Fysieke fitheid bij mensen met EMB: meten en verbeteren! Aly Waninge Koninklijke Visio & Hanzehogeschool Groningen
Inhoud Achtergrond (1 t/m 3) Testen en meten (1 t/m 3) Bevindingen (1 t/m 3) De praktijk (1 t/m 3) Bewegingsbanken (1 t/m 6) Toekomst
Achtergrond Doelgroep Mensen met
Verstandelijke beperkingen Visuele beperkingen
Compensaties vervallen, beperkingen versterken elkaar (Kiestra, 2005)
Achtergrond denkmodel: Belang fysieke fitheid? Kwaliteit van bestaan Fysiek welbevinden
Participatie
Fysieke activiteit
Fysieke fitheid
Gezondheid
Achtergrond Componenten Fysieke fitheid
Lichaamsverhoudingen Inspanningsvermogen Balans Spierspanning Spierkracht
Mate lichamelijke activiteit
- Afhankelijk van de motorische mogelijkheden! - Aanpassen protocollen!
Testen en meten 1 Even voorstellen: Dit is Paul, hij is 25 jaar oud en zeer ernstig verstandelijk beperkt. Daarnaast is hij spastisch en zeer slechtziend. Hij zit een groot deel van de dag in een aangepaste rolstoel met zitorthese.
Testen en meten 2 Lichaamsverhoudingen - Body Mass Index (BMI) uit: (Tibia)lengte en gewicht - Tailleomvang liggend
Spierspanning - Modified Ashworth Scale (MAS)
Fysieke activiteit - Hartslagmeting
Testen en meten 3 Stand van zaken
- Uithoudingsvermogen, balans, spierkracht missen; - Andere maten noodzakelijk?
Volgende stappen
- Gezondheidsprofiel opstellen met o.a.: temperatuur, defecatie, prevalentie longproblemen, orthopedische afwijkingen, saturatie
Bevindingen 1 Lichaamsverhoudingen -
BMI en tailleomvang langzaam gezonder Percentage ondergewicht neemt af Tailleomvang laat negatiever beeld zien Mannen in het algemeen een gezonder gewicht dan vrouwen
- Risico overvoeding: BMI juiste maat? - Vetpercentage en richtlijnen (Rieken, 2010)
Bevindingen 2 Mate lichamelijke activiteit Gezond blijven: 5 dagen per week 30 minuten matig intensief actief bewegen
Bevindingen 3 Mate lichamelijke activiteit - < 20 minuten 6 dagen matig intensief bewegen (Waninge et al, 2011)
- Gem. 26 minuten per dag activering (Verheijen & Brussee, 2009)
- 18% van de tijd primair gericht op motorisch actief zijn, vooral verzorgingsmomenten (Vlaskamp & Van der Putten, 2010)
De praktijk 1 Dus: meer bewegen!! Hoe: 1. Dagelijks: Mogelijkheden bewegen integreren in dagelijkse activiteiten 2. Sporten Meer/betere meetinstrumenten gezondheid nodig
De praktijk 2 Lengtemetingen jaarlijks voor volwassenen, halfjaarlijks voor kinderen. Gewicht maandelijks meten Volgen fysieke activiteit en tonus
- Dagelijks bewegen: beweegplan voor iedereen, geïntegreerd in dagprogramma, met aandacht voor gezonde voeding! - Volgen individuele cliënt
De praktijk 3
‘Sporten’ Nieuwe en bestaande bewegingsvormen: Zwemmen, Motomed, Sherborne, huifbedrijden Gezondheids- en sportweken
Motivatie begeleiders en cliënten Bewegen is leuk!
Onderzoek Bewegingsbanken - Vroeger: om af te vallen - Nu: fitness voor mensen met lage belastbaarheid - In Visio De Brink: 1. Mensen met geringe actieve bewegingsmogelijkheden passief of geleid actief; 2. Voor mensen met actieve bewegingsmogelijkheden als fitnesstraining of ter ontspanning! http://www.barthfidder.nl/assortiment/Shapemaster-bewegingsappartuur.html
Film
Onderzoek Bewegingsbanken - I.s.m. dr. A. van der Putten, orthopedagogiek van de RUG. - 37 cliënten met EMB: Interventiegroep: 18; Controlegroep: 17 - 3 x per week half uur, twee banken. - Evaluatie van: 1. Welbevinden en Activiteiten 2. Fysiologische functies: presentatie richt zich hierop
Onderzoek Bewegingsbanken Voor-, na- en tussenmetingen van: 1. BMI – tailleomvang- Basis Testset Fitheid (Waninge, V.d. Weide, Evenhuis, Van Wijck, Van der Schans, 2009) 2. Spierspanning – MAS (Waninge, Rook, Dijkhuizen, Gielen, Van der Schans, 2009) 3. Stoelgang – Bristol Stool Scale
Onderzoek Bewegingsbanken Metingen Visio De Brink Metingen tijdens interventie: 1. Saturatie 2. Hartfrequentie (Waninge, Van der Putten, Stewart, Steenbergn, Van Wijck Van der Schans, submitted)
Onderzoek Bewegingsbanken Eerste resultaten: 1. Plezier! 2. Saturatie neemt significant toe gedurende de interventie. 3. Hartfrequentie verandert niet significant. Trend: bij te activeren cliënten stijging, bij te ontspannen cliënten daling 4. Spierspanning, BMI, tailleomvang op groepsniveau niet, maar op individueel niveau wel veranderd. 5. Ontlasting: nog niet uitgewerkt.
Toekomst Kwaliteit van bestaan Fysiek welbevinden
Participatie
Fysieke activiteit
Fysieke fitheid
Gezondheid
Participatie in kaart brengen, relatie met gezondheid Programma´s ter verbetering participatie en fysieke fitheid Gezondheidsprofiel uitwerken
Bedankt voor uw aandacht! Contact:
[email protected]
