Frans van Kalmthout HBO op weg naar een kennisorganisatie
Vicevoorzitter CvB Avans Hogeschool
1
Inhoud - Ontwikkeling van de hogeschool - Ontwikkeling van het onderwijsaanbod - Ontwikkeling in het onderwijs - naar praktijkgericht onderzoek
Avans Hogeschool Aantal studenten:
26.687 Breda: Den Bosch: Tilburg:
Aantal medewerkers :
2.262
Aantal opleidingen:
55
Sectoren: • • • • • • • •
13.655 11.550 1.482
Economie en Management (58% van alle studenten) Techniek (23%) ICT (17%) Welzijn (12%) Gezondheid (8%) Kunst en Vormgeving (4%) Onderwijs (2%) Recht (2%)*
Aantal lectoraten:
22
2
Trends in beeld 2012, OCW, september 2012
Trends in beeld 2012, OCW, september 2012
3
Public benefits In equivalent USD Hungary United States Ireland Italy Belgium Germany Slovenia Netherlands Austria Poland Czech Republic Israel OECD average Finland Australia Portugal United Kingdom France Japan Canada Slovak Republic Korea Norway Sweden Denmark New Zealand Spain Turkey Estonia
$254.984 $232.779
$172.602 $168.693 $166.477 $156.125 $155.664 $133.560 $132.103
$118.266 $115.790 $107.436 $101.116 $95.947 $93.236 $89.464 $86.550 $81.545 $67.411 $66.845 $58.159 $55.367 $55.318 43,419 $38.421 $33.912 $25.591 $21.724 $4.587
0
Chart A9.5
Public costs
50.000
100.000
150.000
Net present value
200.000
250.000
300.000
Positive relatie tussen opleidingsniveau en kans op werk % Tertiary education Upperin secondary and post-secondary non-tertiary Below (2010) upper secondary Percentage of 25-64 year-olds employment, by level of education 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10
Turkey
Italy
Korea
Chile
Hungary
Spain
Japan
Greece
Estonia
Mexico
United States
Ireland
Canada
Israel
Slovak Republic
OECD average
France
Czech Republic
Belgium
New Zealand
Australia
Poland
Finland
Luxembourg
United Kingdom
Brazil
Portugal
Austria
Denmark
Slovenia
Germany
Sweden
Netherlands
Iceland
Switzerland
Norway
0
4
H v Utrecht
InHolland Hs Rotterdam
HAN
Karel de Grote/HvA
Van 2000 tot 2011 Trendmatige groei en uitbreiding 1. Inhalen achterstand (vooral ‘s-Hertogenbosch), zoals – Sociaal Pedagogische Hulpverlening – Accountancy – Verpleegkunde 2. Nieuwe opleidingen (me too), zoals – Small Business – Communicatie – Communicatie and Multimedia Design 3. Bijzondere opleidingen zoals – HBO-Recht (eerste in Nederland) – Integrale Veiligheid (eerste in Nederland) – Advanced Business Creation (uniek in Nederland) – Bouwmanagement en vastgoed (2e in Nederland) – Gezondheidszorg technologie (3e in Nederland) – Maintenance (uniek in Nederland)
5
In toekomst weinig nieuwe opleidingen • Vernieuwing vooral via: – Minoren (keuze programma van half jaar) – Majoren (specialisatie binnen bachelor van 1-2 jaar), bijv. Forensisch Onderzoek – Invulling programma samen met beroepenveld – Meer ruimte voor praktijkgericht onderzoek – Mogelijk nog enkele Associate Degrees (2 jarig programma
6
Paul Merks Programmamanager ICT
Paul Merks Programmamanager ICT
http://www.flickr.com/photos/glsconference/4687537285/
7
Our gateway to knowledge….
international students Some of our…. • France
• • • • • • • • • • •
Germany Great Britain Spain Italy China Hungary Poland USA Indonesia Oman Iran, etc. etc.
8
Some of our… international degree programs (in English) • Medical research & Biotechnology:2 • Preparatory Course: ½-1 year years • International Business & • Advanced Chemistry: 2 years Management Studies • Software engineering: 2 year • Finance & Control • Asian Business studies (Major in • Town Planning: 1.5 year • Environmental Science for sustainable IBMS) • European Project Semester: ½ year Energy & Technology • International Business Program: 2 • Environmental Technology & Management: 2 years years • Graduate courses in Graphic DesignAnd more, including many English taught minors of 30 ECTS and Photography: 2 years
Vier pijlers van leren •Leren •Leren •Leren •Leren
om te weten hoe iets te doen te zijn om samen te leven
9
Belangrijkste bevindingen uit recent onderzoek (Jolles et.al.) • Brein van Adolescent is pas op 23/24 jaar uitgegroeid • Jongensbrein ontwikkelt zich trager dan meisjesbrein • Vooral de hogere-orde cognitieve functies en vaardigheden - plannen - vermogen tot kiezen - invoelen wat anderen bedoelen - zelfreflectie • 17/18 jarige is niet in staat consequenties van handelen volledig te overzien ( is wel moment van studiekeuze) • Keuze voor profielen op 15/16 jaar daarom te vroeg
Grote uitval is al lang een probleem • Kunnen nieuwe inzichten over Brein en Leren verklaringen daarvoor bieden? • MBO’ er is meer ‘doener’ dan denker • Zwakker in rapportage, communicatie en theoretische kennis • Abstractievermogen is minder, maar kan zich goed ontwikkelen • Veranderingen in het onderwijs, vooral in propedeuse hebben daarop effect • Al voor de propedeuse is een betere start mogelijk
10
Paul Merks Programmamanager ICT
The Networked Teacher
MESI
Network Services
Storage of documents
Social bookmarking Online Communities News subscription, video-channels
Curriculum Documents & Digital Resources
File sharing
Always at hand – anywhere in the world Video Conferences
Popular Media
Microblogging, chart, blogs, wikis
Moscow State University of Economics, Statistics and Informatics
11
Heel veel cursussen al on-line beschikbaar
University of the People
12
De Hogeschool als kennisinstituut en kennispartner Overgang van een school die opleidt tot beroepen naar: Een instituut dat beroepen verandert door: • Studenten als toekomstige veranderaars op te leiden, in directe interactie met de beroepswerkelijkheid • Direct onderzoek doet voor de beroepspraktijk
Transitie van 1986 tot 2012 • 1986 inhoud van HBO opleidingen is afgeleid van universitaire kennisdomeinen; loopt achter en vernieuwt niet op eigen kracht. Kracht HBO zit in praktische interactie met beroep, maar zonder reflectie daarop • 1991 overgang van inhoud naar didactiek / onderwijskunde. Introductie beroepsprofielen • 1993 weinig vernieuwingsmiddelen voor HBO • 1993 start visitaties: didactisch op orde; wetenschappelijke oriëntatie en stages/afstuderen vaak onvoldoende • 2000 Introductie van lectoren in het HBO • 2012 meer dan 400 lectoren in het HBO – SIA-Raak 2e geldstroom
13
Ontwikkeling van beroepen
• Soms door beroepsgroep zelf als gecodificeerde resultante van interactie, studie, overleg, behandeling van casuïstiek • Maar in HBO en MBO weinig sterke, uniforme en georganiseerde beroepsgroepen • Wie heeft belang bij ontwikkeling van beroepen? – Client, patient – Beroepsbeoefenaar zelf – Werkgever – Overheid • Maar wie zorgt voor ontwikkeling van beroepen? – Individuele professional? – Werkgever? – Vakorganisatie? – Overheid? – Universiteit?
Ontwikkeling van professies en professionals • Tot 1900 is professie voorrecht van elite, leidend tot aanzien. • Door liberalisering, democratisering en beroepsonderwijs wordt professionalisering bereikbaar voor de middenklasse. • Gevolgen: • Het beroep wordt pragmatischer (klanten,kosten, doelmatigheid); • Het beroep wordt verdiept (nieuwe modellen en technieken); • Het beroep wordt verbreed (niet alleen kennis, maar ook eigen visie, opdoen van ervaringen, in staat tot verandering
14
Bijvoorbeeld: ontwikkeling van het beroep van HBO-verpleegkundige • Een verpleegkundige is een beroepsbeoefenaar die zelfstandig oordeelt en handelt op basis van algemene en systematische kennis, theoretisch gefundeerde methoden en technieken, verworven via een opleiding in het belang van patiënten en cliënten. • Vroeger: nadruk op handelingen van de verpleegkundige • Nu: naast handelen ook oordelen; In de combinatie van denken en doen schuilt de professionaliteit • Deze accentverschuiving illustreert het groeiend zelfbewustzijn van de verpleegkundige beroepsgroep. • Bron: verpleegkundig beroepsprofiel 2006
Het ‘lerende beroep’ Professional Internaliseren Onderwijs
Expliciteren Onderzoek
Observatie “Dit is de vraag van de klant” Indicatie: “Daar is dit aanbod voor nodig” Best practice: “Zo ziet het aanbod eruit” Resultaat: “Dit bereik je ermee” Rationale: “Zo kun je het resultaat verklaren”
Met als doel: verbeteren, vernieuwen, ontwikkelen
15
Toepassen Praktijk
Kenniscreatie
Kenniscirculatie Leercyclus
Onderzoek
Onderzoeken
Onderwijs
Competentieontwikkeling
Leren leren
Waarom praktijkgericht onderzoek • Universiteiten zijn primair nationaal en internationaal gericht • HBO is primair regionaal georiënteerd • Universitair onderzoek is primair gericht op ontwikkeling van de wetenschap • HBO onderzoek is primair gericht op oplossing van vraagstukken in de praktijk • Veel maatschappelijke problemen worden niet door universiteiten onderzocht derhalve: • Taak van het HBO verbreedt zich van: – Uitsluitend onderwijs aan toekomstige beroepsbeoefenaren naar: – de economische, sociale en culturele ontwikkeling van de regio – de ontwikkeling van de beroepen waarvoor wordt opgeleid
16
Waarom onderzoek (2)? •
• •
• •
De practitioner moet een ‘reflective practitioner’ worden die uitgroeit tot ‘scientific practitioner’ die onderzoeksresultaten kan toepassen en genereren Dus de HBOstudent moet tijdens de studie al met onderzoek leren omgaan Het Nederlandse HBO kan geen onderdeel van het Hoger Onderwijs zijn zonder eigen inhoudelijke ontwikkelingsrol (vergelijk Duitsland, Engeland) – Dus van University of Professional Education naar University of Applied Sciences 46% van de HBO docenten heeft Masterdiploma 4 % van hen is gepromoveerd
Waarom onderzoek in het HBO •
Grote delen van het beroepsmatig handelen worden niet of niet voldoende door WO- vakgroepen of onderzoeksinstituten bestreken: – Voorbeelden: fysiotherapie, reclassering, duurzaamheid, methodiek van hulpverlening, Innovatief ondernemen, Mechatronica.
• • •
Daarom nodig Kenniscreatie, kenniscirculatie en kennisimplementatie Explicitering en legitimatie van het beroepsmatige handelen Transparantie, efficiëntie en effectiviteit van het beroep
17
Waarom lectoren? • Ontwikkeling van inhoud komt naast de onderwijstaak niet van de grond zonder echt aparte voorziening • HBO kan niet alleen maar als doorgeefluik fungeren van WO-inhoud; moet ook zelf ontwikkelen • Verdeling onderzoeksthema’s in WO is resultante van traditie, lobby’s, politieke arena, routine en verkokering • Onderzoeksthema’s in WO sluiten vaak niet aan op praktijkwerkelijkheid: niet multidisciplinair of onvoldoende in te passen in langjarige traditie • Daarom praktijktheorieën vaak ondergebracht in de ‘kundes’ • Nieuwe visie op de wijze waarop kennis ontstaat (Gibbons)
Er zijn meer manieren waardoor kennis ontstaat • Nieuwsgierigheid onderzoeker (traditionele opvatting) • Reflectie op het beroepsmatig handelen (Gibbons) – Door praktijkonderzoek – Door in het beroep te leren – In een lerende organisatie
18
Voorbeelden van kenniscirculatie en onderwijsontwikkeling • Kenniscirculatie: – Publicaties, promoties, presentaties, workshops, studiedagen en conferenties, opdrachten voor werkveld, stage- en afstudeerprojecten, opbouw netwerken, studentenstages, gastdocenten, mobiliteit • Onderwijsontwikkeling: – Innoveren curriculum door praktijkonderzoek van studenten – Onderwijsmodules met resultaten van onderzoek – Cursussen praktijkonderzoek voor docenten en studenten – docentenstages • Kennisontwikkeling vooral in onderzoeksprojecten van docenten en studenten gezamenlijk met werkveld
Professionalisering van docenten d.m.v. lectoraten en kenniskringen • • • • • • • • • • •
Volgen van werkveldpresentaties Participeren in kenniskring Participeren in werkveldprojecten Verrichten van docentstages Participeren in R & D projecten Organiseren van conferenties met werkveld Geven van presentaties aan werkveld Publicaties Opleiding door lector Opleiding door werkveld Doen van promotie-onderzoek
19
Doelstelling lectoraten • Ontsluiten en toepassen van externe kennis • Bijdragen aan onderwijsvernieuwing • Professionalisering van docenten – O.a. leidend tot promotie • Praktijkgericht onderzoek
Functie voor hogescholen Kenniscirculatie in de Innovatieketen
Universiteiten, Researchgroepen (grote) bedrijven
Technologisch concept
Werkend prototype
TNO
Hogescholen
Commercieel product of proces Innovatieve bedrijfsvoering
Bedrijven met name MKB en Instellingen
de innovatiefunctie moet haar fundament vinden in het onderwijs studenten en docenten moeten er intensief bij betrokken worden samenwerken in netwerken en in de beroepskolom
20
Ambities 2011 - 2014 • Het praktijkgericht onderzoek ten behoeve van het onderwijs en de beroepspraktijk is verder verankerd binnen Avans Hogeschool. Het onderzoek wordt door medewerkers, studenten en externe belanghebbenden erkend als primaire taak naast het onderwijs • Avans Hogeschool weet zich, vanuit de eigen inhoudelijke sterktes en in nauwe aansluiting op de noden van het werkveld, op een beperkt aantal inhoudelijke terreinen regionaal en ook nationaal te profileren
Expertisegebieden Avans • Duurzame Innovatie – duurzame bedrijfsvoering, innovatie in het bouwproces, finance and sustainability, biobased productions, biobased energy, zonne energie, decentrale opwekking
• Veiligheid – veiligheid en bestuur, veiligheid en recht, veiligheid en jeugd, reclassering, huiselijk geweld
• Kunst en Vormgeving – visueel ontwerp, fotografie • Techniek en Innovatie – mechatronica, analytische chemie in life sciences
• Gezondheid en welzijn - diagnostiek, jeugd, gezin en samenleving, healthy aging
• Ondernemerschap en Leiderschap – innovatief ondernemen, human resource management,
21
Mechatronica: RAAK-MKB Project: Vision in Mechatronics and Robotics Consortium: 3 mechatronicalectoraten van Avans, Fontys, HU, 19 MKB-bedrijven Omvang: 500.000, waarvan uit SIA RAAK: 300.000 Doel: doorontwikkeling van een 3D vision technologie, ter ontwikkeling van grippers, die met hun eigen lokale besturing snel kunnen reageren op de actuele positie van te manipuleren objecten. Werkwijze: lector met docenten en studenten
Voorbeeld van een Promotietraject Project: COSA: Cirkels voor ondersteuning, samenwerking en aanspreekbaarheid) Betrokkenen: promovenda Mechtild Höing, lector Bas Vogelvang, Reclassering Nederland, prof dr. Stephan Bogaerts (UvT), Ine van Zon (directeur ASB) Omvang: 0,6 fte gedurende 4 jaar (plm 180.000) Doel: inzichtelijk maken van de effecten van COSA op delinquenten en vrijwilligers Werkwijze: literatuur onderzoek en “veldwerk”; te publiceren in een vijftal artikelen
22
De meerwaarde van het Expertisecentrum Veiligheid Project: Samen Investeren in Veiligheid Opdrachtgever: provincie Noord Brabant en de gemeente ‘s Hertogenbosch Doel: Kennisontwikkeling veiligheidsbeleid van provincie en gemeente Deelprojecten: (onder andere) MOE-landers, Netwerk werken met risicojongeren, kosten/batenanalyse van veiligheidsmaatregelen Uitvoerders: lectoren in verschillende combinaties, samen met onderzoekers/docenten van Integrale Veiligheid, Sociale Studies, Recht, en externe onderzoekers Omvang: ongeveer € 900.000 Producten: handboeken, werkcahiers, modellen, congressen
Conclusie: Het HBO blijft in ontwikkeling
“we are still confused, but at a much higher level”
Ik dank u voor uw aandacht
23
