Foto-Puzzelronde : Vragen

Foto-Puzzelronde : Vragen 1. Figuurtje?

3. Welke groep?

2. Wie?

4. Maak het volgende rijtje af: SC6 – GL1 – RM7 – TD2 – PB4 – ??? Tip: Film.

5. U ziet op de illustratie een invallende straal met invalshoek θ1 die via een scheidingsoppervlak overgaat van een milieu met brekingsindex n1 naar een milieu met brekingsindex n2, in casu groter dan n1 wat tot gevolg heeft dat de gebroken straal een brekingshoek θ2 maakt met de normaal aan het scheidingsoppervlak, kleiner dan θ1. Per definitie is de hoek van terugkaatsing gelijk aan de invalshoek. Het verband tussen θ1 en θ2 wordt beschreven door de wet van Snellius-Descartes. Zij nu n1 gelijk aan 1 en n2 gelijk aan √2. θ2 meet 30°. Hoeveel meet dan de hoek θ1?

1

6. Welke spreekwoord is hier ontdaan van zijn medeklinkers? OEEOEIE 8. Wie?

7. Welke stad?

9. Schrijver? 10. Wat?

11. Wie?

12. Een zwerver wandelt door de straten om sigarettenpeuken te verzamelen. Van de tabak uit 7 peukjes maakt deze verstokte roker zich telkens een nieuwe sigaret. Op een dag wandelt hij van het station naar de kerk en vindt op zijn weg 14 peuken. Op de weg van de kerk naar de markt vindt hij er nog eens 17. Hij vervolgt zijn weg naar het park en vindt nog eens 18 peuken. Hoeveel sigaretten kan de zwerver die dag roken?

2

Foto-Puzzelronde : Antwoorden 1. Sonic 2. Allata, Pietro 3. Manic Street Preachers 4. DC1 (Daniel Craig is nu 1 keer in de huid van James Bond gekropen) 5. 45° 6. Op hete kolen zitten/onder de sloef liggen 7. Lucca 8. De Booij, Hans 9. Milne, Alan Alexander 10. Pantoffeldiertje 11. Verdi, Guiseppe 12. 8

3

Ronde 1 : Vragen 1. Aardrijkskunde. Ville Rose, de roze stad, zo noemden de Romeinen reeds deze Franse stad omwille van de vele bakstenen huizen, kerken en monumenten. Het hart van de stad is de indrukwekkende Place du Capitole, waar je niet naast het 128 m lange Capitolium met zijn 8 zuilen van roze marmer kan kijken. De basiliek St. Sermin is met zijn achthoekige toren het mooiste Romaanse bouwwerk van Zuid-Europa. Het klooster en de kerk van de Jacobijnen, de laatste rustplaats van Thomas van Aquino, vormen het rustpunt in deze stad. Met zijn 110.000 studenten is het verder een levendige, energieke stad die vooruitkijkt, of beter nog: omhoog, want hier rollen ook de Airbus en de Ariane van de band. Graag de naam van deze hoofdstad van de Midi-Pyrénées, gelegen tussen de Garonne en het Canal du Midi. 2. Vrij. Als men aan 100 Vlamingen zou vragen wat het nationaal symbool van Ierland is, dan zal het merendeel waarschijnlijk antwoorden: “Ah, dat is het klavertje drie”. Echt fout is hun antwoord niet, maar het klavertje drie, of shamrock, is eigenlijk nooit officieel erkend als nationaal symbool. Wij zouden van u dus willen weten wat het officieel erkende nationaal symbool van Ierland is. Het is ook terug te vinden in het grootste exportproduct van het land. 3. Sport. Het afgelopen veldritjaar was het misschien wel al Sven Nijs wat de klok sloeg, maar in het wiel van Nijs kregen onze landgenoten stevig weerwerk van enkele buitenlanders, en niet enkel Nederlanders, denken we maar aan Franzoi, Dlask en Mourey. Dat het veldrijden een iets grotere internationale uitstraling heeft gekregen, is voor een stuk te danken aan een landgenoot die binnen de UCI de Wereldbeker en de Superprestige coördineert. Hij droomt zelfs van een veldrit in de Verenigde Staten. Wie is deze man, die in 1994 zelf Belgisch kampioen veldrijden werd en daarna overschakelde naar het mountainbiken, waarin hij ook Belgisch kampioen werd? 4. Literatuur. We gaan op zoek naar een Vlaams schrijver geboren in 1891 in Hamme en gestorven in Gent in 1962. Tijdens de eerste wereldoorlog vocht hij als vrijwilliger aan het Ijzerfront, waar zijn Vlaams bewustzijn tot ontwikkeling kwam en hij een belangrijke rol had in de Frontbeweging. Na de oorlog was hij tot 1922 redactiesecretaris van De Standaard, waarna hij actief was als hoofdopsteller van de christelijke arbeiderskrant De Tijd en verder als medeoprichter van het satirische weekblad Pallieter. Na de tweede wereldoorlog werd hij beschuldigd van culturele collaboratie en daarvoor zit hij van 1944 tot 1949 in gevangenschap. Enkele van zijn werken: Blauwbaard – Hans Van Malmédy – De soldaat Johan. Wat is de naam van deze auteur? 5. Geschiedenis. We zoeken een Romeins staatsman uit de woelige eerste eeuw v. Chr. Tijdens de burgeroorlog in de jaren 80 stond hij aan de zijde van de dictator Sulla. In 71 v. Chr. verdiende hij verder zijn strepen door het slavenleger van Spartacus te vernietigen en daarna werd hij consul samen met Pompejus. Hij is het meest bekend voor het feit dat hij tien jaar later, in 60 v. Chr., samen met Julius Caesar en de al genoemde Pompejus het eerste Triumviraat vormde, waardoor het einde van de Republiek wel heel nabij kwam. Lang kon hij niet van zijn macht genieten, want in het jaar 53 v. Chr. werd hij gedood in een veldtocht tegen de Parthen. Wie zoeken we hier?

4

6. Vrij. Fauna & Flora. Op de foto ziet u een grote, aan de struisvogel verwante vogel, die we terugvinden in de regenwouden van Australië en Nieuw-Guinea. Hij voedt zich met planten en kleine diertjes, maar wordt door de mens gevreesd omwille van de drieste aanvallen hij uitvoert wanneer hij zich bedreigd voelt. Met zijn lange en scherpe nagels kan hij een mens immers lelijk verwonden en zelfs doden. Hoe heet deze loopvogel?

7. Actua & media. Wie is de Nederlandse minister van Vreemdelingenzaken en Integratie? Ze kwam de voorbije dagen vooral in het nieuws omdat ze de aanvraag tot versnelde naturalisatie van de Ivoriaanse voetballer Salomon Kalou weigerde, zodat deze waarschijnlijk niet voor Nederland zal kunnen uitkomen op het komende WK in Duitsland. 8. Kunst. Jan De Cock was niet de eerste landgenoot die in het Londense Tate modern exposeerde. In 2004 ging een Antwerpenaar hem voor. Met een filmische blik beeldt hij ogenschijnlijk onschuldige, maar in feite beladen onderwerpen af: een lampenkamp (uit Buchenwald), een kapot poppenlijfje, een rokzoom en een been, een uitsnede van een lichaam of een gezicht (reeks Der diagnostische Blick, 1992). Een aantal schilderijen refereert aan het onverwerkte verleden: de holocaust (Gaskamer, 1986), het Belgische kolonialisme (Leopard, 2000), het Vlaamse nationalisme. Hij koestert een fundamenteel wantrouwen in de waarheidswaarde van beelden. Zijn schilderijen noemt hij 'authentieke vervalsingen'. Tegenover de gemakkelijke transparantie van de alomtegenwoordige, snel opgenomen beelden in media en reclame, plaatst hij zijn desoriënterende schilderijen. Zijn naam? 9. Vrij. De Kempense gemeente Geel is wel het meest bekend omwille van haar centrum voor gezinsverpleging van psychiatrische patiënten. Dit is ontstaan uit de middeleeuwse bedevaarten van krankzinnigen naar Geel in de hoop op genezing door de plaatselijke heilige. Wat is de naam van deze heilige, naar wie tevens de kerk in het centrum van Geel is genoemd? 10. Wetenschappen. We gaan nu uw kennis testen in een wel erg eenvoudige materie, reeds op punt toen de dieren nog spraken: kernfysica. Men heeft kunnen aantonen dat alle radioactieve elementen (en isotopen) met een atoomgetal begrepen tussen 81 en 92 die in de natuur voorkomen, deel uitmaken van drie verschillende groepen of reeksen, die de naam krijgen van het element aan het hoofd van de reeks, een element met een zeer grote halfwaardetijd. Elke reeks bevat een gasvormig element. Het laatste element van elke reeks is stabiel en is een loodisotoop. U ziet de Uranium-reeks, maar kent u nog één van de twee andere?

5

11. Film. Op 5 maart verzamelden ontzettend vele memorabelen van het witte doek zich om de alweer 78ste Oscaruitreiking bij te wonen. Natuurlijk heeft u alle genomineerden of toch minstens alle winnaars gememoriseerd, maar kent u ook deze man? Hij is een regisseur-producer-schrijver die dit jaar geëerd werd met een Honorary Award voor zijn levenswerk. Maar liefst vijf keer werd hij genomineerd voor beste regisseur, en twee keer voor producer van de beste film, dat waren Nashville en Gosford Park, maar geen enkele nominatie kon hij verzilveren. 12. Muziek. Het muziekfragment voor deze ronde haalden we van de Pre-Historie-cd van 1955. Wie hoort u?

6

Ronde 1 : Antwoorden 1. Toulouse 2. Harp (lier) 3. Van den Abbeele, Peter 4. De Pillecyn, Filip 5. Crassus, Marcus Licinius 6. Kasuaris 7. Verdonk, Rita 8. Tuymans, Luc 9. Dymfna 10. Actinium of thorium 11. Altman, Robert 12. Bell, Tony

7

Ronde 2 : Vragen 1. Film. Een actuele filmvraag om deze ronde te starten. We zoeken de titel van de debuutfilm van Tommy Lee Jones. Hij won onlangs de Grote Prijs voor beste film op het 32ste Filmfestival van Gent. Voor het script deed Jones een beroep op de scenarist van Amores Perros en 21 Grams, Guillermo Arriaga. Op het jongste festival van Cannes kreeg de film ook al de prijs voor het beste scenario en kaapte Tommy Lee Jones de prijs weg voor de beste acteur. Welke film is dit? 2. Aardrijkskunde. In de Australische deelstaat South Australia bevindt zich een opmerkelijk meer. Dit meer, met een oppervlakte van 13000 km², staat gedurende het grootste deel van de tijd helemaal droog en vormt zo een zoutvlakte. Sinds de ontdekking ervan in 1840 is het nog maar twee keer met water gevuld geweest, en dit telkens gedurende slechts enkele maanden. Het meer is genoemd naar zijn ontdekker en vormde in 1964, toen het uiteraard droog stond, het decor voor de verbetering van het absolute snelheidsrecord op het land. Wat is de naam van dit droge meer, het grootste zoutmeer van Australië? 3. Vrij. Hoe wordt de 7-jaarlijkse processie van Hasselt genoemd? Ook de basiliek en het ziekenhuis aldaar zijn ernaar vernoemd. 4. Sport. Op de Olympische Winterspelen in 1988 in Calgary won de Fin Matti Nykanen tweemaal goud in het schansspringen. Hij werd echter in de schaduw gesteld door een bijziende Engelsman die terecht de titel van slechtste schansspringer aller tijden kreeg. Bij iedere sprong hield het publiek de adem in of ‘the eagle’ het zou overleven. Hij overleefde het en werd geweldig populair. Samen met het Jamaicaanse bobsleeteam was hij de grote attractie van de Winterspelen in Calgary. Wat is zijn naam? 5. Literatuur. In 1782 verscheen in Nederland de roman ‘Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart’, een oorspronkelijke briefroman. Hij werd geschreven door 2 hartsvriendinnen, die praktisch voor heel hun oeuvre samenwerkten. U krijgt een punt per schrijfster. 6. Geschiedenis. Met de aanval op Pearl Harbour op 7 december 1941 waren de Japanners niet aan hun proefstuk toe. Dat kunnen de Russen bevestigen. Op 8 februari werd een Russische vloot eveneens getorpedeerd door de Japanners. Wat was de naam van de haven waar deze slag plaatsvond? 7. Vrij. Deze knoop wordt voornamelijk gebruikt om een touw aan een paal of een boom vast te maken. De lus rond de boom wordt niet aangetrokken, maar blijft gewoon los. Het strak opspannen van het touw zelf zorgt er immers voor dat de lus niet naar beneden schuift. Het leggen van deze knoop kan ezelsbruggewijs onthouden worden met het verhaaltje van het konijn dat even uit zijn hol komt gekropen, een toertje rond de boom maakt en weer wegkruipt. De naam van deze knoop, graag.

8

8. Actua & media. Een dagboek dat gepubliceerd wordt op het internet noemen we een weblog. Sinds enige tijd is er vooral in Nederland een nieuwe rage waarbij sites als VolkomenKut.com, GeenStijl.nl en ReteCool.com zich toeleggen op sensationele, shockerende of provocerende berichten. Zo ontstond er in Nederland heel wat consternatie toen scholieren filmden hoe een meisje door enkele ‘schoolmakkers’ in elkaar geslagen werd en dit op het internet plaatsten. Hoe worden dergelijke pagina’s genoemd? 9. Kunst. Hoe heet de beeldengalerij op het Piazza della Signoria in Firenze? Het bevat enkele beeldhouwwerken die fragmenten uit de Griekse mythologie uitbeelden, zoals Hercules die de Centaur verslaat en Perseus en Medusa.

10. Vrij. Fauna en flora. De vegetatievorm op de foto is typisch is voor de mediterrane flora. Het komt ook op het vasteland rondom de Middellandse Zee voor, maar wordt vooral geassocieerd met Corsica. Op dit eiland werd het struikgewas omwille van zijn uitgestrektheid en ondoordringbaarheid immers als schuilplaats gebruikt door gezochte misdadigers. Denk maar aan enkele hilarische scènes uit “Asterix op Corsica”. Tijdens WOII maakten ook verzetslieden gebruik van het struikgewas, een belangrijke Franse verzetsbeweging dankt er zelfs haar naam aan. Hoe heet dit mediterrane struikgewas?

11. Wetenschappen. Stel, u bent vliegtuigbouwer en u wenst een vliegtuig te bouwen. Het vraagstuk dat u moet oplossen is vrij simpel: hoe zal mijn vliegtuig vliegen? Maar helaas zal u tijdens het modeleren rekening moeten houden met onnoemelijk veel parameters uit de stromingsleer zoals druk, temperatuur, massadensiteit, enthalpie, entropie, en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Al deze parameters zijn continu veranderlijk en u heeft dan ook nood aan een heel grote bibliotheek om alle voorkomende situaties te klasseren. Gelukkig bestaat er de dimensieanalyse. Dimensieanalyse bestaat erin een vraagstuk, afhangende van verschillende fysische parameters, om te vormen tot een ander vraagstuk dat van een klein aantal, dimensieloze parameters afhangt. Al het voorgaande kunnen we definiëren aan de hand van slechts twee parameters. Het Reynoldsgetal en een tweede, vernoemd naar de vorser en betekenisvol wanneer men spreekt over de samendrukbaarheid van een fluïdum. Het wordt gegeven door de verhouding van de vluchtsnelheid tot de geluidssnelheid. Wat is de naam van dit getal? 12. Muziek. De groep die we zoeken was al razend populair in Groot-Brittannië voor dat ze nog maar een single, laat staan een plaat hadden uitgebracht. De eerste groep die met behulp van internet bekend werd, zeg maar. De gemiddelde leeftijd van de jonge snaken heeft nog geen rijbewijs. Wie zoeken wij? 9

Ronde 2 : Antwoorden 1. The Three Burials of Melquiades Estrada 2. Lake Eyre 3. Virga Jesse 4. Edwards, Eddy 5. Deken, Aagje 6. Port Arthur 7. Paalsteek 8. Schocklog 9. Loggia dei Lanzi 10. Maquis 11. Machgetal 12. Arctic Monkeys

b) Wolf, Betje

10

Ronde 3 : Vragen 1. Wetenschappen. In het begin 20ste eeuw legde een Amerikaans geneticus zich toe op experimenten met fruitvliegjes van het genus Drosophila. Hij ontdekte dat genen zich lineair achter elkaar op de chromosomen bevinden, en definieerde de fenomenen crossing-over en genkoppeling. Deze kennis liet hem ook toe de eerste genenkaarten op te stellen. Wat is de naam van deze Amerikaanse onderzoeker? 2. Varia. De tekenfilms van Looney Tunes borduren vaak voort op het thema van de goede en de slechte. Denk maar aan Tom en Jerry en Coyote en Roadrunner. Wat wij van u willen weten is de naam van het jagermannetje dat steeds achter Bugs Bunny aanzit.

3. Aardrijkskunde. Het punt op de kaart waar alle meridianen elkaar kruisen is het cartografisch noorden. De naald van een kompas wijst het magnetisch noorden aan. Het verschil tussen het cartografisch noorden en het magnetisch noorden bedraagt enkele graden en varieert bovendien in tijd en ruimte. Wie met behulp van een kaart en kompas een langere afstand aflegt, moet met dit verschil rekening houden indien hij zijn doel precies wil bereiken. Hoe wordt dit verschil tussen het cartografisch en het magnetische noorden genoemd? 4. Vrij. Mythologie. We zoeken het hoofdpersonage van een oud-Angelsaksisch heldendicht, dat werd geschreven ergens in de 8ste eeuw. Onze held behoort tot het volk van de Gauten in Zweden. In het eerste deel van het epos trekt hij naar Denemarken om de bevriende koning Hrotgar te bevrijden van het watermonster Grendel. In het tweede deel is hij 50 jaar ouder en inmiddels koning van zijn volk, de Gauten. Hij trekt er nog eens op uit om een monster te doden, deze keer een draak. Hij slaagt in zijn opzet, maar wordt zelf dodelijk gewond. Hij wordt begraven samen met de schat die door de draak bewaakt werd. Wat is nu de naam van deze mythische held? 5. Voor wie het wielrennen een beetje volgt, zijn Giovanni Lombardi en Leon Van Bon geen onbekenden. Beiden beschikken in het zicht van de meet over een behoorlijk eindschot, en dus mag het eigenlijk geen verbazing wekken dat zij op de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona respectievelijk goud en zilver winnen in de puntenkoers. Achter deze twee pakte een Belg de bronzen plak, en zorgde zo voor het derde eremetaal voor ons land op die spelen. Met zijn 22 jaar gold hij toen als een groot talent, maar dat is er nooit echt uitgekomen. Wie is deze man? 6. Literatuur. Een vraagje over de Rederijkers: zij gingen zich in hun poëzie te buiten aan allerlei technische knutselgedichtjes waarin ze hun zucht naar versiering konden botvieren. Zo maakten ze ook gedichten die je ook van achter naar voren kan lezen. Hoe noemt men dit soort gedicht?

11

7. Geschiedenis. De rumoerige periode van einde dertiende en begin de veertiende eeuw in Vlaanderen is bij ons vooral bekend door de Brugse metten en de Guldensporenslag. Nadien werd echter vooral in het Ieperse en Poperingse slag geleverd door een man die verzet bleef bieden tegen de Fransen. We vragen echter niet de naam van deze man want dat is Zannekin, maar wel waar hij in 1328 definitief werd verslagen. 8. Vrij. Fauna en flora. Je ziet de larve en het adulte insect van een zelfde soort uit de orde van de Neuroptera ofte netvleugeligen. De adult lijkt nogal op een libel, maar is er niet mee verwant. Het is echter de levenswijze van de larve die zijn naam heeft gegeven aan deze, en verwante soorten. Die larve zit op de bodem van een zelf gegraven kuiltje in het zand te wachten tot een klein, arm insectje in de kuil valt om het dan met zijn kaken vast te grijpen en leeg te zuigen. Hoe heet dit insect?

9. Actua & media. Een blote vrouw, bevallend op een berenvel: dit is het nieuwe uithangbord van ProLife, een Amerikaanse organisatie die strijdt tegen abortus. Het beeld toont de vrouw in een wat ongewone pose voor een vrouw die aan het bevallen is. Ze hangt voorover, steunend op haar ellebogen en opengesperde knieën. Het kunstwerk is dan ook een knipoog naar het pin-up verleden van deze vrouw. Op de kopie ziet u er een afbeelding van. Welke vrouw geeft zich op deze manier bloot ten voordele van Pro-Life?

10. Kunst. Wie was de grondlegger van het futurisme en schreef dus in 1909 in Parijs het eerste manifest, getiteld ‘Oprichting en Manifest van het futurisme’? Het manifest beoogde een toekomst gedreven door strijd, aanval en beweging, en richtte zich op de arbeidersbewegingen, op revolutie en op anarchie. Onze man leefde van 1876 tot 1944 en verwierf met zijn manifesten veel steun en aanhang. Zijn invloed beperkt zich niet tot de literatuur: hij opperde ook ideeën over vele andere vakgebieden als beeldende kunst, film en fotografie. 11. Vrij. Logica, en meer bepaald syllogismen. U kent het typevoorbeeld wel: twee premissen ‘Alle mensen zijn sterfelijk’ en ‘Socrates is een mens’ leidt tot de conclusie: ‘Socrates is sterfelijk’. De term ‘sterfelijk’ wordt major ofte grote term genoemd, de term ‘Socrates’ minor of kleine term, maar hoe noemt men ‘mensen’, de term die in de twee premissen voorkomt, maar niet in de conclusie? 12. Muziek: U hoort zo meteen een zogenaamde ‘mash up’. Twee nummers door elkaar. Voor elke juiste uitvoerder krijgt u één punt.

12

Ronde 3 : Antwoorden 1. Morgan, Thomas 2. Elmer Fudd 3. Declinatie 4. Beowulf 5. Mathy, Cédric 6. Retrograde of kreeftendicht 7. Kassel 8. Mierenleeuw 9. Spears, Britney 10. Marinetti, Filippo Tomasso 11. Middenterm of Mediator 12. a) Daft Punk

b) Fatboy Slim

13

Ronde 4 : Vragen 1. Vrij. Taal. Hoe noemt men het richtpuntje of -knopje op de loop van een vuurwapen, dicht bij de vuurmond. Het woord leeft ook nog verder in een Nederlands spreekwoord. 2. Wetenschappen. Bij de rijping van een eicel in het ovarium wordt er een follikel gevormd. Een follikel is het geheel van de eicel en de omliggende cellen, die zorgen voor voeding en bescherming. Een rijpe follikel, die op het punt staat open te barsten, krijgt een specifieke naam, afkomstig van een Nederlandse arts uit de 17de eeuw die de functie van de follikels voor het eerst beschreef. Eens opengebarsten ontwikkelt de follikel zich tot het geel lichaam en komt de eicel in de eileider terecht. Hoe wordt dus die rijpe follikel genoemd? 3. Film. We zoeken een internationaal gerenommeerde regisseur. Het is zelfs een Belgische regisseur en nog zeldzamer: het is een vrouw. Met de film “Dust” won ze in 1984 de Zilveren Leeuw op het filmfestival van Venetië. Deze prent was een adaptatie van de roman “In the heart of the country” van de Zuid-Afrikaan John Coetzee. Andere films van haar hand: “Equilibres, Il Maestro” en “Between the devil and the deep blue sea”, en meest recent uit 2001, “Clouds: letter to my son”. Hoe heet deze Brusselse regisseuse? 4. Aardrijkskunde. Een korte tweeledige aardrijkskundevraag. a) Welke Zuid-Franse stad is ook een hoofdstad van een Amerikaanse staat? b) En welke staat mag dit dan wel wezen? 5. Varia. Fauna en flora. We zoeken een inheems plantengenus uit de familie van de Vlinderbloemigen. De meeste soorten zijn klimplanten en ze hebben allemaal geveerde bladeren. De afgebeelde soort is de vogel-..., en verder zijn er nog onder andere de ringel-, hegge- en heide-... Wat is de Nederlandse naam van dit plantengeslacht? 6. Sport. Autosport. Met de meeste WK-titels, de meeste pole-positions, de meeste grand prix-zeges en het record aantal punten in één WK kan men moeilijk anders dan Michael Schumacher de beste F1rijder aller tijden noemen. Het record van het hoogst aantal gereden grote prijzen, 256, is echter in handen van een Italiaan die nog ploegmaat geweest is van een toen nog jonge Schumacher. Welke 51jarige Italiaan verscheen het vaakst aan de start van een grote prijs formule 1? 7. Literatuur. Hoe noemt men met een literaire term een denkbeeldige, toekomstige samenleving met louter negatieve eigenschappen, bv. een maatschappij waarin geen vrijheid meer bestaat, bestuurd door een totalitair regime of een maatschappij bestuurd door computers of robots? “1984” van Orwell en “Brave new World” van Huxley zijn hier de bekendste voorbeelden van. 8. Geschiedenis. We zoeken een Vlaamse streek die uit de periode van onze grote steden, dat is de 13e en 14e eeuw. Het omvatte het gebied rond Brugge, begrensd door de Noordzee, de Westerschelde en de IJzer. In oorsprong was het de kasselrij van de Brugge, maar later werd dit gebied als aparte gewoonterechtsgebieden beschouwd. Het was een rijk landbouwgebied, had een eigen magistraat en maakte vanaf het einde van de 14de eeuw deel uit van de Vier Leden van Vlaanderen, samen met de drie grote steden Gent, Brugge en Ieper. Het zetelde ook in de bijeenkomsten van de Staten van Vlaanderen. 9. Varia. U ziet een mannelijke en een vrouwelijke versie van een bepaald soort audio-plug. Wat is de naam van dit soort plug?

14

10. Actua & media. Mijn vriend wil dat ik hem pijp. Moet ik dat slikken? Wat doe je als je niet kan klaarkomen? Wat zijn de beste manieren om een orgasme te faken, zowel voor jongens als voor meiden? Ziedaar enkele prangende vragen die werden behandeld in een TV-programma van de Nederlandse jongerenzender BNN. Het programma werd in het voorjaar van 2003 uitgezonden op Nederland 2 en gepresenteerd door Bridget Maasland. Graag de naam van Nederlands eerste seksprogramma. 11. Kunst. Het theatergezelschap ‘De onderneming’ hield het eind van vorig jaar voor bekeken. De onderneming is dood, leve de onderneming, want we kregen twee theatergezelschappen in de plaats. Ex-ondernemers Waas Gramser en Kris Van Trier gingen hun weg met Compagnie Marius. Maar hoe heet het nieuwe project van Günther Lesage en Pieter Genard, die met hun eerste stuk “Uur van de waarheid” lovende kritieken binnenhaalden? 12. Muziek. Welke zanger-acteur hoort u hier met “Too many broken hearts”?

15

Ronde 4 : Antwoorden 1. Korrel 2. (van der) Graafse follikel 3. Hansel, Marion 4. a) Montpellier 5. Wikke 6. Patrese, Ricardo 7. Dystopie 8. Brugse Vrije 9. XLR 10. Neuken doe je zo 11. Lazarus 12. Jason Donovan

b) Vermont

16

Ronde 5 : Vragen 1. Kunst. De acteur/regisseur op de foto regisseerde laatst “Namaals (aber ist das nicht der Fritz)”, een door hem geschreven monoloog voor Tuur De Weerdt van ’t Arsenaal. Met zijn voorstelling “Saw it on television/ DIDN’T UNDERSTAND” trekt hij in de laadbak van een vrachtwagen door het land om fragmenten uit zijn interviews en dagboekfragementen van vluchtelingen te vertolken. En als u wil, kan u hem ook herkennen als Kristof Verbist uit Thuis. 2. Vrij. Zingeving. Toen Jezus de kruisdood was gestorven, vroeg een rijke Samaritaan en volgeling van Jezus het lichaam aan Pilatus en begroef het in zijn eigen rotsgraf. Hoe heet deze man? En voor de verandering vragen we de voornaam, niet de familienaam, want dat bestond in die tijd nog niet. 3. Wetenschappen. In de hier afgebeelde reactievergelijking wordt een nieuwe molecule gevormd door de combinatie van azijnzuur en ethanol, waarbij een watermolecule wordt afgesplitst. De gevormde stof is ethylacetaat. Wat is de meer algemene benaming voor een dergelijke stof, zoals azijnzuur een organisch zuur is en ethanol een alcohol? Deze stoffen zorgen voor de zoete fruitgeur van vruchten zoals appel, banaan en ananas.

4. Film. De Ierse regisseur Neil Jordan voorziet in elke film die hij maakt, een rol voor een landgenoot en goede vriend van hem: de hoofdrol in "The Crying Game" als IRA-strijder, bijrollen in "Michael Collins" als (dubbel)spion, in "In Dreams" als psychiater, in "Interview with the vampire" als, jawel, vampier, in “The end of the affair” als hoorndragende echtgenoot, en ga zo maar door. Ook in Jordans recentste film, Breakfast on Pluto, speelt hij een bijrol. Welke Ierse acteur zoeken we? 5. Aardrijkskunde. e zoeken de tweede grootste stad van Thailand. Deze stad met 1,5 miljoen inwoners wordt "de roos van het noorden" genoemd en heeft aan de Thailandreiziger onder andere de volgende attracties te bieden: − een paar honderd tempels (zoals elke Thaise stad) − een museum over de noordelijke bergvolkeren, zoals de Karen met hun langgenekte vrouwen. − uitstapjes vanuit de stad naar die bergvolkeren − typische, streekgebonden pottenbakkerijtoestanden Een treinrit vanuit Bangkok duurt zo’n 13 uur, een binnenlandse vlucht nemen is dan ook een beter idee om deze boeiende stad te bezoeken, waarvan we u dus de naam vragen. 6. Vrij. 20ste eeuw. Neem een pen en noteer volgende feiten: in Leuven wordt de eerste proefbuisbaby geboren; William Vandergucht int een vervalste cheque, en verdwijnt spoorloos met 75 miljoen bef; Bolivië levert Klaus Barbie uit aan Frankrijk; Meryl Streep krijgt een oscar voor haar rol in Sophie’s Choice; 300.000 mensen demonstreren tegen de plaatsing van kernwapens; Lord Carrington wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO; oppositieleider Benigno Aquino wordt doodgeschoten bij zijn terugkeer op de Filipijnen; Anderlecht verslaat Benfica en wint de UEFA-cup; We betreuren de levens van Hergé, Louison Bobet, Tino Rossi, Koning Umberto van Italië en koning Leopold III. Over welk jaar gaat het hier? 7. Sport. We zoeken een Keniaanse atleet die op de Memorial Van Damme in 1997 een wereldrecord liep op de 5000m. In hetzelfde jaar werd hij ook wereldkampioen op die afstand. Hij is ook gewezen recordhouder op de 3000m. U herinnert zich misschien vooral zijn geweldig klapperende onderkaak wanneer hij alles aan het geven is op de piste. 17

8. Literatuur. Het bekendste boek van James Joyce is uiteraard “Ulysses”. Joyce schreef ook nog een andere klassieker, die zo mogelijk nog hermetischer en (volgens bepaalde bronnen) nog genialer is dan Ulysses. Het is één lange droomsekwentie rond een barman en diens familie in Dublin. Het is een linguistisch experiment in een extreem moeilijke stijl. Toen men Joyce op zijn sterfbed vroeg waarom hij dit boek zo geschreven had, was zijn antwoord: ‘Om de critici de komende 300 jaar bezig te houden.’ Over welk boek gaat het? 9. Geschiedenis. In de nacht van 23 op 24 augustus 1572 werden de Franse Hugenoten in een bloedige nacht een zware slag toegebracht waarbij er duizenden mensen afgeslacht werden. Hoe gaat deze nacht de geschiedenis in? 10. Varia. Hoe wordt het hoofddeksel van de joden genoemd? En we bedoelen het mutske, niet de hoge hoed van bv. de Antwerpse chassidim. 11. Actua & media. Inspecteurs en detectives zwaaien al vaak genoeg de scepter in misdaadverhalen, moesten de makers van deze serie gedacht hebben. De hoofdrol is hier immers weggelegd voor gerechtsdokter Sam Ryan, die met haar zorgvuldige autopsies en ander speurwerk vaak een verrassende wending geeft aan op te lossen moordzaken. Hoe heet deze Britse serie die op Canvas uitgezonden wordt? 12. Muziek. Wie hoort u hier iets zingen over de liefde?

18

Ronde 5 : Antwoorden 1. De Cock, Michael 2. Jozef (van Arimatea) 3. Ester 4. Rea, Stephen 5. Chang Mai 6. 1983 7. Komen, Daniël 8. Finnegans Wake 9. Bartholomeusnacht 10. Keppel of Kippa 11. Silent Witness 12. Cara, Rafaella

19

Ronde 6 : Vragen 1. Actua & media. Wie speelt in de ‘Parelvissers’ de rol van Piet De Ridder, de kleine broer van de verdwenen Jan De Ridder? Hij was ook al te zien als jonge snaak ik ‘Terug naar Oosterdonck’ en ‘Man van Staal’ en als iets oudere snaak in ‘De kus’. 2. Kunst. Op 31 december 1869 werd in cateau-Cambrésis een kunstenaar geboren die beïnvloed zou worden door o. a. Vermeer, Cézanne, Pisarro en Signac. Hij overleed op 3 november 1954, 83 jaar oud. Net als Cézanne wou hij de geometrische constructie en de kleur laten samenwerken. Uiteindelijk brak hij volledig met de traditie: zijn felle agressieve, gedurfde kleuren deden aan wilde dieren denken. Het fauvisme was geboren. Wie was deze Franse grondlegger van het fauvisme die op zijn beurt Picasso en Kandivisky inspireerde om voor het abstracte te kiezen? 3. Vrij. Men neme een cocktailglas en vulle dit op de volgende wijze. Los 2 theelepeltjes rietsuiker en het sap van een halve limoen op in bruisend water en voeg er vers gekreukte muntblaadjes aan toe. Giet er 5 cl witte rum bij en vul de rest van het aperitiefglas met bruisend water en ijsblokjes. Roer het geheel en versier met een takje munt en een schijfje limoen. Bij deze heb je de 'cóctel nacional de Cuba' bereid. Hoe heet deze cocktail? 4. Wetenschappen. We zoeken een Zwitsers psychiater en psycholoog uit de 20ste eeuw. Hij was aanvankelijk een volgeling van Freuds psycho-analyse, maar begon gaandeweg met Freud van mening te verschillen om uiteindelijk met hem te breken. Hij introduceerde een groot aantal nieuwe ideeën en begrippen, zoals de analytische psychologie, het collectief onbewuste en de archetypen. Hij is nog het meest bekend om zijn typologie. Hij stelde een ingewikkeld systeem op met contrasterende karakterfuncties, zoals denken en voelen, waarneming en intuïtie en introvert en extrovert. Wat is de naam van deze Zwitserse psychiater? 5. Film. We zoeken een Spaanse film uit 2001 met de volgende beknopte inhoud: Ulyses komt in een mediterraan kustplaatsje wonen om er les te geven in het atheneum. Hij ontmoet er Martina, op wie hij smoorverliefd wordt. Van het een komt het ander en van het ander komt een kind en een huwelijk. Op een dag komt Ulyses niet meer terugvan de tonijnvangst, er wordt voor hem een begrafenis georganiseerd zonder lijk en Martina hertrouwt met een rijke aannemer. Jaren later duikt Ulyses plots weer op en Martina staat voor een verscheurende keuze. We geven u nog mee dat de regisseur Begas Luna is, dat er flink wat wordt afgevogeld in deze film en dat we kunnen genieten van de goddelijke Leonor Watling in de hoofdrol. Naam van deze film? 6. Aardrijkskunde. De grens tussen Colombia en Perú wordt bijna volledig gevormd door een zijrivier van de Amazone, en ook een stukje van de grens tussen Colombia en Ecuador wordt door deze rivier gemarkeerd. Bij het binnenstromen van Brazilië verandert de naam van deze rivier in Içá, maar wat is de in Colombia, Ecuador en Perú gebruikte Spaanse naam? 7. Vrij. De buitenring rond Brussel draagt de naam R0, die van Antwerpen is dan weer de R1. En die van Mechelen… juist, dat is de R6. Maar hoe heet op analoge wijze de Mechelse binnenring, gevormd door Zandpoortvest en aanverwanten?

20

8. Sport. Op de kopie ziet u hoe de kegels bij het bowlen genummerd worden. Wij gaan u hierover een tweeledige vraag stellen. a) Hoe wordt de situatie genoemd wanneer men in de eerste beurt alle kegels omver gooit, op kegel 7 en 10 na, en waardoor het dus quasi onmogelijk wordt om nog tot een spare te komen? b) Hoe noemt men de situatie waarbij er eveneens nog twee kegels rechtstaan na de eerste worp, maar deze kegels staan achter elkaar? Bijvoorbeeld kegel 2 en 8 staan nog recht. 7

8 4

9 5

2

10 6

3 1

9. Literatuur. Een weggever voor de latinisten onder ons, een doenbare vraag voor de anderen, hoop ik toch. We zoeken een Romeins geschiedschrijver die leefde van ongeveer 55 tot 120 na Christus. Hij stelde zich tot doel een overzicht te geven van de Romeinse geschiedenis vanaf de dood van keizer Augustus in het jaar 14 tot die van Domitianus in 96. Hij verdeelde dit overzicht over twee werken: de Historiae en de Annales. Hij beschouwde de geschiedschrijving als een vorm van literatuur en besteedde dan ook veel aandacht aan vorm en stijl, soms ten koste van de objectiviteit en de volledigheid. Uit zijn kritische en vaak zelfs sarcastische karakterschetsen van keizers als Tiberius en Nero blijkt een groot heimwee naar de tijd van de Republiek. Wie is deze schrijver? 10. Geschiedenis. In 1605 werd deze ex-militair betrapt toen hij op het punt stond het Britse Hogerhuis op te blazen. Elk jaar wordt deze mislukte aanslag herdacht onder de vorm van een kinderfeest met verbrande poppen en vuurwerk. Wie was deze bommenlegger? 11. Vrij. Fauna & flora. Het zangvogeltje dat hier wordt afgebeeld, is de kleinste vogel van heel Europa. Het is een vrij talrijke broedvogel in België en maakt zijn nest bij voorkeur in naaldbomen. Door zijn geringe afmetingen en zijn geel-zwarte kruin is het gemakkelijk te herkennen. De wetenschappelijke naam van deze vogel luidt Regulus regulus, kent u ook zijn Nederlandse naam?

12. Muziek. Welke jazz-saxofonist (geboren 1926, gestorven 1967) hoort u hier met “My favorite things”? Mocht het u bevallen: op 14 mei kan je voor 5 euro een verzamel-cd van de man kopen met De Morgen in de reeks ‘My first jazz’.

21

Ronde 5 : Antwoorden 1. Meire, Ides 2. Matisse, Henri 3. Mojito 4. Jung, Carl Gustav 5. Son de Mar 6. Putumayo 7. R12 8. a) Split/grandma’s teeth 9. Tacitus 10. Fawkes, Guy 11. Goudhaantje 12. Coltrane, John

b) Indiaan

22

Ronde 7 : Vragen 1. Vrij. Chatten en msn-en, het moet tegenwoordig liefst zo snel mogelijk gebeuren en dus met zo weinig mogelijk woorden. Meer en meer worden dan ook afkortingen gebruikt, zols CU en btw. De afkorting ‘lol’ kennen de meesten ondertussen ook: laughing out loud, maar soms, als er echt hard gelachen wordt, gebruikt men ook wel eens ‘roflol’. Waarvoor staat het drieletterwoord ‘rof’? 2. Actua & media. Zaterdag werd de Gouden Uil uitgereikt aan Henk Van Woerden. Weet u ook wie de voorzitster van de jury was? Het is een Knack-journaliste die tot voor kort op Canvas, de interviews afnam in het programma “Het verloren paradijs”. 3. Kunst. Op de kopie vind je een afbeelding van een torentempel uit Mesopotamië, zoals hij er 2500 jaar geleden moet uitgezien hebben. Deze torentempels hadden een vierkante basis en telden minstens drie, naar boven toe kleiner wordende, etages, bovenaan bekroond door een cultusvertrek. Dit vertrek was bereikbaar via een monumentale trap met drie opgangen, T-vormig tegen de onderste etage opgericht. Ook de beroemde toren van Babel was een dergelijke tempel. Wat is nu de specifieke benaming voor dit type van Mesopotamische torentempels?

4. Vrij. Een vraag voor wijnproevers: hoe noemt men het heen en weer bewegen van het glas, waardoor de wijn in contact komt met zuurstof en de vluchtige aroma's, kurk en petrol verdwijnen. 5. Wetenschappen. Hoe heet de fonkelende, heldere en hooggewaardeerde edelsteen, die door de aanwezigheid van sporen ijzer en titanium in kleur kan variëren van donker- tot helderblauw? Het is de blauwe variëteit van het mineraal korund, en Birma, Sri Lanka, India en Thailand zijn de belangrijkste vindplaatsen. 6. Film. De film "In this world" won in februari 2003 de Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn. De film vertelt het verhaal van Afghaanse vluchtelingen die nogal zwaar op de dool zijn. De Britse regisseur van "In this world" is wel te vinden voor een maatschappijkritische film, zoals hij ook al bewees met "Welcome to Sarajevo" uit 1997. Nog enkele andere films van zijn hand: "Jude", het Thelma & Louise -achtige "Butterfly kiss", de misdaadfilm "I want you" en de western "The claim". Wie is deze gouden beer winnende regisseur? 7. Aardrijkskunde. In het noorden van Tanzania, in de buurt van de stad Arusha en ook niet al te ver van de Kilimandjaro, ligt de grootste ingestorte vulkaan ofte caldeira ter wereld. Deze krater vormt door zijn natuurlijke grenzen een uniek ecosysteem. Het gebied herbergt onder meer grote kuddes gnoes en zebra’s en een populatie leeuwen. Deze krater, met een doorsnede van 18 km² werd uitgeroepen tot nationaal park en tot werelderfgoed van de UNESCO. Wat is de naam van dit natuurpark?

23

8. Vrij. Gezelschapsspelen. In welk spel moet u steden bouwen, landgoederen uitbreiden en ook zo lang mogelijke wegen aanleggen? De spelers trekken om de beurt een kaart, die ze dominogewijs moeten aanplanten aan de reeds bestaande plattegrond: land moet grenzen aan land, wegen aan wegen en steden aan steden. U kan punten scoren door uw mannetjes te plaatsen op de meest winstgevende gebieden. 9. Sport. Als het nog maar een beetje koud wordt buiten, bindt de echte Nederlander meteen de schaatsen aan om de nodige kilometers te gaan glijden, het liefst op natuurijs. Geen wonder dus dat ze ook een hele rits toppers hebben voortgebracht. Zo werd een 1 meter 65 groot meisje uit Scharsterburg tweemaal Europees kampioen allround: een eerste keer in 1997, waarmee ze de eerste Nederlandse was die hierin slaagde, en een tweede keer in 1999. Ze werd ook 4 maal nationaal kampioen allround. Op WK’s en Olympische Spelen stelde ze echter steeds teleur, zodat ze ook heel wat kritiek te verwerken kreeg. Die verstomde echter toen ze in 2002 in haar bloot gat op de cover van Playboy terecht kwam. U ziet haar op de foto in een lichtelijk ander schaatskostuum. Wie is deze Nederlandse, die vele harten sneller deed slaan.

10. Literatuur. Hoe noemt men het literair procédé, het tegenovergestelde van ab ovo, dat de lezer, luisteraar of toeschouwer meteen midden in de actie brengt. Via retroversie of bodeverhaal kunnen de voorafgaande gebeurtenissen later verhaald worden. Genres die heel vaak hiervan gebruik maken, zijn het epos en de detectiveroman. 11. Geschiedenis. We zoeken het oudste Amerikaans detectivebureau, gesticht in 1852 en genoemd naar de oprichter. Tijdens de burgeroorlog stonden ze in voor de bewaking van president Lincoln en vormden ze een soort van geheime dienst. Later hield het detectivebureau zich o.a. bezig met de vervolging van de bende van Jesse James, zoals elke Lucky Luke lezer weet. Naam van dit detectivebureau? 12. Muziek. U hoort zo dadelijk “De huwelijksmars”. Wij vragen simpelweg uit welk werk die komt, want dat de componist Felix Mendelssohn is, dat is net iets te makkelijk. We willen nog net meegeven dat het om muziek bij een toneelstuk gaat.

24

Ronde 7 : Antwoorden 1. Rolling on the floor 2. Luyten, Anna 3. Ziggurat 4. Walsen 5. Saffier 6. Winterbottom, Michael 7. Ngoro ngoro 8. Carcassonne 9. De Jong, Tonny 10. In medias res / mediis in rebus 11. Pinkerton 12. Midzomernachtdroom

25

Vrije Ronde : Vragen 1. Sport. Vroeg gestorven sporters − We zullen nooit weten hoeveel koersen Eddy Merckx gewonnen zou hebben als de renner die we zoeken op 22-jarige niet dramatisch om het leven kwam na een aanrijding met een wagen tijdens een koers in Retie. Op zijn 21e was hij in Leicester al wereldkampioen geworden bij de profs. Graag zijn naam voor één punt. − Op 18 juli 1993 stond de volleybalwereld even stil. Totaal onverwacht overleed een 29-jarige speler van Lennik aan een hartaanval. Op zijn zestiende stond hij in de eerste ploeg waarmee hij dat jaar ook kampioen speelde in 1e divisie, de 2e klasse. Twee jaar later werd hij op zijn 18e reeds international. Nog twee seizoenen later brengt hij Lennik in ereklasse. Ondanks enkele aanbiedingen bleef hij gedurende zijn veel te korte carrière bij de club van het Pajotteneiland. Wie is deze betreurde volleyballer, die 4 keer uitgeroepen werd tot speler van het jaar en naar wie de sporthal in Lennik genoemd werd? − Begin jaren ’90 kende de FC Antwerp zijn voorlopig laatste gouden lichting. Onder trainer Walter Meeuws en met spelers als Alex Czerniatynski, Cisse Severeyns en Rudy Smidts werd in 1993 zowaar de finale van Europacup III bereikt. Het volgend seizoen voegde een talentrijke linksvoetige aanvaller zich bij de selectie. Deze 20-jarige Limburger kwam over van KV Mechelen. Een brutaal autoaccident op 17 mei 1995 maakte echter een vroegtijdig einde aan zijn prille carrière. 3 punten zijn de uwe als u ons zijn naam weet te geven. 2. Actua & media. Een superrondevraag over The Simpsons. En we gaan dat zelfs heel kort houden. − Wie is de geestelijke vader van The Simpsons? − Welke 65-jarige componist en dirigent heeft veruit de meeste muziek van The Simpsons op zijn naam staan? We hebben het hier niet over Danny Elfman, die schreef immers alleen het titelnummer. − De meeste stem-acteurs van The Simpsons staan in voor een hele reeks personage. Alleen de actrice die Lisa inspreekt, spreekt ook alleen maar Lisa in. Haar naam graag. 3. Literatuur. − We zoeken de naam van een Middeleeuws werk dat twee grote delen omvat. Het eerste deel bestaat uit goden- en heldenliederen in een specifieke versvorm, met alliteraties en zo. Het tweede gedeelte, dat wordt toegeschreven aan Snorri Sturluson, geeft een overzicht van de Noordse mythologie en bevat ook theoretische beschouwingen over de in het eerste deel gebruikte dichtvorm. Hoe heet nu dit Middeleeuwse Ijslandse geschrift ? Fans van kruiswoordraadsels hebben hier ongetwijfeld een streepje voor − Wie is de auteur van Nils Holgersons wonderbare reis, dat kinderen op een speelse manier wil laten kennismaken met de Zweedse geschiedenis en dat gaat over een jongetje dat betoverd wordt en op de rug van een gans een reis naar Lapland maakt? − Voor de drie punten zoeken we een Deense schrijver (1914-1973) Hij werd bekend als schrijver/schilder en mede-oprichter van de COBRA-groep. In 1936 ging hij naar Parijs om zich aan te sluiten bij Fernand Léger's Académie Contemporaine, en leerde daar onder Fernand Léger en Le Corbusier. Gedurende de Tweede Wereldoorlog was hij een actief communist in het verzet. Hij nam deel aan de kunstgroep Høst.

26

4. Vrij. Fauna & Flora. Uitgestorven beesten. − 1 punt: Deze vogel die niet kon vliegen is wellicht het bekendste voorbeeld van een recent door de mens uitgeroeide diersoort. Deze vogel kwam uitsluitend voor op het eiland Mauritius en het laatste exemplaar stierf in 1681. De vogel werd niet opzettelijk gedood, het vlees van deze “walgvogel”, zoals de Nederlanders hem noemden, was immers niet te vreten. Hij stierf vermoedelijk vooral uit omdat de ratten die via schepen op Mauritius terechtkwamen, zijn eieren opaten. Naam van deze vogel?

− − 2 punten: Voor 2 punten gaan we enkele honderden miljoenen jaren terug in de tijd, naar het Paleozoïcum. De geleedpotige zeedieren, waarvan u een voorbeeld ziet op de kopie, hadden een skelet van calciumcarbonaat en hebben hun sporen nagelaten in ontelbare fossielen. Er zijn intussen al meer dan 15000 verschillende soorten van deze groep beschreven. Ze kende haar grootste soortendiversiteit tijdens het Ordovicium en de laatste soorten stierven uit in het Perm. Hun naam hebben ze te danken aan de vorm van het exoskelet. Wat is de naam van deze geleedpotigen?

− − 3 punten: Het monster op de foto was een van de sterren van de BBC-reeks “Walking with dinosaurs”. Het is zelf echter geen dinosauriër, maar een pliosauriër. Dit gigantisch reptiel was met zijn lengte van 25m en massa van vermoedelijk 150 ton zonder twijfel de grootste carnivoor aller tijden. Met zijn krachtige, twee meter lange kaken beet hij ichtiosauriërs, pijlinktvissen en zelfs haaien gewoon in stukken. Fossielen van dit reptiel dateren uit het laat Jura, zo’n 150 miljoen jaar geleden. Hoe heet dit uitgestorven zeemonster?

−

27

5. Aardrijkskunde. Rusland. − 1 punt: Het diepste meer ter wereld vinden we terug in Rusland, meer bepaald in het verre Siberië. Het meer is zo groot als België en is maximaal maar liefst 1637 meter diep. De fauna is er zeer bijzonder, met onder meer een endemische zeehond- en kabeljauwsoort. Door zijn grote diepte vormt dit meer een van de belangrijkste drinkwaterbronnen van Eurazië, en dan vooral van de grote stad Irkoetsk, die aan haar oevers gelegen is. Hoe heet dit meer? − 2 punten: Wanneer u de Transsiberische spoorweg neemt van Moskou naar het hierboven al genoemde Irkoetsk, passeert u onderweg in Siberië in twee steden met bijna dezelfde naam. De eerste stad ligt aan de oever van de Irtysj, dicht bij de grens met Kazachstan en is met zijn 1 140 000 inwoners de zevende stad van Rusland. De tweede stad is kleiner en ligt een goeie 500 km verderop. De naam ervan is gelijk aan de naam van de eerste stad plus één lettertje. Deze stad ligt eigenlijk niet vlak aan de Transsiberische spoorweg, maar is ermee verbonden met een aparte spoorlijn naar het nabij gelegen Novosibirsk. Kent u de namen van deze steden, die dus in slechts één letter van elkaar verschillen? − 3 punten: Aan de oostkust van Rusland bevindt zich een langgerekt eiland met een oppervlakte van 76000 km², dat is dus tweemaal die van België. Dit eiland wordt van het vasteland gescheiden door de Tatarensont, die op sommige plaatsen maar 7 km breed is en in de winter dichtvriest. Tussen dit eiland en het noordelijke Japanse eiland Hokkaido ligt een zeestraatje dat eveneens slechts enkele kilometer breed is. Wat is de naam van dit bergachtige eiland? 6. Film. Tim Burton. − De Amerikaanse regisseur Tim Burton houdt van vaste waarden in zijn films. Zo speelt zijn eigen vrouw Helena Bonham Carter mee in de 4 recentste films van haar echtgenoot, maar er is een acteur met nog meer rollen in Burton-films op zijn naam. Hij speelde al de hoofdrol in Edward Scissorhands in 1990 en was verder nog van de partij in Ed Wood, Sleepy Hollow, Charlie and the Chocolate Factory en hij leende zijn stem ook voor de poppenfilm Corpse Bride. Wat is de naam van deze overbekende acteur? − Een andere vaste waarde in films van Tim Burton is de componist van de soundtracks. Niemand kan de feeërieke, gothische sfeer die Burton in zijn films wil leggen, zo goed in muziek vertalen als deze fantasierijke componist. Graag de naam van deze huiscomponist van Tim Burton. − Ook de acteur die we zoeken voor 3 punten lijkt een vaste waarde te worden in films van Tim Burton. Deze amper 1m32 grote acteur van Indiase afkomst debuteerde bij Tim Burton als leeuwentemmer in het circus annex freakshow in de film Big Fish. Hij is echter vooral bekend als vertolker van alle 165 Oompa Loompas die in de chocoladefabriek van Willy Wonka werken in Charlie and the Chocolate Factory. Voor dit huzarenstukje kreeg hij uiteraard de hulp van de computer, maar nam hij ook zang-, dans- en balletlessen. Wie is deze kleine grote acteur?

28

7. Vrij. Gewelddadige Computerspelletjes/ − 1 punt: In deze game heb je de keuze uit een hele reeks stoere vechtjassen: Raider, Liu Khan, Scorpion, Sub Zero en Scorpion zijn er enkelen van. In een soort knock-out systeem ontmoet je verschillende tegenstanders: wie het gevecht wint, gaat door. Kenmerkend voor elk personage is dat ze een eigen manier hebben om de tegenstander de laatste slag uit te delen, de zogenaamde finishing move. Zo kan Raider zich onzichtbaar via de grond in het lichaam van zijn tegenstander verplaatsen om hem van binnenuit te elektrocuteren. 1 punt voor de naam van dit spel.

− 2 punten: Voor 2 punten gaan we op zoek naar de naam van een reeks computerspellen origineel ontworpen door softwarebedrijf Apogee, dat nu overgenomen is door 3D Realms.. Het gaat over een parodie op de stoere helden met grote spieren, zoals Rambo. In 1996 kwam er een 3D versie van op de markt, wat een hele verbetering was. In deze versie beschikt onze held, naar wie het spel genoemd is, over een hele reeks wapens in zijn strijd tegen slechteriken als Lizard Trooper en Pig Cop. Graag de naam van dit spel.

− 3 punten: Centraal in het laatste spel dat we zoeken, staat het feit dat je niet alleen speelt. Je werkt samen met je gevechtspartner tegen de slechteriken. Het spel was vooral ten tijde van de gameboy zeer populair. Zoals in zovele spelletjes kan je pas naar de volgende level als je op het einde van de ronde ‘den baas’ kan verslaan.

8. Muziek. En dan nog wel muziek in cabaretprogramma’s. U krijgt 3 cabaretiers te horen die een lied zingen. De vraag is simpel: wie hoort u? 29

Vrije Ronde : Antwoorden 1. − Monseré, Jean-Pierre − Baetens, Jo − Vangompel, Kurt 2. − Groening, Matt − Clausen, Alf − Smith, Yeardley 3. − Edda − Lagerlöf, Selma − Jorn, Asger 4. − Dodo − Trilobite − Liopleuridon 5. − Bajkalmeer − Omsk en Tomsk − Sachalin 6. − Depp, Johnny − Elfman, Danny − Roy, Deep 7. − Mortal Kombat − Duke Nukem − Double Dragon 8. − Neerlands Hoop − Liberg, Hans − Van Merwijk, Jeroen

30