Bij-de-hand Nieuwsbrief verenigingsorgaan ter ondersteuning van hoogbegaafde christenen
Bij-de-hand Nieuwsbrief 5e jaargang, nr. 4 september 2003
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Choochem Vereniging ter ondersteuning van hoogbegaafde christenen Postbus 2018 3800 CA Amersfoort telefoon 0900.202.202.1 (€ 0,50 p/m) giro 8118199 Choochem, Pauwoog 50, 7908 VM Hoogeveen e-mail:
[email protected] homepage: www.choochem.nl K.v.K. Amersfoort no. 32072984 Bestuursleden Choochem Voorzitter: Ria Havinga-Brand, tel 0598-352373, e-mail:
[email protected] Vice-voorzitter: Anneke Hamming, 0316-266329, e-mail:
[email protected] Secretaris: Teunis Demming, tel 0525-684070, e-mail:
[email protected] Waarnemend penningmeester, PR: Bert-Pieter Oelen, tel 035-5244060, e-mail:
[email protected] Algemeen lid: Hendrik Jan Runhaar, 06-20441748, e-mail:
[email protected] Informatiecentrum Choochem (archief met infomateriaal): Alofina Demming, tel 0525-684070, e-mail:
[email protected] PR en lezingen: aanspreekpunt binnen het bestuur: Bert-Pieter Oelen Organisatie lezingen en pr vooraf: Wendy Lammers van Toorenburg, 023-5583644, e-mail:
[email protected] Ledenbestand: Rikkie Oelen-Plugboer, 035-5244060, e-mail:
[email protected] Nieuwsbrief Bij-de-Hand Inleveren kopij: e-mail:
[email protected]
Alle kopij graag alleen naar dit adres, niet naar privé-adressen Hendrik Jan Runhaar (redactie/voorbewerking), tel 06-20441748, e-mail:
[email protected] Addy Vader (redactie), tel 0113-621965, e-mail:
[email protected] Rikkie Oelen-Plugboer (verzending), tel 035-5244060, e-mail:
[email protected] Commissies Kerk: Ds. P.F. Lameris (secretaris), tel 053-4360112, e-mail:
[email protected] Onderwijs: Madeleine Pierik (samenroeper), tel 038-3762617, e-mail:
[email protected] ICT: Jan ter Haar (voorzitter), tel 0347-377594, e-mail:
[email protected]
2
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Inhoudsopgave Van de redactie – Hendrik-Jan Runhaar Van het bestuur - Ria Havinga-Brand Landelijke ontmoetingsdag zaterdag 22 november 2003 Jaarplanning regio 8 en 9 Gespreksavond regio 5 Choochem 4 juni 2003 - Geertje Werkman Regio Utrecht Contactavonden - Daan en Arjanne Wielings Oproep voor regio 11 Meest gestelde vragen aan de telefoon Boekentip voor de PABO - Jannie Geerds 12 Versnellen op de basisschool en in het VO - Bart van Walderveen Boekrecensies - Ria Havinga-Brand en Geke Luth Hoezo bijdehand? Oproepjes
4 4 6 7 8 9 9 10 12 14 16 17
Uiterste inzenddatum copij volgende nieuwsbrief is 20 oktober 2003
3
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Van de redactie Hendrik-Jan Runhaar Met de vakantie in meer of mindere mate in het achterhoofd is het seizoen inmiddels weer volop begonnen. Ook Choochem is weer van start gegaan: voor u ligt een nieuwe Bij-de-Hand. Veel leesplezier toegewenst. Hendrik Jan Runhaar
Van het bestuur Ria Havinga-Brand, voorzitter Vakantienieuws: Interview over hoogbegaafdheid in EO-Visie Eén van onze jeugdleden is in vakantietijd geïnterviewd door een journalist van de EOVisie. Het prachtige resultaat hebt u vast al gezien. Hulde voor de moed van dit jeugdlid! Forum Er wordt inmiddels proefgedraaid met een forum op de homepage van Choochem. Houdt u van uw mening geven en discussiëren via het forum, kom dan even kijken! Telefoontijden veranderd Op de laatste bestuursvergadering is het telefoonwerk aan de orde geweest. Het bestuur heeft zich beraden op het gebruik van onze telefoonservice. 's Avonds blijkt er in de praktijk weinig gebeld te worden, daarentegen wordt er 's middags geregeld gebeld. Besloten is bij de invulling van het komende seizoen in het telefoonrooster hieraan tegemoet te komen door nieuwe telefoontijden in te voeren. In plaats van alle avonden blijven alleen de dinsdagavond en de donderdagavond de lijnen open. Daarnaast willen we de woensdagmiddag en de vrijdagmiddag deze service openstellen van 14.00 16.00 uur. Zaterdag en zondag zijn we niet met de telefoon bereikbaar. De nieuwe telefoontijden gaan er dan als volgt uitzien: Maandag van 10.00 uur tot 12.00 uur Dinsdag van 10.00 uur tot 12.00 uur en 's avonds van 19.30 uur tot 22.30 uur Woensdag van 10.00 uur tot 12.00 uur en 's middags van 14.00 uur tot 16.00 uur Donderdag van 10.00 uur tot 12.00 uur en 's avonds van 19.30 uur tot 22.30 uur Vrijdag van 10.00 uur tot 12.00 uur en 's middags van 14.00 uur tot 16.00 uur Door herinrichting van het rooster zijn alle diensten bemand door in totaal 7 vrouwen. Gezocht wordt nog naar een telefonist(e) die woensdagmiddag beschikbaar is. Tijdelijk
4
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
wordt deze dienst waargenomen. Voor inlichtingen kunt u contact opnemen met de voorzitter. Vanaf deze plaats willen we ook José Steenbergen bedanken voor haar jarenlange betrokkenheid, ervaring en inzet als telefoniste! José is na de zomervakantie gestopt met het telefoonwerk. De telefoonservice wordt met name gebruikt door niet-leden. Omdat het telefoonwerk een grote kostenpost is, is indertijd gekozen voor het toptarief van € 0,50/ per minuut bij SNT-Services. Het afgelopen seizoen 2003/2004 gaf geen aanleiding dit hoge tarief te wijzigen. Leden kunnen informatie bij elkaar zoeken. Willen zij graag doorverwezen worden naar professionele hulpverlening, dan kunnen ze via de telefoonservice adressen zoeken. Voor deze dienst wordt dan uiteraard hetzelfde tarief gevraagd. Bestuurlijk overleg met Pharos en Hint Op bestuurlijk niveau heeft landelijk overleg plaatsgevonden met Pharos en Hint. Vanaf de oprichting van Choochem is er moeite gedaan om te komen tot bestuurlijk overleg met de andere hoogbegaafdheidsverenigingen. Dankzij contacten aan de onderhandelingstafel bij Landelijk Informatiecentrum Hoogbegaafdheid Stichting Plato kon overleg gerealiseerd worden. Met name de afstemming van lezingen, acties en vertegenwoordiging richting het onderwijsveld en naar het Ministerie van O, C en W waren bespreekpunten. Er wordt teruggezien op een constructief overleg, waar over en weer veel gedeelde problematiek ervaren wordt. De verenigingen Choochem, Hint en Pharos zijn overeengekomen de krachten te bundelen in een regulier overleg, minstens tweemaal per jaar. Een eerste vrucht van dit overleg is gezamenlijke afvaardiging en vertegenwoordiging in het WSNS+ orgaan. Binnenkort verschijnt een persbericht over deze samenwerking. Aandacht voor deze prille samenwerking vindt u ook in het vakblad voor hoogbegaafden "TALENT". Het Choochembestuur hoopt met behoud van eigen identiteit een vruchtbare inbreng te hebben in deze landelijke overlegvergaderingen. U wordt op de hoogte gehouden van voor u relevante vorderingen in dit bestuurlijk overleg. Vacatures bestuur Binnen het bestuur zijn nog twee bestuursfuncties vacant. Omdat bestuursvacatures moeilijk in te vullen zijn, is direct na de Algemene Ledenvergadering 2003 al gestart met werving voor de volgende bestuursverkiezing op de ALV in 2004. Maar er is hoop op invulling van een vacante plaats. Eén aspirant-bestuurder heeft te kennen gegeven graag een aantal bestuursvergaderingen bij te wonen, zodat we over en weer kunnen bezien of we komen tot kandidaatstelling. Het bestuur wil verder graag in contact komen met kerkelijk meelevende christenen met bestuurlijke kwaliteiten, die affiniteit hebben met de hoogbegaafdenproblematiek. Lidmaatschap van Choochem heeft de voorkeur, maar is geen expliciete vereiste. Kijk dus ook in uw omgeving (onderwijs/kerkelijke gemeente) naar mogelijke kandidaten. Zie elders in deze nieuwsbrief de advertentie voor werving vacature bestuurslid. Activiteiten 2003/2004 Dit seizoen hoopt het bestuur twee regio's te activeren om een landelijke contactdag te organiseren. Daarnaast zijn de eerste afspraken gemaakt voor de Choochemcyclus. Landelijke Contactdag, georganiseerd door regio 8 en 9. 22 november te Delft, Markuskerk - spreekster Anneke van de Kamp.
5
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Landelijke ontmoetingsdag zaterdag 22 november 2003 in Delft Thema voor deze dag: Hoogbegaafdheid Thuis Programma Van 10.00 tot ± 16.00 uur: Volwassenen: ‟s morgens: lezing door mevrouw drs. Anneke van de Kamp aansluitend in groepjes bespreken van stellingen ‟s middags: vormen van discussiegroepen waarin per groep een onderwerp aan de orde wordt gesteld er zal tijd zijn voor ontmoeting waarin kennis uitgewisseld kan worden tussen de regio‟s onderling De kinderen worden ingedeeld in leeftijdsgroepen en hebben een eigen programma: kinderen tot 3 jaar gaan naar de crèche kinderen uit groep 1 t/m 3 van de basisschool mogen ‟s morgens kiezen uit: o muziek, toneel o knutselen o buiten winkelspel o gezelschapsspel kinderen uit groep 4 t/m 6 kunnen kiezen uit dezelfde dingen, maar zitten in een andere groep, voor hen zijn de aangeboden dingen moeilijker. kinderen uit groep 7 en hoger, wij denken aan een leeftijdsgrens van ± 14 jaar kunnen ‟s morgens kiezen uit: o legermuseum o fotopuzzeltocht door Delft o natuuractiviteit ‟s Middags kunnen de kinderen van de basisschool dezelfde dingen kiezen als ‟s morgens, alleen wordt het winkelspel dan spoorzoekertje. De tieners, vanaf groep 7 kunnen naar het tienercafé om denkspellen te doen of zo maar met elkaar te kletsen. Voor de peuters is er weer crèche, er is zeer beperkt slaapruimte aanwezig. (Zelf bedje meenemen.) Locatie Nederlands Hervormde Marcuskerk, Menno ter Braaklaan (hoek Roland Holstlaan) in Delft. Kosten We streven ernaar de kosten zo laag mogelijk te houden. Indicatie: ± € 3,- verzocht wordt, dit ter plaatse te betalen. Catering Er wordt voor drinken gezorgd, waar misschien een kleine vergoeding voor wordt gevraagd. Men moet zelf een lunchpakketje meenemen.
6
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Aanmelden Het is voor de organisatie het beste om je vooraf aan te melden, vóór 1 november 2003, bij Clarie Groenleer. Adres: C.Ch. Groenleer-van de Poppe, Hobbemastraat 186, 3443 CP Woerden, 0348-409438,
[email protected] Wij willen graag de namen van de volwassenen weten en namen en leeftijden van de kinderen. Voor de kinderen graag de eerste en tweede keus aangeven van de activiteit voor ‟s morgens en ‟s middags. Meer info Anneke van de Kamp is gezondheidspsychologe. Zij heeft een eigen bureau: ÍQpas dat staat voor: hoe het IQ ook is, hoog, gemiddeld of laag, iedereen past in onze maatschappij. Zij heeft aan de Katholieke Universiteit Nijmegen het “European advanced diploma in educating the gifted” behaald. Anneke heeft zich ook verdiept in de problematiek van PDD-NOS en Asperger. Zij wil ons wat vertellen over hoe je thuis kunt omgaan met hoogbegaafdheid. (Wat doe je/doen je kinderen in je/hun vrije tijd? Hoe ga je om met verschil in IQ tussen partners? Hoe voed je je hoogbegaafde kinderen op? Enz.). Deze gegevens komen ook op de website van Choochem.
Jaarplanning regio 8 en 9 (regio 7, 10 en 11 mogen ook komen) 14 oktober 2003:
22 november: 2 januari 2004: 22 januari 26 februari 28 februari: 23 maart 24 april: 19 juni:
kindermiddag, we gaan dan oude apparatuur (bijv. computers en radio‟s) demonteren. opgave bij Margreet van de Heuvel, tel. 015 – 2614278 of bij Els den Heijer,
[email protected] landelijke ontmoetingsdag. kindermiddag in combinatie met een nieuwjaarsbijkletsreceptie. huiskamerontmoeting in Zwijndrecht info bij Clarie Groenleer huiskamerontmoeting in Middelharnis idem gezinsmiddag met een activiteit voor de volwassenen. huiskamerontmoeting in Berkenwoude idem kindermiddag regio-uitje in de vorm van een denk-en-doe dag.
Dit zijn alvast de data, de verdere invulling hoort of leest u te zijner tijd.
7
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Gespreksavond regio 5 Choochem 4 juni 2003 Geertje Werkman Vanaf 20.00 uur zijn we allemaal weer welkom bij Hans en Jannine Kamman. We zijn deze avond met 11 mensen. Rond 20.30 uur opent Hans met het lezen van Psalm 118 en gebed. De volgende punten komen aan de orde: - Een evaluatie van de landelijke ontmoetingsdag: er is enorm veel werk verricht, maar de organisatie van de dag was dan ook prima in orde. Voor velen was de persoonlijke ontmoeting het hoogtepunt van de dag. Anneke Hamming gaf namens het bestuur een bos bloemen aan de families Dijkstra en Kamman. - Een paar mensen van ons zijn naar de lezing “HB en geloof” in Harderwijk geweest. Ze zijn daar erg enthousiast over en we vinden dat een goed onderwerp voor een avond. - Data voor het volgende seizoen: D.V. 2 september, 4 november, 6 januari 2004, 2 maart, 11 mei en 29 juni. Alle data zijn op dinsdagavond i.p.v. woensdagavond. - D.V. 4 oktober is er weer een gespreksavond voor volwassenen in “De Herberg” te Barneveld vanaf 20.30 uur. - D.V. zaterdag 20 september hebben we ons regio-uitje. We willen naarde de “Eemlandhoeve” in Bunschoten-Spakenburg. Jannemieke en Hendrikus zullen dit organiseren. Zij inventariseren onze wensen en ideeën. - Er ligt een plan op tafel om iets te gaan doen met jongeren van ongeveer 10 tot 14 jaar. De bedoeling is om op een zaterdagmiddag bijeen te komen. Om dan apparatuur uit elkaar te halen en vervolgens weer in elkaar te zetten. We worden opgeroepen om “oude” wekkers, cassetterecorders, radio‟s etc. te sparen. Ook zijn er vaders nodig. Daarna volgt de “bijpraatronde”. We kunnen onze verhalen aan elkaar kwijt, onze vragen stellen en ideeën en ervaringen uitwisselen. Om ongeveer 22.30 uur wordt de avond afgesloten met gebed.
Vacature Penningmeester bestuur Choochem Met geld omgaan is voor veel mensen dagelijks werk. Met geld van anderen omgaan is voor minder mensen weggelegd. Het bestuur zoekt met spoed een penningmeester(M/V). Deze zal zich ontfermen over de gelden die binnen onze vereniging van bankrekening verwisselen. Wilt u de verantwoording dragen voor onze financiële beslommeringen? Enige ervaring met deze functie is wel gewenst. Graag contact opnemen met onze secretaris; Teunis Demming email:
[email protected]
8
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Regio Utrecht Contactavonden Daan en Arjanne Wielings Beste mensen, Het afgelopen jaar werden de regiocontactavonden bij ons in Bunschoten vrijwel niet meer bezocht. Er kwam nog maar één persoon de laatste keren. Voor een deel lag dat aan ons, (wij waren wel eens te laat met het doorgeven van de data) , voor een deel lijkt het erop dat het bij een ieder z'n gangetje gaat en dat dan de "noodzaak" van een contactavond wegvalt. Wij hebben besloten om te stoppen als contactpersoon en hopen dat er iemand anders, bijvoorbeeld in Amersfoort, het over wil gaan nemen van ons. Wij vinden het leuk om te komen en om mee te denken. Hartelijke groeten, Daan en Arjanne Wielings
Vacature Bestuurslid Choochem Het bestuur heeft tijdens de Algemene Leden Vergadering de wens uit gesproken het bestuur uit te breiden met een algemeen bestuurslid om onze nog steeds groeiende vereniging te versterken. Voor deze functie is bestuurlijke ervaring gewenst. Evenals daadwerkelijke betrokkenheid als christen in kerk en maatschappij. Affiniteit met hoogbegaafdenproblematiek vanuit professie en/of eigen ervaring is een pré. Daarnaast is hij/zij vertrouwd met de mogelijkheden van moderne communicatie. Als u deze functie ambieert, verzoeken wij u contact op te nemen met onze secretaris; Teunis Demming e-mail:
[email protected]
Oproep voor regio 11 Beste mede-regio-elfjes, Op de laatstgehouden familiedag, 17 mei jl., leek Barneveld niet overspoeld te worden door choocheme Bourgondiers. De hele regio bleek zelfs een tabula rasa te zijn. Het idee ontstond om regio 11 uit een eventuele winterslaap te halen. Lijkt het u, gelijk ondergetekenden, een goede zaak om op een positieve manier de gelederen te sluiten, om zodoende meer dan papieren leden te zijn, stuur dan een mailtje of een papieren berichtje. Als dan de conceptie een feit is, kunnen we een stap richting het embryonale stadium doen. Voor je 't weet krijgt onze regio handen en voeten! Brabantia en Limburgia, misschien zelfs ook nog wat Zeelandia: reacties graag binnen afzienbare tijd, zodat het brainstormen kan beginnen. Wij hebben er zin in...U ook? Hoopvolle groetenissen van Rudolf en Linda Zweep, e-mailadres:
[email protected] 9
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Meest gestelde vragen aan de telefoon Wat zijn de voor- en nadelen van het overslaan van een klas? Wat zijn de ervaringen van andere ouders daarmee? Overslaan van een klas heeft voor- en nadelen. Als in de onderbouw van de basisschool al duidelijk sprake is van een ontwikkelingsvoorsprong, doordat het kind al leest/schrijft of duidelijk aangeeft dat het les- en speelprogramma niet aansluit bij zijn interesses en ontwikkeling, kan een klas overslaan een goede optie zijn. Verschillende ouders onder onze leden hebben goede ervaringen met zo‟n vroege overstap naar een volgende groep. De ideale situatie is dat de sociale context van het kind niet te veel verandert. Bijvoorbeeld als het kind doorschuift van de combinatiegroep 1-2 naar de combinatiegroep 2-3. Overslaan van een klas in de onderbouw levert de minste aanpassingsproblemen op in de (sociale) groep op. Het hangt ook af van de manier waarop ouders en school de gekozen oplossing naar het kind en de klas toe presenteren. Hoe minder het kind in een bijzondere positie komt te staan, hoe beter. Zoals het anders-zijn van een zwakbegaafd kind niet breed uitgemeten en benadrukt moet worden, zo vindt een hoogbegaafd kind deze manier van aandacht ook niet prettig. Overslaan van een klas en extra en/of ander werk moet binnen adaptief onderwijs voor de leerling aan de bovenkant een normale zaak worden. Een uitzonderingspositie binnen de groep werkt isolatie en pesten in de hand. Overslaan in de bovenbouw wil nog wel eens gebeuren van groep 7 direct naar de brugklas. In groep 8 worden weinig nieuwe dingen geleerd en is er veel herhaling van stof. Voor hoogbegaafde kinderen die langzamerhand afknappen op het basisschoolgebeuren een vroege kans om te laten zien wat zij kunnen. Zij kunnen daardoor in de brugklas helemaal opfleuren en opnieuw motivatie vinden voor leren. Nadeel: deze leerlingen hebben in de brugklas soms eerst aanpassingsproblemen in de zin van jojo-cijfers. Zij hebben op de basisschool vaak nog niet de noodzaak leren kennen van je tijd indelen, echt leren leren. Vaak was lezen van de stof genoeg. Daardoor ontstaat bij hen het beeld dat leren vooral het doornemen van de stof is en het begrijpen ervan. Om de stof te kunnen reproduceren is echter meer nodig. Die vaardigheid en de vaardigheid van je tijd indelen moeten sommige vroege brugklassers nog leren. Alert zijn en hulp van ouders en van de leerjaarcoördinator of mentor is niet overbodig. Als deze startproblemen overwonnen zijn is overslaan van groep 8 een goede mogelijkheid om een leerling aan het „echte‟ leren te laten beginnen. De meeste ouders binnen onze vereniging hebben positieve ervaringen met het laten overslaan van een klas. De twijfelaars vragen zich vooral af of hun kind niet nog meer een eenling in de nieuwe groep wordt. De ervaring van de „positieve‟ ouders is juist dat hun kind meer aansluiting heeft in de hogere groep en meer geaccepteerd wordt. Veel hoogbegaafde leerlingen worden wel geaccepteerd door hun klasgenoten, maar blijven toch wat afzijdig van het hele groepsgebeuren staan. Dat zit niet alleen in hun hoogbegaafd zijn, maar ligt vaak ook in hun karakter besloten. Veel hoogbegaafden zijn
10
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
einzelgängers. De ervaring van veel ouders is dat echte inhoudelijke vriendschappen pas ontstaan in klas 2 en 3 van het voortgezet onderwijs. Voor veel scholen is de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind het motief om geen klas over te laten springen. Dini van de Heuvel heeft daar een verhelderende brochure over geschreven, waarin zij de spraakverwarring rond het begrip sociaal-emotionele ontwikkeling uit de doeken doet. Zie hiervoor onze bestellijst onder brochure „hoogbegaafde kinderen en hun sociaal emotionele ontwikkeling‟. Zijn er buiten de school ook mogelijkheden om zijn/haar motivatie en intelligentie te prikkelen? Ja, heel veel. U kunt denken aan de volgende activiteiten: -
individueel muziek onderwijs, later in groepsverband door het spelen in bijv. een band of ensemble sport, hangt van het kind af of het een individuele, dan wel een groepssport moet zijn. Let vooral op de mogelijkheden om niet-leeftijdsgebonden door te kunnen stromen denksport, als schaken of bridgen of andere strategische spellen, zie bij
[email protected] onder tips informatie vergaren door lezen (bibliotheek!) zie bij
[email protected] onder tips voor interessante boeken voor kinderen informatie vergaren via de computer en door internet. Zie bij tips internet en Cdrom onder
[email protected] zelf talen leren, zie bij tips-talen leren onder
[email protected] laten deelnemen in een sterrenkunde- of meteorologenclub of natuurvorsersclub voor kinderen scouting vakantiekampen als van Stichting Vierkant voor wiskunde, Faculteit Wiskunde en Informatica, VU Amsterdam een programmeercursus laten volgen cursus filosofie voor kinderen/jongeren creatieve cursussen op het gebied van toneel, drama, tekenen en schilderen WITCH, programmeercursus voor meisjes van 12-18 jaar, tel. 030-2318030, Marjo Bollen
Deelnemen aan dergelijke activiteiten kan de „levens‟ motivatie van uw kind overeind houden, doordat het zich gewaardeerd weet om wat het kan en omdat het leert omgaan met eigen en andermans falen. Toch koppelen veel hoogbegaafde kinderen hun falen negatief naar zichzelf terug doordat zij zulke hoge eisen aan zichzelf en anderen stellen. Of doordat er zulke hoge verwachtingen van hen zijn. Regelmatig uw belangstelling laten blijken voor zijn actieve deelname in zijn buitenschoolse activiteiten (ongeacht zijn prestaties) en uw kind laten voelen dat u van hem houdt, ook als hij faalt, is belangrijk. Bijkomstig voordeel van genoemde activiteiten is dat uw kind vaak meerdere achtereenvolgende jaren contacten opdoet die hij later in zijn leven nodig heeft. Hij krijgt de mogelijkheid om „netwerken‟ te vormen. Meedoen binnen het kerkelijk leven als u lid van een kerkelijke gemeenschap bent heeft ook die functie. Uw kind ervaart zich als
11
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
onderdeel van een gemeenschap. Elk mens heeft dat vroeg of laat nodig om op terug te kunnen vallen. Het is trouwens belangrijk om – naast de school - op zoek te gaan naar dergelijke buitenschoolse activiteiten. U voorkomt daarmee dat er een „overspannen‟ verwachting naar de school ontstaat om de levensmotivatie op cognitief gebied overeind te houden van uw kind. Uw kind ontdekt dat „leven‟ meer is dan alleen „leren‟ (of juist: „niet-leren‟).
Boekentip voor de PABO Jannie Geerds Het boek "Omgaan met hoogbegaafde leerlingen" van Willem Wind en Anneke Feenstra. Het is een praktische handreiking voor de Pabo. Het is een zeer overzichtelijk boek, makkelijk te lezen. Wat mij vooral raakte was de positiviteit waarmee het geschreven is. De liefde en aandacht voor het hoogbegaafde kind komt duidelijk naar voren. Zelf heb ik het gelezen omdat ik volgend jaar de Pabo-Verkort ga doen en omdat mijn dochter een ontwikkelingsvoorsprong heeft. Een echte aanrader.
Versnellen op de basisschool en in het VO Bart van Walderveen Bart (15) uit Renswoude heeft groep 2 en 3 in één schooljaar gedaan. Omdat hij al lezen en rekenen kon toen hij naar groep 3 ging, kon hij het aanvankelijke lees/rekenonderwijs overslaan en ging hij spelen in groep 2. Hij doorliep de basisschool en kwam in het V.O. op de afdeling VWO. Eind februari ontstond bij hem het idee te gaan versnellen. De afdelingsleider stond hier positief tegenover en ontwikkelde met een aantal docenten een plan. Het werd zo georganiseerd dat Bart in de vierde klas, gedeeltelijk het werk van de vijfde erbij nam. Toen bleek dat dat lukte werd hij bevorderd naar de zesde klas. Kortom: Bart doet nu 3 jaar in 2 jaar. Hieronder beschrijft hij hoe hij zijn schoolcarrière ervaart. Toen ik vier jaar was ging ik naar school als ieder ander kind, maar omdat ik toen al kon lezen werd besloten dat ik groep 2 over zou slaan. Ik kan me daar zelf weinig meer van herinneren. Van jongs af aan ben ik dus opgetrokken met jongens die 1 jaar ouder waren dan ik. Ik heb gelukkig nooit problemen gehad op emotioneel gebied, en ook op het gebied van de lesstof kon ik meer dan goed meekomen, het ging eigenlijk nog te langzaam. Ik liet het maar zo, ik heb af en toe wel eens wat extra lesstof gehad op de basisschool, op de middelbare school hield dit helemaal op. Als ambitieus brugpiepertje werd je gelijk gedesillusioneerd doordat je je niet kon ontwikkelen zoals je gehoopt had. Dit was best frustrerend, maar ik berustte maar in mijn lot. Af en toe kwam je een enkele begrijpende leraar tegen, maar het gros nam niet de moeite om zich te interesseren in het fenomeen „hoogbegaafdheid‟. Het gevolg was dat je je stierlijk verveelde op school en je hondslui 12
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
werd, niet alleen qua huiswerk, maar ook buiten het schoolwerk om. Je lag de hele dag te hangen op de bank, lusteloos te computeren, omdat je niets beters te doen had. Ik had verwachtingen van de tweede fase, maar ook de tweede fase bleek niets te veranderen. Toen ik op een avond weer op de bank hing vroeg mijn moeder wat ik dan wel wilde. Ik zei, meer bij wijze van spreken, dat ik nog wel een klas zou kunnen over slaan. Toen mijn moeder dat serieus opvatte begon ik er ook serieus over na te denken. Ik kwam tot de conclusie dat het eigenlijk wel mogelijk was. Mijn moeder heeft toen de afdelingsleider gebeld. Deze stond niet afwijzend tegenover het plan. Ik heb met hem gepraat, hij met een aantal geschikte leraren, en binnen een goeie week was de knoop doorgehakt. Natuurlijk was er een aantal leraren dat, mede door mijn niet al te goede cijfers – ik haalde 6-jes en 7-tjes-, afwijzend tegenover het plan stond, en geen moeite deed om me te helpen. Toch vind ik dat de school, waar ze de voorgaande jaren geen goed woord verdiende, hier mij ontzettend goed geholpen heeft. Het vertrouwen wat je krijgt is erg motiverend. Persoonlijk is mijn motivatie eigenlijk dat ik de eerste ben die een klas over heeft geslagen op deze school, en natuurlijk dat ik een jaar eerder van school ben. Het is/was wel hard werken maar het loont wel. Voor mijn gevoel gaan de dagen nu twee keer zo snel als dat ze in de voorgaande jaren gingen. Omdat ik natuurlijk een kennisachterstand heb, moet ik constant opletten in de les, je mag geen moment je aandacht verzwakken. Opvallend is ook dat ik bijna twee keer zoveel eet op school. Maar waar je vroeger bijna niks leerde of alles van een hoofdstuk binnen een les onder de knie had, leer je nu constant. Na schooltijd gaat een groot deel van je tijd uit naar huiswerk en het bijwerken. Maar dit alles bevalt me erg goed. Als alles goed gaat ben ik zestien jaar als ik mijn vwo-diploma op zak heb. Mijn plan is om dan kunstmatige intelligentie te gaan studeren, ik weet niet of ik wel terecht kan op een universiteit. Maar dat is van later zorg. Mijn uiteindelijke doel is een wetenschappelijke carrière. Bart van Walderveen
Uitgave van het CBO over versnellen Onlangs is de VersnellingsWenselijkheidsLijst (VWL) uitgekomen, een uitgave van het CBO. Deze lijst is ontwikkeld om leerkrachten en andere betrokkenen te ondersteunen in de beslissing een leerling al dan niet vervroegd naar een volgende groep te laten gaan (halverwege het schooljaar) c.q. een groep te laten overslaan (aan het eind van het schooljaar). De VWL is te downloaden vanaf de website van het CBO: http://www.socsci.kun.nl/psy/cbo/ (kies publicaties) en kan, als 'papieren versie', bij het CBO besteld worden (kosten: 6 euro, incl. verzendkosten).
Boekrecensies Ria Havinga-Brand James Dobson- „Goed voorbereid op de pubertijd‟ € 14, 90 uitg. Kok Kampen, ISBN 90 435 0308 8.
13
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Voor ouders, die voor het eerst met een puber in hun gezin geconfronteerd worden, is het prettig te weten dat zij niet als enige met de puber „verlegen‟ zijn. Die verlegenheid met deze levensfase is voor de puber zelf meestal het grootste probleem. Om overzicht te krijgen over die onzekere en verwarrende tijd heeft James Dobson, vanuit zijn professie als hoogleraar kinderpsychologie, dit boek speciaal aan de puberdoelgroep opgedragen. Onderwerpen die besproken worden zijn: het geheim van zelfvertrouwen, bij een groep willen horen, lichamelijke veranderingen, liefde en verliefdheid en omgaan met emoties. Het boek eindigt met de weergave van een vraaggesprek met pubers over minderwaardigheidsgevoelens, angst en onzekerheid. Hartverwarmend is de plaats die Dobson toekent aan de bevestiging van de eigen identiteit vanuit de bevestiging als persoon door Jezus Christus. Hij legt in zijn boek de vinger bij de basis van onze onzekerheden en wijst de weg hoe we in Jezus Christus werkelijk onze waarde en identiteit kunnen vinden. Hij laat het verschil zien tussen liefdeloze „liefde‟ in onbeperkte vrijheid en liefdevolle liefde en trouw bij vrijheid in verantwoordelijkheid. Hoewel het boekje in de gebruikte voorbeelden een Amerikaanse uitstraling heeft, biedt het zoveel herkenning dat veel pubers en hun ouders met dit boekje zich persoonlijk bemoedigd zullen voelen. Hopelijk stelt dit boekje hen in staat om problemen onder ogen te zien en hun koers door het leven uit te zetten. Voor hoogbegaafde pubers spelen mogelijk de in dit boekje genoemde items al in een eerdere leeftijdsfase vanwege de enorme druk die er uitgaat van het je moeten/willen aanpassen aan de groepsnorm. Een aanrader dus! James Dobson heeft meer boeken rondom opvoeding op zijn naam staan, die even praktisch als toegankelijk zijn: “Eigenzinnige kinderen‟ over het opvoeden van kinderen met een sterke wil ISBN 90 297 1250 3 “Opvoeden moet je durven” een praktisch boek over de opvoeding van jonge kinderen,
pubers en adolescenten ISBN 90 297 0965 0
“Pubers opvoeden- doe het goed‟ ISBN 90 297 1610 x “Liefde en discipline” basis voor verantwoord ouderschap ISBN 90 297 1381 x. Mijn enthousiasme voor Dobson‟s boeken ontlokte ooit mijn echtgenoot in een sinterklaasgedicht de volgende dichtregel: ‟t is Lewis (C.S. Lewis) voor en Dobson na wanneer is er tijd voor pa?‟ U bent dus gewaarschuwd bij dezen.
Geke Luth-van Dijk
Het 10-minutengesprek met leraren, een handreiking voor ouders Ad Nieuwenbroek en Ivo Mijland, uitg. Kok, ISBN 90 435 0685 6, 12,50 euro Dit boekje is ontstaan uit frustratie van veel ouders over “mislukte” gesprekken met leraren op de gebruikelijke spreekavonden op school. 14
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Maar uit ervaring weet ik dat ook leerkrachten gefrustreerd kunnen zijn na een ouderavond als ze het gevoel hebben dat ze niet “samen” hebben gesproken over het kind maar soms eerder tegenover elkaar stonden in de zorg over een leerling. De schrijvers willen ouders op weg helpen dergelijke gesprekken te ervaren als een bron van inspiratie in plaats van frustratie. Het boek is helder opgebouwd en doorspekt met voorbeelden van hoe gesprekken kunnen verlopen. De zgn. dynamische driehoek is het uitgangspunt bij het beschrijven van een wenselijk contact tussen ouders en leerkracht over hun kind(eren). Centraal staat in deze driehoek: LOYALITEIT. Vooral hoofdstuk 3 is een interessant hoofdstukje waarin de loyaliteit tussen ouders en kinderen (vaak vanzelfsprekend en sterk) en die tussen leerkrachten en bv. collega‟s of tussen leerkrachten en ouders. Wanneer we beseffen dat deze verschillende loyaliteiten een rol spelen bij het wel of niet slagen van een 10-minutengesprek zijn we al een heel eind. Vervolgens worden allerlei onderwerpen bij de kop gepakt, o.a. erkennen, verwerpen en negeren, faalangst, dyslexie en hoogbegaafdheid. Vooral de aansprekende voorbeelden en de helderheid maken het een goed leesbaar en bruikbaar boek, al zijn de weergegeven gesprekken (uiteraard) hier en daar wat geforceerd en is de werkelijkheid van elke dag vaak heel wat weerspanniger. In het hoofdstuk over hoogbegaafdheid wordt een pleidooi gehouden voor de eigen plek van het hoogbegaafde kind en gewaarschuwd voor het “laten meedrijven in de reguliere stroom”. Een prettig leesbaar boek wat er hoop ik toe bijdraagt dat de 10-minutengesprekken vruchtbaarder worden voor leerkrachten en ouders!
Boeken voor kinderen: Geke Luth-van Dijk
Het wonder van Entebbe P.S. Kuijper, uitg. Callenbach, ISBN 90 266 1177 3, 8.95 euro Herdruk van het in 1996 verschenen boek over de vliegtuigkaping van een Israëlisch vliegtuig in 1976. Interessant om eens te lezen – ook voor volwassenen en erg spannend geschreven. Voor kinderen vanaf 9 jaar, AVI-9.
In de stal is het feest Samenstelling Els de Jong-van Gurp, uitg. Callenbach, ISBN 90 266 1139 0, 13,50 euro Bundel kerstverhalen om te lezen of voor te lezen. Hoe verschillend de verhalen ook zijn van toon en inhoud, het draait om het bijzondere van Kerst: de geboorte van Jezus. 15
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
De meeste verhalen zijn mooi geschreven en vooral geschikt om voor te lezen. De illustraties zijn wat minder geslaagd vind ik, ze zijn klein en er hadden wel wat meer illustraties bij gemogen dan was het boek wat mij betreft nog geslaagder geweest. Kinderen van Abraham Awraham Soetendorp, Maria de groot en Abdulwahid van Bommel, Uitg. Ten Have Baarn, ISBN 90 259 5326 3, 14,90 euro Een bundeling verhalen vanuit 3 verschillende geloofstradities geschreven die allemaal voortkomen uit de “kinderen van Abraham”: joden, chistenen en moslims. Bedoeld om kennis over elkaar te verrijken en begrip te kweken. De verhalen zijn gebundeld rond thema‟s als “liefde”, “(on)recht”, “tijd en eeuwigheid”. Achterop het boek staat “Verhalen voor oudere kinderen die ook volwassenen zullen boeien” en wat mij betreft is dat helemaal waar. Aanbevolen voor wie geinteresseerd is in verhalen vanuit de traditie(s) geschreven en die daarbij zelf kan beoordelen wat waardevol is voor een leven naast elkaar in plaats van tegenover elkaar ondanks diepe verschillen in inzicht in geloven en God.
Hoezo bijdehand? Wat uitspraken van Rudolf (bijna 2) Papa is vastbesloten een groen licht te halen. Helaas, het springt op oranje, en vervolgens net op rood als hij er onderdoor raast. Klinkt het bestraffend van de achterbank: "Papa, stop!" (met belerend opgeheven vingertje!) Rudolf ontdekt een gaatje in papa's sok. Hij pulkt er eens aan, en constateert dan dat papa een 'lek' in zijn sok heeft. Samen met mama naar Hans Textiel voor wat ondergoed. In een onbewaakt ogenblik vist Rudolf een grote herenslip uit de daarvoor bestemde bak. Keurend wordt het kledingstuk bekeken. Vervolgens roept mijnheer: "Wauw, cool!" Iedereen in een scheur natuurlijk... Dat 'cool' zou hij van tv kunnen hebben. Evenals hij zo heerlijk, zo echt Engels kan zeggen: 'Oh dear!'
Choochemcyclus. Tot nu toe is er één Choochemcyclus gepland en wel in Zeeland; Calvijncollege te Goes. Bel of mail voor informatie Addy Vader, tel 0113-621965, e-mail:
[email protected] 6 januari 2004
Hoogbegaafd, wat nu? Over HB in 't algemeen, door Anneke Hamming
16
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
10 februari 2004
Hoogbegaafd en school. Over basisschool en VO, door Anneke Hamming
16 maart 2004
Hoogbegaafd en ( geloofs-)opvoeding door Ria Havinga-Brand
Oproepjes: Winterkleertjes Wij hebben een heerlijke zoon van bijna 2 jaar, die zienderogen uit de kleren groeit. Deze winter zal hij maat 98, misschien zelfs 104 met gemak aankunnen. Is er ergens een choocheme moeder die jongenskleding een tweede leven gunt? Kleine Rudolf is zeer blond, blank en blauwogig, met een dromerige uitstraling. Donkerblauw, grijs, natuurtinten en wit staan hem goed, alsmede wat donkergroen en rood. Wie heeft er winterkleertjes in voornoemde maten en kleuren voor ons (te koop)? Liefst niet van grote textielsuperskwaliteit, maar lekker stevig (en heel). Alvast bedankt, mede namens zoonlief. Reacties op
[email protected] of 0161-293497 (familie Zweep)
Schoolkeuze Ook al wordt ons zoontje in september pas 2 jaar, toch zijn we al bezig met het zoeken van een goede school. Papa en mama waren beide wat luie leerders, en ook zoonlief houdt van zijn gemak. Hij is ondanks zijn prille leeftijd wel erg in de weer met kleuren, letters, cijfers, meten. Zijn favoriete video's zijn Koekeloere van Schooltv en Nijntje gaat naar school. Hij herkent verscheidene letters en heeft al aardig wat getalbegrip. Misschien dat hij de handige kapstokjes van mama heeft geerfd waaraan iedere vleug informatie vanzelf blijft hangen. Welk schoolsysteem is geschikt voor hem? We neigen naar het normale jaarklassensysteem vanwege de grotere controle, maar ook jenaplanonderwijs heeft onze belangstelling. Zijn er ouders die zowel juniors talenten als onze zoektocht herkennen? Dan leren we graag van uw ervaring! Reacties op
[email protected] of: fam. R.J. Zweep, Stationsstraat 9, 5121 EB Rijen
17
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Vacature Telefonist(e) voor woensdagmiddag Zoals de meesten van u weten heeft Choochem een telefoondienst. Enkelen van u hebben daar zelfs hun eerste contact met Choochem aan te danken.. Op woensdagmiddag is er een vacature ontstaan. Deze vacature wil het bestuur graag ingevuld hebben. Veel informatie is voor de telefonisten samengevat in een werkmap. Hiermee moet het mogelijk zijn na een inwerkperiode deze taak in te vullen. Wilt u voor deze hulptaak benaderd worden, dan willen we dat graag weten. Meer informatie? Ria Havinga is hiervoor verantwoordelijk bestuurslid. U kunt haar bellen op 0598-352373 of mailen via
[email protected].
18
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
Servicepagina De volgende artikelen, verslagen en overzichten kunt u, tegen een kleine vergoeding om de onkosten* te dekken, bestellen: telefonisch via 0900-202 202 1 of per e-mail:
[email protected] of per post: Infocentrum: Alofina Demming, Punterstraat 49, 8081 KH Elburg, 0525-684070 Voor bestellingen per post, geeft u de gewenste code‟s op en uw verzendadres. Betaling per acceptgiro na ontvangst van uw bestelling.
*de vermelde bedragen zijn excl. verzendkosten. Bestel Omschrijving artikel code hb en geloof g002 artikel “Slimmer dan de dominee” g003 artikel “Tien talenten, verdubbelen of begraven” g004 hb en catechese-brochure ouders/betrokkenen „Mag het anders?‟ g005 hb en catechese-brochure predikanten/kerkenraden/ catecheten „Frustatie of sensatie?‟ verslagen lezingen v001 Rob Brunia “de ontwikkeling van het hoogbegaafde kind” v002 Rob Brunia “de verbaal/performaal-kloof” v003 Rob Brunia “versnellen”over versnellen hb-kinderen in het basisonderwijs v004 Rob Brunia “onderpresteren” v005 Janneke Baas “Hoe het lijf moet buigen voor de geest” verslag van lezing over verband hb en senso-motoriek v006 Janneke Baas “Motoriek en sensorische integratie” v008 Sylvia Drent “Hoogbegaafde kinderen kunnen meer” praktische richtlijnen voor verbreding in het bao v009 Willy Peters, CBO Nijmegen “Zin en onzin van testen” v010 verslag workshop “onderhandelen” Ina Barreveld HIQ3 Rob Brunia “probleemvelden bij hoogbegaafde middelbare scholieren onderwijspakketten p001 algemeen basisschool informatiepakket (o.a. aantal van bovenstaande lezingen en literatuurlijst) p002 uitgebreid basisschool informatiepakket gericht op beleidsvorming en praktische tips inclusief brochure SLO en brochure van Dini v.d. Heuvel p003 uitgebreid voortgezet onderwijs informatiepakketgericht op beleidsvorming en uitwisseling beleid andere scholen in het voortgezet onderwijs, inclusief brochure CPS tips t001 Literatuurlijst met verschenen literatuur over hb HIQ6 Lijst met (denk)spellen en puzzels voor kinderen HIQ7 Lijst met internetsuggesties HIQ4 Lijst met CD-rom-suggesties voor kinderen HIQ8 Talen leren? Suggesties voor taalcurssussen t005 Lijst met materialen, uitstapjes en boeken voor kinderen 19
Bron
Prijs Euro
HN Kerkblad v.h.N Choochem
0,20 0,40 1,-
Choochem
2,-
Choochem
0,50
Choochem Choochem
0,10 0,50
Choochem Choochem
0,50 0,40
Choochem Choochem
0,20 0,60
Choochem Choochem HIQ
0,60 0,20 2,05
Choochem e.a.
5,00
Choochem e.a.
15,0 0
Choochem e.a.
15,0 0
Choochem HIQ HIQ HIQ HIQ LARS
0,40 2,50 3,50 3,40 0,45 0,90
Nieuwsbrief 4, 5e jaargang september 2003
van ong. 6 mnd tot 4 jaar Alfabetische lijst met tips, ideeën en materialen voor hbleerlingen in basisonderwijs HIQ5 Lijst met boekentips voor hb-kinderen t009 ADHD en dyslexie, tips voor leerkrachten en andere deskundigen signalering hb HIQ2 signalen hb kinderen, onderpresteren en signalen volwassenen HIQ1 hoogbegaafdheid en overgevoelige zintuigen t007
OBD ZKennemerland HIQ Balans
0,40
HIQ
1,00
HIQ
0,45
3,50 0,40
Ook willen wij u attenderen op brochures en boeken die bij andere hoogbegaafdheidsinstellingen of uitgeverijen zijn verschenen. Een aantal veelgevraagde brochures zijn door ons ingekocht. Als service kunt u ze tegen kostprijs* ook bij ons bestellen.* excl. verzendkosten -Brochure “een hoogbegaafd kind in de klas”-ouders en leerkrachten werken samen, uitgave van het LOBO, NKO, Ouders & COO en VOO in samenwerking met Pharos, gericht op onderbouw basisschool , bestelcode VOO- € 4,99 -Brochure “ hoogbegaafde kinderen en hun sociaal emotionele ontwikkeling”, Dini van de Heuvel,bestelcode HEU- € 2,95 -Brochure “Deuren open voor hoogbegaafde leerlingen” –voor ouders en leerkrachten gericht op het voortgezet onderwijs, uitgave van Pharos bestelcode PHA- € 6,De volgende veelgevraagde boeken kunt u bij uw boekhandel bestellen: -“De begeleiding van hoogbegaafde kinderen” James T. Webb e.a., handboek n.a.v. gespreksgroepen van ouders van hoogbegaafde kinderen uitg. Van Gorcum, ISBN 9023233484, € 22,46 -“Hoogbegaafde kinderen kunnen meer”-Sylvia Drent, Praktische richtlijnen voor verbreding in het basisonderwijs, uitgeverij Ajodakt, € 15,88 -“Een doorgaande lijn voor hoogbegaafde leerlingen” –Sylvia Drent, een praktische gids voor projectmatige aanpak voor beleidsvorming t.a.v. hoogbegaafden in de basisschool,uitg. Lemma, ISBN 9051898800, € 10,66 -“Help, mijn dochter is hoogbegaafd”-Boulanger & Hoogeveen, ervaringen van een ouder van een hb-dochter met het niet ingesteld zijn van de basisschool op grote leerverschillen. Beschrijving van de ervaringen met een afwijkend onderwijsprogramma Eigen ervaringen afgezet tegen ontwikkelingen t.a.v. hoogbegaafdheid internationaal en wetenschappelijk, uitg. Lemma, ISBN 9051898568, € 17,02
20