Fosfor op maat: wat is te bereiken via de voeding? Ant Koopmans Wilfried van Straalen
Gezonde Melkveehouderij, Zwolle, 15-01-14
Indeling – Fosfor huishouding en behoefte – Effect van laag P: • Korte termijn: • Transitieperiode • Lange termijn: • Productie • Vruchtbaarheid en gezondheid – duurzaamheid Tops x Telstar Viking 14 lactaties: 154.653 kg, 4,31 %vet; 3,38 %eiwit; 11905 kg v+e
©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
Functie en rol van P – – – – – –
Botopbouw Energie- en eiwitstofwisseling: ATP DNA Celwand Interactie met Ca en vitamine D Symptomen tekort: • verminderde penswerking • bij ernstige gevallen slechte energie benutting: • slepende melkziekte-achtige verschijnselen • tegenvallende productie en conditie
©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
3
P-stroom in koe lichaam -6/-4
mest 52/37
pens speeksel
164/128
83/60
absorptie
urine
112/91
0/0
melk benutting opname 81/68
35/35
43%/52%
Hoog / Laag
©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
4
COMV, 2005
P-behoefte melkkoe Stadium Droog
Melk
kg DS
g/d
g/kg DS
8-3 w
11,5
21
1,9
3-0 w
11,0
22
2,0
40 kg
23,5
79
3,3
20 kg
18,5
47
2,5
©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
5
Effect laag P: korte termijn – Laag P niveau in bloed na afkalven: • Kapot gaan van rode bloedcellen ( ATP) • Downer Cow syndroom? • Lever falen?
– Norm nog onduidelijk – Ruim voldoende P verstrekking in eerste maand na afkalven beste advies (> 3,5 g P/kg DS)
©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
6
Effect laag P: lange termijn – Productieparameters: • Verteerbaarheid rantsoen • Voeropname • Melkproductie
– Gezondheid en vruchtbaarheid • Energiebalans
©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
7
Invloed laag P op verteerbaarheid celwanden
Schijnbare NDF vertering (%)
55
50
45
40
35 2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
P gehalte (g/kg DS) Wu et al (2003)
Wu (2005)
Van Straalen ea (2010)
22-1-2015©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
Puggaard ea 2011
5,0
Onderzoek Auteur
laag P
n koe
lengte proef
productie
P niveau's
Vbh&Gzh
Steevens ea (1971)
16
jr 1 + w 16 jr 2
6100
4,1 en 6,0
nee
Carstairs ea (1981)
24
3 mnd
?
4,0 en 5,0
ja
Kinchaid ea (1981)
10
10 mnd
8500
3,1 en 5,4
nee
8-13
2 mnd pp tot 10 mnd
7000
2,4; 3,2 en 4,2
ja
Brodison ea (1989)
35
3 jr
5000
stal: 3,5 en 4,4 wei: 3,5 en 3,5
nee
Brintrup ea (1993)
26
2 jr
7500
3,3 en 3,9
nee
Dhiman ea (1995)
23
3 mnd
?
3,9 en 6,5
nee
Valk ea (2000)
6-9
wk 17 jr 1 + jr 2
9000
2,4; 2,8 en 3,3
ja
Wu ea (2000)
8-9
1 jr
11000
3,1; 4,0 en 4,9
ja
Wu & Satter (2000)
21
2 jr
9500
stal: 3,8 en 4,8 wei: 3,1 en 4,4
ja
Tallam ea (2005)
27
10 mnd
11000
3,5 en 4,7
ja
Obongo ea (2007)
32
2 jr
11000
3,5 en 4,2
nee
Ferris ea (2010)
100
4 jr
9000
stal: 3,6 en 4,9 wei: 3,6 en 4,3
ja
Engelhard ea (2011
38
1 jr
11500
4,0 en 4,5
nee
Call ea (1987)
22-1-2015©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
Call et al, 1987
Effect van laag P
– P-niveau’s: • 2,4; 3,2 en 4,2 g/kg DS – Bij 2,4 g P/kg DS lagere: • DS opname, productie, gewicht 22-1-2015©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
Ferris et al, 2010
Effect van laag P – Proef over 4 jaren: • Zomer en winter verschillende rantsoenen
– Twee P niveau gehalten: • 3,60 versus 4,55 g P/kg DS
– Geen effect op: • DS opname (17,8 vs. 18,1 kg DS/d) • Melkproductie (26,7 versus 26,5 kg/d) • Vruchtbaarheid en gezondheidsparameters (toelichting op energiehuishouding) ©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
Ferris et al, 2010
Effect laag P
P bloed – Lager bloed P – Trend na afkalven: • Lager glucose (lact. 2,3,4) • Hogere NEFA (lact. 3,4)
NEFA
22-1-2015©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
Glucose
Ferris et al, 2010
Effect laag P – Trend: • Lager gewicht Gewicht
– Lager: • BCS en rugvetdikte
Vetdikte 22-1-2015©2004-2011 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
BCS
Effect laag P
vruchtbaarheid Interval afkalven - 1e tocht
Interval afkalven - 1e tocht (d)
90 80 Fea J1 Fea J2 Fea J3 Fea J4 W00 W&S J1 W&S J2 Tea05
70 60 50 40 30 20 10 2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
P (g/kg DS rantsoen) ©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
5,0
5,5
Effect laag P
vruchtbaarheid Aantal ins. per dracht
2,8 2,6
Ins. per dracht
2,4
Fea J1 Fea J2 Fea J3 Fea J4 W00 W&S J1 W&S J2 Tea05
2,2 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
P (g/kg DS rantsoen) ©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
5,0
5,5
Effect laag P
vruchtbaarheid Tussenkalftijd
440
Tussenkalftijd (d)
420 Fea J1 Fea J2 Fea J3 Fea J4 W00 W&S J1 W&S J2 Tea05 Oea07
400 380 360 340 320 300 2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
P (g/kg DS rantsoen) ©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
5,0
5,5
Effect laag P lange termijn: conclusies – Verteerbaarheid rantsoen: • Geen duidelijke effecten van laag P
– Voeropname en melkproductie: > 3,5 g P/kg DS: geen problemen 3,0 – 3,5 g P/kg DS: • Lange termijn gewicht en conditie? < 3,0 g P/kg DS: • Eerst daling voeropname, gevolgd door productie • Aantal proeven met lager eiwit en lactose
– Gezondheid en vruchtbaarheid: • In proeven geen significante daling • Te weinig proeven met laag P gedurende lange tijd ©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
17
Verband P en RE
in voer
14 12
MBR ZZS RZS
10
TG
y = 0,016x + 2,13 R2 = 0,35
P (g/kg)
LZS MGV
8 6
SS MBS
PPS
4
y = 0,0057x + 2,48 R2 = 0,062
ER
TR
LU
2
MA CP BP
0 0
100
200
300
400
500
RE (g/kg) KRV
GS
MS
BB
MGV
P = 0,025 x RE
600
Verbetering P waardering: WDVP/FPB-systeem – Geeft beschikbaarheid P uit voedermiddelen – Endogene recycling pens heeft grote invloed – Fermenteerbare P balans (FPB): • Voor optimalisering P voorziening pens • Norm > 0 g/d
– Werkelijk darmverteerbaar P (WDVP): • Voor optimale P voorziening koe • Norm: > 2,7 g/d
Meerwaarde bij verlaging P in rantsoen (< 3 g/kg DS) ©2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights reserved.
19
Bij hogere milieu eisen nog meer noodzaak voor goede rantsoen berekeningen en optimalisatie
Met goede advisering zijn er veel mogelijkheden