Albert Léon Coppé Fonds code
ALC-80 Date
1960-1970 Title
Allocutions et articles d'AC
THESE DOCUMENTS ARE FURNISHED FOR STUDY PURPOSES ONLY. WRITTEN AUTHORIZATION MUST BE OBTAINED FOR ALL OTHER USES More informations about Terms and Conditions of Use
AL
IC
OR
ST
HI
CH
AR ES
IV of
EA N
EU RO P
UN IO N
'
' ' ' ' ,. '
' '
1
.
'
]:.. COPPE Re de ui��pr_ol:en op de Algernene Vorgadering _
�J. I. Lv,
�Ieor Gouvel'ncmr,
ON
l•ijnheer rle Voorzi ttcr�
La.s_!?�_l_t_,__S .r::.ci__l96..9..
l:Lossoigneurs,
UN I
va,n de
I
_
zal probeJ7en rnijn onderwer:r:
delen in vier dclen. tweedo gedeel tee
EU RO PE AN
Mijne Heron,
"�eclmiok en �conornie"
llet eorste gedeelte
te be han
zcl o�n inleidinG zijn, het
vrae.:c ù.e cconomist de teoLniek,Jr verzoekt re kenin g _
tc houden met nict technische ceGcvens.
Ik z�l ù.an in een der d e ge
doel te p r ob er e n eon deur te openen op iets ù.a t no ch teclmiok,
mao.r
e c onomie is,
WFJ.c.r \"iij allemao.l moeton leren rel:ening me e te
den, c.lat is met L.o so0io lo,_,ie 9 wing en,
no ch lou
en ik zal eindigen 1:1et enkele bos chou
elie ik al3 cconomist zou pogen in pet midclen te brongon ter
wat techniek is. s c h aar s te g
en ao.n
I
ingenieurs caen bepaling geven van
IV ES
Ik zal aan technia�erG
of
aanvulling van ù.e ·vorming van de i!lgenieur,
l�ao.r v.rat is econor:üe? Het is clo Vletenscha.lJ van de
CH
die do midd.elen l!aarover :nen boschikt) hot correlatievo tm:Jsen
overtreifon.
<.merzijds beporkte iYtic.lcl.olen
behoeften de rnidQelen niet overtroffen dan zouden so res s our c es
en rniddclen
er
kan
Ile druk :lier op en ancl er zijds
de middelcn en de r e s s our c e s overtreffen.
AR
die
bohoeften
b evr edige n
1 oe men Etet 1)operktc l:tiLldeleu b0:�ooften
Want,
als de
ook goen s chaar
zijn. �r zo uden geen beperkte m iddelen zijn.
AL
:Oie twee begripsel0menten ha ns0n dus met elLaar samen.
IC
rat is het fundamentele en permanente prob l e em voor de eoono
�ist? Tiet is te n ovcrstaan van middolen en ressources die schaars de v ra c o n te b c antvro ordem
OR
zijn
wat
zal p;oi,:roducecn·d Yrordon? IIoevgel
zal or goproduceerù. worCGn van elke soort ? �n loe
coercl
znl hat ceprodu
ST
.
worden?
HI
..
0
••
;
•• •
- 2 -
-
on dat
zal de te chnieker �isschien ergoren - de
maximale behoeftenbevredigin3 Yleigeren en hij
doet hot daadwerkelijk
b ijv o o rb oel d bij verr:lindering van de arbcidGù.uur.
t o chn:Lsc h ideaal woiGoron en hij doet dit oolc. .•
vlij vreigeren de tec hnisch b0st gG}.)roducGerde
vrij w c ig c ron de
boter,
o m dat de proble
Wij woigorcn hat technioch optimale,
tiatick van de e conomiD" eon aantal ·beschomd.nr;::n omvat, tochnick er maar one i s en elie gaan
ding o:p lan ge tcrmijn, scha:p,
_
die technisch hot best c;eprodu
EU RO PE AN
ceerd wordt.
hiervan tal
·, /ij vrcigoren op dit ogonblil-:: de technisch best
geproduceerde olic,
steonlcolon,
zijn
::::r
UN I
rijke voor·b e el d cm
De mens kan hot
ON
De mens kan
van ze;Lorllcid
ovcr maximrüc
bij
waarin do
de bevoorra
te,7er':stolli:1c; in eon gomeen
over beschounin{;on betreffenrle
de bct[l,li.n[;'sbalans,
de corbied
enz.
voor de stelrcgelon van con oconomis�.;h systeo;_,,
·.:ij oconomiston staan sons togonovor clo techniclcors als to.:;cn ovor ier.1e.nd d.io ons
sou
ZOGt;ene
schconsto moisjo trou·.rcm,
co
trcuHt,
i,1oo-t go mot hot
vraarop een verstrm di g mons antvroord.t,
da�
cnic;o bo s c houvr i n G is die in aal1ll crking komt als
of
schoonhoicl. niet de
aJ.s
IV ES
1ncn trouwt en 111cn rel:oning moet houden mot anclero factoren, Soms hebbon vre de indrul: clat de technioku' tecen do e c on omi s t zcgt�
ge moot tochnisch o�•ti:aaal vrGrkcn. :Sn het is op clat punt clat
nomiston.
-'cusson tcclmiclccrs
en eco
�:rij willen en wij b..1nnc � ons nict vasi:lcggen op é5n cri to
',ic.arheen richt
AR
rium.
CH
naar mijn U<m inc; hct crete conflict liBt
zich dan do cconomist als ldj
z;ic:h nict vc.st
logt op éên cr iteriU1::1? ·.;at is de v�aardo van de tcc!mick v oo r de
want cle ec o !lomi o t loo...,hcnt de vmc..rdc niot van de tcchniçk.
probcron die rol tc p � o ci so rc n in hot licht van do ccono
AL
oconor. ü st ,
Laton wij
IC
mischo prGstatios ovor
OR
In oGn land
van
de laatste clecennia,
galijk de Vcronigdc
1 9 00 tot 1960 natjenoog de lcvcnsstandaard of hot vorbruikspeil
ST
to vcrmonigvuldigcn mot drio.
1-rij
Statan is mon erin geslnaad
zijn orin goslaagd het
\.ij in ·.. est-::::il.lro�m
vorbruikspcil, do
zijn boschcidenc�·,
lcvensstandaard naco
HI
nooe to vord.ubbolon vcr�olekcn net 60 jaar GClGdon.
1\160/60 n
. .. 1 ...
zal de ind ruk hebben dat de totaliteit van die
economischo g::roei kan herleid worden
n1aar in Glk geval niet helemaal,
eco:r..omische, en bijgovolg, den tot toegepaste
Men kan de
de sociologis che voorui t.gang niet herlei··
te ohniek o
Wat leert on9
�1ij antwoor d en ,
ON
gevris in :cuime mate)
-Got de techniek ,
II
de g<'3EJchi6denis s�nà.s de industrHna cnwentoling?
Er �ij:n eic-enlijk drie
compcmenten gevreest -van ù.c econcmische groci
18e
eeuu.
Joze drle
in de tvreec1o
EU RO PE AN
sincls de eer 8 to i:r..dur.•t:ci!He o mwe nt cl i ng die b")(;onnen is
helft van de
UN I
De technieker
componentan zijng de
te chniek,
de
bevolldngstoer.eming en de geog::rafische exranoic p:_l.us een e8sentHHe voorwaar de
die men n o oi t ver ge te n 1uagz
de be-reidheid van de mensen
zowel individueol als sociaal om zie;h aan t e pasoen.
De tec.h:::üschc comp:montcn l_,eg::.nncn met clc ui tvinding van de stoommaohine die
in de ceschiedenis van de economie blijft
als het
ui tg angspun t VéUl
indust:ciiHe omwe ntc ling . liaar al de rnoGclijkhc
clen van de tech::üek
' zouc�cn s c hi:rl·r euk geleden hebben,
toe
of
indien de
neming v an de ùevolking è.e strakke kaders niet had doorbroken van
Waarom iB è.:;...t zo belangrijk?
maatschappij,
trialisatie9
kan
tevel'lS
zich alleen specialiseren.
economie hoginnen,
Omélat hij
d.ie zegt indu:::
ZE!gt m'3ch.J.:r..isatie en specialisatie.
CH
mmH1
IV ES
è.ie toen als 0en net vlochton over het geheel van de
de corporaties
Welnu,
nie
Niemo.nd kan alleen met è.e markt
Daa� is als het ware een conoensus voor nodig in
het geheel van de Gemeensohap.
\ie lnu ,
zonder de
t oencm ing van de be
AR
volking zou mc!1. er noo i t in geolaagd zi j n om de mogelijkheden elie door ù.e techn:i.. ek geboden wa�·e!1. ui t te baten,
indien er niet mil
AL
joenen we.ren gewo:;st di8 vYe1·k zcchten buit en à.e tr a d i tion ele kaà.ers,
pansie,
IC
�r iR eer1 derclc comp onent gevveest n1et na:'!l e d.c geografiscl1e exOp het ogenb:!.ik van de industri !3 le or:wmnteling hebben wij
OR
een vasteland
bevolkt aan de ovarkant van de .At lan t lsc he Ooeaan dat
loee was en waarin in vele g ev a llen ressources voorhanden waren die
ST
intra.marginaal '.Varen,
reeds beschiktoxl.
p rodukti ever warc.m dan deze
:Dat is iets onvorvang'!.mars geweest •
HI
waarover wij
dat wil zeggeJ.'l�
.
.
•':.
1 ....
4-
daa)�bij
een bereidhoid nodiG gowcest tot aanpassing
van de mens en van ùs inaatschaprij,
en hondcrd jaar la-tor·.
tc vorcolijkon in de jarcn
· ij l_lOb
·.iij -v:erken inderclanù .;ohcel anders.
ben ons g0hoel anders c;oo:;:-ge.niseerCl.
Snhunpctor,
con t=o.f.::onde
Araorikaar..se economist ho8ft dit op
1846
ON
tick voor een lana golijk het onzo
Het volstaat cen borocpostatis
. .
de Oostenrijk.J
wijze uitgodrukt
UN I
Naar er is
c.ls hij schroof clat, als
maar cuclat vtij anders werken.
die gagcnor he
ton in de streok van Luxemburg nog wac;erut�ko�s
mocstan al clie
EU RO PE AN
lwcstcn al ùingonen die Smith hcton nog s�oden zijn, zijn,
gcncn die Vir;;,se:rs hoton nog oen vüJsorR":::l!=Jùrj.jf ui toofene:n, on�e lovonsstanrlaarcl noe de�e
�ijn van du tijét waarop deze manson
4
noe; do functie ui toofonon die mot hun naam ovoreenkoJ!7t., hot geheel anders.
dan zou
.
Wij
:.rij hebbon veel minder lanè.bouwcrs dan vroc,goJ'.
Dn.a:!:'e'Y\togml zijn cr in de sector vorkeor tienmaal zoveol menson te· vmrkgostolcl als honde�d jaar gele:ion. dio �raktisch niet bcstcn�,
zijn
er
20
In de scctor motaalllcwerking
oaal of 30 meal zoveol mensen
IV ES
of
t2werkg steld en wc kur..non zo voortga.an�
hc.-;bben
1/ij
do
krach'G van dfl bovollj_ngstoenoming en door do
gebodon wuidan, niot lun�ea gellruil�Jn zondor
teulmischG
professio�ule
CH
dingen bctekente
on
AR
c;c.ografische
AL
IC
twce
:J:ac �o.ren
cew3r;st,
Nu vril ik wcl toe(Sovon,
con
clat
d:c ùcmcgraficcho groci zal afnemon. \'Jij "g::--ooicn11
zo:"lc'lo_,_.
�ull<:n ook moa·�cn lo��u:1 8c:o�.Cl:J.::_cuhG -�c
zoï'ldo:.::• gor,gx·afi scho. ox1 ansio-., Val�ry.
expansio
cc� annp�ssing die
zullen W'iarschijnlijl: mo0ton lorGn oconor:�i0c:h t"'1 '.lij
stuw
Naast
Z'3or bolang-rijko rol hei)b::Jn gor.pcelcl,
graf'ischc ztuwing.
door d3
gdografiscllo mobiliteit.
campel on·l;rm zijn cr du:::· ande:::-o
do dag z·:llcor komt vvaaroj_)
techniok�
11Le
tempe d; un mondo füü
d·�mo
''t;:;.•ooion''
eoJTlrooncc 11
z0gt
Vroog of laat zullen wij alleen ovor de tochni3che componontc
OR
oconomisch mooton grooicn.
Dit wil zege
procluktio allecn cloor tooncming van cle pro
ST
Dat wij alleen daarin do mogej_ijkheid zullcn vindon om ofwel ons vorbruik te ve1·hogen of onze arb c id te verminderen,
HI
�aarschijnlijk is,
of
wa t
zccr
eon ccmbinatie van do twce te vorwezenlijken,
' ..1 ...
- 5 -
denkt dat
technü:ker woll ic�t
zal
aan de
tec.hnic:Jc het pri!Ilaa t in de
het �Gll'oci:uceorcl wo1·don) ter
zuJ.lcm z:'_jn
wat
er geproducec-œd zijn en hoc
z al
bev:.:-ecliging
van b�-)hoofte''l
die
da.n rlc r.ütldel!:m w.:.;.e,rovcr me:.'l bcschikt,
proll:::.oe::m blijvt'·n
ef:lsentiGel ee:'l economisch
:-m
v;el
cm
zo.l
al t:.jéi.
zal al tijd
t-.�·oe redenfl:n:
ton eerute omiat de richting v�n de voc.��tg�ng oe:.'l ooonooiG�h probleem
( ii )
zal
hlijve� in�ouden en
ton tweP�C uit eerhiod vo�r de spelregcls.
I,a ton vre
r'l.c OD.l-ol;:elvlo
vc..2. r t
Gt.:l
aa;-�ner.t�..!'l
og,;a·J:::.ik
dubbG:. t in de kor.!cnà.e
!>.:en als nu, dcn:·gelijke
•
•
cl2.. t het inkor!1en per capita
v�jftiG j;;t.?.r�,
dat de vl'aag �1�.a-c é.ï.los
bijvoorbe0ld
dat wij
•
i;',IOGl'·1aal
�ov�el
tweo�eal
twocma.a.l zcvecl botEJl't
zo groot
enz,
on�wjkkolir.g �.mmoc;olijk beschouwd m.tar
in �egen:!eol ê:l.ls
CH
è.e le ·e.'1fl">tanrlaard1
zal
vleas pcr capi�a
E:r.:ü.,
ver
sornmigen betekc:.t di i;
Volg0ns
IV ES
m::.GLdlion,
,
of
Het schip m.1t
van
het a.ntwoo:r.d op de vrR-gen:
zijn:
hoeveel
zal geprodù.r::ee:·d wordon,
( i)
cconomische ont'rvik-
�oekùman.
I:�.j:1 ar�tw.::lOrd zal ec.htcr
.gro Lr::r
toegeven is dat
UN I
kali G
of laa t
de eco"lomist ar.m hct
EU RO PE AN
v-coeg
dnt op dit p u nt van mijn uiteenzotting de
ON
Ik hGb he� go v o el ,
r.1ijns
zijn alf:l nu,
zullen v e-cbru i
inzüms kan ecn
Ylorrlen als een vcr�10ging ec::.'l ·Jespoedigine v:1n él.e
Uct
AR
è.ooù. doo:::> v&:r.algemeenrle a:lcrve"':kal'ic} ng.
e::::sontj.e.:-1 inDtl'ü.rnùl1t voor de ana lyse is hier wa t de econ()-·
mü3t do inkc:n ...n-::.E>e1 astic�. tci t
AL
dien hot i�komen par
IC
met hocveol p:::>ocent
van d.-:1
vraag noemt.
z e ggen � in-
ho�fd van de bevolking mst één pro c E: nt toeneemt,
neemt
dar. d<. v�:ea1s van
af. 'Jloerisr1e b i jv oo rùce l d is een produkt van de levenf;::>tandaard.
OR
Dit wil
dit
of da t prcd"J.kt toe of
V3!1 de r e oon ts t o vcrhoging
Dr.n... cntcgen necmt hot bic�:·vf"J.:..'b:::>uik
af
met de
toenoming van dt.: levonss tio.nda.arcl. Dr zijn eon aantal produktel1 waar
ST
van hot verbruik bi j na o:.'lverschillig ic t0genover eon toeneming vaD do
l'3vonsstan·1.n.ard.
]r zi
jn
HI
rn; :::che vooru itgar.t; tocneemt;
.:.,o0d.oren
waarvan
de v:::aag met
de econo
er zijn goedorcn Yi"J.arvan de vraag met èl.e
. • .
.
1. '
'
1
- 6 -
verhoginG van de levensstn.ndaard afneemt.
Het is uiterst moeilijk
om uit te makon wolke WO.J het economisch schip bij
zijn voortgang
Dit alles is ger�is vorbijsterencl voor eon techniekor,
zal volGen,
erin bostaa t v an nlJ.os :·10or te ver-mardigen.
Dio rr1o eilijkheid om te
zi j n voortgang :<;al inslaan,
UN I
vmten wolke w�Jg het o conomi :J c h sLhip in
ON
elie waarsùlüjnlijh.. op h3t eersto gezi cht colo oft dat è.e vooruitgang
ir� :üct gev10on een vro.ag va� poJ�i'ectionorinc van onze progno sete ch Hct is e on essontioel bezwaarg
onbel:e!1d�
ùe vaart va11 hot schip is ons
Viat het vo::.·"bruil�s)akkot Vt.1..n de Dclg zal
m idd cld inkoman per capita van frs.
150.0009- �eet n iemand.
non alle en het vcrbruikG)}ak::et van het verlccl.:::m,
dans l1avenir 0.
Emtrons
reculons",
zijn met con ge-
EU RO PE AN
niek,
en
hij
��j ken
Valéry zeg t �
hoeft gelijk.
_
"}lous
]conomisch
1.reto:..1 uij niet veel ovcr de richting dio de ontwikkeling van de le VCi1�standaard zal volgen.
DGnken wij bijvoorbeeld aan do tolovisie.
Zo ùczorgt op c.lit og:::n-�blik eon crisis of ton mine te een mooil:!..jke cinemavmrold en het caféwezen.
de dicrlijke votstoffcn,
in do hoedcnsector,
::Jir is oen crisis bij
enz,,
of
overgang a.f..l.n do
m oning is dit laatste vraa.:;stuk heel oc-mvoudigz het sporticve ty�e
Naar mijn
men l:an nict tege
ontwik�elon ùat bohoort bij onze t i j d
IV ES
lijkcrtijd
enz.
on te golijk nog hoodon drag0n als onze voorouders plachton -:Jr
z i j n soms
zocr onvo:r:··.Jachtc corr�latics
Ol'
Q.i t terrein
•
te doon.
!U s do
.
CH
Amerikancn de vijfQagonwock hobben ingevoo�d - hotgoen zeker een manifestatic va� vorhooGdc J.ovenssta.ncl<:-tarcl is - dn.n hobben
zij on-::
vcr\lachterwijzo va.stc;ostclù Llat de vraat� naar toxtiol:;;J:::odukten af�'lon hoeft va.GtGost-;ld9
AR
. nam.
da t de Am erik aa.n als lüj twec vrijo da
con krijgt con vuilo broc� en eon pull-ovcr a�nt •
..
in zijn auto
ie kan bev-roron d1.t hij dit v o or-
IC
AL
S1'rin3t en twoe daccn rondrijdt
ckt,
"Wr is een goval dat hoùfm ten dagc con zcor b elangrijko plaats
OR
innGemt.
Hot
ia do vorh ging van do :produktivitoit in de landbouw
ton opzichte van do [;obroklclge inkomonselastioitoit van de vraag
ST
naar voodingsprodukton,
�- ij eton niot r.Joer dan vroegcr on ela t wi� con
lovcnsstandaard bcroikt hcbben dio ons op
HI
'�'aarop wij g e e n hon,_,ol' meer lijden.
con peil hooft g e bracht ,
Do verhoging van de procluktivitei t
• 0 ,
1 ...
7 -
in do l ::md1) 0UW 11p er st als hot ware elk lanù.bomvsector11 die dat�
I"on berolœnt
jaa r ecm aantal mensen uit de
in andero soctor0n oen betrekking mocten zooken. d:; VGl'hoginc; van
a.ls
do
r.roduktivi tei t in de land
ON
lJOuw door\ ;::: at on tlo ro a ctie vanwegc hot vorb:.::-uik cvcnzeer ac htorwec-o
nlot mindor dan G miljoon lnndbouwors in het �ullon rnoeton op.:;oven en
UN I
in de toekomst �ls in de laatste jaron hot g Jval is gewo est 9
blij ft
:'Ju1·opa der Zos hun werk
�:�.\l.:!:R :lc;.·� w:\.l. zoggon buiton do landbouw een
Ik he:rhaal hot g
EU RO PE AN
bostaan zuJlen moeten zookcn.
rvij wotcn Gr niot hool v oE::l ov3r 9 maar toch is
hat van belang somruigo
tcndentlos te
pogon te
veTkennen, Tan o e rsto �
omclat wij in eon worelcl lGvJn vvaarin do kapitaaloo!::\fficiE!nt toeneemt.
a rboid o r towork te i::ltollon9 moot circa frs. 5 00.000
�Pogonwoordig om oon go ïnv o s t cord wo.rdon.
Orn circa frs,
100.000,- inkomon te bezorgen, moet
500.00u,- invosteren, dit vril zoggGn 5
l!len OnJOVGOr frs.
maal
ZO Ve o l.
I:n hct iG :<;cor vvao.rschijnlijk dat do knpitaaluol:lfficiC'nt zwaardor zv:aarà.a:..·
zal
wor
tor.nijn z al mootcn ü:vostoron.
meer on meer on op zoor
ovor de v-aart van hot z c hip iA invostc:œcm op 20 zold�aamhGid,
In do onmiclrlollijko nnbi jhcüù
woten wo wel o11govocr hoc ho"�
20
CH
mna.c
con af'Btand van
ovor
van
jaar hclemaal geen
do huiè..igo po sitic
sehip vaa:;:-t on ·l'!aar hot n<:�e.:rtoo gaat,
jaar weten wij or ongovuor niots van.
AR
1;ij wotoYl bijna niots over h8t V(;:!rb:cuiksraldœt V3.n do J3olg� zijn in:comon rr.ot
Z[l.l 7GrhoocCl
z:Ljn� tcm�ij
wann eo r
con paa.T zeor
grove
\7orden. Jr
bosllst wor d c n on bijGuv0lg moet er con risico genom c n wordcn,
AL
moot
5üj ·
·:-;n ondanks deze cnzul:e:;:-heid moot or ::;oïnvosteer·d
zako�1.
lange
oconomisohe o:r.tbokcndon, ondanks onze onwetond.heid.
IV ES
Onrlanks al de
mon
of
on
IC
Ik vroog cons aan do Dircctour-Generaal van ocn onzcr b c langri jkst o
Bclc;isc_1G
fi'l.trickœu vmar hij de mood v ond om oon invostering van
OR
e!1kole milj ar don op do
zokorhoid
HI
ST
stellan of
clat ik
20 jaar te ond. ornomon .
ù.oocl zal zi jn vooralocn
ik c;olij k of ongelijk had"o
Zijn
1:1on
antwoord
vifas�
"in
zal kunnen vast
- 8 -
Jk wil or djt vlak noe eon punt onderstropon, �ïj kunnen niet zonder moor gaan kijken naar do Vercnigdo Staten laten vve
50��
zoggen,
boven do enzo zich
ON
o::m lovcmsstanclaarc.1 van�
hoe iemand mot
economisch geclraagt on dan zullon wij meteon \.eton wcük ons eigen
"klopt" nict,
ctaan,
ze e.3en ovor
15
of 20 jaar zal zijn. Dat
UN I
laton 'Ile
vorbruikspakket,
omda.t or hool zokor vorocJüllonù.IJ bcschavinsstypen bo
De Aillorikaan heoft
zokcr ecn verb�uik8roil boreikt dat wij
hogorc lovonsstanù.aard bij ons
:Sen van de mnnifcctatios van con
EU RO PE AN
Juropoanon nooit zullon nastrovon.
zal zijn�
zijn vrouw thuis tc houdon,
Do Amorilman daarontogon ziot er niot ter,cno:;,J zijn vrouw buitonshuis tc laton werk en. Dij
heoft andorzijds con vorbruikointonsiteit die
ons vvcllicht in clo recel vminig zal aantrekl�on, lijk
\.ij zullen vvaarschijn
con evonwicht tusson nrboid on vorbruik vindon op oen lagor ni
of
veau dan het F oordamoril:aë:'.nse.
La seconde raison pour laqu�ll0 l16conomisto
c1ost le
tonir
roopoct dos rbgl0s du j0u. quo dov�nt le
clost-�-diro quo davnntngo
le procr�s
do tout.
Ici le
probl�mo dont jo
CH
dScontonanc6
le droit do deman
cooptu du consid�rntionu non �c on omiqu o s,
IV ES
der au technicien do
a
tGchnicicn sera
plus
parlais tout l l'hourc,
6cononiquo no consistu
Il no s'aBi.t pns s.ulou2nt do 11�
pas � produire pas nCcossairomont
AR
produire davantage do tout, mais le raspoct dos r�alos �u a��no
encore
juu
nous
� dauandor nu tuchnicion du comprendra quo nous n'omployonn
AL
mô.w pas toujours 11 instrument tochniquon,mt le plus rationnel. En co qui concerne los règles du jeu,
d�
dCvoloppor ou do former une
OR
tir,
voi,.s nous sont
1� centralisation dos gr�ndos décisions économiques d'inves
IC
ouve rtes :
doux
cntruprisu,
utc .,
ou,
la décontralis�tion de cos ernnd0s d�cjsions économiquus,
ST
cou:{ qui Cl'oiont à la vertu ùc le:. décuntralisn.tion pour dt•s r�isons tcchniquus,
HI
p:::trco quo
uniquo;:J.Cnt
raisons 6conomiquos -,
mais
mesure une gn.runtio dos grandes lib�rt6s humn.inos,
L�contrc:.lisation,
n
pas
Jo suis de
1� décentralisation des �rnndos d�cjsions 6conorniqucs ost
dans u�� largo
4l·5Gj6o
ni pour des
-
�u contraire,
cela veut dire
on premier lieu création d'entreprises
... 1 ...
- 9 -
autonomes qui ont
cm
tout premier lieu la responsabilité du bion-être
ON
de coux qui y ont investi du capital ct do ceux qui y travaillent. Je laisse de côté le polnt de savoir si les différ0nts parte
naires dans un..; comrr.unauté clo production en retirent aut2.nt d 1 :lV2.n Cc point est subsidiaire ici.
cssontioJ. sur co point, c'est qu'une fois que l'on
a
Co qui est
UN I
tage s los uns que les autre�.
accepté le prin
EU RO PE AN
cipe de la décentralisation des grandes d�cisions économiques, il faut respecter le" conditions de fonctionnocent d'entreprises confrontées par aillourn avec clos situations extr.Jro,c:UJent ùifficilos dans un monde de plus on plus compliqué.
Par respect pour dos règloc du j eu quo l'on peut avoir acceptées pour dos raisons qui vont au dulà du technique et au �clà de l'écono mique, on pout accepter un écart entre lloptimum technique, 11optimun 6conomiquo ot les nécessités sociologiques. On pout môme arriver à co qui peut sembler être une méconnaissance du technique ct do l'écono
of
mique,
IV ES
Cc qni peut dérouter le tachnicicn, c'est qu'il travaille dans un rot3'imo éconorniqua quo l'on pou"�"rait comparer à t:ne machine où les roues, los laviore, etc. ont une vie autonome - grandissant ct se
CH
rétrécissent, �llnnt à droite et à gauche -, suivant des exigences propres à chacune des parties. Je m'imncine ais�mcnt l'étoJlnemont du
AR
technicien dovn.nt une machine aya.nt des composantes autonomes. J1avouerni par n.illcurs tout de suito que notre réeimo do dCcentrn. lisation 6conoRiquo - ce quo nous appelons 11�conomie do mn.rch6 -
AL
est loin d16tre parfait. Aucun économiste d'ailleurs no le pr6tendra.
IC
Je vais vou� citer qu0lquos points faibles de notre régime ou,
OR
si vous le voulez, des r�glcs du j eu de notre systbmc économique, Devant uno porspoctive do baissa du niveau g�néral des prix,
ST
quel 0ct 1e cornportc�ont normal do 11entroprtse ? D'investir en liqui
dités, c1cst-à-diro do no pas investir
du
tout. Cc comportement est
HI
normal du moment q1e le pouvoir d'achat est appelé à 6tre plus arand lans un an qu'il
ne
l'ost à présent. Normal, oui, mais il est évident
que c'est une faiblesse d'un syst�me économique s1il peut provoquer,
4160/60 n/f
- 10 -
c e r t a i n e s condition s ,
quo
par e o
qu o
1 1 on inve s tirait ,
mais
p lu s
forte s
� taler l o s
invo s t i s s cm o n t s
à chaque ins tGn t ,
l ' i n s t rume n t
é c o n o �iqu e s
parve nion s
à
C ' es t encore
quo l o s
e n t r e p ri s e s n ' u tilis en t lo
plus
p a r fait .
of
sur J o q u � l
j 1 n t tir o
c e p endan t t ou t p ar t i c ul i � ro
Dunn n o t r 1 . s y s t èn o d 1 é c onc, r;li L: de marché n o u s
du f � i t q u e
CH
hau t e co n j onc t ure ,
co n t inu0 .
los
l u s a rt o .
gén ci r a l o men t u n e b �is � o
ob tenons
si n o u s
t o chniqu�me n t
IV ES
m o n t v o t re ré f l o xi on .
r � f f � rnis s on t
de 1 ' adn.p t a t i on t o chniquo s u r
r0 tard
1 1 o p tiQum p o s sibl e .
I l y u un p oin t
d u capit a l
o scil l o tion s
s o r�ion t
on
S i l e r 6 gimo fis c a l e xigu d o c a�o r
o s t n o r1 2 � l
cont inuer d o
RO
Nos
faç o11 p l u s
d ' un o
autre ?
Au c o n t r c. i r o , il y atna un
J e p ourrais
lo
s o n t fcd b l o c ,
l a r o n t ab i li t (
6 ga l onon t .
d u r 6 gimo .
s ur d i x ans , i l
de
quand l o s m a rc h é s
qu ' e l le s n o
En voul e z - vo u s uno
pas ,
l e s nnr c h é :::
doute
d é v e l o p pen t
s on t a i n s i
t i s s omant s
qu·md
l ' on
se
faib l e s s e
:
ON
pas 1
invo s tis s c Jl o n t s
uno
par c on s d qu o n t
à n o t r e ré g i me .
p o u r ra i s c o n tinu e r
n ' inve s tit
ot
l à u n r e p r oche q u o t o u s l o s p l :::n i fic :1. t c u r s f o ra n t
C ' es t
c e r t ain � o n t
Je
thé s auris a tion ,
UN I
s 1 c.mr.:1 y c r .
la
EU RO PE AN
dan s
des
s a l ai r e s
r6ols
on pé r i o d e
de
l a n i v e au g�n ( ra l d o s prix d o d � t a i l
augme n t e g � n é ral o m o n t p l u s vit o quu l a s s a l air o s .
C 1 o s t un e
dos
AR
c o n t ra d i c t i o n s d u sys t è r1G . 1 1 o s s cn tio l
t ravail l on s n 1 c s t p a s parfait .
AL
l e que l n o u s c 1 ost
c e p e n d a n t n ' o s t pas quo l o r & g i m o 6 c o n o miqu o s ou s
qu ' un e
f ois
qu ' on a a c c o p t 8
IC
la c ohé r e n c e d u s y s t è me .
OR
l ' on ve u t .
s ' i n s pire:n t
ST
Or ,
r èg l e s
faut vou l oir l o c
Le f o n d du p r o b l �oo o n t l o s uivnn t dans un e
potitos
e s s o n ti o l
du
j ou , il
c o n dition G :
nos
da
à m e s youx , faut a s s u r e r do co quo
r � gl o s
du j ou
s on t
l i b r e couditionn o n t
d o 11 o p t i mu m t e chniqu e e t Jnêt'lù é c onomiqu e . r ou e s
,
1 [1.rgG m<: s u r ,l du fc. l t quo 1 . s h o L1In o s
l o s r ègl o s du d é v e l o p p e m e n t dc . l 1 h o mnc
r è gl o s
HI
Il
dos
11
Il
fn.u t quo
lib re s . los los
l a gran d e machino r e s t a n t au t o n oôo s .
Tou t c e ci n ' o s t p a s un s i mp l e j ou d o l 1 o s pr i t s u r l o t e rrain
d o l a s ocio l o gie é c o n o mique .
Co
sont
d o s n o t i o n s indis p e n s ab l e s p ou r
- 11
c on p r o n d r e , uontal a s
1 � d i s t i n c t i on e n t r e t r o i s n o t i on s f onda
par o x oEp l o ,
trbs
a o uvc n t
-
o�p l oy � e c
l ' un e
p o ur
l ' au t r e
:
lo
r o n d emen t ,
ON
ln r o n t nb i l i t é o t 1 [', IJ r o duc t i vi t é .
ne
ccci
voudra i s
1 1 n l pha
pas
laisser
l ' o méga d o n o s
ot
d o v�n t
l ' é c on o m i que
d 0 vnn t
ln
Do
plus
on p lu s ,
lo
p r o gr è s
é n o rgé t l quo
pose
dos
la
l ' é c on o mi que
Ln
t e c hn i que
1 1 6 c onomi q u o
s o h e ur t e
c ond i t i on s
au
En
do i t
es t
ost
e ff e t ,
8 t ro
c onp t ab l e c omp t a b l e
s o c i o l o g i qu e .
Do
plus
à l ' é c o n o m i qu e , A i n s i ,
lo
à l a f o i s t e chn i qu e c t é c on omi que c r é e l e ]Jr o b l ème Ln r � t i o n a l i s n t i on de 1 1 ngr i c ul tu ro p a s o do
r o c onvo r s i o n .
on · t rnin d o c r � o r t ou t e
une
ln
1 1 au t o m � t i on dnns
s ér i e
él.n.n s 1 0 s e c t e ur d e s c l .:.,s s o s m o y e nne s ,
lo
s o c i o l o gi e .
do
Dnns
le
p r o b l èm e s c omrüo r c o
s oc i o du
IV ES
dé t n i l
l ' é c on om i qu e
d 1 �dap t a t i o n o t est
e n p lu e ,
of
d i s t ri bu t i on
p l us
:
que
p r é o c c u p a t i ons .
do
du B o r i nage ,
pr o b l èm e s
l ' i m p r � s s i on
h e ur e us eme n t .
s o c i o l o gi que
s o c i o l og i q u e
l og i que s
ct ,
s o c i o l ogi e ?
on p l u s
das
à mon t ro i s i èwe p o i n t
m ' amèn e
EU RO PE AN
je
Et
UN I
III
d o la c yb o rn� t i qu o ct de l ' au t o ma t i on ot l ' én e rgi e
p r o gr � s
à b o n mnr c b 6 f or c e n t b e au c oup do gens à t r ouve r l ou r gagn a - pai n dans s v c t ou T s ,
CH
d ' aut r e s
Il y n le dan s
trie l l e ,
qui
d o vuo
s o rnp l o
IC
au p r o g r � s do
OR
t i onn o l l o los
ST
f on c t i o n n ement
HI
ot
l n. r 6 par t i t i on
s a t i s f a i s an t e d o
c on b t i tu o r
l a l i gne d o mo i nd r e r é s i s t �n c o du
la
p r o b l èno
de
l � p ar t i c i pa t i on d o s
t r�vn i l
l e p r o duc t i v i t é à l ' enc on t re de l e mé t h o d e t rn d i
l ' ' p rouvo
o rgan i s a t i on s
c ff i c � c o s
do
y n
6 c o n o ni q u a .
J o c i t e r a i on c o re l cu r s
Il
à l ' en c o n t re d o l ' hy p o rc onc on t ra t i on i ndus
b i en
pur o n o n t
AL
p o in t
l 1 o s p nc o
AR
1 1 omp l o i
p l o i n- ornp l o i .
do
forc e
syn d i c a l e s ,
do notre
n c c op t é o s
Il
soci6t6 p�r
les
e n t re
los
faud r �
o r gan i s a t i on s
trouver d o s
( 6 c on o rn i q u o )
pcr t o nni r o s .
qui
p n t r o nn l o s
c on d i t i o n s
s o i en t
do
à la foi s
et
- 12 -
IV
r 6 f l ox i o n
r:.vo c
�u
p r ud e n c e
suj e t
ct
dnn s
l ' i n t en t i on ,
whn t i s r i gh t a.nd n o t v1h o i s r i gh t " ,
p o c s ib l o ,
toute
s e c ond p r o p o s
s p é c i c l i s a. t i on d a n s
s e ra d ' é vi t e r ,
En t r o i s i è m e l i eu ,
quo
po s s ib l e ,
nous
., o r t .m t
chose
l ' Un i v e r s i t é .
quo
quo
i n gé n i e u r s
l eurs
é tu d e s
Cc
,
s c c ond n i r o .
la
8 tucl i �m t s
q ui
i mp o r t l à l 1 Uni vc r s i t � ,
le
enrd�
plus
d o rn i r>. r o a.nn <S e
r en d e z b i e n
c o mpt e
t emps
votre
s pé c i n l i s a t i on
OR
Bion
t i qu c
pl us
un pou d e
ST
c ' ost
en c o r e
d o nn e z
"JI.lc s s i '"' ur s ,
quu
d on c
Il n ' y
voue
i c i '' ·
n�
Il
c 1 0st
t nrd
r 2 s po c t
n
do
un p ou
l ib r e
t emp s
d0
s ' o u v r i r s u r [',U t r o
p�s
d 1 8 t ru s p l u s surmc
-
p o ur
j eter des
do
c ' e s t - à- d i re le
pr o f e s s
s i e n qui t t nn t
s nve z
y a
nt O I'1<' n t
pr e s que
trente
ans
cos
ri e n , do
c e l e,
b -:. s e c
toute
ur
pour
l a. v i e .
qui nous
b::.m c s vous
disnit
vous
vous
�ur e z
b i on
e t j ' en s u i s
t o u j o ur s mnr qu8 .
IC
onc o r e
:
plus
don
à p -:. r t l e s r.1e:ob r ..: s du gouvc rncnJ G n t
-
ingé n i G u r s
profond
AL
onp l oy é
:
d 1 i ng6n i cu r s .
CH
J 1 ni
s e ra
que
�ut � n t
s e mb l e f o n darne:n t ·� l .
p o u r l e ur pe rme t t re
c o n t i nu e r à é tu d i e r
p ouvo i r
oc
C o l -:!.
les
!
b e: l gc
p ro p o s
mon q u n t r i �mc
AR
nùs
do
know
r e n on c e r à f o rr:c r
d ev o n s
of
ils
nux é tu d i an t s
s ür ,
l a.
cl 1 o.u t ro
Jlki s ,
s o c i o l ogi e ,
o uve r t do
l e: s 6 c on o m i s t o s d ev r o n t avo i r une f o rm� t i on m� th6mn
pous s é e .
qu ' i l s
m i n i s mo
HI
que
" to
homr.!O S mû.:c s p o u r l 1 u x e r c i c c imné d i n t d ' un e p r o fe s s i on nu
Et
en
cro i s
IV ES
où
je
d ' é vi t e r
pro p o s e r
l 1 c n s c i gnuncn t
nu tnn t
à l ' Un i ve r s i t é .
ruOmc
dos
j o v o u dr a i s
s ouno t s
d ' c,i l l u u r s
s eront
r é f l ex i o n s
s i np l e s .
En t ou t p re m i e r l i eu ,
le
Jo
EU RO PE AN
tres
L co s
é l ém en t s
l e s Jl. n gl n i s
d i s en t
c onmc
que l q u e s
i n g én i e ur s .
l n f o r ma t i on d e s
de
:
ON
do
à mon qun t r i è m o p o i n t
UN I
mn i n t c n n n t
J 1 nrr i ve
do
p s y c h o l o gj e:
s ' ·�ppro p r i e n t -
ct
jc
rc c o rnJ�.o.nd e
d ' é c onomi e .
Cc
c.. u x i n gén i e u r s qui
i mp o r t e ,
à. t e m p s - à un I " o no n t où l 1 o s p r i t e s t
l a mé t h o d o l o gi e
phy s i qu o
p :::. r t ,
d ' une
c l n s s i quo .
b r an c he
o ù n o vaut
pns
le
cl 6 t c r
- 13 j o t e rmina :par 1 .:� :p r i è r e d e
C h e s t er t on
mo i l e c o urage d e t rav:J. i l l o r :p o ur .:�mé l i o r e r S o i gneur , donn o z - �oi l " f o r c o d e mod i f i e r .
mo
co
:
" S o i gneur , donn e z
qu o
j e poux ch�nge r .
ré s i gn e r d e van t c e que j e ne :poux
ON
E: t
S o i gne ur , s u r t o u t ouvre z - mo i l o s yeux :p our d i s t ingue r
l o 3 1 n3i 1 9 6 0
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
L uxemb o urg ,
EU RO PE AN
UN I
c l a i rement l o s proni e r s c a s d o s e c o n d s " .
A.
C OPPE
Rade u i tgo spr oken op de Algemene V�rcader ing
§
j. }-5!_6.2_
Hi j nheer de V o or z i t t o r �
!Ie or Gouv ern eur ,
ON
_ _
UN I
van de �· Lv •.--=._li.�.�_§l�l_t...t._ _ _ ��o
! io s s o i [�nGur s ,
EU RO PE AN
Mi j n e H e r e n ,
Ik zal p r ob e r e n m i j n on d e rwGrp " T e olm i ok en :;Jconom i e " tc b e han d e l en in v i er d e l en .
to houdcm wet
e cr s t e g e de e l t e
elen ,
nict
vvinge n ,
die
he t
ile a l n
Il: Z
t e chni s che Ge cev cns .
maar wnar
i s m e t do
dat
c on i n l e i d ing z i j n ,
...-m a r ù.e e c onom i s t de t e chn i ekBr v e r z o ek t rekening_
011 enen op i e t s ù.a t no ch
d c c l te p r o b e r e n e on dour t e o cononüe i s ,
znl
te olmi ok ,
n l l euaal m o e t en l er e n r ok ening m e e
ui j
no ch t e hou
s o c io l ogi o , en ik zal e inclicen me t enk e l e b o s chou e e o norn i s t
of
twe e d e g e d e e l t e �
lle t
z ou p ocen
t e br ong(: m t e r
inge n i eur ,
IV ES
aanvu l l ing v a n ù. e v orming v an do
in �1 e t m i dt:,en
I
Ik zal aan t e clm i ekors en aan ingen i eu r s caen b e pa l i ng gev e n van t e chni ek i s .
s chaar s te g
Eaar v;a t
i s e con om i e? IIe t
is
do YJe t ons cha.p v an de
hoe m e r: met b o p erk t e m i L1J. e l en o ol10 o f t e n b evre d i[;'en kan
CH
v�a t
die
de m i dde l en Ymarover rn en beschik t ,
he t
c orre l a. t i cv e
ov er tr t 3 f f' o r. .
Ik druk lü er op
AR
t us s on e n e r z i j d s b ep orkt e m üLcl. o l e n en ander z i j d s
b eho e f t en d i e
de w i dd e l on en de r e s s ourc e s ovor t r ef f e n ,
Want , a l s d e
AL
behoef t en d e m i dd o l e n n i o t over troffen dan z o u d e n er ook g e e n s chaar se r e s so ur c e s
zi jn
.
z ouden ge en ù op erk t e m iclde l on
twe e b e gri p s e l em en t e n hangen du3 m e t e lkanr
OR
Ha t
is
m i s t ? �Iet
is
t en ov ers taan van m id d e l e n en r e s s ourc e s
ST
wat
o r gepr o du c e o r ù. Ylorl�en van elk e
die
de econo s chanrs
zal cop r o du c e c l' d vmr dcn? Iioev Ç? e l soort? ::-_:: n h o e
� a l he t gep r odu
HI
c e e rcl worden?
4 160/60
n
zijn .
s am en .
het f'nndarnent e l e en p ermanen t e probl e em v o or
zi jn de v ragen t e b c antvroo rden�
znl
�r
IC
Die
en m i dd o l on
. . ./ . . .
- 2 -
t e chn i ek e r m i s s ch i e n ergeren - de
de
cl o c t h e t daadwerk e l i jk
maxim a l e b e h o e f t enb ev r G dicing vm ige r e � e n hij
r i j k e v o orb e e l den ,
do e t d i t
o l ie ,
geprodu c e erde
m a t i Gk van
cle
one
l ange
o conom i s t o n s taan s orn s ons
m e n t r ouwt
do
CH
de indruk dat
t c �e n
mo e t ge mo t ho t
da t
in aarunerkin& k om t a. l s
d0 t e chn i cl- ,�r t o cen de o c onom i s t
AR
c onf l i c t
l igt
i"J n h o t i s o p clat pun t da.t tu s s o n t e clmi Gk o r s
e n e c o
·. a j vvi l l e n on YLi. j kunnen ons n i o t v a s t l o ggen op é .:S n cri "j:io
\faarhe o n r i cht
z i oh dan de o c on om i s t als
AL
l e gt op é é n c r i t e l' h,u:1? o c onom i s t ,
di o
t o clmi �:> ch o) t i: 1an l vrerke n .
naar m i j n meninG hot c;r o t o
r ium .
e nz .
t c chn i ok o r s a l s
t r ouwt ,
o erb i e d
e n mon rel::oni nr:r, m o e t b ouder! m o t ancl.ore fa c t ore n ,
ge m o o t
n om i s t o n ,
a l s 60
oni c;c b o s chouwing i s
S om s hebb on ·.;ro zcgt �
z o ggen :
de
t r om :e n , waarop e en v e r s ta.ncl i g mens an two o r d t ,
s ohoons t o m e i s j G s ch o onho i d n i c t
z ou
of
ov er i emRnd d i o
t o gonov er clo
IV ES
· fi j
de b e v o orra
de b e tal ingsb a l a n s ,
s t e l r e g 0 l c n v a�1 e 0i1 e conom i s c;h sys t e cu ,
v o or de
waari n do
t e;,verl� s t e l l int; in e en gcme c n
over maxima l e
ov er b e s chouninr;on b e t r e ff e nde
s chap ,
omdat de p r ob l o
t e chn i s ch Ol; t im
i s o n elie gaan van zekcrh e i d b i j
t crmi j n ,
..
t e chni s ch he t b e s t ge:pr o du
die
e conom i s � e G n aanta. l b e s chouwinc; 0 n omva t ,
t e chn i ek e r m.:1ar cling op
t e chni s cl.l b e s t
EU RO PE AN
W i j wo i ge r en he t
o e e r d 1vordt ,
z i j n h i e rva.n t a l
::: r
vr i j vre i c; e r c n cl e t e chn i s c:1 bes t gGl_) r o du c e e r d e
vvi j WG igeron d e b o t e r ,
s t o cnko l e n ,
ook ,
oge nb l ik de
di t
\!i j we i ge r e n op
De m e n s l;:an llo t
arb e i ds duur .
b i j v o orb e e l d b i j v er�:Jin d e r i ng van de t e chn i s ch i d o a a l Vlo i sercn en h i j
ON
zal
UN I
en dat
De mens kan -
wan t
clo
. ;at
is
de waal'do v an do
hi j
t G clm i ck v o o r tle
e co n orn i s t l o o (,hcn t de ;,�ran.r cl e n i e t van de
La ton wi j p r o b o r o n di e r o l t c pr e o i s or o n ir hot
IC
z i ch n i e t v a s t
l i ch t van do
c cono
l a a t s t e d o c onn i a ,
OR
m i s chc p r e s t a t i c s o v o r de
t o chni ok ,
In o e n l and Ge l i jk de V er o n i gdo S ta t c n i s m on e r i n g e s l a.acd
ST
van
1 9 00 t o t 1 9 6 0 nage n o e g de l ov e n s s tanclnnrd of h e t v orbru iksp c il
tc v crmonigvu l digon m o t dr i o .
HI
rr i j
\ii j
in
. . e s t-:Ju r o��a
z i j n e r i n ge s laaecl h e t v orbru i ks p e i l ,
n o o g t e v e r dubb o l o n V GI'Go l ck c n m e t
41 6 0/60 n
de
z i j n b c s cho i d cno�· 1
l ev cm s s t andaar c1 nac;o
60 j aar GO l o don ,
. . .1 . . .
- 3 -
do i n d rul
zal
1 abb en da t d e t o ta l i t e i t van die tot
e c on om i s che gr o e i }=::\n her l e i d worden naa.r
in ru ime i'la t e �
e c on om i s che , den t o t
i n c l k gev al n i e t hcl eme..al .
en b i j cev o l g ,
t o egep a s t e
de
s o c i o l ogi s che v o oru i tc;;a n
t e chn i ck .
II ons
n i e t herl e i
sinds d e inclu s t r H l l e omr:en t o l ing?
d e ge s ch i e deni s
c omp on o n t en gewe o s t vcm do e c on om i s uh e gr o o i
Er z i j n e i genl i jk drio
EU RO PE AN
\lat l e ert
Hen lr:an de
UN I
gew i s
d e t e chn i ek , 'i/i j an two o r d en ,
ON
t e chn i e k e r
De
s in cls
lEe
e cu• : .
Joze
dr i c
G omp on e n t e n
zijn:
de t e o hni ck , d e
b e v o lkin�s t o e nemin c e n ü e g e o gl'aî i s c.. h e e x�� an s i e p lu s v o o1·waarde
eon
e u s et1t H ! 1 e
d e b e r e i dhe i d van d e m e l'l s e n
d i o men no o i t v e r g e t en ll!ag :
s o c ia.al o m z i c:h a a n t e p as s o n .
z owe l inùiv i du e o l a l s
Do t e chn i s ch c comp onont e n b oginncn m e t clc uitv inding v an de s t o omma c b i n e d l e in de cc s ch i c d o n l 3 v an de o Go n ow i e b l i j f t in du s tr i ! H e
omvven t c l il z ,
of
u i tgangs:pu n t van do
l :!:anr <:1l
den v au do
t e c hn i ek z ouc.l on s chip b r euk ge l e don ll o b b e n ,
neiüng v an
de lJ ev o lk ing de
als he t
de moge l i j kh c i n di en de
t o c
IV ES
s t rakke ka ders 1 1i o t ha d do orbroken v an
de corpora t i e s di e t o en ::�. l s e o n n e t v l o ch t oïl o v e r }1 e t g e h o e l v c.n tl e .
t r i a l i s at i e ,
··! aaron
i s cl a. t z o b e l angr i j k?
mand kan z i ch a l J c o n s:y e c j.al i s EJr e n .
' aa:;..·
AR
e c onom i e b e t;innen ,
v o lk ing zou m e n er n o o i t
IC
j o enon war e n e;ev:o e s t
OR
�r i s
pans i o .
\ :e lnu ,
z e gt
inüu :§l
o e n d e rcle
Op he t
de 1:1 arl t �
een c o n c ensus v o o r n o d i ::;- i n
z o nd e r d e
t o e nem ing v a n d o b e
in c; 0 s laagd z i jn om de moce l i j kl l e d e n die
t e c hniel: ge'J o den wn. r e n u i t
AL
de
die
N i er'lanù. kan a l l e en met
i rJ a l s he t wa r e
he t gehe e l v an de Gern e ens (JlJ.ap .
door
Omdat h i j
t ev en s zec;t m e c .1an i s a t i o en S !) c c i a. l i s a t i e , Yl e lnu , n l El
CH
maa t s c h a pp i j
te b n. t en ,
indi en er ni et mi l
d i e werk z o ch t on bui t en d o
t:.'a d i t i one l e kador s .
c omp onr:mt z e we e s t m o t r.. a :..'1 e
do c;o ograf i s ch e ex
o gonb l ik van de
indu s tr H \ l c
o;nvro n t o l i ng hebb en ·ui j
ST
c on vas t e l anù b ev o lk t nan d e o v e rkan t van d o A t lan t i c che O o eaan cl . t
l e e g vra s
en waarin in v .3 l e gev a l l en re s s our c e s v o orhan d e n waren cl.ie
lntramarginaal w ar e n ,
dat wil
HI
waarov e r w i j r e e ds b e s c h i kte n .
4160/60
n
z e ggen � . p r o dul:t i ov e r uaren dan d o ;:;e Dat
is
ieto
onv orvangbaar s cevre o c t .
. . . 1 . . ..
- 4 -
c e n ù c r <. d dh o i d n o cl i {, gowu o s t
danr b :L j
en vn.:.1 L!.o l :aat s c hal>� i j .
van de mons
o n :;.; o
t i ck v o or e o n l und c;o l i j L h �J t
i s om l.a t vv i j 1 Io o s t on al ton i n do
hl e o r
8 c h1..'Jl) O t or ,
we
..
d e O o s t cnr l jlGJ
..
Ytorl:on dan z i j , maar ou lat vli j anclc-:rs we rk en , n o e; su o d o n z i j n ,
cl i ogoncn d i o Sr.Ji th h o t m
s tr o ok v an Luxemburg nog v1atSlm: 1a.Le r s
zi j n ,
di e '.;agcnor h o
mo e s t cn
sb e dr i j f u i t o c f en c m ,
z i j n v an clo
l ev en.:· s tandn.a-r cl n o e; de z e
and er s ,
cr
Daare n t ogon z i j n
j aar gc l e don ,
In d e
z. i j n or 20 J. ail l
•
.
Wi j
hobbcn do r.10 ge l i jk.he den d i e
o o c t or m c t aa. l b owerkin0
d o o r un
tc Jmiok �
d o o r cl e
CH
lJ l' c,f c s ,; i omù o
AR
AL
die
zu l l on waa.r u c h .i. j n l i j L u o o t �m
IC
s t1.1Wino .
.. ij
on
go o grai' i s v o J . t ob i l i to i t , . .
OR
Vr o o g of
laat
ST HI
4160/60
a l l o on ov o.
do
zet:ccn , da ·i, d n
t o chni s che
n
tc 1 1 gr o o i e n 1 1
arb o id t e v o rm inder e n ,
e o n c omb ina t i c v a n do
two o
c omp o n o n t o
li o enem ing v an ù.c
a. l l e e n daar i n �o m o g e l i jkhe i d z u l l c n v in d c n om
wa.ar s ch i j nl i j k i s 5
\!ij
11 L e t emps d ' un monde f in i c omm on c c 1 1 z e gt
Dit wil
onze
clat
za l afn cnwn .
t o 0noming van
v o rb ru i k t e vorhogcn of
tl i c c on
l or· en e c on omi s c h t o 1 1 g1· o o i on 1 1 zondor dcmo
zu l l en wi j
c c on om i s ch m o o t cn L,r:t.' o o i c n .
rrodukt i e a l l e on door
dom o .;raf i s \ ; tc ��'T o c i
two o
lJaa::J t
lm ,,i l ik \".'c l t o o � ov on ,
zu l l cn o ak m o o t •.:m l o ren o o onomis cho
'
z ondor gc o grafi s cho . O X�1ano i o .
Jat wi j
e:xrn.n s i c
c omp onont ·m �� i j n e r du s a.ndcr J i'Cl. c c oron ._;cwe o s -t �
d o dac z ck c r k or:tt v1a:· r o;
Val � ry .
s tuw
ni o t kunnen gobruiken z o J 1ùer c on a, mp a s s ing eli e
z e cr b c lanL_;r i j l;o r o l hobb . :m g o s p c e l J .
graf i s cho
man s o n
of 30 maal z ov e e l
krach t v an do b ev o lkinc;s t o cllcming en d o or d • J t_;o o c;ra. i s c l1e
t e c-hni o cho
clot::m
zo v o ort gaun .
IV ES
t evmrkcc s t e l d on w c Lunnon
dingen b e t cken t :
z ou
do s o o t or v crko c r t i o1unaal z ov e c l m cn s e n t e
in
d i o frak t i s ch n i o t b o c t on cl ,
geb o d on wer ù.o n �
dan
ù i o
· .' i j ' 1eb"ù on v e e l m i nder l an db ouwo r s dan v r o c go r .
Vlel'ki:jo s t c l ù. al s honclord
1! i j
al
t i j Ll waarop d e z e m c n s on
of
gche o l
ni e t
be t e r l ev en c.la.n o n z e v o orou cler s lw t
n o e de fun c t i e u i t o of 011 0 n di o r.� >t hun naan ov c r c onkor.: t het
}_lOb
.. ij
e o n t r o .i:'l' nù.e Vl.ri j z e u i t �e drukt
or:
c;encn d i e V i s s c r s h o t c. n n o ,; c on v i s o c o n ::; e
18� 6
de j ar c n
EU RO PE AN
s c:l · r o of ela t , <...l s
a l s hi j
t c v ol·c; -:: l l jk o n in
co or g1.n i s e cr�l .
e 0 on o ü s t ho :J..:.' t d i t
Arn o r ilcaa.r.. s c
o en b e r o ep o s ta t i s
.. 'i j ·. :erk e n indel'Üa. �,.l ..;olw o l andcl' s ,
en hond o r d j anr l a t c r , b e n o n s goho o l �'.ndO L' u
Ti c t v o l s tao:L
t o t il �'l.l :· a:..w inc;
ON
is
UN I
Lanr e r
zal geb ou r o n , ofwc l
of wa t
ons
z c or
t c v orwc z enl i j ke n ,
•. .
1. . .
- 5 -
OJl d i t pun t van m i j n u i t e e n z e t t i ng d e
t e chni oker we l l i <)ht clr:nkt dD.t de v r o eg of laat aan de
t e dm i ek he t l:J r ime.a t
t n uk om an , ho t ant':J o o r cl op
z i jn �
E..:i. j n a n tn o o r d :?ï a l c ch t o :r
he t ge1: r o du c e e r cl w o r (hm �
tor b ev r o d iging van
e s s en t i e e l
(i)
(ii)
zal
b eho e f t en die a l t i j d
z l j n clan cle El idde l e n waar ov er men b e s ch ikt ,
e en e c on om i s ch p r ob l e em b l i j v en en YI'Gl
zal a l t i j d
tv1ee r e denen �
om
ton e e:n; t o omda t de l' Ü.:1 t ing v an d e v o oru i tgang o e n e co n om i s c h r r ob l e em z a l b l i jvon inhou d e n en t e n twe c de u i t e erb i e d v o o r de
s t.- h ir mr: t
de onb cl:cndo v ao.r t
,
•
s p e lr ego l s ,
,
,
of
He t
wat
EU RO PE AN
h o ov e c l z al
zu l l en
de v rage m
er ge:t··rodn o e ord z i j n en hoe
zal gelJ r o du c e o r d vm1 ëlcn �
gr o t e:r
e c o n o m i s ch0 ontwi k
de
in
UN I
k e l ing z a l
t o egev en i s da t
e c on om i s t aan h e t
ON
clat
Ik heb he t gev o o l �
La t en we e en ogcmb l iL a.annem on da t l1 e t
in d e l : omemlo v i j f t i �; j.
m i s s ch i on ,
IV ES
dubb o l t
clat éL o v raag naar al l e s
z ov e o l b o t .:.J r ,
CH
twe erna<ü
twe omaal
o owm i {�en b e t Gkent d i t
zo
gr o o t z a l z i j n a l s nu ,
z ov e e l vJ e �_- s p cr cap i tu.
clat wi j b i j v o orl1 e e l cl twe emau.l
ken a l e nu ,
V o lcem:
i nl:ouen p o r capi ta v e r
Ei jns
en z . , en z .
z,-L1.J. l cm v erbru i
i n z i e n s kan e en
d.erge l i j k e on tvvikk o l :i.ng o nm o ge l i j k 'b e s chouwd ·lïorc1.on a l s J ev ons s tan claa.:r cl ,
r.w. n. :c
i n t o go nde e l. a l s o on b e s J,J o edi ging v an de
AR
van de
e en v o :r ho c.;ing
doocl cl o o r v e r a l r;cm o on d. o adcrv erkaJ.k int: .
mist
AL
H e t e s s on t i e e l im.: t :cumont v o o r de ana l y s e
i s h i e r wa t 'le e c ono
clo inkom en s e l a s t i e-i t o i t v an do vraa[.; noem t;.
d i en ho t inkomon p e r ho oi d van
D i t wil
z e ggen g
de b e v o l k ing m e t 6 6 n pr o c en t
t o e n e om t ,
IC
m e t h o ov e e l p r o c c m t n e emt dan de v raag van di t of dA. t p r o dukt 1.P o e r ü: m e b i j v o orb o e l cl i s e cn
OR
af ,
van de l ev e ns s t andaard .
ST
}�r z i j n e en aan taJ. p1·odukt e n waar
HI
is
t ogenove:r. e on t o e nem ing van
Jr z i j .n .:., o e de r Em waarvan
mi s d1 e v o oru i tgang t o cm o em t �
n
of
: r o clu k t vA.n de r e c ent s te v erhoging
v an ho t v erbruik l ü j n a onv e 1· s ch i l l ig
4160/ 60
toe
Da.arcm t e gen ni) G m t l10 t b i orv e rb.ru i k af me t de
t o cner:ling v an d.o l ev ons s tnndaar d .
de l ev on s s tandaard ,
i n
or z i j n g o e d e r e n
cle
v raae met
wn.arvan
de e c o n o
do v raag m o t de
. . .; . . '
- G -
1 0 t e e r s t e ge z i ch t c; cl o of t da t de v o oru i t ganG
e r i n b c s ta � t v an a l l e s r1c o r
t e v e rvnar d i ge n ,
onb e k e n d .
cie vaart v m 1 ll0 t s chip i s ons
�ia t ho t v crbruil:s ..�akk e t v an d e B o l g ::; a l
m i dd e l d inko m c n :p o r
en trons dans l ' av en i r � recu l ons " , niet v e e l
Zo be z or g t
op d i t
Denk�n wi j
o go nb l ik e o n c r i s i s
ov e r can g a::m de c inemaY/o r o l d e n he t in do
sp o�t i ov e typ e
z e or onv or , /n c h t o
CH
z i j n s om s
AR
v e rua c h t e rwi j z c v n s tcc s t .: l tl c.=-: .
!lo n h o oft v a.::: t :.;c s t ) ] d ,
nam ,
spr i ngt
e o n vui l c b r o ok
AL
gen kri j gt
e e nv ou di a :
c en cr i s i s b i j
enz ,
Naar m i j n
:Jen kan ni o t
t e ge tijd
on z e
o n z e v o o � o u d o r s p la c h t on t c d o on ,
c o rr ..; l n. t i e s op
Ame r i kn.n on d e v i j f cl.nc- --mm , · 1 : hob manif e s t a t i e v a n v orho o :;.ie
o e n m o e i l i jk e
�r i s
en z . ,
t elevisi e .
ont dkj e l o n da t b oh o or·� b i j
on t c go l i j k n o � hoodon dragon a l s 'Jr
:Jconom i s oh
aan de
of t o n m in s t e
ho e d cn s e c t or ,
IV ES
l i jk c r t i j d he t
b i j v o orb e e l d
c afé we z en ,
m o n ing i s d i t lna t s t e vrn.a�a tuk h e o l
" N ou s
clc ontwikk e l ing van de l e
of
d o d i e r l i j k e v o t s t off c n ,
_
\ . i j k en
Va l é ry z e gt �
en hi j h o o f t go l i jk ,
ov or cle r i cht ing d i o
v o n o s tandaard z a l v o l g e n ,
m e t c on ge-
z; i j n
1 5 0 . 000 � - Ym c t niemand ,
C1\�! i tn. vnn fr s .
non a l l o e n h e t v crbru iko pakk e t v an h e t v er J. o d on ,
we t cm ui j
i ns laan ,
p e r f e e t i one r in [; v an o n z e p r o gn o s e t e o h
i s c o n e s s o11t i e e l b e zwaar �
Hct
D i e mo e i l i j khe i d om t e
c c.. on or.l i s e;h fH... hip i n z i ' ;.1 v o o r tg an .;: z a l
i G n i G t c;ewo on e en vraEJ.g v an ni ek .
ON
i s gewi s v orb i j s t e r encl v o or e on t c c hn i ekcr ,
d i e waar s ch i j n l i j k op we t e n we lke weg h e t
V-. l j n v o o r t gang
UN I
:Di t a l l e s
v o l �o n .
moe i l i jk
i s u i t ers t
IT e t
e c onom i s ch s c h i p b i j
t c mak en wo lke \;c G he t
om u i t zal
l ev en s s t andaard afnc emt .
EU RO PE AN
v erho ginG van d e
g.i t t o.rre in .
Al s
do
en i n ge v o u r d - ho t 0 o en z cker o en
J uv ens .., tandaa.ccl i s -
dc.n l1.cbben
on
zij
clat d ') vréta;,; naar t oxt i o lprodu k t e n afdat clo Ameriko.r:.n a l s ld j twe o v r i j o dn. en c o n pul l - o v or ann t r cl� t ,
e n two e dn..:.:o�1 r ondri j u t .
in
zijn
au to
. . i o kan b eworcn d n t h i j d i t v o o r
OR
IC
zien ilad?
�r i u
inn e em t .
û on gov n. l
Ho t
i s d o v orlJ
t on op z i ch t c v an do
ST
dat hoden t en dago
HI
g in g van d o p r o duk t i v i t o i t i n d e l andb om;
'. ij
o t an n i c t m e er dan v r o e g c r omcla t
l ov cn s s tr.mdaard b c r o ikt hobb en d i e
/
4 1 6 0 60 n
� o c r b s langr i jko p laa t s
GO�rckk ige inkom e n s e l a c t i o i t " i t van de vraag
naar v o o di ngs p r o duk t cn ,
waarop wi j
o .n
ons
op
wi�
c on
o c n p o i l h e e f t ge b rn c lt t ,
e e e n hon, , or m e e r l i j de n , Do v e rhoging van do ::? r o duk t iv i t e i t
t • •
;
• ' .
- 7 -
de landb ouw "p ers t a l s h o t v:aro e lk j aar c on an.ntal m e n o e n u i t de
I"on b c rokent
b ouw d o or g a a t
bli jft
n i o t 1uinder dan 8
b e tr oklcing m o e ten z o oLo n .
m i l j o ::: n
l aa t s t o
J nn
in
j nron h c t
h o t �Juro;;a der Z o s hun werk
Ik herhaal ho t �
v.'i j wo t o n or n i o t hc e l v e e l
ho t van b e l ans s omc i G O
t on d e n t i o s
men on g ov e o r frs .
Om c i r c a f r s .
vvorden ,
is
T o n o or s t o , t o en o om t .
c ir c a frs . 500 . 000
rao c t
inkOJnon
t c b c z orge n ,
mo o t
d i t \ Ti l z o gBon 5 maal z ov c o l .
de kn.p i tn.a l c o Hff i d cfnt
zwaardor
ë1n.ngo z i on mon m e er o n m e e r o n op z e c r l ange
al do
IV ES
zal mo u t �n inv o s t or on .
Ondanks
oconomi s che
ov o r d e vaar t van l.o t we t on vw we l
In do
s chip
inv o s t or cn o p 2 0
AR n i c: t s
AL
z i j n inkom o n m o t
·-:;n ondanl:s
5C.,
j aar h o l o ma a l gc cn
on wnar b o t naar t o c gaa t ?
ongov o or hoo ho t s chip vau.rt
b i j na
ondanks on z e omvo t cndhc i d
onm i dd o l 1 i jko n a b i j h e i ü van de hu i dieo p o s i t i e
maar ov c r c on af s t and van
\ i j wc t o n
is
onb o k on d on ,
CH
z o l d zn.:.tr.nh o i d .
zakcn .
t o ch
of
zaJ
1 00 , 000 , -
500 . 000 , - i nv c s t e ren ,
z o c r waar s ch i j nl i j k da t
is
z\ aardGr
t c r.ü j n
maar
in e o n vmr o l c.l l ov () n waal:' in de ka:J i taul c o t1 ff i c i i:Jnt
e;o ï nv c s t e orü. wordon .
en
ov or ,
t e p ogon t c v orkonn o n ,
'l'oge nvfo o r d i G om e on arb o i d o r t owork t c u t o l l on ,
En hl t
l an ù.b ou v; c on
EU RO PE AN
bostaan zul l on moe t o n zooL.. c n .
i s gewo e s t ,
goval
zu l l o n mo e t on Ol) gov cn en cldca."'fl da t wil z o e;gen hui t o n do
omda t Yri j
l a n ù.
in de
reac t i c v anvre 1e h o t v Jrb :..'1.Ül� ov cn z o er a cllt o rv•ecc
do
t o ck o , a t � l s in d e
in do
o ..m
a.ls cb v o:.c h o gi ng van clo :: r o clukt i v i t o i t
cla t ) en
s e c t or e n
i:1 n.ilùore
ON
lanùb ouws e c t or" d i e
UN I
in
20 j nar wo t an wi j cr o ngcv c o r n i c t s van ,
ov o r :10 t v crbru i k s r , .Lkc t vun
zn.l -·.t orho o.:.;d ::; i j n �
d o z o onz ol:e rh 0 i d mo o t
IC
mo G t b o G l i s t wordon o n b i j g e v o l g m o o t
or
t c n z.i. i
do
B c lg ,
c o n �1 aar
v�ann o o r
z o or gr ovo
cr coï nv o :J t c ord worden . �en r i s i c o
::.;r
genomon word on .
Ik v r o o g c o n s aan de D ir c c t ;:.ur-G c noraal van o o n onzcr b olangri j l:s t c
OR
Bo1cis c:h.e
f abr i okcn �
cnko l e mi l j ar d 0 n o:p z ok o rho i d dat
ST
de
do m o o d v ond om e o n inv e s t c:: r i ng van
20 j anr te ondcrnemon .
ik d o o d z a l
Zi j n antwo o r d vvas :
z i j n v o o r al o cr 1 1 0 n
ik gcl i j k of on c; G l i j k had " .
" in
zal kunnon v a s t
HI
s t e l l an of
vmnr hi j
. . .
;
.
. .
- 8 -
e c on om i s c h gedraagt
3 e ggcm ovor
Dul' OP •)anon no o i t
z okcr e en v erbru iksl' O i l b e r e ikt
ons
t e l aton werken . o n s wol l i e;h t
zijn
zijn;
zal
er ni e t
Do Am e r il�aan d a ar c l'1t c ,:scn z i e t
lli j h e o f t ando r z i j ds
t e genop
z i j n v r ouw bu i ·tons hl: i s
o en v erbruilcs in t o ns i t e i t d i o
\ i j zu l l en waar s c h i j n e en lagor ni
op
tu s r; o n arb c i d on v erbruik v i ndon
IV ES
of
v eau dan h o t N o ordam o r il:ap,nse .
t e hou d cn .
v r ouw thu i s
i n clo r e g c l wc in i g z a l w.an t r ek1�on ,
l i j k e on ov e nwi cht
da t wi j
�en v a n do manife s t a t i c s v an c on
zu l l on na s tr ev e n .
l ov on s s t andaarcl b i j
hogoro
15 of 20 j aar zal zi j n . Da t
ol· hc ::J l zokor v e r G ch i l l cmdo b o s chav ings typ o n b o
ornùat
Du J.m e r ikaan h o of t
s t aan ,
z i ch
onze
UN I
ni G t ,
"kl o p t "
b ov cm d o
en dan z u l l o n wi j meteon � e t o n wolk ons e i gen
]. :;>, t en wo
v o rb ru ik s p akk e t ,
50��
zeggc:m ,
l n t on wo
l cv cm s s t anclaarcl v an �
EU RO PE AN
eGn
i emand m o t
hoe
S t a t on
naar d e V e r cn i�do
zonder mc 0r gaan ki j k o n
j kunn e n ni e t
ON
.· . î
Ik w i l op d i t v l ak n o t; o o n punt or.der s trep on ,
a
Lo. s o c oncl o r a i :> o n p o tu' laqno l l a 1 1 é c on o mi u t o
d e r ['.U
t o1 1 i r
t e c hn i c i en d o
de c o n s i d � r a t i o n s n o n 6 c on o mi q uu s ,
c om p t a
l o r e s pe c t d o s r � gl c s du j o u .
c 1 os t
quo
d o v �n t
c t o s t - à- d i r0
quo
le
dcv�n t ngo
t ou t .
p r o cr � o
Il
no
AR
produira
do
lo
Ici
p r o b l �mo d o n t
le
CH
d é c on t o no..n c ci
� c a n o n iq u e
ne
t 0 c h n i c i on
c on s i s t a
no
enco re
s c r�
j o po.. r l � i s t o u t
s ' agi t p � s s 0 ul c o 2 n t d �
do.. ve.n ta[r,e d o t ou t ,
l e d r o i t do d 0 mo..n
d
plus
l 1 h 0 ur c ,
� p r o du i r e
pas
p Q D n� c o s s a i r e m o n t
iüo.. i s l e n.: s p o c t d o s r è g l o s d u ,j ou n o u s
2. d o r.l[:m d c r o.. u t u c hn i c i o n d o c o o p r c n d r o qu ;_. n o u s n 1 emp l oyon s
n.r1èno
IC
AL
m6mc p a s t o u j o ur s l ' i n s t rume n t t e chn i q u o m o n t l o p l u s r � t i unno l , En
co
:
OR
o uv e r t e s
qui
tir ,
c on c erne
du j uu , d oux vo i � s n o u s s o n t
r �g l o s
l a c on t ro l i s o. t i on d e s g r �n d o s d � c i s i o n s é c onomi que s d ' i n ve s ou
d o d é ve l o p p e r
l o.. dci c o n t r a l i s n t i on
ST
los
do
do
f o rm e r uno o n t r 0 p r i s u ,
cos
cran d o s
d é c i s ions
etc . ,
é c o n o m i qu u s .
c r o i en t
à J. a V G r t u d o l a cl é c dt t r n l i S (l. t i on
pour d o s
r :: d s on s
t e c h n i qu '-' s ,
HI
c oux qui
par e o dan s
quo un o
le
l argo
n
pour d o s
d é c o n t r� l i s n t i on d o s mo s ure
D0 c on t ral i s a t i on ,
4160/60
ni
uno
gran d e s
:ro.. i s o n s
on
pron i c r
-
p �·. s
Jo
sui s
de
un i q uc ; Jo n t - ,
6 c on o ui q u c s
libe rté s
l i eu
�u c o n t ra i re ,
G c on o m i q u o s
d � c j s i on s
g.::.ran t i r..: d o s grJ.n d c s
c e l a vau t d i re
ou 1
n<:d. s ast
humr.. in c. s .
c r 6 n t i on
• . .
d ' on t r o pr i s o s
1. . .
- 9 -
y on t i.nvo s t i du c a p i tc, l c t d e c oux qu i y t r.:wt ü l l on t .
c o ux qu i
d a n o un� c o mLun ou t é d e PI' ') tin c t i on on re t i re n t e.u t 2.n t d 1 :tvan
t agc s l e s un s q u . e s s on t i 0 l c ipe
3Ur
los
co
c ' est
po in t ,
qu 1 un G
fois
J 1 on a a c c e p t é
que
en
plus
nvo c
plus
p our d u s
s i tua t i o n s
de s
p0ur d e s vo n t
qui
rn i s ons
règJ c s
du
1 1 on p e u t
j eu que
é c ono m i q u e
ot
l. s
au d e l à ��
s cmb J. e r
né c a s s i t � s O t re
t e c hn i qu e
et au d el à de
faut
un r é gi me 6 c onom i qu o que
r 6 t ré c i s s an t ,
ote .
t e chn i c i en ,
l ' o n pourra i t
a J. l n n t
c ompur c r
à d r o i t e e t à gau c n c -
AR
p r o p r e s à c t acune d o � pcr t i G s .
qu ' i l
c ' est
on t un e v i � n u t on o m o
CH
l c a l e vi e r s ,
s anc e d u t e c hn i que
IV ES
C c q u i p o u t d � r ou t o r l e
,
J 0 m ' i maei n c
-
l 1 � c ono 1 1 O l) t i mun
m û m e a r r i ve r
On p o u t
o o c i o l o�i quG s .
mé c onnai
une
mique .
ro u e s ,
il
av o i r a c c c p t é � s
on p e u t a c c er t e r un é c il r t en t re J. 1 o p t i mum t e c lm i quo ,
p e ut
pr i n
1 ��
d i f f i c i l c; s do. n s un monde
e x t r ê m e me n t
c om p l i q u é .
Par re s p 0 c t
m i qu c ,
C c qui e s t
l e s c o n d i t i on s de f o n c t i on n c mu n t d ' en t r e p r i s e s c on f r o n t é e s
pc.r 2- i J. l eu:c s
qui
C o n o i n t e s t s ub s i d i a i re i c i .
� u t re s .
la d é c on t rü i s a t i on d o s gran d e s d é c i s i o n s é c or,o wi qu .3 s ,
do
r e s pe c t e r
de
l e p o i n t de savo i r s i l e s d i f f 6 r 0 n t s par t u
c6t6
UN I
n a i re s
de
lai L s o
EU RO PE AN
Je
of
de
on t en t o u t premi er l i eu l a r e s p o n s ab i l i t é du b i c n- ô t ro
qui
ON
au h on omo s
et
de
aa c h i n c
grand i a � an t
s u i van t d o s n i s éncnt
l 1 � c on o
t ra va i l l e
à un e
à co
dan s ou l o s
sc
0t
e x igen c e s
l 1 6 t onnumo n t
du
d e v a n t une m a c h i n e a�ran t d (� S c o mp o s c.. n t e s a u t o n o n c s .
J ' avouerai
par a i l l e u r s t o u t d e s u i t e qu o n o t r o r � g i m 0 d o dC c en t ra
li
AL
t e ch n i c i en
a t i o n J c o n o m i quo l o in
d 1 6 t ro
p�r f ai t .
a p p e l on s l 1 6 c o n o m i o
que n o u s
Aucun é c on o m i s t e
d ' ai l l e ur s
IC
ost
ce
1e
mar c b 6
-
no l e p r é t e n dra .
OR
J e vai s v o u s c i t e r q u � l quo s p o i n t s f a i b l e s d e n o t re r 6 g i mo o u , le
s i vous
vo u l e z
ST
D c v�n t
quel
ast
le
una
,
n o rmal
du m o me n t
HI
du
un an qu ' i l
que
ne
do ne le
de
pas
de
à
d 1 un
notre
sys t è m e
l ' en t re pr i s e
in v e s t i r du
p ouvo i r d ' a ch at
l ' est
q u e c ' e s t u n o fa i b l e s s e
j eu
é c onomi qu e .
d o b ai s s e du n i vo au g�n � ral d e s p r i x ,
c o mp o r t o n o n t n o rmal
c 1 e s t - à- d i re
41 60/60 n/f
r �cl o s
p e r s pe c t i v e
di té s ,
d an s
des
p rci s on t .
tout .
est
N o rm� l ,
? D ' i n v e s t i r o n l i qu i
C c c o mp o r t r �to n t e s t
app e l é oui ,
s y s t ème é c o n o m i que
à ô t r e p l u s arand mni s
s ' il
il
p ou t
est
é vi d en t
provo quer ,
- 10 -
p o u r ra i s
n ' inve s t i t p� s 1
pa r c e
ma i s qu�nd
se
s on t
for t o s
é ta l e r l e s
f c. i b l o s s o
du
t i s s om on t s
pns ,
un o
à c haquu i n s t an t ,
il
ost
sc
Nos
r a f f o rni s s on t
o s c i l l a t i on s
los
é c ono�i q u e s
n o r.1�l
.
C 1 G s t e n c o re
f i s c a l o x i go d e s c.mo r
l o régime
i l y aura un r e t a r d de
quo l o s o n t r u pr i s o s n ' u t i l i s en t
1 1 a d a p t :t t i o n
sur
t é; c hn i qu u
-
c o n t i nu e r d o l a s o r t e .
IV ES
p o urra i s
m ar c h é s
du c ap i t a l
1 1 i n s t rumo nt t o c hn i qu c ma n t l e p l u s p a r fa i t .
l ' o p t i mum p o s s i b l o ,
Je
l a r e n t ab i l i t é
on
J. o s o r� i e n t s i n o u s parven i o n s à
Si
?
fa �L b l c; s ,
fnq o1t p l u s c on t i n u o
d ' un e
au tre
s ur d i x an s ,
c on tr a i re ,
Au
no
qu ' � l l o s
ré gi mw .
En v o u l e z - vou s
de
6 ga l omen t .
d é vo l o p p o n t
i n ve s t i s s em e n t s
les
s on t
mar c h é s
of
une
p l us
l es
qu.cmd
l ' on douta
quo
invo s t i s s 0 nc n t s ainsi
:
c on t i n u o r
l ' on i nve s t i ra i t ,
quo
quo t o u s l o u p l �ni f i c � t c u r s f o ran t
à n o t r e r é t;:;j.mo .
c e r t a i n t'ncn t
Je
l à un r � p r o c he
C ' ost
UN I
s ' unr�y c r .
o t p�tr c o n s é qu o n t
l e. th é s :1ur i s 1. t i on ,
c on d .i. t i o n s ,
ON
c c r t a in c! S
EU RO PE AN
dans
I l y a un p o in t s u r l o q1 1 u l j ' a t t i r e c e p e ndan t t o u t par t i c u l i è r e m o n t v o t ro
l· é f l c; x i on .
Dans
sys t èn c d 1 o c ono m i v cl e na r c h 0 n o tl s
n o t :ro
augm e n t e
IC
ost
la
qu 1 un o
ST
s 1 in s p i r on t
Or ,
los
HI
r è gl e: s pet i t e s
fois
vi te
n i v 5 nu g 6 n � r a l
dos
quu l o s s a l a i r e s .
prix do
d � t ai l
C 1 u s t un e d e s
n ' ost
pus
quo
r � g i mo
lo
L ' c s s on t i o l ,
q u ' o n a a c c e p t � d o s r �gl o s Il
faut v o u l o i r
6 c onomiquo s ou s
les
du
j ou ,
il
c o n d i t i on s
� ma s yo ux , f a ut
do
co
a s s ur e r qu o
L e f o n
r ègl u s
du d é ve l oppe ment
do
l 1 h o mDo
l o s h o mme s
l ibre
d o l ' o p t i mum t e c h n i que e t môme é c o n o m i q u e . roue s
Tout de
c o p �ndun t
c o h 6 r on c e du s y s t � mo .
1 1 on veu t .
le
t ravai l l on s n ' e s t p a s p ar fa i t .
nous
OR
1
q uo
d e s s a l �i r 0 s r é . l s o n p� r i o d o d e
sy s t è me .
AL
du
L 1 os s cn t i o l
c
fai t
g&n � r al c n · n t p l u s
c on trad i c t i o n s
l oq u o l
du
AR
c on j on c t ure ,
hau t e
CH
o b t e n o n s gén 6 r a l omon t une b q i c � u
.
de
l n gran d e rn�c h i n o
coci n ' est
l a s o c i o l o gi e
D.2..QL6 o n/f
pas
un
6 c o n o mi que .
s imp l e
re s t en t
j ou d o
sont
c ond i t i onn o a t Il
f �u t
quo
l i b re s , les l os
au t on ome s ,
l ' e s pr i t
sur l e
t e rrain
Co s on t d o s n o t i on s i nd i s p e n s ab l e s p o ur
s o uv : m t
très
J.wn t n l c s
l n r o n t nb i l i t 6
l e. cl i s t i n e t i on
o x unp l o ,
tro i s
ro
on
l 1 un c p o ur 1 ' -�u t rc:;
o:;J.p l oyé o :.;
:
n o t i on s
l e r e nd onL. n t ,
l � pr o duc t j v i t 6 .
ct
III
no
l ' � l phn
et
l a i s s e r l 1 i mpr l· S s i un quo
pns
voudrn i s
l 1 om6 gn d o n o s
en
d o p l us
l 1 6 c 0n o � i qu e
d o vc'.n t
l ,n, s o c i o l o g i G , h n urml s o no n t . on
p lu s ,
en p l u s
le
p r o gr � s
é n o rg6 t i q u a
s o c i o l o giquo
s o c i o l og i q u u
pose
des
l 1 é c or om i qu 0
l ' � c on o n i q u u
nu
s o hour t G
l og i qu c s d é t cü l
dnn s
lo
le
�n
do
c ou� t ab l s
s o c i o l o g i qu e .
Do plus lo
L a r � t i onu l i s a t i on da l 1 ngr i c ul turo p o s a
trein d o
s o c t .:mr d e s
p r o gr è s
�st
à l 1 6 c on o c i qu c . � i n s i ,
pr o b l èm e s d 1 ad.J.p tn t i on a t d. o r e c onve r s i on . Gst
8 t ro
� l a f o i s t e chn i qu e o t é c o n o m i q u u c r é e l u p r o b l èco
d u B o ri nngo .
d i s t r i bu t i on
do i t
L n t e c hni q u u u s t c onp t �b l e
c o nd i t i on s
cr6er
IV ES
dos
l ' é c ono mi qu e
plus ,
e ffe t ,
l r1. s o c i o l o gi u . l�n
of
plus
�t,
pr � o c c u p � t i on s .
d a vnn t
Do
:
à non t ro i s i 8mc p { i n t
c o c :i. n 1 o.n èncJ
EU RO PE AN
jo
Et
f cnd��
UN I
pnr
c r:: op r c m d r e ,
-
ON
- 1Î
la
t oute
c l as s e s
c y b e rn é t i que;
un a
série
n oyo nno s . ot
L 1 o.ut om::-. t i on dc.ns l n. do
pr o b l �rn e s
s o c j. o
D :::..n s l e c omm e r c e du
du 1 1 au t ona t i on ..; t l ' é n o rei
·
d 1 �u t ro s
s c:; c t cu r s .
CH
� b o n mnr c l 1 6 f o r c e n t b e auc oup de gens à t ro uv u r l �ur gagna - p ai n d a n s
d �n s
trie l l e ,
qui
l 1 o s p�c o
s o r.1p l o
1 1 y � 1 � r 6 p �r t i t i on s n t i s fc i s nn t o d e
à 1 1 c n c on t ro d o l ' hy po r c o n c on t rn t i on indus
b i o n c on s t i t u o r l n l i gn(· da r.10 indrc r 0 s i s t o.nc o du
AL
l 1 cnp l o i
AR
I l y � l o p J e i n - omp l o i ,
d� vu0 pur c n o n t C c o nu ni qu a .
IC
po i n t
J o c i t o rn i en c o re l 0 p r o b l �nc d o l � p � r t i c i pn t i on d o s t rrvn i l au p r o gr � s
OR
l ours
t i onnu l l c
l ' � p ru uvo
o rgnn i s c. t i on s
ST
los
do
fon c t i o nn e me n t
HI
c f f i c r'. c o s
ct
41 60/60 n/f
d e l n p r o du c t i v i t � � l 1 cnc on t r o do 1 � mé t h o d e t r�d i d e f e r c e 0 1 1 t r e l e s o rg�n i s n t i on s p n t r o n � 1 o s c t
S:JT!ld i c nl o s .
do no tro
� c c c p t é c, s
I l f·':'..1.l d r '"'. t r o uv e r cl o s c on rl i t i o n s d o
soci6té par l o s
( é c onociquo )
po.r t c n:ü r o s .
q ui
s o i ent
à l n fo i s
- 12 -
r.l':.in t o n cm t à
r 6 f J c x i on � u
o.. v c c prud o n c (.)
da
0uj c t
ct
c or.1nc
wl o.. t i s r i gh t ond n o t wh o :L s r i gh t " très
quc: l qu o s
.
dison c
Les
t ou t
po s s iLl o , s e c ond
l i eu ,
proQi G r
toute
propo�
v o u d rn i s
jo
8 p 6 c i � l i s � t i on
s t r� d 1 é v i t o r ,
do..n s
les
t r o i s i è 1o l i o u , j o c r o i s
En
o� i l s s o r t e n t d o l ' Un i ve r s i t é .
d a vo n s
q u::1. t r i i.:: L1 o
no
Col�
s c� r .'l
p r o po "'
donno z
�
l aurs
l os
IV ES
quo
d ' i ng é n i eu r s .
é tude s
!
be l ge
C o qui
J ' �i
i Dp o r t �
c o n t i nu � r
ann { o
b i en
IC
ST
plus
un p o u d e c 1 os t
on c (> r o
t em p s
t ou j o u r s
B i on
t i qu o
c o r:rpt 8
votre
OR
e n c o re
s ftr ,
l i on
rononc a r
à f o r� r
d onc un p o u
do
r u s po c t
" Lo s s i e; ur s , vous
qu·-
i c i '' ·
los
n
c 1 ast do
n l.:
Il
si
p o ur
:J 1 o u vrj. r
t o n p s l j brc D Ur :·',U t r a
po.. s d 1 8 t r c s p l u s s urme
j e ter
p o ur
do s b�s o s
l e p r o f e s s e ur qui nous d i s o.. i t
e n q u i t t rm t
s o.vc z
p:r- c. s quc
y a t re n t e
� c on o m i a t o s d evron t I\I.::ü s ,
s o c i o l ogi e ,
ouv0 r t
Il n ' y
d. c;
an s
c 1.� s
r i en ,
b o.n c s vo u s
do c o l � e t
vous
au r e z
j ' on
vous b i on
sui s
rn�rqu � .
pous s é e .
qu 1 i l s
m i n i s no
:
AL
d o rn i è r 0
onp l o y 6
s u c on d 2 i ro ,
quo
à é t u d i e r p l u s t � r d - c 1 o s t - à- d i ro t o u t e l a vi o .
l o p l u s pro f ond
go.. r d 6
r c n d •.J Z
�ut � n t
à p o r t l o s � 8nbrc s du gouvo r n a m�n t
L l 1 Un i v� r s i t 6 ,
AR
p ouvo i r
-
� t ud i �n t s ing6 n i o ur s
CH
né s
d ' o.. i l l au r s
fon dnm� n tn l .
s c mb l o
3.UX o t ud ü :.n t o ingé n ü : u r s p o u r l e ur p c rwo t t ro do quo
" t o kn o w
l o.. s p é c i al i s o.. t i on
pos s i bl e ,
of
E t mon
HI
s o r o 11 t
d 1 é vi t o r ,
l 1 an s c i gn omon t
quo n o u s
s oum e t s
le
L!Û. r s p o u r 1 1 u x o r c i c c i mn18 d i a t cJ 1 u.n :.' p r u f e s s i on i'.U momo n t
h o mT!l O S
chose
u l é m on t s
ll.ncl :-d. s
r é f l ex i o n s
pr0p o s o r
nu tan t quo
m8rno à 1 1 Un i vo r s i t � .
en
Jo
s i rn;J l e s .
En
dos
:
J � f o r �� t i on d o s ing5ni L ur s .
1 1 i n t en t i on ,
d ['.n s
point
EU RO PE AN
do
m o n q ua t r i è m e
UN I
J l :::, rr i vG
ON
IV
pc.. r t ,
une
f o r o� t i o n m� t h�mo..
j e r c c o mmc..n do '"'.. U X in[;·8 n i o u r s
d e p s y c h o l og i e e t d ' é c o n omi e .
s 1 � pp ro p r i on t
- 1-:.
c3 1 .o u t ro
a vo i r
�
t emps
mé t h o d o l ogi e
-
� un n o n a n t
o�
C o q u i i m p o r t e; , l 1 0 s pri t
ost
d 1 un 8 brnn c ho o � n o vaut p r � s l o d û t c r
l a phy s i quu c l � s s i q u G ,
mo i
t c r1ili .n o
pc.. r 1 ':'1. p r i è r o
-
d o Cho s t o r t cn
:
" S c! i gn o ur ,
l G c o ur:.:�go d e; tr2.v::�i l l o r p o u r �u.J J. i o r o r C ·� qu ,_. j e
S o i zncur 1
d o nn e z - mo i l 2. f o r c e d o
mo d i f i e r .
S o i rrn.; ur ,
no
ré s i gn e r d c vc.. n t
1 9 60
EU RO PE AN
3 1 1. ::.ü
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
lo
41 60(60 n/f
quo
c hrcnGo r .
j o n o p e ux
s ur t o u t o uvre: z - ,:to i l o s y •mx v o u r d i s t i ngu. o r
c l :l.i romont l o 3 prc; r ti e rs c ct s d o s ;) c ond. s " .
L uxemb ourg ,
ce
p o ux
d. o n11. c z
UN I
j e;
F.! t
1 .)7
ON
-
. : anne c r
c1 o o r d e w e n s z i c h van <.. . nd e r e e e n v e r s c hi l l e n d e
me er
steeds
uit
ko e s t e r e n o f
e lkdnd e r
d e v e rd e J i ns d e r
•
ni e t
�ar�t e n
liepen ,
de
e l � o nomi r-; c ll b e _: e i d ,
.ù e z e
e.fwi j l: i ng i s he t
zo
.:_, e s c J i e d
ni e t
no c h o a k a l l e e n
z i ch t a
i s o leren •
l o � i s c h war e n e n o p
deden zi j en d e
dit ,
d aa r h o t
i nd i v i d u a l i
H e c v .'. .1 d e rü �1 s t e rre e r
veeleer
.:::; e v o l [., van e e n r e e k s
u i t g e s � r o k e n c ko nomi s c h ,
G o ch
s o c i o l o G i s ch � e b i e d i n z e k e r e
f alc
socio
ma t e
een
�i j
c l k e k o nomi s ch b c l e i d
wat Ne n wi l
d at
- t e n twe e d e ,
d a t wat
t e g e no v e r
de
te
1 .e n ��n ,
d.w. z .
O G G ll h o u d e nd d a t me n w e n s t
OR ST
de
te
v o o rnaa� s t e
de
:� )
::,d� .d.J. ev:";�'31's en
HI
c.� a .:: r b i j
d o e l e inden
mi d d e l e n i n he t ) r o b l eme n v.r e ll;:e
v
v2n
n� t i o n a l e
Jo
het
e k o nomi s c h b c l e i d
1'!r�.{t;?'/-fc ht e rt:, r o nd
� n:e �T < t i c , �p
1..
doel
:
v l ak
a,/t��::
het
be re iken .
I k z a l d u s v i e r p u nt e n b e hand e l e n
:J )
de
d o mi d d e l e n g e � l aat s t
o v e r\) i nn e n mo e i l i j khc d e n ,
IC
vo o r
2)
i n z i e ns
z ak c n n��r v a r e n
- t en e e r st e ,
1)
t r e d e n mi j n s
AR
t �e e
CH
p o l i t i e k karakt e r d r o e c e n .
AL
7
o pv at t i nG t e
b e l ang ,
vormdcn
t oren die
..
r e G e r i ng e n G e l e i Q e l i j k w e � e n h e b b e n i n; e s l v. g e n
s e r i ng v ;_� n l1 e t s t ai1.d
c... z:
l .:-.nc1 e n t e Hi l l e n o _1d e r s c h e i d e n ,
of
nat i onal e
d o. !. l i ..;
IV ES
die
o nz e
p o l it i eken
e :..: o :1omi s c ll c
r e c e r i n� e n ,
i n s t e l l i ns v�n Q e
neg�t i e ve
. ! anne e r
onze
j v. �· r
e lkanc.� e r v e l�\ J i j d e r c.� h e lJ J e ll ,
van
Qoor de
)0
EU RO PE AN
z i ch
s e d e rt
UN I
ON
l
i11-7:frf;l '
socielogiooh
l -
l.
e s t e r s e we r e l d b e v a t t e n
gro .lita ' s e e n ts r o o t
e.c.nt .::-. 1 p un t e n d i e
e ko no mi s c h b e l e i d w o r d e n b c s c h o uwd .
2. l s
d e r e ge r i na s }r o
d o e l s t e llinr
Ik � eloof
van
l \e t
e c �t e r d a t m e n :
ON
.
In de
2.
d e z e i n ho t a l g eme e n t o t v i e r p u n t e n kan t e ru g b re ng e n
UN I
- d e ve r hog i n g van d e l e v e n s s t andaard d e s t c.b i l i t e i t van c� e w e rk.:;e l e .:; e nh e i d
e e n b e vr e c1 i G e nd e c e o .::; r a f i s c h e v:e-r-d-e l i n� van d e e l;: o no mi s c h e
-
r e g i o n�l e
EU RO PE AN
in d e
b e dr i j v i Gh e i d
sfe er
e e � b e vr e d i ce nd e v e r d e l i ng vc.n
I k l 2. :: t zoals
e in� e n ,
bv b .
m i s b ru � k e n d e
h ewu o
hi e r
h e t n� t i o na2l i nkome n .
���
e nie t
d e b c s t r i j d i ng v an he t e k o no m i s ch ma ch t s
c o ne t ai r e
s t ab i l i t e i t
b u i t e n b c s c h o uwin� d i e ,
alho e•.J e l al s d o e l s t e l l i nv z e e r :.) e l 2 n r i j k , h o t ho o � n t e
b e l a ng ,
OLl ni e t
ni e t t e m i n s l e c ht s mi d d e l e n
c.; e e �1 c� o e l. o t e l l i n c, e n u e l lc e
te
z e g-=- e n
zi jn en
1.1en ui t e i nc� e l i j k t r2. c h t t e v er
of
v�n
o nn i d d e l l i j k e d o e l
IV ES
He z e nli j !: c ï.:. v o o r z i c h z e l f .
I k k o m h i e r d u s o p o i j n v i e r � e no e md e p u n t en
:
t e rug
v e rh o � i n � van d e
l e v e ns s t and aa r d ,
s t ab i l i t e i t v a n d e
b ev r e d i � e ad e
b e d r i j v i 3h
i nkomen .
b e t e t e ni s nu d i e me n
( [' )
-'
tot
aQn
c l k v2n
e s c ll o uw e n \ii j
o nd e r s c h e i d e n e
van de
e k o nomi s c h e nat i o naal
d e z e p un t en t e e
l and z e c r v c r s c h i l l c nd , he t
e e l� s t e
d e l c ve � s s t and aa rd . , i j n vraag l u i d t
OR
de
r e gi o n e l e v e r d e l i n� v�n d e
e n e e n b e v r c d i : e n d e v e rd e l in� v n n h e t
i s v an l a nd
IC
V d l1
ve
AL
k e nt ,
id
AR
d � �r d ,
CH
H e l�k.:;e l e g e nh e i d c, e r i cht O lJ d e v e r h o _::,i n c v2 n d e l e v e n s s t an
l and e n ,
:
) Unt
:
v e rho ,.inG
hoc ve r s chi lt
in
d e b e t e h e 1 i s d i e � an d e v e rho G i n g
l e v e n s s t andaard r o rdt
t o e e e k e nd
t e n o � z i ch t e van de
HI
ST
and e r e e k o n omi s c h e d o c l s t e l l i nG e n ?
di e
•
en zou
z i c h kunne n a f v r a c e n - v o o r a l
zi j
c e en eko n o om z i j n - o f ue n d e vi e r d o e l s t e l l i n 3 e n ni e t
(, e l i j k t i j d i g k an na s t r e ve n . " ll e l c . a s ni e t " .
_ ,e
G i e r o ) mo e t
c l·.: o nomi s ch e
H e t e n s ch e. ,
het is
antwo o rd
luiden :
nu e e nm2. a l d e
we t e n s c h ap van d e � e u z e e n v a n d e s cha2r s t e . _ e n mo e t e e n k e u z e d o e n t u s s e n b e p e rLt e ni d d e l e n . is,
is
vaar waar
�
G e e n b e p e rking
: e e n e ko no mi e . �aar �aar me n z o ve e l mo G e l j k s t r e e ft
:;
� e nome n t . a . v .
o t �c e v e n z o v e e l ; ·, o g e l i j k g e r i oht
van d e
l eve n s s t andaar d ,
van d e
r e g i o na l e
v e � l O G i n � v an d e eko nohli s c h e de
a l le
d o e l e i nd e n w o r d t d . vv . z .
s t a ad e n ,
a l sue d e
� e l3i �
in .
l e g� e n @ e t
als
bemo e i ! n� e n o p
i s waa r s o
dit
:
e enie d e r
z ov e e l
als
men OJ
o e n l at e r t i j d s t i p t . o . v .
s e l e & e nh e i d
t
e.n
���: :; l i j kt TlU J
te
o ok d e
de
,
n a d ru k t e
r e c; e ring ha a r
D ui t s l a.nd
handwe rh l i e d e n ,
,
} r o fi t e r e n , de
t e r s t o nd ,
z e l f s vanne e r
s t nb i l i t e i t v a n � e
\ I e ll.:: e
a c.�. n
d e ��t i e wordt even ens
v o orbe e ld
een
o o k d e U � .JR
AL
werk-
nem e n .
.
v
het
maxi -
t o e gekend , �ui t e n h e t
e e n v o o rb e e ld
doe l
dit
IC
n
) Unt
h o o ak o n j unk t u u r
r i s i k o ' s mo e t
CH
�
, e n s t an d
d e E.i d
i n ,:s e v a l v c. n h o o Gk o n j u nk
T e n a a nz i e n v c n
AR
rJi s e r e
e ni s s z i n s kan ,
b e :.o a � l d e
/j(fJ� �: tï,f::.:J:.v{ !
dit
w e r k ne m e r s
\ J e rkc e v c r s ,
b e d i e nd e n , - van d e z e
het
op
)
l2nd w 2 a r
p unt k o n c e nt r e e r t .
IV ES
mi � d e n s t and ,
i j nli j k h e t
·. : e rl.:neEe r s ,
and e r e
� e lg i � hl . i .
no emt
o nv e rmi j d e l i j k 3 e v o l 3 d a t
t u ur ? - i k h e rh a � l
�Jfte Y� M
t o e c eke nd ,
w e rL,::: ev e r s ,
I n �� e lci � wenst
a.L.
t e n o p z i c ht e v a n d e
b o e r e n d e n e i G i nc h e j b e n
de
b e dr i j v i gh e i d •
_; r i o r i t e i t '.ï e l k e m e n a2 n d e
l e v e n s s t an d � 2 r d
p l a�t s
eerste
e l;:o nolili s c lle
EU RO PE AN
e n E.-. �11:;:; i e 1:. v a n c e
o p v e rh o :; i no;
� e nome n t e n a anz i e n
� o r d e n r i s i ko ' s
s �n-· e i c.1 i nc; v a n c.� e
is
UN I
D,:-.. '-1 r vmar h e t
!. .
w o r d e n o ng e t w i j f e ld
s t ab i l i t e i t van d e w e rkge l e g e nh e i d .
de
of
r i s iko ' s
l e v e ns s t and ae.r d ,
ON
n2 Jr v c rh o g i ng van d e
.
OR
(b)
Ga o::. n \ i i j
e e n e k o nomi s c ll b e l e i c1
ST
r :.: H e n s nie_t
HI
n� s t r e v e n .
Dit
:
de
over
tot
s t c.bi
d o e n .:; e l o v e n d a t
te
z i j n die hle t
t h2. n s
de is
s t e l l i ng van h e t
s t ab i l i t e i t i n z ek e r e
de
_l i t e i t
V c..1.l1
er
in
t v1e e d e
d o e l s t e l l i nc.; v an
vo::. n d e ,-,r e rLce l e g e nh e i d .
ï
9 60
l 2. n d e ;1
zouden
c.� e w e rk e; e l e c; e nh e i d
z o ud e n
z i n e e n G ene e n s cha) ) e l i j ke d o e l
e k o nomi s ch b e le i d
p r i n c i ) e s v an d e ma rkt e ko n omi e
in alle
huld i � e n .
l a nd e n d i e
de
I � z o u e r n o gmac l s
4- .
i n z i c n s n e c�t
v ind t � & n s t r e e l;: s
een
o ;_;
de
h e � b e n al s
a a n t a l : �a t r e c e l e n � e lk e
I I i e r Ha r d t ,
mi j ns
de
Llt e [;, e nd e c l ,
t u s s e n he t
n o o r d c n h n he t
de
� l a at s
I t é:ù i ë
e e rs t e
c1 e
hi e r d e
-..) e s t e
in
Git
r e s u l t at e n z i j n
�r o t e r
IV ES
van Z u i c� -I t a l i ë
AR zou
AL
O olc
i : .:
""'r ankl�i j k z i ch he e ft
is
d an
e e n 2 anv a11g
ns a r he t mi j
is
e v e nw e l
e en
o nb e t w i s t b aar
c euè1��:_ c l i j lc e r : .2.n n o r d e n v e ru e z en l i j kt
riv i e r e n ,
de
Ylat e rwe .::, e n e n 2·: 2nc l e n be s chikt .
�: ro t e L1S ) 2. . _:.li::: l8
e;, e t r o o s t .
_.) e
L .1 d i t
' .r i l l e n n o e m e n w e l ke
l � : nd
b e r e ikt e
c� e no e i l i j kh e d e n i n aam!le rti n� .::; e n one n ,
IC
l i j ke n mi j ,
l�et
b e lla2 l d .
het d o e l ve e l
'. i 8 nne e r i;�cn o v e ::c ._,r o ·i.; e
z o u ik
j .:: ù�e n t e ru[:; .
CH
dat
3e �i e d .
in,
D e m e e s t b e vr e cl i c;e nd e r e s u l t a t e n z i j n , fe ;i. t ,
een
door l t ali�
p l a c. t s
zuiden heden t en d a G e
;_; r oruo t i e
t i e nt c:t l
i n �T e d e r l a:m1
; de
h e t lmrJt Lli j v o o r c,_ ëèt he t v e r s ch i l
d e el;:onomi s che
v o o r komt ,
r e cht
a c�ü e r s t c. :1d -van h e t
of
ve t':�r e c, en .
e en
e erst e
d egoc.,rafi s che d ruk
, :i l l e :'l b ew e r c �1 d a·t;
\ 1 e rd e;e .a.al.: t
� e r g e ns
v an
t e n c; e v o l e e
hc t
v e r �J L'.nd h o uc� t �Je t
�-. 1 ne e 2 1t
j)o cll ,
zi j
i nzi e us
z u i d e . : e n e c n � c.nz i e nl i j k e
1110 t
in.
I k n a nu o v e r t o t mi j n d e r d e d o e l s t e l l i n�
inc.,e:10t:e n , �1c t c;e e n
toe�'
p l a2t s
lend .
no o d z a Gk ,
t e ch ni e t
e er st e
vo.:.1 d e we rt.:_,e l e .:; e nh e i d 1) e t r e U :i n c;
s t ab i l i t e i t
s :.� r e i d i n g .
r e c;i o né.:. l e O J e c i al e
d e rG e l i j k �r o o t
in dit
(c)
.Jrankr i j k hi e r d e
ON
i j ns
•
UN I
.
\ d l l e n w i j � e ù cl a t he t hi e r e c n kv·re s t i e V"&n ;_; r i o r i t e j_ t b e t r e f t
EU RO PE AN
op
re s u l t a t e p.
wa&r l i j k
1je
o ntYr i li:�;:é l i n � v .:.m
ST
OR
o :;;> m.e rl.: e l i j k .
t i e n of vi j f t i e n
HI
j_1 o. l e
j u i st
l i .:.., t
de
j c.ar u e l e d e n no � ni e t
S J r e i d i n c van cl e i n J. · r o.nkri
e en
i ll de
een t eorie
e k o nomi s c h e
( ....- 1<::. .:.--. r o v e r d e
b e s c hi�t � )
ove r
e l;: o n o o m
de
b e dr i j v i .::;h e i d i s m i j ns
j k e n J.j e d e r l c.nc-:_ he t v e r G t c, e v o r c.1 e r d .
r e .::, i o inzi ens
. . e l li cht
e n0 v e r b ancl t u s ;__, e n de o ntwi �J,: e l i ns v an d e z e t e o r i e en )ral: t i jk
o nù. er s che i d e n a a n
b e rei��t e \ l e lke
r e sul t a t e n ,
l-�ant
al kan �-� e n ook n o e i l i j k
cl e 1ïl o t o r l i ct .
5.
d i g e nd e
)
O a k d e vi e r d e
i nkoms t e nve r d e l i ng ,
g e h e l e mo d e rne e ko nomi s che
nml .
d o e l s t e l l i nc ,
is
e e n b e vr e
al geme e n g e l d e nd g e w o r d e n i n h e t
beleid .
S ommi g e
l and e n h e b b e n e v e n
ON
d
we l b i j d e o p s t e l l i ng van hun e k o nomi s ch b e l e i d aan o n z e d o e l s t e l l i ng e e n aanz i e nl i j ke Luxemburg ,
b e l a s t i nge n , - d i e nemen dan i n de
me t
z i j n s t e rk p r o gr e s s i e v e
and e r e
l and e n , - e il h e t
aan
I k kom nu
l i s at i e
Houdt
me n b i j
�a l i s a t i e
e ko n o mi s che
o f me t
de cen
d a n e e n i ng e wi Lke l d e
i n s t ant i e
de
CH
i n i t i at i e f van o v e rh e i d swe ge gri j p t
overheid
in h e t
dit
AR
üok op
r e k e ni ng ?
11
of ,
p ar t ikuli e r e
AL
IC
OR
bep aalde
mo t o r e n i n and e r s
ST
enige
e r we e r
land e n w o r d t
de
HI
is
d a t g e ne wat d at
he t me e s t
U i t e raard
s t imu l an s v an he t
" I n w e lke 11
g e l e gd ,
no c h d e
p a r t mkul i e r e k o nomi s ch dynami e k . :
in
o p de e e r s t e
o p d e twe e d s
g e le gd ,
i n d e B o nd s
s t e rks t
op het
t e rwi j l i n t e genst e l l i ng
s ommi g e n z o ud e n w i l l e n c e l o v e n , d e nadruk o p h e t
land e n
nadruk l e gt
vo o r d a t he t v o o r a l nad uk h e t
zes
is
e k o nomi s che
land e n i n s t e rk e r e ma t e
i s waar d e
and e r s
z e gg e n
nadruk i n s t e rk e r e ma e
p ar t i kul i e r i ni t i at i e f w o rd t t ot
te
c e nt r a
ni e t s
z o men wi l ,
oro wanrop me n d e
II e t k o mt mi j
r e p ub l i e k Dui t s l and
is
o nd e rneming no c h he t
u i t s l u i t e nd e mo t o r v an d e
O o k hi e r gaat he t
Dit
ge b i e d b e s t a an t u s s e n de
s t aat
l e v e n e n de
zeer
e k o nomi s c h g e b e u r e n in ?
d i e p gaand e v e r s c h i l l e n .
i ni t i at i e f waar o o k d e
e nke l e
p art i ku l i e r :L ni t i a t i e f o f
op
?
de
d . w. z .
t o t s t andkom e n v an de
v an d e L . D . G .
no ch d e
t ot
f o rmu l e r i ng o ro i n f e i t e
" Re k e nt me n i n e e r s t e
mat e
a an d e k o p .
t w e c d e ho o fd s t u k ,
het
ekono
b e s l i s s i nG e n i n ho o fd z aak me t
IV ES
b e l a�gri j ke
op
het
l i j ne n b e p e rk e n .
(a)
s u bv e nt i e s ,
of
gro t e
g e h e e l van de
I k z a l mi j hi e rh i j
a an t e w e nd e n mi d d e l e n .
±n b e s l ag
EU RO PE AN
II .
gebie d
d i r ekt e
b ov e nd i e n e e n g r o t e r p e r c e nt age
r e g l e me nt e r i ng e n van d e
mi s che
Op dit
t o e ge l e n d .
UN I
k omt m . i .
pri orit e it
het
i n I t al i ë
i ni t i at i e f van ove rhe i dswege
ON UN I EU RO PE AN
� � � � v w 1 � v1:� � d :
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
1� � :
'
Jt �
��� �
� 0--r- r� fl �4 VlrH
6.
V c.' l1
c� e
en
s t c.c. l i nd u s t r i e
�l s o ok c e n � r o o t
d e e l van � e
.J e t r o l e umind u s t r i e ,
hetzi j
h o l d i n � �OD) � c;ni e s
L et
�
tot
het
AR
AL
IC
budGe t a i r e
de
be le i d ,
Ga�t
e nz
OR ST HI
.
be
te
cl o e n t u s s e n d e
d i r e l:t e
r.1 e n La
z o t; e n.::.Œ.IJd e
inc;ri j p e n
. .
s t r c. t e g i s che u�nne e r d e � e v�2r van
s t imu lans v a n h e t
p nr t i ku l i e r e
�arom ?
mone t ai r e ,
•
e k o nomi s ch g e
oncl e rnemi n c; e n u i t ,
v i nd e n d i e
�an
�et
i nc r i j p e n i n d e
Omdet
de
s e Lt o re n i s mo
__
d r i j fkrac�1t v .::-.11 he t
.:, emaL _e l i j ker
g e n�ti o n
b e s l i s s i n� v a n d e d r i j f::r G c ht
e li j k .
d an i s
a l g e me e n b e l 2ng
J.J t.:.
e c ht e r ni e t m o c e l i j k \ tanne e r d e
d e w e z e n l i j l::e
z i c h i n e x }) � :1s i e
� e n b e l e i d v�n r e cht s t r e c k s
.._, e nc.. t i o nal i z e e r d e
re c e s sic
Lo n j u nkt u u r
in d e
p <_1.r t i lml i e 1" i rrlt i at i e f d e
dyn�mi e k v o rmt .
.
::!"1:; .:- ;ü l i s e r e n ,
s t r i j d t e G, e n c� e
of
•
e ch t e r d e
•
.
loopt .
c e n b e l e i d van r e cht s t r e e k s s e kt o r e n v o e r e n
.::. f r e r.ü n_:::;
s t i j c;e n v e r t o n e n e n ne n h e t
no e t e n vv o l" d e n o ;� c;e o ff e r C.. .
ic
tot
i n.:_,r i j ) e n .
h e t mo e i l i j k on s e ��t o r e n t e
het
7} � i ib.0 a�a t ët d e l e n
li
i nd i r ekt e ni d d e l e n b e h o r e n he t
b e u r e n in -.,,re z e n vo.n d e
niet
zi j n .
p r i j s s t o p v o o r ko l e n e n br o o d ,
CH
de
l o o nr o n cl e
Tot
het
: 1e
o .:.; e nb l il� d o. ·c l ·. e n
}) r i · o s t o :J
bvb .
de
v '""'n h o o .:;l�o n j u nL t u u r \ J a a r o v c r e e n
ons l e an v o.n d e
) r i j z e n e e n n e i G � l1G t o t e e n a l c;eme ü e
t e v e ns
o o r ui c1 d c l v c.n
e n v o o ra l
IV ES
de
ue n lJvb . Zo
c�
d i l" e L t e mi c� c.l e l e n \ J é.": c . rL:e d e
c1 e
een teel
t�·. c lü �1e 1J o uni ndu s t r i e -.
c;
o nc: e r s clle i c1
OIJ:::, e l s c c; e n .
l. �i c1 d e l e i1 t o t
'.J:l o t
s e kt o r e n .
j
s t aat
I t i e r cl. �L c :..lt L1e n e e n k e u z; e
e n i nd i r e ��t e
r e Le nt
io
O ) he t
e n Ro e t
v o o rk or.ie n .
Ce
l : o n j u nk t u u r
1J e s c lli l:t .
e c ni1lat.:. l
2, e s clü c C. e i.l
v i nd t .
hc t zi
�
c'. l S
}�o n j unkt u u r l�lln n e n ï.12.1�: e l i j k ni e t
De IJ.O e t
i
� e e s c h e e ) v a ... rt
b e l ane; van c1 i t
e k o no111i s c h [; e h e e l
...
d i reLt
vc::n e x c e s s e n i n c c n :J C r i o d e
zi j
v e r� o nd e r e n � c nne e r
e lî v � n ù e
in h v � d e � v�n
s t ab l i s é."lt i e v a n c1 e
no. d a t
te
Z OH e l d e l� o l e m:1i j ne n i nc.1 u o t r i e ,
Q E' :G
i j z e r-
z o�e er
ON
Lle n b e d e nl,:t
� i t b c h o e f t ni e t
UN I
� e l c �d .
EU RO PE AN
\ : a rd t
van d e
s t ac t
en
e k o nomi s c h e
i n� r i j p e n i n d e
"� e n d e r c e l i j l: b e l e i d
p llr t i ku l i e r c
o nd e rner.1i ng
e k o nomi s cll .:; e l::> e E r e n voiD.mt .
7.
de
t u s s e ::.1 c� e
�1.:-. t i o n[� a l
de
of
c1 r i e l e d i g e
)er
het zi j
s e kG o r ,
het zi j
p i n[) v c.-:.�1 c!. e o �e r s c h e i � e � c c ;.1
...
vo o r
c e n G, G ll O e l
r e :::; e L::. "L t i ::., e
c::: n c!. c
C. i:.. . il
I L c!. c:.1k hi e rb i j
v a ak d e
-
e l.: o noEü c c h s t i j � in::.,
l o o n s v e r l 2.� i n� , in : c
i�
vaü \ l at
op
e nz
•
ct
•
�e c s t e
he t
CH
b c c., r i :p v o o r
IC
u e Jlù.:�:_e l i j k s t
OR
van cl e :... . e
ST
r e ai o na l e
::, e z .J.L>.e :lli jl:
ll e t
<..� -'. t
. , e h e e l v 2.l1 n o ch i n
c!. z. t c e ne
\-JO r d t
o .:
Ymt
o v e rb :c e n
C il: . . :L j l s H e c;
d .:.'. O.r i l8. 2 r r11e n he t
o p t r e d e n t o o nt ,
..
i .fù..J, rvan
:.) c \ n . .:;d ,
8 J r e i d i ng v a n d e
VL .ll
c1 i L
:.:. c �1
c o l� ll e t
t u s s e n c� e v i e r d o e l s t e l l i nc; e n v c.'.n
s t ,: 1J i l i t o i t
v e r d e l i n.::;
l .. a u. r 2 1 t e
�
v o. 11
i�;:
bi j
het
nc L .e l i j k v e rh o .::_; i nL; V c).n d e
cl e Vl e rl�:::; e l e .:., e nh e i d ,
e � o no mi s c l1e
nut i o n.:: 2. l
b c c;i n
b e vr e d i L_ e n
b e d r i j vi �h e i d
en
i nk omo n .
HI
b i lli j l.:c
O ) t e l s om
e c nv o ud i .:.:, <.1 o e r
b o r e c1 c ne c: rd
i c b e r;r i j p e l i j k ,
u i t e e n z e t t i n.:_; �1 e b
l e v o n s s t am1at.t.r d ,
.:_, e b i o d p L .'.t· t o -
.... n h e t
.:., e v nl l e � l
t s v L .1c� t
e l: o nomi o cll b c l c i d �,:c:.n �J e r e ilce n ,
he t
de
) l e.
e "' n e v e :cmi cll t
)ri j s -
e e n 2 l� o� e n e
e c ilV O u d i � e
::., e ù e u r e n
AR
AL
�· e t
ue e s t e
l o o n ilo t
.:., e s c hi e d t ,
I :1 d e Elo c s t e
i ' l c r o - o _ � o noPi :J c : e
c, e r e c1 e ne o r d .
e o n �lue· �ene
te
i n v c.:� :J o rll' s:� r i ::.1 .:..; e n v,:n d e n e e s t e
n o c:1
b>. c :r· o - e l,: o noLü ::.. c l l � c .ù i e c�
r
v o o rui t c;r.:1g ,
l .o .:.; e l i j th c d e n e a o nr.lo � . e l i j kh e d e n ,
lc.. . üd e n v a l l e d i � b e .::.; r i ) .
G i nG v c:: n h e t
de
n,/o
j:'_2.mc l i j k n�· .::. r a l
o p La c r o - e l.:o noLi s c :1
g e v� l l e n ni e t
l�r i n.:., e n van Z c..J.:e nl i c d e n ,
op
b e _ 2 2. l d
;.tac ro -o � :o :1oE1i s che
ï.L'. c r o - e l.: o n oiü s c l l e
e :1 e e
, .ac r o -- e L o nomi s c ll e '.•J e r!.:in::_
) r i j s ue t
; ,.:L c ::.: o - e �.: o nor:li r..J c l1 .:., e b i e d
. · i j l s v i nc'. t de
c e n b e J a a l
van
de
en v c nvart
.
J e v c r l e G i n� v�n e e n
s ·b i j �i ns ,
v i nJ t ,
G � · s t e eu •
a l sMe d e
I : i e rne d e \-1 0 r c.1 t
c l � o notli s c ll c
of
ons
IV ES
v a�1
l ::'.nd .
s o c i o. l c v o o 1·u i t c,anG
s p :c e
ovcr C e
a v e r e o nl : o n� o t e a ,
O l:)
( v .... l�b o nd e n-·,; e r�-: � e v e r s - r e c; e r i nc; ) ,
o v e r e c n� .:ous t e n
::., e s t r e e f d n 2. a r <.!. c nd e
e 11 \ l e r�.:� c v e r s o r 0 c.l1i Z c..� t i e s
be s t ac..� l1<1 C
:J e l� o e ) s n i v e au
s ni j
te
I � b e a o e l hi o r bi j v o o r
c ohe s i e .
sociale Véll::bonè\ e n
a .:-:. n
ON
b e c ld
d e G r � �
i l � hi e r \! e n s
UN I
.. t r e f t
) Unt d 2.t
twe e d e
II e t
EU RO PE AN
b
(b)
1
,..., o.
me e s t e
s t a ..:· t .
b e Gr i p
optreden .
voor de
�e ldt
i n h e ·c
v e � 1 o rv e n e k o no�i s c he te
c, e v e n z o ncl e r d c) t
o r t;ani z o. t i e s , u ehe l e
s t aL: i nG 2. .L
a l .::; eï 1e �1e
te
h e ' ) b e n b e �r e ) e n é'c a t e e i1v o u d i u
ni e t
in de
V ..ln
e nl : e l e
k o nc h L; e n .
die)er m,' <.
tot
e e n v ,1 :.l. t e
z o. l b e ! 1 o r o n ,
in het
1 .r i l l e �1 r:: t e l l e n •
c, r o e i
CH
\ l c r e l cl
no o i t
no � J l 8
c� e z e
dOOT
ni e t
o p t i e l;: i o
een
:., o e d s e s ch i e d t
o. l
e ch t e r ni e t v o r1.:i n.::.,
l � g e n van d e
voor
zo
een
zou
.:J e v o r i c; e
r e c e lmat i g mo L e l i j k e i k
) u nt
� e .1e r e. t i e
bi
:_ e t
we e s t
e c �t e r
t r e f f e nd e
r u s t p au z e
in het
j z o nc1 e r
i l.11.; e r s h e e ft
o nd e r
e k o no
à. e
z o ._ l s r..c n e r v o o 1�:1 e c n i n �e e f t ,
b e ve l
t o l'.: e n v L1 n d e
1J e l 2. �:,·_,r i j l.: s t e
z e e r l�bi e l e
t:, e y a l v o rlilt
v e l e n - L o cl cl ank vo o r a l b i j
cl i c
e e n h e l e n cl e
o v e r he t
krc c�t ) r o e v e n llO G na2 l
d r n :� e n ,
e c n � e � e nd
IC
1 �]0 ,
hct zi j
o ·-1 t e .:_, e - l :c e .:_, .:__ e l i j k e e n lJu i t e ;!..:_; en o ne
k o n j u nL t u u rv o o rv-vo c.::. r d e n . kri s i s v ..:-.n
te
iJ c w e rl..: s t e l li ..; d
AL
.:; e s c hi c d e ni s
z org
AR
ni s c: 1e
e 11 \ l e r�..:c, e v e r s
v c:�n \ i e t e n s c : w __, ) e l i j ke
IV ES
hct
de
v l ak � e s t a l t e
b i j V O O rb e e l d
, r o b l em�t i e L i n D l l e
e L o no ni e
i n d e \le s t e :c s c
om c;a . . t
cr
r ve e l me e r e e n 1.:\ .r e s t i e v ,.'. n a l c elll e n e
.:_, r o e i va:1 c� e l i c llt
e n c ohe rent
I n l ..:-. 11d e n d i e n o
i n s l 2. �.11 v c..n
ki nG .
uenerat i e
: a� t ,
of
b c wu s t �o r d i ng v an cl e s e
komc nd e
l e n d h e ·c
van h e t c; e c :..1 o p mi c ro - c l::o nomi G c h
e c.'":!. l:1. .re s t i c
l e i cl e r s ,
D o. .:-. r
soci2le
s e � �t o r ,
�o�e n � e r u e l i j k e
la,.t c
_1
ecrste
dit
t u s s e n vo.kb o ncl s -
t e .:; e n h � r d
e e n o p t e l s om i s
Let
in
h c t .:; e c :..1 0 ) np c ro - e �� o n omi :-J c h ;:_ e b i c d
� c b i e d J l � c t s v i nd t , ·c c v � al� v o o r .
in het
i n e e n b e �J c.lZLl d e
V l ak hL r d
raG i. l
b i j z o nd e r tmnne e r h e t
d 2. <.. . r b i j
�en
O ) t i e k tl e d c r l c nd
e i s e n v ... n e e n G e o r d e ad
v o o ru i t ganc
ha t
hc t zi j
SOCi2le
deze
I k .:; e l o o f nz· Jüe l i j l.: C. ... t
he e f t
J) i t
bi j
ON
S)it s
��t
UN I
cl e
l i j kt ui j
EU RO PE AN
::et
de
� 2 nvang
de
-
e k o noni s c h e � s , a n s i e p ro c e s
veel
�
"-'
ST
...,1:-J
� 1 e s t c l i j l.:: e
J{
HI
j
1Yù-r
OR
h e � b e n a �ng c z i e n .
�
o .:)
�
de
�
c o r lle t
..,
nu
e ch t e r
\ T G l� e l d van h e d e n \7 e l
nu. ·· r u�� t e
: e v c:w.r
;' ,._,;v, ,. e nge n .
L a t e D \ T :L j
l e � .:., e n O )
cf z e lf s d e
de
O ) e n l i j k e rl � e n;,1 e n d D. t c e :1 s
cl e
ne i () i nc, b e s t ..: 2 t , v c:- n c.1 e
o t c.lJ i l i t e i t
c � : o no n i s c � 1 e
::._ :c o e i
d o. . . :i..'ne e
I k ::, e l o o f d c t !l e t li e t c,oclo i s vi:!n d e e v e : �Y.J:i. c �1t
s t ab i l i ·c c i t
z o rg t e
t u s s e n e l: o nomi s c h e d r c.c., e n ,
d c:. t '. .r i l
o n o nC:� e r -:n· o ; � e n
in d e
�ro e i
c� e
k o n j ; , nl;: t uu r ,
i n .:__ e v ..... <...r t e
j o n:, e r e
� c nc rat i e
e n l � on j mù: t u r e l c
z e .r-, c, e n c r o p e n me t
.:.' 1 t e
tee
n o d i .=, e
te
z i e n t� a t
stabili t e it
9. l.:c:.tn p l acJ. t s vi nc� e n .
is
, i ·i:;
�ehc e l n i c u w ._. e z i cllt s p unt è a t
c en
C i1
hi e r . . · l�.:· nl: r i j k
zi jn ool
S ) o . _ t ;:
l a1:c, c n \h� <... r z u lL s ·i:; o t O _) h e ll e n o p
e �... s t
L_, c v n l i s L., e\l e e s t ,
l' e r:. l i z c. t i e s
e v e n 1) o v r e d i ;_, e nl�
(c) llo l' i z o .�.: .
�. eï.�<..�.�=- o l i j � .: o 1�
\ l a i1 il e o r
fci t
u e n :;_1 o o :.., t LL
de
kri j .:_ t
_
1 � o n�.:r e t e
e l d e :1 d e ,
t ev c n s
rLt v o o Z'\V2G. n l e _l t e
AR
j o. . r w o rc.� e ,1 .:__ e noue . � .
v ... n rü n o f me e r
Ti.lOln Cllt
l t..'. :1i_, O t e rui j n kan z i e 1.1 ,
IC
OR
v e rt e r i n :._, ver \/il
cl ,
op
__
:..; i j n
u c�
n� n
b i j z o nd e r e
C' e
o :c1 t ·c r e �-� . e �1 .
�,
ST
o�
i L.'. .:' r
b e t e k e ni s
i n v l o e c1 v e..n
de
, c l i j l � b e s l i s o i nu e n ,
\ l e lte
V[·. ll
l0
of
•. 1 t e vac-�- c c �lt c r · : o l' d e n
i k ni o t
i nv l o e d '. : e ll� c
�1 e Y) e n � i ch ,
� 0. 2..J.l .
of
çcn
i nv e s t e r i n 0
I l� ...., e l o o f d 2.. t .-::; o e d e
r,: e l 2.11G 1 • e n O �) is .
l! G n u i n o f Le e r
.:_ e v e
._. o e d e
S)i j s
L2n h e b b c n .
nill .e r v o o r � e fi L. , n .
Zo
l l e n v an e e n c o e d e
: 'G c ste
dr t
I� o rd � - .Yf:L; :J
s i .s .-. .:. r :_T c n s �. J.: ï"e. :l. l e :l z i j n .
� O t..'.l G w .:: c. l' r:: c : ti j nl i J �� c� e
) r&kt i j k
i'l ,_l_ ,
o f _) e s s im.i s t i s ch c, e s 'G C t c1
O ) d e b e s l i o o i nu e n ·c o t
G p i j s v e r t c r i n:..,
in de
no o d
t o e s t e i.1c1 e n e n cl e
i_1 l o t s e l j_n.:::; e o v e n 1 e .::; i n.s e n
O _) t ir.li s t i s c h
we e s r e e d s
te
b e s l i u s i:.L:._,e ;.l v o o r ·1 o o f �� v j ,�.r .:__ e no ï:W n O ) .:::, r o nd
AL
...... c r .;e l i j l c
c. l s o o L:
l 2.nge t e r,.li j n ,
Eto cl e rJ le n i j v e :...,· e i d Lc i �_-. ,· :.:. j l s v o o r c o :1 j_) e l' i o <.� e
i n c1 e
HI
c t o noui s c he
e ü o n o n<.� e ::c �n� o L e i.1 c. r o e i .
i n v e s t e r j_ n .:_ e n
i. :vc :Tc G l· i ü, _ e
�0
zccr
ko n j Lm�_t u r e l e
CH
v i c, c r e i c. e
z 0.�� e n O )
s t o."ù i c l o
v .:m e ei1 �i t
r e cl e n e n .
he t z o. l z i j n e e n l1 G ri.1 0 ni e t o t s t o.nd t e
t u s s e l1 L o nl,:r e t e
z ali:o l i j k; l e i d
O ..)
e .1 z e l f s
0. e
d e t 1. J e e
of
'J r e n.:., e l1
cJ. e
v c l�no '-' e n i n e e n
IV ES
ho c
Cü
Loc uecr
• .. .
:
11 u;.1. t
b o s l i r, s Ll�, !!., O ·. i e l d e o m�i L1 ,1 e l l i j ��
o v t� r rv c uL1� e ü o 1) l ..... �lL., e
1J e t r c : � : _ e
d e r c� c
i �.:: :1 0 t
L J.. o r o nC. e 1· v e r u t c-,
in
Oi.l b u i t e i:. - c l;: o no ui s c ll e
I k k o hl nu <.. . 2. •1 lle ·i:;
c :� o noui e c 1 l 0 de
b
�1 e v t i j z e h e t
EU RO PE AN
l.:.. il<.. e n n i r; t
. .l zi j n de
::.:· e c:� e rland d e
UN I
:: e lli c:1t
ON
111e c r a l .:_ eme e n L1.:_,a.nc; 1!lo e t v i m� e n .
Deze
�. c : e "t: s .:., c v o.l l en ,
1 0.
a a:-1
c c n c, .... e d e
u;:-.c.:t t i j l1 ,
s t c rk a a n d e ± nv l o e d
v�n
.... c.nllo u d. e n.d e
v e rl;: o _) e r s Ll,'l.l'L t .
e o n b e ) a t::. l d
L.
o ;_; e n b l i k
u ns t i L. i s ,
��n � i j ll o ud e n ,
�o e i t e
b e s l l :::J s i. n .:_, e n t o t
deze
::.,u n n t i c, e
d�n
is
situ
' t i e in de uit
h o o :L ù e
•
J. . Z' t.·. n.le. t e ·. i j
b r e n ,_, e n
..�
j_.) O l i t i c i
L i cll
bi j het
b c s l i u. : i n _ e n d i e
brut o �1c... t i ù �L..· :..ü
r:..
kO n
ccn
\ii j
s t c.bi l i z 2.t i c
te
rot e
....,
v cm
en ze
ddt o n
zi jn,
hoc
van
tc
OR
Lle c s l e ) o n
l1ot
e L o nor.ai u c ) : l�
i.lc c r
zi
is
cl. e z e
g e v2 c r
.L:" e c.� e r l and El . i ,
a c lü e l'
t o (� c n d e
z i en ,
d e w e ::; naar
b c l... ..ngri j k b i j
c; o d c c e nt r o. l i s e e rd
de
b c� o l i s s i il[,e n
i n v l o e d V 211 cl e
z i ch C a � r d o o r t e
z i en .
t e ri ' i j n t e
h i e r aan i s t o e
G er.1e e n s c h a. ) U e d e rl r. ncl t e o l o .:_, i s che
te
l at e n
de
t o e s t anc.1
s c l1r i j v e n tat ue t
c' c::
"J l a o t s
e erst e
Vu�
Q i c 9 �e
van
:' e r s o o nl i j k .::., e l o o f
he t l o.nc.1
i n s lag i s .
z e lc e l� d e
� u l k e e n n2t u � r l i j k e ,
o ,J e nb l i k o ) 1..:.1 � c e
. tort e lde
vi .:..; e r e nd e
O i..:b t r c .�:�e n .
I l� L e n G El o n c nkc J. v o l k d a t
de
v e n he t
v ..::m cl_ e
op
v o o r .... . l
2..::-. n e. e
te
t e rr.ü j n t e
j n cegaon
Jht
ert o e
i nve s t e r i n� o
L .�:::., e
op
v e r t o o nt ,
V <J n
z al;: c nl i e d e n ,
u i tn.:·.� . e n ,
,_. e cl e c c xc r t:� l i c e e r d
is
des-
o y t il::i ::n;:e e n
b e s l i s s j_ nc_,e n
o � e nb l i k e n h e t
;· , i e r n e e :rd
w e l l i cht
it
troft z i j
) r o j e �� t e e :ct
:.; i j
1 0 tot 1 5 ,.
� ! o r t c l d c c � 2 l c e � c n e n o i �i n � dit
. .
d t:�2.re ��t e � e n
ro e i
s t ctp v o o r1.ü t
1J o l<::. l1C,:ï:· i j k o r he t
IC
t o e s t ancl
ST
Loe
AL
'. l o r G. c n '- e n m.le n .
...
do �� o n j un� .:t u u r .
·. fs..::·. l"iü j
•
z e _ c, c n ,
en
v o. 11 , ,c r� :t o v o rrJ e _:::, i n c, e n \ l e rl.:t
) r o clu k t v .m e o :1 1 -::. n d
AR
st elsol
e cn
;:l i l
o nc; o v e G r
c. l t i j d
CH
zul1en
o � t iui s t i s oh
zij
o f 1J e o o r c.1 e l e n V d1
ù v2n e e n o n·c·. ;i �..:�: o l i n.:., e n
;_, r o
b i n:.1 e n.::_ e �� o me n o :c· ù e r s
val:l o nd s v G r t e .:., e mvo o :c èl. i c..; e r s
t o c �1
m<.: rl� t i nv l o o d o j1 v r i ,j
in .
:. ·.
v .::: n d e
c r i n J.:u m1 e n c L' C, C i.1
IV ES
e l: o no·. :e a ,
tijd
s i t u at i e O l)
c.� e
of
•
e en bep2 2lde
' " 2. m1e o r
t o o �.:oï:l �: t
4 l J. J· 1 \. ' -- ·1 �û· t V "' ,o4-· e �o
t...1. 1.... . l
HI
\,
�
_ fl ., l � ;) � ·..
zecr
. .' e :1llO e r e c :a o ;.1 c.1 e r ï.le:·ü nG
i :.1v e s t e r i n� , - c� o. t
j_) e c: s ürL sl!le
.::., e v ël l J r: :�c.l # ·
li-
I le c; e l o o f n i o t
-
t e m) O
·, .� i n[; t n, . al�t , r�o.nne e r z i j h e t �c t
door
EU RO PE AN
:_, t� n s t i c; c
e e n c; e d u r e nd e
1:1 c i.l
z i ch
s f e e r ��an l . � t e n me o s l e .._J e n .
vo.n
e f f e l� t
het
z e c r o ;_:J vc::. l l e nd h o e
ON
n t no
e e n a l c; e n e lle
e c h t e :c
UN I
is
Let
het ik d 2.. t
n l l c l c nd e n
,- c e s t
<..1 i o :� g e
1 1
III
•
d e De e s t e
. Ji j
v e r[, e l i j ki n:_, e n b l i j �;: e n ,
deze
:.J e
sou
g e s c l l i e d e ili s
S) e e lt
deze
� e s t c 2n b e ) E a l d e i n J)ui t s l .:. ;-.c�
ni e t
t i e s V dl 2.ncl. c :c e
c e n b i j z o ad e �
�uxehlb u r c
ee�
r�
c1 c. n
e e n .:., e v o e l i c, e
s ;.-: � .:: r
t c �1 O ) :_, i c:lt c
-
-
AL
l � o ; _�·.; l o:� lJ e h c ) t
•
ven
io.
-
IC
is
de
z i j n dan
OR
�ro t e r
cl a t
el i t r 1 . i .
h e ·t
n�� -
en
r
Jl e t c; c e n hi e rb i j
zi jn
.)c
:
..ü: c
J r ��kr i j li: en
e l� o nomi s c h e
•
.
Enne e r
b i j vo or b e e l d
s t a � l o �d e r�coi �g t o t
v i -· r
..,
I n .:: l l o
o n� e r l i nc e
o v c r :i. .:__ e
l 2 i.!.d e : 1
in
o ntwi kke
c
io
.
.::, e e il l c: nc1
l c:·_n(1 c n � ·.c t
c e n b e p ac:.: l d
) rate v ...' n b j <.;i z o nd e r e
-
v, n lJ e � c . l d e
anc',. e r e .
�l e t
is
op-
[_, e v o o l i �h e d e n in � e nc l ux -v e r b and
t o n o � z i cllt e seval
in
v � n � u i t s l � nd
� r i s v e r\ l o :1c1 e r l i j l� e :.:·· ..' i j z e
:_ e v o e l i :_,h c c1 c n t e n O .J z i c > t e v � l l e nd
ro 1.
n o ch i n ""' · r 2.nk:c i j k rw cll i n . )u i t s l and
c1 i t
.
-
zo dat
C eme e ·'l s c h a:) r.:: : _ e _: d a .:.: r
L-. nd e a vr 11 d e
i j zer
c �;:t
AR
l i n.:._, L: ont ,
..
v �: : 1 :_- �· .:: nl\T i j k .
�eva e l iac
:_, r o t e
c e vo e
t o t s t cdd li:omen v o.n
c e v o e l i :_,h e d e n t e n O ) Z i c�tt e
CH
pre s
he t
bi j
l: ODJ l e xe n : e o r i � �t e e r d
t e n 0 ) 2 i c �� t e
l � nd e n ,
v � n and e r e
of
d .:: t
o o k 2.nc1 e r e
L .�1d e n :_,r o t e r e
e c :1 .::, r o t e
IV ES
iL
ma<:' r
l:unn e �1 s � r e l:e n V éU \J e i_) a.:-. l d e
e v o e l i :;l e d e n o ne, e t \ ; i j f c l d
O)Valt
à. a. t
t t� s s e n b c � &Lü d e
z e L e :c e 1...1. � t e
in
k o m1) l e xc n .
e k o nor:.i s ch e
b o s t a�n d an t e n O ) Z i cl1t e
l i �he d e n t c ·, :_ e n z e l f s
EU RO PE AN
UN I
ON
•
v2n C e
overi�e
de
t e n O J z i cht e v a n
l g nd e n .
beide
I n I t al i �
a nd e r e
:_, r o t e
HI
ST
l " �nd e n .
( / a t uu r l i j lc ïüO G t
t e r ap i c
ù. i t
toe
�cbied
V l' o. ,_ e n
).
•
te
.w r
p 2. s s c �
•
. .
ij
1:1 e n t r c:. c l:. t e n hi c rv o o r e o n
h e b � e n t � .:: n s
z i j n n�: t "L� u r l i j L e r .:; c :ï.."' e
eni�e
e rv c r i n c o p
:_, e v c:. l l c n d i e me e r
t i j c1
ees
O .;) n e e i • ! t
c; c d .� c ht e
ve e l
v e r n.::� '-' r r e c � 1 t s 11
tc
1 ' c1i t
p r o ura �2 l i c t
ln� o .:.,r a. .. �-l ·. : o r d t
in:...e r s
t i j cl e n t e rw i j l
j � . r v . .. n -
d er t ic
i n t e rv c at i o :.l i c� �c
,
" l;: l iu�. e n "
.::., .:.: ... t v e e l t e v e r n a a r l i nk s 1 1 •
v2 s t ,_ eho t.� cl en
o v e r i � e rr s
s om s
e n li
ni c t
c1 i e
op
CH
nl;: c
z ak e :1.
AR
i.T i ül .e r
� 50
en
o nc� c t 1
·.� 5 1
l�e
zi
j
e nz . , ,
n i v e au
te
u e 3 t ..., ë',n ,
het
l ilù:: s " ,
ver
zi jn omd at
c i ncl o l o o s
e nl: c l
l i n� s : e o r i � n t e o r � e
wi j
zi j
" L l i nl:: e n 1 1 •
r e cllt s
&l e
te
nn
h e 1 J �J e n
kon9 l e � e n
i n .:., e c 11
s l e cht s
- b e s ) r e � i n.:_, e n o v e r
r e c h t s ll o r e n
s t i l zv ; i j c, e nd v o o l� �J i j c., e .::., o o.11 ,
IC
1 i e l z. �·. s ?
=
:;.:· e c �lt s [; e o r i ë :clt c c r c1 e ,
e l � � a c:.è r h;:: cl
OR ST HI
. e d e d i n.::_ i n.::., i n
j_ o d e V l" a � . � O ) ,, C \ / O r ) e �l
e e n anc1 e r p l cE1 l:J e w o .::, e n d c..ll (� at t e c., e n o v e r
.
n t i o n "': c. l
AL
a a nt a l
1
v r u c · t b 2r e
�e).
Het
k� [ e r van d i t
l:o n j l' nkt u u r .
w o o r cl e n vr i l ii1 C �1 ni e t
} r o � r a�u22 i s v o o r mi j , c:. l s
L·. -.: n d e
cl i r i c;i sme
l i b e r e.l i s .1e ,
h c :j :J e n i n ·1
;;> l ac: t s L, e v o nc. e �l .
v o o i' mi j ,
I n he t
c e i1 i n:_ r i j p c n Vc.'. n o v e rh e i d sr�e c; e
mus l 2. 2. n v .... n c1 e
b e o _.. r e :. L .1.:., e n e v e ï1 1 e l v o o r t à. u r e n ,
r e c�ü o c, e o r i ë llt e e r d e n z u l l e n
IV ES
.J 01 11 1i u e
li�t .
11 d i t
r e t; e r L 1.::_ v o o rlw u d e n
.L> c
•
l e cl e n v c r b �nC h o u d e n e n w a .... r u i t
l i nl:: o
c l� o nomi s c ' : e
� e v o e l i .::.,h e cl e n o v c.n� � e ll o u cl c ! J. '. l c L . e me t
2. l l e n b c _) ...'. a lc.� e
o nt s t e. .:. n .
:_., o.c. t v J e l:�e
. en s t e l l e
) r o c, r ._' r'; · a c1 e
of
i s t o c ..... e s t <· an �J i j
akto o n1
L.. o e cl� � c u r e n •
i n he · � mi ( C e n .
c c ht e r
=
v o l .::, t
,.) c llu" l <.., n) l d' l t c ·1 .:., r o ncl s l c:- t_,
zullcn d e
r c .::., e r L1.::., v o o rh o u d e n
non.k l c
i n h 2 c. r
..:an h e t
l i nl;:s .:., e o r i ë a t e e rd e 11
...., c. a t de
el i e
z ou
G'. l s
:_., e t r o i' f e n cl é.'. t r·.1 e n o p
jls
o ·L e l l i n c., e n
b e ) 8 o. l c� e
e e n r e .:_ e r i a � v o o r c:L i c
zich
De
me ·l;
niveau
c� i �cw i
llc c ft mi j
n ... . t i o i1L. a l nive .J.u nü.uc r
op
r.1e �1
1� e t
o v e rw e c, i ng i s
UN I
� ; ur o }
� . i j n t we c d e
EU RO PE AN
(b)
ON
'1 2 .
J
z o uc� e n
p . ' r l e rw nt 1 1 c.1:L t
e lc o nomi s ch
r e cht s ,
en is
cl a. ..' r d e z e
'. 18.2 r o p u e �1 i n he t
De z e
of
a o. n e e n
z i c ll
O �J
verleden
1
)•
; i e ::..': .e d e } � O i t il� c. :.n h e t v i e r cl e ll o o .:' c1 s t ul;: � e v o l � e n van , e
het
n1e .1
:U o. o rJ� e cl e no o t
o. l
n,
( ii )
c.!. e
( iii )
Ce
-
t o �..- n e !:;i n.:_, v o.D. ,.::_ e
c o n ll c :r· o ri ë u t e r ül,_, O ) t i). .�· l e
\
e e n ni e m r e
o l c_, e nd e
s e��t o r e n
CH
O ) t ü ,Lü e
b c c.h'i j f s c;r o o t ·t; e
z i j n J e r o i .. t H an�lc o r c!. e z e il,- c.. r · .c: t e
IC
c.1 ..:-. t ,
e e n n z rl�t
e e 11 � e me o �� s c a _) _) e l i j t: e
OR
j u nl � t u u r ,
HI
lc e nb L h r d i e n t t e
r e e c.� s
i
��
;_, i c ll ni e t c o �:
rL t ,
z i cll
O ) t i L c' �_ e
:
in d e
bi j
de
be dri j f s
n i v e at.�
c1 a t
Lie ruit
zou
v o l .:_, t
i r:l:; e .:_,r 8. t i e
en
e e n o nvuns t i .:; e k o n
e en vri
·
ë. l ..::; e i.: e n e
t cndens
nd, r b o v e n
.d� e n .
2; e v o l c.;E:ii. O ) te
G o o r hun .::, r o t e
O J t i rual e
t i j d
i .. .J;:riL� .. i nc_, va:1
b e d r i j f s [,r o o t t e
r. o e t e n
s o c i o l o �J i o c ll
zi j n :
,..� onï li ,.) e
0 1 tv an.::., u e �� e �1ne r�:t
n o v 0r o t e r , 1, .' 0 :c c1 e n t c r. : i j l 1-.: l c i ne r e v�n d e
v o ::n ' d e o. e n .
e 1 : o n omi s c 2 � e
zelfs
.:._ e ll o u c� e n ,
v o r· _, l 2CJ:t s L1L, v -J. n c.� e
ST
tot
O _) e n \ J o r d t
l e t r1 e n �K i.1 e -. . e n .. 1 e t
ël. o o r
r.1,
de
c.!. e :c o �1c.� e r .... e J !l l n c:; e n e 1
-.. �:L �� o ü j u. n L ·l; u tn' n c � l Ol , e l Ll ' e �1 t o t
AL
do
le o rt
en
int cn
o ::c- i ë . �t e r i llC, v �: n c1 e
� ) ��2��� ���-!� �-�� -�2��� j!���� �!!�
AR
c k o noni e
v2n
e c.1 e C:. i n� i n.=.;
v o o t i ._ i n.:.., sv o o r\ J a ... r e� e n
i ncJ. u s -� l� i e ë :1 .
do
t o cm e 1Ü l1L,
b c c.1 r i j f s c_, r o o t t c
O .._J t i i .[ l o
of
t o o ne :· '- i n.:..., v ....u)
IV ES
c en
e �� o nomi s cl1e
� i oh :.,le t min o :L 1üe e r
r � e L , :1c; d e
L
p e r�� e n
(i)
....� n
:; i c h D . i .
t e nde nt i c: s V C J..'\ 1.... c l 1 t o n c� i o
�_, u l l e n d o o r z e t t e n
sitGit
v a n l� G
L-' v ,'.nz c l f s ·'n c : . e r.ëi C e
v c rwL'. c . d;
ham1 e l o v e rt: e e r .
<.<. l .::,eme n e
d ,:: t
c., 2 v o l .:...,
EU RO PE AN
"b e L .l[,ri j l;: s t c
i n t e .::; r L . t i c \ / O r d t
c1 c
s o c i o l o � i s ch Ge bi c d .
e � o nor i s c ll e
;: e t
:
UN I
__
ON
IV .
b e d r i j f s c_,r o o t t e
zi
.:._ e ;J i e d
l i j l-.: e n mi j
i nct u s t r i o ë n d i e
jn,
z u l l e a rü s o c lü e n
z u l l e n ve r t o nen .
e e n t oe ne:o i nt....
1
i n e e n r u imo r e r.1o.r � � t
i n v e rho u d i nc; t o t d e
h o o ��d z a l \ I O :c c.1 e n Dit
. .
ij
...
z ' ._, e �l cl. i t
s t e l lig o o k in de
z al
e nz .
•
e nz .
;_ , i e rue c1 e
v o o r c1 o e n ll e t
·
.:_, r o o c t e
�J r o b l l!
v o l ._, e n d o ea
t o e nc e ���t
r i j k e r ·� V o r d o n ,
c v e �Ji c � t
.. en
:
de
0 _)
\'le l:-.: e
ho c
: : ..
:1
sp e l
,
..:
.1.1 2. , . r cl. e
of
s t aat ,
. . o c s ·l; e
c� e; .::. o L:::..: a t i e
) r o :ü o . . e n \ i e lLe �..:.c t
zullen
�J e d ri
j fs
s t e l l i � t c. l
e n e ko nomi s c h e
v .::-. n o �1 z e
e e n l;:l o. -: r
le. :h.d e n
leidt
c� i t
i i1 z i cht
van
mo e t e n w o r d e n b e hand e l d .
s o c i o l o _:__ i e
AR
e l;: o nomi rJ c �lG
e o �1 van
t o c �:ons t
c1 o o rj_J c:· �� o �1 ,
b ) �� -�Q� E�� ! 2�-! �E-� �-!! Q��! E� ! ��
v a a
...·. b i j e
rl.:t ) o s i. t i e s
_ _
IV ES
o p he t
n
is
i il c e n e l.:o noni e \ï <:. c.:-. r i n d o
p ...· r l e ;.�o :ü c. i :r e
e r n a t i .:., e
uit e rst
-�u s s o n J O l i t i e � b e l e i d
t u s s e n p o l i t i e : .: b e l e i c�
CH
wat
s c !1 o e ne n i nd u s t ri e ,
s o c i o l o ._, L:: c h s e �ü o d
o l i .:;o J o l i s t i u c ho
c o n e v e m'li c �l t
o e n l�l" i s i s V t..'. n D e
crt e r� � v e r
s t c.:. c.l i ndu s t r i e .
c :r.'l
de
z j_ c ll i n d e
i..J. C lrl; s�; o s i t i c s \ I O r d e n v e r z e i � e r d ?
u i ·c e r a L.X'd t o t
i j zer-
o :;J t iEla �l e
c1 c
z i e t ïùe n z i c ll ge s t e l d t e [.; e no v e r he t
e n e L o noui s c L e mc c ht �! o s i ·c i e s . iJ e L' -�ur i j l.: s t e
G e 1 c1 e nc1 e
t e x t i e l i nd u s t ri e ,
b e l 2 rrer i j � e v r � _ g s t uk v 2 � he t
üe
tllc:.ns
i n cl. e
1 le rLbc. .: r w o r d o n .
•
a. l s v o o r 1 e e n
EU RO PE AN
h e d r i j f s c; r o o t t e
e e n ..:: c:-.nt al
ON
.
i nc1u s t ri e ë n \ k .: r
in z i j i.l }:r i ne;
o t e l l i c_,
UN I
I e d e r o n de :t' � e t
L� 0
tot
e v e �1 e o n s
zal ui t
he t
o o �J u nt
e e n ..:·. E-�n t a l p r o b l e i:l e n
c c::nle i d i nc; � e v e n .
AL
J !. i e rv o o r z i j n m . i .
me e r
O)
..
IC
l Je n n i e t
nc: t i o naa1
c; e l � o nfr o nt e e r èl He t
ni v e au ,
d o c : 1 r,w t
l i e z e� de
v e r s c hi l l e nd e
o r r z ak e n
c.l e ue e s t
( ii )
ST HI
n�11e li j k
- he t z i j
f�c t o
S ) e_ c L.> l i s t
v o.n 1ï1e nü1.:-:, cl c., t
o nc.l e L1 em.i nt;
- door
aantal
a2. n t a l
lie t
J..J r c,�-t i j k e n t e
[_; e ïJ i o d van L1rt e l s
o nc� C l"'ile ,ü nGe n ne e r
de V e r
is
o nd e ru emingen
o e n Lart e lo v e r e e nkoms t mo e i l i j k t o t
km11e n \ l ù.llJ.le e r h e t
::_) l a c. t s v e r -
e e n d e e l v2n hun b e t e k e ni s .
op het
o nd e rn.e : i n.:;
e e n b e � c :rt i ng v�n
re c llt e ns
o v e r e e nl;:oms t e n o v e r r e s t r i kt i e v e c� e
v o o r t aCc n u o r d. t
d fnLèL i s c h e
o v e r e e �k o n s t e n we lLe
mo c i l i j k t u s s e n e c n z c e r �r o o t
l, o e l11lat i c e
Ll_1:..\ _��.... "' _- ,
de
l
(i)
I n c1 e t H e e d e
de ue d e d i n0 i n� t e nL e v o l c e he b b e n he t z i j dragen
:
c1 :;rnaï::i s e ll e
d e ue e s t
:_:mJe e n s c llo.) ) e l i j l.: e nw.rl:t .
OR
v an de
t\ree
s lui t e n .
8 !.1 t ru s t s ,
;,m s
u t o.. 1 1d �:o n
è. aa l� e r t i g be d r o e 0 .
1
: .• e c e c1 i n� i a�
vo o l" s clu· i ft e n i n z r.�.:: e ueen
c, e l d e n
.:, e l e �..,cl ,
s t a�n t e � e nov c r d e \ J e t � e li j �e
s k e J t i s ch
il.: t o e�1 c.� e
in
z o ...�.l s
,
V e r 1 r .::. c c n ne e r
de
f e i t e l i j ke v o o :c\ J t� .� r d c n t e ac., e
_) r 2. c t i e e s "
in e c n
v o l '-' e \'!cJ.<.·. rv a n c.1 e
1 1 r e E:rc r i c t iv e
s c lla:) mo e i l i j k e r
z i j .i.'l c ,.: n i n e o n 1 .c e ::c b e ) e r��t e
funl:t i o n e r· i n.::., Z O c". l s
een
v c.n
.:; c l i j l;: v l e l l · e
e l� o n 0lil i s c l l c.� o e l :
I.2 rl.:t ek o :1oDi e .
k o l l e � : t i e ve
O ) d 0. t
.... : ·t i e v ...m
de
J .-.r t nc r s .
-
-
l.:l ...
.
( ii )
r c s r) o ur e e s
lle t
JJe
AL i: �. c r s
n o c.'l e l o o u
no i "" :i. -- S
·. J i j z i G i n� e ï1
von he t
IC
S ) e lr e � c l vr:.�:1 è e
lli j v o o r d e :J e l
_) r o c: t� e e nt e n
te h o u c.l e n ,
O ) t ii,lc. l e
i n � e v 2. -� r 'b r e nL, t
c;e ·;Jl'Uil\:
;
v c e lv u l ch ;:, v o O l'L O liie n v.:.' n
v e r b r u i l;:
.....
c :1
vo l
uinc: e r
r e L e ni n,:;
p o s i t i c }j e t
n · et
1:.)
�.:c e r s v r..1 C e
ont -' r c .: e n V ::'.n e e n
lü j
V C l"' 1 ; ru i L 8 r S
� i c:_
jn
\ :o r d e n
t e .::, o J."'! c.� e k o nl;:u r l" e n t J.. e b e s ch e rnd e
de
v e r ·c o ne : l t u r· c l e
l;:e u z e cle r
zi
t e He r: :e n :
".:> e s c l l e r : .. c.1 e
llu n 'b e v o o :-..'r e c ht e
c ' _onorü o c ' . c
t nr e l e l�ri s è s .
cl c
c.i. e
o n:..., u n o t i ,:_ e
I r,1; .e r s ,
CH
��
jl
v -· :1 t� e
/l r i .j e
AR
t e rH i
b e d r i j v i ,.')le i d .
!.le t t� e
w e ne i c,d
; - n e 1 b r e l.: e n d
�, i j v c l': .i j c.1t e c ï.1
dc D e c� i nc, i n..:.; z i j n
( o e :1d e
s o ci o-
c.'. c v o o rn t:''. .:-- :· . s t e
z c l f s Vvt.. nne e r
IV ES
o�.:ono: :i s c J .' e
u o c 0. e
e en
h i.: c:· r
r hlO e t
l ' i e r };: o r t
Il.: ,. fi l
of
i :·_c.� c : ul.:: ·;�el:t
(i)
i . v . r� .
1,:.:- r:.:t ekonoui e ,
eon
c i.·ls e n ,
-
bc� eheni�
k o nl .: u r l" C i.l t i e , _o c t .J..:·mvaé:' r d en , c.� c
•
r : .: t
i_,e L.�.nc, v o o r
r ...' L' e ne n na:�� e v e n ï.' J. ctr om e e n m2 rLt e k o n omi c
h e �J · J e n6 e n
,
cel.lC; e -"1-
�e ·i; v o l v. o e Pc� e �: <.. . !.1 ::' e :1 _, o u � .:unne n ne :::; t r e v e n ,
B ) e l r c s e : e n 20 � i c Da�rv a n C e i nc; e z i e n LL o o i."
\le z c nli j l.:
i s V D. i.1
[; r o t e
EU RO PE AN
.•)e ht:\ _: <.lhs.vinc; v .... n :p a s s e nd e h e t me d c c.h illj i n� u n i v e au
ON
hen d i e
UN I
voor
� elfs
5.
s t rul:
s e Lt o r e n
e l c i d c l i j l;: G <:.n c t ruk van c1 e
t c c h ni e � �
e.o.n
te
ST
OR
}l G. S S C i.1
alz
�ro c i
HI
� e no
. .e n
v o o r c. l tdc l
( iii )
c� e v e r t rac;in.::; v .. ,n <'l e c��o nomi c ehe
� e v o l .::_, v2.n
l:.e t l"'c.l t : , u s i 2.ni s, :e
d2t
c� e
i �� ; i rc c rt .
�it
1 .. - t s t e
b c s l i s u i n� e n v e e l � l
iu
O) het
ù e l.. · n[.; .
v l n:..:: vc.n c.� e
e�.:o nomi s c h e
in
de ze
c o c i o l o 0i e
r;. c �:t o r e n.
cevol�
van
L.".pi
1
t e n s lo t t e ,
i n ve rband me t
v a n bu i t e n s p o r i g e wi n s t marg e s
h au s s e s van d e
me n i n b e p a a l d e markt v o o rwaa r d e n i nf l at o i r e
l o n e n vas t ,
s t aan me t
waaraan aangr e n z e nd e Dit
dat me� d e
i.a
o r i ë nt e r· i n (l' van d e
mind e r e
naar d e
t we e
of
t?aàrb i j
e e n t ende ns
en d e
AR
rlv i e r e n ,
d at
de
AL
IC
OR ST
z i c h hi e r ,
naar g e l a ng z i ch i n
0r o t e
v e rb i nd i ng s \ve g e n e e n gro t e r e
z u l l e n o e f e n e n d an v o o rhe e n(i!)r e n twe e d e
in d e
mo e t e n ve rwa cht e n , - a l kan m e n d i t
HI
de v r o e ge r e
d e kana l e n e n h av e n s
i nd u s t r i ë l e k o n c e nt ra t i e s
is.
��g_g!e uwe
zullen doen gelden .
me e n ik d a t me e r n o b d an v r o e g e r wi j
mi j n g e v a l
t ot
t e n o p z i ch t e v an
i k mo e n d a t
I k ge l o o f ,
aan t r e kk i n g s k r a c h t s
en
e c ht e k clb mi n f l at i e ha ar d e n .
z i ch
i ndu s t r i e
s t e rk e r e mat e
zee
p r o d u kt i vi t e i t
t c nd e n z e n zul l e n k e nbaar mak e n d i e
{iJ
v o l d o e nd e
z o v e r mo g e l i j k a a n d e markt
IV ES
ge val ,
z al
CH
l1 e t
gr o e i
V o ort s
l i g g i ng v e r t o ne n ,
ni e t
t o e s t and e n z i j n v o o r al g e w a a r l i j k e e n s
t o e v e r t r o uwe n .
c)
die
s e kt o r e n z i c h v e e l al n i e t kunne n o nt
e k o nomi s c h e
e k o nomie w i l
- -- - - - ----
d e v e rh o g i n g v a n d e
lE:: i d t d a 1 v a ak t o t
De z e
hau s s e s
EU RO PE AN
t r e Lke n .
d . w. z .
of
i n v e r b and
afwe z i 3he i d van vo l d o e n d e
UN I
m e d e d i ng i ng s t e l t
en de
d e handhav i n g
ON
( iv )
6.
? ar i j s
is
ons
in de
t o e kbm s t
aan
guns t i g g e l e g e n ge b i e d e n
o ok b e t re urc n , -
e e n i nd u s t r i e e l
z o al s he t
c e nt rum v a n vi j f
17.
..
i� o t t e rc.t. c r:.1 e n .:Je ·� � - l ,� � ,
ni l j o e n i n'. .' O ne r s � eYw r d c a . � r l s s e l -Luik e e u : r o o t ont Hi lL e l i n.g V c.. n c.t e � c ldt
c r e s c e .1 d o .:; ... . ...:.n
•
.ù e
.:.J e z c
•
l c ic � e n
is
v.:.�1 :c· uvre
olic
Yli e
i nd � o t r i � l e
s o c i o l o .:, i :s c h � �- -b i e d
o o �c c.� e
ert oe
c c 3t r a t e
v e ::cv o e r r&f
z 1.ü l e n
ve s t i�en .
il� l !.i e rv o o r e e n v i e r t al
zic
I n het
(i)
on�e
l o. ï.J. c.l e n
zes
IV ES
of
Ü .J
;ro t e
c.i. e
tot
.:. c. r cl o l i e l e i c1 i nL., c n •
v o o :t· ll c t
l e il� i n,:_, c �l u i t : :.o n(� e ï:l ,
d e ze
o ve r s � � n � i c h i n C e
en
�.ct
noe
t o e L o r.ls t
ll c t -. .- c. ... - r s c hi j nli j L: L1 . t
ib
i nd u s t r i g l e
. i.
r-1 e c �1 i�.: 0. e
e c �1t e r v o o r _:.,·.J :c l i j k ) i j ) l e i . i n ...�
f L 1 o. l1 e r i j e ï1 b .L j
z ,. . l
L1 c e
.. a a r hct
�J e t r e f t ,
d :,: i e h o e l,: �- ï.1 t'. : e l� �) e n
...__ e t :c o : ..�� e n .
z i c:1
O ï.lt\ l i · � � e l i n.:_,
4 - 5
v c:t�l
b i j ko · � �d e
j , r e �1 ·L; o t
f .:-.:.:t o r ·. : e l��e
e n i .:_; e
c e nt ru:·1
L1 :..� c l .__ i ë b. c e f t c" c
ë:.l'.::., e l o ) El ll
z : ü � �u nne n
L o n c e _l ·c r ...}. t i o
e2n
�c d e e lt e v�u � e
c l C::. e r s
ook
io
� c l c c.; e �1 t tw s e n
EU RO PE AN
. �r11 s t e rc1 e,r2 ,
z e lfde
" r .::. ;. 1.. ci. s t c d " II o l l a:1d
)c
ON
•
UN I
...� m ! O :c C:L c n
t.i l j o e n i m w ne r s
l .:a c.l. e :c· V
L1 e ll : � e v r.:. l d e
z o. l
·L e ,::.,c:m'.JO o r c.1 i .:_, e
o mv 2 n c, v e r l i e z e �1 .
b c p e rl : i nc, d i e
de
de
t o 3 ne1: i n u v . u d o
e v c nr c d :L �; e
i.lc:"'- 0
iE.
i n (( c
ko; :c �·�c!. c
AL
bomJe r s
e1i j k ni e t
IC
OR
. . ...-. r ,
ST
mc e ::-1 t e v c j; :.� e nne n ,
HI
oi � r at i e
:
de
i n c.i. i c n d e
;_, u l l e n
s t e cl e n ?
c c n be ro e ) s -
z u l l e n o n s r e c el s
l1U
a cllt
c: !.. l e s \ ï c "G 1.112 t .l e
hu i (L :!- ,S
o o l� ns c. r L� e
en
h i e ro �)
ecu
j o e n 1:- nd
O ) _ even .
l.. e n
b c �n. ü p v.:�n d e
•
t e �1(1 e :..1 t i c s
t r e �:Le ï.1 .
Eï. i l
e e n ni e t
�:1t o.l L'. :,.Cb o une r s ue c r l.:: 2. n
(i. e z e l:le ,::. s e n ni c t
b e r o e ::;> n o e t e a z o o : : e n nc u.r
d . vr . z .
0 1'..�_ e v e c r
z a l '. J o rd c a o ) .::.; e � e t e n
\ . o :ccl e :;. s e ) r o c1u o e c :c d ,
�) o l e n ,
G t c. :: t ,
v e j�· l <.:\ , L_, o n c� . t
c : s c :ü j nli j l: i 12 .: r
�aart c �enover
·L; i j '-� e n } ; u n b e :c o e ) no e t c !.:.
t c c iuü e :.: �� o o J.: he t
mo c� e :c.w
o y .:_, e l c .:_;d ·, , ... :
) r o dukt i v i t c i t ,
t o c ü e ! . C lLc.� e vr ;: ; :�
v e :;_� .:_, e l c L e ï.. i s d e
b c r c �_ e n i n,::: c n s u l l e ;1 i n v e r�)2.nd
�, r o �1d v 2�.l b e ) .:-. 8. l C:: e
AR
net
Op
CH
ù e s c h e i éJ. e n .
l D ï.1 c.1 b o m l e e n él e e l v a n z i j n
:J:-. . r b i j
l": o l o �1.ni j ne n '. J o r d t
i nt e .:,rc t i e V 2,ï.1
e : :o nm.li s c� 1 e
.1.1 i t
ui t � .: or.1e n
a ll
e e ·. '-
i :.1C. u c t r i ë l c b c t e��e rLt
s e o sr 2 f i s c !1e
d 2.n
,
C 8 i1
ie
i��
.:.: :.d e r
o nt ,..,i �;:: _ e l i nc; s e en
D i [, r � t i e .
éL u b �J e l e ij
z o r cv u l c.l i ....., r · o e t e n V (.) O r �J e r e i d c n .
o :1 t \ l i � .� : e l i E .::_, v L.:.n c� c
b c .:_,1-ws t i l__ c1 e cr e n s z o nc s ,
(� o o :r c1 e
he t
i nd u R t ri e ,
v e rchJi j ne :1 v e n ] O l i t j_ e l::e
s ch e � ) e i1 v .:: n 11i e u\ ! e
ho t
,..
o nt'. : i lJ .: e l iJ}.'· S ) o l o n e n c1 e
z u l l e _J. c� c
,:;l� o t e r e r.ü 0 r o :c i erao .::, e l i j Lhe i d ,
u i t �J r e i ( i n__, ( e r
UN I
.Je
•
ON
1u ,.,
O ) Uc. .i . e
v_ i j
v c. n .-. e
:__ e : � Q j _:e n l .: nd b o u\ l b e v o lki n.::; o n'-' c t\!i j l e l d v c :.:' .::; e L:,_· �.: · c l i j ke n . J . �rna& s t
korut
o nt e � e � s ) r e h e l i j k o o k d e
o v e r'. To .::_, e :1 r e Gi O i e. l e
.
( i i. ) z o.�_o l i j l :
zi j n ,
s t and
tc
c ::o norùi s cl l e
ls
·c \ J e e c1 e
� r e il� e � .
I n �1
.:_, e b i c. d e :l 1: .' c.. ,'. l- j_ n Z O\ ! e l
L, r o ·l; e
laad e n
ni e t
J c s t aat hi e rv o o r
CH
c.le
l 2 u d b o m1
-
..
� et
rn
z i ch in de
I k L::-. n mi j
z u l l e i.l v o o r d o e n .
z o. l c:- <... n' lO L�t'. e n .
! et
i s , - el i t
·-
l
. .:l .::_,
s o c i o l o c e n z i ch v o o r � e
AL
de
,
het
IC
L u l l e n 2 l neue n .
� e w e t e ns c l la)
z i c l!
V 2. lJ.
is
-
j l i st
niGr a t i e
lE�t de
naar
P : in het
t 81·1o l i j k o _)Vé� l l e nd d a t
�;r o t e ni ..__ :r· .:.� t i e s t l' O J � e n t e �.-:_, e v o l �e
i nt e 0r & t i e
he t
I t t.ü i ë n;:·.ar "'' r c.nl.:ri jk
o .::, e nb l i k � : 2 a r o )
c� e z e
W 2. t
i ns t rume nt .
� e s c h i Lt e
t s me e n i � { c t
v an lend t o t l 2 nd G O �n i n � e r e o L o r e n c1 c. t
els
van
j :1cn
v o o rb i j ::;e. cm '-'" '1 u_, t i p ;? e n , - ·c o c ll H e l O ) hc t
�J e :r o e )
of
� :o l e n:!li
AR
in de
in
V 2.. 11
cl e L"i :.:,r � t j_ e s t r o oLl van I t al i ë
1J ::: Z\l<:h.:. l' l i j l:: v o o r o t c l l o :1 c� .:: t
-
o u s c hat: e l i nc e n ·t; o ·c
c e ü o· :a ch2.L: e l LlC no o cl z 2..� _ e l i j k i s .
( i i i ) I n d e d erdc p l�. ::ri ��r 2 t � e s t r or11e n ni j z i u i n.::_, c l1
.u e l .::_, i ë
e L o nor.1i s c he
z i j n e r h e d e n t e n d age
o e n O O [;) Ui.1'G
IV ES
v e e l ceval l e �
uit
o n.::, e tw i j f c l L1 no o d
llm1 t r c:-. c� i t i o no l e
of
z c l f b e t 1· e f' t ,
t., e bi e c1
z al het
c e n <:. ,' lÜ ::-. 1
onze
no o d z a a � v�n e e n D e l
:; o l i t i e k .
.::, e v o l .::_,
i n .::, o �J i o c:' e �1 d i e
ho b b e n v c l� l o r o n ,
b e t e lœ ni s
EU RO PE AN
__
L 2 nz i c n
e l;: o n omi s c l1 e
steeds
op
de
f e i ·� e n
ST
OR
t o n G cht e r .
( iv )
v c.:n e o n .:_ l� o t c
e �..:O l10i .:i a ch e
�J e t e � � c ni s v n n de
HI
� c n s l o t ·� e
s t r e �: e n ,
Lli e ü n h e �J : ) e n .:_. e l.:e m,1 e r��t , z i j n ')vb .
ho t
.... uhr c, e �J i e d ,
zal ,
n22r
o c nl1 e i cl. ê. i c
v e le
De
ik ; � e n ,
i ns t e l l i n�
s o c i o.. . ·. l - c l� o norùi s c he
vL.n o n::. e
ti. o e n .:. f�le:d3 n
de
. .J e z e
c1 c :'..J o r i nr-. c;e ,
11P C ,
-l<-·. t i o na l e
e l� o no
__; c b i e d o n a l s _
o r r- L.ü n e ,
e nz
d c.� c: r •
•
1s.
e n z e l f s d o o r e c:m e 1: o no m i s c ll e ]j.omo :_ c � t G i t
h e i d v2n d e na c.., r._;e t e van
ni o
ni e U\�t e
) O l e n v ... . n e L o nor.li s c : 1 e
cht e ru i t .:_, o. a. n .
-.- , n z e l f s ) r c �� e nc1
e n oe n s e l i j ke
s o c i o lo � i s c h e
11 s t re ek11
zoals
cl.. e z e
c. i e
a�t
bi j
.::.; e v o. l
is
de
otre ek
:_, e i re e s t .
IV ES CH AR AL IC OR ST
als
zullen
i c� i n.:-.;
ni c t
:'J e v o l .:__ in lJ e t e L e
c. e v e :1 t o t
no e t
o 3d e r
d e f i ni t i e V 2 ll d e ui j
er
ons
z o danig i n de
z a l c a � � b e t e � e ne n dan z u l k s i n he t v e r l e d e n
- = - = -= - = - = - = -
HI
i�e n
e e n a e rg e l i j k e
of
he t
2. .::-. nl e
i �� z o j tü s t lle l.J v o o r� c s t e l d ,
r e k e n s ch n p mo e t e n v a n G e v e n d a t t o e � om s t mi nd e r
c1i t
) r o h l e�en d i e
s c� . a. t t e n . I k �e loof ,
L: i t b::ï.." e i d i n.::;- 2- l s
o �ltrtih�::e J. i n:; : �one n , z �1 l
en
e n G; e b o nc"'.. e n-
) l n � t s uo r d e n � e � c m te rk t ,
e e nv1 o r d i n c:; c1 e r m::-.. r l�t e n ·lï o t
de L
b e v o lki n� �2n Q e
ta: l
ON
ku l t u u r
van r e s e n ·� r �d i t i e s , -
e c n z e � e r e homo u cnit e i t
UN I
door
EU RO PE AN
Cie
2
N D EUROPEAN CONFERENCE OF Y O U N G CHRISTIAN BUS IN ESS EXECUTIVES M E CONFERENCE EUROPEENNE DES JEUNES DIR IGEANTS CHRETIENS DE l' ECONOMIE TE EUROP.�IS CHE TAGUNG JUNGER CHR ISTLICH ER U NT E R N EHM E R U N D W IRTS CH AFTSFüH R ER
EU RO
PE A
N
UN IO N
UNIAPAC
HI
ST
OR I
CA
L
AR
CH IV
ES
of
ATLANTI C P ARTN ERSH I P
25-26-27 novembre 1 965 A msterdam
A.
COPPÉ
2
NO EUROPEAN CONFERENCE OF YOUNG C H R ISTIAN BUS IN ESS EX ECUTIVES M E CONFERENCE EUR OPEENNE DES JEUNES DIR IGEANTS CHRETIENS D E l ' ECONOMIE TE EUROP"AlS CHE T AGUNG JU NGER CHR ISTUCHER U NTER NEHM E R UND W IRTS CH AFTSFü HRER
EU RO
PE A
N
UN IO N
UNIAPAC
HI
ST
OR I
CA
L
AR
CH IV
ES
of
ATLANTI C P ARTN ERSHIP
25-26-27 novembre 1 965 Amsterdam
A.
COPPÉ
1'
EU RO
PE A
N
ATLANTIC PARTNERSHIP
UN IO N
,
Laissez-moi d'abord vous dire combien je suis heureux de voir s'organiser régulièrement ces congrès de jeunes dirigeants patro
of
naux. Ils est utile que vous vous rencontriez, que vous connais siez les problèmes les uns des autres, que vous essayiez de
IV
des débuts .;Je solutions.
ES
comprendre les problèmes d'ensemble et de trouver ensemble
Il est en effet si aisé de régler les problèmes à distance. I l est
AR CH
facile de les régler, parce qu'il est facile de les simplifier. Quel problème n'est pas simple à distance ou à très grande distance? A 4 000 kilomètres, il est aisé de régler les problèmes entre blancs et noirs dans l'Alabama. A 8 000 kilomètres, il était aisé de
AL
résoudre le problème du Congo ex-belge. A 1 2 000 kilomètres, il
IC
est si facile de régler le problème du Vietnam. A distance, la simplification est facile. Depuis toujours, la
OR
simplification a été absurde. Mais à un moment où le monde s'unifie, de telles simplifications sont non seulement absurdes,
ST
mais dangereuses.
HI
Je vous félicite pour l'effort que vous faites pour essayer de
voir les problèmes tels qu'ils sont.
Je suis heureux aussi de voir s'organiser de plus en plus des
UN IO N
réunions internationales de jeunes. Vos réunions sont plus utiles que beaucoup d'autres, et pas seulement parce que vous représen tez l'avenir. La jeunesse est l'époque de la vie où l'on écoute.
Les vieux n'écoutent plus, ils parlent. Vous êtes venus pour vous
écouter les uns les autres et vous le faites à un âge où l'on a
N
encore des chances de changer 1 0 et, moyennant un effort, peut
PE A
être même 20 % de ses opinions.
EU RO
Quand je regarde ce qui se passe autour de nous depuis la fin de la seconde guerre mondiale, je ne peux m'empêcher de penser à ce qui s'est passé au cours des siècles écoulés en Europe, pen dant la formation de nos nations. Peu à peu, les petites unités
of
politiques, militaires, économiques se sont groupées en suivant les lignes de moindre résistance les plus diverses : langue, reli
ES
gion, nécessité de la défense contre un ennemi commun. De cette phase sont sorties certaines unités d'environ 50 millions d'hom
CH IV
mes.
Au cours de ce processus d'intégration, tous les éléments de
AR
l'ensemble ont dû faire des sacrifices sur l'autel de l'unité. Tous ont dû choisir entre l'autonomie complète avec les formes, les dimensions, les pouvoirs, le rayonnement du passé et l'abandon
L
de certains oc degrés de liberté», afin d'assurer la mise en condition
CA
pour la vie de demain.
OR I
Nos ancêtres ont dû choisir. I ls ont dû prendre
des
risques.
I ls ont choisi. I ls ont pris des risques. Pas tous cependant. Cer
tains Etats n'ont pas voulu faire abandon de leur personnalité
ST
propre, ni en tout, ni en partie. I l s ont voulu rester ce qu'ils
HI
étaient, quoi qu'il arrive. Et il est arrivé qu'à côté d'unités qui
comptent en gros entre 10 et 50 millions d'habitants, il reste des
2
Etats de quelques mil liers d'habitants. I ls n'ont pas voulu choisir.
UN IO N
I ls sont restés ce qu'ils étaient. Mais à quel pri x ! U ne illustration : vers 1 950, l a république d e San Marino, - entrée en guerre à càé de l ' I talie contre la Turquie en 1 9 1 1
-
s'aperçut qu'elle avait oublié de faire la paix en même temps que l'I talie. Même les intéressés ne s'étaient pas aperçus de l'état de
PE A
N
guerre qui avait existé entre eux pendant près d'un demi siècle . . . Dès l e moment o ù d e par l e monde il y a d e s blocs d e 200 mil lions d'âmes, l'Europe a le choix : s'unir pour faire encore enten monde ou se « monacoïser» et se taire.
EU RO
dre sa voix et continuer à participer activement à la création du
Le choix de structures politiques, militaires, économiques plus adaptées à l'époque de la continentalisation du monde que vivons,
comporte
inévitablement des risques. Choisir
of
nous
comporte des risques, ne pas trancher les options en comporte
ES
aussi.
CH IV
En cherchant notre voie, nous avons pris de grands risques. Nous avons fait une communauté économique destinée à servir de point de départ vers une «Union sans cesse plus étroite entre les peuples européens» (pour reprendre les termes du préam
AR
bule du traité de Paris de 1 952), sans nous mettre d'accord sur les
principes de base d'une union e n d e h o r s d e l' é c o n o rn i
L
q u e, c'est-à-dire principalement au plan militaire et au plan de la
CA
politique étrangère.
OR I
Le risque était grand, j'en conviens. I l était d'autant plus
grand que nos pas sont irréversibles, ou tout au moins ne sont réversibles que moyennant un très grand prix. Certains s'en
ST
indign�nt maintenant. Mais plutôt que de s'indigner simplement
HI
de leur indignation, il faut essayer de comprendre la position de nos partenaires et essayer de la rencontrer.
3
Bien sfir, on ne prend pas n'importe quel risque. Nous n'avons pris que des risques calculés et même programmés, et face à des
UN IO N
maux dont nous avions éprouvé à fond les méfaits. Si on me
demandait ce que représente· au fond l'expérience européenne des quinze dernières années,je crois que je résumerais l'évolution de la façon suivante:
N
(i) La méfiance du nationalisme. Nous savons combien la réfé
PE A
rence nationale au comportement politique a justifié de mal et causé de malheurs. « Right or wrong, my country . . . » , quoi de plus odieux sans doute depuis toujours, mais quoi de plus néfaste
EU RO
depuis la possibilité de massacres en grand.
Mais il ne faut pas que la Communauté qui se substitue à nos nation� devienne à son tour nationaliste : « Right or wrong, my
of
community . . . » .
(ii) L a deuxième grande composante serait, j e crois, la mise au
ES
rancart des accords commerciaux bilatéraux et limités dans le temps. Le développement industriel moderne n'est plus compa
IV
tible avec un marché précaire, soumis périodiquement aux aléas
AR CH
de nouvelles négociations dans des conjonctures changeantes et de nouvelles exigences de groupes de pression à horizon tou
AL
jours limité.
L'idée de Communauté de nations me semble appartenir à
IC
cette seconde moitié du XXe siècle, comme la formation de
OR
nationalités a marqué l'Europe depuis la Renaissance. Elle en est l'actualisation à une époque où les distances ne comptent
HI
ST
plus.
Et ceci m'amène à consacrer quelques réflexions à la Commu
nauté qui fait plus particulièrement l'objet de ce congrès.
4
Du moment qu'il ne s'agit plus, dans les conflits possibles, de
UN IO N
nations, mais de civilisations, nous nous trouvons dans un même bateau avec les Américains. Nous représentons essentiellement
une philosophie politique et sociale fondée sur la personne humai ne et sur le maximum de liberté personnelle compatible avec l'efficience d'une organisation qui doit servir l'intérêt général.
N
Cette Weltanschauung sera sans doute encore souvent mise à
PE A
l'épreuve dans les décades qui se trouvent devant nous. A mes yeux, face aux problèmes énormes avec lesquels nous serons confrontés, l'Alliance Atlantique n'est du point de vue militaire
EU RO
qu'un strict minimum.
L'idée d'une troisième force est sans doute tentante pour ceux qui aiment les jeux de l'esprit (en oubliant toujours run ou l'autre postulat essentiel). Mais pour être vraiment une troisième force,
of
il faut pouvoir pencher suivant ses besoins propres dans un sens
ES
ou dans l'autre. Or qui croit sérieusement que nous soyons dis posés à tourner le dos aux Etats-U nis? Il suffit de poser claire
CH IV
ment le problème pour le résoudre. La réaction nette de la grande majorité des Européens au cours des derniers mois est là pour le prouver.
AR
Mais il est clair que l'Europe prend des risques dans un part nership avec les Etats- U nis. Les Etats-U nis possèdent une puis
L
sance économique beaucoup plus grande que l'Europe des Six
CA
ou même que l'Europe libre toute entière. Surtout, la puissance économique y est beaucoup plus concentrée que chez nous. Je
OR I
comprends que certains craignent l'écrasement économique et financier.
ST
Il y a un autre danger. L'A rn e r i c a n w a y o f 1 i f e risque
de modifier profondément l'organisation de notre existence. J e
HI
n e peux mieux l e dire que c e t Autrichien q u i disait a u moment de
5
l'Anschluss : « I ls peuvent nous annexer, mais travailler comme
UN IO N
·
les Prussiens, nous ne le ferons jamais • .
Je crois que nous devons être favorables aux investissements
américains, mais nous devrons exiger le respect de notre façon
de travailler et de notre façon de vivre. Aux yeux de beaucoup l' A m e r i c a n w a y o f 1 i f e est
un
N
d' Européens,
sacrifice
PE A
excessif à l'économique.
L'Alliance Atlantique représente la ligne de moindre résis
EU RO
tance vers des unités efficaces du point de vue militaire et écono mique. Ni nos idéaux, ni nos intérêts ne s'opposent. Elle compor te certes des risques, mais ces risques ne sont pas excessifs au point de refuser la démarche.
of
Il y a une différence du tout au tout entre une opposition d u
ES
d e h o r s, que les Américains ne comprendront pas ou compren dront mal et qui risque d'aboutir à un nouvel isolationnisme, et
CH IV
une prise de P
AR
contraire irait à l'encontre des leçons de l'expérience que nous
L
avons faite avec les Américains au cours de ces dernières années.
CA
Ce qui i mporte avant tout, c'est de rechercher en commun
des structures qui empêchent toute tentation de domination des
OR I
uns sur les autres et qui soient susceptibles d'évoluer au fur et à mesure que la vie en commun nous rapproche. Pour cela, il faut
ST
tout d'abord accepter dans une communauté le principe de non
HI
discrimination. Sinon, il n'y a pas de communauté, et sans communauté nous retomberons tôt ou tard dans le nationalisme : « R ight or wrong, my country . . . » .
6
UN IO N
A nous de vouloir construire ensemble notre avenir et de n'avoir peur a p r i o r i ni de nous-mêmes, ni des autres.
Nous nous trouvons au-devant d'une très grande entreprise qui d o i t être tentée.
HI
ST
OR
IC
AL
AR CH
IV
ES
of
EU RO
PE A
N
Tout ce qui monte converge.
7
VERENIGING VOOR ECONOMIE VLAAMS
WETENSCHAPPELIJK
ECONOMISCH
CONGRES
UN IO N
ZEVENDE
CH I
VE
S
of E
A. COPPE
UR OP EA N
Bezinning over de Westeuropese volkshuishouding, anno 1965
AR
Overdruk uit De markteconomie in de Westeuropese integratie II 1965
HI
ST
OR IC AL
Leuven
CENTRUM VOOR ECONOMISCHE STUDIEN E. VAN EVENSTRAAT 2 B
LEUVEN
1
door A. COPPE
I - UITGANGSPUNTEN
UN IO N
Bezinning over de W esteuropese volks huishouding, anno 1965
UR OP EA N
l. Het komt ons voor dat het debat omtrent het economisch regime geleidelijk in een nieuwe terminologie wordt gesteld die wel licht overeenkomt met een verschuiving van de belangstelling en van de conflictsituaties zelf. In wetenschappelijke kringen spreekt men nauwelijks nog over liberalisme, dirigisme, winsteconomie, e.d.
Het debat schijnt zich integendeel te centreren op de diptiek centralisatie versus decentralisatie van de grote economische beslissin gen, waarbij decentralisatie gelijkgesteld kan worden met een lerm die meer en meer opgang maakt : de markteconomie.
VE
S
of E
W elnu, het komt ons voor dat ook deze probleemstelling eigenlijk nog te weinig genuanceerd is. Wellicht zou het juister zijn te stellen dat enerzijds de markteconomie veld wint, terwijl anderzijds de alge mene economie meer centraal geleid wordt. Met verschillende accen ten, naar gelang van het land, lijkt ons dit het geval te zijn over gehcel West-Europa, d.w.z. in en ook buiten de E.E.G.
CH I
Het kan inderdaad niet geloochend worden dat de markteconomie al11 leidend beginsel bij het oprichten van de Gemeenschappelijke Ma rkt werd gekozen.
OR IC AL
AR
In zijn referaat haalt A. Devreker een citaat aan van President Hallstein en van A. Müller-Armack die beiden met min of meer nuan ces in deze richting gaan. Hij komt verder zelf tot het besluit : , Wei kan worden vastgesteld dat het markteconomisch beginsel - vooral dank zij het gunstig conjunctuurklimaat en de eerste effecten van de integratie - allengs krachtiger aan bod komt ". Zelfs , genationaliseerde " ondernemingen komen in een Europese markteconomie terecht, en niemand denkt blijkbaar aan een of andere , supranationalisatie " van een of andere industrie.
HI
ST
Anderzijds breidt het actieterrein van de economisch-politieke beslissing zich steeds verder uit en wordt het beleid tevens strakker aangetrokken. Deze evolutie voltrekt zich op drie niveaus : het natio nale, het sllpranationale en het internationale. De Economist schreef onlangs dat naar een ernstige schatting 75 pet. van de beslissingen die de Europese landbouwer aanbelangen, thans op het communautaire vlak worden genomen. 1
Er ontwikkelt zich stilaan in West-Europa een nieuw patroon. Ais echter de gang van zaken achter het IJ zeren Gordijn bekijken, stellen wij vast dat de evolutie aldaar, vertrekkend van het tegenge steld uitgangspunt, geleidelijk naar een gelijkaardig patroon tendeert. WIJ
UN IO N
In J oegoslavië werd reeds jaren geleden een , socialistische markt economie " opgericht met ondernemingen in staatsbezit, maar in onder linge concurrentie.
UR OP EA N
In Tsjechoslowakije was de recente ommekeer zeer treffend ; ten zij wat algemene groeitargets betreft en gecontroleerde prijzen in en kele sleutelsectoren, zal eike onderneming meester over haar ontwik keling zijn.
of E
In de U.S.S.R. begon de N.E.P. (Nieuwe Economische Politiek) - tweede versie - met het vrijgeven van twee kledingfabrieken, d.w.z. dat men begonnen is in de lichte nijverheid en bij de verbruiks goederen. Kosygin kondigde in het begin van het jaar 1 965 aan dat de lessen die uit het experiment zouden kunnen worden getrokken direct toepassing zouden vinden. In januari van dat j aar werden 400 kleding- en schoenfabrieken vrijgemaakt van de instructies van het plan. Onlang werd ook de zware nijverheid - weze het dan eerst voorzichtig - in het experiment betrokken, o.m. een kolenmijn.
CH I
VE
S
2. Maar terzelfder tijd heeft in nagenoeg alle Europese landen ten westen van het IJ zeren Gordijn een of andere vorm van program ma lie burgerrecht verworven. Terecht hebben J . Geluck en S. Loccu fier aan hun referaat de tite! gegeven van : Binding tussen markt economie en consultatieve functie en indicatieve programmatie, die als het ware de driehoek vormen waarop de huidige evolutie in de richting van de overlegeconomie zich voortbeweegt.
OR IC AL
AR
Indien wij echter van een markteconomie spreken, betekent dit ongetwijfeld niet meer hetzelfde als 10 of 15 jaar geleden. Het is een deel geworden - een krachtig deel gewis maar dan toch een deel in een ruimer verband. 3. Een interessante indice van de ( nieuwe) geestesgesteldheid t.o.v. de markteconomie in overleg ligt o.i. in de evolutie van het verschijnsel , staking " vergeleken met de manier waarop het zijn intrede in de socio-economie heeft gedaan.
ST
Het verschijn el vormt zich o.i. om. Enkele bemerkingen verdie nen hier wel in het licht te worden gesteld.
HI
a. Het wordt steeds duidelijker dat de algemene evolutie zeer verschillend is in de Verenigde Staten en in West-Europa. In tegenstelling met wat men zou kunnen verwachten, geeft een vergelijking tussen het aantal door arbeidsconflicten verloren dagen de volgende cijfers 2
..
Gemiddelde 1 954-1965 ( per 1 00.000)
1 .048 606 501
UN IO N
Verenigde Staten Canada België
Men zou dus niet te vlug het besluit kunnen trekken dat het aantal door arbeidsconflicten verloren dagen met de graad van wel vaart afneemt, aangezien in de Verenigde Staten met hun hoge levens standaard de indicator tweemaal zo hoog ligt als in België.
UR OP EA N
Onze uitleg zou eerder zijn dat bij de verklaring van de intensi teit van het stakingsverschijnsel de graad van overleg in het econo misch leven een veel grotere rol speelt dan de hoogte van de levens standaard.
b. Het is misschien wat gewaagd precies nu over het verschijnsel , staking " in ons land te gaan filosoferen. Toch moet op de algemene trend van de jongste jaren worden gewezen . Zonder te veel cijfers te willen opgeven, ziehier enkele onselecte gegevens :
VE
S
122 143 61 38 40 48
148.080 ( 1 ) 1 1 2.526 1 9.140 1 2.622 21 .995 1 7.722
CH I
1 950 1955 1960 1961 1962 1963
A antal stakers
of E
A antal stakingen
ST
OR IC AL
AR
c. Zou men niet eerder tot de volgende formulering kunnen komen die wij ais hypothese zouden willen voorstellen : -- in trend heeft het verschijnsel veel van zijn omvang verloren ( 2 ) ; - de huidige vermenigvuldiging zou veeleer een gevolg zijn van de dislocaties in het beloningsstelsel die, zoals klassiek, op het einde van een hoogconjunctuur zeer groot zijn. Onder deze dislocaties van het beloningsstelsel lijken de belangrijkste : de discrepantie tussen de private en de publieke sector ; het ecart tussen marginale en intramarginale of spitssectoren ; de discrepantie tussen kapitaal- en arbeidsintensieve sectoren ; de vrij nieuwe discrepantie tussen de tertiaire sector en de rest.
HI
(1) Met uitsluiting van de stakingen tijdens de maanden maart en juli i.v.m. de Koningskwestie. ( 1 ) Ter vergelijking : tijdens de periode 1919·1939 bedroeg het l aagste cij fer 32.338 ( 1938) en het hoogste 289.190 ( 1920 ) , met uitsluiting van het jaar 1936 waar voor geen nauwkeurige gegevens voorhanden zijn. Het gemiddelde voor gehee} de periode 1919-1939 zo11 drie· tot viennaal zo hoog liggen ais de grootte·orde voor de jaren 1960·1963.
3
UR OP EA N
UN IO N
(Na een periode die wij ais de langste hoogconjunctuur van de geschiedenis kunnen bestempelen, moet wei gezegd worden dat in de huidige omstandigheden dislocaties ook uitzonderlijk groot zijn.) - De staking doet zich ecl1ter voor ais een conflictsituatie , i n " ma ar niet , tegen " een bepaaid economisch regime. ln dit opzicht is er o.i. een veramerikanisering waar te nemen. In het voorbijgaan merken wij op dat ook in de Verenigdc Staten het permanent overleg tussen de sociale partners in een basissector ais de staai nijverheid zeer snei toeneemt. Zou ook ginds een evolutie naar een nieuw patroon aan de gang zijn ? Een onoverkomelijke hinderpaal voor een hoge produktiviteit kan men er wei niet in zien. Een gedifferentieerde economie, dat wil zeggen een economie met arbeidsverdeling, heeft nu eenmaal, naast een actiefpost, die erin bestaat dat aileen in economieën met ar beidsverdeling de honger voor het eerst in de geschiedenis verdwe nen is, ook een passiefzijde. Natuurlijk is de toestand op dat stuk in een ongedifferentieerde economie eenvoudiger. Maar de pro duktiviteit is er ook naar.
VE
S
of E
4. Zonder in een overdreven optimisme te willen vervallen, komt het ons toch voor dat de wrevei tegen de markteconomie als zodanig in intensiteit sterk afgenomen is. Min of meer impliciet wordt men in het Westen reformist. Het kan ook moeilijk anders, gelet op de bijna bestendige volledige tewerkstelling en de uitzonderlijk sterke groeiritmen die in het jongste decennium zijn bereikt die alle pres taties van het verleden in de schaduw stellen.
AR
CH I
ln de grond komt deze houding neer op het aanvaarden van het fundamentele feit dat de werking van het economisch systeem bij middel van beloningsverschillen tussen de economise/te agenten moet geschieden zonder beroep op dwang.
OR IC AL
Tussen de , carrot " en de , stick " opteert onze openbare mening in al haar geledingen meer en meer voor de , carrot ". Tot nog toe is de keus meer impliciet dan expliciet. Het is een tijd van bezinning.
ST
5. Sinds de grote criais van de dertiger j aren hebben wij de wer king van een markteconomie beter leren kermen. Wij mogen hopen dat onze groei stabieler zal worden. Dit wil dan vooral zeggen, dat wij moeten leren ]even in een fase van volledige tewerkstelling zonder ze te bederven.
HI
De markteconomie aan haar natuurlijke ups en downs overlaten mag niet meer. Maar geloven dat wij vanzelf op wat Keynes terecht het speciale geval van de volledige tewerkstelling heeft genoemd zullen blijven, is utopisch. Vandaar een nieuwe taak. Een nieuwe discipline. Wij moeten, ais wij ons zo mogen uitdrukken, op het scherp van het mes leren leven.
4
UN IO N
6. Is het niet zo dat de jongere generatie zich afkeert van dogma· tiek, doctrines en theorieën ? Zij trekt uit de experimenten van de jongste jaren haar eigen conclusies. Wellicht zou men haar hou ding het hest kunnen kenmerken door te zeggen dat zij voorstander is niet van een welkdanig systeem als systeem maar van een werkwijze die lukt omdctt ze lukt. Zij werkt meer op halansgegevens dan op theo rieën.
UR OP EA N
7. Een heschouwing tot lot van dit eerste deel. Een traditioneel onderscheid tussen de westerse economie en de Sovjet-economie ligt in de mate waarin de consument hepalend optreedt, de mate, zoals het heet, dat de verhruiker koning is. In de Sovjet-economie was de vrije keuze van de consument na· genoeg onhestaande. Hierin is evenwel sinds enkele tijd een voelhare wijziging gekomen.
Anderzijds rijst de vraag of in de westerse volkshuishouding het principe dat de nijverheid voor de consumptie werkt, ook niet een zekere ontbuiging ondergaat.
S
of E
Tot v66r kort teerde de Amerikaanse economie op het voortdu rend prikkelen van de hehoefte in de richting van een ware gadget economy. Een traditioneel voorheeld is hier het uithrengen der nieu we automodellen die jaarlijks voor een opwekkende inspuiting in de economie moeten zorgen. Geen wonder dat hiermede vaak van een waste-economy werd gesproken.
CH I
VE
Alles wijst erop dat deze toestand echter plaats maakt voor het ontwikkelen van nieuwe hasi sectoren. Denken wij hier een ogenhlik aan de enorme hedragen die op dit ogenhlik in een land ais de Vere nigde Staten voor de research heschikhaar worden gesteld.
OR IC AL
AR
Het aandeel van de researchuitgaven in het B.N.P. ( Bruto Na tionaal Produkt) is sinds 1 957 verduhheld en van 1,5 pet. tot 3 pet. ge tegen. De overheidskredieten voor dit doel zijn geklommen van ongeveer $ 7 miljard tot $ 1 5 miljard en hetekenen thans ongeveer 70 pet. van de totale inspanning ; $ 15 miljard is meer dan het gehele Belgische nationale inkomen. Men mag zonder overdrijven zeggen dat onderzoekingswerk voor ruimteresearch, dat ongeveer 1 /3 van de totale kredieten ontvlNlgt, tot een ware industrie is uitgegroeid.
HI
ST
W elnu, op zichzelf staat de investering in ruimteprojecten ver van de individuele consument af. Naar de maan vliegen behoort wel licht tot de Mengerse preferentieschaal van niemand en zeker niet tot de mijne. Wat heeft de verhruiker daar direct nog mede te ma ken ? Niets !, maar wat treft, is de mate waarin indirect daarhij haat wordt gevonden. V an de 1 85 hereikte resultaten zijn er na ar schatting 1 25 zonder 5
meer in de civiele sector bruikbaar en 30 andere zullen dat in de nabije toekomst zijn. Bij de zgn. civiele research verloopt overigens normaal ook 10 jaar tussen de basisuitvinding en de industriële toe· passing.
UR OP EA N
UN IO N
Deze vaststeiling is belangrijk voor onze Westeuropese economie die bij het nastreven van hoge groeiritmen blijkbaar niet mag terug· deinzen voor grootscheepse projecten, die misschien in toenemende mate slechts indirect de verbruiker zuilen ten goede komen en boven dien aileen in gemeenschapsverband kunnen worden gerealiseerd. Bij het , naar de maan vliegen " is de verbruiker nog slechts marginaal aanwezig. Ligt daar soms ook geen les ? II - EEN NIEUWE TAAKVERDELING
) ]
of E
De tijd van de ondernemer bij de genade Gods en manusje-van ailes is evenzeer voorbij ais die van het geloof in de almacht van de staat om het economisch peil verder te verheffen. Ret beeld verrijkt zich en wordt complexer. Er is zich stilaan een nieuw patroon in de geest van de Europeaan aan het vormen omtrent de wijze waarop zijn economische vooruitgang moet worden bewerkstelligd. Vooruitgang is heden ten dage onmogelijk, indien niet op verschillende vlakken tegelijk wordt gewerkt :
AR
CH I
VE
S
l . Een achtergrond onder hoofdverantwoordelijkheid van de overheid : onderwijs en beroepsvorming in al hun vormen ; infrastructuur ; wetenschappelijk en technisch onderzoek. De hedendaagse mens beseft meer en meer dat de geleerde in zijn laboratorium even belangrijk is voor zijn toenemende levensstandaard als de onder· nemer of de arbeider op het fabrieksfront.
OR IC AL
2. Een ondernemingsfront waar de economische calculus op ZIJn zuiverst wordt toegepast en moet worden toegepast. Ret instrument bij uitstek van de economische calculus in een markteconomie. Daar geldt het winstmotief ten voile.
ST
3. Nadat aan de ene kant de overheid een voorbereidende maar kapitale taak op zich neemt die de welvaart ten goede komt en zonder dewelke het ondernemingsfront niet goed zou werken, staat de onder· neming naar boven toe geleidelijk sommige taken af aan haar bedrijfs organisatie, alsook aan de interprofessionele organisatie.
HI
Enkele ontwikkelingslijnen kan men o.i. zich nu reeds zien afte kenen : a. De bedrijfstak zal wellicht meer en meer de wetenschappelijke en technische research naar zich toe halen. 6
l J
UN IO N
Dit is begrijpelijk ais men bedenkt dat de problemen in de meeste gevallen overal op dezelfde manier worden gesteld. Anderzijds regelt het meteen de voorbijgestreefde positie van de geheimhouding, welis waar ten bate van de initiatieven van de onderneming maar ten na· dele van de produktiviteit van het geheel. Men onttrekt enigszins de research aan het directe winstmotief in de onderneming. Niet helemaal, want de bedrijfsorganisatie zelf staat t.o.v. de richting van het onderzoek niet neutraal.
UR OP EA N
b. De bedrijfsorganisatie zal wellicht in de toekomst de onderne mer de nodige informatie verschaffen waarover thans aileen bedrijfs leiders van grote ondernemingen beschikken. De bedrijfsorganisatie moet de bedrijfsleiders van kleinere eenheden in staat stellen om even goed geïnformeerd te zijn - bv. bij investeringsbeslissingen - ais zijn collega's die over een grote studie- en informatiedienst beschik ken. Hier kan de bedrijfsorganisatie een deel van de taak van de hol dings overnemen.
of E
c. Meer en meer jongeren zullen wellicht in de toekomst hun loopbaan in de bedrijfsorganisatie beginnen. Een schat van kaders moet en kan ze worden. Tevens een pool waaruit de right man on the right place kan worden gevonden.
CH I
VE
S
Daar waar vroeger de ondernemer alles wat direct of indirect de produktie kon bevorderen moest op zich nemen, is thans een meer rationele taakverdeling in de plaats gekomen, waarin staat en bedrijfs organisatie mede een belangrijke roi spelen. I I I - HET MACROVELD, COHERENTIE EN DEMOCRATIE
HI
ST
OR IC AL
AR
ln zijn Du Pouvoir schrijft de J ouvenel : , Il a fallu les crises pourque naisse, il a fallu trente millions de chômeurs pour que se généralise l'investigation des mécanismes économiques ". Wat het onderscheid tussen micro-economie en macro-economie betreft, hebben wij ook veel tijd nodig gehad ( de Sovjets ook trouwens, ma ar anders oro ) . lnzonderheid heeft het ons veel theoretische studie gekost om in te zien dat het macrofenomeen niet de eenvoudige som is van de microverschijnselen, en dat bv. de algemene prijsverhoging in haar gevolgen niet gelijk staat met de verhoging van één prijs vermenig· vuldigd met n, noch dat een algemene loonsverhoging in haar gevol gen gelijk staat met de verhoging van één arbeidsloon vermenigvul digd met n. De diepte van de crisis der dertiger jaren is voor een groot deel aan dit onbegrip te wijten. Goddank en dank ook Lord Keynes zijn wij nu zover, tenmin te wat de prijzen betreft. Ten aanzien van de }onen blijft ons zowel, in de theorie eerst, in de openbare mening 7
UN IO N
nadien, nog een hele stap te doen. Wat men hier niet genoeg kan onderstrepen, is het feit dat de coherentie op dit vlak niet door de traditionele marktmechanismen wordt verzekerd. V ra ag- en aanhods thema's die wij, economen, zo graag hanteren, zijn hier vrij irrelevant. Er is een aparte problematiek van de macro-economie. Overlegecono mie, indicatieve programmatie, inkomenspolitiek en het uitwerken van de theorie van de macro-economische bes1issing, lijken op een en de zelfde ontwikkelingslijn te üggen die nu verder moet worden uitge werkt.
of E
UR OP EA N
Wij zijn in onze groei op een punt gekomen waar voor de meeste mensen de primaire behoeften zijn bevredigd. Een verdere verhoging van de produktiviteit zal wellicht nog voor een deel naar meer con sumptie gaan, maar tevens zal een deel door meer vrije tijd worden opgeslorpt. Wij leven niet om te werken. Enkele macrobeslissingen trekken, mede met het consumptiepatroon, als het ware het pad dat onze beschaving inslaat. Maar als macrobeslissingen moeten wij erover waken dat ze tegeüjkertijd democratisch, genuanceerd en verander lijk blijven. Zolang voor iedereen de wet gelijk zal zijn - nog lang hoop ik - zul1en zij in eerste instantie tot het domein van het overleg en de consensus behoren.
S
Hier komen dus nieuwe taken naast de traditionele opgaven van het verleden, zowel bij de werkgevers als bij de werknemersorganisa ties.
CH I
VE
Wij denken hier bv. aan beslissingen in verband met de arbeids duur, de verlenging van de schooltijd, de verhouding tussen de ver goeding van de jongeren en de volwassenen, het j aarlijks verlof in het algemeen en het bijkomend opvoedend verlof voor de jongeren.
OR IC AL
AR
Wij kunnen goddank nog in ruime mate besüssen wat wij met onze produktiekracht en met het verdiende inkomen zullen doen. Maar de grote besl issingen die op het macrovlak genomen worden, beperken toch de individuele decision-space voor elk van ons. En mor geu zal dit nog meer dan vandaag het geval zijn.
ST
De taak die hierbij op de agenten van de overlegeconomie komt te rusten, is niet eenvoudig : de overheid, de bedrijfsorganisaties van de werkgevers en de syndicaten van werknemers wacht hier een moei lijke en vaak onpopulaire taak. Men zal veel meer vragen dan aileen economische kennis. Nu, Marshall schreef reeds dat een econoom die maar econoom is een zeer arme econoom is.
HI
IV - ENKELE NIEUWE WRIJ VINGSVLAKKEN A - De marginalen en de rest Indien men de spanningen van deze tijd poogt te bekijken los van het verleden, komt men vrij vlug tot het besluit dat de oude 8
UN IO N
tegenstelling werknemer-werkgever vervaagt t.o.v. de reeds sterke en nog groeiende spanning tussen marginalen en de rest. Aan de ene kant diegene die een geografische en professionele stabiliteit kennen met een bevredigende en regelmatige toeneming van de reële koopkracht en diegene die, hetzij in de ruimte, hetzij op het vlak van het beroep, hetzij op de twee tegelijkertijd een moeilijke wederaanpassing moeten ondergaan die, eens voorbij de veertig, zelfs echt pijnlijk wordt.
In een traditionele economie kan het probleem van de margina leu in een algeheel kader geïgnoreerd worden. ln een overlegeconomie is dit onmogelijk. Hier enkele overwegingen :
UR OP EA N
1 . Het is fout de wederaanpassing van een individu of de recon versie van een slreek als een incident te aanzien. Wederaanpassing en ceconversie worden met de dag meer permanente problemen van het economisch leven.
CH I
VE
S
of E
2. Het probleem zal o.i. in intensiteit, zoniet in omvang toenemen naargelang : enerzijds : de wetenschappelijke en technische research een gro tere rol in het economisch leven gaan spelen met de onbereken bare aleas die daaraan zijn verbonden ; de mogelijkheid om een handelspolitiek te voeren gericht op pro tectie van de marginalen in de toekomst zal afnemen, eensdeels door de Gemeenschappelijke Markt en anderdeels door de Kenne dy-ronde ; de specialisatie verder toeneemt ; de kapitaalintensiteit van de ondernemingen vergroot.
OR IC AL
AR
3. Wij lopen gevaar i.p .v. een labiliteit van de markteconomie in de tijd, d.w.z. fasen van ups en downs in de tewerkstelling, in de toekom t grotere geografische en professionele ups en downs te ken nen. 4. Met de snelheid van de tegenwoordige technische veranderin gen moet men de jongeren o.i. duidelijk zeggen dat zij er zich moeten aan verwachten dat zij in de loop van hun leven zeer waarsclùjnlijk ten minste eenmaal van beroep zullen moeten veranderen.
HI
ST
5. Met, in België, circa 3,5 miljoen personen bij de actieve bevol king en met een stijging van de produktiviteit in de nijverheid a rato van 4 tot 5 pet. per jaar, en inkomenselasticiteiten die uiterst gevarieerd liggen maar soms beneden 1 en zelfs in sommige gevallen negatief, moeten wij aan de permanente wederinschakeling van de marginalen denken, die dreigen inframarginalen te worden. Wij moe ten de spanningen van morgen tijdig opvangen, vooral met het oog op de Gemeenschappelijke Markt. Komen doen zij toch. 9
B
-
UN IO N
Men kan natuurlijk altijd de beroepsdaad zo vereenvoudigen dat een week training voldoende is om opnieuw te worden ingeschakeld. Waarom niet één dag ? Daarin schuilt een gevaar. Er is inderdaad een onderste grens aan de deelbaarheid van de daad wil zij nog men selijk blijven en een troef in plaats van een rem voor culturele ver heffing. Wij moeten de wederaanpassing en de reconversie met men sen doen, niet tegen hen. Pessimistische prognoses
UR OP EA N
De indicatieve programmatie heeft in de j ongste j aren veel ter rein gewonnen. Wij staan evenwel nog in de kinderschoenen. Wij moeten leren wat wij van de programmatie kunnen verwachten en wat niet. Wij moeten ook haar specifieke moeilijkheden leren ken nen. Het is de moeite waard om even bij een fundamentele beschou wing te blijven stilstaan die eike economische prospectieve conditio neert.
VE
S
of E
Hoe ruimer de basis waarop de berekening wordt gemaakt, hoe veiliger ook de uitkomst, maar hoe minder ze tevens op het vlak van de economische beslissing bruikbaar is. Omgekeerd, daar waar de programmatische aanduiding genoeg verfijnd wordt, is de betrouw baarheid vrij gering. ( Ligt daar, in het voorbijgaan, niet de grondslag voor een nieuwe legitimiteit van de winst ? ) .
OR IC AL
AR
CH I
Ongelukkig aanvaardt de openbare opinie in de regel geen pros pectieve die pessimistisch zou zijn, noch voor een streek, noch voor een bedrijfstak. Vandaar de begrijpe1ijke bekoring om in het zeer algemene te blijven. De toekomst moet rooskleurig zijn. Welnu, zo veel genoegen zal de evolutie ons wei niet altij d doen. , Quelquefois 1a vérité est triste ", zei Renan. Er zijn gevallen waarin een inkrimping van de produktie of een omschakeling zullen noodzakelijk blijken. Willen wij met de programmatie slagen, dan ligt hier een belangrijke opvoedende taak te verrichten. Het feit dat de Borinage een reconver sieprobleem kent is geen blaam. De economische moeilijkheden in de Saar zijn evenmin een blaam. Neen, readaptatie en reconversie zijn permanente problemen van deze tijd. -
Zelfdiscipline of inkomstenpolitiek ?
ST
C
HI
Op het macro-economische v]ak werken de marktregulatoren waar aan wij gewoon zijn, niet. Zij zijn voor het microvlak bestemd. De vraag die wij de jongste jaren in West-Europa beleefd hebben, is die van Lord Beveridge in 1945 : hoe kan men inflatie vermijden, indien voor elk arbeidsaanbod twee of drie jobs worden aangeboden ? Is dan een chaotisch tegen elkaar opbieden niet onvermijdelijk, aan10
gezien de nieuwe loonvoorwaarden in de kostprijs van alle onderne mingen van alle sectoren worden ingecalculeerd en derhalve de even wichtsstreving in een markt niet tot zijn recht kan komen ?
UR OP EA N
UN IO N
Het wil ons voorkomen dat het bewustzijn dat niet gelijk welke looneis die kan doorgezet worden ook mag doorgezet worden voor het eerst ingang begint te vinden, al weze het dan ook schoorvoetend en met wat vertraging. Dit is nieuw. In een ietwat gewaagde formule zouden wij kunnen zeggen dat men begint te beseffen dat de stabili teit van de Belgische valuta niet meer in de eerste plaats door de Nationale Bank wordt verdedigd, maar, althans bij volledige tewerk stelling en met verkopersmarkten overal, veel meer voortvloeit uit de macroregelingen op de arbeidsmarkt.
Alles doet zich voor alsof een volledige tewerkstelling een tijd lang grote distorsies kon verdragen. Wij zitten sinds jaren met ecarts van 20 tot 40 pet. van het gemiddelde. Opeens willen de marginalen zich aligneren op de spits, ongeacht de verschillen in produktiviteit.
of E
Men kan het de arbeidersorganisaties niet kwalijk nemen dat zij een gunstige gelegenheid niet laten voorbijgaan om te eisen what the marlcet can bear. Zijn wij toch niet allemaal - zoals wij het in West Vlaanderen zeggen - , voor een God die gauw loont " ? Indien maat moet worden gehouden, dan voor iedereen.
CH I
VE
S
Het Mass halten van Kanselier Erhard gaat misschien op ais men het als een overbrugging ziet. Maar het moet o.i. in een inkomenspoli tiek worden ingebouwd. Indien geen , maatgehouden " wordt, is er vanzelfsprekend een correctiemiddel : de recessie. Dat heeft ons eco nomisch systeem sedert 150 jaar nu al een 20-tal keren bewezen. Moeten wij de les nogmaals krijgen, vooraleer wij volleerd zijn ?
AR
Hier zou men de volgende elementen van een nieuwe stijl kunnen naar voren brengen :
OR IC AL
1 . In een gedifferentieerde economie zou iedereen moeten weten hoe groot de gemiddelde stijging is van de produktiviteit in de ge meenschap waartoe hij behoort, en bereid zijn dit als , referentie " te aanvaarden ais het moet. Niet aileen het algemeen gemiddelde is van belang, maar ook het gemiddelde per grote categorie : landbouw, diensten, nijverheid. ln landen zoals Nederland en Frankrijk speelt een dergelijke , refe rentie " reeds een belangrijke roi.
HI
ST
2. Indien op evenwichtige wijze , maat " moet worden gehouden, moeten alle sociale standen daaraan mede doen. 3. Er moet vermeden worden dat bij midclel van een algemene politiek van quasi-permanente subventionering van de inframargina len een broos maar kostelijk evenwicht tussen sectoren en onderne mingen behouden blijft. Wij !open nog wel niet het gevaar in een 11
toestand te geraken waarin de Sovjet-economie zich volgens sommigen nu bevindt, nl. dat één vijfde van de fabrieken met verlies werkt en bijgevolg door de rest van de economie wordt gesubventioneerd. Maar het pad is glibberig en slechte gewoonten neemt men zo vlug over... -
SLOTBESCHOUWING
UN IO N
V
Misschien hebben sommigen onder de toehoorders ook al eens de indruk gekregen dat bij een verhaal over de crisis der dertiger jaren de j ongere generatie meewarig toeluistert, maar toch een indruk wekt van , och arme, wat waren jul1ie sukkels ".
of E
UR OP EA N
Dat wij het instrument van het markteconomisch beleid beter be heersen dan vroeger, lijdt geen twijfel. Wij hebben misschien wei eens de indruk dat wij meesters a ch ter het stuur geworden zijn. W aartoe zouden onze scholen voor Economische Wetenschappen aan onze uni versiteiten anders wei dienen ? Maar dit doordenken tot het geloof dat wij nu de konjunkturlose Wirtschaft hebben bereikt, lijkt niet aileen overdreven, maar zelfs gevaarlijk. De Europese economische integratie garandeert ons tegen sommige complicaties, zoals bv. de export van de werkloosheid naar de buurman met het welgekende sneeuwbaleffect. Zij schakelt alle problemen van een economisch sys teem in voile evolutie niet uit.
CH I
VE
S
Professor Dupriez, die wellicht de beste Kondratieff-kenner van deze tijd is, waarschuwde onlangs in de volgende termen : , Les taux ( développement de la production industrielle) de la C.E.E. sont inte nables en période séculaire ( multiplication par 2819 en 100 ans) et le plein emploi actuel constitue un obstacle immédiat à son extrapo lation.
AR
L'ensemble des tendances à la croissance paraît d'ailleurs inextra polable à longue échéance, un rythme plus modéré sera requis partout où l'on a pp roche du plein emploi du facteur travail " ( 1 ) .
OR IC AL
Wij schakelen steeds verder over naar een economie waarin de sector van de diensten de overhand op de nijverheid behaah, zowel wat het aandeel in de actieve bevolking betreft ais in het Bruto Na tionaal Produkt. In 1 963 voor België : 47 pet. van de actieve bevol king en 52 pet. van het Bruto Nationaal Produkt in de sector van de diensten ( vervoer inbegrepen ) .
HI
ST
Welnu, in d e sector van d e diensten stijgt d e arbeidsproduktivi teit veel trager dan in de nijverheid en in de landbouw. Het verschil is aanzienlijker dan men in de regel denkt. Inderdaad, in de nijver heid en in de landbouw kan men nog steeds op een produktiviteits-
{ 1 ) L. H. DUPRIEZ, Le mouvement Kondratieff se perpétue-t-il dans l'écono mie contemporaine ? Te verschijnen in Economie Development, International Economie Association.
12
toename met 4-5 pet. per jaar rekenen, terwijl in de sector van de dicnsten deze stijging wellicht niet meer dan 1-1,5 pet. per jaar bedraagt. Komen wij niet in een tijdperk waarin de verdere verhoging van de levensstandaard meer van innovatie en rationalisatie in de sector van de diensten afhangt dan in de sector nijverheid ?
UN IO N
Een i dee dat in dezelfde richting gaat, vinden wij bij Galbraith in zijn Politieke economie ( 1 ) .
UR OP EA N
,Ais er sprake i s van een wedloop tussen mens en machine, dan is de mens die aan het winnen. In ten minste twee eeuwen is zijn po itie ten opzichte van het gereedschap waarmee hij werkt nooit zo sterk geweest ais op het ogenblik.
of E
Het feit dat dit het tijdperk is van de triomf van de mens en niet de triomf van de machine, heeft praktische consequenties. Ais de ma chines de doorsiag geven, dan is de manier waarop de maatschappij voor meer en betere machines zorgt van het grootste belang. Komt het echter op de mensen aan, dan horen wij ons in de eerste plaats bezig te houden met de wijze waarop persoonlijke begaafdheden kun nen worden beschermd en ontwikkeld. Daarvan hangt dan de vooruit gang af. Een samenleving die in die omstandigheden aan oude vormen hangt en daardoor wei voor voidoende machines zorgt maar niet voor veel beter getrainde arbeidskrachten, geeft reden tot ongerustheid.
S
Dit is nu precies de toestand waarin onze samenleving zich be vindl ".
CH I
VE
Nu de bevrediging van de elementaire behoeften bereikt is, be hoort de culturele onlwikkeling van onze bevolking tot een der essen tiële opdrachten van de tijd die voor ons ligt. Zowel als omgekeerd een soliede vorming een voorwaarde wordt voor een verdere verho ging van ons welvaartspeil.
HI
ST
OR IC AL
AR
, De econonùsten, schreef Keynes, zijn niet de scheppers van een beschaving, maar de scheppers van de mogelijkheid van een be schaving ". In dit proces moet onze European way of life worden ge vrijwaard.
( 1 ) J. K. GALBRAITH, Politieke economie, Utrecht - Antwerpen, 1964, blz. 41. 13
COM M U AUTÉ EU ROPÉE E DU C H A R BO ET DE L'AC I E R
UN IO
N
H A UTE AUTOR ITÉ
C.E.C.A
EU RO PE AN
La
p re m i è re assise d ' u n e com m u n auté
HI
ST O
RI
CA L
AR C
HI
VE S
of
p l us l a rge et p l u s p rofonde
LU X E M B O U RG J u in 1 967
C O M M U N A U TÉ E U R O P ÉE N N E D U C H A R B O N E T D E L ' AC I E R
EU RO PE AN
UN IO
N
HAUTE AUTO RITÉ
La C.E.C.A. première assise
of
d'une corn mu nauté plus large
HI
ST O
RI
CA L
AR C
HI
VE S
et plus profonde
LUXEMBOURG JUIN 1 967
UN IO
N
PRÉFAC E
HI
VE S
of
EU RO PE AN
Le 30 mai 1 967 les chefs d'État et d e gouvernement des six pays de la Communauté européenne réunis à Rome ont décidé la fusion des exécutifs des Communau tés européennes - H aute Autorité de la C.E.C.A., Com mission de la C. E.E. et Commission de l ' Euratom - à par tir du 1 er juillet 1 967. De ce fait les pouvoi rs et obligations dévolus par le traité de Paris à la H aute Autorité revien dront à l'avenir à l 'exécutif commun de la Communauté. Après 1 5 ans d'activité de la C . E.C.A. , il convient, à cette étape importante de l 'intégration européenne , de jeter un regard sur ce que cette première Communauté euro péenne a apporté comme expérience et contribution à la réalisation de l'unification de l'Europe.
HI
ST O
RI
CA L
AR C
Les réflexions qui suivent s'adressent à tous ceux qui s'interrogent sur le sort de la C. E.C.A. dans la Commu nauté européenne de demain. Elles reflètent fidèlement les impressions de tous ceux qui œuvrent depuis des années pour cette Communauté.
ALBERT COPPÉ Vice- Président de la Haute Autorité
UN IO
N
L a C o mmunauté e u ropé enne du c h arb on et de 1 'ac ier
Résolus à substituer aux rivalités séculaires
« ...
EU RO PE AN
une fusion de leurs intérêts essentiels, à fonder par l'instauration
d'une communauté écono
mique les premières assises d'une communauté plus large et plus profonde entre des peuples longtemps opposés par des divisions sanglantes, et
à jeter
d'orienter
les un
bases
destin
d'institutions
désormais
capables
partagé, . . . »
HI
VE S
of
Préambule du traité de Paris du 1 8 avril 1 95 1
HI
ST O
RI
CA L
AR C
Deux fois pendant une même génération, les pays européens ont connu les conséquences horribles d'une guerre totale. Aujourd'hui, pour la génération de ceux qui ont entre vingt et trente ans , tout cela n'est plus qu'un cauchemar irréel , incroyable, inimaginable. Et pourtant il y a de cela moins d'un quart de siècle. Et pourtant il a fallu une révolution pour briser le cercle vicieux des antagonis me européens qui ont formé la réalité politique europé enne des derniers siècles. Il a fallu des hommes courageux pour proposer cinq ans seulement après ce déchaînement des haines, un plan qui réunisse vainqueurs et vaincus dans une entreprise politique commune. 7
EU RO PE AN
UN IO
N
En mai 1 950, le gouvernement français, par la bouche de son ministre des affaires étrangères, Robert Schuman , proposait aux autres pays européens de faire un premier pas limité, mais concret, en direction de l 'unification de notre continent. L'idée politique la plus originale , l'idée révolutionnaire de notre siè cle, était née, celle de la création d'une C O M M U N A UTÉ
entre les peuples d'Europe si longtemps opposés par des divisions sanglantes et destructrices. Qu'est-ce que cela voulait dire ? Quelle est la signification de ce mot familier dans toutes les langues :
VE S
of
Communauté, Gemeinschaft, Comunità, G emeenschap, Community . . .
AR C
HI
«Communauté » , cela signifie tout d'abord une nouvel le méthode de relations entre États ; cela signifie aussi une nouvelle méthode d'organisation économique.
CA L
1. Une nouvelle méthode de relati ons entre États
HI
ST O
RI
La perte progressive de l'unité d'autrefois d'une par tie importante de notre continent - unit é qui était d'ail leurs ancrée plus dans les idées, héritage de l'empire romain et foi chrétienne commune , que dans la réalité politique - était suivie, à partir du 1 7ème siècle, d'un développement accéléré des États nationaux souverains. La dégénérescence de cette notion de souveraineté natio8
UN IO
N
nale dans un nationalisme outrancier et agressif devait déclencher au cours de notre histoire des tentatives pour rétablir l'unité du continent en imposant, par la force, la volonté du plus fort au plus faible. N ous connaissons les résultats de ces tentatives:. elles ont toujours échoué dans le sang et la destruction mutuelle.
VE S
of
EU RO PE AN
Restait une autre méthode d'organisation politique, celle qui a dominé la vie politique des 1 8ème et 1 9ème siècles : le système du «balance of powers » , un jeu subtil, changeant, plein de sur-Prises et d'accidents, d'alliances politiques et militaires entre États souverains. N ous savons que ce système n'a pas non plus permis d' éviter de graves conflits. Au contraire, puisqu'il reposait sur la poursuite exclusive des intérêts nationaux, souvent mal compris d'ailleurs, il a exaspéré les nationalismes et a finalement sombré dans la catastrophe de la première guerre mondiale.
HI
L'idée de la Communauté tire la leçon de ces expériences
AR C
historiques :
HI
ST O
RI
CA L
I l ne pouvait pas s'agir de bâtir une Europe sur la volonté du ou des plus forts. M ais il ne pouvait pas s 'agir non plus de juxtaposer des États souverains dans une espèce de conférence diplomatique permanente où chaque représentant aurait disposé d'un droit de veto absolu. La Communauté n'est pas non plus simplement un compro mis entre ces deux systèmes incompatibles. La Commu nauté est une méthode originale et réaliste qui tient compte à la fois des relations de force entre les États et de la nécessité d'offrir une garantie aux petits États contre l'arbitraire des grands tout en ouvrant la voie à une 9
action commune, concrète et dynamique. Comment réali se-t-elle cet objectif?
UN IO
N
Par la création d'institutions communes.
EU RO PE AN
La pièce maîtresse du système institutionnel de la Communauté consiste dans l 'organisation d'un dialogue permanent entre une institution qui dégage , défend et représent� l'intérêt commun des États membres de la Communauté et une autre institution, indépendante et distincte de la première, qui harmonise en permanence le dynamisme propre de la Communauté et les actions des gouvernements nationaux.
of
Ce système allait être appliqué la première fois dans la
HI
VE S
CO M M U N A UTÉ E U ROPÉEN N E DU C H A R BON ET DE L 'AC I ER (C. E.C.A.)
ST O
RI
CA L
AR C
qui, après la déclaration Schuman , est née d'un traité signé par les gouvernements de la république fédérale d'Alle magne , de la France, de la Belgique, de l ' I talie, du Luxem bourg et des Pays-Bas en avril 1 95 1 à Paris. C'était, dans un domaine limité, une première tentative pour créer une solidarité de fait entre pays européens. La sagesse dictée par l'expérience historique conseillait en effet de renoncer à l 'idée de vouloir réal iser l' Europe d'un se ul coup.
HI
Pour ce premier pas on a choisi le charbon et l'acier, non seulement parce qu'il s'agissait des deux produits de base les plus importants de l 'économie européenne, mais également et surtout parce qu'ils symbolisaient la base 10
EU RO PE AN
UN IO
N
de la puissance militaire si souvent déployée par les États, les uns contre les autres. Maintenant ils allaient être les premiers éléments d'une construction pacifique de l 'Europe. Pourtant, la C . E.C.A. était conçue dès son origine, ainsi qu'il est dit dans le préambule du traité de Paris, comme «les premières assises d'une Communauté plus large et plus profonde» entre les peuples européens. L'institution de la C. E.C.A. qui repr ésente et défend l'intérêt commun des pays de la Communauté est la H A UTE AUTOR ITÉ
CA L
AR C
HI
VE S
of
Elle est composée de neuf membres qui ne sont pas, comme c'est le cas dans les organisations internationales de type classique , des représentants des gouvernements nationaux nommés par ceux-ci, mais des représentants de la Communauté tout entière, nommés d'un commun accord entre les gouvernements. Le traité ne prescrit même pas qu'il doive y avoir obligatoirement un membre de chaque nationalité. Mais dans la pratique la Haute Auto rité fut toujours composée de membres provenant des dif férents pays de la Communauté. La Haute Autorité prend ses décisions à la majorité simpl e des voix.
HI
ST O
RI
Toutefois, le caractère original de cette institution réside moins dans cette modalité de vote que dans sa méthode de travail . En effet, elle ne fonctionne pas sui vant la méthode classique de la diplomatie qui à travers des négociations tâche d'aboutir à des compromis où chaque participant essaie, en mettant à son profit les difficultés et les faiblesses du partenaire , de dégager le maximum de ce qu'il considère comme les intérêts natio11
UN IO
N
naux de son État. Le collège de la H aut e Autor ité a la tâche de trouver des solutions communes qui sont dans l'intérêt bien compris de tous les intéressés. I l doit ainsi considérer les difficultés de chaque pays membre comme des difficultés communes dont il faut tenir compte dans la solution finalement adoptée.
of
EU RO PE AN
Pour pouvoir accomplir ses tâches la H aute A utorité a été munie du droit de prélever un cert ain pourcentage - actuellement 0,30 % - sur la valeur marchande de la production du charbon et de l 'acier. A l 'aide de ce premier « impôt européen » qui lui assure son autonomie financière, elle couvre ses dépenses administratives et finance les aides à la « réadaptation» et à la recherche technique dont il sera question plus loin .
AR C
HI
VE S
Pour entourer la Haute Autorité des meilleurs conseils et lui permettre de prendre ses décisions en contact perma nent et étroit avec la réalité économique et sociale sur laquelle elle entend agir, elle est assistée par un Comité consultatif composé de représentants des producteurs, des travailleurs et des utilisateurs.
CA L
En face de la Haute Autorité se trouve
RI
LE CON S E I L D E M I N I ST R ES
HI
ST O
I l est composé d'un représentant de chacun des gouverne ments des pays membres. Si la Haute Autorité peut, dans une série de cas, agir seule, elle doit, a vant de prendre des décisions particulièrement graves et importantes , consulter le Conseil de ministres, o u même recueillir son approbation. Celle-ci doit être donnée, suivant les cas,
12
EU RO PE AN
UN IO
N
à la majorité simple , à la majorité qualifiée ou encore à l 'unanimité des voix. I l s'est avéré de plus en plus que le dialogue régulier entre ces deux institutions, indépendantes l 'une de l'autre, la H aute Autorité et le C onseil de minis tres, représente l 'essence même de la méthode communau taire. Par la confrontation permanente entre l 'intérêt commun dégagé par la H aute Autorité, d'une part, et les intérêts particuliers des États membres, expri més dans le Conseil, d'autre part, cette méthode a permis d'aboutir à des solutions dans des domaines où les intérêts des États sont, tout au moins à court terme, extrêmement divergents, comme par exemple dans le secteur de l'éner gie.
HI
VE S
of
Le Haute Autorité a des pouvoirs de décision propres. Ses décisions ont automatiquement, sans autre formalité, force de loi dans les pays membres. L'action de cette institution doit donc être soumise, en ve rtu de principes démocratiques fondamentaux, à un double contrôle :
AR C
LE PARLEMENT E U RO PÉEN
HI
ST O
RI
CA L
autrefois appelé « Assemblée commune » , exerce un pou voir de contrôle politique sur l'ensemble de l'activité de la Haute Autorité. I l a le pouvoir de censurer celle-ci à l'occasion du débat sur le Rapport général que la Haute Autorité doit lui présenter tous les ans. De plus, le Parle ment, par ses commissions, exerce un contrôle régulier sur l 'activité courante de cette institution. Bien sûr, les pouvoirs de ce Parlement sont encore très réduits par rap port à ceux que les parlements nationaux ont conquis au cours de leur histoire . I l lui manque notamment le pouvoir budgétaire . M ais dès le début, le Parlement européen a 13
UN IO
N
constitué un lien indispensable entre les institutions de la Communauté et les peuples européens qu'il représente. Actuel lement il est encore composé de députés de chaque parlement national (au total 1 42). M ais le traité a prévu la possibilité d'une élection des députés européens par suffrage direct.
EU RO PE AN
Les décisions de la Haute Autorité peuvent porter atteinte aux intérêts des entreprises ou des États. I l fallait donc les soumettre également à un contrôle juridictionnel qui protège les sujets de la Communauté contre les risques d'abus et de détournement de pouvoir de la part de la H aute Autorité. Ce pouvoir est exercé par la CO U R DE J U ST I C E
HI
VE S
of
qui est composée d e 7 juges e t 2 avocats généraux. Elle assure le respect du droit dans l'interprétation et l'appli cation du traité par la H aute Autorité. Les décisions de celle-ci peuvent être annulées par arrêt de la Cour.
RI
CA L
AR C
Voilà le système institutionnel de la première Commu nauté européenne. Sur la base de principes démocratiques fondamentaux, il a fondé un nouvel ordre juridique pour les relations entre États. Cet ordre n'est ni national , ni international dans le sens classique du mot, il a un carac tère propre : c'est un ordre communautaire.
Une
ST O
2.
nouvelle
méthode
d'organisati on
économique
HI
Ce n'est pas seulement dans les domaines politique et juridique que l'idée de la Communauté s'est révélée féconde et originale, mais également dans le domaine économique. 14
EU RO PE AN
UN IO
N
La deuxième moitié du 1 9ème siècle a été dominée par des conceptions d'un libéralisme économique souvent extrêmes, ce qui a provoqué pendant la première moitié de notre siècle une réaction en sens contraire : le totali tarisme, l'étatisme économique, la planification intégrale et centralisée. C'est une des tâches les plus importantes de notre génération de trouver une synthèse féconde entre ces extrêmes , synthèse qui concilie la liberté et la dignité de l 'individu, conquête principale de la culture européenne, avec le degré d'organisation indispensable dans notre civi lisation hautement technique. Il s'agit donc de trouver une forme d'organisation économique appropriée et adaptée aux exigences et structures qui déterminent la réalité économique de nos jours.
CA L
AR C
HI
VE S
of
Le traité de Paris a apporté sans doute une contribu tion importante à l'élaboration de cette synthèse. I l s'agit de résoudre un certain nombre de problèmes d'organisation économique qui , indépendamment de l 'unification euro péenne, se posent aujourd'hui dans le cadre de toutes les économies nationales. L'originalité de la Communauté consiste dans le fait qu'elle donne à ces problèmes une dimension nouvelle, une dimension appropriée, celle du M A RC H É C O M M U N
HI
ST O
RI
L'expérience a e n effet montré que ces problèmes n e peu vent plus être résolus dans le cadre de petits marchés nationaux de 1 0 à 50 millions de consommateurs , alors que la dimension économique du 20ème siècle est le marché de 1 50 à 300 millions de consommateurs. C'est ici que le lien entre l'unification économique et l'unification poli tique apparaît le plus clairement. Dans un sens l'histoire 15
-
UN IO
N
des États nationaux peut être interprétée comme une lutte continuelle pour la conquête d'une dimension qui puisse leur conférer le poids politique et économique d'une puis sance digne de ce nom dans les circonstances politiques de l'époque.
EU RO PE AN
Aujourd'hui on est passé à un autre ordre de grandeur: à l 'échelle continentale. Les dimensions nationales de l'Europe sont définitivement dépassées en tant qu'unités d'organisation économique et politique. Qu'est-ce qu'un marché commun ?
CA L
AR C
HI
VE S
of
C 'est d'abord un marché élargi par 1 'élimination des obstacles de tout ordre qui s 'opposent aux relations écono miques entre les marchés nationaux : droits de douane, restrictions quantitatives, restrictions monétaires, tarifica tions discriminatoires, ruptures de charges dans les trans ports internationaux, etc. M ais c'est aussi et essentielle ment un ordre économique commun établi sur ce march é élargi , ordre économique qui s 'exprime par des règles e t des politiques économiques communes.
HI
ST O
RI
C 'est évidemment l'établissement de ce nouvel ordre économique commun qui est la plus grande difficulté de l'unification économique de l'Europe. Devant la diversité des traditions, des usages, des mentalités, des structures, et par conséquent des intérêts, qui se sont développés durant des siècles dans nos pays européens, il était très hardi de vouloir créer, même pour le domaine limité du charbon et de l 'acier, un tel ordre économique commun. Mais, comme dans le domaine politique, les expériences
16
j 1
i
UN IO
N
historiques étaient contraignantes ici également. I l fal lait sortir des débats académiques et idéologiques stériles et faire œuvre pratique .
EU RO PE AN
Le M arché commun du charbon et de l 'acier est basé sur le principe de la concurrence, ce qui veut dire qu'il doit fonctionner dans des conditions qui assurent par elles-mêmes la répartition la plus rationnelle de la produc tion au niveau de productivité le plus élevé.
of
Or, l 'expérience avait suffisamment démontré - qu'on se rappelle la grande crise qui à partir de l 'année 1 929 se répandit progressivement sur le monde entier qu'il n'existe pas de mécanisme automatique de marché à l 'abri de dépressions et de crises.
HI
ST O
RI
CA L
AR C
HI
VE S
C'est pourquoi on a assorti le régime concurrentiel du marché commun de certaines règles obligatoires dont la H aute A utorité doit surveiller l'application. Ce sont des règles pour le comportement concurrentiel correct des par ties intervenant sur le marché, les producteurs, les con sommateurs et aussi les gouvernements. Elles vi sent à assurer le bon fonctionnement du marché commun en le rendant «transparent» grâce à l 'obligation de publier les prix, à l 'interdiction des discriminations de toute sorte, à l 'élimination des subventions et charges étatiques qui faussent le jeu normal de la concurrence. Ce sont encore des règles visant à donner au marché une structure concur rentielle par l 'interdiction des cartels et des ententes et par le contrôle des concentrations entre entreprises. Car il faut éviter que les obstacles autrefois opposés aux rela tions économiques par les droits de douane et les restric tions quantitatives soient remplacés par des obstacles 17
EU RO PE AN
UN IO
N
créés par les entreprises sous forme d'ententes ou d'autres limitations artificielles de la concurrence. D 'autre part, si le marché commun doit inciter les producteurs à profiter au maximum des avantages techniques et économiques de la grande dimension, il faut éviter que l'accumulation exagérée de puissance économique ne dégénère en une domination des marchés. C 'est pourquoi on a encore doté cette H aute Autorité d'une série d'instruments de politique conjoncturelle pou vant être utilisés en cas de crise ou de pénurie: fixation de prix minima ou maxima, contingentement de la production , répartition autoritaire de la production, etc.
CA L
AR C
HI
VE S
of
Mais ce sont là des instruments classiques d'u ne poli tique économique à court terme. Or, les éléments les plus originaux de l 'ordre économique institué par le traité de Paris se trouvent dans le domaine de l'action à long terme et de la politique sociale. Ces éléments constituent ensem ble la première ébauche d'une véritable politique industriel le européenne. L'expérience a montré que cette partie du traité est certainement la plus valable, c'est-à-dire la moins exposée à l'usure due à l 'évolution de la réalité écono mique, usure qui a affecté d ' autres dispositions du traité.
HI
ST O
RI
I l s'agit d'abord d'un instrument d'orientation des investissements. Les «Objectifs généraux» de la H aute Autorité basés sur des prévisions pour les 5 à 10 prochai nes années offrent à chaque entreprise la possibilité de situer son propre développement dans le cadre plus vaste de l 'ensemble de l'industrie sidérurgique et charbonnière de la Communauté. Si ces objectifs donnent une orienta18
EU RO PE AN
UN IO
N
tion - non obligatoire d'ailleurs - aux entreprises, ils constituent en même temps la base pour les avis que la H aute Autorité émet sur les projets d'investissements qui lui sont obligatoirement soumis par les entreprises. Ces avis qui, eux non plus, ne lient pas les entreprises, ont néanmoins effet indirect sur le développement des inves tissements par l'influence qu'ils exercent sur les décisions des bailleurs de fonds éventuels.
of
Les objectifs généraux sont enfin à la base des déci sions que la H aute Autorité doit prendre lorsqu'elle répar tit le produit des emprunts qu'elle peut contracter sur les marchés de capitaux, entre les entreprises qui ont présenté des demandes de prêt pour le financement de projets d'in vestissements.
CA L
AR C
HI
VE S
Ces instruments permettent une orient ation très souple du développement à long terme des industries de la Communauté sans intervenir directement dans l'économie des entreprises et sans porter atteinte au rôle et aux prérogatives qui leur reviennent dans une économie de marché.
HI
ST O
RI
Dans le domaine de l'action à long terme, le traité contient encore des dispositions qui peuvent être consi dérées comme une première ébauche d'une politique commune en matière de recherche technique. L'importance de la recherche pour l'avenir de l'Europe n'est plus à souligner. La H aute Autorité apporte son initiative et son concours à la coordination et à la réalisation de projets de recherche d'intérêt commun. A cet effet elle peut accorder des aides financières non remboursables. 19
..
VE S
of
EU RO PE AN
UN IO
N
Cet ensemble de moyens d'une politique économique à long terme est complété par une série de dispositions importantes dans le domaine social. On peut même dire qu'ici le caractère novateur et révolutionnaire du traité de Paris apparaît le plus nettement. Ses auteurs. ont tiré les conséquences nécessaires du fait que le progrès technique et économique exige une adaptation continuelle et rapide des méthodes de production et des structures économiques. Tout système économique, quel qu'en soit le principe - capitaliste, socialiste ou autre - sur lequel il est basé , est soumis à un impératif économique fondamental : qui veut le progrès doit vouloir la mobilité. Cette nécessité d'adaption a souvent des conséquences graves pour les travailleurs. Elle peut en effet entraîner la fermeture d'en treprises ou des changements dans l 'activité de celles-ci, qui peuvent affecter sérieusement la vie économique de régions entières.
HI
ST O
RI
CA L
AR C
HI
Or, les dispositions sociales du traité de Paris sont basées sur le principe que les charges qui résultent de telles adaptations doivent être considérées comme des charges communes. Elles font, par consé quent, obligation à la Haute Autorité de mettre la main-d'œuvre à l'abri des conséquences de ces adaptations en consentant , ensemble avec les gouvernements des Etats membres, des aides fi nancières non remboursables. Ces aides permettent de verser aux ouvriers concernés des indemnités salariales pendant la période du chômage , de faciliter la rééducation professionnelle, de financer les frais de transfert, si les ouvriers acceptent de se déplacer dans une autre région de la Communauté. Ce système de réadaptation a prouvé son util ité notamment pour l 'industrie du charbon qui , depuis 1 958, se trouve affectée par une grave crise structurelle. 20
VE S
of
EU RO PE AN
UN IO
N
Toutefois, les mesures de réadaptation, qui sont pour ainsi dire des mesures «thérapeutiques » , intervenant à posteriori, se sont avérées insuffisantes pour résoudre les problèmes posés par cette crise. Le chômage qu'elle provoque n'est pas temporaire, il n'est pas susceptible de se résorber dans une prochaine phase d'expansion. La perte progressive des débouchés pour le charbon réduit définitivement les possibilités d'emploi dans cette indus trie. I l faut donc prendre des mesures «prophylactiques » , c'est-à-dire créer d'avance des nouvelles possibilités d'emploi par la construction de nouvelles entreprises dans lesquel les les mineurs licenciés peuvent être embau chés au moment de la fermeture des mines. Cette politique de reconversion, menée activement par la H aute A utorité en collaboration avec les gouvernements est particulière ment importante pour les régions où les charbonnages constituaient l 'activité industrielle principale ou même exclusive.
RI
CA L
AR C
HI
Voilà donc tout un ensemble d'instru ments écono miques et sociaux pour la mise en œuvre d'une politique i ndustrielle de la Communauté. Le traité de Paris a fait dans ce domaine œuvre originale qui , comme le système institutionnel qu'il a créé, pourra servir de modèle pour le développement futur de la Communauté.
ST O
3. Les résultats
HI
Les résultats de l'ouverture du marché commun du charbon et de l 'acier et de la mise en place des institutions de la Communauté ne se sont pas fait attendre : la produc tion d'acier s'est développée d'une façon considérable, les 21
UN IO
N
échanges de charbon et d'acier se sont accrus très rapide ment alors que les prix montraient une stabilité remar quable. Les salaires et les conditions de vie des travail leurs occupés dans les industries du charbon ·et de l'acier ont bientôt suivi une tendance à l'alignement vers le haut.
VE S
of
EU RO PE AN
L'interpénétration progressive des économies natio nales de la Communauté, dans le domaine du charbon et de l 'acier, nouait des contacts nouveaux, fréquents et multiples entre producteurs , travai lleurs et consomma teurs d'un marché plus vaste. Des experts de l 'industrie , des gouvernements , des syndicats ouvriers affluaient à Luxembourg pour discuter ensemble avec la Haute Auto rité leurs problèmes. Peu à peu , toutes les questions essen tielles affectant les deux industries acqueraient une nou velle dimension , une dimension européenne.
RI
CA L
AR C
HI
Dans l 'administration de la Haute Autorité naissait en même temps un nouveau type de fonctionnaire : le fonctionnaire européen, multilingue, apprenant vite à situer les problèmes à résoudre dans un cadre élargi , travaillant avec des collègues provenant d'autres pays dans le but de trouver des solutions dans l 'intérêt commun, conscient des valeurs représentées par la nation à laquelle il appartient aussi bien que de celles des autres.
HI
ST O
M ais le résultat le plus spectaculaire et le plus impor tant de la C. E.C.A. est certainement d'avoir préparé le terrain pour un autre pas vers l 'unification de l ' Europe. En effet, en 1 958, en même temps qu'était créée une autre communauté spécialisée , la Communauté européenne de l'énergie atomique ( E U RATO M), naissait en vertu du 22
UN IO
LA COM M U N A UTÉ ÉCON O M I Q U E E U ROPÉE N N E
N
traité de Rome signé, en mars 1 957, par les gouvernements des mêmes pays qui avaient adhéré à la C . E.C.A.,
EU RO PE AN
Passant au-delà du domaine du charbon et de l 'acier, cette Communauté doit , par la créatio n d 'un marché commun général, parachever l'unification économique de l' Europe en l'étendant à toutes les activités économiques.
AR C
HI
VE S
of
Les institutions de. ces deux nouvelles communautés s'inspirent du modèle de la C . E.C.A. : Commission, dont la fonction correspond à celle de la Haute Autorité, Conseil de ministres, Parlement et Cour de justice. Ces deux dernières institutions s ont d'ailleurs communes aux troi s Communautés européennes. Le caractère essen tiel du système reste inchangé : l'organisation d'un dia logue permanent entre la Commission qui dégage, défend et représente l'intérêt commun et le Conseil de ministres où s'expriment les intérêts particuliers des États. Ce caractère apparaît même d'une façon plus prononcée.
HI
ST O
RI
CA L
En effet, le traité de Paris pouvait encore poser un ensemble de règles précises et détaillées devant guider l 'action de la H aute Autorité et délimitant en même temps le champ des droits souverains abandonnés par les gouver nements nationaux. Si on avait voulu rédiger un traité analogue à celui de Paris pour l 'ensemble des activités économiques, celui-ci aurait probablement exigé une dizaine d'années de négociations très difficiles et aurait finalement atteint la taille d'une petite bibliothèque. Au lieu de s'engager dans une telle voie, les auteurs du traité 23
EU RO PE AN
UN IO
N
se sont essentiellement bornés à définir les procédures à mettre en œuvre pour élaborer des réglements devant déterminer dans l'avenir la politique économique de la Communauté dans les divers secteurs : agriculture , trans ports, concurrence, etc. De ce fait, une collaboration très étroite entre la Commission et le Conseil s'imposait : à la Commission qui décide à la majorité simple des voix , revient l'initiative d e faire des propositions ; l e Conseil décide , d'abord à l'unanimité, puis progressivement à la majorité qualifiée , mais il ne peut modifier qu'à l'unani mité une proposition de la Commission.
HI
4. Les difficultés
VE S
of
Le nouveau droit communautaire surgit ainsi du dia logue régulier et permanent entre deux institutions indé pendantes l'une de l'autre qui est l'essence même de la méthode communautaire.
HI
ST O
RI
CA L
AR C
Toutefois les difficultés pour la C . E.C.A. ne se firent pas attendre non plus. Les unes avaient été prévues. Elles découlaient du fait qu'on avait restreint l'effort initial d'unification à un domaine important, il est vrai, mais tout de même assez limité. On devait donc se heurter aux diffi cultés que l'étroite interdépendance des activités dans une économie moderne oppose à la tentative de soumettre , un ou deux secteurs à un régime spécial. Ainsi, par exemple, le traité de Paris n'avait pas créé un marché commun des transports. M ais il était inconcevable de construire un marché concurrentiel pour le charbon et l'acier sans éliminer les pratiques discriminatoires existant dans les transports. D'où la nécessité de sortir du strict
24
UN IO
N
domaine de ces industries de base et d'édicter au moins quelques règles communes pour le secteur des transports dont l 'application limitée à deux produits présente cepen dant d'autres difficultés.
AR C
HI
VE S
of
EU RO PE AN
U ne des lacunes les plus importantes est l'absence d'une politique commerciale commune à l'égard des pays tiers. On ne pouvait évidemment pas s'attendre à ce que les gouvernements nationaux, encore responsables de l'ensemble de la politique économique de leurs pays, abandonnent leur souveraineté dans ce domaine à une insti tution européenne dont la compétence était limitée au charbon et à l'acier. D 'un autre côté toutefois il s'avérait bientôt très difficile sinon impossible de concevoir et de mener des politiques cohérentes et efficaces pour le char bon, l'énergie et l 'acier, qui sont tous des produits dont les marchés sont fortement influencés par les importations et les exportat ions de pays tiers, sans une politique com merciale commune. Mais ce difficultés étaient et sont encore un moteur important de progrès. Elles démontrè rent en effet qu'il fallait aller de l 'avant et réaliser un marché commun général .
HI
ST O
RI
CA L
D 'autres difficultés n'étaient pas prévues, et peut-être même imprévisibles. En effet, au moment de la signature du traité de Paris, à une époque marquée par le souci des pays de la Communauté de s 'assurer un accès sûr aux sources d'approvisionnement en charbon, il était inconcevable que seulement cinq ans plus tard, on allait être confronté avec une surabondance permanente de charbon, provoquée par l 'apparition brutale et massive d'autres sources d'énergie, notamment du pétrole. On avait bien prévu la possibilité de crises passagères, conjonctureUes, et doté en conséquence 25
-
UN IO
N
la H aute Autorité d'instruments d'action pour une telle éventualité. M ais on n'avait pas envisagé la possibi lité d'une crise structurelle, menaçant l'avenir d'une industrie entière.
AR C
HI
VE S
of
EU RO PE AN
Il est patent que la solution du problème ne pouvait pas être cherchée dans le domaine li mité du charbon, car le problème était beaucoup plus vaste : il était nécessaire d'élaborer une politique commune pour l'ensemble des sources d'énergie. Mais les compétences dans ce domaine sont restées essentiellement entre les mains des six gouver nements nationaux. Au niveau européen, pour autant qu'el les existent, elles sont éparpillées parmi les trois Commu nautés européennes : à la C. E.C.A. pour le charbon, à la C . E . E . pour le pétrole , le gaz naturel et l'électricité, à l ' Euratom pour l 'énergie atomique. Cet état de choses a conduit à la création d'un groupe « interexécutifs» de l 'energie, réunissant des représentants de la Haute Auto rité, des Commissions de la C . E . E . et de l ' Euratom, qui s'est efforcé d'élaborer les principes d'une politique énergé tique commune.
HI
ST O
RI
CA L
Le Conseil de ministres, saisi depuis 1 958 de plusieurs propositions de ce groupe, a finalement dû reconnaitre , tout en soulignant la nécessité de réaliser, dans le cadre du marché commun général, un marché commun de l'éner gie, qu'en raison des intérêts divergents des États mem bres, la définition d'une politique commune de l 'énergie nécessitait encore des délais importants. I l a toutefois adopté en avril 1 964, sur proposition de la H aute Autorité, un protocole d'accord qui a permis à celle-ci, en attendant la fusion des Communautés décidée en principe par les 26
gouvernements à la même époque, de prendre des mesures immédiates dans le domaine du charbon.
EU RO PE AN
UN IO
N
C'est ainsi que la H aute Autorité a notamment pris une décision établissant un régime de subventions obéis sant à des critères communautaires et appliqué sous son contrôle afin d'accorder à l'industrie charbonnière les délais nécessaires pour s'adapter progressivement aux nouvelles conditions créées par la crise structurelle du charbon. En février 1 967 , le Conseil a encore autorisé la Haute Autorité à prendre une décision établissant un régime communautaire d'aides pour le charbon à coke et le coke.
AR C
HI
VE S
of
Tout ceci n'est pas encore une politique commune de l 'énergie. Mais ce sont des premiers pas importants dans cette voie. I ls sont d'autant plus importants que dans le domaine de l 'énergie les structures et par conséquent les intérêts nationaux des pays membres de la Communau té sont, comme dans l'agriculture, et peut-être plus, extrêmement divergents.
ST O
RI
CA L
C'est encore grâce au dialogue régulier et approfondi entre la Haute Autorité, à laquelle le traité n'offre guère de possibilités directes d'action dans la situation imprévue qui est celle du charbon, et les gouvernements détenant les possibilités d'action sur le plan national, que des solu tions d'intérêt commun ont pu être trouvées sans violer les dispositions fondamentales du traité.
HI
La même méthode communautaire trouve son appli cation pour sortir de la situation difficile, qui , depuis 1 963 , se prépare également dans le domaine de l'acier. I ci 27
EU RO PE AN
UN IO
N
encore on n'est pas confronté avec les difficultés d'une crise conjoncturelle, telle qu'elle a été prévue par le traité, mais avec une détérioration du marché due à un excès général de capacités pesant sur les prix et par consé quent sur les recettes de l'industrie à un moment où celle-ci devrait faire les plus grands efforts de modernisation et de rationalisation afin de rester compétitive par rapport aux industries modernes dans d'autres pays du monde. La H aute Autorité, tout en faisant usage des possibilités limitées d'action offertes par le traité, a aussi cherché dans ce domaine le dialogue avec les gouvernements afin d'aboutir à une action commune.
ST O
RI
CA L
AR C
HI
VE S
of
Il s'agit avant tout d'assainir le marché de l'acier par le rétablissement d'une certaine discipline en matière de production et de prix, par un regroupement de l 'industrie sidérurgique de la Communauté dans des u nités profitant pleinement des avantages de la production et de la vente à grande échelle et par la suppression d'installations vétus tes dont la production pèse encore sur le marché. Les plans de développement nationaux lancés par certains gouvernements peuvent contribuer à la réalisation de ce but à condition qu'ils ne poursuivent pas des objectifs contradictoires, qu'ils soient donc coordonnés dans le cadre d'une politique sidérurgique commune. La Haute Autorité a fait des propositions dans ce sens au Conseil de ministres.
HI
Aussi bien le secteur de l'énergie que celui de l 'acier traversent une période de profonde mutation. Ces muta tions ne facilitent pas la tâche de ceux qui travail lent à l'unification européenne. M ais, en sens i nverse, comme ces mutations se seraient présentées de toute façon, i l 28
UN IO
N
vaut mieux les aborder ensemble. En effet, un certain nombre de problèmes qu'elles posent sont tels que leurs solutions à l 'échelle traditionnelle sont impossibles ou trés difficiles.
EU RO PE AN
5. L'avenir
VE S
of
La C.E.C.A. a été un premier pas concret vers l 'uni fication économique de l'Europe. Elle a introduit une nouvelle méthode de relations entre États en créant un système institutionnel communautaire. Elle a, de plus , instauré une nouvelle méthode d'organisation économi que dans le cadre d'un marché élargi et régi par des règles communes. Elle a ainsi préparé le terrain pour l 'entre prise plus vaste de la Communauté économique européen ne.
HI
ST O
RI
CA L
AR C
HI
M ais elle a surtout démontré la validité et la fécondité de la méthode communautaire. Cette méthode n'a pas échappé aux lois auxquelles sont soumises toutes les entreprises humaines: idée révolutionnaire et nouvelle, elle a dû, au cours des expériences, se plier à de nouvelles réalités. Ainsi elle a dû être appliquée de plus en plus dans des circonstances non prévues par les dispositions du traité, dans des cas souvent extrêmement difficiles, carac térisés par de fortes oppositions d'intérêts entre les États membres. Elle a néanmoins permis de s 'achemi ner, lentem�nt, sans risques inutiles, vers des solutions communes. Sa vitalité réside dans cette faculté d'adaptation. M ais elle réside aussi dans le noyau irréductible qui est 29
..
EU RO PE AN
UN IO
N
maintenu au moment où la H aute Autorité, la Commission de la C . E . E. et la Commission de l 'Euratom fusionnent pour ne plus former qu'une Commission unique pour les trois Communautés européennes. Ce noyau devra être maintenu également lorsque les Communautés elles mêmes fusionneront un jour au sein d'un traité unique , dans lequel se refléteront les expériences recueillies dans l'application des traités de Paris et de Rome. I l devra encore être conservé lorsque la Communauté s'élargira géographiquement par l 'adhésion d'autres pays européens, encore que l'augmentation du nombre des pays membres pourrait entraîner la nécessité de c·e rtains aménagements du système institutionnel.
RI
CA L
AR C
HI
VE S
of
L'Europe a déterminé le visage du monde moderne . Pendant longtemps son rayonnement dans tous les domai nes était tel qu'elle n'avait pas besoin d'être unie pour dominer le monde. Aujourd'hui il faut qu'elle soit unie et forte pour simplement être écoutée. Elle, qui a donné au monde sa civilisation technique , risque à la longue de tomber au rang d'une région techniquement sous-dévelop pée si elle n'unit pas toutes ses forces et tous ses efforts pour combler ce qu'on appelle son «technological gap » , son retard technologique. L'Europe, qui est l e plus grand exportateur de « matière grise» est aussi le plus grand importateur d'inventions technologiques.
HI
ST O
Tout comme les processus d'unification nationale dont sont issus les États européens , le processus d'unification européenne se réalisera par une lente maturation poli tique. Dans chacun de nos pays on pourrait, en remontant dans son histoire, trouver le point où il était encore inconcevable pour la majorité des habitants d'une région 30
EU RO PE AN
UN IO
N
d'accepter l'idée d'une institution nationale commune, munie de pouvoirs politiques réels, pouvant prendre des décisions liant toutes les régions du pays. Et pourtant ces institutions nationales sont nées, elles ont été accep tées. Le sentiment d'appartenir à une communauté natio nale, plus large que le vil lage, la ville ou la province s'est peu à peu imposé, d'abord par la nécessité d'une défense commune contre un ennemi extérieur, ensuite par le besoin de construire un ensemble politique adapté aux exigences de l'époque. I l est vrai que dans la plupart des cas l 'unifi cation nationale fut dans sa dernière phase imposée par la force des armes .
HI
ST O
RI
CA L
AR C
HI
VE S
of
L'Europe a parcouru l a première phase de son uni fication : elle a accepté la nécessité d'une cohésion face à une menace extérieure. Mais elle est engagée maintenant dans la deuxième phase : elle doit se donner une dimension adaptée aux exigences politiques et économiques de notre temps. L'idée de la Communauté a montré la voie. Mais puisqu'elle remplace définitivement le champ de batai lle par la méthode communaut aire du dial ogue il faut en accepter la conséquence : le proce sus d'unification sera long et difficile. U n jour toutefois, ous une forme qu'il reste à trouver, l ' Europe acceptera aussi son unité pol i tique. Car il n'y a pas d'autre choix digne d' elle.
31
UN I
EU RO PE AN
Ec onomische integratie en kulturele ontwikkeling
ON
EUROPA ' S ROL IN DE WERE LD
1 . Bijdrage van d e Europe s e ekono mis che gemeenschappen tot d e kultur ele ontwikkeling van Europa en van d e w ereld. Onder de doelstellingen van de verdragen van Parij s en van Rome neemt de verhoging van het levenspeil een b ij zonder voorname plaats in. Niettegens taande s o mmige te chnokratis che aspekten, d ie over i-
of
gens in elke moderne s o c iale or ganisatie onvermijdelijk z ijn, verle ent dit doel aan onze dagelij k s e aktivit e iten een echt mens elij k karakter.
IV ES
D e middelen e chter die d e Europe s e geme ens chappen op heden gebruiken, zijn en blijven wez enlijk van ekonomische aard.
De ekonomische groei
CH
heeft een tot nog toe ongekend r itme bereikt en d it gedurend e e en u itzonderlijk lange periode : voor d e Europe s e gemeens chap in haar gehe el be
AR
draagt die stijging 5 tot 6 o/o en wel sinds ruim 6 jaren. Nog nooit heb-
AL
ben zoveel tientallen miljoenen mensen een der gelijke intens e e kono-
IC
mis che blo e i gedur ende zoveel opeenvolgende jaren gekend. Ik erken
OR
over igens dat de e konomische integrat ie van het Europa der Z e s niet de enige bepalende faktor in d it ver s ch ijns el is . Maar ongetwijfeld heeft in enkele jar e n t ijds, van
ST
ze grotelijks bij gedr agen tot die aangroei,
HI
b ijna een derde van wat door de ekonomisten het bruto nationaal inkomen genoemd wordt.
Ongetw ijfeld is het niet d e ekonomis che vooruitgang die d e kultuur s chept. Maar toch is hij een voorwaarde tot haar ontploo iing. Lord KEYNE S ' w aarden indachtig,
ma g men s tellen dat de ekonomisten
- 2 -
ON
weliswaar n iet de s cheppers z ijn van e en b e s chaving maar w el d e s chepper s van de mo gelijkheid van e en b e s chaving. Voor h e t eerst
UN I
s inds het verdwijnen van d e grote mec enas s en b e s ch ikken de kultuur s chepper s over ongetwijfeld nog onvoldoende, maar toch aanz ienlijke
EU RO PE AN
middele n om hun taak te vervullen. En tevens worden ze omr ingd door mannen, vrouw en en kinderen van w ie d e elementair e noden aan voeds el, kleding e n huisve sting e indelijk voldaan z ijn of althans op de w e g z ijn om spoedig dat punt te bere iken.
Onz e Europese ge me ens chappen hebb e n e chter ook b ijge
of
dr agen tot d e e konomische en s o c iale ontwikkeling van geb ieden, w aar
IV ES
het levenspeil nauwelijks het levens m inimum over schr e e d en waar b ij gevolg elke kulturele gro e i pr aktis ch u itge s loten was . Anderz ijds heb ben onze gemeens chappen,
door hun d eelname aan d e r e ko nve r s ie,
kun
CH
nen b eletten dat het verdwijnen van s o mmige tr aditionele industr ie ën
AR
b epaalde streken in een onhoudbar e toestand z ou gedompeld hebben. Al dus w erd vermeden dat e e n fatale s lag werd to e gebracht aan de geest
In het reeds geno e mde ging het veeleer om e en onr echt
OR
IC
AL
van initiatief en aan d e vitalite it zelf van de b etrokken bevolking.
streeks e bijdrage tot de kultuur . Maar er z ijn ook meer r echtstr e eks e
ST
vor men. Euratom heeft baanbrekend werk verr icht op het geb ied van
HI
w etenschappelijk onder zoek en onderwij s .
In de E konomische Gemeen
s chap voor Kolen en Staal (E. G. K. S. ) is er d e aanz ienlijke steun aan het w etens chappelij k onder zoek. In de Europ e s e Ekonomis che Geme en s chap (E . E . G. ) mogen we w ijzen op de pro gr e s s ieve verw e z enlijking van een vrij mens elijk verkeer.
T enslotte is er de opr ichting van Euro
pe s e s cholen onder het impuls van de gemeens chappen. Daarb ij mogen
-
3 -
ON
we zeker de diepere invloed niet vergeten, d ie z ich vanaf het be gin heeft laten gelden: het nader b ijeenbrengen van mentaliteiten en op
UN I
vattingen als gevolg van de ge me ens chappelijke aanpak der ge stelde
EU RO PE AN
problemen.
Vaak wordt het compro mis karakter van het merend e el der geme ens chappelijke beslis s ingen onderstreept . Ret komt b ijvoor b eeld als w e inig gedurfd of w e inig spectaculair voor. wanne er een ge middelde tus sen twe e "nationale " afmetingen van vervoermiddelen ge ko zen wordt om aldus een geme ens chappelijke afmeting te b epalen.
of
Maar men vergeet dat een dergelijk compromis d ikwijls de verzoening
IV ES
betekent van twe e opvattingen, d ie b ij het b e gin allebei gekenmerkt waren door de overtuiging dat de waarhe id vier kantig is en dat men z elf z e volled ig b e z at .
De w aarh e id is reeds heel w at minder vierkantig voor
CH
hen d ie s inds tien jaar op Europe e s plan aan het werk z ijn. En sommi
AR
gen onder ons b eginnen z ich af te vragen of een der partner s van een geme ens chappelijke beslis s ing wel o o it, vanaf het b e gin,
de w aarheid
Ik me en veilig te mogen bewer en,
dat het b e s taan en de
OR
IC
AL
volkomen b e z at.
werking van de Europe s e geme enschappen op alle vlakken mens en b ij
ST
mekaar hebb en gebr acht, d ie voordien maar w e inig betrekkingen hadden
HI
met hun kollega ' s of hun konkurr enten uit d e nabur ige landen.
Ik denk
hier aan de ministers d ie mekaar in de Min isterraden van d e Gemeen s chappen ontmoeten en hun geme ens chappelijke problemen leren kennen; aan de parlementair en van onze z e s landen die nu s arnen de problemen van d e gemeens chappen b e s pr eken; aan de zakenlieden die nu voor alle beroepen gemeens chappelijke federat ie s hebben gevormd; aan de syndi-
- 4 -
ON
kalisten van al d e grote arbe id e r s or ganis atie s ; aan d e onderzoekings en studie groepen van experten op zowat alle spec ialis atie geb ieden; aan 1 1 stagiair e s 1 1 en b e z o e ke r s .
Z ij allen hebben de w e g tot mekaar
UN I
s tudenten,
gevonde n om gezamenlijk de oplo s s ing te zoeken voor problemen, d ie
EU RO PE AN
z ich ongeve er overal op dezelfde w ij z e voordoen.
D ie stilaan doordr ingende openhe id naar de anderen moet noodzakelij k e en waardevolle b ijdr age gaan betekenen aan de opbouw van het Europa-van- de- kultuur .
Pers oonlij k heb ik vanaf het b e gin in het
hart van de E . G. K. S. te Luxembur g gele efd. Ik meen daarom te mogen d ie ik daar s inds 1 5 j aar heb ontmoet,
grondig d e
of
b eve stigen dat allen,
IV ES
invloed van h e t Europ e e s milieu hebb en ondergaan en dat z e even die p hun opvattingen e n hun kijk op d e zaken hebben ler en w ij z igen.
CH
Wij allen w eten nu dat de manie r w aarop 1 1men 11 ons
AR
vro e ger aan mekaar heeft voorgesteld - en b ij dat 1 1men 1 1 denk ik voor al aan d e historic i en aan de letterkundigen - niets meer is dan e en
OR
IC
AL
grove en vaak belachelijke karikatuur .
op de s cholen,
D e geschiedenis ,
en vooral het geschied enis onderricht
moet ten bate van de komende generat ie helemaal anders
ST
aangeboden worden. Die generat ie z al ongetw ijfeld een war e 1 1kontinen
HI
talis atie 1 1 van d e wereld meemaken. De Arab is che landen s ch ijnen naar een eenheid te willen opgaan. Hetzelfde ver s chijns el doet z ich voor in Zwart Afr ika � Sommige Latijns amer ikaans e landen streven ernaar . En China is reeds een kontinent.
UN I
ON
E RVARINGEN UIT VIJFTIEN JAAR E UR OPESE PRAKTIJK
en belovend experiment z ijn.
EU RO PE AN
E conomisch moge de Europe s e integratie een boe iend Politiek mo ge d e z e inte gr atie onafw end
Toch blijft b ij velen de vr aag: " Zal deze nieuwe e enhe id
baar z ijn.
z ich in feite ook als een eenheid naar b innen en naar buiten gedragen? " Zal z ij�
met andere woorden�
een e igen leven kunnen leiden?
indien men niet tevens kan zeggen w elke levensvorm men
IV ES
betekenis ,
of
Een b evestigend antwoord op deze vr aag is van w e inig
voor het gro e iend e Europa waar s chijnlijk kan achten. Welk gelaat zal
CH
d it Europa aan de w er eld tonen?
AR
Wellicht inte r e s s e ert het de lezer enkele indrukken te
vernemen van iemand d ie , werkz aam b ij de Europes e ins tellingen
AL
s inds 1 9 5 2 � de eerste stappen van Europa als ins telling he eft gevolgd
OR
IC
en daaruit e en andere ervar ing heeft opgedaan.
1.
Wat is , n a 1 5 jaar� de mee s t tr effende c onclu s ie uit
ST
het Europ e s e integratie -pro c e s ? Men kan d e z e als volgt o ms chrijven:
HI
het komt mij voor dat alle s vlotter verlopen is dan ik voorzien had. D it moge vre e md klinken wanne er men b edenkt dat in d e uitvoer ende organen s amenwerking tot stand moe s t komen tus s en mens en u it z e s vers chillende landen m e t ver s chillende arbe ids methoden� m e t uiteen lopend e vorming en ver s chillende talen. Welnu�
ik z elf heb d e s tijd s
- 2 -
ON
d e el uitgemaakt van dr ie homogene r e ger ingen in Belgi� en het is mij voorgekomen dat het helemaal niet moe ilijker is s arnen te w erken
UN I
met colle ga ' s u it zes verschillende landen in een Europe se executieve
EU RO PE AN
dan lid te z ijn van een Belgis ch homoge en kab inet.
Er b e s taat naar mijn gevoel een soort interne dynamiek w elke maakt dat, wanneer er eenmaal een b epaalde ric hting gekozen wordt,
de activiteit z ich ook in een b e paalde r ichting ontwikkelt. Men
zou het mutatis mutandis kunnen ver gelijken met het gezinsleven w aar-
of
in volgens een e igen logic a d e te volgen weg als een gegeven voor komt ) ) en de keuzemogelij kheden meer beperkt z ij n dan men aanvankelijk
IV ES
dacht.
2.
CH
E e n twe ed e overwe ging - e n d e z e zal U mis s chien meer
verwonderen dan d e eerste - kan ongeveer als volgt geformuleerd
AR
worden: alle grote moe ilij kheden w elke w ij voo r z ien hadden,
z ijn ons
b e s paard gebleven, terwijl d e hinderpalen d ie w ij in fe ite ontmo et heb-
AL
ben noo it van tevoren door ons voo r z ien z ijn. )
In dit opz icht is vooral
OR
IC
de cris is in de steenkolennijverheid een tr effende illustr at ie.
Het is niet moeilijk om aan te tonen dat b ij d e opstel-
HI
ST
ling van het eerste Europe s e verdrag geen o genblik gedacht w erd aan de mogelijkheid dat e ens de steenkool z ijn monopolie -po s it ie zou verlie z en of zelfs maar ernstig bedr e igd z ou worden door e en ander e ener giebron.
Geen enkel van de meer dan honderd artikelen van d it
verdrag laat op dit punt ook maar de minste twijfel.
Het was in 1 9 5 0
eenvoudig niet d enkb aar dat de Amerikaans e steenkool eens een permanente dreiging zou worden voor d e Europe s e ste enkool,
niet aileen aan
-
maar tot ver in het binnenland toe. Het valt dan
ON
d e kust van Europa,
3 -
ook niet te verwonderen dat e en aantal verdragsbepalingen w elke sterk
w eldra voorbij gestreefd bleken te z ijn.
of liever gez e gd,
EU RO PE AN
Daar ente gen was é én moe ilijkhe id wèl voor z ien,
UN I
op d e hypothe s e van het Europe s e ste enkool- monopolie w ar en gebaseerd,
men
meende d e z e voorzien te hebben, namelij k d e Frans - Du it s e s amenwerking. D e overheers ende indruk was d e z e : "Het zal moeilij k z ijn,
z ij hebben
elkaar b evochten s inds 1 5 0 jaar ! " In feite is alles zonder s chokken verlopen.
Persoonlijk heb ik e r deze c onclus ie uit getro kken: ind ien Frans en
en Duit s er s de z aken groots aanpakken op het slagveld, moet men even-
.�Q){A )
of
z e er toegeven dat z ij de d ingen ook groots aanpakken wanneer z ij de
baar r e spect af.
IV ES
handen in elkaar s laan en s amenw erken.
Beide p dwingen onb etwist-
( T e rloops z ij d it gez e gd : men moet in het leven e en
r is ico durven nemen; het ergste r is ic o b e staat er waar s chijnlijk in
AR
CH
dat men er gewoon geen durft te nemen. )
3.
Mijn derde les is d e z e : het Europe s e patronaat dat
AL
aanvankelijk sterk tegen de Geme ens chappelijke Mar kt gekant was,
IC
b ehoeft z ich achteraf helemaal niet te be klagen. D e beroepsorganis a-
OR
tie s daarente gen w ar en aanvankelij k gunstig ge stemd en het z ijn ju ist z ij d ie ,
denken w ij aan de steenkolencris is , d e hoo gste tol zouden
ST
b etalen. Wat nu volgt is ge en verwijt, het is gewoon e en vaststelling
HI
die ons aileen betreft.
Zij die het meest direct b ij het fenomeen be-
B ias
trokken z ijn, blijken mee stal de dingen h et duid elijkst te z ien. z ien z e door een b eroeps optiek, door e en z e ggen.
Z ij
zoals de Angels aksen
Zei Schumpeter niet dat de zakenlieden e en opvallend s cherp
inz icht hebb en in een opvallend beperkte z one?
lk h erhaal het: niemand
- 4 -
Profes s ionelen z ijn altijd min
ON
behoeft zich hier gekwetst te voelen.
of meer b ij z iende. W ie de problemen van te dichtb ij b ekijkt,
UN I
in z ekere mate verwrongen.
z iet z
EU RO PE AN
Het is mij opgevallen dat d e ver s chillende clichés welke
4.
wij ons in de loop der tijd e igen hebben gemaakt é én voor één fout zijn gebleken. zwaar,
U kent z e : de Frans man is lichtz innig,
de Italiaan lui,
de Nederlander strak,
de Belg
de Duit s er is •
•
•
•
•
zonder
gebreken. D it alle s is volkomen fout.
of
Het is wel e en opvallende les die w ij kunnen trekken
IV ES
uit deze jar enlange s amenw er king, wanne er wij cons tateren dat in feite alle clichés w aarvan men ons voorhield dat z ij het produkt van de ge s chiedenis waren e igenlijk niet zozeer een produkt van de ge -
CH
s chiedenis z elf z ijn dan wel van d e ge s chiedenis zoals d e z e ons onder-
AR
w e z en w erd. Het is eigenlijk allemaal heel eenvoudig. Het is allemaal b e gonnen bij de verove r ing van de Belgae door Julius Cae s ar en s inds
AL
hem heeft nageno e g d e gehele wer eld, d. w. z. Rome inen, Oostenr ijkers ,
IC
Fr ans en,
OR
gedurend e 2 000 jaar .
Hollanders,
enz.
ST
systematisch ongelijk gehad
De enigen d ie gedur ende deze twe e millennia
steeds aan de go ede z ijde hebben gestreden,
HI
Spanjaarden,
z ijn
•
•
•
•
de Belgae.
D it is in het kort d e ges chiedenis van mijn land zoals
het steeds en ook nu no g op s ommige plaats en onderwe z en wordt.
Is
het dan verwonderlijk dat de kinderen in d it land er niet van overtuigd
e� d e z e
z ijn dat alle anderen ongelijk hebb en, dat alle anderen d e "slechten "
�
z ijn? Dat
.
�wvolg nie-t-e]?l'gelrouden h:sàb€Œ:
anderen
- 5 -
ON
bijgevolg niet opgehouden hebben in d it land onheil te stichten en dat z ij steeds voorbij ge gaan z ijn aan het elementair e feit dat d e enige
UN I
goeden de Belgae zijn?
buiten België! J land J
EU RO PE AN
Overigens geldt d e z e constatering op dez elfde wij z e omdat het geschiedenis onderwij s in Duit sland J
in Italië! J
in Neder-
in Frankr ijk en z elfs in Luxembur g dit gemeen hadden
dat een ieder ervan overtu igd d ient te zijn dat hij zelf de enige goede is . En zo gebeurt het dat wij op een mooie dag gaan s amenwerken met mensen d ie ons verbazen. lk herhaal het - en ik verklap daarb ij geen
of
gehe im - mijn c olle ga ' s beantwoorden in niets aan deze traditionele
uitzonder ing zijn.
IV ES
clich é s . lk heb bovendien ook no g opgemerkt dat z ij helemaal geen Ret z ijn dus wel de gelijk de cliché s d ie fout blijken
CH
te zijn.
Zo kom ik tot d e vijfde bedenking. Ret gaat in d e wereld
AR
5.
van vandaag steeds minder om natie s dan om b e s chavingen. Volgens
AL
Bernard Shaw zou de natie in de ge s chiedenis haar intr ede hebben gedaan
IC
met Jeanne d 'Arc die volgens zijn verklaringen zowel de eerste prote s -
OR
tante als d e eerste nationalis te in d e ges chiedenis geweest zou zijn. Men kan heden ten dage no g nauwelijks b ew eren dat de natie de spil is
ST
van het c ollectieve leven van een volk op economisch en militair geb ied
HI
en evenmin overigens op cultureel geb ied.
Ret is b ijvoorb eeld opvallend
hoe de j eugd belangstelling toont voor het ide e van de Europe s e univer s i-
jgoede jeugrJI
teit. D e z e b elangstelling is niet verwonderlijk voor hen d ie w eten dat de jeugd
hoe langer hoe me er haar hor izon w il verbr eden.
Zij voelt dat d e natie niet meer d e normale natuurlij ke en doelmatige spil is van het geme ens chapsleven.
� �c,l..._ \}'� Meer en meer tPedel!i Q.e groeper ingen �
- 6 -
i
,
ON
b e s chavingstyp
T enslotte wens ik no g d e nadruk te le ggen op d e onvoor-
UN I
6.
stelbare ver snelling d ie z ich voordoet in het verloop van d e ges c hied enis .
EU RO PE AN
D e Belg welke le efde aan het e inde van het "anc ien ré gime " is veel verd er van ons verwijderd dan van de Romeinen. Merkwaardig is dat d e z e ver snelling z ich voordoet over een z e er beperkte tijdspanne.
Laat
mij nog even het voorb eeld aanhalen van de steenkolen en me er in het b ijzonder het geval van het Saar- akkoord. In 1 9 57 nog b le e k b ij de
�de
onderhandelingen over de Saar dat de e igenlijke inzet het b e s ch ikkings Saarlands e kolen1 w aarvan toen ter echt werd beweerd
of
r e cht was
IV ES
dat z ij in per ioden van hoo gc onjunctuur voor d e Frans e zowel als voor de Duit s e staalnijverheid van vitaal belang w ar en. De vraag was dus : "Roe zou men op billij ke wij z e het b e z it van deze u itmuntend e r ij kdom
CH
verdelen en daarmede de twist tus s en Fr ankrijk en Duit s land b e sle chten? "
AR
Nauwelijks dr ie jaar later ble e k het voorwerp van deze d is cu s s ie reeds
En toch is er iets blijvends in de ervaring van de "ste en-
IC
AL
b ijna tot het ab surde te b ehoren.
OR
kolenjare n " in de Europe s e integr atie. W ij z ijn inderdaad met kolen en s taal b e gonnen, omdat b e id e produkten politiek en e c onomis ch kr itiek
ST
lagen.
,-;fe �unt van
Ret verdere verloop van de e conomische integratie zou u itwij zen
HI
dat dit st
de hefboom goed geko z en was . Wellicht zouden w ij
vandaag met andere produkten b e ginnen: met d e scheikun
�. ?
Met de
lij
verwerkende metaalnijverheid ? Met de landbouw ? De opsomming aileen reeds laat aanvoelen ho e unie k d e s ituatie in 1 9 5 0 was. Meom-
w
1,("
tevens op het geniale in de mens en d ie dest ijds d e kans ge grepen hebben.
I N T E R N AT I O N A L E V E R E N I G I N G V A N D E M U T U A L I T E I T X e A LG E M E N E V E R G A D E R I N G 4 - 5 - 6 O KT O B E R 1 968
-
-
5
oktob e r
1968 .
IV ES
of
EU RO PE AN
UN I
Rotte rdam,
CONGRESGEBOUW
ON
R O TT E R DA M
ZEKERHE ID EN ONZEKERHEID IN DE vJERELD VAN MOHGEN
CH
u. -- � - fnl .-w __ ._ ,. &-.. - ..- ..- ..-. c->o...., ""* - • -
- - -- • -:» o..
HI
ST
OR
IC
AL
AR
doo r Pro f .
.. .. .,,..,. » - • • - cw ... , ... ..., _ .._.._u. .... _._t..,. ..,.. _ ._ , ..
A . COPPE
I.
INLEIDING
ON
Ec r s t enkele w·oo rden on de b e g rippen nader te b e palen die ve rder aongewend Ho rden ,
(1)
H Employ c z le te rme que vo us voul e z n
vind ik
dé fin ir" ,
in de Larous se .
De be ste b epal ing in
Hat ik b ij
Winkler Prin s von d w o. s m . i . q_u' il n ' y a pas
de pé ril
minder ge s ch ikt .
He
v in de n
In de Laro us se vindt men
En daarop vo lgt
:
- o f'we l Heet men dat e r e;een ";e ro.nde r ing komt .
IV ES
tiona ire e c onomieën en alle�n do.o.r . o f zulke
:
:1 1 1 indus trie
sto.�
Mi s s ch i en vro.agt men z i ch af
s to.tion aire e conornieën vrel b e s taan .
Natuurl ij k b e s t aan z e . tot
de Chavo.n tc s van het Amazonegcb i e d h e e r s t h e e l veel
CH
:
i. maar van
Dit komt voor in
Al de primi t i e ve onderontw ikke l de e conomieën b eho ren Bij
de l a pen see
De z e gee s te s rust ko.n m .
of
r i ch t ingen komen
tc:-·ta
r.,i .j n
dus e s sen t i e e l de twe c volgende b e grips elementen
gee ste s ru s t b e t re ffende toeko:r.1s�. . twee
vc rb an d me t
d 1 e sprit ré s ultaJ.1t
à c raindre " .
a b e s oin de sé c ur i té " "
1 ; ma i s
de En cy c lopae di a Bri tonn i c a en b ij
t r o.n quil l i té
con f i anc e ,
1 1 s é c urité
s ch r i j ft Pa s c al e r gcn s ,
EU RO PE AN
commen c e z po.r l e
UN I
Ee r s t ecn woo r d oro n a de r tè ·b epalen w at zeke rhe i d i s .
di t type . z ek e rhe i d
•
•
•
mo.ar oak heel vee l ondervo e ding . In de t i j den
die vij b e leven mo e t de o ve rt ui g in g dat geen ve ran de ring is to ch mee r en
AR
te ve rwachten
t re e m voo rb c e l d op een
AL
hee rs te nl .
mee r een ui tzondering wo rden . Een e x· ·
te rre in -vraar tradi t ione e l ve e l continuitei t
de vre ten s chap .
Sinds de pub l i c at i e s van
Nob e lprij swinn aars b iolo gie van
IC
boeken o vc r b iologie
die
1964 ,
Jacob ,
de
drie Franse
�1on od en Lvo ff z ij n alle
vi e r j aar o ud z i j n veroude rd .
Ze
hebben
OR
all een nog een o.n t i quari aatswaarde .
HI
ST
· ·
o fw e l ive c t me n do.t de mo ge l i j ke gevaar inhoudt .
of noo dz a..'k el i,i ke ve r an de r in g geen
Hie tw ij fel t er te genwoo rdig no s aan dat vo o rui tgang
n i c t mo gel ij k 1. s zonde r ve r an de ri n g . mo de rne j e ugd l ij kt ml.J gan g ven z aken
w i ll en ze
1. s .
Ecn van de kenmcrkcn vo.n de
pre c ie s het geloo f dat ve rande ring de no rmale
Haar z o al s
to ch ze}�erhe i d .
Hij
ik verder z al pogen o.an te tonen
z ullen o n z e vrel vo.art n i e t verhogen
doo r hetzc l fde te docn al s vo.de r en grootvadcr en
dan nog op
2. de zel fde plant s .
Indien w:i.j b e te r leven dan on z e. vooroude r s dan i s
hct n ie t omdct wij me e r we rken dan z ij maar orndat w i j an de r s •re rken Het i s in d i t c.nde rs vc rkcn de..t de verklaring l i gt van onz e
ON
dan z ij .
hoge re pro dlli� t ivite i t e n b ij gevolg van on z e hoge re leven s standaard .
voo ruitgong alt ij d eon 11 c re at ive de s truc t ion n .
UN I
Vol gen s de z e e r sugg� s t icve uitspraru� van Schumpete r i s e c onorni s che
Wi j moe ten pogen de
r i chting van de mogel i j ke verande ring zoveel mo gel i j k te onderk�nnen
Men z i e t dat ik mij
EU RO PE AN
en er on s op voo rb e re i den an de r s l igt er gevaar in de ve rander ing . vo o rz i ch t i g ui tdruk. wao.r het orn pro spe c t ie ve en
pro gramrnat i e ln een snel evo lueren de e cononie gaat .
( 2 ) Een belangrij k ge deelte van het ver de r aangehaal de stat i st i s ch en fe i tenmc.te ri aal ko:r:1t ui t het pas ve r s chcnen b oek � ' The year 2000'1 van Kahn en Hiene r van het Hudson In s t i tute vmarvan Se rvan �Schre ibe r vô6 r
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
Z l J !l ve r s ch i j n in g in z age h a d gekre gen voo r z i j n n D8 fi Amé ri c ain 17 •
I I , HIJ WORDEIJ VEEL RI.JKER
ON
Ee rst nu enkele vooruitzi chten in verb an d met de evolutie van het
UN I
B . N . P . ( x ) in de toekomst .
Enkele c ij fers komen voor 1.n het boek n Th e year 200011 on de r d8
ru.··
b riek " s urpri se�free" omtrent de toekomstperspectieven i . v ., m . llcd:. B . N . P .
EU RO PE AN
Er i s wel i swaar een verande ring te verwachten , maar ze i s gun stig .
De mee st betekenende kcn c ij fers van het gehele boek komen voo r op blz, . 140 van de Engel se uitgave in tabel IV : gemi ddelde groei van de wereldbevolk ing en van h•::t BNP / c apita . +
2,9 %.
Ze z i j n de volgende : bevolkin�
+
1 , 8 % , BNP / c a:9ita
Er i s dus een gun stig perspectie f , aange z ien tesamen met een toene
mmg van de be volk ing ( dank z ij ? on dank s ? ik laat ùi1.. nier in het mi. dden )
e r een toenemin13 van he t B . N . P . pcr cailit,a l·r ordt ·.roo rz. ::.en van j aar tot rond het j aar 2000 .
3 % pe r
Ik gee f toe dat de cij fers mij aangenaam ver� ·
Een toeneming va:.'1
het
al s gemiddelde voo r de ;;e rcld is
mc o r
dan
;mt
c o i t in ' t
ve r le den
o ve r een
Di t zou een verdrie·· o f vervie rroudi ging
IV ES
lange pe rio de we rd vervre zcnl ijkt .
R . IJ . P . per capita van b ij n a 3 1> pe r j aar
of
rast hebben .
ce
geven van het ve rb ruik spe il rond hct j aar 2000 inzover natuurlijk er geen atoomoorlog ko�t die alle s zou ve1� ietigcn . Dit zou mij e igenlijk mocten dw·ingGn om real i sti sch te zij n verder een hoofdstuk in te lassP.n over intt?r . . �
ten z ij men zou moeten gaan geloven dat in het atoomt i,j d··
pe rk voo r het eerst
CH
nationale o rde ,
m
de ge s ch i c den i s de vrede vanzelf bewaar d bl ij ft .
AR
Zo o ptimi s t i s ch zou ik to ch i . v . m . de gevolgen van de ke rnwapcms n:i.e·c durven zijn namel ijk dat de kernwapen s me t z ich vrede voortb �engon .
Ik ve�m8ld d��
AL
punt maar kan er 1vegen s tij dgeb rek n iet op 1.ngaan . Onmi ddell i j k rij st de vraag : wat gceft dit voo r de E . E . G . verge·-·
IC
leken met het verleden en met ande re cont inenten o f grote pol i t:i.eke en
OR
e conomi sche groepen
?
ST
Ten eerste : E . E . G . ve rgeleken met het ve rle den ,
De pro,j ectie tot
het j aar 2000 gee ft voo r de E . E . G . een toeneming van het B .IL P . / capita met
HI
4 , 4 % over geheel de periode to t het j aar 2000 .
VeY."gc"J cke1
i s dit een aanz ienl i j ke versterking var. de gro e itren d .
t i stiek�n b i j w ij ze
van
c ij fe r b e re iltt doo r de
ne·:·. �1r. � ,�crJ.. �.:: d.en
Zieh ier enkele sta�·
vergel ijking : Tus sen 1 870 en 1938 wo rdt het hoogsto V.s.
met 3 , 3 /� p er j aar en pe r capita .
l an d vin dt men tus sen 1860 en 19 38 n iet mee r
( x ) bruto Hationaal Pro dllid ,
dan
Voo r Duits�
1 , 6 % het hooe;ste Yoor
·
4
continentaal Euro pa plus Groot-·Bri ttannië .
Is dit ni et een tre ffende ve rge··
ON
lij king van 1 , 6 % naar 4 , 4 % pe r j aar en per c apita . Ten twe e de : de E . E . G . vergclcken me t ande re grote groep�n
2000
l i gt het pe rspe c t ie f voo r de E . E . G .
UN I
i·Iet 4 , 4 % pe r j aar tot ho ri zon
?
hoge r dan de progno se voor de V , S . en de E . F . T . A . inc l . Groot�Brittann i� . De ze gun stige pe rspe ctieven omtrent de glob ale toekomst zouden
EU RO PE AN
ten onre chte de indruk kunncn verwekken dat alle s vanzelf z al gaan . Economie � s e chter geheel het geb ied ivaar de regel "niets voo r niets11 gel dt .
E r � s dus ook een ko stprij s .
Tegenove r de grote vel vaart
die de gun sti ge evolutie van het B . IL P . / c apita in uitz i cht stelt en b ij ., ge volg
t:: �n
geruststcllinc >mt het globale n ive au van de behocften dekking
betre ft komt een onzeke rhc i d te staan b i j dt:: marginalen nl . on de r drie
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
opz i chten : tewe rk s tell ing , we rkpl aats , bcroep .
5
•
III , MEER WELVAART GEEF'I' NIET PER SE HEER ZEIŒRHEID
sche id maken tus sen
ON
Hcn moet b ij het beh an delen van dit tema een fundamenteel on der� e..:n
onge di fferentiee rde en een ge di fferentieerde e co··
UN I
nomie ,
In een onge di fferent ieerde e conom�e � s e r geen arb�i dsve rdeling H.J t hi sto ri s ch
voo rbeeld i s de famil i ale economie .
EU RO PE AN
en is er dus i denti te i t tus sen producent en ve rb ruiker .
On de r een derge l i j k r: conomi s ch regime
i s de pro duktivite i t ln.ag en b ij gevolg ook het niveau
o f famili::l.al inkomen .
van
hct pe rsoon l i j l:'�
Tech kan en in de regel z al het zekerh8 i dsge voel
vrij hoo g z i j n omdat de groep de total i te i t von de pro duktien:o[!;cli,j khe den in
e i ge n
han den hee f t .
Boven dien kcm
�n
in de rcgel z al het ?.eke rhej ds··
gevoel groot z ij n omdat de hori zon kortb ij gelegen i s .
Bei de fa.c to ren
l iggen zo geheel o.n ders �n een onse di fferentiee rde e conomie û.l s in een gedi ffe rent ieer dc da.t clk>::! vo rc,e;l i�k �ng moe ili,j k ligt .
Laa t
m:.:.j zeggen ,
of
om i e de reen gerust te stellen , clat w·ij in elk geval dire ct te rug kunnen
naar veel mee r zekerhe id dan tl: :m s in de He stcrse l·re re2.d hee:-st , maar , . , .
IV ES
in de armo e dc .
In een gc di ffc rentiee rdc e conomie � s e r -vrel arb e i dsverdel ing .
CH
De produktivi te i t en b ij gevolg het inkomen l iggen d�.ente�1gevolge hoge r . Ivlen zou o p het eerste gcz icht kunnen denkcn dat da.arme de ook het zeker- ·
AR
he idsge voel o p het indivi due le vlak moet toenemen .
Dit zou m . i . de zelfde
fout betekenen al s de ze die men voo r Keyne s gebruikel i j k ma.akte tus sen r:1ac ro·· en mic ro-economie ,
Ret geheel
von
dé groep •m rdt rij k e r , de
AL
enkel ing voe lt z i ch e chter daarom n iet ve ilige r .
IC
Lo rd Keyne s heeft een s [!;e s ch reven dat de e conomen niet de s chep�
OR
pers van een b e s cha.ving z ij n , maar 1vel de s cheppers van een b e schaving .
van
de mogel ijkhe i d
Op dezelf de l·r ij z e kan men zeggen da.t ,.rel v::J.o.r·L. n i e t de
s cheppe r i s van geluk maar ••el de s cheppe r van de mo ge l i j kht:: � d van geluk .
ST
Hetzelfde geldt voor zekerhe i d .
Hclvaart s chept niet pe r se zEke rhei d, wel
HI
de mo[!;eli j khe i d tot zekerhe i d ,
(1)
De men sen willen continuite i t
we rkplaat s ,
en
zeke rhe i d in hun beroep
c !l
J n :r.. un
Dit fe i t 1vo rdt vaak over het hoofd gez ien doo r velen die denlwn
dat welvaartsve rho Ging vereni gbaar i s met permanentie b i j de arbei dsinzet ,
6. Bij
in 1 ' De we rke rs van de welvo.o.rt s sto.o.t"
Zwe i g ,
:
lee s t :r.,en
(1)
" In de e e r ste pl o.o.ts ktmnen we een o.an z ienl ijke toenmne z ien van het ge s tcl rl
ON
De fo.b r i ek s arb e i de r h8e ft een rel o.t ie f gro te zekcrhe i d
z ij n o p zeke rhe i d ,
De b i ttere h e r inne ringen uit hot vc rle den
met be trekk ing to t z ij n werk .
UN I
J\ls h i j bene den de vee rt i g i s , ue et h i j nauwe l i j k s wo.t het � s D e o.rb e i de r hee ft e cm geve s t igde routine �
\ve rk.loo s te z ij n .
e n verder :
verk al s thu i s " , , ,
hebb en en ze vin den hct leuk ,
zoweJ. i n
z ij n
1 1 Al s z e z i ch eenmao.l in hun b aan geve s t igd
dan Geven ze er de voo rkeur aan di t hun hele
EU RO PE AN
vervagen .
No.tuurl ijk houden z e van var i o.t i e . , , maar ze b e doe
leven te b l ij ven doen .
�
lE;n var i o.t i e in het vre rk dat ze hebben en n ie t daarbui ten" .
E igcnl i j k slao.t Zt·reig ' s onc1erzoek alleen op de Bri tse arb e i de r .
Nuo.r \·rie V.)el"L �1 iet do.t h�t ook ruim bui ten dit ko.der gel dt .
Welnu de voo rvrao.rden voo r onze vre lv::t.art vo rmen een pe rmanente
be dr0 iging voor de zekerhe i d z owcl u1 een plane conomie als in een markt�
sche rp .
of
e c onomie , o.l is het c on fl ikt tussen gro e i en zekerhe i d n ie t alt ij d even In ':; en pl an -e c onomie gaat zckc;rh.s i à. voo r op groe i ,
te rw i j l w i j
IV ES
in een markteconomie soms wel e en nei ging hcbben om snelhe i d b ij t e ve rk ie z en z e l f s ten ko ste vnn zek c rhe i d . fundamenteel j ui s t
H e t Ital i ao.ns ge z egde � s
" Qu i v o. piano va sano1 • en omgekee r d :
JU s men nu eenmo.al vlug w il gc.a.n
CH
va pi ano " .
:
he i d in koop nenen .
de gro e i
" Qui v a s M o
mo e t men wel wat on z eker ..
Bovendien komt in een markte c onomie een concentratie
van de onz ekerhe i d b ij de �o.rgino.len voor .
AR
c.a.n als een b l iksemafle i de r
n iet c.lti j d de z e l f den z ij n .
de b l ik s em .
Z ij trekken de onzekerhe i d Ik weet vel do.t de m.n.rginalen
Mo.ar dit vererge rt hct t:evo e l V['ll de on ze·�
AL
kerhe i d nog omdat dit gevo e l z ich verspre i dt in grote gele dingen van de Haar vr ij
zullcn noo it zonde r mo.rgina.len z ij n w an t even zecr
IC
mo.o.t s ch appij .
als e r al t ij d armen on de r o n s zullen z ij n zo z.ullen e r in een markt
OR
e conomie ook al t i j d mare;inalen voorkomen . ik .
·
Zel f s in t;; C n pla.n e c onomie ,
denk
Erge n s zullen er marginnlen voo rkomen al zullen het well icht n iet
ST
de zel fde z ij n al s in een markte conomie . Ten twee de
schept vrel vao.rt n i e t pe r s e een zekerhe i dsgevoel o mdo.t
de b �hoe fte c.an z eke rh e i d stij gt met de wel vaart .
HI
(2)
vr illen el s 1-r ij vrel vc.ren d z i j n i s
:
:permo.nep.tie ,
Di chters z e ggen do.t zove e l beter dan e c onornen .
Het ee rste vrat v ij
c ontinui te i t , voo rtdurcn . Lamartine;
:
" Oh temp s ,
suspen d ton vol e t vo us , he ure s pro pi c e s suspendez vo tre cour s 0 o f
(1 )
Fe rdyno.nd ZHEIG , De werkers Vrul de vrel vaart s staat , 1\.ul o. , b l z .
253
en
24 3 .
7.
Shake speare onde r on ze
:
" T ime
should h ave a stop ; ,
di chte r s ,
Gew i s ,
Het Z l. J n b e sl i s t de kle inste n i e t
g:2!1 U:k w i llen ï r � j b e sten d5.gen
het
Oo!-;: dit
de B ri t se
arb e i de r ,
ook b e-yrust van de z e
deel e r in vet::l grote r i s en h ij g l. n g v o.n z i j n l e ven s s tandaar d , mt:: t grote z o rg .
·•
of
· ·
vee l m:-. c :;:
te
v e rl Ü.: � 2a heeft .
· ·
Ik kan mo rgcn 1vel doo d z i j n ""
�lu i s
soms t"f o f w ij
:
IV ES
•
•
" Mac.k ml.J
,
las de s te e ds
die ik nu b en 1 1 ,
CH
Arpak s ad ve rwekte en S e m l e e fde , hon de r d j c.ar en
ver�.;ekte
zonG�l
:!n
nadat h i j
AR
en ve rwekte
Arpak s ad ve rwekt h a d no g v i j v�..j
Arpnk s ad irc.s
do chte r s ,
Sal ah verwekte e n lee fde ,
j aar
" Gem ••as homle rd j ::l.c...r toen h i j
n ado.t h i j
f
en
f�
de rt i g
Sal a.l-l verwekt h cd no g vie r
zonen en do chte r s n enz .
enz , , . .
( Gene s i s
AL
hon de rd
in he t z ui dl·re s ten van
dc.t e in d igt mr:! t d e vo l gende voo rden
In de B i j b e l kl inkt het moo l
toen h i j
d.an
ste rk e r
' 1 De men s en z i j n toekomst"
ik h e t zonnegeb e d van de Hav2. soe pag- In dianen Staten
arb e i de r die
e i genl i j k von nature ui t n ic t alle s
(1)
In Behrendt 1 s
ël.e
of
�Villen b e s tendigen .
t·1o rgen lwmt
�·
de toekoms+; van ve el reo e r b c l on g .
spaarne i g in g van
oo i t i s" .
Ik vraag mi j
of
seen
Di. t z i j n z o ne ui t drukk ingen die men
�
kon horen .
D i t k an men ook z ien uit de
de zelfde
Elke b e dre i �
i s , b e s ch o uwt h i j
d i e aan z i enl i j k verhoogd
Komt t i j d komt ro.ad
ui t de o.rb e i dc r skl a s se
Vereni gde
zekerhe i d , o mdat z i j n aan
D e t rc.cli t i on e l8 a rb c i de r stond e rom b e k,..m d dat h i j
zo rgen voo r mo rgen ho.d. . no o i t
· ' De grote rc� mate van z eke rhe i d maal\:t hem
UN I
d .w . z .
:
Zw·e i g
EU RO PE AN
l•len le e s t b ij
ON
e conomi s ch gel uk d�t w i j •rel vaart noemen .
De Luxemburge r s z e ggen de.t op�;mh artig· · ëhri de l i j Y..
:
11 ·10 ) .
1 1 �T i r wellen
IC
b l e iben w� s mi r s in dn . complement a i re b ehoe fte n e. de
OR
Zeke rhe i d i s Hell i ch t de e e r s te
e l e me nt a i re b eho e ften vo.n vo e ding , kle ding en hui s ve s t in g di e
ST
te gemvoo rdig n i� t me e r in b e slag ncmcm dan c a.
3/4
van
in
de E . E . G .
de pe r s0onl ij ke u i t�·
HI
g e.ven .
(1)
{.
Behren dt .
De l.,en s en Z l. J n toekomst
P r ie s tley en Hawke s ,
,
� hwh �� �w��
63
Aul a , b l z .
Journey down a Rainbow ,
L� �
o ve rGenomen ven
'L9�� 5 ,
Londen ?
!�� cü� - J2...��.1F ,_ r iÎ
/' .AÂ. /(�� ,.., M;��v(A v a""- v;" . , w---rv. ' �/( hr'7 �10 � 1< ..(� -,4�
l 'f 4 4
d ye,...,U
� �1
_
lü?. , 1 130 · J 81
��
Wv-r "k .
'.
..
01..-?
�
tv�
��
u...-e-.-
8
•
iti:nde;Jj; denen . Eerst en vooral l ij k t ? � :r; M ":; uitscha.kel ing van het voorK.� o f'Vv� de financ iële gevolgen van het toe·· Haarom
?
Ik z ie
ON
val van z i ekte , inval i di teit en vro e gtij dig ove rl ij den mij een voor de
hand l iggende priorite it pre c ie s omdat het om het toeval gaat en wij er uit ons leven te b ��nen ( � ) .
E en
UN I
al s re del ijke we zens naar streven het toeval , het r1s1co en het noo dlot
twee de ve rklaring lijkt mij te z i j n dat
de voo rb erei ding voor oo rgen vooral b ij de j ongeren mee r en mee r in di vi� n iveau van be schaving .
t1o rgen is duur op on s
EU RO PE AN
duele en f amiliale planning en continuite it e i st .
Ten de rde de ve rzwakking van de traditionele
gemeen s ch appen die in sterke mate een ve rzeke ring ba den tegen het toe val en het noo dlot en ten vierde , b ij komende componenten van het mo derne leven zoals con sumptiekre diet die een grotere c ont inuite it b ij de inkomen s stroom e i sen
·(l}
Ten o rde
in o n z e
slo tte
z o u ik
di e gen e die aan de b eho e fte aan zeke rh e i d e n
i
mo derne s o.menlevint; n o g zo uden t1·r j felen ao.nraden d e re s ul
te
CH
IV ES
e e n uit� r s t vruchtb are oe fen in g .
Ee t i s
o ve r�,re gen .
of
taten van Cie j ongste J.i'ran s e en Griekse ve rk i e z ingen
()
AR
'
AL
'
eJ!:
f ·"l�v- 4"'t '-'V"'/, ,
.
tLv-W- ,t1J-t(ltJ4 IC
('
,
/''r L tl,.. /ZA...._(/1.... 0 � r ')' V1A
-v
� ') H h- . 4_ lA 1-tA' v-Vt � �' ':/h.Jel__ Vh-e pt lt!__r, �4� "
2. 0
(� �r.{/!YI-"' ;
f
�
'6
' A
/
Ç" , >-V(,
/) / " � ..) -
•
·
ST
OR
ILS� . � pUv-/l. v.J�� ,A,.., r;- �k-.; tG.� 1,j:l� �. �/ ( ?fi. M) � J!,_p ��� � �
._,'
�
� � - � .r � --L4---J.4al..-
HI
v; te
IIijn hekel aan tocval is mi s s ch ien z uive r sub j e c tie f . In e lk geval hcb ik nooit een ri s ico opgenomen dat ik vermij den kon . Neen toch nie t � e r i s één uitzonde ring : getrouwd . Haar dit r i s i co mij den was mij te duur .
ik ben
1
:> t-vV
IV . DE ANGST OM DE TEWERKSTELLING
zcggen zoa1 s van Lask �· :
11
men
0 1� tl10:�
;, dcpre s s �on ·
•
De j onge ren
UN I
wereldc ri s i s vru1 de derti ger j aren n iet ve rg�ten kunnen .
�1 c.en d-i... e de l' e n .,-
ON
1�unnen
Ongetwij fel d z i tten voo r mij een aantal men sen ven vTi6 I'.l.en zo u
kennen alleen uit de ge s ch ieden i sboeken die h achel ij kc tij d , waarop �n de U . s . A . 1 2 milj oèn we rklo zen ivaren d . i . één arb e i de r o p vij f en in Duit s�
vroege r .
rrelukk i g kcnnen wij de conj unctuur b eter dan
EU RO PE AN
l an d 5 JJ1.il j oen iverklo zen .
Ret i s een fc it dat wij sinds 1950 een l an ge stij gen de trend
belee fd hebben die voor hct ee rst s inds de industriële ornventel ing , d . w . z . sinds 150 j ae.r , nauwe l i j k s in 19 5 14 } 1958 en 1960-61 even onderb roken i s gewo rden doo r uat de Ame rikanen een " roll ing readj ustment" plegen t e noemen . Of ïvij
de
conj unctuu:c ve rde r goe d b ehee rsen zullen , zal afhangen
v:m een b ehoo rl ij kE.: :pol iticke b e slui tvo rming zowel op het nat ionale als o p het inte rnc.tionale vl ak ,
De ze on zcke rhe i d i s s in ds de twce de wereld�·
Ik blij f b ij dit aspe c t n iet te l an g staan .
IV ES
structureel eewo rden .
De werkloo shei d is mee r regionaa.l o f
of
oo rlo g onget••ij fel d stcrk verminderd .
Eigenaardi gerwij ze s ch :i j n t e chte r de onzek..;rhe i d or,trent de late re tm•erk s tell ing een rol te s:pelen b ij de malaise in onze universitaire j eugd . Ik zou het e.l s vol:T.t vril len formuleren :
de e i sen z ij n stren g , de sele ctie
CH
�s onmeedo gend en b ij gevol g i s de kan s op suc ee s ver van verzeker d . Hoeveel drama ' s belee ft men n i e t i n onze gez innen doo r h e t fe i t dat de
AR
zoon n iet goe d studeert en b i j gevolg vade r n iet ka.'1 o pvolgen
?
lli j staan
o p de voo ravond van een rotat i e van de el ite s zoal s de men sen er buiten
AL
de revolut ie t i j den noo it een ge zien hebben en de j ongeren uit de b urge rij voelen het aan .
Pareto zou in z ij n handen wrij ven .
Er staan dui zen den
IC
royale betrekkingen open in onde rnemingen vraar de le iders geen o pvol ge rs In het voo rb ij gaan ge zegd : de demo c rati sering van
OR
kunnen b innenb rengen .
het e conomi s che leven i s iets vrat ik niet betreur .
I s het grote probleem
van de e conomis che voo ruitgang niet alti j d een goe de sele ctie van de le i
ST
ders en een goe de keuze van de methode s geivee st ?
De vraag i s hoe ifij de
onrust opvangen maar de hiërarchie bestendigen i s m . i . verkeerd.
HI
ro tatie z i j n b ij de l e i de r s .
Er
rno e t
10 .
ANGST ON DE
vlERKPLN\.T S
OF IC'.!. BERO:=:P ·ren h ec: ·::
\vi j zullen de ve rdrie- o f ve rvi e rvo udi gin g n i e t re aJ. i se ren met
te doen als vade r Dn de.� 1�o v 0::9 de zel fdc
No ch pl aat s , n':> ch b c rGep z i j n zcke:r vo o r 0.e
.
Er is in geheel We st-Europa een zee , de
mo n d in g
te n de n s me rkb aa:.· è.e
van de grote ri vi e ren ,
êên woord n aa r hct -vra.te r .
vn."t
"l uu-:.· •r: :
ac,n
é;l'Ote have::1 s ,
·· �.1 ::: lt;v : ·.
n: é.'" · tc-.
:,: ·sJ::t_;_� , /"3
l.. .::
zec'�:;.-.::,�'.l0.� 'L -:::!t
EU RO PE AN
pl aat s
he t z e l f de
B . l' L P . / c a·?ita
ON
DE
UN I
V.
D i t b rGngt in Euro pa e en zeer s ·ce rkc \'G ro.r. c"':.e ,�i-' !. :.1e ic ' :m ge :·. :. ... !
t r ad it ione e l Hi dden�Europa
v:.n
de Rij n-·cld �e. n::J.o.r r.r -' o�:· .'1 · J: -4: · 2. :i fc. ;:1 ::-·�· :r:.. � : ..
Europa was vc;rgelekcn rr.� t het o.rme Eu:ror;a c,·nn C e k"J.s · :�'?L E:: J:1 0 l e..t e r.. .,,� ht:t
De vraag i s nu : kunn en \TJ.. J
vul diging do o r 3 o f doo r 4
v: •1 �'iî :::
C: "-··� Fi.i
z. •.:1.. lr.::'. ' e l"\vE::
�
F � :� �..::-J
CH
AR
koo p s te ene rgie � d . -vr . z . éJ.e aard.ol :i c dich-t') :î. j ri.(' gre ··.r
AL
In 10 j aar heeft Europa z ij n
195 7 i s he-t
TK stel de vraag
IC
steenkool ,
J.n
:
J.. YJ.
·
o:z'= b e -
. '!' ..
de tr adi tiœ:wle kolenbckkens ; ir1. fe i te t eko:u·c
80 % kolenverb :r.t,Ü:
'-': ..:J. :�j lr;., n
c·,:-·. :·:.::-: :.-�:1 ' '1.: ·.: .r: ·�, c >?. ::
:·
Ik m'Jge de -,roo:m ac.rr..s te ket m8:r.ken
gemaakt van
v:1 :�n'?.: :ng
0 ::- z.e� fd-:; r·J.r.�•·�.-:; u5 t ·:·e Yoerr'm nJ.L
Sommi ge st re!\.cn z,ü le;:: ' oo -�r!/J')8 c� i :�
lang inboeten .
��r.:; �c1r:.:· 1
::;r ·, d.ul\.J� .·. <' ,_ )�_1. ..Jf.
IV ES
komen ,
c1·
"> :9
of
doo r onze e conomi sche act i.·.·i-:-.� i··�
cr
c n c :::- :·; i epc. t c : oon
:'.. 9 r:·:· � --- �C
ri
:J. a
:1en Yank
cle f.. "l '} (·�
. ·�:1 ::; .
''J;0;1 d i.,_; %; � .. :n ., r·U .'. :.!.t,::m · ·
-,·: ·
.:·
-:
•
d�
o ulcc · c .:.r·::.· ü�:· :;
''
J �-·
z al de n ij v2 r h c :i è. ?: Ï ch no ·· � 11 r.le- ::.8 · ·': •'.J s'··1'";b·;";.
OR
samentrekken ?
( ii )
De re vo l ut ie
ST
dimen sic .
ve r d i e ne n de
c i rc a 3
:t
g ro t e tanke r s ,
t�gen z e e r
lage vra ch ten
No gme.al s
blij :Lt de
:
z, c.J
Sinds 19 5 7-1958 z i j n d� 'r:.c achten vru:. ":rnrto:n· -�O C'.dG
o f Antwe rpen van
HI
in het z eevervo G r : d.J.nk op c a 3
S ge v:J.l.ie:•. .
'l''1!1�'.or�;
die van
Yan
.Se:J
::;o o . coo
de o l i e b ijn:<.
J : r_, -,
�l n
i de ale ve s t igingsplc.e..t .:; vo ..) ï.
· . ", 'X
· · !.. '
:;,: ·:: ::>·, ,r
Po"t h:: . -r=.-
c���"2 c i v.=:.. � -,··:? i.'! '<.:lc::.�c.. g � l')r. �-:J >.
c' �
V:? !.l: t
ub .: l'-r r:i."..c �.-G :orù:e.: . i..'.3
r.:.:;_j v n·l"lô t
de;;; e h' ë: ,�
?
··1
11 .
De
( iii )
international i satie van de e conomie en mee r spe c i aal de afto.ke··
l ing van het prote c t ion i sme hebben n ieuwe re s sourc e s te r b E: s ch :i.kk ing g,e s t e l d ve rb ete ring van de onde rgron dse p ro sp e c t i e
dat een
aan het l icht hee ft geb racht waarve.n men
10
re s s o urce s
j aar gele den het b e staon n i e t
vermoe dde en d i e de goe dlwopste t e r vTere l d z ij n ,
No gmaal s
UN I
Er komt b ij
ON
Als vo o rb e e l d g e l dt h i e r ij z e re rt s .
d i e de inheemse ve r o ve rs chaduwen .
imar ivo rdcn de z e
vrecmde grondsto ffen d i e al s afgewe rkte pro dukten. voo r e e n gro ot de el zullen
Enkele voo rb e e l den kust van Austral ië
�n w :
ron d s t e n
'
vera.n deren .
vraas i s nu
dat ik h3t n i e t vee t .
z i j '1 van o.ard om h e t indust:t:i e e l
Het i s gevT i s mo gel ijk .
Het
l;et.
::.ap voo r een
vo ll e d i ge -vmrk va.'1 Te ilhard de
i s al le en hooe;st onwaar s ch ij nl i j k .
•
•
•
vraag stc:lt .
AR
E�n kle ine
j ongere k inderen b i,j
Bij
anecdo te.
:
�;e durenèe dE:
de moUiv om t c z e g�;en
:
is
h ij had alt ij d o ve r sate ll i.e ten ho ren
vM r h e t
geen vcr�mn
vo.c a.nt:i. e nam ik e en
1 1 Ki;j k , e en satel l i e t " .
1 1 \-lat i s daar van b ij zonders 8 ::> ., • :
IC
het
:
He t z e l fde
cle j ongeren wekt het fe i t clt:'.t w i j
AL
z e 1 alleen
Ch ardin tild .
Het i s mogel i j k ,ma:.:!.r zee :::
e i n de v :m de ze e e uw op de maan o f z e l fs o :p Venus zullen l ar d�n , de ring mee r .
is het
mee r dan een s gc: t r o f fen ùat alleen de o ude re gene ra· ,
CH
Het h e e ft mij t ie z i ch de ze
IV ES
•
Ik gee f toe
s ch r ij fmachine pl aat st
ivaar voo r de brutale opl-n1.:din3 -r�1 de von dsten . onwe.arschij nl i j k
?
IIet i s mo gel i j k dat ze nu o peen s t.o t een e i n de komen .
in de o r de
mo gel i j k dat hij
; aardol ie in Alaska
zullen die ontdekkingen voo rtgaan
:
Al s ncn een
Alle s i s mo ge l i,j k .
in de Sahara
of
De
ui tzonde :r.l �. j k goe dlwop ij z e re r t s op de we st�
; aardgas en aardo l ie
aardgas in Noo r d-Ne de rl a n éi. . patroon ste rk te
:
?
EU RO PE AN
ui tgevo e rd ve rden mo rgen verwt.:: r}:t
,
r.:n
+.c u:.
van mi j n De j ongen
p-::. s :r" >',l i sc,e r de ik
spreken .
OR
Haast de onzekerht: i éL onrl rent de plaats komt no g àG onzekerhe i d
omtrent het b e ro e p .
Op di t stuk komt mas s i e f de zelfdo onzd:.:::: ri1 o i d -rc o r el s
ST
omtrent de plaat s van de o.ctivite it . niet om mij n stell ing te b e;.r ij zen s
HI
o.cn
Ilo.g ik een paar illustrat ic s
geven ,
maar o.llcen om de intcn s � · ;� i t vo.n so1::r:rigA ..
de gang z ij n de trends in het l icht te
stellen .
De act ieve b e volking 1n de l on dbouw i s tus sen 1 9 l� 7- 19 5 1+ en J 96G
dus op min de r dan
20
ve rhouding tus sen
1954
j aar v an en
1 966
20 %
op
dus o p
11 %
12
te ruggekomen .
j nar v an
In Ital ië i s de z e.
3 8 ?; O !) 2l� %
t8 rug::;eJL;JLan .
12 . Soortgel ij ke ,.ri j z igingen vin dt men in de mij nsector . in
He st· ·Duits1and van 480 . 000 op 2 4 5 , 000 In Frankrij k van 208 , 000 op 1 37 . 000 .
te ruggeval1en dus b i j na op de he1ft ,
ON
mij nwerkers i s tus sen 195 5 en 1967
In Be1gië van 1 40 . 000 op 5 3 . 000 dus b ij n a op een vierde .
Een soortgel ij ke evo1utie vindt men b ij de ij zerert smij nen e chter een noe snelle r tempo .
UN I
m
Het aantal
Ilet aanta1 arb e i ders i s tus sen 195 5 en 1967 in
'\Je st··Dui ts1and van 19 . 000 op 4 , 000 , dus op êén vij fde geval1en en in Fran·
EU RO PE AN
krij k van 2 5 . 000 op 12 , 000 � dus op minder dan de he1 ft .
No gmaa1 s kom ik tot de vraag : mag men n iet verwachten dat de ze trends afzvn:JdŒn ? zekerhe i d ?
Dat mee r stab i1 i te i t in ' t ve rschiet komt , dus rJeer
Hie r zou ik hetze1fde antiwo rd kunnen ge ven al s daarnet :
het i s mogelij k maar zeer onwaarschijn1ij k . m. l. .
de
(i)
vol gende :
De voornuamste argumenten z ij n
Ret vreten schappelij ke en te chno1og i s che komt nu pas in een faze
of
van in sti tutiona1 i sme , zowel op publ iek a1 s op b ranche·� en ondernemingsv1ak , Hij zetten pas de samemrerking industrie-univer s ite it in die uit···
IV ES
( ii )
zonde r1 i j k vruchtb uar i s gebleken . ( iii )
Hc t technologi s ch onde rzoek l. S financ ieel rentabe1 gevrorden in
CH
tal van b ranche s van z ohaast het om min o f mee r grote onde rnemingen gaat die sy stemat i sch on de rzoek kunnen inzetten en het ,.,aar nodig kunnen koppe
·
AR
1en aan bas isonderzock .
AL
l ien kent hE:: t ge vcLl van de sche ikundige n ij verhe i d die op dit o genb1ik voorname1 ijk produkten op de markt brengt die 10 j aar gcleden
IC
niet bestonden .
Er z ij n ande re minde r spe c taculaire gevallen : 35 %
van de produkten die
m:
rlcor de BLEU·�staalnij verheid op de markt geb racht
OR
wo rden b e stonden 10 j aar ge1e den n ie t ,
Een tre ffend voorbeeld : in Groot. .
Bri ttann iê wordt een lŒrncentrale van 1 . 2 5 0 megawatts gebouwd op het ko1en�
ST
bekken van Durham al s
ï-ra:m� e r
een tnermi cche centrale aldaar 6 . 000 mij n ...
werkers verde r arbe id ter plaatse had kunnen bezorgen .
I s dit n iet een
HI
tre ffende ill ustrat ie . Om dit dee1 te b e s1uiten i s het goe d meen ik , een beeld te seven
van de mge1ijke ui t1ope rs van grote te chn i s che inno vatie s .
In "The wor1d
in 1984" van Cal de r vindt 111en o . m . de volgende vlucht in de toekomst a1 s gevolg van n ieuwe energ ievormen :
13.
kle ine ene rgie cellen vo o r opstapel in g ,
n ij verhe i d ,
gcografi s ch ongebonden
wateront z o ut in g o p grote
o.o.nge dreven auto 1 s ,
me t b attcrij
.•
s chaal ,
- de centr al i s at ie van
ON
�
energieprQduktie �
UN I
�
ge rui slo z e r ve rvo e r ,
.. emigratie
naar streken waar z o e t watc :r e�1 en <:: rg � e stab i l i te i t w i l
r,Vi e
s chaars z ij n .
:m de wc1·el d. van morgen z al z e ve r moeten zoeken .
de surpri se�free pro j e c t ie s
Onder
nu
EU RO PE AN
·�
in
' 1 'I'he
year
2000 ;:
punten voo r die nog voo r enkele ve rra s s ingen zullen zorgen :
n ie �ve
en verbete rde
ralen ,
enz
•
)
24
ge e.utomat i s ee r de en
28
algemeen geb ruik
45
c a mpe ti t i e ve
reee r
o c e ancn
synthct i s chc
en
cyb e rnatie
in
vo e din g s p ro dukten en
drruü;:en
g ro t e r gebruik van on dergron dse gebouvren .
CH
57
Hij b e l e ven gew � s eon
t ij d
van expl o s i e s
AR
e xplo s ie , weten s c h appel i j ke explo s ie ,
kentag te E s sen
( tere cht m . i .)
AL
Neen w e rkel ij k , n ie rnn.n d
IC
de n e i g in g z i j n wat het b e ro e p
OR
plaats be tre ft n e.ar de
ST
ste del ijlŒ
w illen vo o ru i tkoroen . wij
afleggen .
i:4aar
HI
dan zullen is
een
nieuwe
vo orb ij
leren
·
e xplo s ie op de De ut s che Kr-J.tho1 i·-
betreft .
al than. s
:Uui delij k
z al m . i .
vooral
b e re i d z i j n vij ftig
men in
een
elk
slo gü.ll aan het vo rden
in d:i en n ie t s tcgen
de huidige
ge daan .
geheel on s
Zij n wij da.artoe n iet z al
rle ::r-:-' 1:�:;,: ·
ato�· rrr.xplo s i c �;
hct:œ n n au.r de te rt iaire s e c to r en wo.t de
c on c:ent:rat i e T,rorcl c
de
:
mo-t� de hoop koe steren op permanentie r:'.o cb
re a ol ie t: g p
zullen moe ten
the e ,
9
nog al ?
Hat
wat Z � J n b e roep n o ch 1-ra.t z ij n vre rltpl a.at a
Wij
( ko ffie
pro duktie
enz . )
autoroat i s ch e kruiden i e r sw inke l s en grootwarenhu i z en
o ve rdreven
�n
management en
54
fische
van mine
( e xtrac t i e
geme cho.n i s e c rde hui shouding
van automatie
ve t s toffen ,
de
IV ES
vi taminen ,
geb ruik swij zen v0n
of
23
:
komen enkele
leven
te le ren
b e re i d o f kunnen w ij
als we he t
n iet
achtenvaart s c loopb aan mo e ten l e ren
geval
nog na de
in nij ve rhe id
s chool tij d.
1 1 R e cyclage a
en adroin i st rat ie .
14
VI . INTERNATIONALE DISCIPLINE , ZELFVERDEDIGING EIJ EGOISHE De noo dzaak aon stab ili snt iemaatregelen en sol idarite i t i s grot�r
ON
vroege r o . t'l . omdat een aantal t radi tionele zekerhecien ui t cl � he.nè. vre rden
dan
doo r de inte rnat ion al i s atie douane o f
�·
ande re prote c t ie ' s opgeven ( Kenne dy· · ronde ) ;
door de inte rn at ionale handel s re gelen \·To rdt de t i one ren aan b anden gelegd ;
.., doo r
mogelijk!1e i d
om te
3 l'O V8l"'.�
de hul:9 aa.11 ontw ikkel ingslanden z ullen 1.rij on s vroeg of l e.at aanpa.s··
s ingen m':le t<"n ople gger_
:)1�1
tle industrial � t; atie b ij de o:ü,.rikkel ingslande:: n
te promo veren ( pre fe re nt i e s ) �
van de e conomle mo-;ten vTl,l cle mo�el ijkh<:: i d
EU RO PE AN
c •
UN I
gegeven :
de b e schikk ingen van E . E . G . en E . G . K . S . onde rvre :;,'pen het verlenen van sub ventie s en spe c i :üC; sp.:>orta.riever.. aan een gemeenschappel i j ke disc ipl ine
... de noodzaak om
e c onomi sch machtsmi sb ruik te vermij den dvringt on s de re s�
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
trictieve: p r akt i j k 8n aan cen ste rke di s c ipl ine te ondervrerpen .
VII .
HET TOEVAL UORDT DUUR De mo gel ijke vo oruitgang van de gence skun de b �en g t de
wellŒ
spaa.r�
ook on ze
UN I
de f inan c iële mo gel ij khe den van de me e s ten onde r on s
ON
te b e z o rgen b uiten
in h e t werk gc steld wo rdt om gen e z ing
dat alle s
garan t i e
compl e te
quo te mo ge Z lJ n .
De voo r uitgong m de genee sk un dige mogel ij khe den ga.at spron g s g e . , voo ru i t .
T·Tij
kunncn veel 1.J.l s ·Hij
n u ruimschoo t s e conomi s ch gmro r den ill: dn'k Ol;l
di t wo o rrl
de p r i j s b e t alen .
:
n ie t s vo o r n i e t s .
opz ienbaren de rede van R . P .
Bij g6 ïrolg, -
Th he :r. i nn c r mij n o g
z i j n •:r g-renzcn .
. ,
He t prob leem 1 s
EU RO PE AN
w i j zc
.
R i guet o p het congre s van
de
zo
dui clc.l i j k
de
Ch r i s te l i j kG
Hutual i te itcn te B1· u s s e l j n 1966 1V0.3.l" h i j ?ro f . :Ia.n�urger aanhaalde op het inte rnation aal
van
dt:!
congre s vo o r genec skundige mo raal :
k u.;,1 stmati ge n i e r 1-ro u toe pa s sm-:. o p a:'.. cliegencn die daardo o r k on den
ge r,; d worden dan zou de:
to t ale b e groting van de openb are ge zond.t"le i â. en
in de l ij s t van de
:
14
:
n
ru:r.pri se·· free 11
ui tgeb re i d geb ruik. van cyb o rg. , t e chn ieken
l en
CH
f'amen stellen dc
30
ui tgeb re i de r
pun t
35
vertraging van de l e ven s fUJ1 c t i e s
hul pmi dde
·
lede··
z intui gen ,
van t ran spl ant at i,;: s van men s el ijke o1·ganen
AR
gebr'ili�;:
ke l i j k lange pe rio dü s algemene en lvez enlijke
AL
kor.ten
delen )
pun t
44
( me ch an i s che
of ve rvan g s tukken voo r men sel i j ke o rganen ,
maten o f an de re
pun t
20001 '
pro ,j e c t i e s nog enb:ü e opme rkel ij ke
IV ES
n i e 'l.lVr i gh e dcm vo o r
100
In het boek " Tho:; year
of
openb are b i j stand ontoere ilΠn d z i j n : ' .
pun t
a in dien men de te chniek
( maan den ve
( w in t e r s l aap ) ge durendb
tot
j a.ren )
;
b e t reh:�·
:
rl e n gin g van O.e t;8midà.eJ de leve n s duur ,
IC
v.artraging van het o ude r 1vorde!l en 'beperkte mo ge l i j khe den tot
OR
ve rj onging
46
HI
ST
punt
pun t
pun t
ve rbete rde me di s che z o rg 1n min de r ontiVikk e l de lan den (b v .
kel in g van me d i s che hulpkrachten en te chn i c i ge �;pe c üü i r'!· Ce rd·; z iekenhuizen ,
gebruik van an t ib io t i c a me t b re e CL ge ��pre i de w e rk ing
en van kun stm� t i g b l o e dpla sma )
62
;
ve rb e te rde cheJ.'t1i s che b ehande l in g van
van sorm1ige oude rdomsve r s c h i j n selen
91
in s che,, .
sommige gee s te s z iekten en ;
kun stmatige w in te r slaap voo r korte p e r i o de s
b eho 8 ve v<m me di s che do el e i n den .
( uren
o f dagen )
ten
16 . Ik v� rmel d in het voo rb i j gaan rrogel ij khei d om het ge slacht van onge· boren kinde ren te bepalen en b e te re bekwaamhe id om het
Hij moeten er niet op rekenen dr1.t behoo r�·
l ij ll:e voo rz i en ing in de toekomst goe dko op z al z i j n . �
op alle geb ie d .
Intesen deel , de toeko m s t
Al s w ij in de toekomst verpleegsters b e:..1erlen de
UN I
i s duur ,
tc veranderen
ON
b ij k inderen en /o f volwas senen .
ge sl acht
prij s w illen zullen w ij 'l·ra.ars ch i j nl ijk de b ron zien opdrogen zowel Brittannië z ij n ingenieur s , die het bene den de prij s w i l , in een
t roo stcloze
tus sen 1962 en 1966 z i j n de pre stat ie s voor z iekte en inval i ditei t
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
op 221 ge stegen terwij l het B . N . P . in lopende prij zcm
ST
a l s Gj'o o t
Twee get allen om het prob lcem +,e s i tuenm
EU RO PE AN
b rain-drain ziet afvloeien .
HI
·
r.l�.,; ·r,
40 ��
van
to en :1m .
100
·
17 .
HOE
NAAR NEER ZEKERP..EID Ill
De
HET
L�VEr: ?
vraag i s nu : klmnen wij on s ln deze stroom van v� randeringen
tegen h aar gevaren o f nacle len
11
'1
verzek.:;ren·
ON
VI I I .
?
UN I
Ik z ie maar vie r ri chtingen waarb ij het voor mij vanz�lfsprekend i s dat in hun i rrationo.l ite i� z ekerheid en zeke rhei ds gevocl complementair
(1 )
EU RO PE AN
z ij n tus sen de private en de mo.at schappelij ke sfee r .
Doo r het indivi duele sparen kan en moet elk van on s een " appel
te gen de dorst11 aanleggen .
Sparen b l ij ft op het in di vi duele vlak een
conditio s ine qua non van zekerhei d .
Sparen i s echter een mo o i begrip
da.t doo r een po si tieve inkomenspol i tiek en e en pol i t.iek vo.n vermo gens spre i� ding kracht moet b ij gezet wo rden . nergens in Euro pa , .. o f elde rs .
Op b e i de e;eb ieden z ij n ,.,e ongeveer nog 'flat e r ook van ,.,e ze , het o.anwakkeren van
de individuele spaarzin ma� noo it uit het oog ve rloren ve rden want hct zou trag i sch z ijn mo e st de j onge re generatie dez e z in niet
me e r
me del':.rij gen .
of
Do.n kunnen w ij evengoed on ze te chn i s che voorui tgang ui t scha.kelen . De voo rui tgang van de wetenschap en de te chniel-� o.lsook clta inte r·�
IV ES
(2)
na.tionali satie van de e conomie verhogen onze levens stan daard maar z e be·· dre i gen te rzelfde rtij d onz e >œrkplaats en on s beroep . Zr'1 de r
c er
gor è 2
CH
algemene soc i aal�e conomi s che po l it iek is geen heil tcgen het groe irmde onz9 . .
AR
kerhe i dsgevoel van onz � tij d te ve rwachten . Een goe d soc iaal-�economi s che pol i tiek s tree ft ec�n hoge graad v:1n tm.rerk stell ing n a en b e schouwt de reconversie van streken o f n ij verhei ds
AL
takken al s een pe rmanent probleem i-laarvo.n de oplo s s ing samemre rking vergt
tus sen onde rneming , arbe idersorgani z atie s , het gewe s t en de ove rhe i d z owel
IC
nationaal als europee s .
Er is strij d aan de gang doo rheen geheel Europa.
OR
om s ub vent i e s voor de marginalcn die hun be s te drukk ingsgroepen inzetten
om de verande ring van beroep
op de
o.n deren ovor te he velen .
Het gehtJel
Mi s s chien z al men h ier tegemo1erpen : de ze onzeke rheid k an doo r een
HI
ST
van de sub venti e s i s in Relgië t ij den s de j ong ste drie j arcn ve rdubbel d .
behoorlijke progro.!ll!llat ie ondervn.ngen wo rden .
Ge;., i s met prospe ctieve en
programmatie kan men veel goe ds ven.re zenlijken .
Programmatie kan ten ec rste
de n ieuwe gegevens niet uits chakelen in de te chn i s che evol utie en van daar in het e conomi s che leven . dat
Ten twee de , beï-rij st de n ieuwc koers in U . S . S . R .
programmatie moeilijk i s wanneer men in de z one van de niet-.e s sen·
t iële goe deren komt .
Ten slotte i s pro gro.mmatie mo e ilijk te " verkopen:1
·
18.
al s de voo ru i t z i chten niet roo skle ur i g z i j n en dit komt ook wel eens voo r . angst ven de marginalen moet op ge zo.monlij ke k rachten verholpen worden
e chte r n i e t doo r ecn onoept-: r!\:t in stallc ren in de s uo vent i e s .
(3)
ON
De
UN I
Sol i<;Iar ite i t t . o . v . k i n de r r ij k dom, ouderdom en conj un c turele
werkloo she i d om de continuite it van de inkomen s in een voldoende mate te rcal i se ren .
Ik s proek h i e r n i c t van toeval en van ve rzek e r in g maar ,.r el
(4)
EU RO PE AN
van sol idar i te i t want dat is het to ch in hoofdz aak .
Een ve rzekc ring tegen de gevol(;E.:m van h o t toeval en het noo dl o t :
z iekte , invo.l i di te i t , vroe gt i j di e ove rl i j dcn en voo r een deel st�ucturele i•Terkloo she i d die , on dank s onze ve r r ij k in g , to ch al t i j d de continuite i t van de inkomen s en o i j gevo l g de fami l i ale en indivi duele tneko�stplannen zullen komen oe dre igen .
De o conomi sche oplo s si n g vo r dt sterk o emo c i l ij kt doo r hct fe i t dat het o e strij den von do oude rdoms·� on z i ekteko sten ui tc- ro.ard maat s ch ap...
of
pel i j k en n ie t pri vaat· · finan c ieel geo eurt .
A fo rtiori z al het zo in de
IV ES
toekomst moeten z ij n al s de fin an c iële l8.st nog Zivaarde r z o.l z i j n . De oe strij ding van de k o s ten z al voo rn amc l i j k doo r finan c i ë le overdrachten moeten ge schiedcn .
'\velnu, indi en een markte conomie h c t vo orde e l van een
grote e. f:"i c � .2ntie en e en grote pro duct ivite it o ·i.c; C:t , .
:
de finan c iële overdrachten tus sen de e conomi s ch e
CH
ve rso a.an de m� daille
r.':.a:.1 i s cr 'Loch een
AR
s uo j e cten z ij n o epe rkt .
Onder financ iële o ve rdrachten moe t h i e ro ij
gedacht wor den zmvel
aan de f in an c iering vn.n clc mo.ats chc.ppelij ke zeke rhe i d al s aan de finan c i e ..
AL
nng van de o ve rhe i dsocgrotin c .
Opmc rk e: l i j k i s het wel dat de som van de
IC
b e dragen vo o r maat schappe l i j ke z eke rhe i d en o d ast ingcn th an s in de m.e e ste ontvr ikkelde l an den 30 to t
35 %
van het B . H . P . o e drA.agt .
Bene den de
30 %
ST
OR
l i�gen all e e n de V . S . en Zwi t s e rl c.n d ( l ) , Reken ing houde n d met wa.t voo raf[;aat staat de noo dz aak. � .!! ië rE:_�..,9h ie ._
de r r i s i c o 1 s centraal ,
\Vi j moe tcn � r o n s o p voo ro e re i den stee ds een n i e tnve
HI
sel e ct i e te maken on der de z o rgen •marvan de o e stri,j ding ma.at s chappel i j k
ruo e t geoeuren en de z e die indivi dueel ten laste o l ij ven .
Een s en voo rgoe d
oe s l i s sen ivc.t me n maat s ch c.ppcl i j k e n uat in di vi duee l ten l a s te o l ij ft ,
( l ) Hc.lte r· ·Reymond Stiftun g , Lo i stun g so e re it s ch aft , Soz i c.le Sicherhe i t , Pol i t i s ch�.;: Verantwortun g: , \ve s td� ut s ch e r Verlo.g , Koln , p . 21 9 .
zou m . � . b ij n o. me t zeke rhc i d op te rnij n cen vc rkl-ri s t ing b etekcnen t . o . v .
de mo gel i j khe dcn die mo rgen clo or J.t:. voo rui tgang vo..n de wetcn s chap zullen
Een ve rkv i s t ing en b ij ge volg ge z i ch t svcrl i e s vo o r de ma.at .
ON
gebo den vro rden .
UN I
sch appel i j ke sol i daritc i t en de ve rzcke ring al s z o dnn i g .
In dit ve rb an d komen m . i , tvee b e s chouw in gen naar voren
:
eU:.e ;:.anpas s inc; zo.l uite ro.ard in de rich t ine; gaan van h e t uit s ch a·�
( a)
EU RO PE AN
kelcn uit de maa.t s chappe l i j b.::: verzeki..: ring van � ve r spre i de en mee r b anale onko s ten e n nao.r h e t opnemen do.arin van minder ve rspre i de maar duur� dere onko s ten .
j
halve b i
O:Q. e en grote steun van de openbare opin ie moe t men de r·�
di t pr�ce s n ie t reken en .
dat tus sen
I s h e t in dit opz i cht n i e t t re ffend
1962 en 1966 de pre st�t i e s voo r z iekte en inval iditeit in Bel gië
minder ge s t e gen z i j n dan de j aarl ij k se vnkantiegelden : op
221 en de t\v e e de ven 100 o p 2 3 5 .
de ee rste van lOO
Zeer waarsch i j nl ij l� wo rdt dit e en ui tgele z en te rre in voo r druk
·
moc ten verdedigd wo rden .
of
kingsgroepen van ge int<J re s sce rde b e: l on gen waartegen het al gemcen b el an g z al Dc rhalve z al een grote in spann inr- nodig z ij n voo r
IV ES
de opvo e ding van de gro te w.a.s s a o m b e gr ip t e bl ij V(;m ve rtonen voo r n o den die dikvr ij l s n ie t onmidde l l i j k a.angevo e l d wo rden .
Burope anen , v66 r op Ame rika .
�
Het i s b e te r z iek , oud o f -.re y�loo s te z ij n
CH
i n Europa dan in h e t zoveel rijkere Ame rika . dat al s ik arm was ,
Op dit pu.nt z ij n wij
Ik zou e r kunnen b ij vo e gen
ik no G l i e ve r arm z o u z i j n in Europa dan in Amerika .
AR
He t s o c i aal gevoel van de Euro pea.n�n noe t wcltke r bl i j ven . indien de re gel ing al te s t e rk van wetgevende be s ch ikkingen g�ng
(b )
AL
afh angen zou elke aanpas s in e uite raard t rage r gebleven Z � J n .
Wij lopen
IC
gevaar e e r s t daags op dit. stuk de zel fdc ve rzui l ing tc krij gen c.ls b ij voo r·· beel d op he t geb ie d van sommic;e un i ve r s itaire studi e pro gramma 1 s , wo.arvan
HI
ST
OR
de o.anpo.s s inc; doo r de \Te t rr.oe t c;e s ch ie den .
20 .
Z IEKE NI JVERHEDEN EU/OF ZIEJ':E _ •.,.cuo
.... oou - � � - o.u ..- ,.... .,. _ � �.- -
�' • ..,..� ..., ..,� �
I !EïTSEN
.,.,,. '-.2 - � , ... ,• ., ...,... ·' .. . -·••
.,..._. , •--·
staa..'"l in men i c opz i ch t op de voo ravond van de gro o t ste moge
�vi j
l i j khe den die het men s do m ooit geh ad heeft .
Of de z e
Mogel ij khe den z e g il{ ,
van afhangen o f d e c o lle e �
UN I
z al e r o . m .
mo gel i j khe den \W rkel i j h:he a.en worden ,
Er i s te gemro ordig een
t ieve be sluitvo rming r)ehoorl i j k gcb e urt .
dire c te
de so c i ale en pol i t i eke b e sluitvo rming op de goe de -vre rk i n g van
onze e cono mie .
H r i ght t1 il l s
,
d.e:: auteur van 1 1 Th e Pm-re r El i te : : s ch r i j ft
EU RO PE AN
impact van :n . :t.. .
ON
IX .
raak in z ij n 1 1 The S o c iolo g i c al Imagination;' dat het groo t ste
zeer
gevaar vo o r de men s te genwo o r ci. i &: l i gt in de onh an de lb are k rachtcn van de h e den daag s e
s amenle ving .
Daarom i s
de vE. r s te rk ing van .!_w t mo reel, Hie
en po l i t i ek ge z ag van de mutual itei ten ll'. . i . b ro o fulo dis . voo r de marginalen i n o n z e maat s ch appij ont z agl i j k ve el .
Veel mee r dan u i j
ve rz i.>1ken z e bene den de hori zon ,
Met
denken vr an t al s
Ik denk h i e r b v .
En
e r z ij n e r vee l ,
ze
te marginaal wo rden
aan de on de rho uds sub vent i e
b e paalde Bel g i s che genee skundige in s tell ingen : 6 ) Fr . pe r dag . zo
een o ve rhe i d s s teun kan r.'"!E:n
\•lat
do z ieke n e t in l e ven hc uden maar o ok
IV ES
z i j n z i ekte .
z al e r gebeuren vrann e e r alle re ge r ingen onde r de druk van drtù:
k ings groepen milj arden
sub venti e s zullen mo e ten b e t alen cm onproduc t i e ve
voo r de ke uz e
staan
:
s ub vent i e s aan gezon de men s en
1n z ieke n ij ve r�
z i eke men sen in gezonde mutual i te i ton .
AR
he den o f hulp aan
Het o ge nbl ik i s nu al gekomen vaarop
CH
n i j ve rhe den in h e t l e ven te ho uden . wij
?
z al het an de r s
of
vo o r
o pnemen
so c i aal
in " ge zon de " want he t z o u tragi s ch worden mo e sten onze
Ik zeg wel
z iekenfon dsen z e l f
z iek wo r den z o al s maar al te vaak geb eurt me t admin i strati e s al s z e h un
AL
z iel ve rl i e zen .
OR
IC
x
Een l aatste woo rd :
ST
we rs van de tempel n ie t . gij
ook z i j t sj ouwc r s ,
HI
ten b ate
van
x
1n alle nc de ri ghe i d
alle e e rl i j kh e i d ,
:
de e conomen z i j n
Ze z i j n :1lleen de sj o m·re rs van
;:;j ouwc r s van z elœ rhe i d ,
de marginalcn waar z i j
vo o rwaarde opdat e l de r s
x
d�
stemm .
de b o uK· Hear
ge z on dhe i d en gebo rgenhe i d
ook wezen mogen .
de b cw�;: gin g z o u voo rtgaan .
Dit
1 s well i cht
!-laar i s e i e;enl i j k ,
i e de r van o n s n i e t e rgen s een b e e t j e nargin aal
?
de in
·
UN I
VAN E CONOMIS CHE UNIE NAAR POLITIE KE UNIE ?
ON
Herinneringen 1 9 48 - 1 9 6 8
EU RO PE AN
De Europe s e Economis che Gemeens chap: weg naar politieke e enhe id ? Ret s chema van d e z e bijdrage is het volgend e : waarom b e staan onz e instellingen e n meer speciaal waarom b e staan z e als economische instellingen? Vervolgens : leidt ec ono mis che eenhe id naar politieke e enhe id ? Verder,
indien dit het ge -
val is en ind ien daarbij geholpen word en kan, welke is dan de enkele b e s luiten.
IV ES
of
w e g? T enslotte,
I.
CH
Waarom b e staat de Europe s e Ec ono mis che Geme en-
AR
s chap (x) als ins telling? Om op deze vraag e en antwoord te kunmoet men eerst een s tap terug in het na- oorlogs e ver-
leden doen.
In 1 9 48 werd op het Europ e s e congr e s in Den Haag de
AL
nen geven,
IC
kernvraag ge steld : moet men geen overdr acht van nationale soeve-
OR
reiniteit overwe gen, w il men tot Europ e s e eenmaking komen? De
HI
ST
Zes hebben daarop "ja" geantwoord,
en andere vr ienden,
de Br itten, hun Scandinavis che
"neen " . D it betekende een belangr ij k keerpunt
met zeer belangr ijke c ons equenties toen Monnet,
na de b e kende ver -
klaring van Schuman van 9 me i 1 9 5 0, verte genwoordigers van alle
(x) De c ollectieve uitdrukking: Europe s e E c onomis che Gemeens chap wordt gebruikt voor E. G. K. S. , E . E . G.
en Euratom.
- 2 -
ON
We s teurope s e landen bijeen bracht en slechts één enkele voor w aarde stelde voor het openen van onderhandelingen: aanvaardt
b en nogmaals 1 1j a " geantwoord,
UN I
men in pr inc ipe de overdracht van s oever e initeit ? De Z e s heb Daar ligt de
de Br itten 1 1neen 1 1 .
de Brit s e toe
EU RO PE AN
oorsprong van onze huidige moe ilijkheden i. v. m.
treding tot d e Europ e s e Economis che Ge meenschap.
Een aard ige anecdote in verband daarmede : Lord Rob ens,
die bij de voorbe spr e kingen in 1 9 50 aanwezig was , ver
telde vele jaren later tijdens een after - d inner speech vol humor:
of
1 1Jammer dat w ij toen alleen de Encyclopedia Br itannic a raadplee g Ind ien
IV ES
den om pr e c ie s uit te pluiz en w at 1 1en pr incipe 1 1 b etekent.
w ij het in Larou s s e hadden opgezocht, hadden w ij gevonden dat
CH
1 1 en pr inc ipe 1 1 in het Frans een heel andere betekenis heeft dan in
AL
s laan 1 1 .
AR
het Engels . Een volgende keer zullen w ij alle woordenbo e ken na
D e E . G. K . S . als eerste Europ e s e ec onomische in
IC
stelling betekend e het volgende : w ij hadden nu een Ge me ens chap
OR
met een z elfstandig politiek en jur id isch b e staan en met e igen
HI
ST
financ ieringsmiddelen. Maar in tegenstelling met wat dienaangaande s oms wordt geloofd,
is men in 1 9 5 0- 1 9 5 2 b ij deze eer ste stap
uiterst voorz ichtig gew e e s t : de E . G. K. S. was en is in twe eërlei opzicht een partiële gemeenschap,
ener z ijds omdat zij s lechts
twee s ectoren ( steenkolen en s taal) omvat,
anderzijds o mdat aan
de Gemeenschap slechts de minimale bevo e gdheden werden over gedragen om een ( gemeenschappelijke ) markt te laten functioner en.
-
3 -
enz.
Soms z ijn die minimale b evo e gdheden onto ere ikend
gebleken in verband met de verdere ontwikkeling,
met name op het
UN I
geb ied,
ON
D e E . G. K. S. kre e g geen bevo e gdheden op soc iaal no ch op fis c aal
gebied van de handels politiek. Op dit stuk was men destijds de
EU RO PE AN
mening toe gedaan dat de pos itie van de Europ e s e steenkolen en van het Europe s e staal zo sterk war en, dat men de handelspolit iek, be houdens in uitzonderlijke gevallen,
gevo eglij k in d e handen van de
r e ger ingen kon laten die dit voo r z ichtighe idshalve ook ve el liever z agen,
- vooral Nederland en Italië . In 1 9 52 was die opvatt ing ge
grand. Maar van 1 9 58 af voor de steenkolen en van 1 9 6 1 af voor het
of
staal was d it niet meer het geval. Nederland en Italië zouden echter
IV ES
noo it tot d e E. G. K. S. zijn toegetr eden,
indien d e mogelijkheid had
b e staan dat de handels politiek protectionistisch had kunnen worden.
CH
Dan was van de E . G. K. S. en van d e E. E. G.
noo it iets geworden.
Men is dan ook zeer voorz ichtig te werk gegaan,
in verband met het verdere
AR
tighe id heeft ris ico ' s met z ich gebracht,
en die voorzich
verloop van de geb eurtenis s en: "la forc e des cho s e s " zou Oud- Pr emier
In 19 5 7 was men - gezien het suc e e s van d e E. G. K. S.
OR
IC
AL
Poullet gez e gd hebb en.
HI
ST
van oord e el dat tot uitbr e id ing van d e Gemeenschappelijke Markt kon worden overge gaan. Dat men pre c ie s toen tot d e z e conclus ie kwam, is niet vr ij van ironie : indien men no g een jaar langer had gewacht, had men de e erste te kenen van de struktuurkr is is in de Europe s e steenkolens ector ge zien,
die over igens in het b e gin ve elal als e en
konjunktuurkr is is werd aangez ien.
Indien d e kwe s t ie in 1 9 59 aan de
-
- 4 -
zou z ij waar s chijnlijk tot heftige dis cus s ie s
ON
orde was gekomen1
UN I
over de mér ites van het experiment hebb en gele id.
M . i.
is d e allerduidelijkste les van de economische
b ij zonder dat men1
in de politiek zoals in het leven tout c ourt,
ste eds r is ico ' s moet opnemen. s luit gevar en in1 mede .
EU RO PE AN
eenmaking van Europa in het algemeen en van d e E. G. K. S. in het
Zich voor d e toekomst verbinden
maar z ich niet verb inden brengt eveneens ris ico ' s
Groot - Br ittannië wilde in 1 9 50- 1 9 52 geen r isico ' s nemen.
Sindsdien z ijn de Brit s e wederwaard igheden i. v. m. d e toetr eding
IV ES
of
het b e ste bew ij s dat ook aan onthoud ing r is ico ' s verbonden z ijn.
E e n ander voorbeeld is Euratom. In 19 56 wordt een en
CH
soort progno s e gemaakt van de ener gieb ehoeften van Europa,
m e n c onstate ert dat er te genover e en exponentie el s tij gende vr aag
AR
bij een nageno e g stab iel aanbod van ste enkolen een toenemend te kort staat . D e c onclus ie is dat er iet s op het geb ied van d e kern
AL
ener gie moet worden ondernomen. Daar dit echter ontz aglijk veel
IC
studiewerk,
onderzoekingen e n kapitaal ver e ist, ligt het vo or de
OR
hand dat moet worden s amengewerkt . Op basis van het rapport van
HI
ST
de drie Wij z e Mannen wordt dan Euratom opger icht1 nageno eg op
hetz elfde tijd stip w aarop in de Sahara en in Lib ië aardolie en in Nederland aardgas wordt gevonden�
en waarop door de s cherpe
daling van de trans atlant ische vrachtprij zen d e Amer ikaans e steen kolen c oncurr er end worden. Pr e c ie s op het tijdstip dus , waarop wij met go edkope ener gie worden overstelpt. Dat betekent nog niet
- 5 -
ON
dat w ij een verkeerde b e slis s ing hebb en genomen, want Eurato m b iedt nu het kader voor e en gez amenlij k wetenschappelij k en tech
UN I
nolo gisch onderzoek.
EU RO PE AN
W ij hopen nu dat Euratom zal kunnen d ienstbaar wor den gemaakt voor de ontwikkeling van geme ens chappelijke r e s earch en technolo gie , tot ver buiten het e igenlijke terr e in van de kern ener gie . Ook daaraan had toen niemand gedacht.
x
x
IV ES
..
of
x
Een uitspraak van Monnet,
- i s hier wel op haar plaats : "alleen instel
CH
politieke filo sofie,
- in de sfeer van d e
lingen worden wijs ". Daarmee b edoelde h ij dat de ervar ing van
AR
ieder mens telkens van meet af aan opnieuw b egint en aileen in
IC
AL
s tellingen ervar ing en w ij sheid opstapelen.
Voorts had Monnet een afkeer van eenstemmige be
OR
s lis s ingen. Hem inter e s s e erde datgene, wat op onze dagen
HI
ST
"de c is ion making" wordt genoe md .
Wat n . m. m . van b e slis s ende invloed was voor d e op vattingen van Monnet, was het feit dat hij tus s en de twe e wer eld oorlogen,
als adjunct- s ecr etar is - generaal van de Volkenbond,
ge
tuige was van de onmogelij kheid om tot e en be slu it te komen o m een e ind aan de Japan s e agr e s s ie te gen Mantsjoerij e te maken b ij
- 6 -
ON
gebr ek aan e en bindend ge zag verbonden aan een praktis che
UN I
proc edure die alleen met meerderheidsbe slis s ingen werken kon.
Alles wel b e s chouwd hechtte Monnet no g meer b elang
EU RO PE AN
aan het institutionele en het co mmunautair e aspect dan aan het Europe s e , hoew el hij zonder twijfel z e er sterk Europe e s gericht was en is . M is s chien zou ik het op gevaar af verkeerd b e gr epen te worden zo kunnen stellen: Monnet was nog meer internationaal institutionalist dan Europeaan.
IV ES
of
II.
Aangenomen dat tot het opr ichten van c ommunautaire
CH
instellingen werd b e slist, w aarom b e staan wij nu e igenlijk als ec onomische instelling? D e verklar ing is vrij eenvoudig. Welke
dragen?
AR
nationale bevo e gdheden konden het gemakkelijkst worden over ge Over w elke w e g liep de lijn van de kle inste weer stand ?
AL
D e geringste weerstand op de w e g naar c ommunautair e instellingen
IC
lag ongetwijfeld in de e c onomis che sfeer en de voornaamste r eden
OR
w aar om op d it vlak met de kolen- en staalsector b e gonnen w erd, was
HI
ST
dat men een nieuwe b ewapeningswedloop van Duitsland en Frankrijk
w ilde verhinderen. No g een ironie van de ges chiedenis ! De s ituatie is intus s en w el wat veranderd! Gew is kwamen no g wel ander e argu menten mede om de hoek kijken: het suce e s van d e Benelux en, d e achtergr ond,
op
de ide e van de internationale vr ijhandel die in de
geest van de velen, ondanks d e kr is is van d e dertiger jaren, noo it helemaal wegge storven was . Voorts hebb en de institutionalisten van
- 7 -
zes landen,
ON
meet af aan d e steun gekr egen van d e vakbond skringen van de - zonder w ie op het e conomis che vlak dat van het
UN I
soc iale niet meer te s che iden is , niets kan gedijen. D e s teun kwam zowel van de z ijde van de s o c ialistis che als van deze van de chris
bund
EU RO PE AN
telijke vakver enigingen. In Duitsland sprak d e Deut sche Gewerks chaft s alhoewel de soc ialistis che partij
z ich vbbr d e E . G. K . S . u it,
er in d e Bundestag tegen stemde, het ver geetboek geraakte.
- een aar z eling die intus s en in
Ind ien men mij nu zou vragen waarom ik,
- voor het Schuman-plan w a s ,
afgezien van mijn Europe s e ideaal, heel e envoudig d e
IV ES
dan zou ik,
of
minister van economis che zaken was ,
- die to en
volgend e r eden opgeven: ik w a s b e r e id h e t Belgis che s teenkolen inclus ief Patagoni�.
op
CH
vraagstuk gelijk waarheen te exporteren,
voorwaarde dat iemand er z ich over w ilde ontfermen, want in Brus s el
AL
AR
was het vraagstuk onoplosbaar geworden.
Wat w erd inmiddels bereikt?
IC
1 . In d e eerste plaats w erd de openbare opinie in het algemeen en
OR
de
leidende opinie in het b ijzonder vertrouwd gemaakt met Europ e s e
HI
ST
instellingen d ie voor h e t eerst in d e geschiedenis opdoken. Meerder
heid sb e slis s ingen worden genomen, w at op e en spel van politieke krachten duidt waarvoor b elangstelling ontstaat.
Ook wordt vertrouw en
ges chapen in het Europe s e Hof van Justitie. De term supranationaal is intus s en gebleken nooit z e er populair te kunnen worden.
- 8 -
Ten twe ede heeft d e mas s a geleid elij k meer b elang-
ON
2.
stelling gekre gen voor Europ e s e e c onomis che e enhe id . D it is vooral
EU RO PE AN
werknemers en landbouwers van onze z e s landen.
UN I
het geval geweest in de Benelux-landen en b ij d e jongere werkgever s�
U it het s amenspel van de faktoren sub ( 1 ) en ( 2 ) en
3.
als het war e als een r e sultante daarvan is een stijgende b elangstel ling voor polit ieke e enhe id ontstaan.
D e commer c iële en e conomis che inte gr at ie is dank z ij
4.
of
de w er king van de door de verdragen van Par ijs en van Rome opge
IV ES
r ichte proc edure s en instellingen zozeer gevorderd� dat ze de open
CH
bare opinie in al haar geled ingen sterk be:tndrukt he eft.
Inmiddels is d e Europe s e D efens ie Geme ens chap mis
met het gevolg dat d e militair e inte gr at ie . die aanvankelijk als
AR
lukt.
het twe ed e pro gr ammapunt w erd b e s chouwd.
AL
pese sfeer is verdwenen.
geleid elijk u it de Euro-
Vier redenen kunnen n. m. m. worden aan-
IC
ge geven waarom s edert de mislukking van de E. D. G. de militair e
OR
aspe cten meer en meer buiten ons gezichtsveld z ijn komen t e liggen:
HI
ST
( a ) de mislukking van de E. D. G. z elf; (b ) het feit dat n ie mand no g met enige z e kerheid weet w ie de eventuele vijand zou kunnen z ijn; ( c ) d e omstandighe id dat voor velen aileen een Atlantische militair e gemeens chap het minimum aan veilighe id b iedt. dat nod ig is o m ' s avonds rus tig naar bed te kunnen gaan. Ik geloof dat d e z e houding zeer diep wortel heeft ges choten en
- 9 -
ON
het verbaast mij dan ook geen s z ins dat uit e e n e nqu�te van e inde 1 9 6 7 door de "Nouvel Ob s ervateur " in Frankr ij k is ge
UN I
bleken dat ondanks alle gekende wederwaardigheden 54 o/o van
de Frans e bevolking voor stander van de N. A. T. O. blijft en dat
staat.
EU RO PE AN
z elfs 44 o/o van de Fr ans e c ommunisten gunstig j e gens de N. A. T. O. Men geeft er z ich terdege r e kenschap van dat w ij in Europa
niet zo vlug bereid zullen z ijn om ons de nodige inspanningen op te le ggen om z elfstandig onze volledige veiligheid te w aarborgen, mede in verband met d e financ iële offer s die daarvoor zoude n ver e ist z ijn. Daarvoor volstaan drie c ijfers : in d e Verenigde Staten
2 0 o/o en bij de Z e s ca.
in Engeland
1 0 o/o;
IV ES
ca.
of
is 40 o/o van de totale b e groting voor defensie b e stemd,
( d ) de omstandighe id dat er s edertdie n enkele "plaats elijke " oorlo gen
CH
z ijn gew e e st op ver afgele gen plaat s en waardoor velen zijn gaan denken dat d it het s oort oorlog van de toekomst zou kunnen z ijn
AL
AR
waarvoor men z ich echt niet veel zorgen behoeft te maken.
Ret zal zonder twijfel uiterst mo e ilijk zijn opnieuw over
HI
ST
OR
IC
Europ e s e militair e int e gratie te gaan praten.
m.
Leidt economische eenheid naar politieke e e nh e id ? M ijn antwoord luidt: "Ja. maar
•
.
•
" (oui,
mais
•
•
•
) . E conomische eenheid
leidt naar politieke eenhe i d, maar n iet automatis ch,
- want het
"ter r e in " is te ver s chillend. Wij staan voor een inte gratie op ver s chillende vlakken.
- 10 -
snelle e conomis che gro e i te komen.
ON
De Gemeens chap van de Z e s is voldoende om tot e en Sedert 1 9 58 maken w ij d e
UN I
snelste e conomis che gro e i van o n z e geschiedenis door. Noo it tevoren b edro e g de gro e i van het bruto nationaal produkt 5 o/o per jaar ge T e genover deze e conomische entit e it staan
EU RO PE AN
durende b ijna 10 jaar .
een aantal bindin gen van culturele, histo r is che en affectieve aard d ie u iterst gedifferentieerd z ijn.
Uit e en e c onomis ch oogpunt z ijn
w ij vr ij sterk op de Z e s afge stemd, maar op politiek geb ied gaat het hart vaak een andere richting uit.
Bovendien is het b elang van
de handel met de partner s t. o. v. het bruto nationaal produkt z e er
of
vers chillend. Voor Nederland b edraagt het aandeel bijna 2 0 o/o van
IV ES
het B . N. P. , voor België en Luxe mburg ongeveer 2 4 o/o, maar voor de drie grotere landen van de E . E . G. niet meer dan 5 o/o.
( D it
CH
neemt niet weg dat er overal een aanzienlijke toeneming van het aande el van het handelsverkeer met d e vijf andere Lid - Staten is ge
AR
weest en d e economis che integratie in één geme ens chappelijke markt van drie uitgesproken vr ijhandels ge z inde ( Benelux ) en twe e u itgesproken
AL
protectionistis che landen ( Fr ankr ijk en Italië ) met Duit sland tus s e n
HI
ST
OR
IC
in op z ichz elf e en suc e e s w a s . )
Ondanks d e z e heterogenit e it is er m. i. r eden om te
verwachten dat onze e c onomische ins tellingen w el tot politieke in s tellingen kunnen aanstur en: (i)
De c ommunautair e instellingen hebben bewe zen dat
zij nuttig z ijn. Waarom zou men z e dan niet elders op de proef stellen, waar gebrek aan co�rdinatie b e s taat? D e b e gr ippen "communautair e instellingen 1 1 en " Geme ens chap " worden stilaan
-
In steeds ruimere kr :ingen b e s chouwt men ze als de
ON
geme engoed.
11 -
b e ste promotors van verder e :inte gratie en tevens als de beste waar mocht de konjunktuur ver slech
UN I
bor g tegen eventu�He verbrokkel:ing.
EU RO PE AN
teren.
Daarnaast hebb en z e er veel mensen elkaar b :innen de
( ii)
Gemeens chap ler en kennen.
:in verenig:ingsverb and. b ij het ver
r ichten van hun beroeps b e z igheden, s chappelijk onderzoek.
enz .
op het gebied van het w eten
In de voorlicht:ingsdienst van de Europe s e Gemeens chap
of
( iii)
IV ES
wordt e e n enorme :inspann:ing gedaan om d e publieke op:inie voor te lichten, vooral dan de j eugd.
Bovendien b e s chouwt het buitenland ons reeds als een
CH
( iv)
Luxembur gers en Belgen
AR
e enhe id en w ij weten het. Nederland er s .
b e s e ffen b e st :in welke mate onze s aamhorigheid wordt ver sterkt door ook al is
AL
het fe it dat men ons als " Be neluxers " b e g:int te b e s chouwen,
HI
ST
OR
IC
d e Benelux geen politieke ent it e it .
IV.
W elke is de w e g van economische naar polit ie ke unie ? D e z e paragraaf kan :in vier punten worden s amengevat :
1.
Wij moeten de aantr ekk:ings kracht van h e t Verenigd
Europa. vooral b ij de jongere ge nerat ie . bewar en en z o nodig b e s chermen.
- 12 -
ver s chillende vormen aan.
ON
D it neemt al naar gelang d e omstandigheden de meest Bij wij z e van voorbe eld : geen b its e
komen,
UN I
r e actie s tegen de partner s w anneer ver s chillend e opinies naar var en z elfs wanneer daartoe aanleiding zou b e staan. D it is b ijvoor
EU RO PE AN
beeld het geval in verband met de ne gatieve houd ing van Frankr ijk t. o. v. de toetr eding van Groot- Br ittanni� . Een andere vorm bestaat er in de geme ens chappelijke reacties te vermenigvuldigen, b ijvoo r b eeld t . o . v . de Kennedy- rond e , de Brit s e devaluatie, de Amer ikaans e s anerings maatre gelen,
de Suez- kr is is ,
enz. Een and er middel: d e
IV ES
in d e hand werken.
enz.
of
economis che s amenwerking op syndikaal, univer s itair geb ied,
Wij moeten het vertrouwen in d e Europese instellingen
2.
CH
in de hand werken. Om dit vertrouwen in de hand te w er ken,
moeten
onze instellingen te gen veto ' s gevrijwaard blijven en b ij gevolg met
AR
meerderhe idsbe slis s ingen werken. Geen enkele geme enschap,
Z e moeten effic i�nt kunnen w er ken.
z elfs geen gezin, kan z ich in alle omstan
AL
d igheden tot e enstemmighe id verb inden. De gedachte moet in alle
IC
gelederen van de Europ e s e opinie ingang vinden: eenstemmighe id is
HI
ST
OR
immobilis me.
3.
Wij moeten z o spoedig mogelij k de fus ie van d e ver -
dragen en van de geme enschappen verwez enlijken. D it mag echter n iet geb eur en door e en aligner en op de kleinste gemene deler,
maar
enkel op het niveau waar de hoogste graad van gemeens chappelijke b evo e gdhe id voorhanden is .
13 -
Wat vooraf gaat.
4.
kan in geen geval zonder een grotere
ON
-
UN I
parlementair e controle en bij gevo lg zonder een groter e financ i�le
z elfstandighe id vanwege de geme e ns chappen. De demo crat is c he con trole moet verstevigd worden.
Gelet op de kr is is waar in z ich de
pr o c e s zijn.
EU RO PE AN
democrat ie zelf b evindt. zal dit uiteraard e en langzaam en moe ilijk maar elke aanw inst is een s tap vooruit. Naargelang
meerderheidsb e slis s ingen de r e gel worden,
kan echte parlementair e
c ontrole aileen o p h e t communautair e vlak geor ganis e erd worden.
Zou het echt niet sne lier kunnen? Ver geten w ij niet
of
dat het Europ e s e inte gratie - proces b erust op een vr ijwillige over
IV ES
dracht van s oever e ine machten door het volk op gemeens chaps organen? Er z ijn,
in zoverre mij b e ke nd is ,
slechts w e inig histo
CH
r is che precedenten van zulke overdrachten. Wel z ijn mij een einde lo z e r ee ks voorbe elden bekend waar h e t ging om verovering,
AR
lating, huwelijkstrans actie s ,
s chenking.
koop
�
erf
verkoop in aller
lei vormen tot en met ko ehandel to e . E én voorb eeld van pac ifieke
AL
en vr ijw illige overdracht is mij b ij gebleven u it mijn ges chiedenis
IC
l e s s en:: de vr e edzame s oever e initeitsoverdracht van E ngeland en
OR
Schotland naar het Verenigd Koninkrijk. Wanne er U Edinbur gh be
HI
ST
zoekt, en,
zal men U het gebouw tonen waar het verdrag getekend werd
indien Uw gids werkelij k een Schot is ,
z al hij ook d e s om ver
melden die z ekere Schots e parlementar i�r s w erd toe ge s token om d it verdrag goed te keur en.
-
14 -
ON
v.
UN I
SLOTBESCHOUWINGEN
EU RO PE AN
Th: geloof dat ik mijn slotb e schouwing omtrent de vraag:
1 1L e idt ec onomis che unie naar politieke unie ? 11 in een dile mma kan s amenvatten. Ofwel geb eurt er in de e e r stkomende jaren niets wereld s chokkends en dan geloof ik dat w ij langzaam naar een grotere e en h e id op continentaal vlak zullen drijven.
Ret pro c e s lijkt irrever s ib el.
Ofwel geb eur en er wèl wer eld s chokkende geb eurtenis s en en dat kan
of
de overgang van de econom is ch e naar de politieke eenmaking zeer b e s poedigen. Is de verw e zenlijking van d e economische e enheid in d e
IV ES
vijftiger jaren niet gedeeltelijk aan d e s chrik voor Stalin t e danken?
CH
Th: hoop dat de eerste luik van mijn d iptiek z ich z al
verwez enlijken,
maar ik geef toe dat ik wel enige vr e e s koe ster dat
ook te laat komen.
IC
AL
helaa s ,
AR
vroeg of laat d e tweede z ich zou kunnen verwe zenlijken. W ij kunnen,
Intus s en is alles w at militair op een ruimer vlak geb eurt,
OR
b ijvoorbeeld op het N. A. T. O. -vlak, welkom. Th: onder streep d it punt,
ST
omdat s ommigen zoud en kunnen geloven dat N. A. T. O. ons van de
HI
Europe s e polit ie ke e enmaking afbrengt. D it is m. i. niet waar .
Ook
met de N. A. T . O. als militair e eenhe id is het toch duidelij k dat de weg van d e kle inste w eer stand naar polit ieke eenhe id door West-Europa loopt. Integendeel,
mis s chien vlugger mèt dan zonder N. A . T . O.
- 15 -
ft
ON
Ret zal wel steeds duidelijker worden dat in het jaar 2 0 0 0
aileen cont inenten het voor het z e ggen zullen hebb en en dat onz e z o .(.L->o
EU RO PE AN
ge�volu e erde Monac o ' s z al gedijen.
UN I
typis che en zo d ierbar e European way of life niet in min of meer
HI
ST
OR
IC
AL
AR
CH
IV ES
of
- - - o Oo - - -
