie divisies: Lokaalgerichte
woners van de provincie Groningen. Voor een deel waren dat
Zorg & Jeugd (LGZ&J), Persoonsgerichte Zorg & Welzijn (PZ&W)
reguliere activiteiten die de GGD voor alle gemeenten uitvoert.
en Specialistische Zorg & Veiligheid (SZ&V). Deze divisies worden
Het gaat dan bijvoorbeeld om gezondheidsbevordering, infectie-
ondersteund door de afdeling Directie-, Management- en
ziektebestrijding, forensische geneeskunde en geneeskundige
Bestuursondersteuning. Een organogram vindt u als bijlage
hulpverlening bij ongevallen en rampen. Daarnaast speelt de GGD
bij het jaarverslag.
met projecten in op de wensen en behoeften van individuele gemeenten. Zo schakelen gemeenten de GGD in voor het bestrijden
De HVD voert taken uit voor de Gemeenschappelijke regeling
van taalachterstanden, ondersteuning bij de opvoeding en het op-
Hulpverlening & Openbare Gezondheidszorg (H&OG-regeling).
zetten van Centra voor Jeugd en Gezin. In dit jaarverslag zijn al
Hiermee hebben de Groninger gemeenten afgesproken om pu-
die activiteiten en projecten terug te vinden.
blieke gezondheid, brandweerzorg en crisismanagement in de provincie Groningen goed en efficiënt te organiseren. De H&OG-
Het jaarverslag begint met de activiteiten die voor 2010 het
regeling staat onder leiding van een Algemeen Bestuur van
meest in het oog springen. Ook beschrijft het eerste deel van het
burgemeesters van de Groningse gemeenten.
verslag een aantal ontwikkelingen die bepalend zijn geweest voor het werk van de GGD en veelal nog doorwerken in 2011 en verder. Het hoofdstuk erna geeft een goede indruk van de breedte van het werk van de GGD. Niet alleen een grote diversiteit aan activiteiten en projecten, maar ook diverse onderzoeken, inspecties, dienstverlening en advisering. Het komt allemaal aan de orde. De onderwerpen zijn daarbij zo veel mogelijk inhoudelijk geclusterd.
Jaarverslag GGD • Inleiding • Pagina 5
Groningen
1 Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 6
heid
Eemsmond
Delfzijl Loppersum De Marne
Appingedam Winsum Bedum
Ten Boer
Oldambt Slochteren
Zuidhorn Groningen
e Menterwold Leek
Grootegast
Hoogezand Sappemeer Haren
Marum
de Bellingwed
Veendam
Pekela
l Stadskanaa Vlagtwedde
ond aan gez werken Samen
1
ofi el he ids pr Ge zo nd en 20 10 Gr on ing
Highlights en ontwikkelingen 1.1
Gezondheidsprofiel
nals uit de jeugdzorg, gezondheidszorg, werk en inkomen, welzijn
De GGD publiceerde het vierjarig overzicht van de staat van de
en onderwijs door middel van een signaal hun betrokkenheid bij
volksgezondheid in de provincie Groningen. Epidemiologen ge-
dezelfde jeugdige doorgeven en activiteiten op elkaar afstemmen.
bruikten hiervoor landelijke en regionale gegevens en 11.000
Sinds juni 2010 is ZvJG aangesloten op het landelijke systeem
gezondheidsenquêtes. Al 20 jaar blijken in de provincie Groningen
Verwijsindex risicojongeren (VIR). In totaal zijn bijna 3.500 signa-
de minste kinderen geboren te worden per 1.000 inwoners.
len afgegeven. Hiervan was een derde afkomstig van de GGD.
Groningers zijn de afgelopen vier jaar gemiddeld 1,3 jaar ouder ge-
Voor 438 kinderen en jongeren is zorgcoördinatie gestart omdat
worden. Dat is nog altijd vier maanden korter dan het landelijk ge-
er sprake was van meerdere meldingen. De zorgcoördinatie be-
middelde (80,1 jaar). Dat komt vooral door een hogere sterfte aan
rustte in 176 gevallen bij de GGD. Een totaal overzicht van het
hartinfarct, longkanker en cara. Het percentage rokers is na vele
aantal meldingen is te vinden in bijlage 1, tabel 6.
jaren tot iets onder het landelijk gemiddelde gedaald. De leefwijze is verbeterd. Na jaren van toename is overgewicht onder volwasse-
Bureau Jeugdzorg was verantwoordelijk voor de andere kinderen
nen gestabiliseerd op 49%. Er wordt stevig gedronken (een op de
en jongeren. Om dit als GGD te kunnen doen is een groep zorg-
tien Groningers is een zware drinker). Zestig procent van de jonge-
coördinatoren geselecteerd. Zij zijn samen met de collega’s van
ren van 16-18 jaar drinkt vijf of meer glazen per gelegenheid. Toch
Bureau Jeugdzorg geschoold. Ook alle artsen en verpleegkundigen
is het drinkgedrag van de jeugd verbeterd. Er zijn duidelijke regio-
binnen de jeugdgezondheidszorg hebben scholing gehad.
nale verschillen in leefwijze en in gezonde levensverwachting. Deze
Wetenswaardigheden
verschillen worden goeddeels verklaard door sociaal-economische
Aantal meldingen verwijsindex totaal
achtergronden. Verder staan in het rapport cijfers over lichamelijke
Aantal meldingen verwijsindex vanuit JGZ
en psychische gezondheid, preventie, zorggebruik en leefomgeving.
In de eerste paar maanden deed zich en aantal aanloopproblemen
De gegevens worden gebruikt bij het opstellen van de nota’s lokaal
voor. Dat had te maken met een technische storing en onvol-
gezondheidsbeleid. Het rapport is in te zien op de website van de
doende scholing. Beide zijn in de loop van het jaar opgelost.
Antwoord 3.479 858
GGD, www.ggd.groningen.nl, onder ‘Gezond leven’. 1.3 1.2
Zorg voor Jeugd Groningen
Pilot Leerfabriek
De GGD is met zeven partners in de jeugdzorg de Leerfabriek ge-
Zorg voor Jeugd Groningen is een digitaal signaleringssysteem,
start. Doel is beter leren samenwerken voor kind en gezin.
waarmee professionals snel en efficiënt informatie kunnen uitwis-
Bestuurders hebben hiervoor twaalf ‘Puddingprincipes’ geformu-
selen. Met Zorg voor Jeugd Groningen (ZvJG) kunnen professio-
leerd. Dit zijn eenduidige basisprincipes voor de hulpverlening
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 7
Groningen
Puddingprincipes Melden/signaleren • Wij nemen elke melding, elk signaal en elke signaalgever even serieus • Wij zorgen ervoor dat iedere cliënt op de juiste plaats terechtkomt, ongeacht de deur waardoor hij of zij binnenkomt • Wij verwijzen niet, maar dragen over en laten pas los als een ander vast heeft • Wij streven ernaar dat ieder kind en gezin altijd weet waar het aan toe is Afsluiten • Wij laten een kind of gezin pas los als de risico’s in het opgroeien en opvoeden beheersbaar zijn geworden
Verlenen van hulp • Wij gaan zoveel mogelijk uit van de kracht van kind en gezin • Wij maken gebruik van de diversiteit in ons gezamenlijke hulpverleningsaanbod, waarbij het aantal betrokken hulpverleners zo beperkt mogelijk is • Wij ondersteunen waar mogelijk, maar nemen over wanneer dat nodig is • Wij achten elk professioneel oordeel even waardevol
Afstemmen • Wij streven ernaar dat ieder kind en ieder gezin binnen 5 dagen op de juiste plek is • Wij vinden dat iedere betrokkene verantwoordelijk is voor de afstemming die leidt tot één plan, één gezin en zonodig één regievoerder • Wij betrekken cliënt en systeem bij het vaststellen van het probleem en het formulier van de hulpverlening
aan kind en gezin. In het najaar 2010 zijn de principes besproken
pak tussen de diverse voorzieningen, het invoeren van een meld-
met professionals van meerdere organisaties in Westerkwartier en
code kindermishandeling en het opleiden van professionals.
Veendam. De deelnemers waren enthousiast over de concrete op-
Samen met Bureau Jeugdzorg is een scholingsmodule opgesteld
brengst. Ze vonden de principes herkenbaar en goed toepasbaar.
voor professionals om goed te kunnen omgaan met kindermis-
Een klankbordgroep adviseerde over de verdere ontwikkeling van
handeling. Het gaat dan met name om signalen en vermoedens
het project. Eind december zijn de resultaten aan de bestuurders
en het bespreekbaar maken van mishandeling. Halverwege het
gepresenteerd. Zij hebben besloten om de Leerfabriek in alle re-
jaar zijn de interne scholingen gestart voor alle JGZ medewerkers
gio’s in te voeren. Dit sluit aan bij de ontwikkeling van de CJG’s
van de GGD. Ook is een externe werkgroep RAAK ingesteld. Hierin
en ZvJG. De deelnemende organisaties zijn GGD, BJZ, Elker, MJD,
zitten meerdere ketenpartners. Doel hiervan is onder meer om
RSNOG (onderwijs), Leger des Heils, Accare en Lentis.
kindermishandeling provinciaal hoger op de agenda te krijgen. Eind 2010 is de website www.raakgroningen.nl gelanceerd. Hierop staat informatie over RAAK en scholingsmogelijkheden.
1.4
Intensieve aanpak tegen kindermishandeling
Met het werkplan RAAK (Regionale AAnpak Kindermishandeling) is gewerkt aan een sluitende aanpak voor het signaleren, aanpak-
1.5
Tevredenheid en wachttijden spreekuren soa/aids
ken en stoppen van kindermishandeling. Het werkplan is eind juni
Uit onderzoek naar tevredenheid blijkt dat bezoekers van het soa-
verspreid onder ketenpartners. Zo kregen zij inzicht hoe zij vanuit
centrum die dienstverlening met een rapportcijfer 8,9 beoordelen.
RAAK deze problematiek kunnen aanpakken. Bovendien kwam
Het jaar ervoor was dit nog een 8,7. Ook de wachttijden zijn onder-
hiermee kindermishandeling goed onder de aandacht in de instel-
zocht. Wachttijd en doorlooptijd blijken aan de richtlijnen te voldoen.
lingen. De nadruk lag op het ontwikkelen van een sluitende aan-
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 8
Wijzigingen regels kinderopvang
Dit gebeurde in Veendam en Groningen. Zo’n 800 mensen hebben
Er waren de nodige wijzigingen in de regels rond kinderopvang.
hiervan gebruik gemaakt. In totaal is 62% van de opgeroepen
Zo zijn de gemeentelijke registers kinderopvang vervangen door
personen volledig gevaccineerd. Landelijk is dit 58%. Inmiddels
het Landelijk Register Kinderopvang. Hierin staan de gegevens
wordt Nieuwe Influenza A (H1N1) beschouwd als een “normale”
van alle goedgekeurde kinderopvangcentra, gastouderbureaus en
seizoensgriep en is het onderdeel van de jaarlijkse griepvaccinatie.
gastouders. Dit is met name van belang voor het beoordelen van het recht op toeslag. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het
Het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement heeft op
actueel houden van het landelijk register.
verzoek van GGD Groningen de aanpak van de influenzapandemie
Dagopvang en buitenschoolse opvang die in 2009 goed scoorden
geëvalueerd. De conclusie was dat GGD Groningen met grote zorg
hoefde de GGD niet te inspecteren. Voor gastouderbureaus gold
en op klantvriendelijke wijze invulling heeft gegeven aan de vac-
dit niet. Zij moesten dit jaar volledig getoetst worden vanwege de
cinatiecampagne en de informatievoorziening aan publiek en
registratie in het Landelijk Register Kinderopvang en hun relatie
ketenpartners.
met gastouders. Er is in toenemende mate onaangekondigd geïnspecteerd. Dit geeft een beter beeld van de dagelijkse praktijk.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft in samenwerking met de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid onderzoek gedaan naar
De grootste verandering is dat ook gastouders te maken krijgen
de rol van de GHOR tijdens de bestrijding van de Nieuwe Influenza
met inspecties. De regelgeving rond gastouders riep veel vragen
A (H1N1). Het ging om een landelijk onderzoek naar alle 25
op. Een groot deel hiervan kwam bij de GGD binnen. Omdat het
GHOR bureaus. In de samenvatting van het rapport is te lezen dat
aantal gastouders veel hoger ligt dan verwacht, vond eerst de ad-
GHOR Groningen de rol als coördinator goed heeft opgepakt. Suc-
ministratieve toetsing plaats. Hierdoor was opname in het Lande-
cesfactoren waren het instellen van de Werkgroep Influenzapande-
lijk Register mogelijk. Voor de toetsing op locatie heeft de GGD de
mie, het frequent bijeenkomen van deze werkgroep tijdens de
tijd tot eind 2011. Bij gastouders die op het adres van de vraag-
pandemie en de borging van bestuurlijke betrokkenheid. De GHOR
ouder kinderen opvangen, hoeft geen inspectie op locatie plaats
heeft in een vroeg stadium huisartsen betrokken bij het opstellen
te vinden. Het gaat hierbij in Groningen om een kwart van de
en aanpassen van draaiboeken en informatiebijeenkomsten voor
gastouders. De meeste aanmeldingen kwamen pas na de zomer
hen georganiseerd. De afstemming met zorgpartners liep goed.
Samen werken aan gezondheid
1.6
bij de GGD binnen omdat het merendeel van de gastouders eerst geschoold moest worden. De aanvragen die vóór 1 juli binnen kwamen zijn administratief en op locatie geïnspecteerd. De aan-
1.8
vragen na 1 juli zijn alleen administratief getoetst. Eind 2010
De GGD heeft ruim 100 bevestigde meldingen van bof ontvan-
waren er 1.992 gastouders geregistreerd in de provincie
gen. Het ging in vrijwel alle gevallen om gevaccineerde studenten
Groningen. Tot juli is 215 keer op locatie getoetst.
tussen de 25 en de 30 jaar. Ook zijn er meer dan 200 vragen over
Bofuitbraak in Groningen
bof binnengekomen. Omdat kinderen sinds 1987gevaccineerd worden, zijn uitbraken zeldzaam. In het voorjaar was er sprake 1.7
Nieuwe influenza A (H1N1)
van een paar gevallen van bof onder jongeren. Daarom heeft de
In januari vond nog een inhaalactie plaats voor vaccinatie Nieuwe
GGD de huisartsen geïnformeerd en gevraagd om bofgevallen te
Influenza A (H1N1) voorheen bekend als Mexicaanse griep. De
melden. In juni zijn via de Nieuwsbrief Infectieziekten (huis)artsen
actie was voor mensen die nog niet volledig waren gevaccineerd.
en andere relevante contacten geïnformeerd over bof. Ook is hier-
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 9
Groningen
over voor de zomer contact geweest met studentenverenigingen.
biele röntgenunit worden de nieuwe asielzoekers binnen twee
Voor studenten is een informatiebrief uitgebracht die tijdens de
dagen na aankomst gescreend. Vanaf 1 juli zijn 5.431 asielzoekers
KEI-week is verspreid. Eind 2010 bleek dat er een uitbraak van
gescreend. In 2011 doet GGD Groningen alle screenings. Het gaat
bof op een Groninger school voor voortgezet onderwijs is geweest.
naar verwachting om zo’n 12.000 mensen.
Veel van deze leerlingen zijn om principiële redenen niet gevaccineerd. Onderzoek van de GGD wees uit dat zeker 15 van de 180 benaderde kinderen, bofklachten hebben gehad. De meeste van
1.12 Cliëntvolgsysteem OGGz
hen waren niet gevaccineerd.
Binnen de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg OGGz wordt sinds september met het softwareprogramma NOIS (Netwerk Ondersteunend Informatie Systeem) gewerkt. NOIS is een regiepro-
1.9
Q-koorts
gramma voor de hulpverlenings- en zorgketen en is bedoeld om
In de provincie Groningen zijn twee geitenhouderijen geruimd
cliënten te volgen en afspraken te bewaken. Het systeem is inge-
vanwege Q-koorts. Naar aanleiding van de ruiming van een be-
richt en de gebruikers zijn geschoold. Het applicatiebeheer is on-
drijf in Leek heeft de GGD de huisartsen in de omgeving geïnfor-
dergebracht bij de GGD. In november is een evaluatie gehouden
meerd en is voorlichting gegeven aan circa 80 omwonenden. In
met de leverancier en de projectgroep. Eind 2010 gebruikten bijna
2010 zijn vijf inwoners besmet geweest met Q-koorts. Vier pa-
alle OGGz-coördinatoren NOIS tijdens netwerkvergaderingen.
tiënten woonden in de buurt van een besmette geitenhouderij. 1.13 Werken aan kwaliteit 1.10 Klachten over zwemwater
De GGD staat voor kwaliteit van het werk. Sinds 2007 wordt dit ge-
Er waren bijna 80 klachten over zwemwater. Verschillende recrea-
toetst aan de hand van de HKZ-normen. Er zijn drie nieuwe certifi-
tieplassen hadden te kampen met blauwalg. Dit kan onder andere
caten behaald voor Medische Milieukunde, Epidemiologie en Beleid
hoofdpijn, misselijkheid en diarree veroorzaken. Veel zwemmers in
en Forensische Geneeskunde. Ook vonden hercertificering en opvol-
de Hoornse Plas in Groningen klaagden over zwemmersjeuk. In
gingsaudits plaats van eerder behaalde certificaten. Het ging om
overleg kan de provincie een negatief zwemadvies afgeven. Dit is
Openbare Gezondheidszorg, Infectieziektebestrijding, GHOR, Meld-
gebeurd voor de Hoornse Plas Groningen, recreatieplas Camping
kamer Ambulancezorg, Gezondheidsbevordering en Borstvoeding.
de Watermolen in Opende, Borgerswold in Veendam (Koetshuis en Langebosch), Plan Zuid Oude Pekela en badzone Meerwijk Zuidlaardermeer.
1.14 Productbegroting Met een productbegroting wil het H&OG-bestuur meer inzicht krijgen in de vele activiteiten en de kosten daarvan. Voor de GGD
1.11 TBC-screening asielzoekers
gaat het om 15 hoofdproducten met soms meerdere deelproduc-
Met het ingaan van de nieuwe asielprocedure per 1 juli heeft
ten. Per deelproduct zijn doel, activiteiten en wettelijke legitimatie
GGD Nederland een contract gesloten met het COA voor de TBC-
omschreven. Ook is duidelijk wat de bijdrage is van de gemeenten
screening van asielzoekers. Dit gebeurt bij binnenkomst van asiel-
en eventuele andere partijen zoals RIVM of zorgverzekeraars. Het
zoekers in de centrale opvanglocatie in Ter Apel. GGD Groningen
bestuur heeft aan het einde van het jaar positief gereageerd op
en GGD Flevoland hebben deze screening uitgevoerd. In de mo-
de eerste versie.
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 10
1.17 Ontwikkeling Centrum voor Jeugd en Gezin
De H&OG-regeling moet bezuinigen door de financiële situatie
In 2011 moet iedere gemeente in Nederland een Centrum voor
van gemeenten door teruglopende inkomsten. Een bestuurlijke
Jeugd en Gezin (CJG) hebben. De invulling van het CJG is per ge-
werkgroep heeft voorstellen gedaan om binnen de HVD 1,7 mil-
meente verschillend. Het CJG moet een laagdrempelige en herken-
joen te bezuinigen tot en met 2014. Voor de GGD betekent dit het
bare voorziening zijn. Kinderen, ouders en professionals kunnen er
schrappen van taken en vermindering van de dienstverlening. Er
terecht voor advies, ondersteuning en hulp op maat bij het op-
is nu al sprake van een hoge efficiency. Efficiënter werken levert
groeien en opvoeden. De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) krijgt daar-
daarom te weinig bezuinigingen op. Het Algemeen bestuur heeft
mee een centrale rol in het CJG. De JGZ heeft samen met de
dat erkend en verzocht om een extra gedegen afweging.
andere ketenpartners en betrokken gemeenten deze rol nader ingevuld. Een visiedocument laat zien hoe de JGZ de eigen positionering binnen het CJG ziet. Ook gaf de JGZ gevraagd en
1.16 Lokaal Gezondheidsbeleid
ongevraagd advies aan gemeenten over de (door)ontwikkeling van
In de Bestuurscommissie GGD is besloten tot samenwerking bij de
het CJG en inrichting van frontoffices en regionale backoffices.
aanpak van overmatig alcoholgebruik onder jongeren. Hiertoe wordt samen met het Veiligheidshuis Groningen een convenant ontwikkeld, waaraan ook andere partners deelnemen. Dit thema
1.18 Inhoudelijke integratie Lokaalgerichte Zorg en Jeugd
speelt bij verschillende gemeenten die de GGD adviseert en on-
Na de samenvoeging van de JGZ 0-4 met de divisie Lokaalgericht
dersteunt.
Zorg en Jeugd (LGZ&J) in 2009 is er gewerkt aan de verdere in-
Samen werken aan gezondheid
1.15 Bezuinigingen
houdelijke integratie. Veel medewerkers zijn hierbij betrokken en Ook de beleidsprioriteit bestrijding overgewicht is volop in ont-
hebben hieraan een inhoudelijke bijdrage geleverd. Dit heeft ge-
wikkeling. In de wijk Vinkhuizen in Groningen startte het vierjarig
leid tot het opstellen van een visiedocument, dat is gericht op het
project ‘Dik doun in Grunn’. Dit innovatieve pilotproject is mede
bereiken van een optimale inzet van de JGZ 0-19, Lokaal
gefinancierd door ZonMW. Doel is te komen tot een meer effec-
Gezondheidsbeleid, OGGz en Gezondheidsbevordering.
tieve en vraaggerichte wijkaanpak van overgewicht. Het project bundelt en versterkt bestaande interventies. Belangrijke voorwaarden voor het project zijn een breed draagvlak en langdurige
1.19 Logopedie
inzet. Vandaar ook de betrokkenheid van bewoners en de samen-
GGD Groningen verzorgt de preventieve logopedie in dertien Gro-
werking met vele partijen in de wijk. De gemeente Groningen
ninger gemeenten. Het gaat om een gemeentespecifieke taak bin-
steunt het project.
nen de H&OG-regeling. Hiervoor liep een overeenkomst tot eind 2010. Er wordt gewerkt volgens het Protocol Taalstandaard Gro-
Voor de gemeente Delfzijl heeft GGD Groningen samen met meer-
ningen. Dit betekent dat op het consultatiebureau peuters al ge-
dere partijen een integraal actieplan tegen overgewicht opgesteld.
screend worden op mogelijke spraak- en taalachterstanden. Twaalf
Integraal Toezicht Jeugdzaken keurde het plan ‘Delfzijl Gezond
gemeenten besloten om de inzet van preventieve logopedie door
Vooruit!’ begin november goed.
de GGD voort te zetten. Alleen de gemeente Delfzijl is ermee ge-
Wetenswaardigheden
Antwoord
stopt. De gemeente Groningen besloot om preventieve logopedie
Hoogste geboortegewicht
6275 gram
onder te brengen bij de GGD. Meer feiten en cijfers over kinderen
Laagste geboortegewicht
500 gram
Hoogste BMI
53,18
Laagste BMI
11,17
Aantal consultatiebureaus in provincie Groningen
met spraak/taalproblemen zijn te vinden in bijlage 1, tabel 4.
62
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 11
Groningen
1.20 LPH 12+
1.23 Gevolgen veiligheidsregio
Voor het verbeteren van de lichtpedagogische hulp aan ouders
De Wet Veiligheidsregio’s trad op 1 oktober in werking. Doel hier-
van tieners hebben medewerkers van de GGD en welzijnsorgani-
van is een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van
satie MJD de training Kort Ambulant gevolgd bij Bureau Jeugd-
brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en crisisbeheersing
zorg. Deze methode geeft een helder kader voor deze
onder één regionale bestuurlijke regie. Het gebied van de
hulpverlening. Daarnaast kregen zij trainingen in positief opvoe-
Veiligheidsregio komt overeen met het gebied van de gemeen-
den. In 2010 hebben zij de eerste gezinnen met 12+ jongeren
schappelijke regeling Hulpverlening en Openbare Gezondheids-
volgens de nieuwe methodiek begeleid.
zorg Groningen (H&OG). Deze regeling is per 1 januari 2011 vervangen door de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Groningen. In de Veiligheidsregio coördineert het regionale be-
1.21 Telefonische Advisering
stuur de bestrijding van rampen en de beheersing van een crisis.
Telefonische Advisering was altijd bedoeld voor ouders en verzor-
Het regiobestuur organiseert en faciliteert de afstemming tussen
gers van kinderen van 0-4 jaar, professionals en ketenpartners.
partners binnen en buiten de veiligheidsregio.
Inmiddels beantwoordt de GGD ook vragen van ouders en verzor-
Naast veel voorbereiding is begonnen met de uitvoering. De
gers van jongeren van 4-23 jaar en professionals voor elf
ruimte voor het actiecentrum GHOR/GGD is ingericht. Via video-
gemeenten. De Centra voor Jeugd en Gezin van Haren, Leek,
conferencing kunnen partners snel en gemakkelijk met elkaar
Grootegast, Marum, Zuidhorn, Bedum, De Marne, Winsum,
overleggen. De structuur en werkwijze binnen het actiecentrum
Eemsmond en Slochteren hebben zich namelijk aangesloten bij de
worden beschreven. Het online registratiesysteem GHOR4all is
Telefonische Advisering. Het CJG Groningen had dit al eerder ge-
aangeschaft. Hiermee is het mogelijk om een inventarisatie te
daan. De Telefonische Advisering voorziet in een behoefte. De
maken van de beschikbare capaciteit bij instellingen die betrok-
voorziening blijkt laagdrempelig te zijn. In toenemende mate
ken zijn bij rampenbestrijding. Ook is een begin gemaakt met de
weten ouders en verzorgers van kinderen boven de vier jaar de
implementatie.
telefonische advisering te bereiken. Er zijn ongeveer 14.000 telefoontjes afgehandeld.
Door de latere inwerkingtreding van de Wet Veiligheidsregio’s is op multidisciplinair gebied een aantal plannen nog niet opgesteld. Het Regionaal Beleidsplan en het Crisisplan bevinden zich nog in
1.22 Medische milieukunde
de ontwikkelfase.
GGD Groningen heeft een nieuw certificaat verkregen om Medisch Milieukundigen te mogen opleiden. Een medewerker van GGD Fryslân is voor een MMK-opleiding gedetacheerd bij GGD Gronin-
1.24 Meldkamer Noord Nederland
gen. Voor GGD Drenthe is een toekomstvisie MMK geschreven.
De Meldkamer Ambulancezorg heeft de nodige aandacht besteed
Voor het Project Cycloon heeft GGD Groningen meegewerkt aan
aan de geplande overgang in 2011 naar de gezamenlijke Noorde-
protocollen voor de opvang van chemisch besmette slachtoffers
lijke Meldkamer in Drachten. Ook de nieuwe CAO vroeg de nodige
bij de spoedeisende hulp in ziekenhuizen. Onderdeel van het pro-
voorbereiding.
ject waren een cursus gevaarlijke stoffen en een symposium over ongevallen met gevaarlijke stoffen.
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 12
Jaarverslag GGD • Highlights en ontwikkelingen • Pagina 13
Groningen
2 Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 14
2
Reguliere activiteiten en onderzoeken 2.1
Contactmoment groep 7 primair onderwijs
Maandelijks vond de voorlichtingsavond borstvoeding plaats in
GGD Groningen ziet met ingang van het schooljaar 2009-2010
het GGD gebouw aan het Hanzeplein. De cursisten kwamen uit de
de kinderen van groep 7 en niet meer van groep 6. Dit komt
hele provincie. De cursus Mamafit wordt op zes locaties aangebo-
overeen met de Richtlijn Contactmomenten. Ook sluiten de ver-
den. De animo voor de cursus was beperkt. Dit had mogelijk te
schillende contactmomenten zo beter op elkaar aan. Kinderen die
maken met de prijs. Ook gingen veel moeders weer naar de eigen
in schooljaar 2009-2010 in groep 6 zaten, zijn in schooljaar
sportclub. Een speciale cursus voor tienermoeders werd op één
2010-2011 opgeroepen. Zij krijgen les over voeding en bewegen
locatie in de stad Groningen aangeboden.
van de doktersassistente. Ook worden ze gemeten en gewogen. De ouders ontvangen een vragenlijst. Op basis van de metingen,
Dit is slechts een greep uit het aanbod en het resultaat van het
een gesprek met de leerkrachten, de antwoorden op de vragenlijst
cursusbureau. In bijlage 2 staan meer cijfers.
en historische informatie wordt bepaald of er een gesprek bij de arts of verpleegkundige plaats vindt. De scholen zijn over deze verandering tijdig geïnformeerd.
2.4
Triple P in de stad Groningen
In de gemeente Groningen is Positief Opvoeden, Triple P dé methodiek voor alle professionals die werken onder de vlag van het 2.2
Afsprakenbureau/cursusbureau
Centrum voor Jeugd en Gezin. Ruim honderd opvoedondersteu-
Het Afsprakenbureau/cursusbureau heeft circa 55.000 telefoontjes
ners, onder wie ruim veertig JGZ medewerkers, zijn inmiddels ge-
afgehandeld. Het gaat om inschrijvingen voor cursussen en het
traind in deze methodiek. Daarnaast zijn twee verpleegkundigen
maken of wijzigen van afspraken voor consultatiebureaus of scholen.
getraind in het geven van de lezingen Positief Opvoeden. In het najaar is de campagne Positief Opvoeden gestart met een
2.3
Cursusbureau Jeugdgezondheidszorg / Zwangerschaps-
website, posters, brochures en artikelen in lokale media. Met deze
educatie
campagne wordt Positief Opvoeden onder de aandacht gebracht
De GGD organiseerde diverse cursussen en themabijeenkomsten.
van zoveel mogelijk ouders van kinderen tot 12 jaar.
Via de CJG’s kwamen veel ouders naar de zwangerschapscursus van de GGD. Dit gold zeker voor risicogroepen. De cursussen werden in de provincie op vijftien locaties aangeboden. In de stad
2.5
Groningen op zes. In totaal namen 1421 moeders deel. Dat komt
De GGD ondersteunde kwetsbare kinderen en gezinnen in Hooge-
overeen met circa 25% van alle geboren kinderen.
zand. Kenmerkend voor ‘Kinderen tellen mee’ is de samenwerking
Kinderen tellen mee in Hoogezand-Sappemeer
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 15
Groningen
met maatschappelijk werk en Lentis bij het outreachend en pre-
2010 Stevig Ouderschap
ventief werken. De GGD doet de coördinatie. Tussen de 175 en
Gemeente
200 kinderen/gezinnen kregen ondersteuning.
2.6
SpraakMakend
SpraakMakend is het programma voor taalontwikkeling voor 0-4 jarigen in zeven gemeenten in Oost Groningen. Doel van het pro-
Deelname 2010
Bedum
5
de Marne
7
Groningen
15
Grootegast
4
Hoogezand
4
Leek
7
Marum
7
Ten Boer
2
ject is het opheffen en voorkomen van achterstanden in de taal-
Zuidhorn
ontwikkeling van kinderen. Zo kunnen zij een goede start op de
Totaal
basisschool maken. Dit project is in 2008 gestart en wordt in
Spraakmakend Gemeenten
6 57
Bellingwedde
9
Menterwolde
0
reau naar het project. Het signaleren van taalachterstanden kan
Pekela
7
een aanwijzing zijn dat een kind in minder gunstige omstandighe-
Veendam
4
den opgroeit. Hiervoor heeft de GGD een speciaal gespreksproto-
Oldambt
2011 afgerond. De GGD verwees ouders via het consultatiebu-
col ingezet. Dit protocol is nuttig gebleken. Daarom gaat de GGD het ook in de rest van de provincie toepassen.
Reiderland
3
Scheemda
7
Winschoten
7
Stadskanaal
Samen met Biblionet heeft de GGD het aanbod taal- en leesprogramma’s versterkt. Dit geldt ook voor de samenwerking met
9
Vlagtwedde Totaal
3 47
peuterspeelzalen en kinderopvang. 2.8 2.7
Stevig Ouderschap
Licht Pedagogische Hulpverlening voor 0 tot 12 jarigen
Stevig Ouderschap is een methode voor vroegtijdige ondersteu-
Gezinnen in vijftien gemeenten konden een beroep doen op licht
ning om eventuele problemen bij het opvoeden te voorkomen. De
pedagogische hulpverlening (LPH) via de GGD. LPH is een vorm
methodiek start met het maken van een risicoprofiel van alle ge-
van pedagogische ondersteuning voor ouders met kinderen in de
zinnen met een pasgeboren baby. Dit gebeurt via een vragenlijst.
leeftijd van 0 tot 12 jaar. Wanneer GGD medewerkers de opvoed-
Gezinnen met een verhoogd risicoprofiel krijgen anderhalf jaar
ondersteuning niet zelf kunnen doen en geïndiceerde zorg nog
lang ondersteuning aangeboden. Speciaal opgeleide JGZ-ver-
niet aan de orde is, kan LPH een goed alternatief zijn. Ouders
pleegkundigen verzorgen tijdens huisbezoeken een programma
krijgen ondersteuning met behulp van Video Home Training en het
voor opvoedingsondersteuning. Verder geven ze voorlichting en
programma Positief Opvoeden. De ondersteuning duurt maximaal
praktische adviezen.
tien huisbezoeken. Als er daarna nog problemen zijn, komt geïn-
In 2010 kregen ouders in zestien gemeenten Stevig Ouderschap
diceerde jeugdzorg in beeld. Ook ketenpartners kunnen gebruik
aangeboden. In 96 gezinnen is een nieuw traject Stevig Ouder-
maken van LPH. Welzijnsorganisatie MJD, schoolmaatschappelijk
schap gestart. Het totale aantal gezinnen dat heeft meegedaan is
werk, Jonx en BJZ hebben soms verwezen naar LPH. Vorig jaar
groter omdat het programma anderhalf jaar duurt.
hebben 246 gezinnen ondersteuning via LPH gekregen.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 16
Gemeente
Aantal LPH trajecten
Groningen
120
Ten Boer
2
Slochteren
2
leren op een stimulerende manier om te gaan met hun kind. Instapje is in vijf wijken ingezet. In 2010 zijn negentien gezinnen begeleid. Drie gezinnen zijn voortijdig gestopt. De gezinnen heb-
23
ben een jaar lang intensieve begeleiding gekregen. Hierdoor is de
Bellingwedde
1
ontwikkeling van hun kind gestimuleerd en zijn voorwaarden ge-
Menterwolde
2
realiseerd om kinderen betere en veiliger mogelijkheden voor ont-
Reiderland
1
Pekela
6
Scheemda
6
Hoogezand-Sappemeer
Stadskanaal
30
Veendam
23
Vlagtwedde
9
Winschoten
11
Leek Zuidhorn (incidenteel) Totaal
wikkeling te geven. De meeste gezinnen zijn één-oudergezinnen en/of gezinnen met ouders van buitenlandse afkomst.
2.11 Groepsconsultatiebureau in de stad Groningen
9
In de Groningse wijk Beijum is het groepsconsultatiebureau geïn-
1
troduceerd. Hierbij houdt de wijkverpleegkundige JGZ 0-4 geen
246
individueel spreekuur maar groepsbijeenkomsten. Het maakt deel uit van het preventieve aanbod van het CJG Beijum. De wijkverpleegkundigen geven adviezen in groepsverband. Het gaat daarbij
2.9
Moeders informeren moeders (MIM) in de stad
Samen werken aan gezondheid
elke week een uur bezocht. Dit is essentieel bij Instapje. De ouders
Licht Pedagogische Hulpverlening 0-12 jaar 2010
ook om de interactie tussen ouders.
Groningen In de gemeente Groningen is het project Moeders informeren moeders (MIM) voortgezet. MIM is vooral bedoeld voor gezinnen
2.12 Preventie overgewicht in de stad Groningen
met een eerste kind. Ouders voelen zich nog onzeker over hun ou-
De GGD begeleidde 43 gezinnen met kinderen van 2-19 jaar met
derschap of ze ervaren weinig steun uit hun omgeving. De gezin-
(fors) overgewicht. De preventiemedewerker probeert de ouders te
nen krijgen dan ondersteuning van een zogenaamde
motiveren om het overgewicht terug te dringen. Uit onderzoek is
bezoekmoeder. Deze vrijwilligers worden geschoold en begeleid.
gebleken dat mede door deze inzet, de BMI van begeleide kinde-
Het project geeft daardoor ook kansen en mogelijkheden aan vrij-
ren gemiddeld is gedaald en dat meer dan 90 procent van de ge-
willigers. In 2010 hebben 29 bezoekmoeders 42 moeders bege-
zinnen een gezondere leefstijl heeft aangenomen. Meer feiten en
leid.
cijfers over kinderen met overgewicht zijn te vinden in bijlag 1, tabel 5.
2.10 ‘Instapje’ in de stad Groningen Instapje is een programma voor het ondersteunen van laagopgeleide ouders met een kind tussen de één en twee jaar. Doel van
2.13 Kinderfonds Armoede en gezondheid in de stad Groningen
Instapje is het vergroten van onderwijskansen van kinderen in ach-
Het Kinderfonds Armoede en Gezondheid is ervoor om acuut
terstandssituaties. Dit gebeurt door het stimuleren van de ontwik-
schrijnende situaties op te lossen bij gezinnen met kinderen. JGZ-
keling van kinderen en het verbeteren van de interactie tussen
medewerkers die zulke situaties tegenkomen, kunnen geld uit dit
ouder en kind. Het programma duurt een half jaar. Het gezin wordt
fonds hiervoor inzetten. Daarmee wordt de eerste nood gelenigd.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 17
Groningen
Tegelijkertijd maken ze met de ketenpartners in het CJG een plan
De gemeente Haren heeft samen met de GGD het ondernemings-
voor een blijvende oplossing. Voor 31 gezinnen is een beroep ge-
plan CJG vastgesteld. Het was de opmaat voor een structurele sa-
daan op het kinderfonds.
menwerking tussen Noordermaat, Torion en de GGD voor het realiseren van het CJG dat in september is gestart. De GGD verzorgt de coördinatie.
2.14 Geschoolde Zorg in de stad Groningen Geschoolde Zorg is een pluspakket voor basisscholen. Dit betekent
2.17 CB-samen in de gemeente Marum
dat Geschoolde Zorg uit extra middelen wordt gefinancierd. Scho-
In de gemeente Marum is het ‘consultatiebureau samen’ opgezet.
len met minimaal 45% kansarme leerlingen komen hiervoor in
Deelnemers hieraan zijn de JGZ 0-4 jaar van de GGD, de VVE-coör-
aanmerking. Sociaal verpleegkundigen voeren Geschoolde Zorg
dinator van de voorschoolse voorzieningen en de preventie-
uit. Hiervoor is maximaal 6 uur per week per school beschikbaar.
logopediste van de gemeente Marum. De coördinatie van het
Via diverse activiteiten signaleren de sociaal verpleegkundigen
CB-samen is ondergebracht bij de GGD. Iedere vier tot zes weken
problemen en achterstanden. Ze zorgen ervoor dat kinderen en
bespreekt het team kinderen met spraak-taal problemen. De kin-
ouders zo nodig passende zorg en ondersteuning krijgen. Door de
deren worden ingebracht als ze op of onder de norm scoren van de
extra inzet is de sociaal verpleegkundige onderdeel van een uit-
SNEL test van de GGD. Ook de voorschoolse voorzieningen kunnen
gebreide, interne zorgstructuur op de school. Ouders en leerkrach-
kinderen inbrengen. Het CB-samen stelt een advies op aan de ou-
ten weten wie ze kunnen aanspreken bij zorgen over kinderen.
ders en maakt een plan van aanpak. Dit bestaat veelal uit een
Daarmee is de zorg op school gewaarborgd.
logopedisch onderzoek of andere vormen van onderzoek. Het
Op tien basisscholen en één school voor voortgezet onderwijs is
CB-samen bespreekt gemiddeld 12-14 kinderen per keer.
Geschoolde Zorg uitgevoerd. Per school zijn tussen de 50 en 125 leerlingen in het zorgteam besproken. 2.18 Derde dagdeel gemeente Winsum In de gemeente Winsum is opnieuw een derde dagdeel peuter2.15 Zorgadviesteams (ZAT) 0-12 in de stad Groningen
speelzaal aangeboden. Tijdens dit extra dagdeel peuterspeelzaal
Na de invoering van de Verwijsindex in het kader van Zorg voor
wordt gericht gewerkt aan de ontwikkeling van kinderen. Er is
Jeugd Groningen zijn de stedelijke Zorgadviesteams opgeheven.
bijvoorbeeld extra aandacht voor de spraak-taal ontwikkeling van
Het gebruik van de Verwijsindex zorgde namelijk voor een sterke
het jonge kind. De extra dagdeelgroep vindt plaats op de locatie
terugloop van het aantal meldingen. De index bevordert de infor-
Winsum. De groep bestaat uit zes tot twaalf kinderen en wordt
matie-uitwisseling tussen hulpverleners aanzienlijk.
begeleid door twee gediplomeerde leidsters. De JGZ zorgt voor toegeleiding van kinderen naar dit derde dagdeel peuterspeelzaal. In totaal hebben 27 kinderen het derde dagdeel bezocht.
2.16 Gemeente Haren De JGZ 0-4 is van Icare overgegaan naar GGD Groningen. Dit is een soepele overgang van mensen en processen geweest. Hiermee
2.19 De Verbinding gemeente Grootegast
is de gehele jeugdgezondheidszorg van 0-19 onder gebracht bij
De GGD neemt deel aan het netwerk De Verbinding Grootegast.
de GGD.
De Verbinding is een netwerk van beroepskrachten en vrijwilligers. Door elkaar te leren kennen kunnen de deelnemers beter gebruik
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 18
Schoolgruiten
ondersteuning aan mensen in de thuissituatie. Zo kunnen zij zo
Groenten en fruit zijn gezond en lekker. Toch eten de meeste kin-
lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en verbetert hun welzijn.
deren én volwassenen er te weinig van. Met Schoolgruiten, dat
De GGD heeft meegedacht hoe het aanbod beter kan aansluiten
staat voor groente en fruit op school, leren kinderen spelender-
bij de behoefte.
wijs gezonder te eten. De GGD en het Huis voor de Sport Groningen hebben de invoering van Schoolgruiten gestimuleerd op basisscholen in de provincie Groningen. In 2010 hebben 21 scho-
2.20 Ouderennetwerk gemeente Marum
len het gruiten vast in hun beleid opgenomen. In Haren, Appinge-
De gemeente Marum gaat de regie voor de infrastructuur van
dam en Ten Boer is een extra impuls aan het project gegeven. In
zorg- en dienstverlening stevig(er) in handen nemen. De ge-
totaal zijn er nu 163 schoolgruitscholen in de provincie Groningen
meente wil hiermee de samenhang en de overzichtelijkheid van
en is daarmee de succesvolste provincie.
het aanbod aan zorg- en dienstverlening vergroten. De GGD on-
Collectieve Tandheelkundige Preventie
dersteunde dit proces.
De situatie van de kindergebitten verslechtert. Een kwart van de kinderen in Nederland poetst zijn tanden niet of slecht. Bovendien 2.21 Gezondheidsbevordering
komen veel kinderen niet of te weinig bij de tandarts. In 2010
Mobiel Opvoed Informatieteam (MOI)
voerde de GGD diverse activiteiten uit op het gebied van mond-
De GGD beschikt over een pool van gastdocenten die bijeenkom-
gezondheid. Dit gebeurde in de vorm van preventie en voorlich-
sten en cursussen verzorgen over opvoeding. MOI bemiddelde voor
ting. Op alle consultatiebureaus krijgen de kinderen een
50 ouderbijeenkomsten in verschillende gemeenten.
peuterborsteltje zodat ouders vanaf het eerste tandje kunnen
De bijeenkomsten gaan over thema’s als eten, slapen en zindelijk
poetsen. De consultatiebureaus adviseren ouders met hun kind
worden, weerbaarheid, seksualiteit, zelfbeeld en zelfvertrouwen, pes-
naar de tandarts te gaan als het twee jaar is. Het fluoride spoelen
ten, roken en alcohol. Ook heeft MOI de cursussen Druktemakers,
gebeurt inmiddels op 134 basisscholen in 22 gemeenten.
Samen werken aan gezondheid
maken van elkaars aanbod en mogelijkheden. Het netwerk biedt
Pubers, Kind en verlies en Kind en echtscheiding in zijn aanbod. Gemeente
Aantal ouderbijeenkomsten 2010
Groningen
19
2.22 OGGz in de stad Groningen
Leek
3
Hoogezand
1
Winsum
4
Veendam
2
nen eerder signalen opgepikt en actie ondernomen worden om
Loppersum
1
schrijnende situaties te voorkomen. Het aantal medewerkers dat
Appingedam
1
betrokken is bij de uitvoering van de OGGz in de stad Groningen
Winschoten
2
Stadskanaal
2
Pekela
6
staan uit medewerkers van de VNN, Lentis en de MJD. De coördi-
Zuidhorn
2
natie is in handen van de GGD. Samen met MJD verzorgt de GGD
Vlagtwedde
2
de vangnettaken. Alle vijf OGGz teams zijn begonnen met scho-
Oldambt
1
Bellingwedde
1
Menterwolde
1
De Marne
1
Eemsmond
1
Drenthe
2
Vijf stadsdeelteams namen de taken over van het stedelijk OGGz team. Door in de stadsdelen aanwezig en herkenbaar te zijn, kun-
is met deze verandering gestegen van 10 naar 34. De teams be-
ling over samenwerking in de OGGz. Het aantal OGGz meldingen is in drie jaar gestegen met 34% tot circa 600.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 19
Groningen
2.23 InformatieCentrum Gezondheid (ICG)
2.24 TBC-screeningen
Het InformatieCentrum Gezondheid van de GGD beantwoordt
In 2010 is een nieuw contract met GGD Drenthe gesloten voor
vragen over gezondheid, ziekten en gezondheidszorg, helpt infor-
TBC-screeningen. Het aantal patiënten en cliënten dat werd on-
matie zoeken of verwijst door naar de juiste persoon of organisa-
derzocht of behandeld in de provincie Groningen is verder ge-
tie. Inwoners en professionals kunnen met vragen op het gebied
daald. In 2009 ging het nog om ruim 15.300 mensen, in 2010
van gezondheid bij het ICG terecht. Er zijn zo’n 4.900
daalde dit tot een kleine 11.700. In Drenthe is de daling van on-
vragen afgehandeld.
geveer 3.200 naar 3.000 minder groot.
Vragen / afhandeling ICG
De meeste onderzochte mensen zijn asielzoeker. Daarna komen
2006
2007
2008
2009 (+ Nwe Influenza)
2010
gedetineerden, werkenden met een beroepsrisico en immigranten. Het aantal onderzochte asielzoekers loopt al langer terug. Waar-
Januari
500
474
365
564
520
schijnlijk omdat er meer asielzoekers uit gebieden komen waar
Februari
191
384
443
656
292
weinig TBC is.
Maart
545
453
427
1.003
469
April
515
766
467
569
702
Mei
380
436
744
662
678
Juni
418
568
473
407
342
Groningen
Juli
423
292
328
509
277
Drenthe Totaal
TBC screeningen 2006
2007
2008
2009
2010
12.762
14.252
19.053
15.332
11.757
3.952
5.097
1.967
3.271
3.040
16.714
19.349
21.020
18.603
14.797
Augustus
228
291
371
1.778
239
September
476
413
552
619
373
Oktober
620
476
502
690
429
Dit jaar is een pilot uitgevoerd om alleen gedetineerden met een
November
487
622
460
7.580
310
bepaald risicoprofiel te screenen. De Pententiaire Inrichtingen
December
388
293
367
2.564
216
maakten hiervoor zelf de selectie. Het is gebleken dat hierdoor
5.171
5.468
5.499
17.601
4.847
Totaal
33% minder screeningen nodig zijn. In 2011 werken de meeste
Met name in januari, april, mei en oktober had het ICG het druk.
Penitentiaire Inrichtingen in Noord Nederland volgens deze
Dit had te maken met de publiekscampagne over de Nieuwe In-
nieuwe aanpak.
fluenza A (H1N1) en de vaccinatiecampagnes voor HPV en 9-jari-
In 2010 zijn 49 patiënten met TBC behandeld. Een jaar eerder
gen. In die maanden heeft het ICG extra telefoonlijnen ingezet om
waren dat er nog ruim 100. In 34 gevallen kregen mensen een
alle vragen te verwerken. De meeste vragen kwamen telefonisch
preventieve behandeling. Dit aantal was iets hoger dan in 2009.
binnen. Het publieksinformatienummer voor calamiteiten is één keer operationeel geweest in verband met wateroverlast na noodweer.
2.25 Reizigerszorg en - advisering
Dienstverlening ICG
Aantallen 2010
Bemiddeling MOI (voorlichtingsavonden) Ondersteuning markten/beurzen
185 8
Uitleningen
297
Calamiteiten (opstart PIN)
1 (wateroverlast na noodweer)
Beheer digitale sociale kaart Zorgwijzer Ondersteuning vaccinatiecampagnes
continu 2x (HPV en 9-jarigen)
GGD-Nederland sloot een nieuw contract met zorgverzekeraar UVIT (Univé, VGZ, IZA en Trias) voor Reizigerszorg. Voordeel voor verzekerden zijn de lagere tarieven voor reizigersadvies, vaccinaties en reisproducten. Mensen met een aanvullende verzekering kunnen de kosten declareren. De verwachting is dat door dit contract verzekerden die verre reizen maken vaker preventiemaatregelen nemen. Dit is in het belang van de reizigers zelf en van de zorgverzekeraar. Want zo ontstaan minder gezondheidsproblemen en zorgkosten.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 20
2006
2007
2008
2009
2010
33
74
84
88
67
0
0
1
49
Oud-TBC patiënten
10
11
13
12
11
Personen met klachten
67
69
59
23
46
TBC patiënten TBC geïnfecteerden
Contacten v TBC patiënten
2.154
2.102
1.436
389
713
Illegalen
2
3
1
2
3
Dak- en thuislozen
1
3
2
3
1
Verslaafden Reizigers Reizigers na de reis
54
1
76 c.o.
-
0
589
596
671
538
612
66
80
85
102
130
Zeevarenden
65
139
60
120
72
Immigranten
2.031
1.830
1.383
1.564
1.234
Emigranten
49
40
12
36
12
Asielzoekers
4.214
5.949
11.188
8.333
4.819
Beroepsrisico
1.496
1.778
1.612
1.689
1.740
Risicogroep
3
4
86
5
4
PI bewoners
1.928
1.573
2.246
2.252
1.955
Pasgeboren
0
30
154
218
Eigen beweging
0
6
6
2
Overig
0
3
15
69
12.762
14.252
19.053
15.331
11.757
Totaal Categorie
Samen werken aan gezondheid
Reizigerszorg en -advisering
Groningen 2006
2007
2008
2009
2010
TBC-patiënten
46
63
84
101
49
Preventieve behandeling
66
96
37
21
34
2 jaar röntgencontrole
21
16
6
24
11
7
8
1
134
154
95
Uiteindelijk geen behandeling Totaal
133
175
Door digitalisering is de dienstverlening aan klanten verbeterd.
Het aantal consulten vertoont een wisselend beeld. In 2010 was
Steeds meer mensen maken gebruik van de website ‘www.gezon-
sprake van een stijging omdat meer klanten opgeroepen zijn voor
dreizen.nl’. Hiermee komt de klant op de reizigerssite van GGD
herhalingsvaccinaties. Ook werd een inhaalcampagne hepatitis B
Groningen.
uitgevoerd voor een beroepsgroep met verhoogd risico. Hiervan maakten 360 mensen gebruik. Gesprekken met een andere be-
De samenwerking op het gebied van reizigersadvisering in Noord-
roepsgroep met een verhoogd risico leiden waarschijnlijk tot vac-
Nederland heeft onder andere vorm gekregen in gezamenlijke
cinatie tegen hepatitis B in 2011.
scholing van verpleegkundigen, een gezamenlijke campagne op
Jaar
Groningen Airport Eelde en inloopspreekuren op alle GGD’en.
2006
12.648
2007
14.042
2008
13.059
nieuwe (digitale) folder en de inloopspreekuren. Veel mensen heb-
2009
12.710
ben gebruik gemaakt van de inloopspreekuren.
2010
13.972
Reisbranche, huisartsen en apotheken zijn geïnformeerd over de
Aantal consulten reizigersadvisering
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 21
Groningen
2.26 Technische Hygiëne Inspecties
Het is de bedoeling om vergunninghouders de mogelijkheid te
Er vonden ruim 2.500 inspecties plaats, waarvan zo’n 2.200 bij
geven geconstateerde overtredingen alsnog op te lossen. Dit moet
gastouders. Een kwart van de inspecties werd uitgevoerd in de
gebeuren voordat het inspectierapport af is. In onze regio heeft
stad Groningen. Er vonden 243 inspecties plaats bij instellingen
een werkgroep van inspecteurs en ambtenaren kinderopvang een
voor kinderopvang en vijf bij peuterspeelzalen. In 37 van de ge-
voorstel uitgewerkt om in 2011 hiermee te kunnen starten.
vallen was niet alles op orde. Hierop volgde later een herinspectie. Het aantal inspecties binnen de kinderopvang was minder
In drie gemeenten zijn achttien prostitutiebedrijven geïnspecteerd.
groot dan vorig jaar omdat geen inspectie nodig was bij dagop-
Zo’n bedrijf wordt één keer per twee, drie of vier jaar geïnspec-
vang en buitenschoolse opvang die in 2009 op alle kernelemen-
teerd. Dit hangt af van de exploitant, gemeentelijke regelgeving
ten goed scoorden.
of afspraken met de afdeling THI. Vandaar dat het aantal jaarlijks fluctueert.
Tijdens twee informatiebijeenkomsten zijn ambtenaren kinderopvang bijgepraat over de nieuwe ontwikkelingen rond gastouders
In meer dan de helft van de Groninger gemeenten zijn tattoo- en
en de gevolgen voor gemeentes en inspecteurs. Ook zijn twee
piercingshops. Iedereen die tattoos en piercings zet, moet hygië-
Nieuwsbrieven Kinderopvang 2010 verzonden.
nisch werken en een vergunning hebben. De vergunning geeft de
Inspecties Kinderdagopvang Gemeente
KDV
BSO
GOB
Gastouders
2008
2009
2010
2008
2009
2010
2008
2009
2010
TKA2010
TKB2010
Appingedam
1
2
0
2
2
0
1
1
1
58
5
Bedum
6
2
1
2
6
4
1
2
1
42
8
Bellingwedde
1
0
1
2
0
3
1
0
1
31
3
Delfzijl
0
6
3
1
7
1
0
0
0
77
11
De Marne
1
3
2
3
2
2
0
0
0
54
4
Eemsmond
2
3
1
4
6
4
0
0
0
65
0
Groningen
22
136
70
19
110
53
7
6
4
348
47
Grootegast
2
3
2
3
3
1
1
1
1
76
1
Haren
2
10
3
4
20
4
1
2
1
44
2
Hoogezand-S
2
2
2
4
5
2
2
2
2
146
19
Leek
6
8
6
7
7
4
1
4
3
92
13
Loppersum
1
2
0
2
5
1
2
3
2
62
4
Marum
0
5
2
3
5
3
1
0
0
69
5
Menterwolde
3
3
1
3
3
2
1
1
0
46
5
Oldambt
5
6
4
6
7
2
3
2
2
159
23
Pekela
0
0
0
0
0
0
0
0
0
44
2
Slochteren
2
6
0
4
5
2
2
4
2
72
11
Stadskanaal
4
4
3
5
6
2
1
3
1
95
14
Ten Boer
1
1
1
3
3
2
1
1
0
49
3
Veendam
6
7
1
5
8
1
3
3
6
122
11
Vlagtwedde
3
4
3
2
3
2
3
3
1
53
1
Winsum
2
2
2
3
2
5
1
1
1
74
18
Zuidhorn
2
8
4
3
9
1
0
0
1
114
5
74
223
112
90
224
101
33
39
30
1.992
215
Totaal
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 22
Gemeente
Peuterspeelzalen 2008
2009
Prostitutiebedrijven 2010
2008
2009
Appingedam
0
Bedum
0
Bellingwedde
0
Delfzijl
0
-
0
-
De Marne
1
Eemsmond
7
0
Groningen
33
13
Grootegast
4
0
Haren
2010
2008
0
40
13
-
4
16 -
-
3
Leek
5
0
1
Loppersum
2
0
-
Marum
6
0
-
Menterwolde
5
0
-
-
1
7
1
1
-
13
0
-
3
4
0
-
1
Slochteren
8
0
-
-
0
-
5
0
-
-
1 1
1
0
2
-
1
3
1
5
0
1
-
1
-
1
Winsum
5
0
-
Zuidhorn
7
0
-
107
13
5
41
14
3 1
Vlagtwedde
Totaal
5
-
Pekela
Veendam
1
-
-
1
1 1
1 15
0
Ten Boer
2010
1
1
Stadskanaal
2010
1
1
2010
AZC
2
1
Dak / thuislozen
-
1
2009
Hoogezand-S
Oldambt
0
Tattoo & Piercing
Samen werken aan gezondheid
Overige inspecties
1 18
8
34
13
5
7
GGD eens per twee jaar af na grondige inspectie. De GGD voert
Tenslotte zijn inspecties uitgevoerd bij zeven centra voor asielzoe-
de meeste inspecties uit in de oneven jaren. Vandaar dat in 2010
kers. De afdeling THI speelde een belangrijke rol bij het ontwikke-
dertien inspecties zijn uitgevoerd en 34 in 2009.
len van een nieuw landelijk toetsingskader hygiënerichtlijnen Publieke Gezondheidszorg Asielzoekers (PGA).
Vanaf 2008 inspecteert THI schepen in de zeehavens van Delfzijl en Eemsmond. In 2010 ging het om 71 schepen. Voor het eerst zijn dit jaar enkele opvangcentra voor dak- en thuislozen in de gemeente Groningen geïnspecteerd. Het is nog niet duidelijk of dit plusproduct in de toekomst vaker zal worden afgenomen.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 23
Groningen
2.27 Infectieziektebestrijding
Totaal aantal geregistreerde vragen en meldingen aizb 2006 t/m 2010
GGD Groningen probeert verspreiding van infectieziekten zo veel mogelijk te beperken. Daarom is het belangrijk om te weten waar
1500
infectieziekten voorkomen en vragen hierover goed te beantwoorden. Met name uit de gezondheidszorg kwamen vragen en mel-
1200
dingen. Het aantal burgers met vragen over infectieziekten nam toe. Het aantal geregistreerde meldingen van bof en zwemwater-
900
klachten was fors hoger dan in voorgaande jaren. Er zijn vier Nieuwsbrieven Infectieziekten uitgebracht. Deze zijn
600
ook per e-mail verzonden aan alle huisartsen, medisch specialisten, laboratoria, verpleeghuisartsen en andere contacten van de
300
afdeling AIZB. 0
2006
Een aantal groepen vragers/melders in procenten van het totaal aantal vragen/meldingen aizb per jaar
2008
2009
2010
vragen meldingen totaal
60
50
2007
De toename van het aantal geregistreerde vragen en meldingen in 2009, zoals te zien is in bovenstaande figuur, werd vooral veroorzaakt door Influenza (H1N1) 2009. In 2010 was het aantal geregistreerde meldingen van de bof en zwemwaterklachten fors hoger dan in voorgaande jaren.
40
De afdeling AIZB heeft samen met de GGD’en Fryslân en Drenthe
30
geoefend met een gefingeerde uitbraak van een infectieziekte. Tijdens de oefening verspreidde de ziekte zich onder de bevolking.
20
De medewerkers moesten de verspreiding van de ziekte stoppen en de bron van de infectie vinden.
10
De afdeling AIZB nam deel aan het Eursafety project. Hierin wer-
0 Burger
Gezondheidszorg Kindercentra/ (artsen & instellingen) scholen
ken diensten voor openbare gezondheid in Nederland en Duitsland samen bij het bestrijden van grensoverschrijdende
2007 2008 2009 2010
infectieziekten.
Er waren in 2010 iets meer burgers die vragen hadden over infectieziekten dan in de voorgaan de jaren.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 24
Samen werken aan gezondheid
Aantal meldingen per 10.000 inwoners per gemeente 2006 t/m/ 2010
Gemiddeld Appingedam Bedum Bellingwedde De Marne Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Loppersum Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn 0
20
40
60
80
100
In bovenstaande staafdiagram is per gemeente inzicht gegeven in het aantal meldingen per woongemeente van de patiënt.
2.28 Activiteiten en projecten Seksuele gezondheid
pleegkundigen die met soa en hiv te maken hebben. Het team
Soa centrum
heeft hiervoor twee workshops verzorgd. Ook is het team actief in
Er zijn belangrijke stappen gezet in het integreren van het soa-
andere regionale en landelijke symposia, werkgroepen, redactie-
centrum en het centrum voor Seksuele Gezondheid Sense. Promo-
raden en verenigingen.
tie van Sense Noord Nederland gebeurde via een mailing van
Het team soa/aids nam deel aan het zorgoverleg. Dit is onderdeel
Sense naar huisartsen, jongerenwerkers, medewerkers LGZ&J,
van het convenant ‘Ketensamenwerking bestrijding mensenhan-
scholen en andere professionals. Tijdens een bijscholingsmiddag
del’ dat gemeenten en verschillende instanties in de provincie
konden deze professionals kennismaken met Sense Noord Neder-
Groningen hebben ondertekend. Mensenhandel komt steeds vaker
land. Ook spraken de aanwezigen over de seksuele gezondheid
voor onder prostituees. Dit blijkt tijdens de seksuele hulpverle-
van jongeren en problemen met seksualiteit.
ning. Nauwe samenwerking is voor de betrokken partijen van belang en heeft meerwaarde voor het zorgaanbod.
Team soa/aids Het team soa/aids leverde een bijdrage aan het organiseren van Overdracht 2010. Dit is het tweejaarlijks symposium voor ver-
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 25
Groningen
Samenwerking
Amor i Salú
Het soa-centrum, de infectiepolikliniek en polikliniek dermatolo-
De preventieactiviteiten van Amor i Salú zijn gericht op het bevor-
gie van het UMCG zijn nauwer gaan samenwerken. De organisatie
deren van de seksuele gezondheid van Antillianen in de stad
van de soazorg bij hiv positieven is daarmee verder verbeterd en
Groningen. Na een uitgebreide bijscholing hebben de vrijwilligers
op elkaar afgestemd.
de preventieactiviteiten weer opgestart met onder andere voorlichting. Ze schreven samen met de projectleider van het Aserag-
Inloopspreekuur
project een theaterstuk. Van dit theater is een DVD gemaakt die
Met een inloopspreekuur wilde de GGD de wachtlijst voor de soa-
gebruikt is bij bijvoorbeeld homeparty’s. Er zijn vier voorstellingen
polikliniek terugdringen. Vanaf mei konden cliënten zonder af-
geweest in de stad. Ook konden mensen zich laten testen tijdens
spraak voor soa-onderzoek bij GGD Groningen terecht. Tijdens
homeparty’s. Hiervan is goed gebruik gemaakt. Het netwerk Antil-
zo’n spreekuur werden maximaal zestien nieuwe cliënten onder-
lianen Noorddijk is ook dit jaar actief geweest. Amor i Salú zorgt
zocht en getest. Het spreekuur bleek de wachtlijsten niet weg te
daarbij voor begeleiding en coördinatie.
werken ook waren er nadelige effecten op de kwaliteit van de
De GGD organiseerde vergaderingen met vrijwilligers, bijscholin-
zorg. Daarom is besloten in te zetten op meer flexibiliteit, capaci-
gen en netwerkoverleggen en was betrokken bij de activiteiten.
teit en zorg op maat. Er komen geïntegreerde spreekuren voor
Ook is er een maandelijkse kookworkshop gehouden samen met
soa en Sense. Verder komt er een apart spreekuur om cliënten met
het CJG over seksualiteit voor opvoeders.
weinig risicogedrag en een laag risico op soa te kunnen screenen. Zo komen de diverse doelgroepen meer dan voorheen op het
Tour of love
juiste spreekuur terecht.
Voor het Tour of Love project rijdt een speciale bus door de regio om jongeren te wijzen op problemen met seksualiteit, huiselijk
Lang leve de liefde
geweld, verslaving, loverboys en weerbaarheid. Het project is een
Naast het lespakket Lang Leve de Liefde voor VMBO scholen is er
samenwerking tussen de GGD, Verslavingszorg Noord Nederland,
voor basisscholen een lespakket rondom relatie en seksualiteit. De
het Steunpunt voor Huiselijk Geweld en welzijnsorganisatie MJD.
Lentekriebelweek gaat over relationele en seksuele vorming voor
Vanaf april zijn de preventieactiviteiten met een nieuwe bus ge-
alle groepen in het (speciaal) basisonderwijs. In de provincie
start. Het Tour of Love project was ook onderdeel van de Maand
Groningen coördineert de GGD dit landelijke project. Het lespak-
van Liefde en Genot en acties in de regio. De bus is 35 keer inge-
ket wordt aangeboden door de afdeling gezondheidsbevordering
zet. De GGD voert het Tour of Love project uit als plusproject.
samen met het team soa/aids. In 2010 hebben ongeveer 350 leerlingen van tien scholen deelgenomen.
De Maand van Liefde en genot De Maand van Liefde en Genot ging over seksuele vorming, drugs-
ROC’s
gebruik, grenzen stellen, groepsdruk, anticonceptie, homoseksuali-
Er is gewerkt aan het verbreden en verbeteren van een bestaand
teit. Dit gebeurde op scholen in de vorm van gastlessen, workshops,
project voor seksuele gezondheid op ROC’s. Het project biedt
trainingen en activiteiten door diverse samenwerkingspartners.
voorlichting en een spreekuur voor met name Antillianen, Aruba-
Naast de scholen waren ook elf buurt- en clubhuizen in de ‘zwak-
nen en Surinamers. Er is een pilot uitgevoerd op één ROC in het
kere’ wijken actief tijdens de maand. De negen scholen voor VMBO
najaar. Het project is positief ontvangen maar moet nog verder
en praktijk- en leerweg ondersteunend onderwijs zijn enthousiast
ontwikkeld en uitgetest worden.
over dit project en hebben veel aanvragen ingediend. Samenwer-
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 26
2.29 Seksuele gezondheid in cijfers
Nederland, Verslavingszorg Noord Nederland, COC, Standing Com-
Sense
mittee on Reproductive Health and AIDS, Stichting Ambulante Fiom,
Sense ging in 2008 van start in de drie noordelijke provincies. Het
GGD, bureau Halt, Kunstbureau TOF, en Trainersgroep Weerbaarheid.
aantal consulten is jaarlijks met bijna tien procent toegenomen tot 1.451. Vooral jongeren onder de 25 jaar weten Sense te vinden.
Activiteiten Maand van Liefde en Genot • 4 keer een workshop over het maken van documentaire door TOF (30 deelnemers) • 14 voorlichtingslessen seksuele gezondheid SCORA* • 65 voorlichtingslessen/gastlessen rondom seksuele vorming / loverboys / weerbaarheid en spelen van CSGNN* • 21 gastlessen over homoseksualiteit van COC* • 5 theatervoorstellingen over alcohol en drugs door VNN* • 5 scholen hebben gebruik gemaakt van diverse materialen VNN* • 29 gastlessen over internetgebruik en digipesten door bureau HALT* • 10 bezoeken van Tour of Love aan scholen en clubhuizen** • 3 seksualiteitsspreekuren door GGD op school gehouden** • 5 gastlessen FIOM over onbedoelde zwangerschap* • 11 weerbaarheidstrainingen (gemiddeld 2 uur) door ‘kick it with love’ (2 trainers) bij buurthuizen (110 deelnemers) • 34 weerbaarheidstraining (dagdeel) door ‘kick it with love’ (2 trainers) op scholen (408 deelnemers)
Meer dan de helft van de consulten heeft te maken met een seksueel overdraagbare aandoening. Een kwart heeft betrekking op anticonceptie. Het aantal consulten in de provincie Groningen nam met 40 af. Het aandeel jongeren steeg wel met 20%. Er waren minder consulten over soa en meer over seksuele problematiek.
Prostituees Elke donderdagavond houdt de GGD een spreekuur voor prostituees uit stad en provincie. Hier kunnen prostituees terecht voor beroepsgerelateerde gezondheidsklachten en seksueel overdraagbare aandoeningen. Ook wordt onderzoek en vaccinatie tegen hepatitis B aangeboden, anticonceptie voorgeschreven,
Samen werken aan gezondheid
kingspartners waren het Centrum voor Seksuele Gezondheid Noord
zwangerschapstesten uitgevoerd, of doorverwezen. In 2010 heb* Veel lessen zijn gegeven aan klassen waarvan we niet hebben geregistreerd hoeveel leerlingen/deelnemers hebben deelgenomen aan de activiteit. De gemiddelde grootte van een klas is ongeveer 15. Daarvan uitgaande is er een bereik van 139 x 15 = 2085 deelnemers. ** Van deze activiteiten is het bereik moeilijk te bepalen. Helaas is er niet geregistreerd.
ben 272 vrouwen gebruik gemaakt van het spreekuur voor prostituees, zijn onder andere 14 positieve soa’s gevonden, is 93 keer gevaccineerd tegen hepatitis B, zijn 15 zwangerschapstesten uitgevoerd en is 48 keer anticonceptie voorgeschreven.
Kei-week
Elk jaar bezoekt het soa/aids team clubs en massagesalons in de
Ook dit jaar organiseerden de GGD en Sense Noord Nederland di-
provincie Groningen. Aan 15 bedrijven werd de mogelijkheid ge-
verse activiteiten tijdens de KEI-week. Onderdeel hiervan zijn een
boden van een soa-check en een hepatitis B vaccinatie.
soa- en een sekscollege. Het animo was wisselend. Groningen Friesland 2008 2008 Sense-consulten
Drenthe Groningen Friesland 2008 2009 2009
Drenthe Groningen Friesland 2009 2010 2010
Drenthe 2010
Totaal 2008
Totaal 2009
Totaal 2010
1.021
151
45
1.030
232
66
990
248
62
1.217
1.328
1.451
Waarvan personen < 25 jaar
891
117
22
737
172
40
880
200
49
1.030
949
1.277
* soa
571
27
10
662
25
8
566
42
27
608
695
784
* anticonceptie
268
77
20
190
122
20
216
97
14
365
332
327
* seksuele problematiek
56
18
7
77
20
12
96
29
7
81
109
132
* zwangerschap
12
5
6
25
2
7
29
6
17
33
42
6
5
1
13
6
3
6
6
0
12
20
12
1
1
2
2
2
0
2
2
4
54
9
2
82
34
19
100
43
7
65
135
150
* seksueel geweld * fertiliteitsvraag-stukken * overig
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 27
Groningen
Wekelijks is er in de huiskamer op de tippelzone van het Straat-
ningen nam toe. Voor syfilis met 2%, gonorroe met 4,6% en chla-
ProstitutieProject (SPP) in de gemeente Groningen een medisch
mydia met 8,3%. Vrijwel alle syfilis- en gonorroe-infecties komen
spreekuur door een (huis-)arts (op maandag) en een verpleeg-
voor bij homoseksuele mannen. Zorgelijk is dat hierbij ook de hiv-
kundig spreekuur (op donderdag). De prostituees kunnen tijdens
besmetting het hoogst is.
de spreekuren zorg en advies krijgen als het gaat om o.a. seksu-
Uitgevoerde onderzoeken
eel overdraagbare aandoeningen (-onderzoek), anticonceptie,
Chlamydia
hepatitis B vaccinatie en aanvullende gezondheidsproblemen. In
* chlamydia-infecties
2010 zijn er 224 consulten geweest en 107 soatesten uitgevoerd, waarin 31 positieve soa’s zijn gevonden.
2007
2008
2009
2010
15.133
16.336
16.909
18.319
976
1.214
1.312
1.376
11.173
10.132
9.596
9.787
245
247
227
217
15.359
19.516
19.965
20.874
104
144
108
120
HIV-testen door laboratorium**
9.564
9.079
9.110
9.706
Stad
4.673
4.490
4.844
5.189
26
21
20
10
4.891
4.589
4.266
4.517
10
10
19
18
51.229
55.063
55.580
58.090
Syfilis
* syfilis-infecties Gonorroe
* gonorroe-infecties
Laag risico, geen klachten In het soa-centrum Noord-Nederland onderzoekt GGD Groningen sinds 2006 mensen met een laag risico en geen klachten. Mensen
* hiv-infecties stad
met een hoog risicogedrag en/of klachten bezoeken de spreek-
Provincie
uren van het UMCG. In 2010 belden 6.000 mensen het soa-cen-
* hiv-infecties provincie
trum in Groningen. Ruim 3.200 bezochten het centrum. Hiervan Totaal aantal testen
werden zo’n 3.000 mensen op hiv getest.
Chlamydia komt als soa het meest voor. Het aantal infecties
Belangrijkste cijfers SOA-centrum 2007
2008
2009
2010
neemt gestaag toe. In 2009 met 8% en vorig jaar met bijna 5%.
Aantal telefonische consulten / info verstrekking
4.000
5.200
6.000
6.000
Chlamydia komt het meeste voor onder hetero’s. In 85% van de
Bezoekers soa-centrum
2.242
2.493
2.641
3.267
Bron/contact onderzoek
652
665
454
335
1.779
2.057
2.430
3.076
Hiv-testen door soa-centrum
gevallen. Veelal bij jongeren onder de 25 jaar. Net als in 2009 werden in 2010 meer hiv testen in de stad Groningen uitgevoerd dan in de provincie. Daarvoor was dat nog andersom. In de stad Groningen is het aantal hiv-testen toegeno-
Toename bezoekers
men met ruim 7%. In de provincie steeg het aantal hiv-testen
Het aantal bezoekers aan het soa-centrum (GGD/UMCG) nam
met bijna 6%. Ondanks meer hiv-testen in de stad, nam het aan-
sinds 2007 jaarlijks met zo’n 200 toe. In 2010 is de toename
tal hiv-infecties af van 20 naar 10. In de provincie daalde het van
groter. Er kwamen 626 bezoekers meer dan in 2009 (bijna 24%).
19 naar 18 infecties. Nieuwe hiv-infecties komen vooral voor bij
Van deze 3.267 bezoekers bleek ruim 15% een SOA te hebben.
homoseksuele mannen.
Dit was in 2009 22%. De meeste bezoekers van het soa-centrum zijn jonger dan 25 jaar. In 2009 was dat 56% een jaar later 61%. Er blijken erg weinig Surinaamse, Antilliaanse en
2.30 Medische milieukunde
Arubaanse bezoekers de weg naar het soa-centrum te vinden.
Binnenmilieu schoolgebouwen Het project “Eendagsmethode Binnenmilieu Basisscholen” voor
Soa/hiv
scholen met natuurlijke ventilatie loopt nog tot 2013. In novem-
Het aantal onderzoeken op soa/hiv steeg met 4,5% tot 58.090.
ber is met 50 basisscholen de derde ronde gestart voor het stook-
Ook het aantal onderzoeken op seksueel overdraagbare aandoe-
seizoen 2010/2011. De ventilatiemogelijkheden van 225
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 28
In maart is de derde nieuwsbrief Milieu en Gezondheid van GGD
geadviseerd over ventileren en bouwtechnische verbeteringen.
Groningen verstuurd aan bestuurders en ambtenaren volksge-
Iedere deelnemende school heeft een lespakket en een CO2-
zondheid, milieu, onderwijshuisvesting, bouw- en woningtoezicht
meter gekregen. Hiermee kunnen ze de ventilatie in de toekomst
en ruimtelijke ordening en aan de noordelijke GGD’en. Op de
zelf beoordelen. Tot slot kregen de scholen een bedrag van 1.500
nieuwsbrieven zijn positieve reacties gekomen.
euro om een begin te maken met de aanpak. De eendagsmethode wordt gefinancierd via GGD Nederland met rijksgeld. Om de
RIVM
economie te stimuleren heeft het ministerie van OC & W geld
Medische Milieukunde werkt nauw samen met het RIVM. Een me-
beschikbaar gesteld voor het verbeteren van schoolgebouwen.
dewerkster van het RIVM heeft samen met GGD Groningen een
Het gaat om subsidie voor energie en het binnenmilieu. Veel
informatieblad met adviezen voor nieuwbouw van scholen opge-
Groningse gemeenten doen mee. Daarom heeft de GGD de aan-
steld. Ook kwam een rapport over de concentraties van verbindin-
vullende criteria om het binnenmilieu te verbeteren opnieuw bij
gen in lucht en huisstof van woningen tot stand. Beide zijn
gemeenten onder de aandacht gebracht.
gebaseerd op gezamenlijk onderzoek. Samen met GGD Fryslân is een informatieblad opgesteld over de gezondheidseffecten van
Eendagmethode binnenmilieu basisscholen Gemeente stookseizoen Bedum
Aantal scholen
Aantal scholen
Aantal scholen
2008/2009
2009/2010
2010/2011
7
1
Bellingwedde
9
De Marne Delfzijl
7 23
Grootegast
10
Haren
10 2
Leek
15
Gezondheidskundig adviseur gevaarlijke stoffen 1 9
scherming van hulpverleners en bevolking en de behandeling van
7 1
Scheemda
slachtoffers. Andere adviezen gingen over een voorgenomen ge1
10
Stadskanaal
9
Ten Boer
3
Veendam
3
Vlagtwedde
incidenten zoals de gasontsnapping bij North Refinery in Delfzijl in juni. De advisering richtte zich op maatregelen voor de be-
8
Slochteren
De adviseur van GGD en GHOR Groningen is 24 uur per dag bereikbaar voor vragen en advies. Dit is gebeurd bij verschillende
11
Pekela
10
zondheidsonderzoek bij hulpverleners, extreem winterweer en een brand bij een botenopslag in Grouw.
2
In een recreatiepark in Vlagtwedde werden in april verschillende
4
3
mensen onwel. Meerdere bezoekers waren ongerust. De adviseur
6
2
werd ingeschakeld. Het UMCG zocht contact omdat een patiënt in
Winsum Totaal
7
10
Marum
Zuidhorn
gepubliceerd voor het beoordelen van ventilatie in woningen. De incidenten en de RIVM-richtlijn “hitte”.
Loppersum Menterwolde
met medewerking van GGD Groningen een richtlijn voor GGD’en
8
Groningen
Hoogezand-Sappemeer
port over kinderdagverblijven is bijna afgerond. Het RIVM heeft
GGD draagt ook bij aan de RIVM-richtlijn over biomonitoring na
7
Eemsmond
luchtreiniging door middel van ionisatoren. Een onderzoeksrap-
Samen werken aan gezondheid
basisschoolgebouwen zijn inmiddels beoordeeld. Leerkrachten zijn
3 8
8
99
76
50
aanraking was gekomen met propyleenoxide. In dit geval zijn adviezen gegeven over het ontsmetten van de patiënt. Uit Leeuwarden kwam een vraag over mogelijke gevolgen van defecte apparatuur van een F-16.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 29
Groningen
Milieugerelateerde gezondheidsklachten
zoals gezondheidsbevordering, jeugdgezondheidszorg, technische
GGD Groningen heeft 113 milieugerelateerde gezondheidsklach-
hygiëne inspectie en TBC-screening, levert de GGD zorg aan asiel-
ten en informatievragen ontvangen. In de meeste gevallen ging
zoekers. Dit gebeurt in asielcentra en consultatiebureaus. Vier me-
het om het binnenmilieu op school, kinderdagverblijf of in de
dewerkers zijn overgekomen van de oude stichting PGA-Noord die
thuissituatie. Van de klachten over de thuissituatie is 80% afkom-
het werk uitvoerde in Noord Nederland. De Publieke Gezondheid
stig van huurders. Klachten over het binnenmilieu hadden vooral
Asielzoekers Groningen (PGA) is ondergebracht bij GGD Gronin-
te maken met vocht, schimmel en ventilatie.
gen. De GGD werkte in voorzieningen voor asielzoekers in Ter Apel, Bellingwolde, Delfzijl, Musselkanaal en Oude Pekela. Het
Ruim een kwart van de klachten had te maken met de luchtwe-
accent lag daarbij op de bestrijding van infectieziekten en preven-
gen. Het ging om astma, benauwdheid en hoesten. Daarna kwa-
tie en bestrijding van soa/hiv. In de centra voor asielzoekers orga-
men bezorgdheid over het binnenmilieu of in de woonomgeving
niseerde de GGD informatiemarkten rond gezondheidsthema’s.
met 17% en hinder met 8%. Het ging om geur- en geluidhinder. Aantal door peer educators georganiseerde activiteiten
Gemiddeld aantal aanwezigen per activiteit
Bellingwolde - Vrouwengroep
6
15
Delfzijl - Huiskamergroep
3
4
2.31 Publieke Gezondheid Asielzoekers
Musselkanaal - informatiebijeenkomst taalgroepen
3
15
De zorg aan asielzoekers is een regulier onderdeel geworden van
Oude Pekela - voetbal, basketbal, volleybal, culturele dansen, theater, kooksessie
11
90
Mensen waren bezorgd over de gevolgen van asbest, andere kan-
ASERAG activiteiten
kerverwekkende stoffen, schimmels en koolmonoxide.
het werk van GGD Groningen. Vanuit verschillende disciplines, Activiteit Publieke Gezondheid Asielzoekers
Aantal
Infectieziekten bestrijding Voorlichting nav meldingen in het kader van de Wet Publieke Gezondheidszorg
30
Vervolggesprekken nav meldingen
42
Voorlichting nav meldingen vanuit AMA team/ GCA aangaande niet meldingsplichtige ziekten Vervolgcontacten nav niet meldingsplichtige ziekten
7 18
Tuberculosebestrijding Begin 2010 is op alle centra nagegaan of de eerste screening op TBC van alle bewoners op orde was. Omdat er wat hiaten bleken te zijn is er een inhaalslag gemaakt, tijdens de TBC controle in april 2010.
6
Bemoeizorg - Verzoeken om begeleiding vanuit het COA In alle gevallen ging het om één à tweemalige contacten, waardoor er geen actie is ondernomen om een officiële aanvraag te doen via huisarts aan GGD Groningen.
4
Collectieve OGGZ (Mind-Spring = psycho-educatie programma én opvoedingsondersteunings-programma in eigen taal en cultuur ontwikkeld voor asielzoekers). Mind-Spring trainingen in Farsi (2), Somali (1), Arabisch (2) en powertraining (2)
7
SOA/HIV preventie en bestrijding Voorlichting over SOA’s nav melding vanuit GCA
44
Vervolggesprekken
32
Vervolgcontacten nav voorlichting
51
Voorbereiding seksuele voorlichting Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen op school Voorbereiding pilotproject voorlichting over meisjesbesnijdenis AZC Oude Pekela ASERAG trainingen, mannen & vrouwen + terugkomdag
3
* Aantal opgeleide mannen
13
* Aantal opgeleide vrouwen
7
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 30
Opleiden, trainen en oefenen
zogenaamde Aserag activiteiten bestonden uit een vrouwen- en
De ziekenhuizen en de GHOR hebben een pool met professionele
huiskamergroep, een informatiebijeenkomst, sport, cultuur en
waarnemers opgeleid om te kunnen waarnemen bij oefeningen in
koken.
ziekenhuizen. De eerste oefening was in november. Ook is een start
In 2010 heeft inspectie plaatsgevonden van de zorg aan asielzoe-
gemaakt met de opleiding van medewerkers van de ziekenhuizen
kers en het opzetten van het screenen van asielzoekers in Ter
en de GHOR om medische professionals te trainen in het optreden
Apel. Het inspectierapport geeft aan dat GGD Groningen op de
bij crises. Alle ziekenhuizen leiden crisiscoördinatoren op. Vanaf
goede weg is.
2011 worden opleidingsfunctionarissen van ziekenhuizen opgeleid om oefeningen voor te bereiden, te begeleiden en te evalueren.
Informatiemarkten in AZC’s tijdens en in de ruimte van de meldplicht Onderwerp
Bellingwolde
Delfzijl Musselkanaal
Oude Pekela
Voeding
60
90
60
50
De sector Verpleging & Verzorging heeft geëxperimenteerd met het
Teken
55
110
74
57
koppelen van de planvorming en de oefening zorgcontinuïteit in
SOA/AIDS
51
85
70
55
Griep
66
72
72
45
verpleeghuizen aan de structuur voor bedrijfshulpverlening. Verpleeghuizen kunnen hun voordeel doen met de ervaringen met deze aanpak.
2.32 Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR)
Het programma Cycloon had als thema Chemische, Biologische,
Zorgcontinuïteit
Radiologische en Nucleaire besmettingen. Dit was het onderwerp
Bij rampen en crises moet de reguliere zorg aan patiënten ge-
van een nieuwe basiscursus voor zorgverleners uit de ziekenhuizen,
woon doorgaan. Verschillende partijen hebben eraan gewerkt om
ambulancezorg en huisartsenzorg. Het symposium over CBRN gaf
deze zorgcontinuïteit te kunnen waarborgen. Het ging om het
inzicht in de risicokaart. Het ging om de plaatsen voor grootschalig
Regionaal Platform Ziekenhuis Rampenopvangplan, het Platform
opslag van chemische stoffen in Noord Nederland. De deelnemers
Continuïteit bij Rampen in de sector Verpleging & Verzorging en
kregen handreikingen voor het creëren van opvangmogelijkheden
het programma Cycloon. Dit programma is gericht op verbetering
en beschermingsmiddelen in de eigen zorgprocessen.
Samen werken aan gezondheid
Een deel van de activiteiten voerden asielzoekers zelf uit. Deze
van de kwaliteit van rampenopvang door organisaties in de Noord Nederlandse gezondheidszorg. De basis voor het programma
Er is subsidie verstrekt aan verschillende zorginstellingen in de
Cycloon ligt in de stimuleringsregeling Opleiden, Trainen en
drie Noordelijke provincies. Bijzonder was dat ook Thuiszorg
Oefenen van het Ministerie van VWS.
Groningen en een organisatie voor verpleging & verzorging geld kregen voor het opleiden en beoefenen van hun crisisteam.
Samen met huisartsen wordt gekeken naar het vormgeven van de communicatiestructuren tijdens de voorbereiding en de repressie.
Vakbekwaamheid
Ook is een multidisciplinair traject gestart om de opvang af te
GHOR-functionarissen hebben diverse landelijke opleidingen
stemmen van slachtoffers met Chemische, Biologische, Radiologi-
gevolgd. Het ging om de opleidingen voor Officier van Dienst
sche en Nucleaire besmettingen. Dit Noord Nederlands traject
Geneeskundig, Regionaal Geneeskundig Functionaris, Hoofd
wordt begin 2011 afgerond.
Sectie-GHOR, Operationeel Medewerker Actiecentrum GHOR en Hoofd Gewondennest. De functionarissen zijn hiermee vakbekwaam.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 31
Groningen
2.33 Forensische geneeskunde
Verrichtingen Forensische Geneeskunde
Overeenkomst Er is een overeenkomst forensische geneeskunde met de Regiopo-
Lijkschouw natuurlijk
litie Groningen gesloten. Voor onze regio een primeur! Met deze
Lijkschouw suïcide
2008
2009
2010*
102
110
103
41
72
56
Lijkschouw doodslag
overeenkomst regelt de politie de medische advisering en -zorg
3
2
7
79
103
110
Lijkschouw ongeval
121
138
87
Lijkschouw euthanasie
voor de aan haar zorg toevertrouwde personen. De forensische artsen van de GGD verzorgen dit. Om te voldoen aan de zorgver-
Lijkschouw overig
46
37
9*
zekeringswet is er altijd een huisarts als achterwacht beschikbaar
Kistverzegeling
13
16
15
voor consultatie. Bovendien hebben de forensische artsen een
Verklaring slachtoffer
1
0
n.v.t.
scholing gehad in acute medische zorg.
Zedendelict Alcoholcontrole
27
20
24
127
95
101
Registratiesysteem
DNA controle
2
0
2
Er is een nieuw registratiesysteem forensische geneeskunde inge-
Drugscontrole
21
26
6*
151
150
85*
1.633
1.492
1.346
Opvragen medische informatie
335
181
167
Middelencontroles Reclassering
27
74
35**
2.729
2.516
2.153
Desk. rapportages
voerd. Dit heeft veel tijd en inzet gekost. Ook zijn voorbereidingen
Celbezoek
getroffen voor een contract met een zorgverzekeraar voor de vergoeding van de zorg aan arrestanten in de politiecel. Voor de overdracht van medische gegevens zijn afspraken gemaakt met de toezichthoudende apotheker. Tegelijkertijd is het elektronisch voor-
Totaal *
schrijven van medicatie besproken. Dit is in 2012 verplicht. **
Noord Nederlands verband
i.v.m. het overgaan op een nieuw registratiesysteem m.i.v. 3 mei 2010 zijn niet alle getallen goed te vergelijken (verschillen in naamgeving). Voor 2011 is dit probleem opgelost! Reclassering Nederland start m.i.v. 10 januari a.s. een pilot waarbij zij zelf de controles uitvoeren: 10 april eindigt deze pilot en horen wij of zij al dan niet verder gebruik willen maken van onze diensten!
In Noord Nederlands verband is de gezamenlijke cyclische bij- en nascholing opgezet. Onderdeel hiervan zijn halfjaarlijkse refereeravonden. Vanuit de gemeente Groningen zijn extreme overlastbezorgers geplaatst in de langdurige opvang in Beilen. De
2.34 Meldkamer Ambulancezorg
coördinator forensische geneeskunde was hierbij betrokken.
Bijna 160.000 keer werd er met de meldkamer gebeld. Dat waren minder gesprekken, maar meer incidenten. Het aantal inci-
Forensische verrichtingen
denten dat bij de meldkamer binnenkwam, steeg namelijk met
Als het gaat om de forensische verrichtingen is het aantal arres-
zo’n 2.000 naar bijna 51.500. In 38% van de meldingen ging
tantenbezoeken en lijkschouwingen afgenomen. In 2010 is 1.346
het om spoedritten. De traumahelikopter rukte ruim 1.200 keer
keer een arrestant bezocht. De artsen verrichtten 372 lijkschou-
uit.
wingen. Wel kostten lijkschouwingen bij met name niet-natuurlijke dood meer tijd. Vandaar dat de afname van aantallen niet heeft geleid tot minder inzet van artsen.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 32
2007
2008
2009
2010
48.713
48.024
49.435
51.457
A1
18.210
19.090
19.411
19.610
A2
13.371
14.038
14.453
14.341
B-vervoer
17.132
14.896
15.571
17.506
Voorwaardenscheppend
4.409
4.749
5.187
5.453
Aanvraag traumaheli
1.124
1.603
1.267
1.204
10
12
16
7
Totaal aantal incidenten voor de MKA
is meegedaan aan een kwaliteitsonderzoek naar een verbeterde test om chlamydia op te sporen. Dit onderzoek werd gecoördi-
Soort ritten
Aantal Gripsituaties
In samenwerking met het Laboratorium voor Infectieziekten (LvI)
Een A1 rit is een spoedrit met levensdreiging, waarbij de ambulance binnen 15 minuten bij de patiënt moet zijn. Een A2 rit is een rit waarbij de ambulance binnen 30 minuten ter plaatse moet zijn. Het B-vervoer betreft het zogenaamde besteld vervoer; dit zijn vooraf aangevraagde ritten. Een ambulance wordt voorwaardenscheppend ingezet om dekking in een bepaald gebied te houden zodat de ambulance binnen 15 minuten ter plaatse kan zijn.
neerd door LvI. GGD Groningen heeft de ongeveer 400 testen uitgezet. Het onderzoek loopt nog.
Hivsneltest Er is onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid van een hivsneltest binnen het reguliere werk van GGD Drenthe. Het plan van aanpak is opgesteld in samenwerking met Schorer Nederland. Het is de bedoeling om de sneltest in te voeren bij de soa-polikliniek in Noord Nederland. Dit gebeurt vanaf februari 2011. Ook stimuleerde het soa/aids team het gebruik van hivtesten bij risicogroepen onder huisartsen en andere professionals.
2.35 Onderzoek
Luchtwegproblemen
Vanuit verschillende GGD disciplines vindt onderzoek plaats. Dit
Voor het Academische werkplaats project Reactive Airways
gebeurt in GGD verband of in samenwerking met andere organi-
Dysfunction Syndrome zijn alle geplande medische onderzoeken
saties. Voor een deel zijn deze gefinancierd met extern geld. Het
onder brandweerpersoneel afgerond. De analyses wijzen erop dat
onderzoek spitst zich toe op Medische Milieukunde, Seksuele ge-
luchtwegproblemen tijdens en na blootstelling aan rook groter
zondheid en Infectieziektebestrijding.
zijn dan verwacht. De noordelijke hulpdiensten zijn hierover
Samen werken aan gezondheid
Chlamydiatest
Incidenten MKA
geïnformeerd.
Chlamydiaproject Het team soa/aids is bij diverse onderzoeken betrokken geweest.
Fresh
In het chlamydiaproject onderzocht Sense Noord Nederland wat
GGD Groningen, GGD IJsselland en de Universiteit Utrecht onder-
de gevolgen zijn om heteroseksuele jongeren met angst en/of risi-
zoeken het effect van luchtverversing door mechanische ventilatie.
cogedrag alleen te testen op chlamydia. Ze krijgen dan niet de
Dit Forced-ventilation Related Environmental School Health
volledige soascreening. Alleen bij een chlamydia-infectie wordt de
(FRESH) onderzoek vindt plaats op zes scholen in Groningen en
jongere alsnog op andere soa getest. In de pilot zijn 478 chlamy-
zes scholen in Zwolle. Met twee verplaatsbare units kan de venti-
diatesten gedaan. Hiervan bleken 50 testen positief. Het rapport
latie en temperatuur geregeld worden. Eind september is op de
is gepresenteerd aan het RIVM en de uitkomsten worden meege-
eerste school in Zwolle gestart met de dataverzameling. De eerste
nomen in het nieuw te formuleren landelijke beleid binnen alle
school in Groningen is in november bezocht. De overige scholen
soa- en Senseregio’s.
volgen in 2011. Het onderzoek loopt tot en met 2012.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 33
Groningen
Climate and Health
Vaccinatie Nieuwe Influenze A (H1N1)
GGD Arnhem, GGD Groningen en de Universiteit Utrecht hebben
De GGD heeft meegewerkt aan promotieonderzoek naar de effec-
subsidie verkregen voor het in kaart brengen van de stedelijke en
ten van vaccinatie op Nieuwe Influenza A (H1N1). Hiervoor zijn
bouwkundige determinanten van blootstelling aan hitte. Dit pro-
alle ruim 100 meerderjarige Nieuwe Influenzapatiënten uitgeno-
ject Climate and Health is eind 2010 nader uitgewerkt en start
digd om mee te werken aan het onderzoek.
waarschijnlijk in maart 2011. De afdeling AIZB leverde een bijdrage aan het congres ´Groningen
Toepassen expertise
Vaccinationdays´. Een van de artsen gaf een presentatie over de
Voor de Academische Werkplaats Medische Milieukunde 2e fase is
afhandeling van Nieuwe Influenza A (H1N1).
een overeenkomst gesloten tussen de Universiteit Utrecht en een aantal GGD’en. Het gaat daarbij om het toepassen van expertise en nieuwe wetenschappelijke inzichten op het gebied van medische milieukunde in de praktijk. Hierdoor kunnen gemeenten sneller toegankelijke en kwalitatief hoogwaardige producten en diensten geleverd krijgen. De directie van GGD Groningen is vertegenwoordigd in de stuurgroep. ZonMW financiert de samenwerking voor drie jaar.
Onderzoeksrapporten Er is een aantal binnenmilieurapporten afgerond. De rapporten over ventilatie van schoolgebouwen in de gemeente Groningen staan op de GGD-website en zijn samengevat in een nieuwsbrief. Een aantal schoolbladen heeft de samenvatting geplaatst. Een stagiaire deed onderzoek naar de werking en de gezondheidseffecten van luchtreinigers en heeft de beleidsmatige en commerciële aspecten daarvan in kaart gebracht.
Verspreiding MRSA Vanaf eind 2008 hebben de noordelijke GGD’en onderzoek gedaan naar de verspreiding van MRSA. Dit is een bacterie die ongevoelig is voor de meest gebruikte antibiotica. In Nederland is verspreiding van MRSA nog beperkt. Daarom is inzicht in de verspreiding van deze bacterie van belang om adequate maatregelen te kunnen nemen. Uit het onderzoek bleek dat veel gezinsleden van patiënten met een MRSA-besmetting drager zijn van de MRSA-bacterie. Vaak leverde dit geen klachten op.
Jaarverslag GGD • Reguliere activiteiten en onderzoeken • Pagina 34
Bijlage 1 - Cijfers Jeugdgezondheidszorg Tabel 1 – Overzicht Kinderen in zorg per gemeente 0-4 jaar 31-12-2008
31-12-2009
31-12-2010
Gemeente Appingedam
493
531
526
Gemeente Bedum
406
391
408
Gemeente Bellingwedde
283
265
268
Gemeente Delfzijl
937
947
891
Gemeente Eemsmond
684
658
616
Gemeente Groningen
7.074
7.396
6.821
Gemeente Grootegast
578
551
507 584
Gemeente Haren
Tabel 2 – Aantal medische en verpleegkundige consultatiebureauzittingen en consulten Aantal zittingen in 2010 Medisch
Verpl.
Appingedam
88
85
Bedum
73
65
Bellingwedde
45
De Marne
Totaal
Aantal consulten in 2010
Totaal
Medisch
Verpl.
173
925
846
1.771
138
703
575
1.278
44
90
440
420
860
82
64
146
779
585
1.364
Delfzijl
154
119
273
1.468
1.096
2.564
Eemsmond
113
110
224
1.114
938
2.052
1.428
1.142
2.570
13.456
10.407
23.863
87
111
199
823
992
1.815
1.388
1.456
1.385
Groningen
Gemeente Leek
947
968
872
Grootegast
Gemeente Loppersum
412
429
442
Haren
113
111
224
964
957
1.921
410
Hoogezand
288
242
530
2.789
2.096
4.885
398
Leek
168
138
306
1.566
1.326
2.892
Loppersum
75
75
150
736
700
1.436
Marum
84
74
158
785
643
1.428
Menterwolde
99
83
182
963
770
1.733
105
94
199
979
738
1.717
50
43
94
472
374
846
Gemeente Hoogezand
Gemeente De Marne Gemeente Marum Gemeente Menterwolde
418 418 501
412 404 513
486
Gemeente Pekela
456
485
471
Gemeente Reiderland
248
268
232
Gemeente Scheemda
497
483
439
Gemeente Slochteren
708
684
657
1.314
1.379
1.307
Gemeente Ten boer
357
361
358
Gemeente Veendam
1.119
1.213
1.164
Gemeente Vlagtwedde
582
667
Gemeente Winschoten
776
Gemeente Winsum
646
Gemeente Stadskanaal
Gemeente Zuidhorn Totaal
Pekela Reiderland Scheemda
83
75
158
786
687
1.473
Slochteren
128
121
250
1.240
1.005
2.245
Stadskanaal
223
265
488
2.145
2.454
4.599
Ten Boer
69
61
131
667
513
1.180
566
Veendam
224
196
420
2.209
1.726
3.935
805
756
Vlagtwedde
118
115
234
1.076
1.059
2.135
627
646
Winschoten
149
129
278
1.396
1.150
2.546
129
110
239
1.234
963
2.197
965
993
922
Winsum
22.207
22.886
22.132
Zuidhorn Totaal
195
139
334
1.882
1.267
3.149
4.379
3.819
8.197
41.597
34.287
75.884
Samen werken aan gezondheid
Bijlagen
De planning van een consultatiebureau wordt weergegeven met het aantal zittingen. Binnen een zitting vinden meerdere consulten plaats.
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 35
Groningen
Tabel 3 – Risicokinderen Gemeente
Geen risico-kind 2010
Aantal risicoTotaal aantal kinderen 2010 registraties 2010
Percentage risicokinderen 2010
Percentage risicokinderen 2009
Percentage risicokinderen 2008
Percentage risicokinderen 2007
Appingedam
482
40
522
8%
7%
6%
8%
Bedum
402
35
437
8%
9%
8%
8%
Bellingwedde
243
19
262
7%
6%
4%
4%
De Marne
382
40
422
9%
13%
13%
10%
Delfzijl
793
88
881
10%
10%
11%
12%
Eemsmond
640
72
712
10%
14%
15%
19%
Groningen
7.007
590
7.597
8%
11%
12%
13%
Grootegast
473
59
532
11%
15%
16%
18%
Hoogezand
1.278
196
1.474
13%
16%
21%
26%
Leek
865
88
953
9%
14%
13%
12%
Loppersum
420
15
435
3%
6%
5%
7%
Marum
343
35
378
9%
9%
11%
15%
Menterwolde
440
22
462
5%
7%
7%
9%
Pekela
453
78
531
15%
17%
13%
15%
Reiderland
224
29
253
11%
16%
15%
18%
Scheemda
411
34
445
8%
11%
9%
8%
Slochteren
678
9
687
1%
4%
6%
7%
1.166
149
1.315
11%
13%
14%
13%
Stadskanaal Ten Boer
330
7
337
2%
4%
6%
8%
Veendam
1.038
169
1.207
14%
20%
18%
12%
Vlagtwedde
550
93
643
14%
16%
10%
11%
Winschoten
705
75
780
10%
10%
13%
12%
Winsum
616
41
657
6%
6%
9%
9%
Zuidhorn
903
36
939
4%
7%
10%
12%
Haren
572
11
583
2%
-
-
-
Totaal
21.414
2.030
23.444
9%
11%
12%
13%
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 36
Gemeente
Aantal kinderen met Aantal kinderen hiervan registratie over dat tweetalig wordt tweetaligheid in het EKD opgevoed
Appingedam
509
59
Bedum
422
Bellingwedde
324
De Marne Delfzijl
Percentage tweetalig opgevoede kinderen
Aantal kinderen dat Percentage kinderen dat successief tweetalig successief tweetalig wordt opgevoed wordt opgevoed
12%
17
3%
29
7%
6
1%
71
22%
9
3%
395
42
11%
1
0%
1.041
169
16%
52
5%
Eemsmond
676
67
10%
7
1%
Groningen
7.658
1.588
21%
321
4%
Grootegast
570
180
32%
38
7%
Haren
175
17
10%
3
2%
1.548
212
14%
39
3%
Leek
892
116
13%
37
4%
Loppersum
449
64
14%
20
4%
Marum
425
97
23%
22
5%
Menterwolde
539
64
12%
5
1%
Pekela
507
129
25%
29
6%
Reiderland
293
108
37%
17
6%
Scheemda
515
72
14%
7
1%
Hoogezand
Slochteren
698
46
7%
8
1%
1.371
335
24%
59
4%
Ten Boer
389
21
5%
3
1%
Veendam
1.244
202
16%
62
5%
Vlagtwedde
666
198
30%
31
5%
Winschoten
737
144
20%
18
2%
Winsum
577
40
7%
5
1%
Stadskanaal
Zuidhorn Totaal
1.039
91
9%
26
3%
23.659
4.161
18%
842
4%
Samen werken aan gezondheid
Tabel 4 – Kinderen met spraak/taal problemen
Spraak-/taalontwikkeling. Overzicht van aantallen en percentages kinderen die tweetalig worden opgevoed, en aantallen en percentages tweetalig opgevoede kinderen die in het primaire opvoedingsmilieu uitsluitend een taal krijgen aangeboden die een andere is dan het Nederlands (successieve tweetaligheid).
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 37
Groningen
Tabel 5a – 2/3 jarigen - overgewicht BMI in 4 categorieën (referentietabel) ondergewicht Appingedam Bedum Bellingwedde Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand Leek Loppersum Marne Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn Totaal
normaal gewicht
overgewicht
obesitas
Totaal
48
215
13
2
278
17,3%
77,3%
4,7%
0,7%
100%
26
210
18
3
257
10,1%
81,7%
7,0%
1,2%
100%
31
140
10
2
183
16,9%
76,5%
5,5%
1,1%
100%
74
430
54
14
572
12,9%
75,2%
9,4%
2,4%
100%
63
329
21
3
416
15,1%
79,1%
5,0%
0,7%
100%
577
2.969
225
32
3.803
15,2%
78,1%
5,9%
0,8%
100%
49
300
21
3
373
13,1%
80,4%
5,6%
0,8%
100%
10
85
5
0
100
10,0%
85,0%
5,0%
0,0%
100%
142
662
45
13
862
16,5%
76,8%
5,2%
1,5%
100%
68
418
39
2
527
12,9%
79,3%
7,4%
0,4%
100%
37
197
21
3
258
14,3%
76,4%
8,1%
1,2%
100%
35
185
12
3
235
14,9%
78,7%
5,1%
1,3%
100%
31
231
12
2
276
11,2%
83,7%
4,3%
0,7%
100%
51
213
26
8
298
17,1%
71,5%
8,7%
2,7%
100%
103
678
48
17
846
12,2%
80,1%
5,7%
2,0%
100%
47
195
11
3
256
18,4%
76,2%
4,3%
1,2%
100%
51
316
25
5
397
12,8%
79,6%
6,3%
1,3%
100%
41
286
16
6
349
11,7%
81,9%
4,6%
1,7%
100%
26
202
10
0
238
10,9%
84,9%
4,2%
0,0%
100%
85
490
46
11
632
13,4%
77,5%
7,3%
1,7%
100%
39
290
31
13
373
10,5%
77,7%
8,3%
3,5%
100%
59
291
23
1
374
15,8%
77,8%
6,1%
0,3%
100%
86
481
33
6
606
14,2%
79,4%
5,4%
1,0%
100%
1.779
9.813
765
152
12.509
14,2%
78,4%
6,1%
1,2%
100%
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 38
BMI in 4 categorieën (referentietabel) ondergewicht Appingedam Bedum Bellingwedde Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand Leek Loppersum Marne Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn Totaal
normaal gewicht
overgewicht
obesitas
Totaal
20
81
8
5
114
17,5%
71,1%
7,0%
4,4%
100%
11
112
10
2
135
8,1%
83,0%
7,4%
1,5%
100%
1
63
8
3
75
1,3%
84,0%
10,7%
4,0%
100%
15
141
19
6
181
8,3%
77,9%
10,5%
3,3%
100%
19
106
10
0
135
14,1%
78,5%
7,4%
0,0%
100%
91
1.174
122
58
1.445
6,3%
81,2%
8,4%
4,0%
100%
35
141
11
8
195
17,9%
72,3%
5,6%
4,1%
100%
11
59
2
0
72
15,3%
81,9%
2,8%
0,0%
100%
49
245
20
16
330
14,8%
74,2%
6,1%
4,8%
100%
24
123
12
3
162
14,8%
75,9%
7,4%
1,9%
100%
27
131
8
5
171
15,8%
76,6%
4,7%
2,9%
100%
6
56
7
3
72
8,3%
77,8%
9,7%
4,2%
100%
26
99
6
6
137
19,0%
72,3%
4,4%
4,4%
100%
6
105
15
3
129
4,7%
81,4%
11,6%
2,3%
100%
60
376
24
17
477
12,6%
78,8%
5,0%
3,6%
100%
3
84
15
12
114
2,6%
73,7%
13,2%
10,5%
100%
46
105
5
3
159
28,9%
66,0%
3,1%
1,9%
100%
20
171
17
10
218
9,2%
78,4%
7,8%
4,6%
100%
15
57
3
2
77
19,5%
74,0%
3,9%
2,6%
100%
46
221
18
12
297
15,5%
74,4%
6,1%
4,0%
100%
6
118
19
4
147
4,1%
80,3%
12,9%
2,7%
100%
38
168
13
3
222
17,1%
75,7%
5,9%
1,4%
100%
35
160
12
4
211
16,6%
75,8%
5,7%
1,9%
100%
610
4.096
384
185
5.275
11,6%
77,6%
7,3%
3,5%
100%
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 39
Samen werken aan gezondheid
Tabel 5b – 5/6 jarigen overgewicht
Groningen
Tabel 5c – 10/11 jarigen - overgewicht BMI in 4 categorieën (referentietabel) ondergewicht Appingedam Bedum Bellingwedde Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand Leek Loppersum Marne Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn Totaal
normaal gewicht
overgewicht
obesitas
Totaal
7
45
19
3
74
9,5%
60,8%
25,7%
4,1%
100%
5
50
11
4
70
7,1%
71,4%
15,7%
5,7%
100%
1
4
1
0
6
16,7%
66,7%
16,7%
0,0%
100%
0
12
5
1
18
0,0%
66,7%
27,8%
5,6%
100%
3
35
9
2
49
6,1%
71,4%
18,4%
4,1%
100%
33
369
90
31
523
6,3%
70,6%
17,2%
5,9%
100%
5
34
7
0
46
10,9%
73,9%
15,2%
0,0%
100%
3
18
2
2
25
12,0%
72,0%
8,0%
8,0%
100%
21
119
37
6
183
11,5%
65,0%
20,2%
3,3%
100%
6
40
11
0
57
10,5%
70,2%
19,3%
0,0%
100%
6
58
15
3
82
7,3%
70,7%
18,3%
3,7%
100%
6
55
15
2
78
7,7%
70,5%
19,2%
2,6%
100%
2
54
9
1
66
3,0%
81,8%
13,6%
1,5%
100%
2
26
18
3
49
4,1%
53,1%
36,7%
6,1%
100%
7
45
9
6
67
10,4%
67,2%
13,4%
9,0%
100%
2
36
15
3
56
3,6%
64,3%
26,8%
5,4%
100%
5
39
12
2
58
8,6%
67,2%
20,7%
3,4%
100%
12
57
12
3
84
14,3%
67,9%
14,3%
3,6%
100%
3
23
5
1
32
9,4%
71,9%
15,6%
3,1%
100%
6
36
7
3
52
11,5%
69,2%
13,5%
5,8%
100%
0
20
7
3
30
0,0%
66,7%
23,3%
10,0%
100%
4
38
14
1
57
7,0%
66,7%
24,6%
1,8%
100%
14
71
12
3
100
14,0%
71,0%
12,0%
3,0%
100%
153
1.284
342
83
1.862
8,2%
69,0%
18,4%
4,5%
100%
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 40
% overgewicht (=overgewicht + obesitas) 25
20
15
10
5
0 2009
2010
Samen werken aan gezondheid
Grafiek 5d
2/3 jaar 5/6 jaar 10/11 jaar
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 41
Groningen
Tabel 6 – Zorg voor Jeugd Groningen Som van Aantal Gemeente Woonplaats jongere
Signaaltype Laag Onbekend
Amsterdam
2
Appingedam
17
Assen
Urgent Eindtotaal 1
3
1
18
1
Bedum
14
Bellingwedde
14
Borger-Odoorn
1 3
17 14
1
1
De Marne
21
1
22
Delfzijl
23
5
28
Eemsmond
38
2
40
Franekeradeel
3
Groningen
279
Grootegast
22
Haren
1
3 16
296
1
23
8
8
Hoogezand-Sappemeer
77
1
78
Leek
37
1
38
Loppersum
11
Marum
22
Menterwolde
22
8
Noordenveld Oldambt
11
1 1
1
61
Pekela
7
‘s Gravenhage
1
Slochteren
4
Stadskanaal
69
9
61 1
8 1 4 4
73
Ten Boer
2
Veendam
23
3
26
Vlagtwedde
12
3
15
Winsum
18
1
19
Zuidhorn Eindtotaal
2
15 805
8
1
16
45
858
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 42
Gemeente * Psychosociaal (SDQ-score in 2 categorieën) Crosstabulation Gemeente
Appingedam Bedum Bellingwedde Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand Leek Loppersum Marne Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn Totaal
Psychosociaal (SDQ-score in 2 categorieën) normaal-subklinisch
afwijkend
100
15
Totaal 115
87,0%
13,0%
100%
122
5
127
96,1%
3,9%
100%
69
5
74
93,2%
6,8%
100%
163
19
182
89,6%
10,4%
100%
132
10
142
93,0%
7,0%
100%
1.295
112
1.407
92,0%
8,0%
100%
166
19
185
89,7%
10,3%
100%
171
10
181
94,5%
5,5%
100%
292
42
334
87,4%
12,6%
100%
149
11
160
93,1%
6,9%
100%
166
13
179
92,7%
7,3%
100%
82
1
83
98,8%
1,2%
100%
126
6
132
95,5%
4,5%
100%
124
12
136
91,2%
8,8%
100%
446
41
487
91,6%
8,4%
100%
104
12
116
89,7%
10,3%
100%
156
6
162
96,3%
3,7%
100%
348
46
394
88,3%
11,7%
100%
67
7
74
90,5%
9,5%
100%
255
21
276
92,4%
7,6%
100%
133
13
146
91,1%
8,9%
100%
198
16
214
92,5%
7,5%
100%
197
16
213
92,5%
7,5%
100%
5.061
458
5.519
91,7%
8,3%
100%
Samen werken aan gezondheid
Tabel 7 – Strengths and Difficulties Questionaire 5 en 6 jarigen
De SDQ screent psychische problematiek (emotionele symptomen, gedragsproblemen, hyperactiviteit/aandachtstekort en problemen met leeftijdsgenoten) en vaardigheden bij kinderen en adolescenten.
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 43
Groningen
Bijlage 2 - Cijfers cursusbureau Cijfers Cursusbureau 2010 - Aantal deelnemers per cursus en locatie Zwanger compleet
Zwanger compact
Appingedam
51
19
4
74
Hoogezand
5
6
1
12
Groningen - Maartenshof
64
108
14
256
Groningen - UMCG
97
83
32
212
Groningen - Beijum Groningen - Vinkhuizen
65
Zwanger fit
Mamafit
IAO
70
Voorlichting Tienermoeders Borstvoeding
Totalen:
65
69
14
39
Winschoten
49
11
Winsum
19
8
Veendam
35
36
15
Ter Apel
21
4
4
Leek
40
28
5
3
Zuidhorn
47
28
56
7
Stadskanaal
35
17
6
24
152
Groningen - Fiom 60 4
29
532
427
76 3
141
2
GGD Totaal:
90
215
49
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 44
54
8
100
74
100
108 24
1.421
Directeur GGD Mevr. Ati de Jonge
[email protected]
Sectiehoofd Directie-, Management& Bestuursondersteuning Dhr. Peter Klaassen
[email protected]
Lokaalgerichte Zorg & Jeugd
Persoonsgerichte Zorg & Welzijn
Divisieondersteuning
Regio Noord
Regio West
Regio Oost
Regio Centraal
JGZ OGGz GB
JGZ OGGz GB
JGZ OGGz GB
JGZ OGGz GB
JGZ OGGz GB
Divisieondersteuning
Bedrijfsbureau Beleid & bedrijfsvoering
Beleid & bedrijfsvoering
Regio Stad
Specialistische Zorg & Veiligheid
Beleid
Afdeling Uitvoering Wmo
Afdeling
Afdeling
Afdeling
TBC
MKA
SOA/AIDS
Lokaal loket
RA
FOR
AIZB
Verstrekkingen
THI
GHOR
MMK
Divisiemanager Lokaalgerichte Zorg & Jeugd Dhr. Leo Wanders
[email protected]
Divisiemanager Persoonsgerichte Zorg & Welzijn Mevr. Ali Flikkema
[email protected]
Divisiemanager Specialistische Zorg & Veiligheid Dhr. Marco ter Harmsel
[email protected]
Afdelingshoofd Divisieondersteuning Mevr. Deka Wind
[email protected]
Afdelingshoofd Bedrijfsbureau Dhr. Gert Dekker
[email protected]
Afdelingshoofd TBC/RA/THI Mevr. Tita Klimp
[email protected]
Afdelingshoofd Uitvoering WMO Dhr. Kees Vissers
[email protected]
Afdelingshoofd MKA/FOR/GHOR Dhr. Sipke Benus
[email protected]
Regiomanager Regio Stad 1 Waarnemer Regiomanager Regio Noord/Team Delfzijl Dhr. Eelke Wiersma
[email protected]
Samen werken aan gezondheid
Bijlage 3 - Organogram Wie Wat Waar bij GGD Groningen
Groningen, Haren, Delfzijl, Appingedam, Loppersum, Ten Boer
Regiomanager Regio Stad 2 Mevr. Tessa van Leeuwen
[email protected] Groningen
Afdelingshoofd SOA/AIDS/AIZB/ MMK Dhr. Peter Jorna
[email protected]
Regiomanager Regio Oost Mevr. Karin van der Kroef
[email protected] Stadskanaal, Vlagtwedde, Oldambt, Bellingwedde
Regiomanager Regio West Waarnemer Regiomanager Regio Noord / Team Winsum Mevr. Emmy Borger
[email protected] Leek, Marum, Grootegast, Zuidhorn, De Marne, Winsum, Bedum, Eemsmond
Regiomanager Regio Centraal Dhr. Harry Doedens
[email protected] Hoogezand-Sappemeer, Slochteren, Menterwolde, Pekela, Veendam
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 45
Groningen
Groningen
Wie Wat Waar bij GGD Groningen Samen werken aan gezondheid Dat is het devies van de GGD Groningen. Gezondheid is voor ons meer dan alleen ‘niet ziek zijn’. Ook meedoen, welzijn en veiligheid zijn voor ons onderdelen van gezondheid. We werken daarbij veel samen. Binnen de GGD en met vele partners in het veld. En we werken natuurlijk voor én met alle gemeenten in de provincie Groningen. Dat doen we zoveel mogelijk lokaal, dus dichtbij. We werken vanuit drie divisies, Lokaalgerichte Zorg & Jeugd, Persoonsgerichte Zorg & Welzijn en Specialistische Zorg & Veiligheid.
Persoonsgerichte Zorg & Welzijn De divisie Persoonsgerichte Zorg & Welzijn omvat de producten: • Wmo-beleid • Loket Wonen, Zorg & Welzijn gemeente Groningen • Verstrekkingen Bereikbaarheid afdelingen • secretariaat divisiemanager 050 367 42 41 • afdelingssecretariaat bedrijfsbureau 050 367 42 24 • afdelingssecretariaat uitvoering Wmo 050 367 42 24
De dienstverlening en bereikbaarheid worden hier beschreven:
Lokaalgerichte Zorg & Jeugd
Specialistische Zorg & Veiligheid
De divisie Lokaalgerichte Zorg & Jeugd omvat de producten: • Jeugdgezondheidszorg 0-19 (JGZ) • Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) • Gezondheidsbevordering (GB) • Lokaal gezondheidsbeleid • Pre- & postnatale educatie • Licht pedagogische hulpverlening
De divisie Specialistische Zorg & Veiligheid omvat de producten: • Tuberculosebestrijding (TBC) • Reizigersadvisering (RA) • Technische hygiëne-inspecties (THI) • Meldkamer ambulancezorg (MKA) • Forensische geneeskunde (FOR) • Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) • Soa/aids-bestrijding (SOA/AIDS) • Algemene infectieziektenbestrijding (AIZB) • Medische Milieukunde (MMK)
Bereikbaarheid regio’s en afdelingen • secretariaat divisiemanager 050 367 40 29 • secretariaat divisieondersteuning 050 367 40 75 • secretariaat Regio Stad 050 367 40 46 • secretariaat Regio Noord 0595 44 30 07 • secretariaat Regio Oost 0598 69 44 18 • secretariaat Regio West 0594 51 67 74 • secretariaat Regio Centraal 0598 69 44 22
Bereikbaarheid afdelingen • secretariaat divisiemanager 050 367 41 67 • afdelingssecretariaat TBC/RA/THI 050 367 43 25 • afdelingssecretariaat MKA/FOR/GHOR 050 367 43 00 • afdelingssecretariaat SOA/AIDS/IZB/MMK 050 367 40 71
Telefonisch afsprakenbureau 050 367 49 90 Telefonische advisering 050 367 49 91
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 46
AZC
Asielzoekerscentrum
PIN
Publieksinformatienummer
AIZB
Algemene infectieziekten bestrijding
PI’s
Penitiaire inrichtingen
BJZ
Bureau Jeugdzorg
RGF
Regionaal geneeskundig funtionaris
BMI
Body Mass Index
THI
Technische Hygiëne Inspectie
BSN
Burgerservicenummer
ZAT
Zorgadviesteam
CB
Consultatiebureau
ZvJG
Zorg voor jeugd Groningen
CBRN
Chemische, biologische, radiologische of nucleaire middelen
CJG
Centrum voor jeugd en gezin
COA
Centraal orgaan opvang asielzoekers
DMO
Dienst maatschappelijke ontwikkeling
GAGS
Gezondheidskundig adviseur gevaarlijke stoffen
GHOR
Geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de Regio
GGD
Gemeentelijke gezondheidsdienst
H&OG
Hulpverlening en openbare gezondheidszorg
HGN
Hoofd GewondenNest
HVD
Hulpverleningsdienst
ICG
Informatiecentrum Gezondheid
ITJ
Integraal toezicht jeugdzaken
JGZ
Jeugdgezondheidszorg
KTM
Kinderen tellen mee
LGZ&J
Lokaalgerichte zorg en jeugd
LPH
Licht pedagogische hulpverlening
MIM
Moeders informeren moeders
MKA
Meldkamer ambulancezorg
MMK
Medische Milieukunde
MOA
Medische opvang azielzoekers
MOI
Mobiel opvoed informatieteam
Nji
Nederlands jeugd instituut
NOIS
Nedwerk ondersteunend informatiesysteem
O&O
Overleg en Overreding
OGGz
Openbare geestelijke gezondheidszorg
OMAC
Operationeel Medewerker ActieCentrum
PGA
Publieke gezondheidszorg aan asielzoekers
Jaarverslag GGD • Bijlagen • Pagina 47
Samen werken aan gezondheid
Bijlage 4 - Afkortingenlijst
Groningen
Jaarverslag GGD • Pagina 48
Groningen
Groningen
Jaarverslag GGD Verantwoording in tekst en beeld 2010
Telefoonnummers GGD Groningen 050 367 40 00 Directie GGD 050 367 43 20 Persoonsgericht Zorg & Welzijn 050 367 42 41 E e m s m on d
Lokaalgerichte Zorg & Jeugd 050 367 40 29 Directie-, Management- & De M a r n e
Samen werken aan gezondheid
Bestuursondersteuning 050 367 43 06
Lo p p e rs um Wi n su m A p p i n g ed a m
B ed u m Te n B oe r
D el f zi j l
Zu i d ho r n
S l o ch t ere n Groo t e ga st
O l da m b t
Gron i ng en
Me n t e r wo l de
M a r um
H oo g e z a n dS a p p e m ee r H a ren B el l i ng we dd e Leek
Pe ke l a Ve e nd a m
V l a gt wed de S t a ds ka na a l
Samen werken aan gezondheid Samen werken aan gezondheid
Specialistische Zorg & Veiligheid 050 367 41 67