G A 2011 ERSL V JAAR

JAARVERSLAG 2011

INHOUDSOPGAVE V

voorwoord

3

K

Kerngegevens

5

Inleiding

9

1

I

1.1 Verantwoording 1.2 Richtlijnen voor het opstellen van de jaarrekening 1.3 Leeswijzer

2

Ontwikkelingen in 2011 2.1

3

9 9 9

13

Resultaten in 2011

13

De financiële positie per 31-12-2011

21

3.1 Inleiding 3.2 Het rekeningresultaat 2011 3.3 De ontwikkeling van het risicoprofiel en het weerstandsvermogen 3.4 De ontwikkeling van het financieel perspectief 3.5 De solvabiliteitspositie van Breda 3.6 Het rekeningresultaat in relatie tot de prognose bij de 2e Bestuursrapportage 2011 3.7 De paragrafen 3.7.1 Algemene inleiding 3.7.2 Lokale lasten en overige tarieven 3.7.3 Weerstandsvermogen 3.7.4 Onderhoud kapitaalgoederen 3.7.5 Grondbeleid inclusief ontwikkeling weerstandsvermogen Grondbedrijf 3.7.6 Verbonden partijen 3.7.7 Financiering 3.7.8 Bedrijfsvoering 3.7.9 Rechtmatigheid 3.7.10 (Concern)control

4

JAarrekening 2011

65

4.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 4.2 Balans met toelichting 4.3 Totaalbeeld taakvelden met toelichting 4.4 Controleverklaring

0386_12_V5

5

21 21 22 22 23 23 23 27 27 30 40 43 47 49 52 54 60

65 67 81 89

De programma’s, projecten, taakvelden

93

5.1 Inleiding 5.2 De beleidsrekening 5.2.1 De programma’s Programma 1 Wijkontwikkeling Programma 2 Teteringen Programma 3 Breda -Oost Programma 4 Via Breda Programma 5 Regio Programma 6 Veiligheid Programma 7 Externe betrekkingen, Subsidies en Citymarkering 5.2.2 De projecten Project 1 Ontwikkeling Stadionlocatie 5.2.3 De taakvelden Taakveld 1 Stadsbedrijven Taakveld 2 Buitenruimte Taakveld 3 Bredase Samenwerkende Bedrijven (BSW) Taakveld 4 Culturele instellingen

93 93 94 94 112 116 117 126 129 133 138 139 141 143 151 160 166

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 001

/ G e m e e n t e B r e da

6

Taakveld 5 Taakveld 6 Taakveld 7 Taakveld 8 Taakveld 9 Taakveld 10 Taakveld 11 Taakveld 12

Economische zaken en Grondbedrijf Maatschappelijke Ontwikkeling Ruimtelijke Ontwikkeling Publiekszaken Sociale Zaken Bestuur, Bestuursondersteuning en Veiligheid Programma- en Projectmanagement Algemene baten en lasten

Investeringen en subsidies

6.1 Investeringen 6.2 Cost to complete 6.3 Subsidies

Bijlage 7.1 Bijlage 7.2 Bijlage 7.3 Bijlage 7.4 Bijlage 7.5 Bijlage 7.6

7

223 223 226 227

Bijlagen

C

231

Overzicht van beschikbare kredieten Overzicht van verbonden partijen Overzicht reserves, voorzieningen en jaaroverstijgende subsidies Overzicht Single information Single audit (SiSa) inclusief toelichting Overzicht verantwoording B-5 gelden Lijst van afkortingen

Colofon

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

172 178 187 199 204 212 214 216

231 233 239 242 263 272

278

p 002


VOORWOORD Pas op de plaats lijkt de succesfactor voor een gezonde financiële huishouding. Dit college heeft aan het begin van haar termijn aan gegeven dat zij een financieel gezonde basis wil leggen. 2011 sluiten we af met een positief resultaat van € 3,1 miljoen, ondanks het feit dat € 12,6 miljoen afgeboekt is op het grondbedrijf. Daarmee lijken de bezuinigingen vruchten af te werpen. Maar het is niet enkel bezuiniging dat de stad treft. De stad moet financieel in beweging blijven om mee te kunnen in de toekomst.

V

Afgelopen jaar is gezocht naar een goede balans tussen beheer en onderhoud. Daarom zijn bewuste keuzes gemaakt in de stad. Bewuste keuzes voor een verantwoorde dekking van voorzieningen over de stad. Bewuste keuzes voor ondersteuning van degenen die hulp nodig hebben. Een goede economie is een voorwaarde om de stad in beweging te houden en mensen aan het werk. Investeringen daarin zijn van meerwaarde voor ieder binnen de stad. Daarnaast zochten we verbinding in projecten en met partners. Dat leidde tot meer effectiviteit en resultaat van iedere euro die we uitgeven. We namen verschillende maatregelen om mensen aan het werk te helpen. De focus ligt op intensieve werkgeversbenadering, uitstroombevordering en instroombeperking. De groei van het aantal bijstandsuitkeringen in Breda ligt ver onder het landelijk gemiddelde. We boden een beter en innovatiever aanbod voor voorschoolse voorzieningen. Breda staat op de 7e plaats in een benchmark digitale dienstverlening. Meer Bredanaars bestelden in 2011 via www.breda.nl een product of dienst van de gemeente. De procedures bij vergunningaanvragen zijn korter, op termijn kan 70% binnen drie weken afgedaan worden. We stelden kwantitatieve doelen voor wonen, onder andere toename van de woonvoorraad, studentenwoningen en uitbreiden van de mogelijkheden voor Collectief particulier opdrachtgeverschap. Voor de Bibliotheek en Nieuwe Veste is het traject voor de verzelfstandiging in gang gezet. Een verbinding voor Hoogwaardig Openbaar Vervoer tussen de Oosterhoutseweg en het nieuwe Centraal Station Breda komt er. Hiermee komt de Hoogwaardig Openbaar Vervoerverbinding (HOV) Etten-Leur, Breda en Oosterhout weer een stap dichterbij. In Breda vielen minder verkeersslachtoffers dan in de voorgaande jaren. Het gemeentelijke subsidie beleid is opnieuw geformuleerd, met centraal daarin de participatiedoelstelling. Kortom er is veel gebeurd. Het gemeentebestuur heeft gezamenlijk de verantwoordelijkheid gepakt. Ondanks economisch moeilijke tijden is er toch veel bereikt. Ons streven is deze lijn voort te zetten om aan het einde van deze periode een financieel en sociaal maatschappelijk gezonde basis te leggen voor de toekomst. Breda, 17 april 2012 Het college van burgemeester en wethouders

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 003


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 004


KERNGEGEVENS Het grondgebied en de inwoners (per 1 januari)

Grondgebied

oppervlakte gemeente waarvan historische stadskern aantal ha verharding aantal ha openbaar groen aantal woonruimten

K

2011

2010

2009

12.910 ha

12.910 ha

12.910 ha

42 ha

42 ha

42 ha

998 ha

996 ha

989 ha

1.091 ha

1.161 ha

1.122 ha

83.700

82.979

82.735

174.573

173.304

171.916

Inwoners

totaal aantal inwoners

Leeftijdsklasse (in %)*

0 - 14 jaar

16,8 %

16,9 %

17,0 %

15 - 24 jaar

13,4 %

13,3 %

13,1 %

25 - 44 jaar

28,0 %

28,4 %

28,8 %

45 - 64 jaar

26,1 %

25,9 %

25,7 %

65 jaar en ouder

15,7 %

15,5 %

15,4 %

3.572

3.507

3.765

aantal uitkeringsgerechtigden gemiddeld *)

*) Voorheen waren hier de absolute aantallen per leeftijdsklasse opgenomen. De procentuele verdeling geeft echter een beter beeld van de ontwikkeling van de leeftijdsopbouw van de inwoners van Breda. Zo kun je direct zien dat het aantal ouderen relatief gezien toeneemt en het aantal kinderen afneemt.

Financiële structuur

Uitgaven - per inwoner boekwaarde vaste activa - per inwoner vaste schuld - per inwoner Reserves - per inwoner

€ 533 mln.

€ 569 mln.

€ 3.053

€ 3.286

€ 569 mln. € 3.311

€ 611 mln.

€ 604 mln.

€ 595 mln.

€ 3.500

€ 3.485

€ 3.460

€ 506 mln.

€ 513 mln.

€ 469 mln.

€ 2.899

€ 2.960

€ 2.731

€ 103 mln.

€ 111 mln.

€ 150 mln.

€ 590

€ 639

€ 875

€ 22 mln.

€ 21 mln.

€ 23 mln.

- per inwoner

€ 126

€ 124

€ 133

Renteomslagpercentage

4,5%

4,5%

4,5%

Voorzieningen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 005


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 006


1 INLEIDING

Inleiding 1.1

VERANTWOORDING Met het Jaarverslag 2011 legt het college verantwoording af over het in 2011 gevoerde inhoudelijk en financieel beleid waarvan de doelstellingen zijn verwoord in het coalitieakkoord @Breda. De in het coalitieakkoord genoemde thema`s zijn uitgewerkt in de Kaderbrief 2011 Koers@Breda. In de Begroting 2011 kennen de thema`s een vertaling naar de Bredase programma`s, projecten en taakvelden. Hiermee stelt de raad de kaders voor de uitvoering van het beleid.

1

Naast de inhoudelijke verantwoording legt het college ook een financiële verantwoording af. Ze geeft inzicht in de financiële positie van de gemeente en de besteding van de middelen. Het financieel resultaat 2011 is € 3,1 miljoen positief. Dit bedrag is samengesteld uit een aantal belangrijke meevallers zoals lagere kosten afvalstoffenverwerking, meevallende rentelasten, effecten van al gerealiseerde bezuinigingen en diverse overige, vooral eenmalige, positieve ontwikkelingen. Daar staat tegenover dat, vanwege de aanhoudende crisis op de woningmarkt, in 2011 opnieuw voorzieningen getroffen moesten worden voor negatieve grondexploitaties. De marktomstandigheden in 2011 maakte een afwaardering noodzakelijk. Bij het aanbieden van het jaarverslag aan de raad zal het college ook een voorstel aanbieden over de verdeling van het resultaat dat zal worden betrokken bij de bespreking van de Voorjaarsnota 2012.

1.2

RICHTLIJNEN VOOR HET OPSTELLEN VAN DE JAARREKENING De financiële rapportages van de gemeente, waaronder de jaarrekening, die onderdeel uitmaakt van het jaarverslag, zijn gebonden aan de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV 2004) en de Financiële Verordening van de Gemeente Breda (ex artikel 212 Gemeentewet). Het belangrijkste oogmerk van deze voorschriften is meer transparantie in de verslaglegging en kaderstelling voor de gemeenteraad en belanghebbende derden, waaronder het rijk, de Provincie Noord-Brabant en het Centraal Bureau voor de Statistiek.

1.3

LEESWIJZER Hoofdstuk 2 biedt een overzicht van noemenswaardige inhoudelijke resultaten van 2011. Ten behoeve van de leesbaarheid is er voor gekozen ten opzicht van voorgaande jaren de indeling van het jaarverslag enigszins aan te passen Zo zijn de paragrafen, als verplicht onderdeel van het jaarverslag, onderdeel gaan vormen van hoofdstuk 3 de financiële positie. Het betreft de volgende paragrafen: •

lokale lasten en overige tarieven

•

weerstandsvermogen

•

onderhoud kapitaalgoederen

•

grondbeleid

•

verbonden partijen

•

financiering

•

bedrijfsvoering

•

rechtmatigheid

•

concerncontrol

Hoofdstuk 3 geeft verder een beeld van de financiële positie van de gemeente en gaat kort in op de financiële resultaten van 2011. In hoofdstuk 4 van dit jaarverslag staan de financiële rekening en alle onderwerpen van de controleverklaring van de accountant (voorheen accountantsverklaring). De beleidsverantwoording van de programma`s, projecten en taakvelden uit de Begroting 2011 staat in hoofdstuk 5, met een gedetailleerde weergave van de voortgang per doelstelling en de resultaten van de beleidsactiviteiten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 009


Hoofdstuk 6 gaat in op de ontwikkelingen rond investeringen en subsidies in 2011. De bijlagen staan in hoofdstuk 7.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 0 10


2 ONTWIKKELING IN 2011

2

ONTWIKKELINGEN IN 2011 2.1 RESULTATEN IN 2011 Wat wilde het college in 2011 bereiken? Welke doelen stonden voor ogen met het coalitieakkoord @Breda? Een greep uit de resultaten: Bestuur@Breda en Zuinig@Breda Dienstverlening

2

Veel meer Bredanaars bestelden in 2011 via www.breda.nl een product of dienst van de gemeente. De procedures bij vergunningaanvragen zijn korter. Circa 70% van de aanvragen voor een omgevingsvergunning is binnen drie weken afgehandeld. De doorlooptijden bij het aanvragen van een omgevingsvergunning gingen eerder terug van twaalf naar zes weken. In een pilot met een nieuwe aanpak wordt de doorlooptijd nog korter. Circa 70% van de aanvragen is dan binnen drie weken afgehandeld. Een landelijke benchmark digitale dienstverlening 2011 bevestigt de verbeteringen. Van alle 418 gemeenten werden de digitale loketten onderzocht. Breda staat in het onderzoek op de 7e plaats en scoort daarmee boven het landelijk gemiddelde. De openingstijden van de balies zijn aangepast. Openstelling die aansluit bij de behoefte van de klant. Subsidieregels In maart 2011 is de nieuwe Algemene Subsidie Verordening Breda 2011 vastgesteld. Deze is opgesteld volgens de modelverordening van de VNG. Hiermee zijn administratieve lasten verminderd, bijvoorbeeld door het niet meer laten verantwoorden van subsidies kleiner dan € 5.000. In juni 2011 is de Nadere Regels Subsidieverstrekking Gemeente Breda 2012 door het college vastgesteld. Volgens deze nieuwe eenduidige, en in aantal minder, regels zijn de subsidieaanvragen voor 2012 behandeld. Mondiaal Beleid Delen van kennis en expertise en een projectmatige benadering van het mondiaal beleid stonden centraal. In dat kader zijn nieuwe partnerschappen gecreëerd, conform de afspraken in het coalitieakkoord, vond een aanpassing plaats van het subsidiebeleid en is externe financiering aangetrokken. Ook in 2011 bleef de samenwerking met Ekurhuleni bestaan. Leren@Breda Jong@Breda In februari 2011 is Jong@Breda, het beleidskader Jeugd&Onderwijs 2011-2014, door de gemeenteraad vastgesteld. Jong@Breda formuleert de belangrijkste doelen die de gemeente heeft voor het beleid op jeugd en onderwijs. Het vormt het kader van waaruit de gemeente beleid voor de jeugd (door)ontwikkelt en van waaruit het college in gesprek gaan met partners en instellingen in en om de stad. Brede Scholen De visie en het uitvoeringsprogramma Brede Scholen voor de periode van 2011-2014 zijn vastgesteld. Het is de eerste uitwerking van de visie op het jeugdbeleid Jong@Breda. In het netwerkconcept van de Brede Scholen komen verschillende functies rondom het kind bij elkaar, zoals onderwijs, kinderopvang en peuterwerk en buitenschoolse opvang. Gezamenlijk stimuleren de partners de talentontwikkeling van kinderen in de wijk. School CJG-ers aan de slag Zes school CJG-ers gingen het nieuwe schooljaar aan de slag in Bredase wijken. De school CJG-ers zijn ongeveer een dagdeel per week op de basisschool om vragen van ouders, leerkrachten en kinderen te beantwoorden, mee te denken of in gesprek te gaan over opgroeien. Zij werken nauw samen met de ‘intern begeleider leerlingenzorg’ van de school en hebben contacten met vertegenwoordigers van jeugdorganisaties in de wijk van de school.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 013


Onderwijsstad Breda sleepte in 2011 de titel Onderwijsstad 2012-2013 in de wacht. Samen met partners in de stad wordt een denktank opgericht om gezamenlijk het jaarprogramma te ontwikkelen. CJG-Ambassadeurs De eerste ambassadeurs, CJG-ouders genoemd, rondden hun cursus af. Met deze cursus weten CJG-ouders meer over positief opvoeden en kunnen dit ook uitdragen in hun netwerk, zodat ouders hun informele netwerk beter benutten. Internationale School De Internationale School opent haar deuren in Breda. Hiermee is Breda en haar omgeving extra aantrekkelijk voor internationale werknemers. De school is bedoeld, voor mensen die tijdelijk in Nederland wonen en hun kinderen naar een vertrouwde school willen brengen. De Bredase school sluit naadloos aan bij andere Internationale Scholen in de wereld. Xarxa netwerk In 2011 werkte de gemeente samen met het onderwijs aan de deelname van XARXA. Een Europees netwerk van steden met internationale beroepsopleidingen, met als doel om samenwerking op diverse gebieden te stimuleren. Met de kandidaatstelling verbindt Breda zich onder meer aan steden als Antwerpen, Barcelona, Berlijn, Göteborg, Keulen, Lyon, München, Rome, Turijn, Toulouse, Istanbul en Madrid. Werken@Breda Herstructurering bedrijventerreinen Er is een herstructureringsfonds voor de aanpak van de verouderde bedrijventerreinen De Emer, Hintelaken en De Krogten. In het fonds zit € 7 miljoen, de helft van de gemeente en de andere helft van het Herstructureringsfonds van de BOM. Leegstaande panden en braakliggende terreinen worden aangekocht, gesloopt en aangeboden als nieuwe, bouwrijpe kavels. Breda richtte de afgelopen jaren op deze wijze al ruim 180 hectare opnieuw in. Bevorderen van ondernemerschap Gestart is met het programma Human Capital in de wijk. Onderdeel van dit programma zijn businesscoaches, eerste aanspreekpunt in de wijk voor mensen die een eigen bedrijf willen starten. Dit sluit aan bij het bieden van adequate huisvesting, bevorderen van kennis en ondernemerschap, verbeteren van de dienstverlening en stimuleren van nieuwe bedrijvigheid. Het project loopt nog door in 2012. Verbeteren overleg met ondernemers en bewoners in de binnenstad Dit frequente overleg leidde tot ruimere mogelijkheden voor beperkte horecavoorziening in winkels en instellen van toeristenbelasting. Een deel van de inkomsten is bestemd voor investeringen in onder andere de binnenstad. Ook zijn de mogelijkheden onderzocht voor instelling van een ondernemersfonds. In 2012 worden hiervoor concrete voorstellen uitgewerkt. Vergroten arbeidsparticipatie Het college nam verschillende maatregelen ter bevordering van de arbeidsparticipatie en uitstroom uit de uitkering. De focus is gericht op een intensieve werkgeversbenadering, uitstroombevordering en instroombeperking. Deze maatregelen brachten de groei van het aantal bijstandsuitkeringen ver onder het landelijk gemiddelde. Breda scoort daarin goed. Parkeren Voor besparing op de bedrijfsvoering en het sluitend krijgen van de begroting van het Parkeerbedrijf zijn alle gemeentelijke parkeergarages ondergebracht bij de centrale meldkamer van Q-park, met behoud van het bestaande serviceniveau.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 14


Wonen@Breda Woonagenda De voormalige Woonvisie maakte plaats voor de Woonagenda. Alle speerpunten voor wonen zijn vertaald naar kwantitatieve doelen, onder andere om toename van de woonvoorraad, studentenwoningen en uitbreiden van de mogelijkheden voor Collectief particulier opdrachtgeverschap. Stedelijke programmering In de nota Koers Gezet staan de locaties waar de komende jaren woningbouw mogelijk is. Met de drie corporaties werden afspraken gemaakt over verdunning, om ook hun plannen op andere locaties te kunnen realiseren. Via Breda Het nieuwe gerechtsgebouw in Breda, voor Rechtbank en Openbaar ministerie, komt in het Stationskwartier. De gemeente heeft zich, samen met het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Openbaar Ministerie ingezet om dit te realiseren. Woonwagenlocaties Stedenbouwkundige kaders en een Meerjarenvisie Woonwagenbeleid zijn opgesteld. De meerjarenvisie maakt het mogelijk om het beheer en de exploitatie van woonwagenlocaties goed te regelen. Alle locaties zijn bezocht en daarvan zijn de bestaande situaties in beeld gebracht. Doel is dat de bewoners van deze locaties gaan voldoen aan alle vereisten. Inmiddels zijn voor een aantal locaties ook al de ontbrekende vergunningen aangevraagd en verleend. Daarnaast heeft de gemeente Breda zijn privaatrechtelijke verplichtingen en algemeen onderhoud in kaart gebracht en worden achterstallige taken opgepakt. Leven@Breda Sport Een nieuwe sportnota is vastgesteld met doelstellingen op het gebied van sportbevordering en verbetering van het topsportklimaat en voorzien van de noodzakelijke budgetten. Er is een begin gemaakt met de vernieuwing van het complex van atletiekvereniging Sprint. Evenementenzone De gemeente werkt mee aan de Evenementenzone Breda aan de voet van de Bavelse Berg. De plannen bestaan uit onder andere een evenementenhal en circa 4 hectare evenemententerrein, inclusief stadstrand. De hal kan een podium bieden voor groot- en kleinschalige evenementen, zoals vak- en publieksbeurzen, (pop-)concerten en culturele evenementen. De evenementenhal voldoet aan alle eisen van de nationale sportbonden voor topsportinitiatieven, zodat ook grootschalige sportevenementen in de hal kunnen plaatsvinden. Erfgoed De restauratie van toren, pastorie, straatgevel en voorste deel van de Heilig Hartkerk is in volle gang en er zijn in 2011 ruim 200 gebouwen op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. Een nieuwe erfgoedverordening met regels voor monumentenzorg en archeologie in Breda zag het daglicht. Daarmee is het Bredase erfgoed juridisch beter beschermd en zijn de regels voor monumenten vereenvoudigd. Er is opdracht gegeven voor een plan van aanpak voor de toekomst van een zelfstandig Breda’s Museum, dat elementen combineert uit de gemeentelijke visie ‘Museum@Breda’ en het plan ‘Een vernieuwd Breda’s Museum’ van de Stichting Cultuurbelang Breda’s Museum’. Cultuur Voor de Bredase Bibliotheken is het Masterplan Huisvesting vastgesteld en is de selfservice ingevoerd. Voor de Bibliotheek en Nieuwe Veste is het traject voor de verzelfstandiging in gang gezet. Samen met Avans Hogeschool, Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer (NHTV) en het Centrum voor Beeldcultuur is een internationaal project opgezet rond het thema beeldcultuur. Op www.breda.nl onder Kunst in beeld staat informatie over de vele kunstwerken in Breda in de openbare ruimte en in openbare gebouwen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 015


Veilig@Breda Wijkveiligheid In januari 2011 zijn in Breda de vijf stadsmariniers gestart met hun werkzaamheden. In 2011 heeft een tussentijdse evaluatie plaatsgevonden, waarin een goed beeld werd geschetst van de wijze waarop de stadsmarinier in Breda werkt. De stadsmarinier kenmerkt zicht door optimale slagkracht, door samenwerking, verbinden en handhaven en het actief tegengaan van onacceptabele overlast. In 2011 zijn er wijkveiligheidsplannen opgesteld voor de Haagse Beemden en voor de Geeren. In deze plannen is onder meer opgenomen de inzet van wijktoezichthouders, buurtpreventie, politiekeurmerk veilig wonen, politiekeurmerk veilig ondernemen, aanpak overlast door jeugd en volwassen bewoners, voorlichtingsprojecten op de basisscholen en voortgezet onderwijs. In 2011 is de verdere uitrol van buurtpreventie ook zeer succesvol verlopen. Inmiddels zijn er 14 stedelijke buurtpreventieprojecten gerealiseerd1. Buurtpreventie wordt ingezet om ervoor te zorgen dat de inbraken (en criminaliteit) in heel Breda tot een minimum worden beperkt en het veiligheidsgevoel onder burgers in Breda stijgt. Daarnaast staat Nieuw Wolfslaar-noord in de startblokken. Voor 2012 staat in elk geval Brabantpark op de rol. Het streven is om in 2014 ongeveer 31 buurtpreventiegebieden actief te laten zijn. Veiligheidshuis In februari 2011 is er een nieuw samenwerkingsconvenant getekend voor het Veiligheidshuis Breda e.o. Het Veiligheidshuis Breda e.o., inmiddels gehuisvest aan het Stadserf, heeft nog sterker ingezet op haar regionale functie en is uitgebreid met 11 gemeenten (Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Etten-Leur, Rucphen, Zundert, Werkendam, Oosterhout, Geertruidenberg, Aalburg, Drimmelen en Woudrichem. Daarnaast zijn er ook enkele nieuwe organisaties aangesloten zoals het IMW, SMO en de GGZ. De werkwijze in het veiligheidshuis blijft gericht op het voorkomen van eerste delicten, het terugdringen van recidive en het adequaat zorgen voor slachtoffers. De persoonsgerichte aanpak is hierbij het uitgangspunt. Veilige bedrijventerreinen en winkelgebieden In 2011 is in nauwe samenwerking met ondernemers verder vorm en invulling gegeven aan de veiligheid op bedrijventerreinen en winkelcentra. In Breda zijn er 6 winkelcentra (De Berg, de Donk, Heksenwiel, Haagdijk, Heusendhout en Tuinzigt), die werken conform het Keurmerk Veilig Wonen en ook de Bredase binnenstad en de Nieuwstraat werken intensief samen om tot een veilig winkelgebied te komen. De diverse maatregelen uit de maatregelenmatrix zijn uitgevoerd. In 2012 wordt dit voortgezet. Criminaliteit en drugs Criminaliteit en overlast vanwege productie, handel, distributie en gebruik van drugs had in 2011 hoge prioriteit. ‘Hennep’ was een belangrijk bindend thema in de aanpak van georganiseerde criminaliteit door de B5 gemeenten. In dit kader zijn in 2011 in heel Brabant - en dus ook in Breda - een aantal integrale handhavingsacties gehouden. Deze hebben geleid tot drugs-, wapen- en geldvondsten en een aantal aanhoudingen. Groen@Breda Beheer Het jaar 2011 begon met een langdurige winterperiode die aanzienlijke vorstschade aanrichtte. Door ombuigingen is of wordt waar mogelijk deze schade hersteld, zonder inzet van extra middelen. In 2011 werd ook een begin gemaakt met reductie van de kosten op groenonderhoud, zowel door omvormingen van het openbaar groen als door de mogelijkheid voor Bredanaars om groen te adopteren. Samen met de NS werden rondom het station fietsen geruimd.

1 P rinsenbeek, Haagse Beemden (in Kievitsloop, Gageldonk, Kesteren, Muizenberg, Overkroeten en Heksenwiel), Effen, Tuinzigt, Ulvenhout, Wisselaar, Biesdonk en Doornbos.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 16


Glastuinbouw Het huidige glastuinbouwgebied rond Prinsenbeek wordt circa 25 hectare kleiner. Vooral langs de oostkant van de Brielsedreef en de Overveldsestraat wordt de bouw van nieuwe kassen ingeperkt. Binnen dit gebied geeft Breda prioriteit aan kleinschalige glastuinbouwbedrijven tot maximaal 4 hectare. Grootschalige kassenbouw past niet in het Beekse buitengebied. Dat is de kern van de nieuwe beleidslijn, op basis van onafhankelijk onderzoek opgesteld. Mobiliteit De vaststelling van het Bestemmingsplan Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) maakt het mogelijk om tussen de Oosterhoutseweg en het nieuwe Centraal Station Breda een verbinding voor Hoogwaardig Openbaar Vervoer te realiseren. Hiermee komt de Hoogwaardig Openbaar Vervoerverbinding (HOV) Etten-Leur, Breda en Oosterhout weer een stap dichterbij. Ook de uitwerking van het tracé voor het openbaar vervoer in de Bredase binnenstad is een belangrijke stap voor het HOV. In Breda vielen in 2011 minder verkeersslachtoffers dan in de voorgaande jaren. Breda sloot zich aan bij de landelijke insteek, die streeft naar nul slachtoffers in het verkeer, omdat elk slachtoffer er één te veel is. De wijken Biesdonk en Linie werden 30 kilometerzones en in diverse wijken zijn pakketten uitgedeeld voor het houden van 30 kilometer campagnes, waarmee bewoners hun veelal medewijkbewoners aanspreken op hun gedrag. De realisatie van een fietspad langs de Mark, tussen Julianalaan en Baronielaan, en een vrij liggend fietspad langs de Zanddreef, zorgde voor twee ontbrekende schakels in het Bredase fietsnetwerk. De fietspromotiecampagne ‘Een snelle boodschap…. met gemak in tas of bak’ maakte deel uit van de Europese Mobiliteitsweek en was een groot succes. Duurzaamheid Breda haalde de eerste plaats op de Lokale Duurzaamheidsmeter en zilver voor de titel ‘Duurzaamste gemeente 2011’. Samen met de Stichting Amphia, Avans Hogeschool, HEJA Projectontwikkeling B.V., het Ministerie van Defensie, Essent Local Energy Solutions en de Stichting WonenBreburg is een intentieovereenkomst gesloten om onderzoek te laten doen naar duurzame energievoorziening in het gebied rond de Claudius Prinsenlaan. Op basis van een onderzoek naar mogelijkheden voor energiebesparing in gemeentelijke gebouwen komen in dertig panden waar de gemeente de energierekening betaalt energiebesparende maatregelen. In het dossier biomassacentrale zijn belangrijke stappen gezet. In 2012 worden hier besluiten over genomen. Afval Om de kosten van de afvalinzameling niet verder te laten stijgen is gekozen voor een lagere frequentie van het inzamelen van grofvuil. Deze versobering heeft de minste gevolgen voor de dienstverlening van Afvalservice. Bovendien kon door deze maatregel in 2011 de afvalstoffenheffing voor de Bredase burgers worden verlaagd. Veel Bredanaars maakten gebruik van de mogelijkheid van een (gratis) extra container voor het inzamelen van groente-, fruit- en tuinafval. Groen Het in 2011 vastgestelde Reglement Groenfonds geeft het gemeentelijk beleid voor water en groen op een duurzame manier verder gestalte. Voor projecten ter versterking van de groenstructuur is een ‘Overzicht projecten Water en Groen 2011-2014’ opgesteld. Daarin staan ook de ambities van de Gemeente Breda voor de komende tijd. Aan de Zanddreef is tegelijk met het nieuwe fietspad een ecologische verbindingszone gerealiseerd, met behoud van de aanwezige bomenlaan. Fase twee van de Vierde Bergboezem kende een feestelijke opening.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 17


Samen@Breda Maatschappelijke ondersteuning De nieuwe verordening maatschappelijke ondersteuning is vastgesteld en geeft onder andere uitvoering aan de visie Meedoen@Breda. De eigen verantwoordelijkheid van de burger staat hierin centraal. Mensen die echt zorg nodig hebben krijgen deze ook. Onderdeel hiervan is de aanbesteding van de huishoudelijke verzorging, met als doel de zorg met behoud van kwaliteit goedkoper en efficiënter te maken. Het gemeentelijke subsidie beleid is opnieuw geformuleerd, met centraal daarin de participatiedoelstelling.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 018


3 DE FINANCIËLE POSITIE PER 31-12-2011

3

DE FINANCIËLE POSITIE PER 31-12-2011 3.1 INLEIDING Het Jaarverslag 2011 heeft primair tot doel verantwoordingsinformatie te geven over het gevoerde beleid en beheer over 2011. Vooral kijkend naar de financiële positie van de Gemeente Breda is het van belang hier een beeld te schetsen van de ontwikkelingen in de komende jaren. Naast het algemene beeld zijn in dit hoofdstuk tevens de paragrafen opgeno-

3

men. Hiermee wordt op onderdelen de financiële positie met een andere insteek toegelicht of wordt onderdelen uitgebreider ingegaan.

3.2 HET REKENINGRESULTAAT 2011 Het jaar 2011 wordt afgesloten met een positief resultaat van € 3,1 miljoen. Dit bedrag is samengesteld door een hoeveelheid positieve en negatieve oorzaken. Belangrijk element van het resultaat is de ontwikkeling in de grondexploitaties (in totaal € 12,6 miljoen negatief). Dit bedrag wordt gecompenseerd door tal van (vooral eenmalige) meevallers en effecten van maatregelen. Hoofdstuk 4 geeft een totaalbeeld en bij de taakvelden in hoofdstuk 5 staan de analyses van het ontstaan van de resultaten. Financiële effecten van bezuinigingen al merkbaar Gelet op de onzekere financieel economische omstandigheden is bij de Begroting 2011 besloten de invulling van de bezuinigingstaakstelling te versnellen, zodat eind 2012 een bedrag van € 30 miljoen gerealiseerd is. (bedragen x € 1 miljoen)

Omschrijving

2011

Oorspronkelijk plan Aangepast plan Effect versnelling (gecumuleerd)

2012

2013

6,5

18,0

25,0

30,0

10,0

30,0

30,0

30,0

3,5

15,5

20,5

20,5

Door deze versnelde invulling werd het mogelijk het weerstandsvermogen te versterken, dat bij de Jaarrekening 2010 een tekort kende ten opzichte van de gewenste buffers. Ontwikkeling negatieve planresultaten Grondbedrijf Ook in 2011 zette de crisis op de woningmarkt onverminderd door. Evenals in de jaren 2009 en 2010 leidde dit tot tekorten in de planresultaten van het Grondbedrijf. In 2011 was het nodig om aanvullende voorzieningen te treffen voor negatieve grondexploitaties tot een bedrag van € 8,5 miljoen. Het onderdeel tijdelijk beheer van gronden en panden kent een structureel verlieslatende exploitatie, als gevolg van hoge kapitaallasten versus lage (huur) opbrengsten. In voorgaande jaren is dit structurele verlies incidenteel opgevangen met inkomsten uit verkopen van gronden en panden (boekwinsten). Sinds het uitbreken van de crisis lopen deze incidentele inkomsten sterk terug. Bij de tweede bestuursrapportage was een verlies verwacht van € 2,1 miljoen. Het gerealiseerde verlies is ook € 2,1 miljoen. In bovenstaande opzet valt dat resultaat uiteen in € 0,3 miljoen negatief resultaat op het product woning exploitatie, beheer en onderhoud en € 1,8 miljoen negatief resultaat dat verantwoord wordt in het product grondexploitaties. In 2011 is de inventarisatie van alle gronden en panden in bezit van het Grondbedrijf afgerond. Elk object is beoordeeld op verkoopbaarheid en ontwikkelpotentie. De opbrengstverwachting daaruit leidt tot een afwaardering op dit bezit van € 2,4 miljoen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 021

2014


3.3

DE ONTWIKKELING VAN HET RISICOPROFIEL en het weerstandsvermogen In de paragraaf weerstandsvermogen (§ 3.7.3) wordt uitgebreid ingegaan op de ontwikkeling van het risicoprofiel in Breda. De algehele conclusie is dat risicoprofiel licht is toegenomen ten opzichte van de Begroting 2012. De risico’s binnen de grondexploitatie blijven echter substantieel. De economische vooruitzichten zijn niet gunstig, waardoor de risico’s navenant hoog blijven. De ontwikkelingen van het Grondbedrijf zijn verder uiteengezet in de paragraaf grondbeleid (§ 3.7.5). Het genormeerde weerstandsvermogen voor het Grondbedrijf was in de Begroting 2012 € 25 miljoen. Actualisering van de planontwikkelingen en de risico-inventarisatie van het Grondbedrijf leidt tot de conclusie dat een genormeerd weerstandvermogen van € 32 miljoen nodig is. De verdere gemeentebrede risicopositie blijft ten opzichte van de Begroting 2012 nagenoeg ongewijzigd. De benodigde buffer voor de voorziene risico’s is € 20,4 miljoen. De onvoorziene risicobuffer bedraagt € 18 miljoen. Ten opzichte van de Begroting 2012 zijn deze bedragen dus nagenoeg gelijk. Risicoprofiel per ultimo 2011

Weerstandvermogen per ultimo 2011

Gele wijzer: Huidig risicoprofiel

Rode wijzer: 0 miljoen euro Gele wijzer: 3 miljoen euro

De totale risicopositie van de gemeente blijft substantieel. Versterking van het weerstands-

vermogen blijft hoe dan ook nodig om de financiële ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden. In deze jaarrekening wordt de eerste stap hiertoe gezet. In de algemene reserve wordt in 2011 de eerste versterking van € 3,5 miljoen in het weerstandsvermogen gerealiseerd. De versnelde realisatie van de financiële opgave ligt hieraan ten grondslag. Ook de komende jaren zal de versterking van het weerstandsvermogen als uitwerking van de financiële opgave verder invulling krijgen. Overigens is in de ontwikkeling van het weerstandsvermogen nog geen rekening gehouden met de resultaatbestemming van dit jaarverslag.

3.4

DE ONTWIKKELING VAN HET financieel perspectief

Het meerjarenperspectief is in de Begroting 2012 voor het laatst geactualiseerd. Daarbij is rekening gehouden met de frictiekosten van de organisatieontwikkeling en een vertraagde invulling van een aantal moties uit de takendiscussie. De versterking van het weerstands-

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 022


vermogen in 2012 wordt hierdoor weliswaar geringer, maar vindt nog wel plaats. Ten opzichte van het in de Begroting 2012 opgenomen financieel perspectief was alleen de decembercirculaire van het gemeentefonds hierop nog van invloed. Op het meerjarenperspectief heeft dit een gering negatief effect.

3.5 DE SOLVABILITEITSPOSITIE VAN BREDA Bredase solvabiliteit onder het landelijk gemiddelde: Solvabiliteit geeft aan in hoeverre een onderneming de financiële verplichtingen (betalingen) aan verschaffers van vreemd vermogen (leningen) kan nakomen met behulp van alle activa. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bepaalt de solvabiliteit, door het eigen vermogen te delen op de totale passiva. Er is geen objectieve maatstaf voor gemeenten voor de gewenste/ benodigde hoogte van de solvabiliteit. Gemeenten zijn inkomensbestedende organisaties, budgetgestuurd, met een vrij constante omzet. Budgetten worden doorgaans goed beheerst. Daardoor zijn grote schommelingen in verplichtingen onwaarschijnlijk en dat bepaalt mede de hoogte van de benodigde solvabiliteit. Uit onderzoek blijkt dat Breda een lagere solvabiliteit heeft dan het gemiddelde van alle gemeenten. Dit houdt in een hoger vreemd vermogen (geleend kapitaal) dan gemiddeld waardoor er sprake is van een relatief hoge rentelast. Het CBS heeft cijfers over het landelijk gemiddelde tot en met 2009. Het landelijk gemiddelde van de solvabiliteit steeg van 37% in 2008 naar 40% in 2009. De solvabiliteit van Breda daalde in die periode van 22% naar 19%. De belangrijkste reden voor de daling was het fors negatieve rekeningresultaat (€ 25,2 miljoen) in 2009 als gevolg van de tegenvallende resultaten van het Grondbedrijf. Het solvabiliteit van de Gemeente Breda is per ultimo 2011 13% (2010: 14%). 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10%

Landelijk

5% 0%

Breda 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

3.6 HET REKENINGRESULTAAT IN RELATIE TOT DE PROGNOSE BIJ DE 2E BESTUURSRAPPORTAGE 2011 In de 2e Bestuursrapportage 2011 is een prognose opgenomen van het te verwachten rekening resultaat 2011. In het laatste kwartaal deden zich een aantal ontwikkeling voor die van invloed waren op de prognose. In totaal bedraagt de afwijking € 3,7 miljoen. Na het totaaloverzicht wordt per taakveld een beeld geschetst van de oorzaken van de diverse afwijkingen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 023


taakveld

prognose 2e berap

werkelijk resultaat

afwijking

2.538

2.848

310

30

269

239

-789

76

865

Stadsbedrijven Buitenruimte BSW Culturele Instellingen Economische Zaken en Grondbedrijf

-264

-135

129

-3.636

-12.516

-8.880

Maatschappelijke Ontwikkeling

2.693

3.200

507

Ruimtelijke Ontwikkeling

-1.202

-1.621

-419

Publiekzaken

-1.014

-68

946

Sociale zaken

-3.705

-373

3.332

14

720

706

-98

10

108

Servicebedrijf (voorheen SSC)

2.169

3.965

1.796

Overige baten en lasten

2.700

6.721

4.021

-564

3.096

3.660

Bestuur, Bestuursondersteuning en Veiligheid Project en programmamanagement

Totaal

a) Taakveld Stadsbedrijven Bij het opstellen van de bestuursrapportage was nog geen volledig beeld beschikbaar van de kosten voor kwijtschelding afvalstoffenheffing. Samen met een hoger aantal panden waarover de heffing kon worden berekend is de uiteindelijke heffing € 0,3 miljoen hoger dan waar oorspronkelijk rekening mee was gehouden. Omdat de papierprijs wordt bepaald op basis van dagprijzen was het niet mogelijk een sluitende prognose op te stellen. In het laatste kwartaal van 2011 werd pas de uiteindelijke opbrengst duidelijk van de papierinzameling, die uiteindelijk € 0,5 miljoen hoger was dan de ramingen. Door hogere afschrijvingskosten van de tijdelijke onderwijshuisvesting van onder andere de 1e Rith, Rithsetraat, Geeren-Noord en de Springplank is het resultaat onderwijs met ruim € 0,7 miljoen nadeliger dan de eerdere prognoses. Door het in 2011 nog niet volledig kunnen realiseren van de taakstelling voor de sluiting welzijns accommodaties zoals bijvoorbeeld Incom, verslechterde het resultaat met € 0,24 miljoen. Pas in het laatste kwartaal van 2011 werden de effecten duidelijk van de energiebesparende maatregelen bij de sportaccommodaties. Samen met enkele andere vooren nadelen is het resultaat hierdoor € 0,24 miljoen beter dan eerder aangenomen. b) Taakveld Buitenruimte Het verschil in de resultaten ten opzichte van de prognoses is onder te verdelen in € 0,45 miljoen positief voor beheer van de buitenruimte en € 0,21 miljoen negatief voor riolering. Beide verschillen zijn te verklaren doordat bij de bestuursrapportages nog onvoldoende zicht was op de ontwikkeling van de bedrijfsvoeringskosten zoals bijvoorbeeld effecten vacatures. Verder zijn er uitschieters door een hogere omzet op projecten, lagere kosten automatisering, telefonie en groenonderhoud. c) Taakveld BSW Bij de BSW komt het verbeterde resultaat door een hogere omzet en het effect van het voor het meerjarenplan 2010-2014 ingezette kostenbesparingsprogramma. d) Taakveld Culturele Instellingen Gelet op de huisvestingsplannen van de bibliotheken wordt zeer terughoudend omgegaan met investeringen, waardoor de kapitaallasten € 0,13 miljoen lager uitvielen dan eerder geprognosticeerd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 024


e) Taakveld Economische zaken en Grondbedrijf Bij de 2e Bestuursrapportage is een tussenstand gepresenteerd van de voortgang van de actualisatie van grondexploitaties, die in het laatste kwartaal is afgewikkeld. Ook is in het laatste kwartaal de inventarisatie van overige gronden en panden afgerond. Bij de prognoses in de bestuursrapportage was de uitkomsten van de actualisatie nog niet beschikbaar. f) Taakveld Maatschappelijke Ontwikkeling De verschillen in de resultaten bij de jaarrekening ten opzichte van de 2e Bestuursrapportage zijn volledig toe te schrijven aan ontwikkelingen binnen participatie. De kosten voor de uitvoeringsconvenanten van Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) in de 15 GWI-gebieden zijn ruim € 0,22 miljoen lager dan verwacht. Enerzijds betekent dit een spanning tussen ambitie en wens tot snelle realisatie en anderzijds zorgvuldigheid en draagvlak in het proces. Onze maatschappelijke partners in de 15 gebieden hechten meer aan zorgvuldigheid en een goede besteding van de middelen dan aan het overhaast opstellen van een activiteitenplan voor een bepaalde tijd. Voor de informele zorg geldt dat na de vaststelling van een geactualiseerde uitvoerings paragraaf informele zorg in augustus 2011 uitgaven gedaan zouden worden. Achteraf was het te kort dag om het budget volledig uit te geven met een extra subsidieuitvraag en -aanbod voor 2011. Hierdoor ontstond een overschot van € 0,24 miljoen. g) Taakveld Ruimtelijke Ontwikkeling Het hogere tekort dan geprognosticeerd bij de 2e Bestuursrapportage is voor een belangrijk veroorzaakt door het verder doorzetten van de trend van de sterke afname van het zogenoemde rendabele werk. Samen met noodzakelijke afboekingen en niet verhaalbare kosten is dit een bedrag van € 0,3 miljoen. Bij de bestuursrapportage is nog geen rekening gehouden met extra kapitaallasten voor een bedrag van € 0,1 miljoen waarvoor binnen de algemene baten en lasten een stelpost is gereserveerd. h) Taakveld Publiekszaken Het uiteindelijk hogere resultaat van € 0,9 miljoen ten opzichte van de prognoses komt door een lager nadelig resultaat op de Businesscase Dienstverlening van € 0,25 miljoen, meevallende proces verbaalvergoedingen van € 0,1 miljoen, vertraging implementatie WABO (€ 0,25 miljoen) en lagere personeelskosten afdeling Bouw- en Woningtoezicht. i) Taakveld Sociale Zaken Het tekort bij de jaarrekening is € 3,3 miljoen lager dan bij de bestuursrappoprtage geraamd. Dit wordt vooral veroorzaakt door hogere ontvangen eigen bijdrage Wmo van € 1,3 miljoen, minder uitgaven woonvoorzieningen (met name trapliften) van € 0,6 miljoen, lagere uitgaven vervoer (deeltaxi en advieskosten) van € 0,6 miljoen en een positief resultaat van circa € 1 miljoen op het bijstandsbudget, veroorzaakt door een budgetbijstelling en een daling van het cliëntenbestand in het 2e halfjaar 2011. Beide vooral oorzaken die pas in het laatste kwartaal 2011 met zekerheid konden worden vastgesteld. j) Taakveld Bestuur, Bestuursondersteuning en Veiligheid Na het opstellen van de bestuursrapportage bleken voor het taakveld een aantal positieve ontwikkelingen. Zo is van de Provincie Noord-Brabant een aanvullend subsidie ontvangen van € 0,2 miljoen. De uiteindelijke pensioenverplichtingen voor het college vielen € 0,16 miljoen lager uit en de effecten van de vacaturestop betekenden een kostenbesparing van € 0,23 miljoen. k) Taakveld Project en programmamanagement Bij het afsluiten van de jaarrekening bleek een voorziening nodig voor de grondexploitatie Heuvel van € 0,32 miljoen. Deze middelen worden op een later tijdstip binnen de wijkontwikkelingsprojecten gecompenseerd. Tegen deze hogere kosten stonden het in 2011 nog niet volledig kunnen besteden van de middelen voor het wijkimpulsplan Haagse Beemden van € 0,22 miljoen en € 0,19 miljoen aan lagere kosten voor Via Breda door het doorschuiven van activiteiten naar 2012.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 025


l) Servicebedrijf Vooruitlopend op de reorganisatie is er in het laatste kwartaal 2011 een aanzienlijk lager beroep gedaan op centrale personeelsbudgetten, bijvoorbeeld voor opleidingen. In totaal betekende dit € 0,53 miljoen minder kosten. Door het implementeren van maatregelen, vooruitlopend op de bezuinigingstaakstellingen in 2012, is een extra bedrag bespaard van € 0,5 miljoen op materiële uitgaven en ruim € 0,21 miljoen aan informatievoorziening. Naast deze verschillen aan de lastenkant bleken ook de baten uiteindelijk hoger dan waarmee in de 2e Bestuursrapportage rekening was gehouden, zoals drukwerk voor BSW Bedrijven (€ 0,1 miljoen) en activiteiten voor andere gemeenten en de Regio West-Brabant (€ 0,2 miljoen). m) Overige baten en lasten In de laatste maanden van 2011 waren er veel mutaties bij de algemene baten en lasten. Zo is door het rijk bij de septembercirculaire € 0,24 miljoen toegevoegd aan het Gemeentefonds en bij decembercirculaire € 1,5 miljoen, als eenmalige correctie op inhoudingen over voorgaande jaren. Verder is er een aanvullend dividend ontvangen van Essent (€ 0,2 miljoen) en is met de Veiligheidsregio overeenstemming bereikt over vergoeding van de kosten vanwege de brand bij Chemiepack (€ 0,25 miljoen). Verder bleek dat er minder dan verwacht een beroep is gedaan op centrale stelposten (voordeel € 0,49 miljoen) en was in het kader van de bezuinigingen 2010 al een bedrag gerealiseerd van € 0,7 miljoen. Dit laatste bedrag stond door een omissie per abuis niet in de prognoses bij de bestuursrapportage.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 026


3.7 DE PARAGRAFEN 3.7.1

ALGEMENE INLEIDING

Het BBV verplicht de gemeenten om in de begroting en jaarrekening zeven paragrafen op te nemen. Daarnaast staat het de gemeente vrij om zelf naar eigen inzicht paragrafen aan dit zevental toe te voegen. De paragrafen zijn bedoeld om de transparantie voor de raad in de gepresenteerde begroting en jaarrekening te vergroten. Daartoe biedt elke paragraaf een dwarsdoorsnede door de begroting en jaarrekening, telkens vanuit een ander gezichtspunt. De verplichte paragrafen zijn: •

lokale lasten en overige tarieven;

•

weerstandsvermogen;

•

onderhoud kapitaalgoederen;

•

grondbeleid;

•

verbonden partijen;

•

financiering;

•

bedrijfsvoering.

Elke paragraaf begint met een korte algemene inleiding. Daarin wordt ingegaan op de betekenis van de paragraaf en op de belangrijkste aandachtspunten. Vervolgens wordt per paragraaf ingegaan op de actuele stand van zaken van het desbetreffende onderwerp, zo mogelijk voorzien van de nodige financiële informatie. In Breda is aan de verplichte paragrafen een 8e en 9e paragraaf, respectievelijk ‘Rechtmatigheid’ als een onderdeel van het integraal risicomanagement en (Concern)control toegevoegd.

3.7.2

LOKALE LASTEN EN OVERIGE TARIEVEN

Inleiding Gemeentelijke heffingen zijn in diverse taakvelden te vinden. De afvalstoffenheffing en parkeerbelastingen staan in het taakveld Stadsbedrijven, de rioolheffing in het taakveld Buitenruimte et cetera. In Breda zijn alle lasten en baten, dus ook gemeentelijke heffingen, te vinden in de taakvelden die in de begroting en jaarrekening zijn opgenomen. De paragraaf ‘lokale lasten en overige tarieven’ biedt een integraal overzicht daarvan. De volgende onderwerpen komen aan de orde: •

De jaarlijkse aanpassing van de tarieven;

•

De lokale lastendruk zijnde OZB, riool- en afvalstoffenheffing en de ontwikkeling daarvan;

•

De overige gemeentelijke opbrengsten en tarieven (rechten en leges).

Jaarlijkse aanpassing tarieven Het beleid met betrekking tot de lokale lastendruk is vastgelegd in het Coalitieakkoord 2010-2014 '@Breda', onderdeel 'zuinig@Breda'. Het coalitieakkoord bevat de volgende uitgangspunten: 1. De verbruikersbelastingen zoals riool- en afvalstoffenheffing daadwerkelijk kostendekkend te maken, zonder kunstmatige compensatie uit de algemene middelen. 2. Wanneer de riool- en afvalstoffenheffing samen een verhoging van de algemene lokale lasten teweeg brengen, te zoeken naar mogelijkheden om dit via de OZB in deze coalitieperiode te compenseren. 3. Het reële OZB tarief niet te verhogen in deze bestuursperiode. Het uitgangspunt inzake de verbruikersbelastingen wordt ook gehanteerd bij alle overige kosten dekkende heffingen, zoals leges, marktgelden en naheffingsaanslagen parkeerbelastingen, met inachtneming van door het rijk vastgestelde limieten en rijksleges. Het uitgangspunt inzake de verhoging van het OZB-tarief betekent dat: •

De OZB-opbrengst jaarlijks wordt geïndexeerd voor de inflatie. Dit percentage is een gewogen voor het begrotingsjaar geraamde gemiddelde van de loonkostenindex en de prijsindex. Voor 2011 is de indexering berekend op 1,5%.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 27


•

De periodieke hertaxaties in het kader van de Wet WOZ ten behoeve van de OZB niet zullen leiden tot een hogere of lagere belastingopbrengst. De totale gemiddelde waardemutaties voor woningen en niet-woningen worden derhalve via de tarieven gecompenseerd.

De indexering, als toegepast bij de OZB, wordt ook toegepast op de overige niet-kostendekkende heffingen, te weten de precariobelasting en de hondenbelasting. In 2010 heeft de herwaardering van alle onroerende zaken plaatsgevonden naar de waardepeildatum 1 januari 2009. De waardepeildatum die in het kalenderjaar waarvoor de WOZ-waarde wordt vastgesteld wordt gebruikt is steeds 1 januari van het jaar voorafgaand aan het kalenderjaar. De lokale lastendruk en de ontwikkeling daarvan De lokale lastendruk wordt bepaald door de OZB, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. De tarieven en opbrengsten hiervoor waren in 2011 als volgt: Overzicht lokale lasten 2010

Tarief Breda 2010

Tarief Breda 2011

Opbrengst 2011

(x € 1.000) OZB Woningen Niet woningen

0,0808 %

0,0838 %

eigenaars

0,1370 %

0,1370 %

gebruikers

0,1103 %

0,1095 %

(bedragen x € 1.000)

Begrote opbrengst 2010 (na begrotingswijziging)

€ 29.274

Opbrengst OZB 2010

€ 29.308

Rioolheffing Categorie 1 (tot en met 500 m3 afvalwater)

€ 133,92

€ 151,68

Categorie 2 (501 m3 tot en met 1.000 m3)

€ 284,04

€ 318,36

Categorie 3 (1.001 m3 tot en met 10.000 m3)

€ 0,27

€ 0,31

Categorie 4 (vanaf 10.001 m3)

€ 0,25

€ 0,28

Begrote opbrengst rioolrechten 2011

€ 11.602

Opbrengst rioolrechten 2011

€ 11.701

Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing voor huishoudens bedroeg: Meerpersoonshuishoudens

€ 341,40

€ 330,84

Éénpersoonshuishoudens

€ 286,44

€ 277,56

Reinigingsrecht per extra afvalcontainer

€ 62,76

€ 63,96

Begrote opbrengst afvalstoffenheffing

€ 21.503

Opbrengst afvalstoffenheffing 2011

€ 21.774

Totaal lokale lasten begroting 2011

€ 62.379

Totaal lokale lasten jaarrekening 2011

€ 62.783

Jaarlijks presenteert het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) een belastingoverzicht van de grote gemeenten. Uit dit overzicht blijkt dat de woonlasten in Breda (OZB, rioolrecht en afvalstoffenheffing) in 2011 bijna 8% boven het gemiddelde van de grote gemeenten in Nederland zit. De woonlasten blijken uit het Coelo-overzicht gemiddeld € 644 per jaar te zijn. De woonlasten zijn in 2011 in de duurste van de grote gemeenten € 731 per huishouden, de goedkoopste € 526. Breda staat met € 694 op de tiende plaats (in 2009 en 2010 nam Breda de achtste plaats in). Uit de Coelo-overzichten blijkt verder dat Breda met de OZB en de rioolrechten rond het landelijk gemiddelde zit. De afvalstoffenheffing ligt echter 17% boven het landelijk gemiddelde. Dit werd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 28


veroorzaakt doordat de Bredanaar in voorgaande jaren gratis grof huisvuil kon aanbieden. De kosten van deze service waren verwerkt in de tarieven. Overige gemeentelijke opbrengsten en tarieven (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Opbrengst begroot

Opbrengst werkelijk

€ 6.890

€ 8.433

Leges Precario

€ 661

€ 632

Hondenbelasting

€ 900

€ 972

€ 37

€ 49

Marktgelden

€ 186

€ 196

Overige staangelden

€ 903

€ 962

€ 12.688

€ 12.418

€ 74

€ 77

€ 22.339

€ 23.739

Havengelden

Parkeren Rechten Lijkbezorging Totaal

Legestarieven en opbrengsten burgerzaken In 2010 bedroeg de tariefstijging van de leges en opbrengsten bij burgerzaken, rekening houdend met de wettelijk voorgeschreven maximumtarieven, voor de meeste tarieven 1,5%, gelijk aan het algemeen indexcijfer voor 2011. Legestarieven bouwvergunningen en opbrengsten artikel 19 WRO procedures Legestarieven bouwvergunningen en opbrengsten artikel 19 WRO procedures. Voor de bouwvergunningen geldt dat de meeste tarieven ten opzichte van 2010 ongewijzigd zijn gebleven. De tarieven zijn gebaseerd op een in 2009 ingevoerde berekeningswijze. In 2011 zijn leges voor de bouw van het station ad € 1,1 miljoen in rekening gebracht waardoor de legesopbrengsten hoger zijn dan begroot. Parkeertarieven In 2011 heeft slechts een beperkte aanpassing van de tarieven voor kort parkeren plaats gevonden. De tarieven van de vergunningen en abonnementen zijn in 2011 verhoogd om meer aan te sluiten bij tarieven in de markt. De fietsenstallingen zijn vanaf 2009 gratis. Vergunningverlening en handhaving De tarieven voor vergunningverlening en handhaving zijn op een enkele uitzondering na verhoogd met het algemeen indexcijfer voor 2011 van 1,5%. Cultuur Nieuwe Veste Conform de Algemene Voorwaarden van Nieuwe Veste zijn de tarieven voor het schooljaar 2011/2012 verhoogd met het geprognosticeerde percentage van de Consumenten Prijs Index (CPI) 2012 (2%). In het kader van een verwachte BTW heffing op de tarieven van cursussen beeldend, theater en dans, zijn alle tarieven met 1% extra verhoogd. In totaal zijn de tarieven 2011/2012 hierdoor verhoogd met 3%. Bibliotheek In 2010 is besloten een nieuw tariefsysteem in te voeren voor Bibliotheek Breda. Geheel 2011 heeft in het teken gestaan van de migratie van abonnementen van het oude naar het nieuwe systeem. In het nieuwe tariefstelsel is leengeld inbegrepen in het gehanteerde tarief en is het voor Bibliotheek Breda mogelijk om meer en meer over te gaan naar een cashless library. Onderdeel van de nieuwe tariefvorm was een verhoging van de opbrengst van € 30.000. Het nieuwe tariefstelsel kent contributievrijdom tot 18 jaar en een korting van € 15,00 voor studenten op het nieuwe basisabonnement 'Lekker Lezen'. Voor alle andere abonnement houders is er de keuze uit drie vormen: Lekker Lezen € 35,00, Alle Tijd € 42,50 en Optimaal Genieten € 50,00.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 29


Breda’s Museum In 2011 zijn de toegangstarieven (die in 2009 nader werden aangesloten op die van andere musea en gerelateerd aanbod) ongewijzigd gebleven. De eerder voorgenomen en aangekondigde verdere actualisering van de tarieven gaat in per het culturele seizoen 2012/2013.

3.7.3 WEERSTANDSVERMOGEN Het weerstandsvermogen geeft aan hoe goed de gemeente bestand is tegen financiële tegenvallers en geeft daarmee inzicht in de financiële positie. Daarvoor is een actueel beeld nodig van de omvang van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. Overigens worden tegen vallers en meevallers eerst zoveel mogelijk verwerkt binnen de begroting. Bij zowel de begroting als de jaarrekening vindt een actualisatie plaats van het weerstands vermogen zodat inzicht ontstaat in de actuele financiële positie van de gemeente. Het weerstandsvermogen wordt bepaald door een confrontatie van de weerstandscapaciteit met de geactualiseerde risicopositie. In deze paragraaf zal ingegaan worden op het beleid dat de gemeente hanteert ten aanzien van de weerstandscapaciteit, een actualisering van de risicopositie en een confrontatie van beiden om zo een actueel beeld van het weerstandsvermogen te kunnen weergeven. Het gaat in deze paragraaf om die risico’s waarvoor (nog) geen maatregelen zijn getroffen. Verzekerde risico’s zoals schade, brand en aansprakelijkheid worden daarom buiten beschouwing gelaten. Als voor alle gebouwen een brandverzekering is afgesloten, dan hoort het risico van brandschade hier niet thuis. Ongedekte risico’s kunnen op vrijwel alle gemeentelijke beleidsterreinen aanwezig zijn. Het bestaan van die risico’s is pas een probleem als ze niet in evenwicht zijn met de beschikbare weerstandscapaciteit. De methodiek die hiervoor wordt gehanteerd is gebaseerd op het model wat het Nederlands adviesbureau voor risicomanagement (NAR) hierin heeft ontwikkeld. In dat model worden de financiële impact en de kans van optreden op een vergelijkbare wijze bepaald en met elkaar in verband gebracht. Hiermee wordt een gewogen risicoprofiel opgesteld. Het model van het NAR wordt in Nederland op grote schaal toegepast. Een toelichting op de normering en de diverse onderdelen die de weerstandscapaciteit bepalen wordt in §3.7.3.4 gegeven. Hoewel al veel wordt gedaan aan risicomanagement, is het nodig meer samenhang en structuur aan te brengen in het risicomanagementproces. Daarom zijn wij bezig met het vormgeven van een gemeentebreed risicomanagementbeleid. Uitgangspunt daarbij is dat risico’s nemen, nu eenmaal hoort bij beleidsuitvoering. Maar juist daarom is het belangrijk dat er processen op gang komen die de risico’s en kansen snel transparant maken. Daardoor is het mogelijk betere besluiten te nemen, de risicokosten te minimaliseren, dan wel middelen te reserveren voor tegenvallers. Het vorm te geven proces zal integraal onderdeel gaan uitmaken van de werkprocessen, zodat de risico’s bottom-up opgebouwd worden. De zo geïnventariseerde risico’s zullen vervolgens geanalyseerd worden in termen van oorzaken, gevolgen en kans van optreden. Hoe hoger de kans van optreden en hoe groter het gevolg, hoe meer aandacht het risico krijgt. Uit deze analyse komt uiteindelijk een gemeentebreed risicoprofiel tevoorschijn. Daarna zal bepaald worden welke beheermaatregelen genomen moeten worden om de kans van optreden of gevolgen weg te nemen of te beperken. Vervolgens zal deze beheersstrategie uitgevoerd en geëvalueerd worden.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 30


Schematisch ziet het beleid er dan als volgt uit:

In deze jaarrekening is reeds aan de hand van deze methode gewerkt. Zo zijn de mutaties in het risicoprofiel ten opzichte van de Begroting 2012 weergegeven en toegelicht. Ook worden de oorzaken, gevolgen en maatregelen van de risico’s opgenomen. 3.7.3.1

De risicopositie van de Gemeente Breda

Voor de bepaling van het weerstandsvermogen moeten de gekwantificeerde risico’s van de gemeente bij elkaar opgeteld worden en moet rekening gehouden worden met de kans dat de onderkende feiten zich zullen voordoen. Voor het bepalen van de kans dat een risico geëffectueerd wordt dient per risico een analyse beschikbaar te zijn. Uit die analyse blijkt ook welk effect wordt verwacht in het geval een risico zich voordoet. In deze jaarrekening wordt de noodzakelijke analyse gemaakt met gebruik van de op dit moment beschikbare informatie. Voor de beoordeling van de risico’s is hierbij gekeken naar het meest recente risicoprofiel van de Gemeente Breda welke is weergegeven in de Begroting 2012. Het risicoprofiel is in deze jaarrekening geactualiseerd. De situatie is nu als volgt: Risicopositie (bedragen x € 1 miljoen)

Uitwerking CAO Brandweer

1,0 (incidenteel)

Realisatie brede scholen Teteringen

pm (incidenteel)

Lagere opbrengst bouwleges 2011/2012

2,0 (incidenteel)

Via Breda/Bavelse Berg/NAC

26,7 (incidenteel)

Gevel Brandweerkazerne tramsingel

2,5 (incidenteel)

Uitvoering “Stedelijk kompas”

pm (incidenteel)

Realisatie OV-terminal

pm (incidenteel)

Specifieke risico’s grondexploitatie

pm (incidenteel)

Risicopositie

32,2 (+ pm)

Gemeentebrede risico’s Ten opzichte van de Begroting 2012 is het risicoprofiel per saldo licht toegenomen. Er zijn risico’s vervallen maar daarentegen zijn andere risico’s toegenomen. Het risico met betrekking tot de open overslag vervalt nu een Biomassacentrale in Breda in principe wordt gerealiseerd. Daarnaast zijn voor de open overslag maatregelen getroffen die de aanwezige risico’s eveneens wegnemen. Met betrekking tot de bouwleges was in de Begroting 2012 reeds aangegeven dat dit risico zich in 2011 niet ten volle zou voordoen. De verwachting was dat in 2011 daadwerkelijk € 1 miljoen van de ingeschatte € 2 miljoen manifest zou worden. Zoals uit deze jaarrekening blijkt is een bedrag van € 0,1 daadwerkelijk benodigd. Een nadere toelichting op dit risico vindt verderop in deze paragraaf plaats. Nieuw is het risico met betrekking tot de claims van de Brede Scholen Teteringen. De scholen worden momenteel gerealiseerd maar met de aannemer zijn geschillen ontstaan met betrekking tot de realisatie. Deze geschillen kunnen leiden tot claims. Medio 2012 kan een positieve ontwikkeling ontstaan wanneer een deel van de escrowmiddelen van de aandelenverkoop Intergas uitgekeerd wordt. Tenslotte kunnen ook risico’s zichtbaar worden vanuit de cost to complete rapportage.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 31


De resterende risico’s zijn nog steeds manifest. Een korte toelichting op deze risico’s, de ontwikkeling hiervan en de maatregelen die zijn genomen om deze risico´s te beperken wordt hieronder weergegeven. Uitwerking CAO Brandweer Omschrijving risico: De CAO kent voor het brandweerpersoneel bepalingen met betrekking tot functioneel leeftijdsontslag (FLO). Met dit FLO zijn mogelijk extra lasten gemoeid wanneer onvoldoende middelen zijn opgebouwd. Dit kan zich voordoen op het moment dat daadwerkelijk aanspraak op de regeling wordt gemaakt. Vanwege deze onzekerheid in de uitwerking van de regeling wordt dit als een risico gezien. Bij de overgang van de brandweertaken naar de veiligheidsregio is bedongen dat de hiermee samenhangende lasten worden geclaimd bij de overdrager (de gemeente).

Financiële impact: Het effect wordt ingeschat op € 1,0 miljoen maar is afhankelijk van de aanspraken die op de regeling worden gedaan.

Kans van optreden: De kans dat dit risico zich daadwerkelijk voordoet wordt geschat op 80%.

Maatregelen ter beperking van het risico: Het risico kan niet door middel van (aanvullende) maatregelen worden verkleind aangezien het voordoen van dit risico afhankelijk is van de aanspraken die op de regeling worden gedaan. Realisatie brede scholen Teteringen Omschrijving risico: De realisatie van de Brede Scholen in Teteringen is inmiddels gaande. Bij een aantal hiervan zijn er nog knelpunten welke tot discussie leiden met de aannemer. Dit kan tot claims leiden waarbij de vervolgvraag is of deze terecht zijn. De aannemer heeft inmiddels besloten de geschillen voor te leggen aan een arbitragecommissie.

Financiële impact: Gelet op de onzekerheid van de hoogte van de claims kan momenteel geen inschatting worden gemaakt van de financiele impact en wordt daarom pm geraamd.

Kans van optreden: Dit risico is nieuw ten opzichte het voorgaande cyclisch product. Omdat de financiële impact nog onbekend is.

Maatregelen ter beperking van het risico: Ter beperking van het risico wordt geïnventariseerd welke (contractuele) afspraken zijn gemaakt en welke mogelijkheden bestaan om deze af te wenden. Lagere opbrengst bouwleges Omschrijving risico: De financiële crisis heeft ook zijn weerslag op het aantal bouwactiviteiten in Breda en in het verlengde hiervan op het aantal aanvragen voor bouwvergunningen en daarmee de opbrengst van de bouwleges. Ook na 2012 is de verwachting dat dit risico nog aanwezig zal zijn.

Financiële impact: Met het oog op het risico is voor 2011 een bedrag van € 2,0 miljoen als risico opgenomen. In 2011 is een bedrag van € 0,1 miljoen daadwerkelijk benodigd en aangewend in deze jaarrekening. Een bedrag van € 1,0 miljoen blijft, conform de Begroting 2012, beschikbaar voor het risico in 2012.

Kans van optreden: De kans dat dit risico zich voordoet wordt, mede door de genomen maatregelen, wel lager ingeschat dan in de Begroting 2012 maar blijft vanwege de onzekere toekomstige ontwikkeling wel substantieel. De kans van optreden wordt ingeschat op 85%.

Maatregelen ter beperking van het risico: Naar aanleiding van het geconstateerd risico wordt permanent gekeken naar maatregelen om de inkomstendaling te compenseren. Het risico blijft echter dat de bijsturingsmaatregelen (kostenreductie) onvoldoende mogelijkheden biedt om de inkomstendaling volledig te compenseren. Via Breda/Bavelse Berg/NAC Omschrijving risico: Zoals hiervoor aangegeven zijn de (markt)risico’s op de gebieden (waaronder Via Breda) de laatste tijd toegenomen. Met betrekking tot NAC Breda blijven de risico’s nog steeds aanwezig. Ten opzichte van de Begroting 2012 zijn er geen nieuwe ontwikkelingen opgetreden die een verbetering of verslechtering van deze risico’s inhouden.

Financiële impact: Hoewel moeilijk afzonderlijk te kwantificeren wordt ingeschat dat deze risico’s tot een bedrag van € 26,7 miljoen kunnen oplopen.

Kans van optreden: De kans dat deze risico’s zich voordoen wordt evenals in de Begroting 2012 ingeschat op 35%.

Maatregelen ter beperking van het risico: De omvang van deze risico’s alleen maakt reeds dat deze permanent gemonitord worden. Zo wordt met NAC Breda geregeld over de financiële positie gesproken en wordt deze door ons beoordeeld en wordt voor de ontwikkelingen Via Breda en Bavelse Berg door middel van periodieke herijkingen een actueel (risico-)beeld gevormd. Ook naar de toekomst toe blijft het beleid op dit vlak er op gericht om de risico’s zo veel mogelijk te beperken. Risico gevel Brandweerkazerne Tramsingel Omschrijving risico: Sinds 1 januari 2010 vormt de brandweer geen onderdeel meer van de gemeentelijke organisatie maar de brandweerkazernes zijn nog in eigendom van de Gemeente Breda. Aan de brandweerkazerne aan de Tramsingel zijn echter ernstige gebreken in de muur van het binnenterrein geconstateerd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 32

Financiële impact: De herstelkosten van de gevel zijn niet exact te bepalen maar zullen naar alle waarschijnlijkheid en huidig inzicht rond de € 2,5 miljoen bedragen.


Kans van optreden: Het gebrek is, zoals aangegeven, geconstateerd. Het risico dat ook daadwerkelijk delen van de muur loslaten is niet makkelijk procentueel aan te geven.

Maatregelen ter beperking van het risico: Direct bij constatering van de ernst van de gebreken zijn veiligheidsmaatregelen genomen om verdere schade of persoonlijk letsel te voorkomen. Definitief herstel is onderwerp van studie. Daarbij wordt gekeken naar een effectieve oplossing tegen zo gering mogelijke kosten. Daarbij wordt de mogelijkheid van gedeelde aansprakelijkheid mede onderzocht. Een kans van optreden van het financiële gevolg van 75% wordt hierbij aangenomen. Stedelijk Kompas Omschrijving risico: Het Stedelijk Kompas betreft een intensivering van de aanpak in de maatschappelijke opvang, verslavingszorg en de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz). Met het Stedelijk Kompas gaat de gemeente er van uit dat ieder die op straat leeft een zorgaanbod nodig heeft. Om passende zorg aan te bieden gaat de gemeente in de komende jaren werken met een individuele aanpak en gaat zij de samenwerking tussen de betrokken organisaties verbeteren. De realisatie van het Stedelijk Kompas kan alleen plaats vinden wanneer er voldoende middelen aanwezig zijn. Aangezien onvoldoende zekerheid hieromtrent bestaat is dit als risico gesignaleerd.

Financiële impact: Een kwantificering van dit risico is niet te maken aangezien deze sterk afhankelijk is van de afspraken die tussen betrokkenen worden gemaakt.

Kans van optreden: Ook hiervoor geldt dat een procentuele bepaling van de kans moeilijk te geven is. Dit is sterk afhankelijk van de gehanteerde uitgangspunten en afspraken tussen de direct betrokkenen.

Maatregelen ter beperking van het risico: Uitgangspunt om de uitvoering van het Stedelijk Kompas zo veel als mogelijk in lijn te brengen met de financiële mogelijkheden. Op deze wijze wordt maximaal ingezet op het realiseren van de beoogde doelstellingen uit het Stedelijk Kompas met de beschikbare financiële middelen. Monitoring van deze uitgangspunten is daarbij een permanent terugkerend onderdeel. OV-terminal Omschrijving risico: De ontwikkeling van Via Breda is het grootste project wat momenteel in Breda ter hand is genomen. Door de grote alleen al is dit ook een risicovolle ontwikkeling. De OV-terminal vormt de centrale spil hierin en kent een groot aantal betrokken partijen die deze terminal gaan realiseren. De realisatie van de terminal kent door het groot aantal participanten en financieringsbronnen ook de nodige onzekerheden.

Financiële impact: De onzekerheden met betrekking tot de ontwikkeling van de terminal zijn niet eenvoudig kwantificeerbaar, bovendien aan mutaties onderhevig maar worden wel onderkend middels het opnemen van een p.m. post.

Kans van optreden: Permanent aanwezig maar vanwege complexiteit van het project moeilijk objectief te kwantificeren.

Maatregelen ter beperking van het risico: Een belangrijke stap in dit project is gezet. De aanbesteding van de OV-terminal heeft plaatsgevonden. Een belangrijk risico-element is hiermee weggenomen. Dit betekent overigens niet dat alle risico’s rondom de ontwikkeling hiermee verdwenen zijn. Ook tijdens de realisatiefase c.a. blijven risico’s aanwezig. Het beleid hieromtrent is primair dat deze binnen het programma/project worden opgevangen.

Risico’s decentralisaties en wet Werken naar Vermogen Onderdeel van het regeer- en gedoogakkoord is een aantal decentralisaties van rijkstaken naar gemeenten en de samenvoeging van diverse sociale wetten tot de wet 'Werken naar Vermogen'. De decentralisaties en de invoering van Werken naar Vermogen betekenen een aanzienlijke uitbreiding van taken voor gemeenten maar gaan ook gepaard met grote financiële risico’s. De decentralisaties bijvoorbeeld kennen een omvang die overeenkomt met ongeveer de helft van de gemeentefondsuitkering (wat de grootste gemeentelijke inkomstenbron vormt). Ontwikkelingen derhalve met een aanzienlijke impact die de komende jaren plaats zullen vinden. Hoe groot de (financiële) risico’s zijn is nog niet geheel aan te geven maar een goede anticipatie op de ontwikkelingen kan een deel hiervan verminderen. De nadruk zal in dit stadium dan ook hierop liggen en ontwikkelingen zullen nauwgezet gevolgd worden. Risico’s met betrekking tot verleende garanties en achtervangposities bij waarborgfondsen Het verlenen van garanties aan derden en het innemen van achtervangposities bij waarborgfondsen is niet risicoloos. Bij het niet nakomen van verplichtingen wordt bij directe garantieverlening de gemeente aangesproken. Indien een achtervangpositie is ingenomen bij waarborgfondsen wordt de gemeente pas aangesproken indien het garantievermogen van de waarborgfondsen volledig is aangesproken en er daarna nog verplichtingen resteren. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw Het waarborgfonds Sociale Woningbouw is in de laatste jaren prominent in de publiciteit gekomen doordat het fonds liquiditeitssteun heeft moeten verlenen aan woningbouwcorporaties. De liquiditeitsproblematiek is bij meerdere woningbouwcorporaties ontstaan door niet volledig doorgronden van het gebruik van rentederivaten om renterisico’s af te dekken.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 33


Bij het faillissement van Lehman Brothers in 2008 bleek dat allerlei financiële contracten niet meer konden worden nagekomen. Het gevolg was een algeheel wantrouwen tussen partijen in de gehele financiële sector. Sinds die tijd wordt vaak de waarde van rentecontracten periodiek tussen partijen verrekend. Die verrekening kan een enorme liquiditeitsbeslag met zich meebrengen. Het Waarborgfonds Eigen Woningen Tot dusver heeft het WSW de liquiditeitssteun nog kunnen verwerken door additionele borgstellingen aan de betrokken woningbouwcorporaties zonder haar eigen garantievermogen aan te spreken. De verwachting is ook dat bij de problematiek bij Vestia uiteindelijk zal worden opgelost zonder dat directe aanspraak op het garantievermogen van het WSW blijft bestaan. De achtervangpositie die de Gemeente Breda inneemt in het WSW bedraagt € 1,465 miljard. Dit is inclusief een bedrag van € 147 miljoen aan leningen die door Breda aan woningbouwcorporaties is verstrekt. Het totaalbedrag is in 2011 stabiel gebleven. In het kader van risicobeheersing en -beperking zal medio 2012 gezamenlijk met de woningcorporaties een heroriëntatie plaatsvinden op de achtervangpositie (thans generiek-ongelimiteerd) die de Gemeente Breda op dit moment inneemt. Deze afspraak is reeds eerder vastgelegd in de Herijkte Alliantie. Direct verleende garanties De omvang aan direct verleende garanties is in 2011 per saldo met € 3,4 miljoen verminderd tot € 13,6 miljoen. Wel zijn in 2011 nog twee nieuwe garanties verleend. Verwezen wordt naar de paragraaf Financiering (3.7.7). Specifieke risico’s grondexploitatie De exploitatie van gronden heeft een ander karakter dan de andere activiteiten en werkzaamheden van een gemeente. Dit brengt ook specifieke risico’s met zich mee. Voor wat betreft grote en complexe vastgoedontwikkelingen doen zich tijdens de ontwikkeling en uitvoering ontwikkelingen voor met risico’s waardoor gestelde doelen en resultaten later dan voorzien of in het geheel niet gehaald worden. Dit wordt veroorzaakt door de kenmerken die grond c.q. vastgoedexploitatie eigen zijn, namelijk kapitaalintensieve en procedureel lange complexe processen die daarnaast sterk markt- conjunctuurgevoelig zijn. Ten behoeve van de risico’s Grondbedrijf wordt een actief risicomanagement gevoerd en het weerstandsvermogen bepaald. Periodiek wordt een afzonderlijke risicorapportage opgesteld. Een belangrijk risico bij het Grondbedrijf betreft de ontwikkeling van Teteringen. Het later tot ontwikkeling komen van diverse bouwplannen betekent dat in de betrokken grondexploitaties rekening moet worden gehouden met hogere rentelasten. Tevens vormt de overgang van de rechtbank en de Belastingdienst naar het stationgebeid een majeure ontwikkeling. De gebiedontwikkeling Gasthuisvelden is hieraan nadrukkelijk gelinked en brengt navenante risico’s met zich mee waarop in de paragraaf grondbeleid wordt ingegaan. De effecten en risico’s van de economische crisis zoals die zich momenteel op zowel het grondbedrijf als de overige gemeentelijke onderdelen voordoen zijn in de Jaarrekening 2011 verwerkt. Voor de overige, op dit moment voorziene gevolgen, heeft zoveel mogelijk een vertaling plaatsgevonden van deze effecten in de Begroting 2012 en wordt dit hier in deze jaarrekening geactualiseerd. Voor de nog niet voorzienbare effecten is in de algemene reserve geen vrije ruimte meer beschikbaar. De actuele omstandigheden met betrekking tot de ontwikkelingen van de markt en de stedelijke programmeringsvraagstukken blijven bovendien voor onzekerheden zorgen. De contouren van de effecten van de rijksbezuinigingen op de gemeentelijke begrotingen worden wel duidelijker. Zo zijn de effecten op de algemene uitkering nagenoeg gelijk aan de eerdere inschattingen die door ons gemaakt zijn. Wel zullen een aantal taken vanuit het rijk gedecentraliseerd worden die impact zullen hebben op de Gemeente Breda. De uitwerking van deze decentralisatie van taken is echter nog niet bekend zodat op dit vlak onzekerheden blijven bestaan. Vrijval escrow-middelen Intergas Een 'positief risico', of beter gezegd een mogelijke meevaller, vormt de vrijval van de escrowmiddelen van de aandelenverkoop van Intergas. Indien er medio dit jaar geen omvangrijke

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 34


claims zijn binnengekomen vanuit Enexis dan zal ¾ van het gereserveerde bedrag ten gunste komen van de voormalige deelnemers. Voor Breda zou dit bijna € 1 miljoen betekenen. Dit bedrag wordt nu nog niet meegenomen in de bepaling van de weerstandscapaciteit. Totaalbeeld risicoprofiel Het totale berekende gemeentebrede risico komt in deze jaarrekening uit op afgerond € 32,2 miljoen. Alle risico’s hebben, zoals blijkt, een incidenteel karakter. Zij moeten dus alle vanuit de incidentele weerstandscapaciteit (de algemene reserve) worden gedekt. Voor wat betreft de risico’s van de grondexploitatie zijn de risico’s momenteel groot als gevolg van de huidige economische ontwikkelingen. Binnen de grondexploitatie wordt ter beperking van deze risico’s een actief risicomanagement gevoerd. 3.7.3.2

De weerstandscapaciteit van de gemeente

Om gevolgen van niet gedekte risico’s financieel te kunnen verwerken dient de gemeente te beschikken over voldoende weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit heeft zowel een incidentele als een structurele component. Hiermee wordt aansluiting gezocht op dit onderscheid in de exploitatie. Ook daar is sprake van een onderscheid in eenmalige (dus incidentele) en terugkerende (dus structurele) uitgaven. Het uitgangspunt dat structurele uitgaven moeten worden afgedekt met structurele inkomsten gaat dus ook op voor de afdekking van risico’s. Een incidenteel risico wat zich voordoet kan, indien nodig, afgedekt worden vanuit de incidentele weerstandscapaciteit terwijl structurele gevolgen van een risico opgevangen dienen te worden vanuit de structurele weerstandscapaciteit. Binnen de incidentele weerstandscapaciteit wordt een onderscheid gemaakt in de algemene reserves, bestemmingsreserves en stille reserves. Normering weerstandscapaciteit voorziene risico's1 (bedragen x € 1 miljoen)

Financieel effect

Kansclassificatie

Dekkingspercentage

Risico

Genormeerd aandeel weerstandsvermogen1

Uitwerking CAO Brandweer

1,0

80%

80%

Lagere opbrengst bouwleges

2,0

85%

80%

1,6

Gevel brandweerkazerne Tramsingel

2,5

75%

80%

2,0

26,7

35%

Cost to complete, Via Breda / Bavelse Berg c.a./ NAC

32,2

60%

16,0

Totaal generaal

20,42

Voor een toelichting op de uitgangspunten van de normering wordt verwezen naar paragraaf 3.7.3.4

1

Exclusief de P.M-posten voor de uitvoering van het Stedelijk Kompas, de realisatie van de OV-terminal en de Brede Scholen Teteringen.

2

Voor de gemeentebrede algemene reserve wordt voor onvoorziene risico’s een norm gehanteerd van 10% van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds, gecorrigeerd voor OZB-inkomsten, als buffer voor mogelijke tekorten in de jaarrekening en de algemene weerstandscapaciteit. Deze norm voor onvoorziene risico’s bedroeg € 18 miljoen in 2010 en moet worden opgeteld bij de normering voor voorziene risico’s. De benodigde incidentele weerstandscapaciteit bedraagt dus op dit moment totaal € 38,4 miljoen. In de algemene reserve concern is deze ruimte momenteel niet beschikbaar (Zie tevens paragraaf 3.7.3.3 en 3.7.3.4). Door de versnelling van de taakstelling en toevoeging van dit incidentele voordeel aan het weerstandsvermogen wordt de verslechterde risicopositie opgevangen zodat de minimaal benodigde omvang alsnog bereikt wordt. De algemene reserve van het grondbedrijf kent momenteel geen vrije ruimte (zie hiervoor de paragraaf grondbeleid). In de komende jaren zal deze reserve wel in omvang groeien als gevolg van winstnemingen. De gewenste omvang van € 32 miljoen zal, op basis van de huidige informatie, echter op zijn vroegst pas na 2017 worden bereikt. De algemene reserve van de BSW kent naar aanleiding van een onderzoeksrapportage uit 2008 mogelijk vrije ruimte. Om hier zekerheid over te verkrijgen dient echter nader onderzoek verricht te worden. Wel staan de resultaten van de BSW de komende jaren onder druk als gevolg van de economische omstandigheden en de rijksbezuinigingen die op het terrein van de sociale werkvoorziening plaats zullen gaan vinden. De bestemmingsreserves en stille reserves leveren geen beschikbare

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 35


0,8

ruimte ten behoeve van de weerstandscapaciteit. In paragraaf 3.7.3.4 wordt de opbouw, in het bijzonder van de algemene reserves, nader uiteengezet. Binnen de structurele weerstandscapaciteit worden de post onvoorzien, de onbenutte belasting capaciteit, de aanwezige structurele begrotingsruimte en het vermogen om bezuinigingen door te voeren onderscheiden. De beschikbare structurele weerstandscapaciteit bedraagt € 6,9 miljoen; € 0,1 miljoen vanuit de post onvoorzien en € 6,8 miljoen vanuit de onbenutte belastingcapaciteit. 3.7.3.3

Confrontatie weerstandscapaciteit en risico’s

Het voorziene risico dat de gemeente op dit moment (genormeerd) loopt, bedraagt € 20,4 miljoen. Voor onvoorziene risico’s alsmede de p.m. posten wordt een normbedrag van € 18 miljoen gehanteerd. De omvang van de algemene reserve concern ligt op 01-01-2012 onder deze norm (± 33,6 miljoen). De risico’s zijn alle incidenteel van aard en zullen zich niet allemaal gelijktijdig manifesteren. De gevolgen van de economische crisis blijven een belangrijke onzekere factor. De financiële opgave waar Breda voor staat bedraagt € 30 miljoen. In de Begroting 2011 is besloten deze taakstelling versneld te realiseren. In 2012 is deze volledig ingepast. Door deze versnelde implementatie ontstaat een incidentele ruimte in het financieel perspectief die toegevoegd wordt aan de algemene reserves. Als gevolg van frictiekosten zal de versterking van het weerstandsvermogen wel lager uitvallen. In de Begroting 2012 is namelijk besloten de frictiekosten hiervan ten laste te brengen waardoor de dotatie aan de algemene reserve minder groot wordt. Zoals geconstateerd is de omvang van de algemene reserve concern op dit moment net toereikend. Door de toevoeging vanuit het financieel perspectief kan de verslechterde risicopositie worden opgevangen. De realisatie van de versnelling van de taakstelling waartoe in de Begroting 2011 is besloten blijft dan ook, in het licht van de economische onzekerheid, benodigd om het weerstandsvermogen op peil te brengen. 3.7.3.4

Risicomanagement en beleid ten aanzien van weerstandscapaciteit

Aan de bepaling van de risicopositie en de weerstandscapaciteit liggen beleidsmatige uitgangspunten ten grondslag. Deze uitgangspunten zijn nog niet verwoord in een beleidsnotitie en dus is een nadere uiteenzetting in deze paragraaf op zijn plaats. Vanuit het rijk zijn er geen specifieke normen geformuleerd in relatie tot de risico’s op gemeentelijk niveau. Binnen Breda wordt zowel voor de voorziene als onvoorziene risico’s een normbedrag gehanteerd. De bepaling van deze normen wordt in de inleiding nader uiteengezet en vervolgens 'geconfronteerd' met het risicoprofiel. Jaarlijks wordt het risicoprofiel van de gemeente herijkt. Het geactualiseerde profiel wordt daarbij weergegeven in de paragraaf weerstandsvermogen van de begroting en de jaarrekening. Risico’s worden geïnventariseerd, voor zover mogelijk voorzien van financiële gevolgen en indien nodig worden er maatregelen aan verbonden om het risico in te perken. Deze risicoanalyses moeten regelmatig herhaald en geactualiseerd worden en de benodigde maatregelen moeten een integraal onderdeel van de activiteiten gaan vormen. Bij de jaarrekening en de begroting worden de resultaten in de paragraaf weerstandsvermogen weergegeven en in de kadernota en bestuursrapportages worden specifieke ontwikkelingen met betrekking tot risico’s zonodig nog toegelicht. Het risicomanagement moet dus bestaan uit: •

de identificatie van risico’s;

•

de analyse en beoordeling van risico’s;

•

beheersing van risico’s en

•

structurele inpassing in het beleid.

De toegevoegde waarde van deze risicoanalyses is dat de raad zich voortdurend bewust kan zijn van de aard en de omvang van de risico’s en daardoor tijdig in staat is maatregelen te treffen om de mogelijke effecten daarvan beheersbaar te maken. Het gaat er hierbij om de kans dat het risico optreedt te beïnvloeden en het financiële gevolg te beperken. Om een risico beheers-

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 36


baar te maken kan een aantal maatregelen genomen worden. De mogelijke manieren waarop dit kan zijn: •

vermijden/voorkomen: het beleid dat het risico veroorzaakt wordt stopgezet, op een andere manier vorm gegeven of niet opgestart;

• verminderen: de kans op optreden en/of het gevolg hiervan worden afgezwakt. Dit kan bijvoorbeeld door het afsluiten van een verzekering, het treffen van een voorziening of een budget in de begroting; • overdragen/uitbesteden: hierbij wordt er voor gekozen om het beleid dat het risico met zich meebrengt uit te laten voeren door een andere betrokken partij die daarbij ook de financiële risico’s overneemt; • accepteren: als een risico niet kan worden vermeden, verminderd of overgedragen dan dient dit geaccepteerd te worden en de eventuele financiële gevolgen opgevangen te worden met het weerstandsvermogen. Middels het periodiek analyseren van de risico’s wordt zo een actueel beeld van de risicopositie verkregen. Uiteraard komen in deze paragraaf alleen risico’s aan de orde die niet op een andere wijze afgedekt zijn. Naast de uitrol van risicomanagement wordt ook het beleid met betrekking tot weerstandsvermogen invulling gegeven. Momenteel wordt uitgewerkt hoe de normering voor het weerstandsvermogen ingevuld dient te worden. De uitgangspunten ten aanzien van de weerstandscapaciteit en de bepaling van de hoogte hiervan worden hier per onderdeel toegelicht. Normering weerstandscapaciteit Aangezien niet alle risico’s zich naar verwachting gelijktijdig voor zullen doen is het gerechtvaardigd om voor de normering hiervan in de weerstandscapaciteit een inschatting te maken van de kans van voordoen en deze mee te wegen in de bepaling van de vrije ruimte. Hiermee wordt de één op één relatie van risico’s aan het weerstandsvermogen losgelaten maar wordt een betere inschatting bereikt waardoor het inzicht in de financiële positie verbeterd wordt. Dit beleidsuitgangspunt zal overigens ook in een nota verder uitgewerkt worden en vastgelegd. Hoe groter de kans van optreden van een risico hoe groter de financiële impact kan zijn. Logisch gevolg is in dat geval dan ook dat deze zwaarder meeweegt in het weerstandsvermogen. Voor de bepaling van deze reservering voor voorziene risico’s wordt dan ook een dekkings percentage gehanteerd op basis van de volgende verdeling: Kans (gemiddeld)

Dekkingspercentage

Groter dan 90%

100%

Tussen 75% en 90%

80%

Tussen 25% en 75%

60%

Tussen 10% en 25%

40%

Tussen 5% en 10%

20%

Kleiner dan 5%

10%

De kans van optreden kent een causale relatie met de daarbij benodigde afdekking van risico’s. Om te voorkomen dat ieder kanspercentage individueel gekoppeld moet worden aan een financieel effect wordt gewerkt met bandbreedtes waar een vast dekkingspercentage voor wordt gebruikt. Door het koppelen van de kans van optreden aan de financiële impact kan de normering voor voorziene risico’s worden bepaald. Naast voorziene risico’s is een inherent kenmerk van risico’s dat zo ook niet voorzienbaar kunnen zijn. Voor onvoorziene risico’s is het eveneens noodzakelijk een normering te hanteren. Hiervoor wordt een norm gehanteerd van 10% van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds, gecorrigeerd voor OZB-inkomsten, als buffer voor mogelijke tekorten in de jaarrekening en de algemene weerstandscapaciteit. Deze norm voor onvoorziene risico’s bedroeg € 18 miljoen in 2011.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 37


Opbouw weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit is opgebouwd uit een aantal onderdelen. Deze onderdelen kunnen incidenteel dan wel structureel van aard zijn. Het aandeel van ieder onderdeel wordt hierna toegelicht. Algemene reserves De algemene reserves behoren tot de incidentele weerstandscapaciteit voor zover deze vrij beschikbaar zijn. De totale algemene reservepositie bestaat uit de algemene reserve welke gemeentebreed ingezet kan worden, de algemene reserve van het grondbedrijf en de algemene reserve van de BSW. Bij de behandeling van de Begroting 2011 is besloten de realisatie van de taakstellingen te versnellen en in 2012 volledig te realiseren. Door de versnelling van de taakstelling wordt vroegtijdig geanticipeerd op de financiële opgave waarvoor gemeenten staan. De versnelling van de taakstelling biedt ruimte om de verslechterde risicopositie op te kunnen vangen en het weerstandsvermogen hiermee weer op peil te brengen. De versnelling in de realisatie van de taakstelling is in 2012 gerealiseerd. Wel ontstaan als gevolg van de versnelling frictiekosten welke ten laste van deze versnelling komt. Hierdoor is de versterking van het weerstands vermogen minder groot. Besluitvorming hierover heeft in de Begroting 2012 plaatsgevonden. De algemene reserves laten nu het volgende verloop zien: (bedragen x € 1 miljoen)

2012

2013

2014

2015

33,6

43,8

53,4

58,4

1,5

1,8

2,2

2,5

Bij: totaal geraamde stortingen

8,3

5,7

1,4

1,2

Af: totaal geraamde onttrekkingen

-1,2

A) Algemene reserve Concern Stand per 1-1 (Jaarrekening 2011) Rente over stand

1,6

2,1

1,4

0,7

Stand algemene reserve per 31-12

Bij: raming bespaarde rente

43,8

53,4

58,4

62,8

Af: Blokkering wijkontwikkeling

-1,5

-1,5

-1,5

-1,5

-18,0

-18,0

-18,0

-18,0

-20,4

-20,4

-20,4

-20,4

3,8

13,5

18,5

22,9

0,0

9,8

13,9

17,0

32,0

32,0

32,0

32,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Af: norm voor onvoorziene risico’s

1

Af: voorziene risico’s Vrije ruimte per 31-12 B) Algemene reserve Grondbedrijf Omvang reserve per 31-12 Af: norm weerstandsvermogen Vrije ruimte per 31-12 C) Algemene reserve BSW Omvang reserve per 31-122

7,2

7,2

7,2

7,2

12,0

12,0

12,0

12,0

Vrije ruimte per 31-12

0,0

0,0

0,0

0,0

Vrije ruimte per 31-12 (totaal a+b+c)

0,0

0,0

0,0

3,1

Af: norm voor risico’s

1

Naast de gekwantificeerde en p.m. risico`s wordt op basis van een norm een bedrag voor onbekende/onvoorziene risico`s opgenomen. Deze norm is bepaald op 10% van de algemene uitkering gecorrigeerd voor OZB-inkomsten. Voor Breda komt dit voor 2012 neer op € 18 miljoen.

2

Hierin is opgenomen het saldo van de reserve WSW zoals bij de Begroting 2012 is toegezegd.

De hier gepresenteerde standen zijn reeds onder aftrek van de norm voor onvoorziene risico’s van € 18 miljoen en het genormeerde aandeel voor de voorziene risico’s van € 20,40 miljoen. Echter exclusief de verwerking van de voorstellen voor de resultaatbestemming 2011. De vrije ruimte die vanaf 2012 ontstaat is vanuit dit perspectief dus gering en aanvulling van de norm voor onvoorziene risico’s blijft daardoor de eerste prioriteit.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 38


Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves worden in beginsel ook gerekend tot de incidentele weerstandscapaciteit. De reden hiervan is dat de bestemming door de raad bepaald wordt en te allen tijde kan worden gewijzigd. De bestemmingsreserves hebben ultimo 2011 een omvang van € 65,6 miljoen. Het wijzigen van een bestemming van dit soort reserves kan overigens niet meer zonder gevolgen. Veelal zijn in de loop van de tijd ontwikkelingen gestart die het zondermeer wijzigen van een bestemming onmogelijk maken zonder dat dit financiële en maatschappelijke effecten heeft. Gelet hierop wordt er voor gekozen de bestemmingsreserves niet te betrekken bij de weerstandscapaciteit. De afgelopen jaren is de omvang van de bestemmingsreserves ook reeds sterk gedaald waardoor de mogelijkheden deze bij het weerstandsvermogen te betrekken sterk gedaald zijn. Inzet van bestemmingsreserves om negatieve effecten op te vangen is niet meer mogelijk zonder daarbij bestemmingen van reserves af te halen en de oorspronkelijke doelstellingen bij te stellen. Stille reserves Van stille reserves wordt gesproken op het moment dat bezittingen – veelal activa – een marktwaarde hebben die hoger ligt dan de boekwaarde van dat moment. Deze stille reserves zitten daarbij wel besloten in de activa waardoor de opvoering hiervan in de weerstandscapaciteit minder voor de hand ligt. De mate van verhandelbaarheid is hierin leidend. De Gemeente Breda bezit de nodige panden en gronden (vaste activa) en aandelen. Zowel de vaste activa als de aandelen hebben stille reserves in zich. De omvang hiervan is echter niet direct te bepalen maar de boekwaarde hiervan bedraagt ultimo 2011 € 255,9 miljoen. Om te kunnen bepalen of er vanuit stille reserves bijdragen aan het weerstandsvermogen kunnen worden geleverd is het allereerst benodigd om hier dus een totaalbeeld van te vormen. Om dit beeld te kunnen bepalen zal hiertoe een onderzoek worden uitgevoerd. Onvoorzien De post onvoorzien bedroeg in de Begroting 2011 € 385.000. Hiervan resteert eind 2011 een bedrag van € 144.000. Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit geeft een indicatie van de mogelijkheden die een gemeente heeft om haar inkomsten via extra belastingopbrengsten te verhogen. Voor Breda is bekeken welke mogelijkheid er nog is om de OZB te verhogen tot het normtarief-OZB voor ‘toelating’ tot artikel-12 van de financiële verhoudingswet (Fvw). Het normtarief artikel-12 bedroeg voor 2011 0,1201% WOZ-waarde. Het gewogen Bredase OZB-tarief lag voor 2011 op 0,0980%. De onbenutte belastingcapaciteit bedroeg dus 0,0221% WOZ-waarde wat overeenkomt met een ruimte van € 6,8 miljoen. In de Begroting 2012 is de onbenutte belastingcapaciteit aanzienlijk hoger dan in deze jaarrekening. Dit is een gevolg van de met ingang van 2012 gewijzigde berekening van het artikel-12 tarief. Hierdoor wordt het artikle-12 tarief in 2012 veel hoger en daarmee de onbenutte belastingcapaciteit. Voor 2011 is echter nog de ‘oude’ berekenings methodiek van toepassing. De structureel beschikbare vrije ruimte in de begroting Zonder aanvullende maatregelen is in de begroting van Breda geen structureel vrije ruimte beschikbaar. Uitgangspunt is dat de beschikbare ruimte in de meerjarenbegroting reeds geoormerkt is voor nieuw beleid en nieuwe investeringen in de toekomst. Het vermogen om bezuinigingen door te voeren Als de geïnventariseerde structurele risico’s zich voordoen en zodanige gevolgen zouden hebben dat deze niet kunnen worden gedekt, dient de gemeente om te buigen of te bezuinigen teneinde de meerjarenraming voor de toekomst opnieuw sluitend te maken. Tijdelijke inzet van de incidentele weerstandscapaciteit om meer tijd te creëren voor het bereiken van een definitieve oplossing kan een snelle voorlopige dekking voor dit probleem bieden, in afwachting van het vinden van een zorgvuldig afgewogen oplossing.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 39


3.7.4 KAPITAALGOEDEREN 3.7.4.1 inleiding De paragraaf kapitaalgoederen gaat over het onderhoudsniveau van kapitaal investeringen en is met name gericht op kapitaalgoederen in de openbare ruimte of ten behoeve van het openbaar belang. Kapitaalgoederen zijn investeringen met een langdurig economisch of maatschappelijk nut. Deze kapitaalgoederen kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën: •

infrastructurele kapitaalgoederen zoals wegen, rioleringen en kunstwerken;

•

voorzieningen zoals openbaar groen, verlichting of sportfaciliteiten;

•

gebouwen en installaties.

In deze paragraaf wordt tevens ingegaan op de wijze van onderhoud van met name de zwaardere voertuigen. De mate van onderhoud bepaalt de kwaliteit van de kapitaalgoederen. Omdat kapitaalgoederen een meerjarig nut kennen, wordt het onderhoud structureel gepland. 3.7.4.2

beheer en onderhoud buitenruimte

Beleidskader Het beleidskader waarin de omgang met de kapitaalgoederen van Buitenruimte is vervat, is opgebouwd in een raamdocument (Buitenruimteplan, 1998) waarin prioriteit gelegd wordt bij een buitenruimte die schoon, heel, veilig, attractief en bruikbaar is. In dit plan is de basis gelegd voor planmatig beheer en onderhoud. In 2009 is de Visie op de openbare ruimte vastgesteld, met een actualisatie van de thema’s uit het Buitenruimteplan. Centrale thema’s daarin zijn dat gestreefd wordt naar een gedeelde, herkenbare en duurzame openbare ruimte. Gekoppeld aan deze raamdocumenten zijn deelplannen opgesteld, die een nadere detailuitwerking geven van gewenste beheer kwaliteit. Deze zijn ingedeeld in twee categorieën: •

gebiedsplannen: deze bevatten de gebiedsgerichte uitwerking van het Buitenruimteplan, met een optimale afstemming van enerzijds de behoeften van burgers en bedrijven en anderzijds de technische, financiële en juridische mogelijkheden;

•

elementplannen: hierin wordt het beleid ten aanzien van het beheer van de verschillende elementen op stedelijk niveau uitgezet.

Hieronder het overzicht van de bestaande plannen: Gebiedstypeplannen

Elementplannen

Hoofdwegen- en hoofdfietspadenstructuur

Verhardingen

Stadshart

Civieltechnische kunstwerken

Centrumgebieden

Verkeersvoorzieningen

Woongebieden

Verlichting

Bedrijventerreinen

Riolering (Gemeentelijk Rioleringsplan, GRP)

Bijzondere gebieden (natuurgebieden, recreatieplassen en parken)

Openbaar groen

Speelvoorzieningen Buitengebied

Sierende elementen

Financiële consequenties In de gebiedstype- en elementplannen wordt aangegeven hoe een adequaat beheer van de voorzieningen in de openbare ruimte eruit ziet. Er werden geen financiële middelen in geclaimd ter aanvulling van het regulier beschikbare exploitatiebudget. De realisatie van deze kwaliteit is daardoor afhankelijk van de toewijzing van middelen. Besluitvorming door de raad over de mate van toewijzing van middelen vindt plaats binnen de gemeentelijke planningen controlcyclus en meer in het bijzonder bij de uitwerking van het coalitieakkoord of voorjaarsnota’s. De daadwerkelijke uitvoering van het beheer en onderhoud van de voorzieningen in de openbare ruimte wordt jaarlijks via het uitvoeringsprogramma geprogrammeerd. De toegewezen begrotingsmiddelen zijn daarmee maatgevend voor het realiseren van het ambitie niveau uit het beleidskader.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 40


In 2006 is, in het kader van over de beheersvisie van de openbare ruimte, een principebesluit genomen over de financiering van (toekomstige) areaaluitbreidingen. De uitwerking van de normen voor deze uitbreidingen is in 2011 afgerond. In plaats van de oude methode waarbij op basis van nieuwe woningen een bedrag van € 186,00 als norm gold wordt nu rekening gehouden met een toename van de kosten van: • •

Woongebieden € 2,25 per m2 Bedrijventerreinen € 1,41 m2

•

Natuurgebieden € 0,52 m2

•

Centrumgebieden € 3,18 m2

Op basis van deze normering zal voor de komende jaren circa € 1,3 miljoen aan middelen moeten worden ingepast verdeeld over de volgende jaren: 2011

€

16.000

2012

€

966.000

2013

€

122.900

2014

€

3.200

2015

€

1.100

2011-2012

€

126.700

2012-2014

€

43.000

Totaal

€

1.278.900

Indien deze middelen niet beschikbaar komen, is er onvoldoende budget om het beheer voor het volledige areaal op het geambieerde niveau uit te voeren. Dit betekent dat keuzes gemaakt moeten worden over in welke gebieden er een minder grote inspanning gedaan gaat worden. Op die plekken zal de kwaliteit van de voorzieningen dan terug lopen. Getracht wordt om dit vooral op de waarden schoon en attractief te doen, zodat de veiligheid voor gebruikers in elk geval gewaarborgd blijft. 3.7.4.3

Beheer en onderhoud riolering

Het beheer en onderhoud van de gemeentelijk riolering wordt bepaald aan de hand van het vastgestelde Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (V-GRP) 2009-2013. Binnen dit V-GRP is er naast aandacht voor de afvalwaterzorgplicht (de duurzame instandhouding van de riolering), tevens aandacht voor de nieuwe hemelwaterzorgplicht en grondwaterzorgplicht. Binnen de afvalwaterzorgplicht wordt het afvalwater getransporteerd naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie. De gemeente dient daarvoor het rioolstelsel en de gemalen te onderhouden. Bij de zorgplicht hemelwater is er een aantal opties om er voor te zorgen dat het regenwater minimale overlast veroorzaakt door het transporteren naar de zuivering, naar het oppervlaktewater of door het te infiltreren in de grond. Bij de zorgplicht grondwater heeft de gemeente de rol om bij vastgestelde overlast de burger naar de juiste instantie te verwijzen (gemeente, waterschap, provincie of particulier) en indien het overlast betreft, op gemeentegrond, dit probleem binnen haar vermogen op te lossen. Binnen het nieuwe verbrede GRP worden projecten uitgevoerd om aan de verschillende zorgplichten invulling te geven. Hierbij kan gedacht worden aan het aanleggen van een gescheiden rioolstelsel in bepaalde wijken, het vervangen van riolering, die niet meer aan de kwaliteitseisen voldoet, en het onderhouden van gemalen en drukriolering. De burgers en bedrijven van Breda betalen een rioolheffing. De opbrengst hiervan dient geheel aan het vervullen van de drie zorgplichten besteed te worden. De uitgevoerde werkzaamheden in 2011 zijn verlopen conform de jaarschijf 2011. In 2011 is circa € 9,4 miljoen uitgegeven in het kader van de drie zorgplichten uit het V-GRP. Het grootste deel (circa € 8,5 miljoen) hiervan gaat naar de afvalwaterzorgplicht (riolering en waterzuivering). 3.7.4.4

Beheer en onderhoud accommodaties

Voor het uitvoeren van planmatig onderhoud aan de gemeentelijke accommodaties wordt gebruik gemaakt van het Planon onderhoudssysteem. Met behulp van dit systeem wordt,

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 41


naast het opstellen van de planning van het onderhoud, met de hieraan verbonden kosten ook de dotatie aan voorzieningen bepaald. De laatste volledige inventarisatie heeft in 2007 en 2008 plaatsgevonden. Daarbij was een traject opgezet van herinspecties en actualisatie van de onderhoudsplanningen voor alle gemeentelijke gebouwen. Dit traject was begin 2009 afgerond. Op basis van toen bekende informatie is een rapportage opgesteld. De conclusie van de rapportage was dat na toepassing van een aantal sturingsmaatregelen sprake was van toereikende onderhoudsvoorzieningen voor de komende 10 jaar (vanaf 2009). De gemeentebrede strakke sturing heeft in 2010 geleid tot aanpassingen in zowel de planningen als in de realisatie, waardoor de bevindingen en conclusies uit 2009 nog steeds actueel zijn. Gebleken is dat de nauwgezette afstemming tussen de vastgoedeigenaren en de onderhoudsinspecteurs daarbij van cruciaal belang is. Eind 2011 is, in vervolg op de gemeentelijke reorganisatie, een nieuwe inventarisatie gestart waarbij voor alle gemeentelijke gebouwen opnieuw een beoordeling zal plaatsvinden. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met een aantal ontwikkelingen zoals reeds gerealiseerde en mogelijke aanbestedingsvoordelen, kwaliteitsniveau`s, de verzelfstandiging van de culturele instellingen, de sluiting en/of gewijzigd gebruik van een aantal accommodaties et cetera. Dit onderzoek zal in de loop van 2012 worden afgerond waarna actuele berekeningen kunnen worden opgesteld voor de toereikendheid voor de periode tot en met 2022. Ten behoeve van de jaarrekening 2011 heeft een cijfermatige beoordeling plaatsgevonden van de toereikendheid van de voorzieningen. Hierbij geldt als uitgangspunt de huidige stand van de voorzieningen, de in het planmatig onderhoud opgenomen onttrekkingen en de in de begroting voorziene dotaties voor de komende jaren. Rekening houdend met de verzelfstandiging van de culturele instellingen blijkt uit deze cijfermatige opstelling een toereikendheid van de onderhoudsvoorzieningen tot in ieder geval 2019. 3.7.4.5

Beheer en onderhoud voertuigen

Voertuigen inzameling afvalstoffen De onderhoudstoestand van het wagenpark is goed. Aan de hand van de technische staat van de voertuigen wordt jaarlijks een onderhoudscontract afgesloten voor normaal onderhoud, banden et cetera. Indien de technische staat van het voertuig dat nodig maakt, worden er daarnaast ook nog kosten voor revisies/modificaties geraamd. Momenteel wordt gewacht op milieuvriendelijke motoren/technieken. De vervanging van alle tractiemiddelen is voor de komende jaren uitgewerkt in een gefaseerd vervangingsplan. Overige Voor overige voertuigen geldt een afschrijvingstermijn die gelijk is aan de economische levensduur; 5 jaar voor lichte voertuigen, 7 tot 8 jaar voor zwaardere voertuigen, zoals vracht wagens, veegmachines, zandstrooiers en 10 jaar voor tractoren. Aan het eind van de economische levensduur wordt altijd bekeken of vervanging daadwerkelijk al nodig is of dat het voertuig nog langer gebruikt kan worden. In 2012 zal een centraal wagenparkbeheer opgezet worden, waarmee naar verwachting efficiency voordelen bereikt kunnen worden, bijvoorbeeld door gezamenlijke aanbesteding.

3.7.5 GRONDBELEID 3.7.5.1 Algemeen

Het grondbeleid binnen de gemeente is vastgelegd in de Nota Grondbeleid die in 2008 bestuurlijk is vastgesteld. Met de nota wordt bewerkstelligd dat op transparante wijze inzicht wordt geboden in de voor de gemeente geldende hoofdlijnen van beleid bij de door de gemeente gewenste rol bij de realisatie van ruimtelijke plannen. Hierbij dient op transparante wijze inzicht geboden te worden in de interne spelregels en beleidska-ders voor de manier waarop de gemeente uitvoering geeft aan voornoemde rol.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 42


3.7.5.2 Marktontwikkelingen De Bredase vastgoedmarkt volgt in zijn algemeenheid de landelijke trend op het gebied van vastgoed, zij het dat op onderdelen beter wordt gepresteerd. Bijzondere aandacht daarbij verdient de woningmarkt. Tot het derde kwartaal 2011 presteerde de Bredase woningmarkt stevig boven het landelijk gemiddelde. In het laatste kwartaal van 2011 en het eerste kwartaal van 2012 zijn de verkopen van nieuwbouwwoningen nagenoeg tot stilstand gekomen. De behoefte in de huur-sector neemt evenwel hand over hand toe en kan langjarig niet worden ingevuld. Belangrijkste achtergronden hiervoor zijn gelegen op internationaal niveau (crisis eurozone) en (als gevolg daarvan) de aanvullend noodzakelijk geworden bezuinigingen in Nederland. Met name de onduidelijkheid over het voortbestaan van de hypotheekrente aftrek c.q. het ontbreken van een totaal oplossing voor de woningmarkt en de onzekerheid bij particulieren over eigen inkomen en baanzekerheid geven aanleiding voor uitstel. De markt zal pas weer in beweging komen zodra meer duidelijkheid over deze aspecten bestaat. Breda is daarin geen uitzondering. Voor wat betreft de kantorenmarkt kan worden geconstateerd dat structureel herstel nog enige tijd zal uitblijven. Wel moet worden opgemerkt dat de gepleegde reducties in het kader van de stedelijke programmering en de kantoren nota serieuze invloed hebben op het beheersen en beperken van de problematiek. Voorts bestaat de verwachting dat de komende periode door (verplichte) herwaardering eerder de bereidheid bij eigenaars zal bestaan om over te gaan tot sloop c.q. andere invullen van de ruimte. 3.7.5.3 Voorzieningen De grondexploitaties worden tweemaal per jaar integraal herzien (per 30 juni en 31 december). Deze herzieningen worden uitgevoerd op basis van vooraf bepaalde kaders van onder meer stedelijke programmering, kaderbrief grondprijzen en parameters voor rente, kosten- en opbrengststijgingen. Bij de herzieningen worden voor zover mogelijk aannames vervangen door realisaties, eerder gedane aannames nagelopen op realiteits-gehalte en projectplanningen tegen het licht gehouden. Financiële consequenties van inhoudelijke keuzes worden hiermee expliciet. Wanneer naar verwachting sprake is van verliesgevende grondexploitaties schrijft het BBV voor dat hiervoor voorzieningen gevormd dienen te worden op het moment dat deze verliezen voorzienbaar en onafwendbaar zijn. In onderstaand overzicht wordt nader gespecificeerd voor welke ontwikkelingen voorzieningen gevormd zijn.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 43



Opbouw Voorziening Negatieve Planresultaten (VNP)

Jaarrekening 2010 NCW 1-1-12 (Incl. rente 2011)

Jaarrekening 2011 NCW 1-1-12 (Herziening)

Mutatie 2011 NCW 1-1-12

18.950

18.712

-238

1.912

2.077

165

Bouverijen Meulenspie Haenen-Noord

59

0

-59

198

308

110

Woonakker

8.740

8.695

-45

Gilzewouwerbeek

5.413

5.375

-38

10.784

14.612

3.828

1.884

2.114

230

274

274

0

Vlaszak/Gasthuispoort

4.305

4.326

21

Jeka/Landschappelijke driehoek

Haenen-Zuid

Stationskwartier Saval Apolloschool

1.810

1.744

-66

Triple O

725

1.058

333

Wisselslag

819

862

43

Kloosterkazerne

-

74

74

Rithmeesterpark

-

4.289

4.289

110

0

-110

55.983

64.520

8.537

874

1.192

318

56.857

65.712

8.855

Doaneterrein Voorziening Nadelige Planexploitaties (VNP) Grondexploitaties VNP Wijkontwikkeling ('Cashflow Heuvel') Saldo VNP ultimo

Bij de jaarrekening 2010 was de stand van de voorziening negatieve planresultaten € 54,4 miljoen. Jaarlijks wordt 4,5% rente bijgeschreven op de voorziening, in 2011 was dit € 2,5 miljoen. Op basis van de herzieningen in het kader van de jaarrekening 2011 is een extra dotatie van € 8,5 miljoen voor de verwachte negatieve resultaten van de grondexploitaties noodzakelijk. De cashflow Heuvel verslechterde daarnaast met per saldo € 0,3 miljoen. Op basis van bestaande afspraken wordt voor het resultaat van de cashflow Heuvel een aparte voorziening gevormd. Daarmee komt de totale voorziening negatieve planresultaten eind 2011 op € 65,7 miljoen. De totale voorziening voor de gebiedsontwikkeling Teteringen bedraagt € 29,8 miljoen. Op basis van de laatste inzichten is geen additionele dotatie noodzakelijk. Het aandeel van Bouverijen bedraagt € 18,7 miljoen en Woonakker € 8,7 miljoen. Beide complexen kennen door hun omvang en looptijd inmiddels een zeer substantiële boekwaarde waardoor (extra) vertragingen grote impact hebben op het vlak van rentebijschrijving. In de besluitvorming rondom deze complexen dient hier nadrukkelijk rekening mee gehouden te worden. De voorziening voor Breda Oost van € 5,4 miljoen is in voorgaande jaren gevormd voor het geraamde negatieve planresultaat van Gilzewouwerbeek (NIEGG). Hier werd gerekend met het scenario waarbij is uitgegaan van realisatie van buitenplaatsen, landgoederen en vrije kavels op basis van wonen aan linten. In 2011 is de natuurontwikkeling in fase 1 vastgesteld met een verwacht negatief planresultaat van € 2,3 miljoen. Het restant van de voorziening is beschikbaar voor fase 2, waarvan de invulling momenteel nader onderzocht wordt. De geactualiseerde Business Case Via Breda kent een nadelig resultaat van € 14,6 miljoen. Dit is een verslechtering van € 3,8 miljoen ten opzichte van de jaarrekening 2010. De geactualiseerde cijfers weerspiegelen de aanpassingen met betrekking tot programmering, afzettempo en prijsvorming. Teneinde het verwachte tekort te verkleinen zijn een aantal versoberingen ingerekend. In 2012 worden andere mogelijkheden om het verwachte tekort omlaag te brengen bestudeerd. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar Programma 4 Via Breda.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 44


Binnen de overige grondexploitaties is met name het geraamde planresultaat van het complex Rithmeesterpark naar beneden bijgesteld op basis van gemaakte keuzes in de planvorming voor logistieke campus Dinalog. De gevormde voorziening bedraagt € 4,3 miljoen. De voor bereiding van de realisatie van complex Vlaszak/Gasthuispoort leidt tot handhaving van de voorziening negatieve planresultaten op €4,3 miljoen euro. 3.7.5.4 Afwaarderingen In 2011 is de inventarisatie van alle gronden en panden in bezit van het grondbedrijf afgerond. Elk object is beoordeeld op verkoopbaarheid en ontwikkelpotentie. Bijstelling van de opbrengst verwachtingen leidt tot een afwaardering van € 2,4 miljoen. De totale waarde van de bezittingen buiten de grondexploitaties bedraagt daarmee € 67 miljoen. Op grondexploitaties hebben in 2011 geen afwaarderingen plaatsgevonden. 3.7.5.5 Winstnemingen De Notitie Resultaatbepaling Grondbedrijf Breda (2009) stelt criteria voor het verantwoorden van winst op grondexploitaties. Bij afronding van een project wordt resultaat verantwoord. Ook gedurende de looptijd van een project kunnen er mogelijkheden zijn voor tussentijdse winstneming. Daarvan kan sprake zijn als een grondexploitatie zich in een fase bevindt waarbij voldoende zekerheid is over (een deel van) het te behalen eindresultaat. In 2011 zijn de grondexploitaties Sportpark De Gouwen en Mark Berkenhof afgerond. Op deze projecten is een winst gerealiseerd van € 0,4 miljoen. In grondexploitatie Neel-Oost kon op grond van de notitie resultaat-bepaling € 0,6 miljoen tussentijdse winstneming worden verantwoord. 3.7.5.6

Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen zijn de middelen die beschikbaar zijn om risico’s vanuit de gemeentelijke grondexploitatie af te kunnen dekken. Om een goed inzicht te hebben in het verloop en de beheersing van mogelijke risico’s in de diverse grondexploitaties wordt gewerkt vanuit een systematisch opgezet risicomanagement. In het kader van de herzieningen van de grondexploitaties voor de jaarrekening zijn alle risico’s opnieuw in kaart gebracht. Het totaal van de risico’s bedraagt circa € 50 miljoen hetgeen op basis van de bij de nota risicomanagement vastgestelde bandbreedte leidt tot een vereist weerstandsvermogen van € 32 miljoen. Dit is circa € 8,0 miljoen meer dan bij de jaarrekening 2010 noodzakelijk werd geacht. Belangrijkste oorzaak van deze toename is dat in 2011 verwachte risico’s rond de (her)ontwikkeling van het Belastingkan-toor/Rechtbanklocatie in het noodzakelijk geacht weerstandvermogen zijn opgenomen. Mede ten gevolge van het treffen van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor verliesgevende grondex-ploitaties en de gedane afwaarderingen is er binnen het Grondbedrijf een negatieve Algemene Reserve ontstaan. Dit betekent dat er vooralsnog feitelijk geen weerstandsvermogen is om nieuwe tegenvallers op te vangen wanneer deze zich voordoen. Om een bedrijfseconomisch acceptabel financieel meerjarenperspectief Grondbedrijf te bewerkstelligen zullen maatregelen genomen moeten worden om het weerstandsvermogen op korte termijn op het vereiste niveau te brengen. Conform Collegebesluit wordt als uitgangspunt genomen dat het saldo van de reserve Grondbedrijf per 1-1-2012 een saldo heeft van € 0. Bij de resultaatbestemming worden voorstellen gedaan om dit te effectueren.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 45



Verloop algemene reserve grondbedrijf

Stand per 1/1

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

-21.306

-13.032

-31

8.817

11.754

16.535

20.996

21.191

13.032 -31

8.817

11.754

16.535

20.996

-1

397

529

744

945

Resultaatbestemming 1/1 na resultaatbestemming

-115

Onttrekkingen Afdrachten totaal

337

Af te boeken

2.407

Voeding VNP vanuit ARG

8.536

Totaal onttrekkingen

11.280

Donaties Rente over stand ARG 1/1 Vrijval vanuit VNP naar ARG Dekking negatieve plannen uit VNP

287

2.617

12.629

2.635

2.705

Negatieve grexresultaten

-287

-2.617

-12.629

-2.635

-2.705

Positieve grexresultaten

358

Winstnemingen

600

1.208

9.850

3.540

5.252

4.717

911

Overige resultaten/bedrijfsvoering

-2.595

-1.239

-1.001

-1.000

-1.000

-1.000

-1.000

Totaal donaties

-1.637

-31

8.848

2.937

4.781

4.461

856

-13.032

-31

8.817

11.754

16.535

20.996

21.852

Stand per 31/12

3.7.5.7 Planresultaten Onderstaande overzicht geeft inzicht in de verwachte planresultaten voor de periode tot 2017. De berekende resultaten bieden, in samenhang met de geïdentificeerde risico’s, een juist beeld van de financiële positie van het Grondbedrijf. Zoals in de in 2009 bestuurlijk goedgekeurde Notitie Resultaatbepaling is vastgelegd komen voordelige planresultaten ten gunste van de Algemene Reserve Grondbedrijf die dienst doet als weerstandsvermogen voor lopende en toekomstige planontwikkelingen. Voor de toekomstige negatieve planresultaten zijn voorzieningen gevormd waaruit de verliezen te zijner tijd kunnen worden opgevangen. Het afdragen van overwinsten is niet aan de orde tot het vereiste weerstandsvermogen van € 32 miljoen is bereikt. Op dit moment is de verwachting dat dit niet voor 2020 het geval zal zijn.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 46



planresultaten op eindwaarde

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Woningbouwlocaties Vlaszak/Gasthuispoort

-5.159

Adriaan Klaassenstraat wonen

901

Nieuw Wolfslaar

3.558

Roosberg Bavel

4.212

Gilzewouwerbeek

-2.617

Afronding Asterd

-3.673

3.338

Neel-Oost

756

Neel-Zuid

3.572

v.m. Savalterrein

-2.635

Adriaan Klaassenstraat Landgoed

964

Schoolstraat Apollo

-287

Teteringen Waterdonken

1.137

Teteringen Waterakkers

517

Teteringen Meulenspie

-2.705

Teteringen Haenen-noord

624

Teteringen Golfstrip

307

Teteringen Haenen-Zuid

-368

Kanoren- en bedrijvenlocaties Steenakker-Noord

1.626

Hazeldonk, fase III

1.850

Hoogeind 3e fase

202

Jeka/landschappelijke driehoek

-2.080

Triple O

-1.262

v.m. Kloosterkazerne

-88

Adriaan Klaassenstr., bedrijven

1.342

Heilaar Noord

954

Douaneterrein

640

Steenakker-Zuid

911

Totaal planresultaat positief per jaar

1.208

Totaal planresultaat negatief per jaar

3.540

-287

Totaal planresultaat per jaar

3.7.6

9.847

921

9.847

3.540

2.228

9.677

911

-11.574

-6.308

-2.705

-9.346

3.369

-1.794

VERBONDEN PARTIJEN

inleiding Een verbonden partij is een instelling buiten de eigen organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk èn een financieel belang heeft. Verbonden partijen zijn in elk geval alle gemeenschappelijke regelingen waaraan de gemeente deelneemt en alle NV’s en BV’s waarvan de gemeente aandeelhouder is. Een verbonden partij is één van de drie vormen voor de Gemeente Breda om haar taken uit te (laten) voeren: door een eigen directie, een commerciële partij of door een verbonden partij. Verbonden partijen kunnen bestuurlijk complexe verhoudingen opleveren, omdat de gemeente zowel bestuurder is als klant. Bovendien nemen meestal meerdere partijen deel aan de verbonden partij. In dat geval is de Gemeente Breda niet de enige bestuurder en niet de enige klant. Zij moet dus haar bestuurlijke doelen en ‘klantwensen’ afstemmen met die van de andere deelnemers. Dit alles kan de aansturing complex maken. Voordelen van verbonden partijen kunnen zijn de kostenvoordelen van een grotere schaal en de regionale aanpak van een regionaal onderwerp.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 47


3.7.6.1

De verbonden partijen in breda

De Gemeente Breda participeert in een aantal verbonden partijen met verschillende rechtsvormen. Uitgangspunt daarbij is dat samenwerking de gemeente kansen biedt bij het realiseren van doelstellingen. De tegenhanger is dat bepaalde vormen van samenwerking ook risico’s met zich meebrengen. In algemene zin valt hierbij te denken aan bestuurlijke en politieke risico’s, maar ook aan financiële risico's. Rechtspersonen In 2011 is Intergas Energie BV overgenomen door Enexis Holding NV. Deze verkoop levert voor de aandeelhouders een bedrag op van € 103 miljoen. In 2011 is hiervan de eerste tranche van € 80 miljoen uitgekeerd aan de aandeelhouders. De Gemeente Breda heeft een belang van 6,4% en heeft derhalve een bedrag van € 5,1 miljoen ontvangen. Het restant is opgenomen is een escrow-account en zal waarschijnlijk grotendeels (€ 15 miljoen) in 2012 vrij vallen. Het restant blijft de komende jaren gereserveerd voor de toekomstige afwikkeling van de verkoop en de liquidatie van de vennootschap. Als gevolg van de nieuwe, strengere, kapitaalseisen waaraan banken moeten gaan voldoen gaat de BNG een groter deel van haar winst inhouden, waardoor de aandeelhouders minder dividend uitgekeerd krijgen. De effecten van dit besluit zullen voor het eerst merkbaar worden bij de dividenduitkering 2011, welke in 2012 plaats zal vinden. Gemeenschappelijke regelingen Per 1 januari 2011 is de gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant in het leven geroepen. Deze gemeenschappelijke regeling is ontstaan uit de bundeling van een aantal langer bestaande samenwerkingsverbanden, waaronder de gemeenschappelijke regelingen SES, KCV, MARB en het Regiobureau. Bij de vormgeving van de gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant is het uitgangspunt geweest dat het algemeen bestuur van de regeling zich uitsluitend bezighoudt met de strategische agenda en de strategische visie. De vormgeving van een aantal specifieke terreinen vindt plaats in bestuurscommissies. Deze bestuurscommissies lopen grotendeels gelijk met de in de oude structuur bestaande portefeuillehouderoverleggen. Er zijn 7 bestuurscommissies. Van de belangrijkste verbonden partijen wordt een aantal kerngegeven verstrekt in bijlage 8.2 bij dit jaarverslag. Per verbonden partij is daar een aantal voor de gemeente relevante gegevens opgenomen, waaronder het gemeentelijke financiële belang in een partij.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 48


3.7.6.2 Samenvatting (bedragen x € 1.000)

Verbonden partijen

Betaalde bijdrage

Ontvangen bijdrage

Rechtspersonen

218

NV Bredase Investeringsmaatschappij (BrIM) NV Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN)

-

Chassé Theater Beheer NV regulier dividend overige uitkering a.g.v. splitsing 2009

Enexis Holding (+ 6 overige NV’s/BV’s) Brabant Water NV

13 203 -

Intergas Holding BV

verkoop aandelen

NV Stadsherstel Breda

5.088 -

NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)

592

Neovita bv

-

Gemeenschappelijke regelingen GR Beheer en ontwikkeling Kleinschalig Collectief Vervoer West-Brabant (KCV)

3.204

GR Gezondheidsdienst West-Brabant (GGD)

3.334

GR Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden - West - Noord

-/- 36

GR Milieu en Afval regio Breda (MARB)

148

GR Overlegplatform Regio Breda (regiobureau)

263

GR Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

10.680

GR Belasting samenwerking

-

GR Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant (SES)

506

GR Belgisch Nederlands Grensoverleg (BeNeGo)

3

Totaal

€ 18.102

3.7.7 FINANCIERING 3.7.7.1 Kaders De treasuryfunctie bestaat uit de taken financiering, cashmanagement en rente risicobeheer met als doel de organisatie te voorzien in de behoefte aan vreemd vermogen tegen zo laag mogelijke kosten en te beschermen tegen ongewenste financiële risico’s. Het financierings beleid van de Gemeente Breda stelt dat binnen de kaders van de wet Financiering Decentrale Overheden (kasgeldlimiet en renterisiconorm) bij een normale rentestructuur maximaal gebruikt wordt gemaakt van de mogelijkheid financieringsmiddelen met een korte looptijd aan te trekken. Immers in normale marktverhoudingen geldt: hoe korter de looptijd, des te lager is de te betalen rente. De kasgeldlimiet beperkt het renterisico op de netto vlottende schuld. De renterisico norm beperkt het renterisico op de vaste schuld. Sturingsvariabelen bij de uitvoering van het financieringsbeleid zijn het gemiddeld rente percentage van het vreemde vermogen, het renterisico, het renteresultaat en de omslagrente. Het gaat hierbij om grote volumes, forse bedragen aan rente en aflossingen en omvangrijke geldstromen. De treasury functie is ondergebracht bij het SSC-Financiën, omvat 0,75 fte en is verdeeld over 2 functionarissen (borging van de procesgang). 3.7.7.2

Ontwikkelingen op gelden kapitaalmarkt

2011 stond – evenals 2010 – in het teken van de schuldenproblematiek bij de Europese overheden. Waar in 2010 de meeste aandacht uitging naar de situatie in Griekenland , Ierland en Portugal, in 2011 stond naast Griekenland nadrukkelijk Italie en Spanje op het netvlies bij de beleggers en beleids-makers. Door de omvang van beide laatstgenoemde landen is de angst voor het escaleren van de kredietcrisis fors toegenomen. Beleggers zien Nederland, naast Duitsland en Finland, nog steeds als een veilige haven. Dit resulteerde in wederom onwaarschijnlijk lage tarieven op de geldmarkt in betreffende landen voor zowel de centrale - als decentrale overheden.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 49


€ 6.114

In begin 2011 was er nog steeds sprake van economische groei in Europa maar in de 2e helft van het jaar zijn de groeivoorspellende indicatoren rap op oranje en rood gesprongen. Eind 2011 werd op grote schaal al weer gesproken over een (milde) recessie en werd het begrip dubble dip weer actueel. Eind december 2011 heeft de ECB het bankwezen ondersteund door bijna 500 miljard aan 3-jaars leningen aan het bankwezen te verstrekken. Dit was de grootste liquiditeitsoperatie die de ECB ooit heeft uitgevoerd. Op de kapitaalmarkt is de rentestijging die eind 2010 startte in april 2011 abrupt afgebroken en zijn de tarieven weer fors gedaald. Door de nog steeds hoge liquiditeitsopslagen die banken blijven hanteren lag het benchmark tarief (10 jaars rente) gemiddeld op ongeveer 3,8%.

3.7.7.3

Treasury resultaat en renterisicobeheer

Het treasury resultaat bestaat uit het saldo tussen de werkelijke rentelasten en de doorbelasting daarvan (= de rentebaten). De werkelijke rentelasten worden toegerekend aan de activa per 1 januari van het jaar. Het renterisicobeheer is genormeerd vanuit de wet Fido. De kasgeld limiet stelt een grens aan de omvang van de kortlopende schuld met een variabele rente. De renterisiconorm zorgt voor een spreiding in de looptijden van de langlopende schuld. Daarmee wordt voorkomen dat de organisatie ineens met fors oplopende rentelasten wordt geconfronteerd. Kengetallen

Begroting 2011

1. Rente resultaat 2. Gemiddelde rente lang vreemd vermogen

Jaarrekening 2011

Jaarrekening 2010

€ 2,3 miljoen **

€ 3,7 miljoen

€ 2,4 miljoen

4,12%

4,01%

4,05%

4,5%

4,5 %

4,5 %

3. Omslag rente 4. Kasgeldlimiet

Limiet = 50 miljoen

Limiet niet overschreden* Limiet niet overschreden

& Rente risiconorm

Limiet = 100 miljoen

Limiet niet overschreden

Limiet niet overschreden

* De Wet Fido begrenst via de kasgeldlimiet het maximale bedrag aan vlottende schuld. Het is niet toegestaan 3 kwartalen achtereen de kasgeldlimiet te overschrijden. Dit werd in 2011 een keer voorzien. Bij de provincie is voor het 2e kwartaal 2011 tijdig (op basis van de liquiditeitsprognose) ontheffing aangevraagd en gekregen. Daardoor is de limiet niet overschreden. De renterisiconorm is eveneens niet overschreden. ** Hiervan is bij de begroting reeds € 1,7 miljoen ingezet.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 50


Het renteresultaat bedraagt € 3,7 miljoen en ligt € 1,4 miljoen hoger dan bij de begroting 2011 is geraamd. Dit is veroorzaakt door met name de lagere geldmarktrente. Ook zijn de rentelasten over het eigen vermogen lager dan bij de begroting 2010 was geraamd. 3.7.7.4 Rentevisie Bij de begroting 2011 werden rentepercentages ingezet van 2% voor kort geld (geldmarkt) en gemiddeld 4 % voor lang geld (kapitaalmarkt). In 2011 zijn de gemiddelde percentages uit gekomen op: 1,0 % voor 3 maands euribor ( geldmarkt rentetarief voor leningen met een looptijd van 3 maanden) en 3,8 % voor de 10 jaars benchmarklening (lening met looptijd van 10 jaar zonder tussentijdse aflossingen). Rente

Raming tbv Begroting 2011

Werkelijke rentetarieven (gem. 2011)

3 maands euribor

2%

1,0%

Tarief 10 fix lening (BNG)

4%

3,8%

3.7.7.5 Financieringsbehoefte, financieringsactiviteiten en kengetallen In 2011 is de gemiddelde financieringsbehoefte ongeveer 30 miljoen hoger uitgekomen dan bij de begroting is geraamd. Belangrijkste reden is dat de raming van de eigen financieringsmiddelen (met name de reserves en vooruitontvangen bedragen) bij de begroting te hoog was. Financieringsinstrument

Volume Begroting 2011

Daggeld + kasgeldleningen Kapitaalmarktleningen Totaal

Realisatie 2011

41 miljoen *

56 miljoen *

1 miljoen *

17,5 miljoen *

42 miljoen

73,5 miljoen

*Betreft gemiddelde volume

In 2011 is voor nominaal € 35 miljoen aan langlopende leningen vastgelegd. Hiervan is € 20 miljoen in 2011 daadwerkelijk gestort en wordt € 15 miljoen in 2014 gestort (voorfinanciering). Daarnaast zijn in 2011 twee leningen (elk € 10 miljoen) gestort die in 2010 contractueel zijn vastgelegd. Financieringsinstrument

Volume

Gemiddelde rente

10 jaar lineair

20 miljoen

3,3%

50 jaar basisrenteleningen gestort in 2011

20 miljoen

3,33%

50 jaar basisrenteleningen gestort in 2014

15 miljoen

2,8%

Totaal

55 miljoen

(bedragen x € 1 miljoen)

Saldo 31-12-2011

Kengetallen financiering

Saldo 01-01-2011

Mutatie in 2011

Gemiddeld rente % 2011

Schulden Langlopende. leningen t.b.v. eigen financiering

366,0

358,2

7,8

Langlopende leningen t.b.v. woningbouw (neutrale portefeuille)

134,7

148,6

- 13,9

56

60

-4

134,7

148,6

- 13,9

29,1

30,8

-1,7

1.338

1.337

1

100% WSW

13,6

17

-3,4

grotendeels hyp. zekerheid

Kort vreemd vermogen (BNG+kasgeldleningen) Verstrekte leningen Langlopende leningen t.b.v. woningbouw (neutrale portefeuille) Overige leningen Gewaarborgde leningen

Zekerheden

Aan woningbouwcorporaties Overige rechtspersonen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 51


Verstrekte leningen en garanties Er zijn in 2011 geen leningen verstrekt aan derden. Er zijn 2 garanties versterkt aan respectievelijk de Internationale School Breda (ad € 2,3 miljoen tbv een rekening courant faciliteit) en aan de atletiekvereniging Sprint (ad € 250.00) . Het bedrag aan uitstaande garanties aan (overige) rechtspersonen is per saldo gedaald tot € 13,6 miljoen door aflossingen op gegarandeerde leningen en een enkele totale aflossing van de gegarandeerde lening. Achtervang Het bedrag bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) waarbij de Gemeente Breda een achtervangfunctie heeft is in 2011 per saldo bijna niet gewijzigd. Het bedrag is met 1 miljoen toegenomen tot € 1,338 miljard. De gemeente zal pas worden aangesproken als 'achtervanger' indien de zekerheidsstructuur in de woningbouwsector niet afdoende zou zijn. De zekerheidsstructuur bestaat uit het eigen vermogen van de corporatie, het vermogen van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting en het vermogen van het WSW.

3.7.8

BEDRIJFSVOERING

Inleiding We zitten als organisatie in een tijd waarin met schaarser wordende middelen de ambitie van de gemeente gerealiseerd moet worden. Dit vraagt nog meer dan in de afgelopen jaren om een sterke sturing op de bedrijfsvoering. Daarmee kunnen de gestelde politieke doelen en ambities worden gerealiseerd. Hieraan wordt uitvoering gegeven door te sturen op de door het bestuur gemaakte keuzes en gelegde prioriteiten. Gestreefd wordt naar optimale effectiviteit en efficiëncy. Ook het jaar 2011 was een bijzonder jaar. De in 2010 ingezette organisatieontwikkeling is in volle omvang doorgegaan, waarbij de uitvoering van het Coalitieprogramma tevens de volle aandacht heeft gekregen. Dit in een jaar, waarin nadrukkelijk sprake is geweest van forse bezuinigingen. Reorganisatie Stadswijs Het organisatieontwikkelingstraject St@dswijs is gericht op een betere sturing en beheersing van de organisatie Gemeente Breda. Vanuit de verschillende rollen die de overheid heeft (ontwikkelaar, beheerder dienstverlener en handhaver) is de nieuwe organisatie ingericht. Dat heeft geleid tot een vereenvoudiging van de organisatiestructuur. Er is teruggegaan van 11 naar 3 directies en van circa 50 naar 25 afdelingen. Met de benoeming van directeuren en afdelingshoofden is duidelijkheid in de invulling van het ambtelijke management ontstaan. Per directie is een bedrijfsbureau ingericht met als voornaamste taak de directe ondersteuning van de directeur bij de dagelijkse bedrijfsvoeringsactiviteiten, het planning en controlproces en het leveren van financiële managementinformatie. Naast het organisatieontwikkelingstraject lag er ook een forse bezuinigingsopgave op de bedrijfsvoering. Dit heeft tot een forse formatiereductie binnen de gemeentelijke organisatie geleid en tot een formeel reorganisatietraject. Op basis van de gereduceerde formatie is eind 2011 een deel van de ambtelijke organisatie volgens sociaal statuut en plaatsingsleidraad geplaatst op de nieuwe formatieplaatsen. Deels kent dit een doorloop naar 2012. Op 1 maart 2012 kan het formele reorganisatietraject worden afgerond. De ontwikkeling van de organisatie zet zich dan voort in een fase waarin de innovatie van bedrijfsvoering verder vorm krijgt onder andere in de praktische invulling en verscherping van de rol- en taakverwachtingen van de diverse functies plaatsvinden.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 52


Ontwikkeling bedrijfsvoering Met de eerder genoemde benoeming van de directeuren en afdelingshoofden vanuit het bovengenoemde organisatietraject St@dswijs is de situatie ontstaan om met een kleiner aantal leidinggevenden verdere sturing te geven aan de uitvoering van de ambities van onze gemeente. In 2011 is verder invulling gegeven is aan forse bezuinigingsopdrachten. Zo is in het jaar 2011 vanuit de gemeenteraad de kerntakendiscussie gevoerd, waarin een aantal moties is aangenomen. Een deel van deze moties had betrekking op de bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie. Daarnaast maakte de specifieke bezuiniging van € 10 miljoen op de bedrijfsvoering onderdeel uit van de te realiseren bezuinigingen. Zowel binnen de begroting 2011 als in aanloop naar de begroting 2012 hebben de directies gezocht naar maatregelen om door het slimmer en goedkoper organiseren van de bedrijfsvoering deze bezuiniging te realiseren. Voor het jaar 2011 was sprake van een bedrag van € 5,3 miljoen aan te realiseren taakstelling vanuit de verschillende organisatieonderdelen. De resterende € 4,7 miljoen maakt onderdeel uit van de begroting 2012. Bij de realisatie van de bezuinigingen zijn en worden de in 2010 geformuleerde innovatie Bedrijfsvoering opdrachten betrokken. In de loop van 2011 is een aantal van deze onderwerpen ook daadwerkelijk gerealiseerd. Als voorbeelden hierbij noemen we: •

Laten uitvoeren van schoonmaak door BSW Bedrijven;

•

Het integreren van het gemeentelijk externe en interne Servicepunt;

•

Afschaffen van de onderdeelscommissies ten behoeve van de medezeggenschap;

•

Alleen nog maar digitaal adverteren, met uitzondering van besluiten waarvan andere wettelij-

•

Het (per 1 oktober 2011) anders organiseren van de catering in het Stadskantoor;

•

Het zoveel mogelijk in company en met eigen mensen organiseren van vorming, training en

•

Normeren van faciliteiten (kleurenkopieën, gsm’s, kantoorartikelen, catering);

•

Het vormen van de functie van energiecoördinator;

•

Vergaderingen alleen nog in gemeentelijke organisaties toestaan;

•

Verlagen van het energieverbruik;

ke eisen voor bekendmaking worden gesteld;

opleiding;

•

Het (laten) plegen van een onderzoek en het op basis daarvan nemen van besluiten om de subsidieverwerving te optimaliseren.

Gedurende geheel 2011 is tevens sprake geweest van de procedure vacaturemanagement waarbij eventuele vacatures slechts in uitzonderlijke gevallen tot invulling hebben geleid. Daarbij is gestreefd naar het zo veel als mogelijk herbezetten ervan door interne kandidaten. Ook heeft de beperking van inhuur van derden nadrukkelijk de aandacht gekregen en zijn tijdelijke contracten in principe niet verlengd. Dit heeft gemeentebreed geleid tot besparingen ten opzichte van de begrotingsramingen 2011. Binnen de directie Dienstverlening is door het ‘lean’ inrichten van een aantal processen een verbetering van de efficiëncy opgetreden, waarmee uiteindelijk ook een kostenreductie is, dan wel wordt gerealiseerd. Voorbeelden hiervan zijn het proces rondom aanvraag van vergunningen, het verkorten van de doorlooptijd van aanvragen bij de balie en van aanvragen voor evenementen. Een groot aantal van de geformuleerde opdrachten is zoals hierboven aangegeven in 2011 gerealiseerd dan wel is op onderdelen verdere voortgang geboekt. Deze zullen ook nog voor komende jaren actueel blijven. Daarbij worden de onderwerpen uit deze opdrachten door de diverse directies ook nadrukkelijk betrokken ter realisatie van de opgelegde bezuinigingen voor 2012. Op het gebied van regionale samenwerking zijn in 2011 verdere stappen gezet om te komen tot een efficiëntere bedrijfsvoering. Te noemen zijn hier de regionalisering van de Belasting samenwerking als ook het onderzoek naar regionalisering van de leerplicht. Daarbij is vanuit de gemeente nadrukkelijk gekeken naar mogelijkheden om richting externe partijen onze dienstverlening aan te bieden of te verbreden, waarmee we tot verhoging van onze opbrengsten kunnen realiseren. In 2011 heeft dit voor de Regio West-Brabant al concreet tot voordelen geleid en wordt ook in relatie tot de Regionale Belastingsamenwerking WestBrabant de dienstverlening vanuit de Gemeente Breda gerealiseerd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 53


Om de (financiële) beheersing te verbeteren en daarmee de mogelijkheid te hebben om tijdig in de bedrijfsvoering te kunnen bijsturen is in 2011 naast de reguliere momenten van de bestuursrapportages ook sprake geweest van maanden kwartaalrapportages. Daarbij werd periodiek inzicht gegeven in de (werkelijke en verwachte) uitnutting van de beschikbare budgetten en werd een prognose van het te verwachten jaarresultaat opgesteld. Daarmee ontstaat een verdere verbetering van de financiële sturing gedurende het jaar. Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) Op 1 maart 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) in werking getreden. Krachtens deze wet moeten organisaties en instellingen die onder deze wet vallen, van eenieder, van wie de som van het belastbaar loon en de voor zieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn het gemiddeld belastbaar loon van ministers te boven gaat, de totale loonsom in hun jaarrekening of jaarverslag opnemen: •

het belastbaar loon verslagjaar en voorgaand jaar;

•

de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn;

•

de functie of functies;

•

de duur van het dienstverband.

Het gemiddeld belastbaar loon van ministers is voor het verslagjaar 2011 vastgesteld op € 194.900. In 2011 is geen salariëring boven deze norm uitgekomen. 2010

2011

n.v.t.

n.v.t.

3.7.9

RECHTMATIGHEID

3.7.9.1

Inleiding

Met rechtmatigheid wordt bedoeld het voldoen aan interne en externe weten regelgeving. De externe regelgeving omvat alle regelgeving van hogere overheidsorganen. De interne regel geving omvat minimaal alle door de raad genomen besluiten. Dit zijn bijvoorbeeld separate raadsbesluiten, maar ook verordeningen en beslui-ten rondom jaarrekeningen, begrotingen, kadernota’s en bestuursrapportages. De raad heeft in Breda via het controleprotocol met het bijbehorende normenkader alle voor de betreffende gemeente relevante weten regelgeving vastgesteld. Het normenkader fungeert daarmee als belangrijkste uitgangspunt voor de rechtmatigheidcontrole door de accountant. In artikel 213 van de Gemeentewet staat dat de accountant jaarlijks een verklaring moet afgeven over de mate waarin de gemeenten rechtmatig handelen. Dit betreft de rechtmatigheidverklaring. Deze heeft uitsluitend betrekking op de financiële rechtmatigheid en dekt dus niet de rechtmatigheid van al het gemeentelijk handelen af en beoogt dus geen volledige juridische control. 3.7.9.2

De focus van de accountant in relatie tot rechtmatigheid

In het controleprotocol, voor meerdere jaren vastgesteld door de raad op 12 februari 2009, is geregeld wat de accountant, in opdracht van de raad, doet om zich een oordeel te vormen over de Jaarrekening 2011 van de Gemeente Breda, voor wat betreft de onderdelen getrouwheid en rechtmatigheid. In dit onderdeel gaat het primair om de bevindingen van de accountant inzake de financiële rechtmatigheid van het gemeentelijk handelen in 2011. Daarnaast richt de accountant zich op: •

de risico’s die de gemeente loopt bij handelingen en beslissingen van niet financiële aard

•

eventuele tegenstrijdigheden in het jaarverslag ten opzichte van de jaarrekening.

die op termijn een financieel risico met zich meebrengen;

Het kader dat de accountant beschikbaar heeft is het bij het controleprotocol gevoegde normenkader waarin opgenomen is: • •

weten regelgeving die van hogerhand is opgelegd (Europa, rijk, en provincie); verordeningen en andere kaderstellende raadsbesluiten (inclusief de begroting en de verordeningen 212 en 213);

•

hiervan afgeleide kaderstellende collegebesluiten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 54


Het normenkader wordt jaarlijks gescreend op gewijzigde, interne en externe, regelgeving. Aan de hand van deze screening wordt het normenkader bijgesteld en door de raad vast gesteld. Het controleprotocol heeft een meerjarige werking. Alleen wanneer er wijzigingen in de uitgangspunten worden geformuleerd door het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten wordt het controleprotocol hierop aangepast. De criteria die de accountant hanteert bij de beoordeling van de rechtmatigheid zijn: •

het voorwaardencriterium;

•

het begrotingscriterium;

•

het criterium misbruik en oneigenlijk gebruik.

Deze criteria zijn met ingang van 2004 toegevoegd aan de reeds bestaande criteria die betrekking hebben op de getrouwheidaspecten. De goedkeuringstoleranties voor de accountant die de raad in het controleprotocol heeft vastgesteld zijn: Strekking accountantsverklaring Goedkeuringstolerantie

Goedkeurend

Beperking

Oordeel-onthouding

Afkeurend

Fouten in de jaarrekening (% lasten)

≤ 1%

>1%<3%

-

≥ 3%

Onzekerheden in de controle (% lasten)

≤ 3%

>3%<10%

≥ 10%

-

Tenslotte zijn de rapporteringtoleranties van belang. Uitgangspunt bij de rapporteringtoleranties is dat geconstateerde fouten en onzekerheden in principe in het verslag van bevindingen vermeld worden zodra deze de vermelde percentages overschrijden. Het staat de accountant daarnaast vrij om naar eigen inzicht ‘belangrijke’ bevindingen in het verslag op te nemen. Hierna wordt ingegaan op de bevindingen van de in 2010 uitgevoerde rechtmatigheid onderzoeken (6.9.3) en, naar aanleiding van het onderzoek, naar de begrotingsrechtmatigheid (6.9.4). Naar aanleiding van deze bevindingen is, voorafgaand aan de vaststelling van de jaarrekening, een zogenaamd verschoningsbesluit aan de raad voorgelegd waarmee handelingen achteraf door de raad beoordeeld worden en geaccordeerd zijn. 3.7.9.3

De onderzoeken in 2011

Ook in 2011 zijn diverse onderzoeken uitgevoerd zodat voortdurend actief wordt beoordeeld of de belangrijk-ste gemeentelijke bedrijfsprocessen worden uitgevoerd binnen het normenkader. Gemeente Breda heeft daarbij gekozen om de kaders te handhaven, ondanks de mogelijkheid tot versoepeling op basis van de kadernota rechtmatigheid. Via het normen kader zijn de risico’s geïnventariseerd die de gemeente loopt bij de toepassing van de voor haar relevante weten regelgeving. De rapportages vanuit de gerichte tussentijdse onderzoeken zorgen ervoor dat de raad kan beoordelen of deze risico’s organisatiebreed in voldoende mate worden beheerd en beheerst. In 2011 zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: •

Inkoop en aanbesteding;

•

Gemeentelijke belasting en heffingen;

•

Grond aan- en verkopen;

•

Subsidieverstrekking;

•

Subsidieontvangsten;

•

Bouwleges;

•

Bijstandsverlening;

•

Leges Burgerzaken;

•

Verhuur en pacht van school- en sportaccommodaties;

•

Parkeeropbrengsten;

•

Personeel: berekenen, betaling van salaris, declaraties;

•

Formatiebeheer;

•

Financiële administratie, invordering, betalingsorganisatie;

•

Algemene Uitkering;

•

Treasury.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 55


De werkwijze van de gemeente, die via de methode van tussentijdse onderzoeken een actief rechtmatigheidbeheer uitvoert, ondersteunt de accountant bij de uitvoering van de recht matigheidcontrole. Over 2011 ontvangt de Gemeente Breda een goedkeurend oordeel bij de jaarrekening met betrekking tot de rechtmatigheid van het financieel handelen. Gezien deze continuïteit in het afgeven van de goedkeurende verklaring en de verdergaande aanscherping van de ingestelde (en in de toekomst in te stellen) onderzoeken toont de gemeente aan in staat te zijn een continue kwaliteit te leveren. Wel zijn constateringen gedaan, waaruit blijkt dat wij niet in alle gevallen binnen de externe en interne regels hebben gewerkt. Deze constateringen blijven echter binnen de gestelde goed keuringstoleranties, betreffen een fractie van de totale lasten respectievelijk baten, en zijn sporadisch te noemen in vergelijking met de veelheid aan processen en financiële handelingen. Daarbij is er een duidelijke trend waarneembaar, waarbij de kwaliteit van onze financiële handelingen elk jaar toeneemt. De accountant heeft deze constateringen in zijn rapportage verwerkt, maar het college is van mening dat de raad deze informatie uit de eerste hand dient te verkrijgen. Deze constateringen komen voort uit de rechtmatigheidscontrole vanuit de interne controle. Hieronder zijn de constateringen omtrent de externe en interne werking opgenomen: Externe werking Er zijn afwijkingen geconstateerd ten aanzien van de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Binnen het totale inkoopvolume van ±160 miljoen zijn er 6 opdrachten (€ 2.441.333) verstrekt die niet conform de Europese aanbestedingsrichtlijnen zijn aanbesteed. Daarnaast zijn er 11 opdrachten (€ 3.054.325) verstrekt die transparant zijn aanbesteed maar waarbij de ‘afmelding’ van deze aanbestedingen binnen 48 dagen bij de Europese Commissie niet heeft plaatsgevonden. Hierdoor is, vanwege de aard van de dienst (zogenaamde 2B dienst), sprake van een formele vormfout formele vormfout aangemerkt worden. Deze fouten blijven buiten de rechtmatigheidstolerantiegrens. Interne werking Via het verschoningsbesluit zijn er enkele handelingen binnen de kaders van de rechtmatigheid gebracht. Een aantal inkopen is niet conform het geldende beleid aanbesteed. In totaal gaat het om een bedrag van € 455.000. Het betreft een drietal opdrachten welke niet zijn aan besteed. Aangezien dit een afwijking is van de interne regels wordt hiervoor verschoning gevraagd. Het betreft hier één grondverkoop waarbij er niet volgens het Mandaatbesluit is ondertekend (€ 283.360). Als gevolg van onvolledige en niet-actuele ondermandaatregelingen zijn er afwijkingen ten aanzien van het aangaan van inkoopverplichtingen en ten aanzien van de ondertekening van de personele declaraties geconstateerd. Er is bij de verstrekte subsidies een formele afwijking geconstateerd ten aanzien van de Algemene Subsidieverordening 1998. Het betreft hier een subsidie van € 4.638.747,40 die in 2010 aan de Stichting Maatschappelijke Opvang is verstrekt. In de beschikkingsvoorwaarden is aan gegeven dat er in 2011 een financieel verslag aangeleverd moet worden ten behoeve van vaststelling van deze subsidie. Dit financieel verslag dient vergezeld te zijn van een goed keurende accountantsverklaring, waaruit de rechtmatigheid van de besteding van de verleende subsidie blijkt. Bij vaststelling van de subsidie is gebleken dat er weliswaar een goedkeurende verklaring is aangeleverd; maar dat in de verklaring geen expliciet oordeel over de rechtmatigheid van de besteding is opgenomen. Uit de beoordeling van de jaarrekening en voortgangsgesprekken is vastgesteld dat de subsidie rechtmatig is besteed conform subsidievoorwaarden. Als gevolg van het ontbreken van een expliciet oordeel van de accountant inzake rechtmatigheid van de bestede gelden, is er sprake van een formele afwijking op de interne regelgeving. Wij stellen voor om dit middels dit verschoningsbesluit te repareren. Inmiddels zijn er acties opgenomen om deze formele afwijkingen te voorkomen; er is begin 2011 een nieuwe subsidieverordening met bijbehorend controleprotocol vastgesteld.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 56


In 2011 zijn er, zoals hiervoor aangegeven, 6 afwijkingen op de Europese aanbestedingsregels geconstateerd, ter waarde van € 2.441.333. Van deze afwijkingen hebben 4 afwijkingen (€ 1.363.000) betrekking op reeds eerder in 2009 en 2010 geconstateerde foutieve aanbestedingen, waarvan het effect nog in 2011 naijlde. De 11 afwijkingen op de Europese aanbestedingsregels die zijn geconstateerd en die vanwege hun aard (2B-dienst) beschouwd worden als een formele fout tellen niet mee in het recht matigheidoordeel. Voor deze opdrachten geldt het zogenaamde beperkte regime. Dit houdt in dat Europese aanbesteding achterwege kan worden gelaten, op voorwaarde dat er onder andere een doorzichtige prijsvorming plaatsvindt en dat de opdracht binnen 48 dagen na gunning bij de Europese Commissie wordt gemeld. Bij deze gunningen is dit ook het geval: er is sprake van transparante prijsvorming geweest maar verzuimd om dit binnen 48 dagen bij de Europese commissie af te melden. Nu dit niet heeft plaatsgevonden, spreekt men dus van een 'formele fout'. Om het voorstaande toekomstig te voorkomen is een nieuw proces met betrekking tot inhuur van personeel en diensten vastgesteld. Dit wordt in het tweede kwartaal 2012 geïmplementeerd. Ook wordt alle oude inhuur opnieuw aanbesteed. Daarnaast zijn er acties opgestart die ervoor moeten zorgen dat oude fouten in de toekomst niet meer voor-komen. Zo is er door de directie Beheer een aanbesteding voor onderhoud en aanschaf van klein materieel voor de buitenruimte afgerond. De effecten van deze maatregelen zullen vanaf 2012 zichtbaar worden. 3.7.9.4

De begrotingsrechtmatigheid

Het begrotingscriterium is het laatste toetsingscriterium in het kader van het rechtmatigheidsbeheer dat in deze paragraaf aan de orde wordt gesteld. Zaken die niet passen binnen dit criterium en derhalve als niet rechtmatig kunnen worden aangemerkt zijn eveneens via het verschoningsbesluit vooraf aan de raad voorgelegd. In de Kadernota Rechtmatigheid van 12 juli 2010 van het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG) wordt begrotingsrechtmatigheid omschreven als: “Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn1.” Door een systeem te ontwikkelen met voldoende waarborgen voor tijdige melding van budgetoverschrijdingen aan de gemeenteraad dienen de risico’s met betrekking tot de uit oefening van het budgetrecht van de raad te worden beheerst. Uit het hierna gepresenteerde overzicht blijkt bij welke taakvelden zich de relevante te beoordelen verschillen voordoen, tussen de realisatie in 2011 en de bijgestelde Begroting 2011.

1 Uit: Kadernota rechtmatigheid van 12 juli 2010 van het Platform Rechtmatigheid provincies en gemeenten (PRPG), blz. 19.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 57


Begroting 2011 Taakveld

Begrotingafwijking

Jaarrekening 2011

Waarvan lastenoverschrijding

Na wijziging Lasten

Stadsbedrijven

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

74.339

47.846

26.493

75.533

51.943

23.590

Lasten

Baten

Lasten

Baten

-1.194

-4.097

-1.194

-4.097

Buitenruimte

40.491

14.148

26.343

45.408

18.832

26.576

-4.917

-4.684

-4.917*

-4.684

BSW

48.955

47.661

1.294

51.687

51.477

210

-2.732

-3.816

-2.732

-3.816

Culturele instellingen

16.961

3.396

13.565

17.229

3.529

13.700

-268

-133

-268*

EZ & Grondbedrijf

60.483

55.018

5.465

66.083

48.724

17.359

-5.600

6.294

-5.600

6.294

Maatschappelijke ontwikkeling

71.024

12.958

58.066

68.275

13.408

54.867

2.749

-450

-

-

Ruimtelijke ontwikkeling

15.087

4.025

11.062

16.482

2.994

13.488

-1.395

1.031

-1.395*

1.031

-133

Publiekszaken

32.500

18.002

14.498

30.141

15.575

14.566

2.359

2.427

-

-

Sociale zaken

123.463

75.108

48.355

129.428

83.242

46.186

-5.965

-8.134

-5.965

-8.134

25.512

2.719

22.793

25.098

3.025

22.073

414

-306

-

-

Programmamanagement en projecten

5.777

680

5.097

8.194

669

7.525

-2.417

11

-2.417

11

Algemene baten en lasten

8.697

230.673 -221.976

221

232.838 -232.617

8.476

-2.165

-

-

-14.022 -24.488

-13.528

Bestuur, bestuursondersteuning en veiligheid

Totaal lasten en baten Totaal mutaties in reserves Totaal

523.289

11.288

534.577

512.234

11.055 533.779

526.256

7.523

-10.490

10.400

21.019

-10.619

888

0 544.179

547.275

-3.096

22.343 -11.055

534.577

1.324

-

-

-9.602 -12.698

-24.488

-13.528

In het algemeen kan worden gesteld dat de hier gepresenteerde extra uitgaven en inkomsten door het college zijn gedaan c.q. gerealiseerd binnen het door de raad uitgezette beleid. Alleen de met een * gemarkeerde taakvelden komen voor verschoning in aanmerking. De toelichtingen op alle belangrijke verschillen tussen begroting en jaarrekening in hoofdstuk 5 van deze jaarrekening leiden tot die conclusie. Met het vaststellen door de raad van de (jaar) rekening, waarin die uitgaven zijn opgenomen, worden de uitgaven alsnog geautoriseerd. Over het algemeen zal de accountant deze overschrijdingen dan ook niet betrekken bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende accountantsverklaring kan worden gegeven. Waar deze algemene regel niet toepasbaar is kan de rechtmatigheid via verschoning worden geborgd. Daarbij is de werkwijze gehanteerd dat eerst de te nemen verschoningsbesluiten, gespecificeerd op hoofdlijnen, zijn toegelicht. Daarna zijn, ter afronding, de budgetverschillen waar geen verschoning voor wordt gevraagd opgesomd met vermelding van de reden waarom op die onderdelen geen verschoning nodig is. Afzonderlijk worden vervolgens de te verschonen bedragen vermeld. Deze redenen sluiten aan bij de in het Normenkader van het PRPG genoemde mogelijkheden. De te nemen verschoningsbesluiten in verband met de begrotingsonrechtmatigheid zijn: Taakveld 2: Buitenruimte Zowel de lasten als de baten zijn op het taakveld buitenruimte aanzienlijk hoger dan begroot. De uitgaven zijn daarbij € 4,9 miljoen hoger dan begroot. Een aantal projectmatige activiteiten hebben gezorgd voor extra werk. De extra omzet die hiermee gegenereerd werd heeft ook extra lasten met zich meegebracht waardoor beiden (lasten en baten) daardoor hoger uit komen. De hogere lasten en baten zijn overigens nagenoeg aan elkaar gelijk. Binnen het onderdeel riolering is er wel sprake van enige hogere lasten ten opzichte van de baten. Er zijn

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 58


extra uitgaven geweest in verband met het zuigen van kolken, herstel van bestrating en overig klein onderhoud. De inkomsten uit de rioolheffing lagen nagenoeg op het geraamde niveau. Per saldo is hierdoor ongeveer € 230.000 meer uitgegeven dan begroot. Dit bedrag dient verschoond te worden. Taakveld 4: Culturele instellingen De uitgaven bij de culturele instellingen zijn in 2011 € 268.000 hoger dan begroot. De inkomsten zijn eveneens hoger (€ 133.000) maar dekken de hogere lasten niet volledig af. De uitgaven voor het Breda’s Museum zijn hoger uitgevallen in verband met de opstelling van de Visie Museum@Breda. Deze kosten waren niet begroot. Verder zijn de inkomsten voor het museum lager uitgevallen dan begroot. Bij de Nieuwe Veste waren de personele lasten van de beoogd directeur van de nieuwe stichting niet begroot en zijn er nog onvoorziene uitgaven ontstaan door vertrek van een van de leden van het managementteam. De inkomsten waren overigens licht hoger dan voorzien. De Bibliotheek kende een positief resultaat. Met name door terughoudendheid in de uitgaven is dit ontstaan waarmee de totale kostenoverschrijding op het taakveld werd gereduceerd. De hogere lasten waren al met al niet voorzien en dienen derhalve verschoond te worden. Taakveld 7: Ruimtelijke Ontwikkeling Het taakveld Ruimtelijke Ontwikkeling (RO) kent een overschrijding van de lasten van € 1.395.000. Dit wordt per saldo veroorzaakt door de terugloop in opdrachten van derden (rendabele werk) wat sterk is afgenomen. De vraag naar projecten waar geen opbrengsten van derden tegen over staan (onrendabel werk) was echter onverminderd hoog. Voor deze ontwikkelingen/initiatieven worden uiteraard wel kosten gemaakt maar opbrengsten staan hier niet of nagenoeg niet tegenover. De hogere lasten als gevolg van deze (onrendabele) ontwikkelingen waren niet begroot wat tot gevolg heeft dat verschoning hiervan noodzakelijk is. De hierna volgende budgetverschillen tasten de begrotingsrechtmatigheid niet aan: Taakveld 1: Stadsbedrijven De overschrijding van de uitgaven met € 1,2 miljoen bij Stadsbedrijven vinden hun oorzaak in de uitgaven voor het binnenklimaat. De uitgaven zijn hiervoor groter geweest dan geraamd. Hiertegenover staat echter een subsidie die de extra lasten volledig afdekt. Verder zijn extra uitgaven gepleegd ten behoeve van de huur van onderwijsgebouwen van met name de John F. Kennedyschool. Hiertegenover staat echter wel een hogere huuropbrengst. Met beide ontwikkelingen (binnenklimaat en verhuur) was in de begroting geen rekening gehouden. Vanwege de samenhang van de hogere lasten en de baten is verschoning van deze uitgaven niet noodzakelijk. Taakveld 3: BSW De uitgaven en de inkomsten van de BSW zijn beduidend hoger dan begroot. De hogere lasten zijn vooral veroorzaakt binnen het Leerwerkbedrijf waar in 2011 een intensieve samenwerking met andere gemeentelijke diensten op het gebied van re-integratie is gestart. Met succes overigens want hiermee zijn bij K.Pabel de projecten Werk Nu en Wij Werken gerealiseerd. De hogere opbrengsten bij het Leerwerkbedrijf hangen hiermee direct samen. Mede hierdoor en het feit dat de uitgaven binnen het beleidskader plaatsvinden wat de raad hiertoe heeft vastgesteld tasten de overschrijdingen de begrotingsrechtmatigheid niet aan. Verschoning is daardoor niet noodzakelijk. Taakveld 5: Economische Zaken en Grondbedrijf Het taakveld kent een overschrijding van de uitgaven met € 5,6 miljoen. Die overschrijding is een gevolg van de noodzakelijke dotatie aan de voorziening negatieve planresultaten leidt tot een extra last van € 8,5 miljoen. Deze extra last vloeit voort uit de uitgangspunten zoals die gelden voor verlies- en winstneming binnen de grondexploitaties en is daarmee een gevolg van het vigerende beleid voortvloeiend uit de huidige marktomstandigheden. Hoewel dit dus leidt tot een lastenoverschrijding is verschoning hiervoor niet noodzakelijk.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 59


Taakveld 9: SZW De uitgaven op het taakveld Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn bijna € 6 miljoen hoger dan begroot. Belangrijkste oorzaken hiervoor zijn fors hogere uitgaven voor re-integratie en het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand. Om de gevolgen van de economische crisis op te kunnen vangen is maximaal ingezet op re-integratie van mensen. De uitgaven hiervan liggen hierdoor ruim boven de begrootte bedragen hiervoor. Daartegenover staat echter dat maximaal gebruik is gemaakt van de middelen vanuit het participatiebudget en hiermee ook hogere baten zijn gerealiseerd dan begroot. Bij het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand is eveneens een fors hogere uitgave ontstaan dan begroot. De uitkeringslasten zijn hoger gebleken dan begroot. De overschrijding ten opzichte van de begroting is weliswaar groot maar onvermijdelijk aangezien er sprake is van een open-einde regeling. Verschoning kan dan ook om die reden achterwege blijven. De inkomsten binnen het taakveld zijn eveneens fors hogere. Naast de hogere bate op het onderdeel re-integratie is er sprake van hogere opbrengsten op het gebied van de WMO. Hier hebben de beleidswijzigingen die zijn geëffectueerd inmiddels een positief effect op het resultaat. Taakveld 11: Programmamanagement en projecten De uitgaven binnen dit taakveld zijn € 2,4 miljoen hoger dan begroot. Dit vindt zijn oorzaak in het naar voren halen van de uitgaven voor het Huis van de Heuvel. De besluitvorming hiertoe is eind 2011 afgerond en de uitgaven zijn daarom ook in 2011 verwerkt. Tegenover deze (vervroegde) bijdrage staat een navenante onttrekking uit de reserve wijkontwikkeling. Verschoning kan als gevolg hiervan achterwege blijven. Naast de hogere uitgaven op de taakvelden is er ook een aantal kredieten waar onvoorzien extra uitgaven hebben plaatsgevonden. Ook hiervoor geldt dat deze in zijn algemeenheid zijn gepleegd/gerealiseerd binnen het door de raad uitgezette beleid. Op de navolgende kredieten zijn uitgaven gepleegd welke in 2011 slechts ten dele of überhaupt nog niet voorzien waren: - Biomassacentrale Op 2 februari 2012 is door de Gemeenteraad in principe besloten tot het realiseren van een biomassacentrale op de locatie van het voormalige Heroterrein en tot het voteren van een krediet ad € 17.650.000, welk bedrag gefaseerd beschikbaar zal worden gesteld. Om tot dit besluit te komen is er tot en met 2011 voor € 2.700.000 aan voorbereidingskosten gemaakt. Hiervan was reeds € 1.550.000 gevoteerd. Het resterende deel ad € 1.150.000 is middels het Raadsbesluit van 2 februari 2012 gevoteerd en beschikbaar gesteld. Dit bedrag ad € 1.150.000 maakt immers deel uit van het bij Raadsbesluit 38955 beschikbaar gestelde bedrag ad € 3.460.000. Omdat het Raadsbesluit tot kredietvotering niet meer in 2011 is genomen, wordt nu in het kader van begrotingsrechtmatigheid ver-schoning gevraagd voor de voorbereidingskosten met betrekking tot de biomassacentrale voor een bedrag van € 1.150.000. - Dynamische reisinformatie OVT Voor het systeem van dynamische reizigersinformatie binnen de OV-terminal is een provinciale subsidie toegekend. In 2011 hebben voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden voor een totaal-bedrag van € 6.175. Deze uitgaven passen binnen de provinciale subsidietoekenning. Er heeft echter nog geen kredietvotering plaatsgevonden waardoor verschoning van deze uitgaven benodigd is.

3.7.10

(CONCERN)CONTROL

Inleiding Sinds de Jaarrekening 2008 informeert het college van B&W de gemeenteraad over de ontwikkeling en uitvoering van de controlfunctie. Hiermee wordt feitelijk gerapporteerd over de uitvoering van de opdracht van de gemeenteraad aan het college van B&W tot het doeltreffend en efficiënt sturen en beheersen van de gemeentelijke organisatie. Deze paragraaf vervangt de paragraaf ‘Onderzoeken ex artikel 213a Gemeentewet’. In die opzet werd alleen ingegaan op onderzoeken die het college van B&W moest voeren naar de

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 60


doelmatigheid en doeltreffendheid van het gevoerde bestuur. De huidige paragraaf richt zich op de integrale sturing en beheersing van de gemeentelijke organisatie en heeft daarmee een bredere scope. Ontwikkelingen 2011 Reorganisatie Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van de reorganisatie. Een belangrijk punt uit de reorganisatieopgave is het verbeteren van de sturing en beheersing van de organisatie. De functie control, waartoe behoren de functies interne controle, programma- en projectcontrol, decentrale en concerncontrol worden eigenstandig gepositioneerd binnen de concernstaf. De zelfstandige functie adviseert het bestuur en het management op basis van onderzoek, audits en eigen waarneming. De zelfstandige positionering zal bijgedragen worden aan een trans parantere en onafhankelijkere toetsfunctie. Om dit te concretiseren is in het jaar 2011 de werkwijze verder ontwikkelt en is in gelijke tred met de organisatieontwikkeling de afdelingsinrichting verder uitgewerkt. Risicomanagement Zonder proactief risicomanagement is een adequate sturing en beheersing onmogelijk. Dit onderdeel heeft al gedeeltelijk gestalte gekregen door het opnemen van een top 10 aan risico’s in de directiebegrotingen. Daarnaast is in 2011 geëxperimenteerd met het opstellen van maanden kwartaalrapportages om de financiële risico’s eerder in beeld te krijgen. Beide trajecten zullen in 2012 geëvalueerd worden met als doel te komen tot een meer proactieve vorm van risicomanagement. Kaderstelling Daarnaast is verder gewerkt aan kaderstellingen. In 2011 zijn afspraken gemaakt over het starten van nieuwe projecten of beleidsinitiatieven. Deze kunnen niet eerder gestart worden dan wanneer de financiële dekking geregeld is. Daarnaast is de werkwijze om projecten financieel te volgen, de zogenaamde cost-to-complete ramingen, doorontwikkeld en volledig geïmplementeerd. Ook zijn er kaders ontwikkeld om te komen tot een adequate inhoudelijke en financiële projectafsluiting en het uniformeren van projectdossiers. Tot slot zijn afspraken gemaakt over het voeren van verplichtingenadministratie. Beheersing Bovengenoemde kaderstellingen zijn het afgelopen jaar binnen de directies geïmplementeerd. Daarnaast is gezocht naar manieren om de financiële prognoses te verbeteren en technisch te ondersteunen. Zo is in de maandrapportages nadrukkelijker stilgestaan bij de extrapolatie naar het eindejaar resulaat gekoppeld aan een geautomatiseerde vastlegging van de postanalyses. Een verdere omvorming naar een meer actiegerichte beheersing is een leerpunt en zal in het jaar 2012 nadrukkelijk aandacht krijgen. Verantwoording Middels de periodieke rapportages is in 2011 hier op gestuurd. De introductie van de hiervoor genoemde maanden kwartaalrapportjes hebben er toe geleid dat meer inzicht en betrokkenheid is gerealiseerd waarbij de uitdaging voor 2012 gevonden moet worden in een gezond evenwicht tussen ingezette menscapaciteit en stuurresultaat. In 2012 zal dit met voorrang worden opgepakt, zodat de verantwoording niet verminderd, maar juist op een hoger niveau terecht gaat komen. Toezicht De kwaliteitsimpuls die de afgelopen twee jaar werd gegeven aan de interne controle is voortgezet. Het controleplan en de uiteindelijke resultaten van de onderzoeken en audits zijn besproken met de gemeentesecretaris en concerncontroller. De komst van de nieuwe accountant, Ernst & Young, vraagt nog om nadere afspraken aangaande de vorm en wijze van interne controle. De te maken afspraken zullen input zijn voor het uiteindelijke controleplan 2012. Verder zijn aan de maanden kwartaalrapportages en belangrijkste jaarcyclusproducten in 2011 een oordeel van de financieel adviseur verbonden. Dit oordeel omvat de betrouwbaarheid van de gepresenteerde cijfers en het realiteitsgehalte van de voorgenomen acties.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 61


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 62


4 DE JAARREKENING 2011

4

JAARREKENING 2011 4.1

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De voor de jaarrekening gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn gebaseerd op de verslaggevingvoorschriften van het Besluit Begroting en verantwoording (BBV) en de Verordening ex artikel 212 van de Gemeentewet (de Financiële Verordening Gemeente Breda).

4

In de geconsolideerde cijfers van deze jaarrekening zijn alle tot de Gemeente Breda behorende organisatieonderdelen inclusief de gemeenteraad en de rekenkamer betrokken.

Waardering De activa zijn in beginsel gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Voor materiële vaste activa geldt dat de verkrijgingsprijs, waar van toepassing, is verminderd met ontvangen bijdragen van derden die in directe relatie met het actief staan, subsidies en bijdragen uit reserves. De financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De geleasede activa in het kader van financiële lease worden gewaardeerd op basis van economische waarde, onder schulden wordt de contante waarde van de nog resterende leasetermijnen verantwoord. Operationele lease wordt als huur beschouwd. In uitzonderingssituaties wordt de marktwaarde als waarderingsgrondslag gehanteerd, namelijk wanneer deze voor voorraden en deelnemingen lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Uitgangspunt is dat de materiële vaste activa met economisch nut altijd worden geactiveerd. Investeringen met een maatschappelijk nut worden slechts geactiveerd indien er onvoldoende financiële middelen zijn voor dekking uit reserves of via de exploitatierekening. Hiermee wordt volledig aangesloten op het BBV. Indien investeringen met een maatschappelijk nut worden afgeschreven gelden de termijnen uit de Afschrijvingsverordening. In de door de gemeenteraad vastgestelde Afschrijvingsverordening zijn de geldende afschrijvings termijnen opgenomen. De jaarlijkse afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden in principe lineair bepaald. In uitzonderingssituaties wordt de annuïtaire afschrijvingsmethode gehanteerd, maar dan wordt dat gerechtvaardigd vanuit externe omstandigheden, bijvoorbeeld vanuit een match met rijkssubsidies. In deze Afschrijvings verordening heeft de raad uit praktisch oogpunt bepaald dat investeringen met een aanschafwaarde onder de € 10.000 niet hoeven te worden geactiveerd. De grondvoorraden en onderhanden werken worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs verminderd met al ontvangen verkoopopbrengsten. Voor verliesgevende grondcomplexen is een voorziening gevormd. De gemeente heeft extracomptabel inzichtelijk gemaakt welke winstpotentie aanwezig is voor de complexen die naar verwachting afsluiten met een batig saldo. Winstneming gebeurt op het moment dat de winst daadwerkelijk is gerealiseerd. Vaak zal dat zijn als het complex in financiële zin is afgerond. Tussentijds kan echter ook al winst worden genomen. In dat geval moet ervan uitgegaan kunnen worden dat het deel van de winst dat wordt onttrokken aan de exploitatie en toegevoegd aan de weerstandscapaciteit, ook daadwerkelijk is gerealiseerd. Om dat te bepalen, wordt gekeken naar de boekwaarde, de nog te ontvangen inkomsten uit grondverkopen en de nog te betalen kosten van bouwrijp maken. Criteria zijn ontwikkeld voor het tussentijds nemen van winst van grondexploitaties. De overige kortlopende activa, zoals debiteuren, overige vorderingen en liquide middelen, zijn opgenomen tegen de nominale waarde, verminderd met een voorziening voor oninbaarheid. Kortlopende passiva, zoals crediteuren en overige schulden zijn eveneens opgenomen tegen nominale waarde.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 065


Voorzieningen zijn onderbouwd meteen meerjarenperspectief. In mindere mate geldt dit voor bestemmingsreserves. De algemene reserves dienen als algemeen financieel weerstands vermogen. Op bijzondere waarderingsgrondslagen van specifieke balansonderdelen wordt bij het des betreffende onderdeel in de toelichting op de balans nader ingegaan. Resultaatbepaling De Gemeente Breda hanteert een bestendige gedragslijn als het gaat om de grondslagen voor resultaatbepaling. De lasten en baten worden daarbij toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. De afschrijvingen vinden plaats in overeenstemming met de vigerende Afschrijvingsverordening, waarbij voor rendabele activa geldt dat de eerste afschrijving plaats heeft in het jaar van de investering. Bij onrendabele activa wordt in het jaar van activering niet afgeschreven. Wel wordt in dat jaar de halve omslagrente berekend. Afschrijving vindt eerst in het volgende jaar plaats. Resultaatbestemming De mutaties in reserves waartoe de gemeenteraad bij begroting(swijziging) al heeft besloten, worden pas verantwoord nadat het bruto resultaat volgens de rekening van baten en lasten is bepaald. Het resultaat volgens de rekening van baten en lasten leidt, samen met de mutaties in de reserves waartoe de raad al besloten heeft, tot een nog te bestemmen nettoresultaat. Het nettoresultaat is als afzonderlijke post opgenomen op de balans. De gemeenteraad neemt bij de behandeling van de jaarrekening ook een besluit over de resultaatbestemming.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 066


4.2 BALANS MET TOELICHTING De balans per 31 december 2011 (bedragen x € 1.000)

activa

31 december 2011

Vaste activa

31 december 2010

610.826

Immateriële vaste activa

13

603.815 13

Materiële vaste activa

433.315

405.757

- investeringen met economisch nut

400.187

373.910

- investeringen met maatschappelijk nut Financiële vaste activa

33.128

31.847

177.498

198.045

Vlottende activa

168.768

Voorraden - nog in exploitatie te nemen gronden - gronden in exploitatie

206.169

105.217

138.767

96.566

118.618

8.542

20.371

- onderhanden werk

-135

-590

- magazijnvoorraden

244

368

22.068

22.835

1.086

1.548

20.982

21.287

Vorderingen - vorderingen op openbare lichamen - overige vorderingen Liquide middelen Overlopende activa

1.509

2.451

39.974

42.116

Totaal activa

779.594

passiva

31 december 2011

Eigen vermogen

809.984 31 december 2010

103.201

Reserves

110.724

100.105

109.849

- algemene reserves

34.421

27.789

- bestemmingsreserves

65.684

82.060

3.096

875

Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen

22.462

21.425

Vaste schulden

505.988

512.995

Vlottende passiva

147.943

164.840

Kortlopende schulden

76.856

82.578

Overlopende passiva

71.087

82.262

Totaal passiva

779.594

809.984

Toelichting op de balans: Activa Vaste activa Vaste activa zijn zaken die meerjarig hun nut en waarde behouden. Uitgaven aan deze zaken worden in beginsel geactiveerd en vervolgens gedurende de gebruiksduur afgeschreven ten laste van de rekening van baten en lasten. Er wordt onderscheid gemaakt in immateriële, materiële en financiële vaste activa. Immateriële vaste activa zijn kosten, gemaakt voor onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief. De materiële activa zijn stoffelijk van aard (bijvoorbeeld gebouwen, computers, sportvelden en

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 067


voertuigen). De financiële vaste activa tenslotte omvatten geldleningen, beleggingen en vorderingen op lange termijn. Het verloop van de boekwaarden van de vaste activa was in 2011 als volgt: (bedragen x € 1.000)

Immaterieel

Boekwaarde per 1 januari 2011

Materieel

13

405.757

9

67.615

Financieel

Totaal

198.045

603.815

Bij: vermeerderingen ... Investeringen in het afgelopen jaar ... Verstrekte geldleningen Subtotaal

0

67.624

2.327

2.327

22

473.372

200.372

673.766

9

25.445

165

25.619

Af: verminderingen ... Afschrijvingen ten laste van de rekening van baten en lasten ... Afschrijvingen ten laste van reserves ... Bijdragen van derden

4.087

4.087

10.525

10.525

… Desinvestering ... Ontvangen aflossingen 13

433.315

22.709

22.709

177.498

610.826

Onderstaand worden per onderdeel in het kort de belangrijkste ontwikkelingen in 2011 weergegeven. In hoofdstuk 6 is een overzicht opgenomen van de investeringen in 2011. Immateriële vaste activa De immateriële activa betreffen planontwikkelingskosten en merkrechten.Het activeren van uitgaven in de sfeer van immateriële vaste activa is, gegeven de aard ervan, bewust beperkt. Het uitgangspunt is om deze uitgaven zoveel mogelijk in een keer als kosten te verantwoorden en slechts in uitzonderingssituaties te activeren. Het afschrijven vindt plaats op zo kort mogelijke termijn. Materiële vaste activa Zoals in de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling is verwoord, wordt onderscheid gemaakt tussen investeringen met een economisch nut en investeringen met een maatschappelijk nut. (bedragen x € 1.000)

Specificatie investeringen economisch / maatschappelijk nut:

31 december 2011

Investeringen met een economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut Totaal materiële vaste activa

31 december 2010

400.187

373.910

33.128

31.847

433.315

405.757

Het uitgangspunt is dat de materiële vaste activa met economisch nut altijd worden geactiveerd. Investeringen met een maatschappelijk nut worden slechts geactiveerd indien onvoldoende financiële dekkingsmiddelen beschikbaar zijn om deze in een keer ten laste van reserves of via de exploitatierekening te brengen. Hiermee wordt aangesloten bij de uitgangspunten van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Indien investeringen met een maatschappelijk nut worden afgeschreven gelden de termijnen uit de afschrijvingsverordening.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 068


De materiële vaste activa zijn verder als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)

Specificatie materiële vaste activa

31 december 2011

Gronden en terreinen

31 december 2010

28.903

Woonruimten

26.372

157

173

Gebouwen inclusief ondergrond

224.258

218.958

Infrastructurele werken

110.523

101.769

4.159

4.543

Bedrijfsmiddelen

23.317

19.099

Overige investeringen

41.998

34.843

433.315

405.757

Vervoermiddelen

Totaal materiële vaste activa

Belangrijke investeringen in 2011 zijn gedaan in de brede scholen zoals De Mandt en De Stee, de Viandenlaan en Heuvel. De doorstroming van de Noordelijke Rondweg is verbeterd door de investeringen aan de Oosterhoutseweg en het kruispunt Biesdonk-Nieuwe Kadijk. Door aanleg van een fietsvoorziening langs de Zanddreef is deze route voor fietser veiliger gemaakt. In hoofdstuk 6 wordt verder ingegaan op de investeringen in 2011, de lopende kredieten en de bestedingsplanning van deze kredieten in de komende jaren. Daarnaast is op basis van een uitgebreid onderzoek naar de verspreid liggende gronden en panden een bedrag van € 10,2 miljoen als materiële vaste activa opgenomen in plaats van onderhanden werk (voorraden). Financiële vaste activa De tot de financiële vaste activa behorende vorderingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde en zijn als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)

Specificatie financiële vaste activa

31 december 2011

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

31 december 2010

2.075

5.729

144.646

159.567

16.720

17.061

7.315

8.319

Overige langlopende vorderingen

4.153

4.614

Bijdragen aan activa in eigendom van derden

2.589

2.755

177.498

198.045

Leningen aan woningbouwcorporaties Leningen aan deelnemingen Overige langlopende leningen

Totaal financiële vaste activa

De geactiveerde leningen aan de woningbouwcorporaties zullen in de jaren tot en met 2015 als gevolg van de aflossingsverplichtingen met circa € 15 miljoen per jaar afnemen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 069


Kapitaalverstrekkingen De kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen zijn als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)

Specificatie kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

31 december 2011

31 december 2010

Brabant Water NV

735

735

Bank Nederlandse Gemeenten NV

644

644

1

3.655

Intergas NV Enexis / Essent NV Stadsherstel NV

23

23

204

204

Chassé Theater Beheer NV

227

227

Bredase Investeringsmaatschappij NV (BrIM)

225

225

16

16

2.075

5.729

Rewin Totaal kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Intergas In 2011 is Intergas Energie B.V. overgenomen door Enexis Holding NV voor bruto € 200 miljoen. Deze verkoop leverde voor de Gemeente Breda als aandeelhouder in 2011 een bedrag van € 1,4 miljoen op. Leningen De uitstaande leningen betreffen voornamelijk woningbouwleningen. Hierbij heeft de Gemeente Breda een intermediaire rol. De gemeente heeft leningen aangetrokken bij derden en deze gelden vervolgens onder dezelfde condities doorgeleend aan de woningbouwcorporaties. Leningen aan deelnemingen (bedragen x € 1.000)

Specificatie leningen aan deelnemingen

31 december 2011

Chassé Theater Beheer N.V. Stadsherstel NV Totaal overige leningen aan deelnemingen

31 december 2010

15.573

15.914

1.147

1.147

16.720

17.061

Overige langlopende vorderingen en leningen De overige langlopende vorderingen en leningen bestaan uit: (bedragen x € 1.000)

Specificatie overige langlopende vorderingen en leningen

31 december 2011

31 december 2010

Leningen Gemeentelijke Kredietbank

3.546

4.170

Leningen Sociale Zaken

1.272

1.396

Museum of the Image (MOTI)

2.496

2.753

4.153

4.613

1

1

11.468

12.933

Deposito voormalig Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten (HNG) Overige leningen Totaal overige langlopende leningen en vorderingen

Bijdragen aan activa in eigendom van derden Bijdragen voor de activa in eigendom van derden zijn voornamelijk restauratiesubsidies en bijdragen voor aanpassingen voor mindervaliden in welzijnsaccommodaties.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 070


Vlottende activa Vlottende activa zijn bezittingen waarin het vermogen in principe voor een periode korter dan een jaar is vastgelegd, zoals voorraden, vorderingen en liquide middelen. Voorraden De voorraden en het onderhanden werk zijn als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)

Voorraden

31 december 2011

Nog in exploitatie te nemen gronden

31 december 2010

116.956

Gronden in exploitatie .. Voorziening negatieve planresultaten .. Voorziening grondexploitatie wijkontwikkeling Onderhanden werk

56.176

-64.519

-53.610

-1.192

-800

-135

-590

.. Voorzieningen onderhanden werk Magazijnvoorraden Totaal voorraden

137.222

53.863

0

0

244

368

105.217

138.767

De voorraden betreffen hoofdzakelijk de grondexploitatie. Op de onderhanden grondexploitaties is een verliesvoorziening in mindering gebracht. Voor een nadere toelichting met betrekking tot de grondexploitatie wordt verwezen naar hoofdstuk 5.2 onder taakveld 5 en naar hoofdstuk 3.7.5 (paragraaf grondbeleid). Vooruitlopend op de uitwerking van de begin 2012 door de commissie BBV uitgebrachte ‘Herziene notitie grondexploitaties’ heeft in 2011 een heroriëntatie plaatsgevonden op de verdeling tussen de niet in exploitatie genomen gronden en de in exploitatie genomen gronden. De effecten zijn in bovenstaande specificatie verwerkt. Waardering onderhanden werk grondexploitaties: Elk halfjaar worden de grondexploitaties herzien. Deze herziening vindt plaats binnen vooraf vastgestelde kaders van ondermeer de stedelijke programmering, de kaderbrief grondprijzen en aannames met betrekking tot rente en kosten- en opbrengststijgingen. Bij verwerking van de resultaten wordt aangesloten bij het BBV. Op basis hiervan worden voor verliesgevende grondexploitaties voorzieningen gevormd op het moment dat deze voorzienbaar en onafwendbaar zijn. Wanneer geplande ontwikkelingen geen doorgang meer zullen vinden of eerst op termijn gerealiseerd gaan worden, vindt afwaardering van de gronden naar economische waarde van de verwachte bestemming plaats. Als gevolg van de aanhoudende crisis op de woningmarkt bleek het, voor het derde jaar op rij, noodzakelijk gronden en panden af te waarden en voorzieningen te treffen. Zo moest de voorziening voor verwachte negatieve planresultaten met € 8,5 miljoen worden aangevuld tot totaal € 64,5 miljoen (inclusief rentebijschrijving van € 2,5 miljoen). De dotaties zijn voor € 4,3 miljoen noodzakelijk door bijstelling van de verwachtingen van het Rithmeesterpark en voor € 3,8 miljoen in verband met de gewijzigde ontwikkelstrategie van het Stationskwartier. Na de toevoeging in 2011 zijn de belangrijkste voorzieningen voor negatieve planresultaten: Teteringen

€ 29,8 miljoen

Via Breda

€ 14,6 miljoen

Breda Oost

€ 5,4 miljoen

Gasthuispoort

€ 4,3 miljoen

Rithmeesterpark

€ 4,3 miljoen

In hoofdstuk 3 van dit jaarverslag wordt in de paragraaf Grondbeleid (3.7.5) uitvoerig ingegaan op de ontwikkelingen in 2011 en is een specificatie opgenomen van de voorziening voor negatieve planresultaten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 071


Ten aanzien van een drietal grondexploitaties zijn de volgende uitgangspunten relevant: a. Woonakker De grondexploitatie Woonakker maakt deel uit van uitbreidingslocatie (Vinex) Teteringen. Sinds 1997 zijn diverse deelgebieden inmiddels tot ontwikkeling gebracht of nog in ontwikkeling. In het kader van de stedelijke programmering (‘Koers gezet 2020’) is besloten om Teteringen als belangrijke uitleglocatie te handhaven. Met betrekking tot Woonakkers is toen als uitgangspunt genomen om niet vóór 2020 te starten en ontwikkeling niet uit te zetten (zoals Lijndonk Tervoort), maar te heroverwegen. Als gevolg hiervan is bij de Jaar rekening 2009 een voorziening gevormd voor het verwachte negatieve planresultaat, uitgaande van ontwikkeling na 2020. De heroverweging wordt in 2012 expliciet in de vorm van de vaststelling van de Structuurvisie 2030. Bij de discussie omtrent toekomstige ontwikkellocaties wordt het financiële aspect nadrukkelijk meegewogen. De gemaakte keuzes vanuit de structuurvisie 2030 zullen vervolgens in 2012 worden verwerkt in de financiële ramingen van het Grondbedrijf. b. Bouverijen Met betrekking tot de grondexploitaties Waterakkers, Waterdonken en Bouverijen heeft recent een aanbesteding plaatsgevonden voor een cluster van civieltechnische werken. Het gerealiseerde inschrijvingsbedrag was significant lager dan de in de verschillende grondexploitaties opgenomen budgetten. Vanuit voorzichtigheid en het feit dat de werkzaamheden naar verwachting in 2012 daadwerkelijk zullen zijn uitgevoerd, is ervoor gekozen het verwachte aanbestedingsresultaat gefaseerd tot uitdrukking te brengen in de grondexploitatieopzetten. Dat wil zeggen dat in de jaarrekening 2011 al een deel van de lagere kosten is doorberekend en dat in 2012 op grond van actuele inzichten in de uitvoering duidelijk moet worden welk deel van het aanbestedingsresultaat kan worden geëffectueerd. c. Saval Ten aanzien van de grondexploitatie Saval zijn er in de huidige markt meerdere varianten mogelijk,en op korte termijn wellicht meer realistisch, bijvoorbeeld die waarin de huidige bestemming wordt gerealiseerd via (collectief) particulier opdrachtgeverschap. Aan zo’n variant kan uitvoering gegeven worden binnen de financiële kaders van de huidige grondexploitatie. In 2011 is een uitgebreid onderzoek gedaan naar de verspreid liggende gronden en panden in beheer bij het grondbedrijf. Gebleken is dat een aantal, voor een bedrag van € 10,2 miljoen, ten onrechte in de balans nog waren opgenomen bij het onderhanden werk als niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). In de balans per 31-12-2011 zijn deze objecten toegevoegd aan de materiële vaste activa. Vorderingen Bij de vorderingen zijn de tegoeden per 31 december 2011 met een looptijd van minder dan één jaar opgenomen. De vorderingen zijn als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)

Vorderingen

31 december 2011

31 december 2010

Debiteuren

17.334

..Voorziening dubieuze debiteuren

-1.411

-1.029

Debiteuren verhaal en terugvordering Wwb/BUIG

17.017

16.789

-10.785

-10.897

-87

-37

22.068

22.835

..Voorziening debiteuren verhaal en terugvordering Wwb/BUIG Overige vorderingen Totaal vorderingen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 072


18.010

Het totaal saldo van de vorderingen bedraagt € 22,1 miljoen. Het grootste deel hiervan bestaat uit debiteuren verhaal en terugvordering Wet werk en bijstand (Wwb). Deze debiteuren zijn conform de BBV-voorschriften gewaardeerd. Onder de overige debiteuren bevinden zich vorderingen voor belastingen, bouwleges, afvalstoffenheffing en rioolrechten. Deze post bevat ook een aantal vorderingen als gevolg van subsidierechten voor in het boekjaar uitgevoerde investeringsprojecten. Deze rechten zijn op de desbetreffende activa als bijdragen van derden in mindering gebracht. Met het oog op mogelijke oninbaarheid zijn voor het totaal debiteurensaldo per balansdatum voor € 12,2 miljoen voorzieningen noodzakelijk geacht. Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn opgenomen de kasmiddelen en de tegoeden op de bankrekeningen, inclusief kruisposten. (bedragen x € 1.000)

Liquide middelen

31 december 2011

Kasgelden Banktegoeden Kruisposten Totaal liquide middelen

31 december 2010

79

79

1.241

2.248

189

124

1.509

2.451

Overlopende activa Overlopende activa zijn posten die aan het verslagjaar toegerekend zijn maar waarvan de feitelijke afwikkeling pas in het jaar daarna plaatsvindt. (bedragen x € 1.000)

Overlopende activa

31 december 2010

31 december 2009

Nog te ontvangen posten

36.698

39.539

Vooruitbetaalde bedragen

3.276

2.577

39.974

42.116

Totaal overlopende activa

De nog te ontvangen posten bestaan onder meer uit € 16 miljoen nog te ontvangen compensabele BTW en voor € 2,2 miljoen nog te ontvangen gemeentelijke belastingen. In deze post zit ook voor € 4,1 miljoen overlopende rente van leningen. Dit is het bedrag aan rente opbrengsten dat op 31 december 2011 te vorderen is, maar pas op de vervaldatum van de leningen in 2012 wordt ontvangen. Passiva Aan de passivakant van de balans staan het vermogen en de schulden van de gemeente gerangschikt. Hieronder wordt ingegaan op de verschillende bestanddelen. Eigen vermogen Het eigen vermogen van de gemeente wordt gevormd door de reserves en het rekeningresultaat. Nog te bestemmen resultaat Verderop in dit hoofdstuk Financiële Rekening is een samenvatting gegeven van het ontstaan en de samenstelling van het rekeningresultaat. Over de verdeling van het nog te bestemmen resultaat 2011 (€ 3,1 miljoen) wordt afzonderlijk door de raad besloten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 073


Reserves Onder de reserves vallen enerzijds vermogensbestanddelen die vrij ter beschikking staan en anderzijds delen waarover al een bestedingsbeslissing is genomen. Het verloop van de reserves ziet er voor 2011 als volgt uit: (bedragen x € 1.000)

Boekwaarde Resultaatper bestemming 31-12-2010 2010

Bij

Mutaties met andere reserves

af

Boekwaarde per 31-12-2011

Algemene reserve

27.789

-1.063

9.114

885

-534

34.421

Bestemmingsreserve

82.060

1.938

2.894

21.742

534

65.684

875

-875

110.724

0

12.008

22.627

0

100.105

Nog te verdelen resultaat 2010 Totaal reserves Nog te verdelen resultaat 2010

3.096 103.201

Hieronder zijn de reserves verder uitgesplitst. Het nog te verdelen resultaat 2011 zal na het besluit van de raad over de bestemming, worden toegevoegd aan de algemene- of bestemmingsreserve. Algemene reserve De algemene reserve van Breda wordt als een geheel gepresenteerd. Deze algemene reserve is opgebouwd uit diverse onderwerpen. (bedragen x € 1.000)


Algemene reserve

Bij


af

27.789

-1.063

9.114

26.316

-1.063

9.114


885

-534

34.421

261

-534

33.572

Onderverdeeld in: Algemene reserve Reserve Grondbedrijf Reserve BSW

-115

338

-453

1.588

286

1.302

De toevoegingen aan de algemene reserve bestaan voor € 3,5 miljoen uit vervroegd gerealiseerde bezuinigingen, € 1,3 miljoen uit de verkoopopbrengst van Intergas en € 4,3 miljoen uit bespaarde rente. Voor een totaalbedrag van € 534.000 zijn geoormerkte bedragen ter verder afwikkeling overgebracht naar de exploitatie- en investeringsreserve. De reserve bevat een algemene risicoblokkering van € 18 miljoen en een blokkering van € 18,4 miljoen als buffer voor een aantal berekende en gewogen risico’s. Dit totaal van € 36,4 miljoen wordt momenteel niet gehaald, maar zal in de komende twee jaren door geplande bezuinigings taakstellingen worden gerealiseerd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 74


Bestemmingsreserve De bestemmingreserve bestaat uit de volgende onderwerpen. (bedragen x € 1.000)


Bestemmingsreserve

Bij


af


82.060

1.938

2.894

21.742

534

65.684

Exploitatiereserve

5.987

4.188

1.608

6.162

-90

5.531

Begrotingsreserve

15.719

786

4.445

Onderverdeeld in:

Bedrijfsreserve Investeringsreserve Huisvesting onderwijs Afvalservice Parkeren Riolering Sociale werkvoorziening Fonds maatschappelijke ontwikkeling Armoedebestrijding

1.953

-1.516

187

24.360

1.319

4.694

3.045 481

-481

-546

291

-78

78

1.576

1.469

159

-414

958 586

763 -110

2.691

-616

4.181

-1.000

500

317

2.258

3.439

10.922

3.181

-215

De toelichting op de bestemmingsreserve is hieronder per onderwerp gegeven. In de exploitatiereserve worden bedragen gereserveerd voor exploitatie-uitgaven in komende jaren. Dit kan enerzijds gaan om bedragen waarvan is besloten deze over te hevelen naar een volgend jaar. Anderzijds zijn het gereserveerde middelen, zoals voor Stadsmariniers, die een besteding kennen in meerder jaren. De begrotingsreserve is gevormd om het wegvallen van structurele middelen geleidelijk in het meerjarenperspectief te verwerken. Vanuit deze eenmalige middelen wordt een jaarlijks afbouwende inzet ten gunste van de begroting gebracht. De bedrijfsreserve is bedoeld om schommelingen in de bedrijfsvoering op te vangen. Het alle blokkeringen zijn in 2011 afgewikkeld of vervallen. Er resteert nog een bodemblokkering van € 250.000. De investeringsreserve is gekoppeld aan het meerjareninvesteringsplan (MIP) en is bestemd voor uit te voeren projecten. Deze reserve wordt gevoed uit bij voorjaarsnota/kadernota of begroting beschikbaar gestelde eenmalige middelen.In de exploitatie worden schommelingen van de kapitaallasten opgevangen via de stelpost kapitaallasten. De overschotten of tekorten op deze stelpost kapitaallasten worden met de reserve verrekend.Omdat deze reserve ook de rentecomponent van de kapitaallasten opvangt, wordt rente over het saldo berekend. De reserve huisvesting onderwijs is bestemd om overschotten en tekorten op de investeringsgelden binnen het onderwijsveld te houden. Een deel van deze reserve is in het verleden ingezet voor de opvang van de extra afschrijving van € 5,6 miljoen, als gevolg van een verlaging van de afschrijvingstermijn van 60 naar 40 jaar van de onderwijsgebouwen. Via de reserves voor afvalservice, riolering en parkeren worden overschotten en tekorten binnen deze bedrijfsonderdelen verrekend. Daarmee worden sterke jaarlijkse schommelingen in de tarieven voorkomen. De eerste twee reserves hebben ultimo 2011 geen saldo. De huidige

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 075

195 476

14.361 220

21.609

8.142

Risicoreserve bijstand/Wmo

Overige bestemmingsreserves

250 624

8.142

Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wijkontwikkeling

12.060


5

negatieve stand van de reserve parkeren zal worden betrokken bij de voorstellen voor de resultaatbestemming. Bij de begroting 2012 is door het college toegezegd de reserve WSW te integreren met de algemene reserve BSW. Daarmee vervult deze de bufferfunctie voor de BSW. Bij het voorstel voor resultaatbestemming zal de uitwerking hiervan worden opgenomen zodat na de besluitvorming door de raad de integratie van deze reserves kan worden geëffectueerd. Het Fonds Maatschappelijke Ontwikkeling wordt afgebouwd. Na de afwikkeling van de laatste verplichtingen in 2012 wordt deze reserve opgeheven. De reserve armoedebestrijding is bestemd om financiële gevolgen van de economische crisis op het armoedebeleid op te kunnen vangen. De risicoreserve bijstand/Wmo is gecreëerd bij de invoering van de Wwb (Wet werk en bijstand) en Wmo om een degelijk financieel fundament te hebben. De reserve dient om risico’s en wijzigingen in de uitvoering van de wet op te vangen. Tevens dient de reserve om financiële gevolgen van de economische crisis op het Wwb Inkomensdeel op te kunnen vangen. De reserve Sociale Zaken en Werkgelegenheid is gevormd met de in 2009 vrijgevallen middelen als gevolg van de omzetting van uitgaven naar het Participatiebudget. De reserve is in 2012 en verder nodig om de forse (verdere) bezuinigingen op de verschillende beleidsterreinen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gefaseerd op te vangen. Het beroep op de regelingen blijft, onder andere als gevolg van de economische crisis, nog steeds toenemen. Ook zal een bedrag van 3 x € 150.000 worden onttrokken ten behoeve van nieuwe activiteiten speciaal voor kinderen. De reserve Wijkontwikkeling is gevormd ten behoeve van de financiering van de integrale aanpak volgens het programma Wijkontwikkeling. Daarnaast wordt het programma gefinancierd met subsidies. In het uitvoeringsprogramma Wijkontwikkeling 2010-2014 dat eind 2009 door de gemeenteraad is vastgesteld, zijn alle middelen toegewezen aan de diverse projecten, waaronder de uitvoering van de prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties. Voorzieningen Onder voorzieningen worden verplichtingen en verliezen als gevolg van risico’s opgenomen waarvan de omvang onzeker, maar toch redelijkerwijze in te schatten is. Tevens zijn voor zieningen gevormd voor uitgaven die in een volgend jaar gedaan zullen worden, maar hun oorzaak vinden in of vóór het verslagjaar. (bedragen x € 1.000)

Voorzieningen

Onderhoud gebouwen Personeelsvoorzieningen

31 december 2010

Aanwending

Vrijval

31 december 2011

18.290

7.225

6.171

19.344

2.595

202

253

2.544

540

158

124

574

21.425

7.585

6.548

22.462

Overige voorzieningen Totaal voorzieningen

Dotaties

Hieronder worden de bijzonderheden per voorziening nader toegelicht. Voorziening onderhoud gebouwen De laatste volledige inventarisatie heeft in 2007 en 2008 plaatsgevonden. Daarbij was een traject opgezet van herinspecties en actualisatie van de onderhoudsplanningen voor alle gemeentelijke gebouwen. Dit traject was begin 2009 afgerond. Op basis van toen bekende informatie is een rapportage opgesteld. De conclusie van de rapportage was dat na toepassing van een aantal sturingsmaatregelen sprake was van (in totaal) toereikende onderhoudsvoorzieningen voor de komende 10 jaar (vanaf 2009).

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 76


Ten behoeve van de jaarrekening 2011 heeft een cijfermatige beoordeling plaatsgevonden van de toereikendheid van de voorzieningen. Hierbij geldt als uitgangspunt de huidige stand van de voorzieningen, de in het planmatig onderhoud opgenomen onttrekkingen en de in de begroting voorziene dotaties voor de komende jaren. Uit deze opstelling blijkt dat voor een aantal panden er per 31-12-2011 sprake is van een ontoereikende voorziening. Het betreft culturele instellingen en sportaccommodaties. Dit wordt gecompenseerd door positieve voorzieningen bij andere accommodaties. Eind 2011 is, in vervolg op de gemeentelijke reorganisatie, een nieuwe inventarisatie gestart waarbij voor alle gemeentelijke gebouwen opnieuw een beoordeling zal plaatsvinden. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met een aantal ontwikkelingen zoals reeds gerealiseerde en mogelijke aanbestedingsvoordelen, kwaliteitsniveau`s, de verzelfstandiging van de culturele instellingen, de sluiting en/of gewijzigd gebruik van een aantal accommodaties et cetera. Dit onderzoek zal in de loop van 2012 worden afgerond waarna actuele berekeningen kunnen worden opgesteld voor de toereikendheid voor de periode tot en met 2022. Voor zover noodzakelijk zullen voorstellen worden gedaan voor een herverdeling van het totaal van de onderhoudsvoorzieningen waarbij tevens rekening wordt gehouden met de verzelfstandiging van de culturele instellingen. Uitgangspunt is te komen tot een structureel toereikende onderhoudsvoorziening voor alle gemeentelijke panden. Personeelsvoorzieningen Het totaal van € 2,6 miljoen aan personeelsvoorzieningen bestaat voor € 1,6 miljoen uit pensioenvoorzieningen voor politieke ambtsdragers (Wet Appa) en voor € 0,9 miljoen uit kosten voor voormalig personeel en verlofsparen. De voorziening Appa is geïndexeerd en is evenals de centrale personeelsvoorziening toereikend. Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn in 2011voornamelijk gestegen door een storting in het Parkeerfonds. Vaste schulden Onder de vaste schulden zijn schulden opgenomen met een looptijd van meer dan één jaar. De vaste schulden zijn als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)

Specificatie vaste schulden

31 december 2011

31 december 2010

Onderhandse leningen van: binnenlandse pensioenfondsen en

18.177

24.225

482.498

482.464

4.761

5.681

verzekeringsinstellingen binnenlandse banken overige binnenlandse sectoren

Waarborgsommen Totaal vaste schulden

505.436

512.370

552

625

505.988

512.995

Per ultimo 2011 heeft de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) 53% van de schuld in portefeuille en de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) 40%. De rest is ondergebracht bij algemene banken. Bovenstaande tabel is in overeenstemming met de voorgeschreven indeling in het BBV. Onderstaande tabel geeft aan waar de leningen zijn ingezet.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 077



Specificatie onderhandse leningen

31 december 2011

31 december 2010

Leningen ten behoeve van de eigen financiering

365.968

358.136

Leningen ten behoeve van de woningbouw

134.707

148.553

Subtotaal

500.675

506.689

Overige leningen en langlopende vorderingen: Besluit woninggebonden subsidies

792

1.829

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

1.820

1.703

Prorail

2.149

2.149

Subtotaal

4.761

5.681

552

625

505.988

512.995

Waarborgsommen Totaal vaste schulden

Leningen ten behoeve van de eigen financiering In 2011 is voor nominaal € 35 miljoen aan langlopende leningen vastgelegd. Hiervan is € 20 miljoen in 2011 gestort en wordt € 15 miljoen in 2014 gestort (voorfinanciering). Daarnaast zijn in 2011 twee leningen van elk € 10 miljoen ontvangen die in 2010 contractueel zijn vastgelegd. In 2011 zijn voor € 32 miljoen leningen afgelost. Op de restanthoofdsom van de opgenomen geldleningen wordt in 2012 € 22 miljoen afgelost. Leningen ten behoeve van de woningbouw Bij de woningbouwleningen heeft de Gemeente Breda uitsluitend een intermediaire rol. De gemeente sluit leningen af met derden en leent deze bedragen vervolgens tegen dezelfde voorwaarden door aan de woningbouwverenigingen. Op de restanthoofdsom van deze opgenomen geldleningen zal in 2012 € 19,1 miljoen worden afgelost. Overige leningen en langlopende vorderingen Het onder de post Besluit Woninggebonden Subsidies opgenomen bedrag betreft de contante waarde van de tot en met 2004 afgegeven beschikkingen die uitgevoerd moeten worden. De schuld aan Prorail heeft betrekking op nog af te wikkelen grondaankopen. De vorderingen van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bestaat uit een combinatie van bedragen betreffende de uitvoering van diverse sociale wetten. Waarborgsommen Dit zijn bedragen ingehouden op de koopsommen van onroerend goed. Deze bedragen worden uitgekeerd bij ontruiming c.q. oplevering. Kortlopende schulden De specificatie van de kortlopende schulden is als volgt: (bedragen x € 1.000)

Kortlopende schulden

31 december 2011

Crediteuren Schulden aan publiekrechtelijke lichamen Rekening-courant met niet financiële instellingen

31 december 2010

15.343

17.601

1.545

1.197

98

57

Schulden aan bankinstellingen

59.870

63.723

Totaal kortlopende schulden

76.856

82.578

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 078


Op basis van de raamovereenkomst met de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten heeft de Gemeente Breda een kredietfaciliteit in rekening-courant van maximaal € 50 miljoen. De schuld aan de bankinstelling bestaat uit dagen kasgeldleningen. Overlopende passiva Het totaaloverzicht van de overlopende passiva is als volgt: (bedragen x € 1.000)

Overlopende passiva

31 december 2011

31 december 2010

Te betalen kosten

44.843

52.198

Vooruitontvangen*

26.244

30.064

Totaal overlopende passiva

71.087

82.262

* waarvan jaaroverstijgende subsidies

11.548

18.235


Jaaroverstijgende subsidies

31 december 2010

Toevoegingen

Aanwending

31 december 2011

BDU-uitkeringen/ISV

2.659

1.312

1.347

Wwb werkdeel

5.794

1.701

5.740

1.755

Verbetering luchtkwaliteit

1.228

394

607

1.015

Jeugd

2.732

621

860

2.493

Overige subsidies

5.822

2.972

3.856

4.938

18.235

5.688

12.375

11.548

Totaal overlopende subsidies

In een afzonderlijke bijlage (7.3) is een specificatie opgenomen van de jaaroverstijgende subsidies. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Gewaarborgde geldleningen (bedragen x € 1.000)

Gewaarborgde geldleningen

31 december 2011

Geldleningen voor het verkrijgen/ verbeteren van woningen Waarborgfonds sociale woningbouw Overige leningen Totaal gewaarborgde geldleningen

31 december 2010

1.632

1.460

1.338.774

1.337.233

13.628

16.977

1.354.034

1.355.670

Bij de geldleningen voor het verkrijgen/verbeteren van woningen en bij de overige leningen staat de gemeente 100% garant. Bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw heeft de gemeente een achtervangpositie. De leningen die de gemeente rechtstreeks verstrekt heeft aan de woningbouwcorporaties zijn ook onder garantie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw gebracht (€ 135 miljoen). Deze leningen zijn in de balans verantwoord. Het aantal verstrekte garanties door de gemeente Breda is al jaren zeer beperkt (zie post overige leningen in bovenstaande tabel). Dit is mede dankzij landelijk opererende garantiefondsen die op specifieke beleidsterreinen garantiestellingenverlenen en daarmee een goed alternatief zijn voor directe gemeentegaranties. Voorbeelden zijn het Waarborgfonds Sociale Woningbouw,

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 079


Stichting Waarborgfonds Sport, Waarborgfonds Eigen Woningen, Waarborgfonds voor de Zorgsector en het Nationaal Restauratiefonds. De belangrijkste uitgangspunten van het gemeentelijke garantiebeleid zoals het eisen van afdoende zekerheden en het voldoen aan de ‘Balkenende-norm’ bij het verstrekken van garanties, staan niet ter discussie. Verkoop Essent Met de verkoop in 2009 van het Productie- en Leverings Bedrijf van Essent aan RWE heeft de Gemeente Breda een belang gekregen in een viertal B.V.’s welke ter zekerheid dient van mogelijke claims, voortvloeiende uit de transactie of rechtshandelingen van de verkoop. In de komende tien jaar zullen deze claims afgewikkeld worden en zullen hier opbrengsten uit voortvloeien voor de gemeente. Gezien de onzekerheid omtrent de hoogte en het tijdstip van de uiteindelijke opbrengsten (welke naar de huidige inzichten geschat worden op circa € 400.000) zijn deze niet als vordering in de balans verwerkt. Verkoop Intergas In 2011 heeft Intergas haar netwerkbedrijf verkocht aan Enexis. Van de verkoopopbrengst van ruim € 100 miljoen is reeds een bedrag van € 80 miljoen uitgekeerd aan de aandeelhouders. Een restant van € 20 miljoen is in depot (escrowregeling) geplaatst om hieruit de aan de koper afgegeven garanties en vrijwaringen te kunnen voldoen. Indien tot en met juni 2012 geen claims van formaat door Enexis zijn ingediend zal een bedrag van € 15 miljoen (aandeel Breda ca. € 960.000) worden uitgekeerd. Het restant van de laatste € 5 miljoen (aandeel Breda ca. € 320.000) zal pas over een termijn van 7 tot 8 jaar vrijvallen als de termijn van alle garanties is vervallen. Gezien de onzekerheid over de hoogte van de uiteindelijke vorderingen zijn deze niet in de balans verwerkt. Vakantiegelden, nog op te nemen verlofuren, overuren en ADV-spaarcontracten Voor de opgebouwde aanspraken van werknemers op vakantiegeld is geen voorziening gevormd. Evenmin voor de nog op te nemen reguliere verlofuren. De verplichtingen zijn wel per organisatieonderdeel in beeld. Per balansdatum is er voor een bedrag van € 3,2 miljoen aan vakantiegeld opgebouwd. Deze verplichting zal in mei leiden tot uitbetaling. FPU 58+ regeling In 2005 hebben 136 medewerkers gebruik gemaakt van de 58+ FPU-regeling. De door de gemeente te verstrekken aanvulling op de FPU-regeling van het ABP is verwerkt in de meerjaren begroting en bedraagt

voor de resterende jaren 2012 en 2013 respectievelijk

€ 0,8 miljoen en € 0,1 miljoen. Langlopende contracten De bedragen, gemoeid met langlopende contracten zoals huur, lease, onderhoud, leveringen en diensten zijn per directie bekend, maar niet in het totaal geconsolideerd. Verplichtingen uit lopende projecten en kredieten De lopende kredieten en het investeringsplan geven een indicatie van de middellange en lange termijn verplichtingen. Voor deze verplichtingen is financiële dekking aanwezig. CAO-ontwikkelingen Tijdens het opstellen van het jaarverslag waren de onderhandelingen over een nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren nog in volle gang. De oude CAO is verlopen op 31 mei 2011. Er is nog geen duidelijkheid over een mogelijke nabetaling 2011.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 080


4.3 TOTAALBEELD TAAKVELDEN MET TOELICHTING Algemeen In hoofdstuk 5 van dit jaarverslag wordt uitvoerig ingegaan op de inhoudelijke en financiële verantwoording van de programma`s, projecten en de taakvelden. In dit hoofdstuk `De Financiële rekening` is een verkorte weergave gegeven van de exploitatieonderdelen, reserves en investeringen zoals opgenomen binnen de taakvelden. Exploitatie Het totaal van de taakvelden en de algemene middelen vormt het totaal van de begroting. Onderstaand wordt een financieel beeld gegeven van de taakvelden. (bedragen x € 1.000)

Totaaloverzicht per taakveld

1

Lasten en baten uit reserves Totaal



-22.817

-26.493

75.533

51.943

-23.590

2.903

1.742

1.790

-

1.735

1.735

-55

-21.075

-24.703

75.533

53.678

-21.855

2.848

-40.844

-26.343

45.408

18.832

-26.576

-233

-

502

502

502

1.696

-39.148

-26.343

45.408

19.334

-26.074

269

431

-1.294

51.687

51.477

-210

1.084

-150

1.294

-

286

286

-1.008

281

-

51.687

51.763

76

76

-13.867

-13.565

17.229

3.529

-13.700

-135

-

-

-

-

-

-

-13.867

-13.565

17.229

3.529

-13.700

-135

-26.647

-5.465

66.083

48.724

-17.359

-11.894

152

1.993

-

1.371

1.371

-622

-26.495

-3.472

66.083

50.095

-15.988

-12.516

-54.622

-58.066

68.275

13.408

-54.867

3.199

2.267

915

-

916

916

1

-52.355

-57.151

68.275

14.324

-53.951

3.200

Stortingen in en onttrekkingen uit reserves Totaal Economische zaken en Grondbedrijf Lasten en baten Stortingen in en onttrekkingen uit reserves Totaal 6

saldo

Culturele instellingen Lasten en baten

5

baten

Bredase Samenwerkende Bedrijven Stortingen in en onttrekkingen

4

lasten

wijziging)

Buitenruimte Stortingen in en onttrekkingen

3

saldo rekening 2011 t.0.v. begroting

jaarrekening 2011

Stadsbedrijven Stortingen in en onttrekkingen

2

saldo begroting 2011 (na

saldo jaarrekening 2010

Maatschappelijke Ontwikkeling Lasten en baten Stortingen in en onttrekkingen uit reserves Totaal

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 081


Totaaloverzicht per taakveld

7


Totaal

16.482

2.994

-13.488

-2.426

638

-

-

805

805

805

-14.800

-11.062

16.482

3.799

-12.683

-1.621

-15.458

-14.498

30.141

15.575

-14.566

-68

-

-

-

-

-

-15.458

-14.498

30.141

15.575

-14.566

-68

-59.509

-48.355

129.428

83.242

-46.186

2.169

114

2.208

500

166

-334

-2.542

-59.395

-46.147

129.928

83.408

-46.520

-373

-21.950

-22.793

25.098

3.025

-22.073

720

-

-

-

-

-

-

-21.950

-22.793

25.098

3.025

-22.073

720

-4.890

-5.097

8.194

669

-7.525

-2.428

2.769

2.409

-

4.847

4.847

2.438

-2.121

-2.688

8.194

5.516

-2.678

10

235.973

221.976

221

232.838

232.617

10.641

31.284

446

9.900

10.391

491

45

Totaal

267.257

222.422

10.121

243.229

233.108

10.686

Totaal lasten en baten

-39.638

-11.055

533.779

526.256

-7.523

3.532

40.512

11.055

10.400

21.019

10.619

-436

874

0

544.179

547.275

3.096

3.096

Sociale zaken Lasten en baten Stortingen in en onttrekkingen uit reserves Totaal Bestuur, bestuursondersteuning en veiligheid Lasten en baten Stortingen in en onttrekkingen uit reserves Totaal Project- en programmamanagement Lasten en baten Stortingen in en onttrekkingen uit reserves Totaal

12

saldo

-11.062

uit reserves

11

baten

-15.438

Stortingen in en onttrekkingen

10

lasten

wijziging)

Publiekszaken Lasten en baten

9

saldo rekening 2011 t.0.v. begroting

jaarrekening 2011

Ruimtelijke Ontwikkeling Stortingen in en onttrekkingen

8

saldo begroting 2011 (na

saldo jaarrekening 2010

Algemene baten en lasten Lasten en baten Stortingen in en onttrekkingen uit reserves

Totaal mutaties in reserves Totaal

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 082


In onderstaande grafiek wordt een beeld gegeven van de uitgaven in de diverse taakvelden. Wat heeft het gekost in 2011 Stadsbedrijven (€ 76 miljoen = 14,3%) Buitenruimtebeheer (€ 45 miljoen = 8,5%) BSW (€ 52 miljoen = 9,8%) Culturele instellingen (€ 17 miljoen = 3,2%) Econ. Zaken en Grondbedrijf (€ 66 miljoen = 12,4%) Maatschappelijke Ontwikkeling (€ 68 miljoen = 12,8%) Ruimtelijke ontwikkeling (€ 16 miljoen = 3%) Publiekszaken (€ 30 miljoen = 5,6%) Sociale Zaken (€ 129 miljoen = 24,2%) Bestuur en veiligheid (€ 25 miljoen = 4,7%) Project en programmaman. (€8 miljoen = 1,5%) Algemene baten en lasten (€ 0 miljoen = 0 %) 0

20

40

60

80

100

De ontvangsten van de gemeente komen uit diverse bronnen. Hiervan is het gemeentefonds met € 189 miljoen de belangrijkste inkomstenbron. In onderstaande grafiek een globaal beeld waar het geld in 2011 vandaan is gekomen. Waar kwam het geld in 2011 vandaan?

g a b c d e f g

a

f

Gemeentefonds (€ 189 miljoen = 35,9%) Onroerende Zaak Belasting (€ 29 miljoen = 5,5%) Afvalstoffen en riolering (€ 39 miljoen = 7,4%) Tarieven (€ 17 miljoen = 3,2%) Grondexploitatie (€ 44 miljoen = 8,4%) Bijdragen rijk en derden (€ 143 miljoen = 27,2%) Overige inkomsten (€ 65 miljoen = 12,4%)

b e

d

c

Rekeningresultaat 2011 Het jaar 2011 was het derde jaar op rij dat als gevolg van de aanhoudende crisis op de woningen kantorenmarkt (aanvullende) voorzieningen moesten worden getroffen in verband met negatieve planresultaten bij de grondexploitaties. In 2011 voor een totaalbedrag van € 8,5 miljoen (stationskwartier € 3,8 miljoen, Rithmeesterpark € 4,3 miljoen en diverse overige € 0,4 miljoen). In 2011 is verder het onderzoek afgerond naar de verkoopbaarheid van losliggende gronden en diverse panden. Uit dit onderzoek is gebleken dat voor € 2,4 miljoen afboekingen moesten plaatsvinden. De exploitatie van panden en gronden en bedrijfsvoering leverde daarnaast een verlies op van € 2,6 miljoen. Positieve grexen en (tussentijdse) winstnemingen konden de verliezen voor slechts € 0,96 miljoen compenseren. In totaal was het resultaat van het grondbedrijf in 2011 € 12,6 miljoen negatief. Dat ondanks de grote verliezen in de grondexploitaties het jaar 2011 met een resultaat van € 3,1 miljoen positief kon worden afgesloten is vooral te danken aan eenmalige meevallers. Onderstaand een overzicht van de bijzondere en incidentele resultaten 2011.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 083


120

140


Bijzondere en incidentele resultaten 2011

Lasten

Baten

Resultaat

Lasten

Baten

Resultaat


Bij de taakvelden

Stadsbedrijven Hogere opbrengst papierprijs afvalstoffen

1.500V

Nog niet volledig realiseren taakstelling

286N

welzijnsaccommodaties (sluiting in 2012) Verstrekking en ontvangen subsidie binnenklimaat onderwijsaccommodaties

1.500V 286N

1.169N

1.169V

0

2.500N

2.500V

0

Buitenruimte Hogere omzet projecten (zowel lasten als baten) Hogere omzet sleuven en lasgaten (zowel lasten als baten)

800N

800V

0

Hogere omzet ingenieursbureau buitenruimte

600N

1.100V

500V

Economische Zaken en Grondexploitatie Treffen voorzieningen verliesgevende grondexploitaties

8.536N

8.536N

Afboekingen panden en gronden

2.407N

2.407N

Positieve grondexploitaties en winstnemingen Grondexploitaties opgenomen in onderhanden werk

6.084V

958V

958V

8.694N

2.610N

Maatschappelijke Ontwikkeling Participatie op basis van geactualiseerde

1.070V

uitvoeringsparagraaf informele zorg Participatie Geschikt Wonen voor Iedereen

1.070V

295V

Participatie terugvordering subsidiesvoorgaande jaren

295V 440V

440V

Publiekszaken Diverse activiteiten in kader van Businesscase

1.080V

dienstverlening Extra (eenmalige ontvangsten) bouwleges

1.080V 760V

760V

5.700V

0

Sociale Zaken Hogere kosten re-integratietrajecten

5.700N

Hogere uitgaven jeugdwerkeloosheid

750N

750V

0

Kosten Inburgering vorige GSB-periode

650N

650V

0

1.300V

3.295V

1.500N

1.500N

Lagere kosten inburgeringstrajecten

1.700V

Lagere kosten en hogere opbrengsten Wmo-voorzieningen

1.995V

Lagere onttrekking uit reserve in verband met lagere kosten Wmo Restant taakstelling arbeidsparticipatie

1.700V

1.000N

1.000N

Voorziening grondexploitatie (wijkontwikkeling) Heuvel

318N

318N

Haagse Beemden 40+ wijken (budget naar 2012)

218V

218V

Project- en programmamanagement

Algemene baten en lasten Aanpassing Gemeentefondsuitkering voorgaande jaren Doorberekening Veiligheidsregio kosten Brand Chemiepack Realisatie eerdere bezuiniging servicebedrijf Renteontwikkelingen In 2011 geanticipeerd op rijksbezuiniging, die echter nog niet doorgevoerd zijn Niet gerealiseerd deel takendiscussie 2011 Totaal

p 084

1.500V

227V

227V

700V

700V

2.200V

2.200V

2.125V

2.125V

900N

900N

8.149N Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

1.500V


9.160V

1.011V

Om een compleet beeld te krijgen van de oorzaken van de in dit hoofdstuk genoemde bijzondere c.q. incidentele baten en lasten wordt verwezen naar de taakvelden in hoofdstuk 5. Overige resultaten Naast de bijzondere/incidentele baten en lasten zijn de resultaten over 2011 in grote lijnen als volgt te verklaren. (bedragen x € 1.000)

overige resultaten

Lasten

Baten

Resultaat

Stadsbedrijven Lagere kwijtschelding afvalstoffen dan verwacht Hogere kosten kapitaallasten en onttrekking hiervoor uit reserves

300V 606N

507V

99N

655V

655V

588V

190V

778V

1.672N

786V

886N

292N

28N

320N

975V

975V

Hogere huuropbrengsten onderwijs- en sportaccommodaties Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering

300V

Buitenruimte Diverse hogere lasten en baten beheer buitenruimte Idem riolering Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering BSW-bedrjiven Hogere inkomsten werkbedrijf Hogere omzet leer-werkbedrijf

2.609N

Lager beroep op reserves Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering

1.179V

1.179V

2.491V

118N

1.008N

1.008N

123N

146V

23V

269N

134V

135N

146V

67N

79V

550N

550V

0

342V

342N

0

Culturele instellingen Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering Economische zaken en Grondbedrijf Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering Maatschappelijke Ontwikkeling Hogere lasten en baten in kader van %regeling kunst in de openbare ruimte Niet volledig uitnutten specifieke uitkering OAB ten behoeve van Jeugd en onderwijs Nog niet volledig besteden middelen Centrum voor jeugd en Gezin

721V

721V 120V

Lagere bijdrage GGD

120V

Terugbetaling regionale ambulancevoorziening

105V

Divers overige posten waaronder bedrijfsvoering

646V

197N

449V

1.840V

1.840N

0 130N

105V

Ruimtelijke Ontwikkeling Doorschuiven besteding middelencultureel erfgoed naar 2012 Eenmalige afschrijving wonen ten laste van reserves

660N

530V

Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit

667N

667V

Afboeking niet verhaalbare kosten

300N

Divers overige posten waaronder bedrijfsvoering

0 300N

1.608N

417V

1.191N

415N

490V

75V

2.000V

4.000N

2.000N

305N

322V

17V

Publiekszaken Hogere lasten en baten voor verstrekken documenten etc. Correctie administratieve wijziging beroep op algemene reserve in het kader van bouwleges Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 085


overige resultaten

Lasten

Baten

Resultaat

Sociale zaken Tekort op rijksbudget Wet werk en Bijstand (wet Buig)

3.300N

Lagere kosten bijzondere bijstand

3.300N

327V

Lagere kosten/hogere opbrengsten schuldhulpverlening

327V

59V

Lagere onttrekking uit reserve armoedebestrijding

439V

498V

1.043N

1.043N

Lagere kosten diverse uitkeringen/ voorzieningen

1.369V

269N

1.100V

Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering

15N

435N

450N

Bestuur, Bestuursondersteuning en Veiligheid Lagere pensioenkosten voormalige wethouders

159V

Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering

255V

306V

561V

159V

548N

548V

0

1.890N

1.890V

0

162V

52N

110V

3.842V

123V

3.965V

510V

359V

869V

Subtotaal

2.338N

4.423V

2.085V

Incidentele en bijzondere resultaten

8.149N

9.160V

1.011V

10.487N

13.583V

3.096V

Programma- en projectmanagement Hogere kosten afschrijving en onttrekking uit investeringsreserve Hogere kosten wijkontwikkeling en onttrekking uit wijkontwikkelingsfonds Diverse overige posten waaronder bedrijfsvoering Algemene baten en lasten Lagere kosten bedrijfsvoering servicebedrijf Diverse overige lagere kosten/ hogere opbrengsten Overige (diverse taakvelden)

Totaal

Mutaties in reserves Hieronder is een totaalbeeld gegeven van de werkelijke mutaties in reserves in de taakvelden ten opzichte van de in de Begroting 2011 geraamde mutaties. (bedragen x € 1.000)

Begroting 2011 Storting

Mutaties in reserves

11.288

Per saldo gemuteerd

11.055

Jaarrekening 2011

onttrekking

22.343

Storting

12.008

onttrekking

Jaarrekening 2010 Storting

22.627

10.619

10.322 40.511

Bij de taakvelden is een toelichting gegeven op de verschillen tussen de geraamde en de werkelijke mutaties. De belangrijkste verschillen zijn ontstaan bij de grondexploitatie en investeringen, waarvan de afschrijving ten laste komt van de investeringsreserve. Investeringen De presentatie van de investeringen kent per taakveld dezelfde vorm als in de Cost-to-complete rapportage. Hierdoor ontstaat een beeld van de activiteiten die zijn uitgevoerd in het afgelopen jaar en welke investeringsprojecten in de komende jaren nog moeten worden afgewikkeld. In hoofdstuk 6 van dit jaarverslag wordt ingegaan op de ontwikkeling van het meerjareninvesteringsprogramma. Voor het complete beeld van de financiële rekening is hieronder het totaal van de investeringen genoemd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 086


onttrekking

50.833


totaaloverzicht per taakveld

1 Stadsbedrijven

beschikbaar kre diet 2011

werkelijke vrijval uitgaven verschui2011 ving

nog af te wikkelen

cost to complete

In de jaren 2012

2013

2014 e.v.

107.289

31.485

345

75.459

-923

38.612

27.241

8.683

20.432

12.140

580

7.712

6.815*

14.026

90

411

3 BSW

1.126

893

233

233

4 Culturele instellingen

1.025

448

577

577

10.909

2.026

8.883

6.493

1.125

1.265

12

843

2 Buitenruimte

5

Economische zaken en Grondbedrijf

6 Maatschappelijke Ontwikkeling

489

311

10.916

7.275

8 Publiekszaken

3.789

730

9 Sociale zaken

1.117

152

9.418

1.312

3.361

650

169.871

57.422

7 Ruimtelijke Ontwikkeling

10 11

178 -549

-4.190 3.059

178 3.460**

2.188

901

596

298

298

8.106

8.029

481

2.230

2.230

1.226

111.223

369

30

6.795

Bestuur, bestuursondersteuning et cetera. Project- en programmamanagement

12 Algemene baten en lasten/SSC Totaal

* Waarvan € 6.810 wordt gedekt uit de jaarschijven van het gemeentelijk rioleringsplan ** Betreft het in februari 2012 reeds gevoteerde krediet voor de Biomassacentrale

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 087


9.382

79.659

77

28.545

12.401

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 088


4.4 CONTROLEVERKLARING CONTROLEVERKLARING van de onafhankelijke accountant

Aan: de Gemeente Breda Verklaring betreffende de jaarrekening

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2011 van Gemeente Breda gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de programmarekening over 2011 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SiSa-bijlage. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Breda is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 089


De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 2 lid 7 BADO is deze goedkeuringstolerantie door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 12 februari 2009 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de Gemeente Breda een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2011 als van de activa en passiva per 31 december 2011 in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2011 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder de Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

Eindhoven, 17 april 2012 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. M.H. de Hair RA

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 090


5 DE PROGRAMMA’S, PROJECTEN, TAAKVELDEN

5

DE PROGRAMMA’S, PROJECTEN EN TAAKVELDEN 5.1 INLEIDING In dit hoofdstuk wordt inzicht gegeven in de beleidsverantwoording en de financiële verantwoording. Er is geen sprake van een hiërarchie tussen en binnen de programma`s, de belangrijkste projecten en de taakvelden. Het onderscheid tussen de drie onderdelen heeft vooral te maken met de wijze van aansturing en het beslag op de financiële middelen. De bestuurlijke aandacht

5

zal voor programma’s en projecten, vanwege de complexiteit, groter zijn dan voor de taakvelden. De autorisatie door de raad van de begroting en de wijzigingen hierop gebeurt op basis van de taakvelden. De cijfers genoemd bij programma`s en projecten zijn uitsluitend van informatieve aard waarbij is aangegeven onder welk taakveld de baten en lasten zijn geautoriseerd.

5.2 DE BELEIDSVERANTWOORDING 5.2.1

DE BELEIDSVERANTWOORDING PROGRAMMA'S

De beleidsverantwoording bestaat uit een aantal programma’s, de belangrijkste projecten en taakvelden. In het eerste gedeelte van dit hoofdstuk worden de programma’s weergegeven. De programma`s worden gekenmerkt door activiteiten die veelal meerdere doelen beogen, verschillende activiteiten en projecten kunnen omvatten en waar meerdere interne en externe disciplines bij zijn betrokken. Die disciplines moeten samenwerken om de doelstellingen te realiseren. Een voorbeeld hiervan is het programma Wijkontwikkeling waarbij volkshuisvesting, milieu, onderwijs, economie en welzijn op elkaar worden afgestemd om te komen tot de ontwikkeling van Heuvel, Hoge Vucht, Doornbos en Linie en Driesprong. Verder zijn programma’s voorzien van een tijdsindicatie. De programma’s in deze jaarrekening zijn gelijk aan de in de Begroting 2010 opgenomen programma`s. Bij de programma’s is waar mogelijk ook financiële informatie opgenomen. De financiële gegevens geven daarmee een integraler inzicht in de programma’s dan voorheen het geval was. De financiële informatie betreft overigens alleen de direct aan de programma’s gerelateerde informatie. Deze informatie is dan ook een afgeleide van de informatie van de taakvelden en is hier additioneel weergegeven.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 093


PROGRAMMA 1 | WIJKONTWIKKELING

A) Programmaomschrijving Wijkontwikkeling richt zich op die wijken die extra aandacht nodig hebben om de doelstellingen uit de gemeentelijke visies te realiseren. Dit betekent tot en met 2011 dat het programma Wijkontwikkeling de vijf hoofddoelen uit de drie gemeentelijke visies nastreeft: in Breda is het (1) goed toeven, alle bewoners krijgen de kans om (2) te groeien en kunnen (3) meedoen. Bredanaars zijn (4) gezond en zorgzaam. Ze wonen in een (5) aantrekkelijke en concurrerende woonomgeving, waar ze elkaar ontmoeten en samenleven. In die wijken waar het realiseren van deze doelen niet vanzelf gaat, ondersteunt het programma Wijkontwikkeling en wordt samengewerkt met de andere stakeholders, zoals de bewoners en de drie Bredase woningcorporaties. De wijken Hoge Vucht, Doornbos en Linie, Heuvel en Driesprong zijn aangewezen als wijkontwikkelingswijken. Het programma Wijkontwikkeling beschrijft de aanpak per wijkontwikkelingswijk. Daarin wordt recht gedaan aan de specifieke kenmerken van een wijk, aan afspraken uit het verleden, aan de spelers in het veld en de fase van wijkontwikkeling. Ook in @Breda heeft Wijkontwikkeling een belangrijke plaats. Op basis van de uitkomsten van de Stedelijke herprogrammering en de nieuwe uitkomsten van de wijkmonitor heeft een stategische heroriëntatie plaatsgevonden. Waar kan de verbreding plaatsvinden en waar kan de Wijkontwikkeling wellicht beëindigd worden zijn dan twee belangrijke vragen. De uitwerking van deze heroriëntatie wordt vastgelegd in Wijkontwikkeling 3.0 dat in het voorjaar van 2012 verschijnt. In de Voorjaarsnota 2011 “Bred@ verdient het” zijn er, naast het besluit tot verbreding van de wijkontwikkeling naar de wijken Tuizigt/ Haagpoort en de zuidelijke rand van Haagse Beemden, uitgangspunten geformuleerd voor een nadere uitwerking van de wijkontwikkeling. De aanpak dient meer gefocust te worden en door samenbrengen van activiteiten en budgetten op het gebied van jeugd- en onderwijsbeleid, onderhoud buitenruimte, veiligheid, economisch beleid en participatie kunnen ontwikkelingen in een versnelling komen. Bij besteding van veiligheidsgelden wordt de koppeling gelegd met wijkontwikkeling. In ‘Bred@ verdient het’ is tevens een paragraaf Groen@Breda opgenomen. Het gaat om de instandhouding en verbetering van een schone, hele en veilige openbare ruimte die door gebruikers gewaardeerd wordt en waar zij zich verantwoordelijk voor voelen. Een openbare ruimte die zo is ingericht dat deze maximaal gedeeld kan worden, herkenbaar is en duurzaam. Deze openbare ruimte is basisvoorwaarde. Daar waar er knelpunten zijn wordt er samen met bewoners en andere partijen verbetering aangebracht. In december 2011 heeft de gemeenteraad het besluit genomen de bevindingen en de aanbevelingen uit het Rekenkamerrapport Wijkontwikkeling over te nemen en het college de opdracht te geven de aanbevelingen uit te voeren. Deze opdracht wordt gerealiseerd met de oplevering van wijkontwikkeling 3.0 (Burgerkr@cht) dat in het voorjaar van 2012 wordt aangeboden aan de raad.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat hebben we bereikt?) De vijf beoogde maatschappelijke effecten zijn vertaald in specifiekere doelen. Per doel zijn indicatoren benoemd en is aangegeven welke bewegingsrichting ze moeten volgen: toenemen of afnemen. Jaarlijks verschijnt aan het einde van het jaar een Wijkmonitor waarin deze trend zichtbaar moet worden. Op basis daarvan kan de beleidsinzet c.q. de activiteiten met bijbehorende indicator per wijk nauwkeuriger worden aangegeven. De uitwerking hiervan wordt vastgelegd in het programma Wijkontwikkeling. Bij begrote score zijn de volgende zaken opgenomen: de uitkomst van de meest recente wijkmonitor, de gewenste trend ('>' hoger/toename, '<' lager/afname of '=' gelijk) en het Bredaas gemiddelde dat als het gewenste streefcijfer geldt. Op dit moment wordt er gewerkt aan een

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 094


'benchmark' met vergelijkbare wijkontwikkelingswijken in het land om de gewenste score meer realistisch in te kunnen vullen. Bij de Hoge Vucht, Doornbos en Linie is steeds de laagste buurtscore genomen (van een van de buurten die hieronder valt), in het geval een buurt hoger dan het Bredaas gemiddelde scoort is dit gemeld. De Wijkmonitor wordt jaarlijks uitgevoerd, waarvan éénmaal per twee jaar uitgebreid, In 2011 zijn derhalve niet alle waarden beschikbaar. Beoogd maatschappelijk effect

Te behalen doelstelling

Activiteiten in 2011

Indicator omschrijving

Begrote score

mate van realisatie

Hoge Vucht, Doornbos en Linie 1 Goed toeven, Verbetering van de leefbaarheid zonder leefbaarheid zorgen

* Alle projecten dragen bij aan het Rapportcijfer Leefbaar > 6,2 versterken van de leefbaarheid. In het heid (Bredaas gemiddelde: bijzonder noemen we: 7,2) (2009)

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor

• Hart voor je Buurt (HvjB)

Project eind 2011 afgerond in lijn met de gemeentebrede beleidswijziging ten aanzien van burgerparticipatie

• Werk aan de wijk (WadW); Zwerfvuilbrigade

WadW zwerfvuilbrigade is actief en blijft dat ook in volgende jaren Buurtservicedienst zorgt voor snelle doorgeleiding van gemelde klachten en - opruimtroepers (kinderen met hun ouders) helpen mee met het opruimen van de wijk, samen met Thuis Op Straat (TOS) en Grote Broer Rapportcijfer woonomgeving

>6,2 (Bredaas gemiddelde: 7,2)

Masterplan Openbare Ruimte (OR):

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Masterplan OR is getemporiseerd in verband met herijking Wijkontwikkeling 3.0. In 2011 is gerealiseerd: * Voorlopig Ontwerp Lelystraat; uitvoering 2012 Start gemaakt met Lokerenstraat / Oostmallestraat

Pleinenproject Edisonplein; • Herinrichting afgerond; • Maatregelen sociaal/fysiek/ veiligheidsbeheer uitgevoerd. Verbetering van het levensloop bestendig woningaanbod: Gedifferentieerder * ‘Ik blijf in mijn wijk wonen’ en woonmilieu ‘wonen en zorg’. Verbetering wooncarrière van jong tot oud in de buurt •• Appartementen voor mensen met een zorgindicatie: oplevering appartementen eind 2011

Pleinenproject Edisonplein afgerond

Rapportcijfer kwaliteit woning


Ik blijf in mijn wijk wonen: 66 woningen opgeleverd. Buitenruimte in 2012 gereed Wonen en zorg: maatschappelijke plint en 30 zorgappartementen gerealiseerd IWOP •• haalbaarheidsonderzoek brede school gereed in 2012 •• voorbereiding herijking IWOP uitgevoerd •• deelplan 2b bestemmingsplan gereed , start bouw gepland juli 2012

•• Integraal uitvoeringsplan (IWOP) Geeren Zuid: uitvoering deelplan 2b / Hendrik Berlage straat

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 095



Beoogd maatschappelijk effect




Indicator woning voorraad

Begrote score

>-41 (Bredaas gemiddelde: -4)

mate van realisatie

2010: -39 Bernard de Wilde fase C niet gestart, in verband met koerswijziging Wonen Breburg. Start wordt pas na 2012 verwacht.

•• Bernard de Wilde, fase C: uitvoering bouw

••‘Ik blijf in mijn wijk wonen’ en ‘Wonen met Zorg’ Appartementen voor mensen met een zorgindicatie: oplevering appartementen eind 2011

Zie eerder

•• Integraal uitvoeringsplan Geeren Zuid: uitvoering deelplan 2b / Hendrik Berlage straat

Zie eerder

•• Wisselslagterrein: bij succesvolle afronding haalbaarheidsonderzoek eind 2010, afronding SOK eind 2011

Herontwikkeling Wisselslagterrein ligt volledig stil. De ontwikkelaar heeft niet aan randvoorwaarden voldaan en termijn om nieuw voorstel in te dienen is verstreken. Momenteel worden mogelijkheden onderzocht van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO).

Beter samenleven

Indicator sociale cohesie


•• Vrouwenstudio’s; 2 vrouwenstudio’s actief; 1150 deelnemers per vrouwenstudio per jaar

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Vrouwenstudio’s: aantal deelnemers is in subsidievoorwaarden vastgesteld op 220 vrouwen. Dit aantal is in 2011 bereikt

•• Lusten en Lasten ronde 2009 uitgevoerd. Ronde 2011 in gang gezet.

Lusten en Lasten afgerond Opvolger (Hart voor je Buurt) was succesvol in 2011, maar vervalt na 2011 door een gemeentebrede beleidsdswijziging ten aanzien van burgerparticipatie.

Betere voorzieningen: Indicator (nabijheid) Betere kwaliteit van voorzieningen voorzieningen en een betere aansluiting van * Geschikt Wonen voor Iedereen de voorzieningen op (GWI): Afronding uitvoeringsplan GWI de vraag van de Hoge Vucht bewoners Inloopfunctie Samenwerken aan leefbaarheid: toename naamsbekend heid en waardering

>11,6 (Bredaas gemiddelde: 1) (2009)

% jongeren dat één of <52% meer ontmoetings (Bredaas gemiddelde: plaatsen mist in de 47%) (2007) buurt

Meest actuele informatie 10,6 (2010)

GWI is continu proces

Inloopfunctie is gerealiseerd in de Schatkamer (wijkwijs, met ingang van maart 2011) Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor

Brede School Geeren Noord: oplevering Brede School en vastgestelde huurovereenkomst en beheerafspraken, in gebruik name

Brede school Geeren Noord opgeleverd

Versterkte samenwerking door aanstelling Brede School (BS) coördina tor

Geen coördinator aangesteld; er is gekozen voor een gezamenlijk met partners gedragen ondersteunings- en activiteitenplan dat in 2012 wordt uitgevoerd. Deze actie is ook opgeno men in het uitvoeringsplan Brede Scholen 2012-2014

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 096






Verbetering van de veiligheid en verminde ring van de overlast

Begrote score

Indicator Veiligheid >-36 (vernielingen, diefstal, (Bredaas gemiddelde: overlast, geweld) -11) (2008)

Meest actuele cijfer: -35 (2010)

Perceptie van dreiging

< 5,5 (Bredaas gemiddelde: 4,8)


Perceptie van vermo gensdelicten

<4,4 (Bredaas gemiddelde: 3,7) (2009)

idem

Aangiften woningin braken

< 1,4 (Bredaas gemid 2011: 1,2 delde: 1,5) (2010) Grote Broer: in subsidievoorwaarden opgenomen aantallen (20 per jaar, waarvan 10 nieuwe) zijn in 2011 gereali seerd.

Grote Broer project : Begeleiding 15 nieuwe jongeren per jaar, 90% van hen heeft bij uitstroom dagbesteding, 15 uur per week toezicht, maandelijkse activiteit voor jonge kinderen en buurtbewoners. Sociaal Makelaars (buurtpreventie): 2 nieuwe buurtpreventieprojecten, begeleiding lopende projecten; per buurt jaarlijks worden minimaal 25 bewoners die iets willen doen gekop peld aan een medebewoner of profes sional; ondersteunt bewoners in organiseren activiteiten.

Buurtpreventie gestart in Wisselaar

Beleving van de onveiligheid in de buurt •• Pleinenproject Edisonplein: Herinrichting afgerond,

< 46 % wisselaar rond Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol Bredaas gemiddelde gende wijkmonitor 26%) (2009) Pleinenproject: afgerond: zie eerder

•• Maatregelen sociaal/fysiek/ veiligheidsbeheer uitgevoerd.

Sociaal fysiek beheer afgerond: zie eerder Aanrijdingen

<24,8 (Biesdonk, andere buurten onder Bredaas gemiddelde: 14,5) (2009)

•• Verbetering kruispunt Doornboslaan / BuysBallotstraat Een beter gebruik van de openbare ruimte: • Beter gedeeld • Beter herkenbaar • Duurzamer

mate van realisatie

Meest actuele gegeven Biesdonk 22,1 en overige buurten beter dan Bredaas gemiddelde Conceptonwerp inrichting kruispunt gereed

Indicator verloedering


Nog geen actueel cijfer beschikbaar

•* • Masterplan Openbare Ruimte:

Masterplan zie eerder

•• Lusten en Lasten ronde 2009 uitgevoerd. Ronde 2011 in gang gezet.

Lusten en lasten zie eerder

•• Werk aan de wijk; afvalbrigade

Werk aan de wijk zie eerder

•• Verbetering kruispunt Doornboslaan / BuysBallotstraat

Verbetering kruispunt zie eerder

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 097



2 Groeien: zicht op vooruitgang




Meer kansen voor de jeugd: •• stijging van de kans op werk •• daling van de werkloosheid onder de jeugd •• stijging van het aandeel sportende jeugd •• stijging van de gezondheid onder de jeugd •• Versterkte samenwerking door •• daling van de aanstelling Brede School jeugdoverlast en coördinator jeugdcriminaliteit •• stijging van de •• GetStarted/ begeleidingstraject cultuurparticipatie Risicojongeren: eind 2011 hebben onder de jeugd 10 voortijdig schoolverlaters alsnog een startkwalificatie behaald. In subsidievoorwaarden is inmiddels opgenomen dat in de projectperiode met in ieder geval 60 jongeren een intakegesprek gevoerd en voor tenminste 40 jongeren in een trajectbegeleiding gestart

Begrote score

mate van realisatie

% van de totale <19% uitstroom zonder start (Bredaas gemiddelde: kwalificaties 9,7% (2009)

Meest actuele gegeven: 15,3% (2010)

Aantal niet werkende werkzoekenden (NWW’ers) van 15-24 jaar

< 4,2% (Bredaas gemiddelde: 2%) (2010)

3,6% (2011)

Jeugdoverlast

<68% (Bredaas gemiddelde: 46%)

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Coördinator : zie eerder

Get Started : succesvol uitgevoerd,

•• Grote Broer project: Begeleiding 15 nieuwe jongeren per jaar, 90% van hen heeft bij uitstroom dagbesteding, 15 uur per week toezicht, maandelijkse activiteit voor jonge kinderen en buurtbewoners

Grote Broer project: In 2011 zijn de beoogde doelstellingen gerealiseerd

% jeugdigen dat niet sport in verenigings verband

<37% (Bredaas gemiddelde: 9%) (2010)


Gebruik van de Vooren Vroegschoolse Educatie (VVE)

pm

PM (indicatie: beschikbare plaatsen VVE worden benut)

Thuis op straat (TOS) Activiteiten op 5 middagen per week op 5 plaatsen

Activiteiten TOS zijn uitgevoerd

Brede School Geeren Noord: opleve ring Brede School en Vastgestelde huurovereenkomst en beheerafspraken, in gebruik name

Brede school is opgeleverd

Aantrekkelijke omgeving: betere kwaliteit van voorzie ningen voor de jeugd, betere aansluiting van de voorzieningen op de vraag van de jeugd, verkeersveiligere buurt Hart voor je buurt projecten: projecten Lusten en Lasten ronde 2009 uitge voerd. Ronde 2011 in gang gezet

Tevredenheid woonomgeving voor jeugd en jongeren

>7,3 (Bredaas gemiddelde: 7,4) (2007)


% jeugdigen dat dagelijks minder dan een uur beweegt.


idem

In 2011 zijn 25 aanvragen gehonoreerd, waarbij vrijwel het volledige budget is ingezet.

TOS: Activiteiten op 5 middagen per week op 5 plaatsen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 098

TOS: zie eerder






Inloopfunctie Samenwerken aan leefbaarheid verbeteren Hart voor je buurt: projecten Lusten en Lasten ronde 2009 afgerond. Ronde 2011 in gang gezet

Begrote score

Tevredenheid buurt>15% (Bredaas bewoners voorzieningen gemiddelde 19%) voor jongeren Geeren Noord beter (2009)

mate van realisatie

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Realisatie van de vier activiteiten: zie eerder

TOS: Activiteiten op 5 middagen per week op 5 plaatsen Vrouwenstudio’s: 3 vrouwen-studio’s actief; 1150 deelnemers per vrouwen studio per jaar 3 Meedoen: zicht op vooruitgang

Verhoging van de economische participa tie

% uitkeringsgerech< 8,2% tigden van de bevolking (Bredaas gemiddelde: 2,8%) (2010)

10,8 % (2011)

% huishoudens langdurig op sociaal minimum

22% (2011)

<22% (Bredaas gemiddelde: 7%) (2010)

Werk aan de wijk: uitvoering businessplan 2011 (op weg naar) werk voor ongeveer 100 deelnemers (werk, stage, participatieplaatsen)

Werk aan de wijk: verantwoording reali satie obv activiteiten en niet obv aantal len deelnemers zie eerder

Ondernemerscoach; start en begelei ding van jaarlijks circa 10 onderne mers

Ondernemerscoach: Gerealiseerd Project wordt opgevolgd door Human capital in de wijk

Zorg op maat/achter de voordeur aanpak: minimaal 50 trajecten per jaar

In 2011 is 101 uur inzet Zorg op Maat gerealiseerd (3,6 trajecten) Door stagnatie in de herstructurering (sloop/ renovatie) zijn aanzienlijk minder aanmeldingen via de woningbouwcor poratie binnengekomen. De inzet blijft gewaarborgd voor 2012 ev

Bevordering van de buurteconomie

Aantal starters per 100 >0,85 % (Bredaas woningen gemiddelde: 1,52%) (2010) Ondernemerscoach: begeleiding van jaarlijks circa 10 ondernemers

Ondernemerscoach Zie eerder

Werkgelegenheid per 100 woningen

pm

Marshé Breda: integrale begeleiding van jaarlijks circa 10 ondernemers

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 099

0,8% (2011)

15,6 (2011) Laatste tranche subsidie Subsidieverplichtingen lopen tot en met juni 2012






Verhoging van de maatschappelijke participatie

Actieve betrokkenheid bij de eigen buurt

Begrote score

>11% (Bredaas gemiddelde: 18%)(2009)

Wijktafels: uitvoering tenminste 6 wijktafels

Hart voor je buurt: zie eerder

Werk aan de wijk: uitvoering businessplan 2011 (op weg naar) werk voor ongeveer 100 deelnemers (werk, stage, participatieplaats)

Werk aan de wijk: zie eerder

Zorg op maat / achter de voordeur aanpak: minimaal 50 trajecten per jaar

Zorg op maat: zie eerder

Aantal deelnemende •• Vrouwenstudio’s: 2 vrouwenallochtone vrouwen studio’s actief; 1150 deelnemers per aan de activiteiten. vrouwenstudio per jaar

pm

•• Zorg op maat / achter de voordeur aanpak: minimaal 50 trajecten 4 Gezond en Zorg is beter bereik zorgzaam: zicht op baar en toegankelijk. vooruitgang Voor iedereen, die het niet op eigen kracht redt, is een vangnet beschikbaar.

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Met het instrument wijktafel is in 2011 niet gewerkt Bewonersoverleg is in andere vormen (zaakgerelateerd) georganiseerd.

Hart voor je buurt: Projecten Lusten en Lasten ronde 2009 uitgevoerd. Ronde 2011 in gang gezet

Verhoging van de sociale participatie

mate van realisatie

Niet bekend Vrouwenstudio’s zie eerder

Zorg op maat: zie eerder % ouderen (75 jaar en 91% (Bredaas gemid ouder) dat zelfstandig delde 89%)(2010) woont

91% (2011)

•• Realisatie 4 zorgkruispunten

Laatste zorgkruispunt (Balieweide) in 2011 opgeleverd

•• Zorg op maat / achter de voordeur aanpak: minimaal 50 trajecten

Zorg op maat: zie eerder

5 Aantrekkelijk Verbetering imago van Indicator: evaluatie concurreren en de buurt bij mensen buurt duurzaam wonen buiten de buurt en woonomgeving * Hart van de Wijk (winkelcentrum Moerwijk): afronding Samenwerkings overeenkomst (SOK) Verbetering van het beeld dat de inwoners van de eigen buurt hebben

>5.6 (Bredaas gemiddelde: 7.8)(2009)

% bewoners dat vindt >7% dat de buurt de afgelo (Bredaas gemiddelde: pen jaren is vooruitge 12%)(2009) gaan

Masterplan openbare ruimte:

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Hart van de wijk: SOK in 2011 niet gerealiseerd; doorstart haalbaarheids onderzoek in maart 2012 Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor

en % dat denkt dat in >23% of al veel hoger Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol de toekomst zal verbe dan Bredaas gemiddel gende wijkmonitor teren de 19%) bijv. Geeren Zuid 48% (2009) Masterplan : zie eerder

Driesprong: Driesprong is in de wijkmonitor onderdeel van Brabantpark. Vanwege de geringe omvang is geen afzonderlijke informatie beschikbaar over Driesprong

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 10 0




6 Goed toeven, Verbetering van de leefbaarheid zonder leefbaarheid zorgen



Rapportcijfer Leefbaarheid

Begrote score

mate van realisatie


•• Stedenbouwkundig masterplan en Inrichtingsplan buitenruimte deelgebied 1

Vastgesteld Stedenbouwkundig plan Concept inrichtingsplan openbare ruimte gereed Concept ontwerp bestemmingsplan gereed

Verbetering van het levensloopbestendig woning aanbod: Gedifferentieerder woonmilieu, verbete ring wooncarrière van jong tot oud in de buurt

Stedenbouwkundig masterplan en Bestemmingsplan deelgebied 1

Beter samenleven

Rapportcijfer woonomgeving

>6,7 (Bredaas gemid delde: 7,3)

Indicator publieke omgeving

pm (Bredaas gemiddelde: pm)

Rapportcijfer kwaliteit woning

>5,5 (Bredaas gemid delde: 7,8)

Indicator woning voorraad

niet beschikbaar (Bredaas gemiddelde: -4)


= 7,5 (Bredaas gemid delde: 6,2)

•• Sociaal culturele activiteiten (transitiebeheer) •• Onderzoek naar integratieactiviteiten voor nieuwe bewoners Betere voorzieningen: •• Haalbaarheidsonderzoek fysieke Betere kwaliteit van Brede School voorzieningen en een betere aansluiting van •• Inrichtingsplan buitenruimte de voorzieningen op de vraag van de bewoners •• Aansluiten Brede School als netwerkconcept

Uitvoeringsprogramma structuurvisie Driesprong aangepast

Zie eerder

Transitiebeheer uitgevoerd in 2011, en loopt door in 2012

Indicator (nabijheid) voorzieningen

Niet beschikbaar (Bredaas gemiddelde: 1)

Door veranderende marktomstandighe den is deze ambitie vervallen.

Voorzieningen als ontmoetingsplek

pm

Zie eerder

% buurtbewoners dat = 31% (zeer) tevreden is over (Bredaas gemiddelde: de voorzieningen voor 27%) de jeugd

Opgenomen als onderdeel sociaal cultu rele activiteiten

Verbetering van de Inzet jongerenwerk op empowerment Indicator Veiligheid Niet beschikbaar veiligheid en verminde jongeren (vernielingen, diefstal, (Bredaas gemiddelde: ring van de overlast overlast, geweld) -11)

Opgenomen als onderdeel sociaal cultu rele activiteiten

idem

Beleving van de onveiligheid in de buurt

Niet beschikbaar (Bredaas gemiddelde: 27%)

idem

idem

Perceptie van dreiging <1,1 (Bredaas gemiddelde: 1,2)

idem

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Perceptie van vermogensdelicten

=2,8 (Bredaas gemid delde: 4,0)

Aangiften woning inbraken

Niet beschikbaar (Bredaas gemiddelde: 1,7)

p 0 10 1




8 Meedoen: zicht op vooruitgang




Begrote score

Een beter gebruik van * Inrichtingsplan buitenruimte de openbare ruimte: •• Beter gedeeld •• Beter herkenbaar •• Duurzamer


=4,8% (Bredaas gemiddelde: 4,1)

Overlast parkeren

=3,3 (Bredaas gemiddelde: 4,6)

•• Meer kansen voor de jeugd •• stijging van de kans op werk •• daling van de werkloosheid onder de jeugd •• stijging van het aandeel sportende jeugd •• stijging van de gezondheid onder de jeugd •• daling van de jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit •• stijging van de cultuurparticipatie onder de jeugd

% VMBO 3e klas voorgezet onderwijs

=46% (Bredaas gemiddelde: 48%)

Inzet inloopspreekuur jongerenloket Flits

mate van realisatie

Zie eerder

In 2011 in overleg met de Wijkraad niet uitgevoerd. Ingezet is op andersoortige activiteiten voor de jeugd en de aanpak van overlast

Aansluiting bij en activiteiten in het kader van de Lokaal Educatieve agenda

Opgenomen als Onderdeel sociaal programma

Inzet jongerenwerk op empowerment jongeren

Zie eerder

Zorg op Maat

Zorg op maat 10,2 trajecten uitgevoerd door Stichting Maatschappelijke Opvang (SMO) (285 uur)

% schoolverlaters zonder start kwalificaties


% jeugd met overgewicht /obesitas

= 30% (Bredaas gemiddelde: 33%)

Aantrekkelijke * Inrichtingsplan buitenruimte omgeving: betere deelgebied 1 kwaliteit van voorzie ningen voor de jeugd, betere aansluiting van de voorzieningen op de vraag van de jeugd, verkeersveiligere buurt

Tevredenheid woonomgeving voor jeugd en jongeren

=31% (Bredaas gemiddelde: 27%)

Concept inrichtingsplan buitenruimte gereed

Verhoging van de economische participatie

Aantal uitkerings gerechtigden

<4,6% (Bredaas gemiddelde: 2,8%)

Zie eerder

Ontwikkeling aantal vestigingen in de wijk (kleine bedrijven, ZZP’ers)

pm

Inzet inloopspreekuur jongerenloket Flits

Bevordering van de buurteconomie

Ontwikkeling van de pm werkgelegenheid in de wijk Verhoging van de maatschappelijke participatie

Sociaal-culturele activiteiten

Aantal vrijwilligers

pm

Zie eerder

Inzet jongerenwerk Aansluiting bij en activiteiten in het kader van de Lokaal Educatieve agenda

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 10 2

Actieve betrokkenheid =26% bij de eigen buurt (Bredaas gemiddelde: 26%)


Zie eerder



9 Gezond en Zorg is beter bereik zorgzaam: zicht op baar en toegankelijk. vooruitgang Voor iedereen, die het niet op eigen kracht redt, is een vangnet beschikbaar.



•• Bestemmingsplan met mogelijkheid Sterftecijfer woonzorgcentrum

Begrote score

pm

mate van realisatie

Concept ontwerp bestemmingsplan gereed

•• Zorg op Maat Zorg op Maat: zie eerder

10 Aantrekkelijk Verbetering imago van •• Onderzoek naar integratieconcurreren en de buurt bij mensen activiteiten voor nieuwe bewoners duurzaam wonen buiten de buurt en woonomgeving •• Imagoplan Driesprong

Indicator: evaluatie buurt

>6,7% (Bredaas gemiddelde: 7,7%)

Traject wijkbranding afgerond Onderzoek naar integratieactiviteiten start pas na de bouw van de woningen

Verbetering van het •• Start bouw nieuwe woningen beeld dat de inwoners deelgebied 1 van de eigen buurt hebben

% bewoners dat vindt =23% dat de buurt de afgelo (Bredaas gemiddelde: pen jaren is vooruit 13%) gegaan

Start bouw is voorzien 2e helft 2012

Algemeen

% bewoners dat denkt =41% dat de buurt in de (Bredaas gemiddelde: toekomst zal verbeteren 21%)

Frequent overleg gevoerd met bewoners; in 2011 evenwel niet meer via de methodiek van waarderend vernieuwen.

Methodiek waarderend vernieuwen (wijktafel)

Heuvel 11 Goed toeven, Verbetering van de leefbaarheid zonder leefbaarheid zorgen

Alle onderstaande activiteiten dragen Rapportcijfer gezamenlijk bij aan verbetering Leefbaarheid leefbaarheid

6,5 (Bredaas gemiddelde: 7,2) (2009)

Eind 2011 nog geen actueel cijfer wijkmonitor beschikbaar

6,5 (Bredaas gemiddelde: 7,2) (2009)


Rapportcijfer kwaliteit 7,4 woning (Bredaas gemiddelde: 7,7) (2009)


Rapportcijfer woonomgeving Verbetering van het levensloopbestendig woningaanbod: gedifferentieerder woonmilieu

*

• Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) convenant • Oplevering woningen in zorgkruis punt Talmazone (4 woongroepen, 9 appartementen, 26 zorg appartementen)

GWI: continu traject Oplevering woningen in zorgkruispunt Talmazone conform gerealiseerd.

Verbetering * Indicator woningwooncarrière van jong voorraad tot oud in de buurt • Oplevering tweede woontoren Talmazone • Verkoop bestaande woningen door WBB (bereikbare koop) • Start bouw Dr. Struyckenplein (appartementen) • Start bouw F2 (eensgezinswonin gen; egw) • Start bouw Dr. Struyckenstraat 100 (appartementen) • Oplevering Kroon (appartementen en egw)

>-39 (Bredaas gemiddelde: -4) (2008)

Beter samenleven

>5,4 (Bredaas gemiddelde: 6,0) (2009)

• Sociaal programma


Meest actuele gegeven – 38 (2010) Alle activiteiten gerealiseerd Oplevering Spring

Eind 2011 nog geen actueel cijfer wijkmonitor beschikbaar Sociaal programma uitgevoerd; wordt (inclusief uitbreiding) afgerond in 2012 Combinatie voortuinenproject corpora tie met herinrichting openbare ruimte diverse straten

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 10 3






Betere voorzieningen: * Betere kwaliteit van voorzieningen en een betere aansluiting van • G eschikt Wonen voor Iedereen de voorzieningen op (GWI) de vraag van de • Revitalisering Nolensplein bewoners

Indicator (nabijheid) voorzieningen

Begrote score

>3 (Bredaas gemiddelde: 1) (2009)

• Start bouw Huis van de Heuvel

Verbetering van de veiligheid en verminde ring van de overlast

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor GWI is een continu proces Nolensplein gestart in 2011, afronding in 2012

• Kroon: Oplevering 800 m2 commer ciële ruimte en 500 m2 werkruimte aan huis *

mate van realisatie

Kroon: opgeleverd in voorjaar 2011

% jongeren dat één of <52% meer ontmoetings (Bredaas gemiddelde: plaatsen mist in de 47%) (2007) buurt

Indicator Veiligheid >-32 (vernielingen, diefstal, (Bredaas gemiddelde: overlast, geweld) Voor - 11) (2008) nadere indicatoren zie wijkmonitor.

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor Bouw Huis van de Heuvel gestart; oplevering vóór aanvang schooljaar 2012-2013 Meest actuele gegeven: -24 (2010)

• Sociaal en Fysiek Beheer

Sociaal fysiek beheer: zie eerder

•• Aanzet tot organiseren van project 'achter de voordeur'

Aanzet tot project achter de voordeur Revitalisering Nolensplein: Aanpak leegstaande/overlastgevende panden Buurtpreventie Aanpak overlastgevende panden

Een beter gebruik van * de openbare ruimte: •• Beter gedeeld •• Beter herkenbaar •• Verdere herinrichting van park •• Duurzamer Talmazone



Herinrichting openbare ruimte Talmazo ne start in 2012

•• Herinrichten Verbeetenstraat na oplevering Kroon


Meer kansen voor de Sociaal programma jeugd •• stijging van de kans op werk •• daling van de werkloosheid onder de jeugd •• stijging van het aandeel sportende jeugd •• stijging van de gezondheid onder de jeugd •• daling van de jeugdoverlast en -criminaliteit •• stijging van de cultuurparticipatie onder de jeugd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


Herinrichting Verbeetenstraat gestart Overlast parkeren

32% (Bredaas gemiddelde: 31%) (2009)


% VMBO 3e klas voorgezet onderwijs


Meest actuele gegeven 79%(2010) Sociaal programma zie eerder Stichting the Colour Kitchen heeft in 2011 een groep van 20 jongeren begeleid naar starterskwalificatie Programma Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) in uitvoering in 2011

p 10 4



13 Meedoen: zicht op vooruitgang




Begrote score

mate van realisatie

% van de uitstroom <16,4% zonder startkwalificatie (Bredaas gemiddelde: 9,7%)(2009)

Meest actuele gegeven 14,8% (2010)

Aantal Niet Werkende <5,0 % Werkzoekenden (Bredaas gemiddelde: (NWW-ers) van 16-24 2,0 %)(2010) jaar naar etniciteit

2011: 4,2%

% jeugdigen van gezinnen met een uitkering

<29% (Bredaas gemiddelde: 9%)(2010)

2011:30%

Aantrekkelijke * Tevredenheid buurt omgeving: bewoners voorzienin Betere kwaliteit van gen voor jongeren voorzieningen voor de • T ijdelijke voorziening jongerenruimte jeugd. in Scheldestraat Betere aansluiting van de voorzieningen op • Start bouw Huis van de Heuvel de vraag van de jeugd. Verkeersveiligere buurt.

>10% (Bredaas gemiddelde: 19%) (2009)


Verhoging van de economische participatie

<6,8% (Bredaas gemiddelde: 2,8%) (2010)

Sociaal programma

% uitkeringsgerechtig den van de bevolking

Bevordering van de buurteconomie • Oplevering werkruimten en commerciële ruimten in Kroon en Spring

Bouw Huis van de Heuvel gestart, waarin vestiging van 2 basisscholen Voorziening gerealiseerd

aantal starters per 100 >1,87 woningen (Bredaas gemiddelde: 1,52)

2011: 1,35

Ontwikkeling aantal vestigingen in de wijk (kleine bedrijven, ZZP’ers)

pm

pm

Kroon: opgeleverd voorjaar 2011 Spring: op 1 deelplan na opgeleverd in 2011

• Revitalisering Mgr. Nolensplein

Revitalisering Nolensplein gestart, wordt afgerond in 2012

• Onderzoek naar mogelijkheid van vestigen stedelijk bedrijfs verzamelgebouw voor startende ondernemers in Heuvel Verhoging van de maatschappelijke participatie

Human capital in de wijk gestart in 2011 Actieve betrokkenheid =20% bij de eigen buurt (Bredaas gemiddelde: 18%) (2009)

Verhoging van de sociale participatie

Sociaal programma

14 Gezond en Zorg is beter bereik zorgzaam: zicht op baar en toegankelijk. vooruitgang Voor iedereen, die het niet op eigen kracht redt, is een vangnet beschikbaar.

2011: 7,2% Sociaal programma zie eerder


Aantal deelnemende allochtone vrouwen aan de activiteiten

pm

pm

Sterftecijfer

pm

pm

• Zorgkruispunt Talmazone

Zorgkruispunt Talmazone opgeleverd

• Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI)

GWI continu proces

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 10 5






Gezondheidsbeleving

Begrote score

pm

% ouderen (75 en 100% ouder) dat zelfstandig (Bredaas gemiddelde woont 89%) (2010) 15 Aantrekkelijk Verbetering imago van Onderzoek naar integratie-activiteiten Indicator: evaluatie concurreren en de buurt bij mensen voor nieuwe bewoners buurt duurzaam wonen buiten de buurt en woonomgeving

>6,5% (Bredaas gemiddelde: 7,8%)(2009)

mate van realisatie

pm 2011: 100%

Actueel cijfer beschikbaar in eerstvol gende wijkmonitor In 2011 is een project met Avans gestart omtrent imago

Verbetering van het * Start bouw nieuwe woningen beeld dat de inwoners deelgebied 1 van de eigen buurt hebben

% bewoners dat vindt =27% dat de buurt de afgelo (Bredaas gemiddelde: pen jaren is vooruit 12%)(2009) gegaan


Algemeen

% bewoners dat denkt =47% dat de buurt in de (Bredaas gemiddelde: toekomst zal verbeteren 19%)(2009)


Wijktafel vormt het overlegorgaan

In 2011 heeft geen wijktafel plaatsgevonden

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Met een * gemarkeerde activiteiten hebben betrekking op ISV-3 doelstellingen

C) Bijzondere ontwikkelingen Algemeen •

In de Voorjaarsnota 2011 'Bred@ verdient het' zijn er, naast het besluit tot verbreding van de wijkontwikkeling met Tuinzigt/ Haagpoort en de zuidelijke rand van Haagse Beemden, uitgangspunten geformuleerd voor de nadere uitwerking van de wijkontwikkeling. De aanpak dient meer gefocust te worden en door slim inzetten van gelden van activiteiten en budgetten op het gebied van jeugd- en onderwijsbeleid, onderhoud buitenruimte, veiligheid, economisch beleid en participatie kunnen ontwikkelingen in een versnelling komen. Bij besteding van veiligheidsgelden wordt de koppeling gelegd met wijkontwikkeling.

Voor het op te stellen uitvoeringsprogramma Haagpoort/Tuinzigt worden door herschik-

•

In ‘Bred@ verdient het’ is tevens een paragraaf Groen@Breda opgenomen. Het gaat om

king middelen beschikbaar gesteld voor het aanpakken het Dr. Jan Ingenhouszplein. de instandhouding en verbetering van een schone, hele en veilige openbare ruimte die door gebruikers gewaardeerd wordt en waar zij zich verantwoordelijk voor voelen. Een openbare ruimte die zo is ingericht dat deze maximaal gedeeld kan worden, herkenbaar is en duurzaam.

Deze openbare ruimte is basisvoorwaarde. Daar waar er knelpunten zijn wordt er samen met bewoners en andere partijen verbetering aan gebracht bijvoorbeeld in het al vermelde Dr. Jan Ingenhouszplein.

•

Gemeentebreed is in 2011 besloten tot het sluiten (en verkopen) van een groot aantal Wijkcentra: Voor de 3 wijkcentra in wijkontwikkelingswijken (De Loper, Scheldestraat, Toma) is besloten een haalbaarheidsonderzoek te starten naar een nieuwe alternatieve invulling die aansluit bij de wijkontwikkelingsdoelen. Het traject is gestart in 2011.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 10 6


Heuvel •

In 2011 is de realisatie van Dr. Struyckenplein gestart. Eind 2013 wordt deel één opgeleverd;

•

In de Kroon aan de Verbeetenstraat, waar voorheen de Avans Hogeschool gevestigd was,

dat is het winkelblok met de appartementen erboven. heeft Laurentius voor diverse soorten huurwoningen gezorgd: begane grondwoningen, eengezinswoningen en appartementen. Daarnaast biedt De Kroon ook negen kleinschalige bedrijfs- of winkelruimtes, waarvan enkele ook samen te voegen zijn. •

Ook Dr. Struyckenstraat 100, Green Hills genaamd, een project van Laurentius met 97

•

In 2011 is gestart met de revitalisering van het Mgr. Nolensplein.

bereikbare appartementen is gestart.

Hoge Vucht, Doornbos en Linie In 2011 is een europese subsidie toegekend voor de Hoge Vucht. Deze subsidie is gericht op het bevorderen van de veiligheid, gezondheid en op het beheer door onder andere bewoners van leegstaande panden. De andere europese partnersteden zijn Antwerpen, Kortrijk en Medway (Engeland). Pleinen Het pleinenproject is afgerond in december 2011. De herinrichting en het pleinmanagement van het Edisonplein is afgerond en de plannen tav het Dr. Struyckenplein zijn in de steigers gezet en de realisatie ervan is gestart. Haagse Beemden (zuidelijke rand) Eind 2011 is het wijkimpulsplan Haagse Beemden afgerond. Het vervolg hierop wordt met ingang van 2012 onderdeel van wijkontwikkeling. Hierin zijn ook de restantverplichtingen uit het wijkimpulsplan opgenomen. Zo zijn in de Haagse Beemden eind 2011 twee kwartiermakers jeugd aan de slag gegaan, waarbij talentontwikkeling van jongeren centraal staat. De benodigde voorziening (ruimte) is daarvan een afgeleide. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van reeds bestaande voorzieningen.

D) Wat heeft het gekost? a) uitvoeringsprogramma (bedragen x € 1.000)

Exploitatie en mutaties in reserves

Algemeen Heuvel Hoge Vucht Doornbos Linie Driesprong Pleinen

Begroting 2011

Begroting 2011 na Wijziging

Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

425

-

310

-

292

560

-

572

78

2.704

87

3.971

-

2.246

411

1.964

343

830

-

277

59

268

48

94

94

108

58

118

74

Haagpoort/Tuinzigt

3

Aanvullende storting nadelig resultaat cash flow Heuvel

318

5.880

Subtotaal

baten

94

3.513

606

5.667

552

Reserves Reserve wijkontwikkeling Totaal exploitatie Bijdrage uit algemene middelen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

4.946 5.880 840

p 10 7

5.040

1.549 3.513 1.358


2.155

3.439 5.667 1.676

3.991

Toelichting exploitatie: De lasten zijn uiteindelijk ruim € 2 miljoen hoger uitgekomen dan in het najaar van 2011 was voorzien (begroting na wijziging; tweede bestuursrapportage 2011). Dit is het gevolg van een tweetal zaken die samenhangen met de cash flow Heuvel, een samenstel van grondexploitaties in Heuvel waarover twee samenwerkingsovereenkomsten zijn afgesloten met Wonen Breburg. Eind 2011 is de bestuurlijke besluitvorming afgerond over de Multi Functionele Accommodaties (MFA’s) en het Huis van de Heuvel in het bijzonder. Als gevolg hiervan is de overeengekomen bijdrage vanuit wijkontwikkeling aan het Huis van de Heuvel vervroegd. Deze stond in zijn geheel begroot voor 2012, maar is in lijn met de besluitvorming op dit punt, voor een bedrag van € 2 miljoen (circa 50%) reeds verstrekt in 2011. Deze bijdrage maakt onderdeel uit van de cash flow Heuvel, en leidt tot een eerdere inzet van de daarvoor bestemde middelen uit de reserve wijkontwikkeling. Daarnaast was een extra storting nodig in de voorziening nadelige planresultaten voor de cash flow Heuvel van € 0,3 miljoen. Deze komt nu ten laste van het explotatieresultaat van wijkontwikkeling. Voorgesteld wordt om deze alsnog ten laste te brengen van de reserve wijkontwikkeling. De lasten in Hoge Vucht Doornbos en Linie zijn iets lager (€ 0,3 miljoen) uitgekomen dan begroot. Diverse projecten zijn (nog verder) getemporiseerd in afwachting van de uitkomsten van de herijking van wijkontwikkeling ten behoeve van wijkontwikkeling 3.0 dat in het voorjaar van 2012 wordt vastgesteld.

Algemeen

2,5

0,4

0,3

0,6

Heuvel

8,1

2,3

2,7

3,1

15,9

3,0

2,0

6,2

2,1

2,6

0,6

1,0

0,0

Driesprong

2,0

0,1

0,3

Pleinen

2,0

1,9

0,1

Algemeen

2,5

Heuvel Hoge Vucht, Doornbos en Linie

Saldo uitgaven

0,5

0,5

0,2

0,0

0,2

0,2

0,0

11,6

4,3

3,6

0,0

0,3 7,7

0,4

5,7

0,3

0,6

0,5

0,6

0,0 0,0

8,1

2,3

2,7

3,1

15,9

3,0

2,0

6,2

2,1

2,6

0,6

1,0

0,0

Driesprong

2,0

0,1

0,3

Pleinen

2,0

1,9

0,1

Haagpoort Tuinzigt

1,2

Haagse Beemden (zuidelijke rand)

1,0

Extra storting nadelig resultaat cash flow Heuvel

0,3

Totaal baten

0,0

0,0

Saldo bijdragen

33,0

gevoteerde bijdragen

Totaal lasten

0,0

0,6

begrote bijdragen 2014

0,3

0,0 0,0


Extra storting nadelig resultaat cash flow Heuvel

0,0

Realisatie bijdragen 2011

1,2 1,0

Realisatie bijdragen 2010

Haagpoort Tuinzigt Haagse Beemden (zuidelijke rand)

0,6

0,0


Hoge Vucht, Doornbos en Linie

0,5

begrote uitgaven 2014



(NB: 2012-2014 obv wijkontwikkeling 3.0)

Realisatie uitgaven 2011

uitvoeringsprogramma 2010-2014

Realisatie uitgaven 2010

gevoteerde uitgaven


0,0 0,0 0,0

0,5

0,5

0,2

0,0

0,6

0,2

0,2

0,0

0,3

33,0

7,7

5,7

11,6

4,3

3,6

0,0

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

(excl € 1,0 mln investeringsgeld tbv Jan Ingenhouszplein) Saldo (Baten - Lasten)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 10 8


Toelichting baten en lasten: De resterende middelen voor wijkontwikkeling na 2011 zijn in wijkontwikkeling 3.0 opnieuw geprioriteerd. De cijfers voor de jaren 2012-2014 zijn hiervan een weerslag. Na 2011 is er in totaal nog € 19,5 miljoen aan exploitatiemiddelen in te zetten. Met de herschikking is niet alleen geld vrijgemaakt voor de verbreding van wijkontwikkeling in de nieuw aangewezen wijken. Ook is - via herprioritering - een bedrag vrijgemaakt voor de herinrichting van de openbare ruimte in Geeren en Linie. Daarnaast is in de voorjaarsnota 2011 een bedrag van in totaal € 1,0 miljoen aan investeringsgeld beschikbaar gesteld voor de revitalisering van het Dr. Jan Ingenhouszplein. De financiële informatie maakt onderdeel van de volgende taakvelden:

NR.

Exploitatie

Taakveldnaam

11

PMP

5

Grondbedrijf

Product

Investering

Bedrag

naam

€ 5,7 mln

Grondexpl.

Bedrag

bedrag

tm 2011 nvt € 10,0

b) Grondexploitaties

-1,6

-1,6

3,2

3,8

-4,0

-6,2

1,6

0,4

0,4

0,7

-0,3

0,0

(obv eindwaarde)

saldo

Saldo (obv contante waarde per 1/1/2012)

Heuvel ('Cash flow')

-1,192

Hoge Vucht Doornbos en Linie: B de Wildestraat A/B

0,372

(vormt onderdeel van de betreffende voorziening bij het grondbedrijf) (obv contante waarde per 1/1/2012)

saldo

voorziening nadelige planresultaten Wijkontwikkeling

Storting bij JR 2009 (€ 0,8 miljoen plus rente)

0,874

Aanvullende storting in JR 2011

0,318

Totaal voor grexen wijkontwikkeling

1,192

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 10 9


Saldo

Uitgaven vanaf 2014

Heuvel ('Cash flow') Hoge Vucht, Doornbos en Linie: B de Wildestraat A/B

Saldo (Baten - Lasten)

GevoteerD

Uitgaven vanaf 2014

5,5

DEKKING 2013

0,2

DEKKING 2012

4,0

Realisatie 2011

10,2

Saldo

0,0

3,9

Saldo

0,8

6,4

DEKKING vanaf 2014

30,6

0,8

8,0

DEKKING 2013

50,5

0,8 BESCHIKBARE DEKKING

50,5

Uitgaven 2013

0,0

Uitgaven 2012

Realisatie 2011

0,3

GevoteerD

6,4

0,1

DEKKING 2012

Heuvel ('Cash flow') Hoge Vucht, Doornbos en Linie: B de Wildestraat A/B

27,4

0,4

Realisatie 2011

(obv eindwaarde)

52,1

0,4

Realisatie tot 2011

BAten

52,1

Realisatie tot 2011

Hoge Vucht, Doornbos en Linie: B de Wildestraat A/B

GevoteerD

(obv eindwaarde)

Heuvel ('Cash flow')

BESCHIKBARE DEKKING

lasten

Realisatie tot 2011

Totaal investering


Toelichting Grondexploitaties: Naast het uitvoeringsprogramma maken ook diverse grondexploitaties deel uit van het programma wijkontwikkeling. Het zwaartepunt ligt daarbij bij een aantal grondexploitaties in Heuvel. In 2006 werd hierover een intensieve samenwerkingsovereenkomst gesloten met Wonen Breburg (‘cash flow Heuvel’), alsmede een aanvullende samenwerkingsovereenkomst in 2008. Een mogelijke ‘plus’ bij de betreffende projecten wordt ingezet voor andere projecten binnen de wijkontwikkeling. In de samenwerkingsovereenkomst was echter geen rekening gehouden met een eventuele ‘min’. Toen deze ‘min’ zich in 2009 inderdaad openbaarde is besloten tot het instellen van een voorziening ter grootte van het destijds verwachte nadelig resultaat van bijna € 0,9 miljoen. Op basis van de huidige inzichten is deze voorziening in deze jaarrekening 2011 verder opgehoogd met € 0,3 miljoen tot in totaal € 1.2 miljoen. Vooralsnog komt deze extra storting nog ten laste van het exploitatieresultaat, maar voorgesteld wordt om deze alsnog ten laste van de reserve wijkontwikkeling te brengen. De reserve wijkontwikkeling fungeert hierbij – zoals bedoeld – als egalisatiereserve. Ook het thans voorziene positieve planresultaat van de Grond exploitatie (Grex) Bernhard de Wildestraat A/B komt bij afsluiting van deze grex ten gunste van de reserve wijkontwikkeling. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11

Beschikbare reserves

Reserve wijkontwikkeling

Mutaties in 2011

14.361

Eindstand 31-12-11

-3.439

10.922

Toelichting reserves: De reserve wijkontwikkeling is de belangrijkste dekkingsbron voor wijkontwikkeling. Na afronding van het uitvoeringsprogramma (tm 2014) is deze reserve uitgeput. (bedragen x € 1.000; CW per 1-1-2012)

Stand 01-01-11

Beschikbare voorzieningen

Voorziening nadelige planresultaten Wijkontwikkeling (vormt onderdeel van de voorziening bij grondbedrijf)

874

Totaal voorzieningen

874

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

318

1.192 -

318

1.192

Toelichting voorzieningen: Op basis van de huidige inzichten is de eerder (bij de JR 2009) gevormde voorziening voor de nadelige planresultaten binnen de cash flow Heuvel opgehoogd met € 318.000 tot in totaal € 1.192.000 . Deze post is onderdeel van de totale voorziening voor nadelige planresultaten bij het grondbedrijf. De extra dotatie komt nu ten laste van het exploitatieresultaat. Voorgesteld wordt om deze alsnog ten laste te brengen van de reserve wijkontwikkeling. (bedragen x € 1.000)

investeringen

Begroting 2011

jaarrekening 2011

Jaarrekening 2010

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

-

-

-

-

-

-

n.v.t. Totaal investeringen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 1 10


E)

Risico’s Uitvoeringsprogramma Doelstelling is om wijkontwikkeling in de komende jaren in te bedden in de reguliere taken en budgetten van de gemeente. Na 2014 zijn geen afzonderlijke wijkontwikkelingsmiddelen meer beschikbaar. Grondexploitaties Alle grondexploitaties – dus ook die van wijkontwikkeling – zijn recent herzien ten behoeve van de jaarrekening. Op basis hiervan is een extra storting gedaan in de voorziening voor negatieve planresultaten. Een verdere verslechtering van het resultaat van de cash flow Heuvel is niet uit te sluiten. Bij de herziening van de grondexploitaties zijn ook de diverse risicokaarten tegen het licht gehouden. Dit leidt tot een benodigde reservering in het weerstandsvermogen (op basis van 65% van het risico) van ruim € 1,0 miljoen. De reservering van € 1,5 miljoen bij de jaarrekening 2009 volstaat dus nog.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 111


PROGRAMMA 2 | TETERINGEN

A) Programmaomschrijving Het programma Teteringen kent veel, bestuurlijk vastgestelde, doelstellingen. Deze doelstellingen zijn te aggregeren tot onderstaande 4 hoofddoelstellingen. 1. Het zodanig vormgeven aan de uitbreidingslocatie Teteringen dat het een plek blijft waar huidige en toekomstige bewoners prettig wonen; 2. het zorg dragen voor een verkeersveilig en bereikbaar Teteringen; 3. het maken en bewaken van de businesscase Teteringen; 4. het creëren van draagvlak voor de nieuwe ontwikkelingen met begrip voor elkaar en elkaars eigen gewenste leefomgeving.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat hebben we bereikt?) Beoogd maatschappelijk effect

1


Het zodanig vormgeven Ontwikkelen aan de uitbreidingslo Bouwen 2030 catie Teteringen dat het woningen een plek blijft waar huidige en toekomstige bewoners prettig wonen



Begrote score

mate van realisatie

Inrichtingsplan

2 gereed

Gerealiseeerd: Haenen Noord en deel Waterdonken

Aanbesteding inrich ting openbaar gebied

3 gereed

Gerealiseerd: Haenen Noord en deel Waterdonken. Waterakkers vindt in februari 2012 plaats in plaats van in 2011

•• Bouwrijp maken van te bebouwen gronden

Bouwrijpe gronden

3 locaties gereed

•• Verwerven voor planontwikkeling benodigde percelen

Koopovereenkomsten

••Toetsen bouwaanvragen en vergunnen bouwmogelijkheden

Bouwvergunningen

80 vergund

•• Voorbereiden bestemmingsplan wijziging en doorlopen planologische procedure

Onherroepelijke bestemmingsplannen

1 gereed

•• Afspraken maken tot uitgifte gemeentegronden met doel tot realisatie woningen

Samenwerkings-/ reali 2 ondertekend satieovereenkomst

•• Openbaar gebied inrichten

•• Opstellen stedenbouwkundige uitgangspunten

Gerealiseerd: Haenen Noord, Water donken en Woonakker bedrijven

Stedebouwkundig structuurplan

3 ondertekend 1 ondertekend ten behoeve van Bouverijen/ Waterakkers. De andere 2 zijn vertraagd tot 2012 Gerealiseerd: 10 Van de Ven 64 Baas&Groen 2 Gerealiseerd: Herziening Bouverijen Herziening Waterakkers

Geen gerealiseerd: Bouverijen is verschoven in tijd

2 opgesteld

Programma van eisen/ •• Opstellen programma van eisen en/ beeld kwaliteitsplan 1 opgesteld of beeldkwaliteitsplan ten behoeve van regie op kwaliteit van planvorming Winkelconcentratie Afhankelijk van nog te maken Teteringen Winkel bestuurlijke keuzes centrum

Gerealiseerd in andere vorm: biedingsdocument Bouverijen Gerealiseerd: Waterakkers

Vertraagd

Brede School de Mandt Opleveren Brede School de Mandt inclusief 38 appartementen

Bouw/realisatie Brede School de Mandt

Gebouw bijna gereed

Gebouw moet zover gereed zijn dat de afgesproken opleve ring in januari 2012 haalbaar is

Geplande oplevering is 1 juni 2012

Brede School de Stee Opleveren Brede School de Stee

Bouw/realisatie van de Brede School

Opgeleverd gebouw

1 (juli 2011)

Eind 2011 opgeleverd en in gebruik genomen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0112





Sportaccommo daties Realiseren uitbreiding sport complex de Gouwen

Uitbreiding sportaccommodaties

Composteerlocatie Beschikbaar stellen (deel) huidige locatie t.b.v. waterakkers en biomassacentrale onder waarborging dienstverlening

Op basis van besluitvorming haalbaarheidsstudie BMCB wordt duidelijk wat aan activiteiten voor open overslag resteert. Daar wordt indien nodig een projectplan voor geschreven. Die bepaalt inzet voor 2011.

Zorgkruispunt Woonzorgkruispunt

Afhankelijk van nog te maken keuzes


Uitbreiding parkeer plaats

Begrote score

mate van realisatie

1

Gerealiseerd in 2011

Aanleg natuurgrasveld 1

Gerealiseerd in 2011

Uitbreiding kleed- en wascombinatie

Wordt gerealiseerd in 2012

1

Voorbereiding aanbe 1 steding herinrichting Op en Overslag (O&O)locatie

Gereed, kredietvotering in procedure

WABO-vergunning 1 voor de nieuwe situatie aanvragen

Gereed, vergunningverlening in procedure Bestaat niet meer als project zodanig.

2

Het zorg dragen voor een verkeersveilig en bereikbaar Teteringen

Oosterhoutseweg Opstellen eindafrekening Reconstrueren Ooster houtseweg (2e fase) en tunnelbak

Eindafrekening gereed 1

Gerealiseerd

3

Het creëren van draag vlak voor de nieuwe ontwikkelingen met begrip voor elkaar en elkaars eigen gewenste leefomgeving

Integraal dorps ontwikkelingsplan (IDOP) Realisatie actieplan

GWI-jaarprogramma 2011

Project is reeds gedurende 2010 terug-gebracht naar lijnorganisatie (directie Maatschappelijke Ontwikke ling) en daarmee uit programma Teteringen verwijderd

Monitoring voortgang uitvoering IDOP-projecten, inclusief GWI uitvoeringsconvenant

1

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Ontwikkelen: Voor de projecten in Teteringen Ontwikkelen blijft de huidige woningmarkt moeizaam. Dit is ook te merken aan het afgeven van het aantal bouwvergunningen. Ook is een verschuiving merkbaar in de wijze waarop de gemeente nieuwe ontwikkelingen aangaat: in plaats van dirigerend verandert haar rol meer naar regisserend en toetsend. Nadruk zal meer komen te liggen bij het opstellen van Programma van Eisen dan bij het maken van bijvoorbeeld een stedenbouwkundig plan. Winkelconcentratie Teteringen: De onderhandelingen met de ontwikkelaar over de nieuwe overeenkomst met betrekking tot de Scheperij hebben als gevolg van de financieel economische crisis vertraging opgelopen. Composteerlocatie: De besluitvorming met betrekking tot de Biomassacentrale Breda (BMCB) heeft onvoldoende voortgang om af te zien van (beperkte) investeringen om de exploitatie op de Op- en overslaglocatie voort te zetten. Daarom is alsnog een college-omslag met kredietvoteringsvoorstel in procedure gebracht. Zorgkruispunt: Door het college is besloten dat de noodzakelijke zorgmodules om de groei van Teteringen op te kunnen vangen, verdeeld zullen worden over een aantal locaties in de kom van Teteringen (onder andere Brede School De Mandt, Brede School De Stee en Scheperij). Oosterhoutseweg: Binnen de scope van de herinrichting Oosterhoutseweg wordt het projectonderdeel Oosterhoutseweg 2e fase (reconstructie en tunnelbak) begin 2012 volledig afgerond, inclusief de definitieve subsidieafrekening. De ultimo 2011 beschikbare investeringsruimte ad 2,4 miljoen (dekking reserve MIP) wordt - binnen eerdergenoemde scope - tot een bedrag ad € 1,7 miljoen ingezet voor: de (financiële) afronding van Oosterhoutseweg 2e fase, het kruispunt Aanstede, Oosterhoutseweg Zuid (3efase) en het verkeerscirculatieplan. Het dan resterende investeringsbedrag ad € 0,7 miljoen kan worden afgeraamd c.q. vrijvallen in de reserve MIP.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0113


C) Bijzondere ontwikkelingen De gebiedsontwikkelingen in Teteringen bevinden zich in steeds grotere mate in het realisatiestadium. Haenen Noord is op een haar na gereed, 2/3 van de Meulenspie is in aanbouw, de kavels in Hoge Gouw en Laanzichtweg zijn in verkoop, de Waterakkers is aanbesteed tezamen met een deel bouwrijp maken van Bouverijen, de prijsvraag Bouverijen eerste fase loopt en de Waterdonken bouwt gestaag verder. Voor de komende periode ligt het accent op het realiseren van de Waterakkers, het gunnen van de eerste fase Bouverijen en het in gang zetten van de voorbereidingen voor de tweede fase, verder bouwen in Waterdonken, het invullen van de voormalige locatie van de Helder Camara in Haenen Zuid en het realiseren van een geluidsvoorziening ten behoeve van de kavels in Hoge Gouw.

D) Wat heeft het gekost?

Ontwikkelen

18,06

13,05

45,91

0,08

0,00

0,00

0,00

Brede School De Mandt

14,18

1,91

5,67

6,60

0,00

0,00

0,00

Brede School De Stee

12,42

3,53

7,44

1,45

0,00

0,00

0,00

Sportaccommodaties

3,20

1,50

0,86

0,84

0,00

0,00

0,00

Composteerlocatie

0,45

0,41

0,01

0,03

0,00

0,00

0,00

Oosterhoutseweg

21,75

17,05

0,94

1,13

0,59

0,00

0,00

0,88

0,71

0,17

0,00

0,00

0,00

0,00

224,77

139,60

22,82

29,28

18,65

13,05

45,91

gevoteerde bijdragen

Realisatie tot 2011

Realisatie 2011

DEKKING 2012

DEKKING 2013

DEKKING 2014

DEKKING 2015 e.v. jaren

uitgaven 2015 e.v. jaren

19,15

0,04

Uitgaven 2014

7,69

0,28

Uitgaven 2013

114,21

0,40

Uitgaven 2012

171,49

Winkelconcentratie Teteringen

Realisatie 2011

Realisatie tot 2011

programma- of projectkosten /investeringen en grondexploitaties

gevoteerde uitgaven


Programmamanagement Totaal lasten

baten Ontwikkelen

151,77

54,15

11,44

12,72

26,11

15,00

65,78

0,40

0,28

0,04

0,08

0,00

0,00

0,00


14,18

1,91

5,67

6,60

0,00

0,00

0,00


12,42

3,53

7,44

1,45

0,00

0,00

0,00

Sportaccommodaties

3,20

1,50

0,86

0,84

0,00

0,00

0,00

Composteerlocatie

0,45

0,41

0,01

0,03

0,00

0,00

0,00

Oosterhoutseweg

21,75

17,05

0,94

1,13

0,59

0,00

0,00

0,88

0,71

0,17

0,00

0,00

0,00

0,00

Totaal baten

205,05

79,54

26,57

22,85

26,70

15,00

65,78


-19,72

-60,06

3,75

-6,43

8,05

1,95

19,87

Winkelconcentratie Teteringen

Programmamanagement

Toelichting baten en lasten: Het saldo ad -/- € 32,87 miljoen (op eindwaarde) heeft volledig betrekking op het project Ontwikkelen (-/- € 21,74 miljoen NCW 1/1/2012). Het in de toekomst te verwachten resultaat voor het project Ontwikkelen is ten opzichte van jaarrekening 2010 met € 4,69 miljoen verslechterd, namelijk van -/- € 28,18 miljoen tot -/€ 32,87 miljoen (op eindwaarde). Dit is enerzijds het gevolg van tussentijdse winstneming bij jaarrekening 2010 van bijna € 3 miljoen. Anderzijds is de verslechtering met name het gevolg van hogere rentelasten door vertraging in de verkopen. Het krediet voor Brede School De Mandt is inclusief de bouwweg. Met ingang van 1 januari 2012 is Teteringen officieel geen programma meer, waardoor de post Programmamanagement vervalt.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 1 14


De financiele informatie 2011 maakt onderdeel uit van de volgende taakvelden: (bedragen x € 1 miljoen)

Exploitatie NR.

Taakveldnaam

Product

Bedrag

Investering naam

Grondexpl.

Bedrag

bedrag

5

EZ&Grondbedrijf

Ontwikkelen, lasten

-218,06

5

EZ&Grondbedrijf

Ontwikkelen, baten

185,20

5

EZ&Grondbedrijf

Winkel concentratie Teteringen

0,40

1

Stadsbedrijven


14,18

1

Stadsbedrijven


12,42

1

Stadsbedrijven

Sportcomplex De Gouwen

3,20

2

Buitenruimte

Composteer locatie

0,45

2

Buitenruimte

Oosterhout seweg

19,71



Ontwikkelen (Onderdeel van voorziening voor negatieve planresultaten bij taakveld EZGB) Totaal voorzieningen

Stand 01-01-11

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

29.859

-66

29.793

29.859

-66

29.793

Toelichting voorzieningen: In taakveld 5 Economische Zaken en Grondbedrijf (EZGB) is een voorziening voor negatieve planresultaten opgenomen van € 65,4 miljoen. Hiervan is, zoals hierboven wordt aangegeven, € 29,8 miljoen bestemd voor het project Ontwikkelen Teteringen. Het gaat hier met name om de grondexploitaties Bouverijen, Meulenspie en Woonakker. Voor deze projecten is het geprognosticeerde negatieve resultaat nagenoeg gelijk gebleven aan het geprognosticeerde resultaat bij de jaarrekening 2010. Als gevolg daarvan heeft een kleine vrijval plaatsgevonden met betrekking tot de grondexploitaties van Teteringen. Voor verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.

E) Risico’s Hier wordt verwezen naar de in de risicoparagraaf (3.7.3) genoemde risico`s met betrekking tot de realisatie brede scholen Teteringen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0115


PROGRAMMA 3 | BREDA-OOST

A) Programmaomschrijving De doelstelling van het programma Breda-Oost is het ontwikkelen van een stedelijk landschap waarin rood (wonen, werken en voorzieningen) en groen (natuur en landschap) in onderlinge samenhang worden ontwikkeld.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat WILLEN WE BEREIKEN?) Beoogd maatschappelijk effect




Begrote score

1

Realisatie van woning bouw en bedrijven op de maat van de bestaande infrastructuur

Uitwerking van het voorkeurscenario Bestemmingsplan procedure

Gestart

2

Het transformeren van dat deel van het groen-blauwe raamwerk dat parallel loopt aan de Gilze wouwerbeek vanaf de Bavelse Berg tot aan de A58

Uitvoering fase 1: 15 hectare Uitvoering gelegen in het zuidelijke deel van de Gilzerwouwerbeek

Gestart

3

Het ontwikkelen van een adequaat voorzieningenniveau voor de (nieuwe) bewoners

Op basis van een integraal dorps ontwikkelingplan (iDOP) worden uitvoeringsplannen opgesteld

Vastgesteld

Integraal dorps ontwikkelingsplan

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Breda-Oost is niet langer een programma. Over de voortgang wordt dan ook niet meer afzonderlijk gerapporteerd.

C) Bijzondere ontwikkelingen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 1 16


mate van realisatie

PROGRAMMA 4 | VIA BREDA

A) Programmaomschrijving Hoofddoel van het programma Via Breda is de transformatie van de Spoorzone conform de doelstellingen en het beleidskader zoals in 2005 vastgesteld door de gemeenteraad in de Structuurvisie Spoorzone 2025. Het doel van de transformatie is om in ongeveer 20 jaar tijd en in nauwe samenwerking met de betrokken eigenaren, marktpartijen en bewoners, een nieuw stadsdeel tot stand te brengen. In dit stadsdeel zal door een mix van functies een duurzaam, attractief en levendig gebied moeten ontstaan, met een hoge ruimtelijke kwaliteit en goed bereikbaar voor alle vormen van vervoer. De versterking van de sociaaleconomische structuur van de stad is daarbij als hoofddoelstelling benoemd en staat met het verbeteren van de bereikbaarheid en het versterken van de bestaande buurten voor het beoogde effect. In het coalitieakkoord '@Breda 2010-2014' zijn de ambities van Via Breda bekrachtigd: “De ontwikkeling van Via Breda wordt voortvarend vormgegeven. De prioriteit ligt bij de Spoorzone en stationsomgeving”.





Begrote score

mate van realisatie

1 Versterken van de Transformatie van een sociaal-economi zestal deelgebieden. sche structuur van de stad. Transfor matie van de Spoorzone naar een duurzaam, attractief en leven dig gebied met een mix van functies, verbeteren ruimte lijke kwaliteit. Stationskwartier; Afronding bestemmingsplan Het realiseren van Stationskwartier ongeveer 450 wonin gen aansluitend op de Belcrum en spoorbuurt. Het realiseren van totaal 150.000 m2 kantoren, voorzienin gen en nader te bepalen functies, die de economische functie van het gebied als internationaal zakencentrum verster ken met daarbinnen het OVTC met eigen woningen, kantoren en voorzieningen. In 2016 dient het project gereed te zijn •• Grondtransacties, saneringen en bouwrijp maken

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Vaststelling Bestemmingsplan Openbaar Vervoer Terminal Complex (OVTC)

Gereed

Beroepsprocedure loopt bij Raad van State

•• Vaststelling bestemmingsplan Stationslaan

Gereed

Beroepsprocedure loopt; bij Raad van State

•• Vaststelling uitwerking

Gereed

Nog niet gestart, eerst overeenstem ming nodig grondeigenaren

Grondtransactie Hellingbaan

Gereed

Nog niet gereed, gesprekken lopen

Grondtransactie Stationslaan

Gereed


Sanering grond Gereed Belcrum Oost/Stations laan


p 0 1 17




Nieuw sleutel project (NSP); Voldoen aan de finan ciële randvoorwaarden (zogenaamde busines scase) voor de gebiedsontwikkeling en het station, en de afspraken die daarom trent met de betrokken overheden en markt partijen daaromtrent zijn vastgesteld.



Begrote score

mate van realisatie

•• Verkenningen Belcrum Oost

PVE Belcrum Oost

Gereed

Gestart, maar nog geen overeen stemming

•• Realisatie deelgebieden

Aanbestedingsproce dure Gerechtsgebouw

Gestart

Voorbereiding is gestart

•• Definitieve opdrachtfase

Opdracht HOV-route OVTC-binnenstad

Opdracht verstrekt

Opdracht is verstrekt

•• Verwerving Belcrum Oost

Afspraken over verwerving Belcrum Oost

Gereed

Gestart, maar nog geen overeen stemming

• Structurele voortgangsrapportages

Voortgangsrapportage 4x

2x (nieuwe afspraken gemaakt)

• Bewaking afspraken met Rijk

Up-to-date verplichtin gen overzicht 4x

2x

• Structureel beheer businesscase

Actualisatie van de businesscase

2x

2x

• Subsidies

Aanmelding twee nieuwe projecten bij BMIT

2x

2x

Voorschot aanvragen NSP 1 en 2

aangevraagd

aangevraagd

Drie Hoefijzers; Zuid: Realisatie herontwikkeling Zuid Het realiseren van maximaal 530 woningen, waarvan 125 in de categorie bereikbaar; Het realise ren van ca 15.000 m2 kantoren, ca 12.000 m2 gemengde functies, en 18.500 m2 nog flexibel in te vullen ruimte

Oplevering complex Gereed Den Hertogh (59 appartementen, 13 woningen);

Complex is opgeleverd.

Bouw 21 herenhuizen; In ontwikkeling

Bouw is gestart.

Bouw Brouwhof;

In ontwikkeling

Vertraagd. Bouw gestart januari 2012.

Renovatie Brouwhuis

In ontwikkeling Vertraagd. Er heeft zich een nieuwe partij gemeld die het Brouwhuis aangekocht heeft. Deze is eind 2011 gestart met uitwerking van plannen voor renovatie.

Noord: Haalbaarheidsstudie ontwikkelingsvraag AM .

Ter inzagelegging bestemmingsplan plandeel Noord

Gereed

Vertraagd. Eind 2011 is een stedenbouwkundig plan ter toetsing aan de gemeente aangeboden. Toetsing eerste kwartaal 2012.

Start realisatie Stationslaan

Voorontwerp bestem mingsplan

Gereed

Gereed

Definitief ontwerp

Gereed

Gereed

Start aanbesteding

Gereed

Aanbesteding start begin 2012.

Aanleg Stationslaan

Start

Start eerste kwartaal 2012.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0118



2 Verbeteren van de bereikbaarheid voor alle vervoers wijzen




Begrote score

mate van realisatie

Havenkwartier en Transformatiemanagement omgeving; Transformatie-manage ment

Plan van aanpak

Gereed

Januari 2012

OV-Terminal; Afronding aanbesteding Realisatie kwalitatief hoogwaardig stations complex (trein- en busstation) excl. infra structuur. Conform vastgesteld definitief ontwerp.

Aanbesteding OVTC

Gereed

Gereed

Gunning

Opdrachtverstrekking

Gereed

Definitieve opdrachtverstrekking febr. 2012 (mede afhankelijk van procedu res)

Bouwvergunning

Verstrekking bouwvergunning

Gereed

Beroeps-procedure 'loopt'. 1e kwartaal 2012 besluit Raad van State verwacht

Start realisatie

Start bouw OVTC

Gereed

Maart 2012

Vaststelling definitief ontwerp

Gereed

Gereed

Vaststellen DO

Gereed

1e kwartaal 2012

Vaststelling definitief ontwerp

Gereed

Gereed

Gereed

Gereed

Gereed

Januari 2012

Gereed

Januari 2012

Start

2012

Voorlopige start

Medio 2012

Infrastructuur Stationskwartier Stationslaan buitenruimte; Vormgeven aan bereik baarheid en integrale (H)OV binnenstad ruimtelijke kwaliteit van de buitenruimte. Tijdige realisatie (toeleidende) hoofd structuur Stationskwar tier, Drie Hoefijzers Drie Hoefijzers: Verlengde Station slaan

Aanbesteding werken en start realisa • Fase 1. Bouwweg tie en aansluiting Belcrumweg • Fase 2a. Kruispunt met de Doornboslaan • Fase 2b. Start gelijk met 2a. • Fase 3a. woonstraat aan hetSpeelhuisplein • Herinrichting van de Speelhuislaan • Bouwrijpmaken Stationsplein (zuid) en Spoorstraat • (H)OV binnenstad Faseringsplan; Opstellen van een faseringsplan voor de samenhang en aanleg van de hoofdstructuur in de Spoorzone

Periodieke opstelling faseringsplan

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Vastgesteld faserings plan

p 0 1 19

Gereed Medio 2012 Start

Eind 2012

2x

1 x definitief vastgesteld, 1 x concept versie opgesteld



3 Versterken bestaan de buurten, veilig, leefbaar en bereik baar tijdens bouw + integrale programma activiteiten




ISV De gebiedsontwik keling Via Breda levert een bijdrage aan de afspraken die met het Rijk gemaakt zijn voor de stedelijke vernieu wing (ISV/GSB 2005-2009) wat betreft wonen, zorgvuldig ruimtege bruik, verbetering van de milieukwaliteit en het verbeteren van de omgevingskwaliteit

Het geven van een kwaliteitsimpuls aan de openbare ruimte door het realiseren van 70.000 m2 openbare ruimte

Omgevingsmanagement gericht op veilig, leefbaar en bereikbaar gedurende de realisa tieperiode.

Voorstellen tot gerichte acties maatre • Omgevingsoverleg 10 x gelen in buurten, periodieke opstel OV-Terminal ling van een faseringsplan, beoorde Complex (OVTC) ling bouwinitiatieven op veilig en leefbaar • Uitvoeringsoverleg 3 Gereed Hoefijzers • Toets bouwprotocol Gerealiseerd bij lopende bouw OVTC, Stationslaan, Speelhuislaan en anderen

Communicatie Inzet communicatiemix Een integrale commu nicatie over alle activiteiten rond het programma ; Marketing en acquisitie, werven van (Inter) nationale gebruikers voor Via Breda

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Realisatie infrastructuur

Begrote score

mate van realisatie

Start realisatie

Minder door naar achteren schuiven project OVTC

Gereed Toets bouwprotocol van project Belcrumweg, sloop trafo, bouw Brouwhof, kabels en leidingen Spoorstraat, bodemsanering voorma lig. Spooremplacement. Bouwproto col OVTC is nog niet gereed.

• Aantal gerichte acties in de buurt

Nader te bepalen

• Website www.viabreda.nl • Twitter www.twitter.com/ viabreda

Aantal hits

n.b.

inimaal 500 M berichten, 100 followers

199 berichten 397 followers

4x

4x overleg platform 11x overig

• Ontwerpateliers en overleg platform

Gerichte acties: verbeteren oversteek-baarheid Min. Kanstraat/ Belcrumweg, aanplant groen Speel huislaan

• Via Breda nieuws 4 x brief • Via Breda Berichten Afhankelijk van de actualiteit

4x

• Rondleidingen

28x

10 x

44 stuks

• Evenementen naar Gerealiseerd aanleiding van mijlpalen (komst eerste shuttletrein, start bouw OVTC et cetera)

Komst eerste shutlle, start aanleg Stationslaan, opening Den Hartogh

• Operationeel infor matiecentrum

Informatie-centrum is open sinds januari 2011

p 0120

Start





• Activiteiten Belcrum Opstelling buurtmonitor en Spoorbuurt • Monitoring van de effecten van de ontwikkeling op de buurten en Belcrum en Spoorbuurt


Vaststelling jaarlijkse buurtmonitor

Inspelen op actualiteit in gebied en Kleinschalige wensen door gerichte maatregelen en maatregelen Belcrum activiteiten in de beide buurten.

4

Verkenning WTC

Vastleggen samenwerking

Begrote score

1x

mate van realisatie

Activiteit als afzonder-lijke activiteit Via Breda gestaakt, ondergebracht in gemeentebrede rapportage.

Afhankelijk van verzoe ken

Kleinschalige maatregelen Spoorbuurt


Buurtactiviteiten


Door externe partijen Samenwerkings op te stellen marktver overkomst kenning + voorstel locatie en samenwerking

Verkenning gestart, 1e voorstel getoetst.

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Het college heeft in het voorjaar 2010 met de besluitvorming over de Verkenning van het Havenkwartier besloten alsnog af te zien van grootschalige ontwikkeling van het Havenkwartier maar in te zetten op transformatiemanagement met als doel dmv kleinschalige initiatieven het havenkwartier te positioneren. In 2011 is het team markt en programmering toegevoegd aan de programma-organisatie. Doelstelling is de markt te verkennen en de juiste programmatische en ruimtelijke kwaliteit te matchen met de actuele marktomstandigheden.

C) Bijzondere ontwikkelingen Naar aanleiding van de aangekondigde strategiewijziging van NS Poort is in de eerste helft van 2011 met deze partij overlegd over het beeëindigen van de Samenwerkingsovereenkomst. Hierdoor kan, zoals eerder gemeld, een grotere verantwoordelijkheid voor de grondopbrengsten naar de gemeente komen. In de afgelopen maanden is gewerkt aan een beëindigings overeenkomst, welke in 2012 zal worden afgerond. Met enkele partijen is een intentieovereenkomst afgesloten voor een haalbaarheidsonderzoek naar de ontwikkeling van deelgebieden. Met de provincie is gesproken over een risicoparticipatie in het Stationskwartier en de provincie heeft hiertoe een positieve intentie uitgesproken. Een nieuwe reizigersprognose duidt op een aanzienlijke groei in de toekomst en brengt een extra fietsstallingsbehoefte met zich mee. Met partners Prorail en NS worden oplossings richtingen verkend. De bestemmingsplannen OV-Terminal en Stationslaan zijn vastgesteld en de aanbesteding van de OV-Terminal is binnen gestelde kaders afgerond. Met de VVE van de bewoners aan de Emmastraat is overeenstemming bereikt over aanpassing van het gebouw ten behoeve van daglichttoetreding. In november 2011 is wederom een fietsruimactie uitgevoerd bij het station.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0121


D) Wat heeft het gekost? (bedragen x € 1.000)


Begroting 2011 lasten

Programma Via Breda Informatiecentrum


baten

lasten

Jaarrekening 2011

baten

lasten

baten

400

-

400

-

442

2

-

-

24

24

23

23

Markt en programmering

-

-

450

-

216

-

Projectplan transformatiemanagement

-

-

20

20

20

10

-

-

30

30

41

41

975

-

1.182

-

74

1.924

Onorthodoxe maatregelen Kapitaallasten (Verlengde Stationslaan)

100

Subtotaal:

500

-

Totaal exploitatie

1.899

-

Centrale investeringsreserve 500

-

Bijdrage uit algemene middelen

860 1.899

500

934

1.924

965

Toelichting exploitatie: Bij de begroting 2011 is voor het programma Via Breda een structureel budget toegekend van € 400.000 voor de bekostiging van de activiteiten van omgevingsmanagement, projectoverstijgende communicatie en acties Belcrum en Spoorbuurt en een deel van de programma managementkosten. In 2011 zijn de werkelijke kosten € 40.000 hoger. Deze overschrijding is in hoofdzaak toe te schrijven aan een hogere inzet van de programmamanager vanwege de wijziging van de interne organisatie Via Breda en de compelexe onderhandelingen met partners NSPoort en Prorail en een andere rolverdeling binnen de gemeentelijke organisatie. De kostenpost voor het informatiecentrum heeft betrekking op de jaarlijkse huur van het pand aan de Willemstraat, waarvoor in het verleden budget beschikbaar is gesteld. Bij de Voorjaarsnota 2011 is aan het programma € 450.000 toegekend in 2011. Dit budget is beschikbaar voor de activiteiten in het kader van markt en programmering. Oorzaak van de budgetonderschrijding van € 235.000 is dat eerst in juni 2011 met deze activiteiten is gestart, waardoor afgelopen jaar niet alle noodzakelijke produkten konden worden geleverd. De ontwikkelvisie Via Breda is eind 2011 afgerond. Daarentegen zijn de doelgroepenanalyse en een marketing- en realisatiestrategie, welke met name van belang zijn voor de gebiedsontwikkeling van het Stationskwartier, doorgeschoven naar 2012. Voor transformatiemanagement is gewerkt aan de voorbereiding van een subsidieaanvraag Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Begin 2012 wordt de aanvraag ingediend. Doordat de bijdrage van Cultuur niet meer in 2011 is ontvangen, is er sprake van een geringe overschrijding op deze post. In het kader van de activiteiten voor onorthodoxe maatregelen is begin 2011 een werkconferentie met het rijk gehouden. De kosten hiervan worden gedeeltelijk gedekt uit een rijkssubsidie. Eind 2011 is hiervoor een declaratie ingediend. Voor de Verlengde Stationslaan zijn in 2011 de uitgaven als gevolg van hogere verwervingskosten. In verband hiermee is in 2011 een hogere onttrekking uit de Centrale Investerings reserve gedaan. Voor Via Breda bedraagt de werkelijke bijdrage uit algemene middelen € 777.000. Ten opzichte van de (gewijzigde) begroting 2011 is sprake van een budgetoverschot van € 188.370.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0122


76 1.071 1.147 777

Uitgaven vanaf 2013

Uitgaven 2013

Uitgaven 2012

Realisatie 2011

Realisatie tot 2011

programma- of projectkosten / investeringen en grondexploitaties

totale uitgaven


153,58

27,75

14,41

15,78

34,17

61,47

32,11

3,96

0,95

6,41

14,59

6,20

2,24

0,03

0,00

0,00

2,00

0,21

3 Hoefijzers plankosten:

1,11

0,90

0,11

0,00

0,00

0,00

Verlengde Stationslaan

12,62

4,06

0,94

7,54

0,08

0,00

0,54

0,00

0,00

0,27

0,14

0,13

202,20

36.70

16,41

30,00

50,98

68,01

totale bijdragen

Realisatie tot 2010

Realisatie 2011

DEKKING 2012

DEKKING 2013

DEKKING vanaf 2013

Business Case: - Stationskwartier - OVTC (gemeentelijke bijdrage) Dynamisch Reizigerssysteem (DRIS)

Havenkwartier/transformatiemanagement Totaal lasten

baten Business Case: - Stationskwartier - OVTC (gem. bijdrage)

131,87

23,78

6,29

3,91

22,18

75,71

32,11

3,96

0,95

6,41

14,59

6,20

2,00

0,00

0,00

0,00

2,00

0,00

3 Hoefijzers plankosten:

1,00

0,80

0,06

0,14

0,00

0,00


12,62

3,89

1,13

7,54

0,06

0,00

0,54

0,00

0,00

0,27

0,14

0,13

Totaal baten

180,14

32,43

8,43

18,27

38,97

82,04


-22,06

-4,27

-7,98

-11,73

-12,01

14,03

Dynamisch Reizigerssysteem (DRIS)

Havenkwartier/transformatiemanagement

Toelichting baten en lasten: Voor het totale programma Via Breda wordt een negatief prognosticeerd resultaat voorzien van € 22 miljoen. Dit is bijna geheel toe te schrijven aan de businesscase/grondexploitatie Stationskwartier. Businesscase Voor de Jaarrekening 2011 is de businesscase opnieuw geactualiseerd. Stationskwartier De bijgestelde prognose voor deze grondexploitatie bedraagt nu negatief € 21,7 miljoen op eindwaarde 31-12-2020 en negatief 14,6 mln. op netto contante waarde per 1-1-2012. Ten opzichte van de 2e bestuursrapportage 2011 is de prognose ongeveer gelijk gebleven; in deze rapportage werd toen melding gemaakt van een verwachte negatieve prognose van € 13,3 miljoen netto contante waarde per 1-1-2011. Bij deze cijfers werd uitgegaan van een verlenging van de looptijd met 2 jaar en verschuiving van de einddatum naar 2020. Bij de jaarrekening 2010 bedroeg de vorige prognose nog negatief € 10,8 miljoen op netto contante waarde per 1-1-2011. Met het oog op de negatieve prognose van deze grondexploitatie is eerder bij de Jaarrekening 2010 bij het Grondbedrijf een bedrag van € 10,8 miljoen in de voorziening aanwezig. Op basis van het nieuwe resultaat wordt nu bij de Jaarrekening 2011 aan de voorziening een bedrag van € 3,8 miljoen toegevoegd. Bij deze herziening zijn de ramingen van de grondprijzen, de toeleidende infrastructuur en enkele posten voor het bouwrijpmaken geactualiseerd. Tevens zijn een aantal optimalisaties verwerkt, waaronder een lagere afdracht van de gebiedsontwikkeling aan de het Openbaar Vervoer Terminal (OVTC).

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0123


OVTC De prognose is gebaseerd op de Q3-rapportage 2011 van Prorail. Basis van deze rapportage is gebaseerd de notitie “besluitvorming en aanbesteding”, welke op 24 augustus 2011 door de Stuurgroep OVTC is vastgesteld. Het positief aanbestedingsresultaat is in mindering gebracht op de bijdrage van het Stationskwartier aan de OVTC. Naast deze raming is er nog een bedrag van € 1,5 miljoen benodigd voor de VTW’s (Verzoeken tot wijziging) voor veiligheid en mobiliteit. Dit bedrag is bij de Voorjaarsnota 2011 beschikbaar gesteld. Het krediet is echter nog niet gevoteerd door de raad. Verlengde Stationslaan In maart 2011 is het aanvullende krediet door de raad gevoteerd. Begin 2012 is het bestek afgerond, waarna aanbesteding heeft plaatsgevonden. Naar verwachting wordt in het tweede kwartaal van 2012 gestart met de uitvoering. Bij de opstelling van de jaarrekening 2011 is het aanbestedingresultaat nog niet bekend en niet verwerkt in de cijfers. Transformatiemanagement Bij de Voorjaarsnota 2011 zijn voor dit onderdeel middelen beschikbaar gesteld. De jaarschijf 2011 is door de raad gevoteerd. In 2011 is gewerkt aan de voorbereiding voor een aanvraag van een OP-zuid subsidie. De aanvraag is begin 2012 ingediend. Omdat in 2011 geen investeringen hebben plaatsgevonden, zal de jaarschijf 2011 worden doorgeschoven naar 2012. De financiële informatie maakt onderdeel uit van de volgende taakvelden: Exploitatie NR.

11

Taakveldnaam


5

EZ & Grondbedrijf

1

Stadsbedrijven

11


11


Product

Investering

Bedrag

Programma

naam

Grondexpl0itatie

Bedrag

bedrag

1.922.000 14.412.589

Drie Hoefijzers Raam-overeen komst

OVT

951.981


939.654

106.496


investeringen

Begroting 2011

jaarrekening 2011

Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

-

-

-

-

-

-

Verwezen wordt naar het taakveld PMP Totaal investeringen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0124


E) Risico’s Het sturen op fasering en planning van projecten wordt van steeds groter belang. Opstellen van planningen, risico-analyses en het faseringsplan krijgen daarom meer nadruk en aandacht om toekomstige risico’s van overschrijden van deadlines te minimaliseren. Met het verschuiven naar de realisatiefase verandert ook het risicoprofiel. Nieuwe risico’s in de realisatiefase dienen zich aan en een aantal risico’s in de voorbereidingssfeer is komen te vervallen. Tevens dient zich een vereenvoudiging van de samenwerking aan. Het risico dat in de vijfde voortgangsrapportage nog werd gesignaleerd ten aanzien van de nieuwe koers van NS Poort en de realisatie van de OV-Terminal is met de gezette stappen de afgelopen periode aanzienlijk afgenomen. De complexe marktomstandigheden blijven bestaan. De veranderende marktomstandigheden ten aanzien van de vastgoedontwikkeling blijven van toepassing en onzeker.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0125


PROGRAMMA 5 | REGIO

A) Programmaomschrijving Het doel van dit programma is Breda in haar strategische centrumfunctie te positioneren en te versterken in de diverse regio’s (Stadsregio, West-Brabant, BrabantStad, Zuidwest-Nederland, corridor Rotterdam – Antwerpen). Diverse projecten en activiteiten daarvoor zijn in de diverse taakveldbegrotingen benoemd en worden via Programma 5 Regio gelinkt aan de Programmadoelstelling: de versterking van de Centrumstadpositie.


1

Voor het gebied van de stadsregio Breda (Etten-Leur, Breda en Oosterhout), wordt door middel van samenwerking, de bereikbaarheid, woningbouw en ruimtelijke ontwikkeling versterkt.



Behouden en verster •• Landschapsontwikkeling naar Een concreet king van de structuur, aanleiding van gebiedsvisie landschapsproject verbindingen en de Landschapspark Oosterhout-Breda kwaliteit van groen en water in en om de stad waardoor een robuust ecologisch systeem ontstaat

Meer aandacht voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer in de stadsregio, als onderdeel van de verkeers- en vervoersagenda

2 De Bredase centrum functie in West Brabant verstevigt in de periode 2007-2011


Breda neemt in het West Brabanthuis een voortrekkersrol in. Zowel bestuurlijk als ambtelijk leveren wij trekkers van program ma’s en projecten

Begrote score

• Tevredenheid van 1. Landschapsproject is in burgers, bedrijven, voorbereiding; instellingen in en 2. Vanwege bezuinigingen geen buiten Breda over monitor ontwikkeld, zodat tevre de in Breda aanwe denheid niet is gemeten zige voorzieningen neemt toe • Tevredenheid Bredase partners over inzet Bredase bestuur en ambte naren voor de diverse regio’s neemt toe

In 2011 is de tunnel Oosterhoutse Oplevering tunnel weg – Nieuwe Kadijk gereed mede tbv van de Hoogwaardig Openbaar Vervoer verbinding Breda - Oosterhout

In 2011 is voor de Stadsregio Breda aangegeven op welke onderwerpen de drie gemeenten zich gezamenlijk gaan richten

Notitie

Onder leiding van Breda wordt een aantal projecten uit de ruimtelijke visie opgepakt en via een project definitie voor besluitvorming voorgelegd

Minimaal 2 projecten trekt Breda

mate van realisatie

Gereed

Voor programma Economie en Zorg, Welzijn, Onderwijs levert Breda de programmamanager

Breda gaat in het Regionaal Ruimte Breda zit ambtelijk en lijk Overleg West Brabant inhoudelijk bestuurlijk in regie en procesmatig een leidende rol groep spelen

Wethouder Ruimtelijke Ontwikke ling en medewerkers Ruimtelijke Ontwikkeling, Mobiliteit en Econo mie

In 2011 zijn de bij West-Brabant en de Zuidwestelijke Delta betrokken Bredase mederwerkser, aangehaakt bij ontwikkelingen die zich buiten Breda afspelen, maar voor ons of West- Brabant van groot belang

In de directie- en afdelingsbegrotin gen zijn hiervoor uren geraamd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 126

In de begrotingen is capaciteit aangewe zen voor regionale projecten en activitei ten




Meer veiligheid met betrekking tot het transport van gevaar lijke stoffen (externe veiligheid)

De aanwezigheid van topvoorzieningen op terrein van onderwijs groeit



Breda/West-Brabant is in 2011 goed herkenbaar terug te vinden in de Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transprt (MIRT) verken ning Anwerpen-Breda

Onderdelen van de Bredase structuurvisie en de regionale ruimtelijke visie zijn te herkennen in de rijks nota

4

BrabantStad, een verbond van 5 grote steden en de provincie Noord-Brabant, komt tot een duurzame groei van de kwaliteit van het bestaan in het stedelijk netwerk BrabantStad in econo misch, sociaal en cultu reel opzicht

Breda vervult een regierol als centrum stad in West-Brabant bij de ontwikkelingen betreffende het RijnSchelde-Deltagebied

West-Brabant is, dankzij de inspannin gen van Breda, een regio, waar in de Delta mee rekening wordt gehouden

mate van realisatie

In onder andere de Rijksnota’s Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, Topsectoren worden de topprioriteiten van Breda/WestBrabant genoemd

De samenwerking met Drechtsteden Twee keer per jaar wordt uitgewerkt op arbeidsmarkt wordt de voortgang beleid, bedrijventerreinen, bereik gerapporteerd baarheid, ruimtelijke samenhang

In december is de jaarlijkse rappor tage besproken met college Dordrecht. Beperkt tot één rappor tage

Breda trekt samen op met de provincie de discussie over de spoorlijn Breda-Utrecht

Motie in Tweede Kamer aangeno men over knooppunt Hooipolder en spoorlijn

Bestuurlijk en ambtelijk in stuur groep

Nauwe betrokkenheid bij de uitwer Ambtelijke betrokken king van regelgeving ten aanzien van heid bij landelijke basisnetten voor spoor, weg en water werkgroepen

Breda zat ambtelijk in rijkswerk groepen

Nauwe betrokkenheid bij het Project Bestuurlijk en Zuid-West 380 kV ambtelijk in stuurgroep

Gereed

Breda maakt zich sterk voor de vestiging van het Topkennisinstituut Maintenance Breda/West-Brabant

Dutch Institute World Class Maintenance is gestart in 2011

Bestuurlijk en ambte lijk is Breda in stuur groep en werkgroep vertegenwoordigd

De krimp op de regio Breda neemt een voortrekkersrol in Breda is voor Westnale arbeidsmarkt bij het uitwerken van het meerjaren Brabant de leadwordt omgebogen programma arbeidsmarktbeleid partner 3

Begrote score

Regionaal Arbeidsmarktbeleid is eind 2011 vastgesteld. Breda is leadpartner

Via Breda komt mede door Het provinciale inspanningen van BrabantStadprogramma Samen partners tot stand, conform planning Investeren wordt benut om project financieel te onder steunen

Jaarrapportage Samen Investeren komt als bijlage bij jaarrekening.

Breda verzorgt de inbreng van West- Breda zit ambtelijk en Brabant in de nationale ruimtelijke bestuurlijk in diverse visie voor BrabantStad stuurgroepen

Gereed

De Bredase projecten van het provinciaal programma “Samen investeren in Brabant” zijn in 2011 in uitvoering gebracht

Voortgangsrapportage per 1 oktober en jaarrapportage per 1 februari opgeleverd

Via voortgangsrappor tages wordt inzicht gegeven in voortgang

Breda komt nadrukkelijk voor in het Programma Regio in 2011 op te stellen Meerjaren levert Bredase inbreng programma BrabantStad 2012-2016 voor dit MJP

Gereed

Breda participeert namens WestBrabant fora als Deltri-platform, BrabantStad, Ruimtelijke visie Delta gebied

Tijdens de West Brabant-overleggen koppelen collegeleden hun inbreng terug aan partners

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 127

Breda rapporteert aan haar partners over de uitkomsten van die fora


C) Bijzondere ontwikkelingen D) Wat heeft het gekost? (bedragen x € 1.000)


Begroting 2011 lasten


baten

lasten

Jaarrekening 2011

baten

lasten

baten

Regio

851

82

1.533

704

1.568

683

Subtotaal

851

82

1.533

704

1.568

683

Totaal exploitatie

851

82

1.533

704

1.568

683


769

829

885

Toelichting exploitatie: Vanaf 1 januari 2010 zijn een aantal Gemeenschappelijke Regelingen (GR’s) overgegaan in de Gemeenschappelijke Regeling Regio West-Brabant. Van de voormalige GR’s zijn liquidatie rekeningen opgesteld en eventueel verrekend. Binnen het programma Regio is het negatieve resultaat van het voormalig Regiobureau opgenomen. Daarnaast was het resultaat van boekjaar 2010 negatief en dit is ook verhaald bij deelnemende gemeenten. Voor aanvang van de GR Regio West-Brabant voerde Breda de administratie van het West-Brabant Huis. In 2010 is ten onrechte een deel van de middelen in het resultaat van het programma Regio opgenomen. Dit is in 2011 gecorrigeerd. Toelichting baten en lasten: De financiële informatie maakt onderdeel uit van de volgende taakvelden: Exploitatie NR.

10

Taakveldnaam

Bestuur, Bestuursonder steuning en Veiligheid

Product

Bestuurlijke samenwerking

Investering

Bedrag

naam

885

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 128


Bedrag

Grondexploitatie bedrag

PROGRAMMA 6 | VEILIGHEID

A) Programmaomschrijving Begin 2009 heeft de Gemeente Breda het Programma Veiligheid 2009-2012 vastgesteld. Het programma Veiligheid 2009-2012 geeft invulling aan een meerjarig veiligheidsbeleid. In het programma worden de trends en ontwikkelingen in Breda beschreven, wordt de visie op veiligheid en de beleidsdoelen weergegeven en wordt ingegaan op de wijze waarop in samenwerking met verschillende partijen de komende vier jaar invulling aan het programma wordt gegeven. Het programma dient als basis voor het opstellen van een jaarlijks uitvoeringsplan (het Jaarplan Veiligheid). Het motto ‘Goed toeven’ is belangrijk bij het vormgeven van het veiligheidsbeleid. Een veilig gevoel voor inwoner, ondernemer, forens en toerist is een essentiële bijdrage voor goed toeven. De gemeente werkt samen met haar partners aan een prettige woon- en werkstad: het veilig zijn van en in de stad is onderdeel én randvoorwaarde voor die prettige woon-, werken leefmilieus. De missie van de Gemeente Breda op het terrein van veiligheid luidt dan ook: ‘Breda versterkt samen met partners de veiligheid van de stad en het veiligheids gevoel van haar inwoners en bezoekers zodat het goed toeven is.’ Het coalitieakkoord voor de periode 2010-2014 sluit hier naadloos op aan. In het akkoord wordt gekozen voor meer focus op veiligheid. Beoogd effect in het akkoord is dat Bredanaars ‘zich thuis en veilig’ moeten voelen. Aandacht gaat uit naar zowel een veilige woonomgeving als veilige winkelen bedrijventerreinen. Met zichtbaar toezicht, een centrale rol voor gemeentelijke toezichthouders en vermindering van bureaucratie. Ingezet wordt op wijkveiligheidsplannen, het Keurmerk Veilig Ondernemen, stadsmariniers en intensivering van illegale drugshandel. Voor de stadsmariniers is in het akkoord € 2 miljoen opgenomen.


1

Jongerenoverlast Minder overlast die door jongeren wordt veroorzaakt




Begrote score

mate van realisatie

De jongerenoverlast is Overlastoverleggen in 2012 gedaald tot < 1.400 meldingen

Aantal meldingen

≤ 1.500 (1400 in 2012)

Gerealiseerd (823)

Het percentage Casusoverleggen Veiligheidshuis jeugdige beginners (12-24 jaar) is in 2012 lager dan in 2007

Percentage jeugdige beginners

≤ 55 %

Gerealiseerd

Het alcoholgebruik door jongeren tot 23 jaar is in 2012 gedaald ten opzichte van 2007

Percentage drinkende ≤ 32 % jongeren 12-15 jaar

Nog geen nieuwe gegevens beschik baar

Gecombineerde preventieve, curatie Percentage drinkende ≤ 2007 ve en repressieve aanpak middelen jongeren 16-23 jaar gebruik op/rond ‘vindplaatsen van jongeren’

Activiteiten hebben plaatsgevonden, nog geen actuele cijfers

Project Samen Er Tegenaan

Gerealiseerd

Inzet Buurttoezicht

Gerealiseerd

Project KICK

Gerealiseerd

Aanpak criminele jeugdgroep

Gestart, nog niet afgerond

Kwaliteitsimpuls aan analyse van (jeugd)groepen in de stad

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 129


2



Veilige wijken Burgers voelen zich veilig in hun eigen woonomgeving

Het gevoel van veilig heid in de woonbuurt stijgt, zodanig dat in 2012 minder dan 28% van de Bredase bewoners zich weleens onveilig voelt in de eigen buurt



Begrote score

mate van realisatie

Voortzetten buurtpreventie en onder Aantal aangiften steunen en promoten van nieuwe woninginbraken initiatieven tot buurtpreventie in de stad

≤ 1.330

Gerealiseerd (1290)

Casusoverleggen veelplegers Veilig heidshuis

≤ 1.800

Gerealiseerd (1320)

Aantal aangiften geweld

Verdere ontwikkeling nazorg ex-gedetineerden

Gerealiseerd

Uitvoeren en mogelijke verbreding t bestuurlijke informatie-voorziening ex-gedetineerden

Gerealiseerd

Inzetten op toezicht in de wijken

Gerealiseerd

Ontwikkelen en implementeren van nieuwe preventieve en leefbaarheidbevorderende methoden en technieken

Gerealiseerd

Inzet Buurtbemiddeling

Gerealiseerd

Inzet Inbraakpreventie-team

Gerealiseerd

Verdere implementatie Keurmerk Veilig Wonen

3

Veilige binnenstad Bewoners en bezoekers voelen zich veilig in de binnenstad van Breda

Het blijft veilig uitgaan en winkelen in de Binnenstad van Breda, waarbij het aantal relevante delic ten in 2012 niet hoger zal zijn dan in 2007

Uitvoering geven aan veiligheid- en 12 x per jaar leefbaarheidsoverleg in Breda-Noord

Gerealiseerd

Opleggen huisverboden in verband met huiselijk geweld

Gerealiseerd

Uitvoering geven aan interventie teams

Niet bekend

Opstellen wijkveiligheidsplannen als onderdeel van integrale wijkplannen (Haagse Beemden en Geeren)

Gerealiseerd

Aanpassen beleidslijn verblijfsontzeggingen en wijzigingen in beleidsregels verbiedsgeboden

Gerealiseerd

Invoering en uitbreiding van het collectief winkelen horecaverbod

Aantal aangiften winkeldiefstal

≤ 290

Gerealiseerd

Uitvoering Convenant Veilig uitgaan

Aantal aangiften uitgaansgeweld

≤ 335

Gerealiseerd (298)

Uitvoering VAST-project

Aantal aangiften straatroof

≤ 160

Gerealiseerd

Waarborgen van veiligheid bij evenementen via EVO-aanpak

Gerealiseerd

Uitvoering handhavings-arrangement horeca

Gerealiseerd

Uitvoering deurbeleid horeca

Gerealiseerd

Uitvoering Actieplan Drugs 4

Veilige bedrijven Bedrijventerreinen zijn veilig en de onderne mer voelt zich veilig. Veiligheid in winkel centra wordt groter.

Aantal overtredingen opiumwet

≤ 800

Vrijwel gerealiseerd (805)

De veiligheid op de bedrijventerreinen blijft in 2012 op het niveau van 2007

Uitvoering maatregelen in bestaande Aantal bedrijfsinbraken ≤ 770 KVO-gebieden en waar mogelijk uitrol KVO in overige winkelcentra

Gerealiseerd (569)

De veiligheid in winkelcentra stijgt

Pleinenproject (Edisonplein/Struyckenplein)

Gerealiseerd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 130

Veiligheidsgevoel ondernemer

> 6,2



5 Beheersbare risico's en crisis Waar het gaat om externe veiligheid, rampenbestrijding evenementen




Begrote score

Het aantal winkeldiefstallen bedraagt in 2012 niet meer dan 585

Aantal winkel diefstallen

De crisisbeheersing en Houden van oefeningen, regionaal rampenbestrijding en lokaal moet optimaal functioneren en voldoen aan de Wet Veiligheidsregio’s

Resultaat alarmeringsoefeningen en praktijktoetsen

Gerealiseerd

Organisatie rampen bestrijding conform basisvereisten en convenant met BZK

Gerealiseerd

Aanbieden opleidingen

≤ 590

Nog niet gerealiseerd (707)

Implementatie risicocommunicatie Waarborgen van veiligheid bij evenementen via EVO-aanpak

Gerealiseerd

Evenementen in Breda Extra advisering over brandveiligheid verlopen zonder bij risicovolle bedrijven calamiteiten

Gerealiseerd

Uitvoeren convenant Veilig Voetbal 6

Integere samenleving Een onaangetast(e) maatschappelijk bestel en rechtsorde

mate van realisatie

Voorkomen van Uitvoeren Actieprogramma Drugs vermenging tussen onderwereld en bovenwereld. Daartoe aanpak van criminele infrastructuur

Aantal meldingen ordeverstoringen

Gerealiseerd

Aantal hennepruimingen

Gerealiseerd

Intensivering uitvoering Wet Bibob

Aantal bibob-zaken

≥ 30

Nog niet gerealiseerd

Integrale handhavingsacties; aanpak ‘shops’

Aantal handhavings acties

≥15

Gerealiseerd

Aanpak vrijplaatsen

Gerealiseerd

Uitvoeren project Onrechtmatige bewoning

Gerealiseerd

Ontwikkelen informatieknooppunt

Gerealiseerd

Gebiedsgerichte interventies door Bredaas Integraal toezichtsteam (BIT)

Gerealiseerd

Uitvoeren analyses door RIEC

Gerealiseerd



Begroting 2011


Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

Preventie en bestrijding criminaliteit

2.890

481

4.077

481

4.092

700

Subtotaal

2.890

481

4.077

481

4.092

700

Totaal exploitatie

2.890

481

4.077

481

4.092

700


2.409

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 131

3.596


3.392

Toelichting exploitatie: De bedragen zijn inclusief de budgetten die zijn overgedragen aan Stadstoezicht en Omgevings gebruik en zijn daar opgenomen in de handhavingstaken. De middelen voor coördinator BIBOB (€ 75.000) zijn niet uitgenut omdat het niet mogelijk was om deze functie in te vullen. Binnen het onderdeel jongeren is het Veiligheidshuis opgenomen. Hiervoor wordt subsidie B5-ontvangen van de Provincie. Met de tussentijdse verantwoording per 1 oktober zijn voor het aandeel derden nog kosten met terugwerkende kracht opgenomen. Hierop heeft de Provincie het voorschot verhoogd met € 195.000, dit is niet meer met de laatste begrotingswijziging meegenomen. Op de overige veiligheidsproducten resteert een positief resultaat van € 62.000, voornamelijk op het onderdeel Veilige Wijken. In de bedrijfsvoering was nog een taakstelling opgenomen. Met de uitstroom van een medewerker zijn nog financiële verplichtingen verbonden zodat deze taakstelling voor een bedrag € 57.000 niet gerealiseerd is. Daarnaast heeft er nog een correctie plaatsgevonden voor dubbel gedeclareerde kosten in 2010 voor een bedrag an € 79.000. Toelichting baten en lasten: De financiele informatie maakt onderdeel uit van de volgende taakvelden: (bedragen x € 1.000)

Exploitatie NR.

Taakveldnaam

Product

Investering

Bedrag

8

Publiekszaken

Omgevings gebruik

292

8

Publiekszaken

Stadstoezicht

72


3728

10

Bestuur, bestuursonder steuning en veiligheid

naam

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 132


Bedrag

Grondexpl. bedrag

PROGRAMMA 7 | externe betrekkingen. subsidies en citymarketing A) Programmaomschrijving Het programma Externe betrekkingen, Subsidies en Citymarketing heeft tot doel het sociaal en economisch rendement van de stad duurzaam te vergroten door het imago van Breda als Internationale netwerkstad met als kernprofielen Supply Chain Management & Maintenance en Beeldcultuur te versterken door middel van lobby en netwerken (public affairs). Dit alles gebeurt in nauwe samenwerking met strategische partners in de stad op basis van een strategische agenda. In de kolom realisatie staan een aantal afkortingen gemeld, hieronder volgt de verklaring: TEN-T= Trans European Network for Transport VIVID= Interregproject Value Increase by VIsual Design Betreft Europees subsidieproject voor het opbouwen van een internationaal netwerk van kennisinstellingen, bedrijven en lokale overheden op het gebeid van (toegepaste) beeldcultuur) DNA= Deprived Neighberhood Approach Betreft Europees subsidieproject voor grensoverschrijdende samenwerking voor ontwikkelen en testen van innovaties binnen het thema wijkontwikkeling FLOODCOM= Vloedprotectie Betreft Europees subsidieproject voor grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van kennis over waterbeheer en overstromingspreventie XARXA FP = XARXA Federation Popular Dit is een Europees netwerk van (op dit moment) 23 Europese steden die allemaal internationale beroepsopleidingen in hun stad en regio hebben en die samenwerken om internationale studentenmobiliteit en kennisuitwisseling hierover tussen docenten te bevorderen voor leerlingen en docenten vanuit het beroepsonderwijs (MBO en HBO). Breda is op dit moment kandidaat-lid en wordt naar verwachting in maart officieel toegelaten tot het netwerk. NHP2012= Nationaal Hervormings Programma 2012 (= jaarlijkse Nederlandse voortgangsrapportage aan de Europese Commissie over de realisatie van de Europe2020 doelstellingen binnen Nederland inclusief eventuele aanvullende Rijksmaatregelen binnen NL)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 133



1

Groei werkgelegenheid, bewoners, bedrijven, bezoekers




Regisseren en invulling geven aan Externe Oriëntatie uit coalitieakkoord @Breda

•• Deelname aan nationale en internationale fora en netwerken: •• Eurocities •• (Culture forum)

Werkgelegenheid

Breda nationaal en internationaal profile ren als internationale netwerkstad (attractieve stad die verbindt) die verbindt met focus op:

•• Comité van de Regio’s

Bezoekers

•• G32 Internationaal

Inwoners

Supply Chain & Maintenance Management

•• ENHSR

Aangaan van nieuwe strategische coalities met bijv. kennis instituten, hsl-steden en vergelijkbare economische regio’s

Pro-actief netwerken en lobbyen voor aantrekken congressen en evenementen naar Breda

Begrote score

mate van realisatie

Trendmatige en absolute ontwikkeling van

••VNG Internationaal •• Brabantstad ACB/Internationaal

•• In het kader van Brabant Culturele Hoofdstad interactieve Beeldcultuur & samenwerking versterken op het Erfgoed gebied van evenementen, city marketing, erfgoed, architectuur, Concernbrede invulling stedenbouw, kunst in de openbare geven aan kandidatuur ruimte en cultuur Europese Culturele Hoofdstad 2018 uit •• Regisseren op ‘2014 European coalitie akkoord Year of Visual Art and Heritage’ in @Breda het kader van 2018Brabant

Lobby en relatiemarketing in Den Haag en Brussel

EU strategie Breda (en 2 BrabantStad)

2+ HSL TEN-T VIVID DNA FLOODCOM 2018Brabant A58 – A27 Spoorlijn Breda-Utrecht ea.

Deelname internationale (vastgoed) beurzen

Deelname aan World Expo 2010 in Shanghai

Deelname door Brabant-Stad is niet doorgegaan

Deelname Breda aan Regie en coördinatie op samenstel Brabantstad Culturele ling Bidbook Breda in 2011 voor Hoofdstad Culturele Hoofdstad 2018

Organisatie bijeen komsten in stad door Cultuurmakelaar

4

Regiobrede stakeholder bijeen komst. Raadsbijeenkomst in Bloos en Efteling

2

Verbinding en samen werking tussen overheid, onderne mers en onderwijs (triple O)

Ontwikkeling naar hoogwaardige kenniseconomie

Regie op lobbyen netwerkverbindingen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 134






Begrote score

mate van realisatie

Externe relaties en internationale samenwerking inzetten als vitale instrumenten voor realiseren strategische agenda Breda

Regie en coördinatie op externe / interne contacten

Breda op de Europese kaart zetten

Regie op bevordering samenwerking met toonaangevende Europese steden en regio’s op de drie kernthema’s

Aantal werkbezoeken 5 aan potentiële inter nationale partner steden en regio’s

+5

Antwerpen (BE, Vlaanderen)

Aantal bestuurlijke 5 werkbezoeken uit buitenland aan Breda

+5

Rotterdam

Aantal gerealiseerde 1 intentie overeenkom sten

4 VIVID DNA FLOODCOM XARXA FP

European Network of High Speed Regions Brighton & Hove (UK, Sussex en Kent) Valenciennes (FR, Nord-pas de Calais) Amiens (FR, Picardie) Madrid (SP) Vergroten Bredaas Rendement op lobby en netwerken

Regie en coördinatie Netwerk Strate Waardering van leden 7 gisch Beraad Netwerk Strategisch (Triple O) Beraad voor gemeen telijke inspanningen

Strategisch Beraad is in 2011 4x bijeengeweest en heeft in deel werkgroepen gewerkt aan de uivoe ring op de pijlers van uit het manifest.

Samenwerking met Rotterdam en Antwerpen bevorderen (N-Z as)

Strategische coördinatie lobbyen netwerkagenda (public affairs)

Aantal actieve lobby dossiers op basis van strategische agenda

5

+5

Externe relaties en internationale samen werking inzetten als vitale instrumenten voor realiseren strate gische agenda Breda

Vergroten internationale oriëntatie in Breda: - themalunch - werkbezoek - interne communicatie

Bekendheidsgraad beleidmedewerkers en directeuren met inter nationale activiteiten van de Gemeente Breda

Regie en coördinatie proces bidbook Bidbook Breda gereed 1 Breda in 2011

Ja

Citymarketing events Breda

Komst 1e HSL pas in 2012.

-komst 1e HSL naar Breda -Eurocities congres in Breda

Aantal artikelen en 10 reportages in interna tionale en nationale, regionale en lokale media (radio, TV, Inter net)

Deelname aan nationale en inter nationale beurzen en evenementen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 135



3

Vergroten economisch rendement


Europese subsidie inkomsten realiseren



Begrote score

Gemeentebrede regie en coördinatie op Europese Subsidiewerving

mate van realisatie

In 2011 circa € 5 miljoen euro aan europese subsidie binnen gehaald

Intern vergroten internationale oriëntatie op EU subsidiekansen irt cofinanciering Rijk, Provincie en privaat -themalunch -communicatie Netwerken en lobbyen voor verkrijging EU subsidies -deelname aan partner search bijeenkomsten -werkbezoeken aan EU programmasecretariaten Actief onderzoeken EU subsidiemogelijkheden voor onderwerpen strategische agenda Quickscan EU subsidies Voorbereiden shortlist 2011 EU-subsidieprojecten

Shortlist 2011 EU subsidieprojecten

Shortlist gereed

Beïnvloeding Europees beleid ná 2013 in relatie tot strategische agenda Breda

Ja EU bid G32 NHP2012 TEN-T

Intensieve samenwerking met BrabantStad lobbyist te Brussel 4

Monitoring

Effectmeting en evaluatie programma activiteiten

Opstellen Programmamonitor ESC

Ja Programmamonitor 2011

Monitor gereed


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 136

Ja


In 2011 geen monitor uitgevoerd


Begroting 2011


lasten

Begroting 2011 na Wijziging baten

lasten

Jaarrekening 2011

baten

lasten

baten

337

43

Externe betrekkingen, subsidies en citymarketing

241

Subtotaal

241

-

320

-

337

43

Totaal exploitatie

241

-

320

-

337

43


241

320

320

294

Toelichting exploitatie: Voor het verkrijgen van subsidies zijn minder kosten gemaakt: geen kosten verschuldigd bij aanvraag, geen aanvraag ingediend of door externe partijen betaald.

Toelichting baten en lasten: De financiele informatie maakt onderdeel uit van de volgende taakvelden: (bedragen x € 1 miljoen)

Exploitatie NR.

Taakveldnaam

10

Bestuur, Bestuursonder steuning en Veiligheid

Product

Investering

Bedrag

naam

294

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 137


Bedrag

Grondexpl. bedrag

5.2.2

DE BELEIDSVERANTWOORDING PROJECTEN

Naast de programma’s bevat de jaarrekening ook een aantal projecten. Kenmerken van de (belangrijkste) projecten zijn onder meer: eenduidige doelstelling, eenmalig karakter, eenmalig budget, tijdelijke organisatie en specifieke werkprocessen. Voorbeelden zijn: de Nieuwe Mark en het Gemeentelijk Sportcentrum. In het bijzonder zijn tijd, kwaliteit en geld sturingsaspecten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 138


PROJECT 1 | Ontwikkeling Stadionlokatie

A) Projectomschrijving Het betreft hier de ontwikkeling van Steenakker-Zuid (begrensd door Lunetstraat, Westerpark laan en spoorlijn) in relatie met de uitbreiding van het Rat Verleghstadion. De basis voor het project is gelegen in de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Breda enerzijds en Heja anderzijds, met het doel om in 3 fasen vastgoed te ontwikkelen met retail en kantoren. Daarnaast dient de openbare ruimte heringericht te worden en wordt de Rat Verleghstraat verlegd.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat willen we bereiken? Beoogd maatschappelijk effect

1

Het ontwikkelen van een hoogwaardig gebied met stedelijke functies langs een van de belangrijkste stadsassen in Breda



Gefaseerde ontwikke Realisatie fase 1 van de gebiedsling van het planontwikkeling gebied, in de periode 2009 – 2015

Upgrading en uitbreiding van het NAC-stadion


Begrote score

mate van realisatie

Opening XL super markt en Lunet winkelcentrum Idem kantoordeel fase 1

• 100%

0%

Aanleg openbare ruimte rondom fase 1 incl. waterhuishoudingsplan

Openbare ruimte rondom fase 1 compleet ingericht

• 100%

0%

Realisatie veiligheidsmaatregelen + loopbrug naar stadion

Volledig gerealiseerde • 100% voorzieningen

0%

Verleggen Rat Verleghstraat

Rat Verleghstraat verlegd

• 100%

0%

Voorbereiden ontwikkeling fase 2

Ingediend bouwplan ten behoeve van bouwvergunning

• 100%

0%

Afhankelijk van besluitvorming najaar 2010

Afhankelijk van • 100% besluitvorming najaar 2010

100%

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Vastgoed fase 1 is in aanleg – de ruwbouw is bijna gereed. De aanleg van de openbare ruimte ligt stil vanwege retentierecht dat door de vastgoedaannemer wordt uitgeoefend. Opening van winkels en openbare ruimte is nu voorzien in september 2012.

C) Bijzondere ontwikkelingen Retentierecht is gevestigd hierdoor wordt realisatie van vastgoed en openbare ruimte mogelijk vertraagd. Fase 2 (kantoren); hiervoor is uitstel afname grond verzocht door de projectontwikkelaar Er dienen aanvullende veiligheidsmaatregelen getroffen te worden, doordat geen loopbrug gerealiseerd wordt.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 139


D) Wat heeft het gekost?

8,42

0,00

0,04

0,00

3,04

0,00

14,20

5,46

0,75

3,62

0,60

1,94

1,83

Totaal lasten

25,70

13,88

0,75

3,66

0,60

4,98

1,83

Realisatie tot 2011

saldo

Uitgaven 2013

11,50

8,42

0,00

0,04

0,00

3,04

0,00

Bouwgrondexploitatie

15,70

5,03

-0,31

0,00

0,00

6,79

4,19

Totaal baten

27,20

13,45

-0,31

0,04

0,00

9,83

4,19

1,50

-0,43

-1,06

-3,62

-0,60

4,85

2,36


saldo

DEKKING 2013

DEKKING 2012

DEKKING vanaf 2013

Stadioninvestering

Realisatie 2011

baten

beschikbare dekking

Uitgaven 2012

Uitgaven vanaf 2013

11,50

Bouwgrondexploitatie

Realisatie 2011

Stadioninvestering

Realisatie tot 2011

programma- of projectkosten /investeringen en grondexploitaties

gevoteerde uitgaven


Toelichting baten en lasten: De financiele informatie maakt onderdeel uit van de volgende taakvelden: Exploitatie NR.

Taakveldnaam

1

Stadsbedrijven

5

EZ&Grondbedrijf

Product

Bedrag

Investering naam

Grondexpl.

Bedrag

Uitbreiding NAC stadion

bedrag

€0

€ -1.065.422

E) Risico’s Retentierecht is gevestigd hierdoor wordt realisatie van vastgoed en openbare ruimte mogelijk vertraagd. Fase 2 (kantoren); hiervoor is uitstel afname grond verzocht door de projectontwikkelaar. Er dienen aanvullende veiligheidsmaatregelen getroffen te worden, doordat geen loopbrug gerealiseerd wordt.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 0


5.2.3

DE BELEIDSVERANTWOORDING TAAKVELDEN

De taakvelden vormen het centrale deel van de beleidsverantwoording. In de taakvelden wordt aan de hand van de drie W-vragen (wat willen we bereiken, wat gaan we er voor doen en wat mag het kosten) inzicht gegeven in de voornamelijk reguliere werkzaamheden van de Gemeente Breda. De taakvelden zelf zijn ten opzichte van de Begroting 2011 niet gewijzigd, maar hebben in de presentatie ten opzichte van voorgaand jaar een aanzienlijke transformatie ondergaan. Per taakveld is een overzicht opgenomen van de bij het taakveld behorende reserves en voor zieningen waarin de mutaties gedurende het jaar zijn opgenomen. In de taakvelden zijn toelichtingen opgenomen op de belangrijkste financiële afwijkingen ten opzichte van de Begroting 2011. Binnen de taakvelden zijn de cijfers van de oorspronkelijke Begroting 2011 opgenomen, aangevuld met de door de raad vastgestelde wijzigingen. Het stedenbeleid 2010-2014 In het kader van het stedenbeleid 2010-2014 is een Meerjaren Ontwikkelingsprogramma (MOP) opgesteld en gelijktijdig vastgesteld met de begroting 2010. In dit MOP is een aantal afspraken gemaakt voor de periode 2010-2014 die bijdragen aan de drie rijksdoelstellingen; 1. Vergroten van de kwaliteit en differentiatie van de woningvoorraad; 2. Verbeteren van de fysieke kwaliteit van de leefomgeving; 3. Verbeteren van een gezonde en duurzame leefomgeving. Inmiddels is een aantal afspraken uit het MOP aangescherpt (meer SMART gemaakt). In dit hoofdstuk is terug te lezen welke projecten in 2011 hebben bijgedragen aan de drie doelstellingen. Op dit moment is het nog niet mogelijk de effecten van het beleid in 2010 en 2011 op de ISV doelstellingen 1 en 2 (vergroten van de kwaliteit en differentiatie van de woningvoorraad en het verbeteren van de fysieke kwaliteit van de leefomgeving) en de daarover gemaakte afspraken te meten aan de hand van de opgestelde indicatoren. Het cijfermateriaal is afkomstig van (nul) metingen van enquêtes welke gehouden zijn in 2007/2008 en de meting daarna in 2009/2010. Op dit moment (2012) vinden de vervolgmetingen plaats. Het nieuwe cijfermateriaal komt in de loop van dit jaar beschikbaar. Op dit moment zijn dus nog onvoldoende gegevens beschikbaar om conclusies te kunnen trekken. In de jaarrekening van 2012 zal wel een goed beeld gegeven kunnen omdat de indicatoren dan weer gevuld worden met nieuwe cijfers.. Bovendien wordt in 2012 de wijkmonitor geactualiseerd. Deze monitor bevat meer indicatoren dan dat er nu gebruikt worden voor het volgen van de doelstellingen. De gegevens uit de wijkmonitor geven een completer beeld van ontwikkelingen in buurten op het gebied van de kwaliteit van de woning en de fysieke kwaliteit van de leefomgeving. Het is wel mogelijk een goed beeld te geven van de stand van zaken van de gemaakte afspraken die betrekking hebben op doelstelling 3, het verbeteren van een gezonde en duurzame leegomgeving. •

Afspraak: Uiterlijk in 2015 moet alle risicovolle bodemvervuiling zijn aangepakt.

Stand van zaken: Begin 2010 waren nog 134 spoedlocaties. Op 1-1-2011 resteerden nog 70 spoedlocaties. •

Afspraak: Eind 2014 is de sanering gereed van de resterende te saneren A-lijst woningen.

Stand van zaken: In 2011 is een akoestisch onderzoek uitgevoerd op basis waarvan een voorstel voor de aanpak van A-lijst woningen is gemaakt. Dit voorstel wordt in de eerste helft van 2012 aan het college voorgelegd. •

Afspraak: Voor de periode 2010-1014 is de CO2 uitstoot met tenminste 100 kiloton terug

gebracht.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 1


Stand van zaken: In 2010 is gewerkt aan het op orde krijgen van de monitor. In 2011 zijn de eerste uitkomsten bekend worden.

In 2006 werd de totale CO2-uitstoot in Breda op basis van kentallen geschat op ± 1350 kton. Uitgaand van de autonome groei van het energiegebruik en mobiliteit zou de CO2-emissie in 2009 tot ruim 1400 kton zijn gegroeid. Voor 2009 is echter op basis van werkelijk gebruikscijfers een totale emissie van ± 1270 kton CO2 berekend. In 2010 komt het weer iets hoger uit; 1290 kton CO2 en is een reductie van 4,4% t.o.v. het basisjaar 2006 gerealiseerd. In 2010 is dus al 60 kton CO2 reductie t.o.v. het basisjaar 2006 gerealiseerd.

Naast de afspraken en doelstellingen die zijn vastgelegd in het MOP 2010-2014 heeft de Gemeente Breda (middels de vaststellingsbeschikking Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing periode 2005-2009) de verplichting gekregen alsnog een 4-tal afspraken te realiseren die afkomstig zijn uit de vorige ISV-periode . Daarbij is aangegeven dat voor de verantwoording van deze aanvullende vier verplichtingen voor de periode 2010-2014 het regime van de decentralisatie-uitkering van toepassing is. Dat betekent dat verantwoording wordt afgelegd aan de gemeenteraad via de planning en controlcyclus en niet aan het Rijk. Afspraken die alsnog gerealiseerd moeten worden: Het alsnog realiseren van 3662 woningen (waarvan 2363 nieuwbouw op uitleglocaties, 1085 nieuwbouw in bestaand stedelijk gebied, en 214 vervanging). Het alsnog realiseren van 11 ha Groene geledingszone en 27ha waterakkers. Het alsnog realiseren van gemeenschapshuis Heuvel, Brede school Heuvel en Brede school Noord Oost. Het alsnog afronden van de kwaliteitsverbetering van het bedrijventerrein VOS. Stand van zaken: Ad 1: Op het woningbouwprogramma wordt gestuurd vanuit ‘ koers gezet’ . Daarin is aangegeven dat er voor Breda een woningbouwopgave tot 2020 ligt van 7350 woningen. Dit is conform de regionale afspraken. De voortgang hiervan wordt vanuit taakveld Ruimte bekend gemaakt. Ad 2: In 2011 is het bestek voor Waterakkers opgesteld op basis waarvan een aannemer is geselecteerd. De werkzaamheden worden opgestart in 2012 en dienen voor eind 2013 afgerond te zijn. De kavelruilcommissie Weerijs-Zuid maakt in 2012 het ruilplan bekend. Op basis van dit plan kunnen de ruilingen worden gerealiseerd waarna de Groene Geledingszone als onderdeel van het project Weerijs-Zuid afgerond kan worden. Ad 3: Huis van de Heuvel wordt 28 juni 2012 opgeleverd. Brede school Geeren-Noord (Het Noorderlicht) is op 8 april 2011 opgeleverd en vanaf juli 2011 in gebruik genomen. Feestelijke ingebruikname was 23 september 2011. Ad 4: WonenBrebug heeft noordelijk VOS gebied aanbesteed. In eerste kwartaal 2010 is gestart met de bouw. In de zomer van 2013 staat de oplevering gepland.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 2


TAAKVELD 1 | STADSBEDRIJVEN

A) Taakveldomschrijving Stadsbedrijven voert het vastgestelde beleid uit en draagt daarmee bij aan de realisatie van de thema’s Groen@Breda; Leven@Breda; Leren@Breda en Werken@Breda. Stadsbedrijven realiseert concrete en tastbare producten in de directe dagelijkse leefomgeving van de burger, zoals afvalinzameling, parkeervoorzieningen in de binnenstad, natuur- en milieu educatie, onderwijshuisvesting en sport- en welzijnsaccommodatie.


1

'Goed toeven'; schoon, leefbaar en bereikbaar Breda



Behoud hoge kwaliteit Uitvoeren van klanttevredenheids van de service op onderzoek over de producten en niveau van 2010 bij diensten van de afvalinzameling Afvalservice (AVS), Parkeerbedrijf (PB) Promoten van de digitale Breda kalender


Begrote score

Klanttevredenheidscore producten / ≥ 7,5 diensten afvalinzame ling

Gerealiseerd Aantal tonnen groente-, fruit- en tuinafval 12.000 ton dat gescheiden is ingezameld

Gerealiseerd 13.347 ton

Scheidingspercentage Streefcijfer is 60% in ≥ 56% 2020

Gerealiseerd 57%

Hoeveelheden en klachten monitoren Ingezamelde per aanbiedlocatie voor het kunststof hoeveelheid kunststof 7 kg per aansluiting verpakkingsafval verpakkingsafval In 2015 voldoet 100% In samenwerking met externe partijen van de inzamelwagens ontwikkelen en aanschaffen van aan de landelijke hybride vuilniswagen norm meest schone voertuigen (EEV of euro 5) 2

Het bevorderen van bewustzijn op het gebied van natuur en milieu

Behoud hoge kwaliteit natuur- en milieuedu catie basisschoolleer lingen, jongeren en volwassen

Percentage inzamel wagens dat aan de norm meest schone voertuigen voldoet

Aanbieden van educatie en informa Klanttevredenheidtie op gebied van ecologische basis score vorming, klimaat, afval, water, lucht en verkeer Elke basisschool maakt gebruik van een NME-activiteit

≥ 60%

p 14 3

Gerealiseerd 7,2 kg Gerealiseerd Ontwikkeling hybride voertuigen ligt door economische crisis stil

Tenminste 7

Gerealiseerd 7,8

100%

Gedeeltelijk gerealiseerd 90%

Percentage voortgezet en beroepsonderwijs 50% dat gebruik maakt van een NME-activiteit

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Gerealiseerd 7,6

Gebruik van de digitale 25% van de burgers Gedeeltelijk gerealiseerd Breda kalender van Breda maakt 15% gebruik van de digita le Breda kalender

Behoud papieren afvalkalender in sobere uitvoering Een milieuhygiënische Gecombineerd met kunst uit afval afvalinzameling wordt de jeugd van primair en voort gezet onderwijs bewust gemaakt van de noodzaak van het scheiden van afval

mate van realisatie


Gerealiseerd 70%




Educatieve bezoeken van school klassen aan het milieustation


Begrote score

Aantal bezoekers van ≥ 150.000 bezoekers het bezoekerscentrum Wolfslaar en de kinderboerderij

Educatieve natuur- en milieuprogram Aantal educatieve ma’s in de vijf districten van de stad bezoeken

15 schoolklassen

mate van realisatie

Gerealiseerd

Gerealiseerd Meer dan 15 school-klassen

THEMA WERKEN@BREDA

Inspelen op maatschappelijke ontwikkeling inzake regulier parkeren

Uitvoeren van klanttevredenheidsonderzoek over de garages van het parkeerbedrijf

Klanttevredenheidscore garages parkeerbedrijf

8

Anders gerealiseerd Onderzoek straat-parkeren uitgevoerd in plaats van garage-parkeren

Uitvoeren onderzoek naar draagvlak invoering gereguleerd parkeren (bewonersenquête) op basis van verzoeken van bewoners

Aantal uitgevoerde onderzoeken

3

1 Gaat op basis van verzoeken van bewoners

Vervangen van papieren vergunningen Percentage vervangen Vervangen 20% van door digitale vergunningen vergunningen papieren vergunning door digitale vergun ningen

Gerealiseerd

Bevordering fiets Ontwikkelen beleid ten aanzien gebruik door goede van mobiele stallingen voor stallingsmogelijkheden evenementen voor de fiets

Percentage mobiele fietsenstallingen bij evenementen

80% van alle evene menten in de binnen stad (binnen singel ring) hebben een mobiele stalling

Niet gerealiseerd Beleid is in ontwikkeling

Maatschappelijk en gemeentelijk vastgoed aan laten sluiten aan de nog uit te werken beleidskaders zoal o.a. jeugd en gezin

Optimaliseren, vereenvoudigen en/ of afstoten van de beschikbare capaciteit voor sport- en welzijnsac commodaties *

Aantal aangepaste uitvoeringsplannen

Gerealiseerd

Gerealiseerd

Renovatie en uitbreiding van de kunststof atletiekbaan op het sport complex Dr. Schaepmanlaan en de bijbehorende trainingsfaciliteiten, alsmede de realisatie van een nieuwe vervangende kleedwas accommodatie

Renovatie, uitbreiding, Gerealiseerd voorbereiding en reali satie van sport- en welzijnsaccommoda ties

Realisatie van de 2e fase van de uitbreiding van het sportcomplex De Gouwen met de aanleg van een extra natuurgraswedstrijdveld, de aanpassing en uitbreiding van de parkeervoorzieningen alsmede de uitbreiding van de kleedwas accommodatie

Gerealiseerd

Gedeeltelijk gerealiseerd Alleen nog de kleedwasaccommodatie na afloop lopend voetbal seizoen

In het kader van het wijkimpulsplan, uitvoering geven aan jongerenac commodatie in de Haagse Beemden

Gerealiseerd

Niet gerealiseerd Besluit af te zien van realisering

Onderzoek en waar nodig besluitvor ming organiseren van het bestaande gemeentelijk Sportcentrum

Gerealiseerd

Gerealiseerd

THEMA LEVEN@BREDA 3

Meewerken aan het creëren en optimalise ren van de sociale infrastructuur (onder wijshuisvesting en sport-, welzijns- en cultuuraccommodaties en verhuurde gebou wen)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 4


Gedeeltelijk gerealiseerd Fase 1 baan gereed. Fase 2 kleedwas-accommodatie en kantine mei 2012





Huuropbrengsten sport- en welzijns accommodaties

Begrote score

mate van realisatie

De tarifering (incl. Gerealiseerd dekkingsgraad en bezettingsgraad voor de sport- en welzijnsaccommodaties uitwerken bij de te ontwikkelen sportnota 2011

THEMA LEREN@BREDA Oplevering Brede scholen en uitbrei 4 brede scholen dingen (verantwoording via de 3 uitbreidingen Monitor Onderwijshuisvesting Primair en Speciaal Onderwijs)

Gerealiseerd

Zie hieronder:

1. Nieuwbouw Brede school De Stee (Teteringen)

Gerealiseerd

2. Nieuwbouw brede school De Mandt (Teteringen).

Gedeeltelijk Gerealiseerd

December 2011

Planning gereed medio 2012 3. Nieuwbouw Brede school Viandenlaan; Laurentius en Dr. De Visser (Ginneken)

Niet gerealiseerd

4. Uitbreiding in combinatie met onderwijskundige vernieuwing en BSO De Eerste Rith (Princenhage)

Gerealiseerd

5. Uitbreiding in combinatie met onderwijskundige vernieuwing en brede school Zandbergplein (Zandberg-Sport park)

Niet gerealiseerd

Beroeps-procedure loopt

Initiatief ligt bij schoolbestuur Project bevindt zich in haalbaar heidsfase

6. Nieuwbouw Huis van de Heuvel (Heuvel)* Een studie naar de haalbaarheid van Studie naar doordecentralisatie van het budget haalbaarheid voor onderwijshuisvesting van het primair onderwijs inclusief financiële, juridische en bestuurlijke consequen ties in samenwerking met directie maatschappelijke ontwikkeling

Gedeeltelijk gerealiseerd Planning gereed medio 2012 Gerealiseerd

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Met een * gemarkeerde activiteiten hebben betrekking op ISV3 doelstellingen


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 5


Gerealiseerd


Begroting 2011


Afvalservice Welzijnsaccommodaties Natuur, milieueducatie en -informatie


Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

24.206

26.821

21.556

24.317

21.326

26.749

2.668

288

2.275

313

2.563

275

1.174

229

1.070

128

1.000

178

21.627

292

20.603

420

22.377

2.096

Parkeren

12.605

13.318

12.442

12.796

12.405

12.716

Sportaccommodaties

10.420

4.463

9.174

2.986

8.793

2.872

5.729

5.425

7.044

6.748

7.069

6.939

-

741

175

138

78.429

51.577

74.339

47.846

Onderwijshuisvesting

Vastgoedbeheer Stadsbedrijven algemeen Subtotaal: reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Reserve afvalservice

-

-

-

55

118 75.533 Storting

51.943 Onttrekking

Reserve onderwijshuisvesting

-

2.728

-

1.576

1.576

Reserve parkeren

-

-

-

159

159

Totaal exploitatie

78.429

54.305

74.339

49.636


24.124

24.703

75.533 21.855

Toelichting exploitatie: Afvalservice Het resultaat van Afvalservice is € 2.607.000 voordelig. Dit batige saldo is vooral het gevolg van lagere verwerkingskosten. Een aantal afvalstromen (onder andere harde kunststoffen, tapijt, oud papier en karton, schone grond) zijn aanbesteed via Midwaste. Deze aanbesteding heeft een aanzienlijke verlaging van de verwerkingskosten opgeleverd en met name een hogere opbrengst van papier. Het GFT tarief is met terugwerkende kracht verlaagd. In 2011 is € 140.000 terugontvangen (over 2010). De verwerkingskosten van het grofvuil en restafval zijn ook lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds de economische crisis (waardoor een teruggang is te zien in het aanbod van het afval) en het aantal bezoeken aan de milieustations. Anderzijds is in 2011 extra publiciteit en aandacht gegeven aan het scheiden van groente-, fruit- en tuinafval (GFT), onder andere door het aanbieden van een extra GFT container. Dit heeft ook een verlaging van het restafval tot gevolg. Daarnaast is het aandeel plastic verpakkingsafval verdubbeld, waardoor eveneens het restafval minder is. Welzijnsaccommodaties Het resultaat van de Welzijnsaccommodaties is € 326.000 negatief. Dit is veroorzaakt door de taakstelling van € 300.000 voor Wijkcentra in de Voorjaarsnota. Na de besluitvorming over het afstoten van Wijkcentra door de Raad in september 2011 is gestart met de uitvoering van dit besluit. In 2011 zijn reeds enkele accommodaties gesloten. In de loop van 2012 volgen de resterende accommodaties. Natuur- en Milieueducatie (NME) Het resultaat van NME is € 120.000 voordelig. De lagere lasten van € 70.000 ontstaan voornamelijk door het terug draaien van de afschrijving op de grond van het Ooievaarsbos / Bavelse vallei (ter waarde van € 66.000) en door lagere kosten op verschillende producten en projecten. De baten hebben een voordelig saldo van € 50.000. Dit ontstaat door een hoger subsidiebedrag dan begroot in het kader van het LuchtKwaliteitPlan (€ 13.0000 en hogere opbrengsten op diverse projecten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 6


53.678

Onderwijshuisvesting Het resultaat van Onderwijshuisvesting is € 98.000 nadelig. In de lasten en baten zijn de kosten en subsidie voor verbetering binnenklimaat ad € 1.169.000 neutraal verwerkt. De lasten hebben een overschrijding van € 1.774.000. Naast de kosten voor de subsidie binnenklimaat worden de kapitaallasten met € 443.000 overschreden door versnelde afschrijving op de tijdelijke huisvesting van onder andere de 1e Rith, Rithsetraat, Geeren-Noord en de Springplank. Deze tijdelijke huisvesting is immers opgeheven. Voor de huur van gebouwen en gymnastiek zijn de kosten per saldo € 121.000 hoger, dit komt onder andere door de huur voor John.F. Kennedyschool ad € 98.000. Bij de baten is naast de subsidie binnenklimaat een hogere verhuuropbrengst van € 477.000 (periode 2008-2010) behaald. Bij het opstellen van de begroting was nog geen rekening gehouden met de uitvoering van het besluit om voor de buitenschoolse opvang in scholen een huurvergoeding te vragen. Parkeerbedrijf Het resultaat van het Parkeerbedrijf is ten opzichte van de begroting € 43.000 nadelig. De opbrengsten van abonnementen en vergunningen zijn € 127.000 achtergebleven bij de raming, terwijl ook bij de opbrengsten kort parkeren een nadeel blijkt van € 106.000. De inhuurkosten van de beheerders van de parkeergarages zijn € 212.000 hoger dan begroot, onder andere doordat € 96.000 aan kosten is verantwoord die betrekking hebben op 2010. Tegenover deze tegenvallers staan ook enkele meevallers: zo zijn de kapitaallasten € 116.000 lager dan begroot doordat geplande investeringen die wel waren begroot, pas in 2012 zullen worden gerealiseerd. Ook is € 160.000 minder uitgegeven aan personeelslasten doordat enkele vacatures niet zijn ingevuld. Tot slot zijn er enkele eenmalige meevallers doordat er voor het nieuwe parkeerverwijzingssystemen en voor het vergunningensysteem Permit nog geen onderhoudswerkzaamheden zijn verricht, terwijl er wel kosten voor waren geraamd. Het gaat daarbij om € 131.000. Sportaccommodaties De exploitatie van deze accommodaties sluit ten opzichte van de begroting met een voordelig resultaat van € 267.000. Dat resultaat bestaat uit een optelling van (incidentele) mee- en tegenvallers, waarvan de belangrijkste zijn: •

Batige saldi op kosten legionella (besparing loonkosten), bijdrage Wet Informatie Uitwisseling Ondergrondse Netten (WION) (bijdrage Buitenruimte in kosten van Sport &Welzijn), lagere kosten gas en elektra, gedetacheerd personeel, niet inzetten budget overige kosten voor kleine investeringen in zwembaden, rackethal en ijsbaan, en tenslotte een geringe overloop van investeringen met een voordelig resultaat op kapitaallasten;

•

Nadelige saldi op verhuuropbrengsten en doorbelasting energiekosten.

Vastgoedbeheer Het resultaat van Vastgoedbeheer is € 166.000 voordelig. De hogere lasten ad € 25.000 ontstaan onder andere door eenmalige afschrijvingkosten voor de sloop van de Zandkorrel ad € 60.000. De hogere baten ad € 191.000 worden voornamelijk veroorzaakt door de verhuuropbrengsten voor de Vlierenbroek en de Geeren-Noord ad € 178.000 die niet waren begroot. Stadsbedrijven Algemeen Het resultaat van Stadsbedrijven algemeen is € 155.000 voordelig. Dit bestaat voor het grootste deel uit een voordeel bij Bouwprojectmanagement en Onderhoud Gebouwen (BOG) doordat er meer productieve uren zijn gemaakt dan begroot.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 147



Stand 01-01-11


Reserve Afvalservice Reserve Onderwijshuisvesting Reserve Parkeerbedrijf Totaal reserves

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

-

-

-

3.045

-1.576

1.469

-255

-159

-414

2.790

-1.735

1.055

Toelichting reserves: Reserve Afvalservice Het saldo van de reserve is per ultimo 2011 nihil. Er hebben in 2011 geen mutaties plaatsgevonden. Reserve Onderwijsvoorziening De reserve Onderwijsvoorziening dient ter egalisatie van de jaarlijkse kapitaallasten en overige exploitatielasten. Reserve Parkeerbedrijf Het saldo van de reserve is per ultimo 2011 € 414.000 negatief. In het meerjarenbeeld bij de begroting 2012 zijn maatregelen opgenomen om de reserve weer aan te vullen. (bedragen x € 1.000)

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

1.379

119

1.498

161

10

171

Huisvesting Slingerweg

262

73

335

Onderhoudsvoorziening MEC

134

4

138 1.096


Groot onderhoud parkeergarages Onderhoud fietsenstallingen

Onderhoud Stadskantoren

Stand 01-01-11

1.078

18

Onderhoud Vastgoedbeheer Kindercentra

304

322

626

Onderhoud Vastgoedbeheer Cultuurgebouwen

-174

-91

-265

Onderhoud Vastgoedbeheer Overige gebouwen

122

-15

107

Onderhoud Vastgoedbeheer Brede scholen

-

-145

-145

3.863

-142

3.721

Onderhoud welzijnsgebouwen

1.177

245

1.422

Onderhoud gebouwen Sport(incl.Legionella)

1.989

78

2.067

38

-4

34

Onderhoud gebouwen Onderwijs

Onderhoud tennisparken Onderhoud wielerbaan Parkeerfonds Totaal voorzieningen

41

6

47

360

70

430

10.734

548

11.282

Toelichting voorzieningen: Onderhoudsvoorzieningen De mutaties betreffen de stortingen conform de begrotingen en onttrekkingen van onderhoudslasten in 2011. Parkeerfonds Totaal is voor 14 vervangende parkeerplaatsen € 70.000 in het parkeerfonds gestort.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 8


2014 e.v.

2013

2012

Nog af te wikkelen tov begroting 2011

Investeringen

Werkelijke uitgaven 2011

Totaal begroting 2011


Natuur- en Milieueducatie

150

9

141

143

-2

Vastgoedbeheer (rendabel)

500

0

476

476

0

5.646

6.124

0

Onderwijshuisvesting, meerjarenplan Primair en Speciaal Onderwijs Multifunctionele accommodatie De Mandt

6.265

5.671

594

Multifunctionele accomodatie De Stee

5.390

7.443

0

11.936

5.158

6.778

8.975

707

8.268

867

382

485

Brede school Huis van de Heuvel Brede school Viandenlaan Sportaccommodaties Legionella

0 594

0 0

6.778

0 8.268

0

485

0

200

92

108

108

0

Sportpark De Gouwen

1.036

857

179

179

0

Atletiekbaan Sprint

2.072

1.635

437

437

0

320

2

318

318

0

Welzijnsaccommodaties Afvalservice Parkeerbedrijf Bedrijfsmiddelen Stadsbedrijven

1.832

897

935

935

0

885

466

419

369

50

58

23

35

35

0

19.173

10.857

Overige beschikbare kredieten

2.019 46.132

Totaal investeringen

31.485

8.268

Toelichting investeringen: Sport In 2011 is € 2,1 miljoen krediet gevoteerd voor uitbreiding/vernieuwing van de atletiekbaan, kleed-wasaccommodatie en clubgebouw van Sprint. Daarna heeft de provincie € 800.000 subsidie voor dit project toegekend; € 200.000 voor een andere toplaag op de baan en € 600.000 als bijdrage voor het nieuwe clubgebouw van Sprint. Aangezien deze € 800.000 geheel over de gemeentekas lopen, dient het krediet omwille van de rechtmatigheid met genoemde € 800.000 verhoogd te worden naar € 2,9 miljoen. Hiervoor zal bij 1e Berap 2012 een begrotingswijziging ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden. De uitgaven op dit project bedroegen in 2011 ruim € 1,6 miljoen. De nieuwe atletiekbaan met Mondotoplaag is nog in 2011 opgeleverd. Afronding project (nieuwe kleed-wasaccommodatie en clubgebouw) is gepland medio 2012. Op het andere grotere sportproject, de uitbreiding van sportpark de Gouwen in Teteringen, is in 2011 € 850.000 besteed aan kosten voor de aankoop van grond, aanleg van een nieuw natuurgrasveld en vernieuwing van het parkeerterrein. Door wijzigingen in de plannen zal dit krediet in 2012 met een positief saldo van ruim € 400.000 afgesloten kunnen worden. De investeringen sportaccommodaties zijn uitgevoerd binnen het bereik van de vastgestelde jaarplannen. Deze investeringen betreffen vooral de instandhouding van functie en veiligheid van de binnen- en buitensportaccommodaties. Welzijnsaccommodaties Ook voor de instandhouding van welzijnsaccommodaties is jaarlijks een bepaald investeringsvolume beschikbaar. Gelet op de plannen om een deel van deze accommodaties te sluiten, is dit volume inmiddels verlaagd van structureel € 750.000 naar € 320.000. Binnen dat zelfde kader is er in 2011 niet of nauwelijks in deze accommodaties geïnvesteerd. Afvalservice In 2011 zijn enkele tractiemiddelen vervangen, hier is ongeveer € 400.000 mee gemoeid. Ook is € 300.000 geïnvesteerd in extra containers, onder andere vanwege het succes van het gratis beschikbaar stellen van een extra container voor groente- fruit- en tuinafval. Aan overige bedrijfsmiddelen is in 2011 € 200.000 uitgegeven.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 14 9


48

Parkeerbedrijf De investeringen van het Parkeerbedrijf bestonden vooral uit de vervanging van de betaal automaten en bijbehorende software in 3 garages. Totaal gaat het om € 400.000. Daarnaast is € 100.000 besteed aan de upgrade van het naheffingensysteem. Onderwijshuisvesting De jaarschijf 2011 van het Meerjarenplan Primair en Speciaal Onderwijs is in maart 2011 gevoteerd bij het vaststellen van de Monitor Onderwijshuisvesting, de uitgaven worden over verschillen jaren gedaan. De Brede School de Stee is in december 2011 opgeleverd, de Brede Scholen de Mandt en Huis van de Heuvel zullen in de loop van 2012 worden opgeleverd. De uitbreiding en renovatie van de Brede School Viandenlaan ligt in verband met juridische procedures op dit moment stil. NME Het bedrijfsmiddelenbudget ad € 87.000 is niet ingezet. Het instandhoudingkrediet is in verband met bezuinigingen met € 29.000 verlaagd.

E) Risico’s Geen separate risico’s opgenomen in de begroting.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 150


TAAKVELD 2 | Buitenruimte

A) Taakveldomschrijving De openbare ruimte van Breda is de leefomgeving van bewoners en bezoekers. Daarnaast is het de omgeving waarin bedrijven zich vestigen en nieuwkomers gaan wonen. Breda heeft duidelijke keuzes gemaakt voor de kwaliteit van de openbare ruimte, zij streeft naar een openbare ruimte als leefomgeving waarin gebruikers gestimuleerd worden tot positief sociaal contact. Een duurzame ruimte waar zij zich in herkennen en thuis voelen. De basis hierbij is een schone, hele en veilige openbare ruimte.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat hebben we bereikt?) In het coalitieakkoord wordt de ambitie uitgesproken dat de huidige kwaliteit in de openbare ruimte gelijk moet blijven. Buitenruimte heeft voor 2011 een bezuinigingstaakstelling. Naast het feit dat vanaf 2009 structureel is bezuinigd op de begroting en de incidentele impuls- en investeringsgelden aanmerkelijk zijn verminderd, betekent deze taakstelling dat er keuzes gemaakt moeten worden over de beheerkwaliteit in de stad. Er konden minder activiteiten ontwikkeld worden. Gestreefd werd naar gelijkblijvende maatschappelijke waardering. Beoogd maatschappelijk effect

1

Gebruikers van de Bredase openbare ruimte waarderen die als leefomgeving en voelen zich daar verant woordelijk voor. Zij zien de Gemeente daarbij als partner



Nieuw in te richten Openbare ruimte ontwerpen produce Bredase openbare ren in opdracht van het bestuur die ruimte is gebaseerd op voldoen aan de inrichtingsdoelstelling de kernwaarden; gedeeld, herkenbaar en duurzaam. En blijft schoon, heel en veilig Inrichtingen op basis van buurten wijkbudgetten die voldoen aan de inrichtingsdoelstellingen


Begrote score

Openbare ruimte ontwerpen voldoen aan de genoemde doelstelling

75% op basis van steekproef analyse

Idem

Idem

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0151

Niet gemeten Zie toelichting


De sturing van het Zie taakveld 8 Publiekszaken gebruik van de Breda se openbare ruimte is gebaseerd op de kernwaarden; gedeeld, herkenbaar en duurzaam Het beheer van de Uitvoering van activiteitenBredase openbare programma 2011 ruimte is gebaseerd op de kernwaarden; gedeeld, herkenbaar en duurzaam

mate van realisatie

Zie taakveld 8 Publiekszaken

Beleving van gebrui kers openbare ruimte

• 88 % beleeft openbare ruimte als schoon • 89 % beleeft openbare ruimte als heel • 86 % beleeft openbare ruimte als veilig


Gerealiseerd • 88 %

• 89 %

• 85 % (meting Omnibus-enquête)




Water Terugbrengen van het achterstallig onderhoud van de riolering, uitvoeren van het regulier onderhoud en behalen van het gestelde kwaliteitsni veau in het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan Breda 2009-2013

Openbaar groen Handhaven en duurzaam in stand houden van de groene openbare ruimte conform de doelstellingen


60% bereik trapvelden Niet gemeten

Verloederingsindicator (landelijk gehanteerde indicator voor beleving van verloedering (wijkmonitor), score ‘tenminste 4 bij een maximum van 5’, dit komt overeen met een rapportcijfer 8)

s core op verloederings- Zie toelichting indicator (wijkmonitor) tenminste 4 bij een maximum van 5

Beschermingsniveau wateroverlast

Succesvolle verwerking Gerealiseerd van regenbuien tot het niveau 6 in de hele stad. In economisch gevoelige en nieuw bouwgebieden ligt deze norm op niveau 8 (Leidraad Riolering)

(mate waarin gebrui kers van de openbare ruimte beschermd worden tegen water, conform landelijke meetmethode)

Technische inspectie bij 95% voldoet aan de bomen inspectienormen.

(dit is een geobjecti veerd instrument, waarbij maandelijks op vaste punten in de openbare ruimte wordt beoordeeld in hoeverre de met de beheeracti viteiten nagestreefde kwaliteit ook daadwer kelijke behaald wordt. Een score van 100% betekent dat het gehele areaal aan de vereiste beeldkwaliteit voldoen. De gemeten score is niet noodzakelijkerwijs gelijk aan de beleving van de burger.)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 1 52

mate van realisatie

Bereik trapvelden (mate waarin gebruik gemaakt wordt van trapveldjes) en

Effectwaarneming

Spelen • Duurzaam in stand houden van kwalitatief goede en veilige speel voorzieningen • Vervangen en/of repareren van speeltoestellen, conform de doelstellingen

Begrote score

Technische inspectie

Gerealiseerd 95%

Gerealiseerd: a. Status • Beplanting voldoet • 95% voor 90% aan beeldkwaliteit A of B. • Gazon voldoet voor • 97% 90% aan beeldkwa liteit A of B. b. Netheid • Onkruid voldoet voor 90% aan beeldkwaliteit A of B. • Zwerfvuil voldoet voor 90% aan beeldkwaliteit A of B. • Hondenpoep voldoet voor 80% aan beeldkwaliteit A of B.

• 97%

100% voldoet aan de inspectienormen

Gerealiseerd 100%


• 93%

• 97% (meting Omnibus-enquête)





Verhardingen Effectwaarneming Duurzaam in stand houden van verkeersveilig wegennet, met zo weinig mogelijk schade aan de verhardingen, conform de beheerdoel stelling

Begrote score

mate van realisatie

Gerealiseerd: a. Status • Rijbaan voldoet voor • 90% 80% aan beeldkwa liteit A of B. • Voetpad of trottoir voldoet voor 80% • 86% aan beeldkwaliteit A of B. • Fietspad voldoet voor 80% aan • 94% beeldkwaliteit A of B. b. Netheid • Onkruid voldoet voor 90% aan • 86% beeldkwaliteit A of B. • Zwerfvuil voldoet voor 90% aan • 93% beeldkwaliteit A of B. • Hondenpoep voldoet voor 80% • 99% aan beeldkwaliteit A of B.

Technische inspectie

• 87,5%van de verhardingen vertoont geen ernstige schade


Gladheidbestrijding Waarborgen van veilig gebruik van (hoofd)wegen in geval van gladheid door winterse omstandigheden

Gladheidsbestrijdings- 100% op basis van rondes rijden binnen steekproef-analyse de gestelde normtijd

Gerealiseerd 100%

Openbare verlichting Duurzaam in stand houden van de openbare verlichting, conform het vastgestelde beleidsplan en de beheerdoelstelling

Beleving van de gebruikers van de openbare ruimte

95% van de gebruikers Niet gemeten is tevreden over het functioneren van de Zie toelichting openbare verlichting

Meubilair Duurzaam in stand houden van verkeer en straat meubilair conform het vastgestelde beleidsplan en de beheerdoelstelling

Effectwaarneming

Gerealiseerd: a. Status • 96% • Verkeersmeubilair voldoet voor 90 % aan beeldkwaliteit A of B • Straatmeubilair • 95% voldoet voor 90 % aan beeldkwaliteit A of B b. Netheid • Graffiti voldoet voor • 90% 90 % aan beeld kwaliteit A of B • Aanslag voldoet • 97% voor 90 % aan beeldkwaliteit A of B

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0153




Gebruikers van de openbare ruimte voelen zich verant woordelijk voor de openbare ruimte en zien de Gemeente daarbij als partner



Innemen en afhandelen van Beleving knelpunten en initiatieven van gebrui kers van de openbare ruimte

Begrote score

Rapportcijfer 7 bij te Niet gemeten houden Klanttevredenheidsonderzoek in Zie toelichting laatste kwartaal 2011

Met een * gemarkeerde activiteiten hebben betrekking op ISV 3 doelstellingen

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Algemeen: IIn 2011 is de takendiscussie afgerond en zijn de daaruit voortvloeiende moties geconcretiseerd en voorbereid voor uitvoering in 2012. Prioriteit is gegeven aan een goede uitwerking van de moties en daarnaast het op peil houden van de kwaliteit van de openbare ruimte. Daarom is besloten om geen extra menskracht en middelen in te zetten voor extra, aanvullend onderzoek. Daardoor zijn de nieuw te ontwikkelen indicatoren niet gemeten. De bestaande onderzoeken zijn dit jaar gebruikt om de tevredenheid van de Bredanaars over de kwaliteit van de openbare ruimte te meten. Op deze wijze blijven trends in de mate van tevredenheid volledig in beeld. Over de gehele linie kan gezegd worden dat uit de wel gedane metingen blijkt dat de kwaliteit van het beheer van de openbare ruimte tenminste gelijk is gebleven. Beleving schoon - heel - veilig; De begrote scores zijn gerealiseerd, zoals blijkt uit bovenstaande tabel. Beleving kwaliteit openbare ruimte (effectwaarneming:) Uit de effectwaarneming blijkt eveneens dat de beleving van de kwaliteit op gebied van groen, verhardingen en straatmeubilair de begrote scores vrijwel overal zijn gerealiseerd. Water en riolering De achterstand in onderhoud en vervanging van 2000-2005 is volgens planning ingelopen, aan het bestuurlijk vastgestelde kwaliteitsniveau voor 2011 (“normaal min”) is voldaan. Er zijn geen calamiteiten opgetreden. Het hemelwater- en grondwaterbeleid is opgesteld en wordt begin 2012 voorgelegd aan de raadscommissie. Verhardingen De beeldkwaliteit Status Verhardingen geeft aan dat voldaan wordt aan de gestelde doelstellingen. Dit is een weergave van de optische beleving, en geeft geen uitsluitsel over de technische staat van de verhardingen. Hiertoe wordt om de twee jaar een technische inspectie uitgevoerd. Deze staat gepland voor 2012. Openbare verlichting Beleving van tevredenheid over openbare verlichting is dit jaar niet gemeten in de Omnibusenquête, de oude indicator voldeed niet meer en een nieuwe zou ontwikkeld moeten worden. Eind 2011 was er een toename in melding van storingen in de openbare verlichting. Er is steeds naar gestreefd om de storingen binnen de afgesproken termijnen af te handelen. Het grote aantal netwerkstoringen (veroorzaakt door nat weer) heeft in een aantal gevallen tot langere afhandelingstermijnen geleid. Groenonderhoud De planning van zes onderhoudsronden is gehaald. Alle beplanting heeft op niveau B gelegen in 2011. Het kwaliteitsniveau van het gehele areaal groen lag, conform het beleid, op niveau B. Uitzondering hierop vormen het centrum, park Valkenberg en Chassepark, waar conform het beleid niveau A gehaald is.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0154

mate van realisatie


Bomen Inspecties zijn in 2011 volledig uitgevoerd en in het kader van efficiency voordelen zijn (binnen budget) extra snoeiwerkzaamheden uitgevoerd om achterstand in te halen. Gladheidbestrijding Alle ronden zijn binnen de gestelde normtijd uitgevoerd. Ondanks het grote zouttekort aan het begin van het jaar zijn alle wegen conform het gladheidbestrijdingsplan gestrooid. Beleving 52% van de burgers geeft desgevraagd in de Omnibusenquête aan invloed te willen uitoefenen op gemeentelijk beleid. 36% wil bijdragen aan onderhoud. 32% heeft in 2011 daadwerkelijk bijgedragen aan onderhoud. (Uit: Omnibusenquête 2011)

C) Bijzondere ontwikkelingen Riolering Er zijn stappen gezet om de samenwerking tussen gemeenten in de regio vorm te geven. Hiervoor zijn 10 plannen van aanpak opgesteld om in 2012 en verder een betere samenwerking en daarmee een kostenbesparing en kwaliteitsverbetering te behalen en tevens de kwetsbaarheid te verminderen. Het hemelwater- en grondwaterbeleid is opgesteld.


Begroting 2011


lasten


lasten

Jaarrekening 2011

baten

lasten

baten

Beheer van de buitenruimte

31.734

2.749

29.531

2.038

34.263

6.722

Riolering en waterzuivering

11.088

11.601

10.960

12.110

11.145

12.082

-

-

-

-

42.822

14.350

40.491

14.148

Buitenruimte algemeen Subtotaal: reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

28 45.408 Storting

18.832 Onttrekking

Reserve riolering

-

-

-

-

-

-

Centrale investeringsreserve

-

-

-

-

-

502

Totaal exploitatie

42.822

14.350

40.491

14.148

45.408

19.334


28.472

26.343

26.074

Toelichting exploitatie: Beheer van de Buitenruimte Het verschil tussen de oorspronkelijke begroting Beheer buitenruimte en de begroting na wijziging ontstaat vanwege het doorvoeren van aanvullende versoberingen. Bij de jaarrekening zijn zowel de lasten als de baten voor het onderdeel Beheer van de buitenruimte € 5 miljoen hoger. Hieraan liggen ten grondslag de hogere omzet vanuit projecten (€ 2,5 miljoen in zowel lasten als baten); hogere omzet sleuven en lasgaten (€ 0,8 miljoen in zowel lasten als baten); omzet verkeersmaatregelen (€ 0,5 miljoen in zowel lasten als baten); hogere inhuur Ingenieursbureau vanwege extra werk (€ 0,6 miljoen in lasten, € 1,1 miljoen in baten); Verhardingen (lasten € 0,8 miljoen extra, baten € 0,5 miljoen extra) Op de bedrijfsvoering is het resultaat € 0,95 miljoen positief. Voornaamste oorzaken hiervoor zijn extra opbrengsten bij het Ingenieursbureau dankzij extra projecten, niet ingevulde vacatures bij verschillende afdelingen, lagere automatiseringskosten, lagere mobiele telefonie kosten,

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0155


positief bedrijfsvoeringssaldo bij de afdeling Uitvoering, positief saldo bij de Groen open overslag. In de productgroep Civiel is het saldo € 0,65 miljoen negatief geworden. Voornaamste oorzaken daarvoor zijn bij civiel een negatief saldo in de afsluiting van het meerjarig onderhoudscontract voor de verkeersregelinstallaties. Gepoogd is te sturen op een neutraal resultaat maar dit is niet gelukt. Daarnaast extra kosten bij het wegenonderhoud: een bijdrage aan de tunnelbak bij de Belcrumweg, hogere kapitaallasten, een bijdrage aan het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) Ettensebaan. Tenslotte een negatief saldo van een aantal kleinere mee- en tegenvallers. Bij de productgroep Groen is het saldo € 0,4 miljoen positief. Oorzaken hiervoor zijn: een nieuwe skatebaan in het centrum is niet tijdig gerealiseerd vanwege problemen bij de locatiekeuze; door lage temperaturen in de zomer lagere kosten voor onkruidbestrijding, dierplaagbestrijding en recreatievoorzieningen; een positief saldo van een groot aantal kleine meevallers. Laatste bijzonderheid is de eenmalige afschrijving op de Oosterhoutseweg, waardoor de kapitaallasten in zowel kosten als baten € 0,45 miljoen zijn toegenomen. Riolering en waterzuivering Bij riolering is er een negatief resultaat van € 0,21 miljoen. Dit is veroorzaakt door hogere kapitaallasten, overuren eigen personeel en hogere kosten voor kolken zuigen, herstel bestrating, klein onderhoud door aannemers. Eindresultaat Door alle hierboven genoemde ontwikkelingen ontstaat uiteindelijk positieve saldo van € 0,48 miljoen (exclusief riolering). Bij riolering werd het resultaat € 0,21 miljoen negatief.


Stand 01-01-11


Reserve riolering

Totaal reserves

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Toelichting reserves: De reserver riolering was bij aanvang van het verslagjaar nihil. Er hebben hierin geen mutaties plaatsgevonden. (bedragen x € 1.000)


Onderhoudsvoorziening buitenruimte


Stand 01-01-11

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

406

-21

385

406

-21

385

Toelichting voorzieningen: Het meerjarenonderhoudsplan van de gemeente is leidend voor het onderhoudsprogramma dat bij de Buitenruimte gebouwen wordt uitgevoerd. Dit jaar zijn er minder werkzaamheden uitgevoerd, in afwachting van besluitvorming rondom het al dan niet afstoten van gebouwen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0156


Instandhoudingsinvesteringen Riolering (jaarschijf 2011) inclusief overloop 2010 Groen open overslag Bedrijfsmiddelen buitenruimte Stedelijk water Beheer Groen Beheer

123

0

123

123

0

9.800

9.385

415

415

0

50

4

46

46

0

2.000

520

1.480

1.480

0

99

34

65

65

0

1.561

635

926

926

0

Civiel Beheer

1.100

623

477

477

Herinrichting Oosterhoutseweg

4.700

939

3.761

1.127

200

0

200

200

19.633

12.140

7.493

4.859

Ceresstraat

2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




0 591

0 0

Overige beschikbare kredieten totaal investeringen

591

Toelichting investeringen Instandhoudingsinvesteringen Hier zijn in 2011 geen uitgaven gedaan. Voor 2012 maken deze middelen deel uit van het uitvoeringsprogramma. Inzet zal plaatsvinden op het gebied van speeltoestellen en wegverharding. Riolering en Stedelijk water De gemeente Breda heeft in 2011 € 9,4 miljoen besteed aan stedelijk water. Met dit geld heeft de gemeente de zorgplichten stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater en grondwater ingevuld. Een deel van het budget is besteed aan klein onderhoud, reiniging en inspectie, maaien en baggeren. Naast het vervangen van versleten riolen en gemalen is verder geïnvesteerd in de automatisering van het geheel. Een aantal belangrijke onderdelen van het stedelijk water systeem (bestaande uit riolering, oppervlaktewater, grondwater) is voorzien van nieuwe meetapparatuur en er zijn stappen gezet op het vlak van procesautomatisering. Kenmerkende mijlpalen voor 2011 zijn de opening van gemaal Markendaalseweg en het vaststellen van het nieuwe hemel- en grondwaterbeleid. Rioolvervanging is uitgevoerd in onder andere Boeimeer/Ruitersbos, Brabantpark/Driesprong, Heuvel/Haagpoort/IJpelaar/Overakker/ Blauwe Kei, Tuinzigt, Brabantpark/Driesprong en Zandberg/Sportpark. Groen open overslag Voor de groen open overslag was nog een restant investeringsbudget beschikbaar. Dit jaar was het echter mogelijk om de noodzakelijke investeringen ten behoeve van het toekomstbestendig maken van de locatie en milieuvergunning te financieren uit het exploitatieresultaat. Vandaar dat het investeringsbudget nauwelijks is aangesproken. Bedrijfsmiddelen buitenruimte In 2011 heeft een aantal reguliere vervangingen van het wagenpark plaatsgevonden en is er software aangeschaft. Het beschikbare bedrag voor de begrote bedrijfsinvesteringen is niet volledig gerealiseerd door de volgende oorzaken: •

Er zijn investeringen op het gebied van tractie waarbij het aanbestedingstraject gestart is

•

Door ontwikkelingen (versobering en efficiëntere inzet van tractie) waren minder investe-

in 2011, maar waarbij de levering plaatsvindt in 2012. ringen noodzakelijk dan begroot. •

In een aantal gevallen is de aanbesteding lager uitgevallen dan begroot.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0157


0

Groen Beheer Het beschikbare saldo bestaat uit restantbudgetten uit voorgaande jaren, aangevuld met een investeringsimpuls vanuit de Voorjaarsnota 2011 ter waarde van € 0,9 miljoen. Hiervoor is onder meer de wortelopdruk aan de Noortberghmoeren in de Haagse Beemden grootschalig aangepakt. Daarnaast zijn diverse kleine investeringen in de Ecologische hoofdstructuur gedaan, zoals het aanleggen van ecologische verbindingszones (Bijloop). De impuls vanuit de Voorjaarsnota wordt ingezet voor omvorming van het areaal groen, om minder intensief beheer te kunnen realiseren. Onderhoudsintensieve perkjes wordt bijvoorbeeld omgevormd tot gras. De meeste projecten zijn voorbereid in 2011 en krijgen uitvoering in 2012. Civiel Beheer Het beschikbare saldo bestaat uit restantbudgetten uit voorgaande jaren, aangevuld met een investeringsimpuls vanuit de Voorjaarsnota 2011 ter waarde van € 0,9 miljoen. Vanuit deze middelen is groot onderhoud uitgevoerd aan de Graaf Engelbertlaan, de Nieuwe Boschstraat en de fietspaden Deken Dr. Dirksweg. De (voornamelijk financiële) afwikkeling van deze projecten vindt deels nog plaats in 2012. Tevens is een deel van het restant budget ingezet om het nadelig overgebleven saldo op de herinrichting van de Dreef in Princenhage te compenseren. Oosterhoutseweg Binnen de scope van de Herinrichting Oosterhoutseweg wordt het projectonderdeel Oosterhoutseweg 2e fase (reconstructie en tunnelbak) begin 2012 volledig afgerond, inclusief de definitieve subsidieafrekening. De ultimo 2011 beschikbare investeringsruimte ad € 3,761 miljoen wordt - binnen eerdergenoemde scope - tot een bedrag ad € 1,718 miljoen (tlv. de reserve MIP) ingezet voor: de (financiële) afronding van Oosterhoutseweg 2e fase, het kruispunt Aanstede, Oosterhoutseweg Zuid (3e fase) en het verkeerscirculatieplan. Van het dan resterende investeringsbedrag ad € 2,043 milj. wordt voor € 1,343 afgeraamd op de begrote investeringsuitgaven en – baten (lager dan geraamde subsidieontvangst) en € 0,7 miljoen kan worden afgeraamd c.q. vrijvallen in de reserve MIP. Ceresstraat Het project Ginnekenweg Noord is afgesloten met een restant budget van € 0,2 miljoen. Dit zal worden ingezet voor de reconstructie van de Ceresstraat.

E) Risico’s In de begroting 2011 en de daarop volgende rapportages zijn een aantal risico`s benoemd. Onderstaand een overzicht van de huidige stand van zaken. 1 Wortelopdruk (Haagse Beemden) De voor 2011 geprogrammeerde zijn conform planning uitgevoerd. Er zijn geen bezwaren of andere wensen van bewoners ontvangen die tot vertraging hebben geleid. 2 Groen open overslag Teteringen Het resultaat van de Europese aanbesteding voor het afvoeren van het snoeiafval heeft gunstig uitgepakt. De prijs is niet gestegen, bovendien is een efficiëntieslag doorgevoerd in de bedrijfsvoering. Door het snoeiafval te ( laten) verkleinen op de eigen locatie wordt bespaard op kosten en transport. Om de toekomstbestendigheid van de groen open overslag op de huidige locatie te waarborgen wordt een project uitgevoerd. Hiermee blijven we voldoen aan de milieuvergunning. De kosten van het project worden gedragen binnen de eigen bedrijfsvoering. Als gevolg van deze ontwikkelingen kan het risico in de paragraaf weerstandsvermogen vervallen. 3 Oplopende kosten schadeverhaal Voorafgaand aan het jaar werd een stijging van het aantal schadeclaims als risico beschouwd. Er is echter geen stijging geconstateerd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0158


4 Pilot Galderse meren De pilot is vrijwel kostenneutraal afgesloten. Dankzij lagere kosten is er geen verlies gedraaid. De verwachte opbrengst van € 150.000 is echter niet gerealiseerd. In 2012 zal het betaald parkeren voortgezet worden, met een kleine wijziging in de tariefstructuur.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0159


TAAKVELD 3 | Bredase samenwerkende bedrijven

A) Taakveldomschrijving Het voorkomen van maatschappelijke uitsluiting door verhoging van de (arbeids)participatie. Dit vindt plaats door het vergroten van de arbeidscapaciteit en het probleemoplossend vermogen van mensen; in het bijzonder door ondersteuning bij het werken met een arbeidsbeperking of -handicap én met als doel een duurzame arbeidsplaatsing onder zo regulier mogelijke omstandig heden.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat hebben we bereikt?)

1

2

3




Het voorkomen van maatschappelijke uitsluiting door verho ging van de (arbeids) participatie

1.1. Realiseren van de ministeriële taakstel ling binnen het toege kende rijksbudget Wsw, vermeerderd met het commercieel resultaat en de inzet van eigen middelen (resultaatcontract)

Het bepalen en realiseren van de benodigde in- en uitstroomcurve teneinde het ministerieel vastgestel de aantal standaard-eenheden (SE) voor 2011 te realiseren. Het continueren van de reguliere zelfstandige bedrijfsuitvoering en -sturing van de BSW Bedrijven én het behouden van het specifiek daarbij passende stelsel aan interne regelge ving

1.2. Het niet-verlo nend activeren van personen op de Wsw-wachtlijst bovenop de ministeri ële taakstelling

Het maken van afspraken met Het aantal personen wsw-wachtlijst-kandidaten, gemeen op Wsw-activerings ten, UWV en subsidieverstrekkers plaatsen ter realisatie van Wsw-activerings trajecten

Het toe laten nemen van het reguliere karakter van de arbeidsparticipatie

Het versterken van de aansluiting tussen de arbeidsparticipatie van de (potentiële) doelgroepen werkzaam of in traject bij de BSW Bedrijven en de sectoren Zorg en Onderwijs


Begrote score

Het aantal Wsw-plaat • 1.020,2 SE sen uitgedrukt in standaard-eenheden. Exploitatieresultaat uitgedrukt in €

mate van realisatie

1.021,1 SE

• Een positief € 76.146 positief exploitatie exploitatie-resultaat resultaat

Ten minste 50 Wsw- 15 personen van UWV en wachtlijstkandidaten 7 gemeente zijn in traject zijn geplaatst op een Wsw-activeringstraject

2.1. Realiseren van Het stimuleren en ontwikkelen van extra (groeps-) een extra contingent SW’ers van detacherings-plaatsen binnen naar buiten

Het aantal personen Een toename van het op (groeps-) detache aantal (groeps-) ringsplaatsen detache-ringen met 35 personen ten opzichte van 2010

2.2. Realiseren van twee EBA’s (groep Extern Beschutte Arbeidsplekken) voor wsw-medewerkers

Het aantal gevestigde Twee gevestigde EBA’s 2 EBA’s gerealiseerd EBA’s bij werkgevers op lokatie

Acquireren, afspraken maken met werkgevers en vestigen van 2 EBA’s bij deze werkgevers

2.3. Realiseren van Het stimuleren en ontwikkelen van extra begeleid werken een extra contingent SW’ers van plaatsen binnen naar buiten

Het aantal begeleid werkenplaatsen

Uitbouwen van de reeds gerealiseerde aansluiting met het lokale en regionale zorgen onderwijsveld

Het realiseren van een • Uitbouw 1 tussen tussenvoorziening voorziening tussen zorginstellingen ‘Scharnierpunt’ en BSW Bedrijven voor • Uitvoering van (potentiële) tenminste 40 leerBSW-medewerkers. en stagetrajecten Het realiseren en uitbouwen van duale arbeidsinitiatieven met het onderwijsveld

Het deelnemen, initiëren en realise ren van lokale en regionale overlegen projectstructuren met lokale en regionale partners (waaronder: GGZ, Amarant, VSO, ROC en AOC’s)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 0

Een toename van het aantal begeleid werken- plaatsingen met 10 personen ten opzichte van 2010


Toename met 29 personen

Toename van 6 plaatsingen

Voorziening scharnierpunt gerealiseerd. 20 cliënten van de GGZ maken gebruik van de infrastructuur BSW. Voor het onderwijs zijn 33 leer- en stage trajecten uitgevoerd.

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Ad 1.1. De in de begroting gehanteerde taakstelling ten aanzien van het aantal te plaatsen WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) medewerkers in 2011 is gebaseerd op een prognose van brancheorganisatie Cedris van medio 2010. De definitieve taakstelling voor 2011 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is pas eind 2010 bekend gemaakt en wijkt slechts in geringe mate af van de eerdere prognose van Cedris. (1,24 standaard-eenheden (SE) hoger) Het betreft de gemiddelde bezetting in aantal SE’s over 2011 voor de gemeente Breda, exclusief buitengemeenten. Ad 2.1. Ten aanzien van het aantal detacheringsplaatsingen moet worden opgemerkt dat in 2011 meer externe plaatsingen werden beëindigd dan verwacht. Met name het laatste kwartaal van 2011 zijn het aantal beëindigingen gestegen. Per saldo is een toename gerealiseerd in het aantal plaatsingen door het detacheringsbeleid te blijven toespitsen op de zogenaamde branche gerichte detacheringen. Werkgevers wensen hun flexibiliteit in personele bezetting te behouden. BSW Bedrijven heeft met succes op deze wens in kunnen spelen. Het aantal groeps- en individuele detacheringsplaatsen is gestegen met 29. (in 2010: 32) Ad 2.2. Bij een tweetal werkgevers is een categorie ernstig gehandicapte SW-medewerkers extern geplaatst, die volgens de huidige normen afhankelijk is van een interne beschutte werkplek. Met deze pilots is de SBCM publieksprijs 2011 gewonnen. Vanuit deze EBA (Extern Beschutte Arbeidsplekken) opzet hebben zich gedurende de pilot periode twee medewerkers zo ontwikkeld, dat zij doorgestroomd zijn naar een individuele detacheringsplaats en een begeleid werkenplek. De langdurige relatie met de betreffende werkgevers zijn in deze pilots van doorslaggevende betekenis gebleken.

C) Bijzondere ontwikkelingen Korting op Wsw-rijkssubsidie De Wsw-subsidie bedraagt in 2011 € 25.758 per SE, terwijl dit in 2010 nog € 27.080 bedroeg. Deze korting heeft in 2011 een negatief effect gehad op de exploitatie van BSW Bedrijven van € 1.400.000,-. De jaarlijkse aanpassing van de WSW-rijkssubsidie ter compensatie van onder meer de stijging van de WSW loonkosten is, net als in 2010, niet meer verstrekt. Deze maatregel heeft een negatief effect gehad van ongeveer € 450.000. De komende jaren zal met de invoering van de Wet Werken naar Vermogen (WWnV) in 2013 de WSW-subsidie verder gekort gaan worden. Economische situatie en Arbeidsmarktontwikkelingen De economische situatie is onzeker geweest, met een licht negatieve trend gedurende de tweede helft van het jaar. Van structureel herstel van het economisch klimaat kan daarom geenszins gesproken worden. De onzekerheden bij de klanten van het Werkbedrijf zijn en blijven naar verwachting groot. Het aantal detacheringsplaatsen is desondanks verder gestegen , terwijl werkgevers, mede ingegeven door de onzekere economische vooruitzichten, zeer terughoudend blijven om mensen in begeleid werken in vaste dienst te nemen. De externe plaatsing van medewerkers (van binnen naar buiten) stond met name in de 2e helft van 2011 vooral in het teken van het behoud van het huidige aantal plaatsen. Werkgevers kozen voor het niet verlengen van tijdelijke dienstverbanden, het afstand doen van tijdelijke krachten en in sommige gevallen zelfs het ontslaan van vaste medewerkers. Kosten begeleidingsorganisatie Een strategisch vraagstuk blijft de uitstroom (veelal pensionering) van de betere SW-ers uit vooral meewerkende, ondersteunende en leidinggevende taken. Deze uitstroom aan betere SW-ers leidt tot een vervangingsvraag die niet langer uit het interne SW-aanbod kan worden ingevuld. Daardoor zou vervanging/aanvulling vanuit de reguliere arbeidsmarkt moeten worden gerealiseerd. Dit zou echter een zeer forse kostenverhoging door ongedekte loonkosten

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 1


tot gevolg hebben. Gedurende de laatste 2 jaren zijn diverse mogelijkheden benut om de uitholling van de begeleidingsorganisatie en de daaraan gekoppelde kostenstijging tegen te gaan (bijvoorbeeld door toename van detacheringen en begeleid werken, overgang van SWmedewerkers van begeleidingsen kapitaalsintensieve werksoorten naar minder begeleidingsen kapitaalsintensieve werksoorten, toepassen van het principe van verdergaande arbeidsdeling, inzet van alternatieve gesubsidieerde arbeid.


Begroting 2011


Werkbedrijf Kringloopcentrum 'Vindingrijk' Leerwerkbedrijf


Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

33.413

32.854

35.428

33.485

35.465

34.664

2.009

2.136

1.966

2.032

2.052

2.178

11.327

11.644

11.561

12.144

14.170

14.635

-

-

51.687

51.477

BSW algemeen Subtotaal:

46.749 reserves

Storting

Reserves BSW Totaal exploitatie

46.634 Onttrekking

48.955 Storting

47.661 Onttrekking

Storting

507

-

1.294

-

286

47.141

47.141

48.955

48.955

51.687

51.763

Exploitatieresultaat

-

-

-76

Toelichting exploitatie: Het resultaat van BSW Bedrijven is sterk beïnvloed door de korting op de WSW-subsidie van € 1.322 per SE, waardoor het (negatieve) verschil tussen de SW-lonen en de WSW-rijkssubsidie verder toenam. Dit betreft een structurele verslechtering van circa € 1.850.000,- per jaar en is één onderdeel van het geheel aan maatregelen / kortingen op de WSW-rijkssubsidie dat uiteindelijk in 2014 ongeveer € 3.200.000,- per jaar structureel moet beslaan. Bovendien stond de omzet van de sector Industrie onder druk als gevolg van de aanhoudend negatieve markt omstandigheden. De omzet was echter wel beter dan begroot. Bovendien is in het kader van het meerjarenplan 2011-2014 van BSW Bedrijven een kostenbesparingsprogramma ingezet, waarbij een aantal onrendabele activiteiten wordt beëindigd. Zo is in 2011 de afdeling Hout gesloten en de afdeling Grafimedia sterk ingekrompen. De medewerkers zijn intern herplaatst of gedetacheerd. BSW Bedrijven is meer gaan inzetten op dienstverlening in sectoren welke minder conjunctuur afhankelijk zijn. Bij Diensten steeg de omzet ten opzichte van 2010 met 11%. Voorts is er inmiddels sprake van een goede samenwerking met de gemeente op het gebied van re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit heeft geleid tot een positieve ontwikkeling van de 'work-first-caseload' bij K.Pabel met als gevolg de projecten Werk Nu en Wij Werken. In 2011 is deze samenwerking op een succesvolle wijze voortgezet. Ook Vindingrijk realiseerde, evenals voorgaande jaren, een positief resultaat bij een hogere omzet. BSW Bedrijven realiseerde in 2011 een beduidend beter exploitatieresultaat dan begroot. Het exploitatieresultaat bedroeg € 76.146 positief. (begroot € 788.000 negatief ten laste van reserves).

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Onttrekking

392

p 16 2



Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Algemene reserve B.S.W.

1.588

Bestemmingsreserve Wsw

7.900

7.900

Bestemmingsreserve Wwb

173

173

Bestemmingsreserve WGP

69

69

Totaal reserves

-286

9.730

1.302

-286

9.444

Toelichting reserves: De mutaties in 2011 betreffen de onttrekkingen uit hoofde van de financiering van de functie beleidsmedewerker Sociale Werkvoorziening bij de (voormalige) directie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de gemeente Breda. Daarnaast hebben onttrekkingen plaats gevonden welke betrekking hebben op niet gesubsidieerde loonkosten van medewerkers uit de ex-ID regeling. De onttrekking van de reserves is lager dan begroot, omdat er een positief exploitatieresultaat in 2011 is gerealiseerd van € 76.146, terwijl een negatief exploitatieresultaat is begroot van € 788.000. De Algemene reserve B.S.W. dient ter dekking van toekomstige loonkosten van de ex-ID medewerkers en van een beleidsmedewerker van de (voormalige) directie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De Bestemmingsreserve Wsw dient als weerstandsvermogen voor toekomstige herstructureringskosten en verwachte exploitatietekorten van de WSW-uitvoering. De Bestemmingsreserve WWB en de Bestemmingsreserve WGP worden aangehouden voor toekomstige dekking van het Werkgewenningsbedrijf c.a..

2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




Instandhoudingsinvesteringen Bedrijfsmiddelen

600

893

0

600

893

0

0

Overige beschikbare kredieten Totaal investeringen

0

Toelichting investeringen: De begrotingsoverschrijding betreft de uit het begrotingsjaar 2010 afgewikkelde investeringen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 3


0

0

E) Risico’s De volgende risico’s worden onderscheiden: •

De nieuwe Wet Werken naar Vermogen (WWnV) heeft ingrijpende gevolgen voor BSW Bedrijven, WSW-medewerkers en de reïntegratie doelgroepen (WWB en Wajong). De nieuwe regelgeving gaat gepaard met bezuinigingen op de gemeentelijke reïntegratie-budgetten. Deze komen boven op de korting op de WSW-subsidie in 2011. De WSW-subsidie zal in de komende jaren verder worden verlaagd, terwijl de cao-rechten van de bestaande WSW populatie worden gehandhaafd. Voor de herstructurering van de SW sector is landelijk € 400 miljoen uitgetrokken. Duidelijk is dat de bedrijfsvoering van BSW Bedrijven verder zal moeten worden aangepast aan de veranderende regelgeving. Het programma van kostenbesparingen is reeds ingezet. Voorts wordt gedurende 2012 het Gemeentelijk Leer-Werk bedrijf vorm gegeven. Het tempo van de voorgenomen bezuinigingen gaat echter sneller dan de verwachte besparingen in de toekomstige bedrijfsvoering. Gedurende de overgangsperiode dat de bedrijfsvoering moet worden aangepast zullen substantiële exploitatietekorten ontstaan. Het staat momenteel niet vast dat de reserves van BSW Bedrijven voldoende zijn om deze verwachte exploitatietekorten op te vangen.

•

Het extern plaatsen van de SW-doelgroep wordt bemoeilijkt doordat de instroom vanaf de wachtlijst diverser en problematischer wordt als gevolg van veelal psychische aandoeningen. Bovendien wordt de begeleiding van intern geplaatsten intensiever en stelt andere eisen aan het kader. Hierdoor wordt de begeleiding van zowel intern geplaatsten als de ontwikkeling naar externe plaatsing duurder terwijl de inkomende subsidie per hoofd zal dalen. Naar verwachting ontstaat het risico dat de continuïteit van een aantal specifieke activiteiten en het rendement in het algemeen onder druk komen te staan, aangezien deze ontwikkeling zal leiden tot hogere personeelskosten.

•

Op dit moment wordt het benodigd kader van BSW Bedrijven overwegend ingevuld door SW-medewerkers. Door de toenemende vergrijzing zal het aantal SW-leidinggevenden af gaan nemen. Hierbij komt dat SW-medewerkers in toenemende mate via detacheringen en begeleid werken bij reguliere werkgevers worden geplaatst. SW-leidinggevenden zijn hiervan niet uitgezonderd. Een aantal leidinggevende functies zullen moeilijk of niet ingevuld kunnen worden door de nieuwe generatie SW-ers. Bovendien zullen er vervangende functies gevonden moeten worden voor Wsw-kadermedewerkers die niet meer voldoen aan de huidige eisen voor deze functies. Voor BSW Bedrijven heeft deze ontwikkeling hogere personeelskosten tot gevolg als het Wsw-kader zal moeten worden vervangen door ambtenaren.

•

Een aantal commerciële activiteiten van het Werkbedrijf is afhankelijk van een beperkt aantal grote private opdrachtgevers. Het risico is aanwezig dat bij het wegvallen van een of meerdere grote opdrachtgevers er niet direct vervangend werk kan worden gevonden. Dit heeft een mogelijk bezettingverlies tot gevolg.

•

Het Leerwerkbedrijf K.Pabel is in haar reïntegratie-activiteiten in grote mate afhankelijk van de gemeente Breda en het UWV Werkbedrijf. De contracten hebben een beperkte looptijd. Voor K.Pabel is het risico aanwezig dat bij het wegvallen van een of meerdere contracten er niet direct vervangend werk kan worden gevonden. Dit heeft een mogelijk bezettingsverlies tot gevolg of kan leiden tot frictiekosten indien de bestaande capaciteit niet kan worden ingezet voor vervangend werk. Bovendien bestaat de kostenstructuur van K.Pabel voornamelijk uit vaste kosten. Deze vaste kosten, in casu personeelskosten, zijn niet snel en veelal slechts tegen hoge kosten (wachtgeldverplichtingen) aan te passen aan wijzigingen in afzetmogelijkheden.

•

BSW Bedrijven loopt de risico’s van ondernemerschap in brede zin. Door de economische crisis is dit nog eens duidelijk manifest geworden. Productievolumes namen af en marges stonden onder druk, met name in 'Industrie' binnen het Werkbedrijf. Bij 'Vindingrijk' ondervindt men het probleem van verminderde beschikbaarheid en aanvoer van bruikbare

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 4


(duurdere) goederen. De externe plaatsing van medewerkers (van binnen naar buiten) stond meer in het teken van het behoud dan de uitbreiding van het huidige aantal plaatsen. Hierdoor is het risico aanwezig dat de (rendements-)doelstellingen voor BSW Bedrijven niet volledig worden gerealiseerd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 5


TAAKVELD 4 | culturele instellingen

A) Taakveldomschrijving Met de gemeentelijke culturele instellingen verbinden wij blijvende waarden met de vernieuwing en dynamiek van de Bredase samenleving. Wij stimuleren een zo breed mogelijke deelname aan cultuur in de stad. Met informatie, confrontatie en uitdaging creëren we steeds nieuwe banden tussen individuen en groepen.


1


Participatie grotere Consolidatie actieve deelname van burgers participatie, toename aan de diverse bezoekersaantallen cultuuruitingen, zowel actief als passief. Dit sluit aan bij de doelstelling van taakveld 6: Elke Bredanaar krijgt de kans zich cultureel te ontwikkelen



Begrote score

mate van realisatie

•• Projecten gericht op diversificatie van publiek/ deelnemers:

Bibliotheek.: Projecten leesbevordering

Bibliotheek: • Leden • Uitleningen • Bezoekers van activiteiten

Bibliotheek: • 49.000 (49.629) • 1.325.000 (1.348.434) • 5.000 (5.814)

• 46.648 (49.405) • 1.385.510 (1.284.766) • 4.450 (5.623)

Nieuwe Veste: • verder uitbreiden activiteiten The Loads • meer samenwerkingsprojecten • lessen in de wijken met pilot in Ulvenhout en Haagse Beemden

Nieuwe Veste: • Leerlingen / cursis ten • Bezoekers • Deelname activitei ten amateurs

Nieuwe Veste: • 3.900 ( 4.180)

• 4.323 (4.185)

• 39.500 (41.000)

• 42.500 (41.000)

• 1.000 (1.150)

• 1.060 (1.025)

Breda’s Museum: • ‘high-lights’-tentoonstelling ‘Canon Breda’ (= Stercke Stadt) • voorbereiding expo Petrus van Schendel • reliekencollectie in Begijnhof

Breda’s Museum: Bezoekers: • hoofdvestiging • dépendances • website

Breda’s Museum:

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 6

• 30.000 (19.849) • 20.000 (29.000) • 50.000 (65.168) • 65.000 (64.000) • 200.000 (117.975) • 200.000 (110.000)



2

Educatie: Toename belangstelling bij alle kinderen/jongeren in de leeftijd tot 18 jaar voor zelf actief zijn in een culturele discipli ne of meer halen uit passief ondergaan van diverse kunstuitingen



Consolidatie (basison Basisonderwijs derwijs) en lichte groei (v.o.) van het aantal cultuurconfrontaties bij Bibliotheek leerlingen in het basis- • Leesbevorderingsprojecten en voortgezet onder wijs Nieuwe Veste Dit sluit aan bij de • Schoolconcerten doelstelling van • Kunstenaars in de klas taakveld 6: Ieder kind tussen de 4 en 18 neemt binnen Breda’s Museum schools deel aan een o.b.v. expo Canon Breda: (= Stercke programma cultuur Stadt) educatie dat is • “Museum op maat”afgestemd op leerjaren • “Klassekeuze” en leerdoelen


Toename van cultuur ontmoetingen in de vooren naschoolse opvang

3

Informatiebemidde ling: Bevorderen van het vrije verkeer van informatie

Groei van gebruik/ bezoek

• Bibliotheek

• 95% (95%)

• 96% (96%)

• Nieuwe Veste

• 12.500 (13.930)

• 11.100 (12.694)

• Breda’s Museum

• 8.500 (3.500)

• 3.600 (9.300)

• 5.500 (3.424)

• …….. (3.430)

• ……. (3.372) • 6.000 (6.783)

• ……...(6.500) • …….. (2.894

Leerlingen: Basisonderwijs Voortgezet onderwijs

Nieuwe Veste • 75% (75%) Bereik leerlingen • 3.000 (3.127) voortgezet onderwijs: • 1.500 (425) • Bibliotheek • Nieuwe Veste • Breda’s Museum

Marktplaats Cultuur & Onderwijs ondersteunt scholen bij het opstellen van een cultuureducatief programma. ( zie ook taakveld 6)

Marktplaats is organi satorisch onderge bracht bij Cultuurwinkel Nieuwe Veste

Intensiveren van contacten en programma’s in de vooren naschoolse opvang

Aantal bereikte kinderen Bibliotheek Kinderdagverblijven Lezingen Nieuwe Veste (Brede School + BSO)

Bibliotheek • Reguliere informatiebemiddeling

Breda’s Museum • inzet van gedigitaliseerde collec tie via Thuis In Brabant en eigen website

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 7

mate van realisatie

Totaalbereik leerlingen basisonderwijs:

Waarvan deelname • De Ontdekking Bibliotheek • Breda’s Museum • Nieuwe Veste CKV • Schrijversontmoetingen • Mediawijsheid • Kunstprojecten op maat • Voorstellingen • Deelname CKV-festival

Begrote score

• - (75%) • 6.821 (4.049) • 500 (500

• 1.200 (500)

Bezoekers Bibliotheek: • 725.000 (683.745) • fysiek • 440.000 ( 443.461) • digitaal • PM Breda’s Museum • fysiek • 31.500 • digitaal


• 50% (50%) • 8 (9) • …..(2.385)

• 728.804 (706.411) • 705.941 (532.678) • PM • Continue


4

5



Collectievorming: Verbeterde samenstel Breda’s Museum Vormen en in stand ling, staat en ontslui • Afwikkeling project herinrichting houden van de collec ting van de collectie depots tie van Breda’s • Voortgang digitaal registratiepro Museum ject

Imagoverbetering Verhoogde culturele Breda: Podiumactivi identiteit van de stad teiten* van de drie instellingen dragen bij aan het op de kaart zetten van Breda als culturele stad en aan de ambitie “Brabant Culturele hoofdstad” *) podiumactiviteiten hier ruim begrepen


Percentage geregi streerde collecties: • Breda’s Museum

Begrote score

mate van realisatie

• PM

• 0

• 90% (--)

• 90% (75%)

Breda’s Museum Project ‘inhalen achterstanden conservering’

Percentage geconser veerde collecties: • Breda’s Museum

• 50% (--)

• 50%

Breda’s Museum Aanwinsten

Aantal verwervingen: • Breda’s Museum

• 100 (100)

• 100 (300)

Breda’s Museum

Aantal activiteiten

• 4

• 4 (4)

Bibliotheek

• 3

Nieuwe Veste

• 4

Ondersteunen/ uitvoeren van projecten met mede een bovenlokale uitstraling

voorstellingen, tentoonstellingen, concerten/ cultuurnacht/activitei ten tav Brabant Cultu rele Hoofdstad etc. Tussen haakjes in kolom begrote score mutatie ten opzichte van Jaarrekening 2009 en in kolom mate van realisatie staat tussen haakjes de realisatie 2010.

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Bibliotheek Breda De bijstelling van het beleidsplan leidde voor 2011 tot een aantal actiepunten: Nieuwe tariefstelsel: per 1 januari 2011 is dat ingevoerd. De consequentie is dat 'slapende leden' hun abonnement hebben opgezegd. Anderzijds zijn de huidige leden meer gaan lenen. Zelfservice in de Centrale: is inmiddels ingevoerd Voorts is gewerkt aan een nadere uitwerking van het Masterplan Huisvesting. Aangesloten werd bij de landelijke trend tot verdergaande digitalisering en het geven van een impuls aan leesbevordering in samenwerking met het onderwijs. Een aanzet werd gemaakt met nauwere samenwerking in de regio. Bij de kengetallen is geen realisatie ingevoerd bij het onderdeel digitaal prentenboek, Bibliotheek Breda is met het zelfstandig maken van digitale prentenboeken gestopt vanwege de noodzakelijke bezuinigingen. Sterk is ingezet op een efficiëntere inzet van personeel. Dat en diverse andere maatregelen (hogere inkomsten op diverse projecten) hebben geleid tot het positieve resultaat. Nieuwe Veste, centrum voor de kunsten De belangstelling voor het reguliere aanbod van Nieuwe Veste bleef onverminderd groot. Niet alleen daarmee ondersteunt Nieuwe Veste de amateurkunst maar ook met deelname aan de WAK, de KAM (project met Gerard Reijnders), Summertime, Project rond Ton de Leeuw etc. Daarnaast werd het initiatief tot een korenfederatie actief begeleid. Met tal van concerten, voorstellingen en tentoonstellingen werd een bijdrage geleverd aan cultuurparticipatie in brede zin. Ook de projecten in en voor het onderwijs leveren een belangrijke bijdrage aan de kunsteducatie. Er wordt gestreefd naar meer structurele inzet ten opzichte van incidentele projecten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 8


Ten aanzien van projecten met een bovenlokale uitstraling is er natuurlijk de serie Kamer muziek, was er deelname aan de Cultuurnacht, Buttfestival, Stripfestival, festival rond Ton de Leeuw, Talenspalet. Voorts zijn er diverse lokale en provinciale projecten waaraan werd deelgenomen, bijvoorbeeld Monologenwedstrijd, LINK, jeugdtheaterdagen, Danswerkplaats, Dancebattle, 39 Graden-festival. Bibliotheek Breda en Nieuwe Veste kenden in 2011 natuurlijk ook veel inzet voor het voor bereiden van de verzelfstandiging en de daarbij horende nieuwe organisatie. Breda’s Museum In het boekjaar 2011 heeft Breda’s Museum zijn doelstellingen op hoofdlijnen gerealiseerd. Het aantal van 85.000 bezoekers bleef achter bij de prognose door de latere oplevering van de nieuwe semipermanente tentoonstelling De Stercke Stadt Breda. De realisatie van de doelstelling educatie bleef achter bij de raming door een teruglopend bezoek van met name het voortgezet onderwijs in de lijn van de landelijke trend.. Voor de collectievorming zijn ongeveer 100 objecten verworven, waaronder een terracottabeeld van Jan Claudius de Cock (17e eeuw). Het Breda’s Museum heeft verder geparticipeerd in de Cultuurnacht, in het nationale Museumweekend, met de manifestatie Redt Breda’s Museum, in de Open Monumentendag en in het CKV-festival.


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 16 9



Begroting 2011



Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

Bibliotheek

7.045

984

7.080

1.018

7.039

1.161

Breda's Museum

2.492

433

2.626

381

2.723

301

Nieuwe Veste

6.798

1.656

7.255

1.997

7.467

2.067

16.335

3.073

16.961

3.396

17.229

3.529

Subtotaal: reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

-

-

-

-

-

-

Totaal exploitatie

16.335

3.073

16.961

3.396

17.229

3.529

Bijdrage uit eigen middelen

13.262

13.565

13.700

Toelichting exploitatie: Analyse begroting – jaarrekening Bibliotheek Het jaarresultaat is € 184.000 positief. Dat betekent dat de omvangrijke ombuigingen bij de begroting geheel zijn gerealiseerd en dat, mede door een zeer restrictief beleid met betrekking tot de uitgaven, daar bovenop zelfs nog voordelen ten opzichte van de begroting behaald konden worden. Belangrijke positief element bij de lasten zijn de projecten. Op dat onderdeel zijn in verband met de taakstelling functies niet ingevuld en kon door verminderde personele bezetting minder worden uitgegeven. Verder is over de hele linie sprake van lagere loonkosten. Een minpunt vormde de gerechtelijke uitspraak inzake het geschil van de bibliotheken met de Stichting Leenrecht. Deze viel negatief uit en hoewel deze uitspraak in laatste instantie nog wordt bestreden, is toch besloten om dit risico niet te nemen. Het totale bedrag van de veronderstelde vordering ad € 148.000 is daarom ten laste van de exploitatie 2011 gebracht. Bij de baten valt te constateren dat ondanks de verminderde inzet op projecten er toch hoger dan begrote opbrengsten werden behaald. Als gevolg van de invoering van het nieuwe tariefstelsel zijn tevens hogere opbrengsten van uitleningen gerealiseerd. Breda’s Museum Het nadelig resultaat 2011 ad € 177.000 bestaat voor € 97.000 hogere lasten dan begroot en voor € 79.000 uit lagere baten. Door tegenvallende bezoekersaantallen zijn de begrote publieks inkomsten niet gehaald. Daarnaast zijn er kosten gemaakt en extra inzet voor de opstelling van de visie Museum@Breda, zowel als voor de daarna opgestarte fase om die visie verder uit te werken. Nieuwe Veste Het jaar 2011 wordt afgesloten met een negatief resultaat van bijna € 142.000. De oorzaak daarvan ligt op het personele vlak. Zo is het dienstverband met één van de MT-leden beëindigd. Dat levert tot halverwege 2012 nog kosten op, waarvoor op grond van de regels ten laste van de exploitatie 2011een voorziening moest worden getroffen van € 60.000. Daarenboven zijn de lasten van de nieuwe directeur per 1 juli 2011 volledig ten laste van de begroting van Nieuwe Veste gekomen, terwijl daar in de salarisbegroting geen rekening mee was gehouden. In totaal hebben de drie culturele instellingen over 2011 een negatief resultaat geboekt van € 135.000.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 0



Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Onderhoud Bibliotheek: Molenstraat

114

-66

48

wijkbibliotheken

228

-54

174

Onderhoud Breda`s Museum: Parade

519

71

590

Onderhoud Nwe. Veste: Molenstraat

61

10

71

St.Janstraat

470

42

512

1.392

3

1.395


Toelichting voorzieningen: De verwachte tekorten in deze voorzieningen (oorzaak: de dotaties blijven door budgettaire tekorten al jaren achter bij wat op grond van de meerjaren onderhoudsprognoses nodig is) zijn voor wat betreft de gefuseerde instelling Bibliotheek en Nieuwe Veste opgelost in het kader van de afspraken over de toe te kennen subsidie. Voor Breda’s Museum is het eveneens de bedoeling om het tekort in het kader van de verzelfstandiging op te lossen, maar dat moet nog verder worden uitgewerkt.

2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




Bibliotheek

553

198

355

355

0

Breda`s museum

172

154

18

18

0

Nieuwe Veste

300

96

204

204

0

1.025

448

577

577


Toelichting investeringen: De Bibliotheek heeft vooral geïnvesteerd in de invoering van zelfservice in de centrale bibliotheek (€ 181.000). Deze invoering moet in 2012 geheel voltooid zijn. Voor het overige is met het oog op de verzelfstandiging én de uitwerking van het Masterplan Huisvesting zeer terughoudend omgegaan met doen van investeringen. Ook Nieuwe Veste heeft zich in dat verband beperkt. Er is geïnvesteerd in de website voor The Loads en verder hebben diverse niet uitstelbare aanschaffingen aan inventaris en instrumenten plaatsgevonden. Alles bijeen nog geen 30% van het beschikbare investeringsbudget. Breda’s Museum heeft in het verslagjaar vrijwel het gehele beschikbare krediet ingezet op herinrichting van de expositieruimte.

E) Risico’s Geen risico's.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 1


0

0

TAAKVELD 5 | Economische Zaken en Grondbedrijf

A) Taakveldomschrijving Het taakveld heeft tot doel het scheppen van fysieke ruimte om gewenste ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken, waar mogelijk in samenwerking met private partijen en met inachtneming van de marktwerking en het accommoderen van economische groei.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat hebben we bereikt?)


1



Het bevorderen van Gewenste bestemmin Uitvoeren Aankoopprogramma maatschappelijk gen en sectorale gewenst ruimtegebruik beleidsdoelstellingen bereiken Uitgifte bouwrijpe grond

2

Het bevorderen van Optimalisatie rende een rechtvaardige ment grondbedrijf verdeling van de kosten en opbrengsten over gebruikers, eigenaren, ontwikke laars en overheid

3

Versterken van het vestigingsklimaat

Opstellen, bijstellen en beheersen van grondexploitaties op basis van de door de raad goedgekeurde plannen of door de raad gewijzigde kaders


Begrote score

mate van realisatie

Gerealiseerde € 18 miljoen aankopen volgens het aankoopprogramma in euro’s

€ 7 miljoen

Uitgegeven bouwrijpe 310 woningen grond ten behoeve van start bouw woningen

370 woningen

Uitgegeven m² bouwrijpe grond ten behoeve van start bouw kantoren en bedrijven

0,5 ha bedrijventerrein 0 m2 bvo kantoren 2000m2 maatschappelijke voorzieningen

3 ha bedrijventerrein 44.000 m2 bvo kantoorterrein

Afdracht aan de €0 algemene middelen volgens het MPG (meerjarenperspectief grondbedrijf)

€0

Hectare terstond 10 hectare netto uitgeefbaar bedrijven terrein (netto)

9,8 hectare

Aantal hectare geher 20 hectare structureerd bedrijven terrein

9 hectare

Aantal nieuw uitgeef 10 hectare bare hectares op gerevitaliseerde terrei nen

5,5 hectare

Ontwikkeling kantorenportfolio

Opname kantoor meters

15.000 m2 bvo

46.000 m2

Dienstverlening en deregulering (account- en casemanagement)

Waardering onder nemers voor vesti gingslocatie

7,0

Benchmark GSB wordt niet meer gemeten

Waardering onderne 6,5 mers voor dienstverle ning gemeente

Benchmark GSB wordt niet meer gemeten

Acquisitie nieuwe economische activiteiten

Aantal arbeidsplaat sen bij nieuw geves tigde bedrijven in Breda

2011: 500 arbeidsplaatsen

Realisatie kleinschalige bedrijfs ruimten

Aantal nieuw beschik 65 eenheden bare kleinschalige gemiddeld per jaar bedrijfsruimten

Het creëren van een Ontwikkelen en uitgifte nieuwe goed ondernemerskli bedrijventerreinen maat en werkgelegen heid Revitalisering van bedrijventerreinen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 2

400 arbeidsplaatsen


0 van gemeente Breda





Groei aantal arbeids plaatsen 4

Versterken van de Meer kennisintensieve Activiteiten universitaire status en economische structuur bedrijven clusterstimulering

Meer startende bedrijven

Begrote score

oger dan gemiddel H de landelijke groei

Aantal hoger opgelei Binnen de landelijke den als percentage top 10 van de beroepsbevol king

Uitvoering nota kleinschalige bedrijvigheid

Aantal starters

Versterking concurren Ontwikkeling Dinalog / Dinalog tiekracht lokale Campus bedrijfsleven

mate van realisatie

Banengroei Breda 0,1%, zelfde periode landelijk 0,4% 150 banen Aantal hoogopgeleiden, staat Breda van de G 32 op plaats 10

Minimaal 900 starters Aantal starters 2011: 900

Groei Bruto Regionaal Boven het landelijk Product gemiddelde

Groei Bruto regionaal product West-Brabant 2010 (meest recente cijfer): 1,6%. Landelijk 1,8%.

Mate van innovatie van het bedrijfsleven

65% in de categorie innovatief / zeer innovatief

62% (2010) Bedrijvenenquete 2011 nog niet beschikbaar

Start internationale school

In 2011

Augustus 2011 gestart

Aantal toeristischrecreatieve bezoeken aan Breda

In 2014 toename van 5% (t.o.v. 2009)

Daling 5% (2010: 4.062.000 t.o.v. 2009: 4.292.000 bezoeken)

Uitvoering detailhandelsnota

Waardering meest gastvrije stad van Nederland

Positie in de Top 3

2e plaats 2011

Actualiseren en uitvoeren actieplan Economische Visie Binnenstad

Aantal passanten binnenstad

Jaarlijkse toename

Daling 5% (2010: 388.000 t.o.v. 2008 408.000 passanten)

Jaarlijkse groei

Groei banen in detailhandel 2010-2011: 500

Ontwikkeling World Class Maintenance

Ontwikkeling Kenniscluster Beeldcultuur Ontwikkeling kenniscluster vrijetijds economie Uitvoering actiepunten Internationalisering 5

Versterking Breda als gastvrije stad

Breda nog attractiever Uitvoering toeristisch actieplan voor toeristen en bezoekers: meer toeristen en bezoekers en hogere waardering

Acquisitie winkelformules Actieplan dwaalmilieu Citymarketing Uitvoering waterplan Uitvoering evenementenbeleid Realisatie evenementenhal Instandhouding fijnmazige detailhandelstructuur

C)

Regierol buurt en wijkwinkelcentra + Aantal banen in de keurmerk veilig ondernemen detailhandelssector

Bijzondere ontwikkelingen

Grondbedrijf: In 2011 zijn de perspectieven voor de vastgoedmarkt niet verbeterd. Naast de aanhoudende stagnatie op de woningmarkt, is de situatie op met name de kantorenmarkt zorgelijk. De afgelopen jaren is in de ramingen van het grondbedrijf geanticipeerd op aanzienlijke vertragingen in de afzet van gronden. Tevens zijn de exploitaties in lijn gebracht met de keuzes uit de stedelijke programmering. De financiële consequenties hiervan zijn vertaald in substantiële afboekingen en dotaties aan voorzieningen voor verwachte negatieve planresultaten. De (verkoop)prognoses zoals opgenomen in de begroting zijn in 2011 in algemene zin realistisch

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 3


gebleken. Voor zover er sprake is van verslechteringen zijn deze hoofdzakelijk het gevolg van gewijzigde inhoudelijke uitgangspunten. In het kader van risicomanagement zijn hiervoor weliswaar (financiële) scenario’s opgesteld. Echter, het feit dat weerstandsvermogen om risico’s op te vangen ontbreekt, maakt dat deze tegenvallers een substantiële impact hebben op het jaarresultaat 2011.


Begroting 2011



Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

Grondexploitatie

34.592

48.574

50.446

42.300

39.568

43.822

Correctie onderhandenwerk

13.982

-

-

7.333

16.337

-

Woningexploitatie, beheer en onderhoud

1.356

1.250

1.538

1.510

1.485

1.194

152

183

151

171

117

108

Openbaar groen

7.325

2.473

8.459

3.704

8.347

3.600

Algemeen

Economische zaken

-308

-

-111

-

229

-

Subtotaal:

57.099

52.480

60.483

55.018

66.083

48.724

reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Economische zaken; bijdrage centrale investeringsreserve

-

2.178

-

1.271

-

1.371

Grondexpl.; res. Grondbedrijf

-

-

887

1.609

-

-

57.099

54.658

61.370

57.898

66.083

50.095

Totaal exploitatie Bijdrage uit eigen middelen

2.441

3.472

Aandeel Economische Zaken

15.988 3.403

Aandeel Grondbedrijf

12.585

Toelichting exploitatie: Economische Zaken Op het onderdeel Economische Zaken bedraagt het verschil zowel aan de lasten- als aan de batenkant € 0,1 miljoen minder dan begroot. Uit de centrale investeringsreserve is voor het onderdeel Economische Zaken € 0,1 miljoen meer onttrokken dan begroot. De verschillen hebben betrekking op Dinalog, herstructurering bedrijventerreinen en het evenementenbudget, welke hieronder nader worden toegelicht. De bestedingen aan de ontwikkeling van Dinalog zijn € 0,2 miljoen minder dan begroot, waardoor in 2011 ook € 0,2 miljoen minder ontvangen subsidie wordt verantwoord. Voor de herstructurering van bedrijventerreinen is € 0,1 miljoen meer geïnvesteerd en eenmalig afgeschreven ten laste van de centrale investeringsreserve. Beide verschillen vinden hun oorzaak in verschuivingen in tijd, wat inhoudt dat de subsidie voor Dinalog later in de projectperiode wordt besteed. Daarnaast is aan de batenkant een doorbelasting van kosten van evenementen verantwoord, welke niet in het begrote bedrag is opgenomen. Grondbedrijf Over 2011 is het jaarresultaat van het grondbedrijf € 12,6 miljoen negatief. In de tweede bestuursrapportage van 2011 werd een verlies van € 3,6 miljoen geprognosticeerd waarvan € 2,9 miljoen uit hoofde van programmatische bijstellingen in de grondexploitatie stationskwartier.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 174


Hieronder wordt het jaarresultaat per onderdeel nader toegelicht. (bedragen x € 1 miljoen)

grondexploitaties

begroting lasten

Jaarschijf grondexploitaties

43,7

Dotatie voorziening negatieve planresultaten

realisatie

baten

lasten

39,1

3,2

Winstneming Exploitatie gronden

baten

25,3

41,7

8,5

-

2,0

-

1,0

2,9

1,2

2,9

1,2

Afboeking gronden en panden

2,4

Overige kosten Subtotaal overige

0,4

-

0,4

-

50,2

42,3

39,5

43,9

De grondexploitaties worden tweemaal per jaar integraal herzien (per 30 juni en 31 december). Deze herzieningen worden uitgevoerd op basis van vooraf bepaalde kaders van onder meer stedelijke programmering, kaderbrief grondprijzen en parameters voor rente, kosten- en opbrengststijgingen. Bij de herzieningen worden voor zover mogelijk aannames vervangen door realisaties, eerder gedane aannames nagelopen op realiteitsgehalte en projectplanningen tegen het licht gehouden. Financiële consequenties van inhoudelijke keuzes worden hiermee expliciet. De jaarschijf 2011 is een afgeleide van de meerjarige projectramingen. Tot de voltooiing van een project worden kosten en opbrengsten geactiveerd als ‘onderhanden werk’. Verschillen tussen begroting en realisatie van een jaarschijf zijn daarmee een indicator voor de voortgang van een project, maar hebben niet direct consequenties voor het jaarresultaat. De gerealiseerde lasten van grondexploitaties zijn € 18,4 miljoen lager dan begroot. Dit verschil wordt met name (circa € 11,0 miljoen) verklaard door kosten bouwen woonrijp maken die later worden gemaakt dan begroot. Daarnaast is als gevolg van een aanpassing in het plangebied voor € 4,6 miljoen overgebracht van de grondexploitatie Hoogeind III naar verspreid liggende gronden. De gerealiseerde baten van grondexploitaties zijn per saldo € 2,6 miljoen hoger dan begroot. Met alle onzekerheid in de vastgoedmarkt is het bemoedigend te constateren dat de grondverkopen in 2011 grotendeels conform raming zijn verlopen. Uit de herzieningen bij de jaarrekening is gebleken dat de voorziening voor verwachte negatieve planresultaten met € 8,5 miljoen moet worden aangevuld tot totaal € 64,5 miljoen. Bij de tweede bestuursrapportage werd reeds een dotatie van € 3,2 miljoen aangekondigd. De noodzakelijke dotatie van € 8,5 miljoen wordt voor € 4,3 miljoen verklaard door het feit dat de uitgangspunten voor Rithmeesterpark zijn bijgesteld nu niet langer het volledige plangebied wordt uitgegeven voor de realisatie van de Dinalog campus. De gewijzigde ontwikkelstrategie van het Stationskwartier en de bijstelling van programma, fasering en grondprijzen maakt ondanks doorgevoerde versoberingen een dotatie van per saldo € 3,8 miljoen noodzakelijk. In de begroting werd uitgegaan van een totale winstneming uit grondexploitaties van € 2,0 miljoen in 2011. De daadwerkelijk gerealiseerde winstneming is € 1,0 miljoen lager dan begroot, omdat de grondexploitatie Heilaar-Noord nog niet kan worden afgesloten. Discussie over het type te vestigen bedrijven in dit gebied leidt tot vertraagde afzet van de gronden. Er kan wel € 0,4 miljoen winst worden verantwoord door het afsluiten van de complexen Sportpark De Gouwen en Mark Berkenhof. In Neel Oost kan tussentijds € 0,6 miljoen winst worden genomen. In de paragraaf Grondbeleid worden de ontwikkelingen in 2011 nader toegelicht.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 5


Exploitatie gronden en panden: Het onderdeel tijdelijke beheer van gronden en panden kent een structureel verlieslatende exploitatie als gevolg van hoge kapitaallasten versus lage (huur)opbrengsten. In voorgaande jaren werd dit structurele verlies opgevangen met incidentele boekwinsten bij verkoop van gronden en panden. Sinds het uitbreken van de crisis lopen deze incidentele inkomsten sterk terug. Het verlies van circa € 2,0 miljoen is in lijn met de begroting. Het resultaat valt uiteen in € -1,7 miljoen resultaat in het product gronden en € -0,3 miljoen resultaat op het product woningexploitatie. In 2011 is de inventarisatie van alle gronden en panden in bezit van het grondbedrijf afgerond. Elk object is beoordeeld op verkoopbaarheid en ontwikkelpotentie. Bijstelling van de opbrengstverwachtingen leidt tot een afwaardering van € 2,4 miljoen. De totale waarde van de bezittingen buiten de grondexploitaties bedraagt daarmee € 67 miljoen. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Algemene reserve Grondbedrijf

-115

- 338

-453

Totaal reserves

-115

-338

-453

Toelichting reserves: Grondbedrijf Bij de resultaatbestemming 2010 is de stand van Algemene Reserve Grondbedrijf aangevuld tot nul. Het negatieve resultaat in 2011 van € 12,6 miljoen komt ten laste van de algemene middelen. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

230

Onderhoudsvoorziening Wolfslaar

174

56

Onderhoudsvoorziening Vlaszak

311

-

311

Voorziening negatieve planresultaten

54.410

11.301

65.711


54.895

11.357

66.252

Toelichting voorzieningen: Grondbedrijf De mutatie in de voorziening negatieve planresultaten van met € 11,3 miljoen wordt verklaard door de noodzakelijke dotatie van € 8,5 miljoen . Daarnaast is in 2011 € 2,5 miljoen rente bijgeschreven op de voorziening negatieve planresultaten. Tot slot is conform de afspraken met de woningcorporaties in het kader van het programma Wijkontwikkeling voor het saldo van de 'Cashflow Heuvel' de voorziening met € 0,3 miljoen opgehoogd tot € 1,2 miljoen (zie ook de toelichting bij programma wijkontwikkeling). De voorziening negatieve planresultaten wordt in de gemeentelijke balans in mindering gebracht op de onderhanden grondexploitaties.

Herstructurering bedrijventerreinen

3.731

2.026

1.705

1.705


3.731

2.026

1.705

1.705

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 176


2014 e.v.

2013

2012



Investeringen



0 0

0

Toelichting investeringen: Economische zaken Het achterblijven van de investeringen in herstructurering van bedrijventerreinen is toe te rekenen aan de projecten Terheijdenseweg/Spinola en Emer-Noord Hintelaken, welke achterlopen in de planning. Het project Steenen Hoofd is in 2011 financieel afgewikkeld. Vanuit het investeringskapitaal dat in 2011 beschikbaar is gesteld voor de samenwerking met de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en Brabantse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen is eind 2011 de eerste investering gedaan.

E) Risico’s Grondbedrijf Teneinde een actueel beeld te hebben van de risicopositie van het Grondbedrijf zijn in het kader van de herzieningen op alle grondexploitaties opnieuw risicoanalyses uitgevoerd conform de methodiek en uitgangspunten zoals bestuurlijk vastgesteld bij de Nota Risicomanagement 2008. De uitkomst van dit onderzoek laat zien dat een weerstandsvermogen noodzakelijk is van ruim € 32 miljoen. Dit beeld is in lijn met uitkomsten op basis van meer algemeen gehanteerde IFLO-normen. Het benoemde weerstandsvermogen is noodzakelijk om eventueel zich manifesterende risico’s vanuit grondexploitaties in de toekomst af te kunnen dekken. Mede ten gevolge van het treffen van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor verlies gevende grondexploitaties en de gedane afwaarderingen is er binnen het Grondbedrijf een negatieve Algemene Reserve ontstaan die juist moet dienen als weerstandsvermogen. Om het hoofd te kunnen bieden aan financiële risico’s die zich daadwerkelijk voor gaan doen, is het noodzakelijk het weerstandsvermogen op het daarbij gewenste nivo te brengen. Op basis van de resterende verdiencapaciteit in de grondexploitaties is de verwachting dat dit niet voor 2020 het geval zal zijn.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 7


TAAKVELD 6 | Maatschappelijke Ontwikkeling

A) Taakveldomschrijving Het taakveld Maatschappelijke Ontwikkeling draagt bij aan de maatschappelijke en culturele ontwikkeling van alle inwoners van Breda, aan de sociale samenhang in de stad en aan de culturele profilering van Breda. Dit in samenspraak met de kennis en inzichten van de organisaties en burgers van de stad.





Begrote score

mate van realisatie

Samen@Breda 1

Inwoners nemen vanuit een eigen verantwoor delijkheid en op evenredige wijze, deel aan de Bredase samen leving. Zij die daartoe niet in staat zijn, worden ondersteund bij het (her)vinden van zelfstandigheid en zelfredzaamheid

Een vastgestelde Maatschappelijke Visie waarin de verant woordelijkheidladder is toegepast

Aanpassen van de huidige Maatschappelijke Visie volgens de uitgangspunten van het coalitieak koord Koers@Breda

Realiseren van het uitvoerings programma Stedelijk Kompas Realiseren van 1 sociaal pension

Meedoen-@Breda is 30 juni 2011 in de gemeenteraad vastgesteld.

Aantal succesvol afgeronde traject plannen voor: 1) dak- en thuislozen; • 180 trajectplannen 2) potentiële dak- en thuislozen;

Het loket is in september 2011 geopend. De trajectplan-aanpak is per 1 januari 2012 gestart.

• 85 trajectplannen

3) residentiële dak- en • 270 trajectplannen thuislozen. Er is passende maatschappelijke opvang en begeleiding beschikbaar voor (potentiële) slachtoffers en overige betrokkenen bij huise lijk geweld, gericht op het hervinden van zelfredzaamheid

Uitvoeren van het actieprogramma Afhankelijk & Veilig Uitvoering Wet tijdelijk huisverbod bij huiselijk geweld (samen met partners)

Handhaven huidige Organiseren van regieondersteuning, deelname aan de ontmoeting en praktische hulp samenleving door kwetsbare zelfstandig wonende ouderen Stapsgewijze realisatie van evenredige maatschappelijke- en arbeidsparticipatie

Aantal succesvolle hulpverleningstrajec ten na oplegging van een huisverbod

75 trajecten

Aantal kwetsbare 4.200 ouderen ouderen dat tevreden gebruik maakt van het aanbod

Uitvoeren van de nota ‘Samen aan de slag’: Het uitvoeren van het meerjarig uitvoeringsprogramma op basis van het in 2010 aangescherpte beleids kader

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 8

71 trajecten

Op basis van voorlopige cijfers van WIJ zijn 6.500 ouderen bereikt, waarvan 4.200 kwetsbare ouderen.

Uitvoering van een motie van de raad leidde tot het stoppen van afzonderlijk integratiebeleid en stopzetten van de aparte subsidie regeling daarvoor.



2

Inwoners van Breda dragen bij aan het versterken van zelfredzaamheid, de maatschappelijke en sociale participatie van medeburgers



De gezondheid van de Bredase burger is zo optimaal mogelijk beschermd, bewaakt en bevorderd

Begrote score

Breda heeft een Vaststellen van een beleidskader en passend onder een uitvoeringsprogramma voor steuningsaanbod voor vrijwilligerswerk vrijwilligers en organi saties die werken met vrijwilligers, dat voldoet aan de vijf basisfuncties uit landelijk beleid. Breda heeft een Uitvoeren van een onderzoek naar passend ondersteu de waardering door mantelzorgers ningsaanbod voor van het ondersteuningsaanbod mantelzorgers gericht op het (opnieuw) verkrijgen van regie over het eigen leven

3


mate van realisatie

Het beleidskader Vrijwilliger-@Breda is 22 september 2011 in de gemeen teraad vastgesteld.

Set waarderingscijfers die vergelijkbaar is met de nulmeting in 2010

Nulmeting is opgeleverd. Set waarderingscijfers wordt in 2012 ontwikkeld inclusief indicator t.b.v. uitvraag 2013

Het percentage jonge ren dat (overmatig) drinkt en SOA heeft is afgenomen

Uitvoeren de Nota Beter Breda Uitgevoerde 2007 - 2011 (met accent op activitei gezondheidsmonitor ten alcoholgebruik en sport/ bewegen/overgewicht)

Gerealiseerd.

Het percentage burgers met overge wicht, diabetes, depressieve klachten en dat rookt is afgenomen

Opstellen van de beleidsnota Beter Breda voor de periode 2012 -2015

Meerjarig integraal beleidskader voor jeugd en onderwijs

Ontwikkelen en vaststellen van het beleidskader (doelen en financieel kader)

Beleidskader Jong@Breda 2011-2014 is 2 februari 2011 in de gemeenteraad vastgesteld.

Een uitvoeringsplan 2012

Ontwikkelen en vaststellen jaarlijks uitvoeringsplan (resultaten en afspraken)

Uitvoeringsprogramma Jong@Breda 2012 is 28 november 2011 in het college vastgesteld.

De Brede School ontwikkelt zich tot hart van de wijk als concept waarin onder wijs, gemeente en maatschappelijke partners nauw samen werken

Op basis van de Strategische Beleids visie Brede Scholen opstellen en uitvoeren van uitvoeringsprogramma 2011

Gerealiseerd. Uitvoeringsprogramma Brede Scholen 2012 - 2014 is 10 januari 2012 in college vastgesteld.

Brede Scholen vormen een netwerk dat evenwichtig verspreid is over de gemeente

Uitwerken Strategische Visie Huisves ting PO inclusief een uitvoerings programma In samenwerking met schoolbesturen

Gerealiseerd. Uitvoerings-programma Brede Scholen 2012 - 2014 is 10 januari 2012 in college vastgesteld.

Informatie & Advies Organiseren van informatiemomen over opvoeden en ten voor alle 2-, 6-, 10 jarigen en opgroeien is voor hun ouders en voor 14 en 18 jarigen kinderen, ouders en professionals beschik baar en toegankelijk

CJG is 24 uur per dag 2 de fysieke inlooppunt Inlooppunt Noorderlicht geopend. telefonisch en digitaal in brede school bereikbaar geopend

Leren@Breda 4

5

Er is een gevarieerd, toegankelijk en samenhangend aanbod onderwijs, kinderopvang, cultuur, sport vrijetijdsbeste ding in uitdagende en veilige leeromgeving

Jeugd, ouders en professionals vertrou wen op het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) voor advies en hulp bij opvoeden en opgroeien op basis van 'Brede Ontwikkeling'

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 17 9

CJG is dichtbij bereik baar (in consultatiebureaus, scholen, enzovoorts)

B ereik van 25% van de jeugdigen en hun ouders eens in de 4 jaar


Gerealiseerd: werkwijze ingebed in CJG.





6

Startcondities van doelgroepkinderen zijn verbeterd

7

Voorkomen en bestrij Alle Bredase jongeren Inzet van 11 fte leerplicht/ kwalifica Het percentage den van Vroegtijdig volgen een kwalifice tieplicht/ trajectbegeleiding en schoolverlaters School Verlaten (VSV) rende opleiding coördinatie en administratie

Begrote score

Harmonisatie Visiedocument gereed 2de kwartaal voorschoolse voorzie 2011 ningen (implementatie wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en Educatie, OKE)

mate van realisatie

Startnotitie Innovatie Voorschoolse Voorzieningen is 26 september 2011 in het college vastgesteld.

Het percentage schoolverlaters is afgenomen ten opzichte van 2010

Het percentage is afgenomen.

Schoolverzuim wordt actief tegen gegaan 8

De participatie van Uitvallers bij het laagopgeleide volwas regulier voortgezet senen is verhoogd onderwijs krijgen een tweede kans op een diploma

Bekostigen van educatietrajecten Aantal deelnemers bij 55 deelnemers. conform de Wet Educatie Beroepson de start en aantal 44 diploma’s derwijs (WEB) behaalde diploma’s

89 deelnemers en de behaalde certificaten/diploma’s: HAVO 46 VMBO 6 VWO 36

9

Leerlingen met taalachterstand krijgen extra onder steuning

In het Primair Onder wijs worden aanvul lende programma’s aangeboden

Het (mede) bekostigen van schakel klassen

Totaal 112 leerlingen: Eerste Opvang Anderstaligen 45+ schakelklassen 67

Professionals signa leren vroeg tijdig als jeugdigen en ouders hulp nodig hebben Jeugd en ouders die dat nodig hebben, ontvangen tijdig de juiste hulp

Professionals kunnen gebruik maken Bereik van en hulp van scholing in Triple-P (cofinanciering) aan 10% van de kinderen, die opgroei en in risicogezinnen met beginnende problematiek

10 Ondersteuning en lichte vormen van hulp bij opvoeden en opgroeien (CJG) op basis van 'Versterken van Kansen'

Aantal leerlingen in schakelklassen per jaar

Ondersteuning richt Uitvoeren JGZ en prenatale screening Aantal kinderen van zich op het versterken 0-4 dat bij 8 weken van hun eigen kracht wordt gescreend en die van hun sociale netwerk Aantal zwangeren dat systematisch wordt gescreend 11 Elke zorgleerling komt Speciaal onderwijs is op de juiste plek regionaal bereikbaar terecht

Bekostigen van aangepast vervoer conform Verordening Leerlingen vervoer

Aantal jaarlijks te vervoeren leerlingen

Voor leerplichtige Het (mede-) bekostigen van De Koers, Bezetting van de jongeren die (tijdelijk) KICK en Rebound ingekochte plaatsen uitvallen is een schoolvervangende voorziening beschik baar 12 Er is passende zorg in en rondom school

Ontwikkelings problemen en/of psychosociale belem meringen worden tijdig gesignaleerd en aangepakt

100 leerlingen

Bereik van 350 kinde Gerealiseerd ren uit risicogezinnen 100% met beginnende problematiek

Bereik van 100% van de kinderen 0-4 bij 8 weken

Gerealiseerd 100%

B ereik van 100% van de zwangeren

50% gerealiseerd via verloskundige, overige bekend via traject medische zwangerschapsbegeleiding bij het ziekenhuis

900 leerlingen

Gerealiseerd: 750 als gevolg van nieuwe kilometer-heffing (wijziging verordening)

100% bezetting van de plaatsen bij De Koers 12, Kick 40 en Rebound 30

Gerealiseerd: 100% bezetting van ingekochte plaatsen.

Een plan maken en invoeren van plan voor ZorgAdviesteams in het Primair Onderwijs, inclusief monitoring van resultaten en indicatoren

Plan voor zorg om de school is opgesteld.

Hulp en zorgaanbod voor scholen inzichtelijk maken door het trainen van leerkrachten

Met ingang van schooljaar 2011/2012 planmatige invoering van zorg via school-CJG’ers en compe tente professionals.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 180



13 Snelle en juiste hulp en coördinatie van zorg (CJG) op basis van 'Passende Zorg'


Jeugd en ouders ervaren dat de juiste hulp in samenhang wordt aangereikt en dat zij één vertrouwd aanspreekpunt hebben



Alle relevante partners sluiten aan Aantallen aangesloten Het aantal gevallen op en maken actief gebruik van het instellingen van gecoördineerde signaleringssysteem Zorg voor Jeugd hulp in 2011 verdub beld ten opzichte van 2010 Aantallen signalen, registraties en aantal coördinaties Gebruik eigen kracht methodiek en 1 coördinator per Coaching van multiproblem gezinnen gezin. Doorlopen van een leertraject gericht op het versterken van de eigen opvoedkracht

14 Elke Bredanaar krijgt de kans zich cultureel te ontwikkelen

Begrote score

Ieder kind tussen de 4 De Marktplaats Cultuur & Onderwijs en 18 neemt binnen ondersteunt scholen bij het opstellen schools deel aan een van een cultuureducatief programma programma cultuur educatie dat is afgestemd op leerja ren en leerdoelen Marktplaats Cultuur & Onderwijs geeft uitvoering aan het bestaand educatief aanbod voor het Primair Onderwijs

mate van realisatie

Gerealiseerd.

5 slimme oplossingen Gerealiseerd. Het is ingebed in voor snellere en betere CJG-werkwijze. hulp voor jeugd Bereik van 400 kinde Werkwijze CJG. ren in risicogezinnen met zwaardere Professionali-seringstraject loopt problematiek via het CJG.

Percentage scholen dat in 2011 een cultuureducatief programma heeft vastgesteld

Nulmeting in 2010

Aantal leerlingen dat wordt bereikt in Primair Onderwijs en percentage scholen dat deelneemt

16.500 leerlingen / 16.654 leerlingen en 95% van de 95% van de scholen scholen in het primair onderwijs voor Primair Onderwijs heeft aan het cultuureducatief programma de Ontdekking , Cultuur winkel deelgenomen. 60% in 2011

Gerealiseerd: In tenminste 65% van de scholen heeft een Interne Cultuur Coordinator (ICC-er) en een cultuur educatief programma opgesteld.

75% van de cultuur kaart tegoeden van Bredase leerlingen in het Voortgezet Onder wijs worden besteed bij culturele instellingen in Breda

Marktplaats Cultuur en Onderwijs Percentage heeft in overleg met alle CKV bestedingen in 2011 coördinatoren in het Voortgezet Onderwijs een aanbod cultuuredu catie ontwikkeld voor het Voortgezet Onderwijs

63% van de cultuurkaart tegoeden zijn besteed bij culturele instellingen in Breda.

Het Bredase cultuur aanbod draagt bij aan de ontwikkeling van cultureel burgerschap van het individu op basis van de individuele behoefte

In de met de Culturele Hoofdstructuur gesloten contracten worden prestaties opgenomen over educatie en partici patie

Gerealiseerd.

Bijstellen uitgangspunten amateur kunst op basis van coalitieakkoord en een behoeftepeiling binnen het amateurveld in relatie tot 16.2.1

Gerealiseerd: In de Nadere regels voor subsidie verstrekking 2012 zijn op 5 juli 2011 in het college nieuwe criteria amateurkunst vastgesteld.

Leven@Breda 15 Sport is toegankelijk voor alle inwoners, ongeacht afkomst, draagkracht of licha melijke conditie

Sportparticipatie en Uitvoeren van de Beleidsnota ‘Klaar het beweeggedrag voor de Start’ inclusief het meerjaren van de Bredase burger financieringsplan zijn minimaal gelijk aan het landelijk gemiddelde De samenwerking tussen sport, Brede Scholen en cultuur verbetert door de inzet van combinatiefunctionarissen

Opstellen en uitvoeren van een meerjaren uitvoeringsprogramma combinatiefuncties

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 181

De sportnota Sportimpuls Breda 2011-2014 is 22 september 2011 in de gemeenteraad vastgesteld.

Aantal actieve combi 16 combinatienatie-functionarissen functionarissen onderwijs, sport en cultuur


16 Uitvoeringsplan combinatiefunctionarissen ‘Samenspel’ is op 30 augustus 2011 in het college vastgesteld.


16 De cultuur sector draagt bij aan de economische groei , citymarketing, kwali tatief hoogwaardig onderwijs en verster king van sociale verbanden



Uitvoering geven aan Factor C consolideert breed cultureel funda ment. (niet meer maar beter)

In de met de Culturele Hoofdstructuur gesloten contracten worden prestaties opgenomen over beeldcultuur, erfgoed, educatie en participatie

Gerealiseerd.

Culturele sector is meer gericht op samenwerking, collec tiviteit, cultureel ondernemerschap en participatie

Er wordt een nieuwe set Beleids regels Cultuur voor de culturele hoofdstructuur, het amateurveld en de fondsen vastgesteld op basis van de verantwoordelijkheidsladder en gericht op integraliteit en samenwerking

Gerealiseerd. Nadere regels en specifieke nadere regels zijn in juli 2011 vastgesteld.

Er worden 2 trainingen, 1 workshop en 3 netwerkbijeenkomsten gefacili teerd voor de culturele sector die zijn gericht op professionalisering en cultureel ondernemerschap

Volledig gerealiseerd. Er zijn in 2011 is 2 trainingen (bij Tracks en Huis voor Beeldcultuur) georganiseerd en 3 netwerkbijeen komsten voor het amateurveld, erfgoedsector en beeldcultuur georganiseerd. De Cultuurwinkel heeft in opdracht een workshop georganiseerd.

De directie MO en met name de afdeling cultuur levert een inhoude lijke bijdrage aan het Bidbook Brabant Culturele Hoofdstad 2018

Gerealiseerd. In het kader van West-Brabant is er eveneens een actieve bijdrage geleverd aan het Bidbook.

Gemeentelijk beleid op het gebied van evenementen, city marketing, erfgoed, architectuur, steden bouw, kunst in de openbare ruimte en cultuur versterkt elkaar


Begrote score

mate van realisatie

2014 is voor Breda het De in dit verband relevante evene European Year of menten worden binnen de cultuur Visual Art and Heritage begroting met cofinanciering van Samen investeren in Brabant voort gezet

Gerealiseerd. Deze middelen komen na 2011 te vervallen.

In het kader van de transformatie van Via Breda ontwikkelt het havenkwartier de Speelhuislaan en het voormalige CSM-terrein zich tot brandpunt van cultu rele en creatieve bedrijvigheid in een historische context

Deze subsidie (OP Zuid aanvraag) is in 2011 voorbereid en wordt in 2012 ingediend

Onder voorbehoud van het verkrijgen van Europese subsidie wordt zodanig onderhoud gepleegd aan Electron en Bloos dat beide panden zonder ingrijpende investeringen in gebruik kunnen blijven als creatieve broedplaats

Wonen@Breda 17 Bredase bewoners voelen zich thuis in hun wijken en dorpen. Per wijk is maatwerk, gericht op wat er speelt in de wijk, ook op sociaal maatschap pelijk terrein

Inwoners van Bredase Uivoeren Jaarschijf 2011 van de wijken en dorpen sociale programma’s maken doelmatig gebruik van een samenhangend aanbod van maatschappelijke voorzieningen en activi teiten op het terrein van onderwijs, jeugd, welzijn, zorg, cultuur en sport in hun woonomgeving

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 182

In Heuvel, Hoge Vucht Doornbos en Linie en Brabantpark (inclusief Driesprong) zijn integrale sociale jaarprogramma’s uitgevoerd.






Begrote score

Afronden van de evaluatie van huidige Vastgesteld herijkt accommodatiebeleid en het herijken accommodatiebeleid van het accommodatiebeleid inclusief de verbinding met Brede Scholen

18 Inwoners van Breda zijn in de gelegenheid om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen in een door hen gekozen omgeving

Er is een samenhan *Herijking en actualisering beleids gend geheel aan aanpak Geschikt Wonen voor Ieder voorzieningen, een (GWI) 2011 - 2014 welzijnsactiviteiten en woonzorgdiensten dat aansluit bij wensen en behoeften van bewoners

mate van realisatie

De evaluatie van ‘Alles onder een dak’ is 15 februari 2011 in college vastgesteld. De notitie ‘Uitwerking consequenties gemeentelijk beleid voor wijkcentra’ is 22 september 2011 in de gemeenteraad vastge steld. Op basis hiervan wordt een aantal wijkcentra afgestoten en worden met de te handhaven wijkcentra business plannen opgesteld.

Evaluatie GWI-beleid 2007 - 2010

Evaluatie GWI-beleid 2007 - 2010 is gerealiseerd. De nota Verzilvering-@Breda, uitvoeringsprogramma GWI 2011-2015, is 28 november 2011 in het college vastgesteld.

Manifest en stedelijke 20 - 26 partijen afspraken. Aantal betrokken partijen.

Inbreng van partijen is verlopen via Verzilvering-@Breda. Een afzonderlijk manifest was daarom niet nodig.

*Implementatie GWI-aanpak op wijkniveau.

GWI-wijkconvenant/ uitvoeringsplan

15 convenanten/ uitvoeringsplannen

Actualisering uitvoerings-plannen loopt nog (afronding voorjaar 2012).

Het Audio Visueel Huis (AV-huis) is opgeleverd.

Aantal gerealiseerde bedrijfsruimtes.

Minimaal 20 startersplekken en tussen de 10 en 15 bedrijfsruimtes in het AV huis

De eerste huurders betrekken vanaf 1 maart 2012 het AV-Huis. Medio juni 2012 wordt het AV-Huis officieel geopend.

Werken@Breda 19 Iedereen kan iets, iedereen doet iets

Breda zorgt voor goede condities voor succesvol en innovatief ondernemerschap oa door de realisatie van 250 kleinschalige bedrijfsruimtes en 150 ateliers

Onder voorbehoud van het verkrijgen van Europese subsidie wordt gestart met de transformatie van het pand ‘Backer en Rueb’ tot een hedendaags ‘Speelhuis’ met de realisatie van een skatehal en een 10-tal bedrijfsruimtes voor creatieve ondernemers

Minimaal 10 bedrijfs Niet gerealiseerd, de OP Zuid ruimtes in het Speelhuis subsidie-aanvraag is in 2011 voorbereid en wordt in 2012 ingediend.

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Met een * gemarkeerde activiteiten hebben betrekking op ISV 3 doelstellingen.


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 183



Begroting 2011



Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

11.902

1.577

11.925

1.506

12.481

2.053

3.098

134

2.912

159

2.870

160

12.030

2.771

21.194

10.256

20.179

9.731

9.658

4.336

-

-

-

-

26.447

277

27.880

605

25.724

767

Cultuur Sport Jeugd en Onderwijs Jeugd Participatie Volksgezondheid

3.905

85

4.355

317

4.055

313

Maatschappelijke ontwikkeling alg.

-638

-

21

-

-

94

Sociale infrastructuur

3.457

235

2.737

115

2.966

291

69.859

9.415

71.024

12.958

68.275

13.409

Subtotaal: reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Fonds maatschappelijke ontwikkeling

-

-

-

763

-

763

Risicoreserve bijstand/Wmo

-

-

-

152

-

152

Totaal exploitatie

69.859

9.415

71.024

13.873

68.275

14.324


60.444

57.151

53.951

Toelichting exploitatie: Het totale saldo van het taakveld Maatschappelijke Ontwikkeling bedraagt € 3,2 miljoen voordelig. Per product worden hieronder de grootste verschillen ten opzichte van de begroting benoemd en toegelicht: Cultuur De uitgaven zijn grotendeels gedaan conform de begroting. De enige afwijking is dat de lasten én de baten in werkelijkheid ongeveer € 550.000 hoger zijn dan begroot. Dit komt onder meer door meer uitgaven én daarmee samenhangende inkomsten dan begroot in het kader van de %-regeling (Kunst in de openbare ruimte). Verder zijn er uitgaven gedaan ten laste van restanten van inkomende subsidies van voorgaande jaren. Overige uitgaven in het kader van Cultuur vallen onder het taakveld Ruimtelijke Ontwikkeling (erfgoed) en het taakveld Culturele Instellingen. Sport N.v.t. Jeugd & Onderwijs Er is een voordelig verschil van € 490.000 ten opzichte van de begroting. Het verschil wordt voor een bedrag van € 126.000 veroorzaakt door bedrijfsvoeringsvoordeel dan begroot. Verder is aan het schoolmaatschappelijk werk Primair onderwijs € 123.000 minder subsidie toegekend dan begroot daar vanaf medio 2011 er schoolcjg’ers worden ingezet in het Primair onderwijs. Ook wordt het resultaat positief beïnvloed door terugvordering subsidies uit voorgaande jaren van diverse onderwerpen voor een bedrag van € 100.000. Het overige verschil wordt veroorzaakt door lagere subsidietoekenning. Bij de baten is er een nadelig verschil van € 525.000 ten opzichte van de begroting. Het verschil wordt veroorzaakt daar de Specifieke uitkering OAB in 2011 niet volledig is uitgenut (€ 342.000 waarvan € 3.000 niet begroot). Deze middelen worden besteed in 2012. Tevens is ten opzichte van de oorspronkelijke begroting bij het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) een onderbesteding opgetreden (vooral in 2008 en 2009) omdat er later dan gepland met de uitvoering CJG is gestart en omdat tussentijds de koers is bijgesteld (minder fysieke invulling,

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 184


meer uitwerking netwerkorganisaties). De niet bestede middelen over 2011 (€ 721.000 waarvan € 139.000 niet begroot) zijn gereserveerd voor eventuele terugbetaling aan de Provincie en het Rijk. Verder is er in 2011 voor een bedrag van € 58.000 minder uitgegeven aan schoolmaatschappelijke werk MBO. Deze middelen zijn gereserveerd voor terugbetaling aan de Provincie. Participatie Er is een voordelig verschil van € 2.318.000 ten opzichte van de begroting. Het verschil wordt voor een bedrag van € 1.070.000 veroorzaakt doordat uitgaven op basis van een geactualiseerde uitvoeringsparagraaf informele zorg gedaan zouden worden. Dit stuk is echter pas in augustus 2011 vastgesteld. Dit was te kort dag om het budget volledig uit geven middels een extra subsidieuitvraag en -aanbod voor 2011. Verder resteert er € 295.000 aangezien de actualisering van de uitvoeringsconvenanten Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) in 15 GWIgebieden meer tijd vergde dan verwacht. Ook wordt het resultaat positief beïnvloed voor een bedrag van € 260.000 door minder subsidieaanvragen diversiteit voor 2010, het in het college van 5 juli 2011 genomen besluit om de subsidieregeling ‘beleidregels diversiteit 2010-2013’ in te trekken én doordat een budget van € 40.000 beschikbaar was voor het ondersteunen van zelforganisaties bij het maken van de omslag naar ‘inclusief beleid’ niet extra benodigd was. De ondersteuningsvragen die gesteld zijn waren relatief beperkt qua aantal en intensiteit en konden worden opgevangen binnen de al lopende subsidieafspraken met derden. Het overige verschil wordt veroorzaakt door terugvorderingen van in voorgaande jaren verstrekte subsidies (€ 440.000), niet volledig uitgeven budget vrijwilligerswerk (€ 52.000) vanwege het feit dat de nota vrijwilliger@Breda pas 22 september 2011 is vastgesteld en een lagere productiviteit (uren) dan begroot (€ 170.000). Volksgezondheid Er is een voordelig verschil van € 296.000 ten opzichte van de begroting. Het verschil wordt voor een bedrag van € 95.000 veroorzaakt door het budget lokaal gezondheidsbeleid wat beschikbaar was voor de uitvoering van extra activiteiten. Een aantal van deze activiteiten zijn toch binnen de reguliere inzet door organisaties uitgevoerd. Voor enkele andere activiteiten was minder budget nodig dan begroot en het gereserveerde budget voor knelpunten is grotendeels niet ingezet. Verder resteert er € 120.000 doordat er een lagere bijdrage dan begroot benodigd was voor de GGD West Brabant en het Elektronisch Kinddossier. Bovendien was de terug te vorderen BTW over de bijdrage aan de GGD hoger dan begroot. Ook wordt het resultaat positief beïnvloed met € 105.000 door een ontvangen terugbetaling van de Regionale Ambulance Voorziening in 2011 n.a.v. de jaarrekening 2010. De bijdrage van de gemeente voor dat jaar was achteraf niet nodig. Maatschappelijke ontwikkeling algemeen Er is een voordelig verschil van € 115.000 ten opzichte van de begroting. Het verschil wordt voor een bedrag van € 136.000 veroorzaakt door bezuiniging in de bedrijfsvoering. Sociale Infrastructuur Er is een nadelig verschil van € 53.000 ten opzichte van de begroting. Het verschil wordt voor een bedrag van € 45.000 veroorzaakt door het budget Hart voor je Buurt. In 2011 zijn er minder aanvragen ingediend dan verwacht en bovendien is er in de loop van het jaar een nieuw beleid aangekondigd. Verder resteert er € 40.000 doordat er minder benodigd was dan beschikbaar om de subsidieaanvragen te honoreren en € 25.000 door terugvorderingen van verstrekte subsidies in voorgaande jaren.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 185



Stand 01-01-11


Fonds Maatschappelijke Ontwikkeling

Mutaties in 2011

958

-763

195

-

-

-

958

-763

195

Fonds artistieke werken Totaal reserves

Eindstand 31-12-11

Toelichting reserves: Vanuit het Fonds Maatschappelijke Ontwikkeling is in 2011 € 763.094 onttrokken. Dit is gelijk aan de begrote onttrekking uit het Fonds Maatschappelijke Ontwikkeling.


Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Onderhoudsvoorziening Cultuur

38

36

74


38

36

74

Toelichting voorzieningen: De mutatie in 2011 is het saldo van de jaarlijkse storting in de onderhoudsvoorziening en de onderhoudskosten aan de diverse atelierpanden.

2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




Bedrijfsmiddelen 2010

72

0

72

72

0

Bedrijfsmiddelen 2011

72

0

72

72

0

0

Huis voor Beeldcultuur, Reigerstraat 16

345

311

34

34

0

0


489

311

178

178

0

0

Toelichting investeringen: Het beschikbare bedrag voor bedrijfsmiddelen 2010 en 2011 is volledig onbenut gebleven. De verbouwing van het Huis voor Beeldcultuur (Reigerstraat 16) is gerealiseerd. Eind 2011 waren echter nog niet alle gemaakte kosten gefactureerd. Dit volgt in 2012.

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 186


0

TAAKVELD 7 | Ruimtelijke ontwikkeling

A) Taakveldomschrijving De gemeente werkt aan een evenwichtige ruimtelijke structuur van de stad die via een interactieve en integrale wijze tot stand wordt gebracht. Het taakveld Ruimtelijke Ontwikkeling is gericht op het bevorderen van de groei van Breda en de centrumpositie in de regio, het zorgen voor een complete en duurzame stad (buurten en wijken) en kwaliteit en duurzaamheid in ons handelen gericht op een aantrekkelijke, dynamische stad in sociaal-cultureel en zakelijk-economisch opzicht met respect voor de identiteit van de stad.





Begrote score

mate van realisatie

Stedelijke Planning en Programmering: 1

Het scheppen van een planologisch kader (ontwikkeling, planning en program mering) voor een evenwichtige ruimte lijke ontwikkeling van de stad Breda

Een planologisch en *Structuurvisie Breda herzien (incl. ruimtelijk kader voor het uitvoeringsprogramma) fysieke ontwikkelingen op: Gebieds-, Stads-, en Regionaal niveau

Herziene structuurvisie D oor de gemeente raad vastgestelde structuurvisie

Wordt in 2012 gerealiseerd

Vanuit het stedelijke kader en de herziening van de structuurvisie adviseren welke gebiedsvisies en beleidsvisies gemaakt c.q. bijgesteld moeten worden

Programma gebiedsvi Advies aan de raad sies en beleidsvisies die ruimtelijke weerslag hebben

In procedure wordt gebracht de gebiedsvisie binnenstad. Overleg is opgestart over een gebiedsvisie Frankenthalerstraat op basis van de Alliantie met de woningbouwcorporaties.

Vanuit het stedelijke kader en de herziening van de structuurvisie adviseren in diverse beleidstrajecten

Aantal adviezen

Afhankelijk van de vraag

Doorlopend

Vanuit het stedelijke kader en de Aantal adviezen herziening van de structuurvisie adviseren in maatregelen betreffende woningbouw en kantoren


Doorlopend

Coördineren, monitoren en actualise Geactualiseerde ren van prestatie-afspraken Alliantie prestatieafspraken 'Meer perspectief voor mensen' met de woningbouw corporaties

Actueel afspraken kader

12 juli 2011 Herijkte Alliantie vast gesteld

Met onder andere als doel: Nieuwbouw behoefte kantoren tot 2020: 230.000m2; Woningbouwprogram ma tot 2020: 7.450; Bedrijventerreinen tot 2020: 200 ha; en integraal afgewo gen met andere beleidsdoelen zoals beleidsdoelen van verkeer en vervoer, economische zaken, buitenruimte, milieu, et cetera

2

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 187






2

Wonen: Breda stemt de kwantitatieve en kwalitatieve woning bouwprogrammering beter af op de demografische ontwikkelingen,de marktvraag en de bestaande voorraad. Er wordt gestreefd naar een variëteit aan woonmilieus met bouwen woontech nisch goede woningen in een prettige en goed beheerde woonomgeving

mate van realisatie

Verkenning Spoorlijn Breda-Utrecht en voor het overige is het afhankelijk van de inhoud van de bestuurlijke opdrach ten die gegeven zullen worden

Ontwerp-studie maatregelen nietonmogelijk maken Spoorlijn A27 aangeboden aan minister. Resultaten worden deels meegenomen in 2e fase planstudie/MER A27

Uitvoering gemeenschappelijke ruimtelijke agenda als onderdeel van de strategische agenda West-Brabant (gebaseerd op de Regiovisie)

Uitvoering van de agenda (Spoorlijn Breda-Utrecht en projecten waar bestuurlijke opdracht voor gegeven wordt)

Afstemmen en maken van bindende afspraken over de programma’s voor wonen en werken in de Regionaal Ruimtelijke Overleggen (RRO) tussen de Provincie en de regio WestBrabant

Bindende afspraken Vastgestelde program Beide zijn vertraagd en staan op de tussen de provincie en ma’s voor wonen en rol voor RRO van juni 2012 de regio West-Brabant kantoren over de programma’s voor wonen en werken

Gebiedsagenda Brabant-stad bijstel len ten behoeve van de Meerjaren programma Infrastructuur en Transort (MIRT) afspraken

Bijgestelde gebiedsa Op basis van de genda en de jaarlijks vastgestelde agenda bijgestelde MIRT afspraken. (bijgestelde)

Lichte actualisering t.b.v. Bestuurlijk Overleg MIRT en opstart integrale actualisering n.a.v. wijzigende rol Rijk

Agenda Europese stad bijstellen

Europese agenda

Verbinding gemaakt met EU beleids documenten ‘White paper on trans port’ en ‘Connecting Europe’

Participeren in samenwerkingsver Borging van de banden op lokaal, regionaal en belangen van de europees niveau om kennis met Gemeente Breda elkaar te delen en/of om gezamenlijk tot uitvoering te komen Integrale afstemming op gebiedsniveau vanuit het planolo gisch en ruimtelijk kader voor de stad

Begrote score

Gebiedsmanagement vanuit het planologisch en ruimtelijk kader in de gebieden: - Noord-West; - Zuid-West; - Noord-Oost; - Zuid-Oost; - Binnenstad; - Buitengebied

Op basis van de vastgestelde agenda

Afhankelijk van de Diverse bijeenkomsten B5, BOEL, agenda en de behoefte RWB, RSD

Het centraal Centraal aanspreek aanspreekpunt zijn punt gerealiseerd voor burgers en professionals als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied

Gerealiseerd

Geactualiseerde woonvisie

Gereed

De Woonvisie, in de vorm van een Woonagenda is in september 2011 vastgesteld.

Bijdrage van wonen aan de herzie ning van de structuurvisie

Bijdrage gebaseerd op Gereed woonbeleid

De herziening van de structuurvisie wordt in 2012 gerealiseerd.

Het verbeteren van de registratie/ monitoring woningbouw

Voorstel voor nieuw monitoringssysteem

Gereed

Een beleidskader voor Het actualiseren van de visie op wonen op: locatie-, wonen gebieds-, stads- en regionaal niveau Met onder andere als doel: Woningbouwprogram ma tot 2020: 7.340 (conform regionale afspraken)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 188

Gereed





Een gevarieerd Faciliteren van bouwen in Eigen aanbod aan woningen Beheer en/of collectief opdrachten woonmilieus voor geverschap de verschillende doelgroepen in de stad afgestemd op de kwalitatieve en kwantitatieve vraag


Begrote score

mate van realisatie

Het aantal te realise Het opstarten van Er zijn 3 collectieven gestart in 2011, ren woningen c.q. het minimaal 4 collectieven 2 in de Driesprong, 1 in het Ginneken. aantal op te starten collectieven Eén collectief is afgevallen omdat het plan niet paste binnen de steden bouwkundige context. Overigens is deze groep bezig met een herstart voor de volgende fase in Bavel. Daarnaast is er gestart met de bouw van 32 starterswoningen en 7 gezinswoningen in Prinsenbeek

Er moeten voldoende woningen vrijkomen voor de onderkant van de woningmarkt. De mogelijkheden voor de lage inkomens groepen ten aanzien van hun wooncarrière moeten vergroot worden

Adviseren in projecten en program ma’s op basis van geactualiseerd woonbeleid

Aantal adviezen


In 2011 zijn binnen 7 projectgroepen adviezen geleverd door Wonen.

Afronding en evaluatie project Wonen boven winkels

Het aantal te realise ren woningen boven winkels

64 panden moeten In totaal zijn 42 panden aangepakt. sinds de start van het 22 panden zijn vanwege de krediet project zijn aangepakt crisis niet tot uitvoering gekomen.

Op basis van Regionaal onderzoek Afhankelijk van Afhankelijk van naar huisvestingsmogelijkheden voor uitkomsten van onder uitkomsten van onder MOE-landers en arbeidsmigranten zoek in 2010 zoek in 2010 worden maatregelen genomen

In 2011 is in EU verband een conve nant ondertekend voor de afstem ming in aanpak huisvesting arbeids migranten

Het actieplan studentenhuisvesting, Actieplan opgesteld door de regiegroep, wordt uitgevoerd

Actieplan gereed

Het Actieplan Studentenhuisvesting is in 2011 afgerond. In 2012 wordt gewerkt aan het Uitvoeringspro gramma.

Uitvoering van het GWI-beleid voor wonen in visies en projecten

Aantal adviezen


In 2011 is het Aktieplan @Verzilve ring vastgesteld. En wordt er o.b.v. dit plan geadviseerd in diverse visies en projecten.

Standpunt bepalen ten aanzien van Startersleningen

Standpunt bepaling naar aanleiding van evaluatie Starters leningen

Standpunt is bepaald

De evaluatie is in 2011 nog niet afgerond. In verband met de afstem ming met de corporaties wordt dit in het eerste helft van 2012 verwacht.

Het huidige aanbod van sociale Opstellen van stedelijke Woon- en sloopbalans Sloopkader is in december 2011 huurwoningen maximaliseren door woon- en sloopbalans gereed vastgesteld door college. uitstel en/of afstel van huidige sloop plannen of beperken onttrekkingen, samenvoegen, verkoop en functie verruiming

Scheefwonen tegengaan en doorstromen bevorderen door afspraken te maken met de woning bouwcorporaties

Prestatieafspraken met de woningbouw corporaties

Prestatieafspraken Herijking heeft plaatsgehad en Aktie met de woningbouw Scheefwonen is in uitvoering. corporaties zijn herijkt

Uitvoering en inbreng van prestatie afspraken uit de Alliantie “Meer perspectief voor mensen” 2008-2012 die gaan over wonen

De mate van uitvoe ring van de prestatie afspraken

Afhankelijk van de herijkte prestatie afspraken

Het faciliteren van corporaties bij investeringen voor realisering van betaalbare woningbouw, onder andere door het innemen van een financiële achtervangpositie (WSW)

De hoogte c.q. het bedrag waarvoor een gemeentelijke achter vang wordt ingeno men

De huidige generieke De generieke achtervang is in 2011 achtervang handhaven. gehandhaafd gebleven. In 2012 zal Geen beperking van er een heroriëntatie plaatsvinden. achtervangverzoeken

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 189


Herijking heeft plaatsgehad. Uitvoe ring is onder regie van Uitvoerings groep.


3

Milieu: Het behouden en/ of versterken van een schoon, groen, veilig en gevarieerd milieu, gericht op duurzaam heid




Een CO2 neutrale stad Klimaatprojecten zoals opgenomen CO2 reductie in 2044 voor 2011 in het klimaatuitvoerings programma 2009-2012 incl. vervolgaanpak energiebesparing bestaande bouw (onder voorbehoud van budgetneutrale uitvoering)

Begrote score

R ealisatie CO2 reductie Volgens de laatst bekende cijfers is conform klimaat de doelstelling voor 2012 al voor uitvoeringsprogramma 60% behaald.

Uitvoering van prestatieafspraken uit CO2 reductie de Alliantie 'Meer perspectief voor mensen' 2008-2012 die gaan over 'energiebesparing in relatie tot de woonlasten'

Nader te bepalen naar Energielabels zijn in kaart gebracht. aanleiding van onder Bij grootschalig onderhoud worden zoek 2 labelstappen gemaakt. Er is sprake van een gestage verbetering van de energielabels

Gemeentelijke gebouwen voorzien van zonnepanelen

CO2 reductie

Nader te bepalen naar Niet gerealiseerd, omdat de terugaanleiding van onder verdientijd langer blijkt te zijn dan zoek 10 jaar. In 2012 wordt opnieuw gekeken naar de ontwikkeling in de kosten van zonnepanelen.

De inzet van LED verlichting bij sportverenigingen

CO2 reductie

Nader te bepalen naar Led verlichting bij sportverenigingen aanleiding van onder is opgenomen in de Sportnota zoek 2011 - 2014

De bodem is geschikt *Uiterlijk in 2015 moet alle risicovolle De aanpak van spoed Aantoonbare afname voor het beoogde bodemvervuiling (128 spoedlocaties locaties van de spoedlocaties gebruik op 1-1-‘10) zijn aangepakt. Hiervoor worden bodemsaneringen geïniti eerd, voorbereid en uitgevoerd Wettelijke taak uitvoeren op basis van de wet Bodembescherming

Beschikkingen en handhavingacties

In 2011 wordt geluidonderzoek naar Aanzet tot geluidson knelpunten volgens EU richtlijn derzoek omgevingslawaai gestart. In 2013 moet op basis van dit onderzoek een actieplan opgesteld zijn

Afname van 115 spoedlocaties begin 2011 naar 70 eind 2011.

Aantal afhankelijk van Onderzoek en/of saneringsplan: 11 de vraag Saneringsverslagen: 7 ‘nieuwe geval len’, 9 ’oude gevallen’. Besluit Uniforme Saneringen (BUS):8 saneringen, 11 meldingen.

Stand still situatie ten *De resterende (127) te saneren Aanbesteding voor de Aanbestedingen aanzien van geluid A-lijst woningen dienen eind 2014 maatregelen moeten gestart zijn realiseren gesaneerd te zijn. In 2011 zullen er op basis van een akoestisch onder zoek maatregelen bepaald worden en een aanbesteding worden gestart

Het samen met partners uitwerken van de ontwikkeling van de biomassacen trale (uitgaande van een positief oordeel van de raad in 2010)

mate van realisatie

Aanbesteding niet gerealiseerd. De geluidbelasting is in kaart gebracht. Beschikbare ISV middelen zijn niet toereikend. Eind 2012 wordt geluid gesaneerd bij doorgang project Haagweg (ca. 71 woningen geluid belast).

Geluidsonderzoek gestart

Gerealiseerd

Contractvorming met partijen en het Het opleveren van Nader te bepalen realiseren van het eerste deel van het contracten met partijen warmtenetwerk en de warmteaansluiting Brede School de Mandt

Gerealiseerd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 0




Meer veiligheid met betrekking tot het transport van gevaar lijk stoffen. (externe veiligheid)

4

Mobiliteit: Het faciliteren van de diverse Mobiliteiten van, naar en binnen Breda, om ruimte te geven aan een duurzame ontwikke ling en groei van de stad in evenwicht met leefbaarheid, milieu, verkeersveiligheid en economie



Begrote score

mate van realisatie

Nauwe betrokkenheid bij de uitwer Het aantal vervoersbe king van regelgeving ten aanzien van wegingen van gevaar basisnetten voor spoor, weg en water lijke stoffen over het spoor, weg en water

Het vervoer per spoor van gevaarlijke stoffen: een afnemende trend om te komen tot de ProRail vervoersprog noses uit 2003 Het vervoer per weg van gevaarlijke stoffen blijft binnen de, in het Basisnet Weg vastge legde, PR-contouren en GR waarden

Vervoersprognoses ProRail uit 2003 voor 100% gerealiseerd. Vervoer over weg geheel binnen PRen GR-contouren. De basisnetten moeten nog worden geformaliseerd in regelgeving (Besluit transportroutes). Pas dan is doelstelling geheel behaald.

Nauwe betrokkenheid bij het Project De mate van invloed Zuid-West 380 kV op de besluitvorming

Bestuurlijke stand puntbepaling

Bestuurlijk standpunt bepaald, traject loopt nog.

Uitvoering van maatregelen uit het luchtkwaliteitplan

Het aantal dagen overschrijding van de norm voor lucht

Maximaal 20

Maatregelen getroffen zoals: milieu zonering centrumgebied en groene golf Noordelijke Rondweg en Claudi us Prinsenlaan. De 2 meetstations van het RIVM maten een overschrij ding van de norm voor fijn stof vanwege een langdurige droge periode met oostenwind in het voorjaar

Adequaat beleids kader milieu

Herziening van de milieuvisie

Herziene milieuvisie

Herziene milieuvisie gereed

Begin 2012 voorstel voor een hernieuwd Koersdocument Milieu.

Verankering van het maatschappelijk effect van milieu in de struc tuurvisie, de gebieds visies en de bestem mingsplannen

Inbreng maatschappelijk effect milieu in de herijkte structuurvisie, de gebiedsvisies en de bestemmings plannen

Bijdrage aan de herziening van de structuurvisie, de gebiedsvisies en de bestemmingsplannen


Vanwege de herziening van het Besluit milieueffectrapportage is meer beoordeling van milieueffecten nodig. Betreft wettelijke plicht en kennisinvestering.

Nieuw mobiliteitsInbreng mobiliteitskader bij de kader als randvoor herziening van de structuurvisie en waarde voor de stede de stedelijke herprogrammering lijke (her) programme ring en de herziening van de structuurvisie, de gebiedsvisies en de bestemmingsplannen

Meer aandacht geven aan de infrastructuur voor de fiets, als onderdeel van verkeers- en vervoeragenda

Geactualiseerde Vastgestelde / geactu Evaluatie uitgevoerd en bestuurlijk beleidsnota mobiliteit aliseerde beleidsnota vastgesteld, voorbereiding loopt, inbreng en vaststelling via structuur visie in 2012.

Het treffen van fietsvoorzieningen en Het aantal fietsenstal Toegenomen het stimuleren van het gebruik van lingen in de stad de fiets door het ondersteunen van promotiemaatregelen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 1

Er zijn 950 extra stallingplaatsen gecreëerd.

Nieuwe fietsschakels

Gerealiseerd

Zie busbaan/fietsschakel langs spoor. Fietsschakel ZRW wordt voorbereid, realisatie in 2012.

Het fietsgebruik

Toegenomen

Er wordt wel meer gefietst in Breda maar tegelijkertijd ook meer autogereden. Per saldo is daarom het fietsaandeel gelijk gebleven, namelijk 27%.




Meer aandacht voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV), als onderdeel van de verkeers- en vervoersagenda



mate van realisatie

Het realiseren van Hoogwaardig Openbaar Vervoer

Opstellen ontwerp busbaan langs het spoor (Terminal Oosterhoutseweg) en inpassing (H)OV in de binnenstad (J.F. Kennedylaan Terminal) en start project verbe teren OV corridor Noord-West

Vaststellen van het definitief ontwerp door het college en minimaal 1 project aanbesteed

Definitief ontwerp Oosterhoutsewegzuid is gereed. Visie en voorlopig ontwerp busbaan langs het spoor gereed. Voorlopig ontwerp van de viaducten in bewerking.

Realisatie van het toegankelijk maken van de OV haltes ( 3e tranche)

De ombouw van de haltes (3e tranche)

30 stuks

Jaarschijf 2012 op drie halten na uitgevoerd, deze worden in 2012 gerealiseerd.

Het verbeteren van de dienstregeling Voorstellen richting Provincie

Een verbeterde verkeersveiligheid

Begrote score

Aanpak van de Black spots en een educatief programma ten aanzien van verkeersveiligheid

Voorstellen opgenomen Op de Claudius Prinsenlaan zijn meer in de dienstregeling spitsritten ingevoerd. Opname voor 2012 Waterdonken in busroute is voorbe reid en wordt in 2012 gerealiseerd.

Het aantal letselonge Afname van het vallen en dodelijke aantal verkeersonge slachtoffers vallen en slachtoffers ten opzichte van 2010

Educatief programma is gerealiseerd. In 2010 is het aantal letselongeval len met 20% afgenomen. 2011 nog niet bekend.

Het aantal Black spots Afname van het Aantal black spots gedaald van 4 in de stad aantal Black Spots ten naar 2 locaties. Planvorming gereed opzichte van 2009 voor de resterende twee black spots (kruispunt Sophiastraat-Boschstraat en kuispunt Zuidelijke RondwegGraaf Hendrik III-laan), realisatie in 2012. De optimale doorstro Het nemen van doorstromingsmaat De realisatie van een ming van het stedelijk regelen op het stedelijk hoofdwegen groene golf op de hoofdwegennet net Zuidelijke Rondweg Uitvoeren van het Renovatie programma verkeersregelinstallaties

Het betaald parkeren Voorstel ten behoeve van invoering buiten winkelope ningstijden af te schaffen op een aantal parkeerlocaties 5

Groen & Water: Het versterken en behouden van de biodiversiteit

Het watersysteem op orde brengen zowel kwalitatief (goede basiskwaliteit) als kwantitatief (geen wateroverlast)

Minder stops op de In voorbereiding. Uitvoering in 2012. kruisingen ten opzichte van 2010

Het vervangen / optimaliseren van de verkeerslichten regelingen

3 nieuwe verkeersre 2 stuks gerealiseerd. 2 stuks in gelinstallaties in 2011 voorbereiding, uitvoering in 2012.

Afhankelijk van voorstel met betrek king tot de uitvoering

Mede afhankelijk van het voorstel

Ingevoerd voor de inlopers (Nieuwe Boschstraat, Nieuwe Haagdijk en Nieuwe Ginnekenstraat).

Uitvoeringsplan groen en water 2011 De doelstelling is Gereed/deels Is opgenomen in bestemmingsonderdeel van de afhankelijk van plannen buitengebied. nieuwe bestemmings inkomsten Groenfonds plannen

Behouden en verster Uitvoeringsplan groen en water 2011 king van de structuur, verbindingen en de kwaliteit van groen en water in en om de stad waardoor een robuust ecologisch systeem ontstaat

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 2

Gerealiseerde opper Gereed/deels afhanke vlakte EHS, aangelegde lijk van inkomsten EVZ’s en opgeloste Groenfonds knelpunten tussen natuur en infrastructuur


EVZ Zanddreef gerealiseerd alsmede twee ecoduikers.


Groen en water dragen bij aan een positief leef- en vestigingsklimaat

6

Cultureel erfgoed: Het versterken van de bestaande identiteit en het creëren van voorwaarden om die identiteit uit te bouwen, waarbij erfgoed wordt toegepast in nieuwe ruimtelijke ordenings processen


In samenwerking met EZ en NME opzetten van city marketing buitengebied



Begrote score

mate van realisatie

Landschapsontwikkeling naar aanlei ding van gebiedsvisie Landschaps park Oosterhout-Breda

Een concreet landschapproject

Nader te bepalen door Het project Hoeveneind staat op de projecteigenaar reservelijst in afwachting van het Gemeente Oosterhout beschikbaar komen van subsidie. Dit is afhankelijk van de voortgang van de projecten van de gemeente Oosterhout, die nu een hogere priori teit in het programma hebben.

Uitwerken van de aanbevelingen en kansen in het buitengebied

Voorstel voor imple mentatie (samen met EZ)

Gereed

Voorstel gereed, eerste acties zijn/ worden uitgevoerd ( netwerkdag en promofilm voor het Bredase buiten gebied.)

Verankering van het Inbreng van groen en water in de maatschappelijk effect structuurvisie van groen en water in de structuurvisie, de gebiedsvisies en de bestemmingsplannen

Zowel binnen als Gereed buiten het stedelijk gebied zijn de belang rijke groen- en water structuren opgenomen in de structuurvisie


Het cultuurbeleid verbinden met erfgoed, monumenten en architectuur

Lijst is gereed in het najaar van 2011

1 lijst

Gereed

De ambitie Brabant Inzetten op de herkenbaarheid van Realiseren van het Stad als Culturele het erfgoed en de verdere verfraaiing project ‘bordjes op Hoofdstad van Europa van de Bredase culturele hoofdassen monumenten’ in 2018 vast houden

1 project

Voor Open Monumenten Dag 2011 zijn op 35 panden bordjes met QR-codes aangebracht

Inwoners betrekken bij hun erfgoed

2 manifestaties

Gerealiseerd

Opstellen van een lijst van monumentwaardige panden waarin mogelijke, door Cultuur gewenste, ateliers kunnen worden onderge bracht

Organiseren van de Open Monumen Aantal gerealiseerde tendag 2011 manifestaties Ondersteunen van de Dag van de Architectuur

Gerealiseerd

Breda is in 2015 bekend als Nassaustad in Europa

Ondersteunen van de Nassaudag Breda

Aantal ondersteunde manifestaties

Inventarisatie van het aanwezige erfgoed

Inventarisatie van het monumentale groen en blauw

Het aantal gereed 1 inventarisatie gekomen inventarisa ties

Alle monumentale Realisatie van beleidsadvieskaarten Het aantal beleidsad waarden gewaardeerd monumenten, industrieel erfgoed en vieskaarten monumentaal groen en blauw

Goed geoutilleerd publieksvriendelijk erfgoeddepot

Het realiseren van een adequaat archeologisch depot

Verankering van het De inbreng van cultureel erfgoed in maatschappelijk effect de structuurvisie van cultureel erfgoed in de structuurvisie, de gebiedsvisies en de bestemmingsplannen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 3

1 manifestatie

3 beleidskaarten

Gerealiseerd

Inventarisatie blauw en groen wordt betrokken bij de BBE-3 kaart Beleidsadvieskaart Breda’s Erfgoed 1 (BBE-1) kaart wordt herzien, BBE-2 en BBE-3 kaarten zijn in concept gereed. Definitieve oplevering en vaststelling volgt in het voorjaar van 2012.

In werking zijnd depot Aanpassingen gerealiseerd

Met behulp van provinciale subsidie is in december 2011 opdracht gegeven tot het realiseren van 4 mobiele klimaatkamers. De realisa tiefase wordt in mei 2012 afgerond.

De bijdrage aan de structuurvisie 2030


Gereed



7

Ruimtelijke Ordening: Het scheppen van een ruimtelijk- en juridisch planologisch kader voor een evenwichtige ruimtelijke ontwikke ling van de stad Breda




Begrote score

mate van realisatie

De plannen voor de herstructurering en revitalisering van bedrijventerreinen uitvoeren en voltooien. Hiervoor is ook een investeringsimpuls opgenomen

Herstructureringsvisies en plannen Herstructureringsvisie van aanpak maken voor deellocaties en een plan van en diverse werkzaamheden in de aanpak voor de openbare ruimte Stuhlemeyerputten en de locatie Holleman

Geen verdere verste ning in en rond het Mastbos en het Markdal

Juridisch planologisch maatregelen nemen

Het opstarten van het Nader te bepalen met Ontwerpbestemmingsplan in proce bestemmingsplan voor eigenaar Vitalis dure gebracht de Klokkenberg, na het sluiten van een contract met Vitalis

Een adequaat plano logisch en ruimtelijk kader voor fysieke ontwikkelingen op gebieds- en locatie niveau

Het realiseren van integrale gebieds visies die in het programma gebieds visies voor 2011 geprogrammeerd zullen worden (zie taakveld 7 stede lijke planning en programmering)

Gerealiseerde gebiedsvisies op basis van het programma gebiedsvisies

Het realiseren van steden- bouwkun Het aantal steden dige plannen in de transformatiege bouwkundige plannen bieden, herstructureringsgebieden en consolidatiegebieden (onder andere Teteringen, Breda-oost, Via Breda, Wijkontwikkeling). Dit is mede afhankelijk van de keuzes die gemaakt worden in het kader van de stedelijke herprogrammering en de herziening van de structuurvisie en de regierol die de gemeente aanneemt in een gebiedsontwikkeling Een adequaat juridisch planologisch kader

Het actualiseren van de bestem mingsplannen op basis van het actualiseringprogramma

Vaststelling visie - Brabantpark vastgesteld Brabantpark en - Verkenning ’t Hout&Lies – opstart van minimaal opgestart 2 andere gebiedsvisies - Hero fris en fruitig – opgestart - Havenkwartier mammoetkansen - Ontwikkelperspectief Via Breda (opgestart) - Ontwikkelperspectief Seeligkazerne O Bavel-zuid en DO V Bouverijen en de opstart van minimaal 1 ander stedenbouw kundig plan

- Roosbergseweg-noord (ipv Bavel-zuid) - Bouverijen – omgevormd naar prijsvraag - Driesprong 1e fase – opgestart - Scenariostudie bavel-zuid - Amphia Molengracht – opgestart - Amphia Langedijk – opgestart - Driehoefijzers-noord – opgestart

Het aantal vastgestelde C a. 10 plannen in grote bestemmingsvoorbereiding en ca plannen 12 plannen in proce dure

5 vastgestelde bestemmingsplannen

Het faciliteren van actuele ruimtelijke Het aantal principe initiatieven die niet in het vigerend besluiten bestemmingsplan passen (intake) Het aantal postzegel bestemmingsplannen Het planologisch juridisch vertalen Het uitvoeren van de van het beleid voor het buitengebied: planvorming Weerijslandinrichtingsprojecten en de imple Noord mentatie van het beleid Rood en Groen

Adviseren op basis van een juridisch planologisch kader bij andere beleidsvelden

Vastgestelde herstruc Gerealiseerd tureringsvisie en een vastgesteld plan van aanpak

Afhankelijk van het aantal aanvragen

47 aanvragen/ principebesluiten

Afhankelijk van het aantal aanvragen

22 vastgestelde plannen

Concrete grondruil ten 1 grondruil behoeve van natuur ontwikkeling (minimaal 1 gereali seerd plan)

Het realiseren van postzegelplannen ten aanzien van concrete Rood voor Groenprojecten

Score afhankelijk van aantal aanvragen (minimaal 5)

1 gereed 18 woningen

Aantal adviezen


Gerealiseerd

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Met een * gemarkeerde activiteiten hebben betrekking op ISV 3 doelstellingen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 4


C) Bijzondere ontwikkelingen Stedelijke programmering Met de besluitvorming over Koers gezet heeft de raad de kaders voor de stedelijke programmering bepaald. Binnen deze kaders stuurt het college via het regie en actieplan op de programmering van in eerste instantie het woningbouwprogramma. Op basis van de vastgestelde Kantorennota wordt ook de programmering van kantoren opgepakt met in eerste instantie de focus op de aanpak van leegstand. Zoals in Koers gezet is aangegeven, houden de keuzes tevens een opgave in om delen van het bestaande harde programma om te buigen zodat een betere aansluiting wordt gevonden tussen vraag en aanbod. Dat kan niet van het ene op het andere moment worden gerealiseerd. Soms kan aanpassing plaatsvinden op verzoek van de ontwikkelaar, soms door momenten aan te grijpen die zich in reguliere procedures rond contracten en bestemmingsplannen voordoen en soms is sprake van een min of meer gebonden keuze, omdat contracten zijn aangegaan en de consequenties van aanpassing (in financiële zin) groot zijn. Ook de economische omstandigheden zijn van invloed op de programmering. Door rapportage over de voortgang wordt de commissie minimaal twee maal per jaar geïnformeerd. Daarnaast is met de raad afgesproken de consequenties van plannen voor de programmering bij het aanbieden van die plannen duidelijk zichtbaar te maken voor de raad. Koers gezet zal als bouwsteen worden gebruikt voor de herziening van de Structuurvisie. Actualisatie bestemmingsplannen De actualisatie van de bestemmingsplannen is nog steeds in volle gang. Medio 2013 moeten de gemeentelijke bestemmingsplannen actueel zijn, dat wil zeggen niet ouder dan 10 jaar. Voor de actualisatie is een uitvoeringsprogramma vastgesteld. De raad heeft voor de actualisatie extra middelen beschikbaar gesteld. Bekend is dat dit uitvoeringsprogramma achterblijft op de planning. Enerzijds betekent dit dat plannen later in procedure zijn gebracht dan aanvankelijk was gepland, maar dat deze nog binnen de termijn tot medio 2013 tot vaststelling kunnen worden gebracht. Als voorbeeld geldt dit voor de bestemmingsplannen Driesprong en Linie Doornbos die later zijn of worden gestart omdat eerst de visies voor die gebieden moesten worden afgerond. Anderzijds gaat de tijd dringen voor plannen die nog moeten worden gestart. De bestemmingsplannen voor Emer-Zuid/Steenakker, Linie Doornbos, Kom Teteringen, Bavelse Berg en Bavel-Zuid zouden in 2011 worden gestart, maar dit is om uiteenlopende redenen niet gebeurd. Deze bestemmingsplannen staan nu eveneens voor 2012 gepland. Dit leidt er toe dat er in 2012 25 bestemmingsplannen in procedure zijn. Over de voortgang van de realisatie van de actualisatie en de mogelijkheden deze binnen de beschikbare middelen te realiseren zal in de bestuursrapportages worden gerapporteerd. Dynamische plannen Dynamische plannen zijn bestemmingsplannen die worden opgesteld in het kader van de dynamiek van de stad. Het betreft veelal postzegelbestemmingsplannen waaraan een concreet bouwplan ten grondslag ligt. In 2011 waren er meer dan 40 dynamische plannen in procedure. De gemeenteraad heeft 22 dynamische plannen vastgesteld, 20 dynamische plannen zijn in 2011 in werking getreden en 17 dynamische plannen zijn onherroepelijk geworden. Wijzigings- en uitwerkingsplannen Wijzings- en uitwerkingsplannen zijn ruimtelijke plannen, die passen binnen een eerder door de gemeenteraad opgesteld bestemmingsplan. De bevoegdheid tot het vaststellen van een wijzigings- en uitwerkingsplan ligt bij ons college. In 2011 is gewerkt aan 20 wijzigings- en uitwerkingsplannen. Dit heeft geleid tot 12 vastgestelde, in werking getreden en onherroepelijke wijzigingsplannen . Afwijkingsbesluiten In 2011 zijn er ook 10 afwijkingsbesluiten in het kader van de Wabo genomen. Deze worden in verband met de Intake en de benodigde Ruimtelijke Onderbouwing vanuit de afdeling Ruimte begeleid. Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 5




Begroting 2011


lasten

baten

Wonen

1.523

Mobiliteit

2.693

Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

145

838

69

3.472

201

1.502

108

62

3.848

206

Milieu

2.438

885

1.838

343

2.669

957

Cultureel erfgoed

2.883

453

4.832

2.725

3.033

951

Ruimtelijke ordening

2.533

1.099

2.027

242

2.729

581

382

-

491

236

594

155

1.672

40

1.589

216

1.705

36

Groen en Water Stedelijke Planning & Programmering Algemeen: bedrijfsvoering RO Subtotaal:

402 14.124

reserves

Wonen; centrale investeringsreserve

Storting

2.691 Onttrekking

-

1.017

15.087 Storting

4.025 Onttrekking

-

16.482 Storting

-

2.994 Onttrekking

-

530

Mobiliteit; centrale investeringsreserve

-

87

-

-

-

-

Milieu; centrale investeringsreserve

-

284

-

-

-

42

Cultureel Erfgoed; centrale invest.res.

-

214

-

-

-

60

Groen en Water; centrale invest.res.

-

105

-

-

-

98

Stedelijke Planning & Programmering: centrale investeringsreserve

-

190

-

-

-

75

14.124

4.588

15.087

4.025

16.482

3.799

Totaal exploitatie Bijdrage uit algemene middelen

9.536

11.062

12.683

Toelichting exploitatie: Het gerealiseerde jaarresultaat bedraagt € 1,62 miljoen negatief. Dit is een verslechtering van € 0,42 miljoen ten opzichte van het geprognosticeerde resultaat bij de tweede bestuurs rapportage 2011. Daarmee wordt de trend doorgezet, die bij de jaarrekening 2010 al is gesignaleerd. De opbrengsten vanuit initiatieven van derden (het zogenaamde ‘rendabele’ werk) zijn in 2011 sterk afgenomen. Daarnaast staan de exploitatiebudgetten door de bezuinigingen onder druk, maar blijft de vraag naar werkzaamheden die gedekt moeten worden uit de kleiner wordende exploitatiebudgetten (onrendabel) echter onverminderd hoog. Hierbij valt onder andere te denken aan: coördinatie van ‘Koers gezet’, het Regie- en Actieplan, verhoogde inzet voor de regio (b.v. structuurvisie, havenvisie), Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en nieuwe wetgeving in verband met MER-procedures. Daarnaast vragen initiatieven vanuit de stad om advisering richting onder andere het college voordat beslist kan worden om er projecten van te maken en eventuele kredieten te voteren. In de prognose bij de tweede bestuursrapportage 2011 was geen rekening gehouden met € 0,11 miljoen aan kapitaallasten die veroorzaakt worden door de investeringen in 2011. Hiervoor is budget beschikbaar in de algemene middelen, maar is ten onrechte in 2011 geen begrotingswijziging opgesteld. Het overige verschil met de tweede bestuursrapportage 2011 wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een verslechtering op de opbrengsten vanuit initiatieven van de derden. Extra afboekingen en niet verhaalbare kosten zijn € 0,30 miljoen hoger. Overige relevantie afwijking in baten en/of lasten die per product toegelicht kunnen worden, zijn als volgt:

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 6


In het product wonen wordt de afwijking in de lasten van € 0,66 miljoen met name veroorzaakt door eenmalige afschrijvingen die gedekt zijn uit onttrekkingen uit de centrale investeringsreserve voor € 0,53 miljoen. De afwijking in baten en lasten van het product milieu bevat de lasten en baten voor de projecten van het luchtkwaliteitsplan ter grootte van € 0,67 miljoen. De uitgaven zijn onderdeel van het luchtkwaliteitsplan en worden gedekt uit de subsidie van het Brabantse Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit. Ten opzichte van het exploitatieresultaat zijn deze lasten en baten budgetneutraal. In het product cultureel erfgoed zijn zowel baten en lasten begroot voor de restauratiesubsidies in het kader van het provinciale programma Samen investeren in Brabant. De besteding van deze subsidies is voor een deel doorgeschoven naar 2012. Hierdoor is een afwijking in lasten en baten ontstaan van € 1,84 miljoen. In het product ruimtelijke ordening is een verschil in zowel baten als lasten ontstaan die voor € 0,11 miljoen ontstaan is uit betaalde planschade die zijn verhaald bij de initiatiefnemer. Daarnaast is € 0,25 miljoen aan baten en lasten opgenomen in verband met initiatieven van derden waarvoor bij de begroting nog niet duidelijk was dat deze in het product ruimtelijke ordening terecht zouden komen. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Reserve wijkontwikkeling (valt onder PMP)

-

-

Totaal reserves

-

-

Eindstand 31-12-11


Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Groenfonds

101

-38

63


101

-38

63

Milieu Cultureel Erfgoed Groen en water Mobiliteit Stedelijke planning en programmering Wonen

2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




1.462

1.441

21

21

207

86

121

121

542

282

260

260

7.441

4.394

3.047

3.047

160

112

48

48

1.105

960

145

145

10.917

7.275

3.642


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 7


0

0

3.642

Toelichting investeringen: Milieu Op 2 februari 2012 is door de Gemeenteraad in principe besloten (Raadsbesluit 38955) tot het realiseren van een biomassacentrale op de locatie van het voormalige Heroterrein en tot het voteren van een krediet ad € 17.650.000, welk bedrag gefaseerd beschikbaar zal worden gesteld. Om tot dit besluit te komen is er tot en met 2011 voor € 2.700.000 aan voorbereidingskosten gemaakt. Hiervan was reeds € 1.550.000 gevoteerd. Het resterende deel ad € 1.150.000 is middels het Raadsbesluit van 2 februari 2012 gevoteerd en beschikbaar gesteld. Dit bedrag ad € 1.150.000 maakt deel uit van het bij Raadsbesluit 38955 beschikbaar gestelde bedrag ad € 3.460.000. Omdat het Raadsbesluit tot kredietvotering niet meer in 2011 is genomen, is in het kader van begrotingsrechtmatigheid verschoning gevraagd voor de voorbereidingskosten met betrekking tot de biomassacentrale voor een bedrag van € 1.150.000. De BMC is echter een rendabele investering, waardoor de overschrijding ten laste van de toekomstige exploitatie van de BMC kan worden gebracht. Mobiliteit In de investeringen mobiliteit is een tekort ontstaan van € 366.000. Dit wordt met name veroorzaakt door een overschrijding op het krediet voor de doorstroming van de Claudius Prinsenlaan. In het doorstromingsproject Claudius Prinsenlaan is een financieel tekort ontstaan vanwege hogere kosten ten aanzien van de vervanging de verkeerslichten. Het bleek noodzakelijk om de complete bekabeling te vervangen, hetgeen vooraf niet was voorzien. Daarnaast zijn de interne kosten hoger uitgevallen dan verwacht, vanwege de omvang en complexiteit van het project.

E) Risico’s Milieu Er is rekening gehouden dat de gemeente zes bodemsaneringen moet uitvoeren tot 2015, er is echter een kleine kans dat de hiervoor gereserveerde middelen niet toereikend zijn. Deze situatie doet zich voor indien meerdere saneringen groter en/of ernstiger uitvallen dan nu voorzien. Eind 2012 zal hier meer duidelijkheid over zijn.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 8


TAAKVELD 8 | Publiekszaken

A) Taakveldomschrijving Publiekszaken draagt zorg voor een snelle deskundige en vriendelijke wijze van dienstverlening ten aanzien van onder meer: • het correct verstrekken van producten zoals paspoorten en rijbewijzen, op basis van de Gemeentelijke Basis Administratie; • het opleggen en innen van gemeentelijke belastingen; • het uniform beheren, registreren en generen van de in basisregistraties opgenomen gegevens: adressen, gebouwen en waarden; • het verlenen van vergunningen op basis van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsgebruik, het toezicht en de handhaving hierop; • zorgdragen voor een integrale behandeling van vergunningen en handhaving van de wetten en regels voor de fysieke leefomgeving. Deze activiteiten leveren een bijdrage aan de realisatie van de ambities zoals opgenomen in de kaderbrief 2011 onder de thema’s: Bestuur@Breda, Werken@Breda, Wonen@Breda en Veilig@ Breda.


1

De burger en het bedrijfsleven ervaren een goede dienstverle ning van de gemeente Breda



De manier waarop de Integratie van alle balies in de directie Publiekszaken Publiekshal haar werk doet is snel, deskundig en vriende lijk


Maximale wachttijd voor klanten zonder afspraak

Verruimen van de openingstijden

Aanpassen van openingstijden in aansluiting op behoefte klanten

Verruimen van mogelijkheden werken op afspraak

Klanten op afspraak

Verbeteren telefonische dienstverlening Opnamesnelheid telefoon (binnen 3 keer overgaan) Verbeteren digitale dienstverlening

Eenvoudig vindbare producten via E-loket

Decentrale dienstverlening

Informatie beschik baar via vestigingen bibliotheken

Begrote score

mate van realisatie

Maximaal 30 minuten 85 %

1 extra avondopenstelling per week

Minimaal 20%

27%

80%

76%

In 2011 50.000 digitale producten en diensten 100%

Elke bibliotheek heeft pc’s met toegang tot internet beschikbaar.

Toegankelijke en gebruiksvriendelijke Informatie eenduidig website en volledig beschik baar

Het zorgdragen voor een betrouwbare en bruikbare GBA (gemeentelijke basis administratie)

Aansluiten van alle disciplines van het servicepunt op het kennis management-systeem

Eenduidige en uniforme 80% beantwoording van de klantvraag in het eerste contact

81%

Verstrekken van documenten en informatie aan burgers en instellingen

Snel, vriendelijk en deskundig conform onze dienstverlening doelstellingen

Het rapportcijfer voor klanttevredenheid van de balie was 7,8

Uitvoeren van kwaliteitsplan GBA

Audit op de processen J aarlijks audit 30% van de processen

Gerealiseerd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 19 9






Audit op kwaliteit GBA gegevens

Het zorgdragen voor een volledig, actuele en juiste Basisadmini stratie: adressen, gebouwen (BAG) en waarden op basis van de Wet waardering onroerende Zaken (WOZ)

Na aansluiting op de Landelijke voorziening BAG, starten met het laten aansluiten van zoveel mogelijk in- en externe afnemers.

Een schone, hele, veilige, duurzame, leefbare en bereikbare stad

Veilige bouwkundige Het verlenen van vergunningen op werken, veilige evene basis van bestaande wetten en menten en milieu verordeningen vriendelijke bedrijven

Toezicht houden op basis van het toezichtsprogramma

3

Zorgdragen voor Heffen en innen van mede-financiering ten gemeentelijke belas behoeve van uitvoering tingen gemeentelijke taken

Opleggen en innen aanslagen gemeentelijke belastingen

In lijn met landelijke norm Foutklasse A1% B5% C 10%

Alle levensloop Normen op basis wet processen worden ten BAG minste jaarlijks geaudit. Tevens een beheeraudit

Het vaststellen van de waarden en Vastgestelde het beschikbaar maken (inclusief een WOZ-beschikkingen terugmeldvoorziening) van alle onroerende zaken 2

Begrote score

98% binnen 8 weken na 1 januari

mate van realisatie

Voldaan aan landelijke norm Foutklasse A0% B 1,6 % C 0.6 % 90%

99%

Percentage tijdig 99% afgehandelde bouwaanvragen en omgevingsvergunnin gen

99,8%

Percentage tijdig afgehandelde overige vergunningen

90%

91%

Bedrijfscontacten (milieu)

900

556*

Naleefgedrag na eerste controle, gemiddeld over alle bedrijfscontacten (milieu)

80%

72%*

Het naleefgedrag bij risicovolle bedrijven

Uitstekend

Goed*

Betalingsbereidheid betaald parkeren

85%

88%

Percentage opgelegde 98% belastingaanslagen

99,7%

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: In vergelijking met de begroting 2010 zijn bovenstaande doelstellingen aangescherpt. De 9-tal beoogde maatschappelijke effecten zijn teruggebracht tot een 3-tal die de kern vormen van onze inspanningen, de te behalen resultaten en gewenste effecten. Waar mogelijk zijn deze tevens in lijn gebracht met de ambities en doelstellingen zoals opgenomen in de kaderbrief 2011.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 200


C) Bijzondere ontwikkelingen Nieuwe wetgeving Op 9 september 2011 heeft de Hoge Raad besloten dat gemeenten voor een Nederlandse Identiteitskaart (NIK) geen leges mogen heffen. Directe consequentie van dit besluit was dat tussen 9 en 21 september zo’n 1.500 NIK’s gratis zijn verstrekt. Daarnaast is van 775 personen het bezwaarschrift tegen heffing van de leges gehonoreerd en zijn aan hen de leges terugbetaald. Het rijk heeft de gemeenten voor deze kosten gecompenseerd. In 2012 wordt nog een vergoeding voor de administratieve lasten verwacht via de meicirculaire. De verwachting is dat het hier gaat om circa € 0,06 miljoen. Deze gelden zijn mogelijk nog (deels) nodig voor zogenaamde ambtshalve verminderingen op basis van Bredaas beleid. In het kader van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsgebruik wordt gewerkt aan het zoveel mogelijk digitalisering van de – administratieve – werkzaamheden. Doel is onder meer kostenbesparing en meer robuustheid in de processen in te bouwen, deze digitaliseringslag wordt in 2012 afgerond. Veiligheid Er is een tendens om de focus te verschuiven van vergunningverlening vooraf naar toezicht en handhaving achteraf. Consequentie zal zijn dat de rendabele uren (leges) zullen afnemen en de onrendabele uren (budget) zullen toenemen. Toename van het vergunningsvrij bouwen en de afschaffing van de vergunning voor slopen op 1 april 2012 zijn hier de concrete voorbeelden. Consequenties worden in 2012 in beeld gebracht. De belangrijkste ontwikkelingen vanuit financieel perspectief met een koppeling aan de @Breda thema’s zijn: Bestuur@Breda 1. Vorming van Regionale Uitvoeringsdiensten voor de uitvoering van het landelijke basis takenpakket en de inbreng van taken die nu nog bij de gemeente zijn belegd. 2. De taakoverdracht van heffen en innen naar de Belastingsamenwerking West-Brabant heeft plaats gevonden binnen het beschikbare projectbudget, de afdeling Belastingen is per 31-12-2011 opgeheven. De gevolgen hiervan voor de gemeente binnen de nieuwe organisatie zijn vorm gegeven en ingebed. Werken@Breda 3. De al langer lopende ontwikkeling van deregulering (vereenvoudigen van regels en mogelijke samenvoeging van regels) heeft ook in 2011 binnen Publiekszaken een vervolg gekregen. Voorbeeld hiervan is terug te vinden in de resultaten van enkele Lean-projecten, zoals de verbetering van de doorlooptijd van kleine evenementen en aanvragen omgevings vergunning. Veilig@Breda 4. Een belangrijke ontwikkeling is de invoering van de Bestuurlijke Strafbeschikking per 1 januari 2011, die de Bijzondere Opsporingsambtenaren de mogelijkheid biedt om breder op te treden tegen overlastfeiten. Voor iedere transactie ontvangt de gemeente een vergoeding van € 40,-. In 2011 zijn in totaal 500 bekeuringen geschreven.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 201



Begroting 2011



lasten

baten

lasten

Belastingen

3.363

828

3.254

Registratie en Beheer

3.223

884

3.259

Jaarrekening 2011

baten

lasten

baten

947

3.207

990

884

3.334

830

Publieksservice

6.877

2.571

9.609

5.014

8.655

4.047

Bouw en woningtoezicht

6.221

4.730

8.254

6.832

7.714

5.958

710

710

11

-

7.299

3.218

7.067

3.316

6.671

3.370

Gem. Digitale Voorzieningen Omgevingsgebruik (voorheen GOR) Stadstoezicht

473

498

533

299

343

380

-770

-

-186

-

206

-

26.686

12.729

32.500

18.002

30.141

15.575

Publiekszaken, bedrijfsvoering Subtotaal: reserves

Storting


Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

-

-

-

-

-

-

Totaal exploitatie

26.686

12.729

32.500

18.002

30.141

15.575


13.957

14.498

14.565

Toelichting exploitatie: Publieksservice De businesscase dienstverlening is in 2011 geïntegreerd in de begroting van de afdeling Publieksservice. Het resultaat van deze twee onderdelen samen is € 92.000 positief. Publieksservice, exclusief Businesscase dienstverlening: De inkomsten uit leges zijn € 490.000 hoger dan begroot. Daartegenover staat een hogere inhuur van circa € 415.000. Het positieve resultaat van de afdeling Omgevingsgebruik wordt veroorzaakt door het vertraagd of geheel niet invullen van diverse vacatures. Stadstoezicht Het positieve resultaat wordt veroorzaakt door een hogere Proces Verbaalvergoeding dan geraamd, dit is inclusief een nabetaling over het jaar 2010. Bedrijfsvoering Het resultaat Bedrijfsvoering bestaat uit diverse positieve en negatieve verschillen verspreid over alle afdelingen. Daarnaast is er een overschot op kapitaallasten van het project Basisregistraties. (bedragen x € 1.000)


Stand 01-01-11

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Cameratoezicht

-1

-

-1


-1

-

-1

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 202


2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




Basisregistratie

467

306

162

162

Programma Dienstverlening

563

419

144

144

0

(vm)GOG reserve

687

0

687

687

0

1.700

4

1.696

796

900

90

90

0

282

1

281

280

3.789

730

3.059

2.159

Business case Dienstverlening WABO

90


Business case dienstverlening Restantkrediet loopt over naar 2012. Direct na de jaarrekening zal een herijking van de Businesscase plaatsvinden. Inmiddels is duidelijk welke investeringsbedragen hiermee gemoeid zijn. De kapitaallasten die voortvloeien uit de investeringen maken onderdeel uit van het gesloten systeem van de businesscase.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 203


0

0

900

TAAKVELD 9 | sociale zaken

A) Taakveldomschrijving Integrale, professionele beleidsontwikkeling en inzet gericht op een succesvolle en duurzame (arbeids-)participatie en, zo nodig, tijdelijke inkomensondersteuning aan Bredase burgers. Tevens (financiële) ondersteuning van Bredase burgers in een minimasituatie en/of van burgers met een lichamelijke beperking dan wel met een chronisch-psychisch/psychosociaal probleem. Eveneens het aanpakken van misbruik van sociale zekerheid.


1


Maximale arbeidsparti Een bestandsontwik cipatie van mensen met keling binnen de een bijstandsuitkering marges van het budget dan wel een bestandsontwikkeling die gelijk is aan de gemiddelde landelijke ontwikkeling van het bestand

Stijging van de arbeidsparticipatie in Breda en in de regio West-Brabant.



Het toeleiden naar werk vanuit de Budget 2011 WWB, de WIJ, de IOAW, de IOAZ, de WWIK en de Bbz en het bevorderen van arbeidsparticipatie van niet Uitkeringsbestanden werkende werkzoekenden in Breda en in de regio, in samenwerking met de ketenpartners UWV WERKbedrijf en Economische Zaken

Begrote score

Geen overschrijding budget

mate van realisatie

Overschrijding budget met € 3,3 miljoen

ntwikkeling bestan O ontwikkeling bestand Breda kleiner den kleiner dan wel dan gemiddeld landelijk gelijk aan gemiddelde landelijke ontwikkeling bestanden stijging van de arbeidsparticipatie in Breda en in de regio West-Brabant.

Uitwerken van arbeidsmarktbeleid in de strategische West-brabantse Agenda (BRG)

Strategische Westbrabantse Agenda (BRG)

Gerealiseerd

Uitwerken van de samenwerking op arbeidsmarktbeleid met Drechtsteden

Samenwerking met Drechtsteden

Gerealiseerd via de Deltri-samen werk-ing

Uitbouw Servicepunt Starters en Ondernemers (SSO) in samenwerking met UWV WERK-bedrijf, Kamer van Koophandel, Belastingdienst en afdeling Economische Zaken

Een goed functione rend Servicepunt Starters en Onderne mers

Gerealiseerddoor intensieve samen werk-ing Business Coach, 199 starters SSO

Samen met BSW Bedrijven, UWV WERKbedrijf en andere partners: • het beleid met betrekking tot loonkostensubsidie onderzoeken;

Besluiten op voorstellen: • tot aanpassing van het beleid m.b.t. loonkostensubsidie en • m.b.t. het al dan niet inzetten van nieuwe re-integratiemethoden.

Concept nota gereed; ligt voor ter consulatie en besluitvorming

Besluiten naar aanleiding van onderzoeksresultaten

Adviesaan-vraag opstart Leerwerkbe-drijf is ingediend. schoonmaak en catering in eigen beheer genomen

• onderzoeken of voor mensen met een hoge verdiencapaciteit nieuwe re-integratie-methoden ingezet kunnen worden (onder andere arbeid met behoud van uitkering en verloning) Onder andere in samenwerking met BSW Bedrijven en externe partners te onderzoeken: • of er meer werk in eigen beheer geplaatst kan worden door een eigen onderneming, op het terrein detachering, productiewerk, leerwerkbedrijf in algemene zin op te zetten • of er meer toepassingsmogelijk heden voor social return zijn

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 204

Baanbonus ingevoerd. werk met behoud van uitkering uitgebouwd

Gerealiseerd



2

Maximale maatschappelijke bijdrage van mensen met een bijstandsuit kering die nog niet kunnen deelnemen aan het arbeidsproces. “ Iedereen kan iets, iedereen doet iets “




Alle personen die In samenwerking met BSW Bedrijven daarvoor in aanmer en externe partners: king komen, leveren • het organiseren van (meer) een maatschappelijke maatschappelijk nuttig werk voor bijdrage. mensen met een lagere verdien capaciteit op de arbeidsmarkt

Begrote score

mate van realisatie

Een maatschappelijke In onderzoek in samenhang met bijdrage van personen opstart Leerwerk-bedrijf. die nog niet 100% arbeidsproductief zijn

Samen@Breda 3

Inkomensondersteu ning en leveren van voorzieningen aan Bredase burgers die niet (kunnen) beschik ken over een minimuminkomen en daar recht op hebben

Personen die recht Het snel, deskundig en klantgericht hebben op inkomens behandelen van aanvragen voor ondersteuning voor inkomensondersteuning levensonderhoud, ontvangen deze

Aantal aanvragen op 2.600 grond van WWB, WIJ, IOAW, IOAZ, Bbz en WWIK

2.044

700 verrichte onder 120 zoeken met als resul taat aantal niet verstrekte uitkeringen

131

Aantal aanvragen bijzondere bijstand

6.250

3.975

Het verstrekken van BredaPassen Aantal verstrekte met als uitgangspunt dat de BredaPas Breda Passen vooral aan kinderen ten goede komt

10.000

10.321

Het snel, deskundig en klantgericht behandelen van aanvragen voor schuldhulpverlening

2.950

2.824

70%

71%

B esluitvorming op grond van het onder zoeksresultaat

Zie bij toelichting

rolstoelen

800

467

vervoersvoorzieningen

2.200

1.534

woonvoorzieningen

1.700

610

huishoudelijke hulp

2.400

1.672

B esluitvorming op grond van de onder zoeksresultaten

zie taakveld 6 Maatschappelijke Ontwikkeling

Het snel, deskundig en klantgericht verrichten van onderzoeken in het kader van handhaving Personen die recht Het snel, deskundig en klantgericht hebben op inkomens behandelen van aanvragen voor ondersteuning op bijzondere bijstand grond van één of meer armoederegelingen, ontvangen deze

Aan personen die daarop een beroep doen, wordt zo mogelijk schuldhulp verleend

Aantal behandelde aanvragen schuld hulpverlening en percentage met positief resultaat afgewerkt

Onderzoek naar de mogelijkheid om het werkgebied van de Kredietbank West-Brabant uit te breiden tot gemeenten in heel Zuid-Nederland 4

Zelfredzaamheid van burgers, door het compenseren van beperkingen die zij met een lichamelijke beperking, een chronisch-psychisch probleem of een psychosociaal probleem ondervinden

Mensen met beperkin Het snel, deskundig en klantgericht gen: behandelen van aanvragen om • kunnen zich in en voorzieningen om de woning verplaatsen • kunnen zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel • kunnen hun woning normaal bereiken en normaal gebruiken • kunnen een goed huishouden voeren Meer vrijwilligerswerk / mantelzorg realise ren om het beroep op Wmo-voorzieningen te verminderen

In samenwerking met onder andere Maatschappelijke Ontwikkeling, externe partners onderzoeken op welke manier deze doelstelling ( zo nodig met systeeminnovaties binnen de Wmo) gerealiseerd kan worden

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 205

Afname mede door investering aan de voorkant van het uitkerings-proces

Aantal aanvragen:




Wijkgerichte aanpak van zorgvragen

5

Klanttevredenheid



In samenhang met de directie Maatschappelijke Ontwikkeling en in samenhang met het GWI-project en in samenwerking met inwoners van de wijk, welzijnsorganisaties en de eerste en tweede lijn gezondheids zorg, de zorg voor kwetsbare burgers (ouderen en chronisch zieken in het bijzonder) vormgeven

Begrote score

mate van realisatie

Ondersteuning van een pilot in de wijk 'Hoge Vucht'

Een uitvoeringssy Onderzoek op welke manier deze steem met betrekking doelstelling gerealiseerd kan worden tot huishoudelijke verzorging ( een vouchersysteem) waarbij de klant meer regie heeft

B esluitvorming op grond van de onder zoeksresultaten in businesscase

Alfacheque is gerealiseerd

Versoberen beleid/ zone’s rond deeltaxi vervoer in samenwer king met directie Ruimtelijk Ontwikke ling

Onderzoek op welke manier deze doelstelling gerealiseerd kan worden

B esluitvorming op grond van de onderzoeksresultaten

Gerealiseerdbeleid is hierop aangepast

Klanten zijn tevreden over dienstverlening

Snelle, deskundige en klantgerichte Waardering klanten uitvoering van activiteiten met betrekking tot Wmo–voorzieningen, WWB en Kredietbank West-Brabant,

7

- Wmo: start februari 2012, resulta ten voor 1 juli 2012 gepubliceerd. - KWB: 7,2

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Ontwikkeling uitkeringsbestanden, budget wet Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten (BUIG) Gemiddeld groeide de bijstand in 2011, maar dit is een gemiddelde. In elf van de grotere gemeenten is de bijstand in 2011 niet gestegen, maar gedaald. Dit geldt ook voor Breda. Volgens de meest recente (benchmark-) gegevens is het Bredase WWB-bestand in 2011 gedaald met 4,4%. De bestandsontwikkeling van de benchmarkgemeenten is gemiddeld een stijging van 2,3%. Deze daling in Breda is een gevolg van de inzet van tal van acties die zijn uitgevoerd, teneinde een forse uitstroom te realiseren en instroming in de uitkering te voorkomen. De afgelopen jaren hebben gemeenten fors minder bijstandsbudget van het Rijk ontvangen. Door de minder dan gemiddelde stijging van het WWB-bestand in Breda is het financiële resultaat op het budget BUIG ‘beperkt’ gebleven tot € 3,3 miljoen negatief. Het aantal aanvragen bijzondere bijstand is 2.275 lager dan begroot In 2011 zijn 3975 aanvragen bijzondere bijstand toegekend. Als gevolg van de versobering van het armoedebeleid met ingang van 2011, waarmee meer nadruk is gelegd op de eigen verantwoordelijkheid bij de burger voor het voldoen van bijzondere noodzakelijke kosten, is gebleken, gezien het aantal aanvragen, dat de bijzondere bijstand een vangnet blijft voor burgers die geen andere mogelijkheden zien om hun bijzondere kosten te betalen. Uitbreiden werkgebied Kredietbank West-Brabant (KWB) De KWB heeft in 2011 haar rol in de regio uitgebreid. Zo is er voor de gemeente Valkenswaard een tijdelijke klus geklaard die wellicht gaat leiden tot structurele samenwerking in 2012. Tevens werd eind 2011 een klus aangenomen voor de gemeente Eindhoven. Ook in Zeeland zet de ontwikkeling van het werkgebied zich voort; naar het zich laat aanzien zal Schouwen-Duiveland begin 2012 ook schuldhulpverlening gaan afnemen van de KWB. Tevens zal er (meer) ingeschreven gaan worden op aanbestedingen van schuldhulpverlening. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) De eigen verantwoordelijkheid van de burger staat centraal. Meer dan voorheen is expliciet gekeken naar de vraag van de klant en de ondersteuning die hij nodig heeft. Dit heeft geleid

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 206


tot minder aanvragen op alle producten van de Wmo. Specifiek zijn de volgende aanvullende oorzaken te melden: • Rolstoelen: er is nadrukkelijker verwezen naar voorliggende voorziening AWBZ. • Vervoersvoorzieningen: de afname in de aanvraag scootmobielen heeft o.a. een relatie met de ingevoerde eigen bijdrage. De afname in het gebruik van de deeltaxi heeft een relatie met de doorgevoerde beleidswijzigingen in voorwaarden (zones en meenemen scootmobiel). • Woonvoorzieningen: de afname wordt vooral veroorzaakt door het algemeen gebruikelijk maken van kleine woonvoorzieningen en de aanbesteding van de trapliften waardoor de kosten hiervoor omlaag zijn gegaan. • Huishoudelijke verzorging (HV): Er is nadrukkelijker aandacht besteed aan de daadwerkelijke noodzaak van zorg, waarbij nog meer gekeken is naar de eigen mogelijkheden van de klant, wat zijn sociale netwerk kan betekenen en of er voorliggende voorzieningen aanwezig zijn, alvorens een individuele voorzieningen wordt ingezet. Hiervoor zijn in 2011 heronderzoeken ingezet. Ondersteuning van een pilot in de wijk 'Hoge Vucht' In overleg met andere zorgen welzijnspartners wordt momenteel gezocht naar een andere opzet voor het project. Dat zal in 2012 zijn beslag krijgen.

C) Bijzondere ontwikkelingen Het regionaal actieplan Jeugdwerkloosheid is afgerond. De financiële afwikkeling volgt medio 2012 wanneer er zekerheid is over de verzilvering van een tweede ESF subsidie voor dit project (de eerste aanvraag is 100% gehonoreerd). In het oogspringende resultaten zijn per regio in een landelijk overzicht opgenomen. Uit West-Brabant betrof dit de Baan Bonus voor werkgevers die jongeren in dienst nemen.


Begroting 2011


Re-integratie (w-deel) Jeugdwerkloosheid (regio)

Wet werk en bijstand (i-deel)

Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

19.902

18.397

17.662

16.026

23.206

21.768

500

-

1.682

800

2.438

1.534

-

-

185

-

185

-

3.828

2.463

3.663

2.413

2.594

1.500

participatieagenda Inburgering/Participatie


55.510

48.382

48.381

41.987

51.579

42.195

Wet werk en bijstand (WIJ)

1.156

1.156

4.042

4.042

3.876

4.156

Bijzondere bijstand

6.451

575

5.773

575

4.988

592

Schuldhulpverlening

5.727

2.756

6.428

2.853

6.369

3.292

Bredapas

844

-

700

40

694

31

Overige regelingen (Iaow, Iaoz, Bbz, Wwik, Kinderopvang, Lijkbezorging,

5.680

5.041

3.822

3.372

3.905

2.928

WMO: Vervoersvoorzieningen

8.253

-

8.244

-

7.995

85

WMO: Woonvoorzieningen

4.367

-

4.398

-

1.912

15

WMO: Huishoudelijke verzorging

18.261

1.700

19.498

3.000

19.687

4.281

Sociale zaken algemeen

-1.453

-

-1.015

-

-

865

129.026

80.470

123.463

75.108

129.428

83.242

Subtotaal: reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Risicoreserve Bijstand/ Wmo

500

2.400

500

2.232

500

166

Reserve Armoedebestrijding

-

460

-

476

-

-

129.526

83.330

123.963

77.816

129.928

83.408

Totaal exploitatie Bijdrage uit eigen middelen

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

46.196

p 207

46.147


46.520

Toelichting exploitatie: Het totale saldo van het taakveld Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor resultaatbestemming bedraagt € 0,4 miljoen nadelig. Na resultaatbestemming wordt een voordelig resultaat van € 1,7 miljoen gerealiseerd. Hieronder worden per product de grootste verschillen benoemd en toegelicht. Werken@Breda Re-integratie Er is een voordelig verschil van € 198.000 ten opzichte van de begroting. Dit wordt vooral veroorzaakt door minder productieve uren dan begroot. Het verschil tussen begroting en jaarrekening, zowel met betrekking tot de lasten als de baten, wordt voor een bedrag van € 5,7 miljoen verklaard door meer uitgaven re-integratie dan begroot. Voor deze uitgaven is namelijk € 16 miljoen begroot en € 21,7 miljoen gerealiseerd. Om de gevolgen van de economische crisis op te vangen is sterk gestuurd op uitstroomprogramma’s (onder andere WerkNu, WIJwerken, Baanbonus en Uitstroombonus voor werkzoekenden) en daarmee is het beschikbare participatiebudget maximaal ingezet. Het bedrag van € 5,7 miljoen is ten laste gebracht van de reserveringsregeling van het Participatiebudget. Dit heeft een budgettair neutraal resultaat tot gevolg. Jeugdwerkloosheid In 2011 zijn de uitgaven jeugdwerkloosheid circa € 750.000 hoger dan begroot. Dit bedrag is ten laste gebracht van de nog niet bestede subsidie Jeugdwerkloosheid 2009-2011. In 2012 zal het project worden afgerond (projectperiode 2e tranche ESF loopt tot 15-06-2012). Samen@Breda Inburgering Het resultaat met betrekking tot het product inburgering is circa € 150.000 positief. Dit wordt vooral veroorzaakt door minder productieve uren dan begroot. Het verschil tussen begroting en jaarrekening, zowel met betrekking tot de lasten als de baten, wordt voor een bedrag van € 1.7 miljoen verklaard door lagere uitgaven voor inburgeringstrajecten dan begroot. Enerzijds veroorzaakt door het feit dat er minder trajecten zijn gestart als gevolg van een dalende vraag naar inburgeringstrajecten en anderzijds dat de meeste in 2011 gestarte taaltrajecten eerst in 2012 betaald hoeven te worden. Het bedrag van € 1,7 miljoen is toegevoegd aan de reserveringsregeling van het Participatiebudget. Dit heeft een budgettair resultaat tot gevolg. Een bedrag van € 650.000 wordt verklaard door de kosten inburgering die betrekking hebben op de Grotestedenbeleid(GSB)-periode tot en met 2009 die worden verrekend met de vooruitontvangen Brededoeluitkering (BDU)-subsidie. Wet Werk en Bijstand (Wet BUIG/ Wwb i-deel, WIJ, Ioaw, Ioaz, Bbz 2004 en Wwik) Het budget dat door het Rijk beschikbaar is gesteld om de genoemde regelingen uit te voeren heeft een negatief eindresultaat van € 3,3 miljoen. Dit bedrag is inclusief een voordeel van € 200.000 als gevolg van minder productieve uren dan begroot. Wij stellen voor om bij resultaatbestemming het negatieve resultaat op de overige directe lasten van € 3,5 miljoen te onttrekken uit de vrije ruimte van de risicoreserve Bijstand/Wmo. Bijzondere bijstand Er is een voordelig resultaat van € 326.000 in vergelijking met de begroting. Als gevolg van de versobering op het armoedebeleid waarmee meer verantwoordelijkheid bij de burger wordt gelegd zijn er minder uitgaven verstrekt voor onder andere duurzame gebruiksgoederen en inrichting en huisraad. De begrote onttrekking uit de reserve Armoedebestrijding van € 476.000 is daarom achterwege gebleven.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 208


Schuldhulpverlening Het resultaat op het product schuldhulpverlening is € 498.000 positief. Dit is te herleiden tot de volgende factoren: •

een bedrag van € 144.000 negatief veroorzaakt door meer productieve uren dan begroot.

•

een bedrag van € 232.000 positief die samenhangen met de afhandeling van aanvragen schuldregeling ten behoeve van het activerings- en werkplein en van WWB klanten in budgetbeheer (in de begroting zijn deze inkomsten niet opgenomen).

•

een voordeel van € 123.000 als gevolg van een lichte stijging van de aanvragen schuld-

•

een positief resultaat van € 83.000 op de post rente

•

een voordeel van € 68.000 als gevolg van meer verrichte heronderzoeken schuldbemidde-

hulpverlening voor de regio.

ling dan begroot. •

een bedrag van € 136.000 met betrekking tot diverse overige posten (oa. inkomsten budgetcursussen voor de regio).

In 2012 wordt de nieuwe nota Schuldhulpverlening aangeboden aan de raad. BredaPas/ Kinderopvang/ Lijkbezorging Het budget is nagenoeg conform begroting uitgenut. Wmo: vervoersvoorzieningen Er is een voordelig verschil van € 334.000 ten opzichte van de begroting. Per 1 juli heeft Breda samen met de regiogemeenten met het oog op kostenbeheersing een aantal maatregelen doorgevoerd in het deeltaxivervoer (oa. het duurder maken van langere ritten). Dit heeft voor Breda geresulteerd in een kostenbesparing van € 302.000. Lagere uitgaven voor de overige vervoersvoorzieningen en advieskosten leveren een voordeel op van € 307.000. Doordat abusievelijk uren zijn verantwoord op het product vervoer zijn de indirecte lasten € 329.000 hoger dan begroot. Wmo: woonvoorzieningen Bij dit product is het resultaat € 1,9 miljoen positief. In 2010 was al zichtbaar geworden dat deze uitgaven een dalende tendens lieten zien. In 2011 is deze tendens veel sterker dan verwacht doorgezet, mede doordat er een groter beroep gedaan is op de eigen verantwoordelijkheid. Vooral de uitgaven voor woningaanpassingen aan huur- en eigen woningen en trapliften zijn in vergelijking met de begrote bedragen fors lager. Daarnaast is door de aanbesteding van de trapliften deze voorziening goedkoper geworden en geldt ook voor de woonvoorzieningen dat gekeken wordt naar de behoefte van de klant en de noodzaak van hulp. De begrote onttrekking uit de risicoreserve Bijstand/Wmo van € 600.000 kan hierdoor achterwege blijven. Wmo: Huishoudelijke verzorging Rekening houdend met de extra middelen (+/- € 2 miljoen) die de gemeente in 2011, naast de middelen die zijn verkregen van het Rijk, beschikbaar heeft gesteld voor de huishoudelijke verzorging is er een voordelig resultaat van € 1,1 miljoen. De belangrijkste oorzaak voor dit positieve resultaat is dat er een bedrag van € 1,3 miljoen meer is ontvangen aan eigen bijdragen. Voor het aantal verstrekte uren Huishoudelijke verzorging inclusief de uitgaven voor persoonsgebonden budgetten is de afwijking € 239.000 negatief. De begrote onttrekking uit de reserve Bijstand/Wmo van € 1.5 miljoen kan voor dit product achterwege blijven. Zonder de inzet van de middelen uit de reserve is er voor dit product een nadelig resultaat van € 377.000.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 209


Sociale Zaken en Werkgelegenheid algemeen Het resultaat op de bedrijfsvoering Sociale Zaken en Werkgelegenheid bedraagt € 150.000 negatief. Dit bedrag is als volgt tot stand gekomen. Een bedrag van negatief € 1,0 miljoen betreft het restant van de taakstelling Arbeidsparticipatie Deze taakstelling wordt gerealiseerd binnen de (resultaatsbestemming van de) verschillende beleidsproducten (arbeidsparticipatie, Wmo en armoedebeleid) van het totale taakveld Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Op personele kosten is per saldo een positief resultaat zichtbaar van € 577.000. Dit wordt veroorzaakt door niet ingevulde vacatures die onder andere zijn gereserveerd voor de invulling van diverse taakstellingen (vanaf 2012). Het resultaat op de bijkomende personeelskosten bedraagt € 288.000 voordelig. Dit wordt vooral veroorzaakt door lagere uitgaven reorganisatiebudget (€ 142.000) en opleidingskosten (€ 150.000) dan begroot. Resultaat ten opzichte van de 2e Bestuursrapportage wordt betrokken in een algemeen hoofdstuk. Niet opnemen bij het taakveld Bij de 2e Berap is een negatief resultaat van € 3,7 miljoen voorspeld. Het uiteindelijke resultaat (voor resultaatbestemming) bedraagt € 0,4 miljoen negatief. Dit uiteindelijke hogere resultaat van € 3,3 miljoen wordt vooral veroorzaakt door hogere ontvangen eigen bijdrage Wmo van € 1,3 miljoen, daling van de verstrekte uren HV van € 1 miljoen mede als gevolg van de uitgevoerde heronderzoeken, minder uitgaven woonvoorzieningen (met name trapliften) van € 0,6 miljoen, lagere uitgaven vervoer (deeltaxi en advieskosten) van € 0,6 miljoen en een positiever resultaat van circa € 1 miljoen op het bijstandsbudget veroorzaakt door enerzijds een budgetbijstelling en anderzijds een daling van het cliëntenbestand in het 2e halfjaar 2011. Ook de begrote onttrekkingen uit de reserves die achterwege zijn gebleven moeten betrokken worden bij de hierboven genoemde verklaringen. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Risicoreserve Bijstand/Wmo

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

2.075

183

2.258

Reserve Armoedebeleid

476

-

476

Reserve Sociale Zaken en Werkgelegenheid

3.181

-

3.181

5.732

183

5.915

Totaal reserves

Toelichting reserves: Risicoreserve bijstand/ Wmo De mutatie in 2011 van per saldo € 183.000 betreft in eerste instantie een storting van € 500.000 conform begroting zijnde een positief resultaat op de debiteuren Wwb i-deel. Daarnaast is er een bedrag van € 166.000 verminderd ten behoeve van het experiment alleenstaande ouders, welke bij resultaatsbestemming 2010 aan de reserve was toegevoegd. Tot slot is een bedrag van € 152.000 verminderd ten gunste van de subsidieregeling Wmo (taakveld 6, Maatschappelijke Ontwikkeling). Zoals hierboven al aangegeven is de verwachte onttrekking als bijdrage in het tekort Wmo niet benodigd gebleken. Samen met de effecten vanuit de bestemming van het resultaat 2011 (€ 2 miljoen) leidt dit tot een stand van de reserve per eind 2011 van circa € 152.000 positief. Dit bedrag zal conform eerdere besluitvorming in de periode 2012-2014 worden ingezet ten behoeve van het beleidsplan informele zorg.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 2 10


Reserve Armoedebestrijding Zoals hierboven aangegeven is de begrote onttrekking van € 476.000 ten gunste van het budget Bijzondere Bijstand niet nodig gebleken. Voorgesteld wordt dit bedrag beschikbaar te houden als vangnet, mocht het budget bijzondere bijstand in de toekomst niet toereikend blijken. Reserve Sociale Zaken en Werkgelegenheid De reserve is in 2012 (en verder) benodigd om de forse (verdere) bezuinigingen ten aanzien van de verschillende beleidsterreinen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te kunnen opvangen. Een bedrag van € 150.000 zal worden onttrokken voor nieuwe initiatieven voor kinderen. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Niet van toepassing voor SZW

-

-

-


-

-

-

Toelichting voorzieningen:

Bedrijfsmiddelen Sociale zaken en Werkgelegenheid

298

152

146

146


298

152

146

146

Toelichting investeringen: Door de op hande zijnde gemeentelijke reorganisatie zijn de activiteiten in het kader van een aantal projecten verminderd. Hierdoor zijn de bedrijfsmiddelen niet volledig uitgenut. Het restantbedrag zal worden betrokken bij het I&A-plan voor 2012.

E) Risico’s Met betrekking tot de verschillende beleidsterreinen van SZ&W zijn door het Rijk de afgelopen jaren forse bezuinigingen doorgevoerd. Naast deze Landelijke bezuinigingen speelt ook een rol de financiële taakstelling van € 5 miljoen op de sociale pijler Arbeidsparticipatie, zorgvoorzieningen Wmo en Armoedebeleid. Tot op heden zijn deze bezuinigingen met maximale inspanningen nog kunnen worden opgevangen. Onzekerheid hierbij zijn nieuwe bezuinigingen die door het Rijk mogelijk nog worden opgelegd.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 211


2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




0 0

0

TAAKVELD 10 | Bestuur, bestuursondersteuning en veiligheid

A) Taakveldomschrijving De doelstelling van het gemeentebestuur staan beschreven in het coalitieakkoord @Breda. Uitwerking daarvan vindt plaats in de jaarlijks op te stellen kadernota’s /-brieven en begrotingen. De gemeentelijke overheid opereert als een betrouwbare partner: integer en transparant door burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties tijdig, adequaat en volledig te informeren en hen te betrekken bij beleidsontwikkeling en uitvoering. De doelstelling op het gebied van veiligheid is het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt alsmede het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand en het beperken en bestrijden van rampen.


1

Het coalitieakkoord @Breda bevat de doelstellingen voor de lopende bestuurs periode 2010-2014


Deze doelstellingen worden nader uitge werkt in het college programma dat voor het eerste bij de begroting 2011 aan de raad wordt aange boden



Begrote score

Naast de uitwerking van de politieke Zie de begroting prioriteiten zoals opgenomen in het collegeprogramma geeft de begroting in totaliteit inzicht in de doelstellingen op alle gebieden van waar de gemeentelijke overheid een taak heeft

mate van realisatie

In de twee maal per Gerealiseerd jaar te verschijnen bestuursrapportages en de jaarrekening wordt over de realise ring van de doelstel lingen gerapporteerd


Begroting 2011


Raad, raadscommissies en griffie Rekenkamer


Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

lasten

baten

2.510

-

2.691

-

2.576

-

210

-

210

-

171

-

College

2.511

277

2.704

277

2.546

277

Bestuursondersteuning

1.274

2.792

42

3.638

1.257

3.425

Ontwikkelingssamenwerking

144

-

221

-

218

47

Bestuurlijke samenwerking

851

82

1.533

704

1.568

683

ESC; Externe betrekkingen, subsidies en citymarketing

241

-

320

-

337

43


2.443

481

3.630

481

3.729

701

Brandweer

10.511

-

10.565

-

10.528

-

Subtotaal:

22.213

882

25.512

2.719

25.098

3.025

reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Bijdrage reserve …

-

-

-

-

-

-

Totaal exploitatie

22.213

882

25.512

2.719

25.098

3.025


21.331

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 212

22.793


22.073

Toelichting exploitatie: College Het positieve resultaat van € 158.000 wordt veroorzaakt door lagere (pensioen) uitkeringen aan voormalig wethouders. Door werkaanvaarding elders konden enkele uitkeringen verlaagd worden. Dit heeft zich in het laatste kwartaal voorgedaan. Bestuursondersteuning Een groot deel van het positief resultaat van € 230.000 wordt veroorzaakt door vacatures. Door enkele personeelsmutaties ontstonden er in de loop van het jaar enkele vacatures die in afwachting van de reorganisatie niet ingevuld werden. Ontwikkelingssamenwerking In de begroting van 2011 is voor Internationale Samenwerking en Solidariteit een werkprogramma opgesteld voor de continuering van stedelijke samenwerking op het gebied van huisvesting in Ekurhuleni (Zuid-Afrika). Door lokale verkiezingen in Ekurhuleni is er een andere gemeenteraad aangetreden die nog niet direct op de hoogte waren van lopende afspraken en zijn er minder missies naar Zuid-Afrika uitgevoerd. Brandweer De afwijking ten opzichte van de begroting wordt veroorzaakt door de kapitaallasten voor de brandweerkazernes die nog in eigendom van de gemeente zijn; deze zijn lager dan begroot. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Reserve Raad

Eindstand 31-12-11

-

-

Reserve Rekenkamer

5

-

5

Totaal reserves

5

-

5


Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Voorziening Wet AppA

1.447

163

1.610


1.447

163

1.610

Toelichting voorzieningen:

2014 e.v.

2013

2012

Investeringen






0

0

Toelichting investeringen:

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 213


0

0

0

0

TAAKVELD 11 | Programmamanagement en projecten

A) Taakveldomschrijving In dit taakveld zijn de financiële gegevens opgenomen van programma’s en projecten die niet zijn gekoppeld aan een van de andere taakvelden.





Begrote score

mate van realisatie

1

Aanvullende toelichting realisatie bovenstaande doelstellingen: Voor de doelstellingen en activiteiten wordt verwezen naar: Programma 1 Wijkontwikkeling Programma 2 Teteringen Programma 3 Breda-Oost Programma 4 Via Breda Project 1 Ontwikkeling Stadionlocatie


Begroting 2011


lasten

Nieuwe Mark Via Breda Wijkontwikkeling


lasten

Jaarrekening 2011

baten

lasten

baten

23

-

23

-

361

-

500

-

1.899

74

1.923

76

5.880

94

3.513

606

5.667

552

Haagse Beemden 40+

813

-

652

-

433

-

Overige projecten

-301

-

-310

-

-190

-

-

-

-

-

-

41

6.915

94

5.777

680

8.194

669

Algemeen Subtotaal: reserves

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking

Storting

Onttrekking


-

-

-

860

-

1.408

Wijkontwikkelingsfonds

-

4.946

-

1.549

-

3.439

Totaal exploitatie

6.915

5.040

5.777

3.089

8.194

5.516


1.875

2.688

2.678

Toelichting exploitatie: Nieuwe Mark De lasten worden veroorzaakt door de afrondende werkzaamheden in verband met de aanleg van de Nieuwe Mark binnen het daarvoor bestemde krediet. Deze worden gedekt uit de investeringsreserve en hebben geen gevolgen voor het resultaat van PMP. Wijkontwikkeling Voor de toelichting wordt verwezen naar de toelichting van programma 1 Wijkontwikkeling.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 2 14


Via Breda Voor Via Breda bedraagt de werkelijke bijdrage uit de algemene middelen € 777.000. Ten opzichte van de begroting 2011 (na wijziging) is sprake van een budgetoverschot van € 188.000. Voor een nadere toelichting op de exploitatie van Via Breda wordt verwezen naar de toelichting van programma 4 Via Breda. Haagse Beemden Op een aantal punten heeft het wijkimpulsplan Haagse Beemden vertraging opgelopen. Vanaf 2012 is het wijkimpulsplan en het vervolg daarop onderdeel van wijkontwikkeling 3.0. Overige projecten Het verschil van € 120.000 op de overige projecten wordt veroorzaakt door ongedekte werkzaamheden ten behoeve van de Bavelse Berg. Algemeen Dit betreft een positief resultaat op de bedrijfsvoering vanwege een hogere productiviteit dan begroot. (bedragen x € 1.000)

Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Wijkontwikkeling

14.361

-3.439

10.922

Totale reserves

14.361

-3.439

10.922

Toelichting reserves: De reserve Wijkontwikkeling is de belangrijkste dekkingsbron voor het programma wijkontwikkeling. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar programma 1: Wijkontwikkeling.

2014 e.v.

2013

2012



Investeringen



De Nieuwe Mark

719

372

347

346

1

Transformatiemanagement

140

0

140

140

0


8.559

940

7.619

7.543

76

0


9.418

1.312

8.106

8.029

76

1

Toelichting investeringen: Voor een toelichting wordt verwezen naar Programma 4 Via Breda.

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 215


TAAKVELD 12 | Algemene baten en lasten

A) Taakveldomschrijving In dit taakveld worden de algemene lasten en baten van de gemeente verantwoord, waaronder de algemene uitkering Gemeentefonds, de OZB opbrengst, de doeluitkering vanuit het rijk en de verrekeningen met centrale reserves.

B) Bestuurlijke doelstelling (wat hebben we bereikt?) In dit taakveld worden geen doelstellingen beschreven.



Interne dienstverlening SSC

Begroting 2011

Jaarrekening 2011

lasten

baten

lasten

baten

3.786

1.074

3.842

1.216

1.339

184.924

187.297

188.705

1.700

3.900

3.770

683

2.242

2.243

29.274

29.274

29.308

Algemene uitkering Bijdrage uit Financiering Opbrengst deelnemingen OZB Dotatie aan onderhoudsvoorziening


960

146

lasten

baten

146

Dotatie aan centrale personeelsvoorziening Mutaties BCF

11

Overige baten en lasten

-

Rente eigen financieringsmiddelen Onvoorzien

415

75

7.800

6.744

385

144

-172

-132

568 6.905

Onontkoombaar Nieuw beleid Kapitaallasten investeringen Bijkomende exploitatielasten investeringen Nominale kostenontwikkelingen

57

57

329

195

Doorwerkende effecten alg.uitkering

155

261

Decentralisatie-uitkeringen

-881

50

Areaaluitbreiding

Verwacht effect Rijksbezuinigingen 2010-2014

-2.500

Nog te verwerken Kadernota 2011

-1.200

Nog te verwerken besluiten 2010

1.029

743

353

3.391

Saldo perspectief Subtotaal

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

4.812

223.370

8.697

p 2 16


230.673

221

232.838

reserves

Storting

Algemene reserve Reserve begrotingsbeeld Bijdrage aan reserves ivm bespaarde rente Exploitatiereserve /budgetoverheveling

Onttrekking

Storting

788

6.006

261

6.005

261

4.445

786

4.445

786

4.445

Investeringsreserve 11.312 -221.638

3.109

3.109

3.393

4.554

4.554

933

187

187

21

900

944

232.950

18.598

241.020

-222.422

10.121 -233.108

Toelichting exploitatie: Interne dienstverlening SSC In vergelijking met de Begroting 2011 is voor het Servicebedrijf (voorheen Shared Service Center) sprake van een positief resultaat van afgerond € 3.966.000. Waar begrotingstechnisch sprake was van een bijdrage vanuit de algemene middelen van € 2.626.000 is er in de praktijk een voordelig resultaat (overschot) van € 1.339.000. Het Servicebedrijf heeft in 2011 nadrukkelijk geanticipeerd op de (verwachte) taakstellingen. Daarbij is kritisch gekeken naar mogelijkheden om binnen de eigen en de gemeentelijke bedrijfsvoering voordelen te realiseren. Zo is nadrukkelijk gekeken naar implementatie van de in het kader van de Innovatie Bedrijfsvoering aangedragen maatregelen. Concreet is in 2011 voor wat betreft het opleidingsprogramma met name ingezet op het zo veel als mogelijk in company uitvoeren van opleidingen. Voorbeeld hiervan is een training mediaton vanuit Juridische Zaken & Inkoop van het Servicebedrijf . Ook de inzet van goedkopere alternatieven in reguliere werkzaamheden (bijvoorbeeld op het gebied van schoonmaak) is hiervan een voorbeeld. De gemeentebrede vacaturestop heeft daarnaast geleid tot een besparing op de personele lasten. Naast het kritisch beschouwen en waar mogelijk realiseren van kostenreducerende maatregelen heeft het Servicebedrijf zich in 2011 ook verder geprofileerd in haar dienstverlening richting externe klanten. In 2011 zijn bijvoorbeeld de activiteiten voor regionale samenwerkingsverbanden, andere gemeenten en dergelijke waar mogelijk uitgebreid. Zo zijn vanuit het Servicebedrijf de werkzaamheden voor de Regio West-Brabant (vanuit de disciplines Personeel en Organisatie en Communicatie), de Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB) (op het vlak van Informatievoorziening) en overige gemeenten (met name op het vlak van Communicatie) gerealiseerd. Deze externe dienstverlening heeft tot een aanzienlijk hoger inkomstenniveau geleid dan waarmee in de begroting 2011 rekening was gehouden. Algemene uitkering gemeentefonds In de decembercirculaire heeft het Rijk alsnog met terugwerkende kracht over de jaren 2009 tot en met 2011 een correctie doorgevoerd in de verdeling van het gemeentefonds. Voor Breda ging het om een bedrag van € 1.365.000 (circa € 455.000 per jaar). Daarnaast zijn er nog een aantal maatstaven geactualiseerd. Bijdrage uit financiering Het resultaat uit de centrale financiering is € 130.000 achter gebleven bij de begroting. Opbrengst deelnemingen De dividendopbrengsten komen overeen met de begrote bedragen. Onroerende zaak belastingen De opbrengst onroerende zaak belasting is vrijwel conform de begroting.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Onttrekking

786 4.614

Totaal exploitatie

Storting

1.100

Bedrijfsreserve

Exploitatieresultaat

Onttrekking

p 2 17


243.229

Overige baten en lasten De belangrijkste bijzondere baten in 2011 betreffen: • een vergoeding van de Veiligheidsregio voor de gemaakte kosten Chemie Pack € 227.000 • de bij het BTW-compensatiefonds teruggevorderde BTW in verband met BSW-activiteiten € 200.000 Stelposten/ Onvoorzien Op de stelpost onvoorzien blijft dit jaar een saldo over van € 144.348. Met twee begrotingswijzigingen zijn onderstaand bedragen ingezet. Verloop stelpost onvoorzien 2011 Stelpost Onvoorzien

385.000

begrotingswijzigingen 14: Veiligheidsmaatregelen Brandweer -175.000 begrotingswijzigingen 19: Planschade

-65.652

totaal

144.348


Stand 01-01-11


Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

Algemene reserve

25.253

8.319

33.572

Exploitatiereserve (overhevelingen)

10.175

-4.644

5.531

437

-187

250

Reserve begrotingsbeeld

15.719

-3.659

12.060

Investeringsreserve

25.679

-4.070

21.609

77.263

-4.241

73.022

Bedrijfsreserve

Totaal reserves

Toelichting reserves (bedragen x € 1.000)


Stand 01-01-11

Mutaties in 2011

Eindstand 31-12-11

-214

934

Centrale personeelsvoorziening

1.148

Centrale onderhoudsvoorziening

3.620

47

3.667

Onderhoud stadskantoren (intern)

2.055

459

2.514

6.823

292

7.115


Toelichting voorzieningen Ten aanzien van de voorzieningen Onderhoud Stadskantoren hebben de gedane stortingen en onttrekkingen in 2011 per saldo geleid tot een hogere stand van de voorziening. Het betreft hier de voorziening voor de gebouwen, zoals deze in beheer zijn binnen het Servicebedrijf.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 218


Bedrijfsmiddelen SSC

2.478

650

1.828

1.828


2.478

650

1.828

1.828

Toelichting investeringen Binnen de Concernbegroting 2011 was nog een bedrag van € 4.854.000 opgenomen aan verwachte investeringen. In dit bedrag was echter ten onrechte een aantal investeringen dubbel opgenomen, hetgeen bij de Directiebegroting 2011 is gecorrigeerd. Daardoor is het bedrag aan voorgenomen investeringen teruggebracht tot een bedrag van € 2.478.000. In de praktijk is een bedrag van € 650.000 aan werkelijke uitgaven 2011 verantwoord. Verklaring voor het achterblijven van de uitgaven is met name de temporisering, tijdelijke uitstel of volledige afstel van geplande investeringen.

E) Risico’s

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 2 19


2014 e.v.

2013

2012


Investeringen




0 0

0

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 220


6 INVESTERINGEN EN SUBSIDIES

INVESTERINGEN EN SUBSIDIES 6.1

INVESTERINGEN De besluiten van de raad met betrekking tot toekomstige investeringen zijn verwerkt in een meerjareninvesteringsplan (MIP). In deze planning zijn de beschikbare investeringsvolumes verdeeld. Op een later tijdstip, te weten het jaar van uitvoering, worden de bijbehorende investeringskredieten door de raad beschikbaar gesteld. Voor kredieten lager dan € 1 miljoen vindt de votering plaats bij het vaststellen van de begroting.

6

Op basis van een investeringsplanning vindt jaarlijks in de begroting van de directies een actu alisatie van de jaarschijven plaats. Hiermee ontstaat zicht op de in een begrotingsjaar te reali seren investeringen. Op basis van de door de raad vastgestelde Financiële Verordening Breda ex artikel 212 van de Gemeentewet is het mogelijk dat de raad met het vaststellen van de begroting in principe ook de gehele jaarschijf van de investeringskredieten van het desbetreffende begrotingsjaar auto riseert. Hierbij heeft de raad de mogelijkheid om bij de begroting expliciet aan te geven welke investeringsprojecten in de loop van het jaar ter besluitvorming terug moeten komen. Voor 2011 is op deze wijze bij de begroting een bedrag van € 8,6 miljoen gevoteerd: € 5,0 miljoen voor bedrijfsmiddelen, € 1,3 miljoen voor instandhoudingsinvesteringen en € 2,2 miljoen voor overige investeringen. Daarnaast is in de loop van 2011 door de raad voor diverse projecten € 28,8 miljoen gevoteerd, zodat in totaal in 2011 een bedrag van € 37,4 miljoen aan nieuwe kredieten beschikbaar was. Het betreft de volgende kredieten: In 2011 gevoteerde kredieten (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Bedrag

Bij begroting 2010

Bedrijfsmiddelen

5.043

Diverse instandhoudingsinvesteringen

1.340

Overige investeringen < € 1 miljoen

2.240 8.623

In de loop van het jaar gevoteerd


2.708

Atletiekbaan Dr.Schaepmanslaan (Sprint)

2.100

Bibliotheek Breda selfservice

300

Koppeling BAG/WOZ en systeem burgerzaken

687

Onderwijshuisvesting jaarschijf 2011

4.436

Sportcomplex de Gouwen

1.700

Tijdelijke stroomvoorzieningen kermissen

281

Kunstgrasveld Blauwe Kei

500


4.250

Investeringen buitenruimte

1.800

HOV busbaan

1.050

Riooljaarschijf 2011

7.800

Groot onderhoud gemeentelijk sportcentrum

394

Overige

754

Subtotaal

28.760

Totaal

37.383

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 223


Naast de nieuw gevoteerde kredieten in 2011 was nog een bedrag van € 129,9 miljoen aan lopende kredieten uit voorgaande jaren onderhanden. Een aantal van deze kredietbedragen zijn in 2011 opgehoogd voor een totaalbedrag van € 2,6 miljoen in verband met aanvullende subsidie toekenningen. Totaal beschikbaar investeringsvolume in 2011 In totaal was voor 2011 een investeringsvolume beschikbaar van € 169,9 miljoen, waarvan in onderstaande tabel een specificatie is opgenomen. (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

bedrag

a) lopende kredieten uit 2010

Viandenlaan

8.731

Brede scholen Teteringen (De Stee + de Mandt)

20.198

OV-terminal

31.282

Huis van de Heuvel

12.135

Overige kredieten onderwijs en vastgoed

14.232

Uitbreiding Nac-stadion

2.701

Overige kredieten Sport en welzijn

3.573

Afvalservice

1.183

Parkeerbedrijf

1.189

Riolering

1.860

Oosterhoutseweg 2e fase

4.699

Overige kredieten buitenruimte

3.204

Revitalisering bedrijventerreinen

6.395

SSC

1.675

Verkeer & vervoer

3.341

Milieu

948

Wonen

308


5.851

Overige kredieten Programma- en projectmanagement

719

Publiekszaken

2.822

Overige lopende kredieten

2.869

Totaal lopende kredieten 2010

129.915

B) nieuwe kredieten uit 2011

Nieuw gevoteerde kredieten in 2011 (zie hierboven)

37.383

Aanpassing i.v.m. subsidietoekenningen

2.573

Totaal beschikbaar in 2011

169.871

Investeringen in 2011 Van het in totaal beschikbare investeringsbedrag van € 169,9 is in 2011 € 57,4 miljoen besteed. Deze uitgaven zijn voor € 6,2 miljoen gedekt door subsidies van rijk en provincie, voor € 3,3 miljoen onttrokken uit de investeringsreserve en € 5,1 miljoen gedekt uit overige bijdragen. In hoofdstuk 5 van deze jaarrekening treft u per taakveld een specificatie aan van de investeringen. Hier wordt volstaan met het benoemen van de belangrijkste investerings projecten in 2011.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 224



Omschrijving

bedrag

Onderwijshuisvesting en vastgoed

6.124

Multifunctionele accommodatie De Mandt

5.671

Brede school De Stee

7.443

Brede school Huis van de Heuvel

5.158

Brede school Viandenlaan

707

Sportpark de Gouwen

857

Atletiekbaan Sprint

1.635

Afvalservice

897

Parkeerbedrijf

516

Riolering

9.385

Bedrijfsmiddelen Buitenruimte

520

Groen en civiel beheer

964


450

BSW bedrijfsmiddelen

893


436


2.041

Huis voor beeldcultuur

311

Biomassacentrale

1.127

Fietsvoorziening Zanddreef

1.017

Kruispunt Biesdonk - Nieuwe Kadijk

912

Overige mobiliteit

2.603

Wonen

960

Publiekszaken (basisregistratie en progr. dienstverlening)

725

De Nieuwe Mark

372


940


650

Overige investeringen

4.108

Totaal geïnvesteerd in 2011

57.422

Lopende kredieten per 31-12-2011 Per 31-12-2011 resteert (na vrijval van € 1,2 miljoen) een totaal investeringsvolume van € 111 miljoen. Het merendeel van de investeringen wordt afgerond in 2012 en 2013. Met name de bouw van de OV-terminal kent een langere looptijd. In het volgende overzicht is een specificatie van de overlopende investeringen opgenomen.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 225



Omschrijving

bedrag

OV-terminal (incl. dynamisch reisinfosysteem)

30.330

Afvalservice bedrijfsmiddelen

1.280

Bedrijfsmiddelen NME

223

Investeringen Parkeerbedrijf

769

Huis van de Heuvel

7.653

UB Viandenlaan

7.624

Brede School de Mandt

6.752

Uitbreiding NAC stadion

3.081

De Stee

1.629

UB St. Joseph

1.949

Springplank Boverijen

916

Openluchtschool

700

UB BS petrus en Paulus

812

Wijkimpulsplan Haagse Beemden

500

Jaarplan sport 2010 en 2011

684

Uitbreiding sportcomplex de Gouwen

730

Overige investeringen STAB m.n. onderwijshuisvesting en vastgoed

9.827

Buitenruimte bedrijfsmiddelen

1.323


3.762

Omvorming groen

886

Overige investeringen buitenruimte

1.741

BSW

233


577

Bedrijventerreinen

8.883

Maatschappelijke ontwikkeling

178

Uitvoeringsprogramma verkeer en vervoer 2011

2.882

Luchtkwaliteitplan

379

Cultureel erfgoed

146

Overige investeringen RO

783

Businesscase dienstverlening

1.696

Overige investeringen Publiekszaken

1.363

Sociale zaken

596


7.620

Overige investeringen projectmanagement

486


2.230

Totaal lopend investeringsvolume

111.223

6.2 COST TO COMPLETE In het kader van de projectbeheersing is, voor alle projecten met een groter uitgavenbudget dan € 1 miljoen en die afzonderlijk door Raad zijn gevoteerd, een zogenaamde cost-to-complete raming opgesteld. Deze raming geeft aan wat de totale projectuitgaven zullen zijn. Vervolgens is beoordeeld of er voldoende financiële middelen aanwezig zijn. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen projecten die al in uitvoering zijn en projecten die die status nog niet hebben: •

Voor projecten die in uitvoering zijn, moeten er voldoende financiële middelen beschik

•

Voor projecten die nog niet in uitvoering zijn, maar waarvoor al wel kosten zijn

baar zijn gesteld om het project tegen de afgesproken kwaliteit af te ronden. gemaakt, moeten er voldoende financiële middelen beschikbaar zijn gesteld om het project te kunnen stoppen (afwikkeling van reeds gemaakte kosten). De analyses laten zien dat de projecten -met uitzondering van de grondexploitaties- uitgevoerd, dan wel afgesloten kunnen worden met de beschikbare middelen. Wel zijn de risico’s rondom

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 226


de realisatie van de Stee toegenomen. Er zijn binnen dit krediet onvoldoende middelen om deze op te vangen. Dit risico is opgenomen in de risicoparagraaf. Overeenkomstig de eisen van het BBV heeft het college besloten, in aanvulling op reeds bestaande voorzieningen, voor € 8,5 miljoen aan voorzieningen voor nadelige planresultaten te doteren voor onder andere Teteringen (Bouverijen, Woonakker, Meulenspie), gebiedsont wikkeling Via Breda, Gilzewouwerbeek, Rithmeesterpark en Vlaszak GasthuisPoort. Daarnaast is ten behoeve van de cash-flow wijkontwikkeling Heuvel een aanvullende voorzie ning getroffen van € 0,3 miljoen. Naar verwachting zal dit gecompenseerd worden binnen een van de andere wijkontwikkelingsprojecten.

6.3 SUBSIDIES De gemeente Breda maakt gebruik van inkomende subsidieregelingen vanuit Europa, het Rijk en de provincie. Deze middelen vormen een belangrijke inkomstenbron voor de dekking en uitvoering van beleid en projecten. Ze vertegenwoordigen zo’n € 272 miljoen (31-12-2011) aan inkomsten verdeeld over 156 subsidies. Deze subsidies kunnen als volgt worden onderverdeeld: (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

subsidiebedrag

(Pre-) aanvraagfase Uitvoeringsfase Verantwoordingsfase Totaal

aantallen

€ 19.935

19

€ 155.112

108

€ 96.473

29

€ 271.520

156

Van deze 156 subsidies zijn er 13 afkomstig uit Europa, 38 van het Rijk, 95 van de provincie en de rest (10 stuks) komt van overige instanties. Bovenstaande subsidies, welke zich in de verantwoordingsfase bevinden, zijn richting de subsidieverstrekker reeds verantwoord. Van het hierboven vermelde bedrag is inmiddels een bedrag van € 69 miljoen definitief beschikt. Het merendeel van dit bedrag (€ 66 miljoen) heeft van doen met de ontvangst van de definitieve GSB III /SIV beschikking (in 2010). Bij de jaar rekening van 2011 zal via de Sisa-bijlage het nog resterende deel van de SIV beschikking definitief worden afgerekend (onderdeel zwerfjongeren a € 835.000). Van de subsidietrajecten bevinden zich 19 subsidies in de aanvraagfase of pre-aanvraagfase. Dit betekent dat hiervoor wordt bekeken of we een subsidieaanvraag kunnen gaan indienen of is de aanvraag inmiddels ingediend.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 227


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 228


7 BIJLAGEN

BIJLAGE 7.1 OVERZICHT BESCHIKBARE KREDIETEN (bedragen x € 1 miljoen)

Omschrijving

Nog te

Bruto

Werkelijke

Werkelijke

Vrijval en

Nog

Wat is meer/

Verwachte

Verwachte

Verwachte

Verwachte

Investering

uitgaven en

uitgaven 2011

verschuivin-

beschikbaar

minder nodig

uitgaven in

uitgaven in

uitgaven in

uitgaven in

realiseren

exclusief btw

vrijval tot

gen 2011

bedrag

voor cost to

2012

2013

2014

2015 en

inkomsten na

na 2011

complete

verder

2011

en met jaar

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

2010

Stadsbedrijven Afvalservice Sport en welzijnsaccommodaties

6.183

3.957

897

49

1.280

0

1.280

0

0

0

-12

12.686

5.246

3.537

141

3.762

0

4.270

0

0

-508

356

Natuur- en milieueducatie Onderwijs en vastgoed

p 231

Parkeerbedrijf


234

2

9

0

223

0

225

0

0

-2

-2

161.057

64.905

26.576

151

69.425

-923

32.118

27.241

2.840

6.303

67.589

4.556

3.317

466

4

769

0

719

0

0

50

81

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

184.716

77.427

31.485

345

75.459

-923

38.612

27.241

2.840

5.843

68.012

Diversen   Totaal stadsbedrijven Buitenruimte Algemeen

28.434

21.284

1.457

576

5.117

5

5.032

90

0

0

3.726

Technisch en maatschappelijk beheer

50.230

36.948

10.683

4

2.595

6.810*

8.994

0

0

411

435

85

85

0

0

0

0

0

0

0

0

0

78.749

58.317

12.140

580

7.712

6.815

14.026

90

0

411

4.161

BSW

1.126

0

893

0

233

0

233

0

0

0

0


2.265

1.240

448

0

577

0

577

0

0

0

0

11.775

866

2.026

0

8.883

0

6.493

1.125

1.250

15

8.883

489

0

311

0

178

0

178

0

0

0

0

Uitvoering   Totaal buitenruimte

Bedrijventerreinen Maatschappelijke ontwikkeling

* Wordt gedekt uit de jaarschijven van het gemeentelijk rioleringsplan

Omschrijving

Nog te

Bruto

Werkelijke

Werkelijke

Vrijval en

Nog

Wat is meer/

Verwachte

Verwachte

Verwachte

Verwachte

Investering

uitgaven en

uitgaven 2011

verschuivin-

beschikbaar

minder nodig

uitgaven in

uitgaven in

uitgaven in

uitgaven in

realiseren

exclusief btw

vrijval tot

gen 2011

bedrag

voor cost to

2012

2013

2014

2015 en

inkomsten na

na 2011

complete

verder

2011

-333

3.640

0

3.501

en met jaar

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

2010

Ruimtelijke ontwikkeling Mobiliteit, groen en water

p 232 / G e m e e n t e B r e da

24.181

16.198

4.676

5.897

5.737

112

0

48

0

3

3

0

0

0

0

Wonen en Milieu

6.633

4.067

2.401

-191

356

Cultureel erfgoed

1.952

1.745

86

-25

146

38.666

27.750

7.275

-549

Publiekszaken

6.957

3.168

730

Sociale zaken

1.489

372

Programma en

13.542

Strategie en programmering Verkeer en Vervoer

0

0

139

1.768

48

0

0

0

90

0

0

0

0

0

3.100

12

0

704

-342

0

146

0

0

0

152

4.190

3.460

6.795

12

0

843

1.668

0

3.059

30

2.188

0

0

901

0

152

369

596

0

298

0

0

298

0

4.124

1.312

0

8.106

0

8.029

77

0

0

7.855

6.031

2.670

650

481

2.230

0

2.230

0

0

0

0

345.805

175.934

57.422

1.226

111.223

9.382

79.659

28.545

4.090

8.311

90.579

3.460**

  Totaal ruimtelijke ontwikkeling

Projectmanagement Bedrijfsvoering SSC Totaal

** Betreft het in februari 2012 reeds gevoteerde krediet voor de Biomassacentrale

BIJLAGE 7.2 OVERZICHT VAN VERBONDEN PARTIJEN 1. Rechtspersonen NV Bredase Investeringsmaatschappij (BRIM)

Verantwoordelijk wethouder: C. Meeuwis

Vestigingsplaats

Breda

Welk openbaar belang wordt behartigd?

De NV BrIM is opgericht ter bevordering van industrievestiging in Breda. De belangrijkste taken zijn het verkopen van bedrijventerreinen, de begeleiding van bedrijven bij vestiging en uitbreiding en verstrekken van informatie over vestigingsmogelijkheden.

Vermogenspositie

Eigen Vermogen 31-12-11:

€ 2.266.711

2010:

€ 2.241.937

Vreemd vermogen 31-12-11:

€ 106.735

2010:

€

Resultaat

Resultaat over 2010

€ 24.774

2010:

€ -226.896

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft 99% van de aandelen van de BrIM, KVK 1%.

Bijdrage

Ontvangen bijdrage over 2011:

Ontwikkelingen 2011

Aantal verkooptransacties blijft vanwege economische crisis laag. Desondanks oriënteren (inter)nationale bedrijven zich nog steeds op Breda en is er vraag naar vestigingslocaties. NV BrIM is hierbij betrokken als het gaat om het begeleiden van bedrijven naar een vestigingsplaats waarbij steeds vaker bedrijven uitwijken naar een bestaand bedrijfs- of kantoorpand. Hierdoor vindt er wel toevoeging van werkgelegenheid plaats, echter leidt deze ontwikkeling niet tot uitgifte van locaties en terreinen. In 2011 is besloten om in 2012 de rol en positie van NV BrIM ter discussie te stellen alsmede een nieuw structureel financieel gezond verdienmodel te bepalen.

171.537

€ 218.302 (2010 € 218.302)

NV Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN)

Verantwoordelijk wethouder: C. Meeuwis

Vestigingsplaats

Breda


REWIN heeft als doelstelling het bevorderen van de werkgelegenheid en het versterken van de economische structuur van de regio West-Brabant. De 18 West-Brabantse gemeenten, SES en de Kamer van Koophandel Midden- en West-Brabant zijn aandeelhouders van NV REWIN West-Brabant.

Vermogenspositie


€ 499.989

2009:

€ 565.634


€ 937.964

2009:

€ 724.594

Resultaat

Resultaat over 2010 bedraagt:

€ 65.646 -/-

2009:

€

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft 10,3% van de aandelen.

Bijdrage

Niet van toepassing

Ontwikkelingen 2011

Naast de nodige acquisitie-inspanningen voor de regio, kiest West-Brabant voor duurzame innovatie om de toekomstige welvaart veilig te stellen. Daarom richt de regio zich op sterke sectoren die de economische ontwikkeling een sterke impuls geven: de logistieke sector, de onderhoudsindustrie (Maintenance) en een nieuwe, kansrijke tak, de Biobased Economy.

Chassé Theater Beheer NV

13.259

Verantwoordelijk wethouder: w. willems

Vestigingsplaats

Breda


Algemeen uitgangspunt voor de Gemeente Breda is dat het Chassé Theater een breed, gevarieerd cultureel aanbod van theater-, muziek-, dans- en filmproducties dient te bieden en dat het theatercomplex zelf actief gepresenteerd wordt. Daartoe wordt door het theater jaarlijks een artistiek plan opgesteld en ter toetsing aan burgemeester en wethouders aangeboden.

Vermogenspositie


€ 4.876.000

2009: € 5.738.000


€ 15.989.000

2009: € 14.721.000

Resultaat


€ 862.000 -/-

2009: €

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft een 100% belang.

Bijdrage

Niet van toepassing

Ontwikkelingen 2011

Het Chassé theater heeft wederom een financieel zwaar jaar gehad. Teruglopende bezoekersaantallen en krapper wordende marges zijn daar debet aan. Daarnaast heeft het moeten toepassen van het hoge btw-tarief met ingang van 1 juli 2011 met een hieraan gekoppelde prijsverhoging van 12,3% van entreekaarten tot een verdere vraaguitval van de kaartverkoop laten zien.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 233


4.000

Enexis Holding NV ( + 6 overige NV’s/BV’s)

Verantwoordelijk wethouder: s. boelema

Vestigingsplaats

‘s-Hertogenbosch


Het instand houden, beheren, exploiteren en uitbreiden van distributie en transportnetten. Het distribueren en het transporteren van energie. Het uitvoeren van alle taken die ingevolge de elektriciteitwet 1998 en gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld.

Vermogenspositie


€ 2.964 miljoen

2009:

€ 2.849 miljoen


€ 2.267 miljoen

2009:

€ 2.156 miljoen

Resultaat


€ 193,7 miljoen

2009:

€ 263,1 miljoen

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft 0,016 % van de aandelen. (23.510 aandelen)

Bijdrage

Dividend 2010 essent: : € 12.660 (2009 € 69.659)

Ontwikkelingen 2011

Essent heeft zich in 2009 gesplitst in een productie-leveringsbedrijf en in een netwerkbedrijf. Het productie-leveringsbedrijf is verkocht aan RWE. Het leveringsbedrijf ENEXIS BV blijft in handen van de voormalige aandeelhouders van Essent. Tbv het splitsingsproces zijn nog een 6-tal BV’s opgericht die een rol hebben in het totale verkoopproces, Special Purpose Vehicle (SPV’s). Deze zijn niet afzonderlijk in de paragraaf verbonden partijen opgenomen, ze worden in de komende jaren geliquideerd nadat de overeengekomen rechten en plichten zijn ingevuld. De afwikkeling van deze vennootschappen kan leiden tot eenmalige opbrengsten voor de gemeente. Deze SPV ’s zijn: Vordering op ENEXIS BV, Verkoop vennootschap BV, Essent Milieu Holding NV (later Attero genoemd), Publiek belang Elektriciteitsproductie BV, CBL Vennootschap BV, Claim staat vennootschap BV. In 2010 is daar de Stichting Essent Sustainability Development bijgekomen. Deze stichting ziet toe op nakoming van de afspraken met RWE inzake de investeringen in duurzame energie.

Brabant Water NV


Vestigingsplaats

‘s-Hertogenbosch


Brabant Water is belast met de winning, productie en distributie van drink- en industriewater in de provincie Noord-Brabant.

Vermogenspositie


€ 359,2 miljoen

2009:

€ 322,2 miljoen


€ 310,8 miljoen

2009:

€ 314,6 miljoen

Resultaat


€ 36,9 miljoen

2009:

€

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft 8,6 % van de aandelen. (238.511 aandelen)

Bijdrage

Geen dividend uitkering

Ontwikkelingen 2011

De minister van VROM heeft besloten dat op 1 juni 2007 het voorzieningsgebied van de Tilburgse Waterleiding Maatschappij N.V. (TWM) overgaat naar Brabant Water. Over de overdrachtswaarde, te betalen aan de gemeenten Tilburg en Goirle, zijn partijen het niet eens. De rechter zal hierover naar verwachting een uitspraak moeten doen. De verwachting is dat dit in 2012 gaat gebeuren.

Intergas Holding BV

8,7 miljoen


Vestigingsplaats

Oosterhout


Het primaire doel van Intergas is een goed functionerend gasnetwerk dat de veiligheid, doelmatigheid en betrouwbaarheid van gastransport waarborgt en het milieu ontziet. De aandelen van Intergas Holding BV zijn in handen van 20 Brabantse gemeenten waaronder Breda.

Vermogenspositie


€ 64,6 miljoen

2009:

€ 24,1 miljoen


€ 99,80 miljoen

2009:

€ 143,8 miljoen

Resultaat


€ 23.000

2009:

€

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft een belang van 6,4%. (1.307 aandelen)

Bijdrage

Geen dividend over 2010

Ontwikkelingen 2011

In 2011 is Intergas Energie B.V. overgenomen door Enexis Holding NV voor bruto € 200 miljoen. Deze verkoop levert voor de aandeelhouders een bedrag op van € 103 miljoen. In 2011 is hiervan de eerste tranche van € 80 miljoen uitgekeerd aan de aandeelhouders. Het restant is opgenomen in een escrow-account en zal waarschijnlijk grotendeels (€ 15 miljoen) in 2012 vrij vallen. Het restant blijft de komende jaren gereserveerd voor de toekomstige afwikkeling van de verkoop en de liquidatie van de vennootschap.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 234


2,2 miljoen

NV Stadsherstel Breda


Vestigingsplaats

Breda


Breda is een stad met een rijke historie. Zoals in vele andere steden leeft ook hier de wens om een extra impuls te geven aan het in stand houden en revitaliseren van beeldbepalende objecten. Om die reden is in 1995 door een tiental bedrijven en instellingen, waaronder de Gemeente Breda, de NV Stadsherstel Breda opgericht.

Vermogenspositie


€ 1.969.660

2009:

€

1.933.942


4.289.785

2009:

€

2.539.632

Resultaat


€ 35.718

2009:

€

25.378

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft 18,2% van de aandelen.

Bijdrage

Nvt

Ontwikkelingen 2011

NV stadsherstel Breda heeft een achtergestelde lening opgenomen bij de Gemeente Breda van € 647.000. Andere aandeelhouders van NV Stadsherstel Breda staan garant voor een deel van de lening.

€

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)


Vestigingsplaats

Den Haag


De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De aandelen van de BNG zijn voor de helft in handen van de Staat, de andere helft is geplaatst bij gemeenten, provincies en een hoogheemraadschap.

Vermogenspositie


€ 2.259 miljoen

2009: €

2.253 miljoen


€ 116.274 miljoen

2009: € 102.243 miljoen

Resultaat


€

2009: €

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft 0,46% van de aandelen. (257.439 aandelen)

Bijdrage

Dividend over 2010 bedraagt € 592.109

Ontwikkelingen 2011

De BNG gaat een groter deel van haar winst inhouden waardoor gemeenten en Rijk, die de aandeelhouders zijn van de BNG, minder dividend uitgekeerd krijgen. Reden is de nieuwe kapitaalseisen waaraan de bank moet voldoen. De BNG moet haar vermogen met € 1,2 miljard versterken per eind 2017.

Neovita BV

257 miljoen

278 miljoen

Verantwoordelijk wethouder: c. meeuwis

Vestigingsplaats

Breda


Deze vennootschap is in het leven geroepen met als doel de coördinatie van het creëren van werkgelegenheid voor SW-bedrijven en het deelnemen aan, samenwerken met en het oprichten van andere ondernemingen.

Vermogenspositie


€ 462.481

347.022


558.476

2009: €

559.097

Resultaat


€ 215.459

2009: €

74.102

Belang gemeente

De Gemeente Breda heeft een 100% belang.

Bijdrage

Niet van toepassing

Ontwikkelingen 2011

In 2011 was sprake van administratieve uitvoerende diensten, waarbij reïntegratie cliënten als tijdelijke medewerkers worden verloond in het kader van met name de contracten Werk NU en Wij Werken die zijn afgesloten tussen de directie Sociale Zaken en BSW bedrijven. Neovita BV realiseert naar verwachting in 2011 met een zeer beperkt risicoprofiel een positief exploitatiesaldo en een gezonde balansverhouding.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 235

€

2009: €


2. Gemeenschappelijke regelingen (GR)

GR regio west-brabant

Verantwoordelijk: P. vd velden

Vestigingsplaats

Etten-Leur


Structuur brengen in de reeds bestaande samenwerking tussen de West-Brabantse gemeenten op allerlei terreinen en in allerlei vormen.

Vermogenspositie


n.v.t.


n.v.t.

Resultaat


n.v.t.

Bijdrage

Bijdrage over 2010 bedraagt:

n.v.t.

Ontwikkelingen 2011

De gemeenschappelijke regeling is eerst per 1 januari 2011 in het leven geroepen en bestaat uit een 7-tal bestuurscommissies.

GR beheer en ontwikkeling kleinschalig collectief vervoer west-brabant (KCV)

Verantwoordelijk wethouder: c. meeuwis

Vestigingsplaats

Breda


Het betreft een samenwerkingsverband tussen 16 West-Brabantse gemeenten, en de provincie NoordBrabant, dat vooral zorg draagt voor de ontwikkeling en het contractbeheer van het deeltaxivervoer.

Vermogenspositie


€ 251.749

2009: €


€

2009: € 3.335.987

Resultaat


-/- €

42.733

2009: € 30.435

Bijdrage


€ 3.204.420

2009: € 3.008.588

Ontwikkelingen 2011

Per 2011 is het samenwerkingsverband KCV West-Brabant op gegaan in de nieuwe gemeenschappelijke regeling regio West-Brabant De in 2010 ingezette kwaliteitsverbetering van het vervoer heeft zich in 2011 bestendigd. Door aangescherpt beleid van de provincie, ondersteund door haar wettelijke bevoegdheden, heeft in overleg met de gemeenten een herschikking van middelen plaatsgevonden. Voor Breda betekent dat de provinciale bijdrage van 2011 tot 2015 in fases zal dalen met totaal 32%.

GR Openbare gezondheidszorg West-Brabant (GGD)

3.921.308

268.637


Vestigingsplaats

Breda


Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en de gewenste samenwerking op het terrein van de openbare gezondheidszorg en de preventieve gezondheidszorg. Hechte samenwerking in regionaal verband met betrekking tot de openbare gezondheidszorg is gewenst en noodzakelijk.

Vermogenspositie


€ 2.999.000

2009: € 3.213.000


€ 14.988.000

2009: € 17.269.000

Resultaat


-/- € 213.000

2009: € 3.996.000

Bijdrage

Bijdrage over 2010 bedraagt: (incl. Begrotingswijziging)

€ 3.333.864

2010: € 3.119.100 (exclusief teruggave)

Ontwikkelingen 2011

Het basistakenpakket van de GGD is voor de jaren 2009 t/m 2012 vastgesteld. Tevens is vastgesteld dat voor een aantal taken meer inzet nodig is. Afgesproken was deze extra inzet in vier jaar (gefaseerd) op te bouwen. De noodzaak tot bezuinigingen hebben binnen het algemeen bestuur van de GGD geleid tot een hernieuwde discussie over het basistakenpakket. Deze discussie is in 2011 gevoerd en leidt in 2012 (t/m 2014: 3x3%) tot bezuinigingen bij de GGD. Ook de extra inzet voor het basistakenpakket zal in 2012 niet verder worden opgebouwd. Alleen voor de technische hygiënezorg (in kindercentra en bij gastouders) zijn extra middelen beschikbaar gekomen. Gemeenten ontvangen hiervoor extra middelen van het rijk en zijn gehouden aan wettelijke taken die kwaliteitseisen stelt waaraan voldaan moet worden. In 2012 komt over deze taakomvang en daaraan gestelde kwaliteitseisen meer duidelijkheid.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 236


GR Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord


Vestigingsplaats

Tilburg


Het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg

Vermogenspositie


Resultaat Bijdrage

Ontwikkelingen 2011

€ 11.620.070

2009: €

10.462.181


€ 16.211.315

2009: €

14.681.315


€ 1.157.889

2009: €

6.664.611


-/- € 36.331

2010: € 313.540 (inclusief teruggave)

De ambulancevoorziening (RAV) wordt grotendeels gefinancierd door de zorgverzekeraar, die voor het ambulancevervoer per rit een kostenvergoeding betaalt (tariefstelling). De problematiek van de Regeling Bezwarende Beroepen (voorheen functioneel leeftijd ontslag), die al speelt sinds de start van de RAV in januari 2006 en de afgelopen jaren heeft geleid tot extra kosten voor gemeenten is opgelost in het voordeel van de ambulancevoorzieningen. Dit heeft geleid tot een volledige teruggaaf van de bijdrage van de gemeenten over het jaar 2010. Tevens zal in 2012 wellicht nog restitutie plaatsvinden van de gemeentelijke bijdrage voor het jaar 2011.

GR Milieu en Afval regio Breda (MARB)


Vestigingsplaats

Breda


De MARB, een samenwerkingsverband van 12 gemeenten, richt zich op de afstemming op onderdelen van het gemeentelijk milieu- en afvalbeleid, de behartiging van de gezamenlijke belangen en uitwisseling van informatie tussen samenwerkende gemeenten.

Vermogenspositie


€

1.631.030

2009: €

1.596.113


€

1.001.737

2009: €

644.211

Resultaat


€

214.967

2009: €

83.216

Bijdrage

De door de Gemeente Breda betaalde bijdrage over 2010 bedraagt:

€

147.993

2009: €

158.146

Ontwikkelingen 2011

Met ingang van 2011 is de gr. MARB afgeslankt tot de gr. Nazorg gesloten stortplaatsen Bavel/Dorst en Zevenbergen. Alle andere taken zijn ondergebracht in de nieuwe gr .Regio West-Brabant waarin wordt samengewerkt op schaal van de 19 West Brabantse gemeenten ( inclusief Tholen).

GR Overlegplatform Regio Breda (regiobureau)

Verantwoordelijk: p. vd velden

Vestigingsplaats

Breda


De doelstelling luidt: het organiseren en ondersteunen van het platform voor intergemeentelijk bestuurlijk overleg. Binnen dit platform functioneert voor elk beleidsveld een portefeuillehouderoverleg. De twaalf gemeenten die samen de regio Breda vormen, nemen deel aan de gehele regeling.

Vermogenspositie


€ -/- 53.850

2009: -/- €


€ 593.122

2009: €

31.507 337.504

Resultaat

Resultaat over 2010 bedraagt: -/- € 53.850

2009: €

31.507

Bijdrage


2009: €

250.137

Ontwikkelingen 2011

Het regiobureau Breda is actief op het terrein van volkshuisvesting, verkeer en vervoer en ruimte en is volledig opgegaan in de gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant onder de Bestuurscommissie RO & VHV.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 237

€ 263.209


GR Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant


Vestigingsplaats

Tilburg


De GR veiligheidsregio heeft tot doel de samenwerking bij de voorbereiding en de uitvoering van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde hulpverlening in het werkgebied (rampenbestrijding). In de GR veiligheidsregio nemen 26 gemeenten deel, waaronder Breda.

Vermogenspositie


€ 6.826.324

2009: €

2.996.924 16.065.119


€ 41.443.838

2009: €

Resultaat


€ 4.766.498

2009: €

1.267.775

Bijdrage


€ 10.680.405

2009: €

1.501.036

Ontwikkelingen 2011

In het eerste kwartaal van 2011 zijn het Regionaal Risicoprofiel Veiligheidsregio MWB , het Dekkings- en spreidingsplan en Beleidsplan vastgesteld. Naast de wettelijke verplichting van deze documenten is ook beoogd een kwaliteitsslag en efficiencyverbetering door te voeren. De effecten van de brand in Moerdijk begin 2011 lopen gedurende het jaar door. Inmiddels is de financiële afwikkeling met Ministerie van Veiligheid en Justitie in een afrondende fase.

GR Belasting samenwerking Breda-Oosterhout

vakinhoudelijk wethouder: s. boelema

Vestigingsplaats

Breda


De Gemeente Breda verricht voor de gemeente Oosterhout de beleidsvoorbereiding op basis van de door de gemeente Oosterhout geformuleerde uitgangspunten, de uitvoering van de wet WOZ, de heffing en inning van de gemeentelijke belastingen.

Vermogenspositie

Er vindt een jaarlijkse afrekening plaats.

Resultaat

In 2011 zijn de afgesproken prestaties gerealiseerd binnen het budget. Verdeling van het geringe verschil vindt plaats op basis van het aantal vastgoedobjecten.

Bijdrage

Zie hiervoor.

Ontwikkelingen 2011

De gemeenschappelijke regeling is gewijzigd in verband met de oprichting van de Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB). Per 01-01-2012 gaan heffen en innen van Breda en Oosterhout naar deze samenwerking. De opzegtermijn voor WOZ is aangepast naar één jaar, voor het geval dat in de toekomst ook de WOZ van Oosterhout zou overgaan naar de BWB.

GR Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant (SES)

vakinhoudelijk wethouder: c. meeuwis

Vestigingsplaats

Roosendaal


De gemeenten in West-Brabant werken intensief samen aan de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio. In SES West-Brabant komen deze activiteiten samen. Op een breed terrein wordt beleid ontwikkeld in nauwe samenspraak met bedrijfsleven, provincie en Rijk.

Vermogenspositie


€

8.463

2009: €

36.670


€ 1.497.317

2009: €

66.390

Resultaat

Resultaat over 2010 bedraagt: -/- € 103.000

2009: - €

80.826

Bijdrage

Betaalde bijdrage over 2010: (incl. bijdrage Rewin)

2009: €

485.082

Ontwikkelingen 2011

Per 2011 is de GR Sociaal economische Samenwerking West-Brabant op gegaan in de nieuwe gemeenschappelijke regio West-Brabant.

€ 505.642

GR Belgisch Nederlands Grensoverleg (BeNeGo)


Vestigingsplaats

Kalmthout


24 gemeenten in de grensstreek Antwerpen-Bergen op Zoom-Turnhout-Tilburg vormen samen het Belgisch-Nederlands Grensoverleg (BENEGO). Benego werd opgericht in 1967 om een aantal informele contacten in een meer formele vorm te gieten. Op 12 november 1993 werd het samenwerkingsverband officieel een grensoverschrijdend openbaar lichaam. Er wordt onder meer samengewerkt op het gebied van bejaardenzorg, cultuur, toerisme, sport en onderwijs.

Vermogenspositie


€

80.208

2009: €

36.670


€ 30.039

2009: €

66.390

Resultaat


€ 32.705

2009: - €

80.826

Bijdrage

Betaalde bijdrage over 2010:

€ 3.390

2009: €

3.390

Ontwikkelingen 2011

In 2011 is, qua het verbeteren van de communicatie, verdergegaan op de ingeslagen weg en hebben een drietal thema-avonden plaatsgevonden. Ook is er een voorzichtig begin gemaakt met het zoeken naar gezamenlijke energieprojecten m.n. windmolenprojecten.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 238


7.3 BIJLAGE Overzicht reserves, voorzieningen en jaaroverstijgende subsidies Overzicht reserves voor resultaatbestemming 2011 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Boekwaarde per Toevoeging 1-1-2011

Onttrekking

Mutaties t.o.v. andere reserves


Algemene reserve

25.253

9.114

261

-534

Exploitatiereserve (overhevelingen)

10.175

1.608

6.162

-90

5.531

Begrotingsbeeld

15.719

786

4.445

0

12.060

Bedrijfsreserve Investeringsreserve Onderwijshuisvesting Afvalservice Parkeerbedrijf reserve Riolering

33.572

437

0

187

0

250

25.679

0

4.694

624

21.609

3.045

0

1.576

0

1.469

0

0

0

0

0

-255

0

159

0

-414

0

0

0

0

0

Algemene reserve B.S.W.

1.588

0

286

0

1.302

Reserves BSW

8.142

0

0

0

8.142 -453

Algemene reserve Grondbedrijf

-115

0

338

0


958

0

763

0

195

Armoedebestrijding

476

0

0

0

476

Risicoreserve Bijstand/WMO

2.075

500

317

0

2.258

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

3.181

0

0

0

3.181

14.361

0

3.439

0

10.922

5

0

0

0

5

110.724

12.008

22.627

0

100.105

Wijkontwikkeling Reserve Rekenkamer Subtotaal Nog te verdelen resultaat 2011

3.096

Totaal generaal

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

103.201

p 0 2 39 /Gem eent e

B r e da

Overzicht voorzieningen (bedragen x € 1.000)

Omschrijving


Toevoeging

Onttrekking


vrijval

Centrale personeelsvoorziening

1.148

0

214

0

934

Voorziening wet AppA

1.447

202

39

0

1.610

Centrale onderhoudsvoorziening

2.700

2.700

Onderhoud Brandweerkazernes

920

146

99

0

967

Onderhoud wijkbibliotheken

228

28

82

0

174

Onderhoud Breda’s Museum

519

157

86

0

590

Onderhoud Nieuwe Veste

645

134

148

0

631

Huisvesting Slingerweg

262

157

84

0

335

1.379

665

546

0

1.498

161

17

7

0

171

Groot onderhoud parkeergarages Onderhoud fietsenstallingen Onderhoudsvoorziening MEC

134

54

50

0

138

Onderhoud welzijnsgebouwen

1.177

733

488

0

1.422

Onderhoud gebouwen Onderwijs

3.863

1.712

1.854

0

3.721

Onderhoud gebouwen Sport

1.989

1.158

1.080

0

2.067

Tennisparken

38

12

16

0

34

Wielerbaan

41

6

0

0

47

VGB Kindercentrum

304

395

73

0

626

VGB Cultuurgebouw

-174

97

188

0

-265 -145

VGB Brede scholen

0

0

145

0

VGB Overige gebouwen

122

158

173

0

107

Onderhoudsvoorziening Wolfslaar

174

56

0

0

230

Onderhoudsvoorziening Buitenruimte Onderhoud stadskantoren Pand Vlaszak Cameratoezicht MO Cultuur

406

145

166

0

385

3.133

1.308

833

0

3.608

311

0

0

0

311

-1

0

0

0

-1

38

105

69

0

74

Groenfonds Buitengebied

101

0

38

0

63

Parkeerfonds

360

140

70

0

430

21.425

7.585

6.548

0

22.462

Totaal generaal

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0 2 4 0 /Gem eent e

B r e da

Overzicht jaaroverstijgende subsidies (bedragen x € 1.000)

Jaaroverschrijdende subsidies: Omschrijving


Vooruitontvangen BDU: sociaal

Toevoeging


Onttrekking

2.625

0

1.278

11

0

11

0

Subs. Goedkope koopwoningen

234

168

179

223

Subs. WBB Buitengebied

156

0

0

156

Subs. IPSV Noord-Oost

107

83

178

12

34

0

34

0

764

0

26

738

Subsidie Provinciale bijdrage sociale veiligheid

Subs. ISV Heuvel Subs. winkelplein gemeente Subs. Corp. Energie studie

1.347

7

0

0

7

1.228

394

607

1.015

Subs. lokaal openbaar vervoer

186

90

116

160

Subs. Wet Inburgering

703

0

89

614

6

0

0

6

5.794

1.701

5.740

1.755

Subs. verbetering LKP

Subs. inkomensvoorzieningen Subs. Wwb-Werkdeel Subs. extra middelen schuldhulp (Klijnsma)

271

0

271

0

Subs. Generaal Pardon

437

0

91

346

Subs. Jeugdwerkloosheid (regio)

745

1.240

1.094

891

Subs. Jeugdwerkloosheid (werkplein B)

89

0

89

0

Subs. West-Brabant

95

63

118

40

Subs. zorg maatschappelijke begeleiding

341

91

0

432

Subs. sociaal cultureel Werk

25

0

25

0

Subs. volksgezondheid

16

4

16

4

Subs. onderwijskansenbeleid Subs. jeugd Subs. jeugdgezondheidszorg

399

342

266

475

2.732

621

860

2.493 214

214

0

0

Subs. cultuureducatie

25

0

25

0

Subs. beeldende kunst

9

0

9

0

Subs. Perspectiefrijk en dynamisch Brabant B5

857

891

1.253

495

Subs. Nazorg Ex gedetineerden

125

0

0

125

18.235

5.688

12.375

11.548

Totaal jaaroverschrijdende subsidies

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0241


7.4 TOELICHTING SISA 2011 In de regelingen D4 en E27B zijn kosten opgenomen c.q. correcties doorgevoerd uit de jaren voor 2011. Het gaat om regelingen waarbij pas aan het einde van de doorlooptijd wordt over gegaan tot definitieve vaststelling.

Regeling

Toelichting

D4 Regeling Brede scholen 2009 In de kolom uitgaven 2011 zijn alle kosten over 2011 opgenomen. Dit betreft zowel de subsidiabele kosten als de kosten van de gemeente Breda (co-financiering). .. OND-ODB-2009/51047

Het bedrag in de SiSa = € 0. Dit zijn kosten voor 2010 € 487.000 en baten in 2011 € 487.000. (kosten 2010 niet eerder opgenomen in SiSa)

.. OND-ODB-2009/50291

In totaal kosten 2011 € 5.000 en baten van voor 2011 van € 201.000. In totaal negatief bedrag van € 196.000.

E27B BDU verkeer en vervoer

Provinciale beschikkingen B-N-31-10 Educatieve maatregelen 2010 (eindverantwoording in 2011 ja)

Opgenomen als baten een correctie over 2010 van € 40.000. (niet eerder opgenomen in SiSa)

B-F-32-09 Oosterhoutseweg fietsvoorziening (eindverantwoording in 2011 ja)

In het bedrag 2011 is per saldo € 34.000 meegenomen als baten correctie uit voorgaande jaren. Deze € 34.000 bestaat uit € 270.000 kosten en € 304.000 als correctie niet subsidiabele lasten. (niet eerder opgenomen in SiSa)

B-W-17-11 aanpassing Leursebaan (eindverantwoording in 2011 ja)

Opgenomen zijn de kosten 2010 € 130.000. Toestemming Provincie om de werkzaamheden eerder te starten (brief 26 januari 2010). (niet eerder opgenomen in SiSa)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da

7.4 OVERZICHT SISA

Ontvanger

Juridische grondslag

A1

Specifieke uitkering

Nummer

Departement

V&J Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Verzameluitkering Veiligheid & Justitie

i n d i c at o r e n

Regeling verzameluitkering

Besteding 2011 (incl. besteding 2009 en 2010 voor zover nog niet eerder verantwoord (zie nieuwsbrief IBI nr. 30)

Gemeenten

Aard controle R € 138.246

BZK

C1


Verzameluitkering BZK (incl. oud WWI) Regeling verzameluitkering


Gemeenten

Aard controle n.t.v. € 4.940.980

BZK

C3

B r e da

Brede doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (GSB/SIV) Besluit brede doeluitkering sociaal, integratie en veiligheid (SIV) en Uitvoeringsregeling brede doeluitkering sociaal, integratie en veiligheid Gemeenten G31

Resultaat ultimo 2011 van in Afspraak 2010 en 2011 alsnog te realiseren doelstellingen en prestatieafspraken in aantallen die met het Rijk zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP), die zijn vastgelegd in het GSB-convenant per stad (prestatielijst) en in de GSB IIIperiode (deels) niet zijn gehaald.

Realisatie

Toelichting afwijking

Aard controle D1

Aard controle n.v.t.

Hieronder per regel één doelstelling / prestatieafspraak / (sub)indicator invullen en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t.

Aard controle D1

Ontvanger



Nummer

Departement

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

1 10a-e) gemiddelde verblijfsduur 18 in de maatschappelijke opvang, internaatsvoorzieningen: aantal plaatsen zwerfpension voor zwerfjongeren met een verblijfsduur van 6-12 maanden.


16

p 0 2 4 4 /Gem eent e B r e da

In tegenstelling tot de afspraak gemaakt zijn in 2005 zijn er helaas geen 18 maar 16 plaatsen gerealiseerd in de jaren 2005-2011. Wij hebben 18 plaatsen destijds opgegeven omdat bij de start van het zwerfjongerenpension in 2004 ook plaats leek te zijn voor 18 jongeren. Naderhand bleek echter dat dit niet verantwoord was i.k.v. veiligheid en beheer. Wij hebben het beleid t.a.v. van zwerfjongeren echter wel verder ontwikkeld. In samenspraak met de betrokken instellingen in de stad hebben we besloten de opvang voor zwerfjongeren anders vorm te geven. In de eerste plaats behoren de zwerfjongeren tot de doelgroep van het Stedelijk Kompas en krijgen zij ook de individuele aanpak geregisseerd vanuit de gemeente. Deze zogeheten trajectplanaanpak wordt momenteel geïmplementeerd. Daarnaast hebben wij er voor gekozen om een crisisopvang te realiseren voor jongeren. Dit betekent dat dakloze jongeren voor maximaal 3 maanden in de crisisopvang worden opgenomen. In die periode wordt in kaart gebracht wat de problematiek is en vervolgens doorgeplaatst naar passende woonruimten. In de gemeente hebben we verschillende mogelijkheden voor de jongeren. Zo hebben we naast andere woonvoorzieningen, inmiddels een Kamers met Kansenvoorziening en gaan we deze uitbreiden met een tweede Kamers met Kansenvoorziening voor jongeren met een zwaardere problematiek

Ontvanger



Nummer

Departement

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Onderdeel inburgering BDU SIV: Regeling inburgering G31.



Totaal aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een reguliere inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Totaal aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Totaal aantal inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr. 2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden)

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).




Realisatie

Realisatie

Realisatie

Realisatie

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

274

751

95

Besteding 2011 (inclusief inbur- Uitgaven van vóór 2010, gering) ten laste van de Rijkswaarvan besteding in 2011 middelen plaatsvindt Aard controle R

Aard controle R Zie Nota baten-lastenstelsel

€ 650.045

€0

Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee

Momenteel wordt de crisisopvang voor jongeren (14 plaatsen) gebouwd. De gemeente heeft hierin € 400.000 geïnvesteerd. In juli 2012 wordt deze crisisopvang geopend.

1

Toelichting bij de hiervoorgaande 3 bestedingen-indicatoren; vermelden op welke indicator(en) de toelichting Zie Nota baten-lastenstelsel. In- betrekking heeft. dien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. Nee

Totaal aantal geestelijk bedienaren voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen

1

Toelichting bij de hiervoorgaande 5 inburgerings-indicatoren; vermelden op welke indicator(en) de toelichting betrekking heeft.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Regionale melden coördinatiecentra voortijdig schoolverlaten

Ontvanger



Nummer

Departement

OCW D1


Besteding 2011

Opgebouwde reserve ultimo 2010

Besluit regionale melden coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten Gemeenten


OCW D4

Regeling brede scholen 2009 Regeling stimulering aanpassing huisvesting brede scholen

B r e da

Gemeenten

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt Zie Nota baten-lastenstelsel

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 1.326.964

€ 1.197.907

€0

Hieronder per regel één referen- Besteding 2011 tienummer van het betreffende project invullen en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Project afgerond in 2011? Ja / Nee


Aard controle R € 3.115.974

1 OND-ODB-2009/50386 I

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt

esteding 2011 (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee

Zie Nota baten-lastenstelsel

Zie Nota baten-lastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.

Aard controle D1

Aard controle R


Ja

€0

Nee

2 OND-ODB-2009/51047 I

€0

Nee

€0

Nee

3 OND-ODB-2009/50219 I

-€ 196.440

Nee

€0

Nee

4 OND-ODB-2009/50225 I

€ 9.879

Ja

€0

Nee

5 OND-ODB-2009/50216 I

€ 7.443.356

Ja

€0

Nee

Toelichting niet afgeronde projecten

in 2010 opgeleverd

Ontvanger



Nummer

Departement

OCW D5


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Regeling verbetering binnenklimaat Besteding 2011 ten laste van primair onderwijs 2009 rijksmiddelen Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009 Gemeenten


Let op: Alleen bestedingen die betrekking hebben op de periode Zie Nota baten-lastenstelsel. Invóór 4 september 2011 mogen dien beantwoord met ja, zal de verantwoord worden. medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 Aard controle R kunnen opnemen.

p 0 2 47 / G e m e e n t e B r e da

€ 915.480

Nee

Brinnummer

Alle activiteiten afgerond? Ja / Nee

Toelichting per brinnummer welke activiteit(en) niet zijn afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen


Aard controle D2


1 02RH

Berkenhof

Nee

CV-ketel: € 7.200

2 02RH

Berkenhof

Nee

dimregeling: € 3.984

3 02RH

Berkenhof

Nee

dubbel glas: € 20.514

4 02RH

Berkenhof

Nee

therm. rad.kranen: € 810

5 02RH

Berkenhof

Nee

TL-armaturen: € 10.260

6 14CI

Boomgaard

Nee


7 09JT

Burchtgaard

Nee


8 10XJ

Eerste Rith

Nee


9 08LS

Horizon

Nee


10 08WW

Jacinta

Nee


11 03JC

Kennedy

Nee


12 10ZM

Kievitsloop

Nee


Nee


13 15LO00 Leye

Ontvanger



Nummer

Departement


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

14 21RO

Liduinaschool

Nee


15 21RO

Liduinaschool

Nee


16 07TY

Liniedoorn

Ja

17 16SN

Openluchtschool

Nee



18 15DB

Petrus&Paulus

Nee


19 07VE

Rosmolen

Nee


20 02RK

Schalm

Nee

dakisolatie: € 38.808

21 02RK

Schalm

Nee


22 11WP

Sint Maerten

Nee


23 09WT

Spoorzoeker

Nee


24 07PJ

St. Joseph

Nee


25 14KN

Weerijs

Nee


26 17WY

Wegwijzer

Ja

27 03MR

Weilust

Nee


28 06XI

Werft

Nee


29 13NW00 Westerhage

Nee


30 08JT

Wisselaar

Nee


31 03NW

Zandberg

Nee


32 03LY

Laurentius

Nee


33 03LY

Laurentius

Nee

therm. rad.kranen: € 90

34 03LY

Laurentius

Nee


35 03LY

Laurentius

Nee

ventilatie WTW € 40.500

36 18GP

Springplank

Nee

dimregeling: € 864

37 11SJ

Tweesprong

Nee

TL-armaturen € 5.400

38 21PR

Burgst

Nee


39 09ZF

Dirk van Veen

Nee


40 09ZF

Dirk van Veen

Nee


41 10RK

Hoogakker

Nee


Ontvanger



Nummer

Departement

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


OCW D9

42 10RK

Hoogakker

Nee

therm. rad.kranen: € 1.080

43 12WE

Fontein

Nee


44 12FD00

Dr. de Visser bs

Ja

45 12FD01

Dr. de Visser kv

Nee

46 06OZ

Rudolf Steiner

Ja

47 25HE

Sensis

Nee

E3

dimregeling: € 1.536 CV-ketel: € 24.960

48 25HE

Sensis

Nee


49 25HE

Sensis

Nee

therm. Rad.kranen: € 330

50 25HE

Sensis

Nee


51 06IK

Spindel

Ja

52 02RJ

Spreekhoorn

Nee


Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 2011-2014

Besteding 2011 aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)

Besteding 2011 aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Besteding 2011 aan afspraken over vooren vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)

Gemeenten

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 1.785.933

€ 738.381

€0

Subsidieregeling sanering verkeers- Hieronder per regel één lawaai (incl. bestrijding spoorweg- beschikkingsnummer en in lawaai) de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Subsidieregeling sanering verkeerslawaai

Besteding 2011 t.l.v. rijksmiddelen

Overige bestedingen 2011

Eindverantwoording Ja/Nee

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt, zie Nota batenlastenstelsel.

Kosten ProRail tot en met 2011 als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling t.l.v. rijksmiddelen

Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)

Aard controle R

Aard controle R


Aard controle R

Aard controle R

B r e da I&M


Aard controle n.v.t. 1 BSV 2011056173

€ 40.864

Ja

Ontvanger


E5


Nummer

Departement

I&M Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Verzameluitkering I&M (incl. oud VROM) Regeling verzameluitkering



Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)

Aard controle R

Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden (Planstudies)

Totaal aantal planstudies gereed per 31.12.2011

Eindverantwoording ja/nee

Aard controle R


€ 100.000 I&M

E7


Regeling eenmalige uitkering planstudies en proefprojecten IKS Gemeenten

B r e da

I&M

E7A

Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden (Proefprojecten) Regeling eenmalige uitkering planstudies en proefprojecten IKS Gemeenten

€0

Nee

Besteding 2011 tlv rijksmiddelen (zoals bedoeld in artikel 11 van de Regeling ten behoeve van het proefproject)

Eindverantwoording ja/nee


Aard controle R


€ 64.043

Nee

Aard controle R

Ontvanger


E9B


Nummer

Departement

I&M


Programma Externe Veiligheid (EV)

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Correctie in de besteding 2010 Toelichting correctie ten laste van provinciale middeProvinciale beschikking en/of verordening len ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) 2010 opgenomen voorlopige toekenning.

p 0251

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Aard controle R


€ 26.703 I&M

E11B

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)

Besteding 2011 tlv eigen middelen

Besteding 2011 tlv bijdragen Besteding 2011 uit rentebaten door derden = contractpartners gemeente op door provincie (niet rijk, provincie of gemeente) verstrekte bijdrage NSL

Teruggestort/verrekend in 2011 Eindverantwoording in verband met niet uitgevoerde ja / nee maatregelen


Provinciale beschikking en/of verordening Zie Nota baten-lastenstelsel Gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr) (SiSa tussen medeoverheden)

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R


Aard controle R

€ 61.519

€0

€0

€0

Nee

€0

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Besteding 2011 t.l.v. provincie

Eindverantwoording ja / nee


Aard controle R


€ 607.491

Nee

1 1679980 3de tranche

Ontvanger


E12


Nummer

Departement

I&M

Nieuwe Sleutel Projecten (NSP)


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen excl. Bestedingen uit baten exploitatie

Wet Ruimtelijke Ordening Besluit Ruimtelijke Ordening

Gemeenten

Aard controle R

Berekende bate boven drempel- Aantal gerealiseerde projecten waarde ten behoeve van benefit afspraak sharing

Aantal gerealiseerde projecten realisatie

Alleen in te vullen na aﬂoop project



Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

p 0 2 52 / G e m e e n t e

€ 4.341.956 I&M

E25

Beleidsregeling subsidies Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK)

Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen excl. Bestedingen uit baten exploitatie

Beleidsregeling subsidies budget investeringen ruimtelijke kwaliteit (BIRK)

B r e da

Provincies en gemeenten

Aard controle R

E27B

Brede doeluitkering verkeer en vervoer Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)




Aard controle R

Nee Berekende bate boven drempel- Aantal gerealiseerde projecten waarde ten behoeve van benefit sharing

Aantal gerealiseerde kwaliteits- Eindverantwoording dragers Ja / Nee






Aard controle R

Aard controle D1

Aard controle D1

Besteding 2011 ten laste van provinciale middelen

Overige bestedingen 2011

Toelichting afwijking

€0 I&M

Eindverantwoording Ja / Nee


Aard controle R

Nee

€0




Aard controle R

1 B-N-31-10 Educ.maatregelen 2010 -€ 40.598

Aard controle R



Aard controle R

-€ 6.091

incl wijz. 2010

Ja

€0

Ja

€0

incl. wijz. 2010

Ja

€0

2 B-F-21-09 O'houtseweg fietsvoorz. € 56.603

€ 61.320

3 B-O-02-10 OVmaatregelen lijn 1 € 2.919

-€ 1.253

4 B-W-25-11 30km-zone Wisselaar

€ 44.839

€ 32.358

Ja

€0

5 B-W-F-05-10 Fietspad Zanddreef

€ 819.074

€ 14.041

Ja

€0

Ontvanger



Nummer

Departement

6 B-W-24-10 Zwijnsbergenstraat


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

€0

€0

Ja

€0

7 B-W-03-10 Claudius Prinsenlaan € 0

€0

Ja

€0

8 B-W-04-10 Noordelijke Rondweg € 0

€0

Ja

€0

9 B-F-16-11 Beugels winkelcentra € 23.688

€ 7.836

Nee

€0

10 B-W-19-11 30km-zone Biesdonk € 1.465

€ 44.322

11 B-W-17-11 Aanpassing Leursebaan € 121.884

€ 8.843

12 B-F-26-11 Deken Dr. Dirkxweg

€ 144.854

13 B-W-F-22-11 BS ZRW-WvOranjeln € 12.712

incl. kosten 2010

Nee

€0

Ja

€0

€ 11.267

Nee

€0

€ 39.160

Nee

€0


14 B-N-04-11 Educ.maatregelen 2011 € 276.837

€ 287

Nee

€0

15 B-F-15-11 Heerbaan NW-zijde

€0

Nee

€0

€0

16 B5-BD-001-11 Doorstroming ZRW € 19.106

€ 31.086

Nee

€0

17 HOV-01-08 O'houtseweg tunnel € 55.031

€ 165.091

Ja

€0

18 1632900 Halte 7200324

€0

Ja

€0

€ 12.500

B r e da

19 1632906 Halte 7200318

€ 12.500

€0

Ja

€0

20 1632868 Halte 7200761

€ 12.500

€0

Ja

€0

21 1632864 Halte 7200762

€ 12.500

€0

Ja

€0

22 1632961 Halte 7200013

€ 12.500

€0

Ja

€0

23 1632958 Halte 7200016

€ 12.500

€0

Ja

€0

24 1632833 Halte 7200793

€ 12.500

€0

Ja

€0

25 1632829 Halte 7200794

€ 12.500

€0

Ja

€0

26 1633294 Halte 7200022

€ 12.500

€0

Ja

€0

27 1632931 Halte 7200023

€ 12.500

€0

Ja

€0

28 1652402 Halte 7200530

€ 12.500

€0

Ja

€0

29 1658896 Halte 7200529

€ 12.500

€0

Ja

€0

30 1632885 Halte 7200518

€ 12.500

€0

Ja

€0

31 1632894 Halte 7200517

€ 12.500

€0

Ja

€0

32 1632840 Halte 7200781

€ 12.500

€0

Ja

€0

33 1632837 Halte 7200782

€ 12.500

€0

Ja

€0

E28C

Ontvanger



Nummer

Departement

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 / I&M


34 1632855 Halte 7200796

€ 12.500

€0

Ja

€0

35 1632871 Halte 7200727

€ 12.500

€0

Ja

€0

36 1632912 Halte 7200281

€ 12.500

€0

Ja

€0

37 1632846 Halte 7200773

€ 12.500

€0

Ja

€0


38 1632844 Halte 7200774

€ 12.500

€0

Ja

€0

39 1632876 Halte 7200658

€ 12.500

€0

Ja

€0

40 1632881 Halte 7200657

€ 12.500

€0

Ja

€0

Gerealiseerd Wel / Niet

Besteding 2011

Te verrekenen met provincie

Toelichting


Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R



Wel

€0

€0



Regionale mobiliteitsfondsen Provinciale beschikking, verordening of overeenkomst


Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. RMB-09

B r e da

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R €0 I&M

E29

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water

Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water Gemeenten


Aard controle R


Aard controle R

€ 7.372

Nee

€0

Ja

Besluit subsidies herstructurering Topprojecten bedrijventerreinen (TOPPER-regeling)

Ontvanger


F6


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


SZW

Nummer

Departement

EL&I


Hieronder per regel één projectkenmerk en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Besluit subsidies Topprojecten herstructurering bedrijventerreinen

Correctie in de besteding 2010 ten laste van rijksmiddelen ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 opgenomen voorlopige toekenning.

Gemeenten

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.


1 Bedrijvenontsluiting Terheijdenseweg en Spinola G1C-1 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een Wet sociale werkvoorziening (Wsw) dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel is om een dienstbetrekking als of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan bedoeld in artikel 2, eerste lid, een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verant- of artikel 7 van de wet te aanwoorden hier alleen het gemeentelijke vaarden op 31 december 2011; deel 2011. exclusief geldstroom openbaar lichaam

€0 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren;

exclusief geldstroom openbaar lichaam

Aard controle R

Aard controle R

1.022,89

30,14

Toelichting correctie

Ontvanger


G1C-2 Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een Wet sociale werkvoorziening (Wsw) dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel is om een dienstbetrekking als of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan bedoeld in artikel 2, eerste lid, een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verant- of artikel 7 van de wet te aanwoorden hier het totaal 2010. vaarden op 31 december 2010; (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G1B + deel gemeente uit inclusief geldstroom openbaar 2010 regeling G1C-1) lichaam

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


SZW


Nummer

Departement

SZW


G2

B r e da

I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief geldstroom openbaar lichaam

inclusief deel openbare lichamen inclusief deel openbare lichamen

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

1.447,00

83,32

1.022,89

30,14

Besteding 2011 algemene bijstand

Baten 2011 algemene bijstand (excl. Rijk)

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.



€ 44.939.171

€ 1.319.427

I.2 Wet investeren in jongeren (WIJ)

Besteding 2011 WIJ

Baten 2011 WIJ (excl. Rijk)



€ 3.875.899

€ 12.474

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr..

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

Ontvanger



Nummer

Departement


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

I. 3 Wet inkomensvoorziening oudere Besteding 2011 IOAW en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.


I.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

B r e da

I.5 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I. 6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Baten 2011 IOAW (excl. Rijk)



€ 1.277.423

€ 10.437

Besteding 2011 IOAZ

Baten 2011 IOAZ (excl. Rijk)



€ 223.815

€ 833

Besteding 2011 Bbz 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen)

Baten 2011 Bbz 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen)



€ 284.546

€ 121.117

Besteding 2011 WWIK

Baten 2011 WWIK (excl. Rijk)



€ 644.122

€ 35.598

Ontvanger


G3


Nummer

Departement

SZW


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Besluit bijstandverlening zelfstandi- Besteding 2011 levensondergen 2004 (exclusief levensonderhoud gevestigde zelfstandigen houd beginnende zelfstandigen) (excl. Bob) Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004


Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Besteding 2011 Bob

Besteding 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob)

Baten 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk)

Baten 2011 kapitaalverstrekking Besteding 2011 aan onderzoek (excl. Bob) (excl. Rijk) als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob)

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 13.973

€ 333.961

€ 25.585

€ 106.320

€ 71.820

€0

Baten 2011 Bob (excl. Rijk)

Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Aard controle R

Aard controle R

€0

€0

B r e da

Ontvanger


G5


Nummer

Departement

SZW

Wet participatiebudget (WPB)


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Besteding 2011 participatiebudget

Waarvan besteding 2011 van educatie bij roc’s

Baten 2011 (niet-Rijk) participatiebudget

Waarvan baten 2011 van educatie bij roc’s

Wet participatiebudget (WPB) Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

p 0 2 59 /Gem eent e B r e da

Reserveringsregeling: overheveling overschot/ tekort van 2011 naar 2012

Terug te betalen aan rijk

Omvang van het in het jaar 2011 niet-bestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2012. Dit bedrag is excl. het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft besteed aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserverings-regeling (het ten onrechte niet-bestede wordt terug-gevorderd door het rijk). óf omvang van het in het jaar 2011 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het participatiebudget van 2012 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)

Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2011 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2011 ten onrechte nietbestede bedrag aan educatie bij roc’s

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 23.577.250

€ 1.118.504

€0

€0

€ 1.764.033

€0

Ontvanger



Nummer

Departement


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Het aantal in 2011 gerealiseerde Besteding 2011 Regelluw duurzame plaatsingen naar werk van inactieven Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2012 geen recht op regelluwe bestedingsruimte

Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een inburgeringsvoorziening heeft Dit onderdeel dient uitsluitend vastgesteld, dan wel met wie ingevuld te worden door de ge- het college in dit jaar een meenten die in 2010 duurzame inburgeringsvoorziening is plaatsingen van inactieven naar overeengekomen. werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.

Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening is overeengekomen.

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald.


Indicator verantwoorden op Indicator verantwoorden op Indicator verantwoorden op Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Infor- basis van gegevens in het Infor- basis van gegevens in het Infor- basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). matie Systeem Inburgering (ISI). matie Systeem Inburgering (ISI). matie Systeem Inburgering (ISI).

B r e da

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

0

0

48

28

309

300

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het praktijkdeel van het inburgeringsexamen, bedoeld in artikel 3,7, eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Het aantal personen uit de Het aantal door de gemeente in Het aantal door de gemeente in Het aantal door volwassen doelgroep in de gemeente dat 2011 ingekochte trajecten basis- 2011 ingekochte trajecten vavo. inwoners van de gemeente in in 2011 het staatsexamen NT2 I vaardigheden. 2011 behaalde vavo-diploma’s. of II heeft behaald.

Indicator verantwoorden op Indicator verantwoorden op Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Infor- basis van gegevens in het Infor- basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). matie Systeem Inburgering (ISI). matie Systeem Inburgering (ISI). Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

317

346

40

410

55

21

Ontvanger



Nummer

Departement


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde NT2-certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel. Aard controle D1

p 0261

6 SZW


VWS

G6

H5

Schuldhulpverlening

Besteding 2011

Kaderwet SZW-subsidies

Aard controle R

Gemeenten

€ 732.511

Vrouwenopvang incl. advies- en steunpunt huiselijk geweld

Stand reserve per ultimo 2010

Besteding 2010



Aard controle R

Aard controle R



Nee

€0

Besluit maatschappelijke ondersteuning Gemeenten

€ 251.174

€ 5.489.866

Aard controle R

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Tijdelijke regeling CJG

Ontvanger


H10


Nummer

Departement

VWS


Besteding 2011 aan jeugdgezond- Uitgaven van vóór 2010, waarheidszorg, maatschappelijke on- van besteding in 2011 plaatsdersteuning jeugd, afstemming vindt jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja / Nee



Aard controle R

Aard controle R

Aard controle D1


€ 3.790.153

€0

Ja

Ja

Gemeenten Zie Nota baten-lastenstelsel

B r e da

Totale projectkosten (Euro) Provinciaal aandeel in projectkosten (Euro) Gemeentelijk aandeel in projectkosten (Euro) Aandeel derden in projectkosten (Euro) Indicatoren

7.5 OVERZICHT VERANTWOORDING B-5 GELDEN SAMEN INVESTEREN-PROJECTEN

Project nr.

BS01-11

BS002-11

B10.03

B10.05

B10.06

B10.07

Project omschrijving

Bereikbaarheid oostzijde binnenstad OVTC


Oosterhoutseweg- Noordelijke rondweg

Reconstructie krp Nieuwe Kadijk (vh Voetgangerstunnel Nieuwe Kadijk)

AV Cluster Breda

Broedplaats podium Bloos

programma

Bereikbaar

Bereikbaar

Bereikbaar

Bereikbaar

Dynamisch

Dynamisch

Project Gereed J/N Totale project kosten

N

N

J

N

N

J

6.000.000

14.000.000

24.000.000

1.300.000

3.000.000

550.000

Realisatie t/m 2010

-

2.253.784

17.047.360

329.264

550.000

589.876

realisatie totaal 2011

-

775.684

935.631

911.715

450.000

8.000

Aandeel PNB obv eschikking b

3.000.000

7.000.000

5.000.000

660.000

500.000

100.000

Initiële planning rapportage jaar

-

-

390.861

660.000

250.000

Realisatie t/m 2010

-

-

3.894.425

-

50.000

Real. 2011 obv jaarverantwoording feb

-

-

369.287

591.109

450.000

real. 2011 obv jaarrek. gemeente

-

-

369.287

591.109

450.000

Mutaties ‘11 tov jaarverantwoording Aandeel gemeente obv beschikking

-

-

-

-

-

-

3.000.000

7.000.000

13.755.700

640.000

500.000

200.000

Realisatie t/m 2010

-

2.253.784

8.655.280

329.264

500.000

239.876


-

775.684

450.110

320.606

Aandeel derden obv beschikking

-

-

5.244.300

-

2.000.000

250.000

Realisatie t/m 2010

-

-

4.497.655

-

-

250.000

realisatie 2011

-

-

116.234

-

-

50.000

planning mijlpaal 2011

nvt

nvt

Oplevering

nvt

Oplevering

nvt

rea mijlpaal 2011

nvt

nvt

Oplevering en eindafrekening

nvt

Het gebouw wordt per 1 maart 2012 in gebruik genomen; start huur per 1 januari 2012.

nvt

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da

100.000

8.000


Project nr.

B10.08

B10.09

B10.10

B10.11

B10.16

B10.17

B10.18


De Beyerd (reizende tentoonstelling)

Festivals beeldcultuur, graphic design

Filmfestival

ZIOS ROC

Biomassacentrale Teteringen

Luchtkwaliteit

LWSG

programma

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Perspectief

Schoon

Schoon

Dynamisch


N

N

J

J

N

N

N

475.000

1.000.000

1.388.889

289.040

800.000

7.961.990

300.000

Realisatie t/m 2010

275.000

309.622

620.089

167.037

800.000

1.374.335

150.000


100.091

-

-

63.941

-

669.010


250.000

100.000

250.000

144.520

400.000

2.961.990

300.000

2.224.413

150.000

400.000

737.577

150.000

-

Initiële planning rapportage jaar Realisatie t/m 2010

72.003

250.000

100.000

250.000

72.517


42.972


42.972


-

-

-

-

-

-

25.000

100.000

200.000

144.520

400.000

2.000.000

Realisatie t/m 2010

25.000

100.000

200.000

94.520

400.000

630.309


32.941


200.000

Realisatie t/m 2010

20.969

669.010

800.000

938.889

3.000.000

109.622

170.089

6.449

realisatie 2011

67.150


Grootschalige reizende tentoonstelling

nvt

nvt Adequate zorgstructuur bij alle 6 colleges

Aanleg tijdelijke voorziening voor realisatie Brede School De Mandt

nvt

nvt

rea mijlpaal 2011

De tentoonstelling is in MOTI gerealiseerd en gaat in 2012 naar Berlijn.

nvt

nvt

Deze mijlpaal behoort bij de subsidie 2e tranche en is daarom naar B2.023 verplaatst.

nvt

nvt

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

Gerealiseerd


B r e da


Project nr.

B20.01b

B20.01

B20.01-1

B20.01-2

B20.01-3


Herstructurering fysieke infrastructuur (Heilige Hartkerk)

Restauratie monumenten (herstructurering fysieke infrastructuur)

OLV van Altijd Durende Bijstand

Waalse kerk

Klooster Nieuwstraat (K+L)

programma

Perspectief

Perspectief


N

N

N

N

N

N

N

3.721.465

34.575.000

13.425.000

310.000

8.800.000

800.000

660.000

Realisatie t/m 2010

-

1.491.869

1.491.869

-

-

-

-


-

5.900.517

5.157.937

311.137

-

-

271.443


1.982.317

2.500.000

€ 550.000

€ 225.000

€ 800.000

€ 200.000

€ 350.000

B20.01-4

B20.01-5

IJsfabriek / Sacramentspelmolen kerk


1.726.823

Realisatie t/m 2010

61.119

€ 61.119


867.755

€ 211.312

€ 225.000

€ 271.443


867.755

€ 211.312

€ 225.000

€ 271.443


-

12.935.000

€ 12.875.000

Realisatie t/m 2010

1.430.750

€ 1.430.750


5.006.625

€ 4.946.625

€ 60.000

19.140.000

-

€ 25.000


739.148

1.000.000

26.137


Afronding project

Afronding project

rea mijlpaal 2011

Nog niet afgerond

Gedeeltelijk gerealiseerd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


-

-

€ 8.000.000

€ 600.000

€ 310.000

€ 60.000

Realisatie t/m 2010

realisatie 2011

-

€ 26.137

B r e da

Project nr.

B20.01-6

B20.01-7

B20.02

B20.03

B20.04


Watertoren belcrum

Klooster Nieuwstraat (hofh)

AV Cluster Breda

De Beyerd (reizende tentoonstelling)

Festivals beeldcultuur, graphic design

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Indicatoren

Aandeel derden in projectkosten (Euro)

Gemeentelijk aandeel in projectkosten (Euro)

Provinciaal aandeel in projectkosten (Euro)

Totale projectkosten (Euro)

programma


N

N

N

N

N

380.000

10.200.000

360.000

500.000

800.000

Realisatie t/m 2010

-

200.000

300.000

623.103


160.000

-

-200.000

-

198.612


€ 200.000

€ 175.000

100.000

250.000

200.000


100.000

Realisatie t/m 2010

200.000

100.000

250.000

100.000


€ 160.000

-200.000


€ 160.000

-200.000

-

100.000


-

-

-

-

100.000

50.000

200.000

Realisatie t/m 2010

50.000

109.263


-7.500

100.000

200.000

400.000

Realisatie t/m 2010

-

413.840

realisatie 2011

7.500

-1.388


€ 180.000

€ 10.025.000

100.000

160.000


Organisatie AV cluster operationeel

Grootschalige reizende tentoonstelling

Diverse activiteiten

rea mijlpaal 2011

Het gebouw wordt per 1 maart 2012 in gebruik genomen; start huur per 1 januari 2012.

In december 2011 is de tweede reizende tentoonstelling Pop Up in het museum geopend. Deze gaat reizen naar het MUDAC in Lausanne.

Zowel Graphic Fesign Festival als Breda Photo hebben verschillende kleinschalige activiteiten georganiseerd in binnen- en buitenland. Daarnaast is geinvesteerd in de ontwikkeling van een nieuwe festivaleditie.

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da


Project nr.

B20.05

B20.06

B20.07

B20.08


Filmfestival

Broedplaats podium Bloos

Centrum beeldcultuur

Colin

programma

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch


J

N

N

N

J

N

N

1.600.000

1.000.000

1.400.000

400.000

187.500

750.000

540.000

Realisatie t/m 2010

704.474

567.667

499.252

100.000

117.985

441.693

226.384


610.492

332.267

542.454

396.695

-

203.666

222.000


500.000

150.000

500.000

75.000

37.500

225.000

200.000


250.000

50.000

325.930

25.000

75.000

100.000

Realisatie t/m 2010

250.000

100.000

174.070

50.000

150.000

100.000


250.000

50.000

292.500

25.000

75.000

100.000


250.000

50.000

292.500

25.000

-

75.000

100.000


-

-

-

-

-

-

-

400.000

210.000

550.000

75.000

37.500

330.000

180.000

Realisatie t/m 2010

200.000

161.202

295.833

50.000

37.500

237.358

66.483


200.000

76.612

249.954

25.000

-

128.666

72.000


700.000

640.000

350.000

250.000

42.985

195.000

160.000

Realisatie t/m 2010

254.474

306.465

29.349

-

42.985

54.335

59.901

realisatie 2011

160.492

205.655

-

346.695

-

-

50.000


3e editie maart 2011

Broedplaats podium kunsten operationeel

Centrum voor Regionaal netbeeldcultuur volle- werk operationeel dig operationeel / verbouwing pand.

nvt

Operationeel

Concerten en voorstellingen.

rea mijlpaal 2011

Gerealiseerd

Gerealiseerd.

Gerealiseerd De netwerkbijeenkomsten hebben volgens afspraak plaatsgevonden.

nvt

Gerealiseerd.

Gerealiseerd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da

B20.09

B20.10

B20.26

Festival Verse Creatieve ecoWaar nomie Electron

Internationale programmering Chassé

37.500


Project nr.

B20.12

B20.13

B20.14

B20.15


Kenniscentrum leisure NHTV Bavelse Berg

Avans ondernemerscentrum (Con-Nex technology and Business)

Versterken HumansCapital in de wijk

Leerstoel Maintenance en logistiek

programma

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch

Dynamisch


N

-

-

J

770.000

Rechtstreeks beschikt aan Con-Nex

Verantwoording loopt via OP Zuid

500.000

Realisatie t/m 2010

-

100.000


226.832

400.000


500.000

250.000


75.000

250.000

Realisatie t/m 2010

-


-

250.000


70.852

250.000


70.852

-

-

-

100.000

-

-

100.000

Realisatie t/m 2010

-

-

-

100.000


100.000

-

-


170.000

-

-

150.000

Realisatie t/m 2010

-

-

-

-

realisatie 2011

55.980

-

-

150.000


- opzetten en onderhouden netwerk / - ontwikkelen van R&D, innovatie en instrumentatie agenda / - Ontwikkelplan internationaal kenniscentrum / - Ontwikkelen instrumenten voor locatieontwikkeling / - publicaties en schrijven van 2 boeken / - symposia en workshops

nvt

nvt

ontwikkelen inrichtingsvoorstel

nvt

nvt

rea mijlpaal 2011

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da


Project nr.

B20.17

B20.18


Centrum jeugd en gezin

Geschikt wonen voor iedereen

programma

Perspectief

Perspectief

Perspectief

Perspectief

Perspectief


N

J

J

J

N

13.658.000

3.050.000

2.541.040

1.220.000

3.600.000

Realisatie t/m 2010

5.355.953

2.475.224

3.423.541

1.640.711

631.491


3.110.276

1.059.032

1.465.381

974.688

2.422.329


2.198.192

450.000

500.000

400.000

1.200.000


656.064

150.000

97.410

134.000

989.503

Realisatie t/m 2010

796.328

300.000

402.590

266.000

210.497


565.888

150.000

97.410

134.000

809.443


565.888

150.000

97.410

134.000

809.443


-

-

-

-

-

11.333.808

2.600.000

1.955.840

580.000

1.200.000

Realisatie t/m 2010

4.406.422

2.175.224

2.950.596

1.374.711

210.497


2.399.992

909.032

1.367.971

840.688

803.443


126.000

-

85.200

240.000

1.200.000

Realisatie t/m 2010

153.203

-

70.355

-

210.497

realisatie 2011

144.396

-


Fysiek inlooppunt 12-in Brede school; aansluiting lokaal jeugdbeleid en provinciaal en AWBZ gefinancierde zorg.

Symposium: 1

nvt.

8 FTE

rea mijlpaal 2011

Gerealiseerd echter ambitie om m.n. aansluiting AWBZ gefinancierde zorg in 2012 te intensiveren

Gerealiseerd

nvt.

Gerealiseerd

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da

B20.19

B20.20

B20.21

Waarderen en Combinatievernieuwen functionarissen

Veiligheidshuis

809.443

In 2011 zijn 11 gemeenten definitief aangesloten bij het Veiligheidshuis. Hiermee is de regionaliseren een feit. Daarnaast zijn de lopende processen voortgezet en zijn nieuwe processen in gang gezet.


Project nr.

B20.22

B20.23


Groenblauwe raamwerk bavel

Biomassacentrale Teteringen

programma

Schoon

Schoon


N

N

3.932.322

4.909.000

Realisatie t/m 2010

1.982.022

750.730


320.234

1.110.266


1.500.000

1.600.000

800.000

Initiële planning rapportage jaar Realisatie t/m 2010

756.050

370.365


134.809

555.133


122.009

555.133


-12.800

-

2.432.322

3.309.000

Realisatie t/m 2010

-1.22.971

380.365


198.225

555.133


Bestemmingsplan / ontwerp inrichting

Start aanleg warmte-distributie-systeem en tijdelijke voorziening voor realisatie Brede School De Mandt.

rea mijlpaal 2011

Gerealiseerd. Ontwerp-BP heeft ter inzage gelegen en BP wordt 2-2-12 vastgesteld door gemeenteraad. DO inrichting wordt nu getoest en wordt ook in februari of maart vastgesteld door College van B&W

Samenwerkingsovereenkomst met Essent is inmiddels getekend. De gemeenteraad moet begin 2012 een besluit nemen over het al dan niet doorgaan van de biomassacentrale. Daarna zal het warmtedistributiesysteem en de tijdelijke voorziening ten behoeve van Brede School De Mandt aangelegd worden.

Aandeel derden obv beschikking Realisatie t/m 2010

realisatie 2011

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /


B r e da


Project nr.

B20.24


Waterakkers

Dutch Institute for Advanced Logistics

programma

Schoon

Majeure projecten


N

N

15.755.291

10.300.000

Realisatie t/m 2010

8.826.906

3.275.768


314.256

805.286


3.500.000

€ 8.000.000


511.345

Realisatie t/m 2010

1.959.573 2.597.210


69.765


69.765

€ 222.919


-

222.919

8.884.452

€ 1.000.000

Realisatie t/m 2010

5.757.210

531.379


242.279

268.693


3.370.839 € 600.000

Realisatie t/m 2010

1.110.123

147.179

realisatie 2011

2.212

313.674


Vlgs e-mail dd 9/4/2010 van mw Blok: aanbesteding, gunning en start van vervolg fysieke werkzaamheden

nvt

rea mijlpaal 2011

Aanbestedingstraject is gestart in 2011. Gunning zal in februari 2012 plaatsvinden. Start van vervolg fysieke werkzaamheden zal begin 2012 plaatsvinden. Deze kleine vertraging heeft echter geen gevolgen voor de einddatum van het project

nvt

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 0271


BIJLAGE 7.6 LIJST VAN AFKORTINGEN Afkorting

Omschrijving

ABP

Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds

ACCU

Actieplan Cultuurbereik

ADV

ArbeidsDuurVerkorting

APPA

Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers

AREA

Actieprogramma Ruimte voor Economische Activiteiten

ASHG

Advies- en steunpunt Huiselijk Geweld

A&S

Architectuur en Stedebouw

ANW

Algemene Nabestaanden Wet

AREA

Actieprogramma Ruimte voor Economische Activiteiten

AVA

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

AVO

Algemeen Vormend Onderwijs

AVV

Adviesdienst Verkeer en Vervoer

AWB

Algemene Wet Bestuursrecht

AWBZ

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

B&W

Burgemeester en wethouders

BAG

Basisregistratie Adressen en Gebouwen

BBV

Besluit Begroting en Verantwoording

BBZ

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen

BCH2018

Brabant Culturele Hoofdstad 2018

BCF

BTW-Compensatie Fonds

BDU

Brede DoelUitkering

BENEGO

Belgisch Nederlands GrensOverleg

BIBOB

Bevordering Integriteit Beoordeling Openbaar Bestuur

BIRK

Besluit Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit

BMC

Biomassacentrale

BLS

Besluit Locatiegebonden Subsidies

BNG

Bank Nederlandse Gemeenten

BOB

Bouwhistorisch Onderzoek Binnenstad

BOM

Brabantse Ontwikkel Maatschappij

BOS

Buurt, Onderwijs en Sport

BPS

BedrijfsProcessen Systeem Politie

BRIM

Bredase InvesteringsMaatschappij

BSN

Burger Service Nummer

BSO

BuitenSchoolse Opvang

BSW

Bredase Samenwerkende Bedrijven

BTW

Belasting over de Toegevoegde Waarde

BW

Burgerlijk Wetboek

BWS

Besluit Woongebonden subsidies

BZK

Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties

BZW

Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging

CAR /(B)UWO

Collectieve Arbeidsvoorwaarden Regeling /(Bredase) UitwerkingsOvereenkomst

CAO

Collectieve ArbeidsOvereenkomst

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

CIZ

Centrum Indicatiestelling Zorg

CKB

Collectieve kwaliteitsnormering bouwvergunningen

CKV

Culturele en Kunstzinnige Vorming

COELO

Centrum voor Onderzoek van de Economie van lagere Overheden

CRIB

Centrale Registratie en Inlichtingen Bureau

CRM

Customer Relationship Management

CRS

Cliënt Registratie Systeem

CWI

Centrum voor Werk en Inkomen

DLG

Dienst Landelijk Gebied

DMS

Document Management Systeem

DO

Definitief Ontwerp

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 272


Afkorting

Omschrijving

DPO

Distributie Planologisch Onderzoek

DPRIS

Dynamisch ParkeerRoute Informatie Systeem

ECB

Europese Centrale Bank

EFRO

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

EKD

Elektronisch KindDossier

ENHSR

European Network for High Speed Regions

ESC

Externe betrekkingen, subsidies en citymarketing

ESF

Europees Sociaal Fonds

EU

Europese Unie

EZ

Economische Zaken

FIDO

wet Financiering Decentrale Overheid

FMO


Fte

Functie eenheid

FPU

Flexibele Pensioen Uittreding

GAK

Gemeenschappelijk Administratie Kantoor

GBA

Gemeentelijke Basis Administratie

GDU

Gebundeld Doel Uitkering

GDV

Grootschalige Detailhandels Vestiging

GGD

Gemeentelijke Gezondheids Dienst

GGZ

Geestelijke Gezondheids Zorg

GR

Gemeenschappelijke Regeling

GROGZ

Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg

GHOR

Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen

GKB

Gemeentelijke Kredietbank

GMK

Gemeenschappelijke meldkamer

GS

Gedeputeerde Staten

GSB

Grotestedenbeleid

GWI

Geschikt Wonen voor Iedereen

HBO

Hoger Beroeps Onderwijs

HGIS

Homogene Groep voor Internationale Samenwerking

NHTC

Hoge school Toerisme en Verkeer

HNG

Hypotheekfonds Noordbrabantse Gemeenten

HOV

Hoogwaardig Openbaar Vervoer

HPO

HuisvestingsProgramma Onderwijs

HSL

Hogesnelheidslijn

HV

Huishoudelijke Verzorging

I&A

Informatie en Automatisering

ICT

Informatie- en Communatietechnologie

IEGG

In exploitatie genomen gronden

IMW

Instituut voor Maatschappelijk Werk

IPSV

Innovatie Programma Stedelijke Vernieuwing

ISV

Investeringen Stedelijke Vernieuwing

IOAW

Wet Inkomensvoorziening voor oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers

IOAZ

Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gewezen zelfstandigen

IV

InformatieVoorziening

JGZ

JeugdGezondheidsZorg

KCV

Kleinschalig Collectief Vervoer

KIS

KlantInformatie Systeem

KMA

Koninklijke Militaire Academie

KMS

Kennis Management Susteem

KNA

Kwaliteitsnorm voor de Nederlandse Archeologie

KvK

Kamer van Koophandel

LADIS

Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem

MARB

Milieu & Afval Regio Breda

MBO

Middelbaar Beroeps Onderwijs

MEC

Milieu Educatief Centrum

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 273


Afkorting

Omschrijving

MER

Milieu Effect Rapportage

MFA

Multi Functionele Accomodatie

MIP

Meerjaren Investeringsplan

MIR

Meerjaren InvesteringsReserve

MIT

Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport

MKB

Midden- en Klein bedrijf

MOP

Meerjaren Ontwikkelingsplan

MTS

Milieu Technische Samenwerking

MUBB

Meerjaren Uitvoeringsplan Beheer Buitenruimte

MUSEC

Multiplying Sustainable Energy Communities

NBTC

Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen

NIEGG

Niet in exploitatie genomen gronden

NME

Natuur Milieu Educatie

NSAW

Nederlandse Stichting Aangepaste Woonvormen

NSP

Nieuw SleutelProject

NT2

Nederlands als Tweede taal

NOVEM

Nederlandse Organisatie voor Energie en Milieu

NUG

Niet Uitkeringsgerechtigden

NWB

Nederlandse Waterschaps Bank

OAB

Onderwijs Achterstanden Beleid

OBD:

Onderwijs Begeleidings Dienst

OCW

Onderwijs Cultuur en Wetenschappen

OGGZ

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg

OPO

Openbaar Primair Onderwijs

OV

Openbaar Vervoer

OVT

Openbaar Vervoer Terminal

OZB

Onroerende Zaak Belasting

PGB

Persoons Gebonden Budget

PPP

Public Privat Partnership

PPS

Publieke Private Samenwerking

PSZ

PeuterSpeelZaal

PDV

Perifere Detailhandels Vestiging

RACM

Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten

RAV

Regionaal Ambulance Voorziening

RAV

Regionale Arbeidsvoorziening

RBA

Regionaal Bestuur voor de Arbeidsvoorziening

REAP

Regionaal Economische ActiePlan

REKO

Regionaal Keten overleg

REWIN

Regionale Ontwikkelingsmaatschappij voor West Brabant

RGD

Rijks GebouwenDienst

RIO

Regionaal Indicatie Orgaan

RMC

Regionaal Meld- en Coördinatiepunt

RO

Ruimtelijke Ordening

ROS

Regionaal Overslag Station

RPCP

Regionaal Patiënten Consumenten Platvorm

RSD

Rijn-Schelde Delta

RvS

Raad van State

RWS

Regionale stichting voor Werk en Scholing

SBBB

Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen

SE

Standaardeenheden

SES

Sociaal Economische Samenwerking

SET

Samen Er Tegenaan

SISA

Single Information Single Audit

SIV

Sociaal, Integratie en Veiligheid

SOK

Samenwerkingsovereenkomst

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 2 74


Afkorting

Omschrijving

SW

Sociale Werkvoorziening

SWOB

Stedelijke Woonconsumenten Organisatie Breda

SZW

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

TNS NIPO

Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie

TIPP

Tender Investeringsprogramma's Provincies)

TRILL

Transformatie resultaatgerichte Informatie voorziening Lokaal en Landelijk

TOV

Teteringse Ondernemings Vereniging

VCP

VerkeersCirculatiePlan

VINAC

Actualisering Vinex

VINEX

Vierde Nota over de Ruimtelijke Ordening Extra

VMBO

Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs

VNG

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

VO

Voorlopig Ontwerp

VO/SVO

Voortgezet Onderwijs/Speciaal Voortgezet Onderwijs

VRI

Verkeersregelinstallatie

VROM

Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu

VSO

Vereniging voor Statistiek en Onderzoek

VVE

Voor- en Vroegschoolse Educatie

VWS

Volksgezondheid Welzijn en Sport

Wabo

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

WBB

Wet Bodem Bescherming

WGB

Werk Gewennings Bedrijf

WI

Wet Inburgering

WIHCC

Water in historic city centers

WILL

Welzijn Informatievoorziening Lokaal en Landelijk

WIN

Wet Inburgering Nieuwkomers

WIW

Wet Inschakeling Werkzoekenden

WKPB

Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen

Wmo

Wet maatschappelijke ondersteuning

WO

Wetenschappelijk Onderwijs

WODC

Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum

WOPT

Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens

WOZ

Waardering Onroerende Zaken

WRO

Wet Ruimtelijke Ordening

WSNP

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen

WSW

Wet Sociale Werkvoorziening

WSW

Waarborgfonds Sociale Woningbouw

Wvg

Wet Voorzieningen Gehandicapten

WWB

Wet Werk en Bijstand

WWIK

Wet Werk Inkomen Kunstenaars

ZLTO

Zuidelijke Land- en Tuinbouw Orga

WB huis

West-Brabant huis

WGB

Werk Gewennings Bedrijf

WI

Wet Inburgering

WIHCC

Water in historic city centers

WILL

Welzijn Informatievoorziening Lokaal en Landelijk

WIN

Wet Inburgering Nieuwkomers

WIW

Wet Inschakeling Werkzoekenden

WKPB

Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen

Wmo

Wet maatschappelijke ondersteuning

WO

Wetenschappelijk Onderwijs

WODC

Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum

WOPT

Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens

WOZ

Waardering Onroerende Zaken

WRO

Wet Ruimtelijke Ordening

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 275


Afkorting

Omschrijving

WSNP

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen

WSW

Wet Sociale Werkvoorziening

WSW

Waarborgfonds Sociale Woningbouw

Wvg

Wet Voorzieningen Gehandicapten

WWB

Wet Werk en Bijstand

WWIK

Wet Werk Inkomen Kunstenaars

ZLTO

Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie

ZMLK

Zeer Moeilijk Lerende Kinderen

ZRW

Zuidelijke Rondweg

ZVK

Zuidelijk VervoersKnooppunt

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 2 76


Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 277


C

COLOFON Uitgave

Gemeente Breda

Tekstbewerking

Gemeente Breda

Fotografie en vormgeving

Gemeente Breda

Correspondentieadres Gemeente Breda 0386_11 Jaarverslag 2011 Gemeente Breda

Postbus 90156 4800 RH Breda [email protected] nr. KvK

20169706

Bezoekadres Claudius Prinsenlaan 10 Telefoon 14 076 Fax (076) 529 32 40 www.breda.nl

Ja a rv e r s l a g 2 0 1 1 /

p 278


G A 2011 ERSL V JAAR

Recommend Documents