Jaargang 2013, Nummer 60
Oktober 2013
Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling
FRDO-Info Inhoud Nieuwe voorzitter
1
Jaarforum FRDO 26/11
2
Advies mariene milieu
3
Advies bouwinformatie
4
Persprijs FRDO
5
Actueel
5
Magda Aelvoet nieuwe voorzitter van de raad De ministerraad van vrijdag 4 oktober heeft Magda Aelvoet benoemd tot voorzitter van de FRDO. Zij volgt Philippe Maystadt op, die in maart ontslag nam als voorzitter van de raad.
Magda Aelvoet (Steenokkerzeel 1944) studeerde Germaanse Filologie en Politieke en Sociale Wetenschappen aan de KULeuven. Na een aantal jaren in de sector van de ontwikkelingssamenwerking actief te zijn geweest, werd ze in 1985 senator, nadien volksvertegenwoordiger en Vlaams parlementslid (1991) en Europees parlementslid (1994) voor Agalev (ondertussen Groen). Van 1996 tot 1999 was ze voorzitter van de groene fractie in het Europees Parlement. Magda Aelvoet was vice-eerste minister en minister van Volksgezondheid, Leefmilieu en Consumentenzaken in de regering Verhofstadt I, van 1999 tot 2002. In die functie richtte ze het Agentschap ter bescherming van de Voedselveiligheid op. In 1995 werd ze tot Minister van Staat benoemd, voor de rol die ze speelde in de totstandkoming van de St-Michielsakkoorden. Magda Aelvoet was ook lid van de Europese Ronde Tafel (twaalf wijzen) die in 2004/2005 in opdracht van Romano Prodi een project voor Europa in de 21e eeuw heeft uitgewerkt.
1
Jaarforum FRDO 26 november De uitdaging voor een duurzaam België - governance, innovatie en financiering van een koolstofarme samenleving
Het vorige jaarforum van de FRDO ging over de transitie naar een koolstofarme samenleving. Dit jaar gaan we nader in op dit toekomstproject, waarbij vooral de aspecten innovatie en financiering aan bod komen, en de “governance” ervan: het beleid dat op verschillende niveaus nodig is, en de inbreng van maatschappelijke groepen en burgers. In de voormiddag vertrekken we vanuit de net gepubliceerde studie “Low carbon scenarios for Belgium 2050” (Climact/VITO) , die de impact en de kosten van verschillende pistes voor een koolstoftransitie bekijkt in ons land – zowel in de industrie, de landbouw, energievoorziening, als voor mobiliteit, bouwen en wonen. We gaan zowel vanuit academische als beleidshoek na hoe de in deze studie, en in andere langetermijnvisies, beschreven transitie vorm kan krijgen. Wat kunnen federale, regionale, lokale, Europese overheden, maar ook organisaties en burgers, ertoe bijdragen? Er is ook ruim tijd voor een debat met het publiek over deze thema’s
De workshop Financiering vertrekt van de vaststelling dat de transitie naar een koolstofarm België belangrijke investeringen vergt, die soms pas op langere termijn zullen renderen. Welke “governance van de financiering” is hier mogelijk rekening houdend met de draagkracht van overheden, bedrijven, burgers? Kunnen we het ruim aanwezige spaargeld in ons land mobiliseren voor investeringen in langetermijnprojecten met duurzaam karakter, bv. via de “volkslening” of andere innovatieve instrumenten? Ook hier gaan we nader in op een specifiek dossier, namelijk de aanpassing van het Belgische elektriciteitsnet die een cruciaal element vormt van alle koolstofarme scenario’s. Wat dient er te gebeuren, hoe kunnen we dit bekostigen en welke governance is hier vereist ?
In de namiddag zijn er dan twee parallele workshops. In de workshop Innovatie bekijken we eerst de plaats van innovatie in de transitie naar een koolstofarme maatchappij. Hoe beïnvloeden sociale en technologische innovatie elkaar hierbij? Welke governance is hier mogelijk en wenselijk, met de rol van overheden, bedrijven en burgers? Na deze algemene benadering bekijken we in deze workshop wat innovatie kan inhouden in een specifiek domein, met name dat van de arbeid. Zorgt technologische innovatie (onder meer de digitale revolutie) ook voor een nieuwe manier van werken (tijd, plaats, mobiliteit, management ...)? Hoe kan dit een plaats krijgen in de transitie naar een koolstofarme samenleving?
Tijdens elk workshoponderdeel is er na een inleiding en een reactie van enkele maatschappelijke groepen, ook ruim gelegenheid tot vraagstelling en discussie.
Het jaarforum vindt plaats op 26 november, van 9 tot 17u, in de Financietoren te Brussel. Binnenkort krijgt u een uitnodiging met het volledige programma, maar u kan de datum nu al vastleggen in uw agenda.
2
Advies over het Marien Ruimtelijk Plan en zijn milieueffectenrapport De FRDO ontving per brief van 27 juni 2013 een vraag om advies over het Marien Ruimtelijk Plan en zijn milieueffectenrapport van vice-eerste minister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee Johan Vande Lanotte. In zijn advies waardeert de FRDO dat er een Marien Ruimtelijk Plan (MRP) komt voor het Belgische deel van de Noordzee. In dit gebied vinden immers diverse menselijke activiteiten plaats, die elkaar beïnvloeden en ook een impact hebben op het mariene milieu: scheepvaart, visserij en aquacultuur, natuurbehoud, energie-opwekking, toerisme, zand- en grindontginning, kustverdediging tegen overstroming ... Het was daarom absoluut noodzakelijk een plan tot stand te brengen dat deze verschillende activiteiten en hun impact in kaart brengt, en een regeling voorstelt voor de locatie en de omvang ervan. Het MRP vormt niet alleen een regelgevend kader voor conflictuele activiteiten, maar ook voor meervoudig gebruik van de ruimte, complementaire projecten en winwinsituaties. De ambitie om economische, sociale en milieudimensies in het Plan te integreren, is kenmerkend voor het duurzame-ontwikkelingsdenken dat de FRDO bepleit. Daarnaast beantwoordt het MRP ook aan een ander aspect van duurzame
ontwikkeling, namelijk de “governance”dimensie. Naast overheidsinstellingen op verschillende beleidsniveaus werden immers ook diverse maatschappelijke actoren bij het Plan betrokken (onder meer via de adviesvraag aan de raad) en kregen organisaties en burgers de kans zich erover uit te spreken (via het openbaar onderzoek). Wat de duurtijd van het MRP betreft (20132019) is de FRDO van mening dat een periode van 6 jaar een aantal voordelen heeft – bijvoorbeeld inzake flexibiliteit om rekening te houden met gewijzigde omstandigheden in een nieuw plan. Toch zou het ook nuttig zijn om ook doelstellingen op langere termijn uitgebreider te formuleren dan in bijlage 2 van het ontwerpMRP het geval is, onder meer om rekening te houden met de planningsduur en looptijd van sommige investeringen: de planning voor opbouw van de windenergiecapaciteit op zee tot 2050, de kustverdediging op nog langere termijn als reactie op de gevolgen van de klimaatverandering... Naast deze algemene opmerkingen formuleert de FRDO in zijn advies nog enkele specifieke opmerkingen met betrekking tot hernieuwbare energie, biodiversiteit en natuurbehoud, visserij, scheepvaart, zanden grindwinning en kustverdediging tegen overstromingen.
Dit advies werd via schriftelijke procedure eenparig goedgekeurd door de algemene vergadering. Klik hier voor de volledige tekst van het advies.
3
Advies minimumeisen voor het aanbrengen van milieuboodschappen op bouwproducten
Op vraag van staatssecretaris Wathelet stelde de FRDO een advies op over een ontwerp van koninklijk besluit dat minimumeisen vastlegt voor het aanbrengen van milieuboodschappen op bouwproducten, en een federale databank opricht voor milieuproductverklaringen. In het algemeen ondersteunt de raad de doelstelling van dit initiatief op het vlak van duurzaam bouwen, maar wil dat de context en motivering ervan nader worden bepaald. Verder vindt de FRDO dat deze materie ook op Europees niveau zou moeten worden geharmoniseerd via een initiatief van de Europese Commissie. Op die manier moet worden vermeden dat de oprichting van nationale databanken de informatieuitwisseling zou bemoeilijken, waardoor de kosten voor de ondernemingen en eindgebruikers alleen maar zouden oplopen.
Verder stelt de FRDO voor om na enkele jaren de economische, ecologische, technische impact van dit systeem en de gevolgen ervan voor de gebruikers samen met alle betrokken stakeholders te evalueren om na te gaan of het eventueel kan worden veralgemeend. Daarbij wordt erop toegezien dat de buitenlandse producenten aan dezelfde verplichtingen worden onderworpen als de Belgische producenten om laatstgenoemden niet te benadelen.
Wat het toepassingsgebied van het ontwerp-KB betreft, meent de raad dat alle bouwproducten in aanmerking komen behalve elektrische en elektronische installaties en luchtbehandelingstechnieken zoals airconditioning, verwarming en ventilatie, producten waarvan de kwestie van hun milieuimpact behandeld wordt door andere reglementeringen.
Waar het gaat om de databank voor milieuproductverklaringen, wil de raad dat overlegd wordt over het beheer ervan, de kwestie van het eigendom van de gegevens en van de financiering van het systeem. Er dient bovendien een interactie voorzien te worden met de databanken van de buurlanden (ten minste Frankrijk, Nederland en Duitsland).
De FRDO vraagt dat de vrijwillige aard van de milieuboodschappen duidelijker tot uiting zou worden gebracht in het ontwerp van koninklijk besluit.
Dit advies werd via schriftelijke procedure eenparig goedgekeurd door de algemene vergadering. Klik hier voor de volledige tekst van het advies.
4
Persprijs duurzame ontwikkeling 2013
De raad reikt dit jaar opnieuw zijn “FRDO persprijs duurzame ontwikkeling” uit. Deze - vierde - editie van de Persprijs is bestemd voor de audiovisuele media: radio-, televisie-, videoprogramma’s of films die uitgezonden werden tussen 1 januari 2013 en 31 december 2013. Het onderwerp kan zeer uiteenlopend zijn, en te maken hebben met energie, mobiliteit, huisvesting, economie, ruimtelijke ordening, financiën, werkgelegenheid, milieu, voeding, armoede, klimaat, toerisme … Belangrijk is de integratie van verschillende duurzaamheidsaspecten. Indien een reportage in die zin u als kijker of luisteraar opgevallen is, kunt u ons dit steeds signaleren – dan nemen wij contact op met de auteur. Het volledige reglement vindt u op onze website. Daar vindt u ook meer informatie over de Persprijs, en over de laureaten van de vorige edities.
Actueel in de raad Advies klimaatbeleid
Nationaal HervormingsProgramma
De raad werkt op vraag van Staatssecretaris Wathelet aan een advies over de « governance » van het klimaatbeleid in ons land en over een hervorming van de Nationale Klimaatcommissie. Dit advies zal eind oktober overgemaakt worden.
De raad volgt al verschillende jaren het nationaal hervormingsprogramma op dat ons land in het kader van de EU2020-strategie dient te publiceren. Op 23 oktober vindt een overleg op de Kanselarij van de eerste minister plaats over de Belgische reactie op de aanbevelingen van de EU (gepubliceerd op 29/5) inzake het Nationale Hervormingsprogramma 2013 van ons land.
Advies integratie klimaat in ontwikkelingssamenwerking De raad is bezig met een advies op vraag van de ministers Labille en Wathelet, die enerzijds betrekking heeft op het beleidskader voor een meer coherent en geïntegreerd beleid rond klimaat en ontwikkelingssamenwerking en anderzijds op het debat over internationale klimaatfinanciering. Advies Nanomaterialen Minister Onckelinx vroeg de raad om advies over een ontwerp van KB betreffende « het op de markt brengen van stoffen geproduceerd in nanoparticulaire toestand ». Dit advies wordt nog deze maand gepubliceerd.
Rondetafels klimaattop en WTO Op 4 november vindt een rondetafel met staatssecretaris Wathelet plaats ter voorbereiding van de COP 19, die van 11 tot 22 november georganiseerd wordt in Warschau. Op 24 oktober is er een rondetafel met minister Reynders over de Wereldhandelsorganisatie, ter voorbereiding van de ministeriële conferentie van de WTO in Bali.
5
Colofon
FRDO INFO is de nieuwsbrief van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO). De FRDO geeft adviezen aan de Belgische federale overheid over het beleid inzake duurzame ontwikkeling. De raad organiseert ook activiteiten om het draagvlak voor duurzame ontwikkeling te vergroten. Overname van artikelen uit FRDO INFO met bronvermelding is toegestaan. Adres: Kruidtuinlaan 50 bus 70, B-1000 Brussel, België Tel.: +32 (0)2 7433150 Fax: +32 (0)2 7433159 http://www.frdo-cfdd.be
[email protected]
Indien u deze gratis nieuwsbrief niet rechtstreeks in uw mailbox hebt gekregen, kunt u zich abonneren door een mail te sturen naar het adres hierboven met vermelding van naam, (eventueel) organisatie, adres en mailadres, en als onderwerp (subject) “abonnement”. Gelieve ook te vermelden of u FRDO INFO in het Nederlands of het Frans wenst. Wil u de nieuwsbrief niet langer ontvangen, vermeld dan "uitschrijven" als onderwerp in de mail
6
